1. Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej.

W tym celu wpisz w kratki numery

od 1 do 5.

□ wyprawa Napoleona na Rosję

□ rabacja galicyjska
□ wybuch powstania styczniowego
□ bitwa pod Olszynką Grochowską
□ powstanie PSL
Na podstawie zamieszczonej mapy wykonaj zadanie 2

2. Wybierz właściwe zakończenie zdania.

Mapa przedstawia
□ Księstwo Warszawskie w latach 1807–
1815.
□ ziemie polskie w latach 1795–1807.
□ ziemie polskie w latach 1815–1846.
□ ziemie polskie w latach 1815–1914.

3. Zapoznaj się z tekstem źródłowym i uzupełnij zdanie.

Dochodziliśmy do posągu Sobieskiego, który według planu miał być punktem zbornym dla
oddziału belwederskiego, kiedy błysnęła łuna pożaru na Solcu – hasło powstania na
wszystkich punktach, a tymczasem nie było jak pół do szóstej, a nas wszystkich przy posągu
ledwo kilkunastu. [...] To hasło za wczesne i chybione miało wielki wpływ na cały ruch
powstania i zasługuje na kilka słów wyjaśniających. Materiału palnego do podpalenia
browaru na Solcu miał dostarczyć Wysockiemu kapitan Stolzman, jeden z zarządzających
pracownią ogniową, pod warunkiem, aby uprzedzony był o tym na dni kilka; Wysocki zażądał
ich dopiero w wilię powstania, to jest w niedzielę, kiedy pracownia była zamknięta, [...]. [...]
Droga nasza szła między Belwederem a Ogrodem Botanicznym. Żadnej przeszkody na niej,
tylko co kilkadziesiąt kroków [...] budka [...] i przy niej weteran moskiewski. Widok tych
weteranów natchnął jednego z nas zapytać [...], czy wielki książę jest w domu. „Jest” –
odpowiedział weteran. Na to zapytający: „to będzie miał gości”.
Źródło: A. Adamski, L. Chmiel, A. Syta, Czasy, ludzie, wydarzenia,
cz. 2, Warszawa 1986, s. 93–94.
Wydarzenie opisane w tekście dotyczy wybuchu ……………………………………………..
w roku ……………………… .
4. Przyporządkuj postaciom elementy ich biografii. W tym celu wpisz po dwie litery obok
właściwego imienia i nazwiska.
A. Minister skarbu w Królestwie Polskim.
B. Ziemianin, którego nazywano „czerwonym kasztelanicem” z powodu jego lewicowych
poglądów.
C. Minister wojny i wódz naczelny armii Księstwa Warszawskiego.
D. Organizator powstania krakowskiego, do którego próbował pozyskać małopolskich
chłopów.
E. Zginął w bitwie pod Lipskiem.
F. Rozwijał polski przemysł i szlaki komunikacyjne, a także doprowadził do zawarcia umów
celnych między Królestwem Polskim i Prusami.

Józef Poniatowski – …… Franciszek Drucki-Lubecki – …… Edward Dembowski – ……

5. Wyjaśnij pojęcie Wielka Emigracja.

6. Napisz, kto jest widoczny na fotografii oraz w jakiej dziedzinie osoba ta zdobyła Nagrodę
Nobla.

Imię i nazwisko: ……………………………………………….

Dziedzina: ……………………………………………………..
Na podstawie tekstu źródłowego oraz wiedzy własnej wykonaj zadania 7. i 8.

Przez Plac Saski czerkieskie sotnie pędzą

A przed zamkiem sto ognisk dzisiaj płonie
Jak pan robi to, Wasza Ekscelencjo
Że po każdej nienawidzą Cię stronie? [...]

Pan margrabia wciąż kroczy po linie

Przepaść z lewej i przepaść po prawej
Jeśli z ręki rodaka nie zginie
To z urzędu odejdzie w niesławie

Tyle pracy, panie hrabio, i na nic.

Nadaremna ta branka w rekruty
Będzie to, co ma być – my zwyczajni
Bój bez broni, katorga i knuty
Pan narodu, margrabio, nie zmienisz
Tu rozsądku rzadko się używa
A jedno, co naprawdę umiemy
To najpiękniej na świecie przegrywać.
Źródło: J. Czech, Kamienie, Warszawa 1991.

7. Zapisz imię i nazwisko postaci historycznej, która jest bohaterem przedstawionego utworu.

8. Określ wyrażony za pomocą wiersza stosunek autora do sporu o powstania narodowe.

Uzasadnij, który nurt polityczny – według Ciebie – jest mu bliższy: realizmu politycznego
czy insurekcyjny.

9. Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej. W tym celu wpisz w kratki numery

od 1 do 5.
□ zawiązanie Świętego Przymierza
□ upadek powstania listopadowego
□ utworzenie Księstwa Warszawskiego
□ powstanie PPS
□ początek Wiosny Ludów

Na podstawie zamieszczonej mapy

wykonaj zadanie 10

10. Wybierz właściwe zakończenie

zdania.
Mapa przedstawia
□ ziemie polskie w latach 1815–1846.
□ Księstwo Warszawskie w latach 1807–1809.
□ ziemie polskie w latach 1795–1807.
□ Księstwo Warszawskie w latach 1809–1815.

11. Zapoznaj się z tekstem źródłowym i uzupełnij zdanie.

Komitet Centralny Narodowy [...]

Zważywszy: że uwłaszczenie włościan pomimo ogólnej chęci kraju, z powodu stawianych
przez rząd najezdniczy przeszkód, dotąd do skutku nie doszło – obok tego,
zważywszy: że oddanie gospodarzom rolnym na własność gruntów, dotąd przez nich tytułem
czynszów, pańszczyzny lub innych obowiązków posiadanych, zmniejsza mienie
dotychczasowych właścicieli,
postanowił i stanowi: [...] Wszelka posiadłość ziemska [...] od daty niniejszego dekretu, staje
się wyłączną i dziedziczną dotychczasowego posiadacza własnością, [...] z warunkiem jedynie
opłacenia przypadających z niej podatków i odbywania należnej służby krajowej. [...]
Zważywszy: że zrzucenie obcego jarzma wymaga jak największej liczby walecznych i nikt od
pełnienia służby wojskowej wymówić się nie może [...]:
[...] wszyscy obywatele z zarobku jedynie utrzymanie mający, którzy powołani do broni,
w szeregach wojska narodowego za Ojczyznę walczyć będą, otrzymają, a w razie ich śmierci,
żony i dzieci, na własność po ukończeniu wojny z dóbr narodowych, dział gruntu najmniej
mórg trzy przestrzeni zawierający.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard,
Warszawa 2002, s. 240–241.

Treść przywołanego dokumentu dotyczy wybuchu …………………………………………..

w roku ……………………… .

12. Przyporządkuj postaciom elementy ich biografii. W tym celu wpisz po dwie litery obok
właściwego imienia i nazwiska.

A. Założył Wolnomularstwo Narodowe, a po jego rozwiązaniu tajne Towarzystwo

Patriotyczne.
B. Twórca i przywódca konserwatywnego ugrupowania politycznego Hotel Lambert.
C. Przed wybuchem powstania styczniowego naczelnik rządu cywilnego Królestwa
Polskiego.
D. Skazany za działalność konspiracyjną na karę więzienia, w którym przebywał przez 46 lat.
E. Aby uniemożliwić wybuch powstania styczniowego przeprowadził brankę do armii
carskiej.
F. Współtwórca konstytucji Królestwa Polskiego.

Adam Jerzy Czartoryski – ………… Walerian Łukasiński – …………

Aleksander Wielopolski – …………

13. Wyjaśnij pojęcie praca organiczna.

14. Napisz, kto jest widoczny na fotografii oraz w jakich dziedzinach osoba ta zdobyła
Nagrodę Nobla..

Imię i nazwisko: …………………………………………….

Dziedziny: …………………………………………………..

Na podstawie tekstu źródłowego oraz wiedzy własnej

wykonaj zadania 15. i 16.

Ostatni właśnie wysadzono most

Do diabła z nim! Wpław rzekę przepłyniemy!
My sami wszak wybraliśmy ten los
I białych flag wywieszać nie będziemy [...]

Niewielu nas zostało tu, no cóż

Tylu odważnych do niedawna jeszcze było
Lecz cesarz dziś przegrywa bitwy już
My zaś, jak zwykle, osłaniamy tyły [...]

A dla nas chłopcy nieskończona gra

Bo przyszły los jest wciąż nieodgadniony
I wygrać może, kto do końca trwa
A przegra ten, kto bije dziś pokłony

Choć szaleńcami zwać by chcieli nas

Cośmy przeżyli, nikt nam nie odbierze
Kto wolnym był przez krótki nawet czas
Nie żal mu potem pogrzeb mieć w Elsterze!
Źródło: J. Czech, Kamienie, Warszawa 1991.

15. Zapisz imię i nazwisko postaci historycznej, która jest bohaterem przedstawionego
utworu.

16. Określ wyrażony za pomocą wiersza stosunek autora do walki o niepodległość.

Uzasadnij, który nurt polityczny – według Ciebie – jest mu bliższy: realizmu politycznego
czy insurekcyjny.