ŚLĄSKIE MONETY

KRÓLÓW CZESKICH

KATALOG

Piotr Kalinowski
KALETY 2006
 Słowo wstępu
Katalog, który macie Państwo przed sobą powstał na
podstawie wydanego w 1988 dzieła Ivo Halački Mince Ziemí
Koruny České. W katalogu tym zamieszczono monety (jak
również medale talarowe) wybite przez śląskie mennice
(Wrocław i Kłodzko) oraz przez mennice obce, ale na których
uwzględniono śląską tytulaturę (Dux Silesiae).
Katalog został ułożony nominałowo.
Przy większości monet podano ich ceny w euro osiągane
współcześnie na aukcjach zarówno stacjonarnych jak i
internetowych (dane pochodzą z portali Coinarchives, WCN,
Auero, e-Bay, i Allegro).
Wszystkie uwagi do wyszukanych odmian, układu
katalogowego czy wyceny można składać pod adresem
pk99@op.pl

Piotr Kalinowski
 MACIEJ KORWIN

Maciej Korwin, Mátyás Corvinus (węg. Hunyadi Mátyás), zwany

“Sprawiedliwym” (węg. Igazságos) (23 lutego 1443 - 26 kwietnia 1490), król
Węgier od 1458 r. i Czech od 1469 r.
Korwin był drugim synem Jana Hunyadiego, po jego śmierci więzionym w
Pradze przez Władysława V Pogrobowca. Przydomek "Korwin" pochodzi od
herbu, na którym umieszczony był kruk (łac. corvus).
W wieku 15 lat Maciej został koronowany na króla Węgier. Studiował we
Włoszech i zafascynowany ideami renesansu wprowadzał jego osiągnięcia na
Węgrzech. Założył uniwersytet w Bratysławie (wówczas Pozsóny), znany był
jako mecenas sztuki, nauki i kultury.
Przeprowadził szereg reform administracyjnych, podatkowych i wojskowych.
Założył zawodową armię zaciężną, tzw. "czarne szeregi" (Fekete Sereg). Za
jego panowania Węgry były u szczytu potęgi.
Po wojnie z Czechami przyłączył do Węgier Śląsk, Łużyce i Morawy (1468-
1490), koronował się w Ołomuńcu na króla Czech (1469), a następnie po
walkach z Fryderykiem III, zajął i przyłączył do Węgier Dolną Austrię (1477-
1491). Rywalizował o tron czeski z Władysławem Jagiellończykiem. Bez
powodzenia próbował zostać cesarzem, co miało mu pomóc w pokonaniu
Turcji. Uważany jest za najwybitniejszego władcę Węgier.
Zmarł w 1490 r.
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II

1. Halerz ---- Ag 0,18 g 160,-

2. Halerz ---- Ag 125,-

3. Grosz ---- Ag
 WŁADYSŁAW II JAGIELOŃSKI
Władysław II Jagiellończyk (1456–1516) - król czeski od 1471, węgierski
od 1490, syn króla polskiego Kazimierza IV Jagiellończyka.
Król czeski Jerzy z Podiebradów w zamian za pośrednictwo Polski w
rokowaniach czesko-papieskich uznał następstwo Władysława Jagiellończyka.
Ten ostatni musiał jednak walczyć o tron czeski z panującym na Węgrzech
Maciejem Korwinem, który przez Niemców zamieszkujących Czechy został
wybrany na króla. Węgierski władca zajął Śląsk i inne czeskie prowincje.
Zawarł pokój w Ołomuńcu (1479), przyznający Maciejowi Korwinowi rządy
na Śląsku i Morawach.
Wybrany królem Węgier w 1490, pokonał w bitwie pod Koszycami wyprawę
wojsk polskich pod wodzą jego brata, pretendenta do korony węgierskiej,
królewicza Jana Olbrachta. W 1500 nadał przywileje szlachcie czeskiej.
Ustępliwy wobec magnatów, na początku panowania na Węgrzech musiał
przezwyciężyć pretensje do tronu brata Jana Olbrachta i króla niemieckiego
Maksymiliana I Habsburga. W 1506 urodził się jego jedyny syn Ludwik II
Jagiellończyk. W 1515 r. uznał następstwo Habsburgów w Czechach i na
Węgrzech po wymarciu swych męskich potomków - zjazd wiedeński.
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II

4. Halerz ---- Ag
 LUDWIK JAGIELOŃSKI

Ludwik II Jagiellończyk (ur. 1 lipca 1506 w Pradze, zm. 29 sierpnia 1526

pod Mohaczem) — ostatni król Czech i Węgier z dynastii Jagiellonów. Syn
króla Czech i Węgier Władysława II Jagiellończyka i Anny de Foix.
W 1515 r. został adoptowany przez cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego
Narodu Niemieckiego Maksymiliana I Habsburga, a w 1522 r. ożenił się z
jego wnuczką Marią Habsburżanką, wypełniając postanowienia zjazdu
wiedeńskiego.
Był władcą nieudolnym, nie interesował się polityką, w jego imieniu rządzili
walczący o władzę możni, zwłaszcza niemieccy.
Zginął w bitwie z Turkami pod Mohaczem. Po jego śmierci władzę w
Czechach i na Węgrzech, zgodnie z układem z 1515 r., objął Ferdynand I
Habsburg, przyrodni brat Marii Habsburżanki i mąż siostry Ludwika - Anny
Jagiellonki.
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II

5. Halerz ---- Ag 150,-

6. Halerz ---- Ag

7. Fenig ---- Ag 0,2 g 260,-

8. Fenig ---- Au 0,23 g Próba w złocie 625,-

9. Fenig 1521 Ag
10. Fenig 1521 Ag
11. Fenig 1522 Ag
12. Fenig 1522 Ag
13. Fenig 1522 Ag
14. Fenig 1523 Ag
15. Fenig 1523 Ag
16. Fenig 1523 Ag
17. Fenig 1523 Ag
18. Fenig 1523 Ag
19. Fenig 1524 Ag
20. Fenig 1524 Ag
21. Fenig 1524 Ag
22. Fenig 1524 Ag
23. Fenig 1524 Ag
24. Fenig 1524 Ag
25. Fenig 1524 Ag
26. Fenig 1524 Ag
27. Fenig 1524 Ag

28. Fenig 1525 Ag 30,-

29. Fenig 1525 Ag
30. Fenig 1525 Ag
31. Fenig 1525 Ag
 FERDYNAND I

Ferdynand I Habsburg (ur. 10 marca 1503 w Alcali de Henares, zm. 23

lipca 1564 w Wiedniu) – arcyksiążę austriacki, książę Styrii, Krainy i Karyntii
w latach 1521-1564, hrabia Tyrolu w latach 1522-1564, król Czech i Węgier
w latach 1526-1564, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu
Niemieckiego w latach 1556-1564 (król rzymski w latach 1531-1564) z
dynastii Habsburgów. Syn króla Kastylii Filipa I Piękny i królowej Kastylii
Joanny Szalonej. Brat i następca Karola V Habsburga na tronie cesarskim.
Mąż Anny Jagiellonki, córki króla Czech i Węgier Władysława II
Jagiellończyka. Ojciec cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu
Niemieckiego, króla Czech i Węgier Maksymiliana II Habsburga oraz
królowych polskich Elżbiety Habsburżanki i Katarzyny Habsburżanki.
W 1521 r. został samodzielnym władcą, kiedy brat, cesarz Karol V, nadał mu
we władanie austriackie posiadłości Habsburgów. W tym samym roku pojął
za żonę Annę Jagiellonkę, córkę króla Czech i Węgier Władysława II. Po
bitwie pod Mohaczem (1526 r.) i śmierci teścia odziedziczył trony obu tych
państw. Rozpoczęło to epokę panowania Habsburgów w Czechach i na
Węgrzech, a także zmagań między nimi a książętami Siedmiogrodu o koronę
Świętego Stefana. Jeszcze w 1526 r. Jan Zápolya, władca siedmiogrodzki,
został wybrany na króla Węgier przez niechętne Habsburgom stronnictwo
tamtejszej szlachty. W 1526 r. Ferdynand odniósł zwycięstwo w bitwie pod
Tokaj, po czym koronował się na króla Węgier. Ponieważ jednak Zápolya
uznał się wasalem sułtana Sulejmana Wspaniałego, uwikłało to Habsburgów
w wojnę z Turcją. W 1529 r. Ferdynand I, z pomocą hiszpańskich i
niemieckich armii Karola V, pokonał Turków pod Wiedniem.
W 1538 r. w Wielkim Waradynie (węg. Nagyvárad, niem. Grosswardein)
podpisano traktat rozbiorowy pomiędzy Ferdynandem a Zàpolyą. Zachodnią
część Węgier, Słowację i Chorwację zachowali Habsburgowie, natomiast
środkowe Węgry i Siedmiogród wraz z dożywotnim tytułem królewskim
zatrzymał Jan Zápolya. Po jego śmierci wszystkie ziemie węgierskie wraz z
Siedmiogrodem miały trafić w ręce Ferdynanda. W 1540 r. wybrano jednak
na króla węgierskiego syna Jana Zápolyi i Izabeli Jagiellonki, małoletniego
Jana Zygmunta Zápolyię. Dało to początek nowej wojnie z Siedmiogrodem i
Imperium Osmańskim. W 1541 r., po tym jak Sulejman zdobył Budę, zawarto
nowy układ. Potwierdzał podziały terytorialne z 1538 r. Tytuł królewski
pozostał przy Habsburgach. W 1547 r. na mocy rozejmu z Turkami
Ferdynand I musiał zobowiązać się do płacenia haraczu sułtanowi.
W sprawy węgierskie mieszał się król Polski Zygmunt August, wuj Jana
Zygmunta. W 1549 r. w Pradze zawarto jednak traktat, na mocy której polski
monarcha zoobowiązywał się do neutralności w tych kwestiach. W Brukseli
układ zatwierdził cesarz Karol V. W tym samym roku Zygmunt August
poślubił Elżbietę Habsburg, córkę Ferdynanda, a po jej śmierci, w 1553 r.
Katarzynę Habsburg, jej siostrę. Zwrot w polityce polskiej podyktowany był
zagrożeniem przez ewentualny sojusz między Habsburgami a Moskwą.
W 1551 r. Izabela Jagiellonka, siostra Zygmunta Augusta i matka małego Jana
Zygmunta Zàpolyi, zawarła z Habsburgami pakt w Gyulafehérvár, na mocy
którego zrzekała się w imieniu syna Księstwa Siedmiogrodzkiego. W zamian
za to miała otrzymać odszkodowanie i księstwo opolskie. Ponieważ
Ferdynand I zobowiązań nie dotrzymał, Izabela z synem wyjechała do Polski.
Po kilku latach sułtan osmański Sulejman zażądał powrotu Zàpolyów do
Siedmiogrodu. Zagrożony przez Turków cesarz poprosił króla polskiego o
zawrócenie Jana Zygmunta do ojczyzny. W 1556 r. pod eksortą polskiego
wojska Izabela i Jan Zygmunt powrócili na ziemie rumuńskie. Po śmierci
księżnej (1559 r.) Zygmunt August poczuwał się do obowiązku dbania o
interesy i bezpieczeństwo siostrzeńca, wdał się więc w długie i trudne
negocjacje z nieustępliwym Ferdynandem.
W 1557 r. Ferdynand I jako cesarz i zwierzchnik Zakonu Krzyżackiego
wystąpił w obronie niezależności Zakonu Kawalerów Mieczowych i ich
państwa w Inflantach. W tym czasie o wpływy i faktyczną kontrolę nad
podupadającym państwem zakonnym rywalizowali król Polski Zygmunt
August i car Moskwy Iwan IV Groźny. Gdy w 1559 r., po moskiewskim
najeździe na Inflanty, Zakon zwrócił się z prośbą o pomoc do cesarza,
Ferdynand nie był w stanie przeprowadzić żadnych działań, nie chciał też
otwarcie występować przeciw Moskwie, szczególnie że car głosił ideę
krucjaty przeciw protestantom inflanckim.
Karol V angażował brata do pomocy w prowadzeniu spraw Rzeszy. W 1521
r. został mianowany przewodniczącym Rady Cesarskiej (Reichsregiment),
organu pomagającemu cesarzowi w zarządzaniu Świętym Cesarstwem. W
styczniu 1531 r., wskutek zabiegów brata, został wybrany przez elektorów na
króla Rzymian, czyli króla Niemiec. Tytuł ten czynił go następcą Karola na
tronie cesarskim. W 1524 r. jako arcyksiążę Austrii Ferdynand I uczestniczył
w zjeździe katolickich książąt Rzeszy w Ratyzbonie. Potwierdzono na nim
zakaz czytania dzieł Marcina Lutra. Później, jako król i cesarz rzymski,
prowadził jednak politykę kompromisu na szczeblu ogólnoniemieckim. W
1552 r. działał na rzecz zawarcia rozejmu w Passawie, potem prowadził w
zastępstwie brata negocjacje, które zakończyły się podpisaniem i
uchwaleniem pokoju religijnego w Augsburgu w 1555 r.
W 1522 r. Karol V nadał Ferdynandowi Księstwo Wirtembergii, które
odebrał protestanckiemu księciu Ulrichowi. W 1534 r. Ferdynand musiał
jednak zrzec się tego władztwa, po tym jak został pokonany pod Lauffen
przez sojusznika Ulricha, landgrafa Hesji Filipa. Na mocy zawartej ugody,
Ulrich odzyskał swoje księstwo, ale uznał się formalnym lennikiem
Ferdynanda I jako arcyksięcia Austrii.
W 1556 r., po abdykacji Karola V, Ferdynand I objął tron cesarski.
Angażował się w obrady soboru trydenckiego. Ponieważ odnosił się
przychylnie do żądań protestantów uznania komunii pod dwiema postaciami,
papież Paweł IV odmawiał uznania jego tytułu cesarskiego. Dopiero następca
Pawła, papież Pius IV uznał Ferdynanda prawowitym cesarzem i w 1564 r. na
prośbę Ferdynanda zgodził się, aby w Czechach i niektórych państwach
niemieckich przyjmowano komunię pod dwiema postaciami.
W 1559 r. na wniosek Ferdynanda I Sejm Cesarstwa uchwalił ordynację
menniczą, której celem było uporządkowanie spraw monetarnych w Rzeszy
po zakończeniu długich wojen. W tym samym roku Sąd Nadworny Cesarstwa
(Reichshofrat) z siedzibą w Wiedniu został zreorganizowany przez cesarza, a
Sejm uznał go oficjalnie za organ państwowy Świętego Cesarstwa
Rzymskiego.
W 1546 r. wybuchła w Niemczech wojna szmalkaldzka. Ferdynand I zwołał
czeskie pospolite ruszenie, jednak ogromna część szlachty czeskiej i czeskich
miast nie zamierzała walczyć przeciw niemieckim protestantom. Na początku
1547 r. w Pradze zebrał się czeski sejm, bez zgody Ferdynanda. Sejm zażądał
potwierdzenia elekcyjnego ustroju monarchii, przestrzegania praw i wolności
stanów czeskich i przywrócenia wolności wyznania. Wybrano też radę
złożoną z dwunastu szlachciców, wszyscy należeli do wspólnoty braci
czeskich. Rada powołała armię i powierzyła dowództwo Kasparowi Pflugowi.
Ten wyruszył z zebranymi jednostkami na granicę czesko – saską, ale
odmówił przyjmowania rozkazów od króla i czekał na instrukcje sejmu.
Tymczasem po zwycięstwie cesarza Karola V pod Mühlbergiem
Habsburgowie zdobyli groźną przewagę. Armia czeska się rozeszła, a stany
zaproponowały Ferdynandowi ugodę. Ten latem 1547 r. powrócił do Pragi w
asyście hiszpańskich wojsk swojego brata i zajął miasto prawie w ogóle nie
napotykając oporu. Król aresztował i skonfiskował majątki przywódców
opozycji (sześciu skazano na śmierć i ścięto w sierpniu podczas obrad sejmu
– stąd mówiono o „krwawym sejmie roku 1547”). Ferdynand I narzucił
miastom kontrolę w postaci królewskich „sędziów miejskich” nadzorujących
całość spraw danych miast, anulował wiele miejskich przywilejów. Dużą
część własności komunalnej czeskich miast przejęła wtedy Korona. W Pradze
utworzono królewski sąd apelacyjny, który stanowił wyższą instancję dla
miejskiego wymiaru sprawiedliwości w całych Czechach. Po 1547 r. szlachta
zdobyła dużą przewagę polityczną nad czeskim mieszczaństwem.
W 1527 r. Ferdynand I wydał ordynację dla Austrii, Czech i Węgier -
Hofstaatsordnung. Określała ona ustrój państ naddunajskich. M.in.:
wprowadzała instytucję Tajnej Rady. Ferdynand powołał w Czechach, na
Śląsku i na Węgrzech urzędy identyczne do austriackich: rady dworskie
(hofrat), kancelarie dworskie (hofkanzlei) i kamery dworskie (hofkammer). W
1537 r. podporządkował austriackiej Kamerze Dworskiej odpowiadające jej
kamery na Węgrzech (w Preszburgu), w Czechach (w Pradze) i na Śląsku (we
Wrocławiu). Dążył wyraźnie do unifikacji podległych sobie ziem i budowy
zwartej, scentralizowanej monarchii. W 1556 r. przekazał Cesarskiej
Nadwornej Radzie Wojennej (Kaiserliche Hofkriegrat) odpowiedzialność za
sprawy obrony wszystkich krajów monarchii. W ten sposób stała się ona
instytucją stojącą ponad odpowiednimi organami krajowymi. Cesarz
mianował do rady jedynie Niemców, co wywoływało niezadowolenie
Czechów i Węgrów. Mimo to przestrzegał większość praw stanów czeskich i
węgierskich. Ferdynand I proponował także wspólne obrady sejmów Austrii,
Czech i Węgier, jednak stany czeskie i węgierskie odmówiły. W 1559 r.
rosnący opór elit węgierskich i czeskich zmusił Ferdynanda I do
decentralizacji i utworzenia osobnych kancelarii nadwornych dla Czech i
Węgier.
W 1528 r. Ferdynand I wydał edykt przeciw protestantom na Śląsku.
Odprawianie nabożeństw niezgodnie z rytem rzymskim i organizowanie
tajnych zgromadzeń dysydenckich groziło karą. Kazał nawet niszczyć domy,
w których odbywały się takie zgromadzenia. W praktyce edyktu jednak nie
wykonano. W 1535 r. wypowiedział się przeciwko uznaniu przez Koronę
wspólnoty Braci Czeskich. W 1551 r. król sprowadził jezuitów do Wiednia.
Przejęli oni kontrolę nad wiedeńskim uniwersytetem i mieli zająć się
wychowaniem dzieci cesarskich. W 1552 r. Ferdynand zajął dla Korony
kompetencje w kwestii mianowania członków konsystorza utrakwistów, przez
co stany utraciły kontrolę nad tą instytucją. W 1556 r. sprowadził jezuitów
także do Pragi, gdzie w 1561 r. reaktywował arcybiskupstwo (niobsadzone od
ponad osiemdziesięciu lat). Ferdynand nie zgodził się na to, by utrakwiści
utworzyli odrębną organizację kościelną wzorowaną na protestanckiej.
W latach 1536 – 1563 r. wzniesiono w Pradze Belweder – letni pałac
cesarzowej dla Anny Jagiellonki, żony Ferdynanda I. Jest to piękny zabytek
renesansowej architektury.
W 1562 r. Ferdynand I przeprowadził wybór swojego syna, Maksymiliana II
Habsburga, na króla Czech zapewniając dynastii sukcesję w tym kraju. W
1564 r. cesarz podzielił austriackie ziemie Habsburgów pomiędzy swoich
synów. Austrię otrzymał Maksymilian II, późniejszy cesarz, król Węgier i
Czech. Syrię, Karyntię i Karniolę otrzymał arcyksiążę Ferdynand II, a Tyrol i
szwabskie posiadłości Habsburgów arcyksiążę Karol.
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II

32. Halerz ---- Ag 0,31 g Wrocław

33. Halerz 1546 Ag 0,31 g Wrocław

34. Halerz 1547 Ag 0,31 g Wrocław 30,-

35. Halerz 1548 Ag 0,31 g Wrocław

36. Halerz 1549 Ag 0,31 g Wrocław 30,-

37. Halerz 1549 Ag Wrocław

38. Halerz 1550 Ag 0,31 g Wrocław

39. Halerz 1561 Ag 0,31 g Wrocław

40. Halerz 1562 Ag 0,72 g Krnov

41. Halerz 1562 Ag 0,31 g Wrocław

42. Halerz 1563 Ag 0,72 g Krnov

43. Halerz 1563 Ag 0,31 g Wrocław

44. Halerz 1564 Ag 0,31 g Wrocław

45. Fenig ---- Ag

46. Fenig ---- Ag 0,36 g Krnov

47. Fenig 1527 Ag

48. Fenig 1527 Ag

49. Fenig 1527 Ag

50. Fenig 1528 Ag

51. Fenig 1529 Ag

52. Fenig 1530 Ag

53. Fenig 1530 Ag
54. Fenig 1531 Ag
55. Fenig 1532 Ag

56. Fenig 1533 Ag

57. Fenig 1534 Ag
58. Fenig 1534 Ag

59. Fenig 1535 Ag

60. Fenig 1536 Ag

61. Fenig 1537 Ag

62. Fenig 1539 Ag

63. Fenig 1540 Ag 0,36 g Wrocław

64. Fenig 1541 Ag 0,36 g Wrocław 90,-

65. Fenig 1563 Ag 0,36 g Krnov

66. 2 Fenigi 1530 Ag Wrocław

67. 2 Fenigi 1531 Ag Wrocław

68. 2 Fenigi 1532 Ag Wrocław

69. 2 Fenigi 1534 Ag Wrocław

70. Krajcar 1561 Ag 0,89 g Wrocław

71. Krajcar 1562 Ag 0,89 g Wrocław 65,-

72. Krajcar 1562 Ag 0,89 g Wrocław

73. Krajcar 1563 Ag 0,89 g Wrocław 40,- 50,-

74. Krajcar 1564 Ag 0,89 g Wrocław

75. 2 Krajcary 1561 Ag 1,42 g Wrocław

76. 2 Krajcary 1562 Ag 1,42 g Wrocław 100,-

77. 2 Krajcary 1563 Ag 1,42 g Wrocław

78. 2 Krajcary 1563 Ag 4,20 g Wrocław

79. Grosz 1546 Ag 1,96 g Wrocław 35,-

80. Grosz 1546 Ag 1,96 g Wrocław

81. Grosz 1546 Ag 1,96 g Wrocław

82. Grosz 1547 Ag 1,96 g Wrocław 60,-

83. Grosz 1547 Ag 1,96 g Wrocław

84. Grosz 1548 Ag 1,96 g Wrocław

85. 1/2 Talara ---- Ag 14,31 g Wrocław

86. 1/2 Talara ---- Ag 14,22 g Jachymov 1300,-

87. 1/2 Talara ---- Ag 14,22 g Jachymov 1750,-

88. 1/2 Talara ---- Ag 14,22 g Jachymov

89. 1/2 Talara ---- Ag 14,22 g Jachymov

90. 1/2 Talara ---- Ag 14,22 g Jachymov

91. 1/2 Talara 1530 Ag 14,22 g Jachymov

92. 1/2 Talara 1530 Ag 14,22 g Jachymov

93. Talar ---- Ag 28,71 g Wrocław 2500,- 6750,-

94. Talar ---- Ag 28,71 g Wrocław

95. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov

96. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov

97. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov

98. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov
99. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov
100. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov
101. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov
102. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov
103. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov
104. Talar ---- Ag 28,77 g Jachymov
105. Talar 1528 Ag 28,77 g Jachymov

106. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov

107. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov 2000,-

108. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov

109. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov

110. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov

111. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov

112. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov
113. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov
114. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov
115. Talar 1529 Ag 28,77 g Jachymov
116. Talar 1530 Ag 28,77 g Jachymov
117. Talar 1564 Ag 28,71 g Wrocław

118. Talar 1564 Ag 28,71 g Wrocław

119. 2 Talary 1529 Ag 59,49 g Jachymov

120. Dukat 1562 Au Wrocław

121. Dukat 1563 Au 3,37 g Wrocław 15000,-

 MAKSYMILIAN II

Maksymilian II Habsburg (ur. 31 lipca 1527 w Wiedniu, zm. 12

października 1576 w Ratyzbonie) – cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego
Narodu Niemieckiego, król Czech i Węgier w latach 1564-1576 z dynastii
Habsburgów. Syn cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu
Niemieckiego, króla Czech i Węgier Ferdynanda I Habsburga i Anny
Jagiellonki, córki króla Czech i Węgier Władysława II Jagiellończyka.
Ojciec cesarzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego:
Rudolfa II Habsburga i Macieja Habsburga.
W 1562 r. wybrany przez elektorów za życia ojca (vivente imperatore) na
króla rzymskiego.
Maksymilian II przejawiał niewielkie zainteresowanie sporami religijnymi.
Nie kontynuował kontrreformacyjnych działań ojca, ale z drugiej strony nie
udzielał protestantom poparcia. Wydał natomiast dekrety przeciw braciom
czeskim, tradycyjnie nastawionym wrogo wobec Habsburgów. Popierał też
reformę Kościoła katolickiego. Kiedy papież i sobór trydencki wypowiedzieli
się za celibatem księży i przeciw komunii pod obiema postaciami,
Maksymilian II zakazał publikowania uchwał soborowych (mimo że
niemieccy katolicy przyjęli konstytucje soboru w 1566 r.).
W 1566 r. pod naciskiem książąt uznał kalwinistyczne wyznanie wiary
palatyna reńskiego Fryderyka III Pobożnego, które stało się podstawą dla
Katechizmu Heidelberskiego. Nigdy nie rozszerzył jednak artykułów pokoju
religijnego na kalwinizm. Cesarz opierał się również żądaniom luteranów
dotyczącym poszerzenia wolności religijnych i sekularyzacji dóbr
kościelnych.
W 1571 r. wydał "edykt asekuracyjny", w którym zezwolił protestantom w
Austrii na odprawianie nabożeństw w ich domach i prywatnych dobrach. W
1567 r. na żądanie luteranów anulował kompakty praskie, pochodzące jeszcze
z czasów wojen husyckich. W 1575 r. przyrzekł sejmowi czeskiemu wydanie
edyktu tolerancyjnego dla protestantów i utrakwistów (w zamian za co sejm
czeski wybrał jego syna, Rudolfa, na króla), czego jednak nie zrealizował.
Władcy niemieccy rozumieli, że walki Habsburgów z Imperium Osmańskim
na Węgrzech to sprawa dotycząca także Niemiec. W 1566 r. Sejm Rzeszy w
Augsburgu uchwalił podatki i wystawienie armii w celu obrony Cesarstwa
przed Turkami. W 1570 r. cesarz Maksymilian II zaproponował Sejmowi
Rzeszy obradującemu w Spirze wzmocnienie obronności Cesarstwa,
zwłaszcza wschodnich granic (co wiązało się z wojną z Turkami). Książęta
jednak obawiali się wzrostu siły cesarza w Rzeszy i Sejm uchwalił ustawę
ograniczającą kompetencje cesarskie w sprawach wojskowych. Żadnych
działań zmierzających do poprawy obronności Niemiec nie podjęto.
Bezskutecznie walczył z Turkami na Węgrzech. W 1568 r. zawarł rozejm z
rządem sułtana Selima II. Na jego mocy Habsburgowie mieli płacić Porcie
Ottomańskiej trybut. W 1570 r. zawarł traktat w Spirze z księciem
Siedmiogrodu Janem Zygmuntem Zàpolyą. Postanawiał on, że Habsburgowie
zostaną dziedzicami Siedmiogrodu w razie bezpotomnej śmierci Jana
Zygmunta. Tak się jednak nie stało: tron siedmiogrodzki przejął Stefan
Batory. Próby popierania zbrojnych wystąpień przeciw władzy Batorego nie
przyniosły Maksymilianowi II żadnych korzyści.
W 1573 r. kandydatem na tron polsko-litewski był arcyksiążę Ernest
Habsburg, syn cesarza. W 1575 r., rywalizując ze Stefanem Batorym,
Maksymilian II sam kandydował do korony Rzeczpospolitej. Po stronie
Habsburga stanęli katoliccy magnaci polscy. 7 listopada 1575 został
ogłoszony przez prymasa Jakuba Uchańskiego królem Polski, lecz
kandydatura jego przepadła niezaakceptowana przez rzeszę szlachecką. Sam
Maksymilian z resztą ociągał się z przyjęciem i zaprzysiężeniem
przedstawionych mu pacta conventa. Tymczasem Batory, wybrany wraz z
Anną Jagiellonką przez szlachtę przeciwną Habsburgom, ubiegł cesarza i
dotarł szybciej do Krakowa.
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II

122. Fenig 1671 Cu

123. Fenig 1675 Cu
124. Halerz 1564 Ag

125. Halerz 1565 Ag

126. Halerz 1566 Ag
127. Halerz 1567 Ag 0,34 g Wrocław
128. Halerz 1568 Ag 0,34 g Wrocław

129. Halerz 1569 Ag 0,34 g Wrocław

130. Halerz 1570 Ag 0,34 g Wrocław
131. Halerz 1571 Ag 0,34 g Wrocław
132. Halerz 1572 Ag 0,34 g Wrocław
133. Halerz 1573 Ag 0,34 g Wrocław
134. Halerz 1575 Ag

135. Krajcar 1567 Ag 0,86 g Wrocław 90,-

136. Krajcar 1569 Ag 0,86 g Wrocław

137. 2 Krajcary 1573 Ag 1,38 g Wrocław

138. 30 Krajcarów 1573 Ag Wrocław

139. 60 Krajcarów 1573 Ag Wrocław

140. 60 Krajcarów 1575 Ag Wrocław

141. Dukat 1567 Au 3,44 g Wrocław

142. Dukat 1672 Au
 RUDOLF II

Rudolf II Habsburg (ur. 18 lipca 1552 w Wiedniu, zm. 20 stycznia 1612 w

Pradze) — cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego i
król Czech w latach 1576-1611, król Węgier w latach 1576-1608 z dynastii
Habsburgów. Syn cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu
Niemieckiego, króla Czech i Węgier Maksymiliana II Habsburga i Marii
Habsburg, córki cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu
Niemieckiego i króla Hiszpanii Karola V Habsburga.
W 1593 r., w odpowiedzi na najazd tureckiego beja Serbii na Chorwację,
zaprzestał płacenia Imperium osmańskiemu trybutu z Węgier i rozpoczął III
wojnę austriacko-turecką.
W latach 1608-1609 wydał akty gwarantujące swobody wyznaniowe dla
protestantów w Czechach i na Morawach (tzw. List Majestatyczny). Nie
przestrzegał ich w praktyce, czym przyczynił się do wybuchu wojny
trzydziestoletniej.
Prowadził pertraktacje z królem Polski Zygmuntem III Wazą w sprawie
przekazania korony polskiej Habsburgom (Zygmunt liczył na odzyskanie
tronu Szwecji).
Został pozbawiony tronów: Węgier, cesarskiego i Czech na rzecz brata,
Macieja Habsburga.
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II
143. Fenig 1584 Cu
144. Fenig 1585 Cu

145. Fenig 1588 Cu

146. Fenig 1604 Cu
147. Fenig 1607 Cu

148. Halerz 1580 Ag

149. Halerz 1583 Ag

150. Halerz 1584 Ag 0,29 g Wrocław

151. Halerz 1584 Au 0,85 g Wrocław Próba w złocie
152. Halerz 1588 Ag
153. Halerz 1592 Ag
154. Halerz 1594 Ag
155. Halerz 1596 Ag
156. Halerz 1597 Ag
157. Halerz 1598 Ag
158. Halerz 1599 Ag
159. Halerz 1602 Ag
160. Halerz 1603 Ag
161. Halerz 1604 Ag

162. Halerz 1605 Ag

163. Halerz 1606 Ag
164. Halerz 1608 Ag
165. Halerz 1609 Ag
166. Halerz 1610 Ag

167. 1/2 Grosza 1584 Ag Wrocław

168. Talar ---- Ag 28,45 g Wrocław

169. Talar ---- Ag 28,45 g Wrocław

170. Talar ---- Ag 28,45 g Wrocław

171. Talar 1587 Ag 28,45 g Wrocław

172. Talar 1587 Ag 28,45 g Wrocław

173. 2 Talary 1587 Ag Wrocław

174. Dukat ---- Au 3,50 g Wrocław

175. Dukat 1584 Au 3,50 g Wrocław

176. Dukat 1587 Au 3,50 g Wrocław 4000,-

177. 5 Dukatów 1587 Au Wrocław

178. 6 Dukatów 1587 Au 20,55 g Wrocław

 MACIEJ II

Maciej Habsburg (ur. 24 lutego 1557 w Wiedniu, zm. 20 marca 1619 w

Wiedniu) — król Węgier w latach 1608-1619, Czech w latach 1611-1619,
cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego w latach 1612-
1619 z dynastii Habsburgów. Syn cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego
Narodu Niemieckiego Maksymiliana II Habsburga i Marii Habsburg, córki
cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego i króla
Hiszpanii Karola V Habsburga.
Następca cesarza Rudolfa II Habsburga. Jego rządy pogłębiły antagonizmy
wyznaniowe w krajach habsburskich i doprowadziły do wojny
trzydziestoletniej.
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II

179. Halerz 1613

180. Halerz 1614
181. Halerz 1617
 FRYDERYK Z PALATYNATU

Fryderyk V Wittelsbach, zw. Królem Zimowym (ur. 16 sierpnia 1596 w

dworku myśliwskim Deinschwang niedaleko Amberga, zm. 29 listopada 1632
w Mainz) – elektor Palatynatu Reńskiego w latach 1610-1623, król Czech w
latach 1619-1620 jako Fryderyk I Wittelsbach z dynastii Witellsbachów. Syn
elektora Palatynatu Reńskiego Fryderyka IV Wittelsbacha i Ludwiki Julianny
Orańskiej, córki księcia Oranii, namiestnika Niderlandów Wilhelma I
Orańskiego. Mąż Elżbiety Stuart, córki króla Anglii, Szkocji i Irlandii Jakuba
I Stuarta. Ojciec Zofii Wittelsbach, matki króla Wielkiej Brytanii i Irlandii
Jerzego I Hanowerskiego i Zofii Szarlotty Hanowerskiej (żony elektora
brandenburskiego, księcia a następnie króla Prus Fryderyka I Hohenzollerna i
matki króla Prus Fryderyka Wilhelma I Hohenzollerna).
 Nr Nominał Rok Materiał Mennica Opis odmiany III II

182. 12 Krajcarów 1620 Ag 3,56 g Kutna Hora

183. 12 Krajcarów 1620 Ag 3,44 g Praga

184. 12 Krajcarów 1620 Au 6,95 g Praga Próba w złocie
185. 24 Krajcary 1620 Ag 5,96 g Oleśnica

186. 24 Krajcary 1620 Ag 6,80 g Opava 75,- 400,-

187. 24 Krajcary 1620 Ag 6,80 g Opava 190,-

188. 24 Krajcary 1620 Ag 6,80 g Opava 100,-

189. 24 Krajcary 1620 Ag 6,80 g Opava 85,- 170,-

190. 24 Krajcary 1620 Ag 6,80 g Opava

191. 24 Krajcary 1620 Ag 6,80 g Opava

192. 24 Krajcary 1620 Ag 7,32 g Jachymov 100,- 1650,-

193. 24 Krajcary 1620 Ag 7,32 g Jachymov

194. 24 Krajcary 1620 Ag 7,32 g Jachymov

195. 24 Krajcary 1620 Ag 7,32 g Jachymov

196. 24 Krajcary 1620 Ag 7,58 g Kutna Hora 75,- 260,-

197. 24 Krajcary 1620 Ag 7,58 g Kutna Hora 50,- 140,-

198. 24 Krajcary 1620 Ag 7,58 g Kutna Hora 75,- 100,-

199. 24 Krajcary 1620 Ag 7,58 g Kutna Hora 380,- 600,-

200. 24 Krajcary 1620 Ag 7,58 g Kutna Hora 350,-

201. 24 Krajcary 1620 Ag 15,05 g Kutna Hora 100,-

202. 24 Krajcary 1620 Ag 7,48 g Praga 160,- 320,-

203. 24 Krajcary 1620 Ag 7,48 g Praga 150,- 450,-

204. 24 Krajcary 1620 Ag 7,48 g Praga
205. 24 Krajcary 1620 Ag 10,25 g Praga
206. 24 Krajcary 1620 Au 6,93 g Praga Próba w złocie

207. 24 Krajcary 1621 Ag 5,96 g Oleśnica

208. 24 Krajcary 1621 Ag 5,96 g Oleśnica

209. 48 Krajcarów 1620 Ag 13,74 Opava

210. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,63 g Jachymov 1400,-

211. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,63 g Jachymov 2300,-

212. 48 Krajcarów 1620 Ag 15,2 g Jachymov 4200,-

213. 48 Krajcarów 1620 Ag 15,2 g Jachymov

214. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 170,- 270,-

215. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 200,-

216. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 180,-

217. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 85,- 290,-

218. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 700,-

219. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 400,- 575,-

220. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 250,-

221. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 500,-

222. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora 325,-

223. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,65 g Kutna Hora

224. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,55 g Praga 230,-

225. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,55 g Praga 100,- 320,-

226. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,55 g Praga 250,- 410,-

227. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,55 g Praga 65,-

228. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,55 g Praga

229. 48 Krajcarów 1620 Ag 14,55 g Praga Klipa

230. 48 Krajcarów 1621 Ag 14,8 g Oleśnica

231. 48 Krajcarów 1621 Ag 14,8 g Oleśnica

232. 48 Krajcarów 1621 Ag 13,74 Opava 250,-

233. 48 Krajcarów 1621 Ag 13,74 Opava

234. 48 Krajcarów 1621 Ag 13,74 Opava

235. 60 Krajcarów 1620 Ag Kutna Hora

236. 70 Krajcarów 1620 Ag 14,26 g Kutna Hora

237. 70 Krajcarów 1620 Ag 14,28 g Praga

238. Talar 1620 Ag 28,67 g Praga

239. Talar 1620 Sn Praga Próba w cynie
240. Talar 1620 Au 17,29 g Praga Próba w złocie
241. Talar 1620 Au 34,57 g Praga Próba w złocie

242. Dukat 1620 Au 3,42 g Praga 5600,-

243. Dukat 1620 Au 3,42 g Praga
244. Dukat 1620 Au 3,42 g Praga