3 12.

Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
1960 Sonrası Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye - Küçürek (Minimal) Hikâye - 1

1. Kızıltoprak’taki eski evdeyim. Babaannem yanımda. Ço- 3. Sen gir bugün imtihana, her sorduklarını çatır çatır bile-
cuğum ben çocuk. Ne kadar çok seviyorum bu eski tah- ceksin. Gerçi binlerce öğrenci katılıyormuş, aralarından
ta köşkü. Bahçe kocaman. Dut ağacı, tavuklar, horozlar yüz, yüz elli kişiyi alıyorlarmış. Gene de sen kazanacak-
var. Havuzda balıklar yüzüyor. Sağ yanda Hacı Arif Bey’in sın, gör bak! Benim akıllı uslu kızımsın. İsterlerse öyle
köşkü var. Hacı Arif Bey bahçeye çok meraklı. Namaz mal mülk gibi bir şey, ben derim ki ne demek? Benim
seccadesi kestane ağacının gövdesine asılı. Onların arka kızım kalmaz sınıfta. Devlet masrafına ziyan vermez.
bahçesindeki ufak kulübede sağır, dilsiz bir kadın oturu- Bunları okulun müdürüne, böyle bir bir anlatırım. Hemen
yor. Arka bahçeye gidip tele dayanıyorum; sağır, dilsiz anlar. Hem canım o da bizim gibi bir insan. “Benim kızım
kadın kulübeden çıkıp yanıma geliyor. yıllardır yalnız uyanır sabahları,” derim. “Hiç şımardığı
olmamıştır kimseye. Bir gün bile çıtırtısı duyulmamıştır,”
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
derim. “Sanki o, çocuk olmamıştır.” derim.
lenemez?
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada geçen kız öğren-
A) Kısa cümleler tercih edilmiştir.
cinin özelliklerinden biridir?
B) Devrik cümle kullanılmıştır.
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) Çalışkandır. B) Hoşgörülüdür.
C) Betimleyici anlatım kullanılmıştır.
C) Sabırlıdır. D) Utangaçtır.
D) Anlaşılır, sade bir dille yazılmıştır.
E) Merhametlidir.
E) İzlenimler üçüncü kişi ağzıyla anlatılmıştır.

4. Küçürek öyküde diyalog tekniği bu yazarımız için önemli

2. Geçenlerde, büyük gazetelerimizden birinin yazarı, “İn-
bir yer tutar. “Yaşam Öyküsü I”, “Gece Bekçisi”, “Rastlan-
sanlık ölüyor mu?” başlıklı bir yazısında, yalnız ilgililerin
tı”, “Zaman”, “Keşke”, “Kısa” ve “Yanıt” adlı öykülerinde
değil halkımızın da çevresinde olup bitenlere ilgi göster-
diyaloglar kişilerle ilgili uzun betimlemelerin yerini tutacak
mediğini, ölümlerin, öldürmelerin, hırsızlıkların, gaspların,
nitelikte söylemsel bir işlev üstlenir. Uzun satırlar yerine
yalancılıkların, dolandırıcılıkların kimseyi yadırgatmama-
kısa kısa konuşmalar aracılığıyla öyküdeki kişilerin ilişki-
ya başladığını, bugün ulusça en büyük sorunumuzun bu
sine ve onların kendi gerçeklerine ulaşır.
olduğunu belirtiyordu. Sayın yazara göre, insanlar başka
insanlarla anlaşmakta güçlük çekiyorlar, dolaysız bir ilişki Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangi-
kuramıyorlar, dolayısıyla da başkalarının başına gelenler sidir?
onları ilgilendirmez duruma geliyordu. “Ama”, diye devam
A) Ferit Edgü
ediyordu yazar, “Şunu gözden uzak tutmamak gerek; ya-
rın bizim başımıza gelen bir olay da başkalarını ilgilen- B) Necati Tosuner
dirmeyecek.” Anladığım kadarıyla yazar, okuyucularını C) Tarık Günersel
çevrelerinde olup bitenlerle etkin bir biçimde ilgilenmeye D) Vüs’at O. Bener
ve aralarında bir dayanışma kurmaya çağırıyordu. Bu il-
E) Tarık Dursun K.
gisizlik nasıl yenilebilir? Bu dayanışma nasıl sağlanabilir?
Bu konuda herhangi bir öneride bulunacak değilim. Ben
ancak başımdan geçen bir olayı anlatmakla yetineceğim.
Bu parçayla ilgili,
5. Çok yerler gördüm. Dağlar, ovalar, yaylalar,
I. Dolaylı anlatıma başvurulmuştur. Denizler, kentler, başkentler…
II. Tartışmacı anlatım biçimi kullanılmıştır. Ama bugüne değin çölü görmüş değilim.
III. Dönemin sosyal gerçekliğine değinilmiştir. Çölü görmediğim hâlde, biliyorum ki çölü görmeyen
Hiçbir şeyi görmüş sayılmaz.
IV. Kahraman anlatıcı bakış açısıyla kaleme alınmıştır.
V. Diyalog, iç konuşma, bilinç akışı tekniklerine yer veril- Aşağıdakilerden hangisi bu parçada geçen mekânlar-
miştir. dan olan “çöl” ile ilgili çağrışımlardan biri olamaz?

çıkarımlarından hangisine ulaşılabilir? A) Bunaltı B) Yanma C) Kavrulma

D) Yalnızlık E) Öfke
A) Yalnız I. B) II ve III. C) II ve V.
D) I, III ve IV. E) I, II, III ve V.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 3 12. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
1960 Sonrası Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye - Küçürek (Minimal) Hikâye - 1

6. Ve sırtım öyle orta yerde dururken kara… 8. I. Bireyin toplumun yaraladığı bir üyesi olarak sergilendiği
Kapkara gözlükler takıyorum öyküler yer almaktadır Korkuyu Beklerken’de. Toplum
insan içine çıktıkça-gizlenmek için. Oğuz Atay’ın “kişi”lerini etkilemektedir. Çoğu kez ruh sağ-
Karşısı lığı çeşitli derecelerde zedelenmiş kişilerdir kahramanları.
kim kimi seviyor duvarı, dalgakıran Bu kişilerin bireysel gibi görünen sorunlarının gerisinde
Ve kırılgan dalgalar hep toplum vardır, tutunamamanın acısı ya da ayrıcalı-
uzakta. ğı vardır. Garip bir biçimde dışa dönük kişilerdir bunlar.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisi yoktur? Yabancılaşmaları da dışa dönük bir yabancılaşmadır. Bu
yabancılaşma gizli bir ironi ve özel estetik bir tavırla anla-
A) Devrik yapı tılmaktadır eserde.
B) Örtük anlatım
II. Durumu beğenmiyordum. Daha doğrusu, kendimi beğen-
C) Nesnel izlenim miyordum. Son günlerde sinirlerim gergindi, bir doktora
D) Yarım bırakılmış cümle bile gitmeyi düşünüyordum. (Başka meseleler yüzünden.)
E) İmge değeri taşıyan çağrışım Uygun bir zaman seçti. (Bir kişi olduğunu düşünmek iyi

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

geliyordu bana. İyelik zamirleri olmadığı gibi belki çoğul
takıları da yoktur.) Bir kitapla oyalanmayı denedim, uzun
aramalardan sonra Türkçe dil bilgisi kitabını buldum. (İn-
sanlar beni ne kolay etkiliyor.)

Bu parçalardaki altı çizili cümlelerde yazar aşağıdaki

7. Aşağıdaki parçaların hangisinde evrensel değerler- bilim dallarının hangisinden yararlanmıştır?
den söz edilmiştir?
A) Felsefe B) Psikoloji C) Sosyoloji
A) Bütün bunları sana anlatıyorum, aldanıyorum, seni
D) Psikiyatri E) Halk bilimi
benim gibi sanıyorum. Değilsin. Maddeye dayanan
bir toplumun insanısın, maddeye dayanan ahlâk mı
olur? İyi niyet mi olur? Hoşgörürlük mü olur? Sen is-
temesen de onlardan birisin. 9. Çeltiği ot boğacak (gelişmesine engel olacak) diye
I
B) Gündüzleri küçük evimizin önüne çıkıp karları kürele-
dim, kışın geldiğimde. Ellerim kıpkırmızı, buz keserdi. başımızı kaldırdığımız (isyan ettiğimiz, ayaklandığımız) mı
“Kolay gelsin!” derlerdi yoldan geçenler, bazen şap- II
kalarını çıkarırlardı. O zaman bir sürü kırlangıç hava- var a oğlum. Gece gündüz çalışıyoruz. Bu günler çeltikçi-
lanırdı çitin kenarından. liğin sıkı (zorlu) günleri. Neyse.
C) Akşamları oturup yazılar yazıyorum anlaşılması için. III
Bütün bu anlamsızlık anlaşılsın da artık çok geç ka- Daha daha nasılsın bakalım?
lınmış olsa da daha iyi bir dünya kurulsun diye. Bütün – İyiyim baba, dedim. Sağ ol.
bu çılgınlıkların sonunda hiçbir şey olmadığı, bu dün- – Hasta filan olmadın ya?
yada yaşamaya bile imkân olmadığı anlaşılsın artık.
– Olmadım, çok iyiyim.
D) Yemekten sonra, her akşam yaptığım gibi, güverteye
çıkmıştım. Hava ağırdı. Eriyen bir kurşun. Buharını – İyisin maşallah. Epey de boy atmışsın (uzamışsın,
IV
ben soluyordum. Kesik soluyuşumla. Tere batmıştım. gelişmişsin). Allah devlete zeval vermesin. Devlet
Filikaların altında, hiç kimsenin beni görüp tedirgin
ekmeği yiyen onar (daha iyi bir duruma gelir) oğlum.
etmeyeceği bir köşeye sığınmış, serinlemeye çalışı-
V
yordum. Eski sözdür bu. Çok şükür Allah’ıma, sen de devlet ekme-
E) Bir yerlerde öğretmenlik yaptı, büyük sıkıntılara gö- ğine kondun.
ğüs gerdi, para biriktirdi bu arada, bir kat aldı. Simdi – Arabacıyı tanıyamadım, dedim usulca.
güneş gözlüğü takıyor ve katını kiraya veriyor. Şu kı-
yıda dalgın dalgın yürüyen delikanlı, baba evinde ne Bir hikâyeden alınan parçada numaralanmış sözlerin
bulduysa sattı. Eski kitaplar, birkaç parça gümüş, bir hangisi, yay ayraçla verilen açıklamayla anlamca uyuş-
çalar saat… mamaktadır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.