EsP 10 LAS Q4

10
Edukasyon sa
Pagpapakatao
Ikaapat na Markahan
Gawaing Pagkatuto
Republic of the Philippines
Department of Education
_________________ Region II – Cagayan Valley_____________________________
COPYRIGHT PAGE
Gawaing Pagkatuto sa EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 10
Copyright @2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)

Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the government of the Philippines. However, prior
approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for
exploitation of such work for profit”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the Curriculum
and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational purposes and the
source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version, an
enhancement of supplementary work are permitted provided all original works are acknowledged and
the copyright is attributed. No work may be derived from this material for commercial purposes and
profit.
Consultants:
Regional Director BENJAMIN D. PARAGAS, PhD, CESO V
Assistant Regional Director JESSIE L. AMIN, EdD, CESO V
Schools Division Superintendent RACHEL R. LLANA, PhD, CESO VI
Asst. Schools Division Superintendent MARY JULIE A. TRUS, PhD, CESE
Chief Education Supervisor, CLMD OCTAVIO V. CABASAG, PhD
Chief Education Supervisor, CID EVELYN V. RAMOS
Development Team:
Writers: EULALIE S. GALVIZO, OLIVIA D. EMBONG, KEVIN ALDRINX I. SORIANO,
ROWENA P. MONTOYA, LYDIA L. BARBOSA, JUN-VELT B. PARITANG,
EDDIE C. VILLENA
Content Editors:
ROBERT CUTILLON, FELIZA A. BALADAD, ROMANA P. PUYAO,
FLORENCE F. ESPARRAGO, KARLA SHERYL C. CABANIZAS
RAYDA JOY C. CALANSI
MARICON M. SEVILLA, RLRQAT Member
Illustrators:
EULALIE S. GALVIZO, OLIVIA D. EMBONG, KEVIN ALDRINX I. SORIANO,
ROWENA P. MONTOYA, LYDIA L. BARBOSA, JUN-VELT B. PARITANG,
EDDIE C. VILLENA
Layout Artist: CHESTER CORTEZ

Focal Persons RIZALINO G. CARONAN
RICHARD PONHAGBAN
BERMELITA E. GUILLERMO, PhD
RAYDA JOY C. CALANSI
Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

ii
TALAAN NG NILALAMAN
K to 12 CG Code Kompetensi Pahina
EsP10PB-IIIg-12.1 12.1 Natutukoy ang mga isyu tungkol

sa paggamit ng kapangyarihan at 1-11
pangangalaga sa kalikasan
EsP10PBIIIg-12.2 12.2 Nasusuri ang mga isyu tungkol sa
paggamit ng kapangyarihan at 12-18
pangangalaga sa kalikasan
12.3 Napangangatwiran na:
EsP10PB-IIh-12.3 a. Maisusulong ang kaunlaran at 19-22
kabutihang panlahat kung ang lahat
ng tao ay may paninindigan sa
tamang paggamit ng kapangyarihan
at pangangalaga sa kalikasan.
b. Lahat tayo ay mamayan ng iisang

mundo, dahil nabubuhay tayo sa iisang
kalikasan (Mother Nature) Inutusan
tayo ng Diyos na alagaan ang
kalikasan (Stewards) at hind maging
tagapagdomina para sa susunod na
henerasyon.
c. Binubuhay tayo ng kalikasan

EsP10pb-IIIh-12.4 12.4 Nakabubuo ng mapaninindigang 23-29
posisyon sa isang isyu tungkol sa
paggamit ng kapangyarihan at
pangangalaga sa kalikasan ayon sa
moral na batayan.
EsP10PI-Iva-13.1 13.1 Natutukoy ang mga isyung 30-35
kaugnay sa kawalan ng paggalang sa
dignidad at sekswalidad.
EsP10PI-Iva-13.2 13.2 Nasusuri ang mga isyung kaugnay
sa kawalan ng paggalang sa dignidad
at sekswalidad.
EsP10PI-IVb-13.3 13.3 Napangangatwiran na: 36-44
Makatutulong sa pagkakaroon ng
posisyon tungkol sa kahalagahan ng
paggalang sa pagkatao ng tao at sa
tunay na layunin nito ang kaalaman sa
kawalan ng paggalang sa dignidad at
sekswalidad ng tao.
EsP10PI-IVb-13.4 13.4 Nakagagawa ng malinaw na
posisyon tungkol sa sa isyu sa kawalan
ng paggalang sa sekswalidad.

iii
EsP10PI-IVc-14.1 14.1 Natutukoy ang mga isyung may 45-50
kinalaman sa kawalan ng paggalang
sa katotohanan.
EsP10PI-IVc-14.2 14.2 Nasusuri ang mga isyung may
kinalaman sa kawalan ng paggalang
sa katotohanan.
EsP10P1d-14.3 14.3 Napatutunayang ang pagiging 51-56
mulat sa mga isyu tungkol sa kawalan
ng paggalang sa katotohanan ay
daan upang isulong at isabuhay ang
pagiging mapanagutan at tapat na
nilalang
EsP10PI-IVd-14.4 14.4 Nakabubuo ng mga hakbang 57-62
upang maisabuhay ang paggalang sa
katotohanan

iv
v
EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 10
Pangalan: _______________________ Petsa: ________
Taon/Pangakat: ____________________ Iskor: ________
Gawaing Pagkatuto
Isyu Tungkol sa Paggamit ng Kapangyarihan at Pangangalaga sa
Kalikasan
Panimula (Susing Konsepto)
Ikaw ay mahalagang bahagi ng lipunan at may tungkulin na maging instrumento ng

pagbabago na magsimula sa sarili patungo sa kagapanan ng iyong pagkatao. Hindi man madali
ang mga ito, ikaw naman ay biniyayaan ng sapat na kakayahan upang mapatunayan ang iyong
kabutihan bilang nilalang na katangi-tangi sa ibang nilikha ng Diyos.
Tatalakayin sa modyul na ito ang mga isyu tungkol sa paggawa at paggamit ng
kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan. Ang pag-aaral ng mga isyung ito ay magbibigay
sa iyo ng kahusayan sa pagsusuri ng mga moral na pagpapahalaga na nilabag sa bawat panig
ng isyu at maging mapanindigan sa piniling pasiya tungo sa pagiging mapanagutang nilalang.
Magiging sandata mo ang mga ito sa pagharap sa mga sitwasyong hahamon sa iyong pagsisikap
tungo sa pagpapakatao.
Bilang mag-aaral sa Baitang 10, handa ka na bang maging kabilang sa mga

manggagawang Pilipino ilang taon mula ngayon? Ano-anong katangian ang nais mong taglayin
sa pagpapamalas mo ng iyong mga kakayahan at galing? Marangal at maipagmamalaki ang
anumang gawain kung ito ay ginagawa nang may katapatan. Sa pamamagitan ng mga gawain
sa modyul na ito, inaasahang matututuhan mong bigyang-pagpapahalaga ang paggawa at ang
paggamit ng kapangyarihan.
Kasanayang Pampagkatuto at Koda:

Natutukoy ang mga isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa
kalikasan. (EsP10PB-IIIG-12.1)
Gawain 1: Hanap-Kita
Panuto: Hanapin ang sumusunod na salita sa word box. Ang mga ito ay maaring nasa anyong
pababa, pahalang, pataas, o pabaliktad. Maaring gumamit ng pangkulay (light colors) upang
mabigyang-diin ang iyong kasagutan. Pagkatapos ay sagutan ang nakahandang pamprosesong
katanungan.

1
KAPANGYARIHAN KORAPSIYON
PAGGAMIT NG KAGAMITAN PAKIKIPAGSABWATAN
PAGGAMIT NG ORAS SA TRABAHO PANUNUHOL
PAGSUSUGAL KICKBACK
CONFLICT WITH INTEREST NEPOTISMO
P A G G A M I T N G K A G A M I T A N A H A Y
A A C O N F L I C T W I T H I N T E R E S T A
G A A O S R A N N K O R A P S I Y O N A K A M
P L U D E E D O O N P A G N A N A K A W A V A
A L U B O A B P L T N A H I R A Y G N A P A K
K O L U S Y O N M B A S U R A H A N G W A A I
A R T N A W G C O P A N U N U H O L K N B K N
B P G M O U T M P A G T A T A P O N O K L A L
A Y B A S T S M A K A L A T L U M A C T O P A
S R N U B I H U Y U Y S I W A L A I P D O A G
Y T S A T C V M N A Y T W D J N K N A I B Y U
I A X O P A K I K I P A G S A B W A T A N P S
P A P A H A L G A S A B U H A Y N G T A A A U
O E A O R H F L Q R K C A B K C I K S Z T A S
N A C B N M Y I O N D R E A M I P L A B I A G
I D S W H I K V N M S H K L T A O G N N N N A
O H A B A R T A S S A R O G N T I M A G G A P
Mga Tanong:
1. Saan mo madalas naririnig ang mga salitang ito? Ano-ano ang mga salita na pamilyar
ka?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_______________________________________________.
2. Ano-ano nga ba ang mga isyung napapaloob sa paggamit ng kapangyarihan? Bakit
nagkaroon ng mga ito?
______________________________________________________________
_____________________________________________________________________
______________________________________________________.
3. Sa iyong palagay, paano nakaaapekto ang mga isyung ito sa pagkatao ng isang tao?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_______________________________________________.
Gawain 2: Matching Type

2
Panuto: Piliin sa HANAY B ang hinihingi sa HANAY A. Isulat ang letra ng tamang sagot sa
patlang bago ang numero.
HANAY A HANAY B
___ 1. Ito ay isyu ng paggawa na kung saan

katuwang ng tao sa paggawa ang mga kagamitan A. Sugal
upang mapadali at mapagaan ang anumang B. Kapangyarihan
trabaho. C. Pakikipagsabwatan
____2. Karaniwang kilala bilang pustahan gamit ang (Kolusyon)
pera bilang produkto ng isang tiyak na laro. D. Conflict with Interest
____3. Nangyayari ito kapag nangibabaw ang E. Kickback
personal na interes ng isang tao lalo na kung ito ay F. Isyu
magbibigay sa kaniya ng kasiyahan at pakinabang. G. Paggamit ng Kagamitan
____4. Kakayahan upang ipatupad ang isang H. Balita
pasiya, kapasidad upang maimpluwensiyahanang I. Korapsiyon
sa saloobin at pag-uugali ng iba, at lumikha ng
J. Panunuhol (Bribery)
panukala na makabubuti sa lahat.
K. Paggamit ng Oras sa
____5. Ito ay isang sistema ng pagnanakaw o
trabaho
pagbubulsa ng pera. Tumutukoy ito sa espiritwal o
moral na kawalan ng kalinisan at paglihis sa L. Integridad
anumang kanais-nais na asal.
____6. Ito ay iligal na pandadaya o panloloko.
____7. isang gawain ng pagbibigay ng kaloob o
handog sa anyo ng salapi o regalo pamalit sa pabor
na ibinigay ng tumanggap.
____8. Ito ay bahaging napupunta sa isang opisyal
mula sa mga pondong itinalaga sa kaniya.
____9. Paghirang o pagkiling ng kawani sa
pamahalaan, maging pambansa at sa alin mang sangay o
ahensiya nito, kabilang ang mga korporasyon na ari o
kontrolado ng pamahalaan, na igagawad sa kamag-anak
na hindi dumaraan sa tamang proseso.
___10. Isang mahalagang katanungan na
kinapapalooban ng dalawa o higit pang mga panig
o posisyon na magkakasalungat at nangangailangan
ng mapanuring pag-aaral upang malutas.

3
Gawain 3: Take- A- Look
Panuto: Isulat ang TAMA kung ang larawan ay nagpapakita ng pagsasaalang-alang sa Kalikasan
at MALI naman kung hindi ito nagpapakita.
1. _____________________ 2. __________________________
3.________________________ 4. __________________________
5. _________________________________
Mga Tanong:
1. Ano ang masasabi mo sa mga larawan? Ipaliwanag.
________________________________________________________________________
__________________________________________________
2. Bakit kaya may mga ganitong gawain na nangyayari sa ating lipunan?

4
________________________________________________________________________
________________________________________________.
Gawain 4: Pagsusuri
Panuto: Tukuyin ang mga maling gawi o kasanayan na ipinakikita ng mga manggagawa sa bawat
sitwasyon. Isulat ang mga ito sa kahon. Pagkatapos ay sagutan ang nakahandang
pamprosesong katanungan.
____________________________
Si Leo ay isang program organizer
ng kanilang organisasyon. Naghain ____________________________
siya ng project proposal kasama ____________________________
ang badget na kinakailangan at ito
ay inaprubahan. Siya na rin ang ____________________________
naatasang bumili ng mga ____________________________
kagamitan para sa programa. May
____________________________
lugar pamilihan na kung saan may
mga mabibiling murang gamit na ____________________________
kailangan niya para sa kaniyang ____________________________
programa. Laking gulat niya dahil
____________________________
halos kalahati ang kaniyang natipid.
Dahil dito, ang kaniyang natipid na ____________________________
pera ay pinambili niya ng kaniyang ____________________________
pansariling kagamitan. Ano ang
maling kasanayan ang ipinakita ni ____________________________
Leo? ____________________________
____________________________
_________.

5
Ang isang sekretarya na madalas
____________________________
na nag-uuwi ng mga supplies gaya
____________________________ ng ballpen, mga bondpapers, at
____________________________ minsan ay folders. Ang katuwiran
niya ay mga sobra naman iyon sa
____________________________ kanilang mga kagamitan at bilang
____________________________ nasa admin, ito ay pribilehiyo.
Gayundin ang paggamit ng
____________________________
telepono at kompyuter sa opisina ay
____________________________ malaya niyang nagagamit sa
____________________________ kaniyang mga personal na
pangangailangan. At may
____________________________ pagkakataon na tumatanggap siya
____________________________ ng mga regalo kapalit ng binigay
niyang pabor sa ibang humihingi ng
____________________________
tulong sa kaniya. Paano naabuso
____________________________ ng sekretarya ang kaniyang
____________________________ posisyon?
____________________________
Mga Tanong:
_________.
1. Ano-ano ang nailahad na mga maling kasanayan sa paggawa?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________.
2. Sa iyong palagay, ano ang posibleng pinag-ugatan ng mga maling kasanayan na ito?
Ipaliwanag.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________.
3. Paano nakasasagabal ang mga kasanayang ito sa tunay na kahulugan ng hanapbuhay? Sa

tunay na kahulugan ng paglilingkod at pagiging mapanagutan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

6
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_.
4. Bilang manggagawa sa hinaharap, ano-anong katangian ang inaasahan sa iyo na dapat

mong ipamalas?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Gawain 5 Speech Balloon
Panuto: Basahin ang bawat speech balloon. Buuin ang usapan sa pamamagitan ng pagsagot sa
mga pahayag kung ikaw ay mahaharap sa ganitong usapan. Pagkatapos ay sagutan ang
nakahandang pamprosesong katanungan.
A.
Dahil sa nakaraang
bagyo kaya nasira ang
tulay sa amin. Sa
ginagawang bagong
tulay nakasulat
PROYEKTO ni .......
B.
Sir. lisensya po ...
Bawal po pumarada rito.

7
Mga Tanong:
1. Naging madali ba sa iyo ang pagsagot sa mga pahayag? Ano ang naging reaksyon mo sa
sitwasyon?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________.
2. Sang-ayon ka ba sa iyong sagot mula sa mga pahayag? Bakit? Bakit hindi?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________.
3. Kung ikaw ang nasa sitwasyon, ano ang nararapat na maging tugon at kilos mo rito?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________.
Rubrik Para sa Pagbibigay ng Marka sa mga Tanong
5 points – Kung wasto at napunan ang katanungan ng mga mahahalagang impormasyon na

kinakailangan o hinihingi. Maayos na pagkalahad ng mga ideya.
4 points – Kung wasto ngunit may mga ideyang hindi nakaakma sa katanungan. Maayos na
paglalahad ng bawat ideya.
3 points – May koneksiyon ang ideya ngunit hindi sapat upang mapunanang hinihinging
kasagutan sa katanungan.
2 points – Ang mga ideya ay may punto ngunit malayo sa dapat na tema ng katanungan.
1 point – Kung ang mga ideya ay sadyang magulo at wala sa punto ang mga ideyang isinagot sa
katanungan.
0 point – Kung walang isinagot
Repleksiyon:
Isulat ang iyong napag-aralan o natutunan mula sa gawaing ito. Maari rin itong ibahagi sa
iyong magulang, kapatid, kaibigan at guro.

8
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
____.
Mga Sanggunian
Modyul ng mga mag-aaral sa Edukasyon sa pagpapakatao 10
Mula sa Internet:
https://www.google.com/search?q=pagputol+ng+puno&client=ms-android-samsung-gn-
rev1&prmd=inv&sxsrf=ALeKk03NJXPpYZ1J060pec83_ItpYV2xhw:1599290150360&source=
lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjX5beKvNHrAhUVyYsBHawDDTwQ_AUoAXoECA
4QAQ&biw=360&bih=676#imgrc=WcCYfsBO8lbypM
https://www.google.com/search?q=pagtatanim+ng+puno&client=ms-android-samsung-gn-
rev1&hl=en-GB&prmd=ivn&sxsrf=ALeKk023lrBP-tRXzSIVgj6k-
i1LIhqe2A:1599290304640&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjYo4DUvNHrAh
WAyosBHZFaAWIQ_AUoAXoECBIQAQ&cshid=1599290427132&biw=360&bih=676#imgrc
=E4UkpFLNHRl59M&imgdii=LaVFEuAHe6fyFM
https://www.google.com/search?q=pagsunog+pagsusunog+ng+
basura&tbm=isch&hl=en-GB&client=ms-android-samsung-gn-rev1&prmd=inv&hl=en-
GB&sa=X&ved=2ahUKEwje9Jn0vdHrAhUIc5QKHdKiDMYQrNwCKAF6BQgBEM0B&biw=
360&bih=676#imgrc=8dECShRavvBYMM&imgdii=zBN0fUIU97EMy
https://www.google.com/search?q=pangangalaga+sa+kalikasan&tbm=isch&ved=2ahUKEwi426
-hvtHrAhXVzYsBHS1lC20Q2-
cCegQIABAC&oq=pangangalaga+sa+kalikasan&gs_lcp=ChJtb2JpbGUtZ3dzLXdpei1pbWcQA
zICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAOgcIIxDqAhAnOgQIIxAnOgQIABBDOgQIABADOgc
IABCxAxBDOgUIABCxA1DdkgFY_LoBYOq8AWgDcAB4AIABtgKIAf4gkgEIMC4yMi4zLj
GYAQCgAQGwAQXAAQE&sclient=mobile-gws-wiz-
img&ei=bz1TX_jnE9Wbr7wPrcqt6AY&bih=676&biw=360&client=ms-android-samsung-gn-
rev1&prmd=inmv#imgrc=4UTCo279Fsta0M

9
https://www.google.com/search?q=pangangalaga+sa+kalikasan&tbm=isch&ved=2ahUKEwi426
-hvtHrAhXVzYsBHS1lC20Q2-
cCegQIABAC&oq=pangangalaga+sa+kalikasan&gs_lcp=ChJtb2JpbGUtZ3dzLXdpei1pbWcQA
zICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAOgcIIxDqAhAnOgQIIxAnOgQIABBDOgQIABADOgc
P A G G A M I T N G K A G A M I T A N A H A Y
A A C O N F L I C T W I T H I N T E R E S T A
G A A O S R A N N K O R A P S I Y O N A K A M
P L U D E E D O O N P A G N A N A K A W A V A
A L U B O A B P L T N A H I R A Y G N A P A K
K O L U S Y O N M B A S U R A H A N G W A A I
A R T N A W G C O P A N U N U H O L K N B K N
B P G M O U T M P A G T A T A P O N O K L A L
A Y B A S T S M A K A L A T L U M A C T O P A
S R N U B I H U Y U Y S I W A L A I P D O A G
Y T S A T C V M N A Y T W D J N K N A I B Y U
I A X O P A K I K I P A G S A B W A T A N P S
P A P A H A L G A S A B U H A Y N G T A A A U
O E A O R H F L Q R K C A B K C I K S Z T A S
N A C B N M Y I O N D R E A M I P L A B I A G
I D S W H I K V N M S H K L T A O G N N N N A
O H A B A R T A S S A R O G N T I M A G G A P
IABCxAxBDOgUIABCxA1DdkgFY_LoBYOq8AWgDcAB4AIABtgKIAf4gkgEIMC4yMi4zLj
GYAQCgAQGwAQXAAQE&sclient=mobile-gws-wiz-
img&ei=bz1TX_jnE9Wbr7wPrcqt6AY&bih=676&biw=360&client=ms-android-samsung-gn-
rev1&prmd=inmv#imgrc=RayaaE3UYU_yXM
Susi sa Pagwawasto (para sa guro)

Gawain 1: Hanap Kita
Gawain 2: Take-A-Look
1. MALI
2. TAMA
3. MALI
4. TAMA
5. TAMA

10
Gawain 3: Matching Type
1. H 6. D
2. B 7. K
3. E 8. F
4. C 9. A
5. J 10. G
Gawain 4: Pagsusuri
Inaasahan na ang mga mag-aaral ay natukoy ang mga maling gawi o kasanayan na
ipinakikita ng mga manggagawa sa bawat sitwasyon.
Sitwasyon 1: Pagtitipid sa pagbili ng kagamitan at pagbili ng sariling kagamitan
gayong hindi sa kanya ang pera.
Sitwasyon 2: Pag-uwi ng sobrang materyales o kagamitan sa trabaho
Paggamit ng mga kagamitan sa trabaho sa personal na interes at
pagtanggap ng regalo kapalit ng binigay na pabor sa kanya
Gawain 5: Speech Balloon

Ang mga mag-aaral ay inaasahan na ang kanilang mga sagot ay nakalakip ang kanilang
obligasyon at responsibilidad sa bawat pasiya na kanilang gagawin o kilos. Naipapakita
rin ang pagsunod sa batas na naayon sa kabutihang panlahat.
Inihanda nina:
EULALIE S. GALVIZO
May-akda
OLIVIA D. EMBONG
May-akda

11
Pangalan: _________________________ Petsa: ________
Taon/Pangkat: _____________________ Iskor: _________
Gawaing Pagkatuto
Isyu Tungkol sa Paggamit ng Kapangyarihan at Pangangalaga sa Kalikasan

Marami ang nabago sa mga buhay natin simula nang magkaroon ng ‘di inaasahang
pandemya sa ating mundo. Sa sarili mong pamilya na lamang ay masasabi mo na kung ano-ano
ang mga ito o kahit sa pagitan ninyong magkakaibigan at magkakatrabaho. Pansinin din natin ang
mga nabago sa ating pamahalaan, nagkaroon ba ng mas higit na pagmamalasakit sa kaniyang mga
nasasakupan? Umangat ba ang pagtutulungan sa bawat isa hindi lang dahil sa posisyong taglay
nila o sa harap ng kamera? Nasa inyo na pong mga kaisipan ang sagot sa mga tanong na ito.
Bagama’t ang mga kapangyarihang taglay nila ay mag-utos o gumawa ng batas, nasusunod natin
sila ayon sa mga napagkasunduan nilang mga namamahala sa bayan.
Ating pansinin din ang ating kalikasan. Magmasid at langhapin ang sariwang hangin sa
paligid. Hindi ba’t may nabago? Umunti ang mga basura sa ating mga yamang tubig gayundin ang
pagyabong ng mga puno sa ating mga kagubatan. Ito ay dala ng pagkakaroon natin ng Enhanced
Community Quarantine o di kaya’y ang Modified Enhanced Community Quarantine na kung saan
ay hindi lahat pinapayagang lumabas ng kanilang mga tahanan o gumala saanmang lugar kung
hindi kasama sa mga panuntunan ng Inter-Agency Task Force upang ang covid 19 kung tawagin
ay di makahawa sa bawat isa. Pinangangalagaan natin ang ating mga kalusugan sa panahon ngayon
dahil hindi biro ang mga gastusin sa pagamutan. Dalangin nating mga Pilipino ang paggaling ng
bawat isa lalo na sa mga nakararanas ng matitinding karamdaman dulot ng covid 19. Nawa ang
bawat isa ay makibahagi sa mga panuntunang ipinapanukala ng ating pamahalaan.
Sa modyul na ito ay ating susuriin ang iba’t ibang isyu kaugnay ng paggamit ng
kapangyarihan at gayundin sa mga isyu ng pangagalaga sa kalikasan. Ang inyong mga kuro-kuro
ay malugod na tinatanggap sa mga gawaing inyong sasagutan. Maari na kayong magsimula sa
pagsagot ng ating mga gawain. Huwag mahihiyang magtanong kung mayroong mga bagay na
hindi maintidihan sa ating modyul. Maligayang pagsagot sa mga gawain, Kaibigan!

Nasusuri ang mga isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan.
(EsP10PIIIg-12.2)
Gawain 1: Talas ng Memorya

Panuto: Unawaing mabuti ang mga pahayag. Isulat ang tamang titik ng sagot sa patlang bago ang
bilang. Mayroong mga pagpipiliang inihanda para sa iyo. 10 puntos
12
a. Bribery o Panunuhol f. Pagreresiklo
b. Kickback g. Polusyon
c. Korapsiyon h. Global warming
d. Pakikipagsabwatan i. Kalikasan
e. Nepotismo j. Climate change
___ 1. Ito ay sistema ng pagnanakaw o pagbubulsa ng pera.
___ 2. Ito ay bahaging napupunta sa isang opisyal mula sa pondong itinalaga sa kaniya.
___ 3. Ito ay paghirang o pagkiling ng kawani sa pamahalaan, maging pambansa at alin mang
sangay o ahensiya nito, kabilang ang mga korporasyon na ari o kontrolado ng pamahalaan,
na iginagawad sa kamag-anak na di dumaraan sa tamang proseso.
___ 4. Ito ay isang gawain ng pagbibigay ng kaloob o handog sa anyo ng salapi o regalo pamalit
sa pabor na ibinigay ng tumanggap.
___ 5. Ito ay iligal na pandadaya o panloloko tulad ng pagtatakda ng mga presyo o kaya ay
paglilimita ng mga oportunidad at iba pa.
___ 6. Ito ay tumutukoy sa lahat ng nakapaligid sa atin.
___ 7. Ito ay suliranin na nagpapabago sa kondisyon ng tubig, hangin at lupa na kailangan ng tao
upang mabuhay.
___ 8. Ito ang patuloy na pag-init ng panahon na nakaaapekto sa kondisyon hindi lamang ng
atmospera kundi gayundin sa mga glacier at iceberg na lumulutang sa mga dagat ng
mundo.
___ 9. Ito ang malawakang pag-iiba-iba ng mga salik na nakaaapekto sa panahon na nagdudulot
nang matinding pagbabago sa pangmatagalang sistema ng klima.
___ 10. Isa itong paraan ng pagbabagong bihis ng mga bagay na nagamit na at pwede pang gamitin
sa ibang bagay.
Oh kumusta, Kaibigan? Unang pagsubok pa lang iyan. Batid kong may mga kaalaman ka
sa mga isyung iyong sinagutan sa itaas na maaaring nabanggit noong ikaw ay nasa ika-9 na baitang.
Sa mga susunod na gawain ay lalo mo pang makikilala at masosolusyunan ang mga isyung ito.
Gawain 2: Aral at Suri 100

13
Panuto: Mayroong talahanayan na ibinigay sa iyo sa ibaba. Pag-aralang mabuti at alamin ang mga
epekto ng mga isyu sa ating lipunan o sa kalikasan. 20 puntos
Gawain 3: Aral at Suri 101

Panuto: Ang kasunod na gawain ay ilan lamang sa mga isyu sa pangangalaga sa kalikasan. Punan
ang mga kaukulang sagot ayon sa hinihingi nito. 20 puntos
Mga Isyu Ang aking magagawa upang masolusyunan ito.

Halimbawa: Isaisip ang mabuting dulot ng paglilingkod sa kapwa nang walang kapalit.
Korapsiyon
Ikaw naman:
1. Korapsiyon
2. Bribery o
Panunuhol
3. Pakikipag-
sabwatan
4. Kickback
5. Nepotismo

14
Mga Paalala Ano ang aking Paano ko Palitan ng isang
ukol sa kaisipan ukol dito? matutugunan ang nakahihikayat na
Kalikasan paalalang ito? Paalala (Orihinal)
Halimbawa: Mayaman sa ginto ang Sundin ang mga batas “Ang gintong
“Bawal ang lugar kung kaya’t ukol sa pagmimina. hinuhukay ay
pagmimina rito”! sinasabi na hindi Magtanim ng mga dagliang naglalaho
pinahihintulutan ang puno upang ngunit ang isang
pagmimina doon. Sila magbibigay ng yaman munting punong
din lamang ang ng ating kalikasan. iyong itatanim ay
makikinabang dito. kikilalaning ginto
magpakailanman”.
“Please conserve
water and
energy”
“No segregation,
no collection of
garbages”
“Bawal ang
pagsusunog ng
basura”
“No cutting of
trees here”

15
Gawain 4: Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)
Panuto: Gumawa ng iyong personal na pahayag ng misyon sa iyong buhay ukol sa mga isyu ng
paggamit ng kapangyarihan at pangagalaga sa kalikasan. Ilarawan ang iyong PPMB sa
paraang patula (malayang taludturan- 4 na taludtod o linya sa isang saknong). Ang tula ay
hindi bababa sa 5 saknong. Bigyan ng Pamagat ang inyong tula. 25 points.
Gabay na Tanong: Ano-ano ang aking magiging gampanin sa lipunan kaugnay ng aking mga
nalaman ukol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan?
Paraan ng pagbibigay-puntos:
Nilalalam- 10 puntos
Pagkamalikhain- 5
Kaayusan ng mga salita- 5
Kalinisan- 5
Kabuuan: 25 puntos
Isulat sa loob ng kahon ang iyong tula o PPMB:

16
Rubriks sa Pagpupuntos:
(Gawain 2)
Level 1 (0 pt) Level 2 (2 pts) Level 3 (3 pts) Level 4 (4 pts)
Sukat ng Walang Nakapagbigay Nakapagbigay Nakapagbigay
Pagkatuto naipakitang ng 1-2 sagot ang ng 3 sagot ang ng 4 na sagot
sagot ang mag- mag-aaral mag-aaral ang mag-aaral.
aaral
(Gawain 3)
Level 1 (0 pt) Level 2 (2 pts) Level 3 (3 pts) Level 4 (5 pts)
Pagkatuto naipakitang ng 1 sagot o ng 2 sagot o ng 3 sagot o
sagot o kaisipan kaisipan ang kaisipan ang kaisipan ang
ang mag-aaral mag-aaral mag-aaral mag-aaral.
(Gawain 4)
Level 1 (0 pt) Level 2 (3 pts) Level 3 (6 pts) Level 4(10 pts)
Pagkatuto naipakitang ng 1-3 sagot o ng 4-6 sagot o ng 7 o higit pang
sagot o kaisipan kaisipan ang kaisipan ang sagot o kaisipan
ang mag-aaral mag-aaral mag-aaral ang mag-aaral.
Repleksiyon:
Ika nga nila ay mahirap magpakabuti hindi ba? Ngunit kung isasama ang dasal sa bawat
bagay na ating gagawin ay tiyak na makagagawa tayo ng mabuti sa ating sarili, Diyos at kapwa.
Kaya naman, hinahamon kita na isulat mo rito ang iyong mga natutuhan sa ating modyul.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
__________________________________________.
Mga Sanggunian
Modyul sa Edukasyon sa pagpapakatao 10, pp. 210-230, pp. 348-355

17
Gawain 1:
10. f 5. d
9. j 4. a
8. h 3. e
7. g 2. b
6. i 1. c
Gawain 2:
Magkakaiba ang mga sagot ng bawat mag-aaral, kung kaya’t nakasalalay ang pagwawasto sa
paraan ng kanilang pagpapaliwanag gabay ang ibinigay na rubriks sa pagpupuntos.
Gawain 3:
Gawain 4:
Inihanda nina:
EULALIE S. GALVIZO
May-akda
OLIVIA D. EMBONG
May-akda

18
Edukasyon sa Pagpapakatao 10
Pangalan: _____________________________ Petsa: __________
Taon/Pangkat: _________________________ Iskor: ___________
Gawaing Pagkatuto
Pangangalaga sa Kalikasan
May napapansin ka ba sa iyong kapaligiran? May mga pagbabago bang naganap sa ating
kalikasan? Kung mapapansin mo napakadaming mga pangyayari ang naganap sa pagpasok ng
taong 2020. Nariyan ang pagputok ng Bulkan ng Taal, nagkaroon ng Bushfire sa Australia kung
saan milyong mga hayop ang namatay at malawak ang nasirang kalikasan. Ito ay mga sakuna na
hindi kontrolado ng mga tao, isa pa ang tag-init, pagbaha at malakas na mga bagyo na kadalasan
nakaaapekto sa ating pamumuhay.
Pero likas sa mga tao na may kakayahan tayo para alagaan ang ating kalikasan, pero minsan
tayo ay nagiging abusado kung saan hindi natin namamalayan na unti-unti na natin sinisira ang
mga bagay na pinagkaloob sa atin ng Diyos, Kaya minsan nakapagtataka kung galit ba sa atin ang
Inang Kalikasan sa dami ng pangyayari na hindi natin inaasahan.
Sa modyul na ito mauunawaan natin kung ano ba ang mga dapat gawin para makaiwas sa
ganitong pangyayari at bakit mahalaga na bilang isang tao ay kailangan natin alagaan ang ating
kalikasan.
Napangangatwiranan na:
a. Maisusulong ang kaunlaran at kabutihang panlahat kung ang lahat ng tao ay may paninindigan
sa tamang paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan.
b. Lahat tayo ay mamamayan ng iisang mundo, dahil nabubuhay tayo sa iisang kalikasan (Mother
Nature)
c. Inutusan tayo ng Diyos na alagaan ang kalikasan (stewards) at hindi maging tagapagdomina
para sa susunod na henerasyon.
d. Binubuhay tayo ng kalikasan. (ESP10PB-IIIh-12.3)
Gawain
A. Panuto: Isulat ang Tama kung ang sitwasyon ay nagbibigay ng halaga sa kalikasan at
Mali naman kung ito’y nakasisira.
_______1. Komersiyalismo at urbanisasyon.

19
_______2. Ang pagko-convert ng mga lupang sakahan, ilegal na pagmimina, at quarrying.
_______3. Sundin ang batas at makipagtulungan sa mga tagapagpatupad nito.
_______4. Mabuhay ng Simple.
________ 5. Pagsasabuhay ng 4R.
B. Panuto: Basahing mabuti at tingnan ang larawan. Ano ang naunawaan mo sa iyong
binasa at ipaliwanag ang mensahe na nakikita mo sa larawan.
Sa pamamahal at pangangalaga sa kalikasan, nararapat nating tandaan na malaya

nating magagamit ang mga ito sapagkat kaloob ito sa atin ng Diyos. Ngunit sa paggamit natin
ng kalikasan, dapat din nating tingnan kung ito ba ay ginagamit nang tama o mabuti. Mayroon
bang maaapektuhan sa paggamit natin ng kalikasan? Mabuti ba ang paggamit na ating
isinasagawa? Ibinabahagi ba natin sa iba ang mga benepisyong nakukuha natin sa kalikasan?
Paano naman ang ibang tao na umaasa rin sa tulong na nagmumula rito? Sa paggamit ng
kalikasan, tayong mga tao na nasa modernong panahon ang magbibigay nang napakalaking
epekto sa pamumuhay ng mga tao sa susunod na henerasyon. Dahil dito, kung kaya’t
nagkakaroon tayo ng obligasyong pangalagaan ang kapaligiran para sa mga tao ng susunod
na henerasyon. Sabi nga ni Santo Papa Benedicto, ang planetang hindi mo isinalba ay ang
mundong hindi mo na matitirhan. Kung kaya’t sa maliit na paraan, gawin natin ang maaari
nating magawa upang mapangalagaan at mailigtas ang ating kalikasan, ang ating mundo.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
20
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
C. Pagsabuhay ng Pagkatuto.
Panuto: Obserbahan ang inyong pamayanan kung ito ba ay nakikitaan ng mga hakbang
sa pangangalaga ng kalikasan. Itala ang mga nakita sa ginawang pag-oobserba.
1.
2.
3.
4
5.
Repleksiyon
Ayon sa iyong naging obserbasyon sa inyong pamayanan ano-ano ang mga reyalisasyon
o pag-unawa ang iyong natuklasan?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
____________________________
Mga Sanggunian
Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 10

https://hdbizblog.com/blog/wp-content/uploads/2017/08/Environmental-Conservation_edited1-
1.jpg
A. 1. Mali
2. Mali
3. Tama
21
4. Tama
5. Tama
B. Maaring magkakaiba-iba ang sagot (answers may vary).
. C. Maaaring magkakaiba-iba ang sagot (answers may vary).
13 (TG), EASE Module Fourth Year · Triangle Trigonometry, Mo, Module 2 (L

Inihanda ni:
Kevin Aldrinzx I. Soriano

May-akda

22
Pangalan: __________________________ Petsa: _______________
Taon/Pangkat: ______________________ Iskor: _______________
Gawaing Pagkatuto
Mga Isyu sa Paggamit ng Kapangyarihan at Pangangalaga sa Kalikasan

Sa pagkalikha ng mundo, nauna ang ating kalikasan. Isinunod naman ang tao upang siyang
mangangalaga rito. Dahil dito ay natural na nabigyan ng kapangyarihan ang taong gamitin ang
mga materyal na nakapaligid sa kaniya. Ngunit sa paglipas ng panahon ay nakalimutan ng tao na
mayroon siyang pananagutan sa kapangyarihang ito. Iyon ay ang pangangalaga sa kalikasan.
Marami ang nabago sa kalikasang dati ay sariwa dahil sa kapabayaan ng tao. Magkagayunman ay
hindi pa huli ang lahat upang ito ay ating itama. Binibigyan natin ng inspirasyon ang mga kabataan
ngayon upang magsilbing tanglaw na silang mangangasiwa sa pangangalaga at tamang paggamit
ng mga ito. Maiiwasan ang pang-aabuso sa kalikasan dahil ipinamumulat natin sa kanila ang mga
pagwawasto sa kamaliang ito.
Kasama sa pangangalagang ito ang paggamit din ng ating kapangyarihan bilang mga
mamumuno. Naunang naipaliwanag sa modyul na ito ang mga iba’t ibang isyu ukol sa
mahahalagang bagay na ito. Ang pang-aabuso rin sa kapangyarihang taglay ng kahit sinuman ay
hindi ipinahihintulot ng ating batas, maging ng batas ng Diyos. Bilang mga namumuno ay kasama
sa panunumpa ng tungkulin ang unahin ang kapakanan ng ating kapwa. Ngunit tanggap natin na
maraming salik o mga dahilan kung kaya’t ang isang inihalal na opisyal ay nagbabago ng
paninindigan sa kaniyang buhay. Magkagayon man, dalangin natin na mas marami sa ang ating
mga namumuno ang kakikitaan ng tunay na pakikipagkapwa at paglilingkod. Sa panahon ng
pandemyang ito ay bumuhos ang tulong sa ating mga mamamayan na nangangailangan dahil sa
pagkawala ng kanilang hanapbuhay. Mga opisyal natin ang namuno sa iba’t ibang programang ito
ng pamahalaan. Mayroon ding mga pribadong sektor ang labis na nagbahagi na kani-kanilang
tulong lalo na sa ating mga tinaguriang ‘frontliners’ sa panahon ngayon.
Handa ka na ba sa hamon ng modyul na ito? Hinahamon ka na maging isang lingkod-bayan
at tagapangasiwa ng ating kalikasan. Nawa ang mga gawain ng modyul na ito ay makatutulong sa
iyo sa pagkamit ng iyong mumunting hangarin bilang mga magigiting na mamamayan ng ating
bayang Pilipinas.

Nakabubuo ng mapanindigang posisyon sa isang isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at
pangangalaga sa kalikasan ayon sa moral na batayan (EsP10B-IIIh-12.4)

23
Gawain 1: Ang Aking Prinsipyo
Panuto: Nasa pamagat ng Gawain 1 ang nais kong ipagawa sa iyo ngayon. Isulat sa isang
malikhaing islogan (10-12 salita lamang) ang iyong prinsipyo o maaaring paniniwala sa
iyong buhay sa usapin ng paglilingkod o kaya ay bilang tagapangalaga ng kalikasan kung
saan ay ginagawa o gagawin mo pa lamang. Narito ang mga paraan ng pagbibigay-
puntos sa inyong awtput:
Nilalaman- 10 puntos
Pagkamalikhain- 5
Orihinal- 5
Kalinisan- 5
Kabuuan- 25 puntos
Halimbawa:
“Ang taong matulungin sa kapwa’y

pinagpapala,
Puso’y huwag mag-alinlangan,
Pagmamalasakit ay palagiang gawin.”
Ikaw naman:
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Sagutin ang tanong (5 pts):
• Ano ang kahulugan ng iyong isinulat na prinsipyo sa itaas? Bakit ito ang iyong piniling gawin o
isabuhay?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

24
Gawain 2: Ipaglalaban Ko
Panuto: Gamit ang iyong prinsipyong isinulat sa Gawain 1, ipaglalaban mo ito sa pamamagitan
ng pagwawasto sa mga iba’t ibang isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa
kalikasan. May inihandang halimbawa para sa iyo. 20 puntos
Ito ang aking prinsipyo mula sa halimbawa sa gawain 1:
(“Ang taong matulungin sa kapwa’y pinagpapala,
Puso’y huwag mag-alinlangan,
Pagmamalasakit ay palagiang gawin.”)
Mga Isyu Paano ko ipaglalaban ang aking prinsipyo mula sa isyu? (2
puntos sa bawat isyu)
Halimbawa: Ang korapsyon ay walang puwang sa akin dahil tinuruan ako ng
Korapsyon aking mga magulang na maging totoo sa aking sarili at sa
kapwa. Kung mayroon akong nais kunin o hingin, ipapaalam ko
ito agad sa kinauukulan. Ang pagnanakaw kahit sa maliit na
bagay ay masama sa ating batas.
1. Panunuhol
2. Nepotismo
3. Kickback
4. Pakikipagsabwatan
5. Ilegal na pagmimina

25
6. Pagsusunog ng
basura
7. Polusyon
8. Ilegal na pagpuputol
ng mga puno
9. Ilegal na paggamit
ng kemikal sa
pangingisda
Sagutin ang tanong (2 puntos):
• Malaki ba ang magagawa mo para maging makatotohanan ang mga isinagot mo sa itaas?
Patunayan.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________.
Gawain 3: Personal Vlog

Panuto: Dahil sa tinatawag na makabagong teknolohiya ngayon, gumawa ka ng iyong personal
vlog. Ang iyong vlog ay naglalaman ng mga panghihikayat sa mga tao upang maiwasan ang
anumang uri ng pagnanakaw o pagmamalabis sa kapangyarihan o di kaya’y sa ating kalikasan. I-
post o i-share ito sa inyong facebook account pagkatapos na maiwasto ng inyong guro. Ngunit
kailangan munang isulat ang inyong script sa bahaging ito ng papel upang magkaroon ng inisyal
na pagsusuri at pagpupuntos. Ang vlog ay dapat mayroong 3-5 minutong haba.

26
Rubrik ng Pagpupuntos:
Nilalaman- 10
Komposisyon- 10
Linaw sa Pagsasalita- 5
Kalinisan ng papel- 5
Kabuuan- 30 puntos
Simulan dito:
• Pambungad na salita (Introduction): 3 pangungusap

________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
• Isyu na nais talakayin sa vlog: 2 pangungusap
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
• Personal na Pagtalakay (Discussion of thoughts): 4-5 pangungusap

________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Pagtatapos: 1-2 pangungusap
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Gawain 4: Ako Bilang Isang Abang Lingkod

Panuto: Kung ikaw ay pipili ng isang kilalang superhero, bayani o tagapagligtas ng mundo mula
sa mga masasama, sino kaya ito? Iguhit sa loob ng kahon ang iyong katauhan bilang isang
superhero ayon sa iyong nagugustuhan. Maglagay ng maikling pagpapaliwanag sa iyong
katauhan bilang isang abang lingkod. (Gumawa ng iba pang paraan kung hindi marunong
sa pagguhit).

27
Tandaan:
Magkakaiba-iba ang tingin natin o pagkakakilala natin sa ating mga superhero. Maaaring
sila ay mga kwentong kathang isip lamang sa pelikula, o mga makatotohanang tao o
personalidad sa ating lipunan katulad ng ating mga magulang, nars, guro, doktor, mayor,
ofw at iba pa.
Rubrik Para sa Pagpupuntos:

Nilalaman- 10
Kalinisan- 5
Kaangkupan- 5
Impak- 5
Kabuuan: 25 puntos
Simulan dito:
Paliwanag:
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
Binabati kita, kaibigan! Napagtagumpayan mo ang hamon ng modyul na ito. Nawa ay

maging instrumento ka ng pagbabago para sa ating komunidad. Handa ka na rin para sa
susunod na modyul.

28
Rubrik Para sa Pagpupuntos:
(Gawain 2)
Level 1 (0 pt) Level 2 (1 pt) Level 3 (2 pts)
Sukat ng Walang Nakapagbigay ng 1 Nakapagbigay ng 2
Pagkatuto naipakitang sagot sagot o kaisipan sagot o kaisipan ang
ang mag-aaral ang mag-aaral mag-aaral
Repleksiyon:
Upang malaman ko naman ang iyong saloobin, pakisulat sa bahaging ito ang iyong mga
natutuhan sa modyul na ito.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Mga Sanggunian
Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 10, pp. 210-232, pp. 348-357

Gawain 1:
Ito ay nakadepende na rin sa paraan ng pagkakasulat o pagkakasabi ng mga mag-aaral.
Gamitin ang paraan ng pagpupuntos upang mabigyan sila ng kaukulang puntos. Maaaring
mabago ito depende sa inyong lokasyon.
Gawain 2:
Magkakaiba ng paraan ang mga mag-aaral sa pagbibigay ng kanilang mga kaisipan sa
mga isyung ito. Nasa kamay na ng guro ang pagpapasya bagamat mayroong ibinigay na
pagbibigay ng puntos sa gawain.
Gawain 3:
Sa kanilang vlog, malalaman na sa script pa lang ay mahihinuha na ang puntos na
maaaring ibigay ng guro. Depende rin kung magbibigay ng video ang mag-aaral para tumaas ang
kaniyang puntos.
Gawain 4:
Sinomang pinili ng mga mag-aaral ay siyang tama para sa kanila. Bigyan ng kaukulang
puntos depende sa husay at galing nila sa pagguhit o kaya sa pagpapaliwanag ng kanilang sagot.
Inihanda ni:
OLIVIA D. EMBONG
May-akda

29
Pangalan: __________________________ Petsa: _______________
Gawaing Pagkatuto
Mga Isyung Moral Ukol Sa Sekswalidad
“Mahal kita, mahal mo ako, nagmamahalan tayo, at kung totoong mahal mo ako patunayan
mo”. Mga katagang kadalasan ay sinasabi ng mga kabataan sa kanilang mga kasintahan na
humahantong sa maagang pakikipagtalik, maagang pagbubuntis at maagang pagmamagulang.
Madalas nating naririnig na ang mga kabataan ay agresibo at mapusok lalong-lalo na kung
ang pinag-uusapang paksa ay ukol sa seks at sekswalidad. Palagi din nating naririnig at
nababalitaang madalas ay nasasangkot sila sa mga isyung sekswal.
Sa kasalukuyang panahon, marami tayong nakikitang manipestayon na hindi ginagalang

ang sekswalidad. Marami tayong nakikitang mga isyu na hindi naiintindihan at natutugunan.
Ngayon, handa ka na sa gagawing mong paglalakbay. Maaari ka ng magsimula
Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad

(ESP10PI-IVa-13.1).
Nasusuri ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad
(ESP10PI-IVa-13.2)
Gawain 1: Tukuyin Mo Ako!

Panuto: Tukuyin ang mga isyung may kinalaman sa seks at sekswalidad. Piliin mula sa kahon
ang letra ng sagot at isulat sa patlang bago ang bilang.
a. Pre-Marital Sex c. Pang-aabusong Sekswal

b. Pornograpiya d. Prostitusyon
_____1. Bago siya matulog ay pinaglalaruan niya ang kanyang maselang pag-aari,
ayon sa kanya normal na gawain lamang ito ng mga kabataan.
_____2. Siya ay pumayag na makipagtalik sa matagal na niyang kasintahan.
30
_____3. Nagtatrabaho siya sa isang night club at nagbebenta ng panandaliang aliw
kapalit ng pera.
_____4. Libangan niya ang panonood ng hubad na katawan sa internet.
_____5. Matagal ng nagsasama sila sa iisang bubong na hindi kasal.
_____6. Binayaran niya ng malaking halaga ang bayarang babae kapalit ng
pakikipagtalik nito.
_____7. Pinagpapantasyahan niya ang hubad na katawan ng modelo.
_____8. Mahilig manood at magbasa ng mga malalaswang babasahin at video ang
tinedyer.
_____9. Sinisilipan ng matandang may-ari ng boarding house ang kanyang mga
estudyanteng nangungupahan tuwing sila ay naliligo.
_____10. Binebenta niya ang kanyang sarili.
Binabati ka sa mahusay mong pagsagot. Ipagpatuloy ang iyong paglalakbay!
Gawain 2: Suriin Mo Ako!
Panuto: Suriin ang mga sumusunod na pahayag. Magbigay ng dahilan o paliwanag kung bakit
sang- ayon o hindi sang-ayon sa pahayag.
Sang-ayon o
Pahayag Hindi Sang- Paliwanag o Dahilan
ayon
1. Hindi masama ang pakikipagtalik sa
mga taong nagmamahalan kahit hindi pa
kasal.
2. Ang pakikipagtalik ay ekspresyon ng
pagmamahal, para sa mga kabataan
3. Normal lang sa mga kabataan ang

panonood ng mga malalaswang
panoorin.
4. Propesyon o trabaho ang prostitusyon
kaya hindi ito masama.
5. Ang paglalaro sa maseselang bahagi

ng sariling katawan ay normal lamang.

31
Rubrik Para sa Pagpupuntos
Puntos Deskripsyon
5 May pinakamalinaw na paliwanag ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
4 May mas malinaw na paliwanag ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
3 May malinaw na paliwanag ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
2 May di-malinaw na paliwanag ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
1 May paliwanag ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
0 Walang paliwanag ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
Gawain 3: Reaksyon Mo, Kailangan Ko!
Panuto: Ipagpalagay na ikaw ang nasa sitwasyon. Ano ang magiging reaksyon mo? Isulat ito sa
mga patlang.
1. Habang kumakain ka sa isang kainan, may lumapit sa iyo na nagpakilalang photographer.

Inaalok ka niyang maging modelo ng isang babasahin. Malaking halaga ang alok niya sa gagawin
mong paghuhubad. Nasa huling taon mo na sa kolehiyo at kailangan mo ng malaking halaga para
sa iyong On Job Training (OJT). Dahil dito pinahihinto ka na ng iyong mga magulang dahil hindi
na nila kayang tustusan ang iyong pag-aaral. Lubog na rin kayo sa utang at may sakit ang iyong
ina.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Binabati ka sa mahusay mong pagbibigay ng reaksyon. Ipagpatuloy muli ang iyong paglalakbay
Puntos Deskripsyon
5 May pinakamalinaw na pananaw at reaksyon ukol sa paggalang sa dignidad at
sekswalidad
4 May mas malinaw na pananaw at reaksyon ukol sa paggalang sa dignidad at
sekswalidad
3 May malinaw na pananaw at reaksyon ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
2 May di-malinaw na pananaw at reaksyon ukol sa paggalang sa dignidad at
sekswalidad
1 May pananaw at reaksyon ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad
0 Walang pananaw at reaksyon ukol sa paggalang sa dignidad at sekswalidad

32
Gawain 4: Kahulugan Ko, Ibigay Mo!
Panuto: Ayon sa iyong pagkaunawa, bigyan ng kahulugan ang mga isyung kaugnay sa kawalan
ng paggalang sa dignidad at sekswalidad. Isulat ito sa mga patlang.
1. Pre-Marital Sex
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2. Pornograpiya
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
3. Pang-aabusong Sekswal
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
4. Prostitusyon
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Mahusay! Ipagpatuloy muli ang paglalakbay.
Puntos Deskripsyon
5 Nakapagbigay ng pinakatamang kahulugan
4 Nakapagbigay ng mas tamang kahulugan
3 Nakapagbigay ng tamang kahulugan
2 Nakapagbigay ng kahulugan ngunit kulang
1 Nakapagbigay ng maling kahulugan
0 Walang naibigay na kahulugan
Gawain 5: Kawikaan Ko, Prinsipyo Ko!
Panuto: Magsulat ng isang kawikaan o prinsipyo ukol sa pagpapahayag ng paggalang sa

dignidad at sekswalidad. Ilagay ito sa loob ng kahon.

33
Magaling! Muli, ipagpatuloy ang paglalakbay.
Repleksiyon
Ang natutuhan ko sa araling ito
ay____________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Napakagaling! Napagtagumpayan mo at nakarating ka sa dulo ng iyong paglalakbay.

34
Mga Sanggunian
Edukasyon sa Pagpapakatao 10: Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Department of Education,
2015
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1:
1. C
2. A
3. D
4. B
5. A
6. D
7. C
8. B
9. C
10. D
Gawain 2: Sang-ayon o hindi sang-ayon, paliwang. Iba-iba ang inaasahang mga kasagutan
(answers may vary).
Gawain 3: Iba-iba ang inaasahang mga kasagutan (answers may vary).
Gawain 4:
1. Pre-marital Sex - ito ay gawaing pagtatalik ng isang babae at lalaki na wala pa sa wastong
edad o nasa edad na subalit hindi pa kasal
2. Pornograpiya - mga mahahalay na paglalarawan (babasahin, larawan o palabas) na may
layuning pukawin ang sekswal na pagnanasa ng nanonood o nagbabasa
3. Pang-aabusong Sekswal - pang-aabuso ng isang nakatatanda na siyang pumupuwersa sa isang
nakababata upang gawin ang isang gawaing sekswal
4. Prostitusyon - ang pagbibigay ng panandaliang aliw kapalit ng pera
Gawain 5: Maaaring magkakaiba-iba ang inaasahang kasagutan (answers may vary).
Inihanda ni:
Rowena P. Montoya
May-akda

35
Pangalan: __________________________ Petsa: _______________
GAWAING PAGKATUTO
Paggalang sa Dignidad at Sekswalidad
Panimula (Susing Konsepto):

Bawat isa sa atin ay hinahamon na buuin at linangin ang sekswalidad upang maging ganap
ang pagiging pagkababae at pagkalalaki. Kung ang sekswalidad at ang pagkatao ay hindi mapag-
iisa habang nagdadalaga o nagbibinata ang isang indibidwal ay maaaring magkaroon ng kaguluhan
sa pagkatao sa pagsapit niya sa sapat na gulang o “adulthood”. Kapag nagkulang ang tao sa
aspektong ito, maaari siyang magpakita ng mga manipestasyong magdadala sa kanya sa mga
isyung sekswal.

Napangangatwiranan na:
Makatutulong sa pagkakaroon ng posisyon tungkol sa kahalagahan ng paggalang sa pagkatao
ng tao at sa tunay na layunin nito ang kaalaman sa mga isyung may kinalaman sa kawalan ng
paggalang sa dignidad at sekswalidad ng tao. (ESP10PI-1Vb-13.3)
Nakagagawa ng malinaw na posisyon tungkol sa isang isyu sa kawalan ng
paggalang sa dignidad at sekswalidad. (ESP10PI-IVb-IV13.4)
Gawain 1. Balitaan
Panuto: Sumulat ng maikling balitang narinig, napanood o natunghayan tungkol sa mga

sumusunod na isyu na may kinalaman sa sekswalidad:
a. Pre-marital Sex o Pakikipagtalik nang hindi kasal
b. Pornograpiya
c. Pang-aabusong Sekswal
d. Prostitusyon
Mga Tanong:
1. Pagkatapos marinig, mapanood at matunghayan ang mga nabanggit na isyu, ano ang
iyong naramdanan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

36
2. Alin sa mga isyung nabanggit ang madalas na kinasasangkutan ng mga kabataan sa
ngayon? Ano-ano kaya ang mga dahilan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Bakit kaya nangyayari ang mga ganitong pang-aabuso sa mga kabataan? Ano ang
karaniwang nagtutulak sa mga kabataan na gawin ito o pumayag sa ganitong uri ng
pagsasamantala?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
4. Bilang kabataan, anong posisyon o mabuting pasiya ang maari mong gawin bilang
paggalang sa sekswalidad at dignidad ng isang tao o indibidwal?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

37
Gawain 2: Graphic Organizer
Anong konsepto ang naunawaan mo sa mga isyu tungkol sa sekswalidad at dignidad
ng tao?
MGA ISYU
TUNGKOL SA
SEKSWALIDAD
Epekto sa dignidad at sekswalidad
Mga posisyon o pasiya upang mapanumbalik ang paggalang sa pagkatao ng tao at sa tunay na
layunin nito

38
Gawain 3: Paggawa ng Posisyon
Panuto: Pag-aralan ang mga sitwasyon sa ibaba. Isiping mabuti kung ano ang nararapat at tamang
gawin sa mga sitwasyon o isyung nabanggit. Pangatwiranan ang bawat sagot.
Sitwasyon 1:
Maysakit ang nanay mo at di siya makapagtrabaho. Wala kayong pambili ng gamot at

pagkain. Nagugutom na ang maliliit mong mga kapatid. Nakita ng kapitbahay ninyong lalaki ang
inyong sitwasyon. Inalok ka niyang makipagtalik sa kanya kapalit ng perang pambili ng gamot at
pagkain.
Sitwasyon 2:
Isang araw, umuwi ang nanay mong may kasamang lalaki. Ipinakilala niya ito sa inyong
magkakapatid bilang kanyang kasintahan. Sa bahay na rin ninyo tumira ang lalaki. Mahal na
mahal ng inyong ina ang kanyang kasintahan kaya sinusunod lahat nito ang kanyang kagustuhan.
Binilinan kayo ng inyong ina na sumunod at paglingkuran ang kanyang kasintahan. Sa isang
gabing wala ang inyong ina, pumasok ang kanyang kasintahan sa iyong kuwarto at hinipuan ka sa
maseselang bahagi ng iyong katawan. Sinabi niyang huwag kang magsusumbong dahil pag
ginawa mo iyon, papatayin niya ang inyong ina.
Pamantayan sa Pagbibigay ng Marka:
Puntos
Mga Pamantayan Puntos mula sa
Guro
Angkop, maayos at maliwanag ang pagpapaliwanag ng kanyang 10
kasagutan.
Angkop ang mga sagot ngunit hindi gaanong maayos at maliwanag ang 8
pagpapaliwanag ng kanyang kasagutan.
Hindi gaanong angkop ang mga kasagutan 6
Hindi angkop ang mga kasasgutan 4
Kabuuang Puntos 10

39
Gawain 4: Paggawa ng Plano para sa Kinabukasan
Panuto: Punan o sagutin ang mga hanay at tanong na nakapaloob sa gawaing nasa ibaba.
1. Ano ang ninanais mong makamit o layunin sa sumusunod na aspekto ng buhay?
a. Edukasyon___________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
b. Kasal_______________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
c. Anak________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
d. Libangan____________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
e. Pagreretiro___________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
f. Iba pang Aspekto ng
Buhay_______________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. Sa gulang na 30, alin sa mga aspekto/layuning ito ang sa palagay mo ay nakamit mo na?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Sa gulang na 40, alin sa mga aspekto/layuning ito ang sa palagay mo ay nakamit mo na?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
4. Sa iyong buhay ngayon, ano kaya ang maaari mong gawin upang makatiyak na ang iyong
mga layunin ay makamit o maisakatuparan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
5. Ano kayang pagbabago ang maaaring mangyari sa mga plano mo sa buhay kung ikaw ay
mabuntis? Maging batang ama o ina? Masangkot sa prostitusyon, at iba pa?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
40
Pamantayan sa Pagbibigay ng Marka:
Puntos
Mga Pamantayan Puntos mula sa
Guro
Angkop, maayos at maliwanag ang pagpapaliwanag ng kanyang 20
kasagutan.
Angkop ang mga sagot ngunit hindi gaanong maayos at maliwanag 16
ang pagpapaliwanag ng kanyang kasagutan.
Hindi gaanong angkop ang mga kasagutan 12
Hindi angkop ang mga kasasgutan 8
Kabuuang Puntos 20
Gawain 5: Paggawa ng Advocacy Campaign Laban sa Pang-aabusong
Sekswal.
Mga Gawaing Pagpipilian:

a. Paggawa ng collage na nagpapakita ng masamang epekto ng kawalan ng paggalang sa
dignidad at sekswalidad ng isang tao
b. Paggawa ng Poster o Slogan na nagpapakita ng masamang epekto ng kawalan ng
paggalang sa dignidad at sekswalidad ng isang tao.
Pamantayan sa Pagmamarka:
Puntos
Mga Kraytirya Puntos Puntos Puntos Puntos mula sa
Guro
20 15 10 5
Pagkamalikhai Lubos na Naging Hindi Walang
n nagpamalas ng malikhain sa gaanong ipinamalas na
pagkamalikhain paghahanda. naging pagkamalikhain
sa paghahanda. malikhain sa sa paghahanda.
paghahanda.
Pamamahala Ginamit ang sapat Naisumite na Naisumite Hindi handa at
ng Oras na oras sa tapos ngunit na hindi hindi tapos.
paggawa ng hindi natapos tapos at huli
sariling disenyo sa sa takdang sa takdang
gawain. oras. oras
Kaangkupan sa Angkop na Angkop ang Hindi Hindi angkop
Paksa angkop ang mga mga salita, gaanong ang mga salita,
salita, larawan at larawan at angkop ang larawan at guhit
guhit sa paksa. guhit sa mga salita, sa paksa.
paksa. larawan at
guhit sa
paksa
Kabuuang 50
Puntos

41
Gawain 6: Closure/ Reflection o Pagninilay
Panuto: Gumawa ng AKROSTIK sa pakahulugan mo ng sekswalidad.
S-
E-
K-
S-
W-
A-
L-
I-
D-
A-
D-
Pamantayan sa Pagmamarka
Puntos
Mga Kraytirya Puntos Puntos Puntos mula sa
Guro
25 15 10
Kaangkupan ng Tumpak na Di gaanong Di tumpak ang mga
mga Salitang tumpak ang nga tumpak ang mga salita/
Ginamit salitang/pahayag salita/pahayag na pahayag na ginamit
na ginamit ginamit
Kaugnayan sa Magkaugnay na Di gaanong Walang kaugnayan
Paksa magkaugnay ang magkaugnay ang ang mga
mga salita mga salita/ salita/pahayag na
/pahayag na pahayag na ginamit ginamit
ginamit
Kalinisan at Napakalinis at Di gaanong malinis Di malinis at
kaayusan ng napakaayos ang at maayos ang maayos ang
pagkagawa at pagkagawa at pagkagawa at pagkagawa at
pagkasulat pagkasulat pagkasulat pagkasulat
Kabuuang 50
Puntos

42
Sanggunian:
A. Libro
Edukasyon Sa Pagpapakatao 10
B. Internet
https://www.google.com/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Fdiaryobomba.com%2
Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F03%2FRAPE-
4.jpg&imgrefurl=http%3A%2F%2Fdiaryobomba.com%2Fspecial-report%2Fmas-
pinipili-ng-biktima-ng-rape-na-
magtago%2F&tbnid=KIkUr6Dxkp0PSM&vet=12ahUKEwjtvYirt87pAhUI3pQKHYYO
CEMQMygHegUIARCEAg..i&docid=41D70txQB2zCvM&w=1180&h=850&q=larawa
n%20ng%20PANG%20AABUSONG%20SEKSWAL&ved=2ahUKEwjtvYirt87pAhUI3
pQKHYYOCEMQMygHegUIARCEAg
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1: Balitaan
1. Malungkot, Natatakot at Naaawa sa mga biktima
2. Pre- marital Sex o Pakikipagtalik na di kasal dahil ang mga kabataan ngayon ay mapupusok
at mahilig makipagbarkada sa mga may bisyo.
3. Nangyayari ang mga ganitong pang-aabuso sa mga kabataan dahil sa hindi pakikinig sa mga
payo ng mga magulang o nakatatanda. Ang karaniwang nagtutulak sa mga kabataan na
gawin ito o pumayag sa ganitong uri ng pagsasamantala ay ang pagkakaroon ng maraming
bisyo.
4. Ang pinakamahalagang dapat isaisip at isagawa ay ang paggalang sa katauhan ng isang tao o
indibidwal.
Gawain 2: Graphic Organizer

A. Mga isyu tungkol sa sekswalidad:
1. Pakikipagtalik na di kasal
2. Pornograpiya
3. Pangaabusong sekswal
4. Prostitusyon
B. Epekto sa Dignidad at sekswalidad
1. Nakapagpapababa sa pagkatao ng isang taong sangkot
2. Masisira ang kinabukasan ng mga taong biktima
C. Posisyon o pasiya upang mapanumbalik ang paggalang sa pagkatao ng tao at sa tunay
nalayunin nito.
- Payuhan ang mga tao lalo na ang mga kabataan na magbago at pahalagahan ang
kanilang buhay, dignidad, kalusugan at kinabukasan.

43
Gawain 3: Paggawa ng Posisyon o Pasiya
Kaso 1.
- Hindi ako papayag sa inaalok ng aming kapitbahay na makikipagtalik sa kanya
kapalit ang perang pambili ko ng gamot ng aking ina at pagkain ng nakababata kong
kapatid bagkus mag-iisip ako ng magandang paraan upang makabili ako ng gamot at
pagkain tulad ng pakikipaglabada sa kapitbahay o kamag-anak na alam kong may
kakayahang makatulong sa amin o humiram sa kanila ng pambili at babayaran pag
gumaling na ang aking nanay.
Kaso 2.
- Magsusumbong pa rin ako sa mga may awtoridad dahil pinagsamantalahan ako.
Gusto kong mabigyan ng hustisya ang ginawa niya sa akin dahil sinira niya ang
aking pagkatao.
Gawain 4: Paggawa ng Plano (Maaaring Sagot)

1. Layunin o ninanais sa mga sumusunod na aspekto ng buhay
a. Gusto kong makatapos ng pag-aaral at makamit ang layunin sa buhay
b. Gusto kong makamit muna ang aking layunin sa buhay bago magpakasal
c. Gusto kong magkaroon ng masaya at matagumpay na anak at masayang pamilya.
d. Pagtatanim ang pinakagusto kong libanagan.
e. Sa aking pagretiro, gusto kong pasyalan ang mga lugar na pinapangarap kong
puntahan.
2. Sa gulang na 30 ay nakatapos na ako ng pag-aaral at nakamit ko na ang aking pangarap
at pwede nang lumagay sa tahimik.
3. Sa gulang na 40 ay may masayang pamilya na ako.
4. Para sa akin maisasakatuparan ko ang aking nga layunin o pangarap sa buhay kapag
ako ay magpursigi sa pag-aaral at magkaroon ng sapat na disiplina upang masundan
ang tamang landas.
5. Kapag sa gulang kong ito, ako ay nabuntis o masangkot sa prostitusyon, tiyak na
masisira ang aking kinabuksasan at ang buo kong pagkatao.
Inihanda ni:
LYDIA LAZARO BARBOSA

May-akda

44
Pangalan: __________________________________ Petsa: _________________
Taon/Pangkat: _______________________________ Iskor: __________________
Gawaing Pagkatuto
Mga Isyung Moral Tungkol sa Kawalan ng Paggalang sa Katotohanan
Panimula (Susing Konsepto):
Ang Misyon ng Katotohanan

Ang katotohanan ang nagsisilbing ilaw ng tao sa paghahanap ng kaalaman at layunin sa
buhay. Ang sinumang sumusunod dito ay nagkakamit ng kaluwagan ng buhay (comfort of life) na
may kalakip na kaligtasan, katiwasayan, at pananampalataya.
Ang katotohanan din ay ang kalagayan o kondisyon ng pagiging totoo. Upang matamo ito,
inaasahan na maging mapagpahayag ang bawat isa sa kung ano ang totoo sa simple at tapat na
paraan.
Ang Imoralidad ng Pagsisinungaling
Ikaw ngayon ay nasa Baitang 10, ano-ano ang iyong mga paninindigan sa pagsasabi ng
totoo laban sa pagsisinungaling? Ayon kay Sambajon Jr. et.al (2011), ang pagsisinungaling ay
ang hindi pagsang-ayon sa katotohanan. Ito ay isang lason na humahadlang sa bukas na
kaliwanagan ng isang bagay o sitwasyon na nararapat sa pagitan ng mga tao sa isang grupo o
lipunan.

Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa katotohanan.
(EsP10PI-IVc-14.1)
Nasusuri ang mga isyung may kinalaman sa kawalan ng paggalang sa katotohanan. (EsP10PI-
IVc-14.2)
Gawain 1:
Panuto: Basahin at timbangin ang sumusunod na mga pahayag. Lagyan ng tsek ang kahon ng S
kung ikaw ay sumasang-ayon sa pahayag, DS kung di-sumasang-ayon at DT kung di ka tiyak sa
iyong palagay o saloobin. Malayang magbigay ng sariling opinion ayon sa pasiyang napili.
Hinihingi ang pagiging bukas na isip at malawak na pananaw mula sa mga tatalakaying isyu.
Mga Pahayag S DS DT
1. Ang sinoman ay may karapatan na itago ang katotohanan.
2. Ang isang guro ay nagbigay ng mga special assignment sa kaniyang mga
mag-aaral upang magamit sa tinatapos niyang term paper sa Masteral.
45
Tulong na rin para sa kaniya para mabawasan ang hirap sa paggawa nito
ngunit lingid ito sa kaalaman ng mag-aaral niya.
3. Ang mga sensitibong usapin tulad ng pagbubunyag ng mga lihim ay
nararapat na pag-usapan nang bukas, may paggalang, at pagmamalasakit sa
nagpapahayag nito.
4. Ang mga tagapagturo ay may moral na obligasyon na ingatan ang mga
dokumento tulad ng kanilang academic records. Gayunpaman, maaari niya
itong ipakita sa mga magulang kahit pa walang pahintulot sa anak nito.
5. Marapat na gawing pribado ang anomang pag-uusap lalo na kung
nakasalalay ang kapakanan ng nakararami sa mga anomalyang nangyayari sa
loob ng samahan.
Mga Tanong:
1. Ano ang iyong masasabi sa mga sitwasyon sa itaas? Bakit?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2. Alin sa mga sitwasyon ang lubha kang nahirapang sagutin? Ipaliwanag.

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
3. Bilang nasa Baitang 10, paano ka dapat tumugon sa tawag ng katotohanan lalo na sa panahong
kailangan itong ipahayag. Ipaliwanag.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Gawain 2: Pagsusuri ng Kaso

Panuto: Pag-aralan ang mga kaso at ibigay ang mga resolusyon dito.
Unang Kaso
Dahil sa takot na maparusahan ng kaniyang ama, ang isang mag-aaral sa

kolehiyo na di-pumasa sa isa niyang asignatura, ay gumawa ng isang pandaraya na
gawin itong mga pasado.
Tanong:
a. Nabigyan ba ng sapat na katuwiran ng mag-aaral ang kaniyang ginawang
pandaraya? Bakit?
b. Sa iyong palagay, ano ang nararapat gawin? Ipaliwanag.

46
Mungkahing Resolusyon sa Kaso
A.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
B.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Ikalawang Kaso
Dahil sa mababang presyo ng mga pirated cd, mas gusto pa ng ilan na

tangkilikin ito kaysa bumili ng orihinal o di kaya pumila pa at manood sa mga cinema
theater.
Tanong:
a. Makatuwiran ba ang pahayag sa itaas? Paano ito nakaapekto sa taong lumikha
nito?
b. May posibilidad bang gawin mo rin ito? Bakit?
A.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
B.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

47
Ikatlong Kaso
Dahil sa kakulangan ng mapagkukunang datos sa pananaliksik na ginagawa

ng isang gurong-mananaliksik sa kaniyang pag-aaral, minabuti ng guro na gamitin
ang isang pribadong dokumento nang walang pahintulot sa gumawa.
Tanong:
Mayroon bang sapat na kondisyon na makalilimita sa paggamit ng lihim ng
dokumento tulad ng kaso sa itaas na maging katuwiran sa paggamit ng pribadong
pag-aari ng isang tao? Pangatuwiranan.

A.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
B.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Gawain 3:
Panuto: Ikaw ay bibigyan ng pagkakataon na makabuo ng mga hakbang sa paninindigan at
paggalang sa katotohanan sa pamamagitan ng pagsagot sa sumusunod na sitwasyon.
Mga Sitwasyon Ang gagawin ko Paliwanag
1. Gahol na sa oras upang
magkalap ng mga impormasyon
tungkol sa aking action research.
Nakatakda itong ipasa ikatlong
araw mula ngayon. Sa isang site
ng internet ay may nakita akong
kahawig ng aking research.
Makatutulong ba ito para sa akin?
2. May paborito kang movie title

na kasama ang hinahangaan mong
artista. Matagal mo na itong nais
48
panoorin. May isang nag-alok sa
iyo sa murang halaga at may libre
pa itong kasamang dalawa pang
panoorin sa P200 na halaga nito.
Kasama ka sa adbokasiya ng
kampanya ng Anti Piracy sa
inyong paaralan. Mahihikayat ka
kayang bumili nito?
3. May isa kang kaopisina na

madalas dumaraing ng tungkol sa
ugali at sistema ng pamumuno ng
inyong boss. Nagdedetalye na rin
siya ng mga anomalyang
ginagawa nito at nagbabanta na
rin ang kaniyang plano na
gumawa ng isang anonymous
letter bilang ganti sa kalupitan
nito sa kaniya. Pipigilan mo ba
siya sa kaniyang balak na
magreklamo?
Rubriks sa Pagpupuntos
(6) Bahagyang (4) Hindi
Mga (10) Higit na (8) Nakamit ang
Nakamit ang Nakamit ang
Krayterya Inaasahan Inaasahan
Inaasahan Inaasahan
Diskusyon Makabuluhan Bawat sagot ay May Hindi
ang sagot dahil may sapat na kakulangan sa nadebelop ang
sa husay na detalye detalye. mga
pagpapaliwanag pangunahing
at pagtalakay sa ideya
isyu.
Organisasyon Lohikal at Naipakita ang Lohikal ang Walang patunay
ng mga ideya mahusay ang debelopment ng pagkakaayos ng na organisado
pagkasunod- mga talata mga sagot ang
sunod ng ideya, subalit hindi subalit ang mga pagkakalahad
gumamit din ng malinis ang ideya ay hindi ng mga sagot.
mga pagkakalahad. ganap na
transisyunal na nadebelop.
pantulong tungo
sa kalinawan ng
mga ideya.

49
Lalim ng Napakalalim na Malalim na Mababaw at Napakababaw
Repleksiyon makikita ang makikita ang hindi gaanong at walang pag-
pag-uugnay ng dati at bagong makikita ang uugnay ang dati
dating kaalaman. pag-uugnayan at bagong
kaalaman. ng dati at kaalaman.
bagong
kaalaman.
Repleksiyon: (Ang mga mag-aaral ay magbigay ng kanilang napag-aralan/natutuhan sa

araling ito)
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Sanggunian:
Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 10
Susi ng Pagwawasto: (para sa guro)
Maaaring magkakaiba-iba ang sagot (answers may vary)
Inihanda ni:
JUN-VELT BIRCO PARITANG

May-akda

50
Pangalan: ________________________________ Petsa: ___________
Taon/Pangkat: _____________________________ Iskor: ___________
GAWAING PAGPAKATUTO
MGA ISYUNG MORAL TUNGKOL SA KAWALAN NG PAGGALANG
SA KATOTOHANAN

Mula sa paglawak ng iyong kaalaman sa halaga ng katotohanan at mga kaakibat na
pananagutan dito, hindi pa rin maipagkakaila na ang sinoman ay may kakayahan na makalikha ng
isang kasinungalingan upang pagtakpan ang pagkakamali at maging malinis ang imahe sa mata ng
iba. Ito ay ang imoralidad ng pagsisinungaling. Ayon kay Sambajon Jr. et al (2011), ang
pagsisinungaling ay ang hindi pagkiling at pagsang-ayon sa katotohanan. Ito ay isang lason na
humahadlang sa bukas at kaliwanagan ng isang bagay o sitwasyon na nararapat na mangibabaw sa
pagitan ng mga tao sa isang grupo o lipunan.
Ang plagiarism ay isang paglabag sa Intellectual Honesty (Artikulo, A. et al, 2003). Ito ay
isyu na may kaugnayan sa pananagutan sa pagpahayag ng katotohanan at katapatan sa mga datos,
mga ideya, mga pangungusap, buod at balangkas ng isang akda, programa, himig, at iba pa ngunit
hindi kinilala ang pinagmulan bagkus, nabuo lamang dahil sa ilegal na pangongopya.
Sa kabilang dako, ang Intellectual Piracy ay ang paglabag sa karapatang-ari (copyright
infringement) na naipakikita sa paggamit nang walang pahintulot sa mga orihinal na gawa ng isang
taong pinoprotektahan ng Law of Copyright mula sa Intellectual Property Code of the Philippines
1987. Ang paglabag ay sa paraan ng pagpaparami, pagpapakalat, pagbabahagi, at panggagaya sa
pagbuo ng bagong likha. Copyright holder ang tawag sa taong may orihinal na gawa o ang may
ambag sa anumang bahagi at iba pang mga komersiyo.
Samantala, ang whistleblowing ay isang akto o hayagang kilos ng pagsisiwalat mula sa tao
na karaniwan ay empleyado ng gobyerno o pribadong organisayon / korporasyon. Nangyayari ito
mula sa hindi patas o pantay na pamamalakad, korapsyon at iba pang ilegal na gawaing
sumasalungat sa batas.
Sa pangkalahatan, ang katotohanan ay dapat panindigan at ipahayag nang may katapangan
sa angkop na pagkakataon dahil ito ang nararapat gawin ng isang matapat at mabuting tao. Ang
pagsasabi ng totoo ay pagpapairal ng kung ano ang inaasahan sa atin bilang tao at mapanagutang
mamamayan sa lipunan. Ito rin ay nagpapakita ng paggalang at pagpapahalaga sa dignidad ng
sarili at ng kapuwa.

51
Kasanayang Pampagkatuto at koda:
Napatutunayang ang pagiging mulat sa mga isyu tungkol sa kawalan ng paggalang sa katotohanan
ay daan upang isulong at isabuhay ang pagiging mapanagutan at tapat na nilalang (EsP10PI -IVd-
14.3)
Gawain 1: Mahahanap ko!

Panuto: Hanapin at bilugan ang mga mahahalagang salita na nasa kahon na magagamit natin sa
araling ito. Walang espasyong nailaan sa pagitan ng bawat salita kung dalawang salita ito.
Piracy Sinungaling Whistleblowing

Plagiarism Honesty Katotohanan
Fair Use Copyright Kabutihan

52
Gawain 2. Tapat Ako!
Panuto: Tukuyin kung ang sitwasyon ay nagpapatunay ng pagiging mapanagutan at tapat mong
nilalang. Lagyan ng tsek (/) ang pangalawang kolum kung tama ang pahayag at lagyan ng tsek (/)
ang pangatlong kolum kung mali ang pahayag.
Sitwasyon Tama Mali

1. Kawalan ng kakayahan na makabili dahil sa
mataas na presyo mula sa mga legal na
establisimyento, kung kaya mas praktikal na ito ay
i-pirate na lamang o tahasang kopyahin sa
pamamagitan ng downloading.
2. Ang sipi at artikulo mula sa diyaryo at iba pang
uri ng pahayagan na ginamit ay dapat banggitin sa
talaan ng sanggunian ang pinagkunan at pangalan
ng awtor.
3. Ibunyag o isiwalat ang mga maling asal,
hayagang pagsisinungaling, mga imoral o ilegal na
gawain na nagaganap sa loob ng isang samahan o
organisasyon.
4. Manahimik na lamang kung may nakikitang
paglabag ang mga awtoridad o opisyal ng
pambuliko o pribadong ahensya.
5. Mahalagang banggitin ang mga pinagkunan at
ang pangalan ng awtor, kung ang kanyang gawa ay
gagamitin.
6. Hindi tinanggap ang suhol mula sa isang mataas
na opisyal kapalit ng hindi pagbubunyag sa
pagnanakaw nito sa kaban ng bayan.
7. Hindi kinilala ni Amie ang pinagkunan niya ng
datos at mga ideya sa ginawa niyang action
research.
Gawain 3: Suriin!
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang sitwasyon sa ibaba. Sagutin ang mga gabay na tanong.
Malaki ang utang na loob ni Rudy sa kaniyang Ate Cecil na isang Head Nurse sa malaking
ospital sa Maynila. Dahil sa paghanga rito, kumuha rin siya ng kursong Nursing. Nang siya ay
nakatapos, tinulungan siya ng kaniyang ate na makapasok at mapabilang sa ospital na pinapasukan
nito. Lalo siyang nagkaroon ng mataas na pagtingin at respeto sa kaniyang kapatid dahil sa laki ng
naitulong nito sa kaniya. Nagkaroon ng pagkakataon at nagkasama sila sa isang department sa
pareho ding shift, ang night shift. Sa mga pang-araw-araw na routine sa ospital, napapansin niya
53
na sa kanilang pag-uwi ay laging may uwing bag ng mga gamot ang kaniyang ate. Lingid sa
kaalaman niya, matagal na palang ginagawa ni Cecil mula pa noong siya ay nag-aaral pa lamang.
Ibinebenta ito ni Cecil sa isang maliit na pharmacy malapit sa pamilihan sa kanilang lungsod.
Dumating ang pagkakataon at nalaman niya na ang maling gawaing ito ng kaniyang ate. Nang
minsan silang nagharap tungkol sa isyung ito, umamin si Cecil sa kaniya na totoong nagpupuslit
ito ng mga gamot at ito ang naging daan at paraan upang makatapos siya sa pag-aaral sa kolehiyo.
Mga Tanong:
1. Tama ba ang naging paraan ni Cecil upang mapag-aral ang kaniyang kapatid?
Bakit? ____________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2. Dapat bang isiwalat ni Rudy ang maling gawain ng kaniyang kapatid? Bakit?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
3. Kung ikaw si Rudy, ano ang maipapayo mo kay ate Cecil upang siya ay maging
mapanagutan at tapat na nilalang?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

Pamantayan Puntos
Tama at kompleto ang nabanggit na konsepto o kasagutan. 3
Hindi kompleto ang konsepto o kasagutan. 2
Hindi tama ang sagot. 1
Gawain 4: Payong kapatid!

Panuto: Kung ikaw ay bibigyan ng isang posisyon sa pamahalaan o maging kinatawan ng isang
samahan o organisasyon na maging bahagi sa paggawa ng isang batas tungkol sa mga gawaing
intelektuwal at etikal na isyu upang makapagbigay ng paninindigan sa pagpapahalaga sa gawa at
likha ng iba, ano ang nais mong ipanukala? Kung ikaw ay isang……
Pangulo ng Student Guro sa isang unibersidad

Supreme Government (SSG) _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ ____________________________
54
_
Awtor ng isang libro Opisyal ng isang
_______________________ organisasyon
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________
Kawani ng Gobyerno
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________
_______________________

Pamantayan Puntos
Tama at kompleto ang nabanggit na konsepto o kasagutan. 3
Pangwakas:
Bilang tao, inaasahang maging matapat at gawing makabuluhan ang buhay sa abot ng ating
pagsisikap na makamit ito. Ito rin ay hakbang tungo sa maayos at mabuting pamumuhay na may
pagmamahal sa katotohanan.
Repleksyon:
Kumpletuhin ang pangungusap:
Ang natutuhan ko sa araling ito ay
_____________________________________________________________________________

55
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Mga Sanggunian:
Edukasyon sa Pagpapakatao 10, Modyul para sa Mag-aaral, Kagawaran ng Edukasyon, pp.: 302-
330
Susi ng Pagwawasto:
Gawain 1: Mahahanap Ko!
Gawain 2: Tapat Ako!
1. Mali
2. Tama
3. Tama
4. Mali
5. Tama
6. Tama
7. Mali
Gawain 3: Suriin!
Maaaring magkakaiba-iba ang sagot (answers may vary).
Gawain 4: Payong Kapatid!

Inihanda ni:
EDDIE C. VILLENA
May-akda
56
Pangalan: ______________________________ Petsa: _________
Taon/Pangkat: ___________________________ Iskor: __________
GAWAING PAGPAKATUTO
MGA ISYUNG MORAL TUNGKOL SA KAWALAN NG PAGGALANG
SA KATOTOHANAN
Sa ating lipunan, nakikita natin ang kawalan ng paggalang sa katotohanan dahil sa mga
isyu sa plagiarism, intellectual piracy, whistleblowing, at gampanin ng social media sa usapin ng
katotohanan.
Ayon kay Sambajon Jr. et al (2011), ang pagsisinungaling ay ang hindi pagkiling at
pagsang-ayon sa katotohanan. Ito ay isang lason na humahadlang sa bukas at kaliwanagan ng isang
bagay o sitwasyon na nararapat na mangibabaw sa pagitan ng mga tao sa isang grupo o lipunan.
Ang plagiarism ay isang paglabag sa Intellectual Honesty (Artikulo, A. et al, 2003). Ito ay
isyu na may kaugnayan sa pananagutan sa pagpahayag ng katotohanan at katapatan sa mga datos,
mga ideya, mga pangungusap, buod at balangkas ng isang akda, programa, himig, at iba pa ngunit
hindi kinilala ang pinagmulan bagkus, nabuo lamang dahil sa ilegal na pangongopya.
Ang Intellectual Piracy ay ang paglabag sa karapatang-ari (copyright infringement) na
naipakikita sa paraan ng pagpaparami, pagpapakalat, pagbabahagi, at panggagaya sa pagbuo ng
bagong likha. Ang whistleblowing naman ay isang akto o hayagang kilos ng pagsisiwalat dahil sa
hindi patas o pantay na pamamalakad, korapsyon at iba pang ilegal na gawaing sumasalungat sa
batas.
Samantala, kinikilala ng ating batas ang prinsipyo ng Fair Use na magkaroon ng limitasyon
sa pagkuha ng anumang bahagi ng likha o kabuuang gawa ng awtor o manunulat sa kanyang pag-
aari upang mapanatili ang kaniyang karapatan at tamasahin ito.
Ang pagmamahal sa katotohanan o ang pagiging makatotohanan ay dapat maisabuhay at
mapagsikapang mapairal sa lahat ng pagkakataon. Ito ay napakahirap maisagawa dahil at sa
maraming dahilan, tinatanggap na lamang sa paggabay kung ano ang hindi makatotohanan. Dahil
sa kawalan ng paghahanap ng katotohanan, ang kasinungalingan ang nangingibabaw. Ito ngayon
ang hamon sa bawat tao na maging instrumento tungo sa katotohanan at magsikap na
mapanindigan nang may katuwiran ang piniling pasiya at mga pagpapahalaga.
Kasanayang Pampagkatuto at koda:

Nakabubuo ng mga hakbang upang maisabuhay ang paggalang sa katotohanan (EsP10PI -IVd-
14.4)
Gawain 1: Balik tanaw!

Panuto: Nakasaad sa ibaba ang mga halimbawa ng isyung moral tungkol sa kawalan ng paggalang sa
katotohanan. Sa bakanteng kahon, isulat kung ano ang dapat mong gawin sa mga isyung ito.
57
.
Whistleblowing
Mga Isyu sa
Kawalan ng
Galang sa Plagiarism
Katotohanan
Intellectual Piracy
Gawain 2. Tamang Pagpapasiya!

Panuto: Tukuyin kung ang hakbang na ginawa sa mga sitwasyon ay tama o mali. Lagyan ng tsek
(/) ang pangalawang kolum kung tama ang hakbang na ginawa ng tauhan at lagyan ng tsek (/) ang
pangatlong kolum kung mali ang ginawang hakbang ng tauhan.
Sitwasyon Tama Mali
1. Kinopya ni Almirah ang Research Paper ni
Dennis na nakalagay sa Learning Resource
Center ng paaralan.
2. Hindi bumili ng pirated movie si Angelo na
itinitinda sa bangketa.
3. Ginawang sanggunian ni Martha ang Science
Encyclopedia na nasa silid-aklatan. Inilagay
niya ang nasabing aklat sa talaan ng kaniyang
sanggunian.

58
4. Nagsulat ng talata si Marcelo tungkol sa
pangangalaga sa kalikasan. Lingid sa kaalaman
ng guro, kinopya niya ito sa isang artikulo ng
magazine.
5. Palaging ninanakawan ni Alden ng bolpen
ang kanyang mga kamag-aral lalo na kung wala
siya nito. Kung tinatanong siya, palagi niyang
sinasabing hindi siya ang kumuha nito.
6. Hindi pumayag sa alok ng taong nagtatrabo sa
isang printing press si Mercy na magpagawa ng
diploma sa kanila upang magamit niya ito sa
paghahanap ng trabaho.
7. Sinabi ng guro sa Science sa kaniyang klase
na puwede nilang gamitin ang STARBOOKS na
nasa silid-aklatan, subalit dapat isali ito sa
kanilang talaan ng sanggunian.
8. Si Ana ay isang whistleblower. Inihayag niya
ang mga katiwaliang nangyayari sa kanilang
ahensiya.
9. Si Erning ay may sintomas ng COVID 19.
Hindi niya ito inilihim sa kaniyang kapamilya.
Nagsuot siya ng face mask at face shield at agad
na nagpakonsulta sa doktor upang hindi mahawa
ang kaniyang mahal sa buhay.
Gawain 3: Mag-isip at magpaliwanag!

Panuto: Kung ikaw ay isang abogado, ano-ano ang mga hakbang na iyong gagawin upang
mapanindigan ang katotohanan sa mga sumusunod na isyu. Isulat ang sagot sa patlang.
1. Plagiarism – _______________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2. Intellectual Piracy - _________________________________________________

_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
3. Whistleblowing - ____________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

59
4. Korapsyon - _______________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
5. Fair Use - _________________________________________________________

_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Gawain 4: Paninindigan Ko!

Panuto: Bumuo ng mga hakbang sa paninindigan at paggalang sa katotohanan sa pamamagitan ng
pagsagot sa mga sumusunod na sitwasyon.
Mga Sitwasyon Ang gagawin ko Paliwanag
1. Gahol na ako sa oras upang magkalap ng mga
impormasyon tungkol sa aking action research.
Nakatakda itong ipasa ikatlong araw mula
ngayon. Sa isang site ng internet ay may nakita
akong kahawig ng aking research. Makatutulong
ba ito para sa akin?
2. May paborito kang movie title na kasama ang
hinahangaan mong artista. Matagal mo na itong
nais panoorin. May isang nag-alok sa iyo sa
murang halaga at may libre pa itong kasamang
dalawa pang panoorin sa P200 na halaga nito.
Kasama ka sa adbokasiya ng kampanya sa Anti-
Piracy sa inyong paaralan. Mahikayat ka kayang
bumili nito?
3. May isa kang kaopisina na madalas dumaraing
tungkol sa ugali at sistema ng pamumuno ng
iyong boss. Nagdedetalye na rin siya ng mga
anomalyang ginagawa nito at nagbabanta na rin
ng kaniyang plano na gumawa ng isang
anonymous letter bilang ganti sa kalupitan nito sa
kaniya. Pipigilan mo ba siya sa kaniyang balak na
magreklamo?
Mga Tanong:
1. Ano ang katotohanan para sa iyo?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

60
2. Bakit dapat panindigan ang katotohanan?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
3. Ano-ano ang mga isyung may kinalaman sa katotohanan? Isa-isahin ang mga ito
at ipaliwanag ang mga hakbang kung paano mo isusulong ang pagiging
mapanagutan at tapat na nilalang sa bawat isyu.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Pamantayan Puntos
Tama at kompleto ang nabanggit na 3
konsepto o kasagutan.
Pangwakas:
Ang pagmamahal sa katotohanan o ang pagiging makatotohanan ay dapat maisabuhay at

mapagsikapang mapairal sa lahat ng pagkakataon. Dapat na ang bawat tao ay maging instrumento
tungo sa katotohanan at magsikap na mapanindigan nang may katuwiran ang piniling pasiya at
mga pagpapahalaga.
Repleksyon:
Kumpletuhin ang pangungusap:
Ang natutuhan ko sa araling ito ay

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

61
Sanggunian:
Edukasyon sa Pagpapakatao 10, Modyul para sa Mag-aaral, Kagawaran ng Edukasyon, pp.: 302-
330
Susi ng Pagwawasto:
Gawain 1: Balik-tanaw!
1. Whistleblowing – (Possible answer) Dapat ihayag ang katotohanan.
2. Plagiarism – (Possible answer) Dapat ay ilagay sa talaan ng sanggunian
ang anumang ginamit na reference.
3. Intellectual Piracy- (Possible answer) Pagkilala at paggalang sa
karapatang-ari at ang Prinsipyo ng Fair Use.
Gawain 2: Tamang Pagpapasiya!
1. Mali
2. Tama
3. Tama
4. Mali
5. Mali
6. Tama
7. Tama
8. Tama
9. Tama
Gawain 3: Mag-isip at magpaliwanag!
Gawain 4: Paninindigan Ko!
Inihanda ni:
EDDIE C. VILLENA
May-akda

62

EsP 10 LAS Q4

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

EsP 10 LAS Q4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

10

Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)

Layout Artist: CHESTER CORTEZ

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

K to 12 CG Code Kompetensi Pahina

EsP10PB-IIIg-12.1 12.1 Natutukoy ang mga isyu tungkol

b. Lahat tayo ay mamayan ng iisang

c. Binubuhay tayo ng kalikasan

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Panimula (Susing Konsepto)

Ikaw ay mahalagang bahagi ng lipunan at may tungkulin na maging instrumento ng

Bilang mag-aaral sa Baitang 10, handa ka na bang maging kabilang sa mga

Kasanayang Pampagkatuto at Koda:

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Gawain 2: Matching Type

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

___ 1. Ito ay isyu ng paggawa na kung saan

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

1. Ano-ano ang nailahad na mga maling kasanayan sa paggawa?

3. Paano nakasasagabal ang mga kasanayang ito sa tunay na kahulugan ng hanapbuhay? Sa

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

4. Bilang manggagawa sa hinaharap, ano-anong katangian ang inaasahan sa iyo na dapat

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

2. Sang-ayon ka ba sa iyong sagot mula sa mga pahayag? Bakit? Bakit hindi?

Rubrik Para sa Pagbibigay ng Marka sa mga Tanong

5 points – Kung wasto at napunan ang katanungan ng mga mahahalagang impormasyon na

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Susi sa Pagwawasto (para sa guro)

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Gawain 5: Speech Balloon

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Panimula (Susing Konsepto)

Kasanayang Pampagkatuto at Koda:

Gawain 1: Talas ng Memorya

Gawain 2: Aral at Suri 100

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Gawain 3: Aral at Suri 101

Mga Isyu Ang aking magagawa upang masolusyunan ito.

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Isulat sa loob ng kahon ang iyong tula o PPMB:

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Panimula (Susing Konsepto)

Kasanayang Pampagkatuto at Koda:

_______1. Komersiyalismo at urbanisasyon.

Sa pamamahal at pangangalaga sa kalikasan, nararapat nating tandaan na malaya

Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 10

Susi sa Pagwawasto (para sa guro)

. C. Maaaring magkakaiba-iba ang sagot (answers may vary).

13 (TG), EASE Module Fourth Year · Triangle Trigonometry, Mo, Module 2 (L

Kevin Aldrinzx I. Soriano

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

Panimula (Susing Konsepto)

Kasanayang Pampagkatuto at Koda:

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times

“Ang taong matulungin sa kapwa’y

Sagutin ang tanong (5 pts):

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times