Senior High School

Pagbasa at Pagsusuri
ng Teksto Tungo sa
Pananaliksik
Ikatlong Markahan - LAS 2
Ang Tekstong Impormatibo

1
Pagbasa at Pagsusuri ng Teksto Tungo sa Pananaliksik
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – LAS 2: Ang Tekstong Impormatibo
Unang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa
Learning Activity Sheet (LAS) na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsulat ng Learning Activity Sheet (LAS)

Manunulat/Tagaguhit/Tagalapat/Editor:
Raqel S. Domingo

Tagasuri ng Nilalaman: Anastacia N. Victorino

Tagasuri ng Wika : Raymond Villafane
Tagasuri ng Paglapat : Jeffrey M. Espino

Tagapamahala : Gregorio C. Quinto, Jr.

Rainelda M. Blanco
Agnes R. Bernardo
Anastacia N. Victorino
Glenda S. Constantino
Joannarie C. Garcia

Inilimbag sa Pilipinas ng __________

Department of Education – Schools Division of Bulacan

Office Address: Curriculum Implementation Division
Learning Resource Management and Development System (LRMDS)
Capitol Compound, Guinhawa St., City of Malolos, Bulacan
Email address: lrmdsbulacan@deped.gov.ph

2
 Senior High School

Pagbasa at Pagsusuri
ng Teksto Tungo sa
Pananaliksik
Ikatlong Markahan - LAS 2
Ang Tekstong Impormatibo

3
I. LAYUNIN

A. Pamantayang Pangnilalaman
Nasusuri ang iba’t ibang uri ng binasang teksto ayon sa kaugnayan nito sa sarili,
pamilya, komunidad, bansa at daigdig.

B. Pamantayan sa Pagganap
Nakasusulat ng isang panimulang pananaliksik sa mga penomenang kultural at
panlipunan sa bansa.

C. MELCs
Pangalawang Linggo
1. Nakakukuha ng angkop na datos upang mapaunlad ang sariling tekstong isinulat.
(F11EP – IIId – 36)

D. Tiyak na Layunin
1. Nalalaman ang kahulugan, kahalagahan at katangian ng Tekstong Impormatibo.

2. Nauunawaan at nasusuri ang mga mahahalagang impormasyon, maging ang

sanhi at bunga ng pangyayari batay sa binasang teksto.

3. Nakabubuo ng impormatibong patalastas na napapanahon.

II. NILALAMAN

Aralin 2 - Ang Tekstong Impormatibo

a. Kahulugan, Katangian at Layunin
b. Mga Elemento
c. Mga uri

4
III. PAMAMARAAN

A. Panimulang Gawain
Paunang Pagtataya:
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat ito sa sagutang papel.
1. Ito ay uri ng babasahing di-piksyon at naglalayong magbigay impormasyon tungkol sa
iba't ibang paksa tulad ng sa hayop, isports, agham, at iba pa.
a. Argumentatibo b.Deskriptibo c.Impormatibo d.Naratibo
2. Ang mga sumusunod ay mga bagay na mapaghahanguan ng tekstong impormatibo
maliban sa isa: a. Aklat b. Encyclopedia c. Internet d. Wattpad
3. Ito ang uri ng tekstong impormatibong nagbibigay paliwanag kung paano o bakit naganap
ang isang bagay o pangyayari.
a. Paglalahad b. Pagpapaliwanag c. Pagsasalaysay d.Pangangatwiran
4. Sa uring ito ng teksto inilalahad ang mga totoong pangyayaring naganap sa isang
panahon o pagkakataon.
a. Paglalahad b. Pagpapaliwanag c. Pagsasalaysay d.Pag-uulat
5. Sa uring ito nakalahad ang mahahalagang kaalaman o impormasyon patungkol sa tao,
hayop, iba pang bagay na nabubuhay at di nabubuhay, gayundin ang pangyayari sa
paligid.
a. Paglalahad b. Pagpapaliwanag c. Pag-uulat d.Pangangatwiran

Panuto: Tukuyin kung Tama o Mali ang mga sumusunod na pahayag.

______6. Isa sa mahalagang elemento ng tekstong impormatibo ay ang layunin ng may-

akda sa pagsulat o pagbuo ng isang akda.
______7. Sa tekstong impormatibo, hind agad inilalahad ang pangunahing ideya.
Karaniwan ito ay palaisipan o misteryo.
______8. Mahalaga rin ang paglalagay ng angkop na mga pantulong na kaisipan o mga
detalye upang makatulong mabuo sa isipan ng mambabasa ang pangunahing
ideyang nais niyang matanim o maiwan sa mambabasa.
______9. Ang mga estilo sa pagsulat, kagamitan, sangguniang nagtatampok sa mga
bagay na binibigyang-diin ay makatutulong sa mga mag-aaral na magkaroon ng
mas malawak na pag-unawa sa binasang tekstong impormatibo.
______10. Ang tekstong impormatibo ay isang uri ng babasahing piksyon.

5
B. Balik-aral
Panuto: Magbalik-tanaw sa mga natutuhan sa aralin 1 sa pamamagitan ng pagtukoy ng
Isa sa naging karanasan ukol sa mga nababasa sa social media. Ilahad ang
mga dapat at di-dapat taglayin ng isang mambabasa.

Naging karanasan sa pagbabasa sa Social Media:

Dapat Taglayin ng mambabasa Di dapat Taglayin ng mambabasa

C. Paglulunsad ng Bagong Aralin

Ang Bakuna sa COVID-19

Maraming bakuna sa COVID-19 na nasa iba't ibang yugto ng proseso ng paggawa,

pag-apruba at pamamahagi. Sa mga klinikal na pagsubok, nagpakita ang bakuna ng Pfizer
ng 95% antas ng pagkamabisa sa pag-iwas sa COVID-19 na may sintomas. Mayroon pa ring
maliit na posibilidad ng impeksyon matapos matanggap ang bakuna. Ang mask ay
pagpapanatili ng distansiya sa iba (social distancing) ay mananatili pa rin sa mahaba-habang
panahon. Kagaya ng sa iba pang bakuna, kapag mas dumarami ang taong nabakunahan,
mas lumalakas ang proteksyon ng komunidad laban sa sakit.
Bagama't bago ang bakuna sa COVID-19, hindi na bago ang mga klinikal na pagsubok
at pagsisiyasat na pinagdadaanan ng mga bakuna. Maaaring maging mapag-alinlangan ang
mga tao sa bilis ng proseso ng paggawa ng bakuna, ngunit mayroong iba't ibang antas ng
pagtitiyak sa kaligtasan at kalidad nito. Gaya sa mga naunang bakuna noon,
pinangungunahan ng panel ng mga independiyenteng eksperto ang pangangasiwa at
pagrepaso sa proseso ng pagpapahintulot sa bakuna sa COVID-19 ng FDA at CDC.
Miyembro rin ang Washington ng Kasunduan ng mga Estado sa Kanluran (Western States
Pact), na lumikha ng grupo sa paggawa ng Siyentipikong Pagsusuri ng Kaligtasan (Scientific
Safety Review Workgroup) para sa isa pang antas ng masinsinang pagsusuri at ekspertong
pagrepaso sa prosesong ito.

6
Ano ang masasamang epekto (side effect) ng bakuna?

Kasama sa mga naiulat na masamang epekto ng bakuna sa COVID-19 ang pananakit,

pamumula at pamamaga sa bahaging tinurukan, pagkahapo, lagnat, pananakit ng kalamnan
at kasukasuan. pangangatog, pagduduwal, at pamamaga ng mga kulani. Maaasahan ang
ganitong masasamang epekto sa hanggang 1 sa bawat 4 na tao pagkatapos ng unang doses
at sa 1 sa bawat 2 matapos ang ikalawang doses. Pangkalahatan itong nangyayari sa
susunod na araw matapos mabakunahan at ang mga ito ay pangkaraniwang palatandaan na
ang bakuna ay tumatalab. Maaari uminom ng gamot para sa lagnat o kirot gaya ng
acetaminophen o ibuprofen kung kinakailangan, o maglagay ng cold compress (malamig na
pomento) sa bahaging tinurukan. Ayon sa mga eksperto, makipag-ugnayan sa kinauukulang
pangkalusugan kung nababahala o hindi nawawala ang mga sintomas sa loob ng dalawang
araw o 48 oras.

-hango sa artikulong Mga Katotohanan sa Bakuna

sa Coronavirus ng Public Health Emergency
Operation ng Santa
Clarahttps://www.sccgov.org/sites/covid19/Page
s/coronavirus-facts-tl.aspx
Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang pangunahing ideya ng sanaysay?

2. Sa mga klinika ng pagsubok, aling pag-aaral ang nakatamo ng 95% na pinakamabisa
sa paglaban sa sintomas ng COVID-19?
3. Anong grupo ng eksperto ang nabuo ng Kasunduan ng mga Estado sa Kanluran
upang masiguro na ligtas at dumaan sa masinsinang pagsusuri ang bakuna laban sa
COVID-19?
4. Ano-ano ang mga posibleng masamang epekto ng bakuna sa tao?
5. Ano-ano ang maaaring gawin upang malunasan ang masamang epekto matapos
mabakunahan laban sa COVID-19

Pagtalakay sa Paksa:

Tekstong Impormatibo

Ang tekstong impormatibo ay isang uri ng babasahing di piksiyon. Ito ay naglalayong

mabigay ng impormasyon o magpaliwanag nang malinaw at walang pagkiling tungkol sa iba’t
ibang paksa tulad ng sa mga hayop, isports, agham o siyensiya, kasaysayan, gawain,
paglalakbay,

7
 Di tulad ng ibang uri ng teksto, ang mga impormasyon o kabatirang inilahad ng may-
akda ay hindi nakabase sa kanyang sariling opinyon kundi sa katotohanan at mga datos
kaya’t hindi nito masasalamin ang kanyang pagpabor o pagkontra sa paksa. Karaniwang may
malawak na kaalaman tungkol sa paksa ang manunulat o kaya’y nagsasagawa siya ng
pananaliksik at pag-aaral dito.
Ang mga tekstong impormatibo ay karaniwang makikita sa mga pahayagan o balita,
sa mga magasin, textbook, sa mga pangkalahatang sanggunian tulad ng encyclopedia,
gayundin sa iba’t ibang website sa internet.
Dahil sa mga katangiang ito ng tekstong impormatibo, laging may nadadagdag na
bagong kaalaman ng taong nagbabasa nito.

Elemento ng Tekstong Impormatibo

Ang tekstong impormatibo ay mayroong iba’t ibang elemento. Ito ay ang mga
sumusunod:
 Layunin ng may-akda—Maaaring magkaiba-iba ang layunin ng may-akda sa pagsulat
niya sa tekstong impormatibo. Maaaring layunin niyang mapalawak pa ang kaalaman
ukol sa isang paksa; maunawaan ang panyayaring mahirap ipaliwanag; matuto ng
maraming bagay ukol sa ating mundo; at iba pa.

 Pangunahing Ideya—di tulad ng tekstong naratibo na hindi agad inihahayad ng

manunulat ang mga pangyayari upang mapaabot ang interes ng mambabasa sa
kasukdulan ng akda, ang tekstong impormatibo naman ay dagliang inilalahad ang
mga pangunahing ideya sa mambabasa.

 Pantulong sa Kaisipan—mahalaga rin ang paglalagay ng angkop na mga pantulong

na kaisipan o mga detalye upang makatulong mabuo sa isipan ng mambabasa ang
pangunahing ideyang nais niyang matanim o maiwan sa kanila.

 Mga estilo sa pagsulat, kagamitan/ sangguniang magtatampok sa mga bagay na

binibigyang-diin—makatutulong sa mga mag-aaral na magkaroon ng mas malawak
na pag-unawa sa binasang tekstong impormatibo ang paggamit ng mga estilo o
kagamitan/sangguniang magbibigay sa mahahalagang bahagi tulad ng sumusunod;
Paggamit ng mga nakalarawang representasyon, pagbibigay-diin sa mahahalagang
salita sa teksto, at pagsulat ng mga talasanggunian.

8
Mga Uri ng Tekstong Impormatibo

Ang pangunahing layunin ng tekstong impormatibo ay makapaghatid ng

impormasyong hindi nababahiran ng personal na pananaw o opinyon ng may-akda. Makikita
ang layuning ito sa ilang uri ng tekstong impormatibo tulad ng sumusunod:
 Paglalahad ng totoong pangyayari/ kasaysayan—sa uring ito ng teksto inilalahad ang
mga totoong pangyayaring naganap sa isang panahon o pagkakataon.
 Pag-uulat pang-impormasyon—sa uring ito nakalahad ang mahahalagang kaalaman
o impormasyon patungkol sa tao, hayop, iba pang bagay na nabubuhay at di
nabubuhay, gayundin ang pangyayari sa paligid.
 Pagpapaliwanag—ito ang uri ng tekstong impormatibong nagbibigay paliwanag kung
paano o bakit naganap ang isang bagay o pangyayari.

C. Pang-isahang Gawain
Gawain 1:
Panuto: Punan ang mga kahon ng mga natutuhang kahulugan, layunin at katangian ng
Tekstong Impomatibo.

Layunin?
_________
Kahulugan?
Katangian?
____________
________

Impor-
matibo

Gawain 2:
Panuto: Balikang muli ang halimbawang sanaysay.Sagutan ang Plakard Organizer sa
pamamagitan ng pagpunan ng mahahalagang impormasyon.

9
 Kasanayang Komunikatibo:

Sanhi at Bunga

Isang halimbawa ng tekstong impormatibo ay nasa estrukturang Sanhi at Bunga, Ang

sanhi ay tumutukoy sa pinagmulan o dahilan ng isang pangyayari. Ito ay nagsasabi
ng mga kadahilanan ng mga pangyayari.Ang bunga naman ay ang resulta o
kinalabasan o dulot ng pangyayari. Ito ang epekto ng kadalinanan ng pangyayari.
Ang dalawang ito ay laging iniuugnay ng dalawa ng sumusunod na hudyat:
tulad ng dahil, kung kaya, kasi, sapagkat, kung, kapag at iba pang pananda.

Halimbawa:

Kapag nauuna ang sanhi

1. Hindi iningatan ni Totoy ang kanyang cellphone (sanhi) kaya nasira ito agad
(bunga).
2. Dahil sa pagtatapon ng basura kung saan-saan (sanhi) kaya naman nalalason
na ang ating kapaligiran (bunga).
3. Nagkamit siya ng ibat-ibang karangalan sa kanyang paaralan (bunga) dahil
nag aaral siyang mabuti (sanhi).
4. Labis na pagputol ng mga puno (sanhi) kaya wala ng sumisipsip sa mga tubig
ulan kaya nagkakaroon nng labis na pagbaha (bunga).

Kapag nauuna ang bunga

1. Nalalason ang mga isda sa dagat, at nagkakaroon ng mga baha (bunga) dahil
sa walang displinang pagtatapon ng basura kung saan saan (sanhi).
2. Lumubog sa baha ang bayan ng Marikina(bunga) dahil sa kakulangan ng
pagpaplano ng mga nasa katungkulan (sanhi).
3. Nagkamit siya ng ibat-ibang karangalan sa kanyang paaralan (bunga) dahil
nag aaral siyang mabuti (sanhi).
4. Di makakain sa labis na kalungkutan at pagdaramdam ang isang lalaki (bunga)
dahil iniwan siya ng kanyang asawa (sanhi).

Gawain 3:

10
Panuto: Balikan ang sanaysay tungkol sa “Ang Bakuna sa COVID-19”. Itala sa kahon ang
sanhi at bunga ng bakuna laban sa COVID-19.
SANHI BUNGA

Gawain 4:
Panuto: Tukuyin kung Sanhi o Bunga ang nakasalungguhit sa pangungusap.
1. Mahilig manood ng telebisyon si Dennis ng malapit kaya lumabo ang kanyang mata.
2. Naging MVP ng liga si Mark dahil araw-araw siyang nag eensayo ng larong basketbol,
3. Dahil mahilig magbida-bidahan si Denis habang naliligo sa dagat kahit na hindi naman
siya marunong lumangoy kaya muntik na siyang malunod.
4. Nanakit ang kanyang ulo dahil sa sobrang bilis na pagkain ng sorbetes.
5. Sobrang dami ng sasakyan kaya palaging masikip ang mga daanan sa Maynila

Gawain 5:
Panuto: Kumpletuhin ang pangungusap sa pamamagitan ng paglalagay ng akmang sanhi o
bunga sa mga sumusunod na parirala.
1. Dumarami ang kaso ng COVID-19 sa Pilipinas _______________________________.
2. Maraming negosyo ang nagsara___________________________________________.
3. Hindi pinapansin ang babala ng Kagawaran ng Kalusugan_______________________.
4. Bagsak presyo ang mga “face mask at “face shield’____________________________.
5. Nababahala ang masa sa pandemya________________________________________.

11
D. Paglalapat
Panuto: Ilahad ang kasagutan sa pamamagitan ng 3-5 pangungusap lamang.

Ano ang mahalagang kasanayan na dapat

taglayin ng mag-aaral upang maging mabisa
ang pang-unawa sa tekstong impormatibo?
_______________________________________
_________________________________________
________________________________________
_________________________________________
_

IV. PAGTATASA
Panuto: Batay sa binasang akda ukol sa bakuna sa COVID-19, ilahad ang epekto nito sa
iyo bilang mag-aaral? Sumulat ng 5-7 pangungusap na naglalahad ng bisang
pandamdamin at pangkaisipan mula sa akda.

Pangwakas na Pagsusulit:

Panuto: Ilagay ang simbolong  kung wasto ang mga sumusunod na pahayag at 

kung ito ay mali.

_______1. Ang Deskriptibo ay uri ng babasahing di-piksyon at naglalayong magbigay
impormasyon tungkol sa iba't ibang paksa tulad ng sa hayop, isports, agham, at
iba pa.
_______2.Ang iba’t ibang website sa internet ay mga posibleng pwedeng mapaghanguan
ng mga impormsyon ngayong panahon ng pandemya.
_______3. Ang Pagpapaliwanag ay isa sa uri ng tekstong impormatibong nagbibigay
paliwanag kung paano o bakit naganap ang isang bagay o pangyayari.
_______4. Ang Paglalahad ay isa sa uri ng teksto na inilalahad ang mga totoong

12
 pangyayaring naganap sa isang panahon o pagkakataon.
_______5. Ang Pagsasalaysay ay isa sa uri ng tekstong impormatibo na ibinabalita ang
mahahalagang kaalaman o impormasyon patungkol sa tao,hayop, iba pang
bagay na nabubuhay at di nabubuhay, gayundin ang pangyayari sa paligid.
_______6. Isa sa mahalagang elemento ng tekstong impormatibo ay ang layunin ng may-
akda sa pagsulat o pagbuo ng isang akda.
_______7. Sa tekstong naratibo, agad inilalahad ang pangunahing ideya sa simula pa
lamang ng pangungusap.
_______8. Mahalaga rin ang paglalagay ng angkop na mga pantulong na kaisipan o mga
detalye upang makatulo na mabuo sa isipan ng mambabasa ang pangunahing
ideyang nais niyang matanim o maiwan sa kanila
_______9. Ang mga estilo sa pagsulat, kagamitan, sangguniang nagtatampok sa mga
bagay na binibigyang-diin ay makatutulong sa mga mag-aaral na magkaroon ng
mas malawak na pag-unawa sa binasang tekstong impormatibo.
_______10. Pangunahing layunin ng tekstong impormatibo na makapaglahad ng mga
napapanahong impomasyon at kaalaman,

V. Karagdagang Gawain
Panuto: Bumuo ng isang napapanahong patalastas na nasa anyong polyeto. Tatayain ang
patalastas batay sa sumusunod na batayan sa ibaba.
(Maaaring gawing Performance Task)

Pamantayan: Puntos Marka

Tumpak ang mga datos at
impormasyong ginamit. 5
Napapanahon at kapaki-pakinabang
ang napiling paksa. 5
Malikhain at Organisado ang
pagkakasulat ng polyeto. 5
Kabuoan 15

13
Mga Sanggunian

Department of Education- Bureau of Learning Resources. Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t

Ibang Teksto tungo sa Pananaliksik. DepEd Complex: Maralco Avenue, Pasig City.
Unang Limbag, 2016.

Deped Learning Resources Portal. “K+12 Resources in Grade 11 and 12.” Hinango noong
Pebrero 20, 2021. https://lrmds.deped.gov.ph/learning-resources/

Negros Oriental Learning Rseources Portal. “Senior High School Resources.”Hinango

noong Pebrero 21, 2021. http://negorlrmds.weebly.com/senior-high1.html

14
 15
Gawain3 Panimulang Pagtataya
Bunga: 1. c
Mga Epekto o Sintomas 2. d
pananakit, pamumula at 3. b
pamamaga sa bahaging 4. a
tinurukan, pagkahapo, 5. c
lagnat, pananakit ng 6. Tama
kalamnnan at kasukasuan. 7. Mali
Pangangatog, pagduduwal, 8. Tama
at pamamaga ng mga kulani 9. Tama
Gawain 4 10.Mali
1. Bunga Gawain 1
2. Bunga Maaaring magkakaiba
3. Sanhi ang sagot ng mag-aaral
4. Sanhi Gawain 2
5. Bunga *Layunin- Impormasyon
Gawain 5 ukol sa epekto ng bakuna
laban sa COVID-19
Maaaring magkakaiba
*Pang. Ideya – Bakuna
ang sagot ng mag-aaral
laban
Pangwakas na Pagtataya sa
6.  COVID 19
7.  *Mga Datos – Pfizer 95%,
8.  FDA
9.  CDC, Western State Pact,
10. Scientific Safety Review
11. Group
12. *Sanggunian- Website
13. www.ssc.gov.org/covid19
14. /
15.
Gawain 3
Sanhi: Bakuna laban sa
COVID-19
Susi sa Pagwawasto
 Para sa mga katanungan o puna, sumulat sa:

Department of Education, Schools Division of Bulacan

Curriculum Implementation Division (CID)
Learning Resource Management and Development System (LRMDS)
Capitol Compound, Guinhawa St., City of Malolos, Bulacan
Email Address: lrmdsbulacan@deped.gov.ph

16