- ÇELİK YAPILAR I DERSİ UYGULAMASI- BASINÇ ÇUBUKLARI

BİRİNCİ GRUP BASINÇ ÇUBUĞU

y

I 200
I 200
x x A =33,4 cm2
b = 90
s = 7,5
120 t = 11,3
Jx = 2140 cm4
ix = 8 cm
Jy = 117 cm4
7
7

180.10-130

iy =1,87 cm

Şekilde görülen iki parçalı basınç çubuğunda,

a) Px=Py olması için lky ne olmalıdır? (lkx= 5 m l1=90 cm)
b) Bağ levhası ve kaynak dikişlerinde gerekli kontrolü yapınız.

A × σ em A × σ em
a) Px = , Py = olduğuna göre Px = Py olması için ω x = ω yi yani λ x = λ yi olmalıdır.
ωx ω yi
x ekseni malzemeli eksen ve basınç çubuğunu oluşturan parçalar aynı profille teşkil edildiğinden; kesitin bütününe ait x atalet
yarıçapı, tek bir parçaya ait olana eşittir. Ayrıca bu durumda, y atalet yarıçapı aşağıdaki şekilde hesaplanabilir.
500
i x = 8 cm → λ x = = 62,5 ≈ 63 → λ yi = 63 olmalıdır.
8
⎛m⎞ 2 l ky l1
λ yi = λ2y + ⎜ ⎟ × λ1 λy = λ1 =
⎝2⎠ iy imin
l ky
i y = i12 + (e 2)2 → i y = 1,87 2 + (12 2 )2 = 6,28 cm → λy =
6,28
90
λ1 = = 48,13
1,87
λx ⎛ Pω yi ⎞
Ayrıca λ1 < ⎜4 − 3 ⎟ ŞARTININ SAĞLANMASI GEREKLİDİR.
2 ⎜⎝ Aσ em ⎟
⎠
λx λx
Bu denklemde < 50 ise yerine 50 konur.
2 2
Bu soru için çubuk yükü olan P verilmediğine göre, çubuğun taşıyacağı maksimum kuvveti esas almalıyız. Soruyu çözmeden bu
yükü bilmiyoruz, ama P=Px=Py olacağını biliyoruz. Dolayısıyla yukarıdaki ifade sadeleşirse;
λx λx
λ1 < < 50 olduğundan üst sınır doğrudan doğruya 50 alınabilir.
elde edilir. Ayrıca
2 2
λ1 = 48,3 < 50 şartını sağlamaktadır.
2
⎛ l ky ⎞ ⎛2⎞ l 2ky
λ yi = ⎜⎜ ⎟ + ⎜ ⎟ × (48,3)2 = 63 → + 2316,337 = 3969 → l ky = 255 cm
⎟
⎝ 6,28 ⎠ ⎝ 2 ⎠ 39,4384
 A × σ em
b) e < 20 imin → Qi =
80
2 × 33,4 × 14
e = 12 cm < 20 × 1,87 = 37,4 cm → Qi = = 11,69 kN
80
T Qi l 1 11,69 × 90
T1 = = T1 = = 43,84 kN
2 2e 2 × 12
c 13
M = T1 × M = 43,84 × = 284,96 kNcm
2 2
Ak = 0,7 × (18 − 2 × 0,7 ) = 11,62 cm 2

Wk = 0,7 ×
(18 − 2 × 0,7 )2 = 32,149 cm 3
6
M 284,96
σk = σk = = 8,86 kN / cm 2 σ v = σ k2 + τ //2 = 9,63 kN / cm 2 < 11 kN / cm 2
Wk 32,149
T1 43,84
τ // = τ // = = 3,77 kN / cm 2
Ak 11,62