PANUNURING PAMPANITIKAN

ARALIN 5:
B. MGA KRITIKONG DAYUHAN SA PANITIKANG BANYAGA
LAYUNIN

Ano-ano ang matututuhan mo sa modyul na ito?

1. nakikilala ang iba’t ibang kritikong dayuhan sa panitikang banyaga.

2. natutukoy ang iba’t ibang pamamaraan ng panunuri ng mga dayuhang kritiko.

3. nakababahagi ng kaalaman sa iba; at

4. masiglang nakikilahok sa lahat ng gawain o pagsasanay na inihanda.

PANIMULA

Ang araling ito ay magsisilbing gabay ng mga mag-aaral sa pagkatuto patungkol sa

Panunuring Pampanitikan dito matututunan nila kung ano ang simulain ng panitikan.

Sa aralin ding ito masusukat o susukatin ang kakayahan ng mga mag-aaral sa pag-iisip

kung ano ang iba’t ibang panitikan ang umusbong sa Pilipinas maging kung paano

nadiskubre at umunlad ang nasabing panitikan.

Kaya, bilang mag-aaral sa tersyarya, sa pamamagitan nito, mamamalas mo ang

kagandahan ng aralin na maaari ring maibahagi sa iba.

Sa modyul na ito matututunan mo ang mga sumusunod:

ARALIN 5:
B. MGA KRITIKONG DAYUHAN SA PANITIKANG BANYAGA
1. Aristotle

2. Plato

3. Socrates

4. T.S Eliot
PANUNURING PAMPANITIKAN
YUGTO NG PAGKATUTO:

Narito ang mga aralin na gagabay sa iyo upang lubos mong maunawaan,

mapahalagahan at masuri ang mga kaalaman patungkol sa asignatura na Panunuring

Pampanitikan. Malalaman mo rin dito ang kaugalian at tradisyon na namana natin mula sa

kanila.

Sa araling ito mahalagang malaman ang taglay mong kaalaman sa mga paksang iyong

pag-aaralan. Magiging batayan ito kung paano ka matutulungan na mas lalong mapagyaman

ang iyong kaalaman. Kaya gamit ang mga aktibidad at gawain na inihanda susubukin natin ang

iyong kakayahan.

Gawain 1: Pagkakaiba.

Panuto: Sundin ang mga sumusunod:

 A. Una: Ibigay ang kaibahan ng isang kritikong Pilipino sa dayuhang kritiko.

 B. Pangalawa: Pumili ng isang kritikong Pilipino at isang kritikong dayuhan na sa tingin

mo ay magkakapareho ang istilo nila sa panunuri ng isang panitikan. Maglagay rin ng

larawan para makilala kung sino ang tinutukoy.

Ang kaibahan ng Kritikong Pilipino sa dayuhang kritiko ay ang anyo ng kanilang sinulat dahil ang

karitikong Pilipino ay nagpapalaganap ng pilipinong pampanitikan at ang kanilang mga sinuri ay gawang

Pilipino samantalang ng kritikong dayuhn ay nagbibigy sa ating ng mga bagong kaalaman at mga isa

alang alang sa panitikan.

A.

A. Kritikong Pilipino
PANUNURING PAMPANITIKAN

ALEJANDRO G.ABDELLA

B. Kritikong Dayuhan

ARISTOLE

ANALISIS:

Gawain 2: Masasabi mo?

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan batay sa sariling pagkaunawa.

Limitahan ang sagot mula tatlo hanggang limang pangungusap.

1. Ano sa tingin mo ang malaking naidulot ng mga kritiko sa mga akdang pampanitikan ng

Pilipinas?
PANUNURING PAMPANITIKAN
Sa tingin ko ang naidulot ng mga kritiko sa mga akdang pampanitikan ng Pilipinas ay ang

pagiging malikhaing pagsulat ng tao , pagsusuri ng akda at pagbibigay sariling puna , dahil dito

mas nakikilala ang akdang Pilipino at mas nagiging malikhaing manunulat o katha ang isang tao.

ABSTRAKSYON

Aralin 5. B PAGLILINANG

Sa bahaging ito, mahalagang malaman at maunawaan mong lubusan ang mga talakayan

patungkol sa usapin kung ano ang mga dapat isaalang-alang upang matutunan ang Panitikan.

Gayundin upang masuri ang simulain nito. Ang ilan sa mga mababasa o makukuhang impormasyon

ay batay sa hanguang Elektroniko.

MGA KRITIKONG DAYUHAN SA PANITIKANG BANYAGA

ARISTOTLE

o Sa Poetics nakapaloob ang panunuring pampanitikan ni Aristotle. Tatlo ang

mahalagang kontribusyon sa Poetics.

 (1) Ito ang nagpasimuno ng panunuring pampanitikan,

 (2) Ito ang ginamit na huwaran at patnubay ng panunuring pampanitikan,

 (3) Ito’y nag-alay ng isang konkretong teorya ng panitikan na hindi hiram sa

mga basal na kaisipan o pilosopyang pang- estetika.

o Pinapanigan ni Aristotle ang panulaan…

 (1) bilang katotohanan at katibayan ng tula bilang institusyon ng kalikasan o

bilang isang anyo ng kaalaman, at;

 (2) bilang pangmoral ng katwiran sa isipan.

o Ang panulaan para kay Aristotle ay higit na mataas at pilosopikal kaysa kasaysayan.

Ayon sa kanya, takot at habang ang kinakasangkapan sa dalawang batayang

damdamin upang maging matagumpay ang trahedya.

o Sang-ayon si Aristotle na catharis o pagpupurga ang makalilinis sa takot at habag at

ginagamit ito upang ipagtanggol ang panulaan.

PANUNURING PAMPANITIKAN

PLATO

o Isinilang noong 428 B.C. sa Athens, Greece, si Plato ang itinuturing na pangalawang

tungkong-bato ng sinaunang Gresya, kabilang sina Aristotle at Socrates.

 May tatlong kontribusyon si Plato sa panunuring pampanitikan:

 (1) ang anyo at suliranin ng sining,

 (2) ang inspirasyon ng makata, at;

 (3) ang panulaan bilang tagpagturo ng kabutihan at katotohanan.

o Ang itinatag na sistema ni Plato ay malawakang sistema ng pilosopya na matibay ang

etikal na pundasyon ng ideyang eternal o pormang kumakatawan sa daigdig.

o Itinatag ni Plato ang Akademya sa Athens bilang institusyon para sa pagkakamit ng

sistematikong pilosopikal at siyentipikong pananaliksik. Ang kanyang tanging pinag-

aalinlanganan ay ang bisang pangmoral sa sining.

o Taliwas kay Aristotle, pinaniniwalaan ni Plato na ang tula ay isa lamang panggagagad

ng konkretong kalikasan.

o Bilang rasyonalista, pinaniniwalaan din ni Plato na “ang dahilan ay dapat sundan

kahit saan magpunta.”

o Nakapaloob sa pilosopiya ni Plato ang etikang rasyonalistiko kayat di’ kataka-takang

polotikal ang kanyang pangunahing ambisyon. Dahil dito, ang pinakatanging

pangyayaring naganap sa buhay ni Plato ay ang interbensyon sa politikang Syracusan.

o Itinatag ni Plato ang doktrinang Phaedo na nagsaad ng imortalidad ng kaluluwa.

Nakapaloob sa kanyang kaisipan ang aspektong lohikal, epistemolohikal at

metapisikal.

SOCRATES
PANUNURING PAMPANITIKAN
o Isinilang si Socrates noong 470 B.C. Siya, ayon kay Cicero, ang nagbaba ng

pilosopiya mula sa langit patungo sa daigdig. Mababasa ang kanyang personalodad at

doktrina sa Dialogue at sa Memorabilla of Xenophon.

o Naniniwala si Socrates sa mitolohyang naglalaman ng mga katotohanang kwento

tungkol sa mga Diyos ay imbensyon lamang ng mga makata, gayundin ang

imortalidad ng kaluluwa.

T.S. ELIOT

 Taglay ang buong pangalang Thomas Stearns Eliot siya ay nakilala dahil sa kanyang

sanaysay na Tradisyon at Pansariling Kakayahan na isang kritisismo at ang orihinal ay

nasusulat sa Ingles.

o Kay Eliot, ang tula ay di dapat isalalay sa kahalagahan at kaigtingan ng damdamin

o mga bahagi nito kundi sa matinding sining na nakapaloob sa pamaraan ng

pagkakasulat.

o Sinalungat din niya ang paliwanag ni Wordsworth na nag panulaan ay emosyong

nagpapagunita sa katahimikan.

o Ang paghahanap ng Obhetibong Koroleytib dahil sa pagwawalang bahala sa tao o

dehumanisasyon ang nilikha ni Eliot na siyang kumakatawan lamang sa pangkat

ng iba’t ibang pagpapahayag ng damdamin ng tao ukol sa sining.

 Ayon sa kanya:

“The poet must become more and more comprehensive, more allusive,

more indirect, in order to force, to dislocate, if necessary language into

his meaning”
PANUNURING PAMPANITIKAN

APLIKASYON:
Gawain 3: ALAMIN AT GAWIN
Panuto: Maghanap at magbigay ng tigdaddalawang akdang kanilang nasuri.

1. Pananaliksik sa mga naging kontribusyon ng kanilang panitikan sa ating bansa.

ARISTOTLE

Mga naging kontribusyon ng kanilang panitikan sa ating bansa.:

Sa Poetics nakapaloob ang panunuring pampanitikan ni Aristotle.

Tatlo ang mahalagang kontribusyon sa Poetics.

 Ito ang nagpasimuno ng panunuring pampanitikan,

 Ito ang ginamit na huwaran at patnubay ng panunuring

pampanitikan,

 Ito’y nag-alay ng isang konkretong teorya ng panitikan na hindi

PANUNURING PAMPANITIKAN
hiram sa mga basal na kaisipan o pilosopyang pang- estetika

PLATO

Mga naging kontribusyon ng kanilang panitikan sa ating bansa.:

May tatlong kontribusyon si Plato sa panunuring pampanitikan:

 ang anyo at suliranin ng sining,

 ang inspirasyon ng makata, at;

 ang panulaan bilang tagpagturo ng kabutihan at

katotohanan
PANUNURING PAMPANITIKAN

SOCRATES

Mga naging kontribusyon ng kanilang panitikan sa ating bansa.:

 Naniniwala si Socrates sa mitolohyang naglalaman ng mga katotohanang

kwento tungkol sa mga Diyos ay imbensyon lamang ng mga makata,

gayundin ang imortalidad ng kaluluwa.


PANUNURING PAMPANITIKAN

T.S. ELIOT

Mga naging kontribusyon ng kanilang panitikan sa ating bansa.:

 Kay Eliot, ang tula ay di dapat isalalay sa kahalagahan at kaigtingan ng

damdamin o mga bahagi nito kundi sa matinding sining na nakapaloob sa

pamaraan ng pagkakasulat.

 Sinalungat din niya ang paliwanag ni Wordsworth na nag panulaan ay

emosyong nagpapagunita sa katahimikan.

2.Pagsusuri ang layunin ng akda na kanilang naisulat

ARISTOTLE:

 ENCYLOPEDIA NG SINAUNNG GREYONG KAALAMAN

 CORPUS ARISTOTELICUM

PLATO :

 ANG REPUBLIKA

 TEORYA NG MGA PORMAL

 SOCRATES:

 SOCRATIC IRONY

 SOCRATIC PROBLEM

T.S ELIOT:

 WASTE LAND

 SACRED FOREST

 TRADISYON AT PANSARILING KAKAYAHA

PANUNURING PAMPANITIKAN

REPLEKSYON
Panuto: Magbahagi ng mga pananaw/kaalamang natutunan sa talakayan.

Natutunan ko sa buong aralin na…

Ang pafubgkol sa dayuhang kritiko, kanilang mga ambag sa panktikan maging ang kanilang
mga akdang pampagsusuri.

Natuklasan ko na…
May iba't ibang pamamaraan ng panunuri ng mga dayuhang kritiko.Ang

kanilang mg ambag at akda sa

Masasabi ko na…
Malaki ng naging ambag ng mga dayuhan sa panatikan na mag pahanggang ngayon ay
ating ginagamit.
PANUNURING PAMPANITIKAN

*Para sa iyong ebalwasyon, susukatin ang kabuuang kaalaman patungkol sa talakayan.

Panapos na Pahayag!

Mahusay Binibini/Ginoo! Binabati kita sa pagtatapos mo sa aralin ng asignaturang ito. Binabati

rin kita sa matiyaga mong pagsagot sa mga gawain inihain sa unahan ng araling ito. Inaasahan ko
na marami kang natutunan sa ginawa nating pag-aaral. Nawa ang iyong natutuhan ay makatulong
sa pag-unawa mo sa susunod na aralin kaya, pag-ibayuhin pa ang pag-aaral para mas maging
handa sa panibagong lakbayin.