NOT

8
ARALING PANLIPUNAN
Quarter 2 – Module 1:
Kabihasnang Minoan at Mycenaean at
ang mga Klasikal na Kabihasnang
Griyego at Romano

Department of Education ● Republic of the Philippines

1
Araling Panlipunan - Grade 8
Alternative Delivery Mode
Quarter 2 – Module 1: Sinaunang Kabihasnang Greece

Republic Act 8293, section 176 states that: No copyright shall subsist in any
work of the Government of the Philippines. However, prior approval of the government
agency or office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such
work for profit. Such agency or office may, among other things, impose as a condition
the payment of royalty.

Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand names,
trademarks, etc.) included in this book are owned by their respective copyright holders.
Every effort has been exerted to locate and seek permission to use these materials
from their respective copyright owners. The publisher and authors do not represent
nor claim ownership over them.

Published by the Department of Education – Division of Gingoog City

Division Superintendent: Jesnar Dems S. Torres, PhD, CESO VI

Development Team of the Module

Author/s: Ma.Theresa M. Morales
Reviewers: Norebel A. Balagulan, PhD, Landy V. Mandahinog -PSDS

Illustrator: Jay Michael A. Calipusan

Layout Artist: Jay Michael A. Calipusan
Management Team

Chairperson: Jesnar Dems S. Torres, PhD, CESO VI

Schools Division Superintendent

Co-Chairperson: Conniebel C. Nistal, PhD

Assistant Schools Division Superintendent

Pablito B. Altubar
CID Chief

Members Norebel A. Balagulan, PhD, EPS-Araling Panlipunan

Himaya B. Sinatao, LRMS Manager
Jay Michael A. Calipusan, PDO II
Mercy M. Caharian, Librarian II
Printed in the Philippines by
Department of Education – Division of Gingoog City

Office Address: Brgy. 23, National Highway,Gingoog City

Telefax: 088 328 0108/ 088328 0118
E-mail Address: gingoog.city@deped.gov.ph

2
 8
Araling Panlipunan 8
Quarter 2 - Module 1
Kabihasnang Minoan at Mycenaean at
ang mga Klasikal na Kabihasnang
Griyego at Romano

3
Paunang Salita
Ang modyul na ito ay tugon ng Alternative Delivery Mode (ADM) na nagbigay ng
kalidad na edukasyon, pantay-pantay at naaayon sa pangangailangan ng mga mag-aaral para
pagtibayin ang kanilang kaalaman upang makamit ang kasanayang pan-21-siglo.
Para sa mga mag-aaral, ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa “New Normal”
kung saan binibigyang pansin ang inyong pangangailangan sa edukasyon. Layunin din nito
na ihatid ang mga aralin sa eskwelahan sa inyong mga tahanan. Ang modyul na ito ay
naglalaman ng mga kaalaman sa sinaunang kabihasnan sa daigdig at inaasahan na
masasagot ninyo ang mga gawaing iniatas sa inyo.
Para sa ating mga facilitators, ang module na ito ay para pagtibayin ang mga kaalaman
ng ating mga mag-aaral. Inaasahang gagabayan at tutulongan natin sila sa kanilang pag-aaral
upang makamit nila ang kalidad na edukasyon at kasanayang pan-21-siglo.

Alamin

Sa module na ito ay inaasahang mauunawaan ng mga mag-aaral ang pangyayari sa

Kabihasnang Minoan at Mycenaean at ang mga Klasikal na kabihasnang Griyego at romano.
Inaaasahang sa pagtatapos ng kanilang paglalakbay sa panahong ito ay masasagot ng mga
mag-aaral ang katanungang: Paano nakaimpluwesiya ang mga kontribusyon ng mga
Kabihasnang Panahon sa paghubog ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig?

Sa modyul na ito ay inaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang sumusunod:

Nasusuri ang kabihasnang Minoan at Mycenaean (AP8DKT-IIab-2)

Nasusuri ang kabihasnang klasikal ng Greece (AP8DKT-IIab-2)

Naipaliliwanag ang mga mahahalagang pangyayari sa kabihasnang klasikal ng Rome

(mula sa sinaunang Rome hanggang sa tugatog at pagbagsak ng Imperyong Romano)
(AP8DKT-IIc-3)

Pangkalahatang Panuto
Ito ang magiging gabay sa paggamit ng modyul na ito:
1. Basahin at unawain nang mabuti ang bawat bahagi ng modyul at sundin ang mga
direksiyon o panuto habang binabasa ang materyales.
2. Sagutin ang lahat ng mga katanungan.

4
 3. Maglaan ng sapat na oras sa pagsagot ng mga katanungan.
4. Gawing kasiya-siya ang bawat panahon sa paggamit ng modyul.

Mga Icon ng Modyul na ito

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat mong
Alamin
matutuhan sa modyul.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na ang

Subukin
kaalaman mo sa aralin ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang

Balikan matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang aralin
sa naunang leksyon.
Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala sa
maraming paraan tulad ng isang kuwento, awitin,
Tuklasin
tula, pambukas na suliranin, gawain o isang
sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling pagtalakay
Tuklasin sa aralin. Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay at

Suriin malayang pagsasanay upang mapagtibay ang iyong
pang-unawa at mga kasanayan sa paksa.

Naglalaman ito ng mga katanungan upang maproseso

Pagyamanin
kung anong natutuhan mo mula sa aralin.

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo

Isaisip upang maisalin ang bagong kaalaman o kasanayan sa
tunay na sitwasyon o realidad ng buhay.

5
 Subukin

Ngayon, subukang sagutin ang paunang pagsusulit na magtatakda kung ano na

ang iyong alam sa mga aralin. Bigyang-pansin ang mga katanungan na hindi mo
masasagutan nang wasto at alamin ang sagot sa mga aralin sa modyul na ito.
Bilugan ang titik ng inyong napiling sagot.

1. Saan unang umusbong at naninirahan ang mga Minoans?

A. Attica
B. Macedonia
C. Peloponnese
D. Isla ng Crete

2. Anong kabisera ng lungsod ng mga minoans?

A. Sparta
B. Athens
C. Corinth
D. Knossos

3. Ano ang pinakamalaking lungsod ng Mycenaens?

A. Sparta
B. Athens
C. Mycenae
D. Knossos

4. Tama o Mali: Nang sinakop ng mga Mycenaeans ang mga Minoans, sinunod nila
ang karamihan sa kulturang Minoan.
A. Tama
B. Mali

5. Ayon sa mga sinaunang Griyego naninirahan ang mga diyos at diyosa sa…..
A. Sparta
B. Athens
C. Turkey
D. Mount Olympus

6. Ang Greece ay isang peninsula na nangangahulugang;

A. Lupaing napapalibutan ng tubig
B. Bundok na may dumadaloy na ilog
C. Isang napaka bulubunduking rehiyon
D. Isang lugar na may pangunahing ilog na dumadaloy dito

7. Ano ang pangunahing pokus ng kultura ng lungsod ng Sparta?

A. Musika at Panitikan
B. Digmaan at Labanan
C. Pagpipinta at iskultura
D. Pagkain at pagdiriwang

8. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang naglalarawan ng kahalagahan ng

Sinaunang Greece?
A. Ito ay isang malakas na sibilisasyon ngunit kaunti lamang ang impluwensya nito
B. Malaki ang epekto ng kulturang Griyego sa kulturang Asyano gaya na lamang ng
sa China at Japan

6
 C. Karamihan sa kulturang kanluranin ngayon ay namana mula sa kultura ng mga
sinaunang Greece
D. Ang mga Sinaunang Griyego ay walang naibahaging epekto sa ibang panig ng
mundo maliban nalang sa Olympic Games

9. Ano ang pangunahing pokus ng kultura ng lungsod ng Athens?

A. Sining at Edukasyon
B. Digmaan at pakikilaban
C. Athletics at kumpetisyon
D. Kapangyarihan at Pananakop

10. Ano ang pinakamataas na posisyon sa Republikang Romano?

A. Consul
B. Senador
C. Emperor
D. Presidente

7
 Kabihasnang Minoan, Mycenean
at ang mga Klasikal na
Leksyon Kabihasnang Griyego
1
Alamin

Pag-usbong at Pag-unlad ng mga Klasikal na Lipunan sa Europe. Ang unang kilalang

sibilisasyon sa Europa ay ang mga Minoans. Ang sibilisasyong Minoan ay isang sibilisasyong
Bronze Age na sumibol sa isla ng Crete at umusbong humigit-kumulang na ika-27 siglo BC
hanggang ika-15 siglo BC.

Sa bahaging ito ng modyul ay pag-aaralan ang mahahalagang pangyayari tungkol sa

pag-usbong, pag-unlad, at pagbagsak ng mga Kabihasnang Greece at Rome. Masasagot din
ang katanungang:paano nakaimpluwensiya ang Panahong Klasikal sa Europe sa pag-
unlad ng pandaigdigang kamalayan?

8
 Tuklasin

Umusbong ang mga sinaunang kabihasnan ng China, India, Mesopotamia, at Egypt

sa mga lambak-ilog. Ganito rin kaya ang mga kabihasnang nabuo sa Europe partikular sa
Greece at Rome? Alamin sa araling ito ang kasagutan.

Gawain 1. Anong pangkat ang nais ko?

Panuto: Suriin ang bawat baitang at sagutin ang mga tanong tungkol dito.

Maharlika

Mangangalakal

Magsasaka

Alipin

Pamprosesong Tanong 1

1. Ano ang masasabi mo tungkol sa iba’t ibang estado ng pamumuhay? Ipaliwanag.

2. May pagkakatulad ba ang pamumuhay sa kasalukuyang panahon? Patunayan

Rubrik sa Pamprosesong Tanong # 1

Krayterya 1 2 3 4
Napakababaw na Mababaw at hindi Malalim na Napakalalim na
Lalim ng walang gaanong nakikita nakikita ang nakikita ang pag-
repleksyon kaugnayan ang ang pag-uugnay ugnayan ng dati uugnay ng dati at
dati at bagong ng dati at bagong at bagong bagong kaalaman
kaalaman kaalaman kaalaman at karanasan sa
bagong kaalaman

9
 Suriin

Gawain 2. P-A-P Chart

Panuto:Basahing mabuti ang tanong. Pagkatapos ay isulat sa bahaging
“initial” ng diagram ang maiisip na sagot.

PAGLALAPAT
3

Anong dalang epekto ng

panahong Klasikal sa APLIKASYON AT PAGSUSURI 2
Europesa pag unlad ng
buong mundo?

PAG-ALALA AT PAG-UNAWA 1

Rubrik sa para sa Gawain 2

Puntos 5 5 5 Kabuuan
Kaisahan ng mga Pagkakaugnay- Pagbibigay diin
Lalim ng datos, pangyayari ugnay 15
repleksyon at iba pa.

10
Magbasa at Matuto
Panuto: Bilang panimula, basahin at unawain ang sumusunod na teksto tungkol sa
Kabihasnang Minoan at Mycenaean

Napakaraming mga lungsod-estado ng Greece na

matatagpuan sa tabi ng dagat. Gayundin, marami sa kanila,
mayroon din naninirahan sa mga matatarik na mga burol at
bundok, o sa dagat mismo (kung sila ay nasa mga isla),
tinitiis nila ang kakulangan ng lupang pang-agrikultura. Mula
sa isang maagang yugto sa kanilang kasaysayan,
samakatuwid, maraming mga Greeks ang umaasa sa dagat
para sa kanilang ikabubuhay. Para sa isang panahon ng
halos 150 taon pagkatapos ng 750 BC, maraming mga
lungsod-estado ang nagpadala ng mga grupo ng kanilang
mga mamamayan upang makahanap ng mga kolonya sa
malayong baybayin ng Mediteranean Sea at Black Sea.
Itinatag ng mga ito ang matibay na ugnayan sa
pangangalakal sa kanilang lungsod. Hindi nagtagal ang mga
mangangalakal na Greek ang namamahala sa
. pangangalakal ng Mediterranean Sea, na pinalabas ang
mga Phoenician na nauna sa kanila. Ang pag-ampon ng
metal na sensilyo ay dapat na pinadali ang prosesong ito.
Halaw mula sa Article na “Ancient Greek Civilization”
https://www.britannica.com/place/ancient-Greece

https://www.pinterest.ph/pin/49884409621198
8846/

11
 Minoans

Ang sibilisasyong Minoan ay umunlad sa Panahon ng Bronze sa isla ng Crete na

matatagpuan sa silangang Mediterranean mula sa c. 2000 BCE hanggang c. 1500 BCE. Sa kanilang
natatanging sining at arkitektura, at pagpapalaganap ng kanilang mga ideya sa pamamagitan ng
pakikipag-ugnay sa iba pang mga kultura sa buong Aegean, ang mga Minoans ay gumawa ng isang
makabuluhang kontribusyon sa pag-unlad ng sibilisasyong Kanlurang Europa tulad ng kilala ngayon.
Ang mga kumplikadong palasyo sa labyrinth, matingkad na mga frescoes na naglalarawan ng mga
eksena tulad ng bull-leaping at processions, pinong gintong alahas, mga magagandang vase na
bato, at palayok na may makulay na dekorasyon, at ang pamumuhay sa dagat ay lahat ng mga
partikular na itinatampok ng Minoan Crete.
Ang arkeologo na si Sir Arthur Evans ay unang naalerto sa posibleng pagkakaroon ng isang
sinaunang kabihasnan sa Crete sa pamamagitan ng nakaligtas na mga inukit na mga bato na selyo
na isinusuot bilang mga katutubong Cretans noong unang bahagi ng ika-20 siglo CE. Ang
paghuhukay sa Knossos mula 1900 hanggang 1905 CE, natuklasan ni Evans ang malawak na mga
lugar ng pagkasira na kinumpirma ang mga sinaunang tao, kapwa pampanitikan at alamat, ng isang
sopistikadong kultura ng Cretan at posibleng lugar ng maalamat na labirint at palasyo ni Haring
Minos. Ito ay si Evans na pinahusay ang termino sa Minoan bilang pagtukoy sa maalamat na hari
ng Bronze Age. Hinati ang Bronze Age ng isla sa tatlong natatanging mga yugto batay sa iba't ibang
mga estilo ng palayok:

•Early Bronze Age or Early Minoan (EM): 3000-2100 BCE

•Middle Bronze Age o Middle Minoan (MM): 2100-1600 BCE
•Late Bronze Age o Late Minoan (LM): 1600-1100 BCE

Halaw mula sa article ng “Minoan Civilization” https://www.ancient.eu/Minoan_Civilization/

Gabay na Tanong 1

1. Saan nagsimula ang Kabihasnang Minoan?

_______________________________________________________
2. Ano ang dahilan ng pag-unlad ng kabuhayan ng mga Minoan?
______________________________________________
3. Sino-sino ang mga pangkat ng tao sa pamayanang Minoan?
__________________________________________________

12
 Mycenean

Ang sibilisasyong Mycenaean (c. 1700-1100 BCE) ay umunlad sa Late Bronze Age,
umabot sa rurok nito mula ika-15 hanggang ika-13 siglo BCE nang pinalawak nito ang
impluwensya hindi lamang sa buong Peloponnese sa Greece kundi pati na rin sa buong Aegean,
lalo na sa Crete at sa mga isla ng Cycladic. Ang mga Mycenaeans, na pinangalanan sa kanilang
punong lungsod ng Mycenae sa Argolid ng hilagang-silangan ng Peloponnese, ay
naimpluwensyahan ng naunang sibilisasyong Minoan (2000-1450 BCE) na kumalat mula sa mga
pinanggalingan nito sa Knossos, Crete upang isama ang mas malawak na Aegean. Ang
arkitektura, sining at relihiyong kasanayan ay iniangkop upang mas mahusay na maipahayag
ang militaristic at austere Mycenaean culture. Ang mga Mycenaeans ay dumating upang
mangibabaw ang karamihan sa mainland Greece at ilang mga isla, na nagpapalawak ng
ugnayan sa pangangalakal sa iba pang mga kultura ng Bronze Age sa mga lugar tulad ng
Cyprus, ang Levant, at Egypt. Ang kultura ay gumawa ng isang pangmatagalang impression sa
kalaunan mga Greeks sa mga panahon ng Archaic at Classical, na halos kapansin-pansin sa
kanilang mga alamat ng mga bayani ng Bronze Age tulad ng Achilles at Odysseus at ang
kanilang mga pagsasamantala sa Digmaang Trojan.
Anng sibilisasyong Mycenaean ay nakipag-ugnayan sa iba pang mga kultura ng Aegean
at napatunayan sa pamamagitan ng pagkakaroon ng mga dayuhang kalakal sa mga tirahan ng
Mycenaean tulad ng ginto, garing, tanso at baso at sa pamamagitan ng pagtuklas ng mga kalakal
ng Mycenaean tulad ng palayok sa mga lugar na malayo sa Egypt, Mesopotamia , ang Levant,
Anatolia, Sicily, at Cyprus.
Ang mga mungkahi mula sa mga iskolar upang ipaliwanag ang pangkalahatang
pagbagsak ng kultura ng Mycenaean (at iba pang mga kontemporaryo sa Mediterranean) ay
kasama ang natural na sakuna (lindol, pagsabog ng bulkan, at tsunamipag taas ng bilang ng
populasyon, panloob na kaguluhan sa lipunan at pampulitika, pagsalakay ng mga dayuhang
tribo tulad ng mga Mandaragat, pagbabago ng klima sa rehiyon o isang kombinasyon ng ilan o
lahat ng mga salik na ito. Sa mahiwagang pagtatapos ng sibilisasyong Mycenaean at ang
tinatawag na Bronze Age Collapse sa sinaunang Aegean at sa malawak na bahagi
Mediterranean, dumating ang 'Dark Ages' (ito ay isang panahon na nagdudulot ng mga imahe
ng digmaan, pagkawasak at kamatayan).

Halaw sa Article na “Mycenean Civilization” https://www.ancient.eu/Mycenaean_Civilization/

Gabay na Tanong 2

Paano nagwakas ang kabihasnang Mycenean?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________________.

13
 Pagyamanin

Gawain 3. Daloy ng mga Pangyayari

Panuto: Batay sa binasang teksto, isulat ang limang mahahalagang pangyayari sa
kasaysayan ng sibilisasyong Minoan at Mycenean.

http://cartoon-character-boy-with-glasses-running-vector-
15762699.com

Pamprosesong Tanong:

1. Batay sa mga tekstong binasa, ano ang katangian ng kabihasnang Minoan at

Mycenean?
2. Ano-ano ang mga nakita mong pagkakaiba at pagkakatulad ng kabihasnang
Minoan at Mycenean?

14
 Magbasa at Matuto
Panuto: Basahin at unawain ang mga tekstong ilalahad sa bahaging ito. Sagutin din ang
mga katanungan sa bawat kahon.

Sibilisasyong Ionia

Karamihan sa mga lungsod ng Ionian ay itinayo sa paligid ng 1050 BC sa Ionia, sinaunang

rehiyon sa Anatolia, sa heograpiya sa pagitan ng Golpo ng Smyrna (Izmir) at gulpo ng Mandalya
(Didim). Sa una sila ay nanirahan sa agrikultura at walang pagiging sopistikado. Lamang sa paligid
ng 850 BC kasama ang mga impluwensya na nagmula sa Egypt, Asyano, Phenicia at Hittite
sinimulan nilang ipakita ang mga unang palatandaan ng isang sibilisadong lipunan.

Ang pinakamahalagang kinalabasan ng mga sibilisadong lungsod ng Ionian ay ang

paglikha ng pang-agham na pag-iisip at pagmamasid. Ang bagong ideolohiyang ito ay biglang
naging pinakamalaking hakbang, ang sangkatauhan ay naganap sa kasaysayan ng sibilisasyon.
Lalo na, ang lungsod ng Miletos ay naging hindi lamang isang lungsod ng kalakalan, kundi pati na
rin isang intelektwal na sentro ng Ionia at ng sinaunang mundo

Halaw sa Article na “Ionian Civilization” https://www.allaboutturkey.com/ion.html

Ang mga Polis

Batay sa teksto, isulat ang kahulugan ng
Polis,ang tawag sasinaunang mga sumusunod na salita:
lungsod-estado ng mga Greece. Ang maliit
na estado sa Greece ay nagmula marahil sa polis-______________
likas na mga dibisyon ng bansa sa ___________________
pamamagitan ng mga bundok at dagat at ___________________
mula sa orihinal at lokal na tribu (etniko) at
mga dibisyon ng kulto. Ang kasaysayan at
konstitusyon ng karamihan sa mga ito ay acropolis-___________
kilala lamang sa sketchily kung sa lahat. ___________________
Kaya, ang karamihan sa sinaunang ___________________
kasaysayan ng Greece ay naitala sa mga
tuntunin ng mga kasaysayan ng Athens,
Sparta, at ilang iba pa. agora- _____________
Mahigpit na ipinagtanggol ng mga ___________________
polis ang kanilang kalayaan sa isa’t isa. ___________________
Madalas hindi nagtutulungan ang mga polis
maliban nalang kapag ka may banta sa
kanilang kaligtasan.
Itinayo ang templo sa acropolis o ang
pinakamataas na lugar sa lungsod -estado.
Ang gitna ng lungsod ay isang bukas na lugar
kung saan maaring magtinda o magtipon-
tipon ang mga tao. Ang tawag ay agora. Ang
mga paligid nito ay mga bukid para sa
pagtaniman at para sa pagpapastolan ng
mga alagang hayop.

Halaw mula sa Article na “Polis Greek City-State

https://www.britannica.com/topic/polis

15
 ? Pamprosesong Tanong

1. Ano ang pangunahing katangian

ng Sparta bilang isang lungsod-
estado ng Greece?

2. Paano sinasanay ang mga

Spartan upang maging malakas?

A statue of Leonidas was erected in 1968

3. Paano nakabuti at nakasama
in Sparta, Greece. ang paraan ng disiplina ng mga
(Image: © Anastasios71 | Shutterstock) Spartan?

Sparta, ang Pamayanan ng mga

Mandirigma

Nanatiling oligarkiya ang pamahalaang uiiral

sa Sparta at nangunguna sila sa isang estadong
militar. Ang pagunahing layunin ng Sparta ay lumikha
ng magagaling na sundalo. Lahat ng mahihinang bata
o yaong may kapansanan ay pinapatay. Tanging ang
malalakas at malulusog lamang ang pinayagang
mabuhay. Ang Sparta ay isang lungsod sa Laconia, sa
Peloponnese sa Greece. Sa mga sinaunang panahon,
ito ay isang makapangyarihang lungsod-estado na
may isang sikat na tradisyon sa martial. Minsan
tinukoy ito ng mga sinaunang manunulat bilang
Lacedaemon at ang mga tao nito bilang mga
Lacedaemonians.

Naabot ng Sparta ang taas ng kapangyarihan

nito noong 404 B.C. matapos ang tagumpay nito laban
sa Athens sa ikalawang digmaang Peloponnesian.
Kapag ito ay nasa kalakhan nito, ang Sparta ay
walang mga pader ng lungsod; ang mga naninirahan
dito, tila mas pinipili upang ipagtanggol ito sa mga
lalaki kaysa sa mortar.

Halaw mula sa Article “History of Ancient Sparta”

https://www.livescience.com/32035-sparta.html

16
Ang Athens at ang Pag-unlad Nito

Hindi naglaon, dalawang malakas na lungsod estado ang naging tanyag_ Athens at Sparta.
Naging sentro ng kalakalan at kulturasa Greece ang Athens.
Binago ng Athens ang tradisyon ng pamamahala ng isang makapangyarihang hari. Iniwasan
ng mga taga Athens ang isang sentralisadong pamumuno sa pamamagitan ng pagtatag ng isang
lupon ng mga dugong bughaw upang palitan ang hari. Ang tawag sa ganitong uri ng pamahalaan
ng iilan ay oligarkiya o oligarchy.
Matapos talunin ng mga taga-Athens (sa tulong ng mga Plataeans) ang mga Persiano sa ?
Labanan ng Marathon noong 490 BCE at, muli, pagkatapos na mapalayas ang pangalawang
pagsalakay sa Persia sa Salamis noong 480 BCE (at mahusay na talunin ang mga Persian sa
Plataea at Mycale noong 479 BCE ), Ang Athens ay lumitaw bilang ang kataas-taasang
makapangyarihan sa larangan ng mandaragat sa Greece. Binuo nila ang Delian League, na likas
na lumikha ng isang cohesive Greek network sa mga lungsod-estado upang iwanan ang
karagdagang pag-atake ng Persia, at, sa pamumuno ni Pericles, ay lumakas at napakahusay na ng
Imperyong Athenian ay maaaring epektibong magdikta sa mga batas, kaugalian, at kalakalan ng
mga karatig na mga isla gaya ng Attica at ang mga isla ng Aegean.

Ang Ginintuang Panahon

Kahit na, sa ilalim ng pamamahala niPericles, ang Athens ay pumasok sa ginintuang

panahon at ang mahusay na mga makata, manunulat, at artista ay umunlad sa lungsod. Si
Herodotus, ang 'ama ng kasaysayan', ay nanirahan at isa sa mga manunulat sa Athens. Si Socrates,
ang 'ama ng pilosopiya', ay nagturo sa pamilihan. Si Hippocrates, 'ang ama ng medesina, ay
nasanay doon bilang dalubhasang manggagamot. Nilikha ni Phidias ang kanyang mahusay na mga
gawa ng iskultura ng Greek para sa Parthenon sa Acropolis at ang Templo ni Zeus sa Olympia, isa
sa Pitong Kababalaghan ng sinaunang mundo. Si Democritus ay inisip ng isang atomic universe. Si
Aeschylus, Euripedes, Aristophanes, at Sophocles ay gumawa ng trahedya ng Greek at sikat na
komedya ng Greece, at si Pindar, isa pang mahalagang pigura ng panitikan ng Greek, ay sumulat
ng kanyang Oda. Ang pamana na ito ay magpapatuloy, sa paglaon, matatagpuan ang obra ni Plato
sa kanyang Academy sa labas ng mga pader ng Athens noong 385 BCE at, sa paglaon, itatag ang
Aristotle's Lyceum sa sentro ng lungsod.

Halaw mula sa Article ng”Early Civilization of Athens” https://www.ancient.eu/Athens/

PAMPROSESONG TANONG

1. Ano ang pangunahing katangian ng Athens bilang iang lungsodestado ng Greece?

2. Para sa iyo, ano ang pinakamahalagang ambag ng Athens sa daigdig?

3. Nakabuti ba sa Greek ang pagpapatupad ng demoksrasya? Patunayan.

17
 Ang Banta ng Persia

Sa paghahangad ng Persia na palawigin at palawakin ang

nasasakopan. Sinalakay ni Cyrus the Great ang Lydia sa
Asia Minor. Ipinagpatuloy ni Darius I ang nagmana sa trono
ni Cyrus the Great, ang hangaring ito. Noong 499 B.C.E.,
sinalakay niya ang mga kalapit na kolonyang Greek.
Nagpadala ng tulong ang Athens ngunit natalo ang mga
kolonyang Greek sa labanang pandagat s Miletus noong
494 B.C.E. Bagama’t natalo ang puwersa ng Athens, nais
ni darius I na parusahan ang lungsod sa ginawang
pagtulong at gawin itong hakbang sa pagsakop ng buong
Greece. Bilang paghahanda sa napipintong pananalakay ng
Persia, sinimulan ng Athens ang paggawa ng isang plota o
fleet na pandigma.

Gawain 4. I Venn Diagram Natin

Panuto:Sa tulong ng venn diagram, isulat ang pagkakatulad at pagkakaiba ng Sparta at Athens bilang
mga lungsod-estado ng sinaunang Greece.

Sparta Athens

18
Digmaang Peloponnesian

Ang Digmaang Peloponnesian, (431–404 BCE), ang digmaan ay lumaban sa

pagitan ng dalawang nangungunang mga lungsod-estado sa sinaunang Greece, Athens
at Sparta. Ang bawat isa ay tumayo sa pinuno ng mga alyansa na, sa pagitan nila, ay
kasama ang halos bawat lungsod ng estado ng Greece. Ang labanan ay napuspos ng
buong mundo ng Griego, at wastong itinuturing ito ng Thucydides, na ang
kontemporaryong account nito ay itinuturing na kabilang sa mga pinakamahusay na akda
ng kasaysayan ng mundo, bilang ang pinaka-napakahalagang digmaan hanggang sa
oras na iyon.

Halaw sa Article na “Peloponnesian War https://www.britannica.com/event/Peloponnesian-War

Peloponnesian War
https://www.britannica.com/event/Peloponnesian-War

Ano ang epekto sa Greece ng hidwaan at digmaan sa pagitan ng mga lungsod-estado nito? I

paliwanag ______________________________ ______________________________

______________________________ _______________________________________.

19
Gawain 5.A-K-B Chart
Panuto: Punan ang diagram ng kinakailangang impormasyon
batay sa binasang teksto.

Pamprosesong Tanong

1. Ano ang pinakamahalagang kontribusyon ng mga Spartan at

Athenian sa daigdig?

2. Alin sa sumusunod na kontribusyon ang may kaugnayan sa

kasalukuyan? Patunayan.

20
Magbasa at Matuto Basahin at unawain ang nilalaman ng sumusunod na
teksto tungkol sa paglakas ng Imperyong Macedonia at pagbagsak ng mga lungsod-
estado ng Greece.

Imperyong Macedonian

Ang Macedonia ay isang makasaysayang

rehiyon na sumasaklaw sa mga bahagi ng
hilagang Greece at Balkan Peninsula. Ang
sinaunang kaharian ng Macedonia (kung
minsan ay tinawag na Macedon) ay isang
sangang-daan sa pagitan ng mga sibilisasyong
Mediterranean at Balkan. Maya-maya ay naging
pinakamalaking emperyo sa Macedonia sa
ilalim ng paghahari ni Alexander the Great
noong ika-apat na siglo B.C. Dahil ang pagbuo
ng Republika ng Macedonia noong 1991, ang
mga taga-Macedonian at Griego ay nag-
sparred kung aling bansa ang makakakuha
upang maangkin ang kasaysayan ng sinaunang
Macedonia.
Lumikha si Phillip II ng isang pederasyon ng
mga estado ng Greek na tinawag na League of
Corinth o Hellenic League upang palakasin ang
kanyang mga puwersang militar. Ito ang unang
pagkakataon sa kasaysayan na ang karamihan
sa mga estado ng Greece ay sumanib.
Ang sinaunang Macedonia ay bantog sa
lakas ng militar nito. Ipinakilala ni Phillip II ang
isang bagong uri ng infantry na kilala bilang
Macedonian phalanx, kung saan ang bawat
sundalo ay may dalang isang mahabang sibat
(tinawag na sarissa) na humigit-kumulang 13 Gabay na Tanong
hanggang 20 talampakan ang haba.
Si Alexander the Great ay kilala bilang 1. Ano ang dahilan ng paghina ng mga
charismatic, ruthless, brilliant at uhaw sa dugo. lungsod-estado ng Greece?
Ang kanyang labing-tatlong-taong paghahari
bilang hari ng Macedonia ay nagbago ng landas 2. Ano ang nagbigay-daan sa
ng parehong kasaysayan sa Europa at Asya. paglakas ng Macedonia?
Si Alexander ang naghari sa trono sa
edad na 20 ng pumanaw ang kanyang ama. 3. Ano ang maituturing na
Mabilis niyang isinagawa ang mga puwersang kontribusyon ng Imperyong
militar ng Hellenic League, na nagtipon ng isang Macedonia sa mundo?
hukbo na higit sa 43,000 infantry at 5,500 na
kabalyero. Namatay siya na hindi nalaman ang .
totoong kadahilanan noong 323 B.C. sa
sinaunang lungsod ng Babilonya, sa
modernong-araw na Iraq. 32 years old pa lang
siya.
Halaw mula sa Article na “Macedonia”
https://www.history.com/topics/ancient-rome/macedonia

21
 Isaisip

Gawain 6. Konek-tikat
Panuto: Punan ang word map ng maikling pagpapaliwanag tungkol sa bawat konseptong
tumutukoy sa Kabihasnang Greece. Matapos punan ang word map ay sagutin ang tanong
sa kahon.

Bakit itinuturing na isang Kabihasnang Klasikal ang Kabihasnang Greek?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_______________________________
___________________________________________________________________

22
 Isagawa

Gawain 7.Talahanayan, Punan Mo.

Panuto: Mula sa binasang teksto tungkol sa ginintuang panahon ng Athens, buuin ang
talahanayan ng mga ambag ng Greece sa iba’t ibang larangan.

LARANGAN AMBAG KAHALAGAHAN

Pamprosesong Tanong

1. Ano ang epekto ng kabihasnang Greece sa

kasalukuyang panahon?

2. Alin sa mga nabanggit na kontribusyon ang may

pinakamalawak na epekto sa pamumuhay ng mga
Pilipino? Patunayan.

23
Buod

Ang kabihasnang Minoan ay sumibol sa pulo ng Crete sa Aegean Sea sa pagitan ng

1600 at 1400 B.C.E. Ang kabisera ng kabihasnang Minoan ay ang Knossos. Ang tampok na
gusali sa lungsod ay ang magarang palasyo ng hari na yari sa bato. Yumaman ang Crete
dahil sa pakikipagkalakalan nito sa mga pulo sa Aegean Sea, Egypt, Greece at Syria. Noong
1400 B.C.E., sinalakay ng mga Mycenaean ang Knossos at pinalitan ang mga Minoan bilang
mga hari ng komersiyo sa Aegean Sea.Ang kabisera ng kabihasnang Mycenaean ay ang
lungsod ng Mycenae. Ang pinakatanyag na hari ng Mycenae ay si Agamemnon. Ang lungsod
ng Troy ay napasakamay ng mga Mycenaean sa isang labanang binigyang-buhay ni Homer
sa Iliad.
Ang tawag ng mga Greek sa kaniliang sarili ay Hellenes, hango sa salitang Hellas na
tumutukoy sa kabuuang lupain ng sinaunang Greece. Ang Panahong Hellenic ay panahon ng
pag-unlad ng kabihasnang Greek. Ang yunit samahang pampolitika at panlipunan sa Greece
ay ang polis. Ang polis ay lungsod-estado na karaniwang pinamumunuan ng isang hari.
Pinakatanyag na mga polis ang Athens at Sparta. Dulot ng mabundok na heograpiya, maliliit
at hiwa-hiwalay ang mga polis. Iba-iba rin ang lawak ng lupain at populasyon ng mga polis.
Ang demokrasya o pamahalaan ng marami ay nagsimula sa Athens. Umunlad ang
ganitong uri ng pamahalaan sa Athens dulot ng mga pagbabagona isinagawa nina Solon,
Pisistratus, Cleisthenes, at Pericles. Higit na binigyang-halaga ng Sparta ang pagkakaroon ng
malakas at magagaling na sundalo. Oligarkiya ang naging uri ng pamahalaan nito. Makailang
ulit na tinangka ng Persia na sakupin ang Greece. Nanguna ang Athens at Sparta sa
pakikidigma laban sa Persia. Ang digmaang Peloponnesian ay digmaan sa pagitan ng Athens
at mga kaanib nito laban sa Sparta at mga kaalyansa nito. Nagtapos ang Panahong Hellenic
nang sakupin ni Philip ng Macedonia ang Greece. Ipinamalas ng Greece ang kagalingan ng
kabihasnan nito sa larangan ng agham, arkitektura, drama, eskultura, medisina, pagpinta,
kasaysayan, pananampalayataya, at pilosopiya.

24
 Pagtatasa
Panuto: Bilugan ang tamang sagot

1. Ano ang tawag sa lungsod-estado kung saan hango ang salitang may kinalaman sa
pamayanan tulad ng pulisya, politika at politiko?
A. Helot
B. Polis
C. Tyrant
D. Mamamayan

2. Ang isang lugar ay tatawaging polis kapag umabot sa ___________ ang bilang ng
mga kalalakihan.
A. 5000
B. 7000
C. 6000
D. 8000

3. Dito matatagpuan ang matatayog na palasyo at templo kung kaya’t ito ang naging
sentro ng politika at relihiyon ng mga Greek.
A. Acropolis
B. Helot
C. Agora
D. Tyrant

4. Ito ay ang tawag sa pamilihang bayan ng mga lungsod-estado ng Greece.

A. Agora
B. Acropolis
C. Polis
D. Tyrant
5. Itinuturing na pamayanan ng mga mandirigma.
A. Athens
B. Megara
C. Sparta
D. Corinth

6. Ano ang tawag sa tangway na kung saan matatagpuan ang lungsod-estado ng

Sparta?
A. Attica
B. Crete
C. Laconia
D. Marathon

7. Sila ang mga nabihag ng mga Spartan sa digmaan na dinala sa kanilang lugar para
gawing tagasaka ng kanilang malalawak na lupain.
A. Acropolis
B. Agora
C. Helot
D. Tyrant

8. Ano ang gagawin ng mga sundalong Spartan sa mga bagong silang na sanggol na
may malulusog na pangangatawan?
A. itatapon sa gilid ng bundok at hahayaang mamatay

25
 B. ihuhulog sa dagat
C. mananatili sa pangangalaga ng magulang hanggang sa pitong taong gulang
D. wala sa lahat

9. Anong taong gulang sisimulang sanayin ang mga batang Spartan sa serbisyo-
militar?
A. 7
B. 8
C. 10
D. 9

10. Sa anong edad magiging ganap na sundalo ang mga Spartan at sila ay ipadadala na
sa lugar ng digmaan?
A. 15
B. 25
C. 20
D. 30

26
Sanggunian:
Aklat:

Kasaysayan ng Daigdig, Araling Panlipunan – Modyul ng Mag-aaral, Unang Edisyon 2014,

ISBN:978-9601-67-8

Mga Sanggunian sa internet:

Ancient Greek Civilization. “Article” Accessed July 1, 2020,

https://www.timemaps.com/civilizations/ancient-greeks/

Ancient rome. “Article” Accessed July2, 2020,

https://www.history.com/topics/ancient-rome/ancient-rome

Ancient Mesopotamian Civilization, “Article” Accessed June 29, 2020

https://www.khanacademy.org/humanities/world-history/world-history-
beginnings/ancient-mesopotamia/a/mesopotamia-article

Cradle of Civilization. “Article” Accessed June 17, 2020,

https://en.wikipedia.org/wiki/Cradle_of_civilization#Rise_of_civilization

Kasaysayan ng Daigdig, Araling Panlipunan – Modyul ng Mag-aaral, Unang Edisyon 2014,

ISBN:978-9601-67-8

Macedonia. “Article” Accessed July 3, 2020, https://www.history.com/topics/ancient-

rome/macedonia

Peloponnesian War . “Article” Accessed June 30, 2020,

https://www.britannica.com/event/Peloponnesian-War

Vectortoons.com. “Image” Accessed June 19,2020

https://www.pinterest.ph/pin/498844096211988846/

27