Bài tập

Chương 2: CÁC LOẠI BƠM

Câu 1: Tính kích thước ống của bơm có lưu lượng 40 l/phút với vận tốc lớn nhất trong
đường vào là 1,2 m/s, vận tốc đường áp suất ra là 3,5 m/s.

 Xét đường vào:

−3
Lưu lượng dòng chất lỏng: Q=v 1 . A1= 40l = 40.10 ( m¿¿ 3 /s)¿
phút 60

Diện tích ống:

40.10−3 −3
¿> A 1= ¿ 0,555.10 (m¿¿ 2) ¿
60.1,2

π . D 12
Đường kính: A1= =¿ D 1=√ 4. A1 / π=0,0265( m)
4

 Xét đường ra:

40l 40.10−3
Lưu lượng dòng chất lỏng: Q=v 2 . A2= = (m¿¿ 3 /s) ¿
phút 60

Diện tích ống:

40.10−3 −3
¿> A 2= ¿0,19.10 (m¿¿ 2) ¿
60.3,5

π . D 22
Đường kính: A2= =¿ D 2=√ 4. A2 / π=0,0156(m)
4

Câu 2: Một bơm có hiệu suất thể tích là 96%,có lưu lượng ra khỏi bơm là 29 l/p ở tốc độ
1000 v/p. Tìm thể tích riêng của bơm.

QA Q
Ta có: η v = = A
QT n. V D

QA 29
 V D= = =0,03 l/v
n . ηv 1000. 96 %
Câu 3: Một bơm bánh răng có đường kính ngoài 82,6 mm đường kính trong là 57,2 mm
và chiều rộng răng 25,4 mm. Nếu tốc độ của bơm 1800 v/p và l ưu l ượng là 0,00183 m 3/s
thì hiệu suất thể tích là bao nhiêu?

( D¿¿ o 2−D 2i )L π ( 82,6 2−57,22 ) .25,4 mm 3

Ta có: V D=π = =70838
−5 3
=7.10 m /v ¿
4 4 v

QA Q 0,00183
η v= = A = =0,87
Hiệu suất thể tích: QT n. V D 1800 −5
. 7.10
60

Câu 4: Bơm có công suất dẫn động là 10Hp, nếu lưu lượng ra kh ỏi b ơm là 40 l/p ở áp
suất 10MPa. Tính hiệu suất tổng của bơm.

Poutput 10.106 . 40.10−3 /60

Ta có: η0 = = =0,89
Pinput 10.746

Câu 5: Một bơm thuỷ lực cung cấp lưu lượng 12 lít/phút với áp suất 200bar.

a. Tính công suất thuỷ lực?

b. Nếu hiệu suất toàn phần của bơm là 60%, công suất c ủa động c ơ đi ện c ần để
vận hành bơm?

a. Ta có:

p=200 ¯¿ 200.105 Pa

12.10−3 m 3
Q=12 l/ p=
60 s

−3 3
Công suất thuỷ lực: P= p . Q=(200.10¿¿ 5 Pa) . 12.10 m =4000 W =4 kW ¿
( )
60 s

b. Công suất động cơ điện = công suất thuỷ lực/ hiệu suất toàn phần của bơm
=4/60% = 6,67 kW

Câu 6: Một bơm có lưu lượng riêng 14 cm3/vòng ở tốc độ 1440 vg/ph. Áp suất tối đa 150
bar. Hiệu suất thể tích 0,9; hiệu suất tổng 0,8. Tính:

a. Lưu lượng của bơm

b. Công suất vào (kW)
c. Momen của bơm
 a. Lưu lượng thực tế của bơm: QA

Q A =ηv .Q T =ηv . V D .n=0,9.14 .1440=18144 c m3 / phút=3 , 024 .10−4 m3 /s

b. Công suất vào:

Công suất thuỷ lực: Poutput

Poutput =p . Q A =(150.10¿ ¿5). ( 3 ,024 .10−4 ) =45 0 W ¿

Poutput 45 0
Công suất vào ( Pinput )= = =5,625 k W
η0 0,8

c. Momen của bơm:

Hiệu suất cơ khí: ηm =η0 /η v =0,8/0,9=0,89

PT (V ¿ ¿ D . n) p . V D
Mà: ηm = =p. = ¿
PA (2 π . n). T 2 π . T

Suy ra: Momen trên trục bơm

p .V D 150.10 5 . 14.10−6
T= = =37,6 Nm
2 π . ηm 2 π .0,89

Câu 7: Một bơm có lưu lượng riêng là 100 cm3/vòng được điều khiển bởi một động cơ có
số vòng quay 1000vòng/phút. Lưu lượng ra khỏi bơm là 0,0015m3/s với áp suất 70bar.
Moment xoắn trên trục bơm là 120Nm. Hiệu suất bơm là bao nhiêu?

Lưu lượng lý thuyết:

Q T =V D . n=100.10−6 .1000/60=1,67 .10−3 m3 / s

Hiệu suất thể tích:

QA 0,0015
η v= = =0,9
Q T 1,67.10−3

Hiệu suất cơ khí:

PT p . V D 70.10 5 . 100.10−6
ηm = = = =0,93
P A 2. π .T 2. π .120
Hiệu suất tổng:

η0 =ηv ηm=0,9.0,93=0,8 4

Câu 8: Một bơm có lưu lượng riêng là 1,7 cm 3/vòng được điều khiển bởi một động cơ có
số vòng quay 1500vòng/phút. Nếu hiệu suất thể tích của bơm là 87% và hiệu suất của cơ
bơm là 76% thì hãy tính:

a. Lưu lượng ra khỏi bơm.

b. Công suất cần thiết để cung cấp cho bơm nếu như áp suất do trên bơm là 150bar.

a. Lưu lượng thực tế của bơm: QA

Q A =ηv .Q T =ηv . V D .n=87 % .1 , 7 .150 0=2218,5 c m3 / phút=3 ,7 .10−5 m3 / s

b. Công suất vào:

Công suất thuỷ lực: Poutput

Poutput =p . Q A =(150.10¿ ¿5). ( 3 ,7 .10−5 )=555 W ¿

Poutput P output 555

Công suất vào ( Pinput )= = = =83 9 W
η0 ηv . ηm 87 % .76 %

Câu 9: Lưu lượng ra khỏi một bơm bánh răng là 15lít/phút với áp suất 200bar. Tốc độ
quay của bơm là 1430 vòng/phút, công suất cung cấp là 6,8kW, hiệu suất cơ của bơm là
87%. Hỏi hiệu suất tổng và lưu lượng riêng của bơm?

Công suất thuỷ lực:

Poutput =p . Q A =(200 .10¿¿ 5) . ( 15 .10−3 /60 )=5000 W ¿

Hiệu suất tổng:

Poutput 5000
η0 = = =0,74
Pinput 6,8.103

Hiệu suất thể tích:

 η0 0,74
η v= = =0,8 5
ηm 87 %

Lưu lượng lý thuyết:

Q A 15.10−3 /60 −4 3
QT = = =2,9.10 m / s
ηv 0,85

Lưu lượng riêng của bơm:

Q A 2,9.10−4 −5 3
V D= = =1,234.10 m /vòng
n 1430/60

Câu 10: Lưu lượng riêng của một bơm 25 ml/vòng. Bơm được điều khiển bởi một động
cơ điện có số vòng quay là 1440 vòng/phút. Công suất ra của động cơ điện là 10 kW. Cho
hiệu suất tổng và hiệu suất cơ của bơm lần lượt là 85% và 90%. Tính:

a. Lưu lượng ra khỏi bơm.

b. Áp suất lớn nhất của bơm có thể tạo ra mà không gây quá tải cho động cơ điện.

a. Lưu lượng ra khỏi bơm:

η0 85 %
Hiệu suất thể tích: η v = = =0 , 94
ηm 90 %

Lưu lượng ra khỏi bơm:QA

Q A =ηv .Q T =ηv . V D .n=0,94 . 25.10−6 .1 44 0 /60=5,64 .10−4 m 3 /s

b. Áp suất lớn nhất của bơm:

Poutput p .Q A
η0 = =
Pinput Pinput

η0 . Pinput 85 % 10.103
¿> p= = =150.105 Pa=150 ¯¿
QA 5,64.10−4

Câu 11: Một bơm có lưu lượng riêng là 82cm3/vòng. Lưu lượng ra khỏi bơm là 76
lít/phút ở tốc độ 1000vòng/phút và áp suất là 69bar. Nếu moment cấp vào để quay trục
bơm là 100Nm.

a. Tính hiệu suất tổng của bơm.

 b. Tính moment lý thuyết để vận hành bơm.

a. Hiệu suất tổng:

Lưu lượng lý thuyết:

Q T =V D . n=82 .10−6 .100 0/60=1 , 37 .10−3 m3 /s

Hiệu suất thể tích:

Q A 7 6 .10−3 /60
η v= = =0,9 2
QT 1,37 .10−3

Hiệu suất cơ khí:

p . V D 69.105 . 82.10−6
ηm = = =0,9
2. π .T 2. π .1 0 0

Hiệu suất tổng:

η0 =ηv ηm=0,92 .0,9=0,8 28

b. Moment lý thuyết: T T =T A ηm =100 .0,9=90 Nm

Câu 12: Mạch thuỷ lực như hình vẽ, các thông số được cho như sau:

Đường kính piston: D=20,3 cm

Đường kính cần piston: d=10,15 cm

Vận tốc đẩy ra của piston: v=7,6 cm/s

Lực tác dụng vào piston: F=181440 N

Hiệu suất thể tích của bơm: η v =¿92%

Hiệu suất cơ khí của bơm: ηm =90%

Tốc độ bơm: n=1800 v/p

Áp suất đường vào của bơm: p0=-27,6 kPa

Tổng áp suất thất thoát từ đường ra của bơm đến xylanh là L1=517 kPa, áp suất thất thoát
trên đường ống hồi về là L2=345kPa. Tính:

a. Lưu lượng riêng của bơm.

b. Công suất dẫn động bơm.

c. Mônen dẫn động bơm.

d. Phần trăm công suất cung cấp để vận hành tải.

a. Lưu lượng riêng của bơm:

Lưu lượng thực tế ra khỏi bơm:

v . π . D 2 0,076 . π .0,2 032 −3 3

Q A =v . A c = = =2 , 46 .10 m /s
4 4

Q A 2 , 46 .10−3
V = = =8,91.10−5 m3 / vòng
Lưu lượng riêng của bơm: D n . ηv 1800
.0,92
60

b. Công suất dẫn động bơm:

Cân bằng lực ở cơ cấu chấp hành: F c =Fr + F

 (D ¿ ¿ 2−d 2 ) ( 0,203 ¿ ¿ 2−0,1015 2)
F r= pr . Ar =( L2−0 ) . π . =345000. π . =8374,6 N ¿ ¿
4 4

 F c =Fr + F=8374,6+181440=189814,6 N

Fc Fc 18 9814,6
p= + L1= + L1= +517.103=6 , 38 .106 Pa
Áp suất ra ở bơm: Ac π .D 2
π . 0,203 2

4 4

Công suất ra ở bơm (công suất thuỷ lực):

Poutput =p . Q A =6 , 38 .106 . 2,46.10−3 =15 694,8W

Poutput 15694,8
Công suất dẫn động bơm: P¿ put = = =18 955 W
ηv . ηm 92 % .90 %

c. Mômen dẫn động bơm:

p .V D 6 ,38 .106 . 8,91.10−5 .V D

T= = =100 Nm
2. π . ηm 2. π . 0,9

d. Phần trăm công suất cung cấp để vận hành tải:

Công suất vận hành tải: P=F c . v=189814,6 .0,076=14426 W

P 14426
%P= = .100=76 %
Pinput 18955