"Ο υπερασπιστής του λαού": Σαν σήμερα, 3 Μαίου 1890, πεθαίνει ο αγωνιστής βουλευτής, πρώην

αντεισαγγελέας εφετών, Ρόκκος Χοϊδάς, στις φυλακές Χαλκίδας (η, σύμφωνα με άλλες πηγές, λίγες
μέρες αφού αποφυλακίστηκε, ετοιμοθάνατος). Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1830.

Σπούδασε νομικά στην Ιταλία και την Αθήνα και ακολούθησε τον δικαστικό κλάδο, φτάνοντας μέχρι τον
βαθμό του αντιεισαγγελέα Εφετών. Στην διάρκεια της δικαστικής του καριέρας αγωνίστηκε με πάθος
για την εξάλειψη της ληστείας, αληθινή μάστιγα την εποχή του, ενάντια στην διαφθορά και για την
υπεράσπιση των λαικών τάξεων.

Απο την θέση του αντιεισαγγελέα Εφετών στη Αθήνα θα αναλάβει μεγάλες δικαστικές υποθέσεις και
σύντομα εφημερίδες της εποχής,(όπως πχ η εφημερίδα της Χαλκίδας Ευβοϊκός Κήρυξ της Χαλκίδας,
φερέφωνο του μεγαλοτσιφλικά και βουλευτή Χαλκίδας Α. Αβέρωφ) θα ξεσπάσουν εναντίον του με
έναν πόλεμο λάσπης και χυδαιότητας).

Απογοητευμένος απο την εκτεταμένη διαφθορά και τις πολιτικές επεμβάσεις στο δικαστικό
σώμα,παραιτήθηκε το 1874. Από τότε ασχολήθηκε μαχητικά με την πολιτική και την αρθρογραφία.
Θεωρείται η πλέον μαχητική περίπτωση "κοινωνιστή" (έτσι έλεγαν τότε σοσιαλιστές) βουλευτή στην
Ελλάδα του 19ου αιώνα.

Το ξεκίνημα της πολιτικής του πορείας σημαδεύτηκε από μια μονομαχία.Το 1874,σε λαϊκή
συγκέντρωση στο Σύνταγμα εναντίον των αυθαιρεσιών του πρωθυπουργού Βούλγαρη, ο
φιλομοναρχικός βουλευτής Στάικος, έβρισε τους συγκεντρωμένους. Αντέδρασε ο Χοϊδάς και η
φιλονικία κατέληξε σε μονομαχία με πιστόλια, κατά την οποία ο Χοϊδάς τραυματίστηκε στον
πνεύμονα.

Το 1875 θέτει υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές στην περιφέρεια της Κεφαλλονιάς. Πολιτεύτηκε
στην επαρχία της Κραναίας. Ταυτόχρονα, στο Αργοστόλι οργανώνει τους νέους σε έναν δημοκρατικό
σύλλογο και καταρτίζει ένα νέο σύστημα προεκλογικής εκστρατείας, το οποίο δεν περιλαμβάνει τους
γνωστούς μπράβους και κομματάρχες. Επιλέγει να περιφέρεται από πόρτα σε πόρτα ώστε να ακούει
από πρώτο χέρι ζητήματα που του θέτουν οι ψηφοφόροι.

Καταργώντας τις χειραψίες και υποσχετικούς λόγους, ο Χοϊδάς κατεβαίνει με ανεξάρτητο συνδυασμό
που δεν συνδέεται με το πολιτικό σύστημα της εποχής. Η επιτυχία του στις εκλογές θα πανηγυριστεί
σαν "θρίαμβος των δημοκρατικών ιδεών". Μετά τη

νίκη του, ο Χοϊδάς ξεκινά εκ νέου μια περιοδεία στην εκλογική του περιφέρεια, σε αντίθεση με τη
συνηθισμένη εξαφάνιση των βουλευτών μετά την εκλογή τους. Ο κόσμος ενθουσιάζεται . Πολιτικοί
αντίπαλοι στήνουν ενέδρα και θα καταφέρει να ξεγλιστρήσει την τελευταία στιγμή.

Μαχητικός αντιμοναρχικός, επιδόθηκε σε σφοδρούς αγώνες κατά της μοναρχίας. Ως κοινοβουλευτικός

διακρίθηκε για τη ρητορική του δεινότητα. Αλλά επειδή αρνήθηκε να δώσει βουλευτικό όρκο στο
όνομα τουβασιλιά, οι ομιλίες του δεν διασώθηκαν, καθώς οι πρόεδροι της Βουλής, κατά την περίοδο

διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη και και τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη, φρόντιζαν να
μην τις συμπεριλαμβάνουν στα πρακτικά, για να μην...δυσαρεστήσουν τον ανώτατο άρχοντα.Οταν
δίνεται ο λόγος στον Χοϊδά, στα πρακτικά αναφέρεται στερεότυπα η φράση: "Ορα παράρτημα". Αλλά
στο παράρτημα δεν υπάρχει λέξη.
Στην Βουλή πρωτοστατούσε στις καταγγελίες ενάντια στην διαφθορά, στις προτάσεις για υπεράσπιση
των λαικών στρωμάτων αλλά και σε άλλες προτάσεις, όπως την κατάργηση της θανατικής ποινής, της
ισόβιας κάθειρξης και της προσωπικής κράτησης. Ήταν η εποχή που το καθεστώς στην Ελλάδα
επέτρεπε θανατικές εκτελέσεις με λαιμητόμο και μάλιστα σε δημόσια θέα.

Σε μια συνεδρίαση της Βουλής, ο Χοϊδάς – απερίσκεπτα,– δηλώνει από του βήματος πως, αν
αποδοκιμαστεί, θα παραιτηθεί. Ένας αυλοκόλακας βουλευτής για τον προκαλέσει δηλώνει:"Ότι είπεν ο
βασιλεύς θα πιστεύω, ό,τι θέλει αυτός θα γίνη. Αν ειπεί ου, δέκα λαοί δεν δύνανται να υπερισχύσουν".
Ο Χοϊδάς πετάγεται και βροντοφωνάζει: "Αν ειπεί ου, ανατρέπεται ως τόσοι άλλοι"! Ακολουθεί
πανδαιμόνιο. Τον κατηγόρησαν ως υβριστή του πολιτεύματος. Στην προσπάθειά του να μιλήσει τον
αποδοκίμασαν και ο Χοϊδάς, θεωρώντας τον εαυτό του δεσμευμένο, παραιτήθηκε.

Το 1878, όταν εκδηλώθηκαν λαικές εξεγέρσεις στην Ήπειρο και τη Θεσσαλία, ο Χοϊδάς είχε ενεργό
συμμετοχή.Αρχίζει νέο ανελέητο κυνήγι εναντίον του απο την φιλομοναρχική παράταξη και διάφορους
(παρα)κρατικούς με αποτέλεσμα να μην επανεκλεγεί βουλευτής Κραναίας το 1879 και Αττικοβοιωτίας
το 1881.

Το 1883 εκλέχτηκε βουλευτής, αυτή τη φορά στην Αττική. Και στη δεύτερη θητεία του συνεχίζει τις
καταγγελίες μέσα στην Βουλή και την αντιμοναρχική του δράση.Το 1885 παρακρατικοί, με οργανωτή
τον αστυνόμο Κοκκινόπουλο, επιχειρούν να τον δολοφονήσουν στα σκαλιά της Βουλής. Παραιτείται
από βουλευτής ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Η παραίτηση του δεν έγινε αποδεκτή, όμως δεν επανήλθε
στη Βουλή, συνεχίζοντας τους δημοκρατικούς του αγώνες έξω από το κοινοβούλιο.

Ίδρυσε το Λαϊκό Κόμμα, που διαλύθηκε γρήγορα. Στήριξε τον αναρχικό "Δημοκρατικό Σύλλογο Πατρών"
και τον "Σοσιαλιστικό Σύνδεσμό" του Σταύρου Καλλέργη. Συνεργάστηκε με τον Κλεάνθη
Τριανταφύλλου στο πολιτικό σατιρικό περιοδικό "Ραμπαγάς". Τον Σεπτέμβρη του 1888, δημοσίευσε
δύο άρθρα του στο περιοδικό που θεωρήθηκαν "υβριστικά" για την κυβέρνηση, τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄
και τον διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο.

Με πιθανή συναίνεση και του Χαρίλαου Τρικούπη, συνελήφθη, οδηγήθηκε σε δίκη στην Άμφισσα,
όπου τον Μάιο του 1889 στην απολογία του κατηγόρησε κατηγόρησε δριμύτατα τους αυλοκόλακες και
τα βασιλικά κόμματα της εποχής. Καταδικάστηκε σε τριετή φυλάκιση, αρνήθηκε να υποβάλει αίτηση
χάριτος στον βασιλιά και οδηγήθηκε στις φυλακές της Χαλκίδας.

Η επιβαρυμένη υγεία του (και απο το παλιό του τραύμα στον πνεύμονα) χειροτέρεψε στην φυλακή και
πέθανε γρήγορα, 3 Μαίου 1890. Ήταν 60 χρονών.

Το αστικό κράτος του Γλύξμπουργκ, του Τρικούπη, του Δηλιγιάννη, του Συγγρού, του Αβέρωφ κ.α
μπορεί να οδήγησε στον θάνατο τον αγωνιστή Χοϊδά, όμως δεν κατάφερε να σβήσει τις ιδέες του και
την παρακαταθήκη που άφησε, ούτε το σοσιαλιστικό κίνημα, που τότε έκανε τα πρώτα βήματα.

Η ζωή και η δράση του Ρόκκου Χοϊδά, πέρασαν για πάντα στην ιστορία,μαζί με όλους τους αγωνιστές
που άνοιξαν τον δρόμο για την μεγάλη πορεία του εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος, που
συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Πηγές: Σπύρος Λουκάτος, "Ρόκκος Χοϊδάς - ο Κήρυκας του Ελληνικού Σοσιαλισμού", Ξενοφών Α.
Μπρουντζάκης, "Ρόκκος Χοϊδάς, ο αγαπημένος του λαού", Kuzunis, Vk., "Ρόκκος Δ. Χοϊδάς Η αληθινή
ιστορία του Ρόκκου", 902.