İLERİ - 6-4 Moment Cerceve ÖRNEK

24.04.
2020
CIVL 4353
ADVANCED STEEL STRUCTURES
HAFTA 8
Dr. Bora AKŞAR
Mail : bora.aksar@isikun.edu.tr
IŞIK ÜNİVERSİTESİ
Engineering Faculty
BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI
1
24.04.2020

Kriterler:
AISC 341-05: Seismic Provisions for Structural Steel Buildings
AISC 358-05: Prequalified Connections for Special and
Intermiediate Steel Moment Frames for Seismic
Applications
TDBY (2018) : Türk Bina Deprem Yönetmeliği
Malzeme ve Yükler:
Tüm birleşimler moment (rijit) birleşimidir.

Tüm kiriş ve kolonlar için ST II (S345)
Ölü Yük (PG) = 4.00 kN/m2
Hareketli Yük (PL) = 2.50 kN/m2
2
24.04.2020

Tasarım Adımları:
Dayanım Şartları : 1.2G + Q + E ve 0.9G + E yük kombinasyonları

altında daynım kontrol edilecek
Göreli Kat Ötelemesi (Rijitlik) Sınırlaması: E yüklemesi altında
Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Şartı (GKZK) (İstenen Göçme Modu)
Not: Bir moment çerçevesinin tasarımını göreli kat ötelemesi

(rijitlik) sınırlaması belirler. Tasarıma, dayanım ve GKZK
şartlarını kontrol etmeden önce göreli kat ötelemesi (rijitlik)
şartını sağlayarak başlamak zamandan tasarruf sağlayacaktır.

Ön Tasarım ve Analiz
Tablo 1. Ön Kesitler
KAT SEVİYESİ İç Kolon Dış Kolon Kiriş
6 HEA450 HEA400 IPE600
5 HEB500 HEA450 IPE600
4 HEB500 HEA450 IPE600
3 HEB550 HEB500 IPE600
2 HEB550 HEB500 IPE600
1 HEM550 HEB550 IPE600
Bodrum HEM550 HEB550 IPE600
3
24.04.2020
T=0.3387s
Şekil 2. Modal Analiz
4
24.04.2020

Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması
DD3 Deprem Yer Hareketi İçin Sae(T) (Elastik Tasarım Spektral İvmesi) Değerinin Belirlenmesi

T=0.3387s için;
TA ≤ T ≤ TB
Sae(T) = Sds = 0.357
5
24.04.2020


T=0.3387s için;
TA ≤ T ≤ TB
Sae(T) = Sds = 0.857
6
24.04.2020
Şekil 3. Deprem Ekisinde Kat Ötelenmeleri

Göreli Kat Ötelemeleri Sınırlamaları (TDBY, 2016):
Tablo 2.
KAT hi Ui Di
SEVİYESİ (mm) (mm)
R I
(mm)
λ
k di d i,maks Sonuç
6 3650 192.53 16.26 130.08 70.02 SAĞLAMADI

5 3650 176.27 24.24 193.92 70.02 SAĞLAMADI
4 3650 152.03 32.45 259.6 70.02 SAĞLAMADI
8 1 0.417 0.5
3 3650 119.58 35.59 284.72 70.02 SAĞLAMADI
2 3650 83.99 38.87 310.96 70.02 SAĞLAMADI
1 4850 45.12 45.12 360.96 93.05 SAĞLAMADI
Hiçbir katta göreli kat ötelemesini sınır koşulu sağlamadığından deneme yanılma yoluyla
elemanlar birkaç kez değiştirilmiştir ve final kesitler sonraki slaytta verilmiştir.
7
24.04.2020

Göreli Kat Ötelemesi Sınır Koşullarını Sağlayan Kesitler
Tablo 3
KAT SEVİYESİ İç Kolon Dış Kolon Kiriş
6 HE900B HE900B HE700A
3 HE1000M HE1000M HE800B
2 HE1000M HE1000M HE800M
1 HE1000M HE1000M HE800M
Bodrum HE1000M HE1000M HE800M

8
24.04.2020


Tablo 4
KAT hi Ui Di λ
SEVİYESİ (mm) (mm)
R I
(mm) k d i d i,maks Sonuç
6 3650 44.09 4.88 39.04 70.10 SAĞLADI

5 3650 39.21 7.32 58.56 70.10 SAĞLADI
4 3650 31.89 7.88 63.04 70.10 SAĞLADI
8 1 0.417 0.5
3 3650 24.01 7.26 58.08 70.10 SAĞLADI
2 3650 16.75 7.423 59.38 70.10 SAĞLADI
1 4850 9.327 9.327 74.62 93.14 SAĞLADI
9
24.04.2020

Dayanıma Göre Tasarım (TBDY, 2018)
Sonraki slaytlarda SAP2000’le doğrusal analizden elden edilen eksenel kuvvet ve

moment grafikleri verilmiştir.

Pnt (kN) (Kolonlar)
10
24.04.2020

Mnt (kNm) (Kirişler)

Mnt (kNm) (Kolonlar)
11
24.04.2020

Plt (kN) (Kolonlar)

Mlt (kNm) (Kirişler)
12
24.04.2020

Mlt (kNm) (Kolonlar)

Kuvvetli Eksen Moment (3-3) (kNm) (Kirişler)
13
24.04.2020

Kuvvetli Eksen Kesme Kuvveti (2-2) (kN) (Kolonlar)

Dayanıma Göre Tasarım – Kirişler (TBDY, 2018)
Kirişlerde yanal burulma burkulmasını önlemek için yanal destek gereklidir. Yanal destek,
moment çerçevesine dik kirişler tarafından veya başka türlü sağlanmalıdır (Lb<Lp).
Fy= 355Mpa
Değerleri bir sonraki slaytta tabloda verilmiştir. Dayanımın bu kadar fazla olmasının
sebebi göreli kat ötelemesi sınırlaması nedeniyle kiriş boyutlarının büyük seçilmiş
olmasındandır.
14
24.04.2020

1 Kat için B2 Katsaysı Hesabı
∆𝐻 = 𝛿𝑒1 − 𝛿𝑒0 → ∆𝐻 = 9.327𝑚𝑚 (𝑇𝑎𝑏𝑙𝑜 4)

𝐻 = 1803𝑘𝑁 (Toplam Kat Kesme Kuvveti)
𝑃𝐾𝐴𝑇 = 1.20𝐺 + 1.60𝑄 × 36.60𝑚 × (30𝑚/2) × 6
𝑃𝐾𝐴𝑇 = 1.20 × 4 𝑘𝑁ൗ𝑚2 + 1.60𝑄 × 2.5 𝑘𝑁ൗ𝑚2 × 36.60𝑚 × (30𝑚/2) × 6 =28988kN

1. Kat kolonlarındaki eksenel
→ 𝑅𝑀 = 0.85 Yüklerin toplamı
1
= = 1.0377 ≥ 1 𝑢𝑦𝑔𝑢𝑛
1.0 (28988𝑘𝑁)
1−
(1803𝑘𝑁)(4.85𝑚)
0.85
0.009327𝑚

Tablo 5
KAT Di Mnt Mlt Mu fbMn
KESİT L (m) H (kN) B1 B2 Z x (mm 3 )
SEVİYESİ (mm) (kNm) (kNm) (kNm) (kNm)
6 HE700A 4.88 3.65 534 1 1.0934 156.6762 138.78 308.41 7.032E+06 2247
5 HE700A 7.32 3.65 969.99 1 1.0759 209.749 345.08 581.01 7.032E+06 2247
4 HE700A 7.88 3.65 1307.97 1 1.0596 211.6911 497.377 738.74 7.032E+06 2247
3 HE800B 7.26 3.65 1553.01 1 1.0457 209.5131 637.25 875.87 1.023E+07 3268
2 HE800M 7.423 3.65 1717.99 1 1.0421 204.5576 789.68 1027.46 1.249E+07 3991
1 HE800M 9.327 4.85 1803 1 1.0377 193.9272 953.96 1183.90 1.249E+07 3991
Bodrum HE800M 0 3.05 521.21 1 1 171.359 438.22 609.58 1.249E+07 3991
∅𝑏 = 0.90
15
24.04.2020

Dayanıma Göre Tasarım – Kolonlar (TBDY, 2018)
Kolon kesitlerinin de ayni kirişlerde olduğu gibi göreli kat ötelemesi sınırlamalarının
uygulanmasından dolayı oldukça büyük dayanım fazlalığına sahip olması
beklenmektedir.
Tipik bir kolonun dayanım kontrolü sonraki slaytlarda gösterilmiştir.

1. Kat dış kolonu kontrol edilecektir.
16
24.04.2020


1. Kat dış kolonu kontrol edilecektir.

L=4.85m; Mnt= 90.62 kNm; Pnt= 1412.64 kN; Mlt= 829.05 kNm; Plt= 706.92 kN
∆𝐻 = 𝛿𝑒1 − 𝛿𝑒0 → ∆𝐻 = 9.327𝑚𝑚 (𝑇𝑎𝑏𝑙𝑜 4)
𝐻 = 1803𝑘𝑁 (Toplam Kat Kesme Kuvveti)
𝑃𝐾𝐴𝑇 = 1.20𝐺 + 1.60𝑄 × 36.60𝑚 × (30𝑚/2) × 6
𝑃𝐾𝐴𝑇 = 1.20 × 4 𝑘𝑁ൗ𝑚2 + 1.60𝑄 × 2.5 𝑘𝑁ൗ𝑚2 × 36.60𝑚 × (30𝑚/2) × 6 =28988kN
1
= = 1.037 ≥ 1 𝑢𝑦𝑔𝑢𝑛
1.0 (28988𝑘𝑁)
1−
(1803𝑘𝑁)(4.85𝑚)
0.85
0.009327𝑚
17
24.04.2020

L=4.85m; Mnt= 90.62 kNm; Pnt= 1412.64 kN; Mlt= 829.05 kNm; Plt= 706.92 kN
Büyütülmüş Gerekli Tasarım Dayanımı
𝑃𝑟 = 𝑃𝑢 = 𝑃𝑛𝑡 + 𝐵2 𝑃𝑙𝑡 𝑀𝑟 = 𝑀𝑢 = 𝐵1 𝑀𝑛𝑡 + 𝐵2 𝑀𝑙𝑡
𝑃𝑟 = 𝑃𝑢 = 1412.64𝑘𝑁 + 1.037 × 706.92𝑘𝑁 = 2145.70𝑘𝑁
𝑀𝑟 = 𝑀𝑢 = 1 × 94.62𝑘𝑁𝑚 + 1.037 × 829.05𝑘𝑁𝑚 = 954.34𝑘𝑁𝑚
TABLE: Frame Section Properties 01 - General

SectionName Material Shape I33 I22 Z33 Z22 R33 R22
Text Text Text mm4 mm4 mm3 mm3 mm mm
HE1000M S355 I/Wide Flange 7223000064 184600000 16570000 1940000 403.336 64.48

7723𝐸 + 06 7723𝐸 + 06
+
𝐺𝑏 = 3650 4850 = 7.67
4426𝐸 + 06
9150
7723𝐸 + 06 7723𝐸 + 06
+
𝐺𝑐 = 3050 4850 = 8.526
4426𝐸 + 06
9150
18
24.04.2020

Gb=7.67; Gc=8.52
Kx=2.732
Ky=1.0 (moment çerçevesine dik doğrultuda
çaprazlı çerçeve)
(KL/r)x= 2.732 x 4850 /403.34 = 32.85

(KL/r)y= 1.0 x 4850 / 67.907 = 71.42
(KL/r)x < (KL/r)y
Kolon y ekseni etrafında burkulacaktır.
19
24.04.2020


(KL/r)x= 2.732 x 4850 /403.34 = 32.85
(KL/r)y= 1.0 x 4850 / 67.907 = 71.42
𝜋2 𝐸 𝜋2 200000
𝐹𝑒 = 𝐾𝐿 2
= = 386.98N/mm2
71.422
𝑟
𝐾𝐿 𝐸 200000
≤ 4.71 = 4.71 = 111.79N/mm2
𝑟 𝐹𝑦 355
𝐹𝑒 = 386.98N/mm2 ≥ 0.44 355 = 156.2𝑀𝑝𝑎

𝐹𝑦 355
𝐹𝑐𝑟 = 0.658 𝐹𝑒 𝐹𝑦 = 0.658386 × 355 = 241.57N/mm2
𝑃𝑛 =𝐹𝑐𝑟 × 𝐴𝑔 = 241.57N/mm2 × 44400mm2 = 10725kN

𝑀𝑛 =𝐹𝑦 × 𝑍𝑥 = 355N/mm2 × 1.657mm3 × 107 = 5882kNm
𝑃𝑐 = 𝑃𝑛 × ∅𝑏 = 10725kN × 0.90 = 9653𝑘𝑁
𝑀𝑐 = 𝑀𝑛 × ∅𝑏 = 5882kN × 0.90 = 5294𝑘𝑁𝑚
20
24.04.2020

𝑃𝑐 = 𝑃𝑛 × ∅𝑏 = 10725kN × 0.90 = 9653𝑘𝑁
𝑀𝑐 = 𝑀𝑛 × ∅𝑏 = 5882kN × 0.90 = 5294𝑘𝑁𝑚
𝑃𝑟 = 𝑃𝑢 = 1412.64𝑘𝑁 + 1.037 × 706.92𝑘𝑁 = 2146𝑘𝑁
𝑀𝑟 = 𝑀𝑢 = 1 × 94.62𝑘𝑁𝑚 + 1.037 × 829.05𝑘𝑁𝑚 = 955𝑘𝑁𝑚
𝑃𝑟 𝑃𝑟 8 𝑀𝑟
=≥ 0.2 + ≤1
𝑃𝑐 𝑃𝑐 9 𝑀𝑐
𝑃𝑟 2146 2146 8 955

= ≥ 0.222 + = 0.38 ≤ 1 𝑂𝐾𝐸𝑌
𝑃𝑐 9653 9653 9 5294

Güçlü Kolon Zayıf Kiriş Kontrolü
21
24.04.2020

Güçlü Kolon Zayıf Kiriş Kontrolü
“a” noktasında GKZK kontrolü:
“a” noktasında birleşen iki kiriş ve kolon vardır:
Kirişler HE800M Zx = 1249E+4 mm3
Kolonlar HE1000M Zx = 1657E+4 mm3 , Ag = 44400mm2
Üst kolon ---- 𝑃𝑟 = 𝑃𝑢 = 𝑃𝑛𝑡 + 𝐵2 𝑃𝑙𝑡 = 2151 + 1.042 x 9.032 =2161kN
Alt kolon ---- 𝑃𝑟 = 𝑃𝑢 = 𝑃𝑛𝑡 + 𝐵2 𝑃𝑙𝑡 = 2580 + 1.037 x 8.383 =2589kN
2161000 2589000
= 16570000 × (355 − ) + 16570000 × (355 − )
44400 44400
= 10152𝑘𝑁𝑚
= 2 × 1.1 × 1.1 × 355 × 12490000 + 1200 × 103
= 10732.5kNm
Oran 1’den küçüktür , yani kolonlar
kirişlerden önce akabilir. Kolon boyutunu
σ 𝑀𝑝𝑐 10152
= =0.95 <1 arttırmamız gerekmektedir. İkinci kat iç
σ 𝑀𝑝𝑏 10732.559
kolonunu HE1000M yerine W14x550 ile
değiştirelim:
22
24.04.2020
𝑑𝑐 1.008
𝑀𝑣 = 𝑉𝑝 𝑥 + = 1077 0.6105 + = 1200𝑘𝑁m
2 2
2𝑀𝑝𝑟 1.2𝑞𝐷 + 0.5𝑞𝐿 × 𝐿ℎ

𝑉𝑝 = +
𝐿ℎ 2
2×3547 15.125×6.921
𝑉𝑝 = + = 1077kN
6.921 2
Lh = L-2X-dc = 9.15-2(0.75)(0.814)-1.008 =6.921m
X=0.75 x Kiris yüksekliği
Mpr = 0.80Mp = 0.80(355) 12490000 =3547kNm
2161000 2589000
= 19300000 × (355 − ) + 19300000 × (355 − )
104515 104515
= 12826𝑘𝑁𝑚
σ 𝑀𝑝𝑐 12826
σ 𝑀𝑝𝑏
= 10732.559 =1.19 >1 uygundur
23

İLERİ - 6-4 Moment Cerceve ÖRNEK

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

İLERİ - 6-4 Moment Cerceve ÖRNEK

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

24.04.

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

Tüm birleşimler moment (rijit) birleşimidir.

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

Dayanım Şartları : 1.2G + Q + E ve 0.9G + E yük kombinasyonları

Göreli Kat Ötelemesi (Rijitlik) Sınırlaması: E yüklemesi altında

Güçlü Kolon-Zayıf Kiriş Şartı (GKZK) (İstenen Göçme Modu)

Not: Bir moment çerçevesinin tasarımını göreli kat ötelemesi

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

6 HEA450 HEA400 IPE600

5 HEB500 HEA450 IPE600

4 HEB500 HEA450 IPE600

3 HEB550 HEB500 IPE600

2 HEB550 HEB500 IPE600

1 HEM550 HEB550 IPE600

Bodrum HEM550 HEB550 IPE600

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

Şekil 2. Modal Analiz

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

Sae(T) = Sds = 0.857

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

Şekil 3. Deprem Ekisinde Kat Ötelenmeleri

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

6 3650 192.53 16.26 130.08 70.02 SAĞLAMADI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

6 HE900B HE900B HE700A

5 HE900B HE900B HE700A

4 HE900B HE900B HE700A

3 HE1000M HE1000M HE800B

2 HE1000M HE1000M HE800M

1 HE1000M HE1000M HE800M

Bodrum HE1000M HE1000M HE800M

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

6 3650 44.09 4.88 39.04 70.10 SAĞLADI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

Sonraki slaytlarda SAP2000’le doğrusal analizden elden edilen eksenel kuvvet ve

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

1 Kat için B2 Katsaysı Hesabı

∆𝐻 = 𝛿𝑒1 − 𝛿𝑒0 → ∆𝐻 = 9.327𝑚𝑚 (𝑇𝑎𝑏𝑙𝑜 4)

𝑃𝐾𝐴𝑇 = 1.20𝐺 + 1.60𝑄 × 36.60𝑚 × (30𝑚/2) × 6

𝑃𝐾𝐴𝑇 = 1.20 × 4 𝑘𝑁ൗ𝑚2 + 1.60𝑄 × 2.5 𝑘𝑁ൗ𝑚2 × 36.60𝑚 × (30𝑚/2) × 6 =28988kN

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

Tipik bir kolonun dayanım kontrolü sonraki slaytlarda gösterilmiştir.

BİR MOMENT ÇERÇEVENİN SİSMİK TASARIMI

1. Kat dış kolonu kontrol edilecektir.