Kabanata 4 JC

1
IV. PRESENTASYON, INTERPRETASYON AT ANALISIS NG MGA DATOS
Ang kabanatang ito ay tumatalakay sa paglalahad, pagsusuri at pagpapakahulugan
ng mga nalikom na datos ng mga mananaliksik mula sa mga tugon ng mga empleyado na
nagtatrabaho mula sa bahay (Work from Home) sa talatanungan na ipinamahagi ng mga
mananaliksik ukol sa nabanggit na mga suliranin sa unang bahagi ng pananaliksik na ito
upang malaman ang epekto ng Work from Home sa pagiging produktibo ng mga
empleyado. Batay sa isinagawang pag-aaral na may paksang “Work Form Home:
Positibo at Negatibong Epekto sa pagiging Produktibo ng mga Empleyado” ang mga
sumusunod ay presentasyon ng mga datos na nakalap.
Ang mga datos ay buong husay na sinuri at inilagay sa pigura at talahanayan para
sa mas malinaw na interpretasyon ng pag-aaral. Ang bawat talahanayan ay nagsasaad ng
bilang ng mga tugon o saloobin ng bawat respondante ayon sa isinagawang sarbey.
Nakasaad din dito ang porsyentong nakamit ng bawat isang tugon.
I. Propayl ng Respondante
Pigura 1.1: Edad ng mga respondante

2
Makikita sa pigura sa itaas ang kaukulang edad ng mga respondyente. Sang-ayon
sa datos karamihan (36%) ng mga respondyente ay kabilang sa edad mula 24 hanggang
29 na taong gulang, samantalang may lima (17%) ang kabilang sa edad na 30 hanggang
35 taong gulang. Sa kabilang banda, ang kabilang sa edad mula 36 hanggang 41 ay
mayroong apat (13%). Ang edad na mula 18 hanggang 23 at 48 hanggang 53 ay kapwa
mayroong tatlo (10%). Samantala, mayroon lamang dalawa (7%) ang kabilang sa edad
mula 42 hanggang 47 at 54 hanggang 59 taong gulang na mga respondyente.
Sa pag-aaral na ito, napag-alaman ng mga mananaliksik na karamihan ng mga
empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay (Work from Home) ay nasa edad na 24
hanggang 29.
Pigura 1.2: Kasarian ng mga respondante
Ipinapakita sa pigura sa itaas ang kasarian ng mga respondyente. Base sa resulta,
mas lamang ang bilang ng mga kababaihan (77%) na tumugon sa nasabing talatanungan
kumpara sa bilang ng mga kalalakihan na mayroon lamang pito (23%). Batay sa mga
3
datos na nakalap, masasabing sa kabuuang populasyon ng mga respondyente, karamihan
ng nagtatrabaho mula sa bahay ay mga kababaihan.
Pigura 1.3: Civil Status ng mga respondante
Makikita sa pigura sa itaas na mula sa tatlumpung respondyante, labing pito o
56% rito ay mga single o walang asawa. Samantala, labing isa o 37% naman ang may
mga asawa at dalawa o 7% ang hiwalay. Batay sa mga datos na ito, mahihinuha na
karamihan sa mga empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay ay mga single o walang
asawa.
4
Pigura 1.4: Bilang ng kasama sa bahay ng mga respondante
Ipinapakita sa pigura sa itaas ang bilang ng kasama sa bahay ng mga
respondyente. Sa kabuuang tatlumpung respondyente, lima (17%) rito ang may dalawa
ang kasama sa bahay. Sampu (33%) naman ang tatlo ang kasama sa bahay. Samantala,
anim (20%) naman ang apat at lima ang bilang ng kasama sa bahay, dalawa (7%) naman
ang may anim ang kasama sa bahay at isa (3%) ang may siyam ang bilang ng kasama sa
bahay. Batay sa resulta, masasabing karamihan sa mga tumugon na mga empleyadong
nagtatrabaho mula bahay ay may tatlo ang bilang ng kasama sa bahay na maaaring
makaapekto sa kanilang pagiging produktibo sa pagtatrabaho.
Pigura 1.5: Sektor na kinabibilangan ng mga respondante
Makikita naman sa pigura sa itaas ang sektor na kinabibilangan ng mga
respondyente, lumalabas na higit na mas marami ang bilang ng mga empleyado mula sa
pampublikong sekto (67%) ang tumugon sa talatanungan. Sa kabilang banda, mayroon

5
naman sampu (33%) ang bilang ng tugon galing sa mga empleyado ng pribadong sektor.
Batay sa naging resulta, masasabing karamihan sa mga empleyadong naka-Work from
Home na sumagot sa talatanungang ay mula sa pampublikong sektor.
II. Pangkabuuang Perspektibo
Talahanayan 2.1 Nakakaramdam ng pagiging produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay
Tugon Bilang Porsyento

OO 12 40%
HINDI 18 60%
Total: 30 Total: 100%
Batay sa nakalap na datos ng mga mananaliksik, labindalawa (40%) sa mga
respondante ang nagsasabing sila ay nakakaramdam ng pagiging produktibo sa
pagtatrabaho mula sa bahay. Sa kabilang banda, labing-walo (60%) rito ang nagsasabing
hindi sila nakakaramdam ng pagiging produktibo.
Ayon kay Hurb (2020), ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagdudulot ng
pagtaas na kakayahang gumawa. Dito mas nararamdaman ng mga empleyado na
mayroon silang higit na kalayaan kung kaya ito ay nagreresulta sa mas mataas na
pagiging produktibo at motibado sa paggawa ng trabaho. Bagamat may positibo itong
epeketo, hindi parin nawawala ang mga salik na nakakapagpababa ng produktibo at
motibasyon ng mga empleyado.

6
Talahanayan 2.2 Nakaranas magtrabaho sa bahay bago ang pandemya

OO 12 40%
HINDI 18 60%
Sa talahanayang ito makikita na karamihan sa mga tagatugon ay hindi pa
nakakaranas ng pagtatrabaho mula sa bahay kahit na noon wala pang pandemya. Binubuo
ito ng labing-walong (60%) respondante. Ngunit ilan sa mga ito na binubuo ng labin-
dalawa (40%) ay nakaranas na ng pagtatrabaho mula sa bahay bago ang pandemya.
Talahanayan 2.3 Mahusay na nababalanse ang buhay trabaho ay personal na buhay

OO 24 80%
HINDI 6 20%
Batay sa mga tugon, dalawampu’t dalawa (80%) sa mga partisipante ang
nagsasabing kanilang naibabalanse ng maayos ang kanilang personal na buhay at
pagtatrabaho. Habang, anim (20%) rito ay nagsasabing nahihirapan sila sa pagbabalanse
ang kanilang buhay trabaho at personal na buhay.

7
Talahanayan 2.4 Mayroong maayos na espasyo upang mag trabaho ng mahusay

OO 23 76.67%
HINDI 7 23.33%
Ayon sa nakalap na datos, mataas na porsyento na binubuo ng dalawampu’t tatlo
(76.67%) ang nagsasabing sa kanilang mga lugar ay mayroon silang sapat at maayos na
espasyo. Pitong katao (23.33%) naman ang nagsasabi na sila ay walang maayos na
espasyo sa kanilang tahanan upang magtrabaho.
Talahanayan 2.5 May sapat na kagamitan upang magawa ng maayos ang trabaho

OO 21 70%
HINDI 9 30%
Sa talahanayang ito makikita na may mataas na bilang at porsyento ng tugon ang
nagsasabing sila ay may sapat na kagamitan upang maayos na makapagtrabaho. Binubuo
ito ng dalampu’t isa (70%). Sa kabilang banda, siyam o tatlumpung porsyento naman ang
nagsasabing hindi sapat ang kanilang mga kagamitan.
Talahanayan 2.6 May regular na komunikasyon sa Boss at mga katrabaho

8

OO 29 96.67%
HINDI 1 3.33%
Ayon sa mga tagatugon, isa (3.33%) lamang ang nagsasabing wala silang regular
na komunikasyon sa kanilang boss at mga katrabaho. Habang ang karamihan ay
nagsasabing sila ay may regular na pakikipagkomunikasyon.
Talahanayan 2.7 Nararamdaman kung ang mga nagtatrabaho mula sa bahay ay may
sapat na suporta mula organisasyon

OO 20 66.67 %
HINDI 10 33.33 %
Batay sa nakalap na tugon ng mga mananaliksik, dalawampu (66.67%) sa mga
empleyadong tumugon sa talatanungan mula sa pampubliko at pribadong paaralan ang
nagsasabing sila ay nakakaramdam ng suporta mula sa kanilang kinabibilangang
organisasyon. Habang, sampu (33.33%) sa mga ito ang nagsasabing wala silang sapat na
suportang natatamo sa kanilang organisasyon.
Talahanayan 2.8 Masaya sa pagtatrabaho mula sa bahay

9
OO 17 56.67 %
HINDI 13 43.33 %
Hindi nagkakalayo ang porsyento ng populasyon ng mga empleyadong mula sa
pribado at pampublikong paaralan ang nagsasabing sila ay masaya sa pagtatrabaho mula
sa bahay. Ito ay binubuo ng labing-pito (56.67%). Samantalang, labing-tatlo (43.33%)
ang nagsasabing hindi sila masaya sa pagtatrabaho mula sa bahay.
Talahanayan 2.9 Nakakaramdan ng kawalan ng motibasyon at gana dulot ng
pagtatrabaho mula sa bahay

OO 10 33.33 %
HINDI 20 66.67 %
Malaking porsyento naman ng populasyon ng mga tagatugon ang nagsasabing
hindi sila nawawalan ng motibasyon sakabila ng sila ay nagtatrabaho sa kanilang tahanan
na umabot ng dalawampu (66.67%). Sampu (33.33%) naman sa kanila ang nagsasabing
sila ay nakakaramdam ng kawalan ng motibasyon.
Talahanayan 2.10 Nakakaramdam ng paglago mula sa pagtatrabaho sa bahay

OO 20 66.67 %
HINDI 10 33.33 %
10
Batay sa resulta ng mga nakalap na datos, dalawampu (66.67%) ang tumugon na
sila ay nakakaramdam ng paglago at pagkatuto mula sa pagtatrabaho sa bahay.
Samantalang, sampu (33.33%) sa mga ito ang naging tugon ay hindi sila nakakaramdam
ng paglago sa pagtatrabaho mula sa bahay.
Kahalintulad sa talahanayan na 2.2-2.10 ayon kay Ion (2020), Work from home
maraming manggagawa ang nasiyahan dahil sa mga benepisyong dulot nito. pinahusay
nito ang buhay ng pagtatrabaho g empleyado dahil kanilang nabibigyang pansin rin ang
kanilang pamilya. Ilan pa nga sa magagandang dulot ng Work-From-Home Scheme ay
pagpapataas ng pokus ng empleyado, nakaka-akit ito ng mga mahuhusay na aplikante
dahil sa magandang skedyul, nakapagpapataas ng produksyon dahil mas komportable at
nakakapagpokus sa trabaho, nagdadagdag din ito ng motibasyon sa trabaho, naiingatan
ang mga manggagawa, mas nakakatipid ang kompansya gayon nadin ang empleyado at
nagdudulot ng kaginhawaan dahil kahit saan pwede mong gawin ang pinagagawa sayo na
kung minsan pa ay nakaayos sa kung kailan mo din ito gustong gawin. Sa kabilang
banda, ang work-from home ay hindi ayon para sa lahat, pakiramdam nila mag-isa sila
dahil madalang ang pakikipag salamuha di tulad noong sa opisina pa. Maaring sa iba
marami ang nakakaabala o distrak sa kanila as bahay, mahina ang signal, may ibang
trabaho naman na hindi talaga puwede na sa bahay trabahuhin ang gawain. may mga
pagkakataon din na ito ay nagdudulot ng hindi magandang epekto sa mental na kalusugan
ng isang empleyado. Marami pang ibang epekto ang pagtatrabaho sa bahay. Maaaring
11
nakakabuti o hindi pero ang nais ng lahat ay kung saan ang kanilang kaligtasan lalo na
ngayon sa panahon ng pandemya.

12
III. Positibo at Negatibong Epekto
Talahanayan 3.1 Mula 1-10, gaano ka nasisiyahan sa pagtatrabaho sa bahay?
Tugon/Sagot Bilan Ng Mga Tugon Porsyento

1 0 0%
2 0 0%
3 0 0%
4 0 0%
5 12 40%
6 3 10%
7 3 10%
8 9 30%
9 3 10%
10 0 0%
* 1= Hindi Nasisiyahan; 10= Lubos na Nasisiyahan
Mula sa talahanayan, lumalabas na mula sa iskeyl na 1 hanggang 10, labing
dalawa o 40% ng mga empleyado ang nagsagot ng 5. Makikita rito na sila ay nasa neutral
o nasa gitna lamang ng nasisiyahan at hindi nasisiyahan sa kanilang pagtatrabaho mula sa
bahay. Samantala, kapwa tatlo (10%) naman ang sumagot ng 6 at 7, siyam (30%) naman
ang sumagot ng 8, at tatlo (10%) rin ang nagsagot ng 9. Base sa resulta, mula sa
kabuuang bilang na tatlumpung respondyente, karamihan sa kanila ay nasisiyahan sa
pagtatrabaho mula sa bahay.
Kahalintulad sa pag-aaral nila Bellmann & Hübler (2020) na ang mga empleyado
na nagtatrabaho mula sa bahay ay mas masaya kaysa sa mga nais na magtrabaho sa

13
bahay, mas mataas ang kasiyahan sa trabaho at ang balanse sa trabaho ay hindi mas
masahol sa ilalim ng isang mahigpit na kasunduan sa kontraktwal kaysa sa ilalim ng
isang hindi nagbubuklod na pangako.
Talahanayan 3.2 Gaano ka kaproduktibo sa pagtatrabaho sa bahay?
Tugon/Sagot Bilang Ng Mga Tugon Porsyento

1 0 0%
2 0 0%
3 0 0%
4 1 3%
5 4 14%
6 4 14%
7 7 23%
8 8 26%
9 5 17%
10 1 3%
* 1=Hindi Produktibo; 10= Lubos na Produktibo
Makikita sa talahanayan na mula sa scale na 1 hanggang 10, isa o 3% ng mga
empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay ang nagsagot ng 4. Sinasabi lamang na sa
kabuuang bilang ng tatlumpong respondyente, isa sa kanila ay hindi gaanong produktibo
sa pagtatrabaho mula sa bahay. Samantala, apat (14%) naman ang nagsasabing sila ay
nasa 5 o neutral na bahagi, apat (14%) naman ang nagsabing sila ay nasa iskeyl na 6 ng
kanilang pagiging produktibo, pito (23%) naman ang nagsagot ng iskeyl 7, walo (26%)
14
ang sa iskeyl 8, lima (17%) naman ang naging tugon sa iskeyl 9 at isa (3%) ang
nagsabing sila ay nasa pinakamataas na lebel ng kanilang pagiging produktibo sa
pagtatrabaho sa bahay. Base sa naging resulta, mahihinuha na karamihan ng mga
empleyadong naka-Work from Home na tumugon sa talatanungan ang nagsasabing sila
ay produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay.
Samnatala natuklasan naman sa pag-aaral ni Johnson (2015), na ang pagtatrabaho
mula sa bahay ay nagdudulot sa pagiging mas produktibo ng mga empleyado. Nabanggit
din sa kanyang pananaliksik na ang mga empleyado na nagtatrabaho mula sa bahay ay 13
porsiyento na mas produktibo kung ikukumpara sa tradisyunal na pagtatrabaho sa
opisina.
Talahanayan 3.3 Ang mga patakaran ng pagtatrabaho mula bahay ay malinaw na
naipahayag ng inyong kompanya.
Score Scale Bilang Porsyento

5- Lubos na sumasang- 16 53.33
ayon
4- Sumasang-ayon 9 30
3- Neutral 5 16.67
2- Hindi sumasang-ayon 0 0
1- Lubos na di sumasang- 0 0
ayon
*note: Weighted Mean = 4.37
Ang pinakamalaking bahagdan ng sumagot sa pahayag na “ang mga patakaran ng
pagtatrabaho mula sa bahay ay malinaw na naipahayag ng inyong kumpanya” ay ang
labing-anim (53.33%) na kalahok na lubos na sumang-ayon dito. Sinundan ito ng siyam

15
na partisipante (30%) na ayon sa kanila ay sumasang-ayon sila sa nabanggit na pahayag.
Panghuli, ang limang partisipante (16.67%) na nagsabing sila ay may neutral na
pananaw. Mayroon itong weighted mean na 4.37. Ayon sa mga nabanggit, masasabing
malinaw na naipahayag sa mga kalahok ang patakaran ng pagtatrabaho sa bahay ng
kanilang mga organisasyon na kinabibilangan.
Ayon kay Zigu (n.d), ang work from home ay isang konsepto na kung saan ang
isang empleyado ay binibigyan ng pagkakatao na gawin ang kaniyang trabaho sa
kaniyang tahanan o sa kung saan siya komportable kasama na rito ang pagkakaroon ng
'flexible working hours' na kung saan marami na sa panahon ngayon ang gumagawa
upang mabigyan ng kasiyahan ang kanilang empleyado hanggat kanilang nagagawa ang
mga nakaatas sa kanila.
Talahanayan 3.4 Ang organisasyon na iyong kinabibilangan ay nagbibigay ng tamang
suporta sa mga manggagawang nagtatrabaho mula sa bahay.

ayon
3- Neutral 5 16.67
2- Hindi sumasang-ayon 1 3.33
1- Lubos na di sumasang- 1 3.33
ayon
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Ang organisasyon na iyong
kinabibilangan ay nagbibigay ng tamang suporta sa mga manggagawang nagtatrabaho

16
mula sa bahay.”, labing-isa (36.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na
sumasang-ayon, labing-dalawa (40%) ang sumasang-ayon, at may lima (16.67%) na may
neutral na pananaw. Mayroon ding isa (3.33%) na hindi sumang-ayon, at isa (3.33%) rin
na lubos na hindi sumasang-ayon sa pahayag na nabanggit. Sa pahayag na ito, mayroong
weighted mean na 4.03. Nahihinuha dito na bagamat malaking bahagdan ng mga sumagot
ang nagsabing sila ay binibigyan ng tamang suporta ng kanilang organisasyon habang sila
ay nakasa-ilalim sa work-from-home scheme, mayroon pa ring mga empleyado na hindi
nakatatanggap nito.
Ang bilang ng mga firm na sumusuporta sa trabaho mula sa bahay ay tumaas nang malaki
habang ang mga pagsulong sa teknolohiya ng komunikasyon sa panimula ay binago ang
paraan ng pakikipagtulungan ng mga tao (Lippe & Lippényi, 2019).
Talahanayan 3.5 Ang iyong layunin sa pagtatrabaho mula sa bahay ay malinaw sa bawat
araw.

5- Lubos na sumasang- 15 50
ayon
4- Sumasang-ayon 8 26.67
3- Neutral 7 23.33
ayon
17
Kalahati ng mga respondante (50%) ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-
ayon sa pahayag na “Ang iyong layunin sa pagtatrabaho mula sa bahay ay malinaw sa
bawat araw.”, sinundan ito ng walo (26.67%) na kalahok na nagsabing sila ay sumasang-
ayon sa pahayag, at panghuli, ang pito (23.33%) na kalahok na may neutral na pananaw
sa pahayag na ito. Ang pahayag na ito ay nagtamo ng weighted mean na 4.27. Dahil dito,
masasabing malaking bahagdan ng mga empleyadong nasa work-from-home scheme ang
may malinaw na layunin sa pagtatrabaho sa araw-araw.
Ayon sa resulta ng pag-aaral na isinagawa ni Purwanto et al. (2020) sa Tangerang, may
mga kalamangan at dehado sa programang work from home. Ilan sa mga nabanggit dito
ay ang pagkakaroon ng kakayahang umangkop sa pagkumpleto ng trabaho, hindi
pagsunod sa oras ng tanggapan, hindi kailangan gumastos para sa transportasyon o
gasolina, pagbawas sa stress na nararanasan sa trapiko at pagkakaroon ng higit na libreng
oras.
Talahanayan 3.6 May malinaw na komunikasyon sa mga katrabaho at manager kahit na
nagtatrabaho mula sa bahay.

ayon
3- Neutral 3 10
ayon
18
Sa pahayag na “May malinaw na komunikasyon sa mga katrabaho at manager
kahit na nagtatrabaho mula sa bahay.”, labing-siyam (50%) ng mga kalahok ang lubos na
sumasang-ayon, walo (26.67) ang sumasang-ayon, at tatlo (10%) ang may neutral na
pananaw. Ito ay mayroong weighted mean na 4.53. Ipinapakita ng datos na nakalap dito
na mayorya ng mga kalahok ay mayroong malinaw na komunikasyon sa kanilang mga
katrabaho at manager.
Kahalintulad sa talahanayan na 3.4-3.6 ayon sa natuklasan naman sa pag-
aaral nina Rahman at Arif (2020) na ang stress na nararanasan ng mga empleyado na
nagsasanay ng WFH scheme ay may antas na mula sa katamtaman hanggang mataas ng
lebel ng stress na may temang nahahati sa lima, ito ay ang (i) Pag-trigger ng stress, (ii)
Suporta sa organisasyon, (iii) Mga diskarte at mapagkukunan sa pagkaya, (iv) Malabong
mga hangganan sa panahon ng WFH, at (v) Positivity sa krisis na ito. Ayon din sa pag-
aaral na ito, ilan sa mga nag-uudyok sa stress ay ang takot sa hindi mabisang
komunikasyon sa trabaho, kawalan ng kalinawan at direksyon, mga pagkagambala sa
panahon ng WFH na nagreresulta sa pagkawala ng nakukuhang oras at lakas.
Talahanayan 3.7 Nasisiyahan sa dalas ng komunikasyon mula sa mga katrabaho at
manager.

ayon
19
3- Neutral 6 20
ayon
Ayon sa nakalap na mga sagot ng mga empleyadong nakilahok sa pag-aaral,
labin-dalawa (40%) ang lubos na sumasang-ayon sa pahayag na “Nasisiyahan sa dalas ng
komunikasyon mula sa mga katrabaho at manager.” Kaparehas nito, labin-dalawang
(40%) kalahok din ang nagsabing sila ay sumasang-ayon dito. Panghuli, may anim (20%)
ang may neutral na pananaw. Ito ay mayroong weighted mean na 4.2. Mahihinuha dito na
ang mga kalahok ay nasisiyahan sa dalas ng komunikasyon na kanilang nararanasan sa
kanilang mga katrabaho at manager.
Samantala ang bilang ng mga firm na sumusuporta sa trabaho mula sa bahay ay
tumaas nang malaki habang ang mga pagsulong sa teknolohiya ng komunikasyon sa
panimula ay binago ang paraan ng pakikipagtulungan ng mga tao ayon kina Lippe &
Lippényi, (2019).
Talahanayan 3.8 Nararamdaman na lubos na konektado sa iyong mga kasamahan sa
trabaho kahit na nasa bahay lamang.

ayon
20
3- Neutral 6 20
ayon
Sa pahayag na “Nararamdaman na lubos na konektado sa iyong mga kasamahan
sa trabaho kahit na nasa bahay lamang.”, sampu (33.33%) ang kalahok na nagsabing sila
ay lubos na sumasang-ayon dito, labintatlo (43.34%) ang sumasang-ayon, at anim (20%)
ang neutral. Sa kabilang banda, mayroong isa (3.33%) ang nagsabing hindi sang-ayon sa
pahayag na nabanggit. Ito ay nagtamo ng weighted mean na 4.07. Sa datos na nakalap,
malaking bahagdan ng mga kalahok ang nakakaramdam na sila ay lubos na konektado sa
mga kasamahan kahit sila ay nasa bahay lamang. Ngunit mayroon pa ring empleyado na
hindi nakakaramdam nito.
Ayon kay Ward (2019), na kung magtatrabaho ang isang empleyado sa kanyang
bahay, kailangan nitong lumikha ng isang kapaligiran na magpapahintulot na gumana at
gumalaw tulad ng ginagawa kapag nasa opisina. Kasama dito ang pagkakaroon ng
maayos na tanggapan sa bahay at pag-aayos ng iskedyul ng trabaho sa mga paraan na
hindi magagambala ang iba at mapapanatili ang motibasyon kapag nagtatrabaho sa
bahay.
Talahanayan 3.9 Nararamdaman na natututo at lumalago kahit na nagtatrabaho mula sa
bahay.
21

ayon
3- Neutral 7 23.33
ayon
*note: Weighted Mean = 4
Mayorya ng mga kalahok ay nagsabing sila ay sumasang-ayon sa pahayag na
“Nararamdaman na natututo at lumalago kahit na nagtatrabaho mula sa bahay.”,
samantalang may pito (23.33%) na lubos na sumasang-ayon, at mayroong pito (23.33%)
na may neutral na pananaw. Ito ay mayroong weighted mean na 4. Sinasabi dito na
karamihan ng mga kalahok ay nakakaramdam na sila ay natututo at lumalago habang
nagtatrabaho sa bahay.

22
Talahanayan 3.10 Sa aking palagay ay mayroon akong isang mahusay na balanse sa
trabaho at personal na buhay.

ayon
3- Neutral 4 13.33
ayon
Sa pahayag na “Sa aking palagay ay mayroon akong isang mahusay na balanse sa
trabaho at personal na buhay.”, ang pinamakamalaking bahagdan ng kalahok, walumpu
(60%), ay nagsabing sila ay sumasang-ayon, anim (20%) ang lubos na sumasang-ayon,
apat (13.33%) ang neutral, at may dalawa (6.67%) na hindi sumasang-ayon. Ang datos
dito ay nagtamo ng weighted average na 3.93. Ipinapakita dito na karamihan ng mga
kalahok ay nakakaramdam ng pagkakaroon ng mahusay na balance sa trabaho at personal
na buhay. Gayunpaman, mayroong kaunting kalahok pa rin na salungat ang pananaw.
Kahalintulad sa talahanayan na 3.9-3.10 ayon kay Hurb (2020), ang
pagtatrabaho mula sa bahay ay nagdudulot ng pagtaas na kakayahang gumawa. Dito mas
nararamdaman ng mga empleyado na mayroon silang higit na kalayaan kung kaya ito ay
nagreresulta sa mas mataas na pagiging produktibo at motibado sa paggawa ng trabaho.
Bagamat may positibo itong epeketo, hindi parin nawawala ang mga salik na
nakakapagpababa ng produktibo at motibasyon ng mga empleyado.

23
Talahanayan 3.11 May sariling espasyo sa bahay na pinagtatrabahuhan.

ayon
3- Neutral 4 13.33
1- Lubos na di sumasang- 2 6.67
ayon
Labin-lima (50%) ng mga kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon
sa pahayag na “May sariling espasyo sa bahay na pinagtatrabahuhan.”, pito (23.33%) ang
sumasang-ayon, at apat (13.33%) ang may neutral na pananaw. Samantala, dalawa
(6.67%) sa mga kalahok ang nagsabing sila ay hindi sumasang-ayon, at dalawa (6.67%)
din ang lubos na hindi sumasang-ayon sa pahayag. Ang pahayag na ito ay nagtamo ng
weighted average na 4.03. Nahihinuha sa datos na ito na karamihan ng mga empleyado
na naka work-from-home ay mayroong sariling espasyo sa kanilang bahay. Sa kabila
nito, mayroon pa ring maliit na bilang ng empleyado na salungat dito o walang sariling
espasyo sa bahay.
24
Ayon naman kay Hill (2020), upang masiguro ng mga employer na produktibo ang mga
empleyado sa work-from-home na sirkumstansya nararapat lamang na isaalang-alang ang
tatlong mahahalagang gampanin. Una, dapat siguraduhin na mayroong access o sapat na
teknolohiya ang mga empleyado sa kanilang bahay. Pangalawa, pagsasagawa ng remote
meetings upang suportahan ang social distancing at magkaroon parin ng komunikasyon
kahit na nasa bahay lamang nagtatrabaho ang mga empleyado. Pangatlo, napakahalaga
para sa mga kumpanya na makipag-ugnayan sa kanilang mga empleyado upang masuri
ang kalagayan ng bawat empleyado sa pagtatrabaho sa bahay.
Talahanayan 3.12 May sapat na kagamitan upang magawa ang trabaho mula sa bahay.

5 10 33.33
4 12 40
3 5 16.67
2 3 10
1 0 0
*note: weighted mean= 3.97
Ayon sa talahanayan sa itaas, sampu (33.33%) sa mga respondante ang may tugon
na lubos na sumasang-ayon. Labing-dalawa (40%) sa kanila ang may tugon na sumasang-
ayon. Dagdag pa rito, lima (16.67%) ang may tugon sa neutral lamang sa pahayag at tatlo
(10%) naman sa kanila ang may tugon na hindi sumasang-ayon. Lumalabas naman sa
buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 3.97 na nangangahulugan

25
sa scale value na sumasang-ayon sa pahayag na may sapat na kagamitan ang mga
respondante upang magawa ang trabaho mula sa bahay. Bagamat mataas ang porsyento
ng mga respondanteng lubos na sumasang-ayon na mayroon silang sapat na kagamitan
para sa WFH may mas mataas parin na bahagdan ang mga walang sapat na kagamitan sa
iskema ng WFH.
Ayon pa sa pag-aaral ng IT consulting firm Globant na ang resulta ng kanilang survey sa
mga empleyado na sumasailalim ng work-from-home ay 30% naman ang nagsasabi na
hirap sila sa paggamit ng mga kagamitan at hirap sa pag-access sa mga ito.
Talahanayan 3.13 May malakas na koneksyon ng internet

5 9 30
4 11 36.67
3 7 23.33
2 3 10
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, siyam (30%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon. Labing-isa (36.67%) sa kanila ang may tugon na sumasang-
ayon sila sa pahayag. Pito (23.33%) ang may tugon na neutral lamang at tatlo (10%)
naman sa kanila ang may tugon na hindi sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong
resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 3.87 na nangangahulugan sa scale
value na sumasang-ayon sila sa pahayag na sila ay may malakas na koneksyon ng internet
ngunit mahihinuha na sa resulta ay hindi lahat ay may maayos na koneksyon ng internet
para sa ganitong set-up ng pagtatrabaho.

26
Ayon kay Saridakis, et al., (2021), ang implikasyon ng teknolohiya at ng paglipat
mula sa isang tradisyunal na pagpapatakbo ng trabaho mula sa pagtatrabaho sa bahay
(WFH) ay may kakayahang at mapaunlad at mapahusay ang mga kasanayang
panteknikal at kakayahan ng mga empleyado sa pagbibigay ng mga serbisyong
pampubliko at pagpapasigla ng bago at matalinong paglikha ng trabaho sa hinaharap.
Talahanayan 3.14 Nagagawa kong manatili sa aking iskedyul kahit na ako ay
nagtatrabaho mula sa bahay.

5 10 33.33
4 12 40
3 8 26.67
2 0 0
1 0 0
na sila lubos na sumasang-ayon hinggil sa pahayag. Labing-dalawa (40%) ang may tugon
na sila ay sumasang-ayon. Panghuli, walo (26.67%) sa kanila ang may tugon na neutral
lamang. Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean
na 4.07 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon sa pahayag na nagagawa
kong manatili sa aking iskedyul kahit na ako ay nagtatrabaho mula sa bahay. Mataas man
ang pangkalahatang resulta sa talahanayan hindi maipagkakaila na may bahagdan parin
na hindi nila lubos na napapanatili na sumunod sa iskedyul na marahil ay dahil sa mga
salik sa tahanan na nakakapekto sakanila.

27
Sa pag-aaral na ginawa ni Ammachchi (2019), sinabi rin nila na ang kanilang
oras sa pagtatrabaho ay tumaas at nagresulta ng kawalan ng oras para sa mga gawaing
bahay.
Talahanayan 3.15 Nakapagpapahinga ng regular ng dahil sa pagtatrabaho mula sa bahay

5 7 23
4 13 43
3 8 27
2 0 0
1 2 7
Ayon sa talahanayan sa itaas, pito (23%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-tatlo (43%) sa mga respondante ang may
tugon na sila ay sumasang-ayon. Walo (27%) ang may tugon na neutral at dalawa (7%)
ang may tugon na hindi sila lubos na sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta
ng talahanayan na mayroong weighted mean na 4.07 na nangangahulugan sa scale value
na sumasang-ayon na sila nakapagpapahinga ng regular ng dahil sa pagtatrabaho mula sa
bahay ngunit hindi maitatanggi na may bahagdan na lubos na hindi sumasang-ayon
sapagkat hindi sila nakapagpapahinga kahit nasa iskema na ng WFH.
Sa isang pag-aaral na nabanggit sa pananaliksik ni Caramela (2020), ang mga
malalayong empleyado ay nagtatrabaho ng 1.4 higit pang mga araw bawat buwan kaysa
sa kanilang mga katapat na nakabase sa opisina, na nagreresulta sa higit sa tatlong

28
karagdagang mga linggo ng trabaho bawat taon. Nasa 29% ng mga malalayong
empleyado ang nagsabing nakikipagpunyagi sila sa balanse ng buhay sa trabaho, at 31%
ang nagsabing kailangan nilang kumuha ng isang araw na pahinga para sa kanilang pang-
isip na kalusugan.
Talahanayan 3.16 Nararamdaman ko na ako ay mas produktibo sa pagtatrabaho mula sa
bahay

5 4 13
4 12 40
3 12 40
2 1 3.5
1 1 3.5
Ayon sa talahanayan sa itaas, apat (13%) sa kanila ang may tugon na lubos na
sumasang-ayon. Parehas na labing-dalawa (40%) ang may tugon na sumasang-ayon at
neutral. Isa (3.5%) ang may tugon na sila ay hindi sumasang-ayon at lubos na di
sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan na mayroong
weighted mean na 3.57 na nangangahulugan sa scale value na neutral sila na
nararamdaman nila na sila ay mas produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay.

29
Ayon kay De León & Geller (2020), ang pagpapanatili ng pagiging produktibo ng
empleyado ay naging isang pakikibaka para sa dalawa sa bawat tatlong mga employer.
Ang ilang mga negosyo ay nakakakuha ng lakas mula sa kanilang komunidad bilang
isang resulta ng kanilang kakayahang magtrabaho sa hirap na panahong ito. Ang ilan ay
hinulaan na ang bagong normal ay magiging mas produktibo, habang ang iba ay
kabaligtaran.
Talahanayan 3.17 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakatutulong upang ako ay
maging motibado.

5 3 10
4 11 36.67
3 13 43.33
2 3 10
1 0 0
30
Ayon sa talahanayan sa itaas, tatlo (10%) sa mga respondante ang may tugon na
sila ay lubos na sumasang-ayon. Labing-isa (36.67%) naman ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Labing-tatlo (43.33%) sa mga respondante ang may tugon sa score scale
na sila ay neutral sa pahayag at tatlo (10%) ang may tugon na sila ay lubos na hindi
sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta na mayroong weighted mean na 3.47
na nangangahulugan sa scale value na neutral para sakanila ang pagtatrabaho mula sa
bahay sapagkat ito nakatutulong upang sila ay maging motibado.
Kahalintulad sat talahanyan na 3.11-3.17 ayon kay Ward (2019), na kung
magtatrabaho ang isang empleyado sa kanyang bahay, kailangan nitong lumikha ng isang
kapaligiran na magpapahintulot na gumana at gumalaw tulad ng ginagawa kapag nasa
opisina. Kasama dito ang pagkakaroon ng maayos na tanggapan sa bahay at pag-aayos ng
iskedyul ng trabaho sa mga paraan na hindi magagambala ang iba at mapapanatili ang
motibasyon kapag nagtatrabaho sa bahay.
Talahanayan 3.18 Nagagawang alisin ang mode ng trabaho pagkatapos ng araw

5 4 13.33
4 12 40
3 10 33.33
2 2 6.67
1 2 6.67
*note: weighted mean=3.47
31
Ayon sa talahanayan sa itaas, apat (13.33%) sa mga respondante ang may tugon
na sila ay lubos na sumasang-ayon. Labing-dalawa (40%) naman ang may tugon na
sumasang-ayon. Sampu (33.33%) sa kanila ang may tugon na sila ay neutral sa pahayag.
Parehas na dalawa (6.67%) naman sa mga respondante ang may tugon na sila ay hindi
sumasang-ayon at lubos na sumasang-ayon. Lumalabas naman sa buong resulta ng
talahanayan na mayroong weighted mean na 3.47 na nangangahulugan sa scale value na
katanggap-tanggap para sa mga respondante na nagagawang alisin ang mode ng trabaho
pagkatapos ng araw.
Talahanayan 3.19 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa akin ng mas
mahabang oras para sa aking pamilya

5 9 30
4 12 40
3 7 23
2 1 3.5
1 1 3.5
sila ay lubos na sumasang-ayon. Labing-dalawa (40%) na respondante naman ang may

32
tugon na sumasang-ayon sila. Habang pito (23%) sa mga respondante ang may tugon sa
neutral at parehas na isa (3.5%) sa mga respondante ang may tugon na sila ay hindi
sumasang-aton at lubos na hindi sumasang-ayon sa pahayag. Lumalabas naman sa buong
resulta na mayroong weighted mean na 3.9 na nangangahulugan sa scale value na
sumasang-ayon sila na ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa sakanila ng mas
mahabang oras para sa kanilang mga pamilya.
‌Ayon kay Ion (2020), ang konseptong work from home ay nagsimula sa
"magandang magkaroon" hanggang sa "dapat magkaroon" dahil sa epekto ng pandemya
sa bawat organisasyon sa lipunan. Dahil sa Work from home maraming manggagawa ang
nasiyahan dahil sa mga benepisyong dulot nito. pinahusay nito ang buhay ng
pagtatrabaho g empleyado dahil kanilang nabibigyang pansin rin ang kanilang pamilya.
Talahanayan 3.20 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagbibigay sa akin ng mas
mahabang oras upang magpahinga.

5 7 23
4 9 30
3 9 30
2 3 10
1 2 7
33
Ayon sa talahanayan sa itaas, pito (23%) sa mga respondante ang may tugon na
sila ay lubos na sumasang-ayon. Parehas naman na siyam (30%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon at neutral sa pahayag. Habang tatlo (10%) ang may tugon na hindi sila
sumasang-ayon, at dalawa (7%) sa mga respondante ang nagbigay ng tugon na hindi sila
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan
na mayroong weighted mean na 3.53 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-
ayon sila na ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakapagbibigay ng mas mahabang oras
upang magpahinga.
Sa isang pag-aaral na nabanggit sa pananaliksik ni Caramela (2020), ang mga
malalayong empleyado ay nagtatrabaho ng 1.4 higit pang mga araw bawat buwan kaysa
sa kanilang mga katapat na nakabase sa opisina, na nagreresulta sa higit sa tatlong
karagdagang mga linggo ng trabaho bawat taon. Nasa 29% ng mga malalayong
empleyado ang nagsabing nakikipagpunyagi sila sa balanse ng buhay sa trabaho, at 31%
ang nagsabing kailangan nilang kumuha ng isang araw na pahinga para sa kanilang pang-
isip na kalusugan.
Talahanayan 3.21 Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nakatutulong upang ako ay
makatipid.

5 12 40
4 7 23.33
3 10 33.3
2 0 0
34
1 1 3.33
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-dalawa (40%) sa mga respondante ang may
tugon na sila ay lubos na sumasang-ayon. Pito (23.33%) naman ang may tugon na sila ay
sumasan-ayon. Habang sampu (33.33%) sa kanila ang may tugon na sila ay neutral sa
pahayag, at isa (3.33%) ang may tugon na sila ay lubos na hindi sumasang-ayon.
Lumalabas naman sa buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 3.97
na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon sila na ang pagtatrabaho mula sa
bahay ay nakatutulong sa pagtitipid. Bagamat mataas ang porsyento ng mga lubos na
sumang-ayon may ilan parin na hindi lubos na sang-ayon na sila ay mas nakakatipid sa
ganitong iskema ng WFH.
Kahalintulad sa talahanayan na 3.18-3.21 ayon sa resulta ng pag-aaral na
isinagawa ni Purwanto et al. (2020) sa Tangerang, may mga kalamangan at dehado sa
programang work from home. Ilan sa mga nabanggit dito ay ang pagkakaroon ng
kakayahang umangkop sa pagkumpleto ng trabaho, hindi pagsunod sa oras ng tanggapan,
hindi kailangan gumastos para sa transportasyon o gasolina, pagbawas sa stress na
nararanasan sa trapiko at pagkakaroon ng higit na libreng oras.
Talahanayan 3.22 Kabuuan ng mga pahayag sa positibo at negatibong epekto.
Tanong Weighted Mean Scale Value

35
Ang mga patakaran ng pagtatrabaho mula 4.37 Sumasang-ayon
bahay ay malinaw na naipahayag ng inyong
kompanya.
Ang organisasyon na iyong kinabibilangan 4.03 Sumasang-ayon
ay nagbibigay ng tamang suporta sa mga
manggagawang nagtatrabaho mula sa bahay.
Ang iyong layunin sa pagtatrabaho mula sa 4.27 Sumasang-ayon
bahay ay malinaw sa bawat araw.
May malinaw na komunikasyon sa mga 4.53 Lubos na
katrabaho at manager kahit na nagtatrabaho sumasang-ayon
mula sa bahay.
Nasisiyahan sa dalas ng komunikasyon mula 4.2 Sumasang-ayon
sa mga katrabaho at manager.
Nararamdaman na lubos na konektado sa 4.07 Sumasang-ayon
iyong mga kasamahan sa trabaho kahit na
nasa bahay lamang.
Nararamdaman na natututo at lumalago 4 Sumasang-ayon
kahit na nagtatrabaho mula sa bahay.
Sa aking palagay ay mayroon akong isang 3.93 Sumasang-ayon
mahusay na balanse sa trabaho at personal

36
na buhay.
May sariling espasyo sa bahay na 4.03 Sumasang-ayon
pinagtatrabahuhan.
May sapat na kagamitan upang magawa ang 3.97 Sumasang-ayon
trabaho mula sa bahay.
May malakas na koneksyon ng internet 3.87 Sumasang-ayon
Nagagawa kong manatili sa aking iskedyul 4.07 Sumasang-ayon
kahit na ako ay nagtatrabaho mula sa bahay.
Nakapagpahinga ng regular ng dahil sa 3.77 Sumasang-ayon
pagtatrabaho mula sa bahay.
Nararamdaman ko na ako ay mas produktibo 3.57 Sumasang-ayon
sa pagtatrabho mula sa bahay.
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay 3.9 Sumasang-ayon
nagbibigay sa akin ng mas mahabang oras
para sa aking pamilya.
nagbibigay sa akin ng mas mahabang oras
upang magpahinga.

37
nakatutulong upang ako ay makatipid.
Ang pagtatrabaho mula sa bahay ay 3.47 Neutral
nakatutulong upang ako ay maging
motibado.
Nagagawang alisin ang mode ng trabaho 3.47 Neutral
pagkatapos ng araw
Talahanayan 3.23 Pagpili ng akmang negatibong epekto na nararanasan ng mga
empleyado.
Tanong Tugon Bilang

Ano ang (mga) Nagagawa ang iba pang 27
positibong epekto responsibilidad bukod sa trabaho.
ng Work from Hawak ko ang aking oras. 21

Nakakapagtrabaho ng malaya. 18
Home para sa iyo?
Nakakapag-isip ng maayos. 13
Nakakabawas sa distraksyon 10
mula sa mga katrabaho.

Nakakabawas ng stress. 9
May mas mahabang oras kasama 21
ang pamilya.
Malayong mahawa ng covid-19. 28
May sapat na oras ng pahinga. 13
May mas masaya at mas malusog 13
na pamumuhay.
38
Di magastos. 24
Iba pang sagot. 0
Ayon sa nakalap na datos sa tatlumpung (30) empleyado ng pampubliko at pang-
pribadong establisyimento ang Work from Home ay nakakaapekto sa kanila bilang
empleyado sa positibong paraan. Dalawampu’t-walo (28) na empleyado ang nagsabing
nakakaepekto ito upang “malayong mahawa sila sa Covid-19” nangunguhulugan na ito
ay naging mabisa para sa kaligtasan ng mga empleyado. Dalawampu’t-pito (27) naman
ang nagsabi na dahil sa Work from Home “nagagawa nila ang ang iba pang
responsibilidad sa bahay bukod sa trabaho”. Dalawampu’t-apat (24) naman ang nagsabi
na “hindi magastos” ang naging epekto sa kanila nito. Ang “mas mahabang oras kasama
ang pamilya” at ang “hawak ng empleyado ang kanilang oras” ay parehas na nakakuha ng
dalwampu’t-isang (21) tugon mula sa respondante. Labing-walo (18) na respondante ang
naniwala na sila ay “malayang nagtatrabaho” samantalang ang “nakakapag-isip ng
maayos”, “may mas masaya at mas malusog na pamumuhay” at “nakakapag-isip ng
maayos” ay nakakuha ng parehong bilang na labing-tatlo (13). Sampo (10) naman ang
nagsabing ito ay “nakababawas distraksyon mula sa mga katrabaho” subalit ang
pinakahuli at ang may pinaka-kaunting bilang na tugon sa mga respondante ay ang
“nakakabawas ng stress”.
Talahanayan 3.24 Pagpili ng mga akmang negatibong epekto na nararanasan ng
empleyado.
Tanong Tugon Bilang

Ano ang (mga) Hirap makipagkomunikasyon sa mga 19
39
negatibong epekto ng katrabaho.
Work from Home Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng kapit- 14
para sa iyo? bahay.

Hindi maihiwalay ang trabaho sa personal na 13
buhay.
Pagka-isolate at pagkawala ng motibasyon. 11
Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out. 11
Takot at depresyon. 14
Mabagal na internet. 15
Walang sariling espasyo upang 10
makapagtrabaho.
Walang sapat na kagamitan upang mayari 10
ang trabaho.
Mababang tiyansa ng promosyon. 7
Iba pang sagot. 0
Kung mayroong positbong epekto ang Work from Home sa mga empleyado,
marahil ito rin ay may mga negatibong epekto sa mga empleyado. Ayon sa parehas na
respondante, labing-siyam (19) na empleyado ang naniniwala na ang epekto nito sa
kanila ay ang hirap sa pakikipagkomunikasyon sa mga katrabaho na implikasyon na ito
ang pinakanakakaapekto at kanilang nararanasan. Mabagal na internet naman ay
nakakuha ng labing-limang (15) bilang na tugon mula sa mga respondante samantalang
parehas na nakakuha ng labing-apat na bilang ng tugon ang “hirap makapagfocus dahil sa
ingay ng kapitbahay” at “takot at depresyon”. At naniniwala ang labing-tatlong (13)
respondante na ang Work from Home ay nagdulot sa kanila ng hirap at “hindi
mapaghiwalay ang trabaho sa personal na buhay”. Ang “pagka-isolate at pagkawala ng

40
motibasyon” at “kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out” naman ang nakikitang
dahilan ng labing-isang (11) respondante at sampo (10) naman sa mga ito ang nagsabing
“wala silang sapat na kagamitan para mayari ang trabaho” at “wala ring sariling espasyo”
para gampananan ang kanilang trabaho. Naniniwala rin ang pitong (7) respondante na
ang work from home ay nagbibigay ng “mababang tiyansa ng promosyon”.
Talahanayan 3.25 Nagagawa ang iba pang responsibilidad bukod sa trabaho.

5 11 36.67
4 15 50
3 4 13.33
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-isa (36.37%) sa mga respondante ang may
tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-lima (50%) ang may tugon na sila
ay sumasang-ayon. Apat (13.33%) sa kanila ang may tugon na neutral. Lumalabas naman
sa buong resulta ng talahanayan na mayroong weighted mean na 4.23 na
nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na nagagawa ang iba pang
responsibilidad bukod sa trabaho. Bagaman, marami man ang sumasang-ayon dito,
may iilan pa rin na hindi gaano nagagawa ang iba pang responsibilidad bukod sa
trabaho.
Sa pag-aaral na ginawa ni Ammachchi (2019), lumalabas na ang work-from-
home ay nagpapababa ng pagiging produktibo ng mga empleyado na kung saan

41
pinaniniwalaan nila na nagkakaroon ng maraming sagabal sa kanilang trabaho. pahi sila
sa oras ng trabaho. Sinabi rin nila na ang kanilang oras sa pagtatrabaho ay tumaas at
nagresulta ng kawalan ng oras para sa mga gawaing bahay.
Talahanayan 3.26 Hawak ko ang aking oras (Pleksibol na iskedyul)

5 9 30
4 12 40
3 8 26.67
2 1 3.33
1 0 0
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-dalawa (40%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Walo (26.27%) ang may tugon na neutral at isa (3.33%) ang hindi
sumasang-ayon ukol dito. Lumalabas ito na mayroong weighted mean na 3.97, na
nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na hawak nila ang kanilang oras at ito
ay pleksibol para sa kanila. Karamihan sa mga respondante ang may hawak sa kanilang
oras ngunit marami rin ang hindi sumasang-ayon dito.
Nabanggit ni Ward (2019), na kung magtatrabaho ang isang empleyado sa
kanyang bahay, kailangan nitong lumikha ng isang kapaligiran na magpapahintulot na
gumana at gumalaw tulad ng ginagawa kapag nasa opisina. Kasama dito ang
pagkakaroon ng maayos na tanggapan sa bahay at pag-aayos ng iskedyul ng trabaho sa

42
mga paraan na hindi magagambala ang iba at mapapanatili ang motibasyon kapag
nagtatrabaho sa bahay.
Talahanayan 3.27 Nakakapagtrabaho ng malaya

5 9 30
4 16 53.34
3 4 13.33
2 1 3.33
1 0 0
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-anim (53.34%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Apat (13.33%) ng mga respondante ang may tugon na neutral at isa
(3.33%) ang hindi sumasang-ayon ukol dito. Lumalabas naman sa buong resulta ng
talahanayan na ito na mayroong weighted mean na 4.1, na nangangahulugan sa scale
value na sumasang-ayon na sila ay nakakapagtrabaho ng malaya. Bagaman mataas ang
porsyento ng mga sumasang-ayon, may iilan pa din na para sa kanila ay hindi sila
malayang nakakapagtrabaho.

43
Talahanayan 3.28 Nakakapag-isip ng maayos

5 8 26.67
4 16 53.33
3 6 20
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, walo (26.67%) ng mga respondante ang may tugon
na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-anim (53.33%) sa mga respondante ang
may tugon na sila ay sumasang-ayon. Anim (20%) dito ang may tugon na neutral.
Lumalabas naman dito, na mayroong weighted mean na 4.07, na nangangahulugan sa
scale value na sumasang-ayon na sila ay nakakapag-isip ng maayos sa kanilang trabaho.
Karamihan sa mga respondante ang sumasang-ayon dito ngunit may iilan na hindi
sigurado o neutral ukol dito.
Ilan pa nga sa magagandang dulot ng Work-From-Home Scheme ay pagpapataas
ng pokus ng empleyado, nakaka-akit ito ng mga mahuhusay na aplikante dahil sa
magandang skedyul, nakapagpapataas ng produksyon dahil mas komportable at
nakakapagpokus sa trabaho, nagdadagdag din ito ng motibasyon sa trabaho,

44
Talahanayan 3.29 Nakakabawas sa distraksyon mula sa mga katrabaho

5 6 20
4 15 50
3 9 30
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, anim (20%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-lima (50%) dito ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Siyam (30%) ng mga respondante ang may tugon na neutral. Ito ay may
weighted mean na 3.9 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na sila ay
nababawasan ng distraksyon mula sa mga katrabaho. Mapapansin na halos lahat ng
respondante ay sumasang-ayon dito ngunit may siyam pa rin na hindi sumasang-ayon na
ang pagtatrabaho sa bahay ay nakakabawas ng distraksyon mula sa mga katrabaho.
Sa kabilang banda, nahinuha naman ni Xiao et al. (2020) na nagkakaroon ng
pagbawas sa pangkalahatang kagalingang pisikal gayundin pang-kaisipan matapos ang
WFH na programa at ito ay nauugnay sa pisikal na ehersisyo, pagkain, komunikasyon sa
mga katrabaho, pagkakaroon ng bata sa bahay, pagka-abala sa trabaho, nababagay na
oras sa trabaho, set-up ng workstation at kasiyahan sa workspace.
Talahanayan 3.30 Nakakabawas ng stress

5 6 20
45
4 15 50
3 9 30
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, anim (20%) sa mga respondante ang may tugon na
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-lima (50%) naman sa mga respondante ang
may tugon na sila ay sumasang-ayon. Siyam (30%) sa kanila ang may tugon na neutral.
Lumalabas dito ang weighted mean na 3.9 na nangangahulugan sa scale value na
sumasang-ayon na sila ay nababawasan ang stress. Karamihan sa mga respondante ang
sumasang-ayon na ang pagtatrabaho sa nahay ay nakakabawas ng stress ngunit mayroong
ilan na hindi sumasang-ayon dito.
Natuklasan naman sa pag-aaral nina Rahman at Arif (2020) na ang stress na nararanasan
ng mga empleyado na nagsasanay ng WFH scheme ay may antas na mula sa katamtaman
hanggang mataas ng lebel ng stress na may temang nahahati sa lima, ito ay ang (i) Pag-
trigger ng stress, (ii) Suporta sa organisasyon, (iii) Mga diskarte at mapagkukunan sa
pagkaya, (iv) Malabong mga hangganan sa panahon ng WFH, at (v) Positivity sa krisis
na ito. Ayon din sa pag-aaral na ito, ilan sa mga nag-uudyok sa stress ay ang takot sa
hindi mabisang komunikasyon sa trabaho, kawalan ng kalinawan at direksyon, mga
pagkagambala sa panahon ng WFH na nagreresulta sa pagkawala ng nakukuhang oras at
lakas. Sinabi din nila Rahman at Arif na ang lahat ng ito ay maaaring makagambala di
lamang sa kalusugan kundi pati na rin sa kaisipan ng empleyado na humahantong sa mga
sakit na psychosomatic at magpatagal sa stress na nararanasan ng naturang empleyado.

46
Talahanayan 3.31 Mas maraming oras para sa pamilya

5 17 56.67
4 9 30
3 4 13.33
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-pito (56.67%) sa mga respondante ang may
tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Siyam (30%) dito ang may tugon na sila
ay sumasang-ayon. Apat (13.33%) sa kanila ang may tugon na neutral. Lumalabas naman
dito ang weighted mean na 4.43 na nangangahulugan sa scale value na sumasang-ayon na
sila ay mas maraming oras sakanila. Bagaman halos karamihan ang sumasang-ayon dito,
may apat ang hindi sigurado o neutral ukol dito.
May importansya ang konsepto ng work from home kabilang dito ang
napapanahong sitwasyon. Nakakatulong ito sa produksyon ng mga empleyado gayon
narin sa kanilang mga pansariling buhay kasama na doon ang kani-kanilang mga
pamilya.
Talahanayan 3.32 Malayong mahawa ng Covid-19

5 19 63.33
4 9 30
3 2 6.67
2 0 0
1 0 0
47
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-siyam (63.33%) sa mga respondante ang
may tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Siyam (30%) naman ang may tugon
na sila ay sumasang-ayon. Dalawa (6.67%) ang may tugon na neutral. Lumalabas naman
sa buong resulta ang weighted mean na 4.57 na nangangahulugan sa scale value na lubos
na sumasang-ayon na sila malayong mahawa sa COVID-19 virus. Halos 90% ng
porsyento ng mga respondante ang naniniwala dito ngunit may dalawa na hindi
sumasang-ayon ukol dito.
Ayon kay pag-aaral nila Alon et al. (2020), ang potensyal na magkakaibang
epekto ng Covid-19 pandemya sa ang pagtatrabaho ng mga kalalakihan at kababaihan na
binigyan ng pagkakaiba ng kasarian sa trabaho at pag-aalaga ng bata.
Talahanayan 3.33 May sapat na oras ng pahinga

5 9 30
4 13 43.33
3 8 26.67
2 0 0
1 0 0
lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-tatlo (43.33%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Walo (26.67%) naman sa mga respondante ang may tugon na neutral.
48
Lumalabas dito ang weighted mean na 4.03 na nangangahulugan sa scale value na
sumasang-ayon na sila ay may sapat na oras ng pahinga. Walo sa tatlumpung respondante
ang hindi sumasang-ayon na sila ay nakakapagpahinga ng maayos sa kasalukuyang
pagtatrabaho.
Talahanayan 3.34 May mas masaya at mas malusog na pamumuhay

5 10 33.33
4 16 53.34
3 4 13.33
2 0 0
1 0 0
na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-anim (53.34%) ang may tugon na sila ay
sumasang-ayon. Apat (13.33%) sa mga respondante ang may tugon na neutral.
Lumalabas naman sa buong resulta ang weighted mean na 4.2 na nangangahulugan sa
scale value na sumasang-ayon na sila may mas masaya at malusog na pamumuhay sa

49
kasalukuyan. Karamihan sa mga respondante ang sumasang-ayon dito ngunit may iilan
na hindi sigurado o neutral lamang ukol dito.
Talahanayan 3.35 Nakakaiwas sa ibang gastusin

5 13 43.33
4 12 40
3 5 16.67
2 0 0
1 0 0
Ayon sa talahanayan sa itaas, labing-tatlo (43.33%) sa mga respondante ang may
tugon na lubos na sumasang-ayon sa pahayag. Labing-dalawa (40%) ang may tugon na
sila ay sumasang-ayon. Lima (16.67%) naman ang may tugon na neutral. Lumalabas
naman sa buong resulta ang pagkakaroon ng weighted mean na 4.27 na nangangahulugan
sa scale value na sumasang-ayon na sila ay nakakaiwas sa ibang gastusin. Halos 80% sa
mga respondante ang sumasang-ayon dito ngunit may lima na sa tingin nila ay mas
napapagastos sila sa kasalukuyang trabaho.

50
51
Talahanayan 3.36 Kabuuan ng positibong epekto na nararanasan ng mga empleyado
Tanong Weighted Mean Scale Value

Nagagawa ang iba pang 3.97 Sumasang-ayon
responsibilidad bukod sa
trabaho.
Hawak ko ang aking oras 3.97 Sumasang-ayon
(Pleksibol na iskedyul)
Nakakapagtrabaho ng malaya 4.1 Sumasang-ayon
Nakakapag-isip ng maayos 4.07 Sumasang-ayon
Nakakabawas sa distraksyon 3.9 Sumasang-ayon
mula sa mga katrabaho

Nakakabawas ng stress 3.9 Sumasang-ayon
Mas maraming oras para sa 4.43 Sumasang-ayon
pamilya
Malayong mahawa ng Covid- 4.57 Lubos na sumasang-ayon
19
May sapat na oras ng pahinga 4.03 Sumasang-ayon
May mas masaya at mas 4.2 Sumasang-ayon
malusog na pamumuhay
Nakakaiwas sa ibang gastusin 4.27 Sumasang-ayon
Talahanayan 3.37 Hirap sa pakikipagkomunikasyon sa mga katrabaho at boss
5 – Lubos na sumasang-ayon 5 16.67
4 - Sumasang-ayon 11 36.67
3 - Neutral 8 26.67
2 – Hindi sumasang-ayon 2 6.67

52
1 - Lubos na di sumasang-ayon 4 13.33

*Weighted mean = 3.37
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Hirap sa pakikipagkomunikasyon sa
mga katrabaho at boss”. Lima (16.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na
sumasang-ayon, labing isa (36.67%) ang sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral
na pananaw. Mayroon ding dalawa (6.67%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na
lubos na di sumasang-ayon. Ang datos dito ay mayroong weighted mean na 3.37.
Pinapakita sa lumabas na datos na lubhang marami ang hirap sa pakikipagkomunikasyon
sa mga katrabaho at kanilang boss ngunit mayroon ding mababang porsyento ang hindi
hirap sa pakikipagkomunikasyon.
Talahanayan 3.38 Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng kapitbahay
3 - Neutral 7 23.33
2 – Hindi sumasang-ayon 6 20

53
*Weighted mean = 3.13
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Hirap makapagfocus dahil sa ingay ng
kapitbahay”. Lima (16.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon,
walo (26.67%) ang sumasang-ayon, pito (23.33%) na may neutral na pananaw. Mayroon
ding anim (20%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na lubos na di sumasang-
ayon. Ang datos dito ay mayroong weighted mean na 3.13. Balanse o halos makamukha
ang lumabas na resulta na hirap makapagfocus dulot ng ingay ng kapitbahay
Talahanayan 3.39 Hindi maihiwalay ang trabaho sa personal na buhay
4 - Sumasang-ayon 9 30
3 - Neutral 11 36.67

54
*Weighted mean =3.3
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Hindi maihiwalay ang trabaho sa
personal na buhay”. Apat (13.33%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-
ayon, siyam (30%) ang sumasang-ayon, labing-isa (36.67%) na may neutral na pananaw.
Mayroon ding apat (13.33%) na hindi sumasang-ayon at dalawa (6.67%) na lubos na di
sumasang-ayon. Ang datos dito ay mayroong weighted mean na 3.37. Pinapakita sa
lumabas na datos lubhang marami ang hindi maihiwalay ang trabaho sakani-kanilang
personal na buhay.
Talahanayan 3.40 Pagka-isolate at pagkawala ng motibasyon
5 – Lubos na sumasang-ayon 3 10
3 - Neutral 9 30
Weighted mean = 3.07

55
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Pagka-isolate at pagkawala ng
motibasyon”. Tatlo (10%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon,
siyam (30%) ang sumasang-ayon, siyam (30%) na may neutral na pananaw. Mayroon
ding dalawa (16.67%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na lubos na di
lumabas na datos marami ang sumasang-ayon nunit pareho lang din nito ang tumugon na
neutral.
Talahanayan 3.41 Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out
3 - Neutral 8 26.67

*Weighted mean =3.1
56
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Kawalan ng gana sa pagtatrabaho o
burnt out”. Tatlo (10%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon,
sampo (33.33%) ang sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral na pananaw.
Mayroon ding lima (16.67%) na hindi sumasang-ayon at apat (13.33%) na lubos na di
lumabas na datos marami ang nawawalan ng gana sa pagtatrabaho o burnt out ngunit
marami din and sumagot ay netral.
Talahanayan 3.42 Depresyon at Takot
3 - Neutral 9 30

*Weighted mean =3.03

57
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Depresyon at Takot”. Tatlo (10%) na
kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, siyam (30%) ang sumasang-
ayon, siyam (30%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding apat (13.33%) na hindi
sumasang-ayon at lima 16.67(%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang datos dito ay
mayroong weighted mean na 3.03. Pinapakita sa lumabas na datos na lubhang marami
ang ang hindi depress o takot na mga respondante.
Talahanayan 3.43 Walang sariling espasyo upang makapagtrabaho
3 - Neutral 8 26.67

58
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Walang sariling espasyo upang
makapagtrabaho”. lima (16.67%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-
ayon, walo (26.67%) ang sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral na pananaw.
Mayroon ding dalawa (6.67%) na hindi sumasang-ayon at pito (23.33%) na lubos na di
lumabas na datos na marami ang may sariling espasyo at may iilang walang sariling
espasyo upang makapagtrabaho.
Talahanayan 3.44 Kakulangan sa mga kagamitan
3 - Neutral 8 26.67
2 – Hindi sumasang-ayon 3 10
1 - Lubos na di sumasang-ayon 6 20
59
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Kakulangan sa mga kagamitan”. Apat
(13.33%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, siyam (30%) ang
sumasang-ayon, walo (26.67%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding tatlo (10%)
na hindi sumasang-ayon at anim (20%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang datos dito ay
mayroong weighted mean na 3.07. Pinapakita sa lumabas na datos na marami ang may
sapat na gamit sa pagtatrabaho ngunit at may kakulangan sa mga kagamitan.
Talahanayan 3.45 Mababang tiyansa ng promosyon.
3 - Neutral 11 36.67

*Weighted mean =2.8
60
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Mababang tiyansa ng promosyon.”.
tatlo(%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, anim (20%) ang
sumasang-ayon, labing-sa (36.37%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding dalawa
(6.67%) na hindi sumasang-ayon at walo (26.67%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang
datos dito ay mayroong weighted mean na 2.8. Pinapakita sa lumabas na datos na
lubhang marami ang nag sagot ng neutral at matas ang hindi na sangayon sa mababang
tiyansa ng promosyon.
Talahanayan 3.46 Mahinang koneksyon ng internet
3 - Neutral 5 16.67

61
Ayon sa nakalap na datos, sa pahayag na “Mahinang koneksyon ng internet”.
Anim (20%) na kalahok ang nagsabing sila ay lubos na sumasang-ayon, walo (26.67%)
ang sumasang-ayon, lima (16.67%) na may neutral na pananaw. Mayroon ding apat
(13.33%) na hindi sumasang-ayon at pito (23.33%) na lubos na di sumasang-ayon. Ang
datos dito ay mayroong weighted mean na 3.07. Pinapakita sa lumabas na datos na
lubhang marami pa rin ay problema ang mahinang koneksyon ngunit may mataas na
porsyento ang may malakas na koneksyon.
Talahanayan 3.47 Kabuuan ng mga negatibong epekto na nararanasan ng mga
empleyado.
Pahayag Weighted Mean Scale Value
Hirap sa 3.37 Neutral
pakikipagkomunikasyon sa mga
katrabaho at boss
Hirap makapagfocus dahil sa 3.13 Neutral
ingay ng kapitbahay
Hindi maihiwalay ang trabaho sa 3.3 Neutral
personal na buhay
62
Pagka-isolate at pagkawala ng 3.07 Neutral
motibasyon
Kawalan ng gana sa 3.1 Neutral
pagtatrabaho o burnt out

Depresyon at Takot 3.03 Neutral
Walang sariling espasyo upang 3.07 Neutral
makapagtrabaho
Kakulangan sa mga kagamitan 3.07 Neutral
Mababang tiyansa ng 2.8 Hindi sumasang-ayon
promosyon.
Mahinang koneksyon ng internet 3.07 Neutral
LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
Lagom
Ang pandemya na dinaranas ng mundo ay nagdulot ng malaking pagbabago sa
bawat isa maging sa mga organisasyon. Marahil sa pagbabagong dulot nito, ito ang
naging ugat upang magkaroon din ng pagbabago sa sistema ng pagtatrabaho ng mga
manggagawa. Ang pananaliksik na ito ay naglalayong ipakita at malaman ang negatibo at
positibong epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay ng mga empleyado at sa kanilang
pagiging produktibo. Gayon na rin ang madetermina kung gaano nakakaimpluwensiya
ang pagtatrabaho sa bahay sa kanilang pagiging produktibo. Nalilimitahan ang pag-aaral

63
na ito sa mga empleyadong guro ng pampubliko at pribadong mga paaralan sa probinsya
ng Nueva Ecija na may kabuuang bilang ng tagatugon na tatlumpu. Ang mga
impormasyon na kakalapin ng mga mananaliksik ay iikot lamang sa kanilang persepsyon
at karanasan sa bagong sistema ng pagtatrabaho. Mapaglarawang pamamaraan ang
ginamit ng mga mananaliksik sa paglalarawan ng mga nakalap na datos mula sa kanilang
ginawang talatanungan na kanilang ipinamahagi sa kanilang mga tagatugon sa
pamamagitan ng “googleforms” na pinadala sa mga email address ng mga partisipante.
Sa pag aanalisa ng mga tugon, gumamit ang mga mananaliksik ng “weighted mean
formula” at “Likert’s Scale” upang mas maging angkop ang kalalabasang resulta.
Batay sa nakuhang resulta ng mga mananaliksik mula sa iba’t-ibang empleyado
na mula sa iba’t-ibang pampubliko at pribadong paaralan, sinasabing sa panahon ngayon
ang pagtatrabaho mula sa bahay ay may malaking tulong sa bawat indibidwal maliban sa
pananatiling ligtas sa kabila ng umusbong na sakit. Kung saan marami sa mga ito ang
nakararanas ng paglago at pagkatuto, gayon narin ang pagkakaroon ng mas mataas na
motibasyon. Sa kabila din ng malaking pagbabago, isa sa mga naging resulta ng
pananaliksik na ito ang pagpapakita na marami parin sa mga empleyadong ito ang
naibabalanse ang kani-kanilang buhay pagtatrabaho at personal na buhay na hindi
inaasahan ng mga mananaliksik dahil sa nakasanayan na ang mg manggagawa ay
kailangan pa pumasok sa kanilanh mga opisina o silid-aralan. Sa kabilang banda, sa
resulta ng saliksik na ito makikita din na marami pa rin sa mga partisipante ang may
kakulangan sa kagamitan pang-trabaho na masasabing negatibong epekto nito. Tunay
naman na mahirap gawin ang isang trabaho kung hindi sapat ang iyong kagamitan gayon
narin ang espasyo. Ngunit sa kabuuan, masasabi ng pananaliksik na ito na ang

64
pagtatrabaho sa kani-kanilang espasyo ay nagdudulot ng positibong epekto sa kanilang
pagiging produktibo sa kanilang pagtatrabaho.
Ang posibleng epekto ng pagtatrabaho mula sa bahay ang napili ng mga
mananaliksik dahil ito ay napapanahong sitwasyon ng bawat empleyado saan mang panig
ng mundo. Kanila itong napili bilang tema ng pananaliksik dahil nais ng mga
mananaliksik ipakita sa bawat empleyado ang posibleng maging epekto ng pagtatarabaho
mula sa bahay sa kanila at kanilang pagiging produktibo. Masasabing makakatulong ito
sa kanila sa pagpili ng tamang desisyon kung sila din ay may pagkakataon na pumili
kung pagtatrabaho mula sa bahay o pagtatrabaho ng harapan sa opisina.
Konklusyon
Batay sa mga datos na masusing sinuri ng mga mananaliksik hinggil sa mga
suliraning nais bigyang linaw sa pag-aaral na ito,
1. Ang mga suliraning kinakaharap ng mga empleyado sa pagtatrabaho mula sa
bahay ay ang walang maayos espasyo sa bahay, walang mga sapat na kagamitan
sa ganitong sitwasyon, at ang mahinang koneksyon ng internet na siyang mga
importante lalo na sa iskemang work from home. Dagdag pa rito, ang hindi
maiwasang takot at depresyon dahil sa pagkakaisolate kung kaya’t nagreresulta sa

65
pagkawala ng motibasyon na nakakaapekto sa pagbibigay o paghahatid ng may
kalidad na trabaho.
2. Nahinuha na ang mga positibong epekto na nararanasan sa iskema ng
pagtatrabaho mula sa bahay o Work from Home (WFH) ay nararamdamahan ng
karamihan sapagkat lumalabas sa resulta na angkop sa kasalukuyang sitwasyon
ang pagtatrabaho mula sa bahay dahil malayong mahawa ang mga empleyado sa
Covid-19 sa iskemang ito. Dagdag pa rito, mas nagagampanan nila ang iba pang
responsibilidad sa bahay bukod sa trabaho dahil hawak nila ang kanilang oras.
Mas nakakatipid at mas nakakapaglaan ng oras para sa pamilya kung kaya’t mas
motibado kumpara noong nasa tradisyonal na pagtatrabaho sa paaralan. Bagamat
ramdam ang positibong epekto nito, may mataas pa din na bahagdan ang mga
negatibong epektong nararasanan ng mga empleyado sa kasalukuyang iskema ng
pagtatrabaho mula sa bahay sapagkat ang karamihan ay hirap sa
pakikipagkomunikasyon sa mga katrabaho dahil na rin sa mabagal na koneksyon
ng internet. Hirap mag-focus dahil sa ingay sa kapaligiran at nagbigay takot at
depresyon sa karamihan dahil sa suliraning hindi maibalanse ang trabaho sa
personal na buhay.
3. Nahinuha na ang pagtatrabaho mula sa bahay ay may bahagya lamang na epekto
sa pagiging produktibo ng mga guro sapagkat parehas na 40% lamang ng mga
respondate ang nasisiyahan sa pagtatrabaho mula sa bahay at nakakaramdam na
mas produktibo sila. Dahil dito, masasabi na mas nakakaapekto ang mga
negatibong naranasan ng mga guro na nabanggit sa itaas sapagkat 60% ang hindi
nasisiyahan kung kaya hindi gaanong napabuti ang pagiging produktibo habang
66
nasa ilalim ng WFH. Sa implikasyon na ito, nahinuha na ang epekto ng
pagtatrabaho mula sa bahay ay nag iiba-iba sa perspektibo ng mga empleyado, sa
mga salik na nakakapekto sa produktibo at sa mga karanasan habang nasa ilalim
nito.
Rekomendasyon
Sa pananaliksik na ito, natalakay at nahinuha ng mga mananaliksik ang iba’t
ibang positibo at negatibong epekto na nararanasan ng mga empleyado na nakasailalim sa
work-from-home o ang pagtatrabaho sa bahay. Dahil dito, nahinuha ng mga mananaliksik
ang mga sumusunod na rekomendasyon:
1. Upang mas mapagtibay ang resulta na nahinuha, mas mainam na mas
palawigin ang bilang ng mga magiging respondante sa susunod na pag-aaal.

67
2. Mas mainam na makuha din ang pananaw ng mga manager ukol sa paksang
ito, ng sa gayon ay mapag-tuunan din ng pansin ang kanilang saloobin sa mga
pagbabagong hatid ng pagtatrabaho mula sa bahay.
Sa kabilang banda, bagamat ang mga ay parehas na nanggaling sa publiko at pribadong
sector, dahil sa kakulangan sa oras, hindi sapat at pantay ang bilang ng mga respondante
galing sa magkabilang sector, kung gayon,
3. Inirerekomenda ng mga mananaliksik na magkaroon ng pantay at sapat na
bilang ng respondante na magmumula sa publiko at pribadong sector upang
maari itong pagkumparahin at malaman ang relasyon ng mga epekto ng work
from home sa sektor na kanilang kinabibilangan, gayundin upang malaman
din ang pagkakaiba ng mga ito.
Ayon naman sa paksang pinag-aralan, nahinuha na maraming positibo at negatibong
epekto ang pagtatrabaho mula sa bahay. Dahil dito, inirerekomenda ng mga mananaliksik
ang mga sumusunod:
1. Magkaroon ng aktibidad o programa ang organisasyon na maaring maging daan
upang makapag-de-stress ang mga empleyado, ng sa gayon ay makatulong na
mabawasan ang stress na kanilang nararamdaman at mapagaan ang kanilang
pakiramdam.
2. Nararapat ding maging bukas ang lahat sa komunikasyon upang mamonitor ang
isa’t isa at ng sa gayon din ay magabayan ang mga empleyado sa mga
pagbabagong hatid ng pagtatrabaho mula sa bahay.

68
3. Panghuli, nais ipabatid ng mga mananaliksik na dapat ay lubos na masuportahan
ang sinuman na nakasailalim sa work-from-home upang lalong maiwasan ang
mga negatibong epekto na kaakibat ng pagbabagong ito.

Kabanata 4 JC

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kabanata 4 JC

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

IV. PRESENTASYON, INTERPRETASYON AT ANALISIS NG MGA DATOS

Ang kabanatang ito ay tumatalakay sa paglalahad, pagsusuri at pagpapakahulugan

nagtatrabaho mula sa bahay (Work from Home) sa talatanungan na ipinamahagi ng mga

mananaliksik ukol sa nabanggit na mga suliranin sa unang bahagi ng pananaliksik na ito

empleyado. Batay sa isinagawang pag-aaral na may paksang “Work Form Home:

Positibo at Negatibong Epekto sa pagiging Produktibo ng mga Empleyado” ang mga

sumusunod ay presentasyon ng mga datos na nakalap.

sa mas malinaw na interpretasyon ng pag-aaral. Ang bawat talahanayan ay nagsasaad ng

bilang ng mga tugon o saloobin ng bawat respondante ayon sa isinagawang sarbey.

Nakasaad din dito ang porsyentong nakamit ng bawat isang tugon.

Pigura 1.1: Edad ng mga respondante

Makikita sa pigura sa itaas ang kaukulang edad ng mga respondyente. Sang-ayon

sa datos karamihan (36%) ng mga respondyente ay kabilang sa edad mula 24 hanggang

35 taong gulang. Sa kabilang banda, ang kabilang sa edad mula 36 hanggang 41 ay

mayroong apat (13%). Ang edad na mula 18 hanggang 23 at 48 hanggang 53 ay kapwa

mula 42 hanggang 47 at 54 hanggang 59 taong gulang na mga respondyente.

Sa pag-aaral na ito, napag-alaman ng mga mananaliksik na karamihan ng mga

empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay (Work from Home) ay nasa edad na 24

Pigura 1.2: Kasarian ng mga respondante

Ipinapakita sa pigura sa itaas ang kasarian ng mga respondyente. Base sa resulta,

datos na nakalap, masasabing sa kabuuang populasyon ng mga respondyente, karamihan

ng nagtatrabaho mula sa bahay ay mga kababaihan.

Pigura 1.3: Civil Status ng mga respondante

Makikita sa pigura sa itaas na mula sa tatlumpung respondyante, labing pito o

karamihan sa mga empleyadong nagtatrabaho mula sa bahay ay mga single o walang

Pigura 1.4: Bilang ng kasama sa bahay ng mga respondante

Ipinapakita sa pigura sa itaas ang bilang ng kasama sa bahay ng mga

bahay. Batay sa resulta, masasabing karamihan sa mga tumugon na mga empleyadong

makaapekto sa kanilang pagiging produktibo sa pagtatrabaho.

Pigura 1.5: Sektor na kinabibilangan ng mga respondante

Makikita naman sa pigura sa itaas ang sektor na kinabibilangan ng mga

pampublikong sekto (67%) ang tumugon sa talatanungan. Sa kabilang banda, mayroon

Batay sa naging resulta, masasabing karamihan sa mga empleyadong naka-Work from

Home na sumagot sa talatanungang ay mula sa pampublikong sektor.

II. Pangkabuuang Perspektibo

Talahanayan 2.1 Nakakaramdam ng pagiging produktibo sa pagtatrabaho mula sa bahay

Tugon Bilang Porsyento

Batay sa nakalap na datos ng mga mananaliksik, labindalawa (40%) sa mga

respondante ang nagsasabing sila ay nakakaramdam ng pagiging produktibo sa

hindi sila nakakaramdam ng pagiging produktibo.

Ayon kay Hurb (2020), ang pagtatrabaho mula sa bahay ay nagdudulot ng

pagtaas na kakayahang gumawa. Dito mas nararamdaman ng mga empleyado na

pagiging produktibo at motibado sa paggawa ng trabaho. Bagamat may positibo itong

epeketo, hindi parin nawawala ang mga salik na nakakapagpababa ng produktibo at

motibasyon ng mga empleyado.

Talahanayan 2.2 Nakaranas magtrabaho sa bahay bago ang pandemya

Tugon Bilang Porsyento

Sa talahanayang ito makikita na karamihan sa mga tagatugon ay hindi pa

dalawa (40%) ay nakaranas na ng pagtatrabaho mula sa bahay bago ang pandemya.

Talahanayan 2.3 Mahusay na nababalanse ang buhay trabaho ay personal na buhay

Tugon Bilang Porsyento

Batay sa mga tugon, dalawampu’t dalawa (80%) sa mga partisipante ang

nagsasabing kanilang naibabalanse ng maayos ang kanilang personal na buhay at

pagtatrabaho. Habang, anim (20%) rito ay nagsasabing nahihirapan sila sa pagbabalanse

ang kanilang buhay trabaho at personal na buhay.

Talahanayan 2.4 Mayroong maayos na espasyo upang mag trabaho ng mahusay

Tugon Bilang Porsyento

espasyo sa kanilang tahanan upang magtrabaho.

Tugon Bilang Porsyento

Sa talahanayang ito makikita na may mataas na bilang at porsyento ng tugon ang

nagsasabing sila ay may sapat na kagamitan upang maayos na makapagtrabaho. Binubuo

nagsasabing hindi sapat ang kanilang mga kagamitan.