Professional Documents
Culture Documents
Sayisal Karar Verme Teknikleri
Sayisal Karar Verme Teknikleri
3. Aşağıdakilerden hangisi karar probleminin, karar vericinin kontrolü altındaki kaynaklara bağlı
ögelerinden biridir?
a. Seçenekler
b. Çevresel Faktörler
c. Olasılıklar
d. Sonuçlar
e. Amaç
6. Bir kararın etkili olarak kabul edilebilmesi için taşıması gereken unsur aşağıdakilerden hangisidir?
a. Ortaya çıkabilecek her türlü maliyet öngörülen düzeyde tutulması
b. Mantıklı ve tutarlı olması
c. Gerçekçi ve mevcut duruma uygun olması
d. İhtiyaç duyulan süre içinde verilmiş olması
e. Uygulandığında, karar vermeyi gerektiren sorunun ortadan kalkmış olması
7. Rasyonel karar tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
a. Zamanında alınmış, gerçekçi ve mevcut duruma uygun karardır.
b. Bilinçli, mantıklı ve tutarlı bir muhakeme yürütülerek verilen karardır.
c. En düşük maliyete katlanılarak verilen karardır.
d. Disiplinlerarası yaklaşımla verilen karardır.
e. Geçmiş tecrübeleri gözönünde bulundurarak verilen karardır.
9. Karar vericinin riske karşı tutumunun önemli olduğu yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
a. Sezgisel karar verme
b. Geçmiş tecrübelere dayanarak karar verme
c. Bilimsel yaklaşımla karar verme
d. Analitik yaklaşımla karar verme
e. Karar modeli kullanımı ile karar verme
10. Belirli bir konuda ya da belirli bir probleme ilişkin olarak fikir üretmek yoluyla, farklı seçenekleri
ortaya koymayı
amaçlayan teknik aşağıdakilerden hangisidir?
a. Altı şapkalı düşünme tekniği
b. Akış şeması
c. VIKOR
d. Beyin fırtınası
e. AHP
12. Kazanç yapılı bir karar probleminde, karar vericinin içlerinden tercih yapabileceği beş karar
alternatifi bulunmaktadır. Karar verici, her bir alternatif için beklenen değerleri sırasıyla 60, 65, 85, 30
ve 55 olarak hesaplamıştır.Bu bilgiye göre en iyi beklenen değer ölçütüne göre karar verici hangi
alternatifi en iyi karar olarak benimsemelidir?
14. Doğal durumların ortaya çıkışlarına ilişkin karar vericinin herhangi bir olasılık değerine sahip
olmadığı duruma ne
ad verilir?
a. Risk
b. Karar verme
c. Belirsizlik
d. Doğal durum
e. Alternatif
15. Karar vericinin içinde bulunduğu genel psikolojik duruma göre daha esnek davranmasına olanak
sağlayan karar
ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?
a. En iyi karar ölçütü
b. Kötümserlik ölçütü
c. En büyük olasılık ölçütü
d. En iyi beklenen değer ölçütü
e. Uzlaşma ölçütü
17. Bir araştırma sonucunda aşağıda verilen maliyet yapılı strateji matrisi elde edilmiştir. İyimserlik
ölçütüne göre en iyi karar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğal Durumlar
I II III
Karar
Alternati_eri
Karar
Alternatifi 1 400 700 440
Karar
Alternatifi 2 350 650 550
Karar
Alternatifi 3 800 720 1.000
a. Birinci alternatif
b. İkinci alternatif
c. Üçüncü alternatif
d. Hem ikinci hem de üçüncü alternatif
e. Hesaplanamaz
18. Bir araştırmada izleyen strateji matrisi kazanç yapılı olarak elde edilmiştir. Verilen bu strateji
matrisinden faydalanarak kötümserlik ölçütüne göre en iyi karar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğal Durumlar
I II III
Karar
Alternati_eri
Karar
Alternatifi 1 95 85 30
Karar
Alternatifi 2 70 45 40
Karar
Alternatifi 3 40 20 90
a. Birinci alternatif
b. İkinci alternatif
c. Üçüncü alternatif
d. Hem ikinci hem de üçüncü alternatif
e. Hesaplanamaz
19. Karar vericinin karar probleminde risk ortamında kullanılan teknikleri uygulayabilmesi için
aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ihtiyacı vardır?
a. Doğal durumlar
b. Karar alternati_eri
c. Strateji matrisi
d. Doğal durum olasılıkları
e. Kötümserlik ölçütü
20. Karar verici tüm doğal durumlar üzerinden hesaplama yapmak yerine ortaya çıkma şansı en
yüksek olan doğal duruma göre hareket ederse, hangi ölçüte göre karar vermiş olur?
a. İyimserlik ölçütü
b. Kötümserlik ölçütü
c. En büyük olasılık ölçütü
d. En iyi beklenen değer ölçütü
e. Uzlaşma ölçütü
Durum 1
P(D1)=0,40
Durum 2
P(D2)=0,60
Alternatif 1 16 35
Alternatif 2 25 24
26. Yukarıda verilen strateji matrisine göre tam bilgi değeri aşağıdakilerden hangisidir? a. 14
b. 25
c. 31
d. 35
e. 60
Durum 1
P(D1)=0,30 Durum 2
P(D2)=0,70
Alternatif 1 120 220
Alternatif 2 140 110
30. Yukarıda verilen strateji matrisine göre tam bilginin beklenen değeri aşağıdakilerden hangisidir?
a. 0
b. 6
c. 15
d. 30
e. 43
32. Analitik hiyerarşi süreci (AHS) için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a. Çok kriterli karar verme problemlerinin çözümünde kullanılır.
b. AHS’de seçenekler yalnız nicel kriterlere göre değerlendirilir.
c. AHS’de bireylerin ve grupların öncelikleri dikkate alınır.
d. AHS ikili karşılaştırmalara dayanır.
e. AHS’ de problem hiyerarşik bir yapıda ele alınır.
33. Aşağıdakilerin hangisinde AHS ile problem çözümü için yukarıdan aşağıya, doğru bir hiyerarşik
yapı örneği verilmiştir?
a. Kriter – Amaç - Alt Kriter
b. Seçenek – Kriter – Alt Kriter
c. Amaç – Kriter - Seçenek
d. Amaç – Seçenek - Kriter
e. Amaç – Kriter – Alt Kriter
36. 5 kriterin önem değeri sıralamasını elde etmek için kaç ikili karşılaştırma yapmak gereklidir?
a. 10
b. 15
c. 18
d. 20
e. 24
39. Ö31’in problemin bütünü içerisindeki bütünsel önem değeri aşağıdakilerden hangisidir?
a. 0,10
b. 0,20
c. 0,30
d. 0,40
e. 0,50
40. Bir karar probleminin hiyerarşik yapısı 3 seviyeden oluştuğunda, AHS ile çözüm sürecinde kaç tane
ikili karşılaştırma matrisi gereklidir?
a. 1
b. 2
c. 3
d. 4
e. 5
41) Dualite ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
b) Primal model ile ilgili önemli ekonomik açıklamalarda bulunmak imkanı sağlar
42) Bir doğrusal progralama modelinin kısıtları kanomik forma uygun değilken duali alınmak
isteniyorsa aşağıdaki işlemlerden hangisi uygulanır?
c) Duali alınamaz
43) Maliyet amaçlı kanonik yapılı doğrusal programlama modelinin dualini almak ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
b) Primal modelin sağ taraf sabitleri (b) dual modelin amaç fonksiyonu katsayılarıdır
44) Doğrusal programlama modelinde karar vericinin kontrolünde olan ölçülebilir değerler ………..
teknik katsayılar ile sağ taraf sabitleri ise ……………….. olarak adlandırılır
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerleri aşağıdakilerden hangisi sırasıyla ve doğru olarak tamamlar?
c) En büyükleme / en küçükleme
a) Standart form
b) Grafik yöntemi
c) Temel çözüm
d) Kanomik form
e) Simpleks tekniği
46) Simpleks tablosunda temele giren değişken ile temelden çıkan değişkenin kesişimine ne ad
verilir?
a) Birim matris
b) En iyi çözüm
c) Anahtar sayı
d) En küçük oran
C- Komşu temel uygun çözümlerden amaç fonksiyonu değerinde en çok iyileşme sağlayan seçilir.
48-temel kısıtları dışında özel bir kısıttı olmayn bir ulaştrma probleminde üç fabrikadan üç pazara
ürün gönderilmek istemektedir.fabikaların kapasiteleri sırayla 200,220,ve 230 birimdir, pazarların
talepleri ise sırayla 190,225,ve 215 birimdir buna göre ikinci pazarın talep kısıttı nedir?
x12+x22+x32=225
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
50 – Bir doğrusal programlama modeinin kısıtları kanonik forma uygun değilken duali alınmak
isteniyorsa aşağıdaki işlemlerden hangisi uygulanır?
Duali alınmaz
51 –
I – Vogelin yakınsama (Vam) yöntemi
II – MODU yöntemi
III – Atlama taşı yöntemi
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri ulaştırma modelinin en iyilik sınamasında kullanılan
yöntemlerdir?
II-III
52 –
24 28 18 16
15 20 22 26
21 25 22 17
30 19 27 29
Atama modeline ait bir maliyet matrisi yukarıda verilmiştir. Bu metrise göre, Macar
algoritmasına göre bulunacak en iyi temek uygun çözüme ait amaç fonksiyonu değeri kaçtır?
69- 77- 86 - 93 - 95
54 – Bir doğrusal programlama modelinde amaç fonksiyonunu göstermek için genelde hangi
sembol kullanılır
Cevap : Z
56 – Kar amaçlı kanonik yapılı doğrusal programlama mpdelinin dualini alma ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
Primal modelin kısıtlayıcısı sayısı , dual değişken sayısına eşittir.
58 – Temel uygun çözümünde 6 adet temel değişken bulunan dengeli ulaştırma modelinde,
kısıtlayıcılara ait denklem sayısı kaçtır?
Cevap : 7
59 – Enbz = 9x1+6x2
Kısıtlayıcılar ;
4x1 + 2x2 (KE) 2000
2x1 + 2x2 (KE) 1000
8x1 +2x2 (KE) 2400
2x.2x (BE) 0
Yukarıda verilen doğrusal programlama modeli için kaç adet temel çözüm vardır?
A-3
B-5
C-6
D-10
E-20
60 – Herhangi bir üretim miktarının bir birim artırılması ve azaltılması durumunda amaç
fonksiyonundaki değişim miktarına ne ad verilir?
Gölge Fiyat
63 – Simpleks tablosunda temele giren değişken ile temelden çıkan değişkenin kesişimine ne
ad verilir?
Anahtar Sayı
64 4 8 10 9
6 9 5 10
11 12 8 15
7 10 13 8
Yukarıda maliyet matrisine göre, Vogel’in yakınsama (VAM) yöntemi ile elde edilmiş başlangıç
çözümünün ilk temel değişkenine ait maliyet kaçtır?
7
67 – Bir firma normal eskitme görünümlü olmak üzere iki farklı fotoğraf çerçevesi
üretmektedir.Her iki model için aynı ahşap çerçeve kullanılmakta olup birbirlerinden farkı
üzerlerindeki işçiliklerdir ve normal çerçeve için 5 saat, eskitme çerçeve için ise 8 saat
sürmektedir. Önümüzdeki ay için üretim planlaması yaparken elde mevcut 12 ahşap çerçeve ve
80 saat işçilik süresi olduğu görülmüştür.
Normal çerçeve için net kar 10 TL ve eskitme çerçeve 15 TL iken bu firmanın karını en
büyükleyecek doğrusal programlama modeli için malzeme kısıtlayıcısı aşağıdakilerden
hangisidir?
A-X1+X2<12
B-X1+X2>12
C- X1+15X2<80
D-5X1+8X2>80
E-12X1+80X2>0
69 –
Proje 1 Proje 2 Proje 3 Proje 4
İşçi A 24 28 18 16
İşçi B 15 20 22 26
İşçi C 21 25 22 17
İşçi D 30 19 27 29
Yukarıdaki 4 işçinin 4 projeye atanmasına ait işgücü maliyetlerinin yer aldığı matris verilmiştir
Bu matrisin Macar algoritmasına göre bulunacak en iyi temel uygun çözümüne göre, İşçi D
hangi projede/projelerde çalışmalıdır?
Proje 1
Proje 2
Proje 3
Proje 4
70 -
I – Primal problemin çözümünü kolaylaştırır.
II – Primal model ile ilgili önemli ekonomik açıklamalarda bulunma imkanı sağlar
III – Duyarlılık analizi ile ilgili işlemlere katkıda bulunur.
IV. Primal ve dual modelin birlikte simpleks ile çözülmesi gereklidir
Doğrusal programlamada dualite ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
123
22 – 3x1 – 2x2X3> 0
şeklinde yazılan bir kısıtlayıcı , doğrusal programlamaların temel varsayımlarından hangisini
ihlal etmektedir?
Oranlılık
71 –
I – Model geliştirme
II – Sistem analizi ve veri topama
III Problemin tanımlanması
IV – Çözümün uygulanmasına yönelik karar verilmesi
V – Modelin Çözümü ve test edilmesi
Yöneylem araştırmasında izlenen adımların doğru sıralaması aşağıdakilern hangisinde
verilmiştir.?
III – II – I – V – IV
72 -
Enkz = x1+2x
Kısıtlayıcılar
2x1+42x (KE) 50
5x1 + X2 (KE) 80
X1,x2 (BE) 0
Yukarıda verilen doğrusal programlama probleminin uygun çözüm alanının köşe noktaları
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
O(0,0) A (12.5,0) B(15,5),C(0,16)
76 – Bir doğrusal programlama modelinde Xj terimi ile ifade edilen kavram aşağıdakişlerden
hangisidir?
Karar Değişkeni
Arz
6 7
20 10
16 8
300
56 30
7
9
20 10
6
16
25 11
15
10
5 30
9 6
25 15
10
400
8 55 30
12 45 7
25 15
15
10 8
25 13 9
18
500
55 45
90
10 8
25 13 70 9
18
600
90 70
79 - Talep 250 350 550 650
4 kaynak noktasi, 4 varış noktası ve maliyet değerlerinin verildiği ulaştırma tablosunda kuzey –
batı köşe yöntemi işle hesaplanan başlangıç temel uygun çözüm için amaç fonksiyonu değeri
kaçtır?
11500
12750
14450
15200
18000
Arz
6 7
20 10
16 8
300
56 30
7
9
20 10
6
16
25 11
15
10
5 30
9 6
25 15
10
400
8 55 30
12 45 7
25 15
15
10 8
25 13 9
18
500
55 45
90
10 8
25 13 70 9
18
600
90 70
80 - Talep 250 350 550 650
Arz
6 7
20 10
16 11
300
56 30
7
20
9 10
6
16
25 11
15
10
5 30
9 6
25 15
10
400
8 55 30
12 45 7
25 15
15
10 8
25 13 9
18
500
55 45
90
10 8
25 13 70 9
18
600
90 70
Talep 250 350 550 650
81
4 kaynak noktasi, 4 varış noktası ve maliyet değerlerinin verildiği ulaştırma tablosunda en
küçük maliyet yöntemi için amaç fonksiyonu değeri kaçtır?
12800
13900
14200
15100
16750
82. Bir iş ya da sorun hakkında düşünülerek verilen kesin yargıya ne ad verilir?
a. Fikir
b. Olgu
c. Karar
d. Tutum
e. Öneri
83. Aşağıdakilerden hangisi karar probleminin ögelerinden biri değildir?
a. Karar verici
b. Seçenekler
c. Çevresel faktörler
d. Olasılıklar
e. Karar analizi
84. Aşağıdakilerden hangisi karar probleminin, karar vericinin kontrolü altındaki kaynaklara bağlı
ögelerinden biridir?
a. Seçenekler
b. Çevresel Faktörler
c. Olasılıklar
d. Sonuçlar
e. Amaç
86. Aşağıdakilerden hangisi işletmelerde karar vermeyi zorlaştıran nedenlerden biri değildir?
a. Problemin karmaşık yapısı
b. Birden çok kriterin dikkate alınması gerekliliği
c. Seçenek sayısının kısıtlı olması
d. Sonuçların uzun vadede hissedilmesi
e. Çevresel faktörlerdeki belirsizlik hâli
87. Bir kararın etkili olarak kabul edilebilmesi için taşıması gereken unsur aşağıdakilerden hangisidir?
a. Ortaya çıkabilecek her türlü maliyet öngörülen düzeyde tutulması
b. Mantıklı ve tutarlı olması
c. Gerçekçi ve mevcut duruma uygun olması
d. İhtiyaç duyulan süre içinde verilmiş olması
e. Uygulandığında, karar vermeyi gerektiren sorunun ortadan kalkmış olması
91. Belirli bir konuda ya da belirli bir probleme ilişkin olarak fikir üretmek yoluyla, farklı seçenekleri
ortaya koymayı amaçlayan teknik aşağıdakilerden hangisidir?
a. Altı şapkalı düşünme tekniği
b. Akış şeması
c. VIKOR
d. Beyin fırtınası
e. AHP
92. Belirlilik durumunda karar vermede, gelecekte ortaya çıkması beklenen doğal durumun
gerçekleşme olasılığı (P) aşağıdakilerden hangisine eşittir?
a. P=1
b. P=0,99
c. P=0,5
d. P=0,95
e. P=0
93. Kazanç yapılı bir karar probleminde, karar vericinin içlerinden tercih yapabileceği beş karar
alternatifi bulunmaktadır. Karar verici, her bir alternatif için beklenen değerleri sırasıyla 60, 65, 85, 30
ve 55 olarak hesaplamıştır.Bu bilgiye göre en iyi beklenen değer ölçütüne göre karar verici hangi
alternatifi en iyi karar olarak benimsemelidir?
a. İkinci karar alternatifini
b. Üçüncü karar alternatifini
c. Beşinci karar alternatifini
d. Verilen değerler ile hesaplama yapılamaz
e. Tüm kararları uygulayabilir
95, Doğal durumların ortaya çıkışlarına ilişkin karar vericinin herhangi bir olasılık değerine sahip
olmadığı duruma ne ad verilir?
a. Risk
b. Karar verme
c. Belirsizlik
d. Doğal durum
e. Alternatif
96. Karar vericinin içinde bulunduğu genel psikolojik duruma göre daha esnek davranmasına olanak
sağlayan karar ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?
a. En iyi karar ölçütü
b. Kötümserlik ölçütü
c. En büyük olasılık ölçütü
d. En iyi beklenen değer ölçütü
e. Uzlaşma ölçütü
98. Bir araştırma sonucunda aşağıda verilen maliyet yapılı strateji matrisi elde edilmiştir. İyimserlik
ölçütüne göre en iyi karar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğal Durumlar
I II III
Karar
Alternati_eri
Karar
Alternatifi 1 400 700 440
Karar
Alternatifi 2 350 650 550
Karar
Alternatifi 3 800 720 1.000
a. Birinci alternatif
b. İkinci alternatif
c. Üçüncü alternatif
d. Hem ikinci hem de üçüncü alternatif
e. Hesaplanamaz
99. Bir araştırmada izleyen strateji matrisi kazanç yapılı olarak elde edilmiştir. Verilen bu strateji
matrisinden faydalanarak kötümserlik ölçütüne göre en iyi karar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğal Durumlar
I II III
Karar
Alternati_eri
Karar
Alternatifi 1 95 85 30
Karar
Alternatifi 2 70 45 40
Karar
Alternatifi 3 40 20 90
a. Birinci alternatif
b. İkinci alternatif
c. Üçüncü alternatif
d. Hem ikinci hem de üçüncü alternatif
e. Hesaplanamaz
100. Karar vericinin karar probleminde risk ortamında kullanılan teknikleri uygulayabilmesi için
aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ihtiyacı vardır?
a. Doğal durumlar
b. Karar alternati_eri
c. Strateji matrisi
d. Doğal durum olasılıkları
e. Kötümserlik ölçütü
101. Karar verici tüm doğal durumlar üzerinden hesaplama yapmak yerine ortaya çıkma şansı en
yüksek olan doğal duruma göre hareket ederse, hangi ölçüte göre karar vermiş olur?
a. İyimserlik ölçütü
b. Kötümserlik ölçütü
c. En büyük olasılık ölçütü
d. En iyi beklenen değer ölçütü
e. Uzlaşma ölçütü
104. Karar vermede ön bilgilerin yeni gelen ek bilgilerle revize edilmesine olanak tanıyan yaklaşıma
ne ad verilir?
a. Hipotez testi
b. Ki-kare testi
c. Bayes Teoremi
d. Regresyon
e. Korelasyon
P B( )
Durum 1
P(D1)=0,40
Durum 2
P(D2)=0,60
Alternatif 1 16 35
Alternatif 2 25 24
107. Yukarıda verilen strateji matrisine göre tam bilgi değeri aşağıdakilerden hangisidir? a. 14
b. 25
c. 31
d. 35
e. 60
111. Analitik hiyerarşi süreci tekniğinin (AHS) temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
a. Seçeneklere amaç atamak
b. Kısıtlayıcılar altında kriterlerin öncelik değerlerinin belirlenmek
c. Kriterlere göre amacın öncelik değeri bulmak
d. Kriterlere göre seçeneklerin önem değerlerini bulmak
e. Amacın öncelik değerini bulmak
112. Analitik hiyerarşi süreci (AHS) için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a. Çok kriterli karar verme problemlerinin çözümünde kullanılır.
b. AHS’de seçenekler yalnız nicel kriterlere göre değerlendirilir.
c. AHS’de bireylerin ve grupların öncelikleri dikkate alınır.
d. AHS ikili karşılaştırmalara dayanır.
e. AHS’ de problem hiyerarşik bir yapıda ele alınır.
113. Aşağıdakilerin hangisinde AHS ile problem çözümü için yukarıdan aşağıya, doğru bir hiyerarşik
yapı örneği verilmiştir?
a. Kriter – Amaç - Alt Kriter
b. Seçenek – Kriter – Alt Kriter
c. Amaç – Kriter - Seçenek
d. Amaç – Seçenek - Kriter
e. Amaç – Kriter – Alt Kriter
117-118. sorular aşağıdaki bilgiye göre cevaplandırılmalıdır. Bir karar probleminde kriterler ve göreli
önem değerleri sırasıyla Ö1 ( 0,20), Ö2 (0,30) ve Ö3 (0,50) olarak bulunmuştur.
Ö3 kriterinin Ö31 ve Ö32 olmak üzere iki alt kriteri sözkonusudur. Bu iki alt kriterin göreli önem
değerleri sırasıyla 0,20 ve 0,80’ dir.
119. Ö31’in problemin bütünü içerisindeki bütünsel önem değeri aşağıdakilerden hangisidir?
a. 0,10
b. 0,20
c. 0,30
d. 0,40
e. 0,50
120. Bir karar probleminin hiyerarşik yapısı 3 seviyeden oluştuğunda, AHS ile çözüm sürecinde kaç
tane ikili karşılaştırma matrisi gereklidir?
a. 1
b. 2
c. 3
d. 4
e. 5
123- Yukarıdaki Ulaştırma tablosunda temel uygun çözüme göre atlama taşı
yöntemine göre temel dışı değişkenlerden X11 için değişim miktarı d11 değeri kaçtır?
a-10
b-14
c-20
d-26
e-25
124- 4 adet kaynak noktası ve 4 adet varış noktası bulunan dengelenmiş bir
Ulaştırma modelinin temel uygun çözümü kaç adet temel değişken içerir
a- 4
b- 5
c- 7
d- 9
e- 12