Professional Documents
Culture Documents
Lab. 4 - Ustalenie Klasy Dokładności Narzędzi Pomiarowych
Lab. 4 - Ustalenie Klasy Dokładności Narzędzi Pomiarowych
Lab. 4 - Ustalenie Klasy Dokładności Narzędzi Pomiarowych
LABORATORIUM Z METROLOGII
INSTRUKCJA LABORATORYJNA
ĆWICZENIE NR 4
Temat:
Kielce 2020
USTALENIE KLASY DOKŁADNOŚCI NARZĘDZI POMIAROWYCH
1. Wprowadzenie
Konieczność oceny narzędzi pomiarowych ze względu na przydatność do
wykonywanych pomiarów, wymaga przyjęcia odpowiednich kryteriów ilościowych,
określających ich właściwości metrologiczne. Szczególne znaczenie mają te właściwości, które
są związane z określeniem dokładności pomiaru. Dokładność pomiaru z kolei odgrywa
decydującą rolę w odpowiednim doborze narzędzi pomiarowych w celu uzyskania wyników
pomiarów odpowiadającym założonym przedziałom zmienności wartości mierzonych
wielkości (np. tolerancji wymiarów liniowych). Podstawowa zależność, stanowiąca kryterium
doboru narzędzi pomiarowych jest następująca:
d = (0,1÷0,2) T (6.1)
gdzie:
d – dokładność narzędzia pomiarowego
T – tolerancja wymiaru mierzonego
- poprawność,
- wierność,
- dokładność.
Każdej ww. właściwości odpowiada określony wskaźnik, który pozwala określać je w sposób
ilościowy:
gdzie:
x i – średnia arytmetyczna wskazań xi przyrządu pomiarowego,
xp – wartość poprawna wielkości mierzonej (przyjąć xp = 0,1mm).
p = - ej (6.4)
Do oceny pomiaru wielkości poprawnej np. wzorca stosuje się odchylenie średnie
standardowe σ obliczane wg wzoru (6.5):
(x x )i n
2
i 1
(6.5)
n
gdzie:
xi – kolejna wartość pomiaru,
xn – wartość poprawna wielkości mierzonej (wymiar płytki wzorcowej),
n – liczba pomiarów.
Do oceny pomiaru wielkości nieznanej należy stosować wzór (6.6) na średnie odchylenie
kwadratowe s:
n
( xi xi )
2
i 1
s (6.6)
n 1
gdzie dodatkowo:
xi – kolejny pomiar,
x i - średnia arytmetyczna wyników pomiarów.
3
USTALENIE KLASY DOKŁADNOŚCI NARZĘDZI POMIAROWYCH
w = 3s lub w = 3σ (6.8)
ej w
100% (6.10)
Wmax max
gdzie:
ej – błąd poprawności narzędzia pomiarowego,
w - błąd wierności narzędzia pomiarowego,
Wmax – szerokość zakresu pomiarowego narzędzia.
(x xs ) 3
n 100% (6.11)
Wmax
max
( xi x p ) 3 s
100% (6.12)
Wmax
max
4
USTALENIE KLASY DOKŁADNOŚCI NARZĘDZI POMIAROWYCH