Mga Epekto ng Pagkakaroon ng Dam sa mga Tao at Kapaligiran

Isang Pananaliksik na iniharap kay Gng. Kristin Mae S. Aala

Nina:

Jasmine R. Baybay

Mailin U. Belardo

(Enero 25, 2020)

 Kabanata I

Introduksyon

         Ilan nga ba ang mga dam na makikita sa Pilipinas? Ano-ano ang mga benepisyo

na nakukuha natin rito? Paano ito nakaaapekto sa pamumuhay ng mga tao, hayop,

industriya at sa ating mga likas na yaman?

          Noong taong 2018, iniulat ng International Monetary Fund noong nakaraang taon

na ang Pilipinas ay isa sa mga pinakamalakas na bansa pagdating sa patakaran,

pagpapalago ng ekonomiya, pangangalaga ng kapaligiran at marami pa sa Asya nitong

mga nakaraang taon. Ang Pilipinas ay mayroong populasyon na higit sa 100 milyon at

mayroong 15 malalaking dam na ginagamit. Ang mga dam ng bansa ay may kabuuang

dami ng tubig na 8.67 x 109 m3. Dalawang malalaking dam ang nagawa bilang

proyekto ng pumped-storage ng Wawa sa lalawigan ng Rizal. Ang pang-itaas na

imbakan ng tubig sa Mount Purro na may kapasidad na sa pag-iimbak na 6.2 x 106 m3,

ay isinama ng isang 84m-taas na RCC dam, na may apat na mga saddle dam. Ang mas

mababang reservoir ay naimpound ng 47m-taas na dam, na may kapasidad na 9.7 x

106 m3 para sa imbakan. Ang pagtatayo ng proyekto ng Kaliwa Dam, bahagi ng

punong barko na New Contennial Water Source Project, ay sinimulan sa pamamagitan

ng financing mula sa China, kasunod ng pag-apruba ng National Economic and

Development Authority. Ang tinatayang $415.2 USD na proyekto na bubuo bilang isang

pakikipagsosyo sa publiko at pribado ay inilaan upang taasan ang suplay ng tubig sa

Metro Manila upang matugunan ang hinahangad na inuming tubig sa hinaharap, at

magsilbi bilang isang labis na mapagkukunan ng tubig. Sa gayon ay mababawasan ang

pag-asa ng Angat Dam Reservoir na kasalukuyang nagbibigay ng higit sa 90 porsyento

ng mga kinakailangan na tubig sa lungsod.

Layunin

         Layunin ng paksang ito na malaman kung pano nakatutulong o nakakaapekto ang

mga dam sa Pilipinas sa mga tao, hayop, industriya at mga likas na yaman. Ang dam

ay isang malaking pader para pabagalin ang agos ng tubig. Ito rin ay nagbibigay ng

tubig sa atin, nagbibigay din satin to ng kuryente at nagsisilbing imbakan ng tubig lalo

na kapag may bagyo, upang maiwasan ang matinding pagbaha. Ang pagkakaroon ng

dam ay maaari ring magdulot ng pinsala sa mga tao, hayop,  kanilang pamumuhay at

sa kapaligiran. Kapag ang tubig na nakaimbak rito ay umapaw, maaaring magiba ang

pader na nakatayo rito na maaaring magdulot ng matinding pagbaha at pagkasira ng

kabuhayan at kapaligiran. Mahalaga na malaman ng mga tao ang mga epekto ng dam

sa ating kapaligiran, lalo na ang mga taong nakatira malapit rito upang makapaghanda

kaagad sakaling umapaw ang tubig o magiba ang pader ng dam.

Kahalagahan ng Pag-aaral

         Ang mga dam ay maaaring magdala ng maganda at di-magandang epekto sa

atin, at sa ating kapaligiran. Sa kasalukuyang isyu, malaki ang naging pinsalang dulot

ng bagyong Ulysses. Kaya naman nagdesisyon ang NIA o National Irrigation

Administration na magpakawala ng tubig mula sa Magat Dam. Ang pagpapakawala ng

tubig mula dito ang naging dahilan ng mabilis na pagtaas ng baha sa mga kalapit na

bayan nito, ang Cagayan at Isabela. Umabot sa bubong ang taas ng bahang ito kaya

naman ang ilan sa mga mamamayan na nakatira rito ay sa kanilang mga bubong

nagpalipas ng gabi. Ang dam na ito ay nakatakda pala na maglabas ng tubig dalawa
hanggang tatlong araw bago tumama ang bagyo. Kaya naman ang NIA ang sinisisi ng

mga tao kung bakit tumaas ng ganito ang baha sa kanilang lugar. Isa ito sa mga hindi

magagandang epekto ng pagkakaroon ng dam. Kasama rin sa mga hindi magagandang

dulot ng pagkakaroon ng dam ang pinapalala nila ang epekto ng pagbabago ng klima.

Naglalabas sila ng mga greenhouse gas, sinisira ang mga carbon sink sa mga basang

lupa at karagatan, pinagkaitan ang mga ecosystem ng nutrient, sinisira ang mga tirahan

ng mga tao at hayop, pinapataas ang lebel ng dagat, nasayang na tubig at nawala ang

mga mahirap na pamayanan. Binabago ng mga dams ang paraan ng paggana ng mga

ilog. Ang mga gravel, troso, at iba pang mahahalagang tampok sa pagkain at tirahan ay

maaari ding ma-trap sa likod ng mga dam. Gayunpaman, marami pa rin itong

magandang epekto sa atin at ating kapaligiran. Tulad ng pagbibigay ng tubig para sa

pagkonsumo ng tao, para sa patubig na tigang at semi arid na lupa, o para magamit sa

mga pang-industriya na proseso, ito ang pangunahing mapagkukunan ng pagbuo ng

kuryente, ang mga proyektong ito ang pangunahing mapagkukunan ng patubig at

tumutulong din sa pag-iingat ng lupa. Mahalaga na malaman ito ng mga tao, lalo na ng

mga taong naninirahan malapit rito. Dapat na malaman ng mga tao ang mga posibleng

epekto sakaling may itatayong dam na malapit sa kanilang mga tahanan upang

makapaghanda agad. Ang Magat Dam ang isa sa mga pinakamalaki at namumukod na

imprastraktura at isa sa mga pinakamalawak sa Timog-Silangang Asya.

Saklaw at Limitasyon

       Ang pag-aaral na ito ay nakapokus lamang sa mga benepisyo, epekto at posibleng

pinsala na maidudulot nito sa mga tao, hayop, industriya at mga likas na yaman. Ang

nilalaman ng aralin na ito ay nakabase sa mga kasalukuyan at totoong mga pangyayari

sa ating bansa. Malalaman rito ang bilang ng mga dam sa Pilipinas, kapasidad nito,

lugar at benepisyong nakukuha mula rito. 

         Ang mga mananaliksik ay kumuha ng mga impormasyon sa mga balita, artikulo at

mga dokumentaryo na napatunayang galing sa isang tunay na pangyayari. Ilang

impormasyon mula sa iba’t ibang artikulo ang pinagsama-sama upang mabuo ang

aralin na ito at maihayag ng tama.

Depinisyon ng mga Terminolohiya

Dam - Ito ay isang proteksyon o pader na pumipigil sa daloy ng tubig o mga ilog sa

ilalim ng lupa.

Kapasidad - ang maksimum na halaga na nilalaman ng isang bagay.

Pinsala - sira o pagkawala.

Mga Tanong

1. Paano nakatutulong ang pagkakaroon ng dam sa mga tao at kapaligiran?

2. Mayroon ba itong mga hindi magandang dulot sa mga tao at kapaligiran? Ano-

ano ito?

3. Ilan nga ba ang mga dam na makikita sa Pilipinas?

4. Ano-ano ang mga benepisyo na nakukuha natin rito? 

5. Paano ito nakaaapekto sa pamumuhay ng mga tao, hayop, industriya at sa ating

mga likas na yaman. 

 Kabanata II

          Ang mga unang dam na nilikha ng mga tao ay itinuturing na gravity dam. Ginawa

ang mga ito sa pagmamason o kongkreto na maaaring labanan ang pagkarga ng tubig

dahil sa kanilang bigat. Ang mga sinaunang taga-Egypt ay naisip na binuo ang una, at

tinawag itong Sadd el-Kafara. Ang pangalan na iyon ay isinalin sa "Dam of the Pagans"

sa Arabe. Naniniwala ang mga arkeologo na ang istraktura ay may taas na 37

talampakan at halos 350 talampakan ang lapad sa tuktok nito. Mahigit 100,000

toneladang bato at graba ang ginamit upang maitayo ang istraktura, ngunit nabigo ito

makalipas ang ilang taon dahil sa pag-apaw. Ang unang dam sa pilipinas ay ang San

Roque Dam ang pag gagawa nito ay nagsimula ng 1998 at nag bukas ng May 1 2003,

ang construction costs nito ay $1.19 Billion. Ang San Roque Dam ay ang

pinakamalaking dam sa pilipinas at 16th na pinakamalaki mundo, may lalim Ito na 660ft

at may lawak na 3,710ft. 

          Mahalaga ang mga dams dahil nagbibigay ito ng tubig para sa mga hangarin sa

domestic, industriya at irigasyon,mahalaga ang dam sa irigasyon dahil nag bibigay Ito

ng daan sa mga bukid na kulang ng tubig ang sakahan. Ang mga dams ay madalas na

nagbibigay din ng hydroelectric power production na nakakapag bigay satin ng kuryente

at pag-navigate sa ilog para makakuha ng tubig. Mahalaga ang tubig sa ating araw

araw na pamumuhay dahil dito Tinutulungan tayo ng dam mag retain ng water supply

para di tayo maubusan ng tubig. Ang mga dams at ang kanilang mga reservoir ay

nagbibigay ng mga lugar ng libangan para sa pangingisda at bangka. Tinutulungan nila

ang mga tao sa pamamagitan ng pagbawas o pag-iwas sa mga pagbaha. Noong 2018
dumating ang bagyong Ompong pero walang dapat ipangamba ang mga tao sa baha

dahil sa dam naman ang sasalo sa ulan na pwedeng mag dala ng baha.

          Kahit nakakatutulong ang Dam sa pang araw araw natin meron pa rin itong mag

bigay ng panganib katulad nalang pag di maayos ang pag gagawa ng dam o Ito ay

luma na pwede itong tumangay ng mga tao at mag karoon na napakalaking baha. Ang

dam ay pwede maagaw ang lupa na dapat ay para sa tao tirahan, ang dam ay pwede

rin maging problema sa mga reservoirs na nasa likod nito dahil sa dam mas tataas ang

greenhouse gas sa reservoirs. Ang dam ay pwedeng maging problema sa ecosystem

natin ang mga dams ay lumikha ng isang pagbaha na isyu sa likod ng istraktura bilang

isang paraan upang bumuo ng isang reservoir, ito ay hindi lang nagiging problema sa

tao kasama rin dito ang mga hayop dahil sinisira rin nito ang bahay nila. Ang dams ay

pwede rin makaapekto sa aquatic ecosystems na maaari maging sanhi ng mga

pagbabago sa temperatura, komposisyon ng kemikal, at katatagan ng baybayin. 

 Kabanata III

Disenyo ng Pananaliksik

          Ang pag-aaral na ito ay isinagawa gamit ang disenyong deskriptib upang pag-

aralan ang mga pangkasalukuyang mga pangyayari at kalagayan tungkol sa paksang

ito. Ito ay tutugon sa mga tanong na sino, ano, kailan at paano na may kinalaman sa

paksa na napili.

Respondante

           Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng ilang impormasyon galing sa mga artikulo at

balita na ukol sa paksang napili, kumuha rin ang mga mananaliksik ng impormasyon sa

mga posts sa social media tungkol sa mga kanilang karanasan, obserbasyon at opinyon

ukol sa paksa. Ang pag-aaral na ito ay maaring makatulong sa lahat ng tao, lalo na ang

mga taong nakatira malapit sa dam. Ginawa rin ang pag-aaral o pananalisik na ito

upang mabigyan ng kaalaman ang mga tao kung paano matutugunan ang mga hinaing

ng mga tao ukol dito.

Instrumento ng Pananaliksik

           Ang pag-aaral na ito ay ginawa sa pamamagitan ng survey. Ang mga

mananaliksik ay gumawa ng mga tanong kung saan ang mga respondante ay maaari

na pumili ng isang sagot at maaari ring magdagdag ng iba pa. Dito ay malinaw na

nasagot ang mga tanong ng mga mananaliksik ukol sa paksa. Malinaw na nailahad ng

mga respondante ang mga impormasyon kaya naman malinaw ring naipaliwanag sa

araling ito ang mga impormasyon.

Kabanata IV
 Kabanata V

Lagom ng Natuklasan

          Sa pananaliksik na ito, maraming natutunan at natuklasan ang mga mananaliksik

tungkol sa mga epekto ng pagkakaroon ng dam sa isang lugar sa mga tao at

kapaligiran na maaari nilang ibahagi sa mga mamamayan. 

          Mula sa mga nakalap na datos at impormasyon ukol sa paksang ito, ang

kaalaman ng mga mananaliksik ay lalo pang nadagdagan. Dito ay natuklasan ng mga

mananaliksik na kung may magandang epekto ang pagkakaroon ng dam sa isang

lugar, mayroon rin itong mga hindi magagandang epekto sa mga tao, hayop, industriya

at kapaligiran. Ito ay nagbibigay ng tubig sa atin, nagbibigay din satin to ng kuryente at

nagsisilbing imbakan ng tubig lalo na kapag may bagyo, upang maiwasan ang

matinding pagbaha. Ang pagkakaroon ng dam ay maaari ring magdulot ng pinsala sa

mga tao, hayop, kanilang pamumuhay at sa kapaligiran. Kapag ang tubig na nakaimbak

rito ay umapaw, maaaring magiba ang pader na nakatayo rito na maaaring magdulot ng

matinding pagbaha at pagkasira ng kabuhayan at kapaligiran. Tinalakay rin sa

pananaliksik na ito ang eksaktong kapasidad ng mga dam sa Pilipinas at ang dahilan ng

pagpapagawa nito. Ang mga dam ng bansa ay may kabuuang dami ng tubig na 8.67 x

109 m3. Kasama rin rito ang mga posibleng mangyari sakaling lumagpas ang tubig sa

itong tamang kapasidad o mapuno. aya naman nagdesisyon ang NIA o National

Irrigation Administration na magpakawala ng tubig mula sa Magat Dam. Ang

pagpapakawala ng tubig mula dito ang naging dahilan ng mabilis na pagtaas ng baha

sa mga kalapit na bayan nito, ang Cagayan at Isabela. Umabot sa bubong ang taas ng

bahang ito kaya naman ang ilan sa mga mamamayan na nakatira rito ay sa kanilang

mga bubong nagpalipas ng gabi.

Konklusyon

          Sa pananaliksik na ito, natulungan ang mga mamamayan na malaman ang mga

dapat na gawin sakaling dumating ang isang sakuna na makakaapekto sa mga dam.

Batay sa mga post sa social media, karamihan ay tutol sa plano nitong pagpapatayo ng

isa pang dam kapalit ng isa sa mga pinakamalaking likas na yaman ng bansa na

tumutulong upang pababain ang tsansa ng mga kalamidad na maaring tumama sa

bansa. Kung itutuloy ang proyektong ito, maraming tao ang mawawalan ng tirahan at

kabuhayan, tataas rin ang tsansa ng mga kalamidad na maaaring tumama sa bansa.
          Malaki man ang tulong nito sa atin, malaki rin ang kapalit nito. Importante na

pakinggan ang mga hinaing at opinyon ng mga taong maaapektuhan tungkol sa

proyektong ito upang malaman kung mabuti nga ba ito para sa ating lahat o hindi. Nais

ipakita ng pananaliksik na ito ang mga epekto ng dam at ang mga reaksyon ng mga

mamamayan sa mga proyekto at desisyon ng gobyerno.

Rekomendasyon

          Batay sa mga nakalap na datos at impormasyon sa pananaliksik na ito, naibahagi

at napagsama-sama ang mga opinyon at benepisyo mula sa mga proyekto at epekto ng

mga dam sa ating kapaligiran. Dahil dito, sa tingin ng mga mananaliksik na dapat ay

malaman muna ng gobyerno ang opinyon, reaksyon o mga hinaing ng mga

mamamayan ukol sa mga proyektong balak gawin sa ating bansa. Ngunit bago

maghayag ng reaksyon o opinyon ang mga mamamayan, dapat na alamin muna nila

ang mga benepisyo o tulong na maaaring ibigay ng proyektong ito sa mga tao, hayop,

kapaligiran, kabuhayan at industriya.