Professional Documents
Culture Documents
อ.กุหลาบ 21 พ.ค. 57 (บ่าย)
อ.กุหลาบ 21 พ.ค. 57 (บ่าย)
รศ.ดร.กุหลาบ รัตนสัจธรรม
ประธานหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรดุษฎี บัณฑิต
คณะสาธารณสุ ขศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
http://www.traffic-acnet.com/ERRP/
koolarbr@yahoo.com;
20/05/57 รศ.ดร.กุหลาบ รัตนสัจธรรม 42
1. การเลือกพืน้ ที่ศึกษา/
เหตุการณ์ /กระบวนการ
2. การเลือกกลุ่มกลุ่มเป้ าหมาย /
ผู้ให้ ข้อมูลหลัก
20/05/57 รศ.ดร.กุหลาบ รัตนสัจธรรม 43
5/20/2014 47
วิธีการเลือกกลุ่มเป้ าหมายในการวิจัย
สําหรับวิจัยเชิงปริมาณ
5/20/2014 48
วิธีการออกแบบเลือกกลุ่มเป้ าหมาย /
ผู้ให้ ข้อมูลหลัก
1.สุ ดขั้ว (สํ าเร็จ - ล้ มเหลว) (ผิดปกติ - อัจฉริยะ)
(Extreme or Deviant case )
2.มีประสบการณ์ มากในเรื่องนั้นๆ (Intensity)
3. กลุ่มคนหรือสถานการณ์ ที่มีความหลากหลาย
(Heterogeneous)
4. คนหรือสภาพการณ์ ที่มีลกั ษณะเหมือนกัน
(Homogeneous)
5/20/2014 49
วิธีการออกแบบเลือกกลุ่มเป้ าหมาย /
ผู้ให้ ข้อมูลหลัก (ต่ อ)
5.แสดงลักษณะสํ าคัญของประชากรทั้งหมด เป็ นตัวแทนในทุกๆ
เรื่อง (Typical case)
6. เลือกอย่ างมีเกณฑ์ เพือ่ เป็ นเกณฑ์ สําหรับตัดสิ นกลุ่มอืน่ ๆ ถ้ า
เป็ นกับกลุ่มนีก้ จ็ ะเป็ นกับกลุ่มนั้น (Criterion)
7.เลือกจากการแนะนําต่ อๆกันไปหรือกล่ าวอ้ างถึง หรือแบบสายใย
เชื่อมโยง (Snowball or chain)
8.ที่ไม่ เข้ าเกณฑ์ กาํ หนด (สู ง - ตํ่ากว่ าเกณฑ์ ) (Maximum
Variation)
5/20/2014 50
วิธีการออกแบบเลือกกลุ่มเป้ าหมาย /
ผู้ให้ ข้อมูลหลัก (ต่ อ)
9. สนับสนุน / ขัดแย้ ง กับข้ อค้ นพบในการศึกษา ระหว่ าง
ศึกษามีข้อค้ นพบบางอย่ างจึงตรวจสอบจากกลุ่มที่สนับสนุน
/ ขัดแย้ ง (Confirming or Disconfirming)
10. มีความสํ าคัญทางการเมืองของสถานที่ (Politically
Important cases)
11. เพือ่ พิสูจน์ ทฤษฎี หากลุ่มที่เหมาะกับการพิสูจน์ ทฤษฎี
(Theory-Based)
5/20/2014 51
วิธีการออกแบบเลือกกลุ่มเป้ าหมาย /
ผู้ให้ ข้อมูลหลัก (ต่ อ)
12. เลือกมาจากประชากรที่แบ่ งเป็ นช่ วงชั้น (Stratified
Purposeful)
13. เลือกมาอย่ างเจาะจงเป็ นกลุ่มที่น่าสนใจ (Critical
case)
14. เลือกแบบเฉพาะหน้ า ขณะอยู่ในเหตุการณ์
(Opportunistic)
15. เลือกตามความสะดวก (Convenient)
5/20/2014 52
การเลือกตัวอย่ างในการวิจัยคุณภาพ
มีความหมายอย่ างไรในเรื่องข้ อมูล?
ข้ อมูลนั้นจะให้ อะไรบ้ างในการทําความเข้ าใจประเด็นที่ศึกษา?
ทําไมตัวอย่ างนั้น (ชุ มชน เหตุการณ์ ปรากฏการณ์ ฯลฯ) จึงควรเลือก
หรือไม่ ควรเลือกสาหรับการศึกษาของตน
ตัวอย่ างนั้นมีความเหมาะสมกับจุดมุ่งหมาย วัตถุประสงค์ คําถามใน
การวิจัยและกรอบแนวคิดในการวิจัยมากน้ อยเพียงใด
มีตัวอย่ างอืน่ ที่เหมาะสมกว่ านีห้ รือไม่
เมื่อตอบคําถามเหล่ านีไ้ ด้ เป็ นที่พอใจแล้ ว จึงนําประเด็นที่เกีย่ วข้ องอืน่
มาพิจารณา (ชาย โพธิสิตา. 2554)
รศ.ดร.กุหลาบ รัตนสั จธรรม ม.บูรพา 53 5/20/2014
•ตัวอย่ างการเลือกแบบ
Dimensional Technique
เลือกมาจากประชากรที่แบ่ งเป็ นช่ วงชัน้ (Stratified
Purposeful) เหมาะสําหรั บการให้ ข้อมูลหลักเกี่ยวกับ
ข้ อมูลที่เป็ นความคิดเห็น ทัศนคติ ความเชื่อ โดย สอบถาม
ข้ อมูลจากกลุ่มเป้าหมาย ตามตัวแปรที่พบว่ ามีความสําคัญ
เพื่อต้ องการศึกษาประเด็นปั ญหาได้ อย่ างครอบคลุม จนได้
ข้อมูลครบถ้วนอิ่มตัว
วิธีการเลือกตัวอย่ าง แบบเจาะจง
(Purposive Sampling)
ผู้วิจัย เจาะจงจะไปเก็บรวบรวมข้ อมูลจากกลุ่มตัวอย่างกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง เพือ่ ให้
ได้ ข้อมูลตามต้ องการในการศึกษา
ในลักษณะการวิจัยถ่ ายทอดเทคโนโลยี
สามารถใช้ วธิ ีการเลือกแบบนีใ้ นลักษณะดังนีค้ อื
1. กลมุ่ ตัวอย่างที่เป็น ต้นแบบของเรือ่ งนัน ้ ๆ เช่น ดีมากที่ส ุด
หรือมีปัญหามากที่ส ุด (Extreme or Deviant case )
2. กลมุ่ ตัวอย่างที่ได้จากการกล่าวอ้างถึง( Snowball or chain)
3. กลมุ่ ตัวอย่างที่ได้จากกรอบทฤษฎี (Theory-Based)
4. เป็ นต้ น
5/20/2014 60
ขั้นตอนการออกแบบเลือกกลุ่มเป้ าหมาย /
ผู้ให้ ข้อมูลหลัก
1. ระบุพนื้ ทีท่ ศี่ ึกษา
2. ระบุกลุ่มเป้ าหมายทีต่ ้ องการเก็บข้ อมูล
3. สร้ างกรอบกลุ่มเป้ าหมาย
4. เลือกวิธีการเลือกกลุ่มเป้ าหมาย ทีเ่ หมาะสมกับ (ข้ อมูล ลักษณะ
ประชากร และงบประมาณ
5. หากลุ่มเป้ าหมาย
6. วางแผนการคัดเลือกกลุ่มเป้ าหมายให้ พอเพียงสอดคล้องกับการ
ตรวจสอบสามเส้ า (Triangulation)
7. ดําเนินการเก็บข้ อมูลคุณภาพจากแผนการเลือก จนได้ ข้อมูลทีอ่ มิ่ ตัว
5/20/2014 61
5/20/2014 63
ตัวอย่างการเขียนระเบียบวิธีการวิจัยการ
ถอดบทเรียนพืน้ ทีด่ เี ด่ น
พืน้ ทีท่ เี่ ก็บข้ อมูลวิจัย
เป็ น หมู่บ้านที่มีชุมชนเข้ มแข็งที่พ่ งึ ตนเองได้
ทางเศรษฐกิจที่พบในภาคตะวันออก ๖ จังหวัด ที่มีภมู ิปัญญา
ท้ องถิ่นอย่ างน้ อย ๑ ภูมิปัญญารวม ๑๓ ชุมชน จากชุมชน
เข้ มแข็งในภาคตะวันออกที่ศกึ ษา จํานวน
๕๕ หมู่บ้าน (๗ จังหวัด)
5/20/2014 64
ระเบียบวิธีการวิจัย
ขอบเขตการได้ มาของพืน้ ที่วจิ ยั และผู้ให้ ข้อมูลหลัก
1. กําหนดกรอบของชุมชนที่จะศึกษา โดยต้ องเป็ นชุมชนที่มีความ
เข้ มแข็งพึง่ ตนเองได้ ทางเศรษฐกิจจากข้ อมูลทุติยภูมิ คือ
มีการรวมตัวกันของชุมชน มีกลุม่ อาชีพที่เข้ มแข็ง
มีการจัดลานค้ าชุมชนหรื อตลาดนัดชุมชน
มีกองทุนของชุมชนและกลุม่ ออมทรัพย์เพื่อการผลิต
บุคคลวัยแรงงานมีอาชีพ ร้ อยละ 90
ชุมชนบรรลุเป้าหมายด้ านรายได้ ตามเกณฑ์ จปฐ.70%
5/20/2014 65
ระเบียบวิธีการวิจัย
ขอบเขตการได้ มาของพืน้ ที่วจิ ยั และผู้ให้ ข้อมูลหลัก(ต่ อ)
5/20/2014 66
ระเบียบวิธีการวิจัย
ขอบเขตการได้ มาของพืน้ ที่วจิ ยั และผู้ให้ ข้อมูลหลัก(ต่ อ)
4. ประชุมกลุ่มเฉพาะ (focus group discussion) กลุ่ม
ผู้นําชุมชน รวมทัง้ ปราชญ์ ชาวบ้ านและผู้อาวุโสในหมู่บ้าน
ทัง้ 43 ชุมชน
5. คัดเลือกชุมชนที่เข้ มแข็งที่มีภมู ิปัญญาท้ องถิ่นโดยนําเสนอ
ข้ อมูลให้ ผ้ ูเชี่ยวชาญ 9 ท่ านวิพากษ์ เพื่อคัดเลือกเป็ น
ชุมชนที่จะศึกษาเจาะลึก ได้ ชุมชนทัง้ หมด 40 ชุมชน
6. เก็บข้ อมูลเจาะลึกเพื่อคัดเลือกชุมชนที่มีภมู ิปัญญาท้ องถิ่น
ที่ส่งผลให้ ชุมชนเข้ มแข็ง เพื่อมาศึกษารายละเอียดของภูมิ
ปั ญญาและความสัมพันธ์ ท่ที าํ ให้ ชุมชนเข้ มแข็ง ได้ ชุมชน
13 ชุมชน (15 หมู่บ้าน)
5/20/2014 67
ระเบียบวิธีการวิจัย
การเก็บรวบรวมข้ อมูล
โดยใช้ แบบบันทึก แบบตรวจสอบ แบบสอบถาม และ แบบ
สัมภาษณ์ เก็บข้ อมูลข้ อมูลทุตยิ ภูมจิ ากศูนย์ชว่ ยเหลือ
ทางวิชาการพัฒนาชุมชนเขต 2 และข้ อมูลปฐมภูมิ จาก
พัฒนาการอําเภอ 63 คน เจ้ าหน้ าที่สาธารณสุข 480 คน
และ การประชุมกลุม่ เฉพาะ (focus group
discussion)ของแกนนําทุกหมูบ่ ้ านที่ศกึ ษา เก็บ
ข้ อมูลภูมิปัญญาท้ องถิ่น โดยใช้ เทคนิค snowball มี
การเก็บภาพและเสียงโดยใช้ อปุ กรณ์ชว่ ย มีผ้ ใู ห้ ข้อมูล 87
ราย จึงได้ ข้อมูลอิ่มตัว
5/20/2014 68
ระเบียบวิธีการวิจัย
ระเบียบวิธีการวิจัย
5/20/2014 70
ระเบียบวิธีการวิจัย
5/20/2014 71
ระเบียบวิธีการวิจัย
5/20/2014 72
ระเบียบวิธีการวิจัย
5/20/2014 73
ระเบียบวิธีการวิจัย
สรุ ปการวิเคราะห์ ข้อมูล
1. ถอดเทป แล้ วนํามาวิเคราะห์ เนือ้ หา เพื่อสร้ าง
ข้ อสรุ ปเชิงทฤษฎี
2. จัดทําข้ อเสนอเชิงทฤษฎีความสัมพันธ์ ของภูมิ
ปั ญญาส่ งผลต่ อความเข้ มแข็งของชุมชน และ
แนวทางการขยายผล แล้ วเชิญผู้เชี่ยวชาญวิพากษ์
12 ท่ าน
3. ปรับแก้ ไขข้ อเสนอให้ ได้ รูปแบบที่เหมาะสม
5/20/2014 74