1

2019-2020 Güz Dönemi Klasik Nefs Teorisi YL/DR

Haftalık İzlence ve Literatür

Birinci Hafta: Giriş-Dersin İçeriğine Dair

Haftalık izlence ve literatür tanıtımı

İkinci Hafta: Genel Olarak Kitabü’n-Nefse Giriş, Nefse Dair İncelemenin Bilimsel
Zemini Olarak Fizik, İbn Sina’nın Nefs Bağlamında Kendisinden Önceki Felsefi Mirasa
Yönelik Tutumu, Şifa Külliyatı İçinde Kitabü’n-nefsin Yeri, Kitabü’n-nefsin içeriği ve temel
problemlere genel bakış

Temel Metinler:

Mehmet Zahit Tiryaki, “Kitabü’n-nefse giriş”

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, içerik/içindekiler
İbn Sina, Kitabü’n-nefs, Mukaddime, 1. Makale 2. Fasıl (İbn Sina’nın Nefs bağlamında
kendinden önceki mirasa yönelik tutumu)
Aristoteles, Ruh Üzerine, I, 1, 402a1-403b20 (Ruh hakkındaki incelemenin değeri,
faydası ve güçlükleri)
Aristoteles, Ruh Üzerine, I, 2-4, 403b20-411b30 (Ruh hakkında önceki düşünürlerin
fikirleri ve bunların eleştirisi)

İleri Okumalar:

Arkan Atilla, “Psikoloji: Nefis ve Akıl”, İslam Felsefesi Tarih ve Problemler, ed. M. C.
Kaya, İstanbul, 2013, s. 569-602.
Black Deborah, “Psikoloji, Nefs ve Akıl”, çev. M. Cüneyt Kaya, İslam Felsefesine Giriş
(ed. P. Adamson – R. C. Taylor), İstanbul, 2007, s. 339-357.
Durusoy Ali, İbn Sînâ Felsefesinde İnsan ve Alemdeki Yeri, İstanbul, 2008.
Gutas, Dimitri, “İbn Sînâ: Akli Nefsin Metafiziği”, İbn Sînâ’nın Mirası, Klasik Yay.,
2010, s. 31-45.
…, “İbn Sînâ’nın De Anima Üzerine Notları ve Yunanca Şerh Geleneği”, çev. M. Cüneyt
Kaya, İbn Sînâ’nın Mirası, Klasik Yay., 2010, s. 47-62.
Hall Robert E., “A Decisive Example of the Influence of Psychological Doctrine in
Islamic Science and Culture: Some Relationships Between Ibn Sina’s Psychology, Other
Branches of His Thought, and Islamic Teachings”, Journal for The History of Arabic Science
(Aleppo) 3 (1979), s. 46-84.
…, “Intellect, Soul and Body in Ibn Sina: Systematic Synthesis and Development of the
Aristotelian, Neoplatonic and Galenic Theories”, Interpreting Avicenna, Leiden, Boston,
2004, s. 62-86.
Jansenns Jules, “Fakhr al-Din al-Râzî on the Soul-A Critical Approach to Ibn Sina”, The
Muslim World, Vol. 102 (July/October 2012), s. 562-579.
Kukkonen Taneli, “Receptive to Reality-Ghazali on the Structure of the Soul”, The
Muslim World, Vol. 102 (July/October 2012), s. 541-561.
Shihadeh Ayman, “Introduction (for The Muslim World) - The Ontology of the Soul in
Medieval Arabic Thought”, The Muslim World, Vol. 102 (July/October 2012), s. 413-416.
 2

Wisnovsky, Robert, İbn Sina Metafiziği, çev. İbrahim Halil Üçer, Klasik, İstanbul, 2010
(“İbn Sina’da Yetkinlik ve Nefs” başlıklı kısım)

Çağdaş Metinler:

Jaegwon Kim, Philosophy of Mind, “Introduction”, s. 1-30

Antti Revonsuo, Bilinç: Öznelliğin Bilimi, (Birinci Kısım: 3. Bilinç Biliminin Kavramsal
Temelleri, s. 127-166)

Üçüncü Hafta: Nefsin Tanımı ve Uçan Adam

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 1. Makale 1. Fasıl; 5. Makale 7. Fasıl

(Ek Metin: Halü’n-nefsi’l-insaniyye, 1. Fasıl: Nefsin Tanımı)
Aristoteles, Ruh Üzerine, II, 1-2, 412a1-414a28 (Ruhun tanımlanması)

İleri Okumalar:

Alwishah Ahmed RD, “Avicenna on Self-Cognition and Self-Awareness”, Aristotle and

the Arabic Tradition içinde (ed. Ahmed Alwishah&Josh Hayes, Cambridge, 2015, s. 143-164.
Black Deborah, “Avicenna on Self-Awareness and Knowing That One Knows”, Arabic
Logic, Epistemology and Metaphysics: The Interconnections Between Logic, Science and
Philosophy in the Arabic Tradition (ed. S. Rahman) içinde, s. et al. Dordrecht: Springer, 2008.
…, “Avicenna on Individuation, Self-Awareness, and God’s Knowledge of Particulars”,
The Judeo-Christian-Islamic Heritage: Philosophical and Theological Perspectives, ed by
Richard C. Taylor and Irfan A. Omar, Milwaukee: Marquette Univ. Press, 2012.
Marmura Michael E., “Avicenna’s ‘Flying Man’ in Context”, Monist, 69 (1986), s. 383-
395.

Çağdaş Metinler:

Gilbert Ryle, Zihin Kavramı, “Özbilgisi” başlıklı bölüm, s. 265-324

Paul M. Churchland, Madde ve Bilinç-Zihin Felsefesine Güncel Bir Bakış, “Özbilinç
Sorunu” başlıklı bölüm, s. 115-127; “İçgözlemsel Bilincin Açılımı” başlıklı bölüm, s. 272-275.
John Searle, Zihnin Yeniden Keşfi, “Bilincin Yapısı: Giriş?”, s. 165-190 [Bu bölümün
özellikle Üç Geleneksel Hata başlığı altında incelenen 1. Kendilik bilinci 2. İç gözlem 3.
Düzeltilemezlik başlıklı son kısımlar]

Dördüncü Hafta: Nefs-Beden Düalizmi, Nefsin Cevherliği ve Buna Dair Argümanlar

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 1. Makale 3. Fasıl; 5. Makale 2. Fasıl

İleri Okumalar:
 3

Druart Therese-Anne, “The Soul and Body Problem – Avicenna and Descartes”, (ed. T.A.
Druart), Arabic Philosophy and the West – Continuity and Interaction, 1988, s. 27-49.
Goodman Lenn Evan, “A Note on Avicenna’s Theory of the Substantiality of the Soul”,
Part II, Philosophical Forum, 1, vol. 1, no.4, (1969), s. 547-562.
Gutas Dimitri, “Philoponus and Avicenna on the Seperability of the Intellect”, The Greek
Orthodox Theological Review, Vol. 31, No. 1-2, (Spring-Summer 1986), s. 121-129.
Marmura Michael E., “Ghazali and Avicennian Proof from Personal Identity for an
Immaterial Self”, A Straight Path-Studies in Medieval Philosophy and Culture, Washington
D.C., 1988, s. 195-205.
Toktaş Fatih, “Önsöz”, Mutluluk ve İnsan Nefsinin Cevher Olduğuna İlişkin On Delil,
çev. F. Toktaş, Ankara, 2011 içinde, s. 12-19.

Çağdaş Metinler:

Gilbert Ryle, Zihin Kavramı, “Descartes’ın Söylencesi”, s. 75-92.

Antti Revonsuo, Bilinç: Öznelliğin Bilimi, (Birinci Kısım: 1. Bilinç Biliminin Felsefi
Temelleri 2. Bilinç Biliminin Tarihsel Temelleri), s. 35-125.
Jaegwon Kim, Philosophy of Mind, “Mind as Immaterial Substance: Descartes’s
Dualism”, s. 31-60.
Paul M. Churchland, Madde ve Bilinç-Zihin Felsefesine Güncel Bir Bakış, “Düalizm”
başlıklı bölüm, s. 11-35.
John Searle, Zihnin Yeniden Keşfi, “Zihin Felsefesinde Yanlış Olan Nedir?”, s. 15-46.

Beşinci Hafta: Nefs-Beden İlişkisinin Niteliği

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 1. Makale 3. Fasıl; 5. Makale 3. Fasıl, 5. Makale 4. Fasıl

İleri Okumalar:

Druart Therese-Anne, “The Soul and Body Problem – Avicenna and Descartes”, (ed. T.A.
Druart), Arabic Philosophy and the West – Continuity and Interaction, 1988, s. 27-49.
..., “The Human Soul’s Individuation and its Survival After the Body’s Death: Avicenna
on the Causal Relation Between Body and Soul”, Arabic Sciences and Philosophy, vol. 10
(2000), s. 259-273.
Hall Robert E., “Intellect, Soul and Body in Ibn Sina: Systematic Synthesis and
Development of the Aristotelian, Neoplatonic and Galenic Theories”, Interpreting
Avicenna, Leiden, Boston, 2004, s. 62-86.
Macit Muhittin, “Aristoteles ve İbn Sînâ’da Nefs-Beden İlişkisi Problemi ve Modern
Zihin Felsefesine Bazı Yansımaları”, MÜİF Dergisi, s. 26, 2004/1, s. 59-63.
Sebti Meryem, “The Ontological Link Between Body and Soul in Bahmanyar's Kitab al-
Tahsil”, The Muslim World, Vol. 102 (July/October 2012), s. 525-540.
Tiryaki M. Zahit, “İbn Sina’nın Kitabü’n-Nefs’inde Beden ve Bedensellik”,
(yayınlanacak)

Çağdaş Metinler:
 4

Antti Revonsuo, Bilinç: Öznelliğin Bilimi, (Birinci Kısım: 1. Bilinç Biliminin Felsefi
Temelleri 2. Bilinç Biliminin Tarihsel Temelleri), s. 35-125
Jaegwon Kim, Philosophy of Mind, “Introduction”, s. 1-30
Paul M. Churchland, Madde ve Bilinç-Zihin Felsefesine Güncel Bir Bakış, “Ontolojik
Sorun (Zihin-Beden Sorunu)”, s. 11-79.
John Searle, Zihnin Yeniden Keşfi, “Zihin Felsefesinde Yanlış Olan Nedir?”, s. 15-46.

Altıncı Hafta: Nefs-Beden Etkileşimi-İbn Sina Psikolojisinde Nefs-Beden Etkileşiminin

İmkan ve Zaafları, İbn Sinacı Nefs-Beden Düalizminin, Duyusal İdrak-Akli İdrak Ayrımının
Nefs-Beden etkileşimi Bağlamındaki Olumsuz Etkileri, İnsani Nefs ile Faal Akıl Arasındaki
İlişki ve Bunun Nefs-Beden İlişkisine/Etkileşimine Yansımaları, Zihinsel Nedensellik

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 1. Makale 4. Fasıl; 4. Makale 4. Fasıl; 5. Makale 3. Fasıl; 5.

Makale 2. Fasıl; 5. Makale 5. Fasıl; 5. Makale 7. Fasıl; 5. Makale 8. Fasıl; 5. Makale 4. Fasıl;
4. Makale 4. Fasıl

İleri Okumalar:

Cengiz Yunus, “İbn Sînâ’nın Zihin Felsefesinde Eylem Süreci”, AÜİFD 55: 2 (2014), s.
99-128.
Druart Therese-Anne, “The Soul and Body Problem – Avicenna and Descartes”, (ed. T.A.
Druart), Arabic Philosophy and the West – Continuity and Interaction, 1988, s. 27-49.
..., “The Human Soul’s Individuation and its Survival After the Body’s Death: Avicenna
on the Causal Relation Between Body and Soul”, Arabic Sciences and Philosophy, vol. 10
(2000), s. 259-273.
Hall Robert E., “Intellect, Soul and Body in Ibn Sina: Systematic Synthesis and
Development of the Aristotelian, Neoplatonic and Galenic Theories”, Interpreting
Avicenna, Leiden, Boston, 2004, s. 62-86.

Çağdaş Metinler:

Antti Revonsuo, Bilinç: Öznelliğin Bilimi, (Birinci Kısım: 1. Bilinç Biliminin Felsefi
Temelleri 2. Bilinç Biliminin Tarihsel Temelleri), s. 35-125; “Felsefi Bilinç Kuramları”, s. 271-
307.)
John Searle, Zihnin Yeniden Keşfi, “Zihin Felsefesinde Yanlış Olan Nedir?”, s. 15-46.
John Searle, Bilincin Gizemi, “Önsöz”, “Biyolojik Bir Sorun Olarak Bilinç”, s. 9-26;
“Sonuç: Bilincin Gizemi Bilinç Sorununa Nasıl Dönüştürülür?”, s. 147-166.
Jaegwon Kim, Philosophy of Mind, “Introduction”, s. 1-30
Jaegwon Kim, Philosophy of Mind, “Mental Causation”, s. 193-226.
Jaegwon Kim, Philosophy of Mind, “Consciousness and the Mind-Body Problem”, s.
301-337.
Paul M. Churchland, Madde ve Bilinç-Zihin Felsefesine Güncel Bir Bakış, “Ontolojik
Sorun (Zihin-Beden Sorunu)”, s. 11-79.

Yedinci Hafta: Nefsin Güçlerindeki Farklılaşmanın Arka Planı ve Genel Olarak Nefsin
Güçleri
 5

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 1. Makale 5. Fasıl

Aristoteles, Ruh Üzerine, II, 3, 414a30-415a15 (Ruhun güçleri)

İleri Okumalar:

Sekizinci hafta: Bitkisel Nefsin güçleri

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 2. Makale, 1. Fasıl

Aristoteles, Ruh Üzerine, II, 4, 415a15-416b30 (Beslenme gücü)

İleri Okumalar:

Çağdaş Metinler:

Daniel Chamovitz, Bitkilerin Bildikleri-Dünyaya Bitkilerin Gözünden Bakmak, Metis.

Dokuzuncu Hafta: İdrak Çeşitlerimiz (Soyutlama Dereceleri)

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 2. Makale, 2. Fasıl

İleri Okumalar:

D’ancona Cristina, “Degrees of Abstraction in Avicenna How to Combine De Anima and

Enneads”, (ed. S.Knuuttila-P.Kӓrkkӓinen), Theories of Perception in Medieval and Early
Modern Philosophy, Springer, 2008, s. 47-71.
Hasse Dag Nikolaus, “Avicenna on Abstraction”, (ed. Robert Wisnovsky), Aspects of
Avicenna, 2001, s. 39-72.
McGinnis Jon, “Making Abstraction Less Abstract: The Logical, Psychological, and
Metaphysical Dimensions of Avicenna's Theory of Abstraction”, Proceedings of the American
Catholic Philosophical Association, 80, 2007, s. 169-183

Çağdaş Metinler:

…
 6

Onuncu Hafta: Dış Duyular (Dokunma, tatma, koklama, işitme, görme)

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 2. Makale 3. Fasıl; 2. Makale 4. Fasıl, 2. Makale 5. Fasıl, 3.

Makale 1-8. Fasıllar
Aristoteles, Ruh Üzerine, II, 5, 416b31-418a5 (Duyu algısı)
Aristoteles, Ruh Üzerine, II, 6, 418a6-418a25 (Duyulur nesnelerin farklı türleri)
Aristoteles, Ruh Üzerine, II, 7-12, 418a26-424b20 (Görme, işitme, koklama, tatma,
dokunma ve bu duyumların nesneleri, duyumun genel nitelikleri)

İleri Okumalar:

Çağdaş Metinler:

Gilbert Ryle, Zihin Kavramı, “Duyum ve Gözlem” başlığı, s. 325-385.

V. S. Ramachandran, Öykücü Beyin-Bir Nöroloğun Bizi İnsan Kılanın Ne Olduğuna Dair
Arayışı, “Görme ve Bilme” başlığı, s. 73-112.
Antti Revonsuo, Bilinç: Öznelliğin Bilimi, “Görsel Bilincin Nöropsikolojik Eksiklikleri”,
s. 171-188; “Görsel Bilincin Davranıştan Nöropsikolojik Ayrışımları”, s. 189-213; “Görsel
Bilincin Nöral Temeli Üzerine Çalışmalar”, s. 257-268.
Martin Grunwald, Homo Hapticus-Neden Dokunmadan Yaşayamayız?, çev. Yasemin
Wöhler, Totem Yayınları, 2019.

On Birinci Hafta: İç Duyular ve Hareket Güçleri

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 4. Makale 1.-4. Fasıllar

Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 1-2, 424b20-427a15Ortak duyu
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 3, 427a16-429a9Düşünce, algı, imgelem
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 8, 431b20-432a15Akıl, duyu, imgelem
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 9, 432a15-433a8Hareket ettirici güç
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 10-11, 433a10-434a20 (Canlı varlıkların hareketlerinin
nedeni)

İleri Okumalar:

Black Deborah L., “Estimation (Wahm) in Avicenna: The Logical and Psychological
Dimesions”, Dialogue, XXXII (1993), 219-58.
..., “Avicenna on the Ontological and Epistemic Status of Fictional Beings”, Documenti
e Studi Sulla Tradizone Filosofica Medievale 8, 425-453, 1997.
…, “Imagination and Estimation: Arabic Paradigms and Western Transformations”,
Topoi 19, 2000, s. 59-75.
…, “Rational Imagination: Avicenna on the Cogitative Power”, t.y.
…, “Imagination, Particular Reason, and Memory: The Role of Internal Senses in Human
Cognition”, Katholieke Universiteit, Leuven, 2010.
 7

…, “Intentionality in Medieval Arabic Philosophy”, Quaestio, 10 (2010), s. 65-81

Druart Therese-Anne, “Imagination and the Soul-Body Problem in Arabic Philosophy”
(ed. Anna-Teresa Tymieniecka) Soul and Body in Husserlian Phenomenology – Man and
Nature, Dordrecht, 1983, s. 327-342.
..., “Animal Cognition According to the Philosophers in the Islamic World: Aristotle or
Galen?”, (y.y; t.y.).
Durusoy Ali, “İbn Sînâ’da Vehim Kavramı ve İslam Felsefesinin Diyalektiği”, MÜİF
Dergisi, 28 (2005/1), s. 125-141.
Gutas Dimitri, “İbn Sînâ Felsefesinde Hayal-Oluşturucu Güç ve Aşkın Bilgi”, çev. M.
Cüneyt Kaya, İbn Sînâ’nın Mirası, Klasik Yay., 2010, s. 149-168.
Hall Robert E., “The Wahm in Avicenna's Psychology”, (ed. M.C.Pacheco-
J.F.Meirinhos), Intellect and Imagination in Medieval Philosophy, Actes du XI Congres
International de Philosophie de Medievale de la Societe Internationale Pour l’etude de la
Philosophie Medievale (S.I.E.P.M) Porto, du 26 au 31 aout 2002, Volume I, Brepols, 2006, s.
533- 549.
Pormann Peter E., “Avicenna on Medical Practice, Epistemology, and the Physiology of
the Inner Senses”, Interpreting Avicenna-Critical Essays (ed. P. Adamson), Cambridge, 2013,
s. 91-108.
Wolfson Henry A., “The Internal Senses in Latin, Arabic, and Hebrew Philosophical
Texts”, The Harvard Theological Review, Vol. 28, No. 2, (Apr. 1935), s. 69-133.
Tiryaki, M. Zahit, “Tahayyül Kavramında İbn Sinacı Dönüşümler”, Kavram Geliştirme-
Sosyal Bilimlerde Yeni İmkanlar (ed. Kübra Bilgin Tiryaki-Lütfi Sunar), Nobel, Ankara, 2016.
…, “Güçlerden İşlevlere: Fahreddin Razi’nin İç Duyular Eleştirisi”, Nazariyat İslam
Felsefe Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2018 (Nisan), Cilt: 4, Sayı: 2, s. 73-116.
…, “Dışın İçe Hayalatı, İçin Dışa Zuhuratı: Davud-i Kayseri’de Hayal ve Gerçeklik”
(yayınlanacak)

Çağdaş Metinler:

De Waal Frans, Hayvanların Ne Kadar Zeki Olduğunu Anlayacak Kadar Zeki miyiz?,
Metis, İstanbul, 2017.
Gilbert Ryle, Zihin Kavramı, “İmgelem” başlığı, s. 387-433.
M. Solms/O. Turnbull, Beyin ve İç Dünya, Öznel Deneyimin Sinirbilimine Giriş, “Bellek
ve Fantezi” başlığı, s. 137-171.

On İkinci Hafta: İnsani Nefs

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 5. Makale 1. Fasıl; 5. Makale 2. Fasıl; 5. Makale 3. Fasıl; 5.

Makale 4. Fasıl; 5. Makale 5. Fasıl
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 3, 427a16-429a9 (Düşünce, algı, imgelem
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 4, 429a10-430a9 (Edilgin akıl)
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 5, 430a10-430a25 (Etkin akıl)
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 6, 430a25-430b30 (Aklın işlemleri)
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 7, 431a1-431b20 (Pratik akıl)
Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 8, 431b20-432a15 (Akıl, duyu, imgelem)
 8

Aristoteles, Ruh Üzerine, III, 12-13, 434a20-435b25 (Nefsin güçlerinin karşılıklı ilişkisi
ve onların yaşam koşulları için uygunluğu)

İleri Okumalar:

Davidson Herbert A., AlFârâbî, Avicenna, & Averroes, on Intellect, Their Cosmologies,
Theories of the Active Intellect, & Theories of Human Intellect, New York, Oxford, 1992.
Gutas Dimitri, “Sezgi ve Düşünme: İbn Sînâ Epistemolojisinin Evrilen Yapısı”, çev. M.
Cüneyt Kaya, İbn Sînâ’nın Mirası, Klasik Yay., İstanbul, s. 113-147.
“İbn Sînâ: Akli Nefsin Metafiziği”, İbn Sînâ’nın Mirası, Klasik Yay., 2010, s. 31-45.

Çağdaş Metinler:

Gilbert Ryle, Zihin Kavramı, “Us” başlığı, 435-487.

On Üçüncü Hafta: Mütehayyile, Kutsi Akıl, Sezgi, Nübüvvet, Vahiy ve Rüya

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 5. Makale 6. Fasıl, 4 makale 4. Fasıl

İleri Okumalar:

Akiti M. Afifi, “The Three Properties of Prophethood in Certain Works of Avicenna and
Ghazali”, McGinnis&D.C.Reisman (ed.), Interpreting Avicenna, Science and Philosophy in
Medieval Islam, Proceedings of the Second Conference of the Avicenna Study Group içinde, s.
189-212, Leiden: Bril, 2004.
Griffel Frank, “Al-Gazali’s Concept of Prophecy: The Introduction of Avicennan
Psychology into As’arite Theology”, Arabic Sciences and Philosophy, vol. 14 (2004), s. 101-
144.
..., “Philosophy and Prophecy”, The Routledge Companion to Islamic Philosophy (eds.
Richard C. Taylor&Luis Xavier Lopez-Farjeat), Routledge, 2015 [yayınlanacak/yayınlandın
mı?].
İbn Sina, fi İsbâti’n-nübüvvât ve tevili rumuzihim ve emsalihim, Tis’u Resâil fi’l-hikme
ve’t-tabiiyyat içinde, Kostantınıyye, 1298, s. 82-90 [çevirisi: “Nübüvvetin İspatı ve (Nebilerin)
Sembol ve Benzetmelerinin Tevili Üzerine”, çev. H. Aydın, E. Uysal, H. Peker, Uludağ
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 7 (Bursa 1998), s. 565-573.]
..., el-Kerâmât ve’l-mu‘cizât ve’l-eâcîb, (nşr. Hasan Asi), et-Tefsîru’l-Kur’ânî ve’l-
Lügâtü’s-Sûfiyye fîfelsefeti İbn Sînâ, Beyrut, 1983, s. 223-240.
Marmura Michael E., “Avicenna’s Psychological Proof of Prophecy”, Journal of Near
Eastern Studies, Vol. 22, No. 1 (Jan., 1963), 49-56.
..., “Avicenna’s Theory of Prophecy in the Light of Asharite Teology”, (ed. W. S.
Cullough), The Seed Of Wisdom – Essays in Honour of T. J. Meek içinde, University of Toronto
Press, 1964, s. 159-178.
Rahman Fazlur, Prophecy in Islam, Philosophy and Orthodoxy, London, 1958.
..., “Dream, Imagination and Alam al-Mithal”, Islamic Studies 3 (1964), 167-180.
Treiger Alexander, Inspired Knowledge in Islamic Thought: Al-Ghazali’s Theory of
Mystical Cognition and its Avicennian Foundation, Routledge, London and New York, 2012.
 9

Çağdaş Metinler:

Antti Revonsuo, Bilinç: Öznelliğin Bilimi, “Değişmiş Bilinç Durumları” Kısmı, Değişmiş
Bilinç Durumu Nedir, Rüya Görme ve Uyku, Hipnoz, Üst Bilinç Durumları başlıkları
Michael Kaku, Zihnin Geleceği, “Maddeden Üstün Olan Zihin” bölümü, Telepati,
Telekinezi: Zihinle Kontrol Edilen Madde, Ismarlama Anılar ve Düşünceler başlıkları
Michael Kaku, Zihnin Geleceği, “Değişen Bilinç” bölümü, Rüyalarınızın İçinde, Zihin
Kontrol Edilebilir mi?, Bilincin Değişen Durumları başlıkları
M. Solms/O. Turnbull, Beyin ve İç Dünya, Öznel Deneyimin Sinirbilimine Giriş, “Düşler
ve Varsanılar” başlığı, s. 172-201.

On Dördüncü Hafta: Bedenden Sonra Nefsin Ölümsüzlüğü, Bireyselliği ve Tenasüh

Temel Metinler:

İbn Sina, Kitabü’n-nefs, 5. Makale 3. Fasıl, 5. Makale 4. Fasıl

İleri Okumalar:

Çapku Ahmet, İbn Sînâ, Gazâlî ve İbn Rüşd Düşüncesinde Ahiret, İstanbul, 2009.
Druart, Therese-Anne, “The Human Soul’s Individuation and its Survival After the
Body’s Death: Avicenna on the Causal Relation between Body and Soul”, Arabic Sciences and
Philosophy, vol. 10 (2000), s. 259-273.
Jaffer Tariq, “Bodies, Soul and Resurrection in Avicenna’s ar-Risala al- Adhaviyya fi
Amr al-Maad”, (ed. D. Reisman) Before and After Avicenna: Proceedings of the First
Conference of the Avicenna Study Group, Leiden, 2003, 163-174.
Marmura Michael E., “Avicenna and the Problem of Infinite Number of Souls, Mediaeval
Studies, 22 (1960), 232-239.

Çağdaş Metinler:

Michael Kaku, Zihnin Geleceği, “Gelecek: Maddenin Ötesindeki Zihin”, “Saf Enerji
Olarak Zihin”, “Uzaylı Zihni” başlıkları