gelisimedu igugelisim

Bölüm Adı
FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON
ERGOTERAPİ

Dersin Adı PROTEZ, ORTEZ VE REHABİLİTASYONU

ALT EKSTREMİTE ORTEZLERİ

ÖĞ.GÖR.BÜŞRA TERİM
Alt Ekstremite Patolojilerinde Ortezlerin
Kullanım Amaçları
• Deformite oluşumunu-yapısallaşmasını önlemek
• Esnek deformiteleri düzeltmek
• Vücut ağırlığının alt ekstremitelerden doğru dizilimle geçmesini
sağlamak
• Sağlanamadığında ayakta durmayı ya da vertikalizasyonu sağlamak
• Taban basınçlarını dengeli şekilde dağıtmak
• Anatomik düzgünlük sağlamak
• Şokları absorbe etmek
• Normal gelişim süreçlerini desteklemek
• Enerji tüketimini azaltmak
• Sekonder dizilim bozukluklarını önlemek
 ALT EKSTREMİTEDE KULLANILAN ORTEZLER
• AYAK ORTEZLERİ: FO
• AYAK-AYAK BİLEĞİ EKLEMİNİ İÇİNE ALAN ORTEZLER: AFO
• DİZ EKLEMİNİ İÇİNE ALAN ORTEZLER: DİZ ORTEZLERİ:KO
• DİZ VE AYAK AYAK BİLEĞİ EKLEMİNİ İÇİNE ALAN ORTEZLER: KAFO
• KALÇA EKLEMİNİ İÇİNE ALAN ORTEZLER: HO
• KALÇA, DİZ VE AYAK AYAK BİLEĞİ EKLEMİNİ İÇİNE ALAN ORTEZLER: HKAFO
• GÖVDE ORTEZLERİNE BAĞLANTILI ŞEKİLDE KULLANILAN HKAFO’LAR VE ÖZEL
YÜRÜME ORTEZLERİ
AYAK ORTEZLERİ-FO
• Ayak yürüme esnasında şok absorbsiyonu, ağırlık taşıma, mobil
adaptasyon fonksiyonlarını bir arada ve uyum içinde yürütür.
• Ayağın normal fonksiyonunu sürdürebilmesi ayaktaki kemik, kas,
tendon, ligament ve diğer yumuşak dokuların bütünlüğüne bağlıdır
 AYAK-AYAK BİLEĞİ PROBLEMLERİ VE
ORTEZLERİ
• PES PLANUS: Medial longitudinal arkın yüksekliğinin doğuştan veya sonradan
gelişen nedenlerle normalden düşük olması, kaybolması, üzerine ağırlık
verilmesiyle normalden fazla çökmesi.
• Ayak arklarının durumunu veya pes planus gibi bozuklukları ölçmek veya
değerlendirmek için farklı yöntemler vardır
• Çocuklarda arklar 2 yaşında gelişmeye başlar. 6-7 yaşında iyi bir düzeye
ulaşır. 13-15 yaşlarında gelişimi tamamlanır.,
• Pes planovalgusta MLA takviyeli, iç topuk kamalı ve Thomas topuklu
ortopedik bottan yararlanılır
• PES CAVUS: MLA’NIN NORMALDEN DAHA YÜKSEK OLMASI.
• TRANSVERS ARK DÜŞÜKLÜĞÜ: Normalde vücut ağırlığı topuk, 1. ve 5.
metatars başlarında taşınır.
• PES VARUS: Calcaneus topuk vuruşunda çok fazla inversiyona gider.
• HALLUKS RIGIDUS: 1.MTP eklemin aşınma veya yırtılma gibi nedenlerle
sertleşmesi.
• HALLUKS VALGUS: Ayak baş parmağının 1.MTP eklemden itibaren
adduksiyonudur.
• PENÇE PARMAK: MTP EKLEMLERİN HİPEREKSTANSİYONU, PIP VE DIP
EKLEMLERİN FLEKSİYONU
• ÇEKİÇ PARMAK: PIP EKLEMDE FLEKSİYON MTP İLE DIP EKLEMDE EKSTANSİYON
• PES PLANOVALGUS: MLA’NIN YÜKSEKLİĞİNİN AZALMASIYLA BİRLİKTE,
CALCANEUS’UN EVERSİYONA GİTMESİ
DİZ ORTEZLERİ
ÖĞ.GÖR.BÜŞRA TERİM
• Günümüzde kullanılan diz ortezleri amaçlarına göre üç ana başlıkta
toplanabilir:

• PROFLAKTİK
• FONKSİYONEL
• POSTOPERATİF
Proflaktik Ortezler
Fonksiyonel Diz Ortezleri
• Dizde mekanik stabiliteyi sağlamak, dizin anormal kayma hareketlerini
önlemek, dizi aşırı yükten korumak için kullanılır.
• Fonksiyonel ortezlerde kullanılan diz eklemleri ve bu eklemlerin
yerleşim bölgeleri önemlidir.
• TEK EKSENLİ DİZ EKLEMLERİ
• MEKANİK DİZ EKLEMLERİ:
• Serbest Diz Ekleminde dizin fleksiyon veya ekstansiyonuna herhangi bir kısıtlama getirilmez.
• Diz hareketi serbesttir
• Dizi kontrol eden kaslarda zayıflık olduğu durumlarda, özellikle kalça ve diz
ekstansör kaslarının dizi kilitleyemediği durumlarda kullanılan ortezlerde kilit
mekanizmasına sahip diz eklemleriyle dizin kilitlenmesi gerekir.,
• Yüzük Kilit Diz Eklemi
• Yaylı Yüzük Kilit; yüzük yapısının yaylı bir metal çubuk veya misina ile
bağlantısı var
• İsveç Kilit Diz Eklemi: dizin her iki yanında yer alan eklem yay ve elastik kolon
yardımıyla eklemdeki çentiklere tutunur.
• Arkada bulunan U şeklindeki kol ile kilit açılıp kapanır. Hasta bu kola bağlı
kolonu çekerek veya sandalye kenarını kullanarak kilidi açar.
Postoperatif Ortezler
• Sagital düzlemde diz hareketini kontrol ederken mediolateral yönde
de stabilite sağlar.
• Postoperatif ortezlerin boylarının kısa olması biyomekanik etkilerini
azaltır.
• Bu nedenle bacak ve uylukta sonlanım yerlerinin uzatılmasında yarar
vardır.
 Diz Deformite veya Patolojilerine Göre Ortezler
Şu Şekilde Sıralanabilir
• 1-PATELLAR İNSTABİLİTE ORTEZLERİ
• 2-PATELLOFEMORAL EKLEM BOZUKLUKLARI
• 3-DİZ EKSTANSÖR ZAYIFLIĞINDA ORTEZLER
• 4-GENU RECURVATUM ORTEZLERİ
• 5-DİZ FLEKSİYON DEFORMİTESİ ORTEZLERİ
• 6-GENU VALGUM/GENU VARUM ORTEZLERİ
• FLEKSİYON KONTRAKTÜRÜ VARSA…
• DİZ EKSTANSİYON ZAYIFLIĞINDA
• HİPEREKSTANSİYON (GENUREKURVATUM)
• GENUVALGUM/GENUVARUM
• İNSTABİLİTE DURUMLARINDA
• PATELLOFEMORAL EKLEM BOZUKLUKLARI
• ROTASYONEL PROBLEMLER
• TİBİA-FİBULA KIRIKLARINDA
• PES EKİNOVARUS (PEV) (CLUB FOOT): Talipes ekino varus.
• En sık görülen doğumsal deformitelerden
• ORTEZLEMESİ…ALÇILAMA YAPILDIKTAN SONRA AYAK ORTEZE HAZIR
DURUMA GELİR.
LEGG CALVE PERTHES

ÖĞ.GÖR.BÜŞRA TERİM
• Çocuklarda görülen femur başının aseptik, avasküler nekrozu
Tedavi Yöntemleri
• Konservatif ve/veya cerrahi yöntemler kullanılır.
• Cerrahi veya konservatif tedavi uygulamadan önce kalça eklem hareket kısıtlılığı;
yatak istirahati, cilt traksiyonu ve fizik tedavi yöntemleriyle giderilir.
 Vücut Ağırlığını Femur Başından Geçirmeyen
Uygulamalar
• Yatak istirahati, kalçayı abduksiyonda pozisyonlama.
• Ayağa basmadan veya basarak ancak femur başından yükü geçirmeyen ortezlerle
ayakta tedaviye yönelik yöntemler
TACHDJIAN TRILATERAL SOKETLİ UZUN YÜRÜME ORTEZİ
 Vücur Ağırlığını Femur Başından Geçiren
Ortezler
• Toronto, Scottish Rite ortezlerinde kalçaya 45 derece abduksiyon ve iç
rotasyon verilir.
• Yük femur başından geçirilmekle birlikte sadece femur başının
asetabulum içindeki uyumuna özen gösterilmiştir.
Toronto Ortezi
Scottish-Rite Ortezi