HƯỚNG DẪN SEMINAR

DƯỢC XÃ HỘI HỌC

BÀI 1: Mối quan hệ giữa nhân viên y tế với người bệnh
***
Mục tiêu
Sau khi kết thúc buổi seminar, sinh viên có khả năng:
1. Phân tích các phản ứng tâm lý thường thấy của bệnh nhân khi phát hiện và
trong quá trình điều trị bệnh.
2. Phân tích được tâm lý đằng sau thái độ, hành vi trong mối quan hệ giữa cán
bộ y tế với bệnh nhân và các yếu tố ảnh hưởng đến suy nghĩ và tình cảm
của họ.
3. Vận dụng xây dựng tình huống tương tác để giải quyết các vấn đề trong mối
quan hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân, dược sĩ với bệnh nhân.
Hướng dẫn seminar:
- Sinh viên làm việc theo nhóm
- Mỗi nhóm sinh viên tiến hành phân tích các diễn biến tâm lý có thể xảy ra theo
tình huống.
- Nội dung thực hiện sẽ được giảng viên phân công vào đầu buổi seminar.
- Các sinh viên được chỉ định sẽ báo cáo kết quả
- Các thành viên khác trong lớp nhận xét, đóng góp ý kiến về tình huống
- Giảng viên nhận xét tình huống
Cách tính điểm
- Chất lượng bài nộp: 70% điểm
- Đóng góp ý kiến cho các nhóm khác: 30% điểm

I. PHÂN TÍCH TÍNH HUỐNG TÂM LÝ BỆNH NHÂN

Yêu cầu:
1. Mỗi nhóm được phân một tình huống để phân tích. Nhóm có thể tự đề xuất
tình huống

1
 2. Phân tích tình huống theo các nội dung sau:
- Đặc điểm của bệnh nhân và cán bộ y tế
- Liệt kê các phản ứng tâm lý của bệnh nhân có thể xảy ra khi tiếp nhận thông
tin (tích cực, tiêu cực, bất thường…?)
- Phân tích mức độ ảnh hưởng của các đặc điểm bệnh nhân tới diễn biến tâm lý
(tuổi tác, điều kiện kinh tế, thời gian mắc bệnh, tính cách…)
- Xây dựng các kịch bản có thể xảy ra trong quá trình tương tác bác sĩ/dược sĩ/
điều dưỡng - bệnh nhân:
o Bệnh nhân hợp tác
o Bệnh nhân nghi ngờ
o Bệnh nhân nóng nảy, bực tức
o Bệnh nhân nội tâm không chia sẻ
o …
Và đưa ra phương án cho từng tình huống đó.

II. PHÂN TÍCH CÁC TÌNH HUỐNG TRONG MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁN BỘ Y TẾ
1. Phân tích các đặc thù của công việc có tác động tới tâm lý của cán bộ y tế?
• Công việc quá tải
• Giao tiếp với bệnh nhân
• Nguy cơ với sức khỏe
• …
2. Đưa ra các giải pháp giúp ổn định tâm lý, nâng cao sức khỏe tinh thần cho cán
bộ y tế.
3. Phân tích tình huống theo các nội dung sau:
- Đặc điểm của mối quan hệ giữa các cán bộ y tế
- Liệt kê các phản ứng tâm lý của cán bộ y tế có thể xảy ra khi tiếp nhận thông
tin (tích cực, tiêu cực, bất thường…?)

2
- Phân tích mức độ ảnh hưởng của các đặc điểm cá nhân tới diễn biến tâm lý
(tuổi tác, điều kiện kinh tế, thời gian mắc bệnh, tính cách…)
- Xây dựng các kịch bản có thể xảy ra trong quá trình tương tác bác sĩ/dược sĩ/
điều dưỡng:
o Đồng nghiệp hợp tác
o Đồng nghiệp nghi ngờ
o Đồng nghiệp nóng nảy, bực tức
o …
Và đưa ra phương án cho từng tình huống đó.

3
 CÁC TÌNH HUỐNG PHÂN TÍCH TÂM LÝ

1) Bệnh nhân A, nam giới, 56 tuổi, hiện đang là Giám đốc một công ty thương

mại, được chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn sớm. Phân tích các khả năng diễn
biến tâm lý của bệnh nhân khi tiếp nhận kết quả.
Thảo luận các phương án giao tiếp để giúp bệnh nhân tiếp nhận thông tin một
cách tốt nhất.
2) Nữ sinh B, 16 tuổi, hiện đang là học sinh trung học, nghi ngờ mình đã mang

thai. Cô liền đến nhà thuốc hỏi mua Mifepristone- một loại thuốc phá thai.
Phân tích các khả năng diễn biến tâm lý của bệnh nhân này.
Thảo luận phương án giao tiếp để giúp đỡ bệnh nhân tốt nhất.
3) Bệnh nhân C, nữ giới, 60 tuổi, bệnh nhân suy thận mạn tính đã phải điều trị

chạy thận 4 năm, hiện đang nằm viện do bệnh diễn biến phức tạp. Phân tích
các khả năng diễn biến tâm lý của bệnh nhân.
Thảo luận phương án giao tiếp để giúp đỡ bệnh nhân tốt nhất.
4) Chị D, 30 tuổi, mẹ của cháu nhỏ 2 tuổi hiện đang bị tiêu chảy. Chị đến nhà

thuốc, yêu cầu được mua rất nhiều loại thuốc, trong đó có cả các loại thuốc
không phù hợp với trẻ nhỏ, để cầm tiêu chảy. Dược sĩ cần xử lý như thế nào?
Phân tích các khả năng diễn biến tâm lý của khách hàng?
5) Chị E có các dấu hiệu của cảm cúm như sốt, sổ mũi, đau họng…, tới nhà thuốc

để hỏi mua thuốc kháng sinh liều cao. Dược sĩ khuyên chị không cần sử dụng
kháng sinh do đây là các triệu chứng của cảm cúm do virus. Chị E rất nóng và
tranh cãi gay gắt với nhân viên bán hàng vì chị nhớ lần trước mua thuốc uống
thì thấy khỏi. Thảo luận Phương án để giải quyết tình huống hợp lý nhất.
6) Anh F, phó giám đốc phụ trách Tài chính của một doanh nghiệp lớn. Tới nhà

thuốc hỏi mua thuốc hạ sốt, ho khan. Dược sĩ tư vấn anh đi kiểm tra virus
SARS-CoV-2 nhưng anh không đồng ý do vẫn thấy mình khoẻ mạnh, không
khó thở (lo sợ lây nhiễm chéo trong quá trình khám, sợ mất thời gian, sợ bị
cách ly theo dõi sẽ không làm việc được…)

4
 Phân tích tâm lý anh F
7) Dược sĩ A, 25 tuổi, làm việc tại Bệnh viện X, trong quá trình cấp phát thuốc

cho bệnh nhân O phát hiện ra 2 trong số các thuốc được kê có tương tác với
nhau, có khả năng gây tác dụng phụ cho bệnh nhân. Dược sĩ A nên xử lý như
thế nào trong tình huống này? Phân tích các tình huống có thể xảy ra trong
cuộc trao đổi dược sĩ- bác sĩ này.
8) Dược sĩ lâm sàng B, trong quá trình phân tích bệnh án tại khoa Z, phát hiện

phần lớn các bệnh nhân đều được cho sử dụng thêm các loại thuốc bổ đắt tiền
nhưng không thực sự cần thiết. Dược sĩ B nên xử lý như thế nào trong tình
huống này? Phân tích các tình huống có thể xảy ra trong cuộc trao đổi dược sĩ-
bác sĩ này.