8.

DEŞARJ OLAYLARI-2
Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
Bahar 2020-2021
Yararlanılan kaynaklar:

1- Yüksek gerilim tekniği,cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer Özkaya, Birsen yayınevi.

2-High Voltage Engineering: Fundamentals, E. Kuffel, W.S. Zaengl, J. Kuffel,

Newnes.

3- Yüksek gerilim tekniği ders notu, Yrd.Doç.Dr. A. Serdar Yılmaz, KSÜ

Elk.-Elektronik Müh. Böl.

4- Yüksek Gerilim elemanları, Prof.Dr. Özcan Kalenderli

5- Yüksek Gerilimde Kullanılan Gazların, Deşarj Olaylarının Deneysel

Olarak İncelenmesi, DİNDAR, Taner, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üni.,
Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012.
 8.6. Kanal Boşalma Teorisi
Geçen hafta anlatılan «Townsend boşalma teorisi» boşalma olaylarının anlaşılması ve
pratik sonuçların elde edilmesinde yardımcı olduğu halde, özellikle büyük elektrot
açıklıklarında deneysel olarak elde edilen boşalma süreleri, Townsend boşalma teorisiyle
açıklanamaz.

Bu eksiği giderme adına, 1940 ve 1942’li yıllarda bilim insanları tarafından yeni bir teori
ortaya atılmış ve olayların daha anlaşılır olması sağlanabilmiştir. (1940’da L.B. Loeb ve J.J.
Meek ve 1942'de ise H. Raether adlı araştırmacılar).

Ortaya atılan bu teoriye göre, oluşan bir deşarj (boşalma) olayında pozitif iyonların
oluşturduğu elektrik alanının büyük etkisi vardır.

Burada, düzgün ve düzgün olmayan alan durumlarında, kanal boşalma teorisi ana
hatlarıyla açıklanacaktır.
 8.6.1. Düzgün Alanda Kanal Boşalması
Yüksek basınç altında ve büyük elektrot açıklıklarında (p.a>500 mmHg.cm) katot civarında
meydana gelen her serbest elektron, anot doğrultusundaki hareketi sırasında bir
elektron çığı meydana getirir. Oluşan bu çığın ön kısmında elektron bulutu, bu bulutun
arka kısmında ise pozitif iyonlar bulunur. Pozitif iyonlar bu çığın gövde ve kuyruk kısmını
oluştururlar. (Bkz. Şekil 8.12).

Pozitif iyonlar, küçük bir hacim içerisinde toplanmaları nedeniyle oluşturdukları E1

elektrik alanı oldukça büyük değerler alabilir. Yoğunlukları arttıkça da, dış elektrik alanına
olan etkileri de büyük olur.

Şekil 8.12'de bir elektron çığı ve elektrotlar arası potansiyel dağılımı gösterilmiştir. Çığın
baş tarafında yer alan elektron bulutu bu bölgede önemli bir potansiyel düşümüne yol
açarken, pozitif iyonlar ise çığın gövde ve kuyruk kısmında, önemli bir potansiyel
yükselmesine neden olurlar.
 Pozitif iyonların r yarıçaplı küre içinde toplandıkları kabul
edilirse, bu yüklerin küre yüzeyinde meydana getirdikleri E1
elektrik alanı

(8.56)

Q: Küre içindeki pozitif iyonların toplam elektrik yükü

(8.57)

Ni : Birim hacimdeki iyon sayısı,

Ni, çığ başında birim uzunluğa düşen iyon veya elektron artmasının, çığ
kesitine bölünmesi ile elde edilir.
Şekil 8.12 Bir elektron çığı ve
elektrotlar arası potansiyel dağılımı.
Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. (8.58)
Muzaffer ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı kaynak kitapdan
alınmıştır.

8.57 ve 8.58 denklemleri, (8.56)’da kullanılırsa konursa

(8.59) Buradan görülüyor ki r yarıçapı küçülürse, E1 elektrik alanı

büyür. (p basıncının artması ile r küçülür).
 Yapılan deneysel çalışmalardan görülmüştür ki, pozitif yüklerin meydana getirdiği E1
elektrik alanı, kolayca dış alan mertebesine erişebilir. Böyle bir durumda çığ başında
toplam alan sıfır, hatta ters yöne de dönebilir.

Pozitif iyonların dış alana göre daha büyük bir elektrik alanı oluşturmaları durumunda,
çığ başındaki elektronlar, anoda varamadıkları gibi, durdurularak pozitif yüklere doğru
çekilirler. Bu anda, pozitif ve negatif yükler birbiri içine girerek, boşalma olayının ikinci
safhası (evresi) olan plazma veya kanalı meydana getirirler (Şekil 8.13)

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim

Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı
kaynak kitapdan alınmıştır.
Plazmanın iletkenliği, çığın iletkenliğine göre oldukça büyüktür. Plazmada bulunan
pozitif ve negatif elektrikli parçacıklar birbirleriyle birleşmeye ve foto iyonizasyon
olayı ile de yeni pekçok serbest elektronları oluşturmaya başlarlar.

Bu serbest elektronlar bu durumda daha büyük bir elektrik alanının etkisi altında
bulunduklarından, ikinci çığ, Δr gibi çok daha kısa bir yolda birinci çığın plazma
safhasına geçişteki iyon yoğunluğuna erişir.
Böylece birinci çığın uzay yükleri, anot
yönünde ve darbe şeklinde, r+Δr uzaklığı
kadar kaymış olur. Birinci ve ikinci çığların
ön cepheleri arasındaki bölge, birinci çığın
elektronları ve ikinci çığın pozitif
iyonlarıyla dolarak, plazma, katottan
anoda doğru hızla büyür.

Oluşan bu ortamının iletkenliği

nedeniyle, plazma katot ile yaklaşık aynı
potansiyelde olduğundan, plazmada eşit
sayıda pozitif ve negatif yüklere ek
olarak negatif yükler bulunur. Bu şekilde
oluşan kanala Katot kanalı adı verilir.
Şayet çığ safhasından plazma safhasına geçiş,
a’dan (elektrotlar arası açıklık) daha küçük
olan herhangi bir Xkr (kritik) yolunda değil de
a’da, yani anot önünde meydana gelirse, bu
durumda Anot kanalı söz konusu olur.
Genel olarak bir başlangıç çığının katot veya anot kanalına dönüşmesi,
- elektrot cinsine,
- uygulanan gerilimin büyüklüğüne
- elektrotlar arası yolda serbest elektronların dağılımına
bağlıdır.

Bir elektrot sistemine uygulanan gerilim boşalmayı başlatabilecek kadar bir büyüklükte ise, o
zaman bu gerilime Statik delinme gerilimi denir.

Statik delinme geriliminde bir başlangıç çığı, elektrotlar arası yolu geçince, bir kanala
dönüşür.

Buradan, düzgün alan durumunda elektrotlara uygulanan gerilim, statik delinme gerilimi
değerlerinde ise «Anot kanalları», daha büyükse «Katot kanalları» meydana gelir.
 Bütün yüklerin nötralizasyonu ile
sonuçlanan son aşamaya ise Ana boşalma
safhası denir. Bu safha çok hızlı gelişir.

Bu son safhadaki olaylarla ilgili şunlar

söylenebilir: Katot kanalının baş kısmı anoda temas
etmeden önce elektrik alanı, küçülen elektrot
açıklığında çok büyük değerler alır ve bu bölgede
kuvvetli bir iyonizasyon başlar (Şekil 8.14.A
durumu).
Serbest elektronlar anotta nötralize olurlarken,
pozitif iyonlar da kanalın ek elektronlarını
nötralize ederler ve böylece kanal bu mevkide
anot potansiyelini alır

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim
Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı
kaynak kitapdan alınmıştır.
Şekil 8.14.
a) Katot kanalından ana boşalma safhasına geçiş
b) Kanal boyunca alanın değişimi.
 Kanalın, elektrik yükleri nötralize olmuş ve
olmamış bölgeleri arasında, elektrik alanı
tekrar çok büyük değerlere erişir. Bunun sonucu
bu bölgede devamlı olarak kanalı yeni pozitif
iyonlarla besleyen kuvvetli bir iyonizasyon
bölgesi hızla katota doğru kayar (Şekil 8.14. B
ve C durumları).

En nihayetinde iletken kanal, elektrotlar arası

toplam boşalma yolunu kaplar kaplamaz,
elektrotlar arası gerilim düşer ve kanaldaki ek
yükler nötralize olurlar.

Şekil 8.14.
a) Katot kanalından ana boşalma safhasına geçiş
b) Kanal boyunca alanın değişimi.
ÖZET:
8.6.2. Düzgün Olmayan Alanda Kanal Boşalması
 Düzgün alanda boşalma,
herdaim, katotta veya elektrotlar arası
ortamda meydana gelen etkili bir elektron yardımıyla başladığı halde,

Düzgün olmayan alanda boşalma,

herdaim eğrilik yarıçapı küçük
olan elektrotta başlar ve bunun kutbiyetine bağlı olarak gelişir.
 Negatif çubuk-pozitif düzlem elektrot durumu: (Şekil 8.15), Bu düzende ilk elektron çığı
doğrudan doğruya katottan başlar ve anot doğrultusunda büyür (Şekil 8.15’de A durumu).
Bu sırada çığ gövdesinde bulunan pozitif iyonlar, elektrik alanını katot yönünde
kuvvetlendirip anot yönünde zayıflatarak iyonizasyon bölgesinin katoda doğru kaymasına yol
açarlar. Bu durumda kanalın anot yönünde gelişmesi zorlaşır. Fakat gerilimin yükseltilmesi
durumunda, boşalma başlar. Gerilimin yükseltilmesi halinde pozitif iyonlar, elektrik alanını
anot yönünde etkili şekilde zayıflatamayacaklarından artık, bir kanal oluşumu mümkün olur
(Şekil 8.15’de B durumu)

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim

Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı Şekil 8.15. Negatif çubuk-pozitif düzlem elektrot durumunda kanal
kaynak kitapdan alınmıştır.
boşalmasının gelişimi.
Kanal tamamen gelişince ilk çığ, iletken plazma ile dolarak katodun anoda doğru
yaklaşmasına yol açar. Sonuçta plazmanın ucunda elektrik alanı tekrar büyür ve dolayısıyla
bu bölgeden anoda doğru yayılan yeni bir elektron çığı oluşur (Şekil 8.15’de C durumu).
İkinci çığ, belirli bir yolu aştıktan sonra, birinci kanalcığın anot ucuna kadar uzanacak olan
ikinci bir kanalcık meydana gelir. Böylece plazma ile dolan iletken kanal anoda varıncaya
kadar devam eder. Burada, negatif sivri uçtan itibaren hareket eden kanal, toplam kanalın
yayılma doğrultusuna ters yönde gelişen bir sıra kanalcıktan oluştuğu görülmektedir.
Pozitif çubuk-negatif düzlem elektrot durumu: (Şekil 8.16).
Burada boşalma mekanizması, başka bir karakteristik yapı gösterir.

Bu elektrot sisteminde birinci çığ, çubuk elektrottan belirli bir uzaklıkta oluşur ve çubuk
elektroda doğru gelişir. Çığın elektronları, pozitif çubuk elektrotta nötralize olurlarken pozitif
iyonlar elektrik alanını negatif düzlem elektrot yönünde kuvvetlendirirler (Şekil 8.16’da A
durumu).

Şekil 8.16 pozitif çubuk-negatif düzlem elektrot arasında boşalmasının gelişimi.

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı kaynak kitapdan alınmıştır.
Bu aşamalardan sonra iyonizasyon bölgesi, negatif düzlem elektroda doğru kayar ve kanalın
gelişmesi kolaylaşır (Şekil 8.16’da B durumu). Burada, birinci çığın pozitif yükleri, yeni
elektron çığlarının oluşumunu kolaylaştırdığından, ikinci çığın oluşumu için birinci
kanalcığın tam olarak gelişmesine gerek yoktur.
Tüm bu aşamaların nihayetinde, ikinci çığın baş kısmı plazmanın başına kadar yaklaşır ve
ikinci çığın elektronları da pozitif çubuk elektrotta nötralize olurlar (Şekil 8.16’da C durumu).

Bu elektrot sisteminde, kanal, pozitif çubuk elektrottan itibaren darbeli biçimde değil
de, çok hızlı ve sürekli olarak gelişir. Negatif çubuk elektroda göre de daha küçük bir
gerilime ihtiyaç gösterir. Bu durumda kanal, toplam kanalla aynı doğrultuda gelişen
birçok kanalcıktan oluşur.
Şekil 8.17’de, Ud=f(a) eğrileri, çubuk-düzlem ve çubuk-çubuk elektrot
sistemlerine uygulanan doğru gerilim için gösterilmiştir.

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim

Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı
kaynak kitapdan alınmıştır.

Şekil 8.17. Doğru gerilimde Ud=f(a) eğrileri

 8.7. Korona Boşalmaları
8.7.1. Giriş
Korona boşalması, küçük yarıçaplı elektrotlarda görülen, tam olmayan, fakat kendi
kendini besleyen bir deşarj türüdür.

YG havai hatların gerilimi yavaş yavaş yükseltilirse, gerilimin belirli bir değerinde iletken
etrafındaki gazda (hava) çarpma suretiyle iyonizasyon olayı başlar. Bu sırada iletkeni
kuşatan ince bir tabakada boşalma için gerekli şartlar sağlanmış olur. Başlangıçta ışık
görülmez. Çarpma suretiyle iyonizasyonun başladığı gerilim Uo olsun. Gerilim biraz
daha yükseltilirse, hat parça parça, daha sonra da baştan başa ışıklı duruma gelir. Bu
durumda boşalma, hattın etrafında ince bir zar boyunca kendi kendini besler.
Boşalmanın kendi kendini beslediği veya hattın ışıklı duruma geldiği bu gerilime korona
gerilimi denir ve Uk ile gösterilir.

Peek'e göre, Uo gerilimine karşı düşen Eo elektrik alan şiddeti tepe değer olarak
30kVtepe/cm veya etkin değer olarak 21,2 kVef/cm'dir.
 Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim
Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı
kaynak kitapdan alınmıştır.

Şekil 8.18. Peterson’a göre F faktörünün (U/Uo)’a bağlı olarak değişimi

Örnek: (Not: Yüksek Gerilim Tekniği, Cilt-1, Muzaffer ÖZKAYA, Birsen yayınevi, kaynak
kitaptan alınmıştır:
 8.8. Sıvı Yalıtkanlarda Boşalma Olayları
Yüksek gerilim tekniğinde oldukça önemli bir yer tutan sıvı yalıtkanlar vardır: Bunlara
örnekler: Madeni yağlar, reçineli yağlar, klorlu yağlar, fluorlu yağlar, silikonlu yağlar Bu sıvı
yalıtkanların elektriksel dayanımları gazlara göre daha yüksek olup ısıyı konveksiyon yolu
ile iletirler ve içinde bulundukları katı yalıtkan maddenin yüzeyini havaya ve neme karşı
korurlar.

Diğer taraftan, akışkan özelliğe sahip olmaları nedeniyle katı yalıtkanlara göre daha
kalın tabakalar halinde kullanılabilirler. Bunlar, çok büyük dielektrik katsayılara sahip
olmadıklarından dolayı katı yalıtkanların elektriksel zorlanmalarını azaltıcı yönde etkirler.
 Sıvı yalıtkanların en önemli elektriksel özellikleri delinme dayanımı, iletkenlik ve
dielektrik kayıplarıdır. Sıvı yalıtkan içinde bulunan nem, gaz kabarcıkları, hava boşlukları
ve yabancı maddeler sıvı yalıtkanın bu özelliklerine önemli ölçüde etki ederler.

8.8.1. Sıvı Yalıtkanlarda Delinme Gerilimine Etki Eden Faktörler

1. Nem

İçinde su damlacıkları bulunan bir sıvı yalıtkanın delinme dayanımı, su damlacığı

olmayan aynı sıvı yalıtkanın delinme dayanımına yaklaşık eşittir. Ancak sıvı yalıtkan içinde
çok az miktarda dahi olsa su buharı varsa, sıvı yalıtkanın delinme dayanımı küçülür. Örnek
vermek gerekirse, %0,01 değerindeki su buharı, delinme dayanımını 300 kV/cm'den 30
kV/cm'ye düşürebilir. Sıvı yalıtkan içinde yabancı maddeler de olursa, sıvının delinme
dayanımı daha da düşer.
Şekil 1.1’de Ed=f(nem) eğrisi gösterilmiştir.

Şekil 8.18 Ed = f(nem) eğrisi

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim

Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı
kaynak kitapdan alınmıştır.
 2.Toz, İs, Elyaflı Parçacıklar

Havanın toz ve nemi sıvı içine kolayca girmesi yanında, sıvının filtre edilmesi sırasında
yada kağıt yalıtkandan dolayı da sıvıya elyaflı parçacıklar girebilir. Bu nedenle Bir sıvı
yalıtkanı toz, is, elyaflı parçacıklardan tamamen arındırmak neredeyse imkansızdır.

Bu parçacıklar, özellikle nemli oldukları zaman dielektrik katsayıları büyük birer dipol
oluştururlar ve elektrik alanının maksimum olduğu bölgeye doğru hareket ederek orada
iletken bir köprü oluştururlar.
 3. Gaz Kabarcıkları ve Hava Boşlukları

Bir sıvı yalıtkan (yağ) içinde bulunan elektrotlara büyükçe bir gerilim uygulanırsa,
yabancı maddeler, elektrik alanının en büyük olduğu bölgede iletken bir köprü oluştururlar
ve Joule yasasına göre ısınırlar. Devrenin direnci çok büyük değilse, iletken köprüden oldukça
büyük akımlar geçebilir. Bu akım, yağın iletken köprü bölgesinde oldukça ısınmasına ve
dolayısıyla iletken köprünün parçalanmasına neden olur. Oluşan bu olaylar sonucu yağın
içinde gaz kabarcıkları meydana gelir ve bunlarda korona boşalması başlayıp sıvının başlangıç
sıcaklığına göre bir ışıltılı boşalma veya ark boşalmasına dönüşür.
Yağ, başlangıçta soğuk ise (300°K değerlerinde) bu durumda gaz kabarcığındaki boşalma
ışıltılı boşalma, sıcak ise ark boşalması şeklinde olur.
 4. Basınç
DC ve AC gerilimlerde sıvı yalıtkanın delinme dayanımı basınçla artar (Şekil 8.19).
Darbe geriliminde ise delinme dayanımında bir değişiklik olmaz.

Şekil 8.19 Bir sıvı yalıtkanın delinme dayanımının basınçla değişimi

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı kaynak
kitapdan alınmıştır.
 5. Sıcaklık
Yapılan deneylerden elde edilen sonuçlara göre, sıcaklığın, belirli bir değerine kadar, sıvı
yalıtkanların delinme dayanımına büyük bir etkisinin olmadığını göstermektedir (Şekil
8.20)

Şekil 8.20 Bir sıvı yalıtkanın delinme dayanımının sıcaklıkla değişimi

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı kaynak
kitapdan alınmıştır.
 6. Elektrot Malzemesi ve Yüzey Durumu

Delinme dayanımına etki eden faktörlerden bir diğeri de, elektrot malzemesi ve
bunların yüzey durumudur.

Küçük elektrot açıklıklarında elektrot malzemesi ve yüzey durumuna göre delinme

dayanımında %50 farklar meydana gelebilir.

Demir elektrot durumunda delinme dayanımı en küçük, gümüş elektrot durumunda

ise en büyük olup bu iki malzeme elektrotla yapılan ölçüm sonuçları arasında %25
kadar bir fark olduğu görülmüştür.
 7. Elektrot Şekilleri ve Elektrotlar Arası Açıklık
Gazlarda olduğu gibi, sıvı yalıtkanların delinme dayanımı, elektrot şekillerine ve
elektrotlar arası açıklığa bağlıdır. Düzgün olmayan alanda Ud=f(a) eğrileri Şekil 8.21'de
gösterilmiştir.
Düzgün alanlı düzenlerde, elektrotlar arası açıklık
büyüdükçe sıvı yalıtkanın delinme dayanımı küçülür.
Açıklık birkaç mm mertebesinde veya daha büyükse, o
zaman delinme dayanımı aşağı yukarı sabit kalır (Şekil
8.22)

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim

Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı
kaynak kitapdan alınmıştır.

Şekil 8.21. Düzgün olmayan alanda Ud=f(a) eğrileri Şekil 8.22 Ed = f(a) eğrisi
 8 Gerilimin Uygulanma Süresi

Gerilimin uygulanma süresi, şekli ve yağın daha önceki durumu, bir sıvı yalıtkanın
delinme dayanımını etkileyen bir diğer faktörlerdendir. Kısa süreli gerilimlerde (darbe
gerilimi) delinme dayanımı, 50 Hz alternatif gerilimdeki delinme dayanımının yaklaşık iki
katıdır. Şekil 8.23’de, uygulanan gerilimin süre ve şekline bağlı olarak delinme dayanımının
değişimi gösterilmiştir.

Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim

Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer
ÖZKAYA, Birsen Yayınevi» adlı
kaynak kitapdan alınmıştır.

Şekil 8.23 Gerilimin uygulanma süresi ile delinme dayanımının değimi

 8.8.2. Sıvı Yalıtkanlarda Delinme Türleri

Delinme gerilimine etki eden etkenlere ve deney sonuçlarına dayanarak, sıvı yalıtkanlar
için termik delinme, elektromekanik delinme ve elektriksel delinme söz konusu olduğu
anlaşılır.
8.8.2.1.Termik Delinme

Sıvı yalıtkan içinde hemen hemen daima su buharı, toz, is ve elyaflı parçacıklar
bulunduğundan, bir elektrik alanının etkisi altında bu yabancı parçacıklar polarize olurlar ve
elektrik alanının büyük olduğu bölgede iletken bir köprü oluşturarak sıvı yalıtkanın kolaylıkla
delinmesine neden olurlar. Doğru ve alternatif gerilimde sıvı yalıtkanın 1 dakikalık delinme
dayanımlarının tayininde en çok meydana gelen boşalma şekli termik delinmedir. Termik
delinmede yağın kendi fiziksel özelliklerinden çok yabancı maddelerin cinsi, miktarı ve
büyüklükleri rol oynar.
 8.8.2.2. Elektromekanik Delinme

Sıvı yalıtkan içinde gaz kabarcıkları ve hava boşlukları olduğu zaman, boşalma olayı, daha
çok elektromekanik delinme şeklinde açıklanabilir. Elektrotlara bir gerilim uygulanmadığı
sürece, sıvı yalıtkan, elektrotlara (PD-PH) basıncı ile etkir. Burada PD dış basıncı, PH da gaz
kabarcıklarının basıncını gösterir.
Sıvı yalıtkan elektrotlara ayrıca bir PA adhesion basıncı ( Değişik cins moleküller arasındaki
çekme gücü ) ile bağlıdır. Demek ki, elektrotlara bir gerilim uygulanmadığı sürece sıvı yalıtka-
nın elektrotlara uyguladığı toplam basınç PD + PA - PH dır
 8.8.2.3. Elektriksel Delinme
Eğer sıvı yalıtkan çok temiz ise veya çok kısa süreli gerilimlerin uygulanması söz konusu ise, bu
durumda boşalma olayı, daha çok gazlarda olduğu gibi elektriksel boşalma teorisiyle
açıklanabilir. Çok temiz sıvı bir yalıtkan içinde bulunan elektrotlara bir doğru gerilim
uygulanırsa i = f(u) eğrisi gazlardakine benzer (Şekil 8.23).
Buna göre, küçük gerilimlerde akım
gerilimle lineer olarak yükselir. Bundan
sonra, doyma bölgesine erişilir. Bu
bölgede gerilimin Uo değerine kadar
yükselmesi, akımda aşağı yukarı bir
değişiklik yapmaz.
U0'dan sonra akım eksponansiyel olarak
Şekil 8.23 Sıvı yalıtkanlarda i = f(u) eğrisi artmaya başlar
Not: Bu şekil, «Yüksek Gerilim Tekniği, Cilt-1, Prof.Dr. Muzaffer ÖZKAYA, Birsen
Yayınevi» adlı kaynak kitapdan alınmıştır.