Autocad 2018 PL Andrzej Pikon Ebookpoint - PL

Andrzej Pikoń
AutoCAD
AutoCAD 2018 PL bez tajemnic!
2018 PL
• Chcesz zacząć projektować w programie AutoCAD?
• Pragniesz uporządkować swoją wiedzę o programie?
• Szukasz spójnego i wiarygodnego źródła wiedzy?
Ta książka jest właśnie dla Ciebie!
ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości
lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.
Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie
książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie
praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi

bądź towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte

w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne
naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe
z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Redaktor prowadzący: Małgorzata Kulik
Projekt okładki: Studio Gravite / Olsztyn

Obarek, Pokoński, Pazdrijowski, Zaprucki
Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.com
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://helion.pl/user/opinie?ac18pl_ebook
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Kody źródłowe wybranych przykładów dostępne są pod adresem:

ftp://ftp.helion.pl/przyklady/ac18pl.zip
ISBN: 978-83-283-4471-6
Copyright © Helion 2018
 Poleć książkę na Facebook.com  Księgarnia internetowa

 Kup w wersji papierowej  Lubię to! » Nasza społeczność
 Oceń książkę
0e6f6f1d43742eedec5157bda515121f

Skrócony spis treœci
Spis treści 5
1 Wstęp 23
Część 1. Wiadomości podstawowe

2 Wprowadzenie 27
3 Nowy rysunek 39
4 Podstawowe obiekty AutoCAD-a 43
5 Właściwości obiektów 71
6 Oglądanie rysunku 95
7 Modyfikacje rysunku 117
8 Wybieranie obiektów 163
9 Napisy 179
10 Tabelki 211
11 Rysowanie precyzyjne 233
12 Anulowanie poleceń 273
13 Uchwyty 277
Część 2. Pożyteczne narzędzia

14 Warstwy 287
15 Filtry warstw 323
16 Bloki 347
17 Bloki dynamiczne 383
18 Centrum danych projektowych 403
19 Rysunek aksonometryczny 415
20 Kreskowanie 419
21 Rysunek prototypowy (szablon) 443
22 Regiony 447
23 Multilinie 457
24 Palety 471
25 Zapytania 485
26 Naprawianie uszkodzonych rysunków 497
Część 3. Wydruk
27 Wydruk 503
28 Rozmieszczenia wydruku 517
29 Style wydruku 543
30 Ustawienia strony 557

Część 4. Wymiarowanie
31 Wymiarowanie 569
32 Edycja wymiarów 605
33 Style wymiarowe 615
34 Wymiary w rzutniach przestrzeni papieru 637
Część 5. Rysowanie w przestrzeni

35 Układy współrzędnych 647
36 Oglądanie rysunku w przestrzeni 673
37 Modelowanie w przestrzeni trójwymiarowej 701
38 Modyfikacja obiektów 3D 725
39 Modelowanie bryłowe ACIS 743
40 Modyfikacja brył 809
Część 6. Dla zaawansowanych

41 Zestawy arkuszy 833
42 Rzutnie w przestrzeni modelu 869
43 Odnośniki 877
44 Pola tekstowe 901
45 Mapy bitowe 913
46 Standardy CAD 921
47 Grupowanie obiektów 937
48 Częściowe wczytywanie rysunku 947
49 Rysunek parametryczny 953
50 Bezpieczeństwo rysunku 965
51 Inne przydatne polecenia 971
Skorowidz 979

Spis treœci
Wstęp 23
Użytkownicy początkujący .............................................................................23
Użytkownicy zaawansowani ..........................................................................23
Znaczki występujące w tekście ............................................................... 24
Część 1. Wiadomości podstawowe

Wprowadzenie 27
Uruchamianie AutoCAD-a ..................................................................... 27
Kursor ............................................................................................................28
Obszar rysunku ..............................................................................................29
Linia statusowa ..............................................................................................29
Wstążka ..........................................................................................................30
Mysz kontra klawiatura .................................................................................31
Koniec pracy ..................................................................................................31
Palety .............................................................................................................31
Obszar dialogowy i linia poleceń ..................................................................32
Domyślna orientacja osi i kierunki mierzenia kątów .....................................32
Jednostki, skala i rozmiar papieru .................................................................32
Nowy rysunek – NOWY ........................................................................ 33
Otwarcie rysunku – OTWÓRZ ............................................................... 33
Zapis rysunku na dysku .......................................................................... 34
Polecenie SZAPISZ ........................................................................................34
Zapis rysunku pod nową nazwą – ZAPISZ i NZAPISZ ..................................34
Kopia bezpieczeństwa ............................................................................ 34
Pomoc – POMOC ................................................................................... 35
Zamknięcie rysunku ............................................................................... 35
Polecenie ZAMKNIJ ......................................................................................35
Zamknięcie wszystkich rysunków – ZAMKNIJWS .........................................36
Koniec pracy ........................................................................................... 36
Polecenie REZYGNUJ ...................................................................................36
Klawisz ESC ............................................................................................ 36
Rozszerzenie pliku .................................................................................. 37
Nowy rysunek 39
Rozpoczęcie edycji nowego rysunku – NOWY ..................................... 40
Jednostki – JEDN ................................................................................... 40
Granice rysunku – GRANICE ................................................................ 42

Podstawowe obiekty AutoCAD-a 43
Odcinek linii prostej – LINIA ........................................................................44
Okrąg – OKRĄG ...........................................................................................46
Łuk – ŁUK .....................................................................................................48
Polilinia – PLINIA .........................................................................................50
Prostokąt – PROSTOK ..................................................................................55
Wielobok – WIELOBOK ................................................................................58
Elipsa – ELIPSA ............................................................................................59
Automatyczne tworzenie polilinii – OBWIEDNIA .........................................60
Punkt – PUNKT .............................................................................................62
Chmurka rewizyjna – REVCLOUD ...............................................................63
Zasłona – PRZYKRYJ ....................................................................................65
Splajn – SPLAJN ...........................................................................................66
Szkic – SZKICUJ ...........................................................................................68
Multilinie .......................................................................................................69
Linie konstrukcyjne – PROSTA i PÓŁPROSTA .............................................69
Regiony ..........................................................................................................70
Inne obiekty ...................................................................................................70
Właściwości obiektów 71
Wybór właściwości domyślnych ............................................................ 72
Kolor ....................................................................................................... 73
Kolejność wyświetlania – PORZWYŚ ............................................................74
Rodzaj linii ............................................................................................. 76
Menedżer rodzajów linii – RODZLIN ............................................................76
Szerokość linii ........................................................................................ 79
Bieżąca i domyślna szerokość linii – SZERLIN .............................................80
Styl wydruku .......................................................................................... 81
Współczynnik skali linii ......................................................................... 82
Globalny współczynnik skali linii – RLSKALA ..............................................82
Indywidualny współczynnik skali linii ...........................................................83
Uzgadnianie właściwości – UZGWŁAŚCIWOŚCI ............................... 84
Modyfikacje właściwości obiektów ...................................................... 88
Modyfikacja właściwości za pomocą list .......................................................88
Menedżer właściwości – WŁAŚCIWOŚCI ..................................................89
Zamknięcie menedżera właściwości – WŁAŚCIWOŚCIZAMKNIJ ................90
Oglądanie rysunku 95
Powiększanie i przesuwanie za pomocą myszy ...................................... 96
Powiększanie fragmentu rysunku – ZOOM i NFRAGM ................................98
Szybkie powiększanie – SZOOM ..................................................................100
Szybkie przesuwanie – NFRAGM ................................................................100
Powiększenie do zakresu obiektów – ZOOM Obiekt ....................................102
Odświeżanie ekranu i regeneracja rysunku ........................................... 104
Odświeżanie wszystkich rzutni – PRZERYSW .............................................104
Regeneracja rysunku – REGEN ...................................................................104
Odświeżanie bieżącej rzutni – PRZERYS ....................................................105
Regeneracja i odświeżenie rzutni – REGENW ............................................105

Wyświetlanie grubości linii .................................................................. 105
Wyświetlanie pełnoekranowe ............................................................... 105
Wypełnianie obiektów – WYPEŁNIJ ................................................... 106
Historia poleceń .................................................................................... 107
Widoki .................................................................................................. 107
Menedżer widoków – WIDOK .....................................................................108
Tworzenie nowego widoku ...........................................................................109
Zmiana widoku ............................................................................................114
Zapis stanu warstw z widokiem ...................................................................114
Modyfikacje rysunku 117
Jak wybierać obiekty? .......................................................................... 117
Podstawowe metody wyboru obiektów ........................................................118
Polecenia do modyfikacji rysunku ........................................................ 119
Usuwanie obiektów – WYMAŻ ....................................................................120
Kopiowanie – KOPIUJ ................................................................................120
Szyk – SZYK .................................................................................................122
Szyk prostokątny – SZYKPROST .................................................................123
Szyk biegunowy – SZYKBIEGUN ................................................................125
Szyk wzdłuż ścieżki – ŚCIEŻKASZYK ..........................................................127
Kopiowanie równoległe – ODSUŃ ..............................................................128
Odbicie lustrzane – LUSTRO ......................................................................131
Przesuwanie – PRZESUŃ ............................................................................132
Obracanie – OBRÓĆ ...................................................................................133
Dopasowanie – WYRÓWNAJ ......................................................................135
Rozdzielanie – PRZERWIJ ..........................................................................136
Przedłużanie – WYDŁUŻ .............................................................................137
Ucinanie – UTNIJ .......................................................................................140
Zintegrowane ucinanie i przedłużanie .........................................................143
Zmiana długości – PRZEDŁUŻ ...................................................................144
Rozciąganie – ROZCIĄGNIJ .......................................................................145
Ścinanie narożników – FAZUJ ....................................................................146
Zaokrąglanie – ZAOKRĄGL .......................................................................148
Zmiana wielkości obiektów – SKALA ..........................................................149
Modyfikacja polilinii – EDPLIN ..................................................................150
Modyfikacja splajnu – EDSPLAJN ..............................................................155
Rozbijanie obiektów .....................................................................................157
Polecenie ROZBIJ .......................................................................................157
Polecenie XPLODE .....................................................................................157
Łączenie obiektów – POŁĄCZ .....................................................................158
Usuwanie duplikatów – USUŃPOWIELONE ..............................................159
Wybieranie obiektów 163
Metody wyboru obiektów ..................................................................... 164
Wybór za pomocą okna ...............................................................................167
Wybór za pomocą wieloboku .......................................................................168
Wybór za pomocą łamanej ..........................................................................169
Wybór wszystkich elementów rysunku .........................................................169
Gdy robi się gęsto... .....................................................................................169

Automatyczny wybór obiektów ............................................................ 170
Szybkie wybieranie – SWYBIERZ ................................................................170
Filtrowanie obiektów – FILTR ....................................................................172
Opcje wyboru ....................................................................................... 177
Napisy 179
Napisy proste ........................................................................................ 180
Napis jednowierszowy – DTEKST ...............................................................180
Akapit tekstowy .................................................................................... 183
Tworzenie akapitu – WTEKST .....................................................................183
Edytor napisów ............................................................................................185
Wyrównywanie ............................................................................................185
Tło akapitu ...................................................................................................185
Wypunktowania i listy ..................................................................................187
Symbole .......................................................................................................188
Import pliku tekstowego ...............................................................................188
Łączenie akapitów .......................................................................................189
Usuwanie formatowania ..............................................................................189
Wyszukiwanie i zastępowanie ......................................................................189
Pola tekstowe ...............................................................................................190
Ułamki .........................................................................................................192
Edycja ułamków ..........................................................................................193
Wyświetlanie napisów na wierzchu – TEKSTNAWIERZCH .............. 195
Styl napisu – STYL .............................................................................. 197
Domyślny styl napisu ...................................................................................199
Właściwości napisu – WŁAŚCIWOŚCI ........................................................200
Wypełnianie napisów ........................................................................... 202
Markowanie napisów ............................................................................ 202
Sprawdzanie pisowni – PISOWNIA ..................................................... 203
Jakość wydruku napisów ...................................................................... 204
Wyszukiwanie i zastępowanie napisów – ZNAJDŹ ............................. 204
Zmiana wielkości i sposobu justowania ............................................... 207
Zmiana wielkości napisów – SKALUJTEKST ..............................................207
Zmiana justowania napisów – WYRÓWNAJTEKST ....................................208
Przeliczanie odległości pomiędzy przestrzenią modelu
a przestrzenią papieru – KONPRZESTRZ ......................................... 209
Tabelki 211
Tworzenie tabel – TABELA .........................................................................212
Modyfikacja tekstu w tabelce .......................................................................214
Modyfikacja tabelki za pomocą uchwytów ..................................................214
Modyfikacja komórek za pomocą uchwytów ................................................215
Wstawianie kolumn i wierszy .......................................................................216
Usuwanie kolumn i wierszy .........................................................................217
Obramowanie komórek ...............................................................................217
Wyrównywanie tekstu w komórkach ............................................................219
Wstawianie bloku do komórki ......................................................................220

Wstawianie formuły do komórki ..................................................................221
Wstawianie pola do komórki .......................................................................225
Właściwości tabelki i komórek .....................................................................225
Styl tabelki – STYLTABELI ..........................................................................228
Eksport tabelki – EKSPORTABELI .............................................................232
Rysowanie precyzyjne 233
Skok i siatka – USTAWIENIARYS ..................................................... 234
Skok – SKOK ...............................................................................................235
Siatka – SIATKA ..........................................................................................238
Tryb ortogonalny – ORTO ................................................................... 239
Współrzędne punktów wpisywane z klawiatury ................................... 240
Punkty charakterystyczne obiektów ..................................................... 242
Wskazywanie punktów charakterystycznych ................................................244
Automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych – OBIEKT ...........245
Opcje lokalizacji ..........................................................................................247
Gdy robi się gęsto... .....................................................................................247
Środek odcinka między wskazanymi punktami – MTP .................................248
Przykłady .............................................................................................. 250
Śledzenie (tymczasowe linie konstrukcyjne) ........................................ 253
Śledzenie biegunowe (kołowe) .....................................................................253
Śledzenie punktów charakterystycznych ......................................................256
Opcje śledzenia punktów charakterystycznych ............................................257
Tymczasowy punkt lokalizacji ......................................................................264
Punkty charakterystyczne użytkownika ........................................................265
Punkt względny – OD ..................................................................................266
Stałe linie konstrukcyjne ....................................................................... 268
Prosta – PROSTA ........................................................................................268
Półprosta – PÓŁPROSTA ...........................................................................271
Anulowanie poleceń 273
Cofanie, czyli odwołanie poleceń – C ..........................................................273
Anulowanie odwołania polecenia – ODTWÓRZ .........................................274
Polecenia COFAJ, ODTWÓRZ i WODTWÓRZ ..........................................274
Odzyskanie ostatnio skasowanego obiektu – ODDAJ .................................275
Uchwyty 277
Tryby edycji .......................................................................................... 279
Opcje wspólne .............................................................................................279
Rozciąganie .................................................................................................279
Przesuwanie ................................................................................................279
Obracanie ....................................................................................................280
Zmiana wielkości .........................................................................................280
Odbicie lustrzane .........................................................................................280
Zastosowanie menu kontekstowego ..................................................... 281
Kopiowanie ........................................................................................... 282
Sterowanie uchwytami – OPCJE .......................................................... 283

Część 2. Pożyteczne narzędzia
Warstwy 287
Menedżer warstw – WARSTWA ......................................................... 290
Tworzenie nowej warstwy ............................................................................291
Zaznaczanie (wybór) warstw .......................................................................291
Wybór warstwy bieżącej ..............................................................................292
Usuwanie warstw ........................................................................................292
Zmiana nazwy warstwy ................................................................................293
Właściwości warstw .....................................................................................293
Status warstw ...............................................................................................293
Sortowanie warstw ......................................................................................296
Uwagi ..........................................................................................................296
Łatwe sterowanie warstwami ................................................................ 297
Warstwa 0 ............................................................................................. 297
Inne działania na warstwach ................................................................. 298
Przeniesienie obiektów na inną warstwę – ZMWWAR ................................299
Izolowanie warstw – WARIZO .....................................................................300
Anulowanie izolowania warstw – WARODIZO ...........................................300
Zamrażanie warstw – WARZAB ..................................................................301
Wyłączanie warstw – WARWYŁ ..................................................................302
Narzędzia znajdujące się w rozwinięciu panelu Warstwy .................... 304
Kopiowanie obiektów na wybraną warstwę – KOPIUJNAWAR ..................305
Spacer warstwowy – SPACERWAR .............................................................305
Wyróżnianie wskazanej warstwy – WARRZUTI ..........................................309
Scalanie warstw – WARPOŁ .......................................................................311
Usuwanie warstwy i obiektów – WARUSUŃ ..................................................312
Właściwości JakWarstwa i JakBlok i definicja bloków ..................................313
Wyświetlanie warstw w menedżerze warstw ....................................... 313
Stan i właściwości warstw .................................................................... 318
Translator warstw ................................................................................. 321
Usuwanie warstw – USUŃ ................................................................... 321
Filtry warstw 323
Grupy warstw ..............................................................................................324
Grupy zagnieżdżone .....................................................................................330
Filtr oparty na właściwościach warstw .......................................................333
Grupa zawierająca filtry oparte na właściwościach ...................................345
Bloki 347
Definiowanie bloku – BLOK ................................................................ 350
Wstawianie bloków – WSTAW ........................................................... 352
Wczytywanie bloku z dysku ..........................................................................354
Wstawianie bloku pochodzącego z innego rysunku .....................................354
Wstawianie bloków za pomocą Eksploratora Windows ...............................356
Palety bloków ....................................................................................... 356
Wstawianie bloków za pomocą palety narzędzi ...........................................356
Zmiana właściwości bloku w palecie ...........................................................357

Autoukrywanie i przezroczystość palety ......................................................358
Tworzenie nowych palet i dodawanie do nich bloków .................................359
Przeciąganie obiektów z rysunku na paletę .................................................359
Umieszczanie bloków na palecie
za pomocą centrum danych projektowych .................................................361
Parametry palety .........................................................................................362
Przykład definiowania i wstawiania bloku ........................................... 363
Definiowanie bloku ......................................................................................363
Wstawianie bloku ........................................................................................364
Drzwi 1x1 ....................................................................................................365
Wielokrotne wstawianie bloku – WWSTAW ....................................... 365
Rozbijanie bloku – ROZBIJ ................................................................. 366
Zapis bloku na dysku – PISZBLOK ..................................................... 367
Nowy punkt wstawienia – BAZA ......................................................... 368
Właściwości bloków ............................................................................. 368
Edycja bloków ...................................................................................... 370
Redefinicja bloku .........................................................................................370
Lokalna edycja bloku – ODNEDYCJA ........................................................370
Dodawanie i usuwanie elementów z bloku – ODNUSTAW .........................372
Zakończenie edycji bloku – ODNZAMKNIJ ................................................372
Edycja właściwości bloków .........................................................................376
Biblioteki bloków ................................................................................. 376
Usuwanie nieużywanych bloków – USUŃ ........................................... 377
Kopiowanie z użyciem schowka ........................................................... 378
Automatyczne rozmieszczanie bloków ................................................ 378
Podziel – PODZIEL .....................................................................................378
Zmierz – ZMIERZ ........................................................................................380
Bloki dynamiczne 383
Edytor bloków dynamicznych – BEDIT (BEDYCJA) ......................... 386
Parametry .............................................................................................. 387
Operacje ................................................................................................ 388
Przesuwanie ................................................................................................388
Skalowanie ..................................................................................................390
Rozciąganie .................................................................................................390
Rozciąganie biegunowe ...............................................................................392
Obracanie ....................................................................................................392
Odwracanie .................................................................................................394
Szyk ..............................................................................................................396
Przeglądanie ................................................................................................397
Dopasowanie ...............................................................................................397
Stany widoczności ................................................................................ 398
Centrum danych projektowych 403
Włączenie centrum – ADCENTER ...............................................................404
Okno centrum danych projektowych ............................................................404
Okno nawigacyjne .......................................................................................405

Paleta ..........................................................................................................405
Ikony sterujące ............................................................................................405
Wstawianie bloków ......................................................................................407
Wstawianie innych danych projektowych ....................................................410
Tworzenie palet narzędzi .............................................................................411
Wyszukiwanie ..............................................................................................413
Często wykorzystywane dane – Ulubione ....................................................414
Odświeżenie palety i okna nawigacyjnego ..................................................414
Kreskowanie ................................................................................................414
Rysunek aksonometryczny 415
Siatka aksonometryczna ..............................................................................415
Włączanie i wyłączanie siatki aksonometrycznej .........................................416
Polecenie IZO ..............................................................................................416
Okrąg aksonometryczny – ELIPSA ..............................................................417
Kreskowanie 419
Kreskowanie – KRESKUJ .................................................................... 421
Wybór obszaru przeznaczonego do zakreskowania .....................................421
Kreskowanie obiektów wewnętrznych .........................................................422
Zachowywanie obwiedni ..............................................................................422
Wybór wzoru kreskowania ...........................................................................423
Wybór typu kreskowania .............................................................................423
Skala i kąt obrotu kreskowania ....................................................................424
Kopiowanie parametrów kreskowania ........................................................425
Wykrywanie wysp ........................................................................................425
Zakończenie tworzenia kreskowania ...........................................................426
Uwagi odnośnie do kreskowania .................................................................426
Kreskowanie zespolone ...............................................................................426
Oddzielne kreskowania ................................................................................431
Tolerancja szczeliny granicy kreskowania – HPGAPTOL ..........................431
Zmiana początku kreskowania .....................................................................433
Odtworzenie obwiedni .................................................................................434
Pole powierzchni kreskowania ....................................................................434
Kolejność wyświetlania kreskowania ..........................................................434
Proste kreskowanie ......................................................................................435
Punkty charakterystyczne kreskowania .......................................................436
Kreskowanie z zastosowaniem palety narzędzi ............................................436
Zmiana właściwości narzędzia w palecie ....................................................438
Umieszczanie kreskowania z rysunku na palecie .........................................439
Wypełnianie obszarów .......................................................................... 440
Wypełnienie gradientowe GRADIENT ................................................ 441
Edycja kreskowania .............................................................................. 442
Rysunek prototypowy (szablon) 443
Korzystanie z rysunku prototypowego .........................................................444
Tworzenie rysunku prototypowego ..............................................................444
Położenie katalogu rysunków prototypowych ..............................................445

Regiony 447
Tworzenie regionów – REGION ..................................................................448
Automatyczne tworzenie regionów – OBWIEDNIA .....................................449
Edycja regionów ..........................................................................................451
Łączenie regionów – SUMA ........................................................................451
Odejmowanie regionów – RÓŻNICA ..........................................................453
Część wspólna regionów – ILOCZYN .........................................................454
Kasowanie pierwowzorów ...........................................................................454
Rozbijanie regionów – ROZBIJ ...................................................................455
Parametry fizyczne regionu – PARAMFIZ ..................................................455
Multilinie 457
Multilinia – MLINIA ............................................................................ 458
Styl multilinii – MLSTYL .................................................................... 460
Definiowanie stylu .......................................................................................462
Modyfikacja linii ..........................................................................................462
Edycja multilinii – EDMLIN ................................................................ 466
Palety 471
Przeciąganie obiektów z rysunku na paletę .................................................472
Umieszczanie poleceń na palecie ................................................................475
Grupy palet ..................................................................................................478
Autoukrywanie i przezroczystość palety ......................................................480
Dostosowywanie wyglądu palety .................................................................482
Zmiana nazwy i usuwanie palety .................................................................483
Eksport i import palet ..................................................................................484
Zapytania 485
Odległość między punktami .........................................................................486
Promień .......................................................................................................486
Kąt ...............................................................................................................487
Pole powierzchni i obwód ............................................................................487
Współrzędne punktu – ID ............................................................................493
Wyświetlanie listy wszystkich obiektów – BDLISTA ......................................493
Wyświetlanie listy i właściwości wybranych obiektów – LISTA ..................493
Parametry fizyczne brył i regionów – PARAMFIZ ......................................494
Status rysunku – STAN ................................................................................495
Informacje na temat czasu i stoper – CZAS .................................................495
Naprawianie uszkodzonych rysunków 497
Naprawianie rysunku – NAPRAW ................................................................498
Sprawdzanie rysunku – TEST ......................................................................498
Kopia bezpieczeństwa ..................................................................................498
Część 3. Wydruk
Wydruk 503
Wydruk – KREŚL ................................................................................ 504
Podgląd wydruku .........................................................................................506
Chowanie linii niewidocznych na wydruku ..................................................507
Jak drukować duże rysunki na drukarce małego formatu ............................507

Drukowanie w tle .................................................................................. 509
Menedżer urządzeń drukujących – MENPLOT ................................... 509
Dodanie nowego urządzenia drukującego ...................................................510
Edytor konfiguracji urządzenia drukującego ...............................................513
Import plików PCP i PC2 – KREATORPCWE ................................... 514
Kolor tła podglądu wydruku ................................................................. 515
Informacja na temat wykonywanych wydruków
– POKAŻINFODRUKUJ ................................................................... 515
Oznaczanie wydruków – ZNAKWYDRUKU ...................................... 516
Rozmieszczenia wydruku 517
Przestrzeń papieru, ustawienia strony i arkusze rozmieszczenia .......... 519
Włączanie przestrzeni papieru .....................................................................519
Przełączanie pomiędzy przestrzeniami ........................................................520
Ustawienia strony – USTAWIENIASTR ......................................................521
Kreator rozmieszczeń wydruku – KREATORARKUSZA ..............................521
Tworzenie nowych arkuszy rozmieszczeń wydruku ......................................522
Usuwanie arkuszy ........................................................................................523
Zmiana nazwy arkusza ................................................................................523
Kopiowanie i przesuwanie arkuszy ..............................................................523
Szybka zmiana aktywnego arkusza ..............................................................524
Rzutnie .................................................................................................. 524
Tworzenie wielu rzutni – RZUTNIE .............................................................524
Widok w rzutniach .......................................................................................525
Edycja obiektów w rzutniach .......................................................................528
Skala stosowana w rzutniach .......................................................................529
Blokada skali powiększenia w rzutni ...........................................................530
Sterowanie widocznością warstw za pomocą menedżera warstw ................530
Widoczność warstw w rzutniach – RWARSTWA ..........................................532
Włączanie i wyłączanie rzutni .....................................................................533
Przycinanie rzutni – PRZYTRZUT ...............................................................534
Cieniowanie i chowanie linii niewidocznych w rzutni .................................535
Widoczność ramek rzutni .............................................................................535
Powiększenie i zmniejszenie rzutni w przestrzeni papieru
– RZUTNIAMAKS, RZUTNIAMIN ............................................................536
Przenoszenie obiektów między przestrzenią modelu i papieru
– ZMOBSZAR ...........................................................................................537
Obracanie zawartości rzutni .......................................................................538
Edycja rzutni za pomocą uchwytów .............................................................539
Jednorodne skalowanie linii nieciągłych w rzutni .......................................539
Usuwanie rzutni ...........................................................................................540
Przypisanie tabeli stylów wydruku do rzutni ...............................................540
Przeliczanie odległości pomiędzy przestrzenią modelu
a przestrzenią papieru – KONPRZESTRZ ................................................541
Style wydruku 543
Rodzaje stylów wydruku ..............................................................................544
Zmiana stylu wydruku ..................................................................................545
Bieżący styl – PLOTSTYLE .........................................................................546

Edycja tabeli stylów .....................................................................................546
Wyświetlanie stylów wydruku na ekranie ....................................................549
Tworzenie tabeli stylów ...............................................................................549
Dołączanie tabeli stylów wydruku ...............................................................552
Menedżer tabel stylów wydruku – MENSTYLÓW ........................................552
Zmiana rodzajów stylów – KONWERSJASTYLWYDRUKU ........................554
Konwersja tabeli stylów – KONWERSJACTB .............................................555
Ustawienia strony 557
Menedżer ustawień strony – USTAWIENIASTR ................................ 557
Przypisywanie ustawień strony do arkusza ..................................................559
Tworzenie nowego zestawu ustawień strony ................................................559
Modyfikacja istniejącego zestawu ustawień strony ......................................560
Wczytywanie ustawień strony z innego rysunku ..........................................560
Zmiana ustawień strony podczas publikowania zestawu arkuszy ................561
Usuwanie ustawień strony ...........................................................................561
Zmiana nazwy ustawień strony ....................................................................562
Ustawienia strony ........................................................................................562
Skala wydruku .............................................................................................565
Część 4. Wymiarowanie
Wymiarowanie 569
Nazwy elementów wymiaru .........................................................................570
Wymiary liniowe – WYMLINIOWY .............................................................571
Wymiar dopasowany – WYMNORMALNY ..................................................574
Wymiarowanie długości łuku – WYMŁUK ..................................................576
Wymiarowanie promienia – WYMPROMIEŃ ..............................................577
Ucięty wymiar promienia – WYMSKRÓCONY ...........................................577
Wymiarowanie średnicy – WYMŚREDNICA ...............................................578
Wymiarowanie średnicy w drugim rzucie ....................................................579
Środek okręgu i linie środkowe – WYMCENTRUM ....................................580
Wymiarowanie kątów – WYMKĄTOWY ......................................................581
Wymiarowanie współrzędnych – WYMWSPÓŁRZ ......................................582
Łańcuch wymiarowy od linii bazowej – WYMBAZA ....................................583
Szeregowy łańcuch wymiarowy – WYMSZEREG ........................................584
Szybkie wymiarowanie – SWYMIAR ............................................................587
Edycja punktów wymiarowych ....................................................................588
Wielolinia odniesienia – WIELOLODN .......................................................590
Edycja wielolinii odniesienia – WIELOLODNEDYCJA ..............................591
Linia odniesienia – SLODNIES ...................................................................592
Tolerancje kształtu .......................................................................................596
Wymiarowanie zespolone ............................................................................597
Usuwanie zespolenia wymiarów – ODCZEPWYMIAR ................................598
Zespolenie wymiarów – DOCZEPWYMIAR ................................................598
Nieciągłe linie wymiarowe ..........................................................................600
Pomocnicze linie wymiarowe o stałej długości ............................................601
Korzystaj z punktów charakterystycznych ...................................................602

Umieszczanie wymiarów na osobnych warstwach .......................................602
Regeneracja wymiarów – REGENWYM ......................................................602
Wyświetlanie na wierzchu napisów i wymiarów – TEKSTNAWIERZCH ....603
Edycja wymiarów 605
Menu kontekstowe wymiarów ......................................................................606
Odwrócenie strzałki wymiarowej ................................................................606
Edycja wymiarów za pomocą uchwytów ......................................................607
Polecenie WYMEDYCJA .............................................................................608
Położenie napisu wymiarowego WYMEDTEKST ........................................610
Zmiana treści napisu wymiarowego – ODTEKST i EDTEKST ...................610
Rozbijanie wymiarów ..................................................................................611
Napis wymiarowy na czystym tle .................................................................611
Style wymiarowe 615
Sterowanie stylami wymiarowymi – WYMSTYL ............................... 618
Bieżący styl wymiarowy ..............................................................................619
Nowy styl wymiarowy ..................................................................................620
Usunięcie stylu wymiarowego .....................................................................620
Zmiana nazwy stylu wymiarowego ..............................................................621
Modyfikacja stylu wymiarowego .................................................................621
Porównanie stylów wymiarowych ...............................................................621
Modyfikacje stylu wymiarowego ......................................................... 621
Niewielkie zmiany stylu wymiarowego ........................................................622
Linie .............................................................................................................622
Symbole i strzałki .........................................................................................623
Napis wymiarowy – Tekst ............................................................................625
Dopasowanie ...............................................................................................627
Jednostki podstawowe .................................................................................629
Jednostki dodatkowe ....................................................................................631
Tolerancje ....................................................................................................632
Polecenie WYMZMIEŃ ....................................................................... 634
3 krótkie pytania dotyczące wymiarów ................................................ 635
Wymiary w rzutniach przestrzeni papieru 637
Wymiarowanie elementów modelu w przestrzeni papieru ...........................639
Część 5. Rysowanie w przestrzeni

Układy współrzędnych 647
Trójwymiarowa przestrzeń robocza ...................................................... 649
Sterowanie układami współrzędnych ................................................... 649
Polecenie LUW ............................................................................................649
Menedżer układów współrzędnych – MENLUW ................................. 653
Zakładka Nazwane LUW .............................................................................653
Zakładka Orto LUW ....................................................................................656
Parametry – zakładka Ustawienia ...............................................................656
Dynamiczne układy współrzędnych ..................................................... 657
Układ współrzędnych w rzutni ............................................................. 658

Widok z góry w rzutni .......................................................................... 660
Układ współrzędnych w widoku ortogonalnym ................................... 662
Układ współrzędnych związany z widokiem ........................................ 663
Marker układu współrzędnych – LUWSYMB ..................................... 665
Reguła prawej dłoni .............................................................................. 665
Marker LUW – LUWSYMB ................................................................ 666
Przykłady .............................................................................................. 668
Przykład 2D .................................................................................................668
Przykład 3D .................................................................................................669
Oglądanie rysunku w przestrzeni 673
Główne menu oglądania rysunku ......................................................... 674
ViewCube ............................................................................................. 676
Pasek nawigacji .................................................................................... 678
Orbita .................................................................................................... 679
Orbita swobodna – 3DWORBITA ...............................................................679
Orbita ograniczona – 3DORBITA ...............................................................681
Menu kontekstowe orbity .............................................................................681
Narzędzia ułatwiające wizualizację .............................................................682
Wprawianie w ruch – 3DCORBITA .............................................................683
Kamery ................................................................................................. 683
Położenie kamery – KAMERA .....................................................................684
Wizualne płaszczyzny tnące – 3DPRZEKRÓJ .............................................686
Przelot kamery – ŚCIEŻKANIM ......................................................... 687
Style wizualizacji – STYLCIENIOWANIA ......................................... 689
Zarządzanie stylami wizualizacji .................................................................691
Panel sterowania stylami wizualizacji .........................................................695
Chowanie linii – UKRYJ ...................................................................... 697
Wyświetlanie brył ................................................................................. 697
Gęstość linii – zmienna Isolines ..................................................................698
Gładkość obiektu – zmienna Facetres .........................................................698
Wyświetlanie konturów – zmienna Dispsilh ................................................699
Dostrajanie wydajności wyświetlania obrazu – KONFIG3D ............... 700
Modelowanie w przestrzeni trójwymiarowej 701
Współrzędne w przestrzeni ................................................................... 702
Współrzędne prostokątne (kartezjańskie) ....................................................702
Współrzędne sferyczne .................................................................................703
Współrzędne walcowe .................................................................................704
Modele szkieletowe, ścianowe i bryłowe ............................................. 705
Filtry współrzędnych ............................................................................ 706
Elementy płaskie w przestrzeni ............................................................ 707
Poziom i grubość .................................................................................. 708

Modele krawędziowe ............................................................................ 712
Odcinek trójwymiarowy – LINIA .................................................................712
Polilinia trójwymiarowa – 3WPLINIA ........................................................713
Helisa – HELISA .........................................................................................714
Modele ścianowe .................................................................................. 715
Siatki (powierzchnie) ............................................................................ 715
Podstawowe siatki .......................................................................................715
Powierzchnia prostokreślna – POWPROST ................................................716
Powierzchnia walcowa – POWWALC .........................................................717
Powierzchnia przekręcona – POWOBROT .................................................718
Powierzchnia krawędzi – POWKRAW ........................................................720
Przekształcanie w powierzchnię – KONWNAPOW .....................................721
Ścianka – 3WPOW ......................................................................................722
Siatka – SIATKA3W .....................................................................................722
Modele bryłowe .................................................................................... 723
Modyfikacja obiektów 3D 725
Płaszczyzna XY .................................................................................... 725
Zmiana położenia obiektów w przestrzeni ........................................... 726
Kopiowanie i przesuwanie ...........................................................................726
Zmiana wielkości .........................................................................................728
Przesunięcie 3D – 3DPRZESUŃ .................................................................729
Obrót 3D – 3DOBRÓT ................................................................................730
Skala 3D – SKALA3D ..................................................................................733
Dopasowanie 3D – 3DDOPASUJ ...............................................................733
Wyrównywanie – WYRÓWNAJ ....................................................................736
Odbicie lustrzane – LUSTRO3D .................................................................738
Szyk 3D ................................................................................................ 741
Modelowanie bryłowe ACIS 743
Bryły proste .......................................................................................... 744
Polibryła – POLIBRYŁA .............................................................................744
Prostopadłościan – KOSTKA ......................................................................746
Klin – KLIN .................................................................................................748
Stożek – STOŻEK ........................................................................................749
Kula – SFERA .............................................................................................751
Walec – WALEC ..........................................................................................752
Torus – TORUS ...........................................................................................755
Ostrosłup – OSTROSŁUP ...........................................................................756
Bryły złożone ........................................................................................ 757
Suma brył – SUMA ......................................................................................757
Różnica brył – RÓŻNICA ............................................................................758
Część wspólna brył – ILOCZYN ..................................................................759
Wyciąganie – WYCIĄGNIJ ..........................................................................760
Wyciąganie i część wspólna ........................................................................765
Wyciąganie i część wspólna trzech przekrojów ...........................................767
Obracanie – PRZEKRĘĆ ............................................................................768
Naciskanie i ciągnięcie – NACIŚNIJCIĄG ..................................................771

Przeciągnięcie – SKOS ................................................................................773
Wyciąganie złożone – WYCIĄGNIĘCIE ......................................................776
Konwersja na bryłę – KONWNABRYŁĘ ............................................ 783
Pogrubianie powierzchni – POGRUB .................................................. 785
Odciskanie – ODCISK ......................................................................... 786
Sprawdzenie przenikania – PRZENIKANIE ........................................ 787
Przyczepianie LUW do ścianki bryły ................................................... 791
Parametry fizyczne brył – PARAMFIZ ................................................ 791
Rzuty i przekroje brył ........................................................................... 791
Rzut płaski – RZUTPŁASKI .........................................................................792
Płaszczyzna przekroju – PŁAPRZEKR ........................................................793
Tworzenie rzutni – RZUTUJ ........................................................................800
Rysowanie rzutów i przekrojów – RYSRZUT ...............................................802
Rysowanie zarysów – PROFIL ....................................................................807
Modyfikacja brył 809
Ścinanie krawędzi – FAZUJ ................................................................. 810
Zaokrąglanie krawędzi – ZAOKRĄGL ................................................ 811
Przekrój – PRZEKRÓJ ......................................................................... 813
Przecięcie – PŁAT ................................................................................ 815
Modyfikacja brył – EDBRYŁA ............................................................ 817
Modyfikacja brył – ciAło .............................................................................819
Modyfikacja ścianek – Powierzchnia ..........................................................822
Modyfikacja krawędzi – Krawędź ................................................................829
Część 6. Dla zaawansowanych

Zestawy arkuszy 833
Menedżer zestawów arkuszy – ZESTAWARKUSZY ......................... 834
Tworzenie zestawu arkuszy – NOWYZESTAWARKUSZY ............................835
Struktura zestawu arkuszy ...........................................................................841
Otwieranie rysunków ...................................................................................846
Właściwości zestawu i arkuszy ....................................................................846
Selekcje arkuszy ...........................................................................................851
Widoki .................................................................................................. 852
Zasoby zestawu arkuszy ...............................................................................853
Wstawianie widoku ......................................................................................853
Etykieta bloku oraz bloki objaśnień ...................................................... 860
Tabelki zawierające spisy arkuszy ........................................................ 861
Publikowanie i drukowanie zestawów arkuszy .................................... 864
Archiwizowanie zestawów arkuszy ...................................................... 865
Tworzenie elektronicznej przesyłki – ETRANSMIT ........................... 868
Rzutnie w przestrzeni modelu 869
Konfiguracja rzutni ............................................................................... 870
Łatwe tworzenie rzutni ................................................................................870
Zaawansowane tworzenie konfiguracji rzutni .............................................871

Łączenie rzutni ............................................................................................872
Przywołanie zapisanej wcześniej konfiguracji rzutni ..................................872
Układ współrzędnych w rzutni ............................................................. 874
Układ współrzędnych w widoku ortogonalnym ...........................................874
Odnośniki 877
Dołączanie odnośników – DOŁĄCZ .................................................... 878
Zarządzanie odnośnikami – ODNOŚNIK ............................................ 880
Informacje wyświetlane w oknie menedżera ................................................881
Status odnośników .......................................................................................882
Zmiana sposobu dołączenia odnośnika .......................................................882
Przyłączanie odnośników na stałe (ustalanie) – opcja Ustal… ...................883
Informowanie o zmianie ....................................................................... 885
Przyłączanie wybranych elementów odnośnika – USTAL ................... 885
Przycinanie odnośników ....................................................................... 886
Przycinanie – PRZYTNIJ .............................................................................886
Edycja odnośników ............................................................................... 888
Edycja odnośnika – ODNEDYCJA ..............................................................889
Dodawanie i usuwanie elementów z odnośnika – ODNUSTAW ..................891
Wczytywanie odnośników na żądanie .................................................. 892
Sterowanie wczytywaniem na żądanie .........................................................893
Indeksy .........................................................................................................893
Archiwizacja i przesyłanie rysunków zawierających odnośniki ........... 894
Menedżer ścieżek dostępu plików skojarzonych z rysunkiem .......................895
Projekty ................................................................................................. 898
Tworzenie projektu ......................................................................................898
Korzystanie z projektu .................................................................................899
Pola tekstowe 901
Tworzenie pól – POLEDANYCH .................................................................902
Wstawianie pól do akapitu tekstowego ........................................................905
Wstawianie pól do atrybutu .........................................................................907
Formatowanie pól .......................................................................................907
Wyświetlanie cechy obiektu w polu tekstowym ............................................908
Wstawianie pola do tabelki ..........................................................................909
Aktualizacja pól – UAKTUALNIJPOLADANYCH ......................................910
Mapy bitowe 913
Dołączanie map bitowych – DOŁĄCZOBR .................................................914
Zarządzanie mapami bitowymi – OBRAZ ....................................................915
Jasność, kontrast i płowienie – DOPASOBR ...............................................916
Jakość wyświetlania – JAKOŚĆOBR ..........................................................917
Przezroczystość – PRZEZROCZYSTOŚĆ ....................................................917
Widoczność obramowania map bitowych ....................................................917
Przycinanie map bitowych – PRZYTOBR ....................................................918
Właściwości map bitowych ..........................................................................919

Standardy CAD 921
Tworzenie standardów .................................................................................921
Konfiguracja standardów – STANDARDY ..................................................922
Automatyczna kontrola standardów ............................................................924
Sprawdzanie standardów – SPRSTANDARD ..............................................925
Konwerter warstw – WARSTWKONWERT ..................................................928
Ustawienia konwersji warstw ......................................................................930
Usuwanie nieużywanych warstw .................................................................934
Sprawdzanie zgodności ze standardami
większej ilości plików rysunkowych ..........................................................934
Grupowanie obiektów 937
Grupowanie – GRUPA ................................................................................937
Menedżer grup – GRUPAKLASYCZNA ......................................................938
Tworzenie grupy ..........................................................................................941
Wybieranie grupy ........................................................................................941
Zbiory wskazań ............................................................................................944
Częściowe wczytywanie rysunku 947
Częściowe otwarcie rysunku – OTWÓRZ ....................................................947
Wczytanie dodatkowej geometrii – WCZYTAJCZĘŚĆ .................................951
Rysunek parametryczny 953
Karta wiązań – Parametryczne ...................................................................953
Wiązania geometryczne ...............................................................................954
Automatyczne nałożenie wiązań ..................................................................959
Wiązania wymiarowe ...................................................................................960
Zarządzanie wiązaniami ..............................................................................962
Bezpieczeństwo rysunku 965
Podpis elektroniczny ....................................................................................966
Weryfikacja podpisu elektronicznego – SPRAWDŹSYG ..............................967
Opcje bezpieczeństwa – OPCJEBEZP ........................................................968
Inne przydatne polecenia 971
Zmiana nazwy – NNAZWA ..........................................................................971
Usuwanie obiektów nieużywanych – USUŃ ................................................972
Znaki uniwersalne .......................................................................................974
Wstawianie symboli – SYMBOL ..................................................................974
Wczytywanie symboli z pliku SHX – WCZYTAJ ...........................................975
Tworzenie typów linii ..................................................................................976
Skorowidz 979


Wstęp 23
Wstęp
AutoCAD jest bez wątpienia najpopularniejszym

programem typu CAD w Polsce, posługuje się
nim od bardzo dawna duże grono użytkowników.
W trakcie pracy z AutoCAD-em użytkownicy zdążyli
już dokładnie poznać jego narzędzia, jednakże nowe
wersje stają się coraz bardziej rozbudowane i oferują
coraz więcej możliwości. Z całą pewnością warto
się z nimi zapoznać. Zapraszam do lektury.
Użytkownicy początkujący
Dla użytkowników początkujących przeznaczona jest przede wszystkim część pierwsza,
Wiadomości podstawowe. Uważne jej przeczytanie i staranne wykonanie przykładów
umożliwia poznanie podstawowych poleceń AutoCAD-a i rozpoczęcie samodzielnego
rysowania. Warto również dokładnie przeczytać część drugą — Pożyteczne narzędzia.
Użytkownicy zaawansowani
Trudno przeczytać tak grubą książkę od deski do deski. Lepiej potraktować ją jak lek-
sykon (z uwagi na kompleksowość opisu zagadnień, poleceń i okien dialogowych). Po-
lecenia oraz ich opcje zostały szczegółowo omówione i zilustrowane praktycznymi
przykładami. Na końcu książki znajduje się skorowidz umożliwiający łatwe i szybkie
odnalezienie poszukiwanej informacji.
Niniejsza książka opisuje AutoCAD 2018 PL w sposób kompleksowy, od zagadnień

występujących w AutoCAD-zie „od początku” do nowych jego możliwości, które po-
jawiły się dopiero w wersji 2018.

24 AutoCAD 2018 PL
Znaczki występujące w tekście

W tekście pojawiać się będą następujące znaczki graficzne:
 Przykłady do książki do pobrania z ftp://ftp.helion.pl/przyklady/ac18pl.zip.

Pod znaczkiem umieszczona jest nazwa pliku, np. KONTUR.DWG.
KONTUR.DWG
 Sposób wprowadzenia polecenia.
Opcje polecenia lub okna dialogowego. Opcje polecenia można wpisać

z klawiatury lub wybrać z menu kontekstowego prawego przycisku myszy.
Uwagi praktyczne (zbiór dodatkowych informacji na temat omawianego

polecenia lub zagadnienia).
Przykład pokazujący praktyczne zastosowania omawianego narzędzia.

Wstęp 25
Część 1.
Wiadomości
podstawowe

26 AutoCAD 2018 PL

Wprowadzenie 27
Wprowadzenie
Uruchamianie AutoCAD-a
W celu uruchomienia AutoCAD-a kliknij ikonę:
Możesz również wybrać z paska zadań:
Start  AutoCAD 2018 - Polski (Polish)
Wygląd ekranu programu pokazują rysunki zamieszczone na następnej stronie.
Bezpośrednio po uruchomieniu programu AutoCAD na ekranie pojawia się zakładka Po-

czątek. Aby rozpocząć rysowanie, możesz w zakładce Początek wybrać Otwórz pliki...
albo przełączyć się na zakładkę Rysunek 1.
Na ekranie AutoCAD-a znajduje się wiele elementów. Na środku ekranu wyświetlany jest
rysunek. Zależnie od ustawień, po lewej i prawej stronie ekranu mogą znajdować się
dwa pionowe paski narzędzi przyczepione do brzegów ekranu, na górze wstążka służąca
do wyboru poleceń. Na dole ekranu znajduje się obszar poleceń. W obszarze rysunku
może być również widoczny menedżer arkuszy oraz palety.

28 AutoCAD 2018 PL
Okno AutoCAD-a bezpośrednio po jego uruchomieniu
Podstawowe elementy ekranu AutoCAD-a
Kursor
Po włączeniu AutoCAD-a zobaczysz na ekranie kursor składający
się z dwóch przecinających się odcinków. W miejscu ich przecięcia
widnieje mały kwadratowy celownik, który służy do wskazywania
obiektów na ekranie. Miejsce przecięcia nitek to punkt, na który
wskazuje kursor. Jeżeli przesuniesz myszkę, zauważysz, że kursor

Wprowadzenie 29
przemieścił się na ekranie zgodnie z jej ruchem. Za pomocą takiego kursora można wskazać
zarówno punkty na rysunku, jak i wcześniej narysowane obiekty. Jego kształt zmienia się
automatycznie w zależności od kontekstu.
Jeżeli z kursora zniknie mały celownik, oznacza to, że AutoCAD ocze-

kuje na wskazanie punktu. Punkty będziesz wskazywał bardzo często.
Przykładowo, jeżeli zechcesz narysować kreskę, to wskażesz na ekranie
jej początek i koniec.
Często podczas pracy znikać będzie pionowa i pozioma kreska kursora i pozostanie je-
dynie celownik: sytuacja taka zdarza się, gdy AutoCAD oczekuje na wskazanie obiektu,
a nie punktu. Przykładowo — jeżeli zechcesz przesunąć obiekt (odcinek, okrąg, napis, wy-
miar itp.), to musisz wskazać go na ekranie. Dokonujesz tego przez przesunięcie celow-
nika na brzeg wybieranego elementu i naciśnięcie lewego przycisku myszy.
Niekiedy kursor zamienia się w strzałkę. Za jej pomocą wybieramy przykładowo

opcje z menu obrazkowego.
Obszar rysunku
Obszar rysunku zajmuje największą, centralną część ekranu — wyświetlany jest w nim
rysunek. W obszarze tym może być wyświetlony zarówno cały rysunek, jak i jego fragment
w dużym powiększeniu, ale obraz nie może wychodzić poza obszar rysunku. Na obsza-
rze rysunku umieszczone się również inne narzędzia, np. paleta narzędzi.
Linia statusowa
Linia statusowa to linia na samym dole ekranu. Wyświetlane są w niej m.in.: współrzędne
punktu wskazywanego przez kursor oraz przełączniki: skoku (SKOK), węzłów (SIATKA),
trybu ortogonalnego (ORTO), śledzenia kołowego (BIEGUN), lokalizacji punktów cha-
rakterystycznych (OBIEKT), śledzenia (ŚLEDZENIE), wyświetlania grubości kreski na
ekranie (SZEROKOŚĆ) oraz inne przełączniki.

30 AutoCAD 2018 PL
Wstążka
Wstążka (położona na samej górze ekranu) jest wykorzystywana do wybierania poleceń
i opcji sterujących pracą programu. Kliknięcie małego trójkąta skierowanego w dół 
powoduje wyświetlenie dodatkowych poleceń.
Aby wybrać polecenie z rozwiniętego panelu, przesuń kursor w dół. Pozycje menu będą
podświetlane po kolei. Gdy podświetlone zostanie wybrane polecenie, naciśnij lewy przy-
cisk myszy — w ten sposób wprowadzisz je za pomocą wstążki.

Wprowadzenie 31
Mysz kontra klawiatura

W praktyce bardzo często będziesz posługiwał się prawie wyłącznie myszą. Za jej pomo-
cą będziesz wybierał polecenia z pasków narzędzi i wstążki, będziesz też wskazywał
punkty na ekranie. Z klawiatury natomiast wpisywał będziesz nazwy plików, bloków,
warstw i innych obiektów, a niekiedy również współrzędne punktów. Na klawiaturze znaj-
dują się dwa bardzo istotne klawisze:
 ENTER lub spacja służy do akceptacji wartości domyślnych, a niekiedy do zakoń-
czenia wybierania obiektów oraz wykonywania polecenia.
 ESC służy do przerwania wykonywania polecenia lub rezygnacji z opcji.
Warto również zwrócić szczególną uwagę na menu kontekstowe pojawiające się po kliknię-
ciu prawego przycisku myszki. Zawartość menu zmienia się w zależności od kontekstu
wywołania. Przykładowo, jeżeli kliknięcie nastąpi w czasie wykonywania jakiegoś po-
lecenia, to w menu kontekstowym pojawią się opcje tego polecenia, itp. Warto często
wywoływać menu kontekstowe i zapoznawać się z opcjami, które są w nim dostępne.
Koniec pracy
W celu zakończenia pracy z AutoCAD-em wybierz [Zamknij].
Palety
Palety narzędzi umożliwiają łatwy dostęp do danych projektowych i narzędzi (są to pole-
cenia, wypełnienia, kreskowania, polilinie oraz inne obiekty, a nawet bloki). Użytkownik
może w łatwy sposób umieścić narzędzia na palecie poprzez przeciągnięcie ich bezpo-
średnio z rysunku do palety. Łatwość tworzenia i modyfikacji palet zapewnia duży komfort
i szybkość pracy. Ponadto użytkownik może grupować palety i wyświetlać na ekranie
tylko te palety, które znajdują się w wybranej grupie.
Palety narzędzi mogą być wyświetlane na ekranie w trybie autoukrywania. Widoczna

jest wtedy na ekranie tylko belka palety; dopiero po nasunięciu na nią kursora zawartość
palety ulegnie rozwinięciu i pojawi się na ekranie automatycznie. Usunięcie kursora
z obszaru palety spowoduje jej automatyczne ukrycie. Dzięki autoukrywaniu użytkownik
widzi zawartość palety tylko wtedy, gdy jest ona potrzebna. Paleta nie zasłania rysunku,
gdy nie jest używana, a jednocześnie wystarczy ustawić kursor na belce palety, żeby
spowodować rozwinięcie palety i uzyskać szybki dostęp do narzędzi.
Palety narzędzi mogą być przezroczyste, co sprawia, że elementy rysunku znajdujące się
pod nimi są widoczne na ekranie. Przezroczysta może być również linia poleceń.

32 AutoCAD 2018 PL
Obszar dialogowy i linia poleceń

Obszar dialogowy znajduje się na dole ekranu pod obszarem rysunku. W linii poleceń
możemy wpisywać polecenia oraz ich parametry. W obszarze dialogowym widoczny
jest szary napis: „Wpisz polecenie”, który oznacza, że AutoCAD oczekuje na wprowadzenie
polecenia. Polecenie wskazuje programowi, jaka czynność powinna zostać wykonana.
Wywołujemy je za pomocą paska narzędzi lub menu; można je również wpisać z klawia-
tury. W linii poleceń wpisujemy polecenia i dane z klawiatury oraz odczytujemy komu-
nikaty programu. Aby przerwać wykonywanie polecenia, naciśnij klawisz ESC.
Domyślna orientacja osi

i kierunki mierzenia kątów
Domyślna orientacja osi i kierunki mierzenia kątów
Standardowo układ współrzędnych, kąty i kierunek ich mierzenia przyjęte są zgodnie

z powyższym rysunkiem (oś Z jest prostopadła do płaszczyzny ekranu i przebiega
„w kierunku” użytkownika). Zgodnie z konwencjami anglosaskimi w AutoCAD-zie za
dodatnie uznawane są kąty mierzone w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
Kierunek mierzenia kątów oraz kierunek = 0 można dostosować do własnych upodo-
bań (polecenie JEDN).
Jednostki, skala i rozmiar papieru

Gdy rysujesz na kartce papieru, musisz dobrać skalę w taki sposób, by na arkuszu zmieścił
się cały rysunek (lub dobrać arkusz tak, aby rysunek wykonany w danej skali zmieścił się
na nim jak najkorzystniej). Początkujący użytkownicy mają z tym problemy, ale z czasem

Wprowadzenie 33
nabierają doświadczenia. W AutoCAD-zie sytuacja jest trochę inna. Rysujesz w przestrzeni

wirtualnej bez żadnych ograniczeń — nie ma obawy, że Twój rysunek „wyjdzie” poza ar-
kusz. AutoCAD oferuje wewnętrzne jednostki miary, które nie są automatycznie utoż-
samiane z żadnymi innymi jednostkami (np. milimetrami, metrami itp.). Użytkownik sam
określa, jakim jednostkom będą odpowiadały jednostki rysunkowe AutoCAD-a.
Czasem jednostka wewnętrzna AutoCAD-a może odpowiadać 1 metrowi, a innym razem

1 milimetrowi. Użytkownik decyduje o tym sam; może również zdefiniować arkusz pa-
pieru o określonych wymiarach i dobrać odpowiednią do rysunku skalę.
Generalną zasadą jest takie dobranie parametrów, aby rysować w skali 1:1, wówczas
prawidłowo działać będzie automatyczne wymiarowanie i odczyt odległości. Dopiero
podczas tworzenia arkuszy rozmieszczenia wydruku należy dobrać skalę tak, aby rysunek
wykonany w określonej podziałce zmieścił się na arkuszu określonego formatu.
Nowy rysunek — NOWY

Edycję nowego rysunku rozpoczynamy, korzystając z polecenia NOWY. Ponieważ
AutoCAD daje możliwość pracy z wieloma rysunkami jednocześnie, rozpoczęcie edycji
nowego rysunku nie powoduje zakończenia edycji innych rysunków, otwartych w chwili
wprowadzenia polecenia NOWY.
 [Nowy]  CTRL-N
Otwarcie rysunku — OTWÓRZ

Za pomocą polecenia OTWÓRZ otwieramy przeznaczone do edycji rysunki. AutoCAD
daje możliwość pracy z wieloma rysunkami jednocześnie i otwarcie nowego rysunku
nie powoduje zakończenia edycji innych rysunków, otwartych w chwili wprowadzenia
polecenia OTWÓRZ.
 [Otwórz]  CTRL-O
Wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiające wybór rysunku przeznaczonego do
otwarcia. Okno to umożliwia również podgląd pliku rysunkowego przed jego wczytaniem.
Aby wczytać plik, wskaż go na liście i naciśnij przycisk Otwórz lub wskaż plik i naci-
śnij dwukrotnie (szybko) lewy przycisk myszy. Wybrany plik zostanie wczytany. Można
wskazać kilka plików rysunkowych (wykorzystując klawisze CTRL lub SHIFT) – wszyst-
kie wskazane pliki zostaną otwarte.
Pliki rysunkowe posiadają rozszerzenie DWG.

34 AutoCAD 2018 PL
Zapis rysunku na dysku
Polecenie SZAPISZ
Polecenie SZAPISZ zapisuje bieżący rysunek na dysku.
 [Zapisz]  CTRL-S
Polecenie SZAPISZ zapisuje rysunek pod bieżącą nazwą rysunku. Poprzednia wersja
pliku zostanie zapisana w pliku o takiej samej nazwie, ale z rozszerzeniem BAK. Jeżeli
bieżący rysunek nie posiada nazwy, polecenie działa jak NZAPISZ.
Zapis rysunku pod nową nazwą

— ZAPISZ i NZAPISZ
Polecenia ZAPISZ i NZAPISZ zapisują na dysku bieżący rysunek pod podaną nazwą.
 [Zapisz jako...]
Wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiające nadanie bieżącemu rysunkowi

nowej nazwy i zapisanie go na dysku. W oknie widnieją przyciski umożliwiające przej-
ście o jeden poziom katalogów w górę, utworzenie nowego katalogu oraz zmianę spo-
sobu wyświetlania plików w oknie. Można również zapisać plik w folderze Ulubione.
Kopia bezpieczeństwa
Dobrze jest zapisać co pewien czas rysunek na dysku (w celu archiwizacji lub w obawie
przed awarią systemu, wyłączeniem prądu itp.).
Aby włączyć automatyczne wykonywanie kopii bezpieczeństwa co pewien czas, wybierz

[Opcje][Otwórz i zapisz] i włącz przełącznik Automatyczny zapis:. Czas upły-
wający pomiędzy zapisami (podany w minutach) wpisz w polu Liczba minut między
zapisami.

Wprowadzenie 35
Kopie bezpieczeństwa są standardowo zapisywane w pliku z rozszerzeniem .SV$. Można

zmienić położenie kopii bezpieczeństwa poprzez modyfikację zmiennej systemowej
SaveFilePath. Nazwa pliku, w którym zapisana jest kopia bezpieczeństwa, przechowywana
jest w zmiennej SaveFile (tylko do odczytu). Po wykonaniu poleceń ZAPISZ, SZAPISZ
i NZAPISZ odliczanie czasu pozostałego do następnego zapisu rozpoczyna się od nowa.
Pomoc — POMOC
AutoCAD oferuje użytkownikowi system pomocy. Jego przydatność w dużej mierze za-
leży od umiejętności posługiwania się „helpami”. Dlatego warto poświęcić chwilę czasu
i zapoznać się z jego obsługą.
 [Pomoc]  F1
W tej wersji AutoCAD-a system pomocy wykorzystuje połączenie z siecią WWW i dzięki
temu może być stale aktualizowany.
Zamknięcie rysunku
Polecenie ZAMKNIJ
Bieżący rysunek zamykamy za pomocą polecenia ZAMKNIJ.
 [Zamknij]
Jeżeli bieżący rysunek nie został zapisany, na ekranie pojawi się komunikat:
Czy zapisać rysunek?

36 AutoCAD 2018 PL
 Tak – zapisuje rysunek na dysku, a następnie zamyka rysunek.

 Nie – zamyka rysunek, nie zapisując go na dysku.
 Anuluj – przerywa działanie polecenia.
Zamknięcie wszystkich rysunków

— ZAMKNIJWS
Polecenie ZAMKNIJWS zamyka wszystkie otwarte rysunki, umożliwiając zapisanie zmian.
Koniec pracy
Polecenie REZYGNUJ
Aby zakończyć pracę z AutoCAD-em, kliknij systemową ikonę zamykania aplikacji 
znajdującą się w prawym górnym rogu ekranu lub wybierz kombinację klawiszy CTRL-Q.
Jeżeli wszystkie zmiany dokonane w rysunkach zostały wcześniej zapisane, program

zakończy działanie. Jeżeli w międzyczasie dokonano zmian, wyświetlone zostanie okno
dialogowe umożliwiające zapis, pominięcie go lub przerwanie wykonania polecenia.
Klawisz ESC
Na klawiaturze znajduje się bardzo ważny klawisz ESC, oznaczający rezygnację z aktualnie
wykonywanej czynności. Za jego pomocą przerywamy działanie poleceń, rezygnujemy
z wyboru elementów na ekranie oraz zmian dokonanych w oknach dialogowych (po naci-
śnięciu klawisza Esc okno dialogowe zniknie z ekranu, a zmiany w nim poczynione nie
zostaną uwzględnione).

Wprowadzenie 37
Rozszerzenie pliku
W treści książki wielokrotnie wspominam o rozszerzeniu pliku. Nazwa pliku składa się
z dwóch członów rozdzielonych kropką. Przed kropką występuje nazwa właściwa pliku
określana przez użytkownika. Za kropką znajduje się trzyznakowe rozszerzenie. Użyt-
kownik określa nazwę własną, a rozszerzenie jest nadawane przez program, który zapisuje
plik automatycznie. Określa ono format pliku i użytkownik nie powinien go modyfikować.
Spójrz na kilka przykładowych nazw plików:
MOST.DWG plik ma rozszerzenie .DWG – jest to rysunek AutoCAD-a.

MOST.DXF plik ma rozszerzenie .DXF – jest to plik w formacie DXF,
utworzony przez AutoCAD.
MOST.DWS plik ma rozszerzenie .DWS – jest to plik standardów CAD.
MOST.DWT plik ma rozszerzenie .DWT – jest to szablon rysunku.
MOST.XTP plik ma rozszerzenie .XTP – jest to paleta narzędzi.
MOST.XLS plik ma rozszerzenie .XLS – jest to plik utworzony przez arkusz
kalkulacyjny Excel.
HALA7.DOC plik ma rozszerzenie .DOC – jest to plik edytora tekstów Word.

38 AutoCAD 2018 PL

Nowy rysunek 39
Nowy rysunek
Po uruchomieniu AutoCAD-a standardowo na

ekranie pojawia się nowy, pusty rysunek. Nowy
rysunek może zawierać już pewne elementy wczytane
z rysunku prototypowego (szablonu). Szablon zawiera
początkowe ustawienia rysunku oraz obiekty, które
powtarzają się w wielu rysunkach (np. definicje
bloków, definicje stylów itp.). Mogą zostać w nim
określone następujące elementy: warstwy z przypo-
rządkowanymi kolorami, typami linii, grubościami
kreski, granice rysunku, arkusze rozmieszczenia
wydruków, układy strony, jednostki, sposób mierzenia kątów, bieżący kolor, typ linii, do-
myślna grubość kreski, styl napisu, style wymiarowe, style multilinii itp.
Szablon może zawierać również widoczne na ekranie obiekty rysunkowe, np. standardową
tabliczkę. Dzięki szablonowi tabliczka będzie automatycznie umieszczana na rysunkach
i będzie wyglądała identycznie na wszystkich rysunkach wykorzystujących dany szablon.
Więcej informacji na temat tworzenia i wykorzystywania rysunków prototypowych znaj-
dziesz w rozdziale Rysunek prototypowy (szablon).
Nowy rysunek tworzymy za pomocą polecenia NOWY. Rozpoczęcie edycji nowego ry-
sunku nie powoduje zakończenia edycji innych otwartych rysunków. AutoCAD umoż-
liwia pracę z wieloma rysunkami jednocześnie. Podczas tworzenia nowego rysunku, jak
już wcześniej wspomniano, można skorzystać z szablonu lub jednego z dwóch kreatorów
nowego rysunku (prostego i rozbudowanego). Kreator rozbudowany umożliwia określe-
nie jednostek miary liniowej, miary kątowej, kierunku kąta 0º, kierunku mierzenia kątów
oraz granic rysunku; kreator prosty — tylko jednostek miary liniowej oraz granic rysunku.

40 AutoCAD 2018 PL
Rozpoczęcie edycji
nowego rysunku — NOWY
 [Nowy][Rysunek]  CTRL-N
Standardowo należy wskazać plik szablonu, z którego mają zostać odczytane parametry
bieżącego rysunku. Więcej informacji o szablonach znajdziesz w rozdziale Rysunek
prototypowy.
Wybór szablonu rysunku
Jednostki — JEDN
Polecenie JEDN umożliwia określenie jednostek miary liniowej i kątowej, dokładności
oraz kierunku mierzenia kątów. Ponadto daje możliwość określenia skali i sposobu skalo-
wania bloków wstawianych za pomocą centrum danych projektowych.
 [Narzędzia rysunkowe][Jednostki]  JEDN

Po wybraniu polecenia na ekranie pojawi się okno dialogowe Jednostki rysunku.

Nowy rysunek 41
Jednostki rysunku
 Długość – Typ: – okno umożliwiające wybór rodzaju jednostek liniowych:

architektoniczne (1' – 3 1/2"), dziesiętne (15.55), inży-
nierskie (1' – 3.50"), naukowe (1.55E+10), ułamkowe
(15 1/2),.
 Kąt – Typ: – okno umożliwiające wybór rodzaju jednostek kątowych:
grady (50g), jednostki geodezyjne (N 45d0'0" E),
radiany (0.7854r), stopnie dziesiętne (45.5), stopnie,
minuty, sekundy (45d30'0").
 Zgodnie z ruchem – włączenie tego przełącznika spowoduje mierzenie kątów
wskazówek zegara zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Jeżeli
przełącznik ten pozostanie wyłączony, kąty będą mierzo-
ne w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
 Dokładność – dokładność jednostek (liczba miejsc po przecinku).
 Skala wstawiania – jednostka używana do skalowania bloków wstawianych
za pomocą eksploratora rysunków. Jeżeli bloki nie po-
winny być skalowane, wybierz opcję Bez jednostek.
 Oświetlenie – wybranie jednostki miary natężenia światła w bieżą-
cym rysunku.
 Zwrot... – kliknięcie tego przycisku wyświetla okno dialogowe
umożliwiające określenie kierunku mierzenia kątów oraz
kierunku kąta 0 stopni.
Po kliknięciu przycisku Zwrot ... wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiające

określenie kierunku kąta 0º. Stosowane tu konwencje są zgodne ze sposobem określania
kierunków na mapie.

42 AutoCAD 2018 PL
Kierunek kąta 0º
 Wybranie opcji Inny umożliwia wskazanie na ekranie kierunku kąta 0º. Po jej włą-
czeniu kliknij przycisk Wskaż kąt < lub wpisz w okienku Kąt: wartość kąta.
 Wybrany rodzaj jednostek może zostać zapisany w rysunku prototypowym (aby
uniknąć konieczności powtarzania wyboru jednostek dla każdego nowego rysun-
ku). Więcej informacji na temat rysunku prototypowego znajdziesz w rozdziale
Rysunek prototypowy.
Granice rysunku — GRANICE

Granice rysunku można określić za pomocą kreatora nowego rysunku lub polecenia
GRANICE. Jeżeli granice zostaną włączone, poza ich zakresem nie można będzie ry-
sować. Jeśli pozostaną wyłączone, nie będą miały wpływu na umieszczanie obiektów na
rysunku (ale wciąż mają wpływ np. na wyświetlanie siatki węzłów SIATKA, która jest
wyświetlana tylko w obszarze granic).
 GRANICE
Podaj współrzędne lewego dolnego narożnika granicznego „Określ lewy dolny narożnik
lub [Tak/Nie] <0.0,0.0>:” i prawego górnego narożnika „Określ prawy górny narożnik
<420.0,297.0>:” lub wybierz opcję:
 Tak – granice włączone. AutoCAD nie przyjmie wskazania żadnego punktu,

którego współrzędne będą leżały poza granicami.
 Nie – granice wyłączone.
 Aby powiększyć rysunek do granic, skorzystaj z polecenia ZOOM Wszystko

wybierz [Widok][Nawigacja >][Wszystko].
 Granice określone są tylko na płaszczyźnie. Nie ma granicy w kierunku osi Z.
 Granice są zawsze określane względem globalnego układu współrzędnych GUW.

Podstawowe obiekty
AutoCAD-a
Do podstawowych obiektów AutoCAD-a należą:

odcinek, punkt, okrąg, łuk, obszar, polilinia, elipsa,
prostokąt, wielobok, pierścień, szeroka linia, szkic,
splajn, chmurka rewizyjna oraz zasłona umożli-
wiająca zasłanianie fragmentów rysunku. Z podsta-
wowych obiektów tworzymy rysunki złożone.
W niniejszym rozdziale zapoznasz się z pod-
stawowymi obiektami AutoCAD-a, dowiesz się, jak
za pomocą menu, pasków narzędzi i klawiatury
umieszczać elementy na rysunku, jakie opcje dostępne są dla każdego polecenia i w jaki
sposób z nich korzystać. Zapoznasz się również z praktycznymi przykładami ilustrują-
cymi omawiane elementy.
Podstawowe obiekty można narysować za pomocą narzędzi umieszczonych w panelu

Rysuj. Panel ten jest widoczny po lewej stronie po wybraniu karty Narzędzia główne
w głównym ekranie AutoCAD-a.
Panel Rysuj

44 AutoCAD 2018 PL
Odcinek linii prostej — LINIA
Polecenie LINIA tworzy łamaną składającą się z odcinków prostych.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Linia] L
W odpowiedzi na „Określ pierwszy punkt:” wskaż punkt początkowy odcinka. W obszarze
dialogowym pojawi się następny komunikat: „Określ następny punkt lub [Cofaj]:”. Wpro-
wadź punkt końcowy odcinka, wskazując go na ekranie lub wpisując z klawiatury współ-
rzędne. Po wskazaniu tego punktu pojawi się ponownie „Określ następny punkt lub
[Cofaj]:” Oznacza to, że AutoCAD oczekuje na podanie punktu końcowego następnego
odcinka (jako jego punkt początkowy przyjęty został punkt końcowy poprzedniego od-
cinka). W ten sposób możesz narysować łamaną składającą się z wielu odcinków. Aby za-
kończyć rysowanie, naciśnij klawisz ENTER lub spację; możesz również kliknąć prawym
przyciskiem myszy i wybrać opcję Wprowadź. Jeśli chcesz zamknąć łamaną, wpisz opcję
z — AutoCAD narysuje odcinek biegnący od punktu bieżącego do punktu początkowego,
zamykając w ten sposób łamaną. Jeżeli po zakończeniu działania polecenia naciśniesz
ENTER, polecenie to zostanie ponownie uruchomione.
 ENTER – w odpowiedzi na zaproszenie do wskazania punktu początkowego

możesz nacisnąć ENTER. Wówczas za punkt początkowy przyjęty
zostanie punkt końcowy ostatnio rysowanego odcinka lub łuku. Jeśli
ostatnio rysowanym obiektem był łuk, wówczas padnie pytanie
o długość odcinka „Długość linii:”.
 Zamknij – jeśli na pytanie „Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]:” odpo-
wiesz wprowadzeniem Zamknij (lub z), łamana zostanie zamknięta.
 Cofaj – usuwa ostatnio narysowany odcinek. Można wpisać z klawiatury tylko
pierwszą literę: c.
 @ – wpisanie „@” w odpowiedzi na „Określ pierwszy punkt:” powoduje
rysowanie odcinka od ostatnio wskazanego punktu.
 Odcinki rysowane przez polecenie LINIA stanowią oddzielne obiekty. Jeżeli chcesz,
by stanowiły jeden obiekt, skorzystaj z polecenia PLINIA.
 Łamaną można zamienić na polilinię za pomocą polecenia EDPLIN.
 Odcinki mogą być rysowane kreską o różnej grubości. Grubość kreski stanowi
jedną z właściwości każdego obiektu. Więcej informacji na ten temat znajdziesz
w rozdziale Właściwości obiektów.
 Aby rysować odcinki wyłącznie pionowe i poziome, należy włączyć tryb ortogo-
nalny (naciskając klawisz funkcyjny F8 na klawiaturze lub klikając przełącznik
ORTO ( ) w linii statusowej u dołu ekranu).
 Opcje polecenia można wpisać z klawiatury; można je również wprowadzić po-
przez kliknięcie prawego przycisku myszy i wybór odpowiedniej pozycji z menu
kontekstowego.

Narysuj trójkąt o następujących wierzchołkach: (100,100) (300,100) (150,300).
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj]

[Linia]
Określ pierwszy punkt: 100,100
Określ następny punkt lub [Cofaj]: 300,100
Określ następny punkt lub [Cofaj]: 150,300
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: zamknij
Narysuj łamaną składającą się z poziomego odcinka o długości 300 i pionowego od-
cinka o długości 200.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Linia]

Określ pierwszy punkt: wskaż dowolny punkt
Określ następny punkt lub [Cofaj]: @300,0
Określ następny punkt lub [Cofaj]: @0,200
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: ENTER
Wpisanie znaku @ przed współrzędnymi 300,0 spowodowało wyznaczenie końca od-

cinka względem ostatnio wskazanego punktu, czyli jego początku (a więc punktu poło-
żonego o 300 jednostek w prawo i 0 jednostek w górę od początku odcinka).
Wpisanie znaku @ przed współrzędnymi 0,200 spowodowało wybór końca drugiego

odcinka względem ostatnio wskazanego punktu, czyli względem końca pierwszego na-
rysowanego odcinka.
Narysuj odcinek o długości 200 zaczepiony w punkcie (100,100) i nachylony pod kątem
45 względem osi X.
Polecenie: [Narzędzia głów-

ne][Rysuj] [Linia]
Określ następny punkt lub [Cofaj]: @200<45
Określ następny punkt lub [Cofaj]: ENTER

46 AutoCAD 2018 PL
Okrąg — OKRĄG
Aby narysować okrąg, wybierz ikonę rysowania okręgu . Okrąg można narysować na kilka
różnych sposobów. Ikonę rysowania okręgów można rozwinąć poprzez kliknięcie znaczka rozwinię-
cia , co spowoduje ukazanie różnych opcji tworzenia okręgu.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Okrąg >][opcja] O

 Środek, promień – rysuje okrąg o określonym środku i promieniu.
 Środek, średnica – rysuje okrąg o określonym środku i średnicy.
 2 punkty – rysuje okrąg przechodzący przez 2 wskazane punkty wy-

znaczające średnicę okręgu.
 3 punkty – rysuje okrąg przechodzący przez 3 wskazane punkty.
 Styczny, styczny, – rysuje okrąg o określonym promieniu, styczny do dwóch
promień wskazanych obiektów.
 Styczny, styczny, – rysuje okrąg styczny do trzech wskazanych obiektów.
styczny
Narysuj okrąg o środku w punkcie 150,150 i promieniu równym 100.
250
200
150
100
50
X
0
0 50 100 150 200 250 300
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Okrąg >][Środek, promień]

Określ środek okręgu lub [3p/2p/Ssr (sty sty promień)]: 150,150
Określ promień okręgu lub [śreDnica]: 100
Jeśli nie widzisz okręgu na ekranie, to wykonaj następującą czynność:

Polecenie: [Widok][Nawigacja][Zakres]

Narysuj okrąg, którego średnicę określają 2 punkty o następujących współrzędnych:

50,150 oraz 250,150.
Upewnij się, że tryb dynamicznego wprowadzania danych DYN jest wyłączony — przycisk
wprowadzania dynamicznego na pasku stanu powinien być nieaktywny. Możesz zmie-
niać jego stan, klikając w niego lub naciskając klawisz F12.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Okrąg >][2 punkty]

Określ środek okręgu lub [3p/2p/Ssr (sty sty promień)] _2p
Określ początek średnicy okręgu: 50,150
Określ koniec średnicy okręgu: 250,150
250
200
150
100
50
X
0
0 50 100 150 200 250 300
Jeżeli tryb dynamicznego wprowadzania danych będzie włączony, to aby uzyskać opisy-
wany rezultat, w odpowiedzi na ostatnie zapytanie należy wpisać 200,0.
Narysuj okrąg styczny do łuku i dwóch odcinków jak na poniższym 

OKSTY.DWG
rysunku. Otwórz rysunek OKSTY.DWG.
Wybierz: [Narzędzia główne][Rysuj][Okrąg >][Styczny, styczny, styczny]
Określ pierwszy punkt na okręgu: _tan do P1

Określ drugi punkt na okręgu: _tan do P2
Określ trzeci punkt na okręgu: _tan do P3
AutoCAD sam wyznaczył 3 punkty definiujące okrąg, tak by był on styczny do wska-
zanych odcinków i łuku — na ich podstawie narysował okrąg.

48 AutoCAD 2018 PL
Łuk — ŁUK
W celu narysowania łuku wybierz ikonę rysowania łuku . Łuk można narysować na
kilka różnych sposobów. Ikonę rysowania łuków można rozwinąć poprzez kliknięcie
znaczka rozwinięcia , co spowoduje wyświetlenie różnych opcji tworzenia łuku.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Łuk >][opcja] U
Przykładowy rysunek zawierający 4 łuki
 3 punkty – łuk przechodzący przez 3 wskazane punkty.

 Początek, środek, koniec – punkt początkowy, środek łuku, punkt końcowy.
 Początek, środek, kąt – punkt początkowy, środek łuku, kąt rozwarcia.

 Początek, środek, cięciwa – punkt początkowy, środek łuku, długość cięciwy.
 Początek, koniec, kąt – punkt początkowy, punkt końcowy, kąt rozwarcia.
 Początek, koniec, zwrot – punkt początkowy, punkt końcowy, kierunek stycz-
nej do łuku w punkcie początkowym.
 Początek, koniec, promień – punkt początkowy, punkt końcowy, promień łuku.
 Środek, początek, koniec – środek łuku, punkt początkowy, punkt końcowy.
 Środek, początek, kąt – środek łuku, punkt początkowy, kąt rozwarcia.

 Środek, początek, cięciwa – środek łuku, punkt początkowy, długość cięciwy.
 Kontynuuj – kontynuacja ostatnio rysowanego łuku lub odcinka.
Łuk można przekształcić w polilinię za pomocą polecenia EDPLIN.


50 AutoCAD 2018 PL
Polilinia — PLINIA
Polilinia to linia łamana złożona z segmentów prostych lub łukowych, które mogą mieć
różną szerokość. Wszystkie segmenty polilinii stanowią jeden obiekt.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Polilinia]  PL
Przykładowa polilinia składającą się z 4 segmentów prostych i 4 łukowych
Po wprowadzeniu polecenia wskaż punkt początkowy polilinii „Określ punkt początko-

wy:”, następnie punkt końcowy pierwszego segmentu albo wybierz jedną z opcji. Stan-
dardowo polilinię rysujemy w trybie segmentów prostych. Przejście w tryb rysowania
segmentów łukowych następuje po wybraniu opcji Łuk.
Opcje dostępne w trybie rysowania segmentów prostych:
 łUk – włącza tryb rysowania segmentów łukowych.

 Zamknij – zamyka polilinię.
 Półszerokości – umożliwia określenie połowy szerokości polilinii (od jej osi

do krawędzi zewnętrznej).
 Długość – rysuje segment o określonej przez użytkownika długości
w takim samym kierunku jak poprzedni segment. W odpo-
wiedzi na „Określ długość linii:” wpisz długość odcinka. Jeśli
poprzedni segment był łukiem, odcinek będzie do niego
styczny.
 Cofaj – powoduje skasowanie ostatnio narysowanego segmentu.
 Szerokość – umożliwia określenie szerokości polilinii. Określ początkową
szerokość segmentu „Określ szerokość początkową:” oraz jego
szerokość końcową „Określ szerokość końcową:”.
 ENTER – kończy wykonywanie polecenia.

Opcje dostępne w trybie rysowania segmentów łukowych Łuk:
 kąT – umożliwia określenie kąta łuku „ Określ kąt rozwarcia:”.

 śrOdek – umożliwia wskazanie środka łuku „Określ środek łuku:”.
Potem następuje zaproszenie do wskazania końca łuku „Określ
punkt końcowy łuku lub [kąT/Długość]:”. Można określić
kąt łuku (Kąt) lub długość cięciwy (Długość).
 zWrot – umożliwia określenie stycznej do łuku w punkcie początkowym
„ Określ kierunek stycznej w punkcie początkowym łuku:” oraz
punktu końcowego łuku „Określ punkt końcowy łuku:”.
 Półszerokości – umożliwia określenie połowy szerokości polilinii (od jej osi
do krawędzi zewnętrznej).
 Linia – włącza tryb rysowania segmentów prostych.
 pRomień – umożliwia specyfikację promienia łuku „Określ promień
łuku” oraz wskazanie jego punktu końcowego „Określ
punkt końcowy łuku lub [kąT]:” lub kąta (Kąt).
 Drugipunkt – pozwala na narysowanie łuku przechodzącego przez punkt
bieżący, inny punkt „Określ drugi punkt łuku:” oraz punkt
końcowy „Określ punkt końcowy łuku:”.
 Cofaj – powoduje rezygnację z ostatnio narysowanego segmentu.
 Szerokość – określa szerokość polilinii. Użytkownik określa początkową
szerokość segmentu „Określ szerokość początkową:” oraz jej
szerokość końcową „Określ szerokość końcową:”.
 Polilinie modyfikujemy za pomocą polecenia EDPLIN.

 Po zmianie szerokości polilinii rysowane segmenty będą miały tę szerokość.
 Szerokość istniejącej polilinii można zmienić za pomocą polecenia EDPLIN.
 Polilinię można rozbić na poszczególne segmenty składowe za pomocą polecenia
ROZBIJ.
 Aby utworzyć polilinię z kilku odrębnych obiektów, takich jak łuki i odcinki proste,
można zastosować polecenie EDPLIN omówione w rozdziale Modyfikacje rysunku.
 Polilinie są często stosowane do określania granic obszarów przeznaczonych do
zakreskowania.
 Polilinia tworzona za pomocą polecenia PLINIA musi leżeć w jednej płaszczyź-
nie. Do tworzenia polilinii w przestrzeni służy polecenie 3WPLINIA.

52 AutoCAD 2018 PL
 Istnieją dwa sposoby rysowania polilinii nieciągłych (np. wykonywanych linią

kreskowaną itp.). Sposób rysowania można ustawić, wprowadzając w wierszu pole-
ceń PlinGen i zmieniając jej nową wartość: dla 1 wzór polilinii jest dopasowywa-
ny między wierzchołek początkowy i końcowy polilinii. W przeciwnym przypadku
(dla PlineGen = 0) wzór polilinii jest dopasowywany między wierzchołki każdego
segmentu.
Zablokowane (PlineGen = 0) Odblokowane (PlineGen = 1)
Za pomocą polilinii narysuj przedstawiony na poniższym rysunku obiekt.
100
P3
P4
50
P6 P5
150
P1 P2
300
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Polilinia]
Określ punkt początkowy: wskaż na ekranie dowolny punkt początkowy P1

Określ następny punkt lub [łUk/Półszerokości/cIęciwa/Cofaj/Szerokość]: @300,0
Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Półszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]:
@0,150
@–200,0
@0,–50
@–100,0
Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Półszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: z

Narysuj strzałkę.
P1 P2 P3
Określ punkt początkowy: P1

Aktualna szerokość linii: 0.0000
Określ następny punkt lub [łUk/Półszerokości/cIęciwa/Cofaj/Szerokość]: s
Określ szerokość początkową <0.0000>: 50
Określ szerokość końcową <50.0000>: ENTER
Określ następny punkt lub [łUk/Półszerokości/cIęciwa/Cofaj/Szerokość]: P2
Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Półszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: s
Określ szerokość początkową <50.0000>: 100
Określ szerokość końcową <100.0000>: 0
Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Półszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: P3
Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Półszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: ENTER
Wypełnianiem obiektów na ekranie steruje tryb wypełniania obiektów.

W celu jego zmiany wybierz [Opcje][Wyświetl][Wydajność wyświetlania]
[Zastosuj pełne wypełnienie].
Wybierz zakładkę Wyświetl

i w polu Wydajność wyświetla- WYPEŁNI ENI E
nia wyłącz przełącznik wyłączone
Zastosuj pełne wypełnienie.
Kliknij przycisk Zastosuj,

WYPEŁNI ENI E
później OK. włączone
Zregeneruj rysunek za pomocą polecenia REGEN.
Ustawienie wypełniania obiektów dotyczy polilinii, obszarów i kreskowań. Wyłącze-

nie wypełniania może znacznie przyspieszyć regenerację rysunku, zwłaszcza gdy jest
on duży i zawiera wiele obszarów zakreskowanych.

54 AutoCAD 2018 PL
Za pomocą polilinii narysuj przedstawiony na poniższym rysunku obiekt.

Polilinia składa się z dwóch segmentów prostych i dwóch łukowych.
Na początek włącz tryb ortogonalny, naciskając klawisz funkcyjny F8 lub klikając w li-
nii statusowej ekranu przełącznik ORTO ( ). Upewnij się, czy w linii tej włączone
są przełączniki: lokalizacji punktów charakterystycznych OBIEKT ( ) i śledzenia lo-
kalizacji względem obiektów( ).
P4 P3
P1 P2
Określ punkt początkowy: P1

Aktualna szerokość linii: 0.0000
Określ następny punkt lub [łUk/Półszerokości/cIęciwa/Cofaj/Szerokość]:P2
Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Półszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: u
Określ koniec łuku lub [kąT/śrOdek/Zamknij/zWrot/Półszerokości/Linia/pRomień/
Drugipunkt/Cofaj/Szerokość]: P3
Drugipunkt/Cofaj/Szerokość]: L
Przesuń kursor w okolicę punktu P1 i przytrzymaj przez chwilę, aż do pojawienia się

w okolicy kursora małego kwadratu — przesuń kursor w górę i zauważ, że pojawiła się
pionowa linia konstrukcyjna. Wskaż punkt P4.
Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/Półszerokości/Długość/Cofaj/Szerokość]: u

Drugipunkt/Cofaj/Szerokość]: z
Zwróć uwagę na precyzyjną lokalizację punktu P4 uzyskaną dzięki linii konstrukcyjnej

powstałej przez śledzenie punktu końcowego P1. Więcej informacji na temat śledzenia
znajdziesz w rozdziale Rysowanie precyzyjne.

Prostokąt — PROSTOK
W celu narysowania prostokąta skorzystaj z narzędzia rysowania prostokątów
Prostokąt znajdującego się w panelu Rysuj (karta Narzędzia główne). Po wprowa-
dzeniu polecenia wskaż najpierw pierwszy, a następnie drugi, przeciwległy narożnik pro-
stokąta. Po wskazaniu drugiego narożnika prostokąt zostanie narysowany i AutoCAD
będzie oczekiwał na następne polecenie. Narożniki prostokąta mogą być ścięte lub za-
okrąglone. Można nakazać rysowanie prostokąta na poziomie niezerowym, niezerowej
wysokości oraz kreską o określonej grubości.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Prostokąt]  PRO
Zaokrąglij Fazuj
Prostokąt zwykły, zaokrąglony i fazowany
Wskaż położenie wierzchołka prostokąta: „Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/

Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]:” lub wybierz opcję:
 Fazuj – włącza ścinanie narożników prostokąta oraz umożliwia określe-

nie długości ścięć. W odpowiedzi na komunikat „Określ pierwszy
wymiar fazy prostokątów:” podaj długość pierwszego ścięcia,
a następnie drugiego („Określ drugi wymiar fazy prostokątów:”).
 Poziom – rysowanie prostokąta na poziomie niezerowym. W odpowiedzi
na komunikat „Określ poziom prostokątów:” podaj poziom (czyli
wysokość, na której ma zostać umieszczony prostokąt ponad płasz-
czyzną XY bieżącego LUW).
 Zaokrąglij – włącza zaokrąglanie narożników prostokąta oraz umożliwia
określenie promienia zaokrąglenia. W odpowiedzi na komunikat
„Określ promień zaokrąglenia prostokątów:” podaj promień za-
okrąglenia.
 Grubość – wysokość, czyli wydłużenie prostokąta w kierunku osi Z. W odpo-
wiedzi na komunikat „Określ grubość prostokątów:” podaj wy-
sokość prostokąta.
 Szerokość – rysowanie prostokąta kreską o określonej grubości. W odpowiedzi
na komunikat „Określ szerokość linii prostokątów:” podaj gru-
bość kreski.
Po wskazaniu pierwszego wierzchołka prostokąta wskaż wierzchołek przeciwległy

„Określ kolejny narożnik lub [Obszar/Wymiary/oBrót]:”.

56 AutoCAD 2018 PL
Można również wybrać opcje:
 Obszar – tworzy prostokąt o określonym polu powierzchni. Podaj pole

powierzchni „Podaj obszar prostokąta w bieżących jednost-
kach:”. Następnie wybierz, czy obliczenia mają bazować na długo-
ści, czy na szerokości „Oblicz wymiary prostokąta bazując na
[Długości/Szerokości] <Długości>:”.
Długości – podaj długość prostokąta; szerokość zostanie obliczona auto-
matycznie w oparciu o podaną długość i pole powierzchni.
Szerokości – podaj szerokość prostokąta; długość zostanie obliczona auto-
matycznie w oparciu o podaną szerokość i pole powierzchni.
 Wymiary – tworzy prostokąt o określonej długości i szerokości. W odpowiedzi
na „Określ długość prostokątów:” podaj długość prostokąta. Na-
stępnie określ szerokość w odpowiedzi na „Określ szerokość pro-
stokątów:”. Na zakończenie wybierz jedno z czterech możliwych
położeń prostokąta na ekranie.
 oBrót – tworzy obrócony prostokąt. Podaj kąt obrotu prostokąta i wskaż
przeciwległy narożnik.
 Prostokąt jest polilinią i może być modyfikowany poleceniem EDPLIN.

 Za pomocą polecenia PROSTOK można narysować kwadrat. Można również
posłużyć się w tym celu poleceniem WIELOBOK.
 Grubość kreski określana za pomocą opcji Szerokość zmienia szerokość polilinii
(jest to właściwość geometryczna) i nie należy jej mylić z grubością kreski
obiektu, która jest właściwością ogólną.
 Prostokąt można rozbić na elementy składowe za pomocą polecenia ROZBIJ.
 Zmiany długości ścięć, poziomu, promienia zaokrąglenia, wysokości i grubości są
zapamiętywane i będą proponowane przy następnym wywołaniu polecenia PROSTOK
jako wartości domyślne.
Narysuj prostokąt o szerokości 200 i wysokości 100. Narożniki prostokąta powinny

być zaokrąglone promieniem 30.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Prostokąt]

Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrąglij/
Grubość/Szerokość]: z
Określ promień zaokrąglenia prostokątów <0.0000>: 30
Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrąglij/
Grubość/Szerokość]: wskaż punkt
Określ kolejny narożnik: @200,100
Pierwszy narożnik

Narysuj prostokąt o szerokości 200 i wysokości 100. Narożniki prostokąta powinny

być ścięte. Długości ścięć = 30.

Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/
Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]: f
Określ pierwszy wymiar fazy prostokątów: 30
Określ drugi wymiar fazy prostokątów<30.0000>:
ENTER
Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]: wskaż punkt
Określ kolejny narożnik: @200,100 Pierwszy narożnik
Narysuj prostokąt o szerokości 100 i wysokości 50.

Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/ Za-
okrąglij/Grubość/Szerokość]:
50
wskaż dowolny punkt
Określ kolejny narożnik lub [Obszar/Wymiary/ oB-
rót]: w
Określ długość prostokątów <100>: 100 100
Określ szerokość prostokątów <1>: 50
Określ kolejny narożnik lub [Obszar/Wymiary/oBrót]:
wybierz dowolnie jedno z 4 możliwych położeń prostokąta na ekranie
Narysuj prostokąt o szerokości 100 i wysokości 50, obrócony pod kątem 45 stopni.

Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]:
wskaż dowolny punkt
Określ kolejny narożnik lub [Obszar/Wymiary/
oBrót]: b
Określ kąt obrotu lub [Wskaż punkty] <0>: 45
Określ kolejny narożnik lub [Obszar/Wymiary/
oBrót]: w 0
10
Określ długość prostokątów <100>: 100
Określ szerokość prostokątów <1>: 50
50
Określ kolejny narożnik lub [Obszar/Wymiary/oBrót]:

wybierz dowolnie jedno z 4 możliwych położeń prostokąta na ekranie

58 AutoCAD 2018 PL
Wielobok — WIELOBOK
AutoCAD daje możliwość łatwego rysowania wieloboków foremnych, począwszy od trój-
kąta równobocznego, a skończywszy na 1024-boku. Wielobok można narysować na trzy
sposoby, określając jego bok lub środek i promień okręgu wpisanego lub opisanego na nim.
Ikona wieloboku znajduje się w rozwinięciu ikony prostokąta. Kliknij strzałkę rozwi-
nięcia  umieszczoną po prawej stronie ikony prostokąta, a następnie kliknij ikonę
wieloboku Wielobok.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Wielobok]
Podaj liczbę boków wieloboku „Podaj liczbę boków:”. W odpowiedzi na komunikat
„Określ środek wieloboku lub [Bok]” wskaż środek wieloboku lub wybierz opcję Bok, by
określić jego krawędź. Jeżeli wskazałeś środek, wybierz później opcję Wpisany w okrąg
lub Opisany na okręgu.
Bok Wpisany w okrąg Opisany na okręgu
 Bok – tworzy wielobok w oparciu o jego krawędź. W odpowiedzi na

komunikat „Określ pierwszy koniec boku:” wskaż pierwszy punkt
krawędzi, a następnie drugi punkt końcowy („Określ drugi koniec
boku:”).
 Wpisany – tworzy wielobok wpisany w okrąg. Podaj punkt środkowy wielo-
w okrąg boku oraz promień opisanego na nim okręgu („Określ promień
okręgu:”).
 Opisany – tworzy wielobok opisany na okręgu. Podaj punkt środkowy
na okręgu wieloboku oraz promień wpisanego w niego okręgu („Określ
promień okręgu:”).
Wielobok jest polilinią i można go modyfikować za pomocą polecenia EDPLIN.

Narysuj trójkąt równoboczny o długości boku równej 100.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Wielobok]

Podaj liczbę boków <4>: 3
Określ środek wieloboku lub [Bok]: b
Określ pierwszy koniec boku: wskaż dowolny punkt P1
P1
Określ drugi koniec boku: @100,0 100
Narysuj dowolny pięciokąt.
P2
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Wielobok]
Podaj liczbę boków <4>: 5
Określ środek wieloboku lub [Bok]: P1
Podaj opcję [Wpisany w okrąg/Opisany na okręgu] <W>: w P1
Określ promień okręgu: P2
Elipsa — ELIPSA
Polecenie ELIPSA służy do rysowania elipsy lub łuku eliptycznego.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Elipsa][opcja] E
 Środek – rysuje elipsę w oparciu o środek elipsy, punkt krańcowy jednej

półosi oraz długość drugiej półosi. W odpowiedzi na komunikat
„Określ środek elipsy:” wskaż środek elipsy, następnie wskaż
punkt końcowy pierwszej półosi („Określ koniec osi:”). W odpo-
wiedzi na komunikat „Określ długość drugiej półosi lub [oBrót]:”
wpisz długość drugiej półosi lub wskaż jej punkt końcowy.
 Oś, koniec – rysuje elipsę w oparciu o punkty końcowe pierwszej półosi i dłu-
gość drugiej półosi. W odpowiedzi na komunikat „Określ początek
osi elipsy lub [łUk/śrOdek]:” wskaż punkt początkowy pierwszej
osi oraz punkt końcowy pierwszej osi elipsy („Określ koniec osi:”).
W odpowiedzi na komunikat „Określ długość drugiej półosi
lub [oBrót]:” wpisz długość drugiej półosi lub wskaż jej punkt
końcowy.

60 AutoCAD 2018 PL
 Łuk – tworzy łuk eliptyczny. W odpowiedzi na komunikat „Określ począ-

eliptyczny tek osi łuku eliptycznego lub [śrOdek]:” wskaż punkt początkowy
pierwszej półosi lub wybierz opcję śrOdek, aby wskazać środek
łuku eliptycznego. Następnie wskaż punkt końcowy pierwszej półosi
(„Określ koniec osi:”) oraz określ długość drugiej półosi („Określ
długość drugiej półosi lub [oBrót]:”). Na zakończenie w odpo-
wiedzi na „Określ kąt początkowy lub [paraMetr]:” określ kąt po-
czątkowy lub wybierz opcję paraMetr. Następnie wpisz kąt koń-
cowy łuku („Określ parametr końcowy lub [Kąt/kątRozwarcia]:”)
lub wybierz opcję kątRozwarcia (w celu określenia kąta rozwarcia
łuku).
Po wybraniu opcji paraMetr wpisz początkową i końcową war-

tość parametru równania wektorowego elipsy.
 Za pomocą opcji oBrót można narysować elipsę będącą rzutem domniemanego

okręgu obróconego w przestrzeni na bieżącą płaszczyznę XY. Po określeniu
średnicy okręgu wybierz opcję oBrót i podaj kąt obrotu okręgu względem płasz-
czyzny XY (kąt musi należeć do przedziału od 0 do 89.4º). Wskazana średnica sta-
nowi oś obrotu domniemanego okręgu.
 Za pomocą polecenia ELIPSA można również rysować okręgi na rysunku aksono-
metrycznym. Aby było to możliwe, musi zostać włączona siatka aksonometryczna.
 Typ obiektu tworzonego za pomocą polecenia ELIPSA zależy od wartości zmiennej
systemowej Pellipse. Jeżeli Pellipse = 0 (wartość domyślna zmiennej), tworzona
jest elipsa oparta na równaniu parametrycznym. Jeżeli Pellipse = 1, elipsa będzie
polilinią i może być modyfikowana za pomocą polecenia EDPLIN.
Automatyczne tworzenie polilinii

— OBWIEDNIA
Polecenie OBWIEDNIA automatycznie tworzy obwiednię w postaci polilinii lub regionu
(na podstawie konturu istniejących obiektów).
Ikona obwiedni znajduje się w rozwinięciu ikony kreskowania. Kliknij strzałkę rozwinię-
cia umieszczoną po prawej stronie ikony kreskowania, a następnie kliknij ikonę
Obwiednia.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Obwiedn]  OBW

Po wprowadzeniu polecenia na ekranie pojawia się okno dialogowe umożliwiające utwo-
rzenie polilinii oraz wskazanie obiektów, które mają zostać wzięte pod uwagę w tym
procesie.

Po wywołaniu polecenia upewnij się, czy na liście rozwijanej Typ obiektu wybrana zo-
stała opcja Polilinia1. W celu wskazania punktu wewnętrznego i utworzenia polilinii
kliknij przycisk Wskaż punkty.
Automatyczne tworzenie polilinii
 Typ obiektu: – lista rozwijana umożliwiająca określenie, czy tworzony obiekt

ma być polilinią czy regionem. Polilinia proponowana jest
domyślnie.
 Zbiór obwiedni – umożliwia określenie zbioru obiektów, które mają zostać
wzięte pod uwagę przy tworzeniu polilinii:
Bieżąca rzutnia – pod uwagę mają być brane wszystkie obiekty widoczne w bie-
żącej rzutni,
Istniejący zbiór – nakazuje uwzględnienie wyłącznie obiektów wchodzących
w skład utworzonego wcześniej zbioru wskazań.
 Nowy – przycisk ten umożliwia utworzenie zbioru wskazań, na pod-
stawie którego utworzona zostanie obwiednia.
 Wykrywanie – przełącznik ten steruje wykrywaniem wysp, czyli obiektów
wysp leżących wewnątrz polilinii:
włączone – Podczas tworzenia polilinii wykrywane będą obiekty znaj-
dujące się w jej wnętrzu i tworzone będą odpowiadające im
polilinie,
wyłączone – AutoCAD znajduje tylko zewnętrzną granicę (prowadząc
linię od wskazanego punktu do najbliższego obiektu i śle-
dząc granicę tego obiektu w kierunku przeciwnym do ruchu
wskazówek zegara) i na jej podstawie tworzy polilinię.
 Wskaż punkty – tworzy polilinie. Naciśnięcie przycisku spowoduje wyświe-
tlenie komunikatu „Wybierz punkt wewnętrzny” i utworzenie
polilinii.
1
W przeciwnym razie zamiast polilinii utworzony zostanie region. Więcej informacji na ten temat
znajdziesz w rozdziale Regiony.

62 AutoCAD 2018 PL
Polecenie nie usuwa automatycznie linii konturowych.
W oparciu o znajdujące się na rysunku KONTUR.DWG obiekty utwórz 

KONTUR.DWG
polilinię automatycznie.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Obwiedn]

Kliknij przycisk Wskaż punkty
Wskaż punkt wewnętrzny: P1
Wskaż punkt wewnętrzny: ENTER
Polecenie OBWIEDNIA utworzyło 2 polilinie
Utworzone zostały dwie niezależne polilinie. Elementy, na podstawie których zostały

one narysowane, pozostają na rysunku.
P1
Obiekty wzorcowe (po lewej) i utworzona obwiednia (po prawej)
Punkt — PUNKT
AutoCAD umożliwia rysowanie indywidualnych punktów. Punkt może być zaznaczony
na rysunku jako zwykła kropka lub za pomocą bardziej widocznego markera.
Ikona punktu znajduje się w rozwinięciu panelu Rysuj. Kliknij strzałkę rozwinięcia 
umieszczoną poniżej panelu, a następnie kliknij ikonę punktu.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Wiele punktów]  PU

Po wprowadzeniu polecenia (w odpowiedzi na komuni-

kat „Określ punkt:”) wskaż kursorem miejsce, w któ-
rym ma być umieszczony punkt, lub wpisz z klawiatu-
ry współrzędne punktu.
Punkty są standardowo zaznaczane na rysunku jako mała

kropka. Istnieje możliwość oznaczania punktów innym
markerem. Jego rodzaj i wielkość można określić za
pomocą polecenia ODTPUNKT.
Wybór markera punktu
 Rozmiar punktu – wielkość markera punktu.
 Ustal rozmiar – wielkość markera określana jako procent wielkości ekra-

względem ekranu nu. Powiększanie i zmniejszanie rysunku nie będzie miało
wpływu na wielkość markera.
 Ustal rozmiar – wielkość markera określana w jednostkach rysunkowych.
w jednostkach Powiększanie i zmniejszanie rysunku będzie miało wpływ
rysunku na wielkość markera na ekranie, np. po powiększeniu
rysunku stanie się większy.
 Punkt można precyzyjnie zlokalizować za pomocą trybu lokalizacji Punkt (patrz

rozdział Rysowanie precyzyjne). Dzięki niemu użytkownik może umieszczać
punkty charakterystyczne w wybranych przez siebie miejscach rysunku.
 Punkty można automatycznie rozmieścić wzdłuż innych obiektów za pomocą pole-
ceń PODZIEL i ZMIERZ.
Chmurka rewizyjna — REVCLOUD

Użytkownik może wskazać obrys chmurki kursorem lub przekształcić w nią istniejący już
na rysunku obiekt. Obiekt ten nie musi być zamknięty; podczas przekształcania można
również odwrócić kierunek łuków chmurki. Użytkownik ma możliwość rysowania chmurki
stylem zwykłym i kaligraficznym.
Ikona chmurki znajduje się w rozwinięciu panelu Rysuj. Kliknij strzałkę rozwinięcia 
umieszczoną poniżej panelu, a następnie kliknij ikonę chmurki rewizyjnej.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Chmurka wersji]

 [Opisz][Znacznik][Chmurka wersji]

64 AutoCAD 2018 PL
Chmurka rewizyjna; styl normalny (po lewej), styl kaligraficzny (po prawej)
W odpowiedzi na komunikat „Podaj punkt początkowy lub [Długość łuku/Obiekt/Styl]

<Obiekt>:” wskaż punkt początkowy chmurki lub wybierz opcję:
 Długość łuku – opcja umożliwia podanie minimalnej i maksymalnej długości

łuków chmurki. Podaj długość minimalną „Podaj minimalną
długość łuku:” oraz długość maksymalną „Podaj maksymalną
długość łuku:”; długości te możesz również wskazać na ekranie.
 Obiekt – zamiana istniejącego zamkniętego obiektu na chmurkę. Po
wybraniu tej opcji wskaż na ekranie obiekt, który ma zostać
zamieniony. Na zakończenie w odpowiedzi na komunikat „Od-
wrotny kierunek [Tak/Nie] <Nie>:” określ, czy kierunek ryso-
wania łuków powinien zostać odwrócony.
 Styl – wybór stylu chmurki:
Odręczny – styl kaligraficzny.
Normalny – styl normalny.
Następnie narysuj chmurkę na ekranie „Prowadź krzyżyki wzdłuż ścieżki chmurki...”. Po

zbliżeniu kursora do punktu początkowego chmurki zostanie ona automatycznie zamknięta.
 Chmurka rewizyjna jest polilinią.
 Można przerwać rysowanie chmurki poprzez naciśnięcie klawisza ENTER lub spacji.
Nawet niezamknięty obiekt może zostać przekształcony w chmurkę

Zasłona — PRZYKRYJ
Zasłona umożliwia zasłanianie fragmentów rysunku. Zasłonę definiuje łamana wyzna-
czona przez ciąg wskazanych punktów lub polilinia składająca się wyłącznie z seg-
mentów prostych. Elementy rysunku znajdujące się pod zasłoną stają się niewidoczne.
Zasłona jest mapą bitową nałożoną na rysunek.
Ikona zasłony znajduje się w rozwinięciu panelu Rysuj. Kliknij strzałkę rozwinięcia 
umieszczoną poniżej panelu, a następnie kliknij ikonę zasłony.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Przykryj]

 [Opisz][Znacznik][Przykryj]
Po wprowadzeniu polecenia wskaż pierwszy punkt zasłony „Wskaż pierwszy punkt lub
[Ramki/Polilinia] <Polilinia>:” lub wybierz opcję:
 Ramki – steruje widocznością granic zasłon:

Tak – granice są widoczne,
Nie – granice nie są widoczne.
 Polilinia – tworzy nową zasłonę w oparciu o istniejącą polilinię. Wskaż
polilinię, która ma definiować zasłonę „Wybierz zamkniętą polili-
nię:”. Następnie padnie pytanie, czy polilinia ma zostać skasowa-
na „Czy usunąć polilinię? [Tak/Nie] <Nie>:”. Jeżeli odpowiesz T,
to polilinia zostanie skasowana; odpowiedź N pozostawia polili-
nię bez zmian.
 Polilinia definiująca zasłonę musi mieć wyłącznie segmenty proste i zerową gru-
bość (Szerokość).
 Obiekty pod zasłoną nie są usuwane; są tylko niewidoczne.
 Zasłonę można modyfikować, np. przesuwać, obracać, zmieniać wielkość itp., za
pomocą poleceń edycyjnych oraz uchwytów.
 Po utworzeniu zasłony można na niej rysować, umieścić napis i inne obiekty.
Jeżeli te obiekty zostaną narysowane po utworzeniu zasłony, to będą widoczne.
 Polecenie PORZWYŚ może okazać się przydatne przy określaniu widoczności
kilku obiektów nałożonych na siebie.
 W celu utworzenia zasłony w kształcie elipsy najpierw narysuj elipsę jako polili-
nię (przed narysowaniem elipsy nadaj zmiennej Pellipse wartość 1), a później
utwórz zasłonę.

66 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek WIPEOUT.DWG. Znajduje się na nim zakreskowany

obiekt oraz polilinia. Utwórz dwie zasłony: jedną poprzez wskazanie

WIPEOUT.DWG
ciągu punktów na ekranie; drugą poprzez wskazanie istniejącej polilinii.
Polecenie: [Narzędzia główne] [Rysuj >]

[Przykryj]
Wskaż pierwszy punkt lub [Ramki/Polilinia]
<Polilinia>: P1
P3 P4
Określ następny punkt lub [Cofaj]: P2
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: P3
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: P4 P2
P5
P1
Polecenie: [Narzędzia główne] [Rysuj >][Przykryj]
Wskaż pierwszy punkt lub [Ramki/Polilinia] <Polilinia>: ENTER
Wybierz zamkniętą polilinię: wskaż niebieską polilinię
Czy usunąć polilinię? [Tak/Nie] <Nie>: t
Pamiętaj, że zasłona nie usuwa obiektów z rysunku,

tylko tworzy zasłonę zasłaniającą obiekty, które pod
nią się znajdują. Jeżeli chcesz skasować obiekty, to
skorzystaj z polecenia UTNIJ.
Istnieje możliwość wyłączenia widoczności obramo-

wań. W tym celu można posłużyć się opcją Ramki.
Gdy obramowania nie są widoczne, to zasłon nie moż-
na wybrać.
Splajn — SPLAJN
Splajn to gładka krzywa sklejana NURBS przechodząca przez ciąg wskazanych na
ekranie punktów. Ikona splajnu znajduje się w rozwinięciu panelu Rysuj. Kliknij strzałkę
rozwinięcia umieszczoną poniżej panelu, a następnie kliknij ikonę rysowania splajnu.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Splajn]  SPL

W panelu Rysuj znajdują się dwie ikony związane z rysowaniem splajnu: Dopasowany
do splajnu oraz Wierzchołek sterujący splajnu. Różnica między nimi polega na meto-
dzie rysowania splajnu. Podczas tworzenia splajnów za pomocą punktów dopasowania
krzywa przechodzi przez określone punkty i jest określana przez odstępy między nimi.
Natomiast podczas rysowania splajnu metodą wierzchołka sterującego splajn jest utworzony
poprzez połączenie wskazanych punktów. Rysowanie splajnu przebiega tak samo w obu
przypadkach, niezależnie od wybranej metody.
W odpowiedzi na komunikat „Określ pierwszy punkt lub [Metoda/Węzły/Obiekt]:” wskaż

pierwszy punkt kontrolny, określ metodę tworzenia splajnu, wybierz sposób, w jaki bę-
dą połączone krzywe pomiędzy punktami, lub wybierz opcję Obiekt. Następnie możesz
wskazać drugi punkt, określić kierunek stycznej do splajnu w punkcie początkowym lub
ustalić odległość, na jaką splajn może odchylać się od określonych punktów dopasowania.
Dalej możesz wskazywać kolejne punkty, określić kierunek stycznej do splajnu w punkcie
końcowym, cofnąć ostatnio wskazany punkt lub zamknąć tworzony splajn. Aby zakoń-
czyć wskazywanie, naciśnij ENTER.
 Metoda – umożliwia określenie, czy splajn ma być tworzony za pomo-

cą punktów dopasowania czy punktów sterujących.
 Węzły – wybór sposobu, w jaki będą połączone krzywe pomiędzy
punktami
 Obiekt – przekształca istniejącą, wygładzoną polilinię w splajn. W odpo-
wiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż polilinie, które
chcesz przekształcić w splajny. Polilinie muszą być wcześniej
wygładzone za pomocą polecenia EDPLIN-Splajn.
 Styczność – umożliwia określenie kierunku stycznej do splajnu w punkcie
początkowa początkowym.
 Styczność – umożliwia określenie kierunku stycznej do splajnu w punkcie
końcowa końcowym.
 toLerancja – opcja ta umożliwia określenie stopnia ścisłości, z jaką splajn
musi przechodzić przez punkty kontrolne. Domyślna wartość
= 0.0000 oznacza, że powinien on przechodzić dokładnie
przez punkty kontrolne.
 Zamknij – zamyka splajn poprzez narysowanie segmentu od punktu
bieżącego do pierwszego punktu krzywej.

68 AutoCAD 2018 PL
 Splajny można łatwo modyfikować za pomocą polecenia EDSPLAJN oraz za pomo-

cą uchwytów.
 Splajny są bardziej dokładne niż wygładzone polilinie i zajmują w bazie danych
rysunku mniej miejsca (mniejszy plik rysunkowy).
 Zmienne systemowe Splinetype i Splinesegs nie mają wpływu na splajny tworzone
za pomocą polecenia SPLAJN, natomiast mają wpływ na wygładzanie polilinii za
pomocą polecenia EDPLIN.
 Opcja Obiekt umożliwia przekształcenie wygładzonej polilinii w splajn. Oryginalna
polilinia zostanie zachowana, jeżeli zmienna systemowa Delobj będzie równa 0.
Szkic — SZKICUJ
Polecenie SZKICUJ umożliwia „szkicowanie”, tzn. odwzorowanie ruchu myszy lub pióra
digitizera na ekranie, tworząc linię składającą się z odcinków prostych. Odcinki te mogą
być niezależne (tak jak w przypadku polecenia LINIA) lub tworzyć polilinię (tak jak
w przypadku PLINIA). Polecenie to wpisujemy z klawiatury.
P1 P2
Przykładowy szkic pomiędzy punktami P1 i P2
Po wpisaniu polecenia możemy przystąpić do tworzenia szkicu lub określić jego parametry.
 Typ – typ obiektu dla linii szkicu: linia, polilinia, splajn.

 Przyrost – to odległość, na jaką musi oddalić się kursor od ostatniego punktu,
aby mógł zostać narysowany nowy odcinek. Im mniejsza jest ta
odległość, tym większa dokładność szkicu, ale i większy rozmiar
rysunku.
 toLerancja – w przypadku użycia splajnu umożliwia określenie, jak blisko
krzywa splajnu będzie dopasowywana do szkicu odręcznego.

 Wykorzystując polecenie SZKICUJ, możemy narysować za pomocą myszki lub

tabletu graficznego nieregularne kształty.
 Jeżeli podczas szkicowania włączony będzie tryb ortogonalny ORTO, uzyskany
szkic będzie bardzo kanciasty (rysowane będą tylko odcinki pionowe i poziome).
Skok SKOK również wpływa na szkic, gdyż wskazywane punkty są automatycz-
nie przesuwane do najbliższych węzłów siatki.
 Zmienna systemowa Skpoly określa, czy podczas szkicowania powinna być two-
rzona łamana składająca się z niezależnych odcinków (Skpoly = 0), czy polilinia
(Skpoly = 1).
 Rysunki, na których znajdują się szkice tworzone za pomocą polecenia SZKICUJ,
mogą być bardzo duże.
 Praktyczne zastosowanie polecenia SZKICUJ jest bardzo ograniczone. Polecenie
może być użyte do wykonywania „odręcznych” fragmentów rysunku, „odręcznych”
podpisów oraz wprowadzania konturów map.
Multilinie
Polecenie MLINIA rysuje wielokrotne linie równoległe. Multilinia może składać się z kil-
ku linii równoległych. Każda z nich może być rysowana innym kolorem i typem linii.
Możliwości edycji multilinii są bardzo rozbudowane. Więcej informacji na ich temat
znajdziesz w rozdziale Multilinie.
Przykładowe multilinie
Linie konstrukcyjne
— PROSTA i PÓŁPROSTA
Linie konstrukcyjne to prosta (PROSTA) i półprosta (PÓŁPROSTA). Więcej informacji
na ich temat znajdziesz w rozdziale Rysowanie precyzyjne.

70 AutoCAD 2018 PL
Regiony
Regiony to płaskie obszary o różnorodnych kształtach mogące zawierać różne otwory
i wycięcia. Regiony złożone powstają w wyniku trzech operacji elementarnych: dodawania,
odejmowania i znajdowania części wspólnej. Więcej informacji na ten temat znajdziesz
w rozdziale Regiony.
Inne obiekty
Istnieje jeszcze kilka obiektów, które były wykorzystywane w dawnych wersjach
AutoCAD-a. Obecnie są stosowane sporadycznie.
Polecenie Menu Działanie

PIERŚCIEŃ [Narzędzia główne][Rysuj >] rysuje pierścień będący poli-
[Pierścień] linią.
TRASA --- rysuje trasy.
OBSZAR --- rysuje obszar.

Właściwości obiektów
Każdy obiekt AutoCAD-a ma przyporządkowane

właściwości takie jak: kolor, warstwa, rodzaj linii,
indywidualny współczynnik skali linii, styl wydruku,
szerokość linii i wysokość pogrubienia (w prze-
strzeni w kierunku osi Z). Właściwości domyślne
są przypisywane nowym obiektom automatycznie.
Właściwości istniejących obiektów można zmie-
nić za pomocą menedżera właściwości obiektów
WŁAŚCIWOŚCI.
W niniejszym rozdziale omówione zostaną: kolor, rodzaj i współczynnik skali linii oraz
szerokości linii. Więcej informacji na temat warstw znajdziesz w rozdziale Warstwy, style
wydruku zostaną omówione w rozdziale Style wydruku. Wysokość pogrubienia obiektu
(Thickness) została omówiona w części poświęconej rysowaniu w przestrzeni.
Oprócz właściwości wspólnych dla wszystkich obiektów, każdy z nich posiada wiele
właściwości, które są charakterystyczne tylko dla niego, np. okrąg cechują współrzędne
środka i promień.
Dzięki możliwości narysowania każdego obiektu za pomocą różnych szerokości linii użyt-
kownik zyskał sposobność różnicowania rysunku (bez nadużywania polilinii i bazowania
na kolorach, którym przypisywano szerokość linii plotera dopiero podczas wydruku). Sze-
rokość linii może być widoczna na ekranie, co ułatwia proces sprawdzania rysunku
przed wydrukiem.

72 AutoCAD 2018 PL
Wybór właściwości domyślnych

Właściwości domyślne określamy za pomocą list rozwijanych znajdujących się nad obsza-
rem rysunku (na wstążce [Narzędzia główne][Właściwości]) lub w pasku narzędzio-
wym Właściwości (aby go wyświetlić, wybierz [Widok][Palety][Właściwości]). No-
we obiekty będą miały automatycznie przypisywane właściwości domyślne. Za pomocą
list rozwijanych można wybrać następujące właściwości: warstwę, kolor, rodzaj linii, sze-
rokość linii, styl wydruku.
Wybór warstwy, koloru, rodzaju linii, szerokości linii i stylu wydruku
Lista rozwijana stylów wydruku jest dostępna tylko wtedy, gdy na rysunku stosowane
są nazywane style wydruku. W przypadku stylów zależnych od koloru lista ta nie jest
dostępna. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale Style wydruku.
Listy rozwijane służą nie tylko do wyboru bieżących właściwości domyślnych, ale również
do zmiany właściwości istniejących obiektów. Wystarczy wskazać dany obiekt za po-
mocą kursora, a w okienkach list rozwijanych pojawią się jego właściwości. W celu ich
zmiany wybierz za pomocą list rozwijanych nowe właściwości.
Jeżeli chcesz ustawić właściwości domyślne dla nowo tworzonych obiektów, przed
wybraniem ich z listy rozwijanej upewnij się, czy żaden obiekt na rysunku nie został
wybrany.

Kolor
Obiekty AutoCAD-a mogą być rysowane różnymi kolorami. Ich
liczba zależy od rodzaju karty graficznej oraz wybranej rozdzielczości.
Oprócz kolorów standardowych występują dwa ważne kolory logiczne:
JakWarstwa i JakBlok.
Przypisanie koloru JakWarstwa spowoduje, że obiekty przyjmą kolor

warstwy, na której zostaną umieszczone.
Przypisanie koloru JakBlok spowoduje, że obiekty przyjmą kolor

bloku, w którego skład wejdą.
Wybierz z listy rozwijanej kolor. Do wyboru masz dwa kolory logiczne: JakWarstwa
i JakBlok oraz kilka podstawowych barw. Po wybraniu opcji Wybierz kolory... na
ekranie pojawi się okno dialogowe Wybierz kolor umożliwiające wybór innego koloru.
Okno dialogowe służące do wyboru koloru można również wywołać ze wstążki i za
pomocą klawiatury.
[Narzędzia główne][Właściwości][Kolor obiektu >]


[Wybierz kolory...]  KOL
Wybór koloru
W oknie wyboru koloru widoczne są trzy zakładki umożliwiające wybór koloru podstawo-
wego AutoCAD-a, koloru typu True Color oraz koloru z palety PANTONE lub RAL.

74 AutoCAD 2018 PL
 Kolor indeksu – podstawowy kolor AutoCAD-a.
 True Color – kolor typu True Color definiowany jest przez użytkownika po-
przez podanie jego składowych HSL (Hue, Saturation, Lumi-
nance) lub RGB (Red, Green, Blue).
 Paleta – kolor z palet PANTONE i RAL (odpowiadają kolorom farb

kolorów z próbników kolorów tych często wykorzystywanych systemów
kolorystycznych).
Kolor warstwy określamy za pomocą polecenia WARSTWA.
Kolejność wyświetlania
– PORZWYŚ
Polecenie PORZWYŚ steruje kolejnością wyświetlania obiektów na ekranie. Kolejność
ta ma duże znaczenie w przypadku map bitowych, wypełnionych obszarów i obiektów ry-
sowanych kreską o niezerowej szerokości, gdyż obiekt wyświetlany później zasłoni obiekt
wyświetlany wcześniej.
Zmiana kolejności wyświetlania — PORZWYŚ
Aby zrozumieć, na czym polega kolejność wyświetlania, wyobraź sobie, że malujesz pędz-
lem po ścianie. Jeżeli zamalujesz pewien obszar kolorem zielonym, a następnie na tym
obszarze namalujesz czerwone koło, koło to zasłoni zieloną plamę. Wszystko, co namalujesz
później, będzie zasłaniało kształty namalowane wcześniej. Wyświetlanie na ekranie działa
w podobny sposób: niektóre obiekty są wyświetlane wcześniej, a inne później. Polece-
nie PORZWYŚ umożliwia sterowanie kolejnością wyświetlania obiektów na ekranie.
Standardowo obiekt narysowany najpóźniej będzie znajdował się „na wierzchu”. Można to
zmienić za pomocą polecenia PORZWYŚ. Sterowanie kolejnością wyświetlania umożliwia
takie ułożenie obiektów, aby obraz uzyskany na ekranie (oraz na wydruku) był właściwy.
 [Narzędzia główne][Zmień][Przesuń na wierzch]  PW

Wskaż obiekty, których kolejność wyświetlania chcesz zmienić, poleceniem „Wybierz

obiekty:”. Następnie wybierz opcję „Podaj opcję wyświetlania obiektu [Nad/Pod/
Wierzch/Spód] <Spód>:”:
 Przesuń – ustawia wybrane obiekty „na wierzchu”. Wybrane obiekty będą

na wierzch wyświetlane na końcu, zasłaniając obiekty wyświetlane wcześniej.
 Przesuń – ustawia wybrane obiekty „na spodzie”. Wybrane obiekty będą
na spód wyświetlane na początku i będą zasłaniane przez obiekty wyświe-
tlane później.
 Nad obiekty – ustawia wybrane obiekty „ponad” wskazanym obiektem („Wy-
bierz obiekty odniesienia:”).
 Pod obiekty – ustawia wybrane obiekty „pod” wskazanym obiektem („Wybierz
obiekty odniesienia:”).
Na rysunku DRAWORDER.DWG znajdują się 3 obiekty: pięciokąt,

koło i prostokąt. Gdyby obiekty te nie były wypełnione w środku,

DRAWORDER DWG
kolejność ich wyświetlania praktycznie nie miałaby znaczenia.
Wypełnienie wnętrza sprawia, że nawzajem się zasłaniają.
Kolejność wyświetlania obiektów na ekranie jest następująca:

najpierw wyświetlany jest zielony prostokąt, następnie czerwone
koło. Koło zasłania więc częściowo prostokąt. Na zakończenie
wyświetlany jest czarny pięciokąt, który zasłania zarówno koło,
jak i prostokąt (czyli znajduje się na wierzchu). Zielony prostokąt
znajduje się na spodzie.
Zmień kolejność wyświetlania tak, by zielony prostokąt znalazł

się na wierzchu i zasłonił inne obiekty.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Przesuń na

wierzch]
Wybierz obiekty: wskaż brzeg prostokąta
Wybierz obiekty: ENTER
Prostokąt znalazł się na wierzchu i zasłonił pięciokąt i koło.
Zmień kolejność wyświetlania tak, by na wierzchu pozostał pro-

stokąt, ale koło znalazło się ponad pięciokątem (pozostało pod
prostokątem).

76 AutoCAD 2018 PL
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Przesuń na spód]

Wybierz obiekty: wskaż brzeg koła
Wybierz obiekty odniesienia: wskaż brzeg pięciokąta
Rodzaj linii
 [Narzędzia główne][Właściwości][Rodzaj linii]  ROD
Obiekty mogą być rysowane liniami różnego rodzaju, np. linią
kreskowaną, przerywaną, kropkowaną itd. Rodzaj linii dla nowych
obiektów można ustalić za pomocą listy rozwijanej lub okna dia-
logowego RODZLIN.
Podobnie jak w przypadku koloru, masz możliwość wybrania kon-

kretnego rodzaju linii lub typu logicznego: JakWarstwa lub JakBlok.
Przypisanie linii rodzaju JakWarstwa spowoduje, że nowe obiekty
będą rysowane rodzajem linii warstwy, na której zostaną umieszczone.
Przypisanie rodzaju linii JakBlok spowoduje, że nowe obiekty będą
przejmowały rodzaj linii od bloków, w skład których wejdą.
Standardowo dostępne są tylko: JakWarstwa, JakBlok i Ciągły. Aby skorzystać z innych

rodzajów linii, należy je najpierw wczytać, klikając opcję Inny... u dołu listy. Na ekra-
nie pojawi się okno dialogowe Menedżer rodzajów linii umożliwiające wczytanie i wy-
bór rodzaju linii.
Menedżer rodzajów linii — RODZLIN  RL
Menedżer rodzajów linii umożliwia wybór domyślnego rodzaju

linii dla nowych obiektów. Po wybraniu pozycji Inny... z listy
rodzajów linii na ekranie zostanie wyświetlone okno dialogowe
dające możliwość wybrania rodzaju linii oraz wczytania defini-
cji rodzajów linii z dysku.
Standardowo w oknie widoczne będą tylko: JakWarstwa, JakBlok i Continuous.

Standardowo wczytane są tylko te trzy rodzaje linii. Aby skorzystać z innych rodzajów
linii, trzeba je najpierw wczytać z dysku. Do tego celu służy przycisk Wczytaj....

Menedżer rodzajów linii
Po naciśnięciu przycisku Wczytaj... pokazuje się okno dialogowe Wczytaj lub uaktual-
nij rodzaje linii umożliwiające wczytanie rodzajów linii.
Wczytywanie rodzajów linii
Wybierz rodzaje linii — możesz wybrać kilka z nich jednocześnie. W tym celu wskaż
jeden rodzaj linii, a następne naciśnij na klawiaturze klawisz CTRL i, przytrzymując go,
wskazuj kolejne rodzaje linii. Jeżeli będziesz wybierał bez użycia klawisza CTRL, każde
nowe wskazanie spowoduje rezygnację z poprzedniego. Jeżeli chcesz wczytać gru-
pę rodzajów linii, wskaż rodzaj linii na początku grupy, naciśnij na klawiaturze klawisz
SHIFT i, przytrzymując go, wskaż rodzaj na końcu grupy — wybrana zostanie cała gru-
pa rodzajów linii.

78 AutoCAD 2018 PL
Aby wybrać wszystkie rodzaje linii, naciśnij prawy przycisk myszy — pojawi się menu
kontekstowe, z którego wybierzesz opcję Wybierz wszystko. Jeżeli chcesz zrezy-
gnować ze wszystkich zaznaczonych (wybranych) rodzajów linii, wybierz opcję Usuń
wszystko.
Po naciśnięciu przycisku OK wczytywane są wszystkie zaznaczone definicje rodzajów

linii z wybranego pliku.
Aby ustawić bieżący rodzaj linii, wskaż go na liście i kliknij przycisk Bieżąca.
Nie wszystkie opcje okna dialogowego są od razu widoczne. Aby odsłonić dodat-
kowe opcje, kliknij przycisk Pokaż szczegóły.
Dodatkowe opcje menedżera rodzajów linii
 Nazwa: – nazwa wybranego rodzaju linii.

 Opis: – opis wybranego rodzaju linii.
 Globalny wsp. skali: – globalny współczynnik skali linii dla nowych oraz
istniejących obiektów (Ltscale).
 Bieżąca skala obiektu: – domyślny indywidualny współczynnik skali linii dla
nowych obiektów (Celtscale).
 Grubość pisaka ISO – szerokość linii (dla linii rodzaju ISO).
 Skaluj w jednostkach – po włączeniu tego przełącznika odległość pomiędzy
obszaru papieru kreskami linii nieciągłych jest obliczana na podstawie
jednostek przestrzeni papieru. Nawet jeżeli w rzut-
niach podano inny współczynnik powiększenia, linie
nieciągłe będą wyglądały tak samo.

Istnieje możliwość wyświetlenia w oknie menedżera oraz na liście rozwijanej tylko tych
rodzajów linii, które spełniają określone kryteria. Kryteria te określamy za pomocą listy
rozwijanej Filtry rodzaju linii:
 Pokaż wszystkie – wszystkie rodzaje linii.

rodzaje linii
 Pokaż wszystkie – używane rodzaje linii.

użyte rodzaje linii
 Pokaż wszystkie rodzaje – rodzaje linii zdefiniowane w odnośniku zewnętrz-

linii w odnośnikach nym.
 Odwróć filtr – odwrócenie działania filtru. Przykładowo, jeżeli

przełącznik ten zostanie włączony i wybierzemy
filtr Pokaż wszystkie użyte rodzaje linii, wy-
świetlone zostaną wszystkie nieużywane rodzaje
linii. Jeżeli przełącznik zostanie włączony i wy-
bierzemy filtr Pokaż wszystkie rodzaje linii
w odnośnikach, wyświetlone zostaną rodzaje
linii niezdefiniowane w odnośnikach (zdefiniowa-
ne w bieżącym rysunku).
 Rodzaj linii przypisany do danej warstwy określamy za pomocą menedżera

warstw (polecenie WARSTWA).
 Rodzaj linii istniejących obiektów można zmienić za pomocą listy rozwijanej lub
menedżera właściwości obiektów (WŁAŚCIWOŚCI).
 Definicje standardowych rodzajów linii znajdują się w standardowej bibliotece
AutoCAD-a (plik ACAD.LIN i ACADISO.LIN).
 Aby można było zmienić rodzaj linii za pomocą listy rozwijanej należy najpierw
wczytać je z dysku za pomocą przycisku Wczytaj....
 Użytkownik może tworzyć własne rodzaje linii.
Szerokość linii
Każdy obiekt posiada przypisaną szerokość linii. Zróżnicowana szerokość linii może
być widoczna na ekranie oraz na wydrukach. W celu włączenia wyświetlania szerokości
linii na ekranie włącz przełącznik Szerokość linii ( ) znajdujący się w linii statuso-
wej na dole ekranu.

80 AutoCAD 2018 PL
Oprócz konkretnych szerokości linii (np. 0.5 mm) występują również trzy szerokości
logiczne: JakWarstwa, JakBlok i Domyślne.
JakWarstwa powoduje, że szerokość linii obiektu jest zgodna z szerokością linii war-
stwy, na której obiekt się znajduje. JakBlok powoduje, że szerokość linii obiektu jest
zgodna z szerokością linii bloku, w skład którego wchodzi ten obiekt. Domyślne ozna-
cza domyślną szerokość linii, którą ustawiamy w oknie dialogowym SZERLIN.
Bieżąca i domyślna szerokość linii  SL

— SZERLIN
Za pomocą polecenia SZERLIN wybieramy domyślną szerokość linii oraz zmieniamy
ustawienia.
Okno dialogowe zmiany ustawień szerokości linii można uaktywnić poprzez kliknięcie
prawym przyciskiem myszki znajdującego się w linii statusowej przełącznika Szerokość
linii ( ) i wybranie opcji Ustawienia szerokości linii....
Ustawienia szerokości linii

W celu wybrania bieżącej szerokości linii, którą będą rysowane nowe obiekty, wybierz
ją z listy Szerokość linii i kliknij OK. Aby ustawić domyślną szerokość linii Domyślne,
wybierz z listy rozwijanej Domyślne.
 Jednostki dla listy – jednostki, w których mają być podawane szerokości

linii. Do wyboru mamy milimetry lub cale.
 Pokaż szerokość linii – przełącznik sterujący wyświetlaniem szerokości linii
na ekranie. Jeżeli zostanie wyłączony, szerokość linii
nie będzie wyświetlana.
 Domyślna – domyślna szerokość linii.
 Dopasuj skalę – dopasowanie wyświetlania szerokości linii na ekranie
wyświetlania (wykonywane za pomocą suwaka). Dzięki tej możli-
wości można lepiej dopasować sposób wyświetlania
grubości kresek w przestrzeni modelu. Dopasowanie
nie dotyczy jednakże wydruku.
 Jedną z możliwych do wyboru szerokości linii jest szerokość = 0. Wybranie jej

spowoduje dokonanie wydruku najcieńszą dostępną linią. Kreski o szerokości zero-
wej są wyświetlane na ekranie jako linia o szerokości 1 piksela.
 Bieżąca szerokość linii jest przypisywana nowym obiektom automatycznie. Do-
myślna szerokość linii to konkretna szerokość nadawana obiektom, których wła-
ściwość Szerokość linii jest ustawiona jako Domyślna.
 Regeneracja rysunku, na którym widoczne są szerokości linii, trwa dłużej, niż gdy
wyświetlanie szerokości linii jest wyłączone. W celu przyspieszenia regeneracji
wyłącz wyświetlanie szerokości linii (poprzez wyłączenie znajdującego się w linii
statusowej ekranu przełącznika Szerokość linii).
 Aby przypisać szerokość linii do warstwy, skorzystaj z menedżera warstw (pole-
cenie WARSTWA).
 W celu zmiany szerokości linii obiektu skorzystaj z menedżera właściwości obiektów.
 Sposób łączenia stykających się kresek oraz rysowania końców można określić
za pomocą stylu wydruku.
Styl wydruku
Styl wydruku to właściwość obiektu. Dzięki niemu można zmienić kolory, rodzaje linii
oraz szerokości linii na wydruku. Ponadto styl wydruku określa wiele innych parametrów
wydruku, takich jak: przypisanie pisaków, sposób wypełniania obszarów, łączenie końców
linii itp. Style wydruku znajdują zastosowanie, gdy zachodzi potrzeba kreślenia rysunku
na wiele różnych sposobów.

82 AutoCAD 2018 PL
Właściwość Styl wydruku może przybierać następujące wartości:
 Normal – właściwości obiektu.

 JakWarstwa – właściwości warstwy, na której leży obiekt.
 JakBlok – właściwości bloku, w którego skład wchodzi obiekt.
 nazwa stylu – właściwości zdefiniowane w stylu o podanej nazwie.
Bieżący styl wydruku wybieramy za pomocą polecenia STYLWYDRUKU. Więcej in-

formacji o stylach wydruku znajdziesz w rozdziale Style wydruku.
Współczynnik skali linii

Współczynnik skali linii wpływa na wielkość wzoru linii nieciągłych i pozwala uzyskać
linie bardziej lub mniej gęste. Dzięki niemu współczynnik skali linii można dopasować
do współczynnika skali rysunku.
W AutoCAD-zie występują dwa współczynniki skali linii:
 globalny – dotyczy wszystkich linii na rysunku.

 indywidualny – przypisany indywidualnie do każdego obiektu.
Ostateczny współczynnik skali linii jest wynikiem pomnożenia współczynnika global-

nego (dotyczącego wszystkich linii) przez współczynnik indywidualny (przypisany do
każdego obiektu). Tak więc, jeżeli obiekt został narysowany z indywidualnym współ-
czynnikiem skali linii równym 3, a globalny współczynnik skali linii Ltscale wynosi 2,
to ostateczny współczynnik skali linii dla tego obiektu wyniesie 6 (2*3). Indywidualny
współczynnik skali linii określa, ile razy większa (mniejsza) jest indywidualna skala li-
nii obiektu od globalnej skali linii rysunku.
Globalny współczynnik skali można zmienić w każdej chwili. Zmiana będzie dotyczyła
wszystkich linii znajdujących się na rysunku. Indywidualny współczynnik skali jest wła-
ściwością każdego obiektu i aby go zmienić, należy dokonać edycji właściwości obiektu.
Globalny współczynnik skali linii  RLS

– RLSKALA
Globalny współczynnik skali linii zmieniamy za pomocą polecenia RLSKALA. W od-
powiedzi na polecenie „Podaj nowy współczynnik skali rodzaju linii <1.0000>:” wpisz
nowy globalny współczynnik skali linii. Współczynnik skali jest standardowo równy 1.

 Zmiana globalnego współczynnika skali linii w rysunku dotyczy wszystkich linii

znajdujących się na rysunku (zarówno istniejących, jak i nowych).
 Polecenie RLSKALA można wywołać nakładkowo w czasie wykonywania innego
polecenia.
Na poniższym rysunku przedstawiono obiekt narysowany linią nieciągłą przy różnych

ustawieniach globalnego współczynnika skali linii.
Rlskala=20 Rlskala=30 Rlskala=50 Rlskala=70
Indywidualny współczynnik skali linii

Indywidualny współczynnik skali to właściwość przypisana każdemu obiektowi.
Współczynnik ten określamy podobnie jak bieżący kolor i rodzaj linii. Po określeniu bieżą-
cego współczynnika skali linii będzie on przypisywany nowym obiektom automatycznie.
 dla nowych obiektów Aby ustalić nowy, domyślny indywidualny współczyn-

nik skali linii dla nowych obiektów, wybierz z menu
[Narzędzia główne][Właściwości][Rodzaj linii]
[Inny...], kliknij przycisk Pokaż szczegóły i wpisz
w polu: Bieżąca skala obiektu: wartość tego współ-
czynnika.
 dla istniejących obiektów Indywidualny współczynnik skali linii (właściwość
Skala rodzaju linii) istniejących obiektów zmieniamy za
pomocą menedżera właściwości obiektów (CTRL-1).
Indywidualny współczynnik skali linii określa skalę linii obiektu w odniesieniu do glo-
balnego współczynnika Rlskala. Przykładowo indywidualny współczynnik równy 2 ozna-
cza, że linia ma być dwa razy rzadsza, niż wynika to z ustawienia Rlskala.

84 AutoCAD 2018 PL
Indywidualny współczynnik skali linii obiektu

1 2
Rlskala = 10
Rlskala = 20
Uzgadnianie właściwości
— UZGWŁAŚCIWOŚCI
Uzgadnianie właściwości umożliwia skopiowanie właściwości istniejącego obiektu i nada-
nie ich wskazanym obiektom. Zastosowanie tego polecenia eliminuje konieczność żmudne-
go nadawania tych samych właściwości wielu obiektom.
 [Narzędzia główne][Właściwości][Uzgodnij właściwości]  UZG

W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekt źródłowy:” wskaż obiekt, którego właści-
wości mają zostać skopiowane. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty docelowe
lub [Ustawienia]:” wskaż obiekty, którym chcesz przypisać kopiowane właściwości, lub
wybierz opcję Ustawienia, aby określić, jakie właściwości mają być kopiowane.
W zależności od rodzaju obiektu można kopiować następujące właściwości: kolor, warstwę,

rodzaj linii, współczynnik skali linii, szerokość linii, wysokość obiektu w przestrzeni,
styl wydruku, styl napisu, styl wymiarowy, parametry kreskowania, właściwości polilinii,
parametry rzutni, styl tabelki, materiały oraz wyświetlanie cieni. Właściwości przezna-
czone do skopiowania ustalamy po wybraniu opcji Ustawienia.

Ustawienia uzgadnianych właściwości
Wczytaj rysunek MALARZ.DWG. Górny prostokąt na rysunku jest

narysowany zieloną linią przerywaną o grubości 0,3 mm. Dolny został

MALARZ.DWG
narysowany linią ciągłą. Korzystając z uzgadniania właściwości, nadaj
dolnemu prostokątowi właściwości górnego.
Polecenie: [Narzędzia główne][Właściwości]

[Uzgodnij właściwości]
Wybierz obiekt źródłowy:
wskaż obiekt źródłowy, czyli zielony prostokąt
Wybierz obiekty docelowe lub [Ustawienia]:
wskaż dolny prostokąt
Wybierz obiekty docelowe lub [Ustawienia]: ENTER
Właściwości górnego prostokąta zostały przypisane prostokątowi dolnemu. Zmieniły

się właściwości: kolor, rodzaj linii i szerokość linii.
Wczytaj rysunek MALARZ1.DWG. Górny okrąg został narysowany czer-

woną linią przerywaną o grubości 0,3 mm. Dolny okrąg został naryso-

MALARZ1.DWG
wany linią ciągłą. Korzystając z uzgadniania właściwości, skopiuj tylko
szerokość linii, pozostawiając inne właściwości obiektu bez zmian.
Uzgadnianie właściwości domyślnie kopiuje nie tylko szerokość linii, ale

również inne właściwości. Dlatego należy najpierw zmienić ustawienia.
Polecenie: UZG [Narzędzia główne][Właściwości][Uzgodnij

właściwości]
Wybierz obiekt źródłowy: wskaż czerwony okrąg
Wybierz obiekty docelowe lub [Ustawienia]: u
Wyłącz wszystkie przełączniki za wyjątkiem Szerokość linii.

86 AutoCAD 2018 PL
Wybrana została tylko szerokość linii
Kliknij przycisk OK.

Wybierz obiekty docelowe lub [Ustawienia]: wskaż dolny okrąg
Skopiowana została tylko szerokość linii. Inne właściwości okręgu pozostały niezmie-
nione. Jeżeli chcesz kopiować inne właściwości, należy znowu posłużyć się opcją Usta-
wienia i włączyć odpowiednie przełączniki.
Ciekawą możliwością jest kopiowanie właściwości pomiędzy róż- 

M1.DWG,
nymi rysunkami. Wczytaj pliki M1.DWG i M2.DWG.
M2.DWG
Ustaw rysunki obok siebie, wybierając ze wstążki [Widok][Interfejs użytkownika]

[Sąsiadujące pionowo].
Na rysunku M1.DWG ściany zostały narysowane w kolorze szarym i znajdują się na war-
stwie noszącej nazwę sciany. Na rysunku M2.DWG ściany są w kolorze warstwy i zo-
stały umieszczone na warstwie 0. W rysunku M2.DWG w ogóle nie ma warstwy nazwanej
sciany. Korzystając z uzgadniania właściwości, skopiuj kolor i warstwę ścian z rysunku
M1.DWG i przypisz je ścianom w rysunku M2.DWG.

Uzgadnianie właściwości pomiędzy rysunkami
Wskaż rysunek M1.DWG i wywołaj uzgadnianie właściwości.
Polecenie: [Narzędzia główne][Właściwości][Uzgodnij właściwości]

Wybierz obiekt źródłowy: wskaż szarą ścianę
Wybierz obiekty docelowe lub [Ustawienia]: u
Upewnij się, czy włączone są wszystkie przełączniki. Kliknij OK.
Wybierz obiekty docelowe lub [Ustawienia]: wskaż okno

rysunku M2.DWG
Wybierz obiekty docelowe lub [Ustawienia]: P1
Po wykonaniu powyższych czynności ściany na rysunku M2.DWG przybrały identyczny

kolor jak ściany na rysunku M1.DWG i znalazły się na warstwie sciany, która została
utworzona automatycznie.

88 AutoCAD 2018 PL
Modyfikacje właściwości obiektów

Właściwości obiektów modyfikujemy za pomocą list rozwijanych umieszczonych w pasku
narzędzi Właściwości lub za pomocą menedżera właściwości.
Modyfikacja właściwości za pomocą list

Najprostszą metodą modyfikacji podstawowych właściwości obiektu jest skorzystanie
z rozwijanych list właściwości. Tą metodą można modyfikować warstwę, kolor, rodzaj
linii, szerokość linii oraz styl wydruku.
Na rysunku WLASCIWOSCI.DWG znajduje się narysowany niebie- 

skim kolorem okrąg. Zmień kolor tego okręgu na czerwony. WLASCIWOSCI.DWG
Wskaż celownikiem kursora okrąg. Zostanie on podświetlony i pojawią się uchwyty. Na

liście rozwijanej kolorów Właściwości pojawi się kolor niebieski, gdyż wskazany obiekt
jest niebieski. Wybierz z listy rozwijanej kolor czerwony. Ponieważ został wybrany okrąg,
jego kolor zmieni się na czerwony. Na zakończenie naciśnij klawisz ESC, aby usunąć
uchwyty i podświetlenie okręgu. Można wybrać jeden lub kilka obiektów. Jeżeli wy-
bierzesz kilka, właściwości z listy zostaną przypisane wszystkim wybranym obiektom.
Modyfikacja właściwości dokonywana za pomocą listy rozwijanej

Menedżer właściwości – WŁAŚCIWOŚCI

W celu zmiany właściwości obiektu korzystamy z menedżera właściwości, który umożli-
wia łatwy odczyt oraz modyfikację właściwości.
 [Widok][Palety][Właściwości]  CE
Oprócz możliwości otwarcia menedżera za pomocą menu, można posłużyć się innymi
metodami:
 wybierz obiekt lub obiekty, naciśnij prawy przycisk myszki i wybierz z menu kon-
tekstowego opcję Właściwości lub
 naciśnij na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-1.
Na ekranie pojawi się okno menedżera właściwości obiektów:
Menedżer właściwości obiektów
Właściwości wyświetlane w tym oknie zależą od rodzaju i liczby wybranych obiektów.

Jeżeli nie wybrano żadnego obiektu, zobaczysz tam bieżące domyślne właściwości przy-
pisywane nowym obiektom. Jeżeli wybranych zostało kilka obiektów, w oknie tym po-
jawią się właściwości charakterystyczne dla wszystkich wybranych obiektów.

90 AutoCAD 2018 PL
Każdy obiekt ma następujące właściwości ogólne: kolor, warstwa, rodzaj linii, indywi-
dualny współczynnik skali linii, styl wydruku, szerokość linii, hiperłącze i wysokość
pogrubienia. Inne właściwości zależą od rodzaju obiektu.
W oknie menedżera znajdują się trzy przyciski:
– zmienia wartość zmiennej systemowej PickAdd sterującej sposobem

tworzenia zbioru wskazań. Kolejno wskazywane na ekranie obiekty
umieszczone zostaną w zbiorze wskazań. Aby usunąć dany obiekt
z tego zbioru, wskaż go, przytrzymując jednocześnie klawisz SHIFT.
– szybki wybór obiektów. Więcej informacji na ten temat znajdziesz

w rozdziale Wybieranie obiektów.
– kliknięcie tego przycisku umożliwia wskazanie obiektów znajdują-

cych się na ekranie. Po jego kliknięciu wskaż obiekty na ekranie.
Jeżeli wybranych zostało kilka obiektów, w oknie widoczne będą właściwości wspólne dla
wszystkich wybranych obiektów. Informacja o tym pojawi się na liście rozwijanej w postaci
napisu Wszystkie. W nawiasie podano liczbę wybranych obiektów. Listą rozwijaną
można posłużyć się w celu wybrania podgrupy obiektów określonego rodzaju. Po wybra-
niu podgrupy obiektów jednakowego rodzaju (np. odcinków, okręgów itp.) w oknie mene-
dżera pojawią się występujące w niej właściwości.
Po wybraniu obiektów modyfikujemy ich właściwości w oknie menedżera. W zależności
od rodzaju właściwości można wpisać jej wartość w polu edycyjnym, wybrać z listy roz-
wijanej lub nacisnąć przycisk .
Menedżer właściwości umożliwia zmianę wartości atrybutów.
Zamknięcie menedżera właściwości

— WŁAŚCIWOŚCIZAMKNIJ
W celu zamknięcia menedżera właściwości:
 kliknij przycisk zamknięcia okna ( ) lub

 naciśnij kombinację klawiszy CTRL-1 lub
 wpisz z klawiatury polecenie WŁAŚCIWOŚCIZAMKNIJ lub
 kliknij prawym przyciskiem myszy nagłówek okna i wybierz z menu kontekstowego
opcję Zamknij albo
 kliknij na pasku narzędzi Standard ikonę menedżera właściwości .

Menedżera właściwości nie można zamknąć za pomocą klawisza ESC.
Na rysunku POLILINIE.DWG znajduje się kilka umieszczonych na

różnych warstwach polilinii o różnej szerokości. Dokonaj ujednoli-

POLILINIE.DWG
cenia szerokości i warstwy wszystkich polilinii, nadając im szero-
kość równą 4 i umieszczając na warstwie noszącej nazwę 1.
Wybierz wszystkie polilinie, wskazując je po kolei lub za pomocą okna.
Następnie otwórz okno menedżera właściwości, naciskając prawy przycisk myszy i wy-
bierając z menu kontekstowego opcję Właściwości.
W oknie menedżera właściwości (na liście rozwijanej) widnieje informacja, że modyfi-

kacja właściwości będzie dotyczyła 3 polilinii — Polilinia (3).
Odszukaj właściwość Warstwa i wybierz z listy rozwijanej warstwę 1.
Odszukaj właściwość Szerokość globalna, wpisz szerokość polilinii 4 i naciśnij

ENTER.
Zamknij menedżera właściwości kliknięciem przycisku zamknięcia okna ( ) i następ-

nie naciśnij klawisz ESC, aby schować uchwyty.
Polilinie przed ujednoliceniem
Polilinie po ujednoliceniu właściwości

92 AutoCAD 2018 PL
Na rysunku EXTXT.DWG znajduje się kilka napisów o różnej wyso- 

kości i różnych stylach. Dokonaj ich ujednolicenia. EXTXT.DWG
Wykonany w ten sposób opis rysunku jest nieprawidłowy. Napisy wykonano różnymi
czcionkami, mają różną wysokość, co sprawia, że rysunek jest nieczytelny. Ponadto ich
niejednorodność wywołuje odczucie, że na rysunku panuje straszliwy bałagan. Zmień
wysokość wszystkich napisów — nadaj im wysokość równą 2. W celu dokonania zmian
posłużymy się menedżerem właściwości obiektów. Wywołaj menedżera właściwości
poprzez naciśnięcie na klawiaturze kombinacji klawiszy CTRL-1.
W celu wybrania wszystkich napisów na rysunku skorzystamy z szybkiego wybierania1.
W tym celu kliknij przycisk znajdujący się w oknie menedżera właściwości. Szybki
wybór wymaga podania kryterium wyboru — tutaj przyjmiemy wysokość napisu różną
od zera.
Wybierz z listy rozwijanej Typ obiektu opcję Tekst.

W oknie Właściwości wybierz właściwość Wysokość.
Z listy rozwijanej Operator wybierz <> Różny od.
W polu Wartość wpisz 0.
Upewnij się, czy włączony jest przełącznik Dołącz do nowego zbioru wskazań.
Szybkie wybieranie
1
Więcej informacji na temat szybkiego wybierania znajdziesz w rozdziale pod tytułem Wybieranie
obiektów.

W ten sposób wybrane zostały wszystkie znajdujące się na rysunku napisy. W celu ujedno-
licenia wysokości odszukaj w oknie menedżera właściwość Wysokość i nadaj jej no-
wą wartość równą 2, a następnie naciśnij ENTER. Na rysunku wysokość wszystkich na-
pisów wynosi teraz 2.
Zamknij okno menedżera właściwości poprzez kliknięcie przycisku zamknięcia okna .

W celu zakończenia wybierania napisów naciśnij klawisz ESC.
Napisy przed ujednoliceniem
Napisy po ujednoliceniu

94 AutoCAD 2018 PL

Oglądanie rysunku
W niniejszym rozdziale przedstawiono podstawowe

polecenia służące do oglądania rysunku (powię-
kszania, zmniejszania i przesuwania widocznego na
ekranie fragmentu) oraz tworzenia i wykorzysty-
wania widoków. Omówiono w nim również odświe-
żanie ekranu i regeneracje rysunku. Powiększanie
i przesuwanie w czasie rzeczywistym znacznie
usprawniają oglądanie rysunku.
Ekran jest tylko niewielkim obszarem, na którym wyświetlane są fragmenty rysunku.

Można zobaczyć na ekranie cały rysunek naraz — widoczne wtedy będą proporcje między
głównymi elementami, choć szczegóły pozostaną niewidoczne (lub niewyraźne).
Można powiększyć wybrany fragment — wtedy szczegóły ukażą się wyraźnie i precy-
zyjnie, ale oglądany obszar będzie mniejszy, gdyż część rysunku „zniknie” poza brzegami
ekranu.
Oglądanie rysunku na ekranie przypomina oglądanie świata za pomocą kamery z obiekty-

wem o zmiennej ogniskowej (Zoom). Dzięki zmianie ogniskowej obiektywu powiększamy
wybrane obiekty lub oglądamy większe obszary, tracąc z zasięgu wzroku szczegóły.
Pamiętaj, że polecenia służące do oglądania rysunku nie zmieniają wymiarów obiektów

ani ich położenia — zmieniają tylko wielkość na ekranie. Wielkość i położenie obiek-
tów na rysunku można zmienić za pomocą poleceń modyfikacji rysunku omówionych
w rozdziale Modyfikacje rysunku. Polecenia oglądania rysunku należą do niezbędnych
i nieustannie stosowanych podczas rysowania.

96 AutoCAD 2018 PL
Powiększanie i przesuwanie
za pomocą myszy
Operacje powiększania i przesuwania rysunku na ekranie
należą do tych najczęściej wykonywanych. AutoCAD daje
do dyspozycji użytkownika polecenie ZOOM (powięk-
szanie) i NFRAGM (przesuwanie). Zanim zapoznamy się
z tymi poleceniami, warto zwrócić uwagę na powiększa-
nie i przesuwanie za pomocą myszki wyposażonej w kół-
ko. Kółko to jest umieszczone pomiędzy przyciskami
myszki i umożliwia przewijanie; można go również nacisnąć (czyli kliknąć kółkiem).
Skorzystanie z myszki z kółkiem jest bardzo praktyczną, szybką i łatwą w zastosowaniu

metodą. Jeśli nie masz jeszcze takiej myszki, to polecam Ci niezwłocznie się w nią zaopa-
trzyć. Dzięki wykorzystaniu kółka myszki powiększanie i przesuwanie rysunku na ekranie
jest bardzo szybkie i intuicyjne.
W celu powiększenia fragmentu rysunku na ekranie ustaw kursor w obszarze rysunku,

który chcesz powiększyć, i po prostu pokręć kółkiem myszki. Obrócenie kółka myszy
w przód spowoduje powiększenie, a do tyłu — zmniejszenie.
Jeśli chcesz przesunąć fragment rysunku widoczny na ekranie (bez zmiany skali po-
większenia), naciśnij kółko myszki i, nie puszczając go, przesuń myszkę.
Mysz z kółkiem umożliwia również szybkie powiększenie do zakresu rysunku. W tym

celu wystarczy dwukrotnie kliknąć kółkiem myszki. Po wybraniu powiększenia do za-
kresu na ekranie ukaże się cały rysunek. Opcja ta jest bardzo pożyteczna, gdy chcesz zo-
baczyć cały rysunek. Powiększenie do zakresu jest również opcją ratunkową w sytuacji
przypadkowego zagubienia się pośród wykonanych poprzednio powiększeń ;)
 Stopień zmiany skali powiększenia (wyrażony w procentach) odpowiadający

przekręceniu kółka myszy można zmienić, modyfikując wartość zmiennej syste-
mowej ZoomFactor. W celu modyfikacji wartości tej zmiennej wpisz z klawiatury
ZOOMFACTOR. Zmienna ta może przyjmować wartości z przedziału 3 100.
 Powiększanie i przesuwanie za pomocą myszy z kółkiem można wykonywać
podczas działania innego polecenia.
Wczytaj przykładowy rysunek OGROS.DWG. Powiększ okolice rysunku, 

w której znajduje się zielona roślina. Następnie przesuń rysunek na ekra- OGROS.DWG
nie i na koniec powiększ do zakresu rysunku.
Ustaw kursor na zielonej roślinie. Następnie po prostu pokręć kółkiem myszki do przo-
du i zaobserwuj, jak zmienia się skala powiększenia.

Ustawiamy kursor w obszarze, który ma zostać powiększony, i kręcimy kółkiem myszy
Widok na ekranie po powiększeniu
Następnie przesuń widoczny na ekranie fragment rysunku bez zmiany skali powiększe-
nia. W tym celu ustaw kursor na zielonej roślinie, naciśnij kółko myszki i, nie puszcza-
jąc go, przesuń myszkę w lewo.

98 AutoCAD 2018 PL
Widok na ekranie po przesunięciu

Na zakończenie dwukrotnie kliknij kółkiem myszy, co spowoduje powiększenie do za-
kresu rysunku. Szybkie, łatwe i skuteczne ;)
Powiększanie fragmentu rysunku

— ZOOM i NFRAGM
Do powiększania i przesuwania rysunku na ekranie można również wykorzystać polece-
nia ZOOM i NFRAGM. Te polecenia oferują więcej możliwości niż kręcenie kółkiem
myszy i z tego względu warto się z nimi zapoznać.
Narzędzia służące do powiększania i przesuwania zostały umieszczone we wstążce, na kar-

cie Widok, w panelu Nawigacja. Ponadto znajdują się w obszarze rysunku w pasku
nawigacyjnym.
Narzędzia służące do powiększania i przesuwania rysunku na ekranie

Zakres – powiększenie do zakresu rysunku, czyli dopasowanie tak, aby na

ekranie zostały wyświetlone wszystkie elementy rysunku.
Okno – powiększenie wskazanego na ekranie prostokątnego okna. Wskaż naroż-
niki powiększanego obszaru.
Poprzedni – przywołanie poprzedniego powiększenia. Można przywołać do 10 po-
większeń wstecz. Aby przywołać poprzednie powiększenie, możesz rów-
nież skorzystać z ikony ze znakiem lupy Tył, w panelu Nawigacja
(karta Widok).
Szybki – szybkie powiększanie.
Wszystko – powiększenie wykonane w taki sposób, aby na ekranie znalazł się obszar
zawarty w granicach rysunku. Jeżeli jakieś elementy wystają poza
granice, wówczas powiększenie zostanie dopasowane tak, aby na ekranie
zmieścił się cały rysunek w największej możliwej skali (Zakres).
Dynamiczny – powiększenie dynamiczne. Na ekranie ukaże się prostokąt, który można
przesuwać. W jego środku znajduje się znaczek x. Prostokąt ten uka-
zuje obszar, który powinien zostać wyświetlony na ekranie. Wymiary
prostokąta zmieniamy, naciskając lewy przycisk myszy (przy prawej
krawędzi prostokąta pojawi się strzałka: ). Wielkość prostokąta zmie-
nia się, gdy poruszamy kursorem. Do przesuwania prostokąta po ekra-
nie powracamy, naciskając ponownie lewy przycisk myszy. Po wy-
braniu prostokąta o żądanych rozmiarach i ustawieniu go w oczekiwa-
nym położeniu naciśnij prawy przycisk myszy lub ENTER. Obszar
zawarty w wybranym prostokącie zostanie wyświetlony na ekranie.
Skala – powiększenie wykonywane w oparciu o wpisany z klawiatury współ-
czynnik skali powiększenia bezwzględnego: wartości > 1 oznaczają
powiększenie, wartości < 1 oznaczają zmniejszenie. Wpisanie liczby,
a bezpośrednio po niej litery „x” spowoduje powiększenie określoną
liczbę razy względem powiększenia bieżącego (np. 2x oznacza dwu-
krotne powiększenie, 0.5x — zmniejszenie o połowę). Wpisanie liczby
i znaków „xp” działa podobnie jak „x”, ale powiększenie w przestrze-
ni modelu zostanie dokonane względem przestrzeni papieru.
Wyśrodkuj – powiększenie wykonane w oparciu o wskazany punkt, który po powięk-
szeniu powinien znaleźć się w środku ekranu, oraz w oparciu o wyso-
kość powiększanego obszaru. Jeżeli po wysokości obszaru wystąpi
litera „x”, wysokość ta zostanie potraktowana jako wielokrotność
bieżącej wysokości powiększenia.
Obiekt – powiększenie rysunku do zakresu wskazanych na ekranie obiektów. Po
wprowadzeniu polecenia wskaż na rysunku obiekty. Powiększenie zosta-
nie dopasowane w taki sposób, by wszystkie wskazane obiekty zostały
wyświetlone na ekranie w jak największej skali.
Powiększ – powiększenie dwukrotne (2x).
Pomniejsz – zmniejszenie dwukrotne (0.5x).

100 AutoCAD 2018 PL
Szybkie powiększanie — SZOOM

Szybkie powiększanie jest bardzo wygodnym sposobem doboru powiększenia rysunku.
 [Widok][Nawigacja][Szybki]
Posługiwanie się szybkim powiększaniem jest bardzo łatwe: po wywołaniu na-

rzędzia w miejscu kursora pojawia się charakterystyczna ikona lupy. Z jej pra-
wej strony widnieje znak +, zaś z lewej znak –. Naciśnij lewy przycisk myszy i,
przytrzymując go, przeciągnij kursor w górę. Spowoduje to powiększenie rysunku na
ekranie. Przeciągnięcie kursora w dół spowoduje zmniejszenie rysunku. Podczas przecią-
gania kursora rysunek będzie widoczny przez cały czas, co umożliwi precyzyjne dopa-
sowanie współczynnika skali powiększenia.
Powiększanie to jeszcze nie wszystko. W czasie powięk-

szania możemy chcieć przesunąć rysunek na ekranie.
Aby włączyć tryb przesuwania, kliknij prawy przycisk myszy

i wybierz opcję Nowy fragment z menu kontekstowego.
Znaczek lupy przyjmie kształt dłoni i będziesz mógł przesu-
nąć rysunek na ekranie w nowe położenie. Aby powrócić do
zmiany powiększenia, wybierz z menu kontekstowego opcję
Zoom. Szybkie powiększanie kończymy, wybierając z menu
kontekstowego opcję Zakończ lub naciskając klawisz ESC.
Szybkie przesuwanie — NFRAGM

Szybkie przesuwanie jest, obok powiększania, podstawowym narzędziem służącym do
oglądania rysunku.
 [Widok][Nawigacja][Nfragm]  NF
Po włączeniu przesuwania kursor przyjmie kształt dłoni. W celu przesunięcia
na ekranie rysunku wskaż punkt, naciśnij lewy przycisk myszy i, przytrzymując
go, przesuń rysunek w nowe położenie. Podczas przeciągania kursora rysunek będzie przez
cały czas widoczny, co umożliwia precyzyjne dopasowanie powiększenia.
Po wykonaniu przesunięcia często zachodzi potrzeba zmiany skali powiększenia. Nie

musisz wywoływać trybu powiększenia z menu. Naciśnij prawy przycisk myszy i wy-
bierz z menu kontekstowego opcję Zoom. Można również posłużyć się ikonami umiesz-
czonymi w pasku narzędzi — jest to nawet łatwiejsze niż wybieranie opcji z menu kon-
tekstowego.

Przed przesunięciem
Po przesunięciu
 Jeżeli powiększanie lub przesuwanie nie odnosi skutku i wyświetlany jest komunikat
„Nie można wykonać szybki zoom albo nfragm. Zregeneruj rysunek.”, wykonaj
regenerację rysunku (polecenie REGEN).
 Szybkie powiększanie i przesuwanie nie jest dostępne, gdy włączona jest perspektywa.
 Skalę powiększenia można dobrać dla każdej rzutni indywidualnie.

102 AutoCAD 2018 PL
Powiększenie do zakresu obiektów

— ZOOM Obiekt
Opcja Obiekt polecenia ZOOM służy do powiększenia rysunku na ekranie do zakresu
wskazanych obiektów.
 [Widok][Nawigacja][Obiekt]
Po wprowadzeniu polecenia wskaż na rysunku obiekty („Wybierz obiekty:”). Powięk-
szenie zostanie dopasowane w taki sposób, by wszystkie wskazane obiekty zostały wy-
świetlone na ekranie w jak największej skali.
Rysunek przed powiększeniem
Po powiększeniu do zakresu trzech wskazanych obiektów

Otwórz rysunek ZOOMOB.DWG. Powiększ rysunek do zakresu dwóch 

ZOOMOB.DWG
foteli.
Wybierz z menu [Widok][Nawigacja][Obiekt]

Wybierz obiekty: wskaż lewy fotel P1
Wybierz obiekty: wskaż prawy fotel P2
Rysunek przed powiększeniem
Rysunek po powiększeniu do zakresu foteli

104 AutoCAD 2018 PL
Odświeżanie ekranu
i regeneracja rysunku
Funkcjonowanie poleceń edycyjnych może powodować, że ekran zostaje zaśmiecony
lub niektóre elementy rysunku zostają zniekształcone albo usunięte (np. dzieje się tak
niekiedy po wykonaniu polecenia WYMAŻ, gdy obiekty wzajemnie zachodzą na sie-
bie). Można temu zaradzić przez regenerację lub odświeżenie rysunku. Regeneracja jest
zwykle dokonywana automatycznie w trakcie wykonywania niektórych poleceń i rzadko
zachodzi konieczność bezpośredniego jej wywołania. Jednym z przypadków, w których
regenerację wymusza użytkownik, jest sytuacja po znacznym powiększeniu okręgów i łu-
ków w celu usunięcia ich kanciastości. Regenerację przeprowadza się również po zmia-
nie trybu wypełniania obiektów (WYPEŁNIJ).
Odświeżanie wszystkich rzutni — PRZERYSW

Polecenie PRZERYSW powoduje odświeżenie wszystkich rzutni. Polecenie to wpisu-
jemy z klawiatury.
 Polecenie PRZERYSW można wprowadzić nakładkowo podczas wykonywania

innego polecenia.
 Za pomocą odświeżania można przywołać na ekran bieżący rysunek po wyświe-
tleniu slajdu poleceniem WSLAJD.
Regeneracja rysunku — REGEN

Polecenie REGEN dokonuje regeneracji rysunku. Polecenie to wpisujemy z klawiatury.
Polecenie REGEN najczęściej stosowane jest w następujących przypadkach:
 po zmianie trybu wypełniania obiektów (WYPEŁNIJ) regeneracja uwidoczni zmiany

na ekranie;
 po powiększeniu fragmentu rysunku zawierającego okręgi lub łuki. Powiększenie
może spowodować, że okręgi i łuki będą wyświetlane jako bardzo kanciaste (w zależ-
ności od ustawienia dokładności ich rysowania — patrz polecenie ROZDZ). Wówczas
polecenie REGEN spowoduje ich wygładzenie.
 Regeneracja rysunku trwa długo, zwłaszcza gdy rysunek jest złożony. Aby ją przy-
spieszyć, można zamrozić niepotrzebne w danej chwili warstwy.
 Automatyczną regeneracją rysunku steruje polecenie REGENAUTO.

Odświeżanie bieżącej rzutni — PRZERYS  PS

Polecenie PRZERYS powoduje regenerację bieżącej rzutni. Polecenie to wpisujemy
z klawiatury.
Regeneracja i odświeżenie rzutni — REGENW

Polecenie REGENW powoduje regenerację rysunku oraz odświeżenie wszystkich rzutni.
Polecenie to wpisujemy z klawiatury.
Wyświetlanie grubości linii

AutoCAD daje możliwość łatwego włączania i wyłączania wyświetlania na ekranie
grubości kreski za pomocą znajdującego się w linii statusowej przełącznika Szero-
kość linii.
Można również skorzystać z polecenia SZERLIN. Wyświetlanie grubości linii na ekra-

nie wydłuża czas regeneracji rysunku.
Wyświetlanie grubości kresek wyłączone Wyświetlanie grubości kresek włączone
Wyświetlanie pełnoekranowe
AutoCAD umożliwia oglądanie rysunku w trybie pełnoekranowym. W tym trybie większa
część rysunku jest widoczna na ekranie, a znikają z niego paski narzędzi, palety itp. W celu
włączenia trybu pełnoekranowego najłatwiej jest nacisnąć na klawiaturze kombinację
klawiszy CTRL-0. Ta kombinacja klawiszy działa jak przełącznik: włącza i wyłącza
tryb pełnoekranowy.

106 AutoCAD 2018 PL
Polecenie Skrót Działanie

CZYŚĆEKRANWŁ CTRL-0 włącza tryb pełnoekranowy.
CZYŚĆEKRANWYŁ CTRL-0 wyłącza tryb pełnoekranowy.
Wypełnianie obiektów — WYPEŁNIJ

Istnieje wiele obiektów wypełnionych w środku (np. polilinia, kreskowanie wzorem Solid).
Regeneracja i kreślenie rysunku zawierającego wypełnione obiekty trwa długo i powo-
duje duże zużycie pisaków plotera i zapasów tonera w drukarce. Można nakazać, aby wy-
świetlane i rysowane były tylko kontury wypełnianych obiektów.
[Opcje][Wyświetl][Wydajność wyświetlania][Zastosuj pełne wypełnienie]
Po wywołaniu okna dialogowego wybierz opcję wypełniania.
– wypełnianie obiektów wyłączone.

– wypełnianie obiektów włączone.
 Efekt zmiany sposobu wypełniania istniejących obiektów zostanie pokazany na ekra-

nie dopiero po regeneracji rysunku (polecenie REGEN).
 Wypełnianie wpływa wyłącznie na sposób wyświetlania kreskowań wykonanych za
pomocą wzoru Solid; nie ma wpływu na wyświetlanie innych wzorów kreskowania.
 Tryb wypełniania nie ma wpływu na wyświetlanie grubości kreski. Sterujemy nim
oddzielnie za pomocą przełącznika Szerokość linii (lub polecenia SZERLIN).
Wypełnianie włączone Wypełnianie wyłączone

Historia poleceń
Na dole ekranu AutoCAD-a wyświetlany jest wiersz poleceń. Standardowo widocznych
jest tylko kilka wierszy tekstu. Istnieją sytuacje, w których użytkownik musi odczytać
z tej linii większą ilość informacji. Historię poleceń najłatwiej jest wyświetlić, naciska-
jąc na klawiaturze klawisz funkcyjny F2. Ponowne naciśnięcie F2 spowoduje schowa-
nie ekranu tekstowego. Historię poleceń można również wyświetlić poprzez kliknięcie
znaczka rozwinięcia znajdującego się po prawej stronie wiersza poleceń.
Rozwinięta historia poleceń
Widoki
Widoczny na ekranie fragment rysunku można zapamiętać jako widok noszący określoną
nazwę. Nie jest on zapisem elementów rysunku, ale zapisem parametrów widoku: współ-
rzędnych środka, współczynnika skali powiększenia, bieżącego punktu widzenia i ewen-
tualnie parametrów widoku perspektywicznego. Po wywołaniu widoku odtwarzane są
parametry, po czym na ekranie ukazuje się odpowiedni fragment rysunku.
Dzięki widokom unikamy konieczności wielokrotnego stosowania narzędzi przezna-

czonych do powiększania i przesuwania rysunku na ekranie. Przykładowo, projektując
samochód, można zapamiętać szereg widoków, a każdy z nich przedstawiać może inny
fragment projektu, np. koło, układ zawieszenia, tablicę przyrządów. Pracując nad układem
zawieszenia, można za pomocą jednego polecenia przywołać na ekran tablicę przyrządów
itp. Podobnie — projektując budynek, można zapisać widok każdego pomieszczenia i szyb-
ko przenosić się z jednego do drugiego.
Aby skorzystać z widoku, trzeba go najpierw zapisać. Jako widok można zapisać cały wi-
doczny fragment rysunku lub prostokątne okno wskazane na ekranie. Do widoku można
przypisać układ współrzędnych LUW. Wywołanie takiego widoku spowoduje automa-
tyczne uaktywnienie przypisanego mu układu współrzędnych.

108 AutoCAD 2018 PL
Menedżer widoków — WIDOK

Menedżer widoków umożliwia tworzenie, usuwanie i wyświetlanie widoków. Można
również odczytać dzięki niemu parametry wybranego widoku.
 [Widok][Widoki][Menedżer widoków]  WID

W oknie menedżera widoków znajduje się lista widoków wraz z informacją, czy zostały
one zdefiniowane w przestrzeni modelu czy papieru. Na liście znajduje się również widok
bieżący oznaczony jako Bieżący. Nazwa bieżącego widoku jest również widoczna nad
listą widoków (za napisem Bieżący widok:).
Menedżer widoków
 Ustaw bieżący – przywołuje wskazany widok.

 Nowy... – zapisuje bieżący widok. Po wybraniu tej opcji wyświe-
tlone zostaje okno dialogowe umożliwiające nadanie mu
nazwy i określenie jego parametrów (patrz dalej).
 Uaktualnij warstwy – aktualizuje stan warstw widoku tak, by odpowiadał bie-
żącemu stanowi warstw.
 Edytuj obwiednie... – umożliwia zmianę granic obszaru widoku.
 Usuń – usuwa wskazany widok.
Na liście Widoki znajdują się widoki zdefiniowane w rysunku:
 Bieżący – bieżący widok.

 Widoki modeli – widoki w przestrzeni modelu.
 Widoki układów – widoki w przestrzeni papieru.
 Widoki wstępnie – widoki predefiniowane.
ustawione

Tworzenie nowego widoku

W celu utworzenia nowego widoku uruchom menedżera widoków i naciśnij przycisk
Nowy.... Wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiające definicję nowego widoku.
Tworzenie nowego widoku
 Nazwa widoku: – nazwa tworzonego widoku.

 Kategoria widoku: – kategoria widoku. Więcej informacji na ten temat znaj-
dziesz w rozdziale Zestawy arkuszy.
 Wyświetlana – widok powinien obejmować aktualnie widoczny na
ekranie obszar rysunku.
 Definiuj okno – widok powinien obejmować wskazany na ekranie pro-
stokątny obszar. Po włączeniu tego przełącznika kliknij
przycisk , aby określić obszar widoku.

110 AutoCAD 2018 PL
 Zapisz zdjęcie – zapis aktualnego stanu widoczności warstw z widokiem.

warstwy z widokiem
 LUW – zapis układu współrzędnych z widokiem:
<Brak> – układ współrzędnych nie ma być zapisany z widokiem,
Globalny – z widokiem ma zostać zapisany globalny układ współ-
rzędnych GUW,
nazwa – z widokiem ma zostać zapisany układ współrzędnych
o określonej nazwie.
 Przekrój na bieżąco: – przekrój podczas przywracania widoku.
 Styl wizualny: – styl wizualny zapisany z widokiem.
 Tło – zmiana bieżącego tła widoku.
Po wprowadzeniu nazwy widoku i określeniu jego obszaru kliknij przycisk OK. Jeżeli
chcesz zrezygnować z definiowania, wybierz Anuluj.
 Jeżeli okno dialogowe menedżera widoków zostanie zamknięte za pomocą przy-

cisku Anuluj, zdefiniowane widoki nie zostaną zapamiętane!
 Istnieje możliwość wykreślenia widoku na ploterze lub drukarce. Możliwość ta
jest bardzo pomocna w razie konieczności częstego kreślenia tego samego frag-
mentu rysunku.
Wczytaj rysunek WIDOKI.DWG. Na jego podstawie będziemy defi- 

niowali trzy widoki: rzut, łazienka i pralnia. WIDOKI.DWG
Wybierz [Widok][Widoki][Menedżer widoków]

Kliknij przycisk Nowy...
Wpisz nazwę widoku Rzut w polu Nazwa widoku:
Naciśnij przycisk OK
Widok o nazwie „Rzut” został zdefiniowany i pojawił się na liście.
Zdefiniuj pozostałe widoki:

Definiowanie widoków

Wpisz nazwę widoku Łazienka w polu Nazwa widoku:
Kliknij przycisk .
Określ pierwszy narożnik: P1
Określ przeciwległy narożnik: P2
Określ pierwszy narożnik: ENTER

Wpisz w polu Nazwa widoku: nazwę widoku Pralnia
Kliknij przycisk .
Określ pierwszy narożnik: ENTER
Naciśnij przycisk OK, aby zakończyć tworzenie widoku.
Naciśnij przycisk OK, aby zakończyć działanie polecenia.

112 AutoCAD 2018 PL
Widoki zostały zdefiniowane
Widoki zostały zdefiniowane. Teraz przywołaj zdefiniowane widoki.

Polecenie: [Widok][Widoki][Menedżer widoków]
Wybierz z listy widok Łazienka
Naciśnij przycisk Ustaw bieżący

Wybierz z listy widok Pralnia
Naciśnij przycisk Ustal aktualny

Wybierz z listy widok Rzut
Naciśnij przycisk Ustal aktualny

Widok Łazienka
Widok Pralnia

114 AutoCAD 2018 PL
Zmiana widoku
AutoCAD umożliwia łatwą zmianę istniejącego widoku. W tym celu uruchom menedżera
widoków, wskaż widok przeznaczony do zmiany i kliknij przycisk Edytuj obwiednie....
Rysunek na ekranie zostanie wyszarzony, a granice widoku oraz obszar widoku będą wy-
raźnie widoczne.
W odpowiedzi na komunikat „Określ pierwszy narożnik:” wskaż pierwszy narożnik wi-

doku, a w odpowiedzi na „Określ przeciwległy narożnik:” wskaż drugi narożnik. Komuni-
katy będą pojawiały się wielokrotnie aż do naciśnięcia klawisza ENTER, umożliwiając
precyzyjne określenie obszaru widoku.
Otwórz rysunek MODWID.DWG. W rysunku zdefiniowany jest widok 

o nazwie łazienka. Zmień granice tego widoku, żeby był lepiej dopa- MODWID.DWG
sowany.

W oknie menedżera widoków wybierz widok łazienka.
Kliknij przycisk Edytuj obwiednie...
Aktualny obszar widoku zostanie wyróżniony na ekranie.
Określ pierwszy narożnik: wskaż nowy lewy dolny narożnik

Określ przeciwległy narożnik: wskaż nowy prawy górny narożnik
Podaj pierwszy narożnik (lub naciśnij ENTER, aby zaakceptować): ENTER
Obszar widoku został zmieniony.

Naciśnij przycisk OK.
Zapis stanu warstw z widokiem

Wraz z widokiem można zapisać aktualny stan warstw (włączone, zamrożone itp.). Przy-
wołanie widoku zapisanego w taki sposób automatycznie przywróci taki stan warstw, jaki
był ustawiony w momencie tworzenia widoku.
W celu zapisania stanu warstw z widokiem włącz przełącznik Zapisz zdjęcie warstwy
z widokiem w oknie tworzenia nowego widoku.

Na ekranie widoczny jest aktualny obszar widoku
Po zmianie granic obszaru widoku

116 AutoCAD 2018 PL

Modyfikacje
rysunku
W niniejszym rozdziale omówiono narzędzia

AutoCAD-a służące do modyfikacji obiektów
znajdujących się na rysunku. Przedstawiono w nim
także podstawowe sposoby wybierania obiektów
przeznaczonych do modyfikacji. Nauczysz się mię-
dzy innymi, jak usuwać obiekty z rysunku, przesu-
wać je, kopiować oraz tworzyć szyk prostokątny
i kołowy. Zapoznasz się z kopiowaniem równole-
głym (odsuwaniem) i odbiciem lustrzanym. Poznasz
również zmianę wielkości obiektów, obracanie ich oraz dopasowanie, które stanowi złożenie
przesunięcia i obrotu. Omówione również zostanie rozdzielanie obiektów, przedłużanie,
ucinanie, ścinanie i zaokrąglanie narożników. Zapoznasz się ze zmianą długości istniejących
obiektów. Przedstawione tu zostaną również sposoby modyfikacji polilinii i splajnów oraz
metody rozbijania obiektów.
Jak wybierać obiekty?

Aby zastosować polecenie modyfikacji, należy wskazać obiekty, które zostały do niej
przeznaczone. W tym celu tworzymy zbiór wskazań, zwany również zestawem wyboru.
AutoCAD oferuje wiele opcji pozwalających na wybór obiektów. Istnieją dwa, różniące
się tylko kolejnością postępowania, sposoby: można rozpocząć modyfikację od wybra-
nia polecenia lub obiektów.

118 AutoCAD 2018 PL
Rozpoczynamy od wybrania polecenia

Rozpoczynamy modyfikację, wybierając odpowiednie polecenie. Po jego wprowadzeniu
wyświetlony zostaje komunikat „Wybierz obiekty:”, będący zaproszeniem do wskazania
obiektów. Polecenie zostaje wykonane na wybranych obiektach.
Rozpoczynamy od wybrania obiektów

Modyfikację rozpoczynamy od utworzenia zbioru wskazań, a następnie wprowadzamy
polecenie modyfikacji. Polecenie zostanie automatycznie wykonane na wcześniej wy-
branych obiektach1. W obu przypadkach zbiór wskazań tworzymy, wskazując elementy
na ekranie bezpośrednio lub za pomocą polecenia WYBIERZ.
Podstawowe metody wyboru obiektów

Gdy AutoCAD oczekuje na wskazanie obiektów, w linii poleceń wyświetlany jest ko-
munikat „Wybierz obiekty:”. Wówczas należy wybrać obiekty (za pomocą trzech pod-
stawowych sposobów):
 wskazania kursorem konkretnego obiektu na ekranie lub

 wyboru obiektów mieszczących się w całości we wskazanym oknie lub
 wyboru obiektów mieszczących się w oknie i przecinających je.
Najprostszą metodą wybrania obiektu jest wskazanie go na ekranie za pomocą kursora.

Ustawiamy celownik na konturze obiektu i naciskamy lewy przycisk myszki. Jest to
metoda bardzo intuicyjna, a istotnym jej ograniczeniem jest konieczność bezpośredniego
wskazania każdego obiektu. Jeżeli obiektów jest dużo, można wskazać obiekty za po-
mocą prostokątnego okna.
Mamy do dyspozycji dwa podstawowe rodzaje okna: Okno i Przecięcie. Aby uaktyw-
nić wybór za pomocą okna, wskaż na ekranie punkt, w którym nie znajduje się żaden
obiekt, i naciśnij lewy przycisk myszy. Rodzaj okna (Okno lub Przecięcie) jest zależ-
ny od kierunku, w którym przesuniesz kursor po wskazaniu punktu. Jeżeli przesuniesz
kursor w prawo, uaktywniony zostanie wybór za pomocą okna typu Okno i wybrane
zostaną wszystkie obiekty mieszczące się w oknie w całości.
Jeżeli przesuniesz kursor w lewo, uaktywniony zostanie wybór za pomocą okna typu
Przecięcie i wybrane zostaną wszystkie obiekty mieszczące się całkowicie w oknie
oraz te, które przecinają jego brzeg.
1
Sposób ten nie zadziała, jeżeli nadamy zmiennej systemowej Pickfirst wartość 0.

Wybór za pomocą okna typu Okno. Wybór za pomocą okna typu Przecięcie.
Wybrane zostaną tylko obiekty mieszczące się Wybrane zostaną obiekty mieszczące się
w całości w oknie. w oknie w całości lub częściowo.
Wybrane obiekty zostaną na ekranie podświetlone, a w ich punktach charakterystycznych

pojawiają się niebieskie uchwyty. Gdy zbiór wskazań będzie gotowy, zakończ wybiera-
nie, naciskając prawy przycisk myszy lub klawisz ENTER.
Jeżeli chcesz usunąć obiekty ze zbioru wskazań, wystarczy je wskazać, przytrzymując

na klawiaturze klawisz SHIFT.
 W niniejszym rozdziale przedstawiono tylko trzy podstawowe metody wyboru

obiektów. Pełen opis tych metod znajdziesz w rozdziale Wybieranie obiektów.
 Wielkość celownika wyboru mierzona jest w pikselach. Można ją zmienić za po-
mocą suwaka Rozmiar wskaźnika zbioru wskazań umieszczonego po lewej stro-
nie okna opcji ([Menu Aplikacja ( )][Opcje][Wybór]).
Polecenia do modyfikacji rysunku

Narzędzia służące do modyfikacji rysunku zostały zgrupowane w panelu Zmień, na karcie
Narzędzia główne.
Panel Zmień zawiera narzędzia służące

do modyfikacji elementów na rysunku
Zaawansowane narzędzia można zobaczyć po kliknięciu panelu Zmień u dołu okna.

120 AutoCAD 2018 PL
Dodatkowe opcje panelu Zmień
Usuwanie obiektów — WYMAŻ

Polecenie WYMAŻ usuwa z rysunku wybrane obiekty.
 [Narzędzia główne][Zmień][Wymaż]  WY
Wybierz obiekty przeznaczone do usunięcia „Wybierz obiekty:”. Zakończ wybór, naci-
skając prawy przycisk myszy lub klawisz ENTER. Wybierając przeznaczone do usunię-
cia obiekty, możesz skorzystać z opisanych wcześniej metod wybierania obiektów.
Polecenie ODDAJ służy do odzyskania ostatnio skasowanego obiektu.
Skasuj dwa okręgi wewnętrzne na rysunku ERASE.DWG. Największy 

ERASE.DWG
okrąg pozostaw na rysunku.
Polecenie:[Narzędzia główne][Zmień][Wymaż] P1
Wybierz obiekty: P1
Sprawdź, co się stanie, gdy wskażesz najpierw punkt

P2, a później P1. Czy wiesz dlaczego? P2
Kopiowanie — KOPIUJ
Polecenie KOPIUJ służy do kopiowania obiektów.
 [Narzędzia główne][Zmień][Kopiuj] K
Wskaż obiekty przeznaczone do skopiowania „Wybierz obiekty:”. Zakończ wybór, naci-
skając ENTER lub prawy przycisk myszy. Następnie wpisz wektor przemieszczenia x,y
lub wskaż punkt bazowy („Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie/Tryb] <Przesunię-
cie>:”) i punkt docelowy („Określ drugi punkt przesunięcia lub [Szyk] <użyj pierwsze-
go punktu jako przesunięcia>:”). Ostatni komunikat będzie powtarzany wielokrotnie, aż
do naciśnięcia klawisza ENTER, umożliwiając kopiowanie wielokrotne.

 Punkt bazowy – kopiowanie oparte na wskazaniu punktu bazowego oraz punktu

docelowego.
 Przesunięcie – kopiowanie oparte na wskazaniu wektora przemieszczenia
kopii w kierunku X, Y i Z względem położenia bieżącego.
Jeśli chcesz wybrać tę opcję, w odpowiedzi na pytanie „Określ
punkt bazowy lub przesunięcie:” wpisz wartości przemiesz-
czenia dokonywanego wzdłuż każdej z osi (rozdzielone
przecinkami), a w odpowiedzi na pytanie „Określ drugi punkt
przesunięcia lub <użyj pierwszego punktu jako przesunięcie>:”
naciśnij ENTER.
 Tryb – określenie wielokrotności kopiowania obiektów. Kopiowanie
pojedyncze włącza się po wybraniu opcji „Jedna” w odpo-
wiedzi na pytanie „Podaj opcję trybu kopiowania [Jedna/
Wiele] <Wiele>:".
 Aby móc kopiować z większą precyzją, można wykorzystać tryb ortogonalny

(ORTO), skok (SKOK), punkty charakterystyczne obiektów (OBIEKT) oraz tym-
czasowe linie konstrukcyjne. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale
pod tytułem Rysowanie precyzyjne.
 Jeżeli chcesz umieścić w pionie lub w poziomie kilka obiektów, skorzystaj z polece-
nia SZYK.
Narysuj dowolny okrąg. Następnie skopiuj go, a kopię umieść o 200 jednostek w prawo
względem oryginału.
Najpierw narysuj dowolny okrąg.

Następnie skopiuj go:
[Narzędzia główne][Zmień][Kopiuj]
Wybierz obiekty: wskaż okrąg
Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie/Tryb]
<Przesunięcie>: 200,0
Określ drugi punkt przesunięcia lub [Szyk] <użyj pierwszego punktu jako przesunięcia>:
ENTER
Naciśnięcie klawisza ENTER w odpowiedzi na ostatnie pytanie informuje program, że

poprzednio wpisana wartość 200,0 oznacza przemieszczenie, a nie współrzędne punktu
bazowego. Zauważ, że w podobny sposób można umieścić kopię dokładnie w tym sa-
mym miejscu, co oryginał. Wystarczy tylko wpisać wartość przemieszczenia równą 0,0.

122 AutoCAD 2018 PL
Skopiuj wypełniony trójkąt 3 razy tak, aby jego wierzchołek P1 znalazł 

KOPIUJ.DWG
się w środkach okręgów: P2, P3, P4. Wczytaj rysunek KOPIUJ.DWG.
Na początek włącz lokalizację punktów charakterystycznych P2

poprzez włączenie przełącznika Lokalizacja względem
obiektów w linii statusowej na dole ekranu.
P3
[Narzędzia główne][Zmień][Kopiuj]
Wybierz obiekty: wskaż brzeg trójkąta
P1
Wybierz obiekty: ENTER P4
Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie/Tryb] <Przesunięcie >: P1

Określ drugi punkt przesunięcia lub [Szyk] <użyj pierwszego punktu jako przesunięcia>:
P2
Określ drugi punkt lub [Szyk/Zakończ/Cofaj] <Zakończ>: P3
Określ drugi punkt lub [Szyk/Zakończ/Cofaj] <Zakończ>: P4
Określ drugi punkt lub [Szyk/Zakończ/Cofaj] <Zakończ>: ENTER
Zwróć uwagę, że podczas wskazywania punktów na ekranie pojawiały się markery

punktów charakterystycznych. W chwili wskazywania lewego narożnika trójkąta pojawił
się kwadrat symbolizujący punkt końcowy odcinka. Środek okręgu oznaczany jest za
pomocą okręgu. Więcej informacji na temat punktów charakterystycznych znajdziesz
w rozdziale Rysowanie precyzyjne.
Szyk — SZYK
Polecenie SZYK kopiuje obiekty i ustawia je w wybranym szyku: prostokątnym, biegu-

nowym lub wzdłuż ścieżki. Wszystkie parametry szyku można modyfikować.
 [Narzędzia główne][Zmień][Szyk]
Narzędzie służące do tworzenia szyku znajduje się w panelu Zmień

Szyk prostokątny (po lewej) i szyk kołowy (po prawej)
Szyk prostokątny — SZYKPROST

Szyk prostokątny umożliwia powielenie istniejących obiektów wzorcowych i rozmiesz-
czenie ich w określonej liczbie rzędów i kolumn. Użytkownik określa również odległo-
ści między obiektami w pionie i w poziomie. Szyk prostokątny wykorzystywany jest
w przypadku, gdy powtarzający się identyczny element musi zostać regularnie roz-
mieszczony na rysunku.
 [Narzędzia główne][Zmień][Szyk prostokątny]  SZYKP
Karta służąca do tworzenia szyku prostokątnego
W odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, które mają utworzyć szyk. Następnie
użytkownik określa parametry tworzonego szyku na karcie tworzenia szyku.

124 AutoCAD 2018 PL
 Kolumny: – liczba kolumn.

 Między: – odległość między kolumnami.
 Razem: – łączna szerokość szyku, czyli odległość pozioma pomiędzy
analogicznymi punktami wstawienia skrajnych obiektów.
 Wiersze: – liczba wierszy szyku.
 Przyrost: – Przyrost odległości wierszy szyku. Opcja dostępna jest po
rozwinięciu panelu Wiersze.
 Między: – odległość między wierszami.
 Razem: – łączna wysokość szyku.
 Poziomy: – liczba poziomów szyku.
 Między: – odległość między poziomami.
 Razem: – łączna wysokość szyku w kierunku osi Z.
 Zespolone – umożliwia określenie, czy obiekty wchodzące w skład
szyku mają być ze sobą zespolone. Elementy wchodzące
w skład szyku zespolonego traktowane są jako jeden obiekt.
 punkt Bazowy – umożliwia zmianę punktu bazowego szyku.
 Zamknij szyk – kończy polecenie.
W celu edycji istniejącego szyku kliknij dwukrotnie dowolny element szyku. Po dwu-
krotnym kliknięciu włączy się edytor szyku i będziesz miał możliwość modyfikacji
wszystkich parametrów. Edycja taka jest możliwa tylko wtedy, gdy szyk został utwo-
rzony jako zespolony.

Narysuj 6 okien na rysunku ARRAY2.DWG. ARRAY2.DWG
235
280
Odległość pomiędzy wierszami i kolumnami szyku

Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Szyk prostokątny]

Wybierz obiekty: P1
Wpisz liczbę 3 w polu Kolumny
Wpisz liczbę 2 w polu Wiersze
Wpisz liczbę 280 w polu Między w obszarze Kolumny

Wpisz liczbę 235 w polu Między w obszarze Wiersze
Kliknij ikonę .
Szyk biegunowy — SZYKBIEGUN

Szyk biegunowy umożliwia powielenie istniejących obiektów wzorcowych i rozmiesz-
czenie ich na okręgu lub łuku. Użytkownik określa liczbę obiektów oraz kąt wypełnienia
szyku. Szyk kołowy umożliwia obracanie kopiowanych obiektów.
Karta służąca do tworzenia szyku kołowego
 [Narzędzia główne][Zmień][Szyk biegunowy]  SZYKB

W odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, które mają utworzyć szyk. Następnie,
w odpowiedzi na „Określ punkt centralny szyku lub [punkt Bazowy/Oś obrotu]:”, wskaż
punkt centralny szyku, czyli punkt, wokół którego mają być rozmieszczone elementy szy-
ku. Następnie użytkownik określa parametry tworzonego szyku na karcie edytora szyku.
 Elementy: – liczba elementów szyku.

 Między: – kąt pomiędzy elementami szyku.
– kąt wypełnienia szyku. Jeśli chcesz rozmieścić elementy

szyku na pełnym okręgu, to wpisz tu 360.
 Wiersze: – liczba wierszy szyku. Wiersze rozchodzą się promieniście
od punktu centralnego.
 Przyrost: – Przyrost odległości wierszy szyku. Opcja dostępna jest po
rozwinięciu panelu Wiersze.
 Między: – łączna odległość pomiędzy wierszami szyku.

126 AutoCAD 2018 PL
 Razem: – umożliwia określenie kąta pomiędzy elementami: pierw-

szym i ostatnim.
 Poziomy: – liczba poziomów szyku (wzdłuż osi Z).
 Razem: – łączna odległość poziomów szyku.
 Zespolone – umożliwia określenie, czy obiekty wchodzące w skład szyku
mają być ze sobą zespolone. Elementy wchodzące w skład
szyku zespolonego traktowane są jako jeden obiekt.
 Punkt bazowy – umożliwia zmianę punktu bazowego szyku.
 Obracanie – umożliwia ustalenie, czy elementy podczas umieszczania
elementów w szyku mają być obracane.
 Kierunek – kierunek tworzenia szyku: zgodny albo przeciwny do kie-
runku obrotów wskazówek zegara.
Narysuj 12 równomiernie rozmieszczonych otworów na przekroju 

OTWORY.DWG
na rysunku OTWORY.DWG.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Szyk biegunowy]

Wybierz obiekty: P1
Określ punkt centralny szyku lub [punkt Bazowy Oś obrotu]: wskaż środek dużego
okręgu
Wpisz liczbę 12 w polu Elementy.

Wpisz liczbę 360 w polu określającym kąt wypełnienia .
Upewnij się, że jest uaktywniony przełącznik Obracanie elementów .
Kliknij ikonę .


Narysuj pięć okręgów. Kąt między otworami ma wynosić 20º. OTWORY1.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Szyk biegunowy]

Wybierz obiekty: wskaż mały okrąg
Określ punkt centralny szyku lub [punkt Bazowy Oś obrotu]: wskaż środek dużego
okręgu
Wpisz liczbę 5 w polu Elementy.
Wpisz liczbę 20 w polu Między.
Kliknij ikonę .
Szyk wzdłuż ścieżki — ŚCIEŻKASZYK

Szyk wzdłuż ścieżki kopiuje obiekty i równomiernie rozmieszcza je wzdłuż wskazanej
ścieżki.
 [Narzędzia główne][Zmień][Szyk wzdłuż ścieżki]  ŚCIEŻKAS

W odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, które mają zostać rozmieszczone.
Następnie, w odpowiedzi na „Wybierz krzywą definiującą:”, wskaż ścieżkę, wzdłuż której
obiekty mają zostać rozmieszczone. Następnie użytkownik określa parametry tworzonego
szyku na karcie edytora szyku.
 Elementy: – liczba elementów do rozmieszczenia.

 Między: – odległość między obiektami szyku.
 Razem: – łączna długość szyku.
 Wiersze: – liczba wierszy szyku.

128 AutoCAD 2018 PL
 Między: – odległość między wierszami szyku.

 Razem: – łączna odległość pomiędzy wierszami szyku.
 Poziomy: – liczba poziomów szyku (wzdłuż osi Z).
 Razem: – łączna odległość poziomów szyku.
 Zespolone – umożliwia określenie, czy obiekty wchodzące w skład
szyku mają być ze sobą zespolone.
 Punkt bazowy – umożliwia zmianę punktu bazowego szyku.
 Kierunek stycznej – umożliwia dopasowanie elementów, aby każdy z nich
był styczny do kierunku ścieżki.
 Metoda – umożliwia dopasowanie elementów, aby każdy z nich
był styczny do kierunku ścieżki. Tylko dla rozmiesz-
czania wzdłuż ścieżki:
Zmierz – rozmieszczenie obiektów w określonej odległości od
siebie,
Podziel – równomierne rozmieszczenie obiektów.
 Wyrównaj elementy – umożliwia dopasowanie elementów, aby każdy z nich
był styczny do kierunku ścieżki. Tylko dla rozmiesz-
czania wzdłuż ścieżki.
 Kierunek Z – umożliwia pochylenie elementów wzdłuż ścieżki 3D
lub zachowanie ich oryginalnego kierunku Z. Tylko dla
szyku 3D.
Kopiowanie równoległe — ODSUŃ
Polecenie ODSUŃ kopiuje obiekty równolegle.
 [Narzędzia główne][Zmień][Odsuń]  OD
Po wprowadzeniu polecenia pojawia się pytanie o odległość kopii od oryginału „Określ
odległość odsunięcia lub [przezPunkt/Wymaż/wArstwa] <przezPunkt>:”. Następnie wskaż
obiekt przeznaczony do skopiowania równoległego „Wybierz obiekt do odsunięcia
lub [Zakończ/Cofaj] <Zakończ>:”.

 wpisanie – wpisz odległość, w jakiej kopia powinna zostać umieszczona

odległości względem oryginału. Możesz również na ekranie wskazać dwa
punkty. Następnie wskaż, z której strony oryginału kopia po-
winna zostać umieszczona „Określ punkt określający kierunek
odsunięcia:”.
 przezPunkt – wskaż punkt, przez który powinna przechodzić kopia.
 Wymaż – umożliwia określenie, czy odsuwany obiekt źródłowy ma zo-
stać usunięty po wykonaniu odsunięcia:
Tak – tak, odsuwany obiekt ma zostać usunięty.
Nie – nie, odsuwany obiekt ma pozostać.
 wArstwa – umożliwia określenie, czy obiekt powstały w wyniku odsunię-
cia ma się znaleźć na warstwie bieżącej czy źródłowej.
Bieżąca – obiekt ma zostać umieszczony na warstwie aktualnej (bieżącej).
źRódłowa – obiekt ma zostać umieszczony na tej samej warstwie, na której
leży obiekt odsuwany.
 Proces odsuwania będzie kontynuowany aż do jego zakończenia za pomocą kla-

wisza ENTER lub ESC.
 Podczas kopiowania równoległego okręgów i łuków środek kopii znajduje się
w tym samym miejscu co środek oryginału.
 Podczas kopiowania równoległego polilinii szczególną rolę pełni zmienna syste-
mowa Offsetgaptype. Jeżeli Offsetgaptype = 0, segmenty polilinii są przedłużane.
Offsetgaptype = 1 powoduje zaokrąglenie kopii, zaś Offsetgaptype = 2 powoduje
jej ścięcie.
Offsetgaptype = 0 Offsetgaptype = 1 Offsetgaptype = 2

130 AutoCAD 2018 PL
Na rysunku ODSUN.DWG skopiuj ściany równolegle w kierunku wnę- 

ODSUN.DWG
trza pokoju.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Odsuń]

Określ odległość odsunięcia lub [przezPunkt/Wymaż/wArstwa]: p
Wybierz obiekt do odsunięcia lub [Zakończ/Cofaj] <Zakończ>: P1
Określ punkt przechodni lub [Zakończ/Wiele/Cofaj] <Zakończ>: P2
Wybierz obiekt do odsunięcia lub [Zakończ/Cofaj] <Zakończ>: ENTER
P1
P2
Na rysunku ODSUN1.DWG skopiuj krótki poziomy odcinek równolegle 

i umieść jego kopię w takiej samej odległości od oryginału, w jakiej ODSUN1.DWG
znajdują się odcinki ukośne.
P2
P1
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Odsuń]

Określ odległość odsunięcia lub [przezPunkt/Wymaż/wArstwa] <przezPunkt>: bli
do P1
Określ drugi punkt: pro
do P2
Wybierz obiekt do odsunięcia lub [Zakończ/Cofaj] <Zakończ >: wskaż górny
poziomy odcinek
Określ punkt określający kierunek odsunięcia lub [Zakończ/Wiele/Cofaj] <Zakończ>:
wskaż punkt poniżej tego odcinka
Wybierz obiekt do odsunięcia lub [Zakończ/Cofaj] <Zakończ>: ENTER
W powyższym przykładzie odległość między odcinkami skośnymi odczytaliśmy za pomocą

punktów charakterystycznych: najbliższego (bli) i prostopadłego (pro). Więcej informacji
na temat punktów charakterystycznych znajdziesz w rozdziale Rysowane precyzyjne.

Odbicie lustrzane — LUSTRO

Polecenie LUSTRO powoduje wykonanie lustrzanego odbicia obiektów (działa tu sy-
metria osiowa względem dowolnej osi leżącej w płaszczyźnie bieżącego układu współ-
rzędnych LUW). Po wykonaniu odbicia obiekty odbijane mogą zostać usunięte (na ry-
sunku pozostanie tylko odbicie); domyślnie natomiast pozostają zachowane.
 [Narzędzia główne][Zmień][Lustro]  LUS

Wybierz obiekty przeznaczone do odbicia „Wybierz obiekty:”. Następnie wskaż dwa
punkty określające oś symetrii „Określ pierwszy punkt osi odbicia:” i „Określ drugi punkt
osi odbicia:”. Następnie zadane zostaje pytanie, czy usunąć odbijane obiekty „Wymazać
obiekty źródłowe? [Tak/Nie] <N>:” Odpowiedź T (tak) nakazuje usunięcie; odpowiedź N
(nie) pozostawia je bez zmian.
 Standardowo napisy, atrybuty, akapity tekstowe i pola tekstowe podlegają odbiciu

tak samo jak inne obiekty — są więc nieczytelne. Aby tego uniknąć, należy nadać
zmiennej systemowej Mirrtext wartość 0. Warto jednak pamiętać, że jeśli napis
lub atrybut wchodzi w skład bloku, przy odbiciu bloku zostanie również odbity,
niezależnie od wartości zmiennej Mirrtext.
 Podczas odbicia przydatne może być włączenie trybu ortogonalnego. Wówczas
łatwo będzie wskazać pionową bądź poziomą oś symetrii.
 Za pomocą polecenia ROZBIJ można dokonać rozbicia odbitego bloku.
 Po odbiciu wymiarów zespolonych ich napisy są czytelne.
 Odbicie lustrzane można również wykonać za pomocą uchwytów.
napis
Mirrtext = 0 Mirrtext = 1
Na rysunku DOMEK.DWG znajduje się połowa domku. 

Za pomocą odbicia lustrzanego dorysuj jego drugą połowę. DOMEK.DWG
Polecenie: P1
[Narzędzia główne][Zmień][Lustro] P3
Wybierz obiekty: P1
Określ pierwszy punkt osi odbicia: koniec z P3
Określ drugi punkt osi odbicia: koniec z P4
Wymazać obiekty źródłowe? [Tak/Nie] <N>: n
P4
P2

132 AutoCAD 2018 PL
Prawa strona budynku powstała w wyniku odbicia
Przesuwanie — PRZESUŃ
Polecenie PRZESUŃ przesuwa istniejące obiekty.
 [Narzędzia główne][Zmień][Przesuń]  PRS

Wybierz obiekty, które mają zostać przesunięte („Wybierz obiekty:”). W odpowiedzi na
komunikat „Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie] <Przesunięcie>:” wskaż punkt
bazowy, a następnie punkt docelowy przesunięcia („Określ drugi punkt lub <użyj pierwsze-
go punktu jako przesunięcia>:”).
 Przesunięcie – przesuwanie oparte na określeniu przemieszczenia obiektu

w kierunku X, Y i Z względem bieżącego położenia. Po wy-
braniu opcji pojawi się komunikat „Określ przesunięcie
<10,10,0>:”. W odpowiedzi wpisz wartości przesunięcia
wzdłuż każdej osi układu współrzędnych.

 Polecenie PRZESUŃ przesuwa obiekty w przestrzeni. Można podawać współ-

rzędne punktu jako: X, Y, Z. Współrzędną Z można pominąć — wówczas domyślnie
zostanie przyjęta współrzędna Z równa bieżącemu poziomowi (Elevation).
 Aby wykonać przesunięcie z większą precyzją, można skorzystać z trybu ortogo-
nalnego (ORTO), skoku (SKOK) oraz punktów charakterystycznych obiektów
(OBIEKT).
 Obiekty można również przesuwać za pomocą uchwytów.
 Jeśli chcesz, aby wartości wpisane w odpowiedzi na „Określ punkt bazowy lub
[Przesunięcie] <Przesunięcie>:” traktowane były jako przesunięcie, a nie jako
współrzędne punktu bazowego, to w odpowiedzi na pytanie „Określ drugi punkt lub
<użyj pierwszego punktu jako przesunięcia>:” naciśnij ENTER.
Przesuń okrąg o 150 jednostek w prawo i 50 jednostek w górę.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Przesuń]

Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie] <Prze-
sunięcie>: 150,50
Określ drugi punkt lub <użyj pierwszego punktu
jako przesunięcia>: ENTER
Zauważ, że nie wskazywałeś punktu bazowego ani

punktu docelowego przesunięcia. Wystarczyło, że
nakazałeś, aby obiekt został przesunięty o 150 jednostek w prawo i 50 w górę (przesu-
nięcie w lewo i w dół uzyskasz, wpisując wartości ujemne).
Obracanie — OBRÓĆ
Polecenie OBRÓĆ obraca istniejące obiekty wokół wskazanego punktu. Można określić
kąt obrotu względem bieżącego położenia lub skorzystać z opcji Odniesienie i nakazać
wykonanie obrotu bezwzględnego w oparciu o kąt odniesienia.
 [Narzędzia główne][Zmień][Obróć]  OB
Wybierz obiekty przeznaczone do obrócenia („Wybierz obiekty:”), wskaż punkt obrotu
(„Określ punkt bazowy:”), a następnie podaj kąt obrotu lub wybierz opcję Kopiuj albo
Odniesienie („Określ kąt obrotu lub [Kopiuj/Odniesienie]:”). Kąt ten można wpisać
z klawiatury lub wskazać na ekranie (podczas przesuwania na ekranie kursora wybrane
elementy będą się obracały).

134 AutoCAD 2018 PL
 Kopiuj – tworzy kopię wybranego obiektu dla obrotu.

 Odniesienie – podajemy aktualny kąt obrotu obiektu „Określ kąt odniesienia
<0>:” i docelowy kąt obrotu „Określ nowy kąt:”. Gdy aktualny
kąt nie jest znany, można go wskazać na ekranie.
 Obrót następuje w płaszczyźnie równoległej do bieżącej płaszczyzny LUW.

 Obiekty można również obracać za pomocą uchwytów.
 Obrót w przestrzeni można wykonać za pomocą polecenia OBROTY3D.
Wczytaj rysunek DRZWI.DWG i obróć blok symbolizujący drzwi tak, 

by pasował do otworu. DRZWI.DWG
Sprawdź, czy włączona została automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych

(przełącznik OBIEKT znajdujący się w linii statusowej u dołu ekranu).
Wybierz z menu [Narzędzia główne][Zmień][Obróć]

Wybierz obiekty: wskaż drzwi
Określ punkt bazowy: P1
Określ kąt obrotu lub [Kopiuj/Odniesienie]: o
Określ kąt odniesienia <0>: P2
Określ drugi punkt: P3
Określ nowy kąt lub [Punkty]: P4
P3
P1
P2 P4

Dopasowanie — WYRÓWNAJ
Polecenie WYRÓWNAJ przeprowadza dopasowanie polegające na połączeniu dwóch
operacji: obrotu i przesunięcia.
 [Narzędzia główne][Zmień>][Wyrównaj]
W odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, które mają zostać dopasowane.

Następnie wskaż pierwszy punkt dopasowywanego obiektu „Określ pierwszy punkt źró-
dłowy:” oraz punkt, do którego ma on zostać przesunięty „Określ pierwszy punkt doce-
lowy:”. Potem wskaż drugi punkt dopasowywanego obiektu „Określ drugi punkt źró-
dłowy:” oraz jego punkt docelowy „Określ drugi punkt docelowy:”. Aby wykonać do-
pasowanie rysunku płaskiego, w odpowiedzi na następny komunikat „Określ trzeci
punkt źródłowy lub <dalej>:” naciśnij ENTER.
W odpowiedzi na „Skalować obiekty, bazując na punktach dopasowania? [Tak/Nie] <N>:”

naciśnij T, aby wykonana została zmiana wielkości umożliwiająca dopasowanie wska-
zanych punktów. Jeżeli na ostatnie pytanie odpowiesz N, wielkość dopasowywanego
obiektu nie ulegnie zmianie.
Pierwsza para punktów określa przesunięcie, a druga obrót. Wskazywane punkty nie
muszą przynależeć do jakiegokolwiek obiektu. Jeżeli określisz tylko jedną ich parę, to
WYRÓWNAJ zadziała tak jak polecenie PRZESUŃ. Określenie dwóch par punktów
powoduje przesunięcie, obrót i zmianę wielkości. Trzy pary punktów określają przesunięcie,
obrót w przestrzeni i zmianę wielkości — stosowane są przy transformacjach dokonywa-
nych w przestrzeni. Więcej informacji na temat zastosowania polecenia WYRÓWNAJ
w przestrzeni znajdziesz w rozdziale Modyfikacja obiektów 3D.

136 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek RURY.DWG. Dopasuj kołnierz.


RURY.DWG
Sprawdź, czy włączona została automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych

(przełącznik OBIEKT znajdujący się w linii statusowej u dołu ekranu).
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień>][Wyrównaj]

Wybierz obiekty: wskaż duży kołnierz z prawej strony za pomocą okna
Określ pierwszy punkt źródłowy: P1
Określ pierwszy punkt docelowy: P2
Określ drugi punkt źródłowy: P3
Określ drugi punkt docelowy: P4
Określ trzeci punkt źródłowy lub <dalej>: ENTER
Skalować obiekty, bazując na punktach dopasowania? [Tak/Nie] <N>: t
Sprawdź, co się stanie, gdy w odpowiedzi na ostatnie pytanie wybierzesz N.
Rozdzielanie — PRZERWIJ
Polecenie PRZERWIJ umożliwia wycięcie fragmentu obiektu. Usunięty może zostać
fragment obiektu, co umożliwia m.in. rozbicie obiektu na dwa oddzielne stykające się
ze sobą obiekty.
 [Narzędzia główne][Zmień>][Przerwij]  PRZ

Wybierz obiekt przeznaczony do rozdzielenia („Wybierz obiekt:”); wskazany punkt bę-
dzie pierwszym punktem podziału obiektu. Następnie wskaż drugi punkt podziału
(„Określ drugi punkt przerwania lub [Pierwszy]:”) lub wybierz opcję:

 Pierwszy – pozwala ponownie określić pierwszy punkt podziału obiektu (do-

myślnie pierwszy punkt podziału utożsamiany jest z miejscem wy-
boru obiektu). Opcję tę wybieramy, gdy nie da się jednocześnie wska-
zać obiektu i punktu podziału (np. gdy chcemy rozdzielić obiekt
w miejscu, w którym wzajemnie przecina się kilka obiektów).
 @ – opcję tę wybieramy, gdy nie chcemy wycinać fragmentu obiektu,
a tylko rozdzielić go w miejscu wskazania na dwa stykające się ze
sobą obiekty.
Wczytaj rysunek PRZERWIJ.DWG. Wytnij fragment polilinii, okręgu 

oraz łuku. PRZERWIJ.DWG
Wyłącz automatyczną lokalizację punktów charakterystycznych (przełącznik OBIEKT

znajdujący się w linii statusowej u dołu ekranu).
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień>][Przerwij]

Wybierz obiekt: P1
Określ drugi punkt przerwania lub [Pierwszy]: P2
Sprawdź, czy kolejność wyboru punktów ma wpływ

na działanie polecenia. Spróbuj najpierw wskazać
punkt P2, a potem P1 dla każdego obiektu, i zo-
bacz, co się stanie.
Przedłużanie — WYDŁUŻ
Polecenie WYDŁUŻ przedłuża istniejące obiekty do wyznaczonej przez inne obiekty na
rysunku granicy przedłużenia.
Ikony narzędzi służących do ucinania i wydłużania są umieszczone w panelu Zmień

na liście rozwijanej. Oznacza to, że tylko ostatnio używane z tych dwóch narzędzi jest do-
stępne bezpośrednio, natomiast to drugie pokazuje się po kliknięciu znaczka rozwinięcia
listy .
 [Narzędzia główne][Zmień][Wydłuż]  WYD

138 AutoCAD 2018 PL
Narzędzia służące do ucinania i wydłużania są umieszczone na liście rozwijanej
W odpowiedzi na „Wybierz obiekty lub <wybierz wszystko>:” wskaż obiekty, które będą
wyznaczały krawędzie graniczne. Aby zakończyć wybieranie obiektów, naciśnij ENTER,
spację lub prawy przycisk myszy. Następnie w odpowiedzi na: „Wybierz obiekt do wydłuże-
nia lub wskaż przy użyciu klawisza Shift do ucięcia lub [Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/
Cofaj]” wskazuj kolejno obiekty, które mają być wydłużone. Polecenie zakończysz,
wciskając ENTER lub spację.
 Krawędź – umożliwia wskazanie przedłużanych obiektów za pomocą

łamanej. Po wybraniu tej opcji wskaż pierwszy punkt łama-
nej „Określ pierwszy punkt krawędzi:”, a następnie wska-
zuj kolejne jej punkty „Określ następny punkt krawędzi lub
[Cofaj]:”. Aby zakończyć wskazywanie punktów, naciśnij
ENTER.
 Przetnij – umożliwia wskazanie przedłużanych obiektów za pomocą
okna przecięcia. Wybrane zostaną obiekty mieszczące się
w oknie w całości lub częściowo. Wskaż pierwszy narożnik
okna „Określ pierwszy narożnik:”, a potem przeciwległy
„Określ przeciwległy narożnik:”.
 Rzut – sposób przedłużania obiektów. W odpowiedzi na komuni-
kat „Podaj opcję rzutowania [Brak/Luw/wiDok] <Luw>:”
wpisz wybrany tryb rzutowania obiektów:
Brak – przedłużanie następuje wyłącznie wtedy, gdy obiekty mają
punkt wspólny z granicą,
Luw – obiekty są najpierw rzutowane na płaszczyznę bieżącego
LUW i dopiero potem przedłużane. Obiekty nie muszą mieć
w przestrzeni punktów wspólnych z granicą przedłużania,
wiDok – obiekty są rzutowane na płaszczyznę widoku równoległą do
płaszczyzny ekranu. Obiekty nie muszą mieć w przestrzeni
punktów wspólnych z granicą przedłużenia.
 krawędziE – sposób wyznaczania granic przedłużenia. W odpowiedzi na
komunikat „Podaj tryb rozciągnięcia krawędzi [Zrozciąga-
niem/Bezrozciągania] <Bezrozciągania>:” zdecyduj, czy granice
mają być wyznaczone tylko przez obiekty graniczne, czy
również przez ich przedłużenia:
Zrozciąganiem – granicę wyznaczają obiekty oraz ich przedłużenia w nieskoń-
czoność,
Bezrozciągania – granicę wyznaczają wyłącznie wskazane obiekty.
 Cofaj – anuluje ostatnie przedłużenie i przywraca obiektowi pier-
wotną długość.

 Po wywołaniu funkcji przedłużania można również wykonać ucinanie (wskazując

obiekt przeznaczony do ucięcia i przytrzymując klawisz SHIFT na klawiaturze).
 Jeżeli krawędzią graniczną jest polilinia o szerokości niezerowej, obiekty zostaną
przedłużone aż do jej osi (a nie do jej brzegu).
 Jeśli chcesz wybrać wszystkie obiekty rysunku jako krawędź przedłużania, w odpo-
wiedzi na pierwsze pytanie polecenia wciśnij ENTER.
Wczytaj rysunek WYDLUZ.DWG. Przedłuż pionowe odcinki do gra- 

nicy określonej przez odcinek ukośny i jego przedłużenie. WYDLUZ.DWG
Granica przedłużenia może być określona nie tylko przez obiekt, ale również przez jego
przedłużenie. Aby to umożliwić, należy uaktywnić opcję krawędziE-Zrozciąganiem.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Wydłuż]

Wybierz obiekty lub <wybierz wszystko>: P1
Wybierz obiekt do wydłużenia lub wskaż przy użyciu klawisza Shift do ucięcia lub
[Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Cofaj]: P2
Obiekt nie przecina krawędzi.
[Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Cofaj]: e
Podaj tryb rozciągnięcia krawędzi [Zrozciąganiem/Bezrozciągania]
<Bezrozciągania>: z

140 AutoCAD 2018 PL
[Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Cofaj]: ENTER
 Po wywołaniu polecenia WYDŁUŻ wyświetlony został komunikat informujący

o wybranych trybach pracy: Rzutowanie=LUW, Krawędzie=Brak. Komunikat
Krawędzie=Brak oznacza, że aktywne jest przedłużanie tylko do rzeczywistych
granic obiektów. Po wskazaniu punktu P3 przedłużenie nie zostało wykonane i pojawił
się komunikat: „Obiekt nie przecina krawędzi” informujący o tym, że przedłużenie
wskazanego odcinka pionowego nie przecina obiektu granicznego. Działanie polecenia
nie zostało jednak przerwane. Uaktywniliśmy więc opcję krawędziE-Zrozciąganiem
i ponownie wskazaliśmy odcinek w punkcie P3. Tym razem bez przeszkód
odcinek został przedłużony aż do miejsca przedłużenia odcinka granicznego P1.
Podobnie przedłużone zostały pozostałe odcinki: P4 i P5.
 Po włączeniu opcja z rozciąganiem jest aktywna w kolejnych wywołaniach polecenia.
Ucinanie — UTNIJ
Ucinanie jest bardzo pożyteczną i łatwą w wykonaniu operacją. Efekty jej działania są
dość spektakularne i trudne do osiągnięcia innymi metodami. Można dzięki niej odciąć
wybrane obiekty wzdłuż krawędzi wyznaczonej za pomocą innych obiektów.
 [Narzędzia główne][Zmień][Utnij]  UT
W odpowiedzi na „Wybierz obiekty lub <wybierz wszystko>:” wskaż obiekty, które
będą wyznaczały krawędzie tnące. Aby zakończyć wybieranie, naciśnij ENTER, spację
lub prawy przycisk myszy. Następnie w odpowiedzi na: „Wybierz obiekt do ucięcia lub
wskaż przy użyciu klawisza Shift do wydłużenia lub [Krawędź/Przetnij/Rzut/ krawędziE/
Wymaż/Cofaj]:” wskazuj kolejno obiekty, który mają być odcięte. Polecenie zakończysz,
przyciskając klawisz ENTER lub spację.
 Krawędź – umożliwia wskazanie ucinanych obiektów za pomocą łama-

nej. Po wybraniu tej opcji wskaż pierwszy punkt łamanej
„Określ pierwszy punkt krawędzi:”, a następnie wskazuj ko-
lejne jej punkty „Określ następny punkt krawędzi lub
[Cofaj]:”. Aby zakończyć wskazywanie punktów, naciśnij
ENTER.

 Przetnij – umożliwia wskazanie ucinanych obiektów za pomocą okna

przecięcia. Wybrane zostaną obiekty mieszczące się w oknie
w całości lub częściowo. Wskaż pierwszy narożnik okna
„Określ pierwszy narożnik:”, a potem przeciwległy „Określ
przeciwległy narożnik:”.
 Rzut – sposób ucinania obiektów. W odpowiedzi na komunikat
„Podaj opcję rzutowania [Brak/Luw/wiDok] <Luw>:” wy-
bierz tryb rzutowania krawędzi cięcia i ucinanych obiektów:
Brak – ucinanie następuje wyłącznie wtedy, gdy obiekty mają w prze-
strzeni punkt wspólny,
Luw – obiekty są najpierw rzutowane na płaszczyznę bieżącego
LUW i dopiero wtedy ucinane. Obiekty nie muszą mieć
w przestrzeni punktów wspólnych,
wiDok – obiekty są rzutowane na płaszczyznę widoku równoległą do
płaszczyzny ekranu. Obiekty nie muszą mieć w przestrzeni
punktów wspólnych.
 krawędziE – sposób określania granic cięcia. W odpowiedzi na komuni-
kat „Podaj tryb rozciągnięcia krawędzi [Zrozciąganiem/
Bezrozciągania] <Zrozciąganiem>:” zdecyduj, czy obiekty
mają być ucinane tylko na krawędziach wyznaczonych przez
wskazane obiekty, czy również na przedłużeniach tych
krawędzi:
Zrozciąganiem – granicę cięcia wyznaczają obiekty oraz ich przedłużenia
w nieskończoność,
Bezrozciągania – granicę cięcia wyznaczają wyłącznie wskazane obiekty.
 Wymaż – usuwa wybrane obiekty.
 Cofaj – anuluje ostatnie cięcie i przywraca obiektowi pierwotną
długość.
 Po wywołaniu polecenia ucinania można również wykonać przedłużenie

(wskazując obiekt przeznaczony do przedłużenia i przytrzymując naciśnięty
klawisz SHIFT na klawiaturze).
 Obiekty wchodzące w skład bloków mogą stać się krawędziami tnącymi
i granicami przedłużenia.
 Kreskowania również można ucinać.
 Jeżeli krawędzie cięcia nie mają być przedłużane (krawędziE=Bezrozciągania),
okrąg musi być przecinany przez krawędź tnącą w co najmniej dwóch punktach.
 Jeśli w odpowiedzi na zaproszenie do wskazania obiektów tnących naciśniesz
ENTER, obiektami tnącymi staną się wszystkie obiekty.

142 AutoCAD 2018 PL

Wytnij fragment okręgu widoczny na rysunku UTNIJ.DWG. UTNIJ.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne]

[Zmień][Utnij]
Wybierz obiekty: P1
Wybierz obiekt do ucięcia lub wskaż przy użyciu klawisza Shift do wydłużenia lub
[Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Wymaż/Cofaj]: P2
[Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Wymaż/Cofaj]: ENTER
Jeżeli prostokąt nie byłby polilinią, nie wystarczyłoby wskazanie punktu P1 jako linii
cięcia; trzeba by wskazać dwa poziome odcinki: górny i dolny.
Wczytaj rysunek UTNIJ1.DWG. 

UTNIJ1.DWG
Wytnij splajn, jak pokazano na poniższym rysunku.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Utnij]

[Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Wymaż/Cofaj]:
wskaż kolejno przeznaczone do wycięcia fragmenty splajnu
Zwróć uwagę, że nie wskazywałeś szczegółowo krawędzi tnących. Wystarczyło nacisnąć

ENTER — w ten sposób wszystkie obiekty na rysunku stały się krawędziami tnącymi.

Wczytaj rysunek BTRIM.DWG. Znajduje się na nim blok (narysowa-

ny kolorem Magenta) oraz ukośny odcinek. Utnij odcinek na wy-

BTRIM.DWG
znaczonej przez okrąg granicy (okrąg jest elementem wchodzącym
w skład bloku).

Wybierz krawędzie tnące...
Wybierz obiekty lub <wybierz
wszystko>: wskaż okrąg
Wybierz obiekt do ucięcia lub
wskaż przy użyciu klawisza Shift
do wydłużenia lub
[Krawędź/Przetnij/Rzut/
krawędziE/Wymaż/Cofaj]:
wskaż odcinek we wnętrzu
bloku
Zintegrowane ucinanie i przedłużanie

Funkcje ucinania i przedłużania są ze sobą zintegrowane. Po wywołaniu polecenia uci-
nania UTNIJ można również wykonać przedłużenie WYDŁUŻ (wskazując obiekt prze-
znaczony do przedłużenia i przytrzymując naciśnięty klawisz SHIFT). Po wywołaniu
funkcji przedłużania WYDŁUŻ można również wykonać ucinanie (wskazując obiekt prze-
znaczony do ucięcia i przytrzymując naciśnięty klawisz SHIFT).
Wczytaj rysunek EXENTRIM.DWG. 

EXTENTRIM.DWG
Przedłuż i utnij odcinki (jak pokazano na rysunku).
P2 P3
P1
P4 P5
P6

144 AutoCAD 2018 PL

Wybierz obiekty lub <wybierz wszystko>: wskaż łuk
[Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Wymaż/Cofaj]: SHIFT P4
Zmiana długości — PRZEDŁUŻ
Polecenie PRZEDŁUŻ zmienia długość obiektów i kąt rozwarcia łuków. Można je

również wykorzystać do odczytania długości odcinka i kąta rozwarcia łuku.
 [Narzędzia główne][Zmień>][Przedłuż]  PRZE

W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekt lub [przyrosT/Procent/Całkowita/ dY-
namicznie]:” wybierz jedną z opcji modyfikacji. Po wybraniu opcji wskażesz obiekt,
którego modyfikacja ma dotyczyć.
 przyrosT – zmiana długości obiektu o określoną wartość lub zmiana kąta

rozwarcia łuku o określony kąt. W odpowiedzi na komunikat
„Podaj przyrost długości lub [Kąt] <0.0000>:” wpisz długość
przedłużenia (skrócenia) lub wybierz opcję Kąt, aby określić
zmianę kąta. Wartość dodatnia oznacza przedłużenie; ujemna
skrócenie. Następnie w odpowiedzi na „Wybierz obiekt do
zmiany lub [Cofaj]:” wskaż obiekt przeznaczony do przepro-
wadzenia w nim zmiany.
 Procent – określa nową długość (lub kąt) obiektu jako procent jego
pierwotnej długości (lub kąta). W odpowiedzi na komunikat
„Podaj długość procentowo <100.0000>:” wpisz określoną
procentowo wielkość zmiany. Następnie w odpowiedzi na „Wy-
bierz obiekt do zmiany lub [Cofaj]:” wskaż przeznaczony do
zmiany obiekt.

 Całkowita – określa bezwzględną nową długość obiektu lub kąt rozwarcia.

W odpowiedzi na komunikat „Określ długość całkowitą lub
[Kąt] <1.0000>:” wpisz nową długość obiektu lub wybierz
opcję Kąt, aby określić nowy kąt rozwarcia. Następnie w odpo-
wiedzi na „Wybierz obiekt do zmiany lub [Cofaj]:” wskaż prze-
znaczony do zmiany obiekt.
 dYnamicznie – opcja ta daje możliwość określenia długości obiektu na ekra-
nie. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekt do zmiany lub
[Cofaj]:” wskaż obiekt przeznaczony do zmiany, następnie określ
dynamicznie długość obiektu na ekranie.
 Jeżeli w odpowiedzi na pierwsze zapytanie „Wybierz obiekt lub [przyrosT/ Procent/

Całkowita/dYnamicznie]:” wskażesz obiekt, odczytana zostanie jego bieżąca dłu-
gość lub kąt rozwarcia. Wskazany obiekt nie musi być później modyfikowany.
 Polecenie PRZEDŁUŻ potrafi tylko skracać splajny; nie potrafi ich przedłużać.
Opcja dYnamicznie nie działa w odniesieniu do splajnów i polilinii.
Rozciąganie — ROZCIĄGNIJ
Polecenie ROZCIĄGNIJ rozciąga obiekty, powodując, że niektóre z nich są przesuwa-
ne, inne pozostają nieruchome, a ich ciągłość zostaje zachowana. Obiekty wybieramy za
pomocą okna typu Przecięcie lub Wielobok. Obiekty zawarte w oknie całkowicie są
przesuwane. Obiekty przecinające okno są rozciągane.
 [Narzędzia główne][Zmień][Rozciągnij]  ROZC

Po uaktywnieniu funkcji rozciągania wybierz obiekty przeznaczone do rozciągnięcia
„Wybierz obiekty:”. Automatycznie uaktywniana jest funkcja wyboru za pomocą okna.
Wybrane zostaną wszystkie obiekty znajdujące się w oknie w całości lub częściowo. Po
zakończeniu wybierania obiektów wskaż punkt bazowy „Określ punkt bazowy lub
[Przesunięcie] <Przesunięcie>:” oraz drugi punkt przesunięcia „Określ drugi punkt lub
<użyj pierwszego punktu jako przesunięcie>:”. Możesz również wpisać wartość prze-
mieszczenia, podobnie jak w przypadku poleceń kopiowania i przesuwania.
Rozciąganie jest często wykorzystywane do zmiany wymiarów istniejących już obiek-

tów, gdyż zachowując ich ciągłość, eliminuje lub poważnie ogranicza konieczność po-
prawiania ich kształtu po operacji.
 Nie można rozciągać okręgów, bloków, napisów i atrybutów.

 Polecenie pozwala rozciągać obiekty płaskie, które położone są na płaszczyźnie
bieżącego układu współrzędnych LUW lub są do niej równoległe.
 Obiekty można również rozciągać za pomocą uchwytów.

146 AutoCAD 2018 PL
W pliku ROZCIAG.DWG znajdują się trzy odcinki oraz okrąg. 

Przesuń okrąg w dół. ROZCIAG.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Rozciągnij]

Wybierz obiekty: P1
Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie] < Przesunięcie>: P3
Określ drugi punkt przesunięcia lub <użyj pierwszego punktu jako przesunięcie>: P4
P2
P3
P1
P4
Spróbuj wybrać obiekt, wskazując najpierw punkt P2, a później P1. Co się stanie?
Ścinanie narożników — FAZUJ

Polecenie FAZUJ ścina narożnik składający się z dwóch odcinków lub wszystkie
wierzchołki płaskiej polilinii. Ścięcie polega na znalezieniu punktu przecięcia odcinków
(jeśli odcinki nie przecinają się, są przedłużane aż do punktu przecięcia), znalezieniu
punktu na każdej prostej położonej w określonej odległości od punktu przecięcia, połącze-
niu tych punktów odcinkiem i obcięciu tych części odcinków, które wystają w kierunku
punktu przecięcia poza wybrane punkty. Użytkownik określa długości ścięć lub długość
i kąt ścięcia.
 [Narzędzia główne][Zmień][Fazuj]  FA
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz pierwszą linię lub [Cofaj/Polilinia/Fazy/kąT/Utnij/
Metoda/Wiele]:” można wybrać od razu przeznaczone do ścięcia dwa odcinki lub opcję:

Fazy Kąt
 Cofaj – cofa poprzednią operację w poleceniu.

 Polilinia – ścięcie wszystkich wierzchołków płaskiej polilinii. Po wybraniu
tej opcji wybierz „Wybierz polilinię 2D:”.
 Fazy – opcja ta umożliwia podanie długości ścięć: pierwszego („Określ
wymiar fazy pierwszy:”) i drugiego ścięcia („Określ wymiar fazy
drugi:”).
 kąT – opcja ta umożliwia określenie długości ścięcia „Określ długość
fazy na pierwszej linii:” i jego kąta „Określ kąt fazy względem
pierwszej linii:”.
 Utnij – opcja ta umożliwia określenie, czy oryginalne obiekty mają być
po wykonaniu ścięcia ucięte. W odpowiedzi na „Podaj tryb
[Z ucinaniem/Bez ucinania] <Z ucinaniem>:” wybierz opcję:
Z ucinaniem – tworzone jest ścięcie i ucinane są oryginalne obiekty,
Bez ucinania – tworzone jest ścięcie, ale nie są ucinane oryginalne obiekty.
 Metoda – metoda tworzenia ścięć. W odpowiedzi na „Podaj metodę uci-

nania [Długość/Kąt] <Kąt>:” określ metodę ich tworzenia:
Długość – ścięcie wykonane w oparciu o dwie odległości ścięć,
Kąt – ścięcie wykonane w oparciu o długość i kąt ścięcia.
 Wiele – ścinanie wielokrotne. Po wykonaniu pierwszego ścięcia działa-
nie polecenia nie zakończy się, ale użytkownik poproszony
zostanie o wskazanie następnej pary odcinków. Polecenie będzie
działało aż do momentu przerwania działania przez użytkownika,
np. przez naciśnięcie klawisza ESC.
 Polecenie automatycznie dorysowuje lub ucina obiekty tak, by powstało ścięcie.

 Jeśli przyjmiesz odległości ścięć równe 0, polecenie to może służyć do łączenia
odcinków (podobnie jak ZAOKRĄGL z promieniem 0).

148 AutoCAD 2018 PL
Zaokrąglanie — ZAOKRĄGL
Polecenie ZAOKRĄGL łączy dwa obiekty

za pomocą łuku o określonym promieniu.
Łączyć można odcinki, łuki, okręgi, płaskie
polilinie, splajny, półproste i proste.
 [Narzędzia główne][Zmień][Zaokrąglij]  ZA
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz pierwszy obiekt lub [Cofaj/Polilinia/pRomień/
Utnij/Wiele]:” wybierz dwa przeznaczone do połączenia łukiem obiekty lub wprowadź
opcję:
 Cofaj – cofa poprzednią operację w poleceniu.

 Polilinia – zaokrągla wierzchołki płaskiej polilinii. Po wybraniu tej opcji
wskaż polilinię „Wybierz polilinię 2D:”.
 pRomień – pozwala na określenie promienia zaokrąglenia „Określ promień
zaokrąglenia:”.
 Utnij – opcja ta umożliwia określenie, czy oryginalne obiekty mają być
ucięte po wykonaniu zaokrąglenia. W odpowiedzi na „Podaj tryb
[Z ucinaniem/Bez ucinania] <Z ucinaniem>:” wybierz opcję:
Z ucinaniem – tworzone jest zaokrąglenie i ucinane są oryginalne obiekty,
Bez ucinania – tworzone jest zaokrąglenie, ale oryginalne obiekty nie są ucinane.
 Wiele – zaokrąglanie wielokrotne. Po wykonaniu pierwszego zaokrą-
glenia działanie polecenia nie zakończy się, ale użytkownik po-
proszony zostanie o wskazanie następnej pary odcinków. Pole-
cenie będzie działało` aż do momentu przerwania działania
przez użytkownika, np. przez naciśnięcie klawisza ESC.
Zaokrąglanie łukiem o promieniu 0 znajduje zastosowanie do dokładnego łączenia

obiektów.
Wczytaj rysunek NAROZ.DWG. Wykonaj zaokrąglenie narożnika tak, 

aby uciąć tylko jeden odcinek (jak pokazano na rysunku z prawej strony). NAROZ.DWG
Zastosuj zaokrąglanie, a następnie ucinanie.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień]

[Zaokrąglij]
[Cofaj/Polilinia/pRomień/Utnij/ Wiele]: u
Podaj tryb [Z ucinaniem/Bez ucinania] <Z ucinaniem>: b

Wybierz pierwszy obiekt lub [Cofaj/Polilinia/

pRomień/Utnij/Wiele]: r
Określ promień zaokrąglenia<10>: 20
Wybierz pierwszy obiekt lub
[Cofaj/Polilinia/pRomień/Utnij/Wiele]: P1
Wybierz drugi obiekt lub wskaż przy użyciu klawisza
Shift, aby zastosować narożnik lub [Promień]: P2

[Zmień][Utnij]
Aktualne ustawienia: Rzutowanie=LUW, Krawędzie=
Z rozciąganiem
Wybierz krawędzie tnące...
Wybierz obiekty lub <wybierz wszystko>: P3
Wybierz obiekt do ucięcia lub przy użyciu klawisza
Shift do wydłużenia lub [Krawędź/Przetnij/Rzut/krawędziE/Wymaż/Cofaj]: P4
Wybierz obiekt do ucięcia lub przy użyciu klawisza Shift do wydłużenia lub [Krawędź/
Przetnij/Rzut/krawędziE/Wymaż/Cofaj]: ENTER
Zmiana wielkości obiektów — SKALA

Polecenie SKALA zmienia wielkość obiektów.
 [Narzędzia główne][Zmień][Skala] S
Wybierz obiekty przeznaczone do powiększenia lub zmniejszenia „Wybierz obiekty:”, na-
stępnie określ punkt, względem którego ma nastąpić przeskalowanie „Określ punkt bazo-
wy:”. W odpowiedzi na komunikat „Określ współczynnik skali lub [Kopiuj/Odniesienie]:”
wskaż na ekranie współczynnik skali, wpisz go z klawiatury lub wybierz opcję Odnie-
sienie.
 Współczynnik skali – współczynnik skali określa stopień powiększenia lub

zmniejszenia obiektów. Współczynnik skali > 1 oznacza
powiększenie; współczynnik skali < 1 oznacza zmniej-
szenie. Współczynnik musi być większy od 0.
 Kopiuj – tworzy kopię wybranego obiektu i zmienia wielkość
tej kopii. Obiekt pierwowzór pozostaje bez zmian.
 Odniesienie – umożliwia skalowanie przez podanie długości odniesie-
nia „Określ długość odniesienia <1>:” oraz nowej dłu-
gości odniesienia „Określ nową długość lub [Punkty]:”.
Długość odniesienia oraz nową długość można wpisać
z klawiatury, można również wskazać ją na ekranie.

150 AutoCAD 2018 PL
 Skalowanie następuje automatycznie wzdłuż osi: X, Y i Z. Dla każdej osi przyj-

mowany jest ten sam współczynnik skali.
 Obiekty można również skalować za pomocą uchwytów.
Zmień wielkość prostokąta na rysunku SCALE.DWG tak, by jego pod- 

SCALE.DWG
stawa miała długość równą 200.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Skala]

Wybierz obiekty: P1
Określ punkt bazowy: P3
Określ współczynnik skali lub [Ko-
piuj/Odniesienie]: o
Określ długość odniesienia <1>: P3
Określ nową długość lub [Punkty]: 200
Zwróć uwagę, że niezależnie od pierwotnej długości podstawy prostokąta, uzyskała ona

nową długość równą 200 dzięki opcji Odniesienie.
Modyfikacja polilinii — EDPLIN
Polecenie EDPLIN umożliwia modyfikację polilinii płaskich, przestrzennych oraz sia-

tek, a także przekształcenie niektórych obiektów w polilinię. Polecenie to umożliwia
jednoczesną modyfikację wielu polilinii oraz ich łączenie. W niniejszym podrozdziale
przedstawione zostanie działanie polecenia w odniesieniu do polilinii płaskich. Modyfi-
kacja polilinii przestrzennych i powierzchni opisana została w części poświęconej ry-
sowaniu w przestrzeni.
 [Narzędzia główne][Zmień>][Edytuj polilinię]  EDP

Wskaż polilinię, która ma być zmodyfikowana „Wybierz polilinię lub [Wiele]:” lub wy-
bierz opcję Wiele.
 Wiele – po wybraniu tej opcji wskazujemy kilka polilinii „Wybierz obiek-

ty:”, a na zakończenie naciskamy ENTER. Dalsza edycja dotyczyła
będzie wszystkich wybranych polilinii. Z opcji tej (i dalej z opcji
Dołącz) korzystamy również w celu połączenia polilinii, które się
ze sobą nie stykają.

W odpowiedzi na komunikat „Podaj opcję [Zamknij/Otwórz/Dołącz/Szerokość/Edwierzch/

Wstaw/splaJn/Polilinia/rodzajLinii/ODwróć/Cofaj]:” wybierz opcję:

 Otwórz – otwiera polilinię zamkniętą za pomocą opcji Zamknij.
 Dołącz – łączy polilinie. Podaj odległość łączenia, czyli maksymalną odle-
głość dzielącą punkty końcowe polilinii, dla której ma zostać
przeprowadzone połączenie („Podaj długość połączenia lub [Typ
połączenia] <0>: 5 ”) lub wybierz opcję Typ połączenia.
Wydłuż – łączenie polilinii poprzez przedłużenie lub obcięcie istnieją-
cych ich segmentów.
Dodaj – łączenie polilinii poprzez utworzenie łączącego ich końcówki
nowego prostego segmentu.
Obie – działa domyślnie jak opcja Wydłuż. Jeżeli połączenie nie jest
możliwe lub jeśli punkt przecięcia jest zbytnio oddalony od odle-
głości łączenia, polilinie będą łączone za pomocą dodatkowego
segmentu (tak jak w przypadku opcji Dodaj).
 Szerokość – zmienia szerokość wszystkich segmentów polilinii. W odpo-
wiedzi na komunikat „Określ nową szerokość wszystkich seg-
mentów:” wpisz nową szerokość.
 Edwierzch – modyfikacja wierzchołków polilinii (patrz dalej).
 Wstaw – dopasowuje do polilinii krzywą składającą się z łuków; krzywa
przechodzi przez wszystkie jej wierzchołki. Na kształt krzywej
można wpływać, określając kierunek styczny dla każdego
wierzchołka za pomocą opcji Edwierzch-sTyczna.
 splaJn – dopasowuje do polilinii krzywą wygładzającą (typu B-Spline);
krzywa ta przechodzi przez jej dwa skrajne wierzchołki. Typ
krzywej określa zmienna systemowa Splinetype, zaś dokład-
ność i rodzaj wygładzania — zmienna Splinesegs.
 Polilinia – przywraca polilinii kształt pierwotny, zmieniony za pomocą
opcji: Krzywa lub splaJn.
 rodzajLinii – określa sposób rysowania polilinii nieciągłych (np. kreskowa-
nych itp.):
Tak – wzór linii jest generowany pomiędzy wierzchołkiem pierw-
szym i ostatnim, bez uwzględniania wierzchołków pośrednich,
Nie – wzór linii jest generowany pomiędzy każdą parą wierzchołków.
Patrz też zmienna Splinegen.
 ODwróć Odwraca kolejność wierzchołków polilinii.
 Cofaj – powoduje zaniechanie ostatniej operacji.
 konIec – kończy wykonywanie polecenia.

152 AutoCAD 2018 PL
Modyfikacja wierzchołków — Edwierzch

Po wybraniu opcji Edwierzch masz możliwość modyfikacji wierzchołków polilinii
„[Nast/Poprz/Rozłącz/Dodaj/prZesuń/rEgen/prOstuj/sTyczna/Szerokość/konIec] <N>:”).
W miejscu pierwszego wierzchołka na ekranie ukazuje się marker X oznaczający wierz-
chołek bieżący.
Opcje dostępne w trybie modyfikacji wierzchołków polilinii to:
 Nast – wybiera do edycji następny wierzchołek.

 Poprz – wybiera do edycji poprzedni wierzchołek.
 Rozłącz – usuwa fragment polilinii. Wybierz opcję Break, następnie prze-
suń marker X do innego wierzchołka (wybierając opcję Nast lub
Poprz). W ten sposób zaznaczysz fragment przeznaczony do
usunięcia. Następnie wybierz opcję Realizuj. Fragment polilinii
znajdujący się pomiędzy wierzchołkami zostanie usunięty.
 Dodaj – wstawia za wierzchołkiem oznaczonym markerem X dodatkowy
wierzchołek. W odpowiedzi na komunikat „Określ położenie
nowego wierzchołka:” wskaż położenie nowego wierzchołka.
 prZesuń – przesuwa wierzchołek (oznaczony markerem X) w nowe położe-
nie. W odpowiedzi na komunikat „Określ nowe położenie zazna-
czonego wierzchołka:” wskaż nowe położenie wierzchołka.
 rEgen – regeneruje polilinię (z opcji tej można skorzystać po zmianie
szerokości dokonanej za pomocą opcji Szerokość).
 prOstuj – zastępuje wszystkie segmenty polilinii między jej dwoma wy-
branymi wierzchołkami segmentem prostym. Umieść charakte-
rystyczny marker X w miejscu pierwszego wierzchołka, następ-
nie wybierz opcję prOstuj i przesuń marker do wierzchołka
docelowego (wybierając opcję Nast lub Poprz). Po „dojściu” do
wierzchołka docelowego wybierz opcję Realizuj. W ten sposób
fragment polilinii znajdujący się między wierzchołkami zostanie
zastąpiony segmentem prostym.
 sTyczna – umożliwia określenie kierunku stycznego dla wierzchołka zazna-
czonego markerem X. Kierunek styczny zostanie wykorzystany
przy konstruowaniu krzywej (po wybraniu opcji Krzywa).
 Szerokość – zmienia szerokość segmentu polilinii występującego za wierz-
chołkiem zaznaczonym markerem X.
 konIec – powoduje powrót do menu głównego polecenia EDPLIN.

 Po wprowadzeniu polecenia EDPLIN wybierz polilinię przeznaczoną do modyfi-

kacji „Wybierz polilinię lub <Wiele>:”. Jeśli wskazany obiekt nie jest polilinią,
ale może być w nią przekształcony, to pojawi się informacja: „Wybrany obiekt nie
jest polilinią” (wskazany obiekt nie jest polilinią) i pytanie „Czy przekształcić go
w polilinię? <T>”. Jeśli chcesz zmienić obiekt w polilinię, odpowiedz T (tak). Aby
dołączyć do obiektu przekształconego w polilinię inne obiekty, wybierz opcję
Dołącz. Po zakończeniu działania polecenia program informuje, ile segmentów
zostało dołączonych.
 Polilinie nie mogą się rozgałęziać.
 Polilinie można również modyfikować za pomocą uchwytów.
 Odległość łączenia (długość połączenia) w opcji Dołącz to odległość między
punktami końcowymi polilinii mierzona w linii prostej.
 Gdy zachodzi konieczność wyboru przeznaczonych do połączenia polilinii (opcja
Dołącz), AutoCAD wybiera te, których końce są najbardziej do siebie zbliżone.

Połącz dwie znajdujące się na rysunku PLJOIN.DWG polilinie. PLJOIN.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień>][Edytuj polilinię]

Wybierz polilinię lub [Wiele]: w
Wybierz obiekty: wskaż górną polilinię
Wybierz obiekty: wskaż dolną polilinię
Podaj opcję [Zamknij/Otwórz/Dołącz/Szerokość/Wstaw/splaJn/Polilinia/rodzajLinii/
ODwróć/Cofaj]: d
Podaj długość połączenia lub [Typ połączenia]<0>: t
Podaj typ połączenia [Wydłuż/Dodaj/Obie] <Wydłuż>: o
Podaj długość połączenia lub [Typ połączenia]<0>: 50
ODwróć/Cofaj]: ENTER
Wydłuż Dodaj
Zauważ, że segmenty polilinii zostały przedłużone aż do ich połączenia. Odwołaj pole-
cenie łączenia (wpisz C) i zmniejsz odległość łączenia (długość połączenia) do 40.
W tym przypadku odległość punktu przecięcia jest większa niż odległość łączenia, ale
odległość końców polilinii jest mniejsza. Dlatego utworzony został dodatkowy prosty
segment łączący końce polilinii.

154 AutoCAD 2018 PL
Połącz dwie widoczne na rysunku PLJOIN1.DWG polilinie, stosując 

tryb łączenia Obie oraz różne odległości łączenia. PLJOIN1.DWG
Na poniższym rysunku przedstawiono odległości dzielące końcówki polilinii. W zależ-

ności od odległości łączenia połączenie wykonywane jest w różny sposób.
długość połączenia = 30 długość połączenia = 44
długość połączenia = 50 długość połączenia = 150
Wykonując to ćwiczenie, pamiętaj, by uprzednio wybrać sposób łączenia Typ połącze-

nia-Obie. Jeżeli tego nie zrobisz, nie uzyskasz opisywanych rezultatów.

Połącz dwie widoczne na rysunku PLJOIN2.DWG polilinie. PLJOIN2.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień>][Edytuj polilinię]

Wybierz polilinię lub [Wiele]: w
Wybierz obiekty: wskaż pierwszą polilinię
Wybierz obiekty: wskaż drugą polilinię


[Zamknij/Otwórz/Dołącz/Szerokość/Wstaw/splaJn/Polilinia/rodzajLinii/ODwróć/Cofaj]: d
Podaj długość połączenia lub [Typ połączenia] <0>: 50
ODwróć/Cofaj]: ENTER
Modyfikacja splajnu — EDSPLAJN

Polecenie EDSPLAJN umożliwia modyfikację splajnów. Splajny zdefiniowane są przez
punkty wskazania (wskazywane podczas definicji splajnu) oraz punkty kontrolne (obli-
czane automatycznie).
 [Narzędzia główne][Zmień>][Edytuj splajn]  SPE

Wskaż splajn przeznaczony do modyfikacji „Wybierz splajn:”. Następnie wybierz opcję
modyfikacji „Podaj opcję [Otwórz/Dołącz/WStaw dane/Edytuj wierzchołek/Konwertuj na
polilinię/ODWróć/Cofnij/konIec]:”.
 Zamknij/ – W zależności od tego, czy splajn jest otwarty, czy zamknięty,

Otwórz możesz zamknąć lub otworzyć modyfikowany splajn. Zamknięcie
polega na zdefiniowaniu ostatniego punktu tak, aby pokrywał
się z pierwszym. Otwarcie splajnu następuje poprzez usunięcie
ostatniego segmentu krzywej.
 Dołącz – Łączy wybrany splajn z innymi splajnami, liniami, poliliniami
i łukami w pokrywających się punktach końcowych w celu
utworzenia większego splajnu.
 Wstaw dane – umożliwia edycję punktów dopasowania.
 Edytuj –
wierzchołek umożliwia edycję danych ramki sterującej.
 Konwertuj – umożliwia przekształcenie splajnu w polilinię.

na polilinię
 ODWróć – odwraca kolejność punktów kontrolnych.
 Cofnij – powoduje zaniechanie ostatniej operacji.

156 AutoCAD 2018 PL
 Jeżeli splajn nie ma punktów wskazania, nie występuje opcja Wstaw dane.
 Splajny można również modyfikować za pomocą uchwytów.
 Polecenie automatycznie przekształca wygładzone polilinie w splajny.
 Informacje na temat punktów wskazania krzywej zostaną utracone po zastosowa-
niu opcji Usuń podczas edycji danych dodatkowych, po dopasowaniu krzywej
z tolerancją, po otwarciu i zamknięciu krzywej (albo przesunięciu wierzchołka),
a także po zastosowaniu opcji rozdroBnij.
Po wybraniu opcji Wstaw dane pojawia się możliwość wybrania następujących opcji:
 Dodaj – dołącza nowe punkty wskazania. W odpowiedzi na komunikat

„Określ punkt sterujący <koniec>:” wskaż punkt, za którym
ma zostać dołączony nowy punkt. Wierzchołki, między który-
mi znajdzie się nowy punkt, zostaną podświetlone na czerwono.
W odpowiedzi na komunikat „Określ nowy punkt <koniec>:”
wskaż położenie nowego wierzchołka.
 Zamknij – zamyka splajn.
 Usuń – usuwa wybrany punkt wskazania. W odpowiedzi na komunikat
„Określ punkt sterujący <koniec>:” wskaż punkt, który ma
zostać usunięty.
 PUnkt – Dodaje węzeł i punkt dopasowania w określonym położeniu na
podziału splajnie, nie zachowując styczności ani ciągłości krzywizny
w punkcie.
 PRzesuń – zmienia położenie wybranego punktu wskazania. W odpowiedzi
na komunikat „Określ nowe położenie lub [Następny/Poprzedni/
Wybierz punkt/konIec] <N>:” wskaż nowe położenie wierz-
chołka lub wybierz:
Następny – następny punkt,
Poprzedni – poprzedni punkt,
Wybierz – wskazany punkt. W odpowiedzi na „Określ istniejący punkt
punkt sterujący na splajnie <koniec>:” wskaż nowy punkt, którego
położenie chcesz zmienić,
konIec – koniec zmiany położenia punktów.
zastępuje dane dopasowania ze splajnu wierzchołkami sterują-
 Wyczyść –
cymi.
 Styczne – zmienia kierunki stycznej w punkcie początkowym i końcowym.
W odpowiedzi na komunikat „Określ styczną lub [Domyślna
systemowa]:” wskaż styczną lub wybierz opcję Domyślna syste-
mowa, aby przyjąć wartość domyślną dla punktu początkowe-
go, a następnie dla punktu końcowego „Określ styczną w końcu
lub [Domyślna systemowa]:”.
 Tolerancja – zmienia dokładność dopasowania splajnu.
 konIec – kończy modyfikację punktów wskazania.

Rozbijanie obiektów
Wiele obiektów AutoCAD-a to obiekty złożone, np. polilinia, blok, wymiar, kreskowa-
nie, siatka, multilinia, region. Składają się one z elementów prostych (np. łuki, odcinki,
napisy), ale stanowią funkcjonalną jedność i traktowane są jako jeden obiekt.
Jeśli je wybieramy, wystarczy wskazać jeden element, a wybrany zostanie cały obiekt.
Niezależnie od stopnia złożoności obiektu, jedno wskazanie elementu obiektu powoduje
wybór całego obiektu złożonego. Aby rozbić obiekty złożone na elementy składowe,
korzystamy z polecenia ROZBIJ.
Polecenie XPLODE jest jego bardziej wyrafinowaną odmianą, umożliwia ono nadawanie
rozbijanym elementom właściwości: koloru, warstwy, typu linii i grubości kreski. Umożli-
wia również nadanie elementom składowym rozbijanego bloku właściwości tego bloku.
Polecenie ROZBIJ
Polecenie ROZBIJ rozbija złożone elementy. Rozbijać można bloki, polilinie, multilinie,
wymiary, kreskowania, regiony, akapity tekstowe, bryły ACIS i siatki.
 [Narzędzia główne][Zmień][Rozbij] R
Po wprowadzeniu polecenia wybierz obiekty przeznaczone do rozbicia „Wybierz obiekty:”.
 Rozbicie polilinii powoduje zastąpienie jej odcinkami prostymi i łukami. Informacje

na temat szerokości segmentów zostają utracone.
 Polecenie ROZBIJ umożliwia również rozbijanie bloków (nawet tych wstawionych
z różnymi współczynnikami skali).
 Za pomocą polecenia ROZBIJ można rozbić blok, który został poddany odbiciu
lustrzanemu (LUSTRO).
 Rozbicie obiektu nie zmienia wyglądu obiektu na ekranie (jednakże polilinie tracą
grubość).
Polecenie XPLODE
XPLODE rozbija obiekty złożone na elementy proste, umożliwiając nadanie im nowych
kolorów, typów linii, grubości kreski i warstwy. Polecenie to wpisujemy z klawiatury.
Wskaż obiekty, które chcesz rozbić „Wybierz obiekty:”, następnie zdecyduj, czy chcesz
rozbić wszystkie naraz, czy też każdy z osobna „Rozbij Indywidualnie/<Globalnie>:”.

158 AutoCAD 2018 PL
 Indywidualnie – rozbijanie obiektów po kolei, z możliwością nadawania im

indywidualnych właściwości.
 Globalnie – rozbijanie wszystkich obiektów naraz.
Po wybraniu obiektów i sposobu rozbijania wybierz opcję „Wybierz opcję [Wszystkie/

Kolor/wArstwa/rodzLinii/Szerlinii/Dziedzicz z bloku rodzimego/Rozbij] <Rozbij>:”.
 Wszystkie – umożliwia określenie wszystkich właściwości rozbijanego obiektu:

koloru, typu linii, grubości kreski i warstwy.
 Kolor – umożliwia określenie koloru rozbijanego obiektu.
 wArstwa – umożliwia określenie warstwy, na której znajdą się rozbijane ele-
menty. Warstwa musi już istnieć na rysunku.
 rodzLinii – umożliwia określenie typu linii dla rozbijanych obiektów. Wy-
świetlona zostaje lista wczytanych typów linii — możesz wybie-
rać spośród nich, wpisując jej pełną nazwę.
 Szerlinii – ustala szerokość linii obiektów powstałych po rozbiciu.
 Dziedzicz – wybranie tej opcji spowoduje, że elementy składowe odziedziczą
z bloku właściwości bloku, w którego skład wchodzą.
rodzimego
 Rozbij – działa jak polecenie ROZBIJ.
Jeżeli w odpowiedzi na „Wybierz obiekty: ” wskażesz tylko jeden obiekt, nie pojawi
się pytanie „Rozbij Indywidualnie/<Globalnie>:”.
Łączenie obiektów — POŁĄCZ

Polecenie POŁĄCZ łączy stykające się obiekty. W miejsce łączonych obiektów poja-
wia się jeden obiekt. Polecenie można stosować względem: odcinków, polilinii, łuków,
łuków eliptycznych i splajnów.
 [Narzędzia główne][Zmień>][Dołącz]
Najpierw wybierz obiekt źródłowy, do którego będą dołączane inne obiekty, lub od
razu wskaż kilka obiektów „Wybierz obiekt źródłowy lub kilka obiektów, aby dołą-
czyć równocześnie:”.
Polecenie może zostać wykorzystane do utworzenia okręgu na podstawie łuku.

W tym celu należy posłużyć się opcją Zamknij. Opcja ta jest dostępna wtedy, gdy
wybrano łuk jako obiekt źródłowy.

Środek odcinka na rysunku POLACZ.DWG został wycięty za pomocą 

dwóch ukośnych odcinków. Połącz dwa poziome odcinki, tak aby POLACZ.DWG
powstał jeden.

[Zmień>][Dołącz]
Wybierz obiekt źródłowy lub kilka obiektów, aby
dołączyć równocześnie: wskaż lewy poziomy
odcinek
Wybierz obiekty do połączenia: wskaż prawy
poziomy odcinek
Wybierz obiekty do połączenia: ENTER
Mając dany łuk, utwórz okrąg, którego ten łuk jest częścią.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień>]

[Dołącz]
Wybierz obiekt źródłowy lub kilka obiektów, aby dołączyć
równocześnie: wskaż łuk
Wybierz obiekty do połączenia: ENTER
Wybierz łuki do dołączenia do źródła lub
[Zamknij]: z
Usuwanie duplikatów — USUŃPOWIELONE

Polecenie USUŃPOWIELONE usuwa z rysunku wszystkie duplikaty i obiekty nacho-
dzące na siebie.
 [Narzędzia główne][Zmień>][Usuń powielone obiekty]
W odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, których ma dotyczyć działanie

polecenia. Na ekranie pojawi się okno dialogowe:

160 AutoCAD 2018 PL
Opcje polecenia USUŃPOWIELONE
 Tolerancja – dokładność porównywania obiektów. Jeśli zostanie okre-

ślona jako równa 0, to obiekty muszą być identyczne,
by mogły zostać uznane za duplikaty.
 Ignoruj właściwość – jeżeli przełącznik zostanie włączony, to dana właści-
obiektu wość obiektów będzie ignorowana.
 Optymalizacja – optymalizacja segmentów polilinii.
segmentów
w polilinie
Ignoruj szerokości – wybranie tej opcji spowoduje nieuwzględnienie szeroko-
segmentów polilinii ści segmentów polilinii podczas jej optymalizowania.
Nie dziel polilinii – gdy ta opcja jest włączona, polilinie pozostaną nie-
zmienione.
 Połącz współliniowo – łączenie obiektów nachodzących na siebie.
obiekty, które...
 Połącz współliniowe – łączenie obiektów stykających się ze sobą.
obiekty, jeśli...
 Zachowaj zespolone – włączenie tej opcji spowoduje, że nie ulegną usunięciu
obiekty ani modyfikacji obiekty zespolone.

Wczytaj rysunek OVK1.DWG. Znajdują się na nim dwa stykające się 

ze sobą odcinki oraz stykające się ze sobą łuki. Zastosuj polecenie OVK1.DWG
USUŃPOWIELONE w celu połączenia obiektów tego samego typu.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień>][Usuń powielone obiekty]

Wybierz obiekty: wszystko
Włącz przełącznik Szerokość linii, aby zignorować grubości kresek podczas analizo-
wania obiektów.
Upewnij się, czy włączony jest przełącznik Połącz współliniowe obiekty, jeśli są
wyrównane końcami.
Kliknij OK.

162 AutoCAD 2018 PL

Wybieranie obiektów
Podczas edycji rysunku bardzo często pojawia się

konieczność wybrania obiektów, które mają zostać
poddane modyfikacjom. Najprostszą metodą wyboru
obiektów jest wskazanie ich na ekranie za pomocą
kursora. Jednakże AutoCAD oferuje znacznie więcej
metod, np. przy użyciu wielu opcji oraz automa-
tyczny wybór obiektów spełniających określone kry-
teria. Metody wyboru obiektów zostaną omówione
w tym rozdziale.
Wybór obiektów polega na utworzeniu tzw. zbioru wskazań.

Obiekty można wybrać na trzy różne sposoby:
 Rozpoczynamy od wprowadzenia polecenia. Polecenie żąda wskazania obiektów, któ-
rych ma dotyczyć, wyświetlając komunikat „Wybierz obiekty:”. W odpowiedzi na ten
komunikat wybieramy obiekty, posługując się różnymi metodami wyboru.
 Wskazujemy na ekranie obiekty, korzystając z różnych metod wyboru. Następ-
nie wprowadzamy polecenie modyfikacji, które będzie działało w odniesieniu do
wcześniej wskazanych obiektów. Metoda ta jest dostępna, gdy zmienna systemowa
Pickfirst = 1.
 Korzystamy z polecenia automatycznego wybierania — polecenie WYBIERZ. Pole-
cenie to wpisujemy z klawiatury. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:”
wskazujemy obiekty, korzystając z różnych metod wyboru. Na zakończenie naci-
skamy ENTER. Następnie wybieramy polecenie modyfikacji i w odpowiedzi na
zaproszenie do wskazania obiektów „Wybierz obiekty:” wpisujemy p (w celu
wskazania poprzedniego zbioru wskazań).

164 AutoCAD 2018 PL
Metody wyboru obiektów

W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” tworzymy zbiór wskazań. Podczas jego
tworzenia można korzystać z wielu opcji, dopisywać obiekty do zbioru i usuwać je z niego.
Wybrane obiekty zostają podświetlone na ekranie. Opcje wybieramy, wpisując ich pełne
nazwy lub skróty oznaczone w książce dużymi literami (przykładowo zamiast Okno
wystarczy wpisać o, zamiast Auto – a, zamiast konIec – i, itd.). Gdy zbiór wskazań jest
gotowy, kończymy wybieranie, naciskając prawy przycisk myszy lub klawisz ENTER.
Wybór za pomocą okna typu Okno. Wybór za pomocą okna typu prZecięcie
Wybrane zostaną tylko obiekty zawarte Wybrane zostaną obiekty zawarte w oknie
w oknie w całości. w całości oraz przecinające to okno.
Jeżeli chcesz usunąć obiekt ze zbioru wskazań, Opcja Auto

wystarczy go wskazać, przytrzymując klawisz Jeśli wskażesz obiekt, zostanie on wybrany.
SHIFT.
Opcje Auto i BOX. Opcje Auto i BOX.

Po przesunięciu kursora w lewo uaktywnione Po przesunięciu kursora w prawo uaktywnione
zostanie okno typu Przecięcie. zostanie okno typu Okno.

 wybór – polega na bezpośrednim wskazaniu obiektu poprzez ustawienie

bezpośredni celownika kursora na konturze wybieranego obiektu i naciśnię-
cie lewego przycisku myszy.
 WSzystko – wybór wszystkich elementów na rysunku. Pomijane są tylko
obiekty umieszczone na warstwach zamrożonych (zablokowa-
nych) i zamkniętych. Wybierane są również obiekty, które nie są
widoczne na ekranie. Wybór dotyczy tylko obiektów umieszczo-
nych w bieżącej przestrzeni (modelu lub papieru).
 Dodaj – wybranie opcji powoduje, że od tej chwili wskazywane obiekty
będą dołączane do zbioru wskazań. Tryb dodawania jest uak-
tywniany automatycznie przy rozpoczęciu wybierania obiektów.
Niniejsza opcja znajduje zastosowanie do ponownego włącza-
nia trybu dodawania (po jego wyłączeniu opcją Usuń). Aby
usunąć wybrany przypadkowo obiekt, wskaż go na ekranie, przy-
trzymując klawisz SHIFT, lub skorzystaj z opcji Usuń.
 Auto – jeśli wskażemy obiekt, zostanie on wybrany; jeśli we wskazanym
miejscu nie znajduje się żaden obiekt, wskazany punkt staje się
pierwszym punktem okna typu RAmka (patrz następna opcja).
Opcja Auto jest domyślną opcją wyboru.
 RAmka – wybór za pomocą okna typu Okno lub prZecięcie w zależności
od tego, czy po wyborze pierwszego punktu okna przesuniemy
kursor w lewo czy w prawo. Jeśli w lewo, wybieramy obiekty za
pomocą okna typu prZecięcie (obiekty zawarte w oknie całkowi-
cie lub częściowo) — patrz opcja prZecięcie. Jeśli w prawo —
wybieramy obiekty za pomocą okna typu Okno (tylko obiekty
całkowicie zawarte w oknie) — patrz opcja Okno. Okno typu
Okno wyświetlane jest na ekranie za pomocą linii ciągłej, na-
tomiast okno typu prZecięcie za pomocą linii przerywanej.
 ZWbok – wybór obiektów mieszczących się w całości lub częściowo we
wskazanym na ekranie wieloboku. W odpowiedzi na komuni-
kat „Pierwszy punkt wieloboku:” wskaż pierwszy punkt wielo-
boku, następnie, w odpowiedzi na „Określ punkt końcowy linii lub
[Cofaj]:”, wskazuj kolejne wierzchołki wieloboku. Jeżeli chcesz
zrezygnować z ostatniego wierzchołka, wprowadź c. Krawędzie
wieloboku nie mogą się przecinać. Jeżeli dojdzie do przecięcia,
wyświetlony zostanie komunikat „Niewłaściwy punkt, segmenty
wieloboku nie mogą się przecinać” i wskazany wierzchołek zosta-
nie zignorowany.
 prZecięcie – wybór obiektów mieszczących się w całości lub tylko częściowo
we wskazanym na ekranie prostokątnym oknie. Wybrane zosta-
ną obiekty znajdujące się w całości we wnętrzu prostokąta oraz
te, które przecinają jego brzeg.

166 AutoCAD 2018 PL
 Krawędź – wybór obiektów, które przecina wskazana na ekranie linia łamana.

W odpowiedzi na komunikat „Określ pierwszy punkt krawędzi:”
wskaż pierwszy punkt łamanej, następnie, w odpowiedzi na
„Określ następny punkt krawędzi lub [Cofaj]:”, wskazuj kolej-
ne wierzchołki łamanej. Jeżeli chcesz zrezygnować z ostatniego
wierzchołka, wprowadź c. Krawędzie łamanej mogą się przecinać.
 Grupa – wybór grupy obiektów. W odpowiedzi na komunikat „Podaj
nazwę grupy:” wpisz nazwę wybieranej grupy.
 oStatni – wybór ostatnio narysowanego, widocznego na ekranie obiektu.
 Wiele – wybór obiektów, które zostaną dopisane do zbioru wskazań
dopiero po naciśnięciu prawego przycisku myszy lub klawisza
ENTER. W czasie wybierania obiekty nie są na ekranie podświe-
tlane, co przyspiesza proces wyboru.
 poprzEdni – wybór poprzedniego zbioru wskazań.
 Usuń – wybranie tej opcji powoduje, że od tej chwili wskazywane
obiekty będą usuwane ze zbioru wskazań (jeżeli się w nim wcze-
śniej znalazły). Włączony zostaje tryb usuwania elementów ze
zbioru wskazań. Aby ponownie włączyć tryb dodawania wska-
zywanych obiektów, wybierz opcję Dodaj.
 Jeden – wybór tylko jednego obiektu (po jego wyborze następuje wy-
konanie polecenia; nie trzeba kończyć wybierania przez naci-
śnięcie prawego przycisku myszy ani klawisza ENTER).
 Cofaj – powoduje zaniechanie wyboru ostatnio wskazanych obiektów.
 OkNo – wybór obiektów mieszczących się w całości we wskazanym na
ekranie prostokątnym oknie.
 OWbok – wybór obiektów mieszczących się w całości we wskazanym na
ekranie wieloboku. W odpowiedzi na komunikat „Pierwszy punkt
wieloboku:” wskaż pierwszy punkt wieloboku, następnie w od-
powiedzi na „Określ punkt końcowy linii lub [Cofaj]:” wskazuj
kolejne wierzchołki wieloboku. Jeżeli chcesz zrezygnować
z ostatniego wierzchołka, wprowadź c. Krawędzie wieloboku nie
mogą się przecinać. Jeżeli dojdzie do ich przecięcia, wyświe-
tlony zostanie komunikat o treści „Niewłaściwy punkt, segmenty
wieloboku nie mogą się przecinać” i wskazany wierzchołek zo-
stanie zignorowany.
 Podobiekt – umożliwia wybór poszczególnych wyjściowych form będących
częścią brył złożonych oraz wierzchołków, krawędzi lub po-
wierzchni brył 3D. Metoda niedostępna w programie Auto-
CAD LT.
 Obiekt – kończy możliwość wybierania podobiektów. Umożliwia uży-
wanie metod wybierania obiektów. Metoda niedostępna w pro-
gramie AutoCAD LT.

Opcje Dodaj i Usuń pełnią rolę przełączników. Dodaj nakazuje dołączanie obiektów do
zbioru wskazań; Usuń — ich usuwanie.
 Domyślną opcją wyboru obiektów jest opcja Auto.

 Wielkość celownika kursora mierzona jest w pikselach. Można ją zmienić za pomocą
suwaka Rozmiar wskaźnika zbioru wskazań umieszczonego po lewej stronie okna
opcji ([Menu Aplikacja ( )][Opcje][Wybór]).
Wybór za pomocą okna

Wybór za pomocą okna dokonywany jest bardzo często i polega na wybraniu obiektów
mieszczących się w całości lub częściowo we wskazanym na ekranie prostokątnym
oknie. Użytkownik ma do wyboru dwa rodzaje okien: Okno i Przecięcie.
Okno. Wybór obiektów mieszczących się w całości we wskazanym na ekranie prosto-

kątnym oknie. Wybór zostaje uaktywniony po wskazaniu kursorem miejsca rysunku,
w którym nie ma żadnych obiektów, i przesunięciu kursora w prawo od punktu P1 do P2.
Okno tego typu jest niebieskie i wyświetlane jest na ekranie za pomocą linii ciągłej.
P1
P2
Przecięcie. Wybór obiektów mieszczących się całkowicie lub tylko częściowo we
wskazanym na ekranie prostokątnym oknie. Wybrane zostaną te obiekty, które znajdują
się w całości we wnętrzu prostokąta, oraz te, które przecinają jego brzeg. Wybór zostaje
uaktywniony po wskazaniu kursorem miejsca rysunku, w którym nie ma żadnych
obiektów, i przesunięciu kursora w lewo od punktu P1 do P2. Okno tego typu jest zie-
lone i wyświetlane jest na ekranie za pomocą linii przerywanej.

168 AutoCAD 2018 PL
P2
P1
Wybór za pomocą wieloboku

Wybór za pomocą wieloboku może być przydatny w wielu okolicznościach. Przypomina
on wybór za pomocą okna, ale w przeciwieństwie do niego nie jest oparty na prostoką-
cie, lecz na wieloboku. Użytkownik ma do wyboru dwa rodzaje wieloboków: OWbok
i ZWbok.
OWbok. Wybór obiektów mieszczących się w całości we wskazanym na ekranie wie-

loboku. Działa podobnie jak opcja Okno, ale zamiast prostokąta wskazujemy na ekranie
wielobok.
ZWbok. Wybór obiektów mieszczących się w całości lub tylko częściowo we wskaza-
nym na ekranie wieloboku.

Wybór za pomocą łamanej

Krawędź. Wybór za pomocą łamanej polega na wybraniu obiektów, które przecina wska-
zana na ekranie łamana.
Wybór wszystkich elementów rysunku

Istnieje metoda łatwego wyboru wszystkich elementów na rysunku. Pomijane są tylko
obiekty umieszczone na warstwach zamrożonych (zablokowanych) i zamkniętych. Wy-
bierane są również obiekty, które nie są widoczne na ekranie. Wybór dotyczy tylko obiek-
tów umieszczonych w bieżącej przestrzeni (modelu lub papieru).
Aby wybrać wszystkie elementy, w odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wpisz ws.
Gdy robi się gęsto...

Zdarzają się sytuacje, gdy trzeba wskazać obiekt w obszarze, w którym znajduje się
wiele różnych obiektów lub obiekty nakładają się na siebie, co sprawia, że wskazanie
celownikiem nie jest jednoznaczne.
celownik

170 AutoCAD 2018 PL
Zauważ, że w obrębie celownika znajdują się trzy obiekty. W jaki sposób wybrać wła-
ściwy? Włącz wybieranie cykliczne, naciskając na klawiaturze kombinację klawiszy
CTRL-W. Następnie wskaż kursorem i wybierz obiekt z listy.
Wybieranie cykliczne
Automatyczny wybór obiektów

AutoCAD oferuje możliwość automatycznego wyboru obiektów spełniających pewne
kryteria. Można automatycznie wybrać wszystkie obiekty posiadające określone wła-
ściwości lub zastosować filtr, który bardzo precyzyjnie określi, jakie warunki powinny
spełniać wybierane obiekty.
Szybkie wybieranie — SWYBIERZ

Polecenie SWYBIERZ umożliwia szybki wybór obiektów posiadających określone
właściwości.
 [Narzędzia główne][Narzędzia][Szybki wybór]
Polecenie to można również wprowadzić, klikając prawym przyciskiem myszy w ob-

szarze rysunku i wybierając z menu kontekstowego opcję Szybki wybór....

Okno dialogowe szybkiego wybierania
Określamy zakres działania polecenia, typ obiektu, właściwość, operator porównania i war-
tość. Obiekty spełniające określony warunek zostaną wybrane. Mogą one zostać umiesz-
czone w nowym zbiorze wskazań lub dopisane do zbioru już istniejącego.
 Zastosuj do – zakres działania polecenia:

Cały rysunek – cały rysunek,
Aktualnie wybrane – aktywny zbiór wskazań (jeśli istnieje).
– przycisk umożliwiający wybór na ekranie obiektów,

których ma dotyczyć szybkie wybieranie.
 Typ obiektu – typ wybieranego obiektu. Można wybrać konkretny typ,
np. Linia, Okrąg, lub wszystkie obiekty (Wiele).
 Właściwości – właściwości. W oknie tym widoczne będą właściwości
dostępne dla wybranego rodzaju obiektu.
 Operator – operator porównania: równy, różny, większy, mniejszy,
wybierz wszystko.
 Wartość – wartość.
 Dołącz do nowego – wybrane obiekty mają zostać umieszczone w zbiorze
zbioru wskazań wskazań.
 Odejmij od nowego – wybrane obiekty mają zostać usunięte ze zbioru wskazań.
zbioru wskazań
 Dodaj do bieżącego – wybrane obiekty mają zostać dołączone do bieżącego
zbioru wskazań zbioru wskazań.

172 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek QSELECT.DWG. Wybierz wszystkie czerwone okręgi, 

których promień jest mniejszy lub równy 16. QSELECT.DWG
Zauważ, że szybkie wybieranie umożliwia jednoczesne wyszukanie obiektów spełniają-

cych tylko jeden warunek, a zatem trzeba będzie posłużyć się tym poleceniem dwukrot-
nie: najpierw wybierzemy wszystkie czerwone okręgi, a następnie ograniczymy wybór do
tych, których promień jest mniejszy lub równy 16.
Kliknij w obszarze rysunku prawym przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego

opcję Szybki wybór...
Wybierz Okrąg z listy Typ obiektu:

Wybierz Kolor z listy Właściwości:
Wybierz = Równy z listy Operator:
Wybierz Czerwony z listy Wartość:
Włącz przełącznik Dołącz do nowego zbioru wskazań
Kliknij przycisk OK
Wszystkie czerwone okręgi zostały wybrane i umieszczone w bieżącym zbiorze wska-

zań. Teraz trzeba usunąć z tego zbioru okręgi, których promień jest większy od 16.
Kliknij w obszarze rysunku prawym przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego

Szybki wybór...
Zwróć uwagę, że na górnej liście Zastosuj do: widnieje napis Aktualnie wybrane, co
oznacza, że wybór będzie ograniczony do bieżącego zbioru wskazań (w którym znaj-
dują się wyselekcjonowane przed chwilą czerwone okręgi).
Wybierz Okrąg z listy Typ obiektu:

Wybierz Promień z listy Właściwości:
Wybierz > Większy niż z listy Operator:
Wpisz liczbę 16 w polu Wartość:
Włącz przełącznik Odejmij od nowego zbioru wskazań

Kliknij przycisk OK
Na ekranie widać efekt dokonanego wyboru. Wybrane zostały trzy czerwone okręgi,
których promień jest mniejszy lub równy 16.
Filtrowanie obiektów — FILTR  Fi

Polecenie FILTR umożliwia utworzenie filtra wyboru obiektów, który może być zasto-
sowany od razu lub zapisany w celu późniejszego użycia. Podczas wybierania obiektów
(w odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:”) wybrane zostaną tylko te obiekty,
które spełnią warunki określone przez filtr. Filtr można uaktywnić w odpowiedzi na za-
proszenie do wskazania obiektów.

Warunek filtrujący może zawierać kryteria metryczne (np. promień okręgu), może doty-
czyć właściwości (takich jak np. kolor, typ linii, typ obiektu, warstwa itd.). Użytkownik mo-
że określić kilka warunków i połączyć je operatorem logicznym. Zdefiniowanemu filtrowi
można nadać nazwę i umieścić na liście filtrów (w celu późniejszego zastosowania).
Okno dialogowe FILTR
Filtr składa się z warunków, które umieszczone zostały na liście warunków znajdującej
się w górnej części okna dialogowego i są połączone standardowo za pomocą koniunk-
cji (AND).
 Wybierz filtr – okienko umożliwiające wprowadzenie warunku fil-

trującego. Warunki umieszczane są u góry okna dialo-
gowego na liście. Warunki umieszczone na tej liście są
standardowo powiązane koniunkcją (AND).
 Atrybut – lista rozwijana zawierająca typy obiektów i warunki.
 Wybierz... – przycisk umożliwiający wybór konkretnej nazwy
obiektu, która ma zostać zastosowana w warunku, np.
nazwy warstwy.
 X:, Y:, Z: – w polach wpisujemy wartości występujące w warun-
kach współrzędnych. Lista rozwijana umożliwia
wybór operatora: =, != (różny), <, <=, >, >=, *.
W polu X: wpisuje się również inne wartości, np. na-
zwy warstw.
 Dodaj do listy: – naciśnięcie tego przycisku powoduje dodanie bieżą-
cego warunku do listy warunków.
 Zastąp – naciśnięcie tego przycisku powoduje zastąpienie wy-
branego warunku na liście warunkiem bieżącym.
 Dodaj wybrany obiekt < – naciśnięcie tego przycisku umożliwi wskazanie na
ekranie obiektu. Właściwości tego obiektu zostaną
dopisane do listy warunków i mogą być później mody-
fikowane.

174 AutoCAD 2018 PL
 Edycja pozycji – edycja warunku. Naciśnięcie tego przycisku spowo-

duje, że wybrany na liście warunek może być mody-
fikowany.
 Usuń – usuwa wybrany warunek z listy warunków.
 Wyczyść listę – usuwa wszystkie warunki z listy warunków.
 Nazwane filtry – okienko umożliwiające wybór istniejącego już filtra
i zapisywanie filtrów na dysku.
 Bieżący: – lista rozwijana zawierająca zdefiniowane filtry. Aby
zastosować wcześniej zdefiniowany filtr, wybierz go
z listy.
 Zapisz jako: – tworzy filtr o określonej nazwie. W polu edycyjnym,
na prawo od przycisku, wpisz nazwę filtru. Zostanie
on zapamiętany pod tą nazwą. Filtry zapisywane są
w pliku FILTER.NFL.
 Usuń bieżącą listę – usuwa bieżący filtr z listy filtrów.
filtrów
 Zastosuj – uaktywnia filtr. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz
obiekty:” wskaż obiekty. Przez filtr zostaną przepusz-
czone tylko te obiekty, które spełniają warunki okre-
ślone w bieżącym filtrze.
 Filtr ‘FILTR (polecenie poprzedzone znakiem apostrofu) można uaktywnić na-

kładkowo podczas wykonywania innego polecenia.
 Jeżeli obiekt przyjmuje właściwość od warstwy (JakWarstwa), filtr z kryterium
tej właściwości nie znajdzie tego obiektu. Przykładowo, jeżeli kolor obiektu jest
określony jako JakWarstwa, a warstwa ma przypisany kolor czerwony, zaś my
ustawimy poszukiwanie czerwonych obiektów, to obiekt nie zostanie wybrany.
Wczytaj rysunek FILTR1.DWG. Skasuj wszystkie okręgi, których pro- 

mień jest mniejszy od 1. FILTR1.DWG
Polecenie: WYMAŻ [Narzędzia główne][Zmień][Wymaż]

Wybierz obiekty: ‘fi
Z listy rozwijanej Wybierz filtr wybierz Okrąg
Naciśnij przycisk Dodaj do listy:
Następnie wybierz Promień okręgu z listy rozwijanej Wybierz filtr
Z listy rozwijanej przy polu X: wybierz <
W polu edycyjnym na prawo od X: wpisz liczbę 1
Naciśnij przycisk Dodaj do listy

Warunki zostały dopisane do listy warunków. Pierwszy warunek mówi, że filtr ma prze-
puścić tylko okręgi, natomiast drugi warunek, że muszą to być tylko te z nich, których
promień jest mniejszy od 1.
Filtr przepuszczający tylko okręgi, których promień <1
Naciśnij przycisk Zastosuj

Wybierz obiekty: wsz
Po kolejnym naciśnięciu klawisza ENTER okręgi o promieniu mniejszym niż 1 zostaną

usunięte.
Jeżeli zechcesz zapisać filtr na liście filtrów, wpisz nazwę, pod którą chcesz go zapi-
sać, w polu edycyjnym położonym na prawo od przycisku Zapisz jako:, a następnie
naciśnij przycisk Zapisz jako:.
Okręgi o promieniu mniejszym niż 1 zostały wyselekcjonowane za pomocą filtra

176 AutoCAD 2018 PL
Zastosuj filtr przepuszczający wszystkie obiekty znajdujące się na warstwie noszącej

nazwę „1” oraz odcinki znajdujące się na warstwie „2”.
Polecenie: FI
Jeżeli na liście warunków znajdują się jakieś warunki, naciśnij przycisk Wyczyść listę.
Następnie zbuduj następujący filtr:
** Początek OR
Warstwa = 1
** Początek AND
Obiekt = Linia
Warstwa = 2
** Koniec AND
** Koniec OR
Wczytaj rysunek FILTR2.DWG. Usuń wszystkie wstawienia bloków 

noszących nazwy drzewo1 i drzewo2, znajdujące się na warstwie FILTR2.DWG
noszącej nazwę park.
Selekcji dokona następujący filtr:
** Początek OR
** Początek AND
Warstwa = park
Nazwa bloku = drzewo1
** Koniec AND
** Początek AND
Nazwa bloku = drzewo2
** Koniec AND
** Koniec OR
Przykład zastosowania filtra
Zauważ, że pojedyncze wstawienie bloku drzewo1 nie zostało usunięte, ponieważ blok
ten nie został umieszczony na warstwie park.

Z warstwy park zostały skasowane tylko bloki o nazwach: drzewo1 i drzewo2. Bloki
noszące nazwę kam005_r (znajdujące się na warstwie park) nie zostały usunięte.
Opcje wyboru
Istnieje możliwość ustawienia niektórych sposobów wybierania obiektów. W tym celu
korzystamy z zakładki Wybór znajdującej się w panelu opcji programu.
 [Opcje][Wybór]
Opcje wyboru
 Wybór elementu/ – włączenie tego trybu powoduje, że nie jest istotne, czy
czynności podczas modyfikacji obiektów najpierw zostanie wpro-
wadzone polecenie, czy też wskazany zostanie obiekt.
Jeżeli tryb ten jest włączony, można najpierw wskazać
obiekty przeznaczone do modyfikacji, a dopiero później
uaktywnić polecenie. Polecenie to będzie działać automa-
tycznie w odniesieniu do wskazanych wcześniej obiektów.
Jeżeli tryb został włączony, w miejscu przecięcia pro-
stych kursora wyświetlany jest celownik.
 Naciśnij klawisz – tryb dodawania obiektów do zbioru wskazań. Jeżeli tryb
Shift, aby dodać ten jest wyłączony, wskazywane kolejno obiekty będą
do zaznaczenia dodawane do zbioru wskazań. Usunięcie obiektu ze zbioru
następuje po naciśnięciu (i przytrzymaniu) klawisza SHIFT
i wskazaniu obiektu. Jeżeli tryb zostanie włączony, po
wskazaniu nowego obiektu w zbiorze wskazań umiesz-
czony będzie tylko on. Aby dołączyć nowy obiekt do
istniejącego zbioru wskazań, należy nacisnąć (i przytrzy-
mać) klawisz SHIFT i wskazać obiekt na ekranie.

178 AutoCAD 2018 PL
 Grupowanie – włączenie tego przełącznika sprawi, że po wskazaniu

obiektów jednego wchodzącego w skład grupy obiektu wybrana
zostanie cała grupa.
 Kreskowanie – włączenie tego przełącznika spowoduje, że po wskaza-
zespolone niu kreskowania zespolonego wybrana zostanie również
jego granica.
 Okno niejawne – tryb automatycznego uaktywniania wyboru za pomocą
okna. Jeżeli tryb ten jest włączony, w odpowiedzi na ko-
munikat „Wybierz obiekty:” możesz wskazać na ekranie
punkt, co spowoduje automatyczne uaktywnienie okna
typu okno lub przecięcie. Jeżeli tryb jest wyłączony, wy-
bór za pomocą okna nastąpi dopiero po wybraniu od-
powiedniej opcji.
Zezwalaj – steruje metodą wyboru okien.
na naciskanie
i przeciąganie
na obiekt
Zezwalaj – steruje metodą wyboru okien dla opcji Lasso.
na naciskanie
i przeciąganie
dla opcji Lasso
 Metoda wyboru – steruje metodą rysowania okna wyboru.
okna:
Kliknij, a następnie – standardowo, aby wskazać na ekranie prostokątne okno,
kliknij należy wskazać jego pierwszy narożnik, nacisnąć lewy
przycisk myszy, następnie wskazać przeciwległy narożnik
i ponownie nacisnąć lewy przycisk myszy. Jeżeli tryb
ten zostanie włączony, procedura wskazania okna bę-
dzie inna.
Naciśnij i przeciągnij – najpierw należy wskazać pierwszy narożnik okna i naci-
snąć lewy przycisk myszy. Następnie, nie puszczając go,
należy przesunąć kursor do przeciwległego narożnika okna
i dopiero wtedy puścić przycisk.
Obie – Automatyczne – wskazanie okna odbywa się za pomocą dowolnej z dwóch
wykrywanie metod opisanych powyżej.
 Limit liczby – umożliwia określenie limitu liczby obiektów, które mogą
obiektów na palecie zostać jednocześnie zmienione z użyciem palety Wła-
Właściwości ściwości.

Napisy 179
Napisy
AutoCAD umożliwia rysowanie oraz modyfikację

napisów. Napisy mogą być tworzone różnymi
czcionkami zarówno wbudowanymi w system
Windows jak i dostarczanymi z innymi aplikacjami
(czcionki typu True Type), co podnosi ich walory
estetyczne. Możliwe jest również umieszczanie
na rysunku akapitów tekstowych. Dzięki temu
użytkownik ma do dyspozycji wiele możliwości
edycji i formatowania tekstów. Ponadto do Auto-
CAD-a można wczytać plik tekstowy i umieścić go na rysunku w postaci akapitu. Do
tworzenia prostych napisów służą polecenia DTEKST i TEKST. Polecenie WTEKST
umożliwia redagowanie akapitów tekstowych za pomocą edytora napisów. Jest to bardzo
wygodne i elastyczne narzędzie o wielu możliwościach. Za pomocą polecenia STYL defi-
niujemy styl rysowanych napisów. Definiuje on parametry takie jak: czcionka, wysokość
liter, pogrubienie, pochylenie i podkreślenie liter, współczynnik szerokości liter, kąt ich
pochylenia oraz warianty: pisania od tyłu, do góry nogami i pionowo. Polecenie MTEKST
pozwala na przyspieszenie wyświetlania napisów na ekranie (np. podczas regeneracji ry-
sunku i kreślenia go na ploterze) przez zastąpienie ich prostokątami. Istnieje możliwość
wyszukiwania i zastępowania napisów za pomocą polecenia ZNAJDŹ. Opisy rysunku
warto umieszczać na osobnych warstwach (patrz rozdział Warstwy) — umożliwi to ich ła-
twe chowanie (tak by były niewidoczne) oraz wyświetlanie na ekranie wtedy, gdy są po-
trzebne. Opis rysunku, tabliczki itp. można umieścić w przestrzeni papieru (patrz rozdział
Rozmieszczenia wydruku). Dzięki temu elementy opisu rysunku łatwo będzie odróżnić od
innych elementów rysunku.

180 AutoCAD 2018 PL
Napisy proste
AutoCAD umożliwia tworzenie napisów prostych (składających się z jednego lub kilku
wierszy) oraz rozbudowanych akapitów tekstowych. Napisy proste wpisujemy na ekranie
AutoCAD-a. Edycję akapitów tekstowych przeprowadzamy za pomocą edytora napisów,
oferującego wiele możliwości ich formatowania. Jeżeli chcesz umieścić na rysunku prosty,
jednowierszowy napis, korzystaj z polecenia DTEKST. Jeżeli chcesz umieścić na nim
cały akapit, skorzystaj z polecenia WTEKST.
Napis jednowierszowy — DTEKST

Proste napisy umieszczamy na ekranie za pomocą polecenia DTEKST. Znaki są ryso-
wane na ekranie w trakcie wpisywania ich z klawiatury. Polecenie umożliwia rysowanie
wielu napisów w różnych miejscach ekranu.
 [Narzędzia główne][Opis][Tekst >][Jeden wiersz]  DT

Wskaż punkt początkowy napisu „Określ punkt początkowy tekstu lub [wyrówNAnie/STyl]:”
lub wybierz opcję wyrównywania. Następnie podaj wysokość napisu („Określ wysokość:”),
kąt obrotu („Określ kąt obrotu tekstu<0>:”) oraz treść napisu. W czasie wprowadzania
treści napisu można kliknąć w nowym położeniu i tym samym umieścić napis w innym
miejscu.
 Lewo – rysuje napis wyrównany do lewego brzegu.
 Środek – rysuje napis wyrównany do środka.

 Prawo – rysuje napis wyrównany do prawego brzegu.
 Wyrównaj – powoduje wpasowanie tekstu w obiekt o określonej długości —
im więcej liter zostanie użytych, tym będą one mniejsze w celu
wpasowania się w obiekt.
 Centrum – wyrównanie tekstu względem poziomego środka linii bazowej
i pionowego środka uwzględniającego wysokość wszystkich liter.
 WStaw – rysuje napis umieszczony między dwoma wskazanymi punktami
o określonej przez użytkownika wysokości. Standardowy współczyn-
nik szerokości liter nie zostaje zachowany, zatem napis może być
zwężony lub rozszerzony.
 GL – wyrównanie do lewego górnego wierzchołka obiektu tekstowego.

Napisy 181
 GS – wyrównanie do środka górnej krawędzi obiektu tekstowego.

 GP – wyrównanie do prawego górnego wierzchołka obiektu tekstowego.
 CL – wyrównanie do środka lewej krawędzi obiektu tekstowego.
 CS – wyrównanie do środka względem punktu symetrii wysokości
wielkich liter.
 CP – wyrównanie do środka prawej krawędzi obiektu tekstowego.
 DL – wyrównanie do lewego dolnego wierzchołka obiektu tekstowego.
 DS – wyrównanie do środka dolnej krawędzi obiektu tekstowego.
 DP – wyrównanie do prawego dolnego wierzchołka obiektu tekstowego.
Rodzaje justowania napisu względem punktu wskazania
 Napisy wprowadzone za pomocą polecenia DTEKST traktowane są jako oddzielne

obiekty.
 Wybranie opcji STyl umożliwia wybór bieżącego stylu napisu.
 Aby zakończyć rysowanie napisów, należy nacisnąć na klawiaturze klawisz ENTER;
można również nacisnąć prawy przycisk myszy i wybrać z menu kontekstowego
opcję Anuluj.

182 AutoCAD 2018 PL
 Jeżeli w napisie ma występować więcej niż jeden rodzaj czcionki, skorzystaj

z akapitu tekstowego. Polecenie DTEKST nie umożliwia przeprowadzenia w obrębie
jednego napisu różnicowania rodzaju i wielkości czcionki.
 Podczas wprowadzania napisu rysowany na ekranie tekst jest zawsze wyrównany
do lewego brzegu. Właściwe wyrównanie zostanie wykonane dopiero po zakoń-
czeniu działania polecenia.
 Jeśli w odpowiedzi na komunikat „wyrówNAnie/STyl:” naciśniesz ENTER, nowy
napis zostanie umieszczony pod ostatnio narysowanym napisem. Napis ten będzie
miał te same parametry, co jego poprzednik.
 Standardowo napisy podlegają odbiciu lustrzanemu (polecenie LUSTRO). Aby
tego uniknąć, należy nadać zmiennej systemowej Mirrtext wartość 0. Warto jed-
nak pamiętać, że jeśli napis wchodzi w skład odbijanego aktualnie bloku, zostanie
on również odbity (niezależnie od wartości zmiennej Mirrtext).
Narysuj napisy jak na poniższym rysunku. Rozpocznij od wczytania 

NAPISY.DWG
rysunku NAPISY.DWG.
Upewnij się, że wyłączony jest przełącznik.
Najpierw narysuj wpisany w prostokąt napis (A40-D15).

W tym celu skorzystaj z opcji wyrówNAnie, WStaw polecenia DTEKST.
Wybierz z menu [Narzędzia główne][Opis][Tekst >][Jeden wiersz].

Określ punkt początkowy tekstu lub [wyrówNAnie/STyl]: ws
Określ punkt początkowy linii bazowej tekstu: P1
Określ punkt końcowy linii bazowej tekstu: P2
Określ wysokość<27.2680>: P3
Wpisz treść napisu A40-D15 i naciśnij ENTER.

Naciśnij ponownie ENTER w celu zakończenia działania polecenia.

Napisy 183
Narysuj napis (A40-D10) wyrównany do prawego brzegu za pomocą opcji Prawo.
Polecenie: DT
Określ punkt początkowy tekstu lub [wyrówNAnie/STyl]: p
Określ prawy punkt końcowy linii bazowej tekstu: P4
Określ wysokość <26.2236>: ENTER
Określ kąt obrotu tekstu<0>: ENTER

Naciśnij ENTER w celu zakończenia działania polecenia.
Na zakończenie narysuj napis (A40-D20) wyrównany do lewego brzegu.
Polecenie: ENTER
Określ punkt początkowy tekstu lub [wyrówNAnie/STyl]: L
Określ punkt początkowy tekstu: P5
Określ wysokość<26.2236>: ENTER

Określ kąt obrotu tekstu<0>: ENTER

Naciśnij ENTER w celu zakończenia działania polecenia.
Akapit tekstowy
Akapit tekstowy może składać się z wielu wierszy tekstu. Można określić jego szero-
kość, sposób justowania oraz wysokość liter. Akapity domyślnie rysowane są bieżącym
stylem, który można zmienić. Wybranym literom, słowom, zdaniom i fragmentom tek-
stu można nadać indywidualne atrybuty.
Tworzenie akapitu — WTEKST

Polecenie WTEKST służy do rysowania akapitów tekstowych. Polecenie to uruchamia
edytor napisów, który udostępnia wiele możliwości oferowanych standardowo przez
edytory tekstów. Użytkownik wpisuje tekst w okienku edytora. Po zatwierdzeniu tekst
ten zostanie umieszczony na rysunku.
 [Narzędzia główne][Opis][Tekst >][Tekst wielowierszowy]  WT

184 AutoCAD 2018 PL
Wskaż pierwszy narożnik akapitu „Określ pierwszy narożnik:”. Następnie wskaż prze-
ciwległy narożnik akapitu lub wybierz opcję („Określ przeciwny narożnik lub [wysoKość/
Wyrównanie/odstępy między Liniami/oBrót/sTyl/Szerokość/kolUmny]:”). Pod uwagę
brana jest tylko szerokość akapitu — wysokość zostanie dobrana automatycznie w za-
leżności od określonej w okienku edytora napisów wielkości czcionki.
Na ekranie pojawi się edytor napisów, a narzędzia służące do tworzenia napisów pojawią się
we wstążce, w karcie Edytor tekstu. Wpisz w przeznaczonym do tego okienku treść napisu.
Wpisywane kolejno linie będą umieszczane jedna pod drugą. Na zakończenie tworzenia
napisu kliknij w obszarze rysunku lub kliknij przycisk Zamknij edytor tekstu.
Narzędzia edytora napisów umieszczone w karcie Edytor tekstu
Po określeniu szerokości akapitu włączony zostanie edytor napisów umożliwiający wpi-

sanie jego treści i nadanie tekstowi lub jego fragmentom różnych atrybutów, takich jak
pogrubienie, pochylenie, wielkość i rodzaj czcionki.
 Napisy wchodzące w skład akapitu traktowane są jako jeden obiekt.

 Akapit tekstowy można rozbić na napisy proste za pomocą polecenia ROZBIJ.
 Na początku rysowania akapitu użytkownik wskazuje jego przeciwległe narożniki.
Wskazana szerokość akapitu jest ważna, gdyż na podstawie wpisanego tekstu i wy-
sokości liter automatycznie dobrana zostanie jego wysokość. Tak więc tekst akapitu
nie zostaje wpisany dokładnie we wskazany prostokąt, ale zachowuje określoną
szerokość.
 Aby edytować napis, kliknij go dwukrotnie.
 Domyślna czcionka akapitu określona jest przez przypisany do niego styl. Jeżeli
chcesz, by napis został narysowany określoną czcionką, najpierw utwórz styl napisu
oparty o tę czcionkę (polecenie STYL), a następnie wywołaj polecenie WTEKST.
Można również zmienić we wnętrzu edytora napisów czcionkę całego akapitu lub
tylko wybranych jego fragmentów. Jeżeli chcesz zmienić styl przypisany do ist-
niejącego akapitu, skorzystaj z menedżera właściwości obiektu.
 Szerokość akapitu można modyfikować za pomocą uchwytów. Zmiana szeroko-
ści akapitu powoduje automatyczne dobranie jego wysokości. Wysokość liter po-
zostaje bez zmian.
 Edytor napisów automatycznie przenosi wpisywany tekst do następnego wiersza
tak, aby zachowana została szerokość akapitu. Jeżeli chcesz zmieścić w jednym
wierszu cały akapit, wybierz opcję Szerokość i podaj szerokość akapitu równą 0.
 Podczas wpisywania polskich liter należy posługiwać się prawym klawiszem ALT.

Napisy 185
Edytor napisów
Po określeniu parametrów akapitu tekstowego na ekranie pojawia się edytor napisów.
Górna belka edytora napisów AutoCAD-a
Wyrównywanie
W celu określenia sposobu wyrównywania akapitu kliknij prawy przycisk myszy i wy-
bierz z menu kontekstowego opcję Wyrównanie akapitu >. Następnie wybierz rodzaj
wyrównywania.
Wybór sposobu wyrównywania tekstu w akapicie
Tło akapitu
Akapit tekstowy może zostać umieszczony na tle w kolorze tła rysunku lub w dowol-
nym innym kolorze. Dzięki temu można znacznie poprawić czytelność akapitów tek-
stowych, zwłaszcza na skomplikowanych rysunkach.

186 AutoCAD 2018 PL
Tło akapitu określamy za pomocą edytora akapitów. W tym celu włącz edytor i wybierz
z menu kontekstowego prawego przycisku myszki opcję Maska tła....
Tło akapitu w kolorze czerwonym (po lewej) i w kolorze tła rysunku (po prawej)
Parametry tła akapitu
 Użyj maski tła – włączenie tła akapitu.

 Współczynnik – współczynnik odległości tła od akapitu (jak bardzo tło
odsunięcia obwiedni ma wystawać poza akapit). Współczynnik = 1 oznacza,
że granica tła ma dokładnie pokrywać się z granicą
akapitu. Współczynnik 1.2 oznacza, że granica tła
ma wystawać poza granicę akapitu o 20% wysokości
liter. Wartość domyślna wynosi 1.5.
 Użyj koloru tła rysunku – tło akapitu ma być w kolorze tła rysunku.

Napisy 187
Otwórz rysunek TLOAKAP.DWG. Przypisz akapitowi tło w kolorze 

TLOAKAP.DWG
zielonym, wystające nieco poza obszar akapitu.
Kliknij akapit dwukrotnie, co spowoduje włączenie edytora akapitów.

Kliknij napis prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję
Maska tła....
Włącz przełącznik Użyj maski tła.
Upewnij się, że przełącznik Użyj koloru tła rysunku jest wyłączony.
Wybierz z listy rozwijanej kolor zielony Zielony.
Kliknij w obszarze rysunku, aby zakończyć pracę edytora tekstów.
Zestaw C42
Przed zastosowaniem tła akapitu
Zestaw C42
Po zastosowaniu tła akapitu
Wypunktowania i listy
AutoCAD umożliwia tworzenie wypunktowanych i numerowanych list. W tym celu korzy-
stamy z opcji widocznych po wybraniu przycisku Punktory i numerowanie w górnej
części ekranu lub po kliknięciu prawego przycisku myszy. W celu utworzenia listy wpisz
treść akapitu, zaznacz wpisany tekst i skorzystaj z odpowiedniej opcji.

188 AutoCAD 2018 PL
1. płyta a. płyta A. płyta  płyta

2. wspornik b. wspornik B. wspornik  wspornik
3. łącznik c. łącznik C. łącznik  łącznik
Numerowanie Małe litery Wielkie litery Punktowanie
Symbole
W celu wstawienia symbolu do tekstu skorzystaj z przycisku lub kliknij prawy
przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Symbol. Następnie wybierz ro-
dzaj symbolu.
Po wybraniu opcji Inny... na ekranie pojawi się tablica znaków umożliwiająca wybór
symbolu.
Wybierz znak, który chcesz wstawić do edytora napisów, i kliknij go dwukrotnie. Znak
zostanie umieszczony w polu Znaki do skopiowania:. Po wybraniu wszystkich zna-
ków kliknij przycisk Kopiuj, a następnie zamknij tablicę znaków. Wybrane znaki zo-
stały umieszczone w schowku. Aby je wstawić do edytora napisów, naciśnij prawy
przycisk myszy — spowoduje to wyświetlenie menu podręcznego. Wybierz z niego
opcję Wklej i w ten sposób wstaw znaki do edytora napisów.
Import pliku tekstowego

W celu wczytania do edytora pliku tekstowego kliknij prawy przycisk myszy i wybierz
z menu kontekstowego opcję Importuj tekst.... Następnie wskaż plik tekstowy przeznaczo-
ny do wczytania.

Napisy 189
Łączenie akapitów
W celu połączenia akapitów w oknie edytora napisów zaznacz te akapity. Jeśli chcesz
wybrać cały tekst, kliknij prawy przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję
Zaznacz wszystko.
Następnie kliknij prawy przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Połącz
paragrafy. Wybrane akapity zostaną połączone.
Usuwanie formatowania
W celu usunięcia formatowania zaznacz fragment tekstu, w którym formatowanie ma
zostać usunięte, a następnie kliknij prawy przycisk myszy i wybierz z menu konteksto-
wego jedną z opcji pozycji Usuń formatowanie. Formatowanie zostanie usunięte
ze wskazanego fragmentu tekstu.
 Usuń formatowanie znaków – usuwa formatowanie na poziomie znaku.

 Usuń formatowanie akapitów – usuwa formatowanie na poziomie akapitu.
 Usuń wszystkie formatowania – usuwa wszystkie formatowania.
Wyszukiwanie i zastępowanie
Edytor napisów umożliwia wyszukanie ciągu znaków i zastąpienie go innym. Podczas
wyszukiwania można nakazać uwzględnianie wielkości liter (odróżnianie liter dużych
od małych) oraz wyszukiwanie tylko całych słów. Ponadto do bardziej zaawansowane-
go wyszukiwania możesz użyć symboli wieloznacznych.
Wyszukiwanie i zastępowanie
W celu wyszukiwania i zastępowania usunięcia kliknij prawy przycisk myszy i wybierz

z menu kontekstowego opcję Znajdź i zamień....

190 AutoCAD 2018 PL
Pola tekstowe
Użytkownik może wstawić do akapitu pole tekstowe zawierające pewne wartości odczyty-
wane automatycznie z rysunku, takie jak: data i godzina zapisu, utworzenia, wydruku rysun-
ku, nazwy obiektów, wielkość rysunku itp. Zmiana parametru znajdzie automatycznie od-
zwierciedlenie w polu (po aktualizacji pola). Więcej informacji na ten temat znajdziesz
w rozdziale Pola tekstowe.
Utwórz akapit o następującej treści:
Króciec wspawany w ścianę aparatu.

Króciec ze stali stopowej, ściana aparatu z blachy platerowanej
25 mm.
Pierwszy wiersz akapitu został narysowany większą czcionką i pogrubiony. W dolnym
wierszu znajduje się litera grecka  oraz symbol .
Polecenie: [Narzędzia główne][Opis][Tekst wielowierszowy]

Określ pierwszy narożnik: wskaż lewy narożnik akapitu
Określ przeciwny narożnik lub [wysoKość/Wyrównanie/odstępy między Liniami/oBrót/
sTyl/Szerokość/kolUmny]: wskaż prawy narożnik akapitu
Na ekranie pojawi się edytor napisów. Wybierz z listy rozwijanej, w górnej części ekranu,
odpowiadająca Ci czcionkę napisu, np. czcionkę z polskimi literami Times New Roman.
Następnie wpisz treść napisu i nie przejmuj się jego formatowaniem. Zamiast znaków 
oraz  pozostaw puste miejsca — symbole te wstawisz później.
Po wpisaniu treści napisu sformatuj go. Najpierw powiększ i pogrub pierwszy wiersz. Za-
znacz pierwszy wiersz i wpisz nową wysokość, np. 4.
Pogrub zaznaczony napis, klikając przycisk , a następnie pochyl (kursywa) go, klikając
przycisk .

Napisy 191
Na zakończenie wstaw symbole:  oraz .

Rozpocznij od ustawienia kursora w miejscu znaku . Następnie kliknij prawy przycisk
myszy i wybierz opcję Symbol>-Inny....
Na ekranie pojawi się tablica znaków Unicode, za pomocą której można wstawić do edytora
napisów znaki nietypowe. Z listy rozwijanej Czcionka wybierz Symbol.
Wybór znaków  i  z tablicy znaków
Kliknij dwukrotnie . Znak ten pojawi się w polu Znaki do kopiowania.

Kliknij dwukrotnie znak .
Aby umieścić w edytorze napisów wybrane znaki, należy je najpierw skopiować do schow-
ka. Kliknij przycisk Kopiuj, następnie zamknij okno, klikając przycisk zamknięcia (x)
znajdujący się w prawym górnym rogu okna.
Upewnij się, czy kursor znajduje się we właściwym miejscu, i wklej zawartość schow-
ka, naciskając na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-V. Zakończ edycję akapitu
poprzez kliknięcie w obszarze rysunku.

192 AutoCAD 2018 PL
Ułamki
Edytor napisów daje możliwość tworzenia prostych ułamków. W celu utworzenia ułamka
należy wpisać symbol specjalny: /, ^ lub #.
Następnie zaznacz ułamek i w górnej części ekranu w panelu Formatowanie kliknij

przycisk Ułamki.
a/a+b a a^a+b a a#a+b a

a+b a+b a+b
AutoCAD daje możliwość automatycznej zamiany wpisywanych cyfr na ułamki. Gdy

wpiszesz wyrażenie zawierające cyfry (nie litery!) i znak ułamka, a potem naciśniesz spację
lub wprowadzisz wyrażenie nienumeryczne, obok ułamka pojawi się ikona . Po jej
kliknięciu na ekranie pojawi się okno dialogowe:
Cechy autoułamków
W oknie dialogowym Właściwości Ułamków można edytować tekst (zarówno wartość

dolną, jak i górną) oraz wygląd ułamka (jego styl, pozycję oraz rozmiar tekstu).
W wyniku kliknięcia przycisku Autoułamki... zostanie wyświetlone okno dialogowe

Właściwości Autoułamków.

Napisy 193
Po włączeniu funkcji autoułamków wyrażenia numeryczne typu 2/3, 4#5 i 3^2 będą
automatycznie przekształcane na ułamki.
 Włącz Autoułamki – włączenie tego przełącznika spowoduje automatyczną

zamianę na ułamki wpisywanych wyrażeń numerycz-
nych typu: 2/3, 2#3 i 2^3.
 Usuń przerwę wiodącą: – włączenie tego przełącznika spowoduje automatyczne
usuwanie spacji znajdujących się na początku ułamka.
 Ułamek z kreską ukośną – znak / będzie zamieniany na ukośną kreskę ułamkową.
 Ułamek z kreską – znak / będzie zamieniany na poziomą kreskę ułamkową.

poziomą
Automatyczna zamiana na ułamki dotyczy tylko cyfr! W celu uzyskania ułamka zawie-
rającego inne znaki zaznacz tekst, który posłuży do jego utworzenia, i kliknij przycisk
.
Edycja ułamków
Aby dokonać edycji istniejącego ułamka, zaznacz go i naciśnij prawy przycisk myszki.
Wybierz z menu kontekstowego opcję Właściwości ułamków. Na ekranie pojawi się
edytor ułamków.

194 AutoCAD 2018 PL
Edytor ułamków
 Górny – licznik ułamka.

 Dolny – mianownik ułamka.
 Styl – rodzaj ułamka:
Ułamki (piętrowo) – ułamek z poziomą kreską ułamkową,
Ułamki (ukośnie) – ułamek z ukośną kreską ułamkową,
Tolerancja – symbol tolerancji (kreska ułamkowa pozostaje niewidoczna),
Dziesiętny – ułamek w systemie dziesiętnym.
 Pozycja – położenie ułamka względem tekstu. Zmiany położenia nie
są widoczne w edytorze napisów — ukazują się dopiero na
rysunku:
Góra – górna linia ułamka jest położona na wysokości górnej linii
tekstu,
Centrum – środek ułamka jest położony na wysokości środka tekstu,
Dół – dolna linia ułamka jest położona na wysokości dolnej linii
tekstu.
 Rozmiar tekstu – wielkość tekstu ułamka.
 Domyślnie – umożliwia zapis bieżących ustawień jako domyślnych
(Zapisz bieżące ustawienia) oraz przywrócenie usta-
wień domyślnych (Przywróć domyślne).
 Autoułamki... – ustawienia autoułamków.
3
Narysuj ułamek.
4
Polecenie: [Narzędzia główne][Opis][Tekst wielowierszowy]

Napisy 195
W edytorze napisów wpisz wartość 3/4 i naciśnij spację.

Na ekranie pojawi się okno umożliwiające włączenie autoułamków.
Włącz przełącznik Włącz autoułamki, kliknij OK.
Zamknij edytor napisów.
Narysuj ułamek składający się z liter.
Polecenie: [Narzędzia główne][Opis][Tekst >][Tekst wielowierszowy]

W edytorze napisów wpisz a/(a+b)
Następnie zaznacz wpisany tekst i kliknij przycisk . Litery znajdujące się przed zna-
kiem dzielenia umieszczone zostały w liczniku ułamka, a litery znajdujące się za zna-
kiem / znalazły się w mianowniku.
 Ujęcie liter a+b w nawias nie miało wpływu na ich zgrupowanie w mianowniku.
 W tym przykładzie nie można było dokonać zamiany automatycznej za pomocą
autoułamków, ponieważ nie obejmuje ona swoim działaniem liter.
Wyświetlanie napisów na wierzchu

— TEKSTNAWIERZCH
Polecenie TEKSTNAWIERZCH umożliwia wyświetlanie na wierzchu wszystkich napi-
sów prostych, akapitów tekstowych i napisów wymiarowych. Dzięki temu napisy i wy-
miary nie będą zasłaniane przez inne obiekty rysunkowe.
 [Narzędzia główne][Zmień>][PORZWYŚ][Przesuń tekst na wierzch]
 Tylko tekst – polecenie ma dotyczyć wszystkich napisów, ale nie wy-

miarów i napisów wymiarowych.
 Tylko wymiary – polecenie ma dotyczyć tylko wymiarów i napisów wymia-
rowych.
 Tekst i wymiary – polecenie ma dotyczyć wszystkich napisów i wymiarów.

196 AutoCAD 2018 PL
Polecenie zmienia kolejność wyświetlania obiektów znajdujących się aktualnie na rysun-

ku. Jeśli dorysujesz obiekt zasłaniający napisy, to w celu ich uwidocznienia należy
ponownie skorzystać z polecenia.
Otwórz rysunek NAPISYDRW.DWG. Na rysunku znajdują się dwa

prostokąty: żółty i czarny. Jest na nim również napis (częściowo zasło-

NAPISYDRW.DWG
nięty przez żółty prostokąt) oraz dwa wymiary (całkowicie zasło-
nięte przez żółty prostokąt). Zmień kolejność wyświetlania tak, aby
napisy i wymiary były widoczne.
208
Napis
156
Napis i wymiary są zasłonięte
Można uwidocznić napisy i wymiary za jednym zamachem, ale w tym przykładzie zro-
bimy to po kolei. Rozpocznij od napisów.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień>][PORZWYŚ][Przesuń tekst

na wierzch]

Napisy 197
208
Napis
156
Wymiary są zasłonięte, a napis już nie
Odsłoń wymiary. W tym celu wybierz: [Narzędzia główne][Zmień>]

[PORZWYŚ] [Przesuń wymiary na wierzch]]
208
Napis
156
Napis i wymiary zostały odsłonięte
Styl napisu — STYL

Styl napisu określa parametry napisu, takie jak rodzaj czcionki, wysokość liter, pogru-
bienie, pochylenie i podkreślenie liter, współczynnik szerokości liter, kąt ich pochylenia
oraz możliwość pisania od tyłu, do góry nogami i pionowo.
Zamiast nadawać atrybuty każdemu napisowi oddzielnie, definiujemy styl i określamy

w nim wygląd napisu. Następnie wystarczy przypisać wybrany styl do napisu (spowoduje
to automatyczne przyjęcie przez napis wszystkich określonych w stylu parametrów).
 [Narzędzia główne][Opis >][Styl tekstu]  ST

198 AutoCAD 2018 PL
Styl napisu
 Style: – lista, na której znajdują się nazwy wszystkich stylów tekstu

zdefiniowanych w rysunku. Jeżeli chcesz zmodyfikować
istniejący styl, wybierz go z listy.
 Nazwa czcionki: – lista rozwijana, na której znajdują cię wszystkie dostępne
czcionki typu TrueType oraz SHX. Wybierz czcionkę, która
ma zostać przypisana do stylu.
 Styl czcionki: – atrybuty czcionki; zwykle do wyboru masz: normalną,
pogrubioną, kursywę i pogrubioną kursywę.
 Ustaw bieżącą – ustawienie jako bieżącego stylu, który został wybrany na
liście stylów.
 Nowy... – definicja nowego stylu. Po kliknięciu tego przycisku wpisz
nazwę tworzonego stylu i kliknij OK.
 Usuń – usunięcie stylu. Styl można usunąć tylko wtedy, gdy nie jest
przypisany do żadnego napisu. Jeżeli spróbujesz usunąć styl,
który został przypisany do jakiegoś napisu, operacja ta nie
powiedzie się.
 Opisowy – będzie tworzony przy użyciu opisowego stylu tekstu, który
określa wysokość tekstu na papierze.
 Dopasuj – powoduje dopasowanie orientacji tekstu w rzutniach do
orientację tekstu orientacji układu współrzędnych.
do układu

Napisy 199
 Wysokość – wysokość liter. Jeżeli wysokość = 0, każdy napis rysowany

danym stylem będzie mógł przyjąć inną wysokość. Jeżeli
podana wysokość  0, wszystkie napisy w tym stylu będą
miały tę właśnie, stałą wysokość1.
 Odwrócony – napis do góry nogami.
 Wstecz – napis odbity.
 Pionowy – włączenie tego przełącznika spowoduje, że napis będzie
rysowany pionowo. Przełącznik jest dostępny tylko wte-
dy, gdy wybrano czcionkę typu SHX.
 Współczynnik – współczynnik szerokości liter. Współczynnik > 1 spowoduje
szerokości rozszerzenie napisu; współczynnik < 1 jego zwężenie.
 Kąt pochylenia: – kąt odchylenia napisu od pionu. Dozwolone są wartości
z przedziału –85  85.
 Domyślnym stylem napisów jest tworzony automatycznie styl STANDARD.

 Po modyfikacji istniejącego stylu wszystkie napisy, do których został on przypi-
sany, zostaną uaktualnione po regeneracji rysunku (REGEN).
 W trakcie tworzenia nowego stylu przyjmuje on domyślnie wszystkie parametry
bieżącego stylu napisu. Parametry te wyświetlane są w oknie dialogowym.
 Gdy zmieniona zostanie standardowa szerokość liter, kąt nachylenia lub gdy napis
nie leży w płaszczyźnie równoległej do płaszczyzny ekranu, czcionki True Type mogą
kiepsko wyglądać na ekranie (na wydruku natomiast będą wyglądały dobrze).
 Definicje stylów przechowywane są w pliku rysunkowym. Ale czcionki wykorzy-
stywane do rysowania napisów w poszczególnych stylach przechowywane są na
dysku. Oznacza to, że aby napisy zostały narysowane właściwą czcionką, czcionka
ta musi być dostępna na dysku. Przekazując rysunek innej osobie, należy do niego
dołączyć wszystkie używane pliki z definicjami czcionek.
 Aby usunąć z rysunku nieużywane style napisów, skorzystaj z polecenia USUŃ.
 Aby wczytać do rysunku styl utworzony w innym rysunku, można posłużyć się
centrum danych projektowych.
Domyślny styl napisu

Nowe napisy rysowane są domyślnym stylem napisu. Aby wybrać bieżący styl napisu,
wybierz ze wstążki: [Narzędzia główne][Opis >]. Następnie wybierz styl domyślny
z listy rozwijanej.
1
Wysokość określoną w stylu można zmienić po narysowaniu napisu. Można ją również zmienić
podczas tworzenia akapitu tekstowego WTEKST.

200 AutoCAD 2018 PL
Wybór domyślnego stylu napisu
Właściwości napisu — WŁAŚCIWOŚCI
Menedżer właściwości oferuje możliwość zmiany treści napisów oraz ich właściwości.
W celu włączenia menedżera wskaż obiekt, a następnie wybierz z menu kontekstowego
prawego przycisku myszy opcję Właściwości.
 [Narzędzia główne][Właściwości]  CTRL-1

Na ekranie pojawi się okno właściwości wybranego obiektu. Jeżeli nie został wybrany
żaden obiekt, na liście rozwijanej w górze okna widnieje napis „Nic nie wybrano”. W celu
modyfikacji właściwości napisu wybierz go i dokonaj potrzebnych zmian w oknie wła-
ściwości.
Modyfikacja właściwości akapitu

Napisy 201
Jeżeli wskażesz kilka napisów przeznaczonych do modyfikacji, w oknie właściwości

widoczne będą właściwości wspólne dla wszystkich wybranych obiektów. Z listy
rozwijanej znajdującej się na górze okna właściwości można wybrać jeden z nich.
W pliku PARTEKST.DWG znajduje się przykładowy akapit tekstowy 

wyrównany do lewego brzegu. PARTEKST.DWG
Zmień justowanie akapitu tak, by został wyrównany do prawego brzegu.
Wskaż akapit kursorem. Akapit zostanie podświetlony, a w jego narożnikach ukażą się
uchwyty. Naciśnij prawy przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Wła-
ściwości.
Modyfikacja właściwości akapitu

202 AutoCAD 2018 PL
Z listy rozwijanej Wyrównanie wybierz opcję Góra prawo.
Zmień szerokość akapitu tekstowego — najłatwiej to zrobić za pomocą uchwytów.

Kliknij jeden z widocznych na ekranie uchwytów i przesuń w bok. Szerokość akapitu
zostanie zmieniona, a wysokość dobrana automatycznie.
Aby schować uchwyty, naciśnij klawisz ESC. Aby schować okno właściwości, kliknij
znaczek x w belce okna menedżera właściwości.
Wypełnianie napisów
Rysowane napisy mogą być drukowane jako wypełnione albo puste w środku, podobnie
jak polilinie i obszary. Wypełnianiem ich steruje zmienna systemowa TextFill. Po wpi-
saniu z klawiatury nazwy zmiennej możesz nadać jej wartość 1 lub 0: „Podaj nową
wartość TEXTFILL <0>:”.
 0 – wypełnianie napisów wyłączone; rysowane będą tylko kontury.

 1 – wypełnianie napisów włączone.
Zmiana wypełniania napisów dotyczy wydruku, eksportu pliku postscriptowego oraz

renderingu i nie ma wpływu na wyświetlanie napisów na ekranie.
Markowanie napisów
Kreślenie i drukowanie napisów zabiera dużo czasu, szczególnie gdy narysowane są wy-
myślną czcionką. Regeneracja rysunku z takimi napisami jest również czasochłonna. Aby
przyspieszyć te czynności, AutoCAD daje możliwość zastąpienia napisów prostokątami.
 [Opcje][Wyświetl][Pokaż tylko ramkę obwiedni tekstu]

Napisy 203
– napisy będą zastępowane prostokątami.

– napisy będą rysowane w oryginalnej postaci.
 Istniejące już napisy zostaną zastąpione prostokątami podczas najbliższej regene-

racji rysunku.
 Markowanie napisów dotyczy również atrybutów.
Sprawdzanie pisowni
— PISOWNIA
AutoCAD jest wyposażony w ortograficzny korektor kilkunastu języków — PISOWNIA.
Korektor ten umożliwia sprawdzenie pisowni przez porównanie z hasłami zawartymi w bie-
żącym słowniku głównym (dostarczanym wraz z AutoCAD-em) oraz w słownikach nie-
standardowych (które mogą zostać utworzone i modyfikowane przez użytkownika).
Użytkownik może utworzyć wiele słowników, ale AutoCAD podczas sprawdzania
przeszukuje tylko bieżący słownik główny oraz bieżące słowniki niestandardowe.
 [Opisz][Sprawdź pisownię]  PIS

W wyświetlonym oknie dialogowym możesz wybrać, czy pisownia ma być sprawdzana tyl-
ko dla wybranych obiektów, czy dla bieżącego obszaru/układu, czy też dla całego rysunku.

204 AutoCAD 2018 PL
Jakość wydruku napisów

Jakość drukowanych napisów może podlegać zmianom. Jakością tą steruje zmienna
systemowa TextQlty. Im większa będzie jej wartość, tym wyższa będzie jakość napisów
(ale i dłuższy czas wydruku i regeneracji rysunku). Aby zmienić wartość zmiennej, wpisz
jej nazwę z klawiatury. W odpowiedzi na „Podaj nową wartość TEXTQLTY:” wpisz
nową wartość zmiennej.
 Zmienna TextQlty może przybierać wartości od 0 do 100. Najwyższą jakość uzy-

skujemy, nadając zmiennej wartość 100; najniższą — nadając wartość 0. Do-
myślnie TextQlty przyjmuje wartość 50.
 Wartość TextQlty wpływa również na jakość napisów podczas renderingu.
Wyszukiwanie
i zastępowanie napisów
— ZNAJDŹ
Polecenie ZNAJDŹ umożliwia wyszukanie podanego ciągu znaków w napisach, atry-
butach, napisach wymiarowych, tabelkach, opisach hiperłączy i hiperłączach. Wyszukany
ciąg znaków może zostać zastąpiony innym. Istnieje możliwość powiększenia obszaru,
w którym znajduje się znaleziony napis.
 [Opisz][Znajdź tekst]
Wpisz szukany tekst w okienku wyszukiwania i naciśnij przycisk wyszukiwania .

Na ekranie pojawia się okno dialogowe.
Proste wyszukiwanie i zastępowanie napisów

Napisy 205
 Znajdź: – napis przeznaczony do wyszukania (i ewentualnego za-

stąpienia). Można wpisać nowy napis lub wybrać jeden
z sześciu wyszukiwanych ostatnio.
 Zamień na: – napis zastępujący.
 Gdzie szukać: – zakres poszukiwań:
Cały rysunek – poszukiwania prowadzone w całym rysunku,
Bieżący obszar/ – poszukiwania obejmują wybrany obszar lub układ,
układ
Wybrane obiekty – poszukiwania obejmują tylko wybrane przez użytkow-
nika obiekty.
– kliknięcie tej ikonki czasowo zamknie okno Znajdź i za-

mień w celu łatwiejszego wyboru obiektów.
 Zamień – zastąpienie odnalezionego wystąpienia danego napisu
tekstem określonym w polu Zamień na:.
 Zamień wszystko – zastąpienie odnalezionego wystąpienia danego napisu oraz
wszelkich dalszych jego wystąpień tekstem określonym
w polu Zamień na:.
 Znajdź – rozpoczęcie poszukiwania. Po odnalezieniu pierwsze-
go wystąpienia danego napisu przycisk zamienia się na
Znajdź następny, umożliwiając tym samym wyszukanie
kolejnych wystąpień.
 Wykonano – powoduje zamknięcie okna.
Po kliknięciu przycisku określamy opcje wyszukiwania:
Opcje wyszukiwania i zastępowania napisów
Podczas przeszukiwania brane są pod uwagę wyłącznie wczytane wcześniej obiekty.

Jeżeli więc zastosowałeś częściowe wczytywanie rysunku, pamiętaj, że napisy, które
nie zostały wczytane, nie będą brane pod uwagę podczas przeszukiwania.

206 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek PRALNIA1.DWG. Przedstawia on rzut budynku. 

Odszukaj na nim pralnię. PRALNIA1.DWG
Możesz powiększać różne obszary rysunku (i w ten sposób jej poszukiwać); możesz
również odwołać się do istniejącego już jej opisu.
Wyszukaj napis „pralnia” i nakaż powiększenie obszaru, w którym się znajduje.
Rozpocznij wyszukiwanie napisu „pralnia”. Wybierz z menu kontekstowego prawego

przycisku myszy opcję Znajdź....
W polu Znajdź: wpisz pralnia i kliknij przycisk Znajdź.
Zamknij okno, klikając przycisk Wykonano.
Jeżeli elementy rysunku zostaną oznaczone konsekwentnie i rozsądnie, dzięki wyszu-

kiwaniu można będzie szybko i łatwo odszukać wybrany jego fragment.
Pralnia odnaleziona za pomocą wyszukiwania
Wczytaj rysunek FIND.DWG. Na rysunku wielokrotnie pojawia się

napis „Polimetakrylan etylu”. Zastąp słowo „etylu” słowem „metylu”

FIND.DWG
we wszystkich pojawiających się na rysunku napisach.
Wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku myszy opcję Znajdź...

W polu Znajdź: wpisz łańcuch, który ma być zastąpiony, czyli etylu.
W polu Zamień na: wpisz łańcuch zastępujący, czyli metylu.
Kliknij przycisk Znajdź.
Kliknij przycisk Zamień wszystko.

Napisy 207
W oknie dialogowym pojawił się napis informujący, że zostały wykonane 4 zastąpienia.
Na koniec kliknij przyciski OK i Wykonano.
Zmiana wielkości
i sposobu justowania
AutoCAD umożliwia łatwą zmianę wielkości oraz sposobu justowania istniejących na
rysunku napisów. Służą do tego polecenia: SKALUJTEKST i WYRÓWNAJTEKST.
Polecenie SKALUJTEKST umożliwia zmianę wielkości wybranych napisów bez koniecz-
ności korekty ich położenia, zaś polecenie WYRÓWNAJTEKST daje możliwość zmiany
sposobu justowania wybranych napisów.
Zmiana wielkości napisów

— SKALUJTEKST
Polecenie SKALUJTEKST służy do zmiany wysokości wybranych napisów bez ko-
nieczności zmiany ich położenia.
 [Opisz][Tekst][Skala]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż napisy, których wielkość ma zo-

stać zmieniona. Następnie wybierz punkt, względem którego ma nastąpić zmiana wielkości
„Wprowadź opcję punkt bazowy do skalowania [Istniejący/Lewy/Symetria/Centrum/
Prawy/GL/GS/GP/CL/CS/CP/DL/DS/DP]<Istniejący> :”. Punkty wstawienia napisów
nie ulegają zmianie.
Następnie podaj nową wysokość wybranych napisów „Określ nową wysokość modelu
lub [WYsokość papieru/Dopasuj obiekt/Współczynnik skali] <2>:” lub wybierz opcję:
 WYsokość – skaluje wysokość tekstu w zależności od właściwości obiektu

papieru opisowego.
 Dopasuj obiekt – napisy przyjmą wysokość równą wysokości wskazanego
napisu. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekt teksto-
wy z pożądaną wysokością:” wskaż napis, którego wysokość
ma zostać przypisana wybranym napisom.
 Współczynnik – zmiana wysokości napisów dokonana w oparciu o określony
skali współczynnik skali. W odpowiedzi na komunikat „Określ
współczynnik skali lub [Odniesienie] <2>:” wpisz współ-
czynnik skali lub wybierz opcję O, by określić go w stosunku
do długości odniesienia.

208 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek SCALETEXT.DWG. Znajdują się na nim napisy. Punkty

ich wstawienia oznaczono na poniższym rysunku. Zmniejsz wiel-

SCALETEXT.DWG
kość napisów o 30%.
Polecenie: [Opisz][Tekst][Skala]
Wybierz obiekty: wybierz wszystkie napisy
[Istniejący/Lewy/Symetria/Centrum/Prawy/GL/GS/GP/CL/CS/CP/DL/DS/DP]<Istniejący>: c
Określ nową wysokość modelu lub [WYsokość papieru/Dopasuj obiekt/Współczynnik
skali] <0.9>: w
Określ współczynnik skali lub [Odniesienie] <2>: 0.7
Zmiana justowania napisów

— WYRÓWNAJTEKST
Istnieje możliwość zmiany sposobu justowania wybranych napisów bez konieczności
zmiany ich położenia na rysunku.
 [Opisz][Tekst][Wyjustuj]
Wskaż napisy przeznaczone do zmiany „Wybierz obiekty:”. Następnie wybierz nowy
sposób justowania wybranych napisów „Wprowadź opcję wyrównania [Lewy/Dopasuj/
Wpasuj/Symetria/Centrum/Prawy/GL/GS/GP/CL/CS/CP/DL/DS/DP]<Centrum>:”.
Wczytaj rysunek JUSTIFYTEXT.DWG i zmień punkty wstawienia

napisów na środkowe. Na poniższym rysunku przedstawiono napisy

JUSTIFYTEXT.DWG
oryginalne oraz ich wygląd po zmianie sposobu justowania.
Wybierz napisy i zaobserwuj, gdzie znajdują się ich punkty wstawienia.

Napisy 209
Polecenie: [Opisz][Tekst][ Wyjustuj]

Wybierz obiekty: wybierz wszystkie napisy
Wprowadź opcję wyrównania
[Lewy/Dopasuj/Wpasuj/Symetria/Centrum/Prawy/GL/GS/GP/CL/CS/CP/DL/DS/DP]
<Centrum>: c
Aby sprawdzić nowe położenie punktów wstawienia, wybierz napisy. Zauważ, że zmia-
nie uległo położenie punktów wstawienia napisów, nie zmieniło się natomiast samo ich
położenie.
Przeliczanie odległości
pomiędzy przestrzenią modelu
a przestrzenią papieru
— KONPRZESTRZ
Polecenie KONPRZESTRZ przelicza odległość pomiędzy przestrzeniami modelu i papieru.
Wprowadzone w trybie nakładkowym (w odpowiedzi na zapytanie o wysokość napisu)
znajduje zastosowanie np. przy tworzeniu napisów. Umożliwia ono automatyczne okre-
ślenie wysokości napisu umieszczonego w przestrzeni modelu (dokonane w oparciu o żą-
daną jego wysokość w przestrzeni papieru). Polecenie wywołane w przestrzeni modelu
zapytuje o żądaną odległość w przestrzeni papieru i podaje odpowiadającą jej odległość
w przestrzeni modelu. Polecenie wywołane w przestrzeni papieru zapytuje o żądaną odle-
głość w przestrzeni modelu i podaje odpowiadającą jej odległość w przestrzeni papieru.

210 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek SPACETRANS.DWG. Zmień wysokość napisu

(w przestrzeni modelu) tak, żeby na arkuszu rozmieszczenia wy-

SPACETRANS.DWG
druku miał on wysokość równą 1.
Napis umieszczony w przestrzeni modelu
Polecenie: [Opisz][Tekst][Skala]
Wybierz obiekty: wskaż napis
Wprowadź opcję punkt bazowy do skalowania
[Istniejący/Lewy/Symetria/Centrum/Prawy/GL/GS/GP/CL/CS/CP/DL/DS/DP]
<Istniejący>: ENTER
Określ nową wysokość modelu lub [Dopasuj obiekt/Współczynnik skali]: 'konprzestrz
>>Określ odległość obszaru papieru<5.0000>: 1

Tabelki 211
Tabelki
Tabelka jest oddzielnym obiektem AutoCAD-a.

Program oferuje specjalne narzędzie (polecenie
TABELA) służące do wygodnego tworzenia i mo-
dyfikacji tabelek. Użytkownik określa parametry
tworzonej tabelki za pomocą okna dialogowego.
Wygląd tabelki definiujemy w stylu tabelki, dzięki
czemu można uzyskać jednakowy wygląd wielu
tabelek na rysunku. Styl określa wygląd i cechy
tabelki, takie jak: styl, kolor i wysokość tekstu,
kolor wypełnienia komórek, sposób wyrównywania tekstu, kolor i grubość kresek itp.
Styl umożliwia również łatwą globalną modyfikację wyglądu tabelek. Zarówno cała ta-
belka, jak i jej wybrane komórki można modyfikować za pomocą uchwytów.
Nagłówek tabelki
Nagłówek Nagłówek Nagłówek Nagłówek Nagłówek
kolumny 1 kolumny 2 kolumny 3 kolumny 4 kolumny 5
wiersz 1
wiersz 2
wiersz 3
wiersz 4
Przykładowa tabelka AutoCAD-a
Do istniejącej tabelki można wstawiać kolumny i wiersze; można je również usuwać. Do

komórek tabelki można wpisać tekst oraz wstawić blok. Użytkownik może określić sposób
wyrównywania tekstu w komórkach. Ponadto tabelkę można wyeksportować do pliku CSV.
Do tabelek można wstawiać formuły automatycznie obliczające wyrażenie arytmetycz-

ne (podobnie jak w arkuszu kalkulacyjnym Excel).

212 AutoCAD 2018 PL
Tworzenie tabel — TABELA

Tabelki tworzymy za pomocą polecenia TABELA.
 [Narzędzia główne][Opis] [Tabela]
Po wprowadzeniu polecenia na ekranie pojawi się okno dialogowe służące do tworzenia

tabelek.
Okno dialogowe służące do tworzenia tabelek
 Styl tabeli – styl tabelki. Styl określa cechy tabelki, takie jak wysokość
tekstu, kolor, sposób justowania napisów w tabelce, rodzaj ob-
ramowania itp.
– otwiera okno dialogowe Styl tabeli.

 Rozpocznij – zostanie utworzona pusta tabela.
od pustej
tabeli
 Z łącza – zostanie utworzona tabela wypełniona danymi z arkusza kalku-
danych lacyjnego.
– otwiera okno dialogowe menedżera łącza danych.

 Z danych – pozwala pobrać dane z istniejącego obiektu na rysunku.
obiektu
na rysunku
 Podgląd – pozwala na podgląd tabeli po zastosowaniu wybranych opcji.

Tabelki 213
 Określ punkt – podczas wstawiania tabelki użytkownik wskaże punkt jej

wstawienia wstawienia (lewy górny narożnik).
 Określ okno – podczas wstawiania tabelki użytkownik wskaże prostokątne
okno, w którym tabelka ma się zmieścić. Po wybraniu tej opcji
można określić albo liczbę kolumn, albo szerokość kolumny.
 Kolumny – liczba kolumn.
 Szerokość – szerokość kolumny.
kolumny
 Wiersze – liczba wierszy danych. Wiersz zawierający nagłówki kolumn
danych nie liczy się jako wiersz danych.
 Wysokość – wysokość wiersza (liczba linii tekstu).
wiersza
 W pierwszym – ustawia styl komórki w pierwszym wierszu tabeli.
rzędzie
 W drugim – ustawia styl komórki w drugim rzędzie tabeli.
rzędzie
 W pozostałych – ustawia styl komórki w pozostałych rzędach.
rzędach
Po zdefiniowaniu tabelki kliknij przycisk OK. Następnie wskaż punkt wstawienia tabelki
lub prostokątne okno, w którym ma się ona zmieścić. Na zakończenie uruchomiony
zostanie edytor napisów umożliwiający wypełnienie tabelki treścią.
Wstaw tabelkę zawierającą 4 kolumny i 5 wierszy.
Polecenie: [Narzędzia główne][Opis][Tabela]

Włącz przełącznik Określ punkt wstawienia
W polu Kolumny wpisz 4
W polu Wiersze danych wpisz 5
Kliknij OK
Określ punkt wstawienia: wskaż punkt wstawienia tabelki
Uruchomiony zostanie edytor napisów. Za jego pomocą wypełnij tabelkę napisami.

Na zakończenie kliknij Esc.
Tabelka składająca się z: nagłówka tabelki, 5 kolumn,

1 wiersza nagłówków kolumn oraz 4 wierszy danych

214 AutoCAD 2018 PL
Modyfikacja tekstu w tabelce

W celu wpisania tekstu do komórki tabelki lub modyfikacji istniejącego tekstu kliknij
dwukrotnie we wnętrzu komórki. Następnie za pomocą edytora wpisz nowy lub zmody-
fikuj istniejący tekst.
Modyfikacja zawartości komórki za pomocą edytora komórek tabeli
Modyfikacja tabelki za pomocą uchwytów

Istniejącą tabelkę można zmodyfikować za pomocą uchwytów. W tym celu kliknij do-
wolną linię tabelki. Tabelka zostanie podświetlona i pojawią się uchwyty.
Uchwyty tabelki (tabelka przed modyfikacją)
Kliknięcie uchwytu znajdującego się w lewym górnym narożniku umożliwia przesunię-

cie całej tabelki. Kliknięcie trójkątnego uchwytu znajdującego się w prawym górnym
narożniku umożliwia zmianę szerokości. Szerokość kolumn zostanie proporcjonalnie
zmieniona. Kliknięcie trójkątnego uchwytu znajdującego się w lewym dolnym narożni-
ku umożliwia zmianę wysokości tabelki. Wysokość wierszy zostanie proporcjonalnie
zmieniona. Trójkątny uchwyt w prawym dolnym narożniku odpowiada za zmianę wiel-
kości całej tabeli.

Tabelki 215
Kliknięcie uchwytu w nagłówku tabeli umożliwia modyfikację szerokości kolumny znaj-

dującej się po lewej stronie uchwytu. Szerokość całej tabelki nie ulegnie zmianie (zmieni się
szerokość kolumny znajdującej się po prawej stronie uchwytu).
Kliknięcie uchwytu w nagłówku tabeli przy naciśniętym klawiszu CTRL na klawiaturze

umożliwia modyfikację szerokości kolumny znajdującej się po lewej stronie uchwytu.
Szerokość całej tabelki ulegnie zmianie (szerokość pozostałych kolumn nie zmieni się).
Modyfikacja komórek za pomocą uchwytów

Za pomocą uchwytów można zmodyfikować komórkę lub kilka komórek tabelki. W tym
celu kliknij we wnętrzu komórki przeznaczonej do modyfikacji. Komórka zostanie pod-
świetlona i pojawią się uchwyty.
Komórki tabelki zmodyfikowane za pomocą uchwytów
Można wybrać kilka komórek przeznaczonych do modyfikacji. W tym celu naciśnij i przy-
trzymaj klawisz SHIFT i kliknij we wnętrzu komórek przeznaczonych do modyfikacji.
Można również kliknąć we wnętrzu komórki i, nie puszczając lewego przycisku mysz-
ki, wybrać komórki do modyfikacji za pomocą okna.
Komórki przeznaczone do modyfikacji muszą do siebie przylegać i tworzyć prostokąt.
W celu połączenia komórek tabelki zaznacz komórki przeznaczone do modyfikacji, kliknij

prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Scal >.
 Wszystko – połączenie wszystkich zaznaczonych komórek.

 Wg wierszy – połączenie zaznaczonych komórek wierszami.
 Wg kolumn – połączenie zaznaczonych komórek kolumnami.

216 AutoCAD 2018 PL
Wszystko
Wg wierszy Wg kolumn
Wstawianie kolumn i wierszy

W celu wstawienia kolumny kliknij we wnętrzu komórki i wybierz z menu kontekstowego
prawego przycisku myszy opcję Kolumny. Następnie wybierz opcję Wstaw po lewej
(by wstawić kolumnę po lewej stronie) lub opcję Wstaw po prawej (by wstawić kolum-
nę po prawej stronie).
Kolumna wstawiona za pomocą opcji Wstaw po lewej
Kolumna wstawiona za pomocą opcji Wstaw po prawej

Tabelki 217
W celu wstawienia wiersza kliknij we wnętrzu komórki i wybierz z menu kontekstowe-

go prawego przycisku myszy opcję Wiersze. Następnie wybierz opcję Wstaw powy-
żej (by wstawić wiersz powyżej) lub opcję Wstaw poniżej (by wstawić wiersz poniżej).
Wiersz wstawiony za pomocą opcji Wstaw powyżej
Wiersz wstawiony za pomocą opcji Wstaw poniżej
Usuwanie kolumn i wierszy

W celu usunięcia kolumny kliknij we wnętrzu komórki i wybierz z menu kontekstowe-
go prawego przycisku myszy opcję Kolumny > Usuń. W celu usunięcia wiersza kliknij
we wnętrzu komórki i wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku myszy opcję
Wiersze > Usuń. Można usunąć kilka wierszy i kolumn za jednym zamachem. W tym
celu zaznacz grupę kolumn albo wierszy i skorzystaj z opcji usuwania.
Obramowanie komórek
Kolor oraz grubość kreski komórek tabelki można zmodyfikować. Zaznacz komórki,
których ma dotyczyć modyfikacja, i wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku
myszki opcję Obramowania....

218 AutoCAD 2018 PL
Modyfikacja obramowania komórek
Wybierz grubość kreski, kolor linii, a następnie kliknij jeden z przycisków wokół napisu
Tekst.
 Szerokość – grubość kreski obramowania.

linii:
 Rodzaj linii: – rodzaj linii użytej do obramowania.
 Kolor: – kolor kreski obramowania.
 Linia – linia obramowania będzie podwójna.
podwójna
 Odstępy: – po włączeniu opcji Linia podwójna reguluje odległość pomię-
dzy dwiema liniami.
– rysuje obrzeża oraz linie wewnętrzne zaznaczenia komórek.
– rysuje krawędzie zaznaczenia komórek.
– rysuje linie wewnętrzne zaznaczenia komórek.
– usunięcie formatowania linii obrzeża oraz linii wewnętrznych

zaznaczenia komórek (linie będą niewidoczne na wydruku).

Tabelki 219
– rysuje górną krawędź zaznaczenia komórek.
– rysuje poziome linie wewnętrzne zaznaczenia komórek.
– rysuje dolną krawędź zaznaczenia komórek.
– rysuje lewą krawędź zaznaczenia komórek.
– rysuje pionowe linie wewnętrzne zaznaczenia komórek.
– rysuje prawą krawędź zaznaczenia komórek.
Zmieniona została grubość kreski zaznaczonej grupy komórek
Wyrównywanie tekstu w komórkach

Tekst w komórkach może być wyrównany w różny sposób. Na początek zaznacz grupę
komórek, której ma dotyczyć zmiana sposobu wyrównywania, a następnie wybierz z menu
kontekstowego prawego przycisku myszki opcję Dopasowanie >.
Różne sposoby wyrównywania tekstu w komórkach

220 AutoCAD 2018 PL
Wstawianie bloku do komórki

Do wybranej komórki (lub grupy komórek) tabelki można wstawić blok. Blok zostanie
automatycznie przeskalowany w taki sposób, żeby się zmieścił w wybranej komórce.
Wskaż komórkę (lub grupę komórek) i wybierz z menu kontekstowego prawego przyci-
sku myszki opcję Wstaw > Blok.... Następnie wybierz blok przeznaczony do wstawie-
nia w standardowy sposób.
Otwórz rysunek BLOKKOM.DWG. 

Wstaw do dużej komórki blok o nazwie 1. BLOKKOM.DWG
Wskaż dużą komórkę, następnie kliknij ją prawym przyciskiem myszki i wybierz z menu
kontekstowego prawego przycisku myszki opcję Wstaw > Blok....
Z listy rozwijanej Nazwa wybierz blok o nazwie 1.
Kliknij OK.
Wybór bloku przeznaczonego do wstawienia
Blok wstawiony do komórki tabelki

Tabelki 221
Otwórz rysunek BLOKKOM1.DWG. Wstaw do wszystkich kolumn z lewej 

strony blok o nazwie znaczek. BLOKKOM1.DWG
Zaznacz trzy komórki lewej kolumny (korzystając z klawisza SHIFT) i wybierz z menu
kontekstowego prawego przycisku myszki opcję Wstaw > Blok....
Z listy rozwijanej Nazwa wybierz blok o nazwie znaczek.
Kliknij OK.
Blok wstawiony do komórek tabelki
Na zakończenie zmień sposób wyrównywania zawartości komórek. W tym celu wybierz

z menu kontekstowego prawego przycisku myszki opcję Dopasowanie > Centrum
symetria.
Po zmianie sposobu wyrównywania zawartości komórek
Wstawianie formuły do komórki

Do komórki tabelki można wstawiać formułę automatycznie obliczającą wyrażenie aryt-
metyczne (podobnie jak w arkuszu kalkulacyjnym Excel).
Wskaż komórkę tabelki, do której chcesz wstawić formułę, i wybierz z menu kontek-
stowego prawego przycisku myszy opcję Wstaw > Formuła >, a następnie wybierz
jedną z opcji.

222 AutoCAD 2018 PL
 Suma – suma wartości wybranych komórek. Funkcja =SUM().

 Średnia – średnia arytmetyczna wartości wybranych komórek.
Funkcja =AVERAGE().
 Ilość – liczba komórek. Funkcja =COUNT().
 Komórka – wartość odczytana z innej komórki.
 Wyrażenie – wyrażenie użytkownika.
Zwróć uwagę, że podczas wstawiania formuły kolumny tabelki oznaczane są literami,

a wiersze liczbami, tak samo jak w Excelu. Tymi oznaczeniami komórek posługujemy się
podczas definiowania formuł. Na poniższym rysunku podświetlona jest komórka B4.
Podświetlona komórka B4
 Podczas tworzenia formuły do dyspozycji użytkownika są wspomniane wcześniej

funkcje obliczania sumy, średniej oraz liczenia komórek, a także podstawowe opera-
cje matematyczne: dodawanie (+), odejmowanie (-), dzielenie (/), mnożenie (*) i pod-
noszenie do potęgi (^).
 Zamiast korzystać z menu prawego przycisku myszki, można wpisać formułę bezpo-
średnio w edytorze tekstów.
 Po zmianie wartości w tabelce formuły korzystające z tych wartości są aktualizowane
automatycznie.
 W celu modyfikacji formuły należy ją dwukrotnie kliknąć.
 Wskazując komórki, które ma obejmować formuła, można wskazać również komórki
znajdujące się w innej tabelce.
Otwórz rysunek FORMKOM1.DWG. Wstaw do dolnej komórki sumę 

wszystkich wartości kolumny. FORMKOM1.DWG
Kliknij najniższą komórkę, co sprawi, że zostanie ona podświetlona.

Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw >
Formuła > Suma.

Tabelki 223
P1 2
4
8
5
3
1 P2
23
Wskazywanie zakresu sumy komórek kursorem
Wybierz pierwszy narożnik zakresu komórek tabeli: P1

Wybierz drugi narożnik zakresu komórek tabeli: P2
Na ekranie pojawi się edytor tekstów z wprowadzoną formułą.
Formuła =SUM(A1:A6) widoczna w dolnej komórce
Jak widać na ekranie, w dolnej komórce tabeli została umieszczona formuła =Sum(A1:A6)
oznaczająca sumę wartości komórek od A1 do A6.
Naciśnij ENTER.
W dolnej komórce tabelki widoczna jest suma wartości komórek. Jeśli zmienisz zawartość
sumowanych komórek, to suma ulegnie zmianie automatycznie.

224 AutoCAD 2018 PL
Otwórz rysunek FORMKOM2.DWG. Znajduje się na nim przykładowa

tabela elementów drewnianych konstrukcji dachu. Dane są wymiary

FORMKOM2.DWG
przekrojów, długości elementów oraz znana jest liczba elementów
każdego rodzaju. Utwórz formułę obliczającą objętość drewna każdego
rodzaju elementów oraz sumę ich objętości.
Przykładowe zestawienie konstrukcyjnych elementów drewnianych
Kliknij dwukrotnie we wnętrzu komórki H5. Uruchomiony zostanie edytor tekstów. Wpisz
formułę obliczenia objętości drewna dla krokwi K1:
=C5*E5*F5*G5/10000
W powyższej formule (spójrz na rysunek) komórki C5 i E5 oznaczają wymiary prosto-
kątnego przekroju elementu, F5 oznacza długość elementu, a G5 liczbę elementów.
Ponieważ przekrój wyrażony jest w cm, a objętość chcemy mieć w m3, należy otrzyma-
ny wynik podzielić przez 10000.
W ten sposób obliczyliśmy objętość drewna dla jednego elementu. Teraz obliczymy dla
pozostałych. Możemy skopiować utworzoną przed chwilą formułę do innej komórki —
formuła zostanie odpowiednio zmodyfikowana z uwzględnieniem jej nowego położenia
(tak jak w Excelu).
Wskaż komórkę zawierającą formułę, kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz

z menu kontekstowego opcję Kopiuj.
Wskaż komórkę położoną niżej, kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu
kontekstowego opcję Wklej.
W analogiczny sposób wklej formułę do poniższych komórek.

Zestawienie konstrukcyjnych elementów drewnianych
Nazwa elementu Symbol Przekrój Długość Ilość Objętość
[cm x cm] [mb] [szt] [m3]
Krokiew K1 8 x 18 9.20 28 3.7094

Krokiew K2 8 x 18 3.30 2 0.0950
Wymian W1 8 x 18 1.10 6 0.0950
Jętka J1 6 x 16 5.80 32 1.7818
Belka kalenicowa BKL 10 x 12 15.20 1 0.1824
Murłata M1 14 x 14 15.20 2 0.5958
x
Razem
Formuła obliczająca objętość — skopiowana kilkakrotnie

Tabelki 225
Na zakończenie pozostaje utworzenie sumy objętości.
Wstawianie formuły sumującej wartości w kolumnie
Kliknij dwukrotnie komórkę sumy H12 i wpisz formułę sumującą wartości w kolumnie:
=Sum(H5:H10)
Zestawienie konstrukcyjnych elementów drewnianych
Nazwa elementu Symbol Przekrój Długość Ilość Objętość
[cm x cm] [mb] [szt] [m3]
Krokiew K1 8 x 18 9.20 28 3.7094

Krokiew K2 8 x 18 3.30 2 0.0950
Wymian W1 8 x 18 1.10 6 0.0950
Jętka J1 6 x 16 5.80 32 1.7818
Belka kalenicowa BKL 10 x 12 15.20 1 0.1824
Murłata M1 14 x 14 15.20 2 0.5958
x
Razem 6.4595
Zestawienie elementów drewnianych z gotowymi formułami
Wstawianie pola do komórki

Do komórki tabelki można wstawić pole tekstowe, zawierające na przykład nazwisko
osoby tworzącej rysunek odczytane z tabelki właściwości rysunku, datę utworzenia ry-
sunku oraz datę i godzinę ostatniego zapisu rysunku na dysku. Więcej informacji na ten
temat znajdziesz w rozdziale Pola tekstowe.
Właściwości tabelki i komórek

Właściwości tabelki i komórek można odczytywać i modyfikować za pomocą menedże-
ra właściwości. Wskaż całą tabelkę lub wybrane komórki i wybierz z menu konteksto-
wego prawego przycisku myszy opcję Właściwości.

226 AutoCAD 2018 PL
Właściwości całej tabelki (po lewej) i poszczególnych komórek tabelki (po prawej)
Otwórz rysunek WLAKOM.DWG. Nadaj grubość kreski środkowej 

komórki równą 0,3 linii oraz ustaw żółte tło. WLAKOM.DWG
Kliknij we wnętrzu środkowej komórki i wybierz z menu kontekstowego prawego przy-

cisku myszki opcję Właściwości.
Kliknij pozycję Szerokość linii obramowania. Pojawi się przycisk . Kliknij ten
przycisk. Pojawi się okno dialogowe Właściwości obramowania komórki.

Tabelki 227
Wybór grubości kreski komórki
Z listy rozwijanej Szerokość linii wybierz grubość 0.30 mm. Kliknij przycisk
znajdujący się w środkowej części okna. Kliknij przycisk OK.
Zmień kolor tła komórki. Wybierz z listy rozwijanej Wypełnienie tła kolor Żółty.
Zamknij menedżera właściwości. Naciśnij ESC, by usunąć zaznaczenie komórki.
Na zakończenie włącz przełącznik Szerokość linii ( ) znajdujący się na dole okna

AutoCAD-a, co spowoduje wyświetlanie grubych kresek na ekranie.
Zmiana właściwości komórki

228 AutoCAD 2018 PL
Styl tabelki — STYLTABELI

Polecenie STYLTABELI umożliwia tworzenie, edycję i wybór aktualnego stylu tabelki.
Styl określa wygląd i cechy tabelki, takie jak styl, kolor i wysokość tekstu, kolor wypełnie-
nia komórek, sposób wyrównywania tekstu, kolor i grubość kresek itp. Style umożli-
wiają nadanie wielu tabelkom jednorodnego wyglądu. Domyślnie w rysunku zdefinio-
wany jest jeden styl o nazwie Standard.
 [Narzędzia główne][Opis][Styl tabeli]
Menedżer stylów tabelki
 Style – lista stylów.

 Lista – lista umożliwia określenie, jakie style mają być wyświetlane
na liście Style:
Wszystkie – wszystkie style zdefiniowane w rysunku (zarówno te używane,
style jak i nieużywane).
Style używane – tylko style używane w rysunku.
 Ustaw – wybór wskazanego stylu jako styl bieżący.

bieżący
 Nowy... – tworzenie nowego stylu.
 Zmień... – modyfikacja stylu wskazanego na liście Style.
 Usuń – usunięcie stylu wskazanego na liście Style.

Tabelki 229
Otwórz rysunek STYLTAB.DWG. Znajduje się w nim tabelka, do której 

przypisany jest styl Standard. Zmień styl tabelki na inny styl zdefi- STYLTAB.DWG
niowany w rysunku, o nazwie Tabelka.
Zaznacz tabelkę, a następnie wybierz styl o nazwie Tabelka z listy rozwijanej w pasku
narzędzi Style. Wygląd tabelki na ekranie ulegnie zmianie.
Polecenie: [Narzędzia główne][Opis][Styl tabeli]
Zmiana stylu tabelki
Zmiana stylu umożliwiła kompleksową zmianę wielu parametrów i wyglądu tabelki.
Styl Standard
Styl Tabelka

230 AutoCAD 2018 PL
Tworzenie nowego stylu
W celu utworzenia nowego stylu tabelki wywołaj menedżera stylów tabelki. Następnie
wskaż na liście Style istniejący styl, na którym nowy styl ma zostać oparty (tzn. ma odzie-
dziczyć jego parametry) i kliknij przycisk Nowy.... Pojawi się okno dialogowe umożli-
wiające nadanie nazwy nowemu stylowi.
Tworzenie nowego stylu
 Nazwa nowego – nazwa tworzonego stylu.

stylu:
 Rozpocznij z: – nazwa stylu, na którym nowy styl ma zostać oparty (tzn. ma
odziedziczyć jego parametry).
Kliknij przycisk Kontynuuj.
Na ekranie pojawi się okno dialogowe umożliwiające określenie parametrów definio-

wanego stylu.
Modyfikacja parametrów stylu

Tabelki 231
 Wybierz tabelę – pozwala na wykorzystanie istniejącej w rysunku tabeli

początkową: w charakterze wzoru dla nowo tworzonej.
– umożliwia wybór tabeli z rysunku.
– usuwa wybraną tabelę z określonego stylu.
 Kierunek tabeli: – określa, w jakim kierunku będzie tworzona tabela:

Dół – tabela będzie tworzona w dół.
Góra – tabela będzie tworzona w górę.
 Dane/Nagłówek/ – wybór odpowiedniej opcji spowoduje wyświetlenie stylu
Nagłówek poszczególnych rodzajów komórek.
 Utwórz nowy styl – otwiera nowe okno, w którym możemy utworzyć nowy
komórki... styl komórki.
 Zarządzaj stylami – otwiera nowe okno, które pozwala zarządzać stylami

komórek... komórek.
W oknie widoczne są trzy zakładki: Ogólne, Tekst, Obramowania. Każda zakładka

umożliwia modyfikację parametrów stylu.
 Kolor – kolor tła.

wypełnienia:
 Wyrównanie: – sposób wyrównywania tekstu.
 Format: – typ danych i sposób formatowania. Kliknij przycisk po prawej
stronie w celu wyświetlenia okna dialogowego.
 Typ: – pozwala określić, czy styl komórki to etykieta, czy dane.
 Poziomy: – określa margines między tekstem w komórce a lewą i prawą
jej krawędzią.
 Pionowy: – określa margines między tekstem w komórce a górną i dolną
jej krawędzią.
 Scalaj komórki – włączenie tej opcji spowoduje, że każdy nowy wiersz lub ko-
podczas... lumna tabeli, tworzone z tym samym stylem co obecnie wybra-
ny styl komórki, zostaną połączone w jedną komórkę.
 Styl tekstu: – styl napisów.
 Wysokość – wysokość napisów.
tekstu:
 Kolor tekstu: – kolor napisów.
 Kąt tekstu: – pozwala ustawić kąt obrotu tekstu.
 Szerokość – pozwala wybrać domyślną szerokość linii obramowania.
linii:
 Rodzaj linii: – pozwala wybrać domyślny rodzaj linii obramowania.

232 AutoCAD 2018 PL
 Kolor: – pozwala wybrać domyślny kolor linii obramowania.

 Linia – włączenie tej opcji spowoduje, że obramowanie tabeli będzie
podwójna linią podwójną.
 Odstępy – określa odstęp między liniami przy wybranej opcji Linia
podwójna.
– zastosowanie ustawień grubości i koloru linii do poszczegól-
nych linii zaznaczonych komórek.
Modyfikacja stylu
W celu zmodyfikowania definicji stylu wskaż ten styl na liście i kliknij przycisk Zmień.
Na ekranie pojawi się okno dialogowe umożliwiające modyfikację parametrów wybra-
nego stylu. Okno to zostało szczegółowo omówione przy opisie tworzenia nowego stylu.
Usunięcie stylu
W celu usunięcia definicji stylu z rysunku wskaż ten styl na liście i kliknij przycisk
Usuń. Na ekranie pojawi się prośba o potwierdzenie usunięcia stylu.
Nie można usunąć stylu, który jest używany w rysunku (przypisany do jakiejś tabelki).
Dla używanych stylów przycisk nie jest dostępny.
Wybór stylu bieżącego
W celu wybrania stylu bieżącego wskaż ten styl na liście i kliknij przycisk Ustaw bie-
żący. Nowo tworzone tabelki będą miały przypisany ten styl.
Eksport tabelki — EKSPORTABELI

Tabelkę można wyeksportować do pliku CSV. W tym celu zaznacz tabelkę i wybierz
z menu kontekstowego prawego przycisku myszy opcję Eksport... Podaj nazwę pliku
i kliknij przycisk Zapisz.
Dane z tabeli zostaną zapisane do pliku CSV i rozdzielone w tym pliku przecinkami.
Formatowanie tekstu oraz tabeli nie zostanie zachowane.

Rysowanie precyzyjne
Podczas tworzenia rysunków często konieczne jest

dokładne wskazanie określonego punktu na ry-
sunku. Często trzeba wskazać punkt znajdujący
się w ściśle określonym położeniu względem
innego punktu. W niniejszym rozdziale przeanali-
zujemy zagadnienie dokładności wskazywania
punktów. Punkt można wskazać na ekranie bezpo-
średnio za pomocą kursora. Dokładność takiego
wskazania jest zależna od aktualnego współczynnika
skali powiększenia rysunku i zwykle jest nieprecyzyjna. Dlatego AutoCAD oferuje
inne, bardziej precyzyjne sposoby. Dokładność tworzenia rysunków nie jest wyłącznie
kwestią estetyczną. Nieprecyzyjne rysowanie może wpłynąć na wiele czynności edy-
cyjnych, np. na dokładność wymiarowania, brak możliwości automatycznego zakreskowa-
nia obszaru, utworzenia regionu itp. Niewidoczne na pierwszy rzut oka niedokładności ry-
sunku mogą pojawić się na ekranie dopiero po powiększeniu, mogą być także widoczne
na wydruku.
AutoCAD oferuje wiele sposobów zwiększania precyzji rysowania: skok, węzły, tryb orto-
gonalny, punkty charakterystyczne obiektów, śledzenie punktów charakterystycznych,
śledzenie biegunowe, tymczasowe linie konstrukcyjne i linie konstrukcyjne. Tryby można
włączać i wyłączać za pomocą klawiszy funkcyjnych umieszczonych na klawiaturze oraz
przełączników znajdujących się w belce statusowej na dole ekranu. Kliknięcie przełącz-
nika prawym przyciskiem myszki powoduje wyświetlenie menu kontekstowego tego
przełącznika, dające możliwość włączania, wyłączania oraz modyfikacji parametrów
wybranego trybu.
Linia statusowa zawiera przełączniki trybów rysowania precyzyjnego

234 AutoCAD 2018 PL
– tryb tworzenia wiązań.

– tryb skoku.
– wyświetlanie siatki.
– tryb ortogonalny.
– śledzenie biegunowe.
– lokalizacja (automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych).
– lokalizacja obiektu 3D.
– śledzenie lokalizacji.
– odblokuj/zablokuj dynamiczny LUW.
– wprowadzanie dynamiczne.
– szerokość linii.
– pokaż/ukryj przezroczystość.
– szybkie właściwości.
– wybór cykliczny.
– monitor opisu.
Skok i siatka — USTAWIENIARYS

Dokładność rysunku można znacznie zwiększyć, posługując się skokowym przesuwaniem
kursora oraz siatką węzłów. Opcjami tymi sterujemy za pomocą polecenia USTAWIENIA-
RYS. Polecenie to umożliwia włączenie i wyłączenie skoku i siatki oraz trybów określenia
ich parametrów.
Skokiem i siatką można również sterować za pomocą linii

statusowej, w której znajdują się dwa przełączniki: SKOK
i SIATKA. Za pomocą tych przełączników można włączać
i wyłączać skok normalny, skok biegunowy oraz węzły.
Kliknięcie prawym przyciskiem myszki wyświetla menu
kontekstowe umożliwiające dodatkowo sterowanie pa-
rametrami narzędzi (opcja Ustawienia lokalizacji...).

Skok — SKOK
Skokowe przesuwanie kursora na ekranie zapewnia dużą dokładność rysunku. Kursor
będzie przesuwał się skokowo od jednego węzła siatki skoku do drugiego (i będzie
wskazywał tylko punkty węzłowe). Jeżeli użytkownik wskaże kursorem punkt położony
obok węzła skoku, kursor zostanie automatycznie przyciągnięty do węzła położonego naj-
bliżej. Zastosowanie siatki skoku zapewnia dużą dokładność rysowania. AutoCAD oferuje
dwa rodzaje skoku: normalny i biegunowy. Skok włączamy i wyłączamy za pomocą klawi-
sza funkcyjnego F9 (lub CTRL-B) lub klikając w linii statusowej ekranu przełącznik .
Skok siatki Skok biegunowy
skok włączony skok wyłączony
Ustawień skoku dokonujemy w oknie dialogowym Ustawienia rysunkowe. Okno to mo-

żesz wywołać, wpisując z klawiatury USTRYS. Można również kliknąć prawym przy-
ciskiem myszy w linii statusowej przełącznik Tryb skoku i wybrać z menu konteksto-
wego opcję Ustawienia lokalizacji....

236 AutoCAD 2018 PL
Ustawienia skoku
– skok wyłączony.
– skok włączony.
 Odstęp X – odległość skoku w kierunku osi X.

 Odstęp Y – odległość skoku w kierunku osi Y.
 Równe odstępy
– równe odstępy skoku w kierunku X i Y.
XiY
 Odległość – odległość skoku biegunowego. Jeżeli w polu tym zostanie
biegunowa wpisana wartość 0, odległość skoku biegunowego będzie
równa odległości zwykłego skoku w kierunku osi X. Opcja
ta jest dostępna, gdy w okienku Typ skoku wybrano Skok
biegunowy.
 Skok w siatce – rodzaj skoku w siatce:
Skok prostokątny – skok prostokątny,
Skok izometryczny – skok izometryczny.
 Skok biegunowy – skok biegunowy.

 Siatka skoku nie jest widoczna na ekranie. Aby ją zobaczyć, włącz siatkę (F7).
 Skok nie ma wpływu na lokalizację punktów, których współrzędne podawane są
z klawiatury, ani na lokalizację punktów charakterystycznych obiektów.
 Każda rzutnia posiada swoje własne ustawienia skoku.
 Skok nie działa w widoku perspektywicznym.
 Aby obrócić skok, obróć układ współrzędnych użytkownika LUW. Więcej infor-
macji na temat układów współrzędnych znajdziesz w rozdziale pod tytułem Układy
współrzędnych.
Skok biegunowy (kołowy)

Kursor wykonuje skok biegunowy (kołowy) w kierun-
ku tymczasowych linii konstrukcyjnych. Aby wybrać ten
rodzaj skoku, włącz w oknie Skok i siatka przełącznik
Skok biegunowy. Odległość skoku wpisujemy w polu
Odległość biegunowa. Jeżeli podamy wartość równą 0,
odległość skoku będzie równa odległości skoku normalne-
go w kierunku osi X (Odstęp X). Parametry tymczaso-
wych linii konstrukcyjnych, wzdłuż których ma poruszać
się kursor, określamy po kliknięciu zakładki Śledzenie
biegunowe.
Włącz skok biegunowy. Ustaw odległość skoku 100, a kąt pomiędzy tymczasowymi
liniami konstrukcyjnymi na 30º.
Prawym przyciskiem myszy kliknij w linii statusowej

przełącznik Tryb skoku i wybierz z menu konteksto-
wego opcję [Ustawienia lokalizacji...].
Włącz przełącznik Skok biegunowy.
W polu Odległość biegunowa wpisz 100.
Kliknij zakładkę Śledzenie biegunowe.
Włącz tymczasowe linie konstrukcyjne (włączając
przełącznik Śledzenie biegunowe).
Z listy rozwijanej Przyrost kąta wybierz 30.
Kliknij OK.
Następnie narysuj kilka odcinków i zwróć uwagę na skok kursora.

238 AutoCAD 2018 PL
Siatka — SIATKA
Na ekranie można wyświetlić graficzną siatkę. Siatka ta składa się z punktów poło-
żonych w określonej odległości względem siebie. Siatka może, ale nie musi, pokrywać się
ze skokiem. Zwykle odległości węzłów siatki stanowią wielokrotność odległości skoku.
Siatka jest pomocą wizualną i nie stanowi elementu rysunku. Po jej włączeniu węzły
siatki zaznaczone są na ekranie kropkami. Tryb siatki włączamy i wyłączamy za pomocą
klawisza funkcyjnego F7 (lub CTRL-G) lub za pomocą znajdującego się w linii statusowej
na dole ekranu przełącznika.
Ustawień siatki dokonujemy w oknie dialogowym Ustawienia rysunkowe. Okno to

możesz wywołać, wpisując z klawiatury USTRYS. Można również kliknąć prawym
przyciskiem myszy w linii statusowej przełącznik Wyświetlanie siatki i wybrać z me-
nu kontekstowego opcję Ustawienia siatki....
– siatka wyłączona.
– siatka włączona.
 Obszar modelu 2D – ustawienie stylu siatki dla obszaru modelu 2D
jako siatki kropkowej.
 Edytor bloku – ustawienie stylu siatki dla Edytora bloku jako
siatki kropkowej.
 Arkusz/układ – ustawienie stylu siatki dla arkusza (układu) jako
siatki kropkowej.
 Odstęp X – odległość siatki w kierunku X.
 Odstęp Y – odległość siatki w kierunku Y.
 Główna linia co: – odległość głównych linii siatki. Efekt widoczny jest
na ekranie wyłącznie w stylach wizualnych 3D.
 Siatka adaptacyjna – siatka adaptacyjna. Po zmniejszeniu skali siatka
zostanie dopasowana. Jeśli siatka adaptacyjna
jest wyłączona, to po zmniejszeniu węzły siatki
zachowują oryginalną odległość, co może spowo-
dować bardzo duże zagęszczenie punktów na
ekranie i w konsekwencji zaniechanie wyświetla-
nia siatki.
Włącz podział pod – po wykonaniu dużego powiększenia linie siatki
odstępami siatki nie znikną, ale pojawią się nowe, gęstsze linie.
Efekt widoczny jest na ekranie wyłącznie w sty-
lach wizualnych 3D.
 Włącz dynamiczne LUW – dopasowanie siatki do płaszczyzny XY dynamicz-
nego układu współrzędnych.
 Wyświetlaj siatkę – wyświetlanie siatki na całym ekranie, a nie tylko
wychodzącą poza granice w obrębie granic rysunku.

 Węzły siatki nie są obiektami rysunkowymi i nie są drukowane na drukarce ani

kreślone na ploterze. Są to tylko punkty wyświetlane na ekranie.
 Jeżeli odległość siatki zostanie ustalona jako wartość 0, wówczas siatka będzie się
pokrywała ze skokiem.
Tryb ortogonalny — ORTO

Tryb ortogonalny to tryb, w którym wskazywany punkt przyjmie taką samą współrzęd-
ną X albo Y jak ostatnio wskazany punkt. Odcinki proste rysowane w tym trybie są
wzajemnie albo równoległe, albo prostopadłe. Jeżeli nie zmieniałeś układu współrzędnych
LUW, po włączeniu trybu ortogonalnego rysowane odcinki będą poziome i pionowe.
Tryb ortogonalny włączamy i wyłączamy za pomocą znajdującego się na klawiaturze

klawisza funkcyjnego F8 (lub CTRL-L) lub za pomocą znajdującego się w linii statuso-
wej na dole ekranu przełącznika Tryb orto.
 Jeśli chcesz uzyskać linie prostopadłe (ale nie pionowe i poziome, tylko nachylo-
ne pod pewnym kątem), obróć układ współrzędnych użytkownika LUW.
 Tryb rysowania linii ortogonalnych ma znaczenie nie tylko podczas rysowania
obiektów, ale także podczas ich modyfikacji (np. przesuwanie pionowe, kopio-
wanie poziome itp.).
 Tryb ortogonalny nie działa, gdy włączona jest perspektywa.
Wykorzystując tryb ortogonalny, narysuj poziomy odcinek.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj] [Linia]

Określ pierwszy punkt: P1
Określ następny punkt lub [Cofaj]: naciśnij klawisz
funkcyjny F8
Program potwierdzi włączenie trybu ortogonalnego:

<Orto włącz>

240 AutoCAD 2018 PL
Zauważ, że mimo wskazania punktu P2 powyżej poziomu punktu P1, narysowany odcinek
jest odcinkiem poziomym.
Współrzędne punktów
wpisywane z klawiatury
Punkt można wskazać, wpisując jego współrzędne z klawiatury. Jest to metoda zapew-
niająca dużą dokładność. Niestety, poważnym mankamentem tego sposobu wskazywa-
nia punktów jest konieczność znajomości wartości współrzędnych. Dość często z kla-
wiatury podaje się współrzędne względne. Aktualne współrzędne kursora wyświetlane
są w linii statusowej.
Jeżeli włączony został tryb automatycznej lokalizacji punktów charakterystycznych

obiektów, podczas podawania współrzędnych z klawiatury wskazane punkty mogą zostać
„przyciągnięte”. Przyciąganiem punktów wprowadzanych z klawiatury steruje zmienna
systemowa Osnapcoord. Zmienna ta może przybrać wartości: 0, 1 lub 2.
Wartość Osnapcoord Status przyciągania współrzędnych

0 przyciąganie włączone. Jeżeli wpisany punkt znajdzie się w po-
bliżu któregoś z aktualnie obowiązujących punktów charakte-
rystycznych, zostanie do niego przyciągnięty.
1 przyciąganie wyłączone.
2 przyciąganie włączone tylko podczas wykonywania skryptów;
w pozostałych przypadkach wyłączone. Zmienna Osnapcoord
przyjmuje domyślnie wartość 2.
Jeżeli chcesz, aby punkty podawane z klawiatury były lokalizowane dokładnie bez po-
tencjalnej możliwości ich „przyciągnięcia” do aktualnie ustawionych punktów charakte-
rystycznych, to upewnij się, czy wartość zmiennej Osnapcoord wynosi 1 lub 2.

Narysuj figurę jak na poniższym rysunku.
100 100
P10 P9
50
P12 P11 P8 P7
150
P3 P4
50
P1 P2 P5 P6
0,0 50 200
300
Wybierz z menu [Narzędzia główne][Rysuj][Linia]

LINIA Określ pierwszy punkt: 0,0
Określ następny punkt lub [Cofaj]: @ 50,0
Określ następny punkt lub [Cofaj]: @ 0,50
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @ 200,0
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @ 0,–50

Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @ –100,0
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @ 0,–50
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: z

242 AutoCAD 2018 PL
Narysuj figurę jak na poniższym rysunku, wykorzystując współrzędne biegunowe.
Wybierz z menu [Narzędzia główne][Rysuj][Linia]

Określ pierwszy punkt: wskaż dowolny punkt na ekranie
Określ następny punkt lub [Cofaj]: @ 300<0
Określ następny punkt lub [Cofaj]: @ 80<90
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @ 180<180
Punkty charakterystyczne obiektów

Obiekty AutoCAD-a mają punkty charakterystyczne, a ich rodzaj zależy od typu obiektu.
Przykładowo, punktami charakterystycznymi odcinka są: jego początek, koniec oraz punkt
środkowy. W przypadku łuku stanowi go jeszcze jego środek. Okrąg natomiast ma środek
oraz punkty „ćwiartkowe”, czyli 0º, 90º, 180º i 270º. AutoCAD dysponuje wieloma narzę-
dziami służącymi do precyzyjnego znajdowania punktów charakterystycznych obiektów.
Jeśli pojawi się konieczność wskazania punktu, można nakazać znalezienie punktu cha-
rakterystycznego wybranego obiektu. Po wprowadzeniu nakazu znalezienia punktu cha-
rakterystycznego wskazujemy dany obiekt, np. po nakazaniu znalezienia środka
(w skrócie CEN) wskazujemy okrąg lub łuk, którego środek ma zostać znaleziony.
W punktach charakterystycznych obiektów znajdują się uchwyty, za pomocą których
można łatwo modyfikować elementy.

AutoCAD lokalizuje następujące punkty charakterystyczne obiektów:
POZorne punkt przecięcia na ekranie. Obiekty nie muszą mieć

przecięcie punktu wspólnego w przestrzeni. Punkt ten jest wyko-
rzystywany do tworzenia rysunków w przestrzeni, ale
nie działa w odniesieniu do krawędzi brył ACIS. Na
płaszczyźnie działa tak samo jak punkt PRZecięcia.
ŚROdek środek łuku, okręgu lub elipsy.
KONiec najbliższy punkt końcowy obiektu, np. koniec odcinka,

łuku, regionu, bryły ACIS itp.
PRzeDłużenie przedłużenie odcinka lub łuku.
OD punkt umieszczony w określonym położeniu wzglę-

dem wskazanego punktu bazowego.
BAZa punkt wstawienia bloku, napisu, symbolu albo atrybutu.
punkt punkt przecięcia się obiektów (punkt wspólny). Uwzględ-

PRZecięcia nia również przedłużenia obiektów. Nie działa w przy-
padku do krawędzi brył ACIS.
SYMetria środek obiektu, np. odcinka, łuku, splajnu lub multilinii.
BLIski punkt obiektu położony najbliżej kursora.
PUNkt lokalizuje najbliższy obiekt typu punkt.
BRAk wyłącza poszukiwanie punktów charakterystycznych

na czas wskazania jednego punktu.
RÓWnoległość odcinek równoległy do innego odcinka.
PROstopadły punkt, w którym prosta prostopadła przecina obiekt.

Uwzględnia przedłużenia obiektów.
KWAdrant najbliżej położony punkt rozpoczynający ćwiartkę okręgu,
elipsy lub łuku (0, 90, 180, 270).
Zależy od bieżącego LUW.
STYczny punkt styczny łuku, okręgu lub elipsy.
Punkt polecenie wiązania współrzędnej — patrz dalsza część

tymczasowy rozdziału.
lokalizacji

244 AutoCAD 2018 PL
Wybrane punkty charakterystyczne obiektów
Punkty charakterystyczne lokalizowane są na dwa sposoby:
 w chwili, gdy AutoCAD oczekuje na wskazanie punktu, wprowadzamy nakaz jego

lokalizacji i wskazujemy obiekt, który wyznacza ten punkt lub
 włączamy automatyczną lokalizację punktów charakterystycznych oraz określamy
rodzaj punktów OBIEKT. Od tej pory program będzie poszukiwał wybranych punktów
charakterystycznych automatycznie.
Wskazywanie punktów charakterystycznych

Gdy AutoCAD oczekuje na wskazanie punktu, w obszarze poleceń na dole ekranu wy-
świetlany jest komunikat „Wybierz obiekty:”. Można wtedy nakazać automatyczną lo-
kalizację punktu charakterystycznego. Możemy tego dokonać na kilka sposobów:
 wpisując nazwę punktu charakterystycznego z klawiatury (ŚRO, SYM itp.) lub

 wybierając punkt z menu kontekstowego myszki (po naciśnięciu środkowego przy-
cisku lub klawisza SHIFT i prawego przycisku myszki).
Wpisywanie nazw punktów z klawiatury

Popularną metodą wskazywania punktów charakterystycznych jest wpisanie z klawiatury
nazwy punktu lub jego 3-literowego skrótu.

Wskazywanie punktów charakterystycznych obiektów

za pomocą myszy
Punkt charakterystyczny można łatwo wybrać z menu kontek-
stowego myszki. Menu to pojawia się na ekranie w miejscu usta-
wienia kursora, wobec czego zbędne ruchy myszą są zreduko-
wane do minimum.
Aby wybrać punkt charakterystyczny za pomocą menu kontek-

stowego myszy, naciśnij klawisz SHIFT i, przytrzymując go, naci-
śnij prawy przycisk myszy lub, jeżeli masz mysz z trzema
przyciskami, naciśnij jej środkowy przycisk. Następnie wybierz
z menu typ poszukiwanego punktu charakterystycznego.
Automatyczna lokalizacja punktów lub

charakterystycznych — OBIEKT
Wadę opisanych powyżej metod wyboru punktu charakterystycznego stanowi koniecz-
ność informowania za każdym razem AutoCAD-a (przed wskazaniem punktu), że po-
winien zostać zlokalizowany punkt charakterystyczny. Z pomocą przychodzi wtedy au-
tomatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych pozwalająca na określenie, które
punkty charakterystyczne obiektów mają być lokalizowane automatycznie. Po włącze-
niu trybu Lokalizacja względem obiektów, jeśli wskażesz na ekranie punkt, Auto-
CAD przeszuka obszar wewnątrz celownika (w poszukiwaniu punktów charakterystycz-
nych). Jeśli punkt charakterystyczny zostanie odnaleziony, zostanie wybrany automatycz-
nie. Jeśli wewnątrz celownika nie będzie żadnego punktu charakterystycznego, przyjęty
zostanie punkt, który wskazałeś na ekranie.
Kliknij prawym przyciskiem myszki znajdujący się w belce statusowej przełącznik

Lokalizacja względem obiektów i wybierz z menu kontekstowego opcję Ustawienia lokali-
zacji względem obiektów....

246 AutoCAD 2018 PL
Wybór automatycznie lokalizowanych punktów charakterystycznych
– automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych

włączona.
– automatyczna lokalizacja punktów
charakterystycznych wyłączona.
 Tryb lokalizacji – rodzaje punktów charakterystycznych lokalizowanych
względem obiektu automatycznie.
 Wybierz wszystkie – wybór wszystkich punktów charakterystycznych.
 Wyczyść wszystkie – wyłączenie wszystkich przełączników wyboru punk-
tów charakterystycznych.
 Opcje... – opcje automatycznej lokalizacji punktów charaktery-
stycznych.
 Automatyczną lokalizację punktów charakterystycznych włączamy i wyłączamy

poprzez naciśnięcie klawisza funkcyjnego F3 (lub CTRL-F) albo klikając w linii
statusowej na dole ekranu przełącznik Lokalizacja względem obiektów.
 Wielkością markerów oznaczających punkty charakterystyczne steruje suwak
Rozmiar znacznika AutoSnap. Ukazuje się on po naciśnięciu przycisku Opcje
i kliknięciu zakładki Pomoce rysunkowe.
 Zmniejszenie wielkości celownika przyspiesza wyszukiwanie punktów charakte-
rystycznych (może być przydatne podczas pracy z dużymi rysunkami).

Opcje lokalizacji
Aby uzyskać dostęp do opcji lokalizacji, należy wybrać:
 [Opcje][Pomoce rysunkowe]
W zakładce Pomoce rysunkowe znajdziemy następujące ustawienia:
Opcje lokalizacji
 Znacznik – wyświetlanie na ekranie markerów oznaczających znale-

zione punkty charakterystyczne.
 Przyciągania – przyciąganie kursora przez punkt charakterystyczny,
gdy kursor znajdzie się w obrębie markera.
 Wyświetl etykietę – wyświetlanie opisu punktu następujące po zatrzymaniu
narzędzi AutoSnap na chwilę kursora na tym punkcie.
 Wyświetl celownik – wyświetlanie celownika, w obrębie którego poszukiwa-
AutoSnap ne są punkty charakterystyczne.
 Kolory... – umożliwia zmianę koloru markerów oznaczających punkty
charakterystyczne.
 Rozmiar znacznika – wielkość markerów oznaczających punkty charaktery-
AutoSnap styczne.
Gdy robi się gęsto...

Zdarzają się sytuacje, w których trzeba wskazać punkt charakterystyczny w obszarze,
w którym znajduje się wiele różnych obiektów, i trudno uzyskać całkowitą pewność, który
punkt zostanie zlokalizowany. Sytuacja komplikuje się, gdy włączona jest automatycz-
na lokalizacja punktów charakterystycznych różnego rodzaju. W jaki sposób można te-
mu zaradzić?

248 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek GESTO.DWG. Upewnij się, czy włączona została auto-

matyczna lokalizacja punktów końcowych (Punkt Końcowy), środków 
(Punkt Symetrii) oraz punktów przecięcia (Punkt Przecięcia). GESTO.DWG
Kliknij prawym przyciskiem myszy w obszarze rysunku, następnie wybierz [Opcje...]

[Pomoce rysunkowe] i maksymalnie zwiększ rozmiar celownika za pomocą suwaka
Rozmiar znacznika AutoSnap. Kliknij OK.
Rozpocznij rysowanie odcinka poleceniem LINIA. Następnie wskaż celownikiem oko-
lice przecięcia się odcinków.
Zauważ, że w obrębie celownika znajdują się dwa punkty przecięcia oraz dwa punkty
środkowe. W jaki sposób wybrać właściwy? Można delikatnie poruszać kursorem, ale
jest też inne wyjście — klawisz TAB na klawiaturze. Naciśnij go parę razy i zauważ, jak
zmienia się punkt charakterystyczny. Pod celownikiem pojawia się opis punktu, a obiekt,
którego dotyczy wybór, rysowany jest linią przerywaną.
PRZecięcie SYMetria SYMetria KONiec
Wybór właściwego punktu charakterystycznego za pomocą klawisza Tab

Wybierz ponownie [Opcje...][Pomoce rysunkowe] i przywróć mniejszy rozmiar ce-
lownika za pomocą suwaka Rozmiar znacznika AutoSnap.
Środek odcinka
między wskazanymi punktami — MTP
Istnieje możliwość automatycznej lokalizacji punktu środkowego odcinka łączącego
dwa wskazane punkty. Gdy AutoCAD oczekuje na wskazanie punktu, wpisz z klawiatury
MTP (lub M2P, co zadziała tak samo). Następnie wskaż punkt początkowy odcinka, które-
go środek ma zostać automatycznie znaleziony („Pierwszy punkt symetrii:”) oraz punkt
końcowy tego odcinka („Określ następny punkt:”).

x
MTP
Lokalizacja środka odcinka pomiędzy wskazanymi punktami
 Środek odcinka między wskazanymi punktami nie jest lokalizowany automatycznie.

 Zamiast wpisywać MTP z klawiatury, można nacisnąć równocześnie klawisz SHIFT
oraz prawy przycisk myszy i wybrać z menu kontekstowego opcję Symetria po-
między 2 punktami.
Otwórz rysunek MTP.DWG. Narysuj mały okrąg o promieniu 100, 

którego środek ma znajdować się dokładnie w środku między środ- MTP.DWG
kami istniejących, dużych okręgów.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Okrąg]

Określ środek okręgu lub [3P/2P/Ssr (sty sty promień)]: mtp
Pierwszy punkt symetrii: cen
z wskaż lewy okrąg
Drugi punkt symetrii: cen
z wskaż prawy okrąg
Określ promień okręgu lub [śreDnica] <100.0000>: 100
Środek małego okręgu znajduje się dokładnie w środku odcinka łączącego środki
dużych okręgów

250 AutoCAD 2018 PL

Otwórz rysunek MTP1.DWG. Narysuj dwusieczną kąta. MTP1.DWG
Upewnij się, że włączona jest automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych

(włączony przełącznik Lokalizacja względem obiektów na linii statusowej).
P2
P3
P1

Określ następny punkt lub [Cofaj]: naciśnij na klawiaturze klawisz SHIFT i, nie
puszczając go, kliknij prawy przycisk myszy
Wybierz z menu kontekstowego opcję Symetria pomiędzy 2 punktami

Pierwszy punkt symetrii: P2
Drugi punkt symetrii: P3
Przykłady
Poniżej przedstawiono kilka przykładów pokazujących praktyczne zastosowanie punk-
Wczytaj rysunek PCHAR.DWG. Narysuj odcinek przebiegający od końca 

PCHAR.DWG
pionowego odcinka do środka poziomego i dalej do środka łuku.
Sprawdź, jakie punkty charakterystyczne są lokalizowane automatycznie. W tym celu

kliknij prawym przyciskiem myszy przełącznik Lokalizacja względem obiektów
(na dole ekranu) i wybierz z menu kontekstowego opcję Ustawienia lokalizacji
względem obiektów....

Upewnij się, czy włączone są przełączniki P1

Punkt końcowy, Punkt symetrii i Cen-
trum. Jeżeli nie, włącz je. Kliknij przycisk OK. P3
Upewnij się, czy włączony jest przełącznik
Lokalizacja. P2
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj]
[Linia]
Określ pierwszy punkt: kliknij w okolicy punktu P1
Określ następny punkt lub [Cofaj]: kliknij w okolicy punktu P2
Określ następny punkt lub [Cofaj]: kliknij w okolicy środka łuku
Zauważ, że po zbliżeniu kursora w okolicę punktu charakterystycznego, na ekranie

pojawi się marker tego punktu.
Wczytaj rysunek PCHAR1.DWG. Narysuj odcinek biegnący od punktu 

przecięcia odcinków prostopadle do okręgu. PCHAR1.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj] [Linia]

P1
Określ pierwszy punkt: kliknij w okolicy punktu P1
Określ następny punkt lub [Cofaj]: pro
do P2
Określ następny punkt lub [Cofaj]: ENTER P2
Narysuj odcinek styczny do dwóch okręgów widocznych na rysunku 

STYCZNA.DWG
STYCZNA.DWG.

Określ pierwszy punkt: sty
do P1 P2
Określ następny punkt lub [Cofaj]: sty P1
do P2

252 AutoCAD 2018 PL
Narysuj odcinek równoległy do ukośnego odcinka widocznego na rysun- 

PARALLEL.DWG
ku PARALLEL.DWG.
Określ pierwszy punkt: kon

z wskaż okolicę końca poziomego odcinka
Określ następny punkt lub [Cofaj]: rów
Ustaw kursor w dowolnym punkcie odcin-

ka ukośnego i poczekaj chwilę, aż pojawi
się mały krzyżyk (+) i wyświetlony zosta-
nie marker równoległości.
Następnie poprowadź kursor równolegle do
odcinka ukośnego. Na ekranie pojawi się
ukośna linia konstrukcyjna (wyświetlana li-
nią przerywaną), równoległa do ukośnego
odcinka, przechodząca przez wskazany wcze-
śniej koniec odcinka.
Wskaż punkt końcowy i naciśnij lewy przycisk myszy

Narysuj okrąg o środku znajdującym się w punkcie przecięcia prze- 

EXT.DWG
dłużenia łuku i poziomego odcinka (na rysunku EXT.DWG).
Włącz automatyczną lokalizację punktów charakterystycznych, klikając prawym przyci-

skiem myszy w belce statusowej przełącznik , i wybierz z menu kontekstowego opcję
Ustawienia względem obiektów....
W oknie dialogowym włącz przełącznik lokalizacji przedłużeń

obiektów Przedłużenie oraz punktów przecięcia Punkt przecięcia.
Upewnij się, czy włączony jest przełącznik Lokalizacja względem
obiektów.

Polecenie: OKRĄG
określ środek okręgu lub [3P/2P/Ssr (sty sty promień)]:
Przesuń kursor na łuk i nie naciskaj lewego przycisku myszki. Odczekaj chwilę, aż na łuku
pojawi się mały krzyżyk (+) oznaczający „złapanie” punktu charakterystycznego. Prze-
suń kursor w kierunku odcinka. W pewnym momencie zlokalizowany zostanie punkt
przecięcia przedłużenia łuku i odcinka (Punkt przecięcia). Naciśnij lewy przycisk myszki
w celu wybrania tego punktu.
Określ promień okręgu lub [śreDnica]: określ promień okręgu
Śledzenie
(tymczasowe linie konstrukcyjne)
AutoCAD daje do dyspozycji użytkownika tymczasowe linie konstrukcyjne. Linie te
pojawiają się na ekranie w pewnych okolicznościach, znacznie ułatwiając lokalizację
punktów.
Śledzenie biegunowe (BIEGUN) przyciąga kursor do prostych konstrukcyjnych na-

chylonych pod określonym kątem. Dzięki niemu użytkownik może precyzyjnie wska-
zać punkt położony na linii konstrukcyjnej.
Śledzenie punktów charakterystycznych (ŚLEDZENIE) obiektów przyciąga kursor do

linii konstrukcyjnych przechodzących przez wybrane punkty charakterystyczne obiektów.
Śledzenie biegunowe (kołowe)

Śledzenie biegunowe umożliwia łatwe rysowanie
odcinków nachylonych pod określonym kątem.
Gdy kursor znajdzie się w pobliżu linii nachylonej
pod określonym kątem względem poprzedniego
punktu, na ekranie pojawia się tymczasowa linia
konstrukcyjna przyciągająca kursor. W okienku
podpowiedzi pojawia się informacja, jaka jest
bieżąca odległość kursora od ostatnio wskazanego
punktu oraz jaki jest kąt nachylenia tymczasowej linii konstrukcyjnej względem osi X
bieżącego LUW lub ostatnio narysowanego segmentu. Gdy kursor zostanie odsunięty
od tymczasowej linii konstrukcyjnej, linia ta znika.

254 AutoCAD 2018 PL
Aby włączyć i wyłączyć śledzenie biegunowe, użyj ikony znajdującej się w belce
statusowej lub użyj klawisza F10. By określić parametry śledzenia biegunowego, kliknij
prawym przyciskiem myszki ikonę i wybierz z menu kontekstowego pozycję
Ustawienia śledzenia....
Parametry śledzenia biegunowego
– śledzenie biegunowe włączone.
– śledzenie biegunowe wyłączone.

 Przyrost kąta: – kąt nachylenia tymczasowych linii konstrukcyjnych.
Można wybrać jeden z predefiniowanych kątów:
90º, 60º, 45º, 30º, 22.5º, 18º, 15º, 10º, 5º. Linie kon-
strukcyjne będą nachylone pod wskazanym kątem
oraz jego wielokrotnościami.
 Dodatkowe kąty – dodatkowe kąty nachylenia tymczasowych linii
konstrukcyjnych.
 Nowy – dodaje nowy kąt nachylenia tymczasowych linii kon-
strukcyjnych (można wprowadzić maksymalnie 10
kątów). Linie będą rysowane pod tym kątem (z uży-
ciem jego wielokrotności).
 Usuń – usunięcie wskazanego kąta nachylenia.
 Ustawienia śledzenia – kierunek przebiegu linii konstrukcyjnych rysowanych
względem obiektu podczas śledzenia punktów charakterystycznych (patrz
punkt „Śledzenie punktów charakterystycznych”).

Śledź tylko ortogonalne – dla uzyskanych punktów lokalizacji wyświetla tylko

ortogonalne ścieżki śledzenia względem obiektu.
Śledź używając – do śledzenia lokalizacji obiektu będą zastosowane
wszystkich ustawień nastawy śledzenia biegunowego.
kątów biegunowych
 Pomiar kąta – sposób mierzenia kątów nachylenia tymczasowych
biegunowego linii konstrukcyjnych:
Bezwzględnie – względem LUW,
Względem ostatniego – względem ostatnio narysowanego segmentu lub odcin-
segmentu ka wyznaczonego przez dwa ostatnio wskazane punkty
(w ramach ostatniego polecenia).
 Istnieje możliwość automatycznej lokalizacji punktu przecięcia tymczasowej linii

konstrukcyjnej z obiektem. W tym celu należy włączyć automatyczną lokalizację
punktów charakterystycznych i wybrać Punkt przecięcia jako jeden z punktów
charakterystycznych.
 Istnieje możliwość specyfikacji kąta nachylenia na czas wskazania jednego punktu.
W tym celu przed wskazaniem punktu wpisz kąt nachylenia poprzedzony zna-
kiem „<” (np. <15).
 Tryb śledzenia biegunowego nie może być stosowany równocześnie z trybem
ortogonalnym. Włączenie trybu ortogonalnego wyłącza śledzenie biegunowe; włą-
czenie śledzenia biegunowego wyłącza tryb ortogonalny.
Narysuj obiekt taki jak na poniższym rysunku.

Wszystkie linie powinny być nachylone pod kątem 45º.
Na początek ustaw parametry śledzenie biegunowe-

go tak, by linie konstrukcyjne rysowane były pod
kątem 45 stopni. W tym celu kliknij prawym przy-
ciskiem myszki przełącznik Śledzenie biegunowe
( ) znajdujący się w linii statusowej na dole ekranu
i wybierz z menu kontekstowego opcję Ustawienia
śledzenia....
Wybierz z listy rozwijanej Przyrost kata kąt 45.

Kliknij OK. Włącz śledzenie biegunowe poprzez włączenie w linii statusowej przełącz-
nika Śledzenie biegunowe ( ).
Włącz również automatyczną lokalizację punktów charakterystycznych obiektów. W tym

celu kliknij prawym przyciskiem myszki przełącznik Lokalizacja względem obiektów
( ) i wybierz z menu kontekstowego opcję Ustawienia lokalizacji względem obiektów....
Włącz przełącznik Punkt przecięcia i Przedłużenie.

256 AutoCAD 2018 PL
Włącz automatyczną lokalizację (przełącznik Lokalizacja względem obiektów w linii

statusowej).
Następnie za pomocą polecenia LINIA nary-

suj obiekt. Dzięki śledzeniu biegunowemu ry- P6
sowanie odcinków nachylonych pod kątem 45
stopni będzie bardzo łatwe. Rysując ostatni
odcinek, zbliż kursor do odcinka P1–P2.
P1
P3 P5
Zauważ, że w miejscu przecięcia linii kon-
strukcyjnej i odcinka zlokalizowany został Polar: Intersection
punkt charakterystyczny Punkt przecięcia.

Zatwierdź punkt przecięcia, klikając lewym P2 P4
przyciskiem myszy, i zakończ rysowanie, naci-
skając ENTER.
Precyzyjne dopasowanie punktu końcowego (tak, by odcinki się stykały) umożliwia

przeprowadzenie śledzenia punktów charakterystycznych, które zostanie omówione
w następnym punkcie.
Śledzenie punktów charakterystycznych

Śledzenie punktów charakterystycznych polega na
rysowaniu tymczasowych linii konstrukcyjnych prze-
chodzących przez te punkty. Linie konstrukcyjne
przyciągają kursor, umożliwiając w ten sposób bardzo
precyzyjne rysowanie.
W celu włączenia i wyłączenia śledzenia punktów charakterystycznych naciśnij klawisz

F11. Można również kliknąć lewym przyciskiem myszki przełącznik Śledzenie lokali-
zacji względem obiektów ( ) położony w linii statusowej na dole ekranu. Aby ustawić
parametry śledzenia, kliknij przełącznik Śledzenie lokalizacji względem obiektów pra-
wym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Ustawienia śledze-
nia lokalizacji względem obiektów....
– śledzenie włączone.
– śledzenie wyłączone.
Po wybraniu zakładki Śledzenie biegunowe można określić

kierunek przebiegu linii konstrukcyjnych rysowanych pod-
czas śledzenia punktów charakterystycznych.

 Śledź tylko ortogonalnie – podczas śledzenia mogą być rysowane tylko po-
ziome i pionowe linie konstrukcyjne wychodzące
z punktów charakterystycznych.
 Śledź używając – podczas śledzenia z punktów charakterystycznych
wszystkich ustawień linie konstrukcyjne mogą wychodzić pod wszyst-
biegunowych kimi kątami określonymi w ustawieniach linii kon-
strukcyjnych.
Przed rozpoczęciem rysowania z wykorzystaniem

śledzenia punktów upewnij się, czy włączona została
automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych
( ) oraz ich śledzenie ( ). Rozpocznij rysowanie
i w celu rozpoczęcia śledzenia punktu ustaw kursor
w punkcie charakterystycznym i pozostaw go tam przez
chwilę, nie naciskając lewego przycisku myszki.
W miejscu punktu charakterystycznego zostanie wyświetlony marker oraz mały krzyżyk
oznaczający rozpoczęcie śledzenia punktu. Następnie przesuń kursor w dół lub w bok
i zaobserwuj linię konstrukcyjną przebiegającą przez punkt. Jeżeli chcesz zakończyć
śledzenie punktu, odsuń kursor, a następnie przesuń go ponad mały krzyżyk (spowoduje
to jego zniknięcie i zakończenie śledzenia).
 Pamiętaj, że aby rozpocząć śledzenie punktu, należy ustawić kursor nad tym punktem
i poczekać na pojawienie się znaczka „+”. Nie należy klikać tego punktu!
 Tryb śledzenia punktów charakterystycznych można włączyć tylko wtedy, gdy loka-
lizowany automatycznie jest co najmniej jeden rodzaj punktów charakterystycznych.
 Aby zrezygnować ze śledzenia wybranego punktu, należy ponownie przesunąć
w jego okolicę kursor. Wyłączenie śledzenia punktu zostanie zasygnalizowane znik-
nięciem małego krzyżyka (wyświetlanego w miejscu śledzonego punktu).
 Istnieje możliwość równoczesnego śledzenia kilku punktów charakterystycznych
i znajdowania np. punktów przecięcia linii konstrukcyjnych przechodzących
przez te punkty.
Opcje śledzenia punktów charakterystycznych

Istnieje możliwość określenia sposobu wyświetlania linii konstrukcyjnych śledzenia
oraz sterowania automatycznym śledzeniem.

258 AutoCAD 2018 PL
Opcje śledzenia
 Wyświetl – wyświetlanie tymczasowych linii konstrukcyjnych. Gdy

biegunowy wektor przełącznik ten zostanie wyłączony, wyświetlany będzie
śledzenia tylko fragment linii konstrukcyjnej przebiegającej po-
między kursorem i poprzednim punktem.
 Wyświetl – wyświetlanie linii konstrukcyjnych śledzenia wzdłuż
pełnoekranowy całego ekranu. Gdy przełącznik ten zostanie wyłączony,
wektor śledzenia linia konstrukcyjna będzie wyświetlana tylko pomiędzy
śledzonym punktem a kursorem.
 Wyświetl etykietę – wyświetlanie w prostokątnym okienku nieopodal kursora
narzędzi Auto rodzaju śledzonego punktu oraz współrzędnych kursora.
Track
 Automatyczny – automatyczne śledzenie punktu charakterystycznego na-
stępujące po przesunięciu w jego okolicę kursora.
 Shift, aby wybrać – śledzenie punktów charakterystycznych rozpocznie się
dopiero po naciśnięciu klawisza SHIFT.
Narysuj za pomocą odcinków prostokąt.
Włącz automatyczną lokalizację punktów końcowych.

Włącz śledzenie punktów charakterystycznych Śledzenie lokalizacji.
Włącz tryb ortogonalny.
Po wykonaniu powyższych operacji przełączniki: , i w linii statusowej ekranu
powinny zostać włączone.

P3
P1 P2
Czwarty punkt prostokąta zostanie umieszczony w miejscu przecięcia pionowej linii
konstrukcyjnej poprowadzonej przez punkt końcowy P1 z poziomą linią konstrukcyjną
poprowadzoną przez punkt końcowy P3.

Aby rozpocząć śledzenie punktu końcowego, prze-

suń kursor w pobliże punktu P1, ale nie naciskaj
lewego przycisku myszki. W punkcie P1 pojawi
się marker punktu końcowego (zielony kwadrat)
oraz mały krzyżyk oznaczający, że rozpoczęło się
śledzenie punktu.
Przesuń kursor w górę. Na ekranie pojawi się pionowa linia konstrukcyjna przechodzą-
ca przez punkt P1.
Określ następny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: przesuń kursor w górę wzdłuż linii
konstrukcyjnej na wysokość punktu P3 i naciśnij lewy przycisk myszy
Narysuj w środku prostokąta okrąg.
Włącz automatyczną lokalizację punktów środkowych Punkt Symetrii.

Włącz śledzenie lokalizacji.
Określ środek okręgu lub [3P/2P/Ssr (sty sty promień)]:
Przesuń kursor w okolicę środka górnej krawę-

dzi prostokąta, ale nie naciskaj lewego przy-
cisku myszki. W punkcie środkowym pojawi
się zielony marker środka odcinka. W środku
tego markera pojawi się również mały krzyżyk
oznaczający rozpoczęcie śledzenia punktu.
Przesuń kursor w dół — zobaczysz pionową
linię konstrukcyjną.
Następnie przesuń kursor w prawo, w okolice

pionowej krawędzi prostokąta. Zlokalizowa-
ny zostanie punkt środkowy pionowej krawę-
dzi. Poczekaj chwilę. Przesuń kursor w lewo
— pojawi się pozioma linia konstrukcyjna.
Przesuwaj kursor w lewo, aż do okolicy przecięcia się linii konstrukcyjnych. Gdy na

ekranie widoczne będą dwie linie konstrukcyjne, naciśnij lewy przycisk myszki. Zloka-
lizowany zostanie punkt leżący na ich przecięciu. Zwróć uwagę, że nie musisz wskazy-
wać punktu bardzo dokładnie; wystarczy wskazać jego okolice.

260 AutoCAD 2018 PL
Narysuj odcinek będący przedłużeniem łuku.
Narysuj łuk jak na rysunku.

Włącz lokalizację końców oraz punktów stycznych.
Włącz śledzenie lokalizacji punktów charakterystycznych.
Upewnij się, czy wyłączony jest tryb ortogonalny.

Określ pierwszy punkt: wskaż okolicę końca odcinka i naciśnij lewy przycisk
myszy
Określ następny punkt lub [Cofaj]:

przesuń kursor w prawo i lekko w górę. Pojawi się linia
konstrukcyjna styczna do łuku w punkcie końcowym. Prze-
suń kursor wzdłuż tej linii i wskaż punkt końcowy odcinka.
Narysowany odcinek będzie styczny do łuku w jego punk-
cie końcowym.
Narysuj okrąg, którego środek znajduje się na przecięciu prostej pro-

stopadłej do odcinka ukośnego (przechodzącej przez jego środek) i pro-

OTRACK.DWG
stej pionowej przechodzącej przez środek odcinka poziomego. Wczy-
taj rysunek OTRACK.DWG.
Włącz automatyczną lokalizację punktów środkowych i prostopadłych.

Włącz śledzenie biegunowe pod kątem 45 stopni.
Włącz przełącznik Śledź używając wszystkich ustawień kątów biegunowych.
Przesuń kursor w okolicę punktu środkowego odcinka ukośnego. Znaleziony zostanie punkt
środkowy. Następnie przesuń kursor w okolicę środka dolnego odcinka poziomego.
Znaleziony zostanie punkt środkowy dolnego odcinka.

Przesuń kursor w górę. W pewnym momencie na ekranie pojawią się dwie przecinające
się linie konstrukcyjne. W ten sposób wyznaczony został poszukiwany punkt. Naciśnij
lewy przycisk myszy, by umiejscowić środek okręgu w punkcie przecięcia się linii kon-
strukcyjnych.
Narysuj okrąg, którego środek ma znajdować się w miejscu przecięcia 

OTRACK1.DWG
przedłużenia łuku i odcinka. Wczytaj rysunek OTRACK1.DWG.
Włącz automatyczną lokalizację przedłużeń obiektów.


Przesuń kursor w okolicę górnego punktu końcowego łuku. Znaleziony zostanie punkt
śledzenia na końcu łuku, który oznaczony będzie małym krzyżykiem. Następnie prze-
suń kursor w okolicę górnego końca odcinka. Zostanie znaleziony punkt śledzenia na
końcu odcinka, który zaznaczony będzie małym krzyżykiem.
Przesuń kursor w górę. W pewnym momencie na ekranie pojawią się dwie przecinające
się linie konstrukcyjne będące przedłużeniem łuku i odcinka. Naciśnij lewy przycisk
myszy, by umiejscowić środek okręgu w punkcie przecięcia tych linii.

262 AutoCAD 2018 PL
Narysuj kwadrat, wykorzystując do tego dwa odcinki widoczne na ry- 

KWADRAT.DWG
sunku KWADRAT.DWG.
Włącz automatyczną lokalizację punktów końcowych i śledzenie lokalizacji punktów

charakterystycznych.
Następnie włącz śledzenie współrzędnych przebiegające

w kierunkach określonych przez śledzenie biegunowe
(kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę Śledzenie
biegunowe, następnie wybierz [Ustawienia śledze-
nia...][Śledzenie biegunowe] i włącz przełącz-
nik Śledź używając wszystkich ustawień ką-
tów biegunowych).
Ustaw kąt śledzenia biegunowego na 45 stopni, wybierając go z listy Przyrost kąta:.

Włącz przełącznik Śledzenie biegunowe (F10). Kliknij OK.

Określ pierwszy punkt: kliknij górny koniec lewego odcinka
Określ następny punkt lub [Cofaj]:
Przesuń kursor w okolicę górnego końca lewego odcinka, aż do chwili „złapania” punktu
charakterystycznego (które zostanie zasygnalizowane pojawieniem się małego krzyżyka).
Następnie przesuń kursor w okolicę górnego końca prawego odcinka, aż do chwili „zła-
pania” końca.

Następnie przesuń kursor w okolicę punktu przecięcia linii konstrukcyjnych biegnących

pod kątem 45 i 135. Po „złapaniu” punktu przecięcia naciśnij lewy przycisk myszy.
Określ następny punkt lub [Cofaj]: wskaż górny koniec prawego odcinka
Wczytaj rysunek PROSTOK.DWG. Przesuń prostokąt w taki sposób, 

by jego środek znalazł się w środku okręgu. PROSTOK.DWG
Włącz automatyczną lokalizację punktów środkowych oraz środków okręgów i łuków.


Wybierz obiekty: wskaż prostokąt
Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie] <Przesunięcie>:
Ustaw kursor na środku odcinka poziomego, następnie przesuń go na środek odcinka

pionowego.
Przesuń kursor aż do punktu przecięcia pionowej i poziomej linii konstrukcyjnej i naci-

śnij lewy przycisk myszy.
Określ drugi punkt przesunięcia lub <użyj pierwszego punktu jako przesunięcie>:
Przesuń kursor w okolicę środka okręgu i naciśnij lewy przycisk myszy.

264 AutoCAD 2018 PL
Tymczasowy punkt lokalizacji
Podczas śledzenia automatycznego punkty śledzenia są umieszczane w punktach cha-

rakterystycznych obiektów. Istnieje również możliwość wskazania tymczasowego punktu
śledzenia na ekranie. Punkt ten można wskazać w dowolnym miejscu rysunku. Może to
być również punkt charakterystyczny, który nie jest aktualnie śledzony automatycznie.
Tymczasowy punkt śledzenia włączamy, klikając w pasku narzędzi Lokalizacja
względem punktów odpowiednią ikonę lub wybierając z menu kontekstowego myszki
Tymczasowy punkt lokalizacji (klawisz SHIFT i prawy przycisk myszki lub jej przy-
cisk środkowy).
Narysuj odcinek, którego punkt początkowy leży na przecięciu pio-

nowej prostej przechodzącej przez środek łuku oraz poziomej prostej

OTRACK2.DWG
przechodzącej przez punkt wstawienia bloku (obrócony kwadrat jest
blokiem). Wczytaj rysunek OTRACK2.DWG.
Aby śledzić punkt wstawienia bloku, można posłużyć się automatyczną lokalizacją punk-
tów wstawienia Baza. Jednak jeżeli konieczność śledzenia punktu charakterystycznego
wybranego typu zachodzi sporadycznie, lepiej posłużyć się tymczasowym punktem śle-
dzenia, który umieścimy w punkcie wstawienia bloku.

Określ pierwszy punkt:
przesuń kursor w okolice punktu środkowego łuku. Następnie naciśnij klawisz SHIFT
i prawy przycisk myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję myszki Tymczasowy
punkt lokalizacji.
Określ tymczasowy punkt lokalizacji: baz
z przesuń kursor w okolice kwadratu
Przesuń kursor do punktu przecięcia pionowej linii konstrukcyjnej przechodzącej przez

punkt środkowy łuku oraz prostej poziomej przechodzącej przez punkt wstawienia bloku
i kliknij lewym przyciskiem myszy. Koniec odcinka zostanie umiejscowiony w żąda-
nym miejscu.

Punkty charakterystyczne użytkownika

Punkty charakterystyczne znacznie ułatwiają rysowanie i gwarantują uzyskanie dużej
dokładności. W większości przypadków standardowe punkty charakterystyczne zapew-
niają wystarczającą liczbę trybów lokalizacji. Jednakże są od tej reguły wyjątki. Od czasu
do czasu zachodzi konieczność automatycznej lokalizacji punktów innych niż standardowe
punkty charakterystyczne, np. w przypadku bloków użytkownika. Przykładowo, może
pojawić się potrzeba automatycznego znajdowania punktu charakterystycznego położo-
nego w odległości jednej trzeciej długości tego odcinka od jego końca itp.
Istnieje możliwość lokalizacji punktu (tryb Punkt). Wystarczy umieścić w punktach

charakterystycznych obiekty typu punkt (za pomocą polecenia PUNKT, ZMIERZ lub
PODZIEL) i znajdować je automatycznie, wykorzystując punkty charakterystyczne Punkt.
Standardowo punkty nie są dobrze widoczne na ekranie. Aby je lepiej uwidocznić, należy
zmienić typ markera punktu. Wybierz z menu górnego: [Narzędzia główne][Narzę-
dzia >][Styl punktu] i wybierz nowy rodzaj markera.
Punkty charakterystyczne użytkownika mogą być śledzone za pomocą automatycznej

lokalizacji punktów charakterystycznych typu Punkt
Na rysunku PKT.DWG przedstawiono obiekt składający się z łuku i od-

cinka. Znalezienie standardowych punktów charakterystycznych okrę-

PKT.DWG
gu i odcinka nie stanowi problemu. Jednakże naszym zamierzeniem
będzie zdefiniowanie dwóch nowych punktów charakterystycznych
położonych w odległości 1/3 i 2/3 długości tego odcinka od jego punktu
końcowego.
Za pomocą polecenia PODZIEL umieścimy w żądanym położeniu dwa punkty. Na po-

czątek ustaw rysowanie punktów na ekranie za pomocą krzyżyków. W tym celu wybierz
z menu górnego: [Narzędzia główne][Narzędzia >][Styl punktu]. Wybierz krzy-
żyk „×” i kliknij OK.

266 AutoCAD 2018 PL
Za pomocą polecenia PODZIEL narysuj dwa punkty.

Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj >][Podziel]
Wybierz obiekt do podziału: wskaż odcinek
Podaj liczbę segmentów lub [Blok]: 3
Punkty zostały umieszczone w pożądanych miejscach dzięki zastosowaniu podziału po-

ziomego odcinka na trzy równe części. Wykorzystaj to teraz w praktyce. Narysuj odcinek
przebiegający od dowolnego punktu ekranu do lewego punktu umieszczonego na odcinku.

Określ pierwszy punkt: wskaż dowolny punkt
Określ następny punkt lub [Cofaj]: Punkt
z wskaż okolice lewego punktu
Koniec odcinka został umieszczony dokładnie w żądanym położeniu, zlokalizowanym

dzięki punktowi charakterystycznemu Punkt.
Punkt względny — OD
Punkt względny umożliwia wskazanie punktu względem wskazanego punktu bazowego.
Wskaż punkt bazowy „Punkt bazowy:” oraz wektor przesunięcia „<Odsunięcie >:”. Auto-
CAD automatycznie znajdzie punkt znajdujący się w określonym położeniu względem
punktu bazowego.
Wektor przesunięcia może mieć dwie lub trzy współrzędne. Aby wskazać przesunię-
cie w przestrzeni, wpisz w odpowiedzi na „<Odsunięcie >:” trzy współrzędne, np.
@10,20,30

Narysuj figurę jak na poniższym rysunku. W celu wyznaczenia punktu P2 zastosuj punkt
charakterystyczny OD.
300
70 160
150
50
P2
0
,5
70
50
@
P1
Rozpoczniemy od narysowania zewnętrznego prostokąta.

Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]:
wskaż na ekranie punkt P1
Określ kolejny narożnik: @ 300,150
W celu narysowania wewnętrznego prostokąta należy podać współrzędne jego narożni-

ka P2. Na rysunku widać, że punkt P2 jest położony względem punktu P1 o 70 jedno-
stek w kierunku osi X oraz 50 jednostek w kierunku osi Y.

Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]: od
Punkt bazowy: kon
z wskaż punkt P1
<Odsunięcie>: @ 70,50
Określ kolejny narożnik: @ 160,50
Zastosowanie narzędzia OD umożliwiło lokalizację punktu P2 poprzez podanie odsu-

nięcia tego punktu względem innego punktu na rysunku (P1). Punkt P1 został dokładnie
zlokalizowany za pomocą punktu charakterystycznego Koniec. Zwróć uwagę, że nie-
potrzebna była znajomość współrzędnych punktu P1.

268 AutoCAD 2018 PL
Stałe linie konstrukcyjne

Oprócz tymczasowych linii konstrukcyjnych w AutoCAD-zie występują również stałe
linie konstrukcyjne: prosta i półprosta (są to obiekty AutoCAD-a). Stałe linie konstruk-
cyjne posiadają specyficzne cechy: są z definicji nieskończone (jednakże nie są brane
pod uwagę podczas określania granic rysunku). Poza tym traktowane są jak inne obiekty.
Linie konstrukcyjne mają przypisane wszystkie inne właściwości obiektów AutoCAD-a.
Przypisujemy im kolor, typ linii, grubość kreski, warstwę; w odniesieniu do nich dzia-
łają również polecenia edycyjne.
Proste (narysowane linią przerywaną) wykorzystane zostały jako linie konstrukcyjne
Prosta — PROSTA
Polecenie PROSTA rysuje prostą w przestrzeni. Prostą można narysować na wiele róż-
nych sposobów.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Linia konstrukcyjna]

Po wprowadzeniu polecenia pojawia się komunikat „Określ punkt lub [Poziom/pIon/
Kąt/Dwusieczna/Odsuń]:” będący zaproszeniem do wskazania punktu, przez który ma
przechodzić prosta, lub do wybrania opcji jej rysowania.

 Poziom – tworzy poziomą linię konstrukcyjną przechodzącą przez wska-

zany punkt. Prosta ta będzie położona równolegle do osi X ak-
tywnego układu współrzędnych LUW. W odpowiedzi na komu-
nikat „Określ punkt przechodni:” wskaż punkt, przez który ma
ona przechodzić.
 pIon – tworzy pionową linię konstrukcyjną przechodzącą przez wska-
zany punkt. Prosta ta będzie równoległa do osi Y aktywnego ukła-
du współrzędnych. W odpowiedzi na komunikat „Określ punkt
przechodni:” wskaż punkt, przez który ma ona przechodzić.
 Kąt – tworzy linię konstrukcyjną pod określonym kątem względem
osi X bieżącego LUW. W odpowiedzi na komunikat „Podaj kąt
prostej (0) lub [oDniesienie]:” wpisz kąt lub wybierz opcję
oDniesienie. Wybranie tej opcji umożliwia narysowanie prostej
przebiegającej pod określonym kątem względem istniejącego
obiektu liniowego. W odpowiedzi na „Wybierz obiekt liniowy:”
wskaż obiekt, a następnie wpisz wartość kąta „Podaj kąt prostej:”.
W odpowiedzi na „Określ punkt przechodni:” wskaż punkt, przez
który prosta ma przechodzić.
 Dwusieczna – tworzy linię konstrukcyjną będącą dwusieczną kąta. Wskaż wierz-
chołek kąta „Określ wierzchołek kąta:”, następnie punkt na
pierwszym ramieniu kąta „Określ pierwsze ramię kąta:” i punkt
na drugim ramieniu kąta „Określ drugie ramię kąta:”.
 Odsuń – tworzy linię konstrukcyjną równoległą do istniejącego obiektu linio-
wego. W odpowiedzi na komunikat „Określ odległość odsunięcia
lub [przezPunkt]:” wpisz odległość odsunięcia lub wybierz opcję
przezPunkt, by wskazać punkt, przez który prosta ma przechodzić.
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekt liniowy:” wskaż
obiekt, który ma wyznaczyć kierunek prostej, a następnie, w od-
powiedzi na „Określ punkt przechodni:”, wskaż punkt określa-
jący, po której stronie obiektu ma być ona umieszczona.
 punkt – wskazanie punktu tworzy prostą przechodzącą przez dwa różne
punkty. Po wskazaniu pierwszego wyznaczającego prostą punktu,
w odpowiedzi na „Określ punkt przechodni:” wskaż drugi punkt.
Narysować można kilka prostych.
Za pomocą powyższych opcji można narysować kilka prostych. Aby zakończyć ryso-
wanie, naciśnij ENTER lub prawy przycisk myszy. Różne opcje rysowania prostych zi-
lustrowano na poniższym rysunku.

270 AutoCAD 2018 PL
Opcje rysowania prostych
 Proste nie są brane pod uwagę przy określaniu zakresu rysunku.

 Rysowanie prostych równoczesne z tymczasowymi liniami konstrukcyjnymi oraz
automatyczną lokalizacją punktów charakterystycznych może powodować poja-
wianie się na ekranie drobnych „śmieci”. Można je usunąć za pomocą polecenia
PRZERYS.
 Jeżeli prosta zostanie ucięta z jednej strony, powstanie półprosta. Ucięcie prostej
z dwóch stron powoduje utworzenie odcinka.
 Linie konstrukcyjne mogą posłużyć jako szkielet, w oparciu o który rysowane będą
inne obiekty. Punkty wyznaczone przez linie konstrukcyjne można łatwo zlokali-
zować za pomocą punktów charakterystycznych obiektów, np. PRZ.
Narysuj linię konstrukcyjną przechodzącą przez środek okręgu i prostopadłą do wska-

zanego odcinka.

[Rysuj >][Linia konstrukcyjna] P1
Określ punkt lub [Poziom/pIon/Kąt/Dwusieczna/ P2
Odsuń]: śro
z P1
Określ punkt przechodni: pro
z P2
Określ punkt przechodni: ENTER

Narysuj prostą konstrukcyjną będącą dwusieczną kąta w trójkącie.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj >] [Linia konstrukcyjna]

Określ punkt lub [Poziom/pIon/Kąt/Dwusieczna/Odsuń]: d
Określ wierzchołek kąta: kon
z P1
P1
Określ pierwsze ramię kąta: kon
z P2
Określ drugie ramię kąta: kon P3
z P3
Określ drugie ramię kąta: ENTER
P2
Półprosta — PÓŁPROSTA
Polecenie PÓŁPROSTA tworzy pęk półprostych. Półprosta rozpoczyna się w punkcie

i przebiega w nieskończoność. Półproste wykorzystywane są przede wszystkim jako linie
konstrukcyjne.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Półprosta]
Wskaż punkt początkowy „Określ punkt początkowy:”, a następnie wskaż punkt, przez
który półprosta ma przechodzić „Określ punkt przechodni:”. Ostatnie pytanie powtarzane
jest aż do chwili naciśnięcia klawisza ENTER (lub prawego przycisku myszy), umożli-
wiając rysowanie pęku półprostych wychodzących ze wskazanego punktu początkowego.
 Linie konstrukcyjne złożone z prostych i półprostych mogą posłużyć jako szkie-

let, w oparciu o który rysowane będą inne obiekty. Punkty wyznaczone przez linie
konstrukcyjne można łatwo zlokalizować za pomocą punktów charakterystycznych
obiektów, np. Przecięcie.
 Półproste nie są brane pod uwagę przy określaniu zakresu rysunku.
 Jeżeli półprosta zostanie ucięta, powstanie odcinek.

272 AutoCAD 2018 PL
Narysuj półprostą wychodzącą ze środka okręgu przebiegającą pod kątem 45 stopni

względem bieżącego LUW.
Polecenie: [Narzędzia główne] [Rysuj >][Półprosta]

Określ punkt początkowy: śro
z P1
Określ punkt przechodni: @10<45
Określ punkt przechodni: ENTER

Anulowanie poleceń
AutoCAD zapamiętuje wszystkie operacje, które

wykonujesz podczas bieżącej sesji rysunkowej.
Zapamiętywanie rozpoczyna się w chwili wczytania
rysunku z dysku lub rozpoczęcia edycji nowego
rysunku. W każdej chwili możesz anulować
wykonane dotychczas operacje i przywrócić stan
rysunku sprzed ich wykonania. Służą do tego celu
polecenia C oraz COFAJ. Można również przy-
wrócić działanie odwołanego ostatniego polecenia
(za pomocą polecenia ODTWÓRZ). Dzięki temu
użytkownik może odwołać czynności edycyjne, które nie spełniły jego oczekiwań, i wrócić
do poprzedniego stanu rysunku.
Cofanie, czyli odwołanie poleceń — C

Cofanie odwołuje ostatnio wprowadzone polecenie (jeden krok wstecz). Po odwołaniu
ostatniego polecenia można odwołać poprzednie i w ten sposób „poruszać się wstecz”
krok po kroku. Można również cofnąć kilka poleceń naraz za pomocą listy rozwijanej.
Odwołanie poleceń
 [Cofnij]  CTRL-Z

274 AutoCAD 2018 PL
 Cofanie działa tylko w obrębie bieżącej sesji rysunkowej. Oznacza to, że po wczytaniu
rysunku z dysku możliwość cofania poleceń dotyczy tylko poleceń wprowadza-
nych po tej operacji.
 Cofanie poleceń można uaktywnić poprzez naciśnięcie kombinacji klawiszy CTRL-Z
lub klikając prawym przyciskiem myszki w obszarze rysunku i wybierając z menu
kontekstowego opcję Cofnij.
 Polecenie ODTWÓRZ odwołuje ostatnie polecenie C.
Anulowanie odwołania polecenia

— ODTWÓRZ
Polecenie ODTWÓRZ odwołuje działanie ostatniego cofania COFAJ lub C. Dzięki niemu
można przywrócić efekt działania anulowanego wcześniej polecenia. Można również anu-
lować odwołanie kilku poleceń za pomocą listy rozwijanej. Polecenie ODTWÓRZ musi zo-
stać wprowadzone bezpośrednio po wykonaniu polecenia COFAJ lub C.
 [Odtwórz]  CTRL-Y
Odtwarzanie można uaktywnić poprzez naciśnięcie kombinacji klawiszy CTRL-Y lub klika-
jąc prawym przyciskiem myszki w obszarze rysunku i wybierając z menu kontekstowe-
go opcję Odtwórz.
Polecenia COFAJ, ODTWÓRZ i WODTWÓRZ

Obok ikon cofania i odtwarzania poleceń znajdują się skierowane w dół strzałki, któ-
rych kliknięcie spowoduje wyświetlenie listy rozwijanej. Po kliknięciu strzałki umiesz-
czonej przy ikonie odtwarzania pojawia się lista ostatnio odwołanych poleceń. Za pomocą
tych list można odwołać wybraną liczbę ostatnio wykonanych poleceń, a także anulować te
odwołania.

Lista wykonanych poleceń (po lewej) i odwołanych poleceń (po prawej)
Odzyskanie ostatnio skasowanego obiektu

— ODDAJ
Polecenie ODDAJ odzyskuje elementy skasowane ostatnim poleceniem WYMAŻ. Nie
jest możliwe kolejne odzyskiwanie elementów, które były kasowane wieloma poleceniami;
ODDAJ odzyskuje tylko elementy, które zostały skasowane ostatnim poleceniem. Pole-
cenie to wpisujemy z klawiatury.

276 AutoCAD 2018 PL

Uchwyty 277
Uchwyty
Uchwyty znajdują się w wybranych punktach cha-

rakterystycznych każdego obiektu. Za ich pomocą
można wykonywać niektóre czynności edycyjne,
takie jak: rozciąganie, przesuwanie, obracanie,
skalowanie i odbicie lustrzane. Po wskazaniu obiektu
na ekranie uchwyty pojawiają się w postaci małych
kwadratów. Ich liczba i rozmieszczenie zależą od
rodzaju wskazanego obiektu.
Uchwyty wybranych obiektów AutoCAD-a

278 AutoCAD 2018 PL
Aby rozpocząć edycję, należy wybrać jeden lub kilka uchwytów bazowych. W tym celu
kliknij wybrany uchwyt kursorem, a jego wnętrze zostanie wypełnione kolorem czer-
wonym. Jeżeli chcesz wybrać kilka uchwytów bazowych, wskazując je, przytrzymuj
klawisz SHIFT.
Ostatni uchwyt wybierz bez przyciskania klawisza SHIFT — spowoduje to uaktywnie-

nie poleceń edycyjnych i wyświetlenie komunikatu o włączeniu trybu rozciągania.
Po wybraniu uchwytów bazowych automatycznie zostaje włączone polecenie rozciąga-

nia (ROZCIĄGNIJ). Po naciśnięciu spacji włączone zostanie przesuwanie. Po ponow-
nym naciśnięciu spacji uaktywnione zostanie obracanie, a następnie zmiana wielkości
i odbicie lustrzane.
Naciskanie spacji powoduje cykliczne przełączanie aktywnego polecenia w następujący

sposób: ROZCIĄGNIJPRZESUŃOBRÓĆSKALALUSTROROZCIĄGNIJ.
Istnieje również możliwość przełączania poprzez wpisanie 2 pierwszych liter poleceń
(RO, PR, OB, SK lub LU) lub za pomocą menu kontekstowego wyświetlanego po naci-
śnięciu prawego przycisku myszki.
Jeżeli w czasie kopiowania naciśnięty będzie klawisz SHIFT, to podczas wskazywania

punktów kursor będzie przesuwał się skokowo na odległość, o którą został przesunięty
podczas pierwszego kopiowania. Jeżeli uchwyty są włączone, umiejscowienie w ich
pobliżu kursora powoduje jego automatyczne przesunięcie do punktu symbolizowanego
przez dany uchwyt (który znajduje się zwykle w punkcie charakterystycznym).
 Jeżeli chcesz schować uchwyty, naciśnij na klawiaturze klawisz ESC.

 Uchwyty można stosować do zmiany położenia wierzchołków polilinii, punktów
kontrolnych splajnów oraz edycji wymiarów.
 Jeśli chcesz wyłączyć możliwość edycji za pomocą uchwytów, wyłącz przełącz-
nik Pokaż uchwyty w oknie opcji ( [Opcje] zakładka Wybór).

Uchwyty 279
Tryby edycji
Opcje wspólne
Podczas wykonywania edycji za pomocą uchwytów dostępne są następujące opcje:
 Baza – wybór nowego punktu bazowego. Opcję tę wybieramy, gdy punkt

bazowy operacji edycyjnej nie powinien pokrywać się z uchwy-
tem bazowym.
 Cofaj – odwołuje efekt ostatniej operacji.
 Zakończ – kończy wykonywanie polecenia.
Rozciąganie
Za pomocą trybu rozciągania **ROZCIĄGNIJ** zmieniamy położenie uchwytów bazo-
wych. Rozciągane są obiekty łączące uchwyty bazowe z pozostałymi elementami. Poło-
żenie pozostałych uchwytów pozostaje bez zmian. W przypadku wybrania jako punktu
bazowego środka odcinka lub okręgu obiekt ten ulegnie przesunięciu.
 punkt – wskazanie punktu powoduje przesunięcie uchwytu bazowego we wska-
zane położenie.
 Kopiuj – umożliwia kopiowanie uchwytu bazowego oraz połączonych z nim
elementów.
Przesuwanie
Za pomocą trybu przesuwania **PRZESUŃ** zmieniamy położenie wybranych obiektów.
Uchwyt bazowy służy jako punkt zaczepienia.
 punkt – wskazanie punktu powoduje przesunięcie wybranego obiektu we wska-

zane położenie.
 Kopiuj – umożliwia kopiowanie obiektu.

280 AutoCAD 2018 PL
Obracanie
Za pomocą trybu obracania **OBRÓĆ** obracamy wybrane obiekty. Uchwyt bazowy
służy standardowo jako punkt obrotu.
 kąt – wpisanie kąta obrotu lub wskazanie na ekranie określającego

go punktu powoduje obrót wybranych elementów.
 Kopiuj – umożliwia kopiowanie obracanych obiektów.
 oDniesienie – umożliwia określenie kąta odniesienia i podanie jego nowej
wartości.
Zmiana wielkości
Za pomocą trybu skalowania **SKALA** zmieniamy wielkość wybranych obiektów.
Skalowanie standardowo odbywa się względem uchwytu bazowego.
 punkt – wskazanie punktu lub wpisanie współczynnika skali powoduje

zmianę wielkości wybranych obiektów.
 Kopiuj – umożliwia kopiowanie obiektu.
 oDniesienie – umożliwia określenie skali odniesienia i podanie jej nowej wartości.
Odbicie lustrzane
Za pomocą trybu odbicia lustrzanego **LUSTRO** tworzymy odbicie lustrzane wy-
branych obiektów. Uchwyt bazowy służy standardowo jako pierwszy punkt wyznacza-
jący linię symetrii.
 punkt – wskazanie drugiego punktu osi symetrii powoduje wykonanie odbi-

cia lustrzanego wybranych elementów. Po wykonaniu odbicia lustrza-
nego jego pierwowzór jest standardowo usuwany. Jeżeli w czasie wska-
zywania drugiego punktu naciśnięty będzie klawisz SHIFT, pierwo-
wzór nie zostanie usunięty.
 Kopiuj – umożliwia kopiowanie odbijanych obiektów.

Uchwyty 281
Wczytaj plik UCHWYTY.DWG. Za pomocą uchwytów przesuń lewą 

krawędź obiektu i lewy okrąg w lewo. UCHWYTY.DWG
Wskaż punkt P1, a następnie P2. Obiekty zostaną podświetlone, a na polilinii i okręgu
pojawią się uchwyty.
Wybierz uchwyty bazowe. W tym celu naciśnij klawisz SHIFT i, nie puszczając go,
kliknij uchwyty P3, P4 i P5. Następnie puść klawisz SHIFT i ponownie kliknij uchwyt
położony w środku lewego okręgu P4.
Włącz tryb ortogonalny, naciskając klawisz F8. Przesuń krawędź oraz okrąg w lewo
i kliknij lewy przycisk myszy. Naciśnij klawisz ESC, aby schować uchwyty. Gotowe.
W podobny sposób wykonaj inne operacje edycyjne przeprowadzone za pomocą uchwy-

tów: przesuń jeden wierzchołek polilinii, obróć wewnętrzny prostokąt, zmień wielkość
okręgu, wykonaj odbicie lustrzane elementu. Pamiętaj, że tryb edycji (rozciąganie, prze-
suwanie, obracanie itp.) zmieniamy przez naciśnięcie spacji (po wybraniu uchwytów).
Zastosowanie menu kontekstowego

Podczas edycji za pomocą uchwytów można posłużyć się menu kontekstowym. W tym
celu uaktywnij uchwyty i kliknij prawym przyciskiem myszki. Na ekranie pojawi się
menu kontekstowe umożliwiające zmianę trybu edycji. Może ono różnić się w zależno-
ści od tego, jaki obiekt jest poddawany edycji.

282 AutoCAD 2018 PL
Menu kontekstowe dostępne podczas edycji za pomocą uchwytów
Kopiowanie
Za pomocą uchwytów można w łatwy sposób kopiować obiekty i rozmieszczać kopie
w określonej odległości lub wielokrotności tejże odległości. W tym celu należy wska-
zać uchwyt bazowy, następnie posłużyć się opcją **KOPIUJ**, wskazać odległość ko-
pii, a następnie przycisnąć klawisz CTRL i wskazać położenie kopii na ekranie. Dzięki
temu kopie obiektu będą położone w takiej samej odległości jak pierwsza lub w jej
wielokrotności. W ten sposób można utworzyć szyk obiektów.
Podczas określania odległości pierwszej kopii można włączyć tryb ortogonalny i wpisać ją
z klawiatury. Tryb ten wyłączamy przed wskazaniem następnych kopii.
Kopiowanie wielokrotne za pomocą uchwytów

Uchwyty 283
Sterowanie uchwytami — OPCJE

Za pomocą polecenia OPCJE sterujemy możliwością korzystania z uchwytów, możemy
też określić ich parametry, takie jak wielkość i kolor.
 [Opcje][Wybór]  OP
Opcje sterujące uchwytami zlokalizowane są po prawej stronie okna dialogowego.
 Rozmiar – suwak umożliwiający określenie wielkości uchwytów.

uchwytów
 Kolory – okno dialogowe ustawień kolorów uchwytów.
uchwytów...
Kolor – kolor wyświetlania uchwytów niewybranych.
niewybranych
uchwytów:
Kolor wybranych – kolor wyświetlania uchwytów wybranych.
uchwytów:
Kolor uchwytu – kolor uchwytu po ustawieniu kursora nad uchwytem.
wskazywanego:
Kolor lica uchwytu: – kolor obramowania uchwytu.
 Pokaż uchwyty – włącza i wyłącza możliwość edycji obiektów za pomocą
uchwytów.
 Pokaż uchwyty – włącza i wyłącza dostępność uchwytów elementów wcho-
wewnątrz dzących w skład bloku. Jeżeli przełącznik ten zostanie włą-
bloków czony, po wybraniu bloku dostępne będą uchwyty elementów
wchodzących w jego skład. Jeżeli przełącznik będzie wyłą-
czony, wówczas dla całego bloku dostępny będzie tylko jeden
uchwyt w punkcie wstawienia. W przypadku bloku zawie-
rającego atrybuty weryfikowane lub typowe wyświetlone
zostają również uchwyty tych atrybutów.
 Pokaż – włącza i wyłącza wyświetlanie podpowiedzi po ustawieniu
wskazówki kursora nad uchwytem. Nie dotyczy standardowych obiektów
dla uchwytów AutoCAD-a.
 Pokaż – włącza sterowanie wyświetlaniem menu dynamicznego po
dynamiczne zatrzymaniu wskaźnika na uchwycie.
menu uchwytów
 Zezwalaj – umożliwia wybór cykliczny uchwytów klawiszem CTRL.
na wybór
cykliczny
klawiszami Ctrl

284 AutoCAD 2018 PL
 Pokaż – dla danej grupy obiektów zostanie wyświetlony pojedynczy

pojedynczy uchwyt.
uchwyt
na grupach
 Pokaż ramkę – wokół zakresu zgrupowanych obiektów zostanie wyświetlona
otaczającą ramka ograniczająca.
na grupach
 Limit wyboru – liczba obiektów w zbiorze wskazań, powyżej której uchwyty
obiektów dla nie będą wyświetlane. Domyślnie 20. Można wpisać licz-
wyświetlania bę od 1 do 32 767.
uchwytów

Uchwyty 285
Część 2.
Pożyteczne narzędzia

286 AutoCAD 2018 PL

Warstwy 287
Warstwy
Obiekty rysowane w AutoCAD-zie mogą być

umieszczane na różnych warstwach. Warstwy
przypominają przezroczyste folie nakładane na
rysunek. Obiekty powiązane ze sobą konstrukcyjnie
lub funkcjonalnie można umieszczać na osobnych
warstwach. Przykładowo, przy projektowaniu bu-
dynku rzut każdego piętra można umieścić na innej
warstwie — w ten sposób na osobnych war-
stwach znajdą się: rzuty, plan instalacji elektrycznej,
instalacji wodnej, napisy, wymiary, elementy okre-
ślonego typu itp. Wybrane warstwy można włączać i wyłączać (warstwy wyłączone pozo-
stają niewidoczne).
Do każdej warstwy przypisany jest kolor oraz typ linii (np. ciągła, przerywana itp.). Wybra-
ne warstwy można zamrozić, tak aby regeneracja rysunku trwała krócej. Warstwy umoż-
liwiają logiczne łączenie elementów rysunku — na jednej warstwie umieszcza się elementy,
które łączy podobieństwo, lub te, które przynależą do określonej struktury logicznej.
Obiekty, których właściwość została określona jako JakWarstwa, przyjmą kolor, typ linii,
grubość kreski oraz styl wydruku warstwy, na której się znajdują.
Wszystkie nowe obiekty są rysowane na bieżącej warstwie. Standardowo w każdym ry-

sunku zdefiniowana jest warstwa nosząca nazwę „0”. Jeżeli nie zdefiniujesz innych warstw,
wszystko, co narysujesz, będzie umieszczone właśnie na tej warstwie.

288 AutoCAD 2018 PL
Rysunek składający się z warstw

Warstwy 289
Widoczne są wszystkie warstwy
Widoczne są tylko niektóre warstwy

290 AutoCAD 2018 PL
Menedżer warstw — WARSTWA

Menedżer warstw umożliwia tworzenie nowych warstw i przeprowadzanie operacji na
warstwach istniejących. Za jego pomocą można tworzyć warstwy, włączać je i wyłączać,
przypisywać warstwom kolory i typy linii, zamrażać i odmrażać oraz wybierać warstwę
bieżącą. W oknie menedżera można łatwo wyświetlić tylko warstwy spełniające okre-
ślone kryteria, oparte na nazwie lub właściwościach (np. zamrożone, koloru czerwonego
itp.). Istnieje również możliwość ręcznego łączenia warstw w grupy. Stan warstw można
łatwo zapisać i odtworzyć.
 [Narzędzia główne][Warstwy][Właściwości warstwy]  WA

Okno menedżera podzielone jest na dwa obszary: po lewej stronie okna znajduje się wi-
dok hierarchiczny, a po prawej lista warstw. Na liście warstw znajdują się tylko te war-
stwy, które wchodzą w skład grupy (filtra) zaznaczonej w widoku hierarchicznym po
lewej stronie.
Menedżer warstw
Użytkownik może tworzyć własne grupy warstw, w skład których wchodzą tylko wy-
brane warstwy. Może również tworzyć filtry oparte na właściwościach warstw, w skład
których wchodzą tylko te warstwy, których właściwości spełniają określone kryteria
(np. nazwa zaczyna się od litery G i są niewidoczne itp.). Więcej informacji na ten temat
znajdziesz w rozdziale Filtry warstw.
– tworzy nowy filtr oparty na właściwościach warstw.

– tworzy nowy filtr warstw.
– menedżer stanów warstw umożliwiający zapisywanie i odtwa-
rzanie stanów warstw.

Warstwy 291
– tworzy nową warstwę.

– tworzy nową warstwę zablokowaną we wszystkich rzutniach.
– usuwa wskazane warstwy. Nie można usunąć warstwy 0, Def-
points ani warstwy, na której znajdują się jakieś obiekty.
– wybór wskazanej warstwy jako bieżącej (aktualnej).
Znajdź warstwę – wyszukiwanie warstw według nazwy. W polu wpisujemy wzo-
rzec nazwy z wykorzystaniem znaków uniwersalnych (np. *).
Na liście warstw wyświetlone będą tylko te warstwy, których
nazwa pasuje do wzorca.
– odświeża informacje o użyciu warstwy.
– wyświetlenie okna dialogowego Ustawienie warstw.
Odwróć filtr – włączenie przełącznika powoduje odwrócenie filtra.
Na liście warstw, po lewej stronie nazwy warstw, znajdują się ikony:
– warstwa używana, na której znajdują się obiekty.

– warstwa bieżąca (aktualna).
Tworzenie nowej warstwy

Aby utworzyć nową warstwę, kliknij przycisk (Nowa warstwa) i wpisz jej nazwę
w okienku edycyjnym, które pojawi się na liście warstw1. Po wpisaniu nazwy tworzonej
aktualnie warstwy naciśnij klawisz ENTER. Utworzona warstwa pojawi się na liście warstw.
Jeżeli podczas procesu tworzenia zaznaczona będzie jakaś istniejąca warstwa, nowa warstwa
odziedziczy jej parametry. W przeciwnym przypadku zostanie jej przyporządkowany kolor
biały (biały) oraz linia ciągła (Continuous). Jeżeli chcesz szybko utworzyć kilka warstw,
nie musisz posługiwać się przyciskiem Nowa warstwa za każdym razem — po prostu
wpisz nazwy tworzonych warstw, rozdzielając je przecinkami.
Zaznaczanie (wybór) warstw

Operacje przeprowadzane są tylko na warstwach, które zostały wybrane (zaznaczone)
w oknie menedżera warstw. Aby zaznaczyć warstwę, ustaw na niej kursor i naciśnij le-
wy przycisk myszy — zostanie wtedy podświetlona. Aby zaznaczyć wszystkie war-
stwy, wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku myszy opcję Wybierz
wszystko.
1
Można również kliknąć prawy przycisk myszy i wybrać z menu opcję Nowa warstwa
lub nacisnąć kombinację klawiszy ALT-N.

292 AutoCAD 2018 PL
Jeżeli chcesz zaznaczyć kilka warstw, wybierz je na liście, przytrzymując klawisz CTRL. Je-
żeli chcesz zaznaczyć grupę warstw, nie musisz ich wskazywać po kolei. Wskaż pierwszą
warstwę, przyciśnij klawisz SHIFT na klawiaturze i, przytrzymując go, wskaż ostatnią war-
stwę w zaznaczanej grupie. Zostaną zaznaczone wszystkie warstwy znajdujące się pomiędzy
warstwami wskazanymi. Jeżeli chcesz zaznaczyć wszystkie warstwy lub usunąć wszystkie
zaznaczenia, naciśnij prawy przycisk myszy. Na ekranie pojawi się menu kontekstowe.
Menu kontekstowe menedżera warstw
Wybór warstwy bieżącej

Wszystkie nowe elementy rysunku umieszczane są na warstwie bieżącej. Aby wybrać
bieżącą warstwę, zaznacz ją i kliknij przycisk Ustaw bieżącą lub naciśnij prawy przy-
cisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Ustaw bieżącą. Warstwę bieżącą
można również wybrać ze wstążki w panelu narzędzi Warstwy.
Usuwanie warstw
Aby usunąć warstwy z rysunku, wybierz je na liście i kliknij przycisk Usuń warstwę.
Usunąć można wyłącznie te warstwy, na których nie ma żadnych obiektów. Jeżeli spró-
bujesz usunąć warstwę, na której znajdują się jakiekolwiek obiekty, operacja ta nie po-
wiedzie się, a na ekranie pojawi się komunikat „Wybrana warstwa nie została usunięta”.

Warstwy 293
Warstwy nie można usunąć w następujących przypadkach:

 jeżeli jest warstwą bieżącą lub
 znajdują się na niej obiekty lub
 przynależy do odnośnika zewnętrznego lub
 nosi nazwę 0 lub DEFPOINTS.
Zmiana nazwy warstwy

Aby zmienić nazwę warstwy, wskaż ją na liście, odczekaj chwilę i kliknij
ponownie. Pojawi się okienko — wpisz w nim nową nazwę i naciśnij
klawisz ENTER.
Właściwości warstw
Każda warstwa posiada kilka standardowych właściwości: kolor, typ linii, grubość kre-
ski oraz styl wydruku. Aby określić właściwości wybranej warstwy, kliknij w wybranej
odpowiednio kolumnie: kolor (Kolor), typ linii (Rodzaj linii), grubość kreski (Szerokość
linii), przezroczystość (Przezroczystość), styl wydruku (Styl wydruku).
Po kliknięciu wybranej właściwości na ekranie pojawi się okno dialogowe umożliwiają-

ce określenie tej właściwości warstwy. Po kliknięciu nazwy właściwości elementy ko-
lumny się sortują.
 Jeżeli w oknie typów linii nie pojawią się nazwy typów linii nieciągłych, wczytaj
je za pomocą przycisku Wczytaj....
 Grubość kreski Domyślne oznacza domyślną grubość kreski, którą możemy
ustawić, wybierając [Narzędzia główne][Właściwości][Szerokość linii]).
Status warstw
W oknie menedżera warstw widoczne są nazwy warstw zdefiniowanych w rysunku
oraz pochodzących z odnośników zewnętrznych. Status warstw jest określany za pomocą
charakterystycznych znaczków widocznych na liście warstw.
Po prawej stronie znajdują się ikonoprzełączniki: pokazują bieżący status warstwy, a po

kliknięciu zmieniają go. Aby zmienić status wybranej warstwy, wystarczy kliknąć od-
powiedni ikonoprzełącznik.

294 AutoCAD 2018 PL
Znaczenie poszczególnych przełączników jest następujące:
– warstwa włączona.
– warstwa wyłączona.
– warstwa zamrożona (zablokowana).
– warstwa odmrożona (odblokowana).
– warstwa zamknięta.
– warstwa otwarta.
– warstwa drukowana.
– warstwa niedrukowana.
– warstwa zamrożona (zablokowana) w nowych rzutniach.
– warstwa odmrożona (odblokowana) w nowych rzutniach.
Włączanie i wyłączanie warstw

Warstwy, które zostały wyłączone, nie będą widoczne na ekranie ani drukowane. Aby
wyłączyć lub włączyć warstwy, zaznacz je na liście warstw, a następnie kliknij prze-
łącznik w kształcie żarówki.
Wyłączone warstwy są regenerowane i po ich włączeniu bardzo szybko pojawiają się na

ekranie. Warstwy te nie są widoczne, ale obciążają program z powodu konieczności ich
przetwarzania. Ponadto podczas chowania linii niewidocznych (mimo że same nie są
widoczne) mogą one zasłaniać inne obiekty (pozostawiając na ekranie białe plamy).
Jeżeli wyłączysz warstwę bieżącą, na ekranie pojawi się komunikat „Bieżąca warstwa
zostanie ukryta. Co chcesz zrobić?”.
Jeżeli wyłączysz bieżącą warstwę i spróbujesz coś narysować, nie będzie to widoczne
na ekranie, ale zostanie umieszczone na rysunku. Na ekranie ukaże się dopiero po włą-
czeniu bieżącej warstwy. Wyłączanie warstwy bieżącej nie jest zalecane.

Warstwy 295
Zamrażanie i odmrażanie warstw
Zamrożone (zablokowane) warstwy również nie są widoczne na ekranie ani drukowane.

Ponadto nie są one regenerowane, a więc ich zamrożenie odciąża komputer i przyspie-
sza przetwarzanie rysunku. Jeżeli rysunek zawiera złożone i bardzo obciążające pamięć
obiekty (np. kreskowania), zamrożenie warstw, na których się znajdują, przyspiesza
oglądanie i regenerację rysunku oraz wybieranie elementów. Minusem operacji zamra-
żania warstw jest konieczność regeneracji rysunku podczas ich odmrażania.
Zamrażania i odmrażania warstw dokonuje się równie łatwo jak ich włączania i wyłącza-
nia. Aby zamrozić lub odmrozić warstwy, zaznacz je na liście warstw, a następnie kliknij
przełącznik w kształcie śnieżynki.
Próba zamrożenia bieżącej warstwy spowoduje wyświetlenie komunikatu o błędzie:

„Tej warstwy nie można zablokować, ponieważ jest warstwą bieżącą” i polecenie nie
zostanie wykonane.
Zamykanie i otwieranie warstw

Warstwy zamknięte są wyświetlane na ekranie, ale obiekty, które się na nich znajdują,
nie mogą być modyfikowane. Zamknięcie warstwy bieżącej nie przeszkadza w rysowa-
niu nowych obiektów. Obiekty leżące na tej warstwie można również wykorzystywać
do wyszukiwania punktów charakterystycznych.
Warstwy drukowane i niedrukowane

Warstwy niedrukowane nie są drukowane, tylko wyświetlane na ekranie. Jeżeli status
warstwy został określony jako „drukowana”, a warstwa ta jest wyłączona lub zamrożona,
nie zostanie ona wydrukowana. Dzięki możliwości przypisania warstwom statusu nie-
drukowana nie trzeba przed dokonaniem ich wydruku wyłączać warstw pomocniczych,
np. warstw linii konstrukcyjnych itp.
Zamrażanie i odmrażanie warstw w przestrzeni papieru
Warstwę można zamrozić w bieżącej rzutni w przestrzeni papieru. Można również za-
mrozić ją w nowych rzutniach w przestrzeni papieru, co sprawi, że po utworzeniu nowej
rzutni warstwa ta nie będzie w niej widoczna. Przełączniki są dostępne tylko wtedy, gdy
aktywna jest przestrzeń papieru. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale
pod tytułem Rozmieszczenia wydruku.

296 AutoCAD 2018 PL
Sortowanie warstw
Listę warstw widoczną w oknie menedżera warstw można sortować. Wystarczy kliknąć
nagłówek danej kolumny, a lista zostanie posortowana według tej kolumny. Przykłado-
wo, jeżeli klikniesz nagłówek kolumny Nazwa, lista warstw zostanie posortowana we-
dług nazwy. Kliknięcie nagłówka kolumny Stan: spowoduje umieszczenie na początku li-
sty warstw włączonych, a na końcu wyłączonych. Ponowne kliknięcie kolumny spowo-
duje jej posortowanie w odwrotnej kolejności.
Uwagi
 Aby przenieść obiekt na inną warstwę, wybierz go na ekranie i zmień warstwę
z listy rozwijanej warstw w pasku narzędzi Warstwy.
 Często stosowaną praktyką jest tworzenie warstwy wymiarowej dla każdej war-
stwy, na której znajdują się wymiarowane elementy (zamiast jednej warstwy
wymiarowej dla całego rysunku). Taki sposób umożliwia łatwe wyłączenie każ-
dej warstwy i jej wymiarów.
 Nieużywane warstwy można usunąć za pomocą menedżera warstw lub globalnie
za pomocą polecenia USUŃ.
 Warstwa nosząca nazwę 0 istnieje w każdym rysunku i jest tworzona automa-
tycznie. Pełni ona szczególną rolę (patrz rozdział pod tytułem Bloki). Nie można
jej usunąć ani zmienić jej nazwy.
 Podczas kopiowania obiektów kopia nie zostaje umieszczona na warstwie bieżą-
cej. Elementy wchodzące w jej skład zachowują warstwy oryginałów.
 Zaleca się nadawanie warstwom różnych kolorów. Obiekty powinny raczej
przejmować kolor od warstwy, do której przynależą (JakWarstwa) — ułatwia to
identyfikację elementów.
 Element leżący na danej warstwie przyjmuje kolor, typ linii, grubość kreski i styl
wydruku tej warstwy, jeżeli przypisana zostanie do niego właściwość JakWarstwa.
 W przestrzeni papieru można indywidualnie określić widoczność każdej warstwy
w każdej rzutni. W przestrzeni modelu zmiana widoczności warstwy będzie doty-
czyła wszystkich rzutni.
 Jeżeli często tworzysz podobne do siebie rysunki, zdefiniuj warstwy w rysunku
prototypowym i później z nich korzystaj.
 Domyślną tabelę stylów wydruku dla warstw ustawiamy, wybierając z menu:
[Opcje][Wydruk i publikacja][Ustawienia tabeli stylów wydruku...].

Warstwy 297
Łatwe sterowanie warstwami

W panelu Warstwy widnieje lista rozwijana ułatwiająca sterowanie warstwami. Po kliknię-
ciu strzałki  lub dowolnego miejsca listy ulegnie ona rozwinięciu. Warstwa bieżąca
jest podświetlona.
Sterowanie warstwami za pomocą listy rozwijanej
Za pomocą listy rozwijanej warstw możemy wybrać warstwę bieżącą, na której zostaną
umieszczone nowe obiekty. Za pomocą tej listy można również zmienić status i właści-
wości wybranej warstwy (poprzez kliknięcie odpowiedniego przełącznika). Jeżeli chcesz
zmienić warstwę bieżącą, upewnij się, że na rysunku nie są zaznaczone żadne obiekty,
i wybierz z listy rozwijanej żądaną warstwę.
Aby zmienić warstwę istniejących obiektów, wskaż je na rysunku i wybierz warstwę

z listy warstw. Można również posłużyć się menedżerem właściwości obiektów i zmie-
nić właściwość Warstwa.
Warstwa 0
Warstwa 0 jest jedyną tworzoną automatycznie warstwą w rysunku. Warstwa ta istnieje
w każdym rysunku, nie może zostać usunięta i nie można zmienić jej nazwy. Odgrywa
ważną rolę podczas definicji bloków.
Bloki złożone z elementów znajdujących się na warstwie 0, których kolor i typ linii
określono jako JakWarstwa, podczas wstawiania znajdą się na warstwie bieżącej i przej-
mą kolor i typ linii od warstwy, na której się znajdą. Zagadnienie to zostało dokładniej
omówione w rozdziale Bloki.

298 AutoCAD 2018 PL
Jako że warstwa 0 istnieje w każdym rysunku, początkujący użytkownicy z lubością ry-

sują na niej wszystko (nie kłopocząc się tworzeniem innych warstw). Na warstwie tej
można wykonywać pierwsze rysunki bez potrzeby odwoływania się do innych warstw,
ale warto sobie uświadomić, że przy tworzeniu bardziej złożonych i profesjonalnych ry-
sunków stosowanie ich jest niezbędne.
Dlatego zadbaj, by nie zaśmiecać warstwy 0 zbędnymi elementami — niech służy ona
do celów specjalnych, takich jak np. definicja bloków.
Inne działania na warstwach

W panelu Warstwy znajduje się wiele innych narzędzi stosowanych przy działaniach
wykorzystujących warstwy. Niektóre są dostępne na górze panelu, a inne po jego roz-
winięciu.
Panel Warstwy
Ikona Opis
– Ustal bieżący. Wybór warstwy wskazanego obiektu jako warstwy bieżą-
cej. Wskaż na ekranie obiekt — warstwa, na której leży wskazany obiekt,
stanie się warstwą bieżącą.
– Dopasuj warstwę. Przeniesienie wybranych obiektów na inną warstwę.
Wskaż obiekty, które mają zostać przeniesione, a następnie wskaż obiekt
znajdujący się na warstwie docelowej — obiekty zostaną przeniesione na
warstwę, na której leży ten obiekt.
– Izolowanie wskazanych warstw, czyli ukrywanie i zamrażanie wszystkich
warstw za wyjątkiem wskazanych. Wskaż na ekranie obiekty — war-
stwy, na których znajdują się wskazane obiekty, pozostaną bez zmian;
pozostałe zostaną albo wyłączone, albo zamrożone (zablokowane) —
w zależności od aktualnych ustawień polecenia.
– Cofnięcie ostatniego izolowania warstw.
– Zamrożenie (zablokowanie) warstw, na których leżą wskazane obiekty.
Wskaż na ekranie obiekty, których warstwy mają zostać zamrożone.
– Rozmrożenie (odblokowanie) warstw, na których leżą wskazane obiek-
ty. Wskaż na ekranie obiekty, których warstwy mają zostać rozmrożone.

Warstwy 299
– Zamknięcie warstwy zaznaczonego obiektu. Wskaż na ekranie obiekty,

których warstwy mają zostać zamknięte.
– Odblokowanie warstwy zaznaczonego obiektu. Wskaż na ekranie obiekty,

których warstwy mają zostać odblokowane.
– Włączenie wszystkich warstw zdefiniowanych w rysunku. Wskaż na ekra-

nie obiekty, których warstwy mają zostać włączone.
– Wyłączenie warstw, na których leżą wskazane obiekty. Wskaż na ekra-

nie obiekty, których warstwy mają zostać wyłączone.
Przeniesienie obiektów
na inną warstwę — ZMWWAR
Polecenie ZMWWAR umożliwia przeniesienie wybranych obiektów na inną warstwę.
 [Narzędzia główne][Warstwy][Dopasuj]
Po wprowadzeniu polecenia wskaż obiekty, których warstwę chcesz zmienić „Zaznacz

obiekty, które mają zostać przeniesione: Wybierz obiekty:”. Naciśnij ENTER. Następnie
wskaż obiekt, który określi warstwę, na którą mają być przeniesione wybrane wcześniej
obiekty „Zaznacz obiekt na warstwie docelowej lub użyj polecenia [Nazwa]:”. Możesz
również skorzystać z opcji Nazwa i wpisać nazwę warstwy z klawiatury.
Wczytaj rysunek LAYMCH.DWG. Widać na nim cztery okręgi. Trzy

okręgi leżą na jednej warstwie i są zielone. Czarny okrąg leży na innej

LAYMCH.DWG
warstwie. Przenieś czarny okrąg na tę samą warstwę, na której leżą trzy
zielone okręgi.
Polecenie: [Narzędzia główne][Warstwy][Dopasuj]

Zaznacz obiekty, które mają zostać przeniesione:
Wybierz obiekty: wskaż czarny okrąg
Zaznacz obiekt na warstwie docelowej lub użyj polecenia [Nazwa]: wskaż dowolny
zielony okrąg
Czarny okrąg został przeniesiony na warstwę wyznaczoną przez wskazany okrąg

i zmienił kolor (na kolor tej warstwy).

300 AutoCAD 2018 PL
Izolowanie warstw — WARIZO

Polecenie WARIZO izoluje wskazane warstwy, czyli wyłącza wszystkie warstwy za wyjąt-
kiem warstw, na których leżą wskazane obiekty. Dzięki temu na ekranie pozostaną tylko
obiekty leżące na wybranych warstwach; wszystkie inne znikną z ekranu. Można wybrać
jedną lub kilka warstw.
 [Narzędzia główne][Warstwy][Izoluj]
Wskaż obiekty leżące na warstwach, które mają pozostać włączone „Zaznacz obiekty na
warstwach, które mają zostać odizolowane, lub użyj polecenia [USTawienia]:”. Wyłą-
czone zostaną wszystkie warstwy poza warstwami, na których leżą wskazane obiekty.
Wczytaj plik LAYISO.DWG. Wyłącz wszystkie warstwy za wyjątkiem 

czarnego obiektu oraz zielonych numerów. LAYISO.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Warstwy][Izoluj]

Zaznacz obiekty na warstwach, które mają zostać odizolowane, lub użyj polecenia
[USTawienia]: wskaż czarny element obiektu w dowolnym miejscu
[USTawienia]: wskaż dowolny zielony numer
[USTawienia]: ENTER
Na ekranie pozostał tylko czarny kontur i zielone numery. Włączone są warstwy 0 i Opis.
Wszystkie inne warstwy zostały wyłączone.
W celu włączenia warstw wyłączonych za pomocą ostatniego polecenia WARIZO

skorzystaj z polecenia WARODIZO.
Anulowanie izolowania warstw

— WARODIZO
Polecenie WARODIZO anuluje izolowanie warstw (włącza wszystkie warstwy, które
zostały wyłączone ostatnim poleceniem WARIZO).
 [Narzędzia główne][Warstwy][Anuluj izolowanie]

Warstwy 301
Zamrażanie warstw — WARZAB

Polecenie WARZAB zamraża (blokuje) warstwy, na których leżą wskazane obiekty.
 [Narzędzia główne][Warstwy][Zablokuj]
W odpowiedzi na „Zaznacz obiekt na warstwie, która ma zostać zablokowana, lub użyj

polecenia [USTawienia/Cofaj]:” wskaż obiekt, który wyznaczy warstwę do zamrożenia
lub wybierz opcję:
 Rzutnie – ustawienia dotyczące rzutni:

Zamroź – zamrażanie (blokowanie) we wszystkich rzutniach,
ZamroźRzutnię – zamrażanie (blokowanie) tylko w bieżącej rzutni.
 zaznaczenie Bloku – steruje wyborem warstwy w przypadku wskazania obiektu
wchodzącego w skład bloku lub odnośnika:
Blok – jeżeli wskazany obiekt będzie wchodził w skład bloku,
to zamrożona zostanie warstwa, na której leży ten blok.
Jeżeli obiekt będzie wchodził w skład odnośnika ze-
wnętrznego, to zamrożona zostanie warstwa, na której
leży wskazany obiekt (nie odnośnik),
Element – zamrażanie warstwy, na której leży wskazany obiekt, na-
wet wtedy, gdy obiekt ten wchodzi w skład bloku (lub
odnośnika zewnętrznego) wstawionego na innej warstwie,
bRak – jeżeli wskazany obiekt będzie wchodził w skład bloku
(lub odnośnika zewnętrznego), to zamrożona zostanie
warstwa, na której leży blok (odnośnik), a nie wskazany
obiekt.
 Polecenie jest wykonywane aż do naciśnięcia ENTER lub prawego przycisku

myszy — umożliwia to zamrożenie kilku warstw bez konieczności wielokrotnego
wywoływania polecenia.
 Nie można zamrozić warstwy bieżącej.

302 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj plik LAYFRZ.DWG. Zamroź (zablokuj) warstwę, na której 

leżą kreskowania. LAYFRZ.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Warstwy][Zablokuj]

Zaznacz obiekt na warstwie, która ma zostać zablokowana, lub użyj polecenia
[USTawienia/Cofaj]: wskaż dowolne kreskowanie
Warstwa "KRESKOWANIE" została zablokowana.
Zaznacz obiekt na warstwie, która ma zostać zablokowana, lub użyj polecenia
[USTawienia/Cofaj]: ENTER
Warstwa KRESKOWANIE została zamrożona (zablokowana)
Wyłączanie warstw — WARWYŁ

Polecenie WARWYŁ wyłącza warstwy, na których leżą wskazane obiekty.
 [Narzędzia główne][Warstwy >][Nie]
W odpowiedzi na „Zaznacz obiekt na warstwie, która ma zostać wyłączona, lub użyj

polecenia [USTawienia/Cofaj]:” wskaż obiekt, który wyznaczy warstwę do wyłączenia
lub wybierz opcję:

Warstwy 303
 Rzutnie – ustawienia dotyczące rzutni:

zamroź Rzutnię – tylko w bieżącej rzutni,
Nie – we wszystkich rzutniach.
Blok – jeżeli wskazany obiekt będzie wchodził w skład bloku, to
wyłączona zostanie warstwa, na której leży ten blok. Jeżeli
obiekt będzie wchodził w skład odnośnika zewnętrzne-
go, to wyłączona zostanie warstwa, na której leży wska-
zany obiekt (nie odnośnik),
Element – wyłączanie warstwy, na której leży wskazany obiekt,
nawet wtedy, gdy obiekt ten wchodzi w skład bloku (lub
odnośnika zewnętrznego) wstawionego na innej warstwie,
bRak – jeżeli wskazany obiekt będzie wchodził w skład bloku (lub
odnośnika zewnętrznego), to wyłączona zostanie warstwa,
na której leży blok (odnośnik), a nie wskazany obiekt.
 Polecenie jest wykonywane aż do naciśnięcia ENTER lub prawego przycisku

myszy — umożliwia to wyłączenie kilku warstw bez konieczności wielokrotnego
wywoływania polecenia.
 Jeżeli wskażesz do wyłączenia bieżącą warstwę, to program poprosi o potwier-
dzenie.
Wyłączenie warstwy kreskowania w jednej tylko rzutni (opcja zamroź Rzutnię)

304 AutoCAD 2018 PL
Wyłączenie warstwy kreskowania we wszystkich rzutniach (opcja Nie)
Narzędzia znajdujące się

w rozwinięciu panelu Warstwy
Po rozwinięciu panelu Warstwy mamy dostęp do dodatkowych narzędzi.
Ikona Opis
– Cofnięcie ostatniej zmiany w ustawieniach warstw.
– Zamknięcie warstwy, na której leży wskazany obiekt. Warstwy zamknięte

są wyświetlane na ekranie, ale obiekty, które się na nich znajdują, nie mogą
być modyfikowane. W odpowiedzi na „Zaznacz obiekt na warstwie,
która ma zostać zamknięta:” wskaż dowolny obiekt leżący na warstwie,
która ma być zamknięta.
– Przeniesienie wybranych obiektów na bieżącą warstwę. Wybierz obiekty,
które mają zostać przeniesione „Zaznacz obiekty, które mają zostać
przeniesione na bieżącą warstwę:”.
– Kopiowanie wybranych obiektów i umieszczanie ich na wybranej warstwie.
Kopiowane obiekty nie są usuwane i ich warstwa nie ulega zmianie.
– Spacer warstwowy, czyli wyświetlanie na ekranie obiektów położonych
na wybranych warstwach. Elementy znajdujące się na innych warstwach
nie będą widoczne na ekranie.

Warstwy 305
– Wyróżnienie wskazanej warstwy w bieżącej rzutni poprzez zamrożenie

(zablokowanie) tej warstwy we wszystkich innych rzutniach.
– Scalanie warstw. Obiekty, które znajdują się na scalanych warstwach,
zostaną przeniesione na inną, wskazaną warstwę.
– Usuwanie z rysunku wszystkich obiektów leżących na wskazanych war-
stwach oraz tych warstw.
Kopiowanie obiektów na wybraną

warstwę — KOPIUJNAWAR
Polecenie KOPIUJNAWAR kopiuje wskazane obiekty i umieszcza je na wskazanej war-
stwie. Kopiowane obiekty nie są usuwane i ich warstwa nie ulega zmianie. Jako docelową
można wybrać jedną z istniejących warstw lub utworzyć nową.
 [Narzędzia główne][Warstwy >][Kopiuj obiekty na nową warstwę]
W odpowiedzi na komunikat „Zaznacz obiekty, które mają zostać skopiowane:” wskaż

obiekty, które mają zostać skopiowane, i naciśnij ENTER. Następnie wskaż obiekt
na warstwie docelowej lub skorzystaj z opcji Nazwa i wpisz nazwę warstwy „Zaznacz
obiekt na warstwie docelowej lub użyj polecenia [Nazwa] <Nazwa>:”.
Następnie wskaż punkt zaczepienia „Wskaż punkt bazowy lub użyj polecenia [Przesu-
nięcie/Zakończ] <Zakończ>:” lub naciśnij ENTER, aby zakończyć działanie polecenia2.
Jeżeli wskazałeś punkt bazowy (w odpowiedzi na poprzedni komunikat), to wskaż
punkt docelowy kopiowania „Określ drugi punkt przesunięcia lub <użyj pierwszego
punktu jako przesunięcia>:”.
Spacer warstwowy — SPACERWAR

Polecenie SPACERWAR wyświetla na ekranie obiekty położone na wybranych warstwach.
Użytkownik wybiera warstwę lub kilka warstw w oknie SpacerWarstwowy, a na ekranie
zostaną pokazane elementy leżące tylko na tych warstwach (elementy znajdujące się na in-
nych warstwach nie będą widoczne na ekranie).
 [Narzędzia główne][Warstwy >][Spacer warstwowy]
2
W tym przypadku kopia zostanie umieszczona w tym samym położeniu co oryginał.

306 AutoCAD 2018 PL
Okno SpacerWarstwowy
– wybór obiektów na ekranie. Wskaż obiekty na ekranie — ich


warstwy zostaną automatycznie wybrane w oknie dialogowym.
 Filtr – filtr warstw wyświetlanych w oknie. Przełącznik jest dostęp-
ny, jeśli w polu edycyjnym po lewej stronie określono filtr
(z użyciem znaków uniwersalnych, np. 8th floor*).
 Usuń – usuwanie nieużywanych warstw (spośród warstw zaznaczo-
nych). Jeśli przycisk nie jest dostępny, oznacza to, że wśród
wybranych warstw nie ma warstw nieużywanych.
 Przywróć po – włączenie przełącznika powoduje odtworzenie statusu warstw
zakończeniu aktywnego w momencie wywoływania polecenia.
 W celu zaznaczenia warstwy w oknie dialogowym wystarczy kliknąć jej nazwę. Aby
zaznaczyć kilka warstw, kliknij pierwszą i, nie puszczając przycisku myszy, prze-
ciągnij kursor — zaznaczona zostanie cała grupa warstw i obiekty do nich przyna-
leżne pojawią się na ekranie.
 W celu bardziej precyzyjnego wybierania wielu warstw można posłużyć się kla-
wiszami SHIFT i CTRL. W celu zaznaczenia kilku warstw naciśnij klawisz CTRL
i wskaż je kolejno w oknie dialogowym (wszystkie wskazane warstwy zostaną
zaznaczone). Aby zaznaczyć całą grupę (przylegających do siebie) warstw, klik-
nij pierwszą z nich, naciśnij klawisz SHIFT i wskaż końcową warstwę zaznaczanej
grupy. Zaznaczone zostaną wszystkie warstwy znajdujące się pomiędzy pierwszą
i ostatnią.
 Dwukrotne kliknięcie nazwy warstwy spowoduje, że uzyska ona status „zawsze
widoczna” na ekranie (co zostanie zaznaczone za pomocą małej gwiazdki po le-
wej stronie nazwy warstwy). Warstwa zawsze widoczna będzie wyświetlana na
ekranie niezależnie od jej zaznaczenia w oknie dialogowym. W celu nadania statusu
„zawsze widoczna” całej grupie warstw można posłużyć się dwukrotnym kliknię-
ciem i klawiszami SHIFT i CTRL.

Warstwy 307
Spójrz na przykładową zawartość okna spaceru warstwowego. Warstwa1 jest zawsze

widoczna (co symbolizuje gwiazdka po lewej stronie nazwy warstwy). Warstwy KRESK,
RZUTY i Warstwa1 zostały wybrane za pomocą klawisza SHIFT, a warstwy Warstwa3
i WYMIARY — za pomocą klawisza CTRL.
Spacer warstwowy
Prawy przycisk myszki

Kliknięcie prawym przyciskiem myszy wyświetla menu kontekstowe:
 Zachowaj – nadaje wybranym warstwom status „zawsze widoczna”.

wybór Po lewej stronie nazw warstw pojawi się gwiazdka (*).
 Zwolnij wybór – wyłącza status „zawsze widoczna” dla wybranych warstw.
Po lewej stronie nazw warstw zniknie gwiazdka (*).
 Zwolnij – wyłącza status „zawsze widoczna” dla wszystkich warstw.
wszystko
 Zaznacz – powoduje wybranie (zaznaczenie) wszystkich warstw widocz-
wszystko nych w oknie dialogowym.
 Wyczyść – odznacza wszystkie warstwy.
wszystko
 Odwróć wybór – odwraca wybór. Warstwy zaznaczone przestaną być zazna-
czone, a zaznaczone zostaną warstwy, które uprzednio nie były.
 Wybierz bez – zaznacza warstwy nieużywane.
odniesień
 Zapisz stan – zapisuje bieżącą konfigurację warstw, która może zostać
warstwy... wczytana za pomocą polecenia LMAN.
 Sprawdź... – wyświetla informację o liczbie warstw w rysunku, liczbie
zaznaczonych warstw oraz liczbie obiektów znajdujących
się na zaznaczonych warstwach.

308 AutoCAD 2018 PL
 Kopiuj jako filtr –kopiuje nazwę zaznaczonej warstwy do okna filtru. Funkcja
jest pomocna do tworzenia filtrów z wykorzystaniem zna-
ków uniwersalnych.
 Zapisz bieżący – zapisuje bieżący filtr na liście filtrów w celu wykorzystania
filtr ich w przyszłości.
 Usuń bieżący – usuwa bieżący filtr z listy filtrów.
filtr
Wczytaj rysunek LAYWALK.DWG. Widać na nim rzut składający się

z obiektów umieszczonych na różnych warstwach. Zastosuj spacer

LAYWALK.DWG
warstwowy w celu zorientowania się, co się znajduje na poszczegól-
nych warstwach.
Polecenie: [Narzędzia główne][Warstwy >][Spacer warstwowy]

Po wywołaniu polecenia w oknie dialogowym zaznaczone są te warstwy, które są wi-
doczne na ekranie.
Kliknij po kolei nazwę każdej warstwy i zaobserwuj, co jest wyświetlane na ekranie.

Kliknij dwukrotnie nazwę RZUTY, co sprawi, że warstwa RZUTY będzie zawsze wi-
doczna na ekranie (obok nazwy pojawiła się gwiazdka, która informuje o tym fakcie).
Ponownie klikaj po kolei nazwy warstw i zauważ, co jest wyświetlane na ekranie.
Warstwa RZUTY ma status „zawsze widoczna” i mimo że nie jest zaznaczona,

jest widoczna na ekranie. Widoczna jest również podświetlona warstwa ARANŻ.
Zastosuj filtr. W tym celu wpisz w oknie edycyjnym a* i naciśnij ENTER.

Warstwy 309
Aktywny filtr a*
Zauważ, że na liście warstw wyświetlane zostały tylko warstwy, których nazwa rozpo-
czyna się od litery „a”.
Na ekranie widoczne są te dwie warstwy oraz warstwa RZUTY, której nadałeś status „zaw-
sze widoczna”, mimo że nazwa tej warstwy nie jest widoczna na liście warstw.
Wyłącz przełącznik Przywróć po zakończeniu, aby wyłączyć przywołanie począt-

kowego stanu warstw, co spowoduje, że po zakończeniu spaceru warstwowego na ekra-
nie widoczne będą ustawienia wybrane podczas spaceru. Kliknij przycisk Zamknij.
Wyróżnianie wskazanej warstwy

— WARRZUTI
Polecenie WARRZUTI wyróżnia wskazaną warstwę w bieżącej rzutni poprzez zamro-
żenie tej warstwy we wszystkich innych rzutniach.
[Narzędzia główne][Warstwy >]


[Zamrożenie wszystkich rzutni z wyjątkiem bieżącej]
W odpowiedzi na „Zaznacz obiekt na warstwie, która ma zostać odizolowana w rzutni,

lub użyj polecenia [USTawienia/Cofaj]:” wskaż obiekt leżący na warstwie, która ma zo-
stać wyróżniona w bieżącej rzutni. Możesz wybrać kilka warstw; na zakończenie naci-
śnij ENTER.
Jeśli w odpowiedzi na powyższy komunikat wybierzesz opcję USTawienia, to uzyskasz

dostęp do opcji polecenia.

310 AutoCAD 2018 PL
 Układy – zakres wyróżniania warstwy:

Wszystkie układy – operacja będzie dotyczyła wszystkich arkuszy,
Bieżący układ – operacja będzie dotyczyła tylko bieżącego arkusza.
Blok – jeżeli wskazany obiekt będzie wchodził w skład bloku,
to zamrożona zostanie warstwa, na której leży ten blok.
Jeżeli obiekt będzie wchodził w skład odnośnika ze-
wnętrznego, to zamrożona zostanie warstwa, na której leży
wskazany obiekt (nie odnośnik),
Element – zamrażanie warstwy, na której leży wskazany obiekt,
nawet wtedy, gdy obiekt ten wchodzi w skład bloku (lub
odnośnika zewnętrznego) wstawionego na innej war-
stwie,
bRak – jeżeli wskazany obiekt będzie wchodził w skład bloku
(lub odnośnika zewnętrznego), to zamrożona zostanie
warstwa, na której leży blok (odnośnik), a nie wskazany
obiekt.
Polecenie działa tylko w przestrzeni papieru i gdy zdefiniowane są co najmniej dwie

rzutnie.
Wczytaj plik LAYVPI.DWG. Wyróżnij warstwę, na której leżą kre- 

skowania i meble w prawej górnej rzutni. LAYVPI.DWG
Kliknij dwukrotnie we wnętrzu prawej górnej rzutni, aby ją uaktywnić.

Polecenie: [Narzędzia główne][Warstwy >][Zamrożenie wszystkich
rzutni z wyjątkiem bieżącej]
Zaznacz obiekt na warstwie, która ma zostać odizolowana w rzutni, lub użyj polecenia
[USTawienia/Cofaj]: wskaż kreskowanie
[USTawienia/Cofaj]: wskaż dowolny mebel
[USTawienia/Cofaj]: ENTER

Warstwy 311
Kreskowania i meble zostały wyróżnione w bieżącej rzutni

poprzez ich zamrożenie (zablokowanie) we wszystkich pozostałych
Scalanie warstw — WARPOŁ

Polecenie WARPOŁ scala warstwy. Obiekty, które się znajdują na scalanych warstwach,
zostaną przeniesione na inną, wskazaną warstwę. Niepotrzebne warstwy zostaną usu-
nięte.
 [Narzędzia główne][Warstwy >][Scal]
W odpowiedzi na „Zaznacz obiekt na warstwie, która ma być scalona, lub użyj polece-
nia [Nazwa]:” wskaż obiekt należący do warstwy, która ma być scalona z inną warstwą,
lub wybierz opcję Nazwa. Po wskazaniu warstwy wszystkie obiekty, które się na niej
znajdują, zostaną podświetlone. Wskaż wszystkie warstwy przeznaczone do scalenia
i na zakończenie naciśnij ENTER.
Po wskazaniu warstw pojawi się zaproszenie do wskazania warstwy docelowej, na którą

mają być przeniesione obiekty leżące na scalanych warstwach „Zaznacz obiekt na war-
stwie docelowej lub użyj polecenia [Nazwa]:”.
Na zakończenie użytkownik zostanie poproszony o potwierdzenie „Czy chcesz

kontynuować? [Tak/Nie] <Nie>: N”. Jeżeli chcesz usunąć wszystkie wskazane warstwy
i przenieść obiekty, które się na nich znajdują, to w odpowiedzi wpisz Y, jeżeli nie — N.

312 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj plik LAYMRG.DWG. Większość kreskowań znajduje się na

różowej warstwie KRESKOWANIE, ale jedno kreskowanie jest zielone

LAYMRG.DWG
i znajduje się na warstwie ZIELONE KRESKOWANIE. Scal tę war-
stwę z warstwą KRESKOWANIE.
Wybierz ikonę [Narzędzia główne][Warstwy >][Scal]

Zaznacz obiekt na warstwie, która ma być scalona, lub użyj polecenia [Nazwa]: wskaż
zielone kreskowanie
Zaznaczone warstwy: zielone kreskowanie
Zaznacz obiekt na warstwie, która ma być scalona, lub użyj polecenia
[Nazwa/Cofaj]: ENTER
Zaznacz obiekt na warstwie docelowej lub użyj polecenia [Nazwa]: wskaż dowolne
różowe kreskowanie
******** OSTRZEŻENIE ********

Warstwa "zielone kreskowanie" zostanie scalona z warstwą "KRESKOWANIE".
Czy chcesz kontynuować? [Tak/Nie] <Nie>: t
Zielone kreskowanie zostało przeniesione na warstwę KRESKOWANIE i automatycz-

nie zmieniło kolor. Warstwa ZIELONE KRESKOWANIE została usunięta z rysunku.
Usuwanie warstwy i obiektów — WARUSUŃ

Polecenie WARUSUŃ usuwa wszystkie obiekty ze wskazanych warstw oraz usuwa te
warstwy z rysunku.
 [Narzędzia główne][Warstwy >][Usuń]
W odpowiedzi na „Zaznacz obiekt na warstwie, która ma zostać usunięta, lub użyj pole-
cenia [Nazwa]:” wskaż obiekt należący do warstwy przeznaczonej do usunięcia lub
wybierz opcję Nazwa. Po wskazaniu warstwy wszystkie obiekty, które się na niej znaj-
dują, znikną z ekranu, ale jeszcze nie są kasowane. Zostaną usunięte dopiero po uzyska-
niu potwierdzenia. Wskaż wszystkie warstwy przeznaczone do usunięcia i na zakończenie
naciśnij ENTER.
 Nazwa – wybranie tej opcji umożliwia wybór nazw warstw przeznaczo-

nych do usunięcia w oknie dialogowym.
Po zakończeniu wskazywania warstw pojawi się żądanie potwierdzenia usunięcia wska-

zanych warstw i obiektów, które się na nich znajdują „******** OSTRZEŻENIE
******** Z rysunku zostaną usunięte następujące warstwy: Czy chcesz kontynuować?
[Usuń warstwę/Anuluj]:”. Jeżeli chcesz usunąć wszystkie wskazane warstwy i wszystkie
obiekty, które się na nich znajdują, zaznacz Usuń warstwę; jeżeli nie — Anuluj.

Warstwy 313
Nie można usunąć warstwy bieżącej, warstwy 0 oraz warstwy o nazwie DEFPOINTS.
Właściwości JakWarstwa i JakBlok

i definicja bloków
Każdemu obiektowi można przypisać pewne ogólne właściwości, np. kolor, typ linii,
grubość kreski, styl wydruku. Obiekt uzyskuje je podczas procesu tworzenia, ale po je-
go zakończeniu mogą one zostać zmienione. Oprócz konkretnych właściwości można
obiektowi przypisać właściwości: JakWarstwa lub JakBlok.
Nadanie obiektowi właściwości JakWarstwa oznacza, że ma on przejmować tę wła-

ściwość od warstwy, na której zostanie umieszczony. Nadanie obiektowi właściwości
JakBlok oznacza, że obiekt ma przejmować tę właściwość od bloku, w którego skład
wejdzie.
Jeżeli nadamy obiektowi kolor JakWarstwa i narysujemy go na jakiejś warstwie (ale

nie na warstwie 0), obiekt ten przejmie kolor od tej warstwy. Kolor nie zmieni się, jeżeli
obiekt ten stanie się elementem bloku i zostanie wstawiony na innej warstwie (właści-
wości warstwy, na której wstawiono blok, nie zostaną nadane obiektowi).
Jeżeli nadamy obiektowi kolor JakBlok i narysujemy go na jakiejś warstwie, obiekt ten
przejmie kolor domyślny. Gdy obiekt ten stanie się elementem bloku i zostanie wsta-
wiony na jakiejś warstwie, przejmie kolor tej warstwy. Więcej informacji na ten temat
znajdziesz w rozdziale pod tytułem Bloki.
Wyświetlanie warstw
w menedżerze warstw
Na liście warstw znajdującej się w oknie menedżera warstw można wyświetlić tylko te war-
stwy, których nazwa pasuje do podanego wzorca. Jest to najprostsza metoda filtrowania
warstw wyświetlanych w oknie menedżera warstw.

314 AutoCAD 2018 PL
Dzięki filtrowi w oknie warstw wyświetlane są tylko te z nich,

których nazwa pasuje do podanego wzorca
Wpisz wzorzec nazwy w polu Znajdź warstwę znajdującym się w prawym górnym rogu
okna menedżera warstw. Wzorzec nazwy tworzymy, korzystając ze znaków uniwersalnych.
Do dyspozycji użytkownika są następujące znaki uniwersalne:
* – dowolny łańcuch.
# – dowolna cyfra.
@ – dowolna litera.
. (kropka) – dowolny znak alfanumeryczny.
? – dowolny pojedynczy znak.
~ – wszystko z wyjątkiem podanego łańcucha.
[] – dowolny ze znaków zawartych w nawiasach.
[~] – dowolny znak z wyjątkiem znaków zawartych w nawiasach.
- – zakres, np. [G-L].
‘ – nakaz dosłownej interpretacji następnego znaku (nie jako znaku uni-
wersalnego), np. ‘* oznacza gwiazdkę, a nie dowolny łańcuch.
Filtr oparty na wzorcu nazwy jest filtrem tymczasowym. Oznacza to, że nie można go
zapisać i „znika” po zamknięciu menedżera warstw.

Warstwy 315
Otwórz rysunek WAR1.DWG. Wyświetl na liście warstw tylko te, 

których nazwa rozpoczyna się od litery N. WAR1.DWG
Uruchom menedżera warstw. Kliknij na liście po lewej stronie opcję Wszystko.

W pole Znajdź warstwę wpisz N*
Przed zastosowaniem filtra warstw
Po zastosowaniu filtra widoczne są tylko warstwy, których nazwa zaczyna się na „n”

316 AutoCAD 2018 PL
Otwórz rysunek WAR1.DWG. Wyświetl na liście warstw tylko te, 

których nazwa rozpoczyna się od liter PIETRO. WAR1.DWG

W pole Znajdź warstwę wpisz pietro*
0 PIETRO1
DEFPOINTS PIETRO2
INWENT PIETRO3
INWENT-W
NAPISY
NAPISY-I
PIETRO1
PIETRO2
PIETRO3
POINTS
SIATKA-A3
SIATKA-A4
WYMIARY
ZLEW3
Przed zastosowaniem filtra warstw Po zastosowaniu filtra warstw
Otwórz rysunek WAR1.DWG. Wyświetl na liście warstw tylko te, których 

nazwa kończy się cyfrą 3. WAR1.DWG

W pole Znajdź warstwę wpisz *3
0 PIETRO3
DEFPOINTS SIATKA-A3
INWENT ZLEW3
INWENT-W
NAPISY
NAPISY-I
PIETRO1
PIETRO2
PIETRO3
POINTS
SIATKA-A3
SIATKA-A4
WYMIARY
ZLEW3

Warstwy 317

czwartą literą jest litera T. WAR1.DWG

W pole Znajdź warstwę wpisz ???T*
0 PIETRO1
DEFPOINTS PIETRO2
INWENT PIETRO3
INWENT-W SIATKA-A3
NAPISY SIATKA-A4
NAPISY-I
PIETRO1
PIETRO2
PIETRO3
POINTS
SIATKA-A3
SIATKA-A4
WYMIARY
ZLEW3

nazwa zaczyna się literą I, a kończy literą T. WAR1.DWG

W pole Znajdź warstwę wpisz I*T
0 INWENT
DEFPOINTS
INWENT
INWENT-W
NAPISY
NAPISY-I
PIETRO1
PIETRO2
PIETRO3
POINTS
SIATKA-A3
SIATKA-A4
WYMIARY
ZLEW3

318 AutoCAD 2018 PL
Stan i właściwości warstw

Stan i właściwości wszystkich warstw rysunku można zapamiętać. Można go również
wyeksportować i odtworzyć w innym rysunku. Zaletą tej metody jest możliwość jedno-
czesnej zmiany stanu wielu warstw znajdujących się na rysunku. Bieżący stan wszystkich
warstw zapisujemy za pomocą menedżera stanów warstw, który uruchamiamy za pomocą
przycisku Menedżer stanów warstw. Przycisk ten znajduje się w oknie menedżera
warstw.
Menedżer stanów warstw
 Nowy... – utworzenie nowego stanu warstw.

 Zapisz – zapisuje zaznaczony nazwany stan warstw.
 Edycja... – wyświetla okno dialogowe Edycja stanu warstw,
umożliwiające modyfikowanie wybranego stanu warstw.
 Zmień nazwę – lokalne edytowanie nazwy stanu warstw.
 Usuń – usunięcie wskazanego stanu warstw.
 Importuj... – wczytanie stanu warstw (z pliku *.LAS).
 Eksportuj... – eksport stanu warstw (do pliku *.LAS).
 Przywróć – odtworzenie wskazanego stanu warstw.

Warstwy 319
Po kliknięciu przycisku Nowy... na ekranie pojawia się okno dialogowe umożliwiające

nadanie nazwy i opisu stanu warstw. Bieżące ustawienia warstw zostaną zapamiętane
pod podaną nazwą.
Zapis stanu warstw
Wczytaj rysunek STANW.DWG. Na rysunku zdefiniowano dwa stany 

warstw noszące nazwy: z wymiarami i bez wymiarów. STANW.DWG
W stanie „z wymiarami” włączona jest warstwa wymiary, a kolor warstw KRESK,

RZUTY jest niebieski. W stanie „bez wymiarów” warstwa wymiary jest wyłączona, a ko-
lor warstw KRESK, RZUTY jest biały.
Nazwa stanu warstwa kolor warstwy kolor warstwy

 wymiary KRESK RZUTY
z wymiarami włączona niebieski niebieski
bez wymiarów wyłączona biały biały
Wczytaj rysunek i włącz stan „z wymiarami”. Zaobserwuj, w jaki sposób zmiana stanu
wpłynęła na parametry warstw na rysunku. Pojawiły się wymiary, a kolor obiektów
znajdujących się na warstwach KRESK i RZUTY zmienił się na niebieski.
Uruchom menedżera warstw.

Kliknij przycisk Menedżer stanów warstw ( )
Wybierz stan z wymiarami
Kliknij przycisk Przywróć

320 AutoCAD 2018 PL
Stan warstw bez wymiarów
Stan warstw z wymiarami

Warstwy 321
Po włączeniu stanu „z wymiarami” na ekranie pojawiły się wymiary, a kolor obiektów

znajdujących się na warstwach KRESK i RZUTY zmienił się na niebieski.
Translator warstw
Translator warstw jest wygodnym w użyciu narzędziem służącym do zmiany nazw i pa-
rametrów warstw na rysunku w taki sposób, by odpowiadały warstwom innego rysunku.
Można dzięki niemu dokonać zmiany nazw warstw oraz ich parametrów. Szczegółowy
opis tej procedury znajdziesz w rozdziale pod tytułem Standardy CAD.
Usuwanie warstw — USUŃ

Nieużywane warstwy (czyli takie, na których nie znajdują się żadne elementy i nie są
wykorzystywane w definicjach bloków) niepotrzebnie zajmują miejsce na rysunku. Można
je usunąć poleceniem USUŃ. Jeżeli na warstwie znajdują się jakieś obiekty lub jest ona
wykorzystywana przy definicji bloków, jej usunięcie nie powiedzie się. Usuwanie obiektów
nieużywanych dokonywane jest za pomocą wygodnego okna dialogowego.
 [Narzędzia rysunkowe >][Usuń >][Warstwy] US
 Pokaż elementy, – lista możliwych do usunięcia obiektów. W oknie pokaza-

które można ne zostaną warstwy, które mogą zostać usunięte.
usunąć
 Pokaż elementy, – lista obiektów, których nie można usunąć. W oknie poka-
których nie można zane zostaną warstwy, które nie mogą zostać usunięte.
usunąć
 Potwierdź – wyświetlane przed usunięciem każdego obiektu żądanie
usunięcie każdego potwierdzenia.
elementu
 Usuń elementy –
zagnieżdżone usuwanie obiektów zagnieżdżonych.
 Usuń geometrię – usuwanie geometrii zerowej długości i pustych obiek-
zerowej długości tów tekstowych.
i puste obiekty
tekstowe

322 AutoCAD 2018 PL
Usuwanie warstw
 Usuń – usunięcie wskazanego obiektu.

 Usuń – usuwanie wszystkich obiektów nieużywanych.
wszystkie
Wskaż w oknie warstwy przeznaczone do usunięcia i kliknij przycisk Usuń.
 Nie można usunąć warstwy bieżącej, warstwy 0, warstwy DEFPOINTS, warstwy

aktualnej, warstwy zależnej pochodzącej z odnośnika ani warstwy, na której znaj-
duje się choćby jeden obiekt.
 Warstwy można również usunąć z poziomu menedżera warstw. W tym celu wskaż je
na liście w oknie menedżera warstw i kliknij przycisk Usuń warstwę (lub kla-
wisz Delete znajdujący się na klawiaturze).

Filtry warstw 323
Filtry warstw
AutoCAD oferuje wiele możliwości filtrowania

i grupowania warstw. Jest to szczególnie przydatne
w przypadku edycji rysunków zawierających bardzo
dużą liczbę warstw. Użytkownik ma możliwość
tworzenia własnych grup warstw. Grupa warstw ma
określoną nazwę i grupuje warstwy wskazane przez
użytkownika. Przykładowo mogą to być warstwy
w jakiś sposób ze sobą powiązane, np. wszystkie
warstwy zawierające elementy jednej kondygnacji
budynku. Utworzenie grupy nie zmienia warstw
w żaden sposób, po prostu wybrane warstwy zostają zgrupowane pod określoną nazwą.
Tworzenie grup bardzo ułatwia zarządzanie warstwami. Wiele operacji można wykonać
na całej grupie warstw jednocześnie. Użytkownik może tworzyć grupy proste i zagnież-
dżone. Operacje na grupie nadrzędnej automatycznie dotyczyć będą wszystkich grup
zagnieżdżonych w tej grupie.
Oprócz grup użytkownik ma możliwość tworzenia filtrów warstw opartych na właści-

wościach warstw. Ten rodzaj filtra może okazać się bardzo przydatny w praktyce każdego
użytkownika. Użytkownik może utworzyć filtr w oparciu o takie właściwości warstw jak:
warstwa używana, nieużywana, włączona, wyłączona, zamrożona, odmrożona, zamknięta,
otwarta, drukowalna, niedrukowalna itp. Ponadto jako kryterium filtrujące można wy-
brać wzorzec nazwy warstwy (z użyciem znaków uniwersalnych), typ linii, kolor, gru-
bość kreski, styl wydruku.
Filtr oparty na właściwościach może zostać przekształcony w grupę. Dzięki temu moż-
na w łatwy sposób automatycznie wyselekcjonować grupę warstw, które mają określone
właściwości. W skład grupy warstw może wchodzić filtr oparty na właściwościach. Filtr
taki tworzymy w ramach wskazanej grupy taki sam sposób jak zwykły filtr zagnieżdżony.

324 AutoCAD 2018 PL
Grupy i filtry tworzymy za pomocą menedżera warstw.
Grupy warstw
Użytkownik ma możliwość tworzenia własnych grup warstw. Grupa warstw ma okre-
śloną nazwę i grupuje warstwy w jakiś sposób ze sobą powiązane, np. wszystkie warstwy
zawierające elementy jednej kondygnacji budynku itp. Do tworzenia grup służy przy-
cisk (Nowy filtr grupy) znajdujący się w lewym górnym narożniku okna menedżera
warstw. Po kliknięciu przycisku wpisz nazwę tworzonej grupy. Po utworzeniu grupy
kliknij ją prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję [Wybierz
warstwy >][Dodaj]. Następnie w odpowiedzi na komunikat „Dodaj warstwy wybra-
nych obiektów do filtru...:” wskaż na ekranie obiekty leżące na warstwach, które mają
wejść w skład grupy.
 Warstwa może wchodzić w skład wielu grup.

 W celu utworzenia grupy warstw można posłużyć się również kombinacją klawi-
szy ALT-G.
 W celu utworzenia grupy warstw można posłużyć się również menu kontekstowym
prawego przycisku myszy (opcja Nowy filtr grupy). Jeśli chcesz skorzystać z tej
możliwości, upewnij się, że przed skorzystaniem z menu kontekstowego w le-
wym oknie zaznaczona będzie opcja Wszystko. W przeciwnym przypadku utwo-
rzysz grupę zagnieżdżoną (grupy zagnieżdżone omówione są w dalszej części roz-
działu).
Dodawanie i usuwanie warstw z grupy

Na początek utwórz grupę. Następnie kliknij ją pra-
wym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontek-
stowego opcję [Wybierz warstwy >].
W celu dodania warstw do grupy skorzystaj z opcji

Dodaj, następnie w odpowiedzi na komunikat „Do-
daj warstwy wybranych obiektów do filtru...:” wskaż
na ekranie obiekty leżące na warstwach, które mają
wejść w skład grupy.
W celu usunięcia wszystkich warstw z grupy i dodania innych skorzystaj z opcji Zamień,
następnie w odpowiedzi na komunikat „Zamień warstwy w filtrze warstwami wybra-
nych obiektów...:” wskaż na ekranie obiekty leżące na warstwach, które mają zostać
umieszczone w grupie.

Filtry warstw 325
Sterowanie grupą warstw

Jedną z zasadniczych zalet grup jest możliwość jednoczesnego włączania, zamrażania
(blokowania) i zamykania wszystkich warstw należących do grupy. Wystarczy jedno
kliknięcie i status całej grupy ulegnie zmianie.
W celu sterowania grupą warstw wskaż ją w lewym oknie prawym przyciskiem myszy
i skorzystaj z menu kontekstowego.
Menu kontekstowe umożliwia sterowanie grupą warstw
 Widoczność > – umożliwia włączanie, wyłączanie, zamrażanie (blokowa-

nie) i odmrażanie (odblokowanie) grupy warstw.
Włącz – włącza grupę warstw.
Wyłącz – wyłącza grupę warstw.
Rozmrożona – zamraża (blokuje) grupę warstw.
Zamrożona – odmraża (odblokowuje) grupę warstw.
 Zamknij > – umożliwia zamykanie i otwieranie grupy warstw.
 Rzutnia > – umożliwia zamrażanie (blokowanie) i odmrażanie (od-
blokowanie) warstw w bieżącej rzutni. Opcja jest dostępna
tylko w przestrzeni papieru.
 Oddziel grupę > – wyświetla na ekranie tylko warstwy należące do grupy,
pozostałe warstwy zostają zamrożone (zablokowane).
Wszystkie rzutnie – operacja dotyczy wszystkich rzutni.
Tylko aktywna – operacja dotyczy tylko bieżącej rzutni.
rzutnia
 Nowy filtr – umożliwia utworzenie nowego filtru właściwości warstwy
właściwości... w oparciu o nazwy i ustawienia właściwości warstw.
 Nowy filtr grupy – tworzenie nowego filtra grupy warstw.
 Przekształć na filtr – wybrany filtr właściwości zostaje przekształcony w filtr
grupy grupy warstw.

326 AutoCAD 2018 PL
 Zmień nazwę – umożliwia zmianę nazwy grupy warstw.

 Usuń – usuwa grupę warstw.
– umożliwia dodanie lub zastąpienie warstwy w wybra-
 Wybierz warstwy
nym filtrze grupy warstw.
Otwórz rysunek GRUPWAR1.DWG. Znajduje się na nim rzut pomiesz-

czenia. Meble różnego rodzaju znajdują się na osobnych warstwach:

GRUPWAR1.DWG
BIURKA, FOTELE, STOŁY, SZAFKI. Warstwom tym dla czytelności
nadano różne kolory. Zgrupuj wszystkie warstwy zawierające meble.
Polecenie:[Narzędzia główne][Warstwy][Właściwości warstwy]

W oknie menedżera warstw kliknij przycisk Nowy filtr grupy .
Wpisz nazwę grupy Meble i naciśnij ENTER.
Kliknij utworzoną grupę prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego
opcję [Wybierz warstwy >][Dodaj].
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż niebieską kanapę

Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż jedną z żółtych szafek
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż jeden z zielonych stołów
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż jedno z fioletowych biurek
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: ENTER
W ten sposób utworzyłeś grupę o nazwie Meble, w skład której wchodzą warstwy:
BIURKA, FOTELE, STOŁY, SZAFKI.
Warstwy wchodzące w skład grupy o nazwie Meble
Wyłącz utworzoną grupę warstw o nazwie Meble.

Kliknij utworzoną grupę Meble prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontek-
stowego opcję [Widoczność >][Ukryta].
Elementy leżące na warstwach wchodzących w skład grupy Meble znikły z ekranu,
gdyż wszystkie 4 warstwy wchodzące w skład grupy Meble zostały wyłączone. W podobny
sposób możesz grupę zamrozić (zablokować), wyizolować itp.

Filtry warstw 327
Grupa warstw o nazwie Meble jest widoczna
Grupa warstw o nazwie Meble nie jest widoczna

328 AutoCAD 2018 PL
Otwórz rysunek GRUPWAR2.DWG. Na rysunku tym grupa Meble jest 

już utworzona (patrz poprzedni przykład). Zamroź (zablokuj) warstwy GRUPWAR2.DWG
wchodzące w skład tej grupy w lewej rzutni.
Kliknij we wnętrzu lewej rzutni.

Polecenie: [Narzędzia główne][Warstwy][Właściwości warstwy]
Kliknij utworzoną grupę Meble prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontek-
stowego opcję [Rzutnia>][Zablokuj].
Wszystkie warstwy wchodzące w skład grupy o nazwie Meble zostały zamrożone (za-
blokowane) i nie są widoczne w lewej rzutni.
Warstwy wchodzące w skład grupy Meble zostały zablokowane w lewej rzutni
Otwórz rysunek GRUPWAR3.DWG. Na rysunku tym grupa Meble jest 

już utworzona. Wyświetl na ekranie tylko warstwy wchodzące w skład GRUPWAR3.DWG
tej grupy.

Kliknij grupę Meble prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego
opcję [Oddziel grupę >][Wszystkie rzutnie].
Wszystkie warstwy niewchodzące w skład grupy Meble zostały zamrożone (zabloko-

wane) i nie są widoczne na ekranie.

Filtry warstw 329
Wszystkie warstwy są widoczne na ekranie
Tylko elementy znajdujące się na warstwach wchodzących w skład grupy

o nazwie Meble są widoczne na ekranie

330 AutoCAD 2018 PL
Grupy zagnieżdżone
Tworzenie grup bardzo ułatwia zarządzanie warstwami. Ale to nie wszystko — oprócz
grup prostych (opisanych w poprzednim punkcie) AutoCAD umożliwia również two-
rzenie grup zagnieżdżonych. Operacje na grupie nadrzędnej automatycznie dotyczyć
będą wszystkich grup podrzędnych zagnieżdżonych w tej grupie.
Grupa prosta Wymiary
Dwie grupy (1 piętro i 2 piętro) zagnieżdżone w ramach grupy Wymiary
W celu utworzenia grupy zagnieżdżonej wskaż w oknie po lewej stronie menedżera warstw
grupę, w ramach której ma powstać grupa zagnieżdżona, kliknij prawym przyciskiem
myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowy filtr grupy. Następnie wpisz
nazwę tworzonej grupy zagnieżdżonej. Po utworzeniu grupy zagnieżdżonej możesz dodać
do niej warstwy w analogiczny sposób jak do grupy prostej.
Tworzenie zagnieżdżonej grupy warstw za pomocą menu kontekstowego
 Przycisk służący do tworzenia grup, znajdujący się w oknie menedżera warstw,

nie umożliwia utworzenia grupy zagnieżdżonej — przycisk ten zawsze tworzy gru-
pę nadrzędną. W celu tworzenia grup zagnieżdżonych korzystaj z menu konteksto-
wego prawego przycisku myszy (jak to opisano powyżej).
 Usunięcie grupy nadrzędnej spowoduje automatyczne usunięcie grup podrzędnych.

Filtry warstw 331
Otwórz rysunek GRUPWAR4.DWG. Znajdują się na nim różne elementy 

wyposażenia wnętrza: meble i rośliny zielone. Utwórz grupę Wypo- GRUPWAR4.DWG
sażenie oraz dwie grupy zagnieżdżone: Meble i Rośliny.
Meble znajdują się na czterech różnych warstwach: BIURKA, FOTELE, STOŁY i SZAFKI.
Rośliny zielone znajdują się na dwóch różnych warstwach: ROSLINYBIURKOWE
i ROSLINYWOLNOSTOJACE.
Oczywiście można byłoby utworzyć tylko jedną grupę, ale wówczas nie można by było
indywidualnie sterować widocznością mebli i roślin.

Utwórz grupę nadrzędną Wyposażenie.
W oknie menedżera warstw kliknij przycisk Nowy filtr grupy .
Wpisz nazwę grupy Wyposażenie i naciśnij ENTER.
W skład tej grupy będą wchodziły dwie grupy zagnieżdżone: Meble i Rośliny.
Podgrupy Meble i Rośliny mają być zagnieżdżone w grupie Wyposażenie
Utwórz grupę zagnieżdżoną Meble.

W oknie po lewej stronie oknie menedżera warstw kliknij utworzoną przed chwilą grupę
Wyposażenie.
Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowy filtr
grupy. Nadaj jej nazwę Meble i naciśnij ENTER.
Kliknij grupę Meble prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż niebieską kanapę

Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż jedną z żółtych szafek
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż jeden z niebieskich stołów
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż jedno z fioletowych biurek
W ten sposób utworzyłeś grupę o nazwie Meble, w skład której wchodzą warstwy:
BIURKA, FOTELE, STOŁY, SZAFKI.
W oknie menedżera warstw po lewej stronie kliknij grupę Wyposażenie i wybierz

z menu kontekstowego opcję Nowy filtr grupy. Nadaj jej nazwę Rośliny i naciśnij
ENTER.
Kliknij grupę Rośliny prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego


332 AutoCAD 2018 PL
Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż dowolną roślinę na biurku

Dodaj warstwy wybranych obiektów do filtru...: wskaż dowolną roślinę wolno-
stojącą
W ten sposób utworzyłeś grupę o nazwie Rośliny, w skład której wchodzą warstwy:
ROSLINYBIURKOWE i ROSLINYWOLNOSTOJACE.
W skład grupy Wyposażenie wchodzą dwie grupy zagnieżdżone: Meble i Rośliny
W skład grupy Meble wchodzą cztery warstwy: BIURKA, FOTELE, STOŁY i SZAFKI
W skład grupy Rośliny wchodzą dwie warstwy: ROSLINYBIURKOWE

i ROSLINYWOLNOSTOJACE

Filtry warstw 333
Za pomocą utworzonych grup można łatwo sterować widocznością warstw według wła-
snych potrzeb, co ilustrują poniższe rysunki.
Grupa Wyposażenie włączona Grupa Wyposażenie wyłączona
Grupa Rośliny włączona, Grupa Meble włączona,

grupa Meble wyłączona grupa Rośliny wyłączona
Filtr oparty na właściwościach warstw

Filtr oparty na właściwościach warstw może okazać się bardzo przydatny w praktyce każ-
dego użytkownika. Użytkownik może utworzyć filtr w oparciu o takie właściwości jak:
warstwa używana, nieużywana, włączona, wyłączona, zamrożona, odmrożona, zamknięta,
otwarta, drukowalna, niedrukowalna itp. Ponadto jako kryterium filtrujące można wy-
brać wzorzec nazwy warstwy (z użyciem znaków uniwersalnych), typ linii, kolor, gru-
bość kreski, styl wydruku.

334 AutoCAD 2018 PL
Do tworzenia filtrów służy przycisk Nowy filtr właściwości znajdujący się w lewym
górnym narożniku okna menedżera warstw. Po kliknięciu przycisku wpisz nazwę tworzo-
nego filtra w polu Nazwa filtru:. Następnie określ kryteria filtrujące w okienku Definicja
filtru:. Na zakończenie kliknij OK.
Tworzenie filtra opartego na właściwościach warstw
Po utworzeniu filtra jego nazwa pojawi się w oknie menedżera warstw

(w lewym okienku)
Tworzenie filtra prostego

Filtr prosty opiera się na jednym warunku filtrującym (zapisanym w jednym wierszu).
W tym wierszu określamy zbiór warunków, które muszą być spełnione jednocześnie.
Wszystkie pola wiersza połączone są koniunkcją (i).

Filtry warstw 335
Tworzenie filtra prostego
Na powyższym rysunku widać filtr prosty. Filtr ten „przepuści” tylko te warstwy, których
właściwości spełniają wszystkie podane warunki. Warunki mogą być następujące: warstwy
używane, o dowolnej nazwie, włączone, odmrożone, zamknięte, żółte, z przypisanym typem
linii DASHDOT, grubością kreski 0.30, stylem wydruku o nazwie Style2, drukowalne.
Oczywiście użytkownik nie musi korzystać z każdego warunku. Pozostawienie pustego

pola oznacza, że warunek nie ma być w ogóle brany pod uwagę.
Filtr wykorzystuje tylko dwa warunki — przepuszcza tylko

włączone warstwy koloru czerwonego

336 AutoCAD 2018 PL
Jeśli chcesz określić kolor, typ linii lub styl wydruku, kliknij w odpowiednim polu,
a następnie kliknij przycisk i wybierz cechę za pomocą okna dialogowego, które pojawi
się na ekranie.
Otwórz rysunek GRUPFIL1.DWG. Utwórz filtr przepuszczający tylko 

GRUPFIL1.DWG
warstwy włączone koloru czarnego.

W oknie menedżera warstw kliknij przycisk Nowy filtr właściwości .
Wpisz nazwę filtra Czarne.
Filtr przepuszczający tylko włączone warstwy koloru czarnego
Kliknij w polu Widoczność i wybierz z listy rozwijanej żółtą żarówkę .

Kliknij w polu Kolor, kliknij przycisk wyboru koloru , który pojawi się w tym polu,
a następnie wybierz kolor czarny.
Wybierz kolor czarny numer 7 (z paska dziewięciu kolorów podstawowych). W oknie

menedżera pokazuje się kolor „biały”. To może zdziwić.
Kliknij przycisk OK. W oknie Właściwości filtru warstw kliknij OK.
Utworzony został filtr Czarne oparty na właściwościach

Filtry warstw 337
W ten sposób utworzony został prosty filtr o nazwie Czarne, przepuszczający warstwy
o podanych właściwościach. Wyświetl na ekranie tylko warstwy przepuszczane przez
ten filtr.
Kliknij filtr Czarne prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego

opcję [Oddziel grupę>][Wszystkie rzutnie].
Na ekranie widoczne będą tylko warstwy włączone koloru czarnego. Zwróć uwagę, że
na rozwijanej liście warstw (u góry ekranu) znajdują się tylko te warstwy, które zostały
przepuszczone przez filtr.
Dzieje się tak dlatego, że w oknie Ustawienie warstw menedżera warstw włączony zo-
stał przełącznik Zastosuj do paska narzędzi warstw. Aby uzyskać dostęp do tego okna,
kliknij przycisk Ustawienia w oknie menedżera warstw.
Dzięki zastosowaniu filtra na ekranie

widoczne są tylko włączone warstwy koloru czarnego
Tworzenie filtra złożonego

Filtr złożony składa się z kilku warunków prostych, które muszą być spełnione alterna-
tywnie (pierwszy lub drugi lub trzeci itd.). Wiersze filtra połączone są alternatywą (lub).

338 AutoCAD 2018 PL
Filtr złożony — spełniony musi być warunek zapisany w pierwszym wierszu

lub w drugim
Na powyższym rysunku widoczny jest filtr złożony z dwóch warunków. Filtr ten prze-
puści warstwy: włączone i czerwone lub włączone i zielone.
Korzystając z operatorów logicznych, filtr ten możemy zapisać jako:

(  )(  )
W czasie tworzenia filtra przydatne może okazać się skopiowanie istniejącego warunku
(wiersza). W tym celu ustaw kursor nad wierszem, który ma zostać skopiowany, kliknij
prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Powiel wiersz.
Otwórz rysunek GRUPFIL2.DWG. Kwadraty znajdują się na różnych war-

stwach, oznaczonych różnymi kolorami. Utwórz filtr przepuszczający

GRUPFIL2.DWG
tylko te warstwy, do których przypisany jest kolor czerwony lub
zielony.

W oknie menedżera warstw kliknij przycisk Nowy filtr właściwości .
Wpisz nazwę filtra CzerZiel
a następnie wybierz kolor czerwony. Kliknij OK.
Kliknij w drugim wierszu filtra w polu Kolor, kliknij przycisk wyboru koloru , który
pojawi się w tym polu, a następnie wybierz kolor zielony. Kliknij OK.

Filtry warstw 339
Po prawidłowym wykonaniu powyższych czynności powinieneś uzyskać filtr jak na

poniższym rysunku.
Filtr przepuszczający tylko warstwy koloru czerwonego lub zielonego

Kliknij filtr CzerZiel prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego
opcję [Oddziel grupę>][Wszystkie rzutnie].
Korzystając z utworzonego filtra, można w łatwy sposób np. wyświetlić na ekranie tylko
warstwy koloru czerwonego lub zielonego.
Dzięki filtrowi można łatwo wyodrębnić warstwy koloru czerwonego i zielonego
Modyfikacja filtra
Istniejący filtr można łatwo zmodyfikować. W tym celu otwórz okno menedżera warstw,
kliknij filtr prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Wła-
ściwości.... Włączony zostanie edytor filtra (taki sam jak podczas jego tworzenia).

340 AutoCAD 2018 PL
Modyfikacja filtra
Jeżeli chcesz usunąć jeden z warunków zapisanych w wierszu, kliknij w wybranym

polu i z listy rozwijanej wybierz puste pole. W przypadku koloru, typu linii i stylu wy-
druku ustaw kursor w wybranym polu i wykasuj jego zawartość (możesz również wy-
brać z menu kontekstowego opcję Wytnij.
 W celu skopiowania wiersza ustaw kursor nad tym wierszem, kliknij prawym przy-
ciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Powiel wiersz.
 W celu usunięcia wiersza ustaw kursor nad tym wierszem, kliknij prawym przyci-
skiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Usuń wiersz.
Filtr zagnieżdżony
Analogicznie jak w przypadku grup warstw, istnieje możliwość tworzenia filtrów za-
gnieżdżonych. Operacje wykonane na filtrze nadrzędnym automatycznie dotyczyć będą
wszystkich podrzędnych filtrów zagnieżdżonych.
Filtr prosty Piętro 1
Dwa filtry (Włączone i zielone i Wyłączone i zielone)

zagnieżdżone w ramach filtra Piętro 1

Filtry warstw 341
W celu utworzenia filtra zagnieżdżonego wskaż w oknie po lewej stronie menedżera

warstw filtr, w ramach którego ma powstać filtr zagnieżdżony, kliknij prawym przy-
ciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowy filtr właściwości. Na-
stępnie wpisz nazwę tworzonego filtra zagnieżdżonego.
Tworzenie filtra zagnieżdżonego za pomocą menu kontekstowego
 Przycisk służący do tworzenia filtrów, znajdujący się w oknie menedżera warstw,

nie umożliwia utworzenia filtra zagnieżdżonego — przycisk ten zawsze tworzy
filtr nadrzędny. W celu tworzenia filtrów zagnieżdżonych korzystaj z menu kontek-
stowego prawego przycisku myszy.
 Usunięcie filtra nadrzędnego spowoduje automatyczne usunięcie filtrów zagnież-
dżonych.
Otwórz rysunek GRUPFIL3.DWG. Utwórz filtr Wyposażenie. W skład

tego filtra mają wchodzić: warunek przepuszczający tylko warstwy włą-

GRUPFIL3.DWG
czone oraz dwa filtry zagnieżdżone: Meble, przepuszczający tylko war-
stwy niebieskie, i Rośliny, przepuszczający tylko warstwy, których
nazwy rozpoczynają się od słowa rosliny.

W oknie menedżera warstw kliknij przycisk Nowy filtr właściwości
Wpisz nazwę filtra Wyposażenie
Kliknij w pierwszym wierszu filtra w polu Widoczność

Z listy rozwijanej wybierz żółtą żarówkę
Kliknij OK

342 AutoCAD 2018 PL
Filtr Wyposażenie przepuszcza na razie tylko warstwy włączone
W oknie po lewej stronie menedżera warstw kliknij prawym przyciskiem myszy filtr Wy-
posażenie i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowy filtr właściwości. Następ-
nie wpisz nazwę tworzonego filtra zagnieżdżonego Meble.
a następnie wybierz kolor niebieski.
Kliknij OK.
Filtr Meble przepuszcza tylko warstwy niebieskie

Filtry warstw 343
W oknie po lewej stronie menedżera warstw kliknij prawym przyciskiem myszy filtr
Wyposażenie i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowy filtr właściwości. Na-
stępnie wpisz nazwę tworzonego filtra zagnieżdżonego Rośliny.
Kliknij w polu Nazwa i wpisz w nim wzorzec nazwy rosliny*
Kliknij OK
Filtr Rośliny przepuszcza tylko te warstwy,

których nazwa rozpoczyna się od słowa rosliny
Po prawidłowym wykonaniu powyższych czynności powinieneś uzyskać filtr jak na poniż-

szym rysunku.
Filtr Wyposażenie gotowy
Przekształcenie filtra w grupę

Filtr oparty na właściwościach może zostać przekształcony w grupę. Dzięki temu moż-
na w łatwy sposób automatycznie wyselekcjonować grupę warstw, które mają określone
właściwości. W celu przekształcenia filtra w grupę wskaż filtr przeznaczony do prze-
kształcenia w lewym okienku menedżera warstw i wybierz z menu kontekstowego pra-
wego przycisku myszy opcję Przekształć na filtr grupy.

344 AutoCAD 2018 PL
Przekształcanie filtra w grupę
W skład grupy będą wchodziły warstwy spełniające kryteria filtra w momencie wyko-
nywania przekształcenia. Późniejsze zmiany właściwości tych warstw nie będą miały
wpływu na skład utworzonej grupy.
Otwórz rysunek GRUPFIL4.DWG. Zdefiniuj filtr oparty na właściwo-

ściach o nazwie Meble przepuszczający warstwy niebieskie. W chwili

GRUPFIL4.DWG
tworzenia filtra wszystkie warstwy zawierające meble są koloru nie-
bieskiego. Następnie przekształć utworzony filtr w grupę.
Ponieważ wszystkie warstwy zawierające meble są koloru niebieskiego, najłatwiej jest

je wyselekcjonować za pomocą filtra opartego na właściwościach.

W oknie menedżera warstw kliknij przycisk Nowy filtr właściwości
Wpisz nazwę filtra Meble
a następnie wybierz kolor niebieski.
Kliknij OK
Filtr Meble selekcjonuje warstwy koloru niebieskiego

Filtry warstw 345
Po utworzeniu filtra Meble opartego na właściwościach przekształć go w grupę o tej

samej nazwie.
W lewym okienku menedżera warstw wskaż filtr Meble, a z menu kontekstowego pra-
wego przycisku myszy wybierz opcję Przekształć na filtr grupy.
Przed przekształceniem filtra w grupę
Po przekształceniu filtra w grupę
Zwróć uwagę, że po przekształceniu filtra w grupę zmiana koloru warstw grupy nie
spowoduje zmiany warstw wchodzących w skład tej grupy.
Zmiana właściwości warstw nie spowodowała zmiany składu grupy
Grupa zawierająca filtry

oparte na właściwościach
W skład grupy warstw może wchodzić filtr oparty na właściwościach. Filtr taki tworzymy
w ramach wskazanej grupy w taki sam sposób jak zwykły filtr zagnieżdżony.
Grupa zawierająca podgrupę oraz filtr oparty na właściwościach

346 AutoCAD 2018 PL

Bloki 347
Bloki
AutoCAD umożliwia zapisywanie powtarzających

się elementów jako bloki, co może znacznie uprościć
i przyspieszyć wykonywanie rysunków. Tworzenie
rysunków składających się z bloków przypomina
budowanie domków z klocków, klocki jednakże
mają ustalone wymiary, zaś bloki przyjmują
konkretny wymiar podczas procesu ich wstawiania.
Blok to obiekt złożony z powiązanych ze sobą
elementów składowych. Każdy blok ma unikatową
nazwę, która go wyróżnia spośród innych bloków. Mimo że składa się z wielu elemen-
tów, traktowany jest jako jeden obiekt — polecenia edycyjne dotyczą go w całości. Przy-
kładowo, w celu usunięcia bloku z rysunku za pomocą polecenia WYMAŻ wystarczy
wskazać jakikolwiek element wchodzący w jego skład, a usunięty zostanie cały blok. Blok
może składać się z dowolnych obiektów (w jego skład mogą wchodzić również inne bloki).
Raz zdefiniowany blok można później wstawiać w różne miejsca rysunku, przy różnych
współczynnikach skali i kątach obrotu — gwarantują one zmianę jego wielkości oraz do-
wolną orientację. Bloki służą do tworzenia bibliotek najczęściej używanych elementów
i symboli standardowych, takich jak np. części maszyn, elementy architektoniczne,
symbole elektryczne itd. Zastosowanie bloków ułatwia tworzenie rysunku i zmniejsza
rozmiar pliku. Blok może być zdefiniowany w obrębie jednego rysunku (zapisywany jest
on na dysku w tym samym pliku co rysunek i nie jest dostępny bezpośrednio w innych
rysunkach1). Blok może również zostać zapisany na dysku osobno — jest wtedy blo-
kiem dyskowym. Bloki tworzymy za pomocą polecenia BLOK, a wstawiamy za pomocą
polecenia WSTAW. Szczególną rolę przy budowaniu bibliotek pełnią tzw. bloki jednostko-
we. Są to bloki zdefiniowane w sześcianie (lub kwadracie) jednostkowym 1x1x1(1x1). Jeśli
blok został zdefiniowany w sześcianie (kwadracie) jednostkowym, przy wstawianiu bloku
współczynniki skali będą takie same jak wymiary bloku. Począwszy od wersji 2006 Auto-
CAD umożliwia również tworzenie bloków dynamicznych. Więcej informacji na ich te-
mat znajdziesz w rozdziale Bloki dynamiczne.
1
Z takiego bloku można skorzystać, posługując się centrum danych projektowych.

348 AutoCAD 2018 PL
Przykładowe bloki i rysunek zawierający bloki

Bloki 349
Przykładowy rysunek zawierający bloki
Bloki definiujemy i wstawiamy w następujący sposób:
 Rysujemy elementy, które mają go tworzyć. Elementy bloku najlepiej rysować w kwa-
dracie o boku 1. Dzięki temu podczas wstawiania bloku współczynniki jego skali
będą takie same jak wymiary bloku. Wielu użytkowników woli rysować bloki w wy-
miarach, w jakich mają one zostać później wstawione, i tworzyć typoszeregi dla
wybranych skal projektowych.
 Wywołujemy polecenie BLOK, aby utworzyć blok. Wybieramy dla niego nazwę.
Po określeniu nazwy wybieramy punkt wstawienia oraz wskazujemy obiekty mające
wchodzić w jego skład. Punkt wstawienia to punkt, którego położenie określimy na
ekranie podczas wstawiania bloku.
 Wstawiamy blok za pomocą polecenia WSTAW (z różnymi współczynnikami skali,

kątami obrotu itd.).

350 AutoCAD 2018 PL
Definiowanie bloku — BLOK

Blok definiujemy za pomocą polecenia BLOK. Obiekty, które mają go tworzyć, muszą
znaleźć się na rysunku przed rozpoczęciem definiowania bloku.
 [Narzędzia główne][Blok][Utwórz] B
 [Wstaw][Definicja bloku][Utwórz Blok]
Na ekranie wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiające zdefiniowanie bloku.
Tworzenie bloku
 Nazwa: – nazwa definiowanego bloku.

 Punkt bazowy – punkt wstawienia bloku. Wpisz współrzędne jego wsta-
wienia lub kliknij przycisk i wskaż punkt wstawienia
bloku na ekranie „Określ bazowy punkt wstawienia:”.
Aby zachować dokładność rysunku, zalecane jest wyko-
rzystanie punktu charakterystycznego.
Określ na ekranie – po zamknięciu okna dialogowego zostanie wyświetlona
prośba o podanie punktu bazowego.
Wskaż punkt – przycisk umożliwiający wskazanie punktu wstawienia
bloku na ekranie. Podczas wskazywania punktu wsta-
wienia okno dialogowe tymczasowo znika z ekranu.
X:,Y:,Z: – współrzędne X, Y i Z punktu wstawienia bloku.
 Obiekty – obiekty mające tworzyć blok:
Wybierz obiekty – przycisk umożliwiający wybór obiektów mających two-
rzyć blok. Podczas wybierania obiektów okno dialogowe
tymczasowo znika z ekranu,

Bloki 351
Szybki wybór – przycisk umożliwiający szybkie wybieranie obiektów

SWYBIERZ,
Zapamiętaj – zachowanie obiektów po utworzeniu bloku. Jeżeli prze-
łącznik ten jest włączony, obiekty, z których utworzo-
no blok, nie zostaną usunięte z rysunku,
Przekształć na blok – zmiana obiektów na blok. Jeżeli przełącznik ten zostanie
włączony, obiekty, z których utworzono blok, zostaną
usunięte, a w ich miejscu pojawi się blok,
Usuń – usuwanie obiektów po utworzeniu bloku. Jeżeli prze-
łącznik ten zostanie włączony, obiekty, z których utwo-
rzono blok, zostaną usunięte z rysunku.
 Zachowanie – umożliwia zdefiniowanie zachowania bloku:
Opisowy – blok będzie opisowy.
Uzgodnij orientację – orientacja odniesienia do bloku będzie odpowiadała
bloku z arkuszem orientacji układu. Opcja aktywna wyłącznie dla bloków,
które nie są opisowe,
Skaluj proporcjonalnie – włączenie przełącznika wymusza proporcjonalne
skalowanie bloku podczas jego wstawiania,
Pozwól rozbić – włączenie przełącznika umożliwia rozbijanie wstawio-
nych bloków.
 Ustawienia – ustawienia bloku:
Jednostki bloku – jednostki wstawiania bloku,
Hiperłącze... – kliknięcie tego przełącznika umożliwia dołączenie hi-
perłącza do bloku.
 Opis – opis bloku. Jest on wyświetlany podczas przeglądania
bloku za pomocą centrum danych projektowych.
W opisie tym można umieścić słowa kluczowe (w celu
łatwiejszej lokalizacji bloku dokonywanej za pomocą
wyszukiwarki centrum danych projektowych).
 Otwórz w edytorze – włączenie przełącznika spowoduje otwarcie edytora
bloku bloków, który umożliwia tworzenie i modyfikację blo-
ków dynamicznych.
 Blok jest zapisywany w rysunku, w którym został utworzony. Aby go wstawić do

innego rysunku, zapisz blok na dysku za pomocą polecenia PISZBLOK lub sko-
rzystaj z centrum danych projektowych.
 Do bloków można dołączać atrybuty będące dodatkowymi informacjami, np.
numery katalogowe itp. Jest to bardzo pożyteczna opcja, która została szczegóło-
wo opisana w rozdziale pod tytułem Atrybuty.
 Nazwę bloku można zmienić za pomocą polecenia NNAZWA.
 Bloki mogą składać się z bloków, które również mogą składać się z bloków itd.
Zjawisko to nazywane jest zagnieżdżeniem bloków.

352 AutoCAD 2018 PL
 Zastosowanie bloków zmniejsza rozmiar rysunku. W rysunku zdefiniowany jest

tylko blok wzorcowy, natomiast poszczególne wstawienia bloku zapisywane są
jako odnośniki do tego wzorca. Dzięki temu definicja bloku jest zapisana w ry-
sunku tylko raz, niezależnie od tego, ile razy dany blok został użyty.
 Punkt wstawienia bloku jest punktem charakterystycznym o nazwie Baza.
 Jeżeli elementy bloku zostały narysowane na warstwie 0, po wstawieniu bloku
przejmą one właściwości od warstwy, na której blok zostanie umieszczony. Więcej
informacji na temat właściwości bloków znajdziesz w dalszej części rozdziału.
Wstawianie bloków — WSTAW

Zdefiniowany blok można wstawić do rysunku za pomocą polecenia WSTAW. Wstawić
można blok zdefiniowany w obrębie bieżącego rysunku lub plik rysunkowy z dysku. Pod-
czas wstawiania określamy punkt wstawienia, współczynnik skali oraz kąt obrotu.
 [Narzędzia główne][Blok][Wstaw] W
 [Wstaw][Blok][Wstaw]
Wstawianie bloku
 Nazwa: – nazwa wstawianego bloku. Można ją wybrać z listy

rozwijanej lub wpisać z klawiatury.
 Przeglądaj... – po naciśnięciu tego przycisku wyświetlone zostanie
okno dialogowe umożliwiające wczytanie bloku
z dysku. Bloki dyskowe mają rozszerzenie takie jak
plik rysunkowy, czyli DWG.

Bloki 353
 Zlokalizuj przy użyciu – rysunek zostanie wstawiony z wykorzystaniem danych

danych geograficznych geograficznych jako odniesienia. Opcja aktywna tylko
w sytuacji, gdy oba rysunki (bieżący i dołączony) za-
wierają dane geograficzne.
 Określ na ekranie – przełącznik sterujący sposobem określania parametrów
bloku podczas jego wstawiania. Gdy przełącznik ten
jest włączony, użytkownik określa na ekranie parame-
try podczas wstawiania bloku. Jeżeli przełącznik ten
jest wyłączony, parametry wstawianego bloku należy
wpisać w polach edycyjnych w oknie dialogowym.
 Punkt wstawienia – punkt wstawienia bloku.
 Skala – współczynniki skali bloku w kierunku X, Y i Z.
 Skala proporc. – włączenie tego przełącznika sprawi, że wszystkie
współczynniki skali bloku będą takie same (równe
współczynnikowi X).
 Obrót – kąt obrotu bloku względem punktu wstawienia.
 Jednostka bloku: – okienko pokazuje jednostki wstawiania bloku:
Jedn: – jednostki bloku,
Współ: – współczynnik skali jednostek bloku.
 Rozbij – włączenie tego przełącznika spowoduje automatyczne
rozbicie bloku (po jego wstawieniu). Wstawione zosta-
ną elementy składowe, a nie blok jako całość. Na
ekranie jednak nie zobaczysz różnicy.
Jeżeli przełącznik Określ na ekranie zostanie włączony, użytkownik określi wybrane

parametry wstawienia, klikając przycisk OK.
 Jeżeli definicja bloku o podanej nazwie nie zostanie znaleziona w bieżącym ry-
sunku, AutoCAD poszukuje pliku rysunkowego o nazwie takiej samej jak nazwa
bloku, wykorzystując w tym celu ścieżkę przeszukiwania. Można dodać do niej
wybrany katalog, wybierając z menu: [Opcje...][Pliki][Ścieżka wyszuki-
wania plików pomocniczych][Dodaj...].
 Za pomocą polecenia –WSTAW można również spowodować, że dany blok zo-
stanie zastąpiony innym blokiem z dysku. Aby zastąpić blok noszący nazwę Sta-
ryBlok blokiem NowyBlok, wpisz:
Polecenie: –w
Podaj nazwę bloku lub [?]: StaryBlok=NowyBlok

354 AutoCAD 2018 PL
 Polecenie –WSTAW umożliwia również uaktualnienie bloków. Jeśli blok

NazwaBloku został zdefiniowany w rysunku oraz na dysku (pod tą samą nazwą),
poniższa sekwencja spowoduje redefinicję bloku w rysunku zgodnie z definicją
bloku na dysku.
Polecenie: –w
Podaj nazwę bloku lub [?]: NazwaBloku=
Określ punkt wstawienia: ESC
Wczytywanie bloku z dysku

Za pomocą polecenia WSTAW można wczytać blok z dysku. Po kliknięciu
przycisku Przeglądaj... na ekranie pojawia się okno, w którym można
wskazać przeznaczony do wstawienia blok.
Jeżeli nie wiesz dokładnie, w którym katalogu znajduje się blok, skorzystaj z opcji Na-
rzędzia ▼Znajdź.
 Jeżeli jako blok wstawiany jest rysunek, za punkt wstawienia przyjmowany jest
punkt o współrzędnych 0,0,0. Punkt wstawienia rysunku można zmienić za pomocą
polecenia BAZA.
 Podczas wstawiania rysunku DWG jako bloku pomijane są obiekty utworzone
w przestrzeni papieru. Jeżeli chcesz skorzystać z tych obiektów, zapisz je jako blok.
Wstawianie bloku pochodzącego

z innego rysunku
 [Widok][Palety][DesignCenter]
Istnieje możliwość wstawienia bloku zdefiniowanego w innym rysunku. W tym celu

należy wykorzystać centrum danych projektowych. Centrum to wywołujemy, wybiera-
jąc z menu [Widok][Palety][DesignCenter] lub naciskając na klawiaturze
kombinację klawiszy CTRL-2. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale
Centrum danych projektowych.

Bloki 355
Za pomocą centrum danych projektowych wstaw do bieżącego rysunku dowolny blok

zdefiniowany w jednym z przykładowych rysunków AutoCAD-a.
Rozpocznij edycję nowego rysunku. Wybierz z menu [Widok][Palety][DesignCenter]

lub naciśnij na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-2. Na ekranie pojawi się okno
centrum danych projektowych. W oknie tym wybierz następującą ścieżkę:
 Program FilesAutodeskAutoCAD 2018Samplepl-plDesignCenter
Ścieżkę wybieramy, otwierając kolejne katalogi, czyli klikając mały znaczek „+” znaj-
dujący się z lewej strony symbolu katalogu.
Wybór rysunku w centrum danych projektowych
Prawym przyciskiem myszy rozwiń rysunek HOUSE DESIGNER.DWG i wskaż kategorię

Bloki.
Z prawej strony listy katalogów pojawią się bloki zdefiniowane we wskazanym rysunku.
Wskaż dowolny blok i przeciągnij go do okna rysunku bieżącego.

356 AutoCAD 2018 PL
Wstawianie bloku za pomocą centrum danych projektowych
Wstawianie bloków
za pomocą Eksploratora Windows
Istnieje możliwość wstawienia pliku DWG jako bloku do rysunku za pomocą Eksploratora
Windows, dokonać tego można metodą „przenieś i upuść”. Przenieś wybrany plik z okna
eksploratora Windows do okna AutoCAD-a i upuść go tam. Określ parametry wstawia-
nego bloku, takie jak punkt wstawienia, współczynniki skali oraz kąt obrotu.
Palety bloków
Wstawianie bloków
za pomocą palety narzędzi
Palety narzędzi umożliwiają łatwy dostęp do bloków (oraz wzorów kreskowań). Najczę-
ściej używane bloki (wraz z parametrami takimi jak: nazwa bloku, nazwa pliku rysunkowe-
go zawierającego blok, współczynnik skali, kąt obrotu) można zgrupować w łatwo do-
stępnych paletach i wykorzystywać za pomocą metody „przenieś i upuść”. Można rów-
nież zdecydować, czy blok ma zostać rozbity podczas wstawiania).

Bloki 357
Paleta narzędzi zawierająca bloki
W celu wstawienia bloku wystarczy kliknąć symbol bloku umieszczony w palecie i przecią-
gnąć go w miejsce wstawienia. W celu wyświetlenia (oraz schowania) palety narzędzi na
ekranie możemy posłużyć się ikoną ([Widok][Palety][Palety narzędzi]) lub naci-
snąć kombinację klawiszy CTRL-3 na klawiaturze.
Jeśli chcesz uzyskać listę dostępnych palet i wybrać jedną z nich, kliknij zakładki
palet na dole, po lewej stronie palety. Ukaże się menu podręczne umożliwiające wy-
bór jednej z palet.
Zmiana właściwości bloku w palecie

Użytkownik może w łatwy sposób modyfikować właściwości (parametry) bloków
umieszczonych na palecie. Po kliknięciu narzędzia prawym przyciskiem myszy i wy-
braniu z menu kontekstowego opcji Właściwości... na ekranie pojawia się okno właściwo-
ści wskazanego bloku.
Można określić: nazwę bloku, nazwę pliku rysunkowego zawierającego blok, współ-
czynnik skali, kąt obrotu, oraz zdecydować, czy blok ma zostać rozbity podczas wsta-
wiania. Można również określić właściwości ogólne, takie jak: kolor, warstwę, typ linii,
styl wydruku oraz grubość kreski.

358 AutoCAD 2018 PL
Edycja właściwości bloku
Autoukrywanie i przezroczystość palety

z obszaru palety spowoduje jej automatyczne ukrycie. Dzięki autoukrywaniu użytkow-
nik widzi zawartość palety tylko wtedy, gdy jest ona potrzebna. Paleta nie zasłania ry-
sunku, gdy nie jest używana, a jednocześnie wystarczy ustawić kursor na belce palety,
żeby spowodować rozwinięcie palety i uzyskać szybki dostęp do narzędzi.
W celu włączenia lub wyłączenia autoukrywania kliknij ikonę na belce palety lub kliknij
prawym przyciskiem myszy i posłuż się przełącznikiem Autoukrywanie.
Palety narzędzi mogą być przezroczyste, co sprawia, że elementy rysunku znajdujące

się pod nimi są widoczne na ekranie. Przezroczysta może być również linia poleceń.
W celu włączenia lub wyłączenia przezroczystości lub dostosowania jej intensywności

kliknij belkę palety prawym przyciskiem myszy i posłuż się opcją Przezroczystość....
Więcej informacji na temat autoukrywania, przezroczystości, dostosowywania wyglądu

palety, zmiany nazwy palet i ich usuwania, jak również eksportu i importu palet znaj-
dziesz w rozdziale poświęconym kreskowaniu.

Bloki 359
Tworzenie nowych palet

i dodawanie do nich bloków
Użytkownik może tworzyć własne palety i umieszczać na nich własne bloki. W celu utwo-
rzenia nowej palety kliknij prawym przyciskiem myszy w obszarze palety i wybierz z menu
kontekstowego opcję Nowa paleta. Następnie w wyświetlonym na ekranie okienku
wpisz nazwę tworzonej palety.
Przeciąganie obiektów
z rysunku na paletę
Użytkownik może w łatwy sposób przeciągnąć istniejący blok z obszaru rysunku na
paletę. Bloki umieszczone w palecie mają takie same parametry jak pierwowzór na ry-
sunku. Umieszczenie bloku na palecie jest bardzo łatwe. Wskaż blok na rysunku i prze-
ciągnij go na paletę, w to miejsce palety, w którym ma zostać umieszczony. Wskazując
blok, upewnij się, że nie wskazujesz jego uchwytu!
Przeciąganie bloku na paletę

360 AutoCAD 2018 PL
Otwórz rysunek PALETABLOK.DWG. Utwórz nową paletę i umieść 

PALETABLOK.DWG
na niej widoczny na rysunku blok.
Jeśli paleta narzędzi nie jest widoczna na ekranie, kliknij ikonę ([Widok] [Palety]
[Palety narzędzi]) lub naciśnij na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-3. Paleta
powinna pojawić się na ekranie.
Utwórz nową paletę. W tym celu kliknij prawym przyciskiem myszki w pustym obszarze
palety i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowa paleta. Następnie wpisz nazwę
nowo utworzonej palety w małym okienku. Na ekranie pojawi się nowa, pusta paleta
narzędzi.
Wstaw do palety blok, przeciągając go do obszaru palety.
Wstaw blok do rysunku i zwróć uwagę, że nie jest wymagane podawanie kąta obrotu
ani współczynników skali. Jak się można domyślić, parametry bloku zostały odziedzi-
czone po pierwowzorze.
Nowo utworzona, jeszcze pusta paleta narzędzi

Bloki 361
Umieszczanie bloków na palecie

za pomocą centrum danych projektowych
W celu umieszczenia bloków na palecie możesz posłużyć się również centrum danych
projektowych. Uaktywnij centrum (CTRL-2), wybierz blok przeznaczony do umieszczenia
w palecie i przeciągnij go do obszaru palety.
Po umieszczeniu bloku w palecie możesz zmienić jego parametry. W tym celu kliknij
wzór prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Właściwo-
ści..., a następnie zmień parametry kreskowania w oknie menedżera właściwości.
W rysunku o nazwie KUCHNIA.DWG znajdują się bloki symbolizujące

elementy kuchenne. Utwórz nową paletę zawierającą zlewy oraz umieść

KUCHNIA.DWG
w niej dodatkowo blok o nazwie „kuchenka_05”.
Wczytaj rysunek KUCHNIA.DWG.

Bloki nie są widoczne na ekranie, ale są zdefiniowane w tym rysunku.
Rozpoczniemy od utworzenia nowej palety i nadania jej nazwy Zlewy.
Jeśli paleta narzędzi nie jest widoczna na ekranie, to ją wyświetl, naciskając kombinację
klawiszy CTRL-3. Włącz centrum danych projektowych, naciskając na klawiaturze
kombinację klawiszy CTRL-2.
W oknie centrum danych projektowych kliknij zakładkę Otwarte rysunki.

Rozwiń listę KUCHNIA.DWG i wybierz pozycję Bloki.
Odszukaj w oknie centrum bloki o nazwach od zlew_01 do zlew_22.

Zaznacz te bloki w następujący sposób: wskaż kursorem blok zlew_01, a następnie,
przytrzymując klawisz SHIFT na klawiaturze, zaznacz blok zlew_22.
Zaznaczone zostały wszystkie bloki o nazwach zlew_01, zlew_02, itd. aż do zlew_22.

362 AutoCAD 2018 PL
Po zaznaczeniu kliknij prawy przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję

Utwórz paletę narzędzi.
Na zakończenie umieść w tej palecie blok o nazwie kuchenka_05.

Odszukaj ten blok w oknie centrum i przeciągnij go do palety.
Utworzona paleta narzędzi zawiera wybrane bloki
Parametry palety
Użytkownik może zmieniać wielkość i kształt palety. Może
również wybrać rodzaj informacji wyświetlanych na palecie
oraz dostosować wielkość ikon.
W celu zmiany kształtu i wielkości palety posłuż się kursorem.

Gdy zbliżysz kursor do brzegu palety, pojawi się strzałka.
Wówczas kliknij i przytrzymaj lewy przycisk myszy, po czym
przesuń brzeg palety zmieniając jej kształt i wielkość.
W celu zmiany wielkości ikon w palecie kliknij we wnętrzu

palety prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kon-
tekstowego opcję Opcje widoku....

Bloki 363
Następnie dopasuj wielkość ikon za pomocą suwaka Rozmiar obrazu.
Różne wielkości ikon uzyskane za pomocą suwaka Rozmiar obrazu
W celu zmiany rodzaju informacji wyświetlanej na palecie kliknij we wnętrzu palety

prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Opcje widoku....
Następnie wybierz jedną z opcji Styl rzutu.
Przykład definiowania
i wstawiania bloku
Definiowanie bloku
Wczytaj plik SLON.DWG. Znajduje się w nim rysunek przedstawiający 
słonia. W oparciu o ten rysunek zdefiniuj blok noszący nazwę słoń. SLON.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Blok][Utwórz]

W polu Nazwa: wpisz słoń

364 AutoCAD 2018 PL
Kliknij przycisk Wybierz obiekty

Wybierz obiekty: wskaż punkt z lewej strony, poniżej słonia
Określ przeciwległy narożnik: wskaż punkt z prawej strony, powyżej słonia, „obej-
mując” go w ten sposób oknem

Kliknij przycisk Wskaż punkt
Określ bazowy punkt wstawienia: wskaż punkt wstawienia bloku gdzieś na czole
słonia
W polu Opis wpisz opis bloku, np. słoń afrykański

Upewnij się, że włączony jest przełącznik Przekształć na blok
Kliknij przycisk OK
Zdefiniowany został blok noszący nazwę słoń, który można teraz wstawić w różnych
miejscach rysunku. Oryginalny rysunek przedstawiający słonia widnieje na ekranie, ale
teraz stanowi już wstawienie bloku.
Blok słoń wstawiony z różnymi współczynnikami skali
Wstawianie bloku
Po zdefiniowaniu bloku można go wstawić do rysunku w różnych miejscach.
Polecenie: [Narzędzia główne][Blok][Wstaw]
Z listy rozwijanej Nazwa wybierz blok słoń.
W oknach Punkt wstawienia oraz Skala włącz przełącznik Określ na ekranie
(w celu określenia punktu wstawienia oraz skali w czasie wstawiania bloku).
Kliknij OK

Bloki 365
Określ punkt wstawienia lub [punkt Bazowy/Skala/X/Y/Z/Obrót]:

wskaż punkt wstawienia bloku
Podaj współczynnik skali X, określ przeciwległy narożnik lub [Narożnik/XYZ] <1>: 0.5
Podaj współczynnik skali Y lub <użyj współczynnika skali X>: ENTER
Wstawiony blok jest o połowę mniejszy od słonia wzorcowego. Można łatwo wstawić
słonia różnej wielkości. Można go nawet spłaszczyć i wydłużyć, podając różne współ-
czynniki skali wzdłuż osi X i Y.
Drzwi 1x1
Podczas definiowania bloku słoń w poprzednim
przykładzie nie interesowaliśmy się wymiarami sło-
nia ani punktem wstawienia. Jednak podczas tworze-
nia bloków warto na nie zwrócić uwagę. Dobrze jest
definiować blok w kwadracie jednostkowym 1x1.
Jeżeli blok zostanie zdefiniowany w takim właśnie
kwadracie, podczas wstawiania współczynniki skali
będą równe wymiarom bloku. Punkt wstawienia po-
winien być umieszczony w takim miejscu, aby
podczas wstawiania można było korzystać z punk-
Wielokrotne wstawianie bloku

— WWSTAW
Polecenie WWSTAW łączy w sobie działanie poleceń WSTAW oraz SZYK. Pozwala
na wielokrotne wstawienie tego samego bloku tak, aby wstawiane bloki utworzyły szyk
prostokątny. Polecenie to wpisujemy z klawiatury. Na końcu zadane zostaje pytanie
o parametry szyku.
Podaj liczbę wierszy (---) <1>: liczba wierszy.

Podaj liczbę kolumn (|||) <1>: liczba kolumn.
Podaj odległość między wierszami przesunięcie między wierszami.
lub określ jednostkę komórki (---):
Określ odległość między kolumnami (|||): przesunięcie między kolumnami.

366 AutoCAD 2018 PL
Blok okno wstawiony wielokrotnie za pomocą polecenia WWSTAW
 Wszystkie bloki wstawione za pomocą polecenia WWSTAW traktowane są jako

jeden obiekt. Nie mogą zostać rozbite za pomocą poleceń EXPLODE ani XPLODE.
Obiekt utworzony za pomocą WWSTAW zajmuje w rysunku mniej miejsca niż
jego odpowiednik utworzony za pomocą poleceń WSTAW i SZYK.
 Właściwości bloków WWSTAW można modyfikować za pomocą menedżera wła-
ściwości. Modyfikacji podlega wtedy kolor, warstwa, typ linii, punkt wstawienia,
współczynniki skali, kąt obrotu, a także liczba wierszy i kolumn oraz przesunięcia
między kolumnami i wierszami.
Rozbijanie bloku — ROZBIJ

Blok wstawiony do rysunku może zostać rozbity na elementy składowe za pomocą polece-
nia ROZBIJ. Po rozbiciu na ekranie nie zobaczysz wizualnej różnicy, ale zamiast bloku
będą znajdować się na rysunku jego elementy składowe.
 [Narzędzia główne][Zmień][Rozbij]
Po wprowadzeniu polecenia wybierz przeznaczone do rozbicia bloki „Wybierz obiekty:”.

Bloki 367
 Polecenie ROZBIJ umożliwia rozbijanie bloków o różnych współczynnikach

skali. Jednakże rozbicie takie nie zawsze jest skuteczne. Jeżeli w skład bloku
wchodzi np. region lub bryła, blok zostanie rozbity, ale region lub bryła nie —
zostaną one przeniesione do bloku „*Enumer”.
 Jeżeli rozbijany blok zawiera inne zagnieżdżone bloki, polecenie ROZBIJ rozbija
tylko jeden poziom zagnieżdżenia. Aby rozbić zagnieżdżone bloki całkowicie,
użyj tego polecenia kilkakrotnie.
 Nie można rozbijać bloków wstawionych za pomocą polecenia WWSTAW.
Zapis bloku na dysku  PB
— PISZBLOK
Polecenie PISZBLOK zapisuje blok na dysku (w oddzielnym pliku rysunkowym DWG).
Zapisać można blok zdefiniowany w rysunku, można też zapisać bieżący rysunek jako
blok albo wskazać obiekty, które mają zostać zapisane jako blok dyskowy.
Zapis bloku w pliku DWG

 Blok – zapis bloku noszącego podaną nazwę.
 Cały rysunek – zapis całego rysunku jako bloku.
 Obiekty – zapis wybranych obiektów na rysunku jako bloku.
 Nazwa pliku – nazwa i ścieżka dostępu do pliku, w którym blok ma zostać
i położenie: zapisany.
 Jednostki – jednostki wstawiania bloku (dla centrum danych projektowych).
wstawienia

368 AutoCAD 2018 PL
Nowy punkt wstawienia

— BAZA
Podczas definicji bloku użytkownik musi określić punkt wstawienia. Jeśli chcesz wstawiać
jako blok lub odnośnik zewnętrzny cały rysunek, to jako punkt wstawienia standardowo
przyjmowany jest punkt o współrzędnych 0,0,0 (względem globalnego układu współrzęd-
nych GUW). Polecenie BAZA pozwala na zmianę punktu wstawienia bieżącego rysunku.
 [Narzędzia główne][Blok][Ustaw punkt bazowy]

 [Wstaw][Definicja bloku][Ustaw punkt bazowy]
Wskaż nowy punkt wstawienia „Podaj punkt bazowy:”. Jeżeli nie określisz współrzęd-
nej Z, zostanie ona przyjęta na podstawie bieżącego poziomu (Elevation).
Jeżeli współrzędna Z punktu wstawienia będzie różna od zera, pojawi się komunikat
„Uwaga: Współrzędna Z punktu bazowego jest różna od zera”.
Właściwości bloków
Blok może składać się z elementów narysowanych w różnych kolorach, liniami różnego
typu i grubości, które są umieszczone na różnych warstwach. Elementy bloku powinny
zwykle przejmować właściwości warstwy, do której należy blok. W niektórych sytu-
acjach, gdy jest pożądane, aby elementy składowe bloku zachowały swoje właściwości
(kolor, typ linii), program AutoCAD to umożliwia.
Obiekty wchodzące w skład bloku mogą pochodzić z różnych warstw. Warstwa 0 pełni
szczególną rolę. W chwili wstawiania bloku jego elementy składowe pochodzące z warstw
innych niż 0 zostaną umieszczone na warstwach, z których pochodzą. Elementy po-
chodzące z warstwy 0 umieszczone zostaną na warstwie bieżącej (aktywnej podczas wsta-
wiania bloku).
Po rozbiciu bloku jego elementy powracają na warstwy, na których zostały narysowane.

Obiekty utworzone na warstwie 0 powracają na warstwę 0. Przy określaniu właściwości
bloku ważną rolę odgrywają właściwości nadane elementom jeszcze przed definicją bloku
oraz ich bieżące właściwości aktywne podczas wstawiania bloku. Bieżący kolor i typ linii
obowiązujący podczas samej definicji bloku poleceniem BLOK nie odgrywają żadnej roli.
Obiekty mogą być rysowane konkretnymi kolorami (np. czerwonym, zielonym itp.) lub
kolorami logicznymi: JakWarstwa i JakBlok. Również typ linii może zostać określony
konkretnie (np. linia przerywana, kropkowana itp.) lub scharakteryzowany jako typ lo-
giczny: JakWarstwa i JakBlok. JakWarstwa oznacza, że element powinien przejmować

Bloki 369
właściwość od warstwy, na której zostanie umieszczony. JakBlok oznacza, że element

powinien przejmować właściwość od warstwy, na której zostanie umieszczony blok.
Jeżeli podczas rysowania elementu kolorem aktywnym będzie konkretny kolor, to zo-
stanie on zawsze zachowany, niezależnie od tego, na której warstwie znajdzie się blok,
ani też który kolor będzie aktywny podczas wstawiania bloku. To samo dotyczy typów
linii, grubości kreski i stylu wydruku.
Jeżeli podczas rysowania elementu nadany mu zostanie kolor JakWarstwa, podczas wsta-
wiania bloku jego kolor będzie uzależniony od tego, czy został on (element, nie blok)
narysowany na warstwie 0, czy też jakiejś innej. Jeśli został narysowany na warstwie 0,
element zostanie umieszczony na warstwie bieżącej i przejmie od niej kolor. Jeśli został
narysowany na innej warstwie, pozostanie na niej i będzie miał taki sam kolor jak ta
warstwa (a nie jak warstwa bieżąca). To samo dotyczy typów linii, grubości kreski i stylu
wydruku.
Jeżeli podczas rysowania elementu nadany mu zostanie kolor JakBlok, podczas wsta-
wiania bloku jego kolor będzie uzależniony wyłącznie od bieżącego koloru aktywnego
podczas wstawiania bloku. Jeżeli aktywny będzie konkretny kolor, element bloku
przyjmie go. Jeżeli podczas wstawiania bloku aktywny będzie kolor JakWarstwa, ele-
ment przejmie kolor od warstwy, na której zostanie umieszczony blok. To samo dotyczy ty-
pów linii, grubości kreski i stylu wydruku.
Reasumując, jeżeli chcesz, aby elementy bloku przejmowały właściwości warstwy, na
której blok został umieszczony (wstawiony), narysuj je na warstwie 0 i nadaj im wła-
ściwość JakWarstwa albo narysuj je na dowolnej warstwie i nadaj właściwość JakBlok.
Powyższe uwagi można zilustrować tabelką. W kółkach zaznaczono symbolicznie kolory,
jakie uzyskają elementy bloku po wstawieniu do rysunku, w zależności od warstwy, na
której zostały narysowane (zanim weszły w skład bloku), koloru aktywnego podczas ry-
sowania oraz koloru aktywnego podczas wstawiania bloku.
Jeżeli zamrozisz warstwę, na której znajdują się bloki, znikną one z ekranu. Zniknie wtedy
cały blok, bez względu na to, na których warstwach znajdują się jego elementy składowe.

370 AutoCAD 2018 PL
Edycja bloków
Redefinicja bloku
Najprostszym sposobem edycji bloku jest jego redefinicja. Jeżeli chcesz zmienić blok,
wstaw go do rysunku (WSTAW), rozbij na elementy składowe (ROZBIJ), a następnie
zmodyfikuj elementy składowe bloku. Po dokonaniu zmian zdefiniuj blok ponownie
(BLOK). Wszystkie miejsca wystąpienia tego bloku w rysunku zostaną uaktualnione zgod-
nie z jego nową definicją. Istnieją jednak bardziej wyrafinowane sposoby edycji bloków.
Lokalna edycja bloku — ODNEDYCJA

Polecenie ODNEDYCJA umożliwia edycję bloku z poziomu rysunku bieżącego. Dzięki
niemu można dokonać edycji bloku bez konieczności rozbijania go.
 [Wstaw][Odniesienie >][Edytuj odniesienie]
Wskaż blok przeznaczony do edycji „Wybierz odniesienie:”.
Lokalna edycja bloku
Jeżeli wybierzesz blok zagnieżdżony, wyświetlone zostanie drzewo umożliwiające wy-

bór obiektu przeznaczonego do edycji. Jeżeli obiekt nie jest zagnieżdżony, pojawi się
w oknie sam. W oknie Podgląd wyświetlany jest podgląd aktualnie wybranego bloku.

Bloki 371
 Automatycznie zaznaczaj – automatyczna selekcja zagnieżdżonych

wszystkie obiekty zagnieżdżone obiektów.
 Monituj o zaznaczenie obiektów – użytkownik będzie manualnie selekcjono-
zagnieżdżonych wał obiekty zagnieżdżone.
Po wybraniu zakładki Ustawienia można dokonać wyboru ustawień.
Ustawienia polecenia ODNEDYCJA
 Twórz unikalną – steruje sposobem zapisu nazw warstw, stylów i bloków

warstwę, styl w trakcie edycji odnośnika zewnętrznego. Włączenie
i nazwy bloków tego przełącznika spowoduje następujący zapis nazw
warstw:
nazwa_odnośnika$numer$nazwa_warstwy.
 Wyświetl definicje – włączenie tego przełącznika umożliwi edycję defini-
atrybutów do edycji cji atrybutów w trakcie edycji bloków.
 Blokuj obiekty poza włączenie tego przełącznika umożliwi zblokowanie
–
zestawem roboczym obiektów nieznajdujących się w zbiorze roboczym.
Po wskazaniu bloku przeznaczonego do edycji kliknij przycisk OK.
Jeżeli nie został włączony przełącznik Automatycznie zaznaczaj wszystkie obiekty

zagnieżdżone, to wskaż elementy, które mają zostać jej poddane („Wybierz obiekty
zagnieżdżone:”). Można wtedy modyfikować tylko wskazane elementy. Aby zakończyć
wybór, naciśnij ENTER.
Dokonaj edycji wybranych elementów bloku w standardowy sposób. Na zakończenie

edycji można będzie zapamiętać zmiany lub je odrzucić. Wybierz ze wstążki opcję Edyt…,
a następnie przycisk (zapamiętanie zmian) lub (zaniechanie zmian).

372 AutoCAD 2018 PL
Dwukrotne kliknięcie bloku umożliwia jego edycję w edytorze bloków dynamicz-

nych. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale Bloki dynamiczne.
Dodawanie i usuwanie elementów

z bloku — ODNUSTAW
Podczas edycji bloku można usunąć z niego wybrane elementy; można również umie-
ścić w nim elementy bieżącego rysunku. Wybierz ze wstążki opcję Edyt…, a następnie
przycisk dodawania lub usuwania elementów.
– dołącza do bloku wskazane obiekty. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz

obiekty:” wskaż obiekty, które mają zostać dołączone. Obiekty zostaną
usunięte z rysunku i dodane do bloku w chwili zakończenia edycji i zapa-
miętania zmian.
– usuwa z bloku wybrane elementy i przenosi je do rysunku. W odpowiedzi

na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, które mają zostać usunięte.
Obiekty te zostaną usunięte z bloku i umieszczone w rysunku w chwili zakoń-
czenia edycji i zapamiętania zmian.
Zakończenie edycji bloku

— ODNZAMKNIJ
Aby zakończyć edycję bloku, wybierz ze wstążki opcję Edyt…, a następnie jedną z ikon
kończących edycję.
– zakończenie edycji i zaniechanie wszystkich wprowadzonych zmian. Na ekra-

nie pojawi się żądanie potwierdzenia odrzucenia zmian. Kliknięcie przyci-
sku Anuluj spowoduje powrót do edycji bloku.
– zakończenie edycji i zapamiętanie wszystkich wprowadzonych zmian. Na

ekranie pojawi się żądanie potwierdzenia zapamiętania zmian. Aby zapisać
zmiany i zakończyć edycję, kliknij przycisk OK. Kliknięcie przycisku Anuluj
spowoduje powrót do edycji bloku.

Bloki 373
Wczytaj rysunek BLOKED.DWG. Znajduje się w nim blok złożony

(ŚRUBA zagnieżdżony w bloku o nazwie NCOPY) oraz dwa odcinki

BLOKED.DWG
niebędące elementami bloku. Zmień średnicę okręgu i dołącz odcinki
do bloku.
Polecenie: [Wstaw][Odniesienie >][Edytuj odniesienie]

Wybierz odniesienie: wskaż duży niebieski blok po lewej stronie
Wybierz w oknie blok ŚRUBA
Wybór bloku przeznaczonego do edycji
Upewnij się, że włączony jest przełącznik Automatycznie za-

znaczaj wszystkie obiekty zagnieżdżone
Kliknij przycisk OK
Zmień średnicę okręgu tak, by okrąg został wpisany w sześciokąt.

Kliknij okrąg, a następnie kliknij prawy uchwyt okręgu.
** ROZCIĄGNIJ **
Określ punkt rozciągnięcia lub [Baza/Kopiuj/Cofaj/Zakończ]:
sym
z wskaż środek boku sześciokąta
W celu anulowania wybrania okręgu naciśnij ESC.
Po zmianie średnicy okręgu dołącz do bloku odcinki: poziomy i pionowy.

Wybierz ze wstążki opcję Edyt.., a następnie kliknij ikonę Dodaj do zestawu
roboczego
Wybierz obiekty: wskaż pionową kreskowaną linię
Wybierz obiekty: wskaż poziomą kreskowaną linię

374 AutoCAD 2018 PL
W ten sposób odcinki zostały dołączone do bloku.
W celu zakończenia edycji i zachowania zmian wybierz ze wstążki opcję Edyt.., a na-
stępnie kliknij ikonę Zapisz zmiany
Kliknij przycisk OK, by potwierdzić zachowanie zmian.
Zauważ, jak zmienił się blok. Dokonana w nim zmiana została automatycznie uwidocz-
niona we wszystkich miejscach wstawienia (np. zmienił się mały blok z prawej strony).
Wczytaj rysunek EDBLK.DWG. Na widocznej na rysunku elewacji

budynku znajduje się 6 okien, które stanowią bloki. Zmodyfikuj je

EDBLK.DWG
w taki sposób, by zamiast dwóch poziomych belek w każdym oknie
znajdowała się tylko jedna, umieszczona w jego środku.
Powiększ lewe górne okno, a następnie wybierz:

[Wstaw][Odniesienie >][Edytuj odniesienie]
Wybierz odniesienie: wskaż lewe górne okno
Upewnij się, że włączony jest przełącznik Automatycznie zaznaczaj wszystkie
obiekty zagnieżdżone
Kliknij OK
Poziome belki (odcinki) mogą zostać zmodyfikowane (mimo że

są elementami wchodzącymi w skład bloku). Usuń je za pomocą
polecenia WYMAŻ.
Następnie narysuj poziomy odcinek biegnący przez środek okna

i dołącz go do definicji bloku. Narysuj poziomy odcinek, a na-
stępnie:
Kliknij ikonę Dodaj do zestawu roboczego

Wybierz obiekty: wskaż narysowany poziomy odcinek

Bloki 375
Powiększ do zakresu rysunku. Zauważ, jak zmienił się blok. Dokonana w nim zmiana
została automatycznie uwidoczniona we wszystkich miejscach jego wstawienia.
Wczytaj rysunek EDBLK1.DWG. Znajduje się na nim blok wstawiony

do rysunku w kilku miejscach. Usuń z niego polilinię i przenieś ją do

EDBLK1.DWG
rysunku.

Wybierz odniesienie: wskaż lewy górny blok
Kliknij OK
Wybierz ze wstążki opcję Edyt.., a następnie kliknij ikonę Usuń z zestawu ro-
boczego
Wybierz obiekty: wskaż polilinię
1 usunięto z zestawu roboczego
Polilinia została usunięta z bloku i zniknęła ze wszystkich miejsc jego wstawienia. Poli-
linia znajdująca się w miejscu bloku poddawanego edycji jest widoczna na ekranie jako
odrębny obiekt (już nie jako element bloku).

376 AutoCAD 2018 PL
Edycja właściwości bloków

Właściwości bloków można modyfikować za pomocą menedżera właściwości obiektów.
Zmodyfikować można: kolor, warstwę, typ linii, indywidualny współczynnik skali linii, styl
wydruku, grubość kreski, hiperłącze, punkt wstawienia, współczynniki skali, kąt obrotu
oraz współczynniki jednostki.
Za pomocą menedżera właściwości można również zmienić liczbę wierszy i kolumn

oraz wielkość przesunięcia między kolumnami bloków wielokrotnych (WWSTAW).
W celu otwarcia menedżera właściwości można wybrać blok, nacisnąć prawy przycisk
myszki i wybrać z menu kontekstowego opcję Właściwości. Można również nacisnąć
kombinację klawiszy CTRL-1.
Biblioteki bloków
Tworzenie bibliotek zawierających często używane elementy znacznie przyspiesza
i usprawnia tworzenie rysunków. Dzięki zapisaniu bloków w bibliotece unikamy ko-
nieczności ponownego ich definiowania w każdym rysunku.
Elementy wchodzące w skład biblioteki powinny być porównywalnej wielkości. Najko-

rzystniejszym rozwiązaniem jest definicja bloków płaskich w kwadracie jednostkowym
(1x1), natomiast bloków przestrzennych w sześcianie jednostkowym (1x1x1). Taka de-
finicja bloków zapewnia dużą elastyczność ich wykorzystania w rysunkach o różnych
skalach. Jeżeli blok zdefiniowany został w kwadracie (sześcianie) jednostkowym, pod-
czas wstawiania można łatwo określić jego wymiary przez podanie odpowiednich
współczynników skali — współczynniki te będą równe wymiarom. Pamiętaj, że blok za-
wiera w sobie informacje na temat kształtu i proporcji obiektu, natomiast konkretne
wymiary określane są podczas wstawiania. Alternatywnym rozwiązaniem jest stworzenie
typoszeregów bloków dla każdej skali.
Biblioteka bloków może zostać zorganizowana na jeden z kilku sposobów:

 Najłatwiej jest tworzyć biblioteki bloków w postaci palet narzędzi. Więcej informa-
cji na ten temat znajdziesz w pierwszej części niniejszego rozdziału, poświęconej
wstawianiu bloków.
 Definicję bloków można zapisać w szablonie (rysunku prototypowym), wówczas po
rozpoczęciu edycji nowego rysunku wszystkie bloki biblioteki będą dostępne auto-
matycznie. Wadą tego rozwiązania jest duża liczba niepotrzebnych definicji bloków
zwiększająca rozmiar rysunku i utrudniająca wstawianie bloków.
 AutoCAD umożliwia łatwe i wybiórcze korzystanie z bloków zawartych w dowol-
nym rysunku, dostępne dzięki centrum danych projektowych. Więcej informacji na ten
temat znajdziesz w rozdziale Centrum danych projektowych. Wybrane bloki można
po prostu przeciągnąć z dowolnego rysunku do rysunku bieżącego.

Bloki 377
 Definicje wielu bloków można zapisać w jednym, osobnym pliku DWG. Wstawienie
tego pliku do bieżącego rysunku spowoduje udostępnienie biblioteki bloków. Wadą
tego rozwiązania jest duża liczba niepotrzebnych definicji bloków zwiększających
rozmiar rysunku i utrudniająca wstawianie bloków.
 Każdy blok może zostać umieszczony w osobnym pliku. Dzięki temu definiujemy
w rysunku tylko te bloki, które są aktualnie potrzebne. Wadą tego rozwiązania jest
duża liczba zawierających bloki plików rysunkowych i wynikające stąd trudności
w poszukiwaniu właściwych bloków. Jeżeli zapisałeś bibliotekę bloków w oddzielnym
katalogu, warto go dodać do ścieżki przeszukiwania AutoCAD-a ( [Opcje]
[Pliki][Ścieżka wyszukiwania plików pomocniczych]).
Usuwanie nieużywanych bloków

— USUŃ
Nieużywane bloki niepotrzebnie zajmują miejsce na rysunku i zwiększają rozmiar pliku
rysunkowego. Można je usunąć za pomocą polecenia USUŃ.
Usuwanie nieużywanych bloków

378 AutoCAD 2018 PL
 Pokaż elementy, które można – lista możliwych do usunięcia obiektów.

usunąć
 Pokaż elementy, których – lista obiektów, których nie można usunąć.
nie można usunąć
 Potwierdź usunięcie każdego – żądanie potwierdzenia wyświetlane przed usu-
elementu nięciem każdego obiektu.
 Usuń elementy zagnieżdżone – usuwanie obiektów zagnieżdżonych.
 Usuń wszystkie – usuwanie wszystkich nieużywanych obiektów.
Wskaż w oknie bloki przeznaczone do usunięcia i kliknij przycisk Usuń lub kliknij
przycisk Usuń wszystko, aby usunąć wszystkie nieużywane obiekty (nie tylko bloki).
Jeżeli chcesz usunąć wszystkie zagnieżdżone bloki, włącz znajdujący się na samym
dole okna dialogowego przełącznik Usuń elementy zagnieżdżone.
Kopiowanie z użyciem schowka

Aby skopiować obiekty z jednego rysunku do drugiego, można wykorzystać schowek.
Wybrane obiekty kopiujemy lub przenosimy do schowka, a następnie wklejamy do tego
samego lub innego rysunku. AutoCAD umożliwia skopiowanie do schowka obiektów
wraz z ich punktem wstawienia. Kopiowanie i wklejanie do schowka najłatwiej wyko-
nać za pomocą prawego przycisku myszy.
Automatyczne
rozmieszczanie bloków
Bloki mogą zostać automatycznie rozmieszczone wzdłuż linii szablonu, którą może sta-
nowić inny obiekt, np. odcinek, łuk, okrąg, elipsa, splajn lub polilinia.
Podziel — PODZIEL
Polecenie PODZIEL pozwala rozmieścić bloki (lub punkty) wzdłuż ścieżki. Miejsca
wstawienia wyznaczane są dzięki podziałowi ścieżki na określoną liczbę równych czę-
ści. Podział ten nie prowadzi do zmian fizycznych obiektu, służy tylko do wyznaczenia
miejsc wstawienia.
 [Narzędzie główne][Rysuj >][Podziel]  POD

Bloki 379
Wskaż stanowiący ścieżkę obiekt „Wybierz obiekt do podziału:” i podaj liczbę segmentów
„Podaj liczbę segmentów lub [Blok]:” lub wybierz opcję Blok.
 liczba segmentów – podaj liczbę segmentów, na którą ścieżka ma zostać po-

dzielona. W miejscach podziału zostaną wstawione punkty.
 Blok – nakaz wstawienia bloku. Po wybraniu tej opcji zobaczysz
na ekranie zaproszenie do podania nazwy bloku „Podaj
nazwę wstawianego bloku:”, a następnie pytanie, czy blok
powinien być obracany w celu dopasowania do kształtu
ścieżki „Czy kąt obrotu bloku dopasować do obiektu?
[Tak/Nie] <T>”. Na zakończenie podaj liczbę segmentów
„Podaj liczbę segmentów”.
Blok dopasowany do szablonu Blok niedopasowany do szablonu
 Jeśli wzdłuż ścieżki rozmieszczone zostaną punkty, można je łatwo wskazać,

wykorzystując tryb lokalizacji punktów charakterystycznych Punkt (patrz roz-
dział Rysowanie precyzyjne).
 Punkt wstawienia każdego bloku położony jest na ścieżce. Można go łatwo wska-
zać za pomocą trybu lokalizacji Baza (patrz rozdział Rysowanie precyzyjne).
 Punkt w postaci kropki nie jest widoczny na ekranie. Kształt i wielkość markera
punktu można zmienić, wybierając polecenie ODTPUNKT.
Wczytaj rysunek DIVIDE.DWG. Rozmieść wzdłuż linii przerywanej 

DIVIDE.DWG
blok noszący nazwę „roślina”.
Polecenie: [Narzędzie główne][Rysuj >][Podziel]

Wybierz obiekt do podziału: wskaż linię przerywaną
Podaj liczbę segmentów lub [Blok]: b
Podaj nazwę wstawianego bloku: roślina
Czy kąt obrotu dopasować do obiektu? [Tak/Nie] <T>: t
Podaj liczbę segmentów: 24

380 AutoCAD 2018 PL
Linia przerywana wyznacza ścieżkę, wzdłuż której mają zostać rozmieszczone bloki
Bloki o nazwie roślina zostały rozmieszczone wzdłuż ścieżki
Zmierz — ZMIERZ
Polecenie ZMIERZ pozwala rozmieścić wzdłuż ścieżki bloki lub punkty. Miejsca wstawie-
nia wyznaczone są przez „zmierzenie” ścieżki segmentami o określonej długości. Podział
ten nie powoduje rozpadu ścieżki na części, służy tylko wyznaczeniu punktów wstawie-
nia. Ponieważ podajemy długość segmentu po jego „zmierzeniu”, może pozostać reszta.
 [Narzędzie główne][Rysuj >][Zmierz]  ZMI

Wskaż ścieżkę „ Wybierz obiekt do odmierzenia:” i podaj długość segmentu „Określ
długość segmentu lub [Blok]:” lub wybierz opcję: Blok.

Bloki 381
 długość segmentu – podaj długość segmentu. W miejsca wynikające ze zmie-

rzenia ścieżki wstawione zostaną punkty.
 Blok – nakaz wstawienia bloku w miejsca powstałe w wyniku
mierzenia ścieżki. Po wybraniu tej opcji wystosowane
zostanie zaproszenie do podania nazwy bloku „Podaj
nazwę wstawianego bloku:”, a następnie zapytanie, czy
blok powinien zostać dopasowany do kształtu ścieżki
(odpowiednio obrócony) „Czy kąt obrotu bloku dopa-
sować do obiektu? [Tak/Nie] <T>:”. Na zakończenie
podaj długość segmentu „Określ długość segmentu:”.
Wczytaj rysunek MEASURE.DWG. Rozmieść wzdłuż splajnu blok 

MEASURE.DWG
noszący nazwę „kostka”.
90
Polecenie: [Narzędzie główne][Rysuj >][Zmierz]
Wybierz obiekt do odmierzenia: wskaż splajn zewnętrzny
Określ długość segmentu lub [Blok]: b
Podaj nazwę wstawianego bloku: kostka
Czy kąt obrotu bloku dopasować do obiektu? [Tak/Nie] <T>: ENTER
Określ długość segmentu: 90
Blok „kostka” ma szerokość 90. Dlatego właśnie rozmieściliśmy go co 90 jednostek.

Polecenie ZMIERZ umożliwia określenie odległości dzielącej poszczególne bloki.
Splajn, na którym powinny zostać rozmieszczone bloki
Blok „kostka” rozmieszczony na splajnie

382 AutoCAD 2018 PL

Bloki dynamiczne
AutoCAD umożliwia tworzenie również bloków dynamicznych, czyli parametrycznych.

W skład bloku dynamicznego wchodzi jeden lub wiele parametrów, które można mody-
fikować po wstawieniu bloku do rysunku. Wraz ze zmianą parametru zmienia się rów-
nież związana z nim geometria. Parametry oraz elementy bloku mogą podlegać opera-
cjom, czyli działaniom takim jak: przesuwanie, skalowanie, rozciąganie, obracanie,
odwracanie oraz ustawianie w szyku. Można również dynamicznie zmieniać widoczność
wybranych elementów bloku. Dzięki blokom dynamicznym można w znaczący sposób
zmniejszyć liczbę używanych bloków poprzez tworzenie złożonych bloków zawierają-
cych typoszeregi elementów, np. standardowe śruby, okna itd.
Przykładowy blok dynamiczny
Spójrz na przykładowy blok dynamiczny. Jak widać na powyższym rysunku, w jego skład
wchodzą parametry, takie jak: rozmiar drzwi, kąt otwarcia, grubość ściany, oraz operacje,
takie jak: rozciąganie, odwracanie, przesuwanie.

384 AutoCAD 2018 PL
Typoszereg elementów zdefiniowany w jednym bloku
Wymiar bloku można zmieniać w sposób dynamiczny

Blok dynamiczny może dopasować się automatycznie do innych obiektów na rysunku
Blok dynamiczny może zawierać obiekty o różnych kształtach

386 AutoCAD 2018 PL
Edytor bloków dynamicznych

— BEDIT (BEDYCJA)
Bloki dynamiczne tworzymy i modyfikujemy za pomocą edytora bloków dynamicz-
nych. W oknie edytora widoczny jest tylko modyfikowany blok, pozostałe elementy ry-
sunku są ukryte aż do momentu zakończenia jego działania.
 [Narzędzia główne][Blok][Edytor bloku]  BE
Edytor bloków uruchamiamy za pomocą wstążki. Można również dwukrotnie kliknąć

blok widoczny na ekranie. Również podczas tworzenia definicji bloku można urucho-
mić edytor bloków (należy w tym celu włączyć przełącznik Otwórz w edytorze bloku
znajdujący się w oknie definiowania bloku). Wybierz blok przeznaczony do edycji, a na-
stępnie dokonaj edycji bloku w edytorze bloków dynamicznych.
Wybór bloku przeznaczonego do edycji
Edytor bloków dynamicznych
Bloków dynamicznych nie da się rozbić.

Parametry
Parametry określają pewne wielkości, które mogą ulegać zmianie po wstawieniu bloku.
Wraz ze zmianą tych parametrów zmieniać się również będą skojarzone z nimi elementy
bloków. Do parametrów przypisujemy operacje, takie jak: przesuwanie, skalowanie, roz-
ciąganie, obracanie, odwracanie, tworzenie szyku, przeglądanie.
Paleta zawierająca parametry (po lewej) i operacje (po prawej)
Po wybraniu parametru z palety wskaż położenie lub punkt początkowy parametru lub
wybierz opcję „Określ punkt początkowy lub [Nazwa/Etykieta/łAńcuch/Opis/Bazowy/
Paleta/Zestaw wartości]:”.
 Nazwa – zmiana nazwy parametru. Podaj nową nazwę parametru „Podaj nazwę
parametru:”.
 Etykieta – zmiana etykiety parametru. Etykieta jest wyświetlana na ekranie.
Podaj nową etykietę parametru „Podaj etykietę właściwości:”.
 łAńcuch – umożliwia automatyczną zmianę parametru po zmianie innego para-
metru w bloku. W odpowiedzi na „Wykonać skojarzone operacje, gdy
parametr jest edytowany przez inną operację? [Tak/Nie] <Nie>:”
zdecyduj, czy parametr ma zostać poddany łańcuchowi operacji.
 Opis – opis parametru.
 Bazowy – umożliwia określenie położenia bazowego parametru „Podaj położe-
nie bazowe:”.

388 AutoCAD 2018 PL
 Paleta – umożliwia określenie, czy właściwość ma być wyświetlana na

palecie właściwości „Wyświetlić właściwość na palecie właściwo-
ści? [Tak/Nie] <Tak>:”.
 Zestaw – umożliwia określenie zestawu wartości, które może przyjąć parametr
wartości „Podaj typ zestawu wartości [Brak/Lista/Przyrost] <Brak>:”.
 Do parametru można przypisać więcej niż jedną operację.
 Istnieją parametry, do których nie trzeba przypisywać żadnej operacji.

Są to parametr dopasowania i widoczności.
 Parametry stanowią również alternatywne punkty wstawienia bloku. Aby z nich skorzy-
stać, podczas wstawiania naciskaj na klawiaturze klawisz CTRL. Naciskanie klawisza
spowoduje cykliczny wybór kolejnych parametrów jako punktów wstawienia bloku.
Operacje
Operacje to czynności przypisane do parametrów, takie jak: przesuwanie, skalowanie,
rozciąganie, obracanie, odwracanie, tworzenie szyku, przeglądanie. Operacje mogą do-
tyczyć wszystkich lub tylko wybranych elementów bloku. Przed przypisaniem operacji
należy wstawić do bloku odpowiedni parametr.
Przesuwanie
Przesuwanie umożliwia przemieszczenie wybranych elementów we wstawionym bloku.
Działa odnośnie do następujących parametrów: Punktowy, Liniowy, Biegunowy, XY.
Zdefiniuj blok składający się z prostokąta i umieszczonego w jego wnętrzu okręgu.

Nadaj okręgowi możliwość przesuwania.
Rozpocznij od narysowania prostokąta i okręgu.

Następnie w tradycyjny sposób zdefiniuj blok zawierający te obiekty.
Dodaj parametry w edytorze bloków dynamicznych.
Polecenie: [Narzędzia główne][Blok][Edytor bloku]
Wskaż uprzednio zdefiniowany blok.
Wybierz Punkt z palety Parametry
Określ położenie parametru lub [Nazwa/Etykieta/łAńcuch/Opis/Paleta]: wskaż środek
okręgu
Określ położenie etykiety: wskaż dowolne położenie etykiety

Parametr punktowy został dołączony do bloku
Następnie dołącz operację przesuwania.

Wybierz Przesuń z palety Operacje
Wybierz parametr: wskaż parametr punktowy Położenie1

Określ zbiór wskazań dla operacji Wybierz obiekty: wskaż okrąg
Parametr i operacja widoczne na ekranie
Zapisz definicję bloku i zamknij edytor bloków. Wstaw blok. Kliknij go. We wnętrzu okrę-
gu pojawi się jasnoniebieski kwadrat. Kliknij go i zmień położenie okręgu (położenie
prostokąta nie ulega zmianie).
Zmiana położenia elementu bloku

390 AutoCAD 2018 PL
Skalowanie
Skalowanie umożliwia zmianę skali (powiększenie lub zmniejszenie) wybranych ele-
mentów we wstawionym bloku. Działa odnośnie do następujących parametrów: Linio-
wy, Biegunowy, XY.
Rozciąganie
Rozciąganie umożliwia rozciągnięcie wybranych elementów we wstawionym bloku.
Działa odnośnie do następujących parametrów: Liniowy, Biegunowy, XY.
Zdefiniuj blok zawierający prostokąt, który można horyzontalnie rozciągać.
Rozpocznij od narysowania prostokąta, następnie zdefiniuj blok zawierający ten prosto-

kąt. Otwórz ten blok w edytorze bloków dynamicznych i dodaj możliwość rozciągania.
Wybierz Liniowy z palety Parametry

Określ punkt początkowy lub [Nazwa/Etykieta/łAńcuch/Opis/BAzowy/Paleta/Zestaw
wartości]: wskaż lewy dolny narożnik prostokąta
Określ punkt końcowy: wskaż prawy dolny narożnik prostokąta
Określ położenie etykiety: wskaż położenie etykiety poniżej prostokąta
Parametr liniowy został dołączony do bloku
Następnie dołącz operację rozciągania.

Wybierz Rozciągnij z palety autorskiej Operacje

Wybierz parametr: wskaż parametr liniowy Odległość1

Określ punkt parametru do skojarzenia z operacją lub podaj [punkt Początkowy/Drugi
punkt] <Początkowy>: wskaż prawy dolny narożnik prostokąta
Określ pierwszy narożnik ramki rozciągania lub [ZWbok]: wskaż punkt poniżej
prawego dolnego narożnika po prawej jego stronie
Określ przeciwległy narożnik: wskaż punkt powyżej prawego górnego narożnika
po lewej jego stronie
Specyfikacja ramki rozciągania
Określ obiekty do rozciągnięcia Wybierz obiekty: wskaż prostokąt

Zapisz definicję bloku i zamknij edytor bloków. Wstaw blok. Kliknij go. Na ekranie pojawią
się jasnoniebieskie strzałki. Do prawej przypisano operację rozciągania. Kliknij ją i zmień
wymiar bloku.
Zmiana parametru bloku dynamicznego (rozciąganie)

392 AutoCAD 2018 PL
 Jeżeli chciałbyś przypisać operację rozciągania również do lewego narożnika

prostokąta, to zdefiniuj drugą operację rozciągania w tym bloku (opartą na tym
samym parametrze).
 Jeśli chciałbyś umieścić strzałki rozciągania w innym położeniu (np. w środku
pionowych odcinków prostokąta), to po prostu przesuń parametr w edytorze blo-
ków za pomocą polecenia PRZESUŃ.
 Jeżeli chciałbyś, aby punkt wstawienia bloku przesuwał się podczas rozciągania,
to wstaw do bloku Parametr punktu bazowego i wskaż go podczas selekcji
obiektów oraz obejmij go ramką rozciągania.
Rozciąganie biegunowe
Rozciąganie biegunowe umożliwia rozciągnięcie i obrót wybranych elementów we
wstawionym bloku. Działa odnośnie do następujących parametrów: Biegunowy.
Obracanie
Obracanie umożliwia obrócenie wybranych elementów we wstawionym bloku. Działa
odnośnie do następujących parametrów: Obracania.
Zdefiniuj blok składający się z prostokąta, który można obracać wokół środka. Kąt obrotu
musi być wielokrotnością 45 stopni.
Rozpocznij od narysowania prostokąta, następnie zdefiniuj blok zawierający ten obiekt.

Otwórz blok w edytorze bloków dynamicznych.
Wybierz Obróć z palety Parametry. W celu łatwego znalezienia środka prosto-

kąta włącz śledzenie punktów charakterystycznych.
Parametr obracania został dołączony do bloku

Określ punkt bazowy lub [Nazwa/Etykieta/łAńcuch/Opis/Paleta/Zestaw wartości]: wskaż

środek prostokąta
Określ promień parametru: określ dowolnie promień okręgu na ekranie
Określ domyślny kąt obrotu lub [Kąt bazowy] <0>: ENTER
W celu ograniczenia zakresu wartości parametru skorzystaj z menedżera cech obiektów.

Wskaż parametr kursorem, a następnie wybierz z menu kontekstowego opcję Wła-
ściwości.
Odszukaj właściwość Typ kątowych i wybierz Przyrost.

W polu poniżej Przyrost kątów wpisz 45.
Edycja cech parametru
Następnie dołącz operację obracania.

Wybierz Obróć z palety autorskiej Operacje
Wybierz parametr: wskaż parametr Kąt1
Określ zbiór wskazań dla operacji Wybierz obiekty: wskaż prostokąt

394 AutoCAD 2018 PL
Zapisz definicję bloku i zamknij edytor bloków. Wstaw blok. Kliknij go. We wnętrzu pro-
stokąta pojawi się jasnoniebieski okrąg. Kliknij go i zmień kąt obrotu bloku.
Zmiana kąta obrotu
Warto pamiętać, że obracane mogą być wszystkie elementy bloku lub tylko niektóre
z nich.
Odwracanie
Odwracanie umożliwia lustrzane odbicie wybranych elementów względem zdefiniowa-
nej prostej. Działa odnośnie do następujących parametrów: Odwracanie.
Zdefiniuj blok zawierający symbol drzwi. Dołącz możliwość odwracania.
Rozpocznij od narysowania symbolu drzwi, następnie zdefiniuj blok zawierający te obiekty.

Otwórz blok w edytorze bloków dynamicznych.

Wybierz Odwróć z palety Parametry

Określ punkt bazowy linii odbicia lub [Nazwa/Etykieta/Opis/Paleta]: określ pierwszy
punkt linii odbicia
Określ punkt końcowy linii odbicia: określ drugi punkt linii odbicia
Określ położenie etykiety: wskaż dowolne położenie etykiety
Parametr odwracania został dołączony do bloku
Następnie dołącz operację odwracania.

Wybierz Odwróć z palety Operacje
Wybierz parametr: wskaż parametr Stan odwrócenia1
Określ zbiór wskazań dla operacji Wybierz obiekty: wskaż wszystkie elementy sym-
bolu drzwi
Zapisz definicję bloku i zamknij edytor bloków. Wstaw blok. Kliknij go. We wnętrzu sym-
bolu pojawi się jasnoniebieska strzałka. Kliknij ją i dokonaj odbicia lustrzanego sym-
bolu drzwi.

396 AutoCAD 2018 PL
Odbicie lustrzane bloku
Szyk
Szyk umożliwia automatyczne powielenie elementów bloku w taki sposób, aby odpo-
wiadały np. zmienionym wymiarom bloku. Działa odnośnie do następujących parame-
trów: Liniowy, Biegunowy, XY.
Operacja tworzenia szyku może automatycznie dopasowywać liczbę elementów szyku

do wymiarów bloku

Przeglądanie
Przeglądanie umożliwia wybór na liście zestawu parametrów bloku. W zależności od
wyboru zmieniać się mogą wymiary, położenie i widoczność elementów bloku. Działa
odnośnie do parametru Widoczność.
Dopasowanie
Parametr dopasowania umożliwia automatyczne dopasowanie bloku do innych elementów
rysunku. Gdy blok zostanie przesunięty nad istniejący element, zostanie on automa-
tycznie do niego dopasowany, w sposób zgodny z definicją parametru. Podczas defi-
niowania parametru użytkownik określa kąt dopasowania; może również wybrać dopa-
sowanie prostopadłe oraz styczne.
Zdefiniuj blok zawierający symbol drzwi dopasowujący się automatycznie do odcinków

nachylonych pod różnymi kątami.
Rozpocznij od narysowania symbolu drzwi, następnie zdefiniuj blok zawierający te

obiekty. Otwórz blok w edytorze bloków dynamicznych.
Wybierz Dopasowanie z palety Parametry
Określ punkt bazowy dopasowania lub [Nazwa]:

wskaż punkt na środku odcinka poziomego
Typ dopasowania = Prostopadły
Określ kierunek dopasowania lub typ dopasowania [Typ] <Typ>:
wskaż punkt na prawo na tej samej wysokości
Parametr dopasowania został dołączony do bloku

398 AutoCAD 2018 PL
Ponieważ parametr dopasowania nie wymaga żadnej operacji, zapisz definicję bloku i za-
mknij edytor bloków. Wstaw blok. Kliknij go. We wnętrzu symbolu pojawi się jasnoniebie-
ski symbol dopasowania. Kliknij symbol dopasowania i dopasuj blok do dowolnego uko-
śnego odcinka.
Automatyczne dopasowanie bloku do dowolnego odcinka
Stany widoczności
W bloku można zdefiniować wiele stanów widoczności. W każdym stanie można indy-
widualnie określić, czy dany element bloku ma być widoczny, czy ukryty. W różnych
stanach widoczności mogą być widoczne całkiem różne elementy bloku.
Panel do sterowania stanami widoczności
– przełącznik widoczności. Widoczne są wszystkie obiekty albo tylko

 te, które w danym stanie widoczności mają być wyświetlane.
– wyświetla wybrane obiekty.

– ukrywa wybrane obiekty.

– wyświetla menedżera stanów widoczności.


Panel narzędzi stanów widoczności jest aktywny tylko wtedy, gdy umieszczono w bloku
parametr widoczności.
Zdefiniuj blok zawierający okrąg i prostokąt oraz trzy stany widoczności: w pierwszym
ma być widoczny tylko okrąg, w drugim wyłącznie prostokąt, a w trzecim widoczne
mają być obie te figury.
Rozpocznij od narysowania okręgu i prostokąta.
Następnie w standardowy sposób zdefiniuj blok zawie-

rający okrąg i prostokąt.
W tym celu posłuż się poleceniem BLOK. W standardo-

wy sposób nadaj blokowi nazwę, np. prokrąg, włącz
oba elementy w skład bloku, jako punkt wstawienia
wybierz środek okręgu.
Włącz przełącznik Otwórz w edytorze bloku

Kliknij OK
Kliknij na paletach autorskich zakładkę Parametry i wybierz Widoczność
Określ położenie parametru lub [Nazwa/Etykieta/Opis/Paleta]:

wskaż położenie parametru, np. w lewym dolnym narożniku prostokąta
Parametr widoczności umieszczony w bloku
Kliknij ikonę menedżera stanów widoczności .

400 AutoCAD 2018 PL
Kliknij przycisk Nowy i zdefiniuj nowy stan widoczności o nazwie okrąg

Kliknij przycisk Nowy i zdefiniuj nowy stan widoczności o nazwie prostokąt
Kliknij przycisk Nowy i zdefiniuj nowy stan widoczności o nazwie prokrąg
Menedżer stanów widoczności
Ostatnio zdefiniowany stan jest aktualny, o czym świadczy widniejący obok niego nie-
bieski znacznik. W naszym przypadku aktualny jest stan prokrąg.
Wskaż stan StanWidoczności0 i kliknij Usuń

Zamknij menedżera stanów widoczności, klikając OK
Teraz przystąp do określenia widoczności elementów dla każdego stanu.

Wybierz z listy rozwijanej stan o nazwie okrąg.
Wybór stanu widoczności z listy rozwijanej
Wskaż na rysunku prostokąt i, aby go ukryć, kliknij ikonę Ukryj
Wybierz z listy rozwijanej stan o nazwie prostokąt

Wskaż na rysunku okrąg i, aby go ukryć, kliknij ikonę Ukryj
Zapisz blok, klikając ikonę Zapisz blok
Zakończ działanie edytora za pomocą przycisku Zamknij edytor bloku
Wstaw blok poleceniem WSTAW. Zmień stany widoczności.

Gotowy blok dynamiczny

402 AutoCAD 2018 PL

Centrum danych
projektowych
Podstawą efektywnego projektowania jest częste

wykorzystywanie elementów utworzonych wcześniej.
Centrum danych projektowych (ang. Design Center)
usprawnia poszukiwanie i wykorzystanie danych
projektowych znajdujących się w wielu różnych
rysunkach. Za pomocą tego centrum można łatwo
wstawić do rysunku znajdujące się w innym rysunku
dane, takie jak bloki, odnośniki, style napisów, style
wymiarowe, style tabelki, warstwy, rozmieszczenia
wydruku, typy linii i mapy bitowe. Wstawianie
bloków odbywa się bardzo sprawnie dzięki możliwości skorzystania z okienka podglądu.
Jeżeli użytkownik nie pamięta dokładnie, w którym rysunku znajdują się poszukiwane
dane projektowe, z pomocą przychodzi mu wyszukiwarka umożliwiająca poszukiwanie
danych prowadzone w oparciu o różne kryteria.
Centrum danych może automatycznie znikać z ekranu, gdy nie jest używane (autoukrywa-
nie); można je również przyczepić do brzegu ekranu. Użytkownik ma również możliwość
korzystania z danych projektowych znajdujących się w internecie. Ponadto za pomocą
centrum danych projektowych można łatwo tworzyć palety narzędzi.

404 AutoCAD 2018 PL
Włączenie centrum — ADCENTER

Okno centrum danych projektowych nie jest widoczne na ekranie standardowo. Pojawi
się dopiero po włączeniu tej funkcji i pozostanie widoczne aż do momentu schowania.
 [Widok][Palety][DesignCenter]  ADC
Istnieje możliwość otwarcia centrum danych projektowych za pomocą menu lub ikony,
można również nacisnąć na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-2. Jeżeli okno
centrum danych projektowych będzie widoczne na ekranie w chwili zakończenia pracy
z AutoCAD-em, pojawi się również po ponownym jego uruchomieniu.
Okno centrum danych projektowych

Okno centrum danych projektowych jest standardowo podzielone na dwa obszary. Z lewej
strony widoczne jest okno nawigacyjne, za pomocą którego wybieramy dyski, katalogi,
rysunki oraz rodzaj danych. Z prawej strony widoczna jest paleta zawierająca dane pro-
jektowe, które możemy dołączyć do bieżącego rysunku.
Centrum danych projektowych
Na górze okna centrum znajdują się trzy zakładki umożliwiające łatwy dostęp do danych
projektowych.

Okno nawigacyjne
Okno nawigacyjne znajduje się domyślnie z lewej strony okna centrum i służy do wyboru
dysku, katalogu, rysunku oraz rodzaju danych, np. bloków, stylów wymiarowych itp.
W oknie nawigacyjnym może zostać wyświetlone drzewo katalogów, lista otwartych
rysunków lub lista rysunków używanych ostatnio w centrum.
 Katalogi – w oknie nawigacyjnym wyświetlone zostanie drzewo katalogów.

 Otwarte – w oknie nawigacyjnym wyświetlona zostanie lista aktualnie otwar-
rysunki tych rysunków.
 Historia – w oknie nawigacyjnym wyświetlona zostanie lista dwudziestu rysun-
ków używanych ostatnio w centrum danych projektowych. W celu
uzyskania dostępu do danych rysunku z tej listy wystarczy kliknąć
wybrany rysunek prawym przyciskiem myszy i wybrać z menu
kontekstowego opcję Rozwiń.
Paleta
Paleta znajduje się z prawej strony okna centrum danych projektowych. W jej oknie wy-
świetlane są dane projektowe: foldery, rysunki, bloki, odnośniki, style, rozmieszczenia
wydruku, mapy bitowe oraz dane ze stron WWW. Z okna tego przeciągamy do bieżą-
cego rysunku dane projektowe.
Ikony sterujące
Na górze okna centrum danych projektowych znajdują się ikony sterujące.
– wczytuje do palety dane projektowe pochodzące ze wskazanego

rysunku oraz znajduje ten rysunek w oknie nawigacyjnym.
– przejście wstecz. Po kliknięciu strzałki skierowanej w dół wyświetlona
zostanie lista plików ostatnio otwartych w centrum danych projek-
towych. Wybranie pliku umożliwia dostęp do jego danych.
– przejście do przodu na liście historii otwartych plików.
– powoduje przejście w oknie nawigacyjnym o jeden poziom w górę.
– poszukuje danych projektowych (rysunki, bloki, style itp.) spełniają-
cych określone kryteria.
– wyświetla w oknie palety zawartość folderu Ulubione. W folderze tym
umieszczamy skróty do najczęściej używanych folderów i rysunków.

406 AutoCAD 2018 PL
– powoduje wyświetlenie zawartości katalogu domyślnego centrum da-

nych projektowych.
– włącza i wyłącza wyświetlanie okna narzędziowego po lewej stronie
centrum danych projektowych.
– włącza i wyłącza obszar podglądu wybranego obiektu. Jeżeli do obiektu
(np. bloku) nie został przypisany obrazek podglądu, obszar podglądu
jest pusty.
– włącza i wyłącza znajdujące się pod paletą okno danych.
– widok wyświetlany w oknie palety:
Duże ikony – wyświetlane są małe ikony,
Małe ikony – wyświetlane są duże ikony,
Lista – wyświetlana jest lista,
Szczegóły – wyświetlane są szczegóły.
Po wskazaniu w oknie nawigacyjnym rysunku, w oknie palety wyświetlone zostaną da-

ne projektowe znajdujące się w tym rysunku. Poniżej pokazano dane projektowe znaj-
dujące się w rysunku BUDA.DWG z dołączonych do książki przykładów.
Dane projektowe widoczne w oknie palety
 Bloki – bloki
 Odnośniki – odnośniki
 Rodzaje linii – typy linii
 Style szczegółu – style szczegółu
 Style tabeli – style tabelek
 Style tekstu – style napisów
 Style widoku przekroju – style widoku przekroju
 Style wielolinii odniesienia – style wielolinii odniesienia

 Style wymiarowania – style wymiarowe

 Stylewiz – style wizualne
 Układy – układy
 Warstwy – warstwy
Dostęp do danych projektowych określonego typu można uzyskać, klikając dwukrotnie

nazwę danych w oknie palety. Można również (poprzez kliknięcie znaczka ) rozwi-
nąć dane obiektu w oknie nawigacyjnym — pod nazwą rysunku zostanie wtedy wy-
świetlona lista jego danych projektowych. Po wskazaniu kursorem ich rodzaju w oknie
palety ukażą się konkretne dane rysunku, np. bloki. Z okna tego można przeciągnąć da-
ne projektowe do rysunku bieżącego.
Wstawianie bloków
Dzięki centrum danych projektowych możliwe jest wstawienie bloku do rysunku na
dwa następujące sposoby:
 Przeciągnięcie bloku z palety centrum danych projektowych do obszaru rysunku. Prze-

ciągnij blok do miejsca jego wstawienia i puść przycisk myszy. Blok będzie skalo-
wany automatycznie — zgodnie z jednostkami bloku (ustawionymi podczas procesu
jego tworzenia) i jednostkami wstawiania bloku ustawionymi w rysunku, do którego
blok powinien zostać wstawiony.
Jednostki bloku wybieramy podczas procesu jego definiowania (polecenie BLOK).

Jednostki dla bloków wstawianych za pomocą centrum danych projektowych ustawiamy
w bieżącym rysunku za pomocą polecenia JEDN.
 Jeżeli chcesz określić parametry wstawianego bloku, przeciągnij go prawym przyci-

skiem myszy. Następnie puść przycisk i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw
blok.... Można również dwa razy kliknąć nazwę bloku. Następnie określ współczynnik
skali, punkt wstawienia i kąt obrotu. Jeżeli zamiast bloku chcesz wstawić tylko jego
elementy składowe, włącz przełącznik Rozbij.
 Nie można wstawić bloku, jeżeli aktywne jest jakieś polecenie.

 Po wstawieniu bloku można zmienić jego nazwę za pomocą polecenia NNAZWA.
 Za pomocą centrum danych projektowych można również wstawiać do bieżącego
rysunku bloki zdefiniowane w tym rysunku.
Na rysunku BIBLBLO.DWG znajduje się biblioteka drzew. Zdefiniowano w nim bloki

symbolizujące drzewa. Nie wczytuj tego rysunku, tylko utwórz nowy rysunek i za pomocą
centrum danych projektowych wstaw pochodzący z rysunku BIBLBLO.DWG blok
Drzewo1.
Rozpocznij edycję nowego rysunku. Uruchom centrum danych projektowych, naciska-

jąc na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-2.

408 AutoCAD 2018 PL
Następnie znajdź plik BIBLBLO.DWG (zakładka Katalogi) znajdujący się domyślnie

w katalogu, w którym zostały zainstalowane dołączone do książki przykłady.
Wskaż w oknie nawigacyjnym plik BIBLBLO.DWG, rozwiń dane, klikając znaczek , a na-
stępnie wybierz Bloki.
Bloki zdefiniowane w rysunku BIBLO.DWG
Następnie kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę Drzewo1. Wybierz opcję Wstaw
blok....
W oknie wstawienia bloku wyłącz przełącznik Określ na ekranie, włącz przełącznik

Skala proporc., wpisz jako współczynnik skali liczbę 100 i kliknij przycisk OK.
Wstawianie bloku Drzewo1
Określ punkt wstawienia lub [punkt Bazowy/Skala/Obrót]:

wskaż punkt wstawienia bloku
Na zakończenie schowaj okno centrum danych projektowych, naciskając CTRL-2.

Rozpocznij edycję nowego rysunku i wczytaj z rysunku BIBLBLO1.DWG blok Stół.

Podczas definiowania tego bloku jako obowiązujące jednostki wybrane zostały centyme-
try. Podczas procesu wstawiania bloku współczynnik skali będzie uzależniony od rodzaju
jednostek wstawiania bloku wybranych dla danego rysunku.
Rozpocznij edycję nowego rysunku. Wyświetl okno centrum danych projektowych. Znajdź
plik BIBLBLO1.DWG znajdujący się wśród plików przykładowych książki.
Blok zdefiniowany w rysunku BIBLBLO1.DWG
Ustaw jednostki.
Polecenie: JEDN
W polu Jednostki do skalowania przenoszonej i upuszczanej zawartości:

wybierz Milimetry
Skalowanie wstawianych bloków

410 AutoCAD 2018 PL
Kliknij OK. Następnie wstaw blok, przeciągając go z okna palety do obszaru rysunku
za pomocą lewego przycisku myszy. Powiększ do zakresu Zoom-Zakres.
Następnie zmień jednostki wstawiania bloku i wstaw go ponownie:
Polecenie: JEDN
W polu Jednostki do skalowania przenoszonej i upuszczanej zawartości

wybierz Centymetry
Kliknij OK. Wstaw blok, przeciągając go z okna palety do obszaru za pomocą lewego
przycisku myszy.
Zwróć uwagę, że blok ten jest 10 razy mniejszy niż poprzednio. Zmiana współczynnika
skali jest wynikiem zmiany jednostek wstawiania bloku (1 centymetr ma 10 mili-
metrów).
Blok „stół” wstawiony przy różnych ustawieniach jednostek
Wstawianie innych danych projektowych

Inne dane projektowe wstawiamy w taki sam sposób jak bloki.

Rozpocznij edycję nowego rysunku i wstaw pochodzącą z rysunku WAR.DWG war-

stwę o nazwie Czerwona.
Po uruchomieniu centrum danych projektowych znajdź plik WAR.DWG znajdujący się

wśród plików przykładowych książki.
Widoczna w oknie centrum danych projektowych warstwa wybrana
Rozwiń dane projektowe rysunku, klikając znaczek , a następnie wybierz Warstwy.

Przeciągnij lewym przyciskiem myszy warstwę Czerwona do obszaru rysunku bieżącego.
Następnie przeciągnij warstwę Czerwona, ale prawym przy-

ciskiem myszy. Gdy puścisz przycisk, pojawi się menu kontek-
stowe.
 Dodaj warstwy – kopiuje warstwy do rysunku bieżącego.

 Kopiuj – kopiuje warstwy do rysunku bieżącego i uruchamia
menedżera warstw umożliwiającego ich edycję.
Tworzenie palet narzędzi

Za pomocą centrum danych projektowych użytkownik może w łatwy sposób tworzyć
własne palety narzędzi zawierające bloki i wzory kreskowań. Wystarczy wskazać bloki
lub wzory kreskowań, które mają tworzyć paletę, kliknąć prawy przycisk myszy i wybrać
opcję Utwórz paletę narzędzi. Można również nie wskazywać poszczególnych danych
projektowych w rysunku, tylko wskazać cały rysunek lub nawet folder. Więcej informa-
cji o paletach narzędzi znajdziesz w rozdziałach poświęconych kreskowaniu i blokom.

412 AutoCAD 2018 PL
Utwórz paletę zawierającą wszystkie bloki umieszczone w pliku przykładowym

o nazwie KUCHNIA.DWG. Nie wczytuj tego rysunku do AutoCAD-a, ale utwórz nowy
rysunek.
Uruchom centrum danych projektowych. Znajdź w oknie nawigacyjnym rysunek

KUCHNIA.DWG. Kliknij go w oknie nawigacyjnym prawym przyciskiem myszy i wybierz
z menu kontekstowego opcję Utwórz paletę narzędzi. Uzbrój się w chwilę cierpliwości.
Tworzenie palety zawierającej wszystkie bloki zawarte w pliku KUCHNIA.DWG.
Paleta zawierająca wszystkie bloki zawarte w pliku KUCHNIA.DWG.

Wyszukiwanie
Centrum danych projektowych umożliwia poszukiwanie rysunków spełniających okre-
ślone kryteria pod względem zawartości: bloków, odnośników warstw, rozmieszczeń
wydruku, typów linii, stylów napisów oraz stylów wymiarowych. W celu rozpoczęcia
poszukiwania kliknij znajdującą się w oknie centrum danych projektowych ikonę Szukaj.
Wyszukiwanie za pomocą centrum danych projektowych
Za pomocą wyszukiwarki centrum danych projektowych znajdź wśród rysunków przy-

kładowych dołączonych do książki te, w których znajduje się blok Zlew aluminiowy.
Uruchom centrum danych projektowych, naciskając na klawiaturze kombinację klawi-

szy CTRL-2. Następnie kliknij ikonę z symbolem lornetki znajdującą się na górze
okna centrum danych projektowych.
Z listy rozwijanej Szukaj: wybierz Bloki
Kliknij przycisk Przeglądaj... i wskaż przeznaczony do przeszukania katalog. Wy-

bierz katalog zawierający dołączone do książki rysunki przykładowe.
W polu Szukaj nazwy wpisz poszukiwaną nazwę bloku Zlew aluminiowy.

Kliknij przycisk Znajdź teraz, aby rozpocząć poszukiwania.
Blok został odnaleziony i wyświetlony na dole okna. Wstaw ten blok do rysunku bieżą-
cego, przeciągając i puszczając go w obszarze rysunku. Zamiast wstawiać blok do ry-
sunku, możesz wczytać dane do palety. W tym celu naciśnij prawy przycisk myszy i wy-
bierz z menu kontekstowego Wczytaj do palety.

414 AutoCAD 2018 PL
Często wykorzystywane dane — Ulubione

Centrum danych projektowych umożliwia szybką lokalizację najczęściej używanych
plików, do których skróty umieszczone zostały w folderze Ulubione. W celu odczytania
zawartości tego folderu kliknij ikonę Ulubione ( ). W oknie palety ukażą się skróty do
ulubionych plików. Wystarczy kliknąć skrót dwukrotnie, a dane projektowe z pliku zo-
staną umieszczone w palecie. Aby dodać skrót do folderu ulubionych rysunków, wskaż
w oknie nawigacyjnym lub w palecie nazwę pliku, kliknij prawy przycisk myszy i wy-
bierz opcję Dodaj do Ulubionych.
Odświeżenie palety i okna nawigacyjnego

Może się zdarzyć, że w trakcie pracy zmieni się zawartość katalogów i plików. W celu
odświeżenia palety i okna nawigacyjnego kliknij prawym przyciskiem myszy w obszarze
palety i wybierz z menu kontekstowego opcję Odśwież.
Kreskowanie
Dzięki centrum danych projektowych i technice „przeciągnij i upuść” można sprawnie
wykonać kreskowanie. W oknie centrum wyświetlamy zawartość pliku zawierającego defi-
nicje wzorów kreskowania (typu PAT), a następnie przeciągamy wybrany wzór do wnę-
trza kreskowanego obiektu.
Kreskowanie za pomocą centrum danych projektowych zostało szerzej omówione

w rozdziale pod tytułem Kreskowanie.

Rysunek
aksonometryczny
AutoCAD umożliwia tworzenie rysunków aksono-

metrycznych (izometrii). Rysunek taki wykonujemy
na 3 płaszczyznach aksonometrycznych: lewej, pra-
wej i górnej. Rysunek aksonometryczny jest tylko
płaską namiastką rysunku przestrzennego —
w rzeczywistości jest to rysunek płaski, który spra-
wia iluzję przestrzeni (dzięki pochyleniu osi w pła-
szczyźnie XY). Rysunek aksonometryczny wyko-
nujemy za pomocą siatki aksonometrycznej, która
odpowiednio pozycjonuje kursor na ekranie. Siatka aksonometryczna jest szczególną
odmianą siatki skoku.
Siatka aksonometryczna
Siatka aksonometryczna odpowiednio pochyla li-
nie kursora na ekranie, co ułatwia tworzenie ry-
sunku aksonometrycznego. Płaszczyzny aksono-
metryczne to płaszczyzny umowne — w rzeczy-
wistości rysujemy ciągle w płaszczyźnie XY bie-
żącego układu współrzędnych. Do dyspozycji ma-
my trzy płaszczyzny aksonometryczne: lewą,
prawą i górną. Bieżącą płaszczyznę można łatwo zmieniać w trakcie rysowania (naci-
skając kombinację klawiszy CTRL-E lub F5). Po włączeniu siatki aksonometrycznej linie
kursora są rysowane ukośnie w stosunku do płaszczyzny. Dwie osie nachylone do pozio-
mu pod kątem 90 i 150 wyznaczają lewą płaszczyznę aksonometryczną, osie nachylo-
ne pod kątem 30 i 90 — prawą płaszczyznę, natomiast osie nachylone pod kątem 30 i 150
wyznaczają górną płaszczyznę.

416 AutoCAD 2018 PL
Włączanie i wyłączanie
siatki aksonometrycznej
Siatkę aksonometryczną można włączyć w oknie dialogowym ustawień rysunku. Kliknij
prawym przyciskiem myszy w linii statusowej przełącznik Tryb skoku i wybierz z me-
nu kontekstowego opcję Ustawienia....
Włączanie siatki aksonometrycznej
Aby włączyć siatkę aksonometryczna, włącz przełącznik Skok izometryczny.
 Po włączeniu siatki aksonometrycznej linie kursora zostaną dopasowane do wy-

branej płaszczyzny.
 Zmiany płaszczyzny aksonometrycznej (lewa, prawa lub górna) dokonujemy, naci-
skając kombinację klawiszy CTRL-E lub F5.

Polecenie IZO
Polecenie IZO umożliwia wybór płaszczyzny aksonometrycznej. Polecenie to wpisujemy
z klawiatury. Po wybraniu polecenia, w odpowiedzi na „Podaj ustawienia płaszczyzny
izometrycznej [Lewa/Górna/Prawa] <Prawa>:” wybierz jedną z płaszczyzn aksono-
metrycznych.

 Lewa – włącza lewą płaszczyznę aksonometryczną.

 Górna – włącza górną płaszczyznę aksonometryczną.
 Prawa – włącza prawą płaszczyznę aksonometryczną.
 Zmiany płaszczyzny aksonometrycznej łatwiej dokonać przez naciśnięcie na kla-

wiaturze kombinacji klawiszy CTRL-E lub F5. Polecenie IZO można wykorzystać
w skrypcie.
 Polecenie ‘IZO (poprzedzone apostrofem) można wywołać nakładkowo w czasie
wykonywania innego polecenia.
Okrąg aksonometryczny — ELIPSA

Okrąg i łuk aksonometryczny rysujemy, korzystając z opcji polecenia ELIPSA.
[Narzędzia główne][Rysuj][Elipsa]

[Oś, koniec]
Określ początek osi elipsy lub[łUk/śrOdek/Izo]: izo
Określ środek okręgu izo:
wskaż środek okręgu
Określ promień okręgu izo lub [śreDnica]:
podaj promień
W odpowiedzi na ostatnie pytanie można również

wybrać opcję śreDnica i podać średnicę okręgu.
 Przed rozpoczęciem rysowania elipsy musi zostać włączony skok izometryczny.

W przeciwnym przypadku opcja Izo nie będzie dostępna.
 Za pomocą polecenia ELIPSA można również narysować łuk aksonometryczny.

418 AutoCAD 2018 PL

Kreskowanie 419
Kreskowanie
Kreskowanie polega na wypełnieniu zamkniętego

obszaru wybranym wzorem, np. kreskami ukośny-
mi, kratką itp. AutoCAD umożliwia automatyczne
kreskowanie obszarów zamkniętych. Daje użytkow-
nikowi do dyspozycji wiele standardowych wzorów
kreskowań. Ponadto może definiować nowe wzory
o nietypowych parametrach. Poza wyborem wzoru
kreskowania użytkownik ma możliwość określenia
współczynnika skali oraz kąta obrotu. Istnieje
również możliwość wypełnienia zamkniętego
obszaru jednolitym kolorem (dzięki zastosowaniu wzoru kreskowania Solid) oraz wypeł-
nieniem gradientowym.
Jeżeli uzyskany efekt nie spełnia oczekiwań, można je bez trudu zmienić i ponawiać
próby aż do uzyskania zadowalających rezultatów. Można również nakazać odczytanie
parametrów kreskowania pochodzących z innego, istniejącego już w rysunku kreskowa-
nia (tzw. dziedziczenie parametrów kreskowania). Kreskowanie jest domyślnie zespolone
z granicą obszaru kreskowanego. Dzięki temu zmiana granicy kreskowanego obszaru po-
woduje automatyczne dopasowanie kreskowania do nowej granicy. Istniejące kreskowanie
zespolone można zmodyfikować za pomocą poleceń dostępnych na karcie kontekstowej
Tworzenie kreskowania lub komendy EDKRESK. Można określić nowy wzór, współ-
czynnik skali, styl, kąt obrotu.
Kreskowanie można przycinać, granica kreskowania nie musi być dokładnie zamknięta
(można określić tolerancję, czyli dopuszczalną wielkość szczelin, aby granica została uzna-
na za zamkniętą), podczas tworzenia kreskowania można określić jego kolejność wzglę-
dem innych obiektów rysunkowych lub obiektów tworzących granicę kreskowania, kre-
skowanie można łatwo umieścić na palecie narzędzi poprzez przeciągnięcie go z rysunku na
paletę, podczas lokalizowania punktów charakterystycznych kreskowania nie są brane
pod uwagę, dzięki czemu nie są lokalizowane punkty obiektów tworzących kreskowanie.

420 AutoCAD 2018PL
Przykładowe kreskowania

Kreskowanie 421
Kreskowanie — KRESKUJ
Polecenie KRESKUJ umożliwia zakreskowanie wybranego obszaru. Granica kresko-
wanego obszaru może być generowana automatycznie lub wskazana na ekranie przez
użytkownika. Użytkownik wybiera pożądany wzór kreskowania oraz jego parametry (np.
kąt obrotu, współczynnik skali). Kreskowania są standardowo zespolone z granicą kre-
skowania; zmiana granicy powoduje automatyczne dopasowanie kreskowania do nowej
granicy.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Kreskowanie]  KRE
Panel tworzenia kreskowania
Wybór obszaru przeznaczonego

do zakreskowania
Użytkownik może określić przeznaczony do zakreskowania obszar, wskazując punkt
w jego wnętrzu albo wskazując obiekty, które ten obszar określają.
Przykładowe granice kreskowania uzyskane na podstawie różnych obiektów

422 AutoCAD 2018PL
Kliknij przycisk Wskaż punkty i wskaż punkt we wnętrzu obszaru przeznaczonego

do zakreskowania. AutoCAD automatycznie znajdzie granicę obszaru i podświetli ją.
Następnie możesz wskazać punkt wewnętrzny kolejnego obszaru.
Obiekty mające stanowić granicę przeznaczonego do zakreskowania obszaru można rów-

nież wskazać bezpośrednio. Kliknij przycisk Wybierz obiekty typu obwiednie i wskaż
obiekty, które mają wyznaczać obszar przeznaczony do zakreskowania. Wskazując
obiekty za pomocą tej metody, pamiętaj, aby wybierać obiekty zamknięte.
Kreskowanie obiektów wewnętrznych

Podczas kreskowania wykonywanego stylem normalnym obiekty znajdujące się wewnątrz
kreskowanego obszaru nie zostają poddane temu procesowi. Czasami zachodzi potrzeba za-
kreskowania jednego lub więcej takich obszarów. Jeżeli chcesz zakreskować wybrany ob-
szar wewnętrzny (znajdujący się we wnętrzu obszaru głównego), użyj przycisku Usuń
obiekty typu obwiednie i wskaż obwiednie wewnętrzne, które mają zostać zakreskowane.
Zastosowanie opcji Usuń obwiednie (po prawej)
Zachowywanie obwiedni
To polecenie umożliwia określenie, czy automatycznie wyznaczona granica kreskowania
(polilinia lub region) ma zostać zachowana po zakreskowaniu obszaru, czy ma zostać
usunięta.
[Tworzenie kreskowania][Obwiednie >][Zatrzymaj obiekty typu


obwiednie]
Rodzaj zachowywanej obwiedni

Kreskowanie 423
 Nie zachowuj – granica kreskowania zostanie usunięta.

obwiedni
 Zachowaj obwiednie – obwiednia ma zostać zachowana w postaci polilinii.
– polilinia
 Zachowaj obwiednie – obwiednia ma zostać zachowana w postaci regionu.
– region
Wybór wzoru kreskowania

 [Narzędzia główne][Rysuj][Kreskowanie][Wzór]
Wybieramy wzór kreskowania ze wstążki. Używając strzałek skierowanych w górę i w dół,

przeglądamy dostępne wzory kreskowania. Po naciśnięciu przycisku możemy zobaczyć
więcej dostępnych wzorów naraz.
Wybór typu kreskowania

Wybór typu kreskowania umożliwia określenie typu kreskowania: bryła, gradient, wzór
lub wypełnienie zdefiniowane przez użytkownika.
 [Tworzenie kreskowania][Właściwości][Typ kreskowania]

424 AutoCAD 2018PL
 Bryła – wypełnienie pełne jednolitym kolorem.

 Gradient – wypełnienie gradientowe, w zależności od wybranego wzoru.
 Wzór – kreskowanie wzorem. Dostępne będą kreskowania ANSI, ISO
i inne należące do standardów branżowych.
 Zdefiniowany – użytkownik może utworzyć wzór kreskowania na podstawie
przez użyt- rodzaju linii (ustalając odstęp pomiędzy liniami oraz kąt na-
kownika chylenia).
Wypełnienie jednolitym kolorem (po lewej) i gradientowe (po prawej)
Skala i kąt obrotu kreskowania

Skalę kreskowania określamy w polu Skala wzoru kreskowania . Kąt obrotu kre-
skowania określamy w polu Kąt kreskowania. Kąt obrotu kreskowania określany jest
względem bieżącego LUW.
Kreskowanie wykonane z różnymi współczynnikami skali (Skala)
Kreskowanie wykonane z różnymi kątami obrotu (Kąt)

Kreskowanie 425
Kopiowanie parametrów kreskowania

Nowe kreskowanie może skopiować parametry od innego, istniejącego już kreskowania.
W tym celu użyj polecenia [Tworzenie kreskowania][Opcje][Uzgodnij właściwości >].
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz kreskowanie:” wskaż kreskowanie, którego pa-
rametry mają zostać skopiowane. Następnie wykonaj kreskowanie. Wybrany obszar zo-
stanie wypełniony kreskowaniem o parametrach skopiowanych z wcześniej wskazanego
kreskowania.
 Użyj bieżącego punktu – kopiuje właściwości kreskowania z wyjątkiem po-

czątku kreskowania.
 Użyj źródłowego – kopiuje właściwości kreskowania włącznie z po-
początku kreskowania czątkiem kreskowania.
Wykrywanie wysp
Opcje umożliwiające określenie stylu wykrywania wysp znajdują się na wstążce: [Two-
rzenie kreskowania][Opcje >].
Normalne wykrywanie – styl normalny. Kolejne granice obszarów pełnią rolę
wysp przełączników: włączają i wyłączają kreskowanie.
Wykrywanie wysp – styl skrajny. Kreskowany jest tylko zewnętrzny pas

zewnętrznych obszaru granicznego.
Ignoruj wykrywanie – styl całkowity. Zakreskowane zostanie całe wnętrze

wysp obszaru.
Bez wykrywania wysp – wyłącza wykrywanie wysp.

426 AutoCAD 2018PL
Zakończenie tworzenia kreskowania

Aby zakończyć tryb tworzenia kreskowania, użyj przycisku Zakończ tryb tworzenia
kreskowania. Zostanie także zamknięta karta kontekstowa Tworzenie kreskowania.
Uwagi odnośnie do kreskowania

 Kreskowanie jest wykonywane bieżącym typem linii. Nie musi to być linia ciągła.
 Kreskowania znacznie zwiększają rozmiar rysunku. Im drobniej wykonane zostało
kreskowanie, tym większy rozmiar rysunku.
 W celu modyfikacji istniejącego kreskowania kliknij je dwukrotnie.
 Kreskowanie można przycinać za pomocą polecenia UTNIJ.
Kreskowanie zespolone
Kreskowanie jest standardowo zespolone z granicą kreskowania, czyli zmiana granicy kre-
skowanego obszaru pociągnie za sobą zmiany samego kreskowania. Użytkownik może na-
kazać tworzenie kreskowania niezespolonego przez wyłączenie przełącznika Zespolone.
– tworzone będzie kreskowanie zespolone z granicą obszaru. Późniejsza zmia-

na granicy spowoduje automatyczne dopasowanie kreskowania. Jeżeli we
wnętrzu kreskowania znajduje się np. napis, zmiana jego długości spowoduje
automatyczne dopasowanie kreskowania.
– tworzone kreskowanie nie będzie zespolone z granicą obszaru. Kresko-

wanie będzie oddzielnym obiektem i zmiany granicy w żaden sposób nie
będą miały na nie wpływu.
Kreskowanie zespolone (na górze) i rozbite (na dole)

po modyfikacji granicy kreskowania

Kreskowanie 427
Zakreskuj element znajdujący się na rysunku BHATCH.DWG.


BHATCH.DWG

[Rysuj][Kreskowanie]
Najpierw zidentyfikujemy zastosowane na

rysunku wzory kreskowania. Ukośne kreski
to wzór ANSI31 (narysowany z różnymi
współczynnikami skali oraz pod różnym ką-
tem). Kratka to wzór ANSI37.
Z listy Wzór kreskowania wybierz

ANSI31
Kliknij ikonę Wskaż punkty
Wskaż punkt wewnętrzny lub [WYbierz
obiekty/Cofnij/Ustawienia]: P1
Wskaż punkt wewnętrzny lub [WYbierz obiekty/Cofnij/Ustawienia]: P2
Wpisz w polu Skala wzoru

kreskowania wartość 10
Zatwierdź zmianę skali klawiszem ENTER
Naciśnij przycisk .

[Rysuj][Kreskowanie]
Wpisz w polu Kąt kreskowania wartość

90
Zatwierdź zmianę kąta klawiszem ENTER
Wskaż punkt wewnętrzny lub [WYbierz

obiekty/Cofnij/Ustawienia]: P3
Naciśnij przycisk
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Kreskowanie]

Wpisz w polu Skala wzoru kreskowania wartość 20
Wpisz w polu Kąt kreskowania wartość 0

428 AutoCAD 2018PL
Zatwierdź zmianę kąta klawiszem ENTER

Naciśnij przycisk
Z listy Wzór kreskowania wybierz ANSI37

Zatwierdź zmianę klawiszem ENTER
W polu Skala wzoru kreskowania wpisz 10
Zatwierdź zmianę klawiszem ENTER

Naciśnij przycisk
Zakreskuj każdy znajdujący się na rysunku BHATCH1.DWG prostokąt

innym wzorem kreskowania. Każdy prostokąt jest polilinią i łatwiej go

BHATCH1.DWG
wskazać za pomocą przycisku Dodaj: Wybierz obiekty niż Dodaj:
Wskaż punkty.
Z listy Wzór kreskowania wybierz ANSI31 P1

P2
Kliknij ikonę Wybierz obiekty typu obwiednie
Wybierz obiekty lub [wSKaż punkt wewnętrzny/Cofnij/
Ustawienia]: P1
Wpisz w polu Skala wzoru kreskowania wartość 2 P3
Naciśnij przycisk

Wybierz obiekty lub [wSKaż punkt wewnętrzny/Cofnij/
Ustawienia]: P2
Wpisz w polu Kąt kreskowania wartość 90
Naciśnij przycisk

Kreskowanie 429

Z listy Wzór kreskowania wybierz ANGLE
Wybierz obiekty lub [wSKaż punkt wewnętrzny/Cofnij/ Ustawienia]: P3
Naciśnij przycisk .
Wczytaj rysunek BHATCH2.DWG. Znajduje się na nim plan komplek- 

su mieszkalnego. Zakreskuj drogę. BHATCH2.DWG
Jest to bardzo łatwa do przeprowadzenia operacja. Jednakże podczas wyznaczania granicy

kreskowania AutoCAD zamierza dokonać analizy wszystkich widocznych na ekranie
obiektów. Taka analiza może potrwać bardzo długo.
Rezultat można osiągnąć o wiele szybciej. Wystarczy ograniczyć liczbę obiektów, które
mają zostać wzięte uwagę podczas wyznaczania granicy kreskowania. Wykonaj nastę-
pujące czynności:
Uruchom kreskowanie i kliknij przycisk znajdujący się na wstążce [Tworzenie

kreskowania][Obwiednie][Ustaw nowy zestaw obwiedni].
Wybierz obiekty: P1
Wybierz obiekty: P2
Wybierz obiekty: P3
Wybierz obiekty: P4
Wybierz obiekty: P5
Wybierz obiekty: P6
Wybierz obiekty: P7
Z listy Wzór kreskowania wybierz ANSI31

W polu Skala wpisz 1000
Zwróć uwagę, że na liście rozwijanej Określ zbiór obwiedni

wybrana została opcja Użyj zbioru obwiedni. Oznacza ona, że
podczas wyznaczania granicy kreskowania mają być wzięte pod
uwagę wyłącznie wskazane wcześniej obiekty (a nie wszystkie
obiekty widoczne na ekranie).


430 AutoCAD 2018PL
P1
P2
P8 P7
P6
P4
P3 P5
Dzięki ograniczeniu liczby analizowanych obiektów

kreskowanie zostało wykonane dużo szybciej

Kreskowanie 431
Oddzielne kreskowania
W przypadku kreskowania kilku różnych obszarów tym samym wzorem kreskowania
można określić, czy utworzone kreskowanie ma być jednym obiektem, czy też dla każdej
obwiedni ma zostać utworzone oddzielne kreskowanie. Decyduje o tym przełącznik
([Tworzenie kreskowania][Opcje >][Utwórz osobne kreskowanie]).
– dla każdej obwiedni ma zostać utworzone oddzielne kre-

skowanie.
– ma zostać utworzone tylko jedno kreskowanie wspólne dla
wszystkich obwiedni.
Tolerancja szczeliny granicy kreskowania

— HPGAPTOL
Granica kreskowania nie musi być dokładnie zamknięta. Tolerancja przerwy określa
maksymalną wielkość szczelin, jakie mogą pojawić się pomiędzy obiektami tworzący-
mi granicę kreskowania, żeby granica została uznana za zamkniętą. Domyślnie wartość
tolerancji wynosi 0, co oznacza, że granica musi być zamknięta.
Tolerancję szczeliny granicy kreskowania określamy w polu [Tworzenie kreskowania]

[Opcje >][Tolerancja przerwy].

Otwórz rysunek HPGAPTOL.DWG. Zakreskuj wnętrze obiektu. HPGAPTOL.DWG

Wskaż punkt wewnętrzny lub [WYbierz obiekty/Cofnij/Ustawienia]: u
Naciśnij ENTER
Wskaż punkt wewnętrzny lub [WYbierz obiekty/Cofnij/Ustawienia]: wskaż punkt we
wnętrzu obszaru
Próba zakreskowania obiektu nie powiedzie się — po wskazaniu punktu na ekranie po-
jawi się komunikat:

432 AutoCAD 2018PL
Granica kreskowania nie jest zamknięta
Kliknij Zamknij
Miejsca, gdzie w granicy kreskowania występuje mała „szczelina”, są oznaczone czerwo-

nymi okręgami, co ułatwia poprawienie granicy. W praktyce nie trzeba tego robić, wy-
starczy zwiększyć tolerancję przerw.
Zmień wartość tolerancji szczeliny granicy kreskowania,

wpisując w polu Tolerancja przerwy wartość 1. Pole to
będzie widoczne po rozwinięciu panelu Opcje.
Polecenie: Wskaż punkty

Wskaż punkt wewnętrzny lub [WYbierz obiekty/Cofnij/
Ustawienia]: wskaż punkt we wnętrzu obszaru
Na ekranie pojawi się komunikat informujący, że granica kreskowania nie jest zamknięta,
ale rozmiar szczelin jest mniejszy od tolerancji przerwy szczeliny granicy kreskowania.
Granica kreskowania nie jest zamknięta, ale kreskowanie można wykonać
Użytkownik może wykonać kreskowanie (Kontynuuj kreskowanie tego pola) lub

zdecydować o przerwaniu kreskowania (Nie kreskuj tego pola). Użycie przycisku
Anuluj również przerywa kreskowanie.

Kreskowanie 433
Włączenie przełącznika Zawsze wykonuj to, co jest aktualnie wybrane spowoduje

zapamiętanie reakcji użytkownika i jej automatyczne powtarzanie w przypadku wystą-
pienia podobnej sytuacji.
Granica kreskowania nie jest zamknięta, ale mimo to kreskowanie zostało wykonane
Zmiana początku kreskowania

Istnieje możliwość zmiany początkowego punktu wzoru kreskowania. Dzięki temu użyt-
kownik może w bardziej dokładny sposób dopasować kreskowanie do granicy.
Początek domyślny (po lewej),

początek dopasowany do dolnej lewej granicy obwiedni (po prawej)
Opcje sterujące początkiem kreskowania zostały zgrupowane na wstążce [Tworzenie

kreskowania][Początek >].
 Ustaw początek – umożliwia wskazanie punktu początkowego

kreskowania na ekranie. W odpowiedzi na
„Określ punkt początkowy:” wskaż nowy
punkt początkowy.
 Dół lewo ustawia punkt początkowy w lewym dol-
nym rogu zakresu kreskowania.
 Prawy dolny ustawia punkt początkowy w prawym dol-

434 AutoCAD 2018PL
 Góra lewo ustawia punkt początkowy w lewym gór-

 Góra prawo ustawia punkt początkowy w prawym gór-
 Środek ustawia punkt początkowy w środku zakresu
kreskowania.
 Użyj bieżącego początku – przyjmowany jest aktualny punkt początkowy
kreskowania.
 Zapisz jako domyślny – włączenie przełącznika spowoduje zapis
początek wybranego punktu jako domyślnego punktu
początkowego.
Odtworzenie obwiedni
Istnieje możliwość odtworzenia obwiedni kreskowania. W tym celu rozpocznij edycję
kreskowania (kliknij dwukrotnie kreskowanie pozbawione obwiedni) i skorzystaj z przyci-
sku Odtwórz obwiednię.
Obwiednia została odtworzona na podstawie kreskowania
Pole powierzchni kreskowania

Pole powierzchni kreskowania można odczytać za pomocą menedżera właściwości. Wskaż
kreskowanie kursorem, kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowe-
go opcję Właściwości. Następnie odczytaj pole powierzchni w okienku Geometria.
Kolejność wyświetlania kreskowania

Podczas tworzenia kreskowania użytkownik może określić kolejność wyświetlania kre-
skowania. Uruchom edycję kreskowania poprzez dwukrotne jego kliknięcie. W rozwinięciu
panelu Opcje znajduje się lista rozwijana umożliwiająca wskazanie kolejności wyświe-
tlania kreskowania względem granicy oraz innych obiektów rysunkowych.

Kreskowanie 435
– domyślna kolejność wyświetlania.

 Nie przypisuj
– kreskowanie umieszczone pod innymi obiektami.
 Przesuń na spód
– kreskowanie umieszczone nad innymi obiektami.
 Przesuń na wierzch
 Przesuń
– kreskowanie umieszczone pod granicą kreskowania.
za obwiednię
 Przesuń – kreskowanie umieszczone nad granicą kreskowania.
przed obwiednię
Proste kreskowanie
Proste kreskowanie wykonywane jest za pomocą odcinków ciągłych narysowanych pod
określonym kątem i oddalonych od siebie o określoną odległość. Użytkownik określa
odległość między kreskami oraz kąt ich nachylenia. Zaletą tego rodzaju kreskowania jest
możliwość precyzyjnego określenia odległości dzielącej kreski. Aby utworzyć kreskowanie
tego typu, wywołaj polecenie [Narzędzia główne][Rysuj][Kreskowanie] i z li-
sty Typ kreskowania wybierz Zdefiniowany przez użytkownika. Następnie określ
parametry kreskowania.
 Kąt: – kąt kreskowania. Kąt = 0 spowoduje zakreskowanie odcin-

kami poziomymi, kąt = 90 — zakreskowanie odcinkami
pionowymi.
 Odstępy – odległość pomiędzy kreskami kreskowania.
kreskowania
jeżeli włączysz ten przełącznik, kreskowanie zostanie wyko-
 Podwójne – nane kratką. Opcja znajduje się w rozwinięciu panelu Wła-
ściwości.
20
30°
Proste kreskowanie wykonane przy ustawieniach: Kąt = 30, Odstępy = 20

436 AutoCAD 2018PL
Punkty charakterystyczne kreskowania

Punkty charakterystyczne obiektów tworzących kreskowanie domyślnie nie są lokali-
zowane. Można zmienić tryb automatycznej lokalizacji punktów charakterystycznych kre-
skowania za pomocą przełącznika Ignoruj kreskowania znajdującego się w opcjach
programu.
 – punkty charakterystyczne będą ignorowane.
 – punkty charakterystyczne będą lokalizowane.
Kreskowanie z zastosowaniem
palety narzędzi
Palety narzędzi umożliwiają łatwy dostęp do wzorów kreskowania. Najczęściej używa-
ne wzory kreskowania (wraz z parametrami takimi jak skala, kąt obrotu) można zgru-
pować w łatwo dostępnych paletach i wykorzystywać za pomocą metody „przeciągnij
i upuść”. Wystarczy kliknąć wzór kreskowania umieszczony w palecie i przeciągnąć go
do wnętrza obszaru przeznaczonego do zakreskowania.
W celu wyświetlenia (oraz ukrycia) palety narzędzi na ekranie możemy posłużyć się
kombinacją klawiszy CTRL-3. Wzory kreskowania znajdują się w zakładce palety o na-
zwie Kreskowania i wypełnienia.

Kreskowanie 437
Paleta narzędzi zawierająca wzory kreskowania
Wczytaj rysunek PALKRESK1.DWG. Zakreskuj obszar, wykorzystu- 

jąc w tym celu paletę narzędzi, wzorem o nazwie Żwir. PALKRESK1.DWG
Jeżeli paleta narzędzi nie jest widoczna na ekranie, to ją wyświetl, naciskając kombi-
nację klawiszy CTRL-3 na klawiaturze. Po lewej stronie palety znajdują się zakładki.
Odszukaj zakładkę o nazwie Kreskowania i wypełnienia. Nazwy zakładek są wy-
świetlane w postaci skróconej; wystarczy umieścić na chwilę kursor nad nazwą zakładki
i jej pełna nazwa zostanie wyświetlona.
W celu dostania się do tej palety kliknij na samym dole, tuż poniżej zakładek palet.
Pojawi się menu kontekstowe, które umożliwi wybór poszukiwanej palety.
W oknie palet, pod napisem Kreskowanie ISO, zlokalizuj w palecie ikonę symboli-
zującą żwir, o następującym kształcie: . Kliknij tę ikonę.
Określ punkt wstawienia: wskaż punkt
Obszar zakreskowany za pomocą palety

438 AutoCAD 2018PL
Zmiana właściwości narzędzia w palecie

Użytkownik może w łatwy sposób modyfikować właściwości (parametry) wzorów kre-
skowania umieszczonych w palecie. Po kliknięciu ikony prawym przyciskiem myszy
i wybraniu z menu kontekstowego opcji Właściwości..., na ekranie pojawia się okno
właściwości wskazanego wzoru kreskowania.
Można określić: rodzaj kreskowania, nazwę wzoru, kąt obrotu, współczynnik skali, gęstość
i grubość kreski. Można również określić właściwości ogólne, takie jak: kolor, warstwa,
typ linii, styl wydruku oraz grubość kreski.
Właściwości wzoru kreskowania
Wczytaj rysunek PALKRESK2.DWG. Zakreskuj lewy okrąg wzorem

o nazwie Żwir, wykorzystując standardowe parametry wzoru kresko-

PALKRESK2.DWG
wania. Następnie zmień kąt obrotu i współczynnik skali i zakreskuj
prawy okrąg wzorem o zmienionych parametrach.
Jeżeli paleta narzędzi nie jest widoczna na ekranie, to ją wyświetl, naciskając kombina-
cję klawiszy CTRL-3 na klawiaturze.

Kreskowanie 439
Kliknij zakładkę Kreskowania i wypełnienia

Kliknij ikonę w palecie narzędzi Kreskowanie ISO
Określ punkt wstawienia: wskaż punkt we wnętrzu lewego okręgu
Kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę w palecie narzędzi i wybierz z menu kontek-
stowego opcję Właściwości
Wpisz w polu Kąt nowy kąt obrotu 45

Wpisz w polu Skala nowy współczynnik skali 2
Kliknij przycisk OK
Kliknij ponownie ikonę
Określ punkt wstawienia: wskaż punkt we wnętrzu prawego okręgu
Kąt obrotu kreskowania = 0, Kąt obrotu kreskowania = 45,

współczynnik skali = 1 współczynnik skali = 2
Umieszczanie kreskowania z rysunku na palecie

Umieszczony na rysunku wzór kreskowania można łatwo umieścić na palecie narzędzi
poprzez jego przeciągnięcie. Parametry kreskowania (wzór, współczynnik skali itd.)
umieszczonego na palecie narzędzi są takie same jak pierwowzoru na rysunku.
W celu przeciągnięcia kreskowania na paletę wskaż to kreskowanie kursorem (w do-

wolnym miejscu, ale nie w miejscu uchwytu), przeciągnij na paletę i puść.
Użytkownik może zmienić parametry kreskowania umieszczonego na palecie. W tym

celu należy kliknąć wzór kreskowania prawym przyciskiem myszki i wybrać opcję
Właściwości... z menu kontekstowego.

440 AutoCAD 2018 PL
Wypełnianie obszarów
AutoCAD daje możliwość wypełniania zamkniętych obszarów jednolitym kolorem.
Wypełnienie obszarów polega na kreskowaniu wzorem SOLID. Aby wypełnić zamknięty
obszar, skorzystaj ze standardowego narzędzia do tworzenia kreskowań.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Kreskowanie]  KRE
Przykłady obszarów wypełnionych jednolitym kolorem
Następnie z listy rozwijanej Typ kreskowania wybierz Bryła, a potem wybierz odpo-
wiedni bieżący kolor z listy rozwijanej Kolor kreskowania. Następnie w tradycyj-
ny sposób określ granicę przeznaczonego do wypełnienia obszaru.
Określając kolor wypełnienia, możemy posłużyć się standardowym kolorem Auto-

CAD-a, kolorem typu True Color lub kolorem z palet PANTONE i RAL (więcej in-
formacji na temat tych palet znajdziesz na www.pantone.com).
 Wypełnienie można również uzyskać poprzez zakreskowanie obszaru wzorem

o nazwie SOLID.
 Podczas wypełniania obszarów zachodzących na siebie ważna może okazać się
kolejność wyświetlania tych obszarów na ekranie (obiekt wyświetlany później będzie
zasłaniał obiekt wyświetlany wcześniej). Ustaw odpowiednią kolejność wyświe-
tlania podczas tworzenia wypełnień lub zmień później kolejność wyświetlania za
pomocą polecenia PORZWYŚ.
Wczytaj rysunek PANTONE.DWG. 

PANTONE.DWG
Wypełnij ściankę jednym z kolorów PANTONE.

Z listy Typ kreskowania wybierz Bryła

Kreskowanie 441
Z listy Kolor Kolor kreskowania wybierz Wybierz kolory...

Kliknij zakładkę Paleta kolorów
Z listy rozwijanej Paleta kolorów wybierz PANTONE + Solid Coated
Wybierz kolor PANTONE Violet 0631 C
Kliknij przycisk OK
Wskaż punkt wewnętrzny lub [WYbierz obiekty/Cofnij/Ustawienia]: wskaż obszar
przeznaczony do wypełnienia
Zakończ kreskowanie.
Wypełnienie zostanie wykonane.
Ścianka została wypełniona kolorem z palety PANTONE
Wypełnienie gradientowe
GRADIENT
Wypełnienie gradientowe daje możliwość uzyskania ciekawych efektów przejść kolorów.
Dzięki niemu kolor nie musi być jednakowy w całym wypełnianym obszarze. Kolor gra-
dientu może przechodzić stopniowo z jednego w drugi (wypełnienie dwukolorowe) lub mo-
że zmieniać się intensywność koloru (wypełnienie jednokolorowe).
 [Narzędzia główne][Rysuj][Gradient]
Wczytaj rysunek GRADIENT.DWG. 

GRADIENT.DWG
Wypełnij szybę niebieskim kolorem gradientowym.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Gradient]

Z listy Kolor Kolor gradientu 1 wybierz kolor niebieski
Włącz przełącznik Odcień i zabarwienie gradientu

442 AutoCAD 2018 PL
Dopasuj nasycenie koloru, wpisując w polu Zabarwienie wartość 74, i naciśnij ENTER, by
zatwierdzić. Nasycenie można również dopasować za pomocą suwaka zabarwienia.
.
Wpisz w polu Kąt gradientu wartość 45 i naciśnij ENTER, by zatwierdzić.

Wybierz obiekty lub [wSKaż punkt wewnętrzny/Cofnij/Ustawienia]: wskaż obszar we
wnętrzu lewej szyby
Na ekranie widoczny jest efekt wypełnienia, które ciągle możesz modyfikować za po-
mocą odpowiednich narzędzi dostępnych na wstążce. Przykładowo możesz zmienić za-
barwienie za pomocą suwaka, a efekty zmian będą na bieżąco wyświetlane na ekranie.
Po dopasowaniu parametrów zakończ wypełnianie gradientem.
Edycja kreskowania
Aby wprowadzić zmiany w już istniejącym kreskowaniu (lub wypełnieniu), wystarczy
kliknąć go dwukrotnie lewym przyciskiem myszy. Na wstążce pojawi się karta, taka
sama jak podczas tworzenia kreskowania za pomocą polecenia KRESKUJ, ale nosząca
nazwę Edytor kreskowania.
Na rysunku HATCHED.DWG znajduje się zakreskowany przekrój. 

HATCHED.DWG
Zmień istniejące kreskowanie na kratkę.
Kliknij dwukrotnie kreskowanie (nie jego granicę).

Wybierz wzór kreskowania ANSI37 z listy rozwijanej Wzór kreskowania
Wpisz w polu Skala wzoru kreskowania liczbę 2 i naciśnij ENTER, by zatwierdzić.
Zakończ edycję kreskowania.
Kreskowanie zmienione za pomocą dwukrotnego kliknięcia

Rysunek prototypowy 443
Rysunek prototypowy
(szablon)
Przy rozpoczęciu edycji nowego rysunku Auto-

CAD może wczytać ustawienia początkowe
z rysunku prototypowego (czyli szablonu). Można
utworzyć dowolną liczbę rysunków prototypowych
– każdy z nich będzie określał inne ustawienia
i parametry początkowe. Pliki zawierające rysunki
prototypowe mają rozszerzenie DWT. Rysunek pro-
totypowy zawiera początkowe ustawienia rysunku
oraz obiekty, które powtarzają się w wielu rysunkach
(np. definicje bloków, definicje stylów, tabliczkę
rysunkową, itp.). Na rysunku prototypowym mogą zostać określone następujące elementy:
warstwy z przyporządkowanymi kolorami, typami linii, grubościami kreski, granice rysun-
ku, arkusze rozmieszczenia wydruków (ang. layouts), układy strony, jednostki, sposób
mierzenia kątów, bieżący kolor, typ linii, domyślna grubość kreski, styl napisu, style
wymiarowe, style multilinii, itp. Z rysunkiem prototypowym może również zostać połą-
czone odpowiednie menu, które w dużym stopniu może ułatwić i przyspieszyć pracę.
Przykładowo, w menu mogą znajdować się wyłącznie najczęściej używane polecenia.
Można w nim również umieścić szereg poleceń użytkownika dostosowanych do cha-
rakteru wykonywanych rysunków.
Zastosowanie rysunku prototypowego umożliwia zrezygnowanie z konfiguracji każde-

go rysunku od zera na początku jego tworzenia. Zapisz w rysunku prototypowym
wszystko, co powinno automatycznie pojawić się w nowym rysunku (zaraz po jego utwo-
rzeniu). Bardzo często w rysunku prototypowym umieszcza się tabliczkę oraz definicje
stylów używanych w rysunku. Można w nim również umieścić własną bibliotekę naj-
częściej używanych bloków.

444 AutoCAD 2018 PL
Korzystanie z rysunku prototypowego

Po uruchomieniu AutoCAD-a i wybraniu opcji Nowy oraz każdorazowo po rozpoczę-
ciu edycji nowego rysunku na ekranie pojawia się okno umożliwiające wybór rysunku
prototypowego.
Rozpoczęcie edycji nowego rysunku na bazie rysunku prototypowego
Tworzenie rysunku prototypowego

Rysunek prototypowy tworzymy tak samo jak każdy inny rysunek, z tą różnicą, że zapi-
sujemy go w pliku z rozszerzeniem DWT. W rysunku prototypowym należy umieścić
tylko te elementy, które powinny powtarzać się w innych rysunkach. Po utworzeniu ry-
sunku prototypowego zapisz go na dysku.
W celu zapisania bieżącego rysunku jako rysunku prototypowego (szablonu) wybierz

z menu [Zapisz jako][Szablon rysunku].
W polu Nazwa pliku: wpisz nazwę, pod którą rysunek prototypowy (szablon) ma zostać
zapisany. Kliknij przycisk Zapisz.
Następnie umieść opis szablonu w polu Opis. Opis ten będzie wyświetlany w okienku
Opcje szablonu podczas wyboru rysunku prototypowego. Wybierz z listy Jednostki
miary typ jednostek stosowanych w rysunku. Można wybrać z niej jednostki metryczne
(Metryczne) albo angielskie (Angielskie).

Rysunek prototypowy 445
Opis i jednostki rysunku prototypowego
 Zapisz wszystkie warstwy – nie zostanie utworzona linia bazowa warstwy.

jako nieuzgodnione
 Zapisz wszystkie warstwy – warstwa bazowa zostanie utworzona.
jako uzgodnione
Aby zmodyfikować istniejący rysunek prototypowy, trzeba go otworzyć, dokonać zmian

i zapisać.
Położenie katalogu rysunków prototypowych

Domyślny katalog, w którym AutoCAD poszukuje rysunków prototypowych można
zmienić. Wybierz z menu [Opcje...]. Następnie kliknij zakładkę Pliki i z listy wy-
bierz Ustawienia szablonu.
 Położenie pliku szablonu rysunku – położenie plików szablonów.

 Nazwa domyślnego pliku – domyślny szablon wykorzystywany przez
szablonu dla SNOWY polecenie SNOWY.
Wskaż pożądaną kategorię i kliknij przycisk Przeglądaj...
Katalog, w którym AutoCAD będzie poszukiwał rysunków prototypowych może być

określony w profilu użytkownika – dzięki temu każdy użytkownik może mieć swój wła-
sny zestaw rysunków prototypowych.

446 AutoCAD 2018 PL

Regiony 447
Regiony
Podstawowe, zamknięte elementy AutoCAD-a, np.

okrąg, elipsa, wielobok, splajn itp., zawierają infor-
macje na temat konturu obiektu, ale nie mówią nic
o jego wnętrzu (czyli obszarze mieszczącym się
wewnątrz konturu). Region niesie ze sobą infor-
mację zarówno na temat brzegu, jak i obszaru wew-
nątrz konturu. Regiony to płaskie odpowiedniki brył
ACIS.
Regiony tworzymy, przekształcając obiekt prosty za pomocą polecenia REGION.

Po wskazaniu obiektów na ekranie polecenie sprawdza, czy wybrane obiekty mogą zo-
stać przekształcone w regiony. Jeśli tak, dokonywana jest konwersja. Jeżeli wskazanych
zostanie kilka obiektów, każdy z nich zostaje przekształcony w osobny region. Region
może zostać również utworzony automatycznie na podstawie konturu (za pomocą polecenia
OBWIEDNIA).
Regiony ułatwiają tworzenie obszarów o skomplikowanych kształtach. Obszary takie

możemy tworzyć za pomocą łączenia (dodawania), odejmowania i znajdowania części
wspólnej innych regionów.
Regiony można rozbić na elementy proste za pomocą polecenia ROZBIJ.
Polecenie PARAMFIZ oblicza i wyświetla parametry fizyczne wybranego regionu: pole

powierzchni, obwód, wymiary gabarytowe, położenie środka ciężkości, momenty bez-
władności, momenty odśrodkowe, promienie bezwładności, momenty i osie główne.

448 AutoCAD 2018 PL
Tworzenie regionów — REGION

Regiony tworzone są na bazie narysowanych wcześniej płaskich elementów zamknię-
tych, takich jak: polilinie, okręgi, elipsy, wieloboki, trasy, pierścienie, obszary, splajny itp.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Region]  REG

Wskaż obiekty, które chcesz przekształcić w region („Wybierz obiekty:”). Po utworzeniu
regionu wyświetlana jest informacja na temat liczby znalezionych pętli (kształtów za-
mkniętych) i liczby utworzonych regionów.
 Region tworzony jest na aktualnej warstwie i przyjmuje jej aktualne parametry.

 Kontur, na podstawie którego tworzymy region, musi być zamknięty. Elementy,
które mają go tworzyć, muszą leżeć na tej samej płaszczyźnie.
 Obiekt przekształcany w region nie może się przecinać.
 Jeżeli w odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskażesz kilka obiektów,
na podstawie każdego z nich utworzony zostanie osobny region. Jeżeli chcesz utwo-
rzyć np. „region z dziurami” lub „region o nieregularnym kształcie”, najpierw utwórz
osobne regiony, a następnie skorzystaj z poleceń służących do ich edycji.
 Istnieje możliwość automatycznego utworzenia regionu z zamkniętej obwiedni.
Służy do tego polecenie OBWIEDNIA omówione w dalszej części tego rozdziału.
 Region można rozbić za pomocą polecenia ROZBIJ.
 Regiony sprawdzają się przy modelowaniu skomplikowanych kształtów. Dlatego
często stanowią punkt wyjścia dla tworzenia bryły o skomplikowanym kształcie
(powstałej np. poprzez obrót regionu).
Utwórz region z konturu widocznego na rysunku REGION.DWG. 

Region został narysowany za pomocą odcinków (LINIA). REGION.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Region]

Wybierz obiekty: P1
Wyodrębniono 1 pętlę.
Utworzono 1 region.
Kontur został przekształcony w region. Jeżeli chcesz to sprawdzić, zaznacz go lewym

przyciskiem myszy, naciśnij prawy przycisk myszy i z menu kontekstowego wybierz opcję
Właściwości. Na ekranie pojawi się okno menedżera właściwości. Na górze tego okna
widoczny będzie rodzaj obiektu — Region. W oknie menedżera można odczytać również
pole powierzchni (Obszar) oraz obwód regionu (Obwód wieloboczny).

Regiony 449
P1
P2
Automatyczne tworzenie regionów

— OBWIEDNIA
Polecenie OBWIEDNIA automatycznie tworzy na pod-

stawie konturu polilinię lub region. Dzięki niemu re-
giony można tworzyć w oparciu o linie konstrukcyjne;
użytkownik wskazuje tylko punkt wewnątrz konturu,
a region tworzony jest automatycznie.
 [Rysuj][Obwiedn]  OBW
Wybierz opcję Region z listy rozwijanej Typ obiektu. W celu wskazania punktu we-
wnętrznego i utworzenia regionu kliknij przycisk Wskaż punkty i w odpowiedzi na za-
pytanie „Wskaż punkt wewnętrzny:” wybierz punkt wewnętrzny.
Tworzenie obwiedni

450 AutoCAD 2018 PL
 Wskaż punkty – tworzy region. Naciśnięcie tego przycisku spowoduje wy-

świetlenie komunikatu „Wskaż punkt wewnętrzny”. Po wska-
zaniu punktu wewnątrz obszaru utworzony zostanie region.
 Wykrywanie – wykrywanie wysp. Jeśli zostanie włączone, to podczas two-
wysp rzenia regionu obiekty znajdujące się w jego wnętrzu zostaną
wyszukane, a następnie utworzone zostaną odpowiadające
im regiony.
 Typ obiektu: – lista rozwijana umożliwiająca określenie, czy tworzony obiekt
powinien być polilinią czy regionem. Standardowo propo-
nowana jest polilinia, zatem aby utworzyć region, musisz go
wybrać z listy.
 Zbiór obwiedni – umożliwia określenie zbioru obiektów, które mają zostać
wzięte pod uwagę przy tworzeniu regionu. Wybór opcji
Bieżąca rzutnia oznacza, że pod uwagę mają być brane
wszystkie obiekty widoczne w bieżącej rzutni. Przycisk Nowy
umożliwia wskazanie na ekranie tych obiektów, które mają
być brane pod uwagę przy tworzeniu regionu. Wybór opcji
Istniejący zbiór nakazuje uwzględnienie tylko obiektów
wchodzących w skład utworzonego wcześniej zbioru wskazań.
 Nowy – przycisk ten umożliwia wskazanie nowego zbioru obiektów,

które powinny być brane pod uwagę podczas tworzenia regionu.
Polecenie nie kasuje pierwowzorów, na podstawie których powstał region (niezależnie

od ustawienia zmiennej systemowej Delobj).
Wczytaj rysunek REGBOUNDARY.DWG i za pomocą polecenia 

OBWIEDNIA utwórz region. REGBOUNDARY.DWG
P1
Polecenie: [Rysuj][Obwiedn]
Wybierz Region z listy rozwijanej Typ obiektu

Regiony 451
Edycja regionów
Na regionach można wykonać trzy podstawowe operacje edycyjne: dodawanie (SUMA),
odejmowanie (RÓŻNICA) i znajdowanie części wspólnej (ILOCZYN). Powyższe pole-
cenia działają w przypadku regionów; nie działają w odniesieniu do zwykłych obiektów.
Jeżeli przykładowo zechcesz „odjąć” okrąg od prostokąta, najpierw przekształć prosto-
kąt i okrąg w regiony (polecenie REGION), a dopiero później wykonaj operację odej-
mowania regionów (RÓŻNICA).
SUMA RÓŻNICA ILOCZYN
Łączenie regionów — SUMA

Polecenie SUMA sumuje wskazane regiony.
 SUM
Wskaż regiony, które mają zostać połączone („Wybierz obiekty:”).

452 AutoCAD 2018 PL
 Za pomocą polecenia SUMA można również połączyć regiony niemające części

wspólnej. Wygląd regionów nie ulegnie zmianie, będą jednak traktowane przez
AutoCAD jako jeden obiekt.
 Jeśli chcesz częściej wykorzystywać polecenia edycji regionów, to przydatnym
okaże się wyświetlenie na ekranie paska narzędzi Edycja brył. W tym celu naci-
śnij prawym przyciskiem myszy dowolne miejsce na wstążce, wybierz [Pokaż
karty][Narzędzia 3D], a wówczas do kart wstążki zostanie dodana karta Na-
rzędzia 3D. Wybierz [Narzędzia 3D][Edycja brył].
Utwórz na rysunku REGUNION.DWG sumę regionów. Okrąg i prosto-

kąty są regionami utworzonymi ze zwykłego okręgu i prostokątów

REGUNION.DWG
(dzięki zastosowaniu polecenia REGION).
Polecenie: sum
Wybierz obiekty: P1
Wybierz obiekty: P2
Wybierz obiekty: P3
Wybierz obiekty: P4
P1
P2
P3
P4

Regiony 453
Odejmowanie regionów — RÓŻNICA

Polecenie RÓŻNICA tworzy region będący wynikiem odejmowania regionów.
 RÓŻ
Wskaż regiony, od których mają być odejmowane inne regiony („Wybierz bryły i regiony
do odjęcia... Wybierz obiekty:”). Następnie wskaż regiony, które mają zostać odjęte
(„Wybierz bryły i regiony do odjęcia... Wybierz obiekty:”).
Jeżeli wskażesz kilka regionów, od których mają być odejmowane inne obiekty, wskazane
regiony zostaną najpierw automatycznie połączone za pomocą polecenia SUMA, a na-
stępnie wykonana zostanie operacja odejmowania.

Odejmij regiony przedstawione na rysunku REGSUBTRACT.DWG. REGSUBTRACT.DWG
Polecenie: róż
Wybierz bryły i regiony do odjęcia...
Wybierz obiekty: P1
Wybierz bryły i regiony do odjęcia...
Wybierz obiekty: P2
P1
P2

454 AutoCAD 2018 PL
Część wspólna regionów — ILOCZYN

Polecenie ILOCZYN tworzy część wspólną (przecięcie) regionów.
 IL
Wskaż regiony, z których ma zostać utworzone przecięcie („Wybierz obiekty:”).
Jeżeli wskazane regiony nie będą miały części wspólnej (), nie zostanie utworzony
żaden region, a oryginalne regiony zostaną skasowane. Towarzyszyć temu będzie
komunikat: „Należy wybrać przynajmniej 2 brył, powierzchni lub współpłaszczyzno-
wych regionów.”.
Znajdź część wspólną (przecięcie) regionów przedstawionych na 

rysunku REGINTERSECT.DWG. REGINTERSECT.DWG
Polecenie: il
Wybierz obiekty: P1
Wybierz obiekty: P2
Wybierz obiekty: P3
Wybierz obiekty: P4
P1
P2
P3
P4
Kasowanie pierwowzorów
Podczas tworzenia regionów za pomocą polecenia REGION zmienna DelObj pełni
szczególną rolę. Określa ona, czy po utworzeniu regionu pierwowzory mają zostać usu-
nięte. Po wprowadzeniu z klawiatury DELOBJ zadane zostaje pytanie „Podaj nową
wartość DELOBJ <3>:” Podaj jedną z wartości: –3, –2, –1, 0, 1, 2, 3.

Regiony 455
 Delobj = 0 – pierwowzory nie powinny zostać usunięte.

 Delobj = 1 – zostaną usunięte krzywe profilu.
 Delobj = 2 zostanie usunięta cała geometria definiująca.
 Delobj = 3 zostanie usunięta cała geometria definiująca oraz ścieżki i krzywe
prowadzące (wartość domyślna).
 Delobj = –1 zostanie wyświetlony monit o usunięciu krzywych profilu.
 Delobj = –2 zostanie wyświetlony monit o usunięciu całej geometrii defi-
niującej.
 Delobj = –3 zostanie wyświetlony monit o usunięciu całej geometrii definiują-
cej w przypadku, gdy elementy wynikowe będą powierzchnia-
mi dowolnego typu.
Rozbijanie regionów — ROZBIJ

Za pomocą polecenia ROZBIJ można rozbić region na elementy składowe.
 [Narzędzia główne][Zmień][Rozbij] R
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż przeznaczone do rozbicia regiony.
Wskazane regiony zostaną rozbite na elementy proste: odcinki, łuki, krzywe.
Parametry fizyczne regionu — PARAMFIZ

Polecenie PARAMFIZ oblicza i wyświetla parametry fizyczne wybranego regionu: pole
powierzchni, obwód, wymiary gabarytowe, położenie środka ciężkości, momenty bez-
władności, momenty odśrodkowe, promienie bezwładności, momenty i osie główne.

456 AutoCAD 2018 PL

Multilinie 457
Multilinie
Multilinia składa się z wielu równoległych odcinków (ich

maksymalna ilość to 16). Każdy odcinek równoległy wchodzący
w jej skład może być narysowany innym kolorem i typem
linii. Przykładowo, odcinki zewnętrzne multilinii mogą być
narysowane linią ciągłą, a odcinki wewnętrzne linią prze-
rywaną. Położenie linii składowych określamy przez podanie
wielkości ich odsunięcia od linii „środkowej”. Podczas ryso-
wania można wprowadzić współczynnik skali, który określi
właściwą szerokość multilinii. Podczas rysowania multilinii
automatycznie tworzone są jej narożniki. Końcówki multilinii
mogą być: otwarte, zamknięte odcinkiem, łukiem zew-
nętrznym lub wewnętrznym. Połączenia segmentów mogą,
ale nie muszą być widoczne. Wnętrze multilinii może być
wypełnione dowolnym kolorem. Multilinie rysujemy za pomocą polecenia MLINIA. Ro-
dzaj multilinii (liczba odcinków równoległych, ich wzajemne położenie, kolor, rodzaj koń-
cówek itp.) zapisywany jest jako tzw. styl multilinii. Zdefiniowany styl dostępny jest w ob-
rębie rysunku. Można zdefiniować całą bibliotekę multilinii, zapisując w niej style używane
najczęściej. Określony styl wybieramy podczas rysowania i w ten sposób określamy wygląd
rysowanej multilinii. Styl tworzymy i modyfikujemy za pomocą polecenia EDMLIN.
Edytor (EDMLIN) multilinii oferuje 12 wyspecjalizowanych narzędzi służących do edycji

multilinii. Są to: przecięcie, połączenie, ucinanie, wydłużanie, tworzenie narożnika, do-
danie nowego wierzchołka, usunięcie istniejącego wierzchołka, wycinanie i wklejanie frag-
mentów. Narzędzia edycyjne dostępne są w czytelnym oknie dialogowym.
Poniższy rysunek został bardzo szybko wykonany za pomocą multilinii. Zwróć uwagę
na tworzone przez nie połączenia.

458 AutoCAD 2018 PL
Rysunek wykonany za pomocą multilinii
Multilinia — MLINIA
Podczas projektowania wielokrotnie zachodzi potrzeba narysowania odcinków równole-
głych (np. podczas rysowania rzutu budynku itp.). Do tego celu można wykorzystać multili-
nię. Każdy odcinek równoległy wchodzący w jej skład może być rysowany indywidualnym
kolorem i typem linii. Liczbę linii, kolor, typ linii oraz ich wzajemną odległość określamy
w stylu multilinii. W jednym rysunku zdefiniowanych może być wiele stylów.
Po wprowadzeniu polecenia MLINIA i wyświetleniu komunikatu „Określ punkt początkowy

lub [Wyrównanie/skaLa/sTyl]:” wskaż punkt początkowy lub wybierz opcję:
 Punkt – punkt początkowy multilinii.

początkowy
 Następny – kolejny wierzchołek multilinii.
punkt
 Wyrównanie – położenie multilinii względem wskazywanych punktów:
Góra – rysuje multilinię poniżej wskazywanych punktów,
Zero – wskazane punkty leżą na linii znajdującej się w środku (od-
sunięcie = 0),
Dół – rysuje multilinię powyżej wskazywanych punktów.
Góra Dół

Multilinie 459
 skaLa – współczynnik skali szerokości multilinii względem definicji

(stylu). Np. współczynnik równy 4 powoduje rysowanie multili-
nii 4 razy szerszej niż w definicji. Współczynnik < 0 odwraca
kolejność linii.
Współczynnik równy 0 powoduje rysowanie multilinii jako
pojedynczej kreski. Współczynnik nie ma wpływu na skalę
typu linii.
W odpowiedzi na komunikat „Podaj skalę multilinii:” wpisz
współczynnik skali.
Skala = 1 Skala = 2
 sTyl – umożliwia określenie, którym stylem powinna być rysowana
multilinia. W odpowiedzi na komunikat „Podaj nazwę stylu
multilinii lub [?]:” wpisz nazwę stylu lub znak zapytania i wy-
świetl listę dostępnych stylów.
Styl przypisywany multilinii musi być stylem znajdującym

się w bibliotece MLN. Jeżeli chcesz posłużyć się innym stylem,
trzeba go uprzednio zdefiniować w rysunku lub wczytać.
 Zamknij – zamyka multilinię.
 Cała multilinia jest traktowana jako jeden obiekt.

 Multilinie modyfikujemy za pomocą polecenia EDMLIN.
 Wygląd multilinii, czyli liczba odcinków oraz ich odległość, kolor i typ linii, zależy
od wybranego stylu multilinii (MLSTYL).
 Multilinie składają się wyłącznie z odcinków prostych i nie mogą mieć segmentów
łukowych, jednak ich zakończenia mogą być łukami.
 Multilinie można rozbić na odcinki składowe za pomocą polecenia ROZBIJ.
 Polecenie MLINIA standardowo rysuje linię podwójną (zgodnie z definicją zapisaną
w stylu STANDARD). Jeżeli chcesz to zmienić, skorzystaj z polecenia MLSTYL,
ale pamiętaj, że stylu STANDARD nie da się zmodyfikować — trzeba utworzyć
własny styl.

460 AutoCAD 2018 PL
Za pomocą multilinii narysuj prostokąt – jak pokazano na poniższym rysunku.
Multilinia standardowo rysowana jest jako linia podwójna, zatem nie pojawia się po-
trzeba zmiany stylu. Pozostawimy też justowanie górne. Zmienimy tylko współczynnik
skali tak, aby odległość pomiędzy liniami była większa.
Włącz tryb ortogonalny ( ).

Polecenie: ML
Określ punkt początkowy lub [Wyrównanie/skaLa/sTyl]: L
Podaj skalę multilinii <20.00>: 25
Określ punkt początkowy lub [Wyrównanie/skaLa/sTyl]: P1
Określ następny punkt: P2
Zauważ, że polecenie MLINIA na początku swojego działania informuje o sposobie

wyrównywania (Wyrównanie = Góra), bieżącym współczynniku skali (Skala = 20.00)
oraz stylu multilinii (Styl = STANDARD). Po zmianie współczynnika skali polecenie
MLINIA wyświetliło te informacje ponownie (widoczna jest zmiana współczynnika skali).
Zatem, jeszcze zanim wskażesz pierwszy punkt multilinii, możesz już odczytać informacje
o bieżących parametrach i dokonać stosownych zmian.
Styl multilinii – MLSTYL

Wygląd multilinii (czyli liczba linii, ich wzajemna odległość, kolor i typ linii) jest okre-
ślany przez styl multilinii. Ponadto styl określa dla całej multilinii kilka parametrów
globalnych, takich jak: wyświetlanie połączeń, kształt końcówek, wypełnianie wnętrza,
itp. Polecenie MLSTYL umożliwia tworzenie, modyfikację i wczytywanie definicji stylów
multilinii.
Po wprowadzeniu polecenia wyświetlane jest okno dialogowe umożliwiające tworzenie,

wczytywanie i modyfikację stylów multilinii:

Multilinie 461
Tworzenie i modyfikacja stylów multilinii
 Ustal bieżący – bieżący styl multilinii. Wybierz go z listy Style:. Jeżeli nie
zdefiniowałeś ani nie wczytałeś żadnego stylu, dostępny będzie
wyłącznie predefiniowany styl noszący nazwę STANDARD.
 Nowy... – tworzy nową definicję stylu multilinii.
 Zmień... – umożliwia modyfikację wybranego stylu multilinii.
 Zmień nazwę – zmienia nazwę wybranego stylu.
 Usuń – usuwa wskazany styl.
 Wczytaj... – wczytuje definicję stylu multilinii z biblioteki. Wyświetlone
zostaje okno dialogowe umożliwiające wskazanie stylu prze-
znaczonego do wczytania. W oknie tym znajduje się przycisk
Plik... umożliwiający wybranie innej biblioteki. Pliki zawierają-
ce biblioteki stylów multilinii mają standardowe rozszerzenie
MLN. Standardowa biblioteka znajduje się w pliku ACAD.MLN.
Stylu wczytanego z biblioteki nie można zmodyfikować.
 Zapisz... – zapisuje w bibliotece bieżący styl multilinii. Pliki zawierające
definicje multilinii to pliki tekstowe mające rozszerzenie
MLN. Wpisz w oknie dialogowym nazwę pliku. Jeżeli wskażesz
istniejący już plik, definicja stylu z rysunku zostanie do niego
dopisana.
 Opis: – opis stylu multilinii (maksimum 255 znaków).

462 AutoCAD 2018 PL
Definiowanie stylu
Podczas definiowana stylu multilinii dobrze jest zachować następującą kolejność dzia-
łań: wywołaj polecenie MLSTYL i kliknij przycisk Nowy..., aby zdefiniować styl.
Wpisz nazwę stylu w polu Nazwa nowego stylu i z listy Rozpocznij z: wybierz styl,
od którego ma on odziedziczyć parametry. Następnie kliknij przycisk Kontynuacja
i określ parametry stylu.
Definiowane nowego stylu multilinii
Zdefiniowany w ten sposób styl będzie dostępny wyłącznie w bieżącym rysunku. Jeżeli
chcesz go wykorzystać w innych rysunkach, zapisz go w bibliotece stylów, klikając przy-
cisk Zapisz....
Modyfikacja linii
Po naciśnięciu przycisku Kontynuacja wyświetlone zostaje okno dialogowe umożli-
wiające dodawanie, usuwanie i modyfikację linii tworzących multilinię. W skład stylu
może wchodzić maksymalnie 16 linii.
Modyfikacja parametrów stylu multilinii

Multilinie 463
 Zakończenia – okno, w którym można określić sposób rysowania końcówek

multilinii. Włączenie przełącznika Początek powoduje ryso-
wanie odcinka lub łuku na początku multilinii; Koniec — na
jej końcu.
 Linia – końcówka w postaci odcinka pod określonym kątem.
 Łuk zew.: – końcówka w postaci łuku zewnętrznego łączącego skrajne linie
zewnętrzne.
 Łuki wew:. – końcówka w postaci łuków wewnętrznych łączących pary linii
wewnętrznych. Jeżeli liczba linii jest nieparzysta, środkowa linia
nie zostaje połączona.
 Kąt – kąt nachylenia końcówek linii.
 Kolor – naciśnięcie tego przycisku wyświetla okno dialogowe umoż-
wypełnienia... liwiające określenie koloru wypełnienia wnętrza multilinii. Wy-
bór opcji Brak oznacza brak wypełnienia.
 Pokaż – włączenie tego przełącznika powoduje wyświetlanie połączeń
połączenia: między segmentami multilinii.
 Elementy – w oknie tym widoczne są wszystkie zdefiniowane linie. W ko-
lumnie Odsunięcie widać względne przesunięcie linii względem
„linii zero”, czyli linii środkowej multilinii. W kolumnie Ko-
lor widoczny jest kolor linii, a w kolumnie Rodzaj linii jej
typ.
 Dodaj – dodaje nową linię o standardowych parametrach. Aby zmienić
parametry, wybierz tę linię na liście i dokonaj zmian.
 Usuń – usuwa wskazaną linię.
 Odsunięcie: – w polu tym wpisujemy odległość danej linii od „linii zero”.
Opcja ta dotyczy linii wskazanej na liście.
 Kolor: – uaktywnia okno dialogowe umożliwiające określenie koloru
wybranej linii.
 Rodzaj linii: – uaktywnia okno dialogowe umożliwiające określenie typu wy-
branej linii.
Jeżeli włączony zostanie przełącznik Pokaż połączenia:, widoczne będą połączenia

segmentów multilinii rysowanych wybranym stylem.

464 AutoCAD 2018 PL
Standardowo końcówki multilinii są otwarte, można jednak nakazać zamykanie ich od-
cinkiem prostym lub łukiem.
 Nieużywane style multilinii usuwamy z rysunku za pomocą polecenia USUŃ.

 Styl multilinii różni się od stylu napisu lub wymiarowania. Po zmianie definicji
stylu napisu wszystkie istniejące napisy przyjmują parametry tego stylu (zmiana
jest widoczna na ekranie po regeneracji rysunku). Ta sama reguła działa w przy-
padku stylów wymiarowych, natomiast style multilinii zachowują się inaczej. Jeżeli
narysujesz multilinię w danym stylu, nie możesz już go modyfikować! Ponadto nie
można modyfikować stylu multilinii wczytanego z biblioteki.
 Nie można zmienić definicji predefiniowanego stylu STANDARD. Nie można rów-
nież modyfikować stylu, który został użyty w rysunku. Jeżeli narysujesz danym
stylem choćby jedną multilinię, stracisz możliwość modyfikacji tego stylu. Jeżeli
jednak skasujesz wszystkie multilinie narysowane w danym stylu, będziesz mógł
dokonać jego modyfikacji.
 Jeżeli chcesz usunąć z biblioteki dany styl multilinii, wykasuj go z pliku biblio-
tecznego edytorem tekstów.
Zdefiniuj styl M1 i narysuj multilinię taką, jak pokazano na poniższym rysunku. Multi-
linia powinna być wypełniona w środku kolorem zielonym.
Rozpoczniemy od definicji stylu:
Polecenie: MLSTYL
Wpisz nazwę stylu M1
Kliknij przycisk Kontynuacja
Aby nakazać rysowanie końcówek multilinii w postaci łuków zewnętrznych, włącz

przełączniki Łuk zew.: – Początek i Łuk zew.: – Koniec.

Multilinie 465
Z listy rozwijanej Kolor wypełnienia: wybierz Zielony, by nakazać wypełnianie wnętrza

multilinii kolorem zielonym.
Po zdefiniowaniu ogólnych własności multilinii pora przystąpić do definiowania odcin-

ków równoległych, które będą ją tworzyły.
Zauważ, że zdefiniowane są już dwa odcinki. Nowy styl odziedziczył definicję od stylu
bieżącego (predefiniowanego stylu STANDARD, w którym występują właśnie dwa od-
cinki). Pozostaje nam tylko zdefiniować odcinek środkowy, który powinien być nary-
sowany linią przerywaną.
Kliknij przycisk Dodaj, aby utworzyć nowy odcinek.
Upewnij się, czy w polu Odsunięcie jest wpisana wartość 0

Kliknij przycisk Rodzaj linii...
Kliknij przycisk Wczytaj...
Wskaż linię ACAD_ISO10W100 i kliknij OK
Wybierz ACAD_ISO10W100 i kliknij OK
Kliknij OK
Wskaż styl M1 i kliknij przycisk Ustaw bieżący, aby uczynić go stylem bieżącym.
Kliknij OK
Definicja stylu umieszczona jest w bieżącym rysunku i zostanie zapisana razem z nim.
Po zdefiniowaniu stylu M1 narysujemy multilinię, wykorzystując ten styl.
Polecenie: MLINIA
Określ punkt początkowy lub [Wyrównanie/skaLa/sTyl]: P1
Określ następny punkt: P2

466 AutoCAD 2018 PL
Edycja multilinii — EDMLIN

Polecenie EDMLIN umożliwia edycję istniejącej multilinii.
Wpisz polecenie, a następnie wybierz multilinie przeznaczone do edycji.
Edytor multilinii — EDMLIN
Wszystkie narzędzia działają po edycji jednej pary multilinii i oczekują na wskazanie

następnej pary multilinii („Wybierz pierwszą multilinię lub [Cofaj]:”).
Tworzy przecięcie multilinii. Jedna multilinia pozostaje nienaruszona, nato-

miast fragment drugiej jest wycinany. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz
pierwszą multilinię:” wskaż multilinię, która powinna zostać wycięta. Na-
stępnie wskaż multilinię tnącą („Wybierz drugą multilinię:”).
Przedłuża lub ucina pierwszą multilinię tak, aby kończyła się dokładnie na
zewnętrznej granicy wyznaczonej przez drugą multilinię. W odpowiedzi na
komunikat „Wybierz pierwszą multilinię:” wskaż multilinię, która powinna
zostać ucięta (przedłużona). Następnie wskaż multilinię tnącą („Wybierz
drugą multilinię:”).
Tworzy połączenie multilinii. Wystające części multilinii są usuwane. W odpo-
wiedzi na komunikat „Wybierz pierwszą multilinię:” wskaż pierwszą multili-
nię. Następnie wskaż drugą multilinię („Wybierz drugą multilinię:”).
Wycina fragment jednej, wskazanej kreski multilinii. W odpowiedzi na komu-
nikat „Wybierz multilinię:” wskaż multilinię. Punkt wskazanie jest pierwszym
punktem wycięcia. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz drugi punkt:”
wskaż drugi punkt wycięcia.

Multilinie 467
Tworzy półprzecięcie, półpołączenie multilinii. Przecinane są wszystkie linie

pierwszej multilinii i tylko zewnętrzne linie drugiej multilinii. W odpowiedzi na
komunikat „Wybierz pierwszą multilinię:” wskaż pierwszą multilinię. Następnie
wskaż drugą multilinię („Wybierz drugą multilinię:”).
zewnętrznej granicy wyznaczonej przez drugą multilinię. Zewnętrzna granica
drugiej multilinii jest rozcinana. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz
pierwszą multilinię:” wskaż multilinię, która powinna zostać ucięta (prze-
dłużona). Następnie wskaż multilinię tnącą („Wybierz drugą multilinię:”).
Dodaje nowy wierzchołek do multilinii w punkcie wskazania. W odpowiedzi
na komunikat „Wybierz multilinię:” wskaż multilinię. Następnie („Wybierz
multilinię lub [Cofaj]:”) wskazuj kolejne multilinie, wpisz C, aby anulować
wstawienie poprzedniego wierzchołka, lub naciśnij ENTER, aby zakończyć
działanie polecenia. Na ekranie nie stwierdzisz żadnej różnicy, ale wystar-
czy wskazać multilinię, a w nowym wierzchołku widoczny będzie uchwyt.
Wycina fragment multilinii. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz multilinię:”
wskaż multilinię. Punkt wskazanie jest pierwszym punktem wycięcia.
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz drugi punkt:” wskaż drugi punkt wy-
cięcia. Po wycięciu fragmentu multilinii pozostaje ona jednym obiektem.
Tworzy połączenie multilinii. W miejscu przecięcia ucinane są wszystkie
linie: zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. W odpowiedzi na komunikat
„Wybierz pierwszą multilinię:” wskaż pierwszą multilinię. Następnie wskaż
drugą multilinię („Wybierz drugą multilinię:”).
zewnętrznej granicy wyznaczonej przez drugą multilinię. Druga multilinia
zostaje rozcięta. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz pierwszą multilinię:”
wskaż multilinię, która ma zostać ucięta (wydłużona). Następnie wskaż
multilinię tnącą („Wybierz drugą multilinię:”).
Usuwa wierzchołek multilinii położony najbliżej punktu wskazania. W odpo-
wiedzi na komunikat „Wybierz multilinię:” wskaż multilinię w okolicach
przeznaczonego do usunięcia wierzchołka. Następnie („Wybierz multilinię
lub [Cofaj]:”) wskaż następną multilinię, wpisz C, aby anulować usunięcie
poprzedniego wierzchołka, lub naciśnij ENTER, aby zakończyć działanie
polecenia.
Łączy wszystkie wycięcia w multilinii położone pomiędzy dwoma wskaza-
nymi punktami. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz multilinię:” wskaż
multilinię. Następnie wskaż drugi punkt multilinii („Wybierz drugi punkt:”).
Wszystkie wycięcia w multilinii znajdujące się pomiędzy wskazanymi
punktami zostaną połączone.
 Aby dokonać edycji multilinii, kliknij ją dwa razy.

 Edytor multilinii prosi o wskazanie pary multilinii. Można wskazać dwie różne
multilinie lub dwie końcówki tej samej multilinii.
 Multilinie można modyfikować za pomocą uchwytów, które są umieszczone w ich
wierzchołkach. Dostępne są wszystkie opcje edycyjne oferowane przez uchwyty.

468 AutoCAD 2018 PL
Poniższe rysunki pokazują działanie narzędzi służących do edycji multilinii:

Multilinie 469

470 AutoCAD 2018 PL
Za pomocą polecenia EDMLIN dokonaj modyfikacji multilinii widocznej 

na rysunku MLEDIT.DWG. MLEDIT.DWG
Polecenie: EDMLIN
Wybierz narzędzie Otwarty trójnik:
Wybierz pierwszą multilinię: P1

Wybierz drugą multilinię: P2
Wybierz pierwszą multilinię lub [Cofaj]: P3
Wybierz drugą multilinię: P4
Wybierz pierwszą multilinię lub [Cofaj]: ENTER
Po połączeniu multilinii należy wykonać wycięcie

w dolnej części rzutu.
Polecenie: EDMLIN
Wybierz narzędzie Utnij wszystko:

Wybierz multilinię: P5
Wybierz drugi punkt: P6
Wybierz multilinię lub [Cofaj]: ENTER
Po wykonaniu wycięcia dorysuj w dolnej ścianie

za pomocą polecenia LINIA dwa pionowe odcinki.
Multilinie wykorzystuje się do tworzenia szkieletu rysunku, po czym rozbija się je na

odcinki za pomocą polecenia ROZBIJ.

Palety 471
Palety
Użytkownik może umieszczać w palecie narzędzia

różnego typu: polecenia, wypełnienia, kreskowania,
polilinie oraz inne obiekty, a nawet bloki! Umie-
szczenia narzędzia w palecie jest bardzo łatwe —
wystarczy przeciągnąć je bezpośrednio z rysunku
do palety. Obiekty umieszczone w palecie mają
takie same parametry jak pierwowzór na rysunku.
Jest to czynność bardzo łatwa i intuicyjna. Łatwość
tworzenia i modyfikacji palet zapewnia duży
komfort i szybkość pracy. Ponadto użytkownik może
grupować palety i wyświetlać na ekranie tylko te palety, które znajdują się w wybranej gru-
pie. Palety narzędzi mogą być wyświetlane na ekranie w trybie autoukrywania. Widoczna
palety ulegnie rozwinięciu i pojawi się na ekranie automatycznie. Usunięcie kursora z ob-
szaru palety spowoduje jej automatyczne ukrycie. Dzięki autoukrywaniu użytkownik wi-
dzi zawartość palety tylko wtedy, gdy jest ona potrzebna. Paleta nie zasłania rysunku, gdy
nie jest używana, a jednocześnie wystarczy ustawić kursor na belce palety, żeby spo-
wodować rozwinięcie palety i uzyskać szybki dostęp do znajdujących się na niej narzędzi.
Palety narzędzi mogą być przezroczyste, przez co nie zasłaniają rysunku, co sprawia,
że elementy rysunku znajdujące się pod nimi są widoczne na ekranie. Użytkownik mo-
że dostosować stopień przezroczystości palety do swoich indywidualnych wymagań.
Ponadto przezroczysta może być również linia poleceń.
Użytkownik może w łatwy sposób zmienić nazwę palety. Palety mogą być eksportowane
do pliku zewnętrznego; mogą być również z pliku importowane. Dzięki temu użytkow-
nik ma możliwość przechowywania swoich palet oraz dzielenia się nimi z innymi użyt-
kownikami.

472 AutoCAD 2018 PL
Przeciąganie obiektów z rysunku na paletę

Użytkownik może w łatwy sposób przeciągnąć istniejący obiekt z obszaru rysunku na
paletę. Na palecie można umieścić np. wypełnienia, kreskowania, polilinie oraz inne
obiekty. Bardzo ciekawą i przydatną jest możliwość umieszczenia na palecie bloków.
Obiekty umieszczone w palecie mają takie same parametry jak pierwowzór na rysunku.
Umieszczenie narzędzia na palecie jest bardzo łatwe. Wskaż obiekt na rysunku i prze-
ciągnij go na paletę, w to miejsce palety, w którym ma zostać umieszczony. Wskazując
obiekt, upewnij się, że nie wskazujesz żadnego z jego uchwytów!
Otwórz rysunek PALETA1.DWG. Utwórz nową paletę i umieść na niej 

PALETA1.DWG
kreskowanie, zielony odcinek oraz blok.
Jeśli paleta narzędzi nie jest widoczna na ekranie, naciśnij na klawiaturze kombinację
klawiszy CTRL-3. Paleta powinna pojawić się na ekranie.
Utwórz nową paletę. W tym celu kliknij prawym przyciskiem myszki w pustym obszarze
palety i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowa paleta. Następnie wpisz nazwę
nowo utworzonej palety w małym okienku. Na ekranie pojawi się nowa, pusta paleta
narzędzi.
Nowo utworzona, pusta paleta narzędzi
Znajdujący się na rysunku okrąg został zakreskowany za pomocą wzoru o nazwie ANSI31,
kąt kreskowania 12 stopni, współczynnik skali 1.2. W celu umieszczenia kreskowania na
palecie wskaż to kreskowanie kursorem (nie w miejscu uchwytu) i przeciągnij do
obszaru palety.

Palety 473
Kreskowanie pojawi się na palecie. Zmień jego nazwę. Kliknij je prawym przyciskiem
myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Zmień nazwę, a następnie wpisz nową
nazwę, np. Moje1.
Kreskowanie zostało umieszczone na palecie
Zastosuj utworzone narzędzie do zakreskowania obiektu o nieregularnym kształcie.

W tym celu przeciągnij kreskowanie z palety do wnętrza kreskowanego obszaru.
Zastosowanie nowego narzędzia
Umieść na palecie zielony odcinek. Postępuj podobnie jak w przypadku kreskowania.

Kliknij odcinek (nie w miejscu uchwytu) i przeciągnij go na paletę.

474 AutoCAD 2018 PL
Odcinek został umieszczony na palecie
Zastosuj nowe narzędzie. Kliknij ikonę odcinka na palecie. W linii poleceń pojawi się
komunikat: „Określ pierwszy punkt:”. Wskaż punkt początkowy odcinka, a następnie
punkt końcowy.
Zwróć uwagę, że rysowane odcinki mają kolor zielony. Dzieje się tak dlatego, że są one
rysowane na zielonej warstwie o nazwie 1, mimo że bieżącą warstwą jest warstwa 0.
Odcinek na palecie odziedziczył parametry od obiektu z rysunku (pierwowzoru nary-
sowanego na warstwie 1).
Zwróć uwagę, że ikona odcinka na palecie może zostać rozwinięta.
Rozwinięta ikona odcinka na palecie
Użytkownik ma do dyspozycji wiele podobnych do utworzonego narzędzi. Oczywiście

wszystkie obiekty rysowane za pomocą rozwinięcia ikony będą miały te same, odzie-
dziczone po pierwowzorze, parametry.
Na zakończenie wstaw do palety blok. Sposób postępowania nie różni się od omówio-
nego wcześniej. Przeciągnij blok do obszaru palety.

Palety 475
Blok został umieszczony na palecie
Wstaw blok do rysunku i zwróć uwagę, że nie jest wymagane podawanie kąta obrotu
ani współczynników skali. Jak się można domyślić, parametry bloku zostały odziedzi-
czone po pierwowzorze.
Umieszczanie poleceń na palecie

Użytkownik może umieszczać na palecie polecenia AutoCAD-a. W tym celu kliknij
prawym przyciskiem myszki dowolny pusty obszar palety i wybierz z menu konteksto-
wego opcję Dostosuj polecenia.... Na ekranie pojawi się okno dialogowe.
Wybierz kategorię polecenia, następnie wybierz konkretne narzędzie w lewej kolumnie

i przeciągnij je do palety.
Polecenie PROSTOKĄT umieszczone na palecie
Otwórz rysunek PALETA2.DWG. Umieść na palecie polecenie rysowa- 

PALETA2.DWG
nia wymiarów zawsze na warstwie Wymiary.
Kliknij prawym przyciskiem myszki dowolny pusty obszar palety i wybierz z menu
kontekstowego opcję Dostosuj polecenia....

476 AutoCAD 2018 PL
Z listy rozwijanej wybierz Wymiar

Wybierz Wymiar, Liniowy i przeciągnij go do palety.
Kliknij przycisk OK
Wybór polecenia przeznaczonego do umieszczenia na palecie
Polecenie WYMLINIOWY umieszczone na palecie

Palety 477
Narzędzie do rysowania wymiarów liniowych zostało umieszczone na palecie. Domyślnie

wymiary będą rysowane na bieżącej warstwie. Aby to zmienić, kliknij ikonę narzędzia
w palecie prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Właści-
wości....
W oknie właściwości narzędzia odszukaj właściwość Warstwa i za pomocą listy

rozwijanej wybierz warstwę Wymiary.
Zamknij okno właściwości, klikając przycisk OK.
Zmiana właściwości narzędzia warstwy
Zwróć uwagę, że warstwą bieżącą jest warstwa 0. Narysuj wymiar za pomocą nowo
utworzonego narzędzia na palecie.
Narysowany wymiar będzie znajdował się na warstwie Wymiary i będzie miał przypi-
sany kolor tej warstwy (czerwony).
Użytkownik może przypisać narzędziom palety wiele indywidualnych właściwości, ta-

kich jak: kolor, warstwa, typ linii, współczynnik skali linii, styl wydruku, grubość kreski,
styl wymiarowy.

478 AutoCAD 2018 PL
Grupy palet
Użytkownik może grupować palety i wyświetlać na ekranie tylko te palety, które znaj-
dują się w wybranej grupie.
Widoczne są wszystkie palety (po lewej), palety z grupy GRUPA 1 (w środku),

palety z grupy GRUPA 2 (po prawej)
Utwórz dwie grupy palet.
Kliknij prawym przyciskiem myszy w pustym obszarze palety i wybierz z menu prawe-
go przycisku myszki opcję Dostosuj palety.... W oknie grup palet (po prawej stronie)
widać istniejące grupy palet.
Istniejące grupy palet
Dla zachowania klarowności zwiń istniejące grupy, klikając symbole „minus” znajdują-
ce się po lewej stronie grup.

Palety 479
W prawym oknie, w pustym obszarze poniżej listy, kliknij prawym przyciskiem myszy
i wybierz opcję Nowa grupa
Wpisz nawę grupy, np. GRUPA 1
W podobny sposób utwórz grupę o nazwie np. GRUPA 2
Utworzone zostały dwie grupy palet
Utworzone zostały dwie grupy palet. Obie grupy są na razie puste.

Przeciągnij do grupy GRUPA 1 palety Kreskowania i wypełnienia oraz Budowlany.
Przeciągnij do grupy GRUPA 2 paletę Rysuj.
Palety zostały umieszczone w grupach palet
Zamknij okno, klikając przycisk Zamknij

480 AutoCAD 2018 PL
Po utworzeniu grup użytkownik może w łatwy sposób sterować widocznością każdej

grupy. W celu wyświetlenia wybranej grupy palet kliknij prawym przyciskiem myszki
charakterystyczną ikonę znajdującą się w prawym dolnym rogu okna palet i wybierz
z menu kontekstowego grupę palet, która ma być widoczna.
Jeśli chcesz wyświetlić wszystkie palety, wybierz z menu kontekstowego opcję Wszystkie
palety.
Wszystkie palety GRUPA 1 GRUPA 2
Autoukrywanie i przezroczystość palety

z obszaru palety spowoduje jej automatyczne ukrycie. Dzięki autoukrywaniu użytkownik
widzi zawartość palety tylko wtedy, gdy jest ona potrzebna. Paleta nie zasłania rysunku,
gdy nie jest używana, a jednocześnie wystarczy ustawić kursor na belce palety, żeby spo-
wodować rozwinięcie palety i uzyskać szybki dostęp do narzędzi.
W celu włączenia lub wyłączenia autoukrywania kliknij belkę palety (znajdującą się
zwykle po prawej stronie palety) prawym przyciskiem myszy i posłuż się przełączni-
kiem Autoukrywanie.
Paleta widoczna Paleta ukryta

Palety 481
Palety narzędzi mogą być przezroczyste, co sprawia, że elementy rysunku znajdujące

się pod nimi są widoczne na ekranie. Przezroczysta może być również linia poleceń.
W celu włączenia lub wyłączenia przezroczystości lub dostosowania jej intensywności
kliknij belkę palety prawym przyciskiem myszy i posłuż się opcją Przeźroczystość....
Sterowanie przezroczystością palet
 Jaka powinna być – umożliwia ustawienie stopnia przezroczystości

przezroczystość palety? palety. Maksymalna przezroczystość dla usta-
wienia Wyczyść.
 Jaka powinna być – umożliwia ustawienie stopnia przezroczystości
przezroczystość palety palety, przy wskaźniku myszy ustawionym nad
przy ustawieniu nad nim nią. Maksymalna przezroczystość dla ustawienia
wskaźnika myszy? Wyczyść.
 Kliknij, aby włączyć – umożliwia podgląd wartości przezroczystości pa-
podgląd lety poprzez najechanie na nią wskaźnikiem i naci-
śnięcie przycisku myszy.
 Zastosuj te ustawienia – każdej z palet w przypadku najechania na nią
do wszystkich palet wskaźnikiem myszy zostanie nadany ten stopień
przezroczystości.
 Wyłącz przeźroczystość – umożliwia wyłączenie przezroczystości wszyst-
wszystkich okien kich palet.
(globalnie)

482 AutoCAD 2018 PL
Paleta przezroczysta Paleta nieprzezroczysta
Dostosowywanie wyglądu palety

W palecie mogą być wyświetlane tylko ikony narzędzi lub ikony wraz z podpisem.
Użytkownik może zmienić wielkość ikon w wybranej palecie lub we wszystkich z nich.
W celu uzyskania dostępu do okna dialogowego sterowania wyglądem palety kliknij

w jej obszarze prawym przyciskiem myszy (uwaga: nie na belce i nie na ikonie narzę-
dzia) i wybierz z menu kontekstowego opcję Opcje widoku....
Dostosowywanie wyglądu palety

Palety 483
 Rozmiar obrazu – wielkość ikon narzędzi wyświetlanych w palecie.

 Tylko ikona – wyświetlana będzie tylko ikona narzędzia.
 Ikona I tekst – wyświetlana będzie ikona oraz nazwa narzędzia pod ikoną.
 Lista – wyświetlana będzie ikona oraz nazwa narzędzia po prawej
stronie ikony.
 Zastosuj do – zastosuj ustawienia do:
Bieżąca Paleta – tylko bieżącej palety,
Wszystkie Palety – wszystkich palet.
Wygląd palety można dostosować do potrzeb użytkownika
Zmiana nazwy i usuwanie palety

W celu zmiany nazwy palety kliknij jej zakładkę prawym przyciskiem myszy i wybierz
z menu kontekstowego opcję Zmień nazwę palety. Następnie wpisz nową nazwę palety.
W celu usunięcia palety kliknij jej zakładkę prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu
kontekstowego opcję Usuń paletę. AutoCAD poprosi o potwierdzenie decyzji usunięcia
palety.
Prośba o potwierdzenie usunięcia palety

484 AutoCAD 2018 PL
Eksport i import palet

Palety mogą być eksportowane do pliku zewnętrznego; mogą być również z pliku im-
portowane. Dzięki temu użytkownik ma możliwość przechowywania swoich palet oraz
dzielenia się nimi z innymi użytkownikami.
Kliknij belkę palety prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję
Dostosuj palety.... Następnie wskaż paletę przeznaczoną do zapisania w pliku prawym
przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Eksportuj.... Palety zapi-
sywane są w plikach z rozszerzeniem XPG.
W celu wczytania palety z pliku XPG kliknij belkę palety prawym przyciskiem myszy
i wybierz z menu kontekstowego opcję Dostosuj palety.... Następnie kliknij prawym
przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Importuj... i wskaż plik
zawierający paletę przeznaczoną do wczytania.

Zapytania 485
Zapytania
Istnieje kilka poleceń, które odpowiadają na zapy-

tania użytkownika dotyczące parametrów obiektów
znajdujących się na rysunku. AutoCAD może
wyświetlić współrzędne wskazanego punktu, pole
powierzchni i obwód obszaru określonego przez
ciąg wskazanych punktów lub istniejący obiekt
oraz odległość między wskazanymi punktami na
płaszczyźnie oraz w przestrzeni. Ponadto można
uzyskać informację na temat parametrów fizycz-
nych brył i regionów, takich jak: masa i objętość
bryły, pole powierzchni i obwód regionu, wymiary gabarytowe, współrzędne środka cięż-
kości, momenty bezwładności, momenty odśrodkowe, promienie bezwładności, momenty
i osie główne. Istnieje możliwość wyświetlenia listy wskazanych na ekranie oraz wszyst-
kich znajdujących się na rysunku obiektów oraz ich właściwości.
Można uzyskać informacje na temat bieżącego rysunku, m.in. na temat liczby

obiektów, nazwy bieżącego rysunku, granic, punktu bazowego, siatki skoku
i węzłów, przestrzeni, bieżącej warstwy, kolorów, typów linii, poziomów
i grubości, automatycznej lokalizacji punktów charakterystycznych, wolnej
przestrzeni na dysku i wolnej pamięci. Dostępne są również informacje takie
jak: aktualny czas systemowy, data i godzina utworzenia bieżącego rysunku,
data i godzina ostatniej zmiany w rysunku, całkowity czas edycji, czas, który
pozostał do następnego zapisu kopii bezpieczeństwa.
Narzędzia służące do zapytań znajdują się na karcie Narzędzia w panelu

Narzędzia główne.

486 AutoCAD 2018 PL
Odległość między punktami

Aby dowiedzieć się, jaka jest odległość między dwoma wybranymi punktami na ry-
sunku, wybierz ikonę Odległość.
Następnie wskaż pierwszy punkt „Określ pierwszy punkt:” i drugi punkt „Określ dru-
gi punkt::”. AutoCAD wyświetli odległość między punktami na rysunku oraz w oknie
tekstowym.
Pomiar odległości między punktami
Promień
Aby dowiedzieć się, jaki jest promień i średnica okręgu lub łuku, wybierz ikonę
Promień. Następnie wskaż promień lub łuk przeznaczony do zmierzenia „Wybierz łuk
lub okrąg:”.
Pomiar promienia i średnicy okręgu

Zapytania 487
Kąt
Skorzystaj z ikony Kąt w celu zmierzenia kąta między dwoma odcinkami, kąta
rozwarcia łuku lub wycinka okręgu. Wskaż obiekt przeznaczony do zmierzenia
„Wybierz łuk, okrąg, linię lub <Określ wierzchołek>:”.
Pomiar kąta
Jeśli w odpowiedzi na ostatnie pytanie wciśniesz ENTER, to będziesz mógł wskazać na

ekranie kąt przeznaczony do mierzenia. Najpierw wskaż jego wierzchołek, a następnie
dwa punkty.
Pole powierzchni i obwód

Aby dowiedzieć się, jakie jest pole powierzchni i obwód zamkniętego obszaru, kliknij
ikonę Obszar. Następnie wskaż ciąg punktów, które wyznaczą mierzony obszar.
Zakończ wskazywanie punktów, naciskając ENTER. Po wskazaniu punktów AutoCAD
wyświetli na ekranie oraz w oknie poleceń zmierzone pole powierzchni oraz obwód.
Pomiar pola powierzchni i obwodu wskazanego obszaru
W odpowiedzi na „Określ pierwszy punkt narożnika lub [Obiekt/Dodaj pole/odeJmij

pole/Wyjdź]:” rozpocznij wskazywanie punktów wyznaczających przeznaczony do zmie-
rzenia obszar lub wybierz opcję:

488 AutoCAD 2018 PL
 punkt – wskazanie na ekranie pierwszego punktu rozpoczyna wskazywanie

ciągu punktów, które wyznaczą obszar przeznaczony do zmierzenia.
Po wskazaniu pierwszego punktu wskazuj następne („Określ ko-
lejny punkt narożny lub naciśnij klawisz ENTER by zakończyć:”).
Aby zakończyć wskazywanie punktów i wykonać pomiar, naciśnij
ENTER.
 Obiekt – mierzy wskazany obiekt. W odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wskaż
przeznaczony do zmierzenia obiekt.
 Dodaj – włącza tryb dodawania pól powierzchni. Mierzone będzie pole
pole wskazywanych obiektów, a wyniki pomiaru będą dodawane do sumy
ogólnej (Całkowite pole powierzchni).
 odeJmij – włącza tryb odejmowania powierzchni. Pole powierzchni będzie
pole odejmowane od sumy ogólnej (Całkowite pole powierzchni).
 Wyjdź – kończy wykonywanie polecenia.
 Pole powierzchni i obwód są właściwościami obiektu i mogą być odczytane za

pomocą menedżera właściwości.
 Gdy kolejno wskazujemy punkty określające obszar przeznaczony do zmierzenia,
polecenie zawsze traktuje wskazany obszar jako zamknięty. Opcja Obiekt rozpo-
znaje obiekty zamknięte i otwarte i prawidłowo podaje ich obwód.
 Jeżeli mierzone jest pole obszaru wyznaczonego przez polilinię o niezerowej grubo-
ści, obszar ten wyznacza środek polilinii, a nie jej brzeg.
 Aby zmierzyć pole powierzchni obszaru wyznaczonego przez łuk, należy naj-
pierw za pomocą polecenia EDPLIN zamienić łuk na polilinię. Łatwiej jest jed-
nak skorzystać z menedżera właściwości, który podaje pole powierzchni obszaru
wyznaczanego przez łuk.
 Jeżeli chcesz zmierzyć nieregularny obszar złożony z wielu różnych obiektów,
wygodnie jest najpierw narysować polilinię lub region odpowiadający temu ob-
szarowi (np. za pomocą polecenia OBWIEDNIA). Następnie należy zmierzyć
utworzoną w ten sposób polilinię lub region. Polilinię (region) można umieścić na
innej warstwie i usunąć lub zamrozić, gdy nie będzie już potrzebna.
Zmierz pole powierzchni przedstawionej poniżej polilinii, znajdują- 

POLE.DWG
cej się na rysunku POLE.DWG.
Wskaż polilinię kursorem. Zostanie ona podświe-

tlona. Następnie za pomocą menedżera właściwości
odczytaj pole powierzchni. Uruchom menedżera
właściwości: kliknij prawym przyciskiem myszki
i wybierz z menu kontekstowego opcję Właści-
wości. Odszukaj w oknie właściwość Obszar.
Odczytaj wartość 8386.1059.

Zapytania 489
Zmierz pole powierzchni pomieszczenia oznaczonego na rysunku

POLE1.DWG symbolem . Najpierw zmierzymy pole powierzchni

POLE1.DWG
dużego prostokąta, a następnie odejmiemy pole powierzchni pomiesz-
czenia oznaczonego symbolem .
Najpierw obliczymy pole powierzchni prostokąta TA =  + .
Polecenie: [Narzędzia główne][Narzędzia >][Obszar]

Określ pierwszy punkt narożnika lub [Obiekt/Dodaj pole/odeJmij pole/Wyjdź]: d
P1 P4 P5 P6
2 2 2
P8 P7
1 1 1
P2 P3
Określ pierwszy punkt narożnika lub [Obiekt/odeJmij pole]: P1

(DODAWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj]: P2
(DODAWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj]: P3
(DODAWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj/Całkowita]: P4
(DODAWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj/Całkowita]: ENTER
Pole powierzchni = 111440.0000, obwód = 1356.0000
Całkowite pole powierzchni = 111440.0000
Następnie odejmujemy pole powierzchni  = TA – .

Określ pierwszy punkt narożnika lub [Obiekt/odeJmij pole]: j
Określ pierwszy punkt narożnika lub [Obiekt/Dodaj pole]: P5
(ODEJMOWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj]: P6
(ODEJMOWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj]: P7
(ODEJMOWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj/Całkowita]: P8
(ODEJMOWANIE)Określ następny punkt lub [łuk/Długość/Cofaj/Całkowita]: ENTER

Całkowite pole powierzchni = 87680.0000
Określ pierwszy punkt narożnika lub [Obiekt/Dodaj pole]: ENTER
Poszukiwane pole powierzchni  Całkowite pole powierzchni = 87 680.

490 AutoCAD 2018 PL
Zmierz pole powierzchni dużego okręgu (z wyłączeniem pól małych 

okręgów) na rysunku AREA.DWG. AREA.DWG
Na początku za pomocą polecenia OBWIEDNIA utworzymy region, a następnie zmie-

rzymy jego pole powierzchni.
Polecenie: OBWIEDNIA
Z listy Typ obiektu: wybierz Region

Utworzonych zostało 46 regionów — każ-

dy okrąg jest osobnym regionem.
Następnym krokiem będzie utworzenie

jednego regionu: dużego okręgu z dziu-
rami. W tym celu za pomocą polecenia
RÓŻNICA odejmiemy od dużego regionu
wszystkie małe okręgi.
Polecenie: ROZ
Wybierz obiekty: P2
Wybierz bryły, powierzchnie i regiony do odjęcia...
Wybierz obiekty: P3
Teraz pozostaje tylko zmierzyć pole powierzchni utworzonego regionu.
Polecenie: [Narzędzia główne][Narzędzia >][Obszar]

Określ pierwszy punkt narożnika lub [Obiekt/Dodaj pole/odeJmij pole/Wyjdź]: o
Wybierz obiekty: P2
Zwróć uwagę, że utworzony region został umieszczony na rysunku jako osobny obiekt.
Jeżeli nie jest potrzebny, najlepiej skasuj go od razu.
Więcej informacji na temat regionów znajdziesz w rozdziale Regiony.

Zapytania 491
Wczytaj rysunek AREA POLE.DWG. Znajduje się na nim czerwona

polilinia będąca obrysem dużego pomieszczenia. Utwórz pole tek-

AREA POLE.DWG
stowe wyświetlające pole powierzchni tego pomieszczenia (czerwo-
nej polilinii).
Powierzchnia=19 m2 Powierzchnia=22 m2
Zmiana gabarytów obiektu spowodowała zmianę pola jego powierzchni
Utwórz akapit tekstowy.

Polecenie: [Narzędzia główne][Opis][Tekst >][Tekst wielowierszowy]
W oknie edytora tekstów wpisz napis Powierzchnia=. Następnie kliknij prawym przy-
ciskiem myszy i wybierz [Wstaw Pole...].
Wstawianie pola tekstowego pokazującego powierzchnię wskazanej polilinii

492 AutoCAD 2018 PL
Z listy Nazwy pola wybierz Obiekt

Następnie kliknij przycisk znajdujący się obok listy Typ obiektu
Wybierz obiekt: wskaż czerwoną polilinię
Z listy Właściwości wybierz Obszar
W celu dokładnego określenia jednostek oraz mnożnika kliknij przycisk Format do-
datkowy...
Format jednostek oraz mnożnik
W polu Współczynnik konwersji wpisz mnożnik 0.001.
Dzięki temu mnożnikowi możesz podać pole powierzchni w innych jednostkach niż te
odczytane z rysunku (pole powierzchni wyrażone np. w centymetrach kwadratowych
byłoby bardzo niepraktyczne).
W polu Przyrostek wpisz jednostkę m2.

Kliknij OK.
Wybierz dokładność 0 z listy rozwijanej Dokładność

Kliknij OK, aby zamknąć edytor pól tekstowych.
Kliknij przycisk Zamknij edytor tekstu.
Dzięki zastosowaniu pola tekstowego zmiana gabarytów obiektu spowoduje automatycz-

ną zmianę odczytanego pola powierzchni. Na ekranie zmiana będzie widoczna dopie-
ro po regeneracji rysunku.

Zapytania 493
Współrzędne punktu — ID
Polecenie ID wyświetla współrzędne wskazanego punktu.
 [Narzędzia główne][Narzędzia >][ID punktu]

Po wprowadzeniu polecenia wskaż punkt, którego współrzędne mają zostać odczytane
„Określ punkt:”.
 Po wykonaniu polecenia ID odczytany punkt staje się punktem ostatnim. Można się
do niego odwołać poprzez wpisanie @.
Określ pierwszy punkt: @
 Polecenie 'ID można uaktywnić w trybie nakładkowym podczas wykonywania
innego polecenia.
Wyświetlanie listy wszystkich obiektów

— BDLISTA
Polecenie BDLISTA wyświetla listę wszystkich znajdujących się na rysunku obiektów
oraz ich właściwości. Jeżeli polecenie zostanie wywołane w przestrzeni papieru, lista za-
wierać będzie również rzutnie. Polecenie to wpisujemy z klawiatury. Każdorazowo po za-
pełnieniu okna tekstowego wyświetlanie zostaje przerwane. W celu kontynuacji naciśnij
ENTER.
 Aby zobaczyć listę, włącz okno tekstowe, naciskając klawisz funkcyjny F2.
 Aby przerwać wyświetlanie, naciśnij ESC.
Wyświetlanie listy i właściwości

wybranych obiektów — LISTA
Polecenie LISTA wyświetla listę wskazanych obiektów oraz ich właściwości.
Po wprowadzeniu polecenia wskaż obiekty „Wybierz obiekty:”.

494 AutoCAD 2018 PL
Parametry fizyczne brył i regionów

— PARAMFIZ
Polecenie PARAMFIZ oblicza parametry fizyczne wybranych brył i regionów. Po wprowa-
dzeniu polecenia wskaż bryły „Wybierz obiekty”. Na ekranie wyświetlone zostaną ich
parametry fizyczne. Na zakończenie wyświetlony zostanie komunikat: „Zapisać analizy
do pliku? [Tak/Nie] <N>:” Jeżeli chcesz zapisać obliczone parametry do pliku teksto-
wego, wpisz Y. Po wybraniu tej opcji wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiają-
ce podanie nazwy pliku. Pliki tekstowe zawierające parametry mają standardowo roz-
szerzenie MPR.
Obliczane parametry bryły:

 Masa: masa bryły.
 Objętość: objętość bryły.
 Ramka ograniczająca: wymiary gabarytowe, czyli współrzędne przeciwle-
głych wierzchołków najmniejszego prostopadłościa-
nu, w którym zmieści się bryła.
 Środek ciężkości: współrzędne środka ciężkości.
 Momenty bezwładności: momenty bezwładności względem osi X, Y i Z.
 Momenty odśrodkowe: momenty odśrodkowe względem płaszczyzn XY,
YZ i ZX.
 Promienie bezwładności: promienie bezwładności.
 Momenty główne i osie X-Y-Z względem środka ciężkości:
momenty i osie główne.
Obliczane parametry regionu:

 Pole: pole powierzchni regionu.
 Obwód: obwód regionu.
 Ramka ograniczająca: wymiary gabarytowe, czyli współrzędne przeciw-
ległych wierzchołków najmniejszego prostokąta,
w którym zmieści się region.
 Środek ciężkości: współrzędne środka ciężkości.
 Momenty bezwładności: momenty bezwładności względem osi X i Y.
 Moment odśrodkowy: moment odśrodkowy względem płaszczyzny XY.
 Promienie bezwładności: promienie bezwładności.
 Momenty główne i osie X-Y względem środka ciężkości:
momenty i osie główne.

Zapytania 495
 Obliczenia dokonywane są względem bieżącego LUW.

 Podczas obliczeń przyjmowana jest jednorodna gęstość materiału równa 1 (nie ma
możliwości jej zmiany).
 Więcej informacji na temat brył znajdziesz w rozdziale Modelowanie bryłowe ACIS;
regiony zostały szczegółowo opisane w rozdziale pod tytułem Regiony.
Status rysunku — STAN

Polecenie STAN wyświetla informacje na temat bieżącego rysunku, m.in. na temat liczby
obiektów, nazwy bieżącego rysunku, granic, punktu bazowego, siatki skoku i węzłów,
przestrzeni, bieżącej warstwy, kolorów, typów linii, poziomów i grubości, automatycznej
lokalizacji punktów charakterystycznych, wolnej przestrzeni na dysku i wolnej pamięci.
Przykładowy wynik działania polecenia STAN
Informacje na temat czasu i stoper — CZAS

Polecenie wyświetla następujące informacje: aktualny czas systemowy, datę i godzinę utwo-
rzenia bieżącego rysunku, datę i godzinę ostatniej zmiany w rysunku, całkowity czas edycji,
czas, który pozostał do następnego zapisu kopii bezpieczeństwa, oraz steruje stoperem.
 Info – wyświetla informacje.

 Tak – włącza stoper.
 Nie – wyłącza stoper.
 Resetuj – zeruje stoper.

496 AutoCAD 2018 PL
Przykładowy wynik działania polecenia CZAS
Wyświetlane są następujące informacje:
Bieżący czas: – bieżąca data i godzina systemowa.

Utworzono: – data i godzina utworzenia rysunku.
Ostatnia aktualizacja: – data i godzina dokonania ostatniej zmiany na
rysunku.
Całkowity czas edycji: – całkowity czas edycji.
Zegar czasu: – status stopera użytkownika (włączony, wyłą-
czony) oraz czas stopera użytkownika.
Następny automatyczny zapis za: – czas, który pozostał do następnego automa-
tycznego zapisu rysunku na dysku.

Naprawianie
uszkodzonych
rysunków
AutoCAD oferuje narzędzia służące do sprawdzania

poprawności plików rysunkowych i naprawiania
rysunków uszkodzonych. Uszkodzenie pliku rysun-
kowego na szczęście zdarza się sporadycznie, ale
w pewnych okolicznościach może do tego dojść,
np. gdy nastąpi niespodziewane wyłączenie zasilania
lub komputer ulegnie zawieszeniu. Polecenie TEST
poszukuje błędów w bieżącym rysunku i oferuje
możliwość ich naprawienia. Polecenie NAPRAW
stosujemy względem rysunków, których z powodu
błędów nie można nawet wczytać do AutoCAD-a. W ochronie przed uszkodzeniami ry-
sunków pomocne może być również automatyczne zapisywanie rysunku na dysku w okre-
ślonych odstępach czasu oraz zachowywanie poprzedniej wersji pliku podczas zapisu
rysunku przez użytkownika.
Warto pamiętać, że najskuteczniejszą metodą zabezpieczenia się przed uszkodzeniami

plików rysunkowych jest ich częste zapisywanie na dysku i archiwizacja kolejnych wersji
na dysku, na pendrivie, na płycie albo w chmurze. Wypracowanie zwyczaju regularnego
i częstego zapisywania poprzednich wersji plików jest bardzo przydatne. Większość
użytkowników przekonuje się o tym dopiero po osobistym doświadczeniu nieodwracalnej
utraty danych. Wielu użytkowników przechowuje swoje pliki rysunkowe w chmurze, np. na
serwisie dropbox, co gwarantuje swobodny dostęp do zasobów oraz archiwizację plików.

498 AutoCAD 2018 PL
Naprawianie rysunku — NAPRAW

Podczas tworzenia rysunków może się zdarzyć, że któryś z nich ulegnie uszkodzeniu.
Objawi się to niespodziewanym komunikatem wyświetlanym w oknie dialogowym poja-
wiającym się podczas próby wczytania rysunku. Uszkodzone rysunki naprawia polece-
nie NAPRAW.
 [Narzędzia rysunkowe >][Napraw >][Napraw]

Wskaż rysunek przeznaczony do naprawienia. Po naprawieniu rysunku pojawia się ko-
munikat na temat odnalezionych błędów. Bardzo często udaje się odzyskać rysunek bez
uszkodzeń.
Sprawdzanie rysunku — TEST

Polecenie TEST poszukuje błędów w bieżącym rysunku.
Po wprowadzeniu tego polecenia odpowiedz na pytanie, czy AutoCAD powinien pró-

bować naprawić znalezione błędy „Usunąć wszystkie napotkane błędy? [Tak/Nie] <N>:”.
Na zakończenie działania polecenia AutoCAD wyświetla raport na temat znalezionych
błędów i skuteczności ich naprawiania.
 Jeżeli polecenie TEST nie daje sobie rady z naprawieniem rysunku, zastosuj polece-
nie NAPRAW.
 Zmienna Auditctl steruje tworzeniem pliku raportu. Jeżeli Auditctl = 1, to plik
raportu zostanie utworzony. Plik zawierający raport ma rozszerzenie ADT.
 Obiekty, w których znaleziono błędy, zostają umieszczone w zbiorze wskazań,
który można wybrać za pomocą opcji Poprzedni.
 W celu uniknięcia problemów zalecane jest częste zapisywanie rysunku na dysku.
Najlepiej co jakiś czas (np. pod koniec każdego dnia) zapisywać kolejne jego wersje
pod różnymi nazwami albo w różnych katalogach, żeby w każdej chwili mieć moż-
liwość skorzystania z wersji rysunku utworzonej kilka dni wcześniej.
Kopia bezpieczeństwa
Istnieje możliwość automatycznego tworzenia kopii bezpieczeństwa. Aby włączyć tę opcję,
wybierz z menu [Opcje], kliknij zakładkę Otwórz i zapisz. Następnie włącz prze-
łącznik Automatyczny zapis i wpisz czas upływający między kolejnymi zapisami w polu
Liczba minut między zapisami. Kopia bezpieczeństwa będzie miała taką samą nazwę
pliku jak rysunek i standardowe rozszerzenie ac$. Rozszerzenie można zmienić w polu
Rozszerzenie plików tymczasowych.

Podczas zapisywania pliku AutoCAD nie usuwa z dysku poprzedniej jego wersji, tylko
zmienia rozszerzenie pliku na BAK. Jeżeli chcesz przywrócić, skopiuj plik BAK do inne-
go folderu i zmień jego rozszerzenie na DWG.
Jeżeli działanie AutoCAD-a zakończyło się w odbiegający od normy sposób (np. zawie-
sił się komputer itp.), po uruchomieniu programu rozszerzenie kopii bezpieczeństwa zo-
staje przemianowane na BK11.
1
Jeżeli istnieje plik o danej nazwie i rozszerzeniu BA1, AutoCAD nadaje plikowi BAK rozszerzenie
BK2 (jeśli nie ma takiego pliku, a jeżeli jest, nadaje mu kolejno nazwy: BK3, BK4, ... itd.).

500 AutoCAD 2018 PL

Część 3.
Wydruk

502 AutoCAD 2018 PL

Wydruk 503
Wydruk
Rysunek lub wybrany jego fragment można

wydrukować na drukarce, wykreślić na ploterze oraz
zapisać do pliku. Wydruk następuje po wprowa-
dzeniu polecenia KREŚL. Specyfikacji parametrów
wydruku należy dokonać w rozmieszczeniu wy-
druku. Przed wykonaniem wydruku można sko-
rzystać z podglądu.
Wydruk można wykonać w następujący sposób:
 tworzymy arkusze rozmieszczenia wydruku i określamy ich ustawienia strony

(USTAWIENIASTR), takie jak np. rodzaj urządzenia drukującego, rozmiar arkusza
papieru, tabela stylów wydruku itp.,
 w rozmieszczeniach wydruku umieszczamy tabliczkę, ramkę, opisy oraz rzutnie,
w których widoczny jest rysunek,
 dobieramy skalę powiększenia w rzutniach i blokujemy współczynniki skali,
 zapisujemy rysunek na dysku,
 drukujemy rozmieszczenia wydruku za pomocą polecenia KREŚL.
W niniejszym rozdziale omówiony został sam proces drukowania. Jeżeli chcesz dowie-
dzieć się czegoś więcej na temat rozmieszczeń wydruku, przeczytaj rozdział Rozmiesz-
czenia wydruku. Ustawienia strony zostały omówione w rozdziale Ustawienia strony.
Omówienie stylów wydruku znajdziesz w rozdziale Style wydruku.

504 AutoCAD 2018 PL
Wydruk — KREŚL
Polecenie KREŚL uaktywnia okno dialogowe drukowania. Okno umożliwia wybór usta-
wień strony mających mieć zastosowanie podczas wydruku; umożliwia również manu-
alne określenie parametrów druku, takich jak: rodzaj urządzenia drukującego czy para-
metry wydruku. Zalecane jest ustawienie parametrów wydruku w ustawieniach strony
i przypisanie do arkusza rozmieszczenia wydruku.
 [Drukuj]  CTRL-P
 [Wyniki pracy][Drukuj][Drukuj]
Okno dialogowe drukowania
 Ustawienia strony – ustawienia strony wydruku:

Nazwa: – nazwa układu strony, który ma zostać zastosowany do
wykonania wydruku,
Dodaj... – zapis parametrów ustawionych w oknie drukowania jako
układ strony pod określoną nazwą.

Wydruk 505
 Drukarka/ploter – urządzenie drukujące:

Nazwa: – nazwa drukarki lub plotera,
Drukuj do pliku – włączenie przełącznika spowoduje wydruk do pliku,
Właściwości... – właściwości urządzenia drukującego.
 Rozmiar papieru – wielkość i rodzaj papieru.
 Liczba kopii – liczba kopii.
 Co wydrukować: – obszar rysunku przeznaczony do wydrukowania:
Granice – wydruk zakresu rysunku,
Okno – wydruk prostokątnego fragmentu rysunku (okna). Po wybra-
niu tej opcji wskaż pierwszy narożnik („Określ pierwszy
narożnik:”) oraz przeciwległy narożnik („Określ przeciwle-
gły narożnik:”).
Wyświetl – wydruk widocznego na ekranie fragmentu rysunku.
Układ – rozmieszczenie wydruku (opcja dostępna podczas wydru-
ku rozmieszczenia wydruku),
Zakres – wydruk widoku noszącego określoną nazwę. Nazwę prze-
znaczonego do wydrukowania widoku wybierz z listy
rozwijanej znajdującej się po prawej stronie. Opcja jest
dostępna tylko wtedy, gdy w rysunku jest zdefiniowany
przynajmniej jeden widok.
 Skala wydruku – skala wydruku:
Dopasuj – rysunek zostanie wyskalowany tak, aby na wydruku zmie-
do arkusza ścił się cały obszar rysunku.
Skala: – skala wydruku,
Skaluj szerokość – skalowanie grubości kresek.
linii
 Odsunięcie – umożliwia określenie odsunięcia obszaru wydruku wzglę-
wydruku dem lewego dolnego narożnika obszaru drukowania lub
od krawędzi papieru.
Centruj wydruk – automatycznie centruje obszar wydruku na papierze.
 Podgląd... – podgląd wydruku.
 Zastosuj – zastosowanie parametrów ustawionych w oknie do dru-
do arkusza kowanego rozmieszczenia wydruku.

506 AutoCAD 2018 PL
Podgląd wydruku
Dzięki podglądowi wydruku możesz zobaczyć, jak będzie wyglądać kartka po zadruko-
waniu. Unikniesz w ten sposób straty czasu i materiałów, jeżeli wydruk z zadanymi pa-
rametrami (np. skala, obrót, rozmiar papieru itp.) nie będzie satysfakcjonujący (np. fragment
rysunku zostanie obcięty). Na ekranie wyświetlona zostanie kartka wraz z elementami
wydruku.
Podgląd wydruku widoczny na ekranie
– rozpoczęcie wydruku.

– przesuwanie podglądu na ekranie.

– powiększanie dynamiczne podglądu na ekranie.

– powiększenie prostokątnego okna.

– przywołanie poprzedniego powiększenia.

– zakończenie podglądu.


Wydruk 507
Aby zakończyć podgląd, kliknij ikonę , naciśnij klawisz ESC lub kliknij prawy
przycisk myszy i wybierz opcję Zakończ.
Podgląd wydruku nie uda się, jeżeli nie określono ustawień strony (np. nie ma urzą-
dzenia drukującego). W takiej sytuacji pojawi się komunikat „Brak przypisanego
plotera. Użyj ustawień strony, by przypisać ploter do aktualnego arkusza..”. Określ
ustawienia strony przed wykonaniem podglądu ( [Drukuj][Ustawienia strony]).
Chowanie linii niewidocznych na wydruku

Aby nakazać chowanie linii niewidocznych na
wydruku zakładki modelu, schowaj linie na
ekranie i wykonaj wydruk. Domyślnie zakładka
modelu drukowana jest w takiej postaci, w jakiej
jest widoczna na ekranie.
W przypadku drukowania arkusza rozmiesz-

czenia wydruku, aby schować linie w wybranej
rzutni, trzeba jej nadać właściwość chowania
linii: Wyniki pracyMenedżer ustawień
strony. W nowo otwartym oknie kliknij Zmień... i wybierz Opcje rzutni cieniowa-
nejWydruk cieniowany >Ukryty.
Jak drukować duże rysunki

na drukarce małego formatu
Często zdarza się, że na drukarce małego formatu trzeba wydrukować duży rysunek,
przykładowo rysunek A3 na drukarce formatu A4. Można wydrukować fragmenty ry-
sunku w tej samej skali na kartkach formatu A4 „na zakładkę”, a następnie skleić wy-
drukowane strony. Aby miejsce sklejenia nie było widoczne, można później odbić po-
sklejany arkusz na kserokopiarce dużego formatu. Rozwiązanie to nie jest ani wygodne,
ani doskonałe, ale zapewnia uzyskiwanie wydruków na dużych formatach bez koniecz-
ności inwestowania w ploter dużego formatu.
Takie rozwiązanie wymaga odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób drukować fragmenty

rysunku tak, by kartki „pasowały do siebie” z niewielkim marginesem?
Oto rozwiązanie:
1. Sprawdź, jaki obszar kartki A4 jest w stanie wydrukować Twoja drukarka. Uwaga ta
dotyczy głównie drukarek laserowych. Fakt, że drukarka laserowa drukuje na kartkach
formatu A4, nie świadczy wcale o tym, że jest w stanie zadrukować całą kartkę. Wiel-
kość obszaru zależy od wielkości pamięci zamontowanej w drukarce. Jeżeli drukarka

508 AutoCAD 2018 PL
ma standardową pamięć 1 MB, nie będzie mogła zadrukować całego arkusza formatu
A4 przy rozdzielczości 300 dpi. Przeprowadź kilka eksperymentów. W ich wyniku po-
winieneś się dowiedzieć, jaki obszar (w milimetrach) możesz bez kłopotu wydrukować
z poziomu AutoCAD-a.
2. Określ skalę wydruku, czyli ilu jednostkom rysunkowym odpowiada 1 mm na wydruku.
3. Utwórz nową warstwę, na której umieścisz siatkę pomocniczą. Na tej warstwie narysuj
prostokąt, który może wydrukować drukarka. Jego wielkość zależy od wielkości obsza-
ru, który może być wydrukowany na drukarce, oraz współczynnika skali wydruku. Dla
każdej skali wydruku musisz mieć osobną siatkę.
4. Po narysowaniu prostokąta wydrukuj go i sprawdź, czy został wydrukowany w całości.
Wydruk kontrolny musi zostać wykonany w tej samej skali, co zamierzona skala wy-
druku rysunku. Jeżeli prostokąt został wydrukowany w całości, oznacza to, że nie po-
pełniłeś błędu w obliczeniach i możesz polegać na swojej siatce.
5. Skopiuj prostokąt i utwórz siatkę „z zakładką”. Nasuń ją na rysunek.
6. Zdefiniuj widoki ([Widok][Widoki][Menedżer widoków]) dla każdego prostokąta

siatki. Nadaj im nazwy, które łatwo rozpoznać, np. W2-3 (widok, 2. wiersz, 3. kolumna).
7. Wyłącz warstwę zawierającą siatkę.
8. Rozpocznij wydruk. Wydrukuj widoki.
9. Sklej kartki. Wykonaj kserokopię na arkuszu dużego formatu.
Alternatywnym rozwiązaniem jest po prostu zlecenie wydruku dużego formatu firmie

specjalizującej się w usługach tego typu.

Wydruk 509
Drukowanie w tle
Drukowanie i publikowanie rysunku może następować w tle. Oznacza to, że podczas
wydruku można wykonywać inne czynności edycyjne. Po uruchomieniu drukowania
i publikowania w zasobniku (po prawej stronie linii statusowej) pojawia się animowana
ikona drukarki . AutoCAD domyślnie uruchamia publikowanie w tle, natomiast druko-
wanie nie jest domyślnie wykonywane w tle. Ustawienia te można zmienić, wybierając
z menu [Opcje][Wydruk i publikacja][Opcje przetwarzania w tle].
 Drukowania – wydruk w tle.

 Publikowania – publikowanie w tle.
W zasobniku linii statusowej (po prawej stronie) można zobaczyć ikonę wydruku in-
formującą o stanie wydruku.
 – animowana ikona informuje użytkownika, że AutoCAD jest w trakcie

wydruku.
 – wydruk zakończony bez błędów.
– wydruk zakończony z błędami.

Jeżeli włączone jest powiadamianie i wydruk nie zakończył się sukcesem, to w zasob-
niku pojawi się odpowiedni komunikat. Kliknięcie Kliknij by zobaczyć szczegóły
wydruku i publikacji umożliwi zapoznanie się ze szczegółami błędów.
Wydruk bez błędów Wydruk z błędami
Menedżer urządzeń drukujących

— MENPLOT
Polecenie MENPLOT wyświetla folder, w którym można uruchomić kreator służący do
dodania nowego urządzenia drukującego oraz edytor parametrów urządzeń drukujących.
 [Wyniki pracy][Drukuj][Menedżer ploterów]

510 AutoCAD 2018 PL
Menedżer urządzeń drukujących
W folderze tym widoczne są urządzenia drukujące skonfigurowane specjalnie dla Au-

toCAD-a oraz ikona kreatora nowych urządzeń. Nie ma w nim standardowych urządzeń
Windows, które konfigurujemy za pomocą narzędzi systemowych.
Aby zmienić parametry wybranego urządzenia, kliknij dwukrotnie jego ikonę. Urucho-
miony zostanie edytor konfiguracji urządzenia drukującego. W celu dodania nowego
urządzenia drukującego dwukrotnie kliknij ikonę kreatora.
Dodanie nowego urządzenia drukującego

Po dwukrotnym kliknięciu ikony Dodaj ploter uruchomiony zostanie kreator umożli-
wiający dodanie nowego urządzenia drukującego. Kreator ten umożliwia również konfigu-
rację systemowych urządzeń drukujących Windows dla potrzeb AutoCAD-a. Istnieje
możliwość wczytania parametrów pochodzących z plików konfiguracyjnych PCP i PC2.
Konfiguracja zapisywana jest w pliku konfiguracyjnym o rozszerzeniu PC3.
Kreator wyświetli stronę informacyjną. Przejdź dalej, klikając przycisk Dalej >.
Wybierz kategorię konfigurowanego urządzenia:

Wydruk 511
 Mój komputer – lokalne urządzenie drukujące.
 Ploter sieciowy – urządzenie sieciowe, którym zarządza serwer sieciowy.

Jeżeli wybierzesz tę opcję, następny krokiem będzie wpisa-
nie nazwy serwera, który powinien zarządzać urządzeniem,
lub kliknięcie przycisku Przeglądaj... i wskazanie tego
serwera.
 Drukarka – drukarka lub ploter systemu Windows, który dla AutoCAD-a
systemowa powinien mieć ustawienia inne niż dla pozostałych aplikacji.
Jeżeli wybierzesz tę opcję, następnym krokiem będzie wy-
bór systemowego urządzenia drukującego, które chcesz
ponownie konfigurować.

512 AutoCAD 2018 PL
Wybierz rodzaj i model konfigurowanego urządzenia.
Jeżeli chcesz wczytać przypisanie pisaków urządzenia drukującego z plików konfigura-

cyjnych PCP lub PC2 (stosowanych w poprzednich wersjach AutoCAD-a), kliknij przy-
cisk Import pliku... i wskaż plik.
Wybierz port, do którego przyłączone jest urządzenie drukujące.
Następnie wpisz nazwę tego urządzenia. Jeżeli zmieniasz konfigurację drukarki lub plotera
systemowego, koniecznie zmień jego nazwę tak, by różniła się od nazwy stosowanej
w Windows.

Wydruk 513
Następnie kliknij przycisk Edycja konfiguracji plotera... — umożliwi to edycję konfi-

guracji urządzenia drukującego. Możesz również kliknąć Kalibracja plotera..., co
umożliwi kalibrację plotera.
Zakończ działanie kreatora, klikając przycisk Zakończ.
Edytor konfiguracji urządzenia drukującego

Po dwukrotnym kliknięciu ikony urządzenia drukującego w oknie menedżera urządzeń
drukujących uruchomiony zostanie edytor konfiguracji tego urządzenia.

514 AutoCAD 2018 PL
Wyświetlone zostanie okno edytora konfiguracji, w którym widoczne są trzy zakładki:
 Ogólne – ogólne informacje na temat urządzenia drukującego

oraz jego opis.
 Porty – port, do którego przyłączone jest urządzenie.
 Ustawienia urządzenia – opcje konfiguracyjne zależne od rodzaju urządze-
i dokumentu nia drukującego.
Edytor konfiguracji plotera
Import plików PCP i PC2

— KREATORPCWE
Polecenie KREATORPCWE uruchamia kreator umożliwiający wczytanie parametrów
z pliku PCP oraz PC2.
Wczytywane są takie parametry wydruku jak: obszar przeznaczony do wydrukowania,

obrót i przesunięcie wydruku, rozmiary papieru, skala wydruku. Po uruchomieniu kre-
atora kliknij przycisk Dalej >, następnie kliknij przycisk Przeglądaj... i wskaż plik, z któ-
rego mają zostać wczytane parametry. Istnieje możliwość zmodyfikowania ich przed
wczytaniem. Na zakończenie kliknij przycisk Zakończ.
Pisaki do tabeli stylów wydruku można przypisać za pomocą kreatora [Opcje]

[Wydruk i publikacja][Ustawienia tabeli stylów wydruku...][Dodaj lub edytuj
tabele stylów wydruku...].

Wydruk 515
Kolor tła podglądu wydruku

Kolor tła podglądu wydruku nie musi być taki sam jak kolor arkusza — można go okre-
ślić indywidualnie. W tym celu wybierz z menu [Opcje][Wyświetl], następ-
nie kliknij przycisk Kolory... i z listy Kontekst: wybierz Podgląd wydruku.
Następnie z listy Element interfejsu: wybierz opcję Tło jednolite. Zmień kolor tła
podglądu wydruku, wybierając go z listy Kolor:.
Informacja na temat
wykonywanych wydruków
— POKAŻINFODRUKUJ
Polecenie POKAŻINFODRUKUJ wyświetla okno dialogowe informujące o wykony-
wanych wydrukach.
 [Wyniki pracy][Drukuj][Pokaż szczegóły]
Informacja o wykonywanych wydrukach

516 AutoCAD 2018 PL
 Widok – rodzaj informacji wyświetlanych w oknie:

Wszystko – wszystkie informacje o wykonanych wydrukach.
Tylko błędy – tylko informacje o błędach, które wystąpiły podczas
wydruku i publikowania.
 Kopiuj do schowka – kopiuje zawartość okna do schowka. Jeżeli zaznaczysz
w oknie fragment zawartości, to tylko ten fragment
zostanie skopiowany do schowka.
Polecenie można również uruchomić, klikając prawym przyciskiem myszy ikonę

wydruku w zasobniku na linii statusowej i wybierając z menu kontekstowego opcję Pokaż
szczegóły wydruku i publikacji....
Oznaczanie wydruków
— ZNAKWYDRUKU
Za pomocą polecenia ZNAKWYDRUKU umieszczamy na wydruku oznaczenie, w któ-
rego skład mogą wchodzić następujące elementy: nazwa rysunku, nazwa arkusza, data
i czas wydruku, nazwa użytkownika, rozmiar papieru, skala wydruku. Polecenie to wpi-
sujemy z klawiatury.
Oznaczanie wydruku

Rozmieszczenia
wydruku
Układy rozmieszczenia wydruku przygotowujemy

w celu wydrukowania rysunku na drukarce lub
wykreślenia go na ploterze. Parametry rozmie-
szczenia wydruku określamy w ustawieniach strony.
Dzięki istnieniu wielu takich rozmieszczeń można
przygotować do wydruku wiele różnego rodzaju
arkuszy. Na przykład można zdefiniować wydruk
w formacie A1 wykonywany na ploterze oraz wy-
druk kontrolny fragmentu rysunku w formacie A3
wykonywany na drukarce itp. Ponieważ każde ustawienie wydruku ma swoje własne
parametry (rodzaj drukarki, rozmiar papieru, obszar przeznaczony do wydrukowania, tabela
stylów wydruku itp.), nie musimy ich za każdym razem określać od początku. Wystarczy
wydrukować właściwy arkusz.
Użytkownik może utworzyć dowolną liczbę rozmieszczeń wydruku. Standardowo po

rozpoczęciu edycji nowego rysunku widoczne są tylko dwa arkusze o nazwach:
Układ1 i Układ2. Dzięki możliwości sterowania widocznością warstw w każdej rzutni
można utworzyć rozmieszczenia wydruku, na których widoczne są tylko wybrane war-
stwy. Np. na jednym rozmieszczeniu może być widoczny rzut parteru budynku, na dru-
gim rzut pierwszego piętra, na trzecim schemat instalacji elektrycznej itp. Wymiary ry-
sunku mogą być widoczne tylko w wybranych rzutniach itp. Rozmieszczenia wydruku
są znakomitym narzędziem umożliwiającym projektantowi szybkie i sprawne sporzą-
dzanie wydruków.

518 AutoCAD 2018 PL
Aby dowiedzieć się, czym są rozmieszczenia wydruku, wczytaj rysunek S-03.DWG

dostarczany razem z AutoCAD-em (znajdujący się standardowo w katalogu: Program
Files/AutoCAD2018PL/Sample /Sheet Sets/Architectural).
Po wczytaniu rysunku aktywny będzie arkusz FLOOR FRAMING PLAN AND

SECTIONS.
Po lewej stronie arkusza znajduje się zakładka Model symbolizująca przestrzeń modelu.
Kliknij ją i sprawdź, co się stanie.
Rysunek został wykonany w przestrzeni modelu (zakładka Model), a na arkuszu roz-

mieszczenia wydruku jest ten sam rysunek przygotowany do wydruku. Arkusz zawiera
tabelki, tabliczkę rysunkową i uwagi.
Przestrzeń modelu

Aktywny arkusz rozmieszczenia wydruku
Przestrzeń papieru, ustawienia

strony i arkusze rozmieszczenia
Użytkownik może utworzyć dowolną liczbę symulujących kartki papieru arkuszy roz-
mieszczeń wydruku. Każdy z nich stanowi oddzielną przestrzeń papieru i można mu
przypisać ustawienia strony takie jak: rozmiar arkusza papieru, rodzaj urządzenia dru-
kującego, parametry wydruku.
Włączanie przestrzeni papieru

Aby włączyć przestrzeń papieru, kliknij jedną z zakładek rozmieszczeń wydruku znaj-
dujących się na dole obszaru rysunku obok zakładki Model. Standardowo w nowych
rysunkach znajdują się dwa arkusze: Układ1 i Układ2. Każda zakładka stanowi od-
dzielną przestrzeń papieru symulującą arkusz papieru, na którym drukujemy rysunek.

520 AutoCAD 2018 PL
Rozmieszczenie wydruku
Gdy klikniesz zakładkę nowego arkusza rozmieszczenia wydruku po raz pierwszy, na

arkuszu zostanie utworzona pojedyncza rzutnia prezentująca widok z przestrzeni modelu.
Na ekranie będzie widoczne rozmieszczenie wydruku. Biały prostokąt symbolizuje kartkę
papieru, prostokąt rysowany linią przerywaną symbolizuje obszar przeznaczony do za-
drukowania. Prostokąt rysowany linią ciągłą wyznacza rzutnię. Jeżeli aktywna jest prze-
strzeń papieru, na ekranie widoczna jest ikona przestrzeni papieru. Jeżeli uaktywnimy
rzutnię przestrzeni modelu, widoczny będzie w tej rzutni standardowy marker LUW.
Przełączanie pomiędzy przestrzeniami

Aby uaktywnić przestrzeń papieru, kliknij dowolną zakładkę rozmieszczenia wydru-
ku. Jeżeli jakaś rzutnia jest aktywna, kliknij dwukrotnie w obszarze rozmieszczenia wy-
druku (poza jej obszarem). W celu uaktywnienia przestrzeni papieru można również
skorzystać z polecenia PAPIER.
Aby uaktywnić przestrzeń modelu, kliknij dwukrotnie we wnętrzu rzutni, którą chcesz
uaktywnić. Jeżeli chcesz przełączyć się do okna przestrzeni modelu, kliknij zakładkę
Model. W celu uaktywnienia przestrzeni modelu można skorzystać z polecenia MODEL.

Ustawienia strony — USTAWIENIASTR

Za pomocą polecenia USTAWIENIASTR określamy ustawienia strony dla każdego ar-
kusza rozmieszczenia wydruku. W skład ustawień strony wchodzą parametry takie jak:
rodzaj urządzenia drukującego, rozmiar papieru, orientacja wydruku, obszar przeznaczony
do wydrukowania, skala wydruku, przesunięcie początku wydruku, tabele stylów itp.
 [Wyniki pracy][Drukuj][Menedżer ustawień strony]
Więcej informacji na temat ustawień strony znajdziesz w rozdziale Ustawienia strony.
Kreator rozmieszczeń wydruku

— KREATORARKUSZA
Nowe rozmieszczenie wydruku można utworzyć za pomocą kreatora:
 Na początek podaj nazwę tworzonego właśnie rozmieszczenia wydruku. Kliknij

przycisk Dalej >.
 Następnie wybierz dla tego rozmieszczenia urządzenie drukujące. Do wyboru masz
urządzenia Windows oraz urządzenia skonfigurowane specjalnie dla AutoCAD-a.
Kliknij przycisk Dalej >.
 Wybierz rozmiar papieru oraz jednostki. Kliknij przycisk Dalej >.
 Wybierz orientację wydruku: poziomą lub pionową. Kliknij przycisk Dalej >.
 Wybierz tabliczkę. Można ją wstawić jako Blok lub dołączyć jako odnośnik
zewnętrzny Odnośnik. Kliknij przycisk Dalej >.
 Określ rozmieszczenie rzutni oraz skalę stosowaną w rzutniach.
Kreator rozmieszczeń wydruku

522 AutoCAD 2018 PL
 Brak – rzutnie nie zostaną utworzone.

 Pojedyncza – utworzona zostanie pojedyncza rzutnia.
 Standardowe widoki – standardowy układ rzutów: z góry, z przodu, z boku
inżynierskie 3D oraz rzut izometryczny.
 Szyk – tablica rzutni. Określ liczbę wierszy tablicy w polu
Wiersze, a liczbę kolumn w polu Kolumny. Odle-
głość między wierszami podaj w polu Odstęp między
wierszami:, zaś odległość między kolumnami w polu
Odstęp między kolumnami:.
 Skala rzutni: – skala w rzutniach.
Skalę zastosowaną w rzutniach wybierz z listy rozwijanej Skala rzutni:. Można wybrać
skalę liczbową lub Dopasuj (aby dopasować skalę tak, by w rzutni zmieścił się cały ry-
sunek). Kliknij przycisk Dalej >.
 Jeżeli zdecydowałeś się na utworzenie rzutni, zostaną one domyślnie umiejscowio-

ne na całym obszarze rozmieszczenia wydruku. Możesz również określić prostokąt,
w którym powinny zostać umieszczone. W tym celu kliknij przycisk Wybierz poło-
żenie<. Kliknij przycisk Dalej >. Zakończ wykonywanie rozmieszczenia wydruku,
klikając przycisk Zakończ.
 Ustawienia rozmieszczenia wydruku można zmodyfikować, zmieniając ustawie-

nia strony [Wyniki pracy][Drukuj][Menedżer ustawień strony...].
 Przed wywołaniem kreatora upewnij się, czy urządzenia drukujące zostały skon-
figurowane.
Tworzenie nowych arkuszy rozmieszczeń wydruku

AutoCAD tworzy automatycznie dwa rozmieszczenia
wydruku, noszące nazwy Układ1 i Układ2. W celu
utworzenia nowego, pustego rozmieszczenia wydruku
kliknij prawym przyciskiem myszy zakładkę istnie-
jącego już rozmieszczenia i wybierz z menu konteksto-
wego Nowy układ. Utworzone zostanie nowe roz-
mieszczenie Układn, gdzie n oznacza kolejny numer
rozmieszczenia. W celu zmiany nazwy rozmieszczenia
kliknij jego zakładkę prawym przyciskiem myszy
i wybierz z menu kontekstowego opcję Zmień nazwę.
Następnie wpisz nową nazwę.
Arkusz może zostać utworzony w oparciu o istniejący

już szablon. Kliknij prawym przyciskiem myszy

zakładkę istniejącego arkusza i wybierz z menu kontekstowego opcję Z szablonu....

Następnie wybierz szablon, czyli plik DWT, z którego ma nastąpić wczytanie arkuszy. Wy-
bierz rozmieszczenie z listy wyświetlanej w oknie dialogowym.
Utworzony zostanie nowy arkusz Arkuszn-NazwaImportowanegoRozmieszczenia, gdzie n

oznacza kolejny numer arkusza.
W celu wczytania arkuszy z innego rysunku możesz posłużyć się centrum danych projek-
towych. Otwórz okno centrum danych projektowych (CTRL-2), wskaż rysunek, wybierz
Układy. Następnie wskaż na palecie arkusz i przeciągnij go do okna rysunku.
Usuwanie arkuszy
W celu usunięcia arkusza kliknij prawym przyciskiem myszy przeznaczony do usunię-
cia arkusz i wybierz z menu kontekstowego opcję Usuń.
Usunięcie zakładki modelu nie jest możliwe.
Zmiana nazwy arkusza

W celu zmiany nazwy arkusza kliknij zakładkę arkusza prawym przyciskiem myszy,
wybierz z menu kontekstowego opcję Zmień nazwę, a następnie wpisz nową nazwę
arkusza i naciśnij ENTER.
Kopiowanie i przesuwanie arkuszy

W celu skopiowania lub przesunięcia arkusza kliknij zakładkę arkusza prawym przyci-
skiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Przenieś lub kopiuj...,
Kopiowanie i przesuwanie arkuszy

524 AutoCAD 2018 PL
Następnie wskaż, przed którym arkuszem powinien zostać umieszczony arkusz przesuwany,
a jeżeli chcesz wykonać kopię arkusza, włącz przełącznik Utwórz kopię i kliknij OK.
Szybka zmiana aktywnego arkusza

Istnieje możliwość szybkiej zmiany aktywnego arkusza. W celu wykonania skoku do
następnej zakładki rozmieszczenia wydruku naciśnij na klawiaturze kombinację klawi-
szy CTRL-PAGEDOWN. W celu wykonania skoku do poprzedniej zakładki rozmieszczenia
wydruku naciśnij na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-PAGEUP.
Rzutnie
Aby wyświetlić na arkuszu rozmieszczenia wydruku rysunek wykonany w przestrzeni
modelu, należy utworzyć rzutnie. Na arkuszu można utworzyć dowolną liczbę rzutni.
Rzutnie mogą wzajemnie na siebie zachodzić, mogą też być od siebie oddalone. Rzutnie
nie muszą przyjmować kształtu prostokąta.
Tworzenie wielu rzutni — RZUTNIE

Polecenie umożliwia tworzenie rzutni w przestrzeni papieru. W celu utworzenia rzutni
na arkuszu rozmieszczenia wydruku uaktywnij (kliknij) zakładkę tego arkusza. Następ-
nie skorzystaj z polecenia.
Tworzenie rzutni

 Nazwane rzutnie... – wyświetla okno dialogowe umożliwiające wybór

konfiguracji rzutni zapisanej wcześniej w przestrzeni
modelu.
 Nowe rzutnie... – wyświetla okno dialogowe umożliwiające utworze-
nie rzutni.
 Standardowe rzutnie: – umożliwia wybór jednej ze standardowej konfigura-
cji rzutni.
 Odstępy między – odległość między rzutniami.
rzutniami
 Ustawienia – określa ustawienia 2D lub 3D.
 Zmień widok na: – umożliwia zastąpienie widoku rzutni widokiem wy-
branym z listy rozwijanej.
 Styl wizualny – umożliwia wybór stylu wizualnego rzutni z wszyst-
kich aktualnie dostępnych.
Po wybraniu liczby tworzonych rzutni wskaż narożnik prostokąta, do którego mają one
zostać dopasowane („Określ pierwszy narożnik lub [Dopasuj] <Dopasuj>”) lub wybierz
opcję Dopasuj, aby dopasować prostokąt do kartki papieru.
Widok w rzutniach
Istnieje możliwość automatycznego dopasowania widoku w tworzonych rzutniach.
Dopasowanie widoku w rzutniach

526 AutoCAD 2018 PL
 Ustawienia: – widok, który powinien zostać ustawiony w rzutniach

po skonfigurowaniu:
2D – konfiguracja płaska. Można wybrać widok ustawiony
w przestrzeni modelu (*Aktualny*) lub jeden z zapi-
sanych widoków,
3D – konfiguracja 3D. W rzutniach powinien zostać usta-
wiony widok przestrzenny. Można wybrać standardo-
wy widok przestrzenny (z góry, z boku itp.) lub jeden
z zapisanych widoków.
 Zmień widok na: – widok, który powinien być ustawiony w wybranej rzutni.
Wskaż w oknie Podgląd rzutnię i wybierz widok
z listy rozwijanej Zmień widok na.
 Stan wizualny: – stan wizualny w wybranej rzutni.
Aby utworzyć rzutnię o nieprostokątnym kształcie, narysuj obiekt zamknięty, który

ma określić jej kształt, a następnie wybierz z menu [Układ][Rzutnie układu]
[Obiekt] i wskaż ten obiekt.
Wczytaj rysunek RZUTPAP1.DWG. Zdefiniuj na arkuszu Arkusz1 

rzutnię — powinna ona zajmować cały arkusz papieru. Następnie RZUTPAP1.DWG
zdefiniuj mniejszą rzutnię umieszczoną wewnątrz dużej.
Kliknij zakładkę Arkusz1

Duża rzutnia zostanie umieszczona na arkuszu automatycznie.
Polecenie: [Układ][Rzutnie układu][Prostokąt]
Określ narożnik rzutni lub [Tak/Nie/Dopasuj/Cieniuj/Zablokuj/Obiekt/wieloBok/
przyWróć/2/3/4] <Dopasuj>: wskaż narożnik małej rzutni
Określ przeciwległy narożnik: wskaż przeciwległy narożnik małej rzutni
Dwie rzutnie widoczne na rozmieszczeniu wydruku

Wczytaj rysunek RZUTPAP2.DWG. 

RZUTPAP2.DWG
Zdefiniuj cztery rzutnie na arkuszu rozmieszczenia wydruku.
Kliknij zakładkę Arkusz1

Polecenie: RZUTNIE
Wybierz opcję Cztery: Równe
Z listy rozwijanej Ustawienia: wybierz 3D
i kliknij OK
Określ pierwszy narożnik lub [Dopasuj]
<Dopasuj>: ENTER
Zwróć uwagę na to, że w rzutniach ustawione

zostały różne skale. Ustaw jednakową skalę 1:2
we wszystkich rzutniach.
Zaznacz wszystkie cztery rzutnie

Z listy rozwijanej Skala standardowa
w oknie szybkich właściwości wybierz 1:2.
Ustawione w rzutniach skale różnią się od siebie

528 AutoCAD 2018 PL
Widok po ujednoliceniu skal w rzutniach
Edycja obiektów w rzutniach

Po utworzeniu rzutni aktywna jest przestrzeń papieru. Oznacza to, że operacje edycyj-
ne wykonywane będą na obiektach położonych w tej przestrzeni. Rzutnie są obiektami
AutoCAD-a położonymi w przestrzeni papieru. Jeżeli chcesz zmodyfikować zawartość
rzutni, kliknij dwukrotnie w jej wnętrzu. Rzutnia zostanie w ten sposób uaktywniona,
a jej ramka — pogrubiona.
Aktywna jest przestrzeń papieru Aktywna jest przestrzeń modelu

w prawej rzutni
Jeżeli narysujesz coś w przestrzeni papieru (opisy, tabliczkę), obiekty te nie będą widoczne
w przestrzeni modelu ani w innych przestrzeniach papieru (rozmieszczeniach wydruku).

Skala stosowana w rzutniach

Rysunek wykonywany jest w przestrzeni modelu. Zalecane jest tworzenie go w skali
1:1. Gdy jest gotowy, tworzymy rozmieszczenie wydruku symulujące kartkę papieru.
Następnie na kartce tej umieszczamy rzutnie, w których wyświetlony zostanie wyko-
nany w przestrzeni modelu rysunek. Rozmieszczenie wydruku symuluje arkusz papie-
ru i dlatego powinno być drukowane w skali 1:1. Można na nim umieścić wiele rzutni,
które pokazują elementy w różnych skalach.
Każda rzutnia posiada swój indywidualny współczynnik skali. Współczynnik ten okre-
ślamy za pomocą właściwości obiektu. Można go również określić podczas tworzenia
rozmieszczenia wydruku i rzutni za pomocą kreatora KREATORARKUSZA.
Skala w lewej rzutni wynosi 1:2 (ZOOM 0.5xp),

a w prawej 1:4 (ZOOM 0.25xp)
 Skorzystaj z menedżera właściwości rzutni (CTRL-1).

 Możesz też uaktywnić rzutnię i wybrać współczynnik skali z listy rozwijanej znaj-
dującej się w pasku narzędzi Rzutnie.
 Uaktywnij rzutnię, którą chcesz wyskalować, poprzez dwukrotne kliknięcie w jej
wnętrzu. Skorzystaj z polecenia ZOOM i podaj współczynnik skali w postaci
liczbaxp. Wpisanie np. 0.5xp powoduje wybór współczynnika skali 1:2.
Wczytaj rysunek SKALRZ.DWG. 

Znajduje się na nim rysunek bryły widoczny w rzutni okrągłej. SKALRZ.DWG
Zmień współczynnik zastosowanej w rzutni skali na 1:4.
Współczynnik skali zastosowany w rzutni można łatwo zmienić za pomocą menedżera

właściwości. Wyświetl okno menedżera właściwości (CTRL-1), kliknij brzeg rzutni,
wybierz z listy rozwijanej na górze okna rzutnię — Rzutnia,
Następnie wybierz z listy Skala standardowa nowy współczynnik 1:4.

530 AutoCAD 2018 PL
Blokada skali powiększenia w rzutni

Po ustawieniu w rzutni współczynnika skali powiększenia można go zablokować (w celu
uniknięcia przypadkowej zmiany):
 wyświetl okno menedżera właściwości (CTRL-1),

 kliknij brzeg rzutni,
 wybierz z listy rozwijanej na górze okna rzutnię — Rzutnia,
 wybierz właściwość Wyświetlanie zablokowane,
 wybierz opcję:
 Tak – blokada włączona. Skala powiększenia w rzutni nie może zostać teraz
zmieniona. Powiększanie powoduje zmianę skali całej rzutni, a nie tylko
obiektów położonych w jej wnętrzu. W czasie powiększania następuje
automatyczne przełączenie do przestrzeni papieru.
 Nie – blokada wyłączona. Skala powiększenia obiektów wyświetlanych w rzut-
ni może zostać zmieniona podczas powiększania. Wielkość rzutni nie
ulega zmianie.
Sterowanie widocznością warstw

za pomocą menedżera warstw
Status warstw w wybranej rzutni może zostać zmieniony za pomocą menedżera warstw.
Przykładowo w jednej rzutni można zamrozić (zablokować) określoną warstwę, nato-
miast w innej rzutni warstwę tę można pozostawić odblokowaną. Zamrożone warstwy nie
będą wyświetlane na ekranie, drukowane ani regenerowane.
Uaktywnij wybraną rzutnię poprzez dwukrotne kliknięcie w jej obszarze. Następnie

wywołaj menedżera warstw.

Aby zamrozić lub odmrozić w bieżącej (aktywnej) rzutni wybrane warstwy, kliknij od-
powiedni ikonoprzełącznik położony w oknie menedżera warstw. Jeżeli zamrozisz daną
warstwę, zniknie ona z bieżącej rzutni, natomiast w innych rzutniach jej status nie
ulegnie zmianie. Za pomocą menedżera warstw można również ustalić status warstw
w nowych rzutniach: mogą one być zamrożone (zablokowane) i odmrożone (odblokowane).
– warstwa zamrożona (zablokowana) w bieżącej rzutni.

– warstwa odmrożona (odblokowana) w bieżącej rzutni.
– warstwa zamrożona (zablokowana) w nowych rzutniach.
– warstwa odmrożona (odblokowana) w nowych rzutniach.

Przed wywołaniem menedżera warstw uaktywnij wybraną rzutnię, klikając dwukrot-

nie w jej wnętrzu. Uaktywnienie jej zostanie potwierdzone pogrubieniem jej brzegu.
Wskazanie brzegu rzutni kursorem nie jest wystarczające!
W rysunku WARWRZUT.DWG zdefiniowano w przestrzeni papieru

dwie rzutnie. Są one identyczne i pokazują ten sam element. Zamroź

WARWRZUT.DWG
w prawej rzutni warstwy OSIE i WYMIAR.
Kliknij dwukrotnie w obszarze prawej rzutni, by ją uaktywnić. Brzeg rzutni zostanie

pogrubiony.
Kliknij ikonę [Narzędzia główne][Warstwy][Właściwości Warstwy] i zmień

status przełączników w kolumnie Zablokuj w rzutni (w wierszach OSIE i WYMIAR).
Po wprowadzeniu tej zmiany żółte symbole słońca powinny zostać zastąpione symbola-
mi śnieżynki. Zamknij okno menedżera warstw.
W prawej rzutni zamrożono warstwy: OSIE i WYMIAR.

Nie wpłynęło to na ich widoczność w lewej rzutni

532 AutoCAD 2018 PL
Widoczność warstw w rzutniach — RWARSTWA

Polecenie RWARSTWA steruje widocznością warstw w rzutniach przestrzeni papieru.
Polecenie to wpisujemy z klawiatury. W odpowiedzi na „Podaj opcję [?/Kolor/rodzajLinii/
Szerlinii/SWydruku/PRZezroczystość/Zablok/Odblok/Resetuj/Nzablok/zsTand]:” wybierz
opcję:
 ? – wyświetla listę warstw zamrożonych (zablokowanych) w wybra-

nej rzutni. Po wybraniu opcji wskaż brzeg rzutni, na temat której
chcesz uzyskać informacje „Wybierz rzutnię:”.
 Kolor – zmienia kolor skojarzony z warstwą:
Truecolor – wybranemu obiektowi zostanie przypisany kolor True Color,
Paleta- – wybranemu obiektowi zostanie przypisany kolor z palety kolorów.
kolorów
 rodzajLinii – zmienia rodzaj linii skojarzony z warstwą.
 Szerlinii – zmienia szerokość linii skojarzony z warstwą.
 SWydruku – zmienia styl wydruku skojarzony z warstwą.
 PRZezro- – zmienia poziom przezroczystości skojarzony z warstwą.
czystość
 ZaMroź – zamraża (blokuje) wybrane warstwy we wskazanych rzutniach.
Po wybraniu tej opcji wpisz nazwy warstw przeznaczonych do
zamrożenia „Podaj nazwy warstw dla operacji zablok lub <wy-
bierz obiekty>:”. Na ekranie pojawi się pytanie, w których
rzutniach warstwy powinny zostać zamrożone „Podaj opcję
[Globalnie/ wyBierz/bIeżąca/oPrócz bieżącej] <bIeżąca>:”:
Globalnie – we wszystkich rzutniach,
wyBierz – w wybranych rzutniach. Po wybraniu tej opcji wskaż brzegi
rzutni („Wybierz obiekty:”),
bIeżąca – w bieżącej rzutni,
oPrócz – we wszystkich rzutniach oprócz bieżącej.
bieżącej
 Rozmroź – odmraża (odblokowuje) wybrane warstwy we wskazanych rzut-
niach. Po wybraniu tej opcji określ, które warstwy mają zostać
odmrożone „Podaj nazwy warstw dla operacji odblok:”. Na
ekranie pojawi się pytanie, w których rzutniach warstwy mają być
odmrożone „Podaj opcję [Globalnie/wyBierz/bIeżąca/oPrócz
bieżącej] <bIeżąca>:”:


oPrócz – we wszystkich rzutniach oprócz bieżącej.
bieżącej
 Resetuj – aktualizuje widoczność warstw w rzutni zgodnie ze stanem
domyślnym. Po wybraniu tej opcji wpisz nazwy warstw, któ-
rych status ma być aktualizowany „Podaj nazwy warstw dla
operacji resetuj lub <wybierz obiekty>:”. Na ekranie pojawi się
pytanie, w których rzutniach warstwy mają zostać aktualizowa-
ne „Podaj opcję [Globalnie/ wyBierz/bIeżąca/oPrócz bieżącej]
<bIeżąca>:”:
oPrócz – we wszystkich rzutniach oprócz bieżących.
bieżącej
 Nzamroź – tworzy nowe warstwy, domyślnie zamrożone (zablokowane) we
wszystkich rzutniach. W odpowiedzi na pytanie „Podaj nazwy
nowych warstw zablokowanych we wszystkich rzutniach:” wpisz
nazwy warstw, które mają zostać utworzone.
 zsTand – ustawia domyślny stan widzialności warstw w nowych rzutniach.
W odpowiedzi na pytanie „Podaj nazwy warstw do zmiany wi-
doczności w rzutniach lub <wybierz obiekty>:” wpisz nazwy
warstw, których domyślna widoczność ma zostać zmieniona. Po
następnym pytaniu „Podaj opcję widoczności rzutni [Za-
blok/Odblok] <Odblok>:” wpisz domyślny stan widoczności
warstw: Zablok — warstwy nie będą widoczne; Odblok — war-
stwy będą widoczne.
Polecenie to może zostać uaktywnione tylko wtedy, gdy aktywna jest zakładka roz-
mieszczenia wydruku. Jeżeli spróbujesz je wywołać, gdy aktywna jest zakładka mo-
delu (Model), pojawi się komunikat „** Polecenie niedozwolone w zakładce Model
**” i działanie polecenia zostanie przerwane.
Włączanie i wyłączanie rzutni

Każdą rzutnię można wyłączyć — jest ona wtedy pusta i nie są w niej wyświetlane żad-
ne obiekty. Wyłączenie niepotrzebnych w danym momencie rzutni skraca czas regene-
racji rysunku i jest zalecane w przypadku występowania dużej liczby rzutni i koniecz-
ności edycji rysunków o dużym stopniu złożoności.

534 AutoCAD 2018 PL
Włączone są wszystkie rzutnie Włączona jest tylko jedna rzutnia
Aby wyłączyć lub włączyć rzutnię:

 uruchom menedżera właściwości (CTRL-1),
 wskaż kursorem brzeg rzutni,
 wybierz właściwość Włączona,
 wybierz, czy rzutnia ma być włączona, czy nie.
Przycinanie rzutni — PRZYTRZUT

AutoCAD umożliwia wykonanie rzutni nieprostokątnej poprzez przycięcie rzutni prosto-
kątnej. Wprowadź polecenie, wskaż rzutnię, która ma zostać przycięta „Wybierz rzutnię
do przycięcia:”. Następnie wskaż granicę obiektu, który ma wyznaczyć granicę przycię-
cia („Wybierz obiekt przycinający lub [wieloBok] <wieloBok>:”) lub wybierz opcję:
 wieloBok – granicę przycięcia rzutni ma wyznaczyć zamknięta polilinia. Jej

segmenty mogą być proste lub łukowe. Wskaż punkt początkowy
(„Określ punkt początkowy:”) i wskazuj kolejne punkty polilinii
(„Określ następny punkt lub [łUk/Zamknij/cIęciwa/Cofaj]:”):
łUk – rysuje segment łukowy. Opcje są tu analogiczne do stosowanych
przy rysowaniu polilinii,
cIęciwa – rysuje segment o określonej długości,
Zamknij – zamyka łamaną. W tym celu można również nacisnąć ENTER,
Cofaj – powoduje rezygnację z ostatniego segmentu.
 Usuń – usunięcie granicy przycinania. Opcja dostępna jest tylko wtedy,
gdy rzutnia była już wcześniej przycinana.
 Obiektem przycinającym może być: polilinia, okrąg, elipsa, splajn i region.

 Należy unikać przypisywania linii nieciągłych do rzutni nieprostokątnych. Takie
przypisanie może powodować nieprawidłowe przycięcie, a nawet doprowadzić do
zawieszenia AutoCAD-a.

Cieniowanie i chowanie
linii niewidocznych w rzutni
W każdej rzutni można ustawić status cieniowania obiektów (oraz chowania linii niewi-
docznych). Cieniowanie obejmuje tylko wydruk i jego podgląd. Funkcję tę można włą-
czać i wyłączać również za pomocą menedżera właściwości.
Aby wyłączyć lub włączyć chowanie linii niewidocznych w rzutni:
 uruchom menedżera właściwości (CTRL-1),

 wskaż kursorem brzeg rzutni,
 wybierz właściwość Stan wizualny,
 wybierz rodzaj cieniowania w rzutni.
Linie niewidoczne są w lewej rzutni widoczne, a w prawej schowane
 Aby jednorazowo schować linie niewidoczne na ekranie, uaktywnij rzutnię (kliknij

dwa razy w jej wnętrzu) i skorzystaj z polecenia UKRYJ.
 Istnieje możliwość wydruku cieniowanych rzutni. Jakość wydruku ustawiamy
w oknie dialogowym ustawień strony.
Widoczność ramek rzutni

Ramki otaczające rzutnie są widoczne na ekranie. Nie zawsze jest to pożądane. Aby
wyłączyć ich widoczność, przenieś rzutnie na osobną warstwę i wyłącz ją lub zamroź.
Wyłączenie lub zamrożenie warstwy nie ma wpływu na wyświetlanie obiektów w rzutni.

536 AutoCAD 2018 PL
Ramki rzutni są widoczne Ramki rzutni nie są widoczne
Powiększenie i zmniejszenie rzutni

w przestrzeni papieru
— RZUTNIAMAKS, RZUTNIAMIN
Po uaktywnieniu przestrzeni papieru w belce statusowej pojawia się przycisk powiększenia
(maksymalizacji) rzutni. Przycisk ten przypomina przycisk maksymalizacji okna w Win-
dows. Po jego kliknięciu bieżąca rzutnia zostaje rozszerzona do rozmiarów ekranu. Rzutnia
będzie obramowana niebieskim prostokątem w celu zwrócenia uwagi użytkownika.
 Linia statusowaMaksymalizuj rzutnię

 Linia statusowaMinimalizuj rzutnię
 W celu powiększenia lub zmniejszenia rzutni można również posłużyć się menu
kontekstowym prawego przycisku myszy.
 Wymiary rzutni w przestrzeni papieru nie ulegają zmianie. Powiększenie dotyczy
tylko ekranu.
 Po powiększeniu można swobodnie korzystać z poleceń oglądania rysunku
(np. ZOOM, NFRAGM). Nie ma to wpływu na widok w rzutni po wyłączeniu
powiększenia, który nie ulegnie zmianie.
Otwórz rysunek VPMAX.DWG. W przestrzeni papieru znajdują się 

VPMAX.DWG
cztery rzutnie. Powiększ je po kolei.
Kliknij lewą górną rzutnię — od niej zaczniemy.
Następnie kliknij przycisk powiększenia bieżącej rzutni znajdujący się w belce

statusowej. Bieżąca rzutnia została powiększona. Rzutnia jest obramowana niebieskim
prostokątem.

Na zakończenie kliknij przycisk zmniejszania rzutni . W przestrzeni papieru znów

pojawią się cztery rzutnie. Zwróć uwagę, że na ekranie nie widać już niebieskiego obramo-
wania rzutni.
Ekran przed powiększeniem (maksymalizacją) rzutni
Przenoszenie obiektów między przestrzenią

modelu i papieru — ZMOBSZAR
 [Narzędzia główne][Zmień][Zmień obszar]  ZMO
Polecenie ZMOBSZAR przenosi wskazane obiekty pomiędzy przestrzenią modelu i papie-
ru. Jeżeli wskazany obiekt znajduje się w przestrzeni modelu, zostanie przeniesiony do
przestrzeni papieru i vice versa. Obiekt zostaje przeskalowany w taki sposób, że jego wy-
gląd na ekranie nie ulega zmianie.
Przeniesienie obiektu do przestrzeni modelu

Wskaż w przestrzeni papieru obiekty przeznaczone do przeniesienia „Wybierz obiekty:”,
a następnie uaktywnij rzutnię, w oparciu o którą obiekt ma zostać przeskalowany „Ustaw
rzutnię docelową jako aktywną (bieżącą):” i naciśnij ENTER.

538 AutoCAD 2018 PL
Przeniesienie obiektu do przestrzeni papieru

Wskaż w przestrzeni modelu obiekty przeznaczone do przeniesienia „Wybierz obiekty:”,
a następnie uaktywnij rzutnię, z której obiekt ma zostać przeniesiony „Ustaw rzutnię
źródłową jako aktywną (bieżącą):” i naciśnij ENTER.
Obracanie zawartości rzutni

Zawartość rzutni można obrócić za pomocą polecenia MVSETUP.
W pliku OBRRZUT.DWG znajduje się rzutnia w przestrzeni papieru. 

Obróć widok w rzutni o 90. OBRRZUT.DWG
Polecenie: MVSETUP
Podaj opcję [Dopasuj/uTwórz/skaLuj/Opcje/taBelka/Cofaj]: d
Podaj opcję [Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrót/Cofaj]: o
Określ punkt bazowy w rzutni, wokół którego ma być obrócony widok:
wskaż punkt obrotu w środku rzutni
Określ kąt względem punktu bazowego: 90

Podaj opcję [Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrót/Cofaj]: ENTER
Podaj opcję [Dopasuj/uTwórz/skaLuj/Opcje/taBelka/Cofaj]: ENTER
Zwróć uwagę, że obrócony został tylko widok w rzutni, a nie sam rysunek. Aby się o tym
przekonać, kliknij zakładkę Model.
Widok w rzutni został obrócony o 90 stopni

Edycja rzutni za pomocą uchwytów

Rzutnie w przestrzeni papieru można (podobnie jak inne obiekty) modyfikować za po-
mocą uchwytów. Uchwyty umieszczone są w wierzchołkach każdej rzutni. Wszystkie
operacje edycyjne oferowane przez uchwyty są dostępne. Edycja dokonywana za po-
mocą uchwytów jest bardzo przydatna przy modyfikacji rzutni nieprostokątnych.
Edycja rzutni dokonywana za pomocą uchwytów.
Jednorodne skalowanie linii nieciągłych w rzutni

Jeżeli powiększenie rysunku w poszczególnych rzutniach będzie różne, również linie
nieciągłe (np. kreskowane, kropkowane itp.) będą skalowane inaczej. Oznacza to, że li-
nia kreskowana może być w jednych rzutniach bardziej gęsta, a w innych znacznie rzad-
sza. Wygląda to niekorzystnie na rozmieszczeniu wydruku, gdyż linie nieciągłe powin-
ny wyglądać we wszystkich rzutniach tak samo.
Jednorodnym skalowaniem linii nieciągłych w rzutniach przestrzeni papieru steruje zmienna

systemowa Psltscale. Domyślnie Psltscale = 1. W celu zmiany wartości zmiennej
wpisz jej nazwę z klawiatury.
 Psltscale = 1 – wszystkie linie nieciągłe są jednorodnie skalowane w rzutniach

przestrzeni papieru (niezależnie od skali powiększenia ry-
sunku w tych rzutniach).
 Psltscale = 0 – skalowanie linii nieciągłych zależy od skali powiększenia
rysunku w rzutniach. W każdej rzutni linie nieciągłe skalo-
wane są inaczej.

540 AutoCAD 2018 PL
Psltscale = 0 Psltscale = 1
Jeżeli zmienisz wartość Psltscale, zmiana skalowania linii nastąpi w rzutni dopiero po
jej regeneracji.
Usuwanie rzutni
Aby usunąć rzutnię, uaktywnij przestrzeń papieru, zaznacz rzutnię przeznaczoną do
usunięcia i naciśnij klawisz Delete na klawiaturze albo skorzystaj z polecenia WYMAŻ.
Można również wskazać brzeg rzutni kursorem, kliknąć prawy przycisk myszy i wybrać
z menu kontekstowego opcję Wymaż.
Przypisanie tabeli stylów wydruku do rzutni

Tabela stylów wydruku definiuje style wydruku określające sposób, w jaki różne obiekty
mają być drukowane. Tabela jest zwykle przypisana do rozmieszczenia wydruku i doty-
czy wszystkich rzutni znajdujących się w tym rozmieszczeniu. Do każdej rzutni może
być przypisana inna tabela stylów wydruku. Więcej informacji na temat tabeli wydruku
znajdziesz w rozdziale Style wydruku.
Aby przypisać tabelę stylów wydruku do wybranej rzutni, skorzystaj z menedżera wła-
ściwości.

Przeliczanie odległości
pomiędzy przestrzenią modelu
a przestrzenią papieru — KONPRZESTRZ
Polecenie KONPRZESTRZ przelicza odległość pomiędzy przestrzenią modelu i pa-
pieru. Wprowadzone w trybie nakładkowym (w odpowiedzi na zapytanie o wysokość
napisu) znajduje zastosowanie, np. przy tworzeniu napisów. Umożliwia ono automa-
tyczne określenie wysokości napisu umieszczonego w przestrzeni modelu dokonane
w oparciu o żądaną jego wysokość w przestrzeni papieru. Przykład zastosowania pole-
cenia KONPRZESTRZ znajdziesz w rozdziale pod tytułem Napisy.
Polecenie wywołane w przestrzeni modelu zapytuje o żądaną odległość w przestrzeni

papieru i podaje odpowiadającą jej odległość w przestrzeni modelu.
Polecenie wywołane w przestrzeni papieru zapytuje o żądaną odległość w przestrzeni

modelu i podaje odpowiadającą jej odległość w przestrzeni papieru.

542 AutoCAD 2018 PL

Style wydruku 543
Style wydruku
Styl wydruku jest właściwością przypisaną każde-

mu obiektowi AutoCAD-a. Dzięki niej tylko dla
potrzeb wydruku można zmienić wybrane właści-
wości elementów rysunku, między innymi: kolor,
typ linii oraz grubość kreski. Zmiany tej nie doko-
nujemy bezpośrednio na rysunku, ale w definicji
stylu wydruku przypisanego do obiektu. Obiekty,
którym przypisano dany styl, zostaną wydruko-
wane zgodnie z zapisanymi w nim ustawieniami. Przykładowo: obiekty, które zostały
narysowane kolorem zielonym i linią przerywaną, mogą zostać wydrukowane np. kolorem
czerwonym i linią ciągłą.
Styl wydruku określa nie tylko kolor i rodzaj linii. Zawiera wiele innych parametrów
wydruku, takich jak przypisanie pisaków, sposób wypełniania obszarów, sposób łącze-
nia końcówek linii itp.
Styl wydruku jest właściwością przypisaną do każdego obiektu, jak również do każ-
dej warstwy. Parametry i ustawienia stylów wydruku zapisane są w tabeli stylów wy-
druku. Tabela ta może zostać dołączona do przestrzeni modelu, arkusza rozmieszcze-
nia wydruku lub rzutni. AutoCAD oferuje edytor tabeli stylów wydruku, który umoż-
liwia ich tworzenie i edycję.
Dzięki zmianom tabeli stylów wydruku ten sam rysunek można drukować na różne spo-
soby. Nie trzeba zmieniać parametrów obiektów znajdujących się na rysunku za każ-
dym razem — wystarczy zdefiniować różne tabele stylów wydruku i przypisać je do
drukowanych arkuszy rozmieszczeń wydruku.
W skrócie: obiekt znajdujący się na rysunku ma przypisane pewne właściwości, a jedną

z nich jest styl wydruku. Styl ten określa, w jaki sposób należy zmodyfikować inne wła-
ściwości obiektu w trakcie wydruku.

544 AutoCAD 2018 PL
Poniższy rysunek ilustruje przykładowe zastosowanie stylu wydruku:
Obiekt na ekranie Obiekt na wydruku
Na rysunku tym obiekty zostały narysowane na ekranie linią ciągłą i linię ciągłą widać
na ekranie. Okrąg narysowano linią cienką, a prostokąt linią o grubości 0.3 mm. Przy-
kładowy styl wydruku przypisany do obiektów nakazuje zachowanie oryginalnej gru-
bości linii, ale zmienia typ linii na przerywany.
Rodzaje stylów wydruku

W każdym rysunku może zostać włączony tylko jeden z dwóch rodzajów stylów wydruku:
1. Style zależne od koloru

Kolor obiektu jest równoznaczny ze stylem i decyduje o tym, jaka będzie grubość
i rodzaj kreski oraz numer pisaka zastosowanego do wydruku obiektu. W każdym
rysunku, w którym wybrano style zależne od koloru, istnieje dokładnie 255 stylów.
Użytkownik nie może ich usuwać, dodawać nowych ani zmieniać nazw. Narysowa-
nie obiektu określonym kolorem automatycznie określa jego styl wydruku. Pliki za-
wierające tabele stylów tego rodzaju mają rozszerzenie CTB.
2. Style nazwane
Style nazwane są niezależne od koloru obiektu. Każdy z nich posiada nazwę, która
nie ma nic wspólnego z kolorem obiektu. Styl noszący określoną nazwę zawiera
ustawienia mające wpływ na sposób wydruku obiektów, do których jest on przypisa-
ny. Użytkownik może zdefiniować w tabeli stylów wydruku do 255 stylów nazwa-
nych. Pliki zawierające style nazwane mają rozszerzenie STB.
Tylko jeden rodzaj stylów może być stosowany w rysunku: zależne od koloru albo na-
zwane. W celu wybrania rodzaju stylów wybierz z menu: [Opcje][Wydruk
i publikacja][Ustawienia tabeli stylów wydruku...]. Ustawienie będzie dotyczyło no-
wo tworzonych rysunków.

Style wydruku 545
Ustawienia tabeli stylów wydruku
 Użyj stylów wydruku – style wydruku zależne od koloru.

zależnych od koloru
 Użyj nazwanych – style nazwane.
stylów wydruku
 Domyślna tabela – domyślna tabela stylów wydruku.
stylów wydruku:
 Domyślny styl wydruku – domyślny styl wydruku dla warstwy 0.
dla warstwy 0:
 Domyślny styl wydruku – domyślny styl wydruku dla nowo tworzonych
dla obiektów: obiektów.
 Dodaj lub edytuj tabele – uruchamia menedżera stylów wydruku.
stylów wydruku...
 Zmiana rodzaju stylów nie dotyczy rysunku bieżącego. Będzie się odnosiła do
nowych rysunków.
 Jeżeli chcesz dokonać konwersji rodzajów stylów w bieżącym rysunku, skorzy-
staj z polecenia KONWERSJASTYLWYDRUKU. Jego działanie zostało opisane
w dalszej części niniejszego rozdziału.
Zmiana stylu wydruku

Styl wydruku jest właściwością każdego obiektu oraz każdej warstwy. Styl wydruku
przypisany do obiektu (właściwość Styl wydruku) modyfikujemy za pomocą menedże-
ra właściwości. Każdy obiekt może posiadać następujące nazwane style wydruku:

546 AutoCAD 2018 PL
 Normal – domyślny styl wydruku obiektów,

 JakWarstwa – styl wydruku warstwy, do której obiekt jest przypisany,
 JakBlok – styl wydruku bloku, w skład którego wchodzi obiekt,
 Nazwa – styl wydruku noszący określoną nazwę.
Styl wydruku przypisujemy do warstwy za pomocą menedżera warstw WARSTWA.
Bieżący styl — PLOTSTYLE

Polecenie PLOTSTYLE umożliwia wybór bieżącego stylu wydruku, który będzie przy-
pisywany do nowych obiektów. Jeżeli przed wywołaniem polecenia zostały już wybra-
ne jakieś obiekty, zmieni ono przypisany do nich styl wydruku.
 [Narzędzia główne][Właściwości][Styl wydruku]
 Bieżący styl wydruku: – bieżący styl wydruku.

 Aktywna tabela – bieżąca tabela stylów wydruku.
stylów wydruku:
 Edytor... – włącza edytor tabeli stylów wydruku.
Bieżący styl wydruku nowych obiektów oraz styl wydruku przypisany do istniejących
obiektów można również wybrać z listy rozwijanej położonej z prawej strony ekranu.
Jeżeli wybrane zostały style zależne od koloru, lista rozwijana nie jest dostępna, ponie-
waż styl wydruku jest na stałe określony przez kolor obiektu.
Edycja tabeli stylów

Użytkownik może dokonać edycji tabeli stylów nazwanych. Edycja owa polega na do-
dawaniu i usuwaniu poszczególnych stylów z tabeli oraz na modyfikacji ich parame-
trów. Tabeli stylów zależnych od koloru nie można modyfikować — zawsze zawiera
ona 255 stylów i użytkownik nie może żadnego z nich skasować ani dodać nowego.
Oczywiście w obu przypadkach edycji można poddać same style.
Aby dokonać edycji tabeli stylów:
 uruchom menedżera stylów [Drukuj >][Drukuj][Tabela stylów wydruku]

[Edytor tabeli stylów wydruku],
 kliknij wybrany styl prawym przyciskiem myszy i wybierz przycisk Edycja...
Edycję tabeli można uruchomić również z poziomu menedżera ustawień strony.

Kliknij przycisk Zmień. Wybierz przeznaczoną do edycji tabelę w oknie ustawień
strony i kliknij przycisk Edycja....

Style wydruku 547
Edytor tabeli stylów wydruku
 Nazwa – nazwa stylu wydruku. Nazwę tę można zmienić w tabeli

stylów nazwanych. W tabeli stylów zależnych od koloru
pozostaje ona niezmienna. W tabeli tej można zapisać
do 255 różnych stylów.
 Opis – opis stylu wydruku.
 Kolor – kolor wydruku obiektów. Kolor ustawiony w danym
stylu ma priorytet nad kolorem obiektu ustawionym na
rysunku. Jeżeli chcesz, żeby zachowany został kolor
obiektu, wybierz kolor Użyj koloru obiektu.
 Odblokuj – zbliżanie do siebie kolorów pośrednich poprzez druk
wyrównywanie rozmyty. Włączenie tego przełącznika udostępnia więk-
szą liczbę kolorów pośrednich, jednakże linie cienkie
mogą być niewyraźne. Działanie tego ustawienia zależy
od możliwości plotera.
 Przekształć – zastępowanie kolorów odcieniami szarości.
na skalę szarości
 Użyj przypisanego – numer pisaka, którym ma być kreślony styl. Numer ten
pisaka nr można określić tylko w tabeli stylów nazwanych. Jeżeli
wybierzesz 0 lub Automatycznie, wybrany zostanie
pisak o kolorze najbardziej zbliżonym do koloru kre-
ślonego obiektu.

548 AutoCAD 2018 PL
 Numer pisaka – numer pisaka wirtualnego. Znajduje on zastosowanie

wirtualnego podczas dokonywania wydruku na urządzeniu druku-
jącym, które nie ma pisaków, ale może je symulować.
 Intensywność – stopień nasycenia koloru. Można wybrać wartość od
0 do 100%.
 Rodzaj linii – typ linii.
 Dopasowanie – precyzyjne zakończenie linii nieciągłych. Jeżeli prze-
adaptacyjne łącznik ten zostanie włączony, linie nieciągłe będą ryso-
wane tak, by ich wzór przebiegał dokładnie pomiędzy
końcami linii (z naruszeniem współczynnika skali
linii). Wyłączenie tego przełącznika spowoduje dokładne
zachowanie skali linii, jednak wzór linii może „urywać
się” w punkcie końcowym.
 Szerokość linii – grubość kreski. Wybór Użyj szerokości linii obiektu
nakazuje zastosowanie grubości kreski ustawionej na
rysunku.
 Styl zakończenia linii – sposób rysowania końcówek linii.
 Styl połączenia linii – sposób rysowania połączeń linii.
 Styl wypełnienia – sposób wypełniania obszarów.
Przyciski:
 Dodaj styl – dodaje do tabeli nowy styl wydruku. Przycisk ten nie
jest dostępny w tabeli stylów zależnych od koloru. Nowo
utworzony styl przejmuje właściwości od stylu Normal.
 Usuń styl – kasuje wskazany styl wydruku. Przycisk ten nie jest
dostępny w tabeli stylów zależnych od koloru.
 Edycja szerokości – włącza edytor grubości kreski.
linii...
 Zapisz jako... – umożliwia zapisanie tabeli wydruku pod nową nazwą.
Po kliknięciu zakładki Ogólne pojawiają się następujące opcje:
 Opis – opis tabeli stylów.

 Informacje o pliku – informacje na temat pliku: jego nazwa, ścieżka dostę-
pu, wersja, liczba stylów, pochodzenie.
 Zastosuj globalny – skalowanie typów linii oraz wzorów kreskowania (nie
współczynnik skali dotyczy ISO).
 Współczynnik skali – współczynnik skali.
 Usuń tablicę – kasowanie tabeli mapowania kolorów. Opcja ta wy-
odwzorowania stępuje tylko w tabelach utworzonych na bazie plików
kolorów R1 CFG, PCP i PC2.

Style wydruku 549
Wyświetlanie stylów wydruku na ekranie

Style wydruku znajdują zastosowanie podczas dokonywania wydruku. Mogą być rów-
nież wykorzystywane podczas wyświetlania na ekranie rysunku w przestrzeni papieru.
Wyświetlanie stylów powoduje jednak spowolnienie szybkości działania AutoCAD-a.
Style zawsze stosowane są podczas podglądu wydruku.
Aby włączyć wyświetlanie stylów na ekranie:

 kliknij prawym przyciskiem myszy zakładkę rozmieszczenia wydruku, dla której prze-
znaczone jest to ustawienie,
 wybierz z menu Menedżer ustawień strony...,
 wybierz ustawienia strony i kliknij przycisk Zmień...,
 włącz przełącznik Drukuj ze stylami wydruku,
 kliknij OK,
 kliknij Zamknij i dokonaj regeneracji rysunku.
Tworzenie tabeli stylów

Aby utworzyć tabelę stylów wydruku, skorzystaj z kreatora. W tym celu:
 wybierz z menu [Opcje][Wydruk i publikacja][Ustawienia tabeli sty-

lów wydruku...],
 kliknij Dodaj lub edytuj tabelę stylów wydruku…,
 kliknij dwukrotnie Dodaj tabelę stylów wydruku,
 kliknij przycisk Dalej >,
 wybierz metodę tworzenia tabeli.
 Rozpocznij od podstaw – tworzenie nowej tabeli „od zera”.

 Użyj istniejącej tabeli – tworzenie tabeli na bazie innej tabeli. Rodzaj tabeli
stylów wydruku (style zależne od koloru lub nazwane) będzie taki
sam jak rodzaj kopiowanej tabeli.
 Użyj konfiguracji plotera – tworzenie tabeli na bazie pliku konfiguracyjnego
R14 (CFG) CFG AutoCAD-a 14.
 Użyj pliku PCP lub PC2 – tworzenie tabeli na bazie parametrów pochodzą-
cych z pliku PCP lub PC2.

550 AutoCAD 2018 PL
Spośród przedstawionych poniżej sposobów utworzenia nowej tabeli wybierz ten, który
ci najbardziej odpowiada:
Wybierz teraz rodzaj tworzonej tabeli:
 Tabela stylów wydruku – utworzona zostanie tabela stylów zależnych od kolo-

zależnych od koloru ru. W tabeli tej powstanie 255 stylów.
 Nazwana tabela – utworzona zostanie tabela stylów nazwanych. Jeżeli
stylów wydruku tabela ta jest tworzona „od zera”, pojawi się w niej
tylko styl Normal. Jeżeli wczytano parametry z pli-
ku, utworzone zostaną style oparte na wczytanych
danych.

Style wydruku 551
Jeżeli wybrałeś opcję wczytania pliku CFG, PCP lub PC2, wskaż plik, z którego mają zo-
stać wczytane parametry. W przypadku pliku CFG należy również określić ploter, które-
go parametry mają zostać wczytane (plik CFG może zawierać ustawienia przeznaczone
dla więcej niż jednego urządzenia drukującego).
Wpisz nazwę pliku, w którym powinna zostać zapisana tabela stylów wydruku. W za-
leżności od rodzaju tabeli zostanie jej nadane odpowiednie rozszerzenie: CTB – style
zależne od kolorów, STB – style nazwane.
Jeżeli chcesz dokonać modyfikacji stylów zamieszczonych w tabeli, kliknij przycisk Edytor
tablicy stylów wydruku. Jeżeli chcesz, żeby utworzona tabela była w nowych rysunkach
oraz rysunkach pochodzących z poprzednich wersji tabelą domyślną, włącz przełącznik
Użyj tej tablicy dla rysunków nowych i z wersji starszych niż AutoCad 2007.

552 AutoCAD 2018 PL
Dołączanie tabeli stylów wydruku

Do każdego zestawu ustawień strony można dołączyć inną tabelę stylów wydruku.
W tym celu:
 uruchom menedżera ustawień strony — kliknij prawym przyciskiem myszy zakładkę
rozmieszczenia wydruku, wybierz z menu Menedżer ustawień strony...,
 wybierz ustawienia strony, którym chcesz przypisać tabelę stylów,
 kliknij przycisk Zmień...,
 wybierz tabelę z listy Tabl. stylów wydruku (przyp. pisaków),
 kliknij OK,
 kliknij Zamknij.
Aby przypisać tabelę stylów wydruku do wybranej rzutni w przestrzeni papieru:
 deaktywuj tę rzutnię, klikając dwukrotnie poza jej wnętrzem,
 wskaż rzutnię,
 wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku myszy opcję Właściwości...
i wybierz tabelę stylów z listy rozwijanej Styl wydruku.
Menedżer tabel stylów wydruku – MENSTYLÓW

Menedżer tabel stylów wydruku jest folderem, w którym zamieszczono tabele stylów
wydruku. Polecenie MENSTYLÓW wprowadź bezpośrednio z klawiatury.
Menedżer tabel stylów wydruku

Style wydruku 553
– tabele stylów zależnych od koloru.
– tabele stylów nazwanych.
– kreator umożliwiający utworzenie nowego stylu wydruku.
Aby uruchomić edytor tabeli stylów, kliknij ikonę prawym przyciskiem myszy i wybierz
z menu kontekstowego opcję Otwórz. Edytor tabeli stylów został opisany w niniejszym
rozdziale wcześniej — patrz Edycja tabeli stylów.

Wczytaj rysunek PROSTOKATY.DWG. PROSTOKATY.DWG
Na początku skopiuj plik PROSTOKATY.STB z katalogu przykładów dostarczonych do

książki do katalogu stylów wydruku AutoCAD-a. Najłatwiej tego dokonać za pomocą
eksploratora Windows. Po jego uruchomieniu kliknij plik PROSTOKATY.STB prawym
przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Kopiuj.
Następnie z poziomu AutoCAD-a uruchom menedżera stylów ( [Drukuj >][Dru-

kuj][Tabela stylów wydruku][Edytor tabeli stylów wydruku], kliknij we wnętrzu
okna prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Wklej.
Na rysunku PROSTOKATY.DWG znajdują się prostokąty oznaczone literami A, B i C. Pro-

stokąty oznaczone na rysunku literą A mają przypisany styl wydruku o nazwie A. Pro-
stokąty oznaczone literą B rysowane są stylem B i analogicznie prostokąty z literą C
posiadają przypisany styl wydruku C.
Wszystkie prostokąty wyglądają na rysunku identycznie. Chcemy je od siebie odróżnić,

ale tylko dla potrzeb jednego z wydruków. Przykładowo prostokąty B powinny zostać
narysowane grubszą kreską. Można to osiągnąć bez zmiany grubości zastosowanej na
rysunku kreski — wykorzystamy style wydruku. Zmodyfikujemy grubość kreski w stylu
noszącym nazwę C.
Wybierz [Wyniki pracy][Drukuj][Menedżer ustawień strony][Zmień...]

[Edycja...] .”
Jeżeli przycisk ten nie będzie dostępny, znaczy to, że prawdopodobnie nie skopiowa-
łeś do katalogu stylów wydruku AutoCAD-a tabeli stylów PROSTOKĄTY.STB. Skopiuj
go niezwłocznie i dopiero wtedy kontynuuj wykonanie przykładu.
W oknie edytora tabeli stylów wybierz zakładkę Formularz

Na liście Style wydruku: wybierz styl C. Tym właśnie stylem rysowane są prosto-
kąty z literą C w środku.

554 AutoCAD 2018 PL
Zmień grubość kreski Szerokość linii na 1.0 mm

Naciśnij przycisk Zapisz i zamknij
Kliknij OK
Kliknij Zamknij
Zmiany nie są widoczne na ekranie, ale skorzystaj z podglądu wydruku, wybierając z menu
aplikacji [Drukuj >][Podgląd wydruku].
Wszystkie prostokąty wyglądają identycznie
Podgląd wydruku. Prostokąty, którym przypisano styl wydruku C, zostały pogrubione
Zmiana rodzajów stylów

— KONWERSJASTYLWYDRUKU
W każdym rysunku używany może być tylko jeden z dwóch rodzajów stylów wydruku:
style zależne od koloru (Style zależne od koloru) lub style nazwane (Nazwane style).
Rodzaj stylów wydruku stosowanych w rysunku można zmienić za pomocą polecenia
KONWERSJASTYLWYDRUKU. Polecenie to wpisujemy z klawiatury.

Style wydruku 555
Zmiana stylów nazwanych na style zależne od koloru

Po wprowadzeniu polecenia na ekranie pojawi się okno dialogowe informujące o ro-
dzaju wykonywanej zmiany. Po kliknięciu przycisku OK nazwane style wydruku zosta-
ną usunięte, a tabela stylów zostanie odłączona od rysunku. Właściwość Styl wydruku
(każdego obiektu) zostanie zastąpiona przez JakKolor. Lista rozwijana stylów wydruku
będzie niedostępna.
Zmiana stylów zależnych od koloru na style nazwane

Przed wprowadzeniem zmiany tego typu musisz wcześniej dokonać konwersji tabeli
stylów (NAZWA.CTB na NAZWA.STB) za pomocą polecenia KONWERSJACTB.
Konwersja tabeli stylów — KONWERSJACTB

Polecenie KONWERSJACTB dokonuje konwersji tabeli stylów zależnych od kolorów
(CTB) na tabelę stylów nazwanych (STB). Polecenie to wpisujemy z klawiatury.
Wskaż przeznaczoną do konwersji tabelę, kliknij przycisk Otwórz. Następnie wpisz na-
zwę tworzonej tabeli stylów nazwanych i kliknij przycisk Zapisz. Domyślnie propo-
nowana jest nazwa taka sama jak nazwa tabeli podlegającej konwersji (inne jest tylko
rozszerzenie pliku).
Dla każdego koloru posiadającego unikatowe właściwości wydruku tworzony jest

osobny styl nazwany. Osobny styl tworzony jest również dla każdej grupy kolorów po-
siadających te same właściwości wydruku. Ponadto tworzony jest styl noszący nazwę
NORMAL.
 Polecenie nie zmienia tabeli podlegającej konwersji.

 Podczas konwersji stylom nadawane są nazwy Styl 1, Styl 2 itd. Nazwy te można
zmienić za pomocą edytora tabeli stylów wydruku, dokonaj tego przed przypisa-
niem tabeli do arkuszy rozmieszczeń wydruku.

556 AutoCAD 2018 PL

Ustawienia strony
Przed wydrukowaniem rysunku użytkownik może

określić wiele opcji i ustawień decydujących
o wyglądzie wydruku. Do każdego rozmie-
szczenia wydruku oraz zestawu arkuszy można
przypisać ustawienia strony. W skład ustawień
strony wchodzą parametry takie jak: rodzaj i typ
urządzenia drukującego (drukarki, plotera), rozmiar
papieru, orientacja wydruku, obszar przeznaczony
do wydrukowania, skala wydruku, przesunięcie
początku wydruku, tabele stylów oraz inne opcje
sterujące wydrukiem strony (np. drukowanie różnych grubości kresek, jakość wydruku
itp.). Ustawieniom strony można nadać określoną nazwę i korzystać z nich przy druko-
waniu wielu rozmieszczeń wydruku lub zestawów arkuszy. Dzięki temu parametry wydru-
ku wszystkich arkuszy będą takie same. Można również przypisać różne ustawienia
strony do rozmieszczenia wydruku i w ten sposób osiągnąć różne efekty wydruku (np.
wydruk roboczy, wydruk wysokiej jakości, wydruk w określonej skali itp.). Ustawienia
strony można importować z istniejącego pliku DWG, DWT lub DXF.
Menedżer ustawień strony

— USTAWIENIASTR
Polecenie USTAWIENIASTR uruchamia menedżera ustawień strony. Za pomocą te-
go menedżera można tworzyć nowe ustawienia strony i zapisywać je pod określoną na-
zwą, modyfikować istniejące ustawienia, a także wczytywać istniejące ustawienia stro-
ny z istniejących rysunków. Można również przypisać ustawienia strony do bieżącego
rozmieszczenia wydruku lub zestawu arkuszy.
 [Drukuj >][Ustawienia strony]

558 AutoCAD 2018 PL
Polecenie to można również uaktywnić poprzez kliknięcie prawym przyciskiem myszy

zakładki rozmieszczenia wydruku (lub zakładki Model) i wybór z menu kontekstowego
opcji Menedżer ustawień strony....
Menedżer ustawień strony
 Ustawienia strony – lista dostępnych ustawień strony.

 Bieżące ustawienia – ustawienia strony przypisane do bieżącego arkusza
strony rozmieszczenia wydruku.
 Ustaw bieżące – przypisanie wskazanych ustawień strony do bieżą-
cego arkusza rozmieszczenia wydruku.
 Nowe... – utworzenie nowych ustawień strony.
 Zmień... – modyfikacja wskazanych ustawień strony.
 Importuj... – importowanie ustawień strony z pliku DWG, DWT
lub DXF.
 Wyświetl przy – włączenie przełącznika sprawia, że menedżer ustawień
tworzeniu nowego strony będzie automatycznie uaktywniany podczas
arkusza tworzenia nowego arkusza rozmieszczenia wydruku.

Ustawienia strony są zapamiętywane w rysunku. Jeśli zechcesz z nich skorzystać w innym

rysunku, otwórz ten rysunek i za pomocą menedżera ustawień strony zaimportuj ustawie-
nia (opcja Importuj...).
Przypisywanie ustawień strony do arkusza

W celu przypisania ustawień strony do arkusza kliknij zakładkę tego arkusza (na dole
obszaru rysunku), a następnie uruchom menedżera ustawień strony, wybierając z menu
[Drukuj >][Ustawienia strony]. Następnie z listy Ustawienia strony wybierz
ustawienia strony, które chcesz przypisać do bieżącego arkusza, i kliknij przycisk Ustaw
bieżące.
Tworzenie nowego zestawu ustawień strony

W celu utworzenia nowego zestawu ustawień strony uruchom menedżera ustawień strony
i kliknij przycisk Nowe.... Na ekranie pojawi się okno tworzenia nowego zestawu usta-
wień strony.
Tworzenie nowego zestawu ustawień strony
Wpisz nazwę tworzonego zestawu ustawień strony w polu Nazwa nowych ustawień
strony:, a następnie wybierz zestaw wzorcowy z listy Rozpocznij z:. Nowy zestaw
odziedziczy wszystkie parametry od wskazanego zestawu wzorcowego. Następnie kliknij
przycisk OK.

560 AutoCAD 2018 PL
Zmiana parametrów ustawień strony
Dokonaj zmiany parametrów ustawień strony w oknie dialogowym i kliknij OK.
Modyfikacja istniejącego zestawu

ustawień strony
W celu modyfikacji parametrów zestawu ustawień strony uruchom menedżera ustawień
strony i kliknij przycisk Zmień.... Dokonaj zmiany parametrów ustawień strony w oknie
dialogowym i kliknij OK.
Wczytywanie ustawień strony z innego rysunku

W celu wczytania ustawień strony z innego rysunku uruchom menedżera ustawień strony
i kliknij przycisk Importuj.... Wskaż plik, z którego ustawienia strony mają zostać
wczytane. Następnie spośród wszystkich ustawień znalezionych we wskazanym rysun-
ku wybierz ustawienia strony przeznaczone do wczytania (możesz wskazać jedno lub
więcej).

Zmiana ustawień strony podczas publikowania

zestawu arkuszy
Przed opublikowaniem zestawu arkuszy istnieje możliwość zmiany zestawu ustawień stro-
ny stosowanych podczas publikowania. Aby to wykonać, wskaż w oknie menedżera ze-
stawów arkuszy zestaw przeznaczony do opublikowania, rozwiń ikonę Opublikuj (znajdu-
jącą się na górze menedżera zestawów arkuszy) i wybierz z menu opcję Zarządzaj usta-
wieniami strony.
Uruchomienie menedżera ustawień strony podczas publikowania zestawu arkuszy
Następnie wybierz ustawienia strony, które mają zostać zastosowane podczas publi-
kowania, i zamknij menedżera ustawień strony przyciskiem Zamknij.
Usuwanie ustawień strony

Aby usunąć istniejący zestaw ustawień strony, uruchom menedżera ustawień strony,
wybierz na liście Ustawienia strony zestaw przeznaczony do usunięcia, kliknij go pra-
wym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Usuń.

562 AutoCAD 2018 PL
Zmiana nazwy ustawień strony

Aby zmienić nazwę istniejącego zestawu ustawień strony, uruchom menedżera usta-
wień strony, wybierz na liście Ustawienia strony zestaw przeznaczony do zmiany
nazwy, kliknij go prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję
Zmień nazwę. Następnie wpisz nową nazwę.
Ustawienia strony
W oknie ustawień strony ustawiamy rodzaj urządzenia drukującego, tabelę stylów wy-
druku, liczbę kopii, obszar wydruku, rozmiar papieru, orientację rysunku, skalę, odsu-
nięcie wydruku, opcje wydruku.
Okno ustawień strony
Wybór urządzenia drukującego — Drukarka/ploter

W okienku Drukarka/ploter wybieramy rodzaj urządzenia drukującego.

 Nazwa: – urządzenie drukujące. Wybierz z listy rozwijanej ploter lub

drukarkę. Standardowo dostępne są urządzenia drukujące
Windows, ale możliwe jest dodanie innych urządzeń za
pomocą [Opcje...][Wydruk i publikacja][Dodaj
lub konfiguruj plotery...].
 Ploter: – pełna nazwa urządzenia drukującego.
 Gdzie: – port urządzenia drukującego. W przypadku dokonywania
druku do pliku widoczna jest nazwa Plik.
 Opis: – opis urządzenia drukującego.
 Właściwości – uruchamia edytor konfiguracji urządzenia drukującego.
Tablica stylów wydruku

Styl wydruku (tablicę zawierającą informację na temat m.in. przypisania pisaków) wy-
bieramy z listy znajdującej się w okienku Tabl. stylów wydruku (przyp. pisaków).
 Wyświetl style – jeśli przełącznik zostanie włączony, to style wydruku zosta-

wydruku ną wyświetlone na ekranie.
Rozmiar papieru
Okienko Rozmiar papieru umożliwia wybór wielkości arkusza papieru.
Obszar wydruku
Użytkownik może wybrać, jaki obszar rysunku powinien zostać wydrukowany (wykre-
ślony). Wyboru tego dokonasz, wybierając w okienku Obszar wydruku odpowiednią po-
zycję z listy Co wydrukować:. Pozycje dostępne na liście to: Granice, Okno i Wy-
świetl.
Odsunięcie wydruku (początek na obszarze wydruku)

Użytkownik może również przesunąć początek wydruku w okienku Odsunięcie wy-
druku (początek na obszarze wydruku).
 X – przesunięcie początku wydruku w kierunku X.

 Y – przesunięcie początku wydruku w kierunku Y.
 Centruj wydruk – wydruk wyśrodkowany.

564 AutoCAD 2018 PL
Skala wydruku
Skalę wydruku określamy w okienku Skala wydruku.
 Dopasuj – rysunek zostanie wyskalowany tak, aby na wydruku zmie-

do arkusza ścił się cały obszar rysunku.
 Skala: – skala wydruku. Wybierz jedną ze skali standardowych.
W przypadku wydruku rozmieszczenia wydruku wybierz
skalę 1:1 (właściwa skala wydruku jest określona w rzut-
niach przestrzeni papieru).
 Użytkownika – skala użytkownika. Wpisz ilość znajdujących się na
wydruku milimetrów (cali), zaś w okienku poniżej (ozna-
czonym jedn) wpisz odpowiadającą jej liczbę jednostek
rysunkowych.
 Skaluj szerokość – skalowanie grubości kresek.
linii
Jakość rzutni cieniowanej

W okienku Opcje rzutni cieniowanej określamy jakość wydruku cieniowanych rzutni.
 Wydruk – rodzaj cieniowania wydruku.

cieniowany:
 Jakość: – jakość wydruku:
Robocza – robocza. Obiekty cieniowane w rzutniach rysowane są w po-
staci kresek,
Podgląd – podglądowa (maksymalnie 150 dpi),
Normalna – normalna (maksymalnie 300 dpi),
Prezentacyjna – prezentacyjna (z bieżącą rozdzielczością urządzenia dru-
kującego; maksymalnie 600 dpi),
Maksymalna – maksymalna (z bieżącą rozdzielczością urządzenia drukują-
cego; bez ograniczeń),
Niestandardowa – wybranie tej opcji umożliwia określenie rozdzielczości
wydruku.
 DPI: – rozdzielczość wydruku (im większa, tym lepsza jakość). Pole
edycyjne jest dostępne, gdy z listy rozwijanej Jakość wybra-
no Niestandardowa.
Opcje wydruku
W okienku Opcje wydruku określamy opcje wydruku.

 Drukuj szerokość – drukowanie ekranowych grubości kresek.

linii
 Przezroczystość – jeżeli opcja zostanie włączona, przezroczystości obiek-
wydruku tów będą uwzględniane na wydruku. Ze względu na
wydajność domyślnie wyłączona.
 Drukuj ze stylami – drukowanie z zastosowaniem stylów wydruku. Okre-
wydruku ślone w tych stylach grubości kresek mają priorytet nad
grubościami ekranowymi.
 Drukuj obszar – jeżeli przełącznik ten zostanie włączony, najpierw zosta-
papieru na końcu ną wydrukowane obiekty narysowane w przestrzeni
modelu, a później obiekty narysowane w przestrzeni
papieru.
 Ukryj obiekty – chowanie linii niewidocznych w rzutniach przestrzeni
w obszarze papieru papieru. Efekt działania tego przełącznika jest widoczny
tylko na podglądzie wydruku (nie jest widoczny na arku-
szu rozmieszczenia wydruku).
Orientacja rysunku
Okienko Orientacja rysunku umożliwia określenie orientacji wydruku.
 Pionowo – orientacja pionowa.

 Poziomo – orientacja pozioma.
 Drukuj odwrócony – wydruk obrócony „do góry nogami”.
Skala wydruku
Wykonywanie rysunków w skali 1:1 i dobieranie właściwej skali wydruku zalecane jest
dopiero podczas definiowania arkuszy rozmieszczeń wydruku w przestrzeni papieru. Ta-
kie rozwiązanie bardzo ułatwia pracę i pozwala na dużą elastyczność wydruku rysunku
w różnych skalach.
Jeżeli drukujemy z przestrzeni modelu, odpowiedni współczynnik skali należy zastoso-

wać podczas wydruku (w okienku Drukuj). Jeżeli drukujemy rozmieszczenia wydru-
ku, w okienku Drukuj ustawiamy skalę 1:1, natomiast współczynnik skali definiujemy
w rzutniach.
Poniższe zalecenia opierają się na założeniu, że rysunek został wykonany w przestrzeni

modelu w skali 1:1. W dalszych rozważaniach załóżmy, że granice rysunku, czyli wy-
miary gabarytowe, zostały określone jako gx i gy.

566 AutoCAD 2018 PL
Granice rysunku: (0,0) – (gx, gy)
Znany jest rozmiar papieru px  py.

Jaki współczynnik skali powinienem zastosować?
Znany jest zadrukowywany rozmiar papieru px oraz py.
Współczynnik skali dla osi X: sx = px/gx.

Współczynnik skali dla osi Y: sy = py/gy.
Współczynnik skali wydruku to mniejsza wartość z sx i sy.
Granice rysunku: gx = 1100 mm, gy = 600 mm.

Jaki powinniśmy przyjąć współczynnik skali wydruku, żeby wydruk zmieścił się na
arkuszu A4? Rozmiar arkusza A4 wynosi: 297 x 210 mm.
Przyjmiemy trochę mniejszy rozmiar papieru, gdyż zadrukowanie całej kartki od brzegu
do brzegu nie jest możliwe.
px = 286 mm, py = 198 mm.

Współczynnik skali dla osi X: sx = px/gx = 286/1100 = 0,26.
Współczynnik skali dla osi Y: sy = py/gy = 198/600 = 0,33.
Wybieramy mniejszy współczynnik skali, czyli s = 0,26.
Po podzieleniu 1/0,26 otrzymujemy 3,85, zatem współczynnik skali wynosi 1:3,85.
Najbliższa skala standardowa to 1:4, więc ten współczynnik skali należy wybrać.
Znany jest współczynnik skali s.

Jakiej wielkości papier jest niezbędny do wydrukowania rysunku?
Rozmiar X papieru: px = gx * s. Rozmiar Y papieru: py = gy * s.
Wybieramy większy rozmiar i poszukujemy standardowej kartki papieru o zbliżonej do

uzyskanego wymiaru wielkości (lub większej).

Część 4.
Wymiarowanie

568 AutoCAD 2018 PL

Wymiarowanie 569
Wymiarowanie
Wymiarowanie elementów jest ważnym etapem

tworzenia rysunku. Dzięki wymiarom wielkość
elementów znajdujących się na rysunku jest okre-
ślona w sposób jednoznaczny. AutoCAD daje możli-
wość wymiarowania półautomatycznego. Oznacza
to, że użytkownik określa rodzaj wymiaru oraz wska-
zuje element przeznaczony do zwymiarowania, na-
tomiast program automatycznie odczytuje z rysunku
wartość wymiaru. Odczytana wartość zostanie po-
mnożona przez współczynnik skali. Użytkownik może wymusić przyjęcie innej warto-
ści, ale na ogół nie jest to wskazane. Warunkiem powodzenia półautomatycznego wy-
miarowania jest bardzo dokładne narysowanie rysunku. Dlatego warto zadbać, by był on
narysowany z bardzo dużą precyzją (stosując punkty charakterystyczne obiektów oraz
śledzenie). Pozwoli to uniknąć wielu kłopotów podczas wymiarowania. Aby uniknąć
zamieszania, wymiary powinny być rysowane na oddzielnej warstwie — umożliwi to
włączanie i wyłączanie ich wyświetlania na ekranie.
Narzędzia służące do wymiarowania są dostępne w panelu Wymiary umieszczonym na

karcie Opisz. Wybrane narzędzia służące do wymiarowania znajdziesz również w panelu
Opis na karcie Narzędzia główne.
Karta Wymiary zawierająca narzędzia przeznaczone do wymiarowania

570 AutoCAD 2018 PL
Przykładowy rysunek z wymiarami
Nazwy elementów wymiaru

Poniższy rysunek przedstawia nazwy elementów wymiaru stosowane w dalszej części
rozdziału: punkty, między którymi rysowany jest wymiar, nazywane są punktami wy-
miarowymi; linie biegnące od punktów wymiarowych to pomocnicze linie wymiarowe
(linie odnoszące); linię wymiaru, zakończoną zwykle strzałkami, nazywać będziemy li-
nią wymiarową. Napis wymiarowy to napis umieszczony w linii lub ponad linią wymia-
rową określający wartość wymiaru (najczęściej odczytaną z rysunku).

Wymiarowanie 571
Wymiary liniowe — WYMLINIOWY

Pod pojęciem wymiarów liniowych rozumiemy wymiary pionowe, poziome i obrócone.
Rysujemy je za pomocą polecenia WYMLINIOWY.
93
56
90
62
39
48
Wymiary liniowe
 [Narzędzia główne][Opis][Liniowy]  WL
[Opisz][Wymiary][Liniowy]
AutoCAD rysuje wymiar poziomy lub pionowy w zależności od położenia punktów

wymiarowych i linii wymiarowej. Wymiar obrócony trzeba wymusić za pomocą opcji
Obrócony.
Wskaż dwa punkty, które mają wyznaczyć odcinek przeznaczony do zwymiarowania

„Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>:” oraz
„Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej:” lub naciśnij ENTER (podczas

572 AutoCAD 2018 PL
pytania o pierwszy punkt) i wskaż obiekt przeznaczony do zwymiarowania („Wybierz obiekt

do wymiarowania:”). Po wskazaniu obiektu zostanie on zwymiarowany, a jego punkty koń-
cowe wyznaczą punkty wymiarowe. Następnie wskaż położenie linii wymiarowej „Określ
położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:” lub
wybierz opcję:
 Wtekst – wpisanie nowego napisu wymiarowego w edytorze tekstów. War-

tość wymiaru odczytana z rysunku oznaczona jest za pomocą zna-
ków „mniejsze większe” — <>. Można wpisać coś przed tą warto-
ścią (prefiks) i za nią (sufiks). Można również zastąpić wartość
wymiaru odczytaną z rysunku całkiem innym napisem wymiaro-
wym. Wpisz nowy napis w oknie edytora napisów i kliknij OK.
Jeżeli będziesz chciał przywrócić napis wynikający z automatycz-
nego pomiaru na rysunku, skorzystaj z polecenia DOCZEPWY-
MIAR.
 Tekst – wpisanie nowego napisu wymiarowego w linii poleceń.
 Kąt – zmiana kąta obrotu napisu wymiarowego względem linii wymia-
rowej. Wpisz wartość kąta w odpowiedzi na komunikat „Określ
kąt tekstu wymiarowego:”.
 Poziomo – wymuszenie wymiaru poziomego.
 pIonowo – wymuszenie wymiaru pionowego.
 Obrócony – obrót wymiaru. Linia wymiarowa nie będzie ani pionowa, ani
pozioma, ale nachylona pod określonym kątem. W odpowiedzi
na zaproszenie „Określ kąt linii wymiarowej <0>:” wpisz kąt na-
chylenia linii wymiarowej.
 Opcje polecenia można łatwo wybrać z menu kontekstowego wyświetlanego po

kliknięciu prawym przyciskiem myszki.
 Liczbę miejsc dziesiętnych wyświetlanych w wymiarach liniowych (oraz wiele
innych parametrów wymiaru) można zmienić poprzez modyfikację stylu wymia-
rowego.

Zwymiaruj element na rysunku WYMIAR1.DWG. WYMIAR1.DWG
P1
P2
87
P3
P6 P5
65
P7
P4 121

Wymiarowanie 573
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Liniowy]
Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>: ENTER
Wybierz obiekt do wymiarowania: P1
Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]: P2
Polecenie: wl
Polecenie: ENTER
Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>: prz z P5
Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej: prz z P6
Zwymiaruj odległość między bokami równoległoboku znajdującego 

WYMIAR2.DWG
się na rysunku WYMIAR2.DWG za pomocą wymiaru obróconego.
Na początek włącz automatyczną lokalizację punktów końcowych Koniec.
P2
P3
P1 67
Określ położenie linii wymiarowej lub
[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]: o
Określ kąt linii wymiarowej <0>: P2
[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]: wskaż punkt poniżej
równoległoboku

574 AutoCAD 2018 PL
Zwymiaruj pionową odległość między wierzchołkami prostokąta na 

WYMIAR3.DWG
rysunku WYMIAR3.DWG.
Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>: kon z P1
Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej: kon z P2
[Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]: P3
Wymiar dopasowany — WYMNORMALNY

Polecenie WYMNORMALNY rysuje wymiar dopasowany, czyli równoległy do prostej
wyznaczonej przez punkty wymiarowe.
46
53
38
Wymiar dopasowany
 [Narzędzia główne][Opis][Wyrównany]  WN
 [Opisz][Wymiary][Wyrównany]
Wskaż dwa punkty, które mają wyznaczyć odcinek przeznaczony do zwymiarowania

wymiarem dopasowanym „Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub
<wybierz obiekt>:” oraz „Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej:” lub
naciśnij ENTER (podczas pytania o pierwszy punkt) i wskaż obiekt „Wybierz obiekt do
wymiarowania:”. Po wskazaniu obiektu jego punkty końcowe wyznaczą punkty wy-
miarowe. Następnie wskaż położenie linii wymiarowej „Określ położenie linii wymia-
rowej lub [Wtekst/Tekst/ Kąt]:” lub wybierz opcję:

Wymiarowanie 575
 Wtekst – wpisanie niestandardowego napisu wymiarowego w oknie edytora

tekstów.
 Tekst – wpisanie niestandardowego napisu wymiarowego w linii poleceń.
 Kąt – zmiana kąta obrotu napisu wymiarowego względem linii wymiaro-
wej. W odpowiedzi na komunikat „Określ kąt tekstu wymiarowego:”
wpisz lub wskaż na ekranie kąt obrotu napisu wymiarowego.

Zwymiaruj element na rysunku WYMIAR4.DWG. WYMIAR4.DWG
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Wyrównany]
Określ położenie linii wymiarowej lub[Wtekst/Tekst/Kąt]: P2
Polecenie: wn
Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>: kon z P3
Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej: kon z P4
Zwymiaruj odległość między końcami odcinka stycznego do okręgów 

PASEK.DWG
na rysunku PASEK.DWG.
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Wyrównany]

576 AutoCAD 2018 PL
Wymiarowanie długości łuku — WYMŁUK

Za pomocą polecenia WYMŁUK można zwymiarować długość łuku i łukowego seg-
mentu polilinii. W napisie wymiarowym długość łuku standardowo poprzedzona jest
symbolem łuku .
35
35
18
Długość łuku Długość łuku z linią odniesie- Częściowa długość łuku
nia
 [Narzędzia główne][Opis][Długość łuku]  WŁ

[Opisz][Wymiary][Długość łuku]
Wskaż łuk lub segment łukowy polilinii „Wybierz łuk lub segment łukowy polilinii:”,
a następnie wskaż położenie linii wymiarowej „Określ położenie wymiaru długości łuku
lub [Wtekst/Tekst/Kąt/Częściowy]:” lub wybierz opcję:
 Wtekst – wpisanie niestandardowego napisu wymiarowego w oknie edyto-

ra tekstów.
 Tekst – wpisanie niestandardowego napisu wymiarowego (w linii poleceń).
 Kąt – zmiana kąta napisu wymiarowego. W odpowiedzi na komunikat
„Określ kąt tekstu wymiarowego:” wpisz lub wskaż na ekranie
kąt obrotu napisu wymiarowego.
 Częściowy – umożliwia zwymiarowanie tylko fragmentu łuku. Wskaż pierwszy
punkt „Określ pierwszy punkt dla wymiaru długości łuku:”, a po-
tem drugi punkt „Określ drugi punkt dla wymiaru długości łuku:”.
W AutoCAD-zie standardowo symbol łuku  poprzedza napis wymiarowy. Żeby naka-

zać rysowanie tego symbolu ponad napisem wymiarowym, należy zmodyfikować styl
wymiarowy. W tym celu uruchom polecenie WYMSTYL. Po wybraniu stylu i klik-
nięciu przycisku Zmień... wybierz zakładkę Symbole i strzałki i wybierz przełącznik
Nad tekstem wymiarowym w okienku Symbol długości łuku.

Wymiarowanie 577
Wymiarowanie promienia
— WYMPROMIEŃ
Za pomocą polecenia WYMPROMIEŃ można zwymiarować promień okręgu, łuku
i łukowego segmentu polilinii. Napis wymiarowy opisujący promień jest standardowo
poprzedzony literą R.
 [Narzędzia główne][Opis][Promień]  WYMR

 [Opisz][Wymiary][Promień]
Wskaż obiekt, którego promień ma zostać zwymiarowany „Wybierz łuk lub okrąg:”,
a następnie wskaż położenie linii wymiarowej „Określ położenie linii wymiarowej lub
[Wtekst/Tekst/Kąt]:” lub wybierz opcję:

tekstów.
„Określ kąt tekstu wymiarowego:” wpisz lub wskaż na ekranie kąt
obrotu napisu wymiarowego.
Podczas wymiarowania promienia często rysowany jest również znacznik środka. Jego
wielkość określamy w stylu wymiarowym.
Ucięty wymiar promienia

— WYMSKRÓCONY
Polecenie WYMSKRÓCONY umożliwia zwymiarowanie promienia okręgu lub łuku,
w przypadku gdy jego środek jest znacznie oddalony od łuku i znajduje się poza rysun-
kiem. W takim przypadku środek można umieścić w położeniu umownym, a linię wy-
miarową załamać.

578 AutoCAD 2018 PL
R3 3
Ucięty wymiar promienia
 [Narzędzia główne][Opis][Ucięty]  WU
[Opisz][Wymiary][Ucięty]
Wybierz okrąg lub łuk „Wybierz łuk lub okrąg:”, a następnie wskaż nadpisanie położe-
nia środka „Określ nadpisanie położenia środka:”, czyli punkt, od którego ma być ry-
sowany ucięty wymiar promienia.
Wskaż położenie linii wymiarowej „Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/
Tekst/Kąt]:” lub wybierz opcję:

tekstów.
„Określ kąt tekstu wymiarowego:” wpisz lub wskaż na ekranie kąt ob-
rotu napisu wymiarowego.
Na zakończenie wskaż położenie załamania linii wymiarowej „Określ położenie ucięcia:”.
Wymiarowanie średnicy — WYMŚREDNICA

Za pomocą polecenia WYMŚREDNICA wymiarujemy średnice okręgów, łuków i łu-
kowych segmentów polilinii. Napis wymiarowy opisujący średnicę jest standardowo
poprzedzony literą .

Wymiarowanie 579
 [Narzędzia główne][Opis][Średnica]  WYMD

[Opisz][Wymiary][Średnica]
Wskaż obiekt, którego średnica ma zostać zwymiarowana „Wybierz łuk lub okrąg:”,
a następnie wskaż położenie linii wymiarowej „Określ położenie linii wymiarowej lub
[Wtekst/Tekst/Kąt]:” lub wybierz opcję:

tekstów.
„Określ kąt tekstu wymiarowego:” wpisz lub wskaż na ekranie kąt
obrotu napisu wymiarowego.
Zwymiaruj średnicę otworu i promień zaokrąglenia elementu na rysun- 

PROMIEN.DWG
ku PROMIEN.DWG.
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Promień]
Wybierz łuk lub okrąg: P1
Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt]: sym z P1
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Średnica]
Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt]: P2
Wymiarowanie średnicy w drugim rzucie

Zwymiarowanie średnicy okręgu nie stanowi problemu. Po wskazaniu okręgu lub łuku
AutoCAD automatycznie dodaje przed napisem wymiarowym symbol średnicy . Jednakże
zwymiarowanie średnicy w drugim rzucie może być nieco kłopotliwe. Trzeba się bowiem
posłużyć wymiarem liniowym i samemu dopisać symbol średnicy za pomocą kodu: %%c.
Kod ten zostanie poddany translacji w momencie rysowania napisu wymiarowego i na
ekranie pojawi się jako symbol średnicy. Można również skorzystać z opcji Wtekst
i wybrać symbol średnicy w oknie edytora tekstów (z zestawu znaków Greek).

580 AutoCAD 2018 PL

Zwymiaruj średnicę otworu na rysunku OTWOR.DWG. OTWOR.DWG
Określ początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz obiekt>: prz z P1
Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej: prz z P2
Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]: t
Podaj tekst wymiarowy <62>: %%c <>
Kluczem do sukcesu jest wpisanie odpowiedniego napisu wymiarowego. AutoCAD

standardowo odczytuje wartość wymiaru z rysunku i w przypadku wymiarów liniowych
nie umieszcza w nim symbolu średnicy. Dlatego też wybraliśmy opcję t, która umożli-
wia zmianę napisu wymiarowego.
W odpowiedzi na komunikat „Podaj tekst wymiarowy <62>:” wpisane zostało trochę

dziwne wyrażenie: „%%c <>”. Co ono oznacza? Wyrażenie składa się z dwóch czło-
nów: „%%c” oraz „<>”. %%c to nakaz wstawienia symbolu średnicy. Jeżeli taki kod
znajdzie się w napisie wymiarowym, to podczas rysowania napisu w miejscu symbolu
pojawi się symbol średnicy . Dwa nawiasy <> są symbolem wartości wymiaru odczy-
tanej z rysunku. Gdy dwa nawiasy znajdą się w napisie wymiarowym, AutoCAD zastą-
pi je faktyczną wartością wymiaru odczytaną z rysunku (w momencie rysowania wy-
miaru na ekranie).
Częste wpisywanie symboli może być dość nużące. Dlatego też najlepszym rozwiąza-
niem jest zdefiniowanie stylu wymiarowego dla takich wymiarów i umieszczenie sym-
bolu średnicy w prefiksie napisu wymiarowego.
Środek okręgu i linie środkowe

— WYMCENTRUM
Za pomocą polecenia WYMCENTRUM zaznaczamy środek okręgu, łuku lub łukowego
segmentu polilinii oraz rysujemy linie środkowe.

Wymiarowanie 581
 [Opisz][Wymiary][Znacznik środka]  WCE

 [Opisz][Wymiary][Oś symetrii]
Wskaż obiekt, którego środek ma zostać zaznaczony „Wybierz łuk lub okrąg:”. Wiel-
kość krzyżyka oznaczającego środek określamy w stylu wymiarowym. Oprócz krzyżyka
w środku okręgu lub łuku mogą być rysowane również linie środkowe.
Wymiarowanie kątów — WYMKĄTOWY

Za pomocą polecenia WYMKĄTOWY wymiarujemy kąt wyznaczony przez: dwa od-
cinki, łuk, wycinek kołowy lub określony przez trzy wskazane na ekranie punkty.
69°
37
55 °
°
Wymiary kątowe
 [Narzędzia główne][Opis][Kątowy]  WK
[Opisz][Wymiary][Kątowy]
Wyświetlony zostanie komunikat: „Wybierz kąt, okrąg, linię lub <wybierz wierzcho-
łek>:”. Aby zwymiarować łuk, wycinek okręgu lub kąt wyznaczony przez dwa odcinki,
wybierz odpowiednie obiekty na ekranie. W celu zwymiarowania kąta wyznaczonego przez
trzy punkty naciśnij ENTER. Wówczas program wyświetli zaproszenie do wskazania
tych punktów: punktu określającego wierzchołek kąta („Określ wierzchołek kąta:”) oraz
punktów określających ramiona kąta („Określ pierwszy punkt końcowy kąta:”, „Określ drugi
punkt końcowy kąta:”). Następnie wskaż położenie łuku wymiarowego „Określ położenie
łuku wymiarowego lub [Wtekst/Tekst/Kąt/KWadrat]:” lub wybierz opcję:

582 AutoCAD 2018 PL

tekstów.
 Kąt – zmiana kąta obrotu napisu wymiarowego. W odpowiedzi na ko-
munikat „Określ kąt tekstu wymiarowego:” wpisz nowy kąt obrotu.
 KWadrat – przy włączonym zachowaniu kwadratu dla tekstów wymiarowych
umieszczonych poza wymiarem kątowym linia wymiarowa zosta-
nie przedłużona poza linię pomocniczą.
Wymiarowanie współrzędnych
— WYMWSPÓŁRZ
Za pomocą polecenia WYMWSPÓŁRZ wymiarujemy współrzędne wybranych punktów
na rysunku względem początku układu współrzędnych użytkownika LUW.
Wymiary współrzędnych
 [Narzędzia główne][Opis][Współrzędne]  WWS

[Opisz][Wymiary][Współrzędne]
Wskaż punkt, którego współrzędne chcesz zwymiarować „Określ położenie elementu:”,

a następnie wskaż punkt, w którym ma zostać umieszczony wymiar, albo wybierz
opcję:
 X – zwymiarowanie współrzędnej X.
 Y – zwymiarowanie współrzędnej Y.
 Wtekst – wpisanie niestandardowego napisu wymiarowego w oknie edyto-
ra tekstów.
 Kąt – zmiana kąta obrotu napisu wymiarowego. W odpowiedzi na komu-
nikat „Określ kąt tekstu wymiarowego:” wpisz nowy kąt obrotu
napisu.

Wymiarowanie 583
Punkt odniesienia można zmienić, przesuwając początek układu współrzędnych LUW

lub zmieniając punkt bazowy za pomocą polecenia SWYMIAR.
Łańcuch wymiarowy od linii bazowej

— WYMBAZA
Polecenie WYMBAZA umożliwia narysowanie łańcucha wymiarowego od linii ba-
zowej. Linię bazową dla nowych wymiarów wyznacza istniejący wymiar liniowy lub
kątowy. Tak więc przed wywołaniem tego polecenia należy utworzyć wymiar liniowy
lub kątowy wyznaczający linię bazową dla łańcucha wymiarowego.
226
165
116
72
67
°
40°
16°
Łańcuch wymiarowy od linii bazowej
 [Opisz][Wymiary][odBazy]  WYMBA
W odpowiedzi na komunikat „Określ położenie elementu lub [Cofaj/Wybierz] <Wy-
bierz>:” wskaż położenie drugiego punktu wymiarowego (pierwszy wyznacza ostatnio
narysowany wymiar liniowy lub kątowy) lub wybierz opcję:
 Cofaj – usuwa uprzednio narysowany wymiar bazowy.

 Wybierz – umożliwia wybór innego wymiaru bazowego, od którego rysowa-
ny będzie łańcuch wymiarowy.
Jeżeli ostatnio utworzonym wymiarem nie był wymiar liniowy ani kątowy, to pierw-
szym komunikatem programu jest „Wybierz wymiar bazowy:”. W odpowiedzi wskaż
wymiar odniesienia, który wyznaczy linię bazową, a następnie rysuj wymiary bazowe.
Naciśnięcie ENTER w odpowiedzi na komunikat „Określ położenie elementu lub [Cofaj/

Wybierz] <Wybierz>:” umożliwia wskazanie nowego wymiaru bazowego „Wybierz
wymiar bazowy:”. Ponowne naciśnięcie ENTER zakończy działanie polecenia.

584 AutoCAD 2018 PL
Odległość pomiędzy liniami wymiarowymi łańcucha bazowego jest określona w stylu

wymiarowym przypisanym do wymiaru.
Szeregowy łańcuch wymiarowy

— WYMSZEREG
Polecenie WYMSZEREG umożliwia narysowanie szeregowego łańcucha wymiarowe-
go. Przed jego wywołaniem należy utworzyć wymiar liniowy lub kątowy, a następnie
budować łańcuch wymiarowy.
27
°
72 44 49 62
24
°
16°
Szeregowy łańcuch wymiarowy
 [Opisz][Wymiary][Kontynuuj]  WYMSZ
Jeżeli ostatnio rysowanym wymiarem był wymiar liniowy lub kątowy, to pojawi się
komunikat: „Określ położenie elementu lub [Cofaj/Wybierz] <Wybierz>:”. W odpowie-
dzi wskaż drugi koniec odcinka przeznaczonego do zwymiarowania (pierwszy wy-
znaczy istniejący wymiar liniowy lub kątowy) lub wybierz opcję:
 Cofaj – usuwa uprzednio narysowany wymiar szeregowy.

 Wybierz – umożliwia wybór innego wymiaru, od którego rysowany będzie
łańcuch wymiarowy.
Jeżeli ostatnio utworzonym wymiarem nie był wymiar liniowy ani kątowy, to pierwszym
komunikatem polecenia będzie „Wybierz wymiar szeregowy:”. W odpowiedzi wskaż
wymiar odniesienia, od którego ma być rysowany łańcuch wymiarowy, a następnie ry-
suj wymiary szeregowe.
Naciśnięcie klawisza ENTER w odpowiedzi na „Określ początek drugiej pomocniczej li-

nii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz] <Wybierz>:” umożliwia wskazanie nowego wy-
miaru odniesienia „Wybierz wymiar szeregowy:”. Ponowne naciśnięcie ENTER zakoń-
czy działanie polecenia.

Wymiarowanie 585
Zwymiaruj element na rysunku LANCUCHY.DWG bazowym i szere- 

LANCUCHY.DWG
gowym łańcuchem wymiarowym.
Polecenie: [Opisz][Wymiar][Liniowy]
Polecenie: [Opisz][Wymiary][odBazy]
Określ początek drugiej pomocniczej linii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz] <Wybierz>:
kon z P3
kon z P4
ENTER
Wybierz wymiar bazowy: ENTER
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Kontynuuj]
kon z P7
kon z P8

586 AutoCAD 2018 PL

ENTER
Wybierz wymiar szeregowy: ENTER
Zwróć uwagę, że wymiar poziomy tworzyłeś, wskazując odcinek w punkcie P1 poło-

żonym bliżej lewego końca odcinka, który wyznaczył linię bazową. Co by się stało,
gdybyś wskazał punkt P1 położony bliżej prawego końca tego odcinka?
Zwymiaruj wybrane kąty między osiami króćców oraz kąt wycięcia 

WYMIAR5.DWG
na rysunku WYMIAR5.DWG.
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Kątowy]
Wybierz kąt, okrąg, linię lub <wybierz wierzchołek>: P1
Wybierz drugą linię: P2
Określ położenie łuku wymiarowego lub [Wtekst/Tekst/Kąt/KWadrat]: P3
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Kontynuuj]
kon z P4
ENTER
Wybierz wymiar szeregowy: ENTER
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Kątowy]
Wybierz kąt, okrąg, linię lub <wybierz wierzchołek>: P6
Określ położenie łuku wymiarowego lub [Wtekst/Tekst/Kąt]: P7

Wymiarowanie 587
Szybkie wymiarowanie — SWYMIAR

Polecenia SWYMIAR umożliwia szybkie zwymiarowanie kilku obiektów „za jednym
zamachem”. Umożliwia również edycję utworzonych wymiarów. Polecenie znakomicie
nadaje się do szybkiego tworzenia łańcuchów wymiarowych.
 [Opisz][Wymiary][Szybki wymiar]
Wskaż obiekt przeznaczony do zwymiarowania „Wybierz geometrię do wymiarowania:”.

Pytanie to będzie się powtarzało aż do naciśnięcia klawisza ENTER, umożliwiając wskaza-
nie wielu obiektów. Po wskazaniu obiektów wybierz rodzaj wymiaru „Określ położenie
linii wymiarowej lub [Szeregowy/Piętrowy/odBazy/Współrzędne/pRomień/śreDnica/
punktOdniesienia/Edycja/Ustawienia] <Szeregowy>:”.
7 7 8 8 9 38
23
8
Szeregowy Piętrowy
38
29
13
21
29
39
21
0
13
7
odBazy Współrzędne
Szybkie wymiarowanie
 Szeregowy – tworzy szeregowy łańcuch wymiarowy.

 Piętrowy – tworzy wymiary między parami skrajnych punktów wy-
miarowych.
 odBazy – tworzy bazowy łańcuch wymiarowy.
 Współrzędne – tworzy wymiary współrzędnych.

588 AutoCAD 2018 PL
 pRomień – wymiaruje promienie wszystkich wskazanych okręgów.

 śreDnica – wymiaruje średnice wszystkich wskazanych okręgów.
 punktOdniesienia – umożliwia określenie nowego punktu bazowego dla ba-
zowego łańcucha wymiarowego oraz wymiarów współ-
rzędnych.
 Edycja – edycja punktów wymiarowych.
 Ustawienia – domyślne punkty zaczepienia linii odnoszących:
Koniec – punkty końcowe,
Przecięcie – punkty przecięcia.
Wymiary tworzone za pomocą polecenia SWYMIAR są domyślnie zespolone z wy-

miarowanymi obiektami.
Edycja punktów wymiarowych

Po wybraniu opcji Edycja polecenia SWYMIAR można dokonać edycji punktów wy-
miarowych.
 [Opisz][Wymiary][Szybki wymiar]
Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawiają się punkty wymiarowe oznaczone za pomo-
cą krzyżyków „” i włączony zostanie tryb usuwania punktów. Wskaż kursorem punkty
wymiarowe, które mają zostać usunięte. Można również wybrać opcję:
 Dodaj – włącza tryb dodawania punktów wymiarowych.

 Usuń – włącza tryb usuwania punktów wymiarowych.
 Wyjdź – kończy edycję punktów wymiarowych.
 Za pomocą opcji Edycja można dokonać edycji wszystkich wymiarów — nie tylko
tych utworzonych za pomocą polecenia SWYMIAR.
 Polecenie nie umożliwia edycji wymiarów utworzonych w AutoCAD-zie w wer-
sji 14. i wcześniejszych.

Wymiarowanie 589
Korzystając z szybkiego wymiarowania, zwymiaruj element na rysun- 

QDIM.DWG
ku QDIM.DWG szeregowym łańcuchem wymiarowym.
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Szybki wymiar]

P2 P3
Wybierz geometrię do wymiarowania: P1
Wybierz geometrię do wymiarowania: ENTER
Określ położenie linii wymiarowej lub [Szeregowy/ P1
Piętrowy/odBazy/Współrzędne/pRomień/śreDnica/
punktOdniesienia/Edycja/Ustawienia] <Szeregowy>: b
Określ położenie linii wymiarowej lub [Szeregowy/Piętrowy/odBazy/Współrzędne/
pRomień/śreDnica/punktOdniesienia/ Edycja/Ustawienia] <odBazy>: P3
290
185
148
111
74
37
Zmień utworzony łańcuch wymiarowy na szeregowy.
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Szybki wymiar]

Wybierz geometrię do wymiarowania: P1
Wybierz geometrię do wymiarowania: ENTER
pRomień/śreDnica/punktOdniesienia/ Edycja/Ustawienia]: s
pRomień/śreDnica/punktOdniesienia/ Edycja/Ustawienia] <odBazy>: P3

590 AutoCAD 2018 PL
37 37 37 37 37 105
Wielolinia odniesienia — WIELOLODN

Za pomocą polecenia WIELOLODN tworzymy wielolinię
odniesienia składającą się z odcinków lub ze splajnu bieg-
nącego od strzałki wymiarowej do tekstu opisu lub bloku.
 [Narzędzia główne][Opis][Linia odniesienia]
W odpowiedzi na „Określ pierwszy narożnik tekstu lub [najpierw Grot strzałki linii od-
niesienia/najpierw Linia łącząca linii odniesienia/Opcje] <Opcje>:” wskaż narożniki
akapitu tekstu odniesienia (analogicznie jak w przypadku tworzenia akapitu tekstowego) lub
wybierz jedną z opcji. Następnie wpisz tekst odniesienia w edytorze tekstów AutoCAD-a.
Zamknij edytor tekstów i wskaż położenie grotu strzałki odniesienia („Określ położenie
grotu strzałki linii odniesienia:”).
Jeśli wybierzesz opcję Opcje, uzyskasz dostęp do opcji:
 Typ linii odniesienia – typ linii odniesienia:
Prosta – linia odniesienia złożona z odcinków prostych,

Splajn – linia odniesienia w postaci splajnu. Wskazane punkty
będą określały punkty kontrolne splajnu,
Brak – brak linii odniesienia.

Wymiarowanie 591
 Linia łącząca linii – czy ma zostać utworzona pozioma linia łącząca:

odniesienia
Tak – pozioma linia łącząca ma być rysowana. Określ
odległość linii łączącej „Określ stałą odległość linii
łączącej:”,
Nie – brak poziomej linii łączącej.
 Typ zawartości Rodzaj odniesienia:
Blok – blok o wskazanej nazwie,
Wtekst – akapit tekstowy,
Brak – brak opisu.
 Punkty maksymalne – liczba punktów wyznaczających linię odniesienia.
W odpowiedzi na „Wprowadź punkty maksymalne linii
odniesienia:” podaj maksymalną liczbę punktów.
 Europejski – ograniczenia kierunków rysowania pierwszego seg-
mentu linii odniesienia.
 Drugi kąt – ograniczenia kierunków rysowania drugiego segmentu
linii odniesienia.
 Opcje zakończenia – zakończenie wprowadzania opcji i powrót do tworze-
nia odniesienia.
Edycja wielolinii odniesienia

— WIELOLODNEDYCJA
Polecenie WIELOLODNEDYCJA umożliwia edycję wielolinii
odniesienia. Można dodać nowe linie, usunąć linie istniejące,
wyrównać istniejące odniesienia oraz zebrać odrębne od-
niesienia w jedno.
 [Narzędzia główne][Opis][opcja]
 Dodaj linię – Dodaje nową wielolinię odniesienia do istniejącego opisu. Wskaż

odniesienia istniejącą wielolinię odniesienia „Wybierz wielolinię odniesie-
nia:”. Następnie wskaż położenie grotu strzałki nowej linii
„Określ położenie grotu strzałki linii odniesienia lub [Usuń
linie odniesienia]:”. W ten sposób możesz dodać wiele linii aż do
zakończenia działania polecenia klawiszem ENTER.

592 AutoCAD 2018 PL
 Usuń linię – Usuwa istniejącą wielolinię odniesienia. Wybierz wielolinię

odniesienia „Wybierz wielolinię odniesienia:”, a następnie wskaż linie, które
mają zostać usunięte „Określ linie odniesienia do usunięcia lub
[Dodaj linie odniesienia]:”. Zakończ wybór, przyciskając
klawisz ENTER.
 Wyrównaj – Wyrównuje wielolinie odniesienia. Wskaż wielolinie przezna-
czone do wyrównania „Wybierz wielolinie odniesienia:” i naciśnij
Enter. Następnie wskaż wielolinię, do której mają być wyrów-
nane pozostałe wielolinie „Wybierz wielolinię odniesienia, aby
do niej wyrównać, lub [Opcje]:”.
 Zbierz – Zbiera wskazane wielolinie i tworzy z nich jedną. Wskaż wieloli-
nie „Wybierz wielolinie odniesienia:” i naciśnij ENTER. Na-
stępnie wskaż lokalizację zebranej wielolinii „Określ lokalizację
zebranych wielolinii odniesienia [Pionowo/POziomo/Zawijanie]
<POziomo>:”. Opcja uwzględnia tylko odniesienia w postaci
bloków.
Linia odniesienia — SLODNIES

Za pomocą polecenia SLODNIES rysujemy linię odniesienia składająca się z odcinków
lub ze splajnu biegnącego od strzałki wymiarowej do tekstu opisu linii odniesienia, blo-
ku lub symbolu tolerancji kształtu.
Wskaż pierwszy punkt linii odniesienia „Określ pierwszy punkt linii odniesienia lub
[Ustawienia] <Ustawienia>:” lub naciśnij klawisz ENTER, aby wywołać okno dialo-
gowe opcji. W oknie tym widnieje kilka zakładek:
Zakładka Opis
Zakładka ta umożliwia wybór rodzaju opisu znajdującego się na końcu linii odniesienia:

Wymiarowanie 593
Wybór rodzaju opisu linii odniesienia
 Typ opisu – rodzaj opisu linii odniesienia:

Tekst wielowierszowy – akapit tekstowy. Jeżeli ta opcja zostanie wybrana, to
w oknie dialogowym pojawi się zakładka Zamoco-
wanie, która umożliwi określenie położenia opisu
względem linii odniesienia,
Kopia obiektu – kopiowanie opisu od istniejącej linii odniesienia. Jeśli
ta opcja zostanie wybrana, to po narysowaniu wskaż
linię, od której ma zostać skopiowany opis „Wybierz
obiekt do skopiowania:”,
Tolerancja – tolerancja,
Odniesienie – blok o wskazanej nazwie,
do bloku
Brak – brak opisu.
 Opcje tekstu – opcje akapitu tekstowego:
wielowiersz.:
Monituj o szerokość – po włączeniu tego przełącznika użytkownik będzie miał
możliwość określenia maksymalnej szerokości akapitu;
jeżeli wpisany zostanie dłuższy tekst, to jego część
zostanie przeniesiona do następnego wiersza. Przed
wpisaniem treści linii odniesienia użytkownik zosta-
nie zapytany o szerokość akapitu („Określ szerokość
tekstu:”),
Wyrównaj zawsze – akapit zawsze wyrównany do lewego brzegu,
do lewej
Obramuj tekst – włączenie tego przełącznika spowoduje otoczenie
tekstu opisu ramką.

594 AutoCAD 2018 PL
 Ponowne użycie – zapamiętywanie opisu linii odniesienia:

opisu
Brak – użytkownik będzie pytany za każdym razem o treść
opisu linii odniesienia,
Użyj następnego – opis linii odniesienia ma zostać wykorzystany w następ-
nych wywołaniach polecenia. Dzięki temu można
rysować wiele linii odniesienia z takim samym opisem,
Użyj bieżącego – opis linii odniesienia ma być taki sam jak opis bieżą-
cy, czyli ustawiony poprzednim wywołaniem z opcją
Użyj następnego.
Zakładka Linia odniesienia i strzałka
Rodzaj linii odniesienia
 Linia odniesienia – rodzaj linii odniesienia:

Linia – linia odniesienia złożona z odcinków prostych,
Splajn – linia odniesienia w postaci splajnu. Wskazane punkty
będą określały punkty kontrolne splajnu.
 Liczba punktów – liczba punktów:
Bez ograniczeń – jeżeli przełącznik będzie włączony, linia odniesienia
może być wyznaczona przez dowolną liczbę punktów.
Jeżeli zostanie wyłączony, maksymalną liczbę punktów
określa okienko maksymalnie,
maksymalnie – maksymalna liczba punktów wyznaczających linię odnie-
sienia. Opcja dostępna jest tylko wtedy, gdy wyłączony
został przełącznik Bez ograniczeń.

Wymiarowanie 595
 Grot strzałki – rodzaj strzałki umieszczanej na końcu linii odniesienia.

Wybierz rodzaj strzałki z listy rozwijanej.
 Kąt połączenia – ograniczenia kierunków rysowania pierwszych dwóch
segmentów linii odniesienia:
Pierwszy segment – pierwszy segment,
Drugi segment – drugi segment,
Każdy kąt – linię można będzie rysować pod dowolnym kątem,
Poziomo – linię można będzie rysować tylko poziomo,
90º, 45º, 30º, 15º – linię odniesienia można będzie rysować pod kątem 90º,
45º, 30º, 15º.
Zakładka Zamocowanie
Zakładka Zamocowanie określa sposób przyczepienia napisu do linii odniesienia. Za-
kładka ta jest dostępna tylko wtedy, gdy wybrano opis linii odniesienia typu Tekst
wielowierszowy (w zakładce Opis).
Sposób przyczepienia linii odniesienia
Wczytaj rysunek LODN.DWG. Znajduje się na nim linia odniesienia. 

Skopiuj strzałkę tak, by kopia wskazywała dolny obiekt. LODN.DWG
Kliknij linię odniesienia kursorem. Następnie kliknij kursorem niebieski uchwyt znaj-
dujący się na czubku strzałki. Uchwyt stanie się aktywny i zostanie wypełniony czerwo-
nym kolorem.
** ROZCIĄGNIJ **
Określ punkt rozciągnięcia lub [Baza/Kopiuj/Cofaj/Zakończ]: k
Określ punkt rozciągnięcia lub [Baza/Kopiuj/Cofaj/Zakończ]: P1
Określ punkt rozciągnięcia lub [Baza/Kopiuj/Cofaj/Zakończ]: ENTER

596 AutoCAD 2018 PL
Naciśnij na klawiaturze klawisz Esc (aby usunąć linię odniesienia ze zbioru wskazań
i usunąć wyświetlanie uchwytów na ekranie).
P1
Tolerancje kształtu
Polecenie TOLERANCJA oferuje rozbudowane możliwości
tworzenia symboli tolerancji kształtu (np. prostoliniowość,
płaskość, okrągłość, walcowatość) i położenia powierzchni
(np. równoległość, współosiowość, symetria, bicie itp.).
 [Opisz][Wymiary >][Tolerancja]  TOL

Po wprowadzeniu polecenia wyświetlone zostaje okno dialogowe umożliwiające wybór
symbolu tolerancji. Wybierz symbol tolerancji i określ jej parametry. Po zdefiniowaniu
tolerancji wskaż położenie okienka tolerancji na ekranie „Podaj położenie tolerancji:”.
Znaczenie poszczególnych symboli tolerancji i zasady ich stosowania zawarte są w nor-

mach (PN-78/M-02137). Jeżeli jesteś zainteresowany znaczeniem symboli i zasadami
umieszczania ich na rysunku, sięgnij do norm lub książek poświęconych rysunkowi tech-
nicznemu, np. „Rysunek techniczny” lub „Rysunek techniczny maszynowy” Tadeusza
Dobrzańskiego.
Okno dialogowe tolerancji

Wymiarowanie 597
Wymiarowanie zespolone
Modyfikacja wymiarowanego obiektu (a nie tylko punktów wymiarowych) powoduje
automatyczną zmianę zespolonego z nim wymiaru (zmienia się położenie, orientacja
i wartość napisu wymiarowego). Przykład pokazujący różnice w zachowaniu wymiarów
zespolonych i niezespolonych znajdziesz w dalszej części rozdziału.
200 20
100 50
80
40
Wymiary zespolone dostosowują się do zmian wymiarowanego obiektu
 Tworzeniem wymiarów zespolonych na rysunku steruje przełącznik Zastosuj wy-

miarowanie zespolone znajdujący się w oknie opcji ( [Opcje][Parametry
użytkownika]).
 Standardowo rysowane są wymiary zespolone. Domyślny sposób tworzenia wy-
miarów (zespolone lub nie) jest zapisywany w rysunku. Dlatego w rysunkach
utworzonych w wersjach AutoCAD-a < 2002 wymiarowanie zespolone jest wyłą-
czone i nowe wymiary (nawet narysowane w nowszych wersjach) nie będą zespo-
lone! Jeśli chcesz tworzyć wymiary zespolone w takich rysunkach, włącz prze-
łącznik Zastosuj wymiarowanie zespolone (patrz poprzednia uwaga).
 Wymiary zespolone nie działają w przypadku multilinii i tras.
 Zespolenie wymiarów z blokiem zanika po jego redefinicji.
 Zespolenie wymiarów można usunąć za pomocą polecenia ODCZEPWYMIAR;
zespolenie wymiarów można przywrócić za pomocą polecenia DOCZEPWYMIAR.
 Aby zmienić wszystkie niezespolone wymiary na zespolone, można posłużyć się
poleceniami SWYBIERZ i DOCZEPWYMIAR.
 Podczas rysowania wymiarów AutoCAD tworzy warstwę o nazwie Defpoints
i umieszcza na niej punkty wymiarowe. Warstwy tej nie należy usuwać, a najlepiej
w ogóle w nią nie ingerować.

598 AutoCAD 2018 PL
Usuwanie zespolenia wymiarów

— ODCZEPWYMIAR
Polecenie ODCZEPWYMIAR usuwa zespolenie wskazanych wymiarów z wymiarowa-
nymi obiektami. Wybierz wymiary, które mają utracić zespolenie („Określ wymiar do
odłączenia. Wybierz obiekty:”). Polecenie wpisujemy z klawiatury.
 Polecenie automatycznie odfiltrowuje ze zbioru wskazań wszystkie obiekty niebę-

dące wymiarami zespolonymi. Jeżeli chcesz usunąć zespolenie wszystkich wymia-
rów w rysunku, w odpowiedzi na prośbę o wskazanie wymiarów wpisz wsz.
 Polecenie to dotyczy tylko wymiarów znajdujących się w bieżącej przestrzeni i poło-
żonych na warstwach, które nie są zamknięte.
Zespolenie wymiarów — DOCZEPWYMIAR

Polecenie DOCZEPWYMIAR umożliwia zespolenie wymiarów z obiektami na rysunku
oraz zmianę punktów zespolenia.
 [Opisz][Wymiary >][Skojarz ponownie]  DWR

W odpowiedzi na komunikat „Określ wymiar do ponownego skojarzenia. Wybierz obiekty
lub [Odłączone]:” wybierz wymiary, które mają zostać zespolone.
Wskazane wymiary zostaną kolejno podświetlone i użytkownik będzie proszony o wskaza-

nie nowego położenia każdego punktu wymiarowego. Jeżeli punkt wymiarowy nie jest
zespolony, w jego miejscu wyświetlany będzie krzyżyk . Natomiast jeśli punkt wy-
miarowy jest już zespolony, krzyżyk będzie wyświetlony wewnątrz kwadratu.
 Komunikaty polecenia zależne są od rodzaju wymiaru. Aby przejść do następne-

go punktu wymiarowego, naciśnij ENTER. Aby wybrać obiekt, z którym wymiar
ma być zespolony, wybierz opcję Wybierz obiekty.
 Działanie polecenia można w każdej chwili zakończyć poprzez naciśnięcie klawi-
sza ESC. Zmiany poczynione do tego momentu zostaną zapamiętane.
Zwymiaruj obiekt na rysunku ZESPOL.DWG za pomocą wymiaru ze- 

spolonego i niezespolonego i zwróć uwagę na różnice. ZESPOL.DWG
Wczytaj rysunek ZESPOL.DWG. Rozpocznij od wyłączenia tworzenia wymiarów zespo-

lonych.

Wymiarowanie 599
Wybierz z menu [Opcje][Parametry użytkownika] i wyłącz przełącznik

Zastosuj wymiarowanie zespolone. Wyłączenie przełącznika spowoduje ryso-
wanie wymiarów niezespolonych. Narysuj wymiar liniowy na górze elementu.
Wybierz obiekt do wymiarowania: wskaż górny dłuższy poziomy odcinek
Określ położenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kąt/Poziomo/pIonowo/Obrócony]:
wskaż punkt powyżej obiektu
Wybierz z menu [Opcje][Parametry użytkownika] i włącz przełącznik Za-

stosuj wymiarowanie zespolone. Włączenie przełącznika spowoduje rysowanie
wymiarów zespolonych. Narysuj wymiar liniowy na dole elementu.
130 130
130
Górny wymiar nie jest zespolony Dolny wymiar jest zespolony
Przesuń obiekt w nowe położenie.

Wybierz obiekty: wskaż oś symetrii
Nie wskazuj obiektów przeznaczonych do przesunięcia za pomocą okna, tylko wskaż

je bezpośrednio kursorem na ekranie (nie wskazuj wymiarów).

Określ punkt bazowy lub przesunięcie: 140,0
ENTER

600 AutoCAD 2018 PL
130
130
Po przesunięciu wymiarowanego obiektu wymiar zespolony został przesunięty,
natomiast wymiar niezespolony pozostał w dawnym położeniu
Zmień wielkość obiektu.

Wybierz obiekty: wskaż oś symetrii
Określ punkt bazowy: 0,0
Określ współczynnik skali lub [Kopiuj/Odniesienie]: 1.2
130
156
Po zmianie wielkości wymiarowanego obiektu wymiar zespolony został przesunięty
i uaktualniony, natomiast wymiar niezespolony nie uległ zmianie
Przykład pokazuje zespolenie wymiaru z obiektem — modyfikacja samego obiektu

wystarcza do modyfikacji zespolonego z nim wymiaru.
Nieciągłe linie wymiarowe

Linie wymiarowe i linie pomocnicze mogą być rysowane liniami nieciągłymi. W celu
przypisania typu linii do linii wymiarowych posługujemy się stylem wymiarowym —
WYMSTYL. Po wybraniu stylu i kliknięciu przycisku Zmień... posłuż się listami roz-
wijanymi Rodzaj linii w celu określenia rodzaju linii wymiarowych oraz pomocniczych.

Wymiarowanie 601
37
Nieciągłe linie wymiarowe
Z linii nieciągłej można skorzystać dopiero po jej wczytaniu. Więcej informacji na ten
temat znajdziesz w rozdziale Właściwości obiektów.
Pomocnicze linie wymiarowe o stałej długości

Pomocnicze linie wymiarowe są standardowo zmiennej długości. To znaczy, że są ry-
sowane od wymiarowanego elementu aż do linii wymiarowej. Nie zawsze jest to pożą-
dane. Są sytuacje, w których użytkownik życzy sobie, żeby wszystkie pomocnicze linie
wymiarowe były tej samej długości.
37 37 37 37 37 105
Pomocnicze linie wymiarowe o zmiennej długości (na górze)
i o stałej długości (na dole)
Długość linii wymiarowych określamy w stylu wymiarowym WYMSTYL. Po wybra-

niu stylu i kliknięciu przycisku Zmień... wybierz zakładkę Linie, włącz przełącznik
Stała długość linii pomocniczych. Długość linii wpisz w polu Długość:.

602 AutoCAD 2018 PL
Korzystaj z punktów charakterystycznych

Podczas tworzenia wymiarów będziesz bardzo często wskazywał punkty charaktery-
styczne obiektów. Najczęściej będzie to koniec odcinka (Koniec), punkt przecięcia
(Przecięcie) oraz środek okręgu (Środek). Możesz znacznie przyspieszyć znajdo-
wanie punktów charakterystycznych, włączając ich automatyczne poszukiwanie. Wię-
cej informacji na temat punktów charakterystycznych obiektów znajdziesz w rozdziale
pod tytułem Rysowanie precyzyjne.
Umieszczanie wymiarów na osobnych warstwach

Zalecane jest umieszczanie wymiarów na osobnych warstwach. Takie rozwiązanie umoż-
liwi włączanie i wyłączanie widoczności wymiarów na ekranie.
Warstwa Wymiary włączona Warstwa Wymiary wyłączona
Regeneracja wymiarów — REGENWYM

Polecenie REGENWYM powoduje regenerację wymiarów zespolonych. Konieczność
regeneracji wymiarów umieszczonych w przestrzeni papieru zachodzi w przypadku
zmiany powiększenia rysunku dokonanej za pomocą myszy z kółkiem, gdy na arkuszu
rozmieszczenia wydruku aktywna jest przestrzeń modelu. Polecenie wpisujemy z kla-
wiatury.
Konieczność regeneracji wymiarów pojawia się również po otwarciu rysunku zmodyfi-

kowanego w poprzednich wersjach AutoCAD-a (gdy zmodyfikowano w nim wymiaro-
wane elementy).

Wymiarowanie 603
Jeżeli w bieżącym rysunku zwymiarowane są elementy wchodzące w skład odnośnika

zewnętrznego, po modyfikacji tych elementów przeprowadzonej w odnośniku zachodzi
konieczność regeneracji wymiarów z nimi zespolonych.
Wyświetlanie na wierzchu napisów i wymiarów

— TEKSTNAWIERZCH
AutoCAD umożliwia wyświetlanie na wierzchu wszystkich napisów prostych, akapitów
tekstowych, linii odniesienia i napisów wymiarowych. Dzięki temu napisy i wymiary
nie będą zasłaniane przez inne obiekty rysunkowe.
 [Narzędzia główne][Zmień >][opcja]
Wstążka umożliwia łatwy dostęp do każdej z opcji polecenia TEKSTNAWIERZCH
208 208
Napis Napis
156
156
Napis i wymiary są zasłonięte Napis i wymiary zostały odsłonięte

604 AutoCAD 2018 PL
 Przesuń tekst – teksty będą wyświetlane przed wszystkimi innymi obiek-

na wierzch tami.
 Przesuń wymiary – wymiary będą wyświetlane przed wszystkimi innymi
na wierzch obiektami.
 Przesuń linie – linie odniesienia będą wyświetlane przed wszystkimi innymi
odniesienia obiektami.
na wierzch
 Przesuń – opisy będą wyświetlane przed wszystkimi innymi obiektami.
wszystkie opisy
na wierzch
Polecenie zmienia kolejność wyświetlania obiektów znajdujących się na rysunku. Jeśli

dorysujesz obiekt zasłaniający napisy, to w celu ich uwidocznienia należy ponownie
skorzystać z polecenia.
Przykład ilustrujący wyświetlanie na wierzchu napisów i wymiarów znajdziesz w roz-

dziale Napisy.

Edycja wymiarów
Wymiary umieszczone na rysunku mogą zostać

zmodyfikowane. Wygląd wymiarów określają
style wymiarowe. Można kompleksowo zmienić
wygląd wymiaru przez nadanie mu innego stylu
wymiarowego. Tworzenie, modyfikacja i nadawa-
nie wymiarom stylów wymiarowych zostało omó-
wione szczegółowo w rozdziale pod tytułem Style
wymiarowe.
Wymiary można modyfikować za pomocą uchwytów. Jest to bardzo wygodny sposób mo-
dyfikacji, gdyż umożliwia zmianę położenia punktów wymiarowych, linii wymiarowej
i napisu wymiarowego. Dzięki uchwytom można odsuwać i dosuwać linie wymiarowe
do innych elementów rysunku oraz zmieniać długość pomocniczych linii wymiarowych.
Polecenie WYMEDYCJA umożliwia zmianę treści, kąta obrotu i położenia napisu wy-
miarowego oraz pochylenie pomocniczych linii wymiarowych. Podczas zmiany treści
napisu wymiaru (zespolonego) można posłużyć się symbolem <> oznaczającym wartość
wymiaru odczytaną z rysunku.
Polecenie WYMEDTEKST umożliwia zmianę położenia i kąta obrotu napisu wy-

miarowego. Umożliwia dosunięcie napisu wymiarowego do lewego i prawego brzegu
wymiaru. Za jego pomocą można również przywrócić napisowi wymiarowemu położe-
nie wyjściowe.
Menedżer właściwości umożliwia łatwą modyfikację najważniejszych właściwości wymia-

ru. Można zmienić treść napisu wymiarowego oraz przypisać mu dowolnie jeden ze
zdefiniowanych stylów wymiarowych. Można dokonać bezpośredniej modyfikacji indywi-
dualnych właściwości wyglądu wymiaru.
Wymiary zespolone można rozbić na elementy składowe (odcinki, strzałki, napisy) za

pomocą polecenia ROZBIJ.

606 AutoCAD 2018 PL
Menu kontekstowe wymiarów

Wybrane polecenia modyfikacji wymiarów są dostępne z menu kontekstowego, które
pojawia się na ekranie po wybraniu wymiaru i kliknięciu go prawym przyciskiem myszy.
Menu kontekstowe wymiarów
 Styl wymiarowania – położenie napisu wymiarowego:

Zapisz jako nowy – umożliwia zapisanie bieżących ustawień jako nowego
styl... stylu wymiarowania,
ISO-25 – wybór stylu ISO-25,
Inny... – umożliwia wybór innego stylu wymiarowania.
 Dokładność – liczba miejsc dziesiętnych napisu wymiarowego:
0 – liczba całkowita,
0.0 – jedno miejsce po przecinku,
... – ...
0.000000 – sześć miejsc po przecinku.
 Usuń nadpisania – usunięcie tymczasowych modyfikacji wprowadzonych
stylu za pomocą zmian systemowych zmiennych wymiaro-
wania.
 Skala obiektu – umożliwia zmianę skali obiektu opisowego.
opisowego
Odwrócenie strzałki wymiarowej

W celu odwrócenia strzałki wymiarowej wskaż wymiar, następnie ustaw kursor nad
strzałką przeznaczoną do odwrócenia. Na ekranie pojawi się menu kontekstowe —
wybierz opcję Odwróć strzałkę.

20 20
Strzałki w położeniu pierwotnym Prawa strzałka odwrócona
Edycja wymiarów za pomocą uchwytów

Po wskazaniu wymiaru pojawiają się uchwyty. Za ich pomocą można zmienić położe-
nie punktów wymiarowych, napisu i linii wymiarowej. Więcej informacji o edycji za
pomocą uchwytów znajdziesz w rozdziale Uchwyty.
Na rysunku WYMUCHW.DWG linia wymiarowa wymiaruje odległość

pomiędzy środkami otworów. Lewa pomocnicza linia wymiarowa jest

WYMUCHW.DWG
zaczepiona w środku dolnego otworu. Przesuń ją w górę do środka
górnego otworu.
Kliknij wymiar oraz lewy górny okrąg. Wymiar i okrąg zostaną podświetlone. Pojawią
się uchwyty. Następnie kliknij uchwyt znajdujący się na końcu lewej pomocniczej linii
wymiarowej i przesuń do środka górnego otworu.
Na zakończenie naciśnij klawisz Esc (w celu usunięcia wyboru wymiaru).

608 AutoCAD 2018 PL
Na rysunku WYMU2.DWG przesuń poziomo napis wymiarowy do środ- 

WYMU2.DWG
ka linii wymiarowej.
Włącz automatyczną lokalizację punktów charakterystycznych Symetria. Kliknij wy-

miar. Wymiar zostanie podświetlony i pojawią się uchwyty. Kliknij uchwyt znajdujący
się pod napisem wymiarowym i przesuń poziomo w okolicę środka wymiaru. Na za-
kończenie naciśnij klawisz Esc (w celu usunięcia wybrania wymiaru).
Polecenie WYMEDYCJA
Polecenie WYMEDYCJA umożliwia zmianę napisu wymiarowego, jego położenia i kąta
obrotu oraz pochylenie pomocniczych linii wymiarowych. W odpowiedzi na komunikat
„Podaj typ edycji wymiaru [pRzywróć/Nowy/Obrót/Pochyl] <pRzywróć>:” wybierz
opcję modyfikacji wymiaru. W celu pochylenia linii wymiarowych lub obrócenia napi-
su łatwiej posłużyć się ikonami narzędzi dostępnymi bezpośrednio w rozwinięciu pa-
nelu Wymiary.
Pochylanie linii wymiarowych
Zmienia kąt pochylenia pomocniczych linii wymiarowych.
 [Opisz][Wymiary][Pochyl]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż wymiary, których pomocnicze

linie wymiarowe mają być pochylone. Można wskazać więcej niż jeden wymiar. Na-
stępnie podaj kąt pochylenia pomocniczych linii wymiarowych „Podaj kąt pochylenia
(wciśnij ENTER dla żadnego):”. Jeżeli wciśniesz ENTER, pomocnicze linie wymiarowe
nie zostaną pochylone.
Obracanie tekstu wymiarowego

Obraca napis wymiarowy.
 [Opisz][Wymiary][Kąt tekstu]

W odpowiedzi na komunikat „Wybierz wymiar:” wskaż napis wymiarowy, który ma

zostać obrócony. Wpisz nowy kąt obrotu napisu wymiarowego („Określ kąt tekstu wy-
miarowego:”).
 Opcja pRzywróć przesuwa napis wymiarowy w położenie początkowe. Wskaż

wymiary, których ma dotyczyć („Wybierz obiekty:”).
 Opcja Nowy zmienia napis wymiarowy. Napis wymiarowy najłatwiej zmienić
poprzez dwukrotne kliknięcie wymiaru.
Zmień treść napisu wymiarowego z 125 na rozstaw = 125 

na rysunku EDWYM1.DWG. EDWYM1.DWG
Polecenie: Kliknij wymiar dwukrotnie
Na ekranie pojawi się wartość wymiaru na niebiesko-fioletowym tle. Wpisz przed nią
tekst rozstaw = i kliknij przycisk zamknięcia edytora Zamknij edytor tekstu.
 Treść napisu wymiarowego można również zmodyfikować za pomocą polece-

nia ODTEKST lub menedżera właściwości obiektów.
 Jeśli przypadkowo skasujesz wartość wymiaru odczytaną z rysunku, to wpisz <>.
AutoCAD automatycznie odczytuje ten ciąg znaków jako wartość wymiaru od-
czytaną z rysunku.

Pochyl linie wymiarowe w rysunku EDWYM2.DWG. EDWYM2.DWG
Polecenie: [Opisz][Wymiary >][Pochyl]

Wybierz obiekty: wskaż wymiar
Podaj kąt pochylenia (wciśnij ENTER dla żadnego): 60

610 AutoCAD 2018 PL
Położenie napisu wymiarowego

WYMEDTEKST
Polecenie WYMEDTEKST umożliwia zmianę położenia i kąta obrotu napisu wymia-
rowego. Umożliwia również dosunięcie napisu wymiarowego do lewego lub prawego
brzegu wymiaru. Za jego pomocą można również przywrócić napisowi wymiarowemu
położenie wyjściowe.
 [Opisz][Wymiary][opcja]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz wymiar:” wskaż wymiar. Następnie wskaż nowe

położenie napisu wymiarowego lub wybierz opcję. Zamiast wpisywać polecenie, łatwiej
posłużyć się ikonami narzędzi dostępnymi bezpośrednio w rozwinięciu panelu Wymiary.
 Lewo – dosuwa napis wymiarowy do lewego brzegu wymiaru

tak daleko, jak jest to możliwe.
 pRawo – dosuwa napis wymiarowy do prawego brzegu wymiaru
tak daleko, jak jest to możliwe.
 Symetrycznie – ustawia napis wymiarowy na środku linii wymiarowej.
 Opcja Przywróć przesuwa napis wymiarowy w położenie początkowe. Wskaż

wymiary, których ma dotyczyć („Wybierz obiekty:”).
 Opcja Kąt zmienia kąt obrotu napisu wymiarowego. Wpisz kąt obrotu napisu
wymiarowego („Określ kąt tekstu wymiarowego:”).

Zmiana treści napisu wymiarowego

— ODTEKST i EDTEKST
Treść napisu wymiarowego można zmienić za pomocą polecenia ODTEKST i EDTEKST.
Wskaż napis wymiarowy przeznaczony do modyfikacji „Wybierz opis lub [Cofaj]:” i zmień
jego treść w oknie edytora napisów. Treść napisu wymiarowego można również zmodyfi-
kować za pomocą menedżera właściwości obiektów albo poprzez dwukrotnie kliknięcie
wymiaru.

Rozbijanie wymiarów
Wymiary można rozbić na elementy składowe (odcinki, łuki, napis, strzałki) za po-
mocą poleceń ROZBIJ. Po rozbiciu wymiaru przestaje on być wymiarem zespolonym.
 [Narzędzia główne][Zmień][Rozbij]
Po wprowadzeniu polecenia wybierz wymiary przeznaczone do rozbicia.
Napis wymiarowy na czystym tle

Wielu Czytelników z pewnością zadaje sobie pytanie,
w jaki sposób sprawić, by napis wymiarowy widocz-
ny był na czystym tle. Jeżeli napis jest umieszczony
na innych obiektach, to jest nieczytelny. Spójrz na ry-
sunek po prawej stronie: wymiar średnicy jest prawie
nieczytelny. Niestety program nie daje wprost możliwo-
ści umieszczenia napisu na czystym tle i trzeba poradzić O93
sobie w inny sposób. Użytkownik ma kilka możliwo-
ści. Pierwsza, najłatwiejsza (ale zarazem niechlujna),
polega na zignorowaniu problemu. Jeżeli napis da się odczytać, to można nie przej-
mować się elegancją rysunku. Jeżeli jednak chcemy stosować się do dobrych zwy-
czajów, to pozostają jeszcze cztery sposoby:
1. Zastosowanie maskowania napisu.

2. Przesunięcie napisu wymiarowego.
3. Usunięcie obiektów znajdujących się pod napisem wymiarowym.
4. Zastosowanie stylów wydruku.

Maskowanie napisu NAPWYM.DWG
Najprościej jest zastosować polecenie PRZYKRYJ.
1. Na początek narysuj prostokąt wokół napisu wymiarowego.

2. Zastosuj polecenie PRZYKRYJ.
Polecenie: PRZYKRYJ
Wskaż pierwszy punkt lub [Ramki/Polilinia] <Polilinia>: ENTER
Wybierz zamkniętą polilinię: wskaż prostokąt
Czy usunąć polilinię? [Tak/Nie] <Nie>: t
3. Wyłącz widoczność ramki przykrycia.

612 AutoCAD 2018 PL
Polecenie: PRZYKRYJ
Wskaż pierwszy punkt lub [Ramki/Polilinia] <Polilinia>: r
Podaj tryb [Tak/Nie/Wyświetl bez kreślenia] <Tak>: n
4. Za pomocą polecenia PORZWYŚ nakaż rysowanie wymiaru nad zasłoną (opcja

Wierzch).
Polecenie: PORZWYŚ
Wybierz obiekty: wskaż wymiar
Podaj opcję wyświetlania obiektu [Nad/Pod/Wierzch/Spód] <Spód>: w
Obiekty znajdujące się pod napisem wymiarowym

zostały zasłonięte za pomocą zasłony
Przesunięcie napisu wymiarowego
Najprostszym rozwiązaniem jest przesunięcie napisu

wymiarowego1. Wystarczy przesunąć napis wzdłuż
linii wymiarowej (w prawo lub w lewo) i problem
zostanie rozwiązany.
Aby przesunąć napis wymiarowy, można posłużyć się

uchwytami lub poleceniem WYMEDTEKST. W ra- O93
mach przykładu przesuń napis wymiarowy na rysunku
NAPWYM.DWG.
Polecenie: [Opisz][Wymiary][Wyrównaj do prawej]

Wybierz wymiar: wskaż wymiar
1
Istnieje możliwość wskazywania położenia poziomego napisu wymiarowego podczas tworzenia wymiaru.
W tym celu zdefiniuj styl wymiarowy, kliknij przycisk Zmień, wybierz zakładkę Dopasowanie i włącz
przełącznik Wstaw tekst ręcznie podczas wymiarowania.

Usunięcie obiektów pod napisem

Przesunięcie napisu wymiarowego jest najprostszym i najczęściej spotykanym rozwią-
zaniem. Jednakże w sytuacji, gdy napisu nie da się przesunąć, można rozważyć usunię-
cie fragmentów obiektów znajdujących się pod napisem. Najłatwiej narysować prosto-
kąt wokół napisu i zastosować polecenie UTNIJ, a następnie skasować prostokąt.
O93 O93 O93
To rozwiązanie jest pracochłonne i na dodatek ingeruje w rysunek. Fragmenty obiektów

zostały „sztucznie” wycięte, aby nie zasłaniały napisu. Jeżeli zajdzie potrzeba zmiany
rysunku, może się zdarzyć, że trzeba będzie naprawić powycinane obiekty.
Styl wydruku
Można również poradzić sobie, stosując bardziej skomplikowaną metodę, polegającą na
wykorzystaniu stylów wydruku zależnych od koloru. Opisywana metoda przeznaczona
jest dla zaawansowanych użytkowników AutoCAD-a.
O93 O93
1. Ustaw jako bieżący kolor rzadko używany, np. kolor nr 51.

2. Narysuj tym kolorem prostokąt obejmujący ciasno napis wymiarowy.
3. Zakreskuj wnętrze prostokąta wzorem Solid (stosując wybrany wcześniej kolor).
4. Za pomocą polecenia PORZWYŚ nakaż rysowanie wymiaru nad zakreskowanym
prostokątem (opcja Wierzch).
5. Przypisz do rysunku nowy styl wydruku zależny od koloru:
a. wywołaj polecenie USTAWIENIASTR, a w otwartym oknie dialogowym
kliknij przycisk Zmień...,
b. w kolejnym otwartym oknie dialogowym z listy Tab. stylów wydruku
(przyp. pisaków) wybierz Nowy...),
c. wybierz opcję Rozpocznij od podstaw, a następnie kliknij Dalej >,

614 AutoCAD 2018 PL
wpisz nazwę pliku, a następnie kliknij Dalej >,

d.
Naciśnij przycisk Edytor tabeli stylów wydruku...,
e.
Kliknij wcześniej wybrany kolor na liście Style wydruku i zmień na 0 jego
f.
właściwość Intensywność, a następnie kliknij Zapisz i zamknij, a potem
Zakończ.
6. Upewnij się, że w Opcjach wydruku jest włączony przełącznik Drukuj ze stylami
wydruku.
Na arkuszu rozmieszczenia wydruku widoczny będzie uzyskany rezultat.

Style wymiarowe 615
Style wymiarowe
AutoCAD umożliwia tworzenie wymiarów różnego

rodzaju. Styl wymiarowy zawiera informacje,
w jaki sposób rysować wymiar, podobnie jak styl
napisu określa wygląd napisu. Dzięki stylom wy-
miarowym użytkownik ma możliwość sprawnego
sterowania wyglądem wymiarów różnego rodzaju.
Styl wymiarowy określa wygląd i właściwości
wymiaru, m.in. kolory, wielkość, rodzaj i rozmiar
strzałek, sposób rysowania linii wymiarowej i po-
mocniczych linii wymiarowych, pionowe i pozio-
me położenie napisu wymiarowego, wysokość napisu, rodzaj stosowanych jednostek,
jednostki układu dodatkowego, liczbę miejsc dziesiętnych w napisach wymiarowych,
sposób rysowania tolerancji, zaokrąglanie wartości odczytanych z rysunku itd. Każdy
styl wymiarowy ma nazwę wyróżniającą go spośród innych stylów. Każdy rysowany wy-
miar ma przypisany jakiś styl wymiarowy, który określa wygląd tego wymiaru, jednostki,
dokładność itp. Wymiary są rysowane bieżącym stylem wymiarowym. W stylu wymiaro-
wym zapisane są wartości zmiennych wymiarowych. Pod określoną nazwą można utworzyć
całą rodzinę stylów. Rodzina składa się z podstylów, które określają wygląd i właściwości
wymiarów różnego rodzaju: wymiarów liniowych, kątowych, promienia, średnicy, współ-
rzędnych. Dzięki temu w obrębie jednego stylu można określić różny wygląd wymiarów
różnego rodzaju. Można ustalić parametry dla wszystkich rodzajów wymiarów, modyfiku-
jąc ustawienia stylu głównego. Nowe style wymiarowe można definiować na bazie stylów
już istniejących. Dzięki temu unikamy konieczności określania wartości wszystkich
parametrów za każdym razem od początku i możemy tworzyć style różniące się od
pierwowzorów tylko niektórymi parametrami.
Nowe wymiary rysowane są bieżącym stylem wymiarowym, ustawianym w oknie me-

nedżerów stylów wymiarowych. Aby zmienić styl wymiarowy przypisany do wymiaru,
wskaż ten wymiar kursorem, naciśnij prawy przycisk myszy, wybierz z menu kontek-
stowego opcję Styl wymiarowania i wybierz styl z listy.

616 AutoCAD 2018 PL
176
52
39 52 254 74 119 55
176
52
39 52 254 74 119 55
176
52
39 52 254 74 119 55
176
52
39 52 254 74 119 55
Zastosowanie różnych stylów wymiarowych pozwala na zmianę wyglądu wymiarów

w jednym posunięciu

Style wymiarowe 617
Wygląd każdego wymiaru określony jest przez przypisany do niego styl wymiarowy.
Standardowo z AutoCAD-em dostarczany jest predefiniowany styl STANDARD oraz
kilka innych stylów (w zależności od wybranego szablonu DWT). Jeżeli rysowałeś już
wymiary, nie myśląc o stylach wymiarowych, rysowałeś je stylem domyślnym.
Aby zrozumieć, jak działa styl wymiarowy, wczytaj rysunek STYLWYM.

DWG. W rysunku tym jest tylko jeden wymiar, do którego przypisany 
jest styl ISO-25. W rysunku zdefiniowany jest również styl wymiarowy STYLWYM.DWG
MOJSTYL. Zmień styl wymiarowy przypisany do wymiaru.
Wskaż wymiar, następnie kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję Właści-
wości z menu kontekstowego.
Rozwiń grupę właściwości Różne i zmień właściwość

Styl wymiarowania. Wybierz z listy rozwijanej styl
wymiarowy MOJSTYL.
Naciśnij klawisz Esc, aby usunąć zaznaczenie, i schowaj okno właściwości, naciska-
jąc przycisk zamknięcia okna lub kombinację klawiszy CTRL-1. Zauważ, jak zmienił
się wygląd wymiaru na ekranie.
Napis wymiarowy został powiększony i odsunięty w górę od linii wymiarowej. Zamiast

strzałek wymiarowych narysowane zostały kreski. Zmniejszyła się liczba miejsc po
przecinku (z czterech do jednego). Ponadto za napisem wymiarowym pojawiły się tole-
rancje oraz napis „mm”.
Zaobserwowane zmiany są tylko przykładem możliwości zmiany wyglądu wymiaru za

pomocą przypisania mu innego stylu. Za pomocą stylu można łatwo i szybko zmienić
wygląd wymiarów. Ponadto style wymiarowe zapewniają jednorodny wygląd wymia-
rów i zgodność z normami.
Styl wymiarowy określa wygląd i wzajemne rozmieszczenie elementów wymiaru. W opi-

sie stylów stosujemy następujące nazwy elementów wymiaru:

618 AutoCAD 2018 PL
Sterowanie stylami
wymiarowymi — WYMSTYL
Okno dialogowe WYMSTYL umożliwia tworzenie i modyfikację stylów wymiarowych.
 [Narzędzia główne][Opis][Styl wymiarowania]  WST
Menedżer stylów wymiarowych

Style wymiarowe 619
 Bieżący styl – nazwa bieżącego stylu wymiarowego. Nowo tworzone wy-

wymiarowania: miary będą przyjmowały ten właśnie styl.
 Style: – lista zawierająca nazwy zdefiniowanych stylów wymia-
rowych. W okienku pojawia się nazwa bieżącego stylu
wymiarowego. Aby zmienić bieżący styl, wybierz go z listy
i naciśnij przycisk Ustaw bieżący (lub naciśnij prawy przy-
cisk myszy i wybierz opcję Ustaw bieżący).
 Podgląd: – podgląd wymiarów w wybranym stylu.
 Lista: – wybór stylów wymiarowych, które mają zostać wyświe-
tlone na liście stylów:
Wszystkie style – wszystkie style,
Style używane – tylko style używane.
 Nie wyświetlaj – włączenie tego przełącznika powoduje zaniechanie wyświe-
stylów tlania na liście stylów wymiarowych stylów pochodzących
w odnośnikach z odnośników.
 Opis – opis wskazanego stylu wymiarowego.
 Ustaw bieżący – wybór wskazanego stylu jako bieżącego stylu wymiaro-
wego.
 Nowy… – definicja nowego stylu wymiarowego. Domyślne parame-
try tworzonego stylu zostaną skopiowane ze stylu, który
w momencie kliknięcia przycisku Nowy zostanie wybra-
ny na liście.
 Zmień… – modyfikacja wskazanego stylu wymiarowego.
 Nadpisz… – wprowadzenie niewielkich zmian do stylu.
 Porównaj… – porównanie dwóch stylów wymiarowych.
Bieżący styl wymiarowy

Wszystkie nowe wymiary rysowane są bieżącym stylem wymiarowym. Oznacza to, że
nowe wymiary przyjmują wygląd zdefiniowany w bieżącym stylu. Aby wybrać bieżący
styl wymiarowy, wskaż go na liście Style: i kliknij przycisk Ustaw bieżący (lub naci-
śnij prawy przycisk myszy i wybierz opcję Ustaw bieżący z menu kontekstowego). Moż-
na również po prostu kliknąć dwa razy nazwę wybranego stylu na liście stylów.
Po wybraniu stylu wymiarowego wszystkie nowe wymiary będą miały przypisany wła-
śnie ten styl. Jeżeli w przyszłości zmienisz parametry stylu, wszystkie wymiary nary-
sowane tym stylem zostaną automatycznie uaktualnione.

620 AutoCAD 2018 PL
Nowy styl wymiarowy

Po kliknięciu przycisku Nowy… tworzymy nowy styl wymiarowy.
Tworzenie nowego stylu wymiarowego
Nazwę tworzonego stylu wpisz w polu Nazwa nowego stylu:. Z listy rozwijanej Roz-
pocznij z: wybierz styl, od którego mają zostać skopiowane właściwości stylu. Jeżeli
tworzony styl ma być opisowy, zaznacz opcję Skala opisu.
Z listy rozwijanej Użyj dla: wybierz podstyl, czyli rodzaj wymiarów w obrębie stylu,
którego mają dotyczyć ustawienia. Dzięki podstylom można nadawać różne parame-
try i różny wygląd różnym typom wymiarów w obrębie jednego stylu wymiarowego.
Przykładowo można zdefiniować styl, w którym wymiary liniowe będą oznaczane uko-
śnymi kreskami, a wymiary kątowe za pomocą strzałek itp.
Parametry stylu zostaną skopiowane ze stylu, który będzie wybrany na liście w momen-
cie kliknięcia przycisku Nowy. Następnie ukaże się okno dialogowe umożliwiające
modyfikację parametrów nowo tworzonego stylu.
Nowy styl wymiarowy oparty na stylu już istniejącym można utworzyć w następujący
sposób: wskaż na rysunku wymiar, którego styl ma zostać zmodyfikowany, kliknij
prawy przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Właściwości. Na-
stępnie zmień właściwości stylu wymiarowego (w oknie menedżera właściwości). Na
zakończenie kliknij prawym przyciskiem myszy w obszarze rysunku i wybierz z menu
kontekstowego opcję [Styl wymiarowania >] [Zapisz jako nowy styl...]. Wpisz
nazwę stylu i kliknij OK.
Usunięcie stylu wymiarowego

Aby usunąć styl wymiarowy, wybierz go na liście i naciśnij klawisz Delete na klawia-
turze lub naciśnij prawy przycisk myszki i wybierz opcję Usuń z menu kontekstowego.
Wyświetlona zostanie prośba o potwierdzenie. Aby potwierdzić usunięcie stylu, kliknij
przycisk Tak.

Style wymiarowe 621
Nie można usunąć stylu, który jest używany (czyli przypisany do jakiegokolwiek
wymiaru na rysunku). Próba usunięcia takiego stylu spowoduje wyświetlenie komuni-
katu „Styl wymiarowania jest używany i nie może być usunięty.” i styl nie zostanie
usunięty.
Zmiana nazwy stylu wymiarowego

Aby zmienić nazwę stylu wymiarowego, wybierz go na liście, naciśnij prawy przycisk
myszki i wybierz opcję Zmień nazwę z menu kontekstowego. Można również wskazać
styl na liście, odczekać chwilę i ponownie kliknąć nazwę stylu na liście, a następnie
zmienić nazwę stylu i okienku, które pojawi się w miejscu nazwy stylu.
Modyfikacja stylu wymiarowego

Aby zmodyfikować styl wymiarowy, wskaż go na liście i kliknij przycisk Zmień…. Na
ekranie pojawi się okno dialogowe umożliwiające modyfikację parametrów stylu i do-
kładne dopasowanie go do wymagań użytkownika. Szczegółowy opis modyfikacji stylu
znajdziesz w dalszej części tego rozdziału.
Porównanie stylów wymiarowych

Przycisk Porównaj… umożliwia porównanie stylów wymiarowych. Wybierz z list
rozwijanych Porównaj: oraz z: style wymiarowe przeznaczone do porównania. W dolnej
części okna pojawi się informacja o liczbie znalezionych różnic oraz nazwy i wartości
różniących się od siebie zmiennych wymiarowych. W celu skopiowania zawartości listy
różnic do schowka, kliknij przycisk . Jeżeli na liście z: wybierzesz opcję <brak>,
w oknie wyświetlona zostanie lista parametrów stylu wybranego z listy Porównaj:.
Modyfikacje stylu wymiarowego

Za pomocą menedżera stylów wymiarowych można dokonać modyfikacji stylów wy-
miarowych. Można wprowadzić niewielkie zmiany za pomocą przycisku Nadpisz…
Można również dokładnie dobrać wszystkie cechy stylu.

622 AutoCAD 2018 PL
Niewielkie zmiany stylu wymiarowego

Istnieje możliwość modyfikacji wybranych właściwości stylu wymiarowego bez ko-
nieczności zmiany tych właściwości w stylu wymiarowym. W tym celu wskaż dany styl
na liście i kliknij przycisk Nadpisz…, a następnie zmień właściwości pojawiające się
w oknie dialogowym. Po zakończeniu modyfikacji na liście stylów pojawi się informa-
cja, że modyfikacja stylu w postaci <zastąp styl> jest dostępna.
Jeżeli wybierzesz inny styl wymiarowy, niewielkie zmiany zostaną usunięte. Aby je za-
pamiętać w bieżącym stylu wymiarowym, wskaż kursorem <zastąp styl>, naciśnij
prawy przycisk myszki i wybierz z menu kontekstowego Zapisz do bieżącego stylu
wymiarowania.
Można również zapamiętać zmiany w nowym stylu. W tym celu wskaż kursorem pozy-
cję <zastąp styl> na liście stylów Style: i kliknij przycisk Nowy…. Następnie podaj
nazwę zapamiętywanego stylu.
Linie
Za pomocą zakładki Linie ustalamy wygląd i położenie linii wymiarowych. Wprowa-
dzane zmiany są pokazywane na bieżąco w oknie podglądu.
Parametry linii wymiarowych i pomocniczych

Style wymiarowe 623
Linie wymiarowe
 Kolor: – kolor linii wymiarowej.
 Rodzaj linii: – rodzaj kreski linii wymiarowej.
 Szerokość linii: – grubość kreski linii wymiarowej.
 Przedłużenie: – długość odcinków przedłużających linię wymiarową poza
granice wyznaczone przez pomocnicze linie wymiarowe.
Odcinki przedłużające rysowane są, gdy zamiast strzałek
wymiarowych pojawiają się ukośne odcinki.
 Odstępy – odległość między liniami wymiarowymi znajdującymi się
między liniami w bazowym łańcuchu wymiarowym.
bazowymi:
 Pomiń: – włączenie tego przełącznika powoduje zaniechanie wy-
świetlania segmentu linii wymiarowej „na lewo” lub „na
prawo” od napisu wymiarowego.
Linie pomocnicze
 Kolor: – kolor pomocniczych linii wymiarowych.
 Rodzaj linii 1: – rodzaj linii pierwszej linii pomocniczej.
 Rodzaj linii 2: – rodzaj linii drugiej linii pomocniczej.
 Szerokość linii: – grubość kreski pomocniczych linii wymiarowych.
 Pomiń: – włączenie tego przełącznika spowoduje zaniechanie
wyświetlania pomocniczej linii wymiarowej.
 Przedłużenie: – długość przedłużeń pomocniczych linii wymiarowych
ponad linię wymiarową.
 Odsunięcie – odległość początku pomocniczej linii wymiarowej od punktu
od początku: wymiarowego.
 Stała długość – włączenie przełącznika spowoduje, że linie pomocnicze
linii będą równej długości.
pomocniczych
 Długość: – długość pomocniczych linii wymiarowych.
Symbole i strzałki
Za pomocą zakładki Symbole i strzałki ustalamy wygląd i położenie grotów strzałek,
znacznika środka okręgu, sposób umieszczania symbolu długości łuku oraz kierunek
ucięcia wymiaru promienia.

624 AutoCAD 2018 PL
Parametry symbolów i strzałek
Groty strzałek
 Pierwsza: – rodzaj grota pierwszej strzałki wymiarowej. Wybierz
z listy rozwijanej rodzaj grota. Po wybraniu grota pier-
wszej strzałki drugi automatycznie zostanie wybrany taki
sam. Jeżeli chcesz zdefiniować własną strzałkę wymia-
rową, to zdefiniuj blok i wybierz z listy (Użytkownika…
), a następnie wpisz nazwę bloku definiującego strzałkę.
 Druga: – rodzaj grota drugiej strzałki wymiarowej. Wybierasz go,
gdy ma być inny niż pierwszy.
 Linia odniesienia: – wielkość grota strzałki wymiarowej odnośnika.
 Rozmiar strzałki: – wielkość grota strzałki wymiarowej.
Znaczniki środka
 Brak – brak znacznika i linii środkowych.
 Znacznik – rysowany jest znacznik środka.
 Linia – rysowane są linie środkowe.
Przerwanie wymiaru
 Rozmiar przerwy: – umożliwia ustawienie wielkości przerwy używanej w prze-
rwaniach wymiaru.

Style wymiarowe 625
Symbol długości łuku

 Przed tekstem – symbol długości łuku  ma być umieszczony przed napi-
wymiarowym sem wymiarowym.
 Nad tekstem – symbol długości łuku  ma być umieszczony nad napi-
wymiarowym sem wymiarowym.
 Brak – brak symbolu długości łuku.
Wymiar ucięcia promienia

 Kąt ucięcia – kąt załamania linii wymiarowej dla uciętego wymiaru promienia
tworzonego za pomocą polecenia WYMSKRÓCONY.
Wymiar ucięcia liniowego

 Współczynnik – umożliwia określenie wielkości ucięcia, zdefiniowanego
wysokości ucięcia przez odległość między dwoma wierzchołkami kątów
tworzących ucięcie.
Napis wymiarowy — Tekst

Za pomocą zakładki Tekst ustalamy wygląd (styl napisu, kolor, wysokość) i położenie
napisów wymiarowych oraz ich dopasowanie i odległość względem linii wymiarowych.
Wprowadzane zmiany są pokazywane na bieżąco w oknie podglądu.
Parametry napisów wymiarowych

626 AutoCAD 2018 PL
Wygląd tekstu
 Styl tekstu: – styl tekstu napisu wymiarowego. W celu modyfikacji
lub utworzenia nowego stylu napisu kliknij przycisk
znajdujący się po prawej stronie listy rozwijanej.
 Kolor tekstu: – kolor napisu wymiarowego.
 Kolor wypełnienia: – kolor tła napisu wymiarowego.
 Wysokość tekstu: – wysokość napisu wymiarowego.
 Skala wysokości – współczynnik skali ułamków mierzony w stosunku
ułamka: do napisu wymiarowego.
 Rysuj ramkę wokół – rysowanie ramki wokół napisu wymiarowego.
tekstu
Położenie tekstu
 Pionowo: – pionowe justowanie napisu:
Wyśrodkowany – napis wymiarowy wyśrodkowany. Linia wymiarowa
podzielona na dwie części; napis umieszczony pomię-
dzy nimi,
Nad – napis wymiarowy umieszczony powyżej linii wymia-
rowej,
Na zewnątrz – napis wymiarowy umieszczony obok linii wymiarowej,
JIS – napis wymiarowy umieszczony zgodnie z japońskim
standardem przemysłowym JIS,
Poniżej – napis wymiarowy umieszczony poniżej linii wy-
miarowej.
 Poziomo – poziome justowanie napisu:
Wyśrodkowany – napis wymiarowy wyśrodkowany pomiędzy pomocni-
czymi liniami wymiarowymi,
Przy 1 pom. linii wym – napis wymiarowy przysunięty do pierwszej pomoc-
niczej linii wymiarowej,
Przy 2 pom. linii wym. – napis wymiarowy przysunięty do drugiej pomocniczej
linii wymiarowej,
Nad 1 pom. linią wym. – napis wymiarowy umieszczony powyżej pierwszej
pomocniczej linii wymiarowej,
Nad 2 pom. linią wym. – napis wymiarowy umieszczony powyżej drugiej po-
mocniczej linii wymiarowej.
 Odsunięcie od linii – Odległość linii wymiarowej od napisu wymiarowego,
wymiarowej: gdy dzieli on linię na dwie części.

Style wymiarowe 627
Wyrównanie tekstu
 Poziome – napis wymiarowy umieszczony zawsze poziomo.
 Zgodne z linią – napis wymiarowy umieszczony równolegle do linii
wymiarową wymiarowej.
 Norma ISO – jeżeli napis wymiarowy został umieszczony między
liniami odnoszącymi, będzie położony równolegle do
linii wymiarowej. Jeżeli napis znajduje się poza liniami
odnoszącymi, zostanie umieszczony poziomo.
Dopasowanie
Za pomocą zakładki Dopasowanie ustalamy sposób dopasowania napisów i strzałek
wymiarowych, położenie tekstu oraz skalę elementów odniesienia.
Parametry dopasowania wymiarów
Opcje dopasowania
Jeżeli napis wymiarowy i strzałki nie zmieszczą się pomiędzy liniami odnoszącymi, na
zewnątrz mają zostać przeniesione najpierw:

628 AutoCAD 2018 PL
 Albo tekst, albo strzałki – strzałki lub napis wymiarowy (w zależności od

(najlepsze dopasowanie) tego, co będzie lepiej pasowało w danej sytuacji).
 Strzałki – strzałki.
 Tekst – napis wymiarowy.
 Tekst i strzałki – napis wymiarowy oraz strzałki.
 Zawsze wstaw tekst – napis wymiarowy musi zostać umieszczony
między linie wymiarowe pomiędzy liniami pomocniczymi.
 Pomiń strzałki, jeżeli – jeżeli nie ma miejsca na strzałki wymiarowe
nie mieszczą się między pomiędzy liniami pomocniczymi, strzałki nie
liniami wymiarowymi będą rysowane.
Położenie tekstu
Jeżeli napis wymiarowy nie może zostać umieszczony standardowo pomiędzy pomoc-
niczymi liniami wymiarowymi, powinien zostać umieszczony:
 Obok linii wymiarowej – obok linii wymiarowej.

 Nad linią wymiarową, – ponad linią wymiarową. Pomiędzy napisem
z linią odniesienia a linią wymiarową rysowany jest odnośnik.
 Nad linią wymiarową, – ponad linią wymiarową. Odnośnik łączący napis
bez linii odniesienia z linią wymiarową nie zostanie narysowany.
Skala elementów wymiaru

 Skala opisu – zaznaczenie tej opcji zdefiniuje styl jako opisowy.
 Skaluj wymiary – włączenie tego przełącznika powoduje przyję-
do układu cie współczynnika skali wielkości wymiarów
opartego na bieżącym związku współczynnika
skali przestrzeni modelu i papieru.
 Globalny wsp. skali: – globalny współczynnik skali wielkości wymia-
rów. Zwiększenie wartości tego współczynnika
powoduje proporcjonalne powiększenie wszyst-
kich elementów wymiaru. Nie ulegają zmianie
wartości miar, kątów, tolerancji.
Dopasowanie precyzyjne
 Wstaw tekst ręcznie – włączenie tego przełącznika umożliwia wska-
zanie położenia napisu wymiarowego w trakcie
rysowania wymiaru.
 Zawsze rysuj linię między – włączenie tego przełącznika wymusza rysowanie
liniami wymiarowymi linii wymiarowej między pomocniczymi liniami
wymiarowymi nawet wtedy, gdy strzałki wy-
miarowe umieszczone są na zewnątrz tych linii.

Style wymiarowe 629
Jednostki podstawowe
Za pomocą zakładki Jednostki podstawowe ustalamy rodzaj jednostek i dokładność
wymiarów liniowych oraz kątowych. Można również wybrać rodzaj separatora dzie-
siętnego, sposób zaokrąglania oraz prefiks i sufiks.
Parametry jednostek podstawowych
Wymiary liniowe
 Format jednostek: – rodzaj jednostek:
Naukowy – jednostki naukowe,
Dziesiętny – jednostki dziesiętne,
Inżynierski – jednostki inżynierskie,
Architektoniczny – jednostki architektoniczne,
Ułamki – jednostki ułamkowe,
Windows – jednostki określone w panelu sterowania Windows.
 Dokładność: – liczba miejsc dziesiętnych.
 Format ułamków: – rodzaj jednostek ułamkowych:
Poziomo – pozioma kreska ułamkowa,
Ukośnie – ukośna kreska ułamkowa,
Nie ułamkowy – zamiast kreski ułamkowej stosuje się ukośnik „/”.

630 AutoCAD 2018 PL
 Separator dziesiętny – separator dziesiętny:

‘.’ (Kropka) – kropka,
‘,’ (Przecinek) – przecinek,
‘ ‘ (Spacja) – spacja.
 Zaokrąglenie: – zaokrąglenie wartości wymiarowych. Przykładowo,
jeżeli ustalisz współczynnik zaokrąglenia na 0.5, wów-
czas wszystkie wartości wymiarowe zostaną zaokrą-
glone do najbliższej wartości będącej wielokrotnością
0.5, np. 2.375 zostanie zaokrąglone do 2.5.
 Przedrostek: – prefiks, czyli łańcuch poprzedzający napis wymia-
rowy. Jeżeli pojawi się ten prefiks, w wymiarach
promienia i średnicy (R i ) pominięte zostają pre-
fiksy standardowe.
 Przyrostek – sufiks, czyli napis dodatkowy umieszczany za napi-
sem wymiarowym.
 Współczynnik skali: – globalny współczynnik skali wartości wymiarów
liniowych. Wartości odczytane z rysunku są mnożo-
ne przez ten właśnie współczynnik.
 Zastosuj tylko – włączenie tego przełącznika powoduje stosowanie
do wymiarów współczynnika skali wartości wymiarów tylko w przy-
w układzie padku wymiarów utworzonych w przestrzeni papieru.
Pomijanie zera
 Wiodącego – pomijanie nieistotnych zer wiodących, np. 0.57  .57.
 Końcowego – pomijane są nieistotne zera pojawiające się na końcu
wymiaru, np. 2.30  2.3.
 0 stóp – pomijane są zera występujące przy stopach, w jednost-
kach architektonicznych, np. 0'–4 2/3"  4 2/3".
 0 cali – pomijane są zera występujące przy calach w jednost-
kach architektonicznych, np. 2'–0"  2'.
 Oznaczenie jednostek – umożliwia dołączenie przyrostka dla jednostki do-
niższego rzędu: datkowej.
Wymiary kątowe
Stopnie dziesiętne – stopnie dziesiętne,
Stopnie Minuty Sekundy – stopnie, minuty, sekundy,
Grady – grady,
Radiany – radiany.

Style wymiarowe 631

 Pomijanie zera
Wiodącego – pomijanie nieistotnych zer wiodących,
Końcowego – pomijanie nieistotnych zer końcowych.
Jednostki dodatkowe
Za pomocą zakładki Jednostki dodatkowe ustalamy rodzaj jednostek i dokładność
wymiarów liniowych oraz kątowych dla dodatkowego układu jednostek wymiarowych.
Można również wybrać rodzaj separatora dziesiętnego, sposób zaokrąglania oraz przed-
rostek i przyrostek.
Parametry jednostek dodatkowych
 Wyświetl jednostki – włączenie tego przełącznika spowoduje wyświetlanie

dodatkowe jednostek dodatkowych.

632 AutoCAD 2018 PL
Jednostki dodatkowe
Naukowy – jednostki naukowe,
Dziesiętny – jednostki dziesiętne,
Inżynierski – jednostki inżynierskie,
Ułamki architektoniczne – jednostki architektoniczne (ułamki zwykłe),
Ułamki zwykłe – jednostki ułamkowe (ułamki zwykłe),
Architektoniczny – jednostki architektoniczne,
Ułamki – jednostki ułamkowe,
Windows – jednostki zdefiniowane w panelu sterowania Windows.
 Współ. dla wszystkich – współczynnik przeliczania jednostek układu pod-
jednostek: stawowego na jednostki dodatkowe.
 Zaokrąglaj – zaokrąglenie wartości wymiarowych jednostek dodat-
odstępy do: kowych.
 Przedrostek: – prefiks, czyli łańcuch poprzedzający napis wymiarowy.
 Przyrostek: – sufiks, czyli łańcuch umieszczany za napisem wymia-
rowym.
 Pomijanie zera
Wiodącego – pomijanie nieistotnych zer wiodących, np. 0.57  .57,
Końcowego – pomijane są nieistotne zera pojawiające się na końcu
wymiaru, np. 2.30  2.3,
0 stóp – pomijane są zera przy stopach w jednostkach ar-
chitektonicznych, np. 0'–4 2/3"  4 2/3",
0 cali – pomijane są zera przy calach w jednostkach archi-
tektonicznych, np. 2'–0"  2'.
Położenie
 Po wartości – za podstawowym napisem wymiarowym.
podstawowej
 Poniżej wartości – pod podstawowym napisem wymiarowym.
podstawowej
Tolerancje
Za pomocą zakładki Tolerancje ustalamy format tolerancji, liczbę miejsc dziesiętnych,
górną i dolną wartość tolerancji oraz sposób wyrównywania.

Style wymiarowe 633
Parametry tolerancji
Format tolerancji
 Metoda: – rodzaj tolerancji:
Brak – brak tolerancji,
Symetrycznie – tolerancja symetryczna (jednakowa górna i dolna).
Pojawia się tutaj tylko jedna wartość tolerancji poprze-
dzona przedrostkiem , np. 5.2  0.02,
Odchyłka – tolerancja górna i dolna. Na przykład 5.2 0.02 ,
0.01
Granice – wymiary graniczne. Górny wymiar graniczny powstaje
przez dodanie do wymiaru nominalnego tolerancji
dodatniej. Dolny — tolerancji ujemnej. Na przykład:
1.0
1.0 ,
Baza pomiarowa – tolerancja bazowa. Napis wymiarowy umieszczony jest
w prostokącie.
 Dokładność: – liczba miejsc dziesiętnych tolerancji.
 Górna wartość: – górna wartość tolerancji.
 Dolna wartość: – dolna wartość tolerancji.
 Skalowanie – wysokość napisu tolerancji.
wysokości:

634 AutoCAD 2018 PL
 Położenie pionowe: – justowanie tolerancji:

Dół – dolna granica napisu tolerancji umieszczona na wyso-
kości dolnej granicy napisu wymiarowego,
Środek – środek napisu tolerancji umieszczony na wysokości
środka napisu wymiarowego,
Góra – górna granica napisu tolerancji umieszczona na wyso-
kości górnej granicy napisu wymiarowego.
 Pomijanie zera
wymiaru, np. 2.30  2.3,
0 stóp – pomijane są zera przy stopach w jednostkach archi-
tektonicznych, np. 0'–4 2/3"  4 2/3",
0 cali – pomijane są zera przy calach w jednostkach architekto-
nicznych, np. 2'–0"  2'.
Tolerancja jednostek dodatkowych

 Dokładność: – liczba miejsc dziesiętnych tolerancji.
 Pomijanie zera
wymiaru, np. 2.30  2.3,
0 stóp – pomijane są zera przy stopach w jednostkach archi-
tektonicznych, np. 0'–4 2/3"  4 2/3",
0 cali – pomijane są zera przy calach w jednostkach architekto-
nicznych, np. 2'–0"  2'.
Polecenie WYMZMIEŃ
Polecenie WYMZMIEŃ (WYMZ) umożliwia modyfikację parametrów wymiarowych
dla istniejących pojedynczych wymiarów oraz usunięcie takich modyfikacji. Polecenie
zmienia wartości wybranych zmiennych wymiarowych dla wskazanych wymiarów, nie
zmieniając wartości tych zmiennych w stylu wymiarowym.
Podaj nazwę zmiennej wymiarowej („Podaj nazwę zmiennej wymiarowania do zmiany

lub [Usuń zmiany]:”) lub wybierz opcję Usuń.

Style wymiarowe 635
 nazwa zmiennej – po wpisaniu nazwy zmiennej zostanie wyświetlona bieżąca

jej wartość i padnie pytanie o nową wartość „Podaj nową
wartość zmiennej wymiarowania <6>:”. Pytanie o nazwę
zmiennej powtarza się aż do naciśnięcia ENTER, umoż-
liwiając nadanie wartości wielu zmiennym. Po naciśnię-
ciu ENTER wskaż wymiary, których ma dotyczyć modyfi-
kacja („Wybierz obiekty:”).
 usuń zmiany – usuwa indywidualne modyfikacje zmiennych wymia-
rowych i przywraca ich wartości zgodnie z ustaleniami
stylu wymiarowego przypisanego do wymiaru. W odpo-
wiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż wymiary.
3 krótkie pytania
dotyczące wymiarów
Jak zmienić strzałki wymiarowe na kreski?
[Narzędzia główne][Opis][Styl wymiarowania][Zmień…]
[Symbole i strzałki] [Pierwsza][Znak architektoniczny]
Jak sprawić, aby napis wymiarowy był wynikiem pomnożenia wartości odczytanej z ry-
sunku przez określony współczynnik?
[Narzędzia główne][Opis][Styl wymiarowania][Zmień…]
[Jednostki podstawowe] [Współczynnik skali]
Jak powiększyć wielkość wymiarów (napisu, strzałek)?

[Narzędzia główne][Opis][Styl wymiarowania] [Zmień…][Dopasowanie]
[Globalny współczynnik skali:]

636 AutoCAD 2018 PL

Wymiary w rzutniach
przestrzeni papieru
Korzystając z zespolenia wymiarów z wymiaro-

wanymi obiektami, można wymiarować obiekty
w przestrzeni papieru (na arkuszu rozmieszczenia
wydruku). Wszelkie zmiany obiektów rysunko-
wych dokonane w przestrzeni modelu znajdą
automatyczne odzwierciedlenie w wymiarach tych
obiektów umieszczonych w przestrzeni papieru.
W poprzednich wersjach AutoCAD-a można było
wymiarować obiekty w przestrzeni modelu, ale
wówczas w rzutniach o różnych współczynnikach
skali wielkość napisów wymiarowych i strzałek była różna, co nadawało rysunkowi niepo-
rządny charakter. Wielkość elementów wymiarów w różnych rzutniach powinna być taka
sama. Podczas wymiarowania rysunku w przestrzeni papieru wartości wymiarów odczy-
tywane były w oparciu o jednostki przestrzeni papieru, co nie było prawidłowe. Co gor-
sza, zmiany wielkości i położenia obiektów dokonywane w przestrzeni modelu nie
były automatycznie uwzględniane w wymiarach znajdujących się w przestrzeni papieru.
Rozwiązaniem problemu było różne skalowanie wymiarów w rzutniach, stosowanie wielu

warstw wymiarowych oraz wyłączanie niepożądanych warstw wymiarowych w wybra-
nych rzutniach. Dzięki wymiarom zespolonym proces wymiarowania rysunku uległ
znacznemu uproszczeniu. W poprzednich wersjach większość użytkowników wymia-
rowało rysunek w przestrzeni modelu. Jeżeli drukujesz rysunek z przestrzeni modelu
i nie stosujesz wielu różnych skal wydruku, to możesz w dalszym ciągu nie zmieniać
przyzwyczajeń. Jeżeli jednak często drukujesz rysunki w różnych skalach, to zachęcam
do wymiarowania w przestrzeni papieru (na arkuszu rozmieszczenia wydruku).

638 AutoCAD 2018 PL
Paradoksy wymiarowania w AutoCAD-zie 2000
Spójrz na powyższy rysunek wykonany w AutoCAD-zie 2000. Wymiar pionowy nary-

sowany został w przestrzeni papieru, a wymiar pionowy w przestrzeni modelu. Mimo
że zwymiarowany został ten sam okrąg, jego wymiary nie są jednakowe. Ponadto wiel-
kości napisu wymiarowego i strzałek są różne. Po zmianie wielkości i położenia wymia-
rowanego obiektu wymiary nie zmieniły ani swojego położenia, ani wartości.
AutoCAD 2000. Zmiana wielkości i położenia wymiarowanego obiektu

nie spowodowała aktualizacji wymiarów

Wymiarowanie elementów modelu

w przestrzeni papieru
AutoCAD umożliwia wymiarowanie elementów przestrzeni modelu bezpośrednio na
arkuszu rozmieszczenia wydruku. Wszelkie późniejsze zmiany geometrii modelu, jak
również zmiany powiększenia i położenia obiektów w rzutni, automatycznie znajdą od-
zwierciedlenie w wymiarach. Jest to bardzo pożyteczna cecha.
Spójrz na poniższy rysunek. Okrąg umieszczono w przestrzeni modelu. Rzutnia za-

wierająca okrąg umieszczona została w przestrzeni papieru na arkuszu rozmieszczenia
wydruku. Wymiar okręgu został narysowany w przestrzeni papieru i jest zespolony
z okręgiem.
Jeżeli zmienisz wielkość okręgu, współczynnik skali powiększenia w rzutni, położenie

okręgu w rzutni, wymiar zostanie dopasowany do tych zmian automatycznie.
Okrąg znajduje się w przestrzeni modelu; wymiar zespolony w przestrzeni papieru

640 AutoCAD 2018 PL
Po przesunięciu rysunku i zmianie powiększenia wymiar dopasował się automatycznie
Po zmianie wielkości okręgu wymiar dopasował się automatycznie

Zwymiaruj rysunek WYMPAP.DWG za pomocą wymiarów umiesz- 

czonych w przestrzeni papieru. WYMPAP.DWG
Rozpocznij od utworzenia rozmieszczenia wydruku.

Kliknij zakładkę Layout1 znajdującą się na dole obszaru rysunku.
Na ekranie pojawi się arkusz rozmieszczenia wydruku, a na nim rzutnia zawierająca
element przeznaczony do zwymiarowania.
Kliknij dwa razy we wnętrzu tej rzutni, aby ją uaktywnić (po uaktywnieniu brzeg rzutni
powinien zostać pogrubiony), i zmniejsz skalę powiększenia.
Polecenie: [Widok][Narzędzia rzutni][Pasek nawigacji]

Na ekranie rzutni pojawi się Pasek nawigacji. Wybierz opcję Zoom-skala.
Podaj współczynnik skali (nX lub nXP): 0.7x
Następnie dwukrotnie kliknij poza obszarem rzutni (w okolicach prostokąta narysowa-

nego przerywaną kreską). Rzutnia modelu powinna przestać być aktywna (co zostanie
zasygnalizowane usunięciem jej pogrubienia).

642 AutoCAD 2018 PL
Obiekt przeznaczony do zwymiarowania umieszczony w rzutni

na arkuszu rozmieszczenia wydruku
Włącz automatyczną lokalizację punktów końcowych Koniec (włącz przełącznik OBIEKT;

jeżeli chcesz upewnić się, jakie tryby lokalizacji są aktywne, to kliknij ten przełącznik pra-
wym przyciskiem myszy i wybierz opcję Ustawienia…). Upewnij się, czy aktywna jest
przestrzeń papieru: sprawdź, czy ramka rzutni nie jest pogrubiona.
Zwymiaruj element, jak pokazano na poniższym rysunku, za pomocą polecenia WYMLI-

NIOWY (w skrócie WL). Dzięki zespoleniu wymiarów z wymiarowanymi obiektami
nie ma znaczenia, czy wymiar rysowany jest w przestrzeni modelu, czy papieru — ze-
spolenie funkcjonuje w obu przypadkach.
Upewnij się, czy podczas wymiarowania korzystasz z punktów charakterystycznych. Po

zbliżeniu kursora do końca odcinka powinien zostać wyświetlony zielony kwadrat po-
kazujący, że punkt charakterystyczny został zlokalizowany. Jest to niezbędne w celu uzy-
skania pożądanej dokładności wymiarowania.
Wykonaj wymiarowanie.

Element został zwymiarowany w przestrzeni papieru
Kliknij zakładkę przestrzeni modelu Model. Zauważ, że wymiary nie są widoczne na

ekranie. Wymiary zostały narysowane w przestrzeni papieru i dlatego nie widać ich na ekra-
nie. Wymiary nie zaciemniają więc rysunku znajdującego się w przestrzeni modelu.
Można umieścić różne wymiary na różnych arkuszach.
Pozostając w przestrzeni modelu, zmniejsz obiekt za pomocą polecenia SKALA.
Polecenie: SKALA ([Narzędzia główne][Zmień][Skala])

Wybierz obiekty: wybierz obiekt za pomocą okna
Określ punkt bazowy: wskaż lewy dolny narożnik elementu
Określ współczynnik skali lub [Odniesienie]: 0.6
Kliknij zakładkę Layout1 i zaobserwuj, w jaki sposób zmienił się rysunek. Wszystkie wy-
miary zostały zaktualizowane. Zmieniły się wartości wymiarów (element został zmniej-
szony) oraz ich położenie na rysunku.

644 AutoCAD 2018 PL
Modyfikacja wielkości elementu spowodowała zmianę wymiarów
Kliknij dwa razy we wnętrzu rzutni (ramka powinna zostać pogrubiona) i za pomocą
polecenia ROZCIĄGNIJ rozciągnij element do góry. Wartość wymiaru pionowego ule-
gła zmianie.
Rozciągnięcie elementu spowodowało zmianę wymiarów

Część 5.
Rysowanie
w przestrzeni

646 AutoCAD 2018 PL

Układy
współrzędnych
Każdy punkt rysunku ma określone współrzędne kar-

tezjańskie (X,Y,Z). Układ współrzędnych jest okre-
ślony przez jego początek, czyli punkt, w którym
wszystkie współrzędne są równe zeru (miejsce
prze-cięcia się wszystkich trzech osi) oraz przez
orientację osi (kierunek i zwrot). Standardowo
współrzędne odnoszą się do globalnego, kartezjań-
skiego układu współrzędnych GUW (Globalny
Układ Współrzędnych). Globalny układ współrzęd-
nych jest ustanowiony na stałe w rysunku i nie może
zostać zmieniony przez użytkownika. Użytkownik
może jednak zdefiniować dowolną liczbę własnych układów współrzędnych, zwanych
„układami współrzędnych użytkownika” — w skrócie LUW (Lokalny Układ Współrzęd-
nych). Można dowolnie wybrać położenie początku układu współrzędnych użytkownika
oraz jego orientację.
Układ współrzędnych jest oznaczony na ekranie za pomocą markera LUW.

O ile opcji tej nie wyłączono, po włączeniu AutoCAD-a w lewym dolnym ro-
gu ekranu widoczny jest znak składający się z dwóch odcinków — jest to
właśnie marker układu współrzędnych. Standardowo wskazuje on orienta-
cję osi globalnego układu współrzędnych.
Użytkownik może zdefiniować dowolną liczbę własnych układów współrzędnych. Ukła-

dowi współrzędnych można nadać nazwę (w celu jego identyfikacji i łatwego uaktyw-
niania). Spójrz na rysunek po prawej stronie: początek układu współrzędnych użytkow-
nika został przesunięty w przestrzeni w nowe położenie. Ponadto osie tego układu zostały
obrócone. Spowodowało to zmianę położenia płaszczyzny konstrukcyjnej. Współrzędne

648 AutoCAD 2018 PL
dowolnego punktu w przestrzeni są więc inne w układzie globalnym, a inne w lokalnym

układzie współrzędnych użytkownika LUW.
Układ współrzędnych użytkownika to nie

tylko układ odniesienia. Płaszczyzna XY
bieżącego układu współrzędnych stanowi
płaszczyznę konstrukcyjną, na której będą
rysowane różne elementy. Zmiana położe-
nia i orientacji układu współrzędnych po-
woduje zmianę płaszczyzny konstrukcyj-
nej, dzięki czemu elementy płaskie można
umieszczać w przestrzeni w różnym poło-
żeniu. Układ współrzędnych użytkownika
można dowolnie ustawić w przestrzeni
i dzięki temu rysować elementy na dowol-
nie wybranej płaszczyźnie. Ustawienia aktywnego układu współrzędnych wpływają rów-
nież na działanie poleceń przeznaczonych do oglądania rysunku.
Płaszczyzny konstrukcyjne umożliwiają rysowanie obiektów w przestrzeni
Każda rzutnia posiada domyślnie własny układ współrzędnych, a co za tym idzie —

własną płaszczyznę konstrukcyjną. Układ współrzędnych użytkownika jest narzędziem,
które stanowi podstawę tworzenia rysunków trójwymiarowych. W danej chwili tylko jeden
z układów współrzędnych może być układem aktywnym, służącym jako układ odnie-
sienia dla rysowanych elementów. Przykładowo, aby narysować domek, można zdefiniować
inny układ współrzędnych dla podłogi, inny dla każdej ze ścianek oraz dla dachu. Następnie
można przywołać kolejno zdefiniowane układy współrzędnych i rysować płytki podłogowe,
drzwi, okno i dachówki itd. Aby wyeliminować konieczność częstej zmiany LUW, zdefi-
niować można kilka rzutni i w każdej z nich określić inny LUW (i tym samym inną
płaszczyznę konstrukcyjną).

Trójwymiarowa przestrzeń robocza

Z AutoCAD-em dostarczana jest przestrzeń robocza, która służy do wykonywania ope-
racji trójwymiarowych. Wstążka w tej przestrzeni zawiera narzędzia najczęściej wyko-
rzystywane podczas modelowania trójwymiarowego. Zalecane jest korzystanie z tej prze-
strzeni podczas pracy z rysunkami trójwymiarowymi.
W celu włączenia przestrzeni 3D należy wybrać opcję Modelowanie 3D z listy roz-

wijanej przestrzeni roboczych znajdującej się w belce narzędziowej okna AutoCAD-a.
Wygląd wstążki ulegnie zmianie i pojawią się w niej nowe narzędzia.
Wybór przestrzeni roboczej Modelowanie 3D
Sterowanie układami współrzędnych

W celu łatwego sterowania układami współrzędnych skorzystaj z panelu Współrzędne.
Aby panel ten był dostępny, przełącz wcześniej przestrzeń roboczą na Modelowanie 3D.
Panel Współrzędne umożliwia sterowanie układami współrzędnych
Polecenie LUW
Polecenie LUW umożliwia zdefiniowanie nowego układu współrzędnych, zapis tego
układu pod określoną nazwą, wybór wcześniej zdefiniowanego układu lub układu glo-
balnego (GUW).
 [Narzędzia główne][Współrzędne][LUW]

650 AutoCAD 2018 PL
– układ współrzędnych ma zostać przyczepiony do ścianki

 Powierzchnia
bryły lub siatki. Orientacja i położenie wskazanego obiektu
wyznaczy orientację układu współrzędnych. W odpowie-
dzi na komunikat „Wybierz powierzchnię bryły, po-
wierzchnię lub siatkę:” wskaż obiekt, do którego ma zostać
przyczepiony układ współrzędnych.
– umożliwia zapisanie, przywrócenie i usunięcie LUW.
 nAZwana
– układ współrzędnych ma zostać przyczepiony do wska-
 Obiekt
zanego obiektu. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz
obiekt określający LUW:” wskaż obiekt, który ma określić
położenie układu współrzędnych.
– przywołuje poprzedni układ współrzędnych.
 POPRZedni
– układ współrzędnych, którego płaszczyzna XY ma być
 Widok
równoległa do płaszczyzny ekranu. Położenie początku
układu nie ulegnie zmianie.
– włącza globalny układ współrzędnych (GUW).
 Globalny
– układ współrzędnych ma zostać umieszczony w nowym
 Początek
położeniu (przesunięcie początku LUW). W odpowiedzi
na komunikat „Określ nowy punkt początku:” wskaż nowe
położenie. Orientacja osi układu pozostanie bez zmian.
– obraca układ współrzędnych względem osi X. W odpo-
 X
wiedzi na komunikat „Określ kąt obrotu wokół osi
X:” wpisz kąt obrotu LUW.
– obraca układ współrzędnych względem osi Y. W odpo-
 Y
wiedzi na komunikat „Określ kąt obrotu wokół osi Y:”
wpisz kąt obrotu LUW.
– obraca układ współrzędnych względem osi Z. W odpo-
 Z
wiedzi na komunikat „Określ kąt obrotu wokół osi Z:”
wpisz kąt obrotu LUW.
– układ współrzędnych ma zostać określony poprzez wektor
 Oś z
osi Z. Wskaż nowe położenie początku układu („Określ
nowy początek układu:”) oraz punkt leżący na dodatniej
stronie osi Z („Określ punkt na dodatniej części osi Z:”).
Aby obrócić układ współrzędnych wokół osi X, Y lub Z, kliknij

jedną z ikon X/Y/Z. W odpowiedzi na komunikat „Określ kąt obrotu
wokół osi X/Y/Z <90>:” wpisz kąt, o jaki powinien zostać obrócony układ współrzędnych.
Aby przesunąć początek układu współrzędnych w nowe położenie, kliknij ikonę
Początek. Następnie, w odpowiedzi na komunikat „Określ nowy punkt początku
układu <0,0,0>:”, wskaż nowe położenie początku układu współrzędnych.
Aby przyczepić układ współrzędnych do istniejącego obiektu, kliknij ikonę Obiekt.

Wczytaj rysunek UCSORG.DWG. Przesuń układ współrzędnych tak, by 

UCSORG.DWG
początek LUW znalazł się w miejscu przecięcia dwóch odcinków.
Po przesunięciu początku układu współrzędnych
Polecenie: [Narzędzia główne][Współrzędne][Początek]

Określ nowy punkt początku lub <0,0,0>: prz
z wskaż punkt przecięcia odcinków
Wczytaj rysunek UCSXYZ.DWG. Układ współrzędnych jest równole-

gły do ścianki poziomej. Obróć układ współrzędnych tak, by był rów-

UCSXYZ.DWG
noległy do ścianki pionowej. Obrót LUW o 90º zostanie dokonany
względem osi X.
Po obrocie układu współrzędnych
Polecenie: [Narzędzia główne][Współrzędne][X]

Określ kąt obrotu wokół osi X <90>: 90

652 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek UCSZ.DWG. Ustaw układ współrzędnych tak, aby

płaszczyzna XY była prostopadła do odcinka łączącego przeciwległe

UCSZ.DWG
wierzchołki prostopadłościanu.
Polecenie: [Narzędzia główne][Współrzędne][Wektor osi Z]

Określ nowy punkt początkowy lub [Obiekt] <0,0,0>: sym
z wskaż środek przekątnej prostopadłościanu
Określ punkt na dodatniej części osi Z: kon
z wskaż prawy koniec przekątnej prostopadłościanu
Układ współrzędnych wyznaczony przez wektor osi Z
Wczytaj rysunek UCS3.DWG. Ustaw układ współrzędnych tak, by jego 

UCS3.DWG
płaszczyzna XY stała się równoległa do ścianki ukośnej.
Polecenie: [Narzędzia główne][Współrzędne][3 punkty]

Określ nowy początek układu: kon
z P1
Określ punkt na dodatniej części osi X: kon
z P2
Określ punkt na dodatniej części osi Y płaszczyzny XY LUW: kon
z P3

P3
P2
P1
Układ współrzędnych wyznaczony przez trzy punkty
Menedżer układów
współrzędnych — MENLUW
Menedżer układów współrzędnych umożliwia sterowanie układami współrzędnych użyt-
kownika. Pozwala na zmianę bieżącego (aktywnego) układu współrzędnych, zmianę na-
zwy układu, wyświetlenie jego parametrów oraz usunięcie. Nie umożliwia zapisu
nowego układu — można tego dokonać za pomocą polecenia LUW. Menedżer układów
umożliwia również wybór układu współrzędnych, który jest prostopadły do jednego
z wybranych wcześniej układów, oraz określenie parametrów LUW w rzutni.
 [Narzędzia główne][Współrzędne][LUW, nazwany LUW...]  LU
Zakładka Nazwane LUW

Po wybraniu zakładki Nazwane LUW wyświetlona zostanie lista zdefiniowanych ukła-
dów współrzędnych.

654 AutoCAD 2018 PL
Menedżer układów współrzędnych
 Ustaw bieżący – naciśnięcie tego przycisku spowoduje, że wskazany układ

współrzędnych stanie się układem bieżącym (aktywnym).
Bieżący układ współrzędnych oznaczony jest znaczkiem 
(znajdującym się po lewej stronie jego nazwy).
 Szczegóły – wyświetla parametry wybranego układu współrzędnych.
 Nienazwany – oznacza układ współrzędnych bez nazwy.
 Globalny – oznacza globalny układ współrzędnych .
 Poprzedni – oznacza poprzedni układ współrzędnych .
 Aby usunąć układ współrzędnych, wskaż go na liście i naciśnij na klawiaturze

klawisz Delete.
 Aby zmienić nazwę układu współrzędnych, wskaż go na liście, po czym kliknij go
ponownie i wpisz nową nazwę.
Tworzenie i nazwanie nowego układu współrzędnych

Aby utworzyć nowy układ współrzędnych, skorzystaj z paska narzędzi LUW lub pole-
cenia LUW. Następnie wywołaj menedżera układów. Bieżący układ współrzędnych zo-
stanie umieszczony na liście pod nazwą Nienazwany. Wskaż ten układ i po chwili
kliknij go ponownie (lub kliknij prawym przycisk myszy i wybierz z menu konteksto-
wego opcję Zmień nazwę). Wpisz nazwę, którą chcesz nadać układowi.
Wybór bieżącego układu współrzędnych

Jako układ bieżący można wybrać jeden z utworzonych wcześniej układów współrzęd-
nych. Wywołaj menedżera układów współrzędnych, wskaż na liście poszukiwany
układ i kliknij przycisk Ustaw bieżący.

Usunięcie układu współrzędnych

Aby usunąć utworzony wcześniej układ współrzędnych, wywołaj polecenie MENLUW.
Wskaż na liście przeznaczony do usunięcia układ, naciśnij prawy przycisk myszy i wy-
bierz z menu kontekstowego opcję Usuń (lub naciśnij na klawiaturze klawisz Delete).
Zmiana nazwy układu współrzędnych

Aby zmienić nazwę układu współrzędnych, wywołaj polecenie MENLUW, wskaż ten
układ na liście, następnie kliknij prawy przycisk myszy, wybierz opcję Zmień nazwę
i wpisz nową nazwę.
Wybór układu globalnego

Aby wybrać globalny układ współrzędnych, wywołaj polecenie MENLUW, wskaż
na liście Globalny i kliknij przycisk Ustaw bieżący. Możesz również kliknąć ikonę
Globalny ( ) w pasku narzędzi LUW.
Wybór poprzedniego układu współrzędnych

Aby wybrać poprzedni układ współrzędnych, wskaż na liście Poprzedni i kliknij przy-
cisk Ustal bieżący. Możesz również kliknąć ikonę Poprzedni LUW ( ) w pasku
narzędzi LUW.
Wyświetlenie parametrów wybranego układu współrzędnych

Aby wyświetlić parametry wybranego układu współrzędnych, wywołaj polecenie MENLUW,
wskaż ten układ na liście i naciśnij przycisk Szczegóły. W oknie dialogowym wyświetlona
zostanie nazwa układu, współrzędne jego początku oraz wersory osi.
Parametry układu współrzędnych

656 AutoCAD 2018 PL
Zakładka Orto LUW

Menedżer układów współrzędnych umożliwia wybór układu współrzędnych, który jest
prostopadły do jednego ze zdefiniowanych układów.
 Ustaw bieżący – naciśnięcie tego przycisku spowoduje, że wskazany układ

współrzędnych stanie się układem bieżącym (aktywnym).
Bieżący układ współrzędnych oznaczony jest znaczkiem ,
znajdującym się po lewej stronie nazwy.
 Szczegóły – wyświetla parametry wybranego układu współrzędnych.
 Względem – układ współrzędnych, względem którego ma zostać wyzna-
czony układ prostopadły. Można wybrać układ globalny
(Globalny) lub każdy ze zdefiniowanych układów współ-
rzędnych użytkownika.
 Głębokość – po kliknięciu prawym przyciskiem myszy wybranego ukła-
du można określić jego głębokość (w kierunku osi Z),
poprzez wybór z menu kontekstowego opcji Głębokość.
Ortogonalne układy współrzędnych
Parametry — zakładka Ustawienia

Zakładka Ustawienia określa parametry markera LUW oraz LUW dla wybranej rzutni.

Parametry LUW i markera LUW
 Widoczny – wyświetlanie markera LUW w rzutni.

 Wyświetl w punkcie – wyświetlanie markera LUW w środku układu współ-
początkowym LUW rzędnych. Jeśli początek znajduje się poza ekranem,
marker zostanie umieszczony w lewym dolnym rogu
ekranu.
 Zastosuj do – włączenie tego przełącznika powoduje, że polecenie
wszystkich zastosowane zostanie wobec markerów LUW we
aktywnych rzutni wszystkich rzutniach.
 Zezwalaj na – włączenie tego przełącznika będzie powodowało wy-
wybrane ikony LUW różnianie ikony LUW po najechaniu na nią kursorem
i umożliwi jej kliknięcie i uzyskanie dostępu do jej
uchwytów.
 Zapisz LUW – jeżeli przełącznik ten zostanie włączony, wraz z rzutnią
z rzutnią zapisywany będzie układ współrzędnych LUW. Zmiana
układu współrzędnych w innej rzutni nie będzie miała
wpływu na układ aktywny w tej rzutni.
 Wywołaj plan – automatyczne włączanie w rzutni widoku z góry, na-
płaszczyzny … stępujące po zmianie bieżącego LUW.
Dynamiczne układy współrzędnych

AutoCAD umożliwia dynamiczne dopasowanie układu współrzędnych do wskazanej
bryły podczas wykonywania wybranych poleceń. W celu włączenia tej możliwości kliknij
w linii statusowej ikonę Włącz/Wyłącz dynamiczny LUW lub naciśnij na kla-
wiaturze klawisz F6.

658 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek UCSDYN.DWG. Na rysunku znajduje się klin. Korzy- 

stając z dynamicznych układów współrzędnych, narysuj jeden okrąg UCSDYN.DWG
na dolnej ściance, a drugi na ściance ukośnej.
Upewnij się, że dynamiczne LUW są wyłączone.

Narysuj okrąg na dolnej ściance klina.
Ponieważ aktywny jest globalny układ współrzędnych, okrąg rysowany jest na dolnej
ściance klina.
Włącz dynamiczne LUW.

Polecenie: Włącz/Wyłącz dynamiczny LUW
Ponownie narysuj okrąg. Kiedy ustawisz kursor na skośnej ściance klina, zostanie ona
podświetlona i włączony zostanie tymczasowy LUW dopasowany do tej ścianki.
Narysuj okrąg. Okrąg zostanie umieszczony na ukośnej ściance klina.
Dynamiczny LUW wyłączony (po lewej) i włączony (po prawej)
Układ współrzędnych w rzutni

Każda rzutnia ma domyślnie swój własny, niezależny układ współrzędnych i zmiany
układu w innej rzutni nie mają na niego wpływu. Aby zmienić układ w rzutni, należy
wskazać ją kursorem (uaktywnić) i dokonać zmiany.
W AutoCAD-zie każda rzutnia domyślnie zachowuje własny układ współrzędnych.

Spójrz na następny rysunek. Widać na nim cztery rzutnie — w każdej z nich zdefiniowany
jest inny układ współrzędnych. Zmiana układu w jednej rzutni nie powoduje zmian w in-
nych rzutniach.

Aby zdefiniować układ współrzędnych w rzutni, należy ją uaktywnić i dopasować

układ współrzędnych za pomocą polecenia LUW lub menedżera układów współrzęd-
nych MENLUW.
Dzięki brakowi zależności między układami współrzędnych w rzutniach, rysowanie

obiektów w przestrzeni jest znacznie ułatwione — wystarczy zdefiniować niezależ-
ne układy współrzędnych dla najczęściej wykorzystywanych płaszczyzn konstrukcyj-
nych. Umożliwia to wskazanie różnych współrzędnych punktu w różnych rzutniach.
Aby uaktywnić układ współrzędnych w wybranej rzutni, wskaż ją kursorem. Układ

współrzędnych aktywnej rzutni staje się aktywny, a układy w innych rzutniach nie ule-
gają zmianie.
Istnieje możliwość nakazania automatycznego dopasowania układu współrzędnych

w rzutni do aktywnego układu współrzędnych. W tym celu wskaż rzutnię kursorem i wy-
wołaj menedżera układów współrzędnych MENLUW (wybierz ikonę lub wpisz
z klawiatury LU), a następnie wybierz zakładkę Ustawienia i wyłącz przełącznik Za-
pisz LUW z rzutnią.
Każda rzutnia ma własny układ współrzędnych LUW
Po wykonaniu tej czynności układ współrzędnych w rzutni nie będzie już do niej przy-
pisany. LUW w tej rzutni automatycznie będzie pokrywał się z układem rzutni aktyw-
nej. Po wskazaniu kursorem innej rzutni jej układ stanie się aktywny.
Każda rzutnia ma również indywidualne ustawienie poziomu (Elevation).

660 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek UCSRZUT.DWG. Narysuj na frontowej ścianie budyn- 

ku oraz na skośnym dachu okrąg. UCSRZUT.DWG
Kliknij lewą górną rzutnię. Upewnij się, czy rzutnia ta stała się aktywna (jej brzeg zo-
stał pogrubiony). Narysuj okrąg. Okrąg ten zostanie umieszczony na frontowej ściance
domu, na której znajdują się okna, ponieważ płaszczyzna konstrukcyjna (XY) w tej rzutni
znajduje się właśnie na przedniej ścianie.
Następnie uaktywnij prawą dolną rzutnię (klikając w jej obszarze). W rzutni tej płasz-
czyzna XY układu współrzędnych LUW jest równoległa do płaszczyzny dachu. Narysuj
okrąg. Okrąg ten zostanie umieszczony na płaszczyźnie XY (czyli na dachu).
Rysowanie na różnych płaszczyznach konstrukcyjnych
Widok z góry w rzutni

Istnieje możliwość nakazania automatycznego ustawienia w wybranej rzutni widoku
z góry. W tym celu wskaż rzutnię kursorem i wywołaj menedżera układów współrzęd-
nych MENLUW (wybierz ikonę z paska LUW II lub wpisz z klawiatury LU). Na-
stępnie wybierz zakładkę Ustawienia i włącz przełącznik Wywołaj plan płaszczy-
zny konstrukcyjnej po zmianie LUW. Włączenie przełącznika sprawi, że automatyczny
widok z góry zostanie włączony.

Wczytaj rysunek BUDA.DWG. Znajduje się na nim trójwymiarowy

rysunek przedstawiający budę dla psa. Ekran został podzielony na cztery

BUDA.DWG
rzutnie. Dostosuj parametry lewej górnej rzutni w taki sposób, by
wyświetlany był w niej zawsze widok z góry (dla LUW aktywnego
we wskazanej innej rzutni).
W każdej rzutni zdefiniowany jest inny układ współrzędnych.
W lewej dolnej rzutni LUW został przyczepiony do przedniej ściany budy, na której
znajduje się wejście. W prawej dolnej rzutni LUW został przyczepiony do ściany bocz-
nej. W prawej górnej rzutni LUW jest równoległy do płaszczyzny dachu.
Kliknij lewą górną rzutnię. Rzutnia ta stanie się aktywna, co można będzie zauważyć na
ekranie w postaci pogrubienia. Następnie wyłącz zapisywanie LUW z tą rzutnią oraz
automatyczny widok z góry.
Polecenie: LU
Kliknij zakładkę Ustawienia
Wyłącz przełącznik Zapisz LUW z rzutnią
Włącz przełącznik Wywołaj plan płaszczyzny konstrukcyjnej po zmianie LUW
Kliknij OK
Następnie klikaj kolejno w różnych rzutniach. Zauważ, że kliknięcie rzutni spowoduje

automatyczne uzyskanie widoku z góry w lewej górnej rzutni. Jest to możliwe dzięki
włączeniu przełącznika widoku z góry i wyłączeniu przełącznika zapisu LUW z rzutnią.
Aktywna jest lewa dolna rzutnia. W lewej górnej rzutni — widok z przodu

662 AutoCAD 2018 PL
Aktywna jest prawa górna rzutnia. W lewej górnej rzutni — widok prostopadły
do jednej z płaszczyzn dachu
Układ współrzędnych
w widoku ortogonalnym
Jeżeli w rzutni zostanie włączony widok ortogonalny względem globalnego układu współ-
rzędnych GUW (np. widok z przodu, z tyłu, z góry, od dołu, z prawej i z lewej strony),
sposób ustawienia układu współrzędnych w tej rzutni zależy od wartości zmiennej sys-
temowej UcsOrtho. Domyślnie zmienna ta przyjmuje wartość 1.
 UcsOrtho = 1 – w rzutni zostanie ustawiony LUW, którego płaszczyzna XY

jest równoległa do płaszczyzny ekranu (widok z góry).
 UcsOrtho = 0 – w rzutni zachowany zostanie bieżący układ współrzędnych.
Zmienna UcsOrtho nie ma wpływu na układ współrzędnych w widokach izometrycz-

nych (np. w widoku Izometryczny SW).
Przykład wpływu, jaki ma zmienna UscOrtho na układ współrzędnych po zmianie wi-

doku, znajdziesz w rozdziale pod tytułem Oglądanie rysunku w przestrzeni.

Układ współrzędnych
związany z widokiem
Podczas tworzenia widoku można zapisać z nim układ współrzędnych LUW. Może to być
układ aktywny w chwili tworzenia widoku lub jeden z wcześniej zdefiniowanych i za-
pamiętanych układów współrzędnych. Widok tworzymy za pomocą polecenia WIDOK
(opcja Nowy…). Aby zapisać układ z widokiem, uaktywnij polecenie WIDOK, kliknij
przycisk Nowy… i wybierz układ współrzędnych z listy LUW:. Jeśli nie chcesz zapi-
sywać LUW z widokiem, to wybierz z tej listy opcję <Brak>.
Jeżeli układ współrzędnych zostanie zapisany wraz z widokiem, przywołanie widoku

spowoduje automatyczne uaktywnienie tego układu współrzędnych.
Zapisywanie układu współrzędnych z widokiem
Wczytaj rysunek UCSWID.DWG. Znajduje się na nim bryła z trzema

otworami oraz wycięciem. Aktywny jest widok tylna ścianka, a do

UCSWID.DWG
tylnej ścianki przyczepiony jest układ współrzędnych.
Zmień aktualny widok na widok o nazwie górna ścianka

Polecenie: WIDOK
Kliknij ikonę plusa przy opcji Widoki modeli, następnie wybierz widok górna ścianka
Naciśnij OK

664 AutoCAD 2018 PL
Zmień aktualny widok na widok boczna ścianka

Polecenie: WID
Wybierz widok boczna ścianka
Naciśnij OK
Zwróć uwagę, że każda zmiana widoku pociągała za sobą automatyczną zmianę układu
współrzędnych LUW.
Widok tylna ścianka
Widok górna ścianka

Marker układu
współrzędnych – LUWSYMB
Za pomocą polecenia LUWSYMB sterujemy wyświetlaniem markera LUW pokazują-
cego początek i orientację bieżącego układu współrzędnych LUW. Marker ten pełni
bardzo ważną rolę – jest jedynym znacznikiem informującym użytkownika o położeniu
i orientacji aktywnego układu współrzędnych.
 [Narzędzia główne][Współrzędne][Pokaż ikonę LUW]
 Tak – wyświetlanie markera w aktywnej rzutni zostało włączone.

 Nie – wyświetlanie markera w aktywnej rzutni zostało wyłączone.
 WSzystkie – wybranie tej opcji powoduje, że polecenie zostanie zastosowa-
ne wobec markera LUW we wszystkich rzutniach. Opcja ta
jest dostępna z linii poleceń.
 Róg – marker LUW ma być wyświetlany w lewym dolnym rogu
ekranu.
 Początek – marker LUW ma być wyświetlany w początku bieżącego ukła-
du współrzędnych. Jeśli początek znajduje się poza ekranem,
marker zostaje umieszczony w lewym dolnym rogu ekranu.
 wyBieralne określa czy będzie można wybrać ikonę LUW i czy będzie
nią można manipulować za pomocą myszki.
 Właściwości – steruje właściwościami markera.
Status wyświetlania markera LUW określamy dla bieżącej rzutni. Przykładowo mar-
ker może być w niektórych rzutniach wyłączony, a w innych włączony.
Reguła prawej dłoni

Reguła prawej dłoni to prosta zasada, która ułatwia orientację w przestrzeni (wyznacza-
nie kierunku osi) oraz określanie kierunku obrotu. Bardzo przydaje się podczas obracania
układów współrzędnych w przestrzeni.
Kierunek osi Z
Ustaw prawą dłoń tak, jak pokazano na rysunku. Kciuk skieruj w kie-
runku osi X, palec wskazujący w kierunku osi Y. Palec środkowy wskaże
kierunek osi Z.

666 AutoCAD 2018 PL
Kierunek obrotu
Ustaw dłoń tak, jak pokazano na rysunku. Kciuk powinien wskazywać
dodatnią stronę osi, względem której ma nastąpić obrót. Zgięte palce wska-
żą kierunek obrotu, gdy kąt ten będzie dodatni.
Opisana powyżej metoda określania kąta obrotu sprawdza się, gdy przyjęty zostanie
domyślny kąt obrotu (przeciwnie do kierunku obrotu wskazówek zegara). Jeżeli
przyjmiesz dodatni kąt obrotu zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara, przy
określaniu kierunku obrotu działać będzie „reguła lewej dłoni”. Kierunek osi Z nie
zależy od przyjętego kierunku obrotu i dlatego wyznaczamy go zawsze na podstawie
reguły prawej dłoni.
Marker LUW — LUWSYMB

Istnieje możliwość zmiany właściwości markera LUW. W tym celu wybierz opcję
Właściwości polecenia LUWSYMB.
Właściwości markera LUW
 2D – marker płaski.
 3D – marker trójwymiarowy.
 Szerokość linii – grubość kreski markera.
 Rozmiar symbolu LUW – wielkość markera.
 Kolor symbolu – kolor markera w przestrzeni modelu.
w obszarze modelu:
 Kolor symbolu karty – kolor markera na arkuszach wydruku.
układu:
 Zastosuj pojedynczy – wybrany kolor ikony obszaru modelu do wszyst-
kolor kich osi ikony układu 2D.

Globalny układ Układ współrzędnych

współrzędnych użytkownika LUW.
(GUW). Oś Z zwrócona jest
w kierunku ekranu.
Oś Z zwrócona Marker LUW

jest w kierunku umieszczony jest
„od użytkownika” w początku układu
(w głąb monitora). współrzędnych (znak
+ wskazuje początek).
Układ współrzędnych Układ współrzędnych

LUW lekko obrócony LUW nieco obrócony
względem osi X. względem osi Y.
Układ współrzędnych Płaszczyzna XY

LUW lekko obrócony układu współrzędnych
względem osi Z. jest prostopadła do
ekranu.
Widok Aktywna jest

perspektywiczny. przestrzeń papieru.
Wybrane kształty płaskiego markera LUW
Globalny układ Układ współrzędnych

współrzędnych użytkownika.
(GUW). Oś Z zwrócona jest
w kierunku ekranu.
Oś Z zwrócona jest Marker LUW

w kierunku „od umieszczony jest
użytkownika” w początku układu
(w głąb monitora). współrzędnych.

668 AutoCAD 2018 PL
Układ współrzędnych Układ współrzędnych

lekko obrócony lekko obrócony
względem osi X. względem osi Y.
Układ współrzędnych Płaszczyzna XY

LUW lekko obrócony bieżącego układu
względem osi Z. współrzędnych jest
prostopadła
do ekranu.
Widok Aktywna jest

perspektywiczny. przestrzeń papieru.
Wybrane kształty trójwymiarowego markera LUW
Przykłady
Przykład 2D
Narysuj okrąg o promieniu 40, oddalony od lewego dolnego

wierzchołka obróconego prostokąta o 140,60. Wczytaj rysunek

UCS60140.DWG
UCS60140.DWG.
Przesuń układ współrzędnych tak, aby początek nowego układu został umieszczony
w lewym dolnym narożniku prostokąta. Najłatwiej będzie to osiągnąć poprzez przycze-
pienie LUW do odcinka.

Po przesunięciu układu współrzędnych
Polecenie: [Narzędzia główne][Współrzędne][Obiekt]

Wybierz obiekt określający LUW: wskaż lewą stronę dolnego odcinka prosto-
kąta
LUW został przesunięty i obrócony. Narysuj okrąg. Wpisz współrzędne środka, odnosząc
je do nowego układu współrzędnych (narożnika prostokąta), czyli: 140,60.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Okrąg >][Środek, promień]

Określ środek okręgu lub [3P/2P/Ssr (sty sty promień)]: 140,60
Przykład 3D
Narysuj prostopadłościan, a następnie na każdej jego ścianie narysuj okrąg. Prostopa-
dłościan ten narysuj za pomocą polecenia PROSTOK.
Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]: g

Określ grubość prostokątów <0.0000>: 100
wskaż narożnik podstawy prostopadłościanu
Określ kolejny narożnik: wskaż przeciwległy narożnik

670 AutoCAD 2018 PL
Narysowany prostopadłościan widziany jest z góry i wygląda jak zwykły prostokąt. Te-
raz przesuń układ współrzędnych tak, by jego początek znalazł się w lewym dolnym rogu
prostokąta.
Polecenie: [Narzędzia główne][Współrzędne][ Początek]

Określ nowy początek układu <0,0,0>: wskaż lewy dolny róg prostokąta
Układ współrzędnych został umieszczony w narożniku
W ten sposób przesunąłeś układ współrzędnych użytkownika. Globalny układ współ-

rzędnych nadal istnieje, ale nie jest już aktywny. W tej chwili wszystkie współrzędne
podawane są względem lokalnego układu współrzędnych użytkownika, którego począ-
tek znajduje się w narożniku prostokąta.
Przesunięcie układu nie pociągnęło za sobą zmiany orientacji osi układu współrzędnych
tylko zmianę położenia początku. Układ znalazł się w narożniku prostokąta i wkrótce
zostanie obrócony tak, aby jego płaszczyzna XY znalazła się na pionowej ściance pro-
stopadłościanu (na którą ciągle jeszcze patrzysz z góry). Aby operacja obracania układu
była lepiej widoczna, zmień najpierw punkt widzenia.
Polecenie: [Wyświetl][Widok][Pd.-zach. iz.]
Zmniejsz trochę powiększenie.
Polecenie: [Widok][Pasek nawigacji][Zoom-skala]

Podaj współczynnik skali (nX lub nXP): 0.7x
Prostopadłościan ukazał się teraz na ekranie w całości. Układ współrzędnych jest nadal
zaczepiony w narożniku prostopadłościanu, a jego płaszczyzna XY pokrywa się z płaszczy-
zną podstawy.

Po zmianie punktu widzenia widać dokładnie położenie i orientację LUW
Obróć układ współrzędnych tak, by jego płaszczyzna XY pokrywała się z pionową

ścianką. Obrót musi być wykonany wokół osi X o kąt 90º.
Polecenie: [Narzędzia główne][Współrzędne][X]

Określ kąt obrotu wokół osi X <90>: 90
W ten sposób obrócony został układ współrzędnych.
Po obróceniu LUW płaszczyzna XY pokrywa się z pionową ścianą
Narysuj okrąg na pionowej ściance prostopadłościanu za pomocą polecenia OKRĄG.

Okrąg jest figurą płaską rysowaną na płaszczyźnie konstrukcyjnej, czyli na płaszczyźnie
XY bieżącego układu współrzędnych (gwoli ścisłości należy wspomnieć, że nie do
końca jest to prawda, ponieważ obiekty mogą być rysowane powyżej i poniżej płasz-
czyzny konstrukcyjnej dzięki parametrowi Elevation).
Płaszczyzna konstrukcyjna pełni ważną rolę nie tylko dlatego, że rysowane obiekty pła-
skie są do niej równoległe, ale również dlatego, że większość poleceń modyfikacji
działa równolegle do płaszczyzny konstrukcyjnej (np. KOPIUJ, PRZESUŃ itp.).

672 AutoCAD 2018 PL
W ramach ćwiczeń przesuwaj i obracaj układ współrzędnych tak, by można było ry-
sować na każdej ściance prostopadłościanu. Pomocna zapewne okaże się (omówiona
wcześniej) reguła prawej dłoni. Na każdej ściance narysuj okrąg. Jeżeli wykonasz to
ćwiczenie prawidłowo od początku do końca, z całą pewnością wiele się nauczysz.
Jeżeli zechcesz zrobić jeszcze jeden krok naprzód, narysuj okręgi tylko na trzech
ściankach, a później odpowiednio skopiuj je na ścianki równoległe.
Dzięki obracaniu i przesuwaniu układu współrzędnych okręgi można było narysować

na wszystkich ściankach

Oglądanie
rysunku w przestrzeni
Podczas tworzenia rysunku płaskiego użytkownik

spogląda na niego z góry. Istnieje możliwość
zmiany skali powiększenia oraz widocznego na
ekranie fragmentu rysunku — nie zmienia się
natomiast kierunek patrzenia na rysunek. Podczas
tworzenia rysunku przestrzennego niezbędna
jest możliwość uzyskania innego kąta widzenia.
AutoCAD umożliwia określenie położenia kamery
w przestrzeni oraz położenie celu (punktu, na
który kamera jest skierowana).
AutoCAD umożliwia zmianę kierunku widzenia przez zmianę punktu położenia obser-
watora w przestrzeni (kamery) i kierunku, w którym on spogląda (celu). Interaktywne
wodzenie kamery, znane z programu 3ds MAX, umożliwia łatwe dopasowanie widoku
w przestrzeni. Można również nakazać automatyczny obrót kamery w przestrzeni i uzy-
skać w ten sposób efekt wizualizacji w ruchu. Rysunki trójwymiarowe można oglądać
przy użyciu widoku równoległego oraz perspektywy.
Obiekty trójwymiarowe mogą się nawzajem zasłaniać. AutoCAD standardowo wyświetla

na ekranie wszystkie linie obiektów — widoczne i zasłonięte. Użytkownik może naka-
zać w wybranych rzutniach chowanie linii zasłoniętych oraz cieniowanie. Tryb cienio-
wania określany jest indywidualnie dla każdej rzutni. Bardzo wygodnym i praktycznym
narzędziem oglądania rysunku w przestrzeni jest panel sterujący nawigacją 3D — View-
Cube, znajdujący się z prawej strony ekranu.

674 AutoCAD 2018 PL

rzystywane podczas modelowania trójwymiarowego. Zalecane jest korzystanie z tej
przestrzeni podczas pracy z rysunkami trójwymiarowymi.
W celu włączenia przestrzeni 3D należy wybrać opcje Modelowanie 3D z listy rozwijanej

przestrzeni roboczych znajdującej się w belce narzędziowej okna AutoCAD-a. Wygląd
wstążki ulegnie zmianie i pojawią się w niej nowe narzędzia.
Główne menu oglądania rysunku

W lewym górnym narożniku ekranu znajduje się główne menu służące do oglądania ry-
sunku. Menu to składa się z trzech członów. Pierwszy człon z symbolem minusa umoż-
liwia włączanie i wyłączanie narzędzi ułatwiających oglądanie rysunku w trzech wy-
miarach: ViewCube (sześcian widoku), SteeringWheels (koło sterujące) i pasek nawigacji.
Umożliwia również sterowanie rzutniami.
Włączanie i wyłączanie ViewCube, SteeringWheels oraz paska nawigacji
ViewCube SteeringWheels Pasek nawigacji

Drugi człon umożliwia wybór jednego z predefiniowanych widoków standardowych oraz

wybór widoku równoległego lub perspektywy.
Włączanie i wyłączanie perspektywy lub widoku równoległego

oraz wybór jednego z predefiniowanych punktów widzenia
Rzut równoległy Perspektywa
Trzeci człon menu umożliwia wybór stylu wizualizacji oraz wywołanie menedżera stylów
wizualizacji.
Wybór stylu wizualizacji

676 AutoCAD 2018 PL
ViewCube
ViewCube jest bardzo przydatnym narzędziem do oglądania rysunku. Za jego pomocą
można łatwo dopasować widok trójwymiarowy. Aby tego dokonać, przesuń kursor w obręb
ViewCube, a następnie wybierz jeden z widoków na kostce lub kliknij i przesuń, aby dopa-
sować widok w sposób dynamiczny. Można wybrać predefiniowany widok na płasz-
czyźnie, krawędzi albo narożniku. Można obracać widok poprzez kliknięcie i obracanie
okręgu w ViewCube. Posługiwanie się ViewCube jest bardzo intuicyjne i nie wymaga
szczegółowych opisów.
ViewCube
Po kliknięciu ViewCube prawym przyciskiem myszy (lub rozwinięciu listy znajdującej

się z dołu po prawej stronie ikony) ukazuje się bardzo przydatne menu kontekstowe.
 Początek – przywołanie widoku początkowego. Widok począt-

kowy można również łatwo przywołać poprzez klik-
nięcie symbolu domku umieszczonego u góry,
po lewej stronie ViewCube.
 Równoległy – widok równoległy.
 Perspektywa – perspektywa.
 Perspektywa – perspektywa z powierzchniami ortogonalnymi. Jeśli
z powierzchniami orto będziesz spoglądać na rysunek ukośnie, to włączona
będzie perspektywa. Jednakże przywołanie widoku
orto (np. góra, dół, lewo, prawo, przód, tył) spowo-
duje włączenie widoku równoległego.
 Ustaw bieżący widok – ustawienie bieżącego widoku jako widoku począt-
jako początek kowego, który można później przywołać za pomocą
opcji Początek.
 Ustawienia ViewCube – ustawienia ViewCube.
Jeśli chciałbyś wyłączyć wyświetlanie ViewCube na ekranie, skorzystaj z [Widok]

[Interfejs...][Modelowanie 3D][ViewCube...].

Ustawienia ViewCube
Wczytaj rysunek PLAN.DWG i ustaw widok z góry na skośną ściankę.


PLAN.DWG
Kliknij ViewCubeGóra.
Widok pierwotny (po lewej) i widok z góry względem bieżącego LUW (po prawej)
Zwróć uwagę, że widok z góry został ustawiony w oparciu o położenie bieżącego LUW.
Układ współrzędnych został przyczepiony do ukośnej ścianki. Po wywołaniu widoku
z góry patrzysz na nią z góry, a płaszczyzna ekranu jest równoległa do tej ścianki i do
płaszczyzny XY bieżącego LUW.

678 AutoCAD 2018 PL
Zmień układ współrzędnych na globalny.

W tym celu wybierz GUW z listy rozwijanej znajdującej się poniżej ViewCube.
Wybór globalnego układu współrzędnych za pomocą ViewCube
Wybierz widok „góra-prawo” poprzez kliknięcie krawędzi ViewCube .
Włączony GUW (po lewej) i widok „góra-prawo” względem GUW (po prawej)
Pasek nawigacji
Pasek nawigacji umożliwia łatwy dostęp do narzędzi oglądania rysunku.
Pasek nawigacji

– wybór rodzaju koła sterującego (SteeringWheel).


– przesuwanie rysunku na ekranie.

– wybór powiększenia (zoom).

– orbita.

– tworzenie i wyświetlanie animacji.

Orbita
Orbita, czyli interaktywne wodzenie kamery w przestrzeni, jest wygodnym narzędziem
umożliwiającym oglądanie rysunku w przestrzeni. Za jego pomocą można precyzyj-
nie dopasować widok. Polecenie oferuje pracę w trybie orbity ograniczonej oraz orbity
swobodnej.
Orbita
Orbita swobodna — 3DWORBITA

 [Widok][Pasek nawigacji][Orbita swobodna]
Po wywołaniu polecenia w bieżącej rzutni pojawi się charakterystyczny zielony okrąg

symbolizujący hipotetyczną sferę otaczającą oglądane obiekty. Na górze, na dole, z lewej
i z prawej strony dużego okręgu znajdują się małe okręgi. Po ich pojawieniu się można
rozpocząć wodzenie kamerą i w ten sposób dopasować widok. Kursor, w zależności od
miejsca, w którym się znajduje, przybiera różne kształty.

680 AutoCAD 2018 PL
obrót wokół osi

poziomej
“ciągnięcie
sfery”
obrót wokół osi

pionowej
obrót wokół osi

prostopadłej
do ekranu
– umieszczenie kursora wewnątrz dużego zielonego okręgu umożliwia „przecią-

ganie sfery”. Wyobraź sobie, że oglądane przez Ciebie obiekty są umieszczone
we wnętrzu sfery. Kliknij kursorem w dowolnym miejscu (wewnątrz dużego
zielonego okręgu) i „pociągnij” sferę w dowolnym kierunku. Obiekty na ekranie
zostaną obrócone względem jej środka zgodnie z kierunkiem „przeciągania”.
– umieszczenie kursora na zewnątrz dużego okręgu umożliwia obrót wokół osi
prostopadłej do ekranu. Kliknij kursorem w dowolnym miejscu (na zewnątrz
zielonego okręgu) i obróć obiekty na ekranie wokół osi do niego prostopadłej.
– umieszczenie kursora wewnątrz małych okręgów z lewej lub z prawej strony
umożliwia obrót wokół osi pionowej. Kliknij kursorem w lewym lub w pra-
wym okręgu i obróć obiekty na ekranie wokół osi pionowej.
– umieszczenie kursora wewnątrz małych okręgów położonych na górze lub na
dole umożliwia obrót wokół osi poziomej. Kliknij kursorem w górnym lub
w dolnym okręgu i obróć obiekty na ekranie wokół osi poziomej.
 Najłatwiej wywołać orbitę swobodną, naciskając jednocześnie klawisze SHIFT

i CTRL na klawiaturze i nie puszczając ich, nacisnąć środkowy klawisz lub kół-
ko myszki.
 Wodzenie kamerą sprawia wrażenie obracania obiektów w przestrzeni. W rzeczy-
wistości położenie zmienia tylko kamera, położenie obiektów w przestrzeni nie
ulega zmianie. Zwróć uwagę, że podczas wodzenia porusza się również układ
współrzędnych.
 Jeżeli przed uaktywnieniem orbity wybrane zostały jakieś obiekty, podczas
wodzenia na ekranie zostaną wyświetlone tylko one. Pozostałe obiekty pojawią się
po zakończeniu tej czynności. W przypadku bardziej skomplikowanych rysun-
ków warto ograniczyć liczbę wyświetlanych podczas wodzenia kamerą obiektów
(w celu zwiększenia sprawności jej wodzenia).

Orbita ograniczona — 3DORBITA
 [Widok]  [Pasek nawigacji][Orbita]
 Najłatwiej wywołać orbitę ograniczoną, naciskając klawisz SHIFT na klawiaturze

i nie puszczając go, nacisnąć środkowy klawisz lub kółko myszki.
 Jeżeli przed uaktywnieniem orbity wybrane zostały jakieś obiekty, podczas
wodzenia na ekranie zostaną wyświetlone tylko one. Pozostałe obiekty pojawią
się po zakończeniu tej czynności. W przypadku bardziej skomplikowanych ry-
sunków warto ograniczyć liczbę wyświetlanych podczas wodzenia kamerą obiek-
tów (w celu zwiększenia sprawności jej wodzenia).
 Podczas działania orbity ograniczonej można na chwilę włączyć tryb orbity swo-
bodnej, naciskając klawisz SHIFT.
Wczytaj rysunek 3DORBIT.DWG i za pomocą orbity ograniczonej zmień 

3DORBIT.DWG
punkt widzenia.
Polecenie: [Widok] Pasek nawigacji]  Orbita]
Naciśnij klawisz SHIFT i, nie puszczając go, trzymaj wciśnięty środkowy przycisk lub kółko
myszki. Dopasuj widok tak, aby uzyskać widok przedstawiony na poniższym rysunku.
Efekt działania orbity (po prawej stronie)
Menu kontekstowe orbity

Gdy orbita została uaktywniona, to dostępne jest menu kontekstowe prawego przycisku
myszy. Za jego pomocą można wykonać wiele operacji przydatnych podczas oglądania
rysunku w przestrzeni.

682 AutoCAD 2018 PL
Menu kontekstowe orbity
Narzędzia ułatwiające wizualizację

Podczas wodzenia kamerą możemy skorzystać z trzech ułatwiających wizualizację narzę-
dzi: kompasu, siatki oraz ikony układu współrzędnych. Narzędzia te włączamy i wyłą-
czamy za pomocą menu kontekstowego Pomoce wizualizacji >, które pojawia się na
ekranie po kliknięciu prawym przyciskiem myszy w obszarze rysunku (gdy włączone
jest wodzenie kamerą).
Kompas
Kompas składa się z przebiegających po hipotetycznej sferze linii
przerywanych. Przechodzą one przez punkty, w których sferę tę
przecinają osie X, Y i Z. Dzięki kompasowi można uzyskać lep-
szą orientację w przestrzeni.
Siatka
Siatka węzłów jest równoległa do płaszczyzny XY bieżącego układu współrzędnych.
Jej wysokość (współrzędna Z) zależy od bieżącego poziomu.
Symbol LUW
Ikona układu współrzędnych jest widoczna na ekranie domyślnie i poka-
zuje położenie oraz orientację bieżącego układu współrzędnych. Ikona
składa się z trzech osi wyświetlanych w różnych kolorach. Oś X wyświe-
tlana jest w kolorze czerwonym, oś Y w kolorze zielonym, natomiast oś Z
w kolorze niebieskim.

Wprawianie w ruch — 3DCORBITA

Obiekty znajdujące się na ekranie można wprawić w ruch za pomocą polecenia
3DCORBITA. W tym celu kliknij ikonę . Następnie kliknij w dowolnym obszarze
rysunku i „pociągnij” obiekty w kierunku, w którym chcesz je obracać. Szybkość „po-
ciągnięcia” określa szybkość wirowania obiektów na ekranie. Kierunek i szybkość wi-
rowania można zmienić w każdej chwili poprzez ponowne „pociągnięcie”. Wirowanie
obiektów kończy się wraz z zakończeniem działania polecenia 3DCORBITA.
 [Wyświetl][Nawigacja][Ciągłe okrążanie]
Wczytaj rysunek 3DCORBIT.DWG. Znajduje się na nim prosty rysunek

3D. Zastosuj polecenie 3DCORBITA w celu wprawienia modelu

3DCORBIT.DWG
w ruch na ekranie.
Polecenie: [Widok][Pasek nawigacji][ Ciągłe okrążanie]

Kliknij w lewym dolnym rogu ekranu i, nie puszczając przycisku myszy, przesuń kur-
sor z umiarkowaną prędkością w prawy górny róg ekranu.
Aby zakończyć obracanie obiektu, naciśnij na klawiaturze klawisz ESC.
Kilka wybranych klatek (ruch obiektu na ekranie)
Jeśli chcesz powrócić do widoku sprzed wywołania polecenia, skorzystaj z poprzednie-

go powiększenia ([Widok][Pasek nawigacji][Zoom poprzedni).
Kamery
Na rysunku trójwymiarowym można umieścić kamery, które pozwalają na uzyskanie
widoków zdefiniowanych przez użytkownika. Kamerę umieszczamy w określonym
miejscu w przestrzeni i nakierowujemy na punkt cel. Każdej kamerze można nadać na-
zwę. Można dopasować ogniskową kamery, a także skorzystać z płaszczyzn tnących.

684 AutoCAD 2018 PL
Położenie kamery — KAMERA

Polecenie KAMERA tworzy nową kamerę. Umożliwia ono określenie położenia kamery
i punktu celu, na który jest ona skierowana.
 [Wizualizuj][Kamera] [Utwórz kamerę]
W odpowiedzi na komunikat „Określ położenie kamery:” określ położenie kamery, a na-

stępnie położenie punktu, na który jest ona skierowana „Określ położenie celu:”. Następnie
wybierz opcję lub zakończ działanie polecenia „Użyj opcji [?/Nazwa/Położenie/Wysokość/
Cel/Obiektyw/pRzycinanie/wiDok/konIec] <konIec>:”.
 ? – wyświetla listę kamer zdefiniowanych w bieżącym rysunku.

 Nazwa – umożliwia nadanie kamerze określonej nazwy, która będzie
ją jednoznacznie identyfikowała.
 Położenie – umożliwia zmianę położenia kamery.
 Wysokość – umożliwia zmianę wysokości kamery.
 Cel – umożliwia zmianę położenia celu kamery, czyli punktu, na
który jest ona nakierowana.
 Obiektyw – umożliwia zmianę ogniskowej obiektywu kamery.
 pRzycinanie – steruje płaszczyznami tnącymi.
 wiDok – umożliwia włączenie widoku z kamery.
Zarówno nazwę, jak i inne parametry kamery można łatwo zmienić za pomocą me-
nedżera właściwości obiektów. Wiele parametrów kamery można również zmienić
za pomocą uchwytów.
Wczytaj rysunek CAMERA.DWG. Znajduje się na nim rysunek budynku

oraz pionowy walec. Ustaw kamerę na środku górnej podstawy swo-

CAMERA.DWG
bodnego walca i nakieruj ją na budynek.
Kamera umieszczona na walcu i skierowana na budynek

Polecenie: KAMERA
Określ położenie kamery: wskaż środek walca
Określ położenie celu: wskaż narożnik budynku
Użyj opcji [?/Nazwa/Położenie/Wysokość/Cel/Obiektyw/pRzycnanie/wiDok/konIec]
<konIec>: KONIEC
Kamera została zdefiniowana, a widok z kamery pokaże się w oddzielnym oknie, gdy
lewym przyciskiem myszy zaznaczysz utworzoną kamerę. Jeśli chcesz dopasować wi-
dok z kamery, wskaż ją kursorem. Możesz łatwo zmienić położenie kamery i położenie
celu poprzez kliknięcie i przesunięcie odpowiedniego uchwytu.
Uchwyty umożliwiają precyzyjne dopasowanie widoku z kamery
Widok z tej kamery można również zobaczyć z listy rozwijanej widoków znajdującej się
w menedżerze widoków.
Polecenie: [Wizualizuj][Widoki][Menedżer widoków]

Rozwiń Widoki modeli i wybierz Kamera1
Kliknij przycisk Ustaw bieżący
Kliknij OK
Wybór widoku ze zdefiniowanej kamery

686 AutoCAD 2018 PL
Widok z kamery
Wizualne płaszczyzny tnące

— 3DPRZEKRÓJ
W celu wizualizacji można zdefiniować dwie wizualne płaszczyzny tnące: przednią i tylną.
Płaszczyzny owe przebiegają prostopadle do kierunku widzenia. Na ekranie widoczne są
tylko te części obiektów, które znajdują się za przednią i przed tylną płaszczyzną. Płaszczy-
zny wykorzystywane są do oglądania skomplikowanych rysunków oraz do „zaglądania do
ich wnętrza”. Użytkownik może indywidualnie włączać i wyłączać każdą płaszczyznę.
Obie płaszczyzny tnące Przednia płaszczyzna tnąca Obie płaszczyzny tnące

wyłączone włączona włączone
Ustawianie płaszczyzn tnących
Obraz w oknie jest obrócony o 90 stopni względem widoku wyświetlanego w oknie ry-
sunku, dzięki czemu dopasowanie położenia płaszczyzn tnących jest łatwiejsze.

– ustawienie przedniej płaszczyzny.
– ustawienie tylnej płaszczyzny.
– jednoczesne przesuwanie przedniej i tylnej płaszczyzny (odległość mię-

dzy płaszczyznami pozostaje niezmienna).
– przesunięcie obiektów w oknie ustawiania płaszczyzn.
– zmniejszenie i powiększenie obiektów w oknie ustawiania płaszczyzn.
– włączenie i wyłączenie przedniej płaszczyzny.
– włączenie i wyłączenie tylnej płaszczyzny.
Przelot kamery — ŚCIEŻKANIM

Polecenie ŚCIEŻKANIM umożliwia wykonanie przelotu kamery i zapisanie powstałej
w ten sposób animacji do pliku. Kamera może poruszać się po wybranej ścieżce lub po-
zostawać w spoczynku. Cel kamery może być nieruchomy lub zmieniać się w czasie
trwania przelotu.
Animacje na torze ruchu
 Połącz kamerę z: – lokalizacja kamery:

Punkt – kamera będzie umieszczona w określonym punkcie,
Ścieżka – kamera będzie się poruszać wzdłuż wybranej ścieżki,
Wybierz – kliknięcie przycisku umożliwia wybór lokalizacji kamery:
punktu lub ścieżki.

688 AutoCAD 2018 PL
 Połącz cel z: – nakierowanie kamery:

Punkt – kamera będzie skierowana na określony punkt,
Ścieżka – punkt cel, na który nakierowana jest kamera, będzie prze-
suwał się wzdłuż wskazanej ścieżki,
Wybierz – kliknięcie przycisku umożliwia wybór lokalizacji celu
kamery: punktu lub ścieżki.
 Szybkość klatek: – Liczba klatek na sekundę wyświetlanych podczas ani-
macji. Można wybrać wartość od 1 do 60.
 Liczba klatek: – całkowita liczba klatek animacji.
 Czas trwania: – czas trwania animacji (w sekundach).
 Styl wizualny: – styl wizualny, który ma zostać zastosowany podczas
animacji.
 Format: – format pliku, w którym animacja zostanie zachowana.
 Rozdzielczość: – rozdzielczość animacji w pikselach.
 Opóźnienie – włączenie przełącznika sprawia, że podczas obrotu
kątowe kamery przelot ulega spowolnieniu, co pozwala na uzy-
skanie bardziej realistycznej animacji.
 Odwrócenie – odwraca kierunek przelotu kamery.
 Podczas – włączenie przełącznika powoduje wyświetlenie okna pod-
wyświetlania... glądu animacji.
 Podgląd... – wykonuje podgląd animacji w oknie podglądu.
 OK – wykonuje przelot i zapisuje animację do pliku.
Wczytaj rysunek PRZELOT.DWG. Znajduje się na nim kilka bryło oraz 

ścieżka (polilinia). Wykorzystaj polilinię jako ścieżkę przelotu kame- PRZELOT.DWG
ry i wykonaj animację.
Trójwymiarowy model i ścieżka przelotu kamery

Polecenie: ŚCIEŻKANIM
W sekcji Kamera włącz przełącznik Ścieżka i kliknij .
Wybierz ścieżkę: wskaż polilinię
Podaj dowolnie nazwę ścieżki i kliknij OK
W polu Liczba klatek: wpisz 300
Kliknij przycisk Podgląd...
Podgląd animacji
Po obejrzeniu zamknij okno podglądu.

Na zakończenie kliknij OK.
Wpisz nazwę pliku, w którym animacja ma zostać zapisana.
Style wizualizacji
— STYLCIENIOWANIA
Styl wizualizacji określa sposób wyświetlania i cieniowania obiektów w rzutni. W każ-
dej rzutni można ustawić inny styl wizualizacji. Dzięki tej funkcji obiektom można
nadać realistyczny wygląd. W AutoCAD-zie predefiniowanych jest kilka stylów wizu-
alizacji. Użytkownik może ograniczyć się tylko do stosowania tych stylów lub tworzyć
własne style, bardziej dostosowane do własnych potrzeb.
 [Wizualizuj][Style widoku>][opcja]

690 AutoCAD 2018 PL
Panel sterowania stylami wizualnymi
Polecenie to ustawia wybrany styl wizualizacji w aktywnej rzutni, w której pozostaje on

aktywny do czasu zmiany. Regeneracja rysunku nie usuwa efektu cieniowania.
Model szkieletowy Ukryty
Realistyczny Koncepcyjny

Wczytaj rysunek CZESC.DWG. Na rysunku tym zdefiniowane są cztery 

CZESC.DWG
rzutnie. W każdej z nich ustaw inny styl wizualizacji:
Rzutnia Styl wizualizacji

lewa górna model szkieletowy
prawa górna ukryte linie niewidoczne
lewa dolna cieniowanie realistyczne
prawa dolna cieniowanie koncepcyjne
W lewej górnej rzutni ustawiony jest widok modelu szkieletowego, pozostawiamy ją

więc bez zmian.
Uaktywnij prawą górną rzutnię, klikając w jej obszarze.
Polecenie: [Wizualizuj][Style widoku >][Ukryty]
Uaktywnij lewą dolną rzutnię, klikając w jej obszarze.
Polecenie: [Wizualizuj][Style widoku >][Realistyczny]
Uaktywnij prawą dolną rzutnię, klikając w jej obszarze.
Polecenie: [Wizualizuj][Style widoku >][Koncepcyjny]
Ustawione w rzutniach różne style wizualizacji
Zarządzanie stylami wizualizacji

Menedżer stylów wizualizacji umożliwia zarządzanie stylami wizualizacji, czyli two-
rzenie nowych stylów oraz modyfikację ich parametrów. Menedżer stylów wizualizacji
można łatwo włączyć poprzez wybór opcji Menedżer stylów wizualizacji z listy roz-
wijanej stylów wizualizacji (lub kliknięcie małej ikony znajdującej się w dolnej belce
panelu Style widoku).

692 AutoCAD 2018 PL
Menedżer stylów wizualizacji
 – tworzy nowy styl.
 – ustawia wybrany styl w bieżącej rzutni.
 – eksportuje wybrany styl do palety narzędzi.
 – usuwa wybrany styl.
Wystawanie krawędzi
Aby włączyć wystawanie krawędzi poza gabaryty brył w obszarze Modyfikatory kra-
wędzi, kliknij przycisk Krawędzie wydłużeń linii , a następnie w polu Wydłużenia
linii wprowadź wartość określającą wydłużenie krawędzi.

Wystawanie krawędzi wyłączone Wystawanie krawędzi włączone
Drżenie krawędzi
Drżenie krawędzi to dość ciekawa możliwość umożliwiająca nadanie rysunkowi cech
rysunku odręcznego. Włącz ikonę drżenia krawędzi i dobierz intensywność drżenia za po-
mocą suwaka znajdującego się po prawej stronie ikony drżenia.
Aby je włączyć w obszarze Modyfikatory krawędzi, kliknij przycisk Granice drżenia ,

a następnie wybierz z listy Drżenie: Wysokie, Średnie, Niskie lub Wyłącz.
Drżenie krawędzi wyłączone Drżenie krawędzi włączone
Krawędzie sylwetki
Istnieje możliwość wyróżnienia grubszą kreską krawędzi sylwetki. Aby wyróżnić w ten
sposób krawędzie w obszarze Krawędzie sylwetki, w polu Pokaż wybierz Tak i na-
stępnie wprowadź w polu Szerokość wartość z przedziału 1 – 25.

694 AutoCAD 2018 PL
Krawędzie sylwetki wyłączone Krawędzie sylwetki włączone
Krawędzie przysłonięte
Krawędzie przysłonięte mogą być niewidoczne, ale mogą również zostać narysowane
innym rodzajem linii. Aby włączyć ich wyświetlanie w obszarze Przesłonięte krawę-
dzie, w polu Pokaż wybierz opcję Tak. Możesz zmienić kolor oraz rodzaj linii przy-
słoniętych, wybierając je z list rozwijanych.
Krawędzie przysłonięte wyłączone Krawędzie przysłonięte włączone
Krawędzie przecięcia
Krawędzie przecięcia brył mogą być niewidoczne, ale mogą również zostać narysowa-
ne. W celu włączenia wyświetlania krawędzi przecięcia w obszarze Krawędzie prze-
cięcia, w polu Pokaż wybierz opcję Tak. Możesz zmienić kolor oraz rodzaj linii dla
krawędzi przecięcia, wybierając je z list rozwijanych.
Krawędzie przecięcia niewidoczne Krawędzie przecięcia widoczne

Panel sterowania stylami wizualizacji

Panel sterowania stylami wizualizacji ([Wizualizuj][Style widoku]) umożliwia okre-
ślenie wielu parametrów stylu wizualizacji.
Panel Style wizualizacji
Tryb krawędzi
Bryły mogą być wyświetlane w jednym z trzech trybów krawędzi. Po kliknięciu ikony
trybu krawędzi ikona ta ulegnie rozwinięciu i będziesz miał do dyspozycji: wyświetla-
nie brył bez krawędzi, za pomocą izolinii oraz za pomocą krawędzi płaszczyzn.
Bez krawędzi
Izolinie Krawędzie płaszczyzn

696 AutoCAD 2018 PL
Przezroczystość powierzchni
Przełącznik przezroczystości powierzchni (efekt promieni X) umożliwia włączanie i wyłą-

czanie efektu przezroczystości powierzchni. Współczynnik przezroczystości można ustalić
za pomocą suwaka znajdującego się obok ikony przezroczystości.
Przezroczystość wyłączona Przezroczystość włączona
Tryb koloru
Przełączniki sterują trybem koloru powierzchni.
– zachowane zostaną standardowe kolory po-

 Normalny wierzchni.
– wszystkie powierzchnie będą wyświetlone w kolo-
 Monochromatyczny rze monochromatycznym (określonym przez
zmienną VsMonoColor).
– kolory powierzchni zostaną wyświetlone kolorem
 Zabarwienie zabarwienia (określonym przez zmienną VsMono-
Color) z uwzględnieniem barwy i nasycenia.
– nasycenie koloru powierzchni będzie zmniej-
 Desaturuj szone o 30 procent.
Styl powierzchni
Przełączniki umożliwiają wybór rodzaju stylu powierzchni.
– brak stylu powierzchni.

 Brak
– styl realistyczny.
 Realistyczny
– styl ciepło-chłodny.
 Ciepło-chłodny

Cieniowanie
Przełączniki cieniowana ([Wizualizuj][Światła]) umożliwiają wybór rodzaju cieni.
– cienie nie są wyświetlane.

 Bez cieni
– wyświetlane są tylko cienie obiektów na podłożu.
 Cienie podłoża
– wyświetlane są wszystkie cienie.
 Pełne cienie
Materiały i tekstury
Przełączniki umożliwiają włączenie i wyłączenie widoczności materiałów i tekstur
obiektów ([Wizualizuj][Materiały])
– materiały i tekstury są wyłączone i nie są widoczne
 Materiały i tekstury na ekranie.
wyłączone
– materiały są włączone i widoczne, natomiast tek-
 Materiały włączone, stury są wyłączone i nie są widoczne na ekranie.
tekstury wyłączone
– włączone i widoczne są zarówno materiały, jak
 Materiały i tekstury i tekstury.
włączone
Chowanie linii — UKRYJ

Polecenie UKRYJ chowa linie zasłonięte. Linie schowane za pomocą tego polecenia
pojawią się ponownie po najbliższej regeneracji rysunku. Ukrycie polega na włączeniu
ukrytego stylu wizualizacji.
 [Wyświetl][Style wizualizacji][Ukryj]  UK
Wyświetlanie brył
Bryły mogą być wyświetlane na ekranie z różną dokładnością. Im większa będzie do-
kładność wyświetlania, tym lepsza będzie jakość naszych rysunków (ale dłuższy będzie
czas ich przetwarzania).

698 AutoCAD 2018 PL
Sposobem wyświetlania brył na ekranie steruje kilka zmiennych systemowych. Są to:

Isolines, Facetres i Dispsilh.
Gęstość linii — zmienna Isolines

Zmienna systemowa Isolines decyduje o gęstości linii wyświetlanych brył. Jej wartość
określa liczbę linii używanych do przedstawienia bryły na ekranie. Standardowo war-
tość wynosi 4. Jeżeli chcesz zwiększyć dokładność wyświetlania brył, zwiększ wartość
zmiennej Isolines, wydłuży to jednakże czas przetwarzania rysunku. Wartość Isolines
musi zawierać się w przedziale 02047. Efekt zmiany wartości tej zmiennej zostanie
pokazany na ekranie dopiero po regeneracji rysunku.
Aby zmienić wartości zmiennej Isolines, wpisz jej nazwę z klawiatury.
Polecenie: ISOLINES
Podaj nową wartość ISOLINES <4>: wpisz nową wartość zmiennej
Isolines = 4
Isolines = 20
Wartość zmiennej można również modyfikować za pomocą menu: [Opcje]

[Wyświetl][Rozdzielczość wyświetlania][Warstwice na powierzchnię].
Gładkość obiektu — zmienna Facetres

Zmienna systemowa Facetres decyduje o gęstości wyświetlania brył podczas chowania
linii niewidocznych, cieniowania i renderingu. Zmienna ta określa gęstość linii używanych
do reprezentacji powierzchni zakrzywionych. Standardowo wartość zmiennej Facetres

wynosi 0.5. Jeżeli chcesz zwiększyć dokładność wyświetlania brył, zwiększ wartość
zmiennej Facetres. Zwiększanie jej wydłuża czas przetwarzania rysunku. Wartość Facetres
musi zawierać się w przedziale 0.0110.0. Aby zmienić wartość zmiennej Facetres,
wpisz jej nazwę z klawiatury.
Facetres = 0.5 Facetres = 0.1

Polecenie: FACETRES
Podaj nową wartość FACETRES <0.5000>: wpisz nową wartość zmiennej
Wartość zmiennej Facetres można również modyfikować za pomocą menu:

[Opcje][Wyświetl][Rozdzielczość wyświetlania][Gładkość obiektu
renderowanego].
Wyświetlanie konturów — zmienna Dispsilh

Zmienna systemowa Dispsilh decyduje o wyświetlaniu konturów obiektów. Efekt zmiany
wartości tej zmiennej zostanie pokazany na ekranie dopiero po regeneracji rysunku.
Dispsilh = 0 Dispsilh = 1
Aby zmienić wartość zmiennej Dispsilh, wpisz jej nazwę z klawiatury.

Polecenie: DISPSILH
Podaj nową wartość DISPSILH <0>: wpisz nową wartość zmiennej
 Dispsilh = 0 wyświetlanie konturów wyłączone.

 Dispsilh = 1 wyświetlanie konturów włączone.

700 AutoCAD 2018 PL
Dostrajanie wydajności
wyświetlania obrazu — KONFIG3D
Polecenie umożliwia dostrojenie wydajności wyświetlania obrazu oraz sterowanie de-
gradacją adaptacyjną. Na ekranie pojawi się okno dialogowe.
AutoCAD utrzymuje ustaloną szybkość wyświetlania obrazu na ekranie (wyrażoną przez

liczbę klatek na sekundę). Jeżeli obiekt jest złożony, może nastąpić degradacja obrazu,
czyli zmiana modelu wyświetlania na prostszy i szybszy. I tak np. obraz cieniowany
może zostać zastąpiony obrazem szkieletowym lub ramką otaczającą. Im bardziej zło-
żony model i im większa szybkość wyświetlania, tym bardziej prawdopodobna jest de-
gradacja obrazu.
Rosnąca degradacja obrazu podczas wyświetlania

Modelowanie
w przestrzeni
trójwymiarowej
Możliwość modelowania w przestrzeni

trójwymiarowej jest bardzo atrakcyjną cechą
AutoCAD-a. Program ten oferuje użytko-
wnikowi szereg narzędzi służących do
rysowania w przestrzeni. Pojęcie rysowania
w przestrzeni oznacza tworzenie modeli
obiektów w trójwymiarowej wirtualnej
przestrzeni AutoCAD-a. Mogą to być mo-
dele krawędziowe, ścianowe lub bryłowe.
Stopień dokładności modelu zależy od jego
przeznaczenia oraz cierpliwości użytkow-
nika. Po wykonaniu rysunku przestrzeń wirtualną oraz umieszczone w niej obiekty
można oglądać z różnych punktów widzenia. Obiekty trójwymiarowe mogą się wzajemnie
zasłaniać i przenikać. Narzędzia służące do oglądania rysunku umożliwiają określenie
położenia kamery oraz celu w przestrzeni i zagłębienie się w przestrzeń wirtualną. Auto-
CAD oferuje kilka rodzajów wyświetlania obiektów na ekranie: wyświetlanie szkieletowe,
ukrywanie linii niewidocznych, cieniowanie zgrubne i cieniowanie dokładne. Każda rzutnia
ma własne ustawienia sposobu wyświetlania. Modelowanie w przestrzeni początkowo wy-
daje się dosyć skomplikowane. Wymaga wyobraźni przestrzennej, wprawy w posługiwaniu
się poleceniami przeznaczonymi do oglądania rysunku w przestrzeni oraz płynnego posłu-
giwania się układami współrzędnych użytkownika. Jednakże jego efekty trud włożony
w opanowanie modelowania 3D w pełni rekompensują.

702 AutoCAD 2018 PL

rzystywane podczas modelowania trójwymiarowego. Zalecane jest korzystanie z tej
przestrzeni podczas pracy z rysunkami trójwymiarowymi.
W celu włączenia przestrzeni 3D należy wybrać opcję Modelowanie 3D z listy rozwijanej

przestrzeni roboczych znajdującej się w belce narzędziowej okna AutoCAD-a. Wygląd
wstążki ulegnie zmianie i pojawią się w niej nowe narzędzia.
Współrzędne w przestrzeni
Współrzędne prostokątne (kartezjańskie)
Jak wspomniano wcześniej, w AutoCAD-zie zdefiniowany jest standardowo jeden nie-
zmienny, globalny układ współrzędnych prostokątnych (kartezjańskich) X, Y, Z oraz
istnieje możliwość definicji dowolnej liczby lokalnych układów użytkownika. Tylko je-
den układ współrzędnych (globalny lub jeden z lokalnych) może być w danej chwili
układem aktywnym.
P2
250
200
50
0,1
150 20
@
150
200
100
P1
50
0
0 50 100 150 200 250 300 350
Współrzędne prostokątne na płaszczyźnie

Współrzędne bezwzględne mierzone są w odniesieniu do bieżącego układu współrzęd-

nych. Współrzędne względne mierzone są względem ostatnio wskazanego punktu i zapi-
sujemy je podobnie jak współrzędne bezwzględne, z tym że muszą być one poprzedzone
znakiem @ (na klawiaturze SHIFT-2). Na powyższym rysunku współrzędne bezwzględ-
ne punktu P1 wynoszą (100,100). Współrzędne względne punktu P2 względem P1
wynoszą (@200,150).
Prostokątne współrzędne bezwzględne Xp,Yp,Zp określają położenie punktu względem

układu współrzędnych. Wpisujemy je z klawiatury (poszczególne wartości rozdzielamy
przecinkami). Jeżeli chcesz wpisać wartości ułamkowe, to kropkę dziesiętną oznacz
kropką (nie przecinkiem — służy on do rozdzielania współrzędnych).
Warto zauważyć, że nie jest konieczne podawanie trzech współrzędnych — wystarczą

dwie: X i Y. W przypadku podania tylko dwóch współrzędnych X i Y AutoCAD
przyjmuje automatycznie współrzędną Z = bieżący poziom (poziom ten możemy usta-
wić za pomocą polecenia POZIOM).
Współrzędne prostokątne
Jeżeli tworzysz rysunki płaskie, możesz przyjąć, że współrzędna Z jest zawsze równa zero.
Istnieje również możliwość wprowadzania współrzędnych w postaci ułamków prostych.
Współrzędne punktu (0.5 , 0.25 , 0.2) mogą zostać zapisane następująco: 1/2,1/4, 2/10.
Współrzędne prostokątne względne @X,Y,Z określają położenie względem ostatnio

wprowadzonego punktu. Współrzędne prostokątne poprzedzone znakiem mnożenia *
określają położenie względem globalnego układu współrzędnych.
Współrzędne sferyczne
Współrzędne sferyczne r<< określają położenie punktu w przestrzeni w sferycznym
układzie współrzędnych poprzez podanie promienia oraz dwóch kątów. Współrzędne
sferyczne mogą być bezwzględne (obliczane względem bieżącego LUW) lub względne
(obliczane względem ostatnio wprowadzonego punktu). Współrzędne sferyczne względne

704 AutoCAD 2018 PL
@r<< określają położenie względem ostatnio wprowadzonego punktu. Współrzęd-

ne sferyczne poprzedzone znakiem mnożenia * określają położenie względem globalnego
układu współrzędnych.
Współrzędne sferyczne
Współrzędne walcowe
Współrzędne walcowe r<,Zp określają położenie punktu w przestrzeni w walcowym
układzie współrzędnych poprzez podanie promienia, kąta i wysokości. Współrzędne
walcowe mogą być bezwzględne (obliczane względem bieżącego LUW) lub względne
(obliczane względem ostatnio wprowadzonego punktu). Współrzędne walcowe względ-
ne @r<,Zp określają położenie względem ostatnio wprowadzonego punktu. Współrzędne
walcowe poprzedzone znakiem mnożenia * określają położenie względem globalnego
układu współrzędnych.
Współrzędne walcowe

Modele szkieletowe, ścianowe

i bryłowe
Modele przestrzenne mogą być:
 krawędziowe (składające się z linii modelujących szkielet obiektu),

 ścianowe (składające się z nieprzezroczystych ścianek odwzorowujących
powierzchnię brzegową modelu),
 bryłowe (odwzorowujące wnętrze obiektu mogące uwzględniać parametry
takie jak ciężar, rozszerzalność cieplna itd.).
model krawędziowy model ściankowy model bryłowy
Model krawędziowy przypomina domek zbudowany z zapałek. Model ściankowy przy-

pomina domek z kart, a model bryłowy — domek z klocków. Modelowanie bryłowe
jest najwierniejsze i daje największe możliwości. Paradoksalnie, jest również najła-
twiejsze, dzięki możliwości wykonywania na bryłach operacji logicznych (dodawanie,
odejmowanie, część wspólna) i możliwości modyfikacji brył złożonych. AutoCAD ofe-
ruje narzędzia przeznaczone do tworzenia każdego z rodzajów modeli.
Modelowanie krawędziowe realizowane jest głównie za pomocą odcinków LINIA, po-

lilinii PLINIA i polilinii przestrzennych 3WPLINIA.
Modelowanie ścianowe wykonywane jest w oparciu o ścianki 3WPOW oraz powierzchnie

powstałe na bazie ścianki: 3WSIATKA, POWPROST, POWWALC, POWOBROT,
POWKRAW, polipowierzchnie PPOW i pogrubione obiekty płaskie. Ponadto dostępne
są powierzchnie predefiniowane: prostopadłościan, ostrosłup, klin, półkula, kula, stożek,
torus oraz płat.
Modelowanie bryłowe realizowane jest za pomocą technologii ACIS. Dostępne są pole-

cenia służące do tworzenia brył elementarnych: prostopadłościanu, ostrosłupa, stożka,
walca i torusa. Ponadto istnieją narzędzia przeznaczone do pogrubiania obiektów płaskich
oraz wykonywania operacji logicznych na bryłach: dodawania, odejmowania i znajdo-
wania części wspólnej brył. Modelowanie bryłowe opisane zostało szczegółowo w roz-
dziale pod tytułem Modelowanie bryłowe ACIS.

706 AutoCAD 2018 PL
Poszczególne rodzaje modelowania służą do tworzenia obiektów różnego typu. Każdy

rodzaj modelowania ma swoją specyfikę i oferuje odrębne narzędzia edycyjne. Dlatego
nie jest zalecane mieszanie na jednym rysunku obiektów różnego rodzaju. Użytkownik
powinien wybrać najbardziej odpowiadający mu rodzaj modelowania i ograniczyć two-
rzenie obiektów innego typu. Najbardziej uniwersalne i najłatwiejsze do wykonania jest
modelowanie bryłowe.
Filtry współrzędnych
Istnieje szereg poleceń wymagających określenia współrzędnych punktów w przestrzeni
(w postaci x,y,z). Często zdarza się, że łatwiej jest wskazać na ekranie np. współrzędne
x i y, a współrzędną z wpisać z klawiatury itp. Takie postępowanie możliwe jest dzięki
filtrom, które przepuszczają tylko niektóre współrzędne wskazanych na ekranie punk-
tów, natomiast brakujące współrzędne wpisuje się z klawiatury. Symbol filtru składa się
z jednej lub dwóch poprzedzonych kropką liter (na przykład .xy).
AutoCAD udostępnia następujące rodzaje filtrów:
.X – przepuszcza tylko wartość współrzędnej X wskazanego punktu.

Współrzędne Y i Z wpisujemy z klawiatury.
.Y – przepuszcza tylko wartość współrzędnej Y wskazanego punktu.
Współrzędne X i Z wpisujemy z klawiatury.
.Z – przepuszcza tylko wartość współrzędnej Z wskazanego punktu.
Współrzędne X i Y wpisujemy z klawiatury.
.XY – przepuszcza tylko wartości współrzędnych X i Y wskazanego punktu.
Współrzędną Z wpisujemy z klawiatury.
.XZ – przepuszcza tylko wartości współrzędnych X i Z wskazanego punktu.
Współrzędną Y wpisujemy z klawiatury.
.YZ – przepuszcza tylko wartości współrzędnych Y i Z wskazanego punktu.
Współrzędną X wpisujemy z klawiatury.
Narysuj odcinek biegnący od początku układu współrzędnych do punktu 

położonego o 100 jednostek powyżej środka okręgu. Podczas rysowa- FILTRY.DWG
nia odcinka skorzystaj z filtrów.

Określ następny punkt lub [Cofaj]: .xy
z cen
z wskaż okrąg
z (potrzeba Z): 100

Odcinek narysowany z wykorzystaniem filtrów współrzędnych
Elementy płaskie w przestrzeni

Wiele obiektów AutoCAD-a to elementy płaskie (odcinek, okrąg, łuk, elipsa, multilinia,
splajn, napis, region itd.). Nie należy rozumieć ich płaskości jako ograniczenia powo-
dującego, że muszą one leżeć w płaszczyźnie XY globalnego układu współrzędnych.
Pojęcie „płaskie” oznacza, że muszą one leżeć na płaszczyźnie. Ale płaszczyzna ta mo-
że mieć w przestrzeni dowolną orientację.
Jeśli na rysunku widać kilka płaskich obiektów, w przestrzeni każdy z nich może leżeć
na innej płaszczyźnie. Obiekt jest rysowany zawsze równolegle do płaszczyzny XY
bieżącego układu współrzędnych LUW (na wysokości określonej przez bieżący po-
ziom). Domyślnie poziom ten jest równy 0, co sprawia, że płaszczyzną rysunkową jest
płaszczyzna XY LUW.
Położenie i orientację układu współrzędnych LUW w przestrzeni można zmieniać (za

pomocą polecenia LUW) i w ten sposób rysować obiekty płaskie znajdujące się w prze-
strzeni w różnym położeniu. Szczegółowy opis sterowania położeniem i orientacją układu
współrzędnych znajduje się w rozdziale pod tytułem Układy współrzędnych.
Jeżeli chcesz narysować pionową ściankę domku, ustaw układ współrzędnych w poło-
żeniu pionowym i narysuj ją. Następnie na ściance tej można dorysować okna, drzwi, za
pomocą zwykłych poleceń edycyjnych. Aby narysować dach, wystarczy inaczej ustawić
układ współrzędnych. Na dachu można rysować inne elementy, np. dachówki.
Warto również zauważyć, że polecenia modyfikacji rysunku działają zwykle na płaszczyź-

nie XY lub w płaszczyźnie do niej równoległej.

708 AutoCAD 2018 PL
Układy współrzędnych przyczepione do różnych ścianek obiektu
Poziom i grubość
Podczas rysowania obiekty zostają umieszczone na płaszczyźnie konstrukcyjnej rów-
noległej do płaszczyzny XY bieżącego LUW. Wysokość tej płaszczyzny jest określona
przez bieżący poziom. Poziom ów określa odległość płaszczyzny konstrukcyjnej od
płaszczyzny XY bieżącego układu współrzędnych (w kierunki osi Z). Rysowany obiekt
będzie „wisiał” nad (lub pod) bieżącą płaszczyzną XY na wysokości równej określone-
mu poziomowi.
Grubość obiektu to wysokość pogrubienia obiektu mierzona w kierunku osi Z (względem

płaszczyzny XY układu współrzędnych aktywnego podczas rysowania obiektu).
Poziom obiektu
Grubość obiektu

Polecenie: POZIOM
Określ nowy poziom domyślny <0.0>: podaj bieżący poziom
Określ nową grubość domyślną <0.0>: podaj bieżącą grubość obiektów
Bieżący poziom i grubość ustalamy przed narysowaniem obiektów. Grubość można

później zmodyfikować za pomocą menedżera właściwości. Poziom modyfikujemy po-
przez przesunięcie.
 Grubość istniejących obiektów można zmienić za pomocą menedżera właściwo-

ści. Poziom obiektów można zmienić za pomocą polecenia PRZESUŃ.
 Cały obiekt ma tylko jedną grubość. Nie można nadać różnym elementom tego
samego obiektu różnej grubości.
 Bieżąca grubość jest w trakcie rysowania napisów i atrybutów ignorowana. Jed-
nakże można im nadać grubość (za pomocą menedżera właściwości) już po ich
narysowaniu.
 Bieżąca grubość jest w trakcie rysowania prostokątów ignorowana. Grubość
prostokątów ustawiamy za pomocą polecenia PROSTOK.
 Grubość tworzy tylko wydłużenie obiektu w kierunku osi Z i dlatego obiekt taki
jest otwarty od góry i od dołu.
 Nie można pogrubić: multilinii, splajnu, elipsy, prostej, półprostej, ścianki, poli-
linii 3D, siatek i wymiarów.
Za pomocą pogrubionego prostokąta oraz pogrubionych okręgów narysuj obiekt jak na

poniższym rysunku. Narysowanie pierścienia poziomego będzie wymagało obrócenia
układu współrzędnych LUW.

710 AutoCAD 2018 PL
Narysuj prostokąt, ustawiając poziom = 0 i grubość = 100. Następnie narysuj dwa

pierścienie (pogrubione okręgi o grubości 50) na poziomie 100.

Określ pierwszy narożnik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrąglij/Grubość/Szerokość]: g
Określ grubość prostokątów: 100
wskaż dowolny punkt na ekranie
Określ kolejny narożnik lub [Obszar/Wymiary/oBrót]: @300,200
Zmień widok:
Polecenie: [Wizualizuj][Widoki][Pd.-zach. iz.]
Ustaw bieżący poziom = 100 i bieżącą grubość = 50.

Polecenie: POZIOM
Określ nowy poziom domyślny <0.0>: 100
Określ nową grubość domyślną <0.0>: 50
Narysuj pierścienie położone na górnej ściance prostopadłościanu.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Środek, promień]

W analogiczny sposób narysuj drugi pierścień.
Narysowanie trzeciego pierścienia jest nieco bardziej skomplikowane. Pogrubianie obiek-

tów odbywa się zawsze w kierunku osi Z bieżącego LUW. Trzeba więc zmienić położenie
i orientację układu współrzędnych tak, aby jego płaszczyzna XY pokrywała się z pionową
ścianką prostopadłościanu.
Polecenie: LUW
Określ początek LUW lub [POWierzchnia/
nAZwana/OBiekt/POPRZedni/Widok/Globalny/
X/Y/Z/Oś z] <Globalny>: 3
Określ nowy początek układu <0,0,0>: kon
z P1
Określ punkt na dodatniej części osi X: kon
z P2
Określ punkt na dodatniej części osi Y płaszczyzny
XY LUW: kon
z P3
Ustaw bieżący poziom = 0 i grubość = 50.

Polecenie: POZIOM
Określ nowy poziom standardowy <100.0>: 0

Określ nową grubość standardową <50.0>: 50
Narysuj okrąg.
Polecenie: [Narzędzia główne][Rysuj][Środek, promień]
Na zakończenie zmień styl wizualny.

Polecenie: [Wizualizuj][Style widoku][Koncepcyjny]
Obiekt trójwymiarowy składający się z pogrubionego prostokąta

i pogrubionych okręgów
Wczytaj rysunek WLAGRUB.DWG. Znajduje się na nim rzut obiektu. 

WLAGRUB.DWG
Uzyskaj model trójwymiarowy, nadając ścianom grubość równą 100.
Kliknij prawym przyciskiem myszy dowolną ścianę i wybierz z menu kontekstowego

opcję Właściwości. Uruchomiony zostanie menedżer właściwości. Wpisz w polu Gru-
bość wartość 100.
Naciśnij na klawiaturze klawisz Esc. Schowaj menedżera właściwości, naciskając kombi-

nację klawiszy CTRL-1.

712 AutoCAD 2018 PL
Pogrubianie ścian
Zauważ, że narysowanie ścian trójwymiarowych było bardzo łatwe. Ale już wycięcie
przeznaczonych na okna dziur w ścianach jest niemożliwe. Gdyby ściany zostały nary-
sowane jako bryły, nie byłoby problemu.
Na zakończenie zmień styl wizualny, aby zobaczyć rysunek w bardziej atrakcyjny sposób.
Polecenie: [Wizualizuj][Style widoku][Realistyczny]
Modele krawędziowe
Modele krawędziowe odwzorowują szkielet obiektów. Są one przezroczyste i wyglądają,
jakby zostały zrobione z drutu. Chowanie linii niewidocznych, cieniowanie i rendering
nie zmieniają wyglądu modelu krawędziowego. Podstawowymi narzędziami służącymi
do tworzenia modeli krawędziowych są: odcinek, polilinia oraz polilinia trójwymiarowa
(3WPLINIA).
Odcinek trójwymiarowy — LINIA

Polecenie LINIA rysuje odcinek trójwymiarowy. Tworząc rysunki płaskie, rysujesz od-
cinki, których współrzędna Z = 0. W rysunkach 3D możesz różnicować współrzędne
Z i w ten sposób rysować odcinki w przestrzeni.
 [Narzędzia główne][Rysuj][Linia] L

Narysuj odcinek od punktu (1,2,3) do punktu (2,4,6) i dalej do punktu (8,3,1).

Określ pierwszy punkt: 1,2,3
Określ następny punkt lub [Cofaj]: 2,4,6
Określ następny punkt lub [Cofaj]: 8,3,1
Narysowałeś dwa odcinki w przestrzeni, ale ponieważ pa-

trzysz na nie z góry, widzisz je jako odcinki płaskie. Odcinki
te mogą być bardzo małe i prawie niewidoczne w dolnym
rogu ekranu. Zmień punkt widzenia tak, aby zobaczyć te
odcinki w przestrzeni:
Polecenie: [Wizualizuj][Widoki][Pd.-zach. iz.]
Na rysunku PROST.DWG narysuj odcinek biegnący od lewego górne- 

PROST.DWG
go wierzchołka prostopadłościanu do środka prawej ścianki.

Określ pierwszy punkt: kon
z P1
Określ następny punkt lub [Cofaj]: .x
z sym
z P2
z (potrzeba YZ): .z
z sym
z P3
z (potrzeba Y): 0
Odcinek można również łatwo narysować, stosując śledzenie punktów charakterystycz-

nych zamiast filtrów współrzędnych.
Polilinia trójwymiarowa — 3WPLINIA

Polecenie 3WPLINIA umożliwia rysowanie polilinii przestrzennej.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Polilinia 3D]  3P

714 AutoCAD 2018 PL
Po wprowadzeniu polecenia wskaż punkt początkowy polilinii „Określ punkt początko-

wy polilinii:”, a następnie, w odpowiedzi na komunikat „Określ punkt końcowy linii lub
[Zamknij/Cofaj]:”, wskazuj jej kolejne wierzchołki lub wybierz opcję:
 Zamknij – zamyka polilinię przestrzenną przez narysowanie segmentu

przebiegającego od punktu bieżącego do punktu początkowego.
 @ – rozpoczyna rysowanie polilinii od ostatnio wskazanego punktu.
Opcję tę wpisujemy z klawiatury w odpowiedzi na komunikat
„Określ punkt początkowy polilinii:”.
 Polilinia 3D jest traktowana jako jeden obiekt.

 Polilinia 3D nie może składać się z łuków ani posiadać wysokości pogrubienia.
 Polilinię 3D można modyfikować za pomocą polecenia EDPLIN oraz uchwytów.
 Polilinia 3D zawsze jest rysowana linią ciągłą (niezależnie od przypisanego jej typu
linii).
Helisa — HELISA
Polecenie HELISA rysuje linię śrubową.
 [Narzędzia główne][Rysuj >][Helisa]
Helisa oparta na walcu (po lewej) oraz na stożku (po prawej)
Wskaż środek dolnej podstawy helisy „Określ środek podstawy:” oraz promień podsta-
wy „Określ promień podstawy lub [śreDnica]:”.
Następnie określ promień górnej podstawy „Określ promień górnej podstawy lub
[śreDnica]:” i wysokość „Określ wysokość helisy [koniec Osi/Zwojów/Skok/kiErunek
zwojów]:” lub wybierz opcję:

 koniec Osi – umożliwia określenie końca osi helisy.

 Zwojów – umożliwia określenie liczby zakrętów.
 Skok – umożliwia określenie wysokości zakrętu. Po wybraniu tej
opcji liczba zakrętów zostaje obliczona automatycznie.
 kiErunek zwojów – umożliwia określenie kierunku rysowania helisy:
ZEG – zgodnie z kierunkiem obrotu wskazówek zegara,
PZEG – przeciwnie do kierunku obrotów wskazówek zegara.
Modele ścianowe
Modele ścianowe odwzorowują powierzchnie obiektów, które dzięki temu wyglądają
bardziej realistycznie (można nakazać schowanie linii niewidocznych oraz cieniowanie).
Modele ścianowe nie odwzorowują wnętrza obiektu i nie można wykonywać na nich
operacji logicznych. Siatki znajdują zastosowanie głównie przy odwzorowywaniu po-
wierzchni o nieregularnym kształcie, np. powierzchni terenu. Dane służące do utworze-
nia takich siatek są bardzo często wczytywane do AutoCAD-a za pomocą specjalistycz-
nych aplikacji i skryptów.
Siatki (powierzchnie)
Podstawowe siatki
AutoCAD umożliwia łatwe tworzenie prostych siatkowych obiektów 3D,
takich jak kostka, stożek, walec, ostrosłup, sfera, klin i torus.
 [Siatka][Siatki elementarne][opcja]
Szczegółowy opis i opcje poleceń zostały zamieszczone w rozdziale po-

święconym tworzeniu brył ACIS, gdyż obiekty siatkowe tworzy się tak sa-
mo jak bryły. W niniejszym rozdziale opisy te zostaną pominięte, aby unik-
nąć powtórzeń. Warto pamiętać, że obiekty siatkowe, w odróżnieniu od brył
ACIS, są puste w środku, ale metoda ich tworzenia i parametry poleceń
są analogiczne.

716 AutoCAD 2018 PL
Powierzchnia prostokreślna — POWPROST

Powierzchnię prostokreślną wyznaczają dwie krzywe tworzące (lub jedna krzywa two-
rząca i punkt). Krzywymi tworzącymi mogą być: odcinki, łuki, okręgi, polilinie płaskie
i przestrzenne.
 [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia prostokreślna]
Wskaż pierwszą krzywą tworzącą „Wybierz pierwszą krzywą definiującą:”, a następnie

drugą „Wybierz drugą krzywą definiującą:”.
 Liczbę podziałów krzywych tworzących (gęstość powierzchni) można zmienić,

modyfikując zmienną Surftab1. Im większa wartość Surftab1, tym bardziej gęsta
będzie powierzchnia.
Surftab1 = 6 Surftab1 = 20
 Punkty wyboru krzywych są istotne, gdyż tworzenie powierzchni rozpoczyna się
od tego końca krzywej tworzącej, który jest bliższy punktowi wyboru. Jeśli jedna
z krzywych tworzących jest zamknięta, zamknięta musi być również druga.
 Powierzchnię prostoliniową można modyfikować za pomocą polecenia EDPLIN
oraz uchwytów.
 Nie można wygładzić powierzchni prostoliniowej za pomocą polecenia EDPLIN.
 Powierzchnię można rozbić na elementy składowe (ścianki 3WPOW) za pomocą
polecenia ROZBIJ.
W pliku PK.DWG znajdują się dwa splajny. Wykorzystaj je jako krzy- 

PK.DWG
we tworzące i na ich bazie utwórz powierzchnię prostokreślną.
Na początek zwiększ gęstość siatki.

Polecenie: SURFTAB1
Podaj nową wartość SURFTAB1 <6>: 60
Następnie narysuj powierzchnię.

Polecenie: [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia prostokreślna]
Wybierz pierwszą krzywą definiującą: wskaż górny splajn
Wybierz drugą krzywą definiującą: wskaż dolny splajn

Powierzchnia (siatka) prostokreślna
Powierzchnia walcowa — POWWALC

Powierzchnię walcową wyznacza krzywa tworzącą oraz wektor kierunkowy. Po-
wierzchnia ta powstaje w wyniku przesunięcia krzywej tworzącej wzdłuż wektora kie-
runkowego. Krzywą tworzącą może stanowić odcinek, łuk, okrąg, elipsa, splajn, polilinia
płaska lub przestrzenna. Wektorem kierunkowym może być odcinek lub polilinia.
 [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia walcowa]
Po wprowadzeniu polecenia wskaż krzywą tworzącą „Wybierz obiekt dla krzywej defi-
niującej:” oraz wektor kierunkowy „Wybierz obiekt dla wektora kierunkowego:”.
 Liczbę podziałów krzywej tworzącej (gęstość powierzchni) można zmienić, mo-

dyfikując zmienną Surftab1.
Surftab1 = 12 Surftab1 = 50
 Jeżeli krzywą tworzącą będzie tworzyć polilinia o szerokości różnej od zera,
powierzchnia zostanie utworzona w oparciu o linię środkową polilinii.
 W przypadku wyboru polilinii jako wektora kierunkowego, zostanie on wyzna-
czony przez odcinek łączący punkt początkowy z jej punktem końcowym.
 Powierzchnie walcowe można modyfikować za pomocą polecenia EDPLIN oraz
uchwytów.

718 AutoCAD 2018 PL
W pliku RK.DWG znajduje się splajn i odcinek. Wykorzystaj splajn 

jako krzywą tworzącą, a odcinek jako wektor kierunkowy i narysuj RK.DWG
powierzchnię walcową.
Najpierw zwiększ gęstość siatki.

Polecenie: SURFTAB1

Polecenie: [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia walcowa]
Wybierz obiekt dla krzywej definiującej: wskaż zamknięty splajn
Wybierz obiekt dla wektora kierunkowego: wskaż odcinek
Powierzchnia walcowa
Powierzchnia przekręcona – POWOBROT

Powierzchnia przekręcona (obrotowa) powstaje przez obrót krzywej tworzącej wokół
osi obrotu. Krzywą tworzącą może stanowić: odcinek, łuk, okrąg, elipsa, polilinia (2D
lub 3D), splajn. Polecenie to jest dość łatwe w użyciu, a jego zastosowanie daje bardzo
ciekawe rezultaty. Zmieniając kształt krzywej tworzącej, można uzyskać interesujące
konstrukcje przestrzenne.
 [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia przekręcona]

Po wprowadzeniu polecenia wskaż krzywą tworzącą „Wybierz obiekt do przekręcenia:”,

oś obrotu „Wybierz obiekt definiujący oś obrotu:”, podaj kąt początkowy „Określ kąt po-
czątkowy <0>:” oraz kąt przeznaczony do wypełnienia „Określ zakres kątowy (+=pzeg,
-=zeg) <360>:”.
 Liczbę podziałów powierzchni (gęstość) można regulować modyfikując zmienne:

Surftab1 i Surftab2.
Surftab1=6, Surftab2 =32 Surftab1=32, Surftab2 =6
 Jeżeli krzywą tworzącą będzie polilinia o szerokości różnej od zera, powierzchnia

zostanie utworzona w oparciu o linię środkową tej polilinii.
 Powierzchnie przekręcone (obrotowe) można modyfikować za pomocą polecenia
EDPLIN oraz za pomocą uchwytów.
 Jeżeli chcesz uzyskać krzywą gładką, polilinię należy wygładzić przed jej obró-
ceniem (za pomocą polecenia EDPLIN-Spline). Jeżeli krzywą tworząca będzie
niewygładzona polilinia, ustawienia zmiennej Surftab2 nie będą brane pod uwagę.
Narysuj kieliszek. Krzywa tworząca kieliszka oraz oś obrotu znajdują 

PO.DWG
się w pliku PO.DWG.

Polecenie: SURFTAB1
Polecenie: SURFTAB2

Polecenie: [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia przekręcona]
Wybierz obiekt do przekręcenia: wskaż polilinię
Wybierz obiekt definiujący oś obrotu: wskaż odcinek
Określ kąt początkowy <0>: 0
Określ zakres kątowy (+=pzeg, -=zeg) <360>: 360

720 AutoCAD 2018 PL
Powierzchnia przekręcona (obrotowa)
Powierzchnia krawędzi – POWKRAW

Powierzchnia krawędzi (brzegowa) jest tworzona w oparciu o 4 krawędzie (krzywe
brzegowe). Krawędziami mogą być: odcinki, łuki, splajny i polilinie (2D i 3D). Krawę-
dzie muszą łączyć się w punktach końcowych. Umowny kierunek M wyznacza pierw-
sza wskazana krawędź.
 [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia krawędzi]
Po wprowadzeniu polecenia wskaż cztery linie brzegowe „Wybierz obiekt 1 dla krawę-
dzi powierzchni:”, „Wybierz obiekt 2 dla krawędzi powierzchni:”, „Wybierz obiekt 3 dla
krawędzi powierzchni:”, „Wybierz obiekt 4 dla krawędzi powierzchni:”.
 Liczbę podziałów powierzchni (gęstość) kontrolujemy za pomocą zmiennych

Surftab1 (kierunek M) oraz Surftab2 (kierunek N). Kierunek M określa pierwszy
wskazany obiekt.
Surftab1= 6, Surftab2 = 24 Surftab1= 24, Surftab2 = 6

 Powierzchnię można rozbić na indywidualne ścianki (3WPOW) za pomocą pole-

cenia ROZBIJ.
 Powierzchnie krawędzi można modyfikować za pomocą polecenia EDPLIN oraz
za pomocą uchwytów.
W pliku PB.DWG znajdują się cztery krawędzie brzegowe, które 

łączą się za pomocą końcówek i tworzą szkielet. Na tym szkielecie PB.DWG
zbuduj powierzchnię krawędzi.

Polecenie: SURFTAB1
Polecenie: SURFTAB2

Polecenie: [Siatka][Siatki elementarne][Powierzchnia krawędzi]
Wybierz obiekt 1 dla krawędzi powierzchni: wskaż 1 krawędź
Siatka krawędziowa (powierzchnia brzegowa)
Przekształcanie w powierzchnię
— KONWNAPOW
Polecenie KONWNAPOW dokonuje przekształcenia wybranych obiektów w powierzch-
nię. Konwersji można poddać regiony, obszary oraz obiekty z grubością (odcinki, poli-
linie, łuki).

722 AutoCAD 2018 PL
Przekształcanie w powierzchnię
W odpowiedzi na „Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, które mają zostać przekształcone

w powierzchnie.
Powierzchnię można przekształcić w bryłę za pomocą polecenia POGRUB.
Ścianka — 3WPOW
Polecenie 3WPOW umożliwia rysowanie nieprzezroczystych ścianek trójwymiarowych.
Ścianki te mają 3 lub 4 krawędzie (widoczne lub niewidoczne).
Po wprowadzeniu polecenia wskaż punkty, które definiują ściankę: pierwszy punkt „Określ
pierwszy punkt lub [Niewidoczny]:”, drugi punkt „Określ drugi punkt lub [Niewidoczny]:”,
trzeci punkt „Określ trzeci punkt lub [Niewidoczny] <wyjdź>:”, a następnie czwarty punkt
„Określ czwarty punkt lub [Niewidoczny] <utwórz powierzchnię trzystronną>:”.
 Krawędź ścianki może być niewidoczna. Aby to umożliwić, wybierz opcję Nie-
widoczny przed określeniem pierwszego punktu tej krawędzi. Aby pokazane
zostały wszystkie niewidoczne krawędzie, wystarczy zmienić wartość zmiennej
Splframe na 1.
 Wierzchołki ścianki można modyfikować za pomocą uchwytów.
Siatka — SIATKA3W
Polecenie SIATKA 3W tworzy siatkę w przestrzeni trójwymiarowej. Użytkownik
określa liczbę wierzchołków siatki oraz ich współrzędne.
Podaj liczbę węzłów siatki w kierunku umownym M „Podaj rozmiar siatki w kierunku
M:” i liczbę węzłów w kierunku N „Podaj rozmiar siatki w kierunku N:” oraz współ-
rzędne węzłów siatki „Określ położenie wierzchołka (0, 0):”.

 Cała siatka traktowana jest jako jeden obiekt. Można ją rozbić na odrębne ścianki
(3WPOW) za pomocą polecenia ROZBIJ.
 Siatkę można modyfikować za pomocą polecenia EDPLIN oraz uchwytów. Po-
nadto za pomocą polecenia EDPLIN można ją wygładzić (Powierzchnia), a także
zamknąć (MZamk, NZamk).
 Współrzędne wierzchołków siatki rzadko wprowadza się ręcznie. Polecenie
SIATKA3W może być wykorzystane w skrypcie wczytującym zewnętrzny zbiór
danych definiujący siatkę.
Modele bryłowe
Tworzenie i modyfikacja modeli bryłowych oparte jest na technologii ACIS. Tworzenie
modeli bryłowych zostało szczegółowo opisane w rozdziale pod tytułem Modelowanie
bryłowe ACIS. Działanie narzędzi przeznaczonych do modyfikacji brył zostało omó-
wione w rozdziale Modyfikacja brył.

724 AutoCAD 2018 PL

Modyfikacja
obiektów 3D
Obiekty trójwymiarowe, podobnie jak obiekty pła-

skie, podlegają modyfikacjom. Wykonując większość
operacji edycyjnych w przestrzeni, pamiętaj, że wie-
le poleceń wymaga, aby modyfikowane obiekty
leżały na jednej płaszczyźnie. Oprócz poleceń
znajdujących zastosowanie zarówno podczas mo-
dyfikacji w przestrzeni, jak i na płaszczyźnie, istnieją
polecenia przeznaczone specjalnie do działania
w przestrzeni. Do tych poleceń zaliczamy: 3DSZYK,
OBROTY3D, LUSTRO3D oraz polecenie EDPLIN (które służy nie tylko do modyfika-
cji płaskich polilinii, ale również polilinii 3D i powierzchni). Można zmieniać poziom
(wysokość nad płaszczyzną XY) i pogrubienie obiektów. Obiekty przestrzenne mogą zostać
zmodyfikowane za pomocą uchwytów. Bryły modyfikujemy za pomocą zestawu poleceń
służących do edycji brył. Działanie tych poleceń zostało omówione w rozdziale pod
tytułem Modyfikacja brył.
Płaszczyzna XY
Płaszczyzna XY bieżącego układu współrzędnych pełni istotną rolę podczas modyfikacji
przestrzennych rysunku. Wszystkie wskazywane na ekranie punkty przyjmują współrzędne
X i Y według wskazania kursorem, natomiast współrzędna Z jest zawsze przyjmowana
jako 0. Jednakże jeżeli poziom bieżący jest różny od zera, współrzędna Z równa jest pozio-
mowi. Aby wskazać na ekranie punkt położony w przestrzeni, można skorzystać z filtrów
(na przykład wskazujemy współrzędne X i Y; współrzędną Z wpisujemy z klawiatury) lub
z punktów charakterystycznych obiektów.

726 AutoCAD 2018 PL
Wiele poleceń edycyjnych działa w bieżącej płaszczyźnie XY oraz płaszczyznach do niej

równoległych. Wiele tego typu poleceń wymaga, aby modyfikowane obiekty leżały w jed-
nej płaszczyźnie. Wielokrotnie wykonywane czynności edycyjne wymagają umiejętnego
dopasowania układu współrzędnych oraz zastosowania „płaskich” poleceń edycyjnych.
Przykład zastosowania płaskich poleceń edycyjnych (przesunięcie i obrót) w przestrzeni
Na powyższym rysunku płaszczyzna konstrukcyjna XY została przyczepiona do skośnej

ścianki stożka. Na tej płaszczyźnie narysowany został obiekt przypominający nieco
cyfrę 4. Następnie obiekt ten został przesunięty, obrócony, zmieniona została jego wiel-
kość. Wszystkie te operacje odbywały się w płaszczyźnie XY.
Zmiana położenia obiektów

w przestrzeni
Kopiowanie i przesuwanie
Polecenia KOPIUJ i PRZESUŃ działają również w przestrzeni. Wskazując punkt ba-
zowy i punkt docelowy, można wybrać dowolnie położone w przestrzeni punkty.
Przesuń znajdujący się na rysunku MOVE3D1.DWG okrąg (umieszczony 

w lewym górnym narożniku prostopadłościanu) do jego prawego dolnego MOVE3D1.DWG
narożnika.

Określ punkt bazowy lub przesunięcie: cen z wskaż okrąg

Określ drugi punkt przesunięcia lub <użyj pierwszego punktu jako przesunięcie>: kon
z wskaż prawy dolny narożnik prostopadłościanu
Dzięki punktom charakterystycznym obiektów (CENtrum i KONiec) możliwa była pre-
cyzyjna lokalizacja punktu bazowego i docelowego przesunięcia w przestrzeni.
Punkty charakterystyczne ułatwiają przesuwanie obiektów w przestrzeni
Przesuń znajdujący się na rysunku MOVE3D2.DWG okrąg umieszczony 

MOVE3D2.DWG
na ukośnej ściance w inne położenie (również na tej ściance).
Aby wykonać zadanie, zastosuj polecenie PRZESUŃ.

Najpierw należy zmienić położenie płaszczyzny konstruk-
cyjnej tak, żeby pokryła się ze ścianką ukośną.
Przesuń układ współrzędnych LUW w taki sposób, żeby

płaszczyzna XY nowego układu pokrywała się ze ścianką.
Polecenie: LUW
Określ początek LUW lub [POWierzchnia/nAZwana/OBiekt/POPRZedni/Widok/
Globalny/X/Y/Z/Oś z] <Globalny>: 3p
Określ nowy punkt początkowy układu <0,0,0>: kon z P1
Określ punkt na dodatniej części osi X: kon z P2
Określ punkt na dodatniej części osi Y płaszczyzny XY LUW: kon z P3
Po przesunięciu LUW można bez problemu posłużyć się poleceniem PRZESUŃ. Punkty
wskazywane kursorem będą leżały na płaszczyźnie XY LUW, czyli na ściance ukośnej.

Określ punkt bazowy lub przesunięcie: wskaż punkt bazowy
wskaż punkt docelowy przesunięcia

728 AutoCAD 2018 PL
Przesuwanie okręgu po ukośnej ściance dzięki dopasowaniu UCS
Zmiana wielkości
Polecenie SKALA działa w przestrzeni podobnie jak na płaszczyźnie, proporcjonalnie
zmniejszając (powiększając) obiekt wzdłuż każdej osi, również osi Z.
Zmniejsz o połowę prostopadłościan umieszczony na rysunku 

SCALE3D.DWG
SCALE3D.DWG.

Wybierz obiekty: wskaż prostopadłościan
Określ punkt bazowy: 0,0
Określ współczynnik skali lub [Kopiuj/Odniesienie]: 0.5
Polecenie SKALA równomiernie zmienia wielkość obiektu wzdłuż każdej osi LUW

Przesunięcie 3D — 3DPRZESUŃ
Polecenie 3DPRZESUŃ umożliwia przesuwanie w przestrzeni wybranych obiektów.
Polecenie działa bardzo podobnie do PRZESUŃ, ale dodatkowo umożliwia ogranicze-
nie przesunięcia do wybranej osi lub płaszczyzny.
 [Narzędzia główne][Zmień][Przesunięcie 3D]
Wybierz obiekty, które mają zostać przesunięte „Wybierz obiekty:”. W odpowiedzi na

komunikat „Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie]:” wpisz wartość przesunięcia lub
wskaż punkt bazowy przesunięcia.
W punkcie środkowym pojawia się uchwyt przenoszenia.
Uchwyt przenoszenia widoczny w środku kostki
Podczas wskazywania punktu docelowego możesz ograniczyć przesunięcie do jednej osi

lub jednej płaszczyzny układu współrzędnych.
W celu ograniczenia przesunięcia do jednej osi układu współrzędnych kliknij na uchwy-

cie przenoszenia tę oś kursorem — powinna zmienić kolor na żółty. Przesunięcie będzie
ograniczone wyłącznie do wskazanej osi.
W celu ograniczenia przesunięcia do jednej płaszczyzny układu współrzędnych kliknij

kursorem na uchwycie przenoszenia jedną z dwóch kreseczek pomocniczych wyzna-
czających wybraną płaszczyznę — dwie osie powinny zmienić kolor na żółty. Przesu-
nięcie będzie ograniczone wyłącznie do wskazanej płaszczyzny.
Wczytaj rysunek 3DPRZESUN.DWG. Przesuń kostkę w przestrzeni 

3DPRZESUN.DWG
i umieść ją na brzegu elementu z otworem.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Przesunięcie 3D]

Wybierz obiekty: wskaż przesuwany element (bez otworu)

730 AutoCAD 2018 PL
Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie] <Przesunięcie>:

wskaż lewy dolny narożnik przesuwanego elementu
Określ drugi punkt lub <użyj pierwszego punktu jako przesunięcie>:
wskaż lewy górny narożnik elementu (z otworem)
Uchwyt przenoszenia widoczny w środku kostki
Po przesunięciu
Obrót 3D — 3DOBRÓT
Polecenie 3DOBRÓT umożliwia obracanie w przestrzeni wybranych obiektów.
 [Narzędzia główne][Zmień][Obrót 3D]
Wskaż obiekty przeznaczone do obrócenia „Wybierz obiekty:”. W środku obiektu poja-

wi się uchwyt obrotu. Następnie określ punkt bazowy „Określ punkt bazowy:”. Uchwyt
obrotu zostanie przesunięty do punktu bazowego.

Uchwyt obrotu widoczny we wskazanym punkcie bazowym
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz oś obrotu:” wskaż kursorem oś obrotu na uchwycie

obrotu. Na uchwycie obrotu wskazana oś zmieni swój kolor na żółty, a na ekranie pojawi
się wybrana oś obrotu. Na zakończenie wpisz kąt obrotu lub wskaż go na ekranie.
obrót wokół osi X

obrót wokół osi Y
obrót wokół osi Z

Uchwyt obrotu umożliwia wskazanie osi obrotu
Wczytaj rysunek 3DOBROT.DWG. Obróć element z zaokrąglonymi kra- 

3DOBROT.DWG
wędziami o 90 stopni, tak by go „postawić”.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Obrót 3D]

Wybierz obiekty: wskaż obracany element
Określ punkt bazowy: wskaż lewy dolny narożnik elementu
Wybierz oś obrotu: wskaż zielony uchwyt obrotu
Na ekranie widoczny jest uchwyt obrotu oraz wybrana oś obrotu

732 AutoCAD 2018 PL
Po wskazaniu na ekranie powinna pojawić się oś obrotu równoległa do osi Y układu

współrzędnych. Dawniej zielony, okrąg uchwytu powinien zmienić kolor na żółty.
Określ pierwsze ramię kąta: 90
Po wykonaniu obrotu
W pliku KLOCOBR.DWG znajduje się rysunek przedstawiający klocek. 

KLOCOBR.DWG
Obróć go o 20º względem jego dolnej krawędzi.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Obrót 3D]

Wybierz obiekty: wskaż klocek
Określ punkt bazowy: wskaż lewy dolny narożnik klocka
Wybierz oś obrotu: kliknij czerwoną oś X

Określ pierwsze ramię kąta: 20

Skala 3D — SKALA3D
Polecenie SKALA3D umożliwia skalowanie wybranych obiektów w przestrzeni.
 [Narzędzia główne][Zmień][Skala 3D]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż obiekt, który ma zostać podda-

ny transformacji. Następnie określ punkt bazowy „Określ punkt bazowy:”. Uchwyt
skalowania zostanie przesunięty do punktu bazowego.
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz oś lub płaszczyznę skali:” wskaż kursorem oś ska-

lowania lub płaszczyznę skali na uchwycie skalowania. Na uchwycie wskazana oś zmie-
ni swój kolor na żółty, a na ekranie pojawi się wybrana oś skalowania. Na zakończenie
wpisz współczynnik skali.
Uchwyt skalowania widoczny we wskazanym punkcie bazowym
Dopasowanie 3D — 3DDOPASUJ
Polecenie 3DDOPASUJ umożliwia dopasowanie wybranych obiektów w przestrzeni.
 [Narzędzia główne][Zmień >][Dopasowanie 3D]
Po wprowadzeniu polecenia wskaż obiekty, które mają zostać dopasowane „Wybierz

obiekty:”. Następnie wybierz pierwszy punkt bazowy lub skorzystaj z opcji Kopiuj
„Określ punkt bazowy lub [Kopiuj]:”.
 Kopiuj – kopiowanie dopasowywanego elementu. Jeśli wybierzesz tę opcję,

to utworzona zostanie kopia wybranego obiektu i następnie dopa-
sowana; położenie pierwowzoru nie ulegnie zmianie.

734 AutoCAD 2018 PL
Dzięki zastosowaniu opcji Kopiuj utworzona została kopia

dopasowywanego elementu
Wskaż drugi punkt bazowy „Określ drugi punkt lub [Dalej] <D>:”. Jeśli chcesz ogra-
niczyć się do wskazania tylko jednego punktu bazowego, w odpowiedzi na ostatni ko-
munikat wybierz opcję Dalej i przystąp do wskazywania punktów docelowych. Jeśli nie
skorzystałeś z opcji Dalej, to w analogiczny sposób wskaż trzeci punkt bazowy.
Wskaż kolejno pierwszy punkt docelowy „Określ pierwszy punkt docelowy:”. Następnie
wskaż drugi punkt docelowy lub skorzystaj z opcji koNiec, by zakończyć wskazywanie
punktów docelowych. Jeśli nie zakończyłeś wskazywania punktów docelowych wcze-
śniej, to na końcu wskaż trzeci punkt docelowy „Określ trzeci punkt docelowy lub [ko-
Niec] <N>:”.
W celu posłużenia się dynamicznymi układami współrzędnych naciśnij kombinację

klawiszy CTRL-D.
Położenie oryginalne
Dopasowanie jednopunktowe Dopasowanie dwupunktowe Dopasowanie trzypunktowe

W pliku 3DALI.DWG znajdują się dwa elementy. Dopasuj lewy element 

3DALI.DWG
do prawego jak na rysunku na końcu ćwiczenia.
P1 P2
P3 D1
D2
D3
Wskazujemy punkty dopasowania
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień >][Dopasowanie 3D]

Wybierz obiekty: wskaż element znajdujący się po lewej stronie
Określ punkt bazowy lub [Kopiuj]: P1
Określ drugi punkt lub [Dalej] <D>: P2
Określ trzeci punkt lub [Dalej] <D>: P3
Określ płaszczyznę docelową i orientację...
Określ pierwszy punkt docelowy: D1
Określ drugi punkt docelowy lub [Zakończ] <N>: D2
Określ trzeci punkt docelowy lub [Zakończ] <N>: D3
Po wykonaniu dopasowania elementów

736 AutoCAD 2018 PL
Wyrównywanie — WYRÓWNAJ
Polecenie WYRÓWNAJ wykonuje w przestrzeni złożoną transformację składającą się
z przesunięcia (translacji) i dwóch obrotów. W ten sposób może dopasować do siebie
obiekty położone w przestrzeni.
 [Narzędzia główne][Zmień][Wyrównaj]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż obiekt, który ma zostać podda-

ny transformacji. Następnie wskaż pierwszy punkt dopasowywanego obiektu „Określ
pierwszy punkt docelowy:” oraz punkt, do którego ten punkt powinien zostać przesu-
nięty „Określ drugi punkt źródłowy:”.
Potem wskaż drugi punkt dopasowywanego obiektu „Określ drugi punkt źródłowy:” oraz
jego punkt docelowy „Określ drugi punkt docelowy:”.
Następnie wskaż trzeci punkt dopasowywanego obiektu „Określ trzeci punkt źródłowy
<dalej>:” oraz jego punkt docelowy „Określ trzeci punkt docelowy:”. Jeżeli chcesz określić
transformację przez podanie dwóch par punktów, naciśnij klawisz ENTER. W przypadku
wybrania dwóch punktów określ, czy podczas transformacji powinno nastąpić skalowa-
nie obiektów „Skalować obiekty bazując na punktach dopasowania? [Tak/Nie] <N>:”.
Pierwsza para punktów określa przesunięcie. Druga i trzecia para określa obroty. Wska-
zywane punkty nie muszą przynależeć do jakiegokolwiek obiektu — mogą to być do-
wolne punkty w przestrzeni. Jeżeli określisz tylko jedną parę punktów, polecenie DOPASUJ
zadziała tak jak polecenie PRZESUŃ. Określenie dwóch par punktów powoduje wykonanie
przesunięcia i obrotu (oraz ewentualnie skalowania). Trzy pary punktów określają przesu-
nięcie, dwa obroty i skalowanie — są one stosowane przy transformacjach w przestrzeni.
Przesunięcie
Jeżeli określony zostanie tylko jeden punkt początkowy i docelowy, polecenie przesunie
wybrany obiekt w przestrzeni.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Wyrównaj]
Wybierz obiekty: wskaż ostrosłup

Określ pierwszy punkt źródłowy: P1 P1
Określ drugi punkt źródłowy: ENTER P2
Obiekt został przesunięty.

Orientacja obiektu w przestrzeni nie uległa
zmianie.

Przesunięcie i obrót
Jeżeli określisz dwa punkty początkowe i docelowe, wykonane zostanie 
ALI1.DWG
przesunięcie i obrót. Wykonując to ćwiczenie, włącz automatyczną lo-
kalizację punktów końcowych (KONiec).
Skalować...? – N Skalować...? – T

Wybierz obiekty: wskaż mały prostopadłościan
Określ trzeci punkt źródłowy lub <dalej>: ENTER
Skalować obiekty bazując na punktach dopasowania? [Tak/Nie] <N>: N lub T
Zauważ, że pierwszy punkt początkowy zostaje przesunięty do punktu docelowego. Ten

punkt docelowy służy jako oś obrotu. Drugi punkt początkowy i docelowy określają kąt
obrotu. W zależności od odpowiedzi udzielonej na ostatnie pytanie obiekt może zostać
przeskalowany lub zachować pierwotny rozmiar.
Przesunięcie i dwa obroty

Jeżeli określisz trzy punkty początkowe i docelowe, zostanie wykonane
przesunięcie i dwa obroty (czyli pełne dopasowanie w przestrzeni). Wyko- 
ALI2.DWG
nując to ćwiczenie, włącz automatyczną lokalizację punktów końco-
wych (KONiec).

738 AutoCAD 2018 PL

Wybierz obiekty: wskaż mały prostopadłościan
Określ trzeci punkt źródłowy lub <dalej>: P5
Określ trzeci punkt docelowy: P6
Zauważ, że pierwszy punkt początkowy P1 zostaje przesunięty do punktu docelowego P2.

Pierwszy obrót dopasowuje prostą wyznaczoną przez pierwszy i drugi punkt początkowy
(P1-P3) do prostej wyznaczonej przez pierwszy i drugi punkt docelowy (P2-P4). Drugi ob-
rót dopasowuje płaszczyznę wyznaczoną przez punkty początkowe do płaszczyzny wyzna-
czonej przez punkty docelowe. Drugi obrót wykonywany jest względem osi wyznaczonej
przez pierwszy i drugi punkt docelowy (P2, P4). Obiekt nie został przeskalowany.
Odbicie lustrzane — LUSTRO3D

Polecenie LUSTRO3D tworzy odbicie lustrzane wybranych obiektów względem płasz-
czyzny w przestrzeni.
 [Narzędzia główne][Zmień][Lustro 3D]
Wskaż obiekty, które powinny zostać odbite „Wybierz obiekty:”, a następnie, w odpowie-
dzi na komunikat „Określ pierwszy punkt odbicia (3 punkty) lub [Obiekt/oStatni/oś Z/
Widok/XY/YZ/ZX/3punkty] <3punkty>:”, wprowadź opcję:
 Obiekt – płaszczyznę odbicia w przestrzeni wyznaczy wskazany obiekt.

W odpowiedzi na komunikat „Wybierz okrąg, łuk lub segment poligi-
nii 2D:” wskaż okrąg, łuk lub segment płaskiej polilinii.
 oStatni – wybór poprzedniej płaszczyzny odbicia.

 Oś Z – odbicie wykonane w oparciu o płaszczyznę określoną przez punkt

i normalną do płaszczyzny. W odpowiedzi na komunikat „Określ
punkt na płaszczyźnie odbicia:” wskaż należący do płaszczyzny punkt.
Następnie wskaż punkt leżący na prostej normalnej do płaszczyzny
odbicia („Określ punkt na osi Z (prostopadłej) płaszczyzny odbicia:”).
 Widok – odbicie względem płaszczyzny równoległej do ekranu. W odpowie-
dzi na komunikat „Określ punkt na płaszczyźnie widoku <0,0,0>:”
wskaż punkt, przez który ma przechodzić płaszczyzna odbicia.
 XY – odbicie względem płaszczyzny równoległej do płaszczyzny XY
bieżącego układu współrzędnych LUW. W odpowiedzi na komu-
nikat „Określ punkt na płaszczyźnie XY <0,0,0>:” wskaż punkt,
przez który przechodzi płaszczyzna odbicia.
 YZ – odbicie względem płaszczyzny równoległej do płaszczyzny YZ
bieżącego układu współrzędnych LUW. W odpowiedzi na komu-
nikat „Określ punkt na płaszczyźnie YZ <0,0,0>:” wskaż punkt,
przez który przechodzi płaszczyzna odbicia.
 ZX – odbicie względem płaszczyzny równoległej do płaszczyzny ZX
bieżącego układu współrzędnych LUW. W odpowiedzi na „Określ
punkt na płaszczyźnie ZX <0,0,0>:” wskaż punkt, przez który prze-
chodzi płaszczyzna odbicia.
 3 punkty – wybranie punktu powoduje odbicie względem płaszczyzny określo-
nej przez trzy punkty w przestrzeni. Wybrany w ten sposób punkt
określa pierwszy punkt płaszczyzny. Następnie wskaż drugi punkt
płaszczyzny „Określ drugi punkt na płaszczyźnie odbicia:” oraz
trzeci punkt „Określ trzeci punkt na płaszczyźnie odbicia:”.
Po wybraniu opcji i określeniu płaszczyzny, w odpowiedzi na komunikat „Wymazać

wskazane obiekty? [Tak/Nie] <N>:”, zdecyduj, czy pierwowzór powinien zostać usu-
nięty. Odpowiedz T, aby usunąć odbijany obiekt, lub N – by go zachować.
Na rysunku TRAPEZ.DWG znajduje się prostopadłościan o podstawie

trapezu. Za pomocą polecenia LUSTRO3D wykonaj jego odbicie

TRAPEZ.DWG
lustrzane.

740 AutoCAD 2018 PL
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Lustro 3D]

Wybierz obiekty: wskaż prostopadłościan o podstawie trapezu
Określ pierwszy punkt odbicia (3 punkty) lub [Obiekt/oStatni/oś Z/Widok/XY/YZ/ZX/
3punkty] <3punkty>: sym z P1
Określ drugi punkt na płaszczyźnie odbicia: sym z P2
Określ trzeci punkt na płaszczyźnie odbicia: sym z P3
Wymazać wskazane obiekty? [Tak/Nie] <N>: n
Zwróć uwagę, że położenie i orientacja układu współrzędnych nie miały wpływu na

sposób wykonania odbicia.

Wykonaj odbicie lustrzane płatu dachu na rysunku MIRR3D.DWG. MIRR3D.DWG
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Lustro 3D]

Wybierz obiekty: wskaż siatkę dachu
Określ pierwszy punkt odbicia (3 punkty)
lub [Obiekt/oStatni/oś Z/Widok/XY/YZ/ZX/
3punkty] <3punkty>: z
Określ punkt na płaszczyźnie odbicia: sym
z P1
Określ punkt na osi Z (prostopadłej) płasz-
czyzny odbicia: kon z P2
Wymazać wskazane obiekty? [Tak/Nie]
<N>: n
Zastosowanie odbicia lustrzanego w przestrzeni

Szyk 3D
Istnieje możliwość łatwego utworzenia szyku prostokątnego i biegunowego w prze-
strzeni. Standardowe polecenie do tworzenia szyku umożliwia podanie liczby pozio-
mów, czyli liczby warstw rozmieszczanych obiektów.
Szyk prostokątny (po lewej) i szyk biegunowy (po prawej)
Na rysunku SZYK1.DWG rozmieść na tarczy 8 bolców. Oś obrotu zosta- 

SZYK1.DWG
nie wyznaczona przez odcinek znajdujący się na rysunku.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Szyk bie-

gunowy]
Wybierz obiekty: wskaż bolec
Określ punkt centralny szyku lub [punkt Bazowy/Oś obrotu]: o
Określ pierwszy punkt na osi obrotu: kon z P1
Określ drugi punkt na osi obrotu: kon z P2
W polu Elementy: wpisz 8
Upewnij się, że w polu Kąt wypełnienia jest 360
Szyk biegunowy

742 AutoCAD 2018 PL
W pliku SZYK2.DWG znajduje się rysunek przedstawiający półki. Na

dolnej półce znajduje się pudełko. Rozmieść pudełka na wszystkich

SZYK2.DWG
półkach.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Szyk prostokątny]

Wybierz obiekty: wskaż pudełko
W polu Kolumny: wpisz 6
W polu Między: wpisz 13
W polu Wiersze: wpisz 2
W polu Poziomy: wpisz 4
Kliknij Zamknij szyk
Szyk prostokątny

Modelowanie
bryłowe ACIS
Modele bryłowe odwzorowują zarówno obrys zew-

nętrzny, jak i wnętrza obiektów — przypominają
obiekty zbudowane z klocków. Modelowanie bry-
łowe jest najwierniejsze i daje najwięcej możli-
wości; jest również łatwiejsze od modelowania
krawędziowego i ściankowego. Możesz tworzyć
bryły proste, takie jak prostopadłościan, kula, klin,
stożek, walec i torus, oraz bryły złożone, powsta-
jące w wyniku dodawania, odejmowania, znajdo-
wania części wspólnej innych brył. Bryłę o złożo-
nym kształcie można uzyskać również w wyniku wyciągania obiektów płaskich lub
przesuwania ich w przestrzeni wzdłuż kierownicy, jak również w wyniku obrotu
elementu płaskiego wokół osi obrotu. Bryły mogą być wyświetlane na ekranie w różny
sposób i z różną dokładnością. Bryły wyświetlane są w reprezentacji zgodnej ze sposo-
bem wizualizacji ustawionej w rzutni. Może to być reprezentacja krawędziowa, scho-
wane linie niewidoczne lub cieniowanie. Użytkownik może ustawić gęstość linii wy-
świetlanych brył oraz gęstość wyświetlania brył podczas chowania linii niewidocznych,
cieniowania i renderingu. Użytkownik może nakazać rysowanie konturów obiektów;
może również sterować sposobem generowania siatkowej reprezentacji walców i stożków.
Tworzenie rzutów i przekrojów brył jest jedną z metod tworzenia rysunku płaskiego na
podstawie modelu trójwymiarowego. Polecenie RZUTUJ tworzy rzutnie w przestrzeni
papieru, w których widoczne będą rzuty i przekroje brył. Po utworzeniu rzutni można
automatycznie narysować rzuty i przekroje brył w utworzonych wcześniej rzutniach.

744 AutoCAD 2018 PL
Bryły proste
Modelowanie bryłowe ACIS daje do dyspozycji użytkownika kilka brył prostych: pro-
stopadłościan, klin, stożek, kulę, walec, ostrosłup i torus.
W celu uzyskania łatwego dostępu do narzędzi tworzących bryły należy włączyć przestrzeń
roboczą do modelowania trójwymiarowego W tym celu należy wybrać opcje Modelo-
wanie 3D z listy rozwijanej przestrzeni roboczych znajdującej się w belce narzędziowej
okna AutoCAD-a. Wygląd wstążki ulegnie zmianie i pojawią się w niej nowe narzędzia.
Polibryła — POLIBRYŁA
Polecenie POLIBRYŁA tworzy polibryłę, która jest bryłowym odpowiednikiem płaskiej
polilinii. Polibryła ma określoną szerokość oraz wysokość. Polibryłę można również
utworzyć przez przekształcenie istniejącego obiektu, takiego jak odcinek, płaska polili-
nia, okrąg i łuk.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Polibryła]
 [Bryła][Prymityw][Polibryła]
Przykładowa polibryła
Wskaż punkt początkowy polibryły „Określ punkt początkowy lub użyj opcji [Obiekt/
Wysokość/Szerokość/wYrównanie] <Obiekt>:” lub wybierz opcję:

 Obiekt – umożliwia przekształcenie płaskiego obiektu w polibryłę.

Wskaż obiekt przeznaczony do przekształcenia.
 Wysokość – umożliwia określenie wysokości polibryły.
 Szerokość – umożliwia określenie szerokości polibryły.
 wYrównanie – ustawia tryb wyrównywania:
Lewo – do lewej,
śRodek – do środka,
Prawo – do prawej.
Następnie wskazuj kolejne punkty polibryły „Określ kolejny punkt lub [łUk/Zamknij/
Cofaj]:” lub wybierz opcję:
 łUk – włącza tryb rysowania segmentów łukowych.

 Zamknij – zamyka polibryłę.
 Cofaj – powoduje skasowanie ostatnio narysowanego segmentu.

Opcje dostępne w trybie rysowania segmentów łukowych łUk:
 Koniec łuku: – punkt końcowy łuku.

 Zamknij – zamyka polibryłę.
 Kierunek – umożliwia określenie stycznej do łuku w punkcie począt-
kowym. Określ kierunek stycznej w punkcie początkowym
łuku oraz wskaż jego punkt końcowy.
 Linia – włącza tryb rysowania segmentów prostych.
 Drugi punkt – pozwala na narysowanie łuku przechodzącego przez punkt
bieżący, inny punkt oraz punkt końcowy.
Wczytaj rysunek POLIBRYLA.DWG. Znajduje się na nim płaska poli- 

linia. Przekształć polilinię na polibryłę, której wysokość wynosi 100, POLIBRYLA DWG
a szerokość ścianek – 30.

746 AutoCAD 2018 PL
Polecenie: [Bryła][Prymityw][Polibryła]
Określ punkt początkowy lub użyj opcji [Obiekt/Wysokość/Szerokość/wYrównanie]
<Obiekt>: w
Określ wysokość: 100
<Obiekt>: s
Określ szerokość: 30
<Obiekt>: o
Wybierz obiekt: wskaż polilinię
Prostopadłościan — KOSTKA
Polecenie KOSTKA tworzy prostopadłościan. Boki prostopadłościanu są równoległe do
osi bieżącego układu współrzędnych.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Kostka]
 [Bryła][Prymityw][Kostka]
Prostopadłościan
 narożnik – w odpowiedzi na komunikat „Określ pierwszy narożnik lub [śrOdek]:”

wskaż narożnik prostopadłościanu. Następnie wybierz:
punkt – rysuje prostopadłościan w oparciu o drugi narożnik. Jeżeli wskazany
drugi narożnik leży w tej samej płaszczyźnie co pierwszy, zadane
zostanie dodatkowe pytanie o jego wysokość „Określ wysokość lub
[2Punkty]:”,
Sześcian – rysuje sześcian. Podaj długość boku sześcianu („Określ długość:”),
Długość – rysuje prostopadłościan o określonej długości („Określ długość:”),
szerokości („Określ szerokość:”) i wysokości („Określ wysokość lub
[2Punkty]:”).
 śrOdek – wskaż środek prostopadłościanu „Określ środek:”, a następnie określ
pozostałe parametry (analogicznie jak w przypadku opcji narożnik).

Narysuj prostopadłościan o długości równej 240, szerokości 120 i wysokości 160.
Polecenie: [Bryła][Prymityw][Kostka]
Określ pierwszy narożnik lub [śrOdek]:
wskaż narożnik prostopadłościanu
Określ inny narożnik lub [Sześcian/Długość]: d
Określ długość: 240
Określ wysokość lub [2Punkty]: 160
Wczytaj rysunek KOSTKA.DWG. Znajduje się na nim prostopadłościan. 

Narysuj drugi prostopadłościan o takiej samej wysokości jak ten, który KOSTKA DWG
już znajduje się na rysunku.
wskaż pierwszy narożnik podstawy
Określ inny narożnik lub [Sześcian/Długość]:
wskaż przeciwległy narożnik podstawy
Określ wysokość lub [2Punkty]: 2p
Określ pierwszy punkt: wskaż dolny punkt pionowej krawędzi kostki
Określ drugi punkt: wskaż górny punkt pionowej krawędzi kostki

748 AutoCAD 2018 PL
Narysuj prostopadłościan o wymiarach 250270120, którego środek 

ma zostać umieszczony w wierzchołku stożka widocznego na rysunku STOZEK.DWG
STOZEK.DWG.
Określ pierwszy narożnik lub [śrOdek]: o
Określ środek: wskaż wierzchołek stożka
Określ narożnik lub [Sześcian/Długość]: d
Określ wysokość lub [2Punkty]: 120
Aby określić położenie środka prostopadłościanu, zasto-

sowana została opcja śrOdek (w skrócie O). Położenie
środka zostało wskazane za pomocą automatycznej lo-
kalizacji punktów charakterystycznych typu Koniec.
Aby umożliwić bezpośrednie podanie rozmiarów pro-

stopadłościanu (długość, szerokość, wysokość), wybrana
została opcja Długość.
Klin — KLIN
Polecenie KLIN rysuje klin. Boki tworzonego klina będą równoległe do osi bieżącego
LUW. Ścięcie klina jest wykonywane wzdłuż osi X bieżącego LUW.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Kostka][Klin]
 [Bryła][Prymityw][Polibryła][Klin]
Klin

 narożnik – w odpowiedzi na komunikat „Określ pierwszy narożnik lub [śrOdek]:”

wskaż narożnik klina. Następnie wskaż drugi narożnik lub wybierz
opcję:
punkt – rysuje klin w oparciu o drugi narożnik („Określ inny narożnik lub
[Sześcian/Długość]”). Jeżeli wskazany drugi narożnik położony
jest w tej samej płaszczyźnie co pierwszy narożnik, zadane zosta-
nie pytanie o wysokość („Określ wysokość lub [2Punkty]:”),
Sześcian – rysuje półsześcian. Podaj długość boku „Określ długość:”,
Długość – rysuje klin o określonej długości („Określ długość:”), szerokości
(„Określ szerokość:”) i wysokości („Określ wysokość lub [2Punkty]:”).
 śrOdek – w odpowiedzi na komunikat „Określ środek:” wskaż środek klina
i określ pozostałe parametry (analogicznie jak w przypadku opcji
narożnik).
Narysuj klin o długości, szerokości i wysokości równej 25.
Polecenie: [Bryła][Prymityw][Polibryła][Klin]
wskaż położenie narożnika podstawy
klina
Określ inny narożnik lub [Sześcian/Długość]: s
Aby narysować klin, którego wszystkie boki

(długość, szerokość i wysokość) są równe, zasto-
sowana została opcja Sześcian.
Stożek — STOŻEK
Polecenie STOŻEK rysuje stożek o podstawie kołowej lub eliptycznej. Oś stożka jest
zawsze prostopadła do podstawy. Jeżeli nie zostanie wybrana opcja koniec Osi, pod-
stawa stożka będzie równoległa do płaszczyzny XY bieżącego układu współrzędnych.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Kostka][Stożek]
 [Bryła][Prymityw][Polibryła][Stożek]

750 AutoCAD 2018 PL
Stożek zwykły (po lewej) i stożek ścięty (po prawej)
Wskaż środek podstawy stożka „Określ środek podstawy lub [3P/2P/Ssr/Eliptyczny]:”

lub wybierz opcję.
 3P – podstawę stożka wyznaczą trzy różne punkty, przez które ma

przechodzić okrąg podstawy. Wskaż te trzy punkty.
 2P – podstawę stożka wyznaczą dwa punkty średnicy okręgu. Wskaż
te dwa punkty.
 Ssr – podstawę stożka wyznaczy okrąg styczny do dwóch wskazanych
obiektów o promieniu określonym przez użytkownika.
 Eliptyczny – określ podstawę eliptyczną stożka (w taki sam sposób, jak przy
rysowaniu elipsy).
Po wyznaczeniu podstawy stożka określ jego wysokość („Określ wysokość lub użyj opcji
[2Punkty/koniec Osi/Promień górnej podstawy]:”) lub wybierz opcję:
 2Punkty – umożliwia określenie wysokości stożka przez wskazanie w prze-

strzeni dwóch różnych punktów. Wysokością będzie odległość
pomiędzy tymi punktami.
 koniec Osi – umożliwia określenie wysokości poprzez wskazanie w przestrzeni
wierzchołka stożka. Podstawa stożka będzie prostopadła do odcinka
biegnącego od wskazanego wierzchołka do środka podstawy.
 Promień – umożliwia narysowanie stożka ściętego. Określ promień górnej
górnej podstawy stożka oraz jego wysokość.
podstawy

Wczytaj rysunek PUDELKO.DWG. Narysuj stożek, którego środek został

umieszczony w środku podstawy prostopadłościanu, a wierzchołek

PUDELKO.DWG
znajduje się w środku drugiej podstawy.
Polecenie: [Bryła][Prymityw][Polibryła][Stożek]
Określ środek podstawy lub [3P/2P/Ssr/Eliptyczny]: P1
Określ promień podstawy lub [śreDnica]: 50
Określ wysokość lub użyj opcji [2Punkty/koniec Osi/Promień górnej podstawy]: o
Określ koniec osi: P2
Kula — SFERA
Polecenie SFERA tworzy kulę.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Kostka][Sfera]
 [Bryła][Prymityw][Sfera]
Kula
W odpowiedzi na komunikat „Określ punkt centralny lub [3P/2P/Ssr]:” wskaż środek

kuli lub wybierz opcję:

752 AutoCAD 2018 PL
 3P – tworzy kulę w oparciu o 3 różne punkty wyznaczające jej koło wielkie

(okrąg wielki).
 2P – tworzy kulę w oparciu o 2 różne punkty wyznaczające jej średnicę.
 Ssr – tworzy kulę w oparciu o dwa punkty styczne i promień koła (okręgu)
wielkiego kuli.
Następnie określ promień kuli (opcja domyślna) lub wybierz opcję śreDnica, aby określić
jej średnicę.
Wczytaj rysunek KOPULA.DWG. Narysuj kulę (kopułę), której średnica 

KOPULA.DWG
jest równa szerokości prostopadłościanu.
Polecenie: [Bryła][Prymityw][Sfera]
Określ punkt centralny lub [3P/2P/Ssr]: 2p
Określ pierwszy koniec średnicy: sym z
wskaż środek prawej górnej krawędzi prostopadłościanu
Określ drugi koniec średnicy: sym z
wskaż środek lewej górnej krawędzi prostopadłościanu
Walec — WALEC
Polecenie WALEC rysuje walec o podstawie kołowej lub eliptycznej.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Kostka][Walec]
 [Bryła][Prymityw][Walec]

Walec o podstawie kołowej (po lewej) i eliptycznej (po prawej)
W odpowiedzi na komunikat „Określ środek podstawy lub [3P/2P/Ssr/Eliptyczny]:”

wskaż środek podstawy walca lub wybierz opcję:
 3P – podstawę walca wyznaczą trzy różne punkty, przez które ma

przechodzić okrąg podstawy. Wskaż te trzy punkty.
 2P – podstawę walca wyznaczą dwa punkty średnicy okręgu. Wskaż
te dwa punkty.
 Ssr – podstawę walca wyznaczy okrąg styczny do dwóch wskazanych
obiektów o promieniu określonym przez użytkownika.
 Eliptyczny – określ podstawę eliptyczną walca (w taki sam sposób, jak przy
rysowaniu elipsy).
Po określeniu podstawy walca określ jego wysokość („Określ wysokość lub [2Punkty/
koniec Osi]:”) lub wybierz opcję:
 2Punkty – umożliwia określenie wysokości walca przez wskazanie w prze-

strzeni dwóch różnych punktów. Wysokością walca będzie odle-
głość pomiędzy tymi punktami.
 koniec Osi – umożliwia określenie wysokości poprzez wskazanie w przestrze-
ni środka górnej podstawy walca.
Wczytaj rysunek WALECS.DWG. Narysuj walec o promieniu równym 

WALECS.DWG
200 i wysokości równej 300, styczny do obu prostopadłościanów.
Polecenie: [Bryła][Prymityw][Walec]
Określ środek podstawy lub [3P/2P/Ssr/Eliptyczny]: ssr
Określ punkt pierwszej stycznej na obiekcie:
wskaż dolną krawędź lewego prostopadłościanu
Określ punkt na obiekcie dla drugiej stycznej:
wskaż dolną krawędź prawego prostopadłościanu
Określ promień okręgu: 200
Określ wysokość lub [2Punkty/koniec Osi]: 300

754 AutoCAD 2018 PL
Utworzony walec jest styczny do obu prostopadłościanów
Upewnij się, że narysowany walec jest faktycznie styczny. W tym celu ustaw widok z góry.
Prostopadłościany i walec w widoku z góry
Wczytaj rysunek PUDELKO1.DWG. Umieść walec o promieniu podsta- 

PUDELKO1.DWG
wy równym 20 w środku prostopadłościanu.

Polecenie: [Bryła][Prymityw][Walec]
Określ środek podstawy lub [3P/2P/Ssr/Eliptyczny]: P1
Określ promień podstawy lub [śreDnica]: 20
Określ wysokość lub [2Punkty/koniec Osi]: o
Określ koniec osi: P2
Torus — TORUS
Polecenie TORUS tworzy torus. Torus rysowany jest równolegle do płaszczyzny bieżą-
cego LUW.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Kostka][Torus]
 [Bryła][Prymityw][Polibryła][Torus]
Torus
Wskaż środek torusa „Określ punkt centralny lub [3P/2P/Ssr]:” lub wybierz opcję:
 3P – okrąg centralny torusa wyznaczą trzy różne punkty. Wskaż te trzy

punkty.
 2P – okrąg centralny torusa wyznaczą dwa punkty określające śred-
nicę tego okręgu. Wskaż te dwa punkty.
 Ssr – okrąg centralny torusa będzie styczny do dwóch wskazanych
obiektów; jego promień zostanie określony przez użytkownika.
Następnie wprowadź promień torusa („Określ promień lub [śreDnica]:”) lub wybierz
opcję śreDnica i wprowadź średnicę torusa. W odpowiedzi na komunikat „Określ pro-
mień rury lub [2Punkty/śreDnica]:” określ promień rury torusa lub wybierz opcję:
 2Punkty – umożliwia określenie promienia rury torusa przez wskazanie

w przestrzeni dwóch różnych punktów. Promieniem rury będzie
odległość pomiędzy tymi punktami.
 śreDnica – umożliwia określenie średnicy rury torusa.

756 AutoCAD 2018 PL

Na rysunku TORUS.DWG dorysuj do filiżanki ucho. TORUS.DWG
Polecenie: [Bryła][Prymityw][Polibryła][Torus]
Określ punkt centralny lub [3P/2P/Ssr]: 52,–40
Określ promień lub [śreDnica]: 23
Określ promień rury lub [2Punkty/śreDnica]: 5
Ucho filiżanki utworzone za pomocą torusa
Torus został narysowany. Stanowi on oddzielną bryłę, która przenika filiżankę. Część torusa
znajduje się na zewnątrz filiżanki, a część w jej środku. Część znajdująca się wewnątrz
filiżanki można usunąć za pomocą operacji edycyjnych wykonywanych na bryłach.
Ostrosłup — OSTROSŁUP
Polecenie OSTROSŁUP rysuje ostrosłup foremny. Podstawą ostrosłupa jest wielokąt
foremny. Ostrosłup może zostać ścięty — wówczas zamiast wierzchołka górnego ma on
podstawę górną również w kształcie wielokąta foremnego.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Kostka][Ostrosłup]
 [Bryła][Prymityw][Polibryła][Ostrosłup]
Ostrosłup zwykły (po lewej) i ostrosłup ścięty (po prawej)

Wskaż środek podstawy „Określ środek podstawy lub [Krawędź/Boki]:” lub wybierz
opcję:
 Krawędź – umożliwia określenie wymiarów podstawy ostrosłupa poprzez

wskazanie jednej jej krawędzi. Kolejno wskaż pierwszy i drugi
punkt krawędzi.
 Boki – umożliwia określenie liczby boków podstawy ostrosłupa.
Następnie określ promień podstawy okręgu, na którym ma zostać opisany wielokąt pod-
stawy ostrosłupa „Określ promień podstawy lub [Wpisany]:” lub wybierz opcję:
 Wpisany – tworzy wielokąt wpisany w okrąg. Podaj promień okręgu, w który

wielokąt ma zostać wpisany.
 Opisany – tworzy wielokąt opisany na okręgu. Podaj promień tego okręgu.
Podaj wysokość ostrosłupa „Określ wysokość lub [2Punkty/koniec Osi/Promień górnej

podstawy]:” lub wybierz opcję:
 2Punkty – umożliwia określenie wysokości ostrosłupa przez wskazanie

w przestrzeni dwóch różnych punktów. Odległość pomiędzy tymi
punktami określi wysokość ostrosłupa.
 koniec Osi – umożliwia określenie wysokości poprzez wskazanie w przestrze-
ni położenia wierzchołka ostrosłupa.
 Promień – umożliwia utworzenie ostrosłupa ściętego. Określ promień gór-
górnej nej podstawy.
podstawy
Bryły złożone
Bryły złożone powstają w wyniku dodawania, odejmowania, znajdowania części wspólnej
innych brył, wyciągnięcia obiektów płaskich i obrotu elementu płaskiego wokół osi ob-
rotu w przestrzeni.
Suma brył — SUMA

Polecenie SUMA tworzy bryłę będącą sumą wszystkich wskazanych brył.
 [Narzędzia główne][Edycja bryły][Suma]

 [Bryła][Operacje logiczne][Suma]  SUM

758 AutoCAD 2018 PL
Wskaż bryły, które mają zostać połączone „Wybierz obiekty:”.
Suma brył — SUMA
Za pomocą polecenia SUMA można również połączyć bryły niemające części wspól-
nej. Wygląd brył na ekranie nie ulegnie zmianie, ale będą one traktowane przez Au-
toCAD jako jeden obiekt.
Różnica brył — RÓŻNICA

Polecenie RÓŻNICA tworzy bryłę będącą różnicą wskazanych brył.
 [Narzędzia główne][Edycja bryły][Różnica]

 [Bryła][Operacje logiczne][Różnica]  ROZ
Wskaż bryły, od których będą odejmowane inne bryły „Wybierz bryły, powierzchnie i re-
giony do odjęcia od ... Wybierz obiekty:”. Następnie wskaż bryły, które mają zostać odjęte
„Wybierz bryły, powierzchnie i regiony do odjęcia ... Wybierz obiekty:”.
Różnica brył — RÓŻNICA
Jeżeli wskażesz kilka brył, od których mają zostać odjęte inne obiekty, bryły te zosta-
ną najpierw połączone za pomocą polecenia SUMA, a następnie zostanie przeprowa-
dzone odejmowanie.

Część wspólna brył — ILOCZYN

Polecenie ILOCZYN tworzy bryłę będącą częścią wspólną (przecięciem) wszystkich
wskazanych brył. Oryginalne bryły zostaną usunięte z rysunku (pozostanie tylko ich
część wspólna).
 [Narzędzia główne][Edycja bryły][Iloczyn]

 [Bryła][Operacje logiczne][Iloczyn]  IL
Wskaż bryły, z których ma zostać utworzone przecięcie „Wybierz obiekty:”.
Część wspólna brył — ILOCZYN
Jeżeli wskazane bryły nie będą miały części wspólnej (), nie zostanie utworzona
żadna bryła, a oryginalne bryły zostaną usunięte! Towarzyszyć temu będzie komu-
nikat: „Utworzono pustą bryłę — usunięto”.
Wczytaj rysunek ISU.DWG. Posługując się operacją znajdowania części 

wspólnej, dodawania i odejmowania brył, narysuj bryłę taką, jak na ISU.DWG
poniższym rysunku.

760 AutoCAD 2018 PL
Na rysunku znajdują się bryły proste. Znajdź część wspólną bryły nie-
bieskiej i czerwonej, następnie odejmij od powstałej w ten sposób
bryły zielony walec i dodaj walec w kolorze żółtym.
Polecenie: [Bryła][Operacje logiczne][Iloczyn]

Wybierz obiekty: wskaż bryłę czerwoną
Wybierz obiekty: wskaż bryłę niebieską
Za pomocą operacji sumowania brył połącz powstałą

przed chwilą bryłę z krótkim żółtym walcem poziomym.
Polecenie: [Bryła][Operacje logiczne][Suma]

Wybierz obiekty: wskaż utworzoną bryłę
Wybierz obiekty: wskaż krótki żółty walec
Na ekranie niewiele się zmieniło, ale czerwono-niebieska

bryła i żółty walec stanowią już jeden obiekt.
Ostatnim krokiem będzie wykonanie otworu, czyli odjęcie od nowo

powstałej bryły długiego poziomego walca.
Polecenie: [Bryła][Operacje logiczne][Różnica]

Wybierz bryły, powierzchnie i regiony do odjęcia od…
Wybierz obiekty:
wskaż utworzoną czerwono-niebieską bryłę
Wybierz bryły, powierzchnie i regiony do odjęcia…
Wybierz obiekty: wskaż długi zielony walec poziomy
Wyciąganie — WYCIĄGNIJ
Polecenie WYCIĄGNIJ tworzy bryłę poprzez wyciągnięcie istniejących obiektów pła-
skich (np. okręgu, wieloboku, zamkniętej polilinii, elipsy, regionu, obszaru, zamknięte-
go splajnu). Ścianki utworzonej bryły mogą być proste albo pochylone.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Wyciągnij]
 [Bryła][Bryła][Wyciągnij]  WYC

Wyciąganie
Wskaż obiekty przeznaczone do wyciągnięcia „Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego

lub [TRyb]:”. Opcja TRyb umożliwia określenie, czy wyciąganie ma utworzyć bryłę, czy
też powierzchnię „Tryb tworzenia zamkniętych profilów [Bryła/Powierzchnia] <Bryła>:”.
 Bryła – wyciąganie utworzy bryłę.

 Powierzchnia – wyciąganie utworzy powierzchnię.
Następnie podaj wysokość wyciągnięcia „Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kieru-

nek/śCieżka/kąT zwężania/Wyrażenie]:” lub wybierz opcję.
 Kierunek – wyciąganie w określonym kierunku. Określ wektor kierunku

wyciągania poprzez określenie początku kierunku i końca
kierunku.
 śCieżka – wybranie tej opcji spowoduje wyciąganie wzdłuż obiektu będą-
cego ścieżką. Wskaż ścieżkę, czyli obiekt, wzdłuż którego
ma nastąpić wyciąganie.
 kąT zwężania – wyciąganie oraz zwężanie. Wpisz kąt zwężania względem osi
Z bieżącego układu współrzędnych.
 Wyrażenie – wysokość zostanie określona w oparciu o wprowadzone wy-
rażenie albo równanie.
Wysokość wyciągania i kąt zwężania

762 AutoCAD 2018 PL
 Jeżeli wyciągana będzie polilinia o szerokości różnej od zera, jej szerokość zosta-
nie pominięta (polilinia potraktowana zostanie jak polilinia o szerokości zerowej).
 Nie można wyciągać obiektów wchodzących w skład bloku.
 Wyciągana polilinia nie może się przecinać.
 Jeżeli wyciągany obiekt jest pusty w środku, to znaczy że wyciąganie tworzy

powierzchnię, a nie bryłę. Aby to zmienić, skorzystaj z opcji Tryb-Bryła.
Wczytaj rysunek ZEBERKO.DWG. Wyciągnij polilinię za pomocą pole- 

cenia WYCIĄGNIJ i w ten sposób narysuj bryłę taką jak na poniż- ZEBERKO.DWG
szym rysunku.
Polecenie: [Bryła][Bryła][Wyciągnij]
Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego lub [TRyb]: tr
Tryb tworzenia zamkniętych profilów [Bryła/Powierzchnia] <Bryła>: b
Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego lub [TRyb]: wskaż przekrój
Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego lub [TRyb]: ENTER
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kierunek/śCieżka/kąT zwężania/Wyrażenie]: 100
Narysuj bryłę taką jak na poniższym rysunku. Wczytaj rysunek 

ODLEW.DWG. Wysokość wyciągania powinna wynosić 100, a kąt po- ODLEW.DWG
chylenia 10º.
Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego: wskaż polilinię
Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego: ENTER
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kierunek/śCieżka/kąT zwężania]: t
Określ kąt zwężania przy wyciąganiu: 10
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kierunek/śCieżka/kąT zwężania]: 100

Wyciąganie wzdłuż kierownicy

Polecenie WYCIĄGNIJ umożliwia również wyciąganie wzdłuż kierownicy, dzięki któ-
remu powstać mogą bryły o ciekawych kształtach. Bryła zostaje utworzona w wyniku
przesuwania tworzącej wzdłuż kierownicy. W celu wyciągnięcia obiektu wzdłuż kie-
rownicy skorzystaj z opcji śCieżka.
Wyciąganie wzdłuż kierownicy

764 AutoCAD 2018 PL
 Kierownicą mogą być: odcinek, łuk, okrąg, elipsa, polilinia i splajn.

 Kierownica i tworząca nie mogą leżeć na tej samej płaszczyźnie. Jeżeli dojdzie
do takiej sytuacji, nie zostanie utworzona bryła i AutoCAD wyświetli komunikat:
„Profil i ścieżka są styczne. Nie można wyciągnąć wybranego obiektu.”.
 Jeden z punktów końcowych kierownicy powinien znajdować się w płaszczyźnie
tworzącej. Jeżeli tak się nie stanie, AutoCAD automatycznie przesunie kierownicę
tak, by jej jeden koniec znalazł się w środku tworzącej.
 Początkowa ścianka utworzonej bryły pokrywa się ze ścianką tworzącej. Końcowa
ścianka bryły jest prostopadła w punkcie końcowym do kierownicy.
 Jeżeli kierownicą jest splajn i nie jest on prostopadły do płaszczyzny tworzącej
w żadnym punkcie końcowym, AutoCAD automatycznie przesunie splajn i umie-
ści go w środku tworzącej, a następnie obróci profil tak, by jego płaszczyzna była
prostopadła do splajnu.
Narysuj wygiętą belkę o profilu dwuteownika. Przekroje oraz kierow- 

PROFIL1.DWG
nice znajdziesz na rysunku PROFIL1.DWG.
Kierownica składa się z dwóch polilinii leżących w różnych płaszczyznach. Na końcu

każdej polilinii przyczepiony został profil. Aby uzyskać efekt wygięcia belki, należy
dokonać dwóch wyciągnięć i połączyć uzyskane w ten sposób bryły za pomocą operacji
dodawania brył.
Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego lub [TRyb]: wskaż górny dwuteownik
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kierunek/śCieżka/kąT zwężania/Wyrażenie]: c

Wybierz ścieżkę wyciągnięcia lub [kąT zwężania]: wskaż górną polilinię
Bryła została utworzona za pomocą wyciągania wzdłuż kierownicy.
Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego lub [TRyb]: wskaż dolny dwuteownik
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kierunek/śCieżka/kąT zwężania/Wyrażenie]: c
Wybierz ścieżkę wyciągnięcia lub [kąT zwężania]: wskaż dolną polilinię
Na zakończenie połącz obie bryły za pomocą polecenia SUMA.
Polecenie: [Bryła][Operacje logiczne][Suma]

Wybierz obiekty: wskaż bryłę poziomą
Wybierz obiekty: wskaż bryłę pionową
Wyciąganie i część wspólna

Ciekawe rezultaty można osiągnąć przez wykonanie wyciągania i znajdowania części
wspólnej brył (uzyskanych w wyniku wyciągania). Jeżeli wyciągniemy dwa przekroje
ustawione do siebie prostopadle i znajdziemy część wspólną brył powstałych w wyniku
tej operacji, uzyskamy ciekawą bryłę. Jest to bryła utworzona na bazie przekrojów!
Utworzenie takiej samej bryły innymi metodami jest bardziej czasochłonne i wymaga
przeprowadzenia większej liczby operacji.
Wyobraź sobie, że najpierw tworzysz wyciągnięty obiekt o określonym

przekroju. Następnie ustawiasz laser pod kątem prostym i wycinasz 
w utworzonej przed chwilą bryle kształt odpowiadający drugiemu prze- EXTRINT.DWG
krojowi. Co za fantastyczny rezultat!
1. Rysujemy dwa przekroje 2. Wyciągamy pierwszy przekrój

766 AutoCAD 2018 PL
3. Wyciągamy drugi przekrój 4. Znajdujemy część wspólną

Narysuj bryłę taką jak na rysunku EXTRINT1.DWG. EXTRINT1.DWG
Przekroje wyjściowe (po lewej) oraz bryła końcowa (po prawej)
Wyciągnij dwa przekroje.

Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego lub [TRyb]: wskaż pierwszy przekrój
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kierunek/śCieżka/kąT zwężania/Wyrażenie:
wskaż punkt końcowy drugiego przekroju
Po wyciągnięciu pierwszego przekroju (po lewej), a następnie

drugiego przekroju (po prawej)

Wybierz obiekty do wyciągnięcia prostego lub [TRyb]: wskaż drugi przekrój
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Kierunek/śCieżka/kąT zwężania/Wyrażenie:
wskaż punkt końcowy pierwszego przekroju
Na koniec znajdź część wspólną brył.

Polecenie: [Bryła][Operacje logiczne][Iloczyn]
Wybierz obiekty: wskaż pierwszą bryłę
Wybierz obiekty: wskaż drugą bryłę
Wyciąganie i część wspólna trzech przekrojów

Jeszcze ciekawsze rezultaty można uzyskać poprzez wyciągnięcie trzech przekrojów
(polilinii lub regionów) położonych na trzech prostopadłych płaszczyznach i znalezienie
ich części wspólnej.
Wyobraź sobie, że bryłę powstałą w wyniku wyciągnięcia pierwszego

przekroju wycinasz laserem wzdłuż linii wyznaczonej przez drugi prze- 
krój (z boku), a następnie wzdłuż linii wyznaczonej przez trzeci przekrój EXTINT3D.DWG
(z góry).
1. Rysujemy trzy przekroje 2. Wyciągamy każdy przekrój

768 AutoCAD 2018 PL
3. Znajdujemy część wspólną

Stosując tę metodę, można uzyskać bryły o całkiem interesującym kształcie, i to znacznie
łatwiej niż poprzez wykonanie szeregu operacji dodawania i odejmowania brył. Ponadto
uzyskana w ten sposób bryła obciąża komputer w mniejszym stopniu niż jej odpowied-
nik uzyskany w wyniku dodawania i odejmowania brył.
Obracanie — PRZEKRĘĆ
Polecenie PRZEKRĘĆ tworzy bryłę przez obrót płaskiego obiektu wokół osi obrotu.
Obracany obiekt może być: okręgiem, zamkniętą polilinią lub łamaną, elipsą, za-
mkniętym splajnem, regionem lub pierścieniem. Można również obrócić ściankę bryły
lub element powierzchni. Oś obrotu może zostać wskazana w przestrzeni lub może być
wyznaczona przez istniejący obiekt. Obrotu można również dokonać wokół osi X lub
Y bieżącego układu współrzędnych.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Wyciągnij][Przekręć]
 [Bryła][Bryła][Przekręć]  PRZK
Obracanie
Wybierz obracany obiekt płaski „Wybierz obiekty do przekręcenia lub [TRyb]:”. Opcja
TRyb umożliwia określenie, czy obrót ma utworzyć bryłę, czy też powierzchnię „Tryb
tworzenia zamkniętych profilów [Bryła/Powierzchnia] <Bryła>:”.

 Bryła – utworzy bryłę.

 Powierzchnia – utworzy powierzchnię.
Następnie określ oś obrotu „Określ punkt początkowy osi obrotu lub zdefiniuj oś, uży-
wając [Obiekt/oś X/ oś Y/oś Z] <Obiekt>:”.
 punkt – wskazany punkt jest pierwszym punktem określającym oś obrotu.

Następnie określ drugi punkt osi obrotu „Określ koniec osi:”.
 Obiekt – wybranie tej opcji umożliwi obrót wokół osi wyznaczonej przez istnie-
jący obiekt. W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekt:” wskaż
obiekt, który ma wyznaczyć oś obrotu.
 oś X – obrót wokół osi X bieżącego układu współrzędnych.
 oś Y – obrót wokół osi Y bieżącego układu współrzędnych.
 oś Z – obrót wokół osi Z bieżącego układu współrzędnych.
Na zakończenie podaj kąt obrotu „Określ kąt obrotu [Kąt początkowy]:”. Naciśnięcie
klawisza ENTER spowoduje wykonanie pełnego obrotu (360º). Można również wpisać
inny kąt, aby uzyskać częściowy obrót. Wskazany obiekt płaski zostanie obrócony wo-
kół osi obrotu i powstanie bryła.
 W celu wybrania ścianki bryły jako obiektu przeznaczonego do przekręcenia naciśnij

na klawiaturze klawisz CTRL i, nie puszczając klawisza, wskaż tę ściankę.
 Obracany obiekt płaski nie może wchodzić w skład bloku.
 Obracana polilinia nie może się przecinać.
Wczytaj rysunek PROFIL2.DWG. Narysuj bryłę jak na poniższym ry- 

PROFIL2.DWG
sunku. Bryła powstanie w wyniku obrotu przekroju wokół odcinka.
Przekrój został narysowany za pomocą odcinków i łuków. Przed wykonaniem obrotu

można dla ułatwienia wskazywania zamienić go na obiekt zamknięty: region lub polili-
nię. Utworzymy region.

770 AutoCAD 2018 PL
Polecenie: REGION
Następnie obracamy region.
Polecenie: [Bryła][Bryła][Przekręć]
Wybierz obiekty do przekręcenia lub [TRyb]: wskaż przekrój
Wybierz obiekty do przekręcenia lub [TRyb]: ENTER
Określ punkt początkowy osi obrotu lub zdefiniuj oś, używając [Obiekt/oś X/oś Y/oś Z]
<Obiekt>: o
Wybierz obiekt: wskaż odcinek
Określ kąt obrotu [Kąt początkowy] <360>: 270
Wczytaj rysunek PROFIL3.DWG. Obróć górną ściankę istniejącej bryły 

PROFIL3.DWG
i w ten sposób utwórz bryłę jak na poniższym rysunku.
Polecenie: [Bryła][Bryła][Przekręć]
Wybierz obiekty do przekręcenia lub [TRyb]:
naciśnij na klawiaturze klawisz CTRL i, nie puszczając go, wskaż górną
ściankę bryły
Wybierz obiekty do przekręcenia lub [TRyb]: ENTER
Określ punkt początkowy osi obrotu lub zdefiniuj oś, używając [Obiekt/oś X/oś Y/oś Z]
<Obiekt>: x
Określ kąt obrotu [Kąt początkowy] <360>: –90

Naciskanie i ciągnięcie — NACIŚNIJCIĄG

Polecenie NACIŚNIJCIĄG umożliwia utworzenie nowej bryły lub zrobienie wycięcia
w istniejącej bryle. Działa w oparciu o płaski zamknięty obiekt, który wyciągamy w prze-
strzeni. Jeśli w wyciąganym obszarze nie ma żadnej bryły, to utworzona zostanie nowa
bryła (poprzez wyciągnięcie zamkniętego obiektu). Jednakże jeśli wyciągany obiekt natra-
fi już na istniejącą bryłę, to w tej bryle zostanie wykonane wycięcie (zgodnie z kształtem
wybranego obiektu).
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Naciśnij i ciągnij]

 [Bryła][Bryła][Naciśnij i ciągnij]
Naciskanie (po lewej) i ciągnięcie (po prawej)
Wczytaj rysunek PRESSPULL1DWG. Wyciągnij płaski przekrój i w ten 

PRESSPULL1DWG
sposób utwórz bryłę. Przyjmij wysokość wyciągnięcia równą 300.
Polecenie: [Bryła][Bryła][Naciśnij i ciągnij]

Wybierz obiekt lub obszar obramowany: kliknij we wnętrzu przekroju
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Wiele]: 300

772 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek PRESSPULL2.DWG. Wyciągnij płaski obiekt raz 

w górę, a drugi raz w dół i w ten sposób utwórz bryły pokazane na PRESSPULL2.DWG
rysunku.

Wybierz obiekt lub obszar obramowany: kliknij we wnętrzu przekroju
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Wiele]: przesuń kursor lekko w górę i kliknij
Płaski obiekt został wyciągnięty.
Cofnij wykonaną operację i powtórz od początku, ale tym razem przesuń kursor lekko
w dół i kliknij. Spowoduje to wykonanie wycięcia w obiekcie.
Cofnij wykonaną operację i powtórz od początku, ale tym razem przesuń kursor mocno
w dół i kliknij. Spowoduje to wykonanie otworu w obiekcie.

Wczytaj rysunek PRESSPULL3.DWG. Wykonaj otwory w ścianie. PRESSPULL3.DWG


Wybierz obiekt lub obszar obramowany: kliknij we wnętrzu drzwi
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Wiele]: w
Wybierz obszar obramowany: kliknij we wnętrzu pierwszego okna
Wybierz obszar obramowany: kliknij we wnętrzu drugiego okna
Wybierz obszar obramowany: kliknij we wnętrzu trzeciego okna
Wybierz obszar obramowany: kliknij we wnętrzu pierwszego okręgu
Wybierz obszar obramowany: kliknij we wnętrzu drugiego okręgu
Wybierz obszar obramowany: ENTER
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Wiele]: ENTER
Wczytaj rysunek PRESSPULL4.DWG. Znajduje się na nim rzut obiektu 

wykonany za pomocą polilinii. Uzyskaj bryłowy model trójwymia- PRESSPULL4.DWG
rowy, nadając ścianom wysokość równą 100.

Wybierz obiekt lub obszar obramowany: kliknij we wnętrzu ściany przekroju
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Wiele]: 100
Zwróć uwagę, żeby kliknąć we wnętrzu przekroju, a nie wskazywać polilinii. Po prostu
ustaw kursor we wnętrzu ściany i przesuwaj go aż do momentu, gdy kontur zacznie
być rysowany przerywaną kreską, wtedy kliknij.
Przeciągnięcie — SKOS
Polecenie SKOS tworzy bryłę poprzez przeciągnięcie płaskiego profilu wzdłuż ścieżki.
Jeśli profil jest otwarty, wówczas w wyniku działania polecenia otrzymamy powierzch-
nię. Jeśli profil jest zamknięty, otrzymamy bryłę.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Wyciągnij][Przeciągnięcie]
 [Bryła][Bryła][Przeciągnięcie]

774 AutoCAD 2018 PL
Przeciągnięcie
Wskaż profil „Wybierz obiekty do przeciągnięcia lub [TRyb]:” lub wybierz opcję TRyb,
która umożliwia określenie, czy w wyniku przeciągnięcia ma powstać bryła, czy po-
wierzchnia.
 Bryła – utworzy bryłę.

 Powierzchnia – utworzy powierzchnię.
Następnie wskaż ścieżkę „Wybierz ścieżkę przeciągnięcia lub [Dopasowanie/punkt Ba-

zowy/skaLa/skręT]:”.
 Dopasowanie – umożliwia ustawienie profilu prostopadle do ścieżki:

Tak – tak, profil ma być ustawiony prostopadle do ścieżki,
Nie – nie, profil nie ma być dopasowany.
 punkt Bazowy – umożliwia określenie punktu bazowego profilu.
 skaLa – umożliwia określenie współczynnika skali końca profilu
względem jego początku.
 skręT – umożliwia określenie kąta skrętu profilu.
Brzeg – włącza brzegowanie.
 W celu wybrania ścianki bryły jako profilu naciśnij na klawiaturze klawisz CTRL
i, nie puszczając klawisza, wskaż tę ściankę.
 Można wskazać kilka profilów, ale muszą one leżeć w jednej płaszczyźnie.
 Profil oraz ścieżka zostaną automatycznie usunięte, jeśli zmienna Delobj = 1.
Wczytaj rysunek SKOS1.DWG. Znajduje się na nim helisa oraz okrąg. 

SKOS1.DWG
Utwórz sprężynę.

Polecenie: [Bryła][Bryła][Przeciągnięcie]
Wybierz obiekty do przeciągnięcia lub [TRyb]: wskaż okrąg
Wybierz obiekty do przeciągnięcia lub [TRyb]: ENTER
Wybierz ścieżkę przeciągnięcia lub [Dopasowanie/punkt Bazowy/skaLa/skręT]]:
wskaż helisę
Wczytaj rysunek SKOS2.DWG. Znajdują się na nim dwa walce połą- 

czone polilinią. Utwórz kolanko, wykorzystując podstawę górnego SKOS2.DWG
walca jako profil, a polilinię jako ścieżkę.
Wybierz obiekty do przeciągnięcia lub [TRyb]:
naciśnij klawisz CTRL i, trzymając go, wskaż okrąg górnej bryły
Wybierz ścieżkę przeciągnięcia lub [Dopasowanie/punkt Bazowy/skaLa/skręT]:
wskaż polilinię
Wczytaj rysunek SKOS3.DWG. Utwórz bryłę jak na poniższym rysun- 

SKOS3.DWG
ku; skręt przekroju jest równy 270 stopni.

776 AutoCAD 2018 PL
Wybierz obiekty do przeciągnięcia lub [TRyb]: wskaż prostokąt
Wybierz ścieżkę przeciągnięcia lub [Dopasowanie/punkt Bazowy/skaLa/skręT]: t
Podaj kąt skrętu lub zezwalaj na brzegowanie dla ścieżki przeciągnięcia niepłaskiego
[Brzeg]: 270
wskaż polilinię
Wczytaj rysunek SKOS4.DWG. Utwórz bryłę jak na poniższym rysun- 

SKOS4.DWG
ku; współczynnik skali jest równy 3.
Wybierz obiekty do przeciągnięcia lub [TRyb]: wskaż prostokąt
Wybierz ścieżkę przeciągnięcia lub [Dopasowanie/punkt Bazowy/skaLa/skręT]: L
Określ współczynnik skali lub [Odniesienie/Wyrażenie]: 3
wskaż polilinię
Wyciąganie złożone — WYCIĄGNIĘCIE

Polecenie WYCIĄGNIĘCIE umożliwia utworzenie bryły lub powierzchni poprzez wy-
ciąganie złożone oparte na szeregu przekrojów poprzecznych. Kształt utworzonej bryły
będzie pasował do wskazanych przekrojów.
 [Narzędzia główne][Modelowanie][Wyciągnij][Wyciągnięcie złożone]

 [Bryła][Bryła][Wyciągnięcie złożone]

Wyciąganie złożone
Wskaż wszystkie przekroje po kolei „Wybierz przekroje poprzeczne w kolejności wy-

ciągnięcia lub [PUnkt/Połącz wiele krawędzi/TRyb]:” i zakończ wskazywanie, naci-
skając ENTER.
 PUnkt – pozwala określić pierwszy lub ostatni punkt w operacji.

 Połącz wiele – krawędzie, które stykają się końcami, będą traktowane
krawędzi jako pojedynczy przekrój.
 TRyb – umożliwia wybór, czy w wyniku operacji ma powstać bry-
ła, czy powierzchnia.
Następnie wybierz opcję „Wybierz opcję [Prowadnice/śCieżka/Tylko przekroje poprzecz-

ne/Ustawienia] <Tylko przekroje poprzeczne>:”.
 Prowadnice – tworzy bryłę w oparciu o ciąg wskazanych prowadnic. Wskaż

kolejno prowadnice.
 śCieżka – wyciąga bryłę wzdłuż ścieżki prowadzącej. Ścieżka musi
przechodzić przez wszystkie przekroje poprzeczne.
 Tylko przekroje – umożliwia tworzenie bryły lub powierzchni bez korzystania
poprzeczne z prowadnic czy ścieżek, tylko w oparciu o przekroje po-
przeczne.
 Ustawienia – wyświetla okno dialogowe wyciągania złożonego.
Tylko przekroje poprzeczne

Wybór opcji Tylko przekroje poprzeczne pozwala utworzyć bryłę lub powierzchnię
tylko w oparciu o przekroje poprzeczne. Z kolei wybór opcji Ustawienia powoduje
wyświetlenie na ekranie okna dialogowego Ustawienia wyciągania złożonego.

778 AutoCAD 2018 PL
Ustawienia wyciągania złożonego
 Powierzchnia – tworzy bryłę lub powierzchnię prostokreślną. Przekroje

prostokreślna łączone są prostymi, a krawędzie są ostre we wszyst-
kich przekrojach.
 Pasowanie gładkie – tworzy gładką bryłę lub powierzchnię o ostrych krawę-
dziach w pierwszym i ostatnim przekroju:
Ciągłość początkowa – umożliwia określenie styczności i krzywizny pierwsze-
go przekroju poprzecznego,
Początkowa wielkość – umożliwia ustawienie wielkości krzywej pierwszego
wypukłości przekroju poprzecznego,
Ciągłość końcowa – umożliwia określenie styczności i krzywizny ostatniego
przekroju poprzecznego,
Końcowa wielkość – umożliwia ustawienie wielkości krzywej ostatniego
wypukłości przekroju poprzecznego.
 Normalna do –
Rozpocznij przekrój – powierzchnia jest prostopadła do pierwszego przekroju,
poprzeczny
Zakończ przekrój – powierzchnia jest prostopadła do ostatniego przekroju,
poprzeczny
Rozpocznij i zakończ – powierzchnia jest prostopadła zarówno do pierwszego,
przekroje poprzeczne jak i do ostatniego przekroju,
Wszystkie przekroje – powierzchnia jest prostopadła do wszystkich przekrojów.
poprzeczne
 Kąty zbieżności – steruje kątami pochylenia w pierwszym i ostatnim
przekroju oraz odległościami początkowymi:
Kąt początkowy – kąt pochylenia w pierwszym przekroju,

Wielkość początkowa – odległość początkowa w pierwszym przekroju, czyli

odległość powierzchni w kierunku kąta pochylenia,
zanim powierzchnia zacznie się wyginać w kierunku
następnego przekroju,
Kąt końcowy – kąt pochylenia w ostatnim przekroju,
Wielkość końcowa – odległość końcowa w ostatnim przekroju, czyli odległość
powierzchni w kierunku kąta pochylenia, zanim po-
wierzchnia zacznie się wyginać w kierunku poprzednie-
go przekroju.
 Zamknij – zamyka bryłę lub powierzchnię.
powierzchnię
lub bryłę
 Podgląd zmian – włączenie przełącznika powoduje wyświetlanie na bie-
żąco zmian wykonywanych w oknie dialogowym.
 Okresowy (gładkie – tworzy powierzchnię, w której szwie nie będą powsta-
końce) wały punkty podziału w przypadku zmiany jego kształtu.
Przekroje Powierzchnia Pasowanie gładkie

prostokreślna
Rozpocznij przekrój Zakończ przekrój Wszystkie przekroje

poprzeczny poprzeczny poprzeczne

780 AutoCAD 2018 PL
Kąt końcowy = 0 Kąt końcowy = 90 Kąt końcowy = 180
Kąt początkowy = 45 Kąt początkowy = 45

Odległość początkowa = 0 Odległość początkowa = 100
Wczytaj rysunek LOFTPRZE1.DWG. Utwórz bryłę na podstawie prze- 

LOFTPRZE1.DWG
krojów znajdujących się na rysunku.

Polecenie: [Bryła][Bryła][Wyciągnięcie złożone]

Wybierz przekroje poprzeczne w kolejności wyciągnięcia lub
[PUnkt/Połącz wiele krawędzi/TRyb]:
wskaż kolejno przekroje od najniższego do najwyższego
Wybierz przekroje poprzeczne w kolejności wyciągnięcia lub [PUnkt/Połącz wiele
krawędzi/TRyb]: ENTER
Wybierz opcję [Prowadnice/śCieżka/Tylko przekroje poprzeczne/Ustawienia]
< Ustawienia>: u
W oknie dialogowym włącz opcję Pasowanie gładkie
Naciśnij OK
Zamykanie
Omówione wcześniej okno dialogowe daje możliwość automatycznego zamknięcia
tworzonej bryły lub powierzchni. Aby tego dokonać, włącz przełącznik Zamknij po-
wierzchnię lub bryłę.
Możliwe jest zamknięcie powierzchni lub bryły utworzonej w oparciu o co najmniej

trzy przekroje.
Wczytaj rysunek LOFTPRZE2.DWG. Utwórz bryłę na podstawie prze- 

LOFTPRZE2.DWG
krojów znajdujących się na rysunku.

Wybierz przekroje poprzeczne w kolejności wyciągnięcia lub [PUnkt/Połącz wiele krawędzi/
TRyb]: wskaż kolejno przekroje od lewego do prawego
TRyb]: ENTER
Wybierz opcję [Prowadnice/śCieżka/Tylko przekroje poprzeczne/Ustawienia]
<Ustawienia>: u
W oknie dialogowym włącz opcję Zamknij powierzchnię lub bryłę
Naciśnij OK

782 AutoCAD 2018 PL
Prowadnice
Wybór opcji Prowadnice pozwala utworzyć bryłę lub powierzchnię w oparciu o prze-
kroje poprzeczne oraz szereg wskazanych prowadnic. Wskaż kolejno wszystkie pro-
wadnice i na zakończenie naciśnij ENTER.
Każda prowadnica musi zaczynać się w pierwszym przekroju poprzecznym, a kończyć

w ostatnim. Każda z nich musi również przechodzić przez każdy przekrój poprzeczny.
Wczytaj rysunek LOFTPROW1.DWG. Znajdują się na nim dwa prze- 

kroje: okrąg i sześciokąt oraz 6 prowadnic w postaci łuków. Utwórz LOFTPROW1.DWG
bryłę w oparciu o te przekroje i prowadnice.

TRyb]: wskaż okrąg
TRyb]: wskaż sześciokąt
TRyb]: ENTER
Wybierz opcję [Prowadnice/śCieżka/Tylko przekroje poprzeczne/Ustawienia] <Tylko
przekroje poprzeczne>: p
Wybierz profile prowadzące lub [Połącz wiele krawędzi]: wskaż po kolei 6 łuków
Wybierz krzywe prowadzące lub [Połącz wiele krawędzi]: ENTER

śCieżka
Wybór opcji śCieżka pozwala utworzyć bryłę lub powierzchnię wzdłuż ścieżki prowa-
dzącej. Ścieżka musi przechodzić przez wszystkie przekroje poprzeczne.
Wczytaj rysunek LOFTSCIE1.DWG. Znajdują się na nim trzy prze- 

kroje: dwa okręgi i sześciokąt oraz ścieżka w postaci łuku. Utwórz LOFTSCIE1.DWG
bryłę w oparciu o te przekroje i ścieżkę.

TRyb]: wskaż dolny okrąg
TRyb]: wskaż górny okrąg
TRyb]: wskaż sześciokąt
TRyb]: ENTER
Wybierz opcję [Prowadnice/śCieżka/Tylko przekroje poprzeczne/Ustawienia] <Tylko
przekroje poprzeczne>: c
Wybierz profil ścieżki: wskaż łuk
Konwersja na bryłę
– KONWNABRYŁĘ
Polecenie KONWNABRYŁĘ dokonuje przekształcenia na bryłę okręgu oraz polilinii
o wysokości pogrubienia większej od zera.

784 AutoCAD 2018 PL
Konwersja na bryłę
Wszystkie segmenty przekształcanej polilinii muszą mieć taką samą szerokość.
Wczytaj rysunek KONWNABRYLE.DWG. Znajdują się na nim po- 

KONWNABRYLE.DWG
grubione polilinie o określonej szerokości. Przekształć je na bryły.
Kliknij dowolną ściankę i wybierz z menu kontekstowego opcję Właściwości.

Na górze okna właściwości widać, że mamy do czynienia z polilinią.
Naciśnij Esc.
Polecenie: KONWNABRYŁĘ
Kliknij dowolną ściankę.Na górze okna właściwości widać, że po konwersji mamy do

czynienia z bryłą 3D.

Dzięki przekształceniu pogrubionej polilinii w bryłę

można później np. wyciąć w niej otwory
Pogrubianie powierzchni
— POGRUB
Polecenie POGRUB umożliwia utworzenie bryły poprzez pogrubienie powierzchni.
 [Narzędzia główne][Edycja brył][Pogrubienie]

 [Bryła][Edycja brył][Pogrubienie]
Pogrubianie powierzchni
Wskaż powierzchnię przeznaczoną do pogrubienia „Wybierz powierzchnie do pogru-

bienia:”, a następnie podaj wysokość pogrubiania „Określ grubość:”.
Powierzchnię płaską można utworzyć za pomocą polecenia KONWNAPOW. Polece-

nie to przekształca w powierzchnie takie obiekty jak: obszary, regiony, linie z grubością,
łuki z grubością, polilinie z grubością.

786 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek POGPOW.DWG. Znajduje się na nim powierzchnia

płaska (utworzona z regionu za pomocą polecenia KONWNAPOW).

POGPOW.DWG
Utwórz bryłę o wysokości równej 100 poprzez pogrubienie tej
powierzchni.
Polecenie: [Narzędzia główne][Edycja brył][Pogrubienie]

Wybierz powierzchnie do pogrubienia: wskaż powierzchnię
Wybierz powierzchnie do pogrubienia: ENTER
Określ grubość: 100
Odciskanie — ODCISK
Polecenie ODCISK umożliwia utworzenie odcisku obiektu płaskiego na ściance bryły.
W wyniku odciśnięcia bryła uzyskuje nowe krawędzie i ścianki, które mogą być wyko-
rzystane do dalszej edycji bryły.
 [Bryła][Edycja brył][Odciśnij]
Odciskanie
Wybierz bryłę „Wybierz bryłę 3D lub powierzchnię:”, następnie wskaż obiekt przezna-
czony do odciśnięcia „Wybierz obiekt do odciśnięcia:”. Zdecyduj, czy odciskany obiekt
ma zostać usunięty „Usunąć obiekt źródłowy [Tak/Nie] <N>:”.

Wczytaj rysunek ODCISK.DWG. Znajduje się na nim bryła oraz okrąg

narysowany w płaszczyźnie górnej ścianki bryły. Wykonaj odcisk i wy-

ODCISK.DWG
korzystaj utworzoną dodatkową ściankę do modyfikacji bryły za po-
mocą techniki „naciśnij i ciągnij”.
Polecenie: [Bryła][Edycja brył][Odciśnij]

Wybierz bryłę 3D lub powierzchnię: wskaż bryłę
Wybierz obiekt do odciśnięcia: wskaż okrąg
Usunąć obiekt źródłowy [Tak/Nie] <N>: t
Wybierz obiekt do odciśnięcia: ENTER

Wybierz obiekt lub obszar obramowany: kliknij we wnętrzu obszaru z łukiem
Określ wysokość wyciągnięcia lub [Wiele]: ENTER
Ścianka została wyciągnięta i bryła zmieniła kształt.

W podobny sposób możesz również dokonać wycięcia w bryle poprzez przesunięcie kurso-
ra w dół.
Sprawdzenie przenikania
— PRZENIKANIE
Polecenie PRZENIKANIE umożliwia sprawdzenie przenikania dwóch zestawów brył.
Każdy zestaw może się składać z wielu brył.
 [Bryła][Edycja brył][Przenikanie]

788 AutoCAD 2018 PL
Sprawdzenie przenikania brył
Wskaż bryły, które mają wchodzić w skład pierwszego zestawu brył „Zaznacz pierwszy
zestaw obiektów lub użyj polecenia [ZAgnieżdżone zaznaczenie/USTawienia]:” lub wy-
bierz opcję:
 ZAgnieżdżone – umożliwia wskazanie brył wchodzących w skład bloku albo

zaznaczenie odnośnika.
 USTawienia – ustawienia sprawdzenia przenikania brył.
Następnie wskaż bryły mające wchodzić w skład drugiego zestawu brył „Zaznacz drugi
zestaw obiektów lub użyj polecenia [ZAgnieżdżone zaznaczenie/SPrawdź pierwszy ze-
staw] <SPrawdź>:”.
 ZAgnieżdżone – umożliwia wskazanie brył wchodzących w skład bloku albo

zaznaczenie odnośnika.
 SPrawdź – sprawdza przenikanie brył wchodzących w skład pierwszego
pierwszy zestawu.
zestaw
Okno dialogowe sprawdzania przenikania brył

 Poprzedni – wyświetla poprzednią parę przenikających się brył.

 Następny – wyświetla następną parę przenikających się brył.
 Zoom do pary – włączenie przełącznika spowoduje powiększenie do
zakresu każdej pary przenikających się brył.
 Podczas zamykania – jeśli przełącznik będzie wyłączony, to po zamknię-
usuń utworzone ciu okna każda para przenikających się brył zostanie
obiekty przenikania zachowana jako osobna bryła.
Na ekranie widoczne będą pary przenikających się zestawów brył. Każda para to część
wspólna każdej bryły należącej do pierwszej grupy i każdej bryły pochodzącej z drugiej
grupy.
 Jeżeli określisz tylko pierwszy zestaw, znalezione zostaną części wspólne wszystkich
par brył należących do tego zestawu (opcja SPrawdź).
 Nowe bryły tworzone są na warstwie bieżącej. Jeżeli nie chcesz, aby pomieszały
się z bryłami oryginalnymi (czasami polecenie PRZENIKANIE utworzy bardzo
wiele brył), najlepiej przed jego wykonaniem utworzyć specjalną warstwę, na któ-
rej umieszczone zostaną nowe bryły.
 Jeżeli nie zostanie znaleziona żadna część wspólna, pojawi się komunikat „Obiekty
nie przenikają się.”.
 Polecenie może być wykorzystywane do sprawdzania dokładności dopasowania
elementów. Jeżeli bryły są do siebie dopasowane dokładnie, część wspólna po-
winna być zbiorem pustym.
Ustawienia przenikania
Po wybraniu opcji USTawienia na ekranie pojawia się okno dialogowe umożliwiające
modyfikację ustawień sprawdzania przenikania.
Ustawienia przenikania

790 AutoCAD 2018 PL
 Styl wizualizacji: – styl wizualny przenikających się obiektów.

 Kolor: – kolor przenikających się obiektów.
 Zaznacz przenikającą – zaznacza przenikającą się parę obiektów.
się parę
 Zaznacz przenikanie – zaznacza część wspólną przenikającej się pary
obiektów.
 Rzutnia – – styl wizualny dla rzutni aktywny podczas działa-
Styl wizualizacji nia polecenia.
Wczytaj rysunek PRZENIKANIE1.DWG. Sprawdź przenikanie trzech 

PRZENIKANIE1.DWG
brył znajdujących się na tym rysunku.
Sprawdzenie przenikania trzech brył
Polecenie: [Bryła][Edycja brył][Przenikanie]

Zaznacz pierwszy zestaw obiektów lub użyj polecenia [ZAgnieżdżone zaznaczenie/
USTawienia]: wszystko
Zaznacz pierwszy zestaw obiektów lub użyj polecenia [ZAgnieżdżone zaznaczenie/
USTawienia]: ENTER
Zaznacz drugi zestaw obiektów lub użyj polecenia [ZAgnieżdżone zaznaczenie/
SPrawdź pierwszy zestaw] <SPrawdź>: ENTER
Naciśnij kilkakrotnie przycisk Następny, żeby zobaczyć kolejne pary przenikających

się obiektów. Na zakończenie kliknij Zamknij.

Przyczepianie LUW
do ścianki bryły
Polecenie LUW oferuje opcję umożliwiającą łatwe przyczepianie układu współrzędnych
do wybranej ścianki bryły.
 [Narzędzia główne][Współrzędne][Widok][Powierzchnia]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz powierzchnię bryły, powierzchnię lub siatkę:” wskaż

krawędź bryły. Jedna ze ścianek, do których należy wskazana krawędź, zostanie podświe-
tlona. Można zaakceptować podświetloną ściankę, naciskając klawisz ENTER, lub wy-
brać kolejną ściankę, wybierając opcję Następna. Można również obrócić układ o 180º
względem osi X lub Y („Podaj opcję [Następna/odwróćX/odwróćY] <akceptuj>:”).
 Następna – przyczepia LUW do następnej ścianki.

 odwróćX – obraca LUW o 180º wokół osi X. Kierunki osi Y i Z nie ulegają
zmianie; ulega jej natomiast zwrot tych osi.
 odwróćY – obraca LUW o 180º wokół osi Y. Kierunki osi X i Z nie ulegają
zmianie; ulega jej natomiast zwrot tych osi.
 ENTER – przyczepia LUW do ścianki i kończy wykonywanie polecenia.
Parametry fizyczne brył

— PARAMFIZ
Polecenie PARAMFIZ oblicza i wyświetla parametry fizyczne wybranych brył: masę,
objętość, wymiary gabarytowe, położenie środka ciężkości, momenty bezwładności,
momenty odśrodkowe, promienie bezwładności, momenty i osie główne.
Rzuty i przekroje brył

Tworzenie rzutów i przekrojów brył jest jedną z metod tworzenia rysunku płaskiego na
podstawie modelu trójwymiarowego.

792 AutoCAD 2018 PL
Rzut płaski — RZUTPŁASKI

Polecenie RZUTPŁASKI tworzy płaski rzut obiektów trójwymiarowych. Kierunek rzuto-
wania jest prostopadły do płaszczyzny ekranu. Rzutowanie odbywa się na płaszczyznę XY
bieżącego układu współrzędnych. Rzut może zostać wstawiony jako blok do bieżącego ry-
sunku, może również zostać zapisany w oddzielnym pliku rysunkowym (.DWG).
 [Bryła][Przekrój][Rzut płaski]
Rzut płaski
Okno dialogowe do tworzenia rzutu płaskiego

 Wstaw jako nowy – wstawia rzut jako nowy blok do bieżącego rysunku.
blok
 Zastąp istniejący blok – zastępuje już istniejący blok. Wskaż na ekranie blok
rzutu, który ma zostać zastąpiony nowym rzutem.
Wybierz blok – umożliwia wskazanie na ekranie bloku przeznaczo-
nego do zastąpienia.
 Eksportuj do pliku – zapisuje rzut do pliku rysunkowego (.DWG).
 Linie – właściwości linii pierwszoplanowych:
pierwszoplanowe
Kolor: – kolor,
Rodzaj linii: – rodzaj linii.
 Linie przysłonięte – właściwości linii zasłoniętych:
Pokaż – włącza i wyłącza pokazywanie linii zasłoniętych,
Kolor: – kolor,
Rodzaj linii: – rodzaj linii.
 Dołącz styczne – do stworzenia rzutu zostaną także użyte styczne kra-
krawędzie wędzie.
 Utwórz – tworzy rzut płaski. Po naciśnięciu przycisku określ
parametry wstawianego bloku.
 Polecenie tworzy blok i automatycznie nadaje mu nazwę „nowy blok.dwg”.

Nazwę bloku możesz zmienić za pomocą polecenia NNAZWA.
 Przed wywołaniem polecenia ustaw odpowiednio kierunek widzenia oraz płasz-
czyznę XY układu współrzędnych, tak by uzyskać pożądany rzut.
Płaszczyzna przekroju — PŁAPRZEKR

Polecenie PŁAPRZEKR tworzy płaszczyznę przekroju. Użytkownik może wskazać
ściankę istniejącej bryły lub region; może również wskazać dwa lub więcej punktów de-
finiujących przekrój.
 [Bryła][Przekrój][Płaszczyzna przekroju]
Obiekt i płaszczyzna przekroju (po lewej), przekrój płaski (na środku)

oraz przekrój 3D (po prawej)

794 AutoCAD 2018 PL
Przekrój łamany
Wskaż ściankę istniejącej bryły lub region. Płaszczyzna przekroju będzie równoległa do
wskazanej ścianki lub regionu. Możesz również wskazać dwa punkty definiujące płasz-
czyznę przekroju „Wybierz powierzchnię lub dowolny punkt, aby ustawić linię przekroju
lub wybierz [Rysuj przekrój/Prostokątny/Typ]:” lub wybrać opcję:
 Rysuj – umożliwia utworzenie przekroju łamanego. Wskaż kolejno punkty

przekrój definiujące przekrój i na zakończenie naciśnij ENTER. Następnie
wskaż punkt w kierunku widoku przekroju.
 Typ – określa płaszczyznę, płat, obwiednię lub objętość jako parametr
podczas tworzenia płaszczyzny przekroju. Po wybraniu stylu
polecenie powraca do pierwszego monitu z wybranym typem
ustawionym jako domyślny.
Płaszczyzna – umożliwia określenie płaskiego segmentu bryły, powierzchni,
siatki lub chmury punktów 3D i umieszczenie płaszczyzny
przekroju.
Płat – umożliwia wybranie płaskiego segmentu z głębokością dla
bryły 3D, powierzchni, siatki lub chmury punktów, aby umie-
ścić płaszczyznę przekroju.
Obwiednia – umożliwia wybranie obwiedni bryły, powierzchni, siatki lub
chmury punktów 3D i umieszczenie płaszczyzny przekroju.
Objętość – umożliwia tworzenie płaszczyzny przekroju ograniczonej ob-
jętości.
 Prostokątny – tworzy płaszczyznę przekroju równoległą do wybranej płasz-
czyzny bieżącego układu współrzędnych.
Po określeniu płaszczyzny przekroju dalsze działania na tym obiekcie dostępne są z po-

ziomu menu kontekstowego prawego przycisku myszy. Wskaż utworzoną płaszczyznę
i kliknij prawym przyciskiem myszy.
Menu kontekstowe płaszczyzny przekroju

 Uaktywnij przekrój – uaktywnia przekrój na bieżąco.

na bieżąco
 Pokaż geometrię odciętą – wyświetla odciętą część brył.
 Ustawienia przekroju – ustawienia przekroju na bieżąco.
na bieżąco...
 Generuj przekrój > Blok – tworzy przekrój płaski lub trójwymiarowy.
2D/3D...
 Dodaj uskok do przekroju – dodaje uskok do przekroju i tworzy w ten spo-
sób przekrój łamany. Wskaż punkt na linii prze-
kroju, w którym należy dodać uskok.
 Ustaw LUW w płaszczyźnie – ustawia LUW w płaszczyźnie przekroju.
przekroju
Na zakończenie podaj standardowe parametry wstawienia bloku (przekrój tworzony jest

jako blok).
 Menu kontekstowe będzie oferowało opcje tworzenia przekrojów, tylko jeśli

wybrana zostanie wyłącznie płaszczyzna przekroju i żadne inne obiekty.
 Płaszczyznę przekroju można łatwo modyfikować za pomocą uchwytów.
 Polecenie tworzy blok i automatycznie nadaje mu nazwę „nowy blok.dwg”. Nazwę
bloku możesz zmienić na bardziej znaczącą za pomocą polecenia NNAZWA.
Wczytaj rysunek PLAPRZEKR1.DWG. Wykonaj przekrój płaski i prze- 

PLAPRZEKR1.DWG
strzenny przez środek elementu.
Włącz tryb ortogonalny.

Polecenie: [Bryła][Przekrój][Płaszczyzna przekroju]
Wybierz powierzchnię lub dowolny punkt, aby ustawić linię przekroju lub wybierz
[Rysuj przekrój/Prostokątny/Typ]: cen z wskaż środek okręgu
Określ punkt przechodni: wskaż punkt po lewej stronie

796 AutoCAD 2018 PL
Kliknij odcinek znajdujący się w płaszczyźnie przekroju, co spowoduje pojawienie się

uchwytów. Uchwyty umożliwiają dopasowanie położenia płaszczyzny.
Kliknij prawy przycisk myszy i w menu kontekstowym włącz przełącznik Uaktywnij
przekrój na bieżąco. Przekrój zostanie uaktywniony. Zmień kierunek patrzenia, kli-
kając niebieską strzałkę na symbolu układu współrzędnych.
Po ustawieniu płaszczyzny i włączeniu przekroju można przystąpić do wykonania prze-

kroju płaskiego i trójwymiarowego.
Kliknij prawym przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Generuj

Przekrój > Blok 2D/3D...
Włącz przełącznik 2D przekrój/elewacja
Rozwiń zawartość okna, klikając znak .

Kliknij przycisk Ustawienia przekroju... i zmień wzór
kreskowania przekroju.
W sekcji Wypełnienie przecięcia z listy Kreskowanie

powierzchni wybierz Wybierz rodzaj wzoru
kreskowania
Następnie z listy rozwijanej wzorów kreskowania wybierz wzór ANSI31
Kliknij OK
W polu Skala kreskowania wpisz 5

W sekcji Linie tła wybierz z listy Ukryte linie opcję Nie.
Kliknij OK by zamknąć okno ustawień przekroju.

Kliknij przycisk Utwórz.
Określ punkt wstawienia lub [Baza/Skala/X/Y/Z/Obrót]:

wskaż punkt wstawienia przekroju
Podaj współczynnik skali X, określ przeciwległy narożnik lub [Narożnik/XYZ] <1>:
ENTER
Określ kąt obrotu <0>: 180

Gotowy przekrój płaski

Następnie utwórz przekrój 3D.
Lewym przyciskiem myszy zaznacz płaszczyznę przekroju, następnie kliknij prawym
przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Generuj przekrój >
Blok 2D/3D...
Włącz przełącznik 3D przekrój.

Kliknij przycisk Utwórz.

ENTER
W menu kontekstowym wyłącz przełącznik Uaktywnij przekrój na bieżąco.
Przekroje 2D i 3D

798 AutoCAD 2018 PL
Wczytaj rysunek PLAPRZEKR2.DWG. Wykonaj łamany przekrój płaski 

PLAPRZEKR2.DWG
przechodzący przez środki obu otworów.
Najpierw narysuj linię przekroju mniej więcej, nie dbając o to, żeby przechodziła przez
środki otworów.
Polecenie: [Bryła][Przekrój][Płaszczyzna przekroju]

Wybierz powierzchnię lub dowolny punkt, aby ustawić linię przekroju lub wybierz [Rysuj
przekrój/Prostokątny]: r
Określ punkt początkowy: narysuj linię przekroju jak na poniższym rysunku
Określ następny punkt lub naciśnij klawisz ENTER, aby zakończyć: ENTER
Określ punkt w kierunku przekroju: wskaż punkt po lewej stronie bryły
Zaznacz linię przekroju kursorem, rozwiń listę i wybierz opcję Płaszczyzna.
Ponieważ na razie linia przekroju nie przechodzi przez środki okręgów, trzeba ją od-
powiednio dopasować. Zauważ, że każdy odcinek łamanej przekroju zawiera uchwyt
w postaci symbolu strzałki. Wykorzystaj te uchwyty w celu dopasowania łamanej, tak
by przechodziła przez środki okręgów.

Upewnij się, że włączona jest automatyczna lokalizacja punktów charakterystycznych

obiektów (i wybrane zaznaczanie punktów charakterystycznych okręgu). Następnie
po prostu przesuń odpowiednie uchwyty łamanej przekroju do środka okręgów.
W przypadku bardziej skomplikowanych rysunków korzystne może okazać się dopa-

sowanie przebiegu linii przekroju w widoku płaskim (polecenie PLAN).
Kliknij prawy przycisk myszy i w menu kontekstowym włącz przełącznik Uaktywnij

przekrój na bieżąco. Przekrój zostanie uaktywniony.
Kliknij prawym przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Generuj

przekrój > Blok 2D/3D...
Włącz przełącznik 2D przekrój/elewacja
Jeśli trzeba rozwiń zawartość okna klikając znak .

Kliknij przycisk Ustawienia przekroju i zmień wzór kreskowania przekroju.
Z listy Kreskowanie powierzchni wybierz Wybierz rodzaj wzoru
kreskowania
Następnie z listy rozwijanej wzorów kreskowania wybierz wzór ANSI31
Kliknij OK
W polu Skala kreskowania wpisz 5

W sekcji Linie tła wybierz z listy Ukryte linie opcję Nie
Kliknij OK, by zamknąć okno ustawień przekroju.

Kliknij przycisk Utwórz

800 AutoCAD 2018 PL

ENTER
Przekrój łamany
Tworzenie rzutni — RZUTUJ

Polecenie RZUTUJ tworzy rzutnie w przestrzeni papieru, w których widoczne będą rzuty
i przekroje brył. Po utworzeniu rzutni wywołaj polecenie RYSRZUT (aby narysować
rzuty i przekroje).
 [Narzędzia główne][Modelowanie >][Widok bryły ]
 Luw – tworzy rzutnię w oparciu o układ współrzędnych LUW. Płasz-

czyzna rzutowania zostanie wyznaczona przez płaszczyznę XY
układu współrzędnych. Wybierz jedną z poniższych opcji, a na-
stępnie podaj skalę rzutni („Podaj skalę rzutu <1>:”):
Nazwany – tworzy rzutnię w oparciu o układ współrzędnych o określonej
nazwie. Wpisz nazwę tego układu współrzędnych („Podaj nazwę
LUW do przywrócenia:”),
Globalny – tworzy rzutnię w oparciu o globalny układ współrzędnych,
? – wyświetla nazwy zdefiniowanych układów współrzędnych,
Bieżący – tworzy rzutnię w oparciu o bieżący układ współrzędnych.

 Orto – tworzy rzutnię, w której widok będzie ortogonalny w stosunku

do widoku w istniejącej rzutni. W odpowiedzi na komunikat
„Określ stronę rzutni do rzutowania:” wskaż brzeg istniejącej
rzutni. Podczas wskazywania automatycznie uaktywniony zosta-
nie tryb lokalizacji punktów środkowych.
 pomoCniczy – tworzy rzutnię z widokiem pomocniczym. Wskaż pierwszy punkt
płaszczyzny pomocniczej („Określ pierwszy punkt nachylonej
płaszczyzny:”) oraz drugi punkt („Określ drugi punkt nachylonej
płaszczyzny:”). Następnie wskaż, z której strony ma być widzia-
ny obiekt („Określ stronę widoku:”).
 Przekrój – tworzy rzutnię z przekrojem. Wskaż pierwszy punkt płaszczy-
zny przekroju („Określ pierwszy punkt płaszczyzny przekro-
ju:”) oraz drugi punkt („Określ drugi punkt płaszczyzny prze-
kroju:”). Następnie wskaż, z której strony ma być widziany obiekt
(„Określ stronę widoku:”) oraz określ współczynnik skali („Podaj
skalę rzutu<1.0000>:”).
Po określeniu sposobu utworzenia rzutni wskaż środek rzutni („Określ środek rzutu:”).
Po jego wskazaniu na ekranie ukaże się rysunek. AutoCAD umożliwia wielokrotne
wskazywanie środka widoku (aż do uzyskania pożądanego rezultatu). Aby zakończyć
wskazywanie środka, naciśnij klawisz ENTER. Następnie wskaż narożniki rzutni („Określ
pierwszy narożnik rzutni:”), („Określ przeciwległy narożnik rzutni:”). Na zakończenie na-
daj rzutni nazwę („Podaj nazwę widoku:”).
 Rzutnie utworzone przez polecenie RZUTUJ umieszczone są na warstwie o nazwie

VPORTS.
 Dla każdej rzutni tworzone są automatycznie następujące warstwy:
NazwaRzutni-vis – linie widoczne,
NazwaRzutni-hid – linie ukryte,
NazwaRzutni-hat – kreskowania,
NazwaRzutni-dim – wymiary.
 Opcja Luw tworzy rzutnię „od zera”. Pozostałe opcje tworzą rzutnię w oparciu
o rzutnię już istniejąca.
 Przekroje są kreskowane automatycznie. Parametry kreskowania określone są przez
zmienne systemowe: Hpname, Hpscale i Hpang.
 Pamiętaj, że po utworzeniu rzutni należy wygenerować widok (za pomocą polece-
nia RYSRZUT).
 Przed wywołaniem polecenia RYSRZUT wczytaj typ linii Hidden (służący do
oznaczania linii niewidocznych).

802 AutoCAD 2018 PL
Rysowanie rzutów i przekrojów – RYSRZUT

Polecenie RYSRZUT tworzy rzuty i przekroje w rzutniach utworzonych za pomocą
polecenia RZUTUJ.
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż rzutnie, w których powinny zo-

stać narysowane rzuty i przekroje.
 Polecenie RYSRZUT działa tylko w przypadku rzutni utworzonych za pomocą

polecenia RZUTUJ.
 Po utworzeniu rzutów i przekrojów wyłącz warstwy, na których znajduje się
model obiektu (bryły).
 Jeżeli chcesz zwymiarować utworzone rzuty w przestrzeni papieru, włącz prze-
strzeń papieru i nadaj zmiennej systemowej Dimlfac wartość ujemną (patrz roz-
dział Rozmieszczenia wydruku).
Wczytaj rysunek SOLVIEW.DWG. Znajduje się na nim trójwymiarowa

bryła. Utwórz cztery rzutnie i wykonaj rzutowanie: z przodu, z boku,

SOLVIEW.DWG
z góry oraz przekrój.
Na początku ustaw układ współrzędnych LUW tak, by jego

płaszczyzna XY była równoległa do rzutu z przodu (jak na
rysunku).
Możesz w tym celu posłużyć się przyczepianiem układu

współrzędnych do ścianki bryły ([Narzędzia główne]
[Współrzędne][Widok][Powierzchnia]). Wprowadź pole-
cenie i korzystaj z opcji Następna aż do momentu uzyskania
LUW jak na rysunku.
Następnie kliknij zakładkę rozmieszczenia wydruku Układ1 (znajdującą się w linii statu-
sowej na dole ekranu).
Usuń rzutnię, która została utworzona automatycznie (kliknij jej brzeg i naciśnij na kla-
wiaturze klawisz Delete).
Po wykonaniu powyższych czynności na rozmieszczeniu wydruku widoczna będzie tyl-

ko pusta kartka. Należy teraz zdefiniować rzutnie oraz dopasować w nich widoki.
Aby utworzyć rzutnie (oraz warstwy), skorzystamy z polecenia RZUTUJ. Po wywołaniu

tego polecenia posłużymy się opcją Luw – sprawi to, że kierunek rzutowania w pierw-
szej rzutni będzie prostopadły do płaszczyzny XY bieżącego układu współrzędnych.

Polecenie: RZUTUJ
Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: L
Podaj opcję [Nazwany/Globalny/?/Bieżący] <Bieżący>: ENTER
Podaj skalę rzutu <1>: 0.3
Określ środek rzutu: P1
Określ środek rzutu <określ rzutnię>: ENTER
Określ pierwszy narożnik rzutni: P2
Określ przeciwległy narożnik rzutni: P3
Podaj nazwę widoku: rz1
Skala w rzutniach została określona na 0.3 (skala jest to stosunek jednostek przestrzeni
modelu do jednostek przestrzeni papieru).
Środek widoku został wskazany w punkcie P1. Punkty P2 i P3 określiły wielkość rzutni.
Rzutni nadana została nazwa rz1. Nazwa ta jest istotna przy identyfikacji warstw utworzo-
nych przez RZUTUJ.

804 AutoCAD 2018 PL
Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: o

Określ stronę rzutni do rzutowania: P4
Określ środek rzutu <Określ rzutnię>: ENTER
Widok w drugiej rzutni powinien być ortogonalny względem pierwszej rzutni i dlatego
wybrana została opcja Orto. Po wybraniu tej opcji wskazana została krawędź poprzed-
niej rzutni P4. Środek widoku zostanie umieszczony w punkcie P5. Punkty P6 i P7
określiły wielkość rzutni. Rzutni nadana została nazwa rz2.
Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: o

Określ stronę rzutni do rzutowania: P8
Określ środek rzutu <Określ rzutnię>: ENTER
W analogiczny sposób zdefiniowana została trzecia rzutnia. Wybrany został kierunek

widzenia w nowej rzutni (P8), środek widoku (P9), narożniki rzutni (P10, P11). Mi-
mo że na rysunkach staraliśmy się umieścić rzutnie obok siebie, to jednak mogą one na
siebie nachodzić. Rzutni nadana została nazwa rz3.

Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: p

Określ pierwszy punkt płaszczyzny przekroju: kon z P12
Określ drugi punkt płaszczyzny przekroju: kon z P13
Określ stronę widoku: P14
Podaj skalę rzutu <0.3>: ENTER
Określ środek rzutu <określ rzutnię>: ENTER
Podaj nazwę: rz4
Podaj opcję [Luw/Orto/pomoCniczy/Przekrój]: ENTER
W ostatniej rzutni powinien zostać wykonany przekrój i dlatego wybrano opcję Przekrój.
Płaszczyznę przekroju określiły punkty P12 i P13. Punkt P14 określił stronę, z któ-
rej patrzymy na przekrój. Środek widoku znajduje się w punkcie P15, narożniki rzutni
w punktach P16 i P17. Rzutni nadana została nazwa rz4.
Polecenie RZUTUJ automatycznie utworzyło warstwy dla każdej rzutni: warstwę dla
linii widocznych, warstwę dla linii niewidocznych oraz warstwę dla wymiarów.
Dla rzutni zawierającej przekrój dodatkowo utworzona została warstwa, na której zo-
stanie umieszczone kreskowanie przekroju. Ponadto utworzono warstwę, na której znajdują
się obramowania rzutni (o nazwie VPORTS).
Oto lista warstw dla rzutni rz4:
rz4-DIM – wymiary w rzutni 4. Utworzone zostały warstwy dla wymiarów, ale

wymiarowanie nie będzie automatyczne. Użytkownik musi sam zwy-
miarować rysunek i umieścić wymiary na utworzonych w tym celu
warstwach.

806 AutoCAD 2018 PL
rz4-HID – linie niewidoczne w rzutni 4. Linie te znikną z rysunku, gdy warstwa

zostanie wyłączona. Przypisanie tej warstwie linii przerywanych spo-
woduje, że linie niewidoczne wyświetlane będą jako przerywane.
rz4-VIS – linie widoczne w rzutni 4.
rz4-HAT – kreskowanie przekroju w rzutni 4.
Po zdefiniowaniu rzutni wykonaj rzuty i przekrój.
Polecenie: RYSRZUT
Wybierz rzutnie do rysowania:
Wybierz obiekty: wskaż brzeg 1 rzutni
Wyłącz lub zamroź warstwy, na których leży model (w naszym przypadku warstwę 0),
oraz warstwę o nazwie VPORTS, na której znajdują się rzutnie.
Wczytaj typ linii Hidden służący do oznaczania linii niewidocznych i przypisz go do

warstw, w których nazwie znajduje się HID.
Jeżeli chcesz zmienić wzór lub parametry kreskowania przekroju, to uaktywnij rzutnię,
kliknij dwukrotnie przekrój i dokonaj pożądanych zmian.
Rzutnie utworzone za pomocą polecenia RZUTUJ

Rysowanie zarysów — PROFIL

Za pomocą polecenia PROFIL tworzymy zarys brył.
 [Narzędzia główne][Modelowanie >][Profil bryły]
Wskaż bryły „Wybierz obiekty:”. Następnie zadane zostanie pytanie, czy umieścić
ukryte linie zarysu na osobnej warstwie „Wyświetlić ukryte linie profilu na osobnej war-
stwie? [Tak/Nie] <T>:”.
 T – utworzone zostaną dwa bloki: jeden zawierający linie widoczne (typ linii
JAKWARSTWA, warstwa PV-identyfikator rzutni), a drugi zawierający
linie niewidoczne (typ linii HIDDEN, warstwa PH-identyfikator rzutni).
 N – wszystkie linie profilu traktowane będą jako widoczne. Dla każdej bryły
utworzony zostanie oddzielny blok; będzie on rysowany takim samym
typem linii jak bryła, z której powstał, a następnie umieszczony na war-
stwie PV-identyfikator rzutni.
Określ, czy do reprezentacji krawędzi widocznych i niewidocznych mają zostać użyte

obiekty dwu- czy trójwymiarowe „Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T>:”.
 T – będą tworzone obiekty dwuwymiarowe poprzez rzutowanie obiektów

trójwymiarowych na płaszczyznę prostopadłą do kierunku widzenia i prze-
chodzącą przez środek bieżącego układu współrzędnych LUW.
 N – będą tworzone obiekty trójwymiarowe.
Zdecyduj, czy mają być wyświetlane krawędzie styczne „Usunąć styczne krawędzie?
[Tak/Nie] <T>:”.
 Polecenie działa tylko wtedy, gdy aktywna jest rzutnia w przestrzeni modelu. Gdy
zostanie wywołana w przestrzeni papieru, pojawi się komunikat: „Aby użyć polecenia
PROFIL rzutnia modelu musi być aktywna (użyj poleceń WWIDOK i MODEL).”
i działanie polecenia zostanie przerwane.
 Polecenie nie zmienia widoczności warstw. Jeżeli chcesz zobaczyć tylko utworzony
zarys, wyłącz inne warstwy, a zwłaszcza warstwę, na której znajdują się bryły.
 Przed wywołaniem polecenia PROFIL wczytaj typ linii Hidden (służący do ozna-
czania linii niewidocznych).
 Polecenie tworzy automatycznie dwie warstwy:
PV-ab (warstwa linii widocznych),
PH-ab (warstwa linii niewidocznych).
(ab oznacza numer nadawany przez AutoCAD-a automatycznie).

808 AutoCAD 2018 PL
 Polecenie PROFIL można wykorzystać razem z MVSETUP.

 Polecenie PROFIL można wykorzystać do utworzenia modelu krawędziowego
na podstawie bryły. W odpowiedzi na „Rzutować linie profilu na płaszczyznę?
[Tak/Nie] <T>:” wpisz N.
Na rysunku SOLPROF.DWG umieszczona została bryła składająca się 

SOLPROF.DWG
z kuli i prostopadłościanu. Utwórz zarys tych brył.
Polecenie: PROFIL
Wybierz obiekty: wskaż bryłę
Wyświetlić ukryte linie profilu na osobnej warstwie? [Tak/Nie] <T>: t
Rzutować linie profilu na płaszczyznę? [Tak/Nie] <T>: t
Usunąć styczne krawędzie? [Tak/Nie] <T>: t
Na pozór niewiele się zmieniło. Utworzony zarys został za-

słonięty przez bryłę. Aby go zobaczyć, wyłącz warstwę 0
oraz PH-6C.
Jeżeli chcesz wyświetlić linie niewidoczne, wczytaj typ linii Hidden, przypisz go do war-
stwy PH-6C i włącz tę warstwę.
Warstwa PV-6C włączona Warstwy PH-6C i PV-6C włączone

Modyfikacja brył
AutoCAD oferuje wiele narzędzi przeznaczonych

do modyfikacji brył, dzięki którym można uzyskać
bryły o skomplikowanych i interesujących kształ-
tach. Krawędzie istniejących brył można ścinać oraz
zaokrąglać podobnie jak zwykłe obiekty płaskie.
W łatwy sposób można uzyskać rozmaite przekroje
brył płaszczyznami oraz ich przecięcia. Bardziej
zaawansowane możliwości edycji brył oferuje
polecenie EDBRYŁA. Polecenie to daje wiele
możliwości modyfikacji całych brył, wybranych
ścianek lub krawędzi. Przykładowo można uzyskać
pogrubianie ścianek. Pogrubianie można wykonać przy kącie ścięcia różnym od zera oraz
wzdłuż kierownicy. Istnieje kilka ciekawych operacji edycyjnych możliwych do przepro-
wadzenia na całej bryle: można „odcisnąć” na ściance bryły kontur obiektu płaskiego
lub innej bryły, usuwać utworzone wcześniej odciski, tworzyć obrysy i rozdzielać bryły
nieposiadające części wspólnej. Ścianki brył można przesuwać, co ułatwia np. zmianę wy-
konanych w bryłach otworów. Ścianki można również obracać, odsuwać, usuwać, kopio-
wać oraz nadawać im określony kolor. Ciekawą opcją jest możliwość odciskania na bryle
konturu obiektu płaskiego albo innej bryły, wynikiem którego jest podział ścianki bryły
wzdłuż odciśniętego konturu. Powstały w ten sposób odcisk można wykorzystać np. do
tworzenia pogrubień o wyszukanym kształcie.
Podczas tworzenia brył złożonych bardzo często posługujemy się trójwymiarowymi ope-
racjami edycyjnymi ogólnego przeznaczenia, takimi jak: trójwymiarowy szyk (3DSZYK),
dopasowanie (DOPASUJ), obrót w przestrzeni (OBROT3D), odbicie lustrzane w prze-
strzeni (LUSTRO3D) oraz rozbijanie obiektów złożonych (ROZBIJ).

810 AutoCAD 2018 PL
Ścinanie krawędzi — FAZUJ

Krawędzie bryły można ścinać za pomocą polecenia FAZUJ.
 [Narzędzia główne][Zmień][Fazuj]  FA
Bryła oryginalna (po lewej) i bryła ze ściętymi krawędziami (po prawej)
W odpowiedzi na zgłoszenie polecenia „Wybierz pierwszą linię lub [Cofaj/Polilinia/

Fazy/kąT/Utnij/Metoda/Wiele]:” wskaż krawędź należącą do ścianki bazowej. Po wska-
zaniu bryły polecenie automatycznie rozpoznaje, że ma do czynienia z obiektem prze-
strzennym, i działa trochę inaczej niż w przypadku obiektów płaskich.
Ścianka bazowa to ścianka, której krawędzie mają zostać ścięte. Ponieważ wskazana kra-
wędź należy do dwóch ścianek, trzeba określić dokładnie, o którą ściankę chodzi. Au-
toCAD wyświetla komunikat: „Podaj opcję wyboru powierzchni [Następna/OK (bieżą-
ca)] <OK>:” i podświetla jedną ze ścianek. Jeżeli jest to właściwa ścianka, naciśnij
klawisz ENTER; jeżeli nie, wybierz opcję Następna. Po wybraniu Następna podświe-
tlona zostanie następna ścianka, którą można będzie zatwierdzić, naciskając klawisz
ENTER.
Po wybraniu ścianki określ parametry ścięcia, czyli dwie odległości („Podaj odległość fazo-
wania powierzchni bazowej lub [Wyrażenie]:”, „Podaj odległość fazowania sąsiedniej
powierzchni lub [Wyrażenie]:”).
Następnie wskaż krawędzie, które mają zostać ścięte „Wybierz krawędź lub [Pętla]:”. Ściąć
można jedną lub kilka krawędzi ścianki bazowej. Można również wybrać opcję Pętla
i wskazać pętlę, czyli zamknięty ciąg stykających się krawędzi.
 Pętla – ścięcie wszystkich krawędzi wskazanej pętli (zamkniętego ciągu

krawędzi).
 krawędź – ścięcie wskazanych krawędzi.

Efekt ścięcia można usunąć za pomocą polecenia EDBRYŁA (opcja Usuń).

Zetnij górne krawędzie bryły znajdującej się na rysunku FAZA1.DWG. FAZA1.DWG
Przed wykonaniem ścięcia Po wykonaniu ścięcia
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Fazuj]

Wybierz pierwszą linię lub [Cofaj/Polilinia/Fazy/kąT/Utnij/Metoda/Wiele]:
wskaż dowolną krawędź górnej ścianki
Podaj opcję wyboru powierzchni [Następna/OK (aktualna)] <OK>: n
Podaj opcję wyboru powierzchni [Następna/OK (aktualna)] <OK>: ENTER
Górna ścianka prostopadłościanu została podświetlona.
Podaj odległość fazowania powierzchni bazowej lub [Wyrażenie]: 50

Podaj odległość fazowania sąsiedniej powierzchni lub [Wyrażenie]: 50
Wybierz krawędź lub [Pętla]: p
Wybierz krawędź pętli lub [Krawędź]: wskaż dowolną krawędź górnej ścianki
Wybierz krawędź pętli lub [Krawędź]: ENTER
Zaokrąglanie krawędzi
— ZAOKRĄGL
Krawędzie bryły można zaokrąglić za pomocą polecenia ZAOKRĄGL.
 [Narzędzia główne][Zmień][Zaokrąglij]  ZA

812 AutoCAD 2018 PL
Bryła oryginalna (po lewej)

i bryła z zaokrąglonymi krawędziami (po prawej)
Wskaż jedną z przeznaczonych do zaokrąglenia krawędzi „Wybierz pierwszy obiekt lub

[Polilinia/pRomieńUtnij/Wiele]:”. Po wskazaniu bryły polecenie automatycznie rozpo-
znaje, że ma do czynienia z obiektem przestrzennym i działa inaczej niż w przypadku
obiektów płaskich. Określ promień zaokrąglenia „Wprowadź promień zaokrąglenia lub
[Wyrażenie]:”. Następnie wskazuj kolejne przeznaczone do zaokrąglenia krawędzie
lub wybierz opcję łańCuch , Pętla albo pRomień.
 łańCuch – zaokrąglenie łańcucha stycznych krawędzi.

 Pętla – określa pętlę krawędzi na powierzchni bryły.
 pRomień – zmiana promienia zaokrąglenia.
Efekt zaokrąglenia można usunąć za pomocą polecenia EDBRYŁA (opcja Usuń).
Zastosuj polecenie ZAOKRĄGL do zaokrąglenia górnej krawędzi 

otworu wykonanego w prostopadłościanie widocznym na rysunku ZAOKRAGL.DWG
ZAOKRAGL.DWG.
Polecenie: [Narzędzia główne][Zmień][Zaokrąglij]

Wybierz pierwszy obiekt lub [Polilinia/pRomień/Utnij/Wiele]:
wskaż okrąg na górnej ściance
Wprowadź promień zaokrąglenia lub [Wyrażenie]: 50
Wybierz krawędź lub [łańCuch/Pętla/pRomień]: ENTER

Przed zaokrągleniem Po zaokrągleniu
Przekrój — PRZEKRÓJ
Przekrój poprzeczny brył wykonujemy za pomocą polecenia PRZEKRÓJ. Przekrój ten
jest nowym obiektem typu region. Bryła, której przekrój zostanie wykonany, nie ulegnie
zmianie. Polecenie wpisujemy z klawiatury.
Przekrój bryły wykonany za pomocą polecenia PRZEKRÓJ
Wskaż bryły, których przekrój ma zostać wykonany „Wybierz obiekty:”. Następnie

określ płaszczyznę przekroju („Określ pierwszy punkt na płaszczyźnie przekroju uży-
wając [Obiekt/oś Z/Widok/XY/YZ/ZX/3punkty] <3punkty>:”).

814 AutoCAD 2018 PL
 3punkty – trzy wskazane punkty określają płaszczyznę przekroju. Po wskazaniu

pierwszego punktu wskaż drugi („Określ drugi punkt na płaszczyź-
nie:”), a następnie trzeci („Określ trzeci punkt na płaszczyźnie:”).
 Obiekt – płaszczyzna przekroju zostanie zdefiniowana przez wskazany obiekt.
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz okrąg, elipsę, łuk, splajn 2D
lub polilinię 2D:” wskaż obiekt, który ma wyznaczyć płaszczyznę
przekroju.
 oś Z – definiuje płaszczyznę przekroju prostopadłą do wektora. Wektor
normalny określamy przez wybór punktu początkowego i punktu
końcowego. W odpowiedzi na komunikat „Określ punkt na płasz-
czyźnie przekroju:” wskaż punkt na płaszczyźnie przekroju
(początek wektora). Następnie wskaż drugi punkt wektora normal-
nego do płaszczyzny przekroju („Określ punkt na osi Z (normal-
nej) płaszczyzny:”).
 Widok – tworzy przekrój za pomocą płaszczyzny prostopadłej do kierunku
spojrzenia na rysunek (równoległą do płaszczyzny ekranu). W odpo-
wiedzi na komunikat „Określ punkt na płaszczyźnie aktualnego
widoku <0,0,0>:” wskaż punkt, przez który ma przechodzić płasz-
czyzna przekroju.
 XY – tworzy przekrój za pomocą płaszczyzny równoległej do płaszczy-
zny XY bieżącego układu współrzędnych. W odpowiedzi na komu-
nikat „Określ punkt na aktualnej płaszczyźnie XY <0,0,0>:” wskaż
punkt, przez który ma przechodzić płaszczyzna przekroju.
 YZ – tworzy przekrój za pomocą płaszczyzny równoległej do płaszczy-
zny YZ bieżącego układu współrzędnych. W odpowiedzi na komu-
nikat „Określ punkt na aktualnej płaszczyźnie YZ <0,0,0>:” wskaż
 ZX – tworzy przekrój za pomocą płaszczyzny równoległej do płaszczy-
zny ZX bieżącego układu współrzędnych. W odpowiedzi na komu-
nikat „Określ punkt na aktualnej płaszczyźnie ZX <0,0,0>:” wskaż
 Jeżeli wskażesz kilka brył, dla każdej z nich utworzony zostanie przekrój.
 Przekrój zostanie umieszczony na bieżącej warstwie.
 Przekrój nie jest kreskowany automatycznie. Aby go zakreskować, ustaw LUW
równolegle do utworzonego przekroju (regionu) i zakreskuj go w tradycyjny
sposób. Podczas wybierania przeznaczonego do zakreskowania obszaru najlepiej
posłużyć się opcją Wybierz obiekty i wskazać utworzony przekrój.
 Przed wskazaniem 3 wyznaczających płaszczyznę przekroju punktów pomocne
może okazać się włączenie automatycznej lokalizacji punktów charakterystycz-
nych.

Wczytaj rysunek SECTION.DWG. Wykonaj przekrój bryły jak na poniż- 

SECTION.DWG
szym rysunku.
Zwróć uwagę na położenie i orientację układu współrzędnych. Wykonywany przekrój

ma być równoległy do płaszczyzny YZ układu współrzędnych.
Wykonywanie przekroju bryły
Polecenie: PRZEKRÓJ
Wybierz obiekty: wskaż bryłę
Określ pierwszy punkt na płaszczyźnie przekroju używając [Obiekt/oś Z/Widok/XY/YZ/
ZX/3punkty] <3punkty>: yz
Określ punkt na aktualnej płaszczyźnie YZ <0,0,0>: sym z P1
Przekrój został utworzony i znajduje się w bryle. Aby go zobaczyć wyraźnie, przesuń
utworzony przekrój (albo bryłę) w nowe położenie.
Przecięcie — PŁAT
Polecenie PŁAT rozcina bryłę za pomocą płaszczyzny. Kawałek bryły znajdujący się
po jednej stronie płaszczyzny może zostać usunięty. Obie stykające się ze sobą części
mogą też zostać zachowane.
Przecięcia bryły

816 AutoCAD 2018 PL
 [Narzędzia główne][Edycja brył][Płat]  PAT

 [Bryła][Edycja brył][Płat]
Wskaż bryły, które mają zostać rozcięte „Wybierz obiekty dla przekroju:”. Następnie
określ płaszczyznę przekroju „Określ punkt początkowy płaszczyźnie rozcinającej lub
[Obiekt planarny/Powierzchnia/oś Z/Widok/XY/YZ/ZX/3punkty] <3punkty>:”.
 3punkty – trzy wskazane punkty określają płaszczyznę rozcinającą.

 Obiekt – płaszczyzna rozcinająca zostanie zdefiniowana przez wska-
planarny zany obiekt. Wskaż obiekt, który ma wyznaczyć płaszczyznę
rozcięcia.
 Powierzchnia – rozcięcie bryły za pomocą powierzchni. Wskaż powierzchnię
rozcinającą.
 Oś Z – płaszczyzna rozcinająca prostopadła do wektora. Wektor nor-
malny określamy przez wybór punktu początkowego i punktu
końcowego. W odpowiedzi na komunikat „Określ punkt na
płaszczyźnie przekroju:” wskaż punkt na płaszczyźnie rozci-
nającej (początek wektora). Przez ten punkt przechodzić
będzie płaszczyzna rozcinająca. Następnie, w odpowiedzi na
komunikat „Określ punkt na osi Z (normalnej) płaszczyzny:”,
wskaż drugi punkt wektora normalnego do płaszczyzny prze-
cięcia.
 Widok – tworzy rozcięcie za pomocą płaszczyzny prostopadłej do
kierunku spojrzenia na rysunek (równoległą do płaszczyzny
ekranu). Wskaż punkt, przez który ma przechodzić płasz-
czyzna rozcięcia.
 XY – tworzy rozcięcie za pomocą płaszczyzny równoległej do płasz-
czyzny XY bieżącego układu współrzędnych. Wskaż punkt,
przez który ma przechodzić płaszczyzna tnąca.
 YZ – tworzy rozcięcie za pomocą płaszczyzny równoległej do płasz-
czyzny YZ bieżącego układu współrzędnych. Wskaż punkt,
 ZX – tworzy rozcięcie za pomocą płaszczyzny równoległej do płasz-
czyzny ZX bieżącego układu współrzędnych. Wskaż punkt,
Na zakończenie, w odpowiedzi na komunikat „Określ punkt na żądanej stronie płasz-

czyzny lub [Zachowaj obie strony]:”, wskaż punkt po tej stronie płaszczyzny rozcinają-
cej, po której bryła ma zostać zachowana, albo wybierz opcję Zachowaj obie strony,
aby zachować obie części rozciętej bryły. Jeżeli wskażesz punkt po jednej stronie płasz-
czyzny, część bryły znajdująca się po jej drugiej stronie zostanie usunięta.
W odpowiedzi na ostatnie pytanie najlepiej wskazać punkt charakterystyczny znajdują-

cy się na bryle, która powinna zostać zachowana.

Wczytaj rysunek PLATPOW.DWG. Wykonaj przecięcie bryły za po- 

PLATPOW.DWG
mocą powierzchni.
Przecięcie bryły za pomocą powierzchni
Polecenie: [Narzędzia główne][Edycja brył][Płat]

Wybierz obiekty dla przekroju: wskaż bryłę
Wybierz obiekty dla przekroju: ENTER
Określ punkt początkowy płaszczyźnie rozcinającej lub
[Obiekt planarny/Powierzchnia/oś Z/Widok/XY/YZ/ZX/3punkty] <3punkty>:p
Wybierz powierzchnię: wskaż powierzchnię (falę na ściance bryły)
Wybierz bryłę, którą zachować lub [Zachowaj obie strony] <Zachowaj>:
wskaż dolną część bryły
Modyfikacja brył — EDBRYŁA

Polecenie EDBRYŁA umożliwia modyfikację ścianek i krawędzi brył. Wyboru obiek-
tów dokonujemy, wskazując je bezpośrednio lub za pomocą okna prZecięcie, łamanej
Krawędź lub wieloboku ZWbok. Opcję wyboru za pomocą okna, łamanej i wieloboku
należy uaktywnić w odpowiedzi na zaproszenie do wskazania obiektów poprzez wpisa-
nie jej skrótu (Z, K, ZW).
Bezpośrednie wskazanie ścianki

818 AutoCAD 2018 PL
Bezpośrednie wskazanie krawędzi
Wskazanie za pomocą opcji prZecięcie
Wskazanie za pomocą opcji Krawędź
Wskazanie za pomocą opcji ZWbok

 Wskazanie krawędzi powoduje wybór dwóch ścianek, do których dana krawędź

należy. Po dokonaniu wyboru obie ścianki zostaną podświetlone. Aby usunąć nie-
pożądaną ściankę ze zbioru wskazań, wybierz ją, przytrzymując klawisz SHIFT.
Można również posłużyć się opcją Usuń.
 Aby wskazać ściankę, nie trzeba koniecznie wskazywać krawędzi — można klik-
nąć w obrębie ścianki.
Modyfikacja brył — ciAło

Istnieje kilka ciekawych operacji edycyjnych możliwych do przeprowadzenia na całej
bryle: można „odcisnąć” na ściance bryły kontur obiektu płaskiego lub innej bryły,
usuwać odciski, tworzyć obrysy i rozdzielać bryły nieposiadające części wspólnej.
Odcisk — Odciśnij
Za pomocą opcji Odcisk można wykonać na bryle odcisk obiektu, np. odcinka, polili-
nii, okręgu, elipsy, regionu lub bryły. Odcisk wykonywany jest przez podział istniejącej
ścianki bryły na dwie stykające się ze sobą ścianki. Podział następuje wzdłuż konturu
odciskanego obiektu.
[Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Odciśnij]

[Bryła][Edycja brył][Odciśnij]
Wskaż bryłę, na której ma zostać wykonany odcisk „Wybierz bryłę 3D lub powierzch-
nię:”, potem wskaż obiekt, który zostanie odciśnięty „Wybierz obiekt do odciśnięcia:”,
następnie określ, czy odciskany obiekt wzorcowy powinien być usunięty „Usunąć
obiekt źródłowy [Tak/Nie] <N>:”.
Bryła i odciskany obiekt Bryła po wykonaniu odcisku
Po wykonaniu odcisku można wykorzystać powstałą w ten sposób ściankę do innych

operacji edycyjnych. Można na przykład pogrubić ją za pomocą opcji Wyciągnij.

820 AutoCAD 2018 PL
Odcisk i kierownica Odcisk został pogrubiony
Usuwanie odcisków — Wyczyść
Wszystkie odciski możemy usunąć z bryły za pomocą opcji Wyczyść.
[Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Wyczyść]

[Bryła][Edycja brył][opcja][Wyczyść]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz bryłę 3D:” wskaż bryłę.
Widoczne na bryle odciski Bryła po usunięciu odcisków
Rozdzielanie brył — Rozdziel
Za pomocą opcji Rozdziel bryły można rozdzielić bryłę składającą się z brył nieposia-
dających części wspólnej. Obiekt taki może powstać w wyniku połączenia brył pozba-
wionych części wspólnej lub w wyniku innych działań edycyjnych (np. wycinania). Jeżeli
bryły mają część wspólną w przestrzeni, nie można ich rozdzielić.
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Rozdziel]

 [Bryła][Edycja brył][opcja][Rozdziel]

Bryły niemające części wspólnej Po rozdzieleniu bryły stają się

stanowiące jeden obiekt oddzielnymi obiektami
Obrys — Powłoka
Za pomocą opcji Powłoka wykonujemy „obrys” bryły, w efekcie którego jej wnętrze
zostaje wycięte.
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Powłoka]

 [Bryła][Edycja brył][opcja][Powłoka]
Wskaż bryłę „Wybierz bryłę 3D:”, następnie wskaż krawędzie, które mają wyznaczyć
otwarte ścianki „Usuń powierzchnię lub [Cofaj/Dodaj/WSzystkie]:”. Po ich wskazaniu
krawędzie przestaną być podświetlane. Na zakończenie wpisz grubość tworzonego obrysu
„Podaj odległość odsunięcia powłoki:”. Wpisanie wartości dodatniej spowoduje utwo-
rzenie obrysu „na zewnątrz” bryły, a wpisanie wartości ujemnej spowoduje utworzenie ob-
rysu skierowanego „do wewnątrz” bryły.
Przed wykonaniem obrysu Bryła po wykonaniu obrysu
Wybór krawędzi określa stopień otwartości powstałego obrysu. Wybierz krawędzie położo-
ne na ściance, która ma pozostać otwarta.

822 AutoCAD 2018 PL
Wybór krawędzi określa sposób Otwarty obrys

wykonania obrysu
Weryfikacja brył — Sprawdź
Opcja Sprawdź sprawdza, czy bryła jest prawidłowym obiektem ACIS.
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Sprawdź]

 [Bryła][Edycja brył][opcja][Sprawdź]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz bryłę 3D:” wskaż przeznaczoną do sprawdzenia

bryłę. Jeżeli wszystko jest w porządku, wyświetlony zostanie komunikat „Ten obiekt
jest poprawną bryłą ACIS.”.
Modyfikacja ścianek — Powierzchnia

Ścianki brył można: pogrubiać, przesuwać, obracać, odsuwać, usuwać, kopiować oraz
nadawać im kolor.
Pogrubianie ścianek — Wyciągnij powierzchnie
Ścianki pogrubiamy przez wyciąganie powierzchni.
 [Narzędzia główne][Edycja brył][Wyciągnij powierzchnię]
Po wybraniu opcji Wyciągnij wskaż przeznaczone do pogrubienia ścianki „Wybierz

powierzchnie lub [Cofaj/Usuń]:”. Znalezione zostaną wszystkie ścianki, do których należy
wskazana krawędź. Aby usunąć ściankę ze zbioru wskazań, wybierz ją, przytrzymując
klawisz SHIFT. Po wskazaniu ścianek naciśnij klawisz ENTER, wpisz wysokość pogrubienia
„Określ wysokość wyciągnięcia lub [śCieżka]:” lub wybierz opcję śCieżka i wskaż ścieżkę.

Następnie określ kąt ścięcia „Określ kąt zwężania przy wyciąganiu <0>:” Za pomocą
pogrubiania można przesunąć ściankę poza obręb bryły i utworzyć w ten sposób wycięcie.
Ścianka bryły przeznaczona Po wykonaniu pogrubienia ścianki

do pogrubienia powstało wycięcie
Można również pogrubić ściankę z różnym od zera kątem ścięcia.
Ścianka przeznaczona do pogrubienia Po wykonaniu operacji pogrubienia
Przesuwanie ścianek — Przesuń powierzchnie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Przesuń powierzchnię]
Po wybraniu opcji przEsuń wskaż przeznaczone do przesunięcia ścianki „Wybierz

powierzchnie lub [Cofaj/Usuń]:”. Znalezione zostaną wszystkie ścianki, do których
należy wskazana krawędź. Aby usunąć ściankę ze zbioru wskazań, wybierz ją, przy-
trzymując klawisz SHIFT. Po wskazaniu ścianek naciśnij klawisz ENTER, wskaż punkt
bazowy „Określ bazowy punkt przesunięcia:” oraz punkt docelowy „Określ drugi punkt
przesunięcia:”.

824 AutoCAD 2018 PL
Przesuwanie ścianek jest przydatne np. przy zmianie położenia otworów w bryłach.
Przed przesunięciem Po przesunięciu
Odsuwanie ścianek — Odsuń powierzchnie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Odsuń powierzchnię]
Po wybraniu opcji oDsuń wskaż przeznaczone do odsunięcia ścianki „Wybierz powierzch-

nie lub [Cofaj/Usuń]:”. Znalezione zostaną wszystkie ścianki, do których należy wskazana
krawędź. Aby usunąć ściankę ze zbioru wskazań, wybierz ją, przytrzymując klawisz
SHIFT. Po wskazaniu ścianek naciśnij klawisz ENTER i wpisz odległość odsunięcia
„Określ odległość odsunięcia:”.
Przed odsunięciem ścianek Po odsunięciu ścianek

Usuwanie ścianek — Usuń
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Usuń powierzchnię]
Po wybraniu opcji Usuń wskaż przeznaczone do usunięcia ścianki „Wybierz powierzchnie

lub [Cofaj/Usuń]:”. Znalezione zostaną wszystkie ścianki, do których należy wskazana
krawędź. Aby usunąć ściankę ze zbioru wskazań, wybierz ją, przytrzymując klawisz SHIFT.
Po wskazaniu ścianek naciśnij klawisz ENTER.
Ścianki przeznaczone do usunięcia Po usunięciu ścianek
Usuwanie ścianek może być przydatne przy likwidacji ścięć i zaokrągleń krawędzi brył.
Ścianki przeznaczone do usunięcia Po usunięciu ścianek

826 AutoCAD 2018 PL
Obracanie ścianek — Obróć powierzchnie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Obróć powierzchnię]
Po wybraniu opcji Obróć wskaż przeznaczone do obrócenia ścianki „Wybierz powierzch-

nie lub [Cofaj/Usuń]:”. Znalezione zostaną wszystkie ścianki, do których należy wska-
zana krawędź. Aby usunąć ściankę ze zbioru wskazań, wybierz ją, przytrzymując klawisz
SHIFT. Po wskazaniu ścianek naciśnij klawisz ENTER, określ oś obrotu „Określ początek
osi lub /Oś przez obiekt/Widok/oś X/oś Y/oś Z] <2 punkty>:”. Do określenia osi obrotu
możesz zastosować wszystkie opcje stosowane w poleceniu OBROTY 3D. Następnie
określ kąt obrotu „Określ kąt obrotu lub [Odniesienie]:”. Wskazane ścianki określają
kształt bryły po wykonaniu obrotu.
Przed obrotem ścianki Po obrocie ścianki
Przed obrotem czterech ścianek Po obrocie ścianek

Ścinanie ścianek — Zwęź powierzchnie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Zwęź powierzchnię]
Po wybraniu opcji wskaż przeznaczone do ścięcia ścianki „Wybierz powierzchnie lub

[Cofaj/Usuń]:”. Znalezione zostaną wszystkie ścianki, do których należy wskazana
krawędź. Aby usunąć ściankę ze zbioru wskazań, wybierz ją, przytrzymując klawisz SHIFT.
Po wskazaniu ścianek naciśnij klawisz ENTER, określ punkt bazowy „Określ punkt
bazowy:” i drugi punkt na osi ścinania „Określ inny punkt wzdłuż osi zwężania:”. Na-
stępnie określ kąt ścięcia „Określ kąt zwężania:”.
Jedna ścianka przeznaczona do ścięcia Po wykonaniu ścięcia
Dwie ścianki przeznaczone do ścięcia Po wykonaniu ścięcia

828 AutoCAD 2018 PL
Kopiowanie ścianek — Kopiuj powierzchnie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Kopiuj powierzchnię]
Po wybraniu opcji Kopiuj wskaż przeznaczone do skopiowania ścianki „Wybierz po-

wierzchnie lub [Cofaj/Usuń]:”. Znalezione zostaną wszystkie ścianki, do których należy
klawisz SHIFT. Po wskazaniu ścianek naciśnij klawisz ENTER, wskaż punkt bazowy
„Określ bazowy punkt przesunięcia:” oraz punkt docelowy „Określ drugi punkt przesu-
nięcia:”.
Ścianki przeznaczone do Po wykonaniu kopiowania ścianek

skopiowania
Kolorowanie ścianek — Koloruj powierzchnie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Koloruj powierzchnię]
Po wybraniu opcji koLor wskaż ściankę, której kolor chcesz zmienić „Wybierz powierzch-
nie lub [Cofaj/Usuń]:”. Wybrane zostaną wszystkie ścianki, w skład których wchodzi
klawisz SHIFT, lub skorzystaj z opcji Usuń. Po wybraniu wszystkich ścianek, których
kolor ma zostać zmieniony, naciśnij klawisz ENTER i wybierz kolor.
Materiał ścianek —Materiał

Istnieje możliwość przypisania do wybranych ścianek określonego materiału. W tym
celu wprowadź polecenie EDBRYŁA, wybierz opcję Powierzchnia-Materiał i podaj
nazwę materiału „Podaj nową nazwę materiału <ByLayer>:”.

Modyfikacja krawędzi — Krawędź

Krawędzie brył można kopiować oraz nadawać im kolor.
Kopiowanie krawędzi — Kopiuj krawędzie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Kopiuj krawędzie]
Po wybraniu opcji Kopiuj wskaż przeznaczone do skopiowania krawędzie „Wybierz

krawędzie lub [Cofaj/Usuń]:”. Po wskazaniu krawędzi naciśnij klawisz ENTER, wskaż
punkt bazowy „Określ bazowy punkt przesunięcia:” oraz punkt docelowy „Określ drugi
punkt przesunięcia:”.
Krawędzie przeznaczone Po wykonaniu kopiowania krawędzi

do skopiowania
Kolorowanie krawędzi — Koloruj krawędzie
 [Narzędzia główne][Edycja brył][opcja][Koloruj krawędzie]
Po wybraniu opcji koLor wskaż krawędzie, których kolor chcesz zmienić „Wybierz
krawędzie lub [Cofaj/Usuń]:”. Po ich wskazaniu naciśnij klawisz ENTER i wybierz
nowy kolor.

830 AutoCAD 2018 PL

Część 6.
Dla zaawansowanych

832 AutoCAD 2018 PL

Zestawy arkuszy 833
Zestawy arkuszy
AutoCAD umożliwia tworzenie zestawów arkuszy.

W skład zestawu mogą wchodzić arkusze pocho-
dzące z różnych rysunków umieszczonych w róż-
nych katalogach. Dzięki tej możliwości użytkownik
może w łatwy sposób tworzyć zbiory arkuszy,
które są ze sobą powiązane w określony sposób,
i zarządzać wszystkimi tymi arkuszami za pomo-
cą menedżera zestawów arkuszy. Zbiór arkuszy
przypomina teczkę z rysunkami, do której wkła-
damy rysunki tworzące jakąś całość. Na przykład
w zbiorze arkuszy można umieścić wszystkie ry-
sunki wchodzące w skład określonego projektu. W celu uzyskania przejrzystej struktury
logicznej zestawu można w nim tworzyć podzestawy. Zbiór arkuszy umożliwia automa-
tyczną numerację stron i arkuszy. Zestaw arkuszy może zostać w łatwy sposób opublikowa-
ny, przesłany elektronicznie lub archiwizowany jako jedna całość. Do tworzenia zestawów
arkuszy i zarządzania nimi służy menedżer zestawów arkuszy. Za pomocą menedżera moż-
na otwierać rysunki wchodzące w skład zestawu. Na arkuszach można umieścić widoki.
Widokiem może być cały rysunek lub widok o określonej nazwie znajdujący się w do-
wolnym rysunku. Podczas umieszczania widoku na rysunku wstawiany jest również
blok opisujący widok (tzw. etykieta bloku) oraz tzw. bloki objaśnień, o ile zostały one okre-
ślone we właściwościach arkusza. Widoki mogą zostać pogrupowane w kategorie wi-
doków. W wybranym rysunku można automatycznie utworzyć tabelkę zawierającą in-
formacje o arkuszach wchodzących w skład zestawu arkuszy. Zmiany poczynione w ze-
stawie arkuszy (np. dołączenie nowego arkusza, usunięcie arkusza, renumeracja) mogą zo-
stać automatycznie odzwierciedlone w tabelce.
Podczas wykonywania ćwiczeń zawartych w niniejszym rozdziale przykładowe pliki

rysunkowe z podkatalogów SheetSets... ulegną modyfikacji. Przed wykonaniem ćwi-
czeń skopiuj je do innego katalogu (żeby mieć oryginalne pliki na wypadek koniecz-
ności powtórzenia ćwiczenia).

834 AutoCAD 2018 PL
Menedżer zestawów arkuszy

— ZESTAWARKUSZY
 [Widok][Palety][Menedżer zestawów arkuszy]  CTRL-4
Menedżer zestawów arkuszy
 lista rozwijana – lista umożliwia wybór zestawu, wczytanie, otwarcie istnie-

jącego oraz utworzenie nowego zestawu arkuszy.
 Lista arkuszy – zakładka Arkusze. W oknie widoczne są arkusze i podzestawy
arkuszy.
– publikowanie zestawu lub wybranych arkuszy do pliku DWF.
Wykorzystywane są ustawienia określone w poleceniu
OPUBLIKUJ.
– publikowanie zestawu lub wybranych arkuszy. Lista roz-
wijana umożliwia wybór opcji publikowania.
– tworzenie selekcji arkuszy, zmiana ich nazwy i usuwanie.
 Widoki arkusza – zakładka widoki.

– tworzenie nowej kategorii widoków.
 Widoki modelu – zakładka zasobów arkusza. W oknie widoczne są katalogi,

nazwy rysunków pomocniczych (np. odnośników) oraz
widoki w przestrzeni modelu dostępne dla zestawu arkuszy.
– odświeżenie listy plików i widoków. Po kliknięciu przycisku
aktualizowana jest zawartość wszystkich katalogów zasobów
arkusza. Po odświeżeniu na liście pojawią się również nowo
utworzone widoki w rysunkach.
– dodanie nowego katalogu zasobów arkusza (zawierającego
rysunki wykorzystywane przez zestaw arkuszy).

Zestawy arkuszy 835
Aby zamknąć menedżera zestawów arkuszy, kliknij przycisk zamknięcia okna lub
naciśnij na klawiaturze kombinację klawiszy CTRL-4. Można również kliknąć ikonę
menedżera w panelu Palety.
Tworzenie zestawu arkuszy

— NOWYZESTAWARKUSZY
W celu utworzenia zestawu arkuszy włącz menedżera zestawów arkuszy i wybierz z li-
sty rozwijanej opcję Nowy zestaw arkuszy.... Uruchomiony zostanie kreator tworze-
nia zestawów arkuszy.
Rozpoczęcie tworzenia zestawu arkuszy
Zdecyduj, czy chcesz utworzyć przykładowy, pusty zestaw arkuszy, czy własny zestaw
zawierający istniejące rysunki.
 Przykładowego – po wybraniu tej opcji będziesz miał możliwość wybrania

zestawu arkuszy jednego z przykładowych zestawów arkuszy. Utworzony
zostanie zestaw o przykładowej strukturze; żadne arkusze nie
zostaną wstawione do zestawu (będziesz musiał wstawić je
manualnie).
 Istniejących – tworzenie zestawu arkuszy zawierającego wybrane przez
rysunków użytkownika rysunki.

836 AutoCAD 2018 PL
W dalszej części opisu działania kreatora skoncentrujemy się na tworzenie zestawu ar-
kuszy zawierającego wybrane przez użytkownika rysunki.
Określenie nazwy, opisu, położenia oraz właściwości zestawu arkuszy
Określ nazwę zestawu, opis. Możesz również określić położenie zestawu na dysku (pli-
ku DST zawierającego informacje o zestawie) oraz właściwości zestawu arkuszy.
 Nazwa nowego zestawu arkuszy: – nazwa zestawu arkuszy.

 Opis (opcjonalny): – opis zestawu arkuszy.
 Zachowaj tutaj plik danych – położenie pliku zestawu arkuszy DST.
zestawu arkuszy (.dst):
 Właściwości zestawu arkuszy – właściwości zestawu arkuszy.
Po kliknięciu przycisku Właściwości zestawu arkuszy uzyskasz dostęp do właściwo-

ści zestawu arkuszy.

Zestawy arkuszy 837
Właściwości zestawu arkuszy
 Nazwa – nazwa zestawu arkuszy.

 Plik danych zestawu – położenie i nazwa pliku DST zawierającego defini-
arkuszy cję zestawu (tylko do odczytu).
 Opis – opis zestawu arkuszy.
 Widok modelu – ścieżki i nazwy folderów, w których znajdują się
rysunki używane przez zestaw arkuszy.
 Blok etykiety – bloki opisujące widok.
dla widoków
 Bloki objaśnień – bloki wykorzystywane jako odnośniki do innych
obiektów.
 Plik zmian ustawień – plik zastępujący ustawienia strony.
strony
 Numer projektu – numer projektu.
 Nazwa projektu – nazwa projektu.
 Faza projektu – faza projektu.
 Przełom projektu – przełom projektu.
 Położenie arkusza – położenie arkuszy tworzonych w ramach zestawu.
 Szablon tworzenia – położenie i nazwa szablonu DWT, na podstawie
arkusza którego mają być tworzone arkusze.
 Monit o szablon – czy prosić o wskazanie szablonu DWT podczas two-
rzenia nowego arkusza.

838 AutoCAD 2018 PL
 Adres projektu 1 – określa wartość właściwości niestandardowej.

 Klient – określa wartość właściwości niestandardowej.
 Nazwa projektu – określa wartość właściwości niestandardowej.
 Numer projektu – określa wartość właściwości niestandardowej.
 Edycja właściwości – umożliwia utworzenie właściwości użytkownika.
niestandardowych... W oknie dialogowym podaj nazwę właściwości,
wartość oraz zdecyduj, czy właściwość ta ma być
właściwością zestawu, czy arkusza.
Wybór arkuszy mających wchodzić w skład zestawu arkuszy
Następnie wybierz rysunki i arkusze, które mają wchodzić w skład zestawu.
 Przeglądaj… – przeglądanie folderów.

 Opcje importu – opcje importu arkuszy:
Poprzedź tytuły arkuszy – poprzedzanie nazwy arkusza nazwą pliku,
nazwą pliku
Utwórz podzestaw – tworzenie podzestawów opartych na strukturze ka-
bazujący... talogów,
Zignoruj folder – polecenie ignorowania katalogu głównego podczas
najwyższego poziomu tworzenia podzestawów.
Zakończ tworzenie zestawu, klikając przycisk Zakończ.

Zestawy arkuszy 839
 W celu utworzenia pustego zestawu arkuszy uruchom kreator zestawów, wybierz

opcję Istniejących rysunków, wpisz nazwę tworzonego zestawu oraz określ jego
właściwości. Następnie w oknie wyboru katalogów nie korzystaj z przycisku Prze-
glądaj, tylko od razu przejdź dalej. Zostanie utworzony pusty zestaw arkuszy.
 W skład zestawu arkuszy wchodzą arkusze utworzone w przestrzeni papieru. Jeśli
rysunek będzie tylko w przestrzeni modelu, to nie będzie można go dołączyć do zbio-
ru arkuszy. Najpierw utwórz arkusze w rysunkach, a następnie utwórz zestaw
arkuszy.
Zakończenie tworzenia zestawu arkuszy
Odszukaj podkatalog SheetSets1 utworzony w katalogu z przykła-

dami do książki. Znajdują się w nim trzy pliki rysunkowe: P14-PIETRO,

SHEETSETS1
P14-ELEWACJA oraz P14-PARTER. Utwórz zestaw arkuszy zawierający
arkusze z tych plików.
Rozpocznij edycję nowego rysunku.

Polecenie: [Widok][Palety][Menedżer zestawów arkuszy]
Uruchomiony zostanie kreator zestawów arkuszy.
Na liście rozwijanej wskaż pozycję Nowy zestaw arkuszy...
Wybierz opcję Istniejących rysunków i kliknij przycisk Dalej >.
Wpisz nazwę tworzonego zestawu, np. P14, wpisz opis i kliknij przycisk Dalej >.
Kliknij przycisk Przeglądaj…

Wskaż podkatalog SheetSets1 znajdujący się w katalogu z rysunkami przykładowymi
do książki. Kliknij przycisk OK.

840 AutoCAD 2018 PL
Wybór arkuszy przeznaczonych do umieszczenia w zestawie arkuszy
Kliknij przycisk Dalej >, a następnie przycisk Zakończ.

Na ekranie pojawi się menedżer zestawów arkuszy.
Zestaw arkuszy utworzony z arkuszy znajdujących się w rysunkach

we wskazanym katalogu
Kliknij dwukrotnie każdy arkusz — AutoCAD otworzy kliknięte rysunki.

W tym przykładzie wszystkie pliki znajdowały się w tym samym katalogu. Tak jednak
być nie musi. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w zestawie arkuszy umieścić arkusze
pochodzące z rysunków umieszczonych w różnych katalogach. Dzięki temu nawigacja
pomiędzy tymi rysunkami będzie bardzo łatwa.

Zestawy arkuszy 841
Struktura zestawu arkuszy

W skład zestawu arkuszy mogą wchodzić arkusze lub podzestawy arkuszy. W skład
podzestawu również mogą wchodzić arkusze lub podzestawy. Dzięki temu zbiór arku-
szy może zostać logicznie zorganizowany.
Zestaw, podzestawy i arkusze oznaczane są w oknie menedżera arkuszy charakterystycz-

nymi ikonami:
– zestaw arkuszy,
– podzestaw arkuszy,
– arkusz.
Poniższe rysunki ilustrują zagadnienie arkuszy i podzestawów.
Zestaw arkuszy ABC Project zawiera 3 arkusze
Zestaw arkuszy ABC Project zawiera 2 podzestawy: Architektoniczny i Elektryczny.

Podzestaw Architektoniczny zawiera 3 arkusze

842 AutoCAD 2018 PL
Zestaw arkuszy ABC Project zawiera 2 podzestawy: Architektoniczny

i Elektryczny. Podzestaw Architektoniczny zawiera 2 podzestawy:
Architektoniczny 1 i Architektoniczny 2.
Podzestaw Architektoniczny 1 zawiera dwa arkusze;
Architektoniczny 2 — jeden podarkusz
Tworzenie nowego arkusza

W celu utworzenia nowego arkusza do zestawu wskaż podzestaw, w ramach którego
arkusz ma zostać utworzony, skorzystaj z menu kontekstowego prawego przycisku my-
szy i wybierz opcję Nowy arkusz....
Właściwości nowego arkusza
Następnie podaj numer arkusza w polu Numer: oraz nazwę arkusza w polu Tytuł ar-
kusza:. Nazwa pliku rysunkowego będzie domyślnie połączeniem numeru i nazwy arkusza.
Użytkownik może ją dowolnie zmodyfikować.
W polu Ścieżka folderu: widoczna będzie nazwa katalogu, w którym zostanie zapisany
plik DWG zawierający tworzony arkusz.
W polu Szablon arkusza: widoczny będzie szablon, na podstawie którego arkusz zo-
stanie utworzony.

Zestawy arkuszy 843
Utworzenie arkusza spowoduje utworzenie nowego pliku rysunkowego DWG w kata-

logu określonym przez właściwości zestawu (lub podzestawu) oraz utworzenie arkusza
w tym pliku.
Tworzenie nowego podzestawu arkuszy

W celu utworzenia podzestawu arkuszy zaznacz zestaw lub podzestaw, w ramach któ-
rego nowy podzestaw ma zostać utworzony, i wybierz z menu kontekstowego opcję
Nowy podzestaw.... Nowy podzestaw zostanie utworzony jako podzestaw zaznaczo-
nego zestawu lub podzestawu.
Tworzenie nowego podzestawu w ramach podzestawu Architektoniczny 1,

który jest podzestawem Architektoniczny
Właściwości podzestawu arkuszy

844 AutoCAD 2018 PL
 Nazwa podzestawu – nazwa tworzonego podzestawu arkuszy.

 Utwórz hierarchię – utworzenie drzewa katalogów odpowiadającego drze-
folderów wu podarkuszy.
 Publikuj arkusze – zgodnie z aktualnymi ustawieniami publikowania zesta-
w podzestawie wów arkuszy.
 Nowa lokalizacja – nazwa katalogu, w którym domyślnie będą umieszczane
arkusza nowo tworzone arkusze (pliki DWG) zagnieżdżone
w podzestawie.
 Szablon tworzenia – szablon domyślny, na podstawie którego tworzone
arkusza będą arkusze zagnieżdżone w podzestawie.
 Monit o szablon – pytanie o plik szablonu za każdym razem podczas two-
rzenia arkusza zagnieżdżonego w podzestawie. Opcja
Nie sprawi, że wszystkie arkusze zagnieżdżone w pod-
zestawie będą tworzone w oparciu o domyślny szablon
podzestawu.
Zmiana położenia arkusza w zestawie

W ramach struktury zestawu można przemieszczać arkusze i podzestawy, przeciągając je
myszą w nowe położenie. Przesunięcie podzestawu spowoduje automatyczne prze-
mieszczenie wszystkich zagnieżdżonych w nim elementów.
Przesuwanie arkusza za pomocą metody „przeciągnij i upuść”
Zwijanie i rozwijanie
Jeśli struktura zestawu będzie bardzo rozbudowana, to przydatne okaże się zwijanie
i rozwijanie podzestawów. Znaczek minus z lewej strony znaczka podzestawu oznacza,
że struktura podzestawu jest rozwinięta. W celu jej zwinięcia kliknij ten znaczek. Zna-
czek plus z lewej strony znaczka podzestawu oznacza, że struktura podzestawu jest
zwinięta. W celu jej rozwinięcia kliknij ten znaczek.

Zestawy arkuszy 845
Zwijanie i rozwijanie podzestawu arkuszy
Usuwanie arkusza
W celu usunięcia arkusza wskaż go i wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku
myszy opcję Usuń arkusz. Na ekranie pojawi się prośba o potwierdzenie usunięcia
arkusza.
Prośba o potwierdzenie usunięcia arkusza
 Można usunąć kilka arkuszy za jednym zamachem. W tym celu zaznacz wszyst-
kie arkusze przeznaczone do usunięcia i skorzystaj z opcji Usuń arkusze.
 Usunięcie arkusza z zestawu nie spowoduje usunięcia odpowiadającego mu pliku
rysunkowego DWG.
Usuwanie podzestawu arkuszy

W celu usunięcia podzestawu arkuszy wskaż go i wybierz z menu kontekstowego pra-
wego przycisku myszy opcję Usuń podzestaw.
Można usunąć tylko pusty podzestaw arkuszy. Jeśli podzestaw będzie zawierał arku-
sze, to usunięcie nie będzie możliwe. Usuń lub przenieś arkusze w pierwszej kolejno-
ści, a następnie usuń pusty podzestaw.

846 AutoCAD 2018 PL
Otwieranie rysunków
Menedżer arkuszy umożliwia otwieranie plików rysunkowych wchodzących w skład
arkusza. W tym celu dwukrotnie kliknij lewym przyciskiem myszy wybrany arkusz
w menedżerze zestawów arkuszy. Wybrany rysunek zostanie wczytany do AutoCAD-a.
Podwójne kliknięcie arkusza w oknie menedżera powoduje wczytanie rysunku
Właściwości zestawu i arkuszy

Właściwości arkuszy, podzestawów arkuszy i zestawu arkuszy można przeglądać i modyfi-
kować za pomocą menedżera właściwości. W celu jego uruchomienia wskaż arkusz,
podzestaw lub zestaw i wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku myszy opcję
Właściwości....
Zbiór arkuszy PROJEKT P14.DST znajduje się w podkatalogu

SHEETSETS2. Wczytaj dwa z arkuszy znajdujących się w zestawie do

PROJEKT P14.DST
AutoCAD-a. Następnie dodaj dodatkowy arkusz do zestawu. Zapo-
znaj się z właściwościami arkusza, podzestawu i zestawu arkuszy.
Polecenie: [Widok][Palety][Menedżer zestawów arkuszy]

Wybierz z listy rozwijanej na górze menedżera zestawów arkuszy opcję Otwórz…
Wskaż w podkatalogu SheetSets2 plik definiujący zestaw arkuszy o nazwie
PROJEKT P14.DST
Kliknij przycisk Otwórz
Zestaw arkuszy będzie widoczny w oknie menedżera zestawów arkuszy.

Zestawy arkuszy 847
Zestaw arkuszy Projekt P14 widoczny w oknie menedżera zestawów arkuszy
Spójrz na hierarchię arkuszy. W zestawie arkuszy o nazwie Projekt P14 występuje

podzestaw arkuszy o nazwie P14 – część architektoniczna. W skład tego podzestawu
wchodzą 3 arkusze, o numerach 1, 2 i 3.
Kliknij arkusz 1 – P14–Elewacja – Elewacja. Pozostaw kursor myszy w tym miej-

scu. W okienku podglądu pokaże się opis i widok arkusza.
Podgląd i opis arkusza
Otwórz arkusz 1 – P14–Elewacja – Elewacja. W tym celu kliknij go dwukrotnie. Wy-

brany arkusz zostanie otwarty w oknie rysunku.
Kliknij dwukrotnie arkusz 1 – P14–Parter – Parter

848 AutoCAD 2018 PL
Dodaj do zestawu arkuszy nowy arkusz o nazwie P14-Strych. Arkusz ten ma wchodzić
w skład podzestawu P14 – część architektoniczna.
Kliknij podzestaw P14 – część architektoniczna

Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Nowy
arkusz....
Tworzenie nowego arkusza za pomocą menu kontekstowego
Na ekranie pojawi się okno wyboru szablonu nowego arkusza.
Wybór szablonu arkusza
Kliknij przycisk
Wskaż rysunek Tutorial-mArch i kliknij Otwórz
Wybierz arkusz szablonu Format A1 ISO i kliknij OK

Zestawy arkuszy 849
Wybór arkusza w szablonie
Na ekranie pojawi się okno tworzenia nowego arkusza.
W polu Numer: wpisz numer arkusza 4

W polu Tytuł arkusza: wpisz nazwę tworzonego arkusza P14-Strych
Właściwości, położenie i szablon nowego arkusza
Zwróć uwagę, że w oknie tworzenia arkusza widnieje nazwa katalogu zwierającego ar-
kusze zestawu oraz nazwa szablonu DWT. Te dwa pola są tylko do odczytu. Ich zawar-
tość jest zdefiniowana we właściwościach podzestawu arkuszy.
Kliknij OK
Nowy arkusz pojawił się w oknie menedżera arkuszy.

850 AutoCAD 2018 PL
Nowy arkusz P14-Strych jest widoczny w oknie menedżera arkuszy
Kliknij podzestaw P14 – część architektoniczna. Naciśnij prawy przycisk myszy

i wybierz z menu kontekstowego opcję Właściwości.
Właściwości podzestawu arkuszy
Właściwości podzestawu można zmodyfikować. Można zmienić katalog, w którym mają

być przechowywane arkusze oraz szablon. Włączenie przełącznika Monituj o szablon
spowoduje pytanie o plik szablonu podczas tworzenia każdego arkusza.
Kliknij przycisk Anuluj
Kliknij zestaw Projekt P14 prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu konteksto-
wego opcję Właściwości

Zestawy arkuszy 851
Właściwości zestawu arkuszy
Kliknij przycisk Anuluj
Selekcje arkuszy
W praktyce często zachodzi konieczność wykonania działań na niektórych, wybra-
nych arkuszach. Wielokrotne manualne wybieranie arkuszy może być procesem żmud-
nym i podatnym na błędy. Menedżer arkuszy umożliwia zapisanie aktualnie wybranych
arkuszy jako selekcję pod określoną nazwą i późniejsze automatyczne zaznaczanie
tych arkuszy. Po zaznaczeniu można łatwo wybraną grupę arkuszy wydrukować, opu-
blikować lub archiwizować.
Zapisywanie aktualnie wybranych arkuszy jako selekcji

852 AutoCAD 2018 PL
W celu utworzenia selekcji zaznacz arkusze mające wchodzić w jej skład, a następnie
wybierz z listy rozwijanej po prawej stronie okna menedżera arkuszy opcję Utwórz….
Nadawanie selekcji nazwy
Podaj nazwę tworzonej selekcji w oknie dialogowym i naciśnij OK.
Po utworzeniu selekcji łatwo jest szybko wybrać arkusze wchodzące w jej skład. Wy-
starczy wybrać nazwę selekcji z listy rozwijanej po prawej stronie okna menedżera
arkuszy.
Wybór selekcji arkuszy
W celu zarządzania selekcjami (zmiana nazwy, usunięcie) skorzystaj z opcji Zarzą-

dzanie, która jest dostępna z listy rozwijanej. Opcja ta jest dostępna tylko wtedy, gdy
utworzona została chociażby jedna selekcja.
Widoki
Na arkuszach można umieścić widoki. Widokiem może być cały rysunek lub tradycyjny
widok o określonej nazwie znajdujący się w dowolnym rysunku. Podczas umieszczania
widoku na rysunku wstawiany jest również blok opisujący widok (tzw. etykieta bloku)
oraz (tzw. bloki objaśnień), o ile został on określony we właściwościach arkusza. Wi-
doki mogą zostać pogrupowane w kategorie widoków.

Zestawy arkuszy 853
Zasoby zestawu arkuszy

Zasoby zestawu arkuszy to pliki znajdujące się w katalogach wskazanych jako katalogi
zasobów. Aby móc korzystać z plików zasobów, należy najpierw dodać katalogi do li-
sty zasobów arkusza.
Jeśli chcesz wstawić widok z rysunku do arkusza, należy najpierw dodać katalog zawie-
rający ten rysunek do zasobów arkusza. W tym celu kliknij w oknie menedżera zesta-
wów zakładkę Widoki modelu i kliknij podwójnie opcję Dodaj nowe położenie....
Następnie wskaż położenie katalogu zawierającego zasoby, które mają być dostępne dla
zestawów arkuszy.
Zasoby przykładowego zestawu arkuszy
Do zasobów arkusza może należeć wiele różnych katalogów. W celu dodania kilku
katalogów do listy zasobów wykonaj opisane czynności kilkakrotnie, za każdym ra-
zem dodając nowy katalog.
Wstawianie widoku
Po dodaniu rysunku zawierającego widok do zasobów arkusza można go wstawić jako
widok do dowolnego otwartego arkusza. W tym celu wskaż kursorem plik, który ma
zostać wstawiony jako widok (w zakładce Widoki modelu) i wybierz z menu kontek-
stowego opcję Wstaw na arkusz. Następnie kliknij prawym przyciskiem myszy i wy-
bierz współczynnik skali. Na zakończenie wskaż punkt wstawienia.

854 AutoCAD 2018 PL
Wstawianie całego rysunku jako widok
Oprócz wstawienia całego rysunku jako widok można również wstawić wybrany widok
zdefiniowany w tym rysunku. Widoki zdefiniowane w rysunku widoczne są w zakładce
zasobów arkusza. W celu wstawienia widoku wskaż kursorem wybrany widok (w za-
kładce Widoki modelu) i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw na arkusz.
Następnie kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz współczynnik skali. Na zakoń-
czenie wskaż punkt wstawienia.
Wstawianie widoku zdefiniowanego w rysunku jako widok na arkuszu
Zbiór arkuszy PROJEKT WIDOKI.DST znajduje się w podkatalogu 

SHEETSETS3. Wstaw rysunek ELEWACJA.DWG z podkatalogu MODEL PROJEKT WIDOKI.DST
SPACE jako widok do arkusza.
Polecenie: [Widok] [Palety][Menedżer zestawów arkuszy]
Wybierz z listy rozwijanej po lewej stronie menedżera zestawów arkuszy opcję Otwórz…
Wskaż w podkatalogu SHEETSETS3 plik definiujący zestaw arkuszy o nazwie PROJEKT
WIDOKI.DST

Zestawy arkuszy 855
W zestawie tym znajduje się jeden arkusz o nazwie 1–Widok1.
Za pomocą podwójnego kliknięcia otwórz ten arkusz. Na arkuszu widnieje tylko tabliczka
rysunkowa. Arkusz nie zawiera żadnych innych elementów rysunkowych.
Umieść na arkuszu widoki. W katalogu SHEETSETS3 znajduje się podkatalog MODEL

SPACE zawierający plik ELEWACJA.DWG. Umieść zawartość przestrzeni modelu tego
rysunku jako widok na arkuszu.
Ponieważ arkusz będzie korzystał z rysunku, należy dodać katalog zawierający ten ry-
sunek do zasobów arkusza.
W tym celu kliknij zakładkę Widoki modelu i kliknij przycisk
Następnie wskaż podkatalog MODEL SPACE w katalogu SHEETSETS3
Podkatalog został dołączony do zasobów arkusza i może on korzystać z rysunków w nim

umieszczonych.
Podkatalog został dołączony do zasobów arkusza
Zaznacz rysunek ELEWACJA.DWG, kliknij go prawym przyciskiem myszy i wybierz

z menu kontekstowego opcję Wstaw na arkusz.

856 AutoCAD 2018 PL
W linii poleceń pojawi się komunikat „Określ punkt wstawienia:”. Jest to zaproszenie
do wskazania punktu wstawienia.
Widok rysunku wstawiony na arkusz
Określ punkt wstawienia: 0,0
Po wstawieniu rysunku jako widoku wybrany rysunek jest dołączany do bieżącego ry-
sunku jako odnośnik zewnętrzny. Automatycznie tworzona jest rzutnia zawierająca wsta-
wiany rysunek. Współczynnik skali w tej rzutni odpowiada współczynnikowi skali wy-
branemu podczas wstawiania rysunku.
Kliknij zakładkę Widoki arkusza

Widoczny jest na niej automatycznie utworzony widok o nazwie Elewacja.

Zestawy arkuszy 857
Zbiór arkuszy PROJEKT W3.DST znajduje się w podkatalogu 

PROJEKT W3.DST
SHEETSETS4. Umieść widoki na arkuszu.
Wybierz z listy rozwijanej na górze menedżera zestawów arkuszy opcję Otwórz…

Wskaż w podkatalogu SHEETSETS4 plik definiujący zestaw arkuszy o nazwie PROJEKT
W3.DST

W zestawie tym znajduje się jeden pusty arkusz o nazwie 1 – 3widoki (zakładka Lista
arkuszy).
Przejdź do zakładki Widoki arkusza. Za pomocą podwójnego kliknięcia otwórz arkusz

Elewacja. Na arkuszu widnieje tylko tabliczka rysunkowa. Arkusz nie zawiera żadnych
innych elementów rysunkowych.
W tym przykładzie nie będziemy chcieli wstawiać całej zawartości przestrzeni modelu
jako widok. Najpierw utworzymy widoki obejmujące wybrane fragmenty rysunku i nadamy
im nazwy. Następnie wstawimy te widoki do arkusza.
Rozpocznij od zdefiniowania widoków i nadania im nazw w rysunkach znajdujących się

w podkatalogu MODEL SPACE.
Kliknij zakładkę Widoki modelu.

Rozwiń drzewo położenia ...\SHEETSETS4\MODELSPACE.
Kliknij rysunek RZUTY.DWG prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu konteksto-

wego opcję Otwórz. Rysunek zostanie otwarty.
Utwórz widok obejmujący rzut 1. piętra.
Polecenie: [Modelowanie 3D][Wizualizuj][Widoki]

[Menedżer widoków]
Po lewej stronie okna wskaż pozycję Widoki modeli i kliknij przycisk Nowy....
W polu Nazwa widoku: wpisz nazwę widoku Rzut 1-go piętra

Włącz przełącznik Definiuj okno


858 AutoCAD 2018 PL
Definiowanie widoku za pomocą okna
Podaj pierwszy narożnik (lub naciśnij ENTER, aby zaakceptować): ENTER

Kliknij przycisk OK
Widok o nazwie Rzut 1-go piętra widoczny na liście widoków
Kliknij przycisk OK
Zapisz i zamknij rysunek RZUTY.DWG
Kliknij zakładkę Widoki modelu

Kliknij przycisk (Odśwież)

Zestawy arkuszy 859
Widok Rzut 1-go piętra widoczny w zakładce zasobów arkusza
Kliknij widok Rzut 1-go piętra prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kon-
tekstowego opcję Wstaw na arkusz.
Określ punkt wstawienia: 0,0
Przed wskazaniem tego punktu możesz zmienić współczynnik skali. W tym celu kliknij
prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego wymagany współczynnik
skali.
Kliknij zakładkę Widoki arkusza. Na liście widoków widoczny będzie utworzony przed
chwilą widok o nazwie Rzut 1-go piętra.
Widok Rzut 1-go piętra na liście widoków
Jeżeli chciałbyś zmienić numer lub nazwę widoku, kliknij go prawym przyciskiem my-
szy i wybierz z menu kontekstowego opcję Zmień nazwę i numer. Następnie wpisz
nowy numer i nową nazwę w oknie dialogowym.

860 AutoCAD 2018 PL
Zmiana numeru i nazwy widoku
W podobny sposób możesz umieszczać na arkuszu widoki zdefiniowane w innych ry-

sunkach. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby na jednym arkuszu umieścić kilka różnych
widoków.
Etykieta bloku oraz bloki objaśnień

Do każdego widoku można przypisać etykietę bloku, czyli blok opisujący ten widok. Blok
ten może pokazywać np. numer i nazwę widoku. Można również wstawić blok obja-
śnień, czyli blok będący odnośnikiem do innego widoku, np. przekrój, elewacja, szcze-
gół itp. Bloki te mogą zostać automatycznie wstawione do rysunku w momencie two-
rzenia widoku lub w późniejszym terminie. By w pełni wykorzystać potęgę tych blo-
ków, wstawiamy w nich pola tekstowe, które pełnią rolę zmiennych i automatycznie
przybierają odpowiednie wartości w czasie wstawiania. Więcej informacji o polach
znajdziesz w rozdziale Pola tekstowe.
Blok opisujący widok pokazuje nazwę widoku, numer

oraz współczynnik skali
Blok odnośnik do innych widoków

Zestawy arkuszy 861
Gdy zmienią się informacje na rysunku (np. zmiana numeru lub nazwy widoku), można
dokonać automatycznej aktualizacji bloków na rysunku przez jego regenerację.
Tabelki zawierające spisy arkuszy

W wybranym rysunku można automatycznie utworzyć tabelkę zawierającą informacje
o arkuszach wchodzących w skład zestawu arkuszy. Zmiany poczynione w zestawie ar-
kuszy (np. dołączenie nowego arkusza, usunięcie arkusza, renumeracja) mogą zostać
automatycznie odzwierciedlone w tabelce.
W celu wstawienia tabelki otwórz rysunek, w którym tabelka ma się znaleźć. Następnie
wskaż zestaw arkuszy prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego
opcję Wstaw tabelę listy arkuszy.... Następnie określ parametry tabelki.
Przykładowa tabelka
 Tabelka jest tworzona automatycznie i nie powinna być manualnie modyfikowana.

Wszelkie zmiany dokonane manualnie zostaną utracone po aktualizacji tabelki.
 W celu dokonania automatycznej aktualizacji tabelki zaznacz ją kursorem, a na-
stępnie wybierz z menu kontekstowego prawego przycisku myszy opcję Uaktu-
alnij tabelę listy arkuszy.
Zbiór arkuszy PROJEKT TABELKA.DST znajduje się w podkata- 

logu SHEETSETS TABELKA. Wstaw tabelkę zawierającą zesta- PROJEKT TABELKA.DST
wienie arkuszy: numer arkusza, nazwa arkusza, opis arkusza.

Wybierz z listy rozwijanej po lewej stronie menedżera zestawów arkuszy opcję Otwórz…
Wskaż w podkatalogu SHEETSETS TABELKA plik definiujący zestaw arkuszy o nazwie
PROJEKT TABELKA.DST.

W zestawie tym znajdują się 4 arkusze, jak pokazano na poniższym rysunku:

862 AutoCAD 2018 PL
W zestawie Projekt tabelka widoczne są 4 arkusze
Za pomocą podwójnego kliknięcia otwórz arkusz o nazwie 0-Zestawienie arkuszy.

W tym rysunku umieszczona zostanie tabelka zawierająca zestawienie arkuszy.
Na arkuszu widnieje tylko tabliczka rysunkowa. Arkusz nie zawiera żadnych innych
elementów rysunkowych. Kliknij prawym przyciskiem myszy pozycję Projekt tabel-
ka i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw tabelę listy arkuszy….
Wpisz tytuł tabelki w polu Tekst tytułu:. Następnie określ nazwy kolumn w polu
Tekst nagłówka. Dla pozycji Numer arkusza wpisz Numer arkusza; dla pozycji
Tytuł arkusza wpisz Tytuł arkusza.
Dodaj nową kolumnę poprzez kliknięcie przycisku Dodaj.

Z listy rozwijanej Typ danych wybierz rodzaj pola Opis arkusza, a następnie wpisz
nazwę kolumny Opis arkusza.
Po poprawnym wykonaniu powyższych czynności w oknie dialogowym tworzenia ta-

belki powinieneś uzyskać zawartość okna jak na poniższym rysunku.
Definiowanie zawartości tabelki

Zestawy arkuszy 863
Kliknij przycisk OK
Określ punkt wstawienia: wskaż położenie tabelki na arkuszu
Tabelka zawierająca zestawienie arkuszy widoczna na rysunku
Na zakończenie usuń jeden z arkuszy. Wskaż w oknie menedżera zestawów arkuszy ar-
kusz przeznaczony do usunięcia, np. 3-P14-Pietro – Piętro i skorzystaj z opcji Usuń
arkusz (znajdującej się w menu kontekstowym prawego przycisku myszy).
Następnie kliknij tabelkę znajdującą się na rysunku i wybierz z menu kontekstowego

prawego przycisku myszy opcję Aktualizuj łącza danych tabeli.
Tabelka przed aktualizacją
Tabelka po aktualizacji

864 AutoCAD 2018 PL
Publikowanie i drukowanie
zestawów arkuszy
Zestaw arkuszy lub wybrane podzestawy mogą zostać opublikowane i wydrukowane za
pomocą menedżera zestawów arkuszy. W tym celu wskaż zestaw arkuszy prawym
przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Opublikuj >.
Publikowanie arkuszy
 Opublikuj w DWF – publikowanie do pliku DWF.

 Opublikuj w DWFx – publikowanie do pliku DWFX.
 Publikuj do pliku PDF – publikowanie do pliku PDF.
 Opublikuj na ploterze – wydruk na ploterze lub drukarce.
 Opublikuj używając zmian – publikowanie z wykorzystaniem wybranych
ustawień strony z listy ustawień strony.
 Publikuj arkusze – umożliwia ustalenie, czy arkusze będą publi-
w podzestawie kowane w zestawie.
Ustawienie „Dołącz – arkusze zostaną dołączone do publikowania.
do publikowania”
publikowania arkuszami
Nie publikuj arkuszy – arkusze nie będą publikowane.

Zestawy arkuszy 865
 Ustawienia edycji – wyświetlenie okna dialogowego umożliwiają-

podzestawu i publikowania cego dołączenie wybranych arkuszy do publi-
arkusza... kowania.
 Opublikuj w odwrotnej – arkusze będą publikowane w odwrotnej ko-
kolejności lejności.
 Dołącz znak wydruku – dołączenie znacznika wydruku.
 Ustawienia znaku wydruku... – ustawienia znacznika wydruku.
 Zarządzaj ustawieniami – wyświetlenie okna dialogowego służącego do
strony... zarządzania ustawieniami stron.
 Opcje publikowania – wyświetlenie okna dialogowego służącego do
zestawu arkuszy DWF... ustawiania opcji publikowania plików DWF.
 Opcje publikowania – wyświetlenie okna dialogowego służącego do
zestawu arkuszy PDF… ustawiania opcji publikowania plików PDF.
 Okno dialogowe Opublikuj... – wyświetlenie okna dialogowego publikowania.
Archiwizowanie zestawów arkuszy

Wszystkie pliki wchodzące w skład zestawu arkuszy można w łatwy sposób zarchiwi-
zować za pomocą menedżera zestawu arkuszy. W archiwum znajdą się pliki rysunkowe
wchodzące w skład zestawu oraz wszystkie inne pliki, do których odwołują się te rysunki.
W celu dokonania archiwizacji uruchom menedżera zestawów, wskaż zestaw arkuszy
przeznaczony do archiwizacji prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontek-
stowego opcję Archiwizuj….
Rozpoczęcie archiwizacji wybranego zestawu arkuszy
Na ekranie pojawi się okno dialogowe pokazujące arkusze i pliki, które mają wchodzić
w skład archiwum. Można dodać do archiwum inne pliki; można również wyłączyć
wybrane pliki z procesu archiwizacji.

866 AutoCAD 2018 PL
Archiwizacja zestawu arkuszy
W oknie dialogowym widoczne są trzy zakładki: Arkusze — widok arkuszy, Drze-

wo plików — drzewo plików, oraz Tabela plików — lista plików.
Jeśli chcesz dołączyć do archiwum pliki niewchodzące w skład zestawu arkuszy, sko-
rzystaj z przycisku Dodaj plik.... Jeśli zechcesz wyłączyć wybrany plik z procesu ar-
chiwizacji, wyłącz przełącznik znajdujący się po lewej stronie nazwy pliku.
W archiwum można umieścić komentarz. Treść komentarza wpisz w okienku Podaj
opis dołączony do tego archiwum:. Kliknięcie Pokaż raport spowoduje wyświetlenie
raportu na temat archiwum. Raport ten można zapisać w pliku tekstowym.
W celu zmiany parametrów archiwum skorzystaj z przycisku Zmień ustawienia ar-
chiwum….
Parametry archiwum

Zestawy arkuszy 867
 Typ pakietu archiwum: – rodzaj tworzonego archiwum:

Folder (zestaw plików) – folder (nowy albo już istniejący). Pliki wchodzące
w skład archiwum nie zostaną spakowane,
Wykonywalny – plik wykonywalny, samorozpakowujący się. Archi-
samowyodrębniający się wum ulegnie rozpakowaniu po dwukrotnym klik-
(*.exe) nięciu tego pliku (bez konieczności skorzystania
z programu rozpakowującego),
Zip (*.zip) – plik skompresowany typu ZIP. W celu rozpako-
wania archiwum tego typu użytkownik musi się
posłużyć programem rozpakowującym ZIP.
 Format pliku: – format plików rysunkowych zapisywanych w ar-
chiwum. Można pozostawić standardowy format
AutoCAD-a lub wybrać starsze formaty.
 Folder pliku archiwum: – folder, w którym ma zostać utworzone archiwum.
 Nazwa pliku archiwum: – sposób nadawania nazwy plikowi archiwum:
Monit o nazwę pliku – użytkownik będzie proszony o podanie nazwy pliku,
Nadpisz, jeżeli jest to – domyślna nazwa. W przypadku gdy plik o takiej
konieczne samej nazwie już istnieje, poprzednia wersja
zostanie skasowana,
Zmień nazwę pliku, – domyślna nazwa. W przypadku gdy plik o takiej
jeżeli jest to konieczne samej nazwie już istnieje, na końcu nazwy pliku
zostanie automatycznie dodana kolejna liczba
porządkowa.
 Użyj zorganizowanej – w archiwum zostanie utworzona hierarchiczna
struktury folderów struktura katalogów.
 Główny folder – katalog główny w strukturze hierarchicznej.
źródłowy:
 Umieść wszystkie pliki – wszystkie pliki zostaną umieszczone w jednym
w jednym folderze folderze.
 Zachowaj strukturę – zachowana zostanie oryginalna struktura katalogów.
folderów i plików
 Ustaw domyślny ploter – usunięcie ustawienia domyślnego plotera.
na ‘brak’
 Usuń rysunki – usunięcie rysunków z archiwum.
 Usuń komunikaty – usunięcie skojarzenia z dowolnym komunikato-
zespołu konstruktorów rem zespołu konstruktorów dla określonych ry-
sunków.
 Dołącz czcionki – dołączenie czcionek (TXT I SHX) do archiwum.
 Dołącz pliki z łącz – dołączenie plików zewnętrznych.
danych
 Dołącz tekstury – dołączenie tekstur z materiałów.
z materiałów
 Dołącz pliki siatki – dołączenie plików siatki fotometrycznej, skojarzo-
fotometrycznej nymi ze światłami siatki na rysunku.

868 AutoCAD 2018 PL
 Dołącz usunięte – dołączenie odniesień do usuniętego pliku zewnętrz-

odniesienia do pliku nego.
 Dołącz pliki i dane – umieszczenie w archiwum plików definiujących
zestawu arkuszy zastaw arkuszy (DST), bloków pomocniczych wy-
korzystywanych przez zestaw oraz szablonu DWT.
Pliki przeznaczone do archiwizacji nie mogą być otwarte w żadnej aplikacji.
Tworzenie elektronicznej przesyłki

— ETRANSMIT
Użytkownik może utworzyć elektroniczną przesyłkę zawierającą cały zestaw arkuszy,
wybrane podzestawy lub pojedyncze arkusze. Proces tworzenia przesyłki polega na
utworzeniu spakowanego pliku (ZIP lub EXE)1 zawierającego wskazane rysunki oraz
pliki z nimi skojarzone. Następnie można dołączyć tak utworzony plik jako załącznik
np. do poczty e-mail. Tworzenie elektronicznej przesyłki jest bardzo podobne do archi-
wizacji zestawu arkuszy.
W celu utworzenia przesyłki uruchom menedżera zestawów i wskaż podzestawy arku-

szy, które mają wchodzić w skład przesyłki. Następnie kliknij prawym przyciskiem my-
szy i wybierz z menu kontekstowego opcję eTransmit....
Rozpoczęcie tworzenia elektronicznej przesyłki
1
Można również umieścić te pliki w wybranym katalogu w postaci niespakowanej.

Rzutnie
w przestrzeni
modelu
Ekran AutoCAD-a można podzielić na kilka okien

rysunkowych, zwanych rzutniami. W każdej rzutni
można umieścić dowolny fragment rysunku,
w dowolnym powiększeniu, oglądany z różnych
punktów widzenia. Każda rzutnia ma własny układ
współrzędnych LUW oraz ustawienia parametrów
cieniowania. Modyfikacje rysunku dokonywane
w jednej rzutni będą automatycznie przenoszone
do pozostałych. Tylko jedna rzutnia jest aktywna
w danym momencie — wskazania dotyczą jej bezpośrednio. Rzutnia aktywna zazna-
czona jest na ekranie pogrubioną ramką. W trakcie przesuwania do innych rzutni kursor
przyjmie kształt strzałki. Można wskazywać punkty i obiekty tylko w rzutni aktywnej.
Aby uaktywnić rzutnię, należy ją kliknąć. Rzutnię aktywną można zmienić w trakcie
wykonywania polecenia. Przykładowo można narysować odcinek, wskazując jego punkt
początkowy w jednej rzutni, a punkt końcowy w innej. Można przenosić elementy z ob-
szaru rysunku wyświetlanego w jednej rzutni do obszaru wyświetlanego w innej.
Każda rzutnia charakteryzuje się własnymi parametrami: powiększeniem, wyświetla-

nym obszarem rysunku, skokiem (SKOK), siatką węzłów (SIATKA), dokładnością ry-
sowania okręgów i łuków (ROZDZ), parametrami cieniowania, bieżącą wysokością
(Elevation), układem współrzędnych LUW, ikoną układu współrzędnych, perspektywą
oraz położeniem kamery. Wybraną konfigurację rzutni, łącznie z jej parametrami, moż-
na zapisać w rysunku, nadając jej nazwę, a później odtworzyć.

870 AutoCAD 2018 PL
Ekran AutoCAD-a podzielony na cztery rzutnie
Konfiguracja rzutni
Łatwe tworzenie rzutni
AutoCAD daje możliwość łatwego podzielenia ekranu na kilka rzutni. Wystarczy wy-
brać pożądaną konfigurację z listy rozwijanej Konfiguracje rzutni.
 [Widok][Rzutnie modelu][Konfiguracja rzutni]
 W rzutniach widoczne są widoki tego samego modelu. Modyfikacja obiektów

dokonana w jednej rzutni zostanie automatycznie pokazana we wszystkich po-
zostałych rzutniach (o ile jest w nich widoczny modyfikowany element).
 Rzutnię aktywną można zmienić przez wskazanie kursorem innej rzutni lub naci-
śnięcie kombinacji klawiszy CTRL-R.
 Rzutnie tworzone w przestrzeni modelu nie mogą na siebie zachodzić.

Zaawansowane tworzenie
konfiguracji rzutni
Menedżer konfiguracji rzutni pozwala podzielić ekran lub rzutnię na kilka rzutni, zapisać
te konfiguracje, odtworzyć konfigurację zapisaną wcześniej oraz ją usunąć. Umożliwia
również bardziej wyszukane dopasowanie widoków w poszczególnych rzutniach.
 [Widok][Rzutnie modelu][Nazwany...]
Tworzenie konfiguracji rzutni
 Nowa nazwa: – nazwa tworzonej konfiguracji rzutni. Jeżeli nazwa nie zostanie
podana, konfiguracja zostanie utworzona, ale nie zostanie
zapamiętana.
 Standardowe – lista zawiera standardowe konfiguracje rzutni. Wybierz jedną
rzutnie: z nich.
 Zastosuj do: – zastosowanie podziału do:
Ekranu – całego ekranu,
Bieżącej rzutni – aktywnej rzutni.
 Ustawienia: – widok, który powinien zostać ustawiony w rzutniach po utwo-
rzeniu konfiguracji:
2D – konfiguracja płaska. Można wybrać bieżący widok lub jeden
z widoków zapisanych wcześniej,
3D – konfiguracja 3D. W rzutniach zostanie ustawiony widok
w przestrzeni. Można wybrać standardowy widok przestrzen-
ny (z góry, z boku itp.) lub jeden z widoków zapisanych
wcześniej.

872 AutoCAD 2018 PL
 Zmień widok – widok, który powinien zostać ustawiony w wybranej rzutni.

na:
 Styl wizualny: – stosuje wybrany z listy rozwijanej styl wizualny do rzutni.
Łączenie rzutni
Istnieje możliwość łatwego połączenia dwóch rzutni.
 [Widok][Rzutnie modelu][Dołącz rzutnie...]

Wskaż główną rzutnię „Wybierz rzutnię główną <rzutnia bieżąca>:”, a następnie wskaż
rzutnię, która ma zostać z nią połączona „Wybierz rzutnię do połączenia:”.
Przywołanie zapisanej wcześniej

konfiguracji rzutni
Aby uaktywnić jedną z zapisanych wcześniej konfiguracji rzutni, wybierz z menu: [Wi-
dok][Rzutnie modelu][Nazwany]. Wybierz w oknie dialogowym nazwę rzutni
i kliknij OK.
Aby zmienić nazwę konfiguracji rzutni, kliknij jej nazwę, a następnie kliknij prawy
przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Zmień nazwę). Następnie wpisz
nową nazwę konfiguracji rzutni.
Aby usunąć konfigurację rzutni, wskaż ją kursorem, naciśnij prawy przycisk myszy i wy-
bierz z menu kontekstowego opcję Usuń. Możesz również nacisnąć klawisz Delete na
klawiaturze.
Wybór zapisanej wcześniej konfiguracji rzutni

Wczytaj rysunek RZUTNIE.DWG. Zostały w nim zdefiniowane dwie 

RZUTNIE.DWG
konfiguracje. Wybierz je kolejno.
Wybierz z menu [Widok][Rzutnie modelu][Nazwany]

Wybierz z listy konfiguracja 2 i kliknij przycisk OK
Na ekranie ukaże się konfiguracja rzutni zapisana pod nazwą konfiguracja 2.
Wybierz z menu [Widok][Rzutnie modelu][Nazwany]

Wybierz z listy konfiguracja 3 i kliknij przycisk OK
Na ekranie ukaże się konfiguracja rzutni zapisana pod nazwą konfiguracja 3.
Na ekranie widoczna jest konfiguracja nazwana „konfiguracja 2”
Na ekranie widoczna jest konfiguracja nazwana „konfiguracja 3”

874 AutoCAD 2018 PL
Układ współrzędnych w rzutni

Każda rzutnia ma swój własny, niezależny układ współrzędnych. Zmiany układu współ-
rzędnych dokonane w innej rzutni nie mają na niego wpływu. Aby zmienić układ w rzut-
ni, wskaż ją kursorem (uaktywnij) i dokonaj pożądanej zmiany.
Spójrz na poniższy rysunek. Widać na nim cztery rzutnie — w każdej z nich zdefinio-
wany jest inny układ współrzędnych. Zmiana układu współrzędnych w jednej rzutni
nie powoduje zmiany układu w innych.
Każda rzutnia ma własny układ współrzędnych LUW
Aby zdefiniować układ współrzędnych dla rzutni, należy ją uaktywnić i dopasować ten
układ za pomocą polecenia LUW lub menedżera układów współrzędnych MENLUW.
Układ współrzędnych w widoku ortogonalnym

Jeżeli w rzutni powinien zostać włączony widok ortogonalny względem globalnego ukła-
du współrzędnych GUW (np. widok z przodu, z tyłu, z góry, od dołu, z prawej strony
i z lewej strony), sposób ustawienia układu współrzędnych w tej rzutni zależy od war-
tości zmiennej systemowej UcsOrtho. Domyślnie zmienna ta przyjmuje wartość 1.

 UcsOrtho = 1 – w rzutni zostanie ustawiony LUW, którego płaszczyzna XY

jest równoległa do płaszczyzny ekranu (widok z góry).
 UcsOrtho = 0 – w rzutni zostanie zachowany bieżący układ współrzędnych.
Zmienna UcsOrtho nie ma wpływu na układ współrzędnych w widokach izometrycz-

nych (np. w widoku Pd.-zach. iz.).
Przykład wpływu zmiennej UscOrtho na układ współrzędnych po zmianie widoku zo-

stał przedstawiony w rozdziale pod tytułem Oglądanie rysunku w przestrzeni.

876 AutoCAD 2018 PL

Odnośniki 877
Odnośniki
Rozdział poświęcony blokom wprowadził Czytel-

nika w świat „cegiełek”, z których można budować
rysunki. Odnośniki zewnętrzne przypominają bloki;
są jednak bardziej od nich niezależne. Blok zde-
finiowany jest w obrębie rysunku lub na dysku.
W chwili wstawiania bloku z dysku w obrębie
bieżącego rysunku tworzona jest również jego
definicja. Blok wstawiony do rysunku staje się jego
częścią.
Po wstawieniu odnośnika zewnętrznego nie jest on przenoszony do rysunku automatycz-

nie, ale tworzone jest odniesienie (połączenie) do wybranego rysunku DWG znajdujące-
go się na dysku. Odnośniki zewnętrzne mogą być dowolnie modyfikowane; modyfika-
cje te automatycznie znajdą odzwierciedlenie w rysunkach, które się do nich odwołują.
Odnośnikiem może być każdy zapisany na dysku rysunek. Odnośniki pozwalają ograni-
czyć wielkość plików rysunkowych (do jednego rysunku może się odwoływać wiele in-
nych rysunków) oraz znacznie ułatwiają pracę zespołową nad rysunkiem (użytkownik
obserwuje poczynania innych członków zespołu).
Odnośnik dołącza się do bieżącego rysunku za pomocą polecenia ODNOŚNIK. Po „wsta-

wieniu” odnośnika użytkownik tworzy rysunek tak, jakby odnośnik był blokiem. Ele-
menty odnośnika można wykorzystać do poszukiwania punktów charakterystycznych
obiektów. Istnieje również możliwość edycji odnośnika z poziomu bieżącego rysunku
(za pomocą polecenia ODNEDYCJA).
Rysunek, do którego dołączono odnośniki, nie jest samodzielny. Usunięcie odnośników

z dysku spowoduje powstanie błędów polegających na niemożności ich późniejszego
odnalezienia. Odnośniki mogą zostać dołączone do bieżącego rysunku na stałe — wów-
czas zostają skopiowane do rysunku jako bloki i stają się jego integralną częścią.

878 AutoCAD 2018 PL
Dołączanie odnośników
— DOŁĄCZ
Polecenie DOŁĄCZ dołącza odnośnik zewnętrzny do bieżącego rysunku.
 [Wstaw][Odniesienie][Dołącz]  DO
Wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiające wskazanie pliku przeznaczonego
do dołączenia. Wybierz typ pliku Rysunek i wskaż odnośnik przeznaczony do dołą-
czenia. Następnie na ekranie pojawi się okno Dołącz odnośnik.
Dołączanie odnośnika
 Nazwa: – nazwa odnośnika.

Przeglądaj… – po kliknięciu tego przycisku na ekranie pojawi się okno dialo-
gowe umożliwiające wskazanie innego pliku odnośnika.
lista rozwijana – na liście znajdują się ostatnio dołączone odnośniki.
 Skala – współczynniki skali odnośnika.
Wybierz – włączenie tego przełącznika umożliwi określenie na ekranie
na ekranie: wybranego parametru podczas wstawiania odnośnika.
X,Y,Z – współrzędna lub współczynnik skali w kierunku X, Y, Z.
Skala proporc. – włączenie przełącznika spowoduje, że współczynniki skali
odnośnika będą takie same we wszystkich kierunkach.

Odnośniki 879
 Typ ścieżki – zapamiętywana jest tylko nazwa pliku. Pełna ścieżka jedno-
znacznie określa położenie odnośnika. Jeżeli zostanie wy-
brana, to AutoCAD będzie poszukiwał odnośnika w katalo-
gach wchodzących w skład ścieżki poszukiwań AutoCAD-a
oraz katalogach projektu.
Pełna ścieżka – w rysunku zostanie zapamiętana pełna ścieżka dostępu do
pliku odnośnika.
Względna – w rysunku zostanie zapamiętana względna ścieżka dostępu
ścieżka do pliku odnośnika (względem folderu, w którym znajduje
się bieżący rysunek).
Brak ścieżki – w rysunku zostanie zapamiętana sama nazwa (bez ścieżki).
 Typ odnośnika – sposób dołączenia odnośnika:
Dołączony – dołączenie (odnośniki zagnieżdżone w dołączanym odno-
śniku będą widoczne),
Nakładkowy – nałożenie (odnośniki zagnieżdżone w dołączanym odnośni-
ku nie będą widoczne).
 Punkt – punkt wstawienia odnośnika.
wstawienia
 Kąt obrotu – kąt obrotu odnośnika.
 Jednostka – informacje o jednostce bloku.
bloku
Jedn.: – wyświetla nazwę jednostki.
Współ.: – współczynnik skali.
Rozpocznij edycję nowego rysunku. Następnie dołącz do niego odno- 

PODKLAD.DWG
śnik PODKLAD.DWG.
Polecenie: DO ([Wstaw][Odniesienie][Dołącz])
Wybierz plik PODKLAD.DWG i kliknij przycisk Otwórz.
Zaznacz opcję Wybierz na ekranie w polu Punkt wstawienia.
Kliknij OK.
Określ punkt wstawienia lub [Skala/X/Y/Z/Obrót/PSkala/PX/PY/PZ/PObrót]: 0,0
Powiększ rysunek do zakresu.

Polecenie: [Widok][Pasek nawigacji][Zoom zakres]
Odnośnik został wstawiony. Traktowany jest jako jeden obiekt — nie można bezpo-
średnio zmodyfikować wchodzących w jego skład elementów ani go rozbić.
Jeżeli plik PODKLAD.DWG zostanie zmodyfikowany, znajdzie to odzwierciedlenie w naszym

rysunku, który się do niego odwołuje. Aktualizacja nastąpi po wczytaniu rysunku i przed
wydrukiem; można ją również wymusić, wykorzystując w tym celu opcję Odśwież
polecenia ODNOŚNIK.

880 AutoCAD 2018 PL
Zobacz, jakie warstwy zostały zdefiniowane w rysunku.

Tradycyjnie występuje warstwa 0 oraz podklad|NAPISY
i podklad|RZUTY. Obydwie warstwy pochodzą z odno-
śnika.
Zarządzanie odnośnikami
— ODNOŚNIK
Menedżer odnośników ODNOŚNIK (w skrócie ODN) pozwala na zarządzanie odno-
śnikami: umożliwia ich dołączanie, nakładanie i odłączanie, dołączanie odnośnika do ry-
sunku na stałe, zmianę ścieżki dostępu oraz aktualizację odnośników.
Po wprowadzeniu polecenia na ekranie pojawi się okno menedżera odnośników.
Menedżer odnośników
W oknie menedżera znajduje się lista odnośników informująca o ich statusie (Stan),
wielkości pliku (Rozmiar), rodzaju (Typ), dacie utworzenia (Data) oraz położeniu na
dysku (Zapisana ścieżka). Listę odnośników można posortować względem dowol-
nej kolumny przez podwójne kliknięcie jej nagłówka.

Odnośniki 881
Po kliknięciu prawym przyciskiem myszy pojawi się menu kontekstowe oferujące kilka
przydatnych opcji. Na górze menedżera odnośników widoczne są trzy listy rozwijane:
Listy rozwijane widoczne w oknie menedżera odnośników
Informacje wyświetlane w oknie menedżera

Na górze listy odnośników widoczne są dwa kwadratowe przyciski. Sterują one sposo-
bem wyświetlania listy odnośników dołączonych do rysunku. Standardowo widoczna
jest lista odnośników oraz ich parametry. Istnieje możliwość wyświetlenia drzewa odno-
śników dołączonych do rysunku — w tym celu wystarczy kliknąć przycisk Drzewo lub
nacisnąć klawisz funkcyjny F4. Wyświetlone zostanie wówczas drzewo odnośników.
Aby powrócić do listy, kliknij przycisk Lista lub naciśnij F3.
W nagłówku dolnego okienka widoczne są dwa przyciski. Kliknięcie przycisku Pod-

gląd spowoduje wyświetlenie podglądu odnośnika. Kliknięcie przycisku Szczegóły
spowoduje powrót do wyświetlania szczegółowych informacji o odnośniku.
 Odnośniki są aktualizowane automatycznie podczas wczytywania rysunku z dys-

ku oraz przed wydrukiem.
 Odnośnika nie można rozbić za pomocą polecenia ROZBIJ.
 W rysunku nie musi być widoczny cały odnośnik. Można go przyciąć oraz wczytać
tylko częściowo.
 W linii statusowej znajduje się ikona , która informuje użytkownika na bieżą-
co o zmianach dokonanych w odnośnikach od momentu ostatniego wczytania (np.
przez innego użytkownika).
 Jeżeli wartość zmiennej systemowej Xrefctl = 1, na dysku zapisywany jest raport,
w którym umieszczane są informacje na temat operacji wykonywanych na odno-
śnikach. Raport jest plikiem tekstowym o takiej samej nazwie jak nazwa bieżącego
rysunku i ma rozszerzenie XLG.
 W celu zmiany ścieżki dostępu do zagnieżdżonych odnośników najlepiej posłu-
żyć się menedżerem ścieżek plików skojarzonych z rysunkiem (uruchamianym
z poziomu systemu Windows: StartWszystkie programyAutodesk
AutoCAD 2018 — Polski (Polish)Menedżer odnośników.

882 AutoCAD 2018 PL
Status odnośników
W kolumnie Stan menedżera odnośników wyświetlany jest bieżący status każdego od-
nośnika.
Wczytany – odnośnik został odnaleziony i wczytany do rysunku.

Usuń – odnośnik został usunięty czasowo z rysunku (nie znikło jego
połączenie z rysunkiem). Odnośnik nie jest wyświetlany na
ekranie ani regenerowany.
Bez odwołań – zagnieżdżony odnośnik nie został wczytany, ponieważ odno-
śnik, do którego został on wstawiony, jest nieobecny (został
usunięty czasowo przez użytkownika, plik nie został znale-
ziony lub nie został wczytany z innych względów).
Nie znaleziony – plik odnośnika nie został odnaleziony i nie został wczytany.
Nie rozwikłany – plik odnośnika został wprawdzie odnaleziony, ale odnośnik
nie mógł zostać wczytany.
Zmiana sposobu dołączenia odnośnika

Sposób dołączenia odnośnika określamy podczas procesu dołączania. Po dołączeniu
można łatwo zmienić ten sposób za pomocą menedżera odnośników. W tym celu otwórz
okno menedżera odnośników i wskaż wybrany odnośnik. Upewnij się, że w dolnym
oknie wybrany jest widok szczegółów.
Kliknij Typ u dołu okna. Pojawi się lista rozwijana umożliwiająca zmianę sposobu do-
łączenia.
Zmiana sposobu dołączenia odnośnika
Odnośnik można dołączyć do rysunku na dwa sposoby: Dołącz i Nałóż. Jaka jest między
nimi różnica?
Różnica polega na widoczności zagnieżdżonych odnośników. Odnośniki dołączone za

pomocą opcji Dołącz są widoczne niezależnie od poziomu ich zagnieżdżenia. Odnośni-
ki nałożone za pomocą opcji Nakładkowy nie są widoczne, jeżeli bieżący rysunek sta-
nie się odnośnikiem w innym rysunku. Przeanalizuj dokładnie poniższy przykład.

Odnośniki 883
Aby lepiej pokazać różnicę pomiędzy sposobami dołączenia odnośnika, wyobraź sobie
następującą sytuację. Wykonywana jest inwentaryzacja budynku, tzn. na podstawie ist-
niejącego budynku tworzony jest rysunek przedstawiający jego stan faktyczny. Na po-
czątku architekt wykonuje rysunek rzutów, które posłużą elektrykowi jako podkłady.
Elektryk na podstawie wykonanych przez architekta podkładów nanosi plan instalacji

elektrycznej. Podkłady architekta mogą zostać dołączone jako odnośniki do rysunku
elektryka. Jeżeli architekt dokona drobnych zmian lub korekt, automatycznie znajdą one
odzwierciedlenie w podkładach i rysunek elektryka będzie aktualny.
Załóżmy, że architekt pracuje na podstawie dawnych planów budynku (zapisanych jako

rysunek w AutoCAD-zie), które nie są aktualne, gdyż w międzyczasie następowały roz-
budowy, zmieniano położenie ścian itp. A zatem architekt powinien dołączyć jako odnośnik
dawne plany budynku i na ich podstawie tworzyć rysunki oddające stan faktyczny. Czy
jest istotne, jaki sposób dołączenia zastosuje (Dołącz czy Nałóż)? Owszem, jest.
Jeżeli do rysunku architekta dołączone zostaną stare plany (za pomocą opcji Dołączony),
będą one widoczne również w rysunkach elektryka. Nie jest to wskazane. Elektryk powi-
nien widzieć tylko aktualny podkład i stare plany nic go nie obchodzą. Jeżeli stare plany
zostaną dołączone do rysunku architekta za pomocą opcji Nakładkowy, elektryk, który
dołączy do swojego rysunku rysunek architekta, nie zobaczy starych planów!
Przyłączanie odnośników na stałe (ustalanie)

— opcja Ustal…
Odnośnik zewnętrzny można na stałe przyłączyć do bieżącego rysunku (ustalić). Zo-
stanie on wtedy wstawiony do rysunku jako blok. Po ustaleniu wszystkie obiekty
zawarte w odnośniku oraz zdefiniowane w nim bloki, style wymiarowe, warstwy, typy linii,
style napisów i wydruków zostaną zapisane w bieżącym rysunku. Odnośniki zagnież-
dżone w ustalanych odnośnikach zostaną również przyłączone na stałe. Z opcji tej ko-
rzystamy np. w celu archiwizacji rysunków. Po ustaleniu cały rysunek oraz odnośniki
będą zawarte w jednym pliku.

884 AutoCAD 2018 PL
Aby ustalić odnośnik, wskaż go w menedżerze odnośników na liście odnośników,

naciśnij prawy przycisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Ustal…. W oknie
wybierz rodzaj ustalenia:
Sposób przyłączenia odnośnika
Obydwa rodzaje są bardzo podobne, różnią się tylko sposobem nazywania bloków, warstw,
stylów, typów linii, które pochodzą z odnośnika.
 Ustal – nazwy bloków, stylów wymiarowych, warstw, typów linii i stylów

napisów pochodzących z odnośników będą identyfikowane wg na-
stępującego wzoru: NazwaOdnośnika|nazwa. Po dołączeniu odno-
śnika do bieżącego rysunku na stałe, nazwy będą identyfikowane wg
wzoru: nazwa_odnośnika$numer$nazwa (numer jest kolejnym
numerem wystąpienia danej nazwy w rysunku).
 Wstaw – nazwy bloków, stylów wymiarowych, warstw, typów linii i stylów
napisów zostaną skopiowane z odnośnika w niezmienionej postaci.
Jeżeli nazwa w odnośniku pokrywa się z nazwą w bieżącym rysun-
ku, pozostawiana jest definicja z bieżącego rysunku.
Wczytaj rysunek 3OKREGI.DWG, w którym na warstwie „zielona”

zostały narysowane trzy okręgi. Dołącz na różne sposoby rysunek

3OKREGI.DWG
ODNO.DWG, w którym również zdefiniowana jest warstwa nosząca
nazwę „zielona”, i sprawdź, co się stanie.
Wybierz z menu [Wstaw][Odniesienie][Dołącz]

Wskaż plik ODNO.DWG i kliknij przycisk Otwórz
Kliknij przycisk OK
Określ punkt wstawienia lub [Skala/X/Y/Z/Obrót/PSkala/PX/PY/PZ/PObrót]:

wskaż dowolny punkt wstawienia
W dołączonym odnośniku jest również zdefiniowana warstwa o nazwie „zielona”. Kliknij

listę warstw i zwróć uwagę, że warstwa zielona występuje w dwóch odmianach:
Warstwa ZIELONA jest zdefiniowana w bieżącym rysunku. Warstwa Odno|ZIELONA

jest zdefiniowana w odnośniku ODNO.DWG.

Odnośniki 885
Na razie nie ma problemu — każda warstwa jest określona jednoznacznie. Przyłącz-

my odnośnik na stałe. Mamy dwie możliwości: Ustal lub Wstaw.
Po przyłączeniu odnośnika na stałe za pomocą opcji Ustal zachowana zostaje jedno-

znaczna identyfikacja warstw. Warstwa „zielona” z rysunku nie zmieni nazwy, natomiast
warstwa z odnośnika przyjmie nazwę „Odno$0$zielona”.
Po przyłączeniu odnośnika za pomocą opcji Wstaw AutoCAD podjął próbę skopiowa-

nia warstwy z odnośnika i nadania jej nazwy „Zielona”. Ponieważ warstwa o takiej na-
zwie już istniała w rysunku, została ona zachowana (natomiast parametry warstwy o tej
nazwie pochodzące z odnośnika zostały zignorowane). Warstwa zielona z bieżącego ry-
sunku ma przypisany typ linii ciągły, a więc typ linii prostokąta (który jest umieszczony
na tej warstwie) uległ zmianie.
Ustal Wstaw
Informowanie o zmianie
Jeżeli odnośnik zewnętrzny przyłączony do rysunku ulegnie modyfikacji, AutoCAD
automatycznie poinformuje użytkownika o tym fakcie. W linii statusowej umieszczona
jest ikona, która zmienia swój kształt, gdy odnośnik zewnętrzny dołączony do rysunku
ulegnie modyfikacji. Dodatkowo pojawia się komunikat informujący, który odnośnik
został zmodyfikowany i przez kogo. Kliknięcie ikony uruchamia menedżer odnośników
zewnętrznych, dający możliwość szybkiego wczytania zmodyfikowanych odnośników.
Ikona informująca o zmianie odnośnika zewnętrznego
Przyłączanie wybranych
elementów odnośnika — USTAL
Polecenie USTAL przyłącza na stałe (ustala) wybrane elementy odnośnika do bieżące-
go rysunku (bloki, style wymiarowe, warstwy, typy linii, style napisów). Jest szczegól-
nie przydatne, gdy użytkownik nie jest zainteresowany przyłączeniem całego rysunku
(tak jak w opcji Ustal polecenia ODNOŚNIK), tylko jego wybranych elementów.

886 AutoCAD 2018 PL
Przyłączanie na stałe wybranych elementów odnośnika
Wybierz kategorię obiektu przeznaczonego do przyłączenia poprzez

podwójne kliknięcie odpowiedniej nazwy. Jeżeli w odnośniku ist-
nieją obiekty danej kategorii, z lewej strony widoczny jest znak +.
Spójrz na rysunek z prawej strony. Pokazuje on, że w odnośniku
nie ma bloków ani stylów wymiarowych. Są natomiast zdefi-
niowane warstwy, typy linii oraz style napisów.
Po kliknięciu kategorii (np. Warstwa) lista ulega rozwinięciu

i możesz określić, które warstwy mają zostać przyłączone. Wskaż
obiekt przeznaczony do przyłączenia i kliknij przycisk Dodaj>.
Jeśli chcesz zrezygnować z wybranego wcześniej obiektu, wskaż go na prawej liście
i kliknij <Usuń.
Po wybraniu wszystkich bloków, stylów wymiarowych, warstw, typów linii oraz stylów
napisów przeznaczonych do przyłączenia kliknij przycisk OK.
Przycinanie odnośników
Przycinanie — PRZYTNIJ
Przycinanie odnośników umożliwia wyświetlanie tylko tych fragmentów odnośnika,
które są potrzebne. Przycinany obszar nie musi mieć kształtu prostokąta; może przyjąć
kształt dowolnego wieloboku. Do rysunku nie jest wczytywany cały odnośnik, tylko wi-
doczna na ekranie jego część (co pozwala na znaczne skrócenie czasu wczytywania). Pole-
cenie przycinania określa granicę przycięcia odnośnika oraz definiuje płaszczyzny tnące.
 [Wstaw][Odniesienie][Tnij]
Wskaż przeznaczony do przycięcia odnośnik „Wybierz obiekt do przycięcia:”. Następnie

wybierz opcję „[Tak/Nie/Głębokość/Usuń/generuj Polilinię/nowa Obwiednia] <nowa
Obwiednia>:”.

Odnośniki 887
 Tak – włącza przycinanie. Jeżeli granica przycięcia nie została

określona, pojawi się komunikat „Nie znaleziono obwiedni
tnącej.” i przycięcie nie zostanie wykonane.
 Nie – wyłącza przycinanie.
 Głębokość – umożliwia określenie odległości (w przestrzeni) przedniej
i tylnej płaszczyzny przycięcia od płaszczyzny, w której
znajduje się granica przycięcia. Płaszczyzny przycięcia są
położone równolegle do tej granicy.
 Usuń – usuwa granicę przycięcia. Po usunięciu granicy na ekranie
będzie widoczny cały odnośnik.
 Generuj – Tworzy polilinię wzdłuż granicy przycięcia.
Polilinię
 Nowa – umożliwia utworzenie nowej granicy przycięcia:
Obwiednia
wybierz Polilinię – granicę przycięcia wyznaczy istniejąca polilinia. W odpowie-
dzi na komunikat „Wybierz polilinię:” wskaż polilinię. Frag-
ment odnośnika znajdujący się w jej wnętrzu będzie widoczny
na ekranie,
Wielobok – granica przycięcia w kształcie wieloboku. Wskaż pierwszy
narożnik wieloboku „Określ pierwszy punkt:”, a następnie
wskazuj kolejne jego wierzchołki („Określ następny punkt
lub [Cofaj]:”). Na zakończenie naciśnij ENTER,
Prostokąt – prostokątna granica przycięcia. Określ pierwszy narożnik
prostokąta „Określ pierwszy narożnik:” oraz przeciwległy
jego narożnik „Określ przeciwległy narożnik:”.
 Za pomocą polecenia można również przycinać bloki.

 Widocznością granicy przycięcia steruje zmienna Xclipframe. Jeżeli Xclipframe =
1, granica przycięcia jest widoczna. Jeżeli Xclipframe = 0, granica nie jest wi-
doczna.
Rozpocznij edycję nowego rysunku i dołącz odnośnik RZUT.DWG. 

RZUT.DWG
Przytnij go w taki sposób, aby widoczna była tylko łazienka.
Polecenie: DO ([Widok][Pasek nawigacji][Zoom zakres])

Wskaż plik RZUT.DWG i kliknij przycisk Otwórz.
Określ punkt wstawienia odnośnika.
Powiększ rysunek do zakresu, a następnie przytnij odnośnik:
Polecenie: [Wstaw][Odniesienie][Tnij]
Wybierz obiekty: wskaż odnośnik

888 AutoCAD 2018 PL

Podaj opcję przycinania [Tak/Nie/Głębokość/Usuń/generuj Polilinię/nowa Obwiednia]
<nowa Obwiednia>: o
Określ obwiednię tnącą [wybierz Polilinię/Wielobok/pRostokąt/Odwróć przytnij] <pRo-
stokąt>: r
Przycinamy odnośnik
Po przycięciu na ekranie widoczny będzie tylko wskazany fragment odnośnika (przed-

stawiający łazienkę).
 W powyższym przykładzie granica przycięcia była prostokątna. Można również

zdefiniować granicę będącą wielobokiem.
 Jeżeli chcesz wyłączyć przycinanie odnośnika, ponownie skorzystaj z polecenia
i wybierz opcję Nie.
Edycja odnośników
Można dokonać edycji odnośnika z poziomu bieżącego rysunku (bez konieczności otwie-
rania odnośnika w oddzielnym oknie rysunkowym). Istnieje również możliwość sko-
piowania elementów z bieżącego rysunku do odnośnika i vice versa.

Odnośniki 889
Edycja odnośnika — ODNEDYCJA

Istnieje możliwość bezpośredniej edycji odnośnika z poziomu bieżącego rysunku.
 [Wstaw][Odniesienie >][Edytuj odniesienie]
Wskaż przeznaczony do edycji odnośnik „Wybierz odniesienie:”.
Edycja odnośnika
W oknie wyświetlone zostanie drzewo hierarchii odnośników umożliwiające wybór od-

nośnika przeznaczonego do edycji. W oknie Podgląd wyświetlany jest aktualnie wybra-
ny odnośnik.
 Automatycznie – automatyczny wybór wszystkich elementów zagnież-

zaznaczaj wszystkie dżonych odnośnika jako przeznaczonych do edycji.
 Pytaj o zaznaczenie – użytkownik będzie miał możliwość manualnego wy-
obiektów boru elementów odnośnika jako przeznaczonych do
zagnieżdżonych edycji.
Po wybraniu zakładki Ustawienia masz do wyboru:
 Twórz unikalną – steruje sposobem zapisu nazw warstw. Włączenie

warstwę, styl przełącznika spowoduje zapis nazw warstw w nastę-
i nazwy bloków pującej postaci:
nazwa_odnośnika$numer$nazwa_warstwy.
 Wyświetl definicje – włączenie tego przełącznika spowoduje edycję defi-
atrybutów do edycji nicji atrybutów dokonywaną podczas edycji bloków.
 Blokuj obiekty poza – włączenie przełącznika spowoduje zablokowanie
zestawem roboczym obiektów niebędących w zbiorze roboczym (unie-
możliwiając tym samym ich przypadkową edycję).

890 AutoCAD 2018 PL
Po wskazaniu odnośnika kliknij przycisk OK. Jeżeli nie włączono opcji automatyczne-
go wyboru wszystkich elementów odnośnika jako przeznaczonych do edycji, to wskaż
te elementy „Wybierz obiekty zagnieżdżone:”. Modyfikować można będzie tylko te
elementy.
Dokonaj edycji wybranych elementów odnośnika w standardowy sposób. Na zakończe-

nie edycji można będzie zapamiętać zmiany lub je odrzucić. Wybierz ze wstążki opcję
Edyt…, a następnie przycisk zapamiętania lub odrzucenia zmian: (zapamiętanie zmian)
lub (zaniechanie zmian).
 Jeżeli odnośnik jest używany przez innego użytkownika, nie ma możliwości jego
edycji z poziomu bieżącego rysunku.
 Aby edytować odnośnik, kliknij go dwa razy.
 Można również przeprowadzić edycję bloku.
 Możliwością edycji bieżącego pliku jako odnośnika po jego dołączeniu do innego
rysunku steruje zmienna Xedit. Jeżeli Xedit = 1, edycja będzie możliwa (zmienna
ma domyślnie wartość 1). Jeżeli Xedit = 0, edycja nie będzie możliwa (w celu mo-
dyfikacji odnośnika należy go otworzyć jako oddzielny rysunek).
Wczytaj rysunek MEBLE.DWG. 

MEBLE.DWG
Dołącz rysunek kanapy pochodzący z pliku KANAPA.DWG.
Polecenie:[Wstaw][Odniesienie][Dołącz]
Wskaż plik KANAPA.DWG i kliknij przycisk Otwórz.
Wyłącz wszystkie przełączniki Wybierz na ekranie.
Upewnij się, że punkt wstawienia wynosi 0,0, a współczynniki skali równe są 1.
Zmień szerokość kreski siedziska kanapy. Kanapa jest odnośnikiem — dlatego w celu
jej modyfikacji trzeba posłużyć się edycją odnośników. Rozpocznij edycję, a następnie
zmień grubość kreski polilinii za pomocą polecenia EDPLIN.
Polecenie: [Wstaw] [Odniesienie >][Edytuj odniesienie]

Wybierz odniesienie: wskaż kanapę P1
Upewnij się, że włączony jest przełącznik
Automatycznie zaznaczaj wszystkie obiekty
zagnieżdżone
Kliknij OK

[Zmień][Edytuj polilinię]
Wybierz polilinię lub [Wiele]: P1

Odnośniki 891
Podaj opcję [Otwórz/Dołącz/Szerokość/Edwierzch/Krzywa/SplaJn/Polilinia/rodzaj Linii/

Cofaj]: s
Określ nową szerokość wszystkich segmentów: 3
Podaj opcję Otwórz/Dołącz/Szerokość/Edwierzch/Krzywa/SplaJn/Polilinia/rodzaj Linii/
Cofaj]: ENTER
Wybierz ze wstążki opcję Edyt…, a następnie przycisk Zapisz zmiany .
Dodawanie i usuwanie elementów

z odnośnika — ODNUSTAW
Podczas edycji odnośnika można usunąć z niego wybrane elementy; można również
umieścić w odnośniku elementy pochodzące z bieżącego rysunku. Służą do tego przyci-
ski pokazujące się po wybraniu przycisku Edyt...
– dołącza elementy rysunku do odnośnika. W odpowiedzi na komunikat

„Wybierz obiekty:” wskaż obiekty, które mają być dołączone do odno-
śnika. Obiekty te zostaną usunięte z bieżącego rysunku i umieszczone
w odnośniku w chwili zakończenia edycji i zapamiętania zmian.
– usuwa wybrane elementy z odnośnika. W odpowiedzi na komunikat
„Wybierz obiekty:” wskaż obiekty odnośnika, które mają być z niego usu-
nięte. Obiekty te zostaną usunięte z odnośnika i umieszczone w bieżącym
rysunku w chwili zakończenia edycji i zapamiętania zmian.
Wczytaj rysunek POKOJ.DWG. Przedstawia on meble oraz łuk i dwa od- 

cinki narysowane przerywaną, czerwoną kreską. Dołącz rysunek SCIANY. POKOJ.DWG
DWG i przenieś do niego czerwone obiekty z rysunku POKOJ.DWG.
Wczytaj rysunek POKOJ.DWG i dołącz rysunek SCIANY.DWG.

Polecenie: [Wstaw][Odniesienie][Dołącz]
Wskaż plik SCIANY.DWG i kliknij przycisk Otwórz
Wyłącz wszystkie przełączniki Wybierz na ekranie
Upewnij się, że punkt wstawienia wynosi 0,0, a współczynniki skali równe są 1
Kliknij przycisk OK
Przenieś czerwone obiekty z rysunku POKOJ.DWG do odnośnika SCIANY.DWG.

Wybierz odniesienie: wskaż odnośnik (sciany)
Kliknij OK
Polecenie: [Edyt...] Dodaj do zestawu roboczego

Wybierz obiekty: wskaż górny pionowy czerwony odcinek

892 AutoCAD 2018 PL
Wybierz obiekty: wskaż czerwony łuk

Wybierz obiekty: wskaż dolny pionowy czerwony odcinek
W ten sposób czerwone obiekty zostały wyselekcjonowane jako przeznaczone do prze-

niesienia z bieżącego rysunku do odnośnika.
Wybierz ze wstążki opcję Edyt…, a następnie przycisk Zapisz zmiany .
Sprawdź, czy czerwone obiekty faktycznie zostały usunięte z bieżącego rysunku i prze-
niesione do odnośnika. W tym celu czasowo odłącz odnośnik SCIANY.DWG.
Polecenie: ODNOŚNIK
Wskaż odnośnik sciany, kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontek-
stowego opcję Usuń.
Zauważ, że czerwone obiekty znikły z rysunku POKOJ.DWG. Otwórz rysunek SCIANY.DWG

i upewnij się, czy znajdują się w nim czerwone obiekty.
Wczytywanie odnośników
na żądanie
Wielką zaletą odnośników zewnętrznych jest możliwość ich wczytywania na żądanie.
Oznacza to, że wczytywane są tylko te części odnośników, które są potrzebne do ich
wyświetlenia na ekranie (np. zamrożone warstwy odnośnika nie są wczytywane). Je-
żeli odnośnik zostanie przycięty, wczytywana jest tylko ta część, która jest widoczna na
ekranie. Wczytywanie na żądanie jest szczególnie przydatne wtedy, gdy w rysunku wy-
korzystywany jest tylko niewielki fragment odnośnika.

Odnośniki 893
Sterowanie wczytywaniem na żądanie

Wczytywanie odnośników na żądanie jest standardowo włączone. Jeżeli chcesz się co
do tego upewnić, wybierz z menu: [Opcje], kliknij zakładkę Otwórz i zapisz
i sprawdź wartość wybraną na liście rozwijanej Wczytaj na żądanie odnośniki:.
Lista ta oferuje do wyboru trzy opcje:
 Zablokowany – wczytywanie na żądanie jest wyłączone. Cały odnośnik jest

wczytywany w chwili otwarcia pliku. Inni użytkownicy mogą
otworzyć odnośniki i dokonywać w nich zmian.
 Odblokowany – wczytywanie na żądanie jest włączone. AutoCAD wczytuje
tylko te fragmenty odnośników, które są widoczne na ekranie,
oraz warstwy, które nie zostały zamrożone. Inni użytkownicy
mogą otworzyć odnośniki, ale nie mogą dokonywać w nich
żadnych zmian.
 Odblokowany – wczytywanie na żądanie jest włączone. AutoCAD tworzy kopie
z kopią odnośników w katalogu określonym przez zmienną Xloadpath
i wczytuje je z tego katalogu na żądanie. Inni użytkownicy
mogą otworzyć odnośniki i dokonywać w nich zmian.
 Wczytywanie na żądanie nastąpi tylko wtedy, gdy odnośnik został zapisany z indek-
sami (patrz następny punkt).
 Status wczytywania na żądanie jest określony przez zmienną systemową Xloadctl.
Katalog, do którego kopiowane są odnośniki (gdy Xloadctl = 2), jest określony
przez zmienną Xloadpath.
 Katalog, w którym mają być zapisywane kopie odnośników, określa zmienna Xload-
path. Można go również określić, wybierając z menu [Opcje][Pliki]
[Położenie tymczasowego pliku odnośnika].
Indeksy
Włączenie wczytywania odnośników na żądanie to jeszcze nie wszystko. By w pełni
skorzystać z dobrodziejstw tego rozwiązania, należy podczas zapisu odnośników na
dysk utworzyć indeksy. Istnieją dwa rodzaje indeksów: indeksy warstw (Warstwa) oraz
indeksy obszaru (Przestrzenny).
Indeks warstw (Warstwa) umożliwia AutoCAD-owi wyszukanie obiektów odnośnika

leżących na warstwach, które nie zostały zamrożone. Indeks obszaru (Przestrzenny)
umożliwia AutoCAD-owi wyszukanie tych obiektów odnośnika, które będą widoczne
(znajdą się wewnątrz granicy przycięcia).

894 AutoCAD 2018 PL
Jeżeli rysunek został zapisany z indeksami, przy wczytywaniu odnośnika zostaną wczytane
tylko obiekty, które mają być widoczne oraz znajdują się na warstwach niezamrożonych.
Aby zapisać rysunek z indeksami, wybierz z menu [Zapisz jako >][Rysunek],

następnie wybierz z położonej w prawym górnym narożniku okna dialogowego listy
Narzędzia, kliknij przycisk Opcje… i wybierz rodzaj indeksów z listy Typ indeksu:.
Zapis rysunku z indeksami
 Brak – indeksy nie mają być tworzone. Opcja ta jest zalecana, gdy
zapisujesz rysunek, który nie ma być wykorzystywany jako
odnośnik.
 Warstwa – tworzony jest indeks warstw.
 Przestrzenny – tworzony jest indeks obszaru.
 Warstwa i – tworzone są oba indeksy: warstw oraz obszaru.
przestrzenny
 Indeksy mogą znacznie zwiększyć rozmiar pliku oraz wydłużyć czas jego zapisu.
Dlatego zapisuj rysunek z indeksami tylko wtedy, gdy ma on być wykorzystywa-
ny jako odnośnik. Rysunek, który nie będzie wykorzystywany w ten sposób, po-
winien być zapisany bez indeksów.
 Tworzeniem indeksów steruje zmienna systemowa Indexctl.
Archiwizacja i przesyłanie rysunków

zawierających odnośniki
Jeżeli chcesz zarchiwizować lub przekazać innemu użytkownikowi rysunek zawierający
odnośniki, możesz przyłączyć je na stałe (ustalić). Jeżeli nie chcesz przyłączać ich na
stałe, możesz skorzystać z innego rozwiązania. Utwórz przesyłkę.

Odnośniki 895
Polecenie ETRANSMIT tworzy przesyłkę elektroniczną zawierającą rysunek oraz wszyst-

kie związane z nim pliki (odnośniki, ale również pliki czcionek SHX, mapy bitowe itp.).
Polecenie to dokonuje kompresji rysunku i wszystkich związanych z nim plików (do
formatu ZIP lub EXE). Szczególnie przydatna jest kompresja do programu typu EXE
— odbiorca nie będzie musiał dysponować programem przeznaczonym do rozpakowy-
wania plików ZIP.
W celu udostępnienia kompletnego rysunku można posłużyć się również poleceniem

OPUBLIKUJ.
Menedżer ścieżek dostępu plików

skojarzonych z rysunkiem
AutoCAD daje możliwość łatwego zarządzania ścieżkami dostępu do plików, do których
występują odwołania w rysunkach. Są to ścieżki dostępu do: odnośników zewnętrznych,
map bitowych, standardów CAD, czcionek, plików symboli. Użytkownik może w łatwy
sposób zmienić globalnie ścieżki dostępu do plików tego rodzaju. Menedżer plików skoja-
rzonych z rysunkiem występuje jako oddzielna aplikacja (nie jest wywoływany z po-
ziomu AutoCAD-a). W celu wywołania menedżera wybierz z menu systemu Windows:
StartWszystkie programyAutoCAD 2018 — Polski (Polish)Menedżer

odnośników.
W celu dodania rysunków do menedżera skorzystaj z przycisku Dodaj rysunki.
Jeżeli w wybranych plikach znajdują się odwołania do odnośników zewnętrznych, me-

nedżer może automatycznie czytać te odnośniki. Użytkownik jest informowany o tej
możliwości za pomocą okna komunikatu.
Zapytanie, czy odnośniki zewnętrzne mają zostać dodane do listy plików

896 AutoCAD 2018 PL
Menedżer plików skojarzonych z rysunkiem
 Dodaj rysunki – wskazanie plików, w których mają zostać wprowadzone

zmiany ścieżek dostępu.
 Eksportuj raport – utworzenie i zapisanie raportu o wprowadzonych zmia-
nach. Raport może zostać zapisany w formacie XML, CSV
lub Excelowym formacie XLS (o ile Excel jest zainsta-
lowany na komputerze).
 Edytuj zaznaczone – edycja wskazanych ścieżek dostępu.
ścieżki
 Znajdź i zamień – wyszukiwanie i zastępowanie ścieżek. Wpisz zastępo-
waną ścieżkę (Znajdź zapisaną ścieżkę) oraz ścieżkę,
która ma ją zastąpić (Zastąp).
 Zastosuj zmiany – wprowadzenie zmian w ścieżkach dostępu. Zmienione
zostaną pliki rysunkowe DWG, a ich poprzednie wersje
zostaną zapisane z rozszerzeniem BAK.
 Pomoc – wywołanie systemu pomocy menedżera plików skojarzo-
nych z rysunkiem.
Lista po lewej stronie może zawierać rysunki lub rodzaje obiektów. W celu zmiany za-
wartości tej listy wskaż ją prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego
opcję.
Wyświetl rysunki Wyświetl odnośniki

Odnośniki 897
Po wybraniu z menu menedżera opcji [Widok][Opcje…] na ekranie ukaże się okno opcji:
Opcje
 Pokaż pełną ścieżkę – wyświetlanie pełnej ścieżki dostępu do plików

w widoku drzewa znajdujących się na liście. Wyłączenie przełącz-
nika spowoduje wyświetlanie wyłącznie nazw
plików.
 Wyświetl tekst – wyświetlanie opisanych przycisków na górze okna.
przycisków Wyłącznie przełącznika spowoduje wyświetlanie
paska narzędzi wyłącznie ikonek.
 Wyświetl kolumny – rodzaj wyświetlanych informacji oraz ich kolej-
ność.
 Zapisz do pliku dziennika – zapisywanie informacji o dokonanych zmianach
ścieżek w pliku typu zewnętrznego.
 Nazwa pliku dziennika – nazwa i położenie pliku, w którym zapisywane
mają być zmiany ścieżek dostępu.
 Profil do rozwiązywania – nazwa profilu użytkownika, z którego należy
odniesień korzystać przy poszukiwaniu odnośników.
 Dodaj odnośnik podczas – automatyczne dodawanie odnośników zewnętrz-
dodawania rysunków nych do listy plików.
 Przywróć standardowe – będą wyświetlane wszystkie okna dialogowe z ostrze-
komunikaty i alerty żeniami niezależnie od wcześniejszych decyzji
użytkownika o niewyświetlaniu danego okna.

898 AutoCAD 2018 PL
 Menedżer plików skojarzonych z rysunkiem nie ma możliwości zmiany ścieżek

dostępu w rysunkach aktualnie otwartych w AutoCAD-zie oraz w plikach rysun-
kowych, które mają atrybut tylko do odczytu (chodzi o atrybut pliku DWG w sys-
temie operacyjnym). Takie rysunki można dołączyć do list zmienianych plików
(w menedżerze), ale zmiany nie zostaną wprowadzone!
 Menedżer plików skojarzonych z rysunkiem nie ma możliwości modyfikacji
ścieżek dostępu do plików: czcionek nie skojarzonych ze stylem napisów, połą-
czeń OLE, hiperpołączeń, baz danych, PMP. Nie można również zmienić od-
wołań do witryn internetowych.
 Nie można zmienić ścieżek dostępu do czcionek typu True Type. Czcionek tego
typu AutoCAD zawsze poszukuje w folderze systemu Windows przeznaczonym
do przechowywania czcionek tego rodzaju (Windows\Fonts).
 Jeżeli odnośnik zewnętrzny nie może zostać odnaleziony, użytkownik jest in-
formowany o tym fakcie za pomocą ikony .
Projekty
Użytkownik może zdefiniować w rysunku dowolną liczbę projektów. Projekt jest to na-
zwa, która określa, w jakich katalogach mają być poszukiwane pliki.
Nazwa projektu jest zapisana w zmiennej systemowej Projectname, która identyfikuje

ścieżkę przeszukiwania (zapisaną w rejestrach Windows). AutoCAD poszukuje plików
odnośników oraz plików map bitowych w katalogach określonych przez tę ścieżkę. Je-
żeli pliki nie zostaną znalezione w katalogach projektu, przeszukiwana jest standardowa
ścieżka przeszukiwania AutoCAD-a.
Tworzenie projektu
Aby skorzystać z projektu, należy najpierw określić, które ścieżki mają być przeszuki-
wane, w celu odnalezienia odnośników oraz plików map bitowych dołączonych do ry-
sunku. Jeżeli ścieżki odnośników będą sztywno określone, odnośniki te zostaną wczy-
tane. Jeżeli jednak w rysunku zapisane będą tylko nazwy plików odnośników lub, gdy
odnośniki nie zostaną znalezione, przeszukane zostaną katalogi określone przez projekt.
Aby utworzyć projekt, wybierz z menu: [Opcje][Pliki].

Wybierz Ścieżka wyszukiwania plików projektu.
Kliknij przycisk Dodaj….
Wpisz nazwę projektu i naciśnij ENTER

Kliknij znak + położony na lewo od wpisanej nazwy.
Wpisz nazwę katalogu projektu w polu, które się pojawi poniżej. Możesz również klik-
nąć przycisk Przeglądaj… i wskazać katalog na dysku.

Odnośniki 899
W analogiczny sposób dopisz pozostałe katalogi projektu.
Korzystanie z projektu
Po określeniu katalogów, które mają być przeszukiwane w ramach określonego projek-
tu, wystarczy zapisać nazwę projektu w zmiennej systemowej Projectname.
Polecenie: PROJECTNAME
Podaj nową wartość PROJECTNAME lub . dla żadnego <"">: wpisz nazwę projektu
Można również wybrać z menu: [Opcje][Pliki].
Wybierz Ścieżka wyszukiwania plików projektu.
Wskaż odpowiedni projekt i kliknij przycisk Ustaw bieżący.
Jeżeli projekt został wybrany, jego ikona zmienia kształt na: lub .
Na poniższym rysunku widoczne są dwa projekty: Projekt1 i Projekt2.
Jeżeli wybierzesz projekt Projekt1 i klikniesz przycisk Ustaw aktualny (lub nadasz
zmiennej systemowej Projectname wartość Projekt1), AutoCAD będzie poszukiwał
odnośników w katalogach C:\MOST1, C:\MOST1\FILARY oraz C:\MOST1\POMOC-
NICZE.
Jeżeli wybierzesz Projekt2, AutoCAD będzie poszukiwał plików odnośników w katalogu

C:\HALA.
Jeżeli nie chcesz korzystać z żadnego projektu, wpisz z klawiatury PROJECTNAME

i w odpowiedzi na pytanie o nazwę projektu „Podaj nową wartość PROJECTNAME,
lub . dla żadnego <"">:” wpisz kropkę. Możesz również wskazać bieżący projekt w oknie
Opcje i kliknąć przycisk Usuń aktualną.

900 AutoCAD 2018 PL

Pola tekstowe 901
Pola tekstowe
Użytkownik może wstawić do rysunku pola teksto-

we zawierające pewne wartości odczytywane auto-
matycznie z rysunku, takie jak: data i godzina zapisu,
utworzenia, wydruku rysunku, nazwy obiektów,
wielkość rysunku itp. Zmiana parametru znajdzie
automatycznie odzwierciedlenie w polu (po aktua-
lizacji pola). Pola tekstowe można wstawić jako
osobny obiekt na rysunku; można je również
umieścić w akapicie tekstowym oraz w tabelce.
Można utworzyć pola zawierające datę i czas, takie jak: data i godzina utworzenia rysunku,
ostatniego wydruku rysunku, ostatniego zapisu rysunku na dysku. Pola mogą zawierać
wartości odczytywane z właściwości rysunku, takie jak: autor, komentarz, nazwa pliku
rysunkowego, rozmiar pliku rysunkowego, słowa kluczowe, temat rysunku i tytuł ry-
sunku. Pola mogą pokazywać nazwy obiektów (dotyczy obiektów posiadających nazwę,
np. blok, styl wymiarowy, warstwa, typ linii, widok, styl napisów, styl tabelki) oraz cechy
obiektów, np. pole okręgu, warstwa bloku, punkt wstawienia bloku, rodzaj linii polili-
nii itp. Pole może zawierać również wartość odczytywaną z określonej zmiennej syste-
mowej. Niektóre pola związane są z wydrukiem, np. nazwa urządzenia drukującego
(drukarka, ploter, zapis do pliku), nazwa ustawień strony, wielkość papieru, orientacja wy-
druku (pionowa lub pozioma), skala wydruku, tabela stylów wydruku. Ponadto pola mogą
zawierać wartości charakteryzujące zestawy arkuszy, np. opis, numer, nazwa bieżącego ar-
kusza, opis zestawu arkuszy, nazwa podzestawu arkuszy, nazwa arkusza, nazwa zestawu
arkuszy itp. Wartości pól są automatycznie aktualizowane podczas regeneracji rysunku.
Rysunek zawierający pola tekstowe

902 AutoCAD 2018 PL
Na powyższym rysunku zostało umieszczonych kilka pól tekstowych. W tabelce znaj-

duje się nazwisko osoby tworzącej rysunek — Jan Kowalski (odczytane z tabelki wła-
ściwości rysunku). Poniżej znajduje się data utworzenia rysunku oraz data i godzina
ostatniego zapisu rysunku.
Pod tabelką znajduje się pole Nazwa pliku. To pole zostało wstawione do akapitu teksto-
wego, dzięki czemu można było dodać własne napisy przed i za polem tekstowym. W celu
dołączenia pola do akapitu rozpocznij edycję akapitu, kliknij prawym przyciskiem myszy
i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw pole….
Tworzenie pól — POLEDANYCH

Pola tworzymy za pomocą polecenia POLEDANYCH.
 [Wstaw][Dane][Pole]1  CTRL-F
Po wprowadzeniu polecenia na ekranie pojawi się okno dialogowe służące do tworzenia
pól tekstowych.
Okno dialogowe służące do wstawiania pól tekstowych
1
Jeśli aktywne jest polecenie tekstowe, można kliknąć prawym przyciskiem myszy i wybrać z menu kontek-
stowego opcję Wstaw pole....

Pola tekstowe 903
 Wszystko – wszystkie rodzaje pól.

 Data i czas – pola zawierające datę i czas.
Data – bieżąca data i godzina.
DataUtworzenia – data i godzina utworzenia rysunku.
DataWydruku – data i godzina ostatniego wydruku rysunku.
DataZapisania – data i godzina ostatniego zapisu rysunku na dysku.
 Dokument – pola związane z rysunkiem. Wartości pól odczyty-
wane są z właściwości rysunku (właściwości definiu-
jemy, wybierając z menu [Narzędzia rysun-
kowe >][Właściwości rysunku]).
Autor – autor.
BazaHiperłącza – katalog hiperpołączeń względnych.
Komentarze – komentarz.
NazwaPliku – nazwa pliku rysunkowego.
OstatnioZapisanyPrzez – nazwa użytkownika, który ostatnio zapisał rysunek
(login systemu Windows).
RozmiarPliku – rozmiar pliku rysunkowego.
SłowaKluczowe – słowa kluczowe.
Temat – temat rysunku.
Tytuł – tytuł rysunku.
 Dołączony – hiperpołączenia.
Hiperłącze – hiperpołączenie. Treść pola wpisz w okienku Tekst
do wyświetlenia, zdefiniuj hiperpołączenie poprzez
kliknięcie przycisku Hiperłącze….
 Inny – wyrażenie języka Diesel lub zmienna systemowa.
WyrażenieDiesel – wyrażenie języka Diesel. Treść wyrażenia wpisz w oknie
po prawej stronie.
ZmiennaLisp – zmienna języka LISP. Wybierz zmienną z listy
Zmienna Lisp.
ZmiennaSystemowa – zmienna systemowa. Wybierz zmienną z listy Zmien-
na systemowa, a format jej wyświetlania z listy
Format.
 Obiekty – pola pokazujące nazwy obiektów.
Formuła – pole zawierające formułę. Stosuje się w tabelach.
MiejsceBloku – odwołanie do bloku. Stosuje się w edytorze bloków.
Obiekt – cecha obiektu, np. pole okręgu, warstwa bloku, punkt
wstawienia bloku, rodzaj linii polilinii itp.
ObiektNazwany – nazwa obiektu (dotyczy obiektów posiadających na-
zwę, np. blok, styl wymiarowy, warstwa, typ linii,
widok, styl napisów, styl tabelki).

904 AutoCAD 2018 PL
 Wydruk – pola związane z wydrukiem.

DataWydruku – data i godzina ostatniego wydruku.
Logowanie – nazwa użytkownika (login systemu Windows).
NazwaUrządzenia – nazwa urządzenia drukującego (drukarka, ploter, zapis
do pliku).
NazwaUstawieńStrony – nazwa ustawień strony.
OrientacjaWydruku – orientacja wydruku (pionowa lub pozioma).
RozmiarPapieru – wielkość papieru.
SkalaWydruku – skala wydruku.
TabelaStylówWydruku – tabela stylów wydruku.
 ZestawArkuszy – pola związane z zestawami arkuszy.
BieżącyZestaw – bieżący zestaw arkuszy.
Arkuszy
CelWydaniaBieżące- – cel wydania aktualnego arkusza.
goArkusza
DataWersjiBieżącego – data wersji aktualnego arkusza.
Arkusza
FazaProjektu – faza projektu aktualnego zestawu arkuszy.
BieżącegoZestawu
Arkuszy
KategoriaBieżącego – kategoria aktualnego arkusza.
Arkusza
MiejsceZestawu – pole stosowane jako element bloku przeznaczonego
Arkuszy do użycia w zestawie arkuszy. Pole przejmie wartość
z arkusza, na którym blok zostanie wstawiony.
NazwaProjektu – nazwa projektu aktualnego zestawu arkuszy.
BieżącegoZestawu
Arkuszy
NumerBieżącego – numer bieżącego arkusza.
Arkusza
NumerITytułBieżące- – numer i nazwa bieżącego arkusza.
goArkusza
NumerProjektu – numer projektu aktualnego zestawu arkuszy.
BieżącegoZestawu
Arkuszy
NumerWersji – numer wersji aktualnego arkusza.
BieżącegoArkusza
OpisBieżącego – opis bieżącego arkusza.
Arkusza
OpisBieżącego – opis zestawu arkuszy.
ZestawuArkuszy
PodzestawBieżącego – nazwa podzestawu arkuszy.
Arkusza

Pola tekstowe 905
TytułBieżącego – nazwa arkusza.

Arkusza
UżytkownikBieżącego – pole użytkownika na bieżącym arkuszu.
Arkusza
UżytkownikBieżącego – pole użytkownika na bieżącym zestawie arkuszy.
ZestawuArkuszy
WczesnaWersja – wczesna wersja projektu aktualnego zestawu arkuszy.
ProjektuBieżącego
ZestawuArkuszy
WidokArkusza – widok arkusza.
ZestawArkuszy – nazwa zestawu arkuszy.
Wstaw pole zawierające datę utworzenia rysunku. Utwórz nowy rysunek i zapisz go na
dysku. Następnie utwórz pole.
Polecenie: [Wstaw][Dane][Pole]
Z listy Kategoria pola: wybierz Data I czas
Z listy Nazwy pola: wybierz DataUtworzenia
Z listy Przykłady: wybierz pożądany format daty i godziny.
Kliknij przycisk OK
Określ punkt początkowy lub [WYsokość/WYRównanie]: wskaż położenie pola na
ekranie
Pole zawierające datę utworzenia rysunku widoczne na ekranie
Wstawianie pól do akapitu tekstowego

Pola tekstowe można wstawić do akapitu tekstowego. Dzięki temu pole staje się częścią
tego akapitu. W celu umieszczenia pola tekstowego w akapicie skorzystaj z polecenia
WTEKST. W edytorze ustaw kursor w miejscu, w którym pole tekstowe ma zostać wsta-
wione, kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw
pole…. Na ekranie pojawi się okno dialogowe służące do tworzenia pól tekstowych.
Pola umieszczone w akapicie można formatować tak jak zwykły tekst. Przykładowo
można zmienić wielkość i rodzaj czcionki.

906 AutoCAD 2018 PL
Utwórz akapit zawierający napis „Plik ostatnio zapisany:” oraz pole pokazujące datę
i godzinę ostatniego zapisu.
Polecenie: WTEKST
Określ pierwszy narożnik: wskaż punkt
sTyl/Szerokość kolUmny]: wskaż punkt
W oknie edytora akapitów wpisz „Plik ostatnio zapisany:”, a następnie kliknij prawym
przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw pole…
Tworzymy pole tekstowe
Z listy rozwijanej Kategoria pola: wybierz Data i czas

Z listy rozwijanej Nazwy pola: wybierz DataZapisania
Wybierz format daty z listy Przykłady:
Kliknij OK
Pole zostało umieszczone w oknie edytora akapitów.

Zamknij edytor tekstów i zapisz rysunek. We wstawionym polu pojawi się data zapisu
rysunku.
Pole tekstowe zostało umieszczone w akapicie tekstowym

Pola tekstowe 907
Wstawianie pól do atrybutu

Pola tekstowe można również umieścić jako wartość atrybutu. Aby to osiągnąć, sko-
rzystaj z polecenia ATRDEF i w oknie dialogowym tworzenia atrybutu kliknij przycisk
Wstaw pole.
Wstawianie pola do atrybutu
Formatowanie pól
Pola umieszczone w akapicie formatujemy w taki sam sposób jak pozostałą część aka-
pitu. Zaznaczamy fragment tekstu przeznaczony do sformatowania i nadajemy mu od-
powiedni styl lub przypisujemy czcionkę o pożądanej nazwie i wielkości.
Pola tekstowe są domyślnie wyświetlane na szarym tle. Użytkownik może zrezygnować

z tej cechy, zmieniając wartość zmiennej systemowej FieldDisplay.
W celu zmiany wartości zmiennej wpisz jej nazwę z klawiatury:

Polecenie: FIELDDISPLAY
Podaj nową wartość FIELDDISPLAY <1>: wpisz pożądaną wartość
 1 – pola mają być wyświetlane na szarym tle.

 0 – pola nie mają być wyświetlane na szarym tle.
FieldDisplay = 1 FieldDisplay = 0

908 AutoCAD 2018 PL
Wyświetlanie cechy obiektu w polu tekstowym

Pola tekstowe mogą posłużyć do wyświetlenia na rysunku cech wybranych obiektów,
takich jak: obwód koła, nazwa i punkt wstawienia bloku, długość odcinka itp.
Utwórz akapit zawierający pole powierzchni zakreskowanego obiektu 

FIELD3.DWG
(polilinii) na rysunku FIELD3.DWG.
Polecenie: WTEKST [Narzędzia główne][Opis][Tekst >][Tekst wielo-

wierszowy]
Określ pierwszy narożnik: wskaż punkt
Określ przeciwny narożnik [wysoKość/Wyrównanie/odstępy między Liniami/oBrót/
sTyl/Szerokość kolUmny]: wskaż punkt
W oknie edytora akapitów wpisz „Pole powierzchni przekroju:”, a następnie kliknij pra-
wym przyciskiem myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw pole…
Z listy rozwijanej Kategoria pola: wybierz Obiekty

Z listy rozwijanej Nazwy pola: wybierz Obiekt
Kliknij przycisk znajdujący się po prawej stronie pola Typ obiektu

Wybierz obiekt: wskaż kontur obiektu w dowolnym punkcie
Z listy Właściwość: wybierz Obszar
Z listy Format: wybierz Dziesiętne
Kliknij OK (zamknięcie okna definiowania pól), zakończ wstawianie tekstu.
Cecha obiektu (pole polilinii) umieszczona w akapicie
W podobny sposób można umieścić na rysunku inne cechy obiektów.

Pola tekstowe 909
Wstawianie pola do tabelki

Pole tekstowe można umieścić w tabelce. W tym celu kliknij dwukrotnie w wybranej
komórce tabelki, naciśnij prawy przycisk myszki i wybierz z menu kontekstowego opcję
Wstaw pole…. Następnie wstaw pole tekstowe. Wielkość pola tekstowego zostanie
automatycznie dopasowana do wielkości komórki tabelki.
Wczytaj rysunek FIELD4.DWG. Znajduje się na nim tabelka. Wstaw do 

FIELD4.DWG
tabelki pole zawierające nazwę użytkownika (login systemu Windows).
Kliknij dwukrotnie w tabelce w polu po prawej stronie pola Rysował.
Edycja napisu w komórce tabelki
Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Wstaw

pole…
Z listy rozwijanej Kategoria pola: wybierz Wszystko

Z listy Nazwy pola: wybierz Logowanie
Z listy Format: wybierz Pierwsza wielka
Kliknij OK (zamknięcie okna definiowania pól).
W celu zamknięcia edytora napisów kliknij dowolnie w obszarze rysunku.
Pole tekstowe wstawione do komórki tabelki

910 AutoCAD 2018 PL
Aktualizacja pól
— UAKTUALNIJPOLADANYCH
Pola umieszczone na rysunku nie są automatycznie aktualizowane na ekranie po zmia-
nie ich wartości. Automatyczna aktualizacja na ekranie następuje po otwarciu rysunku,
przy zapisie rysunku na dysku, przy wydruku, przy wykonaniu polecenia ETRANSMIT
oraz podczas regeneracji.
W celu zaktualizowania wszystkich pól na ekranie można posłużyć się poleceniami

REGEN i REGENW. Aby zaktualizować wybrane pole, skorzystaj z polecenia
UAKTUALNIJPOLADANYCH.
 [Wstaw][Dane][Aktualizuj pola]
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” wskaż pola, które mają zostać zaktu-
alizowane.
Użytkownik może określić, w jakich przypadkach pola mają być automatycznie aktualizo-
wane. W tym celu wybierz z menu [Opcje], wybierz zakładkę Parametry użyt-
kownika i następnie przycisk Ustawienia aktualizacji pola….
Sterowanie automatyczną aktualizacją pól
Za pomocą przełączników określ, w jakich przypadkach ma być przeprowadzana auto-

matyczna aktualizacja pól.
Wczytaj rysunek FIELD2.DWG. Znajduje się na nim pole tekstowe poka- 

FIELD2.DWG
zujące tytuł rysunku. Zmień tytuł rysunku i zaktualizuj pole.
W celu zmiany tytułu rysunku wybierz z menu [Narzędzia rysunkowe >]

[Właściwości rysunku].
W zakładce Podsumowanie zmień tytuł rysunku na inny, np. Rysunek nr 1, i klik-

nij OK.

Pola tekstowe 911
Zmiana tytułu rysunku
Zawartość pola tekstowego nie uległa zmianie.

W celu jej aktualizacji wybierz z menu [Wstaw][Dane][Aktualizuj pola]
Wybierz obiekty: wskaż pole tekstowe

912 AutoCAD 2018 PL

Mapy bitowe 913
Mapy bitowe
AutoCAD umożliwia dołączanie do rysunku map
bitowych w wielu różnych formatach, np. JPG, BMP,
PCX, PNG, TGA, TIF itp. Dzięki temu na rysunku
AutoCAD-a można umieścić sugestywne ilustracje.
Użytkownik może sterować jasnością, kontrastem,
płowieniem oraz przezroczystością map bitowych
umieszczonych w rysunku. Mapę można przyciąć
tak, by na ekranie był widoczny tylko jej fragment.
Mapa bitowa umieszczona na rysunku AutoCAD-a

914 AutoCAD 2018 PL
Dołączanie map bitowych — DOŁĄCZOBR

Polecenie DOŁĄCZOBR dołącza do bieżącego rysunku odniesienie do mapy bitowej
znajdującej się na dysku w osobnym pliku.
 [Wstaw][Odniesienie][Dołącz]  DOŁO
Wybór mapy bitowej przeznaczonej do dołączenia
Po wybraniu pliku na ekranie pojawi się okno dialogowe Obraz.
Parametry przyłączanej mapy bitowej

Mapy bitowe 915
 Nazwa: – nazwa mapy bitowej:

Przeglądaj… – po kliknięciu tego przycisku na ekranie pojawi się okno dialo-
gowe umożliwiające wybranie innej mapy bitowej na dysku,
lista rozwijana – na liście rozwijanej znajdują się ostatnio dołączone mapy.
 Typ ścieżki – sposób zapisania ścieżki dostępu do pliku mapy bitowej:
Pełna ścieżka – pełna ścieżka dostępu (łącznie z nazwą dysku). Opcja znaj-
duje zastosowanie, gdy pliki nie mają być przenoszone,
Względna – względna ścieżka dostępu. Opcja umożliwia łatwe przeno-
ścieżka szenie rysunków na inne dyski o takiej samej strukturze
katalogów,
Brak ścieżki – bez ścieżki dostępu. Plik mapy bitowej poszukiwany jest
w tym samym katalogu co plik rysunkowy lub w katalogu
określonym przez zmienną systemową ProjectName, lub
w ścieżce poszukiwań Pomocniczych zdefiniowanej w za-
kładce Pliki w oknie dialogowym Opcje, lub w folderze star-
towym AutoCAD-a. Z opcji tej korzystamy, gdy pliki będą
przenoszone na dyski o nieznanej strukturze katalogów.
 Punkt punkt wstawienia mapy bitowej.
–
wstawienia
 Skala – współczynnik skali mapy bitowej.
 Obrót – kąt obrotu mapy bitowej.
 Określ – włączenie tego przełącznika umożliwi określenie wybranych
na ekranie parametrów na ekranie.
 Pokaż – kliknięcie tego przełącznika umożliwi wyświetlenie szcze-
szczegóły gółowych informacji na temat dołączanej mapy bitowej: roz-
dzielczości, rozmiarów mapy (podanych w pikselach oraz
jednostkach rysunkowych).
Zarządzanie mapami bitowymi — OBRAZ

Polecenie OBRAZ włącza menedżera map bitowych, który umożliwia wstawianie i usuwa-
nie oraz czasowe odłączanie map bitowych z rysunku.

916 AutoCAD 2018 PL
Menedżer odnośników zewnętrznych
W oknie menedżera znajduje się lista map bitowych wstawionych do rysunku informu-
jąca o ich statusie, wielkości pliku, rodzaju, dacie utworzenia oraz położeniu na dysku.
Po kliknięciu nazwy mapy bitowej prawym przyciskiem myszy ukazuje się menu kon-
tekstowe.
Jasność, kontrast i płowienie

— DOPASOBR
Polecenie DOPASOBR (w skrócie DOPO) steruje jasnością, kontrastem i płowieniem wy-
branej mapy bitowej.
W odpowiedzi na „Wybierz obrazy:” wskaż jedną lub kilka map bitowych. Następnie
ustaw wartości parametrów za pomocą suwaków i kliknij przycisk OK.
Jasność, kontrast i płowienie mapy bitowej

Mapy bitowe 917
 Zmiana jasności, kontrastu i płowienia dotyczy tylko obrazowania map bitowych

na rysunku; nie podlegają modyfikacji pliki map bitowych.
 W celu dopasowania obrazu można również dwukrotnie kliknąć jego obramowanie.
Jakość wyświetlania — JAKOŚĆOBR

Polecenie JAKOŚĆOBR steruje jakością wyświetlania map bitowych.
W odpowiedzi na komunikat „Podaj ustawienie jakości obrazu [Wysoka/Robocza] <Wy-

soka>:” wybierz jakość wyświetlania map bitowych.
 Wysoka – wysoka jakość wyświetlania map bitowych na ekranie. Mapy będą

wyświetlane bardzo dokładnie (zajmuje to jednak dużo czasu).
 Robocza – niska jakość wyświetlania map bitowych na ekranie. W tym trybie
mapy wyświetlane są szybko, odbywa się to jednak kosztem ich
jakości.
Przezroczystość — PRZEZROCZYSTOŚĆ
Polecenie PRZEZROCZYSTOŚĆ steruje przezroczystością map bitowych.
Wybierz jedną lub kilka map bitowych „Wybierz obrazy:”, a następnie określ prze-
zroczystość „Podaj tryb przezroczystości [Tak/Nie] <Nie>:”.
 Tak – jeżeli w mapie bitowej znajdą się przezroczyste piksele, będzie przez
nie widać tło.
 Nie – przezroczystość wyłączona.
Widoczność obramowania map bitowych

Obramowania map bitowych mogą być widoczne lub schowane. Gdy obramowania są
widoczne, mogą zostać wybrane w odpowiedzi na komunikat „Wybierz obiekty:” (poprzez
kliknięcie ich obramowania). Dzięki temu można je skalować, obracać, przesuwać i podda-
wać innym operacjom edycyjnym. W celu ustalenia widoczności wpisz z klawiatury
IMAGEFRAME.

918 AutoCAD 2018 PL
ImageFrame = 1 lub 2 ImageFrame = 0
W odpowiedzi na „Podaj nową wartość IMAGEFRAME <1>:” wybierz 0, 1 lub 2.
 0 – obramowania nie będą wyświetlane na ekranie ani drukowane.

 1 – obramowania będą wyświetlane na ekranie i drukowane.
 2 – obramowania będą wyświetlane na ekranie, ale nie będą drukowane.
Przycinanie map bitowych — PRZYTOBR

Za pomocą polecenia PRZYTOBR (w skrócie PRZO) można przyciąć mapę bitową
w taki sposób, by na ekranie widoczny był tylko jej fragment. Granica przycięcia może
przyjąć kształt prostokąta lub wieloboku.
W odpowiedzi na komunikat „Wybierz obraz do przycięcia:” wskaż brzeg mapy bitowej

przeznaczonej do przycięcia. Następnie wybierz opcję („Podaj opcję przycinania obra-
zu [Tak/Nie/Usuń/nowaObwiednia] <nowaObwiednia>:”).
 Tak – włącza przycinanie. Na ekranie będzie widoczny tylko ten

fragment mapy bitowej, który znajduje się wewnątrz grani-
cy przycięcia.
 Nie – wyłącza przycinanie. Na ekranie będzie widoczna cała mapa.
 Usuń – usuwa granicę przycięcia. Po usunięciu granicy na ekranie
będzie widoczna cała mapa bitowa.
 nowaObwiednia – umożliwia utworzenie nowej granicy przycięcia. Jeżeli ist-
nieje granica przycięcia dla wskazanej mapy bitowej, użyt-
kownik proszony jest o potwierdzenie chęci jej usunięcia
(„Usunąć starą obwiednię? [Tak/Nie] <Tak>:”). Wybierz
opcję:
Wybierz polilinię – obwiednią zostanie wskazana polilinia. Nie musi być za-
mknięta, ale nie może przecinać samej siebie, a jej segmenty
muszą być prostoliniowe,

Mapy bitowe 919
Wielobok – granica przycięcia w kształcie wieloboku. Wskaż pierw-

szy narożnik wieloboku „Określ pierwszy punkt:”, następ-
nie wskazuj kolejne wierzchołki („Określ następny punkt
lub [Zamknij/Cofaj]:”). Na zakończenie naciśnij ENTER.
Po określeniu wieloboku na ekranie będzie widoczny tylko
ten fragment mapy bitowej, który znajduje się w jego
wnętrzu,
pRostokąt – prostokątna granica przycięcia. Określ pierwszy narożnik
prostokąta („Określ pierwszy narożnik:”), następnie jego
przeciwległy narożnik („Określ przeciwległy narożnik:”). Po
wskazaniu prostokąta na ekranie będzie widoczny tylko ten
fragment mapy bitowej, który znajduje się w jego wnętrzu,
Odwróć przytnij – zmiana trybu działania obwiedni tnącej. W zależności od
poprzedniego ustawienia przycinane będą obiekty na ze-
wnątrz/wewnątrz obwiedni.
Właściwości map bitowych

Właściwości map bitowych można łatwo modyfikować za pomocą menedżera właści-
wości. W celu wywołania menedżera wskaż kursorem mapę bitową, naciśnij prawy przy-
cisk myszy i wybierz z menu kontekstowego opcję Właściwości.

920 AutoCAD 2018 PL

Standardy CAD 921
Standardy CAD
Standardy CAD określają standardowe cechy

rysunku i jego elementów, ułatwiając w ten sposób
zachowanie ich jednolitości. Standardy można
ustanowić dla warstw, stylów napisów, typów linii
oraz stylów wymiarowych. Można sprawdzić, czy
rysunki są zgodne z przyjętymi standardami, i zmie-
nić te cechy, które do nich nie pasują. Przykła-
dowo użytkownik może życzyć sobie, żeby w grupie
rysunków zdefiniowane zostały tylko warstwy
o dokładnie określonych nazwach i żeby miały one ściśle określone cechy, np. kolor,
typ linii itp. Standardy mają bardzo duże znaczenie w sytuacjach, gdy rysunki są opra-
cowywane przez zespół projektantów — zachowanie ich jednolitości i spójności odgrywa
bardzo dużą rolę. Użytkownik może wybrać rodzaje standardów, które mają być kon-
trolowane (np. tylko standardy warstw i stylów wymiarowych itp.). Kontrola standar-
dów odbywa się na bieżąco, a w przypadku wykrycia naruszenia standardu użytkownik jest
o tym fakcie natychmiast informowany.
Narzędzia standardów CAD znajdziesz w panelu Standardy CAD na

karcie Zarządzaj.
Tworzenie standardów
Tworzenie standardów CAD rozpocznij od ich dokładnego przemyślenia. Weź pod uwagę
wszystkie grupy użytkowników, które będą ze sobą współpracowały przy wykonywaniu
rysunków oraz ich potrzeby. Tworzenie standardów w AutoCAD-zie jest bardzo łatwe.
Rozpocznij edycję nowego rysunku. Następnie utwórz w tym rysunku i zdefiniuj wła-
ściwości: warstw, stylów napisów, stylów wymiarowych i typów linii. Na zakończenie
zapisz rysunek w formacie Standardy rysunkowe. Standard zostanie w ten sposób utwo-
rzony i zapisany na dysku.

922 AutoCAD 2018 PL
Konfiguracja standardów — STANDARDY

Polecenie STANDARDY wykorzystujemy w celu przypisania plików standardów do bie-
żącego rysunku. Umożliwia ono również zmianę kolejności standardów oraz ich usunięcie.
 [Zarządzaj][Standardy CAD][Konfiguracja]
Konfiguracja standardów
– dodanie nowego pliku standardów do bieżącego rysunku.
– usunięcie z bieżącego rysunku odwołania do wskazanego standardu. Plik

standardów nie zostanie usunięty.
– przesunięcie wskazanego pliku standardu do góry listy.
– przesunięcie wskazanego pliku standardu w dół listy.
Kliknięcie przycisku Sprawdzanie standardów… umożliwia sprawdzenie, czy bieżą-

cy rysunek jest zgodny ze standardami.
Kliknięcie przycisku Ustawienia… powoduje wyświetlenie okna dialogowego ustawień.
Ustawienia sprawdzania standardów

Standardy CAD 923
 Wyłącz powiadamianie – wyłączenie powiadamiania o naruszeniu standar-

o standardach dów oraz o brakujących plikach standardów.
 Wyświetl alert przy – włączenie powiadamiania o naruszeniu standardu
naruszeniu standardów w momencie naruszenia.
 Wyświetl ikonę – włączenie wyświetlania ikony standardów w linii
standardów na pasku statusowej (jeśli do rysunku są przypisane pliki
stanu standardów).
 Automatycznie popraw – automatyczne usuwanie niezgodności ze standar-
niestandardowe dami. Jest ono możliwe tylko wtedy, gdy nazwy
właściwości obiektu w rysunku i standardzie są ze sobą zgodne,
ale ich cechy nie zgadzają się ze sobą.
 Pokaż pominięte – wskazywanie niezgodności uznanych za nieistotne.
problemy Jeżeli przełącznik ten zostanie wyłączony, podczas
ponownego sprawdzania rysunku nieistotne niezgod-
ności nie zostaną zasygnalizowane.
 Preferowany plik – domyślna nazwa pliku standardów wykorzystywa-
standardów nych w celu wyeliminowania niezgodności ze stan-
wykorzystywany dardami.
do zastąpień
Kliknięcie zakładki Wtyczki zlokalizowanej w oknie konfiguracji standardów umożli-

wia określenie rodzaju standardów, które mają być kontrolowane.
Wybór rodzaju standardów
 W przypadku niezgodności ustawień istotną rolę odgrywa kolejność standardów

na liście. Ustawienia w standardzie położonym wyżej na liście mają priorytet nad
ustawieniami zapisanymi w standardzie położonym niżej.
 Standardy można zmieniać, przesuwać i usuwać za pomocą menu kontekstowego
prawego przycisku myszy.

924 AutoCAD 2018 PL
Automatyczna kontrola standardów

Naruszenie standardów może być sygnalizowane użytkownikowi na kilka różnych spo-
sobów: za pomocą komunikatu ostrzegawczego lub w sposób bardziej dyskretny, za
pomocą małej ikony umieszczonej w linii statusowej. Sposób sprawdzania standar-
dów określamy za pomocą przycisku Ustawienia… znajdującego się w oknie mene-
dżera standardów.
Okno dialogowe sygnalizujące naruszenie standardów
W przypadku informowania użytkownika o naruszeniu standardów za pomocą okna dialo-

gowego ma on do dyspozycji dwie opcje:
 Wybierz obiekt standardowy, – zostanie wyświetlone okno dialogowe

aby zamienić ten obiekt Sprawdzanie standardów.
 Zachowaj obiekt niezgodny – zignorowanie ostrzeżenia.
ze standardami
Ikona i komunikat sygnalizujące naruszenie standardów
W przypadku informowania użytkownika o naruszeniu standardów za pomocą ikony

w linii statusowej ma on do dyspozycji:
 Wykonaj sprawdzenie – usunięcie naruszenia.

standardów

– zignorowanie ostrzeżenia.
Po zignorowaniu ostrzeżenia w linii statusowej widoczna będzie ikona informująca

użytkownika o tym, że rysunek nie jest zgodny ze standardami.

Standardy CAD 925
Sprawdzanie standardów
— SPRSTANDARD
Polecenie umożliwia sprawdzenie zgodności ustawień w bieżącym rysunku ze standar-
dami oraz usunięcie niezgodności przez zastąpienie niestandardowej cechy ustawieniem
standardowym lub zignorowanie problemu.
 [Zarządzaj][Standardy CAD][Sprawdź]
 Problem: – opis pojawiającej się niezgodności ze standardem.

 Zamień na: – lista sposobów wyeliminowania niezgodności. Sposób
polecany przez program jest oznaczony znaczkiem .
Jeżeli chcesz wybrać inne rozwiązanie, wskaż je na
liście.
 Podgląd zmian: – lista zmian, które zostaną dokonane w celu usunięcia
niezgodności.
 Napraw – usunięcie niezgodności.
 Dalej – przejście do następnej niezgodności bez usunięcia
niezgodności bieżącej.
 Zaznacz ten problem – zaznaczenie niezgodności jako nieistotnej, czyli zigno-
jako pominięty rowanie problemu.
 Ustawienia… – ustawienia.

926 AutoCAD 2018 PL
 W celu zachowania zgodności ze standardami regularnie sprawdzaj rysunek lub

włącz automatyczną kontrolę standardów.
 Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku, gdy na liście Zamień na:
nie pojawia się żadne sugerowane rozwiązanie niezgodności (nie ma znaczka ).
Akceptacja zmiany zgodnie z podświetloną na liście pozycją może być trudnym
do naprawienia błędem, powodującym dużo zamieszania na rysunku. Dlatego
należy bardzo dokładnie zbadać sugerowaną zmianę (na liście Podgląd zmian)
i zastanowić się przed jej akceptacją.
Utwórz standard zawierający dwie warstwy o podanych niżej para-

metrach. Zapisz jako plik standardów o nazwie S1.DWS. Otwórz przy-

SPRAST. DWG
kładowy rysunek SPRAST.DWG i sprawdź jego zgodność z utworzo-
nym standardem.
Rozpocznij edycję nowego rysunku. Następnie zdefiniuj w nim warstwy o następujących

parametrach.
Nazwa Kolor Rodzaj linii Szerokość linii

rzut biały Continuous 0.3 mm
kreskowanie czerwony Continuous Domyślne
Polecenie: [Zapisz jako >][Standardy rysunkowe]
W polu Nazwa pliku: wpisz nazwę standardu S1 i kliknij przycisk Zapisz.

Standard został utworzony i zapisany w pliku S1.DWS.
Wczytaj rysunek SPRAST.DWG.
Przypisz do bieżącego rysunku utworzony wcześniej plik standardów.

Polecenie: [Zarządzaj][Standardy CAD][Konfiguracja]
Kliknij przycisk .
W oknie wskaż utworzony na początku wykonywania niniejszego przykładu plik stan-

dardów S1.DWS i kliknij przycisk Otwórz.
Kliknij OK
Po przypisaniu standardu do rysunku sprawdź ich zgodność.

Wybierz z menu [Zarządzaj][Standardy CAD][Sprawdź]
Na ekranie pojawi się okno pokazujące niezgodności ze standardami.

Standardy CAD 927
W okienku Problem: widoczna jest niezgodność. Warstwa rzuty nie została zdefiniowana
w standardzie. Rzut oka na listę Zmień na: wystarczy, by zauważyć, że w tym przypadku
nie pojawia się żadne sugerowane rozwiązanie problemu. Po chwili zastanowienia wi-
dzimy, że prawdopodobnie ktoś pomylił się podczas definiowania warstw w rysunku
i zamiast standardowej nazwy rzut zastosował nazwę rzuty.
W oknie Zmień na: kliknij warstwę rzut.

Następnie kliknij przycisk Napraw w celu usunięcia niezgodności.
W okienku Problem: widoczny jest opis następnej niezgodności. Właściwości war-

stwy kreskowanie nie są zgodne ze standardem. Spójrz na listę Zmień na:. Widać na
niej sugerowane rozwiązanie oznaczone znaczkiem — dokonanie zmiany warstwy kre-
skowanie na rysunku tak, by odpowiadała standardowi.
Spójrz na listę Podgląd zmian:. Widać na niej, że kolor warstwy Biały może zostać za-
stąpiony standardowym kolorem czerwonym Czerwony.
Kliknij przycisk Napraw w celu usunięcia niezgodności.
Następnie pojawi się kolejna niezgodność — styl tekstu Standard ma właściwości nie-
standardowe. Podobnie jak poprzednio, usuń niezgodność.
Sprawdzanie standardów zostało zakończone. Kliknij przycisk Zamknij. Następnie zamknij

okno sprawdzania standardów.
Jak widać, kolory obiektów znajdujących się na rysunku uległy zmianie i zostały dopa-
sowane do standardu. Standardy CAD okazują się być użytecznym narzędziem.

928 AutoCAD 2018 PL
Po usunięciu niezgodności rysunek jest zgodny ze standardem
Konwerter warstw — WARSTWKONWERT

Konwerter warstw umożliwia zmianę nazw i właściwości warstw znajdujących się w bie-
żącym rysunku w taki sposób, aby odpowiadały określonym standardom CAD (zdefi-
niowanym w pliku standardów). Za jego pomocą można również usunąć z rysunku war-
stwy nieprzypisane do żadnych obiektów rysunkowych.
 [Zarządzaj][Standardy CAD][Konwerter warstw]
W oknie widocznym z lewej strony (Konwertuj z) widoczne są warstwy zdefiniowane

w bieżącym rysunku. Z prawej strony (Konwertuj na) widać warstwy, których nazwy
i parametry mogą zostać przyjęte w trakcie procesu konwersji.
Konwerter warstw
 Konwertuj z – lista znajdujących się w bieżącym rysunku warstw, które

można poddać konwersji.
 Filtr wyborów – filtr wyboru warstw znajdujących się w oknie Kon-
wertuj z. Filtr ten definiujemy za pomocą znaków uni-
wersalnych (np. 6* oznacza wybór wszystkich warstw,
których nazwa zaczyna się od znaku 6).

Standardy CAD 929
 Wybierz – wybór warstw dokonany zgodnie z filtrem. Wybrane

w ten sposób warstwy w chwili uaktywnienia filtra są
dodawane do listy warstw wybranych.
 Odwzoruj – wpisanie wybranych warstw na listę warstw przeznaczo-
nych do konwersji.
 Odwzoruj tak – wybór przeznaczonych do konwersji warstw, które mają
samo identyczne nazwy. W trakcie procesu konwersji zmianie
ulegną tylko parametry warstw.
 Konwertuj na – lista warstw, których nazwy i parametry mogą zostać
przyjęte w trakcie procesu konwersji. Parametry warstw
mogą zostać wczytane z plików rysunkowych, stan-
dardów lub szablonów.
 Wczytaj… – wczytanie nazw oraz parametrów warstw Konwertuj na
z pliku rysunkowego, standardu lub szablonu.
 Nowa… – definiowanie nowej warstwy w okienku Konwertuj na.
Jeżeli w chwili kliknięcia przycisku została już wybrana
jakaś warstwa z okienka Konwertuj z, jej parametry stają
się domyślne dla nowo tworzonej warstwy.
 Odwzorowanie – lista konwersji, na której widoczne są: poprzednia na-
konwersji warstw zwa warstwy, jej nowa nazwa i nowe parametry.
 Edycja… – edycja parametrów konwersji wybranej warstwy.
 Usuń – usunięcie konwersji wskazanej warstwy.
 Zapisz… – zapis konfiguracji konwersji do pliku DWG lub DWS.
 Ustawienia… – konfiguracja konwersji warstw.
 Konwertuj – wykonanie konwersji warstw zgodnie z listą. Jeżeli lista
konwersji nie została zapisana, program proponuje wyko-
nanie tej czynności przed rozpoczęciem konwersji.
 Anuluj – zaniechanie konwersji.
 Pomoc – otwiera okno pomocy.
 Można wybrać kilka przeznaczonych do konwersji warstw Konwertuj z i tylko jedną

warstwę docelową Konwertuj na. W tym celu można posłużyć się filtrem oraz
wyborem przy pomocy klawiaturowych klawiszy SHIFT i CTRL. Dzięki ich zasto-
sowaniu w trakcie konwersji kilka warstw przyjmie wybraną nazwę i parametry.
 Na listę Konwertuj na można wczytać nazwy i parametry warstw pochodzących
z kilku rysunków. W przypadku konfliktu priorytet mają warstwy pochodzące
z rysunków wczytanych wcześniej. Przykładowo, jeżeli w nowo wczytywanym
rysunku znajduje się warstwa o takiej samej nazwie jak warstwa wczytana wcze-
śniej, nowa warstwa zostanie pominięta.

930 AutoCAD 2018 PL
Ustawienia konwersji warstw

Po kliknięciu znajdującego się w oknie konwersji warstw przycisku Ustawienia… po-
jawia się okno umożliwiające zmianę ustawień konwersji.
Ustawienia konwertera warstw
 Ustaw kolor obiektu – jeżeli przełącznik ten jest włączony, podczas konwersji
JakWarstwa kolor wszystkich obiektów położonych na warstwach
poddanych temu procesowi zostanie zmieniony na
JakWarstwa. Jeżeli będzie on wyłączony, obiekty
zachowają oryginalny kolor.
 Ustaw rodzaj linii – jeżeli przełącznik ten jest włączony, podczas konwersji
obiektu JakWarstwa typ linii wszystkich obiektów leżących na warstwach
poddanych temu procesowi zostanie zmieniony na
JakWarstwa. Jeżeli będzie on wyłączony, obiekty
zachowają oryginalny typ linii.
 Wymuś – jeżeli przełącznik ten jest włączony, każdy przekształ-
przezroczystość cany obiekt będzie przyjmował ustawienia przezro-
obiektów na czystości jego warstwy.
JakWarstwa
 Konwertuj obiekty – przełącznik ten steruje konwersją obiektów wchodzą-
w blokach cych w skład bloku.
 Zapisz dziennik – tworzenie pliku raportu zawierającego informacje na
konwersji temat wykonanej konwersji warstw. Plik raportu nosi
taką samą nazwę jak rysunek poddawany konwersji
(rozszerzenie .LOG). Jest on tworzony w tym samym
folderze, w którym znajduje się rysunek.
 Pokaż zawartość – steruje podglądem warstw na rysunku.
wybranych warstw Jeżeli przełącznik ten zostanie włączony, wybór danej
warstwy na liście Konwertuj z spowoduje wyświetle-
nie obiektów znajdujących się tylko na tej warstwie.

Standardy CAD 931
Wczytaj rysunek WAGON2.DWG. Za pomocą konwertera warstw dopa- 

suj warstwy tego rysunku tak, by odpowiadały warstwom w rysunku WAGON2.DWG
WAGON1.DWG.
Na rysunku WAGON1.DWG zdefiniowane zostały dwie warstwy użytkownika: lewe

kola i prawe kola. Lewe koła wagonu umieszczone są na warstwie lewe kola, a prawe
na warstwie prawe kola. Na rysunku WAGON2.DWG zdefiniowana jest tylko jedna war-
stwa nosząca nazwę kola. Na tej warstwie powinny zostać umieszczone obydwa koła
wagonu z rysunku WAGON2.DWG.
Wczytaj rysunek WAGON2.DWG.
Na rysunku widoczne są:
 lewe koła wagonu położone na czerwonej warstwie o nazwie lewe kola,

 prawe koła położone na zielonej warstwie o nazwie prawe kola.
Uruchom konwerter warstw.

Polecenie: [Zarządzaj][Standardy CAD][Konwerter warstw]
Kliknij przycisk Wczytaj…

Wskaż rysunek WAGON1.DWG i kliknij przycisk Otwórz
Na liście Konwertuj z kliknij warstwę lewe kola
Przytrzymując klawisz CTRL na klawiaturze, wskaż warstwę prawe kola
Na liście Konwertuj na wskaż warstwę kola

932 AutoCAD 2018 PL
Konwersja warstw „lewe kola” i „prawe kola” na warstwę „kola”
Kliknij przycisk Odwzoruj

Na liście Odwzorowanie konwersji warstw pojawią się proponowane zmiany.
Lista uwzględnia stare i nowe nazwy warstw oraz ich parametry. W celu wykonania kon-
wersji warstw kliknij przycisk Konwertuj
Na ekranie pojawi się komunikat, że odwzorowanie warstw nie zostało zapisane. Jeżeli
przewidujesz, że będziesz musiał dokonać innych konwersji warstw z takimi samymi
ustawieniami, zapisz mapowanie, klikając Dokonaj translacji i zapisz informacje
mapowania.
Wczytaj rysunek SALON.DWG. Za pomocą konwertera warstw dopasuj 

SALON.DWG
jego warstwy tak, by odpowiadały warstwom w rysunku SALONY.DWG.
Nazwy warstw na rysunku SALON.DWG są takie same jak na rysunku SALONY.DWG. Pa-
rametry tych warstw są jednak zupełnie inne. Rysunek SALONY.DWG może być trakto-
wany jako rysunek standardowy, który wyznacza parametry warstw dla wszystkich ry-
sunków salonów wykonywanych przez użytkowników.
Wczytaj rysunek SALON.DWG. Na rysunku widoczne są stoły, krzesła i kanapy.
Kliknij przycisk Wczytaj...

Wskaż rysunek SALONY.DWG i kliknij przycisk Otwórz
Kliknij przycisk Odwzoruj tak samo

Standardy CAD 933
Na liście Zestawienie konwersji warstw widoczne są proponowane zmiany. Nazwy

warstw nie zostaną zmienione.
Zmiany proponowane przez konwerter warstw
Pojawiła się informacja, że zmienione zostaną kolory warstw oraz grubość kreski war-
stwy stoły. Aby wykonać konwersję, kliknij przycisk Konwertuj.
Na ekranie pojawi się komunikat, że odwzorowanie warstw nie zostało zapisane. Jeżeli
przewidujesz, że będziesz musiał dokonać innych konwersji warstw z takimi samymi
ustawieniami, zapisz mapowanie, klikając Dokonaj translacji i zapisz informacje
mapowania.
Konwersja warstw została wykonana.
Wczytaj rysunek SALON1.DWG. Zwróć uwagę na bardzo pożyteczną 

cechę konwersji warstw, jaką jest podgląd wybieranych warstw na SALON1.DWG
ekranie.
Wczytaj rysunek SALON1.DWG.
Kliknij przycisk Ustawienia… i włącz przełącznik Pokaż zawartość wybranych

warstw. Kliknij przycisk OK
Na liście Konwertuj z kliknij warstwę kanapy
Kliknij belkę narzędziową paska konwertora warstw i, przytrzymując lewy przycisk

myszy, przesuń okno tak, aby odsłonić rysunek.
Zauważ, że na rysunku widoczne są tylko obiekty znajdujące się na warstwie kanapy.

Kliknij inne warstwy i zaobserwuj, co pojawi się na ekranie.

934 AutoCAD 2018 PL
Usuwanie nieużywanych warstw

Aby usunąć warstwy nieużywane, czyli takie, które nie są przypisane do żadnego obiektu
na rysunku, włącz konwerter warstw, kliknij prawym przyciskiem myszy w okienku
Konwertuj z i wybierz z menu kontekstowego opcję Usuń warstwy. Wszystkie nie-
używane warstwy zostaną usunięte.
Zwróć uwagę na różnice w wyglądzie ikon znajdujących się z lewej strony nazwy war-
stwy. Na poniższym rysunku używana jest tylko warstwa 66, a pozostałe nie.
Używana warstwa oznaczona jest ciemną ikoną
Uważaj, żeby nie usunąć potrzebnych warstw. Fakt, że warstwa jest aktualnie nieuży-
wana, nie oznacza automatycznie, że nie będzie ona potrzebna w przyszłości. Dlatego
jeżeli chcesz usunąć tylko wybrane warstwy, korzystaj z polecenia USUŃ.
Sprawdzanie zgodności ze standardami większej

ilości plików rysunkowych
Istnieje możliwość automatycznego sprawdzenia zgodności ze standardami większej
ilości rysunków i zapisania raportu w pliku XML. W tym celu korzystamy z analizatora
zgodności, który jest dostarczany razem z AutoCAD-em, ale działa jako osobny pro-
gram. Aby uruchomić analizator, wybierz z menu Start systemu Windows polecenie:
StartWszystkie programyAutodeskAutoCAD 2018 Polski (Polish)Wsadowy
kontroler standardów.
Analizator zgodności ze standardami umożliwia sprawdzenie kilku rysunków

Standardy CAD 935
– utworzenie nowego pliku ustawień analizatora (.CHX). Plik ten zawiera

informacje na temat tego, które rysunki mają zostać sprawdzone i zgodnie
z jakimi standardami należy tego dokonać. Znajdziesz w nim również
raport z ostatniego sprawdzania (jeżeli zostało wykonane).
– otwarcie pliku ustawień analizatora (.CHX).
– zapis pliku ustawień analizatora.
– zapis pliku ustawień analizatora pod nową nazwą.
– rozpoczęcie sprawdzania.
– przerwanie sprawdzania.
– odczyt raportu z ostatniego sprawdzania. Raport wyświetlany jest w prze-

glądarce internetowej. Jeżeli sprawdzanie nie zostało jeszcze przeprowa-
dzone, przycisk ten nie jest dostępny.
– wyeksportowanie raportu w formacie HTML.
Zakładka Rysunki
Zakładka Rysunki ukazuje listę plików rysunkowych, których zgodność ze standardami
ma zostać sprawdzona. Kolejność sprawdzania plików odpowiada kolejności plików na
liście.
– dodanie do listy nowego pliku rysunkowego. Po kliknięciu otwarte zostanie

okno dialogowe umożliwiające wskazanie jednego lub wielu plików rysun-
kowych.
– usunięcie wskazanego rysunku z listy.
– przesunięcie wskazanego pliku rysunkowego w górę listy.
– przesunięcie wskazanego pliku rysunkowego w dół listy.
W okienku Opis wyświetlane są informacje na temat wskazanego rysunku. Jeżeli włą-

czymy przełącznik Sprawdź odnośniki rysunków z listy, sprawdzone zostaną rów-
nież wszystkie odnośniki dołączone do sprawdzanych rysunków.
Zakładka Standardy
Zakładka Standardy umożliwia określenie standardów, które mają być brane pod uwa-
gę podczas sprawdzania.

936 AutoCAD 2018 PL
 Sprawdź każdy rysunek – sprawdzanie zgodności każdego rysunku z przy-

wykorzystując skojarzone pisanymi do niego standardami.
z nim pliki standardów
 Sprawdź wszystkie – sprawdzanie zgodności każdego rysunku ze
rysunki korzystając wskazanymi standardami. Standardy przypisane
z następujących plików indywidualnie do każdego rysunku nie są spraw-
standardów dzane.
 Standardy – lista standardów wykorzystywanych do spraw-
wykorzystywane dzenia rysunków.
do sprawdzenia
wszystkich rysunków:
 Opis: – opis wybranego pliku standardów.
Zakładka Wtyczki
Lista wtyczek, czyli rodzajów sprawdzanych standardów. Wraz z AutoCAD-em dostar-
czane są wtyczki służące do sprawdzania stylów wymiarowych, warstw, typów linii oraz
stylów napisów. Użytkownik może określić, jaki rodzaj standardów ma zostać sprawdzony.
 Rodzaje linii – sprawdzanie standardów typów linii.

 Style tekstu – sprawdzanie standardów stylów napisów.
 Style – sprawdzanie standardów stylów wymiarowych.
wymiarowania
 Warstwy – sprawdzanie standardów warstw.
Zakładka Uwagi
Uwagi użytkownika, które zostaną dopisane do pliku raportu. Dopisz swoje uwagi przed
sprawdzeniem rysunków.
Zakładka Postęp
Okienko informujące użytkownika o stopniu zaawansowania sprawdzania oraz o liczbie
znalezionych w każdym rysunku niezgodności.

Grupowanie
obiektów
Często zdarza się, że chcemy wykonać operację

edycyjną na kilku wybranych obiektach. Na przy-
kład po przesunięciu kilku wybranych obiektów
planujemy zmianę ich wielkości. Ponowne wybie-
ranie tych samych obiektów jest zwykłą stratą
czasu i jeżeli rysunek jest skomplikowany, może być
dość trudne. Aby temu zaradzić, możemy posłu-
żyć się grupowaniem obiektów.
Grupowanie — GRUPA
Polecenie GRUPA umożliwia tworzenie grup obiektów. Dzięki zastosowaniu grup
można łatwo wybrać obiekty, mimo że nie stanowią one bloku. Elementy wchodzące
w skład grupy nie są ze sobą w żaden sposób powiązane (poza tym, że można je wszystkie
wybrać jednocześnie). Obiekt może być elementem różnych grup.
 [Narzędzia główne][Grupy][Grupa] G
Po wprowadzeniu polecenia wskaż obiekty, które mają wchodzić w skład grupy. Do-
myślnie utworzona zostanie grupa bez nazwy.

938 AutoCAD 2018 PL
 NAzwa – nazwa tworzonej grupy. W odpowiedzi na „Podaj nazwę

grupy lub [?]:” podaj nazwę tworzonej grupy.
opis tworzonej grupy. W odpowiedzi na „Podaj opis gru-
 Opis –
py:” podaj opis tworzonej grupy.
Menedżer grup — GRUPAKLASYCZNA
Menedżer grup umożliwia tworzenie, modyfikację i usuwanie grup obiektów. Po wprowa-

dzeniu polecenia na ekranie pojawi się okno dialogowe Grupowanie obiektów.
 [Narzędzia główne][Grupy >][Menedżer grup]
Okno dialogowe Grupowanie obiektów

 Nazwa grupy – lista zawierająca nazwy wszystkich zdefiniowanych na

rysunku grup. Obok nazwy (w kolumnie Wybieralna) wy-
świetlana jest informacja, czy istnieje możliwość wyboru
całej grupy. Jeżeli wybór całej grupy jest włączony (Tak),
wskazanie dowolnego elementu grupy powoduje automa-
tyczny wybór wszystkich jej elementów. Jeżeli jest wyłączony
(Nie), grupy nie można wybrać. Status wybieralności grupy
zmieniamy za pomocą znajdującego się w oknie Zmień grupę
przycisku Wybieralna. Nowo tworzone grupy są wybieralne
domyślnie.
 Nazwa grupy: – nazwa grupy.
 Opis: – opis grupy.
 Znajdź nazwę < – sprawdzenie, do których grup należy wskazany obiekt. Po
naciśnięciu przycisku, w odpowiedzi na komunikat „Wskaż
członka grupy.”, wskaż obiekt na rysunku. Wyświetlone zo-
stanie okno dialogowe zawierające listę nazw grup, do których
należy wskazany obiekt.
 Zaznacz < – podświetlenie elementów wybranej grupy. Po naciśnięciu
tego przycisku na rysunku zostaną podświetlone wszystkie
elementy należące do grupy o wskazanej nazwie.
 Dołącz bez – włączenie tego przełącznika powoduje, że na liście grup
nazwy zostaną umieszczone również grupy bezimienne (bez nazwy).
Grupę tego rodzaju może utworzyć użytkownik, ale są one
również tworzone automatycznie przez niektóre polecenia
AutoCAD-a.
 Nowa < – naciśnięcie tego przycisku powoduje utworzenie grupy
o nazwie określonej w polu Nazwa grupy:. Po naciśnięciu
przycisku wskaż obiekty, które mają tworzyć grupę.
 Wybieralna – włączenie tego przełącznika spowoduje, że nowo tworzone
grupy będą wybieralne — oznacza to, że wskazanie dowol-
nego elementu grupy spowoduje automatyczny wybór
wszystkich jej elementów.
 Bez nazwy – włączenie tego przełącznika spowoduje, że tworzone będą
grupy bezimienne. W rzeczywistości AutoCAD będzie
nadawał tym grupom nazwy, np. A1, A2, A3... itd. Nazwy
te będą widoczne na liście grup tylko wtedy, gdy włączony
zostanie przełącznik Dołącz bez nazwy.
 Usuń < – usuwa wskazane obiekty z wybranej grupy. W odpowiedzi
na komunikat „Wybierz obiekty do usunięcia z grupy.” wskaż
obiekty, które powinny być usunięte z wybranej grupy.
Elementy wybranej grupy będą podświetlone, co ułatwia
ich wybranie.
 Dodaj < – dodaje wskazane obiekty do wybranej grupy.

940 AutoCAD 2018 PL
 Zmień nazwę – zmienia nazwę wybranej grupy. Wybierz na liście grup

nazwę grupy, którą chcesz zmienić. Wpisz w polu Nazwa
grupy: nową nazwę i naciśnij przycisk Zmień nazwę.
 Zmień kolej- – wyświetla okno dialogowe umożliwiające zmianę kolejno-
ność… ści obiektów w wybranej grupie.
 Opis – zmienia opis wybranej grupy. Aby zmienić opis, wskaż nazwę
grupy na liście grup, wpisz nowy opis lub zmień go w polu
Opis:, a następnie naciśnij przycisk Opis.
 Rozbij – naciśnięcie tego przycisku spowoduje usunięcie definicji
wybranej grupy. Nazwa grupy zostaje usunięta z listy grup.
Obiekty rysunkowe nie zostaną usunięte z rysunku.
 Wybieralna – zmienia wybieralność wskazanej grupy. Obok nazwy grupy,
w kolumnie Wybieralna wyświetlony jest status możliwo-
ści wyboru całej grupy. Jeżeli włączony zostanie wybór całej
grupy (Tak), wskazanie dowolnego elementu grupy spowo-
duje automatyczny wybór wszystkich jej elementów. Jeżeli
będzie wyłączony (Nie), grupy nie można wybrać.
Po naciśnięciu przycisku Zmień kolejność… wyświetlane jest okno dialogowe umożli-

wiające zmianę kolejności elementów w grupie.
Zmiana kolejności elementów w grupie
 Nazwa grupy – lista nazw grup.

 Opis – opis wybranej grupy. Brak oznacza brak opisu.
 Usuń z pozycji – numer elementu grupy, od którego elementy mają zostać
przesunięte (pierwszy element ma numer 0).
 Podaj nowy numer – pozycja, na którą mają być przesunięte elementy.
pozycji obiektu
 Liczba obiektów – liczba przesuwanych elementów.
 Zmień kolejność – naciśnięcie tego przycisku powoduje wykonanie prze-
sunięcia.

 Zaznacz – podświetla dany element w grupie. Po naciśnięciu tego

przycisku wyświetlone zostanie okno dialogowe Gru-
powanie obiektów i podświetlony zostaje pierwszy
element. Naciśnięcie przycisku Następny spowoduje
podświetlenie następnego elementu w grupie, naciśnię-
cie przycisku Poprzedni — podświetlenie elementu
poprzedniego. Na dole okna wyświetlony jest numer
pozycji podświetlonego elementu Obiekt: n. Za po-
mocą Zaznacz można odczytać, jaki numer ma okre-
ślony element.
 Odwróć kolejność – odwraca kolejność elementów w grupie.
Tworzenie grupy
Przed utworzeniem grupy narysuj obiekty, które mają wchodzić w jej skład. Następnie użyj
polecenia GRUPA( ). Wybierz opcję NAzwa i podaj nazwę grupy. Następnie wskaż na
ekranie obiekty, które mają wchodzić w jej skład.
Wybieranie grupy
Grupę wybieralną można wybrać, gdy AutoCAD oczekuje na wskazanie obiektów. Aby
wybrać grupę:
 wskaż na ekranie jeden z elementów grupy, a wybrana zostanie cała grupa. Stanie się
tak jednak tylko wtedy, gdy w oknie dialogowym opcji (zakładka Wybór) włączony
będzie przełącznik Grupowanie obiektów lub
 wpisz GRUPA i w odpowiedzi na komunikat „Podaj nazwę grupy:” wpisz nazwę
grupy.
Wczytaj rysunek GRUPY.DWG. Zdefiniuj cztery grupy: osie, korpus, 

GRUPY.DWG
otwory i element.

942 AutoCAD 2018 PL
Polecenie: [Narzędzia główne][Grupy >][Menedżer grup]

W polu Nazwa grupy: wpisz osie
Kliknij przycisk Nowa <
Wybierz obiekty: P1
Wybierz obiekty: P2
W polu Nazwa grupy: wpisz korpus

Wybierz obiekty: P3
W polu Nazwa grupy: wpisz otwory

Wybierz obiekty: P4
Wybierz obiekty: P5
Wybierz obiekty: P6
Wybierz obiekty: P7
Na zakończenie zdefiniujemy grupę element,

w skład której będą wchodziły wszystkie obiekty
tworzące element.
Element = osie + korpus + otwory.
W polu Nazwa grupy: wpisz element

Wybierz obiekty: g
Podaj nazwę grupy: osie
Wybierz obiekty: g
Podaj nazwę grupy: korpus
Wybierz obiekty: g
Podaj nazwę grupy: otwory
Podczas tworzenia grupy element skorzystałeś z utworzonych wcześniej grup: osie,

korpus, otwory. W oknie dialogowym w polu Nazwa grupy powinny być widoczne
wszystkie nowo utworzone grupy.
Zakończ definiowanie grup, klikając przycisk OK.
Dalej sprawdzimy, jak można wykorzystać grupy.

Powiększ cały element o 50%. Skorzystaj z polecenia SKALA.

Wybierz obiekty: g
Podaj nazwę grupy: element
Określ punkt bazowy: wskaż punkt przecięcia osi
Określ współczynnik skali lub[Kopiuj/Odniesienie]: 1.5
Zamiast wskazywać wszystkie obiekty elementu, wprowadziłeś opcję g i wpisałeś nazwę

wcześniej utworzonej grupy.
Przesuń wszystkie otwory w prawo.

[Zmień][Przesuń]
Wybierz obiekty: g
Podaj nazwę grupy: otwory
Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie]: P8
Określ drugi punkt lub <użyj pierwszego
punktu jako przesunięcia>: P9
Działania na grupach przypominają działania na

blokach, ale elementy składowe grupy pozo-
stają od siebie niezależne (można je tylko jedno-
cześnie wybrać, podając nazwę grupy).
Można łatwo przekonać się, które elementy wchodzą w skład danej grupy.
Polecenie: [Narzędzia główne][Grupy >][Menedżer grup]

Kliknij przycisk Znajdź nazwę <
Wskaż członka grupy: wskaż okrąg
W oknie dialogowym można odczytać, że okrąg należy do grup noszących nazwy:

OTWORY i ELEMENT. Kliknij OK.
Można również bez trudu sprawdzić, które elementy należą do wybranej grupy. W tym celu
wskaż nazwę grupy na liście, np. OTWORY, i kliknij przycisk Zaznacz <. Na ekranie
podświetlone zostaną wszystkie elementy wchodzące w skład wybranej grupy (w na-
szym przypadku wszystkie otwory). Kliknij przycisk Dalej.

944 AutoCAD 2018 PL
Spróbuj samodzielnie usuwać obiekty z grup za pomocą przycisku Usuń <, wskazując
elementy na rysunku. Dołącz nowe elementy za pomocą przycisku Dodaj <. Zmień na-
zwę grupy, wskazując ją na liście i wpisując jej nową nazwę w polu Nazwa grupy:,
a następnie klikając przycisk Zmień nazwę.
Wczytaj rysunek WYBGRUPY.DWG, w którym zdefiniowano grupy.

Standardowo, jeżeli wskażesz dowolny obiekt, podświetlony zostanie

WYBGRUPY.DWG
cały element wchodzący w skład grupy.
Wskaż dowolny obiekt — wybrany zostanie cały element.
Wybierz z menu [Opcje][Wybór] i wyłącz przełącznik Grupowanie obiektów.

Kliknij OK. Selekcja grupowa została wyłączona. Ponownie wskaż dowolny obiekt tworzą-
cy element. Tym razem podświetlony został tylko wskazany obiekt (ponieważ selekcja
grupowa została wyłączona).
Selekcja grupowa włączona Selekcja grupowa wyłączona
Zbiory wskazań
Operowanie wieloma zbiorami wskazań jest możliwe dzięki wykorzystaniu AutoLISP-u.
Nie wymaga ono dogłębnej znajomości tego języka — osoby, które nigdy wcześniej nie
miały do czynienia z AutoLISP-em, mogą bez trudu posługiwać się tą metodą.
Aby zdefiniować zbiór wskazań, wystarczy wpisać w linii poleceń:
Polecenie: (setq NazwaZbioruWskazan (ssget))

Wybierz obiekty: wybierz obiekty wchodzące w skład zbioru wskazań.
W miejsce NazwaZbioruWskazan wpisz własną nazwę zbioru wskazań, np. „otwory”,

„lsrod” lub inną, która najlepiej opisuje definiowany zbiór wskazań.
Po zdefiniowaniu zbioru wskazań możesz zacząć go wykorzystywać. Gdy AutoCAD

poprosi o wskazanie obiektów, podaj wcześniej zdefiniowaną nazwę poprzedzoną wy-
krzyknikiem, np. !NazwaZbioruWskazan.
Wybierz obiekty: !NazwaZbioruWskazan

W odróżnieniu od grup, zbiory wskazań nie są zapisywane razem z rysunkiem i nie są

dostępne po zamknięciu rysunku. Dlatego opisaną powyżej metodę stosujemy do tworze-
nia zbiorów wskazań, które potrzebne są tylko w czasie bieżącej sesji rysunkowej.
Wczytaj rysunek KRZESLO.DWG. Znajdziesz w nim rysunek krzesła 

KRZESLO.DWG
i stolika. Zdefiniuj zbiór wskazań „krzesło” zawierający krzesło.
Polecenie: (setq krzeslo (ssget))

Wybierz obiekty: P1
P1
Korzystając z utworzonego zbioru wskazań,

przesuń krzesło.
Polecenie: PRZESUŃ ([Narzędzia

główne][Zmień][Przesuń])
Wybierz obiekty: !krzeslo
Określ punkt bazowy lub [Przesunięcie]:
wskaż punkt bazowy przesunięcia
Określ drugi punkt lub <użyj pierwszego P2

punktu jako przesunięcia>:
wskaż punkt docelowy przesunięcia

946 AutoCAD 2018 PL

Częściowe
wczytywanie rysunku
Użytkownik może wczytać do AutoCAD-a tylko

fragment rysunku. Określamy obszar rysunku (zde-
finiowany jako widok) oraz listę przeznaczonych
do wczytania warstw. Wczytane zostaną tylko te
elementy, które znajdują się w obszarze wybranego
widoku i jednocześnie położone są na wybranych
warstwach. Dzięki możliwości częściowego wczy-
tywania edycja dużych rysunków stała się dużo
sprawniejsza, gdyż użytkownik może pracować tylko nad fragmentem rysunku.
Częściowe otwarcie rysunku — OTWÓRZ

Wybrane warstwy i widok rysunku wczytujemy za pomocą polecenia OPEN.
 [Otwórz]  CTRL-O
Wyświetlone zostanie okno dialogowe umożliwiające wybór rysunku przeznaczonego
do wczytania. Aby wczytać plik, wskaż go na liście plików, a następnie rozwiń listę rozwi-
janą, klikając mały przycisk położony po prawej stronie przycisku Otwórz. Wybierz
z listy opcję Otwórz częściowo.

948 AutoCAD 2018 PL
Częściowe wczytywanie rysunku
Na ekranie pojawi się okno dialogowe umożliwiające wybór widoku oraz warstw prze-
znaczonych do wczytania. Wczytane zostaną tylko te obiekty, które znajdują się w ob-
szarze widoku i jednocześnie położone są na zaznaczonych warstwach.
Wybór elementów rysunku do wczytania
 Geometria widoku – widok przeznaczony do wczytania. Wybór *Zakres*

do wczytania spowoduje wczytanie zakresu rysunku. Na liście dostęp-
ne są tylko widoki zdefiniowane w przestrzeni modelu.
Jeżeli chcesz wczytać obiekty narysowane w przestrze-
ni papieru, wczytaj warstwy, na których znajdują się te
obiekty.

– lista warstw przeznaczonych do wczytania.
Geometria warstwy
do wczytania
 Wczytaj wszystkie – zaznacza wszystkie warstwy.
 Wyczyść wszystkie – usuwa selekcję warstw.
 Użyj indeksu – wykorzystanie indeksu obszaru. Opcja ta występuje tylko
przestrzennego wtedy, gdy wczytywany plik został zapisany wraz
z indeksami. Indeksy mogą znacznie przyspieszyć czę-
ściowe wczytywanie rysunku. Więcej informacji na ten
temat znajdziesz w rozdziale Odnośniki.

 Usuń wszystkie – włączenie tego przełącznika spowoduje niewczytywa-

odnośniki przy nie odnośników zewnętrznych dołączonych do otwie-
otwieraniu ranego rysunku.
 Otwórz – wczytuje część rysunku zgodnie z ustawionymi w oknie
parametrami.
 Wybór warstw oznacza, że wczytane mają zostać obiekty leżące na tych warstwach.
W częściowo otwartym rysunku dostępne są wszystkie warstwy, ale widoczne są
tylko obiekty leżące na warstwach wczytanych.
 W częściowo otwartym rysunku (niezależnie od wczytanego widoku i warstw)
dostępne są wszystkie zdefiniowane w rysunku bloki, style wymiarowe, warstwy,
typy linii, rozmieszczenia wydruku, style napisów, układy współrzędnych, widoki
i konfiguracje rzutni.
 Dodatkową geometrię rysunku można w dowolnej chwili wczytać za pomocą
polecenia WCZYTAJCZĘŚĆ.
 Warstwy zdefiniowane w odnośnikach zewnętrznych dołączonych do częściowo
otwieranego rysunku pojawią się na liście warstw, jeżeli rysunek ten został ostat-
nio zapisany przy ustawieniu zmiennej Visretain = 1.
 Częściowo otwarty rysunek zapisujemy na dysku w normalny sposób. Jeżeli
rysunek ten zostanie ponownie otwarty, na ekranie pojawi się komunikat infor-
mujący o tym, że był ostatnio otwarty częściowo. Jeżeli chcesz wczytać cały rysu-
nek, wybierz opcję Otwórz całkowicie. Jeżeli chcesz wczytać rysunek w takim
samym zakresie jak ostatnio, wybierz opcję Przywróć.
 Częściowe wczytywanie rysunku działa tylko w przypadku rysunków zapisanych
w formacie AutoCAD-a 2000 i późniejszych. Jeżeli chcesz częściowo wczytywać
rysunki utworzone w poprzednich wersjach AutoCAD-a, wczytaj je w całości i za-
pisz w aktualnym formacie.
Na rysunku PARTIAL1.DWG zdefiniowano warstwy: 0, Aranż, Kre-

skowanie, Napisy, Rzuty, Ściany. Wczytaj elementy z warstw:

PARTIAL1.DWG
Rzuty i Ściany. Wczytaj cały obszar rysunku.
Wybierz [Otwórz]
Wskaż plik PARTIAL1.DWG
Wybierz opcję Otwórz częściowo z listy rozwijanej położonej z prawej strony przy-
cisku Otwórz. Wybierz opcję *Zakres* na liście Geometria widoku do wczytania.
Włącz przełączniki znajdujące się przy warstwach RZUTY i ściany z listy Geometria
warstwy do wczytania i kliknij przycisk Otwórz.

950 AutoCAD 2018 PL
Cała zawartość rysunku Wczytane zostały tylko obiekty znajdujące

się na warstwach RZUTY i ściany
Na rysunku PARTIAL2.DWG zdefiniowano warstwy i widoki. Wczytaj

obszar rysunku określony przez widok noszący nazwę łazienki. Wczytaj

PARTIAL2.DWG
tylko elementy położone na warstwach RZUTY i ściany.
Wybierz [Otwórz]
Wybierz opcję Otwórz częściowo z listy rozwijanej z prawej strony przycisku Otwórz.
Z listy Geometria widoku do wczytania wybierz widok łazienki. Na liście Geome-

tria warstwy do wczytania włącz przełączniki znajdujące się przy warstwach: RZUTY
i ściany i kliknij przycisk Otwórz.
Wczytany widok łazienki, warstwy RZUTY i ściany

Wczytanie dodatkowej geometrii

— WCZYTAJCZĘŚĆ
Do częściowo otwartego rysunku można w dowolnej chwili wczytać dodatkowe ele-
menty. W tym celu stosujemy polecenie WCZYTAJCZĘŚĆ.
Wczytywanie dodatkowych elementów
 Widok elementu – widok przeznaczony do wczytania. *Zakres* wczy-

do wczytania tuje zakres rysunku. *Bieżący* oznacza aktualnie
widoczny na ekranie obszar rysunku.
– umożliwia wskazanie na ekranie prostokątnego obsza-

ru przeznaczonego do wczytania.
 Geometria warstwy – warstwy przeznaczone do wczytania.
do wczytania
W rysunku PARTIAL3.DWG zdefiniowane zostały warstwy i widoki.

Wczytaj obszar rysunku określony przez widok salon1. Wczytaj tylko

PARTIAL3.DWG
elementy położone na warstwach: Rzuty i Ściany.
Wybierz [Otwórz]
Wybierz opcję Otwórz częściowo z listy rozwijanej położonej z prawej strony przy-
cisku Otwórz.

952 AutoCAD 2018 PL
Wybierz widok salon1 z listy Geometria widoku do wczytania.
Na liście Geometria warstwy do wczytania włącz przełączniki znajdujące się przy

warstwach: RZUTY i ściany.
Kliknij przycisk Otwórz.
Następnie wczytaj elementy położone na warstwie kreskowanie.
Polecenie: WCZYTAJCZĘŚĆ
Włącz przełącznik znajdujący się przy warstwie kreskowanie
Wczytane obiekty znajdujące się na warstwach RZUTY i ściany (po lewej)

oraz dodatkowo obiekty na warstwie kreskowanie (po prawej)

Rysunek
parametryczny
Rysunek parametryczny powstaje przy zastosowaniu

wiązań, które stanowią pewne ograniczenia narzucone
na elementy rysunku. Po nałożeniu wiązań operacje
edycyjne będą uwzględniały zależności i ograniczenia
geometryczne oraz wymiarowe zdefiniowane przez te
wiązania.
Wiązania geometryczne umożliwiają określenie geome-

trycznych zależności pomiędzy elementami rysunku, takich jak: pokrywanie się, prosto-
padłość, równoległość, współliniowość, styczność, symetria, współśrodkowość, piono-
wość i poziomość.
Wiązania wymiarowe umożliwiają ustalenie pewnych odległości na rysunku, takich jak

odległość pionowa, pozioma, promień i średnica okręgu lub łuku.
Karta wiązań — Parametryczne

Narzędzia służące do tworzenia wiązań zostały zgrupowane na karcie Parametryczne.
Znajdują się na niej trzy panele służące do tworzenia wiązań geometrycznych, wiązań
wymiarowych oraz do zarządzania wiązaniami.

954 AutoCAD 2018 PL
Karta Parametryczne zawiera narzędzia służące do tworzenia wiązań
Wiązania geometryczne
Wiązania geometryczne zapewniają zachowanie określonych zależności geometrycznych
pomiędzy elementami rysunku. AutoCAD umożliwia narzucenie następujących rodzajów
wiązań geometrycznych:
Nazwa wiązania Ikona Opis

Prostopadły – Prostopadłość dwóch odcinków lub segmentów
polilinii.
Poziomy – Poziomość odcinka. Odcinek będzie zawsze
równoległy do osi X bieżącego układu
współrzędnych.
Styczny – Styczność dwóch obiektów.
Współliniowy Współliniowość dwóch odcinków.
Symetryczny – Symetria dwóch obiektów względem wskazanej
linii symetrii.
Pokrywanie się – Pokrywanie się dwóch punktów.
Równoległość – Równoległość dwóch odcinków.
Pionowy – Pionowość odcinka. Odcinek będzie zawsze
równoległy do osi Y bieżącego układu
współrzędnych.
Gładkie – Gładkość dwóch splajnów.
Koncentryczny – Współśrodkowość dwóch okręgów lub łuków.
Równy – Równa długość dwóch odcinków, segmentów
polilinii lub promieni okręgów i łuków.
Unieruchomiony – Unieruchamia wskazany obiekt. Po
unieruchomieniu nie można zmienić położenia
obiektu na rysunku.
W celu nałożenia wiązań kliknij odpowiednią ikonę, a następnie wskaż obiekty, które mają
zostać powiązane. Większość rodzajów wiązań dotyczy dwóch obiektów. Zwróć uwagę, że
położenie pierwszego wskazanego obiektu nie ulegnie zmianie, natomiast geometria drugie-
go obiektu zostanie dopasowana do pierwszego.

Zastosuj wiązania geometryczne na poniższym rysunku. Wiązania typu

„pokrywanie” mają zostać nałożone na cztery pary obiektów: trzy pary

PARAM1.DWG
odcinków tworzących wierzchołki trójkąta oraz parę odcinek i środek
okręgu.
Kliknij kartę Parametryczne, aby uzyskać dostęp do wiązań.
Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Pokrywanie]
Wybierz pierwszy punkt lub [Obiekt/Autowiązgeom] <Obiekt>: P1
Wybierz drugi punkt lub [Obiekt] <Obiekt>: P2
W ten sposób punkty końcowe odcinków będą się zawsze pokrywać. W punktach pokrywa-
nia się wyświetlone zostaną małe niebieskie kwadraty symbolizujące wiązania.
Nałóż czwarty punkt pokrywania: koniec odcinka ze środkiem okręgu.

956 AutoCAD 2018 PL
Po nałożeniu wiązań przesuń okrąg w nowe położenie i zaobserwuj, jak geometria rysunku
dopasowuje się automatycznie (wiązania zostają zachowane).
Podczas przesuwania okręgu geometria rysunku dopasowuje się automatycznie
Na rysunku znajduje się zamknięta polilinia w kształcie trójkąta. Wyko-

rzystując wiązania, spraw, aby trójkąt ten był zawsze trójkątem prosto-

PARAM2.DWG
kątnym, równoramiennym. Na dodatek spraw, by przyprostokątna
trójkąta była zawsze pozioma.
Rozpoczniemy od wymuszenia równej długości ramion.

Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Równy]
Wybierz pierwszy obiekt lub [Wiele]: P1
Wybierz drugi obiekt: P2
Długość dolnego odcinka została zmieniona i jest równa długości pierwszego wskazanego
odcinka.
Następnie wymusimy prostopadłość (kąt prosty) ramion trójkąta.

Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Prostopadły]
Wybierz pierwszy obiekt: P3
Na zakończenie sprawimy, by przyprostokątna była zawsze pozioma.

Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Poziomy]
Wybierz obiekt lub [2Punkty] <2Punkty>: P5
Zwróć uwagę, że trójkąt w tym przykładzie został narysowany jako polilinia. Dlatego
w tym przypadku nie było konieczności zastosowania wiązań pokrywania się odcin-
ków w wierzchołkach.
Na postawie szkicu (polilinia i okrąg) utwórz obiekt jak na poniższym

rysunku. Zastosuj wiązania geometryczne w celu zapewnienia styczno-

PARAM3.DWG
ści odcinków i łuku, równoległości, prostopadłości oraz współśrod-
kowości.
Rozpocznijmy od zapewnienia styczności poziomych odcinków i łuku.

Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Styczny]
Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Styczny]

958 AutoCAD 2018 PL
Następnie sprawimy, by odcinki poziome były równoległe.

Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Równoległość]
Nakładamy wiązania prostopadłości.

Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Prostopadły]
Na zakończenie wymusimy współśrodkowość okręgu i łuku.
Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][Koncentryczny]
Po nałożeniu wiązań sprawdź, jak one działają. Zaznacz obiekt i przesuwaj jeden z uchwy-
tów narożnych. Obserwuj, jak AutoCAD automatycznie dopasowuje geometrię rysunku.
W każdym położeniu spełnione są zależności geometryczne określone przez wiązania.
Podczas przesuwania narożnego uchwytu geometria rysunku dopasowuje się automatycznie

tak, by wiązania zostały zachowane

Automatyczne nałożenie wiązań

AutoCAD umożliwia automatyczne narzucenie wiązań geometrycznych na wskazane
obiekty. Po uruchomieniu polecenia („Wybierz obiekty lub [USTawienia]:”) wskaż obiekty,
na które mają zostać nałożone wiązania. AutoCAD dokona analizy zależności geometrycz-
nych pomiędzy wskazanymi elementami. Po nałożeniu wiązań wyświetlony zostanie komu-
nikat o liczbie zastosowanych wiązań i liczbie obiektów, których te wiązania dotyczą. Zasto-
sowane wiązania zostaną pokazane na ekranie.
Zastosuj automatyczne nałożenie wiązań na obiekt składający się 

AUTOWIEZ.DWG
z prostokąta i dwóch okręgów.
Polecenie: [Parametryczne][Geometryczny][AutoWiązGeom]
Wybierz obiekty lub [USTawienia]: wskaż wszystkie odcinki oraz okręgi
Wybierz obiekty lub [USTawienia]: ENTER
Zastosowano następującą liczbę wiązań: 9 do następującej liczby obiektów: 6
Wynik działania automatycznego nałożenia wiązań
Na ekranie pojawiły się ikony wiązań. Po wskazaniu ikony wiązania kursorem podświetlone
zostają obiekty, które są związane tym wiązaniem.
Dokonaj analizy wiązań poprzez ustawianie kursora na każdej ikonie wiązań. Widać, że
okręgi są koncentryczne , odcinki poziome są równoległe , odcinki pionowe są rów-
noległe , prawy odcinek pionowy i górny odcinek poziomy są prostopadłe .
Ponadto w narożnikach prostokąta widoczne są małe niebieskie kwadraty — są to znaczniki

wiązania pokrywania się. Wskaż mały niebieski kwadrat kursorem i zaobserwuj pojawienie
się ikony wiązania pokrywania .

960 AutoCAD 2018 PL
Na zakończenie wykonaj kilka dowolnych operacji edycyjnych (np. przesuwanie, obra-

canie, rozciąganie, skalowanie) i zobacz, jak zachowuje się obiekt z wiązaniami pod-
czas tych operacji.
Jeżeli spróbujesz wykonać operację edycyjną, która nie jest możliwa do wykonania ze
względu na wiązania (np. obrót w naszym przypadku), to pojawi się komunikat in-
formujący o tym fakcie. Masz wówczas możliwość zwolnienia wiązań.
Zwolnienie wiązań
Wiązania wymiarowe
Wiązania wymiarowe zapewniają zachowanie ściśle określonych odległości pomiędzy ele-
mentami rysunku. AutoCAD umożliwia narzucenie następujących rodzajów wiązań wymia-
rowych:
Nazwa wiązania Ikona Opis

Liniowy – Odległość między punktami w poziomie lub w pionie
do określonego zakresu.
Poziomy – Odległość między dwoma punktami w poziomie
(wzdłuż osi X układu współrzędnych).
Pionowy – Odległość między dwoma punktami w pionie
(wzdłuż osi Y układu współrzędnych).
Wyrównany – Odległość między dwoma punktami.
Kątowy – Kąt wyznaczony przez dwa odcinki, łuk lub 3 punkty.
Promień – Promień okręgu lub łuku.
Średnica – Średnica okręgu lub łuku.
Wiązania wymiarowe są zwykle stosowane w połączeniu z wiązaniami geometrycznymi.

Wczytaj rysunek PARAM4.DWG. Średnica okręgu ma zawsze być równa

200, natomiast odległość pozioma środka okręgu od krawędzi była

PARAM4.DWG
równa 300, a pionowa 200. Nałożenie wiązań wymiarowych zapewni,
że odległości te zostaną zachowane niezależnie od późniejszych prze-
kształceń, którym będzie podlegał element.
Rozpoczniemy od automatycznego nałożenia wiązań geometrycznych. Wywołaj autowięź

i wskaż wszystkie obiekty za pomocą okna. W wyniku automatycznego nałożenia wiązań na
rysunku pojawiły się następujące rodzaje wiązań: równoległość, współliniowość, styczność,
prostopadłość i poziomość (oraz jeszcze jeden rodzaj; czy potrafisz powiedzieć jaki? ;)).
Po automatycznym nałożeniu wiązań geometrycznych przystąpimy do nałożenia wiązań

wymiarowych.

962 AutoCAD 2018 PL
Polecenie: [Parametryczne][Wymiarowy][Średnica]
Określ położenie linii wymiarowej: P2
ENTER
Polecenie: [Parametryczne][Wymiarowy][Poziomy]
Określ pierwszy punkt dostępny dla wiązania lub [Obiekt] <Obiekt>: P3
Określ drugi punkt dostępny dla wiązania: P1
Tekst wymiarowy = 300 ENTER
Polecenie: [Parametryczne][Wymiarowy][Pionowy]
Określ pierwszy punkt dostępny dla wiązania lub [Obiekt] <Obiekt>: P5
Określ drugi punkt dostępny dla wiązania: P1
Tekst wymiarowy = 200 ENTER
Na rysunku pojawiły się wiązania wymiarowe. Symbole kłódek przy wartościach odległości
oraz przy średnicy pokazują zablokowanie tych wymiarów.
Po nałożeniu wiązań wykonaj kilka różnych operacji edycyjnych, takich jak na przykład
zmiana wielkości i rozciąganie. Zwróć uwagę, że te operacje nie zmieniają ani średnicy
okręgu, ani odległości środka okręgu od ścianek elementu.
Zarządzanie wiązaniami
Wiązania można usunąć ze wskazanego obiektu. W celu usunięcia wiązań posłuż się iko-
ną (Usuń wiązania) i wskaż obiekt, którego wiązania mają zostać usunięte. Wszystkie
wiązania obiektu zostaną usunięte. Jeśli chcesz usunąć tylko wybrane wiązania, wskaż kur-
sorem ikonę wiązania przeznaczonego do usunięcia i wybierz z menu kontekstowego pra-
wego przycisku myszki opcję Usuń.

Wiązania mogą być widoczne na ekranie lub schowane. Ikona (Pokaż wszystko) po-
woduje wyświetlenie wszystkich wiązań na ekranie. Ikona (Ukryj wszystko) ukrywa
wszystkie wiązania (w dalszym ciągu wiązania te obowiązują, ale ich symbole nie będą wi-
doczne na rysunku).
Ikona (Pokaż/Ukryj) umożliwia wyświetlenie wiązań wskazanego obiektu.

964 AutoCAD 2018 PL

Bezpieczeństwo
rysunku
Rysunki AutoCAD-a mogą zostać zabezpieczone

za pomocą podpisu elektronicznego.
Podpis elektroniczny pełni tradycyjną funkcję —

rysunek podpisany jest wiarygodny (wiemy, że
jest autentyczny i nie był modyfikowany). Użyt-
kownik, który chce skorzystać z podpisu elek-
tronicznego, musi go uprzednio zainstalować na
swoim komputerze.
AutoCAD oferuje również możliwość określenia opcji zabezpieczeń związanych z uru-

chamianiem plików wykonywalnych. Odpowiednie ustawienia zebrane są w oknie dia-
logowym Opcje bezpieczeństwa.
W celu dołączenia podpisu elektronicznego należy skorzystać z okna dialogowego, któ-

re jest dostępne w momencie zapisywania rysunku. W oknie zapisywania rysunku wy-
bierz z menu Narzędzia opcję Podpisy cyfrowe....
W celu lepszego zabezpieczenia rysunku możesz również spakować plik DGW za pomo-
cą RAR-a z hasłem. Jeżeli bezpieczeństwo rysunku jest naprawdę ważne, warto zastoso-
wać profesjonalną metodę szyfrowania danych (np. PGP).

966 AutoCAD 2018 PL
Wywoływanie okna dialogowego podpisów cyfrowych
Na ekranie pojawi się okno dialogowe podpisów cyfrowych.
Podpis elektroniczny
Opcja Podpisy cyfrowe umożliwia podpisanie rysunku, czyli dołączenie do niego pod-
pisu elektronicznego. Żeby móc podpisać rysunek, użytkownik musi zaopatrzyć się
w podpis elektroniczny u dostawcy podpisów elektronicznych.
 Dołącz podpis cyfrowy – włączenie przełącznika sprawia, że podczas zapi-

po zapisaniu rysunku sywania rysunku będzie dołączany podpis elektro-
niczny.
 Wybierz identyfikator – lista podpisów elektronicznych zainstalowanych
cyfrowy (certyfikat) w systemie. Wybierz ten, którym chcesz podpisy-
wać pliki.
 Pobierz datownik z: – lista źródeł, z których możesz pobrać aktualny czas
potrzebny do podpisania pliku.
 Komentarz – komentarz.
Gdy klikniesz opcję Podpisy cyfrowe, a na komputerze nie zainstalowano żadnego

podpisu elektronicznego, na ekranie pojawi się komunikat:

Ostrzeżenie o braku podpisu elektronicznego
Po otwarciu rysunku podpisanego za pomocą podpisu elektronicznego na ekranie poja-

wi się informacja o podpisie.
Informacja o podpisie elektronicznym dołączonym do rysunku widoczna jest również

w linii statusowej.
Informacja o podpisie elektronicznym widoczna w linii statusowej
W oknie eksploratora Windows podpisane pliki oznaczone są nieco inną ikoną:
Weryfikacja podpisu elektronicznego

— SPRAWDŹSYG
Polecenie SPRAWDŹSYG wyświetla informacje na temat podpisu elektronicznego, umoż-
liwiając stwierdzenie, czy podpis jest właściwy i czy plik rysunkowy uległ zmianie od czasu
ostatniego podpisania. Polecenie wprowadzamy z klawiatury.

968 AutoCAD 2018 PL
Opcje bezpieczeństwa — OPCJEBEZP

Wyświetlane za pomocą polecenia OPCJEBEZP okno dialogowe Opcje bezpieczeń-
stwa steruje ograniczeniami bezpieczeństwa dotyczącymi uruchamiania plików wyko-
nywanych w programie AutoCAD.
 Poziom – określa poziom ograniczeń ścieżki dla plików wyko-

bezpieczeństwa nywalnych:
Wysoki – wczytuje pliki tylko z zaufanych lokalizacji. Pliki
z innych lokalizacji niż zaufane są ignorowane,
Średni – wczytuje pliki z zaufanych lokalizacji. Wyświetla
ostrzeżenie w przypadku polecenia wczytania pliku,
którego lokalizacja nie jest zaufana,
Wyłącz – wczytuje pliki bez ostrzeżenia.
 Zaufane położenie dla – określa zaufane lokalizacje folderów, z których
plików wykonywalnych pliki mogą być wczytywane i uruchamiane:
Przeglądaj – wyświetla okno dialogowe, w którym można okre-
ślić nową lokalizację folderu,
Dodaj – dodaje położenie folderu do listy zaufanych lokali-
zacji,
Usuń – usuwa wybrane położenie folderu z listy zaufanych
lokalizacji.
 Podczas wyszukiwania
plików wykonywalnych
Pomiń folder Rozpocznij – podczas wyszukiwania pliku folder Rozpocznij w
w lub foldery rysunków i foldery bieżącego rysunku są pomijane,
Dołącz folder Rozpocznij – podczas wyszukiwania pliku folder Rozpocznij w
w i foldery rysunków i foldery bieżącego rysunku są uwzględniane.
 Automatyczne
wczytywanie
Wybierz metodę
wczytania pliku
acad.lsp:
Wczytuj plik acad.lsp raz – plik acad.lsp jest wczytywany tylko do pierwsze-
na początku sesji go rysunku otwartego w sesji,
Wczytuj plik acad.lsp – plik acad.lsp jest wczytywany do każdego rysunku.
podczas otwierania
każdego rysunku

Opcje bezpieczeństwa

970 AutoCAD 2018 PL

Inne przydatne
polecenia
W niniejszym rozdziale zebrane zostały polecenia

AutoCAD-a, których nie omówiono w innych
rozdziałach. Polecenia te nie są ze sobą powiązane
funkcjonalnie. Pełnią one często bardzo wyspecja-
lizowane funkcje. Rozdział ten można potraktować
jako „worek”, do którego wrzucono polecenia,
których opis nie pasował gdzie indziej. Warto jednak
zapoznać się z ich działaniem, gdyż niekiedy mogą
okazać się bardzo przydatne.
W niniejszym rozdziale omówiono między innymi następujące zagadnienia: zmiana na-

zwy obiektów, usuwanie obiektów nieużywanych, znaki uniwersalne, wstawianie sym-
boli, wczytywanie symboli z pliku SHX, tworzenie typów linii.
Zmiana nazwy — NNAZWA

Polecenie NNAZWA umożliwia łatwą zmianę nazw bloków, stylów wymiarowych, warstw,
typów linii, stylów tabelki, stylów wydruku, stylów napisów, układów współrzędnych
(LUW), rzutni, konfiguracji rzutni i widoków.
Po wprowadzeniu polecenia uaktywnione zostanie okno dialogowe. W lewej kolumnie

wyświetlona zostanie lista typów obiektów (bloki, style itd.). W prawej kolumnie wyświe-
tlona zostanie lista nazw obiektów określonego typu. Wybierz najpierw typ obiektu w lewej
kolumnie, a następnie, w prawej kolumnie, wybierz nazwę obiektu. Po jej wskazaniu w polu

972 AutoCAD 2018 PL
edycyjnym Stara nazwa: pojawi się wybrana nazwa. Wpisz nową nazwę obiektu w polu
edycyjnym położonym na prawo od przycisku Zmień na: i naciśnij przycisk Zmień na:.
Zmiana nazw
 Za pomocą polecenia NNAZWA można zmienić nazwy całej grupy obiektów.

Nazwy obiektów można wpisać w polach edycyjnych za pomocą znaków uniwer-
salnych * i ?.
 Nie można zmienić nazwy warstwy 0.
 Jeżeli chcesz zmienić nazwę rozmieszczenia wydruku, kliknij prawym przyciskiem
zakładkę tego rozmieszczenia, wybierz z menu kontekstowego opcję Zmień nazwę
i wpisz w oknie nową nazwę.
Usuwanie obiektów nieużywanych — USUŃ

Usuwanie obiektów nieużywanych jest wykonywane za pomocą wygodnego okna dia-
logowego, które nie tylko ułatwia proces pozbywania się zbędnych elementów, ale umoż-
liwia również usuwanie obiektów zagnieżdżonych.
 [Narzędzia rysunkowe >][Usuń]  US

Usuwanie nieużywanych obiektów
 Pokaż elementy, – lista obiektów możliwych do usunięcia.

które można usunąć
 Pokaż elementy, których – w oknie powinna zostać wyświetlona lista obiek-
nie można usunąć tów, których nie można usunąć.
 Potwierdź usunięcie – wyświetlane przed usunięciem każdego obiektu
każdego elementu żądanie potwierdzenia.
 Usuń elementy – usuwanie obiektów zagnieżdżonych.
zagnieżdżone
 Usuń geometrię zerowej – w obiektach innych niż bloki zostanie usunięta
długości i puste obiekty geometria o zerowej długości i puste (zawiera-
tekstowe jące wyłącznie spacje) obiekty tekstowe.
 Automatycznie usuń – usuwanie nieaktualnych danych stylów linii DGN.
osierocone obiekty
 Usuń wszystkie – usuwanie wszystkich obiektów nieużywanych.

974 AutoCAD 2018 PL
Znaki uniwersalne
Znakami uniwersalnymi można posługiwać się w kilku poleceniach AutoCAD-a. Znaki te
są wzorcem zastępującym całą grupę znaków. Na przykład, chcąc wyświetlić nazwy zdefi-
niowanych układów współrzędnych lub warstw, możemy posłużyć się wzorcem nazwy
złożonym ze znaków uniwersalnych.
Znak Znaczenie
# dowolna cyfra.
@ dowolna litera.
. (kropka) dowolny znak alfanumeryczny.
* dowolny łańcuch.
? dowolny pojedynczy znak.
~ wszystko z wyjątkiem podanego łańcucha.
[] dowolny ze znaków zawartych w nawiasach.
[~] dowolny znak z wyjątkiem znaków zawartych w nawiasach.
- zakres, np. [G-L].
‘ nakaz dosłownej interpretacji następnego znaku (nie jako znaku
uniwersalnego), np. ‘* oznacza gwiazdkę, a nie dowolny łańcuch.
Wstawianie symboli — SYMBOL

Symbole są podobne do bloków, ale w odróżnieniu od nich po utworzeniu symboli ich
edycja jest praktycznie niemożliwa. Wielką zaletą symboli jest to, że zajmują mniej
miejsca w rysunku i ich regeneracja jest o wiele szybsza. Symbole znakomicie nadają się
do oznaczania dość złożonych, powtarzalnych i często stosowanych obiektów, takich
jak na przykład elementy zieleni.
Polecenie SYMBOL wstawia symbol do rysunku. Polecenie wpisujemy z klawiatury.

Po wprowadzeniu polecenia podajemy nazwę symbolu „Podaj nazwę symbolu lub [?]: ”,
punkt wstawienia „Określ punkt wstawienia:”, wysokość „Określ wysokość:” oraz kąt
obrotu „Określ kąt obrotu <0>:”.
 ? – w odpowiedzi na pytanie o nazwę symbolu można wpisać znak zapytania.

Spowoduje to wyświetlenie nazw symboli dostępnych w rysunku. Po
wprowadzeniu pytajnika pada pytanie o wzór nazwy symboli do wyświe-
tlenia „Podaj nazwy symboli do wyświetlenia <*>:”. Jeżeli mają być wy-
świetlone wszystkie symbole dostępne w rysunku, to naciśnij ENTER.
 Symbole tworzymy za pomocą polecenia MKSHAPE wchodzącego w skład pa-

kietu Express Tools.
 Symbole wczytujemy do rysunku z pliku symboli za pomocą polecenia WCZYTAJ.

Wczytywanie symboli z pliku SHX — WCZYTAJ

Jeżeli mamy do dyspozycji plik zawierający definicje symboli, to przed ich pierwszym
użyciem zachodzi konieczność wczytania definicji do rysunku. W tym celu korzystamy
z polecenia WCZYTAJ. W czasie kolejnego otwierania rysunku definicje symboli będą
wczytywane automatycznie. Polecenie WCZYTAJ wpisujemy z klawiatury. Po wprowa-
dzeniu polecenia wskaż plik SHX do wczytania.
Jeżeli do dyspozycji mamy ręcznie utworzony plik SHP, to trzeba go skompilować do

postaci SHX za pomocą polecenia KOMPILUJ.
W pliku ZIELEŃ.SHX znajduje się kilka symboli drzew i krzewów zapisanych w posta-
ci symboli. Rozpocznij edycję nowego rysunku i wstaw kilka z nich.
W pliku znajdują się następujące symbole:
KRZEW1 KRZEW2 KRZEW3 KRZEW4
DRZEWO1 DRZEWO2 DRZEWO3 DRZEWO4
Polecenie: WCZYTAJ
W oknie dialogowym Wybierz plik symboli wybierz plik ZIELEN.SHX (z przykładów
dołączonych do książki).

976 AutoCAD 2018 PL
Symbole zieleni zostały wczytane do bieżącego rysunku. Możemy rozpocząć ich wsta-
wianie.
Polecenie: SYMBOL
Podaj nazwę symbolu lub [?]: drzewo1
Określ punkt wstawienia: wskaż dowolny punkt na ekranie
Określ wysokość <1>: 10
Określ kąt obrotu <0>: ENTER
W analogiczny sposób wstaw inne symbole.
Tworzenie typów linii

Typ linii użytkownika można zdefiniować w sposób tradycyjny, za pomocą polecenia
RODZLIN z opcją Definiuj. Jest to metoda wymagająca podania tzw. „sekwencji defi-
niującej linii”. Aby uruchomić polecenie bez okna dialogowego, wpisz jej nazwę po-
przedzoną znakiem minus: –RODZLIN. Można też utworzyć definicję typu linii poza
AutoCAD-em, wykorzystując zewnętrzny edytor tekstów, i w ten sposób utworzyć no-
wy plik z definicjami typów lub też dopisać własne definicje do biblioteki standardowej
(plik ACAD.LIN lub ACADISO.lin).
Polecenie: –RODZLIN
Podaj opcję [?/Definiuj/Wczytaj/Ustal: d
Podaj nazwę rodzaju linii do zdefiniowania: NAZWA (nazwa typu linii, który chcesz
utworzyć).
Wskaż plik, w którym przechowywana będzie definicja typu linii. Jeżeli wpiszesz nazwę
nowego pliku, to zostanie on utworzony. Aby dopisać definicję do standardowej bi-
blioteki AutoCAD-a, wskaż plik ACAD.LIN lub ACADISO.LIN.
Tekst opisujący: opis linii (tekst opisujący typ linii)

Podaj wzór linii (w następnym wierszu): A,
Wprowadź sekwencję definiującą linię, tzn. wzór, wg którego ma być ona rysowana.
Sekwencja definiująca (wzór linii) to zakodowana definicja jej powtarzalnego frag-

mentu. Pierwszym znakiem jest zawsze duża litera A, za nią przecinek, następnie war-
tości liczbowe rozdzielone przecinkami o następującym znaczeniu:
 liczba dodatnia – nakaz narysowania odcinka o określonej długości,

 liczba ujemna – nakaz przesunięcia pióra bez rysowania o określoną długość,
 0 – nakaz narysowania punktu.

Wpisz następującą sekwencję definiującą: 1.5,–0.5,0,–0.5,0,–0.5,0.5,–0.5
Powyższą sekwencję wpisz w odpowiedzi na „Podaj wzór linii (w następnym wierszu):”

lub dopisz, za pomocą edytora tekstów, do pliku ACAD.LIN zawierającego definicje ty-
pów linii. Jeżeli korzystasz z edytora tekstów, musisz wpisać dokładnie całą sekwencję.
Jeżeli korzystasz z polecenia –RODZLIN, to rozpoczynająca sekwencję litera A i nastę-
pujący po niej przecinek są wpisywane automatycznie.

978 AutoCAD 2018 PL

Skorowidz 979
Skorowidz
A definiowanie, 350, 363

dynamiczne, 383
ACIS, 743 edytor, 386
akapit tekstowy, 183, 905 operacje, 388
aksonometria, 415 parametry, 387
aktualizacja pól, 910 stany widoczności, 398
anulowanie edycja, 370
izolowania warstw, 300 edycja właściwości, 376
poleceń, 273 lokalna edycja, 370
archiwizacja nieużywane, 377
rysunków, 894 objaśnień, 860
zestawów arkuszy, 865 palety, 356
arkusze, 833 redefinicja, 370
rozmieszczeń wydruku, 519, 522 rozbijanie, 366
automatyczna wczytywanie z dysku, 354
kontrola standardów, 924 wielokrotne wstawianie, 365
lokalizacja punktów charakterystycznych, 245 właściwości, 368
automatyczne wstawianie, 352–356, 364, 407
rozmieszczanie bloków, 378 zapis na dysku, 367
nałożenie wiązań, 959 zmiana właściwości, 357
tworzenie polilinii, 60 bryły, 697
tworzenie regionów, 449 ciągnięcie, 771
wykonywanie kopii, 34 część wspólna, 765, 767
zamknięcie bryły, 781 klin, 748
automatyczny wybór obiektów, 170 kula, 751
autoukrywanie palety, 358, 480 modyfikacja, 809, 817
naciskanie, 771
obracanie, 768
B obrys, 821
odciskanie, 786
bezpieczeństwo rysunku, 965
ostrosłup, 756
biblioteki bloków, 376
parametry fizyczne, 791
bieżący
pogrubienie powierzchni, 785
styl wymiarowy, 619
polibryła, 744
układ współrzędnych, 654
proste, 744
blokada skali powiększenia, 530
prostopadłościan, 746
bloki, 347
przeciągnięcie, 773
automatyczne rozmieszczanie, 378
przecięcie, 815
biblioteki, 376

980 AutoCAD 2018 PL
bryły drżenie krawędzi, 693

przekroje, 791, 813 dwusieczna kąta, 250
przekroje poprzeczne, 777 dynamiczne układy współrzędnych, 657
przyczepianie LUW, 791
rozdzielanie, 820
rysowanie zarysów, 807 E
rzuty, 791 edycja, 279
sprawdzenie przenikania, 787 bloków, 370
stożek, 749 bloków dynamicznych, 386
ścinanie krawędzi, 810 kreskowania, 442
torus, 755 multilinii, 466
walec, 752 nowego rysunku, 40
weryfikacja, 822 obiektów w rzutniach, 528
wyciąganie, 760, 767 odnośnika, 889
wyciąganie złożone, 776 punktów wymiarowych, 588
zamykanie, 781 regionów, 451
zaokrąglanie krawędzi, 811 rzutni, 539
złożone, 757 tabeli stylów, 546
ułamków, 193
C wielolinii odniesienia, 591
właściwości bloków, 376
centrum danych projektowych, 361, 403 wymiarów, 605
chmurka rewizyjna, 63 wymiarów za pomocą uchwytów, 607
chowanie linii, 697 edytor napisów, 185
niewidocznych, 535 Eksplorator Windows, 356
ciągnięcie, 771 eksport
cieniowanie, 697 palet, 484
linii niewidocznych, 535 tabelki, 232
czas, 495 elementy
częściowe wczytywanie rysunku, 947 ekranu, 28
część wspólna, 765 płaskie w przestrzeni, 707
brył, 759 elipsa, 59
regionów, 454 etykieta bloku, 860
trzech przekrojów, 767
F
D
filtr
definiowanie prosty, 334
bloku, 313, 350, 363 zagnieżdżony, 340
stylu, 462 złożony, 337
dołączanie filtrowanie
map bitowych, 914 obiektów, 172
odnośników, 878 warstw, 315, 323
domyślna orientacja osi, 32 współrzędnych, 706
domyślny styl napisu, 199 filtry
dopasowanie, 135, 397, 627 modyfikacja, 339
3D, 733 oparte na właściwościach, 334, 345
precyzyjne, 628 przekształcone w grupę, 343
dostęp do pliku, 895 format tolerancji, 633
dostrajanie wydajności wyświetlania obrazu, 700 formatowanie tekstu, 189
drukarka, 562 fragmentu obiektu, 136
systemowa, 511
drukowanie, Patrz także wydruki
napisów, 204
zestawów arkuszy, 864

Skorowidz 981
G kolejność wyświetlania, 74
kolor, 73
gęstość linii, 698 tła podglądu wydruku, 515
gładkość obiektu, 698 kolorowanie
granica krawędzi, 829
kreskowania, 431 ścianek, 828
rysunku, 42 komórki
grubość, 708 obramowanie, 217
grupowanie obiektów, 937 właściwości, 225
grupy wstawianie
palet, 478 bloku, 220
warstw, 324 formuły, 221
zagnieżdżone warstw, 330 pola, 225
wyrównywanie tekstu, 219
kompas, 682
H konfiguracja
rzutni, 870
helisa, 714
standardów, 922
historia poleceń, 107
urządzenia drukującego, 513
koniec pracy, 36
I kontrast, 916
kontrola standardów, 924
ikony sterujące, 405 konwersja
import na bryłę, 783
palet, 484 tabeli stylów, 555
plików, 514 konwerter warstw, 928
pliku tekstowego, 188 kopia bezpieczeństwa, 34, 498
indeks warstw, 893 kopiowanie, 282
informowanie o zmianie, 885 arkuszy, 523
izolowanie warstw, 300 krawędzi, 829
obiektów, 120, 305
parametrów kreskowania, 425
J równoległe, 128
jakość ścianek, 828
rzutni cieniowanej, 564 z użyciem schowka, 378
wyświetlania, 917 krawędzie, 692
jasność, 916 kolorowanie, 829
jednostki, 32, 40 kopiowanie, 829
dodatkowe, 631 przecięcia, 694
podstawowe, 629 przysłonięte, 694
justowanie, 207 sylwetki, 693
kreator rozmieszczeń wydruku, 521
kreskowanie, 414, 419
K edycja, 442
granica, 431
kamera, 683 kąt obrotu, 424
przelot, 687 kolejność wyświetlania, 434
karta wiązań, 953 kopiowanie parametrów, 425
kasowanie pierwowzorów, 454 obiektów wewnętrznych, 422
katalog rysunków prototypowych, 445 oddzielne, 431
kąt, 487, 581 parametry, 439
obrotu kreskowania, 424 pole powierzchni, 434
kierownica, 763 proste, 435
kierunki mierzenia kątów, 32 punkty charakterystyczne, 436
klawiatura, 31 skala, 424
klawisz Esc, 36 tryb tworzenia, 426
klin, 748 umieszczanie na palecie, 439

982 AutoCAD 2018 PL
kreskowanie widoczność obramowania, 917

właściwości wzoru, 438 właściwości, 919
wybór obszaru, 421 zarządzanie, 915
wybór typu, 423 marker LUW, 665, 666
wybór wzoru, 423 markowanie napisów, 202, 611
zastosowanie palety narzędzi, 436 materiał ścianek, 828
zespolone, 426 materiały i tekstury, 697
zmiana początku, 433 menedżer
kula, 751 grup, 938
kursor, 28 plików skojarzonych z rysunkiem, 898
rodzajów linii, 76
ścieżek dostępu plików, 895
L tabel stylów wydruku, 552
linia, 44, 76, 622, 976 układów współrzędnych, 653
konstrukcyjna, 69 urządzeń drukujących, 509
stała, 268 ustawień strony, 557
tymczasowa, 253 warstw, 290, 530
nieciągła, 539 widoków, 108
niewidoczna, 535 właściwości obiektów, 89
odniesienia, 592 zestawów arkuszy, 834
pomocnicza, 601, 623 menu
statusowa, 29 kontekstowe, 281
środkowa, 580 orbity, 681
wymiarowa, 623 wymiarów, 606
nieciągła, 600 oglądania rysunku, 674
pochylanie, 608 metody wyboru obiektów, 118, 164
pomocnicza, 601 modele
linie bryłowe, 705, 723
współczynnik skali krawędziowe, 712
globalny, 82 szkieletowe, 705
indywidualny, 83 ścianowe, 705, 715
szerokość, 79 modelowanie
bieżąca, 80 bryłowe ACIS, 743
domyślna, 80 3D, 649, 701
wyświetlanie grubości, 105 modyfikacja
lista, 187 brył, 809, 817
obiektów, 493 filtra, 339
właściwości, 88 komórek, 215
lokalizacja punktów charakterystycznych, 245 krawędzi, 829
lokalna edycja bloku, 370 linii, 462
obiektów 3D, 725
polilinii, 150
Ł splajnu, 155
rysunku, 117
łańcuch wymiarowy, 583, 584 stylu, 232
łączenie stylu wymiarowego, 621
akapitów, 189 ścianek, 822
obiektów, 158 wierzchołków, 152
regionów, 451 właściwości obiektów, 88
rzutni, 872 multilinie, 69, 457
łuk, 48, 576 mysz, 31
powiększanie rysunku, 96
M przesuwanie rysunku, 96
wskazywanie punktów charakterystycznych, 245
mapy bitowe, 913
dołączanie, 914
przycinanie, 918

Skorowidz 983
N obramowanie
komórek, 217
naciskanie, 771 map bitowych, 917
napis, 93, 179 obrót 3D, 730
jednowierszowy, 180 obrys, 821
wymiarowy, 611, 625 obszar
naprawianie rysunków, 497 dialogowy, 32
narzędzia, 285 rysunku, 29
w panelu Warstwy, 304 wydruku, 563
wizualizacji, 682 obwiednia, 60, 422, 434
nieciągłe linie wymiarowe, 600 obwód, 487
nowy odbicie lustrzane, 131, 280, 738
rysunek, 39 odcinek, 44
styl wymiarowy, 620 lokalizacja środka, 248
trójwymiarowy, 712
odcisk, 786, 819
O odejmowanie regionów, 453
odmrażanie warstw, 295
obiekty, 43, 70
odnośniki, 877
3D, 725
dodawanie elementów, 891
automatyczny wybór, 170
dołączanie, 878
filtrowanie, 172
edycja, 889
grupowanie, 937
informowanie o zmianie, 885
kopiowanie, 120
przycinanie, 886
łączenie, 158
przyłączanie elementów, 885
menedżer właściwości, 89
przyłączanie na stałe, 883
modyfikacje właściwości, 88
status, 882
nieużywane, 972
sterowanie wczytywaniem, 893
obracanie, 133
usuwanie elementów, 891
opcje wyboru, 177
wczytywanie na żądanie, 892
położenie w przestrzeni, 726
zarządzanie, 880
przedłużanie, 137
zmiana sposobu dołączenia, 882
przenoszenie, 537
odsunięcie
przesuwanie, 132
wydruku, 563
punkty charakterystyczne, 242, 245
ścianek, 824
rozbijanie, 157
odświeżanie
rozciąganie, 145
ekranu, 104
równolegle, 128
palety, 414
szyk, 122
rzutni, 104, 105
ucinanie, 140
odtworzenie obwiedni, 434
usuwanie, 120
odwracanie, 394
właściwości, 71
strzałki wymiarowej, 606
właściwości domyślne, 72
oglądanie rysunku, 95
wybór
okno
wszystkich elementów, 169
centrum danych projektowych, 404
za pomocą łamanej, 169
nawigacyjne, 405
za pomocą okna, 167
ustawień strony, 562
za pomocą wieloboku, 168
okrąg, 46, 486
wycięcie fragmentu, 136
aksonometryczny, 417
zmiana wielkości, 149
opcje
obracanie, 133, 280, 392, 768
bezpieczeństwa, 968
obiektów, 133
dopasowania, 627
ścianek, 826
lokalizacji, 247
tekstu wymiarowego, 608
rysowania prostych, 270
zawartości rzutni, 538
śledzenia, 257
wyboru, 177
wydruku, 564

984 AutoCAD 2018 PL
orbita, 679 płaszczyzna

menu kontekstowe, 681 konstrukcyjna, 648
ograniczona, 681 przekroju, 793
swobodna, 679 tnąca, 686
orientacja XY, 725
osi, 32 płowienie, 916
rysunku, 565 początek kreskowania, 433
ostrosłup, 756 podgląd wydruku, 506, 515
otwieranie podpis elektroniczny, 966
rysunków, 33, 846 pogrubianie
warstw, 295 powierzchni, 785
oznaczanie wydruków, 516 ścianek, 822
pola tekstowe, 190, 901
aktualizacja, 910
P formatowanie, 907
paleta, 31, 405, 471 wstawianie do akapitu tekstowego, 905
bloków, 356 wstawianie do atrybutu, 907
narzędzi, 412 wstawianie do tabelki, 909
palety wyświetlanie cechy obiektu, 908
autoukrywanie, 358, 480 pole powierzchni, 487
dodawanie bloków, 359 kreskowania, 434
dostosowywanie wyglądu, 482 polecenia do modyfikacji rysunku, 119
eksport i import, 484 polecenie
grupowanie, 478 3DCORBITA, 683
odświeżenie, 414 3DDOPASUJ, 733
parametry, 362 3DOBRÓT, 730
przeciąganie obiektów, 359, 472 3DORBITA, 681
przezroczystość, 358, 480 3DPRZEKRÓJ, 686
umieszczanie bloków, 361 3DPRZESUŃ, 729
umieszczanie poleceń, 475 3DWORBITA, 679
usuwanie, 483 3WPLINIA, 713
zmiana nazwy, 483 3WPOW, 722
panel ADCENTER, 404
sterowania stylami wizualizacji, 695 BAZA, 368
Warstwy, 304 BDLISTA, 493
parametry BEDIT, 386
fizyczne brył, 494, 791 BLOK, 350
fizyczne regionu, 455 COFAJ, 274
kreskowania, 425, 439 CZAS, 495
palety, 362 DOCZEPWYMIAR, 598
regionów, 494 DOŁĄCZ, 878
układu współrzędnych, 655 DOŁĄCZOBR, 914
pasek nawigacji, 678 DOPASOBR, 916
pliki DTEKST, 180
.Doc, 37 EDBRYŁA, 817
.Dwg, 37 EDMLIN, 466
.Dws, 37 EDPLIN, 44, 150
.Dwt, 37 EDSPLAJN, 155
.Dxf, 37 EDTEKST, 610
.Xls, 37 EKSPORTABELI, 232
.Xtp, 37 ELIPSA, 59, 417
PC2, 514 ETRANSMIT, 868
PCP, 514 FACETRES, 699
SHX, 975 FAZUJ, 146, 810
z rysunkiem, 898 FIELDDISPLAY, 907
ploter, 510, 562 FILTR, 172
GRADIENT, 441

Skorowidz 985
GRANICE, 42 ODTEKST, 610

GRUPA, 937 ODTWÓRZ, 274
GRUPAKLASYCZNA, 938 OKRĄG, 46
HELISA, 714 OPCJEBEZP, 968
HPGAPTOL, 431 ORTO, 239
ID, 493 OSTROSŁUP, 756
ILOCZYN, 454, 759 OTWÓRZ, 947
ISOLINES, 698 PARAMFIZ, 455, 494, 791
IZO, 416 PISOWNIA, 203
JAKOŚĆOBR, 917 PISZBLOK, 367
JEDN, 40 PLINIA, 50
KAMERA, 684 PLOTSTYLE, 546
KLIN, 748 PŁAT, 815
KONFIG3D, 700 PŁAPRZEKR, 793
KONPRZESTRZ, 209, 541 PODZIEL, 378
KONWERSJACTB, 555 POGRUB, 785
KONWERSJASTYLWYDRUKU, 554 POKAŻINFODRUKUJ, 515
KONWNABRYŁĘ, 783 POLEDANYCH, 902
KONWNAPOW, 721 POLIBRYŁA, 744
KOPIUJ, 120 POŁĄCZ, 158
KOPIUJNAWAR, 305 PORZWYŚ, 74
KOSTKA, 746 POWKRAW, 720
KREATORARKUSZA, 521 POWOBROT, 718
KREATORPCWE, 514 POWPROST, 716
KRESKUJ, 421, 442 POWWALC, 717
KREŚL, 504 POZIOM, 709, 710
LINIA, 44, 712 PÓŁPROSTA, 69, 271
LISTA, 493 PROFIL, 807
LUSTRO, 131 PROSTA, 69, 268
LUSTRO3D, 738 PROSTOK, 55
LUW, 649, 710, 791 PROSTOKĄT, 475
LUWSYMB, 665, 666 PRZEDŁUŻ, 144
ŁUK, 48 PRZEKRĘĆ, 768
MENLUW, 653 PRZEKRÓJ, 813
MENPLOT, 509 PRZENIKANIE, 787
MENSTYLÓW, 552 PRZERWIJ, 136
MLINIA, 69, 458 PRZERYS, 105
MLSTYL, 460 PRZERYSW, 104
MTP, 248 PRZESUŃ, 132
MVSETUP, 538 PRZEZROCZYSTOŚĆ, 917
NACIŚNIJCIĄG, 771 PRZYKRYJ, 65
NAPRAW, 498 PRZYTNIJ, 886
NFRAGM, 98, 100 PRZYTOBR, 918
NNAZWA, 971 PRZYTRZUT, 534
NOWYZESTAWARKUSZY, 835 PUNKT, 62
OBIEKT, 245 REGEN, 104
OBRAZ, 915 REGENW, 105
OBRÓĆ, 133 REGENWYM, 602
OBWIEDNIA, 60, 449 REGION, 448
ODCISK, 786 REVCLOUD, 63
ODCZEPWYMIAR, 598 REZYGNUJ, 36
ODDAJ, 275 RLSKALA, 82
ODNEDYCJA, 370, 371, 889 RODZLIN, 76, 976
ODNOŚNIK, 880 ROZBIJ, 157, 366, 455
ODNUSTAW, 372, 891 ROZCIĄGNIJ, 145, 644
ODNZAMKNIJ, 372 RÓŻNICA, 453, 758
ODSUŃ, 128 RWARSTWA, 532

986 AutoCAD 2018 PL
polecenie WARSTWKONWERT, 928

RYSRZUT, 802 WARUSUŃ, 312
RZUTNIAMAKS, 536 WARWYŁ, 302
RZUTNIAMIN, 536 WARZAB, 301
RZUTNIE, 524, 527 WCZYTAJ, 975
RZUTPŁASKI, 792 WCZYTAJCZĘŚĆ, 949, 951
RZUTUJ, 800, 803 WIDOK, 108
SFERA, 751 WIELOBOK, 58
SIATKA, 238 WIELOLODN, 590
SIATKA3W, 722 WIELOLODNEDYCJA, 591
SKALA, 149, 643, 728 WŁAŚCIWOŚCI, 89, 200
SKALA3D, 733 WŁAŚCIWOŚCIZAMKNIJ, 90
SKALUJTEKST, 207 WODTWÓRZ, 274
SKOK, 235 WSTAW, 352
SKOS, 773 WTEKST, 183, 906, 908
SLODNIES, 592 WWSTAW, 365
SPACERWAR, 305 WYBIERZ, 118
SPLAJN, 66 WYCIĄGNIĘCIE, 776
SPRAWDŹSYG, 967 WYCIĄGNIJ, 760, 763
SPRSTANDARD, 925 WYDŁUŻ, 137, 143
STAN, 495 WYMAŻ, 120
STANDARDY, 922 WYMBAZA, 583
STOŻEK, 749 WYMCENTRUM, 580
STYL, 197 WYMEDTEKST, 605, 610
STYLCIENIOWANIA, 689 WYMEDYCJA, 605, 608
STYLTABELI, 228 WYMKĄTOWY, 581
SUMA, 451, 757 WYMLINIOWY, 476, 571
SWYBIERZ, 170 WYMŁUK, 576
SWYMIAR, 587 WYMNORMALNY, 574
SYMBOL, 974 WYMPROMIEŃ, 577
SZAPISZ, 34 WYMSKRÓCONY, 577
SZERLIN, 80 WYMSTYL, 618
SZKICUJ, 68 WYMSZEREG, 584
SZOOM, 100 WYMŚREDNICA, 578
SZYK, 122 WYMWSPÓŁRZ, 582
SZYKBIEGUN, 125 WYMZMIEŃ, 634
SZYKPROST, 123 WYPEŁNIJ, 106
ŚCIEŻKANIM, 687 WYRÓWNAJ, 135, 736
ŚCIEŻKASZYK, 127 WYRÓWNAJTEKST, 208
TABELA, 212 XPLODE, 157
TEKSTNAWIERZCH, 195, 603 ZAMKNIJ, 35
TEST, 498 ZAMKNIJWS, 36
TORUS, 755 ZAOKRĄGL, 148, 811
UAKTUALNIJPOLADANYCH, 910 ZESTAWARKUSZY, 834
UKRYJ, 697 ZMIERZ, 380
USTAL, 885 ZMOBSZAR, 537
USTAWIENIARYS, 234 ZMWWAR, 299
USTAWIENIASTR, 521, 557 ZNAJDŹ, 204
USUŃ, 321, 377, 972 ZNAKWYDRUKU, 516
USUŃPOWIELONE, 159 ZOOM, 98, 102
UTNIJ, 140 polibryła, 744
UZGWŁAŚCIWOŚCI, 84 polilinia, 50, 91
WALEC, 752 trójwymiarowa, 713
WARIZO, 300 położenie
WARODIZO, 300 kamery, 684
WARPOŁ, 311 napisu wymiarowego, 610
WARRZUTI, 309 tekstu, 626, 628

Skorowidz 987
pomijanie zera, 630 punkty

pomoc, 35 charakterystyczne, 602
pomocnicze linie wymiarowe, 601 kreskowania, 436
porównanie stylów wymiarowych, 621 obiektów, 242, 245
powierzchnia, 822 użytkownika, 265
krawędzi, 720 wymiarowe, 588
prostokreślna, 716
przekręcona, 718
walcowa, 717 R
powiększanie, 100
do zakresu obiektów, 102 redefinicja bloku, 370
rzutni, 536 regeneracja
poziom, 708 rysunku, 104
półprosta, 271 rzutni, 105
projekt wymiarów, 602
tworzenie, 898 regiony, 70, 447
promień, 486, 577 automatyczne tworzenie, 449
prosta, 268 część wspólna, 454
prostokąt, 55 edycja, 451
prostopadłościan, 746 łączenie, 451
prowadnice, 782 odejmowanie, 453
przeciągnięcie, 773 parametry fizyczne, 455
przecięcie, 815 rozbijanie, 455
przedłużanie, 137, 143 reguła prawej dłoni, 665
przeglądanie, 397 rodzaj
przekroje brył, 791, 813 linii, 76
poprzeczne, 777 stylów wydruku, 544
przekształcanie w powierzchnię, 721 rozbijanie
przeliczanie odległości, 541 bloku, 366
przelot kamery, 687 obiektów, 157
przełączanie pomiędzy przestrzeniami, 520 regionów, 455
przenikanie, 789 wymiarów, 611
przenoszenie obiektów, 537 rozciąganie, 145, 279, 390
przestrzeń biegunowe, 392
papieru, 519 rozdzielanie, 136
trójwymiarowa, 701 brył, 820
przesunięcie, 100, 279, 388, 736 rozmiar papieru, 32, 563
arkuszy, 523 rozmieszczenia wydruku, 517
3D, 729 rozszerzenia pliku, 37
i obrót, 737 różnica brył, 758
napisu wymiarowego, 612 rysowanie
ścianek, 823 precyzyjne, 233
przesyłanie rysunków, 894 rzutów i przekrojów, 802
przezroczystość, 917 w przestrzeni, 645
palety, 358, 480 zarysów, 807
powierzchni, 696 rysunek
przycinanie aksonometryczny, 415
map bitowych, 918 parametryczny, 953
odnośników, 886 prototypowy, 443
rzutni, 534 położenie katalogu, 445
przyczepianie LUW, 791
tworzenie, 444
przyłączanie elementów odnośnika, 885
w przestrzeni, 673
przypisywanie ustawień strony, 559
z odnośnikiem, 894
publikowanie zestawów arkuszy, 864
rysunki
punkt, 62
bezpieczeństwo, 965
lokalizacji, 264
wstawienia, 368 częściowe wczytywanie, 947
względny, 266 modyfikowanie, 117
naprawianie, 498

988 AutoCAD 2018 PL
rysunki rysunku, 498

otwieranie, 846 standardów, 925
powiększanie, 96 stałe linie konstrukcyjne, 268
przesuwanie, 96 stan warstw, 318
regeneracja, 104 standardy CAD, 921
sprawdzanie, 498 automatyczna kontrola, 924
rzut płaski, 791, 792 konfiguracja, 922
rzutnie, 524 sprawdzanie, 925, 934
blokada skali powiększenia, 530 tworzenie, 921
chowanie linii niewidocznych, 535 stany widoczności, 398
cieniowanie linii niewidocznych, 535 status
edycja, 539 odnośników, 882
edycja obiektów, 528 rysunku, 495
konfiguracja, 870 warstw, 293
łączenie, 872 sterowanie
obracanie zawartości, 538 stylami wizualizacji, 695
powiększenie i zmniejszenie, 536 stylami wymiarowymi, 618
przycinanie, 534 uchwytami, 283
przywołanie konfiguracji, 872 układami współrzędnych, 649
skala, 529 warstwami, 297
skalowanie linii nieciągłych, 539 widocznością warstw, 530
tabela stylów wydruku, 540 stoper, 495
tworzenie, 524, 870 stożek, 749
układ współrzędnych, 658, 874 struktura zestawu arkuszy, 841
usuwanie, 540 strzałka 623
w przestrzeni modelu, 869 wymiarowa, 606
w przestrzeni papieru, 800 styl
widoczność ramek, 535 multilinii, 460
widoczność warstw, 532 napisu, 197
widok, 525 napisu domyślny, 199
widok z góry, 660 powierzchni, 696
włączanie i wyłączanie, 533 tabelki, 228
zaawansowane, 871 wizualizacji, 675, 689, 691, 695
wydruku, 81, 543, 552, 613
wymiarowy, 615
S bieżący, 619
scalanie warstw, 311 dopasowanie, 627
selekcje arkuszy, 851 jednostki podstawowe, 629
siatka, 234, 238, 682, 722 linie, 622
aksonometryczna, 415, 416 modyfikacja, 621
siatki podstawowe, 715 nowy, 620
skala, 32 porównanie, 621
3D, 733 strzałki, 623
elementów wymiaru, 628 symbole, 623
obrotu kreskowania, 424 tekst, 625
wydruku, 564, 565 usunięcie, 620
skalowanie, 390 zmiana nazwy, 621
linii nieciągłych, 539 style
skok, 234, 235 nazwane, 544
biegunowy, 237 zależne od koloru, 544
sortowanie warstw, 296 suma brył, 757
spacer warstwowy, 305 symbol, 188, 623, 974
spisy arkuszy, 861 LUW, 682
splajn, 66, 155 szablon rysunku, 443
sprawdzanie szerokość linii, 79
pisowni, 203 szkic, 68
przenikania, 787

Skorowidz 989
szybkie trójwymiarowa przestrzeń robocza, 649, 674, 702

powiększanie, 100 tryb
przesuwanie, 100 koloru, 696
wybieranie, 92, 170 krawędzi, 695
szyk, 122, 396 obracania, 280
3D, 741 odbicia lustrzanego, 280
biegunowy, 125 ortogonalny, 239, 795
prostokątny, 123, 742 przesuwania, 279
wzdłuż ścieżki, 127 rozciągania, 279
skalowania, 280
tryby edycji, 279
Ś tworzenie
ścianki, 722 akapitu, 183
kolorowanie, 828 arkusza, 842
kopiowanie, 828 arkuszy rozmieszczeń wydruku, 522
materiał, 828 elektronicznej przesyłki, 868
obracanie, 826 filtra prostego, 334
odsuwanie, 824 filtra złożonego, 337
pogrubianie, 822 grupy, 941
przesuwanie, 823 kreskowania, 426
ścinanie, 827 nowego stylu, 230
usuwanie, 825 palet, 359
ścieżka, 783 palet narzędzi, 411
ścinanie podzestawu arkuszy, 843
krawędzi, 810 projektu, 898
narożników, 146 regionów, 448, 449
ścianek, 827 rysunku prototypowego, 444
śledzenie rzutni, 524, 800, 870
biegunowe, 253 standardów, 921
punktów charakterystycznych, 253, 256 tabel, 212
średnica, 578, 579 tabeli stylów, 549
środek typów linii, 976
odcinka, 248 układu współrzędnych, 654
okręgu, 580 warstwy, 291
widoku, 109
zestawu arkuszy, 835
T zestawu ustawień strony, 559
tymczasowe linie konstrukcyjne, 253
tabela stylów, 546, 549 tymczasowy punkt lokalizacji, 264
tabelki, 211 typ kreskowania, 423
eksport, 232
modyfikacja, 214
komórek, 215 U
tekstu, 214
spisy arkuszy, 861 uchwyty, 277
tworzenie, 212 edycja rzutni, 539
usuwanie kolumn i wierszy, 217 edycja wymiarów, 607
właściwości, 225 ucinanie, 140
wstawianie kolumn i wierszy, 216 układ współrzędnych, 647
tablica stylów wydruku, 540, 552, 563 dynamiczny, 657
tekst, 625 marker, 665
tło akapitu, 185 menedżer, 653
tolerancje, 632 sterowanie, 649
jednostek dodatkowych, 634 tworzenie, 654
kształtu, 596 usunięcie, 655
torus, 755 w rzutni, 658, 874
translator warstw, 321 w widoku ortogonalnym, 662, 874
wybór, 655

990 AutoCAD 2018 PL
układ współrzędnych warstwy, 114, 287

wyświetlenie parametrów, 655 anulowanie izolowania, 300
zmiana nazwy, 655 filtr właściwości, 334
związany z widokiem, 663 filtrowanie, 315
ułamki, 192 filtry, 323
uruchamianie AutoCAD-a, 27 grupy, 324
urządzenia drukujące, 510, 562 grupy zagnieżdżone, 330
ustawienia izolowanie, 300
konwersji warstw, 930 przenoszenie obiektów, 299
przenikania, 789 scalanie, 311
strony, 519, 521, 557 sortowanie, 296
jakość rzutni cieniowanej, 564 stan, 318
menedżer, 557 status, 293
modyfikacja zestawu, 560 sterowanie, 297
obszar wydruku, 563 sterowanie widocznością, 530
odsunięcie wydruku, 563 translator, 321
opcje wydruku, 564 tworzenie, 291
orientacja rysunku, 565 ustawienia konwersji, 930
rozmiar papieru, 563 usuwanie, 292, 312, 321, 934
skala wydruku, 564, 565 właściwości, 293, 318
tablica stylów wydruku, 563 włączanie i wyłączanie, 294, 302
usuwanie, 561 wybieranie, 292
wczytywanie, 560 wyróżnianie, 309
wybór urządzenia drukującego, 562 wyświetlanie, 313
zmiana nazwy, 562 zamrażanie i odmrażanie, 295
usuwanie zamykanie i otwieranie, 295
arkuszy, 523, 845 zaznaczanie, 291
duplikatów, 159 zmiana nazwy, 293
elementów z odnośnika, 891 wczytywanie
formatowania, 189 częściowe, 947
kolumn i wierszy, 217 dodatkowej geometrii, 951
nieużywanych bloków, 377 odnośników na żądanie, 892
nieużywanych warstw, 934 symboli z pliku SHX, 975
obiektów, 120 ustawień strony, 560
obiektów nieużywanych, 972 weryfikacja
odcisków, 820 brył, 822
palety, 483 podpisu elektronicznego, 967
podzestawu arkuszy, 845 wiązania
rzutni, 540 geometryczne, 954, 959
stylu, 232 wymiarowe, 960
stylu wymiarowego, 620 widoczność ramek rzutni, 535
ścianek, 825 widok, 107, 852
ustawień strony, 561 ortogonalny, 662, 874
warstw, 292, 312, 321 tworzenie, 109
zespolenia wymiarów, 598 w rzutni, 525
układu współrzędnych, 655 zmiana, 114
uzgadnianie właściwości, 84 wielobok, 58
wielolinia odniesienia, 590
wizualizacja, 675, 682, 689, 691, 695
V wizualne płaszczyzny tnące, 686
ViewCube, 676 właściwości
bloków, 368
komórek, 225
W map bitowych, 919
napisu, 200
walec, 752 narzędzia warstwy, 477
warstwa 0, 297 obiektów, 71, 88, 493

Skorowidz 991
tabelki, 225 wygląd tekstu, 626

warstw, 293, 318 wykrywanie wysp, 425
wzoru kreskowania, 438 wyłączanie
włączanie siatki aksonometrycznej, 416
centrum danych, 404 rzutni, 533
przestrzeni papieru, 519 warstw, 294, 302
rzutni, 533 wymiar
siatki aksonometrycznej, 416 dopasowany, 574
warstw, 294 ucięty promienia, 577
wpisywanie nazw punktów, 244 wymiarowanie, 567, 569
wskazywanie punktów charakterystycznych, 244 długości łuku, 576
współczynnik skali linii, 82 elementów w przestrzeni papieru, 639
globalny, 82 kątów, 581
indywidualny, 83 na osobnych warstwach, 602
współrzędne, 582 nazwy elementów, 570
prostokątne, 702 promienia, 577
punktów, 240, 493 szybkie, 587
sferyczne, 703 średnicy, 578, 579
w przestrzeni, 702 współrzędnych, 582
walcowe, 704 zespolone, 597
wstawianie wymiary
bloków, 220, 354, 363, 407 kątowe, 630
danych projektowych, 410 liniowe, 571, 629
formuły, 221 wypełnianie
kolumn i wierszy, 216 napisów, 202
pola, 225 obiektów, 106
do akapitu tekstowego, 905 obszarów, 440
do atrybutu, 907 wypełnienie gradientowe, 441
do tabelki, 909 wypunktowania, 187
symboli, 974 wyrównywanie, 736
widoku, 853 akapitu, 185
wstążka, 30 tekstu, 219, 627
wybór wyróżnianie warstwy, 309
grupy, 941 wyspy, 425
obiektu, 118, 163 wystawanie krawędzi, 692
stylu bieżącego, 232 wyszukiwanie, 413
stylu wizualizacji, 675 ciągu znaków, 189
układu globalnego, 654, 655 napisów, 204
warstwy bieżącej, 292 wyświetlanie
wyciąganie, 760, 765, 767 brył, 697
wzdłuż kierownicy, 763 cechy obiektu, 908
złożone, 776 grubości linii, 105
wydajność wyświetlania, 700 konturów, 699
wydruki, 81, 501, 503 kreskowania, 434
bieżący styl, 546 listy obiektów, 493
chowanie niewidocznych linii, 507 listy odnośników, 881
dołączanie tabeli stylów, 552 napisów, 195, 603
duże rysunki, 507 obrazu, 700
informacje, 515 pełnoekranowe, 105
kreator rozmieszczeń, 521 stylów wydruku, 549
oznaczanie, 516 warstw, 313
rozmieszczenia, 517 właściwości obiektów, 493
style, 543 wymiarów, 603
w tle, 509 wzór kreskowania, 423
wyświetlanie stylów, 549
zmiana stylu, 545

992 AutoCAD 2018 PL
Z zestaw arkuszy, 833

archiwizowanie, 865
zakładka menedżer, 834
Dopasowanie, 627 publikowanie i drukowanie, 864
Linia odniesienia i strzałka, 594 struktura, 841
Nazwane LUW, 653 tworzenie, 835
Opis, 592 usuwanie podzestawu, 845
Orto LUW, 656 właściwości, 846
Postęp, 936 zasoby, 853
Rysunki, 935 zmiana położenia, 844
Standardy, 935 zwijanie i rozwijanie, 844
Ustawienia, 656 zintegrowane ucinanie, 143
Uwagi, 936 zmiana
Wtyczki, 936 aktywnego arkusza, 524
Zamocowanie, 595 długości, 144
zamknięcie justowania napisów, 208
bryły, 781 nazwy, 971
rysunku, 35 arkusza, 523
zamrażanie warstw, 295 palety, 483
zamykanie warstw, 295 stylu wymiarowego, 621
zaokrąglanie, 148 układu współrzędnych, 655
krawędzi, 811 ustawień strony, 562
zapis warstwy, 293
bloku na dysku, 367 położenia arkusza, 844
rysunku, 34 położenia obiektów, 726
stanu warstw, 114 rodzajów stylów, 554
zapytania, 485 stylu wydruku, 545
zarządzanie treści napisu, 610
mapami bitowymi, 915 widoku, 114
odnośnikami, 880 wielkości, 280
stylami wizualizacji, 691 napisów, 207
wiązaniami, 962 obiektów, 149
zasłona, 65 właściwości bloku, 357
zasoby zestawu arkuszy, 853 właściwości narzędzia warstwy, 477
zastępowanie zmienna
ciągu znaków, 189 Dispsilh, 699
napisów, 204 Facetres, 698
zaznaczanie warstw, 291 Isolines, 698
zbiory wskazań, 944 zmniejszenie rzutni, 536
zespolenie wymiarów, 598 znaki uniwersalne, 974

0

Autocad 2018 PL Andrzej Pikon Ebookpoint - PL

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Autocad 2018 PL Andrzej Pikon Ebookpoint - PL

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Autocad 2018 PL Andrzej Pikon Ebookpoint - PL

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Andrzej Pikoń

Ta książka jest właśnie dla Ciebie!

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte

Redaktor prowadzący: Małgorzata Kulik

Projekt okładki: Studio Gravite / Olsztyn

Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.com

Kody źródłowe wybranych przykładów dostępne są pod adresem:

Copyright © Helion 2018

 Poleć książkę na Facebook.com  Księgarnia internetowa

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Część 1. Wiadomości podstawowe

Część 2. Pożyteczne narzędzia

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Część 5. Rysowanie w przestrzeni

Część 6. Dla zaawansowanych

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Część 1. Wiadomości podstawowe

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Część 5. Rysowanie w przestrzeni

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Część 6. Dla zaawansowanych

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

AutoCAD jest bez wątpienia najpopularniejszym

Niniejsza książka opisuje AutoCAD 2018 PL w sposób kompleksowy, od zagadnień

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Znaczki występujące w tekście

 Przykłady do książki do pobrania z ftp://ftp.helion.pl/przyklady/ac18pl.zip.

 Sposób wprowadzenia polecenia.

Opcje polecenia lub okna dialogowego. Opcje polecenia można wpisać

Uwagi praktyczne (zbiór dodatkowych informacji na temat omawianego

Przykład pokazujący praktyczne zastosowania omawianego narzędzia.

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Możesz również wybrać z paska zadań:

Start  AutoCAD 2018 - Polski (Polish)

Wygląd ekranu programu pokazują rysunki zamieszczone na następnej stronie.

Bezpośrednio po uruchomieniu programu AutoCAD na ekranie pojawia się zakładka Po-

ebookpoint kopia dla: Krzysztof Podwysocki blakusername@gmail.com G0105202497

Okno AutoCAD-a bezpośrednio po jego uruchomieniu

Podstawowe elementy ekranu AutoCAD-a