Government Property

9
NOT FOR SALE

NOT

Araling 11

Panlipunan
Kwarter 3, Linggo 2 - Module 13
Pambansang Kita

Department of Education ● Republic of the Philippines

Araling Panlipunan- Grade 9
Alternative Delivery Mode
Quarter 3, Wk 2- Module 13: Pambansang Kita
First Edition, 2020

Republic Act 8293, section 176 states that: No copyright shall subsist in
any work of the Government of the Philippines. However, prior approval of the
government agency or office wherein the work is created shall be necessary for
exploitation of such work for profit. Such agency or office may, among other
things, impose as a condition the payment of royalty.
Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand
names, trademarks, etc.) included in this book are owned by their respective
copyright holders. Every effort has been exerted to locate and seek permission to
use these materials from their respective copyright owners. The publisher and
authors do not represent nor claim ownership over them.

Published by the Department of Education – Division of Iligan City

Schools Division Superintendent: Roy Angelo L. Gazo, PhD.,CESO V

Development Team of the Module

Author: Marigen L. Dosdos
Content and Language Evaluators: Virginia N. Nadayag
Design and Lay-out Evaluators: Ananias Clarido Jr., Ph.D., Mary Jane Simeon
Illustrator and Lay-out Artist:
Reviewer : Virginia N. Nadayag
Management Team
Chairperson: Roy Angelo E. Gazo, PhD, CESO V
Schools Division Superintendent

Co-Chairpersons: Nimfa R. Lago,PhD, CESE

Assistant Schools Division Superintendent

Members Henry B. Abueva OIC-CID Chief

Virginia n. Nadayag, EPS-Araling Panlipunan
Sherlita L. Daguisonan, LRMS Manager
Meriam S. Otarra, PDO II
Charlotte D. Quidlat, Librarian II
Printed in the Philippines by
Department of Education – Division of Iligan City
Office Address: General Aguinaldo, St., Iligan City
Telefax: (063)221-6069
E-mail Address: iligan.city@deped.gov.ph
 9
Araling
Panlipunan
Kwarter 3 – Linggo 2 – Modyul 13
Pambansang Kita

This instructional material was collaboratively developed and

reviewed by select teachers, school heads, and Education Program
Supervisor in Araling Panlipunan of the Department of Education –
Division of Iligan City. We encourage teachers and other education
stakeholders to email their feedback, comments, and
recommendations to the Department of Education – Iligan City Division
at iligan.city@deped.gov.ph. or telefax: (063) 221 – 6069.

We value your feedback and recommendations.

Department of Education ● Republic of the Philippines

 Talaan ng Nilalaman

Mga Pahina

Pangkalahatang Ideya ……………………………… 1

Alamin ……………………………… 1
Pangkalahatang Panuto ……………………………… 2
Subukin ……………………………… 3
Aralin 1 ……………………………… 5
Tuklasin ……………………………… 5
Suriin ……………………………… 6
Pagyamanin ……………………………… 7
Isaisip ……………………………… 8
Isagawa ……………………………… 9
Buod ……………………………… 9
Tayahin ……………………………… 10
Susi ng Pagwawasto ……………………………… 12
Sanggunian ……………………………… 12
 Modyul 13
Pambansang Kita

Paunang Salita
Ang modyul na ito ay tugon ng Alternative Delivery Mode (ADM) na nagbigay
ng kalidad na edukasyon, pantay-pantay at naaayon sa pangangailangan ng mga
mag-aaral para pagtibayin ang kanilang kaalaman upang makamit ang kasanayang
pan-21-siglo.
Para sa mga mag-aaral, ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa “New
Normal” kung saan binibigyang pansin ang inyong pangangailangan sa edukasyon.
Layunin din nito na ihatid ang mga aralin sa eskwelahan sa inyong mga tahanan.
Ang modyul na ito ay naglalaman ng mga tungkol sa ekonomiks.
Para sa ating mga facilitators, ang module na ito ay para pagtibayin ang mga
kaalaman ng ating mga mag-aaral. Inaasahang gagabayan at tutulongan natin sila
sa kanilang pag-aaral upang makamit nila ang kalidad na edukasyon at kasanayang
pan-21-siglo.

Alamin

Sa module na ito ay naipamamalas ng mag- aaral ang pag-unawa sa mga

pangunahing kaalaman tungkol sa pambansang ekonomiya bilang kabahagi sa
pagpapabuti ng pamumuhay ng kapwa
Sa modyul na ito ay inaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang sumusunod:

1.Nasusuri ang mga pamamaraan ng pagsukat ng pambansang kita.

2.Napahahalagahan ng pagsukat ng pambansang kita

1
5
Pangkalahatang Panuto

Paano mo Matututunan?
Upang makamit ang mga inaasahan, gawin ang mga sumusunod:
 Basahin at unawain nang mabuti ang mga konseptong pangwika.
 Sundin ang bawat panutong ibinigay sa bawat gawain at pagsasanay.
 Sagutin ang lahat ng mga ibinigay na gawain at pagsasanay.

Icons na Ginagamit sa Modyul

Ito ay ang bahaging naglalahad ng mga
Alamin Layunin o mithiing dapat matamo sa
pag-aaral mo sa modyul na ito.

Ito ay pagtatasa sa antas ng iyong kaalaman

Subukin sa tatalakaying aralin. Sa pamamagitan nito
masususuri kung ano na ang iyong natutunan
kaugnay sa bagong tatalakaying aralin.

Ito ay ang pagtatatag ng ugnayan sa

Balikan pamamagitan ng pagtatalakay sa mga
mahahalaga mong natutunan sa nagdaang
aralin na may koneksiyon sa tatalakaying
bagong aralin.
Ito ay paglalahad sa bagong aralin sa
Tuklasin pamamagitan ng iba’t ibang gawain

Suriin Ito ay ang pagtatalakay sa mga mahahalaga

at nararapat mong matutunan upang
malinang ang pokus na kompetensi.

Pagyamani Ito ay ang mga gawain na magpapalawak sa

n iyong natutunan at magbibigay pagkakataong
mahasa ang kasanayang nililinang.

Isaisip Ito ay mga gawaing magpoproseso sa iyong

mahahalagang natutunan sa aralin.

Isagawa Ito ay ang mga gawain na gagawin mo upang

mailapat ang iyong mahahalagang natutunan
sa mga pangyayari o sitwasyon sa totoong
buhay.

6
 Subukin
2
Basahing mabuti ang bawat aytem at isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
activity notebook.
1.Kailan makikita na positibo ang economic performance ng bansa?
A. Kapag malaking bilang ng lakas paggawa ay walang trabaho.
B. Kapag gumagamit ng makabagong teknolohiya ang mga bahay-
kalakal.
C. Kapag may pag-angat sa Gross Domestic Product ng bansa.
D. Kapag lumalaki ang utang panlabas ng bansa.
2.Alin sa mga sumusunod ang hindi ginagamit na paraan ng pagsukat sa
Gross National Income?
A. Expenditure Approach
B. Economic Freedom
C.Industrial Origin/Value Added Approach
D. Income Approach
3.Kung ang kabuuang kita ni Jonas ay Php25,000.00 at ang kanya namang
kabuuang gastusin ay Php21,000.00, magkano ang maaari nyang ilaan
para sa pag-iimpok?
A. Php1,000.00 B. Php2,000.00 C. Php3,000.00 D . Php4,000.00

4.Ano ang tumutukoy sa patuloy na pagtaas ng kabuuang presyo sa

ekonomiya?
A. deplasyon B. Implasyon C. Resesyon D. Depresyon

5.Bakit mahalagang masukat ang economic performance ng bansa?

A. Dahil magiging tanyag ang bansa sa mga pandaigdigang
institusyong pampinansiyal
B. Dahil magagamit ito upang makabuo ng mga patakarang
magpapaangat sa ekonomiya ng bansa
C. Dahil repleksyon ito sa kahusayan ng namumuno na magagamit
upang umani ng malaking boto sa eleksiyon
D. Dahil makikilala ang bansa sa pagkakaroon ng mahusay na
pamamalakad ng ekonomiya

7
 6.Piliin sa mga sumusunod na pahayag ang pinakawasto.
A. Ang kita ng mga dayuhang namamasukan sa Pilipinas ay kabilang
sa
3
Gross National Income nito.
B. Ang gawaing nagmula sa impormal na sektor ay kabilang sa
pagsukat ng Gross National Income.
C. Ang mga produktong segunda mano ay kabilang sa pagsukat ng
Gross National Income.
D. Ang halaga ng tapos na produkto at paglilingkod lamang
angisinasama sa Gross National Income.
7.Alin sa mga sumusunod ang may tuwirang epekto sa Gross Domestic
Product ng bansa?
A. Mataas na remittance ng mga Overseas Filipino Workers.
B. Masiglang pakikipagkalakalan ng Pilipinas sa ibang bahagi ng
mundo.
C. Maayos na pamumuno ng pamahalaan na makahihikayat sa
pamumuhunan.
D. Matalinong paggamit ng pondo ng pamahalaan para sa
kawanggawa.

8. Si Mr. Chen, isang Chinese National, ay nagtatrabaho sa kompanya na

nasa Pilipinas. Saan dapat isinasama ang kanyang kinita?
A. Sa Gross Domestic Product ng China dahil mamayan siya nito.
B. Sa Gross National Product ng Pilipinas dahil dito nagmula ang
kanyang kita.
C. Sa Gross Domestic Product ng Pilipinas dahil dito nagmula ang
kanyang kita.
D. Sa Gross Domestic Product ng Pilipinas at China dahil parehong
dito
nagmula ang kanyang kita
9.Saan kasama an g kita ng Overseas Filipino Workers ( OFW )
A. GNP C. Netong Kita mula sa ibang bansa
B. GDP D. A at C
. 10.Mahalagang masukat ang economic performance ng bansa dahil sa ;
A. Magiging kilala ang bansa sa mga pandaigdig institusyong pinansyal
B. Makilala ang bansa sa pagkaroon ng mahusay na pamamalakad ng
ekonomiya
C .Sumasalamin ito sa kahusayan ng namumuno na magagamit upang
umani ng malaking boto sa eleksyon
D. Magagamit ito upang makabuo ng mga polisiya at patakarang
magpapaangat sa ekonomiya ng bansa

8
 Aralin Pambansang Kita
1
4

Tuklasin

Gawain 1: Larawan -Suri

Suriin ang ipinahihiwatig ng larawan ayon sa abot ng iyong makakaya.

Matapos ang pagsusuri,punan ang pahayag sa ibaba.

https://www.facebook.com/CAMGPhilippines/photos/business-
newsekonomiya-ng-pilipinas-

Ang ekonomiya ng Pilipinas ay

masasabing____________________________________________________
______________________________________________________________
_.

9
 Suriin
5

KAHALAGAHAN NG PAGSUKAT SA PAMBANSANG KITA Ayon kay

Campbell R. McConnell at Stanley Brue sa kanilang Economics
Principles, Problems, and Policies (1999), ang kahalagahan ng pagsukat
sa pambansang kita ay ang sumusunod:
1. Ang sistema ng pagsukat sa pambansang kita ay nakapagbibigay ng ideya
tungkol sa antas ng produksiyon ng ekonomiya sa isang partikular na taon at
maipaliwanag kung bakit ganito kalaki o kababa ang produksiyon ng bansa.
2. Sa paghahambing ng pambansang kita sa loob ng ilang taon,
masusubaybayan natin ang direksiyon na tinatahak ng ating ekonomiya at
malalaman kung may nagaganap na pag-unlad o pagbaba sa kabuuang
produksiyon ng bansa.
3. Ang nakalap na impormasyon mula sa pambansang kita ang magiging
gabay ng mga nagpaplano sa ekonomiya upang bumuo ng mga patakaran at
polisiya na makapagpapabuti sa pamumuhay ng mga mamamayan at
makapagpapataas sa economic performance ng bansa.
4. Kung walang sistematikong paraan sa pagsukat ng pambansang kita,
haka-haka lamang ang magiging basehan na walang matibay na batayan.
Kung gayon, ang datos ay hindi kapani-paniwala.
5. Sa pamamagitan ng National Income Accounting, maaaring masukat ang

PAGKAKAIBA NG GROSS NATIONAL INCOME (GNI) SA GROSS DOMESTIC

PRODUCT (GDP)
Sinusukat sa pamamagitan ng Gross National Income ang kabuuang
pampamilihang halaga ng lahat ng nabuong produkto at serbisyo na ginawa sa loob
ng itinakdang panahon. Mga mamamayan ng bansa ang nagmamay-ari ng mga salik
ng produksiyong ito kahit saang bahagi ng daigdig ito ginawa.
Ang Gross Domestic Product naman ay sumusukat sa kabuuang
pampamilihang halaga ng lahat ng tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa loob
ng isang takdang panahon sa loob ng isang bansa. Ibig sabihin, lahat ng mga salik
ng produksiyong ginamit upang mabuo ang produkto at serbisyo maging ito ay
pagmamay-ari ng mga dayuhan na matatagpuan sa loob ng bansa ay kasama dito.
Halimbawa, ang kita ng mga dayuhang hinango sa loob ng Pilipinas ay kabilang sa
pagsukat ng Gross Domestic Product ng bansa dahil nabuo ito sa loob ng ating
bansa. Hindi naman ibinibilang sa Gross National Income ng ating bansa ang kinita
ng mga nabanggit na dayuhan dahil hindi naman sila mga mamamayan ng bansa.
Sa kabilang banda, ang kinita ng mga dayuhang ito sa Pilipinas ay isinasama
sa pagkuwenta ng Gross National Income ng kanilang bansa. Halimbawa, ang kinita
ng mga Overseas Filipino Workers na nagtatrabaho sa Singapore ay ibinibilang sa
pagkuwenta ng Gross Domestic Income ng Singapore ngunit hindi kabilang sa Gross

6
10
National Income ng bansang ito. Sa halip, ang kinita ng mga naturang OFW ay
binibilang sa Gross National Income ng Pilipinas.

11
 Gawain 2: I-VENN Mo

Matapos basahin ang teksto, punan ng tamang datos ang Venn Diagram na nasa ibaba.
Itala ang pagkakaiba ng GNI at GDP. Pagkatapos ay isulat sa gitnang bahagi ang
pagkakahalintulad ng dalawa.

GNP GNI

GGNI
GNIgni gni
gGNIG

Pagyamanin

MGA PARAAN NG PAGSUKAT SA GNI

Ayon kay Villegas at Abola (1992), may tatlong paraan ng
pagsukat sa Gross
National Income
1. Paraan Batay sa Paggasta (Expenditure Approach)
Ang pambansang ekonomiya ay binubuo ng apat na sektor:
sambahayan, bahay-kalakal, pamahalaan, at panlabas na
sektor. Ang pinagkakagastusan ng bawat sektor ay ang
sumusunod:
a. Gastusing personal (C) – napapaloob dito ang mga
gastos ngmga mamamayan tulad ng pagkain, damit,
paglilibang, serbisyo ng manggugupit ng buhok, at iba pa.
Lahat ng gastusin ng mga mamamayan ay kasama rito.
b. Gastusin ng mga namumuhunan (I) – kabilang ang mga
gastos ng mga bahay-kalakal tulad ng mga gamit sa
opisina, hilaw na materyales para sa produksiyon, sahod
ng manggagawa at iba pa.
c. Gastusin ng pamahalaan (G) – kasama rito ang mga
gastusin ng pamahalaan sa pagsasagawa ng mga
proyektong panlipunan at iba pang gastusin nito.

12 7
Gawain 3: PAANO ITO SINUSUKAT?

Buuin ang cluster map upang mabuo ang mahalagang impormasyon.

Pamprosesong Tanong

1. Ano ang mga paraan ng pagsukat sa pambansang kita?

2. Paano ito naiba sa isa’t Isa?

Isaisip

Gawain 4: MAGBALIK-TANAW

Ngayon ay maaari mo nang itala ang lahat ng bagay at impormasyon na iyong

natutuhan. Ilagay o isulat sa isang buong papel at ipunin sa inyong Portfolio
ang naging kasagutan para mabasa ng guro at mabigyan ng grado.

Bakit mahalagang masukat ang economic performance ng isang bansa?

Isulat sa activity notebook ang iyong mga sagot.

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
___________________________________________________________

8
13
 Isagawa

Gawain 5: Magsanaysay Tayo!

Base sa nakalap na datos ukol sa kita at gastusin ng pamahalaang

panlungsod o munisipalidad na iyong tinitirhan, gumawa ng talumpati ukol sa
kasalukuyang kalagayan ng ekonomiya sa iyong komunidad. Pagtuunan ng
pansin kung papaano tinutugunan ang mga suliraning pangkabuhayan ng
inyong pamahalaang lokal.

Buod

1. Sinusukat sa pamamagitan ng Gross National Income ang kabuuang

pampamilihang halaga ng lahat ng nabuong produkto at serbisyo na ginawa sa
loob ng itinakdang panahon.

2. Mga mamamayan ng bansa ang nagmamay-ari ng mga salik ng

produksiyong ito kahit saang bahagi ng daigdig ito ginawa.

3. Ang Gross Domestic Product naman ay sumusukat sa kabuuang

pampamilihang halaga ng lahat ng tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa
loob ng isang takdang pankiahon sa loob ng isang bansa.

4. Hindi ibinibilang sa Gross National Income ng ating bansa ang kinita ng mga
nabanggit na dayuhan dahil hindi naman sila mga mamamayan ng bansa. Ang
kinita ng mga dayuhang ito sa Pilipinas ay isinasama sa pagkuwenta ng Gross
National Income ng kanilang bansa.

5. Ang kinita ng mga OFW ay binibilang sa Gross National Income ng

Pilipinas.Ayon kay Villegas at Abola (1992), may tatlong paraan ng pagsukat sa
Gross National Income: (1) pamamaraan batay sa gastos (expenditure
approach), (2) pamamaraan batay sa kita ng sangkap ng produksiyon (income
approach), at (3) pamamaraan batay sa pinagmulang industriya (industrial
origin approach).

9
14
 Pagtatasa

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa activity notebook ang sagot.

1..Alin sa mga sumusunod ang hindi ginagamit na paraan ng pagsukat sa

Gross National Income?
A. Expenditure Approach
B. Economic Freedom Approach
C. Industrial Origin/Value Added Approach
D. Income Approach
2. Ano ang tumutukoy sa patuloy na pagtaas ng kabuuang presyo sa
ekonomiya?
A. deplasyon B. Implasyon C. Resesyon D.depresyon
3. Bakit mahalagang masukat ang economic performance ng bansa?
A. Dahil magiging tanyag ang bansa sa mga pandaigdigang
institusyong pampinansiyal
B. Magagamit ito upang makabuo ng mga patakarang magpapaangat
sa ekonomiya ng bansa
C. Dahil repleksyon ito sa kahusayan ng namumuno na magagamit
upang umani ng malaking boto sa eleksiyon
D. Dahil makikilala ang bansa sa pagkakaroon ng mahusay na
pamamalakad ng ekonomiya
4. Alin sa sumusunod na pahayag ang pinakawasto ?
A. Ang kita ng mga dayuhang namamasukan sa Pilipinas ay kabilang sa
Gross National Income nito.
B. Ang gawaing nagmula sa impormal na sektor ay kabilang sa pagsukat
ng Gross National Income.
C. Ang mga produktong segunda mano ay kabilang sa pagsukat ng
Gross National Income.
D. Ang halaga ng tapos na produkto at paglilingkod lamang ang
isinasama sa Gross National Income.
5. Alin sa mga sumusunod ang may tuwirang epekto sa Gross Domestic
Product ng bansa?
A. Mataas na remittance ng mga Overseas Filipino Workers.
B. Masiglang pakikipagkalakalan ng Pilipinas sa ibang bahagi ng mundo.
C. Maayos na pamumuno ng pamahalaan na makahihikayat sa
pamumuhunan.
D. Matalinong paggamit ng pondo ng pamahalaan para sa kawanggawa.

115
0
 6. Mahalagang masukat ang economic performance ng bansa dahil sa ;
A. Magiging kilala ang bansa sa mga pandaigdig institusyong pinansyal
B. Makilala ang bansa sa pagkaroon ng mahusay na pamamalakad ng
ekonomiya
C .Sumasalamin ito sa kahusayan ng namumuno na magagamit upang
umani ng malaking boto sa eleksyon
D. Magagamit ito upang makabuo ng mga polisiya at patakarang
magpapaangat sa ekonomiya ng bansa
7. Kung ang kabuuang kita ni Jonas ay Php25,000.00 at ang kanya namang
kabuuang gastusin ay Php21,000.00, magkano ang maaari nyang ilaan
para sa pag-iimpok?
A. Php1,000.00 B. Php2,000.00C. Php3,000.00 D. Php4,000.00

8. Si Mr. Chen, isang Chinese National, ay nagtatrabaho sa kompanya na

nasa Pilipinas. Saan dapat isinasama ang kanyang kinita?
A. Sa Gross Domestic Product ng China dahil mamayan siya nito.
B. Sa Gross National Product ng Pilipinas dahil dito nagmula ang
kanyang kita.
C. Sa Gross Domestic Product ng Pilipinas dahil dito nagmula ang
kanyang kita.
D. Sa Gross Domestic Product ng Pilipinas at China dahil parehong dito
Nagmula ang kanyang kita
9. Saan kasama an g kita ng Overseas Filipino Workers ( OFW )
A. GNP C. Netong Kita mula sa ibang bansa
B. GDP D. A at C
10. Kailan makikita na positibo ang economic performance ng bansa?
A. Kapag malaking bilang ng lakas paggawa ay walang trabaho.
B. Kapag gumagamit ng makabagong teknolohiya ang mga bahay-
kalakal.
C. Kapag may pag-angat sa Gross Domestic Product ng bansa.
D. Kapag lumalaki ang utang panlabas ng bansa.

11
16
Susi sa Pagwasto

Paunang
Pagsusulit

1. C
2. B
3. D
4. B
5. B
6. D
7. C
8. C
9. A
10. D

Sanggunian:

Aklat:
Kagawaran ng Edukasyon, Republika ng Pilipinas, Ekonomiks, Araling
Panlipunan Modyul para sa Mag-aaral, Unang Edisyon, (Pasig City:
Vibal Group, Inc., 2015), 53-56.

Bernard R. Balitao et al., Ekonomiks: Mga Konsepto at Aplikasyon, Batayang

Aklat ng Araling Panlipunan, Ikaapat na Taon, (Quezon City: Vibal
Publishing House, Inc., 2012) 71-75.

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

DepEd Division of Iligan City

Office Address: General Aguinaldo, St., Iligan City
Telefax: (063)221-6069
E-mail Address: iligan.city@deped.gov.ph

12
17