Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 8

Kurso ng Bilang GenEd 10

Kurso ng Pamagat Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino


Kurso ng Ang KOMFIL ay isang praktikal na kursong nagpapalawak at
Deskripsiyon nagpapalalim sa kontekstwalisadong komunikasyon sa wikang
Filipino ng mga mamamayang Pilipino sa kani-kanilang mga
komunidad sa partikular, at sa buong lipunang Pilipino sa
pangkalahatan. Nakatuon ang kursong ito sa
makrokasanayang pakikinig at pagsasalita, gayundin sa
kasanayan sa paggamit ng iba’t ibang tradisyonal at
modernong midya na makabuluhan sa kontekstong Pilipino sa
iba’t ibang antas at larangan.
Kredit ng Kurso 3 Unit
Modalidad Modular
Proyekto ng Porfolio ( Pasasama-sama ng lahat ng Aktibodades )
Asignatura

MODYUL PARA SA SARILING PAGKATUTO

SA

KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO


MODYUL I

Ang pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Antas ng


Eukasyon at Lagpas Pa

KAKAYAHAN: Nagagamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na


sitwasyon sa lipunang Pilipino

KASAYSAYAN NG PAGKABUO NG WIKANG PAMBANSA

Ang Saligang Batas ang pinangkukunsultahan na batas ng bawat


bansa. Makapangyarihan ito sapagkat ito ang nagsasabi ng mga prinsipyo at
polisiyang kailangan para sa isang lipunang kaiga-igayang pamumuhay
ninuman. Kinapapalooban ito ng mga mahahalagang probisyong sanligan ng
mga bagay at kilos na dapat na igawi para sa isang matiwasay na bansa.
Sa Pananakop ng Espanyol, espanyol ang opisyal na wika at ito rin ang
wikang panturo na ginamit nila sa mga kapwa nating Pilipino.
Nang sakupin ng Amerikano ang Pilipinas, sa simula ay dalawang wika
ang ginamit nila sa mga kautusan at proklamasyon, Ingles at Espanyol.
Dumami ang natutung magbasa at magsulat sa wikang Ingles dahil ito ang
naging tanging wikang panturo batay sa rekomendasyon ng komisyong
Schurman noong Marso 4, 1899.
Noong 1935, halos lahat ng kautusan, proklamasyon at mga batas ay nasa
wikang Ingles na. Ginamit na ng mga katipunero ang wikang Tagalog sa mga
opisyal na kasulatan. Sa konstitusyong probisyunal ng Biak-na-Bato noong
1897, itinadhanang Tagalog ang opisyal na wika upang makapag-paabot sila
ng mga impormasyon na nalalaman ng marami.
Sa konstitusyon ng Malolos, (Enero 21, 1899), itinatadhanang
pansamantalang gamitin ang Espanyol bilang opisyal na wika bagama’t noon
pa ay nakita na ng mga bumubuo ng konstitusyong ito ang maaaring maging
papel ng Ingles sa bansa.
Marso 24, 1934, pinagtibay ni Pangulong Franklin D. Roosevelt ng
Estados Unidos ang Batas Tydings-McDuffie. Na kung saan dito
nagtatadhanang pagkalooban ng kalayaan ang Pilipinas matapos ang sampung
taong pag-iral ng Pamahalaang Komonwelt.
Noong Pebrero 8, 1935, pinagtibay ng Pambansang Asemblea ang
Konstitusyon ng Pilipinas na niratipika ng sambayanan noong Mayo 14, 1935.
Ang probisyong pangwika ay nasa seksyon 3, Artikulo XIII. ang
Pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang pangkalahatang pambansang wika na batay sa isa sa
mga umiiral na katutubong wika. Hangga’t walang ibang itinatadhana ang
batas, ang Ingles at Kastila ay patuloy na gagamiting wikang opisyal.
Si Wenceslao Q. Vinzons, kinatawan mula sa Camarines Norte. Nanguna
sa paggawa ng resolusyon tungkol sa wikang pambansa.
Mula sa orihinal na resolusyon nito, ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang
tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang Wikang Pambansa batay sa
mga umiiral na katutubong wika.
Style Committee
Nagkaroon ng pagbabago ang resolusyon dahil dumaan ito sa kanila. Sila
ang nagbibigay ng huling pasiya sa burador ng Konstitusyo. Binago ng
nasabing komite ang resolusyon at naging probisyon ito ng Seksyon 3, Artikulo
XIV ng Konstitusyon ng 1935.
Si Manuel L. Quezon ang unang ginawa ng administrasyon niya ay ang
pagpapatupad ng probisyon ukol sa pambansang wika. Noong Oktubre 27,
1936, ipinahiwatig niya ang kanyang Plano na magtatag ng Surian ng Wikang
Pambansa. Ang tungkulin ng surian ay gumawa ng pag-aaral ng wikang
katutubong sa Pilipinaas, sa layuning mapaunlad at makapagpatibay ng isang
wikang panlahat batay sa isang wikang umiiral sa bansa.
Noong Nobyembre 13, 1936, pinagtibay ng kongreso ang Batas Komonwelt
Blg. 184, na nagtatag sa unang Surian ng Wikang Pambansa. Alinsunod sa
naturang batas, ang mga kapangyarihan at tungkulin ng Surian ay ang mga
sumusunod;
1. Gumawa ng pag-aaral sa mga pangkalahatang wika sa Pilipinas
2. Magpaunlad at magpatibay ng isang wikang panlahat na Wikang
Pambansa batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika;at
3. Bigyang-halaga ang wikang pinakamaunlad ayon sa balangkas,
mekanismo at panitikang tinanggap

Enero 12, 1937, hinirang ng pangulo ang mga kagawad ng Surian,


alinsunod sa seksyon 1, Batas Komonwelt 185. ang mga kagawad ng unang
Surian ng Wikang Pambansa ay sina:
Jaime de Veyra(Bisaya,Samar-Leyte) – pangulo
Santiago A. Fonacier (Ilokano) – Kagawad
Filemon Sotto (Cebuano) – Kagawad
Casimiro Perfecto (Bicolano) – Kagawad
Felix S. Rodriguez (Bisaya, Panay) - Kagawad
Hadji Butu (Mindanao) – Kagawad
Cecilio Lopez(Tagalog) – Kagawad

Hindi tinanggap ni Sotto ang kanyang posisyon at pinalitan siya ni Isidro


Abad. Sa kadahilanang siya ay mayroong karamdaman. At maging si Hadji sa
kadahilanang namatay siya sa hindi inaasahang kadahilanan.
Noong Nobyembre 7, 1937, pagkaraan ng sampung buwan, inilabas ng
Surian ang resolusyon na Tagalog ang gawing batayan ng pambansang wika.
Wikang tagalog ang halos tumugon sa hinihiling ng Batas Komonwelt Blg. 184.

Disyembre 30, 1937, anibersaryo ng kamatayan ni Dr. Jose Rizal, lumabas


ang kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nagpapatibay sa Tagalog bilang
batayang wika ng Pambansang Wika ng Pilipinas. Nagkaroon ito ng bisa
pagkaraan ng dalawang taon matapos na maihanda at maipalimbag ang
gramatika at diksyunaryo ng Wikang Pambansa sa pagitan ng 1938 hanggang
1940.
Hunyo 18, 1938 may pagbabagong naganap sa Batas Komonwelt Blg. 184.
Sinusugan ito ng Batas ng Batas Komonwelt Blg. 333 at sa batas na ito, ang
surian ay ipinapailalim sa tuwirang pamamahala at pangangasiwa ng Pangulo
ng Pilipinas. Binago ng lubusan ang seksyon 10 ng Batas Blg. 184. Sa lumang
batas ang kalihim ng Edukasyon ang magpapatibay ng pasiya sa mga
suliraning pangwika at iyon ang magiging pamantayang pampanitikan sa lahat
ng lathalaing opisyal at aklat na pampaaralan.
Noong Abril 1, 1940, inilabas ang kautusang Tagapagpaganap Blg. 263, ipinag-
uutos nito ang:
1. Pagpapalimbag ng Tagalog-English Vocabulary at ng isang aklat ng
gramatika na pinamagatang Ang Balarila ng Wikang Pambansa; at
2. Pagtuturo ng wikang pambansa simula Hunyo 19, 1940, sa mga
Paaralang pampubliko at pribado sa buong kapuluan.
Sa panahon ng pananakop ng Hapon sa Pilipinas pinagtibay ng
Pambansang Asembleya ang Batas Komonwelt Blg. 570. Na kumikilala sa
Pambansang Wikang Filipino bilang isa sa mga opisyal na wika ng Pilipinas sa
pagsapit ng ika-4 ng Hulyo 1946. Noong 1942 nabuo ang isang grupong
tinawag na “purista”. Sila ang nagnanais na gawing Tagalog na mismo ang
wikang pambansa at hindi na batayan lamang. Ayon kay Prof. Leopoldo Yabes,
ang pangasiwaang Hapon ang nag-utos na baguhin ang probisyon sa
Konstitusyon at gawing Tagalog ang Pambansang Wika. Nang panahon iyon,
Niponggo at Tagalog ang naging opisyal na mga wika. At kanilang pinasigla ang
panitikan nakasulat sa tagalog. Sa Artikulo IX, Seksyon 2 ng Konstitusyon ng
1943, nakasaad na, “Pamahalaan ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pagpapalaganap ng tagalog bilang pambansang wika.

Noong Hulyo 4, 1946, ganap nang Abril 4 taon-taon. Alinsunod ito sa


pagbibigay-puri sa kaarawan ni Francisco Balagtas bilang Makata ng Lahi.
Noong Setyembre 1955 naman sinusugan ng Proklamasyon Blg. 186 ang
pagpalit sa pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa Agosto 13 hanggang 19 taon-
taon bilang paggunita sa kaarawan ni Pangulong Manuel Quezon na kinilala
bilang “Ama ng Wikang Pambansa”.
Noong 1959, inilabas ng kalihim Jose F. Romero ng Kagawaran ng
Pagtuturo ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na nagtatakdang “Kailanma’t
tutukuyin ang Wikang Pambansa, ito ay Tatawaging Pilipino”.
Oktubre 24, 1967, nilagdaan ni Pangulong Ferdinand Marcos ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na nag-uutos na ang lahat ng gusali,
edipisyo at tanggapan ng pamahalaan ay dapat nakasulat sa Pilipino.
Marso 27, 1968, inilabas ng Kalihim Tagapagpaganap na si Rafael Salas
ang Memorandum Serkular Blg. 96 na nag-aatas na lahat ng letterhead ng
mga tanggapan, kagawaran at sangay ng pamahalaan ay dapat nakasulat sa
Pilipino at may katumbas na Ingles sa ilalim nito. At inutos rin ng sirkular na
gawin sa Pilipino ang Pormularyo ng panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno
at kawaning pamahalaan.
Noong 1970, naging wikang panturo ang Pilipino sa antas ng elementarya sa
bisa ng Resolusyon Blg. 70. Sa bisa ng Resolusyon Blg. 73-7, ng Pambansang
Lupon ng Edukasyon, isinama ang Ingles at Pilipino sa kurikulum mula
elementarya hanggang sa kolehiyo pampubliko man o pribado.
Noong 1974, sinimulang ipinatupad ang patakarang edukasyong bilinguwal
sa bansa.
Noong 1978, iniatas ng Kautusan Pangministri ng Kagawaran ng Edukasyon
ang pagkakaroon ng anim na yunit ng Filipino sa lahat ng kurso sa kolehiyo,
maliban sa kursong pang-edukasyon na dapat kumuha naman ng 12 yunit.
Noong Marso 12, 1987, sa isang Order Pangkagawaran Blg. 22 s. 1987,
sinasabing gagamitin ang Filipino sa pagtukoy sa Wikang Pambansa ng
Pilipinas.kasabay nito ang pagpapatibay sa Konstitusyon ng 1987 na
nagsasaad na ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino.

You might also like