11-15

PAMAGAT: Los Banos, Si Placido Pinentente, Ang klase sa Pisika, Sa Bahay ng mga Estudyante,
Ginoong Pasta
TAUHAN: Kapitan Heneral, Padre Sibylia, Padre Irene, Padre Fernandez, Simoun, Placido
Pinente, Paulita Gomez, Isagani, Donya Victorina, Padre Million, Juanito, Sandoval, Pecson,
Ginoong Pasta. SIMBOLISMO: Tresilyo, Karalitaan, Vale, Mapangahas, Paglaktaw, Kondesa,
Itala, Ingkong, Pilibustero, Academid, De Castellano, Kapisanan, Namamanaag, Pag-uusig,
Lupon, Pagkilling, Pamahalaang Kolonyal, Nanghimasok, Aba, Restorika, Uban.
BUOD: Ang kapitan-heneral at mga padre ay naglalaro ng tresilyo. Nagpapatalo ang mga padre
sapagkat gusto nilang makipag-usap dito tungkol sa paaralang gustong ipatayo ng mga
kabataan, ngunit sabi ng Heneral na sa susunod na raw pag-usapan iyon. Nainis si Padre
Camorra sa pagpapatalo ng mga padre, at umalis. Si Simoun ang pumalit. Nagbiro na itaya nya
raw ang kanyang mga brilyante. Pumayag si Simoun, kapalit ng pagpapangako ng mga padre na
bitawan ang kabaitan ng loob at maging marahas sa mga indyo at mahigpit na pagpapatupad ng
mga batas. Nang itanong siya kung anong mapapala niya rito, sagot niya’y lilinis daw ang bayan.
Matapos ay pinag-usapan na ang tungkol sa paaralan; pinaglaban ito ni Don Custodio ngunit
ang iba’y tutol, sapagkat baka raw isa itong paraan ng paghihimagsik, dapat daw ay hindi
humigit ang mga paaralan sa Pilipinas, at iba pa. Nagtalo sila rito ngunit ang pagtutol ni Simoun
ang maaaring pinakamalaking balakid ng mga kabataan. Pinalaya ng heneral si Kabesang Tales.
Apat na taon nang nag-aaral si Placido ngunit hindi pa rin siya nakikilala at napapansin ng
kaniyang guro kaya sumulat siya sa kaniyang ina na payagan na siyang huminto sa pag-aaral at
magsaka na lamang. Bagamat masama ang loob, napilitan na rin siyang makisabay sa mga
estudyanteng patungo sa kani-kaniyang klase. Nasalubong niya si Juanito, isang bulakbol na
mag-aaral at ibinalita ang ginawang bakasyon sa Tiani, gayon din ang pagsasabing ilang araw na
silang walang pasok dahil umambon, kaarawan ng isan nilang propesor at nang minsang
pumasok ang isa sa kanilang mga guro, kinuha lamang ang talaan ng mga naroon at nagbigay ng
mahabang araling isasaulo. Papasok na lamang si Placido nang may sumalubong sa kaniyang
nagpapapirma ng isang kasulatan. Hindi niya ito pinirmahan. Pumasok pa rin siya bagamat huli
na. Kinaladkad niya ang kaniyang sapatos upang mapansin ng guro. Ngunit dahil dito nanlaki
ang mapanuring mata ng kura. Apat na taon nang nag-aaral si Placido ngunit hindi pa rin siya
nakikilala at napapansin ng kaniyang guro kaya sumulat siya sa kaniyang ina na payagan na
siyang huminto sa pag-aaral at magsaka na lamang. Bagamat masama ang loob, napilitan na rin
siyang makisabay sa mga estudyanteng patungo sa kani-kaniyang klase. Nasalubong niya si
Juanito, isang bulakbol na mag-aaral at ibinalita ang ginawang bakasyon sa Tiani, gayon din ang
pagsasabing ilang araw na silang walang pasok dahil umambon, kaarawan ng isan nilang
propesor at nang minsang pumasok ang isa sa kanilang mga guro, kinuha lamang ang talaan ng
mga naroon at nagbigay ng mahabang araling isasaulo. Papasok na lamang si Placido nang may
sumalubong sa kaniyang nagpapapirma ng isang kasulatan. Hindi niya ito pinirmahan. Pumasok
pa rin siya bagamat huli na. Kinaladkad niya ang kaniyang sapatos upang mapansin ng guro.
Ngunit dahil dito nanlaki ang mapanuring mata ng kura. Pagdating niya sa dormitoryo, nag-
uusap sina Isagani, Sandoval, Pecson at Pelaez habang hinihintay si Makaraig para matalakay
nila ang tungkol sa Akademya ng Wikang Kastila. Bilang pagtupad sa kanilang misyon, tinungo ni
Isagani ang tanggapan ni Ginoong Pasta. Kilala si Ginoong Pasta sa talas ng kaniyang isip at
angking katalinuhan. Sa kaniya lumalapit ang mga pari upang manghingi ng payo kung nasa
isang gipit na sitwasyon. Nakipag-usap si Isagani sa Ginoo tungkol sa kanilang balak. Nais niyang
kausapin ni Ginoong Pasta si Don Custodio at mapasang-ayon ito. Naisalaysay ni Isagani kay
Ginoong Pasta ang misyon ng kanilang kilusan. Nakinig naman ang Ginoo ngunit akala mo ay
walang alam at walang pakialam sa kilusan ng mga mag-aaral. Nakiramdam naman si Isagani
kung naging mabisa ba ang mga salita niya sa Ginoo. Pagkatapos ng ilang sandali, sinabi ng
Ginoo ang kaniyang pasya. Ayaw niya raw makialam sa plano ng mga mag-aaral dahil maselan
daw ang usapin at mas makabubuti raw na ang pamahalaan na lamang ang kumilos hinggil dito.
Malungkot naman si Isagani sa naging pasya ng Ginoo.
KULTURA: Ang pagtuturo noon ay nasa kamay halos ng m ga dominiko. May pag lahi sa
itinuturo at itinuturo at tinuturuan mga makamandag na kasarian ng isang guro.
SULIRANING PANLIPUNAN: Pangaabuso sa mga estudyante tulad ni Placido Penitente.