Korozja i jej rodzaje: [3]

Korozja to stopniowe niszczenie tworzyw metalowych i niemetalowych pod wpływem

chemicznego i elektrochemicznego oddziaływania środowiska w wyniku którego zmieniają się stan i
właściwości niszczonego elementu.

Ze względu na środowisko w którym zachodzi rozróżniamy korozję w cieczach, zwykle w

roztworach wodnych, mającą przeważnie charakter elektrochemiczny, i korozję gazową występującą
szczególnie przy temperaturach wysokich. Przykładem pierwszej jest rozpuszczanie metali w
kwasach, drugiej natomiast tworzenie się zgorzeliny na powierzchni metalu.

Rodzaje korozji:
 Chemiczna (gazowa)
Zachodzi w podwyższonych temperaturach na skutek działania na powierzchnię tlenu lub
związków siarki. Może przebiegać też w temperaturze pokojowej lub obniżonej gdy
otaczająca atmosfera nie zawiera wilgoci lub w ośrodkach ciekłych nie przewodzących
elektryczności. W wyniku zachodzących reakcji chemicznej na powierzchni powstają związki
– tlenki lub siarczki. Szybkość tych reakcji rośnie wykładniczo z temp. (w temperaturze
pokojowej zachodzi bardzo wolno). Zwarta i dobrze przylegająca do podłoża warstwa
związku hamuje dalszy postęp korozji gazowej. Warstwy popękane i odpryskujące nie
chronią podłoża przed korozją.
 Elektrochemiczna
Jej najważniejszą cechą jest przepływ prądu elektrycznego wewnątrz materiału, między
cząstkami różnych faz stopu lub tej samej fazy o różnym składzie chemicznym, przy jednym
przepływie jonów metalu w elektrolicie, który musi pokrywać powierzchnię. Powstają w ten
sposób mikroogniwa korozyjne. Korozja ta nie zachodzi w materiałach jednorodnych
chemicznie. Konieczny do korozji elektrolit powstaje najczęściej przez połączenie wilgoci
i zanieczyszczeń atmosfery.
 Stężeniowa
Spowodowana różnicą w stężeniu elektrolitu stykającego się z różnymi strefami metalowego
elementu. Wówczas metal pozostający w kontakcie z bardziej stężonym elektrolitem staje się
katodą, a z bardziej rozcieńczonym – anodą (będzie korodował). Innym przykładem jest
korozja wywołana różnicą stężenia tlenu w elektrolicie. Z tego powodu w kontakcie
z elektrolitem zubożonym w tlen metal zachowuje się jak anoda i koroduje
  Korozja równomierna- Często spotykana zwłaszcza w środowiskach kwaśnych.
Powoduje ona dość regularne zmniejszenie grubości metalu i
może być łatwo kontrolowana. Powierzchnia jest dość gładka, o
wyglądzie metalicznym, jeżeli czynnikiem agresywnym są
roztwory kwasów utleniających lub innej mieszaniny jak np.
azotowego lub woda królewska. W kwasach nieutleniających się powstaje na powierzchni
ciemna warstwa osadu, która znika łatwo pod działaniem kwasu azotowego. Ilościowo
określa się postęp tej korozji jako ubytek masy metalu na jednostkę powierzchni w ciągu
jednostki czasu.
 Korozja wywołana prądami błądzącymi- Głównie w miastach, gdzie wiele urządzeń
elektrycznych jest uziemionych (przepływ prądu przez glebę).
 Korozja ziemna (glebowa)- Spowodowana oddziaływaniem gleby na metal
umieszczony w ziemi. Duży wpływ mają wilgotność gleby i jej skład (mało agresywne –
gleby suche, piaskowe, wapienne, bardzo agresywne – ciężkie, zasolone, wilgotne).
 Korozja mikrobiologiczna- Wywołana mikroorganizmami.
 Korozja naprężeniowa- Występuje w roztworach stosunkowo mało agresywnych,
głównie chlorków, przy równoczesnym działaniu naprężeń rozciągających. Jest to wynik
współdziałania stycznego naprężenia w metalu przy równoczesnej obecności medium
korozyjnego. Naprężenie styczne musi mieć wartość większą od krytycznej. Mogą to być
naprężenia wywołane siłami zewnętrznymi, jak i naprężenia własne wywołane np. zginaniem
na ziarno, spawaniem. Jej cechy charakterystyczne to silne rozgałęzienia – w kierunku
prostopadłym do naprężenia (rys. 1.4). Korozja naprężeniowa przejawia się powstaniem
pęknięć, które w stalach nierdzewnych przebiegają zwykle przez ziarna.

Rysunek 1.4 Pęknięcia powstałe w trakcie korozji naprężeniowej.

 Korozja zmęczeniowa- powstaje w wyniku współdziałania zmiennego środowiska

korozyjnego. Nie tworzy rozgałęzień, częściej jest śródkrystaliczna niż międzykrystaliczna.
 Korozja w spalinach- Najsilniej atakuje stal w przypadku częstych cykli włączania i
wyłączania silnika (kondensowanie pary wodnej i wytwarzanie elektrolitów).
  Korozja erozyjna- Połączenie korozji chemicznej z mechanicznym tarciem i
ścieraniem.
 Korozja międzykrystaliczna- Ma miejsce wówczas gdy roztwór atakuje granice ziarn
bez naruszania ich wnętrza. Jest to inaczej selektywne rozpuszczanie granic ziaren lub
przyległych obszarów na skutek procesu korozyjnego. Siłą napędową tego procesu jest
różnica potencjału między granicą ziarna zubożoną w Cr w przypadku węglików chromu –
anoda, a wtrąceniem, fazą międzymetaliczną lub zanieczyszczeniami tworzącymi się na
granicy ziarna. Zależy ona od składu chemicznego i obróbki cieplnej. Korozja ta postępuje od
powierzchni w głąb metalu granicami ziarn (rys. 1.5), co osłabia ich spójność. Wytrzymałość
i ciągliwość gwałtownie maleje. Próbka materiału dotkniętego tą korozją nie wydaje dźwięku
metalicznego a przy zginaniu pęka. W szczególnie drastycznych przypadkach może rozsypać
się w proszek. Korozja ta jest bardzo niebezpieczna. Dokładne ilościowe określenie stopnia
zaawansowania tej korozji jest bardzo trudne. Badania mikroskopowe i pomiar przyrostu
oporu elektrycznego stanowią możliwość oceny.

Rysunek 1.5 Postępowanie korozji międzykrystalicznej w głąb materiału granicami ziarn.

 Korozja wżerowa- Silnie zlokalizowana korozja polegająca na tworzeniu się

wyraźnych wżerów (rys. 1.6), o różnych kształtach. Przyczyny: - lokalna niejednorodność
materiału, - lokalna utrata pasywności (zmniejszenie skłonności do korozji w określonych
warunkach), - mechaniczne lub chemiczne lokalne uszkodzenia powłoki ochronnej. Metal jest
atakowany tylko w pewnych miejscach , wskutek czego powstają tam zagłębienia tzw. Wżery
często głębokie, co może łatwo doprowadzić do przebicia blachy na wylot. Ocena ilościowa
tego rodzaju korozji jest trudna, ponieważ przy bardzo nieznacznym ubytku masy
uszkodzenia mogą być poważne. Można określić średnią liczbę wżerów na jednostkę
powierzchni atakowanej i ich największej głębokości.
Równoważnik na korozję wżerową= %Cr+ 3,3[%Mo+0,5(%W)]+16(%Ni)

Rysunek 1.6 Wyżery (jamy) powstałe w skutek korozji.

  Korozja kontaktowa- Występuje w miejscach gdzie stal nierdzewna styka się z
innymi metalami np. stopem miedzi, dzięki czemu powstać może ogniwo elektrochemiczne.
Lokalne ubytki metalu w środowisku które normalnie nie byłoby niebezpieczne, mogą
wówczas być znaczne. Najbardziej niebezpieczna jest korozja międzykrystaliczna gdyż
zachodzi nierównomiernie i na dużych głębokościach. Najbardziej na korozje
elektrochemiczną są materiały jednofazowe, dlatego też stale nierdzewne są przeważnie
stalami ferrytycznymi lub austenitycznymi. W materiale dwufazowym istnieją warunki do
powstawania tzw. Ogniw lokalnych przyśpieszających korozję.
 korozja szczelinowa,
 korozja na granicy faz woda – powietrze,
 korozja nitkowa.