Grade 10 Filipino LAS

10
FILIPINO
UNANG MARKAHAN
MGA GAWAING PAGKATUTO

SA FILIPINO
Republic of the Philippines
Department of Education
COPYRIGHT PAGE
Learning Activity Sheet in Filipino
Grade 10
Copyright © 2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)
Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the Government of the Philippines. However,
prior approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for
exploitation of such work for profit”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the
Curriculum and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational
purposes and the source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited
version, an enhancement of supplementary work are permitted provided all original works are
acknowledged and the copyright is attributed. No work may be derived from this material for
commercial purposes and profit.
Consultants:
Regional Director : ESTELA L. CARIÑO, EdD., CESO IV
Assistant Regional Director : RHODA T. RAZON, EdD., CESO V
Schools Division Superintendent : RACHEL R. LLANA, PhD., CESO VI
Asst. Schools Division Superintendent : MARY JULIE A. TRUS, PhD., CESE
Chief Education Supervisor, CLMD : OCTAVIO V. CABASAG, PhD.
Chief Education Supervisor, CID : EVELYN V. RAMOS
Development Team
Writers : MARITES M. SADO , MARY ANN VILLAPENA, SHIRLY BALDOS, VERGIE SALAMANCA,
ROCHELE SALVADOR, FLORETA MARTIN, ERWIN DUMELOD, EDISON SIMON, MILAGROS
FERNANDEZ, FEMELYN CABREROS, JOY QUINTO, MARY GRACE AGPALASIN,
CRISSELLE MAY DUQUE, ELMER TUMACDER, JACK ANNANAYO, BRYAN BULAHAO,
DEBBIE BINAY-AN, JOCELYN BILONG, SANDRA BAUTISTA, CORAZON ALBERTO,
MARYJANE CARBONEL, SHERMAINE JANE SALDIVAR, JOAN OLIANO, FRIEDA LYN
TEVES, MA. PRINCESS ARROCENA, MILLER LIBORIO, NORMA SINGANGAN, MELY
EMILIO, ROSEANNE BASILIO, MARYBETH LOPEZ, CHARISSE CORTADO
Content Editor : ROGER S. SEBASTIAN, EPS-Filipino, Nueva Vizcaya, Femelyn M. Cabreros. Romano C.
Salazar, Jun-Jun R. Ramos
Language Editor : ERWIN DUMELOD, MARITES SADO, SONIA BAGIW, FLORETA MARTIN,
IMELDA SANTOS, MARY ANN VILLAPANA
Layout Artist : CHESTER C. CORTEZ, Librarian II-LRMDS, Nueva Vizcaya
: HERMINIGILDO U. GANDEZA, PDO II
Focal Persons : ROGER S. SEBASTIAN, PhD., EPS-Filipino, Nueva Vizcaya
: BERMELITA E. GUILLERMO, EdD., Division LR Supervisor
: ROMEL COSTALES , PhD., Filipino Regional EPS
: RIZALINO G. CARONAN, Regional LR Supervisor
Printed by DepEd Regional Office No. 02

Regional Center, Carig Sur, Tuguegarao City
i
2
Talaan ng Nilalaman
Kasanayang Pampagkatuto Koda Pahina

Naipahahayag mahahalagang kaisipan/pananaw sa 6
napakinggan, mitolohiya
Naiuugnay ang mga mahahalagang kaisipang nakapaloob sa F10PB-Ia-b-62 12
binasang akda sa nangyayari sa:
• Sariling karanasan
• pamilya
• pamayanan
• lipunan
• daigdig
Naiuugnay ang kahulugan ng salita batay sa kayarian nito F10PT-Ia-b-61 17
Natutukoy ang mensahe at layunin ng napanood na cartoon ng F10PD-Ia-b-61 22
isang mitolohiya
Naipahahayag nang malinaw ang sariling opinyon sa paksang F10PS-Ia-b-64 26
tinalakay
Nagagamit nang wasto ang pokus ng pandiwa (tagaganap, 35
layon, pinaglalaaanan at kagamitan)
1. sa pagsasaad ng aksyon, pangyayari at karanasan;
2. sa pagsulat ng paghahambing;
3. sa pagsulat ng saloobin;
4. sa paghahambing sa sariling kultura at ng ibang
bansa; at
isinulat na sariling kuwento
Nasusuri ang tiyak na bahagi ng napakinggang parabula na F10PN-Ib-c-63 45
naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang-asal
Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang F10PB-Ib-c-63 49
akda gamit ang mga ibinigay na tanong at binasang mitolohiya
Nabibigyang-puna ang estilo ng may-akda batay sa mga salita F10PT-Ib-c-62 53
at ekspresyong ginamit sa akda, at ang bisa ng paggamit ng
mga salitang nagpapahayag ng matinding damdamin
Nagagamit ang angkop na mga piling pang-ugnay sa F10WG-Ib-c-58 61
pagsasalaysay
(pagsisimula, pagpapatuloy, pagpapadaloy ng mga pangyayari
at pagwawakas)
Naipaliliwanag ang pangunahing paksa at pantulong na mga F10PN-Ic-d-64 66
ideya sa napakinggang impormasyon sa radyo o iba pang anyo
ng media
ii
Nabibigyang-reaksiyon ang mga kaisipan o ideya sa tinalakay F10PB-Ic-d-64 73
na akda, ang pagiging makatotohanan/di-makatotohanan ng
mga pangyayari sa maikling kuwento
Natutukoy ang mga salitang magkakapareho o magkakaugnay F10Pt-Ic-d-63 85
ang kahulugan
Natatalakay ang mga bahagi ng pinanood na nagpapakita ng F10PD-Ic-d-63 89
mga isyung pandaigdig
Naitatala ang mga impormasyon tungkol sa isa sa F10PU-Ic-d-66 94
napapanahong isyung pandaigdig
Nagagamit ang angkop na mga pahayag sa pagbibigay ng F10WG-Ic-d-59 98
sariling pananaw
Nahihinuha ang katangian ng tauhan sa napakinggang epiko F10PN-Ie-f-65 102
Naibibigay ang sariling interpretasyon kung bakit ang mga F10PB-Ie-f-65 110
suliranin ay ipinararanas ng may-akda sa pangunahing tauhan
ng epiko
Napapangatuwiranan ang kahalagahan ng epiko bilang akdang F10PB-Ie-f-66 114
pandaigdig na sumasalamin ng isang bansa
Naipaliliwanag ang mga alegoryang ginamit sa binasang akda F10PT-Ie-f-65 120
Natutukoy ang mga bahaging napanood na tiyakang F10PD-Ie-f-64 124
nagpapakita ng ugnayan ng mga tauhan sa puwersa ng
kalikasan
Naisusulat nang wasto ang pananaw tungkol sa: F10PU-Ie-f-67 132
a. pagkakaiba-iba at pagkakatulad ng mga
epikong pandaigdig;
b. ang paliwanag tungkol sa isyung
pandaigdig na iniuugnay sa buhay ng mga
Pilipino;
c. sariling damdamin at saloobin tungkol sa
sariling kultura kung ihahahambing sa
kultura ng ibang bansa; at
suring-basa ng nobelang nabasa o napanood
Nagagamit ang angkop na mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng F10WG-Ie-f-60 136
mga pangyayari
Naipaliliwanag ang ilang pangyayaring napakinggan na may F10PN-If-g-66 140
kaugnayan sa kasalukuyang mga pangyayari sa daigdig
Nakapagbibigay ng mga halimbawang pangyayari sa tunay na F10PB-If-g-67 151
buhay kaugnay ng binasa
Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salita o ekspresyong F10PT-If-g-66 160
ginamit sa akda batay sa konteksto ng pangungusap
Nagagamit ang angkop na mga panghalip bilang panuring sa F10WG-If-g-61 167
iii
mga tauhan
Naibibigay ang katangian ng isang tauhan batay sa F10PN-Ig-h-67 172
napakinggang diyalogo
Nasusuri ang binasang kabanata ng nobela bilang isang akdang F10PB-Ig-h-68 176
pampanitikan sa pananaw humanismo o alinmang angkop na
pananaw
Nakikilala ang pagkakaugnay-ugnay ng mga salita ayon sa F10PT-Ig-h-67 184
antas o tindi ng kahulugang ipinahahayag nito (clining)
Naihahambing ang ilang pangyayari sa napanood na dula sa F10PD-Ig-h-66 187
mga pangyayari sa binasang kabanata ng nobela
Nailalarawan ang kultura ng mga tuhan na masasalamin sa F10PS-Ig-h-69 189
kabanata
Naibabahagi ang sariling opinyon o pananaw batay sa F10PN-Ii-j-68 194
napakinggan
Nakabubuo ng isang suring-basa sa alinmang akdang F10PB-Ii-j-69* 203
pampanitikang Mediterranean
Naibibigay ang kaugnay na mga konsepto ng piling salitang F10PB-Ii-j-69 207
critique at simposyum
iv
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Baitang at Seksiyon: ____________________________________ Iskor: ___________
GAWAING PAMPAGKATUTO
Pagpapahayag ng mahahalagang kaisipan/pananaw
PANIMULA (SUSING KONSEPTO)

Ang Roma ang pinakamalaking lungsod sa Italya. Naniniwala ang mga sinaunang taga-
Roma na bagamat nagtataglay ng himala at supernatural na mga kaganapan ang mga mito ay
totoong nangyari ang mga ito sa kanilang kasaysayan. Kalimitang nakatuon ito sa politika,
ritwal, at moralidad na ayon sa batas ng kanilang mga diyos at diyosa. Bagama’t halaw
lamang ang mga mitolohiyang ito sa Gresya na kanilang sinakop, pinagyaman nila ito nang
husto sapagkat labis nila itong nagustuhan.
Binigyan nila ng bagong pangalan ang mga diyos at diyosa at ang iba ay binihisan nila
ng ibang katangian. Sa kasalukuyan, ang mga mitolohiyang ito ang pinagbabatayan ng mga
kaisipan sa iba’t ibang larangan tulad ng medisina, pilosopiya, astrolohiya, sining at panitikan
sa buong daigdig.
KASANAYANG PAMPAGKATUTO
Naipahahayag ang mahalagang kaisipan/pananaw sa napakinggang mitolohiya
PANUTO
Basahin at unawain ang mga mahahalagang konseptong nakapaloob sa akda.
Pagkatapos, sagutin ang mga kasunod nitong mga gawain nang may katapatan.
CUPID AT PSYCHE
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat
Noong unang panahon, may isang hari na may tatlong anak. Ang isa sa kanila ay si
Psyche. Siya ang bunso at pinakamaganda sa tatlo. Labis siyang hinahangaan ng mga
kalalakihan at kahit ang kagandahan ng diyosang si Venus ay hindi ito mapapantayan.
Dahil dito, ang lahat ng papuri ay napunta kay Psyche at lubos itong ikinagalit ni
Venus kaya agad nitong inutusan ang anak na si Cupid upang paibigin si Psyche sa isang
halimaw.
Ngunit taliwas ito sa nangyari sapagkat si Cupid ay agad na umibig kay Psyche noong
unang beses pa lamang nya niya itong nakita.
Nang makauwi na si Cupid ay inilihim nito sa ina ang nangyari at tiwala naman dito si
Venus.
1
Hindi naganap ang gustong mangyari ni Venus kay Psyche na ito ay umibig sa isang
halimaw. Sa halip ay sinamba lamang ito ng mga kalalakihan. Maliban doon ay tila walang
nangahas na umibig kay Psyche.
Lubos na nabahala ang mga magulang ni Psyche kaya't lumapit sila kay Apollo upang
himingi ng payo.
Ngunit lingid sa kaalaman ng mga magulang ni Psyche ay nauna nang humingi ng
tulong si Cupid kay Apollo at gumawa ng plano.
Sinabi ni Apollo sa ama ni Psyche na bihisan ng damit pamburol ang anak na dalaga
at dalhin sa tuktok ng bundok. Dito ay susunduin daw ito ng mapapangasawa na isang
halimaw.
Malungkot na umuwi ang amang hari ni Psyche. Gayunman ay sinabi ng hari ang
kapalaran ng anak at buong tapang itong hinarap ng dalaga.
Noong nasa tuktok na ng bundok si Psyche ay unti-unti na itong nilamon ng dilim.
Natakot ang dalaga sa kung ano ang naghihintay sa kaniya.
Hanggang sa umihip ang malambing na hangin at inilipad siya ng hangin patungo sa
isang damuhan na parang kama sa lambot at napaliligiran ng mababangong bulaklak.
Napakapayapa ng lugar at saglit na nalimutan ni Psyche ang kalungkutan at agad na
nakatulog sa kapayapaan ng gabi. Nagising si Psyche sa tabi ng ilog at natanaw niya ang
isang mansyon na tila ginawa para sa mga diyos.
Napakaganda nito, ginto at pilak ang mga haligi. Mayamaya lamang ay may narinig
na tinig si Psyche at sinabi ng tinig na sila ay mga alipin at sinabihang mag-ayos ang dalaga
sapagkat sila'y may inihandang piging.
Lubos na nalibang si Psyche at kumain ito ng nang kumain ng masasarap na pagkain.
Sa pagsapit ng gabi ay dumating na ang mapapangasawa nya.
Tulad ng mga tinig na di niya nakikita ay ganoon din ang kaniyang mapapangasawa
ngunit nawala rin ang takot niya na akala niya’y halimaw ito dahil sa wari niya, ito ay isang
lalaking matagal na niyang hinihintay.
Isang gabi ay kinausap siya ng lalaki at binalaan na darating ang dalawang kapatid ni
Psyche doon sa bundok kung saan siya ay inihatid ng mga ito. Ngunit pinagbawalan si
Psyche na magpakita sa mga kapatid.
Ganoon nga ang nangyari at walang nagawa si Psyche kahit naririnig niya ang pag-
iyak ng kanyang mga kapatid. Sa mga sumunod na araw ay nakiusap si Psyche na kung
pwede ay makita ang mga kapatid at malungkot na sumang-ayon ang lalaki.
Kinaumagahan ay inihatid ng ihip ng hangin ang mga kapatid ni Psyche at agad
nagkita ang magkakapatid.
Dito nalaman ni Psyche na alam pala ng kaniyang mga kapatid na halimaw ang lalaki.
Ayon sa saad ni Apollo sa kanilang ama ay bawal niyang makita ang mukha nito.
Doon napagtanto ni Psyche na marahil ay tama ang kaniyang mga kapatid kaya hindi
nagpapakita ng mukha ang lalaki. Humingi ng payo si Psyche sa kaniyang mga kapatid ay
siya'y binigyan ng punyal at lampara upang makita sa dilim ang mukha ng lalaking
mapangangasawa.
Nang mahimbing nang natutulog ang lalaki ay sinindihan ni Psyche ang lampara at
kinuha ang punyal. Lumapit ito sa higaan ng lalaki at laking gulat niya nang malamang hindi
naman pala ito halimaw bagkus ay napakaguwapo pala nito.
Sa pagnanais na makita ang mapapangasawa ay inilapit pa ni Psyche ang lampara at
natuluan ito ng mainit na langis sa dibdib naging dahilan upang magising ito. Nalaman ng
lalaki ang pagtataksil ni Psyche at agad itong umalis.
Sinundan ni Psyche ang lalaki sa labas ngunit hindi na niya ito nakita. Narinig na
lamang niya ang tinig nito at ipinaliwanag kung ano talaga ang pagkatao nito.
2
Umuwi si Cupid sa kaniyang ina upang pagalingin ang sugat sa balikat. Agad naman
nitong nalaman ang pangyayari at determinado si Venus na ipakita dito kung paano magalit
ang isang diyosa.
Naglakbay si Psyche at humingi ng tulong sa ibang diyos ngunit bigo siya sapagkat
ang mga ito ay tumangging makaaway si Venus.
Nang dumating si Psyche sa palasyo ni Venus ay napahalakhak na lamang ito at
nabatid na nagpunta doon si Psyche upang hanapin ang mapapangasawa.
Binigyan nito ng mahihirap na pagsubok si Psyche kabilang na dito ang pagbuo ng
hiwa-hiwalay na buto bago dumilim, pagkuha ng gintong balahibo ng mapanganib na tupa,
pagkuha ng itim na tubig sa malalim na talon at kahon na may lamang kagandahan mula kay
Proserpine.
Magaling na si Cupid bago bumalik si Psyche ngunit ang inang si Venus ay
ibinilanggo siya ng kaniyang ina upang di makita si Psyche.
Masayang bumalik si Psyche sa palasyo ni Venus at si Cupid naman ay nagtungo sa
kaharian ni Jupiter upang humingi ng tulong na huwag na silang gambalain ng kaniyang ina.
Nagpatawag ng pagpupulong si Jupiter kasama na doon si Venus at ipinahayag na
sina Cupid at Psyche ay pormal nang ikinasal.
Dinala ni Cupid si Psyche sa kaharian ng mga diyos at doon ay iniabot ang ambrosia
na kapag kinain ay magiging imortal ang isang tao.
Dahil dito, naging panatag na si Venus na mapangasawa ni Cupid si Psyche sapagkat
isa na rin itong diyosa.
Gawain 1
Ibigay ang positibo at negatibong katangiang ipinamalas ng mga tauhang gumanap sa
akda. Bigyang katibayan ang mga katangiang ipinamalas nila.
KATANGIAN
Tauhan Katibayan
Positibo Negatibo
Psyche
Cupid
Venus
Ama ni Psyche
Mga kapatid ni Psyche
Gawain 2
Suriin ang akdang binasa o napakinggan sa pamamagitan ng pagsagot sa mga
sumusunod na tanong. Isulat ang sagot sa patlang.
1. Magbigay ng tatlong katangiang nagpapakita ng tunay na pag-ibig. Magbigay ng mga
patunay base sa akda.
❖ _____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
❖ _____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3
2. Paano ipinakita sa kuwento ang pagmamahal ng magulang sa anak at ng anak sa
magulang? Ikumpara ito sa iyong sarili.
Magulang sa Anak
Anak sa magulang
Sariling Pamilya
3. Magbigay ng tatlong kaisipan mula sa binasa tungkol sa pagsasakripisyo at pagtitiis.

• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
• ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Gawain 3
Ipahayag ang iyong kaisipan o pananaw kung paano mo maipakikita ang iyong
pagsasakripisyo dahil sa pagmamahal mo sa iyong sarili, pamilya, lipunan/pamayanan, at
daigdig. Gamitin ang talahanayan sa ibaba.
Paano mo maipakikita ang iyong sakripisyo dahil sa pagmamahal mo sa iyong sarili,
pamilya, lipunan/pamayanan, at daigdig?
SARILI PAMILYA
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
LIPUNAN/PAMAYANAN DAIGDIG
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
4
Gawain 4
Magbigay ng komento o sariling pananaw kaugnay ng ilang sitwasyong matatagpuan
sa mitolohiyang binasa. Isulat ang sagot sa loob ng kahon.
❖ Pagpuri ng karamihan sa taglay ❖ Pakikialam ng magulang sa
na katangian na kinaiinggitan pagpili ng mapapangasawa ng
naman ng iba. anak.
____________________________ ________________________
____________________________ ________________________
____________________________ ________________________
____________________________ ________________________
❖ Hindi pagkakasundo ng ❖________________________
Paggawa ng malaking
____________________________
magkakapatid pagkakamali sa taong iniibig.
____________________________ ________________________
_______________________ ____________________________
_______________________ ____________________________
_______________________ ____________________________
_______________________ ____________________________
_______________________ ____________________________
_______________________ ____________________________
_______________________ ____________________________
____________________________
Gawain 5
Ibahagi ang iyong pananaw kung paano mo maipakikita ang tunay na pag-ibig sa mga
sumusunod na sitwasyon:
Sa iyong sarili: Nawawalan ka na ng ganang pumasok dahil nakikita mo ang iyong
dating kasintahan na may iba nang gusto pagkatapos ninyong maghiwalay. Patuloy na
bumababa ang iyong grado.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Sa iyong pamilya: Apat kayong magkakapatid at lahat kayo ay nag-aaral. Nakikita

mo na nahihirapan na ang mga magulang mo upang itaguyod kayong lahat. Ang mas
panganay sa iyo ay nasa huling taon na sa kolehiyo, ikaw ay nasa hayskul at ang
dalawa mo pang kapatid ay nasa elementarya.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Sa iyong pamayanan o bansa: Mahigpit na pinag-iingat ngayon ang mga tao dahil sa
panganib na dulot ng CoViD-19 ngunit marami pa rin sa mga Pilipino ang likas na
matitigas ang ulo sa kabila ng pagpapaalala ng ilang sangay ng pamahalaan.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
5
Sa daigdig: Maraming kinahaharap na problema ang buong daigdig kabilang na dito
ang pagkasira ng kalikasan.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Gawain 6
Bumuo ng isang islogan na may kaugnayan sa mensaheng natutunan sa mitolohiyang

binasa. Isulat ito sa isang malinis na bond paper. Gawing batayan ang pamantayan sa ibaba.
Rubrik saPaggawa ng Islogan

5 4 3 2
Ang mensahe ay Di gaanong Medyo magulo Walang
mabisang naipakita ang ang mensahe sa mensaheng
Nilalaman
naipakita sa mensahe sa ginawang naipakita sa
islogan islogan islogan islogan
Napakaganda at Maganda at Maganda ngunit Di maganda at
napakalinaw ang malinaw ang di gaanong malabo ang
Pagkamalikhain pagkakasulat ng pagkakasulat malinaw ang pagkakasulat
titik ng mga titik pagkakasulat ng ng mga titik
mga titik
May malaking May gaanong Walang gaanong Walang
kaugnayan sa kaugnayan sa kaugnayan sa kaugnayan sa
Kaugnayan
paksa ang islogan paksa ang paksa ang paksa ang
islogan islogan islogan
Malinis na Malinis ang Di gaanong Marumi ang
Kalinisan malinis ang pagkakabuo malinis ang pagkakabuo
pagkakabuo pagkakabuo
PANGWAKAS/REPLEKSIYON
Mula sa mga isinagawang gawain, napag-alaman natin ang iyong kaisipan at pananaw
sa mitolohiyang binasa o napakinggan. Dahil sap ag-ibig, nagagawa ng taong magsakripisyo
at magtiis. Ang pagsasakripisyo at pagtitiis na ito ay hindi lamang para sa sarili kundi para rin
sa pamilya, pamayanan/lipunan at daigdig. Sa pamamagitan nito, makikilala natin ang tunay
at wagas na pagmamahal.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
Kagawaran ng Edukasyon. (2015). Filipino Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal
Group Inc.
Marasigan, Emily V., Del Rosario, Mary Grace. (2015). Pinagyamang Pluma. Quezon
City: Phoenix Publishing House, Inc.
6
B. Internet
• htpps://www.wattpad.com>149
• htpps://www.slideshare.net>mobile
• htpps://www.marvicrm.com>2017/10
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pag-uugnay ng mahahalagang kaisipan sa binasa

"Hindi mabubuhay ang pag-ibig kung walang pagtitiwala.”
Ito ang isa sa mga kaisipang lumutang sa binasang mitolohiyang
pinamagatang Cupid at Psyche. Sabi nga nila, hindi sapat ang magkaroon lamang ng
pakiramdam ng pagmamahal, nagmamahal o may nagmamahal. Kung paghanga
lamang ito o may mga kondisyon, hindi ito matatawag na totoong pagmamahal
sapagkat sa pagtitiwala masusukat ang tunay na pag-ibig.
KASANAYANG PAMPAGKATUTO AT KODA

Naiuugnay ang mga mahahalagang kaisipang napapaloob sa binasang akda sa
nangyayari sa: (F10PB-Ia-b-62)
• sariling karanasan
• pamilya
• pamayanan
• lipunan
• daigdig
PANUTO
Basahin, unawain at suriin ang mga gawaing tiyak na lilinang sa iyong kasanayan sa
Filipino. Sagutin ang mga ito nang buong husay at katapatan.
7
Gawain 1
Isa-isahin ang mga kaisipang lumutang sa akdang “Cupid at Psyche” na maaaring
iugnay sa sarili, pamayanan, pamilya, lipunan at daigdig. Isulat ang sagot sa talahanayan sa
ibaba.
Lipunan
Sarili
Pamayanan
Pamilya
Daigdig
Gawain 2
Suriin ang mga aral o kaisipang nakapaloob sa akda. Tukuyin at lagyan ng tsek ( )
kung ito ay pansarili, pampamilya, pampamayanan o panlipunan gamit ang T-chart
organizer.
Pampamayanan
Pampamilya
Panlipunan
Pansarili
Mga Aral sa akdang Cupid at Psyche
1. Ang tunay na pagmamahal ay walang hinihintay na kapalit.

2. Hindi mabubuhay ang pag-ibig kung walang tiwala.
3. Sa pagtitiwala masusukat ang tunay na pag-ibig.
4. Paghanga lamang ang nararamdaman kapag may mga kondisyon.
Hindi ito matatawag na totoong pagmamahal.
5. Hahamakin ang lahat para lamang makuhang muli ang tiwala ng
minamahal.
6. Maging mapagpakumbaba at iwasan ang pagiging hambog.
7. Maging masaya tayo sa tagumpay ng iba kaysa magpasakop sa inggit.
8. Maging determinado tayo sa ating mga gusto sa buhay.
9. Matuto tayong umako ng ating mga pagkakamali.
10. Matutong magsikap at tumulong sa kapwa upang makamit ang nais
katulad na lamang ng pagtulong ng iba pang mga diyos kay Psyche.
8
Gawain 3
Tukuyin ang masamang maidudulot ng mga sumusunod na pangyayari at ang mga
paraan para makaiwas sa mga ito gamit ang Data Retrieval Chart.
Pangyayari Masamang Bunga Paraan upang makaiwas
1. Pananaig ng pagkainggit 1. 1.
2. Pagkawala ng tiwala 2. 2.
3. Hindi pagtupad sa tungkulin 3. 3.
4. Pagtatago ng tunay na pagkatao 4. 4.
5. Masidhing pagnanasa 5. 5.
Gawain 4
Basahin at unawain ang bawat mensaheng nais ipabatid ng akdang binasa hinggil sa
sarili, pamilya, pamahalaan, lipunan at daigdig. Isulat sa patlang ang salitang TAMA kung
ang isinasaad ay tama at isulat ang MALI kung ito ay mali.
__________1. Duwag ang sumusuko sa hamon dahil sa kawalan ng determinasyon.

__________2. Ang panghuhusga sa kapwa ay natural lamang. Layunin nitong protektahan
ang sarili laban sa mga mapang-abuso at palalo sa lipunan.
__________3. Magbubunga ang inggit ng oportunidad upang maging kapaki-pakinabang sa
kapwa at magtagumpay sa buhay.
__________4. Kung ang bawat kasapi ng pamilya ay hindi nahubog ng magandang asal,
walang epekto ito sa lipunan.
__________5. Ang tunay na pag-ibig ay yaong walang halong biro at handang isugal lahat
alang-alang sa taong minamahal.
__________6. Dapat matutuhan ng bawat miyembro ng pamilya na mabigyang-halaga ang
pagtugon sa bawat inaasahan sa kanila.
__________7. Dapat gawin ng isang tao ang lahat para lamang sa kaniyang minamahal, ito
man ay mabuti o masama.
__________8. Lahat ng tao ay pantay-pantay, may kahinaan at kalakasan.
__________9. Ang pagpuna at pagsupil sa desisyon ng kapwa ay pagpapakita ng
pagpapahalaga sa kaniyang dignidad.
__________10. Ang pagdidisiplina at pagwawasto ay dapat ginagawa nang may
pagmamahal, pagmamalasakit at dahas.
Gawain 5
Magsalaysay ng isang karanasan sa buhay na may kaugnayan sa pagtitiwala at
pagmamahal. Iugnay ito sa sarili, sa pamilya, sa pamayanan at sa lipunan. Gawing gabay ang
mga sumusunod na pamantayan. Bubuuin ito ng hindi bababa sa 200 salita.
9
Rubrik sa pagsulat ng sanaysay
Bahagyang
Nakamit ang Hindi Nakamit Walang
Higit sa Inaasahan Nakamit ang
Kategorya Inaasahan ang Inaasahan Napatunayan
(5) Inaasahan
(4) (2) (1)
(3)
Introduksyon Nakapanghihikayat Nakalahad sa Nakalahad sa Hindi malinaw Hindi nakita
ang introduksyon. introduksyon ang introduksyon ang introduksyon sa ginawang
Malinaw na pangunahing ang at ang sanaysay.
nakalahad ang paksa gayundin pangunahing pangunahing
pangunahing paksa ang panlahat na paksa subalit paksa. Hindi rin
gayundin ang pagtanaw ukol hindi sapat ang nakalahad ang
panlahat na dito. pagpapaliwanag panlahat na
paganaw ukol dito. ukol dito. pagpapaliwanag
ukol dito.
Diskusyon Makabuluhan ang Bawat talata ay May Hindi nadebelop Hindi nakita
bawat talata dahil may sapat na kakulangan sa ang mga sa ginawang
sa husay na detalye detalye pangunahing sanaysay.
pagpapaliwanag at ideya
pagtalakay tungkol
sa paksa.
Organisasyon Lohikal at mahusay Naipakita ang Lohikal ang Walang patunay Hindi nakita
ng mga Ideya ang pagkakasunod- debelopment ng pagkakaayos ng na organisado sa ginawang
sunod ng mga mga talata subalit mga talata ang sanaysay.
ideya. Gumamit din hindi makinis subalit ang mga pagkakalahad ng
ng mga transisyunal ang ideya ay hindi sanaysay.
na pantulong tungo pagkakalahad ganap na
sa kalinawan ng nadebelop.
mga ideya.
Konklusyon Nakapanghahamon Naipakikita ang Hindi ganap na May kakulangan Hindi nakita
ang konklusyon at pangkalahatang naipakita ang at walang pokus sa ginawang
naipapakita ang palagay o pasya pangkalahatang ang konklusyon sanaysay.
pangkalahatang tungkol sa paksa palagay o pasya
palagay o paksa batay sa mga tungkol sa
batay sa katibayan katibayan at mga paksa batay sa
at mga katwirang katwirang inisa- mga katibayan
inisa-isa sa isa sa bahaging at mga
bahaging gitna. gitna. katwirang inisa-
isa sa bahaging
gitna.
Mekaniks Walang Halos walang Maraming Napakarami at Hindi nakita
pagkakamali sa pagkakamali sa pagkakamali sa nakagugulo ang sa ginawang
mga bantas, mga bantas, mga bantas, mga sanaysay.
kapitalisasyon at kapitalisasyon at kapitalisasyon pagkakamali sa
pagbabaybay. pagbabaybay. at pagbabaybay. mga bantas,
kapitalisasyon at
pagbabaybay.
Gamit Walang Halos walang Maraming Napakarami at Hindi nakita
pagkakamali sa pagkakamali sa pagkakamali sa nakagugulo ang sa ginawang
10
estruktura ng mga estruktura ng estruktura ng pagkakamali sa sanaysay.
pangungusap at mga mga estruktura ng
gamit ng mga pangungusap at pangungusap at mga
salita. gamit ng mga gamit ng mga pangungusap at
salita. salita. gamit ng mga
salita.
Kabuuan 30 puntos
Kumusta ang iyong pakiramdam sa katatapos na mga gawain? Nagising ba ang iyong
guniguni o imahinasyon bilang mambabasa? Iyan ang kabuluhan at kahalagahan ng pag-
uugnay ng mahahalagang kaisipang napapaloob sa mitolohiyang Cupid at Psyche. Layon
nitong hasain ang kasanayang dapat mong matutuhan at ang magagandang ugaling
makapagpapaunlad ng iyong katauhan sa pamamagitan ng mga gawaing inihanda.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
Baisa-Julian, Aileen G. at Dayag, Alma M., 2012. Pluma III Wika at Panitikan para sa
Mataas na Paaralan. Quezon City: Phoenix Publishing House, Inc.
Gonzales, Lydia Fer. et.al. 1982. Panitikan sa Pilipino. Manila: Rex Book Store.
Santos, Bernie C. at Corazon L. Santos. 2002. Kawil II -Aklat sa Paglinang ng

Kasanayan sa Wika at Literatura. Quezon City: Rex Bookstrore Inc.
Nakpil, Lolita R. et al. 2000. Gintong Pamana. Metro Manila, SD Publishing Inc.
B. Internet
• htpp:tl.wikipedia.org/wiki/mitolohiyangnordiko
• http://www.rexinteractive.com/
• http://khimpadilla.blogspot.com/2014/09/rubrik-sa-pagsulat-ng-sanaysay.html
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
Pamilya - iwasan ang mainggit sa kapwa
Sarili - maging determinado sa mga nais marating
Pamayanan - tanggapin ang pagkakamali
Lipunan - igalang ang pasya ng kapwa
Daigdig - tumulong sa mga nangangailangan
Gawain 2 Gawain 3
1
11
2 (Marami ang maaring sagot depende sa
3 karanasan ng mga mag-aaral)
4
5 Gawain 4
6 1.Tama 8. Tama
7 2. Mali 9. Mali
8 3. Tama 10. Mali
9 4. Mali
10 5. Tama
6. Tama
7. Mali
12
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pag-uugnay ng kahulugan ng salita batay sa kayarian nito

Napansin mo ba na sa pagbabasa ng mitholohiya at ang iba pang uri ng panitikan ay
madalas kang nakakikita ng malalalim at matatalinghagang pananalita? Maaring nahihilo ka
at mahihirapang isipin kung ano ang kahulugan ng mga ito. Huwag kang mag-alala.
Sadyang likas at bahagi na ng anumang uri ng panitikan ang pagkakaroon nito ng mga
mahihirap na salita. Ito ang isa sa nagbibigay-kulay, lalim at nagpapataas ng antas at bisa ng
anumang babasahin. Dahil dito, kailangang isaalang-alang mo kung paano nabuo ang salita at
kayarian nito.
Narito ang apat na kayarian ng salita:
➢ Payak - kung ito’y salitang-ugat lamang at walang panlapi.
o Halimbawa: anim, dilim, presyo, langis, tubig
➢ Maylapi - binubuo ng salitang-ugat at isa o higit pang panlapi
o Halimbawa: kasabay, tumugon, sabihin, pag-usapan,
pagsumikapan
➢ Inuulit - nagkakaroon ng reduplikasyon o pag-uulit sa salitang-ugat,
maaring ganap o di-ganap na pag-uulit.
o Halimbawa: sabi-sabi, sama-sama, tatakbo, aalis-alis
➢ Tambalan - kung pinagsama ang dalawang salita
o Halimbawa: Bahay-kalakal, balik-bayan, kapitbahay,
bahaghari

Naiuugnay ang kahulugan ng salita batay sa kayarian nito (FIOPT-Ia-b-61)
PANUTO
Basahin at unawain ang sumusunod na akda. Pagkatapos, sagutin ang kasunod
nitong mga gawain nang katapatan.
ANG KAHON NI PANDORA

Nang nalalang na ang lalaki, nagpasiya si Jupiter na lumalang ng babae upang
ipadala sa daigdig. Tinawag niya ang mga diyos at diyosa upang siya’y tulungan at sila’y
sumang-ayon.
Binigyan ni Venus ng kagandahan ang babae. Samantala, binigyan naman ito ni
Apollo ng hilig sa musika. Si Minerva nama’y nagbigay ng dunong at kakayahan sa paghabi
at para maiba sa karamihan, binigyan naman ni Merkuryo ang babae ng kaunting
pagkausyoso.
Nang ang babae ay matapos, anong ganda! Ipinagmalaki ng mga diyos ang kanilang
nilikha kaya pinangalanan nila itong Pandora, na ang kahuluga’y “alaala ng mga diyos”.
13
Pinaglooban siya ni Jupiter ng munting kahong maganda ang pagkakakilok, at may
kasamang gintong susi bilang alaala. Ipinagbilin ni Jupiter kay Pandora na huwag itong
ihiwalay sa kaniyang piling, at huwag na huwag itong bubuksan. Pagkatapos, pinapunta
niya si Pandora sa daigdig upang maging asawa ni Epimetheus.
Naging mabuting maybahay si Pandora. Masarap siyang magluto, laging abala sa
paglilinis ng bahay, mahusay maghabi at higit sa lahat, tumatalima sa bawat naisin ng
kaniyang asawa.
Hindi kailanman nawaglit sa kaniyang isip ang kahong yari sa garing na kaniyang
dala. Dahil sa ipinagkaloob na pagkausyoso, dumating ang panahong hindi na niya
mapaglabanan ang tuksong malaman kung ano ang laman nito. Kinuha niya ang gintong
susi na nakabitin na may tatlong sedang sinulid at kapagkuwa’y binuksan ang kahon. Unti –
unti niyang iniangat ang takip nito upang masilip ang laman.
Kaawa-awang Pandora! Ilang saglit lamang at ang silid ay napuno ng maliliit at
nagliliparang kulisap. Lumilipad na umuugong, at palibot–libot sa dingding hanggang
makalabas ng bintana. Ano ang kaniyang nagawa? Kaagad niyang isinara ang takip subalit
huli na sapagkat nasa labas na ng kahon ang mga impakto sa daigdig - kasalauhan,
katakawan, kalupitan, sakit, at iba pa. Mula noo’y naglipana na ang mga kulisap na
pinagmulan ng kapahamakan, salot at lumbay. Isang malaking kamalian ang pagkapagpalaya
sa kanila.
Mabuti na lamang at kaagad na naisara ni Panadora ang takip ng kahon. Kung hindi
nito agad nasarhan, pati sana ang pag-asa ay nakalipad ding kasama ng signos na may
pakpak. Kung nakawala ang pag-asa, lalong magiging kahambal-hambal ang kalagayan sa
daigdig. Sa kabutihang palad, naiwan ito. Ano kaya ang magagawa natin kung nakawala ito?
Gawain 1
Basahin ang mga sumusnod sa pangungusap. Isulat sa talahanayan sa ibaba ang
salitang-ugat ng mga salitang may salungguhit. Pagkatapos, tukuyin ang kahulugan ng mga
ito.
1. Nang malalang na ang lalaki, nagpasiya si Jupiter na lumalang ng babae upang
ipadala sa daigdig.
2. Ipinagbilin ni Jupiter kay Pandora na huwag itong ihiwalay sa kaniyang piling, at
huwag na huwag itong bubuksan.
3. Masarap siyang magluto, laging abala sa paglilinis ng bahay, mahusay maghabi at
higit sa lahat, tumatalima sa bawat naisin ng kaniyang asawa.
4. Hindi kailanman nawaglit sa kaniyang isip ang kahong yari sa garing na kaniyang
dala.
5. Dahil sa ipinagkaloob na pagkausyoso, dumating ang panahong hindi na niya
mapaglabanan ang tuksong malaman kung ano ang laman nito.
6. Ilang saglit lamang at ang silid ay napuno ng maliliit at nagliliparang kulisap.
7. Lumilipad na umuugong, at palibot–libot sa dingding hanggang makalabas ng
bintana.
8. Mula noo’y naglipana na ang mga kulisap na pinagmulan ng kapahamakan, salot at
lumbay.
9. Isang malaking kamalian ang pagkapagpalaya sa kanila.
10. Kung nakawala ang pag-asa, lalong magiging kahambal-hambal ang kalagayan sa
daigdig. Sa kabutihang palad, naiwan ito.
14
SALITA SALITANG-UGAT KAHULUGAN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Gawain 2
Suriin ang kayarian ng ilang mga salitang ginamit sa akdang binasa. Tukuyin kung ito ay payak,
maylapi, inuulit, o tambalan. Pagkatapos, ibigay ang kahulugan ng mga ito batay sa kayarian.
Mga Salita Kayarian Kahulugan
1. salot
2. paghabi
3. tukso
4. kahambal-hambal
5. dunong
6. pagkakalilok
7. pagkausyoso
8. lumbay
9. kalupitan
10. palibot-libot
Gawain 3
Magsalaysay ng isang pangyayari sa buhay na iyong napagtagumpayan. Isaalang-
alang ang paggamit ng mga salitang may iba’t ibang kayarian. Itala ang mga ito sa
talahanayan sa ibaba pagkatapos.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
15
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
________________________________________________
PAYAK MAYLAPI INUULIT TAMBALAN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
PANGWAKAS/REPKSIYON
Mula sa mga isinagawang gawain, mahalagang maging mapanuri, at maging matiyaga
sa pagkilatis ng mga salitang gingamit sa isang akda. Ito ay nakatutulong upang mapadali
ang pag-unawa sa anumang uri ng akdang pampanitikang binabasa.
MGA SANGGUNIAN
Mga Aklat
Santos, Christiana S., et. al., 2015. Modyul 1: Diwatik, Lungsod
ng Malabon
Santiago, Alfonso, et.al. 2003. Makabagong Balarilang Filipino. Manila,

Rex Book Store
16
Susi sa Pagwawasto:
Gawain 1
SALITA SALITANG-UGAT KAHULUGAN
1. lumalang Lalang
2. bubuksan Bukas
3. tumatalima Talima
4. nawaglit Waglit
5. mapaglabanan Laban
6. nagliliparan Lipad
7. umuugong Ugong
8. naglipana Lipana
9. kamalian Mali
10. kalagayan Lagay
Gawain 2
Mga salita Kayarian Kahulugan
1. salot Payak
2. paghabi Maylapi
3. tukso Payak
4. kahambal-hambal Inuulit Maaring magkaroon ng iba –ibang
5. dunong Payak kasagutan ang mga mag-aaral
6. pagkakalilok Maylapi
7. pagkausyoso Maylapi
8. lumbay Payak
9. kalupitan Maylapi
10. palibot-libot Inuulit
17
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagtukoy sa mensahe at layunin ng napanood

Ang mitolohiya ay isang halos magkakabit-kabit na kumpol ng mga tradisyonal na
kuwento na binubuo ng isang partikular na relihiyon o paniniwala. Karaniwang tinatalakay
ng mga mito ang mga diyos at diyosa, at nagbibigay ng mga paliwanag hinggil sa mga likas
na kaganapan.
Layunin ng mitolohiyang manlibang, magbigay ng karagdagang kaalaman sa
maikling kasaysayan ng mga unang tao, at magturo o magtuwid ng kanilang kasalanan.
Nakakatulong ito sa ikakaganda at ikauunlad ng kultura na kinapapalooban ng mga
tradisyon, kaugalian at paniniwala. Nakakatulong din ito sa ikauunlad ng mga gawaing
panlipunan.
Upang magkaroon ng mas malalim na kaalaman tungkol sa mga tauhan at katangian
ng mga diyos at diyosa, panoorin ang bidyo sa link na ito
https://www.youtube.com/watch?v=eJCm8W5RZes.

Natutukoy ang mensahe at layunin ng napanood na cartoon ng isang mitolohiya
(F10PD-Ia-b-61)
PANUTO
Panoorin ang isang maikling bidyong karton ng mitolohiyang pinamagatang “Ang

Pagkawala ng Unang Serena” sa link na ito:
https://www.youtube.com/watch?v=euN3ls8iw3o. Pagkatapos, sagutin ang mga inihandang
gawain nang may katapatan.
18
Gawain 1
Punan ang story web ng mga hinihinging impormasyon batay sa napanood
Paksa Mga Tauhan Tagpuan
Pamagat
___________________________________
Suliranin: Wakas:
Solusyon:
Gawain 2
Punan ang tsart sa ibaba ng pangalan ng tauhan sa napanood at isulat ang mga
katangian na nais at hindi nais tularan. Ibigay ang iyong dahilan o opinyon kung bakit nais o
hindi mo sila nais tularan.
Tauhan Nais Tularan Hindi Nais Dahilan o Opinyon

Tularan
19
Gawain 3
Tukuyin ang mensahe o aral sa napanood na bidyo at ang mga patunay dito. Isulat sa
ibaba ang mga kasagutan.
Mensahe o aral mula sa napanood:

_____________________________________________
_____________________________________________
Patunay Patunay Patunay
Gawain 4
Ipaliwanag kung ano ang gagawin mo sa mga sumusunod na sitwasyon.
1. Ikaw ay si Neptuno, ang diyos ng karagatan. May mga batas at alituntunin kang
ipinatutupad upang mapangalagaan ang iyong kaharian. Lahat ng iyong nasasakupan
ay sumusunod dito. Ngunit ang mga mangingisda ay walang sawang humuhuli ng
mga lamang-dagat at patuloy ang paggamit ng dinamita na sanhi ng pagkasira ng
karagatan. (5 puntos)
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Ikaw ay isang mangingisda. Salat na salat ang iyong pamilya sa buhay. Minsan, halos
lumiliban kayo sa hapag-kainan dahil kulang ang iyong kita sa pangingisda. Isang
araw, sa iyong pangingisda, napadpad ka sa dakong masagana ang huli. Naisip mo na
mas malaki ang iyong kikitain kung gagamit ka ng dinamita sa pangingisda. Sa
pamamagitan ng paggamit nito, mahuhuli mo lahat pati maliliit na isda at
matutustusan mo ang iyong pamilya. (5 puntos)
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
20
3. Ikaw ay isang environmentalist. Isa sa iyong mga programa ang pagpapanatili ng
kalinisan sa mga anyong-tubig. May malaking kompanya na nagbabalak magpatayo
ng pabrika sa iyong lugar. Bagamat ito ay naglalayong magbigay ng trabaho sa mga
taong nakatira sa iyong lugar, nagbabadya naman ang polusyon sa katubigan. (5
puntos)
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Matapos kong sagutan ang mga gawain, natutunan kong _______________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
Marasigan, Emily V., Del Rosario, Mary Grace. (2015). Pinagyamang Pluma. Quezon
City: Phoenix Publishing House, Inc,
B. Internet
• https://tl.wikipedia.org/wiki/Mitolohiyang_Pilipino
• https://www.youtube.com/watch?v=eJCm8W5RZes.
21
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagpapahayag ng sariling opinyon

Naranasan mo na bang magtiwala o pagkatiwalaan? Naranasan mo na bang mainggit
o kainggitan? May iniibig ka ba pero hindi ka pansin? O may humahanga sa iyo pero
inilihim?
Karaniwan na sa atin ang humanga sa magagandang babae’t matitipunong lalaki.
Mapatutunayan ito sa pagkahilig nating manood ng mga artista at beauty pageant at pumili
ng ating kandidata’t kandidato. Sa dami ng magagandang babae’t lalaki sa mundo, sino sa
palagay mo ang nagtataglay ng halos perpektong kagandahan?
Matutunghayan natin ngayon sa akdang ating babasahin kung paano ilarawan ang
katangian ng mga pangunahing tauhan at kung paano naipakita ng bawat isa ang tunay at
wagas na pagmamahalan sa kabila ng mga pagsubok sa kanilang buhay.

Naipahahayag nang malinaw ang sariling opinyon sa paksang tinalakay (F10PS-Ia-b-
64).
PANUTO
Basahin, suriin at unawaing mabuti ang isa sa mga mitolohiya ng Roma na
pinamagatang Cupid at Psyche upang masagutan nang maayos ang mga kaugnay na gawain.
Cupid at Psyche
Isinalin sa Ingles ni Edith Hamilton
Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat
Noong unang panahon, may hari na may tatlong magagandang anak na babae. Ang
pinakamaganda sa tatlo ang bunsong si Psyche. Labis siyang hinahangaan at sinasamba ng
kalalakihan. Sinasabi nilang kahit si Venus, ang diyosa ng kagandahan, ay hindi
makapapantay sa ganda nito. Nalimot na rin ng kalalakihan na magbigay ng alay at magpuri
sa diyosa. Gayundin, ang kaniyang templo ay wala nang mga alay, naging marumi, at unti-
unti nang nasisira. Lahat ng papuri’t karangalang dapat sa kaniya ay napunta na lahat sa isang
mortal. Nagalit si Venus at inutusan niya si Cupid, ang kaniyang anak upang paibigin si
Psyche sa isang nakatatakot na nilalang. Hindi na niya naisip ang maaaring maidulot ng
kagandahan ng dalaga sa kaniyang anak. Agad tumalima si Cupid at hinanap ang nasabing
babae. Umibig siya kay Psyche nang nasilayan niya ang kagandahan ng dalaga. Tila ba
napana niya ang kaniyang sariling puso.
Nang makauwi si Cupid, inilihim niya sa kaniyang ina ang nangyari. Labis namang
nagtitiwala si Venus at hindi na rin nito inusisa ang anak. Nanabik ang diyosa ng kagandahan
sa kahihinatnan ng buhay ni Psyche.
22
Gayunman, hindi naganap ang inaasahan ni Venus. Hindi umibig si Psyche sa isang
nakatatakotna nilalang o kahit kanino. Ang isa pang nakapagtataka ay walang umiibig sa
kaniya. Kontento nang pagmasdan at sambahin siya ng mga lalaki subalit hindi ang ibigin
siya. Ang kaniyang dalawang kapatid na malayo ang hitsura sa taglay niyang kagandahan ay
nakapag-asawa na ng hari at namumuhay nang masaya sa kani-kaniyang palasyo. Naging
malungkot si Psyche sa kaniyang pag-iisa. Tila walangnais magmahal sa kaniya.
Nabahala ang magulang ni Psyche. Naglakbay ang haring ama ni Psyche upang
humingi ng tulong kay Apollo. Hiniling niyang payuhan siya ni Apollo kung paano
makahahanap ng mabuting lalaking iibig sa kaniyang anak. Lingid sa kaalaman ng hari
naunang humingi ng tulong si Cupid kay Apollo. Sinabi niya ang kaniyang sitwasyon at
nagmakaawang tulungan siya. Kaya sinabi ni Apollo sa hari na makapangangasawa si Psyche
ng isang nakakatakot na nilalang. Pinayuhan niya ang hari na bihisan ng pamburol si Psyche,
dalhin siya sa tuktok ng bundok at iwan nang mag-isa. Doon ay susunduin siya ng kaniyang
mapapangasawa na isang halimaw, isang ahas na may pakpak.
Labis na kalumbayan ang baon ng hari sa kaniyang pagbabalik sa palasyo subalit agad
pa rin siyang tumalima sa payo ni Apollo. Ipinag-utos niyang bihisan si Psyche ng
pinakamaganda niyang damit. Pagkatapos mabihisan si Psyche, ipinabuhat ng hari ang anak
na parang ihahatid sa kaniyang libingan papunta sa tuktok ng bundok. Habang naglalakbay
sila, nagluluksa ang lahat sa maaaring mangyari kay Psyche. Sa kabila naman ng mabigat na
sitwasyon, buong tapang na hinarap ng dalaga ang kaniyang kapalaran. “Dapat noon pa ay
iniyakan na ninyo ako. Ang taglay kong kagandahan ang sanhi ng panibugho ng langit,”
sumbat niya sa kaniyang ama. Pagkatapos nito ay pinaalis na ni Psyche ang kaniyang mga
kasama at sinabing masaya niyang haharapin ang kaniyang katapusan.
Naghintay si Psyche habang unti-unting nilalamon ng dilim ang buong bundok. Takot
na takot siya sapagkat hindi niya alam kung ano ang naghihintay sa kaniya. Patuloy siyang
tumatangis at
nanginginig sa takot hanggang sa dumating ang malambing na ihip ng hangin ni Zephyr.
Inilipad siya nito at inilapag sa isang damuhang parang na kasinlambot ng kama at
pinahalimuyak ng mababangong bulaklak. Napakapayapa ng lugar na tila nawala ang lahat
ng kaniyang kalungkutan. Nakatulog siya
sa kapayapaan ng gabi. Nang magising si Psyche sa tabi ng ilog, natanaw niya sa pampang
nito ang isang mansiyon na parang ipinatayo para sa mga diyos. Nagmasid-masid siya at labis
ang kaniyang pagkamangha sa kagandahan nito. Yari sa pilak at ginto ang mga haligi, at ang
sahig ay napalamutian ng mga hiyas. Nag-aalinlangan niyang buksan ang pinto subalit may
tinig na nangusap sa kaniya. “Pumasok ka, para sa iyo ang mansiyong ito. Maligo ka,
magbihis, at ihahanda namin ang piging para sa iyo. Kami ang iyong mga alipin,” wika ng
mga tinig.
Nalibang si Psyche sa mansiyon, kumain siya ng masasarap na pagkain. Buong araw

siyang inaliw ng mga musika ng lira at ng mga awitin ng koro na hindi niya nakikita. Maliban
sa mga tinig na kaniyang mga kasama, nag-iisa siya sa mansiyon. Subalit sa hindi
maipaliwanag na dahilan, batid niyang sa pagsapit ng gabi ay darating ang kaniyang
mapapangasawa. Lumipas ang maghapon nang hindi niya namamalayan. Pagsapit ng gabi
nangyari nga ang inaasahan niya. Naramdaman niya ang pagdating ng lalaki. Tulad ng mga
tinig hindi niya ito nakikita. Bumulong ang lalaki sa kaniyang tainga. Nang marinig niya ang
23
tinig ng lalaki, nawala ang lahat ng takot na kaniyang nararamdaman. Sa kaniyang
paniniwala, hindi halimaw ang lalaki kundi isang mangingibig at asawang matagal na niyang
hinihintay.
Isang gabi ay kinausap siya nang masinsinan ng lalaki. Binalaan siyang may panganib
na darating sa pamamagitan ng dalawa niyang kapatid. “Darating ang iyong mga kapatid
upang magluksa sa lugar kung saan ka nila iniwan,” wika ng asawa. “Subalit huwag na
huwag kang magpapakita sa kanila sapagkat magbubunga ito ng matinding kalungkutan sa
akin at kasiraan sa iyo,” habilin ng lalaki. Nangako naman si Psyche na tatalima sa
kagustuhan ng asawa.
Kinabukasan, narinig ni Psyche ang panangis ng kaniyang mga kapatid. Labis na

naantig ang kaniyang damdamin sa kanilang pagluluksa. Nais niyang ibsan ang kanilang
kalungkutan at patahanin sila sa pag-iyak. Hanggang sa maging siya ay umiiyak na rin.
Kinagabihan ay inabutan pa siya ng kaniyang asawa na umiiyak. Sinabi ng lalaki na maaari
na niyang makita ang kaniyang mga kapatid subalit mahigpit pa rin ang kaniyang babala.
“Sige gawin mo ang iyong nais subalit parang hinahanap mo ang sarili mong kapahamakan,”
wika ng lalaki. Pinayuhan siya nang masinsinan na huwag siyang pabubuyo kaninuman na
subuking sulyapan ang mukha ng lalaki. Kung mangyayari ito, magdurusa si Psyche sa
pagkakawalay sa kaniya. “Nanaisin kong mamatay nang isandaang beses kaysa mabuhay
nang wala ka sa aking piling. Pagbigyan mo lang ang kaligayahan kong muling makapiling
ang aking mga kapatid,” buong pagmamakaawang hiling ni Psyche. Malungkot na sumang-
ayon ang lalaki.
Kinaumagahan, inihatid ng ihip ng hangin ni Zephyr ang dalawang kapatid ni Psyche.

Hindi magkamayaw sa iyakan at yakapan ang magkakapatid. Walang mapagsidlan ang nag-
uumapaw nilang kaligayahan. Nang pumasok na sila sa mansiyon labis na pagkamangha ang
naramdaman ng magkapatid. Sila ay nakatira sa palasyo subalit walang kasingganda ang
mansiyon na ito. Nag-usisa sila kung sino ang napangasawa ni Psyche. Tulad ng kaniyang
ipinangako inilihim ni Psyche ang tunay na pagkatao ng asawa. Nang matapos na ang
pagdalaw ng kaniyang mga kapatid, dumakot si Psyche ng mga ginto at hiyas upang ibigay sa
kaniyang mga kapatid. Ipinahatid niyang muli ang mga kapatid kay Zephyr. Labis na
pangingimbulo ang naramdaman ng mga ate ni Psyche sa kaniya. Ang kanilang kayamanan
ay hindi
maihahambing sa kayamanang kanilang nakita sa tahanan ni Psyche. Binalot nang labis na
inggit ang kanilang puso na humantong sa pagpaplano nila ng ikapapahamak ng kanilang
bunsong kapatid.
Noong gabi ring iyon, muling kinausap ng lalaki si Psyche. Nagmakaawa siyang
huwag na muling patuluyin sa kanilang tahanan ang kaniyang mga kapatid. “Tandaan mong
hindi mo na ako makikitang muli kapag binali mo ang iyong pangako,” masidhing paalala ng
kaniyang asawa. “Bawal na kitang makita, pati ba naman ang mga mahal kong kapatid?”
pagmamaktol na sumbat ni Pysche. Muling pinagbigyan ng lalaki ang asawa na makita ang
kaniyang mga kapatid.
Kinabukasan, muling dumalaw ang dalawang kapatid na may nabuo nang malagim na
balak sa kanilang bunsong kapatid. Nag-usisa sila nang nag-usisa hanggang malito na si
Psyche sa kaniyang mga pagsisinungaling. Napilitan siyang sabihin ang katotohanang bawal
niyang makita ang mukha ng kaniyang asawa at hindi niya alam ang anyo nito. Ikinumpisal
ng magkapatid na alam na nila noon pa na ang asawa ni Psyche ay isang halimaw batay sa
24
sinabi ng orakulo ni Apollo. Nagsisisi sila kung bakit nila ito inilihim kay Psyche. Binuyo
nila si Psyche na dapat na niyang malaman ang katotohanan bago mahuli ang lahat. Mabait
lamang daw ang kaniyang asawa ngayon subalit darating ang araw na siya ay kakainin nito.
Takot ang nangibabaw sa puso ni Psyche sa halip na pagmamahal. Ngayon lamang niya
napagtagni-tagni ang katanungan sa kaniyang isip. Kaya pala pinagbabawalan siyang makita
ang hitsura ng kaniyang asawa sapagkat halimaw ito. At kung hindi man ito halimaw, bakit
ito hindi nagpapakita sa liwanag? Magkahalong takot at pagkalito ang naramdaman ni
Psyche. Humingi siya ng payo sa kaniyang kapatid. Isinagawa na ng nakatatandang mga
kapatid ang masama nilang balak. Pinayuhan nila si Psyche na magtago ng punyal at lampara
sa kaniyang silid. Kapag natutulog na ang kaniyang asawa sindihan niya ang lampara at
buong tapang niyang itarak ang punyal sa dibdib ng asawa. Humingi lamang daw si Psyche
ng tulong at nasa di kalayuan lamang ang dalawa. Kapag napatay na ni Psyche ang asawa
sasamahan siya ng kaniyang mga kapatid sa pagtakas. Iniwan nila si Psyche na litong-lito.
Mahal na mahal niya ang kaniyang asawa subalit paano kung halimaw nga ito? Nabuo ang
isang desisyon sa kaniya. Kailangan niyang makita ang hitsura ng kaniyang asawa.
Sa wakas, nang mahimbing nang natutulog ang lalaki, patiyad na naglakad si Psyche
patungo sa pinaglagyan niya ng punyal at lampara. Kinuha niya ang mga ito. Sinindihan niya
ang lampara. Dahan-dahan siyang lumapit sa kaniyang asawa. Laking ginhawa at
kaligayahan ang nag-uumapaw sa kaniyang puso nang masilayan niya sa unang pagkakataon
ang hitsura ng kaniyang asawa. Hindi halimaw ang kaniyang nakita kundi pinakaguwapong
nilalang sa mundo. Nang madapuan ng liwanag ang kagandahan ng lalaki ay tila ba mas
lalong tumingkad ang liwanag ng lampara. Sa labis na kahihiyan at kawalan ng pagtitiwala,
lumuhod siya at binalak na saksakin ang sarili. Nang akma na niyang itatarak ang punyal sa
kaniyang dibdib, nanginig ang kaniyang kamay, at nahulog ang punyal. Ang panginginig ng
kaniyang kamay ay kapwa nagligtas at nagtaksil sa kaniya. Sa pagnanais niyang pagmasdan
pa ang kaguwapuhan ng kaniyang asawa, inilapit niya ang lampara at natuluan ng mainit na
langis ang balikat nito. Nagising ang lalaki at natuklasan ang kaniyang pagtataksil. Lumisan
ang lalaki nang hindi nagsasalita.
Sinundan ni Psyche ang asawa subalit paglabas niya, hindi na niya nakita ang lalaki.
Narinig na lamang niya ang tinig ng asawa. Ipinaliwanag nito kung sino siyang talaga. “
Hindi mabubuhay ang pag-ibig kung walang tiwala,” wika niya bago tuluyang lumipad
papalayo. “Si Cupid, ang diyos ng pag-ibig!” ang naisip ni Psyche. “ Siya ang asawa ko. Ako
na isang hamak lamang ay hindi tumupad sa aking pangako sa kaniya. Mawawala na nga ba
siya sa akin nang tuluyan?” wika niya sa kaniyang sarili. Inipon niya ang lahat ng nalalabi
niyang lakas at nagwikang “Ibubuhos ko ang bawat patak ng aking buhay upang hanapin
siya. Kung wala na siyang natitirang pagmamahal sa akin, maipakikita ko sa kaniya kung
gaano ko siya kamahal.” At sinimulan ni Psyche ang kaniyang paglalakbay.
Sa kabilang banda, umuwi si Cupid sa kaniyang ina upang pagalingin ang kaniyang
sugat. Isinalaysay niya sa kaniyang ina ang nangyari. Nagpupuyos sa galit si Venus at lalong
sumidhi ang pagseselos niya kay Psyche. Iniwan niya si Cupid nang hindi man lang
tinulungang gamutin ang sugat nito. Determinado si Venus na ipakita kay Psyche kung paano
magalit ang isang diyosa kapag hindi nasiyahan sa isang mortal.
Patuloy na naglakbay si Psyche at pinipilit na makuha ang panig ng mga diyos. Siya
ay palagiang nag-aalay ng marubdob na panalangin sa mga diyos subalit wala sa kanila ang
nais maging kaaway si Venus. Nararamdaman ni Psyche na wala siyang pag-asa sa lupa o sa
langit man. Kaya minabuti niyang magtungo sa kaharian ni Venus at ialay ang kaniyang sarili
25
na maging isang alipin. Sa ganitong paraan ay umaasa siyang lalambot din ang puso ni Venus
at huhupa rin ang kaniyang galit. Nagbabakasakali rin siyang naroon sa kaniyang ina si
Cupid. Sinimulan na niya ang paglalakbay.
Nang dumating si Psyche sa palasyo ni Venus, humalakhak nang malakas ang diyosa.
Pakutya niyang tinanong si Psyche, “Nagpunta ka ba rito upang maghanap ng
mapapangasawa? Tiyak kong ang dati mong asawa ay wala nang pakialam sa iyo, sapagkat
muntik na siyang mamatay dahil sa natamong sugat mula sa kumukulong langis na dulot mo.
Isa kang kasumpa-sumpang nilalang. Kailanman ay hindi ka magkakaroon ng asawa kung
hindi ka daraan sa butas ng karayom.” Sinabi ng diyosa na tutulungan niya si Psyche sa
pagsasanay. Ibinuhos niya sa harap ni Psyche ang isang malaking lalagyan na puno ng iba’t
ibang uri ng maliliit na butong pinaghalo-halo niya. Inutusan niya si Pysche na bago dumilim
dapat ay napagsama-sama na niya ang magkakauring buto. Agad lumisan ang diyosa.
Tinitigan lamang ni Psyche ang malaking tumpok ng mga buto. Napakaimposible ng

ipinagagawa sa kaniya ng diyosa. Nasa ganitong pagmumuni si Psyche nang pagmasdan siya
ng mga langgam. Kung ang mga mortal at imortal ay hindi naaawa sa kaniya, hindi ang
maliliit na nilalang. Nagtawag ang mga langgam ng kanilang mga kasama at sinimulan ang
pagbubukod-bukod ng mga buto. Agad natapos ang gawain. Pagdating ni Venus, hindi siya
nasiyahan sa kaniyang nakita. Sinabi niyang hindi pa tapos ang mga pagsubok ni Psyche.
Binigyan niya si Psyche ng matigas na tinapay. Sinabi rin ng diyosa na sa sahig siya
matutulog. Inisip ng diyosa na kung pahihirapan at gugutumin niya si Psyche mauubos rin
ang nakaiinis nitong ganda. Samantala, tiniyak ni Venus na hindi makalalabas si Cupid sa
kaniyang silid habang pinahihilom nito ang kaniyang sugat. Nasisiyahan si Venus sa
magandang takbo ng mga pangyayari.
Kinaumagahan, isang mapanganib na pagsubok ang ipinagawa ni Venus kay Psyche.

Pinakukuha niya si Psyche ng gintong balahibo ng mga tupa sa tabi ng ilog. Ang mga tupa ay
mababangis at mapanganib. Nang marating ni Psyche ang ilog, natutukso siyang tumalon at
magpalunod na lamang upang matapos na ang kaniyang paghihirap. Nakarinig siya ng tinig
mula sa halamang nasa tabi ng ilog. “Huwag kang magpapakamatay. Hindi naman ganoon
kahirap ang ipinagagawa sa iyo. Kailangan mo lang maghintay ng tamang panahon upang
makakuha ng gintong balahibo ng tupa. Pagsapit ng hapon ang lahat ng tupa mula sa
malalabay na halamanan ay magtutungo dito sa ilog upang magpahinga. Magtungo ka sa
halamanan at doon ka kumuha ng mga gintong balahibong nasabit sa mga sanga.” Sinunod ni
Psyche ang payo ng halamang nasa tabi ng ilog. Umuwi siya sa kaharian ni Venus na dala
ang mga gintong balahibo ng tupa.
“May tumulong sa iyo!” sumbat ni Venus kay Psyche. “Hindi mo ginagawa nang
mag-isa ang mga pinagagawa ko sa iyo. Hindi bale, bibigyan kita ng pagkakataong patunayan
na sadyang mapagkunwari kang may mabuting puso at magaling.” Itinuro ni Venus sa
malayo ang itim na tubig ng talon. Binigyan niya si Psyche ng prasko at pupunuin ito ng itim
na tubig. Nagtungo si Psyche sa ilog ng Styx. Nakita niyang malalim ang bangin at mabato.
Tanging may pakpak lamang ang maaaring makaigib ng tubig. Sa lahat ng kaniyang
pagsubok, ito na ang pinakamapanganib. Tulad ng inaasahan may tumulong kay Psyche.
Isang agila ang dumagit sa praskong tangan ni Psyche at lumipad malapit sa talon. Pagbalik
ng agila, puno na ng itim na tubig ang prasko.
Hindi pa rin sumusuko si Venus sa pagpapahirap kay Psyche. Ayaw niyang

magmukhang tanga sa harap ng madla. Ipinagpatuloy niya ang pagpapahirap sa kawawang
26
mortal. Binigyan niya si Psyche ng isang kahon na paglalagyan niya ng kagandahang kukunin
ni Psyche mula kay Proserpine, ang reyna sa ilalim ng lupa. Inutos ni Venus na sabihin ni
Psyche na kailangan niya ito sapagkat napagod siya sa pag-aalaga ng kaniyang anak na
maysakit. Katulad ng mga nauna agad tumalima si Psyche. Dala ang kahon, tinalunton niya
ang daan papunta sa kaharian ni Hades. Tinulungan siya ng isang tore na nagbigay sa kaniya
ng detalyadong hakbang patungo sa kaharian sa ilalim ng lupa. Una, kailangan niyang
pumasok sa isang butas na lagusan patungo sa ilalim ng lupa sa tabi ng ilog ng kamatayan.
Kailangan niyang sumakay sa isang bangkang ang bangkero ay si Charon. Kailangan niyang
bayaran ng pera si Charon upang siya ay makatawid. Makikita na niya ang lansangan patungo
sa palasyo. Sa pintuan ng palasyo may nagbabantay na isang asong tatlong ulo. Kapag
binigyan ng cakeang aso ito ay magiging maamo at papayag nang magpapasok sa palasyo.
Nagawa lahat ni Psyche ang ipinaliwanag ng tore. Pinaunlakan din ni Proserpine ang
kahilingan ni Venus. Agad nakabalik si Psyche nang mas mabilis pa kaysa kaniyang pagbaba.
Gayunman, nasubok muli ang karupukan ni Psyche. Sa paghahangad niya ng karagdagang
kagandahan upang umibig muli si Cupid sa kaniya, natukso siyang kumuha ng kaunting
ganda sa loob ng kahon. Nang buksan niya ito, tila walang laman subalit nakadama siya ng
matinding panghihina at agad nakatulog.
Sa mga panahong ito ay magaling na si Cupid. Sabik na siyang makita ang kaniyang
asawa subalit ibinilanggo siya ng kaniyang ina. Mahirap bihagin ang pagmamahal. Kaya
humanap si Cupid ng paraan upang makatakas. Nakita niya ang bukas na bintana at doon siya
nakatakas. Nahanap niya agad si Psyche malapit sa palasyo. Agad niyang pinawi ang
pagtulog ng asawa at agad sinilid ang gayuma sa kahon. Bahagya niyang tinusok ng kaniyang
busog si Psyche upang magising. Pinagalitan niyang muli ang kaniyang asawa dahil sa
pagiging mausisa nito na humantong muli sa kaniyang kapahamakan. Sinabi niyang
magtungo si Psyche sa kaniyang ina at ibigay ang kahon. Dito na magtatapos ang
pagpapahirap ng kaniyang ina.
Masayang nagtungo si Psyche sa palasyo samantalang si Cupid naman ay lumipad

patungo sa kaharian ni Jupiter, ang diyos ng mga diyos at tao. Hiniling niya na tiyaking hindi
na sila gagambalain ng kaniyang ina. Pumayag si Jupiter.
Nagpatawag si Jupiter ng pagpupulong ng mga diyos at diyosa kasama na si Venus.

Ipinahayag niya sa lahat na si Cupid at Psyche ay pormal nang ikinasal at wala nang dapat
gumambala sa kanila maging si Venus. Dinala ni Mercury si Psyche sa kaharian ng mga
diyos. Dito iniabot ni Jupiter kay Psyche ang ambrosia, ang pagkain ng mga diyos upang
maging imortal. Naging panatag na rin si Venus na maging manugang si Psyche sapagkat isa
na itong diyosa. At kung maninirahan na ang manugang sa kaharian ng mga diyos, hindi na
muling makagagambala si Psyche sa pagsamba ng tao kay Venus.
Ang pag-ibig (Cupid), at kaluluwa (Psyche) ay nagkatagpo sa likod ng mapapait na

pagsubok sa kanilang pagsasama ay hindi na mabubuwag kailanman.
Gawain 1
Suriin ang nilalaman ng akdang binasa sa pamamagitan ng pagsagot sa mga
sumusunod na tanong. Itiman ang letra ng tamang sagot bago ang bilang.
ⓐⓑⓒⓓ 1. Siya ang diyosa ng kagandahan. Kalapati ang kaniyang sagisag?
27
a. Diana b. Minerva c.Venus d. Vesta
ⓐⓑⓒⓓ 2. Sa akdang binasa, ano ang nag-udyok sa mga kapatid ni Psyche para siya’y
pagplanuhan ng kaniyang ikapapahamak?
a. inggit b. kagandahan c. ginto d. tiwala
ⓐⓑⓒⓓ 3. Ano ang nawala kay Psyche bilang asawa nang pakinggan niya ang payo ng
kaniyang mga kapatid laban sa kaniyang asawa at tangkaing patayin ito gamit
ang puyal?
a. inggit b. kagandahan c. ginto d. tiwala
ⓐⓑⓒⓓ 4. Bakit naiingit si Venus kay Psyche na isang mortal lamang?
a. dahil sa anak c. dahil sa ginto
b. dahil sa kagandahan d. dahil sa tiwala
ⓐⓑⓒⓓ 5. Paano tinapos ng may-akda ang mitolohiya?
a. Paglalahad ng isang bagong suliranin
b. Pagbibigay ng isang rekomendasyon
c. Paglalahad ng isang paglalagom
d. Pag-iiwan ng katanungan
Gawain 2
Suriin ang katangian ng ilang tauhan sa akda sa pamamagitan ng pagsagot sa mga gabay
na tanong.
1. Sa iyong palagay, ano ang kalakasan at kahinaan ng mga tauhan sa binasang akda?
Mga Tauhan Kalakasan Kahinaan
Cupid
Psyche
Venus
Hari(Ama ni Psyche)
Jupiter
2. Ano ang pagkakamaling ginawa ni Psyche na nagdulot ng mabigat na suliranin sa

kaniyang buhay?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Bakit gayon na lamang ang inggit at galit ni Venus kay Psyche?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Bakit itinago ni Cupid ang tunay niyang pagkatao kay Psyche?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
28
5. Bakit sa wakas ay naging panatag na ang kalooban ni Venus na maging manugang si
Psyche?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
6. Bilang isang diyosa, ano ang hindi magandang katangian ni Venus? Ipaliwanag.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
7. Kung ikaw si Psyche, tatanggapin mo rin ba ang mga hamon ni Venus para sa pag-ibig?
Bakit?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
8. Magbigay ng sariling reaksiyon sa pahayag ni Cupid na:
“Hindi mabubuhay ang pag-ibig kung walang pagtitiwala.”
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
9. Sa iyong paniniwala, kailangan bang paghirapan ng tao sa mundo ang pagpunta o lugar
niya sa langit? Ipaliwanag.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
29
Gawain 3
Basahin ang mga pahayag o kaisipang nasa kahon. Pagkatapos, magbigay ng sariling
opinyon o pananaw kaugnay nito gamit ang mga salita o parirala sa pagbibigay ng opinyon.
Hindi pangkaraniwan ang pag-iibigan nina Cupid at Psyche kaya’t may mga hadlang at mahirap silang
pinagdaanan. Ano naman ang maging pananaw o opinyon mo kung may makita kang magkasintahan o
nagmamahalang sa tingin ng lipunan o ginagalawang paligid ay alanganin o hindi sila para sa isa’t isa
tulad ng:
- Ang babae ay mala-diyosa samantalang ang lalaki ay mala-halimaw
- Ubod ng yaman ang lalaki subalit napakahirap ng babae
- Napakaputi ng babae samantalang maitim ang lalaki
- Malaki ang agwat ng edad ng babae sa mas bata niyang kasintahan
- Mula sa pamilyang matatalino at nakapag-aral ang lalaki subalit mula sa isang kahig
isang tuka naman ang babae
Ang unang naisip ko ay Ang opinyon o pananaw ko sa sitwasyon nila

_________________________________________ ay
_________________________________________ ______________________________________
_________________________________________ ______________________________________
_________________________________________ ______________________________________
Gawain 5:
_________________________________________ ______________________________________
_________________________________________ ______________________________________
____________________ ______________________________________
Ang sasabihin ko sa mga taong nanghuhusga ay ____________________________________________

__________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
___________________________________________
Ang ipapayo ko sa magkasintahan ay ____________________________________________

__________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
_________________________________________________
30
Ang mitolohiya ay nagtataglay ng iba’t ibang kaisipang nagpapahayag ng mga
karanasang kapupulutan ng makabuluhan at malikhaing aral na nag-uudyok sa mga taong
maging mapanuri. Bilang isang mapanuring mag-aaral, ilahad ang iyong natutunan sa aralin
sa pamamagitan ng pagkumpleto sa pahayag sa ibaba.
Natutunan kong_______________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Emily V. Marasigan & Mary Grace Del Rosario. (2018) Pinagyamang Pluma 10.
Lungsod Quezon: Phoenix Publishing House, Inc.
• Vilma C. Ambat, et.al. (2015) Filipino 10. Panitikang Pandaigdig. Pilipinas: Vibal
Group, Inc.
• Villafuerte, P.V. Et.al. (2000). Panunuring Pampanitikan. Quezon City: Mutya

Publishing House
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1 3. D
1. C 4. B
2. A 5. C
31
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Gamit ng Pandiwa

Upang maging mabisa ang pagsasalaysay, paglalahad at pagsusuri ng mga mito,
mahalagang magkaroon ng malawak na kaalaman sa gamit ng pandiwa.
Ang pandiwa ay maaaring gamitin bilang aksyon, karanasan at pangyayari.
Ginagamit ito bilang AKSYON kapag may tagaganap o aktor ng kilos. Malinaw
itong nakikita sa pamamagitan ng panlaping -um, mag-, ma-, magma, mang, maki at mag-an.
Halimbawa: Naglakbay si Bugan patungo sa tahanan ng mga diyos.

Pandiwa: Naglakbay Panlapi: mag- Salitang-ugat: lakbay
Tagaganap: Bugan (paksa ng pangungusap) Gamit: AKSYON
Ang pandiwa bilang KARANASAN naman ay kadalasang naipapahayag

naipahahayag kapag may damdamin ang pangungusap at may tagaramdam ng emosyon o
damdamin na nakapaloob sa pangungusap.
Halimbawa: Nalungkot ang lahat sa masamang nangyari.
Pandiwa: Nalungkot (damdamin) Panlapi: ma- Salitang-ugat: lungkot
Tagaramdam ng emosyon: lahat (paksa ng pangungusap) Gamit: KARANASAN
Sa PANGYAYARI, ang pandiwa ay resulta ng pangyayari.

Halimbawa: Sumaya ang mukha ni Venus dahil sa magandang paraiso.
Pandiwa: Sumaya (resulta ng pangyayari) Panlapi: um- Salitang-ugat: saya
Dahilan: magandang paraiso Gamit: PANGYAYARI

Nagagamit nang wasto ang pandiwa sa pagsasaad ng aksyon, pangyayari at
karanasan (F10WG-Ia-b-57)
PANUTO
Gawain 1
Basahin ang mga sumusunod na pangungusap. Pagkatapos, suriin ang gamit ng
pandiwa sa pamamagitan ng pagpuno sa hinihiling ng talahanayan.
1. Tumalima si Psyche sa lahat ng gusto ni Venus.
Pandiwa: Panlapi: Salitang-ugat:
Tagaganap (paksa): Gamit:
32
2. Natuwa si Bumabaker sa paliwanag ni Bugan.
Tagaramdam: Gamit:
3. Nalunod ang mga tao dahil sa matinding baha.

Dahilan: Gamit:
Gawain 2
Suriin ang mga sumusunod na pangungusap. Bilugan ang pandiwa at salungguhitan
ang tagaganap o resulta ng isang pangyayari. Isulat ang gamit nito sa patlang.
_____________ 1 Ginawa ni Psyche ang lahat upang maipaglaban ang pagmamahal kay Cupid.
_____________ 2 Si Venus ay nanibugho sa kagandahan ni Psyche.
_____________ 3 Nalungkot si Bantugan sa utos ng hari.
_____________ 4 Ang lahat ng kababaihan ay umibig kay Bantugan.
_____________ 5 Hindi nasiyahan si Jupiter sa ginawang pagpapahirap ni Venus kay Psyche.
_____________ 6 Si Psyche ay patuloy na naglakbay sa kaharian ng mga diyos.
_____________ 7 Lalong sumidhi ang pagseselos niya kay Psyche.
_____________ 8 Ibinuhos niya sa harap ni Psyche ang isang malaking lalagyan.
_____________ 9 Umuwi siya sa tahanan ni Venus.
_____________ 10 Dahil sa paghihirap, natukso siyang tumalon.
Gawain 3
Bumuo ng pangungusap na nagpapahayg ng iyong sariling opinyon o pananaw
tungkol sa mga sumusunod na paksa gamit ang mga pandiwang ginamit bilang aksyon,
pangyayari, at karanasan.
PAKSA AKSYON PANGYAYARI KARANASAN

1. Community
Quarantine
2. Frontliner
3. CoViD-19
Gawain 4
Guro ka ng Filipino. Isa sa mga layunin mo bilang guro ng panitikan ay ang panatilihin
at buhayin ang mga sinaunang panitikan ng Pilipinas. Nagsagawa ka ng pananaliksik
tungkol sa mga mito sa inyong rehiyon. Isulat at muli mong isalaysay. Magsagawa ka ng
isang proyektong pangkumunidad na magtuturo sa mga bata sa napili mong seksyon sa
paaralan. Ikuwento mo sa mga bata ang mga nasaliksik mong ito upang kapulutan nila ng
mga aral sa buhay at paghuhugutan ng pag-asa. Ito ay isasagawa sa pamamagitan ng
malikhaing gawain sa pamamagitan makabagong teknolohiya. Ito ay nasa pormat ng video.
Ibabahagi mo ito sa hatirang-madla (social media).
Tiyakin na ang pagsasalaysay na gagawin ay nakabatay sa susunod na pamantayan:
33
A. Wastong pagbigkas (Pamaraan at Istilo) – 15
B. Hikayat sa madla (kilos, kaangkupan ng damdamin) – 15
C. Tinig (Lakas at Linaw) – 10
D. Video presentation – 10
Matapos kong sagutan ang mga gawain, natutunan kong _______________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Ambat, Vilma, et.al. 2015. Panitikang Pandaigdig: Modyul para sa Mag-aaral
ng Filipino10, Pasig City, Department of Education –IMCS.
• Santiago, Alfonso O, et al. 2003. Makabagong Balarilang Filipino, Sampaloc,
Manila, Rex Book Store, Inc., 2003
B. Internet
• https://brainly.ph/question/134
• https://www.slideshare.net/irishme/mito-at-gamit-ngpandiwa
• https://quizizz.com/admin/quiz/5bff3f6abc5b5d001a386fee/gamit-ng-pandiwa
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
Tumalima si Psyche sa lahat ng gusto ni Venus

Pandiwa: Tumalima Panlapi: um Salitang-ugat: talima
Tagaganap: Psyche Gamit: Aksyon
Natuwa si Bumabaker sa paliwanag ni Bugan.

Pandiwa: natuwa Panlapi: ma Salitang-ugat: tuwa
Tagaganap: Bumabaker Gamit: karanasan
Nalunod ang mga tao dahil sa matinding baha

Pandiwa: nalunod Panlapi:ma Salitang-ugat: lunod
Pangyayari: dahil sa matinding baha Gamit: pangyayari
Gawain 2
1. Aksyon 7. Karanasan
2. Karanasan 8. Aksyon
3. Pangyayari 9. Aksyon
4. Aksyon 10. Pangyayari
5. Karanasan
6. Aksyon
34
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pokus ng Pandiwa

Pokus ang tawag sa relasyon o ugnayang pansemantika ng pandiwa sa simuno o
paksa ng pangungusap. Naipapakita ito sa pamamagitan ng taglay na panlapi ng pandiwa.
Pokus ng Pandiwa = PD (Pandiwa) + PK (Paksa/Simuno)
1. Pokus sa
Tagaganap (Aktor)
Ang paksa ang tagaganap ng kilos na isinasaad ng pandiwa sa pangungusap. Ito ay
sumasagot sa tanong na “sino”. Ang mga panalaping ginagamit sa pandiwa ay mag- , um- ,
mang- , ma- , maka- , makapag- , maki- , magpa-.
Halimbawa:
Naglunsad ng proyekto ang mga kabataan para sa mga mamamayan.
Pandiwa Naglunsad
Salitang-ugat Lunsad
Panlapi Mag-
Paksa Kabataan
2. Pokus sa layon (Gol)
Ang paksa ang layon ng pandiwa sa pangungusap. Ito ay sumasagot sa tanong na
"ano”. Ginagamitan ito ng mga panlaping makadiwang -in- , -i- , -ipa- , ma- , -an.
Halimbawa:
Niluto ni Ginang Cook ang gulay sa kusina para sa mga bata.
Pandiwa Niluto
Salitang-ugat Luto
Panlapi -in
Paksa gulay
3. Pokus sa Tagatanggap (Benepaktibo)

Ang paksa ang tumatanggap sa kilos ng pandiwa sa pangungusap. Sumasagot sa
tanong na "para kanino”. Ang mga panlaping makadiwang ginagamit ay i- , -in , ipang- ,
ipag-.
Halimbawa:
Ipagluto natin ng fried chicken at lasagna sina Chicky at Sanya.
Pandiwa Ipagluto
Salitang-ugat Luto
Panlapi Ipag-
Paksa Chicky at Sanya
35
4. Pokus sa Gamit (Instrumental)
Ang paksa ang kasangkapan o bagay na ginagamit upang maisagawa ang kilos ng
pandiwa sa pangungusap. Ginagamitan ng mga panlaping makadiwang ipang- , maipang-.
Halimbawa:
Ipinamunas ni Marco ang basahan sa mesa.
Pandiwa Ipinampunas
Salitang-ugat punas
Panlapi Ipang-
Paksa basahan
Nagagamit nang wasto ang pandiwa:

1. pokus ng pandiwa – tagaganap at layon sa pagsulat ng paghahambing at pagsulat ng
kuwento (F10WG-IIa-b-66)
2. pinaglalaanan at kagamitan sa paghahambing ng kultura ng ibang bansa
(F10WG-IIa-b-67)
Gawain 1
Suriin ang mga sumusunod na pangungusap. Itala ang tamang sagot sa kahon ayon sa
hinihinging bawat bilang
1. Ang masarap na ulam ay niluto ni nanay para sa amin.
Pandiwa
Salitang-ugat
Panlapi
Paksa
Pokus ng Pandiwa
2. Kumain ang mga bata ng Pancit Malabon sa hardin ni Sita.

Pandiwa
Salitang-ugat
Panlapi
Paksa
Pokus ng Pandiwa
3. Ipantali mo ang lubid sa mga bagong pitas na sitaw para sa mga kaibigan
Pandiwa
Salitang-ugat
Panlapi
Paksa
Pokus ng Pandiwa
4. Ang mga sariwang bulaklak ay pinitas ni Flower sa hardin ni Ayat para

kay Mela.
Pandiwa
Salitang-ugat
36
Panlapi
Paksa
Pokus ng Pandiwa
Gawain 2
Suriin ang mga pangungusap. Bilugan ang pandiwa at salungguhitan ang paksa sa bawat
pangungusap. Isulat sa patlang ang pokus nito.
__________1. Gamitin nang madalas ang alkohol sa paghugas ng kamay.
__________2. Nilabhan ni Washy ang mga lumang damit para sa mga bata.
__________3. Ipanghugas mo ang steel wool.
__________4. Ikuha mo ng pagkain sina Maca at Roni.
__________5. Ang sinaing ay bantayan natin.
__________6. Ang mga mamamayan ay nabigla sa balitang pangkalusugan.
__________7. Natanggap ng mga magsasaka ang mga bagong binhi.
__________8. Ipagluto natin ng miryenda ang mga frontliner ng bayan.
__________9. Masayang nakatanggap ang mga mamamayan ng relief goods.
__________10. Ang face mask ay ipantakip mo sa iyong ilong at bibig.
__________11. Nakibahagi ang mga kabataan sa tuntunin ng ECQ.
__________12. Ang kawani ng DOH ay nagsagawa ng health forum.
__________13. Ipinatupad ng pamahalaan ang social distancing.
__________14. Ipinanlinis ng mga health workers ang disinfectants sa mga upuan
__________15. Ang mga Pilipino ay nangangamba sa epekto ng pandemyang CoiD-19.
Gawain 3
Bumuo ng pangungusap gamit ang iba pang pokus ng pandiwa. Gawing batayan ang punong
pangungusap. Bilugan ang pandiwang ginamit at salungguhitan naman ang paksa.
1. Batayang pangungusap: Si Nanay ay nagluto ng ulam para sa mga frontliner.

a. Layon: _________________________________________________________
b. Gamit: _________________________________________________________
c. Tagatanggap: ____________________________________________________
2. Batayang pangungusap: Ipanahi natin ng maraming face mask ang mamamayan.
a. Tagaganap: _____________________________________________________
b. Layon: _________________________________________________________
c. Gamit: _________________________________________________________
3. Pinitas ni Flower ang bulaklak sa hardin ni Vase para kay Stem.
a. Tagaganap: _____________________________________________________
b. Tagatanggap: ____________________________________________________
c. Gamit: _________________________________________________________
37
Gawain 4
Bumuo ng mga talataang naghahambing batay sa mga nakalahad na paksa. Gumamit ng
pandiwang nasa pokus sa tagaganap at layon. Gamitin ang mga grapikong pantulong.
Kabataan
Batang 80-90
vs
Milenyal
Kalusugan
Edukasyon/
Pag-aaral
Gawain 5
Isalaysay mo ang iyong makabuluhang karanasan sa Enhanced Community Quarantine
(ECQ) – General Community Quarantine (GCQ) – Modified General Community Quarantine
(MGCQ). Isaalang-alang ang paggamit ng iba’t ibang pokus ng pandiwa.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
38
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________
Gawain 6
Sa mga akdang nabasa at sinuri sa mga naunang gawain, paghambingin ang kultura ng
Pilipinas at Italya. Gumamit ng pandiwang nasa pokus sa pinaglalaanan at gamit.
Pilipinas Italya
Sa pamamgitan ng mga isinagawang pagsasanay, natitiyak kong nagamit mo ang pandiwa
nang may kahusayan. Nakapagsagawa ka ng paghahambing at pagsasalaysay at higit sa lahat
nakilala mo ang kultura ng Pilipinas at ibang bansa sa mga akdang sinuri at pamamagitan ng
paggamit ng pokus ng pandiwa.
MGA SANGGUNIAN
Aklat
• Ambat, Vilma C., et.al, 2015. Panitikang Pandaigdig, Modyul para sa mga Mag-
aaral ng Filipino 10, Pasig City, Department of Education – IMCS, Vibal Group
Inc.
• Santiago, Alfonso O, et. al., 2003. Makabagong Balarilang Filipino. Lungsod ng
Quezon. Rex Publishing Company, Inc.
Internet
• https://www.slideshare.net/DanrebConsul/pokus-ng-pandiwa
• http://filipinotutorial.blogspot.com/2017/10/mga-pokus-ng-pandiwa-verbal-
• focus.html
• https://samutsamot.com/2014/10/28/pokus-ng-pandiwa-worksheets/
39
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Ang masarap na ulam ay niluto ni nanay para sa amin.
Pandiwa niluto
Salitang-ugat luto
Panlapi in
Paksa ulam
Pokus layon
2. Kumain ang mga bata ng Pancit Malabon sa hardin ni Sita

Pandiwa kumain
Salitang-ugat kain
Panlapi um
Paksa bata
Pokus tagaganap
3. Ipantali mo ang lubid sa mga bagong pitas na sitaw para sa mga

kaibigan
Pandiwa Ipantahi
Salitang-ugat tahi
Panlapi Ipang-
Paksa lubid
Pokus gamit
4. Ang mga sariwang bulaklak ay pinitas ni Flower sa hardin ni Ayat
para kay Mela..
Pandiwa pinitas
Salitang-ugat pitas
Panlapi In
Paksa Flower
Pokus Layon
Gawain 3
1 Gamitin alkohol
2 nilabhan damit
3 ipanghugas Steel wool
4 ikuha Mac at Roni
5 bantayan sinaing
6 nabigla mamamayan
7 natanggap binhi
8 ipagluto frontliners
9 nakatanggap mamamayan
10 ipantakip face mask
11 nakibahagi kabataan
12 nagsagawa kawani
13 ipinatupad Social distancing
14 ipinanlinis disinfectants
15 nangangamba Pilipino
40
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagsusuri sa tiyak na bahagi ng parabula

Ang parabula ay madalas na hango sa Banal na Kasulatan at kuwentong umaakay sa tao sa
matuwid na landas ng buhay. Nagtuturo ito ng moral at relihiyosong aral na naglalarawan ng
katotohanan o tunay na nagyayari sa ating buhay.
Kadalasan, ang mga parabula sa Bibliya ay ang mga talinghagang binanggit ni Hesus na
nagtuturo ng katangian ng kaharian ng Diyos.
Ang salitang parabula ay buhat sa salitang Griyegong parabole na nangangahulugang
pagtatabihin ang dalawang bagay upang pagtularin. Samakatuwid, ang isang parabula ay
gumagamit ng pagtutulad at metapora upang bigyang-diin ang kahulugan nito. Di tulad ng pabula,
ang parabula ay gumagamit ng tao bilang mga tauhan. Kung ito’y gumagamit ng hayop bilang
tauhan, ito’y nananatili sa kani-kanilang kaanyuan.
Ang mga detalye at mga tauhan sa parabula ay hindi nagbibigay ng malalim na kahulugan
sapagkat ang binibigyang-pansin ay aral sa kuwento. Marami ang nais iparating ng mga parabula sa
atin kaya dapat natin itong isabuhay lalo pa at ito ay nakasulat sa banal na Bibliya.
Nasusuri ang tiyak na bahagi ng napakinggang parabula na naglalahad ng katotohanan,
kabutihan at kagandahang asal (F10PN-Ib-c-63)
PANUTO
Basahin at unawain mabutig ang isang halimbawa ng parabula. Pagkatapos, sagutin ang mga
kasunod nitong gawain nang buong husay at katapatan.
PARABULA NG SAMPUNG DALAGA

mula sa Mateo 25:1-13
1 “Ang kaharian ng langit ay maitutulad dito. May sampung dalagang lumabas upang
sumalubong sa lalaking ikakasal. Bawat isa'y may dalang ilawan. 2 Ang lima sa kanila'y hangal at
ang lima nama'y matatalino. 3 Ang mga hangal ay nagdala ng kanilang mga ilawan ngunit hindi
nagbaon ng langis. 4 Ang matatalino nama'y nagbaon ng langis, bukod pa sa nasa kanilang mga
ilawan. 5 Naantala ang pagdating ng lalaking ikakasal kaya't inantok at nakatulog sila sa
paghihintay.
6 “Ngunit nang hatinggabi na'y may sumigaw, ‘Narito na ang lalaking ikakasal! Lumabas na
kayo upang salubungin siya!’ 7 Agad bumangon ang sampung dalaga at inayos ang kanilang
ilawan. 8 Sinabi ng mga hangal sa matatalino, ‘Bigyan naman ninyo kami kahit kaunting langis.
Aandap-andap na ang aming mga ilawan.’
9 “‘Baka hindi ito magkasya sa ating lahat. Mabuti pa'y pumunta muna kayo sa tindahan at
bumili ng para sa inyo,” tugon naman ng matatalino. 10 Kaya't lumakad ang limang dalagang iyon
41
upang bumili ng langis. Habang wala sila, dumating ang lalaking ikakasal. Ang limang nakahanda
ay kasama niyang pumasok sa kasalan, at isinara ang pinto.
11 “Pagkatapos, dumating naman ang iba pang dalaga. ‘Panginoon, panginoon, papasukin po ninyo
kami!’ pakiusap nila.
12 “Ngunit tumugon siya, ‘Sino ba kayo? Hindi ko kayo kilala.’”
13 Pagkatapos nito'y sinabi ni Jesus, “Kaya't magbantay kayo, sapagkat hindi ninyo alam
ang araw o ang oras man.”
Gawain 1
Sa pamamagitang ng word association, magbigay ng mga salitang maaaring iugnay sa mga
salita sa loob ng bilog.
Hangal Matalino
Kaharian
42
Gawain 2
Suriin ang parabulang binasa sa pamamagitan ng pagsagot sa mga sumusunod na gabay na
tanong.
1. Paghambingin ang mga dalagang hangal at matatalino sa tulong ng venn diagram.
Mga dalagang
hangal Mga dalagang
matatalino
Pagkakatulad
2. Ibigay ang kahulugan ng mga simbolismong ginamit sa akda.

SIMBOLISMO KAHULUGAN
1. Ilawan
2. Langis
3. Kaharian
3. Paano sinalubong ng mga dalagang matatalino ang lalaking ikakasal at paano nila napaalis
ang mga dalagang hangal?
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________
____________________________________________________________________
4. Ano ang ipinahihiwatig ng pahayag ni Hesus na “Kaya't magbantay kayo, sapagkat hindi
ninyo alam ang araw o ang oras man”?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
________________________________________________________
43
Gawain 3
Itala sa talahanayan ang bahaging para sa iyo ay naglalahad ng katotohanan, kabutihan, at
kagandahang-asal ng isang tao sa parabulang binasa.
Katotohanan Kabutihan Kagandahang-asal
Gawain 4
Bumuo ng isang islogan tungkol sa mensahe ng parabulang binasa.
Pangwakas/Repleksiyon
Natutunan kong _______________________________________________________

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
______________________________________________________________
Mga Sanggunian
https://www.biblegateway.com/passage/?search=Mateo+25%3A1-13&version=MBBTAG
44
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagsusuri sa nilalaman, kakanyahan at elemento ng akda

Alam mo ba na ang salitang mitolohiya ay nangangahulugang agham o pag-aaral ng mga
mito/myth at alamat? Tumutukoy ito sa kalipunan ng mga mito mula sa isang pangkat ng tao sa
isang lugar na naglalahad ng kasaysayan ng mga diyos-diyosan noong unang panahon na
sinasamba, dinarakila at pinipintakasi ng mga sinaunang tao. Ang salitang mito/myth ay galing sa
salitang Latin na mythos at mula sa Greek na muthos, na ang kahulugan ay kuwento. Ang muthos ay
halaw pa sa mu, na ang ibig sabihin ay paglikha ng tunog sa bibig.
Sa klasikal na mitolohiya, ang mito ay representasyon ng marubdob na pangarap at takot ng
mga sinaunang tao. Nakatutulong ito upang maunawaan ng mga sinaunang tao ang misteryo ng
pagkakalikha ng mundo, ng tao, at ng mga katangian ng iba pang mga nilalang. Ipinaliliwanag rin
dito ang nakatatakot na puwersa ng kalikasan sa daigdig – tulad ng pagpapalit ng panahon, kidlat,
baha, kamatayan, at apoy. Ito ay naglalahad ng ibang daigdig tulad ng langit at ilalim ng lupa. Hindi
man ito kapani-paniwalang kuwento ng mga diyos, diyosa, at mga bayani, itinuturing itong sagrado
at pinaniniwalaang totoong naganap. Karaniwang may kaugnayan ito sa teolohiya at ritwal.
Sa Pilipinas naman, ang mito ay kinabibilangan ng mga kuwentong-bayang naglalahad
tungkol sa mga anito, diyos at diyosa, at mga kakaibang nilalang. Maaaring matagpuan ang mga
mitong ito sa mga kuwentong-bayan at epiko ng mga pangkat-etniko sa kasalukuyan. Mayaman sa
ganitong uri ng panitikan ang mga naninirahan sa bulubundukin ng Luzon, Visayas, at Mindanao.
May kuwento tungkol sa pagkagunaw ng daigdig ang mga Ifugao. Inilarawan sa kanilang epikong
“Alim” kung paano nagunaw ang daigdig. Ayon dito, nagkaroon ng malaking pagbaha sa mundo at
ang tanging nakaligtas ay ang magkapatid na sina Bugan (babae), at Wigan (lalaki). Sa kanila
nagmula ang bagong henerasyon ng mga tao sa mundo.
Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang mga ibinigay
na tanong at binasang mitolohiya (F10PB-Ib-c-63)
PANUTO
Basahin at unawaing mabuti ang mitolohiyang Cupid at Pshyche na isinalaysay ni Apuleius, isang
manunulat na Latino. Pagkatapos, sagutin ang mga kasunod nitong mga gawain nang buong katapatan.
45
Gawain 1
Suriin ang mga katangian nina Cupid at Psyche ayon sa kanilang kilos o gawi,
nararamdaman, at paniniwala.
PAGSUSURI SA MGA
PANGUNAHING TAUHAN
CUPID PSYCHE
PANINIWALA PANINIWALA
NARARAMDAMAN NARARAMDAMAN
KILOS O GAWI KILOS O GAWI
46
Gawain 2
Ibuod ang mitolohiyang binasa gamit ang grapikong pantulong sa ibaba.
SIMULA
WAKAS
PATAAS NA
AKSIYON
PABABANG
AKSIYON KASUKDULAN
Gawain 3
Magsalaysay ng isang nabasa, narinig o napanood na mito ng Pilipinas o anumang kauri
nito. Gumamit ng grapikong pantulong sa pagsasalaysay. Isaalang-alang ang iba’t ibang elemento
ng mitolohiya.
Rubrik sa Pagmamarka
Pamantayan 5 3 1
Nilalaman Napakalinaw ng Malinaw ang Hndi malinaw ang
pagkakasalaysay ng pagkakasalaysay ng pagkakasalaysay ng
mga pangyayari mga pangyayari mga pangyayari
Paggamit ng Nakatulong ang Gumamit ng Hindi gumamit ng
grapikong grapikong grapikong grapikong
pantulong pantulong upang pantulong ngunit pantulong
malinaw na hindi ito gaanong
maisalaysay ang nakatulong upang
47
mga pangyayari maisalaysay ang
mga pangyayari
Estruktura ng Walang Halos walang Maraming PAN

pangungusap pagkakamali sa pagkakamali sa pagkakamali sa GW
estruktura ng mga estruktura ng mga estruktura ng mga AKA
pangungusap at pangungusap at pangungusap at S/RE
gamit ng mga salita. gamit ng mga salita. gamit ng mga salita.
Mekaniks Walang Halos walang Maraming
PLE
pagkakamali sa mga pagkakamali sa mga pagkakamali sa mga KSIY
bantas, bantas, bantas, ON
kapitalisasyon at kapitalisasyon at kapitalisasyon at
pagbabaybay. pagbabaybay. pagbabaybay. Mula
sa mga
sinagutang gawain, naisa-isa mo ang mga elemento ng mitolohiya na makatutulong sa bawat mag-aaral
upang higit na maunawaan ang daloy ng mitolohiyang nabasa na lalong naunawaan sa pamamagitan ng
paggamit ng mga grapikong pantulong.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Vilma C. Ambat, et.al. (2015) Filipino 10. Panitikang Pandaigdig. Pilipinas: Vibal
Group, Inc. Pahina 14-22
B. Internet
• https://www.scribd.com/document/400034306/Elemento-Ng-Mitolohiya
48
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagbibigay-puna sa mga salita ang ekspresiyong giamit sa akda

Ang Syria ay isang bansa sa Timog Kanlurang Asya. Nasa hangganan ito ng Lebanon,
Israel, Jordan, Iraq at Turkey.
Sa Syria isinilang ang isa sa mga pinakalumang uri ng pagsulat, ang Phoenician. Di naglaon
ay umusbong ang isang uri ng akdang pampanitikan na gumabay sa buhay ng mga tao. Ito ang
tinatawag na parabula. Ang salitang ito ay buhat sa salitang Griyego na parabole na
nangangahulugang pagtatabihin ang dalawang bagay upang pagtularin. Gumagamit ito ng tayutay
na pagtutulad at metapora upang bigyang-diin ang kahulugan nito. Isa sa mga kilalang parabula ng
Syria ay ang “Tusong Katiwala” mula sa Bagong Tipan (kasunduan ng diyos at tao).

Nabibigyang-puna ang istilo ng may-akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa
akda at ang bisa ng paggamit ng mga salitang nagpapahayag ng matinding damdamin (F10PT-Ib-c-
62);
PANUTO
Basahin at unawain ang mga mahahalagang konseptong nakapaloob sa akda. Sagutin ang mga
kasunod nitong mga gawain nang may katapatan.
ANG TUSONG KATIWALA

(Lukas 16:1-15)
Philippine Bible Society
1) Nagsalita uli si Hesus sa kaniyang mga alagad, “May taong mayaman na may isang
katiwala. May nagsumbong sa kaniyang nilulustay nito ang kaniyang ari-arian. 2) Kaya’t
ipinatawag niya ang katiwala at tinanong, ‘Ano ba itong naririnig ko tungkol sa iyo? Ihanda mo ang
ulat ng iyong pangangasiwa sapagkat tatanggalin na kita sa iyong tungkulin.’ 3) Sinabi ng katiwala
49
sa kanyang sarili, ‘Ano ang gagawin ko? Aalisin na ako ng aking amo sa pangangasiwa. Hindi ko
kayang magbungkal ng lupa; nahihiya naman akong magpalimos. 4) Alam ko na ang aking
gagawin! Maalis man ako sa pangangasiwa ay may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.
5) Isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kaniyang amo. Tinanong niya ang una,
‘Magkano ang utang mo sa aking amo?’ 6) Sumagot ito, ‘Isandaang tapayang langis po.’ ‘Heto ang
kasulatan ng iyong pagkakautang. Dali! Maupo ka’t palitan mo, gawin mong limampu,’ sabi ng
katiwala. 7) At tinanong naman niya ang isa, ‘Ikaw, gaano ang utang mo?’ Sumagot ito, ‘Isandaang
kabang trigo po.’ ‘Heto ang kasulatan ng iyong pagkakautang,’ sabi niya. ‘Isulat mo, walumpu.’ 8)
Pinuri ng amo ang tusong katiwala dahil sa katalinuhang ipinamalas nito. Sapagkat ang mga
makasanlibutan ay mas mahusay gumawa ng paraan kaysa mga maka-Diyos sa paggamit ng mga
bagay ng mundong ito.
9) At nagpatuloy si Hesus sa pagsasalita, “Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin ninyo ang
kayamanan ng mundong ito sa paggawa ng mabuti sa inyong mga kapwa upang kung maubos na
iyon ay tanggapin naman kayo sa tahanang walang hanggan. 10) Ang mapagkakatiwalaan sa maliit
na bagay ay mapagkakatiwalaan din sa malaking bagay; ang mandaraya sa maliit na bagay ay
mandaraya rin sa malaking bagay. 11) Kaya kung hindi kayo mapagkakatiwalaan sa mga
kayamanan ng mundong ito, sino ang magtitiwala sa inyo ng tunay na kayamanan? 12) At kung
hindi kayo mapagkakatiwalaan sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng talagang para
sa inyo?
13) “Walang aliping maaaring maglingkod nang sabay sa dalawang panginoon sapagkat
kamumuhian niya ang isa at iibigin ang ikalawa, paglilingkuran nang tapat ang isa at hahamakin
ang ikalawa. Hindi kayo maaaring maglingkod ng sabay sa Diyos at sa kayamanan.” 14) Nang
marinig ito ng mga Pariseo, kinutya nila si Jesus sapagkat sakim sila sa salapi. 15) Kaya’t sinabi
niya sa kanila, “Nagpapanggap kayong matuwid sa harap ng mga tao, ngunit alam ng Diyos ang
nilalaman ng inyong mga puso. Sapagkat ang itinuturing na mahalaga ng mga tao ay kasuklam-
suklam sa paningin ng Diyos.
Gawain 1
Gamit ang Jumbled word puzzle, ayusin ang mga letra upang mabuo ang salita na aangkop
sa kahulugang naibigay. Isulat ang sagot sa patlang
__________1. ginastos sa walang kabuluhang bagay (INULSYTA)

__________2. banga o sisidlan na lagayan ng tubig na gawa sa luwad (ATPAANY)
__________3. ininsulto o pagtrato ng masama (IKUTNYA)
__________4. manlilinlang o mandaraya (USTO)
__________5. katulong o tagapagsilbi (AKTIAWAL)
__________6. paggawa kung ano ang tama (AMTWUID)
__________7. katibayan o kasunduan (KSAULAATN)
__________8. pamamahala o pagpapatakbo ng isang institusyon (PNAGANGASIAW)
__________9. tumutukoy sa mga naniniwala sa turo ni Jesus (LAGADA)
__________10. responsibilidad ng isang indibidwal (TNUGKUNLI)
50
Gawain 2
Mula sa binasang parabula, bigyang-puna ang istilo ng may-akda batay sa mga salita at
ekspresiyong ginamit sa pamamagitan ng pagkilala sa damdaming ipinahahayag sa mga
sumusunod na bahagi ng parabula. Hanapin sa loob ng kahon ang damdaming angkop sa pahayag.
__________1. “May taong mayaman na may isang katiwala. May nagsumbong sa kaniya na
nilustay nito ang kaniyang ari-arian”.
__________2. “Ano itong naririnig ko tungkol sa iyo? Ihanda mo ang ulat ng iyong pangangasiwa
sapagkat tatanggalin na kita sa iyong tungkulin”.
__________3. “Ano ang gagawin ko? Aalisin na ako ng aking amo sa pangangasiwa. Hindi ko
kayang magbungkal ng lupa; nahihiya naman akong magpalimos.”
__________4. “ Kaya’t sinasabi ko sa inyo, gamitin ninyo ang kayamanan ng mundong ito sa
paggawa ng mabuti sa inyong mga kapwa upang kung maubos na iyon ay tanggapin
naman kayo sa tahanang walang hanggan.”
__________5. “At kung hindi kayo mapagkakatiwalaan sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay
sa inyo ng talagang para sa inyo?”
lungkot galit panghihinayang

pagtataka pagkaawa pag-aalinlangan
Gawain 3
Ilarawan ang damdaming nangibabaw sa may-ari ng lupa matapos malaman ang ginawa
ng katiwala.
Damdamin
Gawain 4
Piliiin sa loob ng simbolong puso ang mga emosyonng ipinapahiwatig ng pahayag sa ibaba.
Isulat ang sagot bago ang bilang.
Panunumbat Pagtataka Lungkot

LungkotPagka Paghanga Pagkasabik Galit
Panghihinayang Pag-aalinlangan
Pagtatampo Pagkatakot Pagtataka
_____________1. Bakit ngayon mo lang ibinigay sa akin ito?Ang tagal ko nang hinihintay.
51
_____________2. Huwag po! Nagmamakaawa ako, huwag mo pong ituloy ang binabalak mong
masama.
_____________3. Simula nang makilala ko siya, ngayon ko lng lang masilayan ang ngiti sa
kaniyang mga labi.
_____________4. Kung nakinig sana ako sa mga payo ng aking mga magulang, marahil isa na rin
akong matagumpay na propesyunal.
_____________5. Titingnan ko kung makakasama ako sa dadaluhan ninyong party mamayang
gabi. Magpapaalam muna ako sa kung papayagan ako.
_____________6. Nakikiramay ako sa pagkawala ng minamahal mong alaga.
_____________7. Wow! Kakaiba ang regalong ito, ngayon ko lang ito nasilayan.
_____________8. Ang nalalapit mong pag-uwi ay inaabangan ko.
_____________9. Hindi ko gusto ang pananalita mo, dahan-dahan ka nga!
____________10. Siya na lang lagi ang binibigyan mo ng atensiyon. Anak niyo rin naman ako ah.
Gawain 5
Gamit ang emoji o smiley, bigyang emosyon ang mga pahayag na hango mula sa
parabulang “Ang Alibughang Anak”. Piliin kung anong emoji ang gagamitin sa bawat bilang sa
ibaba.
masaya Pagtataka
Pagkagalak Lungkot
Galit Pagsisisi
_____1. “Ama, nagkasala ako sa Diyos at sa iyo. Hindi na ako karapat-dapat na maging anak mo.”
_____2. “Ang anak ko ay nawala at ngayon ay muling nagbalik. Ipagdiwang natin ang kaniyang
pagbabalik.”
_____3. “Ano ang sanhi ng pagdiriwang na ito,” ang nasambit ng panganay na kapatid sa kanyang
pagdating.
_____4. “Ako’y masunurin niyong anak na buong pusong naglilingkod sa inyo ay hindi niyo man
lng maipagkatay ng kahit isang guya. Ngayong dumating ang alibugha niyong anak na
lumustay ng inyong kayamanan ay gugugol kayo ng malaki at magdiwang?
____5. “Madali, dalhin niyo rito ang pinakamahusay na damit at isuot sa kaniya. Suotan siya ng
singsing at pangyapak.. Kunin ang pinakamatabang guya at patayin. Magdiwang tayo. Kumain tayo
at magsaya sapagkat ang anak kong ito ay namatay at muling nabuhay.”
Gawain 7
Punan ng angkop na salita ang patlang upang mabuo ang diwa ng talata. Gamitin ang mga
salitang nakalimbag sa ibaba.
Aray! Naku! Ha! Ayaw ko!

Bilisan mo! Bukangliwayway Grabe!
Madaling araw pa lamang ay naglalakad na si Mang Berto sa isang masukal o madawag na

daan patungo sa kaniyang bukid. Walang ano-ano’y, may narinig siyang kaluskos. Dahil madilim
pa, di niya masyadong maaninag kung ano iyon. Ginamit niya ang dala nitong flashlight. 1)
“_____________ napakalaking ahas!” Tumakbo siya at tumungo sa ibang parte ng daan subalit
52
dahil sa katandaan ay nahirapan na siyang tumakbo nang mabilis. Sa kasamaang palad, siya ay
napatid ng isang nabuwal na puno na sanhi ng kaniyang pagkabuwal at pagkabagok ng ulo sa bato.
2 “______________ ang sakit ng ulo ko!” Dahan-dahan siyang bumangon at umupo. Mahapdi ang
sugat sa kaniyang ulo ngunit tiniis niya. Wala siyang ibang maaasahan dito kundi ang sarili niya.
Pinalakas niya ang sarili saka hinay-hinay na bumalik sa kanilang tahanan.
Nabigla ang anak sa kaniyang nakita. “Itay, bakit anong nangyari sa inyo?” Isinalaysay ng
matanda ang buong pangyayari. “Anak, 3) __________kumuha ka ng gamot para sa lolo mo.” 3
“)________lolo malalim ang sugat niyo.” ”Dadalhin ka namin sa doktor itay. Kailangang matahi
itong sugat mo.” “Doktor?4) ____________. Mabuti na pakiramdam ko, di na masakit ang sugat
ko” sinasabi lng ni Mang Berto pero sa totoo lng di pa niya naranasang pumunta sa doktor sa tanang
buhay niya kaya takot siyang pumunta dito “Itay kailangan nating ipatahi ang sugat niyo. Di iyan
magagamot kung di natin dadalhin doon.” Walang nagawa si Mang Berto kundi sumunod. Takot
man siya kasama naman niya ang anak at apo. 5)______, ang karayom. Nagulat siya nang makita
ang karayom na gagamitin sa kanya. “Huwag po kayong matakot, lolo,” sabi ng doktor. “Mabilis
lng ito.” Sobrang kaba niya pero naroong nakaalalay ang kaniyang pamilya hanggang matapos ito.
Gawain 7
Mula sa lahat ng iyong natutunan, gamit ang mga ekspresyon o salitang nagpapahayag ng
matinding damdamin, bumuo ng maikling talata ukol sa napapanahong isyu at salungguhitan ang
mga salitang ginamit. Bumuo ng sariling pamagat.
________________________
__________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
53
Rubrik sa Pagtataya ng Talata
Kraytirya 4 3 2 1
Nilalaman Kompleto at Kompleto ang May ilang kakulangan Maraming
komprehensibo ang nilalaman ng sa nilalaman ng kakulangan sa
nilalaman ng sulat/talata. talata/sulat. nilalaman ng talata
sulat/talata. Wasto ang lahat ng May ilang maling
Wasto ang lahat ng impormasyon. impormasyon sa
impormasyon. nabangggit.
Presentasyon Malikhaing nailahad Maayos na nailahad Hindi gaanong Hindi maayos na

ang nilalaman ng ang taalta/sulat. maayos na nailahad nailahad ang
talata/sulat. Nauunawaan ang ang taalta/sulat. Hindi sulat/talata. Hindi
Nauunawaaan ang nilalaman. gaanong nauunawaan gaanong nauunawaan
nilalaman ng talata. ang nilalaman. ang nilalaman.
Organisasyon Oganisado , malinaw, Malinaw at maayos Maayos ang Hindi maayos ang
simple at may tamang ang presentasyon ng presentasyon ng mga presentasyon ng mga
pagkasunod-sunod mga ideya sa pangyayari at ideya. ideya. Maraming
ang presentasyon ng sulat/talata. May bahaging di bahagi ang hindi
ideya sa talata/sulat. Malinaw ang daloy gaanong malinaw. malinaw sa
Malinaw ang daloy at ng pagkakalahad ng paglalahad ng
oranisado ang kaisipan kaisipan
paglalahad ng
kaisipan
Wastong gamit Malinaw, maayos at Tama ang baybay Maayos ang Hindi maayos ang
ng salita at tama ang baybay ng ng salita, gramatika, pagbabaybay ng mga gramatika at
pagbabantas salita, gramatika, kapitalisasyon at salita subalit pagbabantas. Hindi
kapitalisasyon at pagbabantas. mayroong kaunting maayos ang
pagbabantas. Maayos Maayos ang kamalian sa gramatika pagkakasulat.
ang pagkakasulat. pagkakasulat. at pagbabantas. Hindi
gaanong maayos ang
pagkakasulat.
Mula sa isinagawang mga gawain, natutunan mo ang iba’t ibang paraan sa pagpapahayag ng
emosyon o sidhi ng damdamin. Ang pagiging maalam sa iba’t ibang ekspresyon ay nakatutulong sa
atin nang malaki para sa ating pakikipag-ugnayan at pakikipagtalastasan sa ating kapwa at maging
sa ating komunidad.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Ambat, Vilma C. et al. Panitikang Pandaigdig: Modyul para sa Mag-aaral Filipino
10 (Unang Edisyon ). DepEd-IMCS. Pasig City: Vibal Group Inc. (2015)
54
B. Internet
• tl.delachieve.com/nasaan-ang -Syria-paglalarawan-ng estado/

• https://brainly.ph/question/141074#readmore
• https://smart-answers.ph/filipino/mga-talasalitaan-sa-ang-tusong-kati-1638692#otvet
• https://sigmafourblog.wordpress.com/2016/05/03/pagpapahayag-ng-damdamin/
• https://www.slideshare.net/cli4d/paraan-ng-pagpapahayag-ng-emosyon-at-masining-
na-pagkukuwento?next_slideshow=1
• https://alaalangkahapon.wordpress.com/2015/09/01/ang-tusong-katiwala/
• https://www.google.com/search?q=sorry+emoji&tbm=isch&hl=en-GB&hl=en-
GB&ved=2ahUKEwi60_mmc7pAhUxzIsBHeiZCj0QrNwCKAB6BAgBEDU&biw
=1349&bih=657#imgrc=RrnAQwQJYJ7jbM
• https://dokumen.tips/documents/rubrik-sa-pagtataya-ng-talata.html
SUSI NG PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Nilustay
2. Tapayan
3. Kinutya
4. Tuso
5. Katiwala
6. Matuwid
7. Kasulatan
8. Pangangasiwa
9. Alagad
10. Tungkulin
Gawain 2
1. Pagtataka
2. Galit
3. Lungkot
4. Panghihinayang
5. Pag-aalinlangan
Gawain 3
1. Galit
2. Pagtataka
3. Pagkaawa
4. Paghanga
Gawain 4
1. Panunumbat
2. Pagkatakot
3. Pagtataka
55
4. Panghihinayang
5. Pag-aalinlangan
6. Lungkot
7. Paghanga
8. Pagkasabik
9. Galit
10. Pagtatampo
Gawain 5
1.
2.
3.
4.
5.
Gawain 7
1. Naku!
2. Aray!
3. Bilisan mo!
4. Grabe!
5. Ha!
56
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Paggamit ng mga piling pang-ugnay sa pagsasalaysay

Pasalita man o pasulat, nakatutulong sa pag-unawa ng mensahe ng isang diskurso ang paggamit
ng mga salitang nagsasama-sama o nag-uugnay ng ideya sa mga kasunod na ideya. Tinatawag sa
Ingles na cohesive devices ang ganitong mga salita. Sa Filipino, tinatawag na pang-ugnay ang mga
ito. Sa pagkakaroon ng organisadong mga pangyayari sa bawat bahagi, madali ngayong matutukoy
ang mensaheng nakapaloob dito. May mga angkop na pang-ugnay na ginagamit sa pagsasalaysay.
Narito ang mahahalagang gamit nito:
a. Pagdaragdag at pag iisa-isa ng mga impormasyon
Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito sa paglalahad ng pagkakasunod-sunod ng
mga pangyayari o pag-iisa-isa ng mga impormasyon.
Halimbawa ng mga pang-ugnay na ito ay pagkatapos, saka, unang, sumunod na
araw, sa dakong huli, pati, isa pa, at gayon din
b. Pagpapahayag ng mga kaugnayang lohikal
Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito sa paglalahad ng dahilan at bunga,
paraan at layunin, paraan at resulta, maging sa pagpapahayag ng kondisyon at kinalabasan.
Halimbawa ng mga pang-ugnay na ito ay dahil sa, sapagkat, at kasi. Sa paglalahad
ng bunga at resulta ay ginagamit ang pang-ugnay na kaya, kung kaya, tuloy, at bunga.

Nagagamit ang angkop na mga piling pang-ugnay sa pagsasalaysay (pagsisimula,
pagpapatuloy, pagpapadaloy ng mga pangyayari, pagwawakas) (F10WG-1b-c-58)
PANUTO
Basahin at unawain ang akdang “Mensahe ng Butil ng Kape.” Pagkatapos, sagutin nang
bong husay ang ang mga naihandang gawain.
MENSAHE NG BUTIL NG KAPE
“The Story of a Carrot, Egg, and a Coffee Bean”
(Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo)
Isang araw, habang nagbubungkal ng lupa ang magsasaka, narinig niyangnagmamaktol ang
kaniyang anak na lalaki. Narinig nitong binabanggit ng kaniyang anak ang hirap at pagod na
nararanasan sa pagsasaka at pagbubungkal ng bukirin.
Ayon pa sa anak, nararamdaman niya na hindi makatarungan ang kaniyang buhay dahil sa hirap
na nararanasan niya. Sa pagkakataong iyon, tiningnan ng ama anganak at tinawag niya papunta sa
kusina.
Nilagyan ng ama ang tatlong palayok ng tubig at saka isinalang sa apoy.Walang narinig na ano
mang salitaan sa mga oras na yaon. Hinayaan lamang nila angnakasalang na mga palayok. Hindi
nagtagal, kumulo ang tubig. Sa unang palayok inilagay ng ama ang carrot. Sa pangalawa naman ay
mga itlog. Sa panghuli, butil ng kape ang inilahok.
57
“Sa tingin mo, ano ang maaaring mangyari sa carrot, itlog at butil ng kape na aking inilahok?”
tanong ng ama.
“Maluluto?” kibit-balikat na tugon ng anak.
Makalipas ang dalawampung minuto, inalis ng ama ang mga baga at pinalapit ang anak sa mga
palayok.
“Damhin mo ang mga ito,” hikayat ng ama.
“Ano ang iyong napuna?” bulong ng ama.
Napansin ng anak na ang carrot ay lumambot. Inutusan naman siya ng ama na kunin ang itlog at
hatiin ito. Matapos mabalatan ang itlog, napansin niya na buo at matigas na ito dahil sa
pagkakalaga.
“Higupin mo ang kape,” utos ng ama.
“Bakit po?” nagugulumihanang tanong ng anak.
Nagsimulang magpaliwanag ang ama tungkol sa dinaanang proseso ng carrot, itlog,at butil ng
kape. Pare-pareho itong inilahok sa kumukulong tubig subalit iba-iba ang naging reaksiyon.
Ang carrot na sa una ay matigas, malakas, at tila di matitinag subalit matapos mailahok sa
kumukulong tubig ay nagging malambot na kumakatawan sa kahinaan. Ang itlog na may puti at
manipis na balat bilang proteksiyon sa likidong nasa loob nito, ay naging matigas matapos
mapakuluan. Samantala, ang butil ng kape nang ito ay mailahok sa kumukulong tubig ay natunaw
ngunit kapalit nito ay karagdagang sangkap na magpapatingkad dito.
“Alin ka sa kanila? tanong ng ama sa anak.
“Ngayon, nais kong ikintal mo ito sa iyong isipan, ang kumukulong tubig ay katumbas ng
suliranin sa buhay. Kapag ito ay kumatok sa ating pinto, paano ka tutugon? Ikaw ba ay magiging
carrot, itlog o butil ng kape?” usal ng ama.
“Ikaw ba ay magiging carrot na malakas sa una subalit nang dumating ang pagsubok ay naging
mahina? O kaya naman ay magiging tulad ng itlog na ang labas na balat ay nagpapakita ng
kabutihan ng puso subalit nabago ng init ng kumukulong tubig? Ang itlog ay nagpapaalala na
minsan may mga taong sa una ay may mabuting puso subalit kapag dumaan ang pagsubok tulad ng
sigalot sa pamilya o mga kaibigan, sila ay nagkakaroon ng tigas ng kalooban upang hindi igawad
ang kapatawaran sa nagkasala. O maging tulad ka kaya ng butil ng kape na nakapagpabago sa
kumukulong tubig? Kapuna-puna na sa tulong ng butil ng kape, nadagdagan ng kulay at bango ang
kumukulong tubig,” paliwanag ng ama.
“Kung ikaw ay tulad ng butil ng kape, ikaw ay magiging matatag sa oras ng pagsubok. Higit sa
lahat, ikaw mismo ang magpapabago sa mga pangyayari sa paligid mo,” dagdag na paliwanag ng
ama.
“Paano mo ngayon hinaharap ang mga suliranin sa iyong buhay?” Ikaw ba ay sumusunod
lamang sa kung ano ang idinidikta ng sitwasyon o nagsusumikap kang maging matatag sa harap ng
mga pagsubok. Gayundin, patuloy ka rin bang lumilikha ng positibong pagbabago na dulot ng di
magagandang pangyayari?
“Kaya anak, ikaw ba ay carrot , itlog, o butil ng kape?” tanong muli ng ama.
Ngumiti ang anak, kasunod ang tugon – “ako ay magiging butyl ng kape...” katulad mo mahal
na ama.
-Mula sa Elements of Literature nina Holt et. al. 2008. Texas, USA
Gawain 1
Magsalaysay ng pangyayari sa buhay mo na may kaugnayan sa naging kalagayan ng mga tauhan
sa binasang kuwento. Gumamit ng pang-ugnay na nasa loob ng kahon at salungguhitan ang mga
nagamit sa pagsasalaysay. Gamitin ang kasunod na grapikong presentasyon sa pagsasalaysay ng
mga pangyayari.
Noong una, isang araw, at, uli, pagkatapos, bukod, ano pa, subalit, pero, sa kabilang
banda, gayon man, kung saan, dahil sa, para sa, sa katunayan, kaagad, pagkatapos, sa
wakas, sa lalong madaling panahon, kaya
58
Ako bilang…
Carrot i Butil ng kape

Itlog
PANGYAYARI
PANGYAYARI
PANGYAYARI
Gawain 2
Punan ng angkop na pang-ugnay ang sumusunod a talata upang mabuo ang diwa ng
pagsasalaysay. Piliin sa loob ng kahon ang tamang sagot.
Sa katunayan Subalit Sa pagkakataong ito Isang araw Tungkol sa
Sa wakas Saaka Dahil sa Muli At
1. ______________, habang nagbubungkal ng lupa ang magsasaka, narinig niyang nagmamaktol

ang kaniyang anak na lalaki 2.__________ hirap na kaniyang nararanasan. 3. _______________,
tinawag ng ama sa kusina ang kaniyang anak. Nilagyan ng ama ang tatlong palayok ng tubig
4.______________isinalang sa apoy. Pare pareho inilagay ang carrot, itlog at butil ng kape sa
kumukulong tubig 5.___________iba-iba ang naging reaksiyon. Nagsimulang magpaliwanag ang
ama 6.______________ dinaanang proseso ng carrot, itlog, 7._____ butil ng kape. Naliwanagan
ang isipan ng anak sa ginawang representasyon ng ama 8._____________ nakaramdam siya ng
saya at nagwika, “Ama ko, ako ay magiging kape” 9.___________ nagbago ang pananaw ng anak
sa kaniyang buhay 10.____________ nagpasalamat siya sa kaniyang ama.
59
Gawain 3
Basahin at unawain ang diwa ng bawat pangungusap. Hanapin sa loob ng panaklong ang
angkop na pang-ugnay na dapat gamitin upang mabuo ang diwa nito. Isulat ang tamang sagot sa
patlang.
1. Ang nalikom na pera ay_________ sa mga nasalanta ng bagyong Yolanda. (kaya, dahil,
para, upang)
2. Nagkaroon ng selebrasyon ang pamilya___________nakamit ng kanilang anak ang unang
puwesto sa patimpalak. (dahil, para, upang, kaso)
3. Mapagmahal siya _______ siya ay madaling masaktan. (ngunit, dahil, upang,
habang)
4. Nagtuloy-tuloy ang mga mamamayan sa paglilinis ___________ maihanda ang pagdarausan
ng pagpupulong. (kaya, upang, dahil, sapagkat)
5. Siya ang napili na maging kalahok sa pagbigkas ng tula ____________ aming guro. (ukol
sa, sapagkat, dahil, ayon sa)
6. Maari ka nang umalis ________ maabutan mo pa sila. (dahil, para, sapagkat, kaso)
7. Matulog ka nang maaga__________hindi ka mahuli sa klase mo bukas. (para, dahil,
kasi,samantalang)
8. Maaari ka nang maglaro_________ tapos mo na ang iyong gawain. (kaya, samantalang,
kasi, kapag)
9. Huwag kang gumawa ng masama sa kapwa mo _____________ walang maibubungang
maganda sa iyo. (sapagkat, ngunit, kung, kaya)
10. Sasama sana ako sa kanila_________ nakaalis na pala sila. (kaya, habang, kaso,sapagkat)
Gawain 4
Sumulat ng maayos na paliwang tungkol sa alinman sa mga paksa sa ibaba. Isaalang-alang
ang paggamit ng mga pang-ugnay.
Bullying Act sa Paaralan, ipinatupad Paggamit ng Social Media sa

Komunikasyon
Pagpapaliwanag:
Mga pang-ugnay na ginamit:
60
Rubrik sa Pagpupuntos
Mga Krayterya 1 2 3 4 Puntos
Organisasyon Hindi maayos May lohikal na Maayos ang Mahusay ang
ang organisasyon organisasyong pagkakasunod
organisasyon ngunit hindi pagkakabuo -sunod ng
ng masyadong ng talata na mga
pagsasalaysay, mabisa ang may angkop pangyayari sa
walang panimula at na simula at kabuuan ng
panimula at konklusiyon konklusiyon talata,mabisa
konklusiyon ang panimula
at
konklusiyon
Gramatika Nakagamit ng Nakagamit ng Nakagamit ng Nakagamit ng
dalawang tatlong pang- limang pang- pitong pang-
pang- ugnay ugnay sa ugnay sa ugnay sa
sa pagsasalaysay pagsasalaysay pagsasalaysay
pagsasalaysay
Ang iyong kaalaman ay napagyaman sa tulong ng sinagutan mong mga gawain. Higit sa lahat,
batid kong nakatulong ang mga pang-ugnay na ito sa pag unawa ng mensahe ng isang diskurso. Sa
pagkakaroon ng organisadong mga pangyayari sa bawat bahagi, madali ngayong matutukoy ang
mensaheng nakapaloob dito.
MGA SANGGUNIAN
• Panitikang Pandaigdig Filipino 10 Modyul para sa Mag-aara
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 2
1. Isang araw
2. dahil sa
3. sa pagkakataong ito
4. at saka
5. subalit
6. tungkol sa
7. at
8. sa katunayan
9. sa wakas
10. muli
Gawain 3
1. para
2. dahil
3. ngunit
4. upang
5. ayon sa
6. para
7. para
8. kapag
9. sapagkat
10. kasi
61
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pangunahing paksa at pantulong na ideya

Ang sanaysay ay isang uri ng akda na nasa anyong tuluyan. Ito ay mula sa mga
salitang “sanay” at “salaysay” na maaaring mangahulugang pagsasalaysay ng isang “sanay” o
eksperto sa isang paksa.
Sa pagsulat ng sanaysay, mahalagang matukoy ang pangunahing paksa at ang mga

pantulong na detalye. Ang pangunahing paksa ay ang sentro o pangunahing tema sa talata.
Kadalasang makikita ito sa una at huling pangungusap. Samantalang ang pantulong na
detalye ay mga mahahalagang kaisipan o mga susing pangungusap na may kaugnayan sa
pangunahing paksa.
Sa gawaing ito ay pagtutuunan ng pansin ang sanaysay na naisulat dahil sa
napapanahong sakit na kumakalat at nakaapekto sa buong daigdig – ang Coronavirus disease
2019 o CoViD-19. Inaasahang matutukoy mo ang pangunahing paksa at mga pantulong na
detalye mula sa babasahing sanaysay.

Naipaliliwanag ang pangunahing paksa at pantulong na mga ideya sa napakinggang
impormasyon sa radyo o iba pang anyo ng media (F10PN-Ic-d-64)
PANUTO
Basahin at unawain ang mga mahahalagang konseptong nakapaloob sa sanaysay. Sagutin
ang mga gawain sa ibaba nang may katapatan.
Simpleng hakbang upang maprotektahan ang sarili at ang iba baban sa CoViD-19
(WHO-12 March 2020)
Ang coronavirus disease (COVID-19) ay isang nakahahawang sakit na dulot ng
bagong coronavirus. Karamihan sa mga taong magkakaroon ng impeksyon ay makararanas
ng hindi malalang sintomas at gagaling. Ngunit ang iba ay makararanas ng malubhang sakit,
lalo na sa mga matatanda at mga may dati nang karamdaman. Narito ang ilang mga simpleng
hakbang na maaari mong gawin upang maprotektahan ang kalusugan mo at ng iba.
1. Hugasan nang madalas ang iyong mga kamay.
Ugaliin ang puspusang paglilinis ng mga kamay gamit ang hand sanitizer na may
alkohol o hugasan gamit ang sabon at tubig.
Bakit? Lagi nating ginagamit ang ating mga kamay upang hawakan ang mga bagay na
maaaring kontaminado. Maaaring hindi natin namamalayan na mahawakan natin ang ating
mukha, nailipat na ang virus sa mata, ilong at bibig at nahawahan na tayo. Namamatay ang
62
mga virus na maaaring nasa iyong kontaminadong kamay, kasama na ang bagong
coronavirus, sa pamamagitan ng paghuhugas ng kamay gamit ang sabon at tubig o paggamit
ng hand sanitizer na may alkohol.
2. Iwasan ang paghawak sa iyong mata, ilong at bibig.
Madalas nating hinahawakan ang ating kamay nang hindi namamalayan. Maging
mapagmatyag tungkol dito, at iwasan ang paghawak sa iyong mata, ilong at bibig.
Bakit? Maraming hinahawakan ang mga kamay at maaari itong makakuha ng mga
virus. Kapag kontaminado na ang kamay, naililipat ang virus sa mata, ilong at bibig, at
maaaring pumasok sa katawan at magdulot ng sakit.
3. Takpan ang iyong bibig kapag uubo at babahing.
Siguraduhing ikaw, at ang mga tao sa paligid mo, ay sumusunod sa tamang respiratory
hygiene. Ibig sabihin nito ay ang pagtakip ng bibig at ilong gamit ang loob ng siko o tisyu
kapag uubo o babahing. Agad na itapon ang gamit na tisyu sa basurahang may takip at
maghugas ng kamay.
Bakit? Kung ang isang tao ay uubo o babahing, tumatalsik ang maliit na droplet mula
sa ilong at bibig na maaaring may virus. Sa pagtakip ng iyong bibig kapag uubo o babahing,
naiiiwasan ang pagkalat ng mga virus at mikrobyo sa iba. Sa paggamit ng loob ng siko o tisyu
– at hindi iyong kamay – sa pag-ubo o pagbahing, naiiwasan ang paglipat ng kontaminadong
droplet sa iyong kamay. Dahil dito, napipigilan ang paglipat ng virus sa tao o bagay.
4. Iwasan ang matataong lugar at malapit na pakikisalamuha sa taong may lagnat o ubo.
Iwasan ang matataong lugar, lalo na kung and iyong edad ay 60 pataas o may dati
nang karamdaman gaya ng altapresyon, diyabetis, sakit sa puso at baga o kanser. Panatilihin
ang hindi bababa sa 1 metrong pagitan mula sa iyo at sa kung sinumang may lagnat o ubo.
Bakit? Pangunahing kumakalat ang COVID-19 sa pamamagitan ng droplet na lumabas mula

sa bibig o ilong kapag umubo o bumahing ang isang tao. Sa pag-iwas sa mga matataong
lugar, nilalayo mo ang iyong sarili (ng hindi bababa sa 1 metro) mula sa mga taong maaaring
may COVID-19 o sinumang may iba pang may sakit.
5. Manatili sa bahay kung ikaw ay may sakit
Manatili sa bahay kung ikaw ay may nararamdamang sakit, kahit sinat at ubo lang.
Bakit? Sa pananatili sa loob ng bahay at hindi pagpunta sa trabaho o iba pang lugar,
gagaling ka nang mas mabilis at maiiwasan ang pagkalat ng sakit sa ibang tao.
6. Kung ikaw ay may lagnat, ubo at hirap sa paghinga, magpakonsulta agad - ngunit tawagan
mo muna ang health facility.
Kung ikaw ay may lagnat, ubo at hirap sa paghinga, magpakonsulta nang maaga. Kung
kakayanin, tumawag muna sa ospital o health center para masabihan ka kung saan ka
pupunta.
63
Bakit? Makatutulong ito upang masiguro na tama ang payong mabibigay sayo, ikaw
ay maituro sa tamang health facility, at maiwasan mong makahawa sa iba.
7. Kumuha ng impormasyon sa mapagkakatiwalaang awtoridad.
Alamin ang pinakabagong impormasyon tungkol sa CoViD-19 mula sa

mapagkakatiwalaang awtoridad. Siguraduhing ang impormasyon ay mula sa maaasahang
mga tagapagsalita – ang Department of Health (DOH), World Health Organization (WHO), o
iyong lokal na health worker. Dapat ay alam ng lahat ang sintomas. Sa karamihan ay
nagsisimula ang CoViD-19 sa lagnat at tuyong ubo.
Bakit? Ang lokal at pambansang awtoridad ang may alam tungkol sa pinakabagong
impormasyon kung kumakalat na ba ang CoViD-19 sa iyong lugar. Sila ang mas nakakaalam
kung anong tamang payo ang dapat ibigay sa iyong lugar upang maprotektahan ng mga tao
ang kanilang sarili.
Gawain 1
Isulat sa loob ng biluhaba ang pangunahing paksa ng sanaysay at sa mga hugis
parihaba naman ang mga pantulong na detalye.
64
Gawain 2
Sagutin ang mga sumusunod na tanong tungkol sa binasang sanaysay. Ilagay ang sagot
sa loob ng kahon.
1. Ano ang Coronavirus disease? Sino ang madaling kapitan ng sakit na ito? Bakit ?
2. Bakit kinakailangang gumamit ng hand sanitizer na may alkohol o sabon at tubig sa

paghugas?
3. Paano tayo nakatutulong sa lipunan upang mapuksa ang coronavirus?
4. Kanino maaaring kumuha ng kapani-paniwalang impormasyon tungkol sa CoViD-19?
Gawain 3
Basahing mabuti ang talata sa ibaba. Salungguhitan ang pangunahing paksa at
isa-isa mong lagyan ng bilang ang bawat pantulong na ideya.
Ang isa sa pitong simpleng hakbang upang maprotektahan ang sarili at ang iba laban sa
CoViD-19 ay ang pag-iwas sa matataong lugar, lalo na kung ang iyong edad ay 60 pataas o
may dati nang karamdaman gaya ng altapresyon, diyabetis, sakit sa puso at baga o kanser.
Panatilihin ang hindi bababa sa 1 metrong pagitan mula sa iyo at sa kung sinumang may
lagnat o ubo sapagkat pangunahing kumakalat ang CoViD-19 sa pamamagitan ng droplet na
lumabas mula sa bibig o ilong kapag umubo o bumahing ang isang tao. Sa pag-iwas sa mga
matataong lugar, nilalayo mo ang iyong sarili (ng hindi bababa sa 1 metro) mula sa mga
taong maaaring may CoViD-19 o sinumang may iba pang sakit.
65
Gawain 4
Hanapin sa loob ng monitor ang apat na angkop na pantulong na ideya
upang mabuo ang balita na may pangunahing paksa na matatagpuan sa hugis
biluhaba. Lagyan ng tsek (/) ang mapipiling pantulong na ideya.
Ekstensyon ng GCQ hanggang Hunyo

15, inerekomenda
Sinabi ni Presidential Spokesperson Harry Roque na itutuloy na muna ang
enrollment na maari namang kanselahin depende sa sitwasyon ng CoViD-19.
95,000 contact tracers ang kailangan ng Department of Health (DOH) para

hanapin ang mga nahawa ng virus.
Pormal na inerekomenda ng Inter-Agency Task Force on Emerging Infectious

Disease (IATF-EID) na ilagay sa mas maluwag na General Community
Quarantine (GCQ) ang NCR.
Idinagdag ni Spokeperson Roque na kailangan pa ring mag-enroll dahil “blended
learning” naman ang gagawin sakaling magbukas ang klase.
Kapag naipatupad ang ekstensyon, karamihan sa mga negosyo ay bubuksan
maliban na lang sa mga leisure establishments.
Tatanggap ang mga makukuhang Contact Tracers ng sweldo base sa salary grade
na itinatadhana ng Civil Service Law.
Si Presidente Duterte ang may final say kung aaprubahan, ibabasura o
aamyendahan ang rekomendasyon ng Inter-Agency Task Force on Emerging
Infectious Disease(IATF-EID).
Oras na maaprubahan ang rekomendasyon, ilalagay sa GCQ ang Metro Manila sa

ilalim ng mas maluwag na quarantine measures mula ika-1 hanggang ika-15 ng
Hunyo.
Gawain 5
Sumulat ng isang balita batay sa mga impormasyong nakalap sa Gawain 4.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
66
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pamantayan sa pagsulat ng balita
Puntos
Kaangkupan sa Paksa (25 %)
- Kaugnayan sa paksa -10
- Kalinawan ng paglalahad -10
- Orihinalidad -5
Organisasyon - (10 %)
- Kaisahan -5
- Pagkakaugnay -5
Kalinisan at kalinisan – (10 %)
Kabuuan
Mula sa mga isinagawang gawain, lubos mong naunawaan ang pagtukoy sa
pangunahing paksa at pantulong na mga ideya. Napakaimportante na matutunan mo ang
mga ito upang maging mabisa ang iyong mga susulatin at upang maintindihan mo ring
mabuti ang iyong mga napakikinggan. Lumawak din ang kaalaman mo sa mga paraan o
hakbang kung paano mo maproprotektahan ang sarili sa nakamamatay na virus.
67
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Marasigan, Emily V., Del Rosario, Marygrace (2015). Pinagyamang
Pluma. Quezon City: Phoenix Publishing House , INC.
• Kagawaran ng Edukasyon, Republika ng PIlipinas (2015). Filipino 10
Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal Group Inc.
B. Internet
• htpps://www.scribd.com
• htpps://www.philstar.com/Pilipino –starngayon/bansa
• htpps://www.philstar.com
• htpps://www.who.int>…>Detail
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
Pangunahing Paksa – Simpleng hakbang para maprotektahan ang sarili
laban sa Coronavirus.
Pantulong na Ideya - Hugasan nang madalas ang kamay
-Iwasan ang paghawak sa iyong mata, ilong, bibig
- takpan ang ubo at bahing
- iwasan ang matataong lugar
- manatili sa bahay kung ikaw ay maysakit
-kung ikaw ay may ubo, sipon at lagnat magpaakonsulta agad
-kumuha ng impormasyon sa mapagkakatiwalaan
Gawain 2
1. Ang coronavirus disease ay isang nakahahawang sakit na dulot ng bagong
coronavirus. Ang madaling kapitan nito ay ang mga may edad na 60 pataas o may
dati nang karamdaman gaya ng haypertensyon, dayabetis at sakit sa puso o baga.
2. Upang madaling mamatay ang virus sa ating kontaminadong kamay
3. Makatutulong tayo sa pamamagitan ng pagtatakip ng ubo at bahing, pag-iwas sa
mga matataong lugar, pananatili sa bahay kung ikaw ay may sakit.
4. Kumuha ng impormasyon sa World Health Organization (WHO), Department of
Health (DOH) o local na health worker
Gawain 3
Pormal na inerekomenda ng Inter-Agency Task Force on

Emerging Infectious Disease(IATF-EID) na ilagay sa mas
maluwag na general community quarantine (GCQ) ang NCR.
Kapag naipatupad ang ekstensyon, karamihan sa mga negosyo ay bubuksan
maliban na lang sa mga leisure establishments.
Si Presidente Duterte ang may final say kung aaprubahan, ibabasura o
aamyendahan ang rekomendasyon ng Inter-Agency Task Force on
Emerging Infectious Disease (IATF-EID).
Oras na maaprubahan ang rekomendasyon, ilalagay sa GCQ ang Metro
Manila sa ilalim ng mas maluwag na quarantine measures mula ika-1
hanggang ika-15 ng Hunyo.
68
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagbibigay-reaksiyon sa makatotohanan at di makatotohanang pangyayari

Dumating na ba sa punto ng iyong buhay ang maanyayahan sa isang pagtitipon? Ito
ba ay pagtitipon ng mga maykaya o kabilang sa mga may matataas na estado ng
pamumuhay?
Namroblema ka na ba ng kung ano ang isusuot sa isang pagtitipon at inisip na
nararapat lamang na ikaw ay magmukhang kaaya-aya at siyang hahangaan ng lahat?
Nasubukan mo na bang manghiram o di kaya’y mangutang para lang matustusan ang
pangangailangan sa isang pagtitipon?
Halina’t samahan ninyo akong tuklasin ang isang kuwentong nagsasalaysay sa
karanasan ng isang ginang na maihahalintulad sa mga katanungang nabanggit.
Matatandaang ang maikling kuwento ay isang kathang pampanitikang may layuning
maglahad o magsalaysay ng isang pangyayari sa buhay ng pangunahing tauhan. Bukod sa
pagiging maikli, may iba’t ibang elemento rin ang maikling kuwento tulad ng tagpuan,
tauhan, banghay, tunggalian, kasukdulan at wakas. Isang natatanging katangian ng maikling
kuwento ay nag-iiwan ng kakintalan sa mambabasa.
Si Guy de Maupassant (1850-1893) ang may-akda ng babasahing maikling kuwento
ngayon na pinamagatang “Ang Kuwintas.” Siya ay isang tanyag na manunulat mula sa
Pransya na itinuturing na magulang ng mga modernong maikling kuwento at kilala sa
paggamit ng estratehiyang realismo sa kaniyang mga akda. Layunin niyang iparating sa mga
mambabasa na ang taong hindi marunong makuntento sa buhay ay hindi magiging
maligayang tunay at ang pagiging maluho ay maaaring magdala sa atin sa ating sariling
kapahamakan. Ang akdang ito ay sumasalamin sa kultura at katangian ng mga Pranses na
nagpapakita ng kanilang pagkamahilig sa mararangyang kagamitan at pamumuhay. Ang
kuwentong ito ay nagpapaalala rin sa pagkakaiba-iba ng estado ng pamumuhay at nag-iiwan
ng aral at ng katanungang magsisilbing repleksiyon sa kaugalian ng mambabasa na hindi
gumagamit ng mga bagay o pangyayaring kathang isip sa kuwento.

Nabibigyang-reaksiyon ang mga kaisipan o ideya sa tinalakay na akda, ang pagiging
makatotohanan / di makatotohanan ng mga pangyayari sa maikling kwento (F10PB-Ic-d-64)
PANUTO
Basahin, unawain at sagutan ng may katapatan ang mga naihandang gawain na
makatutulong upang malinang ang iyong kasanayan sa pag-unawa sa binasa.
69
Ang Kuwintas
ni Guy de Maupassant
Siya’y isa sa magaganda’t mapanghalinang babae na sa pagkakamali ng tadhana ay

isinilang sa angkan ng mga tagasulat. Pumayag siyang pakasal sa isang abang tagasulat sa
Kagawaran ng Instruksyon Publiko sapagkat walang paraan upang siya’y makilala,
panuyuan, bigyan ng dote, at pakasalan ng isang mayaman at tanyag na lalaki.
Pangkaraniwan lamang ang mga isinusuot niyang damit dahil sa hindi niya kayang
magsuot ng magagara. Hindi siya maligaya. Sa pakiwari niya’y alangan sa kaniya ang
lalaking nakaisang-dibdib sapagkat sa mga babae ay walang pagkakaiba-iba ng katayuan sa
buhay. Ang ganda’t alindog ay sapat na upang maging kapantay ng sinumang hamak na
babae ang isang babaing nagmula sa pinakadakilang angkan. Ang isang babaing nagbuhat sa
karaniwang angkan ay magiging kasinghalaga ng mga maharlika sa pamamagitan ng pinong
asal at pag-uugali, pagkakaroon ng pang-unawa sa tunay na kahulugan ng magara at makisig
at kakaibang kislap ng diwa.
Labis ang kaniyang pagdurusa at paghihinagpis dahil may paniniwala siyang isinilang
siya sa daigdig upang magtamasa ng lubos na kaligayahan sa buhay na maidudulot ng salapi.
May taglay siyang alindog na hindi nababagay sa kasalukuyan niyang kalagayan.
Ipinaghihinagpis niya ang karukhaan ng kaniyang lumang tahanan, ang nakaaawang anyo ng
mga dingding, ang mga kurtinang sa paningin niya ay napakapangit. Malimit na sa
pagmamasid niya sa babaing Briton na siyang gumaganap ng ilang abang pangangailangan
niya sa buhay ay nakadarama siya ng panghihinayang at napuputos ng lumbay ang kaniyang
puso kapag naiisip ang mga pangarap niya sa buhay na hindi yata magkakaroon ng katuparan.
Naglalaro sa kaniyang balintataw ang anyo ng tahimik na tanggapang nasasabitan ng
mamahaling kurtina, pinaliliwanag ng matatangkad na kandilerong bronse at may nagtatanod
na dalawang naglalakihang bantay na dahil sa init ng pugon ay nakatulog na sa dalawang
malaking silyon. Naiisip niya ang mahahabang bulwagang nagagayakan ng mga sedang tela
ng unang panahon na nagsisilbing palamuti, mga mamahaling kasangkapan na ang mga
hiwaga at kababalaghan ay walang kapantay na halaga, mga silid-bihisang marangya at
humahalimuyak sa bango, mga taong tanyag na pinagmimithing makilala ng balana at
makikisig na ginoong pinananabikang karinggan ng papuri at pinaglulunggatian ng
kababaihan.
Sa hapunan, sa tuwing uupo siya kaharap ang asawa sa harap ng mesang nalalatagan
ng isang kayong pansapin na tatlong araw nang ginagamit ay iba ang laman ng kaniyang
kaisipan. Kahit na naririnig niya ang malugod na pagsasabi ng asawa pagkabukas ng supera
ng “A, ang masarap na potau-feu! Aywan nga ba kung may masarap pa riyan!” Ang nasa isip
niya sa mga gayong sandali ay ang nakakainggit na masarap na hapunan, ang mga
nagkikinangang kubyertos at ang marangyang kapaligiran. Kaagad na naiisip din niya ang
mga malinamnam na pagkaing nakalagay sa magagandang pinggan. Naiisip din niya ang mga
papuring ibinubulong sa kaniya na kunwari’y hindi niya napapansin ngunit sa katotohanan ay
nakakikiliti sa kaniyang damdamin samantalang nilalasap niya ang malinamnam na mamula-
mulang laman ng isda o kaya’y pakpak ng pugo.
Sa pakiwari niya’y iniukol siya ng tadhana na magkaroon ng mga bagay na lubhang

malapit sa kaniyang puso katulad ng magagarang damit at mga hiyas ngunit wala siya ng mga
70
iyon. Labis ang pagmimithi niyang masiyahan siya, maging kahali-halina, kaibig-ibig,
maging tampulan ng papuri at pangimbuluhan ng ibang babae.
May isang naging kaklase siya sa kumbento na naging kaibigan niya. Mayaman iyon.
Dati’y malimit niyang dalawin ang kaibigan ngunit nitong mga huling araw ay iniwasan na
niyang dumalaw roon sapagkat lalo lamang tumitindi ang kapighatiang kaniyang nadarama sa
kaniyang pag-uwi pagkatapos ng pagdalaw.
Isang gabi’y masayang dumating ang kaniyang asawa. Buong pagmamalaking iniabot
sa kaniya ang hawak na malaking sobre. “Para sa iyo ito,” ang sabi sa kaniya. Kaagad niyang
inabot ang sobre at nagmamadaling pinunit ang dulo nito. Nabasa niya ang nakalimbag na
mga salitang: “Malugod na inaanyayahan ng Ministro ng Instruksyon Publiko at ni Gng.
George Ramponneau sina G. at Gng. Loisel sa isang kasayahang idaraos sa palasyo ng
Ministeryo sa Lunes ng gabi, Enero 18.”
Sa halip na matuwa na siyang inaasahan ng lalaki ay padabog na inihagis ng kaniyang

asawa sa ibabaw ng mesa ang paanyaya. Bumubulong na sinabing ano ang gagawin niya rito.
“Mahal, akala ko’y ikatutuwa mo ang pagkakakuha ko sa paanyaya. Nais ko lamang

na malibang ka, kailanma’y hindi ka nakapaglilibang at naisip kong ito’y isang mabuting
pagkakataon para sa iyo. Nagnanais makadalo ng lahat kaya’t lubha akong nahirapang
makakuha ng paanyaya. Matataas na tao sa pamahalaan ang inanyayahan at dadalo. Piling-
pili lamang ang mga panauhin. Hindi sila nagbigay ng maraming paanyaya sa mga tagasulat.”
Pagalit na pinagmasdan ng babae ang asawa at payamot na sinabing, “Ano ang

isasampay ko sa aking likod?” Naging pauntol-untol ang sagot ng lalaki dahil sa hindi niya
kaagad naisip iyon. “Para sa akin ay maganda ang damit mong isinusuot kung pumapasok
tayo sa teatro kaya maaari na iyon.”
Nagulumihanang napahinto ang lalaki nang makita niyang umiiyak ang asawa.
Naitanong niya kung ano ang nangyayari rito.
Pinagsikapan ng babaing mapaglabanan ang paghihinagpis at nang huminahon na

siya’y sumagot, “Wala! Wala akong damit na maisusuot kaya hindi ako makadadalo sa
kasayahang iyan. Ipamigay mo na lang ang paanyaya sa isa mong kasamahan na may
nakahandang damit na isusuot ang asawa.”
Walang malamang gawin ang lalaki, pagkuwa’y nangusap sa asawa, “Hintay,

Mathilde, tingnan muna natin. Sa palagay mo’y magkano ang magiging halaga ng isang
bestidong magiging kasiya-siya sa iyo at maaari mo pang gamitin sa mga ibang
pagkakataon?”
Nag-isip sumandali si Mathilde. Mabilisang gumawa siya ng pagtataya kung magkano

ang maaari niyang hinging halaga sa matipid na asawa nang hindi masindak ito at tumanggi.
Nag-aatubili siyang sumagot ng “Hindi ko natitiyak ang halaga, ngunit sa palagay ko’y
maaari na ang apat na raang prangko.”
Natigilan sumandali ang lalaki at bahagyang namutla sapagkat ang natitipon niyang
gayong halaga ay ipambibili niya ng isang baril na pang-ibon. Binabalak niyang mamaril ng
71
ibon sa Kapatagan ng Nanterre sa darating na tag-araw. Sasama siya sa ilang kaibigang dati
nang namamaril ng mga ibon doon.
Gayunpaman ay sinabi niya sa asawa, “Ayos na, ibibigay ko sa iyo ang apat na raang
prangko. Bumili ka ng isang bestidong maganda.”
Malapit na ang araw ng sayawan ngunit waring malungkot si Mathilde, hindi siya
mapalagay at tila may suliraning gumugulo sa isipan. Nakahanda na ang bestidong kaniyang
gagamitin. Napansin ito ng lalaki at isang gabi’y inusisa ang asawa. “Magtapat ka sa akin,
anong nangyayari sa iyo? Tatlong araw nang kakaiba ang kilos mo.”
Payamot na sumagot ang babae, “Mabuti pa kaya’y huwag na akong dumalo sa sayawan.
Wala man lamang akong maisusuot kahit isang hiyas. Magmumukha akong kaawa-awa.”
“Usong-uso ang mga sariwang bulaklak sa ganitong panahon. Maaaring iyon ang
isuot mo. Sapat na ang sampung prangko upang makabili ka ng dalawa o tatlong
alehandriya.”
Waring hindi sang-ayon ang babae at ang sabi, “Hindi! Wala nang kahabag-habag na
kalagayan kung hindi magmukhang maralita sa gitna ng mga babaing maykaya sa buhay.”
Napabulalas ang lalaki. “Napakahangal mo! Bakit hindi mo hanapin ang kaibigan
mong si Madame Forestier. Humiram ka ng ilang hiyas sa kaniya. Hindi kaniya marahil
tatanggihan dahil sa matalik mo siyang kaibigan.” Napasigaw sa tuwa si Mathilde, “Oo nga,
hindi ko naalaala ang aking kaibigan.”
Nagtungo kinabukasan sa kaibigan si Mahtilde. Ipinagtapat niya rito ang kaniyang

problema. Tinungo ni Madame Forestier ang taguan ng kaniyang mga hiyas at kinuha mula
rito ang isang kahon. Binuksan ang kahon at pinamili ang kaibigan, “Mamili ka, mahal.”
Ang una niyang nakita’y ang ilang pulseras, ang sumunod ay isang kuwintas na perlas
at pagkaraan ng isang krus na Benesiyanong ginto na may mahahalagang bato at talagang
kahanga-hanga ang pagkakayari. Sinubok niyang isuot ang hiyas sa harap ng salamin,
nagbabantulot siya at hindi mapagpasyahan kung ang mga iyon ay isasauli o hindi. Paulit-ulit
siyang nagtatanong sa kaibigan, “Wala ka na bang iba pa?”
“Aba, mayroon pa! Mamili ka, hindi ko alam kung alin ang ibig mo.” Walang ano-
ano’y may napansin siyang isang kahong nababalot ng itim na satin, nasa loob nito ang isang
kuwintas na diyamante na lubhang kahanga-hanga. Sumasal ang tibok ng kaniyang puso at
nanginginig ang mga kamay na dinampot ang kuwintas. Isinuot niya ang kuwintas sa ibabaw
ng kaniyang damit na may kataasan ang pinakaleeg. Mahabang sandaling nalunod siya sa
kaligayahan sa pagmamalas sa sariling alindog sa salamin. Pagkaraan ay nag-uulik-ulik
siyang nagtanong, “Ipahihiram mo ba ito, ito lamang?” “Oo, mangyari pa?” Mahigpit na
niyakap ni Mathilde ang kaibigan, pinupog ng halik at maligayang nagpaalam dito.
Sumapit ang inaasam niyang araw ng sayawan. Nagtamo ng malaking tagumpay si

Madame Loisel. Nahigitan niya ang lahat ng mga babae sa ganda, sa rangya, at sa pagiging
kahali-halina kaya palagi siyang nakangiti dahil sa nag-uumapaw sa puso ang kaligayahan.
Napako sa kaniya ang paningin ng kalalakihan at gumawa sila ng paraan upang makilala si
Mathilde. Ninais siyang makasayaw ng lahat ng kagawad ng gabinete. Nag-ukol sa kaniya ng
pansin pati ang ministro.
72
Buong pagkahaling siyang nakipagsayaw, lasing na lasing sa kaluwalhatian ng
tagumpay na tinamo sa pamumukod ng kaniyang kagandahan. Tila siya lumulutang sa ulap
dahil sa paghanga ng lahat sa kaniya na napakatamis at walang katumbas sa puso ng isang
babaing katulad niya.
Mag-iikaapat na ng madaling araw nang silang mag-asawa ay umuwi. Hatinggabi pa

lamang, ang asawa niya kasama ng tatlong lalaking ang mga asawa’y nagpapakalunod din sa
kaligayahan, ay nakatulog na sa isang maliit na tanggapan.
Ibinalabal ng asawa sa balikat ni Mathilde ang isang abang pangginaw na ginagamit

ng mga karaniwang tao, isang pangginaw na nakapupusyaw sa karangyaan ng pananamit ni
Mathilde. Dinamdam niya ang pagkakaroon ng abang pangginaw at ninais niyang makatalilis
agad upang hindi siya maging kapansin-pansin sa ibang babaing dumalo na nagsisipagsuot ng
mamahalin nilang balabal.
Pinigil siya ng lalaki, “Hintayin mo ako rito sandali, sisipunin ka sa labas. Tatawag
ako ng sasakyan.” Ngunit hindi niya pinansin ang asawa at nagdudumali siyang nanaog sa
hagdanan. Hindi sila nakakita ng sasakyan sa lansangan at sila’y nagsimulang maghanap.
Tinahak nila ang daang patungo sa pampang ng ilog Seine. Kapwa sila kumikinig sa ginaw at
pinanawan na ng pag-asang makakita pa ng kanilang masasakyan. Sa wakas ay nakatagpo
sila sa daungan ng isa sa matatandang dokar na dahil sa ikinahihiya ang karalitaan sa liwanag
ng araw ay sa pagkagat ng dilim lamang nakikita sa mga lansangan ng Paris.
Pagkahatid sa kanila ng matandang dokar sa kanilang tinitirhan ay malungkot silang

umakyat sa hagdanan. Tapos na ang maliligayang sandali kay Mathilde. Sa lalaki naman ay
wala siyang iniisip kundi kailangan niyang makasapit sa Kagawaran sa ganap na ika-10:00 ng
umaga.
Hinubad ng babae sa harap ng salamin ang kaniyang balabal upang minsan pang
malasin ang kaniyang kagandahan. Napasigaw siya nang malakas. Wala sa kaniyang leeg ang
kuwintas! Nag-usisa ang asawang noon ay nangangalahati na sa pagbibihis. “Anong nangyari
sa iyo? Bakit?” Parang baliw niyang binalingan ang asawa. “Wala ang kuwintas ni Madame
Forestier.” Ang nabiglang lalaki’y napalundag halos sa pagtayo. “Ano! Paanong nangyari?
Imposible!”
Hinanap ng mag-asawa ang kuwintas sa kung saan-saan, sa mga lupi ng damit ni

Mathilde, sa mga lupi ng kaniyang pangginaw, sa mga bulsa at sa iba pang lugar.
Hindi nila natagpuan ang kuwintas. “Natitiyak mo bang nakasuot sa iyo nang umalis
tayo sa sayawan?” ang tanong ng lalaki. “Oo, natitiyak ko, nahipo ko pa nang nasa pasilyo
ako ng palasyo,” ang tugon ni Mathilde. “Kung iyon naman ay sa daan nawala ay di narinig
sana natin ang lagapak. May palagay akong nawala sa dokar.”
“Marahil nga. Kinuha mo ba ang numero ng dokar?”
“Hindi! At ikaw, napansin mo ba?”
“Hindi rin.”
73
Balisang nagkatinginan ang mag-asawa. Muling nagbihis si M. Loisel. “Pagbabalikan
kong lahat ng pinagdaanan natin. Baka sakaling makita ko.” Nanaog na ang lalaki. Ang babae
ay naghintay sa isang silya, hindi na niya inalis ang damit na ginamit sa sayawan. Tila
nawalan siya ng lakas, kahit magtungo sa kama upang matulog. Labis ang kaniyang
panlulumo, nawalan siya ng sigla at nawalan ng kakayahang mag-isip ng anoman.
Mag-iika-7:00 na ng umaga nang bumalik ang lalaki. Nanlulupaypay siya at ibinalita

sa asawa na hindi niya nakita ang kuwintas.
Sa harap ng gayong nakagigimbal na pangyayari, si Mathilde ay maghapong

naghihintay na sapupo ng di-matingkalang pangamba.
Bumalik kinagabihan ang lalaki, pagod na pagod, namumutla at nanlalalim ang mga
mata; hindi niya natagpuan ang kuwintas. Pinayuhan ng lalaki ang asawa na sumulat sa
kaibigan nito at sabihing nabali ang sarahan ng kuwintas at kasalukuyan pang ipinapagawa
upang magkapanahon silang makapag-isip-isip. Ginawa naman ng babae ang payo ng asawa.
Pagkalipas ng isang linggo ay lubusan na silang pinanawan ng pag-asa. Sa maikling

panahong iyon tumanda si M. Loisel nang limang taon.
Nagpahayag ang lalaki sa asawa na kailangang isipin nila kung paano mapapalitan
ang nawalang kuwintas. Kinabukasan, ang mag-asawa’y nagtungo sa tanggapan ng alaherong
nakasulat ang pangalan at direksyon sa loob ng kahon ng kuwintas. Hinanap ng alahero sa
kaniyang talaan ang sinasabing kuwintas.
“Hindi ako ang nagbili ng kuwintas na ipinagtatanong ninyo, wala pong nanggaling sa
akin kundi ang sisidlan lamang,” ang wika ng alahero kay Madame Loisel. Pinuntahan ng
mag-asawa ang lahat ng mga maghihiyas upang makakita ng katulad ng nawala na ang anyo
ay buong pagsisikap na inalala samantalang kapwa sila nanlulupaypay sa pagkabigo at
paghihirap ng kalooban.
Nakatagpo sila sa isang tindahan sa Palais Royal ng isang tuhog ng diyamanteng sa

palagay nila ay katulad ng kanilang pinaghahanap na kuwintas. Nagkakahalaga ito ng
apatnapung libong prangko, ngunit ibibigay na sa kanila sa halagang tatlumpu’t anim na libo.
Pinakiusapan ng mag-asawa ang may-ari ng tindahan na huwag munang ipagbili ang
kuwintas sa loob ng tatlong araw. Pinakiusapan din nila ang may-ari ngtindahan na kung
sakaling bago magtapos ng buwan ng Pebrero ay makita nila ang nawawalang kuwintas,
matapos nilang bayaran ang bagong kuwintas ay bibilhin itong muli ng may-ari ng tindahan
sa halagang tatlumpu’t apat na libong prangko.
May namanang labingwalong libong prangko si M. Loisel sa namatay na ama.

Hiniram niya ang kapupunan nito. Gayon din ang ginawa ng lalaki. Kung kani-kanino siya
nanghiram, lumagda sa mga kasulatan, pinasok kahit na ang mga gipit na kasunduan, kumuha
ng mga patubuan at pumatol sa lahat ng uri ng manghuhuthot. Inilagay niya ang buong buhay
niya sa alanganing katayuan, nakipagsapalaran sa paglagda sa gayong hindi niya natitiyak
kung matutupad o hindi ang nilagdaan at ngayo’y nanggigipuspos siya dahil sa mga hirap na
maaari pa niyang sapitin, ng nakaambang pagdurusa ng pangitain ng bukas na puspos ng
pagsasalat at paghihirap ng kalooban. Nang matipon nang lahat ang halagang kinakailangan
ay tinungo ni M. Loisel ang tindahan ng kuwintas at ibinagsak sa mesang bilangan ng may-
ari ng tindahan ng mga hiyas ang tatlumpu’t anim na libong prangko.
74
Malamig ang pagtanggap ni Madame Forestier kay Mathilde nang isauli niya ang
kuwintas. Nagsalita ito sa tuyot na tinig ng “Isinauli mo sana agad ang kuwintas, baka
sakaling kinailangan ko ito.” Hindi na binuksan ng kaibigan ang kahon ng kuwintas. Naisip
ni Matilde na kung sakaling nahalata ng kaibigan ang pagkakapalit ng kuwintas, ano kaya
ang aakalain at sasabihin nito sa kaniya? Hindi kaya iisiping siya’y magnanakaw?
Ngayo’y lubos na naunawaan ni Mathilde ang mamuhay sa gitna ng tunay na

karalitaan. Nabigla man siya sa bagong papel na kailangan niyang gampanan ay tinanggap
niya iyon at buong tatag na ginampanan. Dapat mabayaran ang napakalaki nilang
pagkakautang. Pinaalis nila ang kanilang utusan, lumipat ng ibang tirahan, nagtiis sila sa
pangungupahan sa isang maliit na silid sa kaituktukan ng isang bahay-paupahan.
Naranasan ni Mathilde ang mabibigat na gawain; ang nakayayamot na pangangasiwa

sa kusina, paghuhugas ng mga pingggan, paglilinis ng mga kaldero at kawaling mamantika,
paglalaba ng mga damit, mantel, serbilyeta at pamunas.
Ipinapanaog niya sa lansangan ang kanilang kakaning baboy sa tuwing umaga at

nagpapanhik siya ng tubig na gamit nila sa itaas. Suot niya ang pananamit ng
pangkaraniwang babae, siya’y nagtutungo sa tindahan ng prutas, de lata, at sa magkakarne.
Nakasabit sa isang braso ang pangnan, nakikipagtawaran siya, nilalait at ipinakikipaglaban
ang kakarampot niyang pamalengke. May pagkakautang silang binabayaran nang buwanan,
may pinagkakautangan silang pinakikiusapan, humihingi ng kaunti pang panahon sa
pagbabayad.
Pagsapit ng gabi, habang maaga pa’y inaayos na ni M. Loisel ang talaang tuusan ng
sinumang mangangalakal na nangangailangan ng gayong paglilingkod at sa kalaliman ng
gabi sa halagang limang sentimos isang pahina na ginagawa naman niya ang mga salin ng
mga katha.
Tumagal ng sampung taon ang ganito nilang pamumuhay na mag-asawa. Sa wakas ay

nabayaran din nila ang buong pagkakautang, kasama na ang mga tubo at nagkapatong-patong
na tubo ng mga tubo.
Mukhang matanda na ngayon si Madame Loisel. Isa na siyang tunay na babae ng mga
maralitang tahanan – matipuno ang katawan, matigas ang mga laman at magaspang ang mga
kamay na namumula. Nakasabog ang kaniyang buhok at patabingi ang kaniyang saya.
Matinis ang kaniyang tinig. Nanlalamira ang sahig kung siya’y mag-isis. Paminsan-minsan,
kung nakaalis na ang asawa patungong opisina, si Madame Loisel ay nauupo sa tabi ng
bintana. Pinagbabalikan niya sa gunita ang napakasayang gabing iyon na malaon nang
nakalipas. Ang kaniyang kagandahang naging tampok sa sayawan at naging dahilan upang
siya’y maging tampulan ng paghanga.
Ano ang maaaring nangyari kung hindi nawala ang kuwintas? Sino ang nakaaalam?
Tunay na ang buhay ay kakatwa at mahiwaga! Sukat ang isang maliit na bagay upang tayo’y
mapahamak at mapabuti!
Isang araw ng Linggo, samantalang si Mathilde ay naglalakad sa Champs Elysees,

nagliliwaliw naman siya pagkatapos ng isang linggong singkad ng mga gawain sa bahay ay
75
namataan niya ang isang babaing may akay-akay na bata. Ang babae’y si Madame Forestier,
bata pa rin ang anyo, maganda pa ring katulad ng dati at taglay pa rin ang panghalina.
Nakangiti niyang sinalubong ang kaibigan at binati. “Magandang araw sa iyo,

Jeanne.” Labis na nagtaka si Madame Forestier. Hindi siya nakilala nito at pinagtakhan ang
palagay sa loob na pagbati sa kaniya ng isang maralitang babae.
Pauntol-untol na wika nito, “Ngunit ginang, hindi ko kayo nakikilala. Marahil ay

nagkakamali kayo.”
“Hindi! Ako’y si Mathilde Loisel.”
Napabulalas ang kaibigan. “O, kaawa-awa kong Matilde! Kay laki ng ipinagbago
mo!”
“Oo nga, mahabang panahon ang ipinagtiis ko ng hirap mula nang huli nating
pagkikita, at labis na kalungkutan ang dinanas ko… at ikaw ang dahilan ng lahat.
Napamulagat si Madame Forestier, “Dahil sa akin! Paano nangyari iyon?”
“Naaalaala mo pa ba ang hiniram kong kuwintas na diyamanteng isinuot ko sa

sayawan sa kagawaran?”
“Oo, ay ano?”
“Ano pa, naiwala ko ang kuwintas na iyon.”
“Anong ibig mong sabihin? Isinauli mo sa akin ang kuwintas?”
“Isinauli ko sa iyo ang isang kuwintas na katulad na katulad ng hiniram ko sa iyo.

Sampung taon kaming nagbayad ng mga utang. Alam mo namang hindi madali sa katulad
naming mahirap ang gayong bagay. Ngunit nakalipas na ang lahat ng iyon at ngayon ay galak
na galak na ako.”
Natigilan si Madame Forestier.

“Sabi mo’y bumili ka ng kuwintas na diyamante na ipinalit mo sa hiniram mo sa akin
na naiwala mo?”
“Oo, samakatuwid ay hindi mo pala napansin. Talagang kamukhang-kamukha iyon ng

hiniram ko sa iyo.”
Ngumiti si Matilde nang may pagmamalaki, isang ngiting puspos ng kawalang-malay

katulad ng ngiti ng isang paslit. Nabagbag nang gayon na lamang ang kalooban ng kaibigan.
“O, kahabag-habag kong Mathilde! Ang ipinahiram kong kuwintas sa iyo ay

imitasyon lamang, puwit lamang ng baso. Ang pinakamataas na maihahalaga roon marahil ay
limang daang prangko.
76
Gawain 1
Basahin at suriin ang mga pangungusap. Piliin at salungguhitan ang kahulugan ng
salitang initiman batay sa pagkakagamit nito sa pangungusap.
1. Hayaan mong pasayahin ka ng kaniyang alindog (kagandahan, kapangitan); hayaan

mong busugin ka ng kaniyang pagmamahal.
2. Nakadikit sa aking balintataw (pag-iisip, paningin) ang ganda ng tanawin sa Baguio.
3. Nagulumihanan (nalito, nahilo) ako kung ano ba ang nararapat kong gawin sa aking
buhay.
4. Tinulungan sila ng mga nagboluntaryo dahil kahabag-habag (kaawa-awa, kahali-
halina) ang sinapit nila sa kalamidad.
5. Si Ericka ay nagbabantulot (nag-aalangan, nasisiyahan) sa kanilang mga suhestiyon
dahil sa tingin niya ay hindi naman ito nakatutulong sa ekonomiya.
6. Si Pedro ay nag uulik-ulik (nagdadalawang-isip, nagtatanong-tanong) kung ibabalik
niya ang napulot na pitaka o hindi na.
7. Nakagigimbal (nakatutuwa, nakatatakot) ang pangyayaring nagaganap sa ating
mundo dulot ng pandemya.
8. Kailangan matuklasan ang mga paraan upang malunasan ang karukhaan (kahirapan,
kaginhawaan) at gutom sa buong daigdig.
9. Ang taglay na kagandahan ni Elsa ay labis na hinahangaan, ngunit
pinangingimbuluhan (kinakahiya, kinaiinggitan) naman ng ibang kababaihan.
10. Ang mga tulisan ay manghuhuthot (nanghihingi ng kung ano-anong materyal na
bagay, nagpapamigay ng mga produkto) sa iba nating mga kababayan upang
matugunan ang kanilang iba’t ibang pangangailangan.
Gawain 2
Suriin ang akdang binasa sa pamamagitan ng pagsagot sa mga sumusunod na tanong:
1. Ano ang mga isiping bumabagabag kay Ginang Loisel? Bakit?
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Anong paghahanda ang ginawa ni Ginang Loisel upang makadalo sa kasiyahang
idinaos ng kagawaran?
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. Ano ang nararamdaman ni Ginang Loisel sa kaniyang pamumuhay matapos
magpakasal kay Ginoong Loisel?
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Ano-ano ang nais mangyari ni Ginang Loisel sa kanyang buhay? Natupad ba ang mga
ito?
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5. Paano nalagpasan ng mag-asawa ang suliraning kanilang kinaharap dahil sa
pagkakawala ni Ginang Loisel sa kuwintas?
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
77
6. Sa kasalukuyan, mayroon pa bang mga tao sa iyong paligid ang maihahalintulad kay
Ginang Loisel? Ilarawan.
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
7. Kung ikaw si Ginang Loisel, gagawin mo rin ba ang kaniyang ginawa upang matupad
ang iyong mga pangarap? Bakit?
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Gawain 3
Lagyan ng tsek (/) ang masayang emoticon kung ang pahayag ay makatotohanan at
nangyayari sa tunay na buhay, ekis (x) sa malungkot na emoticon naman kung ‘di-
makatotohanan ang pahayag. Ipaliwanag ang iyong sagot pagkatapos.
1. Ang kaganapan ng pangarap sa madaliang paraan ay hindi

nagdudulot ng pangmatagalang kaligayahan.
Bakit?
2. Kapag ang isang tao ay naipanganak na maralita, wala nang
pag-asang umangat ito sa buhay.
Bakit?
3. Maaaring magdulot ng kapahamakan kung pagsisikapan natin
ang ating mga pangarap sa buhay.
Bakit?
4. Kung ating pagsisikapan ang ating mga pangarap at ating
pahahalagahan ang mga bagay na mayroon tayo, makaiiwas tayo
sa anumang kapahamakan.
Bakit?
5. Laging nasa huli ang pagsisisi kung kaya’t nararapat na pag-
isipan munang maigi ang anumang gagawing desisyon.
Bakit?
6. Nakabubuti ang pagpapaliban ng paghahanap ng solusyon sa
isang suliranin dahil maaari itong mawala ng kusa.
Bakit?
7. Hindi masamang mangarap ngunit alamin pa rin ang
limitasyon.
Bakit?
8. Walang mapapala sa pagsisinungaling kaya aminin na lang ang
nagawang kasalanan.
Bakit?
78
Gawain 4
Ibigay ang sariling saloobin o damdamin hinggil sa mga sumusunod na paksa. Pumili
lamang ng isa.
1. Dapat na mas inuuna natin ating pangunahing pangangailangan kaysa sa mga luho
lamang.
2. Hindi maitutuwid ng isa pang maling gawi ang isang pagkakamali.
3. Susi sa kaligayahan ang pagiging kuntento sa kung ano mang mayroon sa tayo gaano
man kapayak ito.
Pamantayan sa Pagbuo ng Talata

Pamantayan 4 3 2 1
Nilalaman
Organisasyon ng mga ideya
Wastong gamit ng mga salita
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
79
Mula sa mga isinagawang gawain, nabigyang halaga ang pagbibigay-reaksiyon sa
mga kaisipan o ideya sa tinalakay na akda sa pamamagitan ng pagtukoy sa makatotohanan at
di-makatotohanang mga pangyayari sa maikling kwento.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Vilma C. Ambat, et.al. (2015) Filipino 10. Panitikang Pandaigdig. Pilipinas:
Vibal Group, Inc.
B. Internet
• https://www.slideshare.net
• https://www.coursehero.com
• https://brainly.ph
• https://www.academia.edu
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. kagandahan
2. aking paningin
3. nalito
4. kaawa-awa
5. nag-aalangan
6. nagdadalawang issp
7. nakatatakot
8. kahirapan
9. kinaiinggitan
10. nanghihingi ng kung anong materyal na bagay
80
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Mga salitang magkakapareho o magkakaugnay ang kahulugan

Kung sa Ingles ay may tinatawag na synonyms, sa Filipino, mayroon ding mga salitang
magkasingkahulugan o magkaugnay ang katuturan. Ang maganda ay kasingkahulugan ng
marikit, samantalang ang mataas at matayog ay pareho ng ibig sabihin. Ang pagmamahal at
pag-ibig ay may kaugnayan. Ang diretso at tuwid ay may pagkakahawig.
Mahihiuha rin sa araling ito na may mga salitang magkaiba ang baybay ngunit
magkapareho ang katuturan. Halimbawa nito ay ang mga salitang mabango at mahalimuyak.
Ang sumusunod na mga gawain ay idinisenyo upang mas mapalalim ang pag-unawa
sa mga salitang magkakapareho o magkakaugnay ang kahulugan.
Natutukoy ang mga salitang magkakapareho o magkakaugnay ang kahulugan.
(F10PB-Lg-h-67)
PANUTO
Sagutin nang buong husay at katapatan ang mga gawaing inihanda na tiyak na lilinang
sa iyong kasanayan sa asignaturang Filipino.
Gawain1
May mga salita sa balarilang Filipino na magkaiba ang baybay ngunit magkatulad o
magkapareho ng katuturan. Magtala ng mga salitang kasingkahulugan ng mga sumusunod na
salita:
Halimbawa:
1. Lungkot-_____________________ 6. Mahirap -___________________

2. Lumisan - ____________________ 7. Salat -______________________
3. Maliwanag -___________________ 8. Kupad - _____________________
4. Katalinuhan -__________________ 9. Halimuyak - __________________
5. Maligaya -____________________ 10. Talas - ______________________
Gawain 2
Bilugan ang mga salitang magkasingkahulugan o magkaugnay sa bawat pangungusap.
1. Ang mga taong mayaman ay nag-uumapaw ang salapi.
81
2. Marunong ang isang taong nag-iisip bago gumawa ng desisyon.
3. Tila pagong sa kabagalan ang batang naglalakad sa daan.
4. Marumi ang damit ng marungis na pulubing nakita ko.
5. Di mahulugang karayom ang Divisoria sa dami ng taong namimili.
Gawain 3
Basahin at unawain ang sumusunod na sanaysay. Hanapin mula sa sanaysay ang
kasingkahulugan ng mga salitang nasa ibaba.
Ang Ningning at Ang Liwanag

(Mula sa Liwanag at Dilim) ni Emilio Jacinto
Ang ningning ay nakasisilaw at nakasisira sa paningin. Ang liwanag ay kinakailangan ng
mata, upang mapagwari ang buong katunayan ng mga bagay-bagay.
Ang bubog kung tinatamaan ng nag-aapoy ng sikat na araw ay nagniningning; ngunit
sumusugat sa kamay ng nagaganyak na dumampot. Ang ningning ay maraya. Ating hanapin
ang liwanag; tayo’y huwag mabighani sa ningning. Sa katunayan ng masamang kaugalian:
Nagdaraan ang isang karuaheng maningning na hinihila ng kabayong matulin.
Tayo’y magpupugay at ang isasaloob ay mahal na tao ang nakalulan. Datapua’y marahil
naman ay isang magnanakaw, marahil sa isang malalim ng kaniyang ipinatatanghal na
kamahalan at mga hiyas na tinataglay ay natatago ang isang sukaban.
Nagdaraan ang isang maralita na nagkakanghihirap sa pinapasan. Tayo’y napapangiti, at
isasaloob. Saan kaya ninakaw? Datapua’y maliwanag nating nakikita sa pawis ng kaniyang
noo at sa hapo ng kaniyang katawan na siya’y nabubuhay sa sipag kapagalang tunay. Ay! Sa
ating naging ugali ay lubhang nangapit ang pagsamba sa ningning at pagtakwil sa liwanag.
Ito nga ang dahilan kung kaya ang mga loob na inaakay ng kapalaluan at ng kasakiman ay
nagpupumilit na lumitaw na maningning, lalong-lalo na nga ang mga pinuno na
pinagkatiwalaan ng ikagiginhawa ng kanilang mga sakop at walang ibang nasa kundi ang
mamalagi sa kapangyarihan sukdang ikainis at ikamatay ng bayan na nagbibigay sa kanila ng
kapangyarihan.
Tayo’y mapagsampalataya sa ningning, huwag nating pagtakhan ang ibig mabuhay sa
dugo ng ating mga ugat at magbalat-kayong maningning. Ay! Kung ang ating dinudulugan at
hinahainan na puspos na galang ay ang maliwanag, ang magandang asal at matapat na loob,
walang magpapaningning pagka’t di natin pahahalagahan.
At ang mga isip at akalang ano pa man ay hindi hihiwalay sa maliwanag na banal na
landas ng katuwiran. Ang kaliluhan at ang katampalasanan ay humahanap ng ningning upang
hindi mapagmalas ng mga matang tumatanghal ang kanilang kapangitan; nguni’t ang
kagalingan at ang pag-ibig na dalisay ay hubad sa ningning, mahinhin, at maliwanag na
mapatatanaw sa paningin.
Ang mahabang panahong lumipas ay isang labis na nagpapatunay ng katotohanan nito.
Mapalad ang araw ng liwanag! Ay! Ang Anak ng Bayan, ang kapatid ko, ay matututo kaya na
kumuha ng halimbawa at lakas sa pinagdaanang mga hirap at binatang mga kaapihan?
Mula sa Panitikan ng Pilipinas nina Panganiban at Panganiban, 1998
1. Maakit- __________________ 6. Kayabangan - ___________________

2. Kalesa - __________________ 7. Kataksilan - _____________________
3. Mahirap - _________________ 8. Magkunwari - ____________________
82
4. Pagod - ___________________ 9. Mabilis - ________________________
5. Wagas - ___________________ 10. Pagkapagod - ____________________
Gawain 4
Hanapin sa loob ng kahon ang mga salitang magkakatulad o magkakaugnay ang
kahulugan. Pagkatapos, gamitin ang mga ito sa isang makabuluhang pangungusap.
Halimbawa: matibay- matatag
Siya ay may matibay na paninindigan sa buhay dahil matatag ang mga taong
nakapaligid sa kanya.
Masanay Pagmasdan Maakit Pagmasid

Mahirap Dukha Mahumaling Mahirati
1. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
2. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
3. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
4. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
Sa mga isinagawang gawain, higit mong naunawaan ang pagkakatulad o
pagkakapareho ng napakaraming salitang Filipino. Sa mga gawaing ito, mas nahasa ang iyong
pag-unawa at pagtukoy sa mga salitang magkakasingkahulugan.
MGA SANGGNIAN
A. Aklat
• Panitikang Pandaigdig, Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral
B. Websites
• https://in.pinterest.com
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Lumbay
2. Umalis
3. Maaliwalas
4. Karunungan
5. Masaya
6. Dukha, Maralita
7. Kulang, kapos
8. Bagal
83
9. Bango
10. Talim
Gawain 2
1. Mayaman – nag-uumapaw ang salapi
2. Marunong- nag-iisip
3. Tila pagong – kabagalan
4. Marumi – marungis
5. Di mahulugang karayom – dami
Gawain 3
1. Mabighani 6. Kapalaluan
2. Karuahe 7. Kaliluan
3. Maralita 8. Magbalatkayo
4. Hapo 9. Matulin
5. Dalisay 10. Kapagalan
Gawain 4
1. Pagmasid-pagmasdan
2. Mahirati – masanay
3. Mahumaling- maakit
4. Dukha – mahirap
84
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagtalakay sa mga isyung pandaigdig

Maraming isyung kinahaharap ang buong daigdig na nakapagdudulot ng malawakang
pinsala sa buhay ng bawat isa. Ayon sa mga balitang ating napanonood o di kaya’y naririnig,
taon-taon ay maraming mga isyu ang naitatala sa buong daigdig.
Bilang isang huwarang kabataan, ikaw ba ay nakibabahagi sa paglutas sa mga isyung
ito? O batid mo ba kung ano ang pinakamalaking isyung kinahaharap ng bawat isa sa buong
daigdig sa taong ito?
Maaaring mulat ka sa mga nangyayari sa kasalukuyan subalit hinihiling kong ihanda
mo ang iyong sarili sapagkat sasamahan kitang alamin at kilalanin pa kung ano-ano nga ba
itong malawakang isyung kinahaharap ng ating daigdig.
Ang salitang ‘’kontemporaryo’’ ay ginagamit sa iba’t ibang konteksto. Ito ay
naglalarawan sa panahon mula sa pagitan ng ika-20 dantaon hanggang sa kasalukuyan.
Samakatuwid, ang mga pangyayari sa nakalipas na mga dekada at mga patuloy na nangyayari
sa kasalukuyan ay maituturing na kontemporaryo.
Ang salitang ‘’isyu’’ ay nangangahulugang mga paksa, tema o suliraning nakaaapekto
sa lipunan dahil ito ay napag-uusapan, nagiging batayan ng debate sa lipunan, at may
malaking epekto sa pamumuhay ng mga tao sa lipunan.
Hindi lahat ng isyu ay negatibo dahil may mga isyung may positibong epekto sa mga
tao.
Para maituring ang isang pangyayari o suliranin na kontemporaryong isyu, ito ay:
• mahalaga at makabuluhan sa lipuan ang ginagalawan
• may malinaw na epekto sa lipunan o sa mga mamamayan
• may matinding impluwensya sa takbo ng kasalukuyang panahon
• mga temang napag-uusapan at may positibong impluwensya sa lipunan
Maaaring pag-aralan ang isang isyu sa pamamagitan ng pagsusuri at ilang
aspekto nito katulad ng mga sumusunod:
• pinagmulan
• iba’t ibang pananaw
• mga pagkakaugnay
• kahalagahan
• epekto
• personal na damdamin
• maaaring gawin

Natatalakay ang mga bahagi ng pinanood na nagpapakita ng mga isyung pandaigdig
(F10PD-Ic-d-63)
85
PANUTO
Basahin at suriing mabuti ang mga gawaing inihanda na makatutulong sa paglinang ng
iyong kasanayan sa Filipino. Sagutin ang mga ito nang buong husay at katapatan.
Gawain 1
Panoorin at suriin ang tatlong video clips na makikita sa mga link sa ibaba. Sagutin ang
kasunod nitong mga tanong pagkatapos. Bilugan ang letra ng napiling sagot.
a. Isang pandemyang kumitil sa maraming buhay sa buong daigdig sa taong ito (2020)
na mapapanood sa link na ito: https://youtu.be/IYwb1qXJF8E
b. Sampung pinakamahirap na mga bansa. Mapapanood ang video sa link na ito:
https://youtu.be/LyePa09tZEo
c. Mga bansang pinakaapektado ng terorismo. Panoorin sa link na ito:
https://youtu.be/uEakb_KLPF
1. Batay sa unang video na iyong napanood, saang bansa nagmula ang coronavirus?
a. China b. Iraq c Italy d. Korea
2. Mula sa pinanood na balita na nasa unang link, ano-anong bansa ang huling
nakapagtala ng kaso ng coronavirus disease?
a. Hungary, Gibraltar at Slovenia
b. Italy, China at Pilipinas
c. U.S, Hungary at Italy
d. Korea, Italy at Slovenia
3. Kung ikaw lang ang pakikinggan ng mga terorista upang itigil ang karahasang
ginagawa nila, ano ang magiging panawagan mo sa kanila?
a. Magbago na kayo dahil kayo rin lang ang mahihirapan sa huli.
b. Sumuko na kayo upang kayo ay matulungang magbago.
c. Maawa kayo sa mga nasasaktan.
d. Makiisa at makipagtulungan nawa kayo sa pagpapabuti sa kalagayan ng bawat isa.
4. Ayon sa balitang napanood sa ikatlong link, anong bansa naman ang nanguna mula sa
Global Terrorism Index 2018?
a. Iraq
b. Nigeria
c. Pilipinas
d. Syria
5. Sa napanood na video sa pangalawang link, ano ang poverty rate ng bansang Mali?
a. 64%
b. 52%
c. 41%
d. 59%
Gawain 2
Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag. Isulat sa patlang bago ang bilang ang
LABAN kung ito ay TAMA at BAWI naman kung ito ay MALI.
86
_________1. Ayon sa Global Terrorism Index 2018 report, ang bansang Saudi ang ika-6 na
pinaapektado ng terorismo.
_________2. Noong 2017, maraming mga Pilipino ang nasawi dahil sa pag-atake ng
mga NPA, Abu Sayaf at Maute group sa Marawi City sa Mindanao.
_________3. Ang terorismo ay isa sa pinakanakapipinsalang kaganapan sa buong daigdig.
_________4. Ang CoViD-19 ay isang pandemyang kumitil ng maraming buhay.
_________5. Ayon sa World Health Organization, noong Marso 6, 2020, ang bansang China
ay nakapagtala ng 98,192 na kumpirmadong kaso ng Covid-19.
_________6. Ayon sa Department of Health, isa sa mga hakbang upang maiwasan ang
coronavirus ay ang paghuhugas ng kamay bago kumain at matulog.
_________7. Itinuturing na local transimission ang kaso ng Covid-19 kapag ang pasyente ay
nanggaling sa ibang bansa.
_________8. Mula sa ikalawang video na pinanood, ang pamilyang nabubuhay sa 65 pesos
pababa sa isang araw ay kabilang sa extreme poverty.
_________9. Isa sa mga dahilan kung bakit patuloy ang paghihirap ng mga mamamayan sa
bansang Mali at Burkina Faso ay dahil sa madalas maganap na civil war.
_________10. Naitalang pinakamahirap ang bansang Nigeria dahil sa mga salik na sanhi
upang ang mga tao ay maghirap tulad ng terorismo, migrasyon at climate
change.
Marka Indikador
10 Naipaliwanag nang higit pa sa inaasahan epekto ng mga isyung napanood
sa pamumuhay.
7 Nakapaglahad ng ilang punto lamang kung
paannaaapekto
ang mga isyung napanood sa pamumuhay
5 Hindi gaanong naipaliwanag kung paano nakaaapekto sa
pamumuhay ang mga isyung nakapaloob sa napanood.
Gawain 5
Batay sa napanood na video clip tungkol sa pandemyang CoViD-19, sumulat ng isang
talumpating tumatalakay sa isyung ito. Gamiting batayan ang rubrik na nasa ibaba.
_____________________________
___________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________.
87
Rubrik sa Pagsulat ng Talumpati
Kategorya Higit na inaasahan Nakamit ang Bahagyang nakamit
(10) inaasahan (7) ang Inaasahan (5)
Introduksiyon Nakapanghihikayat Nailahad sa Nailahad sa
ang introduksiyo. introduksiyon ang introduksiyon ang
Malinaw na nailahad pangunahing paksa pangunahing paksa
ang pangunahing gayundin ang subalit hindi sapat
paksa gayundin ang panlahat na ang pagpapaliwanag
panlahat na pagtanaw ukol dito ukol ditto
pagtanaw ukol dito
Diskusyon Makabuluhan ang Bawat talata ay may May kakulangan sa
bawat talata dahil sa sapat na detalye detalye
husay ng
pagpapaliwanag
Organisasyon Lohikal at mahusay Naipakita ang Ang mga ideya ay
ang pagsasasunod- debelopment ng mga hindi ganap na
sunod ng mga talata subalit hindi nadebelop
pangyayari makinis ang
pagkakalahad
Konklusyon Nakapanghahamon Naipakikita ang Hindi ganap na
ang konklusyon at pangkalahatang naipakita ang
naipapakita ang palagay o pasya pangkalahatang
pangkalahatang tungkol sa paksa palagay o pasya
palagay o paksa batay sa mga tungkol sa paksa
batay sa katibayan at katibayan at mga batay sa mga
mga katwirang inisa- katwirang inisa-isa katibayan at mga
isa katwirang inisa-isa.
Mula sa araling ito at sa mga gawaing natapos mo, ano-ano ang mga napag-aralan o
natutunan mo? Isulat ang iyong sagot sa patlang.
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Marasigan, E.V & Del Rosario, MG. 2017. Pinagyamang Pluma 10. Lungsod
Quezon: Phoenix Publishing House, Inc.
• Jocson, Magdalena O., et al.. 2015 Panitikang Pandaigdig 10.Lungsod
Quezon: Vibal Group Inc.
B. Mga Website
• https://www.slideshare.net/mobile/NinoMandap/mga-isyuatsuliraningpandaigdig
• https://youtu.be/uEakb_KLPF8
• https://youtu.be/IYwb1qXJF8E
• https://youtu.be/LyePa09tZEo
• https://classroomclipart.com/clipart/clipart/School.htm
88
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. C
2. A
3. D
4. A
5. C
Gawain 2
1. BAWI
2. LABAN
3. LABAN
4. BAWI
5. LABAN
6. BAWI
7. BAWI
8. LABAN
9. LABAN
10. LABAN
89
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pag-uugnay ng mahahalagang kaisipan sa binasa

“No Face Mask Available”, “No Hoarding”, “Observe Social Distancing”, ilan lamang
ang mga ito sa palaging naririnig, o nababasa hindi lamang sa ating bansa kundi sa buong
daigdig, lalo na sa taong ito (2020). Hindi ba’t nakababahala kapag nakarinig o nakabasa tayo
ng mga ganito? Bakit nga ba nagsilabasan ang mga salitang ito? Alam mo ba kung bakit?
Tara! Samahan mo akong tuklasin sa araling ito ang mga kaalamang may kaugnayan sa mga
salitang ito.
Naitatala ang mga impormasyon tungkol sa isa sa napapanahong isyung pandaigdig
(F10PU-Ic-d-66)
PANUTO
Basahin at suriing mabuti ang mga gawaing inihanda na makatutulong sa paglinang ng
iyong kasanayan sa Filipino. Sagutin ang mga ito nang buong husay at katapatan.
Gawain 1
Magtala ng mga impormasyong alam mo na tungkol sa kasalukuyang isyu ng daigdig,
ang pandemyang CoViD-19. Isulat ang sagot sa kahong nasa ibaba.
Ang alam ko na tungkol sa CoViD-19 ay:
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
90
Alamin Natin!
Coronavirus
Sa taong ito (2020), may isang uri ng virus na kumitil
ng napakaraming buhay at nakapagdulot ng malaking pinsala
sa sanlibutan. Simula noong pumutok ang virus na ito,
karamihan sa mga tao ay naalarma kung kaya’t sila ay
nagsibilihan ng mga gamit pangontra sa virus na ito gaya ng
face mask, alkohol atbp. Nawalan ng kontrol ang mga tao sa
pagbili ng mga kagamitan na hindi iniisip kung may mabibili
pa ba ang iba. Ang virus na ito ay tinatawag na Coronavirus.
Ito ay isang malaking pamilya ng mga virus na maaaring magdulot ng sakit mula sa
karaniwang sipon hanggang sa mas malubhang sakit tulad ng Severe Acute Respiratory
Syndrome Coronavirus-2 (SARS-CoV-2). Ang SARS-CoV-2 ay tumutukoy sa virus
samantalang ang Coronavirus Disease-19 (Covid-19) ay tumutukoy sa sakit na sanhi ng virus.
Ang bagong coronavirus (nCoV) ay isang bagong uri na hindi pa nakilala sa mga tao.
Maraming mga coronavirus ang natural na nakahahawa sa mga hayop, ngunit ang ilan ay
maaari ring makahawa sa mga tao. Ang coronavirus ay sinasabing maaaring kumalat sa
hangin sa pag-ubo o pagbahing at malapit na personal na pakikipag-ugnay, o sa paghawak sa
mga kontaminadong bagay o sa paghawak sa bibig, ilong at mata. Ito ay nagmula sa lungsod
ng Wuhan, kabisera ng lalawigan ng Hubei ng China na isang pangunahing industrial at
commercial city at tahanan ng ng mahigit 11 milyong tao.
Kasama sa mga sintomas ng Covid-19 ang lagnat, pagkapagod, ubo, at pananakit ng
kalamnan o katawan. Ang sakit ay maaaring umunlad sa igsi ng paghinga at mga
komplikasyon mula sa pulmonya. Maaari ring isama sa mga sintomas ang pagduduwal o
pagsusuka, pagtatae, panginginig, pawis sa gabi, namamagang lalamunan, sakit ng ulo,
pagkalito, o pagkawala ng panlasa o pang-amoy. Ang ilang mga nahawaang pasyente ay
nakararanas lamang ng mga banayad na sintomas habang ang iba pa lalo na ang mga
matatanda at ang mga may kalakip na kalagayan sa kalusugan ay maaaring magkaroon ng
mas malubhang sintomas. Ang mga sintomas ay maaaring magtagal ng 2-14 na araw
pagkatapos ng pagkakalantad sa virus.
Wala pang bakuna para sa bagong coronavirus at walang tiyak na gamot para sa
CoViD-19. Gayunpaman, maaaring gamutin ang marami sa mga sintomas. Ang mga pasyente
ng Covid-19 ay dapat magpahinga nang lubusan, uminom ng maraming tubig, kumain ng
masusustansyang pagkain at bawasan ang istres.
Gawain 2
Basahin at suriing mabuti ang mga sumusunod na pahayag at pagkatapos ay isulat sa
patlang ang salitang SULONG kung ang pahayag ay TAMA at URONG naman kung MALI.
__________1. Ang Coronavirus ay isang sakit ng mga taong may edad 12 pababa.
__________2. Ang SARS-CoV-2 ay tumutukoy sa virus samantalang ang Coronavirus
Disease-19 ay tumutukoy sa sakit na sanhi ng virus.
__________3. Kasama sa mga sintomas ng coronavirus ang lagnat, pagkapagod, ubo, at
pananakit ng kalamnan o katawan.
__________4. Ang ilang mga nahawaang pasyente ay nakararanas lamang ng mga banayad
na sintomas habang ang iba pa lalo na ang mga matatandang indibidwal at ang
91
mga may kalakip na kalagayan sa kalusugan ay maaaring magkaroon ng mas
malubhang sintomas.
__________5. Ang mga sintomas ay maaaring magtagal ng 1-3 na araw pagkatapos ng
pagkakalantad sa virus.
__________6. Hindi maaaring kumalat sa hangin ang coronavirus sapagkat ito ay nakukuha
lamang sa paghawak sa mga kontaminadong bagay.
__________7. Dapat magpahinga nang lubusan, uminom ng maraming tubig, kumain ng
masusustansyang pagkain at bawasan ang istres upang makaiwas sa Covid-19.
Gawain 3
Magtala ng mga impormasyong nabasa o napanood na maaaring makatulong upang
maging ligtas sa CoViD-19. Magtala ng hindi bababa sa tatlo sa bawat kahon.
Mga pagkaing dapat kainin: Mga inuming dapat inumin:
Mga bagay na dapat gawin: Iwas Covid-19 Mga bagay na dapat iwasan:
Gawain 4
Ibigay ang mensaheng nais mong iparating sa mga sumusunod upang matulungan ang
ating daigdig sa kasalukuyang isyung kinahaharap.
Sarili Gobyerno
Mensahe mo sa:
Kapwa
92
Mula sa araling ito, ano-anong mga kaisipan ang natutuhan mo? Isulat ang iyong sagot
sa mga patlang sa ibaba.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
MGA SANGGUNIAN
A. Websites:
• https://www.accgov.org/sites/covid19/Pages/coronavirus-facts-tl.aspx
• https://www.sfcdcp.org/wp-content/uploads/2020/03/Novel-Coronavirus-
COVID-19
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 2
1. URONG
2. SULONG
3. SULONG
4. SULONG
5. URONG
6. URONG
7. SULONG
93
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Ekspresiyon sa pagpapahayag sa konsepto ng pananaw

Nakatulong sa malalimang pag-unawa sa nilalaman ng akda ang paggamit ng mga
ekspresiyong sa pagpapahayag sa konsepto ng pananaw. Maaaring ito ay nagpapahayag ng
pananaw o nagpapahiwatig ng pagbabago o pag-iiba ng paksa at/o pananaw.
1. MGA EKSPRESIYONG NAGPAPAHAYAG NG PANANAW

▪ Kabilang dito ang: ayon, batay, para, sang-ayon sa/kay; sa
paniniwala/pananaw/akala ko/ni/ng, at iba pa.
▪ Inihuhudyat ng mga ekspresiyong ito ang iniisip, sinasabi, o pinaniniwalaan ng
isang tao
Halimabawa:
a. Ayon sa tauhang si Simoun sa El Filibusterismo, habang may sariling wika
ang isang bayan, taglay niya ang kalayaan.
b. Sa aking pananaw, ang edukasyon ay kailangan ng kabataan sapagkat ito ang
kanilang magiging sandata sa buhay sa kanilang kinabukasan.
2. MGA EKSPRESIYONG NAGPAPAHIWATIG NG PAGBABAGO O PAG-
IIBA NG PAKSA AT/O PANANAW
▪ Kabilang dito ang mga ekspresiyong: sa isang banda, sa kabilang dako, at
samantala.
▪ Di tulad ng mga naunang halimbawa na tumitiyak kung sino ang
pinagmumulan ng pananaw, nagpapahiwatig lamang ng pangkalahatang
pananaw ang sumusunod na halmbawa:
Halimbawa:
a. Sa kabilang dako, sa dami ng naglalabasang isyung pampolitika, hindi tuloy
malaman ng sambayanan kung ano ang kahihinatnan ng bansa sa mga kamay
ng mga politikong pinagkatiwalaang mamuno dito.
b. Samantala, mamamayan mismo ang magpapasya kung paano nila nais Makita
ang kanilang bansa sa susunod na mga taon. Matalinong pagpapasya ang
kailangan kung sino ang karapat-dapat pagkatiwalaan ng kanilang boto.

Nagagamit ang angkop na mga pahayag sa pagbibigay ng sariling pananaw (F10WG-
Ic-d-59)
PANUTO
Basahin, unawain at suriin ang mga inihandang gawaing tiyak na lilinang sa iyong
kasanayan sa Filipino. Sagutin ang mga ito nang buong husay at katapatan.
94
Gawain 1
Punan ng angkop na ekspresiyon ang sumusunod na talata upang mabuo ang konsepto
ng pananaw nito. Piliin ang sagot sa kahon.
Sa kabilang dako Samantala

Alinsunod sa Naniniwala akong
Ayon sa Sa aking pananaw
__________ Department of Health (DOH), ang COVID-19 ay isang nakahahawang sakit

na sanhi ng bagong coronavirus na ngayon pa lang nakita sa mga tao. Ito ay pangunahing
naikakalat ng tao sa tao sa pamamagitan ng mga droplet mula sa taong may sakit kapag siya’y
magsasalita, uubo, o babahing.
Dahil dito,__________ Joint Resolutions Blg. 11 at 12 s. 2020 ng Inter-Agency Task
Force (IATF) for the Management of Emerging Infectious Diseases na itinatag sa
pamamagitan ng Executive Order No. 168 s. 2014, Proklamasyon Blg. 922 s. 2020, at Batas
Republika Blg. 11322, lahat ng tanggapan, ahensya at kagawaran ng pamahalaan ay dapat
gumawa ng mga hakbang para sa istriktong pagpapatupad ng social distancing upang
maiwasan ang pagkalat nito.
__________, maigting ding ipinanukala ang pagpapatupad ng community quarantine sa
bansa. Sa ilalim nito, hindi pinapayagan ang mga tao na makalabas ng bahay kung hindi
kinakailangan.
Dahil sa pandemyang ito, nabago ang takbo ng buhay ng lahat ng tao. __________,
iminulat tayo ng kaganapang ito sa realidad ng buhay na tayo ay pantay-pantay, na ang bawat
isa ay may mahalagang tungkuling dapat gampanan. __________ sa panahon ng pandemya,
ang pagkakaunawaan, pagkakaisa, pagtutulungan, pagmamahal, at pananalig sa Diyos ang
ating sandata sa ganitong sitwasyon.
Gawain 2
Salungguhitan ang ginamit na ekpresiyon sa pagpapahiwatig ng konsepto ng pananaw
sa bawat pangungusap. Pagkatapos, tukuyin kung ito ay ginamit sa (A) pagpapahiwatig ng
pananaw o (B) pag-iiba ng paksa at/o pananaw. Isulat ang letra ng tamang sagot sa patlang.
__________1. Ayon sa Artikulo XIV, Seksiyon 6 ng Konstitusyon ng 1987, ang wikang

pambansa ng Pilipinas ay Filipino… patuloy na nalilinang at pinauunlad
salig sa mga umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang wika. Isa rin itong
opisyal na wika ng ating pamahalaan at nagsisilbing lingua franca ng lahat
ng Pilipino.
__________2. Sa kabilang banda, sa edukasyon, liban sa asignatura ang Filipino, hindi
masyadong napagtutuunan ng pansin at pagpapahalaga ang Filipino bilang
wika ng karunungan sa lahat ng antas ng pag-aaral.
__________3. Ang wikang Filipino ay maaaring maging pundasyon ng karunungan.
Malaki ang maitutulong nito sa pagtatamo ng inaasahang karunungan ng
isang mag-aaral kaya bilang isang kabataan, naniniwala akong panahon na
upang pagtuunan ng pansin ang pambansang wika.
95
__________4. Batay sa isinagawang eksperimento ng De La Salle University sa isang
repeater’s class ng asignaturang Algebra, napag-alamang kahit na ang aklat
nila’y sa Ingles nakasulat, mas maraming estudyante ang nakapasa sa
pagtatapos ng traymester nang ituro ito sa wikang Filipino. Isa itong patunay
na higit nga nilang naiintindihan ang mga leksiyong naituturo sa Filipino.
__________5. Kaya alinsunod sa tadhana ng batas, dapat magsagawa ng mga hakbangin
ang pamahalaan upang puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang
midyum ng opisyal na komunikasyon bilang wika ng pagtuturo sa sistemang
pang-edukasyon.
Gawain 3
Isa sa mga isyung kinakaharap ngayon ng buong mundo ay pagkalat ng pandemyang
CoVid-19. Gamit ang iba’t ibang ekspresiyong tinalakay, maglahad ng sariling pananaw
kaugnay ng isyung ito.
1. Edukasyon
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Pamahalaan
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3. Kabuhayan
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
4. Kalusugan
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
5. Disiplina
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Matapos kong sagutin ang mga gawain, natutunan kong _______________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
SANGGUNIAN
Vilma C. Ambat, M. T. (2015). Filipino Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City. Vibal Group Inc.
96
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Ayon sa
2. Alinsunod sa
3. Samantala
4. Sa aking pananaw
5. Naniniwala akong
Gawain 2
1. Ayon sa (A)
2. Sa kabilang banda (B)
3. Naniniwala ako (A)
4. Batay sa (A)
5. Alinsunod sa (A)
97
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Paghihinuha sa katangian ng tauhan

Ang epiko ay tulang pasalaysay na nagsasaad ng kabayanihan ng pangunahing tauhan
na nagtataglay ng katangiang nakahihigit sa karaniwang tao na kadalasan ay buhat sa lipi ng
mga diyos o diyosa. Ang paksa ng mga epiko ay mga kabayanihan ng pangunahing tauhan sa
kaniyang paglalakbay at pakikidigma.
Karaniwang ipinakikilala ng mga manunulat ang mga tauahan sa kanilang mga akda
pamamagitan ng kanilang hitsura, edad, personalidad, pakiramdam, pananalita, kasarian,
oryentasyong sekswal, pinag-aralan, hanapbuhay, estadong pinansyal, estadong sibil, kultural
na pinagmulan, relihiiyon at ipa pa.
Ang proseso ng paglikha, pagpapaunlad, pagbibigay katangian at ang pagganap sa
isang tauhan ay ipinakikilala sa pamamagitan ng karakterisasyon. May dalawang uri ng
karakterisasyon, ang direkta at di direktang karakterisasyon. Sa direktang karakterisasyon,
literal na tinutukoy ng may-akda ang katangian ng kanyang kaniyang tauhan sa mambabasa,
samantalang sa di direktang karakterisasyon ay humihingi ng aktibong pagsusuri mula sa
mambabasa.

Nahihinuha ang katangian ng tauhan sa napakinggang epiko (F10PN-Ie-f-65)
PANUTO
Basahin at unawain ang mga mahahalagang konseptong nakapaloob sa akda.
Pagkatapos, sagutin ang mga kasunod nitong mga gawain nang may katapatan.
Mula sa Epiko ni Gilgamesh

salin sa Ingles ni N.K. Sandars
saling-buod sa Filipino ni Cristina S. Chioco
Mga Tauhan:
Anu - Diyos ng kalangitan; ang Diyos Ama
Ea - Diyos ng karunungan; kaibigan ng mga tao
Enkido- Kaibigan ni Gilgamesh; matapang na tao na nilikha mula sa luwad
Enlil - Diyos ng hangin at ng mundo
Gilgamesh - Hari ng Uruk at ang bayani ng epiko
Ishtar - Diyosa ng pag-ibig at digmaan; ang reyna ng mundo
Ninurta - Diyos ng digmaan at pag-aalitan
98
Shamash - Diyos na may kaugnayan sa araw at sa mga batas ng tao
Siduri - Diyosa ng alak at mga inumin
Urshanabi - Mamamangkang naglalakbay araw-araw sa dagat ng kamatayan
patungo sa tahanan ng Utnapishtim
Utnapishtim - Iniligtas ng mga diyos mula sa malaking baha upang sirain ang
mga tao;binigyan ng mga diyos ng buhay na walang hanggan
1. Nagsimula ang epiko sa pagpapakilala kay Gilgamesh, ang hari ng lungsod ng Uruk,
na ang dalawang katlo ng pagkatao ay diyos at ang sangkatlo ay tao. Matipuno,
matapang, at makapangyarihan. Ngunit mayabang siya at abusado sa kaniyang
kapangyarihan. Dahil sa kaniyang pang-aabuso, patuloy na nananalangin ang kaniyang
mga nasasakupan na nawa’y makalaya sila sa kaniya.
2. Tinugon ng diyos ang kanilang dasal. Nagpadala ito ng isang taong kasinlakas ni
Gilgamesh, si Enkido, na lumaking kasama ng mga hayop sa kagubatan. Nagpang-
amok ang dalawa nang sila ay magkita. Nanalo si Gilgamesh. Ngunit sa bandang huli
ay naging matalik na magkaibigan sila. Di naglaon ay naging kasa-kasama na ni
Gilgamesh si Enkido sa kaniyang mga pakikipaglaban. Una, pinatay nila si Humbaba,
ang demonyong nagbabantay sa kagubatan ng Cedar. Pinatag nila ang kagubatan.
Nang tangkain nilang siraan ang diyosang si Ishtar, na nagpahayag ng pagnanasa kay
Gilgamesh, ipinadala nito ang toro ng Kalangitan upang wasakin ang kalupaang
pinatag nila bilang parusa. Nagapi nina Gilgamesh at Enkido ang toro. Hindi
pinahintulutan ng mga diyos ang kanilang kawalan ng paggalang kaya itinakda nilang
dapat mamatay ang isa sa kanila, at iyon ay si Enkido na namatay sa matinding
karamdaman.
3. Habang nakaratay si Enkido dahil sa matinding karamdaman, sa sama ng loob ay
nasabi niya sa kaniyang kaibigan ang ganito: “Ako ang pumutol sa punong Cedar, ako
ang nagpatag ng kagubatan, ako ang nakapatay kay Humbaba, at ngayon, tingnan mo
kung ano ang nangyari sa akin. Makinig ka kaibigan, nanaginip ako noong isang gabi.
Nagngangalit ang kalangitan at sinagot ito ng galit din ng sangkalupaan. Sa pagitan ng
dalawang ito ay nakatayo ako at sa harap ng isang taong ibon. Malungkot ang
kaniyang mukha, at sinabi niya sa akin ang kaniyang layon. Mukha siyang bampira,
ang kaniyang mga paa ay parang sa leon, ang kaniyang mga kamay ay kasintalim ng
kuko ng agila. Sinunggaban niya ako, sinabunutan, at kinubabawan kaya ako ay
nabuwal. Pagkatapos ay ginawa niyang pakpak ang aking mga kamay. Humarap siya
sa akin at inilayo sa palasyo ni Irkalla, ang Reyna ng Kadiliman, patungo sa bahay na
ang sinumang mapunta roon ay hindi na makababalik.
4. Sa bahay kung saan ang mga tao ay nakaupo sa kadiliman, alikabok ang kanilang
kinakain at luad ang kanilang karne. Ang damit nila’y parang mga ibon na ang pakpak
ang tumatakip sa kanilang katawan, hindi sila nakakikita ng liwanag, kundi pawang
kadiliman. Pumasok ako sa bahay na maalikabok, at nakita ko ang dating mga hari ng
sandaigdigan na inalisan ng korona habang buhay, mga makapangyarihan, mga
prinsipeng naghari sa mga nagdaang panahon. Sila na minsa’y naging mga diyos tulad
99
nina Anu at Enlil ay mga alipin ngayon na tagadala na lamang ng mga karne at
tagasalok ng tubig sa bahay na maalikabok. Naroon din ang mga nakatataas na pari at
ang kanilang mga sakristan. May mga tagapagsilbi sa templo, at nandun si Etana, ang
hari ng Kish, na minsa’y inilipad ng agila sa kalangitan. Nakita ko rin si Samugan, ang
hari ng mga tupa, naroon din si Ereshkigal, ang Reyna ng Kalaliman, at si Belit-Sheri
na nakayuko sa harapan niya, ang tagatala ng mga diyos at tagapag-ingat ng aklat ng
mga patay. Kinuha niya ang talaan, tumingin sa akin at nagtanong: “Sino ang nagdala
sa iyo rito? Nagising akong maputlang-maputla, naguguluhan, tila nag-iisang tinatahak
ang kagubatan at takot na takot.”
5. Pinunit ni Gilgamesh ang kaniyang damit, at pinunasan niya ang kaniyang luha.
Umiyak siya nang umiyak. Sinabi niya kay Enkido, “Sino sa mga makapangyarihan sa
Uruk ang may ganitong karunungan? Maraming di-kapani-paniwalang pangyayari ang
nahayag. Bakit ganyan ang nilalaman ng iyong puso? Hindi kapanipaniwala at
nakatatakot na panaginip. Kailangan itong paniwalaan bagaman ito’y nagdudulot ng
katatakutan, sapagkat ito’y nagpapahayag na ang matinding kalungkutan ay maaaring
dumating kahit sa isang napakalusog mang tao, na ang katapusan ng tao ay
paghihinagpis.” At nagluksa si Gilgamesh. “Mananalangin ako sa mga dakilang diyos
dahil ginamit niya ang aking kaibigan upang mahayag ang kasasapitan ng sinoman sa
pamamagitan ng panaginip.”
6. Natapos ang panaginip ni Enkido at nakaratay pa rin siya sa karamdaman. Araw-araw
ay palala nang palala ang kaniyang karamdaman. Sinabi niya kay Gilgamesh, “Minsan
ay binigyan mo ako ng buhay, ngayon ay wala na ako kahit na ano.” Sa ikatlong araw
ng kaniyang pagkakaratay ay tinawag ni Enkido si Gilgamesh upang siya’y itayo.
Mahinang-mahina na siya, at ang kaniyang mga mata ay halos di na makakita sa
kaiiyak. Inabot pa ng sampung araw ang kaniyang pagdadalamhati hanggang
labindalawang araw. Tinawag niya si Gilgamesh, “Kaibigan, pinarusahan ako ng mga
dakilang diyos at mamamatay akong kahiya-hiya. Hindi ako mamamatay tulad ng mga
namatay sa labanan; natatakot akong mamatay, ngunit maligaya ang taong namatay sa
pakikipaglaban, kaysa katulad kong nakahihiya ang pagkamatay.” Iniyakan ni
Gilgamesh ang kaniyang kaibigan.
7. Pinagluksa ni Gilgamesh ang pagkamatay ng kaniyang kaibigan sa loob ng pitong
araw at gabi. Sa huli, pinagpatayo niya ito ng estatwa sa tulong ng kaniyang mga tao
bilang alaala.
Gawain 1
Suriin ang damdaming nais palutangin ng mga sumusunod na pahayag. Piliin at
salungguhitan ang salitang nagpapahayag ng damdamin sa bawat pangungusap. Isulat ang
letra ng angkop na emoji bago ang bilang.
A. B. C. D. E. F.
100
_____1. “Kaibigan, pinarurusahan ako ng mga dakilang diyos at mamamatay akong kahiya-
hiya. Hindi ako mamamatay tulad ng mga ibang namatay sa labanan; natatakot
akong mamatay, ngunit maligaya ang taong namatay sa pakikipaglaban, kaysa
katulad kong nakakahiya ang pagkamatay.”
_____2. “Ako ang pumutol ng punong Cedar, ako ang nagpatag ng kagubatan, ako ang
nakapatay kay Humbaba, at ngayon tingnan mo ang nangyari sa akin? Ako ngayon
ay nagsisi sa lahat ng aking nagawa. ”
_____3. “Sino sa mga makapangyarihan sa Uruk ang may ganitong karunungan?! Maraming
di kapani-paniwalang pangyayari ang nahayag. Bakit ganyan ang nilalaman ng
iyong puso?”
_____4. “Mananalangin ako sa mga dakilang diyos dahil ginamit niya ang aking kaibigan
upang mahayag ang kasasapitan ng sino man sa pamamagitan ng panaginip.”
_____5. “Minsan ay binigyan mo ako ng buhay, ngayon ay wala na ako kahit na ano.”
Gawain 2
Kilalanin ang mga tauhan sa binasang epiko. Ayusin ang ginulong mga letra upang
makilala sila. Isulat ang tamang sagot sa patlang.
NUA 1. Diyos ng kalangitan; ang Diyos Ama _____________
DUSIRI 2. Diyosa ng alak at mga inumin ___________
SHIRAT 3. Diyosa ng pag-ibig at digmaan; ang reyna ng mundo __________
SHARUNABI 4. Diyosa ng pag-ibig at digmaan; ang reyna ng mundo ____________
PANTUMISHTI 5. Iniligtas ng mga diyos mula sa malaking baha upang sirain ang mga
tao binigyan ng mga diyos ng buhay na walang _____________
MASHASH 6. Diyos na may kaugnayan sa araw at sa mga batas ng tao ________
ARTUNIN 7. Diyos na may kaugnayan sa araw at sa mga batas ng tao _______
MESHAGGIL 8. Hari ng Uruk at ang bayani ng epiko _____________
LINEL 9. Diyos ng hangin at ng mundo _____________
DONIKE 10. Kaibigan ni Gilgamesh; matapang na tao na nilikha mula sa luwad

_____________
Gawain 3
Suriin ang mga pangyayari sa binasang epiko sa pamamagitan ng pagsagot sa mga
sumusunod na tanong. Isulat ang sagot sa patlang.
1. Ilarawanang pangunahing tauhan sa epiko.

_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
101
2. Sa inyong palagay, bakit kailangang iparanas ng may-akda ang mga suliranin sa
pangunahing tauhan ng epiko? Maituturing ba silang mga bayani ng kanilang panahon?
Bakit?
_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
3. Bakit kaya kahiya-hiya para kay Enkido ang kaniyang kamatayan?
_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
4. Kung ikaw si Enkido, nanaisin mo bang maging kaibigan ang isang tulad ni Gilgamesh?
Bakit?
_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
5. Kung ikaw si Gilgamesh at namatay si Enkido, ano ang iyong mararamdaman? Bakit?
_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
6. Kung bibigyan ka ng pagkakataong baguhin ang wakas ng kuwento, paano mo ito

wawakasan?
_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
7. Masasalamin ba sa epiko ang paniniwala ng mga taga-Ehipto tungkol sa buhay na walang

hanggan? Patunayan. Ano ang kaibahan nito sa paniniwala nating mga Pilipino?
_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
8. Ano ang mensaheng nais iparating ng akda tungkol sa pagkakaibigan?

_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Gawain 4
Isa sa mga katangian ng mga tauhan sa isang epiko ay ang pagkakaroon ng
supernatural na kapangyarihan. Bagaman ang binasang epiko ay buod lamang, sikaping
matukoy ang supernatural na katangian ng bawat tauhan at isulat ang hinihinging
impormasyon.
1. Ako si Enkido. Sa taglay kong supernatural na kapangyarihan, kaya kong
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Ako si Utnapishtim. Mula sa mga diyos, taglay ko ang kapangyarihang
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3. Ako si Urshanabi. Ako ay isang mamamangkang may kapangyarihang
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
4. Ako si Gilgamesh. Ako ay may kapangyarihang
________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
102
Gawain 5
Isa-isahin ang mga suliraning pinagdaanan ng mga pangunahing tauhan sa epiko.
Kailangan bang maranasan ng pangunahing tauhan sa epiko ang mga suliraning

ito? Pangatuwiranan.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________.
103
Gawain 5
Bumuo ng isang maikling sanaysay tungkol sa kapangyarihang nais mong

taglayin. Ilahad kung paano ka makatutulong sa pamayanan. Tatayain ito batay sa mga
sumusunod na pamantayan:
Nilalaman - 10
Anyo - 10
Wastong gamit ng salita - 10
Hikayat - 10
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Bawat isa may may natatanging kakayahan. Mga katangiang hinahangaan ng iba. Ito
ay nagagamit sa pakikipagkapwa.
104
Mula sa isinagawang mga gawain, higit na naunawaan at nakilala ang
katangiang nakapaloob sa bawat tauhan. Maging ang kanilang mga kakayahan bilang mga
diyos o diyosa. Nawa ay magsisilbing gabay ang mga ito sa tuwina.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Ambat, V., Barcelo, T.,et al, 2015. Panitikang Pandaigdig sa Filipino10, Modyul
para sa Mag-aaral, Pasig City, Department of Education –IMCS.
• Camba, M., Infantado R., Ricohermoso, M. & C. Sicat. 2015, Baybayin Paglalayag sa
Wika at Panitikan: Batayan at sanayang Aklat sa Filipino. Manila, Rex Printing
Company, Inc.
• Marasigan, E. & M. Del Rosario. 2017. Pinagyamang Pluma 10: Aklat 1 Kabanata 1-
3. Quezon City, Phoenix Publishing House, Inc.
B. Internet
• https://www.slideshare.net/marjduenas/epiko-79598323
• https://www.slideserve.com/kalare/depinisyon-epiko
• https://prezi.com/p_ufnaexbyzv/tauhan-at-karakterisasyon/
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1. Maaaring magkakaiba ang sagot ng mga mag-aaral.

Gawain 2
1. Anu 6. Shamash
2. Siduri 7. Ninurta
3. Ishtar 8. Gilgamesh
4. Urshanabi 9. Enlil
5. Utnapishtim 10. Enkido
Gawain 3-5: Maaring magkakaiba ang sagot ng mag-aaral.
105
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagbibigay-interpretasyon sa suliranin

Isa sa mga elemento ng isang akda ay ang suliranin. Ito ay tumutukoy sa problemang
kinahaharap ng tauhan sa kuwento. Ipinararanas ng manunulat sa mga tauhan ang iba’t ibang
kabiguan upang sukatin ang bisa sa isip, damdamin at kaasalan ng mga mambabasa.
Inilalahad din sa mga kuwento ang mga pagpapahalagang moral na taglay ng bawat
tauhan na kapupulutan ng mga mahahalagang aral at mga pagpapahalagang pagpapakataong
magiging patnubay sa buhay.
Kadalasan, inilalarawan dito ang positibong pag-uugali ng mga Pilipino sa panahon
ng suliranin katulad ng kagipitan, ang pagpupunyaging labanan ang mga pagsubok sa buhay
at handang magpakasakit alang-alang sa katahimikan at kaligayahan ng lahat.
Sa araling ito, malalaman natin kung paano hinarap ni Gilgamesh ang mga
suliranin sa kaniyang buhay. Maliban doon ay maiisa-isa rin ang mga suliraning naranasan at
nalampasan mo na sa buhay.
KASANAYAN PAMPAGKATUTO AT KODA

Naibibigay ang sariling interpretasyon kung bakit ang mga suliranin ay ipinararanas ng
may-akda sa pangunahing tauhan ng epiko (F10PB-Ie-f-65)
PANUTO
Gawain 1
Bigyang-kahulugan ang salitang suliranin gamit ang grapikong pantulong sa
ibaba.
SULIRANIN
106
Gawain 2
Isa-isahin ang mga suliraning kinaharap ni Gilgamesh sa nabasang epiko.
Suliranin bilang hari Suliranin bilang

Haring kaibigan
GILGAMESH
Gawain 3
Ibigay ang naging resulta ng mga sumusunod na pangyayari batay sa akdang
binasa.
1. Nanalangin ang mga nasasakupan ni Gilgamesh na makalaya sa kaniya kaya_______

____________________________________________________________________
2. Nagharap sina Gilgamesh at Enkido ngunit sa bandang huli, _______________
___________________________________________________________________
3. Nagapi nina Enkido at Gilgamesh ang toro ngunit bilang parusa, _______________
___________________________________________________________________
4. Habang nakaratay si Enkido, napaginipan niya ang _______________________

___________________________________________________________________
5. Nagluksa si Gilgamesh sa kamatayan ni Enkido kaya siya ay _____________
___________________________________________________________________
Gawain 4
Bigyang hinuha ang mga pangyayari sa buhay ng mga tauhan sa akdang binasa.
1. Si Gilgamesh ay isang mayabang at mapang-abuso sa kaniyang kapangyarihan
kaya ipinadala si Enkido upang hadlangan siya.
Hinuha:
________________________________________________________________
______________________________________________________________
2. Sa una, sina Gilgamesh at Enkido ay naging magkaibigan pagkatapos ng
kanilang laban.
________________________________________________________________
______________________________________________________________
107
3. Si Enkido ay nagkaroon ng malalang karadamdam kaya siya ay nakaratay na
lamang.
________________________________________________________________
______________________________________________________________
4. Napanaginipan ni Enkido na Sa sa bahay kung saan ang mga tao ay nakaupo sa
kadiliman, alikabok ang kanilang kinakain at luwad ang kanilang karne.
________________________________________________________________
______________________________________________________________
5. Nagpatayo si Gilgamesh ng Estatwa ni Enkido sa pagkamatay nito.
________________________________________________________________
______________________________________________________________
Gawain 5
Natukoy sa unang gawain ang mga suliraning kinaharap ng mga tauhan. Ikaw
naman ngayon ay mabibigyan ng pagkakataong maglahad ng ilang suliraning naranasan mo
sa buhay at kung paano mo ito nasolusyunan. Pagkatapos ay isulat ang aral na iyong
natutunan mula rito.
Mga suliranin Mga aral na natutunan
Solusyon sa mga suliranin
Ang suliranin ay bahagi ng buhay ninuman. Ito ay sukatan sa katatagan ng sarili at ng
pagkakaibigan.
Sa mga isinagawang gawain, nabigyan mo ng sariling interpretasyon kung bakit
ipinararanas ng may-akda ang mga pagsubok sa buhay ng pangunahing tauhan sa sinuring
epiko. Ipinararanas ng manunulat sa mga tauhan ang iba’t ibang kabiguan upang sukatin ang
bisa sa isip, damdamin at kaasalan ng mga mambabasa.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Ambat, V., Barcelo, T.,et al, 2015. Panitikang Pandaigdig sa Filipino10, Modyul para
sa Mag-aaral, Pasig City, Department of Education –IMCS.
108
B. Internet
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1 Maaaring magkakaiba ang sagot ng mga mag-aaral
Gawain 4
1. Nangyari ito upang ipakita kay Gilgamesh na walang magandang kapag hindi ka
naging magandang hari sa iyong nasasakupan.
2. Ipinapakita lamang maaring maging magkaibigan ang magkaaway upang magkaroon
ng pagkakaisa.
3. Ito ay nangyari bilang kaparusahan niya at ipaalala na may hangganan ang lahat
4. Maliwanag na pinapakita rito ang maaaring danasin ng nasasakupan ni Gilgamesh
kapag patuloy niyang nilabanan ang mga Diyos.
5. Nagawa ito ni Gilgamesh upang pasasalamat kay Enkido na nagsakripisyo para sa
kanya at sa mga nasasakupan niya.
109
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Kahalagahan ng epiko bilang akdang pandaigidig

Ang epiko ay tulang pasalaysay na nagsasaad ng kabayanihan ng pangunahing
tauhan na nagtataglay ng katangiang nakahihigit sa karaniwang tao na kadalasan ay
buhat sa lipi ng mga diyos o diyosa.
Ang paksa ng mga epiko ay mga kabayanihan ng pangunahing tauhan sa
kaniyang paglalakbay at pakikidigma. Ito ay mula sa salitang Griyego “Epos” na
nangangahulugang salawikain o awit.
Ang pangkalahatang layunin ng tulang epiko samakatuwid ay gumising sa damdamin
upang hangaan ang pangunahing tauhan. Anupa’t naiiba ito sa trahedya na naglalayong
pumukaw sa pagkasindak at pagkaawa ng tao. Pinakamahalaga rito ay ang pagtatagumpay
laban sa mga suliraning nakahaharap, lalong magaling kung ganap ang pagtatagumpay laban
sa matinding mga suliranin, dahil ito’y lalong makapagbibigay-buhay sa layunin ng tula.
(Crisanto C. Rivera, 1982)
Sa Pilipinas, tinatayang umaabot sa 28 ang kilalang epiko. Karamihan sa mga epiko ay
natagpuan sa grupo ng mga tao na hindi pa nagagalaw ng makabagong proseso ng
pagpapaunlad ng kultura tulad ng mga katutubo at etnikong grupo sa Mountain Province at sa
Mindanao, sa grupo ng mga Muslim. Ang mangilan-ngilan ay makikita sa mga mamamayang
Kristiyano.
Ang mga epiko sa Pilipinas ay kumakatawan sa mga paniniwala, kaugalian at
mabubuting aral ng mamamayan. Ilan sa mga ito ay ang Ibalon ng Bikol, Hudhud ni Aliguyon
ng mga Ifugao, Biag ni Lam-Ang ng Ilocos at Tuwaang ng mga Bagobo at marami pang iba.
(Epic Literature, kinuha noong Disyembre 3, 2014 ; Mula sa
ancienthistory.about.com/od/literat3/qt/EpicPoetry.htm)
Napapangatwiranan ang kahalagahan ng epiko bilang akdang pandaigdig na salamin

ng isang bansa (F10PB-Ie-f-66)
PANUTO
Basahin at unawaing mabuti ang epiko upang masagutan nang wasto ang mga
inihandang gawain.
110
Mula sa Epiko ni Gilgamesh
Mga Tauhan:
Enkido- Kaibigan ni Gilgamesh; matapang na tao na nilikha mula sa luwad
Urshanabi - Mamamangkang naglalakbay araw-araw sa dagat ng kamatayan
patungo sa tahanan ng Utnapishtim
Utnapishtim - Iniligtas ng mga diyos mula sa malaking baha upang sirain ang
mga tao;binigyan ng mga diyos ng buhay na walang hanggan
9. Nagsimula ang epiko sa pagpapakilala kay Gilgamesh, ang hari ng lungsod ng Uruk,
na ang dalawang katlo ng pagkatao ay diyos at ang sangkatlo ay tao. Matipuno,
matapang, at makapangyarihan. Ngunit mayabang siya at abusado sa kaniyang
kapangyarihan. Dahil sa kaniyang pang-aabuso, patuloy na nananalangin ang kaniyang
mga nasasakupan na nawa’y makalaya sila sa kaniya.
10. Tinugon ng diyos ang kanilang dasal. Nagpadala ito ng isang taong kasinlakas ni
Gilgamesh, si Enkido, na lumaking kasama ng mga hayop sa kagubatan. Nagpang-
amok ang dalawa nang sila ay magkita. Nanalo si Gilgamesh. Ngunit sa bandang huli
ay naging matalik na magkaibigan sila. Di naglaon ay naging kasa-kasama na ni
Gilgamesh si Enkido sa kaniyang mga pakikipaglaban. Una, pinatay nila si Humbaba,
ang demonyong nagbabantay sa kagubatan ng Cedar. Pinatag nila ang kagubatan.
Nang tangkain nilang siraan ang diyosang si Ishtar, na nagpahayag ng pagnanasa kay
Gilgamesh, ipinadala nito ang toro ng Kalangitan upang wasakin ang kalupaang
pinatag nila bilang parusa. Nagapi nina Gilgamesh at Enkido ang toro. Hindi
pinahintulutan ng mga diyos ang kanilang kawalan ng paggalang kaya itinakda nilang
dapat mamatay ang isa sa kanila, at iyon ay si Enkido na namatay sa matinding
karamdaman.
11. Habang nakaratay si Enkido dahil sa matinding karamdaman, sa sama ng loob ay
nasabi niya sa kaniyang kaibigan ang ganito: “Ako ang pumutol sa punong Cedar, ako
ang nagpatag ng kagubatan, ako ang nakapatay kay Humbaba, at ngayon, tingnan mo
kung ano ang nangyari sa akin. Makinig ka kaibigan, nanaginip ako noong isang gabi.
Nagngangalit ang kalangitan at sinagot ito ng galit din ng sangkalupaan. Sa pagitan ng
111
dalawang ito ay nakatayo ako at sa harap ng isang taong ibon. Malungkot ang
kaniyang mukha, at sinabi niya sa akin ang kaniyang layon. Mukha siyang bampira,
ang kaniyang mga paa ay parang sa leon, ang kaniyang mga kamay ay kasintalim ng
kuko ng agila. Sinunggaban niya ako, sinabunutan, at kinubabawan kaya ako ay
nabuwal. Pagkatapos ay ginawa niyang pakpak ang aking mga kamay. Humarap siya
sa akin at inilayo sa palasyo ni Irkalla, ang Reyna ng Kadiliman, patungo sa bahay na
ang sinumang mapunta roon ay hindi na makababalik.
12. Sa bahay kung saan ang mga tao ay nakaupo sa kadiliman, alikabok ang kanilang
kinakain at luad ang kanilang karne. Ang damit nila’y parang mga ibon na ang pakpak
ang tumatakip sa kanilang katawan, hindi sila nakakikita ng liwanag, kundi pawang
kadiliman. Pumasok ako sa bahay na maalikabok, at nakita ko ang dating mga hari ng
sandaigdigan na inalisan ng korona habang buhay, mga makapangyarihan, mga
prinsipeng naghari sa mga nagdaang panahon. Sila na minsa’y naging mga diyos tulad
nina Anu at Enlil ay mga alipin ngayon na tagadala na lamang ng mga karne at
tagasalok ng tubig sa bahay na maalikabok. Naroon din ang mga nakatataas na pari at
ang kanilang mga sakristan. May mga tagapagsilbi sa templo, at nandun si Etana, ang
hari ng Kish, na minsa’y inilipad ng agila sa kalangitan. Nakita ko rin si Samugan, ang
hari ng mga tupa, naroon din si Ereshkigal, ang Reyna ng Kalaliman, at si Belit-Sheri
na nakayuko sa harapan niya, ang tagatala ng mga diyos at tagapag-ingat ng aklat ng
mga patay. Kinuha niya ang talaan, tumingin sa akin at nagtanong: “Sino ang nagdala
sa iyo rito? Nagising akong maputlang-maputla, naguguluhan, tila nag-iisang tinatahak
ang kagubatan at takot na takot.”
13. Pinunit ni Gilgamesh ang kaniyang damit, at pinunasan niya ang kaniyang luha.
Umiyak siya nang umiyak. Sinabi niya kay Enkido, “Sino sa mga makapangyarihan sa
Uruk ang may ganitong karunungan? Maraming di-kapani-paniwalang pangyayari ang
nahayag. Bakit ganyan ang nilalaman ng iyong puso? Hindi kapanipaniwala at
nakatatakot na panaginip. Kailangan itong paniwalaan bagaman ito’y nagdudulot ng
katatakutan, sapagkat ito’y nagpapahayag na ang matinding kalungkutan ay maaaring
dumating kahit sa isang napakalusog mang tao, na ang katapusan ng tao ay
paghihinagpis.” At nagluksa si Gilgamesh. “Mananalangin ako sa mga dakilang diyos
dahil ginamit niya ang aking kaibigan upang mahayag ang kasasapitan ng sinoman sa
pamamagitan ng panaginip.”
14. Natapos ang panaginip ni Enkido at nakaratay pa rin siya sa karamdaman. Araw-araw
ay palala nang palala ang kaniyang karamdaman. Sinabi niya kay Gilgamesh, “Minsan
ay binigyan mo ako ng buhay, ngayon ay wala na ako kahit na ano.” Sa ikatlong araw
ng kaniyang pagkakaratay ay tinawag ni Enkido si Gilgamesh upang siya’y itayo.
Mahinang-mahina na siya, at ang kaniyang mga mata ay halos di na makakita sa
kaiiyak. Inabot pa ng sampung araw ang kaniyang pagdadalamhati hanggang
labindalawang araw. Tinawag niya si Gilgamesh, “Kaibigan, pinarusahan ako ng mga
dakilang diyos at mamamatay akong kahiya-hiya. Hindi ako mamamatay tulad ng mga
namatay sa labanan; natatakot akong mamatay, ngunit maligaya ang taong namatay sa
pakikipaglaban, kaysa katulad kong nakahihiya ang pagkamatay.” Iniyakan ni
Gilgamesh ang kaniyang kaibigan.
112
15. Pinagluksa ni Gilgamesh ang pagkamatay ng kaniyang kaibigan sa loob ng pitong
araw at gabi. Sa huli, pinagpatayo niya ito ng estatwa sa tulong ng kaniyang mga tao
bilang alaala.
Gawain 1
Suriin ang mga pangyayari sa akdang binasa sa pamamagitan ng pagsagot sa mga
sumusunod na katanungan
1. Sino ang pangunahing tauhan sa akda?
2. Ano ang unang hamon na kinaharap ng magkaibigang Gilgamesh at Enkido?
3. Paano napagtagumpayan ni Gilgamesh ang suliraning kanyang kinaharap?
4. Sa inyong palagay, bakit kailangang iparanas ng may-akda ang mga suliranin

sa pangunahing tauhan?
5. Alin sa mga pangyayari sa epiko ang maaaring nangyari, nangyayari at

mangyayari sa isang bansa?
6. Masasalamin ba sa akdanng binasa ang kultura ng bansang pinagmulan nito?

Patunayan.
113
Gawain 2
Malinaw na nailarawan sa pamamagitan ng mga pangunahing tauhan sa epiko ang
kultura ng Mesopotamia sa larangan ng paniniwala sa ikalawang buhay. May pagkakatulad ba
ito sa kultura nating mga Pilipino na masasalamin sa ating mga epiko? Gamitin ang venn
diagram sa ibaba.
Mesopotamia Pilipinas
Gawain 3
Magtala ng mga patunay kung bakit ang epiko bilang akdang pandaigdig ay
sumasalamin sa isang bansa.
Laang
Mga Pamantayan
Puntos
Angkop, maayos at maliwanag ang pagpapaliwanag kasagutan 15
Angkop ang mga sagot ngunit hindi gaanong maayos at 12
maliwanag ang pagpapaliwanag ng kanyang kasagutan
Hindi gaanong angkop ang mga kasagutan 8
Hindi angkop ang mga kasagutan 5
114
Bilang isang mag-aaral ay napakahalagang napapangatwiranan ang kahalagahan ng
epiko bilang akdang pandaigdig sapagkat ito ang nagsisilbing sentro ng ating pakakakilanlan.
Dito rin nakikilala ang ating pagkatao bilang mamamayan ng isang bansa.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Ambat, V., Barcelo, T.,et al, 2015. Panitikang Pandaigdig sa Filipino10,
Modyul para sa Mag-aaral, Pasig City, Department of Education –IMCS.
• Camba, M., Infantado R., Ricohermoso, M. & C. Sicat. 2015, Baybayin

Paglalayag sa Wika at Panitikan: Batayan at sanayang Aklat sa Filipino.
Manila, Rex Printing Company, Inc.
• Marasigan, E. & M. Del Rosario. 2017. Pinagyamang Pluma 10: Aklat 1.

Quezon City, Phoenix Publishing House, Inc.
B. Internet
• https://www.tagaloglang.com/epiko/
• web.facebook.com/PanitikangLS/posts/epiko-ni-gilgameshmula-sa-epiko-ni-
• gilgameshsalin-sa-ingles-ni-nk-sandarssaling-
/1345793375432269/?rdc=1&_rdr
115
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagpapaliwanag sa alegoryang ginamit sa akda

Mahilig ka bang magbasa o manood ng mga kwentong Bibliya? Sa pagbabasa ng
Bibliya, madali niyo bang naintindihan ang mga malalalim na salitang ginamit dito? Ito ay
tinatawag na alegorya o simboliko.
Ang alegorya ay isang kuwento kung saan ang mga tauhan, tagpuan at kilos ay
nagpapakahulugan ng higit pa sa literal nitong kahulugan.
Ang salitang alegorya ay galing sa salitang Latin na “allegoria” na ibig sabihin ay

“veiled language or figurative”. Ito ay isang uri panitikang may talinghaga o metapora na
gumagamit ng mga karakter, lugar o pangyayari na representasyon ng mga isyu sa mundo.
Ang alegorya ay nababasa sa dalawang paraan: literal at simboliko o masagisag.

Ang layunin nito ay upang magturo ng mabuting asal o magbigay komento tungkol sa
kabutihan o kasamaan.
Halimbawa:
ligaw na tupa - napahamak o napariwarang tao
Golgota - kadalasang sumasagisag sa paghihirap o kamatayan Bundok
- pakikipagtagpo sa Diyos (sampung utos)
Krus - pasyon at pagkamatay ni Jesus
Prutas - tukso o panlilinlang ( Kay Eba)
Ang mga sumusunod na gawain ay idinesenyo upang mas mapalalim ang pag- unawa
sa mga salitang alegorya o simboliko.

Naipaliliwanag ang mga alegoryang ginamit sa binasang akda (F10PT-Ie-f-6
PANUTO
Basahin ang tulang “Ang Tinig ng Ligaw na Gansa” na nasulat noong panahon ng
bagong kaharian ng sinaunang Egypt. Pagkatapos, sagutin ang mga kasunod na gawain.
116
Ang Tinig ng Ligaw na Gansa
Ang tinig ng ligaw na gansa
nahuli sa pain, umiyak
Ako’y hawak ng iyong pag-ibig,

hindi ako makaalpas.
Lambat ko ay aking itatabi,

subalit kay ina’y anong masasabi?
Sa araw-araw ako’y umuuwi,

karga ang aking mga huli
Di ko inilagay ang bitag

sapagka’t sa pag-ibig mo’y nabihag.
Gawain 1
Piliin sa kahon ang dalawang salitang magkasingkasingkahulugan. Pagkatapos,
gamitin ito sa sariling pangungusap.
Nakulong Naloko Mailap Mabagal
Silo Pain Takas Nabihag

Mahirap hulihin Bilanggo Preso Makupad na pag-usad
Gawain 2
Ilarawan ang damdaming ipinahahayag ng mga sumusunod na taludtod ng tula.
Tukuyin kung ito ay paghanga, pagkagulat, pagkatuwa, pag-asa at pagkainis o pagkagalit,
pagtangis, pagkalungkot at pagtataka.
Taludtod ng tula Damdamin

1. Nahulog sa pain, umiyak
2. Hindi ako makaalpas
1. Lambat ko ay aking itatabi subalit kay ina’y
anong masasabi?
2. Sapagkat sa pag-ibig mo’y nabihag
117
Gawain 3
Suriin ang ilang simbolismong ginamit sa akda sa pamamagitan ng pagsusuri sa literal
at simbolikong kahulugan ng mga ito.
LITERAL NA SIMBOLIKONG
SIMBOLISMO
KAHULUGAN KAHULUGAN
Ligaw na gansa
Bihag
Pain
Gawain 4
Bumuo ng isang tula tungkol kalagayan ng ating buhay ngayon – ang tinatawag na
“new normal” dulot ng CoViD-19. Isaalang-alang ang paggamit ng alegorya. Bubuin ito ng 4
na saknong may tig-aapat na taludtod, maaring may sukat o tugma, o malayang
taludturan.Tatayain ito batay sa mga sumusunod na pamantayan:
Nilalaman -10
Wastong gamit ng salita at alegorya -10
Hikayat -10
Elemento ng tula -10
__________________________________
Pamagat
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
118
Sa mga isinagawang gawain, higit mong naunawaan ang gamit at kahalagahan ng mga
alegorya sa pagsusuri ng mga akdang pampanitikan. Nagagamit mo ito sa pagbuo ng pahayag
lalo na sa pagkatha ng tula at higit sa lahat, nalinang ang iyong pagkamalikhain sa
pagpapaliwanag at pagpapakahulugan.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
B. Internet
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
• Alpas- takas, kawala
• Bitag- pain, silo, naloko
• Bihag- preso, nakulong, bilanggo
• Liwag ng bansa- mabagal, makupad na pag-usad
Gawain 2
1.pagkalungkot/pagtangis
2.pagkalungkot
3.Pagtataka
4. Paghanga
119
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Ugnayan ng mga tauhan sa puwersa ng kalikasan

Sa panahong ito, hindi maikakaing nagiging mapanuri ang mga kabataan lalo na sa
mga napanonood na teleserye, telenobela. Mabilis nilang naiuugnay ang sarili sa mga
kaganapan sa akda.
Dahil batid nila ang mga bahagi ng anumang akda, mabili nilang nabibigyang
kahulugan ang diwang taglay nito. Nabibigyang kulay din nila ang kilos ng tauhan, ang
tagpuan at ang puwersa ng kalikasan na may kaugnayan sa tauhan.
Sa pagsusuri ng akda, masasalamin ang bahagi nito sa pagkilala sa tauhan kaniyang
kaugnayan sa paligid. Sa banghay naman nakikita ang mga pamaraan ng tauhan kung paano
siya nakipagtuggali sa buhay. Isa sa mga palatandaan sa pagsusuri na may malaking
impluwensya sa tauhan sa paligid ay ang tunggalian. Ito ay ang labanan sa pagitan ng
dalawang magkasalungat na puwersa na nauuri ayon sa mga sumusunod:
Tao laban sa tao. Ang kinakalaban ng pangunahing tauhan ay ang mga tao sa
kaniyang paligid. Ito ay karaniwang idinadaan sa talino, lakas ng katawan, tagisan ng
kapangyarihan gayundin ang paniniwala, pananaw, at prinsipyong pinaninindingan.
Tao laban sa kalikasan. Pilit na pinaglalabanan ng pangunahing tauhan ang puwersa
ng kalikasan. Halimbawa nito ay lindol, baha, bagyo, buhawi, pagguho ng lupa, at iba pa.
Tao laban sa lipunan. Kinakalaban ng pangunahing tauhan ang mga pangyayari sa
lipunan na kaniyang ginagalawan. Halimbawa nito ay kahirapan, kawalan ng katarungan, pag-
uuri-uri ng mga tao sa lipunan at iba pang suliraning panlipunan.
Tao laban sa sarili. Ang kinakalaban ng tauhan ay ang mismong kaniyang sariling
paniniwala, prinsipyo at palagay. May kaugnayan ito sa pagtitimbang-timbang ng mga
pangyayaring kinahaharap ng pangunahing tauhan at kung ano ang kaniyang gagawing
pagpapasya.

Natutukoy ang mga bahaging napanood na tiyakang nagpapakita ng mga ugnayan ng
mga tauhan sa puwersang kalikasan (F10PD-Ie-f-64)
PANUTO
120
Gawain 1
Ipakilala ang paboritong superhero sa pamamagitan ng grapkiong pantulong sa ibaba.
Isulat rin ang mga katangian niya kung bakit mo siya hinahangaan.
Ngayon ay babasa tayo ng

isang epikong Slovanian
121
122
123
Gawain 2
Hanapin at bilugan sa puzzle sa ibaba ang asingkahulugan ng salitang pag-ibig na
binanggit sa akda.
L G P A G S I N T A
I H A L P T X B G L
P A G I R O G C H M
M I L M Q U Y D I N
A J I P A G K A S I
H J Y N R V Z E J O
A K A O S W A F K P
P A G M A M A H A L
124
Gawain 3
Bilugan ang titik ng wastong damdamin o saloobing masasalamin sa mga pahayag ng
mga tauhang matatagpuan sa unang hanay ng tsart. Gawin ito gamit ang graphic organizer na
Read-Expression-React.
Read Expression React
Ang ibayong laking kalaba’y may isang a. Nawalan ng pag-asa
obsesyon, b. Nawalan ng tiwala
Makubkob sila, ang kuta’y napapaligiran na, c. Nawala ang takot
Nahahadlangan ang pagpasok ng kanilang
mga kaalyado
Hindi siya iiwan ng sinuman sa sandaling ito a. Pagkaawa
ng pagsubok; b. Pagkakaisa
Bawat isa’y nakahawak sa espada, patibay ng c. Pagpapatawad
pangako;
Walang sinumang magkakanulo para sa
kaligtasan.
Ang ating kalaba’y magiging lubhang a. May tapang
kampante sa kanlungan; b. Natakot
Tatahakin naman nati’y mga espasyo sa c. Nakampante
kadiliman tungo sa kahuyan,
Dedepensahan ng gabi ang ating buong suway
na balikwas
Nagkahiwalay ang magkasintahan dahil sa a. Matinding
pagsabak ni Crtomir sa digmaan paghanga
b. Matinding
pagkalito
c. Matinding
kalungkutan
Gawain 4
Suriin ang pangunahing tauhan sa “Ang Pagbibinyag sa Savica.”
125
Gawain 5
Suriin at paghambingin ang mga pangyayari sa akdang binasa na maaaring
kahalintulad ng mga pangyayari sa kasalukuyan. Gamitin ang grapiko.
Pagkaka-
Pangyayari sa akda tulad ng Kasalukuyang pangyayari
mga
pangyayari
sa akda
ngayon
Gawain 6
Suriin ang mga tunggaliang naranasan ng mga tauhan sa binasa. Tukuyin kung anong
uri ito ng tunggalian. Pagkatapos, ibigay ang solusyong ginawa ng mga tauhan.
Tauhan Tunggalian Uri ng Tunggalian Solusyon
126
Bawat isa ay may kaugnayan sa isa’t isa. Tayo ay magkaugnay. Tayo ay bahagi ng
paligid.
Sa pamamagitan ng mga gawaing isinagawa, naunawaan at nakilala mo ang katangian
ng mga tauhan. Natukoy mo rin ang kaugnayan nito sa paligid.
Inaasahang magiging mapanuri ka sa paligid, gawing kasangkapan ang mga ito sa
pagbabago, paglinang ng kakayahan, pag-unlad ng bayan at paghubog ng mga
pagpapahalagang pangkatauhan.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
sa Magaaral, Pasig City, Department of Education –IMCS.
Company, Inc.
• Marasigan, E. & M. Del Rosario. 2017. Pinagyamang Pluma 10: Aklat 1 Kabanata 1
hanggang 3. Quezon City, Phoenix Publishing House, Inc.
B. Internet
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 2 pagsinta, pagmamahal, pagkasi, irog, pagliyag
127
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagsulat ng pananaw

Ang epiko ay isang tulang pasalaysay na naglalarawan ng pakikipagsapalaran at
kabayanihan ng pangunahing tauhan. May mga pangyayaring hindi kapani-paniwala dito at
punong-puno ng kababalaghan at may maayos na banghay o pagkasunod-sunod ng mga
pangyayari. Ito ay isang uri ng panitikang pasalindila. Nangangahulugang ito ay nailipat o
naibahagi sa pamamagitan ng pasalindilang pagkukuwento o pagsasalaysay lamang.
Karaniwan itong may tauhang lubos na malakas at makapangyarihang kinikilalang bayani ng
lugar na pinagmulan nito.
Ang epiko ay ginamit upang maipakita ang mga pagpapahalaga, tradisyon, paniniwala,
mithiin at layunin sa buhay. Narito ang mahahalagang salik ng isang epiko.
1. Bayani – kakaibang kapangyarihan mula sa pagkasilang, pinapaboran ng mga diyos
at diyosa bilang tagapagligtas ng sangkatauhan at nakikipagsapalaran upang matupad
ang isang misyon
2. Tagpuan – pook ng pinagmulan ng bayani patungo sa iba’t ibang lugar ng kanyang
pakikipagsapalaran
3. Diyos at diyosa at iba pang mga makapangyarihang nilalang – maaaring
katunggali o kaalyado sila ng bayani
4. Kalinangan at kasaysayan – mababakas sa epiko ang mayamang pinagmulan ng
isang lugar o bansa, ang buhay ng dinadakilang bayani at ang nakapaloob ng na
tradisyon ng mga tao.
5. Mahahabang tula – nakasulat nang patula at isinasalaysay ang komprehensibong
paglalarawan at pagkukwento sa buhay. Ang mga salitang ginamit sa isang epiko ay
karaniwang pormal, makaluma, at nagtataglay ng maraming tayutay at
matatalinghagang pananalita

Naisusulat nang wasto ang pananaw tungkol sa:
a. pagkakaiba-iba at pagkakatulad ng mga epikong pandaigdig;
b. ang paliwanag tungkol sa isyung pandaigdig na iniuugnay sa buhay ng mga
Pilipino;
c. sariling damdamin at saloobin tungkol sa sariling kultura kung
ihahahambing sa kultura ng ibang bansa; at suring-basa ng nobelang nabasa
o napanood (F10PU-Ie-f-67)
128
PANUTO
Gawain 1
Sa binasang epiko ni Gilgamesh, paghambingin ang mga paniniwala ng Mesopotamia
sa iba pang mga bansa. Gamitin ang talahanayan sa ibaba.
Kultura ng Mesopotamia Mga Kultura ng ibang bansa
Paniniwala
Ikalawang
buhay
Kamatayan
Pamaraan
-paglilibing
-pagdasal
Gawain 2
Patunayan sa pamamagitan ng pagpuno ng impormasyon sa talahanayan sa ibaba na
may pagkakatulad ang kultura ng Mesopotamia sa kultura ng Pilipinas.
Kultura ng Mesopotamia Pagkakatulad Kultura ng Pilipinas
129
Gawain 3
Itala ang mga impluwensya ng panitikang Mediterranean sa panitikan, pamumuhay,
kaugalian at kultura sa ating bansa at sa mundo. Gamitin ang grapiko.
Panitikang
Mediterranean
Gawain 4
Pumili ng isang “fantaserye” sa telebisyon (halimbawa: Bagani, Panday, Encantadia,
Mulawin, at iba pa) na napanood kung saan nakipagtunggali ang bayani o mga bayani sa
puwersa ng kalikasan. Pagkatapos, ilahad ang pananaw ukol dito sa pamamagitan ng paggawa
ng isang suring-basa batay sa mahahalagang elemento nito.
Pamagat
Tauhan
Tagpuan
Suliranin
Banghay/Buod
130
Aral/Mensahe
Anong kultura ang

masasalamin sa akdang
napanood?
Paano mo pahahalagahan ang

kulturang Pilipinong
nakapaloob sa akda?
Pangwakas
Natitiyak kong sa pamamagitan ng pag-aaral at pagsusuri ng panitikang Mesopotamia,
lubusan mong naunawaan ang pagsusuri sa katangian ng mga tauhan, tagpuan at nakilala ang
angking kultura, paniniwala, pilosopiya, paraan ng pamumuhay, ugali at iba pang
mapagkakilanlan ng kanilang lahi. Gayundin, naiugnay mo ito sa kultura ng Pilipinas.
Mga Sanggunian
Aklat
Company, Inc.
• Marasigan, E. & M. Del Rosario. 2017. Pinagyamang Pluma 10: Aklat 1 Kabanata 1
hanggang 3. Quezon City, Phoenix Publishing House, Inc.
Internet
131
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Mga hudyat sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari

Nakasalalay sa mabisang paglalahad ang pagiging malinaw ng mga pahayag. Sa ating
wika, may mga pananda o mga salitang ginagamit upang maging mabisa ang paglalahad ng
mga detalye ng mga pahayag o maging interaksyunal. Narito ang mga halimbawa ng mga
salitang pananda sa mabisang paglalahad ng pahayag:
1. Kung nais ating ipakita ang pagkasunod-sunod ng mga pangyayari ayon sa panahon,
maaari nating gamitin ang mga salitang una, pangalawa, pangatlo, noon, pagkatapos,
sumunod, samantala, at nang.
2. Kung nais ipakita ang sanhi at bunga, gamitin ang sumusunod: dahil ditto, resulta ng,
kung gayon, dulot nito, bunga nito, sa mga pangyayaring ito, samakatuwid, at sa
gayon.
3. Kung nais ipakita ang paghahambing o kaibahan o kotradiksyon, maaaring gamitin ag
mga salitang sa halip na, di tulad ng, higit pa rito, sa kabilang dako, sa kabilang
banda, at sa magkatulad na dahilan.
4. Kung nais ang pagdaragdag ng impormasyon, maaaring gamitin ang mga salitang
kabilang pa ditto, at saka, karagdagan ditto, at bukod ditto.
5. Kung nais magbigay ng diin, maaaring gamitin ang sumusunod: sa madaling salita,
higit sa lahat, sa totoo lang, at tunay na.
6. Kung nais magbigay ng mga halimbawa at paliwanag, ang sumusunod ay maaring
gamitin: bilang karagdagan, dagdag pa rito, at kabilang dito ang sumusunod.
Mabisang gamit din sa malinaw na paglalahad ang mga pangatnig.

3. Pangatnig na nag-uugnay ng magkatimbang na salita, parirala, o sugnay na
makatatayong mag-isa.
at ngunit ni datapwat
saka pero maging subalit
o pati
4. Pangatnig na nag-uugnay sa mga parirala o sugnay na di makapag-iisa

kung kaya pag kapag
dahil sa kung gayon palibhasa sapagkat
132
Nagagamit ang angkop na mga hudyat sa pagsusunuod-sunod ng mga pangyayari
(F10WG-Ie-f-60)
PANUTO
Gawain 1
Punan ang patlang ng angkop na mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng pangyayari. (sa
madaling sabi, saka, dahil, kung, bukod sa )
Si Amanda Bartolome ay isang babaeng nagsisikap matunton at maunawaan ang tunay

na kahulugan ng pagiging isang babae sa gitna ng masalimuot na kalagayan ng bansa noong
dekada ’70 sa ilalim ng Batas Militar. (1)______ isang babae, kumikilos siya bilang isang ina
(sa limang anak na pulos lalaki) at asawa ayon sa dikta ng lipunan at ng asawa niyang si
Julian. Bagaman tradisyonal, umiiral sa pamilyang Bartolome ang kalayaan sa pagpapahayag
ng damdamin (2)______ kaya’t lumaki ang kanilang mga anak na mulat ang kamalayan sa
nangyayari sa lipunan. (3)______ dito’y sumali sa kilusang makakaliwa ang kanilang
panganay na si Jules, (4)______ naging makata at manunulat naman si Emman, at nahilig sa
musikang rock n roll si Jason. Si Gani naman ay malayang pinasok ang pagiging US Navy
bagaman taliwas ito sa paniniwala ng mga kapatid. (5) ______ nanatiling matatag ang
pamilya Bartolome sa kabila ng napakaraming pagsubok ng panahon. Dito rin nasubok ang
katatagan ng pagsasama nina Amanda at Julian, kung saan si Amanda ay nagnais na matunton
ang sarili bilang isang babae, malayo sa dikta ng lipunan, at ng asawa.
Gawain 2
Punan ng angkop na mga pananda sa mabisang paglalahad ng pahayag ang teksto
upang mabuo ang diwa nito.
Maraming epiko ang kumalat sa buong mundo. Bawat bansa ay may 1. ________
epiko. Mababasa sa kasaysayan na ang 2. _________ epiko na naisulat ay ang Epiko ni
Gilgamesh. Sa Europa, 3. ________ ang kasaysayan ng epiko sa Homer ng Greece 4.
________ 800 BC. 5.________ ang The Iliad and Odyssey. Ang mga kilalang manunulat ng
epiko sa Europe ay sina Hesiod, Apollonius, Ovid, Lucan, at Statius. Ang estilo ng pagsulat
ng epiko ay dactylic hexameter. 6._________, hindi madali ang pagsulat nito. Ito’y
karaniwang nagsisimula sa isang panalangin sa isang musa 7. ____________ naglalaman ng
masusing paglalarawan, mga pagtutulad at talumpati. 8.________ ang mahahalagang
pangyayari sa kasaysayan tulad ng The Fall of Troy, The Foundation of Rome, The Fall of
Man, at iba pa.
Ang mga tauhan nito ay maharlika. Sinasabing noong panahon ng Medieval,
napakaraming epiko ang naisulat, 9__________ ito’y madalas basahin. Ang bawat bansa ay
nakalikha ng kanilang dakilang manunulat ng epiko. Sa Italya, 10.__________ kay Virgil ay
mayroon din silang Dante.
Ang kilalang epiko ni Dante ay ang The Divine Comedy. Ito’y naging inspirasyon ng
maraming makata at pintor sa loob ng maraming dantaon, 11.________, si T.S. Eliot ay
133
nagdala ng kopya nito sa bulsa ng kaniyang amerikana. Ang The Divine Comedy ay
dinisenyuhan ni Gustave Dore noong ikalabinsiyam na siglo. Isa sa mga epikong Espanyol ng
Middle Ages ay ang El Cid o El Cantar Mio Cid na kuwento ng pagsakop sa Valencia ni
Rodrigo Diaz de Vivar at sa French naman ay ang Chanson de Roland na kuwento ni
Charlemagne at ang pag-atake sa kaniyang tropa ni Basques at Roncevaux noong 778.
12._______ ang dalawang epikong ito ay tungkol sa kabayanihan ng mga pangunahing tauhan
sa pakikidigma. 13. _______, may dalawang epikong German naman ang nakilala sa buong
mundo. Ito ay ang The Heliad, ikalabinsiyam na siglong bersyon ng Gospels sa lumang
saxon; at ang The Nibelungenlid. Ang 14. _______ ay kuwento ni Seigfried, Brunhild,
Dietrich, Gunther, Hagen at Atila the hun, 15. ______ ganda ng pagkakasulat ng mga ito, ito
ay nagbigay ng kakaibang impluwensiya sa literaturang German.
Gawain 3
Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na panandang pandiskurso o hudyat sa
pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa pagsasalaysay ng isang napanood na palabas.
1. magsisimula ako sa ________________________________________________________
2. huwag lang _______________________________________________________________
3. bunga nito _______________________________________________________________
4. sakali ___________________________________________________________________
5. sa ibang salita _____________________________________________________________
Gawain 4
Sumulat ng 2-3 pangungusap na na nagpapahayag ng pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari/kaisipan tungkol sa mga napapanahong paksa sa ibaba. Isaalang-alang ang
paggamit ng mga angkop na mga hudyat sa pagsusunod-sunod ng mga pangyayari.
Nilalaman: 10 Wastong Gamit ng mga salita: 10 Hikayat: 10
134
Natitiyak kong sa pamamagitan ng mga gawaing ito, sa lubos na naunawaan ang
kahalagahan ng mga pananda. Nakasalalay sa mabisang paglalahad ang pagiging malinaw ng
mga pahayag.
Sa ating wika, may mga pananda o mga salitang ginagamit upang maging mabisa ang
paglalahad ng mga detalye ng mga pahayag.
Nawa ay magagamit mo ang mga ito sa pang-aaraw-araw na gawain lalo na sa pagbuo
ng mga iba’t ibang anyo ng panitikan.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Ambat, V., Barcelo, T., et al, 2015. Panitikang Pandaigdig sa Filipino10, Modyul para
Internet
o https://www.slideshare.net
o https://brainly.ph
o https://brainly.ph/question/912925#readmore
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. dahil
2. kung
3. dahil(sa madaling sabi, saka, dahil, kung, bukod sa )
4. saka
5. sa madaling sabi
Gawain 2
1. Sarili 10. Ay hindi lamang
2. Una 11. Sinasabing
3. Nagsimula 12. Kilala
4. Noong 13. At
5. Halimbawa 14. Huli
6. Ngunit 15. Ang
7. At
8. Kabilang
9. Hindi
135
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Mga pangyayaring may kaugnayan sa mga pangyayari sa daigidig

Ang France o French Republic ay isang malayang bansa sa Kanluran ng Europe. Ito
ay pangatlo sa pinakamalaking bansa sa Kanlurang Europe at European Union. Ang
kapitolyo ng France ay ang Paris, ang pinakamalaking lungsod ng bansa at sentro ng kultura
at komersyo. Katulad ng iba pang bansa sa Mediterranean, mayaman sa panitikan ang
France. Ang panitikang ito ang nagsisilbing kanlungan ng kanilang mga sinaunang
kaugalian tradisyon, at kultura sa kabuuan.
Mahalagang may kabatiran ang bawat isa sa bahagi ng anumang akda upang
lubusang maunawaan ang takbo ng kaganapan ng akda. Gayundin, mahalagang suriin ang
kaugnayan ng mga pangyayari sa akda sa mga kasalukuyang pangyayari sa daigidig.
Naipaliliwanag ang ilang pangyayaring napakinggan na may kaugnayan sa
kasalukuyang mga pangyayari sa daigdig (F10PN-If-g-66)
PANUTO
Basahin at pag-aaralan ang maikling kuwento ng France. Pagkatapos, sagutin ang mga
kasunong nitong mga gawain nang buong katapatan.
Ang Kuwintas
Siya’y isa sa magaganda’t mapanghalinang babae na sa pagkakamali ng tadhana

ay isinilang sa angkan ng mga tagasulat. Pumayag siyang pakasal sa isang abang
tagasulat sa Kagawaran ng Instruksyon Publiko sapagkat walang paraan upang siya’y
makilala, panuyuan, bigyan ng dote, at pakasalan ng isang mayaman at tanyag na lalaki.
Pangkaraniwan lamang ang mga isinusuot niyang damit dahil sa hindi niya
kayang magsuot ng magagara. Hindi siya maligaya. Sa pakiwari niya’y alangan sa kaniya
ang lalaking nakaisang-dibdib sapagkat sa mga babae ay walang pagkakaiba-iba ng
katayuan sa buhay.
Ang ganda’t alindog ay sapat na upang maging kapantay ng sinumang hamak na
babae ang isang babaing nagmula sa pinakadakilang angkan.
Ang isang babaing nagbuhat sa karaniwang angkan ay magiging kasinghalaga ng
136
mga maharlika sa pamamagitan ng pinong asal at pag-uugali, pagkakaroon ng pang-
unawa sa tunay na kahulugan ng magara at makisig at kakaibang kislap ng diwa.
Labis ang kaniyang pagdurusa at paghihinagpis dahil may paniniwala siyang
isinilang siya sa daigdig upang magtamasa ng lubos na kaligayahan sa buhay na
maidudulot ng salapi. May taglay siyang alindog na hindi nababagay sa kasalukuyan
niyang kalagayan.
Ipinaghihinagpis niya ang karukhaan ng kaniyang lumang tahanan, ang nakaaawang

anyo ng mga dingding, ang mga kurtinang sa paningin niya ay napakapangit. Malimit na
sa pagmamasid niya sa babaing
Briton na siyang gumaganap ng ilang abang pangangailangan niya sa buhay ay
nakadarama siya ng panghihinayang at napuputos ng lumbay ang kaniyang puso kapag
naiisip ang mga pangarap niya sa buhay na hindi yata magkakaroon ng katuparan.
Naglalaro sa kaniyang balintataw ang anyo ng tahimik na tanggapang nasasabitan
ng mamahaling kurtina, pinaliliwanag ng matatangkad na kandilerong bronse at may
nagtatanod na dalawang naglalakihang bantay na dahil sa init ng pugon ay nakatulog na
sa dalawang malaking silyon.
Naiisip niya ang mahahabang bulwagang nagagayakan ng mga sedang tela ng
unang panahon na nagsisilbing palamuti, mga mamahaling kasangkapan na ang mga
hiwaga at kababalaghan ay walang kapantay na halaga, mga silid-bihisang marangya at
humahalimuyak sa bango, mga taong tanyag na pinagmimithing makilala ng balana at
makikisig na ginoong pinananabikang karinggan ng papuri at pinaglulunggatian ng
kababaihan.
Sa hapunan, sa tuwing uupo siya kaharap ang asawa sa harap ng mesang

nalalatagan ng isang kayong pansapin na tatlong araw nang ginagamit ay iba ang laman ng
kaniyang kaisipan. Kahit na naririnig niya ang malugod na pagsasabi ng asawa pagkabukas
ng supera ng “A, ang masarap na potau-feu! Aywan nga ba kung may masarap pa riyan!”
Ang nasa isip niya sa mga gayong sandali ay ang nakakainggit na masarap na hapunan, ang
mga nagkikinangang kubyertos at ang marangyang kapaligiran. Kaagad na naiisip din niya
ang mga malinamnam na pagkaing nakalagay sa magagandang pinggan. Naiisip din niya
ang mga papuring ibinubulong sa kaniya na kunwari’y hindi niya napapansin ngunit sa
katotohanan ay nakakikiliti sa kaniyang damdamin samantalang nilalasap niya ang
malinamnam na mamula- mulang laman ng isda o kaya’y pakpak ng pugo.
Sa pakiwari niya’y iniukol siya ng tadhana na magkaroon ng mga bagay na
lubhang malapit sa kaniyang puso katulad ng magagarang damit at mga hiyas ngunit wala
siya ng mga iyon. Labis ang pagmimithi niyang masiyahan siya, maging kahali-halina,
kaibig-ibig, maging tampulan ng papuri at pangimbuluhan ng ibang babae.
May isang naging kaklase siya sa kumbento na naging kaibigan niya. Mayaman
iyon. Dati’y malimit niyang dalawin ang kaibigan ngunit nitong mga huling araw ay
iniwasan na niyang dumalaw roon sapagkat lalo lamang tumitindi ang kapighatiang
kaniyang nadarama sa kaniyang pag-uwi pagkatapos ng pagdalaw.
Isang gabi’y masayang dumating ang kaniyang asawa. Buong pagmamalaking
iniabot sa kaniya ang hawak na malaking sobre. “Para sa iyo ito,” ang sabi sa kaniya.
137
Kaagad niyang inabot ang sobre at nagmamadaling pinunit ang dulo nito. Nabasa
niya ang nakalimbag na mga salitang: “Malugod na inaanyayahan ng Ministro ng
Instruksyon Publiko at ni Gng. George Ramponneau sina G. at Gng. Loisel sa isang
kasayahang idaraos sa palasyo ng Ministeryo sa Lunes ng gabi, Enero 18.”
Sa halip na matuwa na siyang inaasahan ng lalaki ay padabog na inihagis ng
kaniyang asawa sa ibabaw ng mesa ang paanyaya. Bumubulong na sinabing ano ang
gagawin niya rito.
“Mahal, akala ko’y ikatutuwa mo ang pagkakakuha ko sa paanyaya. Nais ko
lamang na malibang ka, kailanma’y hindi ka nakapaglilibang at naisip kong ito’y isang
mabuting pagkakataon para sa iyo. Nagnanais makadalo ng lahat kaya’t lubha akong
nahirapangmakakuha ng paanyaya. Matataas na tao sa pamahalaan ang inanyayahan at
dadalo. Piling- pili lamang ang mga panauhin. Hindi sila nagbigay ng maraming
paanyaya sa mga tagasulat.”
Pagalit na pinagmasdan ng babae ang asawa at payamot na sinabing, “Ano ang
isasampay ko sa aking likod?” Naging pauntol-untol ang sagot ng lalaki dahil sa hindi
niya kaagad naisip iyon.
“Para sa akin ay maganda ang damit mong isinusuot kung pumapasok tayo sa
teatro kaya maaari na iyon.”
Nagulumihanang napahinto ang lalaki nang makita niyang umiiyak ang asawa.
Naitanong niya kung ano ang nangyayari rito.
Pinagsikapan ng babaing mapaglabanan ang paghihinagpis at nang huminahon na

siya’y sumagot, “Wala! Wala akong damit na maisusuot kaya hindi ako makadadalo sa
kasayahang iyan. Ipamigay mo na lang ang paanyaya sa isa mong kasamahan na may
nakahandang damit na isusuot ang asawa.”
Walang malamang gawin ang lalaki, pagkuwa’y nangusap sa asawa, “Hintay,
Mathilde, tingnan muna natin. Sa palagay mo’y magkano ang magiging halaga ng isang
bestidong magiging kasiya-siya sa iyo at maaari mo pang gamitin sa mga ibang
pagkakataon?”
Nag-isip sumandali si Mathilde. Mabilisang gumawa siya ng pagtataya kung
magkano ang maaari niyang hinging halaga sa matipid na asawa nang hindi masindak ito
at tumanggi. Nag-aatubili siyang sumagot ng “Hindi ko natitiyak ang halaga, ngunit sa
palagay ko’y maaari na ang apat na raang prangko.”
Natigilan sumandali ang lalaki at bahagyang namutla sapagkat ang natitipon
niyang gayong halaga ay ipambibili niya ng isang baril na pang-ibon. Binabalak niyang
mamaril ng ibon sa Kapatagan ng Nanterre sa darating na tag-araw. Sasama siya sa ilang
kaibigang dati nang namamaril ng mga ibon doon.
Gayunpaman ay sinabi niya sa asawa, “Ayos na, ibibigay ko sa iyo ang apat na
raang prangko. Bumili ka ng isang bestidong maganda.”
Malapit na ang araw ng sayawan ngunit waring malungkot si Mathilde, hindi siya
mapalagay at tila may suliraning gumugulo sa isipan. Nakahanda na ang bestidong
kaniyang gagamitin. Napansin ito ng lalaki at isang gabi’y inusisa ang asawa. “Magtapat
138
ka sa akin, anong nangyayari sa iyo? Tatlong araw nang kakaiba ang kilos mo.”
Payamot na sumagot ang babae, “Mabuti pa kaya’y huwag na akong dumalo sa
sayawan. Wala man lamang akong maisusuot kahit isang hiyas. Magmumukha akong
kaawa- awa.”
“Usong-uso ang mga sariwang bulaklak sa ganitong panahon. Maaaring iyon ang
isuot mo. Sapat na ang sampung prangko upang makabili ka ng dalawa o tatlong
alehandriya.”
Waring hindi sang-ayon ang babae at ang sabi, “Hindi! Wala nang kahabag-habag
na kalagayan kung hindi magmukhang maralita sa gitna ng mga babaing maykaya sa
buhay.”
Napabulalas ang lalaki. “Napakahangal mo! Bakit hindi mo hanapin ang kaibigan
mong si Madame Forestier. Humiram ka ng ilang hiyas sa kaniya. Hindi kaniya marahil
tatanggihan dahil sa matalik mo siyang kaibigan.” Napasigaw sa tuwa si Mathilde, “Oo
nga, hindi ko naalaala ang aking kaibigan.”
Nagtungo kinabukasan sa kaibigan si Mahtilde. Ipinagtapat niya rito ang
kaniyang problema. Tinungo ni Madame Forestier ang taguan ng kaniyang mga hiyas at
kinuha mula rito ang isang kahon. Binuksan ang kahon at pinamili ang kaibigan,
“Mamili ka, mahal.”
Ang una niyang nakita’y ang ilang pulseras, ang sumunod ay isang kuwintas na perlas
at pagkaraan ng isang krus na Benesiyanong ginto na may mahahalagang bato at talagang
kahanga-hanga ang pagkakayari. Sinubok niyang isuot ang hiyas sa harap ng salamin,
nagbabantulot siya at hindi mapagpasyahan kung ang mga iyon ay isasauli o hindi. Paulit-ulit
siyang nagtatanong sa kaibigan, “Wala ka na bang iba pa?”
“Aba, mayroon pa! Mamili ka, hindi ko alam kung alin ang ibig mo.” Walang ano-
ano’y may napansin siyang isang kahong nababalot ng itim na satin, nasa loob nito ang isang
kuwintas na diyamante na lubhang kahanga-hanga. Sumasal ang tibok ng kaniyang puso at
nanginginig ang mga kamay na dinampot ang kuwintas. Isinuot niya ang kuwintas sa ibabaw
ng kaniyang damit na may kataasan ang pinakaleeg.
Mahabang sandaling nalunod siya sa kaligayahan sa pagmamalas sa sariling alindog
sa salamin. Pagkaraan ay nag-uulik-ulik siyang nagtanong, “Ipahihiram mo ba ito, ito
lamang?” “Oo, mangyari pa?” Mahigpit na niyakap ni Mathilde ang kaibigan, pinupog ng
halik at maligayang nagpaalam dito.
Sumapit ang inaasam niyang araw ng sayawan. Nagtamo ng malaking tagumpay si
Madame Loisel. Nahigitan niya ang lahat ng mga babae sa ganda, sa rangya, at sa pagiging
kahali-halina kaya palagi siyang nakangiti dahil sa nag-uumapaw sa puso ang kaligayahan.
Napako sa kaniya ang paningin ng kalalakihan at gumawa sila ng paraan upang makilala si
Mathilde. Ninais siyang makasayaw ng lahat ng kagawad ng gabinete. Nag-ukol sa kaniya ng
pansin pati ang ministro.
Buong pagkahaling siyang nakipagsayaw, lasing na lasing sa kaluwalhatian ng
tagumpay na tinamo sa pamumukod ng kaniyang kagandahan. Tila siya lumulutang sa ulap
139
dahil sa paghanga ng lahat sa kaniya na napakatamis at walang katumbas sa puso ng isang
babaing katulad niya.
Mag-iikaapat na ng madaling araw nang silang mag-asawa ay umuwi. Hatinggabi pa
lamang, ang asawa niya kasama ng tatlong lalaking ang mga asawa’y nagpapakalunod din sa
kaligayahan, ay nakatulog na sa isang maliit na tanggapan.
Ibinalabal ng asawa sa balikat ni Mathilde ang isang abang pangginaw na ginagamit
ng mga karaniwang tao, isang pangginaw na nakapupusyaw sa karangyaan ng pananamit ni
Mathilde. Dinamdam niya ang pagkakaroon ng abang pangginaw at ninais niyang makatalilis
agad upang hindi siya maging kapansin-pansin sa ibang babaing dumalo na nagsisipagsuot ng
mamahalin nilang balabal.
Pinigil siya ng lalaki, “Hintayin mo ako rito sandali, sisipunin ka sa labas. Tatawag
ako ng sasakyan.” Ngunit hindi niya pinansin ang asawa at nagdudumali siyang nanaog sa
hagdanan. Hindi sila nakakita ng sasakyan sa lansangan at sila’y nagsimulang maghanap.
Tinahak nila ang daang patungo sa pampang ng ilog Seine.
Kapwa sila kumikinig sa ginaw at pinanawan na ng pag-asang makakita pa ng
kanilang masasakyan. Sa wakas ay nakatagpo sila sa daungan ng isa sa matatandang dokar na
dahil sa ikinahihiya ang karalitaan sa liwanag ng araw ay sa pagkagat ng dilim lamang
nakikita sa mga lansangan ng Paris.
Pagkahatid sa kanila ng matandang dokar sa kanilang tinitirhan ay malungkot silang

umakyat sa hagdanan. Tapos na ang maliligayang sandali kay Mathilde. Sa lalaki naman ay
wala siyang iniisip kundi kailangan niyang makasapit sa Kagawaran sa ganap na ika-10:00
ng umaga.
Hinubad ng babae sa harap ng salamin ang kaniyang balabal upang minsan pang
malasin ang kaniyang kagandahan. Napasigaw siya nang malakas. Wala sa kaniyang leeg
ang kuwintas!
Nag-usisa ang asawang noon ay nangangalahati na sa pagbibihis. “Anong
nangyari sa iyo? Bakit?” Parang baliw niyang binalingan ang asawa. “Wala ang kuwintas
ni Madame Forestier.” Ang nabiglang lalaki’y napalundag halos sa pagtayo. “Ano!
Paanong nangyari? Imposible!”
Hinanap ng mag-asawa ang kuwintas sa kung saan-saan, sa mga lupi ng damit ni
Mathilde, sa mga lupi ng kaniyang pangginaw, sa mga bulsa at sa iba pang lugar.
Hindi nila natagpuan ang kuwintas. “Natitiyak mo bang nakasuot sa iyo nang
umalis tayo sa sayawan?” ang tanong ng lalaki. “Oo, natitiyak ko, nahipo ko pa nang nasa
pasilyo ako ng palasyo,” ang tugon ni Mathilde.
“Kung iyon naman ay sa daan nawala ay di narinig sana natin ang lagapak. May
palagay akong nawala sa dokar.”
“Marahil nga. Kinuha mo ba ang numero ng
dokar?” “Hindi! At ikaw, napansin mo ba?”
“Hindi rin.”
Balisang nagkatinginan ang mag-asawa. Muling nagbihis si M. Loisel.
“Pagbabalikan kong lahat ng pinagdaanan natin. Baka sakaling makita ko.”
140
Nanaog na ang lalaki. Ang babae ay naghintay sa isang silya, hindi na niya inalis ang
damit na ginamit sa sayawan.
Tila nawalan siya ng lakas, kahit magtungo sa kama upang matulog. Labis ang
kaniyang panlulumo, nawalan siya ng sigla at nawalan ng kakayahang mag-isip ng
anoman.
Mag-iika-7:00 na ng umaga nang bumalik ang lalaki. Nanlulupaypay siya at
ibinalita sa asawa na hindi niya nakita ang kuwintas. Sa harap ng gayong nakagigimbal
na pangyayari, si Mathilde ay maghapong naghihintay na sapupo ng di-matingkalang
pangamba.
Bumalik kinagabihan ang lalaki, pagod na pagod, namumutla at nanlalalim ang
mga mata; hindi niya natagpuan ang kuwintas. Pinayuhan ng lalaki ang asawa na sumulat
sa kaibigan nito at sabihing nabali ang sarahan ng kuwintas at kasalukuyan pang
ipinapagawa
upang magkapanahon silang makapag-isip-isip. Ginawa naman ng babae ang payo ng
asawa.
Pagkalipas ng isang linggo ay lubusan na silang pinanawan ng pag-asa. Sa
maikling panahong iyon tumanda si M. Loisel nang limang taon.
Nagpahayag ang lalaki sa asawa na kailangang isipin nila kung paano
mapapalitan ang nawalang kuwintas. Kinabukasan, ang mag-asawa’y nagtungo sa
tanggapan ng alaherong nakasulat ang pangalan at direksyon sa loob ng kahon ng
kuwintas. Hinanap ng alahero sa kaniyang talaan ang sinasabing kuwintas.
“Hindi ako ang nagbili ng kuwintas na ipinagtatanong ninyo, wala pong
nanggaling sa akin kundi ang sisidlan lamang,” ang wika ng alahero kay Madame Loisel.
Pinuntahan ng mag-asawa ang lahat ng mga maghihiyas upang makakita ng katulad ng
nawala na ang anyo ay buong pagsisikap na inalala samantalang kapwa sila
nanlulupaypay sa pagkabigo at paghihirap ng kalooban.
Nakatagpo sila sa isang tindahan sa Palais Royal ng isang tuhog ng diyamanteng
sa palagay nila ay katulad ng kanilang pinaghahanap na kuwintas. Nagkakahalaga ito ng
apatnapung libong prangko, ngunit ibibigay na sa kanila sa halagang tatlumpu’t anim na
libo. Pinakiusapan ng mag-asawa ang may-ari ng tindahan na huwag munang ipagbili ang
kuwintas sa loob ng tatlong araw. Pinakiusapan din nila ang may-ari ngtindahan na kung
sakaling bago magtapos ng buwan ng Pebrero ay makita nila ang nawawalang kuwintas,
matapos nilang bayaran ang bagong kuwintas ay bibilhin itong muli ng may-ari ng
tindahan sa halagang tatlumpu’t apat na libong prangko.
May namanang labingwalong libong prangko si M. Loisel sa namatay na ama.
Hiniram niya ang kapupunan nito. Gayon din ang ginawa ng lalaki. Kung kani-kanino
siya nanghiram, lumagda sa mga kasulatan, pinasok kahit na ang mga gipit na
kasunduan, kumuha ng mga patubuan at pumatol sa lahat ng uri ng manghuhuthot.
Inilagay niya ang buong buhay niya sa alanganing katayuan, nakipagsapalaran sa
paglagda sa gayong hindi niya natitiyak kung matutupad o hindi ang nilagdaan at
ngayo’y nanggigipuspos siya dahil sa mga hirap na maaari pa niyang sapitin, ng
nakaambang pagdurusa ng pangitain ng bukas na puspos ng pagsasalat at paghihirap ng
kalooban. Nang matipon nang lahat ang halagang kinakailangan ay tinungo ni M. Loisel
141
ang tindahan ng kuwintas at ibinagsak sa mesang bilangan ng may-ari ng tindahan ng
mga hiyas ang tatlumpu’t anim na libong prangko.
Malamig ang pagtanggap ni Madame Forestier kay Mathilde nang isauli niya ang
kuwintas. Nagsalita ito sa tuyot na tinig ng “Isinauli mo sana agad ang kuwintas, baka
sakaling kinailangan ko ito.” Hindi na binuksan ng kaibigan ang kahon ng kuwintas.
Naisip ni Matilde na kung sakaling nahalata ng kaibigan ang pagkakapalit ng kuwintas,
ano kaya ang aakalain at sasabihin nito sa kaniya? Hindi kaya iisiping siya’y
magnanakaw?
Ngayo’y lubos na naunawaan ni Mathilde ang mamuhay sa gitna ng tunay na
karalitaan. Nabigla man siya sa bagong papel na kailangan niyang gampanan ay
tinanggap niya iyon at buong tatag na ginampanan. Dapat mabayaran ang napakalaki
nilang pagkakautang. Pinaalis nila ang kanilang utusan, lumipat ng ibang tirahan, nagtiis
sila sa pangungupahan sa isang maliit na silid sa kaituktukan ng isang bahay-paupahan.
Naranasan ni Mathilde ang mabibigat na gawain; ang nakayayamot na

pangangasiwa sa kusina, paghuhugas ng mga pingggan, paglilinis ng mga kaldero at
kawaling mamantika, paglalaba ng mga damit, mantel, serbilyeta at pamunas.
Ipinapanaog niya sa lansangan ang kanilang kakaning baboy sa tuwing umaga at
nagpapanhik siya ng tubig na gamit nila sa itaas. Suot niya ang pananamit ng
pangkaraniwang babae, siya’y nagtutungo sa tindahan ng prutas, de lata, at sa
magkakarne. Nakasabit sa isang braso ang pangnan, nakikipagtawaran siya, nilalait at
ipinakikipaglaban ang kakarampot niyang pamalengke. May pagkakautang silang
binabayaran nang buwanan, may pinagkakautangan silang pinakikiusapan, humihingi ng
kaunti pang panahon sa pagbabayad.
Pagsapit ng gabi, habang maaga pa’y inaayos na ni M. Loisel ang talaang tuusan
ng sinumang mangangalakal na nangangailangan ng gayong paglilingkod at sa kalaliman
ng gabi sa halagang limang sentimos isang pahina na ginagawa naman niya ang mga
salin ng mga katha.
Tumagal ng sampung taon ang ganito nilang pamumuhay na mag-asawa. Sa
wakas ay nabayaran din nila ang buong pagkakautang, kasama na ang mga tubo at
nagkapatong-patong na tubo ng mga tubo.
Mukhang matanda na ngayon si Madame Loisel. Isa na siyang tunay na babae ng
mga maralitang tahanan – matipuno ang katawan, matigas ang mga laman at magaspang
ang mga kamay na namumula. Nakasabog ang kaniyang buhok at patabingi ang kaniyang
saya. Matinis ang kaniyang tinig. Nanlalamira ang sahig kung siya’y mag-isis. Paminsan-
minsan, kung nakaalis na ang asawa patungong opisina, si Madame Loisel ay nauupo sa
tabi ng bintana. Pinagbabalikan niya sa gunita ang napakasayang gabing iyon na malaon
nang nakalipas. Ang kaniyang kagandahang naging tampok sa sayawan at naging dahilan
upang siya’y maging tampulan ng paghanga.
Ano ang maaaring nangyari kung hindi nawala ang kuwintas? Sino ang
nakaaalam? Tunay na ang buhay ay kakatwa at mahiwaga! Sukat ang isang maliit na
bagay upang tayo’y mapahamak at mapabuti!
Isang araw ng Linggo, samantalang si Mathilde ay naglalakad sa Champs
142
Elysees, nagliliwaliw naman siya pagkatapos ng isang linggong singkad ng mga gawain
sa bahay ay namataan niya ang isang babaing may akay-akay na bata. Ang babae’y si
Madame Forestier, bata pa rin ang anyo, maganda pa ring katulad ng dati at taglay pa rin
ang panghalina.
Nakangiti niyang sinalubong ang kaibigan at binati. “Magandang araw sa iyo,
Jeanne.” Labis na nagtaka si Madame Forestier. Hindi siya nakilala nito at pinagtakhan
ang palagay sa loob na pagbati sa kaniya ng isang maralitang babae.
Pauntol-untol na wika nito, “Ngunit ginang, hindi ko kayo nakikilala. Marahil ay
nagkakamali kayo.”
“Hindi! Ako’y si Mathilde Loisel.”
Napabulalas ang kaibigan. “O, kaawa-awa kong Matilde! Kay laki ng ipinagbago
mo!”
“Oo nga, mahabang panahon ang ipinagtiis ko ng hirap mula nang huli nating
pagkikita, at labis na kalungkutan ang dinanas ko… at ikaw ang dahilan ng lahat.
Napamulagat si Madame Forestier, “Dahil sa akin! Paano nangyari iyon?”
“Naaalaala mo pa ba ang hiniram kong kuwintas na diyamanteng isinuot ko sa
sayawan sa kagawaran?”
“Oo, ay ano?”
“Isinauli ko sa iyo ang isang kuwintas na katulad na katulad ng hiniram ko sa iyo.
Sampung taon kaming nagbayad ng mga utang. Alam mo namang hindi madali sa
katulad naming mahirap ang gayong bagay. Ngunit nakalipas na ang lahat ng iyon at
ngayon ay galak na galak na ako.”
“Sabi mo’y bumili ka ng kuwintas na diyamante na ipinalit mo sa hiniram mo sa
akin na naiwala mo?”
“Oo, samakatuwid ay hindi mo pala napansin. Talagang kamukhang-kamukha
iyon ng hiniram ko sa iyo.”
Ngumiti si Matilde nang may pagmamalaki, isang ngiting puspos ng kawalang-
malay katulad ng ngiti ng isang paslit. Nabagbag nang gayon na lamang ang kalooban ng
kaibigan.
“O, kahabag-habag kong Mathilde! Ang ipinahiram kong kuwintas sa iyo ay
imitasyon lamang, puwit lamang ng baso. Ang pinakamataas na maihahalaga roon
marahil ay limang daang prangko.
143
Gawain 1
Para sa iyo, ano-ano ang katangian ng isang huwarang babae o lalaki? Magbigay ng
tatlong katangian at isulat sa loob ng hugis puso.
Gawain 2
Ilahad ang mga katangian ng isang babaeng taga-France na makikita sa kuwento
na sa palagay mo ay pag-uugali rin ng isang babaeng Pilipina sa pamamagitan ng
kasunod na character mapping. Sa ibaba nito ay ipaliwanag ang mga pagpapatunay na
ang mga katangiang ito ay karaniwang katangian ng kababaihan ng taga-France at
Pilipinas.
144
Gawain 3
Magtala ng mga pangyayari sa binasa na may kaugnayan sa mga kasalukuyang
pangyayari sa daigidig.
PANGYAYARI SA AKDA PANGYAYARI SA PATUNAY

KASALUKUYAN
Gawain 4
Bumuo ng isang islogan na may kaugnayan sa mensaheng natutunan sa akda. Ito ay
bubuuin lamang ng 12-15 na salita.
Rubrics Para sa Islogan

10 7 4 1
Nilalaman Ang mensahe Di gaanong Medyo Walang
ay mabisang naipakita ang magulo ang mensaheng
naipakita mensahe mensahe naipakita
Pagkamalikhain Napakaganda Maganda at Maganda ngunit di Di maganda at
at malinaw ang gaanong malinaw malabo ang
napakalinaw pagkakasulat ang pagkakasulat pagkakasulat ng
ang ng mga titik ng mga titik mga titik
pagkakasulat
ng titik
Kaugnayan May malaking Di gaanong Kaunti lamang ang Walang
kaugnayan sa may kaugnayan ng kaugnayan sa
paksa ang kaugnayan sa islogan sa paksa ang
islogan paksa paksa islogan
Kalinisan Malinis na Malinis ang Di gaanong malinis Marumi ang

malinis ang pagkakabuo ang pagkakabuo
pagkakabuo pagkakabuo
Sa mga gawaing isinagawa, natukoy at naipaliwanag mo ang mga kaganapang may
kaugnayan sa kasalukuyang mga pangyayari sa daigdig. Nalinang rin ang iyong kakayahan
145
sa pagsusuri ng akda – ang pagkilala sa iba’t ibang bahagi nito at ang pagpapakahulugan sa
ugnayan ng tauhan at mga pangyayari sa akda at naiaangkla kasalukuyang buhay.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
Ambat, V., Barcelo, T., et al, 2015. Panitikang Pandaigdig, Filipino –
10, Modyul para sa Mag-aaral,Pasig City, Department of
Education – IMCS.
B. Internet
htpps://www.google.com/search
146
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagbibigay ng mga pangyayari sa tunay na buhay kaugnay ng akda

Ang panitikan ay salamin ng lahing pinagmulan nito. Ito ay kabuuan ng mga karanasan ng isang bansa,
mga kaugalian, paniniwala, pamahiin, kaisipan at pangarap ng isang lahi na ipinahahayag sa mga piling salita,
sa isang maganda at masining na paraan, nakasulat man o hindi.
Tulad ng isang minahan ang taglay na yaman ng bawat panitikan ay ating binabasa. Mamimina lamang
natin nang lubos ang gintong kaisipang taglay nito kung maaari nating maiugnay ang ating mga buhay sa
akdang ating binabasa na kung minsan ay napapa - “Quote and Unquote”, #Relate, #Repost, #ctto, atbp. dahil
sa ating pakiramdam, tayo ang bida sa akda at para bang tayo ang isinasalasay ng ating mga binabasa.

Nakapagbibigay ng mga halimbawang pangyayari sa tunay na buhay kaugnay ng binasa (F10PB-If-g-
67)
PANUTO
Basahin, unawain, at suriin ang mga naihandang gawain na susubok at magbabalik sa inyo sa inyong
mga nakaraan, karanasan at kwentong buhay. Sagutin ito nang may katapatan.
Ang Kuwintas
Siya’y isa sa magaganda’t mapanghalinang babae na sa pagkakamali ng tadhana ay isinilang sa angkan

ng mga tagasulat. Pumayag siyang pakasal sa isang abang tagasulat sa Kagawaran ng Instruksyon Publiko
sapagkat walang paraan upang siya’y makilala, panuyuan, bigyan ng dote, at pakasalan ng isang mayaman at
tanyag na lalaki.
Pangkaraniwan lamang ang mga isinusuot niyang damit dahil sa hindi niya kayang magsuot ng
magagara. Hindi siya maligaya. Sa pakiwari niya’y alangan sa kaniya ang lalaking nakaisang-dibdib sapagkat sa
mga babae ay walang pagkakaibaiba ng katayuan sa buhay. Ang ganda’t alindog ay sapat na upang maging
kapantay ng sinumang hamak na babae ang isang babaing nagmula sa pinakadakilang angkan. Ang isang
babaing nagbuhat sa karaniwang angkan ay magiging kasinghalaga ng mga maharlika sa pamamagitan ng
pinong asal at pag-uugali, pagkakaroon ng pangunawa sa tunay na kahulugan ng magara at makisig at
kakaibang kislap ng diwa.
Labis ang kaniyang pagdurusa at paghihinagpis dahil may paniniwala siyang isinilang siya sa daigdig
upang magtamasa ng lubos na kaligayahan sa buhay na maidudulot ng salapi. May taglay siyang alindog na
hindi nababagay sa kasalukuyan niyang kalagayan. Ipinaghihinagpis niya ang karukhaan ng kaniyang lumang
tahanan, ang nakaaawang anyo ng mga dingding, ang mga kurtinang sa paningin niya ay napakapangit. Malimit
na sa pagmamasid niya sa babaing Briton na siyang gumaganap ng ilang abang pangangailangan niya sa buhay
ay nakadarama siya ng panghihinayang at napuputos ng lumbay ang kaniyang puso kapag naiisip ang mga
pangarap niya sa buhay na hindi yata magkakaroon ng katuparan. Naglalaro sa kaniyang balintataw ang anyo ng
tahimik na tanggapang nasasabitan ng mamahaling kurtina, pinaliliwanag ng matatangkad na kandilerong
bronse at may nagtatanod na dalawang naglalakihang bantay na dahil sa init ng pugon ay nakatulog na sa
dalawang malaking silyon. Naiisip niya ang mahahabang bulwagang nagagayakan ng mga sedang tela ng unang
panahon na nagsisilbing palamuti, mga mamahaling kasangkapan na ang mga hiwaga at kababalaghan ay
walang kapantay na halaga, mga silid-bihisang marangya at humahalimuyak sa bango, mga taong tanyag na
147
pinagmimithing makilala ng balana at makikisig na ginoong pinananabikang karinggan ng papuri at
pinaglulunggatian ng kababaihan.
Sa hapunan, sa tuwing uupo siya kaharap ang asawa sa harap ng mesang nalalatagan ng isang kayong
pansapin na tatlong araw nang ginagamit ay iba ang laman ng kaniyang kaisipan. Kahit na naririnig niya ang
malugod na pagsasabi ng asawa pagkabukas ng supera ng “A, ang masarap na potau-feu! Aywan nga ba kung
may masarap pa riyan!” Ang nasa isip niya sa mga gayong sandali ay ang nakakainggit na masarap na hapunan,
ang mga nagkikinangang kubyertos at ang marangyang kapaligiran. Kaagad na naiisip din niya ang mga
malinamnam na pagkaing nakalagay sa magagandang pinggan. Naiisip din niya ang mga papuring ibinubulong
sa kaniya na kunwari’y hindi niya napapansin ngunit sa katotohanan ay nakakikiliti sa kaniyang damdamin
samantalang nilalasap niya ang malinamnam na mamula-mulang laman ng isda o kaya’y pakpak ng pugo.
Sa pakiwari niya’y iniukol siya ng tadhana na magkaroon ng mga bagay na lubhang malapit sa
kaniyang puso katulad ng magagarang damit at mga hiyas ngunit wala siya ng mga iyon. Labis ang pagmimithi
niyang masiyahan siya, maging kahalihalina, kaibig-ibig, maging tampulan ng papuri at pangimbuluhan ng
ibang babae.
May isang naging kaklase siya sa kumbento na naging kaibigan niya. Mayaman iyon. Dati’y malimit
niyang dalawin ang kaibigan ngunit nitong mga huling araw ay iniwasan na niyang dumalaw roon sapagkat lalo
lamang tumitindi ang kapighatiang kaniyang nadarama sa kaniyang pag-uwi pagkatapos ng pagdalaw.
Isang gabi’y masayang dumating ang kaniyang asawa. Buong pagmamalaking iniabot sa kaniya ang
hawak na malaking sobre. “Para sa iyo ito,” ang sabi sa kaniya. Kaagad niyang inabot ang sobre at
nagmamadaling pinunit ang dulo nito. Nabasa niya ang nakalimbag na mga salitang:
“Malugod na inaanyayahan ng Ministro ng Instruksyon Publiko at ni Gng. George Ramponneau sina

G. at Gng. Loisel sa isang kasayahang idaraos sa palasyo ng Ministeryo sa Lunes ng gabi, Enero 18.”
Sa halip na matuwa na siyang inaasahan ng lalaki ay padabog na inihagis ng kaniyang asawa sa ibabaw
ng mesa ang paanyaya. Bumubulong na sinabing ano ang gagawin niya rito.
“Mahal, akala ko’y ikatutuwa mo ang pagkakakuha ko sa paanyaya. Nais ko lamang na malibang ka,
kailanma’y hindi ka nakapaglilibang at naisip kong ito’y isang mabuting pagkakataon para sa iyo. Nagnanais
makadalo ng lahat kaya’t lubha akong nahirapang makakuha ng paanyaya. Matataas na tao sa pamahalaan ang
inanyayahan at dadalo. Piling-pili lamang ang mga panauhin. Hindi sila nagbigay ng maraming paanyaya sa
mga tagasulat.”
Pagalit na pinagmasdan ng babae ang asawa at payamot na sinabing, “Ano ang isasampay ko sa aking
likod?”
Naging pauntol-untol ang sagot ng lalaki dahil sa hindi niya kaagad naisip iyon. “Para sa akin ay
maganda ang damit mong isinusuot kung pumapasok tayo sa teatro kaya maaari na iyon.”
Nagulumihanang napahinto ang lalaki nang makita niyang umiiyak ang asawa. Naitanong niya kung
ano ang nangyayari rito.
Pinagsikapan ng babaing mapaglabanan ang paghihinagpis at nang huminahon na siya’y sumagot,

“Wala! Wala akong damit na maisusuot kaya hindi ako makadadalo sa kasayahang iyan. Ipamigay mo na lang
ang paanyaya sa isa mong kasamahan na may nakahandang damit na isusuot ang asawa.”
Walang malamang gawin ang lalaki, pagkuwa’y nangusap sa asawa, “Hintay, Mathilde, tingnan muna
natin. Sa palagay mo’y magkano ang magiging halaga ng isang bestidong magiging kasiya-siya sa iyo at maaari
mo pang gamitin sa mga ibang pagkakataon?”
Nag-isip sumandali si Mathilde. Mabilisang gumawa siya ng pagtataya kung magkano ang maaari
niyang hinging halaga sa matipid na asawa nang hindi masindak ito at tumanggi. Nag-aatubili siyang sumagot
ng “Hindi ko natitiyak ang halaga, ngunit sa palagay ko’y maaari na ang apat na raang prangko.”
148
Natigilan sumandali ang lalaki at bahagyang namutla sapagkat ang natitipon niyang gayong halaga ay
ipambibili niya ng isang baril na pang-ibon. Binabalak niyang mamaril ng ibon sa Kapatagan ng Nanterre sa
darating na tag-araw. Sasama siya sa ilang kaibigang dati nang namamaril ng mga ibon doon.
Gayunpaman ay sinabi niya sa asawa, “Ayos na, ibibigay ko sa iyo ang apat na raang prangko. Bumili
ka ng isang bestidong maganda.”
Malapit na ang araw ng sayawan ngunit waring malungkot si Mathilde, hindi siya mapalagay at tila
may suliraning gumugulo sa isipan. Nakahanda na ang bestidong kaniyang gagamitin. Napansin ito ng lalaki at
isang gabi’y inusisa ang asawa. “Magtapat ka sa akin, anong nangyayari sa iyo? Tatlong araw nang kakaiba ang
kilos mo.”
Payamot na sumagot ang babae, “Mabuti pa kaya’y huwag na akong dumalo sa sayawan. Wala man
lamang akong maisusuot kahit isang hiyas. Magmumukha akong kaawa-awa.”
“Usong-uso ang mga sariwang bulaklak sa ganitong panahon. Maaaring iyon ang isuot mo. Sapat na
ang sampung prangko upang makabili ka ng dalawa o tatlong alehandriya.”
Waring hindi sang-ayon ang babae at ang sabi, “Hindi! Wala nang kahabaghabag na kalagayan kung
hindi magmukhang maralita sa gitna ng mga babaing maykaya sa buhay.”
Napabulalas ang lalaki. “Napakahangal mo! Bakit hindi mo hanapin ang kaibigan mong si Madame
Forestier. Humiram ka ng ilang hiyas sa kaniya. Hindi ka niya marahil tatanggihan dahil sa matalik mo siyang
kaibigan.” Napasigaw sa tuwa si Mathilde, “Oo nga, hindi ko naalaala ang aking kaibigan.”
Nagtungo kinabukasan sa kaibigan si Mahtilde. Ipinagtapat niya rito ang kaniyang problema. Tinungo
ni Madame Forestier ang taguan ng kaniyang mga hiyas at kinuha mula rito ang isang kahon. Binuksan ang
kahon at pinamili ang kaibigan, “Mamili ka, mahal.”
Ang una niyang nakita’y ang ilang pulseras, ang sumunod ay isang kuwintas na perlas at pagkaraan ng
isang krus na Benesiyanong ginto na may mahahalagang bato at talagang kahanga-hanga ang pagkakayari.
Sinubok niyang isuot ang hiyas sa harap ng salamin, nagbabantulot siya at hindi mapagpasyahan kung ang mga
iyon ay isasauli o hindi. Paulit-ulit siyang nagtatanong sa kaibigan, “Wala ka na bang iba pa?”
“Aba, mayroon pa! Mamili ka, hindi ko alam kung alin ang ibig mo.” Walang ano-ano’y may napansin
siyang isang kahong nababalot ng itim na satin, nasa loob nito ang isang kuwintas na diyamante na lubhang
kahanga-hanga. Sumasal ang tibok ng kaniyang puso at nanginginig ang mga kamay na dinampot ang kuwintas.
Isinuot niya ang kuwintas sa ibabaw ng kaniyang damit na may kataasan ang pinakaleeg. Mahabang sandaling
nalunod siya sa kaligayahan sa pagmamalas sa sariling alindog sa salamin. Pagkaraan ay nag-uulik-ulik siyang
nagtanong, “Ipahihiram mo ba ito, ito lamang?” “Oo, mangyari pa?” Mahigpit na niyakap ni Mathilde ang
kaibigan, pinupog ng halik at maligayang nagpaalam dito.
Sumapit ang inaasam niyang araw ng sayawan. Nagtamo ng malaking tagumpay si Madame Loisel.
Nahigitan niya ang lahat ng mga babae sa ganda, sa rangya, at sa pagiging kahali-halina kaya palagi siyang
nakangiti dahil sa naguumapaw sa puso ang kaligayahan. Napako sa kaniya ang paningin ng kalalakihan at
gumawa sila ng paraan upang makilala si Mathilde. Ninais siyang makasayaw ng lahat ng kagawad ng gabinete.
Nag-ukol sa kaniya ng pansin pati ang ministro.
Buong pagkahaling siyang nakipagsayaw, lasing na lasing sa kaluwalhatian ng tagumpay na tinamo sa
pamumukod ng kaniyang kagandahan. Tila siya lumulutang sa ulap dahil sa paghanga ng lahat sa kaniya na
napakatamis at walang katumbas sa puso ng isang babaing katulad niya.
Mag-iikaapat na ng madaling araw nang silang mag-asawa ay umuwi. Hatinggabi pa lamang, ang
asawa niya kasama ng tatlong lalaking ang mga asawa’y nagpapakalunod din sa kaligayahan, ay nakatulog na
sa isang maliit na tanggapan.
Ibinalabal ng asawa sa balikat ni Mathilde ang isang abang pangginaw na ginagamit ng mga
karaniwang tao, isang pangginaw na nakapupusyaw sa karangyaan ng pananamit ni Mathilde. Dinamdam niya
ang pagkakaroon ng abang pangginaw at ninais niyang makatalilis agad upang hindi siya maging kapansin-
pansin sa ibang babaing dumalo na nagsisipagsuot ng mamahalin nilang balabal.
149
Pinigil siya ng lalaki, “Hintayin mo ako rito sandali, sisipunin ka sa labas. Tatawag ako ng sasakyan.”
Ngunit hindi niya pinansin ang asawa at nagdudumali siyang nanaog sa hagdanan. Hindi sila nakakita ng
sasakyan sa lansangan at sila’y nagsimulang maghanap. Tinahak nila ang daang patungo sa pampang ng ilog
Seine. Kapwa sila kumikinig sa ginaw at pinanawan na ng pag-asang makakita pa ng kanilang masasakyan. Sa
wakas ay nakatagpo sila sa daungan ng isa sa matatandang dokar na dahil sa ikinahihiya ang karalitaan sa
liwanag ng araw ay sa pagkagat ng dilim lamang nakikita sa mga lansangan ng Paris.
Pagkahatid sa kanila ng matandang dokar sa kanilang tinitirhan ay malungkot silang umakyat sa

hagdanan. Tapos na ang maliligayang sandali kay Mathilde. Sa lalaki naman ay wala siyang iniisip kundi
kailangan niyang makasapit sa Kagawaran sa ganap na ika-10:00 ng umaga.
Hinubad ng babae sa harap ng salamin ang kaniyang balabal upang minsan pang malasin ang kaniyang
kagandahan. Napasigaw siya nang malakas. Wala sa kaniyang leeg ang kuwintas! Nag-usisa ang asawang noon
ay nangangalahati na sa pagbibihis. “Anong nangyari sa iyo? Bakit?” Parang baliw niyang binalingan ang
asawa. “Wala ang kuwintas ni Madame Forestier.” Ang nabiglang lalaki’y napalundag halos sa pagtayo. “Ano!
Paanong nangyari? Imposible!”
Hinanap ng mag-asawa ang kuwintas sa kung saan-saan, sa mga lupi ng damit ni Mathilde, sa mga lupi
ng kaniyang pangginaw, sa mga bulsa at sa iba pang lugar.
Hindi nila natagpuan ang kuwintas. “Natitiyak mo bang nakasuot sa iyo nang umalis tayo sa
sayawan?” ang tanong ng lalaki. “Oo, natitiyak ko, nahipo ko pa nang nasa pasilyo ako ng palasyo,” ang tugon
ni Mathilde. “Kung iyon naman ay sa daan nawala ay di narinig sana natin ang lagapak. May palagay akong
nawala sa dokar.”
“Marahil nga. Kinuha mo ba ang numero ng dokar?”
“Hindi! At ikaw, napansin mo ba?”
“Hindi rin.”
Balisang nagkatinginan ang mag-asawa. Muling nagbihis si M. Loisel. “Pagbabalikan kong lahat ng
pinagdaanan natin. Baka sakaling makita ko.” Nanaog na ang lalaki. Ang babae ay naghintay sa isang silya,
hindi na niya inalis ang damit na ginamit sa sayawan. Tila nawalan siya ng lakas, kahit magtungo sa kama
upang matulog. Labis ang kaniyang panlulumo, nawalan siya ng sigla at nawalan ng kakayahang mag-isip ng
anoman.
Mag-iika-7:00 na ng umaga nang bumalik ang lalaki. Nanlulupaypay siya at ibinalita sa asawa na hindi
niya nakita ang kuwintas.
Sa harap ng gayong nakagigimbal na pangyayari, si Mathilde ay maghapong naghihintay na sapupo ng

di-matingkalang pangamba.
Bumalik kinagabihan ang lalaki, pagod na pagod, namumutla at nanlalalim ang mga mata; hindi niya
natagpuan ang kuwintas. Pinayuhan ng lalaki ang asawa na sumulat sa kaibigan nito at sabihing nabali ang
sarahan ng kuwintas at kasalukuyan pang ipinapagawa upang magkapanahon silang makapag-isip-isip. Ginawa
naman ng babae ang payo ng asawa.
Pagkalipas ng isang linggo ay lubusan na silang pinanawan ng pag-asa. Sa maikling panahong iyon
tumanda si M. Loisel nang limang taon.
Nagpahayag ang lalaki sa asawa na kailangang isipin nila kung paano mapapalitan ang nawalang
kuwintas. Kinabukasan, ang mag-asawa’y nagtungo sa tanggapan ng alaherong nakasulat ang pangalan at
direksyon sa loob ng kahon ng kuwintas. Hinanap ng alahero sa kaniyang talaan ang sinasabing kuwintas.
“Hindi ako ang nagbili ng kuwintas na ipinagtatanong ninyo, wala pong nanggaling sa akin kundi ang
sisidlan lamang,” ang wika ng alahero kay Madame Loisel. Pinuntahan ng mag-asawa ang lahat ng mga
maghihiyas upang makakita ng katulad ng nawala na ang anyo ay buong pagsisikap na inalala samantalang
kapwa sila nanlulupaypay sa pagkabigo at paghihirap ng kalooban.
150
Nakatagpo sila sa isang tindahan sa Palais Royal ng isang tuhog ng diyamanteng sa palagay nila ay
katulad ng kanilang pinaghahanap na kuwintas. Nagkakahalaga ito ng apatnapung libong prangko, ngunit
ibibigay na sa kanila sa halagang tatlumpu’t anim na libo. Pinakiusapan ng mag-asawa ang may-ari ng tindahan
na huwag munang ipagbili ang kuwintas sa loob ng tatlong araw. Pinakiusapan din nila ang may-ari ng tindahan
na kung sakaling bago magtapos ng buwan ng Pebrero ay makita nila ang nawawalang kuwintas, matapos
nilang bayaran ang bagong kuwintas ay bibilhin itong muli ng may-ari ng tindahan sa halagang tatlumpu’t apat
na libong prangko.
May namanang labingwalong libong prangko si M. Loisel sa namatay na ama. Hiniram niya ang
kapupunan nito. Gayon din ang ginawa ng lalaki. Kung kanikanino siya nanghiram, lumagda sa mga kasulatan,
pinasok kahit na ang mga gipit na kasunduan, kumuha ng mga patubuan at pumatol sa lahat ng uri ng
manghuhuthot. Inilagay niya ang buong buhay niya sa alanganing katayuan, nakipagsapalaran sa paglagda sa
gayong hindi niya natitiyak kung matutupad o hindi ang nilagdaan at ngayo’y nanggigipuspos siya dahil sa mga
hirap na maaari pa niyang sapitin, ng nakaambang pagdurusa ng pangitain ng bukas na puspos ng pagsasalat at
paghihirap ng kalooban. Nang matipon nang lahat ang halagang kinakailangan ay tinungo ni M. Loisel ang
tindahan ng kuwintas at ibinagsak sa mesang bilangan ng may-ari ng tindahan ng mga hiyas ang tatlumpu’t
anim na libong prangko.
Malamig ang pagtanggap ni Madame Forestier kay Mathilde nang isauli niya ang kuwintas. Nagsalita
ito sa tuyot na tinig ng “Isinauli mo sana agad ang kuwintas, baka sakaling kinailangan ko ito.” Hindi na
binuksan ng kaibigan ang kahon ng kuwintas. Naisip ni Matilde na kung sakaling nahalata ng kaibigan ang
pagkakapalit ng kuwintas, ano kaya ang aakalain at sasabihin nito sa kaniya? Hindi kaya iisiping siya’y
magnanakaw?
Ngayo’y lubos na naunawaan ni Mathilde ang mamuhay sa gitna ng tunay na karalitaan. Nabigla man
siya sa bagong papel na kailangan niyang gampanan ay tinanggap niya iyon at buong tatag na ginampanan.
Dapat mabayaran ang napakalaki nilang pagkakautang. Pinaalis nila ang kanilang utusan, lumipat ng ibang
tirahan, nagtiis sila sa pangungupahan sa isang maliit na silid sa kaituktukan ng isang bahaypaupahan.
Naranasan ni Mathilde ang mabibigat na gawain; ang nakayayamot na pangangasiwa sa kusina,

paghuhugas ng mga pingggan, paglilinis ng mga kaldero at kawaling mamantika, paglalaba ng mga damit,
mantel, serbilyeta at pamunas. Ipinapanaog niya sa lansangan ang kanilang kakaning baboy sa tuwing umaga at
nagpapanhik siya ng tubig na gamit nila sa itaas. Suot niya ang pananamit ng pangkaraniwang babae, siya’y
nagtutungo sa tindahan ng prutas, de lata, at sa magkakarne. Nakasabit sa isang braso ang pangnan,
nakikipagtawaran siya, nilalait at ipinakikipaglaban ang kakarampot niyang pamalengke. May pagkakautang
silang binabayaran nang buwanan, may pinagkakautangan silang pinakikiusapan, humihingi ng kaunti pang
panahon sa pagbabayad.
Pagsapit ng gabi, habang maaga pa’y inaayos na ni M. Loisel ang talaang tuusan ng sinumang
mangangalakal na nangangailangan ng gayong paglilingkod at sa kalaliman ng gabi sa halagang limang
sentimos isang pahina na ginagawa naman niya ang mga salin ng mga katha.
Tumagal ng sampung taon ang ganito nilang pamumuhay na mag-asawa. Sa wakas ay nabayaran din
nila ang buong pagkakautang, kasama na ang mga tubo at nagkapatong-patong na tubo ng mga tubo.
Mukhang matanda na ngayon si Madame Loisel. Isa na siyang tunay na babae ng mga maralitang
tahanan – matipuno ang katawan, matigas ang mga laman at magaspang ang mga kamay na namumula.
Nakasabog ang kaniyang buhok at patabingi ang kaniyang saya. Matinis ang kaniyang tinig. Nanlalamira ang
sahig kung siya’y mag-isis. Paminsan-minsan, kung nakaalis na ang asawa patungong opisina, si Madame
Loisel ay nauupo sa tabi ng bintana. Pinagbabalikan niya sa gunita ang napakasayang gabing iyon na malaon
nang nakalipas. Ang kaniyang kagandahang naging tampok sa sayawan at naging dahilan upang siya’y maging
tampulan ng paghanga.
Ano ang maaaring nangyari kung hindi nawala ang kuwintas? Sino ang nakaaalam? Tunay na ang
buhay ay kakatwa at mahiwaga! Sukat ang isang maliit na bagay upang tayo’y mapahamak at mapabuti!
Isang araw ng Linggo, samantalang si Mathilde ay naglalakad sa Champs Elysees, nagliliwaliw naman
siya pagkatapos ng isang linggong singkad ng mga gawain sa bahay ay namataan niya ang isang babaing may
akay-akay na bata. Ang babae’y si Madame Forestier, bata pa rin ang anyo, maganda pa ring katulad ng dati at
taglay pa rin ang panghalina.
151
Nakangiti niyang sinalubong ang kaibigan at binati. “Magandang araw sa iyo, Jeanne.” Labis na
nagtaka si Madame Forestier. Hindi siya nakilala nito at pinagtakhan ang palagay sa loob na pagbati sa kaniya
ng isang maralitang babae.
Pauntol-untol na wika nito, “Ngunit ginang, hindi ko kayo nakikilala. Marahil ay nagkakamali kayo.”
“Hindi! Ako’y si Mathilde Loisel.” Napabulalas ang kaibigan. “O, kaawa-awa kong Matilde! Kay laki
ng ipinagbago mo!”
“Oo nga, mahabang panahon ang ipinagtiis ko ng hirap mula nang huli nating pagkikita, at labis na
kalungkutan ang dinanas ko… at ikaw ang dahilan ng lahat. Napamulagat si Madame Forestier, “Dahil sa akin!
Paano nangyari iyon?”
“Naaalaala mo pa ba ang hiniram kong kuwintas na diyamanteng isinuot ko sa sayawan sa

kagawaran?”
“Oo, ay ano?”
“Isinauli ko sa iyo ang isang kuwintas na katulad na katulad ng hiniram ko sa iyo. Sampung taon
kaming nagbayad ng mga utang. Alam mo namang hindi madali sa katulad naming mahirap ang gayong bagay.
Ngunit nakalipas na ang lahat ng iyon at ngayon ay galak na galak na ako.”
“Sabi mo’y bumili ka ng kuwintas na diyamante na ipinalit mo sa hiniram mo sa akin na naiwala mo?”
“Oo, samakatuwid ay hindi mo pala napansin. Talagang kamukhang-kamukha iyon ng hiniram ko sa

iyo.”
Ngumiti si Matilde nang may pagmamalaki, isang ngiting puspos ng kawalangmalay katulad ng ngiti
ng isang paslit. Nabagbag nang gayon na lamang ang kalooban ng kaibigan.
“O, kahabag-habag kong Mathilde! Ang ipinahiram kong kuwintas sa iyo ay imitasyon lamang, puwit
lamang ng baso. Ang pinakamataas na maihahalaga roon marahil ay limang daang prangko.
- Mula sa Hiyas ng Wika nina Dominguez et. al. 1990. Abiva Publishing
Gawain 1
Mula sa nabasang akda, magkaroon ng maikling pagsasalaysay sa mga kaganapang nakapagbigay
reaksyon sa inyo ng mga sumusunod na reaction emoticon sa facebook.
NapaCARE ako_____________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
NapaHAHA ako_____________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
NapaWOW ako_____________________________________________________
__________________________________________________________________________
______________________________________________________________
NapaSAD ako_______________________________________________________
152
____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
NapaANGRY ako ___________________________________________________

Gawain 2
Pumili ng isa sa mga sumusunod na pangyayari sa akda at patunayang ito ay maaaring maganap sa
tunay na buhay:
1. Labis ang pagdurusa at paghihinagpis ni Mathilde dahil sa may paniniwala siyang
isinilang siya sa daigdig upang magtamasa ng lubos na kaligayahan sa buhay na
magdudulot ng salapi. May taglay siyang alindog na hindi nababagay sa kasalukuyan
niyang kalagayan kaya’t ipinaghihinagpis niya ang karukhaan ng kaniyang lumang
tahanan.
2. Pinagsikapan ni G. Loisel na makakuha ng paanyaya para sa kasayahan ng Ministro
ng Instruksyon Publiko upang siya at ang kaniyang asawang si Mathilde ay
makadalo. Subalit sa halip na ikatuwa ito ni Mathilde na katulad ng kaniyang
inaasahan, inihagis niya ang sobre sa ibabaw ng mesa at sinabing ibigay na lamang
ito sa mga kasama nito na ang mga asawa ay may nakahandang damit na maisusuot
sa kasiyahan.
3. Upang makadalo sa kasayahan, ibinigay ni G. Loisel ang naiipon niyang apat na
raang prangko na pambili sana niya ng baril upang ibili ni Matilde ng bestido.
4. Malapit na ang araw ng sayawan. Nakahanda na ang bagong bestido ni Matilde
subalit malungkot pa rin siya. Nais niya ng isang hiyas na maisusuot upang hindi siya
magmukhang kahiya-hiya sa mayayamang babae sa kasayahan kaya’t iminungkahi
ni G. Loisel na humiram siya ng ilang hiyas sa mayamang kaibigan nito na si
Madame Forestier.
5. Nawala ang kuwintas na hiniram ni Matilde kay Madame Forestier. Nang makakita
ng katulad nito’y nanlumo sila sapagkat ito’y nagkakahalaga ng apatnapung libong
prangko subalit maaaring ibigay sa kanila ng tatlumpu’t anim na libo. Upang ito’y
mabili, ginamit ni M. Loisel ang namanang labingwalong libong prangko, nangutang
at lumagda sa mga kasulata.
6. Sampung taong naghirap ang mag-asawa sa pagbabayad ng kanilang mga utang.
Dito’y naranasan ni Matilde ang lahat ng hirap sa pagharap sa mga gawaing-bahay.
Subalit napagtanto niya na tunay na ang buhay ay kakatwa at mahiwaga! Sukat ang
isang maliit na bagay upang tayo’y mapahamak o mapabuti.
Napiling pangyayari: ____

Pagpapatunay: _____________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________.
153
Gawain 3
Mula sa mga nakilalang mga tauhan sa maikling kwento, maaari mo bang ibahagi ang mga katangiang
nagustuhan at hindi nagustuhan sa kanila pagkatapos ay ipaliwanag kung bakit.
Mga katangiang G. Loisel Mga katangiang

gusto: hindi gusto:
• •
• •
• •
• •
Paliwanag
• •
Paliwanag
Mga katangiang Mathilde Mga katangiang

gusto: hindi gusto:
• •
• •
• •
• •
• Paliwanag •
Paliwanag
Mga katangiang Mga katangiang

Madame Forestier
gusto: hindi gusto:
• •
• •
• •
• •
Paliwanag
• •
Paliwanag
154
Gawain 4
Tulad ng napapanood sa programang Maalala Mo Kaya o MMK, sumulat ng liham na
naglalaman ng iyong kwentong buhay na may kaugnayan sa kasabihang nasa ibaba:
“Naghangad ng kagitna, isang salop ang nawala”
Dear Charo,
Gumagalang,
Pamantayan Iskor
Nilalaman (25puntos)
____________________________
Kaugnayan sa paksa (15 puntos)
Wastong gamit ng salita at
pagbabantas (10 puntos)
Kabuuang Puntos
PANGWAKAS/ REPLEKSIYON
Isulat sa patlang ang iyong natutunan o repleksiyon sa aralin.
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________
Mga Sanggunian
A. Aklat
▪ Jocson, Magdalena O. et. al. 2015. Filipino 10 – Modyul para sa Mag - aaral. Meralco
Avenue Pasig City: Vibal Group Inc.
B. Internet
▪ https://academia.edu/27970668/KRAYTIRYA_SA_PAGSULAT
155
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagbibigay kahulugan sa salita batay sa konteksto ng pangungusap

Malimit sa iyong pagbabasa, marami kang nababasang mga bagong salitang may
malalalim na kahulugan na kung hindi mo na titingnan ang iyong katotong talatinigan, hindi
mo matatarok ang ipinahihiwatig ng mga ito. Ang mga ganitong salita ay may napakalaking
gampanin sa isang akda maliban sa pagiging palamuti nito. Subalit, ito ang karaniwang
nagiging balakid sa pag-unawa sa mga kaisipan ng anumang akda.
Kaugnay nito, mahalaga sa isang mambabasa na magkaroon ng malawak na kaalaman
ukol sa malalalim na salita. Kung kaya’t ang bawat gawaing matutunghayan ay nakatuon sa
pagpapaunlad sa kaalaman ukol sa malalalim na salita.

Nabibigyang-kahulugan ang mahihirap na salita o ekspresyong ginamit sa akda batay
sa konteksto ng pangungusap F10PT-If-g-66)
PANUTO
Basahin, unawain at suriin ang mga gawaing tiyak na lilinang sa iyong kasanayan
sa Filipino. Sagutin ang mga ito nang buong husay at katapatan.
Ang Munting Bariles

Si Jules Chicot ang tagapamahala ng Spreville Hotel. Siya’y isang lalaking
matangkad, nasa edad apatnapu, may mapulang mukha at malaki at bilog na tiyan. Ang mga
nakakikilala sa kanya’y kaniya’y nagsasabing siya’y isang matalino at tusong negosyante.
Isang araw ay huminto ang kanyang kaniyang karwahe sa tapat ng bahay ni Nanay Magloire
at pagkatapos niyang maitali ang kabayo sa isang poste ay agad siyang pumasok sa
tarangkahan ng bahay.
Si Chicot ay may-ari ng mga lupaing katabi ng lupa ng matandang babae. Ang lupa
nito ay matagal na niyang pinagnanasaang maangkin kaya’t hindi lang miminsang nag-alok
siyang mabili ito subalit lagi siyang tinatanggihan ng matanda.
“Dito ako ipinanganak, dito rin ako mamamatay,” ang lagi niyang sagot kay Chicot.
Nang hapong iyon ay nadatnan siya ni Chicot na nagbabalat ng patatas sa labas ng
kanyang kaniyang bahay. Si Nanay Magloire ay isang matandang nasa edad pitumpu’t
dalawa, napakapayat, kulubot na kulubot na ang balat, at kuba na subalit nagtataglay pa ng
lakas ng isang kabataan. Masayang tinapik ni Chicot ang likod ng matanda na tila ba matagal
na silang magkaibigan at saka sila sabay na naupo sa isang bangko.
“Nay, kumusta na?” ang bati ni Chicot sa kanya. “Natutuwa akong makita kayong
masaya at malusog,” dugtong pa niya.
“Mabuti naman ako at walang problema, salamat sa iyong pagtatanong. Kumusta ka
rin, Ginoong Chicot?” ang sagot naman ng matanda.
“Ay maayos po ako, maliban sa paminsan-minsang pagsumpong ng aking rayuma.”
156
“Mabuti naman kung gayon.”
Tumahimik na ang matandang babae at ipinagpatuloy ang ginagawa habang
nakamasid si Ginoong Chicot. Pinagmasdan niya ang mga kulubot at puro ugat na kamay na
halos kasintigas na ng sipit ng mga alimangong napakabilis sa pagbalat ng mga patatas na
kinukuha mula sa timba at inilulubog agad sa mangkok na may tubig pagkatapos mabalatan.
May tatlong matatapang na ibong nag-uunahan sa pagtuka sa mga pinagbalatang nasa
kanyang kandungan at saka nanakbo nang mabilis palayo pagkatapos.
Tila nahihiya, biglang naumid si Chicot. Iniisip kung paano sasabihin ang gusto
sanang sabihin sa matanda.
“Makinig kayo, Nanay Magloire---“
“Tungkol saan ang iyong sasabihin?”
“Sigurado na ba kayong ayaw n’yo ngang ipagbili ang iyong lupain?”
“Siguradong-sigurado. Ikaw, maaari pang magbago ang iyong isipan subalit ako,
kung anoman ang nasabi ko dati, iyon na iyon kaya huwag mo nang uulitin ang iyong alok.”
“Mabuti kung gayon lamang ay may bago akong alok na maaaring pareho nating
magustuhan.”
“At ano naman iyon?”
“Ganito po. Ibenta ninyo sa akin ang inyong lupa at mananatili pa rin itong sa inyo.
Hindi ninyo ba ito nauunawan? Kung gayon, pakinggan ninyong mabuti ang aking
sasabihin.”
Biglang itinigil ng matndang babae ang pagbabalat ng patatas at saka interesadong
tumingin at matamang nakinig. Nagpatuloy si Ginoong Chicot.”
“Ganito po iyon. Buwan-buwan ay bibigyan ko kayo ng isandaan at limampung
francs. Nauunawaan ninyo iyon, hindi ba? Buwan-buwan ay darating ako upang ibigay ang
inyong tatlumpung crowns, at tinitiyak kong walang mababago sa inyong buhay. Mananatili
ang bahay na ito sa inyo, hindi ninyo ako iintindihin, at wala kayong sasagutin sa akin. Ang
gagawin lang ninyo ay tanggapin ang aking salapi. Pwede na ba sa inyo ang alok na iyon?”
Napatitig nang nakangiti at puno ng pag-asa ang lalaki sa kausap. Tumitig din sa
kanya ang matanda. Titig naman ng isang taong hindi nagtitiwala, nag-iisip na baka patibong
lang ang lahat ng ito.
“Sa aking palagay ay tila tama naman ang lahat ng sinabi mo subalit hindi ko ibibigay
sa iyo ang aking bukid.”
“Ay huwag n’yo pong isipin iyan,” ang sabi ng lalaki. Mananatili kayo rito hanggang
gusto ng Panginoon na kayo’y manatiling buhay. Ito ay inyo pa ring magiging tahanan. Iyon
nga lang, lalagda kayo sa isang kasulatan sa harap ng isang abogado na nagsasabing
mapapasakin ang inyong lupain kapag kayo’y wala na. wala naman kayong anak, tanging
mga pamangking hindi niyo naman halos nakikita ang magmamana nito. Pwede na po ba sa
inyo ang alok ko? Sa inyo ang lupain habang buhay kayo’y nabubuhay at bibigyan ko kayo
ng tatlumpung crown buwan-buwan. Pabor na pabor ito sa inyo, kung ako ang inyong
tatanungin.”
Ikinagulat ng matandang babae ang narinig at ito’y nagdulot sa kanya kaniya ng
pagkabalisa. Natutukso na siyang sumang-ayon subalit sa wakas ay tumugon.
“Hindi ko sinasabing hindi ako sumasang-ayon sa iyong kondisyon subalit bigyan mo
ako ng panahong mapag-isipan itong mabuti. Bumalik ka pagkalipas ng isang lingo lingo at
saka natin muling pag-usapan. Doo’y ibibigay ko sa iyo ang aking kasagutan.”
At si Chicot nga ay umalis na sinsaya ng isang haring nakasakop ng isang buong
kaharian.
Kinagabiha’y hindi makatulog si Nanay Magloire. Sa mga sumusunod na araw ay
hindi rin siya mapakali. May suspetsa siyang may patibong na kasama ang alok na iyon at
natatakot siyang mahulog dito. Subalit tuwing maiisip niya ang tatlumpung crown na
157
kumakalansing sa kanyang apron buwan-buwan na tila ba hulog ng langit at dumating nang
wala man lang siyang ginagawa ay umiiral sa kanya ang kasakiman.
Nagtungo siya sa isang abogado upang ikonsulta ang alok ni Ginoong Chicot.
Pinayuhan siya nitong tanggapin ang alok ng lalaki subalit dapat siyang humiling ng
limampung crown sa halip na tatlumpu dahil ang pinakamababang tantiya niya sa presyo ng
lupain ng matanda ay animnapung libong francs.
“Kung mabubuhay ka pa ng labinlimang taon, lalabas na apatnapu’t limang libong
francs lang ang magiging presyo ng iyong bukid,” ang payo pa ng abogado.
Halos manginig sa tuwa ang matandang babae sa pag-iisip sa makukuha niyang
limampung crown buwan-buwan subalit hindi pa rin mawala sa kanya ang pagsususpetsa at
pagkatakot na may pandarayang gagawin ni Chicot. Dahil dito’y nagtagal pa siya sa
opisinang iyon at nagtanong nang nagtanong bumuo na ng kasultan at saka umuwing naliliyo
na tila nakainom ng apat na bte ng bagong katas na mansanas.
Nang muling bumalik si Chicot ay hindi niya agad sinabi ang kanyang desisyon.
Subalit ang totoo’y nanginginig siya at kinakabahan dahil baka hindi pumayag ang lalaki sa
limampung francs. Sa wakas, sa kapipilit ni Chicot ay nasabi rin niya kung magkano ang
gusto niyang buwanang bayad para sa bukid.
Kumunot ang noo ni Chicot. Kitang-kita sa kanya ang pagkagulat, pagkadismaya, at
pagtanggi.
Para makumbinsi ang lalaki ay binanggit miya ang maaaring niya ang maaring itagal
na lamang ng kanyang buhay.
“Maaaring hindi na tumagala ang aking buhay ng lima hanggang anim na taon.
Malapit na akong magpitumpu’t pito at mahina na dahil sa edad ko. Noon lamang isang gabi
ay ni hindi na ako makaakyat sa aking kama. Akala ko nga’y mamamatay na ako.”
Subalit si Chicot ay tusong negosyante at hindi basta makukumbisi ng mga ganoong
salita.
“Hay naku, Tanda, sinlakas ka ng tore ng simbahan at tiyak na mabubuhay ka pa ng
isandaang taon; baka nga una pa akong mailibing kaysa sa iyo.”
Ang buong maghapon ay naubos sa pag-uusap ng dalawa patungkol s apera sa pera
subalit hindi pumayag ang matandang babae na hindi siya ng limampung crown. Subalit
ipinagpilitan pa ng matandang magdagdag pa si Chico ng sampung crown para mapirmahan
na ang kasunduan.
Tatlong taon ang mabilis na lumipas subalit tila hindi man lang tumanda nang kahit
isang araw si Nanay Magloire. Si Chicot naman ay naging napakalungkot dahil sa pag-iisip
na mukhang magbabayad siya ng buwanan sa loob ng limampung taon. Pakiramdam niya’y
naisahan siya at ngayo’y sira na. Paminsan-minsa’y dumaraan siya sa tahanan ng matandang
babae subalit lagi siyang sinasalubong nito ng tusong ngiti ng isang taong nanalo at
nakapanlamang sa kanyang kalaban. Kapag nakikita siya ni Chicot sa ganitong kalagayan ay
nagngingitngit itong bumabalik sa kanyang karwahe at sinabi sa sariling:
“Kailan ka ba mamamatay, matanda ka?”
Sa tindi ng nararamadamang galit, minsa’y naiisip niyang sakalin na lang ang
matanda kapag nakikita niya. Sa pagdaraan ng araw ay lalong tumitindi ang galit niya para sa
matanda. Matinding galit na maihahalintulad sa nadarama ng isang tao sa magnanakaw na
kumuha ng kanyang mahalagang gamit. Dahil dito’y nagsimula siyang mag-isip kung paano
mawawala sa kanyang landas ang matandang babae.
Isang araw, nang muli siyang dumalaw ay pinagkiskis na naman niya ang kanyang
kaniyang palad tulad noong una niyang banggitin ang kanyang sinabi:
“Bakit hindi man lang kayo dumaraan sa aking tahanan kapag kayo’y nasa Spreville?
Pinag-uusapan tuloy tayo ng mga tao. Ang akal nila’y magkagalit tayo. Alam n’yo walang
158
mawawala sa inyo kung pupunta kayo dahil hindi ko naman kayo pagbabayarin ng hapunan.
Sa halip, katutuwa kong makita kayo sa aking tahanan.”
Hindi na kinailangang ulitin ni Chicot ang paanyaya kay Nanay Magloire.
Kinabukasan din, pagkatapos mamalengke ng matanda ay sinabihan niya ang kanyang
kaniyang kutserong dalhin siya sa bahay ni Chicot. Habang iniaayos ng kutsero ang karwahe
at kabayo ay pumasok sa bahay ni Chicot ang matanda para maghapunan.
Tuwang-tuwa siyang sinalubong ni Chicot at binigyan ng isang masaganang hapunan
laan para sa mga mariringal na bisita. Naghanda siya ng inihaw na manok, pata ng tupa,
bacon, at repolyo. Subalit, halos hindi ito ginalaw ng matandang babae. Hindi talaga siya
malakas kumain at ang karaniwang kinakain lang niya’y konting sabaw at kapirasong tinapay
na may mantekilya.
Nadismaya si Chicot kaya’t pinilit niya ang matandang kumain pa subalit tumanggi
na ito. Hindi rin niya tinanggap ang iniaalok na kape kaya’t tinanong siya ni Chicot:
“Siguro nama’y hindi mo ito tatanggihan ang konting patak ng alak?”
“Ah, diyan ay maaaaring hindi ako tumanggi.” Kaya agad sumigaw si Chicot sa
kanayng utusan:
“Rosalie, dalhin mo rito ang pinakamasarap nating alak – ‘yong espesyal – ‘yong
alam mon a.”
Lumabas ang utusan, dala-dala ang isang mahabang bote ng alak na napapalamutian
ng papel na fahon ng ubas at saka pinuno nito an dalawang kopita.
“Tikman mo ang isang iyan; tiyak na masasabi mong first class iyan.”
Unti-unting sinisimsim ng matandang babae ang alak upang matagal ang masarap na
lasa sa kanyang labi. Nang maubos ay kanyang sinabi:
“Napakasarap! First class nga ang alak na iyan!”
Pagkarinig sa sinabi ng matanda ay agad pinuno ni Chicot ang kopita nito. Gusto pa
sanang tumutol ng matanda subalit huli na. Unti-unti niya uling ininom ang pangalawang
kopita ng alak tulad ng ginawa niya sa una. Muling naglagay si Chicot ng pangatlo ngunit
umayaw na ang matandang babae. Nagpumilit nga lang si Chicot at upang makumbinsi
sinabi niyang:
“Ang alak na ito’y sinswabe ng gatas. Nakaubos ako nito ng mula sampu hanggang
isang dosenang kopita araw-araw nang walang masamang epekto sa akin. Bumababa lang ito
tulad ng asukal at hindi kailanman napupunta sa ulo. Tila nga sa dila pa lang ay naglalaho na
ito. Ito na siguro ang pinakamabuting inumin para sa tulad mo.”
Dahil sa narinig ay kinuhang muli ng matanda ang kopitang puno ng alak mula kay
Chicot. Talaga namang nagustuhan niya ang lasa ng alak subalit sa pagkakataong ito’y
kalahati na lang ng laman ng kopita ang naubos niya.
At si Chicot, na tila naging labis na mapagbigay at nagsabing:
“Sa tingin ko’y labis ninyong nagustuhan ang alak kaya naman papabaunan ko pa
kayo ng isang bote nito upang ipakita na tayong dalawa ay mabuting magkaibigan.” Kaya
naman sa kanyang pag-uwi ay dala-dala niya ang isang bote, makikitang siya’y labis na
nasisiyahan sa epekto ng kanyang nainom.
Kinabukasa’y muling dumalaw sa bukid ng matanda si Chicot dala-dala ang isang
munting bariles ng alak na may nakasabit pang munting bakal sa palibot. Ipinilit niyang
tikman nila ito upang matiyak niyang ito rin ang masarap na alak na kanilan pinagsaluhan
nang sinundang gabi. Kapwa sila nakainom uli ng tigatlong baso ng alak. Pagkatapos nito’y
nagpaalam na si Chicot subalit bago siya umalis ay sinabi niya muna ito:
“Kapag naubos n’yo na ang laman ng munting bariles na ito’y magpasabi lang kayo
sa akin. Huwag kayong mahihiya. Kung mas mabilis n’yo itong mauubos ay mas matutuwa
pa ako.”
159
Pagkalipas ng apat na araw ay muling dumalaw si Chicot. Dinatnan niya ang
matandang nasa labas ng bahay at nagpuputol ng tinapay para sa kanyang sabaw.
Lumapit sa kanya si Chicot at nang maamoy ang alcohol sa kanyang hininga ay
napangiti ang lalaki.
“Siguro’y bibigyan n’yo ako ng isang kopita ng ating espesyal na alak, hindi ba?” ang
kanyang sabi sa matanda. Bago nga siya umalis ay nakatigatlo uli silang kopita ng alak.
Hindi nagtagal ay naging usap-usapan ng mga kapitbahay na tulad ng isang nabuwal
na troso.
Simula noo’y hindi na siya nilapitan ni Chicot. At kapag kinakausap siya ng iba
tungkol sa kalagayan ni Nanay Magloire, ito ang kanyang sinasabing tila puno ng dalamhati:
“Nakaawa namang natuto siyang uminom at magumon sa alak sa eda niyang iyan.
Kasi, kapag ang tao’y tumanda at nagkabisyo ng ganyan, wala nang remedyo riyan.
Maaaring ikamatay na niya iyan sa kalaunan.”
At hindi nga nagtagal, nangyari ito kay Nanay Magloire nang sumunod na taglamig.
Bago mag-Pasko, siya ay bumagsak sa niyebe at natagpuang patay ng mga kapitbahay
kinabukasan.
At nang dumating si Chicot para kunin ang kanyang bukid, ito ang kanyang winika:
“Isang kahangalan; kung hindi sana siya nagging lasengga, maaaring tumagal pa sana
ang buhay niya ng sampung taon pa.”
Isang Malayang Pagsasalin mula sa
The Project Gutenberg Ebook of Maupassant Original Short Stories (180)
Gawain 1
Isulat sa unang hanay ang mga mahihirap na salita sa binasa. Ibigay ang
kasingkahulugan nito gamit ang disksyonaryo o sa tulong ng konteksto ng pangungusap kung
saan ito ginamit. Gamitin sa makabuluhang pangungusap.
Makabuluhang
Salita Kahulugan
Pangungusap
Gawain 2
Tukuyin ang kahulugan ng salitang nakasalungguhit batay sa konteksto ng
pangungusap. Isulat ang tamang sagot sa mga bilog. Ang ilang titik at ang inaasahang bilang
ng titik para sa salita ay ibinigay na para maging gabay mo.
1. Minsan, habang nakamasid si Chicot sa
nn n n n tn n n n n nn
ginagawa ng matanda ay nakapag-isip siya ng
d d d d d d d d d d
d d d d d d d d d d isang kondisyon.
d d d d d d d d d d
d d d d d d d d d d 2. Bigla siyang naumid at hindi agad nasabi ang
dn
n d n d nd nd nd ind d d kaniyang kondisyon.
d
dd d d d dd dd dd dd d d d
dd d d d dd dd dd dd d d d 3. Nagpunta siya sa bahay ni Chicot bilang
ind d nd d nd d nd dtnd d nd dnd nd nd nnd
pagtugon sa isang paanyaya.
dd d dd d dd d dd d dd d dd ddd dd dd dd
dd d d d dd dd dd dd d d d 160
d d d d d d d d d d
4. Iniisip ng matanda na isang patibong ang
bn n n n gn inihanda para sa kaniya.
d d d d d
d d d d d 5. Sa huli ay nakumbinsi rin siya kaya’t lumagda
pnd nd nd dn nd n an na sa isang kasulatan.
dd dd dd dd dd d d
dd dd dd dd dd d d
Gawaindd dd 3 dd dd dd d d
dd ddMagbigay
dd dd ddng dtig-isang
d kasingkahulugan at kasalungat ng salitang nakasulat nang
madiin dd dd sa ddbawat
dd pangungusap.
dd d d Gawing gabay ang kontekso ng pangungusap kung saan ito
ginamit. dd dd Isulat
dd ddangdd sagot
d sa
d kahon.
d d d d d d d
d d d d d d d
d d d d d d d
Kasingkahulugan
Sumusuray ang matanda Kasalungat
sa paglalakad.
Kasingkahulugan
Tumanggi siya sa alok Kasalungat
ng lalaki.
Kasingkahulugan
Nakadama siya ng Kasalungat
pagkasuklam.
Kasingkahulugan
Nagsuspetsa siya sa Kasalungat
ikinikilos ng lalaki.
Kasingkahulugan
Nakaramdam siya ng Kasalungat
pagkabalisa.
Gawain 4
Sa pamamagitan ng spider map, bigyang-kahulugan ang mga ginamit na malalalim na
salita sa pagpapahayag ng kaisipan batay sa pagkakagamit sa akda.
Kaisipan Kahulugan
matamang nakinig
umuwing naliliyo
nanginig sa tuwa
pinagnanasaang maangkin
nagumon sa alak
161
Gawain 5
Bumuo ng pangungusap na may kaugnayan sa totoong buhay. Gamitin ang mga
angkop na salitang binigyang-kahulugan sa Gawain 4.
1. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
3. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
4. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
5. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Kumusta ang iyong karanasan sa pagbubungkal ng mga malalalim na salita sa bawat
gawain? Utak mo ba ay nabalisa? Nasuklam ka ba sa bawat gawain? O ikaw ba ay
napasuray sa paglakad nang ikaw ay pumunta sa inyong kusina upang uminom?
Magpagayunpaman, nagagalak ako dahil mataman mong isinagawa ang bawat gawain. Sa
pamamagitan ng bawat gawain ay napatuyan natin ang kahalagahan ng paggamit ng
malalalim na salita sa mga akda. Kaugnay rin nito, ang pagbibigay-kahulugan ng mga
malalalim na salita ay hindi basta-basta dahil ito ay nakabatay sa kontekstong pagkakagamit
sa isang akda. Sana ay may pagnanasa kang naramdaman sa pag-angkin ng mga salita sa
iyong puso’t isipan.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
a. Jocson, M. O. et. Al. (2015). Panitikang Pandaigdig Filipino Modyul para sa

Mag-aaral. Vibal Group Inc.
b. Dayag, A. M., del Rosario, M. G., & Marasigan, E. V. (2017). Pinagyamang
Pluma 10. Quezon City Phoenix Publishing House, Inc.
B. Online
a. http://www.gutenberg.org/files/3090/3090-h.htm#2H_4_0004
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 2 Gawain 4
1. Nakatingin 1. nakikinig nang Mabuti
2. Napipi 2. nahihilo
3. Imbitasyon 3. masayang-masaya
4. Bitag 4. sabik na sabik
5. Pumirma 5. nalulong
162
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Panghalip bilang panuring sa mga tauhan

Ang kohesiyong gramatikal na pagpapatungkol o cohesive device ay mga salitang
nagsisilbing pananda upang hindi paulit-ulit ang mga salita. Ginagamit ito upang pag-
ugnayin o pagdugtungin ang mga pangungusap o sugnay na magkakahiwalay.
1. Anapora- ito ang panghalip na ginagamit sa hulihan bilang pananda sa pinalitang
pangngalan sa unahan.
Mga halimbawa:
a) Tunay ngang si Gat. Jose Rizal ay nagpamalas ng pagmamahal at malasakit sa
bayang Pilipinas. Siya ang tinaguriang pambansang bayani ng bansa.
b) Marami sa mga Pilipino ang naghahangad magtrabaho sa ibang bansa upang

mabigyan ng magandang buhay ang mga naiwang kaanak. Pikit-mata nilang
pinapasan ang mga responsibilidad sa kabila ng nararamdamang kalungkutan at
pangungulila sa kanilang mga mahal sa buhay.
Ang pangngalang Gat. Jose Rizal sa naunang halimbawa ay hinalinhan ng panghalip

na siya samantalang sa ikalawang pangungusap ang Pilipino ay pinalitan ng panghalip na
nila.
2. Katapora- ito ang panghalip na ginagamit sa unahan bilang pananda sa pinalitang

pangngalan sa hulihan.
Mga halimbawa:
a) Larawan siya ng kabataang nagsikap at nagtagumpay. Si Ethan ang kasalukuyang

iniidolo ng karamihan.
b) Ano ang mahirap sa asignaturang ito? Sa totoo lang ang Filipino ay nakalilibang.
Mapapansin sa unang halimbawa na ang panghalip na siya ay ginamit bilang

panuring sa pangngalang Ethan samantalang ang panghalip na ito sa ikalawang halimbawa
ay ginamit naman para sa pangngalang Filipino.

Nagagamit ang angkop na mga panghalip bilang panuring sa mga tauhan (F10WG-If-
g-61)
163
PANUTO
Basahin, suriin at unawain ang mga inihandang gawain hinggil sa kohesiyong
gramatikal na pagpapatungkol. Sagutin ito ng may katapatan.
Gawain 1
Punan ng angkop na panghalip ang mga patlang upang mabuo ang diwa ng liham.
Minamahal kong mga Pilipino,
Nakalulungkot isipin na 1.__________ ay kasalukuyang nakararamdam ng pangamba

sa 2. _________ mga puso gawa ng coronavirus. Batid kong alam 3. _______ lahat ang
maaari nitong maidulot sa ating pamayanan.
Sa liham kong ito, nakikiusap 4. _________ na sana’y magkaisa 5. _______ na
supilin ang pagkalat ng coronavirus nang sa gayon ay di na tumaas ang bilang ng mga
biktima.
Araw-araw ay gumamit ng face mask at dumistansiya sa kausap. Manatili nawa
6._________ sa inyong mga tahanan. Huwag maging palaboy sa mga lansangan at kalsada
upang hindi kayo problemahin pa ng pamahalaan.
Ang mga panukalang 7.______ ng pamahalaan ay para sa mga mamamayan. Sa 8.
_______ mga kamay nakasasalay ang ating kaligtasan.
Maging reponsable sana kayo at makiisa sa hakbang ng gobyerno. Alam 9. _______
mahirap ang ganitong sitwasyon pero kung magtutulungan 10. _________ ay walang
imposible.
Nagmamahal,
Inang bayan
Gawain 2
Punan ng angkop na panghalip ang mga patlang mula sa ibinigay na mga pagpipilian
sa loob ng panaklong.
1. Sina Linda, Lorna at Michael ay pawang nagkamit ng mataas na karangalan sa

kanilang pagtatapos. _________ (Sina, Sila, Kanila) rin ay ginawaran ng iskolarsip
ng Saint Mary’s University dahil sa ipinamalas na katalinuhan at kasipagan.
2. _______ (Siya, Tayo, Ako) ay isinilang sa mundo upang maging biyaya sa ating
kapwa tao.
3. Hindi maikakaila ang husay ni Sarah sa pagkanta kaya ______ (ako, siya, kaniya)
nakilala hindi lamang sa Pilipinas kundi pati sa buong mundo.
4. Ang tiwala at pagpapahalaga ay mga pundasyon ng matibay na samahan. __________
(Sila, Ito, Atin) ang dapat payabungin ng bawat isa upang mapanatili ang magandang
ugnayan sa kapwa.
5. Ako si Valdemor Veneracion, maaari _______ (mo, ko, akin) rin bang malaman ang
buo mong pangalan?
6. Ang _______ (kaniyang, kanilang, ating) bayan ay payapa at maunlad dahil ang lahat
ng mamamayan nila ay may nagkakaisa at nagmamahalan.
164
7. _______ (Amin, Akin, Ako) ang lupaing ito. Ipinamana ito ng aming yumaong ama
kaya walang sinuman ang maaaring kumuha o umangkin nito.
8. Pilit ______ (niyang, kong, naming) ibinabaon sa limot ang aming masakit na
nakaraan. Hiling naming magkakapatid na sana ay tulungan niyo kami.
9. _______ (Kami, Amin, Kanila) ang pangkat na inatasan ng aming guro sa Filipino
upang saliksikin ang sinaunang kultura ng ating mga ninuno.
10. Si Andrei lamang ang maaari kong bigyan dahil _______ (siya,ikaw, ako) lang ang
labis na nangangailangan.
Gawain 3
Salungguhitan ang panghalip na ginamit bilang panuring sa pangngalan sa bawat
pangungusap. Pagkatapos, tukuyin kung ito ay ginamit bilang ANAPORA o KATAPORA.
Isulat ang sagot sa patlang na inilaan bago ang bilang.
____________1. Si Mark ay tunay na ulirang kabataan sa kanilang lugar. Siya ay

mapagpakumbaba, responsible at maaasahan sa lahat ng bagay.
____________2. Ang mga Pilipino ay kilala dahil sa pagiging magiliw at matulungin sa
kapwa. Tayo ay labis na hinahangaan ng mga banyaga dahil sa mga katangian
na iyon.
___________ 3. Ito ang tanging yaman na maipamamana ng mga magulang sa kanilang
anak. Ang edukasyon na nagsisilbing susi sa pagkamit ng tagumpay ng bawat
kabataan.
____________4. Para masiguro ang kaligtasan ng bansa at ng mga mamamayan ngayong
panahon ng krisis dahil sa CoViD-19 ay nagpatupad ng lockdown ang
pamahalaan. Ito ang kanilang nakikitang solusyon upang maagapan ang
pagkalat nito.
____________5. Kami ay masaya at panatag sa aming mga guro. Ipinakikita nila sa amin ang
wagas nilang pagmamahal at pag-aaruga sa loob man o labas ng paaralan.
____________6. “Ayaw ko nang maniwala sa mga pangako mong laging napapako!” Ito ang
madamdaming pahayag ni Martha nang makaharap ang kasintahan.
____________7. Maniwala at magtiwala sa Poong Maykapal sapagkat sa kaniya lamang tayo
maaaring kumapit sa oras ng pangangailangan.
____________8. Pinatunayan ng pangulo ang kaniyang sarili sa pamamagitan ng tapat at
mabuting pamumuno kaya siya hinahangaan ng maraming tao.
____________9. Hindi nagpatinag ang binata sa bruskong kapitbahay. Sa halip ay buong
tapang niya itong hinarap at kinompronta.
____________10. Ikaw ay mabuting anak Arnold, ipinagmamalaki kita.
Gawain 4
Piliin ang pahayag mula sa buod ng nobelang “Ang Munting Prinsipe” na ginamitan
ng kohesiyong gramatikal. Sundin ang pormat sa ibaba.
Ang Munting Prinsipe
Isang lalaki ang nangarap na maging isang sikat na pintor. Subalit ito ay napalitan ng
isang pangarap sa kadahilanang pinatigil siyang gumuhit at pinagsabihang magtuon na
lamang sa Heograpiya, Matematika, kasaysayan at wika. Siya ay naging isang piloto ng
sasakyang panghimpapawid. Nasira ang kaniyang sasakyan sa isang disyerto sa Sahara. Sa
kaniyang pagkukumpuni ng eroplano, kaniyang nakita ang isang batang lalaki at may suot na
165
prinsipe. Isang bata na naligaw sa gitna ng disyerto. Marami itong naikuwento tungkol sa
kaniyang buhay, sa planetang kaniyang tinitirahan, at sa planetang siya lamang ang nakatira.
Maliit lamang ito. Halos maiikot mo lamang ng isang minuto. Naiuwento rin niya ang iba’t
ibang taong kaniyang nakasalamuha nang siya’y maglakbay. Iba’t iba ang mga ito: may pag-
uugaling kung minsan ay masama o mabuti, may pag-uugaling nakasanayan nang gawin, ang
iba ay seryoso, nakakalungkot at nakawiwili.
Naranasan rin niyang mainggit sa ibang taong kaniyang nakasasalamuha. Hanggang
isang araw na pagbisita sa isang planetang kakaiba sa kaniyang at sa iba pang planeta.
Natagpuan niya dito ang isang Heograpo. Isang Heograpo ngunit kakaiba ang gawain. Tinuro
sa kaniya ang kagandahan ng buhay at paligid. Sa kanilang paglalakbay, napag-isipan ng
piloto na bumalik sa eroplano at ayusin ito. Habang nakaupo ang prinsipe sa ibabaw ng
nakatayong pader, may isang ahas ang dumating. Kinakaibigan niya ito subalit bigla itong
tinuklaw. Sa kagustuhan man ng piloto na iligtas ang kaibigang prinsipe, hindi naging madali
ito. Namatay ang prinsipe subalit itinatak ng piloto sa kanyang puso’t isipan na nagkaroon
siya ng kaibigan na naging isang tagapagpayo at maaalalahanin na nariyan lang at nakaalalay
sa kaniya kahit kailan.
-Isang malayang pagsasalin mula sa The Little Prince ni Antoine de Saint-Exupery, Isinalin
ni Desiderio Chin
Ang Munting Prinsipe

ANAPORA KATAPORA
Gawain 5
Sumulat ng isang maikling talatang naglalarawan sa inyong kinagisnang kultura.
Tiyakin na magagamit ang mga kohesyong gramatikal na pagpapatungkol na iyong napag-
aralan. Bilugan ang mga panghalip na ginamit.
Laging isaisip na nakababagot na mabasa at marinig ang mga salitang paulit-ulit na
ginagamit sa isang teksto o pahayag. Gumamit ng mga panghalip upang ganyakin ang isang
mambabasa at mailayo sa mundo ng pagkabagot.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Kagawaran ng Edukasyon.(2014).Filipino 9: Modyul para sa Mag-aaral. Lungsod ng
Pasig: Vibal Group Inc.
• Kagawaran ng Edukasyon.(2015).Filipino 10: Modyul para sa Mag-aaral. Lungsod ng
Pasig: Vibal Group Inc.
166
B. Website
• https://www.scribd.com/document/442331335/ANG-MUNTING-PRINSIPE#
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1 Gawain 2 Gawain 3

1. Tayo Sila Anapora
2. Ating Tayo Anapora
3. Ninyong Siya Katapora
4. Ako Ito Anapora
5. Tayong Ko Anapora
6. Kayo Kanilang Katapora
7. Ito Amin Anapora
8. Inyong Namin Katapora
9. Kong Kami Anapora
10. Tayo Siya Katapora
167
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagbibigay ng katangian ng tauhan batay sa diyalogo

Ang tauhan ay nagbibigay buhay sa isang kwento. Sila ang gumaganap at nagbibigay
aksyon sa kanilang ikinikilos. Maibibigay mo ang kanilang katangian at ang kanilang
gustong ipahiwatig sa pamamagitan ng pamamaraan ng kanilang pananalita o diyalogo,
kung paano ito nagsasalita at kung paano nagpapakita ng kaniyang reaksiyon sa mga
sitwasyon sa kuwento. Sa araling ito ay pag-aaralan mo kung paano inilalarawan ang
katangian ng tauhan batay sa pananalita/pagkilos na isinasaad sa kwento/diyalogo.

Naibibigay ang katangian ng isang tauhan batay sa napakinggang diyalogo( F10PN-
Ig-h-67)
PANUTO
Gawain 1
Ilarawan ang katangian ng mga tauhan sa ilang diyalogong hango sa iba’t ibang akda
sa ibaba.
1.
“Daddy, patawad po. Nais ko lamang na lumigaya sa buhay. Nasa katanghalian
na po ako ng buhay ko. Ayaw ko pong mag-isa balang araw kapag ako’y nawala.”
Halaw sa kuwentong “Nang Minsang Naligaw si Adrian”, LM Grade 9, pp. 15.
2. “Hindi ako pumupunta sa bahay ng isang lalaking estranghero sa akin,” sabi ng babae.
Halaw sa nobelang “Isang Libo’t isang Gabi
(Thousand and One Nights) Saudi Arabia
“Sige, bibigyan kita ng trabaho. Pero ayoko ng tamad, ha? Dos singkwentang
3. gana mo.” (Don ho sa pinagtrabahuan ko, tatlong pisong...) O, e, di don ka magtrabaho.
Burahin ko nang pangalan mo?”
Halaw sa nobelang “Maynila sa Kuko ng Liwanag”
4. “Kasalanan n’yo ang nangyari, e! Natataranta kasi kayo basta may kostumer kayong kano.
Pa’no natitipan kayo ng dolyar. Basta nakakita kayo ng dolyar, naduduling na kayo,
kaya binabastos ninyo ang mga kapwa Pilipino.”
Halaw sa nobelang “Gapo” ni Lualhati Bautista
168
5.
“Walang ibang babae akong minahal.”
Halaw sa nobelang “Ang Kuba ng Notre Dame”
Gawain 2
Suriin ang katangian ng mga tauhan sa mga sumusnod na bilang. Bilugan ang letra ng
tamang sagot.
“Anak, ako na diyan. Pumunta ka na sa iyong kuwarto at gawin mo na lahat ng iyong proyekto para
matulog ka ng maaga.”
2. a. maalalahanin b. mabait c. masipag

“Ito, hiramin mo muna ang aking ballpen. Para makapagsulat ka naman ng maayos.”
3. a. mabait b. mapagbigay c. maintindihin

Si Boy ang taong iniisip ang damdamin ng ibang tao. Kaya pinipili niya ang mga salitang kanyang
binibitawan.
4. a. mapagmahal b. maalalahanin c. masungit
Si Lito ay mahilig mag- aral. Pero isang araw sinabi ng kanyang mga magulang na titigil muna siya
dahil kulang ang kanilang pera pangtumbas sa kaniyang mga kailangan. Pero inisip niya na saying
ang taon kaya napilitan siyang maghanap ng trabaho kasabay ng kaniyang pag-aaral.
5. a. masiyasat b. magaling c. madiskarte
Si Mani ay mahilig sa bulaklak. Gusto niyang magkaroon ng koleksiyon ng ibat ibang klase ng
bulaklak. Isang araw ay lumabas siya sa kanilang bakuran at may nakitang kakaibang klase ng
bulaklak sa kanilang kapitbahay. Dahil sa kagandahan nito ay naisipan niya kumuha ng kahit konti
nito at nagpaalam muna siya sa may- ari.
6. a. marespeto b. magnanakaw c. masinop
Gawain 3
Suriin ang katangiang ipihihiwatig ng mga diyalogo sa ibaba. Isulat ang sagot sa
talahanayan.
Diyalogo Katangiang Ipinahihiwatig

1. “Gusto ko ng buhay na matiwasay.”
2. “Wow! Ang ganda naman ng lugar na ito.
Sigurado ako na babalikan ko ito.”
3. “Anak, bago ka umalis, huwag mong
kakalimutang gumamit ng face mask. Kunin
mo na rin iyang maliit na alkhohol.”
169
4. “Palagi nalang akong inaaway,
ipinapahiya at tinatapak-tapakan. Di ko na
alam kung saan pa ako lulugar.”
5. “Ano ba ang problema mo? Bakit mo ako
tinapunan ng tubig? Di mo ba tinitignan ang
dinadaanan mo? Tingnan mo nga ang damit
ko, natapunan. Hindi mo ba alam kung gaano
ito kamahal?”
Ang pagbibigay ng katangian ng isang tauhan batay sa napakinggang diyalogo o
kuwento ay nakatulong sa pang-unawa sa ikinikolos at nararamdaman ng isang nagsasalita.
Kailangang gamitin ng isang tao ang kaniyang angking talino at ang kaniyang isipan sa pag-
unawa sa tinutukoy sa diyalogo.
MGA SANGGUNIAN
• Ambat, Vima C. et.al., 2015. Filipino 10- Modyul para sa mag-aaral: Vibal Group,
Inc.
• Gumata, Nelita,(n.d.).Mga bahagi ng pangungusap/Katangian ng tauhan. Retrieved
from https://www.slideshare.net/mobile/nelitagumata/3-mga-bahagi-ng-
pangungusap-katangian-ng-mga-tauhan/
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Batay sa dayalogong binasa, masasabi kong ang tauhan ay mayroong respeto at matapang.
Kahit na nasa katanghalian na siya ng kaniyang buhay, mas pinili niyang magpaalam sa
kaniyang ama tungkol sa bagay na kaniyang ninanais at hindi niya basta bastang ginawa ang
mga ito. Mayroon siyang lakas ng loob na humingi ng tawad sapagkat ayaw niyang mag- isa
baling araw, kaya ’t gagawin niya ang makakapagpaligaya sa kaniya.
2. Batay sa dayalogong binasa, masasabi kong ang tauhan ay maingat. Hindi siya basta- basta
na lamang pumupunta sa bahay ng isang lalaking estranghero lalo na ’t hindi rin nito alam
kung siya ba ay mayroong magandang kalooban o wala. Hindi basta-bastang nalalaman ang
kanilang mga motibo kaya ‘t mas mabuti na nga ang maging maingat.
3. Batay sa dayalogong binasa, masasabi kong ang tauhan ay mayabang, walang respeto, at
mababa ang tingin sa ibang tao. Ayaw ng tauhang ito na may kahit anong katiting man lang
na reklamong maririnig. Pinuputol na niya ang sinasabi ng tao at agad – agad nang
gumagawa ng desisyon ayon sa gusto niya.
4. Batay sa dayalogong binasa, masasabi kong ang tauhang ito ay opinyonado at
mapanghusaga. Hindi siya nagpapatalo sa usapin at ipinipilit niya ang opinion niya. Madali
siyang nagbibitaw ng salita at nag- aakusa tungkol sa bagay-bagay.
5. Batay sa dayalogong binasa, masasabi kong ang tauhan ay matapat sa kaniyang
minamahal. Sinabi nito na wala siyang ibang babaeng minahal at naging tapat ito sa iniibig.
Gawain 2
1. A
2. B
3. B
4. C
5. A
170
Gawain 3
1. May ambisyon / pangarap
2. Makakalikasan
3. Maingatin
4. Naghihirap
5. Matapobre/Mapanglait
171
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

GAWAING PAGKATUTO
PAGSUSURI NG NOBELA SA PANANAW HUMANISMO
Panimula (Susing Konsepto)

Sa pagsusuri ng akda tulad ng nobela, isang mahalagang pamamaraan
ang paglalapat ng mga pananaw. Sa teoryang humanismo, itinatanghal ang
buhay, dignidad, halaga at karanasan ng bawat nilalang maging ang karapatan
at tungkulin ng sinuman para linangin at paunlarin ang sariling talino at talento.
Pinaniniwalaan ng humanismo na ang tao ay isang rasyonal na nilikha na
may kakayahang maging makatotohanan at mabuti. Sa madaling salita, ang
humanismo ay naniniwalang ang tao ang sukatan ng lahat ng bagay, ang siyang
pinanggalingan ng lahat. Sa pananaw humanismo, mainam tingnan sa mga
sumusunod ang pagsusuri ng panitikan:
a. Pagkatao
b. Tema ng akda
c. Mga pagpapahalagang pantao
d. Mga bagay na nakaiimpluwensya sa pagkatao ng tauhan
e. Pamamaraan ng pagbibigay-solusyon sa problema
Sa mga sumusunod na gawain, ilalapat ang pananaw humanismo sa
pagsusuri ng nobelang tinalakay, gamit ang ihinandang balangkas.
Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Nasusuri ang binasang kabanata ng nobela bilang isang akdang
pampanitikan sa pananaw humanismo o alinmang angkop na pananaw (F10PB-
Ig-h-68)
Panuto
Basahin, unawain at suriin ang buod ng nobelag “Ang Kuba ng Notre
Dame.” Sagutin ang mga kasunod nitong mga gawain nang buong husay at
katapatan.
172
Ang Kuba ng Notre Dame (Buod)
ni Victor Hugo
Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo
Sa isang malawak na espasyo ng Katedral nagkikita-kita ang

mamamayan upang magsaya para sa “Pagdiriwang ng Kahangalan” na
isinasagawa sa loob ng isang araw taon-taon. Taong 1482 nang itanghal si
Quasimodo – ang kuba ng Notre Dame bilang “Papa ng Kahangalan” dahil sa
taglay niyang labis na kapangitan. Siya ang itinuturing na pinakapangit na
nilalang sa Paris. Nang araw na iyon, iniluklok siya sa trono at ipinarada palibot
sa ilang lugar sa Paris sa pamamagitan ng pangungutya ng mga taong naroroon
na nakikibahagi sa kasiyahan. Naroroon si Pierre Gringoire, ang
nagpupunyaging makata at pilosopo sa lugar. Hindi siya naging matagumpay na
agawin ang kaabalahan ng mga tao sa panonood ng nasabing parada. Malaki
ang kaniyang panghihinayang sapagkat wala man lang nagtangkang manood
ang kaniyang inihandang palabas. Habang isinasagawa ang mga panunuya kay
Quasimodo, dumating ang paring si Claude Frollo at ipinatigil ang pagdiriwang.
Inutusan niya si Quasimodo na bumalik sa Notre Dame na kasama niya.
Sa paghahanap ng makakain, nasilayan ni Gringoire ang kagandahan ni
La Esmeralda- ang dalagang mananayaw. Ipinasiya niyang sundan ang dalaga
sa kaniyang pag-uwi. Habang binabagtas ni La Esmeralda ang daan, laking
gulat niya nang sunggaban siya ng dalawang lalaki – sina Quasimodo at Frollo.
Sinubukang tulungan ni Gringoire ang dalaga subalit hindi niya nakaya ang
lakas ni Quasimodo kung kaya’t nawalan siya ng malay. Dagli namang
nakatakas si Frollo. Dumating ang ilang alagad ng hari sa pangunguna ni
Phoebus – ang kapitan ng mga tagapagtanggol sa kaharian. Dinakip nila si
Quasimodo. Samantala, hatinggabi na nang pagpasiyahan ng pangkat ng mga
pulubi at magnanakaw na bitayin si Gringoire. Lumapit si La Esmeralda sa
pinuno ng pangkat at nagmungkahing huwag ituloy ang pagbitay sapagkat
handa siyang magpakasal sa lalaki sa loob lamang ng apat na taon, mailigtas
lamang ang buhay ni Gringoire sa kamatayan. Nang sumunod na araw, si
Quasimodo ay nilitis at pinarusahan sa tapat ng palasyo sa pamamagitan ng
paglatigo sa kaniyang katawan. Matindi ang sakit ng bawat latay ng latigo na
ipinapalo sa kaniyang katawan. Inisip niya ang dahilan ng kaniyang pagdurusa.
Ang lahat ng iyon ay kagustuhan at ayon sa kautusan ni Frollo- na kailanman ay
hindi niya nagawang tutulan dahil sa utang na loob. Kasabay ng sakit na
nadarama niya ay ang matinding kirot na nalalasap sa bawat panghahamak sa
kaniya ng mga taong naroroon. Nagmakaawa siya na bigyan siya ng tubig
subalit tila bingi ang mga taong nakatingin sa kaniya – na ang tanging gusto ay
lapastanganin at pagtawanan ang kaniyang kahabag-habag na kalagayan.
Dumating si La Esmeralda. Lumapit ang dalaga sa kaniya na may hawak na
isang basong tubig. Pinainom siya. Samantala, sa di kalayuan ay may babaeng
baliw na sumisigaw kay La Esmeralda. Tinawag siya ng babaeng “hamak na
173
mananayaw” at “anak ng magnanakaw.” Kilala ang babae sa tawag na Sister
Gudule. Siya ay pinaniniwalaan na dating mayaman subalit nawala ang bait
nang mawala ang anak na babae, labinlimang taon na ang nakalilipas.
Makaraan ang ilang buwan, habang si La Esmeralda ay sumasayaw sa
tapat ng Notre Dame at pinagkakaguluhan ng maraming tao, napagawi ang mga
mata ni Phoebus sa mapang-akit na kagandahan ng dalaga. Nang mapuna ni La
Esmeralda si Phoebus ay napaibig dito ang dalaga. Tila siya nawalan ng ulirat
nang kaniyang marinig ang paanyaya ng binata na magkita sila mamayang gabi
upang lubos na magkakilala. Si Frollo ay nakatanaw lamang mula sa tuktok ng
Notre Dame at nakaramdam ng matinding panibugho sa nasasaksihan. Ang
kaniyang matinding pagnanasa kay La Esmeralda ang nag-udyok sa kaniya na
talikuran ang Panginoon at pag-aralan ang itim na mahika. Mayroon siyang
masamang balak. Nais niyang bihagin ang dalaga at itago sa kaniyang selda sa
Notre Dame. Nang sumapit ang hatinggabi, sinundan niya si Phoebus sa
pakikipagtipan kay La Esmeralda. Habang masayang nag-uusap ang bagong
magkakilala ay biglang may sumunggab ng saksak kay Phoebus ngunit mabilis
ding naglaho ang may sala. Hinuli ng mga alagad ng hari si La Esmeralda sa
pag-aakalang siya ang may kagagawan ng paglapastangan sa kapitan.
Matapos pahirapan sa paglilitis, sapilitang pinaako kay La Esmeralda ang
kasalanang hindi niya ginawa. Pinaratangan din siyang mangkukulam. Siya ay
nasintensiyahang bitayin sa harap ng palasyo. Dinalaw siya ni Frollo sa piitan at
ipinagtapat ang pag-ibig sa kaniya. Nagmakaawa ang pari na mahalin din siya
at magpakita man lang kahit kaunting awa ang dalaga subalit tinawag lamang
siya ni La Esmeralda ng tiyanak na monghe at pinaratangang mamamatay tao.
Tumanggi siya sa lahat ng alok ni Frollo. Bago ang pagbitay, iniharap si La
Esmeralda sa maraming tao sa tapat ng Notre Dame upang kutyain. Napansin
ng dalaga ang anyo ni Phoebus kaya isinigaw niya ang pangalan ng binata. Si
Phoebus ay nakaligtas sa tangkang pagpatay sa kaniya. Tumalikod si Phoebus
na tila walang naririnig at tinunton ang bahay ng babaeng kaniyang
pakakasalan. Ilang sandali’y dumating si Quasimodo galing sa tuktok ng Notre
Dame patungo kay La Esmeralda gamit ang tali. Hinila niya paitaas ang dalaga
patungo sa Katedral at tumatangis na isinigaw ang katagang “Santuwaryo”. Si
Quasimodo ay napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran siya ng dalaga
ng tubig sa panahong wala man lang magnasang tumulong sa kaniya. Matagal
na niyang pinagplanuhan kung paano itatakas si La Esmeralda sa naging
kalagayan ng dalaga. Batid ni Quasimodo na ang dalaga ay mananatiling ligtas
hangga’t nasa katedral. Sa mga araw na magkasama ang dalawa, mahirap para
kay La Esmeralda na titigan ang pangit na anyo ni Quasimodo. Di nagtagal,
naging magkaibigan ang dalawa.
Lumusob sa katedral ang pangkat ng mga taong palaboy at magnanakaw
– sila ang kinikilalang pamilya ni La Esmeralda. Naroon sila upang sagipin ang
dalaga sapagkat narinig nila na nagbaba ng kautusan ang parliyamentaryo na
paaalisin si La Esmeralda sa katedral. Samantala, inakala naman ni Quasimodo
174
na papatayin ng mga lumusob si La Esmeralda kaya gumawa siya ng paraan
upang iligtas ang dalaga. Malaking bilang ng mga lumusob ang napatay ni
Quasimodo. Habang nagkakagulo, sinamantala ni Frollo na makalapit kay La
Esmeralda. Nag-alok siya ng dalawang pagpipilian ng dalaga: ang mahalin siya
o ang mabitay? Mas pinili ni La Esmeralda ang mabitay kaysa mahalin ang
isang hangal na tulad ni Frollo. Iniwan ni Frollo ang dalaga na kasama si Sister
Gudule. Labis ang pagkamangha ng dalawa nang mabatid nila na sila ay mag-
ina. Nakilala ni Sister Gudule si La Esmeralda dahil sa kuwintas na suot ng
dalaga. Ito ang kaniyang palatandaan na suot ng kaniyang anak bago mawala.
Ninasa ni Sister Gudule na iligtas ang anak subalit huli na ang lahat.
Nang mabatid ni Quasimodo na nawawala si La Esmeralda,
tinunton niya ang tuktok ng tore at doon hinanap ang dalaga. Sa di kalayuan,
napansin niya ang anyo ng dalaga. Si La Esmeralda ay nakaputing bestida at
wala ng buhay. Naantig siya sa kaniyang nasaksihan. Labis na galit ang
nararamdaman niya kay Frollo na noon pa man ay batid niya na may matinding
pagnanasa sa dalaga. Nawala sa katinuan si Quasimodo. Nang mamataan niya si
Frollo, hinila niya ito at sa matinding lungkot na nararamdaman ay inihulog
niya ito mula sa tore- ang paring kumupkop sa kaniya. Inihulog niya sa
kamatayan ang taong naghatid ng pagdurusa sa babaeng kaniyang minahal – si
La Esmeralda. Habang nakatitig sa wala ng buhay na katawan ng dalaga,
sumigaw si Quasimodo, “walang ibang babae akong minahal.” Mula noon,
hindi na muling nakita pa si Quasimodo.
Matapos ang ilang taon, nang matagpuan ng isang lalaking naghuhukay
ng puntod ang libingan ni La Esmeralda, nasilayan niya ang hindi kapani-
paniwalang katotohanan- nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan ng dalaga.
Gawain 1
Basahin at unawain ang sumusunod na buod ng nobela. Itala ang mga
kultura ng Pransya na lumutang sa binasang nobela. Punan ang kasunod na
dayagram.
175
Tradisyon/Pagdiriwang
Paniniwala/Kaugalian Sining
Countryflags.com
Gawain 2: Suring-Tauhan
Ilarawan ang katangian ng mga tauhan sa binasang nobela at kung paano
ipinakilala ang kultura o pagkakakilanlan ng bansang pinagmulan nito. Punan ang
talahanayan sa ibaba.
Tauhan Paano mag-isip? Ano ang Paano ipinakita ang

kaniyang mga namumukod na
damdamin? katangiang mula sa
bansang kaniyang
pinagmulan?
1. Quasimodo
2. Claude Frollo
Countryflags.com
3. La Esmeralda
176
4. Phoebus
Gawain 3: Payong Kaibigan!

Nagawa ni Quasimodong sundan hanggang sa hukay ang pinakamamahal
na si La Esmeralda. Bilang isang teenager, ano ang maipapayo mo sa mga taong
tulad niya na labis na nagmamahal? Makatwiran bang maging hangal ang isang
tao dahil sa pag-ibig?
_________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
________________
Gawain 4
Gamit ang sumusunod na balangkas, suriin ang nobelang Ang Kuba ng
Notre Dame sa pananaw humanismo.
A. Pamagat ng
akda:__________________________________________________
B. May-akda:
________________________________________________________
C. Bansang
pinagmulan:_______________________________________________
D. Mga tauhan at kanilang
katangian:______________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
177
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
________________________E. Tema ng Akda :
___________________________________________________
F. Mga Pagpapahalagang Pantao
1. Moral
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
______
2. Etikal
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
______
G. Mga bagay na nakaiimpluwensya sa pagkatao ng tauhan
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_______________
H. Pamamaraan ng pagbibigay-solusyon sa problema ng mga tauhan
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_______________
Pamantayan sa pagmamarka ng isinagawang Pagsusuri
Pamantayan 5 3 1 Marka
Paglalarawan sa Kumpleto at Di gaanong Hindi nailarawan
tauhan makabuluhan ang mabisa ang ang mga tauhan
paglalarawan sa paglalarawan sa
bawat tauhan mga tauhan
Paglalahad sa Masusi at maayos na Di gaanong Hindi nailahad ang
pagpapahalagang nailahad ang mga nailahad ang mga
pantao pagpapahalagang mga pagpapahalagang
umiral sa akda pagpapahalagang umiral sa akda
umiral sa akda
178
Paghinuha sa mga Natukoy ang lahat ng Di gaanong Hindi natukoy ang
impluwensyang mga impluwensyang natukoy ang mga mga
nakaapekto sa nakaapekto sa impluwensyang impluwensyang
pagkatao ng mga pagkatao ng mga nakaapekto sa nakaapekto sa
tauhan tauhan pagkatao ng mga pagkatao ng mga
tauhan tauhan
Pag-iisa-isa sa mga Naisa-isa ang lahat Naisa-isa ang Hindi nailahad ang
paraang ginawa ng ng mga paraang ilan sa mga mga paraang
tauhan sa pagresolba isinagawa ng mga paraang isinagawa ng mga
ng kaniyang tauhan sa pagresolba isinagawa ng tauhan sa
suliranin ng kanilang suliranin mga tauhan sa pagresolba ng
pagresolba ng kanilang suliranin
kanilang
suliranin
Kabuuang Puntos
Pangwakas
Mula sa mga isinagawang gawain, natukoy ang bisa ng pananaw o
teoryang humanismo sa pagsusuri ng akdang pampanitikan katulad ng binasang
nobela. Tuon ng pananaw na ito ang tao o ang tauhan at naniniwala ang mga
humanista na ang mga nilalang ang tagabuo ng sarili niyang kapalaran.
Mga Sanggunian
A. Aklat
Ambat et’al. Panitikang Pandaigdig, Filipino 10 Modyul para sa Mag aaral.
Pilipinas:Vibal Group Inc.
B. Internet
https://www.slideshare.net
https://brainly.ph
countryflags.com
France-Pub.com
Susi sa Pagwawasto
A. Gawain 1
179
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Antas o tindi ng kahulugan ng salita

Kasiyahan, kaligayahan at kagalakan. Ang mga salita o katagang ito ay nagpapahayag
ng tila iisang kahulugan at emosyong nararamdaman. Ngunit kung ang mga ito ay iyong
susuriin, nakalilito man ang bawat salita ay may nais ipakahulugan at minsan katulad ng
ating nararamdaman.
Hindi lahat ng mga salitang magkalapit ang kahulugan ay magkakaparehas. Sa pagsusulat,
tayo’y maging maingat sapagkat may mga salitang magkasingkahulugan pero magkaiba ang
tindi o digri na nais iparating. Ang pagbabago ng kahulugan ng salita ayon sa tindi o
intensidad ay tinatawag nating clining. Narito ang ilang halimbawa
Halimbawa 1. Halimbawa 2.
4 Naliligalig 4 Tinangkilik
3 Nababagabag 3 Kinalinga
2 Nababahala 2 Inalagaan
1 Nag-aalala 1 Kinupkop

Nakikilala ang pagkakaugnay-ugnay ng mga salita ayon sa antas o tindi ng
kahulugang ipinahahayag nito (clining) (F10PT-Ig-h-67)
PANUTO
Gawain 1
Salungguhitan ang mga salitang magkakasingkahulugan sa bawat pangungusap.
Pagkatapos, ayusin ang mga ito ayon sa antas o tindi ng kahulugan. Lagyan ng bilang 1 para
sa di-masidhi, 2 para sa masidhi at 3 sa pinakamasidhi. Isulat ang sagot sa patlang.
a. _ Si Pheobe ay nahuhumaling sa galing at ganda ng dalagang mananayaw.

_ Dahil sa labis na pagkagusto sa dalaga, si Frollo ay tila nababaliw na.
_ Ang mga mmaamayan ay nalulugod sa ginawang parada para sa kasiyahan.
b. _ Nalulumbay ang mga tao sa pagkabaliw ng babae.
180
_ Pighati ang naramdaman ng ina sa pagkamatay ng kaniyang anak.
_ Nalulungkot ang binata dahil sa hindi pagligtas sa babaeng iniibig.
c. _______ Si Sister Gudule ay maaari nang mamatay dahil sa galak nang mahanap ang
nawawalang anak.
__ Nag-uumapaw ang puso sa galak nang makita ni Frollo ang dalaga.
__ Walang pagsidlan ang puso sa tuwa ni Pheobus nang paunlakan siya ng dalaga.
Gawain 2
Pagsunod-sunurin ang mga salita ayon sa antas o tindi ng kahulugan. Gamitin ito sa
sariling pangungusap pangungusap.
a. Antas Pangungusap
galit
poot
ngitngit
muhi
b. Antas Pangungusap
nagimbal
nabalisa
natakot
natigatig
c. Antas Pangungusap
kabaliwan
kahangalan
kalokohan
kagunggungan
Gawain 3
Nais mong pasalamatan at parangalan ang mga taong nagsakripisyo at nagbuwis ng
kanilang buhay para sa kapakanan at kaligtasan ng mamamayan tulad ng nararanasang
pandemya sa kasalukuyan. Para maipahayag ang iyong damdamin, sumulat ng iskrip na
naglalaman ng mga pangyayaring nagpapahiwatig ng kabutihang ginawa nila. Isaalang-alang
ang paggamit ng mga salitang my iba’t ibang tindi o antas ang kahulugan.
Pamantayan sa Pagsulat ng Skrip
5 4 3 2 1
Nakasunod sa pamantayan sa paggawa ng skrip
Mahusay ang pagkabuo ng skrip na nalapatan ng angkop na
181
usapan
Malinis, maganda at kitang-kitang pinagbuhusan ng isip at
panahon ang skrip
Kabuuan
Pangwakas
Mula sa isinagawang gawain, ang pag-unawa sa pag-aantas ay nakatutulong upang
mapalawak ang ating kaalaman sa wastong tindi o digri ng mga salita at kaalamang
pambokabularyo. Dahil dito, nadaragdagan ang ating kakayahang maunawaan ang nais
ipahiwatig ng mga pahayag sa mga akdang pampanitikan.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Ambat, Vilma C. et al. 2015. Panitikang Pandaigdig, Modyul ng Mag-aaral
(Filipino 10). Pasig city, Manila: Vibal Group Inc.
B. Internet Gamitin ang APA Style

• gurosafilipino.blogspot.com/2010/07/mga-salita-ayon-sa-tindi-ng.html
https://www.google.com/search?q=emoji&tbm=isch&chips=q:emoji,g_1:icon:iQ
qzr2s_f20%3D&hl=enUS&ved=2ahUKEwjPptL2kNXpAhUXAKYKHW2DAls
Q4lYoCHoECAEQJA&biw=1350&bih=651#imgrc=gwUAN230fJmTXM
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
a. 3 b. 1 c. 3
2 3 1
1 2 2
Gawain 2
a. ngitngit b. nabalisa c. kalokohan
galit natakot kahangalan
muhi nagimbal kabaliwan
poot natigati kagunggungan
182
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Paghahambing sa mga pangyayari sa napanood na dula

Ang dula ay isang uri ng akdang pampanitikan na nahahati sa ilang yugto na
maraming tagpo. Layunin nitong itanghal ang mga tagpo sa isang tanghalan o entablado.
Ang pagpapahalaga sa dula ay matatamo sa pamamagitan ng panonood dito. Ito ay
maaaring hango sa tunay na buhay o isinulat bunga ng malaya at malikhaing kaisipan ng
manunulat o script writer.
Sa pamamagitan ng dula, naitatanghal ang totoong buhay sapagkat kadalasang taglay
nito ang mga katangiang umiiral sa buhay tulad ng mga tao at suliranin. Sa pamamagitan
nito, nailalarawan din ang damdamin at pananaw ng mga tao ng isang tiyak na bahagi ng
kasaysayan.
Naihahambing ang ilang pangyayari sa napanood na dula sa mga pangyayari sa
binasang kabanata ng nobela (F10PD-Ig-h-66)
PANUTO
Gawain 1
Mag-isip ng isang dulang napanood na may pagkakatulad sa mga pangyayari sa
binasang bahagi ng nobelang “Ang kuba ng Notre Dame.” Isalaysay ito gamit ang
talahanayan sa ibaba.
SIMULA
PATAAS NA AKSIYON
KASUKDULAN
PATAAS NA AKSIYON
WAKAS
183
Gawain 2
Ihambing ang ilang pangyayari ng napanood na dula sa mga pangyayari sa binasang
bahagi ng nobela. Gamitin ang talahanayan sa pagsagot.
Napanood na dula (Pamagat)

Ang kuba ng Notre Dame
Pangyayari 1 Pangyayari 1
Gawain 3
Gumawa ng paglalahat / sintesis sa kabuuan ng dulang napanood.
TALA NG NATUTUHAN
Natutunan ko sa dula na…… Natuklasan ko na…… Masasabi ko na….
Matapos sagutin ang mga gawain, natutunan kong ___________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
SANGGUNIAN
• Gorrospe, F. S. (2015) . Panitikang pandaigdigan. Quezon City: Vibal Publishing
House.
184
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Paglalarawan ng kulturang masasalamin

Ang nobela ay isang mahabang kathang pampantikan na naglalahad ng mga
pangyayaring pinagkabit-kabit sa pamamagitan ng mahusay na balangkas na ang
pangunahing layunin ay maipalabas ang hangarin ng kapwa bida at katunggali nito sa isang
malikhaing pagsasalaysay ng mga kawil-kawil na pangyayari ayon sa pagkakasunod-sunod at
pagkakaugnay-ugnay nito. Ang bawat pangyayari ay may mahalagang papel na
ginagampanan sa kabuuan ng nobela.
Sa aklat na “The Rise of the Novel” (1957) ni Ian Watt nagsimula ang pagkakaroon
ng nobela sa Europa noong ika-18 siglo. Ang isa sa mga kilalang nobela mula rito ay akda ni
Victor Hugo na pinagamatang “Ang Kuba ng Notre Dame” mula sa France.
Halina’t sabay tayong maglakbay sa Pransiya upang lubusang kilalanin ang
mayabong nilang kultura sa pamamagitan ng nobelang ito.
Nailalarawan ang kultura ng mga tauhan na masasalamin sa kabanata (F10PS-Ig-h-
69)
PANUTO
Basahin at unawain ang buod ng nobelang isinulat ni Victor Hugo at sagutin ang mga
kasunod nitong mga gawain.
Ang Kuba ng Notre Dame (Buod)
ni Victor Hugo
Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo
Sa isang malawak na espasyo ng Katedral nagkikita-kita ang mamamayan upang

magsaya para sa “Pagdiriwang ng Kahangalan” na isinasagawa sa loob ng isang araw taon-
taon. Taong 1482 nang itanghal si Quasimodo – ang kuba ng Notre Dame bilang “Papa ng
Kahangalan” dahil sa taglay niyang labis na kapangitan. Siya ang itinuturing na pinakapangit
na nilalang sa Paris. Nang araw na iyon, iniluklok siya sa trono at ipinarada palibot sa ilang
lugar sa Paris sa pamamagitan ng pangungutya ng mga taong naroroon na nakikibahagi sa
kasiyahan. Naroroon si Pierre Gringoire, ang nagpupunyaging makata at pilosopo sa lugar.
Hindi siya naging matagumpay na agawin ang kaabalahan ng mga tao sa panonood ng
nasabing parada. Malaki ang kaniyang panghihinayang sapagkat wala man lang nagtangkang
manood ang kaniyang inihandang palabas. Habang isinasagawa ang mga panunuya kay
Quasimodo, dumating ang paring si Claude Frollo at ipinatigil ang pagdiriwang. Inutusan
niya si Quasimodo na bumalik sa Notre Dame na kasama niya.
Sa paghahanap ng makakain, nasilayan ni Gringoire ang kagandahan ni La
Esmeralda- ang dalagang mananayaw. Ipinasiya niyang sundan ang dalaga sa kaniyang pag-
uwi. Habang binabagtas ni La Esmeralda ang daan, laking gulat niya nang sunggaban siya ng
dalawang lalaki – sina Quasimodo at Frollo. Sinubukang tulungan ni Gringoire ang dalaga
subalit hindi niya nakaya ang lakas ni Quasimodo kung kaya’t nawalan siya ng malay. Dagli
185
namang nakatakas si Frollo. Dumating ang ilang alagad ng hari sa pangunguna ni Phoebus –
ang kapitan ng mga tagapagtanggol sa kaharian. Dinakip nila si Quasimodo. Samantala,
hatinggabi na nang pagpasiyahan ng pangkat ng mga pulubi at magnanakaw na bitayin si
Gringoire. Lumapit si La Esmeralda sa pinuno ng pangkat at nagmungkahing huwag ituloy
ang pagbitay sapagkat handa siyang magpakasal sa lalaki sa loob lamang ng apat na taon,
mailigtas lamang ang buhay ni Gringoire sa kamatayan.
Nang sumunod na araw, si Quasimodo ay nilitis at pinarusahan sa tapat ng palasyo sa
pamamagitan ng paglatigo sa kaniyang katawan. Matindi ang sakit ng bawat latay ng latigo
na ipinapalo sa kaniyang katawan. Inisip niya ang dahilan ng kaniyang pagdurusa. Ang lahat
ng iyon ay kagustuhan at ayon sa kautusan ni Frollo- na kailanman ay hindi niya nagawang
tutulan dahil sa utang na loob. Kasabay ng sakit na nadarama niya ay ang matinding kirot na
nalalasap sa bawat panghahamak sa kaniya ng mga taong naroroon. Nagmakaawa siya na
bigyan siya ng tubig subalit tila bingi ang mga taong nakatingin sa kaniya – na ang tanging
gusto ay lapastanganin at pagtawanan ang kaniyang kahabag-habag na kalagayan. Dumating
si La Esmeralda. Lumapit ang dalaga sa kaniya na may hawak na isang basong tubig.
Pinainom siya. Samantala, sa di kalayuan ay may babaeng baliw na sumisigaw kay La
Esmeralda. Tinawag siya ng babaeng “hamak na mananayaw” at “anak ng magnanakaw.”
Kilala ang babae sa tawag na Sister Gudule. Siya ay pinaniniwalaan na dating mayaman
subalit nawala ang bait nang mawala ang anak na babae, labinlimang taon na ang nakalilipas.
Makaraan ang ilang buwan, habang si La Esmeralda ay sumasayaw sa tapat ng Notre
Dame at pinagkakaguluhan ng maraming tao, napagawi ang mga mata ni Phoebus sa
mapang-akit na kagandahan ng dalaga. Nang mapuna ni La Esmeralda si Phoebus ay
napaibig dito ang dalaga. Tila siya nawalan ng ulirat nang kaniyang marinig ang paanyaya ng
binata na magkita sila mamayang gabi upang lubos na magkakilala. Si Frollo ay nakatanaw
lamang mula sa tuktok ng Notre Dame at nakaramdam ng matinding panibugho sa
nasasaksihan. Ang kaniyang matinding pagnanasa kay La Esmeralda ang nag-udyok sa
kaniya na talikuran ang Panginoon at pag-aralan ang itim na mahika. Mayroon siyang
masamang balak. Nais niyang bihagin ang dalaga at itago sa kaniyang selda sa Notre Dame.
Nang sumapit ang hatinggabi, sinundan niya si Phoebus sa pakikipagtipan kay La Esmeralda.
Habang masayang nag-uusap ang bagong magkakilala ay biglang may sumunggab ng saksak
kay Phoebus ngunit mabilis ding naglaho ang may sala. Hinuli ng mga alagad ng hari si
Esmeralda sa pag-aakalang siya ang may kagagawan sa paglalapastangan sa kapitan.
Matapos pahirapan sa paglilitis, sapilitang pinaako kay La Esmeralda ang kasalanang
hindi niya ginawa. Pinaratangan din siyang mangkukulam. Siya ay nasintensiyahang bitayin
sa harap ng palasyo. Dinalaw siya ni Frollo sa piitan at ipinagtapat ang pag-ibig sa kaniya.
Nagmakaawa ang pari na mahalin din siya at magpakita man lang kahit kaunting awa ang
dalaga subalit tinawag lamang siya ni La Esmeralda ng tiyanak na monghe at pinaratangang
mamamatay tao. Tumanggi siya sa lahat ng alok ni Frollo. Bago ang pagbitay, iniharap si
La Esmeralda sa maraming tao sa tapat ng Notre Dame upang kutyain. Napansin ng dalaga
ang anyo ni Phoebus kaya isinigaw niya ang pangalan ng binata. Si Phoebus ay nakaligtas sa
tangkang pagpatay sa kaniya. Tumalikod si Phoebus na tila walang naririnig at tinunton ang
bahay ng babaeng kaniyang pakakasalan. Ilang sandali’y dumating si Quasimodo galing sa
tuktok ng Notre Dame patungo kay La Esmeralda gamit ang tali. Hinila niya paitaas ang
dalaga patungo sa Katedral at tumatangis na isinigaw ang katagang “Santuwaryo”. Si
Quasimodo ay napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran siya ng dalaga ng tubig sa
panahong wala man lang magnasang tumulong sa kaniya. Matagal na niyang pinagplanuhan
kung paano itatakas si La Esmeralda sa naging kalagayan ng dalaga. Batid ni Quasimodo na
ang dalaga ay mananatiling ligtas hangga’t nasa katedral. Sa mga araw na magkasama ang
dalawa, mahirap para kay La Esmeralda na titigan ang pangit na anyo ni Quasimodo. Di
nagtagal, naging magkaibigan ang dalawa.
186
Lumusob sa katedral ang pangkat ng mga taong palaboy at magnanakaw – sila ang
kinikilalang pamilya ni La Esmeralda . Naroon sila upang sagipin ang dalaga sapagkat
narinig nila na nagbaba ng kautusan ang parliyamentaryo na paaalisin si La Esmeralda sa
katedral. Samantala, inakala naman ni Quasimodo na papatayin ng mga lumusob si La
Esmeralda kaya gumawa siya ng paraan upang iligtas ang dalaga. Malaking bilang ng mga
lumusob ang napatay ni Quasimodo. Habang nagkakagulo, sinamantala ni Frollo na
makalapit kay La Esmeralda. Nag-alok siya ng dalawang pagpipilian ng dalaga: ang mahalin
siya o ang mabitay? Mas pinili ni La Esmeralda ang mabitay kaysa mahalin ang isang hangal
na tulad ni Frollo. Iniwan ni Frollo ang dalaga na kasama si Sister Gudule. Labis ang
pagkamangha ng dalawa nang mabatid nila na sila ay mag-ina. Nakilala ni Sister Gudule si
La Esmeralda dahil sa kuwintas na suot ng dalaga. Ito ang kaniyang palatandaan na suot ng
kaniyang anak bago mawala. Ninasa ni Sister Gudule na iligtas ang anak subalit huli na ang
lahat.
Nang mabatid ni Quasimodo na nawawala si La Esmeralda, tinunton niya ang tuktok
ng tore at doon hinanap ang dalaga. Sa di kalayuan, napansin niya ang anyo ng dalaga. Si La
Esmeralda ay nakaputing bestida at wala ng buhay. Naantig siya sa kaniyang nasaksihan.
Labis na galit ang nararamdaman niya kay Frollo na noon pa man ay batid niya na may
matinding pagnanasa sa dalaga. Nawala sa katinuan si Quasimodo. Nang mamataan niya si
Frollo, hinila niya ito at sa matinding lungkot na nararamdaman ay inihulog niya ito mula sa
tore- ang paring kumupkop sa kaniya. Inihulog niya sa kamatayan ang taong naghatid ng
pagdurusa sa babaeng kaniyang minahal – si La Esmeralda. Habang nakatitig sa wala ng
buhay na katawan ng dalaga, sumigaw si Quasimodo, “walang ibang babae akong minahal.”
Mula noon, hindi na muling nakita pa si Quasimodo. Matapos ang ilang taon, nang
matagpuan ng isang lalaking naghuhukay ng puntod ang libingan ni La Esmeralda, nasilayan
niya ang hindi kapani-paniwalang katotohanan- nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan
ng dalaga.
Gawain 1
Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod na parirala batay sa pagkakagamit nito sa
binasa.
1. Nawala sa katinuan- ___________________________________________________
2. Kapitan ng tagapagtanggol sa kaharian- ____________________________________
3. Matinding kirot-_______________________________________________________
4. Iniluklok sa trono- _____________________________________________________
5. Matinding pagnanasa- __________________________________________________
6. Kahabag-habag na kalagayan- ____________________________________________
Gawain 2
Ilarawan ang mga tauhan sa akda. Isulat ang sagot sa talahanayan sa ibaba.
Ano ang idinulot ng
Tauhan Katangian Paliwanag/Patunay katangiang taglay
ng bawat tauhan?
Pinainom/binigyan niya Naging
Halimbawa: Maawain/ ng tubig si Quasimodo magkaibigan ang
La Esmeralda matulungin noong siya’y dalawa
pinarurusahan
Claude Frollo
Sister Gudule
187
Phoebus
Quasimodo
Gawain 3
Tukuyin at ilarawan ang kulturang masasalamin sa bawat tauhan sa akdang binasa.
Tauhan Kulturang ipinapakita Paglalarawan
Halimbawa:
Quasimodo Pagdiriwang ng Pista Kasiyahan
Pierre Gringoire
La Esmeralda
Claude Frollo
Pulubi at Magnanakaw
Gawain 4
Gamit ang Venn diagram, ihambing ang pagkakaiba at pagkakatulad ng kultura ng
mga tauhan sa akda at ng iyong kultura.
Kultura ng tauhan Kultura ko
Gawain 5
Pumili ng isang kultura ng France na lumutang sa akda. Gamiting gabay sa pagsulat
ng journal ang mga tanong sa ibaba.
Gabay na tanong:
1. Ano ang iyong pananaw, saloobin o realisasyon hinggil dito?
2. Kung ikaw ang tatanungin, nais mo rin bang magkaroon nito sa ating bansa?
Bakit?
Pamantayan sa pagmamarka
Napaka Katam- Nangangailangan
Mahusay
Katangian -husay taman ng Pagsasaayos
4
5 3 2
Organisasyon
(Naipakilala nang mahusay ang paksa
na ibihagi sa maayos na paraan)
188
Estruktura at Gramatika
(Malinaw / mahusay ang paggamit o
pagkakaayos ng mga salita sa
pangungusap)
Kabuuan
Tunay na masasalamin ang mayamang kultura ng isang bansa sa iba’t ibang larangan
na nagsisilbing identidad nito sa ibang pangkat. Mahalagang pangalagaan ang kulturang
kinagisnan dahil ito ang ating pagkakakilanlan.
MGA SANGGUNIAN
• Ambat, V. C. et.al. 2015. Filipino 10 Modyul para sa Mag-aaral. Meralco
Avenue, Pasig City: Vibal Group Inc.
189
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

GAWAING PAGKATUTO
Epiko ni Gilgamesh
Panimula (Susing Konsepto)
Ang epiko ay tulang pasalaysay na nagsasaad ng kabayanihan ng pangunahing tauhan

na nagtataglay ng katangiang nakahihigit sa karaniwang tao na kadalasan ay buhat sa lipi ng
mga diyos o diyosa. Ang paksa ng mga epiko ay mga kabayanihan ng pangunahing tauhan sa
kaniyang paglalakbay at pakikidigma.
Ang salitang epiko ay mula sa salitang Griyego “epos” na nangangahulugang

salawikain o awit ngunit ngayon ito’y tumutukoy sa kabayanihang isinasalaysay. Ang
pangkalahatang layunin ng tulang epiko, samakatuwid ay gumising sa damdamin upang
hangaan ang pangunahing tauhan. Anupa’t naiiba ito sa trahedya na naglalayong pumukaw
sa pagkasindak at pagkaawa ng tao. Pinakamahalaga rito ay ang pagtatagumpay laban sa mga
suliraning nakahaharap, lalong magaling kung ganap ang pagtatagumpay laban sa matinding
mga suliranin, dahil ito’y lalong makapagbibigay-buhay sa layunin ng tula.
Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Naibabahagi ang sariling opinyon o pananaw batay sa napakinggan (F10PN-Ii-j-68)
GAWAIN 1: Ramdam Kita Besh!
Suriin kung anong damdamin o saloobin ang nais palutangin ng may-akda sa bawat
dayalogo sa ibaba. Isulat sa patlang ang titik ng emoji na angkop sa bawat pahayag.
A B C D E
__________ 1. “Kaibigan, pinarurusahan ako ng mga dakilang diyos at mamamatay akong

kahiya-hiya. Hindi ako mamamatay tulad ng mga ibang namatay sa labanan; natatakot akong
mamatay, ngunit maligaya ang taong namatay sa pakikipaglaban, kaysa katulad kong
nakakahiya ang pagkamatay.”
__________ 2. “Ako ang pumutol ng Punong Cedar, ako ang nagpatag ng kagubatan, ako
ang nakapatay kay Humbaba, at ngayon tingnan mo ang nangyari sa akin?”
__________ 3. “Sino sa mga makapangyarihan sa Uruk ang may ganitong karunungan?
Maraming di kapani-paniwalang pangyayari ang nahayag. Bakit ganyan ang nilalaman ng
iyong puso?”
190
__________ 4. Mananalangin ako sa mga dakilang diyos dahil ginamit niya ang aking
kaibigan upang mahayag ang kasasapitan ng sino man sa pamamagitan ng panaginip.”
__________ 5. “Minsan ay binigyan mo ako ng buhay, ngayon ay wala na ako kahit na ano.”
GAWAIN 2: TAYO NA’T MAKINIG!

Pakinggan at unawain ang buod ng epiko ni Gilgamesh sa link na ito:
https://www.youtube.com/watch?v=3qFasAQV7a4&feature=share&fbclid=IwAR399O4dK
OEzNZcESwUHyntw3qe5_z28HPWm3ZndphqTtB_Oa72Tn51dNtA Maaari ring basahin
ang buod nito sa ibaba. Pagkatapos ay sagutin ang mga kasunod nitong mga katanungan.
Buod ng Epiko ni Gilgamesh

Mga Tauhan:
Enkido - Kaibigan ni Gilgamesh; matapang na tao na nilikha mula sa luwad
Urshanabi - Mamamangkang naglalakbay araw-araw sa dagat ng kamatayan patungo
sa tahanan ng Utnapishtim
Utnapishtim - Iniligtas ng mga diyos mula sa malaking baha upang sirain ang mga tao;
binigyan ng mga diyos ng buhay na walang
Nagsimula ang epiko sa pagpapakilala kay Gilgamesh,

ang hari ng lungsod ng Uruk, na ang dalawang katlo ng
pagkatao ay diyos at ang sangkatlo ay tao. Matipuno,
matapang, at makapangyarihan. Ngunit mayabang siya at
abusado sa kaniyang kapangyarihan. Dahil sa kaniyang pang-
aabuso, patuloy na nananalangin ang kaniyang mga
nasasakupan na nawa’y makalaya sila sa kaniya.
Tinugon ng diyos ang kanilang dasal. Nagpadala ito ng

isang taong kasinlakas ni Gilgamesh, si Enkido, na lumaking
kasama ng mga hayop sa kagubatan. Nagpang-amok ang
dalawa nang sila ay magkita. Nanalo si Gilgamesh. Ngunit sa
bandang huli ay naging matalik na magkaibigan sila. Di
naglaon ay naging kasa-kasama na ni Gilgamesh si Enkido sa
kaniyang mga pakikipaglaban. Una, pinatay nila si Humbaba,
ang demonyong nagbabantay sa kagubatan ng Cedar. Pinatag
nila ang kagubatan. Nang tangkain nilang siraan ang diyosang
191
si Ishtar, na nagpahayag ng pagnanasa kay Gilgamesh, ipinadala nito ang toro ng Kalangitan
upang wasakin ang kalupaang pinatag nila bilang parusa. Nagapi nina Gilgamesh at Enkido
ang toro. Hindi pinahintulutan ng mga diyos ang kanilang kawalan ng paggalang kaya
itinakda nilang dapat mamatay ang isa sa kanila, at iyon ay si Enkido na namatay sa
matinding karamdaman.
Habang nakaratay si Enkido dahil sa matinding karamdaman, sa sama ng loob ay

nasabi niya sa kaniyang kaibigan ang ganito: “Ako ang pumutol sa punong Cedar, ako ang
nagpatag ng kagubatan, ako ang nakapatay kay Humbaba, at ngayon, tingnan mo kung ano
ang nangyari sa akin. Makinig ka kaibigan, nanaginip ako noong isang gabi. Nagngangalit
ang kalangitan at sinagot ito ng galit din ng sangkalupaan. Sa pagitan ng dalawang ito ay
nakatayo ako at sa harap ng isang taong ibon. Malungkot ang kaniyang mukha, at sinabi niya
sa akin ang kaniyang layon. Mukha siyang bampira, ang kaniyang mga paa ay parang sa
leon, ang kaniyang mga kamay ay kasintalim ng kuko ng agila. Sinunggaban niya ako,
sinabunutan, at kinubabawan kaya ako ay nabuwal. Pagkatapos ay ginawa niyang pakpak ang
aking mga kamay. Humarap siya sa akin at inilayo sa palasyo ni Irkalla, ang Reyna ng
Kadiliman, patungo sa bahay na ang sinumang mapunta roon ay hindi na makababalik
Sa bahay kung saan ang mga tao ay nakaupo sa kadiliman, alikabok ang kanilang
kinakain at luad ang kanilang karne. Ang damit nila’y parang mga ibon na ang pakpak ang
tumatakip sa kanilang katawan, hindi sila nakakikita ng liwanag, kundi pawang kadiliman.
Pumasok ako sa bahay na maalikabok, at nakita ko ang dating mga hari ng sandaigdigan na
inalisan ng korona habang buhay, mga makapangyarihan, mga prinsipeng naghari sa mga
nagdaang panahon. Sila na minsa’y naging mga diyos tulad nina Anu at Enlil ay mga alipin
ngayon na tagadala na lamang ng mga karne at tagasalok ng tubig sa bahay na maalikabok.
Naroon din ang mga nakatataas na pari at ang kanilang mga sakristan. May mga tagapagsilbi
sa templo, at nandun si Etana, ang hari ng Kish, na minsa’y inilipad ng agila sa kalangitan.
Nakita ko rin si Samugan, ang hari ng mga tupa, naroon din si Ereshkigal, ang Reyna ng
Kalaliman, at si Belit-Sheri na nakayuko sa harapan niya, ang tagatala ng mga diyos at
tagapag-ingat ng aklat ng mga patay. Kinuha niya ang talaan, tumingin sa akin at nagtanong:
“Sino ang nagdala sa iyo rito? Nagising akong maputlang-maputla, naguguluhan, tila nag-
iisang tinatahak ang kagubatan at takot na takot.”
Pinunit ni Gilgamesh ang kaniyang damit, at pinunasan niya ang kaniyang luha.
Umiyak siya nang umiyak. Sinabi niya kay Enkido, “Sino sa mga makapangyarihan sa Uruk
ang may ganitong karunungan? Maraming di-kapani-paniwalang pangyayari ang nahayag.
Bakit ganyan ang nilalaman ng iyong puso? Hindi kapanipaniwala at nakatatakot na
panaginip. Kailangan itong paniwalaan bagaman ito’y nagdudulot ng katatakutan, sapagkat
ito’y nagpapahayag na ang matinding kalungkutan ay maaaring dumating kahit sa isang
napakalusog mang tao, na ang katapusan ng tao ay paghihinagpis.” At nagluksa si
Gilgamesh. “Mananalangin ako sa mga dakilang diyos dahil ginamit niya ang aking kaibigan
upang mahayag ang kasasapitan ng sinoman sa pamamagitan ng panaginip.”
Natapos ang panaginip ni Enkido at nakaratay pa rin siya sa karamdaman. Araw-araw

ay palala nang palala ang kaniyang karamdaman. Sinabi niya kay Gilgamesh, “Minsan ay
binigyan mo ako ng buhay, ngayon ay wala na ako kahit na ano.” Sa ikatlong araw ng
kaniyang pagkakaratay ay tinawag ni Enkido si Gilgamesh upang siya’y itayo. Mahinang-
mahina na siya, at ang kaniyang mga mata ay halos di na makakita sa kaiiyak. Inabot pa ng
sampung araw ang kaniyang pagdadalamhati hanggang labindalawang araw. Tinawag niya si
Gilgamesh, “Kaibigan, pinarusahan ako ng mga dakilang diyos at mamamatay akong
kahiyahiya. Hindi ako mamamatay tulad ng mga namatay sa labanan; natatakot akong
192
mamatay, ngunit maligaya ang taong namatay sa pakikipaglaban, kaysa katulad kong
nakahihiya ang pagkamatay.” Iniyakan ni Gilgamesh ang kaniyang kaibigan.
Pinagluksa ni Gilgamesh ang pagkamatay ng kaniyang kaibigan sa loob ng pitong

araw at gabi. Sa huli, pinagpatayo niya ito ng estatwa sa tulong ng kaniyang mga tao bilang
alaala.
1. Sino si Gilgamesh? Ilarawan ang kaniyang pagkatao.

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2. Paano tinugunan ng Diyos ang hinaing ng mga taong kinasasakupan niya?

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
3. Ano ang kinalabasan ng pag-aaway nina Gilgamesh at Enkido?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
4. Isalaysay ang mga pangyayari nang dumating si Enkido sa buhay ni Gilgamesh.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
5. Ano ang naging kapalit ng mga kasakiman ni Gilgamesh?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
6. Paano naiparating kay Gilgamesh ang nais mangyari ng kalangitan dahil sa kaniyang
mga ginagawa? Naging matagumpay ba ang naging paraan ng langit?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
7. Anong pagbabago ang nangyari kay Gilgamesh nang malaman niya ang babala ng
langit?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
193
8. Naging masaya kaya si Gilgamesh sa lahat ng kapangyarihan na kaniyang natamo?
Bakit?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
GAWAIN 3: Damdamin Mo, Ibahagi Mo!
Ibahagi ang iyong sariling pananaw sa ilang pangyayari sa akdang
pinakinggan/binasa. Isulat ang iyong sagot sa loob ng kahon.
Kung ikaw si Enkido, nanaisin mo bang maging kaibigan ang isang tulad ni Gilgamesh? Bakit?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Kung ikaw si Gilgamesh, ano ang iyong mararamdaman sa pagkamatay si Enkido? Bakit?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Sa inyong palagay, bakit kailangang iparanas ng may-akda ang mga suliranin sa pangunahing
tauhan ng epiko? Maituturing ba silang mga bayani ng kanilang bayan? Patunayan.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Nasasalamin ba sa epiko ang paniniwala ng mga taga-Ehipto tungkol sa buhay na walang

hanggan? Patunayan. Ano ang kaibahan nito sa paniniwala nating mga Pilipino?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
194
Anong mahalagang kaalaman tungkol sa buhay ang ipinahihiwatig ng akda?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
GAWAIN 4: Tukuyin Mo!

Ilahad ang iyong saloobin kay Enkido bilang isang kaibigan at sa iyong matalik na
kaibigan sa pamamagitan ng paghahambing sa kanilang dalawa. Gamitin ang Venn Diagram
sa ibaba.
Katangian ni Enkido Katangian ng kaibigan ko
GAWAIN 5: Pagbubulay-bulay
Sumulat ng sanaysay tungkol sa ginintuang aral sa ibaba na maiuugnay sa

pinakinggan/binasang nobela. Gamiting patnubay sa pagsulat ang mga gabay na tanong sa
loob ng kahon.
“Huwag mong gawin sa iba, kung ayaw mong mangyari din sa’yo.”
1. Para sa iyo, ano ang ibig sabihin ng aral na ito?

2. Paano mo maisasabuhay ang aral na ito bilang isang kaibigan?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
195
Rubrik sa pagpupuntos
Pamantayan Napakagaling Magaling Nangangailangan Puntos
10 puntos 7 puntos ng Pagsasanay
5 puntos
Nilalaman Malinaw, May kabuluhang May kakulangan
makabuluhan at paksa ngunit may sa diwang nais
akma sa paksa ang diwang malabo sa ipahiwatig sa
nilalaman ng nilalaman ng nilalaman ng
gawain gawain gawain
Organisasyon May kaisahan at Kapansin-pansin Hindi kinakitaan
magkakaugnay na hindi gaanong ng kaisahan at
ang mga ideya sa nakapagpamalas maayos na
ginawang gawain ng kaisahan at ugnayan ang mga
maayos na ideyang sa
ugnayan ang mga isinagawang
ideya sa ginawang gawain.
gawain
Mekaniks Wasto’t angkop May ilang Di gaanong
ang paggamit ng pagkakamali sa naisaalang-alang
mga salita, bantas, paggamit ng salita, ang wasto’t
at baybay sa bantas at baybay. angkop na
nasabing gawain paggamit ng mga
salita, bantas at
baybay.
Kabuuang Puntos
Pangwakas
Bago matapos ang araling ito, ano sa iyong palagay ang aral na iyong natutunan mula
sa kuwento na maaari mong maisabuhay? Ipaliwanag. Isulat ang iyong sa sagot ibaba.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
____________________________________
Susi sa Pagwawasto
GAWAIN 1
1. E
2. A
3. D
4. C
5. B
196
Mga Sanggunian
A. Aklat
Ambat, Vilma C, et. al.(2015) Filipino 10 Modyul para sa mga Mag-aaral. Pasig City:
Vibal Group Inc.
B. Internet
https://www.slideshare.net/JenitaGuinoo/epiko-ni-gilgamesh-powerpoint-
presentation-ng-aralin
https://www.youtube.com/watch?v=3qFasAQV7a4&feature=share&fbclid=IwAR399
O4dKOEzNZcESwUHyntw3qe5_z28HPWm3ZndphqTtB_Oa72Tn51dNtA
http://filipino10niwarville.blogspot.com/2015/07/epiko-ni-gilgamesh.html
197
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Pagbuo ng Suring-basa

Ang Suring-basa ay isang maikling pagsusuring pampanitikang naglalahad ng sariling
kuro-kuro o palagay ng susulat tungkol sa akda. Layunin nitong mailahad ang mga kaisipang
matatagpuan sa isang akda at ang kahalagahan nito. Narito ang mga dapat tandaan sa
pagsulat nito:
1. Alamin kung anong uri ng akdang pampanitikan ang sinusuri.
2. Bago isulat ang suring-basa ng isang akda, gumawa muna ng sinopsis o
maikling lagom.
3. Ipahayag ang kaisipan sa malinaw at tiyak na paraan.
4. Gumamit ng mga pananalitang matapat.
5. Pahalagahan din ang paraan o estilo ng pagkakasulat.
Pormat na gagamitin sa pagsulat ng suring-basa

I. Panimula
a. Uri ng panitikan – Pagtukoy sa mga anyo ng panitikang sinulat, sa himig o
damdaming taglay nito.
b. Bansang pinagmulan – Pagkilala sa bansa kung saan naisulat ang akda.
c. Pagkilala sa may-akda – Ito ay hindi nangangahulugan sa pagkasuri sa
pagkatao ng may-akda kundi sa mga bagay na nag-uudyok sa kanyang likhain
ang isang akda.
d. Layunin ng akda – Pagsusuri sa kahalagahan ng akda kung bakit sinulat.
Layunin ba nitong magpakilos o manghikayat, manuligsa, magprotesta, at iba
pa.
II. Pagsusuring Pangnilalaman
a. Tema o Paksa ng akda – Ito ba’y makabuluhan, napapanahon, makatotohanan
at mag-aangat o tutugon sa sensibilidad ng mambabasa
b. Mga Tauhan/Karakter sa akda – Ang mga karakter ba’y anyo ng mga taong
likha ng lipunanng ginagalawan, mga tauhang hindi pa nalilikha sa panahong
kinabibilangan o mga tauhang lumilikha, nagwawasak, nabubuhay, o
namamatay. Kung walang tauhan, ang persona sa akda ang ilarawan.
c. Tagpuan/Panahon – Binibigyang-pansin sa panunuring pampanitikan ang
kasaysayan? kapaligiran at panahong saklaw ng isang akda bilang mga saksi at
sanhi ng kalagayan o katayuan ng indibidwal, ng kaniyang kaugnayan sa
kapwa at sa lipunan.
d. Balangkas ng mga Pangyayari – Isa bang gasgas na mga pangyayari ang
inilahad sa akda? May kakaiba ba sa nilalamang taglay? Dati o luma na bang
mga pangyayaring may bagong bihis, anyo, anggulo, o pananaw? Paano binuo
ang balangkas ng akda? May kaisahan ba ang pagkakapit ng mga pangyayari
198
mula simula hanggang wakas? Ano ang mensaheng ipinapahiwatig ng
kabuuuan ng akda? May natutuhan ka ba sa nilalaman ng akda?
e. Kulturang Masasalamin sa akda – May nakikita bang uri ng pamumuhay,
paniniwala, kaugalian o kulturang nangingibabaw sa akda?
Nakaimpluwensiya ba ito sa pananaw ng ibang tao o bansa?
III. Pagsusuring Pangkaisipan
a. Mga Kaisipan/Ideyang Taglay ng akda – Ang isang akdang pampanitikan
ay nagtataglay at nagpapaliwanag sa mga kaisipang umiiral, tinatanggap at
pinatutunayan ng mga tiyak na sitwasyon o karanasan. Maaari ding ang
mga kaisipang ito ay salungatin, pabulaanan, magbago o palitan. Ito ba ay
mga katotohanang unibersal, likas sa tao at lipunan, mga batas ng
kalikasan, sistema ng mga ideya o paniniwalang kumokontrol sa buhay?
Mahalagang masuri sa akda ang mga kaisipang ginamit na batayan sa
paglahad ng mga pangyayari.
b. Estilo ng Pagkasulat ng Akda – Epektibo ba ang paraan ng paggamit ng
mga salita? Angkop ba sa antas ng pang-unawa ng mga mambabasa ang
pagkakabuo ng akda? May bisa kaya ang estilo ng pagkakasulat sa
nilalaman ng akda? Masining ba ang pagkakagawa ng akda? Ito ba’y
kahalagahang tutugon sa panlasa ng mambabasa at sa katangian ng isang
mahusay na akda?
IV. Buod - Hindi kailangang ibuod nang mahaba ang istorya ng akda. Ang
pagbanggit sa mahahalagang detalye ang bigyang-tuon.

Nakabubuo ng isang suring-basa sa alinmang akdang pampanitikang Mediterranean
(F10PU-Ii-j-70)
PANUTO
Bumuo ng isang suring-basa sa isa sa alinman sa mga akdang pampanitikan ng
Mediterranean. Ito ay tatayain batay sa sumusunod na pamantayan.
a. Mabisang Panimula ………………………...…... 5 puntos

b. Pagsusuring Pangnilalaman …………….…….. 10 puntos
c. Pagsusuring Pangkaisipan ……………….……. 10 puntos
d. Buod ………………………………………..…... 5 puntos
Kabuuang Puntos: 30 puntos
________________________________________________
Pamagat ng Akda
I. Panimula
a. Uri ng panitikan
______________________________________________________________
______________________________________________________________
b. Bansang pinagmulan
______________________________________________________________
______________________________________________________________
199
c. Pagkilala sa may-akda
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
d. Layunin ng akda
______________________________________________________________
______________________________________________________________
II. Pagsusuring Pangnilalaman
a. Tema o Paksa ng akda
______________________________________________________________
______________________________________________________________
b. Mga Tauhan/Karakter sa akda

______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
c. Tagpuan/Panahon
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
d. Balangkas ng mga Pangyayari
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
a. Mga Kaisipan/Ideyang Taglay ng akda
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
b. Estilo ng Pagkasulat ng Akda

______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
III. Buod
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
200
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Matapos ang gawain, natutunan kong _____________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________
SANGGUNIAN
Vilma C. Ambat, M. T. (2015). Filipino Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City. Vibal
Group Inc.
201
FILIPINO 10
UNANG MARKAHAN
Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

Critique at Simposyum

Naranasan mo na bang mainis, mapamura, at magalit habang nagbabasa ng sulatin o
nanonood ng isang pelikula ngunit sa bandang huli ay mababago ang iyong pananaw
matapos mong masuri at maunawaan ang mga pangyayari? Nangangahulugan lamang ito na
nauunawaan mo takbo ng isip ng mga tauhan gayundin ang istilo ng awtor sapagkat pinag-
aralan mong maigi ang mga ito. Ang iyong ginawa ay isang mabuting hakbang tungo sa
pagkakaroon ng pantay na paghuhusga sa akda na nagiging durungawan ng paglikom ng
higit na kaalaman tungkol sa likhang sining. Ang gawaing ito ay pagkikritik. Sa pagsasagawa
ng kritik, maipababatid ang iyong pananaw ukol sa akda kasabay ng pagbibigay ng angkop
na patunay sa mga pananaw na ito.
Magkaiba ang critique sa criticism. Ayon kay Judy Reeves sa kaniyang aklat na
Writing Alone, Writing Together; A Guide for Writers and Writing Groups, narito ang
pagkakaiba ng dalawa.
Critique Criticism
Naghahanap ng estuktura Naghahanap ng mali
Naghahanap ng kung ano ang pwede Naghahanap ng kulang
Nagtatanong para maliwanagan Nagbibigay agad ng hatol sa hindi niya
nauunawaan
Nakalahad sa mabuti, matapat at obhetibong Nakalahad sa malupit at mapanuyang tinig
tinig
Positibo Negatibo
Kongkreto at tiyak Malabo at malawak
Nagpapatawa rin Seryoso at hindi marunong magpatawa
Tumitingin lamang sa kung ano ang nasa Naghahanap ng pagkukulang sa manunulat at
pahina sa akda
Samantala, higit na maigi kung ang mga nalikom na kaalaman ay ibinabahagi sa iba,
gayundin, marapat lamang na magiging bukas din tayo sa mga matalinong puna na
ibabahagi rin ng iba sa pasalita o pasulat na paraan. Sa pamamagitan nito ay lalong
nadaragdagan ang butil ng karunungang maaari nating mapakinabangan. Isa sa mga paraan
upang magampanan ito ay ang pagsasagawa ng simposyum.
Ang simposyum ay nag-ugat sa salitang Griyego na sympinein na nangangahulugang
sama-samang pag-inom. Mahihinuhang ang pagsasalo-salong ito ay sinasabayan ng mga
talakayan at pagpapalitan ng mga opinyon, malayang talakayan o palitan ng mga kaisipan
kaugnay ng mga kasalukuyang pangyayari. Maaari ring pagpupulong kung saan may ilang
tagapagsalita na nagbibigay ng maiikling panayam tungkol sa isang paksa o iba’t ibang
aspekto ng naturang paksa. Ito’y isang mahalagang paraan upang matalakay, mailahad ang
ideya at mapalawak ang kaisipan sa paksang pinag-uusapan. Ang isang simposyum ay may
isang modereytor na:
202
a. Tagapaglahad ng paksa at layunin ng talakayan
b. Tagapagpakilala ng mga tagapagsalita
c. Tagapatnubay sa kaayusan at daloy ng talakayan
d. Tagapaglinaw sa mga tanong at detalye
e. Tagapagbigay ng buod ng talakayan
Isa-isang tatalakayin ng mga tagapagsalita ang paksang ibinigay sa kanila ayon sa
itinakdang oras at haba ng pagsasalita. Kapag nakapagsalita na ang lahat ng bumubuo sa
pangkat, ito ay susundan ng lahatang diskusyon o open forum kung saan maaaring
magtanong ang mga tagapakinig. Sa bahaging ito nagkakaroon ng paglilinaw at pagbatid sa
ibang bagay na kaugnay ng paksang tinatalakay.
Mahalagang paghandaang mabuti ng mga panauhing tagapagsalita ang saklaw ng
kanilang paksa at ang kasanayan sa pagbigkas sa harap ng mga tagapakinig upang maging
malinaw at makabuluhan ang pagtalakay sa paksa.

Naibibigay ang kaugnay na mga konsepto ng piling salitang critique at simposyum
(F10PT-Iij-68)
PANUTO
Basahin, suriin at gawin ang mga inihandang gawain para sa pagpapayaman sa
kaalaman sa konsepto ng critique at simposyum.
Gawain 1
1. Tingnan ang kasunod na larawan sa loob ng tatlong segundo. Ilang imahe ang iyong
napansin sa larawan? Ano o ano- ano ang mga ito?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. Titigan ang larawan nang mas mahabang sandali at pag-aralan ito. Ilang mukha ang nasa
larawan? ___________________________________________________________________
3. Batay sa isinagawang gawain, paano mo ito maiuugnay sa panunuri o critique ayon sa
iyong sariling pang-unawa?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
203
Gawain 2
Isulat sa patlang ang O kung ang pahayag o sitwasyon ay nagpapakita ng critique at
X kung ang pahayag o sitwasyon ay nagpapakita ng criticism.
_____ 1. Maganda ang iyong ginawa ngunit mas makabubuti kung idagdag mo rin sa iyong
sulatin ang mabuting dulot ng reforestation sa ekonomiya.
_____ 2. Nakakapanibago lang talaga ang ginawa mo.
_____ 3. Paano nga ba niya nasabing ang pagkalugmok ay siya ring pagbangon?
_____ 4. Nakatatamad talagang basahin ang lahat ng likha ng awtor na iyan.
_____ 5. Nagpapatulong si Ana para sa kaniyang sulatin. Ipanabasa niya ito sa kaniyang
kaklase. Matapos ang ilang sandali ay nakangiti nitong inabot kay Ana ang kopya.
Hindi tuloy mawari ni Ana kung para saan ang mga ngiti nito kaya’t nagtanong
siya kung bakit. “Maganda ang ginawa mo, Ana. Maganda talaga,” tugon ng
kaniyang kaklase.
Gawain 4
Bilang paghahanda para sa susunod na gawain, subukin natin ang lawak ng iyong
pang-unawa sa simposyum sa pamamagitan ng concept of definition map (Schwartz &
Raphael, 1985). Punan ang bawat kahon ayon sa hinihingi ng mga ito.
Ano ito? Ano ang konsepto nito?
SIMPOSYUM
Ano- anong maaaring maging halimbawa nito?
Gawain 5
Batay sa ginawa mong Concept of Defintion Map, ilahad ang iyong sariling pang-
unawa sa simposyum sa pamamagitan ng pagbubuod ng iyong mga sagot sa Gawain 4.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
____________________________________________________
204
Gawain 6
Gamit ang zoom, google meet o anumang site sa social media na maaaring gamitin,
magsagawa ng isang simposyum kaugnay sa pagsusuring isinagawa sa alinmang akdang
Mediterranean. Ibabahagi mo ito sa buong grupo upang makritik ang ginawang pagsusuri.
Sikaping sundin ang pamantayang ibinigay upang maging matagumpay ang gagawing
pagsusuri at pagdaraos ng simposyum.
PAMANTAYAN
Kraytirya Puntos Natamong puntos
Lalim ng pagtalakay 20
Pagbabahagi ng impormasyon 20
Kahandaan 10
Kabuuan 50
INTERPRETASYON
Napakahusay: 45-50 puntos
Mahusay: 35-44 puntos
Mahusay-husay: 25-34 puntos
Dapat pang paghusayan: 24 puntos-pababa
Ang mahusay na kritik ay makatutulong hindi lang sa may-akda kundi gayundin ang
sumulat ng kritik. Nagkakaroon ng kapanatagan sa may-akda kahit na batid niyang
bubusisihin ang bawat elemento ng kaniyang akda sapagkat alam niyang gagawin ito ng
nagsasagawa ng kritik nang obhektibo at may paggalang. Sa kabilang dako, natututo sa may-
akda at napauunlad rin ng sumusulat ng kritik ang kaniyang kakayahan sa pagsulat.
Samantala, ang tagumpay ng simposyum ay hindi lamang nakasalalay sa kahandaan
ng tagapagsalita. Ang mabuting pakikinig ay nangangahulugang pagpapakita ng interes sa
paksang tinatalakay, paggalang sa mga tagapagsalita at kapwa tagapakinig, maayos na paraan
ng pagtatanong at matalinong pagbibigay ng reaksiyon ukol sa mga napakinggan.
MGA SANGGUNIAN
A. Aklat
• Jocson, Magdalena O. et.al. 2015. Filipino 10 – Modyul para sa mga Mag-aaral.
Meralco Avenue, Pasig City: Vibal Group, Inc.
• Marasigan, Emily V. et.al. 2017. Pinagyamang Pluma 10 (Aklat 1). Quezon City:
Phoenix Publishing House, Inc.
B. Internet
• Graphic organizers para sa gawain 4 at 7
http://www.readingquest.org
• Optical illusion
http://brainpages.org/wp-content/uploads/2012/09/10IndianLeaders403.png
• Rubrik para sa akrostik

http://filipinoforfilipinos.blogspot.com/2016/10rubric-sa-akrostik.html?m=1
205
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1
1. Maaaring dalawa o higit pa
Larawan ng dalawang matanda, puno o mayroong iba pa
2. sampu ( 10)
3. Maaaring magkakaiba ang tugon ng mga mag- aaral
Gawain 2
1. O
2. X
3. O
4. X
5. X
206

Grade 10 Filipino LAS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Grade 10 Filipino LAS

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Grade 10 Filipino LAS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

10

MGA GAWAING PAGKATUTO

Printed by DepEd Regional Office No. 02

Kasanayang Pampagkatuto Koda Pahina

Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

PANIMULA (SUSING KONSEPTO)

Mga kapatid ni Psyche

3. Magbigay ng tatlong kaisipan mula sa binasa tungkol sa pagsasakripisyo at pagtitiis.

Sa iyong pamilya: Apat kayong magkakapatid at lahat kayo ay nag-aaral. Nakikita

Bumuo ng isang islogan na may kaugnayan sa mensaheng natutunan sa mitolohiyang

Rubrik saPaggawa ng Islogan

Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

PANIMULA (SUSING KONSEPTO)

KASANAYANG PAMPAGKATUTO AT KODA

1. Ang tunay na pagmamahal ay walang hinihintay na kapalit.

Pangyayari Masamang Bunga Paraan upang makaiwas

3. Hindi pagtupad sa tungkulin 3. 3.

4. Pagtatago ng tunay na pagkatao 4. 4.

__________1. Duwag ang sumusuko sa hamon dahil sa kawalan ng determinasyon.

Santos, Bernie C. at Corazon L. Santos. 2002. Kawil II -Aklat sa Paglinang ng

Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

PANIMULA (SUSING KONSEPTO)

KASANAYANG PAMPAGKATUTO AT KODA

ANG KAHON NI PANDORA

Santiago, Alfonso, et.al. 2003. Makabagong Balarilang Filipino. Manila,

Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

PANIMULA (SUSING KONSEPTO)

KASANAYANG PAMPAGKATUTO AT KODA

Panoorin ang isang maikling bidyong karton ng mitolohiyang pinamagatang “Ang

Paksa Mga Tauhan Tagpuan

Tauhan Nais Tularan Hindi Nais Dahilan o Opinyon

Mensahe o aral mula sa napanood:

Patunay Patunay Patunay

Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

PANIMULA (SUSING KONSEPTO)

KASANAYANG PAMPAGKATUTO AT KODA

Nalibang si Psyche sa mansiyon, kumain siya ng masasarap na pagkain. Buong araw

Kinabukasan, narinig ni Psyche ang panangis ng kaniyang mga kapatid. Labis na

Kinaumagahan, inihatid ng ihip ng hangin ni Zephyr ang dalawang kapatid ni Psyche.

Tinitigan lamang ni Psyche ang malaking tumpok ng mga buto. Napakaimposible ng

Kinaumagahan, isang mapanganib na pagsubok ang ipinagawa ni Venus kay Psyche.

Hindi pa rin sumusuko si Venus sa pagpapahirap kay Psyche. Ayaw niyang

Masayang nagtungo si Psyche sa palasyo samantalang si Cupid naman ay lumipad

Nagpatawag si Jupiter ng pagpupulong ng mga diyos at diyosa kasama na si Venus.

Ang pag-ibig (Cupid), at kaluluwa (Psyche) ay nagkatagpo sa likod ng mapapait na

ⓐⓑⓒⓓ 1. Siya ang diyosa ng kagandahan. Kalapati ang kaniyang sagisag?

2. Ano ang pagkakamaling ginawa ni Psyche na nagdulot ng mabigat na suliranin sa

3. Bakit gayon na lamang ang inggit at galit ni Venus kay Psyche?

4. Bakit itinago ni Cupid ang tunay niyang pagkatao kay Psyche?

8. Magbigay ng sariling reaksiyon sa pahayag ni Cupid na:

“Hindi mabubuhay ang pag-ibig kung walang pagtitiwala.”

Ang unang naisip ko ay Ang opinyon o pananaw ko sa sitwasyon nila

Ang sasabihin ko sa mga taong nanghuhusga ay ____________________________________________

Ang ipapayo ko sa magkasintahan ay ____________________________________________

• Villafuerte, P.V. Et.al. (2000). Panunuring Pampanitikan. Quezon City: Mutya

Pangalan: _____________________________________________ Petsa: ___________

PANIMULA (SUSING KONSEPTO)

Halimbawa: Naglakbay si Bugan patungo sa tahanan ng mga diyos.

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _

Pangalan: ___________________________________ Petsa: _