BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

BÀI TẬP HỌC KỲ

MÔN: LUẬT HIẾN PHÁP

ĐỀ BÀI:01
Vì sao nhà nước dân chủ cần có hiến pháp? Em hãy làm rõ tính chất
dân chủ được thể hiện trong Hiến pháp 2013.
HỌ & TÊN : Nguyễn Thị Thanh Chuyền
MSSV : 450302
LỚP : N01.TL1
NHÓM : 01
 MỤC LỤC

A. MỞ ĐẦ U
B. NỘ I DUNG
I. Đưa ra khá i niệm Hiến phá p, Nhà nướ c dâ n chủ
I.1. Hiến phá p
I.2. Nhà nướ c dâ n chủ
II. Nhà nướ c dâ n chủ cầ n có Hiến phá p
III. Tính chấ t dâ n chủ trong hiến phá p 2013
C. KẾ T LUẬ N
 A. MỞ ĐẦU

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từ ng chỉ rõ : “Trướ c chú ng ta bị chế độ quâ n chủ
chuyên chế cai trị, rồ i đến chế độ thự c dâ n khô ng kém phầ n chuyên chế,
nên nướ c ta khô ng có Hiến phá p, dâ n ta khô ng đượ c hưở ng quyền dâ n chủ .
Chú ng ta cầ n có mộ t Hiến phá p dâ n chủ ”. Hiện nay Việt Nam là mộ t nhà
nướ c dâ n chủ . Vậ y vì sao mộ t nhà nướ c dâ n chủ cầ n có Hiến phá p? Và tính
chấ t dâ n chủ đượ c thể hiện ra sao trong Hiến phá p 2013- Hiến phá p hiện
hà nh. Nhâ n thấ y đâ y là vấ n đề quan trọ ng, em sẽ trình bà y ý kiến củ a mình
thô ng qua bà i viết dướ i đây.

B. NỘI DUNG
I. Đưa ra khái niệm Hiến pháp, Nhà nước dân chủ
I.1. Hiến pháp
Hiến pháp: Là đạ o luậ t cơ bả n củ a mộ t quố c gia, là nền
tả ng phá p lí cho tấ t cả cá c vă n bả n phá p luậ t đượ c Nhà nướ c
ban hà nh, có giá trị phá p lí cao nhấ t, quy định cơ cấ u tổ chứ c,
chứ c nă ng, nhiệm vụ và thẩ m quyền củ a cá c cơ quan Nhà
nướ c từ trung ương đến địa phương, cũ ng như ghi nhậ n địa
vị phá p lí củ a cá c tổ chứ c xã hộ i, các quyền tự do củ a cô ng
dâ n, cá c biện phá p bả o đả m thự c hiện và bả o đả m cá c quyền
đó .
I.2. Nhà nước dân chủ
Hiện nay cò n nhiều ý kiến chưa thố ng nhấ t về định nghĩa
về nhà nướ c dâ n chủ nhưng có thể hiểu Nhà nướ c dâ n
chủ ( Chính quyền nhâ n dâ n) là sự thố ng trị củ a số đô ng hoặ c
mộ t Chính phủ trong đó quyền lự c tố i cao đượ c trao cho
ngườ i dâ n và đượ c thự c hiện bở i họ trự c tiếp hoặ c giá n tiếp
thô ng qua mộ t hệ thố ng đạ i diện thườ ng liên quan đến việc
tổ chứ c định kì các cuộ c bầ u cử tự do. Mộ t nhà nướ c dâ n
chủ đượ c thô ng qua bố n yếu tố : Thứ nhấ t, mộ t hệ thố ng
chính trị cho việc lự a chọ n và thay thế cá c chính phủ thô ng
qua bầ u cử tự do và cô ng bằ ng; Thứ hai, Sự tham gia tích cự c
củ a cô ng dâ n trong chính trị và đờ i số ng nhâ n sự ; Thứ ba,
bả o vệ quyền con ngườ i củ a mọ i cô ng dâ n; Thứ tư, phá p
quyền, trong đó tấ t cả mọ i cô ng dâ n đều bình đẳ ng trướ c
phá p luậ t, khô ng ai đứ ng trên phá p luậ t.
Như vậ y, nhà nướ c dâ n chủ là nhà nướ c do nhâ n dâ n là m
chủ , mọ i quyền lự c nhà nướ c đều thuộ c về nhâ n dâ n.

II. Một nhà nước dân chủ cần có hiến pháp vì:
Khi tấ t cả quyền lự c nhà nướ c thuộ c về nhâ n dâ n có
nghĩa là chủ quyền nhâ n dâ n đã đượ c thiết thiết lậ p hay gọ i
đó là mộ t nhà nướ c dâ n chủ . Hiến phá p ở hầ u hết cá c quố c
gia đều tuyên bố chủ quyền nhâ n dâ n nghĩa là tấ t cả cá c
quyền lự c thuộ c về tay nhâ n dâ n. Vì vậ y mộ t nhà nướ c dâ n
chủ phả i cầ n có hiến phá p để ghi nhậ n, khẳ ng định và đả m
bả o quyền dâ n chủ củ a nhâ n nhâ n luô n đượ c đả m bả o và
thự c hiện. Mộ t nhà nướ c dâ n chủ là nhà nướ c củ a nhâ n dâ n
vì vậ y hiến phá p cũ ng là hiến phá p củ a nhâ n dâ n. Là hiến
phá p củ a nhâ n dâ n nên đây là mộ t vă n bả n đặ c biệt thể hiện
mộ t cá ch tậ p trung nhấ t ý chí và nhữ ng lợ i ích cơ bả n củ a
nhâ n dâ n củ a nướ c đó . Cụ thể là hiến phá p nướ c cộ ng hò a xã
hộ i chủ nghĩa Việt Nam sẽ thể hiện ý chí củ a ngườ i dâ n Việt
Nam và bả o vệ lợ i ích cho nhâ n dâ n Việt Nam trên tấ t cả về
đờ i số ng nhà nướ c và đờ i số ng xã hộ i. Vì vậ y quyền dâ n chủ
củ a nhâ n dâ n cầ n phả i đượ c nhậ n thứ c và ghi đầ y đủ trong
hiên phá p. Là mộ t Nhà nướ c dâ n chủ quyền lự c thuộ c về tay
nhâ n dâ n, đặ t lợ i ích củ a nhâ n dâ n lên trên có hiến phá p là
để bả o vệ lợ i ích đó củ a nhâ n dâ n nên đây là mộ t sự thỏ a
thuậ n bằ ng vă n bả n trong việc thiết lậ p là thự c hiện quyền
lự c cô ng vì lợ i ích chung cho cả xã hộ i. Có ngườ i đã từ ng ví
Hiến phá p như bả n Khế ướ c xã hộ i để nhâ n dâ n thỏ a thuậ n
vớ i nhau về việc tổ chứ c đờ i số ng xã hộ i, thự c hiện việc trai
quyền, ủ y quyền và giớ i hạ n quyền lự c cho Nhà nướ c cũ ng
như cá c thiết chế khá c trong xã hộ i. Thô ng qua Hiến phá p,
nhâ n dâ n củ a nhà nướ c dâ n chủ xá c định đượ c chính thể củ a
nhà nướ c( nhà nướ c quâ n chủ hay nhà nướ c cộ ng hò a); quy
định về hình thứ c cấ u trú c nhà nướ c; việc thự c hiện quyền
lự c củ a mỗ i cơ quan nhà nướ c nắ m giữ và thự c hiện( quyền
lự c nhà nướ c sẽ do cơ quan nà o nắ m giữ , thự c hiện); giớ i
hạ n phạ m vi hoạ t độ ng củ a từ ng cơ quan khi thự c hiện
quyền lự c Nhà nướ c( Nhà nướ c, cơ quan nhà nướ c, cá n bộ
cô ng chứ c đượ c là m nhữ ng gì và khô ng đượ c là m nhữ ng gì
 đã đượ c quy định trong chứ c nă ng, nhiệm vụ ); nhâ n dâ n sẽ
kiểm soá t đượ c việc thự c biện quyền lự c Nhà nướ c đố i vớ i
cá c cơ quan, cá nhâ n đã nhâ n danh Nhà nướ c để sử dụ ng
quyền lự c. Cũ ng thô ng qua Hiến phá p ngườ i dâ n cũ ng quy
định đượ c địa vị phá p lí củ a cá c tổ chứ c khá c trong xã hộ i.
Đặ c biệt là thô ng qua Hiến phá p quy định rõ quyền con
ngườ i, quyền dâ n chủ củ a nhâ n dâ n đượ c tham gia quả n lí
nhà nướ c, quả n lí xã hộ i- đâ y là quyền chính trị quan trọ ng
nhấ t củ a cô ng dâ n, đả m bả o cho cô ng dâ n thự c hiện quyền
là m chủ Nhà nướ c, l,à chủ xã hộ i, thự c hiện phương châ n
mọ i cô ng việc củ a nhà nướ c, củ a xã hộ i ‘dâ n biết, dâ n bà n,
dâ n là m, dâ m kiểm tra’ và đượ c thự c hiện bằ ng nhiều hình
thứ c khá c nhau như đó ng gó p ý kiến,.. và nhâ n dâ n đượ c sử
dụ ng quyền lự c thô ng qua tấ t cả cá c cơ quan, bằ ng nhiều
hình thứ c nhâ n dâ n có toà n quyền quyết định đến việc tổ
chứ c và định ướ ng phá t triển củ a đấ t nướ c, nhà nướ c chỉ
tahy mặ t nhâ n dâ n là m nhữ ng việc mà nhâ n dâ n giao phó -
trong Hiến phá p đã ghi rõ .
Vì vậ y, mộ t nhà nướ c dâ n chủ phả i cầ n có Hiến phá p để
đả m bả o chủ quyền nhâ n dâ n, quyền lự c tố i cao củ a nhâ n
dâ n, tô n trọ ng ý chí và nguyện vọ ng củ a nhâ n dâ n. Và đú ng
vớ i bả n chấ t, tẩ m quan trọ ng củ a hiến phá p, củ a Nhà nướ c.
II. Tính chất dân chủ được thể hiện trong Hiến pháp 2013
Ra đờ i trong hoà n cả nh đấ t nướ c đang có nhữ ng bướ c
phá t triển nhấ t định tiến tớ i mộ t đấ t nướ c cô ng nghiệp định
hướ ng xã hộ i chủ nghĩa- đấ t nướ c phá t triển nhanh, bền
vữ ng. Và đượ c kế thừ a tinh hoa củ a nhữ ng bả n Hiến phá p
trướ c đó , đặ c biệt là Hiến phá p 1992. Hiến phá p 2013 ra đờ i
đã đá nh dấ u cộ t mố c sự phá t triển tiến bộ củ a nền lậ p Hiến
Việt Nam đặ c biệt là về tư tưở ng dâ n chủ - tính chấ t dâ n chủ
trong Hiến phá p 2013 đượ c thể hiện như sau:
Ngay trong lờ i nó i đầ u củ a Hiến phá p 2013 đã khẳ ng
định “… Nhân dân Việt Nam xây dựng, thi hành và bảo vệ
Hiến pháp này vì mục tiêu dân giàu nước mạnh dân chủ, công
bằng, văn minh” đã thể hiện rõ trá ch nhiệm củ a nhâ n dâ n
trong việc xâ y dự ng, thi hà nh và bả o vệ hiến phá p. Khẳ ng
định Hiến phá p là sả n phẩ m củ a nhâ n dâ n, do nhâ n dâ n xâ y
dự ng. Điều 2 Hiến pháp 2013 quy định “ 1. Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa của nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. 2. Nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do nhân dân làm chủ, tất
cả quyền lực Nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là
lien minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và
đội ngũ tri thức”. Đã thể hiện thố ng nhấ t củ a Đả ng và Nhà
nướ c ta về việc đề cao quyền là m chủ củ a Nhâ n dâ n trong
Hiến phá p là nhà nướ c củ a nhâ n dâ n vì nhâ n dâ n là ngườ i
lậ p nên nhà nướ c, do nhâ n vì cá c cơ quan trong bộ má y nhà
nướ c đượ c nhâ n tạ o ra, và hoạ t độ ng vì mọ i lợ i ích củ a nhâ n
dâ n. Và khẳ ng định do nhâ n dâ n là m chủ - quyền lự c tố i cao
thuộ c về nhâ n dâ n, ngườ i dâ n là chủ thể quan trọ ng trong
xâ y dự ng và bả o vệ đấ t nướ c
Tiếp theo tạ i khoản 2 điều 4 Hiến pháp 2013 quy định
“ Đảng Cộng sản Việt nam gắn bó mật tiết với nhân dân, chịu
sự giám sát của nhân dâ, chịu trách nhiệm trước nhân dân về
những quyết định của mình” đây là điểm mớ i quan trọ ng. Ở
đâ y Hiến phá p tiếp tụ c khẳ ng định tính lịch sử , tính tấ t yếu
khá ch quan sự lã nh đạ o củ a Đả ng trong quá trình cá ch
mạ ng, xây dự ng và bả o vệ tổ quố c và trá ch nhiệm trướ c
nhâ n dâ n vì Đả ng đượ c nhâ n dâ n giao cho trá ch nhiệm lã nh
đạ o đá t nướ c vì vậ y Đả ng phả i chịu sự giá m sá t củ a nhâ n
dâ n chịu trá ch nhiệm vớ i nhâ n dâ n trướ c mọ i hoạ t độ ng,
mọ i quyết định củ a mình khi lã nh đạ o đấ t nướ c. Thể hiện
đượ c quyền giá m sá t, kiểm sá t củ a nhâ n dâ n đố i vớ i cá c cơ
quan Nhà nướ c.
Lầ n đầ u tiên trong lịch sử lậ p hiến Việt nam quyền dâ n
chủ củ a nhâ n dâ n đượ c phá t triển thà nh nguyên tắ c tạ i Điều
6 Hiến pháp 2013 quy định “ Nhân dân thực hiện quyền lực
Nhà nước bằng dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện
thông qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và các cơ quan khác
của Nhà nước”. Việc thự c hiện quyền lự c Nhà nướ c củ a nhâ n
dâ n đã đượ c quy định cụ thể hơn bằ ng dâ n chủ trự c tiếp,
bằ ng dâ n chủ đạ i diện. Thể hiện quyền dâ n chủ củ a nhâ n
dâ n và o hoạ t độ ng chính trị củ a đấ t nướ c.
 Trong Hiến phá p 2013 đã thể hiện đầy đủ và sâ u sắ c về
chủ quyền nhâ n dâ n khi đặ t ra Chương II để ghi nhậ n Quyền
con ngườ i, quyền và nghĩa vụ cơ bả n củ a cô ng dâ n như
quyền số ng, quyền tự do, quyền mưu cầ u hạ nh phú c, quyền
đi lạ i,.. đều đượ c Hiens phá p tô n trọ ng và bả o vệ. Đặ c biệt tạ i
Tạ i Điều 14 Hiến pháp 2013 khẳ ng định “1. Ở nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam các quyền con người, quyền
công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được
công nhận, tôn trọng và bảo vệ bảo đảm theo Hiến pháp và
pháp luật. 2.Quyền con người, quyền công dân chỉ có thẻ bị
hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì
lí do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, sức
khỏe cộng đồng” .Để mọ i ngườ i, mọ i cô ng dâ n thự c hiện các
quyền củ a mình thì Hiến phá p quy định trá ch nhiệm củ a Nhà
nướ c trong việc bả o đả m thự c hiện quyền con ngườ i, quyền
cô ng dâ n; hay mọ i ngườ i dâ n đều bình đẳ ng trướ c phá p
luậ t( Điều 16, 26)
Quyền dâ n chủ củ a nhâ n dâ n cò n đượ c thể hiện qua
Điều 69 quy định “ Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của
nhân dân, cơ quan quyền lực cao nhất của nước cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam…” đã nhấ n mạ nh vai trò củ a nhâ n
dâ n là chủ thể tố i cao củ a quyền lự c Nhà nướ c, tấ t cả cá c
quyền lự c Nhà nướ c đều thuộ c về Nhâ n dâ n. Nhâ n dâ n đã ủ y
quyền cho Quố c hộ i để thự c hiện quyền lự c cao nhấ t để
thự c hiện cá c quyền lậ p hiến , lậ p phá p và có trá ch nhiệm
quy định tổ chứ c và hoạ t độ ng củ a cá c cơ quan nhà nướ c
trong đó để đả m bả o vậ n hà nh, thự c thi và quả n lí nhà nướ c,
quả n lí xã hộ i theo sự ủ y quyền củ a Nhâ n dâ n.
Trong Điều 53 Hiến pháp 2013 thể hiện: “ Đất đai, tài
nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi vùng biển,
vùng trời tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do nhà
nước đầu tư, quản lí là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do
Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lí” đã
khẳ ng định rằ ng nhâ n dâ n khô ng chỉ là m chủ về cá c quyền
chính trị- xã hộ i mà nhâ n dâ n có quyền sở hữ u tấ t cả cá c bộ
phậ n củ a đấ t nướ c và Nhâ n dâ n cho Nhà nướ c đầ u tư, quả n
lí và chịu trá ch nhiệm về cá c tà i sả n nà y; tạ i phạ m vi từ ng đạ i
phương, Hộ i đồ ng nhâ n dâ n là cơ quan quyền lự c nhà nướ c
ở địa phương, đạ i diện ý chí, nguyện vọ ng và quyền là m chủ
củ a Nhâ n dâ n, do nhâ n dâ n tạ i địa phương bầ u ra chịu trá ch
nhiệm trướ c nhâ n dâ n ( Điều 113)
Như vậ y, Nhà nướ c Việt Nam là mộ t nhà nướ c dâ n chủ , và
hiến phá p 2013- hiến phá p hiện hà nh có tính chấ t dâ n chủ
sâ u sắ c là nhà nướ c củ a nhâ n dâ n, do nhâ n dâ n, vì nhâ n dâ n.
KẾT LUẬN
Nhà nướ c dâ n chủ là nhà nướ c do nhâ n dâ n là m chủ , và
đượ c hiến phá p ghi nhậ n, đả m bả o thự c thi quyền dâ n chủ
củ a mình. Nhà nướ c Việt nam là mộ t nhà nướ c dâ n chủ là
nhà nướ c đượ c nhâ n dâ n xâ y dự ng nên vì vậ y tính chấ t dâ n
chủ đượ c củ a nhâ n dâ n đã đượ c ghi nhậ n đầy đủ tạ i hiến
phá p 2013 – là sự thể hiện đú ng đắ n quyền lợ i hợ p phá p củ a
nhâ n dâ n đố i vớ i đấ t nướ c, xã hộ i tạ o điều kiện để phá t triển
và o cô ng cuộ c xây dự ng và bả o vệ tổ quố c.

DANH MỤ C TÀ I LIỆ U THAM KHẢ O

 Giá o trình Luậ t Hiến phá p- Trườ ng Đạ i họ c Luậ t Hà
Nộ i- NXB Tư phá p( Hà Nộ i 2019)
 Hiến phá p 2013
 Đả m bả o tinh thầ n dâ n chủ củ a Hiến phá p- Nguyễn
Cả nh Hợ p.
http://lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?
tintucid=207372
 Thế nà o là dâ n chủ ?- Nguyễn Hồ ng- Tạ p chí cơ quan
trung ương hộ i Cự u chiến binh Việt Nam ngà y
24/10/2018
http://cuuchienbinh.vn/the-nao-la-dan-chu/