ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ.

ΕΤΟΥΣ 2015-2016

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ / Β΄Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ΄Λ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28/02/2016

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ

ΘΕΜΑ 1Ο

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

1. Το γενετικό υλικό των χλωροπλαστών είναι:

Α. Μονόκλωνο RNA
Β. Κυκλικό DNA
Γ. Δίκλωνο γραμμικό DNA
Δ. Κυκλικό RNA

2. Γονίδια ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά υπάρχουν:

Α. Στα χρωμοσώματα του ανθρώπου
Β. Στο γενετικό υλικό των ιών
Γ. Στα πλασμίδια
Δ. Στο μιτοχονδριακό DNA

3. Ένας φυσιολογικός άνδρας διαθέτει στα σωματικά του κύτταρα:

Α. 46 αυτοσωμικά χρωμοσώματα
Β. 44 αυτοσωμικά χρωμοσώματα και δύο Υ φυλετικά χρωμοσώματα
Γ. 44 αυτοσωμικά χρωμοσώματα, Χ και Υ φυλετικά χρωμοσώματα
Δ. 22 αυτοσωμικά χρωμοσώματα και Υ φυλετικό χρωμόσωμα

4. Αντίστροφη μεταγραφή πραγματοποιείται:

Α. Από όλους τους ιούς
Β. Από μερικούς ιούς
Γ. Σε όλα τα σωματικά κύτταρα ανώτερων διπλοειδών οργανισμών
Δ. Στα βακτήρια

Σελίδα 1 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2015-2016

5. Στο γενετικό υλικό ενός προκαρυωτικού κυττάρου δεν υπάρχουν γονίδια:

Α. Ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά
Β. Που μεταγράφονται σε mRNA
Γ. Που μεταγράφονται σε snRNA
Δ. Που μεταγράφονται σε tRNA

ΜΟΝΑΔΕΣ 25
ΘΕΜΑ Β
Β1. Να περιγράψετε τις λειτουργίες του γενετικού υλικού των οργανισμών.
ΜΟΝΑΔΕΣ 6
Απάντηση:
Όπως στη θεωρία.

Β2. Να περιγράψετε τις διαδικασίες που ακολουθούνται στο εργαστήριο για τη δημιουργία του
καρυότυπου ενός ατόμου.
ΜΟΝΑΔΕΣ 6
Απάντηση:
Όπως στη θεωρία.

Β3. Να γράψετε ποιες διαδικασίες του δόγματος της βιολογίας συμβαίνουν φυσιολογικά σε ένα
κύτταρο και ποιος είναι ο ρόλος κάθε μιας από αυτές της διεργασίες.
ΜΟΝΑΔΕΣ 6

Απάντηση:
Σε ένα κύτταρο συμβαίνει η αντιγραφή του DNA, η μεταγραφή και η μετάφραση. Για τον ρόλο
κάθε μίας εξ αυτών, όπως στη θεωρία.

Β4. Να γράψετε τι είναι τα ριβοσώματα και ποιος είναι ο ρόλος τους στο κύτταρο, καθώς και τι
είναι τα ριβονουκλεοπρωτεϊνικά σωματίδια.
ΜΟΝΑΔΕΣ 7
Απάντηση:
Όπως στη θεωρία.

ΘΕΜΑ Γ
Γ1. Τέσσερα σωματικά κύτταρα (κύτταρα 1 έως 4) και ένας γαμέτης απομονώθηκαν από πέντε
διαφορετικούς οργανισμούς και μελετήθηκαν ως προς τη σύσταση και την ποσότητα του
γενετικού τους υλικού. Τα αποτελέσματα απεικονίζονται στον πίνακα:

Σελίδα 2 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2015-2016

Γενετικό υλικό Κύτταρο 1 Κύτταρο 2 Κύτταρο 3 Κύτταρο 4 Γαμέτης

(αρχή (τέλος (μετάφαση) (μετάφαση)
μεσόφασης) μεσόφασης)
Μόρια DNA 14 10 92 32 7
Χρωμοσώματα 14 5 46 16 7
8 9 9 9
Ζεύγη βάσεων 2  10 12  10 12  10 12  10 108
Βραχίονες 20 184 64
Χρωματίδες - 10 92 32

i. Να συμπληρώσετε τα κενά κελιά του πίνακα, ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού

κύκλου που μελετήθηκε το κάθε κύτταρο.
ii. Να εξηγήσετε ποιο από τα κύτταρα αυτά είναι δυνατό να προέρχεται από άνθρωπο.
Απάντηση: το κύτταρο 3, διότι ο άνθρωπος διαθέτει στα σωματικά του κύτταρα 46
χρωμοσώματα και 6109 ζεύγη βάσεων πριν την αντιγραφή.
iii. Να εξηγήσετε ποια κύτταρα (συμπεριλαμβανομένου του γαμέτη) είναι δυνατό να
προέρχονται από οργανισμούς του ίδιου είδους.
Απάντηση: Το κύτταρο 1 και ο γαμέτης, διότι οι οργανισμοί του ίδιου είδους περιέχουν
ίδιο αριθμό χρωμοσωμάτων και ίδια ποσότητα DNA στα κύτταρά τους.
iv. Με ποιους τρόπους είναι δυνατό να αποδειχθεί ότι τα κύτταρα που απαντήσατε στο
προηγούμενο ερώτημα προέρχονται πράγματι από το ίδιο είδος;
Απάντηση: με τη μελέτη καρυότυπου ή την αναλογία A+T/G+C.
ΜΟΝΑΔΕΣ 12 (3+2+3+4)

Γ2. Σε ένα νουκλεόσωμα 80 νουκλεοτίδια περιέχουν ως βάση την αδενίνη Α.

i. Να γράψετε τι είναι το νουκλεόσωμα.

ii. Να υπολογίσετε τους δεσμούς υδρογόνου και τους φωσφοδιεστερικούς δεσμούς που
υπάρχουν στο τμήμα DNA αυτού του νουκλεοσώματος. Να αιτιολογήσετε την απάντησή
σας.
ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (4+4)

Απάντηση:
i. Όπως στη θεωρία.
ii. 1462=292. A=T=80, G=C=(292-160)/2=66, Οι δεσμοί υδρογόνου θα είναι 280+366=358

Γ3. Να εξηγήσετε ποια από τα ακόλουθα ζεύγη ατόμων είναι δυνατό (και με ποιες προϋποθέσεις)
να έχουν το ίδιο μιτοχονδριακό DNA:
Α. Γιαγιά και εγγονή,
Β. Παππούς και εγγονός,
Σελίδα 3 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2015-2016

Γ. Δύο ξαδέλφια.
ΜΟΝΑΔΕΣ 5
Απάντηση:
Α. ναι, με την προϋπόθεση να είναι εγγονή από την κόρη της.
Β. όχι
Γ. ναι, με την προϋπόθεση οι μητέρες τους να είναι αδελφές.

ΘΕΜΑ Δ
Η ακόλουθη αλληλουχία αποτελεί τμήμα DNA από θηλιά αντιγραφής. Με το βέλος υποδεικνύεται
η θέση έναρξης αντιγραφής.
Θέση έναρξης αντιγραφής

(Ι) 3΄ T T T G G C Α Α Α Τ Τ Τ A C G A C Α Α Τ C G T A T C C G G A C Α T G Α T 5΄
(ΙΙ) 5΄ A A A C C G T T T A A A T G C T G T T A G C A T A G G C C T G T A C T A 3΄

Δ1. Να αναφέρετε (απλή αναφορά) τα ένζυμα που συμμετέχουν στην αντιγραφή και συνδέουν
νουκλεοτίδια με φωσφοδιεστερικό δεσμό.
ΜΟΝΑΔΕΣ 4
Απάντηση:
Πριμόσωμα, DNA πολυμεράση, DNA δεσμάση, επιδιορθωτικά ένζυμα.
Δ2. Να γράψετε τον ρόλο του πριμοσώματος στην αντιγραφή και να γράψετε την αλληλουχία του
πρωταρχικού τμήματος που σχηματίζεται στη θέση έναρξης αντιγραφής της αλληλουχίας που
δίνεται, δεδομένου ότι αυτό αποτελείται από 6 νουκλεοτίδια. Να σημειώσετε το 5΄ και 3΄ άκρο
του.
ΜΟΝΑΔΕΣ 10 (6+4)
Απάντηση:
Για τον ρόλο, όπως στη θεωρία. Πρωταρχικό τμήμα: 5΄ UAGUAC 3΄

Δ3. Να εξηγήσετε για ποιους λόγους σε κάθε τμήμα DNA που αντιγράφεται η αντιγραφή του DNA
γίνεται με συνεχή τρόπο στη μία αλυσίδα και με ασυνεχή στην άλλη. Ποια αλυσίδα του τμήματος
αυτού (Ι ή ΙΙ) αντιγράφεται με ασυνεχή τρόπο;
ΜΟΝΑΔΕΣ 7 (6+1)
Απάντηση:
Όπως στη θεωρία. Με ασυνεχή τρόπο αντιγράφεται η αλυσίδα Ι.

Δ4. Το εν λόγω τμήμα DNA αντιγράφεται σε περιβάλλον που περιέχει ραδιενεργά

δεοξυριβονουκλεοτίδια Α. Όλα τα υπόλοιπα νουκλεοτίδια που χρησιμοποιούνται για την

Σελίδα 4 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2015-2016

αντιγραφή αυτού του τμήματος είναι μη ραδιενεργά. Να εξηγήσετε πόσα ραδιενεργά

νουκλεοτίδια θα υπάρχουν μετά το τέλος της αντιγραφής σε κάθε νέο τμήμα DNA.
ΜΟΝΑΔΕΣ 4
Απάντηση:
Εξηγούμε τον ημισυντηρητικό τρόπο αντιγραφής. Μετά το τέλος της αντιγραφής θα υπάρχουν 11
ραδιενεργά νουκλεοτίδια σε κάθε νέο τμήμα.

Σελίδα 5 από 5