Supply Chain 5 Principles Vietnamese 1

a.
4 Quaûn Trò Chieán Löôïc Chuoãi Cung ÖÙng
Nhöõng lôøi khen ngôïi

daønh cho cuoán saùch
“Cuoán saùch naøy laø moät coâng cuï voâ giaù cho nhöõng ai ñang tìm caùch
bieán chuoãi cung öùng thaønh moät vuõ khí caïnh tranh saéc beùn.”
Jim Miller
Phoù chuû tòch phuï traùch phaùt trieån saûn phaåm
Taäp ñoaøn Cisco Systems
“Cohen vaø Roussel ñaõ thaønh coâng trong vieäc caân baèng giöõa “taïi
sao” vaø “ra sao” cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng. Cuoán saùch coù giaù
trò thöïc tieãn naøy ñaõ keát noái moät caùch roõ raøng vaø chính xaùc nhöõng
nhaân toá coát loõi cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng hieäu quaû.”
Dick Hunter
Phoù chuû tòch phuï traùch saûn xuaát cuûa Dell Americas
Taäp ñoaøn Dell
“Cohen vaø Roussel ñaõ cung caáp moät höôùng tieáp caän coù nguyeân
taéc vaø thöïc tieãn ñeå xaây döïng moät chuoãi cung öùng ñaúng caáp quoác
teá. Nhöõng vaán ñeà maø cuoán saùch ñaët ra cuõng laø nhöõng thaùch thöùc
maø caùc coâng ty phaûi ñoái maët ngaøy nay, noù töông ñoàng vôùi nhöõng
kinh nghieäm maø chuùng toâi traûi qua ôû HP. Cuoán saùch thöïc söï laø
söï chuyeån ñoåi lôùn giuùp caùc nhaø quaûn trò chuoãi cung öùng vöôn tôùi
söï hoaøn haûo.”
Dick Conrad
Phoù chuû tòch caáp cao phuï traùch hoaït ñoäng chuoãi cung öùng toaøn caàu
Taäp ñoaøn HP
Nhöõng lôøi khen ngôïi daønh cho cuoán saùch a. 5
“Thaät hieám coù cuoán saùch naøo maø phaïm vi cuûa noù bao truøm caû
phöông dieän caùc nguyeân taéc, quaûn trò chuoãi cung öùng thöïc tieãn
cuõng nhö cô caáu toå chöùc. Cohen vaø Roussel ñaõ cung caáp cho caùc
nhaø quaûn trò chìa khoùa môû bí maät ñaèng sau söï thaønh coâng cuûa
chuoãi cung öùng.”
Hau Lee
Giaùo Sö Vaän Truø Hoïc, Thoâng Tin vaø Coâng Ngheä
Tröôøng kinh doanh, Ñaïi Hoïc Standford
“Naêm nguyeân taéc coát loõi beân trong cuoán saùch naøy thoaït troâng coù
veû ñôn giaûn. Tuy nhieân hieám coù ngöôøi vaän duïng chuoãi cung öùng
coù ñöôïc beà daøy vaø ñoä saâu kinh nghieäm nhö hai taùc giaû. Cohen vaø
Roussel ñaõ ñöa chuû ñeà naøy ra khoûi phaïm vi lyù thuyeát, ñem ñeán voâ soá
ví duï veà caùc coâng ty naøy choïn vaø vaän duïng nhöõng nguyeân taéc naøy.
Caùc nhaø ñieàu haønh caáp cao coù theå duøng cuoán saùch naøy ñeå ñònh
hình moät chieán löôïc chuoãi cung öùng voán seõ ñem laïi nhöõng lôïi ích
maø ai cuõng mong muoán ngay töùc thì.”
Geoffrey Moore
Taùc giaû caùc cuoán saùch “Crossing the Chasm”
“Inside the Tornado”, “Living on the Fault Line”
“Hai taùc giaû ñaõ moâ taû thaønh coâng söï ñaùnh ñoåi phöùc taïp maø caùc
coâng ty phaûi caân nhaéc khi phaùt trieån moät chuoãi cung öùng xuaát saéc.
Vì theá, cuoán saùch cuûa hoï xöùng ñaùng cho CEO vaø CFO cuõng nhö
COO söû duïng nhö kim chæ nam khi phaùt trieån moät chieán löôïc hoaït
ñoäng cho coâng ty.”
Gary McIlraith
Giaùm ñoác Chuoãi cung öùng
British Sky Broadcasting Ltd
a. 6 Quaûn Trò Chieán Löôïc Chuoãi Cung ÖÙng
“Cohen vaø Roussel ñem laïi caùi nhìn toång quan coù giaù trò cho baát kyø
CEO naøo muoán duøng quaûn trò chuoãi cung öùng nhö moät lôïi theá caïnh
tranh. Cho duø baïn laø CEO cuûa moät coâng ty toaøn caàu hay nhaø saùng laäp
cuûa moät coâng ty môùi khôûi nghieäp thì cuoán saùch naøy cuõng coù theå ñem
laïi cho baïn nhöõng nguyeân taéc mang tính chaát höôùng daãn vaø moät loä
trình ñònh höôùng ñeå laùi coâng ty baïn ñi ñuùng höôùng.”
Guerrino De Luca
Chuû tòch vaø CEO
Taäp ñoaøn Logitech
“Caùc taùc giaû ñaõ naém baét ñöôïc caùc yeáu toá caàn thieát cuûa moät coâng ty coù
theå höôùng ñeán hieäu quaû thaønh coâng vöôït troäi nhö theá naøo baèng caùch
ñònh vò quaûn trò chuoãi cung öùng nhö moät nguyeân taéc quaûn trò coát loõi.
Cuoán saùch taïo ra moät kieåu maãu cho baïn thaáy laøm theá naøo ñeå coù theå
lieân keát moät toå chöùc ñeå chuyeån moät chieán löôïc thaønh coâng thaønh caùc
keát quaû ñaày yù nghóa.”
Bill Cantwel
Phoù Chuû tòch phuï traùch Chuoãi Cung ÖÙng
Coâng ty Air Products and Chemicals
“Cuoái cuøng thì cuõng coù moät caåm nang höôùng daãn thöïc teá coù gaén caùc
tö duy quaûn trò chuoãi cung öùng vôùi caùc ví duï lieân quan tôùi nhöõng ngöôøi
trong ngheà aùp duïng caùc nguyeân taéc naøy thaønh coâng nhö theá naøo trong
theá giôùi thöïc. Moät cuoán saùch goái ñaàu giöôøng cho taát caû nhöõng ngöôøi
quaûn trò chuoãi cung öùng chuyeân nghieäp voán ñang mong muoán ñöa
hieäu quaû chuoãi cung öùng cuûa mình leân caáp ñoä cao hôn.”
David J. McGregor
Phoù chuû tòch caáp cao, NAFTA Logistics
Taäp ñoaøn BASF
Nhöõng lôøi khen ngôïi daønh cho cuoán saùch a. 7
“Cohen vaø Roussel trích daãn moät taäp hôïp phong phuù caùc chieán löôïc vaø
lyù giaûi chuùng theo caùch maø nhöõng ngöôøi chöa coù kinh nghieäm trong
lónh vöïc naøy cuõng coù theå hieåu ñöôïc maø vaãn giöõ ñöôïc chieàu saâu caàn
thieát ñeå laøm haøi loøng nhöõng chuyeân gia. Xuyeân suoát cuoán saùch naøy,
hai taùc giaû cung caáp caùc phöông phaùp voâ cuøng hieäu quaû ñeå toå chöùc vaø
thöïc thi caùc caûi tieán cho chuoãi cung öùng. Söï keát noái caùc chieán löôïc naøy
vaøo vôùi caùc yeáu toá cuûa moâ hình SCOR ñem ñeán cho nhöõng ngöôøi trong
ngheà moät caùch tieáp caän tæ mæ ñeå ñònh höôùng caùc keát quaû höõu hình. Caùc
ví duï veà kinh nghieäm thöïc tieãn laø voâ giaù.”
Steven G.Miller
Chuû tòch
Hoäi ñoàng Chuoãi Cung ÖÙng (Supply Chain Council)
“Chuoãi cung öùng ñöa ra moät cô hoäi toát ñeå giaûm bôùt chi phí vaø taïo ra
giaù trò cho khaùch haøng. Ñaây laø moät ñeà taøi xuyeân suoát cuûa cuoán saùch
thöïc tieãn vaø deã ñoïc naøy. Cohen vaø Roussel coù kyõ naêng ñuùc ruùt töø nhöõng
kinh nghieäm saâu roäng cuûa hoï khi laøm vieäc vôùi caùc coâng ty trong nhieàu
ngaønh khaùc nhau ñeán ñoàng boä hoùa caùc thöïc haønh toát nhaát trong quaûn
trò chuoãi cung öùng. Trong soá nhieàu cuoán saùch baøn veà quaûn trò chuoãi
cung öùng thì ñaây laø moät trong nhöõng cuoán toát nhaát.”
Martin Christopher
Giaùo sö
Ñaïi hoïc Cranfield, Vöông quoác Anh
STRATEGIC SUPPLY CHAIN MANAGEMENT

by Shoshanah Cohen, Joseph Roussel
Copyright © 2005 by The McGraw-Hill Companies, Inc.
All rights reserved.
QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC CHUOÃI CUNG ÖÙNG:

Baûn quyeàn tieáng Vieät © 2007 Coâng ty SCM vaø Coâng ty Saùch Alpha
Hoaøn toaøn giöõ baûn quyeàn
Khoâng phaàn naøo trong xuaát baûn phaåm naøy ñöôïc pheùp sao cheùp hay phaùt haønh döôùi baát kyø hình thöùc
naøo hoaëc baèng baát kyø phöông tieän naøo, hay ñöôïc löu giöõ trong cô sôû döõ lieäu hoaëc heä thoáng truy caäp,
maø khoâng coù söï cho pheùp tröôùc baèng vaên baûn cuûa Nhaø xuaát baûn.
Bieân dòch: Thaïc Syõ Phaïm Nhö Hieàn, Ñoã Huy Bình, Thaïc Syõ Nguyeãn Hoaøng Duõng
Hieäu ñính: Tieán Syõ Leâ Ñöùc Thoï, MKAD, Ñoã Huy Bình
Cuoán saùch ñöôïc xuaát baûn trong chöông trình hôïp taùc cuûa
Coâng ty Coå Phaàn Dòch Vuï Tö Vaán Truyeàn Thoâng Chuoãi
Laàu 2, Phoøng 203, 141 Hai Baø Tröng, P. 6, Quaän 3, Tp.HCM, Vieät Nam
Tel: (84.8) 290 7027 - Fax: (84.8) 290 7026
Website: www.scmvietnam.com
&
Coâng ty Coå phaàn Saùch Alpha
164B Ñoäi Caán, Ba Ñình, Haø Noäi, Vieät Nam

Tel: (84.4) 722 6234 - Fax: (84.4) 722 6237
Website: www.alphabooks.vn
Lôøi giôùi thieäu cuûa ban bieân dòch vaø hieäu ñính
Daãn nhaäp
Neàn kinh teá theá giôùi ñang traûi qua giai ñoaïn ñöôïc laøm phaúng hôn
bao giôø heát.
Trong möôøi yeáu toá laøm phaúng maø nhaø baùo Thomas Friedman
ñeà caäp trong cuoán saùch “Theá Giôùi Phaúng: Toùm löôïc lòch söû theá giôùi
theá kyû 21” chuùng ta thaáy moät nhaân toá raát quan troïng chính laø Chuoãi
Cung ÖÙng.
Ñaõ bao giôø chuùng ta töï hoûi laøm sao ngöôøi ta coù theå cuøng moät
luùc phaùt haønh cuoán truyeän Harry Potter noåi tieáng trong cuøng moät
thôøi ñieåm treân toaøn theá giôùi? Hay nhö moät chieác aùo T-Shirt hôïp
moát ñöôïc xuaát hieän taïi taát caû caùc cöûa haøng ñuùng vaøo dòp Giaùng
Sinh? Taïi sao Dell laïi thaønh coâng hôn IBM vaø HP trong lónh vöïc
baùn maùy tính? Taïi sao Wal-Mart laïi trôû thaønh taäp ñoaøn baùn leû coù
quy moâ vaø hieäu quaû haøng ñaàu theá giôùi? Taát caû caùc caâu hoûi aáy ñeàu
coù chung caâu traû lôøi chính laø Chuoãi Cung ÖÙng. Hay cuõng coù theå
noùi chuoãi cung öùng laø chìa khoùa môû ra thaønh coâng cho nhieàu doanh
nghieäp.
Nhöng laøm sao coù theå hieåu vaø xaây döïng chuoãi cung öùng hieäu
quaû chính laø baøi toaùn ñau ñaàu cho nhieàu nhaø quaûn trò. Taát nhieân,
khoâng loaïi tröø caùc nhaø quaûn trò Vieät Nam.
Nhaèm giuùp caùc nhaø quaûn trò Vieät Nam coù caùi nhìn toaøn dieän vaø
saâu saéc veà chuoãi cung öùng, cuõng nhö thieát laäp coâng thöùc phuø hôïp
ñeå xaây döïng thaønh coâng chuoãi cung öùng cuûa mình, coâng ty SCM
quyeát ñònh bieân dòch cuoán QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC CHUOÃI
CUNG ÖÙNG: 5 nguyeân taéc ñaït hieäu quaû hoaït ñoäng toát nhaát.
Vôùi ñoäi nguõ bieân dòch laø nhöõng chuyeân gia kinh nghieäm trong
quaûn trò logistics vaø chuoãi cung öùng taïi Vieät Nam, chuùng toâi tin
Lôøi giôùi thieäu cuûa ban bieân dòch vaø hieäu ñính a. 13
töôûng cuoán saùch laø moät chieác la baøn thöïc söï cho caùc doanh nghieäp
Vieät Nam töï tin hoäi nhaäp vaø caïnh tranh. Cuoán saùch naøy naèm trong
chuoãi caùc cuoán saùch veà quaûn trò chuoãi cung öùng vaø logistics maø
coâng ty SCM seõ phaùt haønh trong thôøi gian tôùi, nhaèm goùp phaàn taïo
neàn taûng vöõng chaéc veà lyù luaän vaø thöïc tieãn giuùp caùc doanh nghieäp
öùng duïng thaønh coâng quaûn trò chuoãi cung öùng vaø logistics.
Sau khi phaùt haønh cuoán thuaät ngöõ Chuoãi Cung ÖÙng vaø
Logistics, chuùng toâi nhaän ñöôïc söï hoan ngheânh höôûng öùng nhieät
lieät cuûa nhieàu nhaø quaûn trò vaø caùc chuyeân gia trong lónh vöïc chuoãi
cung öùng vaø logistics. Ñoù laø nguoàn ñoäng vieân lôùn cho chuùng toâi tieáp
tuïc vôùi döï aùn SCMbOOk Series™.
Chuùng toâi tin töôûng vaøo söù maïng ñaày thaùch thöùc nhöng voâ
cuøng thuù vò bôûi noù seõ giuùp caùc doanh nghieäp Vieät Nam böôùc vaøo
“vuøng ñaát laï” moät caùch töï tin vaø thaønh coâng.
Veà cuoán saùch vaø taùc giaû
Ñaây laø cuoán saùch cuûa töông lai chöù khoâng phaûi cuûa quaù khöù. Vaø
cuõng laø cuoán saùch baøn veà kinh nghieäm thöïc tieãn ñöôïc khaùi quaùt
hoùa chöù khoâng phaûi laø moâ hình lyù thuyeát. Cuoán saùch ñöôïc cô caáu
döïa treân nhöõng “best practice” vaø “case study” noùng hoåi ñöôïc chia
thaønh naêm nguyeân taéc coát loõi:
1. Haõy coi chuoãi cung öùng cuûa baïn nhö laø moät taøi saûn chieán löôïc
2. Phaùt trieån moät caáu truùc quy trình toång theå
3. Thieát keá toå chöùc höôùng tôùi hieäu quaû
4. Xaây döïng moâ hình coäng taùc ñuùng
5. Söû duïng boä ño löôøng ñeå ñònh höôùng söï thaønh coâng
Cuoán saùch ñöôïc hai taùc giaû Shoshanah Cohen vaø Joseph
Roussel xaây döïng nhaèm giuùp ñoäc giaû coù moät caùi nhìn thoâng suoát veà
lyù thuyeát vaø nhöõng kinh nghieäm thöïc tieãn toát nhaát thoâng qua caùc döï
aùn tö vaán maø hai taùc giaû naøy ñaõ thöïc hieän taïi hôn 600 toå chöùc.
Hôn nöõa, cuoán saùch coøn ñaët ra nhöõng thöùc lôùn trong töông
lai ñoái vôùi vieäc phaùt trieån chuoãi cung öùng nhö laø moät vuõ khí
caïnh tranh toái thöôïng.
Baûn thaân hai taùc giaû laø hai chuyeân gia tö vaán chuyeân nghieäp
vaø ñaày kinh nghieäm trong coâng ty haøng ñaàu veà chuoãi cung öùng
PRTM (coâng ty tieân phong trong lónh vöïc tö vaán quaûn trò chuoãi
cung öùng vôùi moâ hình PACE vaø SCOR). Vôùi kinh nghieäm vaø khaû
naêng nhìn xa cuûa mình, hai taùc giaû ñaõ giuùp ngöôøi ñoïc coù moät caùi
nhìn toaøn caûnh vaø giuùp hoï coù theå vaïch ra nhöõng chieán löôïc phaùt
trieån moät caùch hieäu quaû nhaát chuoãi cung öùng treân neàn taûng cuûa 5
nguyeân taéc coát loõi.
Cuoán saùch QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC CHUOÃI CUNG ÖÙNG

ñöôïc xeáp vaøo nhöõng cuoán saùch baùn chaïy nhaát trong maûng quaûn trò
hoaït ñoäng vaø cung öùng treân trang web Amazon.com.
Cuoán saùch laø moät cuoán caåm nang thöïc söï höõu ích cho caùc
nhaø quaûn trò caáp cao vaø caáp trung Vieät Nam trong vieäc hoaïch ñònh
chieán löôïc chuoãi cung öùng tröôùc boái caûnh moâi tröôøng caïnh tranh
ngaøy caøng thaùch thöùc hôn.
Do caùc nguyeân taéc coát loõi naøy coù quan heä chaët cheõ vôùi nhau
do ñoù nhoùm bieân dòch khuyeán khích ñoäc giaû neân ñoïc theo thöù töï töø
chöông 1 ñeán chöông 6. Beân caïnh ñoù, phaàn phuï luïc ñeà caäp khaù chi
tieát veà moâ hình SCOR (Moâ Hình Tham Chieáu Hoaït Ñoäng Chuoãi
Cung ÖÙng) cuõng laø moät caåm nang höõu ích cho ñoäc giaû khi tieán
haønh öùng duïng quaûn trò chuoãi cung öùng vaøo thöïc teá. Ngoaøi ra, ñeå
hieåu saâu theâm veà moâ hình SCOR (caùc höôùng daãn chi tieát vaø caäp
nhaá t ) vaø caù c kinh nghieä m öù n g duï n g thöï c tieã n , ñoä c giaû haõ y
truy caä p vaø o trang web www.supply-chain.org cuû a Hoä i Ñoà n g
Chuoã i Cung ÖÙ n g hoaë c lieâ n heä vôù i ban bieâ n taä p theo ñòa chæ
admin@scmvietnam.com.
Lôøi giôùi thieäu cuûa ban bieân dòch vaø hieäu ñính a. 15
Nhöõng chuù thích cuûa ban bieân dòch trong cuoán saùch naøy ñöôïc
vieát taét laø (ND), chuù thích cuûa taùc giaû ñöôïc vieát taét laø (TG).
Trong quaù trình bieân dòch vaø bieân taäp, do ñaây laø cuoán saùch veà
lónh vöïc khaù môùi meû, khoâng theå traùnh khoûi sai soùt, chuùng toâi raát
mong ñöôïc ñoäc giaû löôïng thöù vaø göûi thö ñoùng goùp cho chuùng toâi.
Thö ñoùng goùp vaø trao ñoåi yù kieán xin vui loøng göûi email:
admin@scmvietnam.com
Traân troïng
Ban ñieàu haønh döï aùn SCMBookSeries, coâng ty SCM
MUÏC LUÏC Trang
Lôøi noùi ñaàu a.15
Lôøi caûm ôn a.28

.
Tröôøng hôïp Eli Lilly: Chuoãi cung öùng hoã trôï .
quaûn trò voøng ñôøi saûn phaåm .
Chöông 1 .
Nguyeân taéc coát loõi thöù 1: Haõy coi chuoãi cung
öùng cuûa baïn nhö laø moät taøi saûn chieán löôïc
Naêm thaønh toá chuû choát
Boán tieâu chí cuûa moät chieán löôïc chuoãi cung
öùng toát
Chieán löôïc cho töông lai
Tröôøng hôïp Autoliv: ÖÙng duïng khoa hoïc phaûn löïc

vaøo chuoãi cung öùng
Chöông 2
Nguyeân taéc coát loõi thöù 2: Phaùt trieån moät caáu
truùc quy trình toång theå
Boán kieåm tra cho caáu truùc chuoãi cung öùng
Caåm nang xaây döïng caáu truùc quy trình
Ba caáp ñoä cao nhaát cuûa moâ hình SCOR
Naêm quy trình quaûn lyù chuoãi cung öùng toång
theå
Caùc quy trình cho töông lai
Tröôøng hôïp Avon: Taäp trung vaøo hieäu quaû chi

phí khaùch haøng
Chöông 3
Nguyeân taéc coát loõi thöù 3: Thieát keá cô caáu toå
chöùc höôùng tôùi hieäu quaû
Thay ñoåi cô caáu toå chöùc: Moät quaù trình khoâng
ngöøng nghæ
Söï tieán hoùa cuûa toå chöùc chuoãi cung öùng
Caùc nguyeân taéc höôùng daãn thieát keá toå chöùc
Giaønh ñöôïc söï toân troïng cho chuoãi cung öùng
Moâ hình toå chöùc cho töông lai
Hoà sô Owens Corning: Taùi toå chöùc cho “moät
töông lai saùng laïn hôn”
Muïc luïc a. 17
Trang
Chöông 4 01
Nguyeân taéc coát loõi thöù 4: Xaây döïng moâ hình 02
coäng taùc ñuùng .
Coäng taùc laø moät daûi quang phoå roäng .
Tìm choã ñuùng trong daûi quang phoå .
Ñöôøng daãn tôùi coäng taùc thaønh coâng .
Coäng taùc cho theá heä töông lai
.
Hoà sô Boä Quoác Phoøng Myõ: Laøm cho ñuoâi nhoû
hôn vaø raêng chaéc hôn
Chöông 5
Nguyeân taéc coát loõi thöù 5: Söû duïng boä ño
löôøng ñeå ñònh höôùng söï thaønh coâng
Taïi sao phaûi ño löôøng?
Quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng baèng boä ño löôøng
Boä ño löôøng naøo?
Tröôøng hôïp ñieån hình: Quaûn lyù hieäu quaû hoaït
ñoäng taïi 3Com
Quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng theá heä keá tieáp
Hoà sô General Motors: Höôùng tôùi söï haøi loøng

cuûa khaùch haøng
Chöông 6
Loä trình ñònh höôùng ñeán söï thay ñoåi
Heä thoáng hieän ñaïi thoâi chöa ñuû
Caùc ñaëc tính cuûa theá heä töông lai
Xaây döïng loä trình ñònh höôùng
Tröôøng hôïp coâng ty Seagate Technology: Ñaùp
öùng nhu caàu töùc thôøi
Phuï luïc A: Nguoàn vaø phöông phaùp luaän cho laäp

chuaån döõ lieäu
Phuï luïc B: Moâ hình caùc giai ñoaïn tröôûng thaønh

chuoãi cung öùng
Phuï luïc C: So saùnh caùc ñaëc ñieåm cuûa caùc chuaån

ño löôøng caáp ñoä 2 vaø 3 trong moâ hình SCOR
Lôøi noùi ñaàu a. 19
Lôøi noùi ñaàu

Ñaùng leõ cuoán saùch naøy phaûi ra ñôøi sôùm hôn. Chuùng toâi, nhöõng
ngöôøi ôû PRTM1, muoán vieát cuoán saùch naøy caùch ñaây moät thaäp kyû.
Song taïi thôøi ñieåm ñoù chuùng toâi môùi chæ suy ñoaùn ñöôïc veà töông
lai phaùt trieån cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng seõ laø moät nguyeân taéc
quaûn trò coát loõi. Chaúng haïn nhö, chuùng toâi döôøng nhö ñaõ ñaùnh giaù
thaáp taùc ñoäng cuûa coâng ngheä thoâng tin vaø boû qua thöïc haønh toát
nhaát2. Cuoán saùch naøy laø thaønh quaû cuûa hôn 15 naêm nghieân cöùu, laäp
chuaån3, vaø tö vaán cho khaùch haøng ôû PRTM cuõng nhö beà daøy kinh
nghieäm cuûa caùc taùc giaû - nhöõng coäng söï cuûa PRTM - Shoshanah
Cohen vaø Joseph Roussel.

Vôùi kinh nghieäm ñuùc ruùt töø haøng loaït caùc döï aùn veà chuoãi cung
öùng ôû hôn 600 toå chöùc, thoâng qua cuoán saùch nhoû naøy chuùng toâi
mong muoán mang laïi cho ñoäc giaû moät caùi nhìn saâu saéc veà lyù luaän
vaø thöïc tieãn ñang phoå bieán veà quaûn trò chuoãi cung öùng. Chuùng toâi
cuõng seõ cung caáp cho ñoäc giaû moät caùch toùm löôïc nhöõng saùng kieán
caûi tieán chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng ôû nhieàu coâng ty lôùn, trong ñoù
coù caû Boä Quoác Phoøng Myõ - moät toå chöùc chuoãi cung öùng lôùn nhaát
theá giôùi. Cuoái cuøng, chuùng toâi seõ baøy toû caùc quan ñieåm cuûa mình veà
caùc thaùch thöùc trong töông lai trong xaây döïng vaø phaùt trieån chuoãi
cung öùng caïnh tranh, höôùng tôùi khaùch haøng.
Cuoán saùch naøy taäp trung vaøo hieän taïi vaø töông lai; ngay taïi
phaàn Lôøi Noùi Ñaàu naøy chuùng toâi hi voïng seõ ñem laïi moät caùi nhìn
mang tính lòch söû veà caùc nguyeân taéc quaûn trò chuoãi cung öùng phoå
bieán vaøo nhöõng naêm 90 vaø nguoàn goác cuûa nhöõng khoaûn ñaàu tö
khoång loà vaøo Heä thoáng hoaïch ñònh nguoàn löïc doanh nghieäp toång
theå (ERP) vaø Heä thoáng hoaïch ñònh vaø laäp lòch trình tieân tieán (APS)
taïi haàu heát caùc taäp ñoaøn lôùn treân theá giôùi.
Chuùng ta haõy quay laïi nguoàn goác cuûa nguyeân taéc quaûn trò chuoãi
cung öùng phoå bieán vaøo cuoái nhöõng naêm 1800. Ñoaïn trích döôùi ñaây
1. Haõng tö vaán Pittiglio Rabin Todd & McGrath (PRTM). (ND)

2. Nguyeân vaên: Practice
3. Nguyeân vaên: Benchmarking
töø taùc phaåm Industries of Scotland (Neàn Coâng Nghieäp Scotland)

cuûa Bremner (naêm 1869):
Xöôûng gang theùp Gartsherrie laø xöôûng lôùn nhaát ôû Scotland…

Hôn 1000 taán than ñaù ñöôïc tieâu thuï moãi ngaøy; vaø, neáu ñeå chöùng
minh vieäc löïa choïn coâng tröôøng laø phuø hôïp hay khoâng, thì caàn phaûi
löu yù raèng 19/20 than ñaù caàn thieát ñöôïc laáy töø moät khoaûng caùch
khoaûng nöûa daëm tính töø caùc loø nung. Haàm than ñaù thöôøng ñöôïc ôû vò
trí gaàn vôùi loø nung…Than töø haàm ñöôïc chuyeån tôùi caùc loø nung baèng
caùc con ñöôøng doác. Phaàn lôùn than ñaù tröôùc ñaây ñöôïc laáy töø caùc loø
ôû gaàn, nhöng baây giôø thì noù ñaõ phaûi laáy töø khoaûng caùch hai ñeán hai
möôi daëm; vaø moät heä thoáng ñöôøng saét seõ noái giöõa caùc xöôûng gang
theùp vôùi haàm moû…
Heä thoáng aáy cuõng ñöôïc noái vôùi moät heä thoáng ñöôøng saét roäng
khaép caû nöôùc, vaø bao goàm caû caùc heä thoáng vaän taûi phuï beân bôø Keânh
Monklands, roài seõ ñöôïc chuyeån chôû thaúng ñeán trung taâm cuûa xöôûng
gang theùp.
…Phaàn lôùn gang theùp saûn xuaát ñöôïc chuyeån baèng con keânh naøy.
16 loø nung ñöôïc xaây döïng thaønh hai haøng doïc theo hai bôø keânh…
Than ñaù vaø quaëng ñöôïc cung caáp lieân tuïc döïa treân söï tính toaùn
tröôùc, chính vì theá chæ coù raát ít nguyeân lieäu naøy ñöôïc giöõ ôû taïi coâng
xöôûng. Caùc toa taøu chôû khoaùng saûn laøm vieäc ñeàu ñaën, vaø haøng hoùa
ñöôïc xeáp thuaän tieän ñeå coù theå söû duïng ngay laäp töùc.

Töø ñoaïn moâ taû veà moät chuoãi cung öùng tích hôïp ôû Scotland
chuùng ta thaáy raèng caùc hoaït ñoäng logistics tích hôïp ñaàu vaøo
vaø ñaàu ra, quaûn lyù toàn kho hieäu quaû, vaø giao haøng ñeán taän nôi
söû duïng laø nhöõng nguyeân taéc chuoãi cung öùng ñaõ hình thaønh
hôn 150 naêm tröôùc ñaây. Ñoái vôùi phaàn lôùn baïn ñoïc, Coâng ty
Ford Motor coù leõ laø ví duï ñöôïc bieát ñeán nhieàu nhaát veà lòch söû
phaùt trieån cuûa kinh nghieäm thöïc haønh saûn xuaát vaø chuoãi cung
öùng hieäu naêng. Lòch söû veà söï ñoåi môùi cuûa Henry Ford trong
saûn xuaát ñöôïc bieát ñeán roäng raõi, bôûi naêng suaát coù ñöôïc töø daây
chuyeàn laép raùp maãu oâ toâ Model T4, nhöng coù leõ chuùng ta laïi ít
bieát ñeán caùch chuoãi cung öùng ñöôïc xaây döïng ñeå hoã trôï cho daây
chuyeàn laép raùp Model T .
Phöông thöùc “phaân coâng lao ñoäng” cuûa Ford trong saûn xuaát oâ
toâ Model T ñaõ phaùt sinh yeâu caàu caùc kyõ sö vaø ngöôøi hoaïch ñònh
nguyeân lieäu phaûi ñaûm baûo coù ñöôïc ñuùng nguyeân lieäu giao ñeán
daây chuyeàn saûn xuaát vôùi ñuùng soá löôïng vaø ôû ñuùng thôøi ñieåm. Moät
nguyeân taéc quaûn lyù môùi ñaõ ra ñôøi giuùp ñaït ñöôïc hieäu suaát töø phaân
coâng lao ñoäng trong saûn xuaát haøng loaït: nguyeân taéc veà mua haøng
vaø giao haøng tröïc tieáp ñeán daây chuyeàn.
Nhö Womack, Jones, vaø Ross giaûi thích trong cuoán saùch xuaát
baûn naêm 1991, The Machine That Changed the World (Coã Maùy
Laøm Thay Ñoåi Theá Giôùi):
Henry Ford vaãn chöa thoaùt khoûi vai troø cuûa moät nhaø laép raùp khi
oâng ta môû nhaø maùy Highland Park. OÂng mua ñoäng cô vaø khung
gaàm töø coâng ty Dodge Brothers, sau ñoù gheùp theâm moät loaït caùc
linh kieän khaùc töø moät loaït caùc coâng ty khaùc ñeå taïo neân moät chieác xe
hoaøn chænh. Vaøo naêm 1915, Ford ñaõ chuyeån sang töï saûn xuaát caùc
linh kieän vaø raát thaønh coâng trong quaù trình tích hôïp caùc maûng naøy
laïi… Ford muoán saûn xuaát toaøn boä chieác xe taïi moät nôi sau ñoù baùn ñi
toaøn theá giôùi. Nhöng heä thoáng vaän taûi luùc baáy giôø khoâng cho pheùp
vaän chuyeån vôùi soá löôïng lôùn oâ toâ moät caùch suoân seû, an toaøn, khoâng
gaây hö haïi gì… Vaøo naêm 1926, oâ toâ cuûa Ford ñöôïc laép raùp ôû hôn 36
thaønh phoá treân khaép nöôùc Myõ vaø ôû 19 quoác gia khaùc.
Vaán ñeà ñaùp öùng moät caùch hieäu naêng nhu caàu toaøn caàu caùc
saûn phaåm coâng ngheä cao ñaõ trôû thaønh ñoäng löïc trong caâu chuyeän
ñöa quaûn trò chuoãi cung öùng thaønh moät nguyeân taéc quaûn trò coát loõi.
Trong thôøi kyø 50 naêm huy hoaøng cuûa saûn xuaát haøng loaït (1920-
1970), vieäc theo ñuoåi chaát löôïng, hieäu suaát lao ñoäng vaø nguyeân
lieäu môùi laø tö töôûng quaûn trò phoå bieán.
Vaøo chính giai ñoaïn cuûa söï phaùt trieån neàn coâng nghieäp mang
4. Chieác xe hôi Model T cuûa Ford, do Henry Ford saûn xuaát töø naêm 1908 tôùi naêm 1927, laø maãu xe hôi ñaùnh daáu moác lòch söû cho thôøi ñaïi “put
American on wheels”, thôøi xe hôi baét ñaàu ñöôïc söû duïng roäng raõi. (ND)
tính toaøn caàu aáy, naêm 1976 coâng ty PRTM cuûa chuùng toâi ra ñôøi.
Luùc ñaàu, chuùng toâi chuû yeáu cung caáp dòch vuï tö vaán trong lónh vöïc
coâng ngheä cao, noåi leân caùc vaán ñeà nhö saûn xuaát quy moâ lôùn, ñoåi
môùi nhanh, vaø toaøn caàu hoùa. Nhöõng thaùch thöùc maø khaùch haøng
cuûa chuùng toâi ñoái maët buoäc caùc nhaø tö vaán nhö chuùng toâi phaûi ñaåy
maïnh vaø tích hôïp nhieàu nguyeân taéc cuûa thôøi gian theo caùch saùng
taïo vaø thöïc teá nhaát. Ví duï, chuùng toâi sôùm phaùt hieän ra raèng Hoaïch
ñònh nguoàn löïc saûn xuaát II (Manufacturing Resource Planning II
– MRP II), saûn xuaát ñuùng thôøi haïn (Just In Time - JIT), Kanban5,
quy trình kieåm soaùt thoáng keâ (Staticstical Process Control – SPC),
quaûn trò chaát löôïng toaøn dieän (Total Quality Management – TQM),
vaø quaûn lyù quy trình coù theå phoái hôïp vôùi nhau moät caùch thoâng minh
ñeå ñem laïi nhöõng keát quaû vöôït troäi. Vaøo giöõa nhöõng naêm 1980,
chuoãi hoäi thaûo goàm caùc nhaø quaûn trò vôùi chuû ñeà “chieán löôïc hoaït
ñoäng” maø coâng ty PRTM chuùng toâi toå chöùc, ñaïi dieän cho American
Electronics Association (Hieäp Hoäi Ñieän Töû Myõ) ñaõ thaûo luaän veà
quy trình tích hôïp caùc phoøng ban lieân quan maø thôøi ñieåm ñoù chuùng
toâi ñaõ goïi laø quaûn trò chuoãi cung öùng.
Vaøo naêm 1986 chuùng toâi ñaõ thöïc hieän moät nghieân cöùu ñöôïc
khaùch haøng taøi trôï veà chieán löôïc saûn xuaát toaøn caàu cuûa gaàn 100
coâng ty coâng ngheä cao haøng ñaàu theá giôùi. (Nghieân cöùu naøy ñöôïc
thöïc hieän laïi vaøo naêm 1989-1990 vaø mang teân “Söï Troãi Daäy cuûa
Caùc Taäp Ñoaøn Tích Hôïp Toaøn Caàu”). Keát luaän sau nghieân cöùu laø
chuùng ta ñang böôùc vaøo giai ñoaïn tích hôïp toaøn caàu giöõa caùc khu
vöïc kinh teá vaø phaùt hieän ra raèng chính caùc quy trình chuoãi cung
öùng coát loõi ñöôïc nghó laø ñem laïi lôïi theá caïnh tranh quan troïng.
Vaøo naêm 1988, George Stalk Jr ñaõ ñaêng moät baøi baùo coù söùc
aûnh höôûng saâu saéc mang töïa ñeà “Thôøi Gian - Nguoàn Lôïi Theá Caïnh
Tranh Môùi” treân taïp chí Harvard Business Review. Baøi baùo cuûa
Stalk ñaõ ñöa yeáu toá thôøi gian nhö laø moät thöôùc ño môùi trong quy
trình quaûn lyù chaát löôïng vaø chi phí. Vaø roài vaøo naêm 1989 caùc cô
sôû thöïc tieãn vaø lyù luaän cho quaûn trò chuoãi cung öùng ña chöùc naêng
höôùng tôùi khaùch haøng ñeå giaønh söï caïnh tranh ñaõ ra ñôøi.
5. Kaban - Tieáng Nhaät laø theû ( thöôøng baèng goã). Kanban ñöôïc duøng laøm tín hieäu ñeå kieåm soaùt soá löôïng saûn phaåm hay nguyeân lieäu trong
quaù trình saûn xuaát. Ví duï taïi ñaàu cuoái cuûa daây chuyeàn saûn xuaát, neáu ta thaáy coù theû naèm ôû vò trí quy ñònh thì coù nghóa laø coù 3 saûn phaåm vöøa
ñöôïc hoaøn taát. (ND)
Nhöõng thöïc tieãn aáy ñaõ ñöôïc öùng duïng keát hôïp trong moät döï
aùn quan troïng cuûa coâng ty PRTM vôùi khaùch haøng. Vaøo naêm 1989-
1990, Rick Hoole, giaùm ñoác PRTM, ñaõ laøm vieäc vôùi Fred Hewitt
cuûa taäp ñoaøn Xerox ñeå ñaùnh giaù caùc cô hoäi giuùp Xerox quaûn trò quy
trình ña chöùc naêng tích hôïp toaøn caàu. Nhoùm döï aùn phoái hôïp giöõa
PRTM vaø Xerox ñaõ ñi ñeán keát luaän raèng coù boán quy trình chuoãi
cung öùng coát loõi maø Xerox caàn phaûi quaûn lyù - hoaïch ñònh, mua
haøng, saûn xuaát, vaø giao haøng. Xerox sau ñoù thaønh laäp moät nhoùm döï
aùn ñeå öùng duïng caùc keát quaû nghieân cöùu aáy vaø hieän thöïc hoùa caùc lôïi
ích sau khi öùng duïng leân tôùi 2 phaàn traêm doanh soá trong nhöõng naêm
tieáp theo ñoù.
Moät tröôøng hôïp “nhaän thöùc sôùm” veà quaûn trò chuoãi cung öùng
khaùc ñoù laø coâng ty Digital Equipment Corporation (DEC). Coâng ty
naøy ñaõ coäng taùc vôùi PRTM chuùng toâi thöïc hieän döï aùn ñaàu tieân trong
moät loaït nghieân cöùu so saùnh “hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng
tích hôïp” vaøo naêm 1991 ñöôïc taøi trôï bôûi IBM, DEC, Xerox, Lotus
Development Corporation, vaø NCR. Ñeå baûo ñaûm nghieân cöùu naøy
cuûa chuùng toâi khoâng rôi vaøo tröôøng hôïp chæ laø boä gheùp caùc thöôùc
ño chöùc naêng vôùi nhau, PRTM ñaõ noã löïc xaây döïng moät boä thöôùc ño
chuoãi cung öùng ña ngaønh hoaøn toaøn môùi. Ñaây laø moät söï kieän noåi
baät bôûi vaøo thôøi ñieåm ñoù, laàn ñaàu tieân khaùi nieäm toång chi phí chuoãi
cung öùng tính theo cô sôû caùc hoaït ñoäng chia nhoû vaø thöôùc ño thôøi
gian quay voøng cuûa tieàn maët (cash-to-cash cycle time) raát phoå bieán
ngaøy nay ñöôïc xaây döïng.
Vôùi caùc quy trình chuoãi cung öùng vaø heä thoáng laäp chuaån ñöôïc
xaùc laäp roõ raøng (hoaïch ñònh/mua haøng/saûn xuaát/giao haøng), PRTM
ñaõ coù theå ñöa ra höôùng tieáp caän môùi veà quaûn lyù hoaït ñoäng toaøn caàu
- moät caùch tieáp caän ñem laïi nhieàu lôïi ích thieát thöïc nhöng ñoøi hoûi
nhieàu söï thay ñoåi trong caùc doanh nghieäp.
Vaøo thaùng 6 naêm 1994, nhöõng coâng ty ñaõ töøng tham gia vaøo
caùc döï aùn cuûa PRTM ñaõ cuøng chuùng toâi phoái hôïp vôùi ba tröôøng ñaïi
hoïc haøng ñaàu (MIT, Stanford vaø Pennsylvania State) thaønh laäp moät
coâng xooc xiom veà Chuoãi Cung ÖÙng (Supply Chain Consortium).
Muïc ñích cuûa toå chöùc naøy laø truyeàn baù nhöõng thaønh coâng cuûa chuoãi
cung öùng tích hôïp ñeán taát caû caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc nhau. Toå
chöùc naøy coù boán muïc tieâu chính trong giai ñoaïn ñaàu phaùt trieån cuûa
mình bao goàm:
° Xaùc laäp ñònh nghóa thoáng nhaát veà chuoãi cung öùng
° Xaùc laäp caùc thöôùc ño chung, quan troïng nhaát veà hieäu quaû
hoaït ñoäng chuoãi cung öùng
° Xaây döïng caáu truùc ñeå xem xeùt, thaûo luaän vaø öùng duïng caùc
thöôùc ño chuoãi cung öùng
° Truyeàn baù vaø chia seû caùc kinh nghieäm thöïc haønh toát nhaát
cuûa chuoãi cung öùng cuõng nhö caùch thöùc öùng duïng
Döôùi söï laõnh ñaïo cuûa PRTM, toå chöùc naøy ñaõ thaønh coâng vôùi
vieäc xaây döïng caùc boä thöôùc ño taïo cô sôû thieát laäp moâ hình Tham
Chieáu Hoaït Ñoäng Chuoãi Cung ÖÙng môùi (SCOR) ñöôïc phaùt trieån
hai naêm sau ñoù. Thoâng qua toå chöùc Hoäi Ñoàng Chuoãi Cung ÖÙng,
moâ hình naøy hieän nay ñaõ ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi trong nhieàu ngaønh.

Taïi thôøi ñieåm maø phaàn lôùn caùc coâng vieäc tieân phong naøy gaàn
hoaøn taát ôû Myõ, thì thaùng 1 naêm 1992 cuõng laø thôøi ñieåm dôõ boû
haøng raøo maäu dòch giöõa caùc thaønh vieân trong Coäng Ñoàng Kinh Teá
Chung Chaâu AÂu (EEC). Ñieàu naøy khuyeán khích nhieàu coâng ty tìm
kieám cô hoäi xaây döïng heä thoáng saûn xuaát vaø phaân phoái tích hôïp taïi
Chaâu AÂu thay vì ôû töøng quoác gia nhö moâ hình coâng ty Ford Motor
ñaõ aùp duïng vaøo nhöõng naêm 1920. Vôùi vieäc phaùt trieån caùc thöôùc ño
vaø caáu truùc quaûn trò chuoãi cung öùng trong ñieàu kieän môùi, PRTM
ñaõ giuùp nhieàu khaùch haøng vaän duïng chuoãi cung öùng theo moâ hình
hoaïch ñònh/mua haøng/saûn xuaát/giao haøng ñeå xaây döïng cô sôû hoaït
ñoäng tích hôïp taïi Chaâu AÂu.
Pitney Bowes laø moät trong nhöõng coâng ty nhaän thöùc sôùm veà
phöông phaùp quaûn trò chuoãi cung öùng tích hôïp. Taïi thôøi ñieåm aáy,
hoaït ñoäng saûn xuaát vaø cheá taïo cuûa coâng ty raát phöùc taïp, daãn ñeán
chi phí cao vaø söï chaäm chaïp trong vieäc hoaøn thaønh ñôn haøng cuûa
khaùch haøng. Vaøo thôøi ñieåm naêm 1992, heä thoáng ERP tích hôïp chöa
ra ñôøi; thöïc teá laø phaàn lôùn caùc coâng ty ñeàu aùp duïng moâ hình hoaït
ñoäng rieâng reõ treân töøng quoác gia ñaõ daãn tôùi vieäc coâ laäp thoâng tin veà
ñôn haøng vaø toàn kho theo töøng quoác gia. Ñeå xaây döïng moâ hình tích
hôïp ña chöùc naêng (vaø ña quoác gia) höôùng tôùi caïnh tranh döïa vaøo
thôøi gian, Pitney Bowes ñaõ öùng duïng moät giaûi phaùp mang tính coâng
ngheä thöû nghieäm cho thieát bò töï ñoäng in tem thö nhaém tôùi thò tröôøng
Ñöùc. Giaûi phaùp laø caøi ñaët moät maùy fax ngay trong nhaø maùy ôû Anh.
Ñieàu naøy cho pheùp in ñöôïc nhieàu bieán theå cuûa con tem theo töøng
ñôn haøng cuï theå cuûa moãi quoác gia, giuùp giaûm thôøi gian giao haøng
ñeán vaøi tuaàn vaø loaïi bôùt toàn kho thaønh phaåm vaø hoaït ñoäng caáu hình
ngay taïi töøng kho haøng cuûa töøng quoác gia.
Vaøo naêm 1994, PRTM cuõng ñaõ laøm vieäc vôùi ICL Computers
vaø Siemens Nixdorf, Ltd taïi Anh Quoác ñeå xaùc laäp caáu truùc chuoãi
cung öùng tích hôïp baèng moâ hình quy trình hoaïch ñònh/mua haøng/
saûn xuaát/giao haøng. Trong caû hai döï aùn naøy chuùng toâi ñaõ söû duïng
moâ hình thieát keá quy trình töø treân xuoáng, öùng duïng moâ hình xaây
döïng döõ lieäu logic boán caáp ñoä, troïng taâm cuûa Phöông Phaùp Phaân
Tích Heä thoáng Cô Caáu (SSADM)6, moät moâ hình giai ñoaïn ñaàu cuûa
phöông phaùp CASE sau naøy chuùng toâi ñaõ öùng duïng vaøo thieát keá
quy trình tích hôïp. Caùch tieáp caän moâ hình hoùa ñaõ trôû thaønh moät boä
coâng cuï tö vaán chuoãi cung öùng cuûa PRTM.
Vaøo naêm 1995 vaãn chöa coù moät quy chuaån naøo giuùp khaùch
haøng coù theå ñaùnh giaù giaù trò mang laïi töø vieäc öùng duïng heä thoáng
ERP môùi xuaát hieän. Chuùng toâi ñaõ coäng taùc vôùi AMR vaø nhoùm caùc
ñaïi dieän cuûa caùc khaùch haøng ñaùng kính cuûa chuùng toâi ñeå phaùt trieån
moät moâ hình tham chieáu quy trình chuoãi cung öùng. Nhieàu khaùch
haøng ñaõ cung caáp caùc thoâng tin ñaàu vaøo vaø tham gia vaøo ñaùnh giaù
keát quaû cuûa nhoùm coäng taùc phaùt trieån moâ hình naøy. Vaø theá laø taïi
Boston, thaùng 11 naêm 1996, moâ hình SCOR ñaõ ñöôïc giôùi thieäu tôùi
ñaïi dieän gaàn 100 coâng ty lôùn. Buoåi hoïp maët naøy ñaõ tieán tôùi vieäc
hình thaønh Hoäi Ñoàng Chuoãi Cung ÖÙng (Supply-Chain Council-
6. Nguyeân vaên: Structured Systems Analysis and Design Method (SSADM) laø moät phöông phaùp heä thoáng ñeå phaân tích vaø thieát keá caùc heä
thoáng thoâng tin. (ND)
SCC), chính thöùc khai tröông vaøo muøa xuaân naêm 1997 vôùi vai troø
laø moät toå chöùc ñoäc laäp phi lôïi nhuaän. Moâ hình SCOR sau ñoù ñöôïc
chuyeån giao cho SCC quaûn lyù vaø hoã trôï phaùt trieån thoâng qua caùc
nghieân cöùu, öùng duïng vaø truyeàn baù. Cho ñeán nay SCC ñaõ quy tuï
ñöôïc hôn 800 coâng ty treân toaøn theá giôùi tham gia.
Keå töø naêm 1997, sau baûy naêm phaùt trieån, quy tuï vaø choïn löïa
nhieàu kinh nghieäm thöïc haønh toát nhaát, quaûn trò chuoãi cung öùng ñaõ
trôû thaønh moät trong nhöõng chuû ñeà lôùn vaø cuõng laø thaùch thöùc lôùn
ñoái vôùi nhieàu coâng ty. Nhieàu coâng ty cho raèng caùc thaùch thöùc trong
quaûn trò chuoãi cung öùng chæ laø vieäc löïa choïn vaø öùng duïng caùc heä
thoáng ERP vaø APS. Tuy nhieân sau khi aùp duïng caùc öùng duïng naøy,
caùc coâng ty nhaän ra raèng hoï vaãn phaûi ñoái maët vôùi vieäc laøm theá
naøo ñeå quaûn lyù caùc nguyeân taéc coát yeáu cuûa quaûn trò chuoãi cung
öùng. Khoâng gioáng nhö nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 90, caùc giaùm ñoác
chuoãi cung öùng ngaøy nay ñöôïc trang bò nhieàu coâng cuï hoã trôï quaûn
lyù chuoãi cung öùng, bao goàm heä thoáng thoâng tin tích hôïp, caùc chuaån
so saùnh chi tieát, moâ hình SCOR hoaøn thieän, vaø coäng ñoàng ñoâng
ñaûo caùc chuyeân gia hoaït ñoäng trong lónh vöïc phaùt trieån chuoãi cung
öùng. Thaùch thöùc trong thaäp kyû tôùi seõ laø trieån khai roäng khaép caùc
nguyeân lyù coù saün vaø tieáp tuïc ñöa caùc nguyeân lyù naøy leân moät taàm
cao môùi.
Cuoán saùch naøy seõ baøn veà töông lai chöù khoâng phaûi quaù khöù.
Cuoán saùch laø söï taäp hôïp vaø caáu truùc laïi caùc kinh nghieäm thöïc haønh
toát nhaát phoå bieán hieän nay thaønh 5 nguyeân taéc coát loõi:
1. Xem chuoãi cung öùng nhö laø moät taøi saûn chieán löôïc
2. Phaùt trieån moät caáu truùc quy trình toång theå ñaàu cuoái
3. Thieát keá toå chöùc chuoãi cung öùng ñeå ñaït hieäu quaû cao nhaát
4. Xaây döïng moâ hình coäng taùc ñuùng
5. ÖÙng duïng caùc thöôùc ño ñeå thuùc ñaåy hieäu quaû kinh doanh
Ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù, cuoán saùch naøy seõ chæ ra caùc kinh nghieäm
môùi, coù xu theá quyeát ñònh söï caïnh tranh trong töông lai. Caùc kinh
nghieäm thöïc haønh naøy seõ ñöôïc toång keát vaø baøn saâu ôû phaàn keát luaän
cuoái moãi chöông.
Trong Chöông 1, chuoãi cung öùng ñöôïc xem nhö laø moät taøi saûn
chieán löôïc, ñieàu maø caùc coâng ty haøng ñaàu ñaõ laøm ñöôïc nhöng laïi
ñang laø thaùch thöùc cho nhieàu coâng ty khaùc. Phaàn lôùn caùc coâng ty
vaãn khoâng coù moät chieán löôïc chuoãi cung öùng ñöôïc xaây döïng vaø
truyeàn ñaït roõ raøng. Khi ñöôïc yeâu caàu xaây döïng, nhieàu ngöôøi ñaõ
thöøa nhaän raèng hoï thaäm chí khoâng bieát laøm theá naøo vaø laøm sao
coù ñöôïc söï ñoàng thuaän töø caáp laõnh ñaïo cao nhaát. Ñieåm maáu choát
cuûa vaán ñeà naøy chính laø vieäc löïa choïn cô sôû cuûa caïnh tranh: lieäu
coù phaûi laø veà chi phí, ñoåi môùi, chaát löôïng hay dòch vuï? Ñaâu laø caùc
moâ hình toaùn toái öu caàn aùp duïng, cô sôû kieán thöùc, caùc löïa choïn vaø
cô cheá ra quyeát ñònh? Neáu khoâng naém ñöôïc caùc yeáu toá naøy, chaéc
haún laø khoâng deã daøng ñoái vôùi ban quaûn trò trong vieäc ra quyeát ñònh
löïa choïn caùc caáp ñoä toàn kho toái öu ñeå ñaït ñöôïc caùc caáp ñoä dòch vuï
khaùch haøng mong muoán. Cho duø coù khoù khaên ñeán ñaâu thì ñaàu tieân
vaãn phaûi quyeát ñònh xem ñaâu laø cô sôû caïnh tranh thöïc söï cuûa coâng ty.
Neáu vieäc phaùt trieån vaø truyeàn ñaït chieán löôïc chuoãi cung öùng
ñaõ laø moät coâng vieäc khoù khaên, thì seõ coøn khoù khaên hôn ñeå laøm sao
tích hôïp chieán löôïc chuoãi cung öùng vôùi chieán löôïc phaùt trieån saûn
phaåm vaø marketing. Moät khi caû ba chieán löôïc aáy coù theå khôùp ñöôïc
vôùi nhau thì coâng ty coù quyeàn hi voïng thu veà moät möùc doanh soá cao
hôn trong moät chu kyø phaùt trieån cuûa saûn phaåm, coù theå mang ñeán
khaû naêng ñaùp öùng yeâu caàu khaùch haøng sieâu haïng vaø hoaït ñoäng vôùi
chi phí thaáp hôn ñoái thuû cuûa mình. Caùc taùc giaû ñaõ baøn ñeán khaû naêng
bieán ñoåi thích nghi – laø naêng löïc caàn thieát ñoøi hoûi khoâng nhöõng bôûi
thay ñoåi töø khaùch haøng hay bôûi ñoái thuû maø coøn bôûi chính töø söï caàn
thieát phaûi phoái keát hôïp caùc chieán löôïc töø beân trong.
Chuùng toâi nhaän thaáy raèng nhieàu coâng ty ñaõ taïo ñöôïc nhöõng
böôùc tieán vöôït baäc ñeå ñaït ñeán caùi maø caùc taùc giaû moâ taû trong
Chöông 2 - Phaùt trieån moät caáu truùc quy trình toång theå - laø “söï giaûn
ñôn”. Ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng vôùi caùc taäp ñoaøn coù lòch söû phaùt trieån
laâu daøi vaø vôùi taàm phaùt trieån toaøn caàu khi maø hoï caàn phaûi giaûn ñôn
hoùa quy trình cuûa mình ñeå ngaøy caøng caïnh tranh hôn.
Khi nghieân cöùu veà nhöõng thaùch thöùc trong töông lai, chuùng toâi
coù theå phaùt hieän raèng chính söï ña daïng hoùa (saûn phaåm vaø dòch vuï)
laø moät nhaân toá phaùt sinh chi phí vaø giaûm hieäu naêng taïi nhieàu coâng
ty. Nhöng tieác laø caùc coâng ty thöôøng khoâng coù quy trình quaûn lyù vaø
phaân tích ñeán yeáu toá naøy. Coù leõ xuaát phaùt töø nguyeân nhaân laø chieán
löôïc khoâng tích hôïp ñaõ laøm cho vieäc quaûn lyù söï ña daïng hoùa ngaøy
caøng taêng trôû neân khoù kieåm soaùt.
Nhöõng kyõ naêng caàn thieát naøo ñeå coù theå quaûn lyù chuoãi cung
öùng trong töông lai? Trong Chöông 3 caùc taùc giaû ñaõ ñöa ra caáu truùc
vaø caùc ví duï minh hoïa cho nguyeân taéc coát loõi thöù ba - ñoù laø thieát keá
toå chöùc chuoãi cung öùng ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng toát nhaát.
Ñaây laø lónh vöïc thaùch thöùc lôùn cho caû boä phaän chuoãi cung öùng vaø
nhaân söï. Chuùng toâi ñaõ chöùng kieán nhieàu coâng ty ñaõ phaûi vaät loän
raát vaát vaû ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy. Cho ñeán gaàn ñaây, vieäc thieát
keá toå chöùc chuoãi cung öùng chæ ñôn giaûn laø vieäc gom caùc phoøng ban
chöùc naêng rieâng reõ laïi vôùi nhau, ñaët noù döôùi moät söï laõnh ñaïo, troïng
traùch cuûa moät ai ñoù. Nhieàu coâng ty khoanh vuøng boä phaän chuoãi
cung öùng, sau ñoù quan saùt noù hoaït ñoäng vaø tröôûng thaønh. Nhöng coù
nhieàu ñieàu hôn theá nöõa caàn phaûi laøm ñeå coù theå phaùt trieån moät toå
chöùc chuoãi cung öùng cho töông lai. Laøm sao baïn coù theå ñònh ra ñaâu
laø nhöõng kyõ naêng seõ caàn ñeán ñeå phaùt trieån vaø quaûn lyù moät chuoãi
cung öùng thay ñoåi nhanh vaø phöùc taïp trong töông lai? Nhöõng kyõ
naêng aáy laø gì? Laøm theá naøo baïn coù theå lónh hoäi vaø phaùt trieån noù?
Baïn caàn phaûi thueâ ngoaøi tôùi möùc naøo maø vaãn khoâng laøm toån haïi
ñeán giaù trò coát loõi cuûa mình? Ñoù laø moät vaøi trong soá caâu hoûi quan
troïng caàn coù lôøi giaûi ñaùp.
Trong Chöông 4, khi baøn veà nguyeân taéc coát yeáu thöù tö - xaây
döïng moâ hình coäng taùc ñuùng - taùc giaû löu yù chuùng ta veà caùc moâ
hình coäng taùc chuoãi cung öùng phoå bieán trong thöïc teá nhöng trong
nhieàu tröôøng hôïp khoâng mang laïi keát quaû nhö höùa heïn. Lieäu ñaây
coù phaûi laø tröôøng hôïp caàn löu taâm bôûi vì bao giôø höùa heïn cuõng
nhieàu hôn thöïc teá mang laïi? Hay lieäu coù phaûi do thieáu moät caáu truùc
quaûn trò toaøn dieän ñeå phaùt trieån caùc quy trình quaûn lyù? Hay coù leõ
caùc ñoái taùc ñaõ khoâng thöïc teá khi ñeà ra caùc giaû ñònh neàn taûng kinh
teá - neàn taûng thuùc ñaåy hoï ñeán söï coäng taùc naøy. Ñieåm baét ñaàu toát
nhaát cho baïn cuõng nhö caùc ñoái taùc lieân quan trong vieäc thieát laäp vaø
quaûn lyù moái quan heä ñoái taùc laø ñoïc Chöông 4 cuûa cuoán saùch naøy vaø
sau ñoù ñaùnh giaù moät caùch trung thöïc veà caùc moái quan heä coäng taùc
hieän nay cuûa mình.
Vaäy chuoãi cung öùng cuûa baïn hoaït ñoäng theá naøo? Laøm theá naøo
baïn coù theå bieát ñöôïc tính hieäu quaû cuûa chuoãi cung öùng? Nguyeân taéc
coát loõi thöù naêm - öùng duïng boä thöôùc ño ñeå thuùc ñaåy thaønh coâng - seõ
höôùng daãn baïn duøng coâng cuï ño löôøng ñeå quaûn trò chuoãi cung öùng
moät caùch hieäu quaû. Khoâng ñôn giaûn chæ laø vieäc thu thaäp caùc con
soá, moät boä thöôùc ño ñuùng coù theå ñem laïi nhieàu thoâng tin veà “söùc
khoûe” cuûa moãi quy trình chuoãi cung öùng coát loõi cuõng nhö phaùt hieän
ra caùc vaán ñeà khoù khaên caàn taäp trung giaûi quyeát. Quan troïng nöõa
laø vieäc quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng ñuùng seõ giuùp ta luoân ñi theo
ñuù n g höôù n g, phuø hôï p vôù i chieá n löôï c kinh doanh toå n g theå cuû a
doanh nghieä p .
Chöông 5 baøn veà caùch löïa choïn caùc thöôùc ño giuùp truyeàn caûm
höùng ñaït tôùi hieäu quaû mong ñôïi cuõng nhö caùch thöùc thieát laäp caùc
muïc tieâu quan troïng. Caùc taùc giaû ñaõ nhaán maïnh tôùi taàm quan troïng
cuûa söï caân baèng - vieäc phaûi nhìn nhaän hieäu quaû hoaït ñoäng töø phöông
dieän beân trong vaø töø phía khaùch haøng, cuõng nhö nhu caàu phaùt trieån
moät danh muïc bao goàm caùc thöôùc ño taøi chính vaø phi taøi chính, caùc
thöôùc ño theo töøng phoøng ban vaø nhieàu phoøng ban, vaø caùc thöôùc
ño giuù p ñaù n h giaù söï ñoå i môù i vaø caû i tieá n lieâ n tuï c trong chuoã i
cung öù n g.
Khi maø baïn phaûi ñoái maët vôùi caùc coâng vieäc quaûn lyù chuoãi cung
öùng haøng ngaøy, boän beà vôùi caùc muïc tieâu kinh doanh haøng thaùng,
haøng quyù, haøng naêm, ñoái maët vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa ngaønh, thay
ñoåi trong troïng taâm öu tieân cuûa doanh nghieäp, thì baïn raát coù theå
khoù rôøi maét khoûi giaáy tôø, maøn hình vi tính hay phaân xöôûng saûn
xuaát ñeå coù theå môû roäng taàm nhìn cho chuoãi cung öùng cuûa mình
trong töông lai. Chuùng toâi tin raèng cuoán saùch naøy giuùp baïn môû roäng
taàm nhìn, mô moäng moät chuùt veà töông lai. Ñieàu naøy seõ giuùp baïn
thaáy raèng duø cho nhöõng gì baïn ñaõ ñaït ñöôïc cho ñeán hoâm nay coù to
lôùn ñeán ñaâu, thì vaãn coøn nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc ôû phía tröôùc.
Quaûn trò chuoãi cung öùng toång theå khoâng chæ baøn veà logistics
maø coøn baøn veà caùch xaây döïng caùc naêng löïc coát loõi taïo theá maïnh
caïnh tranh vaø mang laïi hieäu quaû kinh doanh cho doanh nghieäp
trong töông lai.
Gordon Stewart vaø Mike Aghajanian, Ñoàng Giaùm Ñoác Ñieàu Haønh
PRTM
Lôøi caûm ôn
Töø khi thaønh laäp vaøo naêm 1976, PRTM ñaõ khôi saùng vai troø quan
troïng cuûa vaän haønh - moät thaønh toá ñaày bieán ñoäng cuûa theá giôùi kinh
doanh. Nhöng nhö moät trong nhöõng nhaø ñieàu haønh khi ñöôïc phoûng
vaán trong quaù trình nghieân cöùu tröôøng hôïp General Motors trong
cuoán saùch naøy ñaõ löu yù raèng, chính nhöõng nhaân vieân vaän haønh môùi
laø “goác reã” cuûa baát kyø toå chöùc naøo. Ñieàu naøy laø moät söï coå vuõ vöõng
chaéc cho quaûn trò saûn xuaát vaø chuoãi cung öùng, nhöõng yeáu toá ñaõ
ñoùng cho söï phaùt trieån toång thu nhaäp quoác daân haøng naêm cuûa töøng
quoác gia treân theá giôùi.

Chuùng toâi hi voïng laø ñaõ naém baét ñöôïc caùi goïi laø “tinh thaàn
ñoàng ñoäi” trong quaûn lyù chuoãi cung öùng ôû nhöõng trang saùch naøy,
ñaëc bieät laø trong baûy toå chöùc ñaõ ñoàng yù cho pheùp chuùng toâi vieát
veà hoï: Eli Lilly, Autoliv, Avon, Owens Corning, Boä Quoác Phoøng
Myõ (toå chöùc chuoãi cung öùng lôùn nhaát theá giôùi), General Motors vaø
Seagate Technology. Chuùng toâi muoán baøy toû söï bieát ôn ñeán caùc
nhaø ñieàu haønh cuûa caùc coâng ty maø chuùng toâi phoûng vaán vì söï voâ
tö, ñam meâ trong coâng vieäc vaø mong muoán chia seû quan ñieåm môùi
nhaát cuûa mình vôùi ngöôøi khaùc. Caùc coâng ty ñoàng yù cho chuùng toâi
löïa choïn bôûi vì hoï ñaõ hieåu roõ vai troø chieán löôïc cuûa chuoãi cung
öùng trong kinh doanh cuûa mình vaø ñaõ tham gia vaøo caùc saùng kieán
chuyeån ñoåi quy moâ lôùn ñeå taän duïng nhöõng giaù trò ñem laïi töø caùc
khoaûn ñaàu tö vaøo chuoãi cung öùng, taïo ra voøng quay thu hoài voán
ñaàu tö toát hôn vaøo caûi tieán quy trình vaø coâng ngheä, ñoàng thôøi thieát
laäp moät chuoãi cung öùng toång theå ngay taïi coâng ty mình.
Caùc phoûng vaán ñöôïc thöïc hieän moät caùch soáng ñoäng nhôø taøi
naêng vaø kinh nghieäm cuûa caùc nhaân vieân truyeàn thoâng xuaát saéc
cuûa PRTM. Victoria Cooper, Giaùm ñoác truyeàn thoâng coâng ty, ñaõ
laõnh ñaïo döï aùn cuoán saùch naøy töø ñaàu ñeán cuoái, ngöôøi ñaõ thieát laäp
moät taàm nhìn roõ raøng veà caáu truùc vaø noäi dung, cuõng nhö quaûn lyù
taát caû caùc khía caïnh cuûa döï aùn ñoàng thôøi taäp hôïp caùc maûng khaùc
nhau cuûa cuoán saùch thaønh moät baûn hoaøn chænh. Coâ ñaõ thöïc hieän
Lôøi caûm ôn a. 33
nhieàu cuoäc phoûng vaán phuïc vuï cho cuoán saùch. Chuùng toâi cuõng bieát
ôn Martha Craumer, Bieân taäp vieân khu vöïc Ñaïi Taây Döông, ngöôøi
ñaõ ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån cuûa cuoán saùch, ñoàng thôøi cuõng thöïc
hieän nhieàu cuoäc phoûng vaán, nhöng ñieàu quan troïng nhaát, coâ ñaõ lieân
tuïc buoäc chuùng toâi phaûi laøm roõ caùc tö töôûng cuûa mình. Vôùi kyõ
naêng bieân taäp cuûa mình, Martha ñaõ laøm cuoán saùch naøy trôû leân cuoán
huùt hôn.
Chuùng toâi cuõng muoán caûm ôn Sherrie Good, Bieân taäp vieân khu
vöïc Thaùi Bình Döông, ngöôøi ñaõ kieân nhaãn thöïc hieän vieäc thaåm ñònh
tính xaùc thöïc vôùi moät quy trình toán keùm thôøi gian veà caùc ñoaïn vaên
lieân quan ñeán caùc khaùch haøng vaø coâng ty khaùc ñöôïc trình baøy trong
cuoán saùch. Chuùng toâi muoán gôûi lôøi caûm ôn ñeán ngöôøi trôï lyù bieân taäp
cuûa mình, Bridget Brace, ngöôøi luoân ñaûm baûo chuùng toâi tuaân thuû
caù c höôù n g daã n veà vaê n phong vaø caá u truù c maø nhaø xuaá t baû n
yeâ u caà u .
Chuùng toâi cuõng caùm ôn Erick Schubert, Giaùm ñoác ngheä thuaät
cuûa PRTM, trong vieäc xaây döïng caùc baûng bieåu cho cuoán saùch naøy.
Caùc giaùm ñoác sau ñaây ñaõ tham gia vaøo vieäc xaây döïng caùc tröôøng
hôïp ñieån cöùu theo töøng moái quan heä maø hoï coù ñöôïc: Shoshanah
Cohen vaø Jan Paul Zonnenberg vôùi tröôøng hôïp Lilly; Bob Pethick
vôùi tröôøng hôïp Autoliv vaø GM; Brian Gibbs vôùi tröôøng hôïp Avon;
Amram Shapiro vaø Steve Pillsbury vôùi tröôøng hôïp Owens Corning;
Jeff Berg vaø Mike Finley ñoái vôùi tröôøng hôïp Boä Quoác Phoøng Myõ;
vaø Mike Anthony ñoái vôùi tröôøng hôïp Seagate Technology. Chuùng
toâi cuõng bieát ôn Jennifer Parkhurst veà söï ñoùng goùp cuûa coâ trong
tröôøng hôïp nghieân cöùu veà Lilly.
Vaø chuùng toâi caùm ôn chuyeân vieân phaân tích cuûa PRTM laø
Pranay Agarwal, Paul Ibarra, Amanda Jenkins, Chris Barrett, Neil
Kansari, vaø Andrew Yiu cho nhöõng nghieân cöùu cuûa hoï veà caùc coâng
ty noùi treân cuõng nhö söùc maïnh vaø lòch söû trong quaûn trò chuoãi cung
öùng cuûa caùc coâng ty khaùc. Chuùng toâi cuõng caûm ôn caùc nhaø baùo töï
do: Michael Cohen vaø Michael Lecky, veà söï ñoùng goùp cuûa hoï ñeán
caùc tröôøng hôïp Autoliv vaø Boä Quoác Phoøng Myõ.
Cuoán saùch naøy seõ khoâng ra ñôøi neáu khoâng coù söï xuaát saéc cuûa
Craig Divino, cöïu giaùm ñoác PRTM ngöôøi maø trong 25 gaén boù vôùi
coâng ty ñaõ nghieân cöùu raát nhieàu thaùch thöùc chuoãi cung öùng ôû nhieàu
coâng ty taïi Chaâu AÂu. Chuùng toâi cuõng bieát ôn Gordon Stewart, Giaùm
ñoác ñieàu haønh khu vöïc Ñaïi Taây Döông cuûa PRTM bôûi söï traûi nghieäm
vaø khaùm phaù cuûa mình veà lòch söû cuûa PRTM trong vai troø tieân
phong trong quaûn trò chuoãi cung öùng maø oâng ñaõ vieát ôû phaàn Lôøi
Noùi Ñaàu.
Trong quaù trình xaây döïng naêm nguyeân taéc coát loõi maø baïn seõ
khaùm phaù sau ñaây, coù söï ñoùng goùp cuûa nhieàu nhaân vieân taïi nhieàu
vaên phoøng khaép nôi treân theá giôùi cuûa PRTM:
° Ñoái vôùi Chöông Chieán Löôïc, chuùng toâi bieát ôn Tom
Godward, Bob Moncrieff, Craig Divino, Jim Welch, vaø
Brad Householder.
° Ñoái vôùi Chöông Quy Trình, chuùng toâi bieát ôn Didier Givert,
Jakub Wawszczak, Craig Divino, Torsten Becker, Hans
Kuehn, vaø Brad Householder, nhöõng ngöôøi ñaõ ñoùng goùp
caùc yù kieán quan troïng cho caùc ñònh nghóa veà naêm quy trình
chính hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát, giao haøng vaø thu hoài
vaø caùch chuùng phoái hôïp ñeå hình thaønh neân moät chuoãi cung
öùng toång theå. Chuùng toâi cuõng caûm ôn Paul Cantrell, ngöôøi
ñaõ coù moät soá nghieân cöùu veà caùc ví duï trong chöông naøy, vaø
Peter Vicker, ngöôøi ñaõ cung caáp thoâng tin quan troïng veà
boán thöû nghieäm veà kieán truùc cuûa chuoãi cung öùng.
° Ñoái vôùi Chöông Toå Chöùc, chuùng toâi bieát ôn Kate Fickle,
Gordon Stewart, Bob Moncrieff vaø ñaëc bieät laø Craig Kerr,
ngöôøi ñaõ cung caáp caáu truùc cho söï tieán hoùa toå chöùc chuoãi
cung öùng.
° Ñoái vôùi Chöông Coäng Taùc, chuùng toâi caùm ôn Steve Palagyi,
Gordon Stewart, vaø Tony Paolini.
° Ñoái vôùi Chöông Thöôùc Ño Hieäu Quaû Hoaït Ñoäng, chuùng toâi
caûm hôn Gary Galensky, Robert Chwalik, vaø Rick Hoole
veà caùc nghieân cöùu ñoái vôùi caùc ví duï trong chöông naøy.
° Ñoái vôùi Chöông Loä Trình Ñònh Höôùng Söï Thay Ñoåi, chuùng
Lôøi caûm ôn a. 35
toâi bieát ôn Didier Givert, Craig Divino, Craig Kerr, Jakub

Wawszczak, Harald Geimer, vaø Brad Householder veà söï ñoùng
goùp yù kieán ñoái vôùi caùc suy nghó cuûa chuùng toâi.
Moät trong nhöõng söùc maïnh lôùn nhaát cuûa PRTM chuùng toâi laø
khaû naêng laäp chuaån. Chuùng toâi ñaõ laäp chuaån hieäu quaû hoaït ñoäng
trong ngaønh coâng ngheä cao keå töø giöõa nhöõng naêm 1980 vaø ñaõ môû
roäng sang caùc lónh vöïc khaùc - nhö laø haøng tieâu duøng - töø vaøi naêm
tröôùc. Chuùng toâi ñaõ khoâng theå hoaøn thaønh lôøi höùa cuûa mình laø “tö
vaán döïa treân thöïc teá vaø keát quaû” neáu khoâng coù söï hoã trôï khoâng
ngöøng nghæ cuûa chi nhaùnh laäp chuaån, Performance Measurement
Gourp, LLC, ñöôïc laõnh ñaïo bôûi Michelle Roloff. Baø ñaõ daønh söï
quan taâm ñaëc bieät ñeán caùc chöông veà quy trình vaø ño löôøng, ñoàng
thôøi coù nhöõng ñoùng goùp quan troïng vaøo noäi dung cuûa caùc chöông
aáy. Chuùng toâi cuõng seõ khoâng coù ñöôïc thoâng tin vaø phaân tích trong
cuoán saùch naøy neáu khoâng coù kinh nghieäm cuûa Julie Cesati, Chuyeân
vieân phaân tích caáp cao cuûa PMG veà caùc nghieân cöùu chuoãi cung öùng
cuõng nhö söï hoã trôï ngay töø ñaàu bôûi Chuyeân vieân phaân tích kinh
doanh cuûa PRTM, Neil Kansari.
Cuoán saùch veà lónh vöïc naøy cuõng khoù maø coù theå ra ñôøi neáu
khoâng coù nhieàu naêm kinh nghieäm laøm vieäc taïi PRTM. Vôùi hôn 600
döï aùn tham gia veà chuoãi cung öùng vôùi khaùch haøng ñaõ giuùp chuùng
toâi hieåu ñöôïc ñieàu gì laø môùi nhaát, ñieàu gì ñang saép xaûy ra, vaø ñaâu
laø nhöõng thöïc haønh chuoãi cung öùng cuûa töông lai trong boái caûnh coù
söï hoã trôï cuûa quy trình vaø coâng ngheä. Chuùng toâi caùm ôn taát caû caùc
coâng ty, thaät vinh haïnh cho chuùng toâi khi ñöôïc laøm vieäc vôùi hoï.
Tröôøng hôïp Eli Lilly:

Chuoãi Cung ÖÙng
hoã trôï quaûn trò
voøng ñôøi saûn phaåm
Moät coâng ty döôïc phaåm luoân phaûi thöïc hieän toát hai vieäc: saùng cheá
ra saûn phaåm môùi, ñoàng thôøi kieán taïo vaø ñaùp öùng nhu caàu veà saûn
phaåm môùi treân thò tröôøng. Roài khi moät saûn phaåm môùi traûi qua quaù
trình phaùt trieån phöùc taïp - vôùi nhöõng noã löïc phi thöôøng - thì nguyeân
taéc soá moät laø khoâng bao giôø ñeå heát haøng. Ñaây chính laø luùc chuoãi
cung öùng baét tay vaøo vieäc.
Eli Lilly laø moät trong nhöõng coâng ty döôïc phaåm haøng ñaàu theá
giôùi. Vôùi doanh soá 11 tyû ñoâ la Myõ, coâng ty naøy baùn saûn phaåm cuûa
mình treân 159 quoác gia vôùi 43 nghìn nhaân vieân. Coâng ty coù truï sôû
taïi Indianapolis naøy chuyeân cheá taïo döôïc phaåm chöõa beänh bao
goàm thuoác haï soát, thuoác an thaàn, chöõa trò ung thö vaø loaõng xöông.
Lilly cam keát ñaàu tö vaøo nghieân cöùu ñoåi môùi saûn phaåm 19
phaàn traêm doanh thu haøng naêm, khoaûng 2 tyû
ñoâ la Myõ. Khoaûn chi phí khoång loà vaø möùc ñoä
Lilly chi khoaûng
ruûi ro cao cuûa hoaït ñoäng saùng cheá, phaùt trieån
19 phaàn traêm vaø thöû nghieäm caùc saûn phaåm môùi ñoàng nghóa
doanh soá vaøo vôùi vieäc caùc coâng ty trong ngaønh döôïc phaåm
hoaït ñoäng R&D thöôøng phuï thuoäc vaøo moät hoaëc hai saûn phaåm
daãn ñaàu vôùi doanh thu chieám tyû troïng lôùn hôn
TRÖÔØNG HÔÏP ELI LILLY: Chuoãi Cung ÖÙng hoã trôï quaûn trò voøng ñôøi saûn phaåm 3
caû. Khi moät baèng saùng cheá cho nhöõng saûn phaåm ñoù heát haïn, thì taùc
ñoäng veà maët taøi chính leân coâng ty laø raát lôùn.
Lilly cuõng ñaõ suyùt rôi vaøo tình traïng suy thoaùi traàm troïng khi
moät phaùn quyeát baát ngôø ñöôïc ñöa ra vaøo naêm 2000 raèng baèng saùng
cheá cuûa coâng ty veà Prozac, moät saûn phaåm “ñinh” cuûa coâng ty chieám
tôùi 20 phaàn traêm doanh thu, seõ heát haïn vaøo naêm 2001 - töùc laø sôùm
hôn ba naêm so vôùi döï kieán. Trong voøng saùu thaùng, caùc ñoái thuû khaùc
ñaõ tranh thuû “huùt” heát hôn moät nöûa doanh soá cuûa Prozac.

Tieân lieäu tröôùc khaû naêng naøy, Lilly ñaõ taêng toác caùc noã löïc
cho R&D vaøo cuoái thaäp nieân 90. Ngaøy nay, coâng ty ñaõ ñöôïc xem
nhö laø moät nhaø saûn xuaát maïnh nhaát, vôùi caùc saûn phaåm ôû moïi giai
ñoaïn phaùt trieån - töø giai ñoaïn phaân tích ban ñaàu, ñeán giai ñoaïn thöû
nghieäm laâm saøng cuoái cuøng. Caùc keá hoaïch ñaày tham voïng cuûa Lilly
trong töông lai bao goàm vieäc tung ra hai hoaëc boán saûn phaåm môùi
moãi naêm trong nhieàu naêm tôùi vaø nhaân ñoâi doanh thu.
Ñeå giaûi quyeát baøi toaùn taêng tröôûng vaø Ñeå giaûi quyeát
öùng duïng coâng ngheä saûn xuaát môùi, gaõ döôïc baøi toaùn taêng
phaåm khoång loà seõ phaûi taêng gaàn gaáp ñoâi tröôûng, Lilly ñang
phaïm vi saûn xuaát trong chuoãi cung öùng cuûa taêng gaáp ñoâi
mình. Hôn nöõa, nhieàu hoaït ñoäng saûn xuaát
thueâ ngoaøi cuõng ñöôïc ñöa vaøo trong keá hoaïch xöôû ng saûn xuaát,
naøy. Chieán löôïc ñaêng kyù7 seõ buoäc Lilly coù töø 20 leân con soá
nhieàu khu vöïc saûn xuaát phuïc vuï töøng khu vöïc 40, phaàn lôùn laø
thò tröôøng giuùp taêng söï linh hoaït vaø tin caäy söû duïng caùc nhaø
ñoàng thôøi baûo toaøn voán ñaàu tö. saûn xuaát theo
Ken Thomas, giaùm ñoác döï aùn chieán löôïc
hôïp ñoàng.
saûn xuaát vaø chuoãi cung öùng (director of man-
ufacturing strategy and supply chain projects)8 giaûi thích “Vôùi vieäc
taêng gaáp ba chuûng loaïi döôïc phaåm, taêng gaáp ñoâi soá nhaø maùy saûn
xuaát, vaø nguoàn cung thì ngaøy caøng phöùc taïp, thaùch thöùc thöïc söï vôùi
chuùng toâi laø laøm sao quaûn trò ñöôïc söï phöùc taïp khoù tin ñoù”.
7. Nguyeân vaên: Registration strategy - YÙ taùc giaû muoán noùi ñeán vieäc ñaêng kyù löu haønh döôïc phaåm. Theo ñoù moãi quoác gia seõ coù nhöõng quy
ñònh khaùc nhau veà caáp giaáy pheùp löu haønh döôïc phaåm vôùi thôøi haïn khaùc nhau. (ND)
8. Xuyeân suoát cuoán saùch naøy coù nhieàu chöùc danh coù theå raát xa laï vôùi baïn ñoïc Vieät Nam, neân sau moãi chöùc danh dòch sang tieáng Vieät, chuùng
toâi seõ giöõ nguyeân chöùc danh tieáng Anh ngay beân caïnh ñeå baïn ñoïc tieän tham khaûo vaø truy vaán. (ND)
THUOÁC CÖÙU MAÏNG VAØ GIAÙ ÑAÉT CUÛA VIEÄC THIEÁU HAØNG
Caùc coâng ty döôïc phaåm coù caùch tieáp caän ñaëc thuø ñoái vôùi quaûn trò
chuoãi cung öùng. Quaù nhieàu toàn kho khoâng phaûi laø töø coù nhieàu yù
nghóa ñeå söû duïng khi maïng soáng cuûa con ngöôøi ñang gaëp nguy
hieåm. Trong nhieàu ngaønh coâng nghieäp khaùc chi phí haøng baùn khaù
cao so vôùi giaù baùn do ñoù lôïi nhuaän thöôøng khaù thaáp. Daãn tôùi caùc
coâng ty coù khuynh höôùng taäp trung vaøo kieåm soaùt chi phí chuoãi
cung öùng baèng vieäc giaûm thieåu toàn kho vaø caûi thieän hieäu naêng. Do
ñoù, boû lôõ moät vaøi cô hoäi baùn haøng ñoâi khi coù theå keùm quan troïng
hôn quaûn trò toàn kho. Trong ngaønh döôïc phaåm, ñieàu naøy hoaøn toaøn
ngöôïc laïi: maïng soáng vaø söùc khoûe cuûa con
Lilly taäp trung ngöôøi phuï thuoäc vaøo nguoàn cung caáp ngay
laäp töùc cuûa thuoác men. Baát kyø vieäc khoâng
caùc noã löïc quaûn theå cung caáp ñuû thuoác men laøm aûnh höôûng
trò chuoãi cung ñeán söùc khoûe cuûa con ngöôøi ñeàu khoâng theå
öùng tröôùc heát chaáp nhaän ñöôïc. Treân phöông dieän taøi chính,
khoâng bao giôø vieäc lôõ moät cô hoäi baùn haøng ñeàu bò coi laø
ñöôïc pheùp thieáu moät hoaït ñoäng kinh doanh toài. Chi phí haøng
baùn cuûa ngaønh naøy khaù thaáp so vôùi giaù baùn,
haøng vaø thöù hai
neân lôïi nhuaän töông ñoái cao sôùi vôùi ngaønh
laø coá gaéng giöõ khaùc – chính lôïi nhuaän cuûa moät soá saûn phaåm
toàn kho ôû möùc thaønh coâng seõ laø nguoàn taøi chính taùi ñaàu tö
thaáp vaøo coã maùy R&D. Moät saûn phaåm môùi, baùn
chaïy coù theå ñem laïi doanh thu haøng trieäu
ñoâ la chæ trong voøng vaøi thaùng, vaø ôû luùc cao
ñieåm, doanh soá coù theå leân tôùi 10 trieäu ñoâ la Myõ moät thaùng. Chính
vì vaäy caùc vaán ñeà cuûa chuoãi cung öùng duø trong ngaén haïn ñöôïc coi
laø raát nghieâm tuùc. Ñoù chính laø lyù do taïi sao Lilly taäp trung caùc noã
löïc quaûn trò chuoãi cung öùng vaøo, tröôùc heát, khoâng bao giôø ñöôïc
pheùp thieáu haøng vaø thöù hai laø coá gaéng giöõ toàn kho ôû möùc thaáp.
Caùc saûn phaåm saép heát haïn cuõng gaây toán keùm nhieàu chi phí.
Do ñoù, caøng laõng phí naêng löïc saûn xuaát vaøo caùc saûn phaåm coù nhu
caàu thaáp, thì möùc lôïi nhuaän caøng giaûm. Nghóa laø quaûn lyù nhu caàu
vaø döï baùo chính xaùc laø raát quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng chuoãi cung
öùng cuûa Lilly.
Coâng ty vì theá ñaõ xaây döïng heä thoáng quaûn trò chuoãi cung öùng
treân caáp ñoä toaøn caàu – ñieàu naøy phuø hôïp vôùi keá hoaïch phaùt trieån
ñaày tham voïng cuûa coâng ty. Stephan Bancel, giaùm ñoác ñieàu haønh
chieán löôïc saûn xuaát, chuoãi cung öùng toaøn caàu vaø phaân phoái taïi Myõ
giaûi thích “Neáu chuùng toâi muoán taêng quy moâ coâng ty, thì chuùng toâi
buoäc phaûi coù nhöõng quy trình chung, quy trình toaøn caàu.”
QUY TRÌNH CHUAÅN HOÙA TOAØN CAÀU
Trong thaäp nieân 80 vaø 90, moãi nhaø maùy töï Moãi loaïi thuoác
hoaïch ñònh vaø leân lòch trình theo caùch rieâng ñöôïc phaùt trieån
vaø chæ taäp trung vaøo toái öu hoùa hieäu quaû cuûa phuø hôïp trong
mình. Caùch saûn xuaát naøy seõ khoâng phaùt hieän moät moâi tröôøng
ra ñöôïc nhöõng hieäu naêng vaø naêng suaát phuï ñöôïc trang bò
troäi neáu nhö taäp trung laïi trong moät chuoãi
caùc boä “coâng cuï
cung öùng toaøn caàu - ñaëc bieät khi maø coâng ty
ngaøy caøng lôùn vaø phöùc taïp hôn. döïng saün”.
Do vaäy, vaøo naêm 1997, Lilly ñaõ baét ñaàu

phaùt trieån nhöõng khaû naêng cho pheùp quaûn trò chuoãi cung öùng toaøn
caàu vôùi heä quy trình, boä thöôùc ño, caùc thuaät ngöõ ñöôïc chuaån hoùa
treân toaøn theá giôùi, vaø goùi goïn tinh hoa aáy vaøo caùi goïi laø chöông
trình Operational Standards Supply Chain Excellence (OSSCE)9.
Ví duï, moät phaàn trong chöông trình OSSCE laø caùc nhaø maùy vaø chi
nhaùnh seõ phaûi naâng caáp hoaït ñoäng cuûa mình theo nhöõng tieâu chuaån
cuûa chöông trình naøy. Vieäc chuaån hoùa naøy coù nghóa caùc hoaït ñoäng
töø saûn xuaát ñeán phaân phoái cho khaùch haøng ñöôïc hoaïch ñònh vaø leân
lòch trình theo cuøng moät caùch treân toaøn theá giôùi.
Ngoaøi ra, Lilly ñaõ ñöa vaøo öùng duïng moâ hình chuoãi maïng löôùi
saûn xuaát - goàm nhoùm caùc nhaø maùy vôùi thieát bò vaø quy trình chuaån
ñeå saûn xuaát cho töøng nhoùm saûn phaåm cuï theå, nhö saûn phaåm khoâ,
9. Taïm dòch laø Hieäu Quaû Hoaït Ñoäng Xuaát Saéc Cuûa Chuoãi Cung ÖÙng Toaøn Caàu Ñöôïc Tieâu Chuaån Hoùa. (ND)
saûn phaåm caàn baûo quaûn laïnh sau ñoù saáy chaân khoâng. Keát quaû laø
vieäc phaùt trieån caùc quy trình tröôùc khi tung saûn phaåm môùi ñaõ thoáng
nhaát ñoái vôùi taát caû saûn phaåm. Moãi loaïi thuoác ñöôïc phaùt trieån phuø
hôïp trong moät moâi tröôøng ñöôïc trang bò caùc boä “coâng cuï döïng
saün”. Phöông caùch naøy ñaõ giuùp tieát kieäm haøng trieäu ñoâ la Myõ moãi
naêm trong khi vaãn thuùc ñaåy naêng suaát vaø hieäu naêng. Noù cuõng taïo
ra tính an toaøn cao hôn bôûi caùc nhaø maùy coù theå hoã trôï laãn nhau.
Quy trình chuaån cuõng giuùp vieäc döï baùo nhu caàu - nhaân toá cöïc
kyø quan troïng trong söù meänh khoâng-bao-giôø-boû-lôõ-moät-cô-hoäi-
baùn-haøng cuûa Lilly. Trung taâm quaûn trò nhu caàu toaøn caàu cuûa coâng
ty laø caàu noái giöõa boä phaän baùn haøng, marketing, vaø saûn xuaát treân
toaøn theá giôùi. Trung taâm naøy sôû höõu nhöõng quy trình vaø coâng cuï
döï baùo vaø baûo ñaûm raèng 159 chi nhaùnh marketing treân toaøn theá
giôùi ñem laïi döï baùo chính xaùc cho saûn xuaát. Caùc nhaø maùy cuûa coâng
ty ñeàu söû duïng heä thoáng hoaïch ñònh toaøn caàu treân neàn web cuûa
haõng Manugistics10. Caùc coâng ty khaùc chæ coù theå döï baùo caàu chính
xaùc ôû moät quoác gia hay vuøng, nhöng vôùi Lilly thì söï chính xaùc aáy
ñaõ ñaït tôùi caáp ñoä toaøn caàu. Trung bình coâng ty döï baùo caàu vôùi
möùc ñoä chính xaùc 76 phaàn traêm, vaø ôû Myõ, con soá naøy leân ñeán 90
phaàn traêm. Ñaâu laø chìa khoùa cho khaû naêng ñaëc bieät naøy? Allison
Leer, Tröôûng phoøng quaûn trò nhu caàu toaøn caàu (Manager of global
demand management), giaûi thích “Chuùng toâi coù nhöõng con ngöôøi
ñaëc bieät xuaát saéc vaø ñaày kinh nghieäm trong lónh vöïc naøy, nhöõng
ngöôøi saün saøng gaén boù vôùi coâng vieäc naøy maõi maõi”. Ngoaøi ra,
hoï coøn ñöôïc söï hoã trôï cuûa heä thoáng quy trình chuaån, tö lieäu huaán
luyeän toát, vaø kinh nghieäm thöïc tieãn toát. Söï thaän troïng cuõng laø yeáu
toá quan troïng. Möùc ñoä chính xaùc cuûa döï baùo ñöôïc ño löôøng haøng
thaùng. Neáu moät thò tröôøng bò döï baùo sai hoaëc khoâng ñaày ñuû, thì seõ
coù ngöôøi phaûi giaûi thích caën keõ.
10. Manugistics laø nhaø cung caáp phaàn meàm quaûn lyù chuoãi cung öùng vaø hoaïch ñònh nguoàn löïc haøng ñaàu theá giôùi. Manugistics cuõng laø phaàn
meàm hoaïch ñònh nguoàn löïc vaø chuoãi cung öùng maø coâng ty cuøng teân cung caáp. (ND)
TUNG SAÛN PHAÅM MÔÙI
Bancel ñaõ laõnh ñaïo moät döï aùn keùo daøi vaøi naêm nhaèm tìm ra nhöõng
ñoùng goùp thöïc söï cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng vaøo söï thaønh coâng
trong kinh doanh. Nhö oâng moâ taû, tröôùc heát laø noã löïc laøm sao thieát
keá chuoãi cung öùng tröôùc, sau ñoù laø vaän haønh chuùng. Baèng caùch
thieát keá chuoãi cung öùng ngay trong giai ñoaïn phaùt trieån saûn phaåm
chöù khoâng phaûi ñôïi ñeán luùc noù ra ñôøi11 coâng ty coù theå hoã trôï ñaùp
öùng caùc yeâu caàu veà luaät leä trong ngaønh döôïc phaåm12. Ñieàu naøy
giuùp caân baèng giöõa ruûi ro thaát baïi trong thöû nghieäm laâm saøng vôùi
khaû naêng ñaåy nhanh saûn phaåm ra thò tröôøng vaø ñaûm baûo khaû naêng
cung öùng ñaày ñuû ngay sau khi saûn phaåm ñöôïc tung ra.
Moät quan taâm lôùn khaùc ñoù laø vieäc toái öu hoùa chuoãi cung öùng.
Lilly quyeát ñònh toái ña hoùa giaù trò cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát baèng
vieäc löïa choïn nhöõng nhoùm saûn phaåm toát nhaát cho maïng löôùi saûn
xuaát cuûa mình. Coâng ty cuõng quyeát ñònh tính ñeán khaû naêng thueâ
saûn xuaát beân ngoaøi neáu caàn ñaåy maïnh doanh soá.
Theo Bancel, thì quaûn trò chuoãi cung öùng ñaõ khôûi ñoäng hieäu
quaû tröôùc caû khi tung ra saûn phaåm môùi, khoaûng boán naêm tröôùc khi
vieäc thieát keá chuoãi cung öùng chính thöùc baét ñaàu. Khoaûng moät naêm
tröôùc khi Lilly ñeä trình moät loaïi döôïc phaåm môùi leân cô quan Quaûn
Lyù Thöïc Phaåm vaø Döôïc Phaåm Myõ (Food and Drug Adminstration
- FDA) ñeå ñöôïc thoâng qua, moät tröôûng nhoùm phuï traùch tung saûn
phaåm toaøn caàu (global lauch leader) seõ ñöôïc boå nhieäm vaøo troïng
traùch aáy. Nhieäm vuï cuûa ngöôøi tröôûng nhoùm naøy laø toái ña hoùa lôïi
nhuaän veà laâu daøi taïi thôøi ñieåm tung saûn phaåm ñaày nhaïy caûm baèng
caùc quyeát ñònh keá hoaïch toaøn dieän treân quy moâ toaøn caàu - bao goàm
phaân phoái saûn phaåm, xin giaáy pheùp löu haønh saûn phaåm môùi, cuõng
nhö huaán luyeän ñoäi nguõ baùn haøng.
Cuøng luùc aáy, nhoùm quaûn trò chuoãi cung öùng baét ñaàu leân keá
hoaïch cho saûn phaåm môùi, hoï phaûi traû lôøi caùc caâu hoûi nhö saûn
xuaát saûn phaåm khi naøo, ôû ñaâu vaø laøm sao mang saûn phaåm ñeán
11. ÔÛ ñaây taùc giaû ñang ñeà caäp ñeán quaûn trò chuoãi cung öùng cho saûn phaåm môùi. (ND)
12. YÙ taùc giaû muoán noùi ñeán caùc quy ñònh phöùc taïp trong ngaønh döôïc phaåm do chính phuû quy ñònh. (ND)
ñöôïc caùc nhaø baùn sæ vaø baùn leû - taát caû ñeàu höôùng tôùi thaønh coâng
trong daøi haïn maø vaãn ñaûm baûo toái öu hoùa saûn xuaát vaø phaân phoái.
Tröôûng nhoùm phuï traùch tung saûn phaåm (launch leader) seõ taäp hôïp
keá hoaïch saûn xuaát vaø chuoãi cung öùng, ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi
caùc keá hoaïch töø boä phaän marketing, baùn haøng, thöû nghieäm laâm
saøng vaø phaùp cheá.
Maëc duø coù nhöõng chuaån bò kyõ löôõng, nhöng luoân toàn taïi nhöõng
ruûi ro khi tung moät saûn phaåm môùi. Lilly luoân chuaån bò saün saøng cho
tình huoáng nhu caàu cao hôn döï baùo13 nhöng neáu saûn phaåm trôû neân
phoå bieán hôn nhieàu so vôùi döï kieán thì seõ tìm theâm naêng löïc saûn
xuaát hay coù theå ñoøi hoûi moät vaøi söï saùng taïo. Ví duï, khi nhu caàu ñoái
vôùi Cialis ôû Chaâu AÂu - moät loaïi thuoác choáng cöôøng döông - vöôït
quaù döï baùo nguoàn cung cuûa mình, coâng ty lieàn trì hoaõn vieäc tung
saûn phaåm naøy ôû moät soá quoác gia ñeå ñaûm baûo nguoàn cung coù theå
ñöôïc phaân boå phuø hôïp ôû nhöõng nôi ñaõ tung ra saûn phaåm naøy.
TOÁI ÖU HOÙA NAÊNG LÖÏC SAÛN XUAÁT
Lilly coù moät boä phaän baûo ñaûm vieäc quaûn trò chuoãi cung öùng toaøn
caàu cuûa coâng ty. Boä phaän naøy laøm vieäc vôùi caùc nhaø maùy taïi töøng
quoác gia ñeå toái öu hoùa naêng löïc saûn xuaát toaøn caàu vaø phaân boå toàn
kho baèng caùch quyeát ñònh saûn phaåm naøo seõ ñöôïc saûn xuaát taïi ñaâu
vaø phaân phoái cho thò tröôøng naøo. Thöôøng thì ñieàu naøy coù nghóa laø
coù nhöõng thay ñoåi nguoàn cung ngaén haïn nhöng phaûi trong phaïm
vi maø nhoùm Hoaïch Ñònh Cô Sôû Saûn Xuaát Chieán Löôïc (Strategic
Facilities Planning Team) ñaõ ñeà ra trong daøi haïn. Do phaûi caàn ít
nhaát töø ba ñeán naêm naêm ñeå coù ñöôïc moät cô sôû saûn xuaát môùi, neân
Lilly phaûi taän duïng toái ña nguoàn löïc saün coù cuûa mình taïi moãi
thôøi ñieåm.
Nhôø caùc quy trình saûn xuaát ñöôïc tieâu chuaån hoùa neân Lilly coù
theå toái öu hoùa naêng löïc saûn xuaát baèng vieäc xaây döïng cô cheá luaân
chuyeån vieäc giöõa caùc nhaø maùy. Neáu nhaø maùy ôû Taây Ban Nha ñang
saûn xuaát moät saûn phaåm naøo ñoù vôùi 90 phaàn traêm coâng suaát, cuøng
13. Nguyeân vaên: Upside forecast. Ñaây laø tình huoáng doanh soá baùn haøng thöïc teá vöôït möùc döï baùo cao nhaát. (ND)
luùc caùc nhaø maùy ôû Indianapolis (Myõ) vaø Anh chæ saûn xuaát ôû möùc
60 phaàn traêm coâng suaát, thì coâng ty coù theå phaân boå laïi naêng löïc saûn
xuaát trong maïng löôùi nhaø maùy cuûa mình.
Vieäc luaân chuyeån coâng vieäc giöõa caùc nhaø maùy coù theå gaây lo
laéng cho caùc giaùm ñoác nhaø maùy bôûi vì hoï ñöôïc ñaùnh giaù döïa vaøo
naêng suaát cuûa mình. Song, caùc noã löïc khoâng ngöøng cuûa nhoùm quaûn
trò chuoãi cung öùng cuûa taäp ñoaøn ñang giuùp hoï nhaän ra raèng luaân
chuyeån saûn xuaát ñem laïi hieäu quaû lôùn hôn cho toaøn coâng ty. Jon
Rucker, giaùm ñoác chuoãi cung öùng (director of supply chain) giaûi
thích “Haøng thaùng, chuùng toâi taäp hôïp caùc boä phaän quaûn trò saûn xuaát
laïi ñeå ñaùnh giaù vaø thoâng qua nhöõng luaân chuyeån naøo ñem laïi lôïi
ích toång theå cho coâng ty, cho duø chuùng coù theå gaây ra aûnh höôûng
tieâu cöïc taïm thôøi naøo ñoù cho moät nhaø maùy. Ñaây laø moät baøi thöïc taäp
haønh veà söï ñoàng thuaän. Taát caû caùc nhaø maùy ñeàu tham gia vaøo vieäc
toái öu hoùa naêng löïc toaøn caàu trong taàm nhìn töø hai ñeán naêm naêm.”
THAY ÑOÅI TOÅ CHÖÙC
Nhoùm quaûn trò chuoãi cung öùng trung taâm coù quyeàn ñöa ra caùc quyeát
ñònh kinh doanh cuõng nhö caùc quyeát ñònh veà saûn xuaát. Ví duï, coù veû
coù lyù khi ñöùng treân phöông dieän saûn xuaát, raèng vieäc ngöøng saûn xuaát
caùc loaïi thuoác cuõ, ít beänh nhaân duøng ñeán, ñeå doàn söùc cho saûn xuaát
caùc saûn phaåm coù nhieàu lôïi nhuaän hôn. Tuy nhieân, treân phöông dieän
kinh doanh, caùc thuoác loãi thôøi aáy vaãn laø moät phaàn khoâng theå thieáu
trong danh muïc saûn phaåm maø beänh nhaân raát caàn ñeán noù. Ñeå thaáu
hieåu ñöôïc ñieàu naøy ñoøi hoûi moät taàm nhìn vöôït ra khoûi moät hoaït
ñoäng saûn xuaát thuaàn tuùy.
Vaøo cuoái thaäp nieân 1990, Lilly ñaõ thieát laäp moät söï thay ñoåi
veà toå chöùc cuûa nhoùm saûn phaåm toaøn caàu nhaèm taêng cöôøng khaû
naêng ñaåy nhanh saûn phaåm ra thò tröôøng. Nhöõng nhoùm phuï traùch saûn
phaåm laø moät nhoùm lieân boä phaän goàm saûn xuaát, y hoïc, thöû nghieäm
laâm saøng, marketing vaø phaùp cheá, taäp trung cho moät saûn phaåm duy
nhaát. Nhoùm naøy seõ xaây döïng keá hoaïch toaøn caàu, tích hôïp cho saûn
phaåm naøy trong suoát voøng ñôøi cuûa noù, bao

Moät ngöôøi ñieàu goàm chæ ñònh, boå sung, vaø marketing. Moät
phoái chuoãi cung ngöôøi ñieàu phoái chuoãi cung öùng, ñoùng vai
öùng ñoùng vai troø troø nhö moät trung gian giöõa nhoùm saûn phaåm
vaø chuoãi cung öùng, giaûi nghóa vaø truyeàn taûi
nhö moät trung keá hoaïch ñoù thaønh caùc muïc tieâu vaø haønh
gian giöõa nhoùm ñoäng cho chuoãi cung öùng. Theo caùch naøy,
saûn phaåm vaø caùc boä phaän saûn xuaát treân toaøn theá giôùi seõ
chuoãi cung öùng ñöôïc cung caáp caùc muïc tieâu roõ raøng giuùp
ñieàu chænh phuø hôïp saûn xuaát vôùi chieán löôïc
marketing toaøn caàu cuûa moãi saûn phaåm.
Lilly cuõng xaây döïng loä trình ñieàu haønh toå chöùc saûn xuaát theo
quy moâ toaøn caàu thay vì töøng ñòa vuøng hay quoác gia. Cho tôùi gaàn
ñaây, coâng ty ñaõ xaây döïng ñöôïc keá hoaïch hoaïch ñònh yeâu caàu veà
nguyeân vaät lieäu (MRP14) trong ngaén haïn ôû moãi nhaø maùy vaø coá
gaéng ñieàu hoøa keá hoaïch aáy baèng caùch öùng duïng caùc moâ hình cung
öùng cho töøng saûn phaåm rieâng leû. Traûi qua nhieàu khoù khaên thöû
thaùch do caùch tieáp caän naøy mang laïi, Lilly nhaän ra raèng chæ coù moät
caùch giaûi quyeát laø toái öu hoùa maïng löôùi caùc nhaø maùy thay vì töøng
nhaø maùy rieâng reõ vaø toái öu hoùa nhoùm caùc saûn phaåm thay vì töøng
saûn phaåm rieâng reõ. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, coâng ty ñaõ xaây döïng
quy trình hoaïch ñònh baùn haøng vaø saûn xuaát toaøn caàu (GS&OP)15 vaø
moâ hình cho pheùp xaây döïng keá hoaïch daøi haïn cho maïng löôùi
saûn xuaát.
Moãi nhaø maùy seõ ñieàu hoøa giöõa keá hoaïch maïng löôùi toaøn caàu
daøi haïn vaø caùc thöïc teá cung vaø caàu cuûa töøng vuøng, quoác gia trong
ngaén haïn. Muïc tieâu cuoái cuøng laø toái öu hoùa saûn xuaát vaø toàn kho
treân toaøn boä maïng löôùi caùc nhaø maùy trong khi ñoù chuoãi cung öùng
vaãn baûo ñaûm cung öùng lieân tuïc haøng hoùa. Lilly tin raèng ñoù laø caùch
duy nhaát ñeå moät quy trình GS&OP hieäu quaû.
14. Hoaïch ñònh yeâu caàu veà nguyeân lieäu (MRP) - Phöông phaùp ra quyeát ñònh veà soá löôïng vaø thôøi gian caàn mua nguyeân lieäu. Ñaây laø thuaät
ngöõ phoå bieán trong saûn xuaát. (ND)
15. GS&OP laø töø ñöôïc phaùt trieån töø thuaät ngöõ Hoaïch ñònh phoái hôïp saûn xuaát vaø baùn haøng (S&OP) nhöng treân phaïm vi toaøn caàu. Veà cô
baûn S&OP laø moät qui trình hoaïch ñònh chieán löôïc giaûi quyeát nhöõng khaùc bieät giöõa nhu caàu khaùch haøng vaø khaû naêng ñaùp öùng cuûa doanh
nghieäp, töø ñoù vaïch ra keá hoaïch haønh ñoäng cho toaøn boä chuoãi cung öùng. S&OP lieân quan ñeán nhieàu boä phaän trong doanh nghieäp nhö boä phaän
marketing, baùn haøng, taøi chính, saûn xuaát vaø haäu caàn. Sau buoåi hoïp S&OP, caùc boä phaän naøy seõ cuøng nhau thoáng nhaát treân moät keá hoaïch,
moät con soá döï baùo duy nhaát veà hoaït ñoäng kinh doanh cuûa toaøn doanh nghieäp. Ñaây laø moät trong nhöõng thöïc haønh raát phoå bieán trong caùc
doanh nghieäp treân theá giôùi hieän nay. (ND)
Dó nhieân, quaûn lyù moät maïng löôùi hoaït ñoäng toaøn caàu seõ trôû
neân deã daøng hôn vôùi moät heä thoáng thoâng tin tích hôïp. Trong thaäp
nieân 80 vaø 90 (theá kyû 20), Lilly ñaõ coù moät maïng löôùi maùy tính noái
maïng khaép toaøn boä caùc chi nhaùnh. Ngaøy nay, coâng ty ñang trong
giai ñoaïn trieån khai heä thoáng Hoaïch ñònh Nguoàn löïc Doanh nghieäp
(Enterprise Resource Planning – ERP) tôùi taát caû caùc nhaø maùy vaø tôùi
phaàn lôùn caùc vaên phoøng baùn haøng. Ñieàu naøy cho pheùp caùc tröôûng
phoøng bieát ñöôïc keá hoaïch saûn xuaát, döï baùo baùn haøng, möùc toàn kho
vaø möùc ñoä taän duïng naêng löïc saûn xuaát toaøn dieän. Tuy nhieân, cho
tôùi khi hoaït ñoäng trieån khai hoaøn taát, thì coâng vieäc quan troïng caàn
laøm chính laø coù ñöôïc caùc döõ lieäu veà hieäu quaû hoaït ñoäng caàn thieát
cho quaûn trò chuoãi cung öùng.
Vôùi moät thò tröôøng ñaày bieán ñoäng, Lilly seõ phaûi tieáp tuïc caûi
tieán toå chöùc vaø naêng löïc cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng ñeå ñaùp öùng
vôùi söï thay ñoåi cuûa thò tröôøng. Cô caáu toå chöùc quaûn trò chuoãi cung
öùng cuûa coâng ty ñaõ traûi qua ba laàn thay ñoåi trong voøng boán naêm
qua, ñoù laø moät söï tieán hoùa lieân tuïc ñeå thích nghi vôùi caùc yeâu caàu
kinh doanh. Coâng ty tin raèng quaù trình khoâng ngöøng saép xeáp laïi toå
chöùc laø chìa khoùa giuùp quaûn trò chuoãi cung öùng thaønh coâng trong
ngaønh döôïc phaåm.
CHÖÔNG 1 Nguyeân taéc coát loõi thöù 1: Haõy coi chuoãi cung öùng cuûa baïn nhö laø moät taøi saûn chieán löôïc 13
CHÖÔNG 1
Nguyeân taéc coát loõi thöù 1:
Haõy coi chuoãi cung öùng cuûa baïn
nhö laø moät taøi saûn chieán löôïc
Cuõng gioáng nhö nhieàu doanh nghieäp thoâng thöôøng, baïn chæ nghó
ñeán vieäc thay ñoåi chuoãi cung öùng cuûa mình khi coù moät thöù gì ñoù ñoå
vôõ - möùc toàn kho quaù cao, khaùch haøng than phieàn veà dòch vuï toài,
hay moät nhaø cung caáp giao haøng treã ñoái vôùi moät ñôn haøng quan
troïng. Hoaëc coù leõ khi moät phaân tích laäp chuaån chæ ra raèng hieäu quaû hoaït
ñoäng chuoãi cung öùng cuûa baïn thaáp hôn so vôùi ñoái thuû trong ngaønh.

Neáu baïn chæ nghó veà vieäc thay ñoåi chuoãi cung öùng cuûa mình
khi coù vaán ñeà, thì coù leõ baïn ñaõ maát cô hoäi xem chuoãi cung öùng nhö
moät thöù vuõ khí giaù trò ñeå taïo ra lôïi theá caïnh tranh ñaáy. Caùc coâng ty
nhö laø Dell, Amazon, Shell Chemical vaø Airbus ñang vieát laïi quy
luaät cuûa caïnh tranh trong ngaønh cuûa hoï - vaø buoäc keû theo sau phaûi
coá maø baùm ñuoåi.

Caùc coâng ty daãn ñaàu nhö Wal-Mart vaø Dell hieåu raèng chuoãi
cung öùng coù theå laø moät söï khaùc bieät mang tính soáng coøn. Hoï lieân
tuïc tìm kieám nhöõng caùch thöùc ñeå taïo theâm giaù trò vaø môû roäng caùc
ranh giôùi cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng. Vaø hoï luoân phaûi saøng loïc chuoãi
cung öùng cuûa mình ñeå coù theå luoân ñi tröôùc moät böôùc trong caïnh
tranh. Hoï bieát raèng lôïi theá caïnh tranh ngaøy hoâm nay seõ laø haøng raøo
caûn böôùc ñoái thuû vaøo ngaøy mai.
Michael Dell noåi tieáng laø moät ngöôøi tieân phong trong ngaønh
coâng nghieäp maùy tính caù nhaân. OÂng ñaõ bieán Dell töø nhaø saûn xuaát
maùy tính caù nhaân ñang phaûi vaät loän ñeå caïnh tranh trôû thaønh moät
coâng ty haøng ñaàu treân thò tröôøng naøy baèng vieäc aùp duïng nhöõng ñoåi
môùi trong chuoãi cung öùng nhö laø baùn haøng tröïc tieáp ñeán ngöôøi tieâu
duøng vaø saûn xuaát theo ñôn haøng. Söï thaät, Michael Dell ñuùng laø
moät ngöôøi nhìn xa troâng roäng trong quaûn trò chuoãi cung öùng. Maùy
tính caù nhaân ñôn giaûn chæ laø phöông caùch ñeå oâng aùp duïng yù töôûng
xaây döïng moät chuoãi cung öùng caïnh tranh: baùn haøng tröïc tieáp, saûn
xuaát theo ñôn haøng, vaø vaän chuyeån tröïc tieáp. Sam Walton cuõng laø
moät ngöôøi nhìn xa khaùc. Quan heä ñoái taùc thaàn kyø giöõa Walmart vaø
Procter&Gamble ñeå lieân tuïc boå sung töï ñoäng toàn kho cho thaáy söùc
maïnh cuûa vieäc tích hôïp vôùi caùc nhaø cung caáp chuû choát. Ñeå giaûm
hôn nöõa vieäc keùm hieäu quaû vaø chi phí, Wal-Mart ñaõ chuyeån mua
haøng töø nhaø phaân phoái sang mua haøng tröïc tieáp töø nhaø saûn xuaát ñoái
vôùi haàu heát caùc maët haøng. Haønh ñoäng naøy vaø moät loaït caùc hoaït
ñoäng chuoãi cung öùng keát hôïp laïi ñaõ giuùp ñaûm baûo lôøi höùa “lieân tuïc
giaûm giaù” 16 - chieán löôïc giuùp Wal-Mart trôû thaønh nhaø baùn leû lôùn
nhaát theá giôùi.
NAÊM THAØNH TOÁ CHUÛ CHOÁT
Hôn caû söï ñoåi môùi, quaûn trò chieán löôïc chuoãi cung öùng höôùng tôùi
ñoåi môùi. Noù ñang taïo ra hình maãu thoáng nhaát thuùc ñaåy caùc muïc
tieâu kinh doanh chieán löôïc cuûa coâng ty baïn. Ñeå coù theå öùng duïng
toái ña töø chuoãi cung öùng, baïn caàn phaûi caân nhaéc naêm thaønh toá voâ
cuøng quan troïng döôùi ñaây:
° Chieán löôïc hoaït ñoäng saûn xuaát

° Chieán löôïc thueâ ngoaøi
° Chieán löôïc keânh phaân phoái
° Chieán löôïc dòch vuï khaùch haøng
° Maïng löôùi taøi saûn
Caùc quyeát ñònh cuûa baïn xoay quanh caùc thaønh toá naøy vaø caùch
ñeå chuùng “phoái hôïp” vôùi nhau seõ ñònh hình chieán löôïc chuoãi cung
öùng cuûa baïn.
16. Nguyeân vaên “Always low prices”: luoân luoân giaûm giaù, ñaây laø caâu khaåu hieäu (slogan) maø coâng ty Walmart theo ñuoåi. (ND)
Cho ñeán nay, caùc coâng ty thöôøng coù khuynh höôùng coi caùc
thaønh toá naøy laø yeáu toá khoâng chính thöùc hoaëc laø nhöõng “oác ñaûo”
rieâng bieät. Tuy nhieân, ñoái vôùi nhöõng coâng ty xem chuoãi cung öùng
nhö laø taøi saûn chieán löôïc thì nhìn nhaän chuùng nhö laø nhöõng yeáu
toá lieân thoâng coù töông taùc chaët cheõ vôùi nhau - moät phaàn cuûa moät
toång theå tích hôïp. Haõy cuøng xem xeùt töøng thaønh toá moät caùch saâu
saéc hôn.
Chieán löôïc hoaït ñoäng
Caùc quyeát ñònh veà phöông caùch maø baïn

seõ saûn xuaát haøng hoùa hay dòch vuï seõ hình Quaûn trò chieán
thaønh neân chieán löôïc hoaït ñoäng. Lieäu baïn löôïc chuoãi cung
seõ choïn phöông thöùc saûn xuaát ñeå döï tröõ, saûn
xuaát theo ñôn haøng, thieát keá theo ñôn haøng
öùng hôn laø söï ñoåi
hay moät vaøi keát hôïp cuûa caùc phöông thöùc môùi ñôn thu. Noù
treân? Lieäu baïn seõ thueâ ngoaøi hoaït ñoäng seõ taïo ra moät hình
saûn xuaát? Lieäu baïn seõ theo ñuoåi chieán löôïc maãu thoáng nhaát
saûn xuaát töø nöôùc ngoaøi vôùi chi phí thaáp? thuùc ñaåy caùc muïc
Lieäu baïn seõ hoaøn thaønh vieäc laép raùp saûn
tieâu kinh doanh
phaåm cuoái cuøng beân ngoaøi nhaø maùy vaø gaàn
vôùi khaùch haøng hôn? Chuùng ñeàu laø nhöõng chieán löôïc.
quyeát ñònh raát quan troïng bôûi chuùng seõ aûnh
höôûng vaø ñònh hình toaøn boä chuoãi cung öùng
vaø caùc khoaûn ñaàu tö cuûa baïn. Chieán löôïc hoaït ñoäng seõ quyeát ñònh
vieäc baïn tuyeån duïng nhaân vieân vaø vaän haønh nhaø maùy, kho haøng vaø
xöû lyù ñôn haøng - cuõng nhö caùch baïn thieát keá quy trình vaø heä thoáng
coâng ngheä thoâng tin.
° Saûn xuaát ñeå döï tröõ (make to stock) laø chieán löôïc toát nhaát
cho nhöõng saûn phaåm chuaån hoùa ñöôïc baùn vôùi soá löôïng
lôùn. Caùc meû saûn xuaát lôùn giuùp giaûm chi phí saûn xuaát vaø
vieäc döï tröõ haøng toàn kho giuùp ñaùp öùng nhanh nhu caàu
khaùch haøng.
° Saûn xuaát theo ñôn haøng (make to order) laø moät chieán löôïc
phuø hôïp cho nhöõng saûn phaåm caàn laøm theo yeâu caàu khaùch
haøng hoaëc saûn phaåm vôùi nhu caàu khoâng thöôøng xuyeân. Caùc
coâng ty theo ñuoåi chieán löôïc naøy chæ saûn xuaát ra saûn phaåm
khi ñaõ coù ñôn haøng cuûa khaùch haøng trong tay. Ñieàu naøy giöõ
cho möùc toàn kho thaáp trong khi vaãn ñaûm baûo ña daïng veà
saûn phaåm.
° Caáu taïo theo ñôn haøng (configure to order) laø chieán löôïc
lai theo ñoù moät saûn phaåm ñöôïc hoaøn thaønh moät phaàn vôùi
nhöõng ñaëc ñieåm chung vaø sau ñoù seõ hoaøn taát khi nhaän ñöôïc
ñôn haøng. Ñaây laø chieán löôïc ñöôïc söû duïng khi coù yeâu caàu
ña daïng veà thaønh phaåm vaø baïn muoán toàn kho cuûa thaønh
phaåm ôû möùc thaáp cuõng nhö muoán ruùt ngaén thôøi gian giao
haøng hôn so vôùi chieán löôïc saûn xuaát theo ñôn haøng.
° Thieát keá theo ñôn haøng (engineer to order) chieán löôïc naøy
coù nhieàu ñaëc ñieåm gioáng vôùi saûn xuaát theo ñôn haøng. Noù
ñöôïc söû duïng trong nhöõng ngaønh coâng nghieäp maø ôû ñoù coù
nhöõng saûn phaåm vaø dòch vuï phöùc hôïp ñöôïc saûn xuaát theo
yeâu caàu rieâng bieät cuûa khaùch haøng, ví duï nhö saûn xuaát maùy
bay, vuõ truï,…
Thay ñoåi chieán löôïc hoaït ñoäng coù theå xem laø moät chìa khoùa
quan troïng ñem laïi lôïi theá hieäu quaû hoaït ñoäng (xem Hình 1-1 vaø
1-2). Nhieàu khaùch haøng cuûa chuùng toâi trong lónh vöïc haøng tieâu
duøng ñoùng goùi ñaõ phaùt hieän ra raèng vieäc chuyeån töø saûn xuaát ñeå
döï tröõ sang caáu taïo theo ñôn haøng ñaõ giuùp caûi thieän dòch vuï khaùch
haøng ñoàng thôøi giaûm ñöôïc toàn kho. Tröôùc ñaây caùc doanh nghieäp
naøy saûn xuaát vaø vaän chuyeån thaønh phaåm tröïc tieáp ñeán tay khaùch
haøng cuoái cuøng. Vôùi kích thöôùc ñoùng goùi nhoû, coäng vôùi caùc yeâu
caàu veà ngoân ngöõ ñòa phöông, ñoàng nghóa vôùi vieäc saûn phaåm ñöôïc
phaân boå cho töøng thò tröôøng nhaát ñònh ngay ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa
quaù trình saûn xuaát.
HÌNH 1-1
Caùc loaïi chieán löôïc hoaït ñoäng/saûn xuaát
Khi naøo baïn choïn chieán

Chieán löôïc Lôïi ích
löôïc naøy
Cho nhöõng saûn phaåm tieâu
Saûn xuaát ñeå döï tröõ Chi phí saûn xuaát thaáp, ñaùp öùng
chuaån hoùa ñöôïc baùn vôùi soá
(make to stock) nhu caàu nhanh
löôïng lôùn
Khaû naêng ñaùp öùng theo nhu caàu
Caáu taïo theo ñôn haøng Cho saûn phaåm ñoøi hoûi nhieàu cuûa töøng khaùch haøng; toàn kho
(configure to order) tuøy choïn giaûm; dòch vuï khaùch haøng caûi
thieän
Cho nhöõng saûn phaåm caàn
ñaùp öùng theo nhu caàu cuûa Möùc toàn kho thaáp; danh muïc saûn
Saûn xuaát theo ñôn haøng
khaùch haøng hoaëc saûn phaåm phaåm ña daïng nhieàu löïa choïn;
(make to order)
coù nhu caàu khoâng thöôøng vieäc hoaïch ñònh ñôn giaûn hôn
xuyeân
Cho nhöõng saûn phaåm phöùc
Thieát keá theo ñôn haøng Cho pheùp ñaùp öùng vôùi töøng yeâu
hôïp ñaùp öùng caùc nhu caàu
(engineer to order) caàu rieâng bieät cuûa khaùch haøng
ñaëc bieät cuûa khaùch haøng
HÌNH 1-2
Caùc chieán löôïc hoaït ñoäng theo ngaønh coâng nghieäp
Chuùng toâi ñaõ tö vaán cho caùc coâng ty naøy ñeå keát hôïp chieán
löôïc saûn xuaát ñeå döï tröõ vaø caáu taïo theo ñôn haøng. Nhöõng saûn phaåm
coù caáu taïo “chuaån” ñöôïc saûn xuaát vaø döï tröõ taïi trung taâm phaân
phoái trung taâm. Khi coù ñôn haøng ñeán töø moãi thò tröôøng, saûn phaåm
ñöôïc caù bieät hoùa theo yeâu caàu khaùch haøng vaø ñöôïc vaän chuyeån sau
ñoù. Söï saün coù cuûa saûn phaåm taêng leân vaø toàn kho giaûm xuoáng moät
phaàn do toàn kho ñöôïc taäp trung hoùa nhöng cuõng moät phaàn laø caùch
tieáp caän môùi laøm ñôn giaûn hoùa quaù trình hoaïch ñònh chuoãi cung
öùng do quy trình vaø saûn xuaát chæ taäp trung caùc saûn phaåm chung
thay vì haøng traêm caùc bieán soá veà ngoân ngöõ.
Cuõng seõ laø moät lôïi theá neáu baïn choïn caùc chieán löôïc hoaït
ñoäng khaùc nhau cho töøng saûn phaåm hay phaân khuùc thò tröôøng khaùc
nhau. Caùc nhaø saûn xuaát oâ toâ ñaõ töøng theo ñuoåi chieán löôïc saûn xuaát
ñeå döï tröõ moät thôøi gian daøi, nhöng moät soá - ñaëc bieät laø caùc nhaø
saûn xuaát Chaâu AÂu chuyeân saûn xuaát oâ toâ cao caáp - thì laïi toân suøng
chieán löôïc saûn xuaát theo ñôn haøng vaø caáu taïo theo ñôn haøng, moät
caùch tieáp caän maø chuùng toâi goïi laø “Dell trong ngaønh oâ toâ” (Dell
on wheels)17. Tuy nhieân, theo nhaän ñònh cuûa moät nhaø saûn xuaát oâ
toâ thì saûn xuaát theo ñôn haøng cuõng coù haïn cheá cuûa noù. Vieäc cung
caáp loaïi xe chôû khaùch döïa treân chieán löôïc saûn xuaát theo ñôn haøng
ñoàng thôøi vaãn ñaûm baûo thôøi gian giao haøng caïnh tranh quaû laø moät
thaùch thöùc to lôùn khi maø coù haøng trieäu caáu hình cuoái cuøng caàn ñaùp
öùng. Tröø phi nhaø cung caáp hoaøn toaøn tích hôïp vaøo chuoãi cung öùng
moâ hình saûn xuaát theo ñôn haøng, neáu khoâng ruûi ro toàn kho taêng cao
raát lôùn. Hôn nöõa, vieäc thay ñoåi quy trình saûn xuaát cho pheùp moãi xe
phaûi phuø hôïp vôùi moät boä duy nhaát caùc ñaëc ñieåm seõ toán nhieàu chi
phí thöïc hieän maø chæ soá ít OEM18 saün saøng theo ñuoåi.
Trong naêm 2002, chæ coù khoaûng 20 phaàn traêm xe oâ toâ chôû
khaùch ñöôïc saûn xuaát ôû khu vöïc Baéc Myõ laø theo chieán löôïc saûn
xuaát theo ñôn haøng. Phaàn lôùn laø ñöôïc saûn xuaát ñeå döï tröõ vaø baùn
cho caùc ñaïi lyù theo töøng loâ haøng. ÔÛ Chaâu AÂu, phaàn traêm oâ toâ ñöôïc
saûn xuaát theo ñôn haøng cao hôn nhieàu. Ngay taïi thò tröôøng noäi ñòa
nöôùc Ñöùc, coù khoaûng 60 phaàn traêm caùc loaïi oâ toâ cao caáp (high-
17. Bob Pethick vaø Torsten Becker, Baøi “Dell on Wheels”, Supply Chain Management Review (thaùng 12 naêm 2000). (TG)
18. OEM: Original Equipment Manufacturer: laø thuaät ngöõ phoå bieán trong ngaønh coâng nghieäp ñieän töû/maùy tính, chæ moät coâng ty mua saûn
phaåm ñöôïc saûn xuaát bôûi coâng ty khaùc vaø sau ñoù baùn laïi döôùi nhaõn hieäu/thöông hieäu cuûa mình, thoâng thöôøng nhö laø moät phaàn trong saûn
phaåm lôùn hôn/phöùc taïp cuûa coâng ty. (ND)
end) ñöôïc saûn xuaát bôûi BMW, Audi, Porsche, vaø Mercedes theo
moâ hình saûn xuaát theo ñôn haøng.
Töông töï nhö caùc thaønh toá khaùc cuûa chuoãi cung öùng, chieán
löôïc hoaït ñoäng luoân thay ñoåi linh hoaït. Moät taùc nhaân quan troïng
ôû ñaây chính laø voøng ñôøi cuûa saûn phaåm. Khi nhu caàu saûn phaåm
leân ñeán ñænh vaø sau ñoù giaûm xuoáng, caùc coâng ty coù theå chuyeån töø
chieán löôïc saûn xuaát ñeå döï tröõ sang saûn xuaát theo ñôn haøng ñeå giaûm
ruûi ro toàn kho cao trong khi vaãn ñaûm baûo ñöôïc söï saün coù cuûa saûn
phaåm vôùi moät möùc giaù caïnh tranh. Taùc nhaân khaùc laø söï ña daïng
cuûa chuûng loaïi saûn phaåm. Thoâng thöôøng coù theå thaáy 80 phaàn traêm
doanh soá laø töø 20 phaàn traêm (vaâng, ñònh luaät Pareto laïi ñuùng) chuûng
loaïi saûn phaåm (hoaëc loaïi caáu hình). Trong ñieàu kieän naøy, moät chieán
löôïc lai gheùp giöõa saûn xuaát ñeå döï tröõ vaø saûn xuaát theo ñôn haøng coù
leõ laø phuø hôïp hôn caû.
Chieán löôïc keânh phaân phoái
Chieán löôïc keânh phaân phoái lieân quan ñeán caùch maø baïn ñem saûn
phaåm vaø dòch vuï ñeán vôùi ngöôøi mua hoaëc ngöôøi tieâu duøng cuoái
cuøng. Caùc quyeát ñònh trong chieán löôïc naøy ñeàu lieân quan ñeán nhöõng
vaán ñeà nhö lieäu baïn seõ baùn haøng giaùn tieáp qua nhaø phaân phoái hoaëc
baùn leû hay tröïc tieáp ñeán khaùch haøng qua maïng Internet hoaëc thoâng
qua ñoäi nguõ baùn haøng tröïc tieáp. Phaân khuùc thò tröôøng vaø phaïm vi
ñòa lyù maø baïn nhaém tôùi seõ höôùng daãn caùc quyeát ñònh veà keânh phaân
phoái. Do lôïi nhuaän bieân bieán ñoäng theo töøng keânh phaân phoái ñöôïc
söû duïng, baïn seõ phaûi quyeát ñònh moät chieán löôïc keânh phaân phoái
hoãn hôïp sao cho toái öu nhaát - vaø ai seõ ñöôïc öu tieân trong tröôøng hôïp
haøng bò thieáu huït hoaëc do nhu caàu taêng cao.
Caùc coâng ty daãn ñaàu thò tröôøng thöôøng söû duïng caùc chieán löôïc
keânh phaân phoái hieäu quaû ñeå daønh ñöôïc lôïi theá coù yù nghóa quan
troïng. Dell, vôùi moâ hình baùn haøng tröïc tieáp, vaø Wal-Mart, vôùi moâ
hình ñaïi sieâu thò, laø nhöõng ví duï ñaày thuyeát phuïc veà vieäc löïa choïn
keânh phaân phoái coù theå ñem laïi lôïi theá caïnh tranh. Keânh mua baùn
trung gian giaù trò gia taêng19 cuûa Novell, moät trong nhöõng ví duï xuaát
saéc nhaát veà vieäc xaây döïng keânh phaân phoái ñònh höôùng theo coâng
ngheä, ñaõ yeåm trôï raát toát cho coâng ty naøy khi gaëp khoù khaên nghieâm
troïng veà maët coâng ngheä. Caùc keânh phaân phoái ñaïi lyù cuûa Microsoft
cuõng ñaõ cung caáp chuoãi dòch vuï cho ngöôøi mua töø vieäc cho thueâ
ñeán huaán luyeän vaø hoã trôï tröïc tuyeán.
Haõy xem ngaønh coâng nghieäp nöôùc ñoùng chai coù trò giaù haøng
tyû ñoâ la vaø hai thò tröôøng chính cuûa noù: nöôùc nguyeân chaát thieân
nhieân vaø nöôùc tinh cheá. Trong khi nöôùc nguyeân chaát ñoøi hoûi vieäc
ñoùng chai thöïc hieän ngay taïi choã, thì nöôùc tinh cheá coù theå ñoùng
chai ôû baát kyø nguoàn nöôùc cuûa thaønh phoá bôûi baát kyø coâng ty ñoùng
chai naøo. Ngaønh coâng nghieäp naøy söû duïng ba hình thöùc phaân phoái
khaùc nhau ñeå phuïc vuï ba nhoùm phaân khuùc khaùch haøng lôùn: nhaø
baùn leû truyeàn thoáng phuïc vuï khaùch mua leû, maùy baùn haøng töï ñoäng
phuïc vuï thò tröôøng ngöôøi tieâu duøng, vaø ñaïi lyù laép ñaët, baûo trì vaø boå
sung nöôùc taïi gia ñình hoaëc coâng sôû. Moãi phaân khuùc ñoøi hoûi quy
trình chuoãi cung öùng, taøi saûn, keânh, vaø caáp ñoä quan heä nhaø cung
caáp vaø hieäu quaû hoaït ñoäng khaùc nhau.
Neáu baïn laø moät doanh nghieäp môùi trong ngaønh coâng nghieäp
nöôùc ñoùng chai, baïn seõ baùn saûn phaåm cuûa mình qua nhaø phaân phoái
sæ maø coù quan heä vôùi caùc nhaø baùn leû chuû choát hay baùn tröïc tieáp cho
nhaø baùn leû? Neáu baïn choïn keânh phaân phoái sæ, baïn coù caàn tích hôïp
heä thoáng quaûn lyù ñôn haøng vaø toàn kho vôùi heä thoáng cuûa nhaø phaân
phoái? Neáu coù, ôû möùc ñoä nhö theá naøo, vaø ai seõ chòu chi phí naøy?
Lieäu baïn coù döï tröõ toàn kho cho taát caû caùc nhaø phaân phoái sæ hay chæ
cho nhöõng ngöôøi maø baïn coi laø ñoái taùc chieán löôïc? Caùc quyeát ñònh
naøy seõ ñònh höôùng taøi saûn vaø hieäu quaû chi phí cuûa coâng ty baïn ñoàng
thôøi phaûi laø moät phaàn trong toaøn boä chieán löôïc keânh phaân phoái
toång theå cuûa baïn - cuøng vôùi caùc quyeát ñònh veà giaù, hoã trôï taøi chính
cho nhaø cung caáp, khuyeán maõi, vaø caùc ñieàu khoaûn khaùc.
19. Nguyeân vaên: Value-added reseller (VAR): chæ nhöõng coâng ty sau khi boå sung moät soá tính naêng vaøo saûn phaåm hieän höõu sau ñoù baùn laïi
(thöôøng cho ngöôøi duøng cuoái cuøng) nhö laø moät saûn phaåm tích hôïp hoaëc moät giaûi phaùp troïn goùi (chìa khoùa trao tay). Thuaät ngöõ naøy thöôøng
phoå bieán trong ngaønh ñieän töû/maùy tính, ví duï, moät öùng duïng phaàn meàm ñöôïc tích hôïp vaøo phaàn cöùng. (ND)
Chieán löôïc thueâ ngoaøi
Caùc quyeát ñònh thueâ ngoaøi thöôøng baét ñaàu vôùi vieäc phaân tích naêng
löïc vaø kinh nghieäm hieän taïi cuûa chuoãi cung öùng cuûa coâng ty baïn.
Coâng ty baïn thöïc söï toát nhaát ôû lónh vöïc naøo? Lónh vöïc chuyeân saâu
naøo maø coâng ty baïn ñaõ, hoaëc coù tieàm naêng trôû thaønh moät ñieåm khaùc
bieät veà maët chieán löôïc? Ñaáy laø nhöõng hoaït ñoäng maø baïn caàn giöõ laïi
trong coâng ty vaø phaùt trieån noù toát hôn.
Haõy caân nhaéc
Thueâ ngoaøi giuùp caùc coâng ty thay ñoåi
quy moâ nhanh choùng, phaùt trieån saûn phaåm caùc hoaït ñoäng
môùi hoaëc taùi ñònh vò mình treân thò tröôøng - thueâ ngoaøi coù
taát caû töø söï hoã trôï cuûa caùc coâng ty thöù ba taàm quan troïng
vôùi söï tinh thoâng vaø naêng löïc cuûa hoï. Ñieàu chieán löôïc thöù
naøy goùp vaøo khaû naêng ñaùp öùng nhanh20 vaø
yeáu hoaëc coù moät
linh hoaït töø ñoù taïo ra söï khaùc bieät voâ cuøng to
lôùn trong boái caûnh thò tröôøng caïnh tranh toaøn beân thöù ba coù
caàu ngaøy nay. Tuy nhieân, quan troïng hôn caû, theå laøm toát hôn,
thueâ ngoaøi giuùp caùc coâng ty taäp trung vaøo nhanh hôn hoaëc
naêng löïc coát loõi cuûa mình vaø taêng cöôøng vò reû hôn.
theá caïnh tranh.

Song, tröôùc khi tieán ñeán thueâ ngoaøi, chuùng ta caàn chaéc chaén
ñaõ caân nhaéc kyõ löôõng ruûi ro vaø vieäc chia taùch coù tính chieán löôïc
trong caùc quyeát ñònh thueâ ngoaøi cuûa mình. Giôùi thieäu saûn phaåm
môùi, quaûn lyù toàn kho, vaø vieäc ñaûm baûo caùc caáu hình cuûa chuoãi cung
öùng seõ hoã trôï caïnh tranh veà phöông dieän thôøi gian - chuùng laø nhöõng
thöù coù tính chieán löôïc maø khoâng theå giao phoù cho beân thöù ba. Cuõng
caàn caân nhaéc caùc caâu hoûi then choát khaùc maø noù seõ ñònh höôùng caùc
quyeát ñònh cuûa baïn. Lieäu caùc kyõ naêng ñöôïc thueâ ngoaøi cuõng coù theå
duy trì ñöôïc töø beân trong coâng ty, hay chuùng khoâng caàn thieát nöõa?
Caùc kyõ naêng naøo hieän taïi caàn ñöôïc taêng cöôøng? Lieäu caùc coâng cuï
vaø kyõ naêng môùi coù caàn thieát hay khoâng, nhö laø khaû naêng quaûn lyù
toàn kho doïc theo chuoãi cung öùng môû roäng?
20. Nguyeân vaên: Agility - moät ñaëc ñieåm noåi baät cuûa chuoãi cung öùng hieän nay ñöôïc nhieàu coâng ty vaø caùc hoïc giaû haøng ñaàu uûng hoä. Theo
ñònh nghóa cuûa Giaùo Sö Hau Lee - moät giaùo sö haøng ñaàu veà chuoãi cung öùng - trong baøi vieát ñoaït giaûi cuûa oâng treân taïp chí Harvard Business
Review 2/2004 mang teân - “The Triple - A Supply Chain” thì Agility ñöôïc ñònh nghóa laø khaû naêng ñaùp öùng caùc thay ñoåi cung caàu trong ngaén
haïn moät caùch nhanh choùng cuõng nhö xöû lyù caùc ñoå vôõ moät caùch trôn tru. ÔÛ ñaây nhoùm dòch giaû taïm dòch laø: khaû naêng ñaùp öùng nhanh. (ND)
Neáu baïn chæ nghó ñeán vieäc “lieäu coù reû hôn neáu thueâ ngoaøi?”
thì khoù coù theå ñöa ra moät giaûi phaùp chieán löôïc cho vaán ñeà naøy. Caùc
ñoái taùc beân ngoaøi coù theå ñem laïi cho baïn ba lôïi theá tieàm naêng:
° Quy moâ - nhaø cung caáp thöù ba thöôøng coù theå cung caáp dòch
vuï reû hôn bôûi vì moät löôïng lôùn khaùch haøng giuùp hieäu suaát
toái öu cao vaø chi phí ñôn vò thaáp. Hoï cuõng coù theå giuùp caùc
coâng ty taêng quy moâ saûn xuaát nhanh choùng maø khoâng caàn
ñaàu tö môùi vaøo naêng löïc saûn xuaát.
° Phaïm vi - ñoái vôùi caùc coâng ty muoán môû roäng ra caùc thò
tröôøng vaø khu vöïc ñòa lyù môùi, caùc ñoái taùc thueâ ngoaøi coù theå
giuùp tieáp caän vôùi caùc hoaït ñoäng saûn xuaát taïi caùc ñòa ñieåm
naøy maø khoâng caàn phaûi xaây môùi.
° Tinh thoâng coâng ngheä - caùc ñoái taùc thueâ ngoaøi coù theå sôû höõu
khaû naêng tinh thoâng veà moät saûn phaåm hoaëc coâng ngheä
maø ñeå töï xaây döïng seõ ñoøi hoûi khoaûn ñaàu tö toán keùm.
Duø coù theå ñem laïi nhöõng lôïi ích roõ raøng keå treân nhöng thueâ
ngoaøi khoâng phaûi luoân luoân laø moät quyeát ñònh ñuùng. Tröôùc khi
giao phoù cho nhaø cung caáp beân ngoaøi, haõy caân nhaéc boán ñieàu: ñieàu
naøo coù theå taïo ra söï khaùc bieät, quy moâ hoaït ñoäng, vò theá aùp ñaûo vaø
tính duy nhaát cuûa hoaït ñoäng.

Tröôùc heát, baïn caàn bieát laøm theá naøo coâng ty mình coù theå
khaùc bieät hoùa. Ñieàu gì giuùp baïn coù moät lôïi theá caïnh tranh? Neáu
saûn phaåm hoaëc coâng ngheä laø yeáu toá taïo söï khaùc bieät, thì ñöøng giao
phoù noù cho beân ngoaøi. Haõy cuøng xem moät tröôøng hôïp cuûa moät
trong nhöõng thöông hieäu ñoàng hoà haøng ñaàu theá giôùi. Coâng ty The
Manufacture des Montres Rolex SA ñöôïc bieát ñeán treân toaøn theá
giôùi vôùi thöông hieäu ñoàng hoà Rolex, khoâng chæ saûn xuaát linh kieän
cho ñoàng hoà cuûa mình maø coøn saûn xuaát maùy moùc, linh kieän vaø ñaûm
baûo nguoàn cung ñoàng hoà vaø caùc saûn phaåm khaùc21. Saûn xuaát laø moät
phaàn khoâng taùch rôøi trong yeâu caàu ñaûm baûo tieâu chuaån chaát löôïng
raát cao ñieàu laøm Rolex khaùc bieät mình laø moät nhaø saûn xuaát ñoàng
hoà cao caáp.
21. “Green Granite vaø Smoked Glass at Les Champs-de-Boujean,” Swiss Watch News (thaùng 10, 2003) (TG)
Tuy nhieân, ñoái vôùi nhieàu coâng ty,

saûn xuaát laïi khoâng laø moät hoaït ñoäng chieán
Neáu saûn phaåm
löôïc. Cisco, Compaq vaø IBM laïi thueâ ngoaøi hoaëc coâng ngheä
phaàn lôùn caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa mình laø yeáu toá taïo
cho caùc nhaø saûn xuaát ñieän töû theo hôïp ñoàng söï khaùc bieät,
(contract electronics manufacturers) nhö thì ñöøng giao
laø Flextronics, Solectron, vaø Celestica. Vaø
phoù noù cho beân
phaàn lôùn caùc ngaønh coâng nghieäp ñeàu ñaõ söû
duïng nhaø cung caáp dòch vuï logistics thöù ba ngoaøi.
trong vaän taûi, dòch vuï haûi quan, dòch vuï kho
vaän, vaø caùc dòch vuï giaù trò gia taêng khaùc, nhö
laø ñoùng goùi laàn cuoái, kieåm tra caáu hình, taûi phaàn meàm, vaø laép ñaët
taïi hieän tröôøng.
Tieáp theo, haõy so saùnh quy moâ hoaït ñoäng beân trong coâng ty
vôùi caùc yeâu caàu ñaët ra. Neáu caùc hoaït ñoäng ñaõ gaàn ñaày coâng suaát -
maø khoâng coù keá hoaïch taêng saûn xuaát - baïn coù leõ cuõng chaúng caàn
giaønh theâm lôïi theá veà chi phí töø thueâ ngoaøi. Ñoái vôùi nhöõng coâng
ty nhoû hôn maø muoán môû roäng thì thueâ ngoaøi coù leõ laø giaûi phaùp toát
nhaát. Thueâ ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát giuùp giaûm chi phí coá ñònh vaø
toång chi phí ñöôïc coi khaù phoå bieán trong nhieàu ngaønh coâng nghieäp.
Nhöõng coâng ty haøng ñaàu ñaõ thieát laäp ñöôïc moâ hình naøy ñeå coù ñöôïc
nhöõng lôïi ích khaùc nöõa.
Tellabs, moät nhaø saûn xuaát caùc thieát bò truyeàn thoâng cuûa Myõ
laø moät ví duï ñieån hình. Caùch ñi cuûa coâng ty naøy theo höôùng thueâ
ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát ñaõ ñem laïi nhieàu lôïi ích khaùc ngoaøi vieäc
giaûm chi phí saûn xuaát nhö hoã trôï cho chieán löôïc mua haøng, thieát keá
vaø söûa chöõa, vaø thaâm nhaäp thò tröôøng. Thoâng qua caùc thoûa thuaän vaø
tích hôïp beân ngoaøi vôùi caùc nguyeân taéc hoaït ñoäng beân trong, Tellabs
ñang hoã trôï caùc ñoái taùc saûn xuaát coù ñöôïc danh saùch linh kieän chuaån
hôn, tham gia vaøo ñaùnh giaù quaù trình thieát keá saûn phaåm coäng taùc,
vaø naâng cao khaû naêng baûo trì vaø söûa chöõa saûn phaåm töø chính maïng
löôùi dòch vuï vaø phuï kieän cuûa hoï. Ngoaøi ra, Tellabs cuõng ñaõ thieát laäp
nhöõng thoûa thuaän veà saûn xuaát cho pheùp luaân chuyeån hoaït ñoäng saûn
xuaát vaø söûa chöõa ñeán caùc quoác gia nôi maø coù söï hieän dieän cuûa ñoái
taùc thoûa maõn muïc tieâu taêng thò phaàn.
Thöù ba, haõy caân nhaéc ñeán tính duy nhaát cuûa hoaït ñoäng beân
trong coâng ty baïn. Lieäu baïn coù nhöõng quy trình kinh doanh hoaëc
nhöõng ñaëc ñieåm cuûa saûn phaåm ñaëc bieät maø seõ raát khoù ñeå cho ngöôøi
beân ngoaøi baét chöôùc hay khoâng? Neáu coù, baïn seõ coù ít cô hoäi ñeå
thueâ ngoaøi - bôûi lôïi theá veà quy moâ khoâng phuø hôïp cho caùc yeâu caàu
ñaëc bieät naøy. Ví duï, Wal-Mart ñaõ phaùt trieån caùc hoaït ñoäng logistics
beân trong ñöôïc caù bieät hoùa raát cao quaûn lyù doøng chaûy toàn kho töø
trung taâm phaân phoái trung öông ñeán caùc keä taïi ñòa ñieåm baùn leû. Laø
moät coâng ty sôû höõu hoaït ñoäng kho lôùn nhaát treân theá giôùi, Wal-Mart
seõ chaúng thu ñöôïc lôïi ích gì - vaø thaäm chí laø maát - vôùi vieäc thueâ
ngoaøi hoaït ñoäng naøy.
Thöù tö, haõy caân nhaéc ñeán caùn caân quyeàn löïc giöõa baïn vaø ñoái
taùc thueâ ngoaøi. Nhieàu nhaø cung caáp dòch vuï saûn xuaát, phaân phoái,
vaø hoaøn thaønh ñôn haøng thaäm chí ñaõ lôùn hôn caû khaùch haøng cuûa
hoï. Do caùc nhaø cung caáp naøy ngaøy caøng phình ra, hoï seõ thaäm chí
nhieàu quyeàn löïc hôn. Lieäu baïn coù theå coù ñöôïc dòch vuï maø baïn caàn
ôû möù c giaù caï n h tranh neá u quy moâ kinh doanh cuû a baï n khoâ n g
ñuû maï n h?

Ñeå choïn nhaø cung caáp dòch vuï toát nhaát, khoâng chæ caân nhaéc
caùc yeáu toá kyõ thuaät maø coøn phaûi ñaùnh giaù toaøn boä böùc tranh kinh
doanh toång theå. Haõy so saùnh quy moâ thueâ ngoaøi vôùi chieán löôïc vaø
quy moâ cuûa nhaø cung caáp dòch vuï. Baïn coù theå ñöa ra keát luaän veà
vieäc löïa choïn nhaø cung caáp naøo, chia seû quy moâ giöõa hoï ra sao,
hay thaäm chí laø giao heát cho hoï.
Chieán löôïc dòch vuï khaùch haøng
Chieán löôïc dòch vuï khaùch haøng cuõng laø moät thaønh toá quan troïng
khaùc. Chieán löôïc naøy caàn ñöôïc xaây döïng döïa treân hai yeáu toá: quy
moâ vaø möùc lôïi nhuaän ñoái vôùi töøng khaùch haøng, vaø hôn theá nöõa
phaûi thaáu hieåu ñöôïc thöïc söï khaùch haøng muoán gì. Caû hai yeáu toá
naøy ñöôïc tích hôïp vaøo chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa baïn bôûi vì
chuùng giuùp baïn coù ñöôïc söï öu tieân cuõng nhö möùc ñoä taäp trung veà
naêng löïc.
Lieäu taát caû khaùch haøng seõ caàn giao haøng cuøng ngaøy, hay lieäu
baïn neân coù caáp ñoä dòch vuï khaùc nhau döïa treân möùc ñoä quan troïng
cuûa khaùch haøng? Lieäu caùc saûn phaåm luoân saün coù nhö nhau, hay
lieäu chæ moät soá khaùch haøng coù theå coù haøng nhanh hôn vaø deã daøng
hôn? Neáu coâng ty baïn chöa töøng bao giôø kieåm tra chieán löôïc dòch
vuï khaùch haøng, thì baïn coù theå cung caáp dòch vuï vôùi chi phí cao hôn
khaùch haøng caàn - hoaëc baïn coù theå boû qua nhöõng cô hoäi quan
troïng treân thò tröôøng.
Khoâng phaûi moïi khaùch haøng ñeàu ñaûm baûo cuøng moät caáp ñoä
dòch vuï, nhöng quan troïng nhaát laø bieát ñöôïc khaùch haøng naøo ñem
laïi giaù trò cao. Ví duï, moät nhaø cung caáp dòch vuï Internet (ISP) ñang
coù keá hoaïch naâng cao chaát löôïng dòch vuï ñeå ñaùp laïi nhöõng lôøi phaøn
naøn cuûa khaùch haøng veà vieäc giaûi quyeát vaán ñeà chaäm. Chuùng toâi
gôïi yù söû duïng moät caùch tieáp caän mang tính chieán löôïc - xaây döïng
caáp ñoä dòch vuï döïa treân giaù trò maø khaùch haøng ñem laïi cho coâng ty.
Baèng vieäc phaân tích doanh soá tieàm naêng vaø giaù trò quan heä chieán
löôïc maø moãi khaùch haøng ñoùng goùp, coâng ty ñaõ hieåu ra raèng chæ coù
5 phaàn traêm khaùch haøng cuûa mình laø nhöõng khaùch haøng coù giaù
trò cao.
Ñieàu maø nhöõng khaùch haøng coù giaù trò cao naøy muoán laø moät
giaûi phaùp giaûi quyeát vaán ñeà nhanh choùng. Do ñoù, ñoái vôùi nhoùm nhoû
khaùch haøng naøy, coâng ty seõ thaønh laäp nhoùm chaêm soùc khaùch haøng
ñöôïc huaán luyeän chuyeân saâu veà kyõ thuaät vaø coù moät tröôûng phoøng
phuï traùch rieâng nhoùm khaùch haøng naøy. 95 phaàn traêm khaùch haøng
coøn laïi, caùc vaán ñeà veà dòch vuï ñöôïc chuyeån cho töøng trung taâm dòch
vuï rieâng reõ, ít toán chi phí, tuøy theo möùc ñoä phöùc taïp veà phöông dieän
kyõ thuaät cuûa vaán ñeà.

Thôøi gian giaûi quyeát vaán ñeà cho nhöõng khaùch haøng giaù trò
cao ñöôïc giaûm ñi nhanh choùng, vôùi vieäc tyû leä caùc vaán ñeà ñöôïc
giaûi quyeát ngay laàn lieân laïc ñaàu ñöôïc caûi thieän töø döôùi 5 phaàn
traêm leân 80 phaàn traêm. Ñoái vôùi caùc khaùch haøng ít öu tieân, caùc vaán
ñeà cô baûn ñöôïc giaûi quyeát trong cuøng ngaøy. Ngoaøi ra, vôùi vieäc
thieát laäp môùi naøy seõ giaûm chi phí chaêm soùc khaùch haøng khoaûng
30 phaàn traêm.
Quan troïng hôn, caáp ñoä dòch vuï cao ñoàng nghóa vôùi vieäc coâng
ty coù theå caïnh tranh toát hôn trong thò tröôøng ñaõ choïn - moät thò
tröôøng ngaøy caøng ñöôïc hình thaønh bôûi nhöõng khaùch haøng phöùc taïp
vôùi caùc yeâu caàu cao hôn veà dòch vuï.22
Baøi hoïc laø gì? Haõy thieát keá chieán löôïc dòch vuï khaùch haøng ñeå
mang laïi söï caân baèng toát nhaát dòch vuï/chi phí döïa treân vieäc phaân
khuùc khaùch haøng, ñaëc bieät laø khi baïn thieát keá chuoãi cung öùng cho
nhöõng lôïi theá chieán löôïc.
Maïng löôùi taøi saûn
Thaønh toá cuoái cuøng trong caáu hình chuoãi cung öùng cuûa baïn chính
laø nhöõng quyeát ñònh cuûa baïn lieân quan ñeán maïng löôùi taøi saûn coâng
ty - nhaø maùy, kho baõi, thieát bò maùy moùc saûn xuaát, heä thoáng quaûn lyù
ñôn haøng, vaø caùc trung taâm dòch vuï khaùch haøng. Vò trí, quy moâ vaø
söù maïng cuûa nhöõng taøi saûn naøy coù taùc ñoäng quan troïng ñeán hieäu
quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng.
Phaàn lôùn caùc coâng ty choïn moät trong ba moâ hình maïng löôùi
döôùi ñaây döïa treân caùc nhaân toá nhö laø quy moâ kinh doanh, yeâu caàu
dòch vuï khaùch haøng, lôïi theá veà thueá, nhaø cung caáp, luaät leä vaø chi
phí lao ñoäng:
Moâ hình toaøn caàu - Hoaït ñoäng saûn xuaát ñöôïc thöïc hieän taïi
moät ñòa ñieåm sau ñoù phaân phoái treân toaøn caàu. Vieäc löïa choïn moâ
hình naøy ñöôïc ñònh höôùng bôûi caùc yeáu toá nhö laø yeâu caàu phoái
22. David Rogers, “Value-Based Customer Care”, PRTMs Insight (Muøa xuaân naêm 1998) (TG)
hôïp ñòa ñieåm cuûa saûn xuaát vôùi hoaït ñoäng nghieân cöùu vaø phaùt trieån
(R&D), yeâu caàu kieåm soaùt chi phí saûn xuaát ñoái vôùi nhöõng saûn phaåm
coù chi phí ñaà u tö lôù n , hoaë c caù c yeâ u caà u veà kyõ naê n g saû n xuaá t
ñaë c bieä t .
Moâ hình theo khu vöïc - Saûn xuaát ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu ôû
chính taïi vuøng saûn phaåm ñöôïc baùn, tuy nhieân vaãn coù trao ñoåi qua
laïi giöõa caùc nöôùc trong khu vöïc aáy coù döïa treân khaû naêng chuyeân
moân hoùa cuûa töøng trung taâm saûn xuaát. Moâ hình theo khu vöïc thöôøng
ñöôïc löïa choïn döïa vaøo moät loaït caùc yeáu toá, bao goàm caáp ñoä dòch
vuï khaùch haøng, chính saùch thueá nhaäp khaåu, vaø yeâu caàu caàn caù bieät
hoùa saûn phaåm theo yeâu caàu cuûa töøng vuøng.
Moâ hình theo quoác gia - Saûn xuaát ñöôïc thöïc hieän ngay taïi quoác
gia seõ tieâu thuï saûn phaåm aáy. Ñaây laø moâ hình ñöôïc choïn löïa cho
nhöõng haøng hoùa coù chi phí vaän chuyeån raát toán keùm. Caùc yeáu toá aûnh
höôûng khaùc bao goàm thueá vaø khaû naêng tieáp caän thò tröôøng.
Do caïnh tranh veà giaù, nhieàu coâng ty chuyeån sang saûn xuaát ôû
caùc quoác gia coù chi phí thaáp ñeå giaûm hôn nöõa chi phí saûn xuaát. Khi
choïn löïa ñòa ñieåm, caùc yeáu toá coát yeáu ñöôïc caùc coâng ty caân nhaéc
bao goàm chi phí saûn xuaát, thueá thu nhaäp doanh nghieäp, chính saùch
khuyeán khích xuaát khaåu, söï hieän dieän cuûa caùc nhaø cung caáp chính
hoaëc chính saùch mieãn thueá nhaäp khaåu, cô sôû haï taàng, vaø nguoàn lao
ñoäng coù kyõ naêng. Khi coi chi phí saûn phaåm laø quan troïng, nhieàu
nhaø laõnh ñaïo chuoãi cung öùng hieåu raèng söï linh hoaït cuûa chuoãi cung
öùng vaø toång chi phí chuoãi cung öùng laø nhöõng ñieàu kieän voâ cuøng
quan troïng khi thieát keá maïng löôùi chuoãi cung öùng, ñaëc bieät laø cho
nhöõ n g saû n phaå m coù söï bieán ñoäng veà caàu cao vaø voøng ñôøi
saû n phaå m ngaé n .
Trung Quoác ñaõ noåi leân laø ñieåm ñeán saûn xuaát chi phí thaáp ñöôïc
öa chuoäng nhaát cuûa caùc coâng ty ñieän töû bôûi vì coù söï hieän dieän cuûa
nhieàu nhaø cung caáp linh kieän vaø caùc nhaø saûn xuaát ñieän töû theo hôïp
ñoàng, cuõng nhö chaát löôïng veà heä thoáng cô sôû haï taàng (ñöôøng xaù,
ñieän nöôùc...). Maëc duø vieäc laép raùp haøng ñieän töû chæ maát moät ñeán
hai ngaøy, nhöng vaän taûi giöõa Trung Quoác vaø Chaâu AÂu laïi maát ñeán
ba tuaàn. Neáu coäng theâm thôøi gian caàn thieát ñeán caùc trung taâm phaân
phoái vuøng hoaëc quoác gia taïi Chaâu AÂu, thì toång thôøi gian ñeå hoaøn
thaønh moät ñôn haøng coù theå maát ñeán saùu tuaàn. Trong caùc thò tröôøng
coù söï bieán ñoäng cao, thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng daøi nhö vaäy
coù theå laøm toàn kho khoâng kòp ñaùp öùng caùc tín hieäu thò tröôøng - vaán
ñeà maø Michael Dell ñaõ tính ñeán khi thieát keá chuoãi cung öùng cuûa oâng.
Caùc coâng ty coù theå giaûm ruûi ro naøy baèng nhieàu giaûi phaùp
khaùc nhau. Moät trong nhöõng giaûi phaùp aáy laø taêng ñoä khaû chuyeån
trong saûn xuaát ñeå ñaûm baûo caùc keá hoaïch chuoãi cung öùng ñöôïc laøm
môùi haøng tuaàn thay vì haøng thaùng töø ñoù ñaùp öùng toát hôn caùc bieán
ñoäng cuûa nhu caàu treân thò tröôøng. Caùch tieáp caän khaùc - trì hoaõn
tung saûn phaåm cuoái cuøng ra thò tröôøng23 - taïo ra saûn phaåm tieâu
chuaån ôû caùc trung taâm saûn xuaát chi phí thaáp nhöng vieäc laép raùp vaø
ñoùng goùi cuoái cuøng ñöôïc thöïc hieän ngay taïi trung taâm phaân phoái
gaàn vôùi khaùch haøng nhaát. Tuy nhieân moät giaûi phaùp khaùc laø chuyeån
tôùi caùc cô sôû saûn xuaát chi phí thaáp gaàn vôùi thò tröôøng muïc tieâu
nhaát. Ví duï, nhieàu coâng ty ñang phuïc vuï cho thò tröôøng Chaâu AÂu
ñaõ chuyeån hoaït ñoäng saûn xuaát töø Chaâu AÙ sang caùc nöôùc Trung AÂu
nhö laø Rumani, Hungary. Caùch naøy giuùp giaûm caû chi phí saûn xuaát
vaø quy moâ toàn kho trong quaù trình vaän chuyeån.
Voøng ñôøi saûn phaåm cuõng taùc ñoäng raát lôùn ñeán caùc quyeát ñònh
veà maïng löôùi taøi saûn cuûa coâng ty. Trong caùc ngaønh coâng nghieäp coù
söï phaùt trieån nhanh nhö laø ñieän töû tieâu duøng, caùc coâng ty coù theå baét
ñaàu vôùi moâ hình saûn xuaát toaøn caàu trong quaù trình khôûi ñoäng saûn
phaåm môùi ñeå thöû nghieäm quy trình saûn xuaát hoaëc ñeå taän duïng lôïi
ích töø hôïp taùc vôùi boä phaän R&D vaø sau ñoù chuyeån sang moâ hình
saûn xuaát theo vuøng ñeå caûi tieán dòch vuï khaùch haøng. ÔÛ cuoái voøng
ñôøi saûn phaåm, moâ hình saûn xuaát toaøn caàu laïi ñöôïc coi laø löïa choïn
toát cho vieäc ñaùp öùng nhu caàu vôùi chi phí saûn xuaát vaø toàn kho
thaáp nhaát.
23. Nguyeân vaên: Postponement - ñöôïc hieåu laø vieäc trì hoaõn khaùc bieät hoùa laø moät khaùi nieäm trong chuoãi cung öùng theo ñoù saûn phaåm ñöôïc
giöõ trong traïng thaùi ñoàng nhaát (generic) caøng laâu caøng toát, trì hoaøn söï khaùc bieät hoùa (laép raùp, ñoùng goùi) ñeán ñòa ñieåm cuoái cuøng cuûa chuoãi
cung öùng. Vieäc naøy seõ giuùp caùc coâng ty chæ caàn giöõ toàn kho cho nhöõng saûn phaåm ñoàng nhaát thay vì nhieàu saûn phaåm khaùc bieät do ñoù giuùp
giaûm toàn kho vaø linh hoaït ñaùp öùng nhu caàu ngöôøi tieâu duøng hieäu quaû hôn. (ND)
BOÁN TIEÂU CHÍ CUÛA MOÄT CHIEÁN LÖÔÏC CHUOÃI CUNG ÖÙNG TOÁT
Caùc thaønh toá - chieán löôïc hoaït ñoäng, chieán löôïc keânh phaân phoái,
chieán löôïc thueâ ngoaøi, chieán löôïc dòch vuï khaùch haøng, vaø maïng
löôùi taøi saûn - laø nhöõng vieân gaïch neàn taûng chieán löôïc chuoãi cung
öùng cuûa baïn. Tuy nhieân, ñeå hoã trôï cho caùc muïc tieâu kinh doanh
chieán löôïc vaø thöïc söï giaønh ñöôïc lôïi theá caïnh tranh, caùc thaønh toá
aáy vaø löïa choïn cuûa baïn phaûi ñaùp öùng caùc tieâu chí sau:
Töông thích vôùi chieán löôïc kinh doanh

°
° Töông thích vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng
° Töông thích vôùi vò theá aûnh höôûng cuûa coâng ty baïn
° Luoân thích nghi, bôûi vì lôïi theá caïnh tranh chæ laø taïm thôøi
vaø thò tröôøng luoân thay ñoåi
Boán tieâu chí treân nghe coù veû khaù cô baûn, nhöng treân thöïc teá
laïi coù khaù ít coâng ty ñaùp öùng ñöôïc. Thöïc tieãn phaùt trieån vaø quaûn trò
chieán löôïc chuoãi cung öùng vaãn chöa phoå bieán. Nhieàu khaùch haøng
cuûa chuùng toâi trong nhieàu naêm chæ coù ñöôïc quy trình chieán löôïc
chuoãi cung öùng sô ñaúng, tuy coù ñeà caäp ñeán caùc tieâu chí treân nhöng
laïi khoâng hieåu ñuùng hoaëc khoâng thöïc thi ñöôïc. Haõy cuøng xem xeùt
töøng tieâu chí moät.
Töông tích vôùi chieán löôïc kinh doanh

Chieán löôïc chuoãi cung öùng phaûi tröïc tieáp hoã trôï vaø hoaëc höôùng
tôùi chieán löôïc kinh doanh. Chuùng toâi tin raèng moät chieán löôïc kinh
doanh hieäu quaû vôùi taàm nhìn chieán löôïc coát loõi (xem Hình 1-3) seõ
phaûi taïo ra ñöôïc phaïm vi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp:
baïn laø ai, baïn seõ laøm gì, vaø quan troïng laø baïn hieän taïi khoâng vaø seõ
khoâng laøm gì.
Taàm nhìn chieán löôïc coát loõi giuùp laøm roõ caùc caâu hoûi veà chieán
löôïc kinh doanh nhö: muïc tieâu chieán löôïc kinh doanh toång theå cuûa
coâng ty laø gì? Nhöõng giaù trò naøo coâng ty seõ mang laïi cho khaùch
haøng cuûa mình? Coâng ty laøm theá naøo coù theå khaùc bieät hoùa baûn thaân
mình treân thò tröôøng? Neáu khoâng traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi giuùp ñònh
höôùng chieán löôïc vaø caáu truùc chuoãi cung öùng thì chuoãi cung öùng
cuûa baïn seõ khoù maø hoaït ñoäng toát ñöôïc.
Sau ñaây laø moät trong nhieàu ví duï. Chuùng toâi ñaõ laøm vieäc vôùi
moät coâng ty ñieän töû ñaõ chi nhieàu trieäu ñoâ la Myõ vaøo caûi tieán saûn
xuaát vaø thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng. Hieäu quaû giao haøng ñuùng
heïn cuûa coâng ty naøy thaät tuyeät vôøi. Chæ coù moät vaán ñeà - hieäu quaû
giao haøng khoâng phaûi laø yeáu toá taïo ra söï taêng tröôûng coù laõi. Caïnh
tranh ngaøy caøng khoác lieät nghóa laø khaùch haøng ngaøy caøng ñoøi hoûi
nhieàu hôn, vaø dó nhieân vôùi giaù thaáp hôn. Hôn nöõa, söï giaûm suùt
trong nhieàu thò tröôøng chính cuûa coâng ty ñang laøm giaûm chi phí vaø
roõ raøng keùo theo giaûm voøng quay lôïi nhuaän treân taøi saûn. Vò chuû
tòch cuûa coâng ty ñaõ nhaän ra raèng hoï caàn phaûi giaûm hôn nöõa chi phí,
nhöng hoaït ñoäng chuoãi cung öùng laïi ñang öu tieân vaøo nhöõng troïng
taâm öu tieân cuûa ngaøy hoâm qua - hieäu quaû giao haøng xuaát saéc.

HÌNH 1-3
Caùc phaïm vi cuûa taàm nhìn chieán löôïc coát loõi
Vaäy thì söï maát caân ñoái naøy xuaát phaùt töø ñaâu? Ñôn giaûn laø taàm nhìn
kinh doanh môùi cuûa vò chuû tòch cuûa coâng ty ñaõ khoâng chuyeån taûi
thaønh caùc muïc tieâu môùi trong chuoãi cung öùng. Maëc duø keá hoaïch
kinh doanh toång theå ñaõ chæ ra raát roõ raøng laø doanh soá vaø giaù ñang
giaûm vaø taùc ñoäng cuûa chuùng ñeán lôïi nhuaän bieân, nhöng caùc taùc
ñoäng cuûa chuoãi cung öùng laïi khoâng ñöôïc caân nhaéc hôïp lyù. Ñieàu naøy
ñaõ chæ xaûy ra khi maø coâng ty buoäc phaûi toán tieàn taùi caáu truùc laïi toå
chöùc chuoãi cung öùng bao goàm ñoùng cöûa nhaø maùy, saùt nhaäp nhieàu
cô sôû hoaït ñoäng, vaø thueâ ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát.
Vieäc chuyeån taûi chieán löôïc kinh doanh thaønh moät keá hoaïch
haønh ñoäng hieäu quaû ñoøi hoûi coù söï truyeàn ñaït vaø nguyeân taéc roõ raøng.
Ma traän ôû Hình 1-4 cung caáp moät caáu truùc ñeå tö duy moät caùch roäng
hôn veà boán caùch thoâng thöôøng maø caùc coâng ty caïnh tranh vôùi nhau
- veà söï ñoåi môùi, chi phí, dòch vuï vaø chaát löôïng - ñöôïc bieát döôùi caùi
teân laø cô sôû cuûa caïnh tranh. Ma traän naøy cho thaáy chuoãi cung öùng
coù theå ñoùng vai troø quan troïng trong töøng chieán löôïc caïnh tranh.
Moät soá khía caïnh cuûa söï ñoåi môùi nhö chi phí, dòch vuï vaø chaát
löôïng luoân coù maët trong chieán löôïc cuûa caùc coâng ty. Nhöng nhöõng
coâng ty haøng ñaàu chæ taäp trung vaøo moät trong nhöõng chieán löôïc chuû
yeáu naøy - chính laø neàn taûng cho caïnh tranh thaéng theá treân thò tröôøng
ñaõ choïn. Töø quan ñieåm chuoãi cung öùng, moãi yeáu toá cô sôû cuûa caïnh
tranh ñeàu ñoøi hoûi caáu truùc, heä thoáng quy trình, heä thoáng thoâng tin
vaø caùc kyõ naêng rieâng bieät.
Caïnh tranh baèng chi phí
Caùc coâng ty caïnh tranh baèng chi phí thöôøng ñöa ra möùc giaù thaáp ñeå
thu huùt khaùch haøng nhaïy caûm veà chi phí hoaëc ñeå duy trì thò phaàn
treân thò tröôøng. Chieán löôïc naøy ñoøi hoûi hoaït ñoäng mang tính tích
hôïp vaø hieäu suaát cao vaø chuoãi cung öùng ñoùng vai troø cöïc kyø quan
troïng trong vieäc giöõ cho giaù vaø chi phí chuoãi cung öùng thaáp. Moät
chuoãi cung öùng chi phí thaáp seõ thöôøng taäp trung vaøo boä ño löôøng
höôùng ñeán hieäu naêng nhö laø khaû naêng toái öu hoùa söû duïng taøi saûn,
soá ngaøy toàn kho, chi phí saûn phaåm vaø toång chi phí toaøn chuoãi cung
öùng. Tieâu chuaån hoùa saûn phaåm vaø quy trình cuõng raát quan troïng, nhö laø
giuùp kieåm soaùt nhaø cung caáp, chaát löôïng saûn phaåm vaø toàn kho.
HÌNH 1-4:
Vai troø cuûa chuoãi cung öùng trong chieán löôïc kinh doanh
Vai troø cuûa chuoãi

Chieán löôïc chính Lôïi theá caïnh tranh Cô sôû cuûa caïnh tranh
cung öùng
Saûn phaåm luoân ñoåi Thôøi gian tung saûn

Thöông hieäu vaø
Söï ñoåi môùi môùi vaø taïo ra söï mong phaåm vaø thôøi gian saûn
coâng ngheä ñoäc ñaùo
muoán xuaát nhanh nhaát
Hoaït ñoäng höôùng Heä thoáng chuoãi cung

Giaù thaáp nhaát trong
Chi phí tôùi hieäu naêng veà öùng hieäu naêng vôùi chi
ngaønh haøng
chi phí phí thaáp
Caù bieät hoùa ñeå ñaùp Thieát keá töø “khaùch

Dòch vuï Dòch vuï tuyeät haûo öùng nhu caàu cuûa nhoùm haøng phuïc vuï khaùch
khaùch haøng cuï theå haøng”
Chuoãi cung öùng xuaát

Saûn phaåm an toaøn Saûn phaåm maø baïn coù
Chaát löôïng saéc vaø kieåm soaùt ñöôïc
vaø tin caäy nhaát theå tin töôûng
chaát löôïng
Hewlett-Packard(HP) tröôùc ñaây thöôøng theo ñuoåi chieán löôïc döïa

vaøo ñoåi môùi - cho ñeán khi ñoái thuû môùi xuaát hieän gaàn ñaây ñaõ laøm
thay ñoåi ñoäng löïc cuûa ngaønh naøy. Vaøo naêm 1997, HP vaø nhieàu
nhaø saûn xuaát maùy in khaùc ñaõ raát baát ngôø vôùi vieäc Lexmark tung ra
maùy in döôùi 100 ñoâ la Myõ. Khi Lexmark taêng gaáp ñoâi thò phaàn cuûa
mình vaøo giöõa naêm 1999, HP ñaõ quyeát ñònh tung ra moät keá hoaïch
ñaày tham voïng coù teân “Big Bang” ñeå giaûm maïnh chi phí saûn phaåm
thoâng qua ñöa ra thieát keá môùi vaø thay ñoåi chuoãi cung öùng. Muïc
ñích laø gì? Ñeå caïnh tranh tröïc tieáp vôùi Lexmark baèng giaù. Chöông
trình “Big Bang” ñaõ giaønh ñöôïc thaønh coâng to lôùn. Vaøo naêm 2002,
HP ñaõ giaønh laïi ñöôïc thò phaàn ñaõ maát cuûa mình.24
Hieäu naêng vaø chi phí thaáp laø nhöõng muïc tieâu toát - nhöng
khoâng coù nghóa laø giaûm caáp ñoä dòch vuï, söï ñoåi môùi hoaëc chaát löôïng
saûn phaåm - nhöõng yeáu toá neàn taûng trong chieán löôïc kinh doanh.
Haõy quay laïi tröôøng hôïp saûn xuaát taïi caùc quoác gia coù chi phí thaáp
maø chuùng toâi ñaõ trình baøy ôû phaàn tröôùc. Phaàn lôùn caùc nhaø saûn xuaát
24. Noshua Watson, “Whats wrong with Hewlett-Packards Desjet Printer?” Fortune (5/2/2003). (TG)
haøng may maëc ñeàu ñaõ thueâ ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát sang caùc
nöôùc Ñoâng Nam AÙ, nôi maø caùc nhaø saûn xuaát theo hôïp ñoàng luoân coá
ñònh lòch saûn xuaát ñeå giaûm chi phí. Caùch tieáp caän chi phí thaáp naøy
cuõng daãn tôùi vieäc giaûm söï linh hoaït vaø coù theå laøm aûnh höôûng tôùi
lôïi nhuaän cuûa nhaø baùn leû. Neáu moät maët haøng baùn chaäm trong khi
maët haøng khaùc baùn chaïy thì caùc nhaø baùn leû khoù maø coù theå thay ñoåi
soá löôïng. Neáu quaù nhieàu maët haøng baùn chaäm doàn laïi daãn tôùi caùc
nhaø baùn leû seõ bò thua thieät do phaûi haï giaù. Roõ raøng khi xaây döïng
chieán löôïc chuoãi cung öùng vaø ñaùnh giaù toång hôïp taùc ñoäng cuûa söï
löïa choïn chieán löôïc aáy ngöôøi ta ñaõ queân maát khaû naêng maát doanh
soá vaø giaûm lôïi nhuaän töø caùc yeáu toá ñaõ noùi treân.
Zara, nhaø baùn leû sôû höõu bôûi taäp ñoaøn deät may Taây Ban Nha
teân laø Inditex, ñaõ choïn moät moâ hình raát ñaëc bieät. Zara ñònh vò mình
laø moät nhaø baùn leû nhöõng saûn phaåm ñaëc tröng, luoân môùi meû daønh
cho ngöôøi tieâu duøng thôøi thöôïng. Ñeå thöïc hieän ñöôïc chieán löôïc naøy,
coâng ty naøy ñaõ saûn xuaát phaàn lôùn 50 phaàn traêm haøng may maëc töø
beân trong coâng ty - ñaây laø moät söï khaùc thöôøng trong ngaønh may maëc.
Maëc duø chi phí saûn xuaát cao hôn töø 15 ñeán 20 phaàn traêm so
vôùi ñoái thuû, nhöng Zara laïi taïo ra söï khaùc bieät veà chi phí baèng caùch
öùng duïng chuoãi cung öùng ñeå ñaûm baûo haøng cuûa mình ñeán cöûa haøng
luoân ñaùp öùng ngay nhöõng gì khaùch haøng muoán25.
Caïnh tranh baèng söï ñoåi môùi
Caùc coâng ty coi chieán löôïc chính cuûa mình laø söï ñoåi môùi thì thöôøng
taäp trung vaøo phaùt trieån nhöõng saûn phaåm “saùt thuû” trong ngaønh
haøng aáy - nhöõng saûn phaåm “buoäc phaûi coù”. Vaø bôûi vì saûn phaåm cuûa
nhöõng coâng ty naøy ñöôïc coi laø “saùt thuû”, neân hoï coù theå aùp duïng
chính saùch giaù cao, moät lôïi theá cuûa nhaø ñoåi môùi. Caùc coâng ty nhö laø
Sony, Nike, vaø L’Oreal coù theå naém baét ñöôïc nhòp ñaäp taâm trí cuûa
ngöôøi tieâu duøng vaø nhanh choùng tung ra saûn phaåm môùi maø khaùch
haøng muoán. Söùc maïnh coát loõi naèm ôû chieán löôïc marketing vaø phaùt
trieån saûn phaåm tuyeät vôøi.
25. Miguel Helft, “Fashion Fast Forward”, Business 2.0 (5/20020. (TG)
Nhöng baèng caùch naøo chuoãi cung öùng coù theå

Caùc coâng ty hoã trôï cho moät coâng ty ñeå caïnh tranh baèng
coi chieán löôïc söï ñoåi môùi? Ñoái vôùi moät soá saûn phaåm vaø
dòch vuï môùi, caùnh cöûa cô hoäi - tröôùc khi ñoái
chính cuûa mình
thuû baùm theo nhanh nhaát coù theå giaønh ñöôïc
laø söï ñoåi môùi thì thò phaàn - coù theå noùi laø khaù nhoû.
thöôøng taäp trung
vaøo phaùt trieån Caùc coâng ty ñoåi môùi luoân nhaän thöùc
nhöõng saûn phaåm moät caùch saâu saéc veà lôïi ích cuûa vieäc tung
“saùt thuû” trong saûn phaåm môùi ra thò tröôøng sôùm vaø giaønh
ñöôïc lôïi theá cuûa ngöôøi ñi tieân phong, do
ngaønh haøng aáy - ñoù vieäc tung saûn phaåm môùi (New Product
nhöõng saûn phaåm Introduction - NPI) laø chìa khoùa chính. Baèng
“buoäc phaûi coù”. vieäc tung saûn phaåm ra thò tröôøng nhanh hôn,
chuoãi cung öùng coù theå giuùp taêng doanh thu
vaø lôïi nhuaän.
Ñoù laø lyù do taïi sao toái quan troïng ñoái vôùi caùc coâng ty coi ñoåi
môùi laø chieán löôïc caïnh tranh. Chính khi phaûi tích hôïp chuoãi cung
öùng vôùi chuoãi thieát keá coù theå hieåu laø ñöa taát caû caùc beân - caû beân
trong vaø beân ngoaøi doanh nghieäp - tham gia vaøo quaù trình xaùc laäp
vaø thieát keá saûn phaåm hay dòch vuï môùi.
Tuy nhieân thaùch thöùc khoâng chæ naèm ôû thôøi gian tung saûn
phaåm ra thò tröôøng. Thôøi gian ñeå saûn xuaát haøng loaït cuõng quan
troïng khoâng keùm. Neáu coâng ty caøng coù theå nhanh choùng taêng saûn
xuaát ñeå ñaùp öùng nhu caàu, thì caøng coù theå thu ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän
hôn, vaø ít coù cô hoäi cho ñoái thuû baét chöôùc coù theå theo kòp. Vieäc taïo
ra nhu caàu lôùn ñoái vôùi saûn phaåm môùi vaø sau ñoù khoâng theå ñaùp öùng
nhu caàu aáy laø moät ñieàu teä haïi nhaát maø raát coù theå xaûy ra ñoái vôùi
caùc coâng ty höôùng ñeán söï ñoåi môùi. Ñaït ñöôïc lôïi theá veà thôøi gian
saûn xuaát haøng loaït laø moät vuõ khí caïnh tranh lôùn. Thieát keá chuoãi
cung öùng tích hôïp26 laø voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi caùc coâng ty ñònh
höôùng ñeán söï ñoåi môùi, ñeå ñaûm baûo raèng quaù trình tung saûn phaåm
môùi ñöôïc nhanh choùng vaø chaéc chaén nhaát.
26. The Performance Measurement Group, LLC, “Better Project Management Practices Drop Time-to-Market 20-30 percent,” Signal of
Performance: Product Development 2 (11). (TG)
Vieäc chuyeån töø giai ñoaïn phaùt trieån saûn phaåm môùi sang giai
ñoaïn saûn xuaát haøng loaït vôùi chaát löôïng ñaït möùc tieâu chuaån ñoøi hoûi
phaûi quaûn trò toaøn dieän quy trình, taøi saûn, saûn phaåm, vaø thoâng tin.
Tích hôïp chuoãi thieát keá/chuoãi cung öùng cuõng phaûi baûo ñaûm khi nhu
caàu taêng ñoät bieán, thì toaøn boä chuoãi cung öùng cuõng seõ saün saøng -
nghóa laø nhaø cung caáp coù theå ñaùp öùng yeâu caàu, heä thoáng quaûn lyù
ñôn haøng hoã trôï cho thoâng tin saûn phaåm môùi vaø boä phaän baùn haøng
vaø dòch vuï khaùch haøng ñaõ ñöôïc huaán luyeän.
Haõy quay laïi vôùi tröôøng hôïp nhaø baùn leû quaàn aùo Zara. Trong
khi phaàn lôùn caùc ñoái thuû trong ngaønh taäp trung vaøo vieäc xaây döïng
chuoãi cung öùng ñeå ñem laïi giaù thaáp nhaát, thì chuoãi cung öùng cuûa
Zara laïi taäp trung hoã trôï cho chieán löôïc ñoåi môùi.
Caùc nhaø thieát keá vaø hoaïch ñònh söû duïng thoâng tin taïi ñieåm
baùn haøng ñeå ñieàu chænh keá hoaïch saûn xuaát vaø thieát keá taäp trung vaøo
saûn phaåm baùn chaïy nhaát. Ñoàng nghóa vôùi thôøi gian tung saûn phaåm
ra thò tröôøng ngaén hôn, doanh thu cao hôn, vaø ít saûn phaåm phaûi haï
giaù27. Khoaûng giöõa naêm 2001 vaø 2002, trong khi nhieàu nhaø baùn leû
haøng thôøi trang ñang phaûi vaät loän ñeå hoøa voán, thì keát quaû hoaït ñoäng
cuûa Zara theå hieän baèng möùc taêng tröôûng hai con soá ñeàu ñaën vaø chæ
soá lôïi nhuaän tröôùc thueá vaø laõi vay (EBIT) laønh maïnh, taêng töø 18.1
phaàn traêm leân 18.5 phaàn traêm28. Vôùi vieäc keát hôïp söï ñoåi môùi vaø
hieäu quaû hoaït ñoäng treân phöông dieän chi phí, Zara ñaõ xaây döïng moät
chuoãi cung öùng höôùng tôùi NPI ñem laïi nhöõng keát quaû ngoaïn muïc
cho coâng ty vaø nhaø ñaàu tö.
Caïnh tranh baèng chaát löôïng
Caùc coâng ty caïnh tranh baèng chaát löôïng thöôøng coù saûn phaåm dòch
vuï tuyeät haûo cuõng nhö hieäu quaû hoaït ñoäng oån ñònh vaø tin caäy. Saûn
phaåm chaát löôïng nhö chuùng ta thöôøng bieát döôùi caùc teân noåi tieáng
xe hôi Lexus, ñoà duøng Maytag, vaø nöôùc cam Tropicana. Quaù trình
phaùt trieån saûn phaåm roõ raøng laø cöïc kyø quan troïng vôùi chaát löôïng,
nhöng quan troïng khoâng keùm laø caùc quy trình chuoãi cung öùng nhö
27. Stephen Todd, “How to Support New Product Introductions,” Supply Chain Management Review (7/8/2001). (TG)
28. Inditex, Baùo caùo keát quaû FY2002, (20 /3/2003). (TG
laø saûn xuaát, mua haøng, kieåm soaùt chaát löôïng vaø thu hoài. Coøn ñoái
vôùi nhöõng saûn phaåm deã vôõ hoaëc deã hoûng thì vaän taûi vaø löu kho
ñoùng moät vai troø khoâng theå thieáu.
Noãi lo veà an toaøn thöïc phaåm vaø thò tröôøng buøng noå ñoái vôùi
caùc saûn phaåm nguoàn goác töï nhieân ñoàng nghóa vôùi vieäc ngöôøi tieâu
duøng muoán coù theå truy ra nguoàn goác saûn phaåm töø “noâng traïi ñeán
baøn aên”. Ví duï, ñoái vôùi thò tröôøng loáp xe cuûa Myõ, khaû naêng truy
nguyeân veà nôi saûn xuaát laø yeâu caàu mang tính baét buoäc. Hôn nöõa,
tình traïng laøm giaû ñang ngaøy caøng taêng ôû moät soá lónh vöïc nhö laø
haøng cao caáp, haøng giaûi trí vaø döôïc phaåm. Ñeå ñoái phoù vôùi ruûi ro
naøy, nhaø saûn xuaát ñang höôùng tôùi söû duïng caùc theû ñaëc bieät, nhö laø
RFID (chíp nhaän daïng baèng soùng radio), giuùp xaùc ñònh haøng hoùa
moät caùch trung thöïc vaø kieåm soaùt chaët cheõ doøng chaûy haøng hoùa
ñeán ngöôøi tieâu duøng.
Tröôøng hôïp saûn phaåm daàu thöïc vaät cuûa

Moät thuoäc tính Barleans laø moät ví duï cho thaáy caùch maø
quan troïng cuûa chieán löôïc chuoãi cung öùng coù theå hoã trôï cho
chuoãi cung öùng chaát löôïng nhö laø neàn taûng cho caïnh tranh.
lieân quan ñeán Barleans laø moät coâng ty gia ñình coù giaù trò 22
trieäu ñoâ la Myõ chuyeân baùn caùc saûn phaåm boå
chaát löôïng laø
trôï söùc khoûe. Saûn phaåm chuû löïc cuûa coâng ty,
khaû naêng truy daàu haït lanh, baùn chaïy gaáp 20 laàn so vôùi caùc
nguyeân - khaû ñoái thuû. Chính söï töôi soáng ñaõ taïo ra khaùc
naêng truy ngöôïc bieät. Daàu cuûa Barleans chæ caàn boán thaùng
moät saûn phaåm trong haïn söû duïng, so vôùi caùc ñoái thuû khaùc coù
veà nguoàn goác theå tôùi naêm thaùng tröôùc khi saûn phaåm ñöôïc
baøy baùn treân keä. Chính heä thoáng quy trình
cuûa noù - laø moät saûn xuaát vaø phaân phoái cuûa Barleans ñaõ ñem
yeâu caàu ngaøy laïi cho coâng ty lôïi theá naøy. Kyõ thuaät saûn xuaát
caøng lôùn trong truyeàn thoáng coù ñaõ laøm haït lanh töông taùc
nhieàu ngaønh nhieät ñoä, aùnh saùng, khoâng khí vaø eùp baèng aùp
coâng nghieäp. suaát cao, taát caû caùc yeáu toá naøy taïo toån haïi
ñeán chaát löôïng. Nhöng Barleans laïi thieát keá
quy trình baûo veä haït lanh khoûi caùc yeáu toá treân. Coâng ty thaäm chí
khoâng eùp haït cho ñeán khi coù ñôn haøng - moät phöông phaùp saûn xuaát
ñöôïc goïi laø “eùp theo ñôn haøng”. Ngoaøi ra Barleans cuõng söû duïng
chuyeån phaùt nhanh ñeå chuyeån haøng ñeå ñaûm baûo haøng ñeán nhanh
vaø töôi soáng hôn - moät söï löïa choïn khaù toán keùm, nhöng laïi ñaûm baûo
cho cam keát veà chaát löôïng cuûa coâng ty. Trong thò tröôøng saûn phaåm
boå trôï cho söùc khoûe ñaày caïnh tranh, vieäc söû duïng chuoãi cung öùng
ñeå ñaûm baûo cam keát veà chaát löôïng cuûa Barleans ñaõ mang laïi möùc
taêng tröôûng veà doanh soá 40 phaàn traêm moãi naêm keå töø naêm 199929.
Caïnh tranh baèng dòch vuï
Caùc coâng ty caïnh tranh baèng dòch vuï thöôøng thieát keá caùc saûn phaåm
hoaëc dòch vuï cuûa mình ñaùp öùng nhöõng nhu caàu ñaëc bieät cuûa khaùch
haøng vaø ñöôïc xem nhö laø coù dòch vuï khaùch haøng ñaëc bieät.
Caùc coâng ty naøy thöôøng khaùc bieät hoùa saûn phaåm vaø dòch vuï
cuûa mình ñeå xaây döïng söï trung thaønh cuûa khaùch haøng vaø coá ñònh
doanh soá. Ñeå thaønh coâng veà dòch vuï, taát caû caùc quy trình vaø heä
thoáng thoâng tin coù lieân quan ñeán khaùch haøng nhö laø tieáp nhaän ñôn
haøng, hoaøn thaønh ñôn haøng vaø leân hoùa ñôn phaûi luoân nhanh, nhaát
quaùn vaø khoâng coù loãi. Khaû naêng tích hôïp quy trình vaø heä thoáng vôùi
caùc khaùch haøng chuû choát laø kyõ naêng cô baûn nhaát.
Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho thaáy raèng nhöõng coâng ty toát
nhaát trong ngaønh30- nhöõng coâng ty coù quy trình hoaøn thaønh ñôn
haøng ñaëc bieät xuaát saéc - thöôøng coù lôïi nhuaän cao hôn 20 phaàn traêm
so vôùi möùc bình quaân vaø coù möùc taêng doanh soá cao hôn 25 phaàn
traêm31. Taïi sao dòch vuï khaùch haøng toát hôn laïi keùo theo hieäu quaû
lôùn veà taøi chính nhö vaäy? Veà cô baûn, caùc coâng ty vôùi quy trình dòch
vuï khaùch haøng xuaát saéc seõ traùnh ñöôïc caùc chi phí lieân quan ñeán
chuyeån haøng gaá p vaø nhöõ n g khoaû n vay ngaé n haï n maø caù c coâ n g
ty khaù c phaû i ñoá i maë t .
Treân phöông dieän chieán löôïc, caùc coâng ty phaùt trieån dòch vuï
29. June Avignone, “Pressing for Change”, Fortune Small Business (31/7/ 2002). (TG)
30. Nguyeân vaên: Best-in-class - chæ nhöõng coâng ty coù hieäu quaû hoaït ñoäng cao nhaát trong moät ngaønh coâng nghieäp hoaëc dòch vuï naøo ñoù. (ND)
31. The Performance Measurement Group, LLC, “Ñaït ñöôïc Hieäu quaû giao haøng: gaén keát chieán löôïc, naêng löïc, vaø keát quaû,” , Signals of
Performance: Supply Chain Deliver 3 (4). (TG)
khaùch haøng xuaát saéc luoân coù khaû naêng phaân khuùc khaùch haøng. Hoï
hieåu moái quan heä giöõa chi phí phuïc vuï vaø khaû naêng sinh lôïi nhuaän
vaø coù theå ñaùnh giaù chi phí phaân boå cho dòch vuï ñöôïc caù bieät hoùa.
Keát quaû laø hoï traùnh cung caáp dòch vuï cho khaùch haøng maø khoâng
ñaùp öùng ñöôïc caùc tieâu chí kinh doanh cuûa mình. Hoï thöôøng taäp
trung vaøo caùc phaân khuùc coù giaù trò cao hôn trong ngaønh haøng vaø
taäp trung phaùt trieån moái quan heä vôùi nhöõng khaùch haøng öu tieân,
keùo theo giaûm möùc ñoä thay ñoåi khaùch haøng vaø giaûm chi phí xaây
döïng quan heä vôùi khaùch haøng - taát caû caùc yeáu toá aáy seõ aûnh höôûng
tröïc tieáp ñeán keát quaû kinh doanh cuûa coâng ty.
Moät ví duï laø tröôøng hôïp Shell Chemical. Coâng ty naøy cung
caáp cho caùc khaùch haøng laø caùc coâng ty saûn xuaát moät giaûi phaùp
quaûn lyù toàn kho ñöôïc goïi laø SIMON (maïng löôùi ñaët haøng quaûn lyù
bôûi nhaø cung caáp) giuùp ñôn giaûn hoùa quy trình mua haøng vaø ñoàng
thôøi giaûm chi phí töø chuoãi cung öùng. Vôùi heä thoáng boå sung töï ñoäng
cuûa Shell, khaùch haøng khoâng caàn phaûi ñaët haøng, khoâng lo heát haøng
hay xaây döïng “vaønh ñai an toaøn” cho toàn kho. Thay vaøo ñoù, hoï ñaõ
tích hôïp heä thoáng thoâng tin cuûa mình vôùi Shell töø ñoù hoï coù theå chia
seû thoâng tin. Moãi toái, döõ lieäu veà tieâu thuï, möùc ñoä toàn kho vaø döï
baùo ñöôïc löu tröõ taïi heä thoáng cuûa khaùch haøng vaø chuyeån sang cho
Shell. ÔÛ ñieåm kích hoaït toàn kho ñaõ xaùc laäp tröôùc, Shell seõ ra caùc
ñôn haøng boå sung cho khaùch haøng, leân keá hoaïch vaän taûi, vaø theo
doõi chuyeán haøng cho ñeán khi noù tôùi tay khaùch haøng. Heä thoáng naøy
cuõng khoâng ñoøi hoûi phaûi coù hoùa ñôn. Moãi thaùng, döïa treân con soá
tieâu thuï maø hai beân chia seû, khaùch haøng seõ göûi thanh toaùn qua giao
dòch ñieän töû.
Giaûi phaùp cuûa Shell ñaõ giuùp moïi thöù trôû neân deã daøng hôn.
Baèng caùch caét giaûm chi phí haønh chính cho khaùch haøng vaø toàn kho
töø vieäc khoâng chaéc chaén trong döï baùo, giaûi phaùp naøy giuùp giaûm
toång soá löôïng toàn kho trong chuoãi cung öùng vaø ñôn giaûn hoùa moät
caùch caên baûn hoaït ñoäng quaûn lyù toàn kho. Shell cuõng ñöôïc lôïi töø
ñieàu naøy. Ñeå ñoåi laïi cho vieäc duøng dòch vuï naøy cuûa Shell, bôûi vì
giaûi phaùp cuûa Shell khoâng theå öùng duïng neáu toàn kho quaûn lyù bôûi
nhieàu nhaø cung caáp khaùc nhau, thì khaùch haøng seõ ñoàng yù söû duïng
Shell nhö nhaø cung caáp ñoäc quyeàn cho saûn phaåm quaûn lyù bôûi heä
thoáng SIMON. Baèng vieäc cung caáp dòch vuï giaù trò gia taêng vaø tích
hôïp vôùi heä thoáng thoâng tin cuûa khaùch haøng, Shell coù theå tieán tôùi
xaây döïng quan heä vöõng chaéc vôùi khaùch haøng cuûa mình - moät lôïi theá
mang tính chieán löôïc ñaày söùc maïnh, thuùc ñaåy töø chính beân trong
chuoãi cung öùng32.
Caùc coâng ty toát nhaát luoân hieåu raèng hoï khoâng theå mang laïi
moïi thöù cho moïi ngöôøi. Hoï xaùc ñònh ñöôïc caùch taïo ra khaùc bieät vaø
duøng chuoãi cung öùng ñeå mang hieäu quaû hoaït ñoäng toát nhaát laøm neàn
taûng cho caïnh tranh.
Söï taäp trung raát roõ raøng aáy ñaõ taùch bieät hoï vôùi ñoái thuû vaø giuùp
hoï giaønh lôïi theá caïnh tranh. Chuoãi cung öùng hoã trôï moïi chieán löôïc
kinh doanh, do ñoù caàn thích öùng vôùi caùc öu tieân quan troïng nhaát.
Maëc duø vaäy baïn neân nhôù raèng chieán löôïc laø moät haønh ñoäng mang
tính caân baèng. Khoâng coù coâng ty haøng ñaàu veà chi phí maø khoâng
quan taâm ñeán dòch vuï khaùch haøng. Khoâng coù moät coâng ty taäp trung
vaøo ñoåi môùi maø laïi lôø ñi möùc giaù traàn cuûa thò tröôøng. Nhöõng nhaø
laõnh ñaïo trong chuoãi cung öùng hieåu raèng söï ñaùnh ñoåi giöõa caùc yeáu
toá caáp ñoä dòch vuï, thôøi gian, taøi saûn vaø chi phí vaø coù theå ra quyeát
ñònh giuùp phuø hôïp toát nhaát vôùi söù maïng chieán löôïc toång theå cuûa
coâng ty. Vôùi vieäc choïn löïa ñaâu laø ñieåm taäp trung vaø coá gaéng ñaït
ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng toát nhaát trong ngaønh, caùc
coâng ty coù theå giuùp mình vöôït ra ngoaøi cuoäc caïnh tranh.
Töông thích vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng
Baleans ñaõ xaùc ñònh söï töôi soáng laø chìa khoùa taïo ra söï khaùc bieät.
Shell Chemical nhìn thaáy lôïi theá cuûa vieäc cung caáp dòch vuï môùi cho
khaùch haøng. Zara hieåu raèng thò tröôøng cho ngaønh thôøi trang cao caáp
laø ôû giaù caû haáp daãn. Moãi coâng ty treân ñaõ tìm ra giaûi phaùp coù theå
taïo ra lôïi theá caïnh tranh vaø ñieàu chænh chuoãi cung öùng töông öùng.
Baïn coù thöïc söï bieát khaùch haøng mình caàn gì khoâng? Lieäu coù nhöõng
32. Kay Burns, “Supplier Managed Inventory Sweeps through Shell Chemical”, APICS (thaùng 12, 1997); John H. Sheridan, “Managing
the Value Chain”, Industryweek.com (6/9/1999); “Supply on Demand”, Shell Chemicals Magazine (quí 3 – quí 4, 2000); “Adding Value
in a New Economy”, Shell Chemicals Magazine (muøa heø 2003); “Supplier Inventory Management”, Shell Chemicals, http://www.
shellchemicals.com/products. (TG)
cô hoäi maø baïn chöa khai thaùc chæ ñôn giaûn laø bôûi vì baïn khoâng theå
möôøng töôïng ra chuùng?
Ñeå traû lôøi caâu hoûi naøy coù theå laø caû moät vaán ñeà. Thoâng thöôøng
caùc giaû ñònh cuûa chuùng ta veà caùi khaùch haøng muoán thöôøng laø sai.
Bôûi thöôøng thì khaùch haøng khoâng roõ hoaëc khoâng theå noùi roõ nhu caàu
cuûa hoï. Voice of the Customer (VoC) laø moät phöông phaùp luaän maø
chuùng toâi söû duïng giuùp caùc khaùch haøng cuûa chuùng toâi thöïc söï laéng
nghe vaø hieåu moâi tröôøng kinh doanh cuûa hoï. VoC coù theå giuùp phaùt
hieän vaø chuyeån taûi nhu caàu cuûa khaùch haøng cuûa hoï thaønh caùc yeâu
caàu cho saûn phaåm vaø dòch vuï môùi giuùp taêng naêng löïc cuûa chuoãi
cung öùng hieän taïi vaø xaùc ñònh roõ ñöôïc söï thay ñoåi caàn thieát ñeå naém
baét caùc cô hoäi kinh doanh môùi 33
Töông thích vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoàng nghóa vôùi vieäc
xaùc ñònh caùc yeâu caàu cuï theå cuûa töøng phaân khuùc thò tröôøng. Nhö
chuùng ta seõ thaáy tieáp theo ñaây, hoaït ñoäng kinh doanh loaïi loáp xe
chôû khaùch coù hai phaân khuùc chính - nhöõng nhaø saûn xuaát oâ toâ vaø
khaùch haøng haäu maõi. Caùc nhaø saûn xuaát oâ toâ ñang ngaøy caøng yeâu
caàu khaét khe hôn, ñoøi hoûi loáp xe phaûi ñöôïc giao tröïc tieáp ñeán daây
chuyeàn laép raùp ñuùng thôøi gian bôûi vì baát kyø söï chaäm cheã naøo cuõng
coù theå laøm trì hoaõn hoaït ñoäng saûn xuaát. Ngoaøi vieäc yeâu caàu khaét
khe hôn, thì möùc lôïi nhuaän ñem laïi cuûa nhoùm khaùch haøng naøy
ngaøy caøng nhoû hôn raát nhieàu, so vôùi möùc lôïi nhuaän maø phaân khuùc
thò tröôøng haäu maõi ñem laïi. Do ñoù, haún baïn seõ nghó raèng phaân khuùc
thò tröôøng haäu maõi seõ laø moät söï öu tieân? Caâu traû lôøi laø sai. Caùc
nhaø saûn xuaát loáp xe nhö Michelin luoân coi caùc nhaø saûn xuaát oâ toâ
laø khaùch haøng öu tieân soá moät bôûi vieäc loáp xe ñöôïc söû duïng cho xe
môùi seõ taïo moät löïc ñaåy cho thò tröôøng saûn phaåm loáp xe thay theá sau
naøy vaø bôûi vì caùc hôïp ñoàng cung caáp thöôøng bao goàm caùc ñieàu
khoaûn phaït raát naëng.
Neáu baïn laø moät nhaø saûn xuaát loáp xe, baïn phaûi chôi theo luaät
cuûa caùc nhaø saûn xuaát oâ toâ. Neáu söï tin caäy vaø thôøi gian laø caùc yeâu
caàu quan troïng nhaát cuûa khaùch haøng, thì baïn phaûi öu tieân lieân tuïc
33. Christina Hepner Brodie vaø Gary Burchill, Voices into Choices: Acting on the Voice of the Customer (Joiner Editions, 1997). (TG)
caûi tieán chuoãi cung öùng ñeå ñaït ñöôïc caùc yeâu caàu aáy - hoaëc baïn phaûi
traû giaù cho moät möùc toàn kho cao.
Neáu khaùch haøng khoâng coù ñöôïc caùi hoï caàn, thì baïn seõ maát
thò phaàn. Neáu baïn khoâng bieát khaùch haøng muoán gì, thì haõy hoûi hoï.
Hoaëc duøng VoC ñeå tìm ra. Vaø kieåm tra laïi thöôøng kyø ñeå hieåu
ñöôïc nhöõng thay ñoåi veà yeâu caàu cuûa khaùch haøng.
Ña phaân khuùc coù ñoàng nghóa vôùi nhieàu chuoãi cung öùng?
Ñoái vôùi nhieàu coâng ty, vôùi moät heä thoáng taøi saûn, quy trình vaø heä
thoáng thoâng tin thì moät moâ hình chuoãi cung öùng duy nhaát laø hôïp
lyù nhaát, thaäm chí ngay khi coâng ty coù nhieàu saûn phaåm, nhieàu nhaø
cung caáp vaø nhieàu khaùch haøng khaùc nhau. Moät coâng ty vôùi khaû
naêng hoaït ñoäng linh hoaït coù theå “thieát keá moät nôi, saûn xuaát ôû moät
nôi khaùc”, do ñoù nôi saûn xuaát ñöôïc quyeát ñònh döïa treân nguoàn löïc
coù saün, chi phí saûn phaåm vaø thò tröôøng muïc tieâu.
Tuy nhieân moät soá coâng ty khaùc laïi phaùt hieän ra raèng hoï coù theå
phuïc vuï thò tröôøng cuûa mình toát hôn vôùi nhieàu moâ hình chuoãi cung
öùng khaùc nhau. Taïi sao vaäy? Nhöõng saûn phaåm, phaân khuùc hay khu
vöïc ñòa lyù khaùc nhau coù theå ñoøi hoûi caùch tieáp caän khaùc nhau. Hay
moãi nhaùnh kinh doanh coù theå muoán chuoãi cung öùng cuûa hoï naèm
trong taàm kieåm soaùt caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu kinh doanh
cuûa mình.
Cuõng coù nhöõng ruûi ro hieän höõu khi coá gaéng quaûn lyù caùc yeâu
caàu ña daïng nhö vaäy nhö laø taêng söï phöùc taïp, taêng chi phí, hay quy
trình, cô caáu toå chöùc vaø heä thoáng thoâng tin khoâng theå quaûn lyù noåi
trong toång theå chuoãi cung öùng. Tuy nhieân, khi quaûn lyù chính xaùc,
thì caùc ruûi ro treân coù theå ñöôïc giaûm thieåu trong khi vaãn ñaït ñöôïc
nhöõng lôïi ích roõ reät thoâng qua vieäc caù bieät hoùa caùc coâng ñoaïn trong
chuoãi cung öùng ñeå taêng cöôøng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa töøng nhaùnh
kinh doanh hay ngaønh haøng.
Moät ví duï minh chöùng cho ñieàu naøy laø tröôøng hôïp coâng ty
Seiko Epson Corporations (Epson) European Group. Epson laø moät
coâng ty haøng ñaàu trong lónh vöïc maùy in vaø ngaønh aûnh cho gia ñình
vaø doanh nghieäp döïa treân söùc maïnh coâng ngheä, thöông hieäu vaø
söï noåi tieáng veà chaát löôïng. Ñaèng sau vai troø daãn ñaàu trong ngaønh
coâng nghieäp aûnh laø moät chuoãi söï ña daïng veà coâng ngheä cuûa caùc
saûn phaåm cuûa coâng ty naøy. Caùc saûn phaåm bao goàm maùy in phun,
maùy queùt, caùc saûn phaåm duøng coâng ngheä laser, thieát bò bôm möïc,
maùy in hoùa ñôn, vaø maùy chieáu tinh theå loûng (LCD), chæ laø moät soá
trong danh muïc saûn phaåm cuûa Epson.
Chuoãi cung öùng toång theå cho nhöõng saûn phaåm ña daïng naøy
thöôøng ñöôïc xaây döïng töø nhöõng chuoãi cung öùng toaøn caàu khaùc
bieät, moãi chuoãi vôùi heä thoáng nhaø cung caáp, nhaø maùy vaø loä trình
logistics cuûa rieâng mình. Nhöng ñaàu vaøo cuûa caùc chuoãi cung öùng
naøy - bao goàm caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán dòch vuï khaùch haøng
nhö laø quaûn lyù ñôn haøng vaø nhaø phaân phoái - laø chung. Caùc tieáp caän
phaùi sinh naøy cho pheùp Espon toái öu hoùa phaàn sau cuûa chuoãi cung
öùng vaø ñaït ñöôïc nhöõng hieäu quaû ñaùng keå trong quaù trình saûn xuaát
nhöõng saûn phaåm ña daïng. Noù cuõng baûo ñaûm raèng khaùch haøng chæ
laøm vieäc vôùi “moät Epson” duy nhaát ôû khaâu dòch vuï khaùch haøng vaø
coù theå deã daøng laøm aên vôùi Epson cho duø hoï caàn mua baát kyø nhoùm
saûn phaåm naøo. Theo Ramon Olleù, Chuû tòch kieâm giaùm ñoác ñieàu
haønh Epson Chaâu AÂu cho bieát söï phoái hôïp naøy ñaõ giuùp Epson ñaït
ñöôïc hieäu naêng toång theå trong toaøn chuoãi cung öùng trong khi vaãn
taêng ñöôïc söï haøi loøng cuûa khaùch haøng.
Moät ví duï khaùc laø tröôøng hôïp cuûa Michelin. Laø moät nhaø saûn
xuaát ñoøi hoûi voán ñaàu tö lôùn, Michelin söû duïng nhöõng nhaø maùy
töông töï nhau cho caû hai nhoùm khaùch haøng laø nhaø saûn xuaát oâ toâ vaø
thò tröôøng haäu maõi ñeå taêng khaû naêng toái öu hoùa naêng suaát, cuøng
vôùi moät quy trình hoaïch ñònh saûn xuaát chung duy nhaát. Tuy nhieân,
ngay khi loáp xe rôøi khoûi nhaø maùy thì nhöõng coâng ñoaïn coøn laïi - töø
hoaïch ñònh caàu, xöû lyù ñôn haøng vaø vaän chuyeån ñeán leân hoùa ñôn
vaø dòch vuï kho baõi - laïi hoaøn toaøn khaùc bieät. Coâng ty söû duïng hai
chuoãi cung öùng khaùc nhau ñeå phuïc vuï hai thò tröôøng khaùc nhau. Ñoái
vôùi nhaø saûn xuaát oâ toâ, coâng ty giao loáp xe tröïc tieáp ñeán trung taâm
laép raùp, nôi seõ ñöôïc laép raùp ngay treân daây chuyeàn, bôûi vì yeâu caàu
veà thôøi gian vaø ñoä tin caäy laø cöïc kyø quan troïng. Ngöôïc laïi, loáp xe
cuûa thò tröôøng haäu maõi oâ toâ laïi ñöôïc tröïc tieáp giao ñeán nhaø phaân
phoái vaø baùn leû, nhö cöûa haøng söûa chöõa oâ toâ, ñaïi lyù xe, vaø caùc cöûa
haøng baùn leû khaùc, ôû ñaây yeâu caàu veà thôøi gian ít quan troïng hôn bôûi
phaàn lôùn ñeàu ñaõ döï tröõ moät löôïng haøng nhaát ñònh.
Caùc coâng ty vôùi caû hai hoaït ñoäng kinh doanh saûn phaåm môùi
vaø haäu maõi thöôøng coù nhöõng chuoãi cung öùng khaùc nhau. Beân caïnh
vieäc quaûn lyù caùc hoaït ñoäng khaùc bieät, nhö laø haøng traû veà, söûa chöõa
vaø haøng taân trang laïi, chuoãi cung öùng hoã trôï haäu maõi phaûi ñaùp öùng
caùc yeâu caàu veà dòch vuï khaùch haøng khaùc bieät. Maëc duø vieäc kinh
doanh saûn phaåm môùi vaø haäu maõi thöôøng ñöôïc caáu truùc thaønh hai
maûng rieâng, nhöng caû hai laïi söû duïng chung trung taâm saûn xuaát ñeå
taän duïng lôïi theá veà quy moâ. Tuy vaäy, caùc quy trình töông taùc vôùi
khaùch haøng bao goàm hoaïch ñònh caàu, xöû lyù ñôn haøng vaø keá toaùn laïi
ñöôïc thieát keá rieâng theo hai thò tröôøng khaùc nhau.
Neáu coâng ty baïn coù nhieàu ñôn vò kinh doanh ña daïng, haõy xaùc
ñònh ñieåm thuùc ñaåy vieäc duøng chung lôùn nhaát vaø coi ñoù nhö laø ñieåm
xuaát phaùt. Ñoái vôùi maûng thò tröôøng xe chôû khaùch cuûa Michelin, caâu
traû lôøi chính laø nguyeân lieäu thoâ vaø heä thoáng saûn xuaát, töø ñoù coâng ty
caáu truùc chuoãi cung öùng cuûa mình. Neáu baïn coù theå tieâu chuaån hoùa
trong phaïm vi moät chuoãi cung öùng vaø traùnh vieäc phaûi söû duïng theâm
taøi saûn coá ñònh vaø caùc yeáu toá khaùc bieät khoâng caàn thieát trong quy
trình vaø heä thoáng thoâng tin, thì baïn haõy laøm nhö theá.
Neáu coù moät soá caùc hoaït ñoäng gioáng nhau ñöôïc thöïc thi bôûi caùc
quy trình khaùc bieät hay ôû caùc ñòa ñieåm khaùc nhau, do vieäc saùt nhaäp
hay yeáu toá ñoäc laäp cuûa caùc ñôn vò kinh doanh, haõy kieåm tra xem
lieäu söï truøng laép naøy coù caàn thieát hay khoâng. Trong nhieàu ngaønh,
vieäc taäp trung caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng cuøng vôùi söï noåi leân cuûa
caùc nhaø cung caáp dòch vuï logistics toaøn caàu vaø khu vöïc ñaõ môû caùnh
cöûa cho vieäc tinh giaûn hoùa vaø tieâu chuaån hoùa chuoãi cung öùng. Haõy
thuùc ñaåy söï coäng höôûng maø baïn coù theå thöïc hieän ñöôïc.
Ñaây laø quy taéc kinh nghieäm: neáu baïn coù theå ñaùp öùng yeâu
caàu cuûa phaàn lôùn phaân khuùc khaùch haøng ñem laïi nhieàu lôïi nhuaän
nhaát ôû caáp ñoä dòch vuï chaáp nhaän ñöôïc vaø ôû möùc chi phí hôïp lyù vôùi
chuoãi cung öùng duy nhaát, thì baïn cöù theá maø laøm. Neáu caùc muïc tieâu
hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng nhö laø chi phí, thôøi gian vaø
khaû naêng giao haøng cho nhöõng saûn phaåm hoaëc caùc phaân khuùc thò
tröôøng rieâng reõ maø thöïc söï khaùc nhau thaäm chí laø xung ñoät, hoaëc
neáu vieäc kieåm soaùt hoaït ñoäng kinh doanh cuûa baïn coù vaán ñeà thì
haõy caân nhaéc töøng phaàn hoaëc hoaøn toaøn vieäc phaân chia laïi chuoãi
cung öùng.
Töông thích vôùi vò theá cuûa doanh nghieäp
Moät chieán löôïc chuoãi cung öùng hieäu quaû thöôøng döïa treân söï hieåu
bieát veà vò theá vaø taàm aûnh höôûng cuûa doanh nghieäp ñeán khaùch haøng
vaø nhaø cung caáp. Taïi sao ñieàu naøy laïi quan troïng ñeán theá? Vò theá
töông ñoái cuûa doanh nghieäp seõ quyeát ñònh nhöõng gì seõ ñaït ñöôïc
moät caùch khaû dó ñöùng treân phöông dieän taùi
ñònh hình laïi chuoãi cung öùng ñeå ñaùp öùng muïc
Moät chieán löôïc
tieâu chieán löôïc cuûa toaøn doanh nghieäp.
chuoãi cung öùng
hieäu quaû thöôøng Thöïc teá laø nhieàu nhaø ñoåi môùi chuoãi cung
döïa treân söï hieåu öùng maø baïn töøng bieát ñeán ôû treân ñeàu coù moät
bieát veà vò theá vaø vò theá ñaùng kính neå: quy moâ to vaø thò phaàn
lôùn. Nhöõng khoâng phaûi coâng ty naøo cuõng coù
taàm aûnh höôûng
theå so saùnh vôùi Wal-Mart ñöôïc, coâng ty coù
cuûa doanh theå gaây aùp löïc cho nhaø cung caáp cuûa mình
nghieäp ñeán giaûm thieåu söï keùm hieäu naêng. Neáu böôùc vaøo
khaùch haøng vaø giai ñoaïn caàn coù nhöõng thay ñoåi cô baûn trong
nhaø cung caáp. chuoãi cung öùng môû roäng cuûa mình, thì baïn
caàn phaûi bieát roõ vò theá vaø khaû naêng aûnh
höôûng thöïc söï cuûa mình.
Quy moâ cuõng laø ví duï. Caùc coâng ty lôùn coù theå taêng saûn löôïng
thaønh phaåm cuûa mình ñeå coù theå mua nguyeân lieäu vôùi giaù reû hôn,
taêng cöôøng khaû naêng taän duïng toái öu taøi saûn, vaø giaûm chi phí töø moïi
ngoùc ngaùch, töø heä thoáng thoâng tin ñeán vaän taûi. Quan troïng nöõa, baïn
coù theå aùp ñaët quy trình vaø luaät leä cuûa mình leân nhaø cung caáp vaø
khaùch haøng. Trong ngaønh coâng nghieäp oâ toâ, baát kyø nhaø cung caáp
naøo laøm aûnh höôûng ñeán daây chuyeàn saûn xuaát do vieäc khoâng ñaùp
öùng ñôn haøng ñuùng haïn seõ phaûi chòu nhöõng khoaûn phaït töông öùng
vôùi doanh thu bò maát töø vieäc caét giaûm saûn xuaát. Ñieàu naøy ñöôïc theå
hieän roõ trong hôïp ñoàng cung caáp. Dó nhieân, khoâng phaûi moïi coâng ty
coù theå laøm ñöôïc ñieàu ñoù. Noù ñoøi hoûi phaûi coù moät vò theá quyeàn löïc
nhaát ñònh - quyeàn löïc cuûa quy moâ saûn xuaát.
Caùc coâng ty vôùi quy moâ lôùn coù theå aùp ñaët möùc ñoä kieåm soaùt
cao leân toaøn boä heä thoáng chuoãi cung öùng theo höôùng seõ hoã trôï cho
chieán löôïc kinh doanh toång theå cuûa hoï. Khi moät coâng ty lôùn hôn
so vôùi nhaø cung caáp vaø khaùch haøng cuûa mình vaø hoï caàn coâng ty
naøy hôn coâng ty naøy caàn hoï, thì coâng ty ñoù naém quyeàn ñieàu khieån.
Nhöng quy moâ cuõng chæ laø töông ñoái. Nhieàu coâng ty thöôøng ñaùnh
giaù thaáp vò theá cuûa mình bôûi vì hoï ñang ñaët mình treân boái caûnh toaøn
caàu thay vì thu heïp phaïm vi vaøo töøng phaân khuùc thò tröôøng hoaëc
theo töøng quoác gia. Thaäm chí caùc coâng ty töông ñoái nhoû cuõng coù
caùch ñeå taùc ñoäng moät caùch chieán löôïc vôùi nhaø cung caáp vaø khaùch
haøng ñeå giaønh lôïi theá caïnh tranh. Chìa khoùa ôû ñaây chính laø phaân
khuùc thò tröôøng, taäp trung vaø hôïp nhaát.
Neáu baïn khoâng ñöôïc nhaø cung caáp öu tieân vaø khoâng coù ñöôïc
söï coäng taùc vaø dòch vuï ñuùng, haõy xem xeùt laïi moái quan heä vôùi nhaø
cung caáp. Haõy caân nhaéc tôùi vieäc thay ñoåi caùn caân quyeàn löïc baèng
caùch taäp trung vaøo moät soá ít nhaø cung caáp nhoû hôn vaø cho hoï cô hoäi
ñeå taêng tröôûng, ñoåi laïi laø söï hôïp taùc hieäu quaû hôn cuøng höôùng tôùi
giaûm chi phí, taêng hieäu naêng, vaø caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng
toaøn dieän.
Thöông hieäu cuõng laø moät yeáu toá taïo ra vò theá cho chuoãi cung
öùng, ñaëc bieät laø trong thò tröôøng haøng tieâu duøng. Neáu saûn phaåm
cuûa baïn ñöôïc öa chuoäng bôûi ngöôøi tieâu duøng, baïn seõ coù vò theá toát
ñoái vôùi nhaø baùn leû vaø caùc ñoái taùc trong keânh phaân phoái khaùc. Haõy
nghó ñeán tuùi xaùch Louis Vuitton hay ñoàng hoà Rolex. Söï khan hieám
cuûa nhöõng saûn phaåm aáy chæ caøng laøm taêng söï noåi tieáng cuûa chuùng.
Dòch vuï khaùch haøng, giao haøng nhanh, hay caét giaûm chi phí vaø söï
keùm hieäu quaû cuûa chuoãi cung öùng döôøng nhö khoâng phuø hôïp vôùi
nhöõng thöông hieäu raát ñaét giaù naøy. Ngöôøi mua öa chuoäng thöông
hieäu naøy ñeán möùc hoï phaûi hoïc caùch chôø ñôïi - vaø saün saøng traû giaù cao.
Caàn phaûi chaéc chaén raèng baïn hieåu roõ vò theá töông ñoái cuûa
mình tröôùc khi thöû nghieäm caùc baøi thöïc haønh veà söùc maïnh chuoãi
cung öùng. Thaäm chí nhöõng coâng ty haøng ñaàu veà haøng tieâu duøng
ñoùng goùi, coù saûn phaåm chieám lónh trong ngaønh, cuõng ñang phaûi
ñieàu chænh hoaït ñoäng logistics cuûa mình ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa
caùc khaùch haøng laø nhaø baùn leû.
Caùc nhaø saûn xuaát chieám vò trí thöù hai treân keä haøng cuûa nhaø
baùn leû thì roõ raøng laø phaûi maïnh tay hôn trong vieäc ñieàu chænh hoaït
ñoäng logistics cuûa mình ñeå coù theå ñaûm baûo hieäu naêng cho caùc
khaùch haøng chuû choát cuûa mình, ví duï nhö, thay ñoåi bao bì ñoùng goùi
vaø coù söï linh hoaït cao. Moät söï thaät nghieät ngaõ laø caùc nhaø cung caáp
thöông hieäu haïng hai khoâng coù ñuû quyeàn naêng veà chuoãi cung öùng
nhö nhaø caùc nhaø cung caáp daãn ñaàu. Baát kyø söï thay ñoåi naøo trong
chuoãi cung öùng cuûa hoï ñeå ñaùp öùng vôùi caùc yeâu caàu cuûa nhaø baùn leû,
thaäm chí chaáp nhaän ñaùnh ñoåi baèng chi phí chuoãi cung öùng vaø toàn
kho cuûa mình.
Khi phaùt trieån chieán löôïc chuoãi cung öùng, baïn caàn daønh thôøi
gian ñaùnh giaù caùc tình huoáng noùi treân. Lieäu chuoãi cung öùng cuûa
baïn coù bò daãn daét bôûi thöông hieäu, keânh phaân phoái hay nhaø cung
caáp? Neáu baïn laø moät nhaø cung caáp trong moät ngaønh nhieàu nhaø
cung caáp nhöng laïi ít ngöôøi mua, nhö ngaønh coâng nghieäp oâ toâ, thì
quyeàn löïc cuûa baïn seõ bò haïn cheá. Ñieàu naøy cuõng töông töï neáu baïn
laø moät trong soá nhieàu ngöôøi mua trong ngaønh chæ coù ít nhaø cung caáp
– nhö tröôøng hôïp baïn laø ngöôøi mua caùc thieát bò ñieän töû ñaëc bieät.
Nhö chuùng ta ñaõ thaáy töø caùc ví duï treân, aùp ñaët kieåm soaùt
chuoãi cung öùng chæ laø moät khaû naêng coù theå xaûy ra. Ñoái vôùi haàu heát
caùc coâng ty, coäng taùc môùi laø moät söï löïa choïn toát nhaát. Do ñoù caàn
phaân tích roõ vò theá cuûa mình trong chuoãi cung öùng. Sau ñoù tìm ra
caùch phuø hôïp nhaát khi laøm aên vôùi ñoái taùc trong chuoãi cung öùng ñeå
giaûm chi phí, loaïi boû söï khoâng hieäu quaû, taêng khaû naêng thoûa maõn,
hoaëc gia taêng giaù trò. Vaø cuõng neân nhôù raèng ñeå coäng taùc toát laø ñieàu
khoâng deã daøng chuùt naøo, do ñoù caàn löïa choïn caùc muïc tieâu moät
caùch caån thaän. Haõy taäp trung vaøo caùc khaùch haøng hay nhaø cung
caáp chieán löôïc, roài tìm kieám nhöõng cô hoäi ñeå vieäc coäng taùc ñem
laïi nhöõng taùc ñoäng ôû taàm chieán löôïc moät caùch thöïc söï (tham khaûo
theâm ôû Chöông 4 baøn veà Nguyeân Taéc Coát Loõi Thöù 4).
Luoân thích öùng
Thay ñoåi laø ñieàu taát yeáu. Caùc ñieàu kieän cuûa thò tröôøng luoân bieán
ñoåi, chieán löôïc kinh doanh luoân tieán hoùa, vaø caùc coâng ngheä môùi
ngaøy caøng xuaát hieän nhieàu. Neáu khoâng taäp trung, chuoãi cung öùng
cuûa baïn seõ bò laïc haäu. Cuõng nhö chieán löôïc kinh doanh, chieán löôïc
chuoãi cung öùng phaûi coù khaû naêng thích öùng.
Maëc duø thay ñoåi luoân xaûy ra, nhöng Cuõng nhö chieán
möùc ñoä cuûa söï thay ñoåi lôùn laïi coù theå khaùc löôïc kinh doanh,
nhau giöõa caùc ngaønh. Trong ngaønh coâng chieán löôïc chuoãi
nghieäp maùy tính, caùc coâng ty seõ coù nhöõng
thay ñoåi cô baûn chuoãi cung öùng vaøo moãi ba cung öùng phaûi
ñeán naêm naêm, ñieàu naøy thuùc ñaåy bôûi söï theo coù khaû naêng
ñuoåi chi phí thaáp hôn vaø nhu caàu caàn tung thích öùng.
saûn phaåm môùi nhanh hôn. Caùc coâng ty öùng
duïng caùc chieán löôïc hoaït ñoäng môùi nhö laø
saûn xuaát theo ñôn haøng, ñoùng goùi white-box34, vaø baùn laïi töø caùc nhaø
saûn xuaát chi phí thaáp vaø môû roäng chuoãi cöûa haøng cuûa chính mình,
34. Ñoùng goùi theo kieåu white-box: vieäc ñoùng goùi phuïc vuï cho laép raùp maùy tính bôûi chính ngöôøi söû duïng baèng caùch mua caùc linh kieän coù
saün töø nhaø saûn xuaát. (ND)
baùn haøng tröïc tieáp qua Internet, ñoàng thôøi khoâng ngöøng tìm kieám
caùc keânh phaân phoái môùi.
Trong nhöõng ngaønh khaùc, nhö ngaønh coâng nghieäp haøng

khoâng, söï thay ñoåi cô baûn trong chuoãi cung öùng coù theå ít xaûy ra
thöôøng xuyeân - thöôøng khoaûng 10 naêm - nhöng coù söùc aûnh höôûng lôùn.
Haõy xem chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa haõng Boeing vaø
Airbus. Maïng löôùi caùc ñoái taùc cuûa Airbus giao caùc linh kieän phuï
ñaõ hoaøn thaønh ñeán thaúng daây chuyeàn laép raùp cuûa coâng ty naøy ôû
Toulouse, Phaùp, nôi chæ coù khoaûng döôùi 500 coâng ty nhaän laép raùp
khaâu cuoái cuøng35. Moâ hình saûn xuaát cuûa Airbus ñoøi hoûi voán ñaàu tö
thaáp hôn, chia ñeàu ruûi ro nghieân cöùu vaø phaùt trieån, vaø taän duïng bí
kíp (know how) cuûa nhieàu ñoái taùc.
Boeing ngaøy nay cuõng trong giai ñoaïn thay ñoåi lieân tuïc.
Coâng ty naøy ñaõ ñaït ñöôïc söï caûi tieán ñaùng keå hieäu naêng hoaït ñoäng
baèng vieäc giaûm soá löôïng nhaø cung caáp vaø öùng duïng saûn xuaát theo
phöông phaùp tinh giaûn trong noäi boä coâng ty vaø vôùi nhaø cung caáp.
Cuøng luùc, coâng ty cuõng xaây döïng moâ hình chia seû ruûi ro chung vôùi
nhaø cung caáp vaø tieán tôùi tích hôïp heä thoáng quy moâ lôùn.
Haõy xem tröôøng hôïp nhöõng thay ñoåi to lôùn maø ngaønh haøng
khoâng ñaõ phaûi traûi qua vaøo cuoái nhöõng naêm 1990 vaø ñaàu nhöõng
naêm 2000, nhö laø söï phaù saûn haøng loaït, saùt nhaäp vaø thoân tính, taêng
tröôûng aán töôïng cuûa haøng khoâng giaù reû, ñieàu naøy cuõng ñoàng nghóa
laø chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa caùc nhaø saûn xuaát maùy bay thöông
maïi lôùn seõ phaûi thöùc thôøi hôn nöõa ñeå ñaùp nhu caàu thò tröôøng maø
vaãn hieäu quaû veà chi phí vaø lôïi nhuaän.
Caû hai yeáu toá beân trong vaø beân ngoaøi seõ quyeát ñònh ñeán voøng
ñôøi cuûa chuoãi cung öùng vaø laøm thuùc ñaåy thay ñoåi caáu truùc chuoãi
cung öùng. Caùc yeáu toá naøy bao goàm:
° Coâng ngheä môùi xuaát hieän laøm thay ñoåi toaøn dieän ñoäng löïc
35. “Going, Boeing …,” The Economist (17/4/, 2003). (TG)

cuûa ngaønh maø baïn ñang kinh doanh. Internet, laø moät ví duï, ñaõ taïo ra
söï keát noái tröïc tieáp vôùi khaùch haøng do ñoù caùc coâng ty nhö Amazon
coù theå baùn haøng tröïc tieáp ñeán ngöôøi tieâu duøng maø khoâng caàn
trung gian.
° Söï thay ñoåi veà phaïm vi hoaït ñoäng kinh doanh. Neáu coâng ty
baïn ñang chuaån bò tung ra saûn phaåm hoaëc dòch vuï môùi, hay
nhaém ñeán thò tröôøng môùi, hay môû roäng phaïm vi ñòa lyù, baïn
seõ caàn phaûi môû roäng naêng löïc saûn xuaát, taêng cöôøng naêng
löïc phaân phoái, phaùt trieån keânh baùn haøng môùi, tìm kieám nhaø
cung caáp môùi, vaø sau cuøng laø tö duy laïi chieán löôïc chuoãi
cung öùng toång theå.
° Thay ñoåi veà neàn taûng cuûa caïnh tranh. Nhö xuaát hieän moät
ñoái thuû caïnh tranh môùi vôùi khaû naêng ñem laïi nhöõng giaù
trò maïnh hôn, hoaëc laø baïn caàn thay ñoåi laïi dòch vuï maø baïn
cung caáp ñeå taêng thò phaàn, hoaëc baïn muoán caïnh tranh trong
moät thò tröôøng môùi ñoøi hoûi khaû naêng giao haøng nhanh hôn,
möùc ñoä linh hoaït cao hôn, hay chaát löôïng toát hôn. Baát kyø
söï thay ñoåi lôùn veà neàn taûng caïnh tranh seõ caàn phaûi kieåm
tra laïi chieán löôïc chuoãi cung öùng vaø caùc thaønh phaàn caáu
thaønh leân noù.
° Caàn phaûi tích hôïp vôùi moät saùt nhaäp môùi. Saùt nhaäp vaø thoân
tính coù theå ñaët ra yeâu caàu taùi caáu truùc chuoãi cung öùng. Baïn
seõ phaûi xem xeùt xem ñaâu laø choã thöøa thaûi caàn loaïi bôùt, ñaâu
laø hoaït ñoäng vaãn phaûi taùch rieâng, ñaâu laø hoaït ñoäng phaûi
saùt nhaäp laïi. Ñöôøng cong taêng tröôûng cuûa coâng ty cuõng laø
moät vaán ñeà löu taâm. Lieäu doanh soá ñang taêng hay giaûm?
Lieäu ngaønh cuûa baïn ñang taêng tröôûng hay thoaùi traøo? Taát
nhieân phaûi coù quy trình vaø toå chöùc ñeå quaûn lyù vaø hoã trôï
ñieàu naøy.
Ñeå chöùng minh, haõy xem tröôøng hôïp cuûa Nokia. Nokia Mobile
Phones ñaõ töøng ñoái dieän vôùi moät cuoäc khuûng hoaûng vaøo giai ñoaïn
1995-1996. Keát thuùc naêm 1995 vôùi söï suït giaûm nghieâm troïng veà lôïi
nhuaän so vôùi keá hoaïch, hoaït ñoäng kinh doanh tieáp tuïc loã vaøo ñaàu
naêm 1996, cuøng vôùi vieäc chi phí taêng phi maõ vöôït ra söï kieåm soaùt
cuûa coâng ty. Ñieàu kieän kinh doanh luùc ñoù cuõng khoâng toát, doanh soá
suït giaûm vaø giaù baùn ñieän thoaïi di ñoäng tieáp tuïc giaûm. Pekka Ala-
Pietala, chuû tòch cuûa Nokia luùc aáy tuyeân boá ñaõ ñeán luùc doàn moïi söï
taäp trung cuûa coâng ty vaøo khaû naêng sinh laõi hôn laø thò tröôøng. Cuï
theå, coâng ty ñaõ phaûi ñaùnh giaù laïi danh muïc saûn phaåm cuûa mình
baèng nhaõn quan tinh töôøng hôn vaø coù nhöõng haønh ñoäng quyeát lieät
ñoái vôùi caùc vaán ñeà cuûa chuoãi cung öùng, bao goàm chaát löôïng saûn
phaåm, döï baùo vaø naêng suaát saûn xuaát. Vaø Nokia phaùt hieän ra raèng,
saûn xuaát 100 ngaøn chieác ñieän thoaïi di ñoäng moät thaùng khoâng heà
gioáng vôùi saûn xuaát 100 ngaøn caùi moät ngaøy. Pertti Korhonen, Phoù
chuû tòch logistics toaøn caàu luùc baáy giôø ñaõ giaûi thích raèng “chuùng toâi
ñaõ khoâng chuaån bò cho vieäc chuyeån ñoåi sang moâ hình kinh doanh
quy moâ lôùn vaø nhanh choùng nhaän ra raèng toàn kho ñaõ vöôït quaù
möùc caàn thieát vaø coù nhieàu vaán ñeà chaát löôïng vôùi nhaø cung caáp.”
Nokia ñaõ ñaûo ngöôïc tình theá baèng vieäc thöïc hieän caùc nguyeân
taéc chuoãi cung öùng môùi ôû Chaâu AÂu, Chaâu AÙ vaø Myõ bao goàm vieäc
caûi thieän naêng suaát vaø chaát löôïng saûn xuaát, phaùt trieån nhaø cung
caáp, hoaïch ñònh vaø tích hôïp chuoãi cung öùng. Keát quaû ñaït ñöôïc
thöïc söï aán töôïng. Ví duï, toàn kho ñaõ giaûm töø 154 ngaøy xuoáng coøn
68 ngaøy trong voøng chín thaùng, giuùp giaûi phoùng 450 trieäu Euro
tieàn maët. Ñoàng söùc ra quaân, nhöõng haønh ñoäng naøy ñaõ ñöa coâng ty
quay laïi doøng chaûy taêng tröôûng coù laõi. Tính chuyeân nghieäp quaûn trò
chuoãi cung öùng ñaõ ñöôïc phaùt trieån vaø duy trì ñeå taïo neàn taûng cho
taêng tröôûng trong töông lai.
Ngaøy hoâm nay, chuoãi cung öùng cuûa Nokia ñaõ ñöôïc caùc ñoái
thuû cuøng ngaønh thöøa nhaän nhö laø moät vuõ khí caïnh tranh thöïc söï cuûa
coâng ty.36
Cisco cuõng laø moät ví duï ñaùng tham khaûo khaùc. Vaøo thaùng 5,
naêm 2001, Cisco ñaõ thöïc söï gaây soác thò tröôøng baèng vieäc thoâng baùo
thanh lyù 2,2 tyû ñoâ la haøng toàn kho37. Laø moät ngoâi sao saùng trong thò
tröôøng thieát bò maïng ñaày tieàm naêng, Cisco ñaõ gaây döïng danh tieáng
36. Martii Haikio, Nokia: The Inside Story (Helsinki: Edita, 2001). (TG)
37. Paul Kailha, “Inside Ciscos $2 Billion Blunder”, Business 2.0 (3/2002). (TG)
cuûa mình nhö moät nhaø quaûn trò chuoãi cung öùng thoâng thaùi treân theá
giôùi. Caùc ñoái taùc ñöôïc Cisco thueâ ngoaøi ñaõ giuùp coâng ty naøy töø saûn
xuaát, quaûn lyù nguyeân lieäu, quaûn trò kho baõi, vaø dòch vuï vaän taûi, ñeå
coâng ty taäp trung vaøo chieán löôïc coát loõi cuûa mình bao goàm ñoåi môùi
vaø taêng tröôûng thò tröôøng - maø khoâng caàn taêng taøi saûn coá ñònh. Vaøo
naêm 2001, khi maø maûng thò tröôøng thieát bò maïng traûi qua giai ñoaïn
suït giaûm ñoät ngoät, moät soá ngöôøi cho raèng cuøng laém thì Cisco cuõng
chæ thua loã töông ñöông vôùi caùc ñoái thuû khaùc trong ngaønh. Nhöng
coâng ty naøy ñaõ xaây döïng moät chuoãi cung öùng toaøn caàu quaù phöùc taïp
maø khoâng coù söï hoaïch ñònh hieäu quaû giöõa coâng ty vaø caùc ñoái taùc.
Ñieàu naøy ñaõ keùo theo vieäc hoaïch ñònh ñöôïc thöïc hieän choàng cheùo
döïa treân söï phoûng ñoaùn vaø khoâng coù khaû naêng nhaän bieát vaø ñaùp
öùng nhanh choùng söï thay ñoåi nhu caàu thò tröôøng, haäu quaû laø toàn kho
quaù möùc treân toaøn chuoãi cung öùng.
Ñeå giaûm thieåu caùc taùc haïi cuûa tình huoáng töông töï trong töông
lai, Cisco chuyeån sang xaây döïng moät moâ hình maïng löôùi treân neàn
taûng cuûa Internet goïi laø eHub. Moâ hình naøy taïo ra moät moâi tröôøng
chia seû saùng taïo vôùi caùc nhaø cung caáp, nhaø phaân phoái vaø nhaø saûn
xuaát theo hôïp ñoàng38. Neáu laøm ñöôïc ñieàu naøy, Cisco hi voïng taïo
ra moät trong nhöõng maïng löôùi chuoãi cung öùng hieäu quaû nhaát trong
ngaønh. Vôùi ñaëc tính naêng ñoäng cuûa moâi tröôøng kinh doanh, voøng
ñôøi saûn phaåm, buoäc chieán löôïc chuoãi cung öùng phaûi lieân tuïc ñoàng
boä hoùa caùc quyeát ñònh vaø haønh ñoäng thay vì ñoù laø coâng vieäc haøng
naêm hoaëc hai naêm moät laàn. Caùc cô hoäi vaø thaùch thöùc xuaát hieän
töøng ngaøy. Neáu baïn khoâng theå theo kòp vôùi nhöõng thöïc teá aáy, thì
baïn ñaõ töï ñaët mình vaøo nhöõng ñieån cöùu thaát baïi trong caùc cuoán saùch
veà quaûn trò. Thöïc teá laø phaàn lôùn caùc ñoåi môùi trong chuoãi cung öùng
cuõng coù theå bò sao cheùp bôûi ñoái thuû. Thaäm chí neáu baïn laø ngöôøi ñaàu
tieân ñi chaêng nöõa, thì aùnh haøo quang cuûa ngöôøi ñi tieân phong cuõng
sôùm phai nhoøa theo thôøi gian. Do vaäy, haõy luoân thaän troïng, vaø luoân
luoân noã löïc tìm kieám nhieàu con ñöôøng caûi thieän vaø laøm khaùc bieät
hoùa chuoãi cung öùng cuûa mình.
Nhö Hình 1-1 cho thaáy, moät chieán löôïc chuoãi cung öùng seõ
38. Jennifer Baljko Shah, “Cisco Faces Pitfalls as It Builds Hub,” EBN (7/6/2002). (TG)
lieân quan ñeán nhieàu khía caïnh vaø haøng traêm quyeát ñònh lôùn nhoû coù
lieân quan ñeán nhau. Michael Porter, moät guru39 haøng ñaàu veà chieán
löôïc vaø laø taùc giaû cuûa cuoán saùch Lôïi Theá Caïnh Tranh (Competitive
Advantage), ñaõ lyù giaûi yù nghóa cuûa töø phuø hôïp - nghóa laø moät nhoùm
caùc hoaït ñoäng ñeàu hoã trôï cho chieán löôïc caïnh tranh ñaõ ñònh tröôùc.
Baát cöù hoaït ñoäng ñôn leû naøo cuõng coù theå ñöôïc sao cheùp, nhöng khi
keát hôïp taát caû laïi thì seõ hình thaønh leân moät heä thoáng maø khoù coù
theå sao cheùp40. Quan nieäm naøy hoaøn toaøn ñuùng ñoái vôùi chieán löôïc
chuoãi cung öùng. Neáu phoái hôïp vôùi nhau, thì quyeát ñònh maø baïn löïa
choïn ñeå xaây döïng leân chuoãi cung öùng laø duy nhaát - vaø khoù cho keû
khaùc baét chöôùc. Ñoù chính laø lôïi theá caïnh tranh maø baïn coù ñöôïc.
CHIEÁN LÖÔÏC CHO TÖÔNG LAI
Caáu truùc chuoãi cung öùng ngaøy nay ñöôïc thieát keá nhaèm ñaït tôùi söï
hoaøn haûo trong giaûm chi phí baèng moät heä thoáng quy trình xuyeân
suoát ñaàu cuoái taäp trung, bao goàm mua haøng, saûn xuaát vaø phaân phoái.
Ñieàu naøy coù theå taïo ra moät chuoãi cung öùng hieäu naêng maø thöôøng
thì khoâng thöïc söï hoã trôï cho chieán löôïc kinh doanh toång theå.
Chieán löôïc chuoãi cung öùng trong töông lai seõ khoâng nhöõng
caàn phaûi hoã trôï vieäc caûi tieán naêng suaát lieân tuïc maø seõ coøn phaûi ñem
laïi caùc muïc tieâu kinh doanh ôû caáp ñoä doanh nghieäp toång theå - vôùi
söï taäp trung maïnh meõ vaøo khaùch haøng. Vieäc xaùc ñònh caùc muïc tieâu
naøy cuõng seõ laø raát quan troïng, noù bao goàm caùc dòch vuï môùi taïo ra
lôïi nhuaän vaø thôøi gian tung saûn phaåm ra thò tröôøng, thôøi gian ñaù p
öù n g nhu caà u thò tröôø n g vaø khaû naê n g phaâ n khuù c khaù c h haø n g
cuï theå .
Trong töông lai, chieán löôïc chuoãi cung öùng veà baûn chaát seõ
cuõng ñöôïc coi nhö laø moät phaàn cuûa caáu truùc doanh nghieäp môû roäng
vaø caân nhaéc ñeán caùc keát quaû muïc tieâu vôùi nhaø cung caáp, khaùch
haøng vaø ñoái taùc nhöng laø caùc yeáu toá coát loõi. Chuùng toâi döï ñoaùn söï
thay ñoåi aáy theo Hình 1-5 döôùi ñaây.
39. Guru: ngöôøi coù uy tín lôùn vaø aûnh höôûng lôùn ñeán moät lónh vöïc naøo ñoù. (ND)
40. Michael Porter, “What Is Strategy?” Harvard Business Review (thaùng 11 – thaùng 12, 1996). (TG)
HÌNH 1-5
Caùc ñaëc tính theá heä töông lai cuûa chieán löôïc chuoãi cung öùng
Caùc thöïc haønh phoå bieán

Chuû ñeà Caùc xu höôùng trong töông lai
hieän taïi
Phaïm vi
chieán löôïc Taäp trung vaøo söï môû roäng ra ñeán caùc
Taäp trung vaøo beân trong toå chöùc
chuoãi cung khaùch haøng vaø nhaø cung caáp chuû choát
öùng
Chieán löôïc töøng boä phaän ñöôïc tích hôïp

Taäp trung vaøo söï hoaøn haûo cuûa nhö laø moät phaàn cuûa chuoãi cung öùng toång
Noäi dung
töøng boä phaän, phoái hôïp vôùi caùc theå ñeå ñaït ñöôïc söï caûi thieän hieäu quaû
chieán löôïc
thöôùc ño töøng boä phaän nhö laø hoaït ñoäng treân caáp ñoä doanh nghieäp nhö
chuoãi cung
chi phí saûn xuaát vaø möùc ñoä bieán chi phí quaûn trò chuoãi cung öùng, thôøi gian
öùng
ñoäng giaù mua ñaàu vaøo hoaøn thaønh ñôn haøng, giao haøng ñuùng
haïn, vaø soá ngaøy toàn kho cuûa nguoàn cung
Hoã trôï cuûa Chieán löôïc chuoãi cung öùng ñöôïc

chuoãi cung taäp trung vaøo caùc khaû naêng coát Caùc muïc tieâu hieäu quaû vaø naêng löïc chuoãi
öùng ñeán loõi (hoaïch ñònh, mua haøng, saûn cung öùng phaûi töông thích vôùi chieán löôïc
chieán löôïc xuaát, phaân phoái vaø thu hoài) cuõng marketing vaø baùn haøng, coâng ngheä, dòch
kinh doanh nhö caùc muïc tieâu hieäu quaû hoaït vuï vaø phaùt trieån saûn phaåm
toång theå ñoäng
Moâ hình moät chuoãi cung öùng

Phaân khuùc Caùc moâ hình chuoãi cung öùng phöùc hôïp
duy nhaát (bao goàm moät boä muïc
chuoãi cung ñöôïc phaùt trieån vaø toái öu hoùa döïa treân
tieâu hieäu quaû vaø naêng löïc chuoãi
öùng phaân khuùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp
cung öùng)
Quan heä beân ngoaøi vôùi khaùch Vieäc quaûn lyù quan heä beân ngoaøi moät
Möùc ñoä môû
haøng vaø nhaø cung caáp ñöôïc quaûn caùch hieäu quaû ñöôïc nuoâi döôõng nhö laø
roäng keát
lyù döïa treân heä thoáng vai troø, chöùc moät naêng löïc coát loõi vaø ñöôïc hoã trôï bôûi
noái vôùi beân
naêng, quy trình vaø thöôùc ño hieän heä thoáng vai troø, chöùc naêng, quy trình vaø
ngoaøi
taïi cuûa doanh nghieäp thöôùc ño môùi phuø hôïp
Tröôøng hôïp Autoliv:

ÖÙng Duïng Khoa Hoïc
Phaûn Löïc vaøo
Chuoãi Cung ÖÙng
Nhôø phaùt trieån nhanh vaø mua laïi caùc coâng ty khaùc, Autoliv ñaõ chieám
moät phaàn ba thò tröôøng saûn xuaát tuùi khí (an toaøn duøng cho xe oâ toâ).
Nhöng nhöõng aùp löïc veà giaù cuûa caùc nhaø saûn xuaát xe oâ toâ, cuõng nhö
söï suy giaûm cuûa neàn kinh teá vaøo nhöõng naêm cuoái thaäp kyû 90, ñaõ
ñaåy chuoãi cung öùng cuûa coâng ty ñeán ñieåm raïn vôõ.
Autoliv, coù truï sôû chính ôû Stockholm, laø nhaø saûn xuaát lôùn nhaát
veà heä thoáng an toaøn cho xe oâ toâ. Coâng ty hoaït ñoäng treân 30 quoác
gia, phaùt trieån vaø saûn xuaát tuùi khí, daây an toaøn, thieát bò an toaøn
ñieän, gheá giaûm soác, caùc thieát bò vaø heä thoáng an toaøn cho taát caû caùc
nhaø saûn xuaát oâ toâ lôùn treân toaøn caàu.
Autoliv coù 35.000 nhaân vieân vaø ñaït doanh soá haøng naêm ñaït
treân 4 tæ ñoâ la Myõ. Autoliv toaøn caàu ñöôïc thaønh laäp naêm 1997, laø
keát quaû cuûa saùt nhaäp giöõa Autoliv AB cuûa Thuïy Ñieån, coâng ty
haøng ñaàu chaâu AÂu veà saûn xuaát thieát bò an toaøn oâ toâ, vaø coâng ty ASP
cuûa Myõ, laø coâng ty saûn xuaát tuùi khí lôùn nhaát khu vöïc Baéc Myõ vaø
Chaâu AÙ. Ñoåi môùi laø bieåu töôïng cuûa Autoliv. Coâng ty luoân laø ngöôøi
ñi tieân phong cho haàu heát caùc phaùt minh chính trong cheá taïo caùc heä
thoáng an toaøn oâ toâ, töø cheá taïo daây an toaøn vaøo nhöõng naêm 50 ñeán
TRÖÔØNG HÔÏP AUTOLIV: ÖÙng Duïng Khoa Hoïc Phaûn Löïc vaøo Chuoãi Cung ÖÙng 55
cheá taïo thaønh coâng chieác tuùi khi choáng va ñaäp vaøo naêm 2002 - giuùp
cho caùc taøi xeá traùnh va chaïm ñaàu vaøo vaät caûn phía tröôùc (nhö voâ
laêng, maët hieån thò vaø kính tröôùc xe) khi xaûy ra va chaïm hay döøng
xe ñoät ngoät.
Vaøo nhöõng naêm 90, coâng vieäc laøm aên cuûa Autoliv trôû neân raát
phaùt ñaït do yeáu toá an toaøn ñaõ thaønh moät trong nhöõng ñieåm öu tieân
haøng ñaàu cuûa nhieàu ngöôøi mua xe luùc baáy giôø. Xuaát phaùt töø chieán
löôïc marketing cuûa Volvo vaø Chrysler, sau ñoù laø quy ñònh cuûa
Chính phuû, tuùi khí töø moät saûn phaåm xa xæ, chæ daønh cho caùc xe oâ toâ
haïng sang ñaõ trôû thaønh moät thieát bò ñöôïc trang bò trong haàu heát caùc
xe oâ toâ löu haønh. Nhôø xu höôùng ñoù Autoliv phaùt trieån nhanh, tuy
nhieân cuõng chính söï phaùt trieån ñoù ñaõ aûnh höôûng ñaùng keå ñeán giaù
cuûa saûn phaåm. Tuùi khí töø moät saûn phaåm ñaëc bieät nay ñaõ trôû thaønh
moät saûn phaåm gaàn nhö thoâng duïng ñaõ daãn tôùi giaù giaûm xuoáng möùc
thoâng thöôøng nhö nhöõng thöù thoâng duïng khaùc.
Ñeán naêm 1998 aùp löïc veà giaù ñaõ ñeø naëng leân vai Autoliv. Caùc
nhaø saûn xuaát oâ toâ lôùn ñaõ yeâu caàu Autoliv caét giaûm giaù haøng naêm.
Chuoãi cung öùng cuûa Autoliv, moät chuoãi hoaït ñoäng döïa treân caùc boä
phaän ñoäc laäp vôùi caùc heä thoáng vaø quy trình khaùc bieät nhau, ñöùng
tröôùc nguy cô khoù loøng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa khaùch haøng.
Neàn kinh teá sa suùt vaøo nhöõng naêm cuoái cuûa thaäp kyû ñaõ coù taùc ñoäng
xaáu ñeán ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát oâ toâ, vaø soá löôïng ñôn haøng
cho Auttoliv cuõng vì theá maø giaûm suùt.
Vôùi xu theá baát lôïi nhö vaäy, Autoliv caàn phaûi tìm ra cho mình
nhöõng giaûi phaùp nhaèm giaûm chi phí, naâng cao lôïi nhuaän ñeå coù theå
tieáp tuïc ñaàu tö vaøo nghieân cöùu ñoåi môùi vaø baûo veä quyeàn lôïi cho caùc
nhaø ñaàu tö. Moät ñieàu quan troïng hôn caû, coâng ty phaûi giaûm chi phí
nhöng khoâng ñöôïc laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm – laø
nhöõng saûn phaåm baûo veä tính maïng ngöôøi ñi xe oâ toâ.
Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa thöû thaùch naøy, coâng ty ñaõ
nhìn thaáy chính chuoãi cung öùng laø taøi saûn chieán löôïc quan troïng
giuùp cho coâng ty ñaït ñöôïc caùc muïc ñích kinh

Vaøo naêm 1998, doanh cuûa mình. “Moät trong nhöõng yeáu toá
Autoliv nhaän thuùc ñaåy kinh doanh cuûa chuùng toâi, cuõng
thaáy raèng coâng chính laø ñieàu laøm chuùng toâi khaùc bieät, laø
ty caàn caét giaûm chaát löôïng vaø hieäu quaû hoaït ñoäng,” chuû tòch
Autoliv khu vöïc Baéc Myõ Norm Markert noùi.
chi phí trong khi
“Chuùng toâi khoâng saûn xuaát ra ñoà vaät trang
khoâng ñöôïc laøm trí cho xe oâ toâ. Ñaây laø vaán ñeà giöõa söï soáng
aûnh höôûng ñeán vaø caùi cheát. Vì theá chuùng toâi caàn duy trì hieäu
chaát löôïng cuûa quaû hoaït ñoäng ôû möùc cao nhaát, vaø chuùng toâi
saûn phaåm. hieåu raèng söï traùng kieän cuûa chuoãi cung öùng
chính laø yeáu toá quyeát ñònh ñeán naêng löïc hoaït
ñoäng ñoù”
Vaøo ñaàu naêm 1998, Autoliv baét tay vaøo xaây döïng chieán löôïc
chuoãi cung öùng môùi, chieán löôïc thay ñoåi caùch maø coâng ty ñang
hoaït ñoäng. Söï thay ñoåi naøy baét ñaàu vôùi boä phaän saûn xuaát ôû Utah.
Keát quaû thu ñöôïc heát söùc aán töôïng, ñeán möùc moâ hình hoaït ñoäng
naøy (Autoliv Production System – APS) ñöôïc trieån khai roäng khaép
toaøn caàu. “Caùch maø chuùng toâi laøm ra saûn phaåm ngaøy nay khaùc vôùi
nhöõng gì chuùng toâi ñaõ laøm moät naêm tröôùc kia, söï thay ñoåi ñaõ mang
laïi cho chuùng toâi lôïi theá caïnh tranh”, Markert noùi.
Ñoù chính laø khoa hoïc phaûn löïc
Nhaø maùy saûn xuaát tuùi khí lôùn nhaát cuûa Autoliv laø Ogden naèm ôû
thaønh phoá Utah nöôùc Myõ. Odgen saûn xuaát ra hôn 13 trieäu tuùi khí
haøng naêm, cung caáp cho caùc haõng saûn xuaát oâ toâ ôû khu vöïc Baéc Myõ
vaø Chaâu AÂu. Ogden naèm ôû chaëng cuoái cuûa moät chuoãi daøi 50 daëm
noái caùc boàn chöùa hoùa chaát, nhaø maùy deät vaø nhaø maùy saûn xuaát caùc
linh kieän ñieän töû. Tröôùc khi saùt nhaäp, Odgen thuoäc haõng Morton,
moät haõng saûn xuaát nhieân lieäu phaûn löïc. Morton ASP taùch ra khoûi
Morton Thiokol, moät haõng saûn xuaát teân löûa ñaåy cho Cô quan haøng
khoâng vuõ truï NASA. Ñeå vöôn tôùi caùc thò tröôøng môùi – caùc saûn
phaåm duøng nhieân lieäu phaûn löïc - caùc kyõ sö cuûa Morton Thiokol ñaõ
khaùm phaù ra coâng ngheä cheá taïo tuùi khí.
Tuùi khí coù taùc duïng töï ñoäng bung ra cheøn vaøo giöõa ngöôøi ngoài
treân xe vaø caùc vaät caûn xung quanh, laøm giaûm nheï va ñaäp khi xaûy ra
tai naïn. Coâng ngheä tuùi khí ñoøi hoûi tuùi khí phaûi ñöôïc bung ra ñuùng
luùc caàn thieát vôùi aùp suaát trong tuùi ôû möùc quy ñònh. Morton, baèng
kinh nghieäm veà hoùa chaát cuûa mình, ñaõ cheá taïo ra moät ñoäng cô phaûn
löïc nhoû gaén ôû tay laùi. Khi tai naïn xaûy ra, boä phaän caûm bieán ñieän töû
seõ truyeàn tín hieäu ñieàu khieån laøm tuùi khí bung ra, ñoàng thôøi caùc tuùi
khí neùn trong ñoäng cô phaûn löïc seõ buøng chaùy bôm khí vaøo tuùi khí
laøm tuùi khí phoàng leân.
Khí ñoát ñöôïc saûn xuaát ôû moät nhaø maùy hoùa chaát cuûa Autoliv
ôû Utah, tröôùc khi noù ñöôïc chuyeån ñeán nhaø maùy saûn xuaát boä phaän
bôm phaûn löïc. Caùc boä phaän bôm phaûn löïc ñöôïc chuyeån ñeán nhaø
maùy Ogden, ôû ñaây noù ñöôïc tích hôïp vôùi voû tuùi khí, caùc boä caûm
bieán vaø ñieàu khieån ñieän töû taïo thaønh heä thoáng tuùi khí hoaøn chænh.
Chuoãi cung öùng naøy hoaït ñoäng toát trong nhieàu naêm, nhöng ñeán
nhöõng naêm giöõa thaäp kyû 90 noù ñaõ ñeán ngöôõng caàn phaûi thay ñoåi.
Autoliv khoâng coøn kieåm soaùt noåi nhöõng chæ soá ño löôøng hieäu quaû
hoaït ñoäng nhö tæ leä saûn phaåm hö hoûng, voøng quay toàn kho, thôøi
gian saûn xuaát ra saûn phaåm cuoái vaø caùc chæ soá khaùc töông töï. Coâng
ty cuõng khoâng theå ngoài yeân tröôùc yeâu caàu caét giaûm giaù haøng naêm
cuûa khaùch haøng.
Tröôùc thöû thaùch naøy, Autoliv ñaõ trieån khai haøng loaït caùc döï aùn
caûi thieän hieäu naêng hoaït ñoäng, caét giaûm chi phí vaøo giöõa thaäp kyû
90. Tuy nhieân caùc döï aùn naøy ñaõ khoâng mang laïi keát quaû khaû quan.
Ñeán naêm 1998, coâng ty ñaõ phaûi yeâu caàu söï trôï giuùp töø beân ngoaøi.
Coâng ty ñaõ nhôø tôùi Toyota, moät khaùch haøng thaønh coâng nhaát cuûa
mình, cuõng laø moät coâng ty luoân ñi tieân phong trong quaûn trò hieäu
quaû hoaït ñoäng saûn xuaát.
Autoliv coù moät moái quan heä hôïp taùc laâu ñôøi vôùi Toyota. Vaøo
thôøi ñieåm naêm 1998, Autoliv cung caáp cho Toyota 70 phaàn traêm yeâu
caàu veà tuùi khí. Tuy nhieân Autoliv ngaøy caøng gaëp khoù khaên trong
vieäc cung caáp ñaày ñuû, ñuùng thôøi haïn caùc ñôn haøng cuûa Toyota. Khi
Autoliv yeâu caàu trôï giuùp, Toyota ñaõ nhanh choùng höôûng öùng vaø cöû
moät trong nhöõng chuyeân gia saûn xuaát gioûi nhaát cuûa mình, Takashi
Harada, ñeán Utah. Trong voøng 2 naêm Takashi Harada ñaõ laøm vieäc
cuøng vaø höôùng daãn cho caùc nhaø quaûn lyù cuûa Autoliv nhöõng ñieåm
thieát yeáu veà heä thoáng quaûn trò saûn xuaát cuûa Toyota.
Toyota vaãn traû löông cho Harada trong thôøi gian oâng coäng
taùc vôùi Autoliv vì nghó raèng giuùp ñôõ moät nhaø cung caáp chieán löôïc
aùp duïng nhöõng thöïc haønh toát nhaát veà saûn xuaát seõ mang ñeán lôïi ích
cho chính mình. Sau ba naêm, quy trình saûn xuaát cuûa Autoliv ñaõ
chuyeån hoùa hoaøn taát. Caùc thay ñoåi baét ñaàu töø phaân xöôûng saûn xuaát
ôû Ogden, lan toûa ngöôïc trôû laïi daãn ñeán taùi caáu truùc toaøn chuoãi cung
öùng, caû trong laãn ngoaøi, cuûa Autoliv.
Phaân khuùc daây chuyeàn saûn xuaát
Nhaø maùy Ogden ñöôïc thieát keá vôùi caùc daây chuyeàn saûn xuaát daøi
chöøng 65 m. Caùc traïm saûn xuaát (moãi traïm öùng vôùi moät hoaëc moät
vaøi thao taùc cuï theå - ND) ñöôïc boá trí traûi doïc theo caùc daây chuyeàn
saûn xuaát. Saûn phaåm trong quaù trình laép raùp ñöôïc chuyeån ñi töø moät
traïm ñeán caùc traïm tieáp theo baèng heä thoáng baêng chuyeàn. Linh kieän
laép raùp ñöôïc chöùa trong caùc container chöøng 100 kg ñöôïc chuyeån
töø khu vöïc kho ñeán caùc traïm baèng caùc heä thoáng caàn truïc. Caùc daây
chuyeàn saûn xuaát ñöôïc goäp nhoùm theo yeâu caàu saûn xuaát cuï theå cuûa
töøng khaùch haøng.
Söï khaùc bieät trong keát caáu daãn ñeán caùc khaùc bieät khi xaûy
ra va chaïm, vì theá moãi keát caáu xe yeâu caàu moät heä thoáng tuùi khí
thích öùng. Ngay caû hai moâ hình xe coù veû nhö raát gioáng nhau, nhö
Chevrolet Camaro vaø Pontiac Firebird, cuõng yeâu caàu hai heä thoáng
tuùi khí khaùc bieät. Ñieàu naøy daãn ñeán nhaø maùy Ogden phaûi söû duïng
haøng traêm caùc linh kieän khaùc nhau, lieân tuïc hoaùn chuyeån daây
chuyeàn saûn xuaát ñeå saûn xuaát ra caùc loaïi tuùi khí thích öùng vôùi nhu caàu.
Khi aùp duïng theo moâ hình saûn xuaát cuûa Toyota, Autoliv ñaõ chia
nhoû caùc daây chuyeàn saûn xuaát cuûa mình, bieán nhaø maùy thaønh caùc
cuïm caùc teá baøo saûn xuaát hình chöõ U vôùi ñoä daøi chöøng 6,5 meùt. Moãi
teá baøo saûn xuaát bao goàm caùc traïm lieân hoaøn ñeå saûn xuaát ra moät moâ
hình tuùi khí cuï theå. Moãi moät teá baøo saûn xuaát bao goàm töø 4 ñeán 5
coâng nhaân, caùc coâng nhaân ñöôïc ñaøo taïo cheùo ñeå coù theå tieán haønh
thao taùc ôû moïi vò trí cuûa teá baøo saûn xuaát. Caùc teá baøo saûn xuaát ñöôïc
goäp laïi theo saûn phaåm vaø khaùch haøng. Coâng nhaân ôû moãi teá baøo saûn
xuaát cuõng ñöôïc ñaøo taïo veà coâng vieäc cuûa caùc teá baøo saûn xuaát khaùc
trong maûng cuûa mình, vì theá quaûn ñoác phaân xöôûng coù ñieàu ñoäng
coâng nhaân töø teá baøo saûn xuaát naøy ñeán taêng cöôøng cho teá baøo saû n
xuaá t khaù c khi nhu caà u veà saû n xuaá t cuû a teá baø o saû n xuaá t ñoù
taê n g cao.
Autoliv ñaõ ñaàu tö chöøng 15 trieäu ñoâ la Myõ ñeå taùi thieát daây
chuyeàn saûn xuaát cuûa mình. Caùc linh kieän caàn thieát ñeå laép raùp ra
moät saûn phaåm ñöôïc chöùa trong caùc khay vaø töï ñoäng chuyeån ñeán
caùc teá baøo saûn xuaát baèng heä thoáng rôøi. Khi caùc linh kieän ñöôïc laáy ra
heát khoûi khay chöùa, tín hieäu seõ ñöôïc chuyeån tôùi boä phaän ñieàu khieån
vaø moät khay môùi seõ ñöôïc chuyeån ñeán. Heä thoáng môùi naøy ñöôïc xaây
döïng döïa treân heä thoáng Kanban cuûa Nhaät. YÙ töôûng cuûa heä thoáng
saûn xuaát naøy laø saûn xuaát ra töøng saûn phaåm khi noù thöïc söï caàn ñeán
– saûn xuaát theo ñôn haøng chöù khoâng saûn xuaát ñeå löu kho.
Heä thoáng saûn xuaát theo kieåu teá baøo coù nhieàu öu ñieåm. Chuyeån
dòch töø saûn xuaát theo meû lôùn (large-batch) thaønh saûn xuaát theo caùc
meû nhoû ôû töøng teá baøo laøm gia taêng ñoä khaû chuyeån töø saûn xuaát moâ
hình tuùi khí naøy sang saûn xuaát moâ hình tuùi khí khaùc khi caàn. Meû
saûn xuaát caøng lôùn, thôøi gian saûn xuaát, löôïng nguyeân vaät tö caàn duøng
caøng lôùn, vaø thôøi gian chuyeån ñoåi (sang saûn xuaát ra saûn phaåm khaùc)
caøng lôùn. Noù gioáng nhö söï khaùc bieät khi ta quay trôû moät tuaàn döông
haïm vaø moät chieác xe ñua vaäy. “Khaû naêng chuyeån ñoåi nhanh sang
saûn xuaát saûn phaåm môùi ñaõ giuùp chuùng toâi taän duïng toái ña coâng suaát
khai thaùc, giaûm thôøi gian cho ra ñôøi saûn phaåm, vaø taän duïng dieän
tích khai thaùc trong caùc nhaø maùy”, Markert noùi.
Khaû naêng deã phaùt hieän, deã kieåm soaùt cuûa heä thoáng saûn xuaát theo
kieåu teá baøo coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán hieäu naêng saûn xuaát. Vôùi moät
daây chuyeàn saûn xuaát daøi duøng ñeå saûn xuaát ra caùc meû lôùn, chuùng
ta khoâng theå “nhìn thaáy” töùc thì quaù trình saûn xuaát toång theå. Caùc
quaûn ñoác khoâng theå naém baét ñöôïc löôïng nguyeân lieäu hieän ñang
coøn trong phaân xöôûng taïi moïi thôøi ñieåm, vaø vì theá khoâng bieát ñöôïc
caàn theâm bao nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát ra soá löôïng saûn phaåm theo
yeâu caàu. Heä thoáng hoaïch ñònh nguoàn löïc doanh nghieäp toång theå
(ERP) cuûa Autoliv cho ra caùc baùo caùo haøng ngaøy, theo caùc meû saûn
xuaát, vì theá caùc quaûn ñoác khoâng coù caùc thoâng tin saûn xuaát töùc thôøi
ñeå phaùt hieän vaø xöû lyù caùc baát thöôøng kòp thôøi. Haäu quaû cuûa noù laø
thöôøng xuyeân xaûy ra tình traïng thöøa, thieáu nguyeân vaät lieäu, vaø dö
thöøa saûn phaåm hoaøn thieän.
Traùi ngöôïc laïi, heä thoáng saûn xuaát theo kieåu caùc teá baøo nhoû
giuùp cho coâng nhaân cuõng nhö caùc quaûn ñoác phaân xöôûng thaáy ñöôïc
toaøn boä quaù trình saûn xuaát. Hoï vì theá coù theå phaùt hieän vaø xöû lyù töùc
thôøi caùc vaán ñeà phaùt sinh. Heä thoáng saûn xuaát theo kieåu môùi naøy
giuùp cho Autoliv ñaët ra vaø kieåm soaùt caùc chuaån möïc veà thôøi gian
vaø nguyeân vaät lieäu ôû töøng teá baøo saûn xuaát. “Coù ñöôïc caùc chuaån
möïc vaø khaû naêng kieåm soaùt cho töøng teá baøo saûn xuaát laø moät ñieàu
heát söùc quan troïng, chuùng toâi bieát ñöôïc ñaâu laø bình thöôøng ñaâu
laø baát thöôøng”, Tim Ambrey, giaùm ñoác kieåm soaùt saûn xuaát cuûa
Ogden noùi. “Cô baûn laø coù moät heä thoáng töø ñoù toâi coù theå nhìn thaáy,
baèng caùch ñi daïo quanh vaø quan saùt, lieäu coù ñieàu gì baát thöôøng
caàn phaûi xöû lyù khoâng. Neáu nhö caàn phaûi saûn xuaát vaø chuyeån ñi 5
loâ haøng moãi loâ laø 100 saûn phaåm trong moät ngaøy, maø toâi phaùt hieän
thaáy ôû cöûa ra coù hôn 100 saûn phaåm, toâi bieát coù gì ñoù baát thöôøng.”
Autoliv ñaõ ñaàu tö moät phaàn meàm – chaïy treân neàn heä thoáng
ERP cuûa coâng ty – cho pheùp caùc quaûn trò vieân saûn xuaát lieân tuïc coù
ñöôïc caùc thoâng tin veà saûn xuaát vaø nguyeân vaät tö chuyeån dòch trong
nhaø maùy, thay theá cho caùc baùo caùo thöôøng nhaät tröôùc kia. Caùc
thoâng tin veà saûn xuaát cuõng ñöôïc tích hôïp vôùi caùc module veà döï baùo
vaø hoaïch ñònh toaøn caàu cuûa Autoliv. Ñoái vôùi heä thoáng saûn xuaát môùi
naøy, trình töï laép raùp cuûa saûn phaåm treân moãi teá baøo saûn xuaát phaûi
ñöôïc tính ñeán töø khaâu thieát keá ra saûn phaåm. “Muïc ñính cuûa chuùng
toâi laø giaûm thieåu nhöõng gì ñaëc bieät, vaø taêng nhöõng caùi coù theå chuaån
hoùa ñöôïc”, Markert noùi. “Khi baïn chuaån hoùa moät caùi gì ñoù, baïn ñaõ
giaûm ñöôïc chi phí vaø thôøi gian. Vôùi moãi linh kieän chuùng toâi duøng,
chuùng toâi ñaõ tính ñeán khaû naêng giuùp chuyeån ñoåi saûn xuaát nhanh.”
Vôùi phöông thöùc saûn xuaát naøy, caàn coù

söï coäng taùc giöõa nhöõng ngöôøi tröïc tieáp saûn “Muïc ñích cuûa
xuaát vaø caùc kyõ sö cheá taïo ra saûn phaåm. Moät chuùng toâi laø
nhoùm döï aùn goàm caùc thaønh vieân töø nhieàu boä giaûm thieåu caùc
phaän ñöôïc thaønh laäp ñeå ñaûm baûo chaéc chaén thöù ñaëc bieät,
raèng caùc saûn phaåm môùi phaûi ñöôïc thieát keá
vaø cöïc ñaïi hoùa
theo caùc tieâu chuaån nhaèm taêng khaû naêng
ñieàu bieán (khaû naêng töông thích vôùi nhieàu nhöõng caùi coù
saûn phaåm khaùc nhau). “Tröôùc khi saûn xuaát theå chuaån hoùa
ñoàng loaït moät saûn phaåm môùi, chuùng toâi hoäi ñöôïc”, Markert,
yù vôùi caùc kyõ sö cheá taïo, kyõ sö quy trình, thôï chuû tòch Autoliv
maùy, coâng nhaân saûn xuaát, ñeå thieát keá ra moät
khu vöïc
daây chuyeàn saûn xuaát phuø hôïp nhaát”, David
B. Johnson, Tröôûng phoøng keá hoaïch vaø döï Baéc Myõ noùi.
baùo boä phaän saûn xuaát tuùi khí cuûa Autoliv cho
bieát. “Ai coù theå toát hôn caùc coâng nhaân saûn xuaát khi noùi caùi gì chaïy
toát caùi gì khoâng? Hoï bieát thao taùc naøo laø khoù, quy trình saûn xuaát
naøo seõ gaây ra nhieàu saûn phaåm loãi. Chuùng toâi ñaõ gaët haùi ñöôïc nhieàu
traûi nghieäm, nhieàu caûi tieán höõu hieäu töø caùc ñoùng goùp cuûa caùc coâng
nhaân tröïc tieáp saûn xuaát, nhöõng ngöôøi laøm vieäc tröïc tieáp beân daây
chuyeàn saûn xuaát haøng ngaøy”.
Sau khi heä thoáng saûn xuaát môùi thöïc söï ñi vaøo hoaït ñoäng ôû nhaø
maùy Ogden, keát quaû thu ñöôïc thaät ñaùng ngaïc nhieân. Trong voøng
2 naêm, tæ leä saûn phaåm loãi giao cho khaùch haøng giaûm 67 phaàn traêm
so vôùi tröôùc kia. Voøng quay toàn kho taêng 79 phaàn traêm. Naêng suaát
ñöôïc caûi thieän 45 phaàn traêm nhôø thôøi löôïng nhaân coâng boû ra cho
moãi saûn phaåm giaûm. Toång chi phí cho moãi ñôn vò saûn phaåm giaûm
30 phaàn traêm trong voøng 4 naêm. Löôïng haøng boû ñi (do loãi, sai soùt)
giaûm 41 phaàn traêm.
Nhöõng thaønh coâng ôû nhaø maùy Ogden ñaõ khích leä Autoliv
aùp duïng moâ hình saûn xuaát cho caùc nhaø maùy saûn xuaát bôm phaûn
löïc ôû Utah. Vaø thaät tuyeät vôøi laø caùc nhaø maùy naøy cuõng thu ñöôïc
caùc keát quaû töông töï nhö ñoái vôùi Ogden. Vôùi nhöõng thaønh coâng
ôû caùc nhaø maùy saûn xuaát bôm phaûn löïc vaø tuùi, naêm 2002 Autoliv
ñaõ ñöôïc trao taëng giaûi thöôûng “Shingo Prize for Excellence in
Manufacturing”.41
AÛnh höôûng cuûa nguoàn cung
Coi chuoãi cung öùng laø vuõ khí caïnh tranh chieán löôïc laø ñieàu khoâng
coøn môùi meû vôùi Autoliv. Coâng ty coù truyeàn thoáng hôïp taùc laâu daøi
vaø hieäu quaû vôùi caùc nhaø cung caáp. “Chi phí lieân quan ñeán nguoàn
cung cuûa chuùng toâi chieám treân 60 phaàn traêm giaù thaønh saûn phaåm”,
Markert noùi. “Vì theá chuùng toâi nhaän thöùc roõ vai troø cuûa chuoãi cung
öùng môû roäng42 ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng haøng ngaøy vaø caû söï phaùt trieån
quy trình vaø saûn phaåm cuûa chuùng toâi trong töông lai”.
Trong nhieàu naêm, Autoliv söû duïng caùc phöông phaùp coå ñieån
ñeå quaûn lyù chuoãi cung öùng môû roäng cuûa mình. Caùc nhoùm phuï traùch
nguoàn haøng phoå thoâng toång hôïp nhu caàu töø caùc boä phaän vaø ñaët
haøng töø caùc thò tröôøng cung öùng treân toaøn caàu. Caùc khaùch haøng
quan troïng ñöôïc ñaùnh giaù löïa choïn kyõ caøng, moät khi ñaõ ñöôïc löïa
choïn seõ ñöôïc theo doõi vaø giaùm saùt chaët cheõ. Tuy nhieân ñeå hoã trôï
cho vieäc chuyeån ñoåi sang heä thoáng saûn xuaát
“Chi phí nguoàn theo moâ hình saûn xuaát cuûa Toyota, coâng ty
caàn chuyeån ñoåi chieán löôïc quaûn lyù nguoàn
cung chieám hôn cung cuûa mình.
60 phaàn traêm giaù
thaønh saûn phaåm Hôn caû vieäc chæ ñôn thuaàn kieåm soaùt chi
cuûa Autoliv” phí vaø hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa töøng boä phaän
trong chuoãi cung öùng, Autoliv caàn kieåm soaùt
41. Giaûi thöôûng “Shingo Prize for Excellence in Manufacturing” laø giaûi thöôûng ñöôïc trao haøng naêm bôûi Ñaïi Hoïc Utah State daønh cho caùc
coâng ty taïi Baéc Myõ ñaït ñöôïc söï xuaát saéc taàm côõ theá giôùi trong saûn xuaát. Giaûi thöôûng naøy ra ñôøi naêm 1998 ñeå theå hieän söï kính troïng ñoái vôùi
Shiego Shingo-moät chuyeân gia haøng ñaàu veà saûn xuaát vaø laø ngöôøi tieân phong xaây döïng moâ hình Toyta Production System. (ND)
42. Chuoãi cung öùng môû roäng ra phaïm vi cuûa caùc nhaø cung caáp. (ND)
ôû möùc toång theå – ñoù laø toång chi phí sôû höõu saûn phaåm vaø doøng chaûy
cuûa haøng hoùa vaø thoâng tin xuyeân suoát chuoãi cung öùng. “Chuùng toâi
thaáy raèng, khoâng caét giaûm ñöôïc nhieàu chi phí neáu taäp trung vaøo
töøng boä phaän ñôn leû, cô hoäi caét giaûm chi phí naèm ôû caùc giao dieän
giöõa caùc ñoái taùc trong chuoãi cung öùng. Vì theá chuùng toâi ñaåy maïnh
coäng taùc, caû trong noäi boä laãn vôùi caùc ñoái taùc cung öùng haøng cho
chuùng toâi, ñeå tìm ra caùc giao dieän coù theå giaûm ñöôïc chi phí vaø laáy
chuùng ra khoûi chuoãi cung öùng”.
Ví nhö boä phaän saûn xuaát bôm phaûn löïc vaø thieát keá tuùi khí
cuûa Autoliv luoân laøm vieäc taùch bieät nhau. Boä phaän bôm “baùn” saûn
phaåm cho boä phaän tuùi khí, vaø ñoù laø ñieåm coát loõi cuûa moái quan heä
giöõa hai boä phaän naøy.
Töøng boä phaän phaán ñaáu giaûm chi phí vaø naâng cao hieäu quaû
hoaït ñoäng cuûa rieâng mình, nhöng chieán löôïc cuûa hoï khoâng thoáng
nhaát vôùi nhau ñeå cuøng höôùng tôùi hieäu quaû toång quan cho coâng ty.
Boä phaän thieát keá bôm thay ñoåi coâng ngheä saûn xuaát ñeå giaûm chi phí,
nhöng söï thay ñoåi naøy khieán boä phaän thieát keá tuùi khí phaûi thay ñoåi
theo vaø cuoái cuøng daãn ñeán taêng chi phí cho saûn phaåm cuoái – laø heä
thoáng tuùi khí.
Ñeán muøa heø 2002, Autoliv quyeát ñònh thoáng nhaát caùc boä phaän
saûn xuaát cuûa mình thaønh moät, caùc nhoùm thieát keá vaø laép raùp cuøng
chung muïc ñích giaûm toång chi phí saûn xuaát saûn phaåm. “Baèng vieäc
gaén keát caùc heä thoáng laïi vôùi nhau, chuùng toâi caân baèng ñöôïc caùc
yeáu toá ñeå taïo ra hieäu quaû toát nhaát cho toaøn doanh nghieäp. Giôø ñaây
chuùng toâi thieát keá phaàn bôm vôùi chi phí cao hôn moät chuùt nhöng
chuùng laïi giuùp caét giaûm chi phí ôû chaëng tieáp sau - tích hôïp vôùi
heä thoáng voû tuùi”, Markert giaûi thích. “Chuùng toâi tìm thaáy ñöôïc
nhieàu cô hoäi nhö vaäy, vaø ñaõ caét giaûm ñöôïc ñaùng keå caùc chi phí
saûn xuaát”.
Thay ñoåi noäi boä tuy nhieân laø khoâng ñuû ñeå heä thoáng saûn xuaát
môùi cuûa Autoliv vaän haønh hieäu quaû. Ñeå ñaït caùc muïc ñích kinh
doanh cuûa mình, Autoliv ñaõ thuyeát phuïc caùc nhaø cung caáp cuûa
mình thay ñoåi caùch laøm vieäc. Coâng ty ñaõ ñaàu tö raát nhieàu nhaân löïc
vaøo hoã trôï phaùt trieån caùc nhaø cung caáp, gioáng nhö caùch Toyota ñaõ
hoã trôï Autoliv. “Vì chi phí nguoàn cung chieám hôn 60 phaàn traêm
giaù thaønh saûn phaåm, caùch caùc nhaø cung caáp cheá taïo saûn phaåm,
caùch hoï tung saûn phaåm ra thò tröôøng, caùch hoï xöû lyù ñôn haøng, caùch
hoï ñaùnh giaù vaø döï baùo nhu caàu cuõng nhö thöïc thi noù chieám 60
phaàn traêm cô hoäi caét giaûm chi phí cuûa chuùng toâi”, Brett Skinner,
giaùm ñoác tích hôïp nhaø cung caáp vaø phaùt trieån quy trình (director of
supplier integration and process development) cuûa boä phaän saûn
xuaát bôm phaûn löïc Autoliv noùi.
Veà cô baûn, caùc nhaø cung caáp ñeàu ñoàng yù giao haøng vôùi khoái
löôïng nhoû hôn vaø thöôøng xuyeân hôn, thöôøng laø ñöôïc thöïc hieän qua
moâ hình cross-dock43. “Phaân phoái laø moät hoaït ñoäng quan troïng
cuûa nhaø cung caáp” Skinner noùi. “Chuùng toâi giaûi thích cho caùc nhaø
cung caáp hieåu lyù do taïi sao chuùng toâi caàn haøng ñöôïc giao thöôøng
xuyeân hôn, vôùi khoái löôïng haøng giao moãi laàn nhoû hôn. Ñieàu naøy
giuùp chuùng toâi caét giaûm chi phí. Chuùng toâi chaáp nhaän xem xeùt laïi
giaù saûn phaåm neáu vieäc thay ñoåi naøy laøm taêng chi phí cho nhaø cung
caáp. Caùc nhaø cung caáp cuõng hieåu laø neáu chuùng toâi phaùt trieån ñöùng
vöõng treân thò thöôøng thì hoï cuõng seõ cuøng chuùng toâi phaùt trieån”.
Caùc laõnh ñaïo cuûa Autoliv thöôøng noùi “bieán ñoäng taïo ra chi phí”.
Saûn xuaát hay vaän taûi theo meû lôùn thöôøng ñi lieàn vôùi chi phí cao vaø gaây
laõng phí khi nhu caàu thay ñoåi. Ñieàu naøy ñuùng vôùi tröôøng hôïp cuûa nhaø
maùy Ogden, cuõng nhö caùc coâng ty cung öùng vaät tö cho nhaø maùy naøy.
Skinner ñaõ duøng tröôøng hôïp thaønh coâng cuûa caùc nhaø maùy ôû Utah ñeå
phaùt trieån moät chöông trình ñaøo taïo cho caùc nhaø cung caáp, giuùp hoï ñaït
ñöôïc nhöõng thaønh coâng töông töï. “Muïc ñích cuûa chuùng toâi laø loaïi boû
laõng phí. Chuùng toâi taäp trung vaøo chaát löôïng vaø phaân phoái, vaø chuùng
toâi baøn vôùi nhaø cung caáp - thaäm chí laø vôùi nhaø cung caáp cuûa nhaø cung
caáp - tôùi khi chuùng toâi giaûi quyeát ñöôïc nguyeân nhaân gaây ra söï laõng phí”
Skinner noùi. “Vaø khi chuùng toâi giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà, chuùng toâi coù
haún moät quy trình ñeå chia seû thaønh coâng vôùi caùc nhaø cung caáp”.
43. Laø heä thoáng phaân phoái haøng hoùa theo ñoù haøng hoùa ñöôïc nhaän tröïc tieáp taïi kho hoaëc taïi trung taâm phaân phoái nhöng khoâng ñem vaøo döï tröõ
maø saün saøng chuyeån thaúng ñeán khaùch haøng hoaëc cöûa haøng baùn leû. Cross-docking ñoøi hoûi söï phoái hôïp haøi hoøa giöõa hoaït ñoäng nhaän vaø giao
haøng. Baèng caùch loaïi boû coâng ñoaïn löu kho vaø löïa choïn saûn phaåm, cross-docking giuùp giaûm ñaùng keå chi phí phaân phoái. (ND)
Töøng lôùp töøng lôùp moät
Greening Donald laø moät tröôøng hôïp minh chöùng veà ñöôøng
loái hôïp taùc cuûa Autoliv vôùi caùc nhaø cung caáp. Naèm ôû Ontario
Canada, Greening Donald saûn xuaát maøng loïc boä phaän bôm
phaûn löïc cuûa heä thoáng tuùi khí, moät trong nhöõng linh kieän chính
cuûa caùc saûn phaåm cuûa Autoliv. Autoliv laø khaùch haøng lôùn nhaát
cuûa Greening Donald, tuy nhieân Skinner vaø coäng söï ñaõ khoâng
duøng öu theá naøy ñeå eùp buoäc moái quan heä môùi vôùi Greening
Donald. Thay vaøo ñoù, Autoliv ñeà nghò moät söï coäng taùc ñeå
mang laïi lôïi ích cho caû hai beân.
“Toâi ñaõ thöïc söï khoâng thích thuù khi nghe noùi khaùch haøng
lôùn cuûa toâi saép göûi moät nhoùm chuyeân gia ñeán hoã trôï chuùng toâi”,
John Rosbottom, giaùm ñoác saûn xuaát cuûa Greening Donald noùi.
“Nhöng giôø ñaây toâi chæ coù theå noùi ñöôïc laø: thaät tuyeät vôøi”. Caùc
coäng söï cuûa Skinner giuùp cho Greening Donald chuyeån töø moâ
hình saûn xuaát theo caùc meû lôùn thaønh moâ hình saûn xuaát theo caùc
meû nhoû, vaø thieát laäp chuaån cho töøng quy trình lieân hoaøn cuûa
daây chuyeàn saûn xuaát. Moät heä thoáng duøng theû, hay Kanban, ñeå
“keùo” saûn phaåm ñi suoát daây chuyeàn saûn xuaát ñöôïc ñi vaøo hoaït
ñoäng. 14 thaùng sau khi chaáp nhaän ñeà nghò cuûa Autoliv giuùp toái
öu hoùa quy trình saûn xuaát, Greening Donald ñaõ caét giaûm 50
phaàn traêm löôïng pheá lieäu vaø 30 phaàn traêm löôïng thaønh phaåm
toàn kho. “Trong soá caùc nhaø maùy öùng duïng moâ hình saûn xuaát
tinh goïn, Autoliv laø moät nhaø maùy vöôït troäi vaø gaây aán töôïng
nhaát,” Rosbottom noùi. “Caùch maø hoï ñeán vôùi chuùng toâi, tìm
hieåu quy trình cuûa chuùng toâi, vaø giuùp chuùng toâi toái öu hoùa doøng
chaûy cuûa saûn phaåm qua caùc coâng ñoaïn cuûa quaù trình saûn xuaát
thöïc söï ñaõ mang laïi söï thaønh coâng”.

Autoliv ñaõ laëp laïi phöông phaùp naøy cho nhieàu nhaø cung
caáp, moãi nhaø vôùi moät caáp ñoä khaùc nhau. Ñeå ñaåy maïnh hoã trôï vaø
hôïp taùc vôùi caùc nhaø cung caáp, naêm 2002 Autoliv ñaõ ñöa vaøo söû
duïng moät trang web noäi boä goïi laø Autoliv Partner Portal. Trang
web naøy cho pheùp caùc nhaø cung caáp naém ñöôïc nhu caàu thu mua,
caùc chuaån möïc, döï baùo saûn xuaát, ñieàu khoaûn hôïp ñoàng, vaø khaû naêng
kieåm soaùt nguyeân vaät tö trong suoát chuoãi cung öùng cuûa Autoliv.
Khoâng coù gì laø deã daøng
Töø baét ñaàu ñeán khi keát thuùc, töø nhöõng noã löïc caûi toå ban ñaàu ñeán
khi nhôø Toyota hoã trôï, Autoliv phaûi maát 10 naêm ñeå thöïc söï chuyeån
hoùa heä thoáng saûn xuaát vaø cung öùng cuûa mình. Töø kinh nghieäm
thu ñöôïc, Autoliv ñaõ coù theå giuùp cho caùc nhaø cung caáp cuûa mình
chuyeån ñoåi vôùi toác ñoä nhanh hôn. Tuy nhieân, caùc laõnh ñaïo caáp cao
cuûa Autoliv chæ ra ngay raèng, seõ khoâng theå coù ñöôïc moät caûi toå taàm
côõ nhö vaäy neáu khoâng coù söï ñoàng loøng ñoàng söùc cuûa toaøn coâng ty.
“Ñieàu naøy khoâng theå aùp ñaët,” Markert noùi. “Moät coâng ty nhö vaäy
phaûi saün saøng ñaàu tö tieàn baïc vaø thôøi gian moät keá hoaïch toaøn dieän
ñeå phaùt trieån vaø ñaøo taïo nhaân löïc ñeå ñöa caùc
Autoliv phaûi maát heä thoáng ñi vaøo hoaït ñoäng”.
10 naêm ñeå thöïc
söï chuyeån hoùa Autoliv ñaõ ñaàu tö haøng trieäu ñoâ la Myõ
vaø haøng ngaøn giôø ñaøo taïo ñeå hoã trôï cho
heä thoáng saûn chuyeån ñoåi sang heä thoáng saûn xuaát APS.
xuaát vaø cung Theâm vaøo ñoù, lieân tuïc coù caùc yù töôûng saùng
öùng cuûa mình. taïo, Markert noùi. Autoliv luoân khuyeán khích
ngöôøi cuûa mình ñoùng goùp yù töôûng caûi tieán.
Coâng ty coøn trao giaûi thöôûng baèng tieàn maët
cho caùc caù nhaân coù yù töôûng caûi thieän quy trình. “Chuùng toâi coù voâ
soá caùc chöông trình nhaèm taäp hôïp moïi ngöôøi laïi vôùi nhau ñoùng goùp
yù töôûng caûi tieán. Moät trong caùc chæ tieâu ñaùnh giaù nhaân vieân cuûa
chuùng toâi laø soá löôïng yù töôûng caûi tieán maø nhaân vieân ñoùng goùp,”
Markert noùi. “Sau ñoù phaûi coù moät quy trình heä thoáng ñeå ñaùnh giaù
vaø nhaän bieát nhöõng yù töôûng naøo laø toát nhaát vaø roài caùc chöông trình
ñeå trieån khai caùc yù töôûng toát nhaát naøy ra toaøn doanh nghieäp”.
CHÖÔNG 2 Nguyeân taéc coát loõi thöù 2: Phaùt trieån moät caáu truùc quy trình toång theå 69
CHÖÔNG 2
Nguyeân Taéc Coát Loõi Thöù 2:
Phaùt Trieån Moät Caáu Truùc
Quy Trình Toång Theå
Cuõng nhö caùc döï aùn xaây döïng lôùn, caùc döï aùn caûi toå chuoãi cung
öùng caàn coù baûn kieán truùc toång theå ñeå thaønh coâng. Thieáu baûng thieát
keá naøy, chuùng ta seõ khoâng theå möôøng töôïng ñöôïc heát nhöõng coâng
vieäc naøo caàn hoaøn thaønh ñeå hình thaønh leân moät khoái toång theå - vaø
baïn seõ phaûi ñoái dieän vôùi nhöõng chaäm treã, söûa chöõa vaø chi phí taêng
leân töøng ngaøy. Trong quaûn lyù chuoãi cung öùng, baûn kieán truùc ôû ñaây
chính laø caáu truùc chuoãi cung öùng (Xem Chöông 6 ñeå hieåu veà nhöõng
ñaëc ñieåm ñaëc tröng cuûa moät quaù trình thay ñoåi toaøn dieän). Caáu truùc
cuûa chuoãi cung öùng seõ cuï theå hoùa baèng nhöõng quy trình, caùc öùng
duïng, cuõng nhö laø thoâng tin caàn ñeå caûi tieán vaø phaùt trieån tuaàn töï
chuoãi cung öùng. Noù cuõng seõ bao goàm nhöõng quy ñònh chung giöõa
caùc boä phaän vaø ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa quy trình vaø cô sôû haï
taàng cuûa chuoãi cung öùng (coâng ngheä thoâng tin, haï taàng kyõ thuaät
logistics, nhö laø kho baõi, nhaø maùy).
Caùc coâng ty coù caáu truùc chuoãi cung öùng ñoàng boä vôùi muïc
tieâu kinh doanh cuûa mình seõ gaët haùi hieäu quaû kinh doanh toát hôn.
Nhöõng chuoãi cung öùng nhö vaäy ñöôïc xem laø “hôïp vôùi taàm nhìn
chung”. Chuùng seõ ñöôïc thöïc thi vaø vaän haønh moät caùch trôn tru, deã
daøng hôn. Vaø coù leõ ñieàu quan troïng nhaát: chuùng coù theå ñöôïc taùi
thieát moät caùch nhanh choùng khi caàn – ñaây chính laø theá maïnh caïnh
tranh voâ giaù (xem Hình 2-1). Caáu truùc quy trình chuoãi cung öùng
bao goàm boán phaàn chính:
HÌNH 2-1
Caùc thaønh phaàn cuûa caáu truùc Chuoãi Cung ÖÙng
° Moâ taû veà taát caû caùc quy trình chuoãi cung öùng (hoaïch ñònh,
mua haøng, saûn xuaát, giao haøng vaø thu hoài) vaø moái lieân heä
giöõa chuùng.
° Theå hieän moái töông taùc giöõa caùc quy trình chuoãi cung öùng
vaø caùc quy trình coát loõi khaùc cuûa doanh nghieäp.
° Moâ taû cuûa nhöõng öùng duïng (phaàn meàm) caàn thieát ñeå hoã trôï
caùc quy trình chuoãi cung öùng, bao goàm döõ lieäu vaø caùc chæ
soá ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng caàn thieát cho vieäc thöïc thi
vaø kieåm soaùt quy trình.
° Theå hieän söï tích hôïp giöõa caùc öùng duïng, bao goàm döõ lieäu
cuï theå vaø taàn suaát trao ñoåi thoâng tin.
BOÁN KIEÅM TRA CHO CAÁU TRUÙC CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Chuùng toâi cho raèng moät caáu truùc chuoãi cung öùng hieäu quaû caàn qua
ñöôïc boán baøi kieåm tra sau:
1. Kieåm tra veà söï phuø hôïp chieán löôïc. Caáu truùc cuûa chuoãi cung
öùng phaûi ñöôïc löïa choïn döïa treân chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa
doanh nghieäp. Nhöõng thöïc haønh môùi nhaát trong quaûn trò chuoãi laø
ñieàu ñaùng quan taâm hoïc hoûi, tuy nhieân doanh nghieäp caàn öu tieân
cho nhöõ n g thöï c haø n h thöï c söï hoã trôï cho neà n taû n g caï n h tranh
cuû a mình.
2. Kieåm tra veà söï taäp trung xuyeân suoát töø ñaàu ñeán cuoái. Caùc
quy trình chuoãi cung öùng phaûi ñöôïc ñaûm baûo quaûn lyù theo kieåu
xuyeân suoát ñaàu cuoái. Ñieàu naøy yeâu caàu caáu truùc chuoãi cung öùng
phaûi phaûn aùnh moät taàm nhìn toång theå veà chuoãi cung öùng cuõng nhö
nhoùm caùc muïc tieâu ñöôïc chia seû moät caùch haøi hoøa ñeán töøng thaønh
vieân trong chuoãi cung öùng.
3. Kieåm tra tính ñôn giaûn. Moät caáu truùc chuoãi cung öùng toát
phaûi ñöôïc xaây döïng treân cô sôû caùc quy trình giaûn ñôn vaø hôïp lyù,
nhaèm giaûm thieåu ñoä phöùc taïp, chi phí vaø naêng löïc quaûn lyù. Caùc
quy trình phaûi roõ raøng, deã hieåu cho ngöôøi thöïc thi.
4. Kieåm tra veà söï thoáng nhaát. Caáu truùc cuûa chuoãi cung öùng
phaûi coù ñoä tin caäy cao, ñaûm baûo tính maïch laïc vaø gaén keát khaêng
khít giöõa caùc quy trình, cô sôû döõ lieäu vaø heä thoáng thoâng tin.
Sau ñaây chuùng ta seõ ñi vaøo xem xeùt cuï theå töøng pheùp kieåm
tra ôû treân.
Phuø hôïp chieán löôïc
Nhieàu thöïc haønh trong quaûn trò chuoãi cung öùng (nhö chæ caàn nhaäp
ñôn haøng cuûa khaùch haøng moät laàn, quan taâm ñeán toång chi phí sôû höõu
saûn phaåm khi löïa choïn nhaø cung caáp, söû duïng baûng ñaùnh giaù chuoãi
cung öùng ña chöùc naêng) ñaõ vaø ñang chöùng toû laø nhöõng thöïc tieãn toát,
giuùp doanh nghieäp naâng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng. Tuy
nhieân nhöõng thöïc haønh naøy khoâng theå hieän ñöôïc chieán löôïc chuoãi
cung öùng cuûa doanh nghieäp. Ñieàu quan troïng tröôùc khi quyeát ñònh
caùch thöùc hoaït ñoäng laø haõy nghó moät caùch nghieâm tuùc taïi sao baïn caàn
phaûi hoaït ñoäng theo caùch nhö vaäy. Nhöõng doanh nghieäp tieân phong
treân thò tröôøng taïo ra söï khaùc bieät bôûi hieåu roõ ñöôïc nhöõng thöïc haønh
quaûn trò chuoãi cung öùng naøo hoï caàn phaûi ñi tieân phong - nhöõng thöïc
haønh thöïc söï trôï giuùp cho caïnh tranh vaø ñaúng caáp thöông hieäu.
HÌNH 2-2
Gaén keát caùc thöïc tieãn Chuoãi Cung ÖÙng vôùi neàn taûng caïnh tranh
Chiến lược
Caùc thực haønh chuỗi cung ứng coát loõi
kinh doanh chính
° Thiết kế một chuỗi cung ứng tích hợp

Đổi mới ° Đổi mới một caùch cộng taùc với nhaø cung cấp
° Xaây dựng chuỗi cung ứng hỗ trợ cho tung sản phẩm mới (NPI)
° Hoạch định vaø leân lịch sản xuất tích hợp

Chi phí ° Tieâuchuẩn hoùa quy trình sản xuất vaø mua nguyeân vật liệu
° Thiết kế cho quản trị sản xuất, mua haøng vaø xử lyù đơn haøng
° Hoạch định hợp taùc với khaùch haøng

Dịch vụ ° Phaânkhuùc khaùch haøng
° Ứng dụng moâ hình trì hoaõn
° Phaùt
triển khả năng truy nguyeân nguồn gốc sản phẩm ở cấp độ
Chất lượng từng loâ haøng
° Theo doõi chặt chẽ voøng đời sản phẩm đaõ tieâu thuï
Hình 2-2 chæ ra moät vaøi ví duï veà caùc thöïc haønh chuoãi cung
öùng trôï giuùp cho caùc chieán löôïc chuoãi cung öùng chæ ra ôû Chöông
1. Duø caùc doanh nghieäp ñeàu coù theå vaän duïng ñöôïc caùc thöïc haønh
naøy, tuy nhieân tuøy thuoäc vaøo chieán löôïc chuoãi cung öùng cuï theå maø
möùc ñoä quan troïng cuûa caùc thöïc haønh coù theå
“Ñieàu quan troïng khaùc ñi.
tröôùc khi quyeát
ñònh caùch thöùc Khi quyeát ñònh kinh nghieäm thöïc haønh,
hoaït ñoäng laø haõy quy trình naøo, doanh nghieäp seõ söû duïng, haõy
nghó ñeán khaû naêng nhöõng thöïc haønh vaø quy
nghó moät caùch trình naøy coù giuùp ích cho vieäc ñaït ñöôïc caùc
nghieâm tuùc taïi muïc tieâu chieán löôïc chuoãi cung öùng ñaõ ñeà
sao baïn caàn ra khoâng. Vôùi moät chieán löôïc kinh doanh,
phaûi hoaït ñoäng khoâng phaûi chieán löôïc chuoãi cung öùng naøo
theo caùch nhö cuõng seõ phuø hôïp, cuõng nhö vôùi moät chieán
löôïc chuoãi cung öùng, khoâng phaûi thöïc tieãn
vaäy” naøo cuõng quan troïng nhö nhau. Amazon,
ñöôïc coi laø “boä söu taäp saùch lôùn nhaát haønh tinh”, mang ñeán cho
chuùng ta moät ví duï veà caùch löïa choïn thöïc haønh kinh doanh phuø
hôïp vôùi chieán löôïc chuoãi cung öùng. Amazon baùn haøng trieäu ñaàu
saùch khaùc nhau maø chæ löu kho nhöõng danh muïc ñöôïc ñaùnh giaù laø
baùn chaïy nhaát, soá naøy chæ chieám moät boä phaän nhoû danh muïc saùch
baùn, phaàn lôùn saùch coøn laïi ñöôïc mua qua caùc coâng ty ñoái taùc hoaëc
töø nhaø phaân phoái neáu coù ñôn haøng. Vôùi chieán löôïc naøy Amazon
khoâng theå thích öùng vôùi moät trong nhöõng thöïc haønh toát nhaát laø cho
khaùch haøng bieát chính xaùc thôøi ñieåm giao haøng ngay luùc khaùch
haøng ñaët mua haøng. Ñoái vôùi haøng ñang coù trong kho, vieäc cung caáp
thôøi ñieåm chuyeån haøng ñi laø khaù deã daøng: khaùch haøng thöôøng nhaän
ñöôïc thoâng baùo “haøng thöôøng ñöôïc chuyeån ñi trong voøng 24 giôø”.
Ñoái vôùi caùc maët haøng khoâng coù ngay trong kho, cam keát chính xaùc
thôøi ñieåm chuyeån haøng ñi laø ñieàu khoù khaên. Neáu khaùch haøng ñaët
nhöõng maët haøng khoâng coù saün trong kho, hoï seõ nhaän ñöôïc Amazon
thoâng baùo “haøng thöôøng ñöôïc chuyeån ñi trong voøng x ngaøy”, trong
ñoù x ñöôïc xaùc ñònh döïa treân kinh nghieäm, caùc tröôøng hôïp töông töï
nhö vaäy trong thôøi gian gaàn.
Taïi sao Amazon vaãn duy trì ñöôïc möùc ñoä haøi loøng cuûa khaùch
haøng raát cao, daãu coâng ty khoâng tuaân theo thöïc haønh toát nhaát ôû
treân? Lyù do laø Amazon cho pheùp khaùch haøng kieåm tra tình traïng
ñôn haøng taïi moïi thôøi ñieåm sau khi ñaët haøng vaø chuû ñoäng thoâng baùo
vôùi khaùch haøng khi haøng ñöôïc chuyeån ñi. Amazon cuõng cung caáp
ñöôøng daãn tôùi ñòa chæ trang web cuûa ngöôøi chuyeân chôû, ñieàu naøy
giuùp khaùch haøng coù theå kieåm tra ñöôïc tình traïng ñôn haøng vaø ngaøy
döï kieán nhaän ñöôïc haøng. Keát quaû laø khaùch haøng vaãn haøi loøng maø
Amazon laïi giaûm ñöôïc chi phí toàn kho, giöõ chi phí chuoãi cung öùng
ôû möùc thaáp.
Möùc ñoä phuø hôïp cuûa caùc thöïc haønh seõ thay ñoåi khi chieán löôïc
chuoãi cung öùng cuûa doanh nghieäp thay ñoåi. Khi Amazon môùi ra ñôøi,
thì naêng löïc coát loõi trong quaûn lyù hoaøn thaønh ñôn haøng khoâng phaûi
ñieåm troïng taâm cuûa chieán löôïc. Moâ hình kinh doanh nguyeân thuûy
cuûa Amazon laø khoâng coù haøng toàn kho vaø chæ ñaët haøng töø nhaø saûn
xuaát hoaëc phaân phoái sau khi nhaän ñöôïc ñôn haøng töø khaùch haøng.
Caùc quy trình chuoãi cung öùng ñöôïc thieát keá döïa treân thöïc teá laø saùch
cuûa Amazon ñöôïc löu ôû caùc kho caùc ñoái taùc cung caáp. Amazon chæ
caàn ñaët haøng tôùi caùc kho naøy khi caàn vaø Amazon khoâng baän taâm
veà quaûn lyù haøng toàn kho.
Tuy nhieân coâng ty thaáy raèng moâ hình naøy khoâng giuùp cho
coâng ty coù ñöôïc khaû naêng kieåm soaùt toaøn chuoãi cung öùng, naém
ñöôïc yeâu caàu khaùch haøng vaø cuõng nhö caùc giao dòch lieân quan.
Do ñoù coâng ty ñaõ quyeát ñònh xaây kho vaø töï quaûn lyù. Duø phaûi toán
nhöõng khoaûn ñaàu tö taøi saûn coá ñònh khaù lôùn, nhöng buø laïi coâng ty
trôû thaønh chuyeân gia haøng ñaàu trong quaûn lyù kho. Töø naêm 1999
ñeán 2003, baèng vieäc ñaàu tö vaøo töï ñoäng hoùa vaø lieân tuïc caûi tieán,
aùp duïng caùc thöïc haønh naâng cao hieäu naêng, Amazon ñaõ coù theå
naâng cao hieäu suaát khai thaùc leân tôùi 3 laàn. Chi phí hoaït ñoäng giaûm
töø khoaûng 20 phaàn traêm cuûa toång doanh soá tôùi coøn döôùi 10 phaàn
traêm. Söï thaønh coâng trong quaûn lyù kho ñaõ giuùp Amazon môû roäng
kinh doanh thöông maïi ñieän töû, hoã trôï cho caùc nhaø baùn leû teân tuoåi
nhö Toys “R” Us vaø Target44 .
Allan Lyall, phoù chuû tòch phuï traùch hoaït ñoäng khu vöïc Chaâu
AÂu (vice president of European operations), cho raèng vieäc giöõ cho
chieán löôïc chuoãi cung öùng baét kòp vôùi chieán löôïc kinh doanh cuûa
coâng ty luoân laø moät thöû thaùch. “Noù khoâng phaûi laø coâng vieäc thay
ñoåi cô baûn chieán löôïc” oâng noùi “maø laø nhöõng ñieàu chænh. Coù nghóa
laø chuùng ta ñieàu chænh nhöõng quy trình coù lieân quan ñeå thích öùng
vôùi boái caûnh vaø chieán löôïc kinh doanh. Moät ví duï laø tröôøng hôïp
chuùng toâi baét ñaàu thöû nghieäm chieán löôïc giao haøng ngay ngaøy hoâm
sau45 ôû moät vaøi ñòa ñieåm naøo ñoù. Töø tröôùc ñeán thôøi ñieåm ñoù chuùng
toâi aùp duïng chính saùch chæ chuyeån haøng ñi töø trung taâm phaân phoái
moät laàn trong ngaøy vaøo 8 giôø toái. Vôùi chieán löôïc môù i , chuù n g toâ i
ñaõ phaû i nghó laï i – moä t laà n chuyeå n haø n g ñi trong ngaø y laø
khoâ n g ñuû ” 46.
Mark Mastandrea, giaùm ñoác hoaøn thaønh ñôn haøng (director
44. Fred Vogelstein, “Mighty Amazon,” Fortune (26/5/2003), trang 22–28. (TG)
45. Ngaøy giao haøng cho khaùch haøng laø ngaøy ngay sau khi ñaët haøng. (ND)
46. Theo moät phoûng vaán ñöôïc thöïc hieän bôûi Shoshanah Cohen (taùc giaû) vôùi Mark Mastandrea, giaùm ñoác phaân phoái cuûa Amazon. (TG)
of fulfillment), minh hoïa veà quaûn lyù lieân tuïc ñoåi môùi vaø hoaøn thieän
quy trình nhö sau: “Chuùng toâi chuù troïng vaøo tìm hieåu kyõ töøng nhaân
toá cuûa quy trình. Do chuùng toâi coù nhieàu kho ñöôïc xaây döïng vaøo
nhieàu thôøi ñieåm khaùc nhau, vì theá möùc ñoä töï ñoäng cuûa caùc kho cuõng
khaùc nhau. Chuùng toâi ñaõ chia quy trình thaønh nhöõng boä phaän nhoû,
nhoû ñeán möùc coù theå bieát ñöôïc ñaâu laø ñieåm chung aùp duïng cho taát caû
caùc kho. Sau ñoù chuùng laäp chuaån ñeå so saùnh noäi boä vaø tìm ra caùch
toát nhaát ñeå thöïc hieän quy trình, tieáp ñoù laø trieån khai thöïc haønh toát
nhaát naøy ñeán toaøn boä caùc kho coøn laïi.” Amazon ñònh nghóa caùch
laøm naøy laø phöông phaùp ñöôïc caáu truùc hoùa vaø ñaõ laäp caùc nhoùm
bao goàm kyõ sö heä thoáng coâng nghieäp, chuyeân gia Six Sigma47, caùc
ñaïi dieän töø caùc phoøng ban chöùc naêng ñeå lieân tuïc phaân chia caùc quy
trình thaønh töøng moâ ñun nhoû coù theå duøng chung cho toaøn coâng ty.
Mastandrea chæ ra raèng caùch laøm naøy thöïc söï ñaõ mang laïi hieäu quaû
toát, cho duø cô sôû haï taàng kyõ thuaät48 cuûa coâng ty khoâng ñoàng nhaát.
“Moät kho coù theå duøng quy trình A vaø B, kho khaùc coù theå duøng quy
trình A vaø C. Chuùng toâi toái öu hoùa quy trình A vaø sau ñoù bieán noù
thaønh quy trình chung cho caû hai kho”.
Ngaøy nay, Amazon ñaõ chuyeån sang aùp duïng phöông phaùp hoãn
hôïp goàm löu kho nhöõng maët haøng coù soá löôïng lôùn, ñoàng thôøi söû
duïng caùc ñoái taùc giuùp löu kho nhöõng maët haøng coù soá löôïng nhoû
hoaëc caùc loaïi haøng coù kích thöôùc ñaëc bieät, chieám duïng nhieàu dieän
tích kho daãn ñeán vieäc quaûn lyù kho thieáu hieäu quaû. Nhöôïc ñieåm cuûa
phöông phaùp naøy laø moät ñôn haøng cuûa khaùch haøng coù theå bao goàm
haøng töø nhieàu ñòa ñieåm khaùc nhau. Khaùch haøng coù theå löïa choïn
gom haøng thaønh moät loâ roài môùi chuyeån ñeán cho mình hoaëc cho
pheùp haøng ñöôïc chuyeån ñeán mình tröïc tieáp töø caùc nôi löu tröõ haøng
(vì theá seõ nhaän haøng nhieàu laàn).
Trong moät vaøi tröôøng hôïp Amazon coù theå khoâng cho pheùp
khaùch haøng löïa choïn gom haøng tröôùc khi chuyeån ñi. Lyù do laø neáu
cho pheùp khaùch haøng gom haøng, Amazon coù theå phaûi traû nhieàu chi
phí phaùt sinh, cao hôn nhieàu neáu laø chuyeån haøng ñi tröïc tieáp töø caùc
47. Six Sigma: laø thuaät ngöõ thöôøng ñeà caäp ñeán moät qui trình ñöôïc kieåm soaùt toát, nghóa laø giôùi haïn loãi cho pheùp laø ±6 sigma so vôùi ñöôøng
trung taâm trong sô ñoà kieåm soaùt {töông ñöông vôùi ñoä sai soùt laø 3,4 loãi treân moät trieäu khaû naêng gaây loãi}. Muïc tieâu cuûa Six Sigma laø tìm ra
nhöõng qui trình vaø kieåm soaùt nhöõng qui trình naøy ñeå ñaït ñöôïc möùc ñoä sai soùt thaáp nhaát coù theå ñöôïc vì vaäy heä phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng
cho trong nhieàu qui trình khaùc nhau khoâng chæ giôùi haïn trong lónh vöïc saûn xuaát. Thuaät ngöõ naøy thöôøng gaén lieàn vôùi haõng Motorola laø moät
trong nhöõng coâng ty khôûi xöôùng vieäc aùp duïng heä phöông phaùp naøy. (ND)
48. Möùc ñoä töï ñoäng hoùa khaùc nhau. (ND)
nôi maø haøng ñang ñöôïc chöùa. Vôùi phöông thöùc gom haøng tröôùc
khi chuyeån ñi, haøng seõ ñöôïc taäp keát taïi moät trung taâm phaân phoái
naøo ñoù, sau ñoù ñöôïc ñoùng goùi chung vaø chuyeån ñi cho khaùch haøng.
Amazon duøng nhieàu thuaät toaùn phöùc hôïp ñeå ñònh ra möùc ñoä toàn
kho cho töøng ñòa ñieåm ñeå giaûm thieåu vieäc taùch haøng thaønh nhieàu
goùi vaän chuyeån. Caùc thuaät toaùn naøy lieân tuïc ñöôïc Amazon xem xeùt
vaø caûi thieän.
Cho pheùp khaùch haøng löïa choïn phöông thöùc giao nhaän roõ
raøng ñaõ laøm gia taêng chaát löôïng dòch vuï khaùch haøng vaø ñieàu naøy
coù aûnh höôûng lôùn ñeán caùc quy trình chuoãi cung öùng. Thieát keá quy
trình chuoãi cung öùng cuûa Amazon taäp trung vaøo khaû naêng hoã trôï
cho khaû naêng döï baùo nhu caàu khaùch haøng vaø xaùc ñòch möùc toàn kho
hôïp lyù taïi töøng vò trí kho. Ñieàu naøy ñaõ cho pheùp coâng ty löïa choïn
hieäu quaû caùc maët haøng thöôøng ñöôïc cuøng luùc49 ñeå löu tröõ nhöõng
maët haøng naøy ôû cuøng moät vò trí, hoaëc ôû caùc vò trí gaàn nhau. Moät
trong nhöõng daáu hieäu cuûa söï thaønh coâng trong vieäc taùi thieát quy
trình cho phuø hôïp vôùi chieán löôïc laø coâng ty ñaõ caét giaûm ñöôïc chi
phí xöû lyù ñôn haøng töø 10,6 phaàn traêm cuûa doanh soá haøng trong quyù
ñaàu cuûa naêm 2002 xuoáng coøn 9,6 phaàn traêm trong quyù ñaàu cuûa
naêm 200350.
“Haõy caån troïng, Maëc duø coù raát nhieàu thöïc haønh coù theå hoã
trôï cho chieán löôïc maø doanh nghieäp baïn ñaõ
traùnh löïa choïn choïn, baïn haõy caån troïng trong vieäc löïa choïn
caùc thöïc haønh caùc thöïc haønh môùi nhaát, coù nhöõng thöïc haønh
môùi toán keùm raát toán keùm nhöng chæ mang laïi cho doanh
maø chæ mang laïi nghieäp nhöõng hieäu quaû phuï, thöù yeáu. Haõy
nhöõng hieäu quaû phaân tích hieäu quaû thöïc söï cuûa caùc thöïc haønh
môùi, sau ñoù löïa choïn tuøy theo caáp ñoä öu tieân
phuï”
do chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa baïn ñaõ
ñònh ra.
Chuùng ta coù theå bieát ñöôïc caáu truùc chuoãi cung öùng coù phuø hôïp
vôùi chieán löôïc hay khoâng khi maø:
49. Haøng thöôøng ñöôïc ñaët cuøng nhau trong cuøng moät ñôn haøng (ND)
50.“Amazon Trims Fulfillment and Marketing Expenses and Loss in First Quarter,” Direct Newsline (PRIMEDIA, 27/4/2003). (TG)
° Caùc giaù trò cuûa caùc thöïc haønh môùi ñöôïc ñònh löôïng tröôùc khi
noù ñöôïc tích hôïp vôùi caáu truùc chuoãi cung öùng hieän taïi.
° Möùc ñoä öu tieân cuûa caùc thöïc haønh ñöôïc xaùc ñònh döïa treân
khaû naêng laøm chuyeån bieán chieán löôïc chuoãi cung öùng.
° Caáu truùc chuoãi cung öùng phaûi ñöôïc thöôøng xuyeân xem xeùt
laïi ñeå ñaûm baûo tính töông thích vôùi chieán löôïc kinh doanh
hieän taïi.
Taäp trung xuyeân suoát ñaàu cuoái
Moät caáu truùc chuoãi cung öùng chuù troïng ñaàu cuoái seõ chæ ra söï tích
hôïp caàn thieát – caû trong laãn ngoaøi doanh nghieäp – ñeå taïo ra ñöôïc
giaù trò toång theå cho doanh nghieäp. ÔÛ ñaây tích hôïp coù nghóa laø coù
cuøng moät muïc ñích, thoáng nhaát veà quy trình, heä thoáng vaø cô caáu toå
chöùc ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích aáy.
Moät khaùch haøng cuûa chuùng toâi, moät nhaø saûn xuaát thieát bò maùy
tính ngoaïi vi toaøn caàu, coù hieäu quaû hoaït ñoäng giao haøng keùm xa so
vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh, maëc duø ñaõ duy trì löôïng haøng toàn kho ôû
möùc raát cao. Ban quaûn trò ñaõ khoâng hieåu ñöôïc taïi sao laïi coù nghòch
lyù naøy. Tröôùc ñoù doanh nghieäp ñaõ ñaàu tö moät heä thoáng quaûn trò
nguoàn löïc doanh nghieäp toång theå (ERP) ñeå quaûn lyù ñôn haøng, saûn
xuaát, mua haøng vaø keá toaùn, vaø doanh nghieäp cuõng ñaõ trieån khai
haøng loaït caùc döï aùn caûi tieán chuoãi cung öùng. Baát chaáp nhöõng noã löïc
ñoù, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp vaãn ôû möùc thaáp.
Xem xeùt kyõ veà caùc quy trình hoaït ñoäng coù theå thaáy caùc boä
phaän nhö laø mua haøng, saûn xuaát vaø baùn haøng chæ taäp trung vaøo vieäc
ñaït caùc muïc tieâu rieâng cuûa mình – baát chaáp coù theå aûnh höôûng ñeán
hieäu quaû chung cuûa coâng ty. Ví duï, boä phaän saûn xuaát ñaõ taùi thieát laïi
caùc daây chuyeàn saûn xuaát, aùp duïng moâ hình giao haøng töø nhaø cung
caáp vöøa kòp luùc51 (JIT), naâng cao chaát löôïng saûn xuaát. Toång thôøi
gian saûn xuaát cuõng ñaõ ñöôïc ruùt ngaén xuoáng döôùi 4 giôø, moät keát quaû
toát nhaát trong ngaønh. Töông töï nhö vaäy, boä phaän phaân phoái cuõng
51. Nguyeân vaên: Just-in-time delivery model - moâ hình giao haøng ñuùng thôøi haïn. (ND)
ñaõ giaûm ñöôïc chi phí vaän taûi ôû möùc thaáp nhaát baèng vieäc khai thaùc
nguyeân xe töø nhaø maùy ñeán trung taâm phaân phoái.
Nguyeân nhaân saâu xa daãn ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng giao nhaän
cuûa doanh nghieäp yeáu keùm laø doanh nghieäp ñaõ khoâng coù caùi nhìn
toång theå ñaàu cuoái veà quaûn trò chuoãi cung öùng. Heä thoáng xöû lyù ñôn
haøng cuûa coâng ty cho raèng haøng seõ ñöôïc chuyeån ñi ngay sau khi
saûn xuaát vaø ñaõ xaùc nhaän thôøi haïn giao haøng cho khaùch haøng döïa
treân ngaøy saûn xuaát vaø moät khoaûng thôøi gian coá ñònh daønh cho vaän
taûi. Keát quaû laø coâng ty ñaõ khoâng theå giao haøng ñuùng haïn nhö ñaõ
höùa vôùi khaùch haøng. Khoâng coù quy trình quaûn trò chuoãi cung öùng
xuyeân suoát ñaõ daãn ñeán hieäu quaû giao haøng yeáu keùm: neân maëc duø
löôïng haøng toàn kho ôû möùc 80 ngaøy, chæ soá giao haøng ñuùng thôøi haïn
môùi chæ ôû möùc 75phaàn traêm, trong khi ñoái thuû caïnh tranh daãn ñaàu
coù chæ soá laø 85 phaàn traêm.
Ñeå khaéc phuïc, coâng ty ñaõ aùp duïng caùc quy trình chuoãi cung
öùng taäp trung vaøo muïc tieâu hieäu quaû kinh doanh toång theå. Moät
trong nhöõng böôùc ñaàu tieân laø ñònh ra caùc muïc tieâu ôû caáp ñoä toaøn
coâng ty, xuyeân suoát caùc phoøng ban chöùc naêng. Ñeå ñònh ra muïc
tieâu, ban döï aùn ñaõ laäp ra moät baûng ño löôøng chuoãi cung öùng (chuùng
ta seõ nghieân cöùu kyõ ôû Chöông 5). Caùc muïc tieâu öu tieân haøng ñaàu laø
caûi thieän dòch vuï khaùch haøng vaø voán löu ñoäng ñöôïc xaùc ñònh döïa
treân caùc tieâu chí sau:
° Giao haøng ñuùng haïn. Phaàn traêm caùc ñôn haøng ñöôïc hoaøn
thaønh ñuùng hoaëc tröôùc thôøi gian cam keát. Chæ soá ño löôøng
ñöôïc ño taïi ngaøy maø ñôn haøng ñaày ñuû ñöôïc chuyeån ñi.
° Thôøi gian xöû lyù ñôn haøng. Laø khoaûng thôøi gian, tính trung
bình, töø khi khaùch haøng ñaët haøng ñeán khi nhaän ñöôïc haøng.
° Thôøi gian quay voøng cuûa tieàn maët. Thôøi gian tính töø khi
coâng ty duøng tieàn maët mua haøng (beân ngoaøi) cho ñeán khi
coâng ty thu laïi ñöôïc tieàn trôû veà (töø khaùch haøng). Thôøi gian
thu hoài tieàn voán ñöôïc tính döïa treân toång soá ngaøy toàn kho coù
theå cung öùng coäng vôùi soá ngaøy baùn haøng chöa thu hoài tieàn
voán tröø ñi kyø thanh toaùn bình quaân cho nguyeân vaät lieäu.
° Toång chi phí quaûn trò chuoãi cung öùng. Toång chi phí bao goàm
quaûn lyù ñôn haøng, mua nguyeân vaät lieäu, quaûn lyù vaø löu kho
haøng hoùa, quaûn lyù chi phí taøi chính chuoãi cung öùng, hoaïch
ñònh, chi phí lieân quan ñeán heä thoáng coâng ngheä thoâng tin
phuïc vuï chuoãi cung öùng. Chi phí naøy thöôøng ñöôïc hieån thò
baèng phaàn traêm treân doanh soá haøng baùn.
Caùc muïc tieâu cuï theå töông öùng vôùi töøng tieâu chí naøy ñöôïc xaùc
ñònh döïa treân cô sôû so saùnh vôùi caùc coâng ty khaùc trong ngaønh. Muïc
tieâu cuï theå cho töøng boä phaän töø ñoù ñöôïc thieát laäp, vaø luoân phuø hôïp
vôùi muïc tieâu ôû möùc doanh nghieäp ñaõ ñaët ra (xem Hình 2-3).
Trong moãi vuøng khu vöïc, haøng thaønh phaåm ñöôïc löu kho ôû caû
trung taâm phaân phoái vuøng vaø quoác gia. Caùc quoác gia quaûn lyù hoaït
ñoäng chuoãi cung öùng cuûa rieâng mình. Thöïc teá naøy daãn ñeán söï khaùc
bieät veà phöông phaùp quaûn lyù giöõa caùc quoác gia vaø toàn kho ôû moãi
quoác gia chæ phuïc vuï rieâng cho quoác gia ñoù. Keát quaû laø khoâng theå
kieåm soaùt ñöôïc toàn kho ôû caáp ñoä vuøng, vaø coù theå coù tröôøng hôïp
thieáu haøng ôû moät quoác gia nhöng laïi thöøa maët haøng ñoù ôû quoác gia
khaùc. Theâm vaøo ñoù, ôû caáp ñoä vuøng thì ñang söû duïng heä thoáng quaûn
trò nguoàn löïc toång theå toaøn caàu (ERP), trong khi moãi quoác gia laïi söû
duïng caùc phaàn meàm cuûa rieâng mình trong quaûn lyù kho baõi vaø vaän taûi.
Ñeå trieån khai khaû naêng kieåm soaùt toång theå, doanh nghieäp ñaõ
taùi thieát caùc quy trình chuoãi cung öùng vaø aùp duïng nhieàu thöïc haønh
môùi. Moät trong nhöõng muïc tieâu ban ñaàu ñaët ra laø trieån khai söû duïng
heä thoáng quaûn trò nguoàn löïc doanh nghieäp toång theå (ERP), thoáng
nhaát cô sôû döõ lieäu toàn kho ôû caùc quoác gia trong vuøng, taïo khaû naêng
kieåm soaùt toàn kho toång theå ôû caáp ñoä vuøng. Do ñaëc tính khuyeán maïi
quyeát ñònh doanh soá baùn vaø voøng ñôøi saûn phaåm ngaén cuûa ngaønh
haøng ñieän töû tieâu duøng, doanh nghieäp quyeát ñònh taäp trung vaøo
ruùt ngaén thôøi gian xöû lyù ñôn haøng. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, doanh
nghieäp ñaõ laäp ra caùc trung taâm caáp vuøng. Haøng hoùa töø nôi saûn xuaát
seõ ñöôïc chuyeån ñeán caùc trung taâm naøy, ñöôïc laøm khaùc bieät hoùa
theo yeâu caàu cuûa töøng quoác gia, sau ñoù ñöôïc chuyeån tröïc tieáp ñeán
cho caùc khaùch haøng. Vôùi caùch laøm naøy doanh nghieäp ñaõ coù theå caét
ngaén ñöôïc thôøi gian chôø cuûa khaùch haøng vaø cuõng loaït boû ñöôïc toàn
kho ôû caùc quoác gia trong vuøng.
HÌNH 2-3
Leân keá hoaïch coäng taùc trong coâng ty
Coâng ty ñaõ coù theå ruùt ngaén ñaùng keå ñöôïc chu trình döï baùo
chuoãi cung öùng nhôø vieäc xem xeùt laïi caùc quy trình döï baùo nhu caàu
khaùch haøng vaø hoaïch ñònh nguoàn cung. Caùc quy trình tröôùc ñoù
döïa theo chu kyø thaùng vaø ñaõ haïn cheá khaû naêng thaáy ñöôïc xu theá
bieán ñoäng lieân tuïc cuûa nhu caàu thöïc. Nhoùm döï aùn ñaõ laäp ra quy
trình hoaïch ñònh lieân phoøng ban haøng tuaàn vaø ñöa vaøo söû duïng heä
thoáng hoaïch ñònh toái öu (APS). Heä thoáng naøy ñaõ cho pheùp vieäc
hoaïch ñònh nhu caàu ñöôïc thöïc thi bôûi caùc boä phaän coù lieân quan laø
baùn haøng, hoaïch ñònh nguoàn cung, saûn xuaát vaø mua haøng. Duøng
quy trình hoaïch ñònh môùi naøy, nhoùm hoaïch ñònh phaân tích soá lieäu
baùn haøng hieän taïi, thoâng tin veà khuyeán maïi theo töøng tuaàn ñeå tinh
chænh keá hoaïch chuoãi cung öùng.
Duø nhöõng thay ñoåi naøy ñaõ caûi thieän ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng
toång theå cuûa coâng ty, roõ raøng laø ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu naâng cao khaû
naêng giao haøng cuûa mình, coâng ty cuõng caàn phaûi caûi thieän khaû naêng
linh hoaït cuûa caùc nhaø cung caáp cuûa mình. Thôøi gian giao haøng cuûa
caùc nhaø cung caáp caùc maët haøng quan troïng cuûa coâng ty coøn quaù
daøi, ñoä khaû chuyeån52 coøn haïn cheá. Khaû naêng linh hoaït cuûa caùc nhaø
cung caáp seõ giuùp haïn cheá bôùt vieäc dö thöøa toàn kho ñoái vôùi caùc saûn
phaåm khoâng coøn caàn ñeán treân thò tröôøng. Coâng ty nhaän thaáy vieäc
caàn thieát phaûi tích hôïp quy trình kinh doanh vôùi caùc nhaø cung caáp
chính. Coâng ty ñaõ trieån khai aùp duïng heä thoáng quaûn lyù toàn kho bôûi
nhaø cung caáp (VMI53) cho caùc nhaø maùy laép raùp coâng ñoaïn cuoái.
Caùc saûn phaåm vôùi giaù trò lôùn töø Chaâu AÙ ñöôïc boå sung haøng tuaàn
theo ñöôøng haøng khoâng. Quy trình hoaïch ñònh coäng taùc môùi naøy ñaõ
giuùp giaûm 50 phaàn traêm thôøi gian cung caáp haøng cuûa nhaø cung caáp
ñoái vôùi nhieàu maët haøng chính vaø laøm taêng ñaùng keå ñoä linh hoaït
cuûa nguoàn cung.
Qua ví duï naøy chuùng ta coù theå thaáy, xaây döïng vaø söû duïng quy
trình toång theå laø heát söùc quan troïng. Trong ñoù vôùi moãi quy trình ta
caàn phaûi xaùc ñònh ñöôïc caùc muïc tieâu chung, muïc tieâu chung naøy
coù theå laø giöõa caùc phoøng ban noäi boä hay giöõa coâng ty vôùi khaùch
haøng hay nhaø cung caáp, ñieàu naøy ñoâi khi coøn khoù khaên hôn laø aùp
duïng caùc thöïc haønh toát hay öùng duïng caùc heä
thoáng coâng ngheä thoâng tin môùi. Cuõng caàn löu “Seõ laø voâ nghóa
yù raèng seõ khoâng coù yù nghóa khi xaây döïng caùc neáu ta xaây döïng
quy trình toång theå neáu khoâng xaùc ñònh ñöôïc
moät quy trình
caùc muïc tieâu chung cuûa caùc phoøng ban, hay
ñoái taùc coù lieân quan ñeán thöïc thi quy trình. toång theå maø
thieáu caùc muïc
Caáu truùc chuoãi cung öùng thoûa maõn kieåm tieâu chung cho
tra taäp trung xuyeân suoát ñaàu cuoái khi: caùc phoøng ban
vaø ñoái taùc
° Quy trình vaø caùc heä thoáng thoâng tin
hoã trôï ñöôïc tích hôïp caû trong vaø ngoaøi lieân quan”
52. Khaû naêng linh hoaït, coù theå cho pheùp söûa ñoåi ñôn haøng. Ví duï: thay ñoåi veà thôøi gian giao haøng, soá löôïng haøng so vôùi nhö ñaõ ñaët. (ND)
53. Nguyeân vaên: Vendor-Managed Inventory hay coøn goïi taét laø VMI, laø caùch thöùc maø caùc nhaø baùn leû yeâu caàu caùc nhaø cung caáp phaûi chòu traùch
nhieäm ñoái vôùi soá löôïng ñôn haøng vaø thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng, thoâng thöôøng döïa vaøo döõ lieäu toàn kho vaø döõ lieäu cuûa caùc ñaïi lyù baùn leû. Theo ñoù
nhaø cung caáp seõ coù quyeàn truy caäp vaøo döõ lieäu toàn kho cuûa nhaø baùn leû, quaûn lyù quy trình boå sung toaøn boä vaø duy trì möùc ñoä toàn kho theo yeâu caàu cuûa
nhaø baùn leû. VMI laø moâ hình boå sung hieäu quaû giuùp cho nhaø cung caáp ñaùp öùng nhu caàu nhanh choùng maø khoâng coù söï sai leäch veà quyeát ñònh mua haøng
trong chuoãi baùn leû (do hieäu öùng bullwhip gaây ra), vaø vì vaäy giuùp toái thieåu hoùa löôïng toàn kho cuûa caû nhaø cung caáp vaø nhaø baùn leû. (ND)
doanh nghieäp – tôùi caùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp chính.
° Caùc nguoàn löïc chuoãi cung öùng nhö naêng löïc saûn xuaát vaø
toàn kho ñöôïc toái öu hoùa xuyeân suoát doanh nghieäp vaø vôùi
caùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp chính.
° Caùc chæ soá ño löôøng cuõng nhö caùc muïc tieâu ñònh löôïng phaûi
ñöôïc chia seû trong phaïm vi toaøn doanh nghieäp cuõng nhö laø
vôùi caùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp chính.
° Khaû naêng kieåm soaùt vaø quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng phaûi
ñöôïc chia seû trong toaøn boä doanh nghieäp vaø vôùi caùc khaùch
haøng vaø nhaø cung caáp chính.
HÌNH 2-4
Laäp keá hoaïch coäng taùc vôùi coâng ty beân ngoaøi
Hoaïch ñònh
Mua haøng
Tính ñôn giaûn
Caùc chuoãi cung öùng phöùc taïp thöôøng gaây caûn trôû khaû naêng naém
baét, phaùt hieän doø tìm loãi, ñieåm yeáu, vì theá gaây khoù khaên trong
vieäc quaûn lyù vaø caûi tieán. Quy trình phöùc taïp cuõng gaây ra nhieàu khoù
khaên vaø toán keùm khi ta tích hôïp quy trình cuûa doanh nghieäp vôùi quy
trình cuûa khaùch haøng hay nhaø cung caáp. Vieäc quaûn lyù chuoãi cung
öùng hieäu quaû, vöôït ra ngoaøi khuoân khoå cuûa moät doanh nghieäp,
yeâu caàu caùc quy trình, cô sôû döõ lieäu, heä thoáng phaûi ñöôïc xaùc ñònh
roõ vaø töông ñoàng. Neáu nhö caùc quy trình noäi boä, cô sôû döõ lieäu vaø
heä thoáng noäi boä quaù phöùc taïp thì khaû naêng thích öùng, tích hôïp vôùi
chuoãi cung öùng cuûa ñoái taùc laø raát nhoû. Tính ñôn giaûn chính laø giaûi
phaùp. Tröôùc khi ñi vaøo tìm hieåu baèng caùch naøo ta coù theå laøm giaûn
ñôn hoùa quy trình, haõy xem xeùt caùc yeáu toá gaây neân söï phöùc taïp cho
quy trình. Coù boán yeáu toá chính:
° Caáu hình cuûa chuoãi cung öùng

° Söï gia taêng cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï54.
° Söï khoâng thoáng nhaát giöõa quy trình vaø heä thoáng thoâng tin55
° Töï ñoäng hoùa quaù möùc
Caáu hình cuûa chuoãi cung öùng
Nguoàn goác thöù nhaát cuûa söï phöùc taïp laø caáu hình cuûa chuoãi cung
öùng – caáu hình chuoãi cung öùng ôû ñaây chính laø caùch chuùng ta toå
chöùc, lieân keát maïng löôùi cô sôû haï taàng kyõ thuaät logistics vaø phaân
boå coâng vieäc trong maïng löôùi ñoù. Caùc quyeát ñònh cuûa chuùng ta veà
chieán löôïc keânh phaân phoái, chieán löôïc khai thaùc ñeàu coù theå aûnh
höôûng ñeán ñoä phöùc taïp cuûa caáu hình chuoãi cung öùng. Caáu hình
chuoãi cung öùng phöùc taïp seõ taïo ra caùc quy trình phöùc taïp. Baïn coù
nhieàu quaày tieáp nhaän ñôn haøng, nhieàu kho, nhaø maùy, trung taâm kyõ
thuaät, nhieàu ñòa ñieåm kinh doanh khoâng? Baïn coù moái quan heä vôùi
nhieàu khaùch haøng vaø nhieàu nhaø cung caáp? Moãi ñòa ñieåm khai thaùc
hay moái quan heä laø moät nuùt trong chuoãi cung öùng, noù caàn ñöôïc thieát
keá vaø quaûn lyù.
Chuùng ta haõy xem caùch maø Alcatel – moät trong nhöõng nhaø
cung caáp maùy chuû cho giao thöùc truyeàn aâm vaø döõ lieäu qua maïng
Internet56 lôùn nhaát Chaâu AÂu – giaûn ñôn hoùa caáu hình chuoãi cung
öùng cuûa mình ñeå giaønh lôïi theá caïnh tranh kinh doanh. Vaøo nhöõng
54. Nguyeân vaên: Product and service proliferation - söï gia taêng veà soá löôïng, chuûng loaïi cuûa moät, moät nhoùm ngaønh haøng hay moät lónh vöïc
dòch vuï nhaèm töông thích vôùi coâng ngheä môùi vaø ñaùp öùng ngaøy caøng cao hôn, ña daïng hôn nhu caàu cuûa caùc nhoùm ñoái töôïng khaùch haøng (ND).
55. Moät doanh nghieäp duøng nhieàu quy trình vaø heä thoáng khaùc nhau ñeå thöïc thi moät chöùc naêng ôû caùc vò trí hay phoøng ban khaùc nhau (ND)
56. Nguyeân vaên: Business voice and data Internet Protocol (IP) servers (ND)
naêm cuoái cuûa thaäp nieân 90, ban laõnh ñaïo cuûa Alcatel nhaän thaáy thò
tröôøng saûn phaåm cuûa mình - laø maùy thu phaùt phuïc vuï kinh doanh
vaø toång ñaøi chuyeån maïch - ñang baõo hoøa. Coâng ty ñöùng tröôùc thöû
thaùch laø phaûi naâng cao chaát löôïng dòch vuï nhöng khoâng ñöôïc taêng
chi phí. Alcatel mong muoán ñaåy nhanh toác ñoä giao dòch, taêng khaû
truy nguyeân57 trong khi giaûm möùc toàn kho vaø loaïi daàn vieäc coù
nhieàu nhaø cung caáp cho cuøng moät saûn phaåm ôû nhieàu khu vöïc khaùc
nhau58.
Vôùi Alcatel, caâu traû lôøi laø chuyeån ñoåi sang chieán löôïc chuoãi
cung öùng döïa treân chi phí vôùi moät caáu hình ñôn giaûn hôn; trong
tröôøng hôïp naøy laø thueâ ngoaøi caùc hoaït ñoäng chuoãi cung öùng ñöôïc
ñaùnh giaù khoâng laø theá maïnh chính cuûa doanh nghieäp.
Ña phaàn cuûa nhöõng hoaït ñoäng naøy thuoäc quy trình phaân phoái
- chuyeån haøng ñeán cho khaùch, laép ñaët vaø caøi ñaët ban ñaàu. Coâng
ty quyeát ñònh chuyeån giao phaàn lôùn caùc dòch vuï naøy cho caùc ñoái
taùc phaân phoái cuûa mình. Ñieàu naøy daãn ñeán tæ troïng cuûa doanh soá
baùn haøng giaùn tieáp taêng töø 25 phaàn traêm naêm 2001 leân tôùi 95 phaàn
traêm naêm 2002. Theâm vaøo ñoù, Alcatel ñaõ taäp trung vaøo laøm giaûn
ñôn hoùa giao dòch baèng vieäc môû maïng noäi boä môû roäng (extranet)
giöõa Alcatel vôùi caùc ñoái taùc kinh doanh coù teân laø Alcatel Business
Partnet Website. Trang web naøy giuùp thay theá vieäc ñaët haøng qua
heä thoáng chuyeån giao döõ lieäu ñieän töû EDI, fax hoaëc thö tín baèng
caùch ñaët haøng tröïc tieáp qua trang web noäi boä. Chi phí quaûn lyù ñôn
haøng vì theá giaûm ñaùng keå.
Alcatel ñaõ söû duïng chính saùch baùn haøng giaùn tieáp nhö laø moät
cô hoäi ñeå tinh giaûn heä thoáng phaân phoái cho caùc saûn phaåm cuûa mình
treân toaøn theá giôùi. Coâng ty ñaõ phaûi quaûn lyù moät soá löôïng lôùn caùc
nhaø cung caáp dòch vuï logistics – rieâng ôû Chaâu AÂu coù hôn 30 nhaø
cung caáp dòch vuï. Söï phöùc taïp naøy gaây khoù khaên cho vieäc ño löôøng
vaø caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng. Do ñoù, coâng ty
ñaõ quyeát ñònh chuyeån giao taát caû hoaït ñoäng ñoùng goùi vaø phaân phoái
cuoái cuøng cho moät nhaø cung caáp dòch vuï 4PL59 . Alcatel ñaõ choïn
57. Khaû naêng kieåm soaùt vò trí cuûa haøng taïi moïi thôøi ñieåm. (ND)
58. Laurent Schwartz, “Alcatel Enterprise delegue le pilotage de sa supply chain,” Logistiques Magazine (thaùng 1-thaùng 2, 2002), trang. 52-56 (TG)
59. 4PL laø nhaø cung caáp caùc dòch vuï logistics toång theå cho moät hoaëc nhieàu doanh nghieäp. Moät nhaø cung caáp dòch vuï thöù 4 coù theå thueâ nhieàu
nhaø cung caáp dòch vuï thöù 3 (3PL) – coâng ty cung caáp moät vaøi dòch vuï logistics - ñeå trieån khai dòch vuï cuûa mình cho khaùch haøng. (ND).
UPS Logistics. UPS hieän ñang quaûn lyù caùc ñoái taùc chuyeân veà caùc
hoaït ñoäng nhö laép raùp cuoái60, kho baõi, kieåm ñònh, kieåm tra cuoái, laáy
vaø ñoùng goùi haøng, giao haøng cho khaùch haøng61.
Alcatel ñònh ra boán quy trình chuaån ñeå höôùng daãn UPS vaø
ñaûm baûo tính tích hôïp veà maët quy trình vôùi caùc boä phaän saûn xuaát,
mua haøng vaø baùn haøng cuûa coâng ty. Thay vì saûn xuaát ñeå löu kho
theo döï baùo, Alcatel ñaõ ñöa ra ba chieán löôïc saûn xuaát tuøy theo taàn
suaát nhu caàu, khoái löôïng vaø giaù trò cuûa saûn phaåm ñeå giaûm thieåu toàn
kho trong khi vaãn ñaùp öùng ñaày ñuû nhu caàu cuûa khaùch haøng:
° Caáu taïo theo ñôn haøng ñöôïc aùp duïng cho caùc maùy ñieän
thoaïi ñi keøm taøi lieäu höôùng daãn, caùp, phuï tuøng phuï kieän …
° Saûn xuaát theo ñôn haøng ñöôïc aùp duïng cho caùc heä thoáng
hoaøn chænh (bao goàm coù khung, voû vaø heä thoáng vi maïch)
ñöôïc saûn xuaát vaø tích hôïp theo töøng khaùch haøng
° Laáy haøng theo ñôn haøng ñöôïc aùp duïng cho caùc maïch in ñieän töû
coù soá löôïng lôùn
° Mua theo ñôn haøng cuûa ngöôøi tieâu duøng ñöôïc aùp duïng cho thieát
bò ngoaïi vi coù giaù trò lôùn, coâng ty mua töø caùc nhaø cung caáp.
Keát quaû cuûa nhöõng thay ñoåi naøy laø hieäu quaû cuûa vieäc giao
haøng theo ñuùng thôøi haïn cam keát ñaõ ñöôïc caûi thieän töø 65 phaàn traêm
naêm 1999 leân tôùi 95 phaàn traêm naêm 2001, trong khi caùc chi phí
chuoãi cung öùng giaûm töø 5.8 phaàn traêm xuoáng 5.1 phaàn traêm treân
doanh soá62.
Söï gia taêng cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï
Moät yeáu toá khaùc cuõng laøm taêng möùc ñoä phöùc taïp chuoãi cung öùng
laø söï taêng tröôûng cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï. Coù hai nguyeân nhaân
chính. Thöù nhaát laø khi coù saûn phaåm thay theá môùi hôn, ta thöôøng
khoâng loaïi boû hoaøn toaøn nhöõng saûn phaåm cuõ. Nguyeân nhaân thöù
hai lieân quan ñeán söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä cho pheùp caùc doanh
nghieäp saûn xuaát ñaïi traø saûn phaåm cuûa mình. Nhöõng nguyeân nhaân
60. Kitting: vieäc laép raùp nhanh choùng moät soá boä phaän thaønh moät saûn phaåm hoaøn chænh. Kitting giuùp giaûm nhu caàu duy trì toàn kho nhöõng saûn
phaåm tieàn cheá, nhöng seõ laøm taêng thôøi gian vaø nhaân coâng khi xuaát haøng. (ND)
61. “UPS Logistics Group Provides Fourth-Party Logsitics Suport for Alcaltel Enterprises Supply Chain,” United Pstal Service of America,
Inc, Tình huoáng nghieân cöùu, 2002. (TG)
62. Xem laïi ghi chuù soá 58. (TG)
naøy, cuøng vôùi yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa khaùch haøng veà caàn coù
saûn phaåm rieâng bieät cho moãi nhu caàu cuï theå, coù theå daãn tôùi söï buøng
noå veà dòch vuï vaø saûn phaåm ñöôïc cung caáp treân thò tröôøng. Haàu heát
caùc coâng ty vì theá nhaän ra raèng mình ñang coù xu theá cung caáp ngaøy
caøng nhieàu dòch vuï vaø saûn phaåm hôn. Ñieàu naøy coù nghóa laø ta coù
nhieàu thöù ñeå hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát, phaân phoái – taát caû
ñeàu daãn ñeán söï gia taêng cho chi phí vaø toàn kho .
Boä phaän kinh doanh ñieän thoaïi di ñoäng cuûa Morotola ñaõ töøng
ñöông ñaàu vôùi söï gia taêng cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï. Ñieän thoaïi di
ñoäng coù haøng traêm caùc linh kieän – bao goàm aêng ten, pin, ñaàu noái
pin, maïnh in, giaéc caém, baøn phím, maøn hình tinh theå loûng, oáng kính
cho maùy aûnh, loa … Hoaïch ñònh saûn xuaát hay mua nhöõng linh kieän
naøy laø moät thöû thaùch trong moät thò tröôøng chuyeån ñoåi raát nhanh
nhö ñieän thoaïi di ñoäng. Do tính phöùc taïp vaø chi phí gia taêng cuûa
toàn kho, Motorola phaân tích laïi möùc ñoä hoãn hôïp cuûa caùc linh kieän
nhaèm tìm ra cô hoäi giaûm bôùt ñoä phöùc taïp. Keát quaû laø, coâng ty ñaõ
söû duïng quaù nhieàu linh kieän khoâng chuaån hoùa. Baèng vieäc taêng ñoä
chuaån hoùa cuûa caùc linh kieän, Motorola ñaõ caûi thieän ñöôïc khaû naêng
linh hoaït vaø giaûm ñaùng keå chi phí löu kho lieân quan ñeán haøng loãi
thôøi vaø chi phí taùi saûn xuaát63
Söï khoâng thoáng nhaát veà quy trình vaø heä thoáng thoâng tin
Taùc nhaân thöù tö gaây ra söï phöùc taïp laø söï khoâng thoáng nhaát giöõa
quy trình vaø heä thoáng thoâng tin chuoãi cung öùng. Chuùng ta thöôøng
gaëp trong cuøng moät doanh nghieäp, moãi ñòa ñieåm hoaït ñoäng coù caùc
quy trình khaùc nhau, thaäm chí khoâng töông thích vôùi nhau. Coù khi
vôùi cuøng moät phaàn meàm, chuùng ta phaûi taïo caáu hình khaùc bieät ñi
cho thích öùng vôùi quy trình cuûa töøng nôi. Söï khoâng thoáng nhaát coù
theå laø keát quaû cuûa vieäc saùt nhaäp, nhöng phoå bieán hôn caû laø do caùc
doanh nghieäp ñaõ khoâng thaáy ñöôïc lôïi ích cuûa vieäc söû duïng moät
caáu truùc chuaån – hoaëc ñaõ khoâng ñaàu tö ñeå coù ñöôïc moät caáu truùc
nhö vaäy.
63. Roberta J. Duffy, chuû bieân cuûa Insight Supply Chain Management, ñieåm laïi baøi dieãn thuyeát cuûa Theresa Metty, phoù chuû tòch cao caáp vaø
toång giaùm ñoác cuûa chuoãi cung öùng toaøn caàu, caùch truyeàn ñaït thoâng tin caù nhaân cuûa Motorola, taïi buoåi Trieån laõm giaùo duïc vaø Hoäi thaûo quaûn
trò cung öùng quoác teá haøng naêm laàn thöù 88 cuûa Vieän quaûn trò cung öùng, Nashville, TN, thaùng 5, 2003 (TG)
Neáu nhö ôû caùc ñòa ñieåm khaùc nhau thì

doanh nghieäp coù caùc quy trình vaø heä thoáng “Söï khoâng töông
khaùc nhau, doanh nghieäp seõ maát ñi toác ñoä vaø thích giöõa quy
hieäu naêng, cuõng khoâng theå caân baèng tri thöùc trình vaø heä thoáng
xuyeân suoát doanh nghieäp cuûa mình. Vaø cuõng coâng ngheä thoâng
coù nghóa laø ôû moãi moät ñòa ñieåm, caàn theâm chi tin coù theå laø keát
phí ñaàu tö vaø baûo döôõng. Vieäc khoâng töông
thích cuõng seõ taïo ra söï thieáu linh hoaït. Cuoái quaû cuûa vieäc
cuøng laø vieäc khoâng töông thích giöõa quy trình saùt nhaäp, nhöng
vaø heä thoáng thoâng tin seõ taïo ra caùc khoù khaên thoâng thöôøng noù
khi tích hôïp vôùi khaùch haøng, nhaø cung caáp vaø chính laø do caùc
caùc ñoái taùc kinh doanh khaùc. doanh nghieäp ñaõ
khoâng thaáy ñöôïc
Töï ñoäng hoùa quaù möùc
lôïi ích cuûa vieäc
Söï buøng noå cuûa caùc öùng duïng hoã trôï ra quyeát coù moät caáu truùc
ñònh trong quaûn trò hoaïch ñònh vaø hieäu quaû quy trình chuaån”
hoaït ñoäng chuoãi cung öùng ñang taïo ra moät
taùc nhaân môùi laøm phöùc taïp chuoãi cung öùng:
töï ñoäng hoùa quaù möùc. Quy trình ñöôïc töï ñoäng hoùa quaù möùc seõ khoù
quaûn lyù bôûi vì ngöôøi vaän duïng quy trình khoâng thaáu hieåu nguyeân
taéc vaän haønh cuûa noù. Ñaõ khoâng hieåu thì ngöôøi söû duïng khoâng theå
phaùn xeùt veà keát quaû coâng vieäc vaø caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa
quy trình.
Hieän nay coù nhieàu coâng cuï maïnh vaø ña naêng hoã trôï hoaïch
ñònh chuoãi cung öùng, song caùc nguyeân taéc vaø thuaät toaùn caàn ñöôïc
löïa choïn moät caùch caån troïng. Caùc heä thoáng naøy thöôøng bao goàm raát
nhieàu chöùc naêng, nhieàu hôn möùc caàn thieát cho phaàn lôùn caùc doanh
nghieäp. Moät vaøi chöùc naêng aùp duïng höõu hieäu cho moät vaøi lónh vöïc,
nhöng laïi khoù aùp duïng cho caùc lónh vöïc khaùc. Raát khoù ñeå coù theå xaây
döïng moät moâ hình toång quan, coù khaû naêng moâ phoûng caùc moâi tröôøng
hoaït ñoäng phöùc hôïp. Moät doanh nghieäp daãn ñaàu trong ngaønh coâng
nghieäp baùn daãn ñaõ phaûi döøng laïi sau 2 naêm noã löïc xaây döïng moät moâ
hình moâ phoûng caùc heä thoáng saûn xuaát toaøn caàu cuûa mình.
Caàn phaûi luoân chuù troïng ñeán möùc ñoä phöùc

“Tính phöùc taïp taïp cuûa chuoãi cung öùng. Phöùc taïp chính laø
laø nguyeân nhaân nguyeân nhaân lôùn nhaát laøm giaûm hieäu quaû thu
hoài voán ñaàu tö trong quaûn trò chuoãi cung öùng.
lôùn nhaát laøm Khoâng caàn thay ñoåi lôùn, caùc doanh nghieäp
giaûm toác ñoä vaãn coù theå naâng cao ñöôïc hieäu quaû hoaït
quay voøng voán ñoäng cuûa mình baèng caùch laøm cho caùc hoaït
ñaàu tö trong ñoäng cuûa mình giaûn ñôn hôn, deã naém baét vaø
quaûn trò chuoãi deã quaûn lyù hôn. Theâm vaøo ñoù, ñôn giaûn hoùa
chuoãi cung öùng laø böôùc ñi caàn thieát ñaàu tieân
cung öùng” ñeå tieán ñeán caùc thöïc haønh tieân tieán, vaø ñaëc
bieät laø coäng taùc vôùi khaùch haøng vaø nhaø
cung caáp.
Chuùng ta bieát ñöôïc caáu truùc chuoãi cung öùng cuûa mình coù thoûa
maõn pheùp thöû theå hieän tính giaûn ñôn hay khoâng khi caùc quy taéc veà
chuaån hoùa caáu truùc quy trình chuoãi cung öùng ñöôïc ñaët ra vaø ñöôïc
thöïc thi.
° Ñoä phöùc taïp cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï cuõng nhö caùc chi phí
lieân quan ñöôïc ño löôøng vaø quaûn lyù.
° Caùc chuaån cho caùc chi tieát saûn phaåm cuõng nhö nguyeân vaät
lieäu ñöôïc thieát laäp vaø duy trì.
° Caùc yeáu toá caáu thaønh veà maët vaät chaát cuûa chuoãi cung (kho
baõi, nhaø maùy, vò trí cuûa nhaø cung caáp, trung taâm phaân phoái)
phaûi ñöôïc xem xeùt thöôøng xuyeân vaø tinh giaûn neáu coù theå.
Tính thoáng nhaát
Noã löïc caûi tieán cuûa baïn seõ daãn ñeán caùc trì hoaõn, vöôït quaù ngaân
saùch neáu chuoãi cung öùng cuûa baïn khoâng coù tính thoáng nhaát, bao
goàm thoáng nhaát veà caùc öùng duïng, döõ lieäu vaø quy trình söû duïng.
Baïn khoâng theå coù ñöôïc nhöõng thöïc haønh chuoãi cung öùng toát neáu
thieáu vaéng moät neàn taûng chaéc chaén.
Vaøo giai ñoaïn buøng noå ñaàu tö vaøo coâng ngheä thoâng tin vaøo
cuoái nhöõng naêm 90 cuûa theá kyû 20, nhieàu coâng ty ñaõ ñöa vaøo söû
duïng caùc heä thoáng ñöôïc coi laø toát nhaát thôøi baáy giôø nhö laø, Heä
thoáng hoaïch ñònh vaø laäp lòch trình tieân tieán (Advanced Planing
and Scheduling - APS), Heä thoáng quaûn trò khaùch haøng (Customer
Relationship Management - CRM), Heä thoáng quaûn trò quan heä nhaø
cung caáp (Supplier Relationship Management - SRM). Nhöõng heä
thoáng naøy thöôøng ñöôïc ñöa vaøo söû duïng maø khoâng xem xeùt kyõ
löôõng lieäu caùc quy trình vaø cô sôû döõ lieäu lieân quan coù caàn phaûi thay
ñoåi hay khoâng. Cho duø tieân tieán, caùc öùng duïng naøy khoâng cung caáp
khaû naêng phaân tích vaø höôùng daãn caàn thieát ñeå tích hôïp vôùi heä thoáng
hieän taïi. Hieän taïi caùc tieán boä trong coâng ngheä thoâng tin, nhö coâng
ngheä coång thoâng tin cho pheùp keát noái nhieàu öùng duïng töø nhieàu ñòa
ñieåm khaùc nhau, ñang giuùp giaûi quyeát nhöõng khoù khaên trong tích
hôïp heä thoáng, nhöng nhieàu doanh nghieäp vaãn coøn duøng caùc öùng
duïng ñôn leû (xem Hình 2-5) – nhöõng öùng duïng chæ hoã trôï cho moät
maûng nhoû cuûa moät quy trình xuyeân suoát.
Caùc chuoãi cung öùng toát nhaát coù moät doøng chaûy thoâng tin thoáng
nhaát. Tieác laø quaù nhieàu coâng ty vaãn söû duïng caùc öùng duïng khoâng
thoáng nhaát, nhaäp lieäu thuû coâng, duøng nhieàu ñònh daïng döõ lieäu vaø
caàn nhieàu thao taùc phöùc taïp ñeå kieåm tra chaát löôïng. Thieáu huït caùc
keát noái giöõa quy trình vaø heä thoáng thoâng tin daãn ñeán moät chuoãi
cung öùng trôû neân mong manh do chæ döïa vaøo caùc caù nhaân cuï theå,
thao taùc thuû coâng, voøng veøo. Keát quaû laø ruûi ro sai soùt cao, thôøi gian
xöû lyù laâu, vaø chi phí cuõng cao hôn.
Moät khaùch haøng cuûa chuùng toâi trieån khai aùp duïng quy trình
hoaïch ñònh cung/caàu môùi. Coâng ty naøy cuõng ñaõ vöøa cho vaøo söû
duïng moät chöông trình hoã trôï hoaïch ñònh chuoãi cung öùng môùi. Nhö
moät phaàn cuûa quy trình môùi, coâng ty muoán theo doõi döï baùo tieâu thuï
trong moät thôøi gian ñeå ñaûm baûo raèng nhu caàu vaø nguoàn cung ñöôïc
caân baèng. Vieäc naøy yeâu caàu laáy soá lieäu töø hai nguoàn khaùc nhau –
moät laø töø heä thoáng CRM, laø heä thoáng löu giöõ soá lieäu lieân quan ñeán
khaùch haøng, moät töø heä thoáng hoaïch ñònh chuoãi cung öùng môùi, laø nôi
löu tröõ thoâng tin veà döï baùo nguoàn cung.
HÌNH 2.5
Caùc öùng duïng ñôn leû khoâng hoã trôï cho söï tích hôïp quy trình
Ñaùng tieác laø heä thoáng CRM mieâu taû veà ñôn haøng moät ñöôøng,
heä thoáng hoaïch ñònh môùi mieâu taû veà ñôn haøng moät neûo - daãn ñeán
söï khoâng thoáng nhaát thoâng tin veà ñôn haøng giöõa hai öùng duïng.
Giaùm ñoác coâng ngheä thoâng tin quan ngaïi raèng ñeå giaûi quyeát söï
giaùn ñoaïn naøy caàn phaûi taùi caáu truùc laïi toaøn boä cô sôû döõ lieäu. Cuoái
cuøng thì coâng ty cuõng ñaõ tìm ra ñöôïc giaûi phaùp ñoù laø tích hôïp doøng
chaûy thoâng tin giöõa hai öùng duïng. Coâng ty ñaõ taïo ra moät baûng
dòch chuyeån ñoåi thoâng tin töø ñôn haøng cuûa khaùch haøng - laáy töø
heä thoáng CRM - thaønh caùc khoaûn muïc hoaïch ñònh, chuyeån tôùi heä
thoáng hoaïch ñònh.
Moät baûng thoâng dòch ñöôïc phaùt trieån nhaèm laáy döõ lieäu töø caùc
ñôn haøng cuûa khaùch haøng roài chuyeån chuùng sang thoâng tin hoaïch
ñònh. Tích hôïp giöõa caùc heä thoáng cuõng quan troïng nhö chính söï hieän
höõu vaø chaát löôïng cuûa döõ lieäu. Moät coâng ty thoâng thöôøng coù haøng
traêm, coù khi haøng nghìn, caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán chuoãi cung
öùng vaø caùc quyeát ñònh thöôøng ngaøy, moãi caùi ñeàu caàn söû duïng moät
pham vi cô sôû döõ lieäu roäng: döõ lieäu veà thôøi gian ñôïi töø khi ñaët ñeán
khi nhaän haøng, giaù caû, ñieàu khoaûn hôïp ñoàng, ñôn haøng cuûa khaùch
haøng, toàn kho, caùc döõ lieäu lieân quan ñeán chæ soá ño löôøng, muïc tieâu
ñaët ra …. Baát chaáp vai troø quan troïng cuûa döõ lieäu, moät nghieân cöùu
ñaõ chæ ra raèng 15 phaàn traêm ñeán 20 phaàn traêm döõ lieäu cuûa coâng ty
laø sai hoaëc khoâng duøng ñeán64.
Thieáu döõ lieäu hoaëc duøng döõ lieäu sai seõ daãn ñeán sai soùt vaø hoaït
ñoäng thieáu hieäu quaû. Haõy xem moät ví duï veà moät heä thoáng thu mua
caäp nhaät löôïng haøng ñaët bôûi khaùch haøng, ñôn haøng ñöôïc xaùc nhaän
bôûi nhaø cung caáp, nhöng laïi khoâng caäp nhaät ñôn haøng ñaõ ñöôïc
xaùc nhaän nhöng chöa giao cho khaùch haøng65. Khoâng theo doõi, hoaëc
theo doõi caùc ñôn haøng coøn “nôï” moät caùch thuû coâng66.
Döõ lieäu khoâng chính xaùc, hoaëc löu tröõ döõ lieäu khoâng caàn thieát
seõ laøm taêng caùc thao taùc thuû coâng, laøm giaûm hieäu quaû vaø toác ñoä,
taêng chi phí cuûa chuoãi cung öùng. Teä nhaát laø neáu thoâng tin sai leäch
daãn ñeán hoaït ñoäng keùm hieäu quaû. Moät khaùch haøng cuûa chuùng toâi
ñaõ phaûi gaùnh chòu haäu quaû cuûa vieäc söû duïng döõ lieäu thieáu chính xaùc
trong voøng 1 naêm, sau khi coâng ty trieån khai moät öùng duïng trong
hoaïch ñònh chuoãi cung öùng. Khi chuaån bò aùp duïng heä thoáng môùi,
coâng ty ñaõ nhaäp thôøi gian giao haøng cuûa caùc nhaø cung caáp theo giaù
trò maëc ñònh vaø döï tính seõ caäp nhaät laïi soá lieäu thöïc tröôùc khi ñi vaøo
khai thaùc. Khoâng may laø do aùp löïc cuûa caùc coâng vieäc thöôøng nhaät,
khoâng ai caäp nhaät laïi nhöõng soá lieäu naøy – keát quaû laø sau moät thôøi
gian coâng ty coù quaù nhieàu vaät tö cho nhieàu maët haøng (do thôøi gian
giao haøng ñaët quaù ngaén) vaø laïi quaù thieáu vaät tö cho caùc maët haøng
khaùc (do thôøi gian giao haøng ñaët quaù daøi).
64. “Get Started with a Data Quality Initiative,” Supply Chain Advisor (thaùng 4, 2002). (TG)
65. Laø ñôn haøng cuûa khaùch haøng ñaõ ñöôïc xaùc nhaän, nhöng khoâng ñöôïc giao ñuùng haïn do khoâng coù haøng hay thieáu haøng. (ND)
66. Theo doõi ngoaøi heä thoáng. (ND)
Vì laøm saïch vaø caáu truùc cô sôû döõ lieäu laø caùc öu tieân haøng ñaàu cuûa
nhieàu coâng ty, caùc öùng duïng hoã trôï quaûn lyù chaát löôïng döõ lieäu ñang
trôû neân phoå bieán. ÔÛ nhieàu coâng ty, baûo trì cô sôû döõ lieäu laø moät
phaàn trong caùc quy trình quaûn trò; coù caùc vò trí quaûn trò ñöôïc taïo ra
daønh rieâng cho coâng vieäc baûo trì chaát löôïng cuûa döõ lieäu.
Moät trong nhöõng taùc nhaân thuùc ñaåy cho vieäc quaûn lyù chaët cheõ
chaát löôïng döõ lieäu laø söï nhaän thöùc veà chi phí phaùt sinh do thoâng tin
sai leäch trong giao dòch nhö ñôn haøng vaø hoùa ñôn. Moät nghieân cöùu
cuûa hieäp hoäi saûn xuaát ñieän töû quoác gia, ngaønh coâng nghieäp ñieän töû
Myõ (NEMA) ñaõ chæ ra raèng döõ lieäu veà saûn phaåm vaø giaù caû khoâng
chính xaùc ñaõ gaây thieät haïi cho caùc nhaø saûn xuaát vaøo khoaûng 1 phaàn
traêm vaø caùc nhaø phaân phoái 0.75 phaàn traêm doanh soá baùn haøng67.
Nhöõng con soá naøy duø nhoû, nhöng ñoái vôùi caùc nhaø saûn xuaát taàm côõ
200 trieäu ñoâ la Myõ thì noù hoaøn toaøn khoâng phaûi laø nhoû - 2 trieäu ñoâ
la Myõ!
Caùc saùng kieán quaûn lyù chaát löôïng döõ lieäu khoâng ngöøng phaùt
trieån. Ví duï trong ngaønh coâng nghieäp baùn leû, Hoäi ñoàng Maõ hoùa
Ñoàng boä ñaõ thaønh laäp cô quan UCCnet ñeå ñoàng boä hoùa haïng muïc
saûn phaåm, thoâng qua caùc chuaån, vaø ñaêng kyù haïng muïc saûn phaåm
toaøn caàu cho caùc nhaø baùn leû vaø caùc nhaø cung caáp cuûa hoï. Baèng
vieäc taïo ra moät taäp cô sôû döõ lieäu thoáng nhaát duøng chung, UCCnet
ñaõ loaïi boû caùc chi phí lieân quan ñeán sai soá veà hoùa ñôn vaø ñôn haøng,
cuõng nhö laøm giaûm thôøi gian duøng vaøo vieäc kieåm tra duy trì chaát
löôïng döõ lieäu. NEMA cuõng môùi thaønh laäp hieäp hoäi trao ñoåi döõ lieäu
coâng nghieäp ñeå laøm caùc chöùc naêng töông töï nhö UCCnet, phuïc vuï
cho ngaønh cuûa mình.
Cô caáu chuoãi cung öùng thoûa maõn pheùp thöû ñaûm baûo tính thoáng
nhaát khi:

° Yeâu caàu veà thoáng nhaát giöõa caùc öùng duïng ñöôïc ñònh ra
trong caáu truùc chuoãi cung öùng vaø aûnh höôûng cuûa vieäc thoáng
nhaát giöõa caùc öùng duïng ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng chuùng
67. “Supply Chain Technology briefing,” Supply Chain Technology Review 1 (9): 18 thaùng 9, 2003
ñöôïc ño löôøng.
° Caùc quy trình ôû töøng caáp ñoä cuûa caáu truùc chuoãi cung öùng
ñöôïc taøi lieäu hoùa, döõ lieäu caàn thieát ñeå thöïc thi töøng quy
trình ñöôïc moâ taû roõ raøng.
° Chaát löôïng döõ lieäu ñöôïc ño löôøng vaø quaûn lyù, coù quy ñònh
veà chuû sôû höõu taïo ra döõ lieäu vaø baûo quaûn döõ lieäu.
Caåm nang xaây döïng caáu truùc quy trình
Cuõng nhö moät baûn thieát keá coâng trình phaùc thaûo caùc chi tieát caàn
thöïc thi vaø caùch thöùc caùc chi tieát gaén keát vôùi nhau, caáu truùc chuoãi
cung öùng cuûa baïn cuõng phaûi theå hieän ñöôïc caáu truùc cuûa töøng quy
trình vaø taùc ñoäng töông hoã giöõa caùc quy trình naøy. Ñeå ñaït ñöôïc hieäu
quaû toát, ñieàu naøy caàn ñöôïc thöïc thi caàn phaûi duøng caùc thuaät ngöõ
giaûn ñôn, chính xaùc vaø khoâng quaù tröøu töôïng. Vieäc thoáng nhaát ñöôïc
ñònh nghóa “Chuoãi Cung ÖÙng laø gì?” laø thöû thaùch ñaàu tieân. Coâng
vieäc naøy khoâng ñôn giaûn laø do coù raát nhieàu thuaät ngöõ töông töï, coù
lieân quan ñeán nhau cuøng aùm chæ veà chuoãi cung öùng: chuoãi caàu,
maïng löôùi cung, maïng löôùi/cung caàu, chuoãi giaù trò - nhieàu trong soá
nhöõng thuaät ngöõ naøy coù veû nhö noùi veà cuøng moät thöù, nhöng thöïc teá
khoâng phaûi nhö vaäy.
Khoù coù theå noùi thuaät ngöõ chuoãi cung öùng ñöôïc thònh haønh töø
khi naøo, vaø coøn khoù hôn ñeå tìm ra caâu traû lôøi thoáng nhaát toaøn caàu
cho caâu hoûi: Vaäy thöïc söï Chuoãi Cung ÖÙng laø gì? Kinh nghieäm laøm
vieäc vôùi caùc khaùch haøng cuûa chuùng toâi cho thaáy, nhieàu coâng ty
khoâng theå thoáng nhaát ñöôïc ñònh nghóa veà Chuoãi Cung ÖÙng. Thaäm
chí ngay caû khi moät coâng ty ñaõ coù ñònh nghóa thoáng nhaát thì khaùch
haøng vaø nhaø cung caáp cuûa hoï laïi hieåu khaùi nieäm naøy moät caùch
khaùc nhau. Vieäc baát ñoàng trong nhaän thöùc seõ daãn ñeán baát ñoàng
trong caùch hieåu vaø thöïc thi quy trình, vaø thöôøng daãn ñeán hieåu sai
veà mong muoán cuûa ñoái taùc vôùi mình.
Vaán ñeà naøy trôû neân noåi coäm vaøo nhöõng naêm 90 cuûa theá kyû 20,
khi caùc vaán ñeà lieân quan ñeán môû roäng hoaïch ñònh vaø trieån khai hoaït
ñoäng ra beân ngoaøi bieân giôùi cuûa moãi coâng

“Caáu truùc chuoãi ty trôû thaønh taâm ñieåm cuûa nhieàu nhoùm laõnh
cung öùng phaûi ñaïo. Tröôùc kia, phaàn lôùn caùc noã löïc caûi thieän
theå hieän ñöôïc quy trình hoaït ñoäng ñeàu ñaõ taäp trung vaøo caûi
caáu truùc cuûa thieän hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc quy trình
töøng quy trình vaø noäi boä coâng ty. Vôùi coâng ngheä môùi, xu theá
thueâ ngoaøi, xu theá thích öùng hoùa hoùa chuoãi
taùc ñoäng töông cung öùng cho phuø hôïp vôùi caùc khaùch haøng
hoã giöõa caùc quy quan troïng, yeâu caàu chuoãi cung öùng phaûi
trình naøy” phaùt trieån ra ngoaøi giôùi haïn cuûa “boán böùc
töôøng” coâng ty.
Roõ raøng laø caàn coù moät taäp hôïp ñònh nghóa chuaån. Vaøo nhöõng
naêm giöõa cuûa thaäp kyû 90 cuûa theá kyû 20, PRTM68 ñaõ phaùt trieån moät
moâ hình tham chieáu quy trình, bao goàm caùc ñònh nghóa vaø caùc chæ
soá ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng chính cuûa chuoãi cung öùng, ñeå giuùp
cho caùc khaùch haøng cuûa mình thuï höôûng thaønh quaû cuûa söï buøng
noå cuûa “khoa hoïc” quaûn trò chuoãi cung öùng. Moät lyù do khaùc khieán
chuùng toâi phaùt trieån moâ hình tham chieáu quy trình chuoãi cung öùng
laø chuùng toâi nhaän thöùc ñöôïc giaù trò cuûa caùc moâ hình tham chieáu quy
trình tröôùc ñoù ñöôïc phaùt trieån bôûi PACE®69, hieän caùc moâ hình naøy
ñaõ ñöôïc aùp duïng roäng khaép bôûi nhieàu coâng ty nhaèm taêng toác khaû
naêng tung ra thò tröôøng caùc saûn phaåm môùi hôn, toát hôn.
Trong moâ hình cuûa mình, chuùng toâi xaùc ñònh chuoãi cung öùng
bao goàm boán quy trình: hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø giao
haøng. Ñeå ñaët chæ tieâu vaø quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng, chuùng toâi
ñònh ra baûng caùc chæ tieâu ñaùnh giaù cho töøng quy trình vaø cho hieäu
quaû cuûa toång theå chuoãi cung öùng. Chuùng toâi ñònh nghóa phaïm vi
cuûa chuoãi cung öùng bao goàm caùc moái töông taùc “töø nhaø cung caáp
cuûa nhaø cung caáp ñeán khaùch haøng cuûa khaùch haøng” – moät maïng
löôùi caùc toå chöùc, coâng ty keát noái vôùi nhau bôûi caùc doøng chaûy haøng
hoùa, thoâng tin vaø taøi chính, taïo ra ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa
ngöôøi söû duïng cuoái. Muïc ñích cuûa chuùng toâi laø ñaûm baûo caùc chuoãi
cung öùng coù theå ñöôïc moâ taû moät caùch trung thöïc, thoáng nhaát, taùi
68. Coâng ty tö vaán Pittiglio Rabin Todd & McGrath. (ND)

69. Nguyeân vaên: Product And Cycle-time Excellence. (ND)
caáu truùc ñeå ñaït ñöôïc lôïi theá caïnh tranh, coù theå ño löôøng, quaûn lyù,
kieåm tra vaø tinh chænh cho phuø hôïp vôùi muïc ñích cuï theå.
Nhaän thaáy nhu caàu caàn coù moät chuaån thoáng nhaát giöõa caùc
ngaønh, vaøo naêm 1995 PRTM ñaõ phoái hôïp vôùi AMR, moät haõng ng-
hieân cöùu ñoäc laäp chuyeân cung caáp caùc phaân tích trung thöïc trong
lónh vöïc coâng ngheä phaàn meàm doanh nghieäp. PRTM vaø AMR ñaõ
cuøng nhau laäp ra Hoäi Ñoàng Chuoãi Cung ÖÙng (SCC), ban ñaàu vôùi
69 coâng ty thaønh vieân. Trong voøng hôn moät naêm, ba toå chöùc naøy
(PRTM, AMR vaø SCC), ñaõ phaùt trieån moät tieâu chuaån goïi laø Moâ
Hình Tham Chieáu Hoaït Ñoäng Chuoãi Cung ÖÙng (SCOR), moâ hình
naøy ñònh ra caùc thöïc haønh toát nhaát, caùc thöôùc ño hieäu quaû hoaït ñoäng
vaø caùc yeâu caàu chöùc naêng cuûa caùc phaàn meàm cho töøng quy trình coát
loõi cuûa chuoãi cung öùng, quy trình con vaø caùc hoaït ñoäng70. Moâ hình
SCOR cung caáp caáu truùc neàn taûng, thuaät ngöõ chuaån ñeå giuùp caùc
coâng ty thoáng nhaát nhieàu coâng cuï quaûn lyù, nhö taùi thieát quy trình
kinh doanh, laäp chuaån so saùnh, vaø phaân tích thöïc haønh toát nhaát. Caùc
coâng cuï cuûa SCOR taïo khaû naêng cho coâng ty phaùt trieån vaø quaûn lyù
caáu truùc chuoãi cung öùng hieäu quaû.
Söû duïng phöông phaùp thieát keá töø treân xuoáng döôùi cuûa moâ hình
SCOR, coâng ty coù theå nhanh choùng hieåu ñöôïc caáu truùc vaø hieäu quaû
hoaït ñoäng hieän thôøi chuoãi cung öùng cuûa mình. Coâng ty cuõng coù theå
so saùnh caáu truùc cuûa mình vôùi caùc coâng ty khaùc, phaùt hieän nhöõng
caûi tieán döïa treân caùc thöïc haønh toát nhaát, vaø thieát keá caáu truùc chuoãi
cung öùng töông lai cho mình. Töø khi ra ñôøi (naêm 1996) ñeán nay ñaõ
coù 700 coâng ty aùp duïng moâ hình SCOR.
Trong naêm 1996, Hoäi Ñoàng Chuoãi Cung ÖÙng (SCC) trôû thaønh
hieäp hoäi phi lôïi nhuaän vaø moâ hình SCOR ñöôïc chuyeån giao cho toå
chöùc naøy. Töø khi thaønh laäp SCC ngaøy caøng phaùt trieån roäng khaép,
thaønh caùc tieåu bang ôû Chaâu AÂu, Nhaät, UÙc/New Zealand, Ñoâng Nam
AÙ, vaø Nam Phi, vaø taát nhieân laø ôû caû khu vöïc Baéc Myõ. Caùc thaønh
vieân ñaõ ngaøy caøng phaùt trieån, môû roäng moâ hình. Quy trình Thu Hoài
ñöôïc theâm vaøo naêm 2001. Caùc thöïc haønh toát vaø caùc baûng tieâu chí
ñaùnh giaù ñöôïc caäp nhaät theo ñònh kyø. Chuùng toâi mong ñôïi laø moâ
70. Thoâng caùo baùo chí cuûa PRTM and AMR, “69 Manufacturers Launch First Cross-Industry Framework for Improved Supply Chain
Management,” 21 thaùng 2, 1996. (TG)
hình seõ tieáp tuïc ñöôïc phaùt trieån theo nhòp böôùc cuûa nhöõng tieán boä
trong ngaønh khoa hoïc quaûn trò chuoãi cung öùng (xem Hình 2-6 veà
hai caáp ñoä cao nhaát cuûa moâ hình SCOR vaø Phuï luïc C veà danh saùch
ñaày ñuû cuûa caùc baûng tieâu chí ñaùnh giaù ôû caáp ñoä 2 vaø 3).
Moâ hình SCOR laø moâ hình toång quan, ñöa ra höôùng daãn
khung ñeå phaùt trieån caáu truùc chuoãi cung öùng. Beân caïnh SCOR coù
caùc moâ hình boå sung khaùc ñöôïc phaùt trieån töông thích vôùi töøng tình
hình cuï theå cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp vaø chi tieát ñeán möùc öùng
duïng (chaúng haïn nhö yeâu caàu chuaån veà döõ lieäu). Hai moâ hình nhö
vaäy ñaõ ñöôïc aùp duïng roäng raõi trong nhöõng naêm gaàn ñaây laø moâ hình
Hoaïch Ñònh, Döï Baùo vaø Boå Sung Coäng Taùc (CPFR) vaø RosettaNet.
CPFR taäp trung vaøo lónh vöïc haøng tieâu duøng ñoùng goùi vaø baùn
leû. Noù ñöôïc khôûi xöôùng vaøo naêm 1997 nhôø noã löïc hôïp taùc cuûa 30
coâng ty vaø ñöôïc ñieàu haønh bôûi Vieän Hôïp Taùc Tieâu Chuaån Thöông
Maïi71. Chuaån CPFR ñöôïc taïo bôûi caùc khaùi nieäm quy trình chi tieát,
caùc thaønh toá döõ lieäu yeâu caàu, vaø boä tieâu chí ño löôøng quan heä giöõa
khaùch haøng vaø nhaø cung caáp. Muïc tieâu cuûa CPFR laø taêng cöôøng
quan heä ñoái taùc giöõa nhaø baùn leû vaø nhaø cung caáp thoâng qua chia seû
thoâng tin72.
Hình thaønh naêm 1998, RosettaNet coângxoocxiom goàm caùc

coâng ty trong lónh vöïc ñieän töû vaø vieãn thoâng vaø ñöôïc ñieàu haønh
bôûi Hoäi Ñoàng Maõ Tieâu Chuaån, moät toå chöùc tieâu chuaån thöông maïi
haøng ñaàu. RosettaNet phaùt trieån caùc chuaån kinh doanh qua maïng
Internet ñeå thoáng nhaát veà quy trình thoâng qua caùc ñònh nghóa döõ
lieäu chuaån goïi laø caùc Quy Trình Töông Taùc vôùi Ñoái Taùc (Partner-
Interface Processes -PIPs). Ñöôïc duøng roäng raõi trong lónh vöïc coâng
ngheä, PIPs hoã trôï trao ñoåi thoâng tin tröïc tuyeán töï ñoäng giöõa caùc
coâng ty vaø bao truøm leân moät phaïm vi roäng caùc giao dòch, bao goàm
quaûn trò toàn kho, quaûn lyù ñôn haøng, vaø chuyeån haøng vaøo löu kho73.
Chuùng toâi seõ taäp trung trình baøy veà moâ hình SCOR trong
chöông naøy vì, theo hieåu bieát cuûa chuùng toâi, SCOR laø moâ hình
71. Nguyeân vaên: Collaborative Commerce Standards Institute. (ND)

72. CPFR.org (http://www.cpfr.org), Trang giôùi thieäu, Voluntary Interindustry Commerce Standards (VICS) Association, 1998. (TG)
73. Thoâng caùo baùo chí RosettaNet, “RosettaNet Global e-Business Standard Reaches Critical Mass in High-Technology Sector,” May
12, 2003. (TG)
tham chieá u chuoãi cung öùng toång quan, ñöôïc aùp duïng roäng
raõ i nhaá t .
HÌNH 2-6
Phieân baûn SCOR 6.0, boä coâng cuï caáp ñoä 2
Thöïc teá, SCOR ñöôïc aùp duïng ôû caùc toå chöùc chuoãi cung öùng
lôùn nhaát theá giôùi, nhö Boä Quoác Phoøng Myõ (xem theâm ôû hoà sô
tröôøng hôïp Boä Quoác Phoøng Myõ ôû phaàn sau).
Vôùi caáu truùc vaø phöông phaùp luaän chaët cheõ cuûa mình, moâ hình
SCOR laøm cho coâng vieäc thieát keá chuoãi cung öùng töôûng chöøng cöïc
kyø khoù khaên phöùc taïp thaønh moät coâng vieäc bình thöôøng. Töông
töï nhö vôùi moät döï aùn xaây döïng, moâ hình SCOR cung caáp moät boä
caùc coâng cuï ñeå giuùp doanh nghieäp xaây döïng baûn veõ thieát keá chuoãi
cung öùng.
Ba Caáp Ñoä Cao Nhaát Cuûa Moâ Hình SCOR
Moâ hình SCOR bao goàm boán möùc ñoä töø khaùi quaùt ñeán chi tieát. Ba
möùc ñoä ban ñaàu – quy trình, quy trình con, caùc hoaït ñoäng - ñöôïc
moâ taû trong moâ hình. Caùc quy trình hoaït ñoäng cuï theå, hay möùc ñoä
thöù 4, ñöôïc cuï theå baèng löu ñoà coâng vieäc, thöôøng ñöôïc chuyeân bieät
hoùa tuøy theo chieán löôïc vaø yeâu caàu cuï theå cuûa töøng coâng ty. Vì theá
noù khoâng ñöôïc bao goàm trong taøi lieäu xuaát baûn chính thöùc cuûa moâ
hình SCOR.
Baét ñaàu töø caáp ñoä 1 vaø keát thuùc laø caáp ñoä 3, noäi dung cuûa
SCOR coù theå duøng ñeå chuyeån chieán löôïc kinh doanh cuûa coâng
ty thaønh caáu truùc chuoãi cung öùng phuïc vuï cho caùc muïc tieâu kinh
doanh cuï theå. Trình töï cuï theå söû duïng caùc caáp ñoä khaùc nhau cuûa
SCOR seõ phuï thuoäc vaøo yeâu caàu kinh doanh cuï theå vaø xuaát phaùt
ñieåm. Trong chöông naøy chuùng ta seõ tìm hieåu caùc lôïi ích trong
hoaït ñoäng vaø kinh doanh ñaït ñöôïc töø vieäc caáu truùc chuoãi cung öùng
baèng moâ hình SCOR.
Moâ hình SCOR caáp ñoä 1
ÔÛ caáp ñoä 1, coâng ty caàn xaùc ñònh roõ söï phuø hôïp cuûa caùc quy
trình kinh doanh vôùi caáu truùc kinh doanh (caùc ñôn vò kinh doanh,
caùc vuøng,..) vaø vôùi caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng. Töø ñoù tinh chænh
caùc muïc tieâu chieán löôïc cuûa chuoãi cung öùng – nhöõng öu tieân kinh
doanh maø chuoãi cung öùng phaûi hoã trôï ñaéc löïc. Caáp ñoä 1 taäp trung
vaøo naêm quy trình chuoãi cung öùng chính (hoaïch ñònh, mua haøng,
saûn xuaát, giao haøng vaø thu hoài).
Khi söû duïng caùc quy trình naøy, ta coù theå thieát laäp ñöôïc söï
töông thích giöõa quy trình vaø caùc boä phaän cuûa toå chöùc74 ñeå theå hieän
caùc quy trình naøo caàn phaûi ñöôïc chuaån hoùa trong toaøn boä toå chöùc.
Caùc löïa choïn ôû caáp ñoä 1 seõ quyeát ñònh chi phí cuûa heä thoáng coâng
ngheä thoâng tin bôûi caùc quy trình xuyeân suoát caùc boä phaän cuûa coâng
ty thöôøng lieân quan ñeán nhieàu öùng duïng vaø ñi keøm vôùi noù laø caùc chi
phí trieån khai thöïc hieän vaø baûo trì. Hôn nöõa, caùc quyeát ñònh ôû caáp
ñoä 1 seõ chæ ra cho doanh nghieäp lieäu coù theå öùng duïng ñöôïc nhöõng
thöïc haønh toát nhaát naøo. Ví duï nhö lieäu quy trình mua haøng coù caàn
ñöôïc chuaån hoùa giöõa hai hay nhieàu ñôn vò kinh doanh hay khoâng?
Neáu nhö muïc tieâu laø gom haøng ñöôïc mua chung cuûa nhieàu
ñôn vò kinh doanh ñeå taïo söùc maïnh ñaøm phaùn vôùi caùc nhaø cung caáp
thì caàn chuaån hoùa quy trình mua haøng cho caùc ñôn vò kinh doanh.
Moät khi caùc quy trình kinh doanh vaø caùc boä phaän cuûa toå chöùc
ñöôïc thoáng nhaát, böôùc quan troïng tieáp theo laø ñònh ra caùc chæ tieâu
hoaït ñoäng cho töøng maûng cuûa caùc quy trình
thieát yeáu. Moâ hình SCOR cung caáp baûng ño “Moâ hình SCOR
löôøng cho pheùp xaùc ñònh vaø quaûn trò hieäu cung caáp baûng
quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng toaøn doanh ñaùnh giaù cho
nghieäp. Caùc boä chæ soá ño löôøng seõ ñöôïc mieâu pheùp thieát laäp
taû chi tieát ôû Chöông 5. Böôùc naøy laø moät trong
vaø quaûn lyù caùc
nhöõng böôùc quan troïng nhaát - vaø cuõng laø khoù
nhaát - trong caùc coâng vieäc lieân quan ñeá thieát tieâ u chí ño löôøng
keá chuoãi cung öùng bôûi vì noù caàn ñöôïc söï hieäu quaû hoaït
ñoàng thuaän trong noäi boä veà caùc muïc tieâu vaø ñoäng chuoãi cung
öu tieân. Chính caùc muïc tieâu vaø öu tieân ñöôïc öùng toaøn doanh
löïa choïn döïa treân chieán löôïc chuoãi cung öùng, nghieäp”
nhö ñaõ thaûo luaän ôû Chöông 1.
74. Nguyeân vaên : Organizational Domains - laø moät thuaät ngöõ chæ caùc nhoùm caùc boä phaän chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà moät quy trình kinh
doanh cuï theå. Caùc nhoùm naøy seõ hình thaønh leân kieán truùc cuûa doanh nghieäp. (ND)
Khaùch haøng cuûa chuùng toâi, moät doanh nghieäp ñi ñaàu trong
ngaønh ñieän töû tieâu duøng, coù cô caáu toå chöùc hôïp nhaát, quaûn lyù taäp
trung. Doanh nghieäp naøy ñang maát daàn thò phaàn vaøo tay caùc ñoái
thuû caïnh tranh coù chính saùch kinh doanh taäp trung vaøo caùc phaân
khuùc thò tröôøng cuï theå. Doanh nghieäp khaùch haøng cuûa chuùng toâi
nhaän thaáy ñeå coù theå caïnh tranh hieäu quaû, caàn thieát phaûi chuyeån ñoåi
thaønh nhieàu ñôn vò kinh doanh theo töøng thò tröôøng khaùc nhau.
Sau khi caùc ñôn vò kinh doanh ñöôïc hình thaønh, ban laõnh ñaïo
xem xeùt laïi taàm nhìn chieán löôïc cuøng vôùi caùc yeâu caàu cho chuoãi
cung öùng cuûa töøng ñôn vò. Tröôùc khi taùi thieát toå chöùc, thì caùc quy
trình chuoãi cung öùng (hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát, phaân phoái
vaø thu hoài), caùc heä thoáng coâng ngheä thoâng tin hoã trôï vaø cô sôû haï
taàng kyõ thuaät ñaõ ñöôïc chia seû giöõa caùc ñôn vò. Doanh nghieäp tröôùc
ñoù ñaõ coù caùc chính saùch nhaèm haïn cheá thueâ ngoaøi saûn xuaát vôùi caùc
saûn phaåm ñang ôû giai ñoaïn cuoái voøng ñôøi saûn phaåm75 cuûa mình,
cuõng nhö caùc quy ñònh khaùc ñaõ haïn cheá söï ña daïng saûn phaåm theo
yeâu caàu cuûa khaùch haøng ñeå kieåm soaùt chi phí vaø laøm taêng ñoä linh
hoaït cuûa toàn kho. Quyeát ñònh chính saùch naøo neân giöõ caùi naøo caàn
thay ñoåi laø raát quan troïng trong vieäc taïo ra caùc ranh giôùi chieán löôïc
môùi cho thieát keá chuoãi cung öùng.
Ñeå taïo ra caùc ranh giôùi môùi naøy, töøng ñôn vò kinh doanh töï
phaùt trieån chieán löôïc kinh doanh vaø muïc ñích hieäu quaû hoaït ñoäng
cuûa mình, sau ñoù toång hôïp laïi thaønh nhöõng ñònh höôùng cho chuoãi
cung öùng cuûa noù. Do vai troø quan troïng cuûa nguyeân vaät lieäu (chieám
tôùi 85 phaàn traêm cuûa chi phí saûn phaåm), chaát löôïng saûn phaåm, vaø
thôøi gian tung saûn phaåm ra thò tröôøng, doanh nghieäp quyeát ñònh
duøng chung caùc quy trình hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát, giao
haøng vaø thu hoài, haï taàng cô sôû kyõ thuaät, nhöng laïi thay ñoåi caùc
chính saùch veà toàn kho cho töøng ñôn vò kinh doanh ñeå ñaùp öùng vôùi
caùc yeâu caàu dòch vuï cuï theå cuûa töøng thò tröôøng.
75. Nguyeân vaên: End-of-life products - caùc saûn phaåm ñang ôû giai ñoaïn cuoái voøng ñôøi saûn phaåm cuûa mình, saép bò loãi thôøi, khoâng coøn nhu
caàu söû duïng (ND)
ÔÛ caáp ñoä 2, doanh nghieäp tinh chænh löïa choïn veà caùc quy trình
chuoãi cung öùng cuûa mình vaø xaùc ñònh caùch töông thích giöõa quy
trình vôùi haï taàng cô sôû kyõ thuaät (bao goàm nhaø xöôûng, maùy moùc,
trang thieát bò ôû caùc ñòa ñieåm vaø heä thoáng coâng ngheä thoâng tin). Caáp
ñoä 2 – hay coøn goïi laø caáp ñoä caáu hình (configuration level) - lieân
quan ñeán phaùt trieån vaø ñaùnh giaù caùc löïa choïn caáp ñoä cao (ôû moâ
hình SCOR caáp ñoä 1) cho caáu truùc quy trình chuoãi cung öùng baèng
vieäc löïa choïn “gia vò” cho hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát, giao
haøng vaø thu hoài. Ñieàu naøy ñöôïc thöïc thi baèng vieäc löïa choïn caùc quy
trình phuï töông öùng – hay coøn goïi laø caùc danh muïc quy trình – döïa
treân chieán löôïc chuoãi cung öùng. Vieäc löïa choïn danh muïc quy trình
seõ aûnh höôûng ñeán thieát keá ôû möùc ñoä 3 bôûi töøng haïng muïc yeâu caàu
caùc hoaït ñoäng cuï theå raát khaùc bieät.
Ví nhö caùc doanh nghieäp saûn xuaát coù raát nhieàu danh muïc löïa
choïn veà chieán löôïc saûn xuaát. Hoï coù theå saûn xuaát theo döï ñoaùn veà
nhu caàu khaùch haøng (saûn xuaát ñeå döï tröõ), chæ saûn xuaát khi coù caùc
ñôn haøng trong tay (saûn xuaát theo ñôn haøng), saûn xuaát tröôùc caùc boä
phaän vaø sau ñoù laép gheùp thaønh saûn phaåm hoaøn thieän khi nhaän ñöôïc
ñôn haøng (caáu hình theo ñôn haøng), hoaëc saûn xuaát haøng döïa treân
ñaëc thuø rieâng cuûa khaùch haøng vaø vì theá yeâu caàu caùc cam keát cuï theå
tröôùc khi baét ñaàu (cheá taïo theo ñôn haøng).
Khi danh muïc quy trình ñöôïc löïa choïn, noù seõ ñöôïc duøng ñeå
moâ taû caùc caáu hình chuoãi cung öùng. Ñieàu naøy thöôøng ñöôïc theå hieän
baèng moät caùi baûn ñoà chæ ra choã naøo laø khaùch haøng, nhaø cung caáp,
kho baõi, nhaø maùy, vaø nôi tieáp nhaän ñôn haøng, vaø söû duïng danh muïc
quy trình ñeå dieãn giaûi caùc doøng chaûy haøng hoùa vaø thoâng tin chính.
Veà baûn chaát, ñieàu naøy gioáng nhö ta choïn töø danh saùch caùc quy trình
ra nhöõng loaïi phuø hôïp roài duøng noù vaøo ñuùng choã caàn thieát.
Khi ñaõ coù caáu hình, baïn coù theå phaùt trieån vaø thöû nghieäm caùc
löïa choïn “seõ laø” (“to be”). Tuy nhieân, haõy caån troïng vì phaân tích
SCOR caáp ñoä 2 coù theå chæ ra raèng baïn khoâng theå toái öu ñöôïc caùi
baïn mong muoán do caùc haïn cheá ñang toàn taïi, nhö chí phí vaän taûi
quaù cao. Noùi caùch khaùc, baïn coù theå khoâng thöû ñöôïc taát caû caùc yeâu
caàu “seõ laø” cuûa baïn trong moät thôøi gian ngaén vaø baïn caàn phaûi coù
moät loä trình ñeå chuyeån ñoåi daàn veà caáu hình mong ñôïi.
Moät trong soá caùc khaùch haøng cuûa chuùng toâi laø moät coâng ty
haøng khoâng quoác teá ñaõ gaëp khoù khaên trong vieäc quaûn lyù moät maïng
löôùi phöùc hôïp caùc moái quan heä giöõa baùn haøng, logistics vaø hoaït
ñoäng saûn xuaát; caùc nhaø thaàu phuï; moät khaùch haøng chính; moät nhaø
saûn xuaát maùy bay. Coâng ty naøy luùc baáy giôø laø nhaø thaàu chính trong
moät chöông trình veà maùy bay thöông maïi. Ñeå ñaûm baûo chuyeån
caùc boä phaän cuûa maùy bay ñeán ñòa ñieåm laép raùp cuoái vaø thöû theo
yeâu caàu khaùch haøng, caàn coù söï phoái hôïp giöõa caùc doøng chaûy veà
nguyeân vaät lieäu, thoâng tin vaø taøi chính vôùi caùc nhaø thaàu phuï ôû ba
chaâu luïc.
Caùc nhaø cung caáp tham gia vaøo chöông trình naøy ngaøy caøng
giao haøng treã. Vaø khi coâng ty naøy yeâu caàu thay ñoåi lòch trình saûn
xuaát, thì hoï phaûi lieân heä vôùi caùc nhaø cung caáp tröôùc khi coù theå xaùc
nhaän ngaøy giao haøng cho khaùch haøng - quaù trình naøy cuõng phaûi
maát ñeán vaøi tuaàn. Bôûi nhöõng vaán ñeà naøy, coâng ty gaëp khoù khaên
trong vieäc duy trì uy tín vôùi khaùch haøng chính cuûa mình. Coâng ty
ñaõ quyeát ñònh duøng moâ hình SCOR ñeå tìm hieåu vaán ñeà kyõ hôn.
Nhoùm döï aùn cuûa coâng ty ñaõ söû duïng moâ hình SCOR ñeå vaïch
ra sô ñoà moái quan heä giöõa quaûn lyù ñôn haøng, thu mua, phaân phoái
vaän taûi, hoaïch ñònh chuoãi cung öùng vaø taøi chính, cuõng nhö taát caû
caùc giao dòch chính vôùi caùc nhaø thaàu phuï.
Moãi moät hoaït ñoäng ñöôïc gaén vôùi moät danh muïc caùc quy trình
cuûa moâ hình SCOR caáp ñoä 2. Laàn ñaàu tieân coâng ty ñaõ coù theå nhìn
thaáy roõ chuoãi cung öùng nhaùnh, cuõng nhö thaáy ñöôïc hoaït ñoäng naøo
ñöôïc thöïc thi bôûi coâng ty, bôûi khaùch haøng vaø nhaø thaàu phuï. Theâm
vaøo ñoù, vieäc duøng caùc ñònh nghóa danh muïc quy trình chuaå n giuù p
moãi thaønh toá quy trình ñöôïc hieåu gioáng nhau treân moïi
quy trình.
Caùc cô hoäi ñeå laøm giaûn ñôn chuoãi cung öùng ñaõ hieän leân raát roõ
raøng. Ví duï, caùc daây chuyeàn laép raùp phuï ñöôïc chuyeån qua nhieàu
kho noäi boä tröôùc khi tôùi daây chuyeàn laép raùp cuoái cuøng. Noù gaây ra söï
chaäm treã ñaùng keå trong khi khoâng thöïc söï mang laïi giaù trò gì theâm
cho saûn phaåm. Baûn ñoà quy trình caáp ñoä 2 chæ ra nguyeân nhaân cuûa
vieäc naøy. Moïi saûn phaåm ñöôïc chuyeån ñeán moät kho chung ñeå keát
hôïp laïi. Khi ñaõ vaøo kho naøy seõ coù söï chuyeån giao sôû höõu töø nhaø
maùy noäi boä cho chöông trình saûn xuaát maùy bay. Nhoùm nghieân cöùu
ñaõ phaùt hieän ra raèng neáu thay ñoåi quy trình vaø heä thoáng thoâng tin
hoã trôï moät caùch töông öùng coù theå cho pheùp moät vaøi saûn phaåm ñöôïc
chuyeån tröïc tieáp ñeán ñieåm taäp keát cuoái ngay beân caïnh daây chuyeàn
laé p raù p cuoá i cuø n g, giuù p ruù t ngaé n thôø i gian giao haø n g xuoá n g
vaø i tuaà n .
Thuù vò laø baûn ñoà quy trình SCOR ñaõ buoäc coâng ty phaûi nghó
laïi veà moät luaän ñieåm ñöôïc toàn taïi raát laâu: nguyeân nhaân dòch vuï
khaùch haøng thaáp hôn mong muoán laø do quy trình xöû lyù ñôn haøng.
Bôûi do trong quy trình naøy caùc ñôn haøng ñöôïc töï ñoäng chuyeån töø
khaùch haøng tôùi moät heä thoáng, sau ñoù ñöôïc nhaäp thuû coâng vaøo moät
heä thoáng khaùc ñeå xöû lyù veà taøi chính tröôùc khi lieân laïc vôùi caùc nhaø
cung caáp. Tuy nhieân, nhoùm döï aùn ñaõ phaân tích vaø chæ ra raèng duø
vieäc nhaäp laïi soá lieäu moät caùch thuû coâng laøm phaùt sinh chi phí vaø
taïo nguy cô nhaàm laãn sai soùt, nhöng vieäc quaûn lyù caùc nhaø thaàu phuï
môùi laø vaán ñeà nghieâm troïng hôn. Vôùi quy trình hieän taïi, vieäc trao
ñoåi veà keá hoaïch yeâu caàu vôùi caùc nhaø thaàu phuï laø moät phaàn cuûa quy
trình ñaët haøng chính thöùc, trong ñoù caùc nhaø cung caáp xaùc nhaän soá
löôïng vaø ngaøy giao haøng.
Tuy nhieân thay ñoåi töø phía nhaø cung caáp nhö giao haøng treã so
vôùi keá hoaïch, thay ñoåi veà khoái löôïng ñôn haøng töø nhaø thaàu chính,
laïi ñöôïc thöïc hieän moät caùch khoâng chính thöùc. Nhoùm döï aùn ñaõ vaïch
ra caùc thay ñoåi chính goàm vai troø môùi cuûa boä phaän thu mua, xem
xeùt laïi hoaïch ñònh haøng thaùng cuûa nhaø thaàu phuï (nhaèm ñieàu chænh
laïi keá hoaïch ñaõ ñöôïc ñoàng thuaän töø tröôùc), vaø caùc quy taéc giuùp
höôùng daãn thay ñoåi lòch trình saûn xuaát cuûa nhaø thaàu phuï. Noã löïc
sau nhieàu thaùng cuûa coâng ty ñaõ mang laïi keát quaû aán töôïng: giao
haøng ñuùng haïn bôûi nhaø cung caáp taêng hôn 20%, thôøi gian xaùc nhaän
ñôn haøng giaûm roõ reät. Ngaøy nay coâng ty coù theå xaùc nhaän ñôn haøng
trong voøng 2 ñeán 3 ngaøy thay vì 2 ñeán 3 tuaàn nhö tröôùc kia. Coâng
ty ñaõ daàn laáy laïi ñöôïc loøng tin vôùi khaùch haøng.
Moâ hình SCOR caáp ñoä 3 thöôøng ñöôïc goïi laø caáp ñoä thaønh toá - quy
trình (process-element), ñaây laø caáp ñoä doanh nghieäp coù theå hoaøn
taát caáu truùc chuoãi cung öùng baèng caùch ñaép caùc chi tieát hoaït ñoäng
vaøo thieát keá SCOR caáp ñoä 2 cuûa mình. Vôùi SCOR caáp ñoä 3 doanh
nghieäp coù theå tìm thaáy caùc thöïc haønh kinh doanh cuï theå, caùc baûng
tieâu chí ñaùnh giaù lieân quan, caùc höôùng daãn veà heä thoáng coâng ngheä
thoâng tin caàn thieát hoã trôï cho quy trình - veà caû chöùc naêng laãn döõ
lieäu hoã trôï. Doanh nghieäp seõ phaûi phaùc thaûo ra caùc baûn ñoà “hieän
taïi” (“as is”) ñeå moâ taû söï töông thích giöõa caùc quy trình, caùc vò trí,
vaø cô caáu toå chöùc. Caùc baûn ñoà naøy thöôøng chæ ra vò trí cuûa toàn kho,
thôøi gian giöõa caùc thaønh toá quy trình, söï töông thích giöõa caùc thaønh
toá quy trình vaø heä thoáng coâng ngheä thoâng tin chuoãi cung öùng.
Baèng vieäc aùp duïng caùc nguyeân taéc cô baûn cuûa saûn xuaát tinh
goïn, phaân tích caáp ñoä 3 “hieän taïi” coù theå taïo ra nhieàu cô hoäi caûi
tieán döïa vaøo caáu hình ñaõ xaây döïng, bao goàm ñôn giaûn hoùa quy
trình cuõng nhö caùc heä thoáng coâng ngheä thoâng tin, taïo lieân keát toát
hôn giöõa nhu caàu khaùch haøng vaø saûn xuaát cuoái, loaïi boû caùc hoaït
ñoäng gioáng nhau ñöôïc thöïc thi ôû nhieàu nôi, giaûm toàn kho vaø thôøi
gian chôø ñôïi cuûa khaùch haøng.
Trong phaàn thieát keá “seõ laø” ôû caáp ñoä 3, ngoaøi vieäc phaân tích
caáu hình toång theå, doanh nghieäp cuõng caàn xem xeùt caùc thöïc haønh
toát nhaát, caùc öùng duïng, caùc baûng ñaùnh giaù, vaø caùc moâ hình toå chöùc.
Baèng caùch so saùnh naêng löïc hieän taïi vôùi thieát keá “seõ laø”, baïn seõ
hieåu ñöôïc nhöõng haïn cheá cuûa heä thoáng coâng ngheä thoâng tin vaø quy
trình hieän taïi. Caùc haïn cheá thoâng thöôøng cuûa heä thoáng coâng ngheä
thoâng tin laø khoâng cung caáp ñuû döõ lieäu vaø khoâng ñuû khaû naêng tích
hôïp. Sau ñoù baïn coù theå ñaùnh giaù caùc löïa choïn “seõ laø” theo caùc tieâu
chí kinh doanh ñònh ra ôû SCOR caáp ñoä 1, choïn ra caùi caàn phaùt trieån ôû
caáp ñoä thöïc thi (caáp ñoä 4).
Ví duï, moät khaùch haøng cuûa chuùng toâi mong muoán giaûm löôïng
toàn kho maø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng dòch vuï khaùch
haøng. Doanh nghieäp naøy coù ñeán haøng traêm ñòa ñieåm baùn leû ôû khaép
nôi, töø ñaïi trung taâm mua saém ñeán caùc cöûa haøng taïp hoùa nhoû. Doanh
nghieäp naøy lôùn maïnh nhôø saùt nhaäp, vaø caùc doanh nghieäp môùi ñöôïc
saùt nhaäp hoaït ñoäng nhö caùc ñôn vò kinh doanh ñoäc laäp. Moät vaøi
phoøng ban chöùc naêng laø chung, bao goàm mua haøng, quaûn lyù kho vaø
keá toaùn. Tuy nhieân nhieàu boä phaän khaùc, vì moãi ñôn vò ñöôïc pheùp
hoaït ñoäng ñoäc laäp, laïi duy trì caùc quy trình vaø heä thoáng thoâng tin
rieâng cuûa mình. Thöïc traïng naøy daãn ñeán chi phí cho caùc heä thoáng
coâng ngheä thoâng tin cao vì coù nhieàu öùng duïng, moãi caùi laïi coù nhöõng
yeâu caàu hoã trôï rieâng bieät.
Coâng ty ñaõ nhieàu laàn noã löïc caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng toång
theå cuûa mình nhöng khoâng thu ñöôïc keát quaû. Coâng ty ñaõ maát nhieàu
thaùng ñeå gaén keát caùc quy trình chính laïi vôùi nhau vaø phaân tích
caùc cô hoäi caûi tieán. Nhöng nhoùm döï aùn ñaõ khoâng theå ñi ñeán thoûa
thuaän thoáng nhaát veà moät chuoãi cung öùng cho töông lai. Taûng ñaù
caûn ñöôøng ôû ñaây laø do thieáu moät caáu truùc chuoãi cung öùng toång theå.
Thaønh vieân trong nhoùm thaäm chí khoâng theå ñoàng yù vôùi nhau veà quy
trình naøo laø thuoäc chuoãi cung öùng, quy trình naøo khoâng. Theâm vaøo
ñoù, quy trình noäi boä cuûa töøng phoøng ban thì ñaõ ñöôïc vaïch roõ, nhöng
caùc quy trình lieân phoøng ban, nhö quy trình hoaïch ñònh chuoãi cung
öùng, thì laïi khoâng.
Ñeå phaù boû taûng ñaù caûn ñöôøng, nhoùm döï aùn ñaõ söû duïng SCOR
caáp ñoä 3 ñeå keát noái caùc quy trình hieän taïi. Phaân tích veà quy trình
giao haøng chæ ra raèng caùc hoaït ñoäng khai thaùc kho ñaõ ñöôïc toái öu
hoùa, caùc quy trình ñaõ ñöôïc phaùt trieån hoaøn thieän, ñaûm baûo thöïc thi
coâng vieäc giao haøng töø kho ñeán caùc nhaø baùn leû. Kho cuõng ñaõ aùp
duïng nhöõng thaønh töïu tieân tieán trong quaûn lyù vaø khai thaùc kho, nhö
laáy haøng vaø chuaån bò ñôn haøng baèng coâng ngheä nhaän daïng gioïng
noùi (voice-recognition technology).
Phaân tích chi tieát caùc quy trình hoaïch ñònh vaø mua haøng chæ
ra raèng caùc quy trình naøy ñaõ ñöôïc toái öu hoùa ñeå chuyeån ñoåi thoâng
tin veà haøng hoùa baùn ra cho khaùch haøng haøng ngaøy thaønh nhu caàu
döï baùo toång hôïp. Nhoùm döï aùn cuõng kieåm tra caùch tính nhu caàu cuûa
khaùch haøng ôû töøng chaëng trong chuoãi, baét ñaàu töø cöûa haøng cuûa nhaø
baùn leû, quay trôû laïi tôùi kho, vaø cuoái cuøng tôùi nhaø cung caáp.
Phaân tích caùc thaønh toá cuûa quy trình hoaïch ñònh mua haøng
(xem Hình 2-7), nhoùm döï aùn nhaän thaáy thoâng tin haøng baùn taïi cöûa
haøng khoâng ñöôïc duøng ñeå öôùc tính yeâu caàu boå sung göûi nhaø cung
caáp maø töøng cöûa haøng ñaët haøng tröïc tieáp vôùi kho döïa treân döï baùo
cuûa mình veà nhu caàu. Söû duïng caùc yeáu toá trong quy trình P 2.1 -
nhaän daïng, öu tieân, vaø toång hôïp nhu caàu haøng hoùa – nhoùm nghieân
cöùu nhìn thaáy kho phaân phoái “keùo” haøng töø nhaø cung caáp döïa treân
nhu caàu trong quaù khöù veà caùc saûn phaåm – ñieàu naøy laø chaáp nhaän
ñöôïc neáu nhö nhu caàu trong töông lai cuõng gaàn gioáng vôùi nhö nhu
caàu trong quaù khöù.
Trong thöïc teá, nhu caàu cuûa nhieàu maët haøng coù bieán ñoäng raát cao,
ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc saûn phaåm môùi, haøng coù khuyeán maïi, vaø caùc saûn
phaåm coù tính thôøi vuï. Nhöõng söï kieän naøy laøm sai leäch “hình daïng” cuûa
ñöôøng nhu caàu thöïc, ñöôøng döï baùo trung bình chæ coøn ñuùng cho moät giai
ñoaïn naøo ñoù maø thoâi. Coù nghóa laø neáu döï baùo theo nhu caàu trung bình
thì seõ thieáu haøng khi xaûy ra khuyeán maïi vaø thöøa haøng khi heát thôøi gian
khuyeán maïi. Nhoùm döï aùn nhaän thaáy caàn coù moät vaøi thay ñoåi trong quy
trình hoaïch ñònh, bao goàm caû aùp duïng hoaïch ñònh coäng taùc vôùi caùc nhaø
cung caáp trong suoát thôøi gian coù khuyeán maïi vaø tung saûn phaåm môùi.
Thay ñoåi quy trình hoaïch ñònh seõ coù aûnh höôûng lôùn ñeán heä
thoáng coâng ngheä thoâng tin hieän taïi. Vieäc thay ñoåi naøy do vaäy caàn
coù söï thoáng nhaát, ñoàng thuaän cuûa toaøn boä coâng ty. Töø keát quaû ban
ñaàu coù ñöôïc nhôø söû duïng SCOR caáp ñoä 3, coâng ty naøy phaùt ñoäng
döï aùn phaùt trieån ñoàng boä caáu truùc quy trình vaø heä thoáng coâng ngheä
thoâng tin, döï aùn naøy coù söï tham gia cuûa caùc tröôûng phoøng kinh
doanh vaø coâng ngheä thoâng tin.
HÌNH 2.7
Söû duïng hoaïch ñònh thu mua ñeå hoaït ñoäng toát hôn

Coù theå thaáy qua ví duï ôû treân laø moâ hình SCOR ñaõ cung caáp
moät phöông phaùp heä thoáng ñeå phaùt trieån caáu truùc chuoãi cung öùng.
Phöông phaùp tieáp caän töø treân xuoáng cuûa SCOR, töø toång quan ñeán
chi tieát, cho pheùp chuùng ta thaáy ñöôïc böùc tranh toång theå tröôùc khi ñi
vaøo chi tieát. Caáu truùc traät töï theo caáp baäc cuûa moâ hình SCOR, chia
caùc quy trình thaønh nhöõng quy trình con vaø caùc coâng vieäc cuï theå,
giuùp doanh nghieäp thaáy ñöôïc söï aûnh höôûng cuûa nhöõng thay ñoåi
ñeán hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng. Ñieàu naøy giuùp xaùc ñònh ñöôïc
caùc ruûi ro, yeâu caàu nguoàn löïc, vaø thôøi gian trieån khai. Hình 2-8 lieät
keâ caùc lôïi ích thoâng thöôøng khi trieån khai SCOR.
Hình 2.8:
Söû duïng hoaïch ñònh thu mua ñeå hoaït ñoäng toát hôn
NAÊ M QUY TRÌNH QUAÛ N LYÙ CHUOÃ I CUNG ÖÙ N G TOÅ N G THEÅ
Khi doanh nghieäp phaùt trieån caáu truùc quy trình chuoãi cung öùng,
doanh nghieäp caàn ñaûm baûo chaéc chaén raèng moïi quy trình phaûi
ñöôïc tích hôïp vôùi khoâng chæ caùc quy trình khaùc trong chuoãi cung
öùng maø coøn vôùi caùc quy trình khaùc cuûa doanh nghieäp nhö laø coâng
ngheä thoâng tin, phaùt trieån saûn phaåm vaø dòch vuï, marketing, baùn
haøng, dòch vuï khaùch haøng vaø taøi chính. Chuùng ta seõ thaûo luaän veà
caùc nguyeân taéc cuï theå giuùp thieát keá quy trình ñaït ñöôïc hieäu quaû
hoaït ñoäng toát nhaát.
Hoaïch ñònh
Moãi quy trình ñeàu coù ñaàu vaøo vaø ñaàu ra. Ñaàu vaøo cuûa hoaïch ñònh
laø thoâng tin veà caàu, cung, nguoàn löïc chuoãi cung öùng. Caùc thoâng
tin naøy hoã trôï cho vieäc ra quyeát ñònh vaø ñònh höôùng cho taát caû caùc
hoaït ñoäng chuoãi cung öùng lieân quan ñeán quy trình thöïc hieän nhö
mua haøng, saûn xuaát, phaân phoái, vaø thu hoài. Trong moãi quy trình ñeàu
coù boä phaän hoaïch ñònh. Ví duï, hoaïch ñònh nguoàn cung vaø hoaïch
ñònh saûn xuaát öôùc tính nguyeân vaät lieäu caàn, nguoàn ñeå mua nhöõng
nguyeân vaät lieäu naøy, löôïng haøng caàn phaûi saûn xuaát ra. Hoaïch ñònh
phaân phoái cung caáp caùc thoâng tin ñeå cam keát vôùi khaùch haøng veà
thôøi gian giao haøng. Vaø hoaïch ñònh thu hoài cung caáp thoâng tin veà
lòch trình thu hoài vaø caùc ñôn haøng caàn thay theá.
Quy trình hoaïch ñònh xuaát saéc seõ hoã trôï ñaéc löïc cho hieäu quaû kinh
doanh baèng vieäc ra quyeát ñònh ñuùng thôøi ñieåm, coù cô sôû vöõng chaéc, coù
tính ñeán caùc aûnh höôûng, ñöôïc ñoàng thuaän bôûi caùc beân lieân quan vaø coù
theå thöïc thi ñöôïc. Hoaïch ñònh xuaát saéc bao goàm naêm nguyeân lyù sau:
° Söû duïng thoâng tin chính xaùc, ñuùng luùc. Ñöùng veà goùc ñoä nhu
caàu, thoâng tin caàn laø thoâng tin töùc thôøi veà nhu caàu cuûa khaùch
haøng vaø thò tröôøng, caùc thoâng tin naøy ñöôïc bieát döïa treân caùc
yeáu toá nhö laø nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng, caùc caáp ñoä veà
toàn kho, tình traïng kinh teá, tin töùc thò tröôøng. Neáu coù theå,
caàn tham khaûo thoâng tin veà nhu caàu cuûa caùc khaùch haøng
chính. Veà goùc ñoä cung öùng, thoâng tin cung bao goàm thoâng
tin veà caùc nguoàn cung trong vaø ngoaøi caàn thieát ñeå ñaùp öùng
nhu caàu, ví duï nhö nhaân coâng, toàn kho, naêng löïc saûn xuaát,
nhaø cung caáp, vaø kho baõi. Ñeå coù caùi nhìn toång theå veà nguoàn
löïc caàn, caàn thieát phaûi coù thoâng tin töø caùc quy trình thöïc thi
khaùc nhö mua haøng, saûn xuaát, giao haøng vaø thu hoài. Vì caû
cung laãn caàu ñeàu lieân tuïc thay ñoåi, thoâng tin ngaøy hoâm nay
coù theå khoâng coøn chính xaùc ngaøy mai. Ñieàu naøy lyù giaûi taïi
sao duøng thoâng tin ôû ñuùng thôøi ñieåm laø heát söùc quan troïng.
° Taäp trung nguoàn löïc vaøo caùc muïc tieâu öu tieân. Hoaïch ñònh
chính laø quy trình chuoãi cung öùng duøng ñeå caân baèng giöõa
caùc muïc tieâu noäi boä (nhö toàn kho, chi phí, coâng suaát khai
thaùc) vôùi caùc muïc tieâu beân ngoaøi (nhö caáp ñoä dòch vuï, cho
pheùp ñaët haøng vôùi khoái löôïng linh hoaït …) trong khi vaãn
ñaûm baûo söï öu tieân cho caùc ñoái töôïng khaùch haøng vaø phaân
khuùc thò tröôøng ñöôïc öu tieân.
° Höôùng tôùi söï ñôn giaûn. Caùc quy trình hoaïch ñònh caàn ñöôïc
giaûn ñôn nhaát coù theå. Muoán coù ñaàu ra thöïc teá vaø khaû thi, caàn
xem xeùt thoâng tin caàu töø nhieàu goùc ñoä khaùc nhau nhö quoác
gia, phaân khuùc thò tröôøng, saûn phaåm, thöông hieäu ... Theâm
vaøo ñoù cuõng caàn phaûi xem xeùt moät caùch toång theå caùc nguoàn
löïc (bao goàm nguyeân vaät lieäu, coâng suaát, nhaân coâng …) töø
caùc ñòa ñieåm, nhaø maùy vaø ñoái taùc. Tuy nhieân cung neân bieát
raèng vieäc toái öu hoùa nguoàn löïc treân toaøn chuoãi cung öùng
trong nhieàu tröôøng hôïp laø khoâng theå. Caàn luoân taäp trung vaøo
caùc nguoàn löïc thieát yeáu hay caùc “nuùt thaét coå chai76.
° Tích hôïp caùc yeâu caàu cuûa chuoãi cung öùng. Mua haøng, saûn
xuaát, giao haøng vaø thu hoài laø caùc quy trình coù quan heä maät
thieát vôùi nhau. Phaûi ñaûm baûo coù ñöôïc moät keá hoaïch tích
hôïp, tích hôïp caùc nguoàn cung, tích hôïp caùc yeâu caàu thöïc thi.
Keá hoaïch tích hôïp seõ xuyeân suoát töø khaùch haøng cuûa khaùch
haøng ñeán nhaø cung caáp cuûa nhaø cung caáp. Neáu khoâng coù
ñöôïc tính tích hôïp, söï maát caân baèng seõ xaûy ra taïo theâm chi
phí vaø gia taêng toàn kho treân toaøn chuoãi. Ví nhö neáu baïn
mua nguyeân vaät tö nhieàu hôn nhu caàu saûn xuaát (khoâng coù
söï tích hôïp giöõa nguoàn cung vaø saûn xuaát) seõ daãn ñeán dö
thöøa nguyeân vaät lieäu sau naøy.
° Taïo ra caùc traùch nhieäm cuoái cuøng vaø haønh ñoäng cuï theå. Quy trình
hoaïch ñònh phaûi taïo ra ñöôïc phöông höôùng haønh ñoäng ñöôïc ñoàng
tình trong noäi boä (bao goàm boä phaän keá hoaïch, baùn haøng, marketing,
cuõng nhö caùc phoøng ban khaùc coù lieân quan khaùc) cuõng nhö beân
ngoaøi doanh nghieäp (bao goàm caùc nhaø cung caáp vaø caùc khaùch haøng
chính). Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc keá hoaïch haønh ñoäng naøy phaûi
ñöôïc ño löôøng vaø nhìn nhaän ñöôïc bôûi caùc beân coù lieân quan, ñieàu
naøy laø cô sôû ñeå lieân tuïc caûi thieän chaát löôïng cuûa hoaïch ñònh.
76. Nuùt thaét coå chai (bottleneck) laø nôi bò haïn cheá veà coâng suaát hay thieáu nguyeân vaät lieäu gaây aûnh höôûng ñeán hieäu suaát cuûa caû chuoãi. Gioáng
nhö moät heä thoáng ñöôøng oáng, coâng suaát cuûa caû heä thoáng baèng vôùi coâng suaát ôû nôi coù thieát dieän ñöôøng oáng nhoû nhaát – nuùt coå chai ôû ñaây laø
ñoaïn ñöôøng oáng coù thieát dieän nhoû nhaát (ND).
Ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu kinh doanh, phaûi tích hôïp hoaïch
ñònh vôùi caùc quy trình kinh doanh khaùc cuûa doanh nghieäp. Ví nhö
phaûi tích hôïp vôùi caùc quy trình baùn haøng vaø marketing ñeå naém baét
nhu caàu khaùch haøng toát hôn, naém baét ñöôïc thò tröôøng vaø ñoái töôïng
khaùch haøng caàn öu tieân, ñaùnh giaù möùc ñoä caàn thieát vaø hieäu quaû cuûa
caùc hoaït ñoäng khuyeán maïi. Tích hôïp vôùi caùc quy trình coâng ngheä,
phaùt trieån dòch vuï vaø saûn phaåm ñeå chuaån bò caùc nguoàn löïc caàn thieát
cho caùc chöông trình ñoåi môùi saûn phaåm vaø dòch vuï (nhö tung, taùi
tung saûn phaåm - ND). Ñieàu naøy cuõng giuùp giaûm thieåu thôøi gian ra
thò tröôøng cuûa saûn phaåm, cuõng nhö thôøi gian chuaån bò haøng cho caùc
saûn phaåm vaø dòch vuï môùi. Tích hôïp hoaïch ñònh vôùi caùc quy trình
taøi chính ñeå ñaûm baûo chaát löôïng cuûa thoâng tin veà taøi chính. Caùc
öôùc tính veà doanh soá phaûi ñöôïc treân caùc con soá döï baùo tin caäy nhaát,
vaø taát caû caùc khoaûn nôï phaûi traû lieân quan ñeán chuoãi cung öùng – caû
trong laãn ngoaøi doanh nghieäp – phaûi ñöôïc baùo caùo thoáng keâ theo
ñuùng quy ñònh cuûa coâng ty cuõng nhö caùc quy ñònh veà taøi chính.
HÌNH 2-9
Boä ño löôøng cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng cao nhaát veà hoaïch ñònh
Mua haøng
Söû duïng caùc keá hoaïch xaây döïng bôûi quy trình hoaïch ñònh mua
haøng, quy trình mua haøng chuoãi cung öùng kieám tìm caùc nguyeân
vaät lieäu, dòch vuï, thöïc hieän caùc nghieäp vuï mua haøng, leân keá hoaïch,
nhaän haøng, kieåm tra, vaø thanh toaùn tieàn cho nhaø cung caáp. Caùc
hoaït ñoäng mua haøng cuõng bao goàm löïa choïn vaø quaûn lyù quan heä
vôùi nhaø cung caáp.
Quy trình mua haøng xuaát saéc ñöôïc xaây döïng treân caùc nguyeân
lyù sau:

° Höôùng tôùi muïc tieâu giaûm thieåu toång chi phí sôû höõu (Total
Cost of Owership - TCO). Ñaït ñöôïc giaù mua (haøng, dòch vuï
hay taøi saûn coá ñònh) thaáp nhaát khoâng quan troïng baèng vieäc
ñaït ñöôïc toång chi phí sôû höõu thaáp nhaát. Ví nhö, moät chieác xe
coù giaù thaáp nhöng hay hö hoûng vaø coù tuoåi ñôøi höõu ích ngaén
khoâng toát baèng moät chieác xe töông töï vaäy tuy coù giaù cao
hôn nhöng laïi ít hö hoûng vaø duøng ñöôïc laâu hôn. Khi ñònh giaù
moät moùn haøng caàn mua, ngoaøi nhöõng chi phí tröïc tieáp, caàn
phaûi tính ñeán caùc chi phí giaùn tieáp. Nhieàu chi phí chuoãi cung
öùng – ví nhö ñaët haøng, kieåm tra, thanh toaùn, vaø löu tröõ toàn
kho – ñöôïc xaùc ñònh döïa treân thöïc tieãn, chaát löôïng vaø naêng
löïc cuûa nhaø cung caáp. Ñeå giaûm TCO, haõy ñaët ra caùc muïc
tieâu caûi thieän chi phí khoâng chæ ñoái vôùi saûn phaåm hay dòch
vuï maø coøn cho caû toång chi phí chuoãi cung öùng. Laøm vieäc vôùi
nhaø cung caáp ñeå xem laïi quy trình vôùi muïc ñích giaûm hoaëc
loaïi tröø caùc hoaït ñoäng laøm taêng chi phí. Ví duï nhö vôùi caùc
saûn phaåm saün saøng cho söû duïng coù theå khoâng caàn ñeán khaâu
kieåm tra khoâng caàn thieát. Moät caùch ñeå giaûm chi phí khaùc laø
töï ñoäng hoùa caùc giao dòch thöïc hieän thuû coâng, duøng giaáy tôø,
nhö coâng vieäc ñaët haøng. Coù theå thay theá vieäc ñaët haøng baèng
caùc ñôn haøng ñöôïc in ra roài chuyeån ñeán nhaø cung caáp baèng
fax, email hay ñöôøng böu ñieän, baèng moät heä thoáng boå sung
haøng töï ñoäng cho nhöõng ñôn haøng soá löôïng lôùn.
° Ñònh ra chieán löôïc mua haøng cho töøng ngaønh haøng. Chieán
löôïc mua haøng seõ ñònh ra ranh giôùi cho caùc thoûa thuaän vôùi
nhaø cung caáp, caùc hôïp ñoàng caïnh tranh, vaø caùc thoûa thuaän
veà nguoàn cung toaøn caàu döïa treân ñoøi hoûi caàn coù moät maïng
löôùi nguoàn cung oån ñònh. Moãi moät ngaønh haøng coù moät thò
tröôøng cung phöùc taïp khaùc nhau. Theâm vaøo ñoù, caùc hoaït
ñoäng mua haøng, cô caáu toå chöùc vaø caùc coâng cuï hoã trôï cuõng
khaùc nhau tuøy theo chieán löôïc cuï theå. Ví duï ñoái vôùi saûn
phaåm thoâng duïng, phoå bieán, giaù seõ laø yeáu toá quyeát ñònh
trong vieäc löïa chon. Ñoái vôùi nhöõng saûn phaåm naøy caàn
taäp trung vaøo tìm kieám nguoàn cung toaøn caàu vaø duøng caùc
phöông phaùp nhö ñaáu giaù qua maïng. Trong khi ñoái vôùi caùc
saûn phaåm chieán löôïc, caàn taäp trung vaøo quaûn lyù vaø phaùt
trieån quan heä coäng taùc laâu daøi vôùi caùc ñoái taùc cung caáp.
° Duy trì taäp trung toaøn doanh nghieäp. Coù nghóa laø löïa choïn
caùc nhaø cung caáp coù khaû naêng cung öùng cho toaøn boä do-
anh nghieäp, cung caáp ôû nhieàu ñòa ñieåm khaùc nhau. Doanh
nghieäp seõ coù theå gom caùc ñôn haøng töø caùc nôi rieâng leû ñeå
ñaët chung, taïo söùc maïnh ñaøm phaùn, giaûm chi phí giao dòch.
Ñieàu naøy yeâu caàu doanh nghieäp quaûn lyù nguoàn cung taäp
trung, söû duïng caùc thoâng soá kyõ thuaät chuaån, caùc coâng cuï
chung (hoà sô, phaân loaïi, caùc chæ tieâu ñaùnh giaù). Cuõng caàn
coù moät cô caáu toå chöùc thích hôïp, ví nhö caùc phoøng nguyeân
lieäu phoå thoâng toaøn caàu. Quaûn lyù nguoàn cung thoáng nhaát
taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø cung caáp öùng duïng caùc thöïc
haønh toát nhaát – nhöõng caùi nhaèm giaûm chi phí vaø taêng tính
linh hoaït – khi caàn thieát vaø chuaån hoùa quy trình ñeå naâng
cao hieäu naêng cuõng nhö ñoä khaû chuyeån cuûa chuoãi cung
öùng. Quaûn lyù chi phí cuõng laø moät phaàn quan troïng trong
mua haøng. Quaûn lyù chi phí caàn ñaûm baûo doanh nghieäp chi
tieâu trong phaïm vi haïn ñònh, chæ duøng caùc nhaø cung caáp
ñaõ ñöôïc duyeät, coù caùc quy trình quy ñònh quyeàn, hay uûy
quyeàn duyeät caùc ñôn mua haøng.
° Ño löôøng vaø quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng. Chuùng ta seõ
khoâng bieát ñöôïc mình coù ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñaët ra hay
khoâng neáu khoâng theo doõi hieäu quaû hoaït ñoäng. Ví nhö,
toång chi phí nguoàn cung, löôïng haøng mua töø töøng nhaø
cung caáp, cuõng nhö caùc ñieàu khoaûn aùp duïng seõ laø cô sôû
ñeå trieån khai hôïp ñoàng vôùi nhaø cung caáp. Trong hôïp ñoàng
vôùi nhaø cung caáp, caàn coù caùc ñieàu khoaûn theå hieän caùc
ñieåm cuï theå veà ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng, caùc ñaùnh
giaù naøy ñöôïc döïa treân baûng tieâu chí ñaùnh giaù chuaån veà
nhaø cung caáp. Baûng ñaùnh giaù nhaø cung caáp caàn coù caùc chæ
soá ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng chính hoã trôï nhöõng thoûa
thuaän song phöông veà caùc muïc tieâu lieân quan ñeán toång
chi phí sôû höõu. Baûng ñaùnh giaù naøy cuõng seõ laø cô sôû ñeå
quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng haøng ngaøy.
Ñeå chuoãi cung öùng hoaït ñoäng moät caùch hieäu quaû, quy trình
mua haøng phaûi ñöôïc tích hôïp vôùi caùc quy trình hoaïch ñònh, giao
haøng, saûn xuaát vaø thu hoài cuûa doanh nghieäp cuõng nhö cuûa caùc
nhaø cung caáp. Caùc ñieåm tích hôïp giöõa quy trình mua haøng vaø quy
trình phaân phoái cuûa nhaø cung caáp laø raát phöùc taïp do coù nhieàu caùc
hoaït ñoäng lieân quan (nhö ñaët haøng, nhaän haøng vaø thanh toaùn).
Hôïp taùc vôùi nhaø cung caáp ñeå taïo ra moät doøng chaûy tích hôïp
thoâng suoát seõ giuùp giaûm toång chi phí sôû höõu.
Ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu kinh doanh cuûa doanh nghieäp,
cuõng caàn tích hôïp quy trình mua haøng vôùi caùc quy trình kinh
doanh coát loõi khaùc. Ví duï nhö tích hôïp vôùi caùc quy trình coâng
ngheä, phaùt trieån saûn phaåm vaø dòch vuï seõ ñaûm baûo chaéc chaén raèng
caùc nhaø cung caáp thieát keá ra caùc saûn phaåm hoã trôï cho quaù trình
saûn xuaát vaø phuø hôïp vôùi chuoãi cung öùng cuûa baïn. Ñieàu naøy seõ
aûnh höôûng ñeán vieäc caûi thieän chaát löôïng, toái öu hoùa saûn xuaát, thöû
nghieäm, ñoùng goùi vaø tung saûn phaåm môùi ra thò tröôøng nhanh hôn.
HÌNH 2-10
Boä ño löôøng cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng cao nhaát veà thu mua
Saûn xuaát
Quy trình saûn xuaát chuyeån ñoåi caùc nguoàn löïc ñöôïc “mua” töø quy
trình mua haøng thaønh haøng hoùa vaø dòch vuï. Ñeå taêng möùc ñoä linh
hoaït, giaûm chi phí, taêng cöôøng khai thaùc taøi saûn ñaàu tö, ngaøy caøng
coù nhieàu doanh nghieäp söû duïng caùc ñoái taùc beân ngoaøi ñeå thöïc hieän
moät phaàn hoaëc toaøn boä caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, nhö cheá taïo, thöû
nghieäm, caáp chöùng nhaän vaø ñoùng goùi. Ñieàu naøy ñoøi hoûi chia seû caùc
muïc tieâu hieäu quaû vaø quy trình theo suoát maïng löôùi môû roäng (ra
beân ngoaøi coâng ty). Quy trình hoaøn haûo veà saûn xuaát seõ bao goàm
boán nguyeân taéc cô baûn sau.
° Taäp trung vaøo caùc öu tieân kinh doanh. Caùc quyeát ñònh veà
lòch trình saûn xuaát phaûi tính ñeán caùc thò tröôøng vaø khaùch
haøng ñöôïc öu tieâu. Caùc giaùm ñoác kinh doanh seõ phaûi cung
caáp danh saùch caùc ñoái töôïng öu tieân naøy. Caàn öu tieân cho
caùc khaùch haøng chuû choát vaø nhöõng saûn phaåm coù tyû suaát lôïi
nhuaän cao trong ñieàu kieän nguoàn cung vaø naêng löïc saûn xuaát
bò haïn cheá.
° Khoâng chæ ñôn thuaàn laø giaûm chi phí, caàn nhaém tôùi toác ñoä vaø
ñoä linh hoaït. Taêng voøng quay vaø giaûm möùc toàn kho baèng
caùc kyõ thuaät saûn xuaát theo nhu caàu vaø caùc kyõ thuaät saûn
xuaát tinh goïn khaùc. Ví duï trong tröôøng hôïp khi thôøi gian
vaø chi phí khoâng cho pheùp caù bieät hoùa saûn phaåm, thì neân
saûn xuaát ra saûn phaåm ôû möùc coù cuøng ñaëc ñieåm chung, vaø
chæ caù bieät hoùa saûn phaåm cuoái cuøng sau khi nhaän ñöôïc ñôn
haøng cuûa khaùch haøng. Toác ñoä vaø möùc ñoä linh hoaït yeâu caàu
khaû naêng hieån thò töùc thôøi (real-time visibility). Ñeå coù theå
nhanh choùng thay ñoåi lòch trình saûn xuaát khi caàn thì caàn coù
caùc thoâng tin chính xaùc, töùc thôøi hoã trôï ra quyeát ñònh nhö
laø tình traïng ñôn haøng, saûn löôïng, thôøi gian ngöøng hoaït
ñoäng cuûa daây chuyeàn saûn xuaát, hieäu quaû chaát löôïng, möùc
toàn kho.
° Ñaët ra ñònh möùc vaø lieân tuïc giaùm saùt caùc tieâu chuaån. Naém
baét vaø xem xeùt chaát löôïng thoâng tin theo töøng böôùc quy
trình saûn xuaát theo caùc tieâu chuaån ñaõ ñaët ra. Nhöõng nhaân
vieân coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát ñeàu coù theå truy
caäp ñöôïc thoâng tin veà chaát löôïng, sau ñoù phaân tích theo
moät caùch heä thoáng, ví duï nhö moâ hình Six Sigma. Taäp
trung vaøo chaát löôïng caàn phaûi ñöôïc xem xeùt treân caû voøng
ñôøi cuûa saûn phaåm. Saûn phaåm phaûi coù theå truy nguyeân veà
soá loâ saûn xuaát vaø theo töøng ñôn vò haøng ñeå ñaûm baûo raèng
nguyeân nhaân gaây ra caùc vaán ñeà veà chaát löôïng coù theå xaùc
ñònh vaø söûa chöõa deã daøng.
° Ñoàng boä hoùa caùc hoaït ñoäng saûn xuaát. Cung caáp cho caùc
nhaø cung caáp thoâng tin veà lòch trình saûn xuaát, möùc tieâu thuï,
möùc toàn kho ñeå cho caùc nhaø cung caáp hoaïch ñònh, chuaån bò
vaø do ñoù phaûn hoài kòp thôøi vôùi nhu caàu. Ñeà ra caùc nguyeân
taéc höôùng daãn nhaø cung caáp trong vieäc ra quyeát ñònh boå
sung haøng. Ñeå ñaûm baûo keá hoaïch saûn xuaát laø chính xaùc vaø
khaû thi, thoâng tin, quy taéc saûn xuaát, vaø caùc döõ lieäu veà hieäu
quaû hoaït ñoäng caàn ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ. Ñieàu naøy ñoøi hoûi
phaûi coù vaø duy trì caùc quy trình chuaån, ñònh roõ traùch nhieäm
cuoái cuøng cuûa doanh nghieäp vaø caùc ñoái taùc cung caáp.
Ñeå chuoãi cung öùng hoaït ñoäng coù hieäu quaû cao, quy trình saûn
xuaát phaûi ñöôïc tích hôïp vôùi caùc quy trình hoaïch ñònh, mua haøng,
giao haøng, vaø thu hoài. Ví duï, hoaïch ñònh cung caáp cho saûn xuaát
löôïng haøng hoùa caàn phaûi saûn xuaát taïi moãi thôøi ñieåm. Mua haøng
cung caáp thoâng tin veà haøng ñöôïc ñaët naøo seõ veà ñeán nôi saûn xuaát
vaøo khi naøo, löôïng toàn kho coøn cho saûn xuaát laø bao nhieâu. Saûn xuaát
cung caáp cho mua haøng thoâng tin veà ñònh möùc tieâu thuï, noù laø cô
sôû ñeå ñaët haøng töø nhaø cung caáp. Nhieàu coâng ty xaùc nhaän thôøi ñieåm
giao haøng cho khaùch haøng döïa treân keá hoaïch saûn xuaát, trong tröôøng
hôïp naøy boä phaän saûn xuaát seõ cung caáp thoâng tin veà keá hoaïch saûn
xuaát trong töông lai cho boä phaän giao haøng.
Saûn xuaát cuõng caàn ñöôïc tích hôïp vôùi caùc quy trình kinh doanh
khaùc cuûa doanh nghieäp. Tích hôïp vôùi phaùt trieån coâng ngheä, dòch vuï
vaø saûn phaåm seõ taêng toác thôøi gian tieáp caän thò tröôøng nhôø nhanh
choùng thay ñoåi coâng ngheä saûn xuaát. Tích hôïp saûn xuaát vôùi quy trình
marketing vaø baùn haøng ñaûm baûo raèng keá hoaïch saûn xuaát hoã trôï ñaéc
löïc cho caùc khaùch haøng vaø thò tröôøng caàn öu tieân.
HÌNH 2-11
Boä ño löôøng cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng cao nhaát veà saûn xuaát
Giao haøng
Quy trình giao haøng baét ñaàu baèng vieäc nhaän ñôn haøng cuûa khaùch
haøng, sau ñoù ñeán baùo giaù vaø cuoái cuøng laø thu tieàn töø khaùch haøng-
caùc hoaït ñoäng hoaøn taát ñôn haøng. Giao haøng cuõng bao goàm caùc
hoaït ñoäng caàn thieát ñeå hoaøn taát ñôn haøng nhö vaän taûi, kho baõi, phaân
phoái. Caùc boä phaän coù lieân quan khaùc nhö hoaïch ñònh nhu caàu, mua
haøng vaø saûn xuaát cuõng phaûi bieát ñöôïc thoâng tin veà ñôn haøng ñeå
ñaûm baûo ñôn haøng cuûa khaùch haøng ñöôïc ñaùp öùng ñaày ñuû vaø ñuùng
haïn. Moät quy trình giao haøng hoaøn haûo bao goàm boán nguyeân taéc
chuû yeáu sau.
° Caân baèng giöõa dòch vuï vaø chi phí. Coù nhieàu khaùch haøng
mang ñeán cho doanh nghieäp lôïi nhuaän cao hôn - vaø vì theá
quan troïng hôn – nhöõng khaùch haøng khaùc. Ñoù laø nhöõng
khaùch haøng maø doanh nghieäp muoán quan taâm hôn, öu tieân
hôn. Doanh nghieäp caàn ñònh ra ñaâu laø nhöõng khaùch haøng
quan troïng vaø töø ñoù coù nhöõng chính saùch öu tieân trong
phaân phoái, nguyeân taéc kinh doanh vaø chaát löôïng dòch vuï
töông öùng. Ví duï, ta coù theå cung caáp cho caùc khaùch haøng
coù giaù trò cao nhieàu löïa choïn ñaët haøng töï ñoäng, vaø giôùi haïn
löïa choïn ñoái vôùi caùc khaùch haøng coøn laïi hoaëc ñoái vôùi ñôn
haøng giaù thaáp. Ta cuõng coù theå öu tieân, daønh haøng cho caùc
khaùch haøng quan troïng nhaát khi xaûy ra tình traïng khan
hieám haøng.
° Giaûm chi phí vaø thôøi gian nhôø xöû lyù thoâng tin tröïc tieáp vaø
ñoàng boä. Thoâng tin veà ñôn haøng ñöôïc gôûi tôùi taát caû phoøng
ban chöùc naêng lieân quan –bao goàm thoâng tin veà haïn möùc
tín duïng, kho, vaän taûi, vaø hoùa ñôn – cho pheùp caùc coâng
vieäc ñöôïc thöïc thi moät caùch song song, thay baèng thöïc thi
theo kieåu tieáp noái. Gioáng nhö doøng chaûy cuûa thoâng tin,
caùc coâng vieäc trong giao haøng caàn ñöôïc toå chöùc phuø hôïp
ñeå coâng vieäc ñöôïc tieán trieån trôn tru vaø nhanh nhaát, giaûm
thieåu thôøi gian chôø ñôïi voâ ích. Khi löïa choïn maïng löôùi keát
noái giöõa saûn xuaát, kho vaø vaän taûi, caàn tính ñeán chi phí
toång coäng vaø thôøi gian phaân phoái cho khaùch haøng.
° Thieát laäp khaû naêng tìm kieám vaø kieåm soaùt xuyeân suoát. Quy
trình giao haøng phaûi coù ñöôïc khaû naêng kieåm soaùt tình
traïng cuûa caùc ñôn haøng vaø haøng ñang ñöôïc vaän chuyeån,
töø khi coù ñôn haøng ñeán khi nhaän ñöôïc tieàn töø khaùch haøng.
Ví duï nhö, khaùch haøng phaûi bieát ñöôïc ñôn haøng cuûa mình
hieän ñang ôû giai ñoaïn naøo, caùc tröôûng phoøng quaûn lyù khaùch
haøng caàn bieát thoâng tin vaø tình traïng caùc ñôn haøng cuûa
caùc ñôn haøng cuûa caùc khaùch haøng maø mình quaûn lyù. Muoán
quaûn lyù caùc ruûi ro nhö khuûng boá, haøng giaû, troäm caép, thaát
thoaùt haøng hoùa caàn phaûi kieåm soaùt ñöôïc haøng hoùa ñang
ñöôïc vaän chuyeån töø nôi saûn xuaát ñeán nôi nhaän haøng.
° Quaûn lyù döõ lieäu ñaûm baûo thoâng tin chính xaùc vaø kòp thôøi. Ñeå
ñaït hieäu quaû giao nhaän toát, caàn quaûn lyù döõ lieäu toát. Taïo vaø
quaûn lyù ñôn haøng khaùch haøng yeâu caàu moät löôïng lôùn caùc
thoâng tin bao goàm ñaëc tính saûn phaåm, thoáng soá kyõ thuaät,
giaù, vaø ñòa chæ khaùch haøng. Taát caû caùc thoâng tin naøy phaûi
ñöôïc caäp nhaät ñeå traùnh caùc sai soùt. Neáu khoâng ñôn haøng
vaø hoùa ñôn seõ bò töø choái, bò yeâu caàu laøm laïi, gaây maát thôøi
gian vaø gia taêng chi phí chuoãi cung öùng. Trong phaàn lôùn
caùc coâng ty, vieäc taïo vaø baûo trì heä thoáng cô sôû döõ lieäu laø
moät coâng vieäc khoù khaên, lieân quan ñeán nhieàu phoøng ban.
Ñieàu khoù khaên thöû thaùch hôn, vöôït qua ranh giôùi cuûa moät
doanh nghieäp, ñoù laø yeâu caàu veà chuaån hoùa döõ lieäu vaø quy
trình cho khaùch haøng, nhaø cung caáp, ñoái taùc – moãi ñôn vò
naøy ñeàu coù caáu truùc cô sôû döõ lieäu, caùch ñònh nghóa vaø löu
tröõ döõ lieäu khaùc nhau.
HÌNH 2-12
Boä ño löôøng cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng cao nhaát veà giao haøng
Chuùng ta khoâng theå aùp duïng caùc nguyeân taéc keå treân neáu nhö
khoâng tích hôïp quy trình giao haøng vôùi caùc quy trình kinh doanh
coát loõi khaùc. Ví nhö ñeå quaûn lyù quy trình giao haøng caàn coù caùc
thoâng tin lieân quan ñeán saûn phaåm, vì theá caàn tích hôïp quy trình
giao nhaän vôùi caùc quy trình coâng ngheä, phaùt trieån dòch vuï vaø saûn
phaåm. Ñieàu chænh caùc quy trình chuoãi cung öùng cho phuø hôïp vôùi
töøng nhoùm ñoái töôïng khaùch haøng (khaùch haøng quan troïng seõ ñöôïc
öu tieân hôn – ND) yeâu caàu caùc quy trình marketing vaø baùn haøng
cuõng phaûi thay ñoåi sao cho caùc hôïp ñoàng vôùi khaùch haøng theå hieän
ñöôïc caùc yeáu toá logistics khaùc bieät naøy. Theâm vaøo ñoù caùc quy trình
marketing vaø baùn haøng caàn cung caáp cho giao haøng caùc thoâng tin
veà khaùch haøng ñöôïc öu tieân, giaù caû vaø caùc ñieàu khoaûn cuï theå vôùi
töøng khaùch haøng.
Ñeå lieân tuïc ñaùp öùng ñôn haøng cuûa khaùch haøng, doanh ng-
hieäp caàn tích hôïp quy trình giao nhaän vôùi caùc quy trình khaùc trong
chuoãi cung öùng. Hoaïch ñònh döïa vaøo quy trình giao haøng ñeå naém
baét thoâng tin veà ñôn haøng chaäm treã vaø caùc haøng hoùa ñang ñöôïc
chuyeån ñeán cho khaùch haøng ñeå hoaïch ñònh nguoàn löïc vaø öôùc tính
lôïi nhuaän. Theâm vaøo ñoù, xaây döïng caùc moâ hình coäng taùc vaø caûi
thieän quy trình phaân phoái seõ coù aûnh höôûng ñeán hoaïch ñònh, mua
haøng vaø saûn xuaát. Ví nhö caùc quy trình hoaïch ñònh vaø saûn xuaát
cung caáp cho giao haøng, caùc thoâng tin caàn thieát veà toàn kho, keá
hoaïch saûn xuaát ñeå cam keát vôùi khaùch haøng veà thôøi gian phaân phoái.
Tuøy theo moâ hình coäng taùc löïa choïn, loaïi thoâng tin vaø taàn suaát trao
ñoåi thoâng tin coù theå thay ñoåi ñaùng keå.
Thu Hoài
Quy trình thu hoài ñaûm baûo caùc haøng hoùa ñaõ ñöôïc baùn ñöôïc hoã trôï,
thu gom, vaø huûy theo caùc chính saùch kinh doanh vaø thoûa thuaän
vôùi khaùch haøng. Quy trình thu hoài bao goàm caùc hoaït ñoäng töø uûy
quyeàn thu hoài ñeán caùc baùo caùo taøi chính lieân quan. Caùc ñoäng löïc
chính ñaèng sau thu hoài coù khaùc nhau töø ngaønh coâng nghieäp naøy
sang ngaønh coâng nghieäp khaùc, tuy nhieân thoâng thöôøng caùc doanh
nghieäp thu hoài haøng loãi, sai quy caùch, khoâng ñöôïc khaùch haøng chaáp
nhaän; haøng caàn baûo trì, söûa chöõa vaø ñaïi tu ( Maintenace Repair and
Overhaul - MRO) theo caùc thoûa thuaän giöõa doanh nghieäp vaø khaùch
haøng; haøng thöøa; haøng taùi cheá/ taân trang/ taùi söû duïng. Caùc “loaïi”
thu hoài khaùc nhau coù theå coù caùc hoaït ñoäng töông öùng khaùc nhau.
Thu hoài laø moät quy trình chuoãi cung öùng ngöôïc, noù coù caùc tính
chaát vaø yeâu caàu khaùc vôùi chuoãi cung öùng thuaän (forward). Ví nhö
thu hoài lieân quan ñeán thu thaäp thoâng tin chi tieát veà saûn phaåm töø
ñieåm thu hoài, theo doõi caùc saûn phaåm cho ñeán khi noù ñöôïc thaùo dôõ
hay tieâu huûy, quaûn lyù baûo haønh trong suoát voøng ñôøi saûn phaåm. Noù
cuõng yeâu caàu thu thaäp nhieàu caùc phaân tích, bao goàm caùc nguyeân
nhaân gaây thu hoài, caùc vò trí phaùt sinh thu hoài, chi phí vaø caùc khoaûn
coâng nôï.
Xaây döïng vaø quaûn lyù maïng löôùi thu hoài hieäu quaû laø moät thöû
thaùch ñoái vôùi nhieàu doanh nghieäp. Haøng thu hoài thöôøng laø caùc kieän
haøng nhoû, thuoäc nhieàu chuûng loaïi khaùc nhau, taàn suaát thu hoài khoâng
theo quy luaät. Caùc doanh nghieäp caàn phaûi löïa choïn phöông thöùc thu
hoài, saøng loïc, phaân loaïi caùc haøng thu hoài caøng hieäu quaû vaø caøng tieát
kieäm caøng toát. Thöôøng caùc doanh nghieäp coù caùc ñieåm gom trung
taâm ñeå keát hôïp caùc loâ haøng thu hoài nhoû trong khu vöïc, giaûm thieåu
chi phí vaän taûi.
Boán nguyeân taéc quan troïng cho moät quy trình thu hoài xuaát saéc.
° Taïo ra moät chuoãi cung öùng rieâng bieät cho haøng thu hoài.
Chuoãi cung öùng thu hoài coù caùc ñaëc tính rieâng so vôùi chuoãi
cung öùng thoâng thöôøng, do ñoù yeâu caàu phaûi coù moät chuoãi
cung öùng rieâng, vôùi caùc quy trình xuyeân suoát, caùc heä thoáng
thoâng tin, baûng ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng, cô caáu toå
chöùc rieâng.
° Phaûn hoài thoâng tin thu hoài nhanh choùng. Cung caáp caùc thoâng
tin kòp thôøi veà haøng thu hoài ñeå coù caùc höôùng daãn huûy cuõng
nhö caùc haønh ñoäng phoøng ngöøa. Ví nhö mua haøng seõ ñaøm
phaùn vôùi caùc nhaø cung caáp döïa vaøo thoâng tin veà haøng thu
hoài. Saûn xuaát, kyõ ngheä vaø logistics seõ hoïc hoûi töø thoâng tin
veà haøng thu hoài vaø söû duïng noù ñeå coù caùc haønh ñoäng khaéc
phuïc trong caùc lónh vöïc töông öùng. Caùc tröôûng phoøng thu
hoài seõ duøng caùc thoâng tin veà chi phí, tín duïng vaø doanh soá
ñeå quaûn lyù caùc hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng ngöôïc.
° Löïa choïn chính saùch thu hoài thích hôïp döïa treân toång chi phí
thu hoài. Ñaët ra moät chính saùch thu hoài cho töøng saûn phaåm
baùn ra, keå caû laø caùc saûn phaåm do doanh nghieäp töï saûn xuaát
hay caùc saûn phaåm mua ñi baùn laïi. Xem xeùt khaû naêng coù
theå duøng caùc doanh nghieäp chuyeân ngaønh, tuøy theo ñaët
tính cuûa haøng thu hoài, toång chi phí lieân quan ñeán thu hoài –
bao goàm phaân tích, thu gom, saøng loïc vaø tieâu huûy – vaø naêng
löïc quaûn lyù vaø xöû lyù haøng thu hoài cuûa doanh nghieäp.
° Tìm cô hoäi toái ña doanh thu. Ñònh ra caùc quy trình thu hoài
cuûa doanh nghieäp caàn ñeå yù caùc cô hoäi thuùc ñaåy doanh thu
cuûa doanh nghieäp. Tìm ra nhieàu caùch xöû lyù vôùi haøng thu
hoài ñeå taïo theâm doanh thu cho doanh nghieäp. Caùc caùch xöû
lyù nhö vaäy bao goàm baùn laïi, traû laïi cho nhaø cung caáp, taùi
cheá, baùn ñaáu giaù, … Vôùi caùc saûn phaåm töø nhaø cung caáp,
chính saùch huûy caàn ñöôïc tích hôïp vôùi caùc ñieàu khoaûn trong
hôïp ñoàng vôùi nhaø cung caáp.
Ñeå hoaït ñoäng coù hieäu quaû, quy trình thu hoài phaûi ñöôïc tích
hôïp vôùi caùc quy trình chuoãi cung öùng khaùc. Ví duï nhö tích hôïp vôùi
quy trình hoaïch ñònh, thu hoài seõ ñaûm baûo caùc nguoàn löïc caàn thieát
seõ coù saün khi caàn. Vôùi vieäc tích hôïp vôùi mua haøng vaø saûn xuaát, thu
hoài seõ cung caáp caùc thoâng tin veà loãi vaø khuyeát ñieåm cuûa saûn phaåm
ñeå ñaûm baûo mua haøng vaø saûn xuaát ra caùc saûn phaåm coù chaát löôïng
toát. Thu hoài cuõng coù theå cung caáp thoâng tin cho giao haøng veà saûn
phaåm seõ ñöôïc thu hoài töø khaùch haøng vaø seõ ñöôïc chuyeån sang chuoãi
cung öùng ngöôïc. Vôùi caùc saûn phaåm thu hoài thuoäc daïng MRO, thu
hoài cung caáp caùc thoâng tin cho mua haøng, saûn xuaát, vaø giao haøng
ñeå trieå n khai caù c hoaï t ñoä n g caà n thieá t theo thoû a thuaä n vôù i
khaù c h haø n g.
Moät quy trình thu hoài hieäu quaû yeâu caàu phaûi ñöôïc tích hôïp
vôùi caùc quy trình kinh doanh coát loõi khaùc. Ví nhö, tích hôïp vôùi caùc
quy trình coâng ngheä vaø phaùt trieån dòch vuï vaø saûn phaåm seõ ñaûm baûo
caùc thoâng tin veà saûn phaåm hö hoûng, keùm hieåu bieát veà ñaëc tính saûn
phaåm seõ ñöôïc söû duïng ñeå caûi thieän caùc saûn phaåm hieän höõu vaø phaùt
trieån caùc saûn phaåm môùi toát hôn. Tích hôïp vôùi caùc quy trình market-
ing vaø baùn haøng seõ ñaûm baûo caùc chính saùch thu hoài töông thích vôùi
caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn vôùi khaùch haøng.
Caùc doanh nghieäp ñi tieân phong trong quaûn lyù haøng thu hoài
ñaït ñöôïc caùc hieäu quaû hoaït ñoäng nhö ôû Hình 2-13.
HÌNH 2-13
Boä ño löôøng cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng cao nhaát veà thu hoài
CAÙC QUY TRÌNH CHO TÖÔNG LAI
Khi caùc ñieàu kieän vaø tính caïnh tranh cuûa thò tröôøng thay ñoåi thì
chuoãi cung öùng caàn chuyeån bieán cho phuø hôïp. Caùc caáu truùc chuoãi
cung öùng ngaøy nay thöôøng khoâng hoaøn chænh vaø ñöôïc ñònh ra bôûi
caùc thuaät ngöõ khoâng ñöôïc hieåu moät caùch roäng raõi. Ñieàu ñoù coù nghóa
laø raát khoù coù theå ñaùnh giaù ñöôïc aûnh höôûng toång quan cuûa nhöõng
chieán löôïc môùi leân caùc hoaït ñoäng hieän höõu.
Do ñoù vieäc trieån khai nhöõng chieán löôïc môùi naøy bò suy keùm
vaø tieàm naêng caïnh tranh cuõng seõ bò maát ñi.
Ñoái vôùi caáu truùc chuoãi cung öùng theá

“Ñoái vôùi caáu heä môùi, doanh nghieäp coù theå nhanh choùng
truùc chuoãi cung chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng cho phuø hôïp vôùi
öùng theá heä môùi, caùc chieán löôïc môùi. Nhöõng caáu truùc naøy seõ
doanh nghieäp coù keát hôïp moät caùch xaâu chuoãi caùc quy trình
kinh doanh vôùi caùc heä thoáng coâng ngheä
theå nhanh choùng thoâng tin. Vaø chuùng seõ bao goàm caùc chæ tieâu
chuyeån ñoåi ño löôøng chính caàn thieát ñeå ñaûm cho vieäc
chuoãi cung öùng taïo ra giaù trò vaø quaûn trò tieáp dieãn. Beân ca-
cho phuø hôïp vôùi ïnh vieäc cung caáp moät caùi nhìn thoáng nhaát
caùc chieán löôïc veà chuoãi cung öùng noäi boä doanh nghieäp, thì
theá heä caáu truùc quy trình môùi seõ ñònh ra caùc
môùi.”
ñieåm tích hôïp vôùi nhaø cung caáp, khaùch haøng
vaø caùc ñoái taùc. Söï khaùc bieät giöõa quy trình
theá heä môùi vaø cuõ ñöôïc lieät keâ ôû Hình 2-14
HÌNH 2-14
Caùc kinh nghieäm thöïc haønh theá heä töông lai trong xaây döïng quy trình
Chuû ñeà Caùc thöïc haønh phoå bieán hieän taïi Caùc xu höôùng trong töông lai
Caùc quy trình chi tieát (hoaïch ñònh, Phaùc ñoà moâ hình tích hôïp taát caû
thu mua, saûn xuaát, giao haøng, thu caùc hoaït ñoäng quy trình chuoãi
Noäi dung phaùc ñoà
hoài) ñöôïc mieâu taû, nhöng söï tích cung öùng (hoaïch ñònh, thu mua,
moâ hình quy trình
hôïp giöõa caùc quy trình vaø giöõa quy saûn xuaát, giao haøng, thu hoài),
chuoãi cung öùng
trình vaø öùng duïng, ñang thieáu hay döõ lieäu, boä ño löôøng, vaø caùc öùng
khoâng ñaày ñuû duïng.
Caùc quy trình taïo ra khaû naêng
Noäi dung phaùc ñoà moâ hình quy trình
hieån thò cuûa moät nhoùm caùc söï
taäp trung vaøo thi haønh trong cô caáu
kieän ñònh tröôùc so vôùi keá hoaïch,
Hoã trôï ra quyeát toå chöùc cuûa caùc quy trình phuï, vôùi
söû duïng boä ño löôøng chuaån, ñeå
ñònh söï tích hôïp giôùi haïn cuûa caùc phaân
hoã trôï quaûn lyù chuû ñoäng, môû roäng
tích (theo doõi hieäu quaû, baùo caùo,
neáu caàn ñeán nhaø cung caáp, ñoái
giaûi quyeát)
taùc, vaø khaùch haøng
Can thieäp thuû coâng ñöôïc duøng ñeå Ñoái vôùi moät nhoùm caùc söï kieän
giaûi quyeát caû caùc ngoaïi leä haøng kinh doanh quan troïng, töï ñoäng
Töï ñoäng hoùa quy ngaøy (ví duï, giao haøng nhaø cung caùc quy taéc kinh doanh, caùc giaûi
trình caáp treã, heát haøng toàn kho, …) vaø moãi phaùp giaûi quyeát vaán ñeà ñeå cho
ngoaïi leä caàn nhieàu ngaøy hay nhieàu chuû doanh nghieäp chuaån y trong
tuaàn ñeå xaùc ñònh vaø giaûi quyeát. moâi tröôøng thöïc teá
Noäi dung nhö (caùc hoaït ñoäng, döõ

Noäi dung phaùc ñoà moâ hình (caùc hoaït
lieäu, boä ño löôøng, vaø öùng duïng)
ñoäng, döõ lieäu, boä ño löôøng, vaø öùng
Phaïm vi doanh ñöôïc chuaån hoùa ñeå hoã trôï coâng
duïng) coù theå khaùc nhau tuøy theo
nghieäp vieäc cuûa caùc nhoùm chia theo ñòa
quoác gia hay vuøng, tuøy thuoäc vaøo
lyù vaø cho pheùp chia seû vaø chuyeån
lòch söû hay caùch kieåm soaùt coâng ty
giao coâng vieäc giöõa caùc vò trí
Phaùc ñoà moâ hình quy trình tích

hôïp caùc tieâu chuaån nhö SCOR
vaø ñaûm baûo söï hieän dieän cuûa
Troïng taâm laø cô caáu toå chöùc, vaø caáu caùc quy trình chung, döõ lieäu, boä
Phaïm vi doanh truùc phaùc ñoà moâ hình quy trình, chöõ ño löôøng vôùi caùc nhaø cung caáp,
nghieäp cheùo nghóa, vaø noäi dung laø ñoäc nhaát ñoái ñoái taùc vaø khaùch haøng. Caùc tieâu
vôùi moãi doanh nghieäp. chuaån hoã trôï quaûn lyù nôï, caùc
nguoàn löïc chuû choát (toàn kho,
naêng löïc…) vaø caùc söï kieän trong
chuoãi cung öùng môû roäng.
Phaùc ñoà quy trình ñöôïc xem

nhö “moät taøi saûn” vaø ñoàng quaûn
Sôû höõu SCPA (Phaùc Phaùt trieån vaø baûo döôõng phaùc ñoà lyù bôûi caùc nhaø laõnh ñaïo doanh
ñoà moâ hình quy moâ hình ñöôïc höôùng daãn vaø tieán nghieäp (phaân chia traùch nhieäm
trình chuoãi cung haønh bôû IT, ñöôïc nhìn nhaän nhö moät veà Lôïi nhuaän vaø Loã (P&L) vaø
öùng) “vaán ñeà IT” IT ñeå caân baèng caùc yeâu caàu kinh
doanh vaø lôïi ích cuûa caùc quy trình
chia seû vaø tieâu chuaån IT
Tröôøng hôïp Avon:

Taäp trung vaøo hieäu
quaû chi phí khaùch haøng
Baïn seõ laøm gì khi coù voâ soá cô hoäi taêng tröôûng maø khoâng theå taän
duïng chæ vì chuoãi cung öùng hieän taïi cuûa mình? Neáu laø Avon, baïn
seõ chuyeån ñoåi taän goác - moät chieán löôïc ñaày ruûi ro maø chöa chaéc ñaõ
thaønh coâng
Avon laø coâng ty haøng ñaàu theá giôùi kinh doanh caùc saûn phaåm
chaêm soùc saéc ñeïp theo moâ hình baùn haøng tröïc tieáp, vôùi doanh
soá haøng naêm leân ñeán 6,2 tyû ñoâ la. Ngoaøi ngaønh haøng myõ phaåm,
nhoùm haøng chaêm soùc da, nöôùc hoa, vaø chaêm soùc caù nhaân, coâng ty
coøn cung caáp nhieàu maët haøng lieân quan ñeán taëng phaåm nhö daây
chuyeàn, quaàn aùo loùt, vaø saûn phaåm thôøi trang. Avon baùn haøng treân
145 quoác gia vôùi 3,9 trieäu ñaïi dieän baùn haøng ñoäc laäp, ñem laïi thu
nhaäp cho haøng trieäu phuï nöõ treân toaøn theá giôùi. Rieâng thò tröôøng
Chaâu AÂu chieám hôn 1,2 tyû ñoâ la doanh soá cuûa Avon, vôùi hoaït ñoäng
ôû 32 quoác gia vaø coù hôn 1 trieäu nhaân vieân baùn haøng.
Taäp trung chính vaøo hoaït ñoäng marketing vaø baùn haøng, Avon
ñaõ boû beâ chuoãi cung öùng cuûa mình trong nhieàu naêm vaø chöa bao
giôø coi ñoù laø moät hoaït ñoäng chieán löôïc. Ñieàu naøy khieán Avon
Chaâu AÂu ñau ñaàu bôûi vì söï taêng tröôûng maïnh taïi khu vöïc naøy ñaõ
ñe doïa phaù vôõ chuoãi cung öùng.
Trôû laïi nhöõng naêm 1980, Avon Chaâu AÂu chæ coù chi nhaùnh ôû
saùu quoác gia, moãi chi nhaùnh coù rieâng nhaø maùy vaø kho phuïc vuï cho
TRÖÔØNG HÔÏP AVON: Taäp trung vaøo hieäu quaû chi phí khaùch haøng 127
mình. Nhöõng chi nhaùnh naøy hoaït ñoäng ñoäc laäp, coù heä thoáng thoâng
tin rieâng, khoâng coù keá hoaïch chung, khoâng chia seû hoaït ñoäng saûn
xuaát, marketing hay phaân phoái. Vôùi quy moâ nhoû, moâ hình naøy hoaït
ñoäng khaù toát. Moãi chi nhaùnh coù theå nhanh choùng ñaùp öùng nhu caàu
taïi thò tröôøng noäi ñòa cuûa mình. Vaøo ñaàu nhöõng naêm 1990, coâng ty
baét ñaàu toaøn caàu hoùa caùc nhaõn hieäu chính vaø xaây döïng chieán löôïc
nhaèm hieän ñaïi hoùa hình aûnh cuûa coâng ty thoâng qua vieäc tung ra
nhieàu saûn phaåm, bao bì vaø chieán dòch quaûng caùo môùi - moät chieán
löôïc nhaèm thu huùt nhieàu khaùch haøng hôn, vaø môû roäng phaân khuùc
ngöôøi tieâu duøng treû tuoåi.
Avon döï ñònh taêng gaáp ñoâi doanh soá, töø 500 trieäu ñoâ la naêm
1996 leân 1 tyû ñoâ la vaøo naêm 2001 treân toaøn Chaâu AÂu - möùc taêng
tröôûng hy voïng ñaït ñöôïc phaàn lôùn nhôø xaâm nhaäp thò tröôøng caùc
nöôùc taïi khu vöïc Trung vaø Ñoâng AÂu. Nhöng coâng ty nhaän ra raèng
vieäc xaây döïng truøng laép moâ hình chuoãi cung öùng taïi caùc thò tröôøng
môùi seõ raát toán keùm vaø raát coàng keành. Vaø ñieåm maáu choát cuûa vaán
ñeà laø: Avon khoâng theå ñaït ñöôïc söï taêng tröôûng ñoät bieán vôùi heä
thoáng chuoãi cung öùng hieän taïi. Bob Toth, phoù chuû tòch ñieàu haønh
giaûi thích “Möôøi naêm tröôùc chuùng toâi hoaït ñoäng theo moâ hình töøng
quoác gia rieâng reõ, töï chuû veà taøi chính. Nhöng ngaøy nay, baïn khoâng
theå caïnh tranh theo caùch ñoù ñöôïc, ñaëc bieät neáu baïn laø moät coâng ty
kinh doanh haøng tieâu duøng nhanh.”
KHI TAÊNG TRÖÔÛNG CUÕNG LAØ LUÙC PHAÙT SINH VAÁN ÑEÀ
Vaán ñeà phaùt sinh ñaàu tieân chính laø söï khaùc bieät caên baûn giöõa
chu kyø baùn haøng vaø chu kyø chuoãi cung öùng. ÔÛ phaàn lôùn thò
tröôøng Chaâu AÂu, Avon baét ñaàu moät chieán dòch baùn haøng môùi
cöù sau moãi ba tuaàn vôùi ba böôùc: phaùt brochure saûn phaåm môùi,
tung saûn phaåm, vaø toå chöùc caùc chöông trình khuyeán maïi. Chu
kyø baùn haøng ngaén nhö vaäy laø neàn taûng thaønh coâng cho moâ hình
baùn haøng tröïc tieáp cuûa Avon. Nhôø lieân tuïc tung ra saûn phaåm
vaø chöông trình khuyeán maïi môùi, coâng ty cung caáp cho caùc
ñaïi dieän baùn haøng cuûa mình nhöõng coâng cuï ñeå giöõ khaùch haøng
thöôøng xuyeân hôn, cuûng coá quan heä aáy vaø ñoàng thôøi giuùp taêng
doanh soá.
Chu kyø baùn haøng ngaén ñoøi hoûi moät chuoãi cung öùng linh hoaït vaø
khaû naêng ñaùp öùng nhanh. Nhöng Avon ñaõ thieáu maát ñieàu naøy, ñaëc
bieät taïi khu vöïc Chaâu AÂu ñang ngaøy caøng
ÔÛ haàu heát caùc lôùn maïnh. Caùc nhaø maùy cuûa Avon saûn xuaát
moïi thöù theo döï baùo, vaø chuyeån haøng döï tröõ
thò tröôøng khu ñeán nhaø kho töøng nöôùc tröôùc khi khôûi ñoäng
vöïc Chaâu AÂu, chieán dòch baùn haøng theo chu kyø ba tuaàn.
Avon baét ñaàu Ñieàu gì ñeán phaûi ñeán, neáu moät saûn phaåm
tieán haønh chieán baùn chaïy, thì caùc chi nhaùnh phaûi hoái thuùc
dòch baùn haøng ngöôïc trôû laïi caùc nhaø maùy ñeå saûn xuaát ñuû
haøng döï tröõ. Tuy nhieân, chuoãi cung öùng cuûa
môùi cöù sau moãi Avon caàn khoaûng 12 tuaàn töø khi mua nguyeân
ba tuaàn. lieäu ñeán saûn xuaát, roài phaân phoái saûn phaåm
ñeán caùc chi nhaùnh - quaù laâu vôùi moät chu kyø
baùn haøng ngaén.
Söï khoâng phuø hôïp veà thôøi gian naøy ñaõ daãn tôùi nhöõng giaûi phaùp
mang tính chöõa chaùy vaø söï yeáu keùm hieäu naêng ngaøy caøng phình to
trong moãi chieán dòch baùn haøng. Avon ñaõ döïa vaøo noã löïc cuûa töøng
caù nhaân ñeå ñaùp öùng nhu caàu khaùch haøng baát chaáp moïi giaù naøo.
Ñieàu naøy coù theå chaáp nhaän ñöôïc khi Avon Chaâu AÂu coøn khaù nhoû.
Nhöng khi coâng ty ngaøy caøng taêng tröôûng, vieäc theo kòp ñaùp öùng
nhu caàu cuûa nhöõng thò tröôøng khaùc nhau vaø döï baùo chính xaùc nhu
caàu cuûa töøng maët haøng ñaõ trôû neân quaù khoù khaên, ñaëc bieät laø khi
Avon tham gia vaøo nhöõng thò tröôøng môùi vôùi toác ñoä taêng tröôûng hai
hoaëc ba con soá moãi naêm.
Nhöõng ñôn haøng gaáp gaùp ñaõ phaù huûy moïi hieäu quaû veà phöông
dieän saûn xuaát. Do coù töø 40 ñeán 50 phaàn traêm saûn phaåm trong moãi
chieán dòch baùn ñöôïc nhieàu hôn döï kieán, caùc nhaø maùy lieân tuïc buoäc
phaûi phaù vôõ keá hoaïch cuûa mình ñeå chuyeån töø saûn xuaát saûn phaåm
naøy sang saûn phaåm khaùc. Chi phí chuyeån ñoåi laø khaù cao - ñaë c bieä t
vôù i nhaø maù y ñöôï c xaâ y döï n g cho saû n xuaá t quy moâ lôù n .
Nhöõng saûn phaåm baùn chaäm cuõng gaây ra laõng phí. Chu kyø baùn
haøng naøo cuõng coù moät soá saûn phaåm baùn ñöôïc ít hôn döï kieán, nghóa
laø ngaøy caøng taêng soá löôïng haøng toàn. Möùc toàn kho thoâng thöôøng
taïi Avon laø 150 ngaøy - quaù cao so vôùi chu kyø baùn haøng ba tuaàn cuûa
coâng ty. Vaø phaàn lôùn haøng toàn kho laø haøng khoâng theå baùn ñöôïc.
Tieàn voán maát vaøo löôïng toàn kho naøy seõ caøng taêng theo moät khi
Avon môû roäng kinh doanh taïi Chaâu AÂu.
Söï khaùc bieät veà ngoân ngöõ cuõng laø moät vaán ñeà gaén vôùi taêng
tröôûng cuûa Avon. Coâng ty ñaõ mua moät löôïng lôùn bao bì in saün töø
nhaø cung caáp. Thò tröôøng môùi ñoàng nghóa vôùi ngoân ngöõ môùi, vaø
keùo theo laø ngaøy caøng nhieàu chuûng loaïi bao bì. Vôùi phöông phaùp
saûn xuaát theo döï baùo vaø döïa vaøo thôøi gian cung öùng cuûa nhaø cung
caáp, Avon buoäc phaûi ñaët haøng moät löôïng lôùn vaø ña daïng caùc bao
bì in saün, tröôùc khi coù theå bieát thöïc teá doanh soá baùn cuûa töøng thò
tröôøng. Ñieàu naøy ñaõ laøm taêng söï phöùc taïp - ñoàng nghóa vôùi söï laõng
phí. Avon thöôøng gaëp phaûi tröôøng hôïp khoâng theå ñaùp öùng nhu caàu
ôû moät nöôùc, vì chæ coøn bao bì in ngoân ngöõ nöôùc khaùc.
Ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà treân vaø chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng
ñoøi hoûi nhöõng noã löïc to lôùn, khoâng nhöõng söï uûng hoä cuûa ban quaûn
trò coâng ty maø coøn caàn nhöõng cam keát ñaàu tö taøi chính cho noã löïc
naøy töø hoï.
CHÖÙNG MINH ÑEÅ ROÀI CÖÙ THEÁ THAÚNG TIEÁN
Seõ laø moät baûn phaân tích daøi vaø chi tieát ñeå chöùng minh raèng chuoãi
cung öùng hieän taïi cuûa Avon khoâng theå giaûi quyeát caùc baøi toaùn taêng
tröôûng cuûa coâng ty. Thaäm chí phaûi caàn ñeán 18 thaùng ñeå hình thaønh
moät nghieân cöùu veà tröôøng hôïp naøy vaø buoäc caùc nhaø ñieàu haønh baét
tay vaøo cuoäc, thuùc ñaåy quaù trình thay ñoåi caàn thieát, duø coù veû khaù xa
vôøi. Thuyeát phuïc coâng ty raèng tieàn ñaàu tö vaøo quaù trình chuyeån ñoåi
naøy seõ chaúng thu hoài ñöôïc, cho ñeán sau quaù trình chuyeån ñoåi vaøi
naêm, laø moät coâng vieäc cöïc kyø khoù khaên. Thaät ra, keát quaû hai naêm
ñaàu coù theå loã. Michael Watson, giaùm ñoác phuï traùch chuyeån ñoåi
chuoãi cung öùng (director of supply chain transformation) cuûa Avon

giaûi thích raèng “YÙ töôûng seõ chaäm thu ñöôïc hieäu quaû töø chuoãi cung
öùng khoâng deã chòu chuùt naøo, nhaát laø khi Avon chöa bao giôø ñaàu tö
nhieàu tieàn nhö theá vaøo ñoù, vaø muoán coù keát quaû nhanh hôn. Nhöng
thöïc söï laø raát khoù ñeå coù ñöôïc söï khôûi ñoäng toát ngay töø ñaàu.”
Tuy nhieân, taïi thôøi ñieåm Avon khôûi ñoäng döï aùn naøy, toaøn boä
coâng ty ñeàu uûng hoä hoaøn toaøn, vaø ban quaûn trò ñaõ cam keát hoã
trôï toái ña moïi nguoàn löïc caàn thieát. Watson löu yù raèng “Chuùng
toâi ñaõ chuyeån coâng taùc 45 ngöôøi trong soá nhöõng ngöôøi gioûi nhaát
ôû Chaâu AÂu ñeå tham gia toaøn thôøi gian vaøo döï aùn trong voøng 18
thaùng”. Ñöùng treân quan ñieåm kinh doanh, vieäc laáy ngöôøi ra khoûi
caùc hoaït ñoäng haøng ngaøy quaû laø ruûi ro, toán keùm vaø khoù khaên voâ
cuøng, nhöng laïi cöïc kyø quan troïng quyeát ñònh söï thaønh baïi cuûa döï
aùn. Theo Watson “Neáu ñaõ ñaàu tö cho moät döï aùn khoù khaên nhö theá
maø chæ laøm vieäc vôùi moät nhoùm nhoû, thì seõ chaúng ñi ñeán ñaâu. Vaø dó
nhieân laø chuùng ta seõ chaúng bao giôø thaáy ñöôïc thaønh quaû cuûa ngaøy
hoâm nay.”
TÖ DUY LAÏI CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Avon ñaõ baét ñaàu baèng vieäc xaây döïng boä phaän hoaïch ñònh taäp trung
- moät öu tieân quan troïng haøng ñaàu. John Kitchener, laõnh ñaïo boä
phaän chuoãi cung öùng ôû Chaâu AÂu, giaûi thích “Khoâng theå ñaït ñöôïc
muïc tieâu taêng tröôûng maø khoâng coù boä phaän hoaïch ñònh taäp trung.
Boä phaän naøy coù theå thaáy heát nhu caàu vaø quy moâ toàn kho cuûa taát
caû quoác gia trong khu vöïc, vaø giuùp cho vieäc ñaùp öùng nhanh choùng,
cöïc kyø nhanh choùng.”
Ñaàu tieân, Avon taïo ra moät heä cô sôû döõ lieäu chung. Nhoùm
chuyeân gia ñaõ maát nhieàu thaùng ñeå hình thaønh heä thoáng maõ saûn
phaåm, moâ taû saûn phaåm vaø caùc thoâng tin tieâu chuaån hoùa chung
khaùc ñeå caùc quoác gia coù theå “xaøi” cuøng moät ngoân ngöõ. Cô sôû döõ
lieäu naøy cho pheùp Avon thaáy roõ xu höôùng baùn haøng vaø toàn kho, töø
ñoù caùc nhaø quaûn lyù coù theå quan saùt toaøn boä khu vöïc vaø xem ñieàu
gì ñang xaûy ra ôû caû hai phía cung vaø caàu.

Coâng ty cuõng öùng duïng phaàn meàm heä thoáng Avon thaønh laäp
hoaïch ñònh, vaø leân lòch trình chuoãi cung öùng moät nhoùm hoaïch
cuûa Manugistics ñeå hoã trôï vieäc phoái hôïp vaø ñònh chung ôû
hoaï c h ñònh tích hôï p treâ n toaø n khu vöï c caáp khu vöïc.
Chaâ u AÂ u .
Nhoùm naøy ñöôïc
Ñeå thuùc ñaåy khaû naêng môùi naøy, vaø kieåm trao quyeàn quyeát
soaùt ñöôïc söï phöùc taïp ngaøy caøng taêng, Avon ñònh veà caáp ñoä
thaønh laäp moät nhoùm hoaïch ñònh chung ôû caáp dòch vuï, toàn kho
khu vöïc. Nhoùm naøy ñöôïc trao quyeàn quyeát vaø chi phí
ñònh veà caáp ñoä dòch vuï, toàn kho vaø chi phí
döïa theo khaû naêng coù theå thaáy roõ toaøn boä
chuoãi cung öùng. Caùc quyeát ñònh khaùc lieân quan ñeán toå chöùc, nhieäm
vuï vaø vai troø môùi ñöôïc taïm ngöng laïi.
Böôùc ñi quan troïng tieáp theo laø vieäc taùi thieát keá toaøn boä chuoãi
cung öùng theo höôùng hôïp lyù hoùa veà phöông dieän hoaït ñoäng. Nhoùm
döï aùn ñaõ öùng duïng moâ hình SCOR ñeå xaùc laäp caùc thay ñoåi chính
ñoái vôùi quaù trình hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø giao haøng -
nhöõng quy trình khoâng theå thieáu trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa
Avon. Avon vaãn giöõ nhaø maùy saûn xuaát ôû Ñöùc,
nhöng hôïp nhaát caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coøn Avon cuõng xaây
laïi sang nhaø maùy ôû Ba Lan. Ñieàu naøy coù hai döïng moät trung
taùc duïng. Thöù nhaát, noù môû roäng khaû naêng saûn taâm döï tröõ taäp
xuaát ngay taïi trung taâm caùc thò tröôøng môùi noåi
cuûa Avon. Thöù hai, noù ñem laïi hieäu quaû veà trung ôû Ba Lan,
phöông dieän chi phí, bôûi chi phí lao ñoäng ôû Ba gaàn nhaø maùy
Lan thaáp hôn. Avon cuõng xaây döïng moät trung saûn xuaát, ñeå
taâm döï tröõ taäp trung ôû Ba Lan, gaàn nhaø maùy phuïc vuï cho
saûn xuaát, ñeå phuïc vuï cho taát caû caùc chi nhaùnh taát caû caùc chi
treân toaøn Chaâu AÂu.
nhaùnh treân toaøn
Vôùi moät chuoãi cung öùng tinh giaûn vaø khaû Chaâu AÂu.
naêng hieån thò suoát töø ñaàu ñeán cuoái, Avon ñaõ
thöïc söï coù theå taïo ra moät söï thay ñoåi ngoaïn muïc trong kinh doanh
cuûa mình.
TAÀM NHÌN XUYEÂN SUOÁT CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Töø khi Avon nhìn nhaän chuoãi cung öùng nhö laø moät heä thoáng toång
theå, thì caùc quyeát ñònh töôûng chöøng voâ lyù töø moät phoøng ban chöùc
naêng naøo ñoù laïi chöùng toû mang ñeán lôïi ích to lôùn khoâng ngôø. Ví duï,
Avon ñaõ caân nhaéc vieäc töï mình daùn nhaõn haøng leân chai saûn phaåm,
thay vì ñeå nhaø cung caáp in leân ñoù tröôùc. Chieán löôïc trì hoaõn naøy
giuùp keùo daøi thôøi gian quyeát ñònh xem ngoân ngöõ naøo seõ ñöôïc daùn
leân chai saûn phaåm, cho ñeán khi caùc thoâng tin veà doanh soá saûn phaåm
ñöôïc döï baùo roõ raøng hôn. Trong nhieàu naêm, boä phaän marketing ñaõ
choáng laïi yù töôûng naøy, vì cho raèng hình aûnh cuûa saûn phaåm seõ bò
aûnh höôûng. Boä phaän saûn xuaát thì khoâng thích thuù gì vieäc phaûi taêng
theâm chi phí, bôûi vì boä phaän naøy ñöôïc xem laø trung taâm chi phí77.
Coøn ñöùng treân quan ñieåm taøi chính thì chieán löôïc trì hoaõn coù veû
nhö khoâng hôïp lyù. Chi phí do trang thieát bò vaø lao ñoäng taêng theâm
cho coâng vieäc in vaø daùn nhaõn vaøo chai saûn phaåm coù khi coøn nhieàu
hôn nhöõng gì tieát kieäm ñöôïc töø vieäc khoâng thueâ nhaø cung caáp in
saün thoâng tin leân bao bì. Watson chia seû “Taát caû caùc keá toaùn vieân
ñeàu cho raèng ñieàu naøy hoaøn toaøn sai laàm.”
Nhöng chæ khi Avon lui laïi moät böôùc vaø quan saùt chuoãi cung
öùng nhö moät heä thoáng quy trình ñaàu - cuoái, thì lôïi ích thöïc söï cuûa
chieán löôïc trì hoaõn môùi trôû neân roõ raøng hôn. Xeùt veà maët mua haøng,
Avon chæ caàn mua moät voû chai khoâng cho daàu goäi hay söõa röûa maët,
thay vì phaûi mua saùu loaïi chai vôùi saùu ngoân ngöõ khaùc nhau ñöôïc in
saün. Tieáp theo, nhaø maùy chæ saûn xuaát moät meû saûn phaåm lôùn thay vì
phaûi lieân tuïc chuyeån ñoåi loaïi voû chai saûn phaåm. Vaø dòch vuï khaùch
haøng seõ ñöôïc caûi thieän roõ reät bôûi vì caùc chi nhaùnh coù theå ñaùp öùng
nhu caàu toát hôn. Baây giôø, baát kyø luùc naøo heát haøng ôû moät thò tröôøng,
thì kho coù theå nhanh choùng ñaùp öùng baèng vieäc daùn nhaõn saûn phaåm
theo ñuùng ngoân ngöõ caàn thieát vaø xeáp leân xe taûi roài chuyeån ñi.
77. Nguyeân vaên: Cost center - trong keá toaùn thì ñaây laø moät boä phaän trong coâng ty chòu traùch nhieäm veà caùc chi phí. (ND)
Chieán löôïc trì hoaõn ñaõ caûi thieän chi phí, hieäu naêng vaø dòch vuï
treân toaøn chuoãi cung öùng. Dó nhieân, chieán löôïc naøy coù theå ñi ngöôïc
laïi tröïc giaùc thoâng thöôøng cho ñeán khi Avon ñaùnh giaù ñöôïc söï ñaùnh
ñoåi veà chi phí, söï linh hoaït vaø thôøi gian moät chu kyø chuoãi cung öùng
toång theå.
Gaén lieàn vôùi chieán löôïc trì hoaõn laø chieán löôïc xaây döïng trung
taâm toàn kho môùi. Kitchener giaûi thích “Chieán löôïc trì hoaõn ñaõ cho
keát quaû raát toát, nhöng chæ khi ñöôïc phoái hôïp vôùi moät trung taâm
phaân phoái taäp trung môùi cho pheùp chuùng toâi ñaåy saûn phaåm ra thò
tröôøng moät caùch nhanh nhaát”. Hai nhaø maùy cuûa Avon seõ cung caáp
haøng cho moät nhaø kho taäp trung ôû Ba Lan. Taïi ñaây, hoï daùn nhaõn
saûn phaåm, vaø gom haøng phaân phoái ñeán caùc chi nhaùnh khaùc nhau.
Theo moâ hình cuõ, Avon ñaåy saûn phaåm ñeán caùc kho cuûa töøng quoác
gia phuïc vuï cho töøng thò tröôøng rieâng bieät tröôùc khi bieát ñöôïc nhu
caàu thöïc söï. Coøn vôùi moâ hình môùi, saûn phaåm ñöôïc döï tröõ taïi trung
taâm phaân phoái taäp trung, vaø chuyeån ñeán thò tröôøng caàn thieát ngay
khi coù ñöôïc döï baùo nhu caàu roõ raøng nhaát.

Avon cuõng taäp trung tieâu chuaån hoùa bao bì ñoùng goùi ñeå giaûm
chi phí vaø taêng hieäu naêng. Tröôùc ñaây, Avon cho raèng moïi saûn phaåm
neân coù chai vaø hình daùng khaùc bieät, thì nay coâng ty nhaän ra raèng
chính naép chai, maøu saéc, vaø nhaõn cuõng coù theå laø yeáu toá taïo ra söï
khaùc bieät. Theá laø Avon caét giaûm maïnh soá löôïng kieåu daùng vaø kích
côõ chai saûn phaåm. Ñieàu naøy ñaõ ñem laïi nhieàu lôïi ích. Hoaït ñoäng
saûn xuaát coù theå linh hoaït hôn nhieàu vì thôøi gian chuyeån ñoåi töø saûn
phaåm naøy sang saûn phaåm khaùc gaàn nhö baèng khoâng. Nhaø cung caáp
coù theå cung caáp bao bì cho Avon vôùi toác ñoä nhanh vaø hieäu suaát cao
hôn. Vaø chi phí saûn phaåm seõ thaáp hôn nhôø vieäc tieâu chuaån hoùa.
Avon coù theå taùi ñaàu tö caùc khoaûn tieát kieäm ñöôïc naøy sang caûi thieän
coâng thöùc saûn phaåm, cuõng nhö caùc hoaït ñoäng marketing vaø thieát keá
bao bì tieân tieán nhaát.
Trong nhieàu naêm, Avon ñaõ khoâng chöùng minh ñöôïc lôïi ích töø
chi phí boû ra cho nhöõng thay ñoåi naøy. Nhöng hoâm nay, vôùi taàm nhìn
toång theå veà söï ñaùnh ñoåi giöõa caùc hoaït ñoäng khaùc nhau, coâng ty coù
theå nhìn thaáy troïn veïn taùc ñoäng thöïc söï cuûa nhöõng thay ñoåi caàn
thieát, vaø ñöa ra caùc quyeát ñònh giuùp caûi thieän chuoãi cung öùng thaønh
moät theå thoáng nhaát.
COÄNG TAÙC VÔÙI NHAØ CUNG CAÁP
Taàm nhìn toång theå cuõng thay ñoåi caùch laøm vieäc cuûa coâng ty vôùi
nhaø cung caáp. Avon thöôøng tìm kieám nhöõng nguyeân lieäu ít toán
keùm nhaát vaø mua vôùi soá löôïng lôùn ñeå giöõ chi phí ôû möùc thaáp nhaát.
Nhöng coâng ty baét ñaàu thaáy raèng giaù thaáp nhaát chöa chaéc ñaõ laøm
cho toång chi phí thaáp nhaát. Ví duï, Avon phaùt hieän ra moät nhaø cung
caáp voû chai thuûy tinh giaù reû ôû Mexico nhöng thôøi gian giao haøng töø
Mexico ñeán Chaâu AÂu raát laâu - töø 8 ñeán 12 tuaàn baèng ñöôøng bieån.
Khi nhu caàu saûn phaåm cao vaø ñang raát caàn voû chai, Avon buoäc
phaûi chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng, moät giaûi phaùp raát toán keùm.
Maëc duø voû chai khoâng ñaét, nhöng neáu thieáu söï linh hoaït vaø chi
phí vaän chuyeån cao seõ gaây toán keùm hôn caû nhöõng khoaûn tieát kieäm
ñöôïc töø giaù voû chai reû.
Thaáu hieåu ñieàu ñoù, Avon ñaõ thay ñoåi hoaøn toaøn chieán löôïc
mua haøng cuûa mình. Coâng ty giaûm soá löôïng nhaø cung caáp xuoáng
hôn moät nöûa, xaây döïng quan heä ñoái taùc vôùi nhaø cung caáp, vaø taäp
trung vaøo toång chi phí thaáp nhaát thay vì giaù reû nhaát. Ngaøy nay,
Avon mua phaàn lôùn nguyeân vaät lieäu töø caùc nhaø cung caáp gaàn vôùi
caùc nhaø maùy cuûa coâng ty ôû Ba Lan vaø Ñöùc. Maëc duø coâng ty phaûi
traû möùc giaù treân ñôn vò saûn phaåm cao hôn, nhöng lôïi ích töø vieäc
quaûn lyù ít quan heä ñoái taùc vôùi caùc nhaø cung caáp linh hoaït hôn vaø
khaû naêng ñaùp öùng cao hôn, laïi giuùp toång chi phí thaáp hôn.
Laøm vieäc vôùi ít nhaø cung caáp cuõng ñem laïi nhieàu lôïi ích khaùc.
Watson giaûi thích “Bôûi vì chuùng toâi coù quan heä daøi haïn, neân chuùng
toâi coù theå cuøng ñaàu tö vaøo vieäc xaây döïng caùch thöùc laøm vieäc môùi
vaø hieäu quaû hôn”. Ví duï, Avon ñaõ laøm vieäc vôùi nhaø cung caáp cuûa
mình vaø moät coâng ty thieát keá coù truï sôû ôû Luaân Ñoân ñeå thieát keá ra
nhöõng maãu maõ toát hôn. Trong quaù trình tieâu chuaån hoùa caùc maãu
chai cho nhöõng saûn phaåm khaùc nhau, Avon yeâu caàu nhaø cung caáp
hoã trôï thieát keá maãu chai môùi theo höôùng hieäu quaû veà maët chi phí.
Nhaø cung caáp cuõng coù theå giaûi thích taïi sao thieát keá naøy laïi hieäu
quaû veà maët chi phí hôn thieát keá coøn laïi. Ví duï, laøm theá naøo chai nheï
hôn coù theå giuùp tieát kieäm nguyeân lieäu, hay laøm theá naøo chai vôù i
hình daï n g naø o ñoù coù theå ra khoû i daâ y chuyeà n nhanh gaá p ñoâ i
hieä n taï i .
Avon cuõng ngoài laïi vôùi nhaø cung caáp vaø moâ taû toaøn boä quy
trình saûn xuaát, ñeå tìm caùch giaûm thôøi gian vaø tieàn baïc. Hoï cuøng
xaùc ñònh nhöõng yeáu toá khoâng hieäu naêng vaø nguyeân nhaân phaùt sinh.
Trong nhieàu tröôøng hôïp, Avon buoäc phaûi
thay ñoåi caùch laøm vieäc cuûa mình ñeå nhaø saûn Avon buoäc phaûi
xuaát coù theå saûn xuaát saûn phaåm hieäu quaû veà thay ñoåi caùch
chi phí hôn. Ví duï, Avon ñoàng yù thay ñoåi quy laøm vieäc cuûa
moâ ñôn haøng ñeå giaûm chi phí khôûi ñoäng saûn
xuaát cuûa nhaø cung caáp.
mình ñeå nhaø saûn
xuaát coù theå saûn
Avon cuõng ñaõ ngöng vieäc ñaët haøng vôùi xuaát saûn phaåm
moät soá nhaø cung caáp, thay vaøo ñoù cho pheùp hieäu quaû veà chi
hoï tieáp caän caùc thoâng tin saûn xuaát qua heä phí hôn
thoáng ñöôïc thieát keá treân chính website www.
avon.com. Nhaø cung caáp chæ caàn nhìn vaøo keá
hoaïch saûn xuaát cuûa Avon ñeå giao haøng cho phuø hôïp.
THAØNH COÂNG TIEÁP NOÁI THAØNH COÂNG: THIEÁT KEÁ COÄNG TAÙC
Avon döï ñònh môû roäng hình thöùc coäng taùc ra toaøn boä toå chöùc chuoãi
cung öùng. Gaàn ñaây, coâng ty ñaõ thöïc hieän moät cuoäc hoäi thaûo coäng
taùc veà thieát keá bao goàm caùc nhaø cung caáp, coâng ty thieát keá, vaø caùc
ñaïi dieän cuûa boä phaän marketing vaø chuoãi cung öùng. 40 con ngöôøi
trong moät caên phoøng vôùi noã löïc thieát keá ra moät saûn phaåm. Trong
voøng ba ngaøy, nhoùm naøy ñaõ ñöa ra thieát keá bao bì môùi - raát aán
töôïng töø goùc nhìn marketing vaø thieát keá, ñoàng thôøi cuõng giuùp giaûm
thieåu chi phí ôû moãi coâng ñoaïn cuûa chuoãi cung öùng. Ñaëc ñieåm quan
troïng cuûa quy trình naøy chính laø söï ñoùng goùp cuûa nhieàu beân.
Ví duï, phaàn sau xe taûi coù theå chöùa nhieàu pallet haøng, neáu caùc
thieát keá chai saûn phaåm vaø hoäp ñöïng phuø hôïp coù theå giuùp toái öu hoùa
soá löôïng hoäp treân moãi pallet vaø soá löôïng chai trong moãi hoäp. Neáu
Avon coù theå taêng soá löôïng hoäp treân moãi xe taûi leân 20 phaàn traêm,
thì coâng ty coù theå tieát kieäm haøng traêm ngaøn ñoâ la moãi naêm veà vaän
taûi. Chæ coù coâng nhaân - ngöôøi xeáp haøng leân xe taûi moãi ngaøy - môùi
bieát roõ ñieàu naøy, nhöng tröôùc ñaây khaû naêng hieåu bieát cuûa hoï laïi
khoâng ñöôïc ñöa vaøo trong quy trình thieát keá. Thay vì vaäy, chi phí
cuûa saûn phaåm ñöôïc khoùa chaët bôûi ngöôøi ñöa ra quyeát ñònh trong
phoøng thieát keá. Watson giaûi thích veà phöông phaùp hôïp taùc thieát
keá môùi “Vieäc naøy khoâng nhaèm phuïc vuï khu vöïc cuï theå naøo trong
chuoãi cung öùng, maø chuùng toâi muoán baûo ñaûm raèng moãi saûn phaåm
ñöôïc thieát keá ñeàu phuø hôïp vôùi taát caû moïi ngöôøi.”
Hoäi thaûo ñoøi hoûi moät khoaûn ñaàu tö veà thôøi gian vaø tieàn baïc,
nhöng Avon mong ñôïi tieát kieäm haøng trieäu ñoâ la trong voøng vaøi
naêm tôùi töø vieäc thieát keá saûn phaåm ñuùng, vaø khoaûng 50 trieäu ñoâ la
nöõa töø vieäc tieáp tuïc aùp duïng chieán löôïc naøy.
TAÙI CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC - THAÙCH THÖÙC VEÀ QUAÛN TRÒ SÖÏ THAY ÑOÅI
Khi quy trình chuoãi cung öùng ñaõ ñöôïc taùi thieát keá laïi, Avon tieán
ñeán taäp trung xaây döïng toå chöùc môùi - taùi caáu truùc noù xoay quanh
boán quy trình coát loõi bao goàm hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø
giao haøng. Hieän nay, thay vì nhieàu nhaân söï töø nhieàu phoøng ban
vaø caùc quoác gia khaùc nhau baùo caùo cho Kitchener, oâng chæ nhaän
boán baùo caùo tröïc tieáp töø boán laõnh ñaïo cuûa boán quy trình noùi treân.
Kitchener cho bieát “Hieän nay chuùng toâi coù boán quy trình lôùn, vaø
chæ boán ngöôøi ñöôïc trao quyeàn laõnh ñaïo chuùng treân toaøn Chaâu AÂu.
Laø moät ngöôøi tieân phong, toâi khoâng theå traû lôøi ñoä phöùc taïp giaûm
ñeán möùc naøo. Thöïc teá ñaây laø moâ hình ñôn giaûn hôn raát nhieàu so
vôùi moâ hình cuõ.”
Moät trong nhöõng thaùch thöùc lôùn nhaát ñoái vôùi Avon chính laø xaây
döïng yù töôûng veà moät toå chöùc khu vöïc, hôïp taùc vaø ñònh höôùng theo
quy trình, coù theå hoaït ñoäng toát töøng ngaøy taïi Chaâu AÂu. Vieäc taùi
thieát keá naøy ñaõ thay ñoåi hoaøn toaøn vai troø vaø traùch nhieäm cuûa caùc
toång giaùm ñoác treân toaøn Chaâu AÂu. Tröôùc ñaây, toàn kho do hoï quaûn
lyù, nhöng ngaøy nay, daùn nhaõn saûn phaåm ñaõ ñöôïc trì hoaõn cho ñeán
khi coù ñôn haøng, nghóa laø caùc toång giaùm ñoác khoâng caàn phaûi chòu
traùch nhieäm veà toàn kho nöõa. Thay vaøo ñoù, Avon giöõ toàn kho taäp
trung. Dó nhieân, caùc thöôùc ño veà soá ngaøy toàn kho tröôùc ñaây ñöôïc gi-
aùm saùt bôûi caùc toång giaùm ñoác, thì giôø ñaõ thuoäc veà moät toå chöùc chuoãi
cung öùng chung. Trong cô caáu toå chöùc môùi, nhieäm vuï cuûa caùc toång
giaùm ñoác chuû yeáu xoay quanh vieäc baùn haøng. Nhöng söï thay ñoåi
naøy khoâng deã thöïc hieän, bôûi noù lieân quan ñeán vieäc thay ñoåi haønh
vi cuûa nhöõng con ngöôøi voán tröôùc ñaây chöa coù thoùi quen coäng taùc
giöõa caùc phoøng ban. Toth thöøa nhaän “Ñaây ñuùng laø moät söï thay ñoåi
vaên hoùa - ñuùng hôn, laø moät cuoäc caùch maïng vaên hoùa.”
Avon ñaõ phaûi laøm raát nhieàu vieäc ñeå xaùc laäp nhieäm vuï chính,
traùch nhieäm ñöôïc chia seû vaø xaây döïng boä thöôùc ño hoã trôï. Nhoùm
chuyeån ñoåi nhaän thaáy raèng toå chöùc caáp ñoä khu vöïc, ñònh höôùng
theo quy trình ñoøi hoûi caùc boä thöôùc ño nhieàu hôn toå chöùc theo caáp
ñoä quoác gia, ñònh höôùng theo chöùc naêng. Xaây döïng boä thöôùc ño
sôùm vaø giaùm saùt chuùng thöôøng xuyeân laø nhöõng yeáu toá cöïc kyø quan
troïng ñeå thaønh coâng, vaø seõ giuùp moïi ngöôøi taäp trung vaøo nhöõng
ñieåm quan troïng. Chuùng phaûi laø caùc boä thöôùc ño roõ raøng nhö lôïi
nhuaän hoaït ñoäng, caûi thieän dòch vuï, vaø caáp ñoä toàn kho.
Nhieàu thöôùc ño cuõ ñaõ trôû neân loãi thôøi. Chaúng haïn nhö, soá ngaøy
toàn kho laø moät thöôùc ño haøng thaùng, nhöng laïi chaúng giuùp gì cho
hoaït ñoäng haøng ngaøy. Avon ñaõ phaùt trieån caùc thöôùc ño coù theå taäp
trung vaøo hoaït ñoäng haøng ngaøy, giuùp ñaùnh giaù hieäu quaû töøng ngaøy.
Ví duï, coâng ty chia nhoû caùc yeáu toá caáu thaønh coát loõi leân caáp ñoä toàn
kho. Moät trong soá ñoù laø yeáu toá thôøi gian giao haøng cuûa nhaø cung
caáp, Avon tìm moïi caùch giaûm thôøi gian baèng vieäc cho pheùp nhaø
cung caáp tieáp caän vôùi keá hoaïch saûn xuaát cuûa mình, vaø buoäc hoï coù
traùch nhieäm giao nguyeân vaät lieäu ñuùng haïn.
Vôùi vieäc truyeàn ñaït roõ raøng cô caáu toå chöùc môùi, cuõng nhö
traùch nhieäm quaûn lyù, vaø ñöa ra boä thöôùc ño hieäu quaû hoaït ñoäng
môùi, Avon baét ñaàu ñöa toå chöùc môùi naøy tieán ñeán töông lai. Toth
cho bieát “Moät khi baïn thay ñoåi vai troø vaø traùch nhieäm, ñoàng thôøi
thieát laäp moät boä caùc thöôùc ño hieäu quaû chuû choát (key performance
indicators – KPI) roõ raøng cho töøng caù nhaân ôû caáp ñoä quoác gia vaø
khu vöïc, cuõng laø luùc baét tay vaøo theå cheá hoùa toå chöùc môùi.”
Huaán luyeän vaø ñaøo taïo cuõng laø moät phaàn voâ cuøng quan troïng
trong quaù trình chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng cuûa Avon. Coâng ty
nhanh choùng nhaän ra raèng, caùc caáp ñoä kyõ naêng trong toå chöùc caàn
phaûi ñöôïc naâng cao hôn nöõa. Avon phaân tích moïi vò trí quan troïng
trong chuoãi cung öùng môùi, cuõng nhö caùc naêng löïc coát loõi caàn thieát
cho vò trí aáy. Ñeå laáp ñaày caùc khoaûng troáng nhaân söï, Avon ñaõ hôïp
taùc vôùi Ñaïi Hoïc Cranfield, moät trong nhöõng tröôøng kinh doanh
haøng ñaàu veà chuoãi cung öùng ôû Chaâu AÂu ñeå phaùt trieån caùc khoùa
hoïc ñöôïc thieát keá theo yeâu caàu. Avon cöû 75 trong soá caùc chuyeân
gia chuoãi cung öùng chuû choát cuûa mình tham gia vaøo khoùa hoïc naøy,
vaø xaây döïng caùc phieân baûn toång hôïp hôn cho caùc nhaø ñieàu haønh
caáp cao khoâng tham gia vaøo quaù trình taùi thieát keá. Chöông trình
naøy cuõng môøi nhieàu nhaø ñieàu haønh chuoãi cung öùng coù kinh nghieäm
töø caùc coâng ty haøng ñaàu khaùc trong nhieàu ngaønh khaùc nhau tham
gia. Avon döï kieán duy trì chöông trình haøng naêm vôùi söï tham gia
cuûa nhieàu nhoùm nhaân söï môùi, ñeå ñaûm baûo raèng moïi ngöôøi trong toå
chöùc ñeàu hieåu ñöôïc moät chuoãi cung öùng taàm côõ quoác teá laø nhö
theá naøo.
Caùc nhaø laõnh ñaïo coâng cuoäc chuyeån ñoåi ôû Avon thöøa nhaän
raèng truyeàn thoâng coù leõ laø yeáu toá quan troïng duy nhaát cho söï thaønh
coâng, vaø cuõng laø yeáu toá hoï ñaõ coi nheï nhaát. Moïi nhaân vieân trong toå
chöùc phaûi hieåu ñöôïc söï thay ñoåi, taïi sao nhaát thieát phaûi thay ñoåi, vaø
vai troø cuûa hoï theá naøo trong toå chöùc môùi. Thaäm chí vôùi nhöõng keá
hoaïch ñöôïc chuaån bò toát nhaát, nhöng thay ñoåi vaên hoùa vaø thoùi quen
laâu ngaøy khoâng phaûi laø chuyeän moät sôùm moät chieàu. Watson löu yù
raèng “Haøng ngaøy haún baïn ñaõ ñoïc nhöõng cuoán saùch noùi veà quaûn trò
söï thay ñoåi khoù khaên theá naøo, nhöng thöïc teá noù coøn khoù khaên
gaáp boäi.”
Avon nhaän thaáy raèng, chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng laø moät quaù
trình ñònh höôùng bôûi quy trình, chöù khoâng phaûi baèng heä thoáng coâng
ngheä. Thay vì thay ñoåi heä thoáng maùy tính thì coâng ty ñaõ taäp trung
vaøo boä quy trình “ñuùng” tröôùc tieân. Nhoùm laõnh ñaïo döï aùn caûm thaáy
neáu thöïc hieän caû hai vieäc treân cuøng luùc seõ khoâng khaû thi. Do ñoù,
ngoaøi vieäc taïo ra heä thoáng cô sôû döõ lieäu taäp trung vaø heä thoáng treân
neàn Web phuïc vuï cho nhaø cung caáp, thì vieäc naâng caáp heä thoáng
thoâng tin ñöôïc thöïc hieän sau, cho duø ñieàu naøy ñaõ gaây ra söï loän xoän
vaø thieáu tích hôïp veà heä thoáng thoâng tin trong moâ hình kinh doanh
caáp ñoä quoác gia cuûa Avon.
Giôø thì ñeán luùc söï thieáu tích hôïp ñang trôû thaønh vaán ñeà ñau
ñaàu. Söï taêng tröôûng kinh doanh ñaày phöùc taïp vaø nhu caàu veà toác ñoä
xöû lyù vaø ñaùp öùng nhanh hôn, nhöng khoâng coù moät heä thoáng thoâng
tin phuø hôïp seõ gaây ra nhieàu khoù khaên. Thaáu hieåu vaán ñeà aáy, Avon
ñaõ tieán haønh thieát keá neàn taûng thoâng tin toaøn caàu môùi coù khaû naêng
hoã trôï cho quy trình môùi, ñeå thay theá heä thoáng hieän taïi.
Cuøng thôøi ñieåm, coâng ty baét ñaàu taän höôûng höông vò thaønh
coâng töø döï aùn chuyeån ñoåi. Vôùi vieäc tö duy laïi chuoãi cung öùng, taêng
cöôøng hieäu naêng, vaø giaûm chi phí, Avon ñaõ tieát kieäm ñöôïc khoaûng
50 trieäu ñoâ la moãi naêm - töông ñöông vôùi hai ñieåm toång lôïi nhuaän.
Gaàn moät nöûa caùc thaønh quaû aáy laø töø caùch laøm vieäc môùi vôùi nhaø
cung caáp: soá löôïng nhaø cung caáp ít, chieán löôïc thueâ ngoaøi töø ñòa
phöông, quan heä ñoái taùc chieán löôïc vaø söï coäng taùc vôùi nhaø cung
caáp. Quan troïng nöõa, Avon Chaâu AÂu caûm thaáy thoaûi maùi hôn khi
quaûn lyù moät toå chöùc ñaõ ñöôïc tinh giaûn hoùa, kyõ naêng ñöôïc naâng cao,
quy trình ñôn giaûn hoùa vaø heä thoáng ño löôøng phuø hôïp.
Kitchener, moät thaønh vieân gaén boù 30 naêm vôùi coâng ty töï haøo
raèng “Neáu noùi khoâng quaù, thì döï aùn naøy quaû laø moät söï thaùch thöùc
lôùn nhaát, thaønh coâng nhaát vaø thuù vò nhaát maø toâi ñaõ töøng traûi qua.
Dó nhieân haønh trình vaãn chöa keát thuùc. Vaø coù leõ, seõ chaúng bao giôø
keát thuùc.”
CHÖÔNG 3 Nguyeân taéc coát loõi thöù 3: Thieát keá toå chöùc höôùng tôùi hieäu quaû 143
CHÖÔNG 3
Thieát keá toå chöùc
höôùng tôùi hieäu quaû
Nhieàu coâng ty vaãn cho raèng cô caáu toå chöùc chuoãi cung öùng cuûa hoï
laø moät nhoùm caùc boä phaän chöùc naêng hoã trôï cho hoaït ñoäng saûn xuaát,
hoaëc laø taäp hôïp cuûa caùc phoøng “hoaït ñoäng” nhö laø mua haøng, saûn
xuaát vaø logistics. Tuy nhieân, ñeå coù theå quaûn trò chuoãi cung öùng moät
caùch hieäu quaû, thì moãi toå chöùc caàn keát hôïp taát caû quy trình chuoãi
cung öùng coát loõi – hoaïch ñònh, tìm kieám vaø mua haøng, saûn xuaát,
giao haøng vaø thu hoài, cuõng nhö cô sôû haï taàng hoã trôï. Nghóa laø taäp
hôïp caùc quy trình naøy laïi döôùi söï quaûn lyù cuûa moät nhaø quaûn lyù caáp
cao vaø, quan troïng hôn, trao cho hoï moät taäp hôïp caùc muïc tieâu hoaït
ñoäng ña chöùc naêng, vaø nguoàn löïc ñeå hoaøn thaønh caùc muïc tieâu aáy.
Ñaây chính laø ñaëc ñieåm chuû yeáu cuûa moâ hình tích hôïp chuoãi cung
öùng trong toå chöùc maø chuùng toâi seõ moâ taû cuï theå hôn ôû döôùi ñaây.
Moät toå chöùc tích hôïp ñoøi hoûi nhöõng kyõ naêng vaø caùch tö duy
hoaøn toaøn môùi veà cô caáu toå chöùc. Söï phöùc taïp cuûa chuoãi cung öùng
vaø söï phaùt trieån coâng ngheä tieân tieán ñaõ thay ñoåi neàn taûng caùc kyõ
naêng caàn thieát trong moät toå chöùc chuoãi cung öùng. Do ñoù, caùc coâng
ty ngaøy nay phaûi ñoái maët vôùi ba thaùch thöùc chính:
° Phaûiquyeát ñònh cô caáu cuûa toå chöùc

° Xaùc ñònh roõ vai troø vaø traùch nhieäm
° Tìm kieám ñuùng ngöôøi vôùi ñuùng kyõ naêng caàn thieát
Vieäc chuyeån ñoåi sang moâ hình tích hôïp khoâng nhaát thieát ñoàng
nghóa vôùi vieäc taùi laäp cô caáu hoaït ñoäng hieän taïi, taïo ra moät phoøng
ban môùi, hay “taïo ra” moät vò trí phoù chuû tòch ñieàu haønh môùi. Maø
noù coù nghóa ñaûm baûo raèng cô caáu toå chöùc chuoãi cung öùng - moät taäp
hôïp caùc phoøng ban vaø con ngöôøi lieân quan coù nhieäm vuï roõ raøng
- laø thöïc thi vaø lieân tuïc caûi tieán töøng quy trình coát loõi ôû treân. Vì
vaäy, cho duø baïn khoâng coù yù ñònh taùi toå chöùc vôùi quy moâ lôùn baèng
caùch gom caùc phoøng ban vaø con ngöôøi laïi, thì baïn cuõng haàu nhö
phaûi xem xeùt thay ñoåi toå chöùc hieän taïi cuûa baïn ôû möùc ñoä naøo ñoù,
ñeå ñaûm baûo noù coù theå hoã trôï cho vieäc quaûn lyù quy trình lieân chöùc
naêng vaø tích hôïp. Ñieàu naøy cuõng töông töï nhö laø vieäc saùt nhaäp hai
phoøng ban laïi ñeå giaûm bôùt raøo caûn veà chöùc naêng vaø quy trình, hay
taùi laäp laïi traùch nhieäm trong phaïm vi moät nhoùm, hoaëc saép xeáp caùc
nhoùm hieän taïi ñeå taäp trung vaøo khaùch haøng hoaëc keânh phaân phoái
naøo ñoù.
Baïn cuõng coù theå caàn phaûi ñaùnh giaù laïi nhöõng kyõ naêng hieän taïi
trong coâng ty. Moät ñieàu chaéc chaén laø caùc nhaân söï giöõ vò trí quan
troïng ñieàu haønh chuoãi cung öùng phaûi am hieåu heä thoáng thoâng tin
hieän ñaïi. Kyõ naêng kyõ thuaät thoâi chöa ñuû. Vì chæ nhöõng kyõ naêng
quaûn trò môùi giuùp coâng ty baïn khaùc bieät vôùi ñoái thuû. Chuoãi cung
öùng ngaøy nay ñoøi hoûi chuùng ta phaûi tieáp nhaän vaø thoâng hieåu moät
khoái löôïng döõ lieäu khoång loà ñeå coù theå ñöa ra nhöõng quyeát ñònh
chính xaùc. Noù cuõng ñoøi hoûi kinh nghieäm saâu roäng veà hoaït ñoäng
vaø quy trình, vaø ñam meâ thoûa maõn nhu caàu khaùch haøng cao nhaát.
Vaø noù ñoøi hoûi phaûi naém baét ñöôïc caùc boä thöôùc ño môùi, nhö laø moät
coâng cuï giuùp caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng moät caùch toång theå. Cuoái
cuøng, nhö theå chöøng aáy ñoøi hoûi vaãn chöa ñuû, baûn chaát phoái hôïp
chöùc naêng cuûa chuoãi cung öùng toång theå coøn ñoøi hoûi chuùng ta khaû
naêng giaûi quyeát caùc xung ñoät.
THAY ÑOÅI CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC: MOÄT QUAÙ TRÌNH KHOÂNG NGÖØNG NGHÆ
Cô caáu toå chöùc chuoãi cung öùng laø moät quaù trình phaùt trieån töø töø vaø
lieân tuïc, nhöng trong moät soá tröôøng hôïp laïi caàn vaøi cuù hích ñeå taïo
neân söï thay ñoåi ñaùng keå. Nhöõng noã löïc caûi tieán chuoãi cung öùng
ñaùng keå ñoøi hoûi vieäc thay ñoåi vai troø vaø traùch nhieäm, ví duï, giuùp
taäp trung ñuùng hôn vaøo caùc muïc tieâu, chænh söûa cô caáu toå chöùc theo
höôùng ñôn giaûn, hay phaùt trieån caùc kyõ naêng vaø naêng löïc môùi.
Töông töï, vieäc laøm môùi chieán löôïc kinh doanh toång theå cuõng
coù theå daãn tôùi caùc naêng löïc hieän taïi trôû neân laïc haäu hoaëc taïo cô hoäi
cho nhöõng naêng löïc môùi xuaát hieän. Vieäc thay ñoåi moâi tröôøng kinh
doanh cuõng vaäy, noù buoäc coâng ty phaûi coù nhöõng caûi thieän veà naêng
löïc chuoãi cung öùng cuï theå naøo ñoù. Hoaëc noùi ñôn giaûn laø baïn phaûi
“lau doïn laïi ngoâi nhaø” hay loaïi boû nhöõng nguoàn löïc khoâng hieäu quaû.
Thay ñoåi caùch ñaùnh giaù hieäu quaû chuoãi cung öùng cuõng daãn
ñeán söï thay ñoåi veà toå chöùc. Trong moâ hình toå chöùc theo chöùc naêng
truyeàn thoáng, caùc boä ño löôøng thöôøng ñöôïc thieát keá ñeå toái öu hoùa
hieäu quaû cuûa moät phoøng ban chöùc naêng cuï theå. Nhöng khi quy trình
vaø chieán löôïc chuoãi cung öùng toång theå ra ñôøi, baïn caàn du nhaäp caùc
boä ño löôøng môùi giuùp toái öu hoùa hieäu quaû toång theå, nhö chuùng toâi
seõ thaûo luaän ôû Nguyeân Taéc Coát Loõi thöù 5. Neáu baïn khoâng taùi caáu
truùc vaø phaùt trieån toå chöùc theo höôùng hoã trôï caùc muïc tieâu hieäu quaû
môùi naøy, baïn coù theå seõ khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu vaø phaù hoûng chieán
löôïc chuoãi cung öùng cuûa mình.
Chuùng toâi hieám khi thaáy söï thay ñoåi chieán löôïc naøo lôùn ñeán
möùc noù thuùc ñaåy söï thay ñoåi neàn taûng tö duy veà vieäc taùi caáu truùc toå
chöùc vaø caùc kyõ naêng caàn thieát. Bôûi vì toå chöùc chuoãi cung öùng chòu
traùch nhieäm thöïc thi chieán löôïc chuoãi cung öùng, neân chuùng ta caàn
ñoàng thôøi caân nhaéc caû hai phöông dieän treân.
Stratex Networks, nhaø cung caáp haøng ñaàu thieát bò soùng viba
soá, laø moät ví duï tieâu bieåu cho vieäc phaùt trieån vaø caûi thieän naêng löïc
trong toå chöùc chuoãi cung öùng, khi maø chieán löôïc chuoãi cung öùng
ngaøy caøng ñöôïc chuù yù hôn vaø quy trình ñöôïc thay ñoåi nhieàu hôn.
Vaøo ñaàu naêm 2002, Stratex ñaõ ñi ñeán moät quyeát ñònh chieán löôïc laø
taäp trung caûi thieän tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn vaø caáp ñoä dòch vuï
khaùch haøng, thoâng qua vieäc naâng cao hieäu quaû giao haøng vaø giaûm
thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng. Ngoaøi ra, coâng ty coøn taùi caáu truùc
neàn taûng chieán löôïc hoaït ñoäng, vaø chuyeån sang thueâ ngoaøi saûn
xuaát. Coâng ty ñaõ ñöa ra keá hoaïch raát tham voïng cho vieäc chuyeån
hoaït ñoäng saûn xuaát töø San Jose, California sang moät ñoái taùc ôû Ñaøi Loan.
Song song vôùi hoaït ñoäng chuyeån saûn xuaát ra beân ngoaøi, Robert
Schlaefli, phoù chuû tòch caáp cao ñieàu haønh hoaït ñoäng toaøn caàu (vice
president of global operations) cuûa Stratex ñaõ phaùt trieån saùng kieán
taùi thieát keá cô baûn boä quy trình chuoãi cung öùng coát loõi, theo höôùng
hoã trôï moâ hình saûn xuaát môùi naøy78. Coâng ty caàn phaûi duy trì moái
quan heä chaët cheõ vôùi nhieàu nhaø cung caáp trong quaù trình chuyeån
giao traùch nhieäm mua phaàn lôùn nguyeân vaät lieäu sang ñoái taùc saûn
xuaát cuûa mình. Stratex cuõng quan ngaïi veà caùc khoù khaên trong giao
tieáp aån sau moái quan heä thueâ ngoaøi, vaø coâng ty muoán chaéc chaén
raèng caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng caàn ñöôïc thu thaäp, taäp trung, vaø
xöû lyù nhanh nhaát coù theå.
Nhieàu quy trình môùi ñaõ ñöôïc thieát keá ñeå toái öu hoùa doøng chaûy
cuûa ñôn haøng qua caùc giai ñoaïn thieát keá vaø saûn xuaát. Ví duï, tieâu
chí ñeå chaáp nhaän ñôn haøng ñöôïc caäp nhaät, vaø moät baûng theo doõi
ñöôïc xaùc laäp ñeå ñaûm baûo raèng taát caû caùc thoâng tin quan troïng ñeàu
saün saøng tröôùc khi thöïc hieän ñôn haøng, loaïi boû moïi söï chaäm cheã coù
theå xaûy ra trong quaù trình nghieân cöùu döõ lieäu veà ñôn haøng. Nhöng
Stratex vaãn vaáp phaûi loã hoång veà thoâng tin giöõa caùc nhoùm chöùc
naêng vaø nhoùm naøo seõ chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà hieäu quaû giao
haøng. Khi maø moãi boä phaän quaûn lyù baùn haøng khu vöïc, taøi chính,
quaûn lyù ñôn haøng, keá hoaïch, mua haøng vaø vaän taûi chæ chòu traùch
nhieäm nhoû trong toaøn boä coâng ñoaïn thöïc hieän ñôn haøng, thì khoâng
ai chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà ñaûm baûo cam keát vôùi khaùch haøng
moät caùch kòp thôøi.
Stratex nhanh choùng ñi ñeán keát luaän raèng, coù nhieàu chuyeån
giao traùch nhieäm coá höõu trong cô caáu toå chöùc hieän taïi vaø khoâng
hoã trôï cho chieán löôïc môùi cuûa mình. Chính yeâu caàu caûi thieän hieäu
quaû giao haøng vaø quyeát ñònh thueâ ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát ñaõ
thöïc söï naâng cao vai troø quan troïng cuûa quy trình hoaøn thieän ñôn
78. Döïa treân cuoäc phoûng vaán tieán haønh bôûi Shoshanah Cohen, toång giaùm ñoác cuûa PRTM, vôùi Robert Schlaefli, Phoù chuû tòch caùc hoaït ñoäng
toaøn caàu cuûa Stratex (TG)
haøng. Coâng ty caàn baét ñaàu xem xeùt ba quy trình quaûn lyù vaø leân keá
hoaïch cho ñôn haøng, thieát keá saûn phaåm, vaø vaän chuyeån ñeán khaùch
haøng chæ laø moät quy trình duy nhaát. Tröôùc khi ñi ñeán quyeát ñònh
thueâ ngoaøi, coâng ty coù moät toå chöùc hoaït ñoäng theo moâ hình truyeàn
thoáng, vôùi caùc phoøng ban chöùc naêng chòu traùch nhieäm rieâng bieät
cho vieäc tieáp nhaän ñôn haøng, quaûn lyù ñôn haøng, saûn xuaát, laäp keá
hoaïch, mua haøng vaø logistics (xem Hình 3-1). Nhöng khi caùc boä
phaän chöùc naêng naøy töông taùc vôùi nhau thöôøng xuyeân, Schlaefli
caûm thaáy raèng caùc nhaân vieân ñang ñuøn ñaåy thoâng tin qua laïi, thay
vì chia seû nhöõng thoâng tin chung. Vieäc trao ñoåi thoâng tin veà keá
hoaïch giao haøng giöõa caùc boä phaän vaø töông taùc vôùi khaùch haøng
khoâng ñoàng nhaát, daãn ñeán boä phaän baùn haøng vaø baûn thaân khaùch
haøng caûm thaáy raát thaát voïng vì khoâng coù ñöôïc thoâng tin chính xaùc
veà tình traïng ñôn haøng.
Giaûi phaùp cuûa Stratex laø taùi cô caáu laïi toå chöùc, vôùi moät boä phaän
môùi ra ñôøi taäp trung vaøo vieäc quaûn lyù toaøn boä quaù trình xöû lyù ñôn
haøng, töø luùc ñôn haøng ñöôïc tieáp nhaän cho ñeán khi saûn phaåm ñöôïc
giao ñeán taän tay khaùch haøng. Stratex thaønh laäp moät boä phaän goïi
laø boä phaän hoaøn thieän ñôn haøng vaø saùt nhaäp phoøng vaän taûi vaøo boä
phaän naøy. Lieân keát giöõa quaûn lyù ñôn haøng, laäp keá hoaïch vaø mua
haøng ñaõ chaët cheõ hôn, vaø buoäc lòch trình ñôn haøng phaûi ñöôïc xaùc
nhaän bôûi moät ngöôøi duy nhaát thay vì nhöõng email qua laïi giöõa ba
boä phaän.
HÌNH 3-1
Caùc hoaït ñoäng cuûa Stratex tröôùc khi aùp duïng moâ hình
Khi cô caáu toå chöùc môùi ñaõ ñöôïc xaùc laäp (xem Hình 3-2),
Stratex baét ñaàu thay ñoåi vai troø vaø traùch nhieäm trong boä phaân
hoaïch ñònh vaø mua haøng. Vieäc thay ñoåi chieán löôïc saûn xuaát sang
thueâ ngoaøi ñoàng nghóa vôùi vieäc Stratex khoâng caàn phaûi toán keùm
thôøi gian vaø tieàn baïc cho vieäc chænh söûa keá hoaïch saûn xuaát cuûa
mình, khi caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng bò thay ñoåi hoaëc ñöôïc
chænh söûa. Thay vaøo ñoù, coâng ty chæ phaûi cung caáp döï baùo veà
yeâu caàu saûn xuaát cho ñoái taùc moät caùch cuï theå tröôùc khi saûn phaåm
ñöôïc ñöa vaøo saûn xuaát. Stratex caàn moät vò trí môùi bao quaùt caû
hoaït ñoäng leân keá hoaïch vaø mua haøng. Xaây döïng chuoãi cung öùng
môùi töông öùng vôùi vieäc chæ mua moät ít nguyeân vaät lieäu coù ñoä
phöùc taïp vaø giaù trò cao töø soá nhoû caùc nhaø cung caáp. Do ñoù, coâng
ty khoâng phaûi quaù lo laéng veà tình traïng heát hoaëc dö thöøa nguyeân
vaät lieäu. Ñieàu lo laéng chính laø söï linh hoaït, bôûi vì nhaø saûn xuaát
thöù ba chòu traùch nhieäm saûn xuaát cho coâng ty.
Stratex cuõng caàn taäp trung quan taâm vaøo quaûn lyù nhu caàu vaø
truyeàn ñaït thoâng tin chính xaùc veà nhu caàu döï ñoaùn cuûa mình ñeán
taát caû nhaø cung caáp, khoâng rieâng gì ñoái taùc saûn xuaát cuûa mình.
HÌNH 3-2
Caùc hoaït ñoäng cuûa Stratex sau khi aùp duïng moâ hình thueâ ngoaøi
Do moâ hình toå chöùc môùi khoâng theå ñöa vaøo hoaït ñoäng cuøng moät
luùc, neân coâng ty luoân ghi nhôù ñeå höôùng tôùi moâ hình hoaøn chænh khi
baét ñaàu aùp duïng caùc quy trình môùi. Schlaefli cho bieát “Moâ hình
môùi cuûa chuùng ñoàng nghóa vôùi vieäc chöùc naêng mua vaø hoaïch ñònh
nguyeân lieäu seõ saùt nhaäp vaøo nhau. Baïn khoâng theå baát ngôø chuyeån
moät nhaân vieân mua haøng chieán löôïc – chæ chuyeân ñaët caùc ñôn haøng,
thaønh nhaân vieân hoaïch ñònh – chuyeân ñöa ra quyeát ñònh maø khoâng
caàn döïa treân thoâng tin chính xaùc, ñeå phuø hôïp yeâu caàu chung cuûa
heä thoáng. Chuùng toâi caàn ñaøo taïo laïi, vaø ñoâi khi, phaûi thueâ ngöôøi
ñeå phaùt trieån toå chöùc theo höôùng ñaõ ñònh”. Stratex cung caáp caùc
baøi huaán luyeän APICS treân maïng noäi boä cho taát caû nhaân vieân mua
haøng vaø hoaïch ñònh, ñoàng thôøi thueâ nhieàu nhaân söï môùi coù kinh
nghieäm veà mua haøng vaø thoâng thaïo quy trình keá hoaïch saûn xuaát.
Quaù trình taùi caáu truùc hoaøn thaønh trong khoaûng vaøi thaùng, vaø
gaàn nhö baùm saùt vôùi keá hoaïch chuyeån ñoåi saûn xuaát cuûa coâng ty.
Coâng ty cuõng ñaït ñöôïc keá hoaïch tham voïng cuûa mình laø khôûi ñoäng
saûn xuaát taïi nhaø maùy cuûa ñoái taùc, maø khoâng gaây aûnh höôûng tieâu cöïc
naøo ñeán chaát löôïng dòch vuï khaùch haøng. Cuøng thôøi ñieåm, quaù trình
taäp trung vaøo hoaïch ñònh cuøng vôùi caùc kyõ naêng veà hoaïch ñònh ñöôïc
naâng cao, ñaõ giuùp Stratex giaûm toàn kho moät caùch roõ reät. Toå chöùc
môùi laø chìa khoùa giuùp Stratex coù khaû naêng hieän thöïc hoùa nhöõng lôïi
ích cuûa chieán löôïc môùi. Schlaefli cho bieát “Ñieàu naøy khoâng theå xaûy
ra moät sôùm moät chieàu. Vieäc coù theå hình dung chính xaùc chuùng toâi
muoán toå chöùc cuûa mình trôû neân theá naøo ñaõ laøm moïi thöù deã daøng
hôn trong quaù trình thöïc hieän thay ñoåi quy trình.”
Tröôøng hôïp cuûa Stratex cho thaáy, moät thieát keá toång theå, coäng
vôùi caùc vai troø vaø traùch nhieäm ñöôïc xaùc laäp roõ raøng, cuøng vôùi
nhöõng con ngöôøi coù naêng löïc, coù theå giuùp moät coâng ty xaây döïng
moät toå chöùc chuoãi cung öùng tích hôïp hoã trôï cho chieán löôïc cuûa
mình. Nhöng vieäc thieát keá toå chöùc khoâng bao giôø laø ngöøng laïi, noù
luoân tieán hoùa cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ty.
Thay ñoåi coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán quy trình hoaït ñoäng khoâng
phaûi laø ñieàu kieän tieân quyeát cho taùi caáu truùc toå chöùc chuoãi cung
öùng. Thay ñoåi cuûa toå chöùc coù theå caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng toång
theå, maø khoâng caàn thay ñoåi lôùn veà quy trình naøo. Thaäm chí moät
thay ñoåi nhoû veà quy trình, vaø moät ñieàu chænh trong toå chöùc cuõng coù
theå ñem laïi hieäu quaû to lôùn.
Haõy xem tröôøng hôïp cuûa Smith Bits, coâng ty öùng duïng nhöõng
coâng ngheä môùi nhaát ñeå thieát keá vaø saûn xuaát muõi khoan cho caùc
giaøn khoan vaø coâng nghieäp khai khoaùng. Vaøo cuoái naêm 2002, coâng
ty phaûi vaät loän vôùi vieäc dö thöøa haøng toàn kho, cho duø nhu caàu cuûa
khaùch haøng ñang taêng. Cuøng thôøi ñieåm aáy, coâng ty laïi ñang maát
doanh soá bôûi muõi khoan caàn thì khoâng coù saün, vaø thôøi gian hoaøn
thaønh ñôn haøng cho caùc muõi khoan baùn ñöôïc laïi ñang taêng leân.
Chòu toån thaát töø vieäc haøng hoùa khoâng coù saün vaø thôøi gian ñaùp öùng
quaù daøi, caùc vaên phoøng baùn haøng treân khaép theá giôùi cuûa coâng ty ñaõ
phaûi döï tröõ caùc muõi khoan saün ñeå ñaûm baûo luoân coù haøng ñaùp öùng
nhu caàu khaùch haøng. Song, coâng ty laïi gaëp phaûi vaán ñeà laø ôû nôi
coù saün haøng thì khoâng coù nhu caàu trong khi khu vöïc khaùc laïi thieáu
haøng ñeå baùn79.
Smith Bits voán coù moät cô caáu toå chöùc theo chöùc naêng - caùc
boä phaän baùn haøng, kyõ thuaät vaø saûn xuaát baùo caùo cho ngöôøi ñöùng
ñaàu cuûa töøng boä phaän aáy. Theo söï tö vaán cuûa chuùng toâi, coâng ty
ñaõ xaây döïng moät toå chöùc chuoãi cung öùng môùi phuï traùch vieäc caân
baèng cung/caàu do moät giaùm ñoác phuï traùch hoaït ñoäng laõnh ñaïo.
Caùc nhaân vieân phuï traùch toàn kho taïi caùc vaên phoøng baùn haøng seõ
ñöôïc hôïp nhaát vaøo boä phaän chuoãi cung öùng môùi naøy.
Ngay sau khi xuaát xöôûng, caùc muõi khoan naèm döôùi söï quaûn
lyù cuûa boä phaän chuoãi cung öùng môùi cho ñeán khi noù ñöôïc baùn. Boä
phaän naøy seõ xem xeùt caùc ñôn haøng ñeå taùi phaân boå giöõa caùc vuøng,
ñoàng thôøi phoái hôïp vôùi boä phaän saûn xuaát ñeå saûn xuaát theâm muõi
khoan neáu caàn, hoï cuõng quyeát ñònh xem haøng naøo seõ ñöôïc saûn
xuaát ñeå döï tröõ vaø haøng naøo seõ ñöôïc saûn xuaát theo ñôn haøng. Hoï toå
chöùc hoïp haøng tuaàn nhaèm ñieàu phoái cung/caàu vôùi boä phaän saûn xuaát
79. Theo cuoäc phoûng vaán do Kate Fickle, giaùm ñoác PRTM thöïc hieän vôùi Mike Pearce, Phoù Chuû Tòch cuûa Smith Bits, vaø caùc chuyeân vieân
khaùc cuûa Smith Bits. (TG)
giuùp caûi tieán thôøi gian saûn xuaát, thoâng qua vieäc öu tieân caùc yeâu caàu
töø hieän tröôøng. Keát quaû thaät laø aán töôïng. Vôùi vieäc giaûm roõ reät toàn
kho, Smith Bits ñaõ caûi thieän ñaùng keå voøng quay tieàn maët, vaø môû
ra cô hoäi gia taêng doanh soá thoâng qua haøng loaït cuoäc saùt nhaäp
chieán löôïc.
Tröôøng hôïp cuûa Smith Bits cho thaáy caùc coâng ty coù theå caûi
thieän ñaùng keå hoaït ñoäng maø khoâng caàn phaûi thay ñoåi chieán löôïc
coát loõi. Smith Bits ñaõ taùch hoaït ñoäng hoaïch ñònh vaø giao haøng ra
khoûi saûn xuaát vaø thieát laäp moät toå chöùc chuoãi cung öùng môùi hoaøn
toaøn. Boä phaän môùi naøy ñöôïc keát noái tröïc tieáp vôùi caùc quy trình
saûn xuaát vaø mua haøng thoâng qua caùc cuoäc hoïp haøng tuaàn vôùi boä
phaän saûn xuaát, vaø xaây döïng traùch nhieäm roõ raøng ñoái vôùi möùc toàn
kho vaø chaát löôïng dòch vuï khaùch haøng. Baèng vieäc ñieàu chænh quy
trình hoaït ñoäng, cô caáu toå chöùc vaø vai troø, Smith Bit ñaõ giaønh ñöôïc
lôïi theá caïnh tranh vaø naâng cao dòch vuï khaùch haøng. Phoù Chuû Tòch
Mike Pearce cho raèng “Vieäc thay ñoåi veà maët toå chöùc ñaõ coù taùc
ñoäng to lôùn ñeán caùch chuùng toâi nghó veà chuoãi cung öùng, vaø ñem laïi
khaû naêng hieån thò ngay laäp töùc nhöõng hoaït ñoäng trong phaïm vi moät
vuøng taùc ñoäng theá naøo tôùi dòch vuï cuûa vuøng khaùc.”
Ñieàu gì taïo neân moät toå chöùc chuoãi cung öùng hieäu quaû? Hieän
taïi vaãn chöa coù moät ñònh nghóa thoáng nhaát veà toå chöùc chuoãi cung
öùng, vaø cuõng khoâng coù moät caùch thöùc chung (one size-fits-all) naøo
ñeå taïo ra moät toå chöùc chuaån.
Tuy nhieân, coù nhieàu yeáu toá giuùp taêng khaû naêng thaønh coâng, maø
theo quan saùt vaø kinh nghieäm cuûa chuùng toâi, bao goàm:
° Hoã trôï chieán löôïc kinh doanh toång theå

° Cung caáp caùc kyõ naêng vaø naêng löïc coát loõi - cho duø töø noäi boä
hay thoâng qua hôïp taùc chieán löôïc - caàn thieát ñeå thöïc thi caùc
quy trình chuoãi cung öùng
° Coù boä thöôùc ño ñuùng ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng
° Baùm saùt vôùi caùc nguyeân taéc thieát keá toå chöùc thöïc tieãn
Vieäc ñaùnh giaù ñònh kyø möùc ñoä phuø hôïp toå chöùc vôùi caùc chieán
löôïc trong coâng ty laø raát quan troïng. Töông töï, cuõng phaûi thöôøng
xuyeân ñaùnh giaù vai troø cuûa moãi vò trí trong toå chöùc. Vaø quan troïng
hôn caû, caàn phaûi kieåm tra xem lieäu moïi ngöôøi trong moãi vò trí coù ñuû
kyõ naêng quaûn lyù vaø kyõ thuaät, ñeå thöïc hieän traùch nhieäm cuûa mình
moät caùch hieäu quaû hay khoâng.
SÖÏ TIEÁN HOÙA CUÛA TOÅ CHÖÙC CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Moâ hình toå chöùc hoaït ñoäng truyeàn thoáng thöôøng laø moâ hình ñònh
höôùng theo chöùc naêng. Nghóa laø caùc hoaït ñoäng chuoãi cung öùng
chuû choát vaø boä phaän lieân quan baùo caùo tröïc tieáp cho giaùm ñoác phuï
traùch chöùc naêng töông öùng. Ví duï, hoaït ñoäng logistics (kho baõi,
vaän taûi vaø quaûn lyù vaän taûi) vaø saûn xuaát seõ baùo caùo cho phoù chuû
tòch phuï traùch hoaït ñoäng, vaø thöôøng thì hai boä phaän mua haøng vaø
quaûn lyù ñôn haøng cuûa khaùch haøng seõ ñoäc laäp vôùi nhau (xem Hình
3-3). Loaïi cô caáu toå chöùc naøy thöôøng raát phoå bieán ôû nhöõng naêm
1970 vaø 1980, vaø coøn khaù phoå bieán ñeán ngaøy nay. Trong thôøi kyø
nhöõng naêm 1980 vaø 1990, caùc coâng ty baét ñaàu quaù trình chuyeån
ñoåi cô caáu toå chöùc theo höôùng taäp trung nhieàu, nhöng khoâng nhaát
thieát phaûi gom taát caû caùc chöùc naêng chuû choát cuûa chuoãi cung öùng
vaøo moät phoøng ban.
HÌNH 3-3
Toå chöùc hoaït ñoäng Chuoãi Cung ÖÙng theo chöùc naêng
Khaù nhieàu caùc coâng ty vaãn coøn chöùc danh Phoù chuû tòch phuï traùch
hoaït ñoäng, nhöng traùch nhieäm lieân quan laïi môû roäng ra ngoaøi phaïm
vi chöùc naêng chính laø saûn xuaát vaø logistics, ñeå bao goàm caû quaûn lyù
nhaø cung caáp vaø hoaøn thaønh ñôn haøng. Chuùng toâi goïi ñaây laø toå chöùc
chuoãi cung öùng quaù ñoä. Trong phaàn lôùn caùc toå chöùc chuyeån ñoåi, boä
phaän quaûn lyù ñôn haøng seõ baùo caùo cho phoøng baùn haøng chöù khoâng
phaûi cho phoù chuû tòch phuï traùch hoaït ñoäng (xem Hình 3-4).
Thuaät ngöõ chuoãi cung öùng cuõng chöa trôû neân thònh haønh cho
ñeán giöõa cuoái thaäp nieân 90. Taïi thôøi ñieåm aáy, chuùng toâi ñaõ thaáy söï
xuaát hieän cuûa caùc vò trí nhö laø giaùm ñoác chuoãi cung öùng hay phoù
chuû tòch phuï traùch chuoãi cung öùng (xem Hình 3-5).
HÌNH 3-4
Toå chöùc Chuoãi Cung ÖÙng truyeàn thoâng
HÌNH 3-5
Toå chöùc Chuoãi Cung ÖÙng taùch hôïp 1 phaàn
Ñaây cuõng laø thôøi kyø ñaùnh daáu böôùc chuyeån mình cuûa trieát lyù
maø ngaøy nay trôû neân cöïc kyø phoå bieán laø nhìn nhaän chuoãi cung öùng
nhö moät quy trình toång theå.
Chöùc danh naøo phuø hôïp?
Chöùc danh thöïc teá ñöôïc söû duïng trong moät toå chöùc thöôøng khoâng
quan troïng baèng vai troø, traùch nhieäm vaø möùc ñoä kieåm soaùt tôùi ñaâu.
Maëc daàu chuùng ta ñang söû duïng caùc chöùc danh nhö laø phoù chuû tòch
phuï traùch hoaït ñoäng (operations vice president) vaø phoù chuû tòch
phuï traùch chuoãi cung öùng (vice president of supply chain), nhöng
coâng ty cuûa baïn cuõng coù theå choïn löïa baát kyø chöùc danh naøo phuø
hôïp nhaát tuøy theo quy moâ, cô caáu toå chöùc hieän taïi, vaø caùc chính
saùch lieân quan ñeán vieäc boå nhieäm chöùc danh aáy.
Chuùng ta ñaõ baét ñaàu chöông naøy baèng vieäc thaûo luaän veà moâ
hình tích hôïp, trong ñoù toå chöùc chuoãi cung öùng laø moät boä phaän chöùc
naêng hoaëc thöïc theå rieâng bieät. Trong moâ hình naøy, nhoùm quaûn trò
chuoãi cung öùng chòu traùch nhieäm ñoái vôùi caùc muïc tieâu hoaït ñoäng
ña chöùc naêng, nhö soá ngaøy toàn kho ñeå cung öùng, thôøi gian hoaøn
thaønh ñôn haøng, hay tyû leä giao haøng ñuùng heïn. Trong moâ hình tích
hôïp, giaùm ñoác chuoãi cung öùng coù quyeàn kieåm soaùt hoaøn toaøn caùc
nguoàn löïc caàn thieát ñeå thöïc thi chieán löôïc chuoãi cung öùng (xem
Hình 3-6).
Thoaït nhìn, moâ hình tích hôïp vaø moâ hình chuyeån ñoåi coù veû
gioáng nhau, nhöng söï khaùc bieät khoâng chæ naèm ôû choã thay ñoåi vaøi
vò trí trong sô ñoà toå chöùc hay ñoåi teân moät soá boä phaän chöùc naêng.
Vì theá, vieäc xem toå chöùc chuoãi cung öùng “chính thoáng” laø moâ hình
tích hôïp, laø raát caáp tieán.
HÌNH 3-6
Toå chöùc hoaït ñoäng Chuoãi Cung ÖÙng tích hôïp
CAÙC NGUYEÂN TAÉC HÖÔÙNG DAÃN THIEÁT KEÁ TOÅ CHÖÙC
Coù nhieàu caùch ñeå xaây döïng moät toå chöùc tích hôïp, vaø coù haøng traêm
taøi lieäu veà haønh vi toå chöùc, quaûn lyù nguoàn nhaân löïc, cuõng nhö quaûn
lyù söï thay ñoåi toå chöùc. Taát caû ñeàu coá gaéng ñöa ra nhöõng höôùng daãn
chi tieát. Nhöng khoâng coù moät baûn thieát keá rieâng naøo veà caùch xaây
döïng moät toå chöùc chuoãi cung öùng hieäu quaû. Hôn nöõa, do chuoãi cung
öùng ñoùng vai troø coát loõi veà khaû naêng taïo ra doanh thu haøng ngaøy,
neân seõ khoâng theå chaáp nhaän sai soùt cuûa baát cöù thieát keá khoâng hieäu
quaû naøo.
Quyeát ñònh thieát laäp moät toå chöùc chuoãi cung öùng tích hôïp chæ
laø böôùc khôûi ñaàu trong nhieàu böôùc ñi tieáp theo ñoù, nhöng laïi coù taàm
quan troïng chieán löôïc taùc ñoäng saâu saéc ñeán caùc böôùc tieáp theo. Neáu
baïn döï ñònh thieát keá, phaùt trieån, vaø öùng duïng moâ hình toå chöùc môùi,
thì haõy nhôù caùc nguyeân taéc höôùng daãn sau ñaây:
° Hình thöùc sau noäi dung - nghóa laø toå chöùc phaûi ñöôïc xaây
döïng döïa treân caùc quy trình.
° Ñoái vôùi moãi quy trình, haõy boå nhieäm moät boä phaän hay caù
nhaân chòu traùch nhieäm quaûn lyù cuoái cuøng.

° Hieåu, taêng cöôøng vaø giöõ vöõng naêng löïc coát loõi cuûa mình.
° Toå chöùc xoay quanh caùc kyõ naêng caàn thieát chöù khoâng phaûi
kyõ naêng ñang coù.
Haõy cuøng ñi vaøo tìm hieåu saâu hôn caùc nguyeân taéc treân.
Hình thöùc sau noäi dung
Nhieàu coâng ty vaãn söû duïng moâ hình hoaït ñoäng truyeàn thoáng. Song,
vieäc caûi thieän hieäu quaû chuoãi cung öùng toång theå laø cöïc kyø khoù
khaên trong moät toå chöùc ñöôïc cô caáu vaø quaûn lyù theo chöùc naêng.
Ñieàu naøy giaûi thích taïi sao neáu muoán tích hôïp caùc quy trình chuoãi
cung öùng buoäc phaûi thay ñoåi toå chöùc ñeå töông thích quy trình, con
ngöôøi vaø boä ño löôøng vôùi chieán löôïc kinh doanh.

Agere Systems laø ví duï veà moät coâng ty ñaõ taùi cô caáu laïi toå
chöùc ñeå hoã trôï cho khaû naêng hoaïch ñònh xuyeân suoát töø treân xuoáng.
Agere cung caáp caùc giaûi phaùp bo maïch tích hôïp tieân tieán cho nhaø
saûn xuaát maùy tính caù nhaân, traïm khoâng daây, thieát bò maïng, vaø oå
ñóa. Vaøo giöõa thaäp nieân 1990, coâng ty ñaõ ñaàu tö lôùn vaøo heä thoáng
chuoãi cung öùng vôùi vieäc phaùt trieån heä thoáng ERP, cuõng nhö quaûn
lyù ñôn haøng, vaø hoaïch ñònh tieân tieán. Vôùi heä thoáng môùi naøy, coâng
ty coù khaû naêng hoaïch ñònh töï ñoäng vaø tích hôïp hoaøn toaøn - töø hoaïch
ñònh toång theå chuoãi cung öùng ñeán laäp trình saûn xuaát cho töøng nhaø
maùy haøng ngaøy.
Muïc ñích laø ñeå ñôn giaûn hoùa toái ña vieäc hoaïch ñònh, giaûm
söï can thieäp thuû coâng ôû möùc toái thieåu, vaø caûi thieän dòch vuï khaùch
haøng thoâng qua toái öu hoùa söû duïng taøi saûn. Ban quaûn trò cuûa Agere
cuõng mong ñôïi caùc boä phaän hoaïch ñònh seõ chaáp nhaän phaàn lôùn caùc
gôïi yù töø heä thoáng. Thay vì vaäy, hôn 90 phaàn traêm thôøi gian80 hoï boû
qua caùc gôïi yù töø heä thoáng.
Taïi sao? Caùc boä phaän kinh doanh taäp trung vaøo saûn phaåm cuûa
80. Theo phoûng vaán do Brad Householder, chuû nhieäm PRTM, vôùi Peter Kelly, Phoù Chuû Tòch Ñieàu haønh cuûa Agere, nhoùm hoaït ñoäng toaøn
caàu. (TG)
Agere tröôùc ñaây chòu traùch nhieäm xaùc nhaän ñôn haøng. Caùc nhaân
vieân hoaïch ñònh cuûa boä phaän naøy luoân thay ñoåi thôøi gian cuûa ñôn
haøng, vôùi lyù do laø coù thay ñoåi töø phía khaùch haøng. Noùi caùch khaùc,
thoâng tin cuûa caùc nhaân vieân hoaïch ñònh caäp nhaät hôn so vôùi thoâng
tin cuûa heä thoáng hoaïch ñònh, do ñoù vieäc khoâng tuaân theo heä thoáng
laø caàn thieát ñeå ñaùp öùng caùc muïc tieâu hieäu quaû giao haøng.
Agere cuõng coù moät boä phaän hoaïch ñònh taäp trung chòu traùch
nhieäm phaân boå naêng löïc saûn xuaát cho töøng nhoùm saûn phaåm khaùc
nhau. Khoâng coù gì ngaïc nhieân, boä phaän naøy ñaõ traûi qua moät thôøi kyø
khoù khaên khi ñaùp öùng caùc yeâu caàu thay ñoåi lieân tuïc veà möùc ñoä öu
tieân. Söï xaùo troän naøy aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát, do phaûi
thay ñoåi lieân tuïc keá hoaïch saûn xuaát ñeå ñaùp öùng caùc öu tieân môùi
nhaát - moät caùch laøm vieäc hoaøn toaøn khoâng hieäu naêng.
Khi ñieàu tra nguyeân nhaân coát loõi cuûa vaán ñeà naøy, Peter Kelly
phoù chuû tòch ñieàu haønh, phuï traùch nhoùm hoaït ñoäng toaøn caàu, ñaõ
phaùt hieän ra raèng, trong khi moät soá ñieàu chænh thöïc söï xuaát phaùt töø
yeâu caàu thay ñoåi cuûa khaùch haøng, thì phaàn lôùn laïi do caùc nhaân vieân
leân keá hoaïch chuû ñònh “ñaùnh löøa” heä thoáng ñeå baûo ñaûm öu tieân cao
hôn cho nhöõng ñôn haøng maø hoï quaûn lyù.
Kelly thaáy caàn phaûi coù quy trình hoaïch ñònh ñöôïc toái öu hoùa
ôû caáp ñoä cao nhaát trong chuoãi cung öùng, thay vì chaïy theo caùc yeâu
caàu cuûa caùc boä phaän kinh doanh khaùc nhau. OÂng bieát raèng vieäc
hoaïch ñònh chuoãi cung öùng hieäu quaû seõ khoâng bao giôø xaûy ra neáu
caùc boä phaän kinh doanh cöù hoái thuùc, coøn caùc nhaân vieân hoaïch ñònh
thì chaïy theo keát quaû ñeå giaønh ñöôïc phaàn thaéng. Ñeå giaûi quyeát,
Kelly ñaõ thieát laäp ra moät toå chöùc hoaïch ñònh chuoãi cung öùng môùi
taäp trung moïi hoaït ñoäng hoaïch ñònh, vaø chòu traùch nhieäm chung veà
quaûn lyù ñôn haøng.
Trong voøng saùu thaùng, vieäc can thieäp thuû coâng vaøo heä thoáng
ñaõ giaûm töø hôn 90 phaàn traêm xuoáng döôùi 50 phaàn traêm. Soá laàn can
thieäp giaûm, ñoàng nghóa vôùi thôøi gian maø caùc nhaân vieân hoaïch ñònh
daønh cho vieäc tính toaùn thuû coâng vaø taùi öu tieân cuõng giaûm maïnh.
Boä phaän hoaïch ñònh tieáp tuïc taäp trung vaøo ñaûm baûo söï chính xaùc
döõ lieäu trong phaïm vi heä thoáng hoaïch ñònh vaø ñaët haøng, giuùp taêng
hieäu quaû giao haøng töø 75 leân 95 phaàn traêm, vaø soá voøng quay toàn
kho taêng leân hai voøng trong voøng 12 thaùng sau ñoù.
Agere coù moät chaát xuùc taùc raát roõ raøng cho thay ñoåi veà cô caáu
toå chöùc: chính laø söï thaát baïi trong noã löïc chöùng minh hieäu quaû ñaàu
tö coâng ngheä vaø keá hoaïch caûi tieán hoaït ñoäng theo quy trình. Nhöng
sao phaûi ñôïi ñeán luùc thaát baïi môùi taùi caáu truùc toå chöùc phuø hôïp quy
trình? Khi naøo baïn caàn phaûi laøm ñieàu ñoù? Ñaàu tieân, haõy ñaët sô
ñoà toå chöùc ra moät beân, thay vaøo ñoù, haõy taäp trung vaøo caùc hoaït
ñoäng cuûa caùc quy trình chuoãi cung öùng coát loõi. Taäp hôïp caùc hoaït
ñoäng chính laïi, luoân nhôù raèng thaønh phaàn tham gia vaøo moãi quy
trình ñeàu bao goàm khaùch haøng vaø nhaø cung caáp, vaø moãi coâng vieäc
trong chuoãi cung öùng phaûi coù ñaàu vaøo vaø ñaàu ra. Xaùc ñònh xem ai
laø ngöôøi chòu traùch nhieäm thöïc thi caùc quy trình hoaïch ñònh, mua
haøng, saûn xuaát, giao haøng vaø thu hoài, taäp trung vaøo nhöõng coâng
vieäc hoï thöïc hieän hôn laø chöùc danh.
Ngay khi baïn baét ñaàu vaïch ñöôïc ranh giôùi xung quanh boä phaän
chòu traùch nhieäm hoaïch ñònh vaø thöïc thi chuoãi cung öùng, haõy dôõ
boû nhöõng raøo caûn thöïc teá vaø raøo caûn nhaän thöùc giöõa caùc phoøng ban
chöùc naêng vaø boå sung nhöõng kyõ naêng caàn thieát ñeå hoï hieåu nhau
hôn. Thieát laäp moät phoøng hoaïch ñònh chuoãi cung öùng môùi, Agere
ñaõ coù theå saùt nhaäp caùc hoaït ñoäng hoaïch ñònh döôùi moät boä phaän
chung, vaø loaïi boû haøng raøo ngaên caùch giöõa caùc boä phaän kinh doanh
vaø trong toå chöùc chuoãi cung öùng.
Caàn löu yù raèng dôõ boû haøng raøo ngaên caùch giöõa caùc boä phaän seõ phaù
vôõ toå chöùc theo moâ hình chöùc naêng truyeàn thoáng, vaø coù theå daãn ñeán
vieäc giaùm ñoác trôû thaønh coäng taùc vieân, chuû tòch baùo caùo cho giaùm ñoác,
hoaëc toaøn boä boä phaän bò tan raõ vaø thuyeân chuyeån sang boä phaän khaùc.
Trong moät soá tröôøng hôïp, baïn cuõng coù theå thaønh laäp moät boä phaän hoaøn
toaøn môùi, ñöôïc toå chöùc xoay quanh caùc quy trình chuoãi cung öùng.
IBM cuõng ñaõ laøm ñöôïc ñieàu töông töï vaøo naêm 2002, khi thaønh
laäp moät toå chöùc chuoãi cung öùng tích hôïp (ISC)81. Chæ trong voøng
12 thaùng, IBM ñaõ saùt nhaäp taát caû caùc phoøng ban then choát trong
chuoãi cung öùng, bao goàm boä phaän trôï giuùp khaùch haøng, saûn xuaát,
mua haøng, vaø logistics thaønh moät boä phaän môùi. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu
aáy, coâng ty ñaõ phaûi saùp nhaäp khoaûng 19 ngaøn nhaân vieân treân 100
ñòa ñieåm ôû 59 quoác gia. IBM ñaõ öùng duïng moâ hình kinh doanh theo
giaûi phaùp (solution-based business model) - moâ hình keát hôïp coâng
ngheä, saûn phaåm vaø dòch vuï thaønh töøng giaûi phaùp - vaø muoán xaây
döïng chuoãi cung öùng ñeå hoã trôï cho moâ hình naøy. Coâng ty phaùt hieän
ra raèng, chæ caàn thay ñoåi caùch thöùc baùo caùo, keát hôïp caùc kyõ naêng
töông töï laïi vôùi nhau, vaø phaù vôõ böùc töôøng ngaên caùch giöõa saûn xuaát,
mua haøng, vaø phaân phoái, thì seõ hieäu quaû ngay töùc thì. Böôùc tieáp
theo laø thieát laäp caùc muïc tieâu chung, vai troø vaø traùch nhieäm cuï theå,
vaø moät heä thoáng quaûn trò maïnh vôùi thöôùc ño roõ raøng vaø tin caäy.
Kraft Foods Baéc Myõ cuõng ñaõ xaây döïng moät toå chöùc xoay
quanh caùc quy trình chuoãi cung öùng then choát, vôùi hi voïng vieäc
tinh giaûn chuoãi cung öùng seõ giuùp giaûm chi phí haøng baùn, vaø caûi
thieän caùc hoaït ñoäng chuû choát trong coâng ty82. Coâng ty naøy ñaõ caáu
truùc laïi toå chöùc theo höôùng keát hôïp taát caû
caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán vieäc mang saûn Muïc ñích cuûa toå
phaåm ñeán tay khaùch haøng, töø hoaïch ñònh vaø chöùc laïi chuoãi
laäp trình saûn xuaát, ñeán saûn xuaát vaø ñoùng goùi, cung öùng laø ñeå
vaø cuoái cuøng laø phaân phoái thaønh phaåm.
toái öu hoùa quy
Muïc ñích cuûa toå chöùc laïi chuoãi cung öùng trình hoaøn thaønh
laø ñeå toái öu hoùa quy trình hoaøn thaønh ñôn ñôn haøng töø ñaàu
haøng töø ñaàu tôùi cuoái, chöù khoâng phaûi töøng tôùi cuoái, chöù
chöùc naêng rieâng reõ, nhaèm ñaït ñöôïc toång chi khoâng phaûi töøng
phí thaáp nhaát. Ví duï, Kraft saün saøng ñaàu tö
chöùc naêng rieâng
vaøo saûn xuaát neáu vieäc naøy giuùp tieát kieäm
baèng hoaëc lôùn möùc tieát kieäm trong vaän taûi reõ, nhaèm ñaït
hoaëc hoaït ñoäng kho baõi. ñöôïc toång chi
Caùc ví duï ôû treân cho thaáy, vieäc thieát keá phí thaáp nhaát
chuoãi cung öùng khoâng phaûi laø chuyeän nghó ra
81. Jennifer S. Kuhel, “Bis Blue Supply Chain: Robert Moffat Discussess IBMs Plan to Link Procurement, Distribution, Manufacturing and
Logistics,” Supplychaintech.com, 13/9/2002. (TG)
82. David Drickhamer, “Looking for Value: Reducing Internal Costs and Enhancing Customer Value Draw Attention,” Industryweek,
1/12/2002. (TG)
chöùc danh môùi, hay chæ dòch chuyeån moät caùch saùng taïo caùc vò trí,
chöùc naêng treân moät sô ñoà toå chöùc, maø noù ñoøi hoûi hình thöùc phaûi
theo noäi dung. Vieäc thieát keá quy trình chuoãi cung öùng hieäu quaû
lieân quan chaët cheõ ñeán tích hôïp moät loaït caùc quy trình khaùc nhau,
trong ñoù, vieäc thieát keá toå chöùc chuoãi cung öùng hieäu quaû lieân quan
chaët cheõ ñeán tích hôïp caùc nhoùm vaø caù nhaân khaùc nhau chòu traùch
nhieäm thöïc thi caùc quy trình treân.
Moãi quy trình ñoøi hoûi traùch nhieäm cuoái cuøng
Caùc toå chöùc coù nhieäm vuï lieân keát hoaëc toå chöùc hoaït ñoäng theo
chöùc naêng chæ khuyeán khích vieäc toái öu hoùa cuïc boä töøng phoøng
ban. Trong moät soá coâng ty, thoâng thöôøng caùc thöôùc ño chuoãi cung
öùng phoøng ban naøy söû duïng ñeå phaûn aùnh thaát baïi cuûa phoøng ban
khaùc. Nhöõng thaát baïi naøy laïi thöôøng ñöôïc caùc phoøng ban khaùc chuù
yù, thay vì chính phoøng ban gaây ra. Trong caùc moâ hình toå chöùc kieåu
naøy, coù theå toàn taïi nhöõng “loã hoång” veà vai troø vaø traùch nhieäm.
Ngöôïc laïi, trong moät toå chöùc tích hôïp, nhöõng vò trí quan troïng luoân
ñöôïc xaùc ñònh, vaø ñoàng thôøi, traùch nhieäm roõ raøng ñöôïc trao cho
töøng vò trí aáy.
Trong moät toå chöùc tích hôïp, vai troø cuûa nhaø laõnh ñaïo quaûn lyù
chung toaøn boä chuoãi cung öùng vaø chòu traùch nhieäm veà söï thaønh baïi
cuûa noù laø cöïc kyø quan troïng. Lyù töôûng nhaát, ngöôøi aáy phaûi laø moät
thaønh vieân trong ban quaûn trò caáp cao. Ngöôøi naøy seõ ñieàu phoái hoaït
ñoäng cuûa caùc phoøng ban vaø höôùng hoï tôùi taàm nhìn chung cuûa chuoãi
cung öùng toång theå. Chuoãi cung öùng seõ khoâng thöïc söï thaønh coâng,
hoaëc trong moät soá tröôøng hôïp coøn ñem laïi hieäu quaû ngöôïc, neáu nhö
khuyeát moät vò trí nhö vaäy.
Ví duï, chuùng toâi ñaõ töøng laøm vieäc vôùi moät coâng ty baùn phaàn
meàm vaø phaàn cöùng coù lieân quan ñeán phaàn meàm aáy, trong moät thò
tröôøng raát caïnh tranh voán bò thoáng trò bôûi boán ñaïi gia lôùn. Duø cho
saûn phaåm raát phöùc taïp vaø quy trình baùn haøng daøi, nhöng khaùch
haøng laïi muoán saûn phaåm coù saün ngay laäp töùc ngay khi quyeát ñònh
mua haøng. Coâng ty naøy muoán taïo ra söï khaùc bieät baèng hieäu quaû
giao haøng toát nhaát.
Maëc duø saûn phaåm hoaøn toaøn mang tính kyõ thuaät, nhöng chuaån
hoùa laø khoâng caàn thieát. Caùc ñaëc ñieåm vaø tính naêng khi ñaët haøng
ñöôïc moâ taû raát chi tieát trong hôïp ñoàng, vaø phaûi ñöôïc moät chuyeân
gia veà hôïp ñoàng xeùt duyeät. Ban quaûn trò caáp cao ñaùnh giaù thôøi gian
hoaøn thaønh ñôn haøng haøng thaùng, coøn caùc phoøng ban chöùc naêng
taäp trung giaùm saùt thôøi gian hoaøn thaønh caùc hoaït ñoäng chính thuoäc
phaïm vi traùch nhieäm cuûa mình.
Ví duï, phoøng vaän chuyeån ñaõ chaêm chuù theo doõi thôøi gian caàn
thieát ñeå laáy, ñoùng goùi vaø chuaån bò gôûi ñôn haøng. Phoøng naøy cuõng ñaõ
tìm hieåu nguyeân nhaân taïi sao ñôn haøng khoâng ñöôïc thöïc hieän, ñoàng
thôøi chuaån bò caùc baùo caùo coù lieân quan, töø vieäc thieáu huït nguyeân
vaät lieäu, ñeán thoâng tin veà caùc saûn phaåm heát haïn, hay ñòa chæ khaùch
haøng sai.
Caùc phoøng khaùc cuõng söû duïng caùc thöôùc ño töông töï ñeå theo
doõi thôøi gian moät ñôn haøng ñöôïc löu giöõ taïi phoøng mình, vaø lyù do
cuûa vieäc chaäm cheã. Ví duï, nhoùm xöû lyù ñôn haøng giaùm saùt möùc ñoä
thöôøng xuyeân caùc ñôn haøng bò thieáu hoaëc sai thoâng tin, vaø möùc
ñoä thöôøng xuyeân khaùch haøng yeâu caàu caùc saûn phaåm cuõ, hoaëc
chöa coù.
Caùc ñôn haøng chöa hoaøn chænh hoaëc khoâng chính xaùc ñöôïc
chuyeån ñeán boä phaän phuø hôïp nhaát ñeå giaûi quyeát. Caùc ñôn haøng
coù nhieàu hôn moät vaán ñeà thöôøng ñöôïc chuyeån qua nhieàu boä phaän
trong quy trình tröôùc khi taát caû caùc vaán ñeà ñöôïc xaùc ñònh (xem
Hình 3-7).
Giaùm ñoác caùc phoøng seõ ñeàu ñaën thu thaäp caùc thöôùc ño hoaøn
thaønh ñôn haøng, nhöng chuû yeáu duøng ñeå ñieàu chænh, hoaëc giaûi thích
taïi sao thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng laïi daøi hôn chæ tieâu maø hoï
ñaët ra, hoaëc ñoå traùch nhieäm cho caùc boä phaän khaùc gaây ra truïc traëc.
Hieám khi caùc thöôùc ño naøy ñöôïc duøng ñeå phaân tích caùc lyù do saâu
xa nhaát cuûa vieäc chaäm treã, hay ñeå ngaên chaën caùc loãi xaûy ra ngay
töø giai ñoaïn ñaàu cuûa quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng. Treân thöïc teá,
caùc thöôùc ño naøy laïi che daáu chính nhöõng vaán ñeà beân trong moãi boä
phaän, thay vì laøm roõ noù.
Muoái maët vôùi tình traïng khaùch haøng ngaøy caøng khoâng haøi
loøng, vaø boä phaän baùn haøng phaøn naøn veà vieäc laõng phí thôøi gian
hoái thuùc ñôn haøng thay vì chuù taâm phaùt trieån kinh doanh, ban ñieàu
haønh coâng ty chuyeån söï chuù yù vaøo chuoãi cung öùng, vaø ñöa ra moät
loaït caùc tieâu chí quyeát lieät: caét giaûm thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng
töø 25 ngaøy xuoáng 4 ngaøy, thaäm chí ít hôn.
Chuùng toâi ñaõ phoái hôïp vôùi coâng ty ñeå taùi thieát keá laïi toaøn boä
quy trình quaûn lyù ñôn haøng, ñoàng thôøi dôõ boû moïi raøo caûn veà chöùc
naêng daãn tôùi vieäc ñuøn ñaåy traùch nhieäm. Söû duïng moâ hình phaân tích
RACI (xem trang keá tieáp), chuùng toâi thaáy raèng caùc boä phaän vaø quy
trình ñeàu khoâng coù moät traùch nhieäm cuoái cuøng roõ raøng.
Thöïc teá laø khoâng coù ai hoaëc boä phaän naøo coù traùch nhieäm cuoái
cuøng veà quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng moät caùch toång theå. Khoâng
coù nhoùm naøo chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà söï chính xaùc cuûa döõ
lieäu khaùch haøng, hay thoâng tin saûn phaåm, hay quaûn lyù ñôn haøng
theo quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng (xem Hình 3-8 ñeå bieát keát quaû
phaân tích RACI).
HÌNH 3-7
Quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng taïi coâng ty X tröôùc khi phaân tích RACI
Moâ hình RACI

RACI laø töø vieát taét cuûa boán vai troø chính maø moãi caù nhaân hay boä phaän chöùc
naêng coù theå ñoùng goùp vaøo töøng hoaït ñoäng cuï theå:
R-Chòu traùch nhieäm thöïc thi (responsible). Boå nhieäm caù nhaân hay boä
phaän chöùc naêng chòu traùch nhieäm thöïc hieän moät hoaït ñoäng cuï theå. Nhöõng
ngöôøi ñaùng tin caäy seõ quyeát ñònh möùc ñoä traùch nhieäm. Traùch nhieäm cuõng coù
theå ñöôïc chia seû.
A-Coù traùch nhieäm cuoái cuøng (accountable). Boå nhieäm caù nhaân hay
nhoùm chöùc naêng coù traùch nhieäm quaûn lyù cuoái cuøng ñeå hoaøn thaønh moät coâng
vieäc cuï theå. Chæ moät ngöôøi chòu traùch nhieäm cuoái cuøng cho moät quyeát ñònh
hay hoaït ñoäng. Traùch nhieäm quaûn lyù cuoái cuøng naøy khoâng theå phaân quyeàn ñöôïc.
HÌNH 3-8
Phaân tích RACI cho thaáy nhöõng hieän töôïng gì?
C-Ñöôïc tham vaán (Consulted). Boå nhieäm moät hay nhieàu ngöôøi hoaëc moät
hay nhieàu boä phaän phaûi ñöôïc tham vaán tröôùc khi moät quyeát ñònh hay hoaït
ñoäng ñöôïc thoâng qua. Ñaây laø quaù trình trao ñoåi hai chieàu.
I-Ñöôïc thoâng baùo (Informed). Boå nhieäm moät hay nhieàu ngöôøi hoaëc moät
hay nhieàu boä phaän phaûi ñöôïc thoâng baùo keát quaû, hoaëc khi hoaøn thaønh moät
quyeát ñònh hay hoaït ñoäng. Ñaây laø quaù trình trao ñoåi moät chieàu.
Böôùc ñaàu tieân laø taùi thieát keá laïi quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng
ñeå giaûm thieåu loãi vaø söï chaäm cheã. Moâ hình phaân tích RACI giuùp
chuùng toâi phaân nhoùm, xaùc ñònh vaø phaân boå traùch nhieäm quaûn lyù
chung ñeán töøng hoaït ñoäng chính vaø caùc coâng vieäc coù lieân quan.
Quy trình môùi bao goàm vieäc kieåm tra vaø caân chænh nhaèm xaùc
ñònh vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà phaùt sinh sôùm nhaát vaø ngaên chaën
vieäc taéc ngheõn – moät nhöôïc ñieåm coá höõu cuûa moâ hình cuõ. Quan
troïng hôn caû, noù giuùp xaùc ñònh nguyeân nhaân goác reã cuûa vaán ñeà,
ñoàng thôøi caùc phoøng ban lieân quan ñeán quy trình hoaøn thaønh ñôn
haøng seõ naém roõ ñöôïc nhöõng thay ñoåi caàn thieát.
Moät vò trí môùi seõ giaùm saùt thoâng tin ñôn haøng toång hôïp töø
nhieàu phoøng ban khaùc nhau nhö phoøng nhaän ñôn haøng, quaûn lyù hôïp
ñoàng, vaø quaûn lyù ñôn haøng, vaø gaùnh theâm traùch nhieäm laø caàu noái
duy nhaát giöõa khaùch haøng vaø coâng ty. Ngoaøi ra vò trí môùi naøy coøn
chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà söï chính xaùc döõ lieäu veà khaùch haøng
vaø saûn phaåm (xem Hình 3-9).
Luùc ñaàu, moïi vieäc tieán trieån khaù chaäm chaïp. Thoùi quen ñoå loãi
cho boä phaän khaùc khoâng deã phaù boû, vaø moät soá ngöôøi vaãn khaêng
khaêng khoâng chòu nhaän traùch nhieäm cho vai troø môùi trong toå chöùc.
Tuy nhieân, sau vaøi thaùng, coâng ty ñaõ baét ñaàu chaáp nhaän yù töôûng
cuøng chia seû quyeàn lôïi vaø traùch nhieäm.
Keát quaû laø caùc loãi ñöôïc phaùt hieän vaø xöû lyù sôùm hôn trong quy
trình, vaø thôøi gian hoaøn thaønh saûn phaåm baét ñaàu giaûm. Coâng ty tieáp
tuïc caûi tieán caùc quy trình chuoãi cung öùng, vaø phaùt trieån öùng duïng
heä thoáng töï ñoäng giuùp phaùt hieän caùc nguyeân nhaân saâu xa môùi phaùt
sinh cuûa vieäc chaäm treã ñôn haøng. Ví duï, moät heä cô sôû döõ lieäu veà
ngoân ngöõ hôïp ñoàng ñöôïc chaáp thuaän tröôùc ñaõ ra ñôøi. Heä thoáng naøy
giuùp caét giaûm thôøi gian caàn thieát ñeå xem xeùt hôïp ñoàng töø hôn 5
ngaøy xuoáng coøn döôùi 1 ngaøy. Sau 10 thaùng, coâng ty ñaõ hoaøn thaønh
xuaát saéc muïc tieâu ban ñaàu cuûa mình - thôøi gian hoaøn thaønh ñôn
haøng bình quaân chæ coøn hôn 3 ngaøy (xem Hình 5-4).
HÌNH 3-9
Quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng taïi coâng ty X sau khi phaân tích RACI
Ví duï treân cho thaáy, moät khi coù chieán löôïc chuoãi cung öùng hoaøn
chænh vaø quy trình lieân quan, heä thoáng ño löôøng coù theå giuùp hôïp
thöùc hoùa quyeàn haïn vaø traùch nhieäm chung, cuõng nhö thuùc ñaåy
toái öu hoùa hieäu quaû hoaït ñoäng toång theå. Böôùc tieáp theo laø caáu
truùc toå chöùc theo höôùng hoã trôï caùc thöôùc ño môùi naøy, vaø baûo ñaûm
raèng moãi caù nhaân coù vai troø vaø traùch nhieäm thöïc thi roõ raøng. Nhìn
chung, baïn neân choïn nhöõng thöôùc ño chuû choát vaø xaùc ñònh caáp ñoä
muïc tieâu hieäu quaû hoaït ñoäng, tröôùc khi hoaøn taát thieát keá toaøn boä
quy trình chuoãi cung öùng. Sau khi ñaõ xaùc laäp ñöôïc muïc tieâu vaø quy
trình hoaït ñoäng caàn thieát ñeå hoaøn thaønh muïc tieâu aáy, laø luùc caàn
nghó tôùi taùi caáu truùc toå chöùc chuoãi cung öùng, löïa choïn nhöõng vieäc
caàn thöïc hieän, nhaân söï naøo seõ thöïc hieän, cuõng nhö caùch thöùc thöïc
hieän. Cuoái cuøng, haõy raùp toå chöùc aáy vôùi caùc thöôùc ño chuû choát vaø
caùc caáp ñoä muïc tieâu hoaït ñoäng.
Hieåu vaø phaùt trieån naêng löïc coát loõi

Tröôùc khi laäp baûn veõ thieát keá toå chöùc, ñieàu quan troïng ñaàu tieân laø
phaûi phaân tích caùc naêng löïc coát loõi83 hieän taïi vaø töông lai. Ñaây laø
neàn taûng cho vieäc taùi caáu truùc toå chöùc. Coù nhieàu ñònh nghóa khaùc
nhau veà naêng löïc coát loõi, song veà cô baûn naêng löïc beân trong coâng ty
ñöôïc coi laø coát loõi chæ khi noù taïo ra lôïi theá caïnh tranh, hoaëc laø yeáu
toá cô baûn giuùp ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu chieán löôïc.
Ñöa naêng löïc coát loõi vaøo chieán löôïc chuoãi cung öùng gaàn nhö
laø moät vieäc mang tính hai chieàu. Ñöøng coá gaéng göôïng eùp naêng löïc
chuoãi cung öùng hieän taïi vaøo caùc yeâu caàu phaùt trieån chieán löôïc trong
töông lai - ñieàu naøy laø voâ taùc duïng. Cuõng nhö ñöøng ñeå naêng löïc cuûa
toå chöùc baïn laøm haïn cheá caùc muïc tieâu chieán löôïc cuûa coâng ty.
Naêng löïc coát loõi coù phaûi laø lónh vöïc baïn neân laø gioûi nhaát khoâng?
Ñuùng vaäy. Vaäy coù phaûi naêng löïc coát loõi laø lónh vöïc hieän taïi baïn
ñang gioûi nhaát khoâng? Coù theå. Laøm theá naøo coù theå bieát ñöôïc ñieàu
ñoù? Thöù nhaát, haõy thoáng keâ laïi nhöõng gì baïn coù trong tay. Trong
moät soá tröôøng hôïp caùc thöôùc ño seõ cho baïn bieát hoaït ñoäng naøo baïn
coù theå laøm toát nhaát, nhöng ñöøng töôûng raèng nhöõng hoaït ñoäng aáy laø
naêng löïc coát loõi, hay hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû thì khoâng phaûi laø
coát loõi.
Nhö chuùng ta ñaõ thaáy ôû chöông 1, böôùc ñaàu tieân ñeå tieán tôùi
vieäc ra quyeát ñònh thueâ ngoaøi laø phaûi bieát ñöôïc nhöõng gì baïn coù theå
laøm toát, hay coù tieàm naêng trôû thaønh söï khaùc bieät mang tính chieán
löôïc. Sau ñoù haõy giöõ nhöõng hoaït ñoäng aáy laïi. Nhöõng hoaït ñoäng coøn
laïi coù leõ toát hôn neân thueâ ngoaøi. Ví duï, Flextronics ñaõ moâ taû caùch
maø coâng ty naøy naâng vai troø cuûa mình töø moät nhaø cung caáp bình
thöôøng trôû thaønh moät “nhaø saûn xuaát aûo” cho caùc coâng ty coâng ngheä
baèng vieäc cung caáp thieát keát, cheá taïo, saûn xuaát vaø giaûi phaùp veà
logistics84. Caùch laøm naøy laø söï ñaûm baûo cung caáp toaøn dieän cho caùc
khaùch haøng OEM khi choïn Flextronics laøm ñoái taùc, vaø hoï seõ raûnh
tay taäp trung vaøo caùc giaù trò coát loõi cuûa mình - nhö laø nghieân cöùu vaø
phaùt trieån (R&D), baùn haøng, marketing vaø phaùt trieån thöông hieäu.
83. Naêng löïc coát loõi (core competence) laø thuaät ngöõ ñöôïc phaùt trieån bôûi hai giaùo sö quaûn trò kinh doanh haøng ñaàu C.K.Prahalad vaø Gary
Hamel trong moät baøi vieát ñaêng treân taïp chí Harvard Business Review naêm 1990 coù töïa laø “The core competence of the Corporation”.
(ND)
84. Flextronic Website, Thoâng tin veà boái caûnh coâng ty, http://www.flextronics.com/corporate/backgounder/asp. (TG)
Vieäc loaïi bôùt caùc hoaït ñoäng khoâng coát loõi höùa heïn ñem laïi nhieàu
lôïi ích cho caùc coâng ty nhö: taäp trung hôn vaøo caùc hoaït ñoäng coát
loõi, lôïi theá nhôø quy moâ, lôïi theá veà mua haøng, heä thoáng vaø coâng cuï
hoaïch ñònh tieân tieán hôn, vaø khaû naêng tieáp caän vôùi nhöõng heä thoáng
saûn xuaát hieän ñaïi. Quan troïng hôn laø coâng ty khoâng phaûi ñaàu tö
voán lôùn cho taát caû nhöõng lôïi ích ñoù. Nhöng neáu nhöõng gì coøn laïi
sau khi thueâ ngoaøi laïi khoâng ñuû ñeå thuùc ñaåy hieäu quaû hoaït ñoäng?
Chuùng toâi goïi ñoù laø vieäc laøm moûng giaù trò coát loõi.
Trong moät soá tröôøng hôïp, coâng ty ngaøy caøng leä thuoäc vaøo caùc
ñoái taùc chuoãi cung öùng, vaø naêng löïc coát loõi coøn laïi baét ñaàu thu heïp
khoâng ngôø. Nhaân söï coøn laïi trong coâng ty coù theå laø nhöõng ngöôøi ít
kinh nghieäm vôùi caùc quy trình hoaït ñoäng coát loõi nhö laø hoaïch ñònh
nguyeân lieäu, quaûn lyù vaø phaùt trieån nhaø cung caáp vaø quaûn lyù nhu
caàu. Ñieàu naøy taïo ra moät voøng luaån quaån: coâng ty tieáp tuïc maát ñi
caùc taøi naêng noäi boä vaø ngaøy caøng trôû leân keùm hieäu quaû. Caùc coâng
ty naøy coù leõ ñaõ ñôn thuaàn queân maát caùch thöïc hieän caùc hoaït ñoäng
haøng ngaøy ñöôïc coi laø coát loõi.
Mike McNamara, Toång Giaùm Ñoác phuï traùch hoaït ñoäng (COO)
cuûa Flextronics nhaän xeùt raèng nhieàu coâng ty ñang thu heïp hoaït
ñoäng coát loõi cuûa mình. OÂng boäc loä “Chuùng toâi xem troïng vieäc coù
theå thaûo luaän vôùi nhaân söï thuoäc coâng ty khaùch haøng veà chuoãi cung
öùng. Chuùng toâi nhaän thaáy nhieàu coâng ty khoâng coøn khaû naêng thöïc
hieän moät soá hoaït ñoäng troïng yeáu85.”

Ñaây laø khoù khaên ñoái vôùi Flextronics khi phoái hôïp vôùi khaùch
haøng xaây döïng caùc thöôùc ño giaùm saùt moái quan heä giöõa hai coâng
ty, nhaát laø nhöõng thöôùc ño döïa treân neàn taûng coâng vieäc haøng ngaøy.
McNamara noùi “Neáu khoâng coù moät ngöôøi ñaïi dieän cho khaùch haøng
coù khaû naêng phaùt trieån keá hoaïch nhu caàu daøi haïn, thì raát khoù ñeå
chuùng toâi phuïc vuï hoï moät caùch hieäu naêng nhaát.”
Caùc coâng ty raát deã ñaùnh giaù thaáp möùc ñoä phöùc taïp vaø naêng
löïc gaén keát trong quy trình hoaït ñoäng, hay hieåu sai veà khaû naêng deã
85. Theo phoûng vaán do Bob Moncrieff, giaùm ñoác PRTM thöïc hieän vôùi Mike MacNamara, COO cuûa Flextronics. (TG)
daøng chuyeån nhöõng naêng löïc hieän taïi sang cho ñoái taùc trong chuoãi
cung öùng. Vieäc duy trì keát noái chaët cheõ giöõa caùc hoaït ñoäng ñöôïc
thueâ ngoaøi vôùi hoaït ñoäng beân trong coâng ty cuõng coù theå laø moät
thaùch thöùc. Thöôøng thì khi quyeát ñònh thueâ ngoaøi moät hoaëc moät soá
hoaït ñoäng, chuoãi cung öùng ñoøi hoûi phaûi phaùt trieån moät loaïi naêng
löïc coát loõi môùi - chính laø khaû naêng quaûn lyù caùc ñoái taùc moät caùch
hieäu quaû.
Laøm sao bieát ñöôïc naêng löïc naøo ñang, hoaëc seõ laø naêng löïc coát
loõi? Neân nhôù raèng taát caû caùc quy trình quan troïng chuoãi cung öùng
phaûi hieän dieän ñaâu ñoù trong phaïm vi cuûa chuoãi cung öùng, cho duø ôû
beân trong hay beân ngoaøi cuûa moät chuoãi cung öùng môû roäng (chuùng
toâi goïi laø chuoãi cung öùng cuûa chuoãi cung öùng).
Haõy ñaùnh giaù laïi nhöõng neàn taûng caïnh tranh cuûa coâng ty baïn,
vaø hieåu ñöôïc caùc thaønh toá quy trình caàn coù ñeå hoã trôï caùc neàn taûng
ñoù. Haõy töï hoûi chính mình “Lieäu hoaït ñoäng naøy coù quan troïng ñoái
vôùi lôïi theá caïnh tranh, taêng tröôûng, dòch vuï khaùch haøng hay nhöõng
dòch vuï sieâu haïng cuûa baïn khoâng?” (xem Hình 3-10).
Neáu caâu traû lôøi cho caùc caâu hoûi treân laø coù, thì nhöõng hoaït ñoäng
naøy laø naêng löïc coát loõi, vaø laø caùi maø baïn caàn duy trì vaø phaùt trieån
trong noäi boä toå chöùc baïn. Nhìn chung, caùc chöùc naêng nhö laø hoaïch
ñònh caàu, caân baèng cung caàu, vaø quaûn lyù vaø phaùt trieån nhaø cung caáp
caàn ñöôïc xem nhö laø naêng löïc coát loõi vì chuùng döïa theo caùc yeâu caàu
hieän taïi cuûa khaùch haøng.
Söï phöùc taïp cuûa saûn phaåm, vaø möùc ñoä oån ñònh nguoàn cung
cuõng ñoùng vai troø quyeát ñònh xem nhöõng naêng löïc coát loõi naøo seõ
ñöôïc giöõ laïi hoaøn toaøn. Moät saûn phaåm phöùc taïp, hoaëc nguoàn cung
khoâng oån ñònh seõ laøm cho vieäc chuyeån giao hoaït ñoäng naøy cho beân
thöù ba laø raát khoù vaø cöïc kyø ruûi ro.
Trong khi moät soá nhaø cung caáp dòch vuï thueâ ngoaøi coù theå cung
caáp dòch vuï “thieát keá saün saøng cho saûn xuaát” (design-for-manu-
facturability - DFM), thì baïn cuõng haõy caån thaän vôùi caùc hoaït ñoäng
phaùt trieån saûn phaåm ñöôïc thueâ ngoaøi. DFM laø moät moái lieân keát raát
quan troïng giöõa phaùt trieån saûn phaåm vaø hoaït ñoäng chuoãi cung öùng.
Ñieàu naøy cuõng töông töï vôùi hoaït ñoäng tung saûn phaåm môùi (NPI).
Vai troø ngöôøi ñieàu phoái hoaït ñoäng NPI trong moät toå chöùc chuoãi
cung öùng laø voâ cuøng quan troïng. Vaø moät khi caùc kyõ naêng naøy maát
ñi, thì khoù coù theå khoâi phuïc laïi.
Treân thò tröôøng saûn phaåm tieâu duøng, phaùt trieån saûn phaåm môùi
laø naêng löïc coát loõi. Yeâu caàu ñeàu ñaën tung ra saûn phaåm môùi ñaùp
öùng thò hieáu thay ñoåi nhanh cuûa ngöôøi tieâu duøng gaây aùp löïc lôùn leân
chuoãi cung öùng, ñaëc bieät ñoái vôùi boä phaän mua haøng, luoân phaûi ñaûm
baûo nguoàn cung saün saøng taïi moïi thôøi ñieåm. Dial, moät nhaø saûn xuaát
boät giaët vaø caùc saûn phaåm tieâu duøng khaùc, ñaõ phaûi taùi caáu truùc ñeå
taäp trung toát hôn vaøo khaû naêng phaùt trieån vaø trieån khai saûn phaåm
nhanh nhaát. Ban quaûn trò coâng ty ñaõ xaùc ñònh raèng moät quy trình
mua haøng coù khaû naêng ñaùp öùng nhanh (agility procurement pro-
cess) laø phaàn khoâng theå thieáu trong quaù trình taùi caáu truùc naøy. Dial
ñaõ thieát keá laïi toaøn boä quaù trình tìm kieám vaø mua haøng, chuyeån
phoøng mua haøng töø moät toå chöùc phaân taùn hoaït ñoäng rieâng reõ thaønh
moät boä phaän taäp trung thoáng nhaát quaûn lyù bôûi moät giaùm ñoác caáp
cao. Ñoàng thôøi tuyeån duïng caùc chuyeân gia raønh reõ veà nguyeân vaät
lieäu phuï traùch vieäc mua haøng.
HÌNH 3-10
Boán caùch kieåm tra naêng löïc coát loõi
Ví duï, ñoái vôùi vieäc mua hoùa chaát thì moät kyõ sö hoùa ñöôïc ñaøo
taïo baøi baûn, hieåu roõ caùc chi tieát nguyeân lieäu seõ phuï traùch. Dial cuõng
tinh giaûn hoùa nguoàn cung, coäng taùc vôùi moät soá ít hôn caùc nhaø cung
caáp chuû choát, vaø taêng cöôøng söùc maïnh mua haøng treân caùc maûng
khaùc nhau. Cuoái cuøng, coâng ty phaùt trieån moät heä thoáng ñeå thöïc hieän
caùc yù töôûng ñoåi môùi lieân quan ñeán giaûm chi phí. Toång coäng keát quaû
thu ñöôïc töø caùc thay ñoåi treân laø gì? Moät khoaûn tieát kieäm khoaûng
100 trieäu ñoâ la trong voøng hôn 5 naêm86. Dial laø moät ví duï tuyeät vôøi
veà caùch xaây döïng laïi naêng löïc coát loõi trong quaù trình phaùt trieån toå
chöùc chuoãi cung öùng. Ban quaûn trò ñaõ nhìn thaáy caàn phaûi coù caùc
chuyeân gia coù kieán thöùc vaø kinh nghieäm chuyeân ngaønh saâu ñoái vôùi
vieäc mua nguyeân vaät lieäu.
Khaû naêng mua haøng tinh thoâng cuõng ñöôïc xaùc ñònh laø moät lónh
vöïc khoâng theå thueâ ngoaøi. Ñeå öùng duïng ñieàu töông töï cho toå chöùc
baïn, thì caàn lieät keâ caùc quy trình chuoãi cung öùng chuû choát vaø caùc
naêng löïc coát loõi caàn thieát ñeå thöïc hieän quy trình aáy. Haõy söû duïng
chieán löôïc daøi haïn cuûa coâng ty nhö moät caåm nang ñeå thieát laäp danh
saùch caùc yeáu toá theá maïnh. Toång hôïp caùc kyõ naêng caàn thieát ñeå baûo
veä lôïi theá caïnh tranh, giuùp taêng tröôûng, vaø ñaûm baûo söï haøi loøng cuûa
khaùch haøng. Tieáp theo, haõy xaùc ñònh baát kyø “loã hoång” naøo giöõa
kyõ naêng caàn vaø nhöõng kyõ naêng ñaõ coù. Cuoái cuøng, tieán tôùi söï ñoàng
thuaän veà vieäc coù caàn phaùt trieån kyõ naêng naøy töø beân trong toå chöùc
qua ñaøo taïo vaø tuyeån duïng, hay thueâ ngoaøi.
GIAØNH ÑÖÔÏC SÖÏ TOÂN TROÏNG CHO CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Ñeå coù theå xaây döïng ñöôïc chuoãi cung öùng nhö moät thöù taøi saûn chieán
löôïc, caùc laõnh ñaïo chuoãi cung öùng phaûi coù ñöôïc vò trí quan troïng
ngang baèng vôùi caùc thaønh vieân khaùc trong ban ñieàu haønh coâng ty.
Nhieàu coâng ty vaãn giöõ quan nieäm cuõ kyõ raèng chæ coù baùn haøng,
marketing vaø phaùt trieån saûn phaåm môùi ñöôïc coi laø thaønh toá chieán
löôïc trong ñònh höôùng cuûa coâng ty, ngöôïc laïi mua haøng, saûn xuaát
vaø phaâ n phoá i chæ ñöôï c xem laø nhöõ n g hoaï t ñoä n g mang tính
chieá n thuaä t .
86. Christopher Reilly, “Central Sourcing Strategy Saves Dial $100 Million,” Purchasing.com, 17 /1/2002. (TG)
Chæ ñeán khi ngöôøi ta phaûi ñaùnh vaät vôùi möùc toàn kho cao ngaát,
nhöõng chuyeán haøng treã, hay nhöõng cô hoäi baùn haøng vuoät qua, thì
moät vaøi coâng ty môùi thaáy giaù trò tieàm taøng maø chuoãi cung öùng hieäu
quaû coù theå ñem laïi, hoaëc môùi coi quaûn trò chuoãi cung öùng laø moät
khía caïnh quan troïng. Neáu khoâng coù söï uûng hoä töø ban ñieàu haønh
vaø söï tín nhieäm ñoái vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo chuoãi cung öùng veà caùc noã
löïc caûi tieán tuyeät vôøi, thì caùc cô hoäi coù theå taùc ñoäng maïnh meõ ñeán
hieäu quaû kinh doanh seõ chaúng bao giôø ñöôïc khai thaùc heát.
Phaùt trieån quaûn trò chuoãi cung öùng thaønh naêng löïc coát loõi, vaø
thay ñoåi veà toå chöùc khoâng phaûi laø vieäc xaûy
Phaùt trieån quaûn ra töùc thôøi, maø caàn nhöõng noã löïc saùng suoát.
trò chuoãi cung Theo quy luaät, quaûn trò chuoãi cung öùng laø
moät quaù trình tieán hoùa lieân tuïc, vaø taùc ñoäng
öùng thaønh naêng cuûa noù ñeán hieäu quaû kinh doanh cuõng taêng
löïc coát loõi, vaø leân töøng ngaøy. Vöôn tôùi vò trí haøng ñaàu trong
thay ñoåi veà toå thöïc haønh quaûn trò chuoãi cung öùng ñaõ khoù,
chöùc khoâng phaûi ñaûm baûo cho phaàn coøn laïi cuûa coâng ty cuõng
laø vieäc xaûy ra ñaït ñöôïc vò trí töông töï nhö theá coøn khoù
hôn.
töùc thôøi, maø caàn
nhöõng noã löïc Laøm sao baïn coù theå ñaûm baûo moät chuoãi
saùng suoát. cung öùng tích hôïp cuõng quan troïng ñoái vôùi
thaønh coâng, nhö phaùt trieån saûn phaåm hay
marketing vaø baùn haøng? Moät chöông trình
ñaøo taïo vaø naâng cao nhaän thöùc seõ laø chìa khoùa giuùp giaûi quyeát vaán
ñeà aáy.
Caùc thöôùc ño cuõng laø coâng cuï ñaày söùc maïnh trong vieäc truyeàn
taûi nhöõng lôïi ích thieát thöïc cuûa moät chuoãi cung öùng tích hôïp cao.
Haõy baét ñaàu nhöõng phaân tích nhöõng “loã hoång” baèng nhöõng con soá
maø baát kyø nhaø ñieàu haønh naøo cuõng hieåu ñöôïc. Ñaây laø nhöõng taùc
ñoäng mang tính soáng coøn. Ví duï, nghieân cöùu cuûa chi nhaùnh chuyeân
veà laäp chuaån cuûa PRTM, Peformance Measurement Group, LLC,
cho thaáy raèng nhöõng coâng ty saûn xuaát haøng tieâu duøng haøng ñaàu
trong ngaønh coù möùc toång chi phí quaûn trò chuoãi cung öùng thaáp hôn
5,5 phaàn traêm (cuûa doanh thu) so vôùi caùc coâng ty trung bình
trong ngaønh.
Keát quaû cuoái cuøng laø caùch thu huùt söï chuù yù nhaát. Söû duïng keát
quaû töø vieäc phaân tích “loã hoång”, baïn coù theå thay ñoåi chuoãi cung
öùng ñeå caûi thieän chaéc chaén chi phí hay dòch vuï. Vaø haõy duøng keát
quaû ñeå keâu goïi söï taäp trung cuûa moïi ngöôøi. Ñaáy cuõng laø caùch Angel
Mendez aùp duïng ôû palmOne. palmOne laø nhaø saûn xuaát haøng ñaàu theá
giôùi veà thieát bò hoã trôï caù nhaân (PDA). Taïi thôøi ñieåm naêm 2001 khi
Mendez gia nhaäp coâng ty vôùi vò trí phoù chuû tòch caáp cao phuï traùch
hoaït ñoäng toaøn caàu (senior vice president of global operations) cho
boä phaän giaûi phaùp, oâng ñöôïc trao nhieäm vuï chuyeån ñoåi chuoãi cung
öùng thaønh moät yeáu toá taïo ra khaùc bieät mang tính caïnh tranh. Moät
coâng vieäc khoâng deã daøng chuùt naøo neáu ta bieát raèng palmOne ñaõ
buoäc phaûi huûy boû gaàn 300 trieäu ñoâ la haøng toàn kho.
Böôùc ñi ñaàu tieân trong lòch trình cuûa oâng laø giaùo duïc ban quaûn
trò caáp cao cuûa palmOne veà vai troø coát yeáu cuûa chuoãi cung öùng
trong vieäc thöïc thi chieán löôïc cuûa coâng ty. OÂng nhôù laïi “Tröôùc khi
toâi gia nhaäp, palmOne ñaõ coù taùm quyù lieân tieáp gaëp khoù khaên khi
saûn xuaát khoâng theo kòp nhu caàu. Loái tö duy luoân thöôøng tröïc laø saûn
xuaát saûn phaåm roài ñaåy noù ra thò tröôøng. Boä phaän chuoãi cung öùng chæ
ñöôïc coi laø phöông tieän ñeå saûn xuaát saûn phaåm, maø khoâng ñoùng baát
kyø vai troø naøo khaùc87”.
Mendez ñaõ naâng cao khaû naêng hieån thò cuûa boä phaän chuoãi
cung öùng, vaø loâi keùo söï uûng hoä töø ban quaûn trò caáp cao. Söï suy thoaùi
ñaõ ñaûo chieàu keå töø khi oâng gia nhaäp coâng ty cuõng laø moät lôïi theá raát
lôùn cho oâng. OÂng taâm söï “Ñoâi khi cuõng caàn hoaït ñoäng kinh doanh
sa suùt ñeå buoäc caùc CEO phaûi chuù yù ñeán chuoãi cung öùng. Moät thaûm
hoïa coù theå laø chaát xuùc taùc toát. Taïi sao khoâng taän duïng thöïc teá aáy ñeå
ñaït ñöôïc caùi ta caàn?”. OÂng ñaõ öôùc löôïng nhöõng lôïi ích taøi chính cho
coâng ty vaø coå ñoâng khi naâng caáp chuoãi cung öùng. Sau ñoù oâng xaây
döïng moät baûn keá hoaïch chi tieát ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù.
87. Theo phoûng vaán do Shoshanah Cohen, giaùm ñoác PRTM thöïc hieän vôùi Angel Mendez, Phoù Chuû Tòch caáp cao cuûa caùc hoaït ñoäng toaøn
caàu cuûa palmOne. (TG)
Keá hoaïch cuûa Mendez bao goàm caû vieäc taùi caáu truùc laïi quy
trình vaø toå chöùc chuoãi cung öùng. OÂng nhôù laïi “Voâ soá coâng vieäc
ñang chôø chuùng toâi. May maén thay, keá hoaïch cuûa chuùng toâi laø
nhöõng hoaït ñoäng laëp ñi laëp laïi. Nghóa laø, chuùng toâi coù theå ñaët ra
caùc öu tieân, choïn löïa caùc thaønh coâng ban ñaàu, roài ñieàu chænh nguoàn
löïc ñeå thöïc thi nhöõng böôùc tieáp theo trong keá hoaïch.” Quy trình
quaûn lyù nhu caàu cuûa palmOne raát yeáu keùm, do ñoù khoù thaáy heát caùc
caáp ñoä hoaït ñoäng cuûa keânh baùn haøng.
Caùc quyeát ñònh saûn xuaát saûn phaåm ñeàu döïa treân nhöõng döï baùo
khoâng chính xaùc. Chi phí saûn xuaát vaø nguyeân lieäu cao hôn so vôùi
caùc coâng ty saûn xuaát haøng ñieän töû tieâu duøng khaùc. Quan heä vôùi nhaø
cung caáp chính vaø khaùch haøng cuõng trôû leân caêng thaúng. Theâm vaøo
ñoù, coâng ty laïi söû duïng boán nhaø cung caáp dòch vuï khaùc nhau ñeå
söûa chöõa haøng traû veà, daãn ñeán ít taän duïng lôïi theá quy moâ, chi phí
söûa chöõa cao, vaø quy trình quaûn lyù haøng thu hoài phöùc taïp hôn raát
nhieàu. Maëc duø vaäy, Mendez ñaõ khoâng “oâm” heát toaøn boä caùc quy
trình chuoãi cung öùng coát loõi.
Nhoùm phuï traùch saûn phaåm chòu traùch nhieäm quaûn lyù caàu.
Coøn hoaït ñoäng söûa chöõa vaø hoã trôï laïi ñöôïc quaûn lyù theo töøng
vuøng bôûi boä phaän baùn haøng. Mendez noùi “Tröôùc ñoù, coâng ty
chæ taäp trung vaøo maûng “cung” cuûa chuoãi cung öùng. Hoï khoâng
coù thoùi quen tö duy toaøn boä quy trình ñaàu cuoái. Do ñoù, toå chöùc
chuoãi cung öùng chuû yeáu vaãn taäp trung vaøo mua haøng, vaø khaû
naêng ra quyeát ñònh mua haøng. Vaø khoâng phaûi taát caû moïi ngöôøi
trong boä phaän chuoãi cung öùng coù ñuû kyõ naêng caàn thieát cho moâi
tröôøng môùi maø chuùng toâi ñaët ra.” Mendez ñaõ söû duïng moâ hình
SCOR (xem nguyeân taéc coát loõi 2), ñeå xaây döïng caáu truùc cho toå
chöùc cuûa mình, vaø cho caùc noã löïc caûi tieán quy trình. OÂng chia
keá hoaïch thaønh ba giai ñoaïn keùo daøi trong hai naêm. Sau ñoù tieán
haønh taùi caáu truùc toå chöùc chuoãi cung öùng, bao goàm caû traùch
nhieäm quaûn lyù nhu caàu, söûa chöõa vaø hoã trôï saûn phaåm maø tröôùc
ñaây khoâng thuoäc boä phaän chuoãi cung öùng. OÂng noùi “Toâi duøng
quyeàn haïn cuûa mình ñeå giaûm bôùt nhieàu loaïi giaáy tôø, nhöng treân
thöïc teá ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù, toâi phaûi neâu roõ nhöõng lôïi ích cuûa
moät toå chöùc tích hôïp.”
Toå chöùc chuoãi cung öùng môùi cuûa palmOne ñöôïc thieát laäp nhö
moät toå chöùc toaøn caàu, nhöng ñöôïc ñòa phöông hoùa theo naêng löïc
cuûa töøng quoác gia. Döôùi quyeàn cuûa Mendez bao goàm naêm giaùm
ñoác phuï traùch töøng quy trình coát loõi hoaïch ñònh, mua haøng, saûn
xuaát, giao haøng vaø thu hoài vaø moät ñoäi nguõ nhaân söï coù naêng löïc
trong töøng boä phaän aáy. Caùc kyõ naêng trong coâng ty phaûn aùnh taàm
aûnh höôûng chieán löôïc cuûa coâng ty nhö: moät quy trình quaûn lyù nhu
caàu hieäu quaû coù theå nhanh choùng phaûn öùng vôùi caùc ñieàu kieän cuûa
thò tröôøng, moät nguoàn cung toát coù theå ñem laïi cho palmOne nhöõng
nguoàn nguyeân lieäu vaø dòch vuï toát nhaát, vaø quy trình caûi tieán lieân tuïc
treân caû ba phöông dieän chi phí, chaát löôïng vaø dòch vuï khaùch haøng.
Con ñöôøng ñi cuûa palmOne laø moät baøi hoïc raát toát veà caùch xaây döïng
nhaän thöùc veà taàm quan troïng cuûa boä phaän chuoãi cung öùng, ñeå coù
theå ñaûm baûo huy ñoäng ñöôïc nguoàn löïc caàn thieát. Caùch toát nhaát ñeå
coù theå giaønh ñöôïc söï uûng hoä vaø toân troïng ñoái vôùi chuoãi cung öùng
nhö moät taøi saûn chieán löôïc, laø chöùng minh noù thöïc söï xöùng ñaùng
nhö vaäy. Hay ñôn giaûn haõy ñeå keát quaû chöùng minh ñieàu aáy.
Haõy taäp trung vaøo nhöõng kyõ naêng caàn thieát
Roõ raøng, vieäc caân baèng giöõa naêng löïc caàn Roõ raøng, vieäc
vôùi naêng löïc ñaõ coù laø cöïc kyø quan troïng trong caân baèng giöõa
vieäc thöïc thi chieán löôïc cuûa coâng ty. Nhöng
naêng löïc caàn vôùi
ñieàu gì seõ xaûy ra neáu naêng löïc hieän taïi khoâng
ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu? Lieäu baïn coù caàn phaûi naêng löïc ñaõ coù
thay ñoåi caáu truùc cuûa toå chöùc, thay ñoåi chieán laø cöïc kyø quan
löôïc, hay chaáp nhaän tình traïng maát caân troïng trong vieäc
baèng aáy? thöïc thi chieán
löôïc cuûa
Thoâng thöôøng thì caùc coâng ty vôùi ñoäi
nguõ nhaân söï ñöôïc ñaøo taïo baøi baûn vaø coù naêng
coâng ty.
löïc coù theå hoaït ñoäng hieäu naêng hôn, naém baét
cô hoäi nhanh hôn, vaø phuïc hoài tình traïng suy thoaùi hieäu quaû hôn.
Vaø suy cho cuøng, caùc heä thoáng vaø coâng cuï hieän ñaïi hoã trôï cho
chuoãi cung öùng cuõng khoâng theå thay theá ñöôïc con ngöôøi. Cho duø
heä thoáng aáy phaàn naøo hoã trôï ñöôïc vieäc ra quyeát ñònh, ñieàu maø caùch
ñaây vaøi naêm laø khoâng theå, thì nhöõng heä thoáng naøy cuõng ñoøi hoûi
nhöõng con ngöôøi coù naêng löïc ñeå quaûn lyù. Thöïc teá, neàn kinh teá tri
thöùc ngaøy nay ñang ñoøi hoûi loaïi chuyeân gia chuoãi cung öùng môùi.
Hoï phaûi laø nhöõng ngöôøi coù theå nhanh choùng xöû lyù löôïng thoâng tin
khoång loà vaø duøng noù ñeå ra quyeát ñònh hieäu quaû. Keát quaû laø phaûi
ngaøy moät naâng cao trình ñoä hôn88.
Noùi moät caùch ñôn giaûn, ñaèng sau nhöõng chuoãi cung öùng haøng
ñaàu theá giôùi laø nhöõng con ngöôøi haøng ñaàu. Ñoàng thôøi, caùc nguyeân
taéc veà “toång chi phí sôû höõu” ñöôïc aùp duïng cho taøi saûn vaät chaát,
cuõng coù theå aùp duïng cho taøi saûn con ngöôøi. Procter & Gamble
(P&G) laø moät ví duï trong tröôøng hôïp naøy. P&G ñaõ xaây döïng moät
boä phaän töø söï saùt nhaäp caùc boä phaän saûn xuaát, cheá taïo, mua haøng vaø
dòch vuï khaùch haøng89. Coâng ty nhìn nhaän caùc boä phaän chöùc naêng
naøy nhö moät heä thoáng tích hôïp, maø muïc ñích chính laø dòch chuyeån
nguyeân vaät lieäu töø nhaø cung caáp ñeán khaùch haøng, ñoàng thôøi gia
taêng theâm giaù trò treân ñöôøng noù ñi. P&G ñaõ tuyeån duïng nhöõng
nhaân söï coù naêng löïc cao, naêng ñoäng vaø traû löông hoï haäu hónh. Lyù
do laø coâng ty seõ thu ñöôïc nhieàu lôïi hôn töø hoï, so vôùi vieäc tuyeån
nhöõng nhaân söï naêng löïc thaáp hôn vaø phaûi lieân tuïc ñoåi ngöôøi. Toùm
laïi, moät löïc löôïng nhaân söï coù chi phí cao coù theå ñem laïi möùc toång
chi phí sôû höõu thaáp hôn.
Caùc coâng ngheä môùi xuaát hieän nhö Internet cuõng laøm thay ñoåi
moâ hình kinh doanh truyeàn thoáng. Nhöng ñieàu quan troïng caàn löu
yù khi thieát keá toå chöùc laø, coâng ngheä khoâng phaûi laø nhaân toá quyeát
ñònh thaønh coâng, maø chính laø con ngöôøi. Ñeå coù theå khai thaùc heát
tieàm naêng cuûa coâng ngheä môùi, baïn seõ phaûi tìm kieám, vaø phaùt trieån
nhöõng ngöôøi coù theå hieåu caùch öùng duïng noù, ñeå caûi thieän hoaït ñoäng
vaø hieäu quaû cuûa nhöõng coâng vieäc haøng ngaøy, nhö laø mua haøng,
dòch vuï khaùch haøng vaø quaûn lyù logistics.
88. W. L. (Skip) Grenoble, “How will we staff our supply chain?” Global Supply Chain (2/3/2000). (TG)
89. Procter & Gamble Website, http://ww.pg.com. (TG)
Advanced Fibre Communications, Inc.

(AFC) hieåu raát roõ ñieàu naøy. Nhaø saûn xuaát Khi thieát keá cô
thieát bò vieãn thoâng coù truï sôû ôû Petaluma, caáu toå chöùc, haõy
California naøy laø moät nhaø cung caáp haøng
nhôù raèng coâng
ñaàu caùc giaûi phaùp tieáp caän baêng thoâng roäng
cho ngaønh coâng nghieäp vieãn thoâng toaøn caàu. ngheä khoâng
Maëc duø ñaõ coù 8 naêm taêng tröôûng oån ñònh, mang ñeán söï
AFC vaãn hoaït ñoäng nhö theå môùi vöøa khôûi thaønh coâng – maø
nghieäp cho ñeán khi Jeff Rosen gia nhaäp coâng laø con ngöôøi
ty vaøo naêm 2000 vôùi chöùc vuï phoù chuû tòch
phuï traùch hoaït ñoäng. Rosen giaûi thích “Cô
caáu toå chöùc cuûa chuùng toâi ñöôïc xaây döïng ñeå
ñaùp öùng giai ñoaïn môùi phaùt trieån, nhöng nhöõng quy trình aáy ngaøy
caøng bò haïn cheá.”
Moïi thöù ñeàu ñöôïc thöïc hieän baèng caùch thuû coâng, vaø khoâng coù
baát kyø söï öu tieân naøo vaøo xaây döïng quy trình vaø heä thoáng giuùp coâng
ty môû roäng quy moâ90. Coù chaêng thì chæ laø söï taäp trung vaøo caùc vaán
ñeà chieán thuaät, vaø coâng vieäc haøng ngaøy phuø hôïp vôùi chieán löôïc cuûa
coâng ty trong nhieàu naêm. Tuy nhieân, thò tröôøng ñaõ khaùc, chieán löôïc
cuõng khaùc, vaø chuoãi cung öùng caàn phaûi thích öùng vôùi caùc yeâu caàu
môùi aáy - saûn phaåm phaûi saün saøng ngay laäp töùc, dòch vuï chaát löôïng
cao, vaø lôïi nhuaän treân saûn phaåm caàn cao hôn.
Rosen nhaän thaáy caàn phaûi naâng caáp toå chöùc vaø heä thoáng trong
hoaïch ñònh vaø thöïc thi chuoãi cung öùng. OÂng cuõng hieåu raèng caàn
chöùng minh ñieàu mình noùi tröôùc khi ñöôïc chaáp thuaän ñeå coù theå
thay ñoåi lôùn trong toå chöùc cuûa mình. Do vaäy, oâng ñaõ xaây döïng moät
keá hoaïch nhaèm “chöùng minh thaønh coâng, vaø coù baèng chöùng ñeå thu
huùt söï chuù yù cuûa moïi ngöôøi”. Noã löïc ñaàu tieân cuûa oâng nhaém ñeán boä
phaän mua haøng, nôi oâng ñaõ thay theá moät soá nhaân söï cuõ baèng nhöõng
giaùm ñoác mua haøng coù kinh nghieäm hôn. Nhoùm quaûn lyù môùi naøy
ñöôïc trao nhieäm vuï xaây döïng moâ hình chi phí cho caùc nguyeân lieäu
chuû choát, cô caáu laïi nguoàn cung, vaø ñaøm phaùn vôùi caùc nhaø cung caáp
hieän taïi ñeå coù ñöôïc möùc giaù toát hôn. Rosen cuõng traùnh vieäc tuyeån
90. Theo phoûng vaán thöïc hieän bôûi Shoshanah Cohen, giaùm ñoác PRTM vôùi Jeff Rosen, Phoù Chuû Tòch AFC phuï traùch caùc hoaït ñoäng vaø coâng
ngheä thoâng tin. (TG)
duïng nhaân söï quaù cao caáp. OÂng giaûi thích raèng “Kinh nghieäm vöøa
ñuû ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhöõng gì chuùng toâi caàn.”
Noã löïc ñaàu tieân theå hieän qua vieäc caáp ñoä dòch vuï khaùch haøng
vaø bieân ñoä thôøi gian baét ñaàu ñöôïc caûi thieän. Nhöõng noã löïc naøy ñaõ
gaây ñöôïc söï chuù yù cuûa vò chuû tòch kieâm CEO John Schofield, cuõng
nhö hoäi ñoàng quaûn trò. Hôn hai naêm sau, Rosen ñöôïc trao nhieàu
traùch nhieäm vaø nguoàn löïc hôn ñeå tieáp tuïc coâng cuoäc naâng caáp toå
chöùc chuoãi cung öùng cuûa mình. OÂng ñaõ thay theá nhieàu vò trí nhaân
söï voán dó tröôùc ñaây chæ taäp trung vaøo caùc giao dòch haøng ngaøy,
baèng nhöõng ngöôøi coù theå thieát keá toaøn boä quy trình chuoãi cung
öùng. Rosen noùi “Chieán löôïc cuûa toâi raát ñôn giaûn. Baét ñaàu baèng
vieäc thueâ nhöõng con ngöôøi thoâng minh ñeå thieát keá caùc quy trình
hieäu quaû cao, vaø sau ñoù ñeå hoï ñieàu haønh chuùng.” Nhöõng ñoäng thaùi
tuyeån duïng ñaàu tieân cuûa oâng ñi cuøng vôùi vieäc xaùc laäp caùc quy trình
môù i cho mua haø n g, quaû n lyù taø i saû n , hoaï c h ñònh vaø quaû n lyù
ñôn haø n g.
Moät khi caùc quy trình cô baûn aáy ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng, Rosen
tuyeån duïng nhieàu vò trí quaûn lyù caáp cao ñeå trao nhieäm vuï caûi tieán
lieân tuïc. OÂng cuõng baét ñaàu naâng caáp moät caùch coù heä thoáng caùc heä
thoáng hoã trôï quy trình chuoãi cung öùng cuûa AFC. Cuõng nhö nhieàu
coâng ty vieãn thoâng khaùc, AFC ñaõ thueâ ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát
cho beân thöù ba, vaø duøng heä thoáng thoâng tin hieän ñaïi ñeå ñöa ra caùc
döï baù o , vaø giaùm saùt chaët cheõ tình traïng ñôn haøng cuûa
khaù c h haø n g.
Rosen löu yù raèng chieán löôïc thueâ ngoaøi vaø caùc coâng cuï phaàn
meàm môùi ñaõ cuõng coá caùc kyõ naêng maø toå chöùc cuûa oâng caàn. OÂng
noùi “Khi chuùng toâi baét ñaàu keá hoaïch naøy, ñaõ coù nhieàu ngöôøi raát
gioûi vôùi nhöõng coâng vieäc haøng ngaøy bò sa thaûi. Nhieàu ngöôøi trong
soá hoï khoâng thoaûi maùi vôùi yù töôûng öùng duïng coâng ngheä vaøo quy
trình, bôûi tröôùc ñaây hoï toaøn laøm thuû coâng. Chuùng toâi caàn nhöõng
con ngöôøi saün saøng vaän duïng coâng ngheä vaøo coâng vieäc cuûa hoï”.
Trong hôn hai naêm, Rosen ñaõ cô caáu laïi hoaøn toaøn toå chöùc cuûa
mình, saùt nhaäp boä phaän mua haøng vaø hoaïch ñònh nguyeân vaät lieäu,
vaø hình thaønh moät toå chöùc trung taâm bao goàm caùc quy trình hoaïch
ñònh, mua haøng, saûn xuaát, giao haøng vaø thu hoài. Caùc vò trí cuõ tröôùc
ñaây ñöôïc loaïi boû vaø thay theá baèng caùc vò trí môùi. Rosen löïa choïn
ñoäi nguõ nhaân söï moät caùch caån troïng. Hieän taïi, “chi phí treân ñaàu
ngöôøi” cuûa oâng trong chöøng möïc naøo ñoù cao hôn tröôùc ñaây, nhöng
soá ngöôøi laïi ít hôn nhieàu, vaø moãi ngöôøi ñöôïc trang bò caùc kyõ naêng
quan troïng maø toå chöùc cuõ khoâng coù ñöôïc.
Vieäc saép xeáp ñuùng ngöôøi vaøo caùc vò trí quan troïng khoâng deã
daøng chuùt naøo. Ví duï, nhieàu giaùm ñoác mieãn cöôõng sa thaûi nhöõng
nhaân vieân ñaõ phuïc vuï toát tröôùc ñaây, maëc duø kyõ naêng cuûa hoï hieän
taïi khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu taùi cô caáu toå chöùc chuoãi cung öùng.
Caùc coâng ty khaùc cuõng xem vieäc tìm kieám, tuyeån duïng vaø ñaøo taïo
nhöõng ngöôøi hoï caàn laø quaù phöùc taïp hoaëc toán keùm thôøi gian. Do
vaäy, hoï thöôøng chuyeån nhöõng ngöôøi ñaõ laøm toát ôû moät vò trí naøo
ñoù sang, nhöng nhöõng ngöôøi naøy laïi khoâng phuø hôïp vôùi vò trí môùi.
Ñieàu quan troïng caàn phaûi töø boû laø vieäc thuyeân chuyeån nhöõng ngöôøi
coù giaù trò vaøo caùc vò trí maø hoï khoâng phuø hôïp.
Thaäm chí coøn toài teä hôn vieäc thuyeân chuyeån khoâng phuø hôïp,
laø vieäc thieát keá toå chöùc laïi bò aûnh höôûng quaù nhieàu bôûi kyõ naêng vaø
quyeàn lôïi cuûa nhöõng nhaân vieân hieän taïi. Chuùng toâi ñaõ laøm vieäc vôùi
moät coâng ty saûn xuaát thieát bò ngoaïi vi ñang chuyeån hoaït ñoäng saûn
xuaát sang moâ hình thueâ ngoaøi. Coâng ty naøy thueâ hai coâng ty saûn
xuaát khaùc chòu traùch nhieäm saûn xuaát caùc saûn phaåm chính cho mình.
Vò phoù chuû tòch phuï traùch chuoãi cung öùng ñaõ taïo ra hai vò trí giaùm
ñoác phuï traùch quan heä.
Khoâng coù gì ngaïc nhieân, nhieàu nhaân vieân xem caùc vò trí môùi
nhö laø moät cô hoäi tuyeät vôøi. Maëc duø caùc vò trí môùi naøy ñoøi hoûi moät
loaït caùc kyõ naêng phöùc taïp, nhöng vò phoù chuû tòch phaùt hieän ra raèng
oâng ñang ñöôïc caùc öùng vieân trong noäi boä coâng ty vaän ñoäng haønh
lang raát maïnh meõ. Ñoàng thôøi oâng cuõng chòu aùp löïc raát lôùn veà vieäc
phaûi tìm ñuùng ngöôøi cho ñuùng vieäc. Keát quaû laø oâng tuyeån ñoàng
thôøi moät öùng vieân beân ngoaøi vaø moät öùng vieân noäi boä - chuyeân gia
nhieàu naêm kinh nghieäm trong quaûn lyù moái quan heä saûn xuaát theo
hôïp ñoàng. Vaø cuõng khoâng ngaïc nhieân, vò giaùm ñoác phuï traùch quan
heä ñöôïc boå nhieäm töø noäi boä ñaõ phaûi raát chaät vaät vôùi nhieäm vuï môùi
cuûa mình. Saùu thaùng sau, ngöôøi naøy ñaõ bò thay theá bôûi öùng vieân
khaùc coù kinh nghieäm vaø naêng löïc hôn.
Vaäy baøi hoïc ôû ñaây laø gì? Chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa baïn
vaø caùc quy trình ñi keøm seõ khoâng theå giuùp coâng ty tieán leân, neáu
nhö khoâng coù nhöõng con ngöôøi phuø hôïp. Ñeå thöïc thi moät caùch hieäu
quaû ñoøi hoûi nhöõng kyõ naêng vaø naêng löïc phuø hôïp. Haõy xaùc laäp toå
chöùc cuûa baïn xoay quanh caùc quy trình chuoãi cung öùng toång theå,
xaùc ñònh caùc kyõ naêng baïn caàn cho moãi vò trí, roài ñi “saên”, caû beân
trong laãn beân ngoaøi coâng ty. Ñöøng ñeå “khaû naêng hieän taïi” laøm haïn
cheá söï thaønh coâng cuûa toå chöùc baïn.

MOÂ HÌNH TOÅ CHÖÙC TÖÔNG LAI
Moät chuoãi cung öùng toång theå thoâng thöôøng caàn nhöõng kyõ naêng vaø
vai troø quaûn lyù môùi tröôùc ñaây chöa heà toàn taïi (xem Hình 3-11).
Caùc yeâu caàu khaù môùi cuûa caùc vò trí aáy coù theå laøm phoøng nhaân
söï khoâng bieát laøm theá naøo coù theå tìm ñuùng ngöôøi coâng ty ñang caàn,
hoaëc laøm sao coù theå tuyeån duïng moät caùch hieäu quaû neáu khoâng
ñöôïc hoã trôï töø boä phaän chuoãi cung öùng. Ñeå ñaûm baûo ñuùng ngöôøi
ñuùng vieäc, haõy phaùc hoïa chieán löôïc chuoãi cung öùng, moâ taû caùc vai
troø chuû choát, cuõng nhö caùc ñònh nghóa roõ raøng veà con ñöôøng phaùt
trieån söï nghieäp cuûa vò trí aáy, ñoàng thôøi leân moät keá hoaïch tuyeån
duïng toaøn dieän.
Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø moãi cuoäc taùi caáu truùc ñoøi hoûi phaûi
coù söï chuyeån ñoåi lôùn veà nhaân söï. Phaàn lôùn caùc toå chöùc chuoãi cung
öùng chæ coù moät vaøi vò trí cöïc kyø troïng yeáu - tröôùc vaø sau taùi caáu
truùc. Ñoù laø nhöõng coâng vieäc ñoøi hoûi khaû naêng nhaát ñònh, vaø baïn
khoâng ñöôïc nhaân nhöôïng. Nhöõng nhaân vieân hieän taïi, neáu ñöôïc taùi
ñaøo taïo vaø huaán luyeän ñaày ñuû, coù theå ñaùp öùng phaàn lôùn caùc vai troø
trong toå chöùc môùi cuûa baïn.
HÌNH 3-11
Vò trí môùi trong quaûn trò chuoãi cung öùng toång theå
Vò trí môùi Caùc kyõ naêng chuû choát caàn thieát
° Khaû naêng ñaøm phaùn xaây döïng ñoái taùc vaø lieân minh chieán löôïc
Giaùm ñoác phuï traùch
° Khaû naêng thuùc ñaåy hieäu quaû hoaït ñoäng toát nhaát trong ngaønh (best-
quan heä ñoái taùc thueâ
in-class) töø caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng
ngoaøi
° Khaû naêng taäp hôïp caùc thaønh vieân töø nhieàu boä phaän khaùc nhau ñeå coäng
Saûn xuaát (make)
taùc laøm vieäc
° Khaû naêng quaûn lyù treân phaïm vi toaøn caàu

° Khaû naêng quaûn lyù caùc moái quan heä chaët cheõ vôùi caùc nhaø cung caáp
chính, vaø thöïc thi chieán löôïc chuoãi cung öùng toaøn caàu ñoái vôùi nguyeân
Giaùm ñoác mua haøng
vaät lieäu mua ñöôïc töø caùc nhaø cung caáp
toaøn caàu
° Khaû naêng taùi caáu truùc nguoàn cung ñeå ñaït ñöôïc toång chi phí sôû höõu
Mua haøng (source)
thaáp nhaát
° Khaû naêng quaûn lyù nhaø cung caáp thoâng qua caùc thöôùc ño coù muïc tieâu,
vaø heä thoáng ñaùnh giaù nhaø cung caáp
° Khaû naêng thaáu hieåu heä thoáng kinh doanh cuûa khaùch haøng
Giaùm ñoác quan heä khaùch
° Hieåu roõ hoaït ñoäng chuoãi cung öùng ñeå ñaûm baûo vieäc thöïc thi moät caùch
haøng
hieäu quaû caùc quy trình coát loõi ñaùp öùng yeâu caàu cuûa khaùch haøng
Phaân phoái (deliver)
° Hieåu saâu saéc caùc kinh nghieäm thöïc haønh toát nhaát veà chuoãi cung öùng
Giaùm ñoác caûi tieán quy ° Khaû naêng taäp hôïp caùc thaønh vieân töø nhieàu phoøng ban ñeå hôïp taùc cuøng
trình chuoãi cung öùng laøm vieäc
Hoaïch ñònh (plan) ° Khaû naêng phaùt hieän caùc cô hoäi caûi tieán quy trình vaø töï ñoäng hoùa töøng
phaàn
Chuyeân vieân phaân tích ° Thoâng suoát caùc thöôùc ño chuoãi cung öùng vaø caùc phöông phaùp ño löôøng
hieäu quaû hoaït ñoäng thích hôïp cho caùc muïc tieâu ñeà ra
chuoãi cung öùng ° Khaû naêng theå cheá hoùa caùc chöông trình caûi tieán lieân tuïc vaø ñaùnh giaù
Hoaïch ñònh (plan) döïa treân thöôùc ño
Hoà sô Owens Corning:

Taùi toå chöùc cho “moät
töông lai saùng laïn hôn”
“Söï tuùng quaãn“cuûa caùc phaân ngaønh chuû choát – chi phí taêng coøn giaù
thì giaûm - ñaõ khieán Owens Corning phaûi caân nhaéc laïi caùc quy trình
vaø caùch toå chöùc chuoãi cung öùng cuûa mình, ñeå coù theå ñaùnh giaù taùc
ñoäng cuûa caùc yeáu toá naøy ñeán khaû naêng caïnh tranh, vaø höôùng tôùi
khaùch haøng treân toaøn boä coâng ty.
Owens Corning (OC), truï sôû chính taïi Toledo, bang Ohio,
coù heä thoáng nhaø maùy saûn xuaát ôû hôn 25 nöôùc vaø 165 trung taâm
phaân phoái. OC laø coâng ty daãn ñaàu vôùi giaù trò 5 tyû ñoâla trong ngaønh
nguyeân vaät lieäu xaây döïng vaø caùc giaûi phaùp vaät lieäu toång hôïp. OC
noåi tieáng vôùi danh muïc caùc saûn phaåm ñoät phaù - phaùt minh ra sôïi
thuyû tinh vaø chaá t caù c h nhieä t baè n g sôï i thuû y tinh caù c h ñaâ y hôn
50 naê m .
Xaáp xæ 80 phaàn traêm doanh thu cuûa coâng ty laø töø caùc heä thoáng
vaø danh muïc caùc saûn phaåm nguyeân vaät lieäu xaây döïng, ñöôïc baùn
thoâng qua caùc nhaø phaân phoái, caùc nhaø thaàu, vaø caùc coâng ty baùn sæ
HOÀ SÔ OWENS CORNING: Taùi toå chöùc cho “moät töông lai saùng laïn hôn” 183
toaøn quoác lôùn chuû yeáu taäp trung ôû Baéc Myõ. Phaàn doanh thu coøn laïi
ñeán töø caùc vaät lieäu toång hôïp ñöôïc söû duïng chính trong caùc ngaønh oâ
toâ, vieãn thoâng, ñieän töû vaø xaây döïng treân thò tröôøng toaøn caàu.
Duø coâng ty lôùn vaø thöông hieäu noåi tieáng, nhöng OC ñang phaûi
ñoái maët vôùi söï caïnh tranh ngaøy caøng cao trong caùc thò tröôøng chính,
do söï hôïp nhaát ngaønh vaø toaøn caàu hoùa trong nhöõng naêm gaàn ñaây.
Baø Sue Hatfield, giaùm ñoác chieán löôïc vaø tích hôïp chuoãi cung öùng
vaø coâng ngheä (director of strategy and integration for supply chain
and technology) cuûa coâng ty, löu yù “Chuùng toâi phaûi coù khaû naêng
caïnh tranh khoâng chæ veà giaù baùn. Thaùch thöùc lôùn nhaát cuûa chuùng toâi
laø coù ñöôïc söï linh hoaït vôùi chi chi thaáp ñeå ñaùp öùng nhu caàu khaùch
haøng ngaøy caøng gia taêng.”
Ñaây laø moät böôùc ngoaët ñoái vôùi ngaønh naøy. Caùc saûn phaåm xaây
döïng voán laø ngaønh saûn xuaát theo quy trình vaø caàn raát nhieàu taøi löïc.
Taän duïng taøi löïc vaø hieäu naêng saûn xuaát laø caùc nhaân toá thaønh coâng
chính yeáu ñeå caïnh tranh treân thöông tröôøng. Theo truyeàn thoáng thì
söï linh hoaït chöa töøng ñöôïc xem laø nhaân toá chính, nhöng noù ñang
daàn trôû thaønh nhaân toá chính.
OC ñöôïc toå chöùc thaønh caùc ñôn vò kinh doanh, moãi ñôn vò coù
boä phaän mua, baùn haøng vaø caùc quy trình chuoãi cung öùng rieâng cuûa
mình. Vì coù nhieàu phaân khuùc kinh doanh, neân coâng ty ñaõ phaûi vaát
vaû ñoái phoù khi caùc nhu caàu veà chuoãi cung öùng taêng leân. Tröôùc kia,
coâng ty coù moät möùc dö thöøa ñaùng keå veà quy trình vaø nhaân söï ôû
khaép caùc ñôn vò kinh doanh, vaø thöøa höôûng nhieàu öùng duïng phaàn
meàm loãi thôøi voán tích hôïp keùm. Nhöõng nhaân toá naøy ñaõ gaây neân
vieäc thieáu tính thoáng nhaát/tích hôïp veà thoâng tin ôû caáp ñoä coâng ty.
Ñaây ñöôïc coi nhö laø moät keû tieáp tay chính cho caùc raéc roái ñang phaùt
sinh maø OC ñang gaëp phaûi, nhö caùc döï baùo veà caàu thieáu chính xaùc,
hoaïch ñònh keùm, khaùch haøng khoâng haøi loøng veà moïi maët, vaø chi phí
vaän haønh chuoãi cung öùng cao.
GIAÛI PHAÙP COÂNG NGHEÄ VAÃN CHÖA ÑUÛ
Giöõa thaäp nieân 90, OC trieån khai heä thoáng ERP cuûa SAP91 khaép
caùc chi nhaùnh toaøn caàu cuûa mình. Vaøo thôøi ñieåm ñoù, OC ñaõ tin
töôûng raèng moät neàn taûng coâng ngheä chung toaøn caàu seõ giuùp giaûi
quyeát nhieàu vaán ñeà kinh doanh lieân quan tôùi caùch thöùc saûn xuaát
theo ñònh höôùng vaøo saûn phaåm (product driven) vôùi moâ hình saûn
xuaát ñeå döï tröõ (make to stock) cuûa mình. Ñieàu naøy raát quan troïng,
bôûi nhöõng vaán ñeà cuûa phöông thöùc naøy seõ aûnh höôûng ñeán caùc döï
baùo, caùch quaûn lyù vaät lieäu, leân lòch saûn xuaát, khaû naêng ñaùp öùng
lòch giao haøng, vaø caáu thaønh chi phí cuûa OC. Theo oâng Hatfield thì
“Döï baùo khoâng chính xaùc khieán chuùng toâi khoâng phoái hôïp chính
xaùc vôùi lòch trình saûn xuaát, daãn tôùi khoâng theå caân baèng giöõa cung
vaø caàu. Roài noù tieáp tuïc taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán khaùch haøng, theå hieän
ôû khaû naêng giao haøng ñuùng heïn vaø tyû leä hoaøn thaønh ñôn haøng.”
Heä thoáng SAP ñaõ loaïi boû 500 heä thoáng cuõ
Heä thoáng SAP vaø loãi thôøi, ñaït ñöôïc moät trong nhöõng muïc
ñích ñang ñöôïc quan taâm cuûa coâng ty - giöõ
ñaõ loaïi boû 500
laïi moät heä thoáng “ñôn giaûn, chung, vaø toaøn
heä thoáng cuõ caàu.” Sau ñoù, OC ñaõ öùng duïng phaàn meàm
vaø loãi thôøi, ñaït logistics vaø hoaïch ñònh tieân tieán cuûa SAP.
ñöôïc moät trong Tuy nhieân, caùc öùng duïng veà coâng ngheä
nhöõng muïc ñích thoâng tin chæ mang laïi moät soá lôïi ích. Theo
lôøi oâng David Johns, phoù chuû tòch caáp cao,
ñang ñöôïc quan
vaø tröôûng boä phaän thoâng tin vaø chuoãi cung
taâm cuûa coâng öùng, thì: “Ñaõ coù söï tieán trieån ôû nhöõng khu
ty - giöõ laïi moät vöïc nhö haønh chính, logistics, vaø quaûn lyù
heä thoáng “ñôn nguyeân vaät lieäu. Nhöng laïi vaãn thieáu söï tích
giaûn, chung, vaø hôïp thaät söï vôùi quy trình saûn xuaát, vaø caùc
toaøn caàu.” quy trình hoaïch ñònh phoái hôïp saûn xuaát vaø
baùn haøng Hoaïch ñònh phoái hôïp saûn xuaát vaø
baùn haøng92.”
91. SAP laø coâng ty cung caáp phaàn meàm coâng ty lôùn nhaát Chaâu AÂu, lôùn thöù ba theá giôùi coù truï sôû ñaët taïi Ñöùc. Ñöôïc thaønh laäp naêm 1972 ñeán
nay SAP ñöôïc bieát ñeán nhö laø nhaø cung caáp giaûi phaùp phaàn meàm Hoaïch Ñònh Nguoàn Löïc Coâng ty toång theå (ERP), coù teân laø SAP ERP,
haøng ñaàu theá giôùi. Ngoaøi ra SAP coøn cung caáp caùc phaàn meàm nhaùnh hoã trôï Quaûn Trò Quan Heä Khaùch Haøng (CRM), Quaûn trò Chuoãi Cung
ÖÙng (SCM),..(ND)
92. Hoaïch ñònh phoái hôïp saûn xuaát vaø baùn haøng (S&OP) :Laø moät qui trình hoaïch ñònh chieán löôïc nhaèm haøi hoøa nhöõng xung khaéc giöõa caùc
muïc tieâu kinh doanh, töø ñoù hoaïch ñònh keá hoaïch cho hoaït ñoäng chuoãi cung öùng toång theå trong töông lai. S&OP lieân quan ñeán nhieàu boä phaän
trong coâng ty nhö boä phaän marketing, baùn haøng, taøi chính, saûn xuaát vaø logistics. Sau buoåi hoïp S&OP, caùc boä phaän naøy seõ cuøng nhau thoáng
nhaát treân moät keá hoaïch, moät con soá döï baùo duy nhaát veà hoaït ñoäng kinh doanh cuûa toaøn coâng ty. (ND)
Roõ raøng laø ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu

chieán löôïc thì raát caàn moät giaûi phaùp ôû taàm OC muoán ñaït
coâng ty, laáy khaùch haøng laøm trung taâm, ñoàng ñöôïc thaønh quaû
thôøi öùng duïng caùc thöïc haønh toát nhaát vaø caùc noåi baät veà chaát
tieâu chuaån ñaõ ñöôïc vaän duïng bôûi caùc coâng ty
löôïng dòch vuï
hoaït ñoäng hieäu quaû nhaát. Muïc ñích lôùn nhaát
laø ”Ñeå hoaït ñoäng nhö moät coâng ty”. Khoâng khaùch haøng, vaø
theå xem nheï muïc ñích naøy. Moät saùng kieán tieát kieäm khoaûng
chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng ñaõ trôû thaønh moät 250 trieäu ñoâ la
trong naêm nguyeân taéc chieán löôïc haøng ñaàu trong lôïi nhuaän
cuûa OC, ñöôïc ñeà xuaát bôûi moät toång giaùm ñoác töø hoaït ñoäng
ñieàu haønh môùi, oâng Dave Brown. OC muoán
ñaït ñöôïc thaønh quaû noåi baät veà chaát löôïng coâng ty vaø voán
dòch vuï khaùch haøng, vaø tieát kieäm khoaûng 250 löu ñoäng trong
trieäu ñoâ la trong lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng coâng voøng ba naêm.
ty vaø voán löu ñoäng trong voøng ba naêm. Coâng
ty muoán taïo ra moät töông lai saùng laïn hôn
cho chính nhaân vieân vaø caùc coå ñoâng cuûa mình.
Vieäc chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng sang caáp ñoä chieán löôïc chæ
laø böôùc ñaàu trong keá hoaïch ba naêm. Nhö
oâng Hatfield giaûi thích, “Nhöõng gì chuùng toâi OÂng Sue Hatfield
caàn laøm laø sao cho moãi quy trình cuûa chuoãi cho bieát “Chuùng
cung öùng (hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát, toâi caàn thay ñoåi
giao haøng) toát hôn, thay ñoåi tö duy töø hieäu
tö duy töø hieäu
naêng saûn xuaát sang söï linh hoaït chuoãi cung
öùng, ñoàng thôøi tích hôïp khaùch haøng vaø nhaø naêng saûn xuaát
cung caáp vaøo trong chuoãi cung öùng. Chuùng sang söï linh
toâi cuõng phaûi môû roäng quan ñieåm cuûa mình hoaït chuoãi cung
töø caáp ñoä chöùc naêng sang caáp ñoä chuoãi cung öùng”
öùng tích hôïp, toaøn coâng ty”.
THAY ÑOÅI TOÅ CHÖÙC
Böôùc ñaàu tieân laø tích hôïp caùc boä phaän chöùc naêng coù taùc ñoäng ñeán
kinh nghieäm khaùch haøng - quaûn lyù nguyeân vaät lieäu, logistics vaø
kho baõi, dòch vuï khaùch haøng/trung taâm giaûi ñaùp thaéc maéc, quaûn
trò taøi khoaûn nôï phaûi thu, tình traïng nguyeân veïn cuûa döõ lieäu chính
veà saûn phaåm vaø khaùch haøng - thaønh moät boä phaän duy nhaát. Ngaøy
nay, coù 350 nhaân vieân baùo caùo cho phoøng naøy, do Phoù Chuû Tòch
Caùc Hoaït Ñoäng Chuoãi Cung ÖÙng Khaùch Haøng (Vice President of
Customer Supply Chain Operations), baø Meg Ressner ñöùng ñaàu.
Baø Meg Ressner cho bieát “Chuùng toâi coá yù ñeå chöõ “khaùch
haøng” tröôùc teân boä phaän naøy ñeå ñaûm baûo laø chuùng toâi thaät söï
höôùng troïng taâm cuûa chuoãi cung öùng toång theå vaøo khaùch haøng.
Moät ñieåm nöõa chuùng toâi ñang coá thöïc hieän laø taùch bieät quy trình
cuûa chuoãi cung öùng ra khoûi moät môù caùc quy trình ñang ñöôïc vaän
haønh bôûi coâng ty.” Boä phaän cuûa baø Ressner ñang tröïc thuoäc moät toå
chöùc lôùn hôn teân laø Caùc Giaûi Phaùp Coâng Ngheä vaø Chuoãi Cung ÖÙng
(Supply Chain anh Technology Solutions – SCTS), ñöùng ñaàu bôûi
oâng David Johns. Ñieàu gì taïo ra söï khaùc bieät naøy. SCTS taäp trung
vaøo caùc quy trình baèng caùch vaän haønh chuùng, trieån khai coâng ngheä
hoã trôï, hoaëc khuyeán khích caùc caûi tieán, saùng taïo veà quy trình.”
OC ñaõ nhaän ra giaù trò cuûa vieäc keát hôïp chöùc naêng quy trình
chuoãi cung öùng vaø coâng ngheä vaøo trong moät toå chöùc. OÂng Johns lyù
giaûi veà cô sôû lyù luaän naøy: “Chuùng toâi muoán
OC ñaõ nhaän ra thuùc ñaåy caùc nguoàn löïc trong toaøn coâng ty,
giaù trò cuûa vieäc laøm moïi vieäc nhanh hôn, vaø caûi thieän caùc dòch
vuï maø chuùng toâi coù theå cung caáp.” Coâng ty
keát hôïp chöùc
cuõng muoán linh hoaït hôn trong vieäc ñaùp öùng
naêng quy trình nhu caàu khaùch haøng. Do OC ñaõ coù trieát lyù
chuoãi cung öùng kinh doanh töø hôn moät thaäp kyû tröôùc laø “laøm
vaø coâng ngheä moïi vieäc vì moïi ngöôøi”, neân chi phí coâng ty
vaøo trong moät ñaõ quaù cao, vaø theo oâng Johns, “Chuùng toâi
toå chöùc. ñaõ thaät söï khoâng theå phaùt trieån vì khoâng
coù moät chieán löôïc roõ raøng vaø nhaát quaùn.”
“Hoài ñoù, chuùng toâi ñaõ hieåu raèng “ñôn giaûn, chung, vaø toaøn
caàu” laø nhöõng nguyeân taéc hoaït ñoäng chính yeáu, vaø noù vaãn coøn
hieäu löïc ñeán ngaøy nay, nhöng baây giôø chuùng toâi nhaän ra raèng söï
linh hoaït môùi laø lôïi theá caïnh tranh chuû yeáu”. Quan ñieåm höôùng veà
khaùch haøng traùi ngöôïc vôùi taäp quaùn cuõ laø taäp trung vaøo hieäu naêng
cuûa saûn xuaát. “Trieát lyù cuûa chuùng toâi vôùi tö caùch moät nhaø saûn xuaát
60 naêm trong ngheà laø chu trình vaän haønh saûn phaåm daøi. Vaø chieán
löôïc ñoù ñaõ bao haøm moïi aån yù. Nhöng hieän nay, vôùi söï taäp trung vaøo
tính linh hoaït, chuùng toâi ñang nhaém vaøo khoaûng thôøi gian thöïc hieän
ñôn haøng höôùng tôùi thò tröôøng ñeå kòp giao haøng, vaø khaû naêng ñaùp
öùng nhanh ñoái vôùi nhöõng thay ñoåi lôùn trong nhu caàu.”
Taàm nhìn
Ñeå ñaûm baûo coâng ty coù theå ñaùp öùng nhu caàu khaùch haøng linh hoaït
hôn tröôùc, OC ñaõ tieán haønh moät cuoäc ñaùnh giaù toång theå chuoãi cung
öùng ñaàu cuoái baèng caùch söû duïng “Moâ hình caùc giai ñoaïn tröôûng
thaønh veà quy trình ñeå coù ñöôïc chuoãi cung öùng xuaát saéc” – (stages
of process maturity model for supply chain excellence) cuûa PRTM
nhö moät luaän ñieåm tham khaûo (xem theâm chöông 6 vaø Phuï Luïc
B). OC phaùt hieän ra raèng hoï ñang ôû ñaàu giai ñoaïn 2 trong caùc giai
ñoaïn tröôûng thaønh cuûa quy trình, töùc laø chæ môùi xuaát saéc veà maët
chöùc naêng, song ñang höôùng tôùi giai ñoaïn 3, ñoù laø “söï tích hôïp coâng
ty.” Coâng ty ñaõ söû duïng moâ hình SCOR taïo ra moät khuoân maãu
chuaån, ñeå hieåu hôn caùc moái quan heä trong chieán löôïc kinh doanh,
caáu truùc chuoãi cung öùng, caùc thöïc haønh chuoãi cung öùng, vaø coâng
ngheä. Coâng ty hieåu laø caàn xaùc ñònh caùc ñeà xuaát giaù trò tröôùc khi coù
theå nhaän ñöôïc söï chaáp nhaän töø phía caùc coå ñoâng. OÂng Hatfield cho
bieát: “ Taàm nhìn cuûa söï chuyeån ñoåi cung caáp moät loä trình toång theå
chung, vaø ñöa ra moät boä khung chung cho caùc döï aùn caûi tieán ôû caáp
ñoä coâng ty.”
Boä phaän chuoãi cung öùng ñaõ xaùc ñònh boán khu vöïc caàn caûi thieän
ngay: chænh söûa quy trình hoaïch ñònh toång theå trong quaûn lyù nguyeân
vaät lieäu vaø thieát laäp moät quy trình hoaïch ñònh caùc phöông thöùc hoaït
ñoäng vaø baùn haøng trong moãi ñôn vò kinh doanh, thuùc ñaåy heä thoáng
vaän taûi vaø kho baõi ôû taàm coâng ty thay vì caáp ñoä ñôn vò kinh doanh
ñôn leû, caûi tieán hoaït ñoäng dòch vuï toång theå vôùi khaùch haøng, vaø xaây
döïng tính linh hoaït vaø hieäu quaû trong saûn xuaát nhieàu hôn nöõa .
Luùc môùi baét ñaàu, OC ñaõ laäp chuaån caùc caáp ñoä hieäu quaû hoaït
ñoäng hieän coù cuûa mình so vôùi caùc toå chöùc saûn xuaát töông töï ôû ba
khu vöïc: möùc ñoä ñaùp öùng vaø dòch vuï khaùch haøng, tính hieäu quaû cuûa
chi phí, vaø tính hieäu quaû cuûa taøi saûn.
Coâng ty ñaõ xaùc ñònh caùc coâng vieäc öu tieân, vaø chæ tieâu cho caùc
quaù trình höôùng tôùi khaùch haøng nhö giao haøng ñuùng haïn theo yeâu
caàu - moät thaønh quaû quan troïng cuûa söï lieân keát chaët cheõ hôn giöõa
caùc quy trình hoaïch ñònh caân baèng cung vaø caàu. Hieäu quaû gia taêng
cuûa quy trình hoaïch ñònh phoái hôïp hoaït ñoäng vaø baùn haøng goàm 10
böôùc (S&OP) cuõng cho pheùp OC caét giaûm chi phí baèng caùch vaän
haønh caùc hoaït ñoäng toaøn caàu theo höôùng tích hôïp hôn.
Keát quaû tröôùc maét coâng ty ñaït ñöôïc laø möùc haøng toàn kho giaûm
xuoáng vaø chaát löôïng haøng toàn kho cao hôn, hieäu quaû thöïc hieän ñôn
haøng vaø giao haøng ñuùng haïn ñöôïc caûi thieän, vaø chi phí logistics
giaûm. OC öôùc tính seõ taïo ra giaù trò khoaûng hôn 165 trieäu ñoâ la Myõ
trong voøng 3 naêm ñaàu cuûa keá hoaïch.
CHUYEÅN TROÏNG TAÂM TÖØ SAÛN PHAÅM SANG THÒ TRÖÔØNG
Moät muïc tieâu lôùn khaùc laø chuyeån töø tö duy toå chöùc vaø khaû naêng
thi haønh töø chuù troïng vaøo saûn phaåm vôùi nguyeân lieäu caáu thaønh neân
noù, sang taäp trung vaøo thò tröôøng vôùi caùc giaûi phaùp cung caáp cho
khaùch haøng. Maëc duø vaäy, baø Meg Ressner xaùc nhaän, OC coù caû hai
kieåu khaùch haøng: “Ñuùng laø nhu caàu cuûa khaùch haøng ñang thay ñoåi
nhanh choùng, vaø chuùng toâi phaûi coù naêng löïc ñeå ñaùp öùng taát caû caùc
nhu caàu naøy, maø ñeå laøm ñöôïc thì phaûi coù moät neàn taûng linh hoaït.”
Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy, caùc nhoùm quaûn lyù khaùch haøng, tröôùc
ñaây khaùch haøng khoù tieáp caän baát keå yeâu caàu naøo veà dòch vuï, ñaõ
ñöôïc thaønh laäp cho caùc ñoái taùc ñaët haøng lôùn hay giaù trò cao. Lyù do
laø coâng ty muoán saép xeáp moät nhoùm ñuùng ngöôøi, ñuùng kyõ naêng, vaø
ñuùng caùc quy trình theo caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Moät soá khaùch
haøng cuõng coù theå töï phuïc vuï, vôùi hoã trôï cuûa coâng ngheä coång thoâng
tin hay caùc giao dòch trao ñoåi döõ lieäu ñieän töû (EDI) ñeå hoaøn thaønh
vaø quaûn lyù ñôn haøng. Nghóa laø coù moät ñoäi quaûn lyù khaùch haøng
chuyeân traùch cho caùc khaùch haøng khaùc nhau. Theo nhö löu yù cuûa
baø Ressner, maëc duø OC ñang khai thaùc ñaët haøng vaø caùc hoaït ñoäng
phuïc vuï khaùch haøng qua Internet, nhöng coâng ty cuõng nhaän ra raèng
ña soá caùc nhaø phaân phoái vaø baùn leû vaãn thaáy thoaûi maùi hôn khi tieáp
xuùc vôùi caùc ñaïi dieän dòch vuï khaùch haøng cuûa OC.
Nhöõng thaùch thöùc naøy raát ña daïng. Caùc khaùch haøng muoán
nhieàu dòch vuï theo yeâu caàu rieâng cuûa mình hôn vaø linh hoaït hôn.
Hoï muoán coù nhöõng giaûi phaùp thieát keá vöøa ñaùp öùng nhu caàu rieâng,
vöøa loaïi chi phí ra khoûi chuoãi cung öùng cuûa hoï. OÂng Hatfield noùi
theâm: “Nhieàu khaùch haøng muoán OC trôû thaønh ñoái taùc khi chuùng toâi
coù theå duøng caùc nguoàn löïc ñaày ñuû cuûa mình ñeå giuùp coâng vieäc kinh
doanh cuûa hoï phaùt trieån”. Lieân minh vôùi khaùch haøng, ñieàu naøy coù
nghóa laø OC caàn trôû neân tích hôïp hôn vôùi chuoãi cung öùng cuûa caùc
khaùch haøng ñeå hieåu nhöõng gì khaùch haøng yeâu caàu, vaø ñeå taïo ra caùc
quy trình nhaèm ñaûm baûo nhu caàu ñöôïc ñaùp öùng ñuùng thôøi ñieåm vaøo
baát cöù luùc naøo.
CAÙC CÔ CHEÁ CHUYEÅN ÑOÅI
Thaùch thöùc chính khi ñaët caùc vaán ñeà chuoãi cung öùng vaøo taàm ngaém
cuûa moïi ngöôøi laø taùi xaùc ñònh vaø ñaøo taïo ñeå caùc nhaân vieân hieåu moät
chuoãi cung öùng tích hôïp mang yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi OC, vaø
vai troø vaø traùch nhieäm cuûa moãi nhaân vieân nhö theá naøo trong chuoãi
cung öùng. OÂng Hatfield noùi, “Chuùng toâi ñaõ baét tay vaøo moät quy
trình ñaøo taïo toaøn dieän. Moät trong nhöõng vieäc hieäu quaû nhaát chuùng
toâi ñaõ laøm, noùi moät caùch ñôn giaûn, laø thueâ moät coâng ty thieát keá veõ
phaùc hoïa taát caû caùc quy trình chuoãi cung öùng caáp cao taïi OC. Khi
hoaøn thaønh, roõ raøng laø chuoãi cung öùng ñaët troïng taâm vaøo khaùch
haøng ñöôïc vaø bao truøm haàu heát nhöõng hoaït ñoäng cuûa chuùng toâi.
Moãi ngöôøi coù moät vai troø nhaát ñònh, vaø chìa khoaù daãn ñeán thaønh
coâng laø tích hôïp taát caû laïi.”
Toå chöùc chuoãi cung öùng nhaän ra raèng phaûi coù ba yeáu toá caáu
thaønh ñeå chuyeån ñoåi hieäu quaû, ñoù laø: con ngöôøi, quy trình, vaø coâng
ngheä. Yeáu toá con ngöôøi ñoøi hoûi ñaøo taïo veà giaù trò cuûa chuoãi cung
öùng ñem laïi töø xaây döïng “nhöõng nhaân vieân toaøn taâm toaøn yù”. Hoï
laø nhöõng ngöôøi seõ ñöôïc huaán luyeän vaø caáp giaáy pheùp ñeå thöïc thi
caùc quy trình vôùi yeâu caàu cao veà traùch nhieäm cuoái cuøng hoaøn thaønh
coâng vieäc. Caáu truùc quy trình phaûi ñöôïc xaây döïng treân moät muïc
tieâu thoáng nhaát laø ñem laïi dòch vuï khaùch haøng hoaøn haûo. Vaø cuoái
cuøng, coâng ngheä seõ phaûi “hôïp vôùi muïc ñích”: noù giuùp hieäu quaû
hoaït ñoäng cao hôn, thoâng qua khaû naêng nhìn thaáu suoát doøng chaûy
thoâng tin ôû moïi caáp ñoä quaûn lyù.
Tröôùc ñaây coâng ngheä ñöôïc xem laø taùc nhaân chính leøo laùi caùc
quy trình kinh doanh, baây giôø noù laø neàn taûng cho caùc muïc tieâu to
lôùn hôn, vaø mang taàm chieán löôïc hôn. Baèng chöùng cho söï chuyeån
ñoåi naøy roõ nhaát laø ôû caùch thöùc nhaân vieân ñöôïc tuyeån cho boä phaän
heä thoáng thoâng tin. Don Kosanka, toång giaùm ñoác phuï traùch thoâng
tin (Chief Information Officer) cuûa OC, giaûi thích: “Caùc nhaân söï
chuyeân traùch coâng ngheä thoâng tin chuùng toâi söû duïng thöïc söï khoâng
phaûi maãu ngöôøi baïn coù theå tìm thaáy ôû caùc toå chöùc coâng ngheä thoâng
tin ñieån hình naøo. Hoï thaáu hieåu toát caùc quy trình kinh doanh chuùng
toâi laøm, vaø giaù trò cuûa hoï ñeán töø vieäc giuùp tính toaùn coâng ngheä naøo
coù theå giuùp ích cho moãi quy trình trôû neân hieäu quaû hôn, roõ raøng hay
chính xaùc hôn. Chuùng toâi thueâ ngoaøi ñeå vaän haønh cô sôû haï taàng IT
voán chæ ñoøi hoûi nhöõng kyõ naêng chuyeân moân thoâng duïng hôn.”
Kosanka laø moät ñieån hình cuûa tröôøng hôïp thay ñoåi tö duy taïi
OC. Anh taâm söï, “Khi vaøo laøm cho coâng ty caùch ñaây 25 naêm, toâi
hoaøn toaøn chöa coù kinh nghieäm gì, vaø toâi nghó coâng ngheä laø moät
nhaân toá quan troïng. Sau moät vaøi naêm ôû ñaây, toâi thaáy quy trình coøn
quan troïng hôn. Baây giôø toâi hieåu laø moïi ngöôøi coù taàm quan troïng
then choát ngang nhau. Khoâng coù söï ñoùng goùp cuûa töøng nhaân vieân
thì baïn khoâng theå tieán haønh baát kyø quy trình naøo, hay nhaän ra giaù
trò cuûa coâng ngheä. Vì theá baïn coù theå noùi laø toâi ñaõ chuyeån sang moät
caùch tieáp caän tích hôïp hôn.”
Ñieåm khaùc bieät trong nhaän thöùc cuûa ngaøy hoâm nay veà vai troø
cuûa coâng ngheä, theo Kosanka, laø ôû choã “Neáu coù theå, chuùng toâi coá
gaéng giaûi quyeát caùc thaùch thöùc veà quy trình maø khoâng caàn coâng
ngheä. Chuùng toâi chæ söû duïng coâng ngheä khi naøo caàn, vaø khi coâng
ngheä thaät söï giuùp taêng ích lôïi cho döï aùn ñeå chöùng minh laø vieäc ñaàu
tö vaøo ñoù laø coù ích.”
Kosanka ñaõ söû duïng coâng ngheä thoâng tin ñeå giaûm chi phí chuoãi
cung öùng. “Toång voán ñaàu tö cuûa chuùng toâi vaøo coâng ngheä thoâng tin
ñaõ giaûm daàn moãi naêm trong voøng baûy naêm qua, vaø phaàn traêm tính
trong doanh thu baùn haøng coøn giaûm nhanh hôn. Tuy chi phí coâng
ngheä thoâng tin ñaàu tö vaøo haï taàng phaàn cöùng giaûm, nhöng chuùng
toâi ñang duy trì hoaëc taêng ñaàu tö vaøo caùc öùng duïng ñeå giuùp caùc ñôn
vò kinh doanh vaän haønh caùc quy trình laøm vieäc toát hôn. Cô baûn laø
chuùng toâi ñaõ laøm toát vieäc quaûn lyù chi phí ñeå coù hieäu quaû laøm vieäc
cao hôn vôùi chi phí thaáp hôn. Baây giôø chæ coù moät soá heä thoáng chính
cuûa chuùng toâi ñang söû duïng thoâi.” OC ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû
naøy chuû yeáu laø do thueâ ngoaøi nhieàu phaàn vieäc cuûa heä thoáng coâng
ngheä thoâng tin, töø caùc hoaït ñoäng trôï giuùp kyõ thuaät vaø trung taâm döõ
lieäu ñeán quaûn trò maïng.
Baây giôø boä phaän heä thoáng thoâng tin nhìn nhaän vai troø cuûa coâng
ngheä raát khaùc so vôùi caùch ñaây baûy naêm. Baø Ressner muoán noùi ñeán
taäp hôïp boä coâng ngheä vaø caùc yeáu toá quy trình chung nhö moät caåm
nang coâng ty. “Söï linh hoaït coù ñöôïc laø nhôø söû duïng caåm nang naøy,
vaø nhôø nhaän ra ñöôïc caùc ñaëc tính ñoäc nhaát cuûa moät phaân khuùc thò
tröôøng hay khaùch haøng cuï theå. Khoâng coù quy trình vaø neàn taûng
coâng ngheä thoâng tin hoaøn chænh nhö ngaøy nay, thì thöïc söï raát khoù
khaên, neáu khoâng muoán noùi laø khoâng theå, vaø chaéc chaén toán keùm
hôn, ñeå xaây döïng rieâng cho coâng ty moät phöông phaùp.”
COÄNG TAÙC TOÁT HÔN VÔÙI CAÙC NHAØ CUNG CAÁP
Khi ñaõ xaây döïng quan heä ñoái taùc toát hôn vôùi caùc nhaø phaân phoái vaø
baùn leû, OC trieån khai moät taàm nhìn môùi veà caùc nhaø cung caáp cuûa
mình. OÂng David Johns chia seû “Chuùng toâi cho raèng caùc nhaø cung
caáp cuõng quan troïng nhö khaùch haøng. Vì theá, cuõng töông töï nhö
chuùng toâi muoán trôû thaønh nhaø cung caáp toát nhaát cuûa khaùch haøng,
thì chuùng toâi cuõng muoán trôû thaønh khaùch haøng toát nhaát ñoái vôùi nhaø
cung caáp cuûa mình. Chuùng toâi ñang coá gaéng caûi tieán heä thoáng, quy
trình cuûa mình sao cho roõ raøng nhaát vôùi caùc nhaø cung caáp vaø khaùch
haøng, baèng caùch löôïc boû caøng nhieàu caøng toát
OÂng David Johns nhöõng yeáu toá keùm hieäu naêng trong giao dòch,
chia seû: “Chuùng vaø giaûm bôùt chi phí cho chuoãi cung öùng ñöôïc
chia seû.”
toâi muoán trôû
thaønh nhaø cung Coâng ty ñaõ thieát laäp caùc chöông trình vaø
caáp toát nhaát cuûa chuaån ño löôøng ñeå quaûn lyù quan heä vôùi nhaø
khaùch haøng vaø cung caáp vaø phaùt trieån nhaø cung caáp. Maëc
laø khaùch haøng duø phoøng mua haøng taùch bieät vôùi phoøng giaûi
phaùp chuoãi cung öùng nhöng hai phoøng naøy
toát nhaát cuûa nhaø
caân baèng nguoàn löïc ñeå hoã trôï cho muïc ñích
cung caáp cho chung. Ví duï laø caû hai nhoùm coäng taùc ñeå taïo
chuùng toâi. ra moät caáu truùc coång thoâng tin giuùp töông taùc
deã hôn vôùi caùc nhaø cung caáp.
TÍCH HÔÏP THEO CHIEÀU NGANG
OC cuõng ñaõ phaùt trieån caùc ban kieåm soaùt döï aùn ñeå giuùp cuûng coá söï
töông thích vaø hôïp nhaát caùc quy trình kinh doanh chính yeáu, nhö
caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán khaùch haøng, quaûn lyù nguyeân vaät lieäu,
tìm nguoàn cung, saûn xuaát, nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D), coâng
ngheä thoâng tin, vaø logistics. Moãi ban coù ñaïi dieän ñeán töø ba boä phaän
coâng ngheä, quy trình vaø hoaït ñoäng ñeå cuøng tham gia vaøo ñaùnh giaù
vaø theo doõi lôïi ích thu nhaän töø hoaït ñoäng kinh doanh, tieát kieäm voán
löu ñoäng, lôïi nhuaän treân taøi saûn roøng, caùc chuaån ño hieäu quaû hoaït
ñoäng chuoãi cung öùng, vaø phaân boå chung veà nhaân söï vaø nguoàn voán
ñoái vôùi caùc saùng kieán ñaõ ñöôïc pheâ chuaån. Moät phöông phaùp “chaën
cöûa” (“stage gated”) môùi ñaûm baûo laø tröôùc khi caùc nguoàn löïc ñöôïc
phaân boå cho caùc döï aùn cuï theå, phaûi qua ñöôïc moät cuoäc kieåm tra
nghieâm ngaët veà giaù trò ñem laïi töø kinh doanh.
Ñaây laø moät trong nhöõng chöôùng ngaïi vaät ñoái vôùi caâu thaàn chuù
“moät coâng ty” cuûa OC trong nhöõng ngaøy naøy. Trong giai ñoaïn vaät
loän vôùi quy trình taùi caáu truùc taøi chính, coâng ty cuõng ñang taùi caáu
truùc caùc quy trình vaø caùc phoøng ban noäi boä nhaèm ñem laïi cho caùc
khaùch haøng traûi nghieäm veà moät coâng ty duy nhaát saün saøng ñoái maët
vôùi söï caïnh tranh ngaøy caøng taêng trong töông lai.

CHÖÔNG 4 Nguyeân taéc coát loõi thöù 4: Xaây döïng moâ hình coäng taùc ñuùng 195
CHÖÔNG 4
NGUYEÂN TAÉC COÁT LOÕI THÖÙ 4:
XAÂY DÖÏNG MOÂ HÌNH
COÄNG TAÙC ÑUÙNG
Coäng taùc laø neàn taûng coát loõi cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng hieäu quaû.
Vì caùc coâng ty tieáp tuïc thu heïp troïng taâm chieán löôïc cuûa mình vaøo
soá ít caùc naêng löïc coát loõi, neân caùc kyõ naêng cuõng nhö taøi naêng cuûa
caùc ñoái taùc beân ngoaøi trôû neân quan troïng hôn bao giôø heát. Ñieàu naøy
daãn ñeán vieäc baïn ngaøy caøng leä thuoäc vaøo caùc nguoàn löïc baïn khoâng
theå kieåm soaùt tröïc tieáp, vaø vaøo caùc chieán löôïc baïn khoâng tröïc tieáp
baét tay vaøo laøm.
Moät khaûo saùt gaàn ñaây, ñöôïc thöïc hieän vôùi hôn 100 nhaø laõnh
ñaïo caùc coâng ty quoác teá, chæ ra raèng khi caùc coâng ty chuyeån höôùng
sang moät chuoãi cung öùng môû roäng hôn (extended supply chain)
thì söï coäng taùc trôû thaønh hoaït ñoäng mang tính chieán löôïc nhaát cuûa
hoï93. Duø giöõ taàm quan troïng nhö vaäy nhöng laïi ít coù söï thoáng nhaát
theá naøo laø coäng taùc. Neáu hoûi 100 nhaø ñieàu haønh chuoãi cung öùng veà
coäng taùc, baïn seõ nhaän ñöôïc 100 ñònh nghóa khaùc nhau. Chaéc chaén
haàu heát seõ ñoàng yù raèng coäng taùc laø quan troïng, raèng phaùt trieån coâng
ngheä vaø xaây döïng moái quan heä laø caùc yeáu toá chuû choát, vaø raèng caùc
coâng ty coù kyõ naêng coäng taùc hieäu quaû coù theå coù lôïi theá caïnh tranh
hôn. Tuy nhieân, ít nhaø ñieàu haønh coù theå ñöa ra moät ñònh nghóa roõ
raøng, khoâng mô hoà.
Taïi sao quaù khoù ñeå ñònh nghóa töø “coäng taùc”? Do coäng taùc coù
theå mang nhieàu nghóa vaø lieân quan ñeán nhieàu loaïi ñoái taùc khaùc
93. “A Global Study of Supply Chain Leadership and Its Impact on Business Performance,” Accenture/Stanford/INSEAD study,
2003. (TG)
nhau. Noù coù theå chæ ra moät loaït caùc hoaït ñoäng phoái hôïp vôùi nhau,
töø chia seû thoâng tin giöõa caùc ñôn vò kinh doanh ñeán caùc döï aùn
marketing vaø phaùt trieån saûn phaåm daøi haïn. Vôùi chuùng toâi, coäng taùc
ñöôïc hieåu nhö laø: “Nhöõng caùch thöùc maø caùc coâng ty trong chuoãi
cung öùng laøm vieäc vôùi nhau ñeå höôùng tôùi caùc muïc tieâu chung
thoâng qua vieäc chia seû quan ñieåm, thoâng tin, kieán thöùc, ruûi ro,
vaø phaàn thöôûng.”
Taïi sao caàn coäng taùc? Raát ñôn giaûn, moät moái quan heä coäng
taùc hieäu quaû coù theå ñem laïi nhöõng lôïi ích quan troïng veà maët taøi
chính vaø chieán löôïc. Noù coù theå giuùp vieäc thaâm nhaäp moät thò tröôøng
môùi nhanh hôn, taêng tính linh hoaït, vaø giuùp tieáp caän nhöõng kinh
nghieäm quyù baùu chöa heà toàn taïi trong coâng ty baïn. Noù coù theå giuùp
giaûm chi phí hay taêng doanh thu, hoaëc ñoàng thôøi caû hai. Coäng
taùc laø moät thoûa thuaän kinh doanh, maø coù theå thay ñoåi ñoäng löïc
toång theå giöõa hai hay nhieàu ñoái taùc. Nhöõng ñoäng löïc cuûa coäng
taùc laø nhöõng khao khaùt coù ñöôïc:
° Moät coâng ngheä voá n ñöôï c sôû höõ u bôû i moät coâng ty khaùc
° Moät coâng ngheä caàn nhieàu voán ñaàu tö, vöôït quaù söùc moät
coâng ty ñoäc laäp
° Moät naêng löïc quaù toán keùm ñeå ñaït ñöôïc, phaùt trieån, hay
duy trì
° Moät thò tröôø n g môù i ñaà y tieà m naê n g nhöng bò haïn cheá gia
nhaäp baèng caùc raøo caûn nhö chi phí gia nhaäp cao hay caùc
ñieàu kieän tieàn ñeà (haïn cheá thöông maïi, luaät,..)
Söï coäng taùc thay ñoåi cô baûn taát caû caùc moâ hình kinh teá -
moái quan heä giöõa chi phí, khoái löôïng, vaø lôïi nhuaän (C/V/P).
Ví duï, moät coâng ty caàn thieát bò chuyeân duïng vaø toán nhieàu voán
ñaàu tö ñeå saûn xuaát ra moät thaønh phaàn chính, seõ coù moät moâ hình
C/V/P vôùi chi phí coá ñònh cao vaø bieán phí ñôn vò saûn phaåm thaáp,
(xem Hình 4-1). Coâng ty naøy caàn saûn löôïng cao ñeå coù theå caïnh
tranh veà giaù vaø coù lôøi. Neáu doanh soá baùn suït giaûm do suy thoaùi
kinh teá, coâng ty coù theå chaúng maáy choác rôi vaøo traïng thaùi loã.
HÌNH 4-1
Moâ hình C/V/P vôùi chi phí coá ñònh cao.
Coäng taùc vôùi moät ñoái taùc chuyeân saûn xuaát caùc nguyeân vaät lieäu
chuyeân duïng töông töï nhö thaønh phaàn chính coâng ty caàn seõ giuùp
loaïi bôùt chi phí coá ñònh, nhö Hình 4-2. Nhöng ñieàu naøy daãn tôùi
bieán phí taêng leân. Ñeå giaûi phaùp naøy thöïc söï hieäu quaû, coâng ty phaûi
saün saøng chia seû bí quyeát coâng ngheä ñoäc quyeàn caàn ñeå saûn xuaát
ra thaønh phaàn ñoù, vaø ñoái taùc coäng taùc cuõng phaûi saün loøng ñaàu tö
vaøo phaùt trieån môû roäng naêng löïc caàn coù ñeå thöïc hieän vieäc saûn xuaát
thaønh phaàn naøy.
Do ñieåm hoøa voán thaáp hôn neân coâng ty coù theå caïnh tranh trong
moät bieân ñoä roäng hôn veà saûn löôïng - daãu cho lôïi nhuaän goäp chæ coù
ñöôïc khi doanh soá baùn ra cao.
HÌNH 4-2
Moâ hình C/V/P sau khi thueâ ngoaøi moät vaøi chi phí coá ñònh
Söï coäng taùc lieân tuïc trong khaâu thieát keá saûn phaåm vaø hoaïch
ñònh saûn xuaát nhö ví duï treân, coù theå thaäm chí giuùp coâng ty coù
khaû naêng ñaùp öùng nhanh hôn, ñoàng thôøi taêng saûn löôïng cho hoaït
ñoäng cuûa ñoái taùc saûn xuaát. Caû hai beân cuøng höôûng lôïi veà maët kinh
teá. Roõ raøng nhö baïn thaáy, coäng taùc khoâng
phaûi laø moät hoaït ñoäng “töø thieän”. Coù veû nhö
Coäng taùc thöïc
coäng taùc laø caùch thöïc haønh toát nhaát khi giuùp
söï khoâng heà ñôn “tích hôïp hoaøn toaøn” vaø “môû roäng taàm nhìn”
giaûn, vaø baïn seõ ñeán caùc ñoái taùc trong chuoãi cung öùng, nhöng
khoâng cô sôû naøo thöïc teá thì noù khoâng heà ñôn giaûn, vaø baïn seõ
ñeå lyù giaûi tröø khi khoâng coù cô sôû naøo ñeå lyù giaûi tröø khi baïn
baïn chöùng minh chöùng minh raèng coù theå ñaït ñöôïc caùc lôïi ích
veà taøi chính cuõng nhö chieán löôïc töø coäng taùc.
raèng coù theå ñaït Do ñoù, ñeå coäng taùc thöïc söï thaønh coâng, noù
ñöôïc caùc lôïi phaûi ñem laïi lôïi ích kinh teá coù theå ñònh löôïng
ích veà taøi chính ñöôïc cho taát caû caùc ñoái taùc.
cuõng nhö chieán
löôïc töø coäng taùc. Duø mang laïi nhöõng lôïi ích haáp daãn nhö
Hình 4-3, nhöng coäng taùc raát khoù trôû thaønh
vuõ khí ñöôïc mong ñôïi, ngöôïc laïi, noù laïi laø khía caïnh ñaùng thaát voïng
cuûa chieán löôïc chuoãi cung öùng. Ñieàu gì ñaõ xaûy ra? Haõy baét ñaàu vôùi
lôøi höùa heïn veà söï coäng taùc hieäu quaû vaø hieäu naêng baèng coâng ngheä
Internet, vôùi khaû naêng ñem laïi söï chia seû thoâng tin vaø naâng cao taàm
nhìn. Thôøi kyø buøng noå Internet vaøo cuoái thaäp nieân 90 ñaõ cho ra ñôøi
haøng traêm saûn phaåm phaàn meàm höùa heïn söï töông taùc lieàn maïch, vaø
taàm nhìn ñeán voâ taän giöõa caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng.
Nhöng thöïc teá caùc phaàn meàm naøy hoaït ñoäng ra sao? Caùi ñöôïc,
caùi khoâng. Coâng ngheä roát cuïc khoâng quyeát ñònh söï thaønh baïi cuûa
coäng taùc. Nhöõng quy trình neàn taûng cho söû duïng coâng ngheä cuõng
khoâng, maëc duø loãi khoâng phaûi do chuùng. Coäng taùc thaønh coâng ñoøi
hoûi phaûi coù ñuû hai yeáu toá: chia seû thoâng tin vaø chia seû lôïi ích. Thoâng
tin laø traùi tim cuûa baát kyø quan heä coäng taùc naøo. Ñeå coäng taùc hieäu
quaû, taát caû ñoái taùc phaûi cung caáp thoâng tin kòp luùc, chính xaùc vaø
hoaøn chænh baát cöù khi naøo caàn ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu chung. Vaø
moãi ñoái taùc phaûi toân troïng yeâu caàu veà tính baûo maät vaø bí maät cuûa
nhau. Tin töôûng laãn nhau laø chìa khoùa daãn ñeán söï coäng taùc thaønh
coâng. Quan troïng laø, moãi ñoái taùc phaûi cam keát chia seû lôïi ích chung
– khoâng nhaát thieát phaûi nhö nhau nhöng phaûi coâng baèng. Söï thaønh
coâng hay thaát baïi cuûa moái quan heä coäng taùc phuï thuoäc vaøo ích lôïi
chung ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng aáy.
HÌNH 4-3
Nhöõng lôïi ích cuûa coäng taùc thöôøng ñöôïc trích daãn.
Khaùch haøng Nhaø cung caáp nguyeân vaät lieäu Nhaø cung caáp dòch vuï
 Toàn kho thaønh phaåm  Toàn kho nguyeân lieäu giaûm  Chi phí vaän chuyeån thaáp
giaûm  Chi phí kho baõi thaáp hôn
 Doanh thu taêng  Chi phí sôû höõu nguyeân vaät  Giao haøng tin caäy hôn vaø
 Chi phí quaûn lyù ñôn lieäu thaáp hôn nhanh hôn
haøng thaáp hôn  Tình traïng heát haøng giaûm  Chi phí voán thaáp hôn
 Lôïi nhuaän goäp cao hôn  Khaáu hao giaûm
 Tính chính xaùc cuûa döï  Chi phí coá ñònh thaáp hôn
baùo toát hôn
 Phaân boå toát hôn cho
ngaân saùch khuyeán maõi
 Dòch vuï khaùch haøng ñöôïc caûi thieän

 Söû duïng hieäu quaû hôn nguoàn nhaân löïc
COÄNG TAÙC LAØ MOÄT DAÛI QUANG PHOÅ ROÄNG
Caùc ñoái taùc coäng taùc tieàm naêng trong quaûn trò chuoãi cung öùng coù
theå ñöôïc phaân loaïi thaønh ba nhoùm lôùn: khaùch haøng, nhaø cung caáp
nguyeân vaät lieäu, vaø nhaø cung caáp dòch vuï hoã trôï cho hoaït ñoäng
chuoãi cung öùng nhö saûn xuaát vaø logistics. Maëc duø moãi nhoùm caàn
moät caùch thöùc quaûn lyù khaù khaùc nhau, nhöng caùc moái quan heä
ñöôïc thieát laäp vaø duy trì töông töï nhau.
Khoâng phaûi taát caû caùc moái quan heä coäng taùc ñeàu nhö nhau.
Caùc moái quan heä giöõa caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng coù theå coù nhieàu
ñaëc ñieåm raát khaùc nhau nhöng veà cô baûn ñeàu ñöôïc coi laø söï coäng
taùc. Vaø caùc keát quaû cuûa caùc moái quan heä coäng taùc coù theå bieán thieân
theo töøng nhoùm ñoái taùc. Hình 4-4 theå hieän khung cô baûn giuùp phaân
loaïi caùc moái quan heä coäng taùc, cuõng nhö xaùc laäp caùc ñaëc ñieåm cuûa
töøng loaïi coäng taùc. Truïc hoaønh hieån thò soá löôïng caùc moái quan heä
lieân quan, truïc tung ño ñoä saâu töông öùng cuûa coäng taùc94, giao dòch,
hôïp taùc, phoái hôïp vaø ñoàng boä.
HÌNH 4-4
Chuoãi giaù trò coäng taùc
94. Mike Uhl vaø Kevin Keegan, “Choosing the Right Model(s) for Managing Supply Networks,” thoâng caùo cuûa PRTM ñöôïc söû duïng
laøm cô sôû cho moät baøi baùo cuûa PRTM ñaêng treân EBN (2/11/2000). (TG)
Caàn löu yù laø ranh giôùi phaân chia caùc caáp ñoä coäng taùc raát mong
manh, bôûi vì coäng taùc laø moät quaù trình lieân tuïc, chöù khoâng phaûi laø
moät loaïi thöïc haønh quaûn trò ñöôïc phaùc hoïa roõ raøng. Ngoaøi ra, kích
thöôùc cuûa hai truïc treân hình minh hoïa chæ laø söï phaân chia chuû quan
cuûa taùc giaû, vaø ñöôïc ñôn giaûn hoùa nhaèm giuùp ñoäc giaû coù moät caùi
nhìn toång quan veà chuoãi giaù trò coäng taùc. Caùc moâ hình khaùc söû duïng
nhöõng tieâu chí nhö möùc ñoä voán ñaàu tö hay söï phuï thuoäc vaøo coâng
ngheä, ñeå moâ taû ñoä saâu vaø roäng cuûa caùc moái quan heä coäng taùc. Cuõng
coù theå xaây döïng moät ma traän ñeå theå hieän söï keát hôïp cuûa caùc tieâu
chí naøy, vaø thaäm chí aùp duïng moâ hình bieåu ñoà ña chieàu95.
Baïn ñöøng quaù lo laéng veà vieäc mình ñaõ mieâu taû ñuùng moái quan
heä coäng taùc hay chöa, maø haõy ñi thaúng vaøo kieåm tra caùc ñaëc ñieåm
giuùp phaân bieät caùc loaïi ñoái taùc. Ñaàu tieân, haõy choïn möùc ñoä ñoùng
goùp cuûa moãi ñaëc ñieåm vaøo khaû naêng thaønh coâng cuûa quan heä coäng
taùc, roài leân keá hoaïch thích hôïp ñeå ñaït ñöôïc möùc ñoä aáy. Moïi moái
quan heä khaùch haøng - nhaø cung caáp coù theå lieân quan ñeán moät vaøi
caáp ñoä coäng taùc. Vieäc baïn ñang mua töø moät nhaø cung caáp nhaát
ñònh, hay baùn cho moät khaùch haøng nhaát ñònh cho thaáy coù moái quan
heä giöõa hai coâng ty, nhöng khoâng caàn thieát phaûi mang yù nghóa laø
baïn ñang coäng taùc. Cuoái cuøng, khoâng phaûi taát caû caùc moái quan heä
ñeàu nhö nhau, töông töï, khoâng phaûi taát caû caùc quan heä coäng taùc ñeàu
nhö nhau.
Tröôùc khi baét ñaàu thieát laäp moät caùch heä thoáng caùc moái quan heä
coäng taùc vôùi caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng, haõy daønh thôøi gian ñeå tìm
hieåu caùc caáp ñoä coäng taùc doïc theo daûi quang phoå, vaø caùc nhu caàu
cuï theå cuûa coâng ty cuûa baïn. Thoâng thöôøng, coù ít moái quan heä coäng
taùc saâu roäng thì toát hôn laø coù nhieàu moái quan heä vôùi nhieàu loaïi ñoái
taùc. Phaàn tieáp theo chöông naøy, chuùng toâi seõ thaûo luaän vaán ñeà neân
döïa vaøo ñaâu ñeå quyeát ñònh caáp ñoä coäng taùc vôùi moãi ñoái taùc chuoãi
cung öùng.
95. David A.Menchof vaø Byung-Gak Son, “The truth about Collaboration,” http:/www.totalsupplychain.com, 2/2002. (TG)
Coäng taùc theo kieåu giao dòch
Coäng taùc theo giao dòch nhaém tôùi vieäc thöïc thi caùc giao dòch giöõa
caùc ñoái taùc sao cho coù keát quaû vaø hieäu quaû. Ñieàu naøy khoâng coù
nghóa laø caùc moái quan heä giao dòch giöõa caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng
khoâng coù giaù trò veà maët chieán löôïc. Tuy nhieân, caùc ñoái taùc trong
moät quan heä giao dòch ít chuù troïng vaøo vieäc giaûm chi phí quaûn trò
chuoãi cung öùng hay taêng doanh thu. Troïng taâm thöôøng laø taäp trung
vaøo taêng cöôøng söï thuaän lôïi cho vieäc tieán haønh caùc giao dòch, ví
duï, baèng caùch giaûm bôùt vieäc phaûi thöông löôïng laïi thöôøng xuyeân.
Coäng taùc theo giao dòch thöôøng aùp duïng cho moái quan heä khaùch
haøng-nhaø cung caáp, trong ñoù khaùch haøng mua nhöõng vaät lieäu ñaïi
tu, söûa chöõa, baûo döôõng thoâng duïng töø nhaø cung caáp, vaø giaù caû laø
yeáu toá chính quyeát ñònh vieäc laøm aên vôùi moät nhaø cung caáp. Khi
laøm vieäc vôùi nhöõng ñoái taùc chuoãi cung öùng ít quan troïng veà maët
chieán löôïc, caùc coâng ty coù khuynh höôùng chuù troïng vaøo vieäc giaûm
thieåu caùc giao dòch haøng ngaøy hôn laø phaùt trieån moái quan heä
laâu daøi.
Caùc quan heä theo giao dòch hieám khi ñoøi hoûi heä thoáng thoâng
tin phöùc taïp. Trong thöïc teá, nhieàu coâng ty aùp duïng loaïi hình quan
heä naøy thieáu caùc heä thoáng vaø cô sôû haï taàng caàn thieát ñeå cung caáp
vaø phaûn hoài thoâng tin baèng ñieän töû. Vì lyù do naøy, nhieàu giao dòch
ñöôïc thöïc hieän thuû coâng.
Moät ví duï veà quan heä kieåu giao dòch laø, khi moät khaùch haøng vaø
moät nhaø cung caáp ñoàng yù vôùi nhau veà möùc giaù nhaát ñònh cho moät
saûn phaåm cuï theå trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, hay cho
ñeán khi ñaït ñeán moät khoái löôïng haøng mua nhaát ñònh. Ngöôøi mua
seõ coù ñöôïc möùc giaù coá ñònh trong suoát voøng ñôøi hôïp ñoàng, ñoåi laïi
phaûi mua moät khoái löôïng saûn phaåm toái thieåu; ñieàu naøy cuõng giuùp
ích cho vieäc leân keá hoaïch saûn xuaát cuûa ngöôøi baùn. Coäng taùc theo
giao dòch laø moâ hình caên baûn nhaát vaø ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát
töø tröôùc ñeán giôø.
Coäng taùc kieåu hôïp taùc
Caùc moái quan heä kieåu hôïp taùc coù möùc ñoä chia seû thoâng tin cao
hôn. Caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng ñöa ra caùc xaùc nhaän vaø cam keát
töï ñoäng, hay cuøng chia seû thoâng tin veà caùc döï baùo, tình traïng toàn
kho, ñôn ñaët haøng, hay tình traïng ñaët vaø giao haøng. Thoâng thöôøng,
ñoái taùc naøy cung caáp thoâng tin cho ñoái taùc kia kieåm tra vaø xöû lyù –
moät kieåu giao tieáp moät chieàu, trong ñoù döõ lieäu ñöôïc göûi theo caùch
thuû coâng hay ñieän töû (“ñaåy thoâng tin”) töø ñoái taùc naøy cho ñoái taùc
kia, hoaëc cung caáp döõ lieäu ñeå ñoái taùc kia chuû ñoäng tieáp caän (“keùo
thoâng tin”).
Trong quan heä hôïp taùc, loaïi vaø hình

thöùc döõ lieäu cung caáp thöôøng ñöôïc chuaån Caùc moái quan heä
hoùa. Chuyeån giao döõ lieäu ñieän töû EDI treân kieåu hôïp taùc coù
neàn taûng coâng ngheä hieän ñaïi laø phöông phaùp möùc ñoä chia seû
chuû yeáu hieän nay duøng ñeå trao ñoåi thoâng tin, thoâng tin
baèng heä thoáng EDI hoaëc qua Internet. Ñoái
vôùi nhöõng coâng ty khoâng coù khaû naêng keát noái
cao hôn
EDI, thì moät coång thoâng tin töông taùc vôùi nhaø
cung caáp treân neàn taûng Internet laø söï thay theá hoaøn haûo nhaát. Haàu
heát caùc coâng cuï naøy cho pheùp quaûn lyù noäi dung vaø chöùng töø, vaø bao
goàm caùc löu ñoà coâng vieäc ñöôïc löu vaøo ñeå töï ñoäng hoùa doøng chaûy
chöùng töø, baûng bieåu, döõ lieäu, vaø caùc coâng vieäc nhaát ñònh.
Coäng taùc phoái hôïp
Trong moái quan heä kieåu phoái hôïp, caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng laøm
vieäc vôùi nhau gaàn guõi hôn vaø phuï thuoäc hôn vaøo naêng löïc cuûa ñoái
phöông. Vì vaäy, quan heä phoái hôïp ñoøi hoûi luoàng thoâng tin hai chieàu
giöõa caùc ñoái taùc vaø caùc quy trình thöïc hieän vaø hoaïch ñònh khaù ñoàng
boä. Do cô sôû haï taàng vaø caùc quy trình caàn thieát ñeå hoã trôï loaïi hình
chia seû thoâng tin naøy phöùc taïp hôn ôû moâ hình hôïp taùc, söï coäng
taùc phoái hôïp thöôøng ñöôïc daønh cho caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng
chieán löôïc.
Khoâng gioáng caùc moái quan heä kieåu hôïp taùc vaø theo giao dòch,
coäng taùc phoái hôïp ñoøi hoûi moät caáp ñoä thoûa hieäp vaø thöông löôïng
cao hôn. Do baûn chaát cuûa loaïi hình coäng taùc phoái hôïp mang tính
chieán löôïc cao vaø möùc ñoä chia seû thoâng tin cao, neân raát caàn moät heä
thoáng ñaëc thuø, rieâng bieät ñeå trao ñoåi thoâng
Coäng taùc phoái tin. Vì söï phöùc taïp naøy maø ñoøi hoûi phaûi coù
moät söï cam keát laâu daøi vaø nghieâm tuùc giöõa
hôïp ñoøi hoûi moät
caùc beân. Ñeå xaây döïng quy trình vaø coâng cuï
caáp ñoä thoûa hieäp hoã trôï caàn thieát phaûi toán keùm nhieàu thôøi gian
vaø thöông löôïng vaø tieàn baïc, neân caû hai beân ñeàu kyø voïng seõ
cao hôn thu ñöôïc lôïi nhuaän khi vieäc xuùc tieán moái
quan heä naøy.
Caùc chöông trình toàn kho quaûn lyù bôûi nhaø cung caáp (VMI) laø
moâ hình coäng taùc phoái hôïp thoâng duïng. Trong moái quan heä VMI,
nhaø cung caáp chòu traùch nhieäm ñaûm baûo khaùch haøng khoâng bao giôø
heát nguyeân vaät lieäu. Neáu tröôùc kia moät vaøi chöông trình VMI ñöôïc
tieán haønh thuû coâng - nhaø cung caáp ñeán nhaø maùy hoaëc kho haøng
cuûa khaùch haøng ñeå giaùm saùt löôïng haøng toàn kho, thì haàu heát caùc
chöông trình hieän nay ñeàu ñöôïc töï ñoäng hoùa. Trong moät vaøi tröôøng
hôïp, nhaø cung caáp coù theå quaûn lyù töø xa haøng toàn kho taïi nhaø maùy
hoaëc kho haøng cuûa khaùch haøng döïa treân caùc döï baùo vaø tyû leä söû
duïng. Trong moät soá tröôøng hôïp khaùc, nhaø cung caáp döïa theo löôïng
söû duïng hieän taïi vaø möùc toàn kho ñeå quyeát ñònh lieäu coù caàn boå sung
theâm haøng hay khoâng. Trong taát caû caùc tröôøng hôïp, thì vieäc trao
ñoåi thoâng tin hieäu quaû laø chìa khoùa ñeå coù VMI thaønh coâng, ñieåm
noåi baät cuûa moâ hình coäng taùc phoái hôïp.
Coäng taùc ñoàng boä
Möùc ñoä cao nhaát cuûa söï coäng taùc trong chuoãi giaù trò theå hieän taïi
goùc beân phaûi treân cuøng khung moâ hình cuûa chuùng toâi laø söï coäng
taùc ñoàng boä. Theo moâ hình naøy, moái quan heä coäng taùc vöôït ra khoûi
phaïm vi caùc hoaït ñoäng chuoãi cung öùng, vaø bao goàm caû caùc quy
trình kinh doanh quan troïng. Caùc ñoái taùc coù theå ñaàu tö vaøo caùc döï
aùn nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D) chung, phaùt trieån nhaø cung caáp,
vaø phaùt trieån quyeàn sôû höõu trí tueä (IP). Söï chia seû caû veà taøi saûn trí
tueä vaø taøi saûn vaät chaát coù theå thaäm chí môû roäng ra ñeán söï chia seû
veà nhaân söï. Caùc moái quan heä coäng taùc ñoàng boä thöôøng ñöôïc goïi laø
caùc lieân minh chieán löôïc (strategic alliances).
Trong moái quan heä ñoàng boä, thoâng tin Trong moái quan
ñöôïc caùc beân cuøng phaùt trieån chung thay vì heä ñoàng boä,
chæ trao ñoåi hoaëc truyeàn taûi cho nhau. Hôn thoâng tin ñöôïc
nöõa, coäng taùc ñoàng boä taäp trung vaøo taàm nhìn phaùt trieån chung
chieán löôïc trong töông lai hôn laø vaøo vieäc
thöïc thi caùc coâng vieäc taàm chieán thuaät vaø laäp
thay vì chæ laø
keá hoaïch ngaén haïn. Cam keát hôïp taùc kinh trao ñoåi hay laø
doanh laâu daøi laø ñieåm noåi baät nhaát cuûa loaïi truyeàn cho nhau
coäng taùc naøy.
Caùc döï aùn phaùt trieån coù xem xeùt ñeán caùc
yeâu caàu veà chuoãi cung öùng khi phaùt trieån chieán löôïc saûn phaåm laø
nhöõng ví duï toát cho moâ hình coäng taùc ñoàng boä. Moät coâng ty coù söï
tham gia cuûa nhaø cung caáp vaø ñoái taùc saûn xuaát trong nhoùm phaùt
trieån saûn phaåm cuûa mình thì coù nhieàu cô may thieát keá ra saûn phaåm
môùi phuø hôïp vôùi moâ hình hoaït ñoäng chuoãi cung öùng toát nhaát trong
ngaønh. Khoâng gioáng caùc moâ hình coäng taùc khaùc, chæ caàn caùc ñoái
taùc coù khaû naêng trao ñoåi caùc döõ lieäu veà saûn phaåm, quan heä coäng taùc
ñoàng boä coøn bao goàm caû moät heä thoáng quaûn lyù döõ lieäu saûn phaåm
duøng chung.
TÌM CHOÃ ÑUÙNG TRONG DAÛI QUANG PHOÅ
Moãi quan heä vôùi moät ñoái taùc trong chuoãi cung öùng coù vò trí rieâng
treân chuoãi giaù trò coäng taùc. Khi thieát keá chieán löôïc coäng taùc, baïn
phaûi xaùc ñònh ñoái taùc naøo thích hôïp nhaát vôùi moãi loaïi moâ hình quan
heä. Chuoãi giaù trò coäng taùc ñöa ra moät taäp hôïp caùc löïa choïn, khoâng
coù vò trí “ñuùng” hay “sai” doïc theo ñöôøng cheùo, nhöng coù nhöõng
vuøng trong ma traän naøy neân traùnh khi choïn moät moâ hình coäng taùc
(xem Hình 4-4).
Ñaàu tieân laø vuøng ñöôïc ñaùnh daáu “Lôïi ích thaáp” (Low Return).
Trong vuøng naøy, caùc coâng ty coäng taùc vôùi möùc ñoä haïn cheá vôùi moät
vaøi ñoái taùc trong chuoãi cung öùng. Voán ñaàu tö vaø ruûi ro lieân quan
ñeán moâ hình naøy khaù thaáp, vaø lôïi ích ñem laïi cuõng vaäy. Maëc duø
coù theå thu ñöôïc lôïi ích taøi chính töø söï coäng taùc giôùi haïn, nhöng moâ
hình “Lôïi ích thaáp” khoâng ñem laïi hieäu quaû thöông maïi cho moät
chieán löôïc coäng taùc, vì lôïi ích khoâng töông xöùng vôùi voán ñaàu tö
boû ra.
Vuøng thöù hai neân traùnh laø vuøng ñöôïc ñaùnh daáu “Khoâng khaû
thi” (Not Viable). Trong vuøng naøy, muïc tieâu laø caùc moái quan heä
coäng taùc saâu roäng vôùi nhieàu ñoái taùc trong chuoãi cung öùng. Ñieàu thuù
vò laø, caùc nhaø phaùt trieån caùc coâng cuï coäng taùc thöôøng moâ taû ñaây
laø moâ hình toái öu. Hoï quaû quyeát raèng caùc coâng ngheä tieân tieán cho
pheùp söï coäng taùc vöøa roäng (nhieàu ñoái taùc trong chuoãi cung öùng)
vöøa saâu (söï coäng taùc môû roäng vôùi töøng ñoái taùc). Treân phöông dieän
lyù thuyeát thì söï tích hôïp roäng vaãn coù theå thöïc hieän ñöôïc, nhöng
trong thöïc teá thì hoaøn toaøn ngöôïc laïi – chuû yeáu vì vieäc töông thích
giöõa moät nhoùm lôùn caùc ñoái taùc vôùi muïc tieâu kinh doanh cuûa coâng
ty baïn laø cöïc kyø khoù khaên.
Coù laäp luaän cho raèng coâng ngheä coù theå hoã trôï cho söï tích hôïp
hoaøn haûo giöõa caùc ñoái taùc trong chuoãi cung öùng, nhöng haàu heát caùc
moái quan heä coäng taùc ngaøy nay laø theo giao dòch hay hôïp taùc. Caùc
coâng ty thöôøng coù khuynh höôùng taäp trung vaøo caùc hoaït ñoäng chuoãi
cung öùng cô baûn nhö laø mua haøng vaø saûn xuaát. Vaø thaäm chí khi caùc
moái quan heä hôïp taùc vaø theo giao dòch ñöôïc xem nhö “coäng taùc”,
chuùng hieám khi ñem laïi lôïi ích veà giaûm löôïng haøng toàn kho, dòch vuï
khaùch haøng toát hôn, söû duïng hieäu quaû hôn nguoàn nhaân löïc, vaø giao
haøng nhanh hôn vaø tin caäy hôn. Taïi sao? Bôûi vì voán ñaàu tö caàn thieát
cuûa moãi ñoái taùc thaáp, vaø giaù trò mang laïi khoâng ñuû ñeå laøm thuùc ñaåy
caû chieán löôïc cuûa coâng ty, cho pheùp gia nhaäp caùc thò tröôøng môùi,
hoaëc tieáp caän caùc coâng ngheä môùi hay caùc kyõ naêng. Coäng taùc theo
giao dòch hay coäng taùc hôïp taùc ñôn giaûn chæ ñem laïi nhöõng caûi thieän
khieâm toán veà caùch thöùc tieán haønh caùc giao dòch haøng ngaøy.
Chuùng toâi khoâng noùi caùc moái quan heä kieåu hôïp taùc vaø kieåu
giao dòch khoâng coù giaù trò gì. Chuùng laø tieàn ñeà ñeå phaùt trieån caùc
moái quan heä chieán löôïc, phöùc taïp hôn ñeå taïo ra söï gaén keát thöïc söï
giöõa caùc ñoái taùc. Coäng taùc caáp cao caàn voán ñaàu tö lôùn hôn, söï duy
trì lieân tuïc, vaø söï caån troïng traùnh nhöõng tình huoáng laøm toån haïi ñeán
moái quan heä.
Khi caùc coâng ty dòch chuyeån khoûi moâ hình tích hôïp theo chieàu
doïc truyeàn thoáng, nhu caàu veà söï coäng taùc saâu hôn vôùi caùc ñoái taùc
choïn loïc trong chuoãi cung öùng trôû neân caáp baùch. Vieäc quyeát ñònh
loaïi boû moät naêng löïc noäi boä khoâng coù nghóa laø khoâng caàn ñeán naêng
löïc ñoù nöõa, maø ñôn giaûn chæ laø di chuyeån naêng löïc aáy ra khoûi söï
kieåm soaùt tröïc tieáp cuûa coâng ty maø thoâi. Nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong
Nguyeân taéc coát loõi thöù 3, khaû naêng quaûn lyù caùc moái quan heä beân
ngoaøi thaønh coâng coù theå trôû thaønh moät naêng löïc quan troïng.
Thaùch thöùc chính laø khaû naêng caân baèng giöõa nhöõng gì lyù thuyeát
cho laø khaû thi, nhöõng gì caàn ñeå hoã trôï chieán löôïc kinh doanh, vaø
nhöõng gì thieát thöïc ñeå quaûn lyù caùc hoaït ñoäng dieãn ra haøng ngaøy.
Treân thöïc teá, chuoãi giaù trò coäng taùc trong moãi coâng ty khoâng gioáng
nhau. Nghóa laø, soá löôïng vaø loaïi quan heä coäng taùc “toái öu” ñoái vôùi
moãi coâng ty raát khaùc nhau. Maëc duø haàu heát caùc coâng ty ngaøy nay
vaãn coøn xa ñeå ñaït tôùi möùc toái öu cuûa mình, nhöng soá löôïng caùc moái
quan heä phoái hôïp vaø hôïp taùc ñang ngaøy moät phaùt trieån (xem Hình
4-5). Khaû naêng ñaït ñeán möùc coäng taùc toái öu bò haïn cheá bôûi soá löôïng
caùc ñoái taùc saün saøng laøm vieäc vôùi baïn.
HÌNH 4.5
Söï tieán hoùa cuûa coäng taùc
ÑÖÔØNG DAÃN TÔÙI COÄNG TAÙC THAØNH COÂNG
Söï thaønh coâng trong coäng taùc phuï thuoäc vaøo khaû naêng cuûa baïn vaø
ñoái taùc khi thöïc hieän caùc thoûa thuaän töông hoã. Maëc duø caùc moái
quan heä coäng taùc coù theå khaùc nhau, nhöng coâng thöùc chung döôùi
ñaây laø neàn taûng thaønh coâng:
° Thoâng thaïo trong coäng taùc noäi boä tröôùc khi thöû tieán haønh
vôùi caùc ñoái taùc beân ngoaøi.
° Xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä coäng taùc phuø hôïp.

° Ñaûm baûo moãi beân coù nghóa vuï vaø traùch nhieäm vôùi keát quaû
cuûa söï coäng taùc. Cuøng chia lôïi ích, thaønh coâng, thaát baïi vaø ruûi ro.
° Saün saøng chia seû thoâng tin maø baïn voán coi laø cuûa rieâng. Tin
töôûng laãn nhau laø yeáu toá khoâng theå thieáu cho coäng taùc
thaønh coâng.
° Ñeà ra muïc tieâu roõ raøng cho moãi beân.
° Söû duïng coâng ngheä ñeå hoã trôï caùc moái quan heä coäng taùc.
Phaûi thoâng thaïo coäng taùc noäi boä tröôùc
Neáu baïn khoâng theå coäng taùc trong phaïm vi boán böùc töôøng cuûa
coâng ty mình thì cô hoäi thaønh coâng vôùi caùc ñoái taùc beân ngoaøi laø raát
thaáp. Coäng taùc noäi boä giuùp kieåm tra “söï saün saøng” cuûa coâng ty baïn
trong vieäc ñaït ñöôïc caùc muïc ñích chung baèng caùch lieân keát caùc quy
trình, heä thoáng vaø cô caáu toå chöùc – taát caû trong moät moâi tröôøng ít
ruûi ro. Vaø thaønh coâng vôùi coäng taùc noäi boä laø moät baèng chöùng cho
thaáy lôïi ích töø söï coäng taùc laø coù thaät.
Thöïc teá laø nhieàu coâng ty khoâng thöïc söï coäng taùc toát, ngay caû
trong noäi boä. Caùc phoøng ban hay boä phaän chöùc naêng coù theå khoâng
saün saøng thoûa hieäp, ngay caû khi söï nhöôïng boä laø caàn thieát ñeå ñaït
ñöôïc lôïi ích lôùn hôn cho coâng ty. YÙ töôûng cho raèng coäng taùc thaønh
coâng seõ daãn tôùi toång chi phí thaáp hôn, hay
möùc ñoä dòch vuï ñöôïc caûi thieän raát khoù chöùng Yeâu caàu chuû yeáu
minh, vì theá coù theå daãn ñeán söï hoaøi nghi. Yeâu
caàu chuû yeáu cuûa coäng taùc hieäu quaû laø phaûi coù cuûa coäng taùc
nhöõng boä thöôùc ño chung, nhöng thöôøng thì hieäu quaû laø phaûi
nhöõng thöôùc ño naøy laïi bò boû qua. coù nhöõng boä
thöôùc ño chung,
Thaät ra thì coäng taùc noäi boä coù theå khoù nhöng thöôøng thì
hôn coäng taùc beân ngoaøi, vì moät loaït caùc nhaân
toá phöùc taïp. Ví duï, nhaém vaøo caùc caáp cao
nhöõng thöôùc ño
nhaát cuûa moät coâng ty ñeå yeâu caàu giaûi trình naøy laïi bò boû qua
cho hieäu quaû hoaït ñoäng taïi ñôn vò kinh doanh
hay caáp chöùc naêng coù theå caûn trôû cho söï coäng taùc hieäu quaû. Hôn
nöõa, caùc heä thoáng phöùc taïp ñeå xaùc ñònh giaù chuyeån nhöôïng vaø
thanh toaùn cheùo ñöôïc xaây döïng nhaèm phaân boå chi phí moät caùch
coâng baèng trong coâng ty, laïi thöôøng naâng hieäu quaû cuûa töøng phoøng
ban thaønh hieäu quaû chi phí cuûa toaøn coâng ty. Chöa keå cô cheá khen
thöôûng gaén möùc löông caù nhaân vôùi hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa töøng
ñôn vò kinh doanh seõ laøm caùc ñôn vò “coá thuû” hôn. Caùc loaïi ño
löôøng naøy coù theå phaûn taùc duïng, boû qua nhieàu ích lôïi quan troïng
cuûa coäng taùc nhö: lôïi theá nhôø quy moâ vaø phaïm vi, hieäu suaát lôùn
hôn, chia seû kieán thöùc, vaø giaûm nhöõng noã löïc truøng laép nhau.
Coâng boá nhöõng lôïi ích töø coäng taùc vôùi caùc ñoái taùc beân ngoaøi
thaäm chí cuõng coøn deã daøng hôn trong noäi boä. Ví duï, coäng taùc vôùi
moät khaùch haøng coù theå taêng doanh thu vaø ñem laïi söï haøi loøng
nhieàu hôn cho khaùch haøng. Coäng taùc vôùi caùc nhaø cung caáp coù theå
giaûm chi phí, ruùt ngaén thôøi gian ñaùp öùng ñôn haøng, taêng cöôøng ñoä
tin caäy cuûa nguoàn cung vaø giaûm toàn kho. Trong khi trong noäi boä,
caùc lôïi ích coù theå khoâng roõ raøng ñöôïc nhö theá.
Taïi sao khoâng döï baùo theo töøng haïng muïc saûn phaåm thay vì
nhoùm saûn phaåm? Caøng chi tieát thì seõ caøng deã hôn cho boä phaän
chuoãi cung öùng laäp keá hoaïch cung öùng nguyeân vaät lieäu, vaø ñaûm
baûo saûn phaåm luoân saün saøng. Song, ñoái vôùi boä phaän baùn haøng, nôi
chuaån bò caùc döï baùo naøy, thì yeâu caàu treân chæ laøm taêng theâm vieäc
chöù khoâng ñem laïi lôïi ích roõ raøng naøo. Boä phaän chuoãi cung öùng
caàn xaùc ñònh caùc lyù leõ xaùc ñaùng cho vieäc thay ñoåi quy trình, ñeå
thuyeát phuïc boä phaän baùn haøng tham gia vaøo quy trình môùi.
Cuoái cuøng, caùc ñôn vò kinh doanh hay phoøng ban chöùc naêng coù
theå coù heä thoáng thoâng tin khoâng töông thích vôùi nhau. Neáu khoâng
coù neàn taûng thoâng tin chung, caùc tính naêng ñöôïc chia seû, vaø boä ño
löôøng ñöôïc chuaån hoùa thì ñieàu naøy seõ laø raøo caûn cho söï coäng taùc
hieäu quaû.
Maëc duø gaëp phaûi raát nhieàu khoù khaên, nhöng suy cho cuøng
coäng taùc noäi boä raát ñaùng phaûi noã löïc. Noù coù theå ñem laïi lôïi theá caïnh
tranh vaø ñaët neàn moùng cho coäng taùc ra beân ngoaøi. Nhöng tröôùc heát,
baïn caàn ñaäp tan moïi quan ñieåm cho raèng coäng taùc noäi boä chæ laø moät
troø chôi maø toång soá baèng khoâng96 (zero-sum game), nghóa laø thaønh
quaû cuûa phoøng ban naøy seõ laø söï thaát baïi cuûa phoøng ban khaùc. Ñieàu
naøy ñoàng nghóa vôùi vieäc haõy moâ hình hoùa vaø coâng boá roõ raøng caùc
lôïi ích ñaït ñöôïc cho toaøn boä coâng ty, cuõng nhö chaéc chaén laø cô sôû
haï taàng ñang coù cuûa baïn khoâng caûn trôû coäng taùc, do gaây aûnh höôûng
tieâu cöïc theo döï ñoaùn hay trong thöïc teá ñoái vôùi ñôn vò kinh doanh
hay boä phaän chöùc naêng.
Logitech laø coâng ty coù nhu caàu veà hôïp taùc noäi boä. Ñaây laø coâng
ty daãn ñaàu thò tröôøng ngaønh saûn phaåm töông taùc caù nhaân nhö chuoät
vi tính, baøn phím, phuï kieän giaûi trí töông taùc, vaø caùc saûn phaåm aâm
thanh. Coâng ty coù thöông hieäu raát noåi tieáng, baùn saûn phaåm qua
möôøi ngaøn cöûa haøng baùn leû ôû hôn 100 quoác gia, cuõng nhö treân
haøng traêm trang web baùn leû, vaø thoâng qua quan heä vôùi caùc OEM.
Logitech vöôït troäi trong vieäc saûn xuaát vôùi khoái löôïng lôùn vaø phaân
phoái saûn phaåm treân toaøn theá giôùi. Chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa
coâng ty phaûn aùnh söï taäp trung vaøo caùc thieát keá ñoaït giaûi vaø hieäu
quaû veà giaù. Chieán löôïc naøy cuõng höôùng tôùi xaây döïng heä thoáng cô
sôû saûn xuaát cuûa coâng ty vôùi hieäu naêng cao, cuõng nhö thieát laäp caùc
moái quan heä vôùi nhieàu ñoái taùc trong chuoãi cung öùng, bao goàm caùc
nhaø saûn xuaát phuï tuøng goác (ODMs) vaø caùc nhaø ñoùng goùi. Phaàn lôùn
nhaø maùy vaø caùc nhaø cung caáp cuûa coâng ty ñeàu ñaët taïi Chaâu AÙ.
Doøng saûn phaåm cuûa Logitech vöøa saâu vaø vöøa roäng. Söï phöùc
taïp naøy coäng vôùi thöïc teá laø haàu heát hoaït ñoäng saûn xuaát ñöôïc thöïc
hieän ôû moät nôi quaù xa so vôùi nôi coù nhieàu khaùch haøng söû duïng cuoái
cuøng, caøng nhaán maïnh hôn ñeán söï caàn thieát phaûi coù caùc quy trình
hieäu quaû, vaø hoaïch ñònh xuaát saéc trong vieäc luaân chuyeån saûn phaåm
töø nhaø maùy ñeán caùc trung taâm phaân phoái vuøng.
Nhö bao nhaø baùn leû ñieån hình khaùc, Logitech döïa vaøo bao
bì haáp daãn ñeå thu huùt khaùch haøng. Nolan Perry, giaùm ñoác döï aùn
96. Troø chôi toång soá baèng khoâng (zero-sum game) theo lyù thuyeát troø chôi (game theory), laø moät tình huoáng maø söï thaønh coâng hay thaát
baïi cuûa ngöôøi chôi naøy baèng ñuùng söï thaát baïi vaø thaønh coâng cuûa ngöôøi chôi kia. Nghóa laø trong tình huoáng aáy baét buoäc phaûi coù ngöôøi
thaéng keû thua. Do ñoù, trong tình huoáng aáy ngöôøi chôi buoäc phaûi ñoái ñaàu, thay vì coäng taùc vôùi nhau ñeå cuøng phaùt trieån. (ND)
(director of project management services) giaûi thích: “Bao bì raát

quan troïng ñoái vôùi chuùng toâi, noù giuùp gia taêng giaù trò cho saûn
phaåm. Bao bì toâ ñieåm theâm cho saûn phaåm, trong khi vaãn giöõ
ñöôïc hình aûnh nhaát quaùn vôùi chieán löôïc cuûa chuùng toâi laø chaát
löôïng cao vaø ñoåi môùi lieân tuïc.” Ñoái vôùi nhieàu saûn phaåm, ñieàu
naøy coù nghóa laø bao bì sao cho deã ñoïc, vöøa vaën maø vaãn laøm noåi
baät caûm xuùc vaø veû ngoaøi cuûa saûn phaåm töø baát kyø goùc nhìn naøo.
Bao bì cuõng caàn phaûi hôïp vôùi nôi tröng baøy cuûa nhaø baùn leû, duø
ñeå ñöùng treân keä hay treo treân giaù.
Söï chuù taâm vaøo veû beân ngoaøi coù theå maâu thuaãn vôùi caùc
hoaït ñoäng chuoãi cung öùng “hieäu naêng”. Vaän chuyeån saûn phaåm
töø Chaâu AÙ ñeán caùc vuøng khaùc cuûa theá giôùi seõ deã daøng hôn khi
ñöôïc chaát leân caùc pallet, vaø söï toái öu hoaù veà soá löôïng coù theå ñaït
ñöôïc khi xeáp haøng vöøa khôùp vôùi container chôû haøng tieâu chuaån.
Gray Williams, phoù chuû tòch phuï traùch chuoãi cung öùng toaøn caàu
(vice president of worldwide supply chain) cuûa Logitech, cho
bieát: “Khoâng may laø, nhöõng gì toát cho nhaø baùn leû thì khoâng phaûi
luùc naøo toát cho vieäc phaân phoái saûn phaåm. Bao bì baùn leû thöôøng
coù kích côõ vaø hình thuø khaùc thöôøng, neân khoù chaát leân pallet hay
container chuyeân chôû. Ñoâi khi, moät chænh söûa raát nhoû veà kích côõ
ñoùng goùi coù theå taïo neân söï khaùc bieät giöõa moät pallet chöùa 200
saûn phaåm vôùi moät chieác pallet chöùa ñöôïc 250 saûn phaåm.”
Döôøng nhö vaán ñeà naøy coù theå ñieàu chænh deã daøng, nhöng taïi
Logitech, quyeát ñònh veà thò giaùc vaø xuùc giaùc cuûa bao bì laø traùch
nhieäm cuûa phoøng marketing, khoâng phaûi cuûa chuoãi cung öùng.
Nhö Perry löu yù, “Moïi ngöôøi hieåu söï caàn thieát phaûi giöõ cho chi
phí hoaït ñoäng thaáp, nhöng khoâng coù nghóa laø keát cuïc saûn phaåm
khoâng baùn ñöôïc.” Khoâng nhöõng theá, raát khoù chænh söûa bao bì
moät saûn phaåm ñaõ töøng baùn ra thò tröôøng. Perry cho bieát “Caùc nhaø
baùn leû xem söï thay ñoåi veà caùch ñoùng goùi ñoàng nghóa vôùi söï ra ñôøi
cuûa moät saûn phaåm môùi, vì theá hoï coù theå muoán ñoåi baát cöù thöù gì
hoï ñang coù ñeå coù ñöôïc phieân baûn “caûi tieán” cuûa saûn phaåm. Ñieàu
naøy coù theå cöïc kyø toán keùm cho chuùng toâi. Chuùng toâi caàn thieát keá
phuø hôïp ngay töø ñaàu, nhöng khoâng phaûi luùc naøo chuùng toâi cuõng ñaït
ñöôïc mong muoán ñoù.”
Quy trình thieát keá bao bì khoâng bao giôø ñöôïc döï tính laø theo
thöù töï tröôùc sau, vôùi söï chuyeån giao töø boä phaän marketing sang boä
phaän chuoãi cung öùng sau khi thieát keá ñaõ hoaøn thaønh; noù chæ ñöôïc
tònh tieán theo höôùng ñoù maø thoâi. Giaûi phaùp cho Logitech laø moät söï
coäng taùc gaàn guõi giöõa boä phaän marketing vaø chuoãi cung öùng, vaø söï
tham gia töø ñaàu cuûa boä phaän chuoãi cung öùng trong quy trình phaùt
trieån saûn phaåm. Noù cuõng coù nghóa laø söï thoaû hieäp cuûa caû hai phía.
Williams noùi: “Coâng vieäc cuûa chuùng toâi laø nhaän bao bì ñaõ thieát keá
saün, roài tìm nguoàn cung vaø phaân phoái noù sao cho ít toán chi phí nhaát.
Chuùng toâi khoâng bình luaän veà thieát keá. Nhöng chuùng toâi muoán boä
phaän marketing saün loøng nhöôïng boä ñeå vieäc phaân phoái hieäu
naêng hôn97”.
Söï taäp trung vaøo hôïp taùc giöõa boä phaän marketing vaø chuoãi
cung öùng ñem laïi keát quaû laø ñoùng goùi bao bì vöøa cho pheùp Logitech
ñem saûn phaåm ñeán tay ngöôøi tieâu duøng moät caùch hieäu naêng nhaát coù
theå, trong khi vaãn phaûn aùnh ñöôïc söï ñoåi môùi vaø chaát löôïng cuûa saûn
phaåm beân trong.
Xaùc ñònh caùc caáp ñoä coäng taùc phuø hôïp
Moät theá giôùi trong ñoù coâng ty baïn gaén keát chaët cheõ vôùi caùc ñoái
taùc trong chuoãi cung öùng – nhö khaùch haøng vaø nhaø cung caáp
– töôûng chöøng raát haáp daãn, nhöng haàu nhö khoâng hieäu quaû veà
maët chi phí. Söï coäng taùc saâu roäng laø moät quaù trình phöùc taïp, ñaày
thaùch thöùc vaø toán keùm, ñoøi hoûi voán ñaàu tö lôùn vaøo nguoàn löïc,
quy trình, vaø heä thoáng. Hôn nöõa, khoâng phaûi taát caû caùc khaùch
haøng ñeàu ñem laïi lôïi nhuaän ngang nhau, vaø khoâng phaûi taát caû
caùc nhaø cung caáp ñeàu coù giaù trò nhö nhau. Nhieàu ñoái taùc tieàm
naêng coù theå khoâng ñuû naêng löïc hay thaäm chí khoâng saün loøng
uûng hoä caáp ñoä coäng taùc maø baïn muoán. Do ñoù baïn neân phaân loaïi
ñoái taùc tröôùc khi baét tay vaøo moät chöông trình coäng taùc. Vieäc
97. Theo cuoäc phoûng vaán thöïc hieän bôûi Shoshanah Cohen, giaùm ñoác PRTM vôùi Nolan Perry, Giaùm ñoác döï aùn, vaø Gary Williams, Phoù
Chuû Tòch, phuï traùch chuoãi cung öùng toaøn caàu. (TG)
naøy cuõng gioáng nhö caùc chuyeân gia marketing phaân khuùc thò
tröôøng caùc khaùch haøng muïc tieâu cuûa hoï.
YÙ chuùng toâi laø haõy quyeát ñònh phöông phaùp phaân khuùc. Chaéc
chaén laø baïn coù moät danh saùch khaùch haøng, nhaø cung caáp, hay haøng
hoùa maø baïn xem laø “then choát” hay “chieán löôïc”. Nhöng baïn ñaõ
döïa treân yeáu toá naøo ñeå phaân loaïi hoï nhö vaäy? Kích côõ cuûa coâng
ty? Giaù baùn nguyeân vaät lieäu hay dòch vuï? Söï phuï thuoäc cuûa hoï vaøo
baïn – hay cuûa baïn vaøo hoï – nhö moät ngöôøi mua hay nhaø cung caáp?
Giaù trò cuûa hoï ñoái vôùi baïn xeùt veà möùc doanh thu taïo ra?
Phaân khuùc caùc ñoái taùc trong chuoãi cung öùng coù yù nghóa raát
quan troïng ñeå ñaït ñöôïc söï coäng taùc hieäu quaû. Baát keå ñoùng goùp ít
hay nhieàu cho coâng ty baïn, thì taát caû caùc ñoái taùc tieàm naêng vaãn coù
moät vò trí phuø hôïp doïc theo chuoãi giaù trò coäng taùc. Neáu vieäc quyeát
ñònh choïn ai ñeå coäng taùc chæ döïa treân caùch xeáp loaïi ñôn giaûn nhaø
cung caáp nguyeân vaät lieäu naøo, nhaø cung caáp dòch vuï naøo, vaø khaùch
haø n g naø o ñaù n g giaù nhaá t , thì ñaâ y laø caù c h laø m tieà m aå n nhieà u
ruû i ro 98.
Moät phöông phaùp toát hôn laø haõy xem xeùt moät vaøi loaïi tieâu chí
löïa choïn ñoái taùc, vaø ñaët chuùng leân baøn caân thöû xem tieâu chí naøo
phuø hôïp vôùi nhu caàu cuï theå cuûa baïn:
° Taàm quan troïng veà maët chieán löôïc. Quy moâ, doanh soá, coâng
ngheä, söï tinh thoâng, nguyeân vaät lieäu/thaønh phaàn hay vò
trí treân thò tröôøng cuûa ñoái taùc tieàm naêng coù yù nghóa nhö
theá naøo?
° Tính phuø hôïp veà maët vaên hoùa. Con ngöôøi vaø caùc giaù trò cuûa
coâng ty baïn töông thích nhö theá naøo, baïn seõ laøm vieäc vôùi
nhau toát nhö theá naøo? Baïn coù cam keát bình ñaúng veà moái
quan heä, ngay caû khi caùc ñieàu kieän kinh doanh coù theå thay
ñoåi? Coù söï tin töôûng laãn nhau khoâng?
° Söï phuø hôïp veà maët toå chöùc. Ñoái taùc coù theå ñaùp öùng n h a n h
vaø ñaày ñuû vôùi caùc yeâu caàu veà thoâng tin vaø nguyeân vaät lieäu?
98. Allision Bacon, Larry Lapide, vaø Janet Suleski, “Supply Chain Collaboration Today: Its a Tatic, Not a Strategy,” Baùo caùo nghieân
cöùu cuûa AMR, 9/2002. (TG)
Ñoái taùc coù ñuû linh hoaït ñeå thích öùng vôùi nhöõng thay ñoåi veà
cung vaø caàu? Coù ñoäi nguõ nhaân söï vôùi vai troø vaø traùch nhieäm
töông öùng ñeå quaûn lyù moät moái quan heä laâu daøi?
° Söï phuø hôï p veà maë t coâ n g ngheä . Heä thoá ng cuûa baïn coù töông
thích vaø deã daøng tích hôïp? Baïn coù cuøng möùc ñoä tieân tieán veà
maët kyõ thuaät? Baïn coù saün loøng chia seû moät caùch bình ñaúng
coâng ngheä vaø caùc giaûi phaùp saùng taïo? Ñoái taùc cuûa baïn coù
theå cung caáp caùc döõ lieäu tích hôïp, coù theå tieáp caän?
Quyeát ñònh löïa choïn ñoái taùc ñöôïc tieán haønh phöùc taïp hôn
nhieàu khi caàn thieát phaûi ñaùnh giaù caùc tieâu chí löïa choïn theo hai
chieàu: loaïi quan heä (khaùch haøng, nhaø cung caáp nguyeân vaät lieäu,
hay nhaø cung caáp dòch vuï) vaø kieåu coäng taùc (theo giao dòch, hôïp
taùc, phoái hôïp hay ñoàng boä).
Phöông phaùp toát nhaát laø taïo ra moät khung ñaùnh giaù
(assessment framework) tröôùc khi tieáp caän baát kyø ñoái taùc naøo.
Haõy baét ñaàu vôùi vieäc leân danh saùch caùc ñieàu kieän, maø moät ñoái
taùc phaûi ñaùp öùng ñeå ñöôïc xem xeùt cho moãi kieåu coäng taùc. Ñeå
ñaûm baûo tính khaùch quan, haõy xaây döïng caùc tieâu chí aáy moät
caùch roõ raøng vaø khoâng mô hoà. Xaùc ñònh coù bao nhieâu ñoái taùc
baïn caàn coù cho moãi kieåu quan heä, döïa treân nhu caàu cuûa coâng
vieäc kinh doanh hay kinh nghieäm ñaõ coù vôùi vieäc coäng taùc. Sau
ñoù, haõy saép xeáp caùc ñoái taùc trieån voïng xem hoï ñaùp öùng nhöõng
tieâu chuaån khaùc nhau toát nhö theá naøo. Baïn coù theå taïo ra moät
danh saùch “caàn phaûi coù” vaø loaïi daàn nhöõng ñoái taùc khoâng ñaùp
öùng ñöôïc nhöõng tieâu chí naøy.
Alcatel, nhaø saûn xuaát toaøn caàu caùc saûn phaåm vaø dòch vuï
vieãn thoâng, ñaõ aùp duïng moät chieán löôïc phaân khuùc caån troïng khi
thieát laäp caùc moái quan heä coäng taùc vôùi vaøi khaùch haøng vaø nhaø
cung caáp chính. Theo ñònh nghóa rieâng cuûa Alcatel, moät moái
quan heä vôùi hoï “coù theå cho pheùp moät ñoái taùc taäp trung vaøo caùc
naêng löïc coát loõi, hôn laø lo laéng ñeán ñoä tin caäy cuûa cô sôû haï taàng
vieãn thoâng cuûa mình.”99
99. Http://www.alcatel.com. (TG)

Cuoái naêm 2001, giöõa luùc thò tröôøng thieát bò vieãn thoâng ñang
thu heïp, ban quaûn trò Alcatel ñaõ tieán haønh moät cuoäc ñaùnh giaù
toaøn dieän veà quy trình hoaïch ñònh hieän coù cuûa mình. Baûn ñaùnh
giaù cho thaáy caùc nhaø cung caáp thieát bò thöôøng döïa vaøo caùc
thoâng tin loãi thôøi töø Alcatel khi leân keá hoaïch saûn xuaát cuûa hoï.
Raéc roái naûy sinh töø quy trình döï baùo maïnh ai naáy laøm, trong
khi döï baùo laïi lieân quan ñeán nhieàu ñoái taùc trong chuoãi cung
öùng. Ñaàu tieân, Alcatel duøng thoâng tin döï baùo cuûa khaùch haøng
ñeå phuïc vuï cho quy trình hoaïch ñònh nhu caàu cuûa mình. Sau ñoù,
döõ lieäu hoaïch ñònh aáy ñöôïc cung caáp cho caùc nhaø saûn xuaát theo
hôïp ñoàng, ñeå hoï söû duïng cho quy trình laäp keá hoaïch rieâng. Cuoái
cuøng, saùu tuaàn sau khi nhaän ñöôïc döï baùo cuûa khaùch haøng, thì
döï baùo aáy – luùc naøy ñaõ loãi thôøi - môùi ñöôïc chuyeån tôùi caùc nhaø
cung caáp linh kieän cuûa caùc nhaø saûn xuaát theo hôïp ñoàng. Hôn
nöõa, nhöõng beân tham gia vaøo quy trình naøy ñeàu coù caùch hieåu
rieâng cuûa mình veà thoâng tin döï baùo, vaø chæ coù hoï môùi bieát thöïc
söï caàn thoâng tin gì. Vaøo thôøi ñieåm nhaän ñöôïc phaûn hoài töø nhaø
cung caáp, nhu caàu döï ñoaùn vaø keá hoaïch cung öùng ñi keøm chaúng
coù lieân heä gì vôùi nhu caàu thöïc söï treân thò tröôøng.
Ñeå coù theå caân baèng toát hôn giöõa cung vaø caàu, caàn söï
caûi thieän trong vieäc xaây döïng quan heä coäng taùc vôùi caùc ñoái
taùc trong chuoãi cung öùng. Burt Rabinowitz, phoù chuû tòch phuï
traùch mua haøng vaø tìm nguoàn cung cuûa Alcatel (Alcatels vice
president of sourcing and procurement), cho bieát ”Chuùng toâi
nhaän thaáy chuoãi cung öùng cuûa mình chæ coù theå ñaùp öùng toát khi
ñöôïc ñoàng boä hoùa vôùi chuoãi cung öùng cuûa caùc ñoái taùc mua baùn
chuû choát. Chuùng toâi caàn cuøng nhau ñònh ra “nhöõng ñieåm deã gaây
taéc ngheõn” trong chuoãi cung öùng – nhöõng ñieåm maø taïi ñoù thoâng
tin truyeàn töø ñoái taùc chuoãi cung öùng naøy ñeán ñoái taùc kia. Ñeå
laøm ñöôïc, chuùng toâi caàn coù söï tham gia töø hoï.”
Ban quaûn trò ñaõ laäp danh saùch choïn loïc caùc coâng ty ñöôïc
coi laø raát quan troïng, döïa treân caùc tieâu chí nhö quy moâ giao
dòch, hoaëc khaû naêng cung caáp nhöõng nguyeân vaät lieäu ñoäc nhaát
hay troïng yeáu cho coâng ty. Sau ñoù, hoï saép xeáp caùc ñoái taùc trieån
voïng coäng taùc döïa treân ba tieâu chí cô baûn: quy moâ giao dòch, söï
ñoåi môùi vaø möùc ñoä tieân tieán veà coâng ngheä, vaø söï saün saøng vaø
loøng trung thaønh cuûa ñoái taùc. Caùc ñoái taùc ñöôïc löïa choïn goàm
khaùch haøng chính vaø caùc nhaø saûn xuaát hôïp ñoàng chuû yeáu, nhaø
phaân phoái thieát bò ñieän töû chuû choát, vaø moät vaøi nhaø cung caáp
cho caùc thieát bò bo maïch tích hôïp - öùng duïng chuaån (application-
specific integrated circuits - ASICs) vaø caùc thieát bò quang hoïc.
Ñeå khôûi ñoäng söï coäng taùc naøy, ban quaûn trò Alcatel môøi caùc
nhaø ñieàu haønh töø caùc ñoái taùc trieån voïng ñeán tham döï moät dieãn
ñaøn trieån voïng kinh doanh. Caùc nhaø ñieàu haønh cuøng thaûo luaän
aûnh höôûng cuûa nhöõng thay ñoåi thò tröôøng khoác lieät ñeán coâng
vieäc kinh doanh cuûa hoï, vaø laøm theá naøo caùc coâng ty coù theå coäng
taùc vôùi nhau toát hôn ñeå hôïp lyù hoaù caùc quy trình vaø chi phí thaáp
hôn. Muïc ñích khaùc cuûa dieãn ñaøn laø ñaùnh giaù caùc tieâu chí – bao
goàm söï hoøa hôïp veà maët vaên hoaù vaø söï saün loøng cam keát cho moät
moái quan heä coäng taùc - moät caùch chuû quan hôn.
Danny Wade, phoù chuû tòch caáp cao phuï traùch chaát löôïng
(senior vice president for quality), giaõi baøy “Chuùng toâi bieát raèng
chìa khoùa giuùp chuoãi cung öùng linh hoaït hôn laø phaûi hieåu roõ hôn
quy trình chuyeån giao, vaø sau ñoù cuûng coá caùc heä thoáng hieän taïi
thaønh nhöõng quy trình mang tính coäng taùc hôn, saâu hôn.” OÂng
Wade cuõng löu yù raèng vieäc aùp duïng phöông phaùp naøy cho taát caû
caùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp laø khoâng thieát thöïc. “Chuùng
toâi raát thaän troïng trong vieäc laäp “danh saùch khaùch”. Chuùng toâi
caàn ñaûm baûo raèng moãi ñoái taùc ñeàu nhaän thaáy raèng chuùng toâi
cuøng hoä i cuø n g thuyeà n , vaø chuù n g toâ i caà n traù n h söï phöù c taï p
khoâ n g caà n thieá t .” (Conceptual design) 100
Keát thuùc dieãn ñaøn, moãi nhaø ñieàu haønh ñaõ cam keát tìm nhöõng
phöông thöùc toát hôn ñeå coäng taùc, vaø phaùt trieån moät moâ hình khaùi
nieäm chung cho coäng taùc phoái hôïp trong hoaït ñoäng quaûn lyù ñôn
haøng, döï baùo, khaû naêng giaùm saùt toàn kho, vaø tieâu chuaån ño löôøng
100. Moâ hình khaùi nieäm chung (conceptual design) hay coøn goïi laø moät caáu truùc khung khaùi nieäm (conceptual framework) ñöôïc hieåu laø caáu
truùc cô baûn bao goàm caùc maûng toùm taét (abstract blocks) theå hieän söï hieäu bieát veà quy trình hay heä thoáng döïa treân kinh nghieäm, quan saùt vaø
phaân tích. Moái quan heä giöõa caùc maûng treân taïo thaønh moät khung thoáng nhaát vôùi nhöõng keát quaû ñöôïc döï kieán tröôùc. (ND)
hieäu quaû hoaït ñoäng. Moâ hình naøy ngoaøi yeáu toá CNTT seõ bao goàm
vai troø vaø traùch nhieäm, caùc löu ñoà quy trình, caùc giao dieän keát noái
hoaït ñoäng kinh doanh, vaø caùc quy ñònh hoaït ñoäng.
Sau ñoù caùc giaùm ñoác caáp cao cuûa Alcatel ñaõ laøm vieäc vôùi
caùc ñoái taùc ñeå xaây döïng caùc höôùng daãn chi tieát töø moâ hình khaùi
nieäm chung. Cuoái cuøng, Alcatel ñaõ thí ñieåm moâ hình coäng taùc
vôùi moät saûn phaåm chuû löïc maø caùc coâng ty ñoái taùc coù nhu caàu,
ñang ôû giai ñoaïn taêng tröôûng cao, vaø ñoøi hoûi söï coäng taùc cuûa
caû hoaït ñoäng saûn xuaát beân ngoaøi vaø beân trong. Moät vaøi ñoái taùc
giuùp Alcatel baèng nhöõng giaûi phaùp CNTT hoã trôï ñeå cuûng coá
caùc höôùng daãn quy trình, bao goàm caùc baùo caùo môùi, thuaät toaùn
phuï vaø khaû naêng theo doõi treân neàn web caùc coâng vieäc trong quy
trình aáy. Taát caû caùc ñoái taùc ñeàu ñoàng yù chia seû döõ lieäu, ñoàng boä
hoùa lòch hoaïch ñònh, vaø ñaùp öùng cho caùc yeâu caàu ñaët haøng theo
tieâu chuaån trong voøng ba ngaøy laøm vieäc.
Moâ hình coäng taùc môùi giaûm thôøi gian moãi chu kyø hoaïch
ñònh ñeán 50 phaàn traêm, ñoàng thôøi giaûm ñaùng keå haøng toàn kho
treân toaøn boä quy trình. Mike Quigley, toång giaùm ñoác ñieàu haønh
cuûa Alcatel Myõ, cho bieát ”Chuùng toâi ñaõ coù theå caân baèng giöõa
nguoàn cung cuûa mình vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng toát hôn. Quan
troïng hôn, cuøng vôùi vieäc caùc khaùch haøng tham gia vaøo xaùc ñònh,
giaûi quyeát vaán ñeà, vaø thí ñieåm moâ hình môùi, chuùng toâi ñaõ nhaän
ñöôïc söï cam keát cuûa hoï ñeå môû roäng caùc saùng kieán caûi tieán. Hoï
haøo höùng khi laøm vieäc vôùi chuùng toâi, coøn chuùng toâi thì caûm
thaáy thoaûi maùi vôùi moät quan heä kinh doanh gaàn guõi hôn - moái
quan heä döïa treân thöïc teá, chöù khoâng phaûi caûm giaùc101.”
Chia seû lôïi ích, thaønh quaû, vaø thua loã
Ñònh nghóa veà coäng taùc cuûa chuùng toâi bao goàm caùc khaùi nieäm
veà caùc muïc tieâu töông hoã, vaø veà chia seû caùc ruûi ro vaø thaønh
quaû. Vieäc chia seû thaønh quaû chính thöùc laø caùch phoå bieán nhaát
ñeå phaân phoái caùc lôïi ích taøi chính töø moät moái quan heä kinh
101. Theo cuoäc phoûng vaán do Steve Palagyi, giaùm ñoác PRTM vôùi Burt Rabiniwitz, phoù chuû tòch tìm nguoàn cung vaø thu mua cuûa
Alcatel. (TG)
doanh. Khi chia seû thaønh quaû, moãi beân ñoàng yù noã löïc giaûm toång
chi phí vaø chia seû caùc khoaûn tieát kieäm ñöôïc. Thoûa thuaän chi tieát
thöôøng ñöôïc theå hieän roõ trong hôïp ñoàng giao dòch.
Vieäc chia seû thaønh quaû coù theå laø ñoäng löïc hieäu quaû nhaát
höôùng tôùi lieân tuïc giaûm chi phí vaø caûi tieán caùc dòch vuï. Coù nhieàu
caùch ñeå thöïc hieän chieán löôïc chia seû lôïi ích. Maëc duø raát nhieàu
tröôøng hôïp caùc moái quan heä ñoái taùc hieäu quaû nhôø vaøo vieäc chia
seû lôïi ích ñaït ñöôïc, nhöng moät moái quan heä coäng taùc cuõng coù
theå ñem laïi lôïi ích töông hoã ngay caû khi khoâng döïa treân nhöõng
khoaûn tieát kieäm chi phí höõu hình.
Haõy xem xeùt quan heä giöõa Dow Corning vaø Cabot
Corporation. Dow Corning laø coâng ty ñoàng sôû höõu bôûi Dow
Chemical Company vaø Corning, Inc, vaø laø moät trong nhöõng nhaø
saûn xuaát silicon vaø caùc coâng ngheä öùng duïng silicon lôùn nhaát
theá giôùi, ñang chaøo baùn hôn 7.000 loaïi saûn phaåm vaø dòch vuï102
Cabot laø coâng ty coù giaù trò thò tröôøng 1,5 tæ ñoâ la, chuyeân saûn
xuaát hoaù chaát ñaëc bieät. Caùc saûn phaåm chính yeáu cuûa coâng ty laø
carbon ñen, silic dyoxit khoùi, chaát nhuoäm möïc, meû nhöïa, chaát
loûng khoan daàu, vaø caùc nguyeân vaät lieäu tuï ñieän tantali103.
Trong ngaønh hoaù chaát ñaëc bieät, saûn phaåm phuï cuûa coâng ty
naøy laø thaønh phaàn chính cuûa moät coâng ty khaùc. Tröôøng hôïp cuûa
Dow Corning vaø Cabot cuõng vaäy, vaø hai coâng ty ñaõ thieát laäp
moät moái quan heä coäng taùc cho thaáy roõ raøng keát quaû kinh doanh
cuûa ñoái taùc kinh doanh naøy phuï thuoäc nhö theá naøo vaøo hieäu quaû
hoaït ñoäng cuûa ñoái taùc kinh doanh kia.
Dow Corning laø nhaø saûn xuaát chính silicon saïch cho ngaønh
coâng nghieäp gaén xi silicon. Hoï söû duïng quy trình saûn xuaát taïo
ra moät saûn phaåm phuï laø silicon tetrachloride hay clorosilance.
Silicon tetrachloride laø thaønh phaàn chính ñöôïc duøng trong saûn
xuaát silic dyoxit khoùi, moät trong nhöõng saûn phaåm “ñinh” cuûa
Cabot. Dow Corning söû duïng 20 loaïi silic dyoxit khoùi khaùc
102. http://www.dowcorning.com/main.asp. (TG)

103. http://www.cabot-corp.com/index.jsp. (TG)
nhau laøm phuï gia chính trong daây chuyeàn saûn xuaát chaát bòt kín
sealant.
Moái quan heä giöõa hai coâng ty quaù gaén khít ñeán noãi hai trong
soá phaân xöôûng saûn xuaát chính cuûa Cabot ñaõ dôøi veà ñoái dieän vôùi
caùc phaân xöôûng cuûa Dow Corning, vaø vaät lieäu ñöôïc chuyeån
giöõa hai xöôûng thoâng qua moät cô sôû haï taàng duøng chung. Ñeå
quy trình hoaït ñoäng hieäu quaû, haøng ngaøy caùc giaùm ñoác saûn
xuaát cuûa Dow Corning vaø Cabot gaëp nhau ñeå thaûo luaän veà caùc
keá hoaïch saûn xuaát. Caùc giaùm ñoác Dow Corning xaùc ñònh soá
löôïng silicon tetrachloride döï tính saûn xuaát, soá löôïng vaø loaïi
silic dyoxit khoùi caàn duøng. Ñoåi laïi, Cabot xaùc ñònh soá löôïng
silicon tetrachloride seõ mua töø Dow Corning vaø caùc loaïi silic
dyoxit khoùi seõ saûn xuaát ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa Dow Corning.
Neáu soá löôïng cuûa loaïi caàn khoâng coù ñuû, thì caû hai phía thöông
löôïng vôùi nhau cho tôùi khi coù ñöôïc moät giaûi phaùp maø caû hai
cuøng ñoàng thuaän. Sau ñoù, lòch trình saûn xuaát moãi coâng ty ñöôïc
chænh söûa ñeå ñaùp öùng cho kòp vôùi caùc ñaàu vaøo naøy. Moät daáu
hieäu nöõa cho thaáy söï khaéng khít trong moái quan heä naøy laø caùch
thöùc moãi ñoái taùc thanh toaùn cho nguyeân vaät lieäu söû duïng. Moãi
coâng ty töï theo doõi khoái löôïng saûn phaåm löu chuyeån giöõa caùc
nhaø maùy. Vaøo cuoái thaùng, döõ lieäu taäp hôïp ñöôïc xem xeùt, baát kyø
söï sai bieät naøo ñeàu ñöôïc ñieàu chænh, vaø hoï xuaát ra moät hoùa ñôn
toång hôïp. Do giaù baùn ñaõ ñöôïc ñònh tröôùc trong caùc cuoäc thöông
thaûo, chæ coù khoái löôïng haøng laø caàn ñieàu chænh cho khôùp vôùi
thöïc teá.
Moät tröôøng hôïp chia seû lôïi ích chung
Coâng ngheä ngaøy nay mang ñeán cô hoäi quaûn lyù vieäc kinh doanh
theo nhieàu caùch maø tröôùc ñaây töôûng chöøng khoâng theå, hay ñaùng
ngôø. Maëc duø moät naêng löïc coù theå khaû thi veà maët kyõ thuaät,
nhöng khoâng phaûi luùc naøo cuõng caàn xaây döïng quy trình ñeå quaûn
lyù naêng löïc ñoù. Thaät ra thì, trong nhieàu tröôøng hôïp, vieäc naøy
thaät söï khoâng heà thích hôïp.
Nhieàu chieán löôïc hôïp taùc hieäu quaû khoâng phuï thuoäc chuùt
naøo vaøo coâng ngheä. Duø coù thoåi phoàng caùc giaûi phaùp kinh doanh
B2B (business to business), cho raèng noù bao goàm caû quaûn trò
chuoãi cung öùng, nhöng phaàn lôùn caùc coâng ty nhaän ra raèng nhieàu
ñoái taùc trieån voïng cuûa mình laïi thieáu caùc kyõ naêng veà coâng ngheä
tieân tieán ñeå coù theå tham gia vaøo quy trình coäng taùc öùng duïng
coâng ngheä. Haõy nhôù raèng caùc moái quan heä kieåu giao dòch vaãn
ñöôïc xem laø coù tính coäng taùc; chæ vì heä thoáng cuûa baïn khoâng
“tích hôïp hoaøn toaøn” vôùi nhöõng cöûa haøng baùn taám kim loaïi hay
khuoân nhöïa chuyeân cung caáp cho caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa
baïn, khoâng coù nghóa laø baïn khoâng coäng taùc khi laøm vieäc. Treân
thöïc teá, taát caû caùc moái quan heä doïc theo chuoãi giaù trò coäng taùc
coù theå cöïc kyø hieäu quaû, nhöng laïi ít hoaëc thaäm chí khoâng öùng
duïng coâng ngheä tieân tieán, voán ñang ñöôïc chaøo môøi bôûi caùc nhaø
cung caáp phaàn meàm heä thoáng quaûn lyù coäng taùc chuoãi
cung öùng.
Jamba Juice laø nhaø baùn leû truï sôû taïi San Francisco, vaø coù
cöûa haøng ôû khaép 25 bang nöôùc Myõ. Thöïc ñôn taïi quaùn Jamba
Juice khaù ñôn giaûn: chuoãi cöûa haøng baùn caùc loaïi nöôùc giaûi khaùt
hoaøn toaøn thieân nhieân theo ñôn ñaët haøng, cuøng moät soá caùc loaïi
nöôùc eùp traùi caây töôi, baùnh ngoït, vaø caùc loaïi thöùc aên nheï. Taát caû
caùc loaïi ñoà uoáng ñeàu ñöôïc laøm vôùi muïc ñích caân baèng “höông
vò tuyeät haûo” vôùi “dinh döôõng ñaày naêng löôïng104”.
Caùc nhaø cung caáp cuûa Jamba Juice goàm caùc nhaø troàng rau
cuû vaø hoa quaû lôùn. Coâng ty naøy thieát laäp caùc hôïp ñoàng daøi haïn
ñeå ñaûm baûo nguoàn cung luoân saün coù. Joe ONeil, toång giaùm ñoác
taøi chính cuûa Jamba Juice, giaûi thích “Chuùng toâi khoâng theå ñaùnh
cuoäc vôùi “Meï Thieân Nhieân”, vì theá chuùng toâi phaûi saùng taïo
ñeå caøng chaéc chaén caøng toát laø seõ coù ñöôïc caùc nguyeân lieäu maø
chuùng toâi caàn.” Jamba caàn nhieàu loaïi nguyeân lieäu - coâng ty söû
duïng hôn 10 trieäu pound daâu taây ñoâng laïnh, 6 trieäu pound chuoái
ñoâng laïnh, vaø 27 trieäu pound cam töôi moãi naêm.
104. http://www/jambajuice.com/what/jambadifference.html. (TG)

Maëc duø con soá naøy nghe coù veû raát khoång loà, nhöng Jamba
Juice vaãn phaûi caïnh tranh vôùi nhieàu coâng ty khaùc nhau ñeå tranh
thuû söï hoã trôï cuûa caùc nhaø vöôøn. Ñoái thuû cuûa Jamba Joice laø
caùc nhaø saûn xuaát nöôùc giaûi khaùt traùi caây, vaø caùc nhaø saûn xuaát
lôùn cuûa caùc saûn phaåm haøm löôïng traùi caây cao nhö möùt vaø baùnh
nöôùng. Ngoaøi Jamba Juice vaø nhöõng coâng ty naøy, caùc nhaø vöôøn
coøn cung caáp traùi caây cho caùc sieâu thò vaø nhaø haøng.
Daâu taây laø moät thöû thaùch ñaëc bieät do chuùng thöôøng ñöôïc
nhöõng ngöôøi ñi mua haøng sieâu thò choïn mua. Keânh sieâu thò
cuõng ñem laïi tyû suaát lôïi nhuaän cao nhaát cho caùc nhaø vöôøn, vì
theá khoâng coù gì ngaïc nhieân veà con soá 1,4 tæ pound daâu taây ñöôïc
saûn xuaát moãi naêm trong phaïm vi bang California, trong soá ñoù,
xaáp xæ 75 phaàn traêm ñöôïc thu hoaïch baùn cho thò tröôøng töôi
soáng, trong khi chæ 25 phaàn traêm ñöôïc ñoâng laïnh cho thò tröôøng
cheá bieán105. Quan nieäm thoâng thöôøng cho raèng kích côõ cuûa traùi
daâu taây lieân quan tröïc tieáp ñeán ñoä ngoït vaø muøi vò, nhöõng traùi
lôùn hôn seõ chín hôn vaø ngoït hôn. Trong thöïc teá, höông vò cuûa
traùi daâu taây ñöôïc quyeát ñònh bôûi ñieàu kieän troàng troït (nhö thôøi
tieát), giai ñoaïn chín khi thu hoaïch, vaø gioáng. Maëc duø vaäy, nhieàu
nghieân cöùu trong lónh vöïc noâng nghieäp ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc
nghieäp ñoaøn nhaø vöôøn laïi chuû yeáu taäp trung vaøo vieäc gaây gioáng
traùi caây sao cho troâng thaät haáp daãn, ñeå thu huùt nhöõng ngöôøi
mua traùi caây leû. Keát quaû laø hoï saûn xuaát ra nhöõng traùi daâu coù
kích côõ lôùn hôn.
Daâu taây lôùn haáp daãn nhöõng ngöôøi mua traùi caây leû, nhöng
laïi gaây ñau ñaàu cho Jamba Juice. Anne Kimball, toång giaùm
ñoác quaûn lyù chuoãi cung öùng cuûa Jamba, giaûi thích “Chuùng quaù
to, gaây khoù khaên cho caùc nhaân vieân pha cheá cuûa chuùng toâi, vì
khoâng vöøa nhöõng caùi muoãng chuùng toâi xaøi. Chöa keå söï khoâng
ñoàng ñeàu veà kích côõ, daãn ñeán khaùc bieät veà höông vò vaø maøu saéc
trong saûn phaåm nöôùc giaûi khaùt cuûa chuùng toâi.”
Vì Jamba Juice khoâng coù khaû naêng gaây aûnh höôûng ñeán söï
105. http://www.calstraberry.com/facts/industry.asp. (TG)

phaùt trieån cuûa caùc chuûng loaïi daâu taây môùi, neân hoï ñaõ chuyeån
qua caàu cöùu caùc nhaø cheá bieán cuûa mình. Trong ngaønh naøy, caùc
nhaø cheá bieán traùi caây ñoâng laïnh ñöôïc xem nhö nhöõng nhaø saûn
xuaát theo hôïp ñoàng: Hoï röûa saïch, phaân loaïi, vaø ñoùng goùi caùc
traùi caây ñoâng laïnh vaø sau ñoù baùn chuùng cho caùc nhaø
phaân phoái.
Sau khi haùi, daâu taây phaûi ñöôïc ñoâng laïnh caøng nhanh caøng
toát ñeå ñaûm baûo giöõ ñöôïc muøi vò vaø veû ngoaøi töôi nguyeân. Thoâng
thöôøng, nhöõng traùi daâu ñöôïc thaùi laùt moûng, xay nhuyeãn, hoaëc ñeå
nguyeân traùi roài laøm laïnh. Caùc nhaø cheá bieán ñaàu tö thieát bò chuyeân
duïng cho ba caùch laøm naøy. Vaø Jamba caàn moät “nhaân toá hình thöùc”
thöù tö - daâu taây ñöôïc caét thaønh nhöõng khoanh khaù lôùn nhöng vaãn
giöõ ñöôïc hình daùng traùi daâu, ñeå caùc khaùch haøng mua leû coù theå nhaän
ra khi xem thöùc uoáng cuûa mình ñöôïc cheá bieán.
Baø Kimball noùi “Toâi bieát ñieàu naøy nghe coù veû ñôn giaûn nhöng
laïi ñoøi hoûi caû moät quy trình saùng taïo ñeå ñaûm baûo raèng phaûi cheá
bieán ñöôïc moät löôïng daâu taây ñoâng laïnh ñuû lôùn nhaèm ñaùp öùng caùc
yeâu caàu veà khoái löôïng ngaøy caøng taêng cuûa chuùng toâi.” Caùc boä
phaän R&D vaø chuoãi cung öùng cuûa Jamba laøm vieäc chaët cheõ vôùi
Cleughs Forzen Foods, Inc., ñeå phaùt trieån moät coâng ngheä coù theå
caét daâu tröôùc khi ñoâng laïnh sao cho phuø hôïp vôùi quy trình saûn
xuaát taïi quaày. Kimball löu yù “Ñoái vôùi Cleughs ñaây khoâng phaûi laø
khoaûn ñaàu tö nhoû. Tuy nhieân, khaû naêng ñaùp öùng yeâu caàu cuûa hoï
ñaõ thaét chaët moái quan heä cuûa chuùng toâi vôùi ñoái taùc cung caáp laâu
daøi naøy106.”
Moái quan heä giöõa Jamba vaø nhaø ñoùng goùi daâu taây cuûa mình laø
moät ví duï tuyeät vôøi khaùc cuûa söï coäng taùc kieåu phoái hôïp. Ñaây cuõng
laø minh chöùng roõ raøng cho vieäc khoâng phaûi taát caû ñeàu phuï thuoäc
coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi.
106. Theo cuoäc phoùng vaán do Shoshanah Cohen, giaùm ñoác PRTM tieán haønh vôùi Anne Kimball, giaùm ñoác quaûn trò chuoãi cung öùng
cuûa Jamba Juice. (TG)
Haõy tin töôûng caùc ñoái taùc, nhöng nhôù baûo veä quyeàn lôïi cuûa baïn
Coäng taùc hieäu quaû phuï thuoäc vaøo vieäc xaây döïng caùc moái quan heä
vaø söï chia seû thoâng tin vaø lôïi ích thu ñöôïc khi moái quan heä tieán
trieån. Ñieàu naøy nghóa laø baïn khoâng theå yeâu caàu caùc ñoái taùc ñieàu gì
ñoù maø khoâng ñaùp laïi hoï baèng moät thöù khaùc. “Ñieàu gì ñoù” coù theå laø
söï thoûa hieäp veà giaù, caùc dòch vuï coäng theâm, hay thoâng thöôøng nhaát
laø thoâng tin. Neáu baïn saün loøng thieát laäp moät haï taàng coâng ngheä ñeå
töï ñoäng gôûi nhöõng yeâu caàu mua haøng cho caùc nhaø cung caáp, nhöng
khoâng muoán cung caáp caùc döï ñoaùn baùn haøng cuûa baïn trong chín
thaùng tôùi, haõy töï hoûi mình taïi sao. Chia seû thoâng tin ñoøi hoûi söï tin
töôûng; coù theå do baïn khoâng coù loøng tin caàn thieát vaøo ñoái taùc.
Coù moät lyù do chính ñaùng khieán nhieàu coâng ty nghi ngaïi veà
vieäc cung caáp nhöõng thoâng tin ôû taàm chieán löôïc cao cho caùc ñoái
taùc coäng taùc: Loøng tin coù theå bò toån haïi baát cöù luùc naøo! Caùc thoâng
tin bí maät veà giaù ñöôïc chuyeàn cho caùc ñoái thuû caïnh tranh, caùc tieâu
chuaån kyõ thuaät bò sao cheùp, hay nhöõng ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn
cung öùng “toát nhaát” bò phaùt hieän ra laø vaãn keùm öu ñaõi hôn nhöõng
gì caùc khaùch haøng khaùc nhaän ñöôïc.
Haõy nghieân cöùu kinh nghieäm cuûa moät coâng ty thieát bò maïng
haøng ñaàu coù tyû suaát lôïi nhuaän cao – nhôø phaàn ñoùng goùp khoâng
nhoû cuûa vieäc quaûn lyù caùc nhaø cung caáp cöïc kyø chaët cheõ. Coâng ty
naøy yeâu caàu giaù baùn thaáp nhaát cho caùc linh kieän chính cuûa mình,
vaø ñoøi söï daøn xeáp veà giaù naøy phaûi ñöôïc giöõ bí maät. Ñeå giaáu
khoâng cho caùc ñoái thuû bieát giaù, hoï mua caùc linh kieän chính naøy
thoâng qua moät nhoùm thu mua trung taâm, nhoùm naøy chuyeån linh
kieän ñeán moät nhaø saûn xuaát hôïp ñoàng. Coâng ty naøy ñaõ coù moái quan
heä gaàn guõi vôùi moät nhaø cung caáp chính vaø tin raèng hoï ñang mua
linh kieän ñieän töû quan troïng vôùi giaù thaáp nhaát. Maõi ñeán khi hoï
mua laïi linh kieän töø moät coâng ty, vaø phaùt hieän ra raèng coâng ty naøy
ñang mua cuøng loaïi linh kieän ñoù töø nhaø cung caáp cuûa mình vôùi
giaù thaáp hôn 10 phaàn traêm. Ñieàu naøy ñaõ xaûy ra, cho duø ñaõ coù moät
cam keát töø nhaø cung caáp raèng giaù baùn cho coâng ty thieát bò maïng
laø möùc thaáp nhaát, trong caùc giaù baùn ñöôïc chaøo cho baát cöù khaùch
haøng naøo.
Söï vi phaïm loøng tin lieân quan ñeán giaù caû khoâng phaûi laø môùi
ñoái vôùi Greg Frazier, phoù chuû tòch ñieàu haønh cuûa coâng ty Avenet
Supply Chain Services (ASCS). OÂng ñaõ chöùng kieán nhieàu tröôøng
hôïp coäng taùc thaát baïi “ôû moïi thôøi ñieåm”. ASCS laø coâng ty con
dòch vuï cuûa Avnet Electronics Marketing, moät nhaø phaân phoái toaøn
caàu caùc linh kieän ñieän töû. Coâng ty cuûa oâng Frazier cung caáp caùc
dòch vuï chuoãi cung öùng toaøn dieän cho caùc nhaø saûn xuaát thieát bò
goác (OEMs), caùc nhaø cung caáp dòch vuï saûn xuaát ñieän töû (EMS),
vaø caùc nhaø saûn xuaát linh kieän ñieän töû. OÂng Frazier löu yù laø raéc roái
trong vieäc ñònh giaù coù theå phaùt sinh töø ñònh nghóa maø caùc nhaø cung
caáp ñöa ra khi höùa giaù ñoù ñaõ laø thaáp nhaát , nhöng keøm theo doøng
chöõ ñöôïc in nhoû, giaûi thích “cho nhöõng coâng ty cuøng côõ cuûa baïn,
vôùi cuøng moät löôïng khaùch haøng töông öùng” OÂng Frazier löu yù laø
“Trong nhieàu tình huoáng, yù nghó veà söï toàn taïi cuûa giaù baùn toát nhaát
chæ laø söï aûo töôûng.”
Thöïc teá laø loøng tin thöôøng bò xaâm haïi. Thay vì söû duïng ñieàu
naøy nhö moät lyù do ñeå traùnh söï coäng taùc, haõy taïo moái quan heä ñoái
taùc maø baïn seõ ñöôïc baûo veä. YÙ töôûng baûo veä moät coâng ty khoûi söï
phaù vôõ tính baûo maät cuõng ñaõ ñöôïc hoaøn thieän trong vaøi naêm trôû
laïi ñaây. Do ngaøy caøng nhieàu coâng ty chia seû döï baùo, ñònh möùc saûn
xuaát, lòch giao haøng, giaù vaø döõ lieäu saûn xuaát, neân tính baûo maät cuûa
thoâng tin trôû thaønh moät vaán ñeà then choát, vaø noù khoâng coøn laø moät
vaán ñeà noäi boä nöõa. Caùc moái quan heä coäng taùc tieâu bieåu neân coù moät
hôïp ñoàng, hay thoaû thuaän baûo maät, chæ ra caáp ñoä baûo veä döõ lieäu hôïp
phaùp, ñeå ñieàu chænh yù nghóa “nhaäp nhaèng” cuûa chöõ loøng tin. Maëc
duø moät hôïp ñoàng chaët cheõ coù theå giaûm ruûi ro, nhöng ñöøng giaû ñònh
noù seõ laø cô sôû phaùp lyù ñaùng troâng caäy khi moái quan heä thaát baïi.
Thay vaøo ñoù, haõy söû duïng hôïp ñoàng naøy nhö moät coâng cuï ñeå laøm
roõ moái quan heä seõ ñöôïc kieåm soaùt nhö theá naøo, vaø ñeå xaùc ñònh vai
troø vaø traùch nhieäm.
Moät moái quan taâm khaùc laø vieäc truyeàn döõ lieäu. Maëc duø nhieàu
coâng ngheä coù theå maõ hoùa döõ lieäu ñeå chuyeån lieân tuïc vaø khoâng bò
xaâm nhaäp, nhöng vaãn coù theå xaûy ra thaát baïi ruûi ro. Vì vaäy, ngaøy
caøng nhieàu coâng ty söû duïng caùc dòch vuï baûo maät toaøn dieän nhöng
toán keùm ñeå giaûm thieåu ruûi ro. Dòch vuï naøy thöôøng ñoûi hoûi caùc ñoái
taùc tuaân theo caùc thöïc haønh baûo maät nhaát ñònh, ví duï, quy ñònh
caùc loaïi maät khaåu, vaø haïn cheá söï xaâm nhaäp baát hôïp phaùp vaøo caùc
maùy chuû noái maïng vaø caùc traïm chuyeån döõ lieäu. Maëc duø coù nhieàu
phöông thöùc khaùc nhau, nhöng coâng ty vaø caùc chuyeân gia coâng
ngheä thoâng tin cuõng caàn cöïc kyø caån troïng trong phaân tích ñoä baûo
maät cuûa caùc ñoái taùc cuõng nhö cuûa mình107.
Ñeå giuùp caùc coâng ty quaûn lyù toát caùc ruûi ro an ninh thoâng tin,
Toå Chöùc Tieâu Chuaån Theá Giôùi (ISO) ñaõ phaùt trieån boä tieâu chuaån
ISO/IEC 17799108. Ñaây laø boä kieåm soaùt toaøn dieän, höôùng daãn caùc
thöïc haønh toát nhaát trong 10 khu vöïc chuû choát töø chính saùch baûo
maät ñeán quaûn lyù söï oån ñònh lieân tuïc trong kinh doanh Quaûn lyù
söï oån ñònh lieân tuïc hoaït ñoäng kinh doanh109 (business continuity
management). Moät vaøi coâng ty ñoøi hoûi caùc ñoái taùc coäng taùc cuûa
mình tham gia ISO/IEC 17799. Bôûi vì, caùc tieâu chuaån naøy laø khung
chuaån cho caùc taäp quaùn thöïc haønh toát nhaát veà an ninh thoâng tin,
hôn laø chæ ñöa ra lyù luaän, neân caùc coâng ty naøy thöôøng söû duïng noù
ñeå xaây döïng caùc yeâu caàu cuï theå hoï ñoøi hoûi ôû caùc ñoái taùc cuûa mình.
Caùc yeâu caàu naøy bao goàm nhöõng bieän phaùp nhö keá hoaïch khoâi
phuïc sau thaûm hoïa, hay vieäc söû duïng thoáng nhaát caùc phaàn meàm
phoøng choáng virus cho taát caû caùc thieát bò keát noái maïng.
Haàu nhö khoâng theå loaïi boû caùc ruûi ro trong baûo maät thoâng tin.
Chuoãi cung öùng cuûa coâng ty baïn luoân vaän ñoäng. Khaùch haøng vaø
nhaø cung caáp môùi thöôøng xuyeân xuaát hieän, vaø möùc ñoä coäng taùc
trong caùc moái quan heä hieän coù luoân luoân tònh tieán. Ñeå thieát laäp
ñöôïc möùc ñoä baûo maät, ñaàu tieân haõy xaùc ñònh nhöõng tình huoáng
107. George V.Hulme, “In lockstep on Security”, Information Week (18 thaùng 3, 2002). (TG)
108. ISO/IEC 17799 laø chuaån baûo maät thoâng tin ñöôïc ban haønh bôûi toå chöùc Tieâu Chuaån Quoác Teá (ISO) vaø UÛy Ban Kyõ Thuaät Ñieän
Töû Quoác Teá (IEC). Vaøo 7/2007, boä tieâu chuaån naøy ñöôïc ñoåi teân thaønh ISO/IEC 27002. Boä tieâu chuaån hieän nay laø baûn chænh söûa cuûa
phieân baûn ñaàu tieân naêm 2000, voán ñöôïc sao cheùp y nguyeân töø boä tieâu chuaån BS 7799-1:1999 cuûa Anh. Ñeå bieát theâm chi tieát baïn ñoïc
coù theå tham khaûo trang web cuûa toå chöùc Tieâu Chuaån Quoác Teá taïi ñòa chæ www.iso.org. (ND)
109. Quaûn lyù söï oån ñònh lieân tuïc hoaït ñoäng kinh doanh (business continuity management) ñöôïc coi nhö laø moät taäp quaùn quaûn lyù
hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty ñaûm baûo söï lieân tuïc, khoâng ñöùt quaõng tröôùc nhöõng ruûi ro coù theå xaûy ra nhö ruûi ro beänh taät, ñoäng
ñaát, luõ luït, taán coâng maïng (cyber hacking), hoûa hoaïn…Hoaït ñoäng naøy giuùp caùc coâng ty ngaên ngöøa vaø coù nhöõng bieän phaùp xöû lyù kòp
thôøi neáu ruûi ro xaûy ra. Taäp quaùn naøy trôû leân phoå bieán sau söï kieän Y2K vaøo 1/1/2000 vôùi nguy cô aûnh höôûng lôùn ñeán heä thoáng maùy
tính toaøn caàu. (ND)
coù khaû naêng gaây ngöng treä hoaït ñoäng kinh doanh teä haïi nhaát. Ñoù
coù theå laø vieäc caùc heä thoáng quan troïng ngöng hoaït ñoäng, döõ lieäu
khoâng toaøn veïn, hay bò taéc ngheõn trong quaù trình trao ñoåi thoâng tin
vôùi caùc ñoái taùc cuûa baïn. Sau ñoù haõy ñaùnh giaù vaø chuaån bò saün caùc
böôùc vaø caùc coâng cuï caàn coù ñeå giaûm thieåu tyû leä caùc tröôøng hôïp naøy
xaûy ra.
ÖÙng duïng coâng ngheä ñeå hoã trôï caùc moái quan heä hôïp taùc
Coâng ngheä giuùp coâng ty baïn giao tieáp vôùi caùc ñoái taùc trong chuoãi
cung öùng. Noù phaù vôõ caùc raøo caûn giöõa caùc coâng ty, caûi thieän doøng
chaûy thoâng tin, vaø chuyeån ñoåi döõ lieäu thaønh thoâng tin höõu ích. Giaû
duï raèng yù töôûng veà quaûn lyù chuoãi cung öùng toång theå thöïc söï haáp
daãn, vaø caùc coâng ngheä hoã trôï chuoãi cung öùng aáy cuõng saün saøng, vaäy,
taïi sao caùc coâng ty laïi quaù chaäm chaïp ñeå baét tay vaøo söï coäng taùc
thöïc söï? Thieát nghó caâu traû lôøi khaù ñôn giaûn: Hoï chöa saün saøng.
Thôøi ñieåm cuûa söï ñeà cao thaùi quaù Internet, nhieàu coâng ty phaàn
meàm tin raèng laép ñaët caùc heä thoáng vaø öùng duïng chuoãi cung öùng phuø
hôïp, thì doanh soá cuõng seõ buøng noå theo. Tuy nhieân moïi thöù khoâng
dieãn ra nhö vaäy. Nhieàu coâng ty mong ñôïi thu ñöôïc lôïi ích nhö ñaõ
höùa heïn maø khoâng heà laøm nghieân cöùu sô boä – caùc phaân tích, taùi
thieát keá quy trình, vaø lieân keát vôùi caùc öùng duïng môùi caàn thieát ñeå
hoaït ñoäng ñaày ñuû chöùc naêng.
Haàu heát caùc heä thoáng thöông maïi ñieän töû thôøi kyø ñaàu nhaém tôùi
caùc vaán ñeà coäng taùc lôùn vaø daøi haïn nhö döï baùo môû roäng, taïo ra nhu
caàu, vaø laäp keá hoaïch hoaït ñoäng. Nhieàu coâng ty ñaõ höùa heïn khi cung
caáp caùc heä thoáng vaø coâng cuï, nhöng ñaõ khoâng giöõ ñöôïc lôøi höùa cuûa
mình. Nhieàu coâng ty coù caùc quy trình quaù non nôùt, khoâng coù caùc
döõ lieäu caàn thieát ñeå duøng, hoaëc khoâng chuaån bò cho caùch laøm vieäc
coäng taùc môùi meû maø treân lyù thuyeát coâng ngheä ñaõ coù theå hoã trôï.
Hôn nöõa, khoâng coù tieâu chuaån naøo ñöôïc xaây döïng trong giao
dòch kinh doanh ñieän töû vaø trao ñoåi thoâng ñieäp kinh doanh ñieän
töû ñeå thu huùt ñaïi boä phaän ngöôøi duøng. Caùc coâng cuï coäng taùc phaûi
chuyeån sang nhieàu ñònh daïng döõ lieäu, laøm taêng theâm tính phöùc taïp
vaø haïn cheá söï haáp daãn cuûa chuùng. Keát quaû laø, nhieàu “coång thoâng
tin” B2B thôøi kyø ñaàu chæ laø caùc cô sôû döõ lieäu ñôn giaûn ñeå ñaåy thoâng
tin ñi. Coâng ty A seõ ñaêng taûi döõ lieäu leân moät nôi löu tröõ, roài thoâng
baùo cho coâng ty B laø thoâng tin ñaõ coù saün, hay giaû ñònh raèng coâng
ty B seõ kieåm tra nôi löu tröõ thoâng tin ñoù theo ñònh kyø. Coâng ty B
seõ xem thoâng tin, taûi veà heä thoáng cuûa mình, vaø choïn coù haønh ñoäng
hay khoâng. Trong thöïc teá, Internet trôû thaønh moät giaûi phaùp phöùc
taïp, ñaét ñoû ñeå trao ñoåi döõ lieäu ñieän töû. ÖÙng duïng thoâng duïng nhaát
cuûa coâng ngheä naøy laø phuïc vuï caùc cuoäc ñaáu giaù tröïc tuyeán cho
vieäc mua vaø baùn saûn phaåm vaø nguyeân vaät lieäu. Taïi sao? Bôûi vì caùc
öùng duïng naøy khoâng ñoøi hoûi phaûi tích hôïp thoâng tin vaø heä thoá n g,
trong khi ñoù laï i laø yeâ u caà u quan troï n g cuû a coä n g taù c .
Sau söï suïp ñoå cuûa theá heä .com, nhieàu coâng cuï coäng taùc ñaõ thu
heïp troïng taâm hôn - thöïc thi chuoãi cung öùng hôn laø hoaïch ñònh daøi
haïn. Troïng taâm thu heïp giuùp giaûm bôùt ruûi
Caùc coâng cuï ro cuûa vieäc chia seû thoâng tin, giuùp töï ñoäng
hoùa nhieàu quy trình thao taùc thuû coâng, vaø cho
coäng taùc ngaøy
pheùp caùc coâng ty laøm vieäc trong thôøi gian
nay taäp trung thöïc.
vaøo quaûn lyù caùc
söï kieän trong Caùc coâng cuï coäng taùc ngaøy nay taäp trung
chuoãi cung vaøo quaûn lyù caùc söï kieän trong chuoãi cung
öùng (supply öùng110 vaø vaøo caùc moái quan heä giöõa khaùch
haøng vaø nhaø cung caáp. Khi coâng ngheä tieán
chain event boä, vaø caùc coâng ty ñaõ chuaån bò toát hôn cho
management) vieäc duy trì döõ lieäu nghieâm ngaët caàn thieát
vaø vaøo caùc moái cho söï coäng taùc chuoãi cung öùng, thì lôøi höùa
quan heä giöõa cho caùc öùng duïng môùi naøy coù theå chaúng maáy
khaùch haøng vaø choác trôû thaønh hieän thöïc. Ñieàu quan troïng
laø söû duïng caùc coâng cuï naøy moät caùch hôïp
nhaø cung caáp. lyù. Trong khi chuùng coù theå caûi thieän luoàng
thoâng tin vaø trôï giuùp cho vieäc ra quyeát ñònh,
110. Quaûn lyù söï kieän chuoãi cung öùng (supply chain event management) laø moät öùng duïng hoã trôï nhöõng qui trình kieåm soaùt vaø quaûn lyù
söï kieän xaûy ra beân trong vaø giöõa caùc coâng ty vôùi nhau. ÖÙng duïng naøy bao goàm chöùc naêng phaàn meàm tích hôïp, hoã trôï naêm qui trình
kinh doanh: giaùm saùt, thoâng baùo, moâ phoûng, kieåm soaùt, ñaùnh giaù nhöõng hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng. (ND)
thì chuùng laïi khoâng theå thay theá cho caùc quy trình döôùi ñieåm cöïc
thuaän, hay söï tinh thoâng cuûa moät chuyeân gia chuoãi cung öùng giaøu
kinh nghieäm. Moät heä thoáng coäng taùc toát coù theå thu thaäp döõ lieäu vaø
cho ra caùc ñeà xuaát, döïa treân moät taäp hôïp caùc quy ñònh kinh doanh
ñaõ ñònh saün, nhöng noù khoâng theå ño ñöôïc khaû naêng öùng duïng cuûa
caùc quy ñònh naøy vaøo tình hình hieän taïi, hay tính toaùn taùc ñoäng
cuûa moät yeâu caàu khoâng thích hôïp ñeán moät ñoái taùc trong chuoãi
cung öùng.
Duø sao chaêng nöõa, coâng ngheä laø moät yeáu toá then choát cuûa caùc
moái quan heä coäng taùc phoái hôïp vaø ñoàng boä nhaát, cuõng nhö cuûa
nhieàu moái quan heä hôïp taùc. Haõy nhôù raèng coâng ngheä laø neàn taûng hoã
trôï, khoâng phaûi laø yeáu toá quyeát ñònh thaønh coâng. Ñeå khai thaùc hieäu
quaû caùc khoaûn ñaàu tö vaøo coâng ngheä, caàn ñaûm baûo coù moät toå chöùc
töông öùng ñeå thuùc ñaåy noù. Nghóa laø coù theå phaûi thay ñoåi cô caáu toå
chöùc, quy trình, keá hoaïch khen thöôûng, vaø thöôùc ño ñaùnh giaù hieäu
quaû hoaït ñoäng.
Haõy ñeå caùc nhaø cung caáp vaø khaùch haøng tham gia löïa choïn, vaø
phaùt trieån quy trình vaø heä thoáng. Hoaëc ít nhaát caàn coù söï phaûn hoài töø
hoï, cuõng nhö cho pheùp hoï taùc ñoäng hoaëc caûi tieán baûn thieát keá.
Haõy bieán caùc giaûi phaùp coâng ngheä thaønh moät neàn taûng ñeå coù dòch
vuï xuaát saéc, chöù ñöøng duøng noù nhö lôøi bieän minh cho dòch vuï teä.
Ñöøng queân thoûa hieäp
Tröø khi baïn laø Dell hay Wal-Mart, ñöøng mong ñôïi caùc ñeà xuaát coäng
taùc cuûa baïn vôùi khaùch haøng hay nhaø cung caáp seõ ñöôïc ñaùp öùng vôùi
moät söï haøo höùng ngay töùc thôøi, keøm theo caùc haønh ñoäng tích cöïc.
Khi baïn môøi moät coâng ty khaùc trôû thaønh ñoái taùc coäng taùc, baïn ñang
yeâu caàu hoï tieán haønh nhöõng thay ñoåi caên baûn trong hoaït ñoäng thöôøng
ngaøy cuûa hoï. Caøng ñi xa bao nhieâu doïc theo chuoãi giaù trò coäng taùc
(möùc ñoä coäng taùc caøng saâu), baïn caøng ñoøi hoûi töø ñoái taùc cuûa mình
nhieàu hôn. Chæ nhöõng coâng ty maïnh vaø lôùn nhaát môùi coù theå ôû vò theá
buoäc caùc ñoái taùc mình thay ñoåi. Caùc coâng ty

Coäng taùc khoâng coøn laïi phaûi chuaån bò kyõ ñeå “tieáp thò” caùc yù
phaûi laø chuyeån töôûng coäng taùc vôùi caùc ñoái taùc trieån voïng.
chi phí töø moät
ñoái taùc trong Chuùng toâi ñaõ chæ ra raèng muïc tieâu cuûa
chuoãi cung öùng moái quan heä coäng taùc laø hieän thöïc hoùa lôïi ích
veà maët taøi chính hoaëc chieán löôïc. Roõ raøng laø,
naøy cho moät ñoái coäng taùc ñeå maø coäng taùc thoâi thì khoâng ñaùng
taùc khaùc. Coäng ñeå noã löïc. Coäng taùc khoâng phaûi laø chuyeån
taùc laø thieát laäp chi phí töø moät ñoái taùc trong chuoãi cung öùng
moät chuoãi cung naøy cho moät ñoái taùc khaùc. Coäng taùc laø thieát
öùng giuùp giaûm laäp moät chuoãi cung öùng giuùp giaûm toång chi
phí, roài chia seû khoaûn tieát kieäm ñöôïc naøy.
toång chi phí, roài
Ñieàu naøy coù nghóa laø baïn phaûi saün saøng ñeå
chia seû khoaûn thoûa hieäp.
tieát kieäm ñöôïc
naøy. OÂng Frazier cuûa coâng ty Avnet bieát nhieàu
nhaø cung caáp linh kieän ñieän töû vaø caùc nhaø
saûn xuaát hôïp ñoàng thuùc eùp nhau vaøo moät
moái quan heä coäng taùc ôû moät caáp ñoä maø hoï
khoâng chuaån bò ñeå hoã trôï. OÂng cho bieát “Chia seû döõ lieäu döï baùo
baèng phöông tieän ñieän töû laø moät chuyeän, nhöng khi caùc coâng ty naøy
ñöôïc yeâu caàu laøm nhöõng hoaït ñoäng logistics phöùc taïp thì thaät khoù
ñaûm ñöông theâm coâng vieäc môùi vaø vaãn coù lôïi töø moái quan heä naøy.”
Coâng ty cuûa Frazier laøm vieäc vôùi caùc nhaø saûn xuaát linh kieän
ñieän töû muoán baùn saûn phaåm cuûa mình thoâng qua Avnet, hôn laø
baùn tröïc tieáp cho ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng. OÂng cho bieát theâm
“Nhieàu coâng ty trong soá naøy gaëp khoù khaên khi kieám tieàn töø vieäc
baùn haøng tröïc tieáp. Ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà veà naêng löïc, maø laø
vaán ñeà veà chieán löôïc vaø quy moâ. Chöùc naêng chính cuûa caùc coâng ty
naøy laø baùn caùc linh kieän ñieän töû, chöù khoâng phaûi laø quaûn lyù chuoãi
cung öùng cuûa nhöõng coâng ty khaùc.”
Nhieàu nhaø saûn xuaát linh kieän baùn cho caùc OEMs. OEMs thueâ
ngoaøi caùc nhaø saûn xuaát hôïp ñoàng – thöôøng laø nhieàu nhaø saûn xuaát
ôû nhieàu nôi khaùc nhau - cho hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa mình. Moät
nhaø saûn xuaát linh kieän baùn cho naêm OEMs, moãi OEMs coù naêm
ñoái taùc saûn xuaát vôùi naêm cô sôû saûn xuaát, thì phaûi hoã trôï 125 cô sôû
saûn xuaát khaùc nhau. Frazier chæ ra raèng “Ñieàu ñoù coù nghóa laø 125
döï baùo ñeán moãi tuaàn. Neáu khoâng coù caùc khoaûn ñaàu tö lôùn vaøo con
ngöôøi, heä thoáng, vaø cô sôû haï taàng, thì ñaây laø moät moâ hình raát khoù
hoã trôï ñoái vôùi haàu heát caùc nhaø saûn xuaát linh kieän.”
Thoâng thöôøng, caùc OEMs hay EMS phaùt trieån “keá hoaïch toaøn
dieän” cho moät moái quan heä coäng taùc - moät keá hoaïch nhaèm toái öu
caùc lôïi ích rieâng cuûa hoï. Caùc nhaø cung caáp ñöôïc mong ñôïi cung
caáp caùc dòch vuï giaù trò gia taêng nhö laø chi phí duy trì hoaït ñoäng
kinh doanh. Tuy nhieân, neáu baïn mong ñôïi caùc nhaø cung caáp phaûi
coù caùc dòch vuï coäng theâm, vaø chaáp nhaän theâm ruûi ro, trong baïn
khoâng heà phaûi toán chuùt chi phí naøo, thì baïn khoù coù cô hoäi nhaän
ñöôïc söï coäng taùc töø hoï. Vaø ngay caû khi baïn thaønh coâng trong vieäc
loâi keùo hoï tham gia, thì baïn vaãn coù theå nhaän ra raèng hoï khoâng theå
ñaùp öùng caùc yeâu caàu baïn ñaõ ñeà xuaát vôùi hoï. Thay vaøo ñoù, haõy laøm
vieäc chaët cheõ vôùi caùc ñoái taùc cuûa baïn ñeå phaùt trieån moät baûn ñeà
xuaát giaù trò, maø hoï coù theå hieåu vaø cuøng tham gia. Haõy thaûo moät
baûn thoûa thuaän, trong ñoù lieät keâ caùc dòch vuï coäng theâm maø baïn
muoán hoï cung caáp, vaø traû hoï moät möùc phí thích hôïp.
Nhöõng coâng ty coäng taùc thaønh coâng ñaõ phaûi noã löïc raát lôùn ñeå
khieán caùc ñoái taùc taêng toác. Moät vaøi thöïc haønh toát nhaát nhö laø ñöa
ra moät söï nhöôïng boä bao goàm cung caáp moät giaûi phaùp coâng ngheä
cho hoï vôùi möùc phí thaáp hoaëc thaäm chí mieãn phí, vaø laøm vieäc
khaêng khít ñeå giuùp hoï taêng toác kòp vôùi baát kyø öùng duïng coâng ngheä
môùi naøo. Tuy nhieân, neáu chæ mua baûn quyeàn moät phaàn meàm vaø
caøi ñaët noù taïi nhaø cung caáp, thì ñoù khoâng phaûi laø söï coäng taùc.
Cuoái cuøng, haõy luoân ñaûm baûo baïn ñaõ xaây döïng caùch thöùc
giaùm saùt caùc keát quaû töø caùc moái quan heä coäng taùc. Haõy laøm vieäc
vôùi caùc ñoái taùc cuûa baïn ñeå cho ra ñôøi moät boä tieâu chuaån ño löôøng
nhaát quaùn vôùi ñeà xuaát giaù trò ban ñaàu, vaø coù theå ñöôïc caäp nhaät vaø
kieåm laïi treân cô sôû ñònh kyø.
COÄNG TAÙC THEÁ HEÄ TÖÔNG LAI
Moät khía caïnh then choát cuûa söï coäng taùc laø caàn phaûi naém baét vaø
phaûn öùng kòp vôùi nhöõng söï thay ñoåi trong döõ lieäu hoaïch ñònh cuûa
moät ñoái taùc. Haàu heát caùc coâng cuï coäng taùc hieän nay ñeàu ñöôïc xaây
döïng döïa treân heä thoáng cô sôû döõ lieäu taäp trung. Do coù theå maát haøng
giôø ñeå ñoàng hoaù vaø xöû lyù döõ lieäu thu thaäp ñöôïc töø voâ soá nguoàn, neân
caùc coâng ty thöôøng ra quyeát ñònh döïa treân cô sôû döõ lieäu cuõ. Neáu
baïn laø moät coâng ty quoác teá vôùi truï sôû chính taïi Myõ, thì ñaáy cuõng laø
nôi baïn ñaët caùc cô sôû döõ lieäu trung taâm. Caùc coâng cuï naøy caàn taäp
trung taát caû thoâng tin tröôùc khi thöïc hieän phaân tích toaøn caàu, neáu
khoâng, chuùng chæ ñang toái öu hoaù caùc thoâng tin ñòa phöông. Muoán
ñöa döõ lieäu vaøo heä thoáng cô sôû döõ lieäu naøy, baïn coù theå seõ maát vaøi
tieáng ñeå “thoåi coøi taäp hôïp” töø taát caû moïi nôi treân theá giôùi. Do ñoù,
maëc duø baïn nghó raèng coù theå chaïy nhöõng phaân tích döïa treân döõ lieäu
caäp nhaät, nhöng thaät ra laø khoâng theå. Ñaây laø lyù do caùc coâng ty söû
duïng thoâng tin töø ngaøy hoâm tröôùc (hay tröôùc nöõa) thì ñeå phaân tích.
Neáu khoâng taäp trung ñöôïc ñaày ñuû caùc cô sôû döõ lieäu, vieäc phaân tích
toán ít thôøi gian hôn, nhöng döôùi möùc toái öu, bôûi vì noù chæ söû duïng
moät phaàn caùc döõ lieäu coù saün.
Theá heä keá tieáp cuûa söï coäng taùc seõ ñem chuùng ta “quay laïi
töông lai” - quay laïi nhöõng naêm cuoái thaäp kyû 1990, tröôùc thôøi kyø
quaû bong boùng Internet bò vôõ, thôøi kyø maø coâng ngheä Internet höùa
heïn ñem laïi söï hieån thò hoaøn toaøn cuûa thoâng tin veà caùc hoaït ñoäng
khaép toaøn boä maïng löôùi chuoãi cung öùng. Baèng caùch naøy hay caùch
khaùc, töông lai ñaõ ôû ñaây roài. Haàu heát coâng ngheä caàn coù cho söï
hieån thò ñaàu cuoái ñaõ toàn taïi töø khaù laâu roài. Tuy nhieân, baïn khoâng
theå hoaøn toaøn taän duïng coâng ngheä naøy cho tôùi khi quy trình taïi toå
chöùc cuûa baïn ñuû tröôûng thaønh ñeå theo kòp. Haàu heát caùc coâng ty
khoâ n g ñaï t ñeá n möùc ñoù, nhöng hoï ñang treân ñaø tieán ñeán
raá t nhanh.
Trong theá heä keá tieáp cuûa söï coäng taùc Trong theá heä keá
chuoãi cung öùng, caùc tieán boä veà coâng ngheä seõ
bò lu môø bôûi nhöõng thay ñoåi trong quan ñieåm
tieáp cuûa söï coäng
cuûa töøng caù nhaân. Seõ coù moät söï tieán hoùa taùc chuoãi cung
trong coäng taùc, xem ñoù nhö moät hoaït ñoäng öùng, caùc tieán boä
ñaàu tö chung, hôn laø chæ töø moät beân theo kieåu veà coâng ngheä
“neáu chuùng ta gaây döïng neân noù, thì chuùng ta seõ bò lu môø bôûi
coù theå baét hoï söû duïng noù” - voán ñang laø ñaëc
ñieåm chung cuûa nhöõng hoaït ñoäng coäng taùc
nhöõng thay ñoåi
hieän nay. trong quan ñieåm
cuûa töøng caù
Nhöõng thay ñoåi seõ bao goàm: nhaân.
° Caùc coâng ty seõ taäp trung vaøo coäng taùc
ñeå ñaït ñöôïc söï haøi loøng laâu daøi cuûa khaùch haøng, hôn laø giaûm
caùc chi phí noäi boä.
° Caáu truùc döõ lieäu duøng chung seõ trôû thaønh neàn moùng chung
nhaát cho caùc coâng cuï coäng taùc, cho pheùp caùc coâng ty phaûn
öùng ñuùng thöïc teá vôùi caùc döõ lieäu thi haønh vaø hoaïch ñònh.
° Caùc coâng ty seõ khai thaùc caùc chính saùch baûo maät cuûa caùc
ñoái taùc chaët cheõ hôn, vaø nhöõng coâng ngheä môùi seõ cho pheùp
kieåm tra caùc ñieàu khoaûn baûo maät baèng ñieän töû moät caùch
toaøn dieän.
° Söï tích hôïp thöïc söï giöõa caùc heä thoáng rieâng reõ seõ trôû thaønh
hieän thöïc, cho pheùp caùc coâng ty theo doõi taát caû caùc taøi saûn
logistics vaø saûn xuaát töø moät heä thoáng trung taâm.
° Thay vì ñôn giaûn chæ töï ñoäng hoùa caùc giao dòch haøng ngaøy,
caùc heä thoáng seõ coù theå döï baùo, tieân ñoaùn caùc söï kieän chöa
ñöôï c hoaï c h ñònh, vaø kích hoaï t söï phaû n hoà i phuø hôï p khi
caà n thieá t .
° Caùc öùng duïng phaàn meàm seõ ñöôïc môû roäng ra nhieàu caáp baäc
nhaø cung caáp vaø nhaø phaân phoái. Duø chuaån möïc môùi laø coäng
taùc vôùi nhieàu nhaø cung caáp vaø khaùch haøng, nhöng caùc coâng
ty vaãn seõ daønh caùc noã löïc döï baùo vaø hoaïch ñònh chi tieát hôn
cho moät nhoùm caùc ñoái taùc coù löïa choïn.
° Söï coäng taùc vôùi caùc nhaø cung caáp nguyeân vaät lieäu seõ tieáp tuïc
taäp trung vaøo giao dòch, cho duø caùc moái quan heä vôùi caùc nhaø
cung caáp dòch vuï seõ mang taàm chieán löôïc hôn vaø chuù troïng
vaøo hoaïch ñònh.
° Caùc öùng duïng seõ ñöôïc xaây döïng theâm vaøo caáu truùc quaûn lyù
döõ lieäu treân neàn Internet ñöôïc quaûn lyù töø beân ngoaøi.
° Söï coäng taùc seõ ngaøy caøng chuù troïng ñaàu vaøo cuûa chuoãi
cung öùng, vôùi vieäc taäp trung vaøo moâ hình döï baùo vaø boå
sung coäng taùc111.
° Vieäc söû duïng caùc coâng cuï theo tieâu chuaån ngaønh nhö
RosettaNet PIPz vaø CPFR, seõ trôû thaønh caùch thöùc chuû yeáu
ñeå trao ñoåi thoâng tin coäng taùc trong lónh vöïc saûn phaåm tieâu
duøng vaø ñieän töû.
Vôùi vai troø laø moät trong nhöõng nguyeân taéc quaûn trò, coäng
taùc vaãn ñang trong giai ñoaïn non treû. Chuùng toâi tin raèng noù seõ thay
ñoåi traïng thaùi kinh teá cuûa taát caû caùc coâng ty khi caùc taäp quaùn kinh
doanh, caùc quy ñònh, vaø caùc hieäp öôùc ñöôïc chænh söûa ñeå phaûn aùnh
thöïc teá cuûa söï tích hôïp vaø khaû naêng hieån thò ñang gia taêng khaép
chuoãi cung öùng. Coäng taùc seõ cho pheùp caùc coâng ty nhoû hôn caïnh
tranh vôùi caùc coâng ty lôùn, laø giaûm bôùt vò theá quan troïng cuûa tính
quy moâ nhö moät yeáu toá khaùc bieät coù söùc caïnh tranh. Coäng taùc seõ
trôû thaønh moät nguyeân taéc coát yeáu, vaø laø moät phaàn soáng coøn trong
chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa baïn. Xem caùc nguyeân taéc coäng taùc
trong Hình 4-6.
HÌNH 4-6
Baûng höôùng daãn coäng taùc
° Baïn coù theå coù moät taàm nhìn lôùn lao veà töông lai, nhöng cô hoäi
thaønh coâng raát nhoû neáu baïn coá gaéng ñaït ñeán “ñænh cao coäng
taùc” töø luùc baét ñaàu. Haõy khôûi ñaàu vôùi nhöõng caûi tieán veà maët
chieán thuaät tröôùc ñaõ.
° Taäp trung vaøo moät taàm nhìn duy nhaát, khoâng mô hoà ñoái vôùi
chieán löôïc coäng taùc cuûa baïn, neâu ra caùc muïc ñích roõ raøng.
111. YÙ taùc giaû muoán ñeà caäp ñeán moâ hình CPFR (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment): ñaây laø moâ hình phoå bieán
trong coäng taùc giöõa nhaø cung caáp vaø nhaø saûn xuaát…(ND)
° Hieåu caën keõ nhöõng naêng löïc coát loõi trong hieän taïi vaø naêng löïc
coát loõi mong muoán trong töông lai cuûa coâng ty baïn, vaø ñaûm
baûo laø chieán löôïc coäng taùc haàu nhö nhaát quaùn.
° Haõy baét ñaàu töø töø, taäp trung vaøo moät soá ít caùc naêng löïc tieàm
taøng, vaøo caùc öùng vieân ñoái taùc choïn loïc, vaø vaøo caùc coâng vieäc
choïn loïc.
° Haõy nhaän ra raèng nhöõng noã löïc ban ñaàu coù theå ñöôïc hoã trôï bôûi
haï taàng kyõ thuaät thuû coâng (ñieän thoaïi/fax/email); nhöõng noã löïc
“xa xæ” chaéc chaén seõ ñoøi hoûi nhöõng heä thoáng hoã trôï tieân tieán
hôn. Vì theá chuù yù kyõ vaøo heä thoáng caàn tieán trieån nhö theá naøo.
° Haõy ñeå caùc ñoäng löïc kinh doanh vaø caùc thöïc tieãn hình thaønh
baûn chaát cuûa moái quan heä coäng taùc, vaø caùch noù ñöôïc
quaûn lyù.
° Haõy ñaùnh giaù nhöõng thay ñoåi veà maët toå chöùc caàn thieát ñeå hoã trôï
söï coäng taùc treân quy moâ lôùn, song song vôùi nhöõng noã löïc ñaàu
tieân cuûa baïn.
° Gaén cô caáu khen thöôûng vaø phaït cuûa coâng ty baïn vôùi muïc ñích
cuûa chieán löôïc coäng taùc.
° Haõy quaûn lyù moät caùch hieäu quaû caùc ñoái taùc coäng taùc cuûa baïn;
chuaån bò saün moät chöông trình tieâu chuaån ño löôøng toaøn dieän ñeå
baïn coù theå theo doõi hoaït ñoäng cuûa hoï, vaø cuûa baïn theo ñònh kyø.
° Ñöøng voäi luaân chuyeån nhaân vieân. Nhieàu caâu chuyeän xoay
quanh caùc coâng ty ñaõ “baät coâng taéc khôûi ñoäng” nhöõng coâng
cuï hoã trôï coäng taùc môùi, chæ ñeå nhaän ra raèng heä thoáng naøy
ñang ñeà xuaát nhöõng thöïc haønh chaúng lieân quan gì, neáu nhìn
töø quan ñieåm kinh doanh. Khi baïn ñang noã löïc caûi tieán, haõy
ñaûm baûo laø toå chöùc cuûa baïn coù ñuû nhöõng chuyeân gia daøy daïn,
nhöõng ngöôøi coù theå theo doõi tieán trình vaø tieán haønh chænh söûa
neáu caàn thieát.
236 Quaûn trò chieán löôïc CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Hoà sô Boä Quoác Phoøng Myõ:

laøm cho ñuoâi nhoû hôn vaø
raêng chaéc hôn
Khi quaân ñoäi böôùc vaøo theá kyû 21, Boä Quoác Phoøng Myõ taùi caáu truùc
phöông phaùp tieán haønh chieán tranh cuûa mình. Hoï ñang xaây döïng
moät baûn thieát keá môùi coù teân laø Coâng ty Logistics höôùng tôùi Tieàn
Tuyeán (FLE - Forward-centric Logistics Enterprise), öùng duïng
nhöõng thöïc haønh toát nhaát cuûa hoaït ñoäng kinh doanh vaø tích hôïp
chuùng vôùi nhöõng thöïc haønh toát nhaát cuûa quaân ñoäi, ñeå taïo ra moät
moái quan heä ñoái taùc troïng yeáu hôn nhaèm ñaït hieäu quaû hoaït ñoäng
chuoãi cung öùng nhanh nheïn hôn.
Baø Diane K. Morales, Thöù tröôûng Boä Quoác Phoøng phuï traùch
logistics vaø trang thieát bò, boäc baïch trong buoåi phoûng vaán cuûa chuùng
toâi: “Khoâng coù söï töông ñoàng giöõa ngaønh thöông maïi vôùi nhöõng
gì chuùng toâi laøm hieän nay. Nhöng neáu laø moät coâng ty tö nhaân, thì
chuùng toâi seõ ôû vò trí soá 1 trong top danh saùch 500 coâng ty toaøn caàu
cuûa Fortune”. Baø ñang traû lôøi caâu hoûi veà phaïm vi cuûa chuoãi cung
öùng lôùn nhaát theá giôùi - cuûa Boä Quoác Phoøng Myõ. Khi ñöôïc ñeà nghò
giaûi thích, baø thoáng keâ: “Toång giaù trò caùc thöông vuï tính theo ñoâ la
Myõ cuûa chuùng toâi nhieàu hôn gaáp ñoâi con soá cuûa Wal-Mart, coâng ty
hieän ñang giöõ vò trí soá 1 trong baûng xeáp haïng toaøn caàu cuûa Fortune.
Chuoãi cung öùng cuûa chuùng toâi chi gaàn 80 tæ ñoâ la Myõ moät naêm ñeå
hoaït ñoäng. Chuùng toâi tuyeån duïng hôn 1 trieäu nhaân vieân, vaø ñem laïi
hôn 400 tæ ñoâ la giaù trò ñeán cho caùc khaùch haøng.
HOÀ SÔ BOÄ QUOÁC PHOØNG MYÕ: Laøm cho ñuoâi nhoû hôn vaø raêng chaéc hôn 237
Moãi ngöôøi lính Myõ, thuyeàn vieân, phi coâng, vaø thuûy quaân luïc
chieán laø moät khaùch haøng. Vaø moãi coâng daân Myõ laø moät coå ñoâng.
Chuùng toâi coù moät hoäi ñoàng quaûn trò goàm 535 thaønh vieân coù quyeàn
phuû quyeát vaø thöôøng tröïc [Thöôïng Vieän vaø Haï Vieän]. Vaø chuùng toâi
ñöùng soá 1 trong thò tröôøng cuûa mình - vò trí chieám lónh thò tröôøng maø
caùc coå ñoâng cuûa chuùng toâi yeâu caàu.”
Chuùng toâi thaáu hieåu tình hình cuûa Boä Quoác Phoøng Myõ. Luùc
naøy, maëc duø huøng maïnh, nhöng cô caáu toå chöùc chuoãi cung öùng phöùc
taïp cuûa Boä Quoác Phoøng ñang ñoái maët tröôùc moät söï chuyeån ñoåi veà
quy moâ chöa töøng coù. Daãn chöùng cuûa baø Morales veà Wal-Mart laø
chính xaùc. Beân caïnh daây buoäc giaøy vaø baøn chaûi ñaùnh raêng, chaûo
chieân vaø daàu ñoäng cô, Boä Quoác Phoøng coøn phaûi cung caáp caùc cuïm
laép raùp teân löûa, boä truyeàn löïc vaø ñoäng cô xe coä, maïch ñieän, maùy
soi vaø thieát bò chuïp coäng höôûng töø (MRI), khung maùy bay, maùy
moùc cô khí coâng nghieäp naëng, vaø xaêng maùy bay, ñoù chæ laø moät vaøi
trong soá 4,6 trieäu moùn ñöôïc döï tröõ bôûi Cuïc Logistics Quoác Phoøng
(Defense Logistics Agency – DLA). Moãi ñôn vò döï tröõ (SKU) phaûi
ñöôïc giao haøng ñuùng luùc – khoâng ñöôïc heát haøng, khoâng heïn laàn
löõa – duø khaùch haøng yeâu caàu soá löôïng bao nhieâu, duø khaùch haøng ôû
baát cöù nôi naøo treân theá giôùi vaøo baát kyø thôøi ñieåm ñaëc bieät naøo.
“Khaùch haøng”, nhö taát caû chuùng ta ñaõ bieát, laø caùch quaân ñoäi
goïi moät “chieán binh”. Vaø anh ta hay coâ ta coù theå hieän dieän ôû baát cöù
ñaâu, baát cöù thôøi ñieåm naøo trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Nhö baø Morales
löu yù, toác ñoä vaø phöông thöùc taùc chieán cuûa caùc cuoäc chieán ñaõ thay
ñoåi ñaùng keå trong suoát thaäp kyû qua. “Hoài naêm 1991, trong chieán
dòch Baõo Taùp Sa Maïc, Toång tö leänh Norman Schwarkopf muoán coù
saün nguoàn cung döï tröõ cho 60 ngaøy tröôùc khi tieán haønh moät cuoäc
taán coâng vôùi ñoäi quaân 250 ngaøn lính. Trong traän Chieán dòch Töï
Do cho ngöôøi Iraq (OIF - Operation Iraqi Freedom), Toång tö leänh
Tommy Franks laïi chæ yeâu caàu löôïng cung öùng ñuû trong hai tuaàn
cho ñoäi quaân 150.000 ngöôøi.”
KHI CHIEÁN LÖÔÏC ÑAÅY THAØNH CHIEÁN LÖÔÏC KEÙO
Baø Morales ñaõ nhaán maïnh ñeán moät trong nhöõng chöông trình
chuyeån ñoåi lôùn nhaát ñöôïc ñöa ra töø tröôùc ñeán giôø taïi Boä Quoác
Phoøng. Noù ñöôïc goïi laø Doanh nghieäp Logistics Töông lai (Future
Logistics Enterprise) trong suoát thôøi kyø hoaïch ñònh chính saùch,
vaø ñöôïc ñoåi teân thaønh Doanh nghieäp Logistics höôùng tôùi Tieàn
Tuyeán (Forward-centric Logistics Enterprise - FLE) trong thôøi kyø
thöïc hieän. Baø moâ taû chöông trình naøy nhö laø “moät keá hoaïch tích
hôïp nhaèm bieán ñoåi logistics thaønh moät löïc löôïng linh hoaït hôn,
ñeå ñaùp öùng caùc ñoøi hoûi veà phaûn hoài nhanh vaø tính nhanh nheïn.”
Taàm nhìn höôùng tôùi naêng löïc logistics hieän ñaïi hoùa naøy theå hieän
qua naêm ñieåm sau:
° Toác ñoä. Keá hoaïch chieán ñaáu cuûa Töôùng Tommy Franks ñaõ keâu
goïi moät söï chuyeån quaân chôùp nhoaùng ôû Baghdad laø moät ví duï.
Tröôùc ñaây chöa töøng coù ñoäi quaân naøo di chuyeån vöøa xa vöøa
nhanh nhö theá: hôn 300 daëm trong voøng 22 ngaøy.
° Tính linh hoaït. Khi Thoå Nhó Kyø coøn do döï veà vieäc hoã trôï maët
traän thöù hai ôû Baéc Iraq, thì Myõ ñaõ tieán quaân thaønh coâng, ñôn ñoäc
töø phía Nam Iraq, laøm thay ñoåi chieán löôïc chæ trong vaøi giôø.
° Vuõ khí chính xaùc. Trong cuoäc chieán vuøng Vònh, chæ coù 8 phaàn
traêm vuõ khí söû duïng ñöôïc höôùng daãn söû duïng ñuùng. Trong chieán
dòch OIF, con soá naøy laø 66 phaàn traêm.
° Ngaøy caøng phuï thuoäc vaøo caùc phöông tieän treân khoâng khoâng
ngöôøi laùi. Nhöõng phöông tieän naøy höõu ích cho caû hoaït ñoäng
giaùm saùt vaø taùc chieán.
° Caùc chieán dòch lieân quaân. Ñeå ñaït ñöôïc tính hieäu quaû trong moâi
tröôøng quoác phoøng ngaøy nay, caàn phaûi coù söï coäng taùc cuûa caùc
“thaønh phaàn” dòch vuï khaùc nhau. Trong chieán dòch OIF, 78 phaàn
traêm caùc cuoäc phaù vaây ñöôïc hoã trôï giaùn tieáp töø nhöõng löïc löôïng
hoaït ñoäng ñaëc bieät.
Dó nhieân, Quaân Ñoäi, Löïc Löôïng Haûi Quaân, Löïc Löôïng Khoâng
Quaân, vaø Thuûy Quaân Luïc Chieán khoâng tham chieán ñôn leû. Hoï phuï
thuoäc vaøo nhöõng thöù goïi laø “ñuoâi”: cô sôû haï taàng roäng lôùn tieáp
teá cho hoï, töø vieäc phaùt trieån caùc loaïi vuõ khí vaø maùy moùc ñeán vaän
taûi vaø caùc dòch vuï khaùc ñeå hoï duy trì hoaït ñoäng. Nhö baø Morales
trình baøy “Theo truyeàn thoáng, noùi ñeán logistics quoác phoøng laø noùi
ñeán cung öùng, vaän taûi, caùc cô sôû haï taàng vaø heä thoáng thoâng tin
hoã trôï. Nhöng thöïc teá noù chính laø quaûn trò
chuoãi cung öùng, hoã trôï heä thoáng vuõ khí tích Do coù ñoøi hoûi veà
hôïp, vaø caùc döõ lieäu ñöôïc chia seû, tích hôïp phaïm vi vaø toác
(moâi tröôøng kieán thöùc), coäng vôùi söï saün saøng ñoä ñeå chuyeån
veà trang thieát bò.” Do phaïm vi quaù roäng lôùn, ñoåi quaân ñoäi
phaûi bao quaùt töø löïa choïn ñuùng cô sôû haï taàng sang moät traïng
ñeán ñaûm baûo haøng toàn kho, vaø töø chuyeån ñoåi
toång theå caùc quy trình logistics ñeán yeâu caàu
thaùi saün saøng
caùc tieâu chuaån hieäu quaû hoaït ñoäng, vaø traùch cao hôn neân
nhieäm cuoái cuøng töø moät löïc löôïng quaân ñoäi chuoãi cung öùng
raát non treû. quoác phoøng
trong töông lai
Do phaïm vi vaø toác ñoä yeâu caàu ñeå chuyeån
seõ raát khaùc vôùi
quaân ñoäi sang moät theá saün saøng cao hôn, chuoãi
cung öùng quoác phoøng trong töông lai seõ raát trong quaù khöù
khaùc vôùi trong quaù khöù. Theo ngoân ngöõ cuûa
quaûn trò chuoãi cung öùng, thì noù seõ chuyeån töø moâ hình “ñaåy” sang
moâ hình “keùo” cuûa vieäc hoaøn thaønh ñôn haøng cuûa khaùch haøng. Moät
trong nhöõng ñaëc tính then choát nhaát cuûa chuoãi cung öùng môùi cuûa Boä
Quoác Phoøng laø söï chuyeån dòch töø tích hôïp theo chieàu doïc sang moät
chieán löôïc quaûn trò chuoãi giaù trò toaøn dieän döïa treân söï coäng taùc saâu
roäng vôùi caùc khaùch haøng, ñoái taùc, vaø nhaø cung caáp.
“Caùi ñuoâi” hoã trôï “caùi raêng” cuûa quaân ñoäi ñang ñöôïc phaùc
hoïa döïa treân caùc thöïc haønh toát nhaát töø khu vöïc tö nhaân. Noù taïo ra
caùc quan heä ñoái taùc vôùi khu vöïc tö nhaân maïnh hôn hôn bao giôø heát.
Noù ñöôïc toå chöùc khaùc haún, vì caøng nhieàu caùc quy trình theo chieàu
ngang ñang ñöôïc thieát laäp. Ñích cuoái cuøng laø moät heä thoáng coâng ty
lôùn nhaát treân theá giôùi. Noù ñöôïc thieát keá ñeå linh hoaït hôn, minh baïch
hôn, vaø thoáng nhaát - ñeå trôû thaønh moät cô sôû haï taàng nhanh nheïn.
Chính noù seõ laø moät coã maùy chieán ñaáu thieän chieán, vaø mang tính
yeåm trôï. Keát quaû seõ khoâng ñaït ñöôïc ngay

“Caùi ñuoâi” hoã
töùc thì, nhöng FLE laø beä phoùng cho toaøn boä
trôï “caùi raêng” söï chuyeån ñoåi.
cuûa quaân ñoäi
ñang ñöôïc phaùc Thaät khoâng may, Boä Quoác Phoøng khoâng
hoïa döïa treân theå baét chöôùc khu vöïc tö nhaân chuyeån ñoåi
caùc taäp quaùn chuoãi cung öùng cuûa mình ñeå ñaït ñöôïc nhöõng
thay ñoåi naøy, vì chuoãi cung öùng cuûa hoï coù
thöïc haønh toát phaïm vi vaø taàm quan troïng cuûa caùc hoaït
nhaát töø khu vöïc ñoäng vaø nghóa vuï taùc chieán roäng lôùn ñeán
tö nhaân. möùc khoâng moät coâng ty tö nhaân naøo saùnh
kòp. Khoâng gioáng caùc coâng ty tö nhaân, Boä
Quoác Phoøng phaûi chòu traùch nhieäm tröôùc caùc
cô quan chính phuû vaø tröôùc caû nhöõng nhieäm kyø toång thoáng khaùc
nhau. Ñoäng cô cuûa noù - phaûi chuaån bò hay saün saøng chieán ñaáu raát
nhanh, thay vì phaûi ñaït lôïi nhuaän - khieán Boä phaûi ñöông ñaàu vôùi
möùc ñoä phöùc taïp cuûa logistics vaø nhöõng bieán ñoäng maø caùc coâng ty
tö nhaân chöa töøng bieát tôùi.
BAÛN THIEÁT KEÁ CHO NHÖÕNG SÖÏ THAY ÑOÅI
FLE xaùc ñònh ba ñoäng löïc chính cho söï thay ñoåi:
° Quaûn trò caùc heä thoáng toaøn boä chu kyø voøng ñôøi thieát bò. Loaïi
hình quaûn trò naøy ñöôïc thieát laäp chaéc chaén giöõa caùc nhaø saûn
xuaát caùc saûn phaåm phöùc hôïp, vaø giöõa nhöõng ngöôøi söû duïng
caùc thieát bò phöùc hôïp aáy, caàn nhieàu voán nhöng mang söù maïng
quan troïng.
° Heä thoáng phaân phoái ñaàu - cuoái. Naêng löïc naøy nhaém ñeán vieäc
giao haøng tin caäy hôn vaø nhanh hôn, baèng caùch ñoàng boä hoùa
luoàng trang thieát bò khaép toaøn boä chuoãi cung öùng - töø nhaø maùy
ñeán chieán haøo. Noù keâu goïi dôõ boû nhöõng raøo caûn vaø ñöôøng
phaân giôùi giöõa “caùc oác ñaûo” hay “caùc silo” trong caùc toå chöùc
lieân quan ñeán hoaïch ñònh nhu caàu, thu mua, tìm nguoàn cung,
ñònh vò, vaø vaän taûi (chaúng haïn nhö DLA, U.S Transportation
Command, TRANSCOM,…). Ñaây coù leõ laø thaùch thöùc lôùn nhaát
cuûa keá hoaïch naøy.
° Tích hôïp doanh nghieäp. Taát caû nhöõng naêng löïc ñöôïc ñeà caäp töø
ñaàu ñeán giôø ñoøi hoûi söï tích hôïp chaët cheõ caùc heä thoáng thoâng
tin vaø quy trình giöõa taát caû caùc thöïc theå trong chuoãi cung öùng
quoác phoøng quoác gia. Boä Quoác Phoøng phaûi coù caùc heä thoáng
thoâng tin hoaït ñoäng tích hôïp coù theå cung caáp döõ lieäu hoaït
ñoäng toaøn dieän, thoâng tin toång hôïp, vaø “söï nhaän thöùc mang
tính tình huoáng” thuoäc veà logistics.
Nhöõng saùng kieán naøy roõ raøng taùc ñoäng saâu roäng ñoái vôùi
logistics, nhaân söï, caùc loaïi vuõ khí, coâng ngheä, vaø moái quan heä nhaø
cung caáp xuyeân suoát Boä Quoác Phoøng - ñoái vôùi caùc “thaønh phaàn” (ví
duï, Quaân Ñoäi, Haûi Quaân, Khoâng Löïc, vaø Thuûy Quaân Luïc Chieán),
cuõng nhö caùc vaên phoøng laäp chính saùch. Nhö baø Morales mieâu
taû “Chuùng toâi phaûi xaây döïng caùc quy trình töø cô sôû cuûa nhaø cung
caáp (caû nhaø nöôùc laãn tö nhaân) thoâng qua caùc ñaïi lyù phaân phoái, ñeå
luoàng trang thieát bò coù theå dòch chuyeån nhanh choùng. Chuùng toâi
phaûi coäng taùc vaø xaây döïng caùc moái quan heä ñoái taùc vôùi ngaønh ñeå
ñaït ñöôïc naêng löïc giao haøng ñaàu-cuoái, phaûn öùng nhanh. Ñieàu naøy
lieân quan ñeán thoâng tin thöïc teá vaø caùc coâng cuï nhö theû nhaän daïng
baèng soùng voâ tuyeán (Radio Frequency Identification – RFID) ñeå
theo doõi haøng hoùa, phaân ñònh traùch nhieäm cuoái cuøng roõ hôn, vaø tích
hôïp hoã trôï trong suoát voøng ñôøi caùc heä thoáng vuõ khí.”
Söï chuyeån ñoåi taïi DLA
Vieäc thöïc thi khoâng daønh cho nhöõng ngöôøi yeáu boùng vía. Moät tröôøng
hôïp ñieån hình laø Cuïc Logistics Quoác Phoøng (Defense Logistics
Agency - DLA). DLA ñaõ phuïc vuï hôn boán thaäp kyû vôùi vai troø “cuïc
haäu caàn hoã trôï chieán ñaáu.” Vôùi gaàn 25 tæ ñoâ la doanh thu vaø dòch
vuï trong naêm taøi chính 2003, noù seõ ngay laäp töùc chieám vò trí thöù 65
treân baûng xeáp haïng Fortune 500, ngay tröôùc New York Life. Cuïc
naøy hoaït ñoäng taïi 48 bang vaø 28 quoác gia khaùc, vôùi ñoäi nguõ goàm
21.000 thöôøng daân vaø 500 quaân daân.
Trung Töôùng Keith W.Lippert, Cuïc tröôûng DLA, cho bieát

“Chuùng toâi quaûn lyù heä thoáng phaân phoái kho baõi lôùn nhaát theá giôùi.
Chuùng toâi cuõng quaûn lyù moät heä thoáng hoã trôï naêng löôïng quoác
phoøng chuyeân cung caáp nguyeân lieäu cho Boä Quoác Phoøng. Chuùng
toâi quaûn lyù moät kho haøng döï tröõ quoác phoøng quoác gia chöùa caùc
nguyeân vaät lieäu chieán löôïc, maø chuùng toâi baùn daàn ra thò tröôøng neáu
khoâng coøn caàn nöõa. Löôïng haøng döï tröõ naøy ñuû lôùn ñeå chuùng toâi
phaûi quan saùt thò tröôøng theá giôùi, bôûi vì giaù caû thò tröôøng toaøn caàu
seõ bò taùc ñoäng bôûi khoái löôïng haøng khoång loà baùn ra.”
Töôùng Lippert nhaán maïnh söï thay ñoåi tö duy aûnh höôûng ñeán
Cuïc cuûa mình “DLA ñöôïc giao quaûn lyù caùc maët haøng tieâu duøng
phoå bieán trong taát caû caùc ngaønh dòch vuï. Nhöõng gì DLA ñaõ laøm -
quay trôû laïi naêm 1962 - laø mua nguyeân vaät lieäu, nhaäp kho, vaø cô
baûn laø thoâng baùo vôùi caùc khaùch haøng cuûa mình. Naøy, toâi ñaõ mua
haøng, vì theá toát hôn laø ngaøi haõy ñeán nhaän. Söï thay ñoåi maø hieän
nay chuùng toâi ñang traûi qua laø, höôùng tôùi söï hieåu thaáu caùc yeâu caàu
cuûa khaùch haøng vaø saün saøng ñaùp öùng, ngay caû khi coù nhieàu raéc
roái trong cô sôû coâng nghieäp (aûnh höôûng ñeán chuùng toâi). Noùi caùch
khaùc, Boä Quoác Phoøng ñang môû roäng chuoãi cung öùng sang caû khaùch
haøng cuûa khaùch haøng vaø nhaø cung caáp cuûa nhaø cung caáp.”
OÂng Lippert laø moät thaønh vieân cuûa Hoäi Ñoàng Logistics Chung
( Joint Logistics Board - JLB ) do baø Morales
Vôùi gaàn 25 tæ thaønh laäp ñeå giaùm saùt FLE. JLB goàm nhöõng
ñoâ la Myõ doanh nhaø ñieàu haønh logistics thuoäc haøng thaâm
thu vaø dòch vuï nieân nhaát töø boán chi nhaùnh dòch vuï, Boä chæ
trong naêm taøi huy Löïc löôïng phoái hôïp cuûa Myõ (U.S Joint
chính 2003, DLA Forces Command), DLA, vaø TRANSCOM.
Ba nhoùm haønh ñoäng ñaõ ñöôïc laäp ra ñeå thuùc
seõ ngay laäp töùc ñaåy caùc naêng löïc cuûa FLE: Nhoùm caùc taäp
chieám vò trí thöù quaùn thöïc haønh kinh doanh toát nhaát (“Taùi laäp
65 treân baûng xeáp ñeå thaønh coâng” – “Reenginer for success”),
haïng Fortune 500 taäp trung vaøo kieán truùc logistics vaø taùi xaây
döïng quy trình; Nhoùm thöïc thi chöông trình
(“Thöïc hieän ñuùng” – “Make it right”); vaø Nhoùm quaûn lyù thay ñoåi
(“Thay ñoåi cho ñöôïc” – “Make It Stick”). Hoã trôï caû ba nhoùm laø
moät ban tö vaán huy ñoäng töø ngaønh.
NHÌN QUA GÖÔNG: QUAÛN TRÒ VOØNG ÑÔØI
Baø Morales giaûi thích “Toâi xem FLE nhö moät chöõ thaäp trong moät
caùi voøng. Ñöôøng keû doïc laø yeâu caàu veà hoã trôï heä thoáng vuõ khí tích
hôïp suoát voøng ñôøi heä thoáng vuõ khí, ñaây laø thöù maø chuùng toâi khoâng
coù hieän nay”. Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích naøy, caàn söï phaân ñònh traùch
nhieäm cuoái cuøng, baø Morales cho bieát “Hieän nay, ví duï nhö chuùng
toâi khoâng bieát ñöôïc chi phí hoã trôï voøng ñôøi moät heä thoáng vuõ khí
ñôn leû toán keùm bao nhieâu. Khoâng coù ngöôøi chòu traùch nhieäm. Baïn
caàn coù ngöôøi quaûn lyù chöông trình chòu traùch nhieäm cho caùc thieát
keá, phaùt trieån, vaø taäp keát moät heä thoáng vuõ khí. Sau ñoù heä thoáng vuõ
khí naøy ñöôïc chuyeån ñeán moät ngöôøi khaùc, ngöôøi naøy seõ duy trì noù
trong suoát voøng ñôøi söû duïng. Tính tin caäy, tính baûo quaûn ñöôïc, vaø
tính löu ñoäng chöa töøng ñöôïc coi troïng, thì nay caàn phaûi ñöôïc xaây
döïng vaøo moät heä thoáng”.
“Tieáp theo, chuùng toâi caàn coù ngöôøi chòu traùch nhieäm xaây döïng
nhöõng ñaëc tính naøy vaøo moät heä thoáng vuõ khí ñònh tröôùc, ñaây cuõng
laø ngöôøi chòu traùch nhieäm duy trì hoaït ñoäng cuûa heä thoáng trong suoát
voøng ñôøi cuûa noù. Moät khi ñaõ phaân chia traùch nhieäm keùp naøy, chuùng
toâi nhaän thaáy caùc quyeát ñònh tröôùc saùng suoát hôn ñöôïc ñöa ra.”
Baø Morales xem heä thoáng phaân phoái ñaàu - cuoái laø ñöôøng keû
ngang cuûa daáu thaäp trong voøng troøn. Chieàu naøy chöùa ñöïng moät
chuoãi giaù trò cuûa caùc ñoái taùc: ñoái taùc ngaønh, ñoái taùc lieân minh, ñoái
taùc khu vöïc nhaø nöôùc – caùc ñoái taùc khaùc nhau töø nhaø cung caáp, nhaø
saûn xuaát phuï tuøng, trong suoát chaëng ñöôøng thu mua, laäp hôïp ñoàng,
vaø caùc ñaïi lyù thöïc hieän (nhöõng ngöôøi thaät söï ñem giao heä thoáng vuõ
khí ñeán nhöõng ngöôøi lính). Baø Morales noùi “Ñöôøng keû ngang goàm
caùc nhaø hoaïch ñònh hoaït ñoäng, nhöõng ngöôøi phaùt trieån caùc yeâu caàu
heä thoáng. Noù goàm coäng ñoàng taøi chính, vaø coäng ñoàng thu mua.
Ñieåm chính laø baïn coù caû moät theá giôùi caùc
Ngay baây giôø, ñoái taùc ñang ñöôïc quy tuï laïi, ñeå mang ñeán
Boä Quoác Phoøng naêng löïc thöïc hieän ñaàu - cuoái. Ñoù laø chuoãi
cung öùng môû roäng.”
ñang xaây döïng
caùc moái quan Baø noùi tieáp “Khoâng ai sôû höõu taát caû caùc
heä ñoái taùc, caùc ñoái taùc. Khoâng coù nhaø quaûn lyù ñoäc nhaát, hay
baûn döï thaûo, vaø ngöôøi sôû höõu caû heä thoáng cung öùng. Ngay
caùc heä thoáng maø taïi thôøi ñieåm naøy, Boä Quoác Phoøng ñang xaây
döïng caùc moái quan heä ñoái taùc, caùc baûn döï
seõ ñöa chuùng thaûo, vaø caùc heä thoáng ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu
toâi ñeán caùi ñích laø sôû höõu naêng löïc ñaàu - cuoái. Vaø chuùng toâi
laø naêng löïc ñaàu ñang baét ñaàu thaáy ñöôïc moät soá thaønh coâng
cuoái, baø Diane ñaùng kinh ngaïc trong lónh vöïc naøy.”
Morales, ngöôøi
SAÙNG KIEÁN DOANH NGHIEÄP TÍCH HÔÏP: TÖØ SÖÏ
ñeà xuaát saùng
QUAÙ ÑOÄ ÑEÁN TIEÁP CAÄN COÂNG NGHEÄ THOÂNG
kieán FLE cho TIN (IT)
bieát
Tích hôïp doanh nghieäp laø voøng troøn bao
quanh chöõ thaäp vaø laø neàn taûng cho hoã trôï heä thoáng vuõ khí tích hôïp
vaø phaân phoái ñaàu - cuoái. Söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa heä thoáng
döõ lieäu Boä Quoác Phoøng töø haøng traêm heä thoáng laïc haäu thôøi chieán
tranh laïnh, vaø haøng traêm trieäu doøng maõ hoùa ñeán caùc heä thoáng thoâng
tin tieân tieán nhaát vaø caùc quy trình ñöôïc tích hôïp khaép chuoãi cung
öùng quoác phoøng quoác gia, ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng chöông
trình tham voïng nhaát trong lòch trình FLE.

Laura Faught, ñoàng chuû tòch cuûa nhoùm Thöïc Hieän Chöông
Trình, moät trong nhöõng “boä tam” cuûa FLE vaø Thöù tröôûng Boä Quoác
Phoøng phuï traùch quaûn trò caùc heä thoáng logistics, ñaõ chia seû vôùi
chuùng toâi veà quy trình vaø tieán trình hieän ñaïi hoùa heä thoáng logistics
“Ñaàu tieân, vaø roõ raøng nhaát laø, chuùng toâi ñaõ phaùt trieån moät chieán
löôïc döõ lieäu coâng ty toång theå moät caùch hôïp taùc vôùi caùc boä phaän
logistics. Moät baøi hoïc cô baûn trong quaûn trò söï thay ñoåi laø baïn ñöøng
nhoài nheùt moät keát caáu, ñaëc bieät laø keát caáu
Baï n ñöø n g
thieân veà quy trình, vaøo moät chuoãi cung öùng
80 tæ ñoâ la Myõ. Chuùng toâi ñaõ quy tuï veà töø nhoà i nheù t moä t
nhieàu boä phaän logistics cuûa Boä Quoác Phoøng, keá t caá u , ñaë c
caùc chuû sôû höõu quy trình kinh doanh vaø caùc bieä t laø moä t
coå ñoâng nhaø nöôùc chính töø Cuïc Logistics keá t caá u thieâ n
Quoác phoøng (Defense Logistics Agency),
veà quy trình,
Quaân Ñoäi, Haûi Quaân, Khoâng Quaân, Thuûy
Quaân Luïc Chieán vaø TRANSCOM. Ñieàu naøy vaø o moä t chuoã i
giuùp chuùng toâi baùm saùt quan ñieåm cuûa caùc cung öù n g
khaùch haøng, gioáng nhö moâ hình SCOR ñaõ trò giaù 80 tæ
keát dính chuùng toâi höôùng veà quy trình.” ñoâ la Myõ
Baø Faught cho bieát nhoùm cuûa baø ñaõ khôi
daäy taàm nhìn veà caùc tieâu chuaån kyõ thuaät cuûa coäng ñoàng IT, vaø taäp
trung vaøo caáu truùc, chieán löôïc döõ lieäu, quaûn lyù danh muïc ñaàu tö, vaø
“moät quy trình coù theå laëp laïi, theo taàng lôùp, ñeå ñaûm baûo raèng chuùng
toâi laø nhöõng ngöôøi naém baét khoân ngoan caùc coâng ngheä thöông maïi
hoã trôï cho söï tích hôïp heä thoáng vaø quy trình cuûa chuùng toâi”. Theo
yù baø, chìa khoùa daãn ñeán thaønh coâng trong tích hôïp caùc heä thoáng laø
chieán löôïc veà döõ lieäu: “Cô sôû cuûa chuùng toâi laø phuïc vuï deã daøng,
nhanh choùng: Caàn phaûi coù moät döõ lieäu hoaït ñoäng ñöôïc vaø chính
xaùc, saün saøng cho baát cöù ai coù thaåm quyeàn truy caäp, vaøo baát cöù
khi naøo hoï caàn.” Ñieàu naøy ñoàng nghóa laø chæ coù moät ñieåm tieáp caän
duy nhaát vaøo taäp hôïp döõ lieäu logistics, ñoái laäp vôùi moâ hình nhieàu
giao dieän töông taùc ñöôïc cung caáp bôûi caùc heä thoáng cuõ laïc haäu. Boä
Quoác Phoøng ñaõ hoaøn thaønh thöû nghieäm vôùi Joint Striker Fighter.
Baø Faught keát luaän “Ñaây chæ laø vaán ñeà veà tính minh baïch: tieáp caän
ñöôïc caùc döõ lieäu chính xaùc khi vuõ khí di chuyeån xuyeân voøng ñôøi
cuûa noù.”
Coâng vieäc cuûa nhoùm baø Faught lieân quan ñeán moät boä caåm nang
tích hôïp doanh nghieäp coù tính öùng duïng roäng vöôn ra ngoaøi phaïm
vi logistics. Baø Faught cho bieát theâm “Ñoù laø moät khung cô sôû giuùp
baïn phaùt trieån moät giao dòch, löïa choïn vaø hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø
tích hôïp vaø caùc nhaø cung caáp phaàn meàm thöông maïi saün coù, leân keá
hoaïch chi tieát, phaùc hoïa baûn ñoà toaøn boä voøng ñôøi cuûa quy trình naøy
hay cuûa döï aùn kia. Trong ñoù, baïn coù moät boä toång theå caùc tieâu chí
phuø hôïp keát noái vôùi caùc thaønh phaàn cuûa taát caû saûn phaåm keát caáu.”
Caùc nguyeân taéc öùng duïng coâng ngheä thoâng tin taïi DLA
DLA tin töôûng vaøo coâng trình cuûa nhoùm baø Faught vaø nhieäm vuï
“tích hôïp doanh nghieäp” cuûa mình. Nhö Töôùng Lippert giaûi thích,
DLA chaïy moät chöông trình teân laø Heä thoáng Quaûn lyù Trang Thieát Bò
Töï Ñoäng Tieâu Chuaån (Standard Automated Material Management
System – SAMMS). Ñoù laø moät heä thoáng ñöôïc thieát keá töø nhöõng
naêm 1960 vaø ñöa vaøo aùp duïng vaøo ñaàu nhöõng naêm 1970. SAMMS
ñöôïc vieát baèng ngoân ngöõ COBOL, coù khoaûng 6 trieäu doøng maõ hoùa
gaén vôùi noù. Heä thoáng naøy coù leõ tuït haäu maát naêm theá heä so vôùi caùc
heä thoáng taïi caùc coâng ty khu vöïc tö nhaân taàm côõ theá giôùi. Theo oâng
Lippert, DLA ñaõ thöû 5 laàn khaùc nhau ñeå thay theá noù vaø thaát baïi caû
naêm laàn. OÂng xaùc nhaän “Vì theá, ñaây laø laàn thöù 6 chuùng toâi noã löïc
ñeå thay theá noù, vaø laàn naøy chuùng toâi seõ thaønh coâng.”
Heä thoáng môùi ñöôïc giôùi thieäu vaøo thaùng 8 naêm 2003, vôùi
170.000 trong soá 4,6 trieäu muïc do DLA quaûn lyù, döïa treân giaûi
phaùp neàn taûng cuûa SAP, moät heä thoáng hoaïch ñònh nguoàn löïc doanh
nghieäp ñang ñöôïc chuyeån ñoåi cho phuø hôïp vôùi caùc yeâu caàu vaø
khoái löôïng cuûa DLA. Phaàn meàm SAP laø neàn taûng coát loõi cho quaûn
lyù taøi chính vaø hoaøn thaønh caùc hoaït ñoäng mua haøng, nhöng DLA
ñang söû duïng moät öùng duïng töø Manugistics nhö moät bu-loâng cho
hoaïch ñònh nhu caàu, vaø moät heä thoáng rieâng, ñöôïc goïi laø Procument
Desktop 2 (PD2) ñeå phuïc vuï hoaït ñoäng mua haøng.
OÂng Lippert noùi “Nhìn chung, ñaây laø böôùc phaùt trieån to lôùn nhaát
cuûa coâng ty chuùng toâi trong 34 naêm qua. Theo keá hoaïch, vaøo naêm
2008 hay 2009 chuùng toâi seõ coù moät heä thoáng môùi xöùng ñaùng, caàn
ít nhaân vieân IT hôn, giaûm haøng toàn kho, döï ñoaùn chính xaùc hôn, vaø
tính chính xaùc döõ lieäu toát hôn nhöõng gì chuùng toâi ñaõ coù töø tröôùc”.
Lippert cuõng giôùi thieäu thaät töï haøo veà heä thoáng thoâng tin ñieàu
haønh ñaõ ñöôïc taïo döïng taïi DLA “Toâi nhaän ñöôïc caùc thoáng keâ chính
caäp nhaät haøng ngaøy gôûi veà maùy tính caù nhaân, toaøn boä caùc thaønh
vieân ban quaûn trò cuõng vaäy. Caùc keát quaû ñöôïc maõ hoùa theo maøu:
ñoû, vaøng, hay xanh, tuøy theo chuùng toâi ñuùng keá hoaïch, treã keá hoaïch
hay baét ñaàu treã keá hoaïch. Moät trong nhöõng ñieàu ñaàu tieân toâi laøm
vaøo moãi saùng, sau khi kieåm tra email, laø baám chuoät vaøo baûn naøy ñeå
bieát ñöôïc chính xaùc chuùng toâi ñaõ laøm gì vaøo ngaøy hoâm qua.”
Trung bình, DLA xöû lyù khoaûng 45.000 leänh mua haøng vaø soaïn
8.000 hôïp ñoàng moãi ngaøy. Ñeå caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng, noù
ñoàng thôøi baét tay vaøo caùc chöông trình phaân phoái mang taàm chieán
löôïc, tìm nguoàn cung coù tính caïnh tranh, vaø caùc lieân minh nhaø
cung caáp chieán löôïc, beân caïnh vieäc hieän ñaïi hoùa caùc heä thoáng hoaït
ñoäng coâng ty. Caùc chöông trình naøy coù hoaït ñoäng? Vaø neáu coù, hieäu
quaû toát theá naøo? Cô quan naøy ñang haêng haùi thöïc hieän caùc chuaån
möïc ñaùnh giaù vaø laäp chuaån ñeå traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi treân. Boä
Quoác Phoøng luoân luoân gaëp khoù khaên vôùi caâu hoûi, nhöõng chuaån
möïc naøo nhaân vieân neân nhìn vaøo ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû trong hoaït
ñoäng logistics. Hoï nhaän ra raèng laáy ñuùng chuaån möïc – caùc tieâu
chuaån chuyeån ñoåi – laø raát quan troïng, vì theá hieän taïi hoï ñang noã löïc
ñeå phaùt trieån moät thöù goïi laø “baûng ño löôøng caân baèng” (balanced
scorecard). Hoäi Ñoàng Logistics Chung (Joint Logistics Board) ñang
laøm vieäc vôùi nhau ñeå hoaøn thaønh caùc boä ño löôøng ñeå aùp duïng baûng
ño löôøng (scorecard) naøy.
Caùc keát quaû maáu choát khaù aán töôïng: Baèng caùch taäp trung vaøo
caùc boä ño löôøng vaø coù caùc haønh ñoäng söûa sai, DLA ñaõ giaûm caùc ñôn
ñaët haøng quaù haïn xuoáng 22,2 phaàn traêm töø thaùng 10 naêm 2001, vaø
ñaõ ñaït ñöôïc möùc thu hoài phí toån thaáp nhaát (chi phí hoaït ñoäng treân
toång doanh thu baùn haøng) trong lòch söû cuûa mình. Cuïc naøy cuõng
ñang hoaït ñoäng ôû möùc gaàn nhö luoân luoân thaáp veà maët nhaân söï - chæ
döôùi 22.000 ngöôøi – so vôùi soá nhaân söï luoân luoân cao gaáp ba laàn töø
naêm 1989 tôùi naêm 1992. Lippert löu yù “Chuùng toâi ñang haønh ñoäng
ñeå caûi thieän tæ leä raêng-tôùi-ñuoâi.” (tooth-to-tail ratio)
SAÙNG KIEÁN ÑAÀU CUOÁI: TAÏO RA CAÙC CHÍNH SAÙCH ÑEÅ THAY ÑOÅI
Chöùc danh voâ ñòch cho saùng kieán ñaàu - cuoái thuoäc veà Alan Estevez,
Thöù tröôûng Boä Quoác Phoøng phuï traùch söï tích hôïp chuoãi cung öùng,
vaø Chuû tòch cuûa Nhoùm kinh nghieäm thöïc haønh kinh doanh toát nhaát
cuûa FLE. OÂng Estevez xaùc ñònh thaùch thöùc lôùn nhaát trong tích hôïp
chuoãi cung öùng laø ñöa tieáp teá ñeán ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng, khi
anh ta thaäm chí khoâng phaûi ñaët haøng chuùng. “Taïi sao caùc binh syõ
cuûa chuùng toâi ngoaøi maët traän – nhöõng ngöôøi phaûi xoâng pha giöõa
chieán tröôøng, bò taán coâng, vaø phaûi söûa chöõa vaät duïng ñeå chieán ñaáu
vôùi quaân thuø – laïi phaûi lo laéng chuyeän ñaët haøng, thay vì anh ta cöù
yeân taâm duøng heát soá quaân nhu caàn thieát, vaø roài laïi ñöôïc tieáp teá ñaày
ñuû nhö tröôùc?”
Ñeå thöïc hieän hieäu quaû thay ñoåi naøy, Estevez ñang tieán haønh
chænh söûa 4.140 quy ñònh quaûn lyù trang thieát bò cuûa quaân ñoäi. Nhöõng
chænh söûa naøy bao goàm traùch nhieäm cho taát caû caùc beân ñeå giao haøng
tieáp teá ñeán caùc khaùch haøng, duø hoï ñang ôû ñaâu treân traùi ñaát. Ai cuõng
coù traùch nhieäm rieâng. Khoâng coù söï chuyeån giao traùch nhieäm nhö
trong quaù khöù. Estevez giaûi thích “Vieäc naøy khoâng phaûi veà phaân
phoái ñaàu - cuoái, maø veà cung öùng ñaàu - cuoái”. Cô cheá cho vieäc phaân
ñònh traùch nhieäm naøy laø caùc thoûa öôùc veà hieäu quaû hoaït ñoäng vôùi caùc
nhaø saûn xuaát thieát bò goác (OEMs), caùc nhaø cung caáp, vaø giöõa noäi boä
vôùi caùc khaùch haøng. Boä ño löôøng maø Estevez ñang nhaém vaøo – vieäc
giao haøng coù xaùc ñònh veà thôøi gian, thôøi gian khaùch haøng chôø (moät
caùch ño löôøng toác ñoä treân ñöôøng vaän chuyeån),… – taát caû moïi vieäc
lieân quan tôùi ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng, chöù khoâng phaûi tôùi maïng
löôùi phaân phoái. Ba chöông trình thöû nghieäm ñaõ cho thaáy caùch xaùc
ñònh thôøi gian cho khaùch haøng coù theå thaønh coâng: vôùi Boä tö leänh Heä
thoáng haøng khoâng thuoäc haûi quaân (Naval Air Systems Command) vaø
Boä tö leänh heä thoáng ñöôøng bieån thuoäc haûi quaân (Naval Sea Systems
Command) vaø caùc kho cuûa hoï, vôùi caùc hoaït ñoäng laép ñaët cuûa Quaân
ñoäi cho maùy bay tröïc thaêng Dieàu haâu ñen (Black Hawk) vaø xe taêng
Abrams (Abrams Tank), vaø vôùi söï coäng taùc giöõa Khoâng löïc vaø DLA
ñeå cung caáp maùy bay F15, F16, vaø KC135.
Vôùi söï pheâ chuaån cuûa Hoäi ñoàng Logistics Estevez noùi: “Noù
Coäng taùc, nhoùm cuûa oâng Estevez cuõng söû
khoâng phaûi veà
duïng baûng ño löôøng caân baèng (balance
scorecard) ñeå theo doõi hieäu quaû hoaït ñoäng phaân phoái ñaàu
cuûa caùc boä ño löôøng chính. Moät trong nhöõng cuoái maø laø veà
boä thöôùc ño cuûa baûng ño löôøng naøy theå hieän cung öùng ñaàu
quan ñieåm cuûa caùc chieán binh ngoaøi maët cuoái”
traän. Coù hai thöôùc ño ôû caáp ñoä cao trong
quan ñieåm ñoù. Moät laø ñem khaû naêng chieán
ñaáu ñeán nôi noù caàn phaûi coù, vaø hai laø tính saün saøng löïc löôïng
vaø tính saün saøng hoaït ñoäng cuûa caùc heä thoáng vuõ khí. Tuy nhieân,
oâng Estevez cho bieát, cuõng coù moät thöôùc ño veà “naêng löïc beàn
vöõng” vöôït ra ngoaøi quan ñieåm cuûa binh lính. Thöôùc ño ñoù tính
ñeán nhöõng vaán ñeà nhö voøng ñôøi phaùt trieån caùc heä thoáng vuõ khí –
nhöõng vaán ñeà seõ khoâng ñöôïc xem nhö vaán ñeà cuûa chuoãi cung öùng
trong theá giôùi quaân söï tröôùc khi coù FLE. Chuùng bieåu thò moät trieån
voïng ñaàu - cuoái môùi.
Phaàn chính saùch, ñöôïc ñeà xuaát töø tröôùc bôûi Nhoùm caùc kinh
nghieäm thöïc haønh kinh doanh toát nhaát, keâu goïi “caáu truùc löïc löôïng
coù khaû naêng cô ñoäng nhanh”. Hôn taát caû caùc khaùi nieäm ñôn leû naøo
khaùc, chính saùch naøy giaûi thích vai troø then choát cuûa logistics trong
vieäc hoã trôï caùc binh lính ngaøy nay. Earl Boyanton, Thöù tröôûng Boä
Quoác Phoøng phuï traùch chính saùch vaän taûi vaø töøng laø moät chuyeân
vieân vaän taûi Khoâng löïc, moâ taû noù nhö “moät caùi kieàng ba chaân: vaän
chuyeån khaån caáp baèng ñöôøng haøng khoâng, vaän chuyeån khaån caáp
baèng ñöôøng bieån, vaø tính toaùn tröôùc moïi thöù taïi vò trí ñoùng quaân”.
“Cuõng nhö caùc ñôn vò chieán ñaáu coù cô caáu löïc löôïng – Quaân
ñoäi coù nhieàu sö ñoaøn, Haûi quaân coù nhieàu taøu chuyeân chôû, vaø Khoâng
löïc coù nhieàu phi ñoäi khoâng trung, phi ñoäi chieán ñaáu vaø phi ñoäi thaû
bom – chuùng toâi nghó veà cô caáu löïc löôïng coù tính cô ñoäng cuõng theo
caùch ñoù. Chuùng toâi caàn bao nhieâu phi ñoäi (vaän chuyeån khaån caáp
vaø tieáp nhieân lieäu treân khoâng) löu ñoäng khoâng trung, bao nhieâu taøu
vaän taûi? ÔÛ Iraq, nhôø tính toaùn tröôùc moïi thöù taïi vò trí ñoùng quaân -
nôi naøo baïn coù ñaày ñuû caùc thieát bò chieán ñaáu nhö xe taêng vaø maùy
bay tröïc thaêng, ñaày ñuû nhu yeáu phaåm ñöôïc giaáu saün ôû nhöõng nôi
khoâng thuoäc ñaát Myõ, moät phaàn khaù lôùn ñang naèm treân nhöõng con
taøu ôû caùc ñaïi döông khaùc nhau treân theá giôùi – ñaõ cho pheùp phaûn
öùng nhanh leï hôn vaø ít phuï thuoäc vaøo vieäc vaän chuyeån khaån caáp
baèng ñöôøng haøng khoâng vaø ñöôøng bieån ñeå ñöa trang thieát bò ñeán
moät cöù ñòa xa. Taát caû nhöõng söï chuaån bò tröôùc naøy ñaõ daãn ñeán
thaønh coâng ñaùng keå”.
Phaàn lôùn coâng vieäc chuaån bò treân bieån tröôùc maø oâng Boyanton
ñang ñeà caäp ñeán, söû duïng nhöõng chieác taøu coù toác ñoä trung bình daøi
900 boä ñöôïc ñaët ñoùng ñaëc bieät vôùi heä thoáng naâng dôõ roro (roll-on,
roll-off) giuùp xeáp vaø dôõ moät caùch hieäu quaû caùc thieát bò chaïy baèng
xích vaø coù baùnh xe cuûa quaân ñoäi. Nhöõng con taøu naøy, vôùi thuyeàn
vieân laø nhöõng thuûy thuû cuûa taøu buoân daân söï, ñöôïc Boä Quoác Phoøng
tìm mua sau Chieán dòch Baõo Taùp Sa Maïc, khi quaân ñoäi nhaän thaáy
ñoøi hoûi veà phaûn öùng nhanh hôn vaø tính linh hoaït hôn ñaõ ñeán hoài
caáp baùch, vaø khi nhu caàu chuaån bò tröôùc cho caùc vò trí ñoùng quaân
treân bieån ngaøy caøng taêng.
OÂng Boyanton nghó raèng moät yeáu toá quan troïng khaùc quyeát ñònh
söï thaønh coâng trong cuoäc tham chieán Iraq laø taàm nhìn (visibility)
trong quaù trình chuyeån quaân vaø khí taøi. Vaø chuùng toâi bieát ñöôïc
ñieàu naøy laø nhôø vaøo coâng ngheä tieân tieán. Vôùi moät löïc löôïng di
chuyeån nhanh, thaùch thöùc veà phía logistics laø theo kòp vaø cung caáp
quaân nhu maø khoâng ñaët quaù nhieàu “daáu chaân logistics” leân maët
ñaát. Moät trong nhöõng caùch ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï naøy taïi Iraq laø
söû duïng theû Nhaän daïng baèng soùng voâ tuyeán RFID, ñöôïc ñoïc bôûi
moät ñaàu ñoïc ñöôïc vi tính hoùa. Töôùng Franks ñaõ yeâu caàu, taát caû caùc
trang thieát bò ñöa vaøo traïi chæ huy hoaït ñoäng trung taâm trong caùc
container ñöôøng bieån hay caùc pallet treân maùy bay phaûi coù moät theû
ghi döõ lieäu chaéc chaén, ñeå nhaân vieân quaân ñoäi taïi baát kyø ñieåm naøo
trong quy trình phaân phoái coù theå ñoïc noù, maø khoâng caàn phaûi tieáp
caän moät cô sôû döõ lieäu töø xa hay phaûi duøng löïc phaù thuøng ra ñeå xem
trong ñoù chöùa gì.
OÂng Boyanton cho bieát thaùch thöùc trong töông lai seõ ñem laïi
taàm nhìn treân ñöôøng vaän chuyeån “töø nguoàn cung caáp ñeán chieán
haøo”. Ngoaøi vieäc cho pheùp caùc khaùch haøng vaø nhöõng nhaø quaûn
lyù trang thieát bò khaùc quyeát ñònh traïng thaùi vaøo baát cöù luùc naøo thì
quaân ñoäi caàn thu thaäp caùc döõ lieäu tieâu duøng ñeå löu vaøo sao cho
noù töï ñoäng taïo ra taùi cung caáp, töông töï vôùi caùch thu nhaäp döõ lieäu
taïi ñieåm baùn haøng vaø toàn kho/taùi ñaët haøng taïo ra trong ngaønh saûn
phaåm tieâu duøng. Caâu hoûi chöa coù caâu traû lôøi trong keá hoaïch cuûa Boä
Quoác Phoøng laø: “Ñaâu laø ñieåm keát cuûa chuoãi cung öùng phuïc vuï cho
muïc ñích naøy?” Moãi dòch vuï quaân ñoäi coù nhöõng taäp quaùn thöïc haønh
khaù khaùc nhau, vaø caùc tình huoáng bieán thieân coù theå gaây ra nhöõng söï
chænh söûa trong caùc taäp quaùn naøy.
Caùc quan heä ñoái taùc ñaëc bieät vôùi vaän taûi thöông maïi
Moät phaàn trong traùch nhieäm cuûa oâng Boyanton laø Ñoäi bay döï tröõ
daân söï (Civil Reserve Air Fleet - CRAFT) vaø Hieäp öôùc vaän chuyeån
khaån caáp baèng ñöôøng bieån ña phöông thöùc töï nguyeän (Voluntary
Intermodal Sealift Agreement - VISA). Moãi chöông trình naøy trao
cho Boä Quoác Phoøng thaåm quyeàn döïa treân hôïp ñoàng, ñeå huy ñoäng
caùc phöông tieän vaän taûi ñöôøng bieån vaø ñöôøng haøng khoâng daân söï
döôùi côø Myõ, moät caùch töông öùng. Caùc nhaø vaän chuyeån ñöôøng bieån
vaø ñöôøng haøng khoâng goùp maët vaøo CRAFT vaø VISA ñöôïc tuyeån
duïng moät caùch roäng raõi treân cô sôû tình nguyeän trong suoát caùc chieán
dòch taïi Afghanistan vaø Iraq sau ngaøy 11 thaùng 9. Ngoaøi ra, moät
phaàn löïc löôïng chính thöùc cuûa CRAFT ñaõ ñöôïc huy ñoäng ñeå hoã trôï
vieäc xaây döïng löïc löôïng tröôùc chieán dòch OIF.
Moâ taû ñoùng goùp töø caùc ñoái taùc vaän taûi thöông maïi cuûa Boä Quoác
Phoøng, bao goàm ñöôøng cao toác, ñöôøng saét, vaø caùc nhaø vaän taûi
tích hôïp nhö FedEx vaø UPS, cuõng nhö ñöôøng bieån vaø ñöôøng haøng
khoâng, oâng Boyanton chæ noùi ngaén goïn “taát caû ñoùng goùp ñeàu vöôït
baäc – ñôn giaûn chuùng toâi khoâng theå laøm maø khoâng coù hoï.”
Tuy nhieân, caùc trieån voïng xöa cuõ ôû ñaây cuõng ñang thay ñoåi. OÂng
Boyanton noùi “Moät phaàn coâng vieäc cuûa chuùng toâi hieän nay laø thuyeát
phuïc moïi ngöôøi (trong quaân ñoäi) raèng hoï coù theå löïa choïn caùch thöùc
hoaëc phöông tieän vaän taûi maø hoï nghó hoï khoâng coù.” Nhöõng hieåu
laàm naøy baét nguoàn töø caùi ñöôïc goïi laø beänh taâm thaàn phaân lieät trong
chính saùch vaän taûi. Ví duï, coù “luaät” giaû ñònh neáu baïn laø ngöôøi gôûi
haøng thuoäc Boä Quoác Phoøng, vaø baïn muoán chuyeån cho khaùch haøng
ôû nöôùc ngoaøi baèng ñöôøng haøng khoâng, thì moùn haøng ñoù phaûi thuoäc
nhoùm öu tieân ñuû ñieàu kieän ñeå vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng,
thoâng qua phöông tieän vaän chuyeån haøng khoâng höõu cô cuûa Boä Quoác
Phoøng. “Ñieàu naøy traùi ngöôïc vôùi nhöõng gì chuùng toâi ñang laøm hieän
nay vôùi chuoãi cung öùng. Chuùng toâi ñang yeâu caàu caùc nguoàn cung
öùng hôïp taùc vôùi caùc khaùch haøng cuûa hoï vaø taát caû caùc ñaïi lyù thöïc
hieän trieån voïng, ñeå choïn moät thieát keá chuoãi cung öùng coù theå ñaùp
öùng thaät thoûa ñaùng caùc nhu caàu cuûa khaùch haøng veà giao haøng theo
haïn ñònh thôøi gian. Toâi ñang phaûi xoùa tan nhöõng quan nieäm sai laàm
laø, haøng hoùa chuyeân chôû baèng haøng khoâng thöông maïi laø nhöõng thöù
bò ruùt ræa töø heä thoáng vaän taûi quoác phoøng. Chuyeân chôû haøng khoâng
thöông maïi, noùi moät caùch nhaán maïnh, laø moät phaàn cuûa khaû naêng
vaän taûi haøng khoâng cuûa Boä Quoác Phoøng.”
Trong suoát thôøi gian hoøa bình, Boä Quoác Phoøng duy trì caùc maùy
bay chôû haøng – C17 vaø C5 – vaø caùc ñoäi bay, caùc saân bay, vaø moät
cô sôû haï taàng löu ñoäng haøng khoâng toaøn caàu ñeå ñaùp öùng ngay laäp
töùc vôùi leänh cuûa Toång thoáng vaø Boä tröôûng Boä Quoác Phoøng. Tính
saün saøng naøy ñoøi hoûi phaûi söû duïng maùy bay quoác teá lieân tuïc cho
muïc ñích huaán luyeän vaø reøn luyeän heä thoáng. Vì theá, khaû naêng
chuyeân chôû haøng khoâng quoác teá ñang ñöôïc nghieân cöùu thöïc hieän.
OÂng Boyanton giaûi thích “Chuùng toâi caàn caân nhaéc thaät caån thaän
caùc quyeát ñònh veà vieäc boû qua khaû naêng naøy ñeå choïn caùch khaùc
toát hôn. Maët khaùc, caùc nhaø cung caáp khaû naêng naøy, TRANSCOM
vaø Boä chæ huy Löu ñoäng haøng khoâng cuûa Khoâng löïc (Air Forces
Air Mobility Command), caàn mang ñeán caùc dòch vuï toát nhaát, vaø ñoä
tin caäy tuyeät ñoái, ñeå thuyeát phuïc caùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp
raèng hoï laø moät chuoãi cung öùng hieäu quaû.”
VAI TROØ THEN CHOÁT CUÛA CAÙC THOÛA THUAÄN DÖÏA VAØO HIEÄU QUAÛ
HOAÏT ÑOÄNG
Hoã trôï vieäc ñöa ra voâ soá quyeát ñònh laø caùc thoûa thuaän döïa treân
hieäu quaû hoaït ñoäng (PBAs). Caùc vaên baûn chính saùch môùi cuûa oâng
Boyanton, gioáng nhö cuûa Estevez, seõ minh hoïa roõ hôn cho luaän ñieåm
treân “Khaùch haøng vaø caùc nguoàn cung öùng seõ thieát keá chuoãi cung öùng
sao cho ñaùp öùng toát nhaát nhöõng ñoøi hoûi cuûa khaùch haøng. Caùc quyeát
ñònh naøy seõ ñöôïc ñöa ra bôûi caùc beân tham gia vaøo thoûa thuaän.”
OÂng Boyanton trích daãn moät ví duï giaù trò veà söï thaønh coâng cuûa
phöông phaùp naøy. Ñoù laø moät heä thoáng vuõ khí ñöôïc bieát tôùi nhö
JSTARS ñaët treân moät beä phoùng ñaõ söû duïng 30 naêm goïi laø C135,
moät maùy bay Boeing 707 ñöôïc trang bò moät boä rada raát tinh vi cung
caáp caùc thoâng tin veà tình hình döôùi ñaát nhö chuyeån ñoäng cuûa xe
coä vaø tröïc thaêng, hay nhö AWACS cung caáp thoâng tin veà tình hình
khoâng löu. Coù moät thoûa thuaän veà hieäu quaû hoaït ñoäng giöõa caùc nhaø
thaàu tích hôïp - nhöõng ngöôøi laép ñaët caùc thieát bò ñieän töû leân maùy bay
vaø Khoâng löïc, cuõng nhö vôùi caùc nhaø saûn xuaát thieát bò goác - nhöõng
ngöôøi saûn xuaát caùc thieát bò ñieän töû.
OÂng Boyanton noùi “Khi JSTARS trieån khai taïi Afganishtan,

chuùng ñaït tyû leä chính xaùc 100 phaàn traêm trong caùc ñôït xung kích.
Chuùng ñaõ bay xung kích 148 laàn trong suoát thôøi kyø chieán ñaáu cuûa
OIF, vaø taát caû caùc laàn xung kích ñeàu ñaùnh truùng muïc tieâu. Tyû leä
chính xaùc 100 phaàn traêm laø chöa bao giôø coù ñoái vôùi moät heä thoáng
vuõ khí phöùc taïp nhö theá. Nguyeân nhaân daãn ñeán thaønh coâng naøy?
Toâi tin chính laø nhôø caùc thoûa thuaän döïa treân hieäu quaû hoaït ñoäng,
coäng vôùi vaøi chuyeân vieân Khoâng löïc raát thuaàn thuïc vaø taän taâm laøm
vieäc taïi nôi trieån khai vuõ khí. Chuùng toâi seõ laøm chieác maùy bay naøy
caát caùnh, duø töø ñòa nguïc hay thaùc cao. Chuùng toâi seõ tìm ñöôïc caùch
ñeå chaéc chaén raèng nhieäm vuï naøy tung bay.”
KEÁT LUAÄN
Maëc duø baø Diane Morales ñaõ töø chöùc Thöù tröôûng Boä Quoác Phoøng
phuï traùch logistics vaø trang thieát bò vaøo thaùng 1 naêm 2004, nhöng
chöông trình FLE seõ coøn tieáp tuïc laâu daøi. Ñaëc tính cuûa noù seõ coøn
thay ñoåi. Naøo ai bieát lieäu noù thaønh coâng nhö theá naøo? Baø Morales
toång keát keát quaû chöông trình cho chuùng toâi “Coäng ñoàng logistics
lôùn maïnh hôn seõ phaûi duøng baêng ño löôøng caân baèng (balance
scorecard) ñeå ño ñoä thaønh coâng. Noù giuùp caân baèng caùc ruûi ro giöõa
caùc yeâu caàu veà hoaït ñoäng, hieäu suaát phí toån hay khaû naêng chi traû,
vaø hieäu quaû hoaït ñoäng bôûi caùc nhaø cung caáp dòch vuï.”
Moät vaøi phöông phaùp ño löôøng söï thaønh coâng laø:
° Taêng cöôøng naêng löïc maø khoâng caàn chi phí chuyeån ñoåi
° Taêng tính saün saøng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng vuõ khí
° Giao haøng kòp thôøi, tin caäy, vaø oån ñònh ñeán cho khaùch haøng
° Caùc hoaït ñoäng kinh doanh chuoãi cung öùng hieäu quaû
Vieãn caûnh thay ñoåi laø ñaët troïng taâm vaøo tính hieäu quaû (hoaøn
thaønh coâng vieäc theo caùch hieäu quaû nhaát) hôn laø tính hieäu löïc (baûo
ñaûm hoaøn thaønh coâng vieäc). Nhö oâng Boyanton giaûi thích “Hieäu
quaû cho thaáy chuùng toâi hoaøn thaønh coâng vieäc bôûi vì ñoù laø coâng
vieäc cuûa chuùng toâi. Vaø ñoâi khi noù toán keùm hôn so vôùi thöïc hieän
theo caùch hieäu naêng nhaát. ÔÛ moät möùc ñoä naøo ñoù, ñieàu naøy giuùp
giaûm ruûi ro cho chuoãi cung öùng – nhöng chuùng toâi khoâng theå hoaøn
toaøn loaïi boû ruûi ro, bôûi vì baïn seõ khoâng bao giôø coù ñuû nguoàn löïc ñeå
tham gia vaøo moät troø chôi khoâng coù ruûi ro. Coâng vieäc cuûa chuùng
toâi trong ngaønh logistics laø ñaûm baûo trong khaû naêng cuûa mình caùc
chæ huy chieán dòch, caùc binh só tham chieán coù trong tay moïi thöù anh
ta caàn. Nhöng, khi chuùng toâi tieán haønh caùc quy trình chuaån – tích
hôïp doanh nghieäp – chuùng toâi seõ ñaït ñöôïc tính hieäu quaû, bôûi vì taát
caû chuùng toât seõ hoaït ñoäng döïa caùc nguyeân taéc chung cuûa coâng ty,
vaø thoâng tin chung ôû caáp ñoä doanh nghieäp.
LÍNH THUÛY ÑAÙNH BOÄ ÑAÛM NHAÄN FLE
U.S Marine Corps, xuyeân suoát lòch söû cuûa mình ñaõ reøn luyeän
ngheä thuaät laøm ñöôïc nhieàu vieäc hôn vôùi löïc löôïng ít hôn, ñaõ
chuû ñoäng tham gia vaøo voâ soá caùc saùng kieán chuyeån ñoåi vaø
hieän ñaïi hoùa logistics. Chuù troïng ñem laïi söï hoã trôï hieäu quaû
hôn cho caùc chieán só, nhöõng noã löïc naøy bao goàm caûi tieán caùc
taäp quaùn thöïc haønh chuoãi cung öùng noäi boä, tham gia vaøo caùc
saùng kieán caûi tieán logistics doanh nghieäp Boä Quoác Phoøng –
nhö FLE.
Chuùng toâi ñaõ noùi chuyeän vôùi baø Susan C.Kinney veà caùc
saùng kieán vaø ñònh höôùng veà maët logistics cuûa Thuûy quaân luïc
chieán. Baø Kinney laø Phoù giaùm ñoác boä phaän chính saùch, keá
hoaïch logistics vaø di ñoäng chieán löôïc, taïi toång haønh dinh
U.S.Marine Corps (HQMC).
Baø cho bieát “Soá löôïng ngaøy caøng taêng cuûa caùc moái ñe doïa
nhaém vaøo caùc muïc tieâu an toaøn quoác gia ñoøi hoûi moät noã löïc
logistics taäp trung hôn, nhaän ñöôïc nhieàu yeåm trôï hôn töø phía
Marine Corps, ñôn vò thay theá “daáu chaân cung öùng” chính
xaùc vaø ñaày ñuû (“nuùi saét”) baèng thoâng tin vaø toác ñoä”. Taïi sao?
“Bôûi vì chuùng toâi nhaän ra raèng laäp ra moät nuùi saét vaø taùc chieán
töø quan ñieåm ñoù ñaõ khoâng coøn hieäu quaû nöõa; ngaøy nay, quaù
khoù ñeå duy trì löïc löôïng ôû vò trí thuaän lôïi. Chöa bao giôø ñieàu
naøy laïi roõ raøng hôn trong nhöõng xung ñoät gaàn ñaây, khi Thuûy
Quaân Luïc Chieán ñaõ bò buoäc phaûi duy trì caùc ñöôøng cung öùng
môû roäng 500 hay 600 daëm. Neáu baïn saép di chuyeån ñeán nôi xa
tít ñoù, haønh trang cuûa baïn phaûi goïn nheï hôn. Vì theá chuùng toâi
ñang tìm kieám, trong caùc chöông trình mua haøng, ñeå caùc daáu
chaân ít haèn saâu hôn, nhôø ñoù chuùng toâi coù theå trôû neân nhanh
nheïn hôn.”
Thöïc teá, Marine Corps ñang tieán daàn ñeán yù töôûng ñoùng caên
cöù treân bieån, thay theá nhöõng ngoïn nuùi saét baèng thoâng tin vaø
toác ñoä. Thieáu taù Ken Lasure giaûi thích yù töôûng naøy ñöôïc aùp
duïng theá naøo ôû Afganishtan “Do caùc vaán ñeà chính trò, chuùng
toâi ñaõ khoâng theå duy trì moät söï hieän dieän laâu daøi treân bôø bieån
ôû Pakistan hay hoaït ñoäng vaøo ban ngaøy. Keát quaû laø, chuùng toâi
ñaõ phaûi thieát laäp moät khu vöïc hoã trôï taïm thôøi treân baõi bieån ba
ñeán boán laàn moät tuaàn vaø chôû thieát bò vaø ñoà tieáp teá töø caùc con
taøu sang moät saân bay ôû Pakistan vaøo buoåi toái, roài sau ñoù chuùng
toâi bay tieáp. Nhöng cuøng luùc ñoù, chuùng toâi ñang traûi qua moät
vaøi thaùch thöùc ñaùng keå trong giao tieáp. Thoâng thöôøng, caùch
duy nhaát toâi coù theå trao ñoåi vôùi nhaân vieân cuûa toâi taïi Pakistan,
laø khi chieác LCAC (Landing Craft Air Cushioned – moät taøu di
chuyeån nhôø ñeäm khoâng khí duøng chuyeân chôû ngöôøi, thieát bò,
vaø ñoà tieáp teá töø taøu leân bôø) caäp beán, vaø toâi coù theå tuùm laáy ai
ñoù vaø noùi “Toâi caàn anh laøm chuyeän naøy”. Vì theá, caùc caên cöù
hoaït ñoäng treân bieån ñaõ cho pheùp chuùng toâi ñieàu chænh caùc giôùi
haïn tieáp caän vaø vaãn tieán ñöôïc treân ñaát lieàn tôùi 400 ñeán 500
daëm – moät soá ñieàu Marine Corps thaät söï khoâng ñöôïc thieát keá,
hoã trôï, hay toå chöùc ñeå laøm.”
Ñeå cô caáu toå chöùc chuoãi cung öùng hoaït ñoäng töø ñaàu ñeán
cuoái hieäu quaû hôn, Marine Corps hieän keát hôïp caùc chöùc naêng
phaân phoái, vaän taûi, quaûn lyù trang thieát bò, vaø quaûn lyù cung öùng
döôùi moät boä phaän. Laàn ñaàu tieân trong lòch söû cuûa mình, toå chöùc
naøy saép xeáp caùc quy trình chuoãi cung öùng vaø logistics ôû caáp
ñoä coâng ty. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, Marine Corps ñaõ döïa vaøo
moâ hình tham khaûo caùc hoaït ñoäng chuoãi cung öùng ñöôïc moâ taû
ôû Chöông 2.
Saép xeáp caùc quy trình khaép coâng ty khoâng phaûi laø vaán ñeà
deã daøng. Nhö Keith Rineaman thuoäc Trung taâm Taàm nhìn
Logistics giaûi thích, taát caû baét ñaàu töø khaùch haøng, ñôn vò hoã
trôï - tieåu ñoaøn Thuûy Quaân Luïc Chieán caàn caùc saûn phaåm hay
dòch vuï. Hoï traûi qua moät quy trình goïi laø quaûn lyù theo yeâu caàu,
lieân quan ñeán nhaän daïng caùc nhu caàu; roài chuyeån caùc yeâu caàu
cuûa mình ñeán moät ñôn vò hoã trôï, laø caáp hoã trôï logistics ñaàu
tieân cuûa hoï, “caùi roán” cuûa hoï, theo caùch caùc Thuûy Quaân Luïc
Chieán goïi ñòa chæ lieân laïc duy nhaát cuûa mình.
Moät vò trí goïi laø quaûn lyù ñôn haøng chaáp nhaän taát caû caùc
yeâu caàu naøy töø caùc ñôn vò hoã trôï, vaø chuyeån chuùng thaønh ñôn
ñaët haøng, roài sau ñoù quaûn lyù caùc ñôn ñaët haøng naøy cho tôùi khi
hoaøn thaønh. Giaùm ñoác quaûn lyù ñôn haøng phaân loaïi caùc ñôn
haøng cho moät taäp hôïp caùc ñôn vò chöùc naêng hay caùc hoaït ñoäng
trong boä phaän hoã trôï naøy. Ñôn haøng coù theå laø toàn kho, baûo
quaûn, thöïc phaåm, hoaëc baát kì saûn phaåm hay dòch vuï naøo. Vaø
caùc ñôn vò chöùc naêng thay caùc hoaït ñoäng naøy coù vai troø vaø quy
trình ñieàu haønh vaø quaûn lyù theo chöùc naêng rieâng cuûa mình.
Quy trình naøy goàm caùc hoaït ñoäng ôû caáp ñoä baùn sæ, nôi coù caùc
hoaït ñoäng taïi kho, vaø trong ngaønh thöông maïi thoâng qua vai
troø mua haøng.
Nhöõng quy trình naøy taïo neân moät “caáu truùc hoaït ñoäng” laáy
vai troø laøm neàn taûng. Sau khi laäp vaên baûn caùc quy trình naøy, thì
thoâng thöôøng, noù caàn taùi caáu truùc. Do ñoù, caàn thieát ñeå xaùc ñònh laïi
caùc vai troø môùi, cuõng nhö thay ñoåi chính saùch, thay ñoåi caùc hoïc
thuyeát, thay ñoåi caùch toå chöùc, vaø thay ñoåi coâng ngheä thoâng tin.
Tieáp theo, laø moät thuoäc tính ñaëc bieät cuûa Marine Corps:
di chuyeån theo nhoùm. Nhoùm di chuyeån naøy ñöôïc goïi laø Löïc
Löôïng Ñaëc Nhieäm Maët Ñaát Khoâng Quaân Thuûy Quaân Luïc
Chieán (Marine Air Ground Taskforces – MAGTFs). OÂng
Kinney giaûi thích “Khi tieán vaøo moät ñòa theá, baïn phaûi ñi vôùi
moät MAGTF. Baïn khoâng ñi ñaâu maø khoâng coù caû nhoùm. Chaúng
haïn, khoâng coù söï taùch bieät khoâng löu hay logistics ra khoûi
chính nhoùm.” Vì vai troø ñaëc bieät cuûa logistics, noù trôû thaønh
yeáu toá thöù naêm cuûa MAGTF, trong lòch söû tröôùc ñaây chæ bao
goàm boán yeáu toá: yeáu toá chæ huy, yeáu toá chieán ñaáu maët ñaát, yeáu
toá chieán ñaáu treân khoâng, vaø yeáu toá hoã trôï dòch vuï chieán ñaáu.
Yeáu toá thöù naêm baây giôø ñöôïc xem nhö söï thieát laäp hoã trôï. Moät
MAGTF coù theå coù soá löôïng khaùc nhau, töø 100 ngöôøi, ñeán moät
löïc löôïng vieãn chinh lính thuûy ñaùnh boä leân ñeán 18.000 quaân.
Boä ño löôøng thaønh coâng cuûa chöông trình FLE cuûa Marine
Corps laø gì? Sau khi vöøa hoaøn thaønh taùi thieát laäp quy trình, cô
quan naøy ñaõ saün saøng mua caùc öùng duïng caàn thieát vaø caùc coâng
ngheä thoâng tin khaùc, söû duïng caåm nang tích hôïp coâng ty ñöôïc
phaùt trieån thoâng qua moät trong ba nhoùm “kieàng ba chaân” cuûa
FLE. Hoï mong ñôïi taát caû chöông trình coù nhöõng thuoäc tính sau:
tính tin caäy, tính traùch nhieäm, tính linh hoaït, quaûn lyù ñöôïc chi
phí, vaø toái öu hoùa taøi saûn. Taát caû ñöôïc gaén vaøo trong moâ hình
SCOR. Gavin McCarthy, laøm vieäc taïi Trung taâm Taàm nhìn
Logistics, cho bieát “Ñaây khoâng phaûi laø moâ hình SCOR (ñöôïc
phaùt trieån cho ngaønh coâng nghieäp), nhöng roõ raøng noù cuõng voâ
cuøng quan troïng ñoái vôùi Boä Quoác Phoøng.”
CHÖÔNG 5 Nguyeân taéc coát loõi thöù 5: Söû duïng boä ño löôøng ñeå ñònh höôùng söï thaønh coâng 259
CHÖÔNG 5
Söû duïng boä ño löôøng ñeå ñònh höôùng
söï thaønh coâng
Haàu heát moïi ngöôøi ñeàu ñoàng yù vôùi caâu chaâm ngoân: “Neáu baïn
khoâng theå ño löôøng ñöôïc noù, thì baïn khoâng theå söûa chöõa noù.” Haàu
nhö ít chöông trình ño löôøng naøo coù theå cung caáp moät böùc tranh roõ
raøng veà hieäu quaû hoaït ñoäng toång theå, xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân
caùc truïc traëc trong keát quaû hoaït ñoäng, hay chæ ra caùc cô hoäi caûi tieán.
Nguyeân nhaân raát ñôn giaûn: Khoù coù theå thieát laäp moät chöông trình
ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng vöõng chaéc vaø höõu ích. Rieâng vieäc ñaït
ñöôïc söï thoáng nhaát veà nhöõng gì caàn ñöôïc ño löôøng, ño löôøng theá
naøo, vaø ño löôøng bao laâu moät laàn, coù theå ñaõ laø moät noã löïc vöôït baäc.
Vaø ñeå ñaït ñöôïc söï ñoàng thuaän cuûa ban quaûn trò veà muïc ñích cô baûn
cuûa moät chöông trình ño löôøng coù theå laø vieäc deã gaây baát ñoàng nhaát
trong taát caû moïi vieäc.
Haõy nghó veà boä ño löôøng coâng ty baïn söû duïng ñeå quyeát ñònh
“söùc khoûe” cuûa hoaït ñoäng kinh doanh. Gioáng nhö ña soá nhöõng coâng
ty khaùc, baïn coù theå söû duïng caùc baûng ño löôøng taäp trung vaøo chöùc
naêng (functionally focused scorecards) cho nhöõng boä phaän ñaõ ñöôïc
toå chöùc oån ñònh nhö dòch vuï khaùch haøng, mua haøng, vaø saûn xuaát.
Tuy nhieân, hieám coâng ty naøo laïi theo caùc boä thöôùc ño chuoãi cung
öùng chöùc naêng cheùo (cross-functional supply chain), cho duø vieäc
chuû ñoäng theo doõi caùc boä ño löôøng naøy vì muïc ñích quaûn trò laø moät
thaønh phaàn raát quan troïng cuûa moät toå chöùc chuoãi cung öùng tích hôïp
(xem Chöông 3).
Haàu heát caùc boä ño löôøng taäp trung vaøo aûnh höôûng vaø keát quaû taøi
chính. Ñieàu naøy khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân, bôûi vì baùo caùo veà taøi
chính phaûi ñöôïc tieán haønh theo ñònh kyø. Vieäc ño löôøng taøi chính,
vì vaäy, cuõng töông ñoái deã thöïc hieän khi khoùa soå theo kyø haïn xaùc
ñònh. Hôn nöõa, caùc quy ñònh nhö Ñaïo luaät Sarbanes-Oxley112 naêm
2002, baét buoäc caùc coâng ty phaûi ñaûm baûo tính hieäu löïc cuûa caùc döõ
lieäu taøi chính, vaø coù ñaày ñuû vaên baûn ghi chuù caùc phöông phaùp kieåm
soaùt vaø caùc quy trình thöïc hieän ñöôïc söû duïng ñeå cho ra caùc con soá
naøy. (Ñaïo luaät Sarbanes-Oxley ñoøi hoûi nhaân vieân cuûa caùc coâng ty
coå phaàn Myõ xaùc thöïc tính chính xaùc cuûa caùc baùo caùo taøi chính, vaø
tính hieäu löïc cuûa caùc phöông phaùp kieåm soaùt vaø caùc quy trình thöïc
hieän coâng khai coù lieân quan. Nhö theá, ñaïo luaät naøy yeâu caàu caùc
coâng ty thieát laäp vaø chuû ñoäng quaûn lyù caùc phöông phaùp kieåm soaùt
noäi boä chính xaùc).
Thaät ra, nhieàu giaùm ñoác ñieàu haønh khen ngôïi Ñaïo luaät Sarbanes-
Oxley vì ñaõ thuùc eùp caùc coâng ty tuaân theo nhöõng leà loái kinh doanh
trung thöïc, vaø coù ñöôïc söï coâng nhaän töø beân ngoaøi ñoái vôùi naêng löïc
cuûa coâng ty113. Caùc yeâu caàu baùo caùo nghieâm ngaët ñem laïi cho caùc
giaùm ñoác thoâng tin chính xaùc hôn vaø ñaày ñuû hôn, giuùp cho caùc quy
trình kinh doanh ñaït hieäu naêng vaø hieäu quaû veà chi phí hôn. Moät
soá giaùm ñoác ñieàu haønh thaäm chí coi ñaïo luaät Sarbanes-Oxley nhö
moät ñoøn baåy taïo cô sôû cho söï caûi tieán quy trình.
Maëc duø caùc boä ño löôøng veà taøi chính coù theå giuùp ño aûnh höôûng
cuûa nhöõng thay ñoåi quy trình ñeán söùc khoûe taøi chính cuûa moät
coâng ty, nhöng chuùng toâi cho raèng chuùng khoâng töông thích khi
ño hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng. Taïi sao? Do haàu heát caùc
boä ño löôøng taøi chính chæ ño caùc söï kieän thuoäc veà lòch söû, chuùng
khoâng ñem laïi moät taàm nhìn töông lai vaø coù theå raát khoù gaén vôùi
hieäu quaû hoaït ñoäng. Chuùng cuõng khoâng giuùp thaáu hieåu caùc daáu
hieäu cho thaáy hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng phi taøi chính mang tính
chieán löôïc, nhö hieäu quaû giao haøng theo ñôn vaø caùc caáp ñoä dòch
vuï khaùch haøng.
112. Ñaïo luaät Sarbanes-Oxley laø ñaïo luaät ñöôïc thoâng qua bôûi Quoác Hoäi Myõ vaøo naêm 2002 nhaèm baûo veä caùc nhaø ñaàu tö khoûi caùc gian laän
keá toaùn cuûa caùc coâng ty. Ñaïo luaät naøy ra ñôøi sau vuï xì caêng ñan suïp ñoå taäp ñoaøn Enron vì nhöõng gian laän taøi chính cuûa taäp ñoaøn naøy, cuõng
nhö moät soá vuï xì caêng ñan khaùc. (ND)
113. Dennis Callaghan, coù theâm baùo caùo cuûa John S. McCright vaø Lisa Vass, “Sarbanes-Oxley Balancing Act,” eWeek, 2/6/2003. (TG)
Chính xaùc moät boä ño löôøng laø gì? Töø ñieån Merriam-Webster
ñònh nghóa moät boä ño löôøng laø “moät cô sôû hay tieâu chuaån so saùnh”.
Löu yù raèng vôùi ñònh nghóa naøy, moät con soá hay giaù trò ñöùng moät
mình khoâng phaûi laø moät chuaån ño löôøng. Moät con soá hay giaù trò chæ
trôû thaønh moät coâng cuï quaûn trò höõu ích khi ñöôïc so saùnh vôùi con soá
hay giaù trò khaùc. Ñaây laø tieàn ñeà cuûa moät chöông trình ño löôøng hieäu
quaû hoaït ñoäng toát.
TAÏI SAO PHAÛI ÑO LÖÔØNG?
Vieäc ño löôøng hoaït ñoäng chuoãi cung öùng coù thaät söï quan troïng ñeán
vaäy? Caâu traû lôøi laø cöïc kyø quan troïng. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi môùi baét
ñaàu, boä ño löôøng chuaån xaùc coù theå cho baïn bieát moãi quy trình trong
chuoãi cung öùng hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát, giao haøng, vaø thu
hoài ñang hoaït ñoäng toát nhö theá naøo, laøm noåi baät nhöõng ñieåm yeáu
caàn caûi tieán, cuõng nhö giuùp baïn phaân tích caùc vaán ñeà vaø quyeát ñònh
taäp trung caùc noã löïc caûi tieán vaøo ñaâu. Boä ño löôøng cuõng ñoàng thôøi
laø moät coâng cuï quaûn lyù ñaày söùc maïnh, khi cho moïi ngöôøi bieát baïn
mong ñôïi gì ôû hoï, vaø cho pheùp baïn theo doõi tieán trình, hay caàn boå
sung tieán trình, theo thôøi gian.
Caùc boä ño löôøng chuoãi cung öùng coù theå khoù xaùc ñònh, vaø thaäm
chí coøn khoù hôn ñeå ño löôøng. ÔÛ caáp ñoä cao nhaát, caùc hoaït ñoäng
chuoãi cung öùng ñöôïc kyø voïng seõ goùp phaàn vaøo hieäu quaû hoaït ñoäng
taøi chính cuûa moät coâng ty. Do ñoù, caùc boä ño löôøng chuoãi cung öùng
coù ba muïc tieâu quan troïng. Ñaàu tieân, chuùng phaûi chuyeån ñöôïc caùc
muïc tieâu vaø chæ tieâu taøi chính thaønh caùc thöôùc ño hieäu quaû hoaït
ñoäng. Thöù hai, chuùng phaûi laøm ñieàu ngöôïc laïi - chuyeån keát quaû
hoaït ñoäng thaønh caùc döï baùo chính xaùc hôn veà doanh soá hay lôïi
nhuaän. Cuoái cuøng, chuùng phaûi ñònh höôùng caùch hoaït ñoäng trong toå
chöùc chuoãi cung öùng ñeå hoã trôï chieán löôïc kinh doanh toång theå.
Ngay caû khi baïn khoâng ño löôøng caùc thöôùc ño phi taøi chính theo
ñònh kyø, thì baïn cuõng coù theå chaéc chaén raèng khaùch haøng cuûa baïn
coù laøm. Ví duï, hoï seõ xem xeùt dòch vuï cuûa baïn ñoái vôùi ñôn ñaët haøng
cuoái cuøng cuûa hoï toát nhö theá naøo, khi quyeát
Ño löôøng laø
ñònh lieäu coù ñaët haøng tieáp hay khoâng. Ñaây
caùch duy nhaát chæ laø moät caùch maø chuaån ño löôøng keát quaû
ñeå hieåu ñöôïc hoaït ñoäng phi taøi chính coù theå laø daáu hieäu
hieäu quaû hoaït cho thaáy hieäu quaû taøi chính trong töông lai.
ñoäng quy trình
Ño löôøng laø caùch duy nhaát ñeå hieåu ñöôïc
ñang ñöôïc caûi
hieäu quaû hoaït ñoäng quy trình ñang ñöôïc caûi
thieän hay trôû neân thieän hay trôû neân teä hôn, vaø coù caàn haønh ñoäng
teä hôn, vaø coù gì khoâng. Taát caû caùc coâng ty thöôøng ruùt kinh
caàn haønh ñoäng nghieäm töø caùc raéc roái hay thaát baïi trong keát quaû
gì khoâng hoaït ñoäng, ñeå ñaùp öùng caùc muïc tieâu ñeà ra sau
söï kieän ñoù - khi doanh thu döôùi chæ tieâu, khi caùc
khaùch haøng chuyeån sang mua töø coâng ty khaùc,
hay lôïi nhuaän xuoáng möùc mong ñôïi.
Caùc nghieân cöùu vaø kinh nghieäm cho thaáy roõ raèng caùc coâng ty
vôùi kyõ naêng quaûn lyù chuoãi cung öùng toát seõ coù caùc caáp ñoä tröôûng
thaønh veà quy trình cao hôn, daãn tôùi keát quaû hoaït ñoäng chuoãi cung
öùng toång theå toát hôn. Hoï traùnh ñöôïc caùc khoù khaên do thieáu caùi nhìn
bao quaùt, vaø coù theå tieán haønh caùc böôùc chænh söûa truïc traëc ngay
töø ñaàu - tröôùc khi chuùng trôû neân khoâng theå cöùu vaõn ñöôïc.
Chöông naøy seõ xem xeùt toång theå caùc boä ño löôøng chuoãi cung
öùng, caùc ñònh nghóa, vaø nhöõng boä ño löôøng aùp duïng vaøo quaûn trò
hieäu quaû chuoãi cung öùng. Chuùng toâi cuõng höôùng daãn caùch ñaït ñöôïc
caùi nhìn toaøn dieän veà hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng toång theå,
vaø tìm ra nhöõng cô hoäi caûi tieán.
Ñieàu quan troïng laø vaïch ra ñöôïc ranh giôùi khaùc bieät giöõa ño
löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng vaø quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng. Ño
löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng lieân quan ñeán ñaët caùc chuaån ño löôøng
ñuùng vaøo ñuùng choã ñeå ñaùnh giaù ñuùng söùc khoûe cuûa chuoãi cung
öùng. Quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng söû duïng caùc boä ño löôøng naøy ñeå
hoã trôï caùc muïc tieâu chieán löôïc cuûa coâng ty baïn. Chöông trình boä
ño löôøng laø moät coâng cuï quaûn trò hieäu quaû neáu noù bao goàm ba hoaït
ñoäng sau ñaây treân cô sôû lieân tuïc:
° Baïn caàn tích hôïp ñöôïc caùc chæ tieâu ñònh löôïng vaøo caùc keá
hoaïch vaø ngaân saùch. Chaúng haïn, neáu caét giaûm chi phí phaân
phoái laø moät öu tieân, thì caùc giaû ñònh ngaân saùch ñöôïc ñieàu chænh
ñeå tích hôïp caùc chæ tieâu caét giaûm chi phí cuï theå.
° Baïn thieát laäp caùc chæ tieâu coù yù nghóa ôû caáp phoøng ban vaø caù
nhaân. Caùc chæ tieâu naøy phaûi coù lieân keát vôùi caùc muïc tieâu toång
theå cuûa coâng ty. Ví duï, neáu baïn laäp keá hoaïch höôùng tôùi chi
phí giao haøng thaáp hôn thì caùc chæ tieâu cuûa trung taâm phaân
phoái coù theå nhaém vaøo giaûm tyû leä vaän chuyeån caáp toác so vôùi
vaän chuyeån thoâng thöôøng. Ñeå theo doõi nhöõng thay ñoåi veà quy
trình, baïn caàn ño löôøng tyû leä aùp duïng thöïc haønh môùi nhaèm coù
ñöôïc cöôùc vaän chuyeån thaáp hôn naøy, ví duï nhö baùm chaët vaøo
thôøi gian ngöng nhaän ñôn haøng.
° Baïn caàn coù caùc cô cheá vaø quy trình roõ raøng ñeå theo doõi tieán ñoä
vaø hieäu quaû hoaït ñoäng. Caùc ngoaïi leä veà hieäu quaû hoaït ñoäng
ñöôïc xaùc ñònh moät caùch deã daøng, vaø höôùng caùc haønh ñoäng
thích hôïp coù lieân quan ñeán caùc caù nhaân vaø toå chöùc moät caùch
kòp thôøi.
QUAÛN LYÙ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG BAÈNG BOÄ ÑO LÖÔØNG
Ñeå bieán caùc hoaït ñoäng naøy thaønh moät phaàn chính quy cuûa quy trình
quaûn trò chuoãi cung öùng, ñaàu tieân baïn caàn xaùc ñònh moät phöông
phaùp quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng. Chuùng toâi nhaän
ra raèng caùc phöông phaùp hieäu quaû nhaát coù nhöõng ñaëc ñieåm sau:
° Caùc boä ño löôøng chuoãi cung öùng ñöôïc keát noái vôùi chieán löôïc
kinh doanh.
° Caùc boä ño löôø n g chuoã i cung öù n g vöø a ñöôïc caân baèng vöøa
toaøn dieän.
° Caùc chæ tieâu ñöôïc ñaët ra döïa treân caû caùc chuaån beân trong vaø
ngoaøi noäi boä.
° Caùc chæ tieâu phaûi cao nhöng coù theå ñaït ñöôïc.
° Caùc boä ño löôøng raát roõ raøng vaø ñöôïc theo doõi ôû taát caû caùc caáp
cuûa coâng ty.
° Caùc boä ño löôøng chuoãi cung öùng ñöôïc söû duïng nhö moät coâng
cuï caûi tieán lieân tuïc.
° Caùc boä ño löôøng ñöôïc thöïc hieän thoâng qua moät keá hoaïch thöïc
thi chính thöùc.
Chuùng ta haõy xem xeùt caën keõ hôn töøng ñaëc tính naøy.
Gaén keát caùc chuaån ño löôøng cuûa baïn vôùi chieán löôïc kinh doanh
Boä ño löôøng chuoãi cung öùng truyeàn thoáng taäp trung vaøo hieäu naêng
vaø naêng suaát. Caùc caûi tieán ôû möùc ñoä dòch vuï, chi phí vaø möùc toàn
kho laø ñaàu ra kyø voïng cuûa moät chieán löôïc hoaït ñoäng vaø ñöôïc ño
löôøng phuø hôïp. Moät nhaän thöùc ôû taàm chieán löôïc hôn xem caùc ño
löôøng naøy laø caùc giaûi phaùp cho caùc muïc tieâu kinh doanh, ví duï nhö
taêng tröôûng trong moät phaân khuùc hay thò tröôøng cuï theå, thuùc ñaåy
phaùt trieån saûn phaåm, hay tính saün coù töùc thôøi cuûa saûn phaåm. Khi
ñöôïc gaén keát vôùi caùc muïc tieâu kinh doanh chính, chuoãi cung öùng
seõ trôû thaønh moät söùc maïnh hoã trôï cho lôïi theá caïnh tranh.
Ví duï, moät nhaø saûn xuaát daãn ñaàu veà caùc thieát bò ngoaïi vi cho
maùy tính caù nhaân ñaõ phaùt trieån chieán löôïc kinh doanh taäp trung
vaøo chi phí thaáp, ñoåi môùi lieân tuïc, vaø phöông phaùp saûn xuaát ñeå döï
tröõ nhaèm ñaùp öùng ñôn haøng nhanh. Moãi ñôn vò kinh doanh ñöôïc
giao nhieäm vuï saûn xuaát vôùi möùc chi phí thaáp nhaát coù theå, vaø saûn
phaåm phaûi saün saøng ñeå chuyeån ñi trong voøng hai ñeán ba ngaøy keå
töø ngaøy nhaän ñöôïc ñôn ñaët haøng töø khaùch haøng. Boä ño löôøng chuoãi
cung öùng ñònh kyø theo doõi chi phí saûn phaåm, hieäu quaû giao haøng,
vaø thôøi gian thöïc hieän ñôn haøng.
Ñeå coù theå caïnh tranh baèng chi phí, coâng ty ñaõ xaây döïng caùc nhaø
maùy ôû nhöõng vuøng coù möùc löông nhaân coâng thaáp, vaø kyù caùc hôïp
ñoàng daøi haïn vôùi caùc nhaø vaän chuyeån ñeå vaän chuyeån saûn phaåm
baèng ñöôøng bieån ñeán caùc trung taâm phaâm phoái ñòa phöông. Maëc duø
ña soá caùc nhaø maùy ñeàu naèm ôû chaâu AÙ, nhöng haàu heát caùc vieäc kinh
doanh cuûa coâng ty laïi ôû Baéc Myõ vaø Chaâu AÂu, vì theá caùc saûn phaåm
maát naêm tuaàn ñeå tôùi ñöôïc caùc trung taâm phaân phoái. Ñieàu naøy khieán
vieäc ñaït ñöôïc muïc tieâu chieán löôïc laø hoaøn thaønh ñôn haøng nhanh
nhaát trôû thaønh moät thaùch thöùc to lôùn. Trong tröôøng hôïp naøy, döï baùo
chính xaùc raát quan troïng nhöng laïi cöïc kyø khoù khaên bôûi nhöõng bieán
ñoäng cuûa thò tröôøng. Ngoaøi ra, caùc saûn phaåm môùi ñöôïc tung ra lieân
tuïc coøn saûn phaåm heát thôøi ñöôïc loaïi boû nhanh choùng, ñaõ laøm cho
tình hình trôû neân khoù khaên boäi phaàn.
Keát quaû laø, coâng ty ngaøy caøng phaûi troâng caäy nhieàu hôn vaøo söï
linh hoaït cuûa chuoãi cung öùng. Moät loái thoaùt cho vaán ñeà treân chính
laø vieäc coù theå vaän chuyeån haøng nhanh hôn baèng ñöôøng haøng khoâng
thay vì ñöôøng bieån. Dó nhieân, ñieàu chænh naøy khieán chi phí vaän
taûi taêng gaáp ba laàn, nhöng caàn thieát ñeå duy trì chaát löôïng dòch vuï
khaùch haøng. Vieäc ñoøi hoûi phaûi tinh chænh saûn phaåm cho phuø hôïp
hôn vôùi caùc nhu caàu hieän taïi ngay khi haøng ñöôïc vaän chuyeån ñeán
trung taâm phaân phoái ñòa phöông cuõng laøm gia taêng chi phí.
Caùc giaùm ñoác saûn phaåm ñaõ khoâng tính ñeán caùc chi phí coäng
theâm: Chi phí vaän taûi vaø chænh söûa ñöôïc xem nhö chi phí cuûa boä
phaän hoaït ñoäng. Chính vì theá, chuùng ñaõ khoâng ñöôïc phaûn aùnh trong
boä ño löôøng chi phí saûn phaåm.
Dó nhieân, toång chi phí quaûn lyù chuoãi cung öùng taêng ñaùng keå bôûi
vì nhöõng chi phí khoâng hoaïch ñònh tröôùc naøy. Ñeå chæ ra vaán ñeà naøy,
ban quaûn trò ñaõ baét ñaàu ño löôøng toång chi phí quaûn lyù chuoãi cung
öùng theo chu kyø haøng quyù (xem Hình 5-1). Hoï cuõng xem xeùt chieán
löôïc chuoãi cung öùng aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán chi phí quaûn lyù ñôn
haøng, thu mua nguyeân vaät lieäu, löu kho vaø hoaïch ñònh – chöù khoâng
chæ chi phí haøng baùn.
Ban quaûn lyù coäng taùc chaët cheõ vôùi moãi nhoùm saûn phaåm ñeå
truyeàn ñaït taàm quan troïng cuûa toaøn boä chi phí quaûn lyù chuoãi cung
öùng. Chi phí saûn phaåm vaãn ñöôïc ño löôøng thöôøng xuyeân, nhöng
toaøn boä coâng ty ñöôïc ñoøi hoûi chuù troïng vaøo chuaån ño löôøng toång
chi phí môùi. Keát quaû laø, caùc giaùm ñoác saûn phaåm laàn ñaàu tieân ñaõ
thaáy moät con soá chi phí khoång loà lieân quan tôùi xuùc tieán caùc loâ
haøng, maø tröôùc ñaây döï baùo khoâng chính xaùc. Ñaây laø chaát thöû caàn
coù ñeå thuùc ñaåy saùng kieán quan troïng giuùp caûi tieán quy trình laäp
döï baùo, nhaèm caûi thieän tính chính xaùc cuûa döï baùo, vaø giaûm söï
phuï thuoäc vaøo vieäc thöïc thi chuoãi cung öùng ñeå ñieàu chænh caùc loãi
hoaïch ñònh.
Khoâng hieám nhöõng ví duï kieåu naøy. Vieäc ño löôøng taùch bieät caùc
boä ño löôøng hoaït ñoäng laø moät caùch phoå bieán, vaø thöôøng phaûn taùc
duïng, khi söû duïng döõ lieäu lieân quan ñeán keát quaû hoaït ñoäng. Moät
phöông phaùp hieäu quaû hôn laø haõy baét ñaàu vôùi caùc muïc ñích chieán
löôïc cuûa coâng ty, vaø xem xeùt ngöôïc trôû laïi ñeå nhaän daïng boä ño
löôøng keát quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng coù theå hoã trôï caùc muïc
ñích naøy.
HÌNH 5-1
Caáu thaønh toång chi phí quaûn lyù chuoãi cung öùng
• Tung ra saûn phaåm môùi, giai ñoaïn ñaàu cuûa saûn phaåm vaø baûo quaûn
• Taïo ra caùc ñôn ñaët haøng
• Nhaäp vaø duy trì ñôn haøng
• Quaûn lyù caùc keânh vaø chöông trình/hôïp ñoàng
Quaûn
• Leân keá hoaïch laép ñaët
lyù ñôn
• Hoaøn thaønh ñôn haøng
haøng
• Phaân phoái
• Vaän taûi, tieàn cöôùc xuaát khaåu vaø thueá xuaát khaåu
• Laép ñaët
• Leân hoaù ñôn/leân taøi khoaûn thu khaùch haøng
• Hoaïch ñònh vaø quaûn trò haøng hoùa/nguyeân vaät lieäu

• Thieát keá chaát löôïng vôùi nhaø cung caáp
Thu mua • Tieàn cöôùc nhaäp khaåu vaø thueá nhaäp khaåu
nguyeân • Nhaän vaø löu kho nguyeân vaät lieäu
vaät lieäu • Giaùm saùt/Kieåm ñònh ñaàu vaøo
• Saép ñaët thaønh phaàn vaø quy trình nguyeân vaät lieäu
• Laäp coâng cuï
• Chi phí cô hoäi

• Thaát thoaùt
Tích tröõ/
• Baûo hieåm vaø thueá
khuaân
• Toång löôïng loãi thôøi trong quaù trình löu kho – nguyeân vaät lieäu thoâ, ñang
vaùc haøng
trong quaù trình saûn xuaát, vaø thaønh phaåm
löu kho
• Keânh phaân phoái loãi thôøi
• Caùc phaàn dòch vuï taïi kho loãi thôøi
Taøi
chính vaø • Chi phí taøi chính chuoãi cung öùng
hoaïch • Chi phí hoaïch ñònh cung/caàu
ñònh
• Hoaïch ñònh
- Quaûn lyù saûn phaåm
- Hoaïch ñònh cung/caàu thaønh phaåm
• Tìm nguoàn cung
Heä thoáng - Thu mua nguyeân vaät lieäu/nguoàn cung
thoâng tin • Saûn xuaát
quaûn lyù - Thöïc hieän vaø hoaïch ñònh saûn xuaát
(MIS) • Giao haøng
- Quaûn lyù ñôn haøng
- Logistics vaø phaân phoái
- Quaûn lyù keânh phaân phoái
- Caùc dòch vuï/hoã trôï taïi xöôûng
Nguoàn: Nhoùm ño löôøng Hieäu quaû hoaït ñoäng (The performance Measurement
Group, LLC) – caùc ñònh nghóa ñöôïc söû duïng trong nghieân cöùu chuaån
Ñaûm baûo caùc boä ño löôøng cuûa baïn ñöôïc caân baèng vaø toaøn dieän
Muïc ñích cuûa quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng laø ñeå ñaït ñöôïc caùc caùch
hoaït ñoäng mong ñôïi, chöù khoâng phaûi ñaït ñeán möùc xuaát saéc treân
moïi lónh vöïc. Ñieàu naøy nghe coù veû roõ raøng nhöng nhieàu coâng ty
phaûi traûi qua moät giai ñoaïn khoù khaên ñeå ñaït ñöôïc thoáng nhaát veà
khu vöïc naøo nhaát thieát phaûi ñaït möùc hoaït ñoäng xuaát saéc, vaø khu
vöïc naøo khoâng.
Haõy caân nhaéc kieàng ba chaân truyeàn thoáng laø dòch vuï khaùch
haøng, chi phí vaø chaát löôïng. Caùi gì laø quan troïng nhaát? Ít quan
troïng nhaát? Khuynh höôùng töï nhieân seõ cho raèng taát caû ñeàu quan
troïng nhö nhau, vaø khoâng ñoàng yù neáu baát kyø yeáu toá naøo trong
ba yeáu toá naøy hoaït ñoäng keùm hôn. Dòch vuï khaùch haøng xuaát saéc
khaù toán keùm. Chaát löôïng vöôït troäi cuõng vaäy. Vaø caét giaûm chi phí
thöôøng coù nghóa laø giaûm bôùt tieàn ñaàu tö vaøo caûi tieán chaát löôïng saûn
phaåm hay söï xuaát saéc dòch vuï. Ñaây laø moät theá tieán thoaùi löôõng nan
truyeàn thoáng cuûa quaûn lyù hoaït ñoäng chuoãi cung öùng. Neáu theo ñuoåi
caùc muïc tieâu caân baèng, thì baïn caàn xem xeùt nhieàu trieån voïng hieäu
quaû hoaït ñoäng, vaø choïn boä ño löôøng phuø hôïp. Moät chöông trình
chuaån ño löôøng hieäu quaû phaûi caân baèng giöõa:

Boä ño löôøng tính ñeán khaùch haøng vaø chuù troïng vaøo noäi boä
°
° Boä ño löôøng phi taøi chính vaø taøi chính
° Boä ño löôøng ña chöùc naêng vaø chöùc naêng
° Boä ño löôøng ñöôïc thieát keá ñeå ño söï caûi tieán lieân tuïc vaø
tính ñoåi môùi
Trong chöông veà chieán löôïc (Nguyeân taéc coát loõi thöù 1) chuùng
toâi ñaõ ñeà caäp ñeán söï caàn thieát phaûi tìm kieám khoâng ngöøng caùc
phöông caùch caûi tieán, vaø phaân bieät caùc hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi
cung öùng cuûa baïn. Moät khi baïn ñaõ choïn ñöôïc con ñöôøng phuø hôïp
ñeå tieán veà phía tröôùc, thì böôùc tieáp theo laø choïn caùch thöùc ñeå ñaùnh
giaù xem baïn coù ñaùp öùng ñöôïc caùc muïc tieâu hay khoâng. Söï ñaùnh
giaù naøy hình thaønh cô sôû cuûa phöông phaùp quaûn lyù hieäu quaû hoaït
ñoäng. Moät böôùc caàn thieát trong quy trình naøy laø quyeát ñònh khu vöïc
naøo coù theå chaáp nhaän möùc hieäu quaû hoaït ñoäng trung bình, vaø khu
vöïc naøo baét buoäc phaûi ñaït hieäu quaû hoaït ñoäng vöôït troäi.
Ñoái vôùi coâng ty phuï kieän maùy tính ñaõ ñeà caäp treân ñaây, muïc tieâu
giaûm toång chi phí quaûn lyù chuoãi cung öùng coù theå daãn tôùi moät caáu
hình chuoãi cung öùng baét buoäc phaûi ñaùnh ñoåi giöõa chi phí saûn phaåm
thaáp vaø tæ leä thöïc hieän ñôn haøng cao. Ñaït ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng
toát nhaát ngaønh cho caû hai laø khoâng theå, bôûi vì moãi khu vöïc yeâu caàu
moät troïng taâm vaø caáu hình khaùc nhau. Coâng ty phaûi choïn giöõa chi
phí vaän taûi cao hôn cho caùc saûn phaåm cuï theå, möùc toàn kho haøng
thaønh phaåm cao hôn, hay hoaøn thaønh ñôn haøng chaäm hôn.

Chuùng toâi ñaõ laøm vieäc vôùi moät coâng ty vieãn thoâng lôùn ñang laàn
ñaàu tieân thöû phaùt trieån moät boä caùc chuaån ño löôøng toaøn dieän sau khi
tuyeån choïn 21 daáu hieäu hieäu quaû hoaït ñoäng chính. Ñoäi quaûn lyù ñaõ
daønh nhieàu thôøi gian ñeå giaønh ñöôïc söï cam keát thöïc hieän chöông
trình, laøm cho caùc chuaån ño löôøng coù tính khaû thi cao, vaø thaäm chí
chænh söûa caùc chæ tieâu hieäu quaû hoaït ñoäng ñôn leû ñeå hoã trôï caùc muïc
tieâu ñaõ choïn. Sau ñoù, ñoäi naøy nhaän ra raèng khoâng chæ coù moät chuaån
ño löôøng taäp trung vaøo khaùch haøng. Thay vaøo ñoù, chöông trình taäp
trung vaøo nhieàu chuaån ño löôøng nhö söï xaâm nhaäp thò tröôøng, möùc
ñoä toàn kho, vaø döõ lieäu veà chi phí. Cuoái cuøng, ñoäi naøy ñaõ giöõ 21 daáu
hieäu hieäu quaû hoaït ñoäng maø hoï ñaõ laøm vieäc caät löïc ñeå phaùt trieån,
nhöng theâm vaøo moät boä ño löôøng taäp trung vaøo söï haøi loøng cuûa
khaùch haøng, nhaán maïnh ñeán hieäu quaû giao haøng.
Khi baïn baét ñaàu caáu truùc chöông trình quaûn trò hieäu quaû hoaït
ñoäng, haõy caân nhaéc caùc chuaån ño löôøng coù gaén keát vôùi boán chieàu
cuûa phöông phaùp baûng ño löôøng caân baèng (balance scorecoard) noåi
tieáng114
° Chieàu taøi chính, bao goàm caùc boä ño löôøng chi phí haøng baùn,
tieàn löông nhaân coâng, chi phí vaän taûi treân moãi daëm, saûn löôïng
giaù trò gia taêng, vaø voøng quay taøi saûn. Nhö chuùng toâi ñaõ löu yù
114. Robert S. Kaplan v aø David P.Norton, The Balance Scorecard: Translating Strategy into Action (Cambridge, MA: thoâng caùo baùo chí
cuûa Harvard Business School, 1996). (TG)
töø tröôùc, chuaån ño löôøng taøi chính khaù deã daøng ñeå ño löôøng,
nhöng khoâng cung caáp moät böùc tranh toång theå cho bieát chuoãi
cung öùng cuûa baïn ñang hoaït ñoäng hieäu quaû theá naøo.
° Chieàu noäi boä, bao goàm caùc boä ño löôøng nhö tính chính xaùc
cuûa döï baùo, chaát löôïng saûn xuaát, tính linh hoaït saûn xuaát vaø
voøng ñôøi noäi boä. Caùc boä ño löôøng naøy ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït
ñoäng nhöng khoâng gaén vôùi caùc keát quaû taøi chính cuï theå.
° Chieàu khaùch haøng, bao goàm caùc boä ño löôøng nhö giao haøng
ñuùng haïn nhö cam keát, thôøi gian thöïc hieän ñôn haøng, tæ leä
thöïc hieän, vaø hoaøn thaønh ñôn haøng hoaøn haûo. Caùc boä ño
löôøng höôùng tôùi khaùch haøng ñöôïc thieát keá ñeå chæ ra coâng ty
cuûa baïn hoaït ñoäng theá naøo döôùi con maét cuûa khaùch haøng.
° Chieàu hoïc hoûi vaø ñoåi môùi, laø khoù nhaát ñeå xaùc ñònh, bôûi vì caùc
boä ño löôøng trong khu vöïc naøy noùi leân naêng löïc hoïc hoûi caùc
kyõ naêng môùi cuûa coâng ty baïn. Ñeà ra muïc ñích cho nhaân vieân
naøo ñaõ coù baèng APICS hay ñaõ hoaøn thaønh khoùa huaán luyeän
veà Six Sigma laø moät caùch tuyeät vôøi ñeå thieát laäp chuaån ño
löôøng coù yù nghóa cho chieàu naøy.
Caùc boä ño löôøng neân ñöôïc theo doõi bao laâu moät laàn? Ñieàu
naøy phuï thuoäc vaøo voøng ñôøi hay toác ñoä hoaït ñoäng cuûa coâng ty
baïn, nhöng caùc boä ño löôøng caáp cao nhaát neân ñöôïc baùo caùo haøng
thaùng. Nhö theá seõ cho pheùp baïn nhaän ra caùc khuynh höôùng tröôùc
khi chuùng trôû thaønh raéc roái, vaø traùnh ñöôïc baùo caùo quaù nhieàu trong
khi giaù trò thì thaáp. Caùc boä ño löôøng hoaït ñoäng chi tieát neân ñöôïc
giaùm saùt vaø baùo caùo toái thieåu haøng tuaàn, neáu khoâng phaûi laø haøng
ngaøy. Thöôøng caùc boä ño löôøng naøy laø caùc boä ño löôøng höôùng tôùi
khaùch haøng, nhö tæ leä thöïc hieän ñôn haøng hay hieäu quaû giao haøng
theo cam keát.
Trong khi caùc chi phí ñöôïc lieät keâ treân hoùa ñôn, nhö kho baõi
vaø vaän taûi, neân ñöôïc theo doõi theo ñònh kyø haøng thaùng, thì chi phí
lieân quan ñeán ñaàu ngöôøi trong noäi boä neân ñöôïc taùi kieåm tra trong
suoát chu kyø laäp ngaân saùch. Taàn suaát cuûa caùc baùo caùo coù theå khaùc
nhau giöõa coâng ty naøy vôùi coâng ty khaùc, nhöng thoâng thöôøng laø
theo chu kyø haøng naêm. Caùc boä ño löôøng naøy neân ñöôïc theo doõi toái
thieåu haøng tuaàn, neáu khoâng phaûi laø haøng ngaøy, ñeå ñaûm baûo dòch vuï
khaùch haøng xuaát saéc.
Taïo ra khaû naêng söû duïng hieäu quaû hôn boä ño löôøng hieän taïi
cuõng coù theå laø moät ñoøn baåy quan troïng ñeå giaønh ñöôïc söï hoã trôï töø
phía toå chöùc. Gia taêng taàn suaát theo doõi moät boä ño löôøng hieän coù laø
moät caùch tuyeät vôøi ñeå thuùc ñaåy cô sôû haï taàng coù saün trong khi vaãn
caûi tieán hieäu quaû.
Caùc chæ tieâu hieäu quaû hoaït ñoäng cô baûn döïa treân caû caùc boä ño
löôøng noäi boä vaø beân ngoaøi.
Laäp chuaån – cho caû noäi boä vaø beân ngoaøi – coù theå cung caáp caùc
döõ lieäu giaù trò ñeå caûi tieán keát quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng vaø coù
hai ích lôïi chính. Thöù nhaát, so saùnh vôùi beân ngoaøi, ñaët hoaït ñoäng
kinh doanh cuûa baïn trong boái caûnh toaøn ngaønh, giuùp xaùc ñònh caùc
cô hoäi caûi tieán chuoãi cung öùng. Vaø thöù hai, laäp chuaån noäi boä giuùp
baïn xaùc ñònh ñôn vò, khu vöïc hay vò trí kinh doanh naøo hoaït ñoäng
toát nhaát. Sau ñoù baïn coù theå chæ ra nhöõng taäp quaùn thöïc haønh cô baûn
coù aûnh höôûng quan troïng, vaø aùp duïng nhöõng taäp quaùn naøy toaøn
coâng ty baïn.
Caùc coâng ty thöôøng söû duïng laäp chuaån beân ngoaøi ñeå nghieân
cöùu caùc taäp quaùn kinh doanh cuûa caùc ñoái thuû trong ngaønh, laáy ñoù
laøm cô sôû ñeå caûi tieán keát quaû hoaït ñoäng rieâng cuûa mình. Laäp chuaån
khoâng chæ nghieân cöùu caùc caáp ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa moät coâng
ty khaùc – maø nghieân cöùu nhöõng taäp quaùn thöïc haønh hình thaønh neân
caùc caáp ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng naøy. Moät noã löïc laäp chuaån hieäu quaû
seõ giuùp baïn hieåu caáp ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng ñònh löôïng naøo laø coù
theå ñaït ñöôïc vaø, quan troïng hôn laø taäp quaùn thöïc haønh naøo coù theå
ñem laïi caáp ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng naøy.
Ngoaøi caùc ñoái thuû caïnh tranh beân ngoaøi, chuùng toâi tin laø caùc
coâng ty neân nghieân cöùu nhöõng ñoái thuû khoâng caïnh tranh trong caùc
ngaønh khaùc, mieãn laø hoï coù ñaëc tính chuoãi cung öùng töông ñoàng.
Taïi sao caàn nhìn ra ngoaøi ngaønh cuûa baïn? Bôûi vì thöôøng nhöõng gì
hoaït ñoäng toát trong ngaønh naøy coù theå ñöôïc aùp duïng thaønh coâng ñoái
vôùi ngaønh khaùc. Nhöng haõy caån thaän vôùi nhöõng coâng ty baïn choïn
ñeå so saùnh. Neân so saùnh vôùi nhöõng coâng ty töông ñoàng – caùc coâng
ty vôùi quy trình saûn xuaát, keânh phaân phoái töông ñoàng, hay nhöõng
yeáu toá khaùc cho pheùp moät söï so saùnh coù hieäu löïc. Neáu khoâng thì ít
coù khaû naêng baïn ñeà ra ñöôïc caùc chæ tieâu khaû thi.
Laäp chuaån beân ngoaøi ñoøi hoûi thu thaäp thoâng tin veà hieäu quaû
hoaït ñoäng – thöôøng laø caùc döõ lieäu coù tính nhaïy caûm cao – töø caùc
coâng ty khaùc. Nhieàu coâng ty chaàn chöø khi cung caáp nhöõng döõ lieäu
nhö theá tröïc tieáp cho caùc ñoái thuû caïnh tranh, hay ngay caû cho caùc
ñoái thuû khoâng caïnh tranh. Ñeå vöôït qua chöôùng ngaïi vaät naøy, haõy
xem xeùt vieäc tham gia vaøo caùc cuoäc khaûo saùt laäp chuaån ñöôïc quaûn
lyù bôûi beân thöù ba. Nhöõng nhaø cung caáp dòch vuï laäp chuaån naøy
chuyeân veà xaùc ñònh caùc boä ño löôøng chuoãi cung öùng töông ñoàng,
vaø laøm vieäc vôùi caùc coâng ty tham gia ñeå ñaûm baûo laø döõ lieäu ñöôïc
thu thaäp khoâng quaù tham voïng vaø chính xaùc. Khi choïn moät nhaø
cung caáp dòch vuï, haõy tìm kieám nhaø cung caáp coù theå cung caáp moät
baûn ñaùnh giaù xuyeân suoát cuûa caùc taäp quaùn chuoãi cung öùng lieân
quan tôùi hieäu quaû hoaït ñoäng toát nhaát trong ngaønh. Moái lieân heä giöõa
thöïc haønh vaø hieäu quaû laø chìa khoùa ñeå hieåu chuoãi cung öùng cuûa
baïn neân thay ñoåi nhö theá naøo ñeå ñaït ñöôïc caùc caáp ñoä hieäu quaû hoaït
ñoäng môùi.
Nhieàu coâng ty phaïm sai laàm khi nghó laø tham gia vaøo moät cuoäc
khaûo saùt laäp chuaån cuõng gioáng vôùi tieán haønh moät cuoäc ñaùnh giaù
laäp chuaån, hay hoï muoán truy nhaäp vaøo cô sôû döõ lieäu chuoãi cung
öùng maø khoâng ñònh tham gia vaøo cuoäc khaûo saùt. Theo Michelle
Roloff, Toång giaùm ñoác cuûa chi nhaùnh laäp chuaån cuûa PRTM - The
Performance Measurement Group, LLC, löu yù raèng “Caùc chuaån
chæ toát khi döõ lieäu do caùc toå chöùc ñang laäp chuaån noäp. Chuùng toâi
muoán khaûo saùt caùc phaûn hoài töø nhöõng coâng ty ñang söû duïng laäp
chuaån ñeå thay ñoåi caùch hoaït ñoäng. Coù nghóa laø hoï ñang saün saøng
ñaà u tö thôø i gian caà n thieá t ñeå thu thaä p thoâ n g tin chính xaù c töø
nhieà u nguoà n .”
Moät chuaån beân ngoaøi chæ höõu ích neáu coâng ty bieát ñöôïc toå chöùc
cuûa mình hoaït ñoäng theá naøo trong cuøng lónh vöïc ñoù. Moät chöông
trình laäp chuaån hieäu quaû baét ñaàu vôùi söï tìm hieåu caën keõ caùc quy
trình rieâng, vaø caáp ñoä cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng. Ñieàu naøy nghóa laø
taïo ra moät boä caùc chuaån ño löôøng noäi boä toaøn dieän.
Laäp chuaån noäi boä khoâng phuï thuoäc vaøo caùc döõ lieäu nhaïy caûm töø
caùc coâng ty khaùc. Thay vaøo ñoù, noù lieân quan ñeán vieäc söû duïng caùc
caùch xaùc ñònh nhaát quaùn ñeå ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa nhöõng
khu vöïc chöùc naêng, quy trình, vaø phöông tieän lao ñoäng trong coâng
ty. Chaúng haïn, baïn coù theå so saùnh caùc caáp ñoä hoaït ñoäng cuûa moät
taäp hôïp caùc phöông tieän lao ñoäng, kho baõi, trung taâm phaân phoái, boä
phaän thu mua hay boä phaän quaûn lyù ñôn haøng. Trong chöông trình
laäp chuaån noäi boä, caùc chöùc naêng toát nhaát trong ngaønh ñöôïc xaùc
ñònh, vaø boä ño löôøng chuaån cuûa chuùng trôû thaønh chæ tieâu cho caùc
chöùc naêng töông töï trong coâng ty.
Maëc duø laäp chuaån noäi boä coù theå deã daøng hôn thu thaäp döõ lieäu
beân ngoaøi töø caùc ñoái thuû caïnh tranh, nhöng haàu heát caùc coâng ty lôùn
laïi cöïc kyø phöùc taïp vôùi nhieàu vuøng vaø ñôn vò kinh doanh ña daïng.
Neáu coâng ty baïn khoâng coù caùc quy trình, heä thoáng thoâng tin, vaø caùc
döõ lieäu cô sôû chung cho toaøn boä caùc ñôn vò kinh doanh thì laäp chuaån
noäi boä coù theå laø moät nhieäm vuï khoù khaên. Duø vaäy, baïn cuõng phaûi
baét ñaàu töø ñoù.
Moät khi ñaõ thoáng nhaát khu vöïc naøo seõ ñöôïc ño löôøng vaø laøm
theá naøo ñeå xaùc ñònh caùc chuaån ño löôøng, thì vieäc thu thaäp caùc döõ
lieäu laäp chuaån noäi boä khaù ñôn giaûn. Do caùc toå chöùc noäi boä hoaït
ñoäng trong cuøng moät cô caáu coâng ty, thoâng thöôøng seõ coù ít tranh
caõi veà vieäc cô sôû ñeå so saùnh coù töông thích hay khoâng. Baïn neân
theo doõi caùc noã löïc laäp chuaån noäi boä chaët cheõ. Trong moät soá tröôøng
hôïp hieám gaëp, laäp chuaån noäi boä coù theå daãn tôùi söï caïnh tranh voâ ích
giöõa caùc chi nhaùnh hay ñôn vò kinh doanh. Hoaëc thaäm chí teä hôn,
caùc ñôn vò kinh doanh coù theå thöû “löøa heä thoáng” ñeå giaønh keát quaû
chieán thaéng. Neáu nhaän thaáy coù hieän töôïng naøy, thì baïn caàn laäp töùc
ñieàu chænh laïi caùch haønh ñoäng ñoù.
Moät khi ñaõ taïo ra caùc boä ño löôøng noäi boä, vaø thu thaäp caùc döõ
lieäu laäp chuaån lieân quan, böôùc keá tieáp laø laäp chuaån beân ngoaøi –
so saùnh hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa coâng ty baïn vôùi caùc ñoái thuû caïnh
tranh. Baïn coù theå choïn chæ so saùnh mình giôùi haïn vôùi caùc coâng ty
trong ngaønh, hay môû roäng sang caùc coâng ty thuoäc ngaønh khaùc. Moät
vaøi dòch vuï laäp chuaån chaøo caùc maãu thoáng keâ so saùnh chuaån, theo
ñoù baïn coù theå choïn moät nhoùm caùc coâng ty cuï theå coù caùc ñaëc tính
kinh doanh töông töï, nhö tính phöùc taïp cuûa saûn phaåm, phaân phoái
veà maët ñòa lyù, hay chieán löôïc saûn xuaát.
Phaân tích khoaûng caùch veà hieäu quaû hoaït ñoäng giöõa coâng ty baïn
vaø nhoùm so saùnh cuûa baïn. Ñaëc bieät chuù yù ñeán nhöõng khu vöïc then
choát mang tính chieán löôïc coù hieäu quaû hoaït ñoäng vöôït troäi. Phaân
tích khoaûng caùch naøy baèng caùch ñieàu tra nguyeân nhaân cuûa caùc vaán
ñeà trong keát quaû hoaït ñoäng, vaø ñaùnh giaù caùc thay ñoåi trong thöïc
haønh kinh doanh caàn thieát ñeå thu heïp khoaûng troáng. Ñeå laøm vieäc
naøy hieäu quaû, haõy ñaûm baûo laäp chuaån caû döõ lieäu ñònh tính vaø ñònh
löôïng. Döõ lieäu ñònh löôïng goàm baûng ñaùnh giaù veà taäp quaùn thöïc
haønh kinh doanh maø nhoùm maãu thoáng keâ so saùnh söû duïng ñeå quaûn
lyù caùc ñôn vò kinh doanh cuûa mình.
Laäp chuaån beân ngoaøi coù theå laø moät coâng cuï ñaày quyeàn naêng
khi taïo neàn taûng cho söï chuyeån ñoåi trong chuoãi cung öùng, bôûi vì
thöôøng caàn duøng quan ñieåm beân ngoaøi ñeå minh chöùng cho nhöõng
thay ñoåi chính trong noäi boä. Ñeå giaûm thieåu söï hoaøi nghi tieàm aån veà
tính töông thích cuûa nhoùm maãu so saùnh, baïn seõ caàn laøm moät phaân
tích saâu roäng ñeå ñaûm baûo laø caùc chuaån beân ngoaøi coù yù nghóa. Caùc
nhaø cung caáp dòch vuï laäp chuaån coù theå giuùp baïn choïn moät nhoùm
maãu töông thích, ñaëc bieät neáu baïn ñang tìm kieám ôû ngoaøi ngaønh.
BASF keát hôïp caû laäp chuaån beân ngoaøi vaø noäi boä ñeå ñònh höôùng
caùc caûi tieán veà quy trình trong moïi hoaït ñoäng cuûa hoï. Taäp ñoaøn
BASF, truï sôû chính taïi Ludwigshafen, Ñöùc, laø moät trong nhöõng
coâng ty haøng ñaàu theá giôùi trong ngaønh hoùa chaát, vôùi hôn 160 chi
nhaùnh vaø coâng ty con. Naêm 2003, Hieäp ñònh thöông maïi töï do Baéc
Myõ (North American Free Trade Agreement – NAFTA) cuûa taäp
ñoaøn naøy hoaït ñoäng taïi Myõ, Canada, vaø Mexico, ñaõ thaønh laäp moät
löïc löôïng ñaëc nhieäm ñeå ñaùnh giaù caùc hoaït ñoäng chuoãi cung öùng
chuû choát cuûa 13 ñôn vò kinh doanh, xaùc ñònh moïi khoaûng caùch trong
hieäu quaû hoaït ñoäng, vaø phaùt trieån moät keá hoaïch ñeå thu heïp khoaûng
caùch naøy. Löïc löôïng ñaëc nhieäm naøy ñaõ leân keá hoaïch söû duïng ñoàng
thôøi caùc chuaån beân ngoaøi vaø noäi boä ñeå so saùnh hieäu quaû hoaït ñoäng
cuûa moãi ñôn vò kinh doanh vôùi caùc ñôn vò khaùc thuoäc BASF, vaø vôùi
moät nhoùm maãu beân ngoaøi phuø hôïp vôùi mình.
Thoaït ñaàu, caùc nhaø laõnh ñaïo ñôn vò kinh doanh ñaõ hôi nghi ngaïi
veà phöông phaùp ñeà xuaát vaø lo raèng caùc chuaån seõ khoâng ñem laïi
moät söï so saùnh coù yù nghóa. Mary Scheiber, giaùm ñoác NAFTA phuï
traùch tö vaán chuoãi cung öùng, giaûi thích “Moãi ñôn vò kinh doanh laø
duy nhaát. Moãi ñôn vò saûn xuaát caùc saûn phaåm khaùc nhau thoâng qua
caùc quy trình saûn xuaát khaùc nhau vaø baùn cho caùc khaùch haøng khaùc
nhau. Vì theá, chuùng toâi caàn moãi ñôn vò kinh doanh vöõng tin raèng
nhoùm maãu so saùnh vôùi hoï laø thích hôïp.”
Ñeå giaûi quyeát moái quan ngaïi naøy, BASF ñaõ söû duïng phöông
phaùp “nhoùm” ñeå taïo ra caùc taäp hôïp maãu so saùnh coù yù nghóa. möôøi
ba ñôn vò kinh doanh ñöôïc gom laïi thaønh hai nhoùm caáp cao döïa
treân quy trình saûn xuaát chính yeáu cuûa hoï - lieân tuïc hay theo loâ (xem
Hình 5-2). Sau ñoù moãi ñôn vò hoaøn thaønh moät baûng ño löôøng chuoãi
cung öùng PMG (xem baûng ño löôøng chung/gioáng, moâ taû trong Hình
5-3). Caùc coâng ty beân ngoaøi coù ñaëc ñieåm töông ñöông ñöôïc choïn
ñeå taïo ra hai nhoùm taäp hôïp maãu chuaån so saùnh cho hai nhoùm naøy.
Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa töøng ñôn vò ñöôïc so saùnh vôùi hieäu quaû cuûa
nhoùm caùc ñôn vò BASF coù cuøng quy trình saûn xuaát, vaø nhoùm taäp
hôïp maãu cuûa caùc coâng ty beân ngoaøi töông töï.
Moãi ñôn vò kinh doanh nhaän moät baùo caùo ñeå so saùnh keát quaû
hoaït ñoäng cuûa mình vôùi keát quaû cuûa hai nhoùm so saùnh khaùc nhau.
Caùc keát quaû ñöôïc söû duïng ñeå ñaët ra caùc chæ tieâu caûi tieán hieäu quaû
hoaït ñoäng. Baø Scheibner ñaõ laøm vieäc chaët cheõ vôùi ban quaûn lyù caáp
cao ñeå thieát laäp caùc chæ tieâu tham voïng nhöng coù theå ñaït ñöôïc cho
moãi ñôn vò. Baø löu yù “Ñaây laø moät noã löïc to lôùn, vì theá chuùng toâi
caàn nghó ra phöông phaùp naøo töông ñoái ñôn giaûn. Chuùng toâi döïa
vaøo keát quaû hoaït ñoäng theo nhoùm cuûa moãi ñôn vò kinh doanh so
saùnh vôùi taäp hôïp maãu laäp chuaån, vaø ñaët ra chæ tieâu caûi tieán 25 phaàn
traêm.” Ví duï, neáu moät ñôn vò ñaït caáp 50 trong nhoùm veà maët hieäu
quaû hoaït ñoäng löu kho, thì chæ tieâu laø ñaït caáp 75. Caùc ñôn vò kinh
doanh naøo ñaõ ñaït möùc 75 hay cao hôn theo moät chuaån ño löôøng
ñònh saün, thì xem nhö ñaõ qua khoûi khoù khaên.
Phöông phaùp töø treân xuoáng cung caáp moät caùch thöùc deã hieåu ñeå
ñeà ra caùc chæ tieâu co giaõn. Dave McGrogor, Phoù chuû tòch logistics
cao caáp cuûa BASF, löu yù “Töø tröôùc ñeán nay, caùc ñôn vò kinh doanh
ñaõ duøng phöông phaùp töø döôùi leân ñeå gia taêng vieäc caûi thieän naêng
suaát. Caùc döõ lieäu laäp chuaån cho pheùp chuùng toâi lieân keát caùc cô hoäi
giaû ñònh vôùi caùc thöïc haønh chuoãi cung öùng ñeå ñaït hieäu quaû hoaït
ñoäng mang tính ñoät phaù.”115
115. Theo caùc cuoäc phoûng vaán do Robert Chwalik, quaûn lyù cuûa PRTM vôùi Dave McGregor, phoù chuû tòch caáp cao phuï traùch logistics cuûa
BASF, vaø Mary Schneibner, giaùm ñoác tö vaán chuoãi cung öùng NAFTA cuûa BASF. (TG)
HÌNH 5-2
Maãu laäp chuaån cuûa BASF
Neáu baïn ñònh söû duïng boä ño löôøng ñeå ñaùnh giaù chuoãi cung öùng
cuûa baïn ñang hoaït ñoäng nhö theá naøo thì baïn phaûi ñaët chæ tieâu cho
moãi boä ño löôøng. Chæ coù chæ tieâu môùi giuùp baïn coù cô sôû ñeå theo doõi
lieä u hieä u quaû hoaï t ñoä n g ñang caû i thieä n , giöõ nguyeâ n , hay trôû
neâ n teä ñi.
Ñöøng nhaém ñeán khaû naêng xuaát saéc veà moïi maët, khoâng moät
coâng ty naøo coù theå vöôït troäi trong moïi boä ño löôøng chính caû. Nhöõng
muïc ñích khoâng ñaït ñöôïc coù khaû naêng daãn tôùi caùc phöông thöùc
haønh ñoäng laøm xaáu ñi hôn laø taêng cöôøng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa
moät coâng ty. Thay vaøo ñoù, haõy baét ñaàu baèng thoûa thuaän veà caùc muïc
tieâu chieán löôïc toång theå, vaø xaùc ñònh caùc chæ tieâu tröôùc ñoù coù theå
khoâng gaén keát vôùi caùc muïc tieâu.
HÌNH 5-3
Thöôùc ño chuoãi cung öùng ñieån hình
Chuùng toâi ñaõ löu yù töø tröôùc raèng moät boä ño löôøng caân baèng laø
yeáu toá then choát ñoái vôùi moät chöông trình quaûn lyù keát quaû hoaït
ñoäng hieäu quaû. Ñieàu naøy cuõng ñuùng cho caùc chæ tieâu keát quaû hoaït
ñoäng. Maëc duø toái öu hoùa keát quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng khoâng
phaûi laø moät troø chôi toång baèng 0 – keát quaû hoaït ñoäng trong moät khu
vöïc ñöôïc caûi thieän khoâng coù nghóa laø laøm taêng theâm chi phí cho khu
vöïc khaùc - ñuùng laø ñeå ñaït ñöôïc moät chæ tieâu trong moät khu vöïc lôùn
thì baïn coù theå phaûi chaáp nhaän moät chuaån ño löôøng thaáp hôn trong
khu vöïc khaùc.
Cuõng ñuùng laø baïn coù theå caûi thieän keát quaû hoaït ñoäng cuûa phaàn
lôùn caùc khu vöïc maø khoâng caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caû
coâng ty - moät yù töôûng caùc coâng ty khoù maø thaáu hieåu ñöôïc. Ñoâi khi
caàn coù caùc thoûa hieäp ôû caáp ñoä chöùc naêng ñeå caûi thieän keát quaû hoaït
ñoäng toång theå, nhöng ñieàu naøy coù theå laø moät vieân thuoác ñaéng ñoái
vôùi caùc giaùm ñoác cuûa caùc boä phaän naøy: Keát quaû hoaït ñoäng cuûa
rieâng boä phaän hoï ñang trôû neân teä hôn.
Coù nhieàu caùch ñeå ñaët ra caùc chæ tieâu hieäu quaû hoaït ñoäng. Coù leõ
toát nhaát laø phaùt trieån caùc muïc ñích caûi thieän theo phaàn traêm cuï theå
döïa treân keát quaû hoaït ñoäng cô sôû vaø lòch söû. Vôùi phöông phaùp naøy,
baïn chæ ñôn giaûn ño keát quaû hoaït ñoäng trong moät khu vöïc cuï theå
trong moät giai ñoaïn cuï theå, quyeát ñònh cô sôû vaø ñeà ra chæ tieâu cho
söï caûi tieán. Nhöng haõy ñaûm baûo laø gaén keát chæ tieâu vôùi moät thay ñoåi
cuï theå trong chieán löôïc, hay quaù trình thöïc hieän. Caùc chæ tieâu luoân
ñöôïc ñeà ra döïa vaøo giaû ñònh raèng, do moät möùc ñoä hieäu quaû hoaït
ñoäng nhaát ñònh laø coù theå ñaït ñöôïc - nhö caùc döõ lieäu laäp chuaån ñaõ
chæ ra – neân ñoù laø moät muïc ñích hôïp lyù vaø coù theå ñaït tôùi ñöôïc.
Ví duï, moät coâng ty thieát bò vieãn thoâng khoâng thoûa maõn vôùi dòch
vuï maø caùc nhaø cung caáp chính cuûa mình ñang cung caáp, vaø ñaõ baét
tay vaøo moät chöông trình caûi tieán vieäc giao haøng ñuùng haïn töø nhaø
cung caáp. Coâng ty naøy ño hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa 25 nhaø cung caáp
chính trong giai ñoaïn 3 thaùng, vaø nhaän ra raèng giao haøng ñuùng haïn
ñaït töø 70 ñeán 80 phaàn traêm. Sau ñoù, hoï ñaõ ñeà ra muïc tieâu ñaït ñöôïc
giao haøng ñuùng haïn trung bình 95 phaàn traêm cho caùc nhaø cung caáp
chính naøy trong saùu thaùng.
Sau saùu thaùng, keát quaû hoaït ñoäng cuûa nhaø cung caáp ñaõ khoâng
caûi tieán ñaùng keå. Giaùm ñoác boä phaän mua haøng giaûi thích raèng chæ
tieâu 95 phaàn traêm ñaõ khoâng gaén vôùi baát kyø chöông trình cuï theå
naøo. Coâng ty chæ giaû ñònh laø caûi tieán hieäu quaû giao haøng khoaûng 5
phaàn traêm moät thaùng laø moät muïc ñích hôïp lyù. Sau ñoù, khi ñaõ laäp
chuaån hieäu quaû hoaït ñoäng giao haøng trong ngaønh vieãn thoâng, thì
coâng ty nhaän ra raèng nhöõng coâng ty ñang laøm aên toát nhaát ñang ñaït
ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng giao haøng töø nhaø cung caáp chæ 87 phaàn
traêm. Söû duïng nhöõng döõ lieäu naøy, coâng ty ñaët ra muïc ñích daøi haïn
95 phaàn traêm, nhöng cuõng ñaët ra caùc chæ tieâu taïm thôøi gaén keát vôùi
caùc taäp quaùn thöïc haønh cuï theå ñöôïc chöông trình laäp chuaån xaùc
ñònh laø hieän coøn thieáu soùt. Nhöõng thöïc haønh coøn thieáu naøy goàm
söû duïng caùc thoûa thuaän dòch vuï chung, taêng söû duïng trao ñoåi döõ
lieäu ñieän töû (EDI), vaø naâng caáp caùc chöông trình chöùng nhaän nhaø
cung caáp.
Chuùng toâi taùn thaønh vieäc ñaët ra caùc chæ tieâu “co giaõn”, nhöng
chuùng toâi cuõng thaän troïng vôùi caùc muïc ñích phi thöïc teá coù theå laøm
toån thöông nhieät huyeát vaø nuoâi döôõng thaùi ñoä hoaøi nghi. Phöông
phaùp toát nhaát laø keát hôïp caùc phaân tích vaø xaùc ñònh ranh giôùi lòch söû
vôùi laäp chuaån beân ngoaøi vaø noäi boä, vaø trong vaøi tröôøng hôïp, ñaùnh
giaù nhöõng gì phuø hôïp thöïc teá, döïa treân caùc ñieàu kieän kinh doanh
cuï theå hieän coù vaø caùc caûi tieán quy trình ñaõ leân keá hoaïch.
Laøm cho chuaån ño löôøng cuûa baïn mang tính khaû thi cao vaø giaùm
saùt chuùng ôû taát caû caùc caáp ñoä
Coù theå baïn töøng traûi qua moät chöông trình quaûn lyù hieäu quaû hoaït
ñoäng coù khôûi ñoäng toát ñeïp nhöng roài laïi thaát baïi. Theo kinh nghieäm
cuûa chuùng toâi, lyù do thoâng thuôøng nhaát cho söï thaát baïi laø do thieáu söï
taäp trung vaøo chöông trình khi noù ñaõ khôûi ñoäng vaø ñang chaïy. Laäp
baùo caùo vaø ño löôøng lieân tuïc seõ giuùp baïn traùnh ñöôïc vaán ñeà naøy.
Moät trong nhöõng chöông trình ño löôøng thaønh coâng nhaát chuùng
toâi töøng thaáy, ñaõ ñöôïc xaây döïng bôûi nhaø cung caáp caùc coâng cuï
phaàn meàm vaø phaàn cöùng lieân quan, maø chuùng toâi ñaõ thaûo luaän
ñaàu Chöông 3. Caùc khaùch haøng cuûa coâng ty naøy ñaõ raát khoâng haøi
loøng vì maát thôøi gian quaù laâu ñeå ñöôïc ñaùp öùng ñôn ñaët haøng cuûa
hoï. Thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng trung bình laø 25 ngaøy, xeâ dòch
2 hay 3 ngaøy ñöôïc coi laø hôïp lyù. Ñoäi baùn haøng ñaõ vieän daãn chu kyø
thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng daøi nhö nguyeân nhaân haøng ñaàu gaây
ra söï thieáu naêng löïc ñaùp öùng caùc muïc tieâu taêng tröôûng cuûa hoï. Moät
baûn phaân tích chuoãi cung öùng ñaõ heù loä nguyeân nhaân chaäm chaïp
cuûa coâng ty – quaù nhieàu laàn chuyeån giao chöùc naêng xuyeân suoát quy
trình hoaøn thaønh ñôn haøng. Laø moät nhaø cung caáp phaàn meàm, coâng
ty ñaõ khoâng phaûi ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà saûn xuaát truyeàn thoáng
nhö hieäu quaû hoaït ñoäng nhaø cung caáp vaø chu kyø saûn xuaát. Thay vaøo
ñoù, xöû lyù caùc ñôn ñaët haøng cuûa khaùch haøng, laáy ñöôïc ñôn ñaët haøng
töø chu kyø thöông löôïng hôïp ñoàng, vaø ñoùng goùi chuùng ñeå giao, laø
nhöõng vaán ñeà chính.
Ñeå caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng, coâng
ty ñaõ ñaët ra chæ tieâu cho moãi khu vöïc chöùc naêng coù lieân quan ñeán
thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng. Sau ñoù, trong noã löïc phaù vôõ caùc
raøo caûn thuoäc veà chöùc naêng, coâng ty ñaõ gaày döïng moät heä thoáng coù
tính hieån thò cao ñeå theo doõi toång chu kyø thôøi gian hoaøn thaønh ñôn
haøng. Tin raèng vieäc caäp nhaät baèng thö ñieän töû hay gôûi thoâng tin leân
trang Web seõ thieáu taùc ñoäng caàn thieát, Toång Giaùm Ñoác Taøi chính
(CFO) ñaõ ñaët raát nhieàu baûng thoâng baùo ño löôøng trong caùc khu vöïc
deã nhìn thaáy – gaàn caùc vaên phoøng ñieàu haønh, trong vaên phoøng baùn
haøng ñòa phöông, vaø trong khu vöïc gôûi haøng – vaø caäp nhaät baèng tay
caùc ñieåm soá voøng quay moãi tuaàn. Töø khi boä ño löôøng thôøi gian quay
voøng ñöôïc hình thaønh töø döõ lieäu cuûa caùc boä phaän lieân quan ñeán thôøi
gian hoaøn thaønh ñôn haøng, thì nhieàu ngöôøi tham gia vaøo thu thaäp
thoâng tin, vaø nhaän thöùc roõ raøng veà tieán ñoä höôùng tôùi muïc ñích giaûm
ñöôïc ít nhaát boán ngaøy.
Taïi moät nuùt thaét baát ngôø, chieán löôïc giaùm saùt coù tính hieån thò
cao gaàn nhö ñaõ “laøm traät baùnh” döï aùn naøy töø luùc môùi baét ñaàu. Boä
ño löôøng cho pheùp nhoùm döï aùn xem xeùt moãi hoaït ñoäng trong quy
trình hoaøn thaønh ñôn haøng, loaïi boû nhöõng hoaït ñoäng khoâng laøm
taêng giaù trò, vaø thieát keá moät quy trình môùi ñöôïc coù theå loaïi boû
nhieàu coâng ñoaïn chuyeån giao giöõa caùc boä phaän chöùc naêng. Gaùnh
naëng cuûa vieäc phaûi taêng cöôøng kieåm soaùt moïi ngöôøi, vaø theo doõi
moät caùch thuû coâng caùc ngoaïi leä, cuøng vôùi nguyeân nhaân thaät söï gaây
ra söï chaäm treã, ñaõ laøm chaäm quy trình, vaø laàn ñaàu tieân, thôøi gian
quay voøng ñaõ taêng töø möùc trung bình voán coù leân 25 ngaøy.
Vaøi tuaàn ñaàu tieân sau khi coâng boá keát quaû, nhieàu thaønh vieân
ñoäi döï aùn ñaõ lo sôï laø saùng kieán naøy seõ thaát baïi. “Noù ñang ñi sai
ñöôøng” laø caâu bình luaän cöûa mieäng. Baát chaáp moái lo aâu laø caùc döõ
lieäu ñöôïc hieån thò quaù roõ naøy seõ khoâng khuyeán khích moïi ngöôøi,
vaø laøm hoï ngaàn ngaïi thay ñoåi, nhöng CFO yeâu caàu tieáp tuïc caäp
nhaät baûng ghi ñieåm. Moãi baûng hieån thò caû thôøi gian quay voøng
hoaøn thaønh ñôn haøng, vaø möùc trung bình dieãn ra trong boán tuaàn
gaàn nhaát. Boä ño löôøng thöù hai ñöôïc theâm vaøo nhö moät caùch ñeå laøm
dòu keát quaû, vaø giaûm bôùt yù nghó cho raèng taùi phaïm moät laàn laø daáu
hieäu cuûa khuynh höôùng tieâu cöïc. Khoaûng moät thaùng sau, khi caùc
yeáu toá ñaàu tieân cuûa quy trình môùi ñi vaøo neà neáp, thì keát quaû ñeán
töùc thì vaø ñaùng keå. Sau hai thaùng, thôøi gian quay voøng trung bình
ñaõ giaûm xuoáng coøn gaàn 10 ngaøy, vaø sau 10 thaùng, muïc ñích co giaõn
hai ngaøy ñaõ gaàn nhö thaønh hieän thöïc (xem Hình 5-4). Moät ñieåm
thöôûng ñöôïc coäng: Caùc baûng ñaõ chöùng toû laø moät coâng cuï baùn haøng
hieäu quaû. Caùc ñaïi dieän baùn haøng cho khaùch haøng xem caùc baûng
naøy, nhö moät baèng chöùng veà söï taäp trung cuûa coâng ty vaøo dòch vuï
khaùch haøng.
Ví duï treân cho thaáy roõ söï caàn thieát cuûa cam keát ñieån hình töø
caùc nhaø laõnh ñaïo trong coâng ty baïn. Xaùc ñònh moät nhoùm “uûng hoä
caùc boä ño löôøng” ngay töø ñaàu, vaø laøm vieäc chaët cheõ vôùi hoï ñeå ñaûm
baûo cam keát cuûa hoï. Hoï seõ giöõ vai troø nhö nhöõng ngöôøi hoã trôï cho
chöông trình quaûn trò keát quaû hoaït ñoäng. Ñeå thöïc hieän vai troø naøy
moät caùch nghieâm tuùc, hoï caàn chuû ñoäng giaùm saùt caùc boä ño löôøng
lieân quan vaø haønh ñoäng ngay laäp töùc neáu chöông trình khoâng ñöôïc
thöïc thi nhö thieát keá.
Baïn cuõng neân xaùc ñònh caùc quy trình ra quyeát ñònh vaø löu ñoà
coâng vieäc töø chöông trình boä ño löôøng. Caùc caùch ño löôøng chæ höõu
ích tôùi möùc laø chuùng cho pheùp ra quyeát ñònh ñuùng luùc. Quaù nhieàu
khi, taát caû haønh ñoäng chæ döøng laïi ôû vieäc tieán haønh ño löôøng. Quaûn
lyù hieäu quaû hoaït ñoäng thaønh coâng phaûi bao goàm caùc caùch haønh
ñoäng cuï theå khi soá ño rôi ra khoûi möùc dung sai xaùc ñònh. Caùc quy
trình vaø löu ñoà neân xaùc ñònh quyeát ñònh naøo seõ ñöôïc ra, bôûi ai, vaø
trong giôùi haïn naøo.
HÌNH 5-4
Thôøi gian quay voøng hoaøn thaønh ñôn haøng ñoái vôùi coâng ty X.

Söû duïng caùc boä ño löôøng ñeå ñònh höôùng söï caûi tieán lieân tuïc
Thu thaäp ñaày ñuû caùc döõ lieäu laäp chuaån toán thôøi gian vaø söùc löïc. Vaø
do haàu heát caùc dòch vuï laäp chuaån tính phí cho vieäc tham gia vaø tieáp
caän döõ lieäu, neân thöôøng cuõng coù moät khoaûng chi phí vöôït ngoaøi döï
kieán. Theo suy luaän logic, baát kì coâng ty naøo saün saøng chi cho loaïi
ñaàu tö naøy seõ ñaùnh giaù cao caùc thoâng tin cuoái cuøng naøy, vaø tìm moïi
noã löïc coù ñöôïc noù. Nhöng, moät cuoäc khaûo saùt gaàn ñaây vôùi haøng
traêm coâng ty ñaõ nhaän ra raèng, ít coâng ty naøo töøng söû duïng chuaån
ño löôøng chuoãi cung öùng cuûa hoï ñeå ñònh höôùng caùc taäp quaùn thöïc
haønh quaûn trò ôû taàm chieán löôïc, vaø haàu heát khoâng nhaän thaáy lôïi
nhuaän thu ñöôïc töø vieäc ñaàu tö ñaày ñuû cho caùc noã löïc laäp chuaån116.
Ñaây laø thöïc traïng ôû nhieàu coâng ty. Thoâng thöôøng, hoï duyeät laïi caùc
thoâng tin laäp chuaån, nhöng khoâng söû duïng noù ñeå phaùt trieån coâng
ty. Qua thôøi gian, noã löïc thu thaäp döõ lieäu coù theå khoâng ñaùng coâng
so vôùi lôïi ích thu ñöôïc.
Phaùt trieån moät keá hoaïch thöïc hieän
Coù boán böôùc chính ñeå thieát laäp saün saøng moät chöông trình quaûn
lyù - hieäu quaû hoaït ñoäng:
1. Ñaët ra caùc muïc tieâu chieán löôïc chuoãi cung öùng. Haõy baét ñaàu
vôùi chieán löôïc kinh doanh cuûa coâng ty baïn, vaø phaùt trieån caùc
muïc tieâu chuoãi cung öùng hoã trôï chieán löôïc naøy.
2. Choïn chæ tieâu vaø boä ño löôøng hoã trôï. Xaùc ñònh boä ño löôøng vaø
chæ tieâu cuï theå baïn seõ söû duïng ñeå theo doõi tieán trình höôùng
tôùi muïc tieâu chuoãi cung öùng cuûa baïn.
3. Xaùc ñònh caùc saùng kieán hoã trôï. Phaùt trieån caùc chöông trình caûi
tieán - hieäu quaû hoaït ñoäng ñeå giuùp ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu cuûa
chuoãi cung öùng.
4. Thöïc hieän caùc chöông trình. Thu thaäp döõ lieäu vaø phaùt
trieån caùc coâng cuï ñeå xem xeùt laïi döõ lieäu vaø hoã trôï vieäc
ra quyeát ñònh.
116. Bob Moncrieff, Hannah McClellan, vaø Julie Cesati, “Performance Measurement: Less Pain, More Gain,” trong PMG Scorecard Users
Guide (The Performance Measurement Group, 2003). (TG)
Ñaët ra caùc muïc tieâu chieán löôïc cho chuoãi cung öùng
Taïo ra caùc muïc tieâu vaø öu tieân cuûa chuoãi cung öùng hoã trôï chieán
löôïc kinh doanh cuûa coâng ty baïn. Maëc duø ban giaùm ñoác caáp cao
coù theå ñoàng yù vôùi chieán löôïc chuoãi cung öùng veà maët toång theå,
nhöng caùc yù kieán coù theå khaùc nhau phuï thuoäc vaøo tieâu chí hieäu quaû
chuoãi cung öùng naøo laø quan troïng nhaát. Ñaây laø cô sôû cho moät khung
chuaån ñeå quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng, nhö moâ hình SCOR coù theå
söû duïng raát tieän lôïi.
Neáu caàn thieát, haõy phoûng vaán caùc giaùm ñoác caáp cao hay thöïc
hieän caùc cuoäc hoäi thaûo ñeå thoâng qua caùc öu tieân chuoãi cung öùng.
Trong caùc buoåi hoïp naøy, haõy trình baøy caùc muïc tieâu chính, vaø sau
ñoù thoâng qua chuùng vôùi toaøn theå ñoäi nguõ quaûn lyù vaø caùc coå ñoâng
beân trong cuõng nhö beân ngoaøi toå chöùc cuûa baïn.
Choïn caùc chæ tieâu vaø caùch ño löôøng hoã trôï
Moät khi ñaõ ñoàng yù vôùi caùc muïc tieâu chính cuûa chieán löôïc chuoãi
cung öùng, thì haõy choïn caùc boä ño löôøng baïn seõ söû duïng ñeå ño tieán
ñoä höôùng tôùi caùc muïc tieâu naøy. Toát nhaát haõy baét ñaàu vôùi moät baûn
ñaùnh giaù caùc möùc ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng hieän taïi. Sau ñoù, söû duïng
moät coâng cuï nhö baûng ño löôøng veà hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung
öùng cuûa PMG ñeå xaùc ñònh danh saùch caùc boä ño löôøng, vaø ñaûm baûo
söï nhaát quaùn. Haõy phaân nhoùm caùc boä ño löôøng theo khía caïnh naøo
cuûa chieán löôïc kinh doanh maø chuùng hoã trôï. Haõy söû duïng caùc ñònh
nghóa chuaån ñeå quyeát ñònh möùc ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng cô sôû, vaø laäp
chuaån beân ngoaøi vaø/hoaëc beân trong ñeå ñaët ra caùc chæ tieâu ngaén haïn
cuõng nhö daøi haïn. Nhö ñeà caäp töø tröôùc, haõy choïn caùc chæ tieâu tham
voïng nhöng coù theå ñaït ñöôïc.
Haõy baét ñaàu vôùi vaøi boä ño löôøng vaø kieân trì söû duïng chuùng
roäng raõi tröôùc khi theâm vaøo caùc boä ño löôøng phuï. Caùc boä ño
löôøng coù theå ñöôïc choïn laøm khôûi ñieåm bao goàm caùc boä ño löôøng
caáp ñoä 1 cuûa SCOR, nhö soá ngaøy löu kho cuûa nguoàn cung, hieäu
quaû giao haøng, thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng, vaø thôøi gian quay
voøng cuûa tieàn maët.
Xaùc ñònh caùc saùng kieán hoã trôï
Haõy baét ñaàu baèng caùch xem xeùt taát caû caùc saùng kieán hieän coù, taùc
ñoäng döï tính cuûa chuùng, vaø chuùng gaén keát vôùi caùc muïc tieâu cuûa
chieán löôïc chuoãi cung öùng toát nhö theá naøo. Haõy loaïi boû baát kyø
saùng kieán naøo mô hoà hay khoâng keát noái, xaùc ñònh caùc khoaûng caùch
coù theå ngaên caûn vieäc ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñeà ra, vaø phaùt trieån
chöông trình ñeå vöôït qua caùc khoaûng caùch naøy. Sau ñoù, haõy caäp
nhaät caùc chæ tieâu hieäu quaû hoaït ñoäng, gaén caùc caûi tieán ñaõ ñònh vôùi
caùc hoaït ñoäng cuï theå ñeå chæ ra roõ raøng nguyeân nhaân vaø taùc ñoäng.
Ñieàu kieän tieân quyeát laø phaûi nhaän ñöôïc söï hoã trôï cuûa ban giaùm ñoác
cho nhöõng chöông trình caûi tieán naøy.
Thöïc hieän caùc chöông trình
Haàu heát moïi chöông trình caûi tieán hieäu quaû hoaït ñoäng ñeàu caàn coù
söï hoã trôï cuûa caùc heä thoáng. Baïn coù theå choïn thieát keá vaø xaây döïng
moät heä thoáng noäi boä phuø hôïp hay mua moät kho cô sôû döõ lieäu, moät
phaàn meàm Hoaïch ñònh nguoàn löïc coâng ty (ERP), hay moät giaûi
phaùp rieâng leû ñeå chuyeån döõ lieäu töø heä thoáng ERP. Vieäc troïng yeáu
laø phaûi bieát nguoàn döõ lieäu cuï theå ñeå choïn coâng cuï heä thoáng phuø
hôïp. Töông töï, phaûi hieåu phöông phaùp quaûn trò - hieäu quaû hoaït
ñoäng cuûa baïn lieân keát theá naøo vôùi caùc noã löïc vaø boä ño löôøng söû
duïng cho caùc chöùc naêng coát loõi khaùc. Ñöøng bao giôø phaùt trieån moät
heä thoáng quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng xa rôøi hieän thöïc.
Haõy hieåu vaø toân troïng caùc naêng löïc cuûa toå chöùc mình, vaø taïo ra
moät söï caân baèng trong caùc tính chaát coát yeáu cuûa coâng ty khi giôùi
thieäu caùc yeâu caàu ño löôøng môùi. Caùc saûn phaåm vaø khu vöïc ñòa lyù
coù theå ñöôïc naâng caáp tröïc tuyeán daàn daàn. Moät chöông trình boä ño
löôøng khoâng nhaát thieát phaûi ñöôïc khôûi ñoäng ñoàng thôøi taïi taát caû
caùc khu vöïc, keânh, vaø saûn phaåm.
Thieát laäp tröôùc taàn suaát ño löôøng giuùp traùnh ñöôïc vieäc taùi thöïc
hieän caùc caáu truùc döõ lieäu toán keùm. Ñieàu naøy khoâng caûn trôû vieäc
cung caáp baùo caùo vôùi taàn suaát thaáp hôn, moät thuû thuaät coù theå höõu
ích neáu toå chöùc khoâng saün saøng khai thaùc theâm nhieàu thoâng tin thöïc
teá hôn. Haõy taäp trung vaøo chuaån ño löôøng “toác ñoä ñoàng hoà” (clock-
speed) nhanh theo cô sôû haøng tuaàn hay haøng ngaøy, vaø baùo caùo phaàn
coøn laïi nhö moät phaàn cuûa baûng ño löôøng caân baèng cuûa baïn. Baïn
cuõng caàn quyeát ñònh möùc ñoä hieån thò phuø hôïp. Neân choïn muïc ñích
laø hieån thò taát caû doïc theo chuoãi cung öùng, goàm soá löôïng ñaày ñuû caùc
khaû naêng chuyeân saâu ñeå hieåu söï khaùc bieät cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng,
ví duï, baèng caùch baét ñaàu töø nhaø maùy hay kho baõi.
Xaùc ñònh taát caû caùc nguoàn döõ lieäu caàn coù, vaø laøm cho döõ lieäu coù
theå truy caäp ñöôïc. Ví duï, neáu baïn choïn theo doõi phaàn traêm caùc ñôn
haøng ñöôïc giao ñuùng haïn theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng, thì baïn seõ
caàn khaû naêng bieát ñöôïc yeâu caàu ngaøy giao haøng cuûa khaùch haøng.
Moät soá heä thoáng giao dòch khoâng chöùa thoâng tin naøy, trong khi
nhieàu heä thoáng coù khaû naêng theo doõi ngaøy ngaøy nhöng laïi khoâng
ñöôïc laäp trình ñeå laøm vaäy.
Moät phaân tích khoaûng caùch giöõa caùc yeáu toá döõ lieäu vaø nguoàn
döõ lieäu laø böôùc ñaàu tieân mang tính soáng coøn ñeå ñaûm baûo laø nhöõng
ngöôøi ra quyeát ñònh coù theå truy caäp ñöôïc caùc döõ lieäu hieän coù. Neáu
gioáng nhöõng coâng ty khaùc, thì baïn coù theå coù khoái löôïng döõ lieäu
khoång loà bò che daáu trong caùc heä thoáng ña caáp, rieâng bieät. Caàn xaây
döïng moät caáu truùc heä thoáng thoâng tin cho caùc öùng duïng vaø cô sôû
haï taàng ñeå keùo döõ lieäu töø caùc nguoàn khaùc nhau veà, vaø cho pheùp ra
quyeát ñònh kòp thôøi. Ñeå ñôn giaûn hoùa vieäc laäp baùo caùo vaø thu thaäp
döõ lieäu, thì haõy thieát keá cô sôû haï taàng laäp baùo caùo vaø naém baét döõ
lieäu, söû duïng caùc döõ lieäu chuaån vaø caùc xaùc ñònh chuaån ño löôøng.
Haõy daønh thôøi gian ñeå hieåu thaáu thò tröôøng phaàn meàm quaûn
trò - hieäu quaû hoaït ñoäng. Noù ñöôïc hình thaønh töø nhieàu thaønh phaàn
vaø coâng cuï rôøi raïc, caùc goùi phaàn meàm doanh nghieäp, vaø caùc goùi
öùng duïng, bao goàm nhöõng phaân nhoùm nhö laäp baùo caùo, thoâng tin
kinh doanh, phaân tích laäp lòch trình vaø hoaïch ñònh tieân tieán (APS),
quaûn trò söï kieän chuoãi cung öùng, vaø quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng
chuoãi cung öùng. Khi ñaùnh giaù caùc coâng cuï heä thoáng hieän coù, thì
haõy choáng laïi caùm doã taïo ra moät kho döõ lieäu goàm ñaày ñuû taát caû
ñeå cho pheùp “thaùi moûng vaø xaét haït löïu” caùc phaân tích giaûi phaùp
nguyeân nhaân goác reã. Tích hôïp caùc boä môû roäng cuûa caùc boä ño löôøng
chia nhoû hôn coù theå daãn tôùi moät tieán trình thöïc hieän quaù phöùc taïp,
vaø khoâng neân xem ñoù nhö laø ñieàu kieän tieân quyeát cho moät chöông
trình chuaån ño löôøng hieäu quaû.
Phaàn coøn laïi cuûa chöông naøy höôùng daãn laøm theá naøo ñeå choïn
caùc boä ño löôøng ñuùng vaø taïo moät cô sôû haï taàng hoã trôï vieäc ño löôøng
lieân tuïc.
BOÄ ÑO LÖÔØNG NAØO?
Khi ñoái maët vôùi voâ soá boä ño löôøng thì caùc coâng ty coù khuynh höôùng
choïn nhieàu hôn soá mình thöïc söï caàn. Ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng khi
moät trong hai boä ño löôøng chính laàn ñaàu tieân ñöôïc aùp duïng – giuùp
nhìn thaáu caùc khaû naêng hoaït ñoäng vaø keát quaû trong laàn ñaàu tieân.
Ñoái vôùi nhöõng coâng ty ñaõ quen vôùi caùc boä ño löôøng döïa vaøo quaù
khöù (backward-looking) vaø höôùng vaøo göông chieáu haäu (rear-
view-mirror), thì nhöõng döõ lieäu ñem laïi khaû naêng nhìn thaáu vaøo
beân trong nguyeân nhaân vaø taùc ñoäng cuûa caùc quy trình chuoãi cung
öùng chính laø cöïc kyø höõu ích. Khuynh höôùng töï nhieân laø muoán coù
nhöõng döõ lieäu nhö theá cho taát caû caùc quy trình.
Ví duï chuùng ta xem xeùt thôøi gian quay voøng hoaøn thaønh ñôn
haøng. Haàu heát caùc coâng ty söû duïng caùc boä ño löôøng ôû caáp vó moâ
ñöôïc söû duïng ñeå ño thôøi gian töø khi moät ñôn ñaët haøng cuûa khaùch
haøng ñöôïc nhaäp vaøo, ñeán khi saûn phaåm töông öùng ñöôïc gôûi ñi.
Caùc ñôn haøng ñi qua voâ soá “coång” – moät ñôn haøng coù theå ñöôïc
nhaän, thaåm tra, nhaäp vaøo, aùp giaù, kieåm tra haïn möùc nôï, giao, nhaän,
ñoùng goùi, vaø gôûi ñi – vaø caùc boä naøy coù theå ño thôøi gian troâi qua töø
coång naøy tôùi coång keá tieáp. Maëc duø vaäy, theo quan ñieåm cuûa khaùch
haøng, ñoàng hoà baét ñaàu chaïy khi anh ta hay

Do chieán löôïc coâ ta phaùt haønh ñôn ñaët haøng, vaø döøng laïi khi
chuoãi cung öùng saûn phaåm ñöôïc nhaän, khaùch haøng khoâng ñaëc
döïa treân ñònh bieät quan taâm ñeán caùc khoaûng thôøi gian döøng
höôùng ôû taàm giöõa kyø maø ñôn haøng coù theå tieâu toán treân
ñöôøng ñi cuûa mình. Vì lyù do naøy, coù leõ thaät
chieán löôïc toång
voâ nghóa neáu ño chu kyø töø coång naøy qua coång
theå vaø naêng löïc kia. Thay vaøo ñoù, haõy choïn “boä quy trình”
coát loõi cuûa moät roäng hôn nhö thôøi gian giöõa nhaän ñôn haøng
coâng ty, neân baïn vaø giao ñôn haøng. Vaø neáu keát quaû xaùc ñònh
caàn löïa choïn ñöôïc moät vaán ñeà hieäu quaû hoaït ñoäng naøo ñoù,
thì haõy caân nhaéc ñeán vieäc theâm chaát phuï gia
caån thaän caùc boä
taïi ñieåm ñoù.
ño löôøng, sao
cho chuùng coù Baïn cuõng neân traùnh söû duïng moät taäp hôïp
theå, laø nhöõng caùc boä ño löôøng ñònh tröôùc ñöôïc chæ ñònh laø
hieäu leänh cho “ñuùng” cho coâng ty cuûa baïn. Khoâng coù taäp
hôïp boä ño löôøng ñöôïc ñònh tröôùc naøo phuø hôïp
hieäu quaû hoaït
vôùi taát caû caùc coâng ty. Ñaàu chöông naøy chuùng
ñoäng ñoái vôùi caùc toâi ñaõ thaûo luaän söï caàn thieát phaûi gaén keát caùc
muïc tieâu cuûa chuaån ño löôøng vôùi caùc muïc tieâu chieán löôïc.
baïn. Do chieán löôïc chuoãi cung öùng döïa treân ñònh
höôùng ôû taàm chieán löôïc toång theå vaø naêng löïc
coát loõi cuûa moät coâng ty, neân baïn caàn löïa choïn
caån thaän caùc boä ño löôøng, sao cho chuùng coù theå, laø nhöõng hieäu leänh
cho hieäu quaû hoaït ñoäng ñoái vôùi caùc muïc tieâu cuûa baïn.
Caùc boä ño löôøng baïn söû duïng seõ tieán trieån khi caùc quy trình cuûa
chuoãi cung öùng tröôûng thaønh, vaø seõ phaân hoùa döïa theo caùch chuoãi
cung öùng cuûa baïn chuù troïng vaøo chöùc naêng. Roõ raøng laø khoâng hieäu
quaû khi thieát laäp caùc chæ tieâu tham voïng cho söï coäng taùc toaøn coâng
ty, neáu coâng ty baïn vaãn coøn ñang ñaáu tranh ñeå thoaùt khoûi söï taäp
trung vaøo chöùc naêng (xem Hình 5-5).
Ngay caû khi coâng ty baïn chæ taäp trung vaøo caùc quy trình chöùc
naêng, thì caùc boä ño löôøng ñôn thuaàn döïa vaøo caùc hoaït ñoäng chöùc
naêng vaãn khoâng phuø hôïp. Ngoaøi vieäc khuyeán khích phaân hoùa chöùc
naêng, thì ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng chöùc naêng khoâng thoâi seõ
chæ giuùp ñaït ñöôïc möùc xuaát saéc veà maët chöùc naêng, vaø phaûi traû giaù
baèng söï xuaát saéc cuûa toaøn boä chuoãi cung öùng. Ví duï, caùc khaùch
haøng cuûa moät coâng ty vieãn thoâng lôùn yeâu caàu giaù thaáp hôn. Ñeå ñaùp
öùng, coâng ty gaây aùp löïc vôùi caùc nhoùm mua haøng phaûi giaûm chi phí
nguyeân vaät lieäu baèng caùch thöông löôïng giaù toát hôn vôùi nhaø cung
caáp. Ngöôøi mua thöông löôïng ñöôïc chieát khaáu lôùn do cam keát mua
nhieàu hôn moät soá nguyeân vaät lieäu, vaø tìm nhaø cung caáp giaù thaáp
hôn cho caùc nguyeân vaät lieäu khaùc. Ñònh kyø haøng thaùng, nhoùm mua
haøng ñaêng taûi keát quaû caùc noã löïc cuûa hoï - chi phí treân moãi ñôn vò
nguyeân vaät lieäu giaûm xuoáng.
Tuy nhieân, sau vaøi thaùng, ngöôøi ta nhaän thaáy roõ raøng raèng chuù
troïng vaøo giaûm chi phí nguyeân vaät lieäu ñaõ taùc ñoäng xaáu leân khu
vöïc khaùc trong coâng ty. Mua theo khoái löôïng lôùn gaây möùc toàn
kho taêng. Vaø lôïi nhuaän saûn xuaát giaûm xuoáng – moät vaán ñeà do
nguyeân vaät lieäu keùm chaát löôïng hôn ñöôïc mua töø caùc nhaø cung
caáp chi phí thaáp.
Baøi hoïc töø caâu chuyeän naøy ñaõ roõ raøng: söû duïng duy nhaát caùc
boä ño löôøng chöùc naêng coù theå daãn tôùi caùc caùch haønh ñoäng khoâng
mong muoán, vaø aûnh höôùng xaáu ñeán thöïc hieän chieán löôïc toång theå.
Baûn thaân caùc boä ño löôøng chöùc naêng khoâng sai, nhöng chuùng coù
theå gaây toån haïi ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng toång theå neáu khoâng ñöôïc
keát hôïp vôùi caùc caùch ño löôøng chöùc naêng cheùo voán hoã trôï cho moät
chuoãi cung öùng toång theå.
HÌNH 5-5
Taäp trung vaøo chuaån ño löôøng ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà veà hieäu quaû hoaït ñoäng
Caùc ñaëc tính cuûa chuoãi cung öùng Troïng taâm cuûa caùc boä ño löôøng
Chuù troïng vaøo chöùc naêng

Thieáu caùc chính saùch chöùc naêng vaø quaûn lyù caùc hoaït Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa moãi chöùc
ñoäng cô baûn, daãn ñeán söï cung caáp vaø chaát löôïng saûn naêng cuï theå cuûa moãi phoøng ban
phaåm khoâng tieân lieäu ñöôïc
Chuù troïng vaøo quy trình

Maëc duø caùc quy trình, heä thoáng, vaø kyû luaät thi haønh coù Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc quy
saün ñeå toái öu chaát löôïng, chi phí, vaø voøng quay veà maët trình cuï theå trong hay ngoaøi moät
chöùc naêng, nhöng hieäu quaû khaép/cheùo coâng ty coù theå khu vöïc chöùc naêng
khoâng toái öu
Chuù troïng vaøo coâng ty

Caùc quy trình chuoãi cung öùng ñöôïc tích hôïp, keát noái
Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc quy
khaép caùc quy trình beân döôùi vaø caùc caáp ñoä quaûn lyù vaø
trình chöùc naêng cheùo nhau
theå hieän hieäu quaû hoaït ñoäng caáp theá giôùi vaø söï caûi tieán
lieân tuïc.
Chuù troïng vaøo toaøn boä coâng ty

Söï tích hôïp caû hai quy trình beân ngoaøi vaø beân trong cho Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc quy
pheùp caùc ñoái taùc cuûa coâng ty taäp trung vaøo caùc khaùch trình khaép/cheùo coâng ty, vaø caùc
haøng, caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng, naêng löïc coát loõi vaø quy trình beân ngoaøi ñöôïc chæ ñònh
taïo ra giaù trò
Choïn boä ño löôøng hoã trôï chieán löôïc cuûa baïn
Trong Chöông 2, chuùng ta ñaõ thaûo luaän veà taàm quan troïng cuûa toå
chöùc caùc quy trình chöùc naêng cheùo vaø phaân tích caùc beä phoùng chöùc
naêng hoã trôï chuoãi cung öùng ñaàu cuoái. Chöông trình boä ño löôøng cuûa
baïn phaûi laøm coâng vieäc töông töï - phaù vôõ caùc raøo caûn vaø söï ñuøn ñaåy
giöõa caùc chöùc naêng, baèng caùch söû duïng caùc phöông phaùp ño löôøng
keát quaû hoaït ñoäng döïa treân quy trình vaø chöùc naêng cheùo, ñeå boå
sung vaøo caùc boä ño löôøng chöùc naêng. Caùc boä ño löôøng chöùc naêng,
sau ñoù, trôû thaønh caùc coâng cuï höõu ích ñeå phaân tích nguoàn goác cuûa
caùc vaán ñeà veà hieäu quaû hoaït ñoäng.
Böôùc ñaàu tieân ñeå löïa choïn caùc boä ño löôøng ñuùng laø ñaùnh giaù
ñuùng möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa chuoãi cung öùng coâng ty baïn. Böôùc
keát tieáp laø xem xeùt laïi caùc muïc tieâu chieán löôïc toaøn dieän vaø baát cöù
keá hoaïch naøo baïn coù, ñeå tieán tôùi giai ñoaïn tieáp theo cuûa söï tröôûng
thaønh – chaúng haïn nhö khaû naêng xuaát saéc veà quy trình cheùo hay
xuaát saéc toaøn coâng ty. Sau ñoù baïn coù theå baét ñaàu caáu truùc moät boä
ño löôøng hoã trôï caân baèng, goàm caùc chuaån ño löôøng caáp cao ñeå
ñaùnh giaù xem lieäu chuoãi cung öùng coù hoã trôï chieán löôïc toång theå
cuûa coâng ty hay khoâng.
Thieát keá moâ hình SCOR cuûa chuùng toâi bò aûnh höôûng khaù nhieàu
bôûi coâng vieäc cuûa chuùng toâi taïi haøng traêm coâng ty, nhaèm thieát laäp
caùc phöông phaùp tieáp caän thích hôïp vôùi quaûn trò hieäu quaû hoaït
ñoäng chuoãi cung öùng, nhö laø moät phaàn cuûa chieán löôïc hoaït ñoäng,
vaø chöông trình caûi tieán hieäu quaû hoaït ñoäng. Coâng vieäc naøy cho
pheùp chuùng toâi thaønh laäp moät trong nhöõng cô sôû döõ lieäu toaøn dieän
nhaát treân theá giôùi veà boä ño löôøng chuoãi cung öùng, vaø lieân heä ñeán
caùc taäp quaùn thöïc haønh toát nhaát, maø, ngöôïc laïi trôû thaønh neàn taûng
cho cô sôû döõ lieäu quaûn trò chuoãi cung öùng cuûa PMG. Nhöõng boä
ño löôøng vaø taäp quaùn thöïc haønh naøy ñöôïc keát tinh trong moâ hình
SCOR, vaø ngaøy nay ñöôïc aùp duïng roäng raõi bôûi taát caû caùc ngaønh.
Nghieân Cöùu Laäp Chuaån Quaûn Trò Chuoãi Cung ÖÙng cuûa PMG,
moät khaûo saùt lieân tuïc veà hieäu quaû hoaït ñoäng vaø caùc taäp quaùn thöïc
haønh, döïa treân cuøng coâng vieäc ñaõ daãn ñeán söï hình thaønh cuûa moâ
hình SCOR vaø söû duïng cuøng keát caáu caáp baäc. ÔÛ caáp cao nhaát, moâ
hình SCOR cung caáp caùc phöông phaùp ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng
ñònh tính theo 5 thuoäc tính chính vaø 13 phöông phaùp cuï theå117. Caùc
boä ño löôøng SCOR caáp ñoä 1 ñieån hình gaén vôùi coâng vieäc cuûa caáp
ñieàu haønh (xem Hình 5-6).
117. Moâ hình Tham khaûo Caùc hoaït ñoäng chuoãi cung öùng (SCOR), phieân baûn 6.0. Copyrighted © 2003, aán haønh bôûi Supply-Chain Council,
Inc., Pittburgh, PA. (TG)
HÌNH 5-6
Caùc thuoäc tính hieäu quaû hoaït ñoäng vaø caùc chuaån ño löôøng caáp 1 coù lieân quan, SCOR, phieân baûn 6.0
Thuoäc tính
Ñònh nghóa thuoäc tính Boä ño löôøng caáp ñoä 1
hieäu quaû
hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa SCOR
hoaït ñoäng
Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng

trong giao haøng:
• Ñuùng haøng
• Ñeán ñuùng nôi vaø giao cho • Hieäu quaû giao
Tính tin caäy ñuùng khaùch haøng
cuûa vieäc giao • Vaøo ñuùng luùc • Tæ leä thöïc hieän
haøng • Trong ñieàu kieän hoaøn haûo • Hoaøn thaønh ñôn
vaø ñoùng goùi haøng hoaøn haûo
• Ñuùng soá löôïng
• Vôùi taøi lieäu laøm baèng chöùng
ñuùng
• Toång thôøi gian

Tính traùch Moät chuoãi cung öùng giao haøng ñeán cho
thöïc hieän ñôn
nhieäm khaùch haøng nhanh choùng nhö theá naøo
haøng
• Thôøi gian phaûn

Moät chuoãi cung öùng phaûn öùng nhanh
öùng cuûa chuoãi
nhö theá naøo tröôùc caùc bieán ñoäng cuûa thò
Tính linh hoaït tröôøng, nhanh nhaïy trong naém baét hay
cung öùng
• Tính linh hoaït cuûa
duy trì moät lôïi theá caïnh tranh
saûn xuaát
• Chi phí haøng baùn

• Toång chi phí quaûn
lyù chuoãi cung öùng
Caùc chi phí lieân quan ñeán vaän haønh • Hieäu quaû saûn
Chi phí chuoãi cung öùng xuaát coäng theâm
• Chi phí xöû lyù
haøng traû veà/baûo
haønh
• Voøng quay tieàn

Moät coâng ty quaûn lyù taøi saûn hieäu quaû maët
Quaûn lyù nhö theá naøo ñeå thoûa maõn nhu caàu. Bao • Soá ngaøy löu kho
taøi saûn goàm taøi saûn coá ñònh vaø voán hoaït ñoäng cuûa haøng baùn
• Quay voøng taøi saûn
Löu yù raèng chuaån ño löôøng SCOR caáp ñoä 1 goàm caû caùc phöông
phaùp ño löôøng taäp trung vaøo noäi boä (toång chi phí quaûn lyù chuoãi
cung öùng, naêng suaát giaù trò gia taêng, chi phí xöû lyù haøng traû veà/baûo
haønh, voøng quay tieàn maët, soá ngaøy toàn kho cuûa haøng baùn, vaø voøng
quay taøi saûn) vaø caùc boä ño löôøng höôùng veà khaùch haøng (hieäu quaû
giao haøng, tæ leä hoaøn thaønh ñôn haøng, hoaøn thaønh ñôn haøng hoaøn
haûo, toång thôøi gian thöïc hieän ñôn haøng, thôøi gian ñaùp öùng cuûa
chuoãi cung öùng vaø tính linh hoaït trong saûn xuaát).
Chuaån ño löôøng SCOR caáp ñoä 1 ñöôïc thieát keá ñeå ñem laïi caùi
nhìn veà tính hieäu quaû cuûa toång theå chuoãi cung öùng. Michelle Roloff
giaûi thích “Maëc duø moät coâng ty haàu nhö khoâng theå hoaït ñoäng taïi
möùc toát nhaát ngaønh cho moïi boä ño löôøng caáp ñoä 1, nhöng keát quaû
hoaït ñoäng toát trong caùc khu vöïc muïc tieâu laø söï phaûn aùnh veà söùc
khoûe toång theå chuoãi cung öùng, vaø do ñoù laø moät daáu hieäu toát veà
thaønh quaû thu ñöôïc töø vieäc ñaàu tö vaøo chuoãi cung öùng.”
Maëc duø caùc boä ño löôøng caáp ñoä 1 thích hôïp ñeå theo doõi keát quaû
hoaït ñoäng ôû caáp ñoä cao, nhöng chuùng laïi keùm höõu ích ñeå phaân tích
nguyeân nhaân cuûa caùc truïc traëc trong keát quaû hoaït ñoäng. Caùc caùch
ño löôøng keát quaû hoaït ñoäng cung caáp caùc chi tieát veà thöïc thi chieán
thuaät caøng kyõ hôn, thì caøng ñem laïi moät söï thaáu hieåu toát hôn nhöõng
truïc traëc naøy. Theo caáu truùc thöù baäc cuûa moâ hình SCOR, thì moãi boä
ño löôøng caáp ñoä 1 ñöôïc gaén keát vôùi caùc boä caáp ñoä 2 vaø ñoä 3. Caùc
boä ño löôøng caáp thaáp hôn naøy coù theå ñöôïc söû duïng ñeå phaân tích
nguyeân nhaân cuûa caùc truïc traëc trong keát quaû hoaït ñoäng xuaát hieän
ôû caáp ñoä 1. Tröôùc khi baét ñaàu, haõy chaéc chaén raèng baïn taïo ra moät
cô sôû kieán truùc toång theå cho chöông trình quaûn trò hieäu quaû hoaït
ñoäng – quyeát ñònh caùc boä ño löôøng caáp ñoä 1, 2, hay 3 naøo baïn seõ
theo doõi (Xem Phuï luïc C ñeå coù moät danh saùch toaøn dieän veà caùc
chuaån ño löôøng caáp ñoä 2 vaø caáp ñoä 3).
Ño löôøng chính baïn nhö khaùch haøng ño löôøng baïn
Caùc boä ño löôøng trong moâ hình SCOR nhaát quaùn vôùi giaû thuyeát
xem chuoãi cung öùng laø moät quy trình ñaàu cuoái. Theo ñoù, moãi boä ño
löôøng ñöôïc caân nhaéc döïa treân quan ñieåm cuûa caùc khaùch haøng vaø
nhaø cung caáp, chöù khoâng chæ theo quan ñieåm noäi boä. Baûng ño löôøng
caân baèng cuûa chuoãi cung öùng nhaát thieát phaûi tuaân thuû quy taéc. Noù
cung caáp caùc ñònh nghóa chi tieát cho moãi boä ño löôøng, vaø gôïi yù laøm
theá naøo ñeå thu thaäp döõ lieäu caàn thieát.
Trong nhieàu tình huoáng, moät coâng ty coù theå cheäch khoûi caùc ñònh
nghóa chuaån. Sôû dó coù ñieàu naøy, laø ñeå nheï bôùt gaùnh naëng thu thaäp
döõ lieäu, ñeå chi phoái caùch haønh ñoäng cuûa moät yeáu toá caáu taïo beân
ngoaøi hoaëc beân trong, hay – coù chuû yù hay khoâng chuû yù – ñeå laøm
cho keát quaû hoaït ñoäng coù veû toát hôn thöïc teá. Maëc duø coù theå ñuùng
khi “chænh” caùc ñònh nghóa chuaån, nhöng haõy luoân luoân ñaûm baûo laø
caùc boä ño löôøng cuûa baïn phuø hôïp vôùi nhöõng gì khaùch haøng vaø nhaø
cung caáp cuûa baïn söû duïng.
Chuùng toâi ñaõ coù laàn laøm vieäc vôùi moät coâng ty phuï kieän xe hôi
toaøn caàu. Coâng ty naøy maát hôn hai naêm ñeå chaéc raèng moãi ñôn vò
kinh doanh cuûa mình aùp duïng moät phöông phaùp ño löôøng phuø hôïp
vôùi tieâu chí hieäu quaû giao haøng cho caùc khaùch haøng chuû choát – caùc
cöûa haøng vaø chuoãi baùn leû. Vôùi tieâu chí giao haøng haøng ngaøy vaø
chính saùch chính thöùc laø taát caû caùc saûn phaåm phaûi ñöôïc ñaùp öùng
cho khaùch haøng trong voøng 1 ngaøy keå töø ngaøy ñaët haøng, “giao haøng
ñuùng haïn” phuï thuoäc vaøo phaàn traêm saûn phaåm ñöôïc nhaän bôûi caùc
khaùch haøng trong voøng moät ngaøy keå töø ngaøy ñaët haøng. Tuy nhieân,
trong khi caùc ñôn vò kinh doanh baùo caùo keát quaû toát thì caùc khaùch
haøng laïi khieáu naïi veà hieäu quaû giao haøng. Vaø moät cuoäc khaûo saùt veà
söï haøi loøng cuûa khaùch haøng ñaõ chæ ra raèng coâng ty naøy ñang thöïc
hieän keùm hôn ñoái thuû.
Moät cuoäc ñieàu tra saâu hôn tieát loä raèng boä phaän nhaän ñôn haøng ñaõ
maëc ñònh giao haøng vaøo ngaøy keá tieáp khi moät saûn phaåm khoâng coù saün.
Caùc saûn phaåm ñöôïc xem laø coù saün neáu chuùng coù trong trung taâm phaân
phoái, hoaëc theo lòch trình seõ ñeán vaøo ngaøy keá tieáp. Caùc khaùch haøng ñaõ
ñaët moät saûn phaåm khoâng coù saün seõ ñöôïc baùo ngaøy giao haøng döï tính.
Dó nhieân, khaùch haøng mong ñôïi ñöôïc giao haøng vaøo ngaøy keá
tieáp hay vaøo ngaøy döï tính maø boä phaän nhaän ñôn haøng ñaõ cung caáp.
Hoï ñaõ ño hieäu quaû giao haøng ñuùng haïn döïa treân nhöõng ngaøy naøy,
hieäp hoäi coâng nghieäp cuõng ñaõ laøm nhö vaäy ñeå baùo caùo döõ lieäu haøi
loøng cuûa khaùch haøng. Maëc khaùc, coâng ty tính toaùn döïa treân giaû
ñònh laø, chæ nhöõng saûn phaåm khoâng coù saün taïi thôøi ñieåm ñaët haøng
môùi ñöôïc coi nhö khoâng ñaït chæ tieâu. Vieäc khoâng giao haøng “ngaøy
keá tieáp” ñaõ khoâng ñöôïc theo doõi, vieäc khoâng ñaùp öùng ñöôïc ngaøy
giao haøng döï kieán ñaõ baùo khi caùc saûn phaåm khoâng coù saün cuõng
khoâng ñöôïc theo doõi. Theâm vaøo ñoù, caùc ñôn vò kinh doanh ñaõ tính
toaùn hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa hoï treân cô sôû töøng maët haøng, trong khi
caùc khaùch haøng laïi tính hieäu quaû giao haøng döïa treân vieäc caû ñôn
haøng coù ñöôïc nhaän ñuùng haïn hay khoâng.
Döïa treân phaân tích naøy, ban giaùm ñoác ñaõ ñeà ra hai boä ño löôøng
môùi ñoái vôùi hieäu quaû giao ñôn haøng. Ñaàu tieân laø giao haøng ñuùng
haïn theo cam keát, ñöôïc ñònh nghóa laø phaàn traêm ñôn haøng hoaøn
chænh ñöôïc nhaän bôûi caùc khaùch haøng vaøo ngaøy giao haøng maø
coâng ty cam keát. Khi khaùch haøng yeâu caàu giao haøng treã hôn thì
ngaøy cam keát laø ngaøy ñöôïc yeâu caàu. Boä ño löôøng thöù hai, voøng
quay hoaøn thaønh ñôn haøng, theo doõi thôøi gian töø khi moät ñôn
haøng ñöôïc nhaän ñeán khi saûn phaåm ñöôïc giao ñeán ñòa ñieåm khaùch
haøng chæ ñònh.
Ñieàu thuù vò laø, khi phaân tích söï khaùc bieät giöõa hieäu quaû hoaït
ñoäng ñöôïc baùo caùo bôûi caùc ñôn vò kinh doanh vaø hieäu quaû hoaït
ñoäng ñöôïc baùo caùo bôûi caùc khaùch haøng, coâng ty ñaõ coù moät khaùm
phaù giaù trò: Khaùch haøng ñaùnh giaù cao ngaøy giao haøng chính xaùc
cho caû ñôn haøng, hôn laø giao laàn löôït nhöõng moùn coù saün trong 24
giôø. Khaùm phaù naøy ñaõ khieán coâng ty ñaùnh giaù laïi toaøn boä chieán
löôïc caáp ñoä dòch vuï cuûa mình.
TRÖÔØNG HÔÏP ÑIEÅN HÌNH: QUAÛN LYÙ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG TAÏI
3COM
Naêm 2003, coâng ty 3Com, nhaø saûn xuaát haøng ñaàu thò tröôøng veà
saûn phaåm maïng, ñaõ baét ñaàu phaùt trieån moät phöông phaùp söû duïng
quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng ñeå giuùp thi haønh chieán löôïc kinh doanh
cuûa mình. Caùc hoaït ñoäng baùn haøng, marketing, quaûn lyù saûn phaåm,
nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D), vaø chuoãi cung öùng cuûa coâng ty
ñöôïc taäp trung hoùa vaø hoã trôï taát caû caùc daây chuyeàn saûn xuaát. 3Com
hi voïng phaùt trieån moät cô sôû haï taàng cho pheùp caùc laõnh ñaïo cuûa
moãi chöùc naêng naøy:
° Gaén keát caùc hoaït ñoäng vaø öu tieân cuûa toå chöùc vôùi caùc muïc
tieâu toång theå cuûa coâng ty
° Giaùm saùt caùc daáu hieäu hieäu quaû hoaït ñoäng chính
° Cung caáp thoâng tin ñuùng luùc ñeå ra quyeát ñònh toát hôn vaø
phaûn öùng nhanh
3Com ñaõ gom taát caû vaøo moät ñoäi döï aùn, cuøng vôùi ban höôùng daãn
thi haønh chöùc naêng cheùo, ñeå cung caáp söï giaùm saùt thöïc hieän. Tröôùc
khi baét ñaàu, coâng ty ñaõ tieán haønh moät noã löïc hoaïch ñònh chieán löôïc
chính. Ari Bose, Toång giaùm ñoác phuï traùch thoâng tin (CIO) vaø chuû
tòch ban höôùng daãn thi haønh, giaûi thích “Chuùng toâi muoán ñaûm baûo
coù moät chieán löôïc kinh doanh ñöôïc vaïch ra roõ raøng, taùo baïo, vaø
höôùng veà töông lai. Vaø caùc tröôûng boä phaän phaûi hieåu caën keõ chieán
löôïc naøy ñeå döïa vaøo ñoù maø tieán haønh.
Moät khi chieán löôïc ñaõ ñöôïc ñeà ra, 3Com taäp trung vaøo gaén keát
moãi chöùc naêng vôùi nhau. Söû duïng moâ hình baûng ño löôøng caân baèng,
moãi boä phaän chöùc naêng thieát laäp caùc chöông trình haønh ñoäng vaø boä
ño löôøng cho boán chieàu chính laø khaùch haøng, taøi chính, noäi boä (“caùc
hoaït ñoäng”), ñoåi môùi vaø hoïc hoûi (“con ngöôøi”). Caùc muïc tieâu vaø
chöông trình haønh ñoäng cuûa moãi boä phaän ñöôïc thieát keá ñeå hoã trôï
chieán löôïc toång theå coâng ty, vaø caùc saùng kieán chính ñeàu xuaát phaùt
töø caùc muïc ñích chung cuûa coâng ty. Chaúng haïn, boä phaän dòch vuï coù
saùng kieán naâng caáp caùc khaû naêng cuûa mình nhaèm hoã trôï vieäc taùi gia
nhaäp cuûa 3Com vaøo moät phaân khuùc thò tröôøng cuï theå, vaø boä phaän
ñieàu haønh coù saùng kieán chuyeån vieäc saûn xuaát cho moät ñoái taùc saûn
xuaát hôïp ñoàng. Baûng ño löôøng cuûa töøng boä phaän ñöôïc tích luõy laïi
thaønh moät baûng ño löôøng toång theå caùc hoaït ñoäng toaøn caàu (xem
Hình 5-7 ñeán 5-11).
HÌNH 5-7
Phöông phaùp quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa 3Com.
Baûng ño löôøng caùc hoaït ñoäng toaøn caàu

cuûa 3Com
Chieán löôïc, muïc ñích & muïc tieâu coâng ty
Baùn haøng Marketing R&D Cung öùng Quaûn lyù

saûn phaåm
Moâ hình Moâ hình Moâ hình Moâ hình Moâ hình
kinh doanh, kinh doanh, kinh doanh, kinh doanh, kinh doanh,
Chieán löôïc, Chieán löôïc, Chieán löôïc, Chieán löôïc, Chieán löôïc,
Muïc ñích Muïc ñích Muïc ñích Muïc ñích Muïc ñích
& muïc tieâu & muïc tieâu & muïc tieâu & muïc tieâu & muïc tieâu
HÌNH 5-8
Thieát laäp moät baûng ño löôøng caân baèng taïi 3Com.
HÌNH 5-9
Baûng ño löôøng chuoãi cung öùng cho 3Com.
Boä phaän chuoãi cung öùng ñaõ choïn moät taäp hôïp caùc boä ño löôøng
coù theå ño caùc khía caïnh then choát cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng vaø hoã trôï
caùc muïc ñích kinh doanh, cuõng nhö caùc boä ño löôøng chi tieát hôn ñeå
ñem laïi tính hieån thò bao quaùt veà söùc khoûe cuûa boä phaän mình. Caùc
boä ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng goàm döï ñoaùn thôøi gian giao haøng,
phaàn traêm heát haøng toàn kho, voøng quay ñôn haøng, vaø chi phí chuoãi
cung öùng. Nhöõng chi phí naøy coù theå ñöôïc chia nhoû ra thaønh chi phí
nguyeân vaät lieäu, chi phí ñieàu haønh, chi phí kyø, vaø thaäm chí coù theå
chia chi tieát hôn nhöõng chi phí naøy.

Hình 5-9 laø ñoà thò minh hoïa maø 3Com söû duïng ñeå nhaán maïnh
caùc chæ tieâu chính ôû caùc caáp ñoä khaùc nhau cuûa baûng ño löôøng. Ñeå
xaùc ñònh nguyeân nhaân goác reã cuûa baát kyø truïc traëc taïi khu vöïc naøo,
coâng ty phaân tích caùc boä ño löôøng caáp thaáp hôn trong caùc baûng ño
löôøng chuoãi cung öùng saâu hôn (xem Hình 5-10).
Ngaøy nay, baûng ño löôøng caùc hoaït ñoäng toaøn theá giôùi hieån thò
treân maøn hình vi tính cuûa moãi giaùm ñoác ñieàu haønh 3Com, vaø ñöôïc
söû duïng ñeå giaùm saùt hieäu quaû hoaït ñoäng taïi caû caáp chöùc naêng vaø
caáp coâng ty. Trong caùc cuoäc hoïp haøng tuaàn cuûa caùc nhaân vieân ñieàu
haønh, moãi khu vöïc chöùc naêng laàn löôït thuyeát trình veà toång keát
baûng ño löôøng vaø caäp nhaät caùc saùng kieán chính gaén vôùi caùc muïc
tieâu toång theå coâng ty. Jim Ticknor, Phoù toång giaùm ñoác phuï traùch
hoaït ñoäng chuoãi cung öùng cuûa 3Com, cho bieát “Quy trình naøy thaät
söï ñaõ giuùp boä phaän chuoãi cung öùng cuûa chuùng toâi taäp trung vaøo
nhöõng gì quan troïng. Nhöng hôn heát, noù ñaõ giuùp taát caû caùc boä phaän
nhaän ra caùc hoaït ñoäng vaø quyeát ñònh cuûa hoï aûnh höôûng theá naøo
ñeán nhöõng khu vöïc khaùc cuûa coâng ty.118
QUAÛN TRÒ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG THEÁ HEÄ KEÁ TIEÁP
Cuõng nhö 3Com, nhieàu coâng ty ñang chuyeån töø phöông phaùp töøng
phaàn sang quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng, vaø höôùng tôùi moät phöông
phaùp thuoäc chính theå luaän hôn. Ñieàu naøy coù nghóa laø quaûn trò
hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng seõ trôû thaønh moät phaàn
khoâng theå thieáu cuûa moät chieán löôïc quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng -
nhöõng gì maø Gartner goïi laø “quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng coâng ty”
(Corporate Performance Management - CPM).
118. Theo cuoäc phoûng vaán tieán haønh bôûi Gary Galensky, chuû nhieäm PRTM vôùi Ari Bose, Toång giaùm ñoác coâng ngheä thoâng tin cuûa 3Com,
vaø Jim Ticknor, phoù chuû tòch cuûa 3Com . (TG)
HÌNH 5-10
Thieát laäp moät baûng ño löôøng caân baèng taïi 3Com.
CPM moâ taû caùc phöông phaùp luaän, boä ño löôøng, quy trình,
vaø heä thoáng ñöôïc söû duïng ñeå theo doõi vaø quaûn lyù hieäu quaû hoaït
ñoäng kinh doanh toaøn dieän119. CPM khoâng chæ laø phaàn meàm. Noù
goàm caùc quy trình quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng chung toaøn coâng
ty, phöông phaùp luaän ñeå choïn boä ño löôøng quy trình ñuùng, vaø caùc
quy trình quaûn lyù caùc boä ño löôøng naøy. Noù cuõng troän caùc döõ lieäu
töø ERP, quaûn lyù quan heä khaùch haøng (CRM), quaûn lyù voøng ñôøi saûn
phaåm, quaûn lyù nguoàn nhaân löïc, vaø heä thoáng thoâng tin kinh doanh,
119. Lee Geishecker vaø Brian Zrimsek, “Use CPM to Integrate the Enterprise View,” Gartner.com, laù thö töø toång bieân taäp, 18/7/2002
(LE-17-4266). (TG)
cung caáp nhöõng ñöôøng daãn caàn thieát vaø coù giaù trò giöõa caùc ñieåm
rieâng bieät cuûa caùc hoaït ñoäng vaän haønh noäi boä.
Quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng laø moät yeáu toá
chính trong chieán löôïc quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng toång theå, cuõng
ñoøi hoûi phaûi bao goàm caùc quy trình vaø coâng cuï cho pheùp lieân keát
vôùi caùc ñoái taùc chuoãi cung öùng.
Trong khi giaûi phaùp CPM ñang tieán trieån nhanh, thì laïi khoâng
coù heä thoáng hay giaûi phaùp tuyeät vôøi naøo cung caáp dòch vuï ñaày ñuû
vaø troïn goùi (one-stop). Ñieàu naøy coù nghóa laø coâng ty cuûa baïn caàn
nghó caån thaän veà caùc yeâu caàu quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng töùc thôøi,
nhöng phaûi laäp keá hoaïch cho moät giaûi phaùp tích hôïp. Baèng moïi
giaù, neân traùnh caùc saùng kieán rôøi raïc ñöôïc quaûn lyù trong caùc boä
phaän chöùc naêng cuï theå. Phöông phaùp CPM tích hôïp naøy haàu nhö
nhaát quaùn vôùi quan ñieåm tích hôïp chaët cheõ chuoãi cung öùng ñaàu
cuoái vôùi toaøn boä coâng ty cuûa baïn.
Khi CPM tieán trieån, chuùng toâi mong thaáy ñöôïc nhöõng thay
ñoåi sau:
° Caùc toå chöùc seõ söû duïng caùc boä ño löôøng vaø ñònh nghóa chuoãi
cung öùng nhaát quaùn döïa treân caùc tieâu chuaån ngaønh, nhö
baûng ño löôøng chuoãi cung öùng cuûa PMG.
° Khi caùc tieâu chuaån naøy ñöôïc naém baét, thì caùc nhaø cung caáp
ERP seõ bieán caùc khaû naêng laäp baùo caùo vaø theo doõi hieäu quaû
hoaït ñoäng thaønh moät phaàn neàn taûng cho caùc giaûi phaùp
cuûa hoï.
° Caùc coâng ty seõ phaùt trieån caùc heä thoáng quaûn trò hieäu quaû
hoaït ñoäng tích hôïp ôû quy moâ toaøn coâng ty. Caùc chieán löôïc
chuoãi cung öùng, CRM, quaûn lyù voøng ñôøi saûn phaåm, vaø hieäu
quaû hoaït ñoäng chöùc naêng khaùc seõ ñöôïc thieát keá trong ngöõ
caûnh cuûa toång theå tích hôïp naøy.
° Caáu truùc cho caùc giaûi phaùp thoâng tin kinh doanh seõ döïa treân
moät phöông phaùp toaøn dieän ñeå hôïp taùc quaûn lyù hieäu quaû
hoaït ñoäng, trong ñoù quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung
öùng seõ laø thaønh toá then choát.
° Caùc heä thoáng quaûn lyù söï kieän, duøng ñeå theo doõi caùc söï kieän
kinh doanh trong thôøi gian thöïc teá vaø thoâng baùo cho nhöõng
ngöôøi söû duïng veà caùc tröôøng hôïp ngoaïi leä vaø caûnh baùo, seõ
ngaøy caøng trôû neân thònh haønh, cho pheùp caùc coâng ty phaûn
öùng nhanh hôn vôùi nhöõng thay ñoåi trong thò tröôøng.
° Caùc coâng ty seõ thaáy moät söï ñoàng loøng taêng daàn ñoái vôùi vieäc
neân theo doõi nhöõng boä ño löôøng chính nhö theá naøo. Baùo caùo
thöïc teá seõ ñöôïc daønh cho caùc quy trình thöïc teá.
° “Baûng baùo hieäu” seõ ñöôïc thay theá bôûi caùc coâng cuï vôùi tính
naêng toát hôn. Caùc coâng cuï naøy seõ cho pheùp ra quyeát ñònh döïa
vaøo caùc ñieàu kieän kinh doanh hieän taïi.
HOÀ SÔ GENERAL MOTORS:

Höôùng tôùi söï haøi loøng cuûa
khaùch haøng
Ñoái maët vôùi thò phaàn ñang suït giaûm vaø moät ngaønh oâ toâ ñaày bieán
ñoäng ñaõ khieán General Motors (GM) phaûi gaéng söùc toät baäc ñeå
chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng cuûa mình vaø ñöa söï haøi loøng cuûa khaùch
haøng leân vò trí öu tieân haøng ñaàu.
Cuoái nhöõng naêm 1990, Internet döôøng nhö ôû theá saün saøng ñeå
bieán ñoåi ngaønh coâng nghieäp oâ toâ. Caùc khaùch haøng ñöôïc trôï giuùp
bôûi thoâng tin coù theå nhanh choùng so saùnh giaù caû, caùc khaû naêng thay
theá, chaát löôïng, vaø dòch vuï - chính ñieàu naøy laøm cho caùc söï choïn
löïa cuûa hoï coù cô sôû hôn. Caùc moâ hình kinh doanh môùi ñe doïa sieát
chaët möùc lôïi nhuaän ngaønh vaø phaù vôõ moái quan heä laâu ñôøi giöõa ñaïi
lyù buoân baùn oâ toâ vaø nhaø saûn xuaát thieát bò goác OEM. GM ñaõ quan
saùt nhöõng bieán ñoåi aáy moät caùch thaän troïng.
Laø nhaø saûn xuaát oâ toâ lôùn nhaát theá giôùi120, GM ñaït doanh thu
185,5 tyû ñoâ la, coù cô sôû saûn xuaát taïi 32 quoác gia, vaø löïc löôïng coâng
nhaân khoaûng 325.000 ngöôøi. Trong naêm 2003, coâng ty ñaõ baùn hôn
8,6 trieäu chieác xe hôi vaø xe taûi – chieám khoaûng 15 phaàn traêm thò
tröôøng oâ toâ toaøn caàu. Duø coù quy moâ vaø taàm aûnh höôûng nhö vaäy,
nhöng GM ñaõ chöùng kieán thò phaàn toaøn caàu cuûa mình suy giaûm töø
17,7 phaàn traêm hoài ñaàu nhöõng naêm 1990 xuoáng coøn 15 phaàn traêm
120. Cho ñeán naêm 2007, Haõng Toyota ñaõ qua maët General Motor ñeå trôû thaønh nhaø saûn xuaát oâ toâ lôùn nhaát theá giôùi. (ND)
HOÀ SÔ GENERAL MOTORS: Höôùng tôùi söï haøi loøng cuûa khaùch haøng 305
vaøo naêm 2002, nguyeân nhaân chuû yeáu laø do möùc ñoä haøi loøng cuûa
khaùch haøng suït giaûm vaø söï caïnh tranh töø oâ toâ nhaäp khaåu. Xu theá
ngaønh ñaõ thay ñoåi.
Nhöõng naêm 1970 vaø 1980, GM töï mình quyeát ñònh nhöõng saûn
phaåm naøo seõ ñöôïc saûn xuaát, hieám khi coù söï ñoùng goùp yù kieán töø caùc
ñaïi lyù buoân baùn oâ toâ hay khaùch haøng. OÂng Harold Kutner, Phoù chuû
tòch taäp ñoaøn phuï traùch kieåm soaùt saûn xuaát, thu mua vaø logistics toaøn
caàu (group vice president of worldwide purchasing and production
controls and logistics) thôøi ñoù giaûi thích “Chuùng toâi ñaõ töøng laø moät
coâng ty ngaïo maïn. Chuùng toâi töøng cho raèng “cöù saûn xuaát oâ toâ, vaø
khaùch haøng seõ chaáp nhaän noù.” Ñaây laø loái suy nghó ñieån hình cuûa
“ba coâng ty saûn xuaát xe hôi lôùn nhaát” (“Big Three”)121.
Cho caùc nhaø maùy saûn xuaát heát toác löïc laø teân cuûa troø chôi - khoâng
caàn bieát nhöõng chieác xe hôi naøy coù phaûi laø saûn phaåm maø khaùch
haøng muoán hay khoâng.
ÑOÄNG LÖÏC THAY ÑOÅI
Ñeán cuoái nhöõng naêm 90, söï caàn thieát phaûi thay ñoåi ñaõ trôû neân roõ
raøng. Ngöôøi tieâu duøng ñaõ hieåu bieát hôn, coù quyeàn löïc hôn, vaø ñoøi
hoûi ngaøy caøng nhieàu hôn. Nhöng GM laïi toû ra ñaùp öùng moät caùch
chaäm chaïp hôn so vôùi caùc ñoái thuû trong ngaønh. Caùc ñaïi lyù buoân baùn
oâ toâ ngaøy caøng naûn loøng bôûi moät môù boøng bong toàn kho maø hoï bò
eùp buoäc phaûi nhaän. Thaäm chí taïi caùc thò tröôøng chuû choát, caùc traïm
chöùa haøng cuûa caùc nhaø ñaïi lyù bò doàn öù vôùi hôn 100 ngaøy döï tröõ. Ñeå
giaûi phoùng nhoùm haøng khoù baùn naøy, GM ñaõ phaûi traû theâm phaàn
thöôûng theo doanh soá, khieán lôïi nhuaän bò suùt giaûm.
Caùc ñaïi lyù khoâng theå nhaän ñöôïc nhöõng chieác xe hoï muoán -
nhöõng chieác xe maø khaùch haøng cuûa hoï muoán. Nhöõng trang thieát bò
thay theá ñöôïc öa chuoäng nhö baùnh xe baèng nhoâm, noäi thaát da, vaø
ñoäng cô V8 thöôøng laø khoâng coù ñuû soá löôïng. Caùc khaû naêng thay theá
khoâng coù saün, coøn goïi laø nhöõng caùc haïn cheá, taïi taát caû caùc ñaïi lyù
121. Big Three ôû ñaây chæ ba haõng oâ toâ lôùn nhaát nöôùc Myõ baáy giôø laø GM, Ford vaø Chrysler. (ND)
cuûa GM ôû möùc cao so vôùi ngaønh, trung bình haøng vaïn ñôn haøng bò
aûnh höôûng vaøo baát kyø thôøi gian naøo vaø vôùi haøng loaït caùc saûn phaåm
cuûa GM. Ñieàu naøy coù nghóa laø caùc khaùch haøng hieám khi coù theå
nhaän ñöôïc chieác xe maø hoï thích nhaát. Keát quaû laø, hoï thöôøng ñöôïc
daøn xeáp ñeå mua nhöõng maãu xe cô baûn hôn, coù möùc lôïi nhuaän thaáp,
gaây aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán lôïi nhuaän cuoái cuøng cuûa GM.
Caùc khaùch haøng ñaõ choïn ñaët moät chieác xe ñaëc bieät ñaõ phaûi chôø
ñôïi moûi moøn töø 70 tôùi 80 ngaøy môùi coù ñöôïc noù. Hôn nöõa, GM coøn
khoâng chaéc chaén veà tính tin caäy cuûa ngaøy giao haøng cuûa mình, bôûi
vì caùc cam keát ngaøy giao haøng cuõng khoâng ñöôïc theo doõi hôïp lyù,
thaäm chí caû caùc ñaïi lyù laãn caùc khaùch haøng khoâng coù caùch naøo kieåm
tra tình traïng cuûa ñôn ñaët haøng cuûa mình. Nghóa laø khoâng heà coù
moät taàm nhìn xuyeân suoát quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng cuûa GM.
Trong luùc ñoù, chi phí chuoãi cung öùng cuûa coâng ty ngaøy moät
taêng. Toàn kho nguyeân vaät lieäu thoâ vaø ñang trong quaù trình saûn xuaát
ôû möùc cao, caùc quy trình keùm hieäu suaát, caùc heä thoáng coâng ngheä
thoâng tin laïc haäu vaø chi phí hoaït ñoäng phình to daãn tôùi moät cô caáu
toå chöùc chaäm chaïp, toán keùm. Ñaây laø thôøi ñieåm caùc quy trình hoaït
ñoäng tinh giaûn ñang trôû neân caøng luùc caøng caáp baùch. Luùc naøy, vôùi
thò phaàn giaûm suùt vaø caùc thay ñoåi töø söï ra ñôøi cuûa Internet, thì GM
nhaän ra raèng mình khoâng coøn coù theå hoaït ñoäng theo caùch maø coâ n g
ty töø n g kyø voï n g laø coâng thöùc ñeå trôû thaønh ñôn vò daãn ñaàu
thò tröôø n g.
Thay ñoåi taïi moät coâng ty khoång loà khoâng heà ñôn giaûn. Xeùt
cho cuøng, GM saûn xuaát treân 30.000 xe hôi moãi ngaøy, söû duïng hôn
160.000 linh kieän töø moät maïng löôùi khoång loà caùc nhaø cung caáp toaøn
caàu - moät coâng vieäc kinh doanh phöùc taïp ñeán choaùng ngôïp. OÂng
Brad Ross, Tröôûng boä phaän hoaøn thaønh ñôn haøng toaøn caàu moâ taû
quy trình naøy (order to delivery - OTD) nhö laø moät “taäp hôïp cuûa caùc
söï kieän ñöôïc saép xeáp cöïc kyø thaän troïng sao cho tích hôïp ñöôïc caùc
ñôn ñaët haøng khaép töø phoøng kinh doanh, saûn xuaát, vaø logistics, daãn
tôùi - nhö caùch chuùng toâi goïi - pheùp maøu haøng ngaøy cuûa saûn xuaát.”
Quy trình OTD cuûa GM xoay quanh boán quy trình chuoãi cung
öùng chính cuûa moâ hình Tham Chieáu Hoaït Ñoäng Chuoãi Cung ÖÙng
(SCOR) – hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø giao haøng. Söï phöùc
taïp cuûa quaù trình chuyeån ñoåi OTD cuõng gioáng nhö “xoay con taøu
Titanic quanh doøng soâng Flint 122, oâng Kutner cho bieát. Tuy nhieân,
ñoù laø nhöõng gì GM ñaõ ñeà ra laø phaûi thöïc hieän ñöôïc. Muïc ñích? Ñeå
vaän chuyeån nhöõng ñôn ñaët haøng cuûa khaùch haøng vôùi thôøi gian ngaén
hôn, vôùi ít toàn kho hôn, ôû möùc chi phí thaáp hôn – vaø ñeå thoûa maõn
caùc khaùch haøng toát hôn baát kyø coâng ty naøo khaùc trong ngaønh.
NHIEÄM VUÏ MÔÙI: CAÛM NHAÄN VAØ ÑAÙP ÖÙNG
Quyeát taâm ñaày tham voïng cuûa GM laø dòch chuyeån töø moät coâng ty
theo moâ hình saûn xuaát-roài-baùn (make-and-sell) sang moät coâng ty
caûm nhaän-vaø-ñaùp öùng (sense-and-responce). Ñaàu tieân, coâng ty ñaõ
phaûi baét ñaàu chuyeån höôùng sang nhöõng gì khaùch haøng muoán baèng
caùch caûm nhaän thò tröôøng toát hôn. GM ñaõ töøng saûn xuaát caùc saûn
phaåm khoâng phuø hôïp. Thò phaàn ñang thu heïp vaø haøng toàn kho traøn
ngaäp taïi phaàn lôùn caùc kho haøng cuûa caùc ñaïi lyù laø baèng chöùng cho
ñieàu ñoù. OÂng Ross cho bieát, “Trong ngaønh naøy, saûn phaåm laø taát caû.
Caùc quy trình trôï giuùp cuõng quan troïng, nhöng khoâng coù saûn phaåm
ñuùng ôû ñuùng nôi vaøo ñuùng luùc thì baïn seõ bò loaïi khoûi cuoäc chôi.”
Keá tieáp, GM buoäc phaûi xaây döïng moät toå chöùc coù theå ñaùp öùng
nhanh hôn vaø hieäu quaû hôn nhu caàu cuûa khaùch haøng, ñoàng thôøi
ñem laïi chaát löôïng dòch vuï toát hôn. Ñieàu naøy ñoàng nghóa vôùi vieäc
xem xeùt laïi caùc quy trình chuû choát vaø thay theá loái nghó thieân veà maët
chöùc naêng baèng phöông phaùp coäng taùc, ña chöùc naêng. Internet ñaõ
trôû thaønh moät coâng cuï voâ cuøng quan troïng ñeå nhaän bieát sôû thích cuûa
khaùch haøng vaø caùc xu höôùng thò tröôøng. Khi coäng taùc vôùi caùc ñaïi
lyù buoân baùn xe, GM ñaõ phaùt trieån phaàn meàm BuyPower, moät coång
thoâng tin tröïc tuyeán cho pheùp nhöõng khaùch haøng tieàm naêng naém
ñöôïc thoâng tin chi tieát saûn phaåm vaø caùc ñaïi lyù phaân phoái cuûa GM.
Baèng caùch theo doõi “caùc höôùng chuyeån ñoäng caùc cuù click chuoät”
cuûa nhöõng ngöôøi mua saém tröïc tuyeán khi tham khaûo thoâng tin veà
122. YÙ muoán noùi ñeán möùc ñoä khoù khaên vaø phöùc taïp cuûa coâng vieäc chuyeån ñoåi naøy. (ND)
xe hôi, GM hieän ñaõ coù ñöôïc moät löôïng thoâng tin doài daøo giuùp ích
cho phaùt trieån saûn phaåm, hoaïch ñònh saûn xuaát, vaø döï ñoaùn doanh
soá. Coâng ty cuõng ñaõ thieát laäp caùc hoäi ñoàng caùc ñaïi lyù, caùc dieãn
ñaøn thöôøng xuyeân ñeå thu nhaäp thoâng tin töø caùc ñaïi lyù naøy veà caùc
khuynh höôùng khaùch haøng vaø caùc caùch thöùc baùn haøng toát hôn.
Ñeå töông thích nhu caàu thöïc teá vôùi caùc lòch trình saûn xuaát, vaø
ñem laïi taàm nhìn thoâng suoát cho quy trình OTD, GM ñaõ naâng caáp
heä thoáng quaûn lyù ñôn ñaët haøng oâ toâ (vehicle order management
- VOM) nhaèm cho pheùp caùc ñaïi lyù truy nhaäp thoâng qua Internet.
Tröôùc ñaây, caùc ñôn ñaët haøng ñaëc thuø cuûa khaùch haøng bò ñaåy tôùi
vò trí cuoái haøng trong lòch trình saûn xuaát. Ñoù laø lyù do taïi sao toång
thôøi gian töø luùc saûn xuaát ñeán luùc giao haøng laïi quaù daøi. Caùc ñaïi lyù
khoâng theå xaùc ñònh nhöõng loaïi haøng toàn kho maø hoï muoán. Thay
vaøo ñoù, GM “ñaåy” haøng toàn ñeán caùc ñaïi lyù. Vôùi heä thoáng VOM
môùi, caùc ñaïi lyù ñaët haøng nhöõng chieác xe hoï muoán theo ñònh kyø
haøng ngaøy vaø haøng tuaàn, vaø coù theå nhìn thaáy tình traïng cuûa nhöõng
ñôn ñaët haøng naøy khi chuùng di chuyeån khaép quy trình hoaøn thaønh
ñôn haøng.
Khi söû duïng heä thoáng môùi, caùc ñôn ñaët haøng cuûa ñaïi lyù töï ñoäng
ñöôïc so saùnh vôùi lòch trình saûn xuaát hieän taïi. Trong quaù khöù, GM
thöôøng saûn xuaát nhöõng chieác xe “ñuùng” nhöng laïi giao chuùng ñeán
ñaïi lyù “sai” bôûi vì khoâng coù cô cheá naøo saün coù ñeå ñoái chieáu saûn
xuaát vôùi nhu caàu. Hieän taïi, GM ñang noã löïc heát mình ñeå ñaûm baûo
raèng caùc ñaïi lyù coù ñöôïc chieác xe maø hoï muoán. Ñeå ruùt ngaén thôøi
gian giao haøng thì quy trình môùi naøy tìm caùch nhanh nhaát ñeå hoaøn
thaønh caùc ñôn haøng. Chieác xe mong muoán coù saün trong quaù trình
saûn xuaát chöa? Ñaõ ñöôïc leân lòch ñeå laép raùp? Ñang coù saün ôû moät ñaïi
lyù khaùc? Coù chieác xe naøo hieän trong quaù trình saûn xuaát gaàn gioáng
maø chæ caàn chænh söûa chuùt ít laø seõ phuø hôïp vôùi thoûa thuaän mua baùn?
Caùc ñôn haøng ñöôïc xem xeùt haøng ngaøy vaø lòch laép raùp ñöôïc ñieàu
chænh theo cho phuø hôïp.
Khi vieäc löïa choïn trang thieát bò mong muoán bò giôùi haïn do
nhöõng linh kieän khoâng saün coù, thì nhöõng haïn cheá naøy töï ñoäng ñöôïc
ñaùnh daáu, phaân tích, vaø giaûm thieåu thoâng qua moät quy trình loaïi
boû haïn cheá. Döï tröõ ñeäm caùc linh kieän chieán löôïc ñaõ trôû thaønh moät
phöông phaùp môùi höõu ích ñeå giaûm thieåu caùc thieáu huït veà linh kieän
(vaø caùc caûn trôû cuûa ñôn haøng); moät coâng cuï môùi ñöôïc thöïc hieän
giuùp cho GM coù khaû naêng döï tröõ caùc linh kieän vaø caùc nguyeân vaät
lieäu choïn loïc coù tieàm naêng gaây taéc ngheõn. Ñöa linh kieän ñuùng ñeán
ñuùng ngöôøi vaän haønh trong nhaø maùy ñuùng luùc cuõng laø yeáu toá then
choát. Vôùi taàm nhìn thoâng suoát chuoãi cung öùng toát hôn vaø söï chuù
troïng vaøo döï tröõ caùc boä phaän chieán löôïc, thì GM coù theå caûi thieän
tính saün coù caùc boä phaän moät caùch toång theå, naâng cao chaát löôïng vaø
caét giaûm chi phí.
Maëc duø saûn xuaát vaãn döïa vaøo caùc döï baùo nhu caàu – do toång
thôøi gian töø luùc saûn xuaát ñeán luùc giao haøng khaù daøi ñoái vôùi moät soá
nguyeân vaät lieäu, neân ñaây laø phöông phaùp khaû dó nhaát – nhöng GM
hieän ñang caân baèng moâ hình saûn xuaát ñeå döï tröõ (build-to-stock)123
truyeàn thoáng cuûa mình vôùi phöông phaùp saûn xuaát theo ñôn ñaët haøng
(build-to-order) ñeå giaûm möùc toàn kho xuoáng treân toaøn boä chuoãi
phaân phoái, vaø ñaùp öùng toát hôn nhu caàu cuûa khaùch haøng. Coâng ty
cuõng chaáp nhaän caùc ñôn ñaët haøng môùi haøng ngaøy, vaø coù theå leân lòch
laép raùp vaøo cuøng ngaøy, vaø hoaøn thaønh trong cuøng tuaàn ñoù.
Keát quaû cuûa nhöõng thay ñoåi naøy laø toång thôøi gian hoaøn thaønh
caùc ñôn haøng ñaëc bieät, vaø caùc ñôn haøng boå sung cuûa caùc ñaïi lyù,
ñaõ ñöôïc caûi thieän hôn 60 phaàn traêm, ñoàng thôøi caùc khaûo saùt khaùch
haøng cho thaáy khaùch haøng cuûa GM nhaän ñöôïc xe nhanh hôn 8 ngaøy
so vôùi caùc ñoái thuû. Ñoä tin caäy cuûa vieäc giao haøng ñaõ ñöôïc caûi thieän
ñaùng keå. Cho ñeán nay, GM ñaùp öùng 90 phaàn traêm caùc cam keát veà
ngaøy giao haøng. Ñöôïc coâng nhaän laø moät trong nhöõng nhaø cung
caáp tin caäy nhaát trong thò tröôøng oâ toâ thöông maïi, GM gaàn ñaây coøn
nhaän ñöôïc giaûi thöôûng Nhaø saûn xuaát oâ toâ hoaøn thaønh ñôn haøng toát
nhaát (Best Order to Delivery Fleet Company) do taïp chí Fleet trao
taëng trong 2 naêm lieân tieáp. Roõ raøng laø töø khi saûn xuaát phoái hôïp toát
hôn vôùi nhu caàu, thì caùc khaùch haøng coù nhieàu khaû naêng hôn ñeå coù
123. Moâ hình build-to-stock vaø moâ hình make-to-stock ñeàu coù nghóa laø saûn xuaát ñeå döï tröõ, vaø ñöôïc duøng nhö nhau. (ND)
ñöôïc chieác xe maø mình öa thích nhaát. Caùc ñôn haøng bò aûnh höôûng
bôûi caùc haïn cheá ñaõ ñöôïc giaûm xuoáng hôn 90 phaàn traêm. GM ñaõ
nhaän keát quaû khaûo saùt toát nhaát töø tröôùc ñeán giôø cuûa Hieäp Hoäi Caùc
Ñaïi Lyù OÂ Toâ Toaøn Quoác (NADA) cho maûng phaân phoái/OTD cho
heä thoáng phaân boå, saün coù cuûa saûn phaåm, vaø tính ñuùng luùc cuûa vieäc
giao haøng. Vaø möùc lôïi nhuaän cao hôn roõ reät cuûa coâng ty ñeán töø
nhöõng chieác xe ñöôïc saûn xuaát theo ñôn ñaët haøng cuûa khaùch haøng.
MOÄT TOÅ CHÖÙC MÔÙI
Moät trong nhöõng trôû ngaïi lôùn nhaát khi chuyeån ñoåi boä phaän OTD
cuûa GM thaønh moät toå chöùc höôùng tôùi khaùch haøng laø “söï cuïc boä” veà
maët chöùc naêng cuûa coâng ty. Thoâng thöôøng, nhöõng nhoùm khaùc nhau
laøm vieäc vôùi caùc muïc ñích cheùo hôn laø cuøng phoái hôïp vôùi nhau.
Ñieàu naøy daãn tôùi vieäc chæ tay naêm ngoùn vaø laøm taêng theâm tính
phöùc taïp ñoàng thôøi vaãn laøm gia taêng nhöõng thay ñoåi veà lòch trình
saûn xuaát vaø söï thieáu huït caùc linh kieän, daãn ñeán taïo ra möùc toàn kho
vaø chi phí cao khoâng caàn thieát.
GM ñaõ thaønh laäp moät boä phaän OTD coù chöùc naêng cheùo toaøn
caàu ñeå ñaûm baûo raèng caùc muïc tieâu hoaït ñoäng ñöôïc töông thích vôùi
nhau vaø loaïi boû söï caïnh tranh veà nguoàn löïc. Boä phaän naøy ñöôïc toå
chöùc xoay quanh ba quy trình phuï cuûa chuoãi cung öùng coát loõi: caùc
hoaït ñoäng cung öùng, hoaøn thaønh ñôn haøng, vaø logistics. Quy trình
hoaøn thaønh ñôn haøng giaûi quyeát caùc hoaït ñoäng hoaïch ñònh vaø giao
dòch vôùi caùc ñaïi lyù, quy trình cung öùng thì quaûn lyù nguyeân vaät lieäu,
caùc hoaït ñoäng taïi nhaø maùy, vaø laøm vieäc vôùi nhaø cung caáp, coøn
logistics phoái hôïp söï di chuyeån cuûa caùc boä phaän töø nhaø cung caáp
ñöa veà nhaø maùy laép raùp vaø vaän chuyeån xe ñeán caùc ñaïi lyù. Moãi quy
trình phuï naøy ñöôïc quaûn lyù bôûi moät nhaø laõnh ñaïo toaøn caàu. Tam
hôïp, ba nhaø laõnh ñaïo hình thaønh moät nhoùm boä phaän laõnh ñaïo toaøn
caàu daãn daét cho söï chuyeån ñoåi cuûa OTD.
Cô caáu toå chöùc môùi cuøng phaân boå nhaân söï ñeå hoã trôï laãn nhau vaø
phuï thuoäc laãn nhau veà maët thoâng tin. Caùc hoaït ñoäng cung öùng ñöôïc
töông thích vôùi saûn xuaát laø moät ví duï. Ngoaøi ra, hoaøn thaønh ñôn
haøng ñöôïc ñöa vaøo phoøng baùn haøng vaø marketing. Logistics ñaàu
ra (outbound logistics)124 ñöôïc phaân boå chung vôùi hoaøn thaønh ñôn
haøng, vaø logistics ñaàu vaøo (inbound logistics) vôùi caùc hoaït ñoäng
cung öùng.
Trong cô caáu toå chöùc cuõ, GM coù hai nhoùm quaûn lyù ñôn haøng.
Nhoùm quaûn lyù ñôn haøng oâ toâ baùo caùo cho phoøng baùn haøng vaø
marketing, nhoùm quaûn lyù ñôn haøng saûn xuaát baùo caùo cho phoøng
kieåm soaùt saûn xuaát vaø logistics. Nhoùm OTD nhaän ra raèng chæ caàn
moät quy trình quaûn lyù ñôn haøng. Theo ñoù, caû hai quy trình ñöôïc
keát hôïp döôùi quyeàn cuûa OTD thuoäc phoøng baùn haøng vaø marketing.
(Xem theâm chi tieát ôû Chöông 3 veà thieát keá caùc quy trình tröôùc roài
sau ñoù taùi keát noái cô caáu toå chöùc ñeå vaän haønh/trao quyeàn cho ai
hoaït ñoäng caùc quy trình.)
Khi maø “loaïn möôøi hai söù quaân” ñaõ ñöôïc giaûi quyeát thì GM coù
theå caét giaûm soá löôïng ngöôøi caàn ñeå vaän haønh boä phaän OTD toaøn
caàu xuoáng gaàn 30 phaàn traêm, ñaït ñöôïc tính hieäu quaû veà maët naêng
suaát lôùn hôn nhieàu vaø chi phí giaûm ñaùng keå.
TÖ DUY LAÏI LOGISTICS
Khi tìm kieám caùch ñeå tinh giaûn hôn nöõa boä phaän OTD vaø caét giaûm
chi phí, GM nhaän ra raèng logistics laø maét xích yeáu nhaát. Töø laâu,
coâng ty ñaõ thueâ ngoaøi nhieàu hoaït ñoäng logistics ñaàu vaøo vaø ñaàu ra
cho moät maïng löôùi caùc nhaø cung caáp dòch vuï thöù ba vôùi chi phí cao.
Tuy nhieân söï thieáu trao ñoåi thoâng tin vaø phoái hôïp giöõa caùc nhaø cung
caáp dòch vuï ñaõ daãn tôùi hieäu quaû hoaït ñoäng khoâng nhaát quaùn vaø toång
thôøi gian töø luùc saûn xuaát ñeán khi giao haøng keùo daøi.
Ñeå giaûm chi phí vaø naâng cao hieäu quaû, GM ñaõ baét tay vôùi moät
coâng ty logistics toaøn caàu ñeå xaây döïng moät lieân doanh coù teân
laø Vector SCM. Ngaøy nay, Vector quaûn lyù taäp trung maïng löôùi
logistics ñaày phöùc taïp, roäng lôùn cuûa GM thoâng qua moät loaït caùc
124. Logistics ñaàu ra (outbound logistics) laø caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán löu chuyeån haøng hoùa thaønh phaåm töø nhaø maùy ñeán tay nhaø phaân
phoái vaø/hoaëc ngöôøi tieâu duøng. Logistics ñaàu ra laø hoaït ñoäng tieáp noái cuûa logistics ñaàu vaøo (inbound logistics) - nhöõng hoaït ñoäng lieân quan
ñeán logistics cuûa nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo cho saûn xuaât ra thaønh phaåm. (ND)
trung taâm ñieàu phoái ñöôïc trang bò coâng ngheä caàn thieát ñeå theo doõi
caùc nhaø chuyeân chôû vaø haøng hoùa cuûa GM. Ñeå caûi thieän hôn nöõa
hieäu quaû hoaït ñoäng vaø taàm nhìn thoâng suoát chuoãi cung öùng, Vector
ñaõ xaây döïng moät heä thoáng thoâng tin tích hôïp cho caùc nhaø cung caáp
dòch vuï thöù ba. Höôùng ñeán caûi thieän logistics, GM ñaõ ñaët muïc tieâu
giaûm chi phí xuoáng 20 phaàn traêm trong 5 naêm. Trong 3 naêm ñaàu,
GM ñaõ ñaït ñöôïc khoaûn tieát kieäm chi phí laø 17 phaàn traêm.
Boä phaän logistics cuõng ñaõ tìm caùch ñeå caét giaûm chi phí hôn nöõa
baèng caùch giaûm thieåu caùc hö hoûng trong quaù trình chuyeân chôû. Xe
hôi cuõng ñöôïc ñoái xöû nhö “moùn ñoà trang söùc” trong ngaønh coâng
nghieäp oâ toâ, vaø caùc khaùch haøng muoán ñoà trang söùc cuûa mình khoâng
bò caøo xöôùc, khoâng söùt meû, ñoàng thôøi phaûi “laùng boùng”. Baèng caùch
giaûm bôùt loä trình töø xöôûng laép raùp ñeán ñaïi lyù vaø giaûm thieåu taùc
ñoäng ñeán chieác xe, GM ñaõ giaûm caùc hö haïi ñeán 35 phaàn traêm.
TAÄP TRUNG VAØO CAÙC KEÁT QUAÛ KINH DOANH
Trong suoát quaù trình chuyeån ñoåi OTD, GM vaãn duy trì söï chuù taâm
cao ñoä vaøo caùc keát quaû kinh doanh. Bôûi vì naêng löïc naøy quaù tham
voïng, vôùi quaù nhieàu cô hoäi caûi tieán, neân coâng ty cuõng coù ruûi ro
maát khaû naêng nhìn bao quaùt trong khi chaïy theo nhöõng giaù trò coäng
theâm bò giôùi haïn. GM ñaõ choïn boán boä ño löôøng chính ñeå höôùng daãn
söï chuyeån ñoåi: chaát löôïng, lôïi nhuaän roøng, baûo toaøn tieàn maët, vaø
thò phaàn. Moïi saùng kieán hay quyeát ñònh phaûi hoã trôï cho ít nhaát moät
trong caùc boä ño löôøng naøy.
Tieâu chí chuû choát cuûa chaát löôïng laø ít hö haïi khoâng löôøng tröôùc
hôn, vaø ñöa caùc linh kieän vaøo daây chuyeàn laép raùp kòp luùc ñeå hoã trôï
keá hoaïch saûn xuaát. Chi phí thaáp hôn vaø caûn trôû ít hôn seõ laøm taêng
lôïi nhuaän roøng. Möùc ñoä toàn kho thaáp hôn giuùp baûo toaøn tieàn maët.
Theo cô cheá heä thoáng, saùng kieán OTD ñieàu chænh moät trong soá caùc
lónh vöïc naøy.
Chuaån ño löôøng cuoái cuøng - thò phaàn - ñöôïc choïn löïa döïa treân
caùch thöùc maø söï caûi thieän veà möùc ñoä haøi loøng cuûa khaùch haøng coù
theå ñöôïc chuyeån thaønh söï caûi thieän veà hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa coâng
ty. Caùc ñoäng löïc daãn ñeán söï haøi loøng khaùch haøng maø OTD coù theå
gaây aûnh höôûng chính laø toång thôøi gian thöïc hieän ñôn haøng, ñoä tin
caäy cuûa giao öôùc veà ngaøy giao haøng, vaø söï saün coù cuûa nhöõng chieác
xe ñöôïc khaùch haøng öa chuoäng. Baèng caùch caûi thieän nhöõng yeáu toá
naøy, GM seõ thuùc ñaåy söï haøi loøng cuûa khaùch haøng. Ñieàu naøy toát cho
vieäc kinh doanh, bôûi vì caùc khaùch haøng haøi loøng seõ mua nhieàu
haøng hôn.
Boán boä ño löôøng taäp trung vaøo kinh doanh naøy laø ñieåm maáu choát
cho söï chuyeån ñoåi, ñònh höôùng söï thay ñoåi veà phía tröôùc baèng caùch
baét buoäc boä phaän naøy luoân caån troïng trong tieán trình thöïc hieän. OÂng
Ross cho bieát, “Chuùng toâi luoân luoân coù theå möôøng töôïng roõ raøng loä
trình cho caùc naêng löïc caûi tieán höôùng tôùi caùc muïc tieâu naøy.”
THAÙCH THÖÙC VEÀ COÂNG NGHEÄ THOÂNG TIN
Maëc duø nhöõng noã löïc chuyeån ñoåi chính cuûa GM trong giai ñoaïn
ñaàu taäp trung vaøo taùi thieát keá caùc quy trình vaø cô caáu toå chöùc chuû
choát, nhöng GM seõ khoâng theå chuyeån ñoåi naêng löïc OTD maø khoâng
thay ñoåi caùc heä thoáng thoâng tin neàn taûng cuûa mình. Gioáng nhö caùc
toå chöùc phöùc hôïp khoång loà khaùc, GM keá thöøa moät môù boøng bong
caùc heä thoáng cuõ - ña soá khoâng caàn thieát - vaø thieáu söï tích hôïp khaép
caùc boä phaän chöùc naêng, caùc ñôn vò kinh doanh, vaø caùc khu vöïc
ñòa lyù. Bôûi vì haàu heát caùc coâng ngheä loãi thôøi caàn ñieàu chænh ñaùng
keå cho phuø hôïp, nhieàu heä thoáng vaø caùc öùng duïng cuõ ñaõ ñöôïc phaùt
trieån bôûi GM, vaø ñöôïc thieát keá ñaëc bieät ñeå quaûn lyù caáp ñoä cao cuûa
saûn phaåm vaø tính phöùc taïp cuûa quy trình. GM ñang trong quaù trình
chuyeån nhieàu heä thoáng loãi thôøi cuûa mình sang Internet, nhöng moät
moâi tröôøng CNTT tích hôïp toaøn boä, hieäu quaû hoaït ñoäng cao vaãn laø
moät vieãn caûnh phaûi maát nhieàu naêm môùi ñaït ñöôïc.
Hieän taïi, GM ñang vaän haønh vôùi nhöõng gì mình coù. Trong ñieàu
kieän raøng buoäc aáy, nhoùm OTD ñaõ phaûi xeáp thöù töï öu tieân caùc naêng
löïc caàn coù, vaø roài tìm kieám caùc giaûi phaùp coâng ngheä khoâng toán
keùm quaù nhieàu hay quaù laâu ñeå thöïc hieän. Chieán löôïc cuûa nhoùm
OTD laø naâng caáp caùc heä thoáng loãi thôøi chuû choát vôùi söï tích hôïp vaø
caùc coâng cuï treân neàn Web, saùp nhaäp nhöõng coâng cuï môùi moät caùch
choïn loïc.
Bill Kala, giaùm ñoác caùc hoaït ñoäng cung öùng saûn xuaát Baéc Myõ
(director of North American manufacturing supply operations),
kieâm thaønh vieân cuûa boä phaän laõnh ñaïo OTD cuõ, taùn döông heä thoáng
leân lòch nguyeân vaät lieäu toaøn caàu (global materials scheduling
system) cuûa GM - moät heä thoáng cuõ coù töø nhöõng naêm 1980 – vì ñem
laïi nhieàu khoaûn tieát kieäm cho caùc hoaït ñoäng cung öùng. OÂng Kala
nhaän ra töø tröôùc laø, daãu sao, oâng cuõng phaûi kieåm soaùt söï naâng caáp
vaø chi phí baûo trì. Nhö oâng giaûi thích, “Moïi ngöôøi ñeàu muoán tieán
haønh caùc thay ñoåi heä thoáng thöôøng xuyeân, vaø nhöõng thay ñoåi naøy
tieâu toán moät khoaûn 70 trieäu ñoâ la Myõ haøng naêm.” Ñeå coù theå kieåm
soaùt vieäc naøy, oâng Kala ñaõ quy ñònh raèng baát kyø thay ñoåi naøo ñeàu
phaûi ñöôïc giaûi thích vaø chöùng minh roõ raøng.
Hôn nöõa, nhöõng thay ñoåi phaûi coù lôïi cho ít nhaát hai khu vöïc ñòa lyù.
Baát kyø yeâu caàu naøo cho moät heä thoáng môùi rieâng reõ ñeàu ñöôïc suy tính
caån thaän. Keát quaû? Nhoùm cuûa oâng Kala caét giaûm chi phí cho heä thoáng
haøng naêm xuoáng gaàn 30 phaàn traêm. Trong moät soá lónh vöïc khaùc, GM
ñaõ phaûi ñoác thuùc nhöõng thay ñoåi CNTT nhanh hôn keá hoaïch ñeå caûi
thieän söï coäng taùc vôùi ñoái taùc. Nhoùm Heä thoáng thoâng tin cuûa GM ñaõ
hoã trôï söï chuyeån ñoåi ñeå tích hôïp toát hôn caùc quy trình vaø heä thoáng cuûa
coâng ty vôùi heä thoáng cuûa caùc ñaïi lyù taïi ñieåm baùn haøng. Cho tôùi baây giôø,
söï tích hôïp ñaõ ñöôïc giôùi haïn sang caùc phaàn cô baûn – caùc phaàn ñaët haøng
hay noäp thö khieáu naïi baûo haønh vaø caùc baùo caùo taøi chính. GM cuõng
ñang thöû nghieäm chöông trình trieån khai moät maùy tính caù nhaân cho
moãi hai traïm baûo döôõng taïi cô sôû cuûa ñaïi lyù ñeå hoã trôï söï tích hôïp giöõa
baûo döôõng vaø caùc linh kieän vaø GM. Caùc thöû nghieäm ban ñaàu taïi Staurn
ñaõ chæ ra raèng GM coù theå quaûn lyù taäp trung toàn kho linh kieän taïi caáp ñoä
kho vôùi heä thoáng naøy, gia taêng voøng quay haøng toàn kho vaø tyû leä hoaøn
thaønh ñôn haøng ñaàu tieân vaø giaûm caùc möùc toàn kho taïi nôi baùn leû.
Chieán löôïc CNTT cuûa GM ñang tieán trieån toát. Coâng ty ñaõ giaûm
bôùt theâm 1 tyû ñoâ la Myõ cho chi phí CNTT lieân quan tôùi chuoãi cung
öùng töø khi coù naêng löïc OTD. Söï taäp trung ñaàu tieân vaøo quy trình,
vaø tieáp theo laø vaøo coâng ngheä ñaõ coù aûnh höôûng tích cöïc. OÂng John
Whicomb, Giaùm ñoác baùn haøng, dòch vuï vaø marketing toaøn caàu cuûa
GM giaûi thích, “Moät khi moïi ngöôøi coù ñöôïc söï hieåu bieát chung veà
quy trình kinh doanh, voán ñöôïc hieån thò baèng löu ñoà coâng vieäc thì
thaûo luaän veà caùc yeáu toá cuõ trôû neân gaàn thöïc teá hôn. Baïn loaïi boû
nhöõng tranh luaän thieân veà caûm xuùc xung quanh vieäc phaûi giöõ laïi
caùc heä thoáng maø moïi ngöôøi ñaõ quen thuoäc.”
BIEÂN GIÔÙI KEÁ TIEÁP
Tieáp theo cho söï chuyeån ñoåi OTD cuûa GM laø gì? Giaûm toång voøng
quay vaø toång thôøi gian saûn xuaát. Nhieàu chieác xe caù nhaân vôùi nhöõng
phuï kieän vaø ñaëc tính ñaëc bieät. Söï tích hôïp toát hôn vôùi caùc ñaïi lyù,
nhöõng ngöôøi ñaõ gaén boù vôùi heä thoáng VOM vaø moät vaøi coâng cuï neàn
taûng Web khaùc maø ñang ñöôïc ñöa vaøo moät “trung taâm hoaït ñoäng”
tích hôïp. GM cuõng ñang nhaém tôùi saûn xuaát theo ñôn ñaët haøng nhieàu
hôn thoâng qua keânh caùc ñaïi lyù, voán ñem nhieàu giaù trò vì naêng löïc
coâng ngheä cao, deã tieáp caän hôn, vaø moät neàn taûng cung caáp linh hoaït
hôn. GM ñang nhaém vaøo söï töông ñoàng giöõa caùc heä thoáng vaø quy
trình toaøn caàu. OÂng Ross cho bieát, “Thaät söï khoâng coù ñieåm döøng
cho moät naêng löïc nhö theá naøy. Chuùng toâi ñang mong tieáp tuïc con
ñöôøng caûi tieán naøy trong moät vaøi naêm tôùi, ñem laïi khaû naêng caïnh
tranh hôn nöõa cho GM, vaø thieát laäp caùc tieâu chuaån môùi cho söï haøi
loøng cuûa khaùch haøng.”
BOÄ PHAÄN BAÛO DÖÔÕNG VAØ CUNG CAÁP PHUÏ TUØNG CUÛA GM - TÖÏ
CHUYEÅN ÑOÅI
Caâu chuyeän veà söï chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng cuûa GM seõ
khoâng theå keát thuùc troïn veïn maø khoâng noùi ñeán nhöõng noã löïc
song haønh khaùc ñoù laø chuyeån ñoåi chuoãi cung öùng cuûa boä phaän
Baûo Döôõng vaø Cung Caáp Phuï Tuøng cuûa GM (Service and
Parts Operations - SPO), moät nhaân toá chính taïo neân söï haøi
loøng cuûa khaùch haøng.
Chuoãi cung öùng cuûa SPO khaù phöùc taïp: 400.000 doøng ñôn
haøng (order lines) moãi ngaøy, taïo ra yeâu caàu phaûi coù 600.000
ñôn vò linh kieän töø 4.100 nhaø cung caáp. Hoài giöõa thaäp nieân 90,
SPO cuûa GM tuït haäu xa veà lôïi nhuaän so vôùi caùc hoaït ñoäng baûo
trì vaø cung caáp phuï tuøng cuûa caùc ñoái thuû OEM khaùc. Chi phí,
möùc toàn kho, vaø soá laàn ñaùp öùng ñeàu thua xa caùc ñoái thuû. Tình
traïng caøng toài teä hôn khi coâng vieäc kinh doanh baûo döôõng
cuûa caùc ñaïi lyù cuûa GM cuõng bò aûnh höôûng. Ñoái maët vôùi ñoái
thuû caïnh tranh môùi cuøng caùc chuoãi dòch vuï baûo döôõng nhanh
choùng, caùc ñaïi lyù vôùi thôøi gian ñaùp öùng chaäm gaëp khoù khaên
trong vieäc giöõ chaân caùc khaùch haøng ñaõ heát thôøi gian baûo haønh.
Tuy nhieân, hieän nay thì boä phaän naøy ñöôïc taäp trung ñeå thu
heïp khoaûng caùch vôùi ñoái thuû caïnh tranh, vaø SPO cuûa GM ñang
thieát laäp choã ñöùng cuûa mình veà hieäu quaû hoaït ñoäng cao nhaát
trong ngaønh.
Baèng caùch chuù troïng vaøo naêm muïc tieâu chung, SPO hieän
ñaõ coù theå lieân keát taát caû con ngöôøi vaø naêng löôïng cuûa mình ñeå
phuø hôïp vôùi moät chieán löôïc chung. Theo oâng Dennis Mishler,
Giaùm ñoác quaûn trò chuoãi cung öùng vaø logistics cuûa SPO,
“Chuùng toâi huy ñoäng moïi ngöôøi taäp trung vaøo phuïc vuï caùc
khaùch haøng toát hôn thoâng qua caùc caûi tieán veà thôøi gian ñaùp
öùng ñôn haøng, söï saün coù linh kieän, phuï tuøng, quaûn lyù toàn kho,
taïo ra giaù trò trong logistics, vaø hoã trôï tung ra saûn phaåm môùi.
Chuùng toâi ñaõ nhanh choùng nhaän ra raèng thay ñoåi seõ khoâng coù
ñöôïc töø vieäc ñaàu tö daøn traûi. Chuùng toâi luoân töï nhuû, “Ñieàu
chính yeáu laø phaûi duy trì ñieàu chính yeáu luoân luoân laø ñieàu
chính yeáu.”
TAÄP TRUNG VAØO KHAÙCH HAØNG
“Ñieàu chính yeáu” cuûa SPO chính laø khaùch haøng. Boä phaän naøy
nhaän ra raèng chuoãi cung öùng cuûa mình ra ñôøi laø do nhu caàu
cuûa caùc khaùch haøng, vaø vì theá, nguyeân taéc höôùng daãn quan
troïng nhaát cho noã löïc chuyeån ñoåi neân laø “luoân taïo ñieàu kieän
thuaän lôïi nhaát cho caùc khaùch haøng cuûa SPO ñeå hoï phuïc vuï
khaùch haøng cuûa hoï toát nhaát.” Thöïc teá, SPO ñaõ nhaän ra raèng
mình ñang phuïc vuï nhieàu chuoãi cung öùng, moãi chuoãi cung
öùng laïi coù nhöõng ñoøi hoûi khaùc nhau. Coù ñeán ba thöông hieäu
rieâng vaø voâ soá doøng saûn phaåm giaûi quyeát moïi vaán ñeà nhö va
chaïm, naêng löôïng nguoàn, baûo trì vaø söõa chöõa, cuõng nhö caùc
phuï kieän.
CAÛI THIEÄN THÔØI GIAN ÑAÙP ÖÙNG ÑÔN HAØNG
Ñeå ñem laïi dòch vuï toát hôn cho caùc ñaïi lyù vaø nhaø baùn leû, SPO
phaûi caûi thieän thôøi gian ñaùp öùng ñôn haøng vaø ñoä tin caäy cuûa
giao haøng. Vì theá, boä phaän naøy ñaõ thöïc thi chính saùch giao
haøng trong moät ngaøy cho haàu heát caùc khaùch haøng, gôûi haøng
qua ñeâm, hay trong moät vaøi tröôøng hôïp, göûi cuøng ngaøy. Ñeå
ñaùp öùng ñöôïc chính saùch giao haøng môùi maø vaãn tieáp tuïc caét
giaûm chi phí ñoøi hoûi moät vaøi thay ñoåi chính trong trieån khai
haøng toàn kho. SPO ñaõ taùi xaùc ñònh haøng toàn kho naøo seõ ñöôïc
löu kho trong caùc xöôûng vaø caùi naøo seõ ñöôïc giöõ trong caùc vò trí
trung taâm, taïo ñieàu kieän cho moät phöông phaùp trieån khai taäp
trung hôn veà maët toång theå.
CAÛI THIEÄN TÍNH SAÜN COÙ CUÛA NGUYEÂN VAÄT LIEÄU THOÂNG QUA
DÖÏ BAÙO
Kinh doanh caùc hoaït ñoäng baûo döôõng laø moät ngaønh ñöôïc khaéc
hoïa bôûi ñuû loaïi nhu caàu töông ñoái ngaãu nhieân veà nhieàu loaïi
saûn phaåm khaùc nhau töø nhieàu loaïi khaùch haøng khaùc nhau.
Theo oâng Mishler, xaáp xæ 10.000 trong 6.000.000 linh kieän
ñöôïc xem laø baùn nhanh, khoâng caàn döï baùo vaø hoaïch ñònh
tröôùc nhieàu. 590.000 linh kieän khaùc laø nhöõng saûn phaåm tieâu
duøng chaäm, ñoøi hoûi söï hoaïch ñònh toàn kho vaø döï baùo tinh vi
hôn raát nhieàu. SPO ñaõ taùi caáu truùc phöông phaùp toång theå cuûa
mình ñoái vôùi döï baùo: Caùc linh kieän ñöôïc nhoùm theo ngaønh
kinh doanh (va chaïm, baûo trì vaø söûa chöõa, …) vôùi ñöôøng caàu
voøng ñôøi saûn phaåm töông töï, vaø caùc nhaø döï baùo cuûa SPO ñöôïc
huaán luyeän ñeå hieåu caùc ñaëc tính, xu höôùng, vaø caùc söï kieän
lieân quan tôùi nhu caàu khaép voøng ñôøi saûn phaåm. SPO cuõng
ñaõ thöïc hieän caùc coâng cuï döï baùo caáp quoác teá, cho pheùp caùc
chuyeân gia deã daøng kieåm tra caùc moâ hình vaø caùc gôïi yù döï baùo
khaùc nhau. Chaúng haïn, caùc kieåu maãu lieân quan ñeán thôøi vuï,
ñænh caàu, hay caùc söï kieän chuoãi cung öùng coù theå ñöôïc “keùo,
thaû125” vaøo caùc moâ hình ñeå kieåm tra aûnh höôûng toång theå ñeán
döï baùo. Maëc duø vaãn caàn caûi tieán theâm, nhöng caùc keát quaû cho
ñeán nay ñaõ gaây ñöôïc aán töôïng: SPO ñaõ giaûm haøng toàn kho
treân 25 phaàn traêm nhôø vaøo söï caûi thieän cuûa naêng löïc döï baùo.
CAÛI THIEÄN QUAÛN LYÙ TOÀN KHO VAØ KHAÛ NAÊNG HIEÅN THÒ
Caûi thieän quaûn lyù toàn kho ñoøi hoûi GM naâng cao hôn nöõa khaû
naêng nhaän ra vaø quaûn lyù caàu, cung, vaø thoâng tin toàn kho ôû
moät caáp ñoä chi tieát khaùc. Baèng caùch phaùt trieån caùc döï baùo
vaø caùc lòch trình ôû caáp ñoä moãi PDC (trung taâm phaân phoái saûn
phaåm), SPO hieän ñang dòch chuyeån sang moät moâi tröôøng thieân
veà döõ lieäu, tieàn ñònh hôn, taïo khaû naêng môùi ñeå giaûm bôùt ñaùng
keå haøng toàn kho. SPO cuõng ñaõ thieát laäp naêng löïc xaùc ñònh vò
125. Nguyeân vaên click and drag: yù taùc giaû muoán noùi ñeán vieäc tieän duïng (cuûa CNTT) ñem laïi, theo ñoù chæ caàn duøng chuoät (vi tính) keùo vaø
thaû caùc muïc vaøo öùng duïng ñeå phaân tích. (ND)
trí cuûa haøng toàn kho khaép maïng löôùi cuûa mình, maø seõ nhanh
choùng ñöôïc môû roäng ra bao goàm caùc boä phaän linh kieän cuûa
ñaïi lyù.
TAÏO RA GIAÙ TRÒ TRONG LOGISTICS
SPO ñaõ ñoái maët vôùi moät khoaûng caùch ñaùng keå trong cuoäc
caïnh tranh veà caùch hoaït ñoäng logistics vaø kho baõi. Ñoäi nguõ
quaûn lyù ñang xöû lyù thaùch thöùc trong moái quan heä ñoái taùc vôùi
moät nhaø cung caáp dòch vuï logistics thöù ba, caùc nguyeân taéc
thöïc hieän saûn xuaát tinh giaûn moät caùch töï ñoäng. Qua thôøi gian,
söï taäp trung nhaát quaùn naøy ñaõ cho pheùp con ngöôøi cuûa SPO
“ngaõ theo” töøng doøng chaûy nguyeân vaät lieäu taïi töøng thôøi ñieåm
moät, thöïc hieän caùc quy trình laøm vieäc chuaån hoùa theo moãi quaù
trình. OÂng Mishler noùi, “Chuùng toâi ñaõ caûi thieän naêng suaát cuûa
mình (taïi caùc trung taâm phaân phoái) hôn 50 phaàn traêm.”
TAÏO RA MOÁI QUAN HEÄ ÑOÁI TAÙC CAÂN BAÈNG VÔÙI CAÙC NHAØ
CUNG CAÁP
SPO thöøa nhaän raèng phaàn lôùn hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi
cung öùng ñöôïc caûi thieän laø nhôø caùc moái quan heä vôùi caùc nhaø
cung caáp ñöôïc caûi thieän, bao goàm caùc nhaø cung caáp dòch vuï
logistics. Khi keát hôïp vôùi caùc toå chöùc khaùc cuûa GM, SPO ñaõ
thöïc hieän quy trình coäng taùc vôùi nhaø cung caáp raát nghieâm
ngaët, taïi ñoù hieäu quaû hoaït ñoäng ñöôïc ñaùnh giaù laïi, vaø caùc yù
töôûng giuùp giaûm bôùt laõng phí trong chuoãi cung öùng ñöôïc trao
ñoåi theo haøng quyù.
TRAO QUYEÀN NAÊNG CHO CAÙC “RÖÔØNG COÄT”
Con ngöôøi cuõng ñoùng vai troø quan troïng. Nhö oâng Mishler
giaûi thích, hoï ví nhö nhöõng “röôøng coät” choáng ñôõ toå chöùc
naøy. SPO hieän ñöôïc toå chöùc khaép caùc ñôn vò kinh doanh,
cuûng coá söï taäp trung vaøo khaùch haøng trong moãi doøng saûn
phaåm hay thöông hieäu. Moãi doøng saûn phaåm ñöôïc hoã trôï
bôûi moät nhoùm chöùc naêng cheùo, chòu traùch nhieäm veà keát
quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng. Caùc nhoùm naøy goàm
caùc “röôøng coät” töø caùc boä phaän chöùc naêng chính – nhöõng
chuyeân vieân hieåu caùc quy trình, ñaõ hoaït ñoäng trong ngaønh
nhieàu naêm, vaø ñöôïc lieân tuïc ñaøo taïo veà kyõ naêng giuùp hoï
toái öu hoùa töøng chuoãi cung öùng cuûa mình.
Keá hoaïch töông lai goàm saùng kieán taùo baïo veà moät
“chuoãi cung öùng kyõ thuaät soá”, bao goàm xaây döïng moâ hình
quaûn lyù kho aûo126, taêng cöôøng söï coäng taùc vôùi nhaø cung
caáp, quaûn lyù söï kieän, hoaïch ñònh/toái öu hoùa tieân tieán, vaø
caùc naêng löïc môùi khaùc. OÂng Mishler noùi, “Ñaây thaät söï laø
moät haønh trình khaùm phaù. Moät khi baïn khieán cho toaøn toå
chöùc taäp trung vaøo nhöõng gì thaät söï laø quan troïng thì baïn
coù theå thaät söï gaët haùi ñöôïc thaønh quaû.”
126. Quaûn lyù kho aûo (virtual warehousing) laø moät moâ hình cho pheùp quaûn lyù haøng hoùa thoâng qua heä thoáng thoâng tin ñöôïc keát noái treân cô sôû
Internet, töø ñoù giuùp caùc coâng ty giaûm toàn kho, chi phí toàn kho vaø thôøi gian vaän chuyeån. Theo moâ hình naøy, toàn kho thay vì ñöôïc taäp trung taïi
caùc trung taâm phaân phoái taäp trung (CDC) thì coù theå vaãn löu taïi caùc trung taâm phaân phoái vuøng (RDC), sau ñoù ñöôïc ñieàu phoái thoâng qua moät
heä thoáng thoâng tin quaûn lyù taäp trung treân cô sôû Internet. Coâng ty Amazon laø moâ hình tieâu bieåu cuûa quaûn lyù toàn kho aûo. (ND)
CHÖÔNG 6: Loä trình ñònh höôùng söï thay ñoåi 321
CHÖÔNG 6
Loä trình ñònh höôùng söï thay ñoåi
Trong khi caû naêm nguyeân taéc coát loõi laø neàn taûng ñeå ñaït ñeán söï xuaát
saéc cuûa chuoãi cung öùng thì laïi khoâng moät nguyeân taéc naøo coù theå
hoaït ñoäng rieâng leû ñeå ñaït ñeán muïc tieâu ñoù. Hieäu quaû hoaït ñoäng
chuoãi cung öùng chung quy laø söï tích hôïp - tích hôïp cuûa chieán löôïc,
cuûa caùc quy trình, cuûa toå chöùc vaø cuûa nhöõng heä thoáng thoâng tin.
Hôn nöõa, ñeå ñaûm baûo söï tích hôïp thöïc thi - vôùi söï phöùc taïp voán coù
cuûa chuoãi cung öùng, haøng traêm tröôøng hôïp coù khaû naêng xaûy ra vaø
caùc yeáu toá öu tieân ñoái choïi nhau - thì caàn coù moät keá hoaïch ña chieàu.
Chuùng toâi goïi keá hoaïch naøy laø loä trình ñònh höôùng söï thay ñoåi.
Moät loä trình ñònh höôùng hieäu quaû ñöôïc phaùt trieån vaø quaûn lyù
lieân tuïc vaø laëp ñi laëp laïi. Khoâng gioáng nhö moät keá hoaïch chæ taäp
trung vaøo moät döï aùn ñôn leû, loä trình ñònh höôùng mieâu taû töøng saùng
kieán chuû yeáu caàn ñöôïc thöïc hieän trong moät quaõng thôøi gian cho
tröôùc - thöôøng töø moät ñeán ba chu kyø ngaân saùch. Loä trình naøy chæ
ra ñöôïc nhöõng moái lieân keát giöõa nhöõng saùng kieán khaùc nhau, vaø
nhöõng caûi tieán hieäu quaû hoaït ñoäng taïi nhöõng moác thôøi gian quan
troïng. Tieán ñoä ñaït ñöôïc muïc tieâu ñöôïc giaùm saùt nhö moät phaàn cuûa
caùc baùo caùo veà tình hình hoaït ñoäng hay kinh doanh ñònh kyø.
Taïo ra vaø quaûn lyù loä trình ñònh höôùng söï thay ñoåi (xem Hình
6-1) laø moät hoaït ñoäng chöùc naêng cheùo, vôùi söï coäng taùc lieân tuïc
trong toå chöùc chuoãi cung öùng, toå chöùc coâng ngheä thoâng tin vaø trong
nhöõng chöùc naêng khaùc nhö marketing, baùn haøng, taøi chính, thieát keá.
Laõnh ñaïo cuûa caùc toå chöùc naøy cuøng nhau laøm vieäc ñeå ñaûm baûo raèng
töøng saùng kieán ñöôïc ñònh nghóa moät caùch roõ raøng, ñöôïc ñöa ra vaø
ñöôïc thöïc hieän phuø hôïp vôùi chieán löôïc kinh doanh toång theå.
HÌNH 6-1
Taïo ra loä trình ñònh höôùng söï thay ñoåi.
Phaùt trieån vaø thöïc thi loä trình ñònh höôùng naøy coù theå maát nhieàu thôøi
gian vaø nguoàn löïc, nhöng ñoù laø böôùc khoâng theå thieáu ñeå ñaït ñeán söï
tröôûng thaønh cuûa chuoãi cung öùng vaø buø ñaép ñöôïc nhöõng noã löïc ñaõ
boû ra. Moät chuoãi cung öùng hoaøn thieän cao laø chuoãi cung öùng ñaõ ñaït
ñöôïc naêng löïc vöôït troäi cho töøng nguyeân taéc coát loõi treân (xem Hình
6-2). Nghieân cöùu cuûa moät coâng ty con thuoäc PRTM, Toå chöùc Ño
löôøng Hoaït ñoäng (PMG), cho thaáy coù moät moái töông quan chaët cheõ
giöõa söï tröôûng thaønh cuûa chuoãi cung öùng vaø hieäu quaû hoaït ñoäng toái
öu. Nhöõng coâng ty coù chuoãi cung öùng tröôûng thaønh ñaït ñöôïc nhöõng
keát quaû sau:
° Lôïi theá veà khaû naêng sinh lôïi ñaït ñöôïc 40 phaàn traêm, vôùi khaû
naêng sinh lôïi ñöôïc ñònh nghóa laø tyû leä cuûa lôïi nhuaän tröôùc thueá
vaø thu nhaäp treân doanh thu
° Toång chi phí phí chuoãi cung öùng trung bình chæ khoaûng hôn 8
phaàn traêm cuûa doanh thu, so vôùi tyû leä 10 phaàn traêm cuûa nhöõng
coâng ty coù chuoãi cung öùng ít hoaøn thieän hôn
° Dòch vuï khaùch haøng tuyeät vôøi vôùi chi phí ñaàu tö cho toàn kho ít hôn
ôû möùc 25 phaàn traêm
HEÄ THOÁNG HIEÄN ÑAÏI THOÂI CHÖA ÑUÛ
Hieän ñaïi hoùa hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng trong coâng ty baïn,
nghóa laø dòch chuyeån töø traïng thaùi baïn hieän ñang coù sang moät traïng
thaùi töông lai - bao goàm nhöõng quy trình vaø cô sôû haï taàng, keå caû
heä thoáng thoâng tin theá heä töông lai. Coâng ngheä chæ ñoùng goùp vaøo
ñoù moät phaàn maø thoâi. Xuyeân suoát cuoán saùch naøy, chuùng ta ñaõ nhaän
thaáy ñöôïc phaàn naøo trong naêm nguyeân taéc coát loõi coù theå vaø neân
duøng söï hoã trôï cuûa nhöõng heä thoáng thoâng tin hieäu quaû, tuy nhieân
chuùng toâi hoaøn toaøn traùnh söï phuï thuoäc vaøo caùc heä thoáng.
HÌNH 6-2
Nhöõng giai ñoaïn cuûa söï hoaøn thieän quy trình chuoãi cung öùng.
Coù moät söï töông Taïi sao nhö vaäy? Roõ raøng laø moät chuoãi cung
öùng hieäu quaû cao phuï thuoäc vaøo nhöõng quy
quan chaët cheõ trình tích hôïp, nhöõng döõ lieäu trong coâng ty vaø
giöõa söï tröôûng vôùi caùc ñoái taùc kinh doanh. Tuy nhieân, nhieàu
thaønh cuûa chuoãi coâng ty vaãn chöa chuaån bò toát ñeå taän duïng söùc
cung öùng vôùi maïnh cuûa nhöõng coâng cuï taïo neân söï tích hôïp.
hieäu quaû hoaït Nguyeân nhaân laø chieán löôïc cuûa nhöõng coâng
ty naøy khoâng roõ raøng, quy trình yeáu keùm, caùc
ñoäng vöôït troäi.
phoøng ban thieáu nhöõng kyõ naêng vaø naêng löïc
caàn thieát, hoaëc ngay caû nhöõng ñoái taùc cuûa hoï
cuõng chöa saün saøng ñeå tích hôïp. Ñònh vò ñeå coâng ty trôû neân vöôït troäi
trong töông lai ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà naøy.
Theâm vaøo ñoù, maëc duø raát nhieàu coâng ngheä hieän nay ñaõ toàn
taïi trong nhieàu naêm nhöng nhöõng coâng ngheä naøy khoâng phaùt trieån
ñuû maïnh ñeå hoã trôï cho söï phaùt trieån cuûa chuoãi cung öùng. Nhieàu
heä thoáng thoâng tin xuaát hieän taïi thôøi kyø ñænh ñieåm cuûa bong boùng
Internet127, chaúng khaùc naøo nhöõng giaûi phaùp chæ nhaém vaøo giaûi
quyeát nhöõng truïc traëc. Nhöõng heä thoáng naøy ñaõ taäp trung vaøo phaïm
vi quaù heïp, hoaëc ñaõ coá taïo ra moät thò tröôøng môùi neân ñaõ bieán maát
khi quaû boùng Internet bò xì hôi. Nhöõng giaûi phaùp coâng ngheä “soáng
soùt” ñang ñöôïc caûi tieán ñeå chuù troïng vaøo phöông thöùc hoaït ñoäng
thöïc söï cuûa caùc coâng ty128. Trong töông lai, chuùng ta tin raèng caùc
trình öùng duïng seõ ñöôïc ñieàu chænh phuø hôïp hôn nhieàu vôùi nhu
caàu cuûa coâng ty.
Trong töông lai, Ñeå hieåu ñöôïc vai troø thích ñaùng cuûa heä
chuùng ta tin raèng thoáng trong vieäc taïo ra loä trình ñònh höôùng,
caùc trình öùng haõy nghó caùch xaây moät caùi thang cho pheùp
duïng seõ ñöôïc baïn leo leân töø vò trí hieän nay leân ñeán vò trí
ñieàu chænh phuø trong töông lai. Neáu nhöõng nguyeân taéc coát loõi
hình thaønh neân phaàn khung cuûa caùi thang naøy
hôïp hôn nhieàu
thì nhöõng heä thoáng hoã trôï laø nhöõng baäc thang
vôùi nhu caàu cuûa giuùp baïn leo leân. Maëc duø coù theå leo leân moät
coâng ty. chieác thang khoâng coù baäc, nhöng ñeå laøm vaäy,
127. YÙ taùc giaû muoán noùi ñeán söï buøng noå cuûa Internet vaø caùc coâng ty dot com vaøo nhöõng naêm cuoái theá kyû 20 vaø sau ñoù rôi vaøo khuûng hoaûng
vaøo naêm 2000. (ND)
128. Ñeå coù caùi nhìn toång quan veà tính tröôûng thaønh cuûa heä thoáng thoâng tin chuoãi cung öùng, xem phaân tích “Hype Cycle for Supply Chain
Management” haøng naêm cuûa Gartner. (TG)
baïn seõ phaûi duøng heát söùc töï keùo mình leân. Haõy töôûng töôïng nhöõng
baäc thang maø khoâng coù phaàn khung xem - roõ raøng khoâng coù caùch
naøo ñeå leo leân ñöôïc caû! Ví duï naøy mieâu taû chính xaùc nhöõng gì seõ
xaûy ra khi caùc coâng ty coá gaéng coù ñöôïc nhöõng ñaëc tính cuûa chuoãi
cung öùng cuûa theá heä töông lai maø ngay töø ñaàu ñaõ khoâng taäp trung
vaøo nhöõng nguyeân taéc coát loõi.
Coù leõ phaàn thuù vò nhaát trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi chính laø
lôïi ích cuûa söï hieäp löïc, ñöôïc taïo ra töø söï tích hôïp cuûa nhöõng kinh
nghieäm thöïc haønh toát nhaát vôùi nhöõng heä thoáng thoâng tin hieäu quaû.
Khoâng coù gì baát ngôø khi nhöõng quy trình chín muoài keát hôïp vôùi
nhöõng coâng ngheä hieän ñaïi seõ ñem laïi hieäu quaû hoaït ñoäng toát hôn.
Ñieàu baát ngôø chính laø vieäc caùc coâng ty trieån khai coâng ngheä ñænh
cao - ví duï nhö moät heä thoáng hoaïch ñònh tröôùc - maø khoâng coù möùc ñoä
quan taâm töông xöùng ñoái vôùi nhöõng quy trình vaø toå chöùc thì seõ hoaït
ñoäng teä hôn caùc coâng ty khoâng aùp duïng coâng ngheä hieän ñaïi129.
CAÙC ÑAËC TÍNH CUÛA THEÁ HEÄ TÖÔNG LAI
Ñònh höôùng hieäu quaû seõ ñöa baïn ñeán töông lai, nhöng vieãn caûnh
töông lai nhö theá naøo vaø khaùc bieät gì so vôùi hieän taïi? Moät soá
ngöôøi tranh luaän veà lôïi ích cuûa chuoãi cung öùng môû roäng, vaø veà yù
kieán cho raèng ñeå toái öu hoùa giaù trò, baïn caàn phaûi coù taàm nhìn bao
quaùt, vöôït ra khoûi coâng ty, khaùch haøng vaø nhöõng nhaø cung caáp
thaân thieát cuûa baïn.
Trong thöïc teá ñieàu naøy coù nghóa laø ñaït ñöôïc:
° Söï keát noái giöõa caùc ñoái taùc - caùc heä thoáng kinh doanh vaø giao
dòch ñöôïc keát noái, giuùp xaùc ñònh ñöôïc döõ lieäu vaø truyeàn taûi caù c
döõ lieä u naø y ñeá n nhöõ n g ñoá i taù c khaù c nhau trong chuoã i
cung öù n g
° Vieäc ra quyeát ñònh ñaõ tính ñeán phaân boå - doøng chaûy thoâng tin
hai chieàu vaø nhöõng qui taéc kinh doanh xaùc ñònh ñöôïc söû duïng
ñeå quaûn lyù nhöõng thay ñoåi cung caàu ñang dieãn ra
129. Jakub Wawszczak, Mark Hermans, vaø Juile Cesati, “Supply Chain Planning: How to Achieve a Competitive Advantage,” Webcast
conducted by PRTM PMG, vaø SAP, 19 thaùng 6, 2003. (TG)
° Quaûn trò hieäu quaû hoaït ñoäng töùc thôøi - thoâng tin chính xaùc vaø
töùc thôøi giuùp ra quyeát ñònh moät caùch nhanh choùng
Trong khi khaû naêng giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà phaùt sinh ngay
laäp töùc trong chuoãi cung öùng môû roäng, vaø xaây döïng nhöõng quy trình
coäng taùc hoaøn haûo laø caùc muïc tieâu cuûa nhieàu coâng ty, thì trong
thöïc teá, chæ vaøi coâng ty coù theå thöïc hieän nhöõng coâng vieäc naøy moät
caùch hieäu quaû. Nguyeân nhaân laø do hieän nay nhöõng tieâu chuaån veà
döõ lieäu vaø quy trình, cuõng nhö caùc caáu truùc heä thoáng thoâng tin, coù
theå laø nhöõng yeáu toá caûn trôû chính ñoái vôùi caùc phöông thöùc coäng taùc
khaùc nhau nhö ñaõ thaûo luaän trong Chöông 4. Nhieàu heä thoáng ñang
ñöôïc söû duïng hieän nay vaãn coøn phuï thuoäc vaøo caáu truùc traïm trung
chuyeån hay caáu truùc keát noái ñieåm. Tieän ích chính cuûa caùc caáu truùc
naøy laø giuùp dòch chuyeån nguyeân vaät lieäu nhanh hôn vaø hieäu quaû
hôn. Nhöng nhöõng chieán löôïc vaø quy trình veà chuoãi cung öùng ngaøy
nay laïi phaûn aùnh nhieàu haïn cheá cuûa nhöõng coâng cuï naøy.
Caùc coâng cuï chuoãi cung öùng trong töông lai seõ chuù troïng nhieàu
hôn ñeán tính coäng taùc vaø khaû naêng saün coù cuûa thoâng tin so vôùi tính
hieäu quaû vaø toác ñoä truyeàn taûi thoâng tin, cuõng nhö seõ hoã trôï cho ba
ñaëc tröng cô baûn cuûa chuoãi cung öùng ñoù laø tính minh baïch, tính linh
hoaït vaø tính ñoàng thôøi. Khi nhöõng coâng ngheä naøy tieáp tuïc phaùt trieån
vaø nhöõng coâng ty trieån khai chuoãi cung öùng daàn quen thuoäc vôùi
hieäu quaû cuûa chuoãi cung öùng thì nhöõng khaû naêng veà toå chöùc, quy
trình, chieán löôïc seõ phaùt trieån ñoàng thôøi. Hình 6-3 cho thaáy moät soá
öùng duïng cuï theå coù theå xem xeùt ñeå khôi daäy ñöôïc caùc ñaëc tính cuûa
theá heä töông lai khi baïn phaùt trieån vaø quaûn lyù ñònh höôùng thay ñoåi
cuûa coâng ty.
Tính minh baïch
Tính minh baïch ñem laïi khaû naêng nhìn thaáu toaøn boä chuoãi cung
öùng. Nhöõng coâng ty nhìn thaáy ñöôïc tình traïng cuûa caùc giao dòch
vaø taøi nguyeân trong chuoãi cung öùng cuûa mình, caû beân trong vaø beân
ngoaøi coâng ty, seõ coù theå ra quyeát ñònh kòp thôøi hôn caùc coâng ty khaùc.
Tính minh baïch coù theå taïo ra giaù trò theo nhieàu caùch khaùc nhau. Neáu
bieát ñöôïc tình traïng cuûa caùc nguoàn taøi nguyeân chuû yeáu thì coâng ty coù
theå taän duïng chuùng toát hôn vaø ñaït ñeán ñieåm caân baèng cung caàu toái
öu, laøm gia taêng hieäu quaû, naêng suaát vaø laøm giaûm chi phí. Khaû naêng
nhìn thaáy toaøn boä chuoãi cuõng giuùp sôùm ñöa ra nhöõng caûnh baùo veà
nhöõng vaán ñeà tieàm aån vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc phaân tích
caùc nguyeân nhaân coát loõi khi vaán ñeà naøo ñoù phaùt sinh.
Tính linh hoaït
Tính linh hoaït laø moät raøo chaén hôïp thôøi cho nhöõng tình huoáng baát
ngôø. Khi caùc chuoãi cung öùng caøng trôû neân tinh goïn thì löôïng haøng
toàn kho vaø nguoàn taøi nguyeân döï phoøng ñöôïc söû duïng ñeå ñaùp öùng
nhöõng nhu caàu phaùt sinh ñoät xuaát hoaëc nhöõng khoù khaên veà nguoàn
cung seõ ñöôïc xem xeùt moät caùch raát caån thaän, neáu khoâng coâng ty seõ
toán raát nhieàu chi phí ñeå duy trì löôïng toàn kho vaø nguoàn taøi nguyeân
naøy. Do ñoù caùc coâng ty seõ phaûi tìm ra caùc giaûi phaùp linh hoaït maø
khoâng phaûi löu tröõ nhö luùc tröôùc. Hoï seõ söû duïng keát hôïp giöõa tính
linh hoaït noäi taïi (ví duï söï keát hôïp nhöõng saûn phaåm ñònh hình cao vôùi
vieäc söû duïng hieäu quaû caùc chieán löôïc trì hoaõn), tính linh hoaït cuûa
nhaø cung caáp vaø khaû naêng duøng thoâng tin mang tính chính xaùc cao
ñeå thay theá cho haøng toàn kho thöïc.
HÌNH 6-3
Caùc cô sôû neàn taûng cho naêng löïc heä thoáng trong theá heä töông lai.
Ñaëc tính cuûa

Ví duï veà caùc giaûi phaùp heä thoáng
theá heä Mieâu taû
thoâng tin
töông lai
Ñem laïi neàn taûng cho khaû naêng hieån

Tính minh Hoaïch Ñònh Nguoàn Löïc Toång Theå
thò thoâng tin, ví duï möùc ñoä toàn kho
baïch Doanh nghieäp (ERP)
theo ñòa ñieåm
Thuùc ñaåy vieäc trích xuaát, xöû lyù vaø

Phaân Tích Chuoãi Cung ÖÙng chuyeån thoâng tin ñeán ngöôøi ra quyeát
ñònh
Caûnh baùo veà caùc tröôøng hôïp ngoaïi

Quaûn Trò Söï Kieän Chuoãi Cung
leä ñeå coù nhöõng haønh ñoäng chænh söûa
ÖÙng (SCEM)
kòp thôøi
Coâng ngheä khoâng daây söû duïng soùng

voâ tuyeán hoã trôï coâng ty theo doõi
Nhaän Daïng Baèng Soùng Voâ Tuyeán nhöõng maët haøng ñöôïc gaén nhöõng
(RFID) theû nhaän daïng, maø khoâng phaûi tieáp
xuùc hoaëc söû duïng coâng ngheä queùt
tröïc tieáp
Chia seû thoâng tin veà ñôn haøng, döï

Coång Thoâng Tin baùo, tình traïng toàn kho, soá löôïng heát
haøng
Chia seû thoâng tin veà ñôn haøng, döï

Maïng Rieâng baùo, tình traïng toàn kho, soá löôïng heát
haøng
Toái öu hoùa vieäc söû duïng caùc nguoàn

Tính linh hoaït taøi nguyeân cuûa chuoãi cung öùng,
Leân Lòch Trình vaø Hoaïch Ñònh
nguyeân vaät lieäu, nhaân löïc trong quaù
Tieân Tieán (APS)
trình thöïc thi theo caùc möùc ñoä öu tieân
cuûa coâng ty
Cho pheùp coâng ty, khaùch haøng vaø nhaø

cung caáp chính cuûa coâng ty tích hôïp
Caùc Coâng Cuï Hoaïch Ñònh Chuoãi
caùc yeâu caàu vaø nhöõng raøng buoäc cuûa
Cung ÖÙng Coäng Taùc
moãi moät ñoái taùc ñeå cuøng nhau phaùp
trieån caùc keá hoaïch cung tieáp theo
Tích Hôïp ÖÙng Duïng Coâng ty Tích hôïp caùc löu ñoà coâng vieäc caàn
(EAI) thieát cho söï ñoàng thôøi
Tính ñoàng thôøi Hình thaønh caùc quy taéc kinh doanh vaø
keát hôïp vôùi caùc quy trình kinh doanh
Töï Ñoäng Hoùa Quy Trình Kinh
ñeå coâng ty coù theå taïo ra caùc heä thoáng
Doanh (BPA)
chuyeân bieät nhaèm kieåm soaùt chuoãi
cung öùng
Tính ñoàng thôøi
Tính ñoàng thôøi ñeà caäp ñeán vieäc thöïc thi cuøng moät luùc caùc hoaït ñoäng
cuûa chuoãi cung öùng, thay vì thöïc hieän theo tuaàn töï. Keát quaû laø moïi
giao dòch ñöôïc hoaøn taát moät caùch nhanh choùng töø ñaàu ñeán cuoái maø
khoâng caàn theâm döõ lieäu ñaàu vaøo, giuùp phaûn hoài khaùch haøng toát hôn,
vaø giaûm chi phí giao dòch. Ñieàu naøy coù nghóa laø, moãi beân tham gia
coù taát caû caùc thoâng tin caàn thieát ñeå ra quyeát ñònh ngay taïi thôøi ñieåm
moät söï kieän xaûy ra, ví duï nhö moät ñôn haøng môùi hoaëc moät tín hieäu
boå sung haøng hoùa. Vôùi chuoãi cung öùng môû roäng, thoâng tin naøy luoân
saün coù cho caû hoaït ñoäng noäi boä cuûa coâng ty vaø hoaït ñoäng coäng taùc
giöõa coâng ty vôùi ñoái taùc kinh doanh.
Moät chuoãi cung öùng minh baïch, linh hoaït vaø ñoàng thôøi coù theå
duøng phöông phaùp öùng phoù vôùi nhöõng yeâu caàu hieän thôøi thay theá
cho vieäc hoaïch ñònh vaø taùi hoaïch ñònh thöôøng xuyeân - ñaëc ñieåm cuûa
haàu heát caùc chuoãi cung öùng ngaøy nay, giuùp gia taêng tính saün saøng
ñaùp öùng cuûa saûn xuaát, töï ñoäng saép xeáp vaø hoaøn thaønh caùc yeâu
caàu cuûa khaùch haøng.
Taïi sao caùc yeáu toá naøy laïi quan troïng ñeán vaäy? Lyù do ñaàu tieân,
chuoãi cung öùng ñang nhanh choùng trôû thaønh yeáu toá quan troïng caû veà
maët taêng giaù trò cho coå ñoâng laãn söï khaùc bieät trong caïnh tranh. AÙp
löïc caïnh tranh toaøn caàu ngaøy nay seõ tieáp tuïc trong nhöõng naêm keá
tieáp, ñoøi hoûi phaûi taäp trung vaøo hieäu suaát vaø caét giaûm chi phí hieän
haønh ñeå duy trì söùc maïnh. Ngoaøi ra, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi
cung öùng seõ laø yeáu toá taïo ra söï khaùc bieät trong caïnh tranh quan
troïng, khi caùc coâng ty coù theå ñieàu chænh toát hôn caùc chieán löôïc chuoãi
cung öùng vaø naêng löïc cuûa mình ñeå phuø hôïp vôùi nhöõng thay ñoåi nhu
caàu thò tröôøng. Quy trình vöõng chaéc laø yeâu caàu baét buoäc phaûi coù,
nhöng quy trình xuaát saéc seõ ñaåy coâng ty leân vò theá cao hôn.
Chuùng ta haõy chuù yù raèng chuoãi cung öùng cuûa theá heä töông lai
chính laø söï tích hôïp, vaø söï ñoåi môùi seõ taïo ra moät chuoãi cung öùng tích
hôïp cao, coù theå taùc ñoäng ñeán doanh thu vaø khaû naêng sinh lôøi. Ñieàu
naøy coù nghóa laø coâng ty cuûa baïn caàn phaûi xaây döïng loä trình ñònh
höôùng cho theá heä töông lai, nhöõng hoaït ñoäng vaø coâng cuï ñoåi môùi
seõ bieán töông lai naøy thaønh hieän thöïc. Duø moãi ngaønh coù khaùc nhau
nhöng chuùng toâi nhaän thaáy raèng coù moät vaøi xu höôùng neân hieän dieän
trong taàm nhìn töông lai cuûa baát kyø coâng ty naøo.
Khi chuoãi cung öùng ngaøy caøng ñoùng goùp nhieàu hôn vaøo taát caû
caùc khía caïnh thì nhöõng hoaït ñoäng xaûy ra tröôùc vaø sau khi xuaát
xöôûng moät saûn phaåm seõ ngaøy caøng trôû neân quan troïng hôn. Trong
töông lai, chuoãi cung öùng seõ ñöôïc söû duïng nhö moät caùch thöùc ñeå gia
taêng cô hoäi kinh doanh vaø naâng cao moái quan heä khaùch haøng tröôùc,
trong vaø sau khi baùn haøng. Nghóa laø coâng ty cuûa baïn seõ caàn phaûi ñaëc
bieät chuù yù ñeán ñaàu vaøo cuûa chuoãi cung öùng - nhöõng hoaït ñoäng lieân
quan tôùi taïo caàu, cuõng nhö chuù yù ñeán taùc ñoäng ngaøy caøng lôùn cuûa
Internet, thò tröôøng tröïc tuyeán vaø moái quan heä coäng taùc. Vaø khi caùc
khaùch haøng ngaøy caøng quan taâm ñeán toång chi phí sôû höõu thì hoï seõ
tìm kieám nhaø cung caáp naøo coù theå môû roäng hoaït ñoäng chuoãi cung
öùng cao caáp ñeán khaâu dòch vuï.
Vì vaäy, loä trình ñònh höôùng cuûa coâng ty baïn cuõng caàn phaûi chuù
troïng vaøo chuoãi cung öùng dòch vuï.
Chuùng ta hy voïng raèng xu höôùng thueâ ngoaøi ngaøy nay seõ tieáp
tuïc taêng toác, vaø trong töông lai caùc coâng ty seõ thueâ ngoaøi nhieàu
nhaèm chuyeån ñoåi caøng nhieàu ñònh phí sang bieán phí caøng toát. Nghóa
laø coäng taùc hieäu quaû laø yeáu toá quyeát ñònh daãn ñeán thaønh coâng. Caùc
coâng ty caàn phaûi coù kyõ naêng ñaùnh giaù ñoái taùc tieàm naêng vaø xaùc
ñònh ñöôïc ñoái taùc naøo khi quan heä vôùi hoï seõ ñem laïi giaù trò kinh teá
toái ña cho caùc beân. Caùc coâng ty cung caáp dòch vuï logistics vaø caùc
coâng ty thueâ ngoaøi saûn xuaát seõ coù ñöôïc theâm nhieàu kyõ naêng, giuùp
khaùch haøng gia taêng hieäu suaát ñoàng thôøi giaûm ñi caùc yeâu caàu veà
nhaân löïc.
Khi coâng ngheä, ví duï nhö hoaïch ñònh treân neàn Web, vaø caùc
coâng cuï ngaøy caøng trôû neân hieän ñaïi, thì ngaøy caøng coù nhieàu döõ
lieäu, vaø söï tích hôïp giöõa caùc nhaø cung caáp vôùi khaùch haøng seõ trôû
neân ñôn giaûn hôn. Ñoàng thôøi, caùc hoaït ñoäng chöùc naêng vôùi söï hoã
trôï cuûa coâng ngheä môùi seõ trôû neân chuaån hoùa hôn, “mang tính haøng
hoùa” hôn vaø coù hieäu löïc roäng raõi hôn. Ñieàu naøy coù nghóa laø caùc heä
thoáng thoâng tin gaàn nhö khoâng coøn laø lôïi theá caïnh tranh nhö tröôùc
ñaây nöõa, maø khi nhöõng quy trình ñaày ñuû, heä thoáng thoâng tin ñôn
giaûn seõ laø moät böôùc phuï trôï.
XAÂY DÖÏNG LOÄ TRÌNH ÑÒNH HÖÔÙNG
Ñeå bieát ñöôïc laøm theá naøo phaùt trieån ñöôïc loä trình ñònh höôùng cho
moät chuoãi cung öùng tích hôïp vaø môû roäng, chuùng ta haõy laàn löôït xem
laïi töøng böôùc theå hieän trong Hình 6-1.
Böôùc 1: Thieát Laäp Caùc Öu Tieân Cho Söï Thay Ñoåi
Tính phöùc taïp cuûa chuoãi cung öùng - lieân quan

ñeán raát nhieàu boä phaän chöùc naêng cuûa coâng Chieán löôïc neân
ty, bao goàm thieát keá saûn phaåm, thu mua, saûn
xuaát, phaân phoái, hoã trôï sau khi baùn haøng, luoân luoân ñònh
caùc keânh baùn haøng toaøn caàu vaø caùc ñoái taùc höôùng cho loä
beân ngoaøi - khieán vieäc xaùc ñònh chính xaùc trình, chöù khoâng
noäi dung caàn taäp trung noã löïc caûi tieán laø moät phaûi ngöôïc laïi.
thaùch thöùc. Baïn neân baét ñaàu töø chieán löôïc
chuoãi cung öùng cuûa coâng ty. Löu yù raèng vieäc
phaùt trieån, thöïc thi loä trình ñònh höôùng cuûa coâng ty baïn vaø trình baøy
nhöõng nguyeân taéc coát loõi coù theå laëp ñi laëp laïi. Ví duï, phöông phaùp
aùp duïng cho moät loä trình nhaát ñònh coù theå ñoøi hoûi phaûi thay ñoåi veà
maët toå chöùc, hoaëc phaûi xaùc ñònh laïi caùc muïc tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû
hoaït ñoäng. Tuy nhieân, chieán löôïc neân luoân luoân ñònh höôùng cho loä
trình, chöù khoâng phaûi ngöôïc laïi.
Chöông 1 ñaõ cung caáp phöông phaùp chi tieát ñeå phaùt trieån chieán
löôïc chuoãi cung öùng; söû duïng chuoãi cung öùng ñeå ñaùnh giaù naêng löïc
hieän taïi, vaø xaùc ñònh nhöõng thay ñoåi caáu truùc naøo trong chuoãi cung
öùng caàn phaûi thöïc hieän. Roõ raøng, neáu baát kyø yeáu toá cô baûn naøo
bò hoûng thì baïn caàn phaûi söûa chöõa noù. Coù theå baïn ñang gaëp phaûi
nhöõng truïc traëc veà hieäu quaû hoaït ñoäng cuï theå . Hoaëc neáu baïn vöøa
mua, hoaëc baùn moät coâng ty, thì coù leõ baïn caàn ñieàu chænh laïi chuoãi
cung öùng cho phuø hôïp.
Ñeå thieát laäp caùc öu tieân thay ñoåi, haõy söû duïng nhöõng nguyeân
taéc höôùng daãn sau:
° Söû duïng phöông phaùp ñònh höôùng kinh doanh.

° Xaùc ñònh loaïi thay ñoåi caàn thieát.
° Hieåu ñöôïc moái quan heä qua laïi giöõa caùc naêng löïc
° Xem xeùt moâi tröôøng vaø vaên hoùa coâng ty baïn.
Söû duïng phöông phaùp ñònh höôùng kinh doanh
Baïn caàn phaûi ñaûm baûo raèng moãi saùng kieán caûi tieán seõ ñem laïi giaù
trò kinh doanh thöïc söï. Gaàn nhö khoâng thay ñoåi gì maáy, moät danh
muïc ñaàu tö vaøo caùc saùng kieán trieån voïng seõ coù toång yeâu caàu veà
nguoàn löïc vöôït xa nhöõng gì nhöõng nguoàn löïc hieän taïi coù theå ñaùp
öùng vaø cuõng coù nhieàu yù kieán khaùc nhau veà thöù töï thöïc hieän.
Ñeå vöôït qua nhöõng trôû ngaïi naøy, caàn phaûi xaùc ñònh muïc tieâu
hieäu quaû hoaït ñoäng thoâng qua caùc chæ soá chính ño löôøng chuoãi cung
öùng, ví duï giao haøng ñuùng haïn, löôïng toàn kho cung öùng ngaøy hoaëc
toång chi phí quaûn lyù chuoãi cung öùng. Nhö ñaõ moâ taû trong Chöông 5,
baïn caàn phaûi xem nhöõng chæ soá ño löôøng naøy nhö laø moät bieán ñoäc
laäp, vaø thöïc hieän nhöõng hoaùn ñoåi caàn thieát. Nhöõng hoaùn ñoåi naøy
döïa treân cô sôû caïnh tranh chính laø neàn taûng hình thaønh chieán löôïc
cuûa coâng ty baïn - bao goàm caùc noäi dung nhö ñoåi môùi, chi phí, dòch
vuï hoaëc chaát löôïng. Sau ñoù haõy quyeát ñònh nhöõng chæ tieâu phuø hôïp
vaø nhöõng öu tieân veà hieäu quaû hoaït ñoäng.
Tieáp theo, haõy ñònh löôïng giaù trò khi ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu
naøy - ñoù coù theå laø tieát kieäm chi phí hoaëc caûi
Baïn caàn chænh
thieän dòch vuï khaùch haøng giuùp taêng doanh
thu. Sau ñoù, khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä söûa caùc khu
nguoàn löïc caàn thieát ñeå thöïc hieän caùc thay ñoåi vöïc hieän khoâng
ñem laïi nhöõng lôïi ích naøy, baïn seõ tính ñöôïc ñem laïi hieäu
toaøn boä lôïi ích cho töøng nhoùm saùng kieán cuï quaû tröôùc khi
theå ñem laïi. Ñaây laø caùch khaùch quan ñeå thöïc
taäp trung vaøo
hieän nhöõng hoaùn ñoåi caàn thieát nhaèm toái ña
hoùa toaøn boä lôïi ích cho coâng ty baïn. caùc böôùc chính
höôùng vaøo hieäu
Ví duï, coâng ty X, moät coâng ty saûn xuaát quaû hoaït ñoäng
haøng ñieän töû gia duïng, ñaõ choïn dòch vuï khaùch trong töông lai.
haøng tuyeät haûo laø söùc maïnh caïnh tranh chính.
Ñoái vôùi Coâng ty X, giao haøng ñuùng haïn hay
hoaøn thaønh ñôn haøng nhanh choùng laø nhöõng öu tieân haøng ñaàu. Ñieàu
naøy coù nghóa laø boä phaän quaûn lyù neân ñöa ra nhöõng chæ tieâu ñònh
löôïng, theo töøng thôøi kyø, ví duï nhö “caûi thieän vieäc giao haøng ñuùng
haïn nhö cam keát laø x phaàn traêm trong töøng giai ñoaïn saùu thaùng.”
Coâng ty seõ caàn phaûi gaén nhöõng muïc tieâu naøy vaøo caùc saùng kieán cuï
theå giuùp gia taêng hieäu quaû hoaït ñoäng. Hoï cuõng caàn phaûi ñònh löôïng
giaù trò cuûa vieäc ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu naøy, vaø caân ñoái vôùi khoaûn
ñaàu tö caàn huy ñoäng.
Xaùc ñònh loaïi thay ñoåi caàn thieát
Tröôùc khi xem xeùt caùc naêng löïc cuï theå cho loä trình ñònh höôùng
cuûa coâng ty baïn thì ñieàu quan troïng laø phaûi xaùc ñònh thöù töï quan
troïng cuûa caùc thay ñoåi caàn thieát ñeå xaùc ñònh ñöôïc giaù trò cuûa caùc
muïc tieâu hieäu quaû hoaït ñoäng. Maëc duø yeâu caàu baét buoäc ñeå caûi
thieän ñaùng keå hieäu quaû hoaït ñoäng laø phaûi ñaàu tö lôùn vaøo caùc quy
trình môùi, caùc boä kyõ naêng hoaëc caùc heä thoáng thoâng tin, nhöng ñoù
khoâng phaûi laø nôi chính xaùc ñeå baét ñaàu .
Baïn caàn chænh söûa caùc khu vöïc hieän khoâng ñem laïi hieäu quaû
tröôùc khi taäp trung vaøo caùc böôùc chính höôùng vaøo hieäu quaû hoaït
ñoäng trong töông lai. Chaúng haïn, nhieàu coâng ty hieän ñang öùng
duïng heä thoáng hoaïch ñònh nguoàn löïc toång theå (ERP). Heä thoáng
ERP ñem laïi chöùc naêng chuaån veà hoaïch ñònh yeâu caàu nguyeân vaät
lieäu (MRP), nhöng caùc coâng ty laïi quaûn lyù vieäc hoaïch ñònh naøy
moät caùch thuû coâng. Nhöõng coâng ty naøy hy voïng nhöõng trình öùng
duïng phöùc taïp, ví duï nhö caùc trình öùng duïng saép lòch trình vaø hoaïch
ñònh tieân tieán (APS), seõ laø giaûi phaùp cho caùc vaán ñeà maø hoï gaëp
phaûi khi khoâng coù nhöõng döõ lieäu hoaïch ñònh trung taâm.
Trong khi vieäc öùng duïng MRP khoâng haún laø ñieàu kieän tieân
quyeát cho vieäc thöïc hieän APS thaønh coâng thì vieäc tuaân thuû nguyeân
taéc, khaû naêng kieåm soaùt, vaø toaøn veïn döõ lieäu laø nhöõng yeáu toá caàn
thieát cho moät quy trình hoaïch ñònh oån ñònh. Ñieàu naøy coù nghóa laø
nhöõng coâng ty naøy tröôùc heát caàn phaûi taäp trung giaûi quyeát caùc vaán
ñeà veà chaát löôïng döõ lieäu vaø tuaân thuû theo quy trình. AÙp ñaët moät heä
thoáng thoâng tin phöùc taïp vaøo moät quy trình yeáu keùm seõ laøm cho
tình hình trôû neân xaáu ñi chöù khoâng caûi thieän ñöôïc gì.
Nhö ñaõ ñeà caäp tröôùc ñaây, vieäc giao haøng ñuùng haïn hoaëc hoaøn
thaønh ñôn haøng nhanh choùng laø nhöõng chæ soá cöïc kyø quan troïng
cho nhöõng coâng ty nhö coâng ty X, voán coi chaát löôïng dòch vuï khaùch
haøng laø yeáu toá caïnh tranh then choát. Nhöõng coâng ty naøy coù theå tìm
kieám caùc giaûi phaùp coâng ngheä nhaèm caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng
cho nhöõng khu vöïc naøy, ví duï xaây döïng coång ñaët haøng treân neàn
Web, hoaëc öùng duïng coâng ngheä nhaän daïng baèng soùng voâ tuyeán
(RFID) ñeå theo doõi saûn phaåm trong quaù trình vaän chuyeån tôùi khaùch
haøng. Neáu khaùch haøng khoâng saün saøng söû duïng coång ñaët haøng,
hoaëc neáu ñôn haøng bò vöôùng laïi lieân tuïc do yeáu keùm noäi boä hay
do thieáu huït saûn phaåm thì nhöõng giaûi phaùp naøy seõ khoâng caûi thieän
ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng trong thôøi gian ngaén haïn. Nhöõng vaán ñeà
naøy caàn phaûi ñöôïc xem xeùt tröôùc tieân vaø giaûi phaùp coâng ngheä chæ
laø moät phaàn cuûa loä trình ñònh höôùng daøi haïn hôn.
Hình 6-4 chæ ra nhöõng caáp ñoä thay ñoåi töø vieäc chænh söûa nhöõng
yeáu toá cô baûn, ñuùc ruùt ñöôïc nhöõng giaù trò gia taêng töø quy trình vaø
heä thoáng thoâng tin hieän taïi, ñeán vieäc ñaàu tö vaøo toaøn boä nhöõng quy
trình vaø coâng ngheä môùi.
Caùc coâng ty baét ñaàu phaùt trieån loä trình ñònh höôùng cuûa mình
sau khi ñaõ ñaït ñeán taàm cao veà söï tröôûng thaønh quy trình, coù theå caàn
phaûi caân nhaéc vieäc ñaàu tö ñaùng keå vaøo caùc quy trình, toå chöùc vaø
caùc heä thoáng thoâng tin ñeå ñaït ñeán caáp ñoä keá tieáp cuûa hieäu quaû
hoaït ñoäng.
HÌNH 6-4
Caùc caáp ñoä thay ñoåi.
Ñaàu tö môùi
Ñuùc ruùt ñöôïc giaù trò

gia taêng töø nhöõng
quy trình vaø heä thoáng
thoâng tin hieän taïi
Chænh söûa nhöõng yeáu toá cô baûn
Hieåu ñöôïc moái quan heä töông quan giöõa caùc saùng kieán
Coâng ty General Motors (GM) nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa vieäc
ñaùnh giaù nhöõng saùng kieán cuûa chuoãi cung öùng töông lai veà maët noã
löïc tích hôïp.
Thay vì chuù yù ñeán tyû suaát ñaàu tö vaøo nhöõng naêng löïc chuoãi
cung öùng ñôn leû, coâng ty GM taäp trung xem xeùt caùch thöùc keát hôïp
nhöõng naêng löïc khaùc nhau ñeå hoã trôï muïc ñích cuûa chuoãi cung öùng
toång theå, vaø phaân tích möùc ñoä öu tieân cuûa nhöõng naêng löïc. Caùch
tieáp caän naøy thöïc söï quan troïng trong vieäc höôùng ñeán hieäu quaû
hoaït ñoäng töông lai.
Ví duï, haõy caân nhaéc moái quan heä töông quan giöõa vieäc ñôn
giaûn hoùa caáu truùc vaø nhöõng naêng löïc thay ñoåi quy trình. Coù neân
ñôn giaûn hoùa maïng löôùi phaân phoái tröôùc khi thay ñoåi nhöõng kinh
nghieäm thöïc haønh veà quaûn trò toàn kho khoâng? Coù neân xem xeùt
phaùt trieån SKU tröôùc khi baét ñaàu hoaïch ñònh chuoãi cung öùng baèng
phöông phaùp môùi khoâng? Vieäc xaùc ñònh caùc yeáu toá phuï thuoäc laãn
nhau coù theå cho thaáy raèng caùc naêng löïc tröôùc ñaây ñöôïc xem nhö
khoâng lieân quan thì thöïc söï ñang treân cuøng moät con ñöôøng quyeát
ñònh ñeán söï thaønh coâng. Baïn cuõng coù theå nhaän ra raèng moät naêng
löïc ñeà ra seõ coù aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán keát quaû cuûa nhöõng döï aùn
hieän taïi, coù theå daãn ñeán vieäc saép xeáp laïi thöù töï öu tieân hoaëc thaäm
chí huûy boû moät keá hoaïch ñang ñöôïc thöïc hieän.
Tieáp tuïc vôùi ví duï cuûa chuùng ta veà coâng ty X, ban laõnh ñaïo seõ caàn
phaûi xem xeùt moät soá yeáu toá aûnh höôûng ñeán hieäu quaû giao haøng.
Nhöõng yeáu toá naøy bao goàm:
° Nhöõng vaán ñeà vôùi caùc quy trình hoaïch ñònh coát loõi gaây ra
tình traïng maát caân ñoái cung caàu
° Nhöõng chính saùch noäi taïi daãn ñeán ñôn haøng bò taéc laïi vì quy
trình xaùc minh theû tín duïng keùo daøi

° Nhöõng haïn möùc toàn kho ñaày tham voïng khieán caùc ñôn vò
kinh doanh hoaït ñoäng vôùi caùc möùc toàn kho döï tröõ quaù möùc
° Khoaûng caùch veà kyõ naêng trong coâng ty haïn cheá tính hieäu
quaû toaøn boä

° Nhöõng muïc tieâu veà hieäu quaû hoaït ñoäng ñoái choïi nhau daãn
ñeán hoaït ñoäng khoâng toái öu

° Hieäu quaû hoaït ñoäng khoâng oån ñònh cuûa caùc ñoái taùc quan
troïng, ví duï nhö caùc nhaø cung caáp nguyeân vaät lieäu hoaëc caùc
nhaø cung caáp dòch vuï logistics
Ñeå xem xeùt nhöõng vaán ñeà naøy caàn phaûi hieåu roõ moái quan heä
töông quan giöõa caùc hoaït ñoäng chuû yeáu ñang ñöôïc nghieân cöùu.
Lieäu vieäc taùi thieát keá quy trình hoaïch ñònh coù taïo ñöôïc taùc ñoäng
caàn thieát khoâng, neáu chaát löôïng giao haøng cuûa nhaø cung caáp vaãn
döôùi möùc trung bình? Nhöõng caù nhaân ñaûm traùch coù kyõ naêng vaø kinh
nghieäm trong vieäc xaùc ñònh vaø thöïc thi nhöõng thay ñoåi caàn thieát veà
quy trình khoâng? Nhöõng quy trình môùi coù phuï thuoäc vaøo naêng löïc
heä thoáng môùi khoâng? Ñaây chæ laø moät vaøi caâu hoûi caàn phaûi traû lôøi
trong quaù trình phaùt trieån loä trình ñònh höôùng.
Xem xeùt moâi tröôøng vaø vaên hoùa coâng ty baïn
Trong loä trình ñònh höôùng cuûa baïn coù moät Môû roäng taàm
saùng kieán ñoøi hoûi baïn phaûi môû roäng taàm nhìn nhìn ra khoûi baát
vöôït ra khoûi phaïm vi cuûa baát kyø giaûi phaùp kyõ kyø giaûi phaùp kyõ
thuaät naøo vaø xem xeùt nhöõng yeáu toá “meàm” thuaät naøo vaø
cuûa moâi tröôøng vaø vaên hoùa coâng ty baïn. Coâng
xem xeùt nhöõng
ty cuûa baïn seõ ñöông ñaàu vôùi nhöõng thay ñoåi
nhö theá naøo? ÔÛ moät vaøi coâng ty, caùc noã löïc yeáu toá “meàm”
chuyeån ñoåi ñöôïc xem troïng. ÔÛ moät soá coâng cuûa moâi tröôøng
ty khaùc, kinh nghieäm trong quaù khöù ñaõ taïo ra vaø vaên hoùa coâng
nhieàu hoaøi nghi veà nhöõng saùng kieán vôùi quy ty baïn.
moâ roäng lôùn, neân hoï chæ caân nhaéc vaø trieån
khai chaàm chaäm, töøng chuùt moät.
Baïn cuõng caàn phaûi xem xeùt moâi tröôøng kinh doanh cuûa coâng ty.
Vaán ñeà caûi thieän hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng lieân heä quan
troïng theá naøo ñeán caùc öu tieân kinh doanh khaùc? Nhöõng yeâu caàu veà
nguoàn löïc naøo coâng ty coù theå ñaùp öùng? Maëc duø hieäu quaû hoaït ñoäng
hieän haønh coù theå thaáp hôn nhieàu so vôùi mong muoán cuûa chieán löôïc
chuoãi cung öùng coâng ty baïn nhöng thöïc tieãn hoaït ñoäng cuûa coâng ty
baïn ra sao coù theå coøn quan troïng hôn nhöõng gì baïn xem nhö naêng löïc
coát loõi, vaø nhöõng yeâu caàu kinh doanh baét buoäc khaùc coù theå caàn huy
ñoäng nguoàn löïc ñeå tieán haønh theo loä trình ñònh höôùng. Neáu ñieàu naøy
xaûy ra, baïn caàn phaûi ñieàu chænh keát quaû mong muoán cho phuø hôïp.
Cuoái cuøng, phaûi chuù yù ñeán söï oån ñònh cuûa ban laõnh ñaïo trong
coâng ty baïn, nhaát laø caáp laõnh ñaïo cao nhaát. Caùc thöïc haønh chuoãi
cung öùng töông lai aûnh höôûng quan troïng ñeán vieäc ra quyeát ñònh;
cho neân, baát kyø saùng kieán môùi naøo cuõng seõ ñöôïc hình thaønh töø
caùch nhìn nhaän cuûa ban laõnh ñaïo veà caùch thöùc ra quyeát ñònh. Thieáu
tính lieân tuïc khi thöïc thi, ñaëc bieät ôû nhöõng giai ñoaïn ban ñaàu ñaày
khoù khaên, coù theå phaù hoûng ñaø hoaøn thaønh saùng kieán. Neáu ñaây
ñuùng laø moät vaán ñeà caàn phaûi löu taâm thì haõy xem xeùt khaû naêng trì
hoaõn vieäc thöïc thi loä trình ñònh höôùng naøy cho ñeán khi baïn töï tin
raèng baïn seõ luoân coù ñuû söï trôï giuùp caàn thieát.
Kieåm tra xem coâng ty ñaõ saün saøng ñeå thieát laäp vaø quaûn lyù
nhöõng öu tieân thay ñoåi baèng caùch ñaûm baûo raèng coù theå traû lôøi
nhöõng caâu hoûi sau:
° Nhöõng muïc tieâu giaù trò vaø öu tieân cuûa baïn laø gì?
° Söï thay ñoåi naøo caàn thieát ñeå taïo ra giaù trò?
° Nhöõng naêng löïc chuoãi cung öùng hieän taïi coù coøn phuø hôïp
khoâng, hay caàn phaûi ngöng hoaëc ñieàu chænh laïi?

° Vôùi moâi tröôøng cuûa coâng ty baïn (nguoàn löïc, caùc öu tieân kinh
doanh khaùc, tyû leä thay ñoåi nhaân söï cuûa ñoäi nguõ laõnh ñaïo
trong töông lai), thì loaïi thay ñoåi naøo seõ mang tính khaû thi?
° Vôùi vaên hoùa coâng ty baïn, thì phöông phaùp naøo (thay ñoåi hoaøn
toaøn, thay ñoåi daàn töøng chuùt moät,...) laø phuø hôïp nhaát?
Böôùc 2: Thieát Keá Giaûi Phaùp
Moät khi ñaõ ñaït ñöôïc söï nhaát trí veà thöù töï öu tieân, thì böôùc tieáp theo
laø xaùc ñònh nhöõng thay ñoåi caàn thieát ñeå hoã trôï cho nhöõng muïc tieâu
giaù trò cuûa baïn. Ñeå thöïc hieän moät caùch hieäu quaû, baïn caàn phaûi
laøm quen vôùi nhöõng nguyeân taéc coát loõi coøn laïi, vaø bieát caùch leân
keá hoaïch ñeå tieán tôùi taïo laäp moät caáu truùc chuoãi cung öùng, moät caáu
truùc toå chöùc, moät keá hoaïch coäng taùc vôùi caùc ñoái taùc löïa choïn trong
chuoãi cung öùng, vaø moät boä thöôùc ño hieäu quaû hoaït ñoäng phuø hôïp.
Baûn thieát keá giaûi phaùp neân taäp trung vaøo hôïp lyù hoùa caùc quy
trình kinh doanh vaø gia taêng toác ñoä doøng chaûy thoâng tin vaø saûn
phaåm. Muïc tieâu toång theå: mang ñeán giaù trò kinh doanh maø baïn ñaõ
duøng ñeå xaùc ñònh caùc thöù töï öu tieân.
Hieåu ñöôïc nhöõng vaán ñeà gì ñang toàn taïi
Veà cô baûn, baûn thieát keá giaûi phaùp phaûi moâ taû caùch tieán haønh coâng
vieäc trong töông lai. Ñeå thieát keá ñuùng, baïn phaûi hieåu roõ hieän nay
coâng vieäc ñang tieán haønh theá naøo. Haõy baét ñaàu baèng vieäc phaân tích
nhöõng quy trình chuoãi cung öùng chính giuùp ñònh höôùng caùc thöôùc
ño coát loõi, vaø giuùp hieåu ñöôïc trình töï cuûa caùc quy trình vaø caùc söï
kieän. Khi caàn thieát, haõy taùch nhöõng quy trình naøy thaønh nhöõng hoaït
ñoäng nhoû hôn. Baïn neân tìm kieám nhöõng nguyeân nhaân gaây ra loãi,
caùc hoaït ñoäng khoâng coù giaù trò gia taêng, söï dö thöøa, tình traïng xeáp
haøng, hay baát kyø caùc yeáu toá naøo khaùc coù aûnh höôûng ñeán hieäu quaû
vaø tính hieäu löïc cuûa quy trình.
Haõy trôû laïi vôùi tröôøng hôïp cuûa Coâng ty X. Ban laõnh ñaïo coâng
ty ñang leân keá hoaïch cho moät saùng kieán chuù troïng vaøo vieäc caûi tieán
toaøn boä quy trình hoaøn thaønh ñôn haøng. Nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong
Chöông 5, theo quan ñieåm cuûa khaùch haøng, quy trình naøy baét ñaàu
töø khi moät ñôn haøng ñöôïc taïo ra vaø chaám döùt khi nhaän ñöôïc saûn
phaåm. Caùc phaân tích veà quy trình hieän taïi caàn phaûi phuø hôïp vôùi
quan ñieåm cuûa khaùch haøng.
Coâng ty X neân baét ñaàu baèng vieäc phaân tích hieäu quaû hoaït ñoäng
hieän taïi vaø boä ño löôøng hieäu quaû naøo ñang ñöôïc söû duïng, chuùng ñaõ ñöôïc
xaùc ñònh nhö theá naøo, vaø phaân tích caùc nguoàn döõ lieäu. Thôøi gian cuûa chu
kyø hoaøn thaønh ñôn haøng trung bình laø bao nhieâu? Söï phaân boá döõ lieäu seõ
nhö theá naøo? Coù ñôn haøng naøo maát raát nhieàu thôøi gian ñeå hoaøn thaønh
hôn caùc ñôn haøng khaùc khoâng? Coâng ty ñang thöïc hieän vaø hoaøn thaønh
nhöõng cam keát ñôn haøng toát ñeán möùc naøo? Coù hieåu roõ nguyeân nhaân cuûa
söï chaäm treã hoaëc nhöõng cam keát khoâng thöïc hieän ñöôïc hay khoâng? Caùc
chæ tieâu vaø phaân boå traùch nhieäm roõ raøng coù saün khoâng?
Keá tieáp, coâng ty caàn phaûi laäp hoà sô ñöôøng ñi cuûa ñôn haøng
ngay khi ñöôïc khaùch haøng taïo laäp, vaø phaûi hieåu moät caùch chính
xaùc ñieàu gì ñang xaûy ra vôùi caùc ñôn haøng naøy. Moät soá caâu hoûi caàn
xem xeùt laø: Caùc hoaït ñoäng ñöôïc thöïc hieän theo trình töï naøo? Ñôn
haøng bò “vöôùng” ôû ñaâu vaø taïi sao? Coù bao nhieâu ngöôøi quaûn lyù moät
ñôn haøng? Ai coù theå söûa ñoåi caùc ñôn haøng? Ai chòu traùch nhieäm
leân keá hoaïch giao haøng vaø lieân laïc vôùi khaùch haøng? Coù nhöõng noäi
dung naøo caàn phaûi thöïc hieän laïi hoaëc theo doõi ngöôïc laïi khoâng?
Coù hoaït ñoäng naøo ñöôïc thöïc hieän truøng laëp khoâng? Moãi moät hoaït
ñoäng seõ maát bao laâu ñeå thöïc hieän? Giaù trò gia taêng ôû ñaâu? Moät ñieàu
raát quan troïng laø: Vôùi moãi moät caâu hoûi naøy, coâng ty X phaûi bieát taïi
sao hoaït ñoäng ñoù laïi ñöôïc thöïc hieän theo caùch ñoù.
Noã löïc naøy nhaèm ñeå hieåu roõ moät soá vaán ñeà maø tröôùc ñaây ñöôïc
cho raèng ít lieân heä ñeán hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng giao haøng. Neáu
nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán tính saün coù cuûa saûn phaåm chieám phaàn
lôùn caùc nguyeân nhaân gaây ra truïc traëc thì caàn phaûi xem xeùt laïi quy
trình hoaïch ñònh. Caùi gì ñang gaây ra tình traïng heát haøng toàn kho?
Coù truïc traëc gì vôùi quy trình quaûn lyù nhu caàu hoaëc döï baùo khoâng?
Caùc nhaø cung caáp coù vi phaïm thôøi gian giao haøng khoâng? Nhaø maùy
coù gaëp vaán ñeà veà naêng suaát khoâng? Caùc coâng cuï heä thoáng ñöôïc öùng
duïng ñeå caân baèng cung caàu coù hoaït ñoäng toát khoâng? Keát quaû cuûa
vieäc öùng duïng nhöõng coâng cuï naøy coù ñöôïc hieåu moät caùch chính xaùc
khoâng, vaø coù tieán haønh nhöõng haønh ñoäng phuø hôïp hay khoâng?
Khi xem laïi quy trình naøy, Coâng ty X cuõng nhìn vaøo toå chöùc coù
lieân quan vaø caùc vai troø, traùch nhieäm cuï theå trong toå chöùc naøy. Söï
keát noái giöõa caùc khu vöïc chöùc naêng theå hieän ôû ñaâu? Nhaân vieân coù
hieåu ñöôïc hoï caàn phaûi laøm gì khoâng? Nhaân vieân coù ñöôïc ñaøo taïo
ñaày ñuû khoâng? Nhaân vieân coù ñöôïc trang bò kyõ naêng phaân tích raèng
quy trình caàn phaûi ñöôïc caûi thieän nhö theá naøo khoâng?
Coâng ty X cuõng caàn phaûi xem xeùt kyõ caùc heä thoáng hoã trôï cho
quy trình, vaø xaùc ñònh lieäu coù vaán ñeà gì vôùi tính naêng hieän taïi
khoâng. Löu yù laø : Theo kinh nghieäm cuûa chuùng toâi, khuynh höôùng
chung thöôøng cho raèng caùc heä thoáng laø nguyeân nhaân cuûa caùc truïc
traëc trong quy trình. Trong khi truïc traëc thaät söï naèm ôû caùch caùc heä
thoáng ñaõ ñöôïc öùng duïng nhö theá naøo, hoaëc ñaõ öùng duïng sai nhö theá
naøo, chöù khoâng naèm ôû chöùc naêng hieän höõu. Hoaëc laø hoaït ñoäng chöùc
naêng ñaùp öùng toát caùc yeâu caàu kinh doanh, nhöng caùc vaán ñeà veà
toaøn veïn döõ lieäu laïi laøm cho moïi ngöôøi khoâng tin töôûng vaøo nhöõng
giaûi phaùp ñöa ra töø heä thoáng.
Phaùt trieån taàm nhìn cuûa coâng ty

Baûn thieát keá chuoãi cung öùng cuûa coâng ty baïn neân bao haøm nhöõng
ñaëc tính cuûa theá heä töông lai goàm tính minh baïch, tính linh hoaït vaø
tính ñoàng thôøi. Phuï thuoäc vaøo ñieåm khôûi ñaàu cuûa baïn, thieát keá môùi
coù theå caàn moät söï thay ñoåi lôùn, hoaëc chæ laø
nhöõng caäp nhaät nhoû. Loä trình ñònh höôùng cho Baûn thieát keá
söï thay ñoåi cuûa coâng ty baïn khoâng caàn nhaát chuoã i cung öùng
thieát phaûi laø nhöõng caûi toå lôùn lao. cuûa coâng ty baïn
neân bao haøm
Khi thieát keá chuoãi cung öùng töông lai,
nhöõng ñaëc tính
haõy ñaûm baûo raèng noù phaûi thoûa maõn boán
hoaït ñoäng kieåm tra veà caáu truùc chuoãi cung cuûa theá heä
öùng nhö ñaõ ñeà caäp trong Chöông 2: kieåm tra töông lai goàm
söï phuø hôïp veà maët chieán löôïc, kieåm tra taäp tính minh baïch,
trung ñaàu cuoái, kieåm tra tính giaûn ñôn, kieåm tính linh hoaït vaø
tra veà möùc ñoä toaøn veïn. Moät khi ñaõ hoaøn
tính ñoàng thôøi.
thaønh thieát keá quy trình, baïn coù theå xaùc ñònh
caáu truùc toå chöùc ñeå ñaûm baûo raèng quy trình
coù theå ñöôïc thöïc thi moät caùch coù hieäu quaû vaø phuø hôïp. Baïn cuõng
coù theå xaùc ñònh caùc heä thoáng thoâng tin hoã trôï cho quy trình naøy, vaø
ñaûm baûo döõ lieäu caàn thieát luoân coù saün.
Ñeå kieåm tra hieäu quaû cuûa moät giaûi phaùp, caàn traû lôøi nhöõng caâu
hoûi sau:
° Quy trình töông lai coù ñöôïc ñònh nghóa roõ raøng khoâng?
° Quy trình môùi coù aûnh höôûng ñeán caáu truùc quy trình, toå chöùc, cô
sôû haï taàng, coâng ngheä thoâng tin (CNTT) hieän haønh khoâng?
° Caùc giaùm ñoác CNTT vaø kinh doanh coù ñoàng yù veà baûn chaát vaø
phaïm vi cuûa nhöõng thay ñoåi caàn thieát khoâng?

° Saùng kieán naøy coù ñaùp öùng taát caû caùc tieâu chuaån ñaùnh giaù
khoâng - ví duï nhö tyû suaát ñaàu tö, ñieàu chænh chieán löôïc, ruûi ro
kinh doanh, caùc quy taéc veà caáu truùc chuoãi cung öùng?
° Nhöõng ñeà xuaát thay ñoåi naøy coù ñuû tham voïng nhöng vaãn coù
theå ñaït ñöôïc khoâng?

° Laøm theá naøo ñeå ño löôøng ñöôïc keát quaû thaønh coâng?
Böôùc 3: Ñieàu Chænh Chuoãi Cung Öùng
Böôùc cuoái cuøng trong quaûn lyù loä trình ñònh höôùng söï thay ñoåi chính
laø thi haønh, vaø ñaûm baûo raèng giaûi phaùp seõ ñöôïc thöïc thi sao cho
coù theå ñaït ñöôïc muïc tieâu giaù trò cuûa coâng ty baïn. Caùch ñieàu chænh
chuoãi cung öùng phuï thuoäc vaøo caùc naêng löïc ñöôïc lieät keâ trong
loä trình ñònh höôùng, nhöng nhöõng nguyeân taéc coát loõi chính laø boä
khung ñònh höôùng tuyeät vôøi cho baïn.
Caùch thöïc thi loä trình ñònh höôùng thaønh coâng nhaát laø tieán haønh
theo töøng giai ñoaïn, nhaèm toái thieåu hoùa ruûi ro vaø toái ña hoùa khaû
naêng thaønh coâng. Caùc giai ñoaïn thoâng thöôøng bao goàm vieäc thieát keá
chi tieát, ñöa ra moâ hình hoaëc baèng chöùng cho quan ñieåm, döï aùn thí
ñieåm coù kieåm soaùt, söï tinh loïc döïa treân keát quaû cuûa döï aùn thí ñieåm,
vaø luùc baét ñaàu. Moät soá löôïng coâng vieäc caàn thieát ñeå hoã trôï trong
nhöõng giai ñoaïn naøy bao goàm quaûn trò chöông trình, quaûn trò söï thay
ñoåi, vaø quaûn trò giaù trò. YÙ ñònh cuûa chuùng toâi khoâng phaûi laø cung caáp
moät neàn taûng vôõ loøng veà caùc phöông phaùp quaûn trò döï aùn hieäu quaû
trong cuoán saùch naøy, chuùng toâi chæ muoán löu yù raèng muoán thöïc thi
thaønh coâng thì phaûi thoâng hieåu vaø kieåm soaùt ñöôïc nhöõng thaùch thöùc
naøy. Chuùng toâi seõ ñieåm qua ngaén goïn töøng coâng vieäc cuï theå, ñi saâu
vaøo nhöõng thaùch thöùc cuï theå phaùt sinh cuøng vôùi vieäc ngaøy caøng taäp
trung vaøo söï coäng taùc vaø tính hieäu löïc cuûa thoâng tin.
Quaûn trò giaù trò
So vôùi tröôùc ñaây, chuoãi cung öùng cuûa theá heä töông lai nhaán maïnh
hôn ñeán giaù trò cuûa thoâng tin vaø khaû naêng ñöa ra nhöõng quyeát ñònh
kòp thôøi. Nghóa laø nhieàu thay ñoåi maø baïn ñang tieán haønh seõ ít chuù
troïng hôn vaøo nhöõng taøi saûn höõu hình, khieán cho vieäc ño löôøng vaø
quaûn lyù giaù trò cuûa caùc thay ñoåi seõ khoù khaên hôn. Ví duï, giaù trò cuûa
vieäc giaûm soá ngaøy toàn kho cung caáp töø 150 ngaøy xuoáng 100 ngaøy
thì deã daøng ño löôøng ñöôïc. Tuy nhieân, giaù trò cuûa vieäc taêng tyû leä
giao haøng ñuùng haïn töø 70 phaàn traêm leân 90 phaàn traêm seõ raát khoù
ño löôøng.
Do baïn caàn phaûi theo doõi söï caûi thieän cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng
taïi nhöõng moác thôøi gian quan troïng, haõy ñaûm baûo raèng baïn ñoàng yù
tröôùc veà ñònh nghóa trong boä ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng cuï theå,
vaø veà giaù trò seõ taïo ra khi ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu nhaát ñònh. Coù leõ,
vôùi moãi ñieåm phaàn traêm trong hieäu quaû giao haøng ñöôïc caûi thieän
thì baïn coù theå kyø voïng taêng 5 phaàn traêm doanh thu töø khaùch haøng
cho moät voøng ñôøi saûn phaåm. Hoaëc, vôùi moãi ngaøy baïn giaûm ñöôïc
trong thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng trung bình, thì baïn seõ nhaän
thaáy vieäc giaûi phoùng löôïng tieàn maët trong moät laàn töông ñöông vôùi
doanh thu trong moät ngaøy, khoaûn tieàn naøy sau ñoù ñöôïc ñaàu tö vaøo
chi phí voán hieän coù cuûa baïn. Vì giaù trò cuûa nhöõng caûi thieän veà hieäu
quaû hoaït ñoäng ôû töøng coâng ty khaùc nhau neân seõ khoâng coù moät coâng
thöùc söû duïng chung naøo caû. Do ñoù, phaûi ñaûm baûo laø baïn ñaõ xaùc ñònh
vaø thoûa thuaän moïi vieäc töø tröôùc.
Haõy söû duïng boä ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng maø baïn ñaõ löïa
choïn khi thieát keá giaûi phaùp ño löôøng quy trình cho caùc muïc tieâu kinh
doanh toång theå cuûa baïn, vaø kieåm toaùn moät caùch coù heä thoáng nhöõng
thaønh quaû veà maët giaù trò sau khi tieán ñeán nhöõng moác thôøi gian quan
troïng ñeå xem giaûi phaùp naøy coù caàn tinh chænh hay khoâng.
Quaûn trò chöông trình
Maëc duø taát caû caùc yeáu toá coát loõi cuûa quaûn lyù döï aùn - bao goàm quaûn
trò vaán ñeà, quaûn trò nguoàn löïc, quaûn trò ruûi ro, quaûn trò thöïc thi, baùo
caùo tình traïng, laäp ngaân saùch, hoaïch ñònh - ñeàu mang tính chaát
quan troïng khi thöïc thi loä trình thay ñoåi, thì theo kinh nghieäm cuûa
chuùng toâi laø quaûn lyù phaïm vi toång theå cuûa caùc hoaït ñoäng coù theå laø
vaán ñeà cam go nhaát.
Caùc thay ñoåi aûnh höôûng ñeán caùc taøi saûn höõu hình hoaëc nguoàn
nhaân löïc thì deã daøng “nhìn thaáy” ñöôïc. Nhöng tính phöùc taïp coá höõu
cuûa chuoãi cung öùng theá heä töông lai, vaø söï taäp trung vaøo thoâng tin
vaø vieäc ra quyeát ñònh cuûa noù cho thaáy phaïm vi cuûa caùc hoaït ñoäng
seõ vöôït xa hôn nhöõng thay ñoåi veà nguoàn löïc höõu hình. Vaø bôûi vì
caùc coâng ngheä thuùc ñaåy caùc ñaëc tính theá heä töông lai vaãn chöa
ñöôïc söû duïng moät caùch roäng raõi, neân nhieàu coâng ty khoâng hieåu
ñöôïc ñaày ñuû veà hoaït ñoäng thu thaäp, thöïc hieän, vaø duy trì thoâng tin
treân toaøn boä chuoãi cung öùng. Ñieàu naøy daãn ñeán nhöõng naêng löïc
mang kyø voïng phi thöïc teá vaø xaùc suaát thaát baïi cao.
Baïn coù theå haïn cheá toái ña “noãi lo phaïm vi” baèng caùch chuû
ñoäng môøi caùc nhaø thieát keá chuoãi cung öùng – caùc chuyeân gia CNTT
vaø quy trình kinh doanh – tham gia vaøo quaù trình thöïc thi, vì hoï laø
nhöõng ngöôøi thoâng hieåu veà chi tieát quy trình cuûa baïn vaø caùc kieán
truùc öùng duïng130. Ngoaøi ra, vieäc kieåm tra chöông trình ñeàu ñaën seõ
giuùp duy trì khaû naêng taäp trung vaøo quaûn trò phaïm vi, vaø ñaûm baûo
raèng caáp laõnh ñaïo seõ pheâ duyeät baát kyø nhöõng thay ñoåi phaïm vi
quan troïng naøo.
Quaûn trò söï thay ñoåi
Do chuoãi cung öùng phaùt trieån lieân tuïc neân caàn ñaûm baûo vaên hoùa
trong toå chöùc cuûa baïn cuõng phuø hôïp vôùi nhöõng thay ñoåi thöôøng
xuyeân naøy. Nghóa laø baïn caàn phaûi hieåu vaø söû duïng nhöõng nguyeân
taéc quaûn trò söï thay ñoåi cô baûn nhö: quaûn lyù kyø voïng, trao ñoåi thoâng
130. Muoán bieát theâm chi tieát veà cuoäc haûo luaän veà söï caàn thieát cuûa caùc kieán truùc sö, xin xem Marco Iansiti, “Intergration the RIGHT way,
the WRONG way,” CIO (15/05/2003). (TG)
tin thöôøng xuyeân, keát hôïp vôùi caùc nhaø ñaàu tö quan troïng, xaùc ñònh
vaø quaûn lyù nhöõng caûn trôû cuûa söï thay ñoåi, theo doõi vaø baùo caùo tieán
trình. Baïn cuõng seõ caàn phaûi ñaûm baûo vaên hoùa toå chöùc seõ môû roäng
ñeán caùc ñoái taùc cuûa chuoãi cung öùng. Keát hôïp vôùi hoï ngay töø ñaàu vaø
thöôøng xuyeân vaøo caùc hoaït ñoäng xaây döïng tinh thaàn ñoàng ñoäi, caùc
chöông trình ñaøo taïo vaø baùo caùo tieán trình.
Trao ñoåi thoâng tin keùm thöôøng laø nguyeân

nhaân chính khieán nhöõng saùng kieán cho loä Trao ñoåi thoâng
trình ñònh höôùng khoâng tieán trieån nhö hoaïch tin keùm thöôøng
ñònh, nhöng chuoãi cung öùng theá heä töông laø nguyeân nhaân
lai laïi ñoøi hoûi nhöõng kyõ naêng môùi. Nhö ñaõ chính khieán
ñeà caäp trong Chöông 3, nhöõng kinh nghieäm nhöõng saùng kieán
thöïc haønh töông lai coù taàm aûnh höôûng quan
troïng ñeán toå chöùc, taïo ra nhöõng vai troø môùi
cho loä trình ñònh
vaø naêng löïc caàn thieát. Nhöõng thöïc haønh naøy höôùng khoâng
bao goàm khaû naêng quaûn lyù moái lieân heä coäng tieá n trieån nhö
taùc vaø hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng, hoaïch ñònh
ñoàng thôøi baûo ñaûm söï tích hôïp chaët cheõ giöõa
chuoãi cung öùng vaø caùc quy trình coát loõi khaùc,
ví duï nhö coâng ngheä, phaùt trieån saûn phaåm vaø dòch vuï.
Vieäc ñaït ñöôïc nhöõng naêng löïc môùi naøy laø yeáu toá thaønh coâng
chuû yeáu, vaø tieán trình naøy caàn ñöôïc ñaùnh giaù moät caùch ñeàu ñaën.
Chuùng toâi ñeà nghò neân ñeà cöû nhöõng nhaø laõnh ñaïo vaøo vai troø môùi
cuûa hoï tröôùc khi baét ñaàu thöïc hieän giaûi phaùp chuoãi cung öùng. Vaø
baát kyø khi naøo coù theå ñöôïc, caùc nhaø laõnh ñaïo trong vai troø môùi naøy
thaäm chí cuõng neân tham gia sôùm hôn trong giai ñoaïn hình thaønh
giaûi phaùp lieân quan ñeán vò trí cuûa hoï (Xem ví duï veà vai troø taùi thieát
trong tröôøng hôïp taäp ñoaøn Owens-Corning.)
KEÁT LUAÄN
Khi baïn phaùt trieån vaø quaûn lyù loä trình ñònh höôùng cuûa coâng ty, haõy
ñaët hieäu quaû hoaït ñoäng laø öu tieân haøng ñaàu. Nhö chuùng toâi ñaõ löu
yù töø ñaàu chöông naøy, caùc coâng ty vôùi nhöõng thöïc haønh chuoãi cung
öùng hoaøn thieän hôn seõ coù thuaän lôïi ñaùng keå veà hieäu quaû hoaït ñoäng.
Khi nhöõng coâng ty naøy aùp duïng nhöõng kinh nghieäm thöïc haønh theá
heä töông lai thì khoaûng caùch veà hieäu quaû hoaït ñoäng giöõa hoï vôùi
nhöõng coâng ty ñi sau seõ gia taêng. Nhöõng coâng ty coù chuoãi cung öùng
keùm hoaøn thieän coù nhieàu ruûi ro suùt giaûm khaû naêng sinh lôïi.
Naêm nguyeân taéc coát loõi ñaõ cung caáp neàn taûng cho söï xuaát saéc
cuûa chuoãi cung öùng, vaø laø ñoøn baåy giuùp chuoãi cung öùng ngaøy caøng
ñoùng goùp tröïc tieáp vaøo söï gia taêng veà doanh thu vaø lôïi nhuaän.
Nhieàu coâng ty ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng tieán trieån ñaùng keå khi thöïc hieän
nhöõng nguyeân taéc naøy, nhôø ñoù gaët haùi nhieàu keát quaû toát.
Kinh nghieäm tö vaán vaø nhöõng buoåi thaûo luaän chuyeân saâu cuûa
chuùng toâi vôùi nhöõng coâng ty ñöôïc ñeà caäp trong cuoán saùch naøy cho
thaáy roõ raèng vieäc thöïc hieän quy trình phaûi ñi tröôùc vieäc öùng duïng
coâng ngheä. Roài thì hai hoaït ñoäng naøy seõ hoã trôï nhau moät caùch chaët
cheõ ñeå ñem laïi nhöõng caûi thieän ñaùng keå, caû veà chaát löôïng laãn soá
löôïng trong hieäu quaû hoaït ñoäng. Thoâng qua vieäc taäp trung vaøo
caûi tieán naêm nguyeân taéc coát loõi cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng chieán
löôïc, baïn seõ ñöôïc trang bò toát ñeå ñöông ñaàu trong moâi tröôøng caïnh
tranh, toác ñoä giao dòch ngaøy caøng gia taêng cuõng nhö söï thay ñoåi
nhanh choùng cuûa quaûn trò chuoãi cung öùng töông lai.
Tröôøng hôïp Coâng ty

Seagate Technology:
Ñaùp öùng nhu caàu töùc thôøi
Vôùi caùi ñích laø khaû naêng hieån thò ña caáp vaø ñaùp öùng nhu caàu töùc
thôøi, coâng ty Seagate Technology ñang ñaàu tö raát maïnh meõ vaøo
coâng ngheä, caûi tieán quy trình vaø chuoãi cung öùng ñaàu cuoái coù keát
noái ñieän töû.
Ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1979, Seagate ñaõ giuùp tieáp naêng
löôïng cho thôøi ñaïi thoâng tin khi saûn xuaát ra oå ñóa cöùng trong maùy
tính caù nhaân (PC) duøng löu tröõ moät löôïng döõ lieäu khoång loà. Ngaøy
nay, coâng ngheä löu tröõ döõ lieäu ñaõ vöôït ra khoûi taàm maùy tính caù
nhaân thoâng thöôøng. Vaø, döôùi taùc ñoäng cuûa Internet, khaùch haøng
giao dòch baèng ñieän töû, vaø mong muoán tieáp caän thoâng tin moïi luùc,
moï i nôi - vì theá , nhu caà u veà caù c loaï i oå ñóa tinh vi ngaø y caø n g
gia taê n g.
Nhöõng gì moät soá ngöôøi thaáy ñöôïc chæ laø möùc ñoä phöùc taïp cuûa
nhöõng saûn phaåm. Seagate ghi nhaän treân website cuûa mình raèng,
saûn xuaát ñóa cöùng ñöôïc xem nhö laø moät “moân theå thao haønh ñoäng”
cuûa ngaønh coâng ngheä kyõ thuaät cao, ñoøi hoûi kieán thöùc chuyeân moân
trong nhieàu lónh vöïc vaät lyù, khí ñoäng löïc hoïc, cô hoïc chaát loûng, lyù
thuyeát thoâng tin, töø tính hoïc, coâng ngheä quy trình,vaø nhieàu nguyeân
taéc khaùc. Coâng ty khoâng ngöøng noã löïc taêng khaû naêng löu tröõ, vaø
TRÖÔØNG HÔÏP COÂNG TY SEAGATE TECHNOLOGY: Ñaùp öùng nhu caàu töùc thôøi 349
thieát laäp neân nhöõng kyû luïc môùi veà khaû naêng hoaït ñoäng cuûa ñóa
cöùng. Beân caïnh vieäc coá gaéng duy trì vò trí daãn ñaàu trong coâng ngheä,
Seagate phaûi ñoái maët vôùi moät soá thaùch thöùc trong kinh doanh ñaëc
bieät taùc ñoäng ñeán chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa hoï.
NHÖÕNG THAÙCH THÖÙC KINH DOANH CHÍNH
Caùc saûn phaåm cuûa Seagate söû duïng nhöõng linh kieän khaù phöùc taïp
ñeå saûn xuaát, khieán thôøi gian hoaøn thaønh coù theå maát töø moät thaùng
ñeán ba thaùng. Ngoaøi ra, hoï coøn gaëp trôû ngaïi veà maët ñòa lyù. Caùc nhaø
maùy saûn xuaát linh kieän thöôøng ôû xa so vôùi caùc nhaø maùy laép raùp.
Karl Chicca, Phoù toång giaùm ñoác boä phaän nguyeân vaät lieäu toaøn caàu,
cho bieát “Moät oå ñóa cöùng coù haøng traêm linh kieän phöùc taïp, moãi linh
kieän söû duïng nhöõng coâng ngheä saûn xuaát cao caáp töø khaép nôi treân
theá giôùi, vôùi soá löôïng khoång loà. Chuùng toâi saûn xuaát töø 15 trieäu ñeán
20 trieäu oå ñóa cöùng trong moät quyù.” Nghóa laø coâng ty caàn khoaûng 65
trieäu linh kieän trong moät ngaøy - nhieàu linh kieän ñöôïc mua töø nhöõng
nhaø cung caáp beân ngoaøi – ñeå ñaùp öùng nhu caàu rieâng ngaøy caøng
taêng cuûa khaùch haøng ñoái vôùi oå ñóa cöùng. Coù ñuû loaïi khaùch haøng, töø
Sony vaø Microsoft söû duïng ñóa cöùng cuûa Seagate cho nhöõng trình
öùng duïng cuûa hoï, ñeán nhöõng coâng ty vôùi caùc heä thoáng löu tröõ cao
caáp nhö coâng ty EMC.
Vôùi moãi khaùch haøng, Seagate duy trì moät Seagate saûn
hoaëc nhieàu traïm trung chuyeån vöøa kòp luùc
(JIT) - nhöõng kho chöùa haøng toàn kho ñöôïc xuaát töø 15 trieäu
quaûn lyù bôûi nhaø cung caáp dòch vuï logistics ñeán 20 trieäu oå
thöù ba. Vieäc öùng duïng moâ hình toàn kho quaûn ñóa cöùng trong
lyù bôûi nhaø cung caáp (VMI) laø chuaån chung moät quyù, söû
cuûa ngaønh. Moãi moät traïm trung chuyeån löu duïng 65 trieäu
tröõ khoaûng vaøi chuïc loaïi oå ñóa khaùc nhau, tuøy
theo chuûng loaïi saûn phaåm khaùch haøng baùn ra
linh kieän moät
thò tröôøng. Moät soá khaùch haøng cuûa Seagate ngaøy
coù töø 15 ñeán 20 ñieåm baùn haøng, töùc laø soá
traïm trung chuyeån JIT cuõng caàn nhieàu töông
ñöông, nhöng khaùch haøng khoâng thanh toaùn cho löôïng haøng löu
trong caùc traïm trung chuyeån naøy cho ñeán khi hoï söû duïng chuùng.
Hieän nay nhu caàu caøng trôû neân phöùc taïp vaø khoù döï baùo ñöôïc.
Trong lónh vöïc kinh doanh naøy, nhu caàu cuûa khaùch haøng thay ñoåi
lieân tuïc, vaø muïc tieâu tham voïng cuûa Seagate laø ñaùp öùng ñöôïc töùc
thôøi vôùi nhöõng thay ñoåi naøy maø khoâng phaûi qua giai ñoaïn hoaïch
ñònh hay döï baùo. Nghóa laø coâng ty phaûi theo doõi saùt sao tình hình
kinh teá, ngaønh coâng ngheä cao, vaø lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin
trong ngaønh naøy ñeå coù ñöôïc caûm nhaän chính xaùc hôn veà nhu caàu
hieän taïi.
Tröôùc ñaây, moät baûn keá hoaïch seõ giöõ trong saùu thaùng. Richard
Becks, Phoù chuû tòch veà chuoãi cung öùng vaø kinh doanh tröïc tuyeán,
nhaän xeùt “Nhìn laïi khoaûng 25 naêm tröôùc ñaây, trong lónh vöïc kinh
doanh naøy, thay ñoåi lôùn nhaát chính laø söï chuyeån bieán lieân tuïc cuûa
nhu caàu. Khoâng theå döï baùo nhu caàu ñöôïc nöõa. Chuùng toâi ñaõ phaûi
chuyeån töø tö duy duy trì söï oån ñònh nhôø tuaân thuû theo keá hoaïch,
sang söû duïng moâ hình linh hoaït voâ haïn, vaø xaây döïng noù höôùng veà
nhu caàu thöïc cuûa khaùch haøng.”
Tröôùc nhöõng thaùch thöùc veà tính chaát cöïc kyø phöùc taïp cuûa saûn
phaåm, toång thôøi gian töø luùc saûn xuaát ñeán luùc giao linh kieän daøi,
phaïm vi hoaït ñoäng toaøn caàu, saûn löôïng cao, nhu caàu thay ñoåi lieân
tuïc, saûn phaåm rieâng bieät theo nhu caàu khaùch haøng, Seagate phaûi
ñaùp öùng ñöôïc ngang baèng, hoaëc thaäm chí toát hôn caùc ñoái thuû caïnh
tranh ñeå duy trì vaø cuûng coá vò theá daãn ñaàu. Vì theá, chuoãi cung öùng
cuûa coâng ty ñoùng vai troø chieán löôïc vaø then choát.
ÑAÙP ÖÙNG NHU CAÀU TÖÙC THÔØI
Thôøi kyø luùc môùi thaønh laäp coâng ty, Seagate ñaõ taäp trung vaøo saûn
xuaát vôùi chi phí thaáp vaø hoaït ñoäng theo keá hoaïch. Nhöng coâng ty
ñang tieán trieån. Ngaøy nay, vaán ñeà troïng taâm laø laøm sao trôû thaønh moät
coâng ty ñöùng ñaàu veà coâng ngheä, nhanh choùng ñöa nhieàu saûn phaåm
saùng taïo ra thò tröôøng, vaø taïo döïng neân moät cô caáu toå chöùc coù tính
linh hoaït vaø khaû naêng phaûn öùng nhanh choùng trong moâi tröôøng ngaøy
caøng bieán ñoäng - coá gaéng ñaït ñöôïc taát caû nhöõng muïc tieâu ñoù, trong
luùc vaãn duy trì söï taäp trung heát toác löïc ñeå laøm haøi loøng khaùch haøng.
OÂng Chicca taâm söï “Taát caû nhöõng gì chuùng toâi laøm ñeàu döïa treân moät
tieàn ñeà cô baûn, ñoù laø phaûi ñem laïi lôïi ích cho khaùch haøng.”
Chuoãi cung öùng cuûa Seagate cuõng phaùt trieån töông öùng. Neàn
taûng chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa coâng ty laø ñaùp öùng ngay laäp töùc
nhu caàu cuûa khaùch haøng - nghóa laø phaûn hoài ñôn haøng cuûa khaùch
haøng ngay khi nhaän ñöôïc. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy moät caùch thaønh
coâng vaø hieäu quaû veà maët chi phí, Seagate ñaõ duy trì möùc ñoä linh
hoaït lôùn nhieàu hôn cho caùc nhaø maùy saûn xuaát cuûa coâng ty vaø duy trì
toaøn boä möùc toàn kho thaáp hôn. Chìa khoùa cuûa vaán ñeà laø doøng chaûy
thoâng tin, vaø ñoù laø troïng taâm then choát cho moïi noã löïc cuûa chuoãi
cung öùng.
Tröôùc ñaây, Seagate ñaõ sôû höõu raát nhieàu heä thoáng thoâng tin vaø
quy trình khaùc nhau thoâng qua caùc thöông vuï mua laïi coâng ty. Naêm
naêm trôû laïi ñaây, hoaït ñoäng xaây döïng quy trình, heä thoáng, trình öùng
duïng vaø cô sôû döõ lieäu nhaát quaùn trong coâng ty laø öu tieân haøng ñaàu. Ví
duï, coâng ty coù nhieàu coâng cuï kieåm soaùt söï thay ñoåi kyõ thuaät ñeå quaûn
lyù caùc caáu hình saûn phaåm. Hieän nay Seagate chæ duøng moät heä thoáng
toaøn caàu - quy trình phaân taùch töø EDS.

Coâng ty cuõng keát hôïp chín heä thoáng hoaïch ñònh nguoàn löïc toång
theå (ERP) cuûa Oracle thaønh hai heä thoáng toaøn caàu, vaø cuoái cuøng seõ
söû duïng moät heä thoáng duy nhaát. Noã löïc keát hôïp vaø chuaån hoùa hieän ñaõ
thu ñöôïc moät soá keát quaû nhaát ñònh. Thoâng tin ñaõ ñöôïc truyeàn taûi toát
hôn trong toaøn boä chuoãi cung öùng, bôûi vì khoâng phaûi maát thôøi gian
xöû lyù laïi thoâng tin vaø nhaäp lieäu laïi moät caùch thuû coâng nöõa. Vaø caùc heä
thoáng tích hôïp cho pheùp coâng ty coù moät caùi nhìn roõ raøng veà moïi hoaït
ñoäng - moät yeáu toá baét buoäc neáu muoán ñaùp öùng nhu caàu töùc thôøi.
OÂng Chicca cho bieát “Keát noái ñieän töû ñem laïi cho chuùng toâi khaû
Phaûn hoài nhöõng naêng nhìn thaáy ñöôïc toaøn boä tình traïng cuûa
chuoãi cung öùng, vì vaäy chuùng toâi khoâng caàn
yeâu caàu cuûa taïo ra khaû naêng ñaùp öùng môùi moãi khi coù yeâu
khaùch haøng caàu phaùt sinh veà saûn phaåm. Chuùng toâi hieåu
tröôùc ñaây maát khaû naêng linh hoaït cuûa mình ñeán möùc naøo,
khoaûng hôn moät vaø coù theå cam keát vôùi khaùch haøng nhanh
tuaàn leã. Hieän nay choùng.” Tröôùc ñaây, thoâng thöôøng thôøi gian ñeå
phaûn hoài nhöõng yeâu caàu cuûa khaùch haøng maát
chæ maát khoaûng khoaûng hôn moät tuaàn leã. Hieän nay chæ caàn
moät ngaøy. khoaûng moät ngaøy ñeå thoâng baùo cho khaùch
haøng veà vieäc hoï coù theå nhaän ñöôïc saûn phaåm
hay khoâng vaø nhaän vaøo luùc naøo. Muïc ñích cuûa
Seagate laø cam keát ngay laäp töùc. Khaùch haøng vaø nhaø cung caáp cuûa
Seagate ñöôïc keát noái ñieän töû vaøo maïng noäi boä cuûa coâng ty.
KEÁT NOÁI TOAØN CHUOÃI
Caùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp cuûa Seagate keát noái ñieän töû qua
maïng löôùi noäi boä cuûa Seagate. Khi khaùch haøng laáy haøng töø traïm
trung chuyeån JIT, haønh ñoäng naøy seõ göûi moät tín hieäu ngöôïc trôû laïi
nhaø maùy, vaø khôûi ñoäng hai vieäc sau: yeâu caàu vaän chuyeån töï ñoäng
ñeå boå sung haøng, vaø ñôn haøng töï ñoäng chuyeån ñeán daây chuyeàn saûn
xuaát ñeå saûn xuaát haøng boå sung. Heä thoáng phaûn hoài töï ñoäng tröôùc nhu
caàu thöïc teá cuûa Seagate cho pheùp coâng ty duy trì möùc toàn kho thaáp
hôn, trong khi caùc ñoái thuû caïnh tranh vaãn phaûi chòu chi phí toàn kho
döï phoøng ñaày ñuû cho traïm trung chuyeån JIT. Voøng quay toàn kho
haøng naêm cuûa Seagate gaàn nhö taêng gaáp ñoâi töø tyû leä 8 laàn leân 15 laàn
trong moät naêm.
Nhöng vaán ñeà khoâng döøng laïi ôû ñoù. Nhöõng tín hieäu keùo131naøy
ñöôïc truyeàn ngöôïc doøng ñeán caùc nhaø maùy saûn xuaát linh kieän vaø laép
raùp phuï beân trong coâng ty, cuõng nhö ñeán caùc nhaø cung caáp beân ngoaøi
cuûa coâng ty. Nhöõng nhaø maùy coù daây chuyeàn laép raùp phuï cuûa Seagate
söû duïng cuøng caùc quy trình traïm trung chuyeån JIT vôùi caùc nhaø cung
caáp beân ngoaøi cuûa coâng ty, vaø löu kho tröôùc ñeå caùc nhaø maùy saûn xuaát
131. Pull signal: Nhöõng thoâng tin xuaát phaùt töø khaùch haøng, phaûn hoài laïi cho nhaø saûn xuaát. (ND)
coâng ñoaïn tieáp theo coù theå söû duïng haøng trong kho naøy. Caùc traïm
trung chuyeån noäi boä lieân tuïc thay ñoåi quy moâ ñeå phuø hôïp vôùi nhu caàu
thöïc teá cuûa khaùch haøng.
Thoâng qua tích hôïp ñieän töû vôùi caùc nhaø maùy vaø nhaø cung caáp cuûa
coâng ty, Seagate loaïi boû nhöõng caûn trôû trong quaù trình saûn xuaát vaø
nhöõng nguyeân nhaân gaây ra loãi. Treân 160 nhaø cung caáp ñöôïc keát noái
seõ naém ñöôïc tröïc tieáp tyû leä tieâu thuï haøng ngaøy cuûa Seagate. Caùc nhaø
cung caáp coù theå theo doõi nhöõng thay ñoåi veà nhu caàu theo thôøi gian,
phaân tích caùc tyû leä tieâu thuï, vaø baét ñaàu taän duïng toát hôn naêng löïc
saûn xuaát cuûa hoï. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, Seagate lieân keát vôùi
e2open thieát laäp moät traïm trung chuyeån chuoãi cung öùng theo moâ hình
B2B, nhaèm muïc ñích trao ñoåi thoâng tin veà nhu caàu thöïc teá vaø thoâng
baùo ngay laäp töùc cho nhaø cung caáp. e2open ñaõ laøm vieäc vôùi caùc nhaø
cung caáp ñaõ söû duïng chuaån chuyeån giao döõ lieäu ñieän töû (EDI) ñeå
chuyeån nhöõng phaûn hoài cuûa hoï thaønh nhöõng tín hieäu trong heä thoáng
RosettaNet cuûa Seagate. Trong suoát thôøi kyø quaù ñoä naøy, Seagate trôû
thaønh moät trong nhöõng coâng ty thöïc hieän döï aùn RosettaNet lôùn nhaát
treân theá giôùi, göûi nhöõng thoâng tin cung caàu ñeán taát caû caùc nhaø cung
caáp nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp.
Khoâng nhö vaøi naêm tröôùc ñaây khi maø keát noái EDI thöôøng vöôït
khoûi taàm vôùi cuûa nhieàu nhaø cung caáp thì giôø ñaây Internet ñaõ taïo saân
chôi soøng phaúng - moïi ngöôøi ñeàu coù theå truy caäp vaøo World Wide
Web. e2open vôùi moät trình öùng duïng treân neàn Internet cho pheùp baát
kyø nhaø cung caáp naøo ñeàu coù theå söû duïng ñöôïc vôùi moät trình duyeät
Web cuï theå. Thaäm chí ñieàu naøy coù nghóa laø caùc nhaø cung caáp nhoû
vôùi khaû naêng coâng ngheä thoâng tin haïn cheá ñeàu coù khaû naêng nhìn thaáu
suoát chuoãi cung öùng nhö caùc nhaø cung caáp coù quy moâ phöùc taïp vaø lôùn
hôn nhieàu.
Caùc nhaø cung caáp öùng duïng heä thoáng treân neàn Web raát haøi loøng
vôùi keát quaû thu ñöôïc. Hieän nay hoï ñang tìm kieám möùc ñoä tích hôïp
tieáp theo, cho pheùp nhu caàu chöa ñöôïc loïc chuyeån thaúng vaøo caùc heä
thoáng hoaïch ñònh cuûa hoï, ñeå phaûn hoài cho Seagate nhanh choùng hôn.
Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy, e2open ñang phaùt trieån moät loaïi maùy chuû
B2B chi phí thaáp, cuøng vôùi phaàn meàm tích hôïp ñöôïc tieàn aùnh xaï132
vaø naïp saün vaøo haàu heát caùc heä thoáng ERP hieän nay ñang söû duïng.
ÖÙng duïng cho maùy chuû naøy seõ ñöôïc baûo veä bôûi töôøng löûa cuûa nhaø
cung caáp.
Seagate nhaän thaáy heä thoáng môùi naøy laø moät cô hoäi lôùn ñeå caét
giaûm chi phí beân trong cuõng nhö beân ngoaøi, trong khi vaãn gia taêng
toác ñoä vaø söï chính xaù c cuû a thoâ ng tin löu chuyeån trong chuoãi
cung öùng.
Vieäc keát noái vôùi caùc nhaø cung caáp cuõng giuùp Seagate nhaän bieát
chính xaùc hôn veà thöïc traïng cuûa caùc ñôn haøng ñang thöïc hieän. Thoâng
tin naøy ñaëc bieät quan troïng khi caùc nhaø cung caáp caàn nhieàu thôøi gian
thöïc hieän ñôn haøng, ví duï nhö caùc nhaø saûn xuaát thieát bò baùn daãn.
Seagate coù ñöôïc caùi nhìn toát hôn veà quy trình cuûa coâng ty vaø caäp
nhaät ngay laäp töùc tình traïng cuûa ñôn haøng.
KHAÛ NAÊNG THAÁU SUOÁT CHUOÃI CUNG ÖÙNG - YEÁU TOÁ CÖÏC KYØ QUAN
TROÏNG CUÛA CHUOÃI CUNG ÖÙNG THEÁ HEÄ TÖÔNG LAI
Taàm nhìn ña dieän - khaû naêng nhìn thaáy toaøn boä chuoãi cung öùng - laø
yeáu toá soáng coøn trong chieán löôïc chuoãi cung öùng cuûa Seagate. Khaû
naêng naøy ñöôïc ví nhö laø “Cheùn Thaùnh”133 cho nhieàu khaùch haøng cuûa
Seagate ñang chuyeån hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa mình sang cho caùc nhaø
saûn xuaát hôïp ñoàng khaùc laøm. Vì vaäy, nhöõng khaùch haøng naøy ít coù
khaû naêng kieåm soaùt ñöôïc chuoãi cung öùng cuûa hoï, vaø lo sôï raèng caùc
linh kieän khan hieám seõ vaøo tay caùc ñoái thuû caïnh tranh.
Seagate cuõng ñang môû roäng yù töôûng veà taàm nhìn ña dieän naøy ra,
khoâng chæ döøng ôû caùc nhaø cung caáp tröïc tieáp, coù theå thaáy ñieàu naøy
trong nhöõng thöông thaûo vôùi caùc nhaø cung caáp caùc thieát bò baùn daãn
maïch tích hôïp theo öùng duïng chuyeân bieät (ASIC). Moät khi ñaõ tích
hôïp heä thoáng theo chöùc naêng, caùc nhaø cung caáp ASIC seõ khoâng theå
duy trì caùc cô sôû saûn xuaát cuûa hoï, vì vaäy caùc coâng ty naøy seõ baùn caùc
132. Nguyeân vaên: pre-mapping. (ND)
133. Giaûi thích “Cheùn Thaùnh” theo Coâng Giaùo taïi http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A9n_Th%C3%A1nh. (ND)
nhaø maùy vaø thueâ ngoaøi hoaït ñoäng saûn xuaát vôùi caùc nhaø thaàu phuï quan
troïng. Hieän nay Seagate ôû vò trí laø ngöôøi ñaët haøng vaø döï baùo nhu caàu
vôùi caùc nhaø saûn xuaát khoâng thöïc söï saûn xuaát caùc linh kieän - vaø thoâng
qua nhieàu nhaø thaàu khaùc nhau. Ví duï, taám vaät lieäu baùn daãn ñeå cheá
taïo vi maïch coù theå ñöôïc saûn xuaát ôû Ñaøi Loan vaø chuyeån ñeán Haøn
Quoác ñeå kieåm tra, sau ñoù xuaát sang Singapore ñeå ñoùng goùi vaø kieåm
tra cuoái cuøng, tröôùc khi trôû ngöôïc laïi coâng ty saûn xuaát thieát bò baùn daãn
ban ñaàu ñeå xuaát cho Seagate.
Ñeå ñoái phoù vôùi phaân lôùp phöùc taïp taêng theâm naøy, Seagate ñang
soaïn thaûo moät quy trình cho pheùp nhìn thaáy hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø
thaàu phuï. Coâng ty ñang thí ñieåm moät döï aùn nghieân cöùu saâu vaøo chuoãi
cung öùng cuûa nhaø cung caáp. Vaø sau ñoù gaén keát toaøn boä ñöôøng ñi
cuûa quy trình naøy vaøo moät trong nhöõng khaùch haøng cuoái cuøng cuûa
Seagate ñeå ñaït ñöôïc taàm nhìn ña dieän toång theå. Ñieåm maáu choát cuûa
taàm nhìn ña taàng ñoái vôùi quan heä thu mua vaø phaân phoái, laø söï taän
duïng moïi khaû naêng trong toaøn boä chuoãi cung öùng.
SÖÏ TÍCH HÔÏP HEÄ THOÁNG THEO CHÖÙC NAÊNG 134

Ñaït ñöôïc khaû naêng nhìn thaáy caùc hoaït ñoäng cuûa nhaø thaàu phuï laø moät
caùch ñeå Seagate quaûn lyù caùc ruûi ro coá höõu trong baát kyø chuoãi cung
öùng môû roäng naøo. Tuy nhieân, coâng ty cuõng duy trì vieäc kieåm soaùt quaù
trình tích hôïp heä thoáng theo chieàu doïc - moät caùch tieáp caän ñoäc laäp
giöõa caùc coâng ty trong ngaønh.
Xu höôùng cuûa ngaønh laø phaân taùch, thueâ ngoaøi vaø tinh giaûn hoaït
ñoäng. Ñeå ñaåy nhanh xu höôùng naøy, Seagate ñaõ aùp duïng moâ hình
tích hôïp heä thoáng theo chieàu doïc, maø theo moät soá nhaø quan saùt laø
khoâng khoân ngoan. Lôïi ích töø söï trôï giuùp, kieåm soaùt, vaø linh hoaït
cuûa moâ hình naøy döôøng nhö laïi thaønh coâng vôùi Seagate. Caùc ñoái thuû
caïnh tranh cuûa coâng ty thöôøng khoâng theå luoân luoân chaéc raèng mình
coù ñöôïc nhöõng linh kieän quan troïng khi caàn, vaø baát kyø thay ñoåi naøo
trong ñôn haøng laïi phaûi thöông löôïng vaø haøng loaït caùc yeâu caàu phaûi
ñi qua nhieàu lôùp khaùc nhau. Ngöôïc laïi, Seagate coù theå ñaïi dieän cho
134. Nguyeân vaên: Vertical Intergration.

khaùch haøng thöïc hieän nhanh hôn, vaø tin töôûng raèng phaùt trieån coâng
ngheä linh kieän trong moät nhoùm seõ taïo ra lôïi theá, neáu saûn phaåm coù
ñaëc tính kyõ thuaät phöùc taïp. Seagate coù theå cuøng coäng taùc ñeå phaùt
trieån, thieát keá vaø söûa chöõa töøng loaïi linh kieän vaø quy trình coâng ngheä
töông öùng, thay vì phaûi mua chuùng töø nhieàu nhaø cung caáp khaùc nhau
roài keát hôïp laïi. Hieän nay, Seagate ñaõ töï saûn xuaát ñöôïc nhieàu linh
kieän coù ñoä phöùc taïp cao vaø ñoøi hoûi nhieàu chi phí.
Tuy nhieân söï tích hôïp heä thoáng theo chieàu doïc khoâng reû chuùt
naøo. Raøo caûn ôû ñaây laø caàn voán ñaàu tö raát lôùn ñeå phaùt trieån coâng ngheä
vaø cho hoaït ñoäng saûn xuaát caùc linh kieän, oå ñóa löu tröõ. Seagate phaûi
chi 700 trieäu ñoâ la Myõ moãi naêm cho hoaït ñoäng nghieân cöùu vaø phaùt
trieån, coäng vôùi 600 trieäu ñoâ la Myõ voán ñaàu tö - lôùn hôn nhieàu so vôùi
caùc ñoái thuû caïnh tranh khoâng tích hôïp heä thoáng theo chieàu doïc. Tuy
nhieân, vieäc boû voán ñaàu tö ñoù cuõng ñem laïi moät soá keát quaû ñaùng keå.
Khaùch haøng saün saøng traû nhieàu hôn ñeå mua ñöôïc oå ñóa cöùng chaát
löôïng cao cuûa Seagate, trong khi caùc ñoái thuû caïnh tranh phaûi chaïy
ñua ñeå baét kòp Seagate.
CAÙC THAÙCH THÖÙC QUAÛN TRÒ SÖÏ THAY ÑOÅI
Maëc duø noã löïc caûi thieän chuoãi cung öùng cuûa Seagate ñaõ ñem laïi
nhöõng lôïi ích ñaùng keå nhöng vieäc quaûn trò söï thay ñoåi beân trong
vaø ngoaøi coâng ty ñang laø moät thaùch thöùc. Ñeå thay ñoåi nhöõng quan
ñieåm ñaõ toàn taïi qua nhieàu thaäp kyû ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian vaø noã
löïc. Khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân khi khaùch haøng vaø nhaø cung caáp
cuûa coâng ty khoâng chaáp nhaän ngay laäp töùc khi Seagate trình baøy
nhöõng thay ñoåi. Khaùch haøng ñaõ quen vôùi tính an toaøn cuûa traïm trung
chuyeån JIT vôùi ñaày aép haøng toàn kho, ngay caû khi caûm giaùc an toaøn
ñoù laø sai laàm. Löôïng haøng löu ñaày trong kho khoâng chaéc laø nhöõng
thöù hoï caàn. Vaø soá haøng döï tröõ an toaøn naøy ñaõ laøm taêng chi phí cho
toaøn chuoãi cung öùng.
Thoâng ñieäp giaù trò cuûa Seagate thaät maïnh meõ: Haõy ñeå chuùng
toâi caét giaûm löôïng haøng toàn kho trong traïm trung chuyeån JIT, vaø
chuùng toâi seõ thöïc söï ñaùp öùng nhanh hôn khi nhu caàu cuûa baïn thay
ñoåi. Chuùng toâi coù naêng löïc döï tröõ ñeå ñaùp öùng moïi nhu caàu phaùt sinh.
Ñeå hoã trôï theâm nöõa cho noã löïc naøy, Seagate ñaõ ñaàu tö nhieàu vaøo lieân
minh “nhaø maùy töông lai” - bao goàm nhöõng daây chuyeàn saûn xuaát oå
ñóa hoaøn toaøn töï ñoäng vaø thaät linh hoaït, ñeå baát kyø oå ñóa naøo cuõng coù
theå ñöôïc taïo ra töø baá t kyø daâ y chuyeà n saû n xuaát naøo vaøo baát kyø
luùc naøo.
Quaù trình phoå bieán moâ hình vaãn ñang tieáp dieãn. Moät vaøi khaùch
haøng naém baét ñöôïc hieäu quaû cuûa söï öùng duïng naøy. Moät soá khaùch
haøng khaùc thì khoâng chaáp nhaän, ñaëc bieät nhöõng khaùch haøng coù nhöõng
heä thoáng ñaùnh giaù bò xung ñoät. Neáu nhöõng nhaân vieân thu mua cuûa
khaùch haøng khoâng ñöôïc ñaùnh giaù theo möùc ñoä toàn kho quaù möùc hoaëc
theo toång chi phí cho vieäc sôû höõu - thaäm chí trong heä thoáng VMI/
JIT - thì hoï seõ muoán coù caøng nhieàu haøng toàn kho caøng toát. Hieän nay,
nhöõng ngöôøi ñaõ töøng chæ trích Seagate gay gaét nhaát, laïi thöøa nhaän coù
söï khaùc bieät roõ reät giöõa dòch vuï hieän taïi vaø dòch vuï naêm naêm tröôùc
ñaây. OÂng Becks nhaän xeùt “Hoï muoán ñöôïc phuïc vuï baèng chuoãi cung
öùng hieän taïi hôn laø duøng caùi tröôùc kia”.
Caùc nhaø cung caáp cuõng löôõng löï khoâng muoán thay ñoåi caùch thöùc
hoaït ñoäng cuõ. Tröôùc khi aùp duïng caùch thöùc môùi, hoï nghi ngôø laø Seagate
chæ muoán ñaåy chi phí qua phía hoï maø thoâi. Nhöõng naêm cuoái 1990, moâ
hình VMI ñaõ phoå bieán roäng raõi trong ngaønh coâng nghieäp naøy, vaø caùc
nhaø cung caáp phaûi chòu aùp löïc töø moïi phía. Phaûn öùng ñaàu tieân, hoï cho
raèng moâ hình naøy khoâng toát cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa hoï. Nhöng
thoâng ñieäp giaù trò cuûa Seagate luùc ñoù laø, neáu caùc nhaø cung caáp ñoàng yù
keát noái heä thoáng vaø chia seû thoâng tin veà tình traïng ñôn haøng, thì Seagate
seõ cung caáp ñaày ñuû thoâng tin veà vaán ñeà tieâu thuï saûn phaåm cho hoï.
Thoâng tin naøy heát söùc quan troïng vôùi caùc nhaø cung caáp, ñaëc bieät trong
thôøi ñieåm aùp löïc khi nhieàu toå chöùc mua haøng baét ñaàu ñaët haøng gaáp ñoâi.
Becks giaûi thích “Toâi trình baøy thaúng thaén vôùi caùc nhaø cung caáp toâi
khoâng theå laõng phí naêng löïc cuûa baïn baèng caùch ñaët haøng gaáp ñoâi - baïn
coù theå kieåm tra tröïc tuyeán nhöõng linh kieän naøo thöïc teá chuùng toâi ñang
tieâu thuï. Caùc nhaø cung caáp yeâu thích moâ hình öùng duïng môùi naøy.”
OÂng Becks noùi raèng, theo caùc nhaø quan saùt thì nguyeân taéc “môùi”
naøy trong ngaønh coâng nghieäp ñieän töû thöïc söï khoâng môùi, noù chæ taïo
ra khaû naêng quan saùt chuoãi cung öùng toát hôn maø thoâi. OÂng giaûi thích
“Khi moïi ngöôøi chuyeån sang moâ hình VMI, caùc nhaø cung caáp seõ
naém baét tình hình tieâu thuï toát hôn veà nhöõng maët haøng khaùch haøng
ñang söû duïng, thay vì chæ phaân phoái nhöõng pallet linh kieän cho heát,
roài bò ñoäng khi coù nhu caàu phaùt sinh ngoaøi döï kieán.”
HEÄ THOÁNG KHEN THÖÔÛNG MÔÙI
Thay ñoåi quan nieäm vaø haønh vi noäi boä ñeàu laø nhöõng thaùch thöùc.
Seagate ñang trong quaù trình xaây döïng heä thoáng khen thöôûng môùi ñeå
phuø hôïp hôn vôùi phöông thöùc hoaït ñoäng môùi. Tröôùc ñaây, do phöông
thöùc “saûn xuaát theo döï baùo”, caùc quaûn ñoác ñöôïc khen thöôûng nhôø
taän duïng coâng suaát nhaø maùy ôû möùc toái ña. Hieän nay, Seagate nhaän
ra raèng vieäc khai thaùc caùc thieát bò hoaëc taän duïng nhaø maùy “toái ña”
thöïc söï laø söï laõng phí naêng löïc, neáu saûn phaåm laøm ra khoâng ñaùp öùng
ñöôïc nhöõng gì maø khaùch haøng mong muoán. Keát quaû laø löôïng haøng
döï tröõ quaù nhieàu, gaây toån haïi cho Seagate ôû hai khía caïnh sau: Thöù
nhaát, haøng thaønh phaåm toàn kho quaù möùc coù theå nhanh choùng aûnh
höôûng ñeán giaù baùn saûn phaåm. Thöù hai, neáu moät khaùch haøng ñaët haøng
maø naêng löïc khoâng saün coù ñeå ñaùp öùng do ñang saûn xuaát chuûng loaïi
haøng khaùc, thì seõ phaùt sinh chi phí cô hoäi do naêng löïc bò laõng phí.
Taïi Seagate hieän nay, thaønh coâng thöôøng ñöôïc ñònh nghóa laø khaû
naêng thay ñoåi daây chuyeàn saûn xuaát nhieàu laàn vaø taän duïng ít coâng
suaát nhöng ñaït ñöôïc keát quaû cao do ñaùp öùng nhu caàu khaùch haøng
vaø giaûm möùc ñoä toàn kho. Ñieàu quan troïng laø caân baèng giöõa nhu caàu
töùc thôøi cuûa khaùch haøng vôùi nhu caàu döï baùo ñöôïc kì voïng, xaùc minh,
vaø ñaûm baûo qua cam keát baùn haøng maëc duø chöa phaùt sinh. Ñoù laø söï
ñaùnh ñoåi. Coù luùc, caàn thieát phaûi chuaån bò cho moät söï gia taêng nheï veà
nhu caàu; nhöng cuõng coù luùc, phaûi ñôïi ñeå thaáy nhu caàu tröôùc.
Seagate bieát raèng thöïc söï khoâng theå döï ñoaùn tröôùc ñöôïc nhöõng
thay ñoåi trong nhu caàu, hoaëc saûn xuaát theo keá hoaïch. Thay vì vaäy,
thoâng qua keát noái heä thoáng vôùi khaùch haøng vaø nhaø cung caáp, coâng ty
coù theå nhaän bieát vaø ñaùp öùng nhu caàu thöïc teá, döïa treân tyû leä laáy haøng
thöïc söï vaø buoäc caùc nhaø cung caáp phaûi chuaån bò ñaày ñuû ñeå boå sung
haøng toàn kho theo thöïc teá tieâu thuï. Ñieàu naøy laøm cho chuoãi cung öùng
cuûa Seagate nhanh nhaïy vaø luoân naém baét ñöôïc cô hoäi.
MOÄT CHUOÃI CUNG ÖÙNG PHAÙT TRIEÅN
Ñeå ñaûm baûo chieán löôïc chuoãi cung öùng phuø hôïp vôùi chieán löôïc kinh
doanh cuûa coâng ty, boä phaän cuûa oâng Becks chuû trì cuoäc hoïp haøng
thaùng goàm caùc nhaø laõnh ñaïo chuoãi cung öùng caáp cao vaø caùc thaønh
vieân cuûa boä phaän döï aùn. Caùc thaønh vieân tham gia cuoäc hoïp ñeå xem
xeùt tình traïng cuûa taát caû caùc döï aùn chuoãi cung öùng ñang thöïc hieän,
vaø tính toaùn laïi caùc hoaït ñoäng caàn thieát ñeå ñieàu chænh döï aùn cho phuø
hôïp vôùi ñònh höôùng kinh doanh hoaëc yeâu caàu môùi cuûa khaùch haøng.
Seagate ñaõ ñaàu tö khoaûng 5 trieäu ñoâ la Myõ ñeå caûi thieän chuoãi cung
öùng - moät bieåu hieän cuûa söï cam keát ñaït ñeán möùc ñoä xuaát saéc veà chuoãi
cung öùng.
Trung bình, coâng ty coù theå theo doõi khoaûng 30 döï aùn veà chuoãi
cung öùng taïi baát kyø thôøi ñieåm naøo. Moät saùng kieán môùi quan troïng laø
hoaïch ñònh doanh nghieäp, giuùp taêng ñoä chính xaùc vaø söï tích hôïp döõ
lieäu giöõa caùc chöùc naêng vaø quy trình, loaïi boû caùc nôi löu tröõ döõ lieäu
vaø caùc keá hoaïch chöùc naêng rôøi raïc. Muïc ñích laø, khi moät khaùch haøng
goïi ñeán ñeå taêng gaáp ñoâi ñôn haøng naøy vaø giaûm ñôn haøng kia ñi phaân
nöûa, thì boä phaän quaûn lyù ñôn haøng seõ coù theå xaùc nhaän yeâu caàu ñoù
ngay laäp töùc, nhöng cuõng tính toaùn ñöôïc taùc ñoäng cuûa vieäc naøy leân
doanh thu, lôïi nhuaä n vaø khaû naê ng taä n duï ng naêng löïc cuûa toaøn
coâng ty.
Seagate thöôøng taùch moät phaàn cuûa caáu truùc chuoãi cung öùng ra,
vaø sau ñoù theo doõi caáu truùc naøy ñaït hieäu quaû theá naøo. Neáu noù mang
ñeán moät giaûi phaùp vôùi ñoä linh hoaït toát hôn, phaûn öùng nhanh hôn, taïo
ra nhieàu giaù trò hôn, thì coâng ty seõ khoâng do döï tính toaùn laïi phöông
phaùp ban ñaàu vaø trieån khai giaûi phaùp môùi.
Gioáng nhö hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty, chuoãi cung öùng cuûa
Seagate luoân linh hoaït, thay ñoåi vaø phaùt trieån. Nhöng, caùi khoâng
thay ñoåi laø caùch Seagate xem chuoãi cung öùng laø cô sôû quan troïng
cho lôïi theá caïnh tranh - moät yeáu toá ñaùng ñeå ñaàu tö.
PHUÏ LUÏC A Nguoàn vaø Phöông Phaùp Luaän cho Laäp Chuaån Döõ Lieäu 361
PHUÏ LUÏC A
Nguoàn vaø Phöông Phaùp Luaän
cho Laäp Chuaån Döõ Lieäu
Caùc döõ lieäu laäp chuaån ñöôïc trình baøy trong cuoán saùch naøy ñöôïc
cung caáp bôûi The Performance Measurement Gourp, LLC (PMG),
moät chi nhaùnh cuûa PRTM.

PMG duy trì kho thoâng tin chuoãi cung öùng theo nguyeân taéc baûo
maät cuûa coâng ty töø naêm 1995. Ñeå truy caäp vaøo cô sôû döõ lieäu naøy
caùc coâng ty seõ caàn phaûi hoaøn taát nhieàu baûn khaûo saùt môû roäng veà
hieäu quaû chuoãi cung öùng, kinh nghieäm thöïc haønh vaø öùng duïng coâng
ngheä thoâng tin cuûa coâng ty mình. Sau ñoù hoï coù theå so saùnh hieäu quaû
cuûa mình vôùi caùc thoâng tin laäp chuaån cuûa caùc coâng ty khaùc ngay
trong cô sôû döõ lieäu aáy. Ñieàu naøy giuùp hoï coù ñöôïc nhöõng cô sôû thöïc
teá ñeå ñaùnh giaù, phaùt hieän ra söï khaùc bieät trong kinh nghieäm thöïc
haønh, vaø giuùp hoï hieåu ñöôïc nhöõng thöïc haønh naøo seõ giuùp hoï caûi
thieän hieäu quaû hoaït ñoäng.

PMG lieân tuïc tieán haønh caùc phaân tích ñeå xaùc ñònh caùc xu höôùng
chi phoái vaø caùc kinh nghieäm thöïc haønh, chieán löôïc chuoãi cung öùng,
vaø caùc caáp ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng ñang noåi troäi töø caùc chuaån ño
löôøng chuoãi cung öùng chuû choát.

Caùc chuaån ño löôøng söû duïng trong cuoán saùch naøy ñöôïc choïn
bôûi vì chuùng chæ ra ñöôïc nhöõng caûi thieän veà hieäu quaû hoaït ñoäng maø
coù theå ñaït ñöôïc töø nhöõng thöïc haønh vaø heä thoáng toát hôn vaø hieäu
quaû hoaït ñoäng chuoãi cung öùng naøo ñöôïc xem laø quan troïng hôn
bình thöôøng, cuõng nhö ñieàu gì ñöôïc ñaùnh giaù toát nhaát treân toång theå.
Ñeå hoaøn thaønh caùc muïc tieâu aáy, PMG ñaõ nghieân cöùu moái lieân keát
giöõa caùc kinh nghieäm thöïc haønh vaø caùc hieäu quaû veà phöông dieän
taøi chính, cuõng nhö phaùt trieån moät thöôùc ño toång theå hieäu quaû hoaït
ñoäng chuoãi cung öùng, vaø ñaùnh giaù caùc phöông dieän khaùc nhau cuûa
caùc maãu theo thöôùc ño naøy. PMG ñaõ tính toaùn caùc so saùnh hieäu
quaû chuoãi cung öùng noäi boä vaø vôùi khaùch haøng thoâng qua caùc maãu
cung caáp bôûi caùc coâng ty trong cuøng ngaønh; ñoù laø nhöõng thoâng tin
ñaõ ñöôïc tham chieáu trong suoát cuoán saùch naøy.
QUY MOÂ DÖÕ LIEÄU
Moät taäp con trong toaøn boä cô sôû döõ lieäu cuûa PMG ñaõ ñöôïc löïa choïn
ñeå phaân tích döïa treân caùc khaûo saùt ñöôïc hoaøn thaønh trong naêm
2001 vaø 2002, khoâng keå nhöõng döõ lieäu lòch söû ñöôïc söû duïng ñeå theå
hieän xu höôùng hay döõ lieäu cuûa töøng naêm nieân lòch ñöôïc söû duïng ñeå
theå hieän caùc caáp ñoä hieäu quaû hoaït ñoäng hieän taïi. Phaàn lôùn tröôøng
hôïp vaãn phaûi söû duïng vieäc phaân nhoû cô sôû döõ lieäu, ví duï, phaân loaïi
theo ngaønh coâng nghieäp. Caùc keát quaû laäp chuaån trong cuoán saùch
naøy ñöôïc döïa treân moät nhoùm thoáng nhaát caùc coâng ty töông ñoàng veà
quy moâ vaø ñaëc ñieåm kinh doanh (ví duï: phaân khuùc thò tröôøng, quy
moâ coâng ty, ...) nhaèm ñaûm baûo tính tin caäy cuûa nguoàn döõ lieäu.

PMG cuõng taäp trung vaøo caùc keát quaû ôû caáp ñoä cao (ví duï, caùc
chuaån ño löôøng vaø kinh nghieäm thöïc haønh ôû caáp ñoä 1 trong moâ
hình SCOR) vaø caùc phaân tích toång hôïp hôn laø caùc phaân tích chi tieát,
ñieàu naøy coù giaù trò nhöng phuø hôïp hôn vôùi caùc chuû ñeà chuoãi cung
öùng theo quy moâ heïp hôn so vôùi nhöõng chuû ñeà ñaõ ñeà caäp trong
cuoán saùch naøy.
TOÁT NHAÁT TRONG NGAØNH LAØ GÌ?
Toát nhaát trong ngaønh (Best-in-class - BIC) theå hieän moät caáp ñoä
hieäu quaû hoaït ñoäng sieâu haïng trong moät lónh vöïc naøo ñoù. PMG
ñònh nghóa BIC laø möùc bình quaân cuûa hai möôi phaàn traêm haøng
ñaàu trong toång soá maãu cuøng ngaønh. Ví duï, khi coù moät maãu 20 phaûn
hoài khaûo saùt veà möùc toàn kho, thì möùc BIC ñöôïc tính baèng bình
quaân cuûa boán phaûn hoài coù möùc toàn kho thaáp nhaát; coøn ñoái vôùi voøng
quay toàn kho, thì seõ laø boán phaûn hoài coù voøng quay toàn kho cao nhaát.
Ñoái vôùi phaân phoái thoâng thöôøng, thì khoaûng hai phaàn ba toång löôïng
maãu seõ rôi vaøo moät ñoä leäch chuaån, ñieàu naøy nghóa laø hôn 90 phaàn
traêm phaûn hoài seõ naèm döôùi möùc BIC.
Ñònh nghóa naøy coù theå aùp duïng cho haàu heát caùc caâu hoûi ñaùnh
giaù kinh nghieäm thöïc haønh ñònh tính vaø ñònh löôïng, khi maø moät
hoaït ñoäng thöïc haønh naøo ñoù ñöôïc coi laø toát hôn haún so vôùi caùc thöïc
haønh coøn laïi. Ngoaøi caùc ví duï ñôn giaûn vöøa neâu ôû treân, phaân tích
BIC coù theå ñöôïc duøng ñeå ñaùnh giaù saâu hôn veà phaïm vi caùc caáp ñoä
hieäu quaû hoaït ñoäng lieân quan tôùi töøng chieán löôïc cuï theå, hay keát
quaû taøi chính cuï theå naøo ñoù. Ví duï, trong moät löôïng maãu cuûa moät
ngaønh naøo ñoù maø coù BIC veà hieäu quaû giao haøng, chuùng ta coù theå
xem xeùt xem lieäu chieán löôïc saûn xuaát naøo vaø caùc kinh nghieäm giao
haøng ñöôïc hoã trôï baèng coâng ngheä thoâng tin naøo seõ laø noåi troäi nhaát.
Ñoái vôùi coâng ty coù hieäu quaû hoaït ñoäng ôû möùc BIC gaén vôùi moät boä
thöôùc ño naøo ñoù, chuùng ta coù theå thaáy ñöôïc möùc lôïi nhuaän bieân ñaït
ñöôïc cuûa coâng ty naøy so vôùi ñoái thuû trong ngaønh.
Coù nhieàu caâu hoûi khaûo saùt maø ñònh nghóa veà BIC khoâng theå
aùp duïng ñöôïc. Moät soá ví duï coù lieân quan ñeán nhaân chuûng hoïc (ví
duï, soá löôïng ñòa baøn) hoaëc ñaëc ñieåm kinh doanh (ví duï, phaàn traêm
doanh soá theo vuøng) khoâng ñaïi dieän cho moät loaïi hieäu quaû hoaït
ñoäng töông ñoái vaø BIC seõ khoâng öùng duïng ñöôïc.
Trong khi caáp ñoä hoaït ñoäng BIC coù theå cung caáp moät coâng cuï
ño löôøng coù yù nghóa veà hieäu quaû hoaït ñoäng ôû caáp ñoä cao ñaïi dieän
bôûi 20 phaàn traêm phaûn hoài toát nhaát ñoái vôùi moät thöôùc ño cuï theå,
thì BIC cuûa moät nhoùm thöôùc ño laïi seõ khoâng ñaïi dieän cho hieäu quaû
cuûa moät nhoùm coâng ty ñöôïc. Ví duï, ñoái vôùi löôïng maãu 20 coâng ty
trong ngaønh hoùa chaát chuû yeáu söû duïng chieán löôïc saûn xuaát ñeå döï
tröõ (make-to-stock), thì boán coâng ty coù hieäu quaû giao haøng toát nhaát
khoâng chaéc ñaõ laø boán coâng ty coù möùc toàn kho toát nhaát. Chính vì haàu
nhö khoâng coù coâng ty naøo toát nhaát cho moïi thöôùc ño, neân PMG ñaõ
xaây döïng moät danh muïc chöùa caùc chuaån ño löôøng chuoãi cung öùng
khaùc nhau. Danh muïc caùc coâng ty thöïc haønh toát nhaát (BICC) seõ laø
cô sôû cho vieäc phaân loaïi caùc coâng ty “hieäu quaû cao” vôùi caùc coâng
ty “hieäu quaû trung bình” hoaëc “hieäu quaû thaáp” vaø hoã trôï cho vieäc
so saùnh giöõa caùc nhoùm maãu aáy.
ÑAÛM BAÛO CHAÁT LÖÔÏNG LAÄP CHUAÅN
Ñeå ñaûm baûo hieäu quaû, moät hoaït ñoäng laäp chuaån phaûi coù ñònh nghóa
chính xaùc, coù theå aùp duïng moät caùch thoáng nhaát cho taát caû caùc coâng
ty. Ñoái vôùi caùc chuaån ño löôøng ñònh löôïng, ñieàu naøy coù nghóa laø
coâng thöùc vaø nguoàn döõ lieäu ñöôïc moâ taû roõ raøng. Ñoái vôùi caùc chuaån
ño löôøng ñònh tính, ñieàu naøy coù nghóa laø coù moâ taû roõ raøng chi tieát
caùc ñaëc tính cuûa hoaït ñoäng thöïc haønh, bao goàm caùc chöùc naêng
ñöôïc hoã trôï bôûi heä thoáng thoâng tin, vaø moät quy ñònh chæ roõ caùch
thöùc söû duïng thoáng nhaát hoaït ñoäng thöïc haønh trong coâng ty.

Laäp chuaån chaát löôïng baét nguoàn töø moät caâu noùi xa xöa raèng
“moät söï so saùnh nhöõng traùi taùo naøy vôùi nhöõng traùi taùo khaùc”. PMG
ñaõ cung caáp caùc kyõ thuaät öôùc ñònh logic vaø hoã trôï cho ngöôøi tham
gia trong suoát quaù trình thu thaäp vaø xaùc thöïc caùc döõ lieäu töø caùc
baûng phaûn hoài ñeå hình thaønh neân ñöôïc moät chuaån. Laäp chuaån coù
chaát löôïng ñöôïc duy trì baèng caùch raø soaùt vaø loaïi boû caùc döõ lieäu
khoâng töông ñoàng vôùi löôïng maãu, ñöa ra moät soá löôïng toái thieåu
caùc ñieåm döõ lieäu, ñoàng thôøi caäp nhaät thöôøng xuyeân caùc döõ lieäu laäp
chuaån döïa treân caùc keát quaû khaûo saùt môùi nhaát.

Tính baûo maät cho döõ lieäu cuûa caùc coâng ty seõ ñöôïc ñaûm baûo
baèng caùch chæ tieát loä caùc keát quaû laäp chuaån duøng ñeå so saùnh vôùi cô
sôû lieäu, thay vì soá lieäu töøng coâng ty rieâng reõ. Haàu heát caùc coâng ty coi
caùc chuaån ño löôøng hieäu quaû hoaït ñoäng vaø taøi chính noäi boä mình laø
baûo maät. Raøng buoäc veà maët traùch nhieäm trong hôïp ñoàng kyù keát giöõa
caùc coâng ty tham gia vaø PMG ñaõ neâu roõ caám tieát loä thoâng tin khaûo
saùt cuûa töøng coâng ty cuï theå, vaø PMG seõ giôùi haïn tieát loä teân cuûa caùc
coâng ty tham gia trong cô sôû döõ lieäu cho coâng ty khaùc coù quan taâm.
PHAÂN BOÁ MAÃU VAØ PHAÏM VI KHAÛO SAÙT
Cô sôû döõ lieäu veà chuoãi cung öùng cuûa PMG goàm nhieàu khaûo saùt ñeà
caäp ñeán nhieàu hoaït ñoäng chuoãi cung öùng cuûa moät toå chöùc ôû caùc caáp
ñoä khaùc nhau, ví duï, caùc khaûo saùt naøy taäp trung vaøo logistics thu hoài
vaø söûa chöõa, hay caùc thöïc haønh vaø hieäu quaû hoaïch ñònh chuoãi cung
öùng. Ñoái vôùi caû hai loaïi phaân tích BICC vaø phaân tích möùc ñoä tröôûng
thaønh cuûa chuoãi cung öùng (xem phuï luïc B bieát theâm ñònh nghóa veà
caùc giai ñoaïn tröôûng thaønh cuûa quy trình), chuùng toâi löïa choïn caùc
coâng ty ñaõ hoaøn thaønh baûng khaûo saùt veà theû ñieåm hieäu quaû hoaït
ñoäng chuoãi cung öùng do PMG thöïc hieän naêm 2002.

Khaûo saùt naøy ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng veà maët ñònh löôïng
döïa treân keát quaû hoaït ñoäng cuûa naêm nieân lòch 2001 vaø caùc thöïc
haønh chuoãi cung öùng phoå bieán (2001) vaø ñang noåi troäi (döï baùo cho
naêm 2003). Löôïng maãu goàm 89 toå chöùc töø 65 coâng ty. Phaân boå caùc
ñôn vò tham gia theo ngaønh phaûn aùnh cô sôû cuûa PMG, trong ñoù
ngaønh coâng ngheä cao chieám soá löôïng lôùn nhaát (44 phaàn traêm), sau
ñoù laø ngaønh haøng tieâu duøng (30 phaàn traêm), phaàn coøn laïi thuoäc veà
ngaønh coâng nghieäp cheá bieán bao goàm hoùa chaát vaø döôïc phaåm (xem
Hình A-1). Caùc toå chöùc naøy ñaõ öùng duïng nhieàu chieán löôïc saûn xuaát
khaùc nhau. Hôn moät nöûa söû duïng saûn xuaát ñeå döï tröõ laø chieán löôïc
chính, vaø hôn moät phaàn tö öùng duïng saûn xuaát theo ñôn haøng (xem
Hình A-2).
HÌNH A-1
Phaân boå theo ngaønh.
HÌNH A-2
Chieán löôïc saûn xuaát chuû ñaïo.
Soá löôïng coâng ty/Quy moâ döõ lieäu =89

© Baûn quyeàn 2004 The Performance Measurement Group, LLC
Hieäu quaû veà maët ñònh tính ñöôïc ñaùnh giaù baèng caùch söû duïng moät
baûng caâu hoûi chi tieát bao goàm caùc thöôùc ño theo chuaån cuûa moâ hình
SCOR, cuõng nhö caùc caâu hoûi khaùc ñöôïc thieát keá ñeå ñaùnh hieäu quaû
hoaït ñoäng chuoãi cung öùng. Caùc chuaån ño löôøng ôû caáp ñoä cao nhö laø
hieäu quaû giao haøng hay voøng quay cuûa tieàn maët (SCOR caáp ñoä 1)
ñöôïc tính toaùn döïa treân caùc phaûn hoài ñoái vôùi caùc caâu hoûi chi tieát. Ví
duï, hieäu quaû giao haøng nhö cam keát ñöôïc tính baèng soá löôïng ñôn
haøng ñöôïc giao ñuùng haïn vôùi thôøi gian yeâu caàu cuûa khaùch haøng
treân toång soá ñôn haøng ñöôïc giao. Caùc chuaån ño löôøng chi tieát nhö
chi phí thu mua nguyeân vaät lieäu (materials acquisition cost) ñöôïc
thu thaäp döïa caùc ñònh nghóa chi tieát chia thaønh caùc thaønh toá khaùc
nhau (ví duï, chi phí vaän taûi vaø thueá quan, ño löôøng theo SCOR caáp
ñoä 3).

Moät phaàn ñònh löôïng cuûa baûn khaûo saùt cuõng coù caùc caâu hoûi
theâm ñeå giuùp phaân tích saâu veà caùc thöïc haønh chuoãi cung öùng trong
boán lónh vöïc: hoaïch ñònh (plan), mua haøng (source), saûn xuaát
(make), vaø phaân phoái (deliver) cuõng nhö caùc caâu hoûi khaùc coù lieân
quan ñeán thöïc haønh chuoãi cung öùng toång theå. Caùc coâng ty tham gia
seõ theå hieän ñöôïc caùc kinh nghieäm thöïc haønh noåi troäi vaø töông lai.
Boä caâu hoûi naøy ñöôïc duøng ñeå ñaùnh giaù coâng ty theo caùc giai ñoaïn
tröôûng thaønh.
CAÙC TIEÂU CHÍ ÑEÅ LÖÏA CHOÏN CAÙC BICC
Danh muïc BICC ñöôïc xaây döïng baèng caùch löïa choïn moät nhoùm nhoû
cuûa boán trong soá caùc chuaån ño löôøng SCOR caáp ñoä 1 (tham khaûo
Phuï Luïc C vaø Chöông 2). Döïa vaøo söï ñaùnh giaù veà tính hôïp lyù cuûa
moãi thöôùc ño, caùc chuaån ño löôøng naøy ñöôïc löïa choïn ñeå ñaïi dieän
cho caùc chuaån ño löôøng noäi boä vaø beân ngoaøi coâng ty.
° Möùc ñoä linh hoaït saûn xuaát ñaùp öùng thò tröôøng ñöôïc löïa choïn
döïa treân giaû ñònh raèng caùc coâng ty ngaøy nay caøng caàn coù khaû
naêng saûn xuaát linh hoaït hôn ñeå ñaùp öùng nhanh vaø taän duïng söï
thay ñoåi cuûa thò tröôøng
° Hieäu quaû giao haøng so vôùi thôøi gian cam keát ñöôïc choïn vì caùc
coâng ty ngaøy caøng ñeå yù ñeán hieäu quaû maø hoï cam keát hôn laø
hieäu quaû giao haøng theo yeâu caàu, nghóa laø nhieàu yeáu toá caàn
ñöôïc caân nhaéc nhö nhu caàu thò tröôøng, möùc ñoä oån ñònh nguoàn
cung, chieán löôïc saûn xuaát vaø loaïi nhu caàu
° Thôøi gian quay voøng cuûa tieàn maët ñöôïc choïn vì giuùp ñaùnh giaù
toaøn dieän caùc möùc ñoä thanh toaùn (khoaûn phaûi thu vaø phaûi traû)
vaø toàn kho
° Maëc duø laø moät thaønh toá cuûa yeáu toá thôøi gian quay voøng cuûa
tieàn maët, nhöng soá ngaøy toàn kho cuûa nguoàn cung (inventory
days of supply) cuõng ñöôïc löïa choïn vì noù ñöôïc söû duïng roäng
raõi trong ño löôøng chuoãi cung öùng.
Caùc löïa choïn noùi treân khoâng nhaèm aùm chæ raèng chæ caùc chuaån
ño löôøng aáy laø phuø hôïp vôùi ño löôøng hieäu quaû toång theå chuoãi cung
öùng. Thöôùc ño voøng quay taøi saûn roøng moät thöôùc ño truyeàn thoáng
vaø phoå bieán nhöng khoâng ñöôïc choïn bôûi vì noù bò aûnh höôûng bôûi
caùch coâng ty löïa choïn cô caáu voán (ví duï, tyû leä nôï treân taøi saûn trong
ngaén vaø daøi haïn). Töông töï theá, thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng
cuõng khoâng ñöôïc choïn bôûi vì noù bò bieán ñoäng tuøy thuoäc vaøo caùch
maø coâng ty löïa choïn chieán löôïc saûn xuaát. Toång chi phí quaûn lyù
chuoãi cung öùng cuõng ñaõ ñöôïc xem xeùt nhöng cuõng bò loaïi vì caùc
coâng ty coù toång chi phí quaûn trò chuoãi cung öùng thaáp nhaát chöa
chaéc ñaõ laø coâng ty coù hieäu quaû quaûn lyù chuoãi cung öùng toát nhaát (ví
duï, chi phí söû duïng nguyeân vaät lieäu, chi phí quaûn lyù toàn kho, quaûn
lyù ñôn haøng thöôøng laø keát quaû cuûa vieäc coâng ty söû duïng heä thoáng
chuoãi cung öùng nhö theá naøo vaø chieán löôïc thueâ ngoaøi ra sao). Caùc
chuaån ño löôøng ôû caáp ñoä 1 khaùc, nhö voøng quay taøi saûn, cuõng
khoâng ñöôïc choïn vì noù ñöôïc xem laø phuï thuoäc vaøo caùc chuaån ño
löôøng khaùc.
Ñeå loaïi boû thaønh kieán trong ngaønh veà caùc giaù trò ño löôøng,
töøng thaønh toá cuûa baûng danh muïc treân ñöôïc bình quaân hoùa cho moãi
toå chöùc so vôùi bình quaân ngaønh. Ví duï, neáu hieäu quaû giao haøng cuûa
moät coâng ty haøng tieâu duøng cuï theå naøo ñoù laø 99 phaàn traêm, vaø bình
quaân trong ngaønh haøng tieâu duøng coù möùc hieäu quaû giao haøng laø 90
phaàn traêm, thì giaù trò hieäu quaû giao haøng bình quaân hoùa =(99/90),
hay 1.1. Ñieåm töø toång boán giaù trò bình quaân hoùa seõ taïo thaønh danh
muïc BICC.
Danh muïc BICC ñöôïc söû duïng theå phaân loaïi maãu thaønh ba
nhoùm nhoû:
° Nhoùm coâng ty toát nhaát trong ngaønh (BICC). 25 phaàn traêm

coâng ty haøng ñaàu trong toång löôïng maãu, hay 22 coâng ty trong
ví duï treân.
° Nhoùm coâng ty trung bình (median). Khoaûng giöõa töø 26 ñeán 75
phaàn traêm cuûa toång löôïng maãu, khoâng phaûi laø bình quaân thoáng
keâ, hay töông ñöông 45 coâng ty theo ví duï treân
° Nhoùm teä nhaát (WICC). 25 phaàn traêm coâng ty ñöùng döôùi cuøng
trong toång löôïng maãu, hay töông ñöông 22 coâng ty theo ví
duï treân
HÌNH A-3
Nhoùm BICC phaân theo ngaønh.
Soá löôïng coâng ty/Quy moâ döõ lieäu =22

Trong ba nhoùm naøy, chuùng toâi ñaùnh giaù möùc thaønh coâng baèng
caùc chuaån ño löôøng taøi chính, nhö khaû naêng sinh lôøi, möùc ñoä tröôûng
thaønh chuoãi cung öùng, vaø caùc chuaån ño löôøng khaùc veà hieäu quaû
chuoãi cung öùng. Chuùng toâi döïa treân giaû thieát laø caùc coâng ty coù hieäu
quaû chuoãi cung öùng toát hôn seõ coù nhieàu kinh nghieäm thöïc haønh vaø
hieäu quaû taøi chính toát hôn. Duø khoâng maáy ngaïc nhieân khi tìm ra
moái töông quan naøy - noù theå hieän roõ raøng trong quaù trình phaân tích
moïi khía caïnh cuûa cô sôû döõ lieäu trong nhieàu naêm - nhöng chuùng toâi
bò thuyeát phuïc bôûi möùc ñoä khaùc bieät roõ raøng giöõa ba nhoùm treân.

Cô baûn thì nhoùm BICC coù keát quaû taøi chính toát hôn caùc ñoái thuû
trong ngaønh (xem Hình A-3 theå hieän phaân chia maãu nhoùm BICC
theo ngaønh). Khi hoaït ñoäng vôùi kinh nghieäm thöïc haønh chuoãi cung
öùng hieän ñaïi vaø chi phí quaûn lyù chuoãi cung öùng thaáp hôn, caùc coâng
ty naøy ñaõ coù möùc lôïi nhuaän goäp cao hôn. BICC coù möùc lôïi nhuaän
cao hôn 60 phaàn traêm so vôùi caùc coâng ty trung bình trong ngaønh.
Trong ngaønh coâng nghieäp coù tyû suaát lôïi nhuaän cao, thì möùc lôïi
nhuaän laø 14 phaàn traêm daønh cho BICC so vôùi 4 phaàn traêm daønh
cho WICC. Trong ngaønh coù tyû suaát lôïi nhuaän thaáp, thì cuõng coù söï
khaùc bieät giöõa lôïi nhuaän toát vaø thua loã.
KEÁT QUAÛ VEÀ SÖÏ TRÖÔÛNG THAØNH THÖÏC HAØNH CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Ñaùnh giaù veà caùc kinh nghieäm thöïc haønh vaø heä thoáng thoâng tin
chuoãi cung öùng cho thaáy BICC tích hôïp chaët cheõ hôn vôùi nhaø cung
caáp vaø khaùch haøng cuûa mình. Tyû leä aùp ñaûo (19 trong 22 coâng ty)
trong BICC ñaõ tröôûng thaønh ôû giai ñoaïn 2 hoaëc cao hôn, trong khi
40 phaàn traêm maãu coøn laïi vaãn coøn ñang loay hoay laøm sao coù theå
chuyeån ñoåi töø caùc quy trình truyeàn thoáng voán dó chæ taäp trung theo
chöùc naêng. Trong khi caùc BICC ñaõ öùng duïng nhieàu kinh nghieäm
thöïc haønh tieân tieán thì phaàn lôùn laïi chuû yeáu öùng duïng trong caùc
lónh vöïc hoaïch ñònh vaø mua haøng cuõng nhö trong chieán löôïc cuûa
mình, bao goàm chieán löôïc chuoãi cung öùng, chieán löôïc hoaïch ñònh,
chieán löôïc mua haøng, vaø chieán löôïc saûn xuaát (xem Hình A-4).
CAÙC KEÁT QUAÛ VEÀ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CHUOÃI CUNG ÖÙNG
BICC thöôøng hoaït ñoäng toát hôn khoaûng 10 ñeán 20 phaàn traêm so
vôùi caùc coâng ty trung bình, vaø BICC thì thaáp hôn töø 15 ñeán 50 phaàn
traêm so vôùi caùc coâng ty trung bình (xem Hình A-5).

BICC ñaët möùc phaàn traêm ñaùp öùng ñôn haøng theo ngaøy khaùch
haøng yeâu caàu cao hôn vaø saün saøng giao haøng theo ngaøy ñaõ cam keát.
Hoï cuõng ñaït tính chính xaùc döï baùo cao hôn, xeùt veà soá löôïng ñôn vò
yeâu caàu vaø tính theo giaù baùn cho moãi ñôn vò haøng hoùa (xem Hình
A-6). Coøn ñoái vôùi tieâu chí soá ngaøy toàn kho cuûa nguoàn cung thì
khoâng coù gì ngaïc nhieân khi BICC coù möùc toàn kho thaáp hôn, nhöng
cuõng ñaùng löu yù laø toàn kho haøng thaønh phaåm cao hôn so vôùi toàn
kho nguyeân vaät lieäu vaø haøng trong giai ñoaïn saûn xuaát. Thôøi gian
toàn kho cuûa caùc BICC ñang laø khoaûng moät thaùng so vôùi con soá hai
hoaëc ba thaùng toàn kho cuûa caùc coâng ty coøn laïi (xem Hình A-7).
HÌNH A-4
Caùc caáp ñoä cao hôn cuûa söï tích hôïp beân ngoaøi cuûa BICC.

HÌNH A-5
Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa BICC döïa treân caùc boä ño löôøng höôùng veà khaùch haøng.
Löu yùù: Hieäu quaû giao haøng theo yeâu caàu laø 1 trong 4 boä ño löôøng ñöôïc söû duïng ñeå quyeát ñònh phaân
phoái maãu BICC.
Caùc BICC cuõng coù khaû naêng ñaùp öùng neáu nhu caàu taêng ñoät bieán 20
phaàn traêm baèng caùch taêng theâm lao ñoäng, nguyeân vaät lieäu, hoaëc
naêng löïc saûn xuaát trong voøng 3 tuaàn, so vôùi con soá 8 ñeán 10 tuaàn
cuûa caùc coâng ty khaùc (xem Hình A-8).
Theo ñònh nghóa, thì baát kyø söï giaûm ñaùng keå soá ngaøy toàn kho
cung caáp cuõng töông quan chaët cheõ vôùi giaûm thôøi gian quay voøng
cuûa tieàn maët, theå hieän baèng soá ngaøy toàn kho coäng soá ngaøy khoaûn
phaûi thu tröø ñi soá ngaøy cuûa khoaûn phaûi traû. ÔÛ moät goùc ñoä naøo ñoù
thôøi gian quay voøng tieàn maët cuûa caùc BICC vaøo khoaûng 3 tuaàn so
vôùi 9 tuaàn cuûa caùc coâng ty bình quaân vaø hôn 16 tuaàn cuûa caùc WICC
(xem Hình A-9).
PHUÏ LUÏC A: Nguoàn vaø Phöông Phaùp Luaän cho Laäp Chuaån Döõ Lieäu 373
Ngoaøi chi phí lieân quan ñeán toàn kho thaáp hôn thì BICC cuõng
coù chi phí quaûn trò chuoãi cung öùng thaáp hôn. Trong khi phaàn traêm
chi phí daønh cho heä thoáng thoâng tin chuoãi cung öùng vaø caùc khoaûn
taøi chính lieân quan ñeán chuoãi cung öùng vaø chi phí hoaïch ñònh thaáp
hôn chuùt ít so vôùi caùc coâng ty khaùc, thì BICC laïi chi tieâu cho quaûn
lyù ñôn haøng, söû duïng nguyeân vaät lieäu vaø quaûn lyù toàn kho laïi thaáp
hôn nhieàu laàn.
HÌNH A-6
Tính chính xaùc cuûa döï baùo cao hôn cuûa BICC.

HÌNH A-7
Hieäu quaû veà soá ngaøy cung öùng cuûa BICC.
HÌNH A-8
Hieäu quaû veà tính linh hoaït cuûa saûn xuaát ñaùp öùng thò tröôøng.
Löu yùù: Saûn xuaát ñaùp öùng thò tröôøng laø 1 trong 4 boä ño löôøng ñöôïc duøng ñeå quyeát ñònh phaân phoái maãu BICC
PHUÏ LUÏC A: Nguoàn vaø Phöông Phaùp Luaän cho Laäp Chuaån Döõ Lieäu 375
HÌNH A-9
Thôøi gian quay voøng cuûa tieàn maët cuûa BICC.
Note: Thôøi gian quay voøng cuûa tieàn maët laø 1 trong 4 boä ño löôøng ñöôïc duøng ñeå quyeát ñònh phaân
phoái maãu BICC
Trong khi chi phí quaûn lyù chuoãi cung öùng toång theå vaøo khoaûng
9 ñeán 11 phaàn traêm ñoái vôùi phaàn lôùn caùc coâng ty, thì ñoái vôùi caùc
BICC con soá naøy vaøo khoaûng töø 8 ñeán 10 phaàn traêm (xem Hình
A-10). Haàu heát caùc coâng ty ñeàu coù voøng quay taøi saûn toát hôn, caùc
BICC toát hôn vôùi voøng quay taøi saûn roøng ôû möùc 4 laàn, so vôùi con soá
3 laàn cuûa caùc coâng ty trung bình vaø thaáp hôn 2,5 laàn cuûa caùc WICC.
Maëc duø coù nhöõng lyù do mang tính heä thoáng (ví duï, möùc toàn kho
cuõng laø loaïi taøi saûn) vaø ñaëc tính cuûa töøng ngaøy, nhöng cuõng ñaùng
chuù yù laø caùc BICC coù hieäu quaû giao haøng toát vaø möùc ñoä linh hoaït
saûn xuaát ñaùp öùng thò tröôøng cao cuõng coù möùc doanh soá treân taøi saûn
roøng cao hôn (xem Hình A-11).
HÌNH A-10
Chi phí quaûn lyù chuoãi cung öùng cuûa BICC.
HÌNH A-11
Voøng quay taøi saûn roøng cuûa BICC.

PHUÏ LUÏC B Moâ hình caùc giai ñoïan tröôûng thaønh Chuoãi Cung ÖÙng 377
PHUÏ LUÏC B
Moâ Hình Caùc Giai Ñoaïn Tröôûng
Thaønh Chuoãi Cung ÖÙng
Vaän duïng kieán thöùc tích luõy ñöôïc töø hôn moät thaäp kyû laäp chuaån
cho chuoãi cung öùng vaø nhöõng kieán thöùc thöïc teá veà caùc kinh nghieäm
thöïc haønh hieän taïi vaø saép noåi ôû caû trong toaøn boä caùc ngaønh laãn
töøng ngaønh rieâng leû, Coâng ty Performance Measurement Group
(PMG) vaø PRTM ñaõ cuøng tieán haønh caùc ñaùnh giaù veà coâng ngheä
thoâng tin vaø thöïc haønh chuoãi cung öùng, töø ñoù hình thaønh neân caùc
cô sôû ñeå phaùt trieån Moâ Hình Caùc Giai Ñoaïn Tröôûng Thaønh Chuoãi
Cung ÖÙng vaøo naêm 2000. Moâ hình naøy ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù
caùc giai ñoaïn naêng löïc cuûa töøng quy trình ñöôïc ñònh nghóa trong
moâ hình Tham Chieáu Hoaït Ñoäng Chuoãi Cung ÖÙng (SCOR) - hoaïch
ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø giao haøng - vaø laø cô sôû cho nhöõng gì
maø chuùng toâi lieät keâ vaøo nhoùm thöïc haønh quaûn trò chuoãi cung öùng
“toång theå” giuùp giaùm saùt chieán löôïc chuoãi cung öùng vaø keát noái caùc
quy trình treân laïi vôùi nhau. Moâ hình naøy cuõng ñaùnh giaù möùc ñoä
coâng ngheä thoâng tin giuùp phaùt trieån caùc kinh nghieäm thöïc haønh vaø
söï coäng taùc giöõa caùc doanh nghieäp trong quaûn trò chuoãi cung öùng.
PMG tieán haønh caùc phaân tích veà kinh nghieäm thöïc haønh theo
töøng phaân ngaønh khaùc nhau, theo moãi töông quan giöõa thöïc haønh
vaø hieäu quaû hoaït ñoäng, cuõng nhö söï thay ñoåi cuûa caùc kinh nghieäm
qua moãi naêm. Keát quaû thu ñöôïc töø nghieân cöùu ñaàu tieân vaøo cuoái
naêm 2001 cho thaáy söï tröôûng thaønh cuûa quy trình coù moái töông
quan tích hôïp ñeán hieäu quaû chuoãi cung öùng, taêng tröôûng lôïi nhuaän
vaø doanh thu. Vaøo naêm 2002, caâu hoûi trong caùc ñaùnh giaù laïi ñöôïc
saøng loïc vaø môû roäng hôn. Cuoán saùch naøy seõ theå hieän keát quaû
cuûa ba naêm tröôùc ñaây vaø keát quaû ñöôïc theå hieän trong Chöông 6
cuõng laáy töø cuøng nhoùm maãu nghieân cöùu trích töø nghieân cöùu BICC
trong Phuï luïc A.
ÑÒNH NGHÓA MOÂ HÌNH TRÖÔÛNG THAØNH CHUOÃI CUNG ÖÙNG
Caùc giai ñoaïn tröôûng thaønh ñöôïc xaây döïng töø moät cuoäc ñaùnh giaù
kinh nghieäm thöïc haønh mang tính ñònh tính, söû duïng hôn 270 caâu
hoûi lieân quan ñeán caùc thöïc haønh chuoãi cung öùng ôû caû boán giai ñoaïn
- hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø giao haøng - cuõng nhö moät soá
caâu hoûi lieân quan ñeán hoaït ñoäng chuoãi cung öùng toång theå. Caùc lónh
vöïc naøy ñöôïc chia nhoû thaønh caùc caâu hoûi cuï theå vaø traû lôøi theo hình
thöùc löïa choïn bao goàm caùc lónh vöïc sau: chieán löôïc hoaïch ñònh;
hoaïch ñònh nhu caàu; hoaïch ñònh cung öùng; caân baèng cung - caàu vaø
ra quyeát ñònh; chieán löôïc nguoàn cung; quy trình mua haøng; quaûn lyù
vaø phaùt trieån nhaø cung caáp; haï taàng vaø cô caáu toå chöùc boä phaän mua
haøng; chieán löôïc saûn xuaát; laäp trình saûn xuaát; löu chuyeån, cung
caáp vaø theo doõi nguyeân vaät lieäu; kieåm soaùt quy trình saûn xuaát; caùc
yeáu toá cô sôû cho hoaït ñoäng giao haøng; nhaäp vaø xöû lyù ñôn haøng;
kho baõi, vaän taûi vaø giao haøng; leân hoùa ñôn vaø thu tieàn; chieán löôïc
chuoãi cung öùng toång theå; quaûn lyù hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi cung
öùng toång theå; caùc quy trình chuoãi cung öùng toång theå; vaø toå chöùc
chuoãi cung öùng toång theå.
Moãi löïa choïn traû lôøi ñöôïc saép xeáp ñeå bieåu hieän töøng thöïc haønh
gaén vôùi töøng giai ñoaïn phaùt trieån. Caùc coâng ty tham gia moâ taû caû
kinh nghieäm thöïc haønh mang tính chi phoái laãn saép noåi cuûa mình.
Caùc thöïc haønh mang tính chi phoái laø nhöõng thöïc haønh ñaõ coù töø laâu
vaø ñöôïc söû duïng ít nhaát bôûi 75 phaàn traêm trong toå chöùc. Caùc thöïc
haønh cuûa töông lai laø nhöõng thöïc haønh ñaõ ñöôïc xaùc laäp nhöng chöa
hoaøn toaøn trieån khai trong naêm 2001 nhöng ñöôïc döï ñoaùn seõ noåi
troäi trong naêm 2003.

Döïa treân caùc phaûn hoài cuûa caùc coâng ty trong 20 lónh vöïc ñaõ
neâu ôû treân, PMG tính toaùn cho ra caùc giai ñoaïn cuûa söï tröôûng thaønh
veà quy trình. Ñeå ñaùnh giaù söï tröôûng thaønh cuûa moät coâng ty trong
moät giai ñoaïn cuï theå thì coâng ty ñoù phaûi öùng duïng phaàn lôùn caùc
thöïc haønh cuûa giai ñoaïn aáy moät caùch hieäu quaû. Ví duï, moät coâng ty
vôùi ñieåm tröôûng thaønh quy trình bình quaân töø 1,5 ñeán 1,9 ñöôïc xeáp
vaøo nhoùm ñang chuyeån ñoåi sang giai ñoaïn 2 bôûi vì ñoù laø ñieåm giao
thoa caùc thöïc haønh cuûa giai ñoaïn 1 vaø 2. Coâng ty trong nhoùm naøy
thì thöôøng phaàn lôùn caùc thöïc haønh cuûa noù chæ ôû giai ñoaïn 1 vaø cuõng
ñaõ trieån khai moät soá thöïc haønh lieân quan ñeán tích hôïp noäi boä hay
coøn goïi giai ñoaïn 2.
Giai ñoaïn 1: Taäp trung vaøo chöùc naêng
Caùc phoøng ban chöùc naêng trong toå chöùc chæ taäp trung vaøo caûi tieán
caùc böôùc trong quy trình cuûa hoï vaø caûi thieän vieäc söû duïng nguoàn
löïc. Caùc tröôûng phoøng thöôøng taäp trung vaøo hieäu quaû vaø chi phí cuûa
phoøng mình. Caùc quy trình lieân quan ñeán nhieàu phoøng ban hoaëc boä
phaän khoâng ñöôïc laøm roõ daãn ñeán vieäc haïn cheá tính hieäu quaû cuûa
caùc quy trình chuoãi cung öùng phöùc taïp.
Giai ñoaïn 2: Tích hôïp noäi boä
Caùc quy trình cho toaøn coâng ty hay töøng boä phaän ñöôïc xaùc laäp, cho
pheùp caùc phoøng ban rieâng reõ coù theå hieåu ñöôïc vai troø cuûa mình
trong chuoãi cung öùng phöùc taïp. Caùc chuaån ño löôøng hieäu quaû lieân
phoøng ban ñöôïc ñònh nghóa roõ raøng, vaø töøng phoøng ban rieâng reõ
chòu traùch nhieäm cuoái cuøng veà söï ñoùng goùp cuûa mình vaøo hieäu
quaû hoaït ñoäng chung. Nguoàn löïc ñöôïc caân baèng cho khaép toå chöùc.
Moät quy trình caân baèng cung - caàu cuï theå bao goàm vieäc döï baùo vaø
hoaïch ñònh vôùi mua haøng vaø saûn xuaát cuõng theå hieän raát roõ ôû giai
ñoaïn naøy.
Giai ñoaïn 3: Tích hôïp vôùi beân ngoaøi
Caùc thöïc haønh ôû giai ñoaïn 2 hieän taïi ñöôïc môû roäng ra ñeán caùc ñieåm
töông taùc vôùi khaùch haøng vaø nhaø cung caáp. Coâng ty ñaõ xaùc ñònh
ñöôïc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp chieán löôïc, cuõng nhö caùc thoâng
tin chuû choát maø hoï caàn töø khaùch haøng vaø nhaø cung caáp ñeå hoã trôï
cho quy trình kinh doanh cuûa mình. Caùc thoûa thuaän dòch vuï chung
(Joint Service Agreement - JSA) vaø ño löôøng hieäu quaû ñöôïc söû
duïng, ñoàng thôøi caùc hoaït ñoäng chænh söûa ñöôïc thöïc hieän ngay khi
hieäu quaû hoaït ñoäng rôi xuoáng döôùi möùc mong ñôïi.
Giai ñoaïn 4: Coäng taùc giöõa caùc doanh nghieäp
Caùc khaùch haøng vaø nhaø cung caáp phoái hôïp ñeå xaùc laäp chieán löôïc
töông hoã ñem laïi lôïi ích chung vaø ñeà ra caùc chæ tieâu veà hieäu quaû
hoaït ñoäng cuï theå. Coâng ngheä thoâng tin seõ töï ñoäng tích hôïp caùc quy
trình kinh doanh giöõa caùc doanh nghieäp ñeå hoã trôï cho vieäc thöïc
thi chieán löôïc chuoãi cung öùng. Xem Hình B-1 danh saùch caùc thöïc
haønh daønh cho hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø giao haøng theo
boán giai ñoaïn.
CAÙC KEÁT QUAÛ CHOÏN LOÏC TÖØ PHAÂN TÍCH SÖÏ TRÖÔÛNG THAØNH CHUOÃI
CUNG ÖÙNG
Phaân tích cuûa PMG ñaõ phaùt hieän ra raèng nhoùm coâng ty ñöôïc xaùc
laäp ôû Phuï luïc 1 phaân boá chuû yeáu ôû giai ñoaïn chuyeån ñoåi 2 vaø 3.
Hôn moät phaàn ba (36,6 phaàn traêm) coù kinh nghieäm thöïc haønh noåi
troäi gaén vôùi giai ñoaïn 2, tích hôïp noäi boä, töùc laø giai ñoaïn 2.3. Moät
phaàn ba khaùc (34,1 phaàn traêm) ñang ôû thôøi kyø chuyeån giai ñoaïn 3
vaø cao hôn.
Giai ñoaïn 1:
Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn 3: Giai ñoaïn 4:
Taäp trung vaøo chöùc
Tích hôïp noäi boä Tích hôïp vôùi beân ngoaøi Tích hôïp giöõa caùc doanh nghieäp
naêng
Hoaïch ñònh cung/caàu ñöôïc
toång hôïp thoáng nhaát cho Quan heä ñoái taùc chieán löôïc vôùi khaùch haøng, Heä thoáng döï baùo nhu caàu toaøn caàu naêng
Vieäc hoaïch ñònh cung
toaøn doanh nghieäp, taäp trung nhaø cung caáp ñöôïc hoã trôï bôûi söï trao ñoåi ñoäng (dynamic global demand forecasting)
caáp ñöôïc thöïc hieän trong
HOAÏCH vaøo traùch nhieäm cuûa cuoái tröïc tieáp, coäng taùc vaø treân neàn taûng keát noái vaø tính toaùn toái öu hoùa nguoàn löïc hoã trôï caùc
noäi boä, coù quy trình vaø
ÑÒNH cuøng cuûa töøng phoøng ban, döõ lieäu ñieän töû, cuõng nhö ñöôïc giaùm saùt bôûi cô cheá ra quyeát ñònh cung/caàu. Cô cheá ñoàng
coâng cuï tích hôïp giöõa caùc
vaø lieân tuïc caûi tieán thoâng moät thoûa thuaän hieäu quaû hoaït ñoäng chuoãi ra quyeát ñònh veà cung/caàu ñöôïc taêng cöôøng
nhaø maùy.
qua vieäc so saùnh caùc keát quaû cung öùng chính thöùc vaø chia seû toaøn caàu
hoaït ñoäng quaù khöù.
Quan heä vôùi nhaø cung Nhoùm quaûn lyù mua haøng Caùc nhaø ñoái taùc/nhaø cung caáp chieán löôïc
Maïng löôùi nguoàn cung tích hôïp söû duïng caùc
caáp raát loûng leûo; quy trình ña phoøng ban vaø quan heä tham gia vaøo quaù trình phaùt trieån saûn phaåm
heä thoáng huy ñoäng nguoàn löïc tröïc tuyeán ñeå
MUA phi chính thöùc; khoâng ñoái taùc chieán löôïc ñöôïc coäng taùc, chöông trình caûi thieän quy trình/
töï ñoäng hoùa/toái öu hoùa caùc giao dòch mua
HAØNG coù coâng cuï tích hôïp hoã hình thaønh. Moät heä thoáng TCO vaø thaønh laäp conxoocxiom veà mua
baùn nguyeân vaät lieäu vaø quan heä vôùi nhaø
trôï tieáp caän döõ lieäu mua ERP chung ñöôïc öùng duïng haøng, vaø coù theå tieáp caän caùc döõ lieäu tröïc
cung caáp
haøng. hieäu quaû tuyeán
Heä thoáng APS (keát noái vôùi nhaø cung caáp) Heä thoáng APS ñöôïc keát noái tröïc tieáp vaø coù
Caùc hoaït ñoäng kieåm soaùt Döõ lieäu kieåm soaùt saûn xuaát ñònh höôùng theo khaùch haøng ; saûn xuaát ñaày ñuû caùc chöùc naêng caàn thieát; chi tieát caáu
PHUÏ LUÏC B Moâ hình caùc giai ñoïan tröôûng thaønh Chuoãi Cung ÖÙng
saûn xuaát vaø nguyeân vaät vaø nguyeân vaät lieäu theo doõi keùo bôûi nhu caàu theo moâ hình kanban135 hình saûn phaåm; caàu keùo (demand pull); toàn
SAÛN
lieäu thuû coâng vaø böôùc ñaàu baèng heä thoáng thoâng tin kieåm soaùt toàn kho real-time; kieåm soaùt kho boå sung ñuùng luùc (backflushing); lòch söû
XUAÁT
môùi chæ öùng duïng sô boä nhaèm toái öu hoùa laäp trình chaát löôïng saûn phaåm töï ñoäng; vaø coù quy saûn phaåm; vaø heä thoáng kieåm soaùt chaát löôïng
caùc coâng cuï MRP/MPS. saûn xuaát vaø quaûn lyù toàn kho trình quaûn lyù döõ lieäu voøng ñôøi saûn phaåm cho pheùp ngay laäp töùc thay ñoåi saûn phaåm vaø
toång theå. thuùc ñaåy quaù trình caûi tieán lieân tuïc
Caùc quy trình logistics ñaàu Heä thoáng thöông maïi ñieän töû toaøn dieän keát
Heä thoáng duy trì döõ lieäu quy trình saûn xuaát
ra chính thöùc, heä thoáng quaûn noái treân toaøn boä chuoãi cung öùng giuùp toái öu
Khoâng coù quy trình chuaån vaø giao haøng hoaït ñoäng ñoàng boä trong toaøn
lyù ñôn haøng töï ñoäng , quy hoùa hoaït ñoäng kho baõi (duø thueâ ngoaøi nhöng
vaø chính thöùc ñeå quaûn lyù chuoãi cung öùng vaø cung caáp chính xaùc vaø
PHAÂN ñònh cuï theå veà keânh phaân vaãn tích hôïp), theo doõi haøng hoùa, hoaït ñoäng
ñôn haøng, kieåm soaùt keânh ñaày ñuû thoâng tin cho taát caû caùc ñoái taùc
PHOÁI phoái, tieâu chuaån chaát löôïng vaän taûi, vaø giao haøng cuõng nhö thanh toaùn töï
phaân phoái, giao haøng vaø thoâng qua heä thoáng thöông maïi ñieän töû.
hieån thò ngoaøi söùc mong ñôïi cho nhaø cung caáp vaø nhaø thu mua. Kanban laø moät phöông thöùc khoâng theå thieáu ñeå ñaït ñöôïc JIT. (ND)
giao haøng, vaø heä thoáng töï ñoäng. Coù heä thoáng caùc quy ñònh khaùc nhau
leân hoùa ñôn tính tieàn. Caùc caáp ñoä dòch vuï vaø thoûa thuaän veà hieäu
ñoäng leân hoùa ñôn ñöôïc hình theo töøng keânh phaân phoái cuõng nhö caáp ñoä
quaû hoaït ñoäng ñöôïc chuaån hoùa
thaønh. dòch vuï bao goàm caùc cam keát real-time
söû duïng nhö moät heä thoáng baùo hieäu ñeå taïo ra caùc haønh ñoäng kòp thôøi. Kanban giuùp duy trì möùc toàn kho, moät baùo hieäu seõ ñöôïc phaùt ra ñeå saûn
xuaát vaø giao moät loâ haøng môùi khi nguyeân vaät lieäu ñöôïc tieâu thuï. Nhöõng baùo hieäu naøy ñöôïc theo doõi xuyeân suoát chu kyø thay theá vaø ñem laïi söï
135. Kanban laø moät khaùi nieäm lieân quan ñeán saûn xuaát tinh giaûn vaø just-in-time. Theo tieáng Nhaät, Kanban coù nghóa laø “baûng baùo hieäu”, ñöôïc
381

Theo Hình B-2, phaàn lôùn caùc coâng ty döï kieán chuyeån sang giai
ñoaïn 3 vôùi ñieåm bình quaân laø 2,9.

Phaàn lôùn caùc coâng ty tröôûng thaønh nhaát döï kieán seõ hoaøn taát
giai ñoaïn 3 (32,1 phaàn traêm) vaø chuaån bò chuyeån sang giai ñoaïn
4, coäng taùc giöõa caùc doanh nghieäp. Giai ñoaïn tröôûng thaønh cuõng
thay ñoåi theo ngaønh coâng nghieäp, trong ñoù ngaønh haøng tieâu duøng,
coâng nghieäp baùn daãn vaø coâng ngheä cao coù veû tieán boä hôn so vôùi
caùc ngaønh khaùc.

Moái quan heä giöõa thöïc haønh vaø hieäu quaû cuõng ñöôïc ñaùnh giaù
baèng caùch chia maãu nghieân cöùu thaønh hai nhoùm döïa treân ñieåm
bình quaân chung cuûa nhoùm coâng ty coù giai ñoaïn tröôûng thaønh phoå
bieán: giai ñoaïn 2.3. Caùc coâng ty tröôûng thaønh hôn (lôùn hôn giai
ñoaïn 2.3) chieám 44 phaàn traêm maãu khaûo saùt, vaø coøn laïi ít tröôûng
thaønh hôn (nhoû hôn giai ñoaïn 2.3) chieám 56 phaàn traêm. Chuùng toâi
ñaõ phaân tích hieäu quaû hoaït ñoäng töông ñoái cuûa hai nhoùm naøy theo
caùc chuaån ño löôøng moâ hình SCOR caáp ñoä, cuõng nhö söï hoã trôï
thöôùc ño cuûa caáp ñoä 2 vaø 3. Chuùng toâi döïa treân cô sôû laø caùc thöïc
haønh tieân tieán hôn seõ ñem laïi hieäu quaû hoaït ñoäng veà maët ñònh tính
cao hôn, vaø söï töông quan naøy cuõng ñuùng ñoái vôùi phaàn lôùn caùc
chuaån ño löôøng. Caùc keát quaû ñöôïc theå hieän ôû Hình B-3, cuøng vôùi
caùc keát quaû choïn löïa ñöôïc trích daãn vaøo Chöông 2 vaø 5.
HÌNH B-2
Giai ñoaïn trung bình ñoái vôùi caùc kinh nghieäm thöïc haønh chi phoái vaø ñang noåi.
HÌNH B-3
Toùm taét caùc keát quaû so saùnh maãu.
Möùc Ñoä Tröôûng Caùc Kinh

Ñaëc ñieåm maãu Caùc Coâng Ty
Thaønh Cuûa Nghieäm Thöïc
Thöïc Haønh Toát
Chuoãi Cung ÖÙng Haønh Tieân
Caùc chuaån ño löôøng Nhaát
Cao Hôn Tieán Hôn
Hieäu quaû hoaït ñoäng giao haøng

→ → →
theo yeâu caàu
Hieäu quaû hoaït ñoäng giao haøng

→ → →
theo ngaøy cam keát
% Tyû leä hoaøn thaønh ñôn haøng

(ñoái vôùi Haøng Saûn Xuaát Ñeå Döï − → −
Tröõ - Make To Stock)
Toång thôøi gian hoaøn thaønh

→ → X
ñôn haøng
Möùc ñoä chính xaùc cuûa döï

→ − →
baùo - theo ñôn vò saûn phaåm
Möùc ñoä chính xaùc cuûa döï

→ − →
baùo - theo ñoâ la Myõ
Möùc ñoä linh hoaït cuûa hoaït

X − →
ñoäng saûn xuaát beân treân136
Toång chi phí quaûn trò chuoãi

→ − →
cung öùng
Chi phí toàn kho → → →
Soá ngaøy toàn kho coù theå cung

→ → →
öùng
Thôøi gian quay voøng tieàn maët → → →
Soá voøng quay taøi saûn roøng137 X X →
Khoâng theå keát Khoâng theå keát

Toác ñoä taêng tröôûng →
luaän luaän
Möùc ñoä lôïi nhuaän → → →
Bieåu töôïng
→ : Chæ nhoùm coâng ty coù möùc ñoä tröôûng thaønh chuoãi cung öùng cao
hôn, hoaëc coù caùc hoaït ñoäng thöïc haønh tieân tieán, hoaëc laø coâng ty
thöïc haønh toát nhaát coù hieäu quaû hoaït ñoäng toát hôn theo töøng chuaån
ño löôøng keå treân.
− : Chæ döõ lieäu khoâng coù ñuû
X: Chæ nhoùm coâng ty coù möùc ñoä tröôûng thaønh chuoãi cung öùng cao
hôn, hoaëc coù caùc hoaït ñoäng thöïc haønh tieân tieán, hoaëc laø coâng ty
thöïc haønh toát nhaát khoâng coù hieäu quaû hoaït ñoäng toát hôn theo töøng
chuaån ño löôøng keå treân.
136. Nguyeân vaên: Upside Production Flexibility: Soá ngaøy caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc möùc taêng oån ñònh 20% saûn löôïng khoâng hoaïch ñònh tröôùc. (ND)
137. Nguyeân vaên: Net Asset Turns: ñöôïc tính baèng Toång Doanh Soá Saûn Phaåm chia cho Toång Giaù Trò Taøi Saûn Roøng. (ND)
PHUÏ LUÏC C So saùnh caùc ñaëc ñieåm cuûa caùc chuaån ño löôøng caáp ñoä 2 vaø 3 trong moâ hình SCOR 385
PHUÏ LUÏC C
So saùnh caùc ñaëc ñieåm cuûa caùc
chuaån ño löôøng caáp ñoä 2 vaø 3
trong moâ hình SCOR
Caùc chuaån ño löôøng trong moâ hình SCOR ñöôïc caáu truùc theo hình
kim töï thaùp, cuõng bôûi vì caùc yeáu toá cuûa quy trình cuõng theo caáu
truùc caáp baäc. Caùc chuaån ño löôøng caáp ñoä 1 laø caùc thöôùc ño caáp cao
nhaát, coù theå bao goàm nhieàu quy trình SCOR keát hôïp laïi; chuùng
khoâng nhaát thieát lieân quan ñeán moät quy trình SCOR caáp ñoä 1 cuï
theå naøo hoaïch ñònh, mua haøng, saûn xuaát vaø phaân phoái vaø thu hoài.
Töøng thöôùc ño trong 13 thöôùc ño caáp ñoä coù lieân quan ñeán moät trong
soá thuoäc tính hieäu quaû hoaït ñoäng cuï theå - nhö tính tin caäy cuûa chuoãi
cung öùng, khaû naêng ñaùp öùng cuûa chuoãi cung öùng, tính linh hoaït cuûa
chuoãi cung öùng, chi phí chuoãi cung öùng vaø quaûn lyù taøi saûn chuoãi
cung öùng. Caùc thuoäc tính aáy laø ñaëc tính cuûa moät chuoãi cung öùng,
laø cô sôû ñeå ñaùnh giaù caùc chuoãi cung öùng khaùc veà chieán löôïc caïnh
tranh. Ví duï, neáu khoâng coù caùc ñaëc tính aáy seõ raát khoù ñeå so saùnh
giöõa moät coâng ty choïn chieán löôïc caïnh tranh chi phí thaáp vôùi coâng
ty choïn chieán löôïc caïnh tranh döïa vaøo söï tin caäy vaø hieäu quaû hoaït
ñoäng. Hình C-1 moâ taû söï töông thích naøy.

Caùc chuaån ño löôøng caáp ñoä 1 thöôøng ñöôïc gaùn cho nhoùm quy
trình hoaïch ñònh chuoãi cung öùng vaø sau ñoù phaân boå xuoáng caùc chuaån
ño löôøng ôû caáp thaáp hôn. Caùc chuaån ño löôøng caáp ñoä 2 thöôøng gaén
vôùi moät taäp hôïp con heïp hôn cuûa caùc quy trình. Caùc chuaån ño löôøng
caáp ñoä 3 (coøn goïi laø caùc chuaån ño löôøng chaån ñoaùn ñöôïc duøng ñeå
xaùc ñònh söï khaùc bieät giöõa hieäu quaû thöïc teá vaø keá hoaïch. Moãi thöôùc
ño caáp ñoä 2 vaø 3 cuõng gaén vôùi moät trong naêm thuoäc tính noùi treân.
HÌNH C-1
Caùc thuoäc tính hieäu quaû hoïat ñoäng cuûa ñoä ño löôøng SCOR caáp ñoä 1.
Caùc thuoäc tính cuûa

hieäu quaû hoaït ñoäng Ñònh nghóa Thöôùc ño caáp ñoä 1
chuoãi cung öùng
Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung

° Hieäu quaû giao haøng
Söï tin caäy trong öùng trong phaân phoái: saûn phaåm ñuùng
° Tyû troïng hoaøn thaønh
phaân phoái cuûa chuoãi ñeán ñuùng nôi, ôû ñuùng thôøi ñieåm, trong
° Hoaøn thaønh ñôn haøng
cung öùng tình traïng vaø ñoùng goùi toát, vôùi chöùng töø
hoaøn haûo
ñuùng, vaø ñeán ñuùng khaùch haøng
Khaû naêng ñaùp öùng Toác ñoä maø moät chuoãi cung öùng coù theå ° Toång thôøi gian hoaøn
cuûa chuoãi cung öùng ñem saûn phaåm ñeán khaùch haøng thaønh ñôn haøng
Söï nhanh nhaïy trong khaû naêng ñaùp öùng ° Thôøi gian ñaùp öùng cuûa
Möùc ñoä linh hoaït cuûa moät chuoãi cung öùng tröôùc caùc thay chuoãi cung öùng
cuûa chuoãi cung öùng ñoåi cuûa thò tröôøng ñeå giaønh vaø hoaëc duy ° Möùc ñoä linh hoaït cuûa
trì lôïi theá caïnh tranh saûn xuaát
° Chi phí haøng baùn

° Chi phí quaûn trò toång
Chi phí chuoãi cung Caùc loaïi chi phí ñeå vaän haønh moät chuoãi theå chuoãi cung öùng
öùng cung öùng ° Naêng suaát gia taêng
° Chi phí xöû lyù haøng thu
hoài/baûo haønh
Hieäu quaû quaûn lyù taøi saûn cuûa moät toå ° Thôøi gian quay voøng
Hieäu naêng quaûn lyù
chöùc seõ giuùp taêng söï thoûa maõn nhu caàu, cuûa tieàn maët
taøi saûn chuoãi cung
bao goàm vieäc quaûn lyù taát caû caùc loaïi taøi ° Ngaøy toàn kho cung caáp
öùng
saûn: voán coá ñònh vaø löu ñoäng ° Voøng quay taøi saûn
Nhö ñaõ trình baøy ôû Chöông 5, moãi toå chöùc caàn löïa choïn vaø söû
duïng moät nhoùm caùc chuaån ño löôøng maø coù theå hoã trôï cho chieán
löôïc kinh doanh toång theå cuõng nhö ñònh höôùng haønh vi mong ñôïi.
Ñeå giuùp baïn ñoïc coù theå vaän duïng, chuùng toâi ñaõ ñöa theâm vaøo phuï
luïc naøy baûn danh saùch hoaøn chænh caùc chuaån ño löôøng caáp ñoä 2
vaø 3 cuûa moâ hình SCOR (xem töø Hình C-2 ñeán C-14). Ñeå khuyeán
khích vieäc söû duïng baûn danh saùch naøy chuùng toâi xin löu yù laø moãi
quy trình caáp ñoä 2 ñeàu gaén vôùi moãi thöôùc ño caáp ñoä 3. Ñeå bieát theâm
chi tieát veà söï gaén keát cuûa moãi thöôùc ño vôùi töøng thuoäc tính hieäu quaû
hoaït ñoäng vaø ñònh nghóa chuaån cho moãi thöôùc ño trong moâ hình
SCOR phieân baûn 6.0138 baïn coù theå lieân heä Hoäi Ñoàng Chuoãi Cung
ÖÙng taïi trang website www.supply-chain.org.
138. Hieän nay moâ hình SCOR ñaõ ñöôïc caäp nhaät leân phieân baûn 8.0, ñoäc giaû coù theå tham khaûo theâm taïi trang web : www.supply-chain.org hoaëc lieân
heä vôùi dòch giaû kurtbinh@gmail.com . (ND)
HÌNH C-2
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Hoaïch ñònh (plan) ôû Caáp ñoä 2.
Chuoãi Mua Saûn Phaân Thu

Hoaïch ñònh ôû caáp ñoä 2 cung
öùng haøng xuaát phoái hoài
Khaû naêng taêng cöôøng naêng löïc thu

hoài nhanh choùng X
Khaû naêng taän duïng naêng löïc X
Thôøi gian quay voøng cuûa tieàn maët X X
Thôøi gian quay voøng cuûa saûn xuaát
Thôøi gian quay voøng cuûa mua haøng X
Thu mua doàn tích/thôøi gian quay
voøng saûn xuaát X
Hieäu quaû giao haøng theo thôøi gian
khaùch haøng yeâu caàu X X
Chi phí hoaïch ñònh cung/caàu X
Tyû troïng hoaøn thaønh ñôn haøng X
Soá ngaøy toàn kho cuûa thaønh phaåm coù X
theå cung öùng
Möùc ñoä chính xaùc cuûa döï baùo X X
Soá ngaøy toàn kho coù theå cung öùng X X
Thôøi gian quaûn lyù ñôn haøng X
Möùc ñoä thoáng nhaát keá hoaïch saûn
xuaát X
Thôøi gian cuûa chu kyø taùi hoaïch ñònh X
Möùc ñoä taän duïng taøi saûn thu hoài
Tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn X X
Toác ñoä thu hoài saûn phaåm
Doanh soá bình quaân moät nhaân vieân X X
Khaû naêng linh hoaït cuûa nguoàn cung X
Hieäu quaû giao haøng ñuùng haïn cuûa X
nhaø cung caáp X
Tyû troïng hoaøn thaønh ñôn haøng cuûa
nhaø cung caáp
Toång chi phí giao haøng X
Toång chi phí chuoãi cung öùng X
Soá ngaøy toàn kho coù theå cung öùng X
ñoái vôùi haøng ñang trong giai ñoaïn
saûn xuaát (work in progress) X
HÌNH C-3
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Hoaïch ñònh (plan)ôû Caáp ñoä 3.
Chuoãi Mua Saûn Phaân Thu

Hoaïch ñònh ôû caáp ñoä 3 cung haøng xuaát phoái hoài
öùng
Voøng quay thu hoài taøi saûn X

Thôøi gian quay voøng cuûa tieàn maët X
Thôøi gian quay voøng cuûa saûn xuaát
tích luõy X
Thôøi gian quay voøng cuûa mua haøng
ñeán saûn xuaát X X
Hieäu quaû giao haøng theo thôøi gian X
khaùch haøng yeâu caàu X X
Tyû troïng hoaøn thaønh ñôn haøng X X
Soá ngaøy toàn kho cuûa thaønh phaåm coù
theå cung öùng X
Möùc ñoä chính xaùc cuûa döï baùo X X X X
Chi phí heä thoáng thoâng tin nhu caàu X
vaø döï baùo X
Toàn kho X X
Thôøi gian taùi laäp hoaïch ñònh saûn xuaát
noäi boä X
Chi phí toàn kho X
Soá ngaøy toàn kho cuûa cung öùng X
Chi phí hoaïch ñònh nguyeân vaät lieäu X
Giao haøng ñuùng haïn X
Thôøi gian hoaøn thaønh ñôn haøng X
Thôøi gian cuûa chu kyø quaûn lyù ñôn
haøng X
% lao ñoäng laøm vieäc ngoaøi giôø X
Möùc ñoä hoaøn thaønh ñôn haøng hoaøn X X
haûo X
Tyû troïng chi phí hoaïch ñònh treân toång
chi phí chuoãi cung öùng X
Chi phí quaûn lyù döõ lieäu saûn phaåm X
Möùc ñoä linh hoaït cuûa saûn xuaát X X
Möùc ñoä thoáng nhaát keá hoaïch saûn
xuaát
Tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn X
Möùc ñoä sai soùt taïi keä baùn haøng X
Möùc ñoä chính xaùc cuûa caùc SKU taïi
keä baùn haøng X
Tyû troïng hoaøn thaønh ñôn haøng cuûa
nhaø cung caáp X
Hieäu quaû giao haøng ñuùng haïn cuûa
nhaø cung caáp X
Chi phí hoaït ñoäng taøi chính trong
chuoãi cung öùng X
Thôøi gian ñaùp öùng cuûa chuoãi cung
öùng X
Toång chi phí chuoãi cung öùng X
Soá ngaøy toàn kho coù theå cung öùng ñoái
vôùi haøng ñang trong giai ñoaïn saûn
xuaát (work in progress) X X
Naêng suaát giaù trò gia taêng139
139. Hieän nay moâ hình SCOR ñaõ ñöôïc caäp nhaät leân phieân baûn 8.0, ñoäc giaû coù theå tham khaûo theâm taïi trang web : www.supply-chain.org hoaëc lieân
heä vôùi dòch giaû kurtbinh@gmail.com. (ND)
HÌNH C-4
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Mua haøng (source) Caáp ñoä 2.
Saûn phaåm saûn Saûn phaåm thieát

Saûn phaåm saûn
Mua haøng ôû caáp ñoä 2 xuaát theo ñôn keá theo ñôn
xuaát ñeå döï tröõ
haøng haøng
% Ñôn haøng ñöôïc xöû lyù thaønh

coâng X X X
Soá ngaøy toàn kho coù theå cung
öùng X X X
Chi phí taïo thaønh saûn phaåm
hoaøn chænh X X X
Thôøi gian vaø chi phí lieân quan X
ñeán vaän chuyeån gaáp X X
Toång thôøi gian cuûa chu kyø X
mua haøng X X
Giaù trò taøi saûn ñöôïc cung caáp X
caáp bôûi nhaø cung caáp dòch vuï
HÌNH C-5a
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Mua haøng (source) Caáp ñoä 3.
Saûn phaåm saûn Saûn phaåm thieát

Saûn phaåm saûn
Mua haøng ôû Caáp ñoä 2 xuaát theo ñôn keá theo ñôn
xuaát ñeå döï tröõ haøng haøng
% Hoùa ñôn vaø thanh toaùn thöïc hieän

qua EDI X X X
% Hoùa ñôn ñöôïc xöû lyù khoâng coù loãi X X X
% Ñôn haøng/Doøng ñôn haøng140 nhaän
ñöôïc khoâng coù loãi X X X
% Ñôn haøng/Doøng ñôn haøng nhaän
ñöôïc ñaày ñuû X X X
ñöôïc khoâng bò hö haïi X X X
ñöôïc ñuùng haïn theo nhö yeâu caàu X X X
ñöôïc vôùi chöùng töø vaän taûi chính xaùc X X X
% Soá nhaø cung caáp ñöôïc caáp chöùng
chæ ñaït chuaån X
% Saûn phaåm ñöôïc chuyeån giao
hoaøn toaøn X X X
khoâng bò hö haïi X X X
ñuùng haïn theo yeâu caàu X X X
% Saûn phaåm ñöôïc chuyeån giao maø
khoâng coù loãi giao dòch X X X
% Nhaø cung caáp ñöôïc chöùng nhaän
ñaùp öùng caùc yeâu caàu ñöôïc xaùc laäp
% Caùc tieáp nhaän haøng khoâng coù
kieåm tra soá löôïng vaø chuûng loaïi X X X
% Caùc tieáp nhaän khoâng coù kieåm tra
veà chaát löôïng X X X
% Caùc keá hoaïch bò thay ñoåi trong
phaïm vi thôøi gian kieåm soaùt cuûa nhaø
cung caáp X X X
% Keá hoaïch ñöôïc ñöa ra trong
phaïm vi thôøi gian kieåm soaùt cuûa nhaø
cung caáp X X X
% Löïa choïn mua haøng töø moät nhaø
cung caáp duy nhaát X
% Hôïp ñoàng vôùi nhaø cung caáp ñaùp
öùng caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn
ñaët ra X
Soá ngaøy bình quaân cho moãi thay ñoåi
veà maët kyõ thuaät X X X
Soá ngaøy bình quaân cho moãi thay ñoåi
veà lòch trình X X X
Chi phí treân moãi hoùa ñôn X X X
Soá ngaøy toàn kho coù theå cung öùng X X X
Thôøi gian cuûa chu kyø thanh toaùn X
140. Nguyeân vaên Order Lines: chæ moät ñôn haøng coù theå ñöôïc chia thaønh nhieàu doøng (moãi doøng ñaïi dieän cho moät SKU hoaëc maõ saûn phaåm caàn mua).
Thöïc teá thì ñôn haøng coù theå ñöôïc vaän chuyeån thaønh nhieàu laàn, moãi laàn coù bao goàm moät hoaëc nhieàu doøng ñôn haøng khaùc nhau. (ND)
HÌNH C-5b
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Mua haøng (source) Caáp ñoä 3 (tieáp theo).
Saûn phaåm
Saûn phaåm Saûn phaåm
saûn xuaát
Mua haøng ôû Caáp ñoä 2 saûn xuaát ñeå thieát keá theo
theo ñôn
döï tröõ ñôn haøng
haøng
Phaàn traêm chi phí quaûn lyù vaø hoaïch ñònh

saûn phaåm treân toång chi phí taïo thaønh saûn
phaåm hoaøn chænh X X X
Phaàn traêm chi phí thieát keá quy trình saûn
phaåm treân toång chi phí taïo thaønh saûn
phaåm hoaøn chænh X
Phaàn traêm chi phí nhaän haøng treân toång chi
phí taïo thaønh saûn phaåm hoaøn chænh X X X
Thôøi gian quay voøng cuûa nhaän haøng X X X
Thôøi gian quay voøng cuûa tìm kieám nguoàn
cung X
Thôøi gian quay voøng cuûa ñaùnh giaù nguoàn
cung X
Thôøi gian quay voøng cuûa löïa choïn nguoàn
cung X
Chi phí mua haøng treân toång chi phí taïo
thaønh saûn phaåm hoaøn chænh X
Möùc ñoä giaûm veà thôøi gian/chi phí khi vaän
chuyeån nhanh X X X
Möùc ñoä giaûm thôøi gian/chi phí lieân quan
ñeán xaùc ñònh nguoàn cung
Phaàn traêm chi phí löu vaø chuyeån haøng X
treân toång chi phí taïo thaønh saûn phaåm hoaøn
chænh X X X
Thôøi gian quay voøng cuûa chuyeån haøng X X X
Giaù trò gia taêng maø nhaø cung caáp dòch vuï X
ñem laïi X
Phaàn traêm chi phí kieåm tra treân toång chi
phí taïo thaønh saûn phaåm hoaøn chænh X X X
Thôøi gian quay voøng cuûa kieåm tra X X X
HÌNH C-6a
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng Mua haøng (source).
Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng mua haøng
% Caùc thoûa thuaän ñöôïc ñaøm phaùn maø khoâng coù Thôøi gian löu chuyeån saûn phaåm ñeán nôi
loãi hay chænh söûa gì söû duïng
% Taøi saûn voán heát haïn söû duïng hoaëc khoâng Chi phí baûo trì döõ lieäu
hoaït ñoäng Soá löôïng linh kieän bò loãi treân moät trieäu
% Ñôn haøng ñöôïc ñaët khoâng maéc loãi ñôn vò
% Chi phí baûo trì taøi saûn thöïc teá treân toång giaù Möùc ñoä vaø taàn suaát ñôn haøng/hôïp ñoàng bò
trò thay theá thay theá
Thôøi gian xeùt duyeät hôïp ñoàng hay ñôn haøng Möùc ñoä vaø taàn suaát tuaân thuû vôùi caùc quy
% Chi phí phaân boå taøi saûn treân chi phí quaûn trò ñònh kinh doanh
haønh chính Möùc ñoä linh hoaït
% Chi phí phaân boå taøi saûn treân chi phí duy trì Möùc ñoä linh hoaït tieáp caän vaø phaân tích döõ
cô sôû döõ lieäu lieäu veà nguoàn cung
% Chi phí phaân boå taøi saûn treân chi phí khoâng Loaïi keânh vaän chuyeån
thöïc hieän ñuùng yeâu caàu Kieåm soaùt Thueá xuaát/nhaäp khaåu
Möùc ñoä saün saøng vaø chính xaùc döõ lieäu veà nhaø Toång thôøi gian cuûa moät chu kyø mua haøng
cung caáp vaø nguoàn cung Tyû suaát taän duïng trang thieát bò (soá giôø söû
Thôøi gian bình quaân cuûa hôïp ñoàng duïng)
Caùc xu höôùng hieäu quaû kinh doanh Tyû suaát taän duïng trang thieát bò (tính baèng
Chi phí taøi saûn voán löu ñoäng möùc ñoùng goùp tyû suaát lôïi nhuaän bieân)
Möùc ñoä tuaân thuû vôùi quy ñònh cuûa caùc quoác gia Thôøi gian xöû lyù chuyeán haøng xuaát khaåu
Xu höôùng caûi tieán lieân tuïc Tyû leä hoaøn thaønh ñôn haøng
Chi phí cuûa vieäc tuaân thuû caùc quy ñònh/luaät Taàn suaát caäp nhaät caùc thoâng soá
quoác gia Taàn suaát thay ñoåi nhaân söï vaø taùc ñoäng coù
Chi phí taøi saûn bò hö haïi lieân quan
% Chi phí baûo trì döõ lieäu treân toång chi tieâu/ Taàn suaát caäp nhaät döõ lieäu veà nhaø cung caáp/
doanh soá nguoàn cung
% Chi phí quaûn lyù hôïp ñoàng treân toång chi tieâu/ Chi phí toàn kho
doanh soá Soá ngaøy toàn kho coù theå cung öùng
Chi phí phaùt sinh do khoâng tuaân thuû caùc quy Giaù trò toàn kho
ñònh kinh doanh Thôøi gian bình quaân ñeå söûa chöõa taøi saûn
Chi phí taøi saûn heát haïn söû duïng coá ñònh
Chi phí löu tröõ, quaûn lyù, giaùm saùt vaø kieåm toaùn Söï chaäm treã toái thieåu trong vaän chuyeån bôûi
quy trình mua haøng söï kieåm hoùa cuûa haûi quan
Chi phí lieân quan ñeán moät loaïi khoâng tuaân thuû Soá löôïng nguoàn döõ lieäu caàn thu thaäp
Thôøi gian thoâng quan Hieäu quaû giao haøng ñuùng haïn (soá löôïng
yeâu caàu vaøo ñuùng ngaøy yeâu caàu)
HÌNH C-6b
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng Mua haøng (source) – tieáp theo.
Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng mua haøng
Hieäu quaû hoaït ñoäng ñaùp öùng caùc yeâu caàu neâu Phaàn traêm toång chi phí cuûa vieäc khoâng tuaân
trong hôïp ñoàng hoaëc thoûa thuaän dòch vuï thuû treân doanh thu
Chính saùch veà chöùng töø vaø thôøi gian xeùt duyeät Phaàn traêm chi phí ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû nguoàn
chöùng töø cung treân toång doanh thu
Möùc ñoä caûi thieän naêng suaát Toång chi phí giao haøng
Thôøi gian töø luùc ra yeâu caàu ñaët haøng ñeán luùc Toång thôøi gian giao haøng
ñaët haøng Toång chi phí xeáp dôõ haøng
Toác ñoä caäp nhaät caùc thoâng soá (giaù, phí..) Toång chi phí saûn phaåm
Möùc ñoä caûi thieän chaát löôïng Toång thôøi gian mua haøng
Thôøi gian taùi ñaøm phaùn Phaàn traêm thôøi gian ngöøng do baûo trì treân toång
Phaàn traêm hieäu quaû giao haøng thôøi gian saûn xuaát
Möùc ñoä ñaùnh giaù hieäu quaû nhaø cung caáp Giaù trò taøi saûn cung caáp bôûi nhaø cung caáp dòch
Phaàn traêm hieäu quaû veà giaù cuûa nhaø cung caáp vuï
Phaàn traêm hieäu quaû veà chaát löôïng cuûa nhaø Chi phí baûo trì xe coä
cung caáp Soá löôïng söûa chöõa treân toång soá hôïp ñoàng
Caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn hôïp ñoàng
Thôøi gian tieáp caän döõ lieäu nhaø cung caáp/
nguoàn cung ñeå ñaùp öùng yeâu caàu
HÌNH C-7
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Saûn xuaát (make) Caáp ñoä 2.

Saûn phaåm
saûn xuaát thieát keá
Saûn xuaát ôû Caáp ñoä 2 saûn xuaát ñeå
theo ñôn theo ñôn
döï tröõ
haøng haøng
Voøng quay taøi saûn X X X

Bình quaân löông cuûa nhaø maùy saûn xuaát X X
Möùc taän duïng naêng löïc saûn xuaát X X X
Chi phí treân ñôn vò saûn phaåm X
Chi phí thay ñoåi maãu thieát keá, danh muïc
nguyeân vaät lieäu hoaëc loä trình saûn xuaát
(ECO)141 X
Thôøi gian thay ñoåi maãu thieát keá, danh muïc
nguyeân vaät lieäu hoaëc loä trình saûn xuaát (ECO) X
Tyû troïng giöõa lao ñoäng giaùn tieáp vaø tröïc tieáp X X X
Soá ngaøy haøng toàn kho X X
Thôøi gian chuyeån ñoåi saûn xuaát töø saûn phaåm
naøy sang saûn phaåm khaùc X X
Hieäu quaû ñaùp öùng cam keát khaùch haøng X X
Hieäu quaû ñaùp öùng yeâu caàu cuûa khaùch haøng X X X
Chi phí moãi giôø vaän haønh nhaø maùy X X
Saûn phaåm hao huït (khi mua haøng/khi saûn xuaát/
sau khi saûn xuaát) X X X
Thôøi gian taùi laäp keá hoaïch saûn xuaát X X
Toång saûn phaåm/Thôøi gian saûn xuaát X X X
Naêng suaát giaù trò gia taêng X X X
Chi phí baûo haønh X X X
Saûn löôïng X X
141. ECO= Engineering Change Order: chæ caùc yeâu caàu thay ñoåi veà maët kyõ thuaät. (ND)
HÌNH C-8a
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Saûn xuaát (make) Caáp ñoä 3.

Saûn phaåm
Saûn xuaát ôû Caáp ñoä 3 saûn xuaát
ñeå döï tröõ
haøng haøng
% Ñôn haøng ñöôïc leân lòch saûn xuaát theo ngaøy

yeâu caàu cuûa khaùch haøng X X
% Linh kieän nhaän ñöôïc taïi nôi söû duïng (saûn
xuaát) X
% Sai soùt khi giaûi phoùng ñôn haøng cho saûn xuaát X X
Voøng quay taøi saûn X X X
Möùc taän duïng naêng löïc saûn xuaát X X X
Thôøi gian hoaùn chuyeån thaønh tieàn maët X X X
Möùc ñoä bieán thieân cuûa giao haøng theo cam keát X
Möùc ñoä linh hoaït saûn xuaát X X X
Chi phí ECO X
Tyû troïng hoaøn thaønh X X
Tyû leä sai soùt trong quaù trình saûn xuaát X X
Thôøi gian taùi laäp hoaïch ñònh saûn xuaát trong nhaø
maùy X X
Möùc ñoä chính xaùc toàn kho X X X
Chi phí toàn kho X X X
Soá ngaøy toàn kho coù theå cung öùng X X
Soá ngaøy toàn kho thaønh phaåm trong nhaø maùy coù
theå cung öùng X X X
Toàn kho quaù haïn X X X
Soá löôïng ECO X
Soá laàn heát nguyeân vaät lieäu (out-of-stock) X
Thôøi gian ñoùng goùi X X
Chi phí ñoùng goùi X X
Chi phí quaûn lyù ñôn haøng taïi nhaø maùy
Thôøi gian thay ñoåi saûn xuaát loaïi saûn phaåm X
khaùc X
Thôøi gian thieát keá saûn phaåm X
Thôøi gian taïm ngöøng hoaëc caùch ly X X
Tyû leä thôøi gian saûn xuaát thöïc teá so vôùi lyù
thuyeát X X X
Chi phí giaûi phoùng moãi ñôn vò haøng hoùa X X
HÌNH C-8b
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Saûn xuaát (make) Caáp ñoä 3 (tieáp theo).

Saûn phaåm
Saûn xuaát ôû Caáp ñoä 3 saûn xuaát ñeå
döï tröõ
haøng haøng
Thôøi gian quay voøng cuûa quy trình giaûi phoùng

haøng X X
Phaàn traêm thôøi gian nhaø maùy ñaït ñöôïc lòch trình
saûn xuaát cuûa mình X X X
Ñoä treã giöõa hai lòch saûn xuaát X X X
Chi phí nguoàn löïc phuïc vuï cho leân lòch saûn xuaát X X
Chi phí pheá lieäu X X X
Chi phí ñoùng goùi pheá lieäu X X
Thôøi gian chuyeån nguoàn löïc (linh kieän, nguyeân
vaät lieäu..) töø luùc ra yeâu caàu ñeán khi giao ñeán
nôi saûn xuaát X X X
Thôøi gian saép xeáp X X
Thôøi gian bình quaân töø luùc baét ñaàu tieán haønh
saûn xuaát ñeán khi hoaøn thaønh ñeå saün saøng cho
phaân phoái
Möùc ñoä linh hoaït saûn xuaát phaàn treân142 X X X
Naêng suaát giaù trò gia taêng X X
Chi phí baûo haønh X X X
Soá ngaøy toàn kho cuûa haøng WIP (nguyeân vaät
lieäu trong quaù trình saûn xuaát-work-in-progess)
coù theå cung öùng X X
Möùc ñoä bieán ñoäng veà saûn löôïng X
Saûn löôïng
142. Nguyeân vaên: Upside Production Flexibility: Soá ngaøy caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc möùc taêng oån ñònh 20% saûn löôïng khoâng hoaïch ñònh tröôùc. (ND)
HÌNH C-9
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR- Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng Saûn Xuaát (make).
Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng saûn xuaát
% Chi phí taøi saûn söû duïng cho vieäc tuaân thuû Chi phí cuûa vieäc khoâng tuaân thuû caùc quy ñònh
caùc quy ñònh vaø tieâu chuaån saûn xuaát/toång chi vaø tieâu chuaån
phí taøi saûn phuïc vuï cho saûn xuaát Chi phí khoâng gian döï tröõ haøng
% Thôøi gian chôø do khoâng coù saün haøng WIP % Chi phí cho haøng WIP bò hö hoûng do vieäc xöû
(nguyeân vaät lieäu trong quaù trình saûn xuaát) lyù/löu tröõ treân toång chi phí nguyeân vaät lieäu
% Thôøi gian chôø do khoâng giao haøng WIP Chi phí lieân quan ñeán quaûn lyù hieäu quaû saûn
% Taän duïng trang thieát bò ñeå xöû lyù vaø löu tröõ xuaát
haøng WIP Tyû leä khung thôøi gian ra quyeát ñònh saûn xuaát
% Taän duïng trang thieát bò cho xöû lyù vaän treân thôøi gian saûn xuaát
chuyeån haøng WIP %Chi phí baûo trì trang thieát bò/cô sôû vaät chaát
% Möùc ñoä chính xaùc veà döõ lieäu treân toång chi phí kieåm soaùt saûn xuaát
% Taøi saûn quaûn lyù thoâng tin söû duïng/toång taøi Thôøi gian bình quaân giöõa caùc sai soùt
saûn saûn xuaát Thôøi gian bình quaân söûa chöõa taøi saûn
% Trang thieát bò vaø cô sôû môùi hoaëc ñöôïc caûi Chi phí quaûn lyù ñôn haøng taïi nhaø maùy
taïo saün saøng taïi nôi vaø luùc caàn Thôøi gian ñình treä saûn xuaát do caùc vaán ñeà veà
% Thôøi gian cuûa döõ lieäu saün saøng khi caàn tuaân thuû quy ñònh vaø tieâu chuaån
% Ñuùng haïn Taàn suaát ñaùnh giaù laïi quy trình saûn xuaát
% Töø choái Thôøi gian ra chuaån bò caùc quy ñònh cho hoaït
% Caùc quy ñònh ñöôïc tuaân thuû theo ñuùng ñoäng saûn xuaát
ngaøy ñaët ra Lôïi nhuaän treân taøi saûn
% Taän duïng khoâng gian cho döï tröõ haøng Thôøi gian taùi thieát keá maïng löôùi
WIP Thôøi gian töø luùc xaûy ra moät söï kieän ñeán luùc
% Caùc tieâu chuaån hoaøn thaønh ñuùng haïn chuyeån thoâng tin naøy ñi
% Nhöõng hoaït ñoäng söûa chöõa phuø hôïp ñuùng Khoaûng thôøi gian giöõa moät yeâu caàu tieâu chuaån
thôøi gian hoaït ñoäng vaø khi ñaõ saün saøng
% Chi phí duy trì voøng ñôøi taøi saûn treân giaù Thôøi gian caàn ñeå di chuyeån nguyeân vaät lieäu
trò thay theá WIP
Chi phí haønh chính lieân quan ñeán xöû lyù/löu Thôøi gian ñeå tuaân thuû vôùi caùc thay ñoåi veà quy
tröõ haøng WIP ñònh
Chi phí haønh chính lieân quan ñeán vaän chuyeån Toång chi phí do vieäc cung caáp caùc quy ñònh
haøng WIP saûn xuaát khoâng chính xaùc
Chi phí cuûa vieäc tuaân thuû caùc quy ñònh vaø tieâu Toång thôøi gian saûn xuaát
chuaån bao goàm caû chi phí haønh chính % Thôøi gian ñình treä ñeå baõo trì khoâng ñònh
Chi phí xöû lyù haøng WIP tröôùc treân toång thôøi gian saûn xuaát
Chi phí döï tröõ haøng trong quaù trình chuyeån Möùc ñoä chính xaùc cuûa vieäc kieåm toaùn ñònh kyø
taûi taïi nhaø maùy toàn kho haøng WIP
HÌNH C-10
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Giao haøng (deliver) Caáp ñoä 2.

Saûn phaåm
saûn xuaát thieát keá Saûn phaåm
Giao haøng ôû Caáp ñoä 2 saûn xuaát
theo ñôn theo ñôn baùn leû
ñeå döï tröõ
haøng haøng
Soá ngaøy haøng toàn kho taïi cô sôû

baùn leû X
Thôøi gian quay voøng cuûa giao
haøng X X X
Hieäu quaû hoaït ñoäng giao haøng so
vôùi ngaøy cam keát giao haøng vôùi
khaùch haøng X X
Hieäu quaû hoaït ñoäng giao haøng so
vôùi ngaøy giao haøng khaùch haøng
yeâu caàu X X
Möùc ñoä linh hoaït giao haøng beân
döôùi143 X X X
Tyû leä hoaøn thaønh giao haøng X X
Soá ngaøy toàn kho haøng thaønh phaåm
coù theå cung öùng X X X
% haøng toàn kho heát haïn treân toång
soá toàn kho X
Chi phí quaûn lyù ñôn haøng X X X
Tyû troïng ñôn haøng giao hoaøn
haûo144 X X
Thôøi gian cuûa chu kyø giao haøng X X X
ñöôïc coâng boá vôùi khaùch haøng
Möùc ñoä boå sung haøng toàn kho
chính xaùc X
Thôøi gian boå sung haøng toàn kho X
Phaàn traêm boå sung haøng toàn kho
ñuùng haïn X
Chi phí cöûa haøng baùn leû X
Möùc ñoä chính xaùc/caáp ñoä dòch vuï X
Tyû leä khoâng gian keä so vôùi thò
phaàn X
Tyû troïng heát haøng toàn kho treân keä X
Möùc ñoä linh hoaït giao haøng beân
treân145 X X X
143. Nguyeân vaên: Downside Delivery Flexibility: chæ phaàn traêm giaûm löôïng giao haøng oån ñònh 30 ngaøy tröôùc khi giao haøng maø khoâng gaây ra toàn
kho hoaëc khoaûn phaït naøo. (ND)
144. Nguyeân vaên: Pefect Order: moät ñôn haøng hoaøn haûo ñöôïc ñònh nghóa laø : giao haøng ñaày ñuû, nguyeân veïn, ñuùng thôøi gian yeâu caàu vôùi chöùng töø. (ND)
145. Nguyeân vaên: Upside Delivery Flexiblity: Soá ngaøy caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc möùc taêng giao haøng oån ñònh 20%. (ND)
HÌNH C-11a
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR- Giao haøng (deliver) Caáp ñoä 3 .
Saûn
Saûn
Saûn phaåm
phaåm Saûn
phaåm saûn
thieát phaåm
Giao haøng ôû Caáp ñoä 3 saûn xuaát xuaát
keá theo baùn
ñeå döï theo
ñôn leû
tröõ ñôn
haøng
haøng
% Soá löôïng yeâu caàu giao haøng thu hoài/huûy boû

treân toång soá yeâu caàu giao haøng X X
% Tyû leä giao haøng chính xaùc hoaëc sai soùt X
% Laép ñaët haøng hoùa khoâng bò loãi X X X
% Hoùa ñôn khoâng bò loãi X X X
% Möùc ñoä chính xaùc khu vöïc ñeå haøng X
% Hao huït X
Möùc ñoä chính xaùc cuûa haøng löu kho X
Tyû leä chaáp nhaän (sai soùt, hö haïi..) X
Möùc ñoä taän duïng naêng löïc (dieän tích, thieát
bò..) X
% Chí phí nhaân vieân baùn haøng taïi cöûa haøng
baùn leû treân doanh soá X
Thôøi gian baùo giaù vaän chuyeån cuûa nhaø vaän
chuyeån X
Thôøi gian töø luùc hoaøn thaønh saûn xuaát ñeán khi
chuaån bò giao haøng X
Hieäu quaû chi phí/Möùc ñoä bieán ñoäng lòch trình
vaän chuyeån X
Chi phí taïo ñôn haøng X X X
Chi phí keá toaùn/leân hoùa ñôn khaùch haøng X X X
Thôøi gian chu kyø giao haøng X
Hieäu quaû giao haøng so vôùi ngaøy cam keát vôùi
khaùch haøng X X X
Hieäu quaû giao haøng so vôùi ngaøy maø khaùch
haøng yeâu caàu X X X
Chi phí phaân phoái X X X
Thôøi gian vaän chuyeån töø kho ñeán kho X X
Soá löôïng ñôn haøng giao vôùi chöùng töø chính
xaùc (hoùa ñôn, leänh giao haøng..) X
Möùc ñoä linh hoaït giao haøng beân döôùi X X X
Möùc ñoä linh hoaït laép ñaët haøng beân döôùi X X X
HÌNH C-11b
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Giao haøng (deliver) Caáp ñoä 3 (tieáp theo).
Saûn Saûn
Saûn phaåm phaåm
phaåm saûn Saûn
thieát
Giao haøng ôû Caáp ñoä 3 saûn xuaát phaåm
keá theo
xuaát ñeå theo baùn leû
ñôn
döï tröõ ñôn haøng
haøng
Möùc ñoä linh hoaït ñôn haøng beân döôùi146 X X X

Möùc ñoä linh hoaït vaän chuyeån beân döôùi147 X X X
Toàn kho haøng cuoái chu kyø phaùt trieån
Soá ngaøy toàn kho thaønh phaåm taïi hieän tröôøng
(beân ngoaøi nhaø maùy, nhö laø trung taâm phaân
phoái, kho..) coù theå cung öùng X X X
Tyû leä hoaøn thaønh ñôn haøng X
Chi phí toàn kho haøng thaønh phaåm X
Soá ngaøy toàn kho haøng thaønh phaåm coù theå
cung öùng X X
Möùc ñoä chính xaùc haøng toàn kho taïi cöûa haøng
Chi phí nhaän linh kieän X X
Chaát löôïng linh kieän nhaän X
Chi phí laép ñaët X X
Thôøi gian laép ñaët (theo ngaøy)
% Haøng coù saün ñeå baùn X
Möùc ñoä sai soùt trong quaù trình laáy haøng taïi
kho/cöûa haøng X
% Haøng toàn kho quaù haïn treân toång toàn kho X X
Soá löôïng toàn kho treân moãi nhaân vieân kho toaøn
thôøi gian (Full Time Equivalent) X
Tyû leä chi phí lao ñoäng treân toång chi phí saûn
phaåm tröïc tieáp
Möùc toàn kho toái thieåu X
Soá laàn taùi boå sung haøng toàn kho moãi ngaøy X
Phaàn traêm giao haøng ñuùng haïn vaø ñaày ñuû X X
Soá löôïng ñôn haøng coù theå gom chung X
Chí phí nhaäp vaø baûo trì ñôn haøng X X
Thôøi gian töø luùc hoaøn thaønh nhaäp ñôn haøng
ñeán khi ñôn haøng saün saøng ñeå giao X
Thôøi gian töø luùc hoaøn thaønh nhaäp ñôn haøng
ñeán khi baét ñaàu saûn xuaát X X
Chi phí hoaøn thaønh ñôn haøng X X X
146. Nguyeân vaên: Downside Order Flexiblity: chæ phaàn traêm giaûm ñôn haøng oån ñònh 30 ngaøy tröôùc khi giao haøng maø khoâng phaùt sinh toàn kho hoaëc
khoaûn phaït naøo. (ND)
147. Nguyeân vaên: Downside Shipment Flexibility: Chæ phaàn traêm giaûm giao haøng oån ñònh 30 ngaøy tröôùc khi vaän chuyeån maø khoâng phaùt sinh toàn
kho hoaëc khoaûn phaït naøo. (ND)
HÌNH C-11c
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Giao haøng (deliver) Caáp ñoä 3(tieáp theo).
Saûn Saûn Saûn

phaåm phaåm phaåm Saûn
Giao haøng ôû Caáp ñoä 3 saûn xuaát saûn xuaát thieát keá phaåm
ñeå döï theo ñôn theo ñôn baùn leû
tröõ haøng haøng
Chi phí quaûn lyù ñôn haøng X X

Thôøi gian töø luùc ñôn haøng saün saøng ñeå
vaän chuyeån ñeán khi khaùch haøng nhaän
ñöôïc haøng X X X
Thôøi gian töø luùc nhaän ñôn haøng ñeán khi
hoaøn thaønh nhaäp ñôn haøng X X X
Tyû leä hoaøn thaønh ñôn haøng hoaøn haûo X X X
Soá laàn kieåm tra giaù treân moãi ca thu
ngaân X
Chi phí phuïc vuï cho saûn xuaát saûn phaåm X
Chi phí lao ñoäng chaát xeáp haøng X
% Ñaûm baûo coù haøng X
% Ñaùp öùng yeâu caàu X
Caùc caáp ñoä dòch vuï X
Thôøi gian chu kyø döï tröõ haøng X
Chi phí vaän taûi X X X
Möùc ñoä linh hoaït giao haøng beân treân148 X X X
Möùc ñoä linh hoaït ñaët haøng beân treân149 X X X
Möùc ñoä linh hoaït vaän chuyeån beân
treân150 X X X
148. Nguyeân vaên: Upside Delivery Flexibilty: Soá ngaøy caàn ñeå ñaït ñöôïc möùc taêng giao haøng oån ñònh 20% khoâng ñònh tröôùc. (ND)
149. Nguyeân vaên: Upside Order Flexibility: Soá ngaøy caàn ñeå ñaït ñöôïc möùc taêng ñôn haøng oån ñònh 20% khoâng ñònh tröôùc. (ND)
150. Nguyeân vaên: Upside Shipment Flexibility: Soá ngaøy caàn ñeå ñaït ñöôïc möùc taêng vaän chuyeån oån ñònh 20% khoâng ñònh tröôùc. (ND)
HÌNH C-12
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng Giao haøng (deliver).
Cô sôû thöïc hieän hoaït ñoäng phaân phoái
Soá löôïng ñôn haøng caàn can thieäp do khaùc Tyû leä hoaøn thaønh ñôn haøng
bieät vôùi quy ñònh Taàn suaát cuûa caùc phaân tích
% Möùc ñoä taän duïng naêng löïc Taàn suaát caäp nhaät caùc tieâu chuaån
% Saûn phaåm nhaän bò hö haïi vaø % Loâ haøng Möùc ñoä chính xaùc toàn kho theo caùc khu vöïc
bò hö haïi chöùa haøng
% Toàn kho heát haïn hoaëc khoâng coøn giaù trò Chi phí toàn kho
Chi phí phuïc vuï cho heä thoáng vaän haønh Soá ngaøy toàn kho coù theå cung öùng
Chi phí haønh chính Soá voøng quay toàn kho moãi naêm
Tuoåi cuûa döõ lieäu Soá löôïng chaäm cheã toái thieåu trong quaù trình
Möùc ñoä tuaân thuû vôùi caùc quy ñònh caùc chính trung chuyeån do can thieäp cuûa haûi quan
phuû Soá löôïng nguoàn döõ lieäu
Chi phí cho vieäc tuaân thuû quy ñònh Möùc ñoä hoaøn thaønh ñôn haøng hoaøn haûo cuûa
Chi phí toàn kho bò hö haïi nhaø cung caáp dòch vuï thöù ba
Chi phí cho vieäc khoâng tuaân thuû quy ñònh Tyû leä döõ lieäu khaùch haøng hieäu löïc treân soá
Chi phí toàn kho heát haïn löôïng döõ lieäu khaùch haøng heát hieäu löïc
Chi phí baûo trì taøi saûn coá ñònh cho maïng löôùi Chi phí quaûn lyù caùc quy ñònh
phaân phoái Thôøi gian caäp nhaäp döõ lieäu khaùch haøng
Thôøi gian thoâng quan % Toång chi phí phaân phoái treân doanh thu
Chi phí duy trì döõ lieäu Soá löôïng taøi saûn cho vaän taûi
Chi phí voán cho hoaït ñoäng phaân phoái Chi phí baûo trì xe coä
Thôøi gian trung chuyeån giöõa caùc caûng vaän Chi phí hoaït ñoäng kho baõi
chuyeån
Möùc ñoä kieåm soaùt thueá xuaát nhaäp khaåu
Möùc ñoä taän duïng trang thieát bò (tính baèng
giôø)
Möùc ñoä taän dung trang thieát bò (tính theo
möùc ñoä ñoùng goùp vaøo lôïi nhuaän)
Thôøi gian xöû lyù haøng xuaát khaåu
HÌNH C-13
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Thu hoài (return) Caáp ñoä 2.
Saûn Saûn
phaåm phaåm
Saûn (nguyeân (thaønh Saûn
Thu hoài ôû Caáp ñoä 2 phaåm vaät lieäu) phaåm) phaåm
bò loãi caàn thu caàn thu dö thöøa
hoài ñeå hoài ñeå
MRO MRO
% MRO151 thu hoài haøng thaønh phaåm ñöôïc xöû

lyù chính xaùc X X
Thôøi gian vaø chi phí thöïc hieän caùc tieâu
chuaån thu hoài thaønh phaåm X X
Soá ngaøy cuûa nguoàn cung bò heát haïn X
Giaù trò toàn kho MRO X X
Soá ngaøy toàn kho haøng traû veà coù theå cung
öùng X
Chi phí thu hoài X
Toång chi phí lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng
thu hoài thaønh phaåm
Toång thôøi gian thu hoài haøng thaønh phaåm X
Toång chi phí thu hoài nguyeân vaät lieäu X X
Toång thôøi gian thu hoài nguyeân vaät lieäu X
Giaù trò cuûa toàn kho cho MRO khoâng theå
duøng ñöôïc treân toång chi phí baûo haønh X
151. Nguyeân vaên: MRO (Maintenance Repairs And Operations): Chæ hoaït ñoäng baûo trì vaø söûa chöõa saûn phaåm sau khi ñaõ tung ra thò tröôøng. (ND)
HÌNH C-14a
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Thu hoài (return) Caáp ñoä 3.
Saûn Saûn
phaåm phaåm
Saûn
Saûn (nguyeân (thaønh
phaåm
Thu hoài ôû Caáp ñoä 3 phaåm bò vaät lieäu) phaåm)
dö
loãi caàn thu caàn thu
thöøa
MRO MRO
% Caùc hoaït ñoäng thu hoài khoâng bò loãi ñöôïc

thöïc hieän X
% Caùc saûn phaåm MRO ñöôïc xaùc ñònh ñeå
thu hoài X
% Maát maùt hoaëc hö haïi trong quaù trình
thu hoài X
% Chi phí leân lòch MRO treân toång chi phí
thu hoài nguyeân vaät lieäu
% Keá hoaïch thu hoài ñöôïc kích hoaït trong
thôøi gian cho pheùp cuûa nhaø cung caáp
% Ñôn haøng/doøng ñôn haøng ñöôïc nhaän
ñaày ñuû X
% Ñôn haøng/doøng ñôn haøng ñöôïc nhaän maø
khoâng bò hö haïi X
% Ñôn haøng/doøng ñôn haøng ñöôïc nhaän vôùi
chöùng töø chính xaùc X
% Ñôn haøng/doøng ñôn haøng ñöôïc nhaän
ñuùng nhö keá hoaïch X
% Ñôn haøng/doøng ñôn haøng ñöôïc nhaän maø
khoâng coù kieåm tra vaø thaåm ñònh X
Möùc ñoä taän duïng naêng löïc thu hoài X
% Chi phí xaùc ñònh ñieàu kieän MRO treân
toång chi phí thu hoài nguyeân vaät lieäu X
Chi phí treân moãi xaùc laäp yeâu caàu thu hoài X X X
Thôøi gian chuyeån haøng thu hoài X
HÌNH C-14b
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Thu hoài (return) caáp ñoä 3 (tieáp theo).
Saûn Saûn
phaåm phaåm
Saûn
phaåm
Thu hoài ôû Caáp ñoä 3 phaåm vaät lieäu) phaåm)
dö
bò loãi caàn thu caàn thu
thöøa
MRO MRO
Thôøi gian quay voøng töø luùc ñoùng goùi ñeán

khi nhaän haøng taïi cô sôû cuûa nhaø cung caáp
dòch vuï X
Thôøi gian quay voøng töø luùc phaùt hieän vaán ñeà
ñeán khi xaùc ñònh noù X
Thôøi gian quay voøng töø luùc cho pheùp thu hoài
ñeán khi thöïc teá laáy haøng ñeå thu hoài X
Thôøi gian quay voøng töø luùc khaùch haøng xaùc
ñònh nhu caàu caàn coù xaùc laäp thu hoài ñeán khi
nhaän ñöôïc xaùc laäp thu hoài X
Chi phí huûy haøng X
Soá ngaøy toàn kho haøng dö thöøa coù theå cung
öùng
Chi phí thu hoài thaønh phaåm cho MRO X
% Chi phí xöû lyù MRO treân toång chi phí thu
hoài nguyeân vaät lieäu X
Chi phí quaûn lyù ñôn haøng cho haøng thu hoài
trong chuoãi cung öùng X X
Tyû troïng chi phí cho pheùp thu hoài treân toång
chi phí thu hoài thaønh phaåm X
HÌNH C-14c
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Thu hoài (return) Caáp ñoä 3 (tieáp theo).
Saûn Saûn
phaåm phaåm
Saûn
phaåm
dö
thöøa
MRO MRO
Tyû troïng chi phí cho pheùp thu hoài treân toång chi
phí thu hoài nguyeân vaät lieäu X
% Chi phí nhaän vaø löu tröõ haøng thu hoài treân
toång chi phí thu hoài X
% Chi phí nhaän haøng thu hoài treân toång chi phí
MRO X
Thôøi gian cuûa chu kyø nhaän haøng thu hoài X
Soá ngaøy toàn kho haøng thu hoài coù theå cung öùng X
Chi phí nhaäp vaø löu tröõ ñôn haøng thu hoài X
% Chi phí hoaïch ñònh vaø quaûn lyù haøng thu hoài
treân toång chi phí thu hoài haøng X X
Soá löôïng vaän chuyeån haøng thu hoài ñuùng haïn X
Chi phí vaän chuyeån haøng thu hoài X
Chi phí ra quyeát ñònh thu hoài nguyeân vaät lieäu X
Thôøi gian vaø chi phí lieân quan ñeán xöû lyù huûy
haøng X
Thôøi gian vaø chi phí lieân quan ñaùp öùng söï gia
taêng yeâu caàu huûy haøng X
Thôøi gian vaø chi phí thöïc hieän vieäc chuyeån
haøng thu hoài X
Naêng suaát giaù trò gia taêng X
Giaù trò cuûa haøng thu hoài X X
HÌNH C-14d
Caùc chuaån ño löôøng theo moâ hình SCOR - Thu hoài (return) Caáp ñoä 3 (tieáp theo).
Saûn Saûn
phaåm phaåm
Saûn
phaåm
dö
thöøa
MRO MRO
% Giaù trò toàn kho MRO khoâng theå phuïc vuï

chôø huûy treân toång toàn kho MRO X
trong giai ñoaïn vaän chuyeån treân toång toàn kho
MRO X
chôø huûy trong giai ñoaïn tieáp nhaän treân toång
toàn kho MRO X
chôø huûy trong giai ñoaïn chôø cho pheùp treân
toång toàn kho MRO X
% Chi phí kieåm tra haøng treân toång chi phí thu
hoài X X
Chi phí baûo haønh X

Supply Chain 5 Principles Vietnamese 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Supply Chain 5 Principles Vietnamese 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Supply Chain 5 Principles Vietnamese 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

a.

4 Quaûn Trò Chieán Löôïc Chuoãi Cung ÖÙng

Nhöõng lôøi khen ngôïi

STRATEGIC SUPPLY CHAIN MANAGEMENT

QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC CHUOÃI CUNG ÖÙNG:

Coâng ty Coå phaàn Saùch Alpha

164B Ñoäi Caán, Ba Ñình, Haø Noäi, Vieät Nam

Veà cuoán saùch vaø taùc giaû

Cuoán saùch QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC CHUOÃI CUNG ÖÙNG

MUÏC LUÏC Trang

Lôøi noùi ñaàu a.15

Lôøi caûm ôn a.28

Tröôøng hôïp Autoliv: ÖÙng duïng khoa hoïc phaûn löïc

Tröôøng hôïp Avon: Taäp trung vaøo hieäu quaû chi

Hoà sô General Motors: Höôùng tôùi söï haøi loøng

Phuï luïc A: Nguoàn vaø phöông phaùp luaän cho laäp

Phuï luïc B: Moâ hình caùc giai ñoaïn tröôûng thaønh

Phuï luïc C: So saùnh caùc ñaëc ñieåm cuûa caùc chuaån

Lôøi noùi ñaàu

1. Haõng tö vaán Pittiglio Rabin Todd & McGrath (PRTM). (ND)

töø taùc phaåm Industries of Scotland (Neàn Coâng Nghieäp Scotland)

Xöôûng gang theùp Gartsherrie laø xöôûng lôùn nhaát ôû Scotland…

toâi bieát ôn Didier Givert, Craig Divino, Craig Kerr, Jakub

Tröôøng hôïp Eli Lilly:

QUY TRÌNH CHUAÅN HOÙA TOAØN CAÀU

Do vaäy, vaøo naêm 1997, Lilly ñaõ baét ñaàu

TUNG SAÛN PHAÅM MÔÙI

TOÁI ÖU HOÙA NAÊNG LÖÏC SAÛN XUAÁT

THAY ÑOÅI TOÅ CHÖÙC

phaåm naøy trong suoát voøng ñôøi cuûa noù, bao

NAÊM THAØNH TOÁ CHUÛ CHOÁT

° Chieán löôïc hoaït ñoäng saûn xuaát

Chieán löôïc hoaït ñoäng

Caùc quyeát ñònh veà phöông caùch maø baïn

Khi naøo baïn choïn chieán

Chieán löôïc keânh phaân phoái

Chieán löôïc thueâ ngoaøi

Tuy nhieân, ñoái vôùi nhieàu coâng ty,

Chieán löôïc dòch vuï khaùch haøng

Maïng löôùi taøi saûn

Töông thích vôùi chieán löôïc kinh doanh

Töông tích vôùi chieán löôïc kinh doanh

Caïnh tranh baèng chi phí

Vai troø cuûa chuoãi

Saûn phaåm luoân ñoåi Thôøi gian tung saûn

Hoaït ñoäng höôùng Heä thoáng chuoãi cung

Caù bieät hoùa ñeå ñaùp Thieát keá töø “khaùch

Chuoãi cung öùng xuaát

Hewlett-Packard(HP) tröôùc ñaây thöôøng theo ñuoåi chieán löôïc döïa

Caïnh tranh baèng söï ñoåi môùi

Nhöng baèng caùch naøo chuoãi cung öùng coù theå

Caïnh tranh baèng chaát löôïng

Tröôøng hôïp saûn phaåm daàu thöïc vaät cuûa

Caïnh tranh baèng dòch vuï

Töông thích vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng

Töông thích vôùi vò theá cuûa doanh nghieäp

Luoân thích öùng

Trong nhöõng ngaønh khaùc, nhö ngaønh coâng nghieäp haøng