ISSN: 1304-5962 iS HUKUKU ve SOSYAL GUVENLiIK HUKUKU DERGISi LABOR LAW AND SOCIAL SECURITY LAW BULLETIN/JOURNAL Ug Ayda Bir Yayinlamr This journal is a peer reviewed journal published four times a year. Cilt: 14/Sayi: 56 Volume: 14/Issue: 56 Yil/Year: 2017 Till ‘TR Dizin Hukuk Veri Tabaninda Dizinlenmektedir a le ULAKBIMis Hukuku ve Sosyal Giivenlik Hukuku Dergisi Labor Law and Social Security Law Bulletin/Journal “Hakemli Dergidir”/“Peer reviewed Journal” ilt: 14/Sayi: 56 Volume: 14/Issue: 56 Yil/Year: 2017 Yayin Sahibi/Publisher: Sorumlu Yaz1 isleri Miidiirit Responsible Manager: Yayineinin Ady Name of Publishing Company: Basimeimin AdwPrinted by: Basildign Yer/Place of Publication: Basim Tarihi/Publication Date: Yanetim Yeri/Place of Management: Yayin Dili/Published on Language: E-posta/E-mail: URL: Yayin Tiirii/Type of Publication: Legal Yayineihk A.S. adina Sahibi ve Genel Yayin Yénetmeni/On Behalf of Legal Yayimetlk INC. Publisher and Executive Editor AvJAdty, Liitfimrahman BASOZ. Av/Auy. Ramazan CAKMAKCI Legal Yayineilk A. (Sentifika No/Certificate No. 27563) Pasifik Ofset Ltd. Sti. (Sentifika No/Certificate No.:12027) Tel.: 0 212 412 1732 Cihangir Mah, Gtivercin Cad. Baha iy Merk. Alok No: 3/1 Z. Kat Aveilar/{stanbul Ocak/January 2018 Caferagia Mah. General Asim Giindiiz Cad. (Bahariye) Sekizler Apt. No: 59 D: 6-7 Kadikéy/istanbul Tel.: (216)44904 85 —86 Faks/Feax: (216) 449.0487 Tiirkge/ingilizce legal @legal.com.tr www.legal.com.tr ‘Bu dergi yilda dirt sayt olarak yaymlanan uluslararas, siireli, hakemli bir hukuk dergisidir This journal is a peer reviewed international law journal published four times a year. Yurt Dist Temsileiligi Legal Publishing Albania Shpk Rruga Sami Frasheri, pallati 14, hyrja 11, ap. 8 ne Tirane/Albania www.legalalba com info@legalalbania.com Kocaeli Temsilcisi ve Kararlar Sorumlusu Supervisor of Decisions and Kocaeli Representative ‘Av. Murat OZVERI Mersin Temsik Mersin Representative Av. H. Hulki OZEL izmir Temsilcileri Azmi Representatives ‘Aras. Gir/Av.Eda KARAGOP Yard. Dog. Dr. Efe YAMAKOGLU ISSN: 1304-5962Dergiye yapilan atrflarda “iSGHD” kisaltmasi kullanilmalhidir. For citations please use the abbreviation: “ISGHD” Katkida bulunmak isteyenler i¢in iletisim bilgileri All correspondence concerning articles and other submissions should be addressed to: E-mai ikademi @legal.com.tr Telefon/Phone: 0 216 449 04 85 - 86 Faks/Fax: 0 216 449 04 87 Posta Adresi/Postal Address: Caferaga Mah. General Asim Giindiiz Cad. (Bahariye) Sekizler Apt. No: 59 D: 6-7 Kadikéy/istanbul Bu dergide yayinlanan yazilarda ileri siiriilen goriisler yazarlara aittir. Articles published in this journal represent only the views of the authors. Copyright © 2018 Tiim haklan saklidir, Bu yayinin higbir béliimii, LEGAL YAYINCILIK A.S’nin yazth izni olmadan, fotokopi yoluyla veya elektronik, mekanik ve sair suretlerle kismen veya tamamen gogaltilamaz, dagitilamaz, kayda alinamaz, All rights reserved. No part of this publication, completely or partially, may be copied, distributed, stored, manually or electronically or in any other form; without the prior expressed permission in writing of the LEGAL YAYINCILIK A.S. is HUKUKU ve SOSYAL GUVENLiK HUKUKU DERGIiSi Caferaga Mah. General Asim Giindiiz Cad. (Bahariye) Sekizler Apt. No: 59 D: 6-7 Kadikéy/istanbul internet adresi: www.legal.com.tr/E-posta: legal @legal.com.tr*iSYERININ DEVRI KAVRAMI VE iSYERI DEVRININ DIGER UCLU is iLiSKILERIYLE KARSILASTIRILMAST’ (THE CONCEPT OF WORKPLACE TRANSFERRING AND COMPARISON OF TRIPLE LABOUR RELATIONS) Ars. Gor/Res. Asst. Emrah CETIN™ OZ 4857 Sayih ig Kanunu m.6’da diizenlenmis olan isyeri devri konu- su, daha énce yiiriirlikte olan 1475 sayth iy Kanunu’nda yer almamak- taydi. Getirilen bu yeni diizenleme ile isyeri devri konusunda yasanan kanuni bosluk énemli élgiide giderilmistir. Ancak igyerinin devri séz konusu oldugunda is sézlesmesinin yeni isverenle devam etmesi, devre- den ve devralan isverenlerin sorumluluklar, isgilerin i sézlesmelerinin akibeti uygulamada bazi karisikliklara sebep olmaktadir. Bu galigmada ilk olarak isyerinin ne oldugu tespit edilecektir. [kinci olarak isyeri devri kavrami doktrin ve Yargitay kararlari da dikkate alinarak degerlendirile- cektir. Son olarak igyeri devrinin diger ticlii is iliskileriyle kargilastiril- mast yapilip, isyeri devrinin hukuki sonuclart ortaya konulacaktir. Anahtar Kelimler: 4857 Sayili is Kanunu, isyeri, isletme, isyeri devri, gecici ig iligkisi, alt isveren, devreden ve devralan igveren. ABSTRACT The workplace transfer issue, which was regulated in article 6 of Labor Law Numbered 4857, was not included in Labor Law Numbered 1475, which was in force before. With this new regulation, the legislative gap in the workplace transfer has been significantly reduced. However, regarding the transfer of the workplace, resumption of a labor contract with a new employer, the responsibilities of transferor and transferee ' Hakem denetiminden gegmistir. * Bu makale 12.01.2018 tarihinde Yaymevimize ulasmig olup, 14.01.2018 tarihinde birinci hakem; 18.01.2018 tarihinde ikinci hakem onayindan ge¢mistir (ORCID ID: orcid.org/0000-0002-7349-4465).. ™ KTU Hukuk Fakiiltesi ly ve Sosyal Giivenlik Hukuku Ana Bilim Dali1774 Isyerinin Devri Kavrami ve Isyeri Devrinin Diger Uglii Is Iliskileriyle Karsilastirilmast employers, and the situation of the employers’ labor contract cause so- me confusion in practice. Firstly, it will be identified what a workplace is. Secondly, it will be evaluated the concept of a workplace by taking into account doctrine and the Court of Appeals’ decisions. Finally, the workplace transferring will be compared with the other triple labour relations and it will be presented the legal consequences of the workpla- ce transferring. Keywords: Labor Law numbered 4857, workplace, enterprise, workplace transferring, Temporary employment relation, subcontractor, the transferor and the transferee employer. ee ciris is hukukunun énemli konularindan birisi, isgi ile igveren iliskisi ve bu iliskinin meveudiyetinin devam ettirilmesidir. Bu siirekliligin sag- lanmasi igin de is giivencesine ihtiyag vardir. Kiiresellesme ile birlikte toplumda yasanan ekonomik gelismeler neticesinde isgi isveren iligkileri, 6zellikle isyerlerinin ve isletmelerin devri ile birlikte etkilenmektedir. Bunun sonucunda ise iscilerin korunmas1 ihtiyaci karsimiza gikmaktadir. Dolayistyla, igyeri devri konusu isgilerin haklarimin korunmasi agisindan cok énemli bir yere sahiptir. isyeri devri sz konusu oldugunda uygulamada gogu zaman isciler islerini kaybetme tehlikesi ile karsi karsrya gelmektedir. Bu agidan isyeri devri halinde, devirden énce ilgili igyerinde calisan isgilerin sahip oldu- gu haklarin korunmasi ve is giivencesinin saglanmasi ekonomik ve top- lumsal hayatin istikrari agisindan daha da énemli hale gelmektedir. Hukukumuzda isyeri devri ile ilgili kanuni bir diizenleme olmadi- Zindan bu bosluk diger mevzuat hiikiimleri, is hukukunun genel esastari ve mahkeme kararlart ile ¢ziime kavusturulmaya calisiliyordu. isyeri devri konusunun dnemine binaen Avrupa Birligi’nde 1977 ythnda 77/187 sayih “isletmelerin, isyerlerinin veya isyeri Bélimlerinin Devri Halinde iscilerin Haklarmin Korunmasi Hakkindaki Uye Ulke Mevzuatlarinin Yakinlastirilmasina iliskin” Yénerge kabul edilmistir. 4857 sayili is Kanun’umuzda da bu yénergeye uygun olarak 2003 yilin- da “isyerinin veya bir béliimiiniin devri” bash altnda 6. maddede dii- zenlenmistir. Avrupa miiktesebatina uygun sekilde getirilmeye galisilan ISGHD - Cilt: 14/Sayt: 56/Yil: 2017, s. 1773-1836Ars. Gor. Emrah CETIN: 1775 bu madde ile isyeri devri halinde is sézlesmesinin devralan isverenle devam etmesi, devralan ve devreden igverenlerin sorumluluklart, isyeri devrinin diger tiglii ig iliskileriyle olan ayrim: gibi konularda doktrinde ve Yargitay kararlarinda hala tartismali noktalar bulunmaktadir. Calismamuz, konunun genis olmasi sebebiyle, isyeri devri kavrami ve isyeri devrinin iiglii ig iliskileri ile kargtlastirilmast ve devrin hukuki sonuglart konularryla simlandiriimistir. ik olarak isyeri, i béliimii ve isletme kavramlart ile birlikte Avrupa Birligi Adalet Divam igtihadinda kullanilmakta olan igyeri devrinin en 6nemli kosullaridan biri olan eko- nomik birlik kavramt ve birligin kimligini koruyup korumadiginin tespi- tinde esas alinan kriterler Adalet Divam uygulamalari ve Yargitay karar- lanyla birlikte detayl sekilde incelenecektir. isyeri devrinin kosullant agiklandiktan sonra isyeri devrinin diger ig iliskileri ile olan asil igveren —alt igveren iliskisi, gegici is iliskisi ve ig sdzlegmesinin devri kurumlariyla karsilastirilmast aralarindaki benzerlik ve farkliliklar tespit edilmeye calisilacaktir. Son olarak da isyeri devrinin hukuki sonuglart ile caligmamuza son verecegiz. 1. isYERi, is BOLUMU VE isLETMEYE iLisKiN KAV- RAMSAL CERCEVE LL. isyeri Kavrami is Kanunu’nun 2. maddesinin ilk fikrasinda, igyeri, “igveren tara- findan mal veya hizmet iiretmek amaciyla maddi olan veya olmayan unsurlar ile iscinin birlikte Grgiitlendigi birim” olarak tanmlanmastir (m. 2/f.1e.2). Aym maddenin 2. fikrasmda, “igverenin igyerinde tirettigi mal veya hizmet ile nitelik yéniinden baglihg1 bulunan ve ayn: yénetim al- tinda érgiitlenen yerler (isyerine bagh yerler) ile dinlenme, cocuk em- zirme, yemek, uyku, yikanma, muayene ve bakim, beden ve mesleki egitim ve avlu gibi diger eklentiler ve araglar da igyerinden sayihr” de- nilmektedir. Maddenin 3. fikrasimi degerlendirdigimizde ise isyerinin, isyerine bagh yerler, eklentiler ve araglar ile olusturulan ig organizasyo- nu kapsaminda bir biitiin oldugu belirtilmistir. Kanunun bu tanimim dikkate aldigimizda, isyerinin, bir mal veya hizmet iiretmek geklindeki teknik bir amacin gerceklestirilmesi icin maddi olan ve maddi olmayan unsurlarla isginin birlikte Grgiitlendigi birim oldugu sonucuna varabiliriz. Boyle bir durumda, isyerinin unsurla- rim, maddi unsurlar, maddi olmayan unsurlar, isgiicii, teknik amag ve ISGHD - Volume: 14/Issue: 56/Year: 2017, p. 1773-18361776 Isyerinin Devri Kavram: ve Iyyeri Devrinin Diger Uclii ly Iliskilerivle Karsilastirilmasi belirtilen unsurlarin belirlenen teknik amag dogrultusunda siirekli bir bigimde organize edilmesi olarak sayabiliriz'. 1.1.1. isyerinin Unsurlari Bir isyerinin maddi unsurlarimi ai bina, makine ve tezgah, hammadée, alet, biiro araclari gibi mal veya hizmet iiretiminde kullani- lan esyalar olusturur?. Bir igyerinin mevcut olabilmesi igin maddi unsur- larin cok sayida olmasi veya bu konuda asgari bir sinirin gézetilmesi zorunlu degildir’, Bir igyerinin maddi olmayan unsurlarini ise, marka, patent ve ala- cak haklart, iiretim yéntemleri, tecriibe, bulus, miisteri cevresi, sosyal iliskiler, know-how gibi degerler olusturur*. Ancak maddi olmayan bu degerlerin sadece isletme envanterine kayitl olmasi, o isyerinin bir un- suru sayilmast igin yeterli degildir. Bunlarin ayrica igyerinin teknik ama- cin: gerceklestirmek amactyla kurulan organizasyonun bir parcast da olmasi gerekir’, isyerinin unsurlarindan bir digerini ise, isgiicti (emek) olusturmakta ve isyerinin unsuru olmak bakimindan isyerinde galigan isyeri kavramt ile ilgili genis bilgi igin bkz. Ekonomi, Miinir; “isyerinin Kapatilmas1”, is Hukuku ve Sosyal Giivenlik Hukuku Tirk Milli Komitesi 30. Yil Armagam), Ankara, 2006; s.413 vd.; Erciiment Ozkaraca, isyeri Devrinin ig Sézlesmelerine Etkisi ve isverenlerin Hukuki Sorumlulugu, Beta, istanbul, Aralik 2008, s. 8 vd.; Sarper Siizek, is Hukuku, 14. Bask, istanbul, Beta, Eyliil 2017, s. 193 vd.; Nuri Celik, Nursen Caniklioglu ve Talat Canbolat, is Hukuku Dersleri, 30. Bask, Istanbul, Beta, Eyliil, 2017, s. 116 vd.; Cevdet ithan Giinay, is Hukuku ve Sosyal Giivenlik Hukuku, {kinci Baski, Yetkin Yayinlan, Ankara, 2010, s. 184-188; Turhan Esener, is Hukuku, 3. baski, Ankara, Ankara Universitesi Hukuku Fakiiltesi Yaymlani, 1978, 83; Ali Giizel, igverenin Degismesi-igyerinin Devri ve Hizmet Akitlerine Etkisi, istanbul, Kazanc1 Hukuk Yayinlar, 1987, s. 79-80; Oner Eyrenci, Savas Taskent ve Devrim Ulucan, Bireysel iy Hukuku, 7. Baskr, istanbul, Legal Yayineihk, 2016, s. 43 vd.; Ali Cengiz Késeoglu, isyerinin Kapanmasinin is Sézle: istanbul, 2004, 8 vd.; Tankut Centel, “isyerinin Bir Bélimi Mekan”, Sicil Is Hukuku Dergisi, S.9, Mart 2008, s. 7 vd.; Ibrahim Aydinh, Tiirk is Hukukunda isyeri ve isletme Kavramlan, Ankara, Demiryol-ig Egitim Yaymlan, 2001, s. 9 vd. ? Siizek, a.ge.,s. 194; Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.g.c.,s. 118., Ozkaraca, a.g.., 8.9. 3 Ekonomi, isyerinin Kapatilmasi, s. 409; Ozkaraca, a.g.c., s. 9. “Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.ge., s. 118.; Esener, a.g.e., s. 83; Siizek, agee., s. 194; Giizel, a.g.e., s. 80; Késeoflu, a.g.e., dn.7, s. 8; Aydinh, age., s. 9; Eyrenci, Taskent, Ulucan, a.g.e., s. 44; Centel, a.g.m., s. 7. 5 Esener, a.g.c., s.83-84; Ozkaraca, a.g.e., s. 9; Siizek, a.g.e., 8.194. ISGHD - Cilt: 14/Sayt: 56/Yil: 2017, s. 1773-1836Ars. Gor. Emrah CETIN: 1777 isci sayisinn 6nemi bulunmamaktadir®. Aslinda, iscinin olmadigi bir yerde, ig hukuku bagilaminda isyerinden bahsedebilmek de miimkiin de- Bildir’. Biitiin bu agiklamalara ragmen, maddi olan ve maddi olmayan un- surlarla iggiiciiniin bir araya gelmesi ile isyeri kavraminin ortaya konul- masi miimkiin degildir. Bununla birlikte igverenin biitiin bu unsurlari, belirli bir amaca ulasmak igin siirekli olarak bir arada tutmas1 yani orgiit- lemesi gerekmektedir®. Burada belirtilen “amag”, igverenin mal veya hizmet iiretimiyle alakali teknik bir amagtir®. Teknik amaca dahil, is séz- lesmesine konu olabilecek her tiirlii faaliyetin yerine getirildigi ve buna uygun is¢i galistirilan yerler, igyeri olarak degerlendirilir. isyerini yukarida sayilan unsurlardan hareketle su sekilde tanim. lamamiz miimkiindiir: isyeri, bir igveren tarafindan mal ve hizmet iireti- mine yonelik teknik bir amacin gergeklestirilmesi igin maddi olan ve olmayan unsurlar ile isgiiciiniin bir araya getirildigi, isyerine bagh yer- ler, eklentiler ve araglardan olusan ig organizasyonu kapsaminda bir bii- tiindiir. 1.1.2. isyerinin Kapsami is Hukuku’nda “isyerinde teklik” ilkesi kabul edilmistir. Bu ilkeye gore; “isyeri” kavramia, isin yapildigs yer, isyerine bagh yerler, eklenti- ler ve araglar birlikte bir biitiin olarak dahildir. Biitiin bu yerlere hig fark gézetilmeksizin fs hukuku mevzuatt uygulanir"® g.e., . 194; Eyrenci, Taskent, Ulucan, a.g.e., s. 44; Aydinh, a.ge., s. 9 7 Aydin, age, s. 175; Ozkaraca, a.g.e., s. 9-10. Iscinin isyerinin vazgegilmez bir unsuru oldugu; buna karsilik, maddi ve maddi olmayan unsurlarm isyerinin vazgecilmez unsurlart olmadigi yéniinde bkz. Kiibra Dogan Yenisey, ly Hukukunda isyeri ve Isletme, Istanbul, Legal Yaymeilk, 2007, s. 17, 387-389. Kars. Centel, agm.,s.7. * Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.ge., s. 118; Siizek, a.ge., s. 194; Eyrenci, Tagkent ve Ulucan, age., s. 44; Esener; ag.e., s. 83; Aydinh, ag.e., s. 9-10; Ekonomi, isyerinin Kapanmasi, s. 414. ° Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.g.e., s. 118; Esener; a.g.e., s. 83-84; Siizek, age, s 194; Giizel, a.ge., s. 80. "" Siizek, a.ge., s. 194-197; Esener; a.g.e., s. 101. ISGHD - Volume: 14/Issue: 56/Year: 2017, p. 1773-18361778 Isyerinin Devri Kavrami ve Isyeri Devrinin Diger Uglii Is Iliskileriyle Karsilastirilmast 1.1.2.1. isyerine Bagh Yerler is Kanunu’nun 2. maddesinde, isyeri, isveren tarafindan mal ve hizmet iiretmek amactyla maddi olan veya olmayan unsurlar ile isginin birlikte Srgiitlendigi birim olarak tanimlandiktan sonra, “isverenin isye- rinde tirettigi mal veya hizmet ile nitelik yéniinden baglihgi bulunan ve ayn yénetim altinda érgiitlenen yerler (isyerine bagli yerler)... isyerin- den sayilir” ibaresi yer almaktadir (m.2/f.11). Mal ve hizmet iiretiminin tek bir yerde yapilmayip, farkh birimler- de érgiitlenmesi halinde, isyerinin smirlari agisindan ayn teknik amag (nitelik y6niinden baglihk), ayn yonetimde drgiitlenme ve farkl iiretim birimlerinin ayn1 isverene ait olup olma kriterleri belirleyici olmaktadir'!. 1.1.2.1.1. Aym isverene Ait Olma Birbirine bagh oldugu diisiiniilen birden fazla iiretim biriminin tek bir isyerinden meydana gelip gelmedigi hususunda, ele alinmasi gereken ilk nokta bu birimlerin aym igverene ait olup olmadigidir'?. Ciinkii bu birimlerin ayri isverenlere ait olmasi halinde, birimlerdeki iiretim birbi- rini ne kadar tamamlarsa tamamlasin, bunlar ayri igyerleri sayilacaktir. Omegin, buzdolab1 tiretimi yapan isverene ait buzdolaplarinin baska bir igverene ait bir yerde satilmasi durumunda, buzdolaplarinin yapildigt ve satildigi yerler ayrt isyerleridir'. Nitekim burada ay: igverene ait olma ile kastedilen, isyeri iizerindeki miilkiyet hakki degil; hukuki baglilik, diger bir ifadeyle, bu birimlerin ayn: isveren tarafindan drgitlenip drgiit- lenmedigidir'’, Yani bir isyerine bagh yerlerden bahsedilebilmek ve bu yerleri tek bir isyeri sayabilmek i¢in her seyden nce bu yerler arasinda hukuki bagin olmasi aranacaktir, Hukuki baglilik ise bu yerlerin ayni isverene ait olmast ile gergeklesir!®, Omegin bir zeytinyaginin tiretildigi yer ile satildigi yer ayr1 igverenlere aitse bunlar ayr1 igyerleri sayiltr. 1 Celik, Caniklioglu ve Canbolat, ag.c., s. 119; Ozkaraca, a.g.c., s.11; Késeoglu, a.gee.,s. 11; Eyrenci, Taskent ve Ulucan, a.g.e., s. 44; Giinay; a.g.e., 5.185. "2 Kenan Tungomag ve Tankut Centel, ig Hukukunun Esaslart, 7. Baskt, Beta, istanbul, 2015, s. 61; Miijdat Sakar, is Hukuku Uygulamasi, Yenilenmig ve Genisletilmig 11. Baski, istanbul, Beta, 2016, s.45-46; Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.g.e., s. 120; Giizel, a.gee., s. 76-77; Esene 02; Siizek, a.g.e., . 195-196. 8 Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.g.e., s. 120; Siizek, a.ge., 5.196; Ozkaraca, a.ge., s.12; Késeofilu, a.ge., 8.11; Giizel, a.gc., s. 76-77. 4 Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.g.c., s. 120; Siizek, a.g.e., s. 196. 'S Siizek, age. s. 195. ISGHD - Cilt: 14/Sayt: 56/Yil: 2017, s. 1773-1836Ars. Gor. Emrah CETIN: 1779 1.1.2.1.2. Nitelik Yéniinden Bagh Olma is Kanunu’nu m. 2/f.11" ye gore, bir yerin isyerine bagli sayilabil- mesi igin ilk olarak, bu yerin igverenin igyerinde iirettigi mal veya hiz- met ile nitelik yéniinden bagi olmasi aranmaktadir. Bu sarti, doktrinde belirtildigi tizere “amagta birlik” olarak ifade edebiliriz Amacta birlik sartin gergeklesmesi, ayn: igverene ait iki tiretim biriminin aym: teknik amag igin organize edilmesi veya bu yerlerde aym teknik amacin farkh asamalarinin yiiriitiilmesiyle miimkiindiir'®. Buna gére, iiretim birimleri birbirini tamamliyorsa, bir iiretim biriminde isin durmasi diger iiretim birimindeki faaliyetin aksamasina sebep oluyor veya yapilan faaliyetten beklenen amacin gergeklesmesini engelliyorsa tiretim birimleri arasinda nitelik yéniinden baglilk (amacta birlik) vardir!”. 1.1.2.1.3. Ayn Ayn igverene ait farkh iiretim birimlerinin tek bir isyerine bash yerler kabul edilebilmesi i¢in nitelik yéniinden bagliliktan baska, bu bi- rimlerin aymi yénetim altinda drgiitlenmis olmast da sartur. “Yénetimde birlik” de denilen bu gsarta gére; nitelik yéniinden bah olan farkli birim- lerdeki mal ve hizmet iiretiminin tek elden yénetilecek sekilde aym yé- netim altinda 6rgiitlenmesi yani bu birimlerin bagimsiz bir organizasyon niteligi tasimamasidir'®, Ancak yénetimde birlik igin bu birimlerin aym ati altinda yerlesmesi ya da bu birimlere ayni yénetim kurallarinm uy- gulanmast zorunlu degildir”. Doktrinde, bagimsizligin tespitinde, ilgili yerlerin galisma alanina giren ig ve islemlerin tek elden yapilmasi, éregin igcilerin bordrolarmin tek elden diizenlenmesi, ise girig cikislarin aynt merkezden yapilmasi ve zaman ¢izelgelerinin tek elden takibi gibi hususlar, ayni yénetim altinda Srgiitlenme sartinin géstergeleri olarak kabul edilmektedir?°. '© Esener, a.g.e., s.102-103; Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.ge., s. 119; Ozkaraca, 12; Giizel . 15-16; Siizek, a.g.€., 8.195. s.102; Siizek, a.g.e., 8.197; Giizel, a.g.e., s. 75-76; Eyrenci, Taskent ve Ulucan, age., s. 44. 'S Celik, Caniklioglu ve Canbolat, age. s. 119; Tungomag, ve Centel, a.g.e., s. 62; Siizek, agee., s. 196; Giizel, a. ; Eyrenci, Taskent ve Ulucan, a.g.e., s. 44. '° Tungomag ve Centel, a.g.e., s. 6 ae age.,s.13. ™ Celik, Caniklioglu ve Canbolat, a.g.e., s. 120; Siizek, a.g.e., s. 196; Eyrenci, Taskent ve Ulucan, a.g.e., . 44; Giizel, a.g.e., s. 77; Ozkar , 5.13; Késeoglu, a.gee.,s.12. ISGHD - Volume: 14/Issue: 56/Year: 2017, p. 1773-18361780 isyerinin Devri Kavrami ve Isyeri Devrinin Diger Uglii Is Iliskilerivle Karsilastirilmasi Bir yerin igyerine bagi olup olmadiginin tespitinde, is gériilen bu yerlerden birinde baska bir isverene yénelik hizmet verilmemesi bu bag- hihgin oldugunu géstermektedir. Nitekim Yargitay’in irtibat biirolart ile ilgili verdigi bir kararda “...irtibat biirolarmin sadece isverenin fabrika- larinda iiretilen ilaglarm tamitim ve satis faaliyetlerini yiiriittiikleri, (bura- larda) baska firmalara ait ilaglarin tanitm ve satim faaliyetlerinin yapil- madigi...” ifade edilerek fabrika, sirket merkezi ile biirolar: tek isyeri kabul etmistir®!. Bir yerin igyeri olarak calisma ve is kurumu il miidiirli- Giine kayit ettirilmis olmasi o isyerinin ayri bir igyeri oldugunu géster- mez. Bu kayit ve bildirimler kanunun uygulanmasi ve is denetiminin saglanmasi i¢in yapilan iglemlerdir”. isyeri genellikle tek bir kigiye aittir. Ancak aym isletme amacin tagimak gartiyla birden cok kisiye (6rnegin, mirasgilar veya ortaklar) de ait olabilir. Bu istisnai durum disinda isletme sahibi birden cok ise, s6z konusu isyerleri ayn kisi tarafindan yénetilse dahi, birden gok isyerinin meveut oldugu kabul edilmelidir. Buna karsilk sadece ayn kigiye ait olma noktasida degerlendirme yaparak mutlaka igyerinin tek oldugu sonucu gikarilamaz. Ciinkii aym kisi birden fazla isyerinin sahibi olabi- lir. Amagta birlik kriteri de, bir igyerinin her zaman tek bir igyeri sayil- mas konusunda yeterli bir dlgiit olmayabilir. Yani bir kimse birden cok bagimsiz isletmede ayn amaca y6nelik tek bir faaliyette bulunabilecegi gibi, aym: isletmenin iginde ok fark amaglara yénelik faaliyetlerde de bulunabilir. Dolay:styla tek bir igyeri veya tek bir isletmenin olup olma- digini tespit etme konusunda ayni yénetim altinda érgiitlenme kriterine bagvurmanin uygun olacagim sdyleyebiliriz”. Farkli igverenlerin aym igyeri ¢atisi altinda faaliyet géstermeleri durumunda da, bir tek isyeri séz konusu olmayip, her bir isveren agisin- dan birbirinden bagimsiz organize olmus isyerinin mevcut oldugu séyle- nebilir’*. Bu durumun benzer degerlendirmesi, asil igveren-alt isveren iliskisinde karsimiza cikmaktadir. Buna gére, asil isverenden, isyerinde Yarg. 9, HD. 25.2.1999, E.3231 K.3568, Eyrenci, Taskent ve Ulucan, a.g.e., s. 44, ” Celik, Canikliogiu ve Canbolat, a.g.c., s. 120; Siizek, a.g.e., s.196; Eyrenei, Taskent, Ulucan, a.ge., s. 44; Aynt yénde, Yarg. 9. HD.,7.6.1985, 6.6069 K.6260; Yarg. 9. HD., 8.5.1997, E.1997/8063 K.1997/8456 (http://www.kazanei,comy Erisim: 21.11.2017) * Tungomag ve Centel, a 61-62. 4 Seza Reisoglu, “Ayn Isyerinde Birden Cok {gverenin isgilerinin Birlikte Caligmasindan Dogan Hukuki Sorunlar”, TUHIS, C. 12, S. 3, Kasim 1990, s.3 ISGHD - Cilt: 14/Sayt: 56/Yil: 2017, s. 1773-1836Ars. Gor. Emrah CETIN: 1781 yiiriittiigii mal ve hizmet iiretimi nedeniyle aldigi yardimet islerinde veya asil isin bir béliimiinde igletmenin ve isin geregi ile teknolojik nedenlerle uzmanlhik gerektiren islerde ig alan ve bu is icin tahsis ettigi iscilerini yalnizca bu isyerinde calistiran alt igveren igin bu yer bagumsiz bir isyeri sayilacaktir. Bir yerin veya diretim biriminin igyerine bagh olup olmadigin tes- pit edebilmek icin yukarida aciklamaya calistigimuz igyerine bali yerle- rin unsurlariin her somut olayda mahkemeler tarafindan ayr1 ayr1 deger- lendirilmesi gerekir®®. Bu yiizden bir yerin isyerine bagli kabul edilebil- in kesin ve gegerli bir kriter vermek imkansizdir. 1.1.2.2. Eklentiler is Kanunu’na gére, dinlenme, gocuk emzirme, yemek, uyku, yi- kanma, muayene ve bakim, beden ve mesleki egitim ve avlu gibi diger eklentiler ve araglar da isyerinden saythr (m.2/f.1). Bu madde hiikmiin- de kullanilan “gibi diger eklentiler” ifadesinden, burada sayilan eklenti- % Yarg. IBKGK. E, 2016/3K. 2017/4T. 9.6.2017; Yargitay Igtihadi Birlestirme Karari’nda isyerine bagh yerler igin benzer sekilde sdyle karar vermistir: “...Ancak igyerini olusturan eklentiler ve araglarin tespiti Kolay ise de "isyerine bagh yer"in isyerinden sayilmast tek basina yeterli bir kriter degildir. Aymt zamanda bu bagh yerin de niteligi yoniinden isyerine baghhga bulunmali ve ay: yénetim birligi altinda Srgiitlenmis olmasi gereklidir. Bundan anlasiImast gereken isin niteligi ve yiiriitiimit geregi yapilan islerin aym yénetim altinda drgiitlenmis bulunmasidir. Eger yénetim birligi altinda érgiitlenme sagilanamamis ya da farkli ve birbirinden bagimsiz iki ayri neti birligi olusmussa artik tek bir isyerinden degil bagimstz olan yénetim birligi sayisinca isyerinden bahsedilecekti. Isyeri ile bagh yerin igverenlerinin farkl olmasi halinde bagh yerin isyerinin bir pargasi olarak kabulti miimktin degildir. Iyverenin fark olmasi yénetim birliginin de fark oldugunu géstereceginden bu yer, ayn bir isyeri olarak degerlendirilecektir. Burada iizerinde durulmasi gereken dnemli bir husus ise ayn isverenin birden fazla isin gérildiigii yere sahip olmasi olusturmaktadir. Acaba bu birden fazla yer tek bir isyeri mi yoksa birden fazla isyeri mi olusturacaktir? Aynt isverene ait bu yerlerde gériilen isler arasinda nitelik olarak fark varsa yani gida satumina dair bir yer ile turizm faaliyetinin goriildigii otel gibi ise bunlar iki ayn isyeri kabul edilecektir. Buna karsihk yapilan isler arasinda nitelik farki yoksa bu durumda da yénetim birligi olup olmadigi yani bu yerlerin birbirinden bagimsiz olarak bir organizasyon seklinde érgiitlenip drgiitlenmedigi iizerinde durulacaktir. Eger birbirinden tamamen bagumsuz bir organizasyon yapilanmast s6ze konu ise ayri isyerlerinden, degilse tek bir yénetim birligi altinda yapilanmissa 0 halde isyerine bagh yer kabulit ile tek isyeri kabul edilecegi g6rilecektir. Dolayistyla her somut olayda degerlendirme yapilarak isyeri ve bagh yer tespit edilmelidir.” (htip:/www.kazanci.com Erisim: 12.12.2017) ISGHD - Volume: 14/Issue: 56/Year: 2017, p. 1773-18361782 isyerinin Devri Kavrami ve Isyeri Devrinin Diger Uglii Is Iliskilerivle Karsilastirilmasi lerin simirli sayida olmadigi, Grnegin garaj, otopark, biiro, sosyal tesisler gibi yerlerin eklenti olarak isyeri kapsaminda oldugu anlasilmaktadir”®, Yine belirtmek gerekir ki, bir yerin eklenti olarak kabul edilebilmesi igin, o yerin mutlaka tiretim yapilan mekanin iginde olmasi veya buraya yakin olmasi art degildir”, 1.1.2.3. Araglar is Kanunu m.2/f.10' de araglarin igyerinden sayilacagt belirtilmis, fakat aracin ne anlama geldigi konusunda agikhk getirilmemistir. Bura- daki arag kavramindan anlasilmasi gereken, salt tasit araglari ile alet ve edevat olmayip, sabit ving, buldozer ve dozer gibi makineleri de igine almaktadir. Bu nedenle arag kavramimin, isin yapilmasinda ve hizmetin gériilmesinde kullanilan sabit ya da hareketli her tiirlii alet, edevat, tasit araglari ve diger makineler seklinde anlasilmasi gerekir’®. Aracin isye- rinden sayilabilmesi igin aym1 cografi simir iginde bulunmast ya da isve- renin arag iizerinde miilkiyet hakkinn olmast da sart degildir’”. Mesela igveren, iscilerini baska birinden kiraladigi bir servis arabas1 ile igyerine getirip gétiirmekte ise bu arag da isyerinden saytlacaktir”’, isyeri Boliimii Kavrami is Kanunu’nun 6. maddesi, isyerinin tamaminin devrinin yaninda, bir isyeri béliimiiniin?! devrinde de uygulanacaktir, Séz konusu maddeye gore, “isyeri veya igyerinin bir boliimii hukuki bir igleme dayali olarak baska birine devredildiginde, devir tarihinde igyerinde veya béliimiinde meveut olan ig sézlesmeleri biitiin hak ve borglart ile devralana gecer” © Sahin Cil, is Kanunu Serhi, I. Cilt, 2. Baski, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007, s. 47; Eyrenci, Taskent ve Ulucan, a.g.e., s. 48; Siizek, a.g.e., s. 198; Esener; a.g.e., s. 104; s. 78; Ozkaraca, a.g.e., s. 14; Tungomag ve Centel, a.g.e., s. 63. , 8.198; Ozkaraca, a.g.e., s. 14; Eyrenci, Taskent, Ulucan, a.ge., s. 48. % Tungomag ve Centel, age., s. 63; Giizel, a.g.e., s. 78; Siizek, a.ge., s. 198; Esener; a.ge.,s. 104; Cil, age, s. 47. s. 78; Esener; a.g.c., s. 104-105; Siizek, a.g.c., s. 198. , S. 198; Esener; a.g.e., s. 105; Tungomag ve Centel, a.g. ; Giizel, a.g.e., s. 79. 2 Isyer -kavraminin bir biitiinlik olusturmast esasi kabul edildiginden, Kanunda yer alan boliimii” ifadesinin yans bir deyim oldugu, bu ifadeyle “isyeri baliimiiniin devri” kastedildigi yoniinde bkz. Centel, a.g.m., s. 5-6. s. 63; Cil, ISGHD - Cilt: 14/Sayt: 56/Yil: 2017, s. 1773-1836