Download as odt, pdf, or txt
Download as odt, pdf, or txt
You are on page 1of 4

1

Hkristan ningbaw ningla hte mungkan lam hku woi awn ai ningbaw ningla lam a shai
hkat ai lam ni

Ga Hpaw: Hkristan ningbaw ningla ngu tsun ai shaloi, Hkristan nawku hpung hte Hkristan
uhpawng hkan woi awn ai lam, Hkristan langai hku nna Hkristan arawn alai hte nawku hpung
shingan dinghta mungkan uhpung uhpawng magam bungli ni hta woi awn ningshawng ai lam
ni bunghkup lawm ai re. Dai ni anhte Hkristan ni a matu ahkyak dik gaw, Hkristan ningbaw
ningla ngu ai gaw kaning re ai hpe tsun ai; mungkan lam lam hta woi awn ai ningbaw ningla
hte Hkristan ningbaw ningla gaw gara hku shai ai ngu ai lam rai mali ai.

I. Ningbaw ningla ngu ai kadai?


(Who is a leader?)
Ningbaw ningla ngu ai kadai ngu ai hte seng nna lachyum sang lang ai lam law law
nga ai re. Ntsa lam hku tsun ga nga yang, ningbaw ningla ngu ai gaw kaga masha ni a ntsa
shingkang ka-up lu let (Influencing others), kaga masha ni/shawa masha ni hpe daw jau ai
hku nna (serving others) woi awn ningshawng ai lam hpe tsun ai re. Masha ni myit sharawng
shara hte hkan nang let pandung de du hkra jawm galaw gunhpai lu na matu tinang nan daw
jau let kasi kaja madun woi awn ai lam re. Ningbaw ningla ngu ai hpe lachyum amyu myu
hku tsun masat ma ai. Hpaji ninghkring ni law malawng tsun masat ai lam ni gaw,
(1) Ningbaw ningla ngu ai gaw shawa hpe kahkin gumdin lu ai hte shawng lam
pandung de du na matu lam woi matsun madun lu ai wa re. (A leader is someone who unites
people and guides them toward a shared goal).
(2) Ningbaw ningla ngu ai gaw woi ningshawng lam hpe lit la nna, shawa ni a shawng
kaw nga let shawng lam hpe matsun madun ai wa re (A leader is one hwo takes the ead and
goes ahead to show the way).
(3) Ningbaw ningla ngu ai gaw shawa masha ni/ hpang hkan ni hpe lam woi ai
(guide), matsun madun ai (direct), renghkang ai (command) wa re. (One who guides, directs,
and commands the people).
(4) Ningbaw ningla ngu ai gaw shawa/hpang hkan masha ni a myit jasat sat lawat
(attitude) hte shamu shamawt galaw gunhpai lam (actions) ni a ntsa shingkang ka’up
(influence) ai wa re (One who influences the attitudes and actions of others).
(5) Ningbaw ningla ngu ai gaw, shawa masha ni shi a hpang hkan nang hkangsa
mayu ai lak lai ai atsam nga ai wa re (A leader is one who has charcteristics which make
people wnt to follow him).
(6) Ningbaw ningla ngu ai gaw shawa masha ni/ hpang hkan masha ni hpe pandung
de du lu hkra myit sharawt lu ai atsam nga ai wa re (A leader is someone with the ability to
motivate others to achieve a goal).

II. Hkristan Ningbaw ningla ngu ai kadai?


(Who are Christian leaders?)
Hkristan ningbaw ningla a laklai dik ai lam gaw Karai Kasang a daw jau ma tai ai lam
rai nna, makam masham kaba ai lam hta kasi kamang tai let, kaga masha ni hpe mung makam
masha kaba ai, nawku daw jau lam hta sharawng awng ai, wenyi asi law law si ai daw jau ma
ni tai na matu woi awn ai lam re. Yesu Hkristu hpe tinang a hkye hkrang la ai madu hku hkap
la kam sham ai lam hta npawt de ai lam rai nna, Karai Kasang a mungdan maden zinghka na
matu Karai shatsam ai lit hpe hkungga hkum tai let ap nawng daw jau ai lam re. Hkristan
ningbaw ningla ni gaw shagrit shanem (humble) let, tsawra myit hte daw jau ai lam re (loving
service). Karai Kasang a kashu kasha ni hpe woi awn ai ni gaw shawa a matu hkungga tai
hkam ai lam (Sacrifice), nawku daw jau ai lam (Devotion), ap anwng daw jau ai lam
(submission), shagrit shanem ai lam (lowliness) ni hta kasi madun ai ni rai ra ai. Hkristan
ningbaw ningla gaw Yesu Hkristu hpe tinang a hkye hkrang la ai Karai hku hkap la kam
sham let kaga ni hpe mung di hku Yesu hpe hkap la kam sham let, kaga masha ni hpe
2

mungYesu a hpang hkan nang lu hkra wenyi n’gun atsam jaw lu ai wa re. Hkristan ningbaw
ningla ni a lak lai ai lam madung ni gaw, Yesu Hkristu a marang e mara raw dat ya hkrum ai
hte ntsa de nna shangai hkrum ai wa, Hkristu hta masha ningnan, Karai Kasang a kashu
kasha, Karai Kasang a dat kasa shangun ma hku nna ndai mungkan hta Karai Kasang a
mungdan maden zinghka na matu hkungga hkum tai let ap naw daw jau ai ni re. Asak hkrung
lam hta Yehowa a tara hta awng nga nna, Shi a tra hpe shani shana myit mang ai hte Chyoi
pra ai Wenyi a lam woi ai hpe tut nawng hkam la nna, mayam a nsam hpe dagraw let kaji
htum ai wa zawn hpung shawa hpe woi awn ai lam re.
Hkristan ningbaw ningla a ahkyak dik atsam marai ni gaw Karai Kasang kaw na
shingran (vision) kaja lu ai hte, Wenyi hte hpringtsup ai hta kaga masha (hpung masha) ni a
ntsa makam masham kaba ai lam hte daw jau ai lam hku nna daru magam shingkang
(influence) ka-up lu ai, tinang woi awn ai hku kaga ni myitmu/hkut hkan nang na matu,
wenyi n-gun atsam jaw lu ai (inspire) ni re. Jet ai Hkristan ningbaw ningla ni gaw shingran
(vision), zai ladat (strategies), pan dung ni (goals), hte manu shadan ai lam (values) ni hpe
chyoi pra ai Wenyi lam woi ai hku jai lang let, reng hkang tek jum ai hku n rai (controling),
lam matsun shanan (guide-post) tai nna she sat lawat kaja hte galaw gum hpai ai lam ni awng
dang hkra hkrang shapraw woi awn ai lu ai ni re.

III. Hkristan ningbaw ningla hte mungkan lam hta woi awn ai ningbaw ningla lam a
shai hkat ai lam ni (How Different is Christian leadership from worldly leadership?)

Dai ni na prat hta ningbaw ningla hpaji hte seng ai laika ngau ni, laika buk ni law law
dip shpraw nga ma ai re. Hkristan ningbaw ningla nkau mi gaw chyum laika na Karai
mungga hte shingdaw dinglun yu ai lam n nga ai sha dai laika buk ni hta ka da ai lam ni hpe
ading tawk jai lang let nawku hpung ni, Hkristan uhpawng ni hpe woi awn nga ma ai re. Tara
maigan ni ka shalat da ai ningbaw ningla hte seng ai laika buk nkau mi gaw Chyum laika na
mungga masa hte bung pre ai hte Hkristan ningbaw ingla ni jai lang na manu tim, nkau laika
ni gaw Chyum laika na mungga masa hee n htan shai ni ni mung law law nga nga ai hpe sadi
ra ga ai. Ga shadawn, Yesu Hkristu tsun sharin da ai hte maren, tara maigan ni (dinghta
mungkan myit hku woi awn ai ni) ni a ningbaw ningla masing tara hta tinang hkum tinang
kam hpa manoi manat ra ai lam sharin tim, Yesu Hkristu sharin ai hta gaw Karai Kasang hta
kam hpa shingbyi let woi awn na matu sharin ai re. Tara maigan ni (dinghta mungkan myit
hku woi awn ai ni) ni a ningbaw ningla masing tara hta up hkang a ahkang daru magam ah na
hte reng hkang lu na atsam hpe gaw gap tim, Yesu Hkristu sharin ai hta gaw Karai Kasang a
hpung shingkang npu hta Chyoi Pra ai Wenyi lam woi ai hku woi awn lu ai atsam gaw gap na
hpe sharin ai re. Tara maigan ni (dinghta mungkan myit hku woi awn ai ni) ni a ningbaw
ningla gaw tinang a amying gumhkawng na matu hte tinang a daru magma hpung shingkang
grau grau kaba wa na matu woi awn tim, Yesu Hkristu sharin ai hta gaw Karai Kasang a
sharawng awng ai lam n dai mungkan hta dik tup wa na matu hte, Karai Kasang a hpung
shingkang dan hkung galu kaba nga lu na matu ap nawng daw jau na matu sharin ai re. Tara
maigan ni (dinghta mungkan myit hku woi awn ai ni) ni hta gaw ningbaw ningla a hkik hkam
ai lam hpe arawng aya (position) madang hta la kap nna masat ma ai; rai tim Yesu gaw
ningbaw ningla ni a hkik hkam ai lam hpe ‘nlang a ali ama, nlang a mayam’ tai let ap nawng
daw jau ai wa sha Karai Kasang a man hta grau ai wa, hkim hkam ai wa rai na re ngu sharin
ai re. Tara maigan ni (dinghta mungkan myit hku woi awn ai ni) ni hta gaw ningbaw ningla a
hkik hkam ai lam hpe arawng aya kaba ai lam, salung sala law ai lam, du ai shara kaw masha
ni wu wu di di rai hkap tau hkalum hkrum ai lam hte masat ma ai; Yesu kasi madun ai lam
hta gaw kaga masha ni hpe daw jau ai, masha wa a akyu ara matu ap nawng daw jau ai re ngu
ai hku madun ai re. Yesu Shi nan mung dinghta mungkan uhpung uhpawng ni jawm masat ya
ai arawng aya (position) n lu ai re (Marku 10:43-44). Dai ni mung, anhte a nawku hpung ni
hte Hkristan uhpung uhpawng ni hta mung ningbaw ningla ni a atsam hkik hkam lam hpe
arawng aya (position), hpaji madang, hpung masha law ai lam, nawku htingnu hte gawknu
3

nta ni woi awn gaw gap lu ai lam, alu gumhpraw law law woi chye tam ai lam, mai gan de na
dollars law law chye tam ai lam, sutgan ja gumhpraw sut su lam, maigan mungdan de du
hkawm ga ai mahkrum madup, maigan kaw lung wa ai jawng a mying, kashu kasha ni
maigan de sa lu ai lam , etc., ni hte shadawn nga ma ai. Rai tim dai zawn re ai lam ni hte
ningbaw ningla ni a hkik hkam ai atsam ni hpe shadawn ai lam gaw, Yesu Hkristu sharin ai
lam, kasi tai dan lai wa sai lam ni hte n htan shai nga ai. Tinggyeng akyu ara hpe shagawm
kau nna, Karai Kasang a mungdan a matu kaji htum ai ni hpe, nawku hpung, uhpawng a akyu
a matu hkungga hkum tai ap nawng daw jau ai hte shadawn ai lam she, teng man jaw ang ai
shadawn gyit na madung re. Kaga atsam ni gaw, dai atsam madung hte woi awn ai lam hta
madi hpa daw hku garum lu ai atsam ni sha she re. Hkristan ningbaw ning lam gaw masha ni
tinang hpe daw jau na hpe hkam la ai lam n rai; mayam zawn, ali ama zawn masha ni hpe
daw jau ai lam she re. Yesu Hkristu gaw shi a sape ni hpe n dai zawn rai shai hkat nga ai lam
ni hpe atsawm chye na hkawn hkrang shangun mayu ai re. Dai rai nna, tara maigan ni
(dinghta mungkan myit hku woi awn ai ni) ni a ningbaw ningla masing tara hta sha mahta
nna woi awn ai Hkristan ningbaw ningla ni hku nna, dinghta mungkan hku masat ai awng
dang lam hpe lu la mai tim, Karai Kasang a mungdan hte seng ai tengman ai Hkristan
ningbaw ningla n tai wa lu ai re. Tara maigan ni ka shalat da ai ningbaw ningla hte seng ai
laika buk ni hpe hti hka ja ai shaloi (sh) nawku hpung shingan de na ni gawlaw ai ningbaw
ningla sharin hpawng ni hpe lung la ai shaloi, Chyum laika hta rawng ai ningbaw ningla kasi
ni hte shingdaw yu nna, chyum masa hte bung pre yang she Hkristan ni jai lang mai ai re.

Dinghta myit hku woiawn ai Christan ningbaw ningla (Christian


ningbaw ningla (worldly Leadership)
leadership)
1. Tinang hkum tinang kam hpa ai. Karai Kasang hpe kam hpa ai.
2. Masha a lam chye ai Mahsa a lam the Karai Kasang a lam chye ai
3. Tinang a myit sawn lu ai hku daw Karai Kasang sharawng awng ai lam hpe tam
dan ai nna daw dan ai
4. Byin mayu ai hpe myit makun let Chyum laika hti n-gun la nna, Chyoi pra ai
woi awn ai Wenyi a lam woi ai.
5. Ladat Ningana ni gin shalat let woi Chyum laika na kasi ni hpe yu sharin la nna
awn ai. woi awn ai (Yesu hpe kasi yu la ai).
6. Amying jaw ai hpe myit sharawng Karai Kasang a ga madat ai hpe myit
ai. sharawng ai.
7. Tinggyeng akyu hpe tam ai (Mying Karai a hpung shingkang a matu masha wa a
gumhkawng lam the lu lawm lam) akyu matu hkungga hkum tai let tsaw ra myit
hte daw jau ai.
8. Shinggan shingni lai n sam sat Myit masin the Shinggan shingni lai n sam sat
lawat hpe madung dat ai. lawat lahkawng yan hpe madung dat ai.
9. Masha hpe tsawra ai myit the woi Karai kasang hpe mung, masha ni hpe tsaw ra
awn ai. ai myit the woi awn ai.

Ga Hpungdim: Tengman jaw ang ai Hkristan ningbaw ningla ni nan woi awn ai Hkristan
nawku hpung ni hte Hkristan uhpung uhpawng ni tai let, Yesu baw tai let woi awn ai hkum
hkrang ni tai nga lu mu ai.

Ginlen shalai ai,


4

Lahpai Awng Li
Professor
MIT.

You might also like