Professional Documents
Culture Documents
Đồ án 2 thiết kế tạo mạch đếm 000 100 .
Đồ án 2 thiết kế tạo mạch đếm 000 100 .
Đồ án 2 thiết kế tạo mạch đếm 000 100 .
ĐỒ ÁN MÔN HỌC
Nguyễn Thị Hà Vy
Lớp: 110185
MỤC LỤC
3. Kết luận........................................................................................................30
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.............................................................................................................................
HưngYên, Ngày....tháng...năm
Trong đồ án lần này, chúng em đã được nhận đề tài “Thiết kế - chế tạo
mạch đếm từ 222-888”. Sau thời gian nghiên cứu, chúng em đã chế tạo thành
công đáp ứng được cơ bản yêu cầu của đề tài.
Trong suốt thời gian thực hiện đề tài, chúng em đã gặp một số vướng mắc
về lý thuyết và khó khăn trong việc thi công sản phẩm. Tuy nhiên, chúng em đã
nhận được sự giải đáp và hướng dẫn kịp thời của thầy Trịnh Xuân Thắng cùng
với sự góp ý của các thầy cô trong khoa và các bạn trong lớp. Đựơc như vậy
chúng em xin chân thành cảm ơn và mong muốn nhận được nhiều hơn nữa sự
giúp đỡ, chỉ bảo của thầy giáo và các bạn trong các đồán sau này.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1.1. IC 7805
Với những mạch điện không đòi hỏi độ ổn định của điện áp quá cao, sử dụng IC
ổn áp thường được người thiết kế sử dụng vì mạch điện khá đơn giản.Các loại
ổn áp thường được sử dụng là IC 78xx,79xx, với xx là điện áp cần ổn áp.
1.2. IC 74LS192
74LS192 là một IC đếm đầu ra là mã BCD8421. Đầu vào tại 2 chân 4,5, nếu ta
cấp xung vào chân 5 thì IC đếm tiến còn cấp xung vào chân 4 sẽ đếm lùi và cả 2
chân này đều tích cực tại xườn âm của xung khi tín hiệu từ cao xuống thấp thì
bộ đếm sẽ tăng lên hoặc giảm đi một.
GVHD: Trịnh Xuân Thắng 7
Trường ĐHSPKT Hưng Yên ĐỒ ÁN: KỸ THUẬT ĐIỆN TỬ
1.2.2. Cấu tạo
Các chân 15,1,9,10 là các chân cho phép đặt giá trị bắt đầu của bộ đếm.
1.3. IC 74247
IC 74247 giải mã led 7 đoạn có nghĩa đầu vào là mã BCD đầu ra là hiện thị led
7 đoạn. 74247 là IC giải mã led 7 đoạn có Anot chung.
Chân số 3: để kiểm tra led 7 đoạn cũng như các ngõ ra của IC.
1.4. NE555
NE555 là một thiết bị hết sức ổn định cho sự dao động và tạo ra độ chính xác
định thời. Sự kết nối các chân và chức năng của từng chân
1.4: NE555
Sơ đồ chân:
- Chân 1 (Nối đất- Ground) Chân đất phần lớn có điện thế cung cấp là
âm, cái mà thường nối với mạch thông thường khi hoạt động từ nguồn dương
cung cấp.
- Chân 2 (Chân khởi hành- Trigger) Chân này là chân ngõ vào là nguyên nhân
làm ngõ ra cao hay bắt đầu chu kì định thời. Chân khởi hành xuất hiện khi ngõ
vào chân khởi hành đi từ điện áp trên 2/3 điện áp cung cấp đến một điện áp thấp
hơn 1/3 của nguồn cung cấp. Ví dụ như khi ta cung cấp đến một điện áp thấp
hơn 1/3 của nguồn cung cấp một nguồn 12V, điện áp ngõ vào chân khởi hành
phải bắt đầu từ trên 8V di chuyển xuống một nguồn áp thấp 4V để bắt đầu chu
kì định thời. Hành động này thì ở mức nhạy cảm và điện áp chân khởi hành có
thể thay đổi rất chậm. để tránh khởi hành lại, điện áp chân khởi hành phải trở về
- Chân 3 (đầu ra - Output) Chân đầu ra của 555 di chuyển đến một mức
cao là 1,7V thấp hơn nguồn cung cấp khi chu kì định thời bắt đầu. Ngõ ra trở lại
ở một mức thấp gần 0 ở cuối mỗi chu kì. Dòng tối đa từ ngõ ra vào khoảng
200mA.
- Chân 4 (chân khởi động lại- Reset) Một mức logic thấp trên chân này
sẽ khởi động lại thời gian và đưa ngõ ra trở về trạng thái thấp. Nó thì thường
được nối với nguồn dương nếu không sử dụng.
- Chân 5 (Chân điều khiển – Control Voltage) Chân này cho phép thay
đổi điện áp khởi hành và điện áp ngưỡng bằng cách cung cấp một điện áp ngoài.
Khi NE555 thì đang vậ hành trong trạng thái không ổn định và dao động. Ngõ
vào này có thể được sử dụng để thay đổi hay điều chỉnh tần số ngõ ra. Nếu
không sử dụng, ta nên đặt một tụ điện nhỏ từ chân 5 đến đất để tránh sự xuất
phát sai hay bất thường khả dĩ từ những tiếng ồn hiệu ứng.
- Chân 6 (Chân ngưỡng cửa- Threshold) Chân 6 thì được sử dụng để khởi
động lại chốt cửa và gây cho ngõ ra trở về thấp. Sự khởi động lại xuất hiện khi
điện áp trên chốt di chuyển từ điện áp dưới 2/3 của nguồn cung cấp đến điện áp
trên 2/3 nguồn cung cấp. Hoạt động thì ở mức nhạy cảm và có thể thay đổi chậm
giống điện áp chân khởi hành.
- Chân 8 (V+) Đây là chân cho nguồn dương vào cung cấp cho IC NE555.
Nguồn áp cung cấp có phạm vi nhỏ nhất là 4,5V cho đến cao nhất là 16V.
Ký hiệu 0 là mức thấp bằng 0V, 1 là mức cao gần bằng VCC. Mạch FF là loại
RS Flip-flop, Khi S = [1] thì Q = [1] và = [ 0]. Sau đó, khi S = [0] thì Q = [1] và
= [0]
Tóm lại, khi S = [1] thì Q = [1] và khi R = [1] thì Q = [0] bởi vì = [1],
transisitor mở dẫn, cực C nối đất. Cho nên điện áp không nạp vào tụ C, điện áp
ở chân 6 không vượt quá V2. Do lối ra của Op-amp 2 ở mức 0, FF không reset.
Khi = [0], transistor tắt, tụ C tiếp tục nạp qua R, điện áp trên tụ tăng. Khi nhấn
công tắc lần nữa Opamp 1 có V- = [1] lớn hơn V+ nên ngõ ra của Op-amp 1 ở
mức 0, S = [0], Q và vẫn không đổi. Trong khi điện áp tụ C nhỏ hơn V2, FF vẫn
giữ nguyên trạng thái đó.
Khi tụ C nạp tiếp, Op-amp 2 có V+ lớn hơn V- = 2/3 VCC, R = [1] nên Q = [0]
và = [1]. Ngõ ra của IC ở mức 0.
Vì = [1], transistor mở dẫn, Op-amp2 có V+ = [0] bé hơn V-, ngõ ra của Op-
amp 2 ở mức 0. Vì vậy Q và không đổi giá trị, tụ C xả điện thông qua transistor.
quá trình lại được lặp lại
-Ngõ ra out ra có tín hiệu dao động dạng sóng vuông, có chu kì ổn định là Vcc.
Cung cấp cho IC có thể sử dụng từ 4,5V đến 15V.
-Tụ 103 (10nF) từ chân 5 xuống mass là cố định và có thẻ bỏ qua ( không lắp
cũng được)
-Khi thay đổi điẹn trỏ R1 và R2 ,giá trị C1 bạn sẽ thu được Dao động có tần số
và độ rộng xung theo công thức.
T =0.7(R2+2R3)C1
f=1.4/((R2+2R3)C1)
1.5. IC 7408
Đây là mạch tích hợp của 4 cổng AND gồm có các chân như hình ởtrên .
Một số loại cổng AND thường gặp như : 7408 , 74LS08 và 74S08 trong đó 7408
có cấu tạo đơn giản nhất và được sử dụng rộng rãi nhất.
- Đèn chỉ thị 7 đoạn gồm 7 diode phát quang (LED: Light Emission Diode) hay
7 chỉ thị tinh thể lỏng (LCD: Liquid Crystal Display).Mỗi bit được thể hiện bằng
một đoạn sáng a, hoặc b, hoặc c... đến g.
- Có hai loại chỉ thị 7 đoạn: Anot chung và Catot chung.
- Nhờ 7 đoạn sáng này ta có được 10 số thập phân từ 0 đến 9.
Hình 1.8. Sơ đồ nối chân giữa khối giải mã và khối hiển thị.
- Khi bộ hiển thị LED 7 đoạn được sử dụng rộng rãi, 1 con IC với tên là "Bộ
giải mã BCD sang 7 đoạn" được phát triển nhằm đơn giản hóa việc sử dụng
led 7 đoạn. Dữ liệu định dạng kiểu nhị phân sau khi được IC sử lý sẽ được
hiển thị chính xác lên màn hình bằng dạng số tương ứng (0-9).
- Mặc dù IC này hoạt động không cần chốt, nhưng IC trong trường hợp này có
sẵn chốt 4-bit (được sử dụng cho ví dụ sau). Ở ví dụ này chốt được thiết lập sao
cho dữ liệu nhập vào có thể truyền thông suốt qua bộ giải mã.
- Bảng mã cho Led anode chung (a là MSB, dp là LSB):
Vì đây là LED anode chung lên khi các thanh tương ứng ở mức “1” sẽ sáng và
hiển thị theo số nhị phân.
Trong chương này chúng em đã trình bày sơ lược về các linh kiện được sử dụng
trong mạch. Phần thiết kế và thi công cũng như cách chọn linh kiện chúng em
xin được trình bày trong chương tiếp theo.
Khối
nguồn
Nguồn cung cấp cho toàn mạch là nguồn 5V 1 chiều. Nguồn ta dùng ở đây
có tính ổn định cao để mạch đếm chính xác nếu ta dùng nguồn không ổn định
như pin, khi hết pin thì mạch đếm sẽ bị gián đoạn.
Điện áp hiện tại là 12V DC mà yêu cầu điện áp của mạch là 5V DC lên ta cho
qua IC ổn áp 7805 đểổn định điện áp về 5V DC cấp cho mạch hoạt động.
Sau chỉnh lưu và ổn áp điện áp còn nhấp nhô ta cho qua tụ để san phẳng điện áp.
Tụ điện có điện dùng càng lơn thì điện áp đầu ra càng phẳng.cùng với tụ phân
cực ta dùng thêm tụ gốm để lọc nhiễu cao tần.
Hình 2.4: Dạng sóng điện áp sau khi được lọc bằng tụ điện
NE555 là một thiết bị hết sức ổn định cho sự dao động và tạo ra độ chính xác
định thời
Từ tín hiệu được mã hóa là mã BCD chúng ta không thể đưa ra hiển thị ngay
được mà phải qua khối giải mã để có thể hiển thị được.
Mã BCD8421 tương tự như mã nhị phân 4 bit ta đưa vào khối giải mã.
Khối giải mã có nhiệm vụ giải mã BCD ra mã thập phân hiển thị trên led 7
thanh.
Vì led 7seg của chúng ta sử dụng là loại anot chung lên ta sử dụng IC giải mã là
IC 7447 hoặc 74247 có các ngõ ra là ở mức thấp
Sau khối giải mã tín hiệu đã được giải mã được đưa ra hiển thị.
Cấu tạo của led 7 đoạn gồm 7 diode phát quang hay được nối chung anot với
nhau. Mỗi bit được thể hiện bằng việc sáng led a,led b .... đến led g.
Sau khi dùng máy biến áp ta được nguồn điện 12VAC. Sau đó ta cho nguồn
điện qua cầu chỉnh lưu. Lúc này nguồn điện được chuyển từ tín hiệu xoay
chiều thành tín hiệu một chiều. Tiếp theo ta cho nguồn điện qua tụ điện để lọc
phẳng tần số. Cuối cùng ta cho nguồn điện qua IC 7805 và trở thành nguồn
điện 5VDC cấp nguồn cho mạch điện Mạch nguồn xung Ne555 cũng được
hoạt động và tạo ra tín hiệu cấp cho mạch đếm bắt đầu hoạt động
Khi ic74192 nhận tín hiệu từ Ne555 chảy vào chân 5 thì lập tức khối điều
khiển tín hiệu cũng làm việc và chuyển các trạng thái 0 1 sang ic giải mã
74247 ở các chân Qa Qb Qc Qd .nhiệm vụ còn lại của bộ đếm là hiển thị các
trạng thái đó ra led 7 thanh thành các số.
Các chân xuất tín hiệu từ Qa đến Qd của cả 3 ic 74192 lúc này hoạt động như
1 bộ đếm thông thường. Do đề tài giới hạn từ 000 đến 100 nên ta sử dụng
thêm 1 cổng logic là…(7408) để giới hạn số đếm cho toàn mạch .Lúc này để
reset khi đếm đến 100 thì ta dựa vào bảng karnaugh để kiểm tra. Tại U1 ta
reset ở số 1 có trạng thái là 0 0 0 1. U2 ta reset ở số 0 có trạng thái 0 0 00 và
U3 ta reset ở số 1 có trạng thái 0 0 0 1(vì muốn reset ở 100 ta phải đưa lên 1
đơn vị reset tức là lấy 101 để reset)
Ở các mức tích cực là 1 ta đưa về chung 1 cổng logic 7408. Khi cả 3 ic 74192
đưa ra tín hiệu ở cùng một mức 1 ở các Qabcd đã gán vào cổng 7408 thì lập
tức ic 7408 sễ đưa tín hiệu là 1 về chân số 14 MR (tức là chân reset) khi chân
14 nhận tín hiệu dương (tức là mức tích cực) thì đồng thời cẩ 3 ic 74192 cũng
nhận tín hiệu reset và sẽ xóa toàn bộ các số đếm tiếp theo và chạy lại từ đầu
và bộ đếm tiếp tục một chu kì tiếp theo.
Tiến hanh làm mạch lên phíp đồng dựa trên sơ đồ mạch in đã vẽ
Trong chương này chúng em đã trình bày sơ đồ khối và chức năng từng
khối.Sơ đồ nguyên lý, sơ đồ mạch in, chọn và thi công thành công mạch thực
hiện đúng chức năng mà đề tài đề ra.
-Sau thời gian thực hiện đồ án môn học, cùng với sự hướng dẫn tận tình của thầy
Nguyễn Văn Vinh, chúng em đã hoàn thành đồ án theo quy định. Để thực hiện
được yêu cầu của đề tài, chúng em đã không ngừng học hỏi, những vấn đề về
các linh kiện điện tử và các vấn đề khác liên quan.Vì thế kiến thức về điện tử,
kinh nghiệm thực tế về làm mạch đã có sự tiến bộ. Một lần nữa chúng em xin
chân thành cảm ơn thầy!
- Vì sản phẩm làm ra chỉ mang tính nghiên cứu nên còn mang tính cơ bản và
chưa được sử dụng rộng rãi ngoài thực tế.
- Do thời gian và điều kiện của sinh viên nên sản phẩm chưa được hoàn hảo.
-Chúng ta có thể phát triển đề tài lên dùng các cảm biến để làm mạch quản lí
bãi xe hay tăng số đếm lên nhiều lần để đếm được số lương lớn hơn.
Trên đây là đồ án môn học của em sau một thời gian nguyên cứu tìm hiểu
đã hoàn thành. Vì kiến thức còn hạn chế cùng với thời gian có hạn đồ án
còn nhiều thiếu sót và bất cập rất mong mọi ý kiến đóng góp để em có thể
sửa đổi và được hoàn thiện hơn.
Giáo trình ‘‘ kĩ thuật số’’- Phạm Ngọc Thắng-Bùi Thị Kim Thoa
Tác giả: Giảng viên Th.S Nguyễn Xuân Công Trường Đại Học SPKT
Hưng Yên
Sách linh kiện điện tử Tác giả - Giảng viên Lê Thị Hồng Thắm Trường
đại học công nghiệp TPHCM.
Sách sơ đồ chân linh kiện bán dẫn tác giả: Dương Minh Trí- Xuất bản lần
thứ 5, Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật.