Professional Documents
Culture Documents
Lj1Fg: ! ! Lj1Fg K - LJLWSF) LJSF Af6 DFGJ HLJGDF K/) SF) K - Toif K - Efj
Lj1Fg: ! ! Lj1Fg K - LJLWSF) LJSF Af6 DFGJ HLJGDF K/) SF) K - Toif K - Efj
Ph:4784657, 9851095070
;fO{6sf] gfd k|of]udf NofOPsf] ldlt ;fO{6sf] gfd k|of]udf NofOPsf] ldlt
Yahoo 1995 Youtube 2005
hotmail 1996 Twitter 2006
google 1997 September 15 Whatsapp 2009
Skype 2003 Viber 2010
Facebook 2004
Capacity sDKo'6/df e08f/0f ul/Psf] tYofªsnfO{ gi6 ug]{, cgfjZos kmfOnx?sf] ;[hgf ug]{ tyf sDKo'6/sf] sfo{ IfdtfnfO{
gsf/fTds c;/ k'¥ofpg] vfnsf k|f]u|fdx?nfO{ sDKo'6/ efO/; elgG5 . Fred Cohen n] ;j{k|yd !(*# df sDKo'6/ efO/; zAbsf] k|of]u
u/]sf lyP .
kfO/];L (Piracy) Ps JolQmsf] l;h{gf ;h{ssf] cg'dlt ljgf g} gSsn (Copy) u/L To;sf] j]rljvg u/L cfDbfgL ug]{ sfo{ xf] .
o;nfO{ k|ltlnkL P]gn] !),))) b]lv ! nfv ;Dd hl/jfgf jf ^ dlxgf s}b x'g ;S5 .
Hacking/Cracking sDKo'6/sf] dfWodjf6 c? JolQmsf] sfo{ If]qdf cgfjZos ?kdf xfgL, gf]S;fgL k'¥ofpg], uf]Ko ;'rgf ;fj{hlgs ug]{
tyf k|f]u|fdx? gi6 ul/lbg] sfo{nfO{ xoflsª elgG5 .
Wi-Fi sDKo'6/, df]jfOn h:tf ljB'lto pks/0fjf6 lglZrt If]q leq ljgf tf/ OG6/g]6 ;]jf ;+rfng ug{ ;lsg] k|ljlw g} Wi-Fi xf] .
Internet 6]lnkmf]g, df]jfOn, Od]n, :of6]nfO6 nufotsf ljB'lto pks/0fjf6 k|jflxt x'g] ;"rgf tyf tYofªsf] ljZj ;+hfnLs[t
:j?knfO{ Internet elgG5 . ;g\ !(^) df Internet sf] kl/If0f cd]l/sL ;'/Iff cfof]hgfdf ul/Psf] lyof] . g]kfndf OG6/g]6 ;g\ !(($
jf6 lghL If]qsf] ds{06fOn sDo"lgs];gn] ;]jf z'? u/]sf] lyof] .
;"rgf tyf ;+rf/ k|ljlw
;/sf/L If]qjf6 k|bfg ul/g] ;]jf ;'ljwfx?nfO{ ;"rgf k|ljlw dfkm{t Jojl:yt u/L ;]jf k|jfxdf Economy, Efficency and
Effectiveneess Nofpg] k4ltnfO{ E-Governance elgG5 . ;"rgf tyf ;+rf/ If]qnfO{ r':t, k|efjsf/L Pj+ e/kbf]{ jgfpg k|of]u ul/g]
k|ljlwnfO{ g} ;"rgf tyf ;+rf/ k|ljlw elgG5 . h:t}M ljB'lto zf;g (e-governance), ljB'lto jfl0fHo (e-commerce), b"/ ;+rf/
(Tele-communication), b'/ lrlsT;f (Tele-medicine) cflb . g]kfndf ;j{k|yd lj=;= @)%& df ;"rgf k|ljlw gLlt NofOPsf]
xf] . xfn ;"rgf k|ljlw gLlt @)^& sfof{Gjogdf /x]sf] 5 . sfe|] lhNnfsf] jg]kfsf] ;"rgf k|ljlw kfs{ lgdf{0f ul/Psf] 5 . ;"rgf k|ljlwdf
kx'Fr ePsf / gePsfx? jLrsf] km/snfO{ Digital Divide elgG5 .
;"rgf ;"rgf c+u|]hL zAb Information sf] g]kfnL ¿k xf] h;sf] cy{ x'G5 æs'g} ljifoj:t'sf] 1fgÆ . To;}n] ;"rgf eg]sf] lglZrt
hfgsf/L lbg] 1fg jf tYo xf] . ;"rgfnfO{ c+s, cIf/, zAb, lrq, rnlrq / WjgLdf k|:t't ul/G5 . To;}n] k':ts, kqklqsf, /]8Lof],
6]lnlehg, 6]lnkmf]g, Od]n, OG6/g]6 cflbaf6 k|fKt x'g] cy{k"0f{ ;Gb]z g} ;"rgf xf] .
;"rgf ;+sng ljlw
!= ;"rgf k|flKt / clen]vLs/0f M ljleGg ;|f]taf6 k|fKt ug]{ / k|fKt ;"rgfnfO{ pko'Qm 9fFrf jf k4ltdf clen]va4 ul/g] .
@= ;"rgf k|zf]wg jf 5gf]6 M k|fKt ;"rgf dWo] pko'Qm dfq 5fGg] / To;nfO{ cy{k"0f{ / pkof]uL agfpg cfjZos 9fFrfdf 9fNg] sfo{ .
#= ;"rgf ;Dk|]If0f jf k|jfx M pko'Qm ;dodf pko'Qm lgsfo ;+u7g jf :yfgdf ;"rgf k|jfx ug]{ .
;"rgfsf] e08f/0f
rflxPsf] ;do / :yfgdf k'g k|of]u ug{ ;lsg] u/L 8fo/L, kmfOn, /lh:6f/, sDKo'6/ cflbdf hDdf ug{] sfo{ .
;+rf/ zAb Nof6Lg efiffsf] "communis" / c+u|]hL efiffsf] "communication" g]kfnL ¿kfGt/0f xf] . h;sf] cy{ æcfbfgk|bfg ug'{Æ x'G5 .
To;}n] s'g} b'O{ JolQm jf kIfx¿aLr ;"rgf, ljrf/, wf/0ff, efjgfx¿ ;f6f;f6 jf cfbfgk|bfg ug'{ g} ;+rf/ xf] . s'g} b'O{ kIf aLr af]n]/, n]v]/
jf b'j} kIfn] a'em\g ;Sg] ;+s]t jf Jojxf/åf/f ;"rgfsf] cfbfgk|bfg ul/g] sfo{nfO{ g} ;+rf/ elgG5 .
hGt' jg:klt / ltgLx¿af6 lg:sf;g ePsf kbfy{x¿af6 k|fKt x'g] pmhf{nfO{ h}ljs pmhf{ elgG5 . h:t}M afof]df;, jfof]UofF; cflb .
-s_ afof]df; M d'Votof jg:kltsf d/]/ ;'s]sf] efux¿ k/fn, 5jfnL, e';, sf7sf] w'nf] cflbnfO{ afof]df; elgG5 .
-v_ afof]UofF; M hgfj/x¿sf] dnd"q tyf s'lxPsf jg:kltsf efux¿af6 ljR5]bg u/L agfOPsf] UofF;nfO{ afof]UofF; cyf{t\ uf]a/ UofF; elgG5 .
o;df ldy]g (50-75%), sfa{g8fO{cS;fO8 (25-50%), gfO6«f]hg (0-10%) , xfO8«f]hg (0-1%), xfO8«f]hg ;NkmfO8 (0-3%) tyf
clS;hg (0-1%) sf] ;ld>0f x'G5 .g]kfndf ;g\ !(&$ b]lv afof]UofF;sf] sfo{qmd ;'?jft ePsf] xf] .
jfo" phf{ tLj| ultdf alx/x]sf] xfjfsf] ;xfotfn] pTkfbg u/]sf] phf{nfO{ afo" phf{ elgG5 . jfo" zlQmaf6 lah'nL lgsfNg] klxnf] b]z
8]gdfs{ xf] . jfo" zlQmsf] k|of]usf] nflu pko'Qm dflgPsf] g]kfnsf] lhNnf d':tfË xf] .
lhof]yd{n pmhf{ M k'YjLsf] leqL efudf /x]sf] tfkzlQmnfO{ pkof]u u/L pTkGg x'g] zlQmnfO{ lhof]yd{n phf{ elgG5 . k[YjLsf] ;txaf6
k|ltlsnf]ld6/ ulx/fOdf cf};t 30°C tfkqmd a9\b} hfG5 . oxL tfkzlQm pkof]u u/L kfgLnfO{ afkm agfO OlGhg ;+rfng u/]/ ljB't \
pTkfbg ug{ ;lsG5 . e"–tfkLo phf{sf] ;|f]tsf] nflu g]kfnsf] k|l;4 lhNnf l;Gw'kfNrf]s xf] .
Hjf/ef6f phf{ ;d'Gb|df p7\g] Hjf/ef6fsf] ;xfotfaf6 pTkfbg ul/g] phf{nfO{ Hjf/ef6f phf{ elgG5 . ;d'Gb| glhssf If]qx¿df Hjf/sf
sf/0fn] cfpg] kfgLnfO{ ;+lrt u/L To;af6 6jfO{g 3'dfP/ ljB't pTkfbg ul/G5 .
Go"lSno/ phf{ tTjsf] k/df0f'df /x]sf] Go'lSno;sf] ;+of]hg jf ljR5]bgaf6 pTkGg x'g] phf{nfO{ Go"lSno/ phf{ elgG5 .
gfO6«f]hg a];sf] qmd km/s km/s x'g] ePsfn] ljleGg hfltsf hLjx? tyf Pp6} hfltsf hLjx?aLrdf leGgtf cfpF5 .
:jf:Yo
ljZj :jf:Yo ;ª3sf cg';f/ /f]u / b'j{ntfjf6 d'Qm x'g' dfq geO{ zf/Ll/s, dfgl;s tyf ;fdflhs tj/n] k"0f{ tGb'?:t x'g'nfO{ g} :jf:Yo
elgG5 . o; kl/efiffn] /f]ujf6 d'Qm x'g'sf ;fy} :jf:Yosf cfwf/e"t tLg kIfx? – zf/Ll/s, dfgl;s / ;fdflhs kIfnfO{ hf]8 lbPsf] 5
.zf/Ll/s :jf:Yo cGtu{t zf/Ll/s ljsf; / tGb'?:tL kb{5 . dfgl;s :jf:Yo cGtu{t :j:y lrGtg / dl:tissf] ljsf; k5{ . ;fdflhs
:jf:Yodf JolQmsf] ldng;fl/tf, ;xof]usf] efjgf, cfr/0f, g]t[Tj / ldqtf sfod ug]{ Ifdtf cflb kb{5g\ . To;}n] zf/Ll/s tGb'?:t /lx
dfgl;s ?kn] ;r]t eO{ ;fdflhs / cfly{s tj/n] pTkfbgzLn hLjg ljtfpg ;Sg' g} :j:y x''g' xf] .
:j:y dflg;df x'g'kg]{ u'0fx?
– ;Grf] x'g' – cfTdljZjf; / cfTd lgoGq0f x'g'
– hfFu/ cfpg' – :j:y lrGtg ug{ ;Sg'
– ef]s nfUg' / lgb|f kg'{ – ;xof]usf] efjgf x'g'
– xFl;nf] / v';L b]lvg' – c? ;+u ldn]/ j:g ;Sg' .
– lrGtf d'Qm x'g'
æ;Dk"0f{ pknlAw eGbf :jf:Yotfsf] k|flKt pRrtd tyf c;n pknlAw xf]Æ uf}td a'4
WHO sf] :yfkgf ;g\ !($* clk|n & df ePsf] xf] .
g]kfnn] WHO sf] ;b:otf ;g\ !(%$ d] !) df k|fKt u¥of] .
o"lg;]km (UNICEF) sf] :yfkgf ;g\ !($^ df eof] .
WHO n] ;g\ !(&* df æ;j}sf] nflu :jf:Yo ;]jf hgtfsf] clwsf/Æ elg 3f]if0ff u/]sf] lyof] .
g]kfnn] lj=;= @)%$ df @) jif{ :jf:Yo gLlt NofPsf] xf] .
g]kfnnfO{ lj=;+= @)#$ j}zfv ! ut] ljkm/d'Qm b]z 3f]if0ff ul/of] .
v]nf8Ln] gzfn' cf}ifwL k|of]u u/] gu/]sf] kQf nufpg ul/g] kl/If0fnfO{ 8f]lkË 6]i6 elgG5 .
cGt/fli6«o kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfkgf ;g\ !($* df eof] .
lj=;= @)!% df cf}+nf] pGd'ng ;ª3sf] :yfkgf eof] .
Special Day Date ljZj cj'{b /f]u lbj; km]a'|c/L $
World Leprosy Day 30th Janaury ljZj kfgL lbj; dfr{ @@
World TB Day 24th March
World Health Day 7th April
ljZj bd lbj; d] #
Labour Day 1st May ljZj dft[Tj lbj; d] *
World Redcross Day 7th May cGt/fli6«o g;{ lbj; d] !@
World Smoking Day 31th May ljZj /Qmbfg lbj; h'g !$
World Environment Day 5th June ljZj d'6' lbj; ;]K6]Da/ #)
World Population Day 11th July ljZj xftw'g] lbj; cS6f]a/ !%
International Peace Day 17th September
World Mental Health Day 10th October
ljZj vfB lbj; cS6f]a/ !^
World Sight Day 11th October ljZj dw'd]x lbj; gf]e]Da/ !$
World AIDs Day 1st December ljZj ckfË lbj; l8;]Da/ #
/f]u (Disease)
z/L/sf s'g} klg cªux?sf] sfo{df cfPsf] u8j8Lsf sf/0f c;lhnf] x'g', b}lgs sfdx? ug{ ufx|f] x'g' jf sfdx? ug{ g} g;Sg] x'g'nfO{ …/f]uÚ
elgG5 . To;}n] /f]unfO{ k|f0fLsf] hLjgdf cfpg] c;Gt'ngsf] cj:yf elgG5 . jf:tjdf dflg;sf] zf/Ll/s, dfgl;s / ;fdflhs kIfdf cfpg]
c;Gt'ngsf] cj:yf g} /f]u xf] . j]ai6/ (Webster disctionary) sf cg';f/ /f]u eg]sf] zf/Ll/s :jf:Yo IfL0f, :jf:Yolxgtf / cGo z/L/sf]
k|d'v k|lqmof l5Gg–leGg x'g] cj:yf xf] .
/f]unfO{ ;g]{ /f]u / g;g]{ /f]u u/L b'O{ efudf ljefhg ug{ ;lsG5 .
;/;kmfO{
;/;kmfO{ eg]sf] ;kmf ;'U3/ jgfpg' xf] . :j:y jGgsf nflu j/k/sf jftfj/0f ;km ;'U3/ x'g' clt cfjZos x'G5 . o;sf nflu cfkmgf] 3/, 3/
jl/kl/sf If]q, 5/l5d]s / ;d"bfo ;kmf /fVg'k5{ . o;n] ubf{ ToxfFsf] hldg, xfjf, kfgL h:tf ef}lts kIfx? ;kmf / :j:ys/ jGg dbt
k'¥ofpF5 . :j:ys/ jftfj/0fn] dflg;nfO{ lg/f]uL jGg ;xof]u k'¥ofpF5 . o;n] dflg;nfO{ pTkfbg d"ns Ifdtfsf] clej[l4 u/fpF5 .
;/;kmfOsf nflu cfkm\gf] 3/, clkm;, pBf]u snsf/vfgfaf6 lg:sfl;t cgfjZos 7f]; tyf t/n kbfy{sf] plrt lj;h{g ug'{kb{5 . kmf]xf]/
kbfy{sf] k|s[lt x]/L sd k|of]u, k'g k|of]u jf k'g rqm0f ug{ ;lsg]nfO{ ;f]xL cg'?k ug'{kb{5 . ;8\g], uNg] kbfy{nfO{ dnsf] ?kdf k|of]u ug{
;lsG5 . ls6f0f'oQm kmf]xf]/ kbfy{nfO{ hnfpg' pko'Qm x'G5 guNg] / ghNg] kbfy{nfO{ uf8\g' pko'Qm x'G5 . vf]nfgfnf gbL, tfn, kf]v/Ldf
kmf]xf]/ kbfy{ kmfNg' x'Fb}g . kmf]xf]/ kbfy{sf] k|s[lt / u'0fsf] cfwf/df To;sf] lj;h{g u/L ;/;kmfOdf Wofg lbg' kb{5 .
s]lx dxTjk'0f{ hfgsf/L
ljZjsf] klxnf] Pl06afof]l6s cf}iflw Penicillin xf] .
;a}eGbf a9L /f]u ;fg{] hLj lem+uf xf] .
8]+u' /f]u Pl8h Ph]K6fO{ gfds nfdv'6\6]sf] 6f]sfOaf6 ;g{] u5{ .
g]kfndf of] /f]usf] cflwsf/Ls hfgsf/L ;g\ @))^ b]lv ePsf] .
bfb'/f /f]usf] ljiff0f' ;g\ !(%$ kQf nfu]sf] xf] .
Ifo/f]usf] lhjf0f' ;j{k|yd /f]a6{ sf]r -;g\ !**@_ n] kQf nufPsf x'g\ .
P8\; /f]u ;j{k|yd ;g\ !(*! -cd]l/sf_ kQf nfu]sf] xf] .
P8\; /f]usf] pTklt dWo clk|msf af6 ePsf] dflgG5 .
x]kf6fOl6; aL sn]hf]df ;+qmd0f x'g] /f]u xf] .
g]kfndf Ifo/f]u lgoGq0fsf nflu DOTS ljlwsf] ;'?jft lj= ;+= @)%$ -;g\ !((^_ b]lv ul/Psf] xf] .
vfgfdf kmnfd tTjsf] sdL ePdf /Qm cNktf /f]u nfU5 .
dflg;sf] d'6' km}ng] / v'Drg] lqmofnfO{ ;~rfng ug{ s[lqd ?kdf h8fg ul/g] oGqnfO{ Pece Maker elgG5 .
:j:y dflg;sf] d'6'sf] w8sg k|ltldg]6 ^)–*) x'G5 .
/utsf] u|'k ljefhg ;DalGw vf]h ug{] j}1flgs sfn{ n]08 l:6g/ sf] x'g\ .
:j:y jo:s JolQmsf] /Qmrfk 120/80 mm of Hg x'g' k5{ .
:j:y dflg;n] Ps ldg]6df ;fdfGotof !$ b]lv !* k6s Zjf; km]b{5 .
:j:y jo:s dflg;sf] z/L/sf] tfkqmd (*=^ 0F x'G5 .
:j:y jo:s dflg;sf] gf8Lsf] ult ;fdfGotof k|lt ldg]6 &@ k6s x'g' kb{5 .
clS;hgsf] dfqf sdL ePdf dflg;sf] z/L/df lgnf]kgf (Cyanosis) b]lvG5 .
g]kfnnfO{ lj= ;+= @)#$ j}zfv ! lakm/d'Qm b]z 3f]if0ff ul/of] .
g]kfndf nfu" cf}ifw lgoGq0f P]g lj=;+= @)## b]lv nfu" eof] .
g]kfn /]8qm; ;f];fO6Lsf] :yfkgf lj=;+= @)@) ePsf] xf] .
g]kfn kl/jf/ lgof]hg ;+3sf] :yfkgf lj=;+= @)!^ ePsf] lyof] .
g]kfndf kf]if0f sfo{qmd lj=;+= @)#& b]lv nfu" ePsf] xf] .
g]kfndf klxnf] k6s ;kmntfk"j{s d[uf}nf k|Tof/f]k0f lj+ ;+= @)^% ul/of] .
g]kfndf cf}krfl/s ?kdf ue{ktg ;]jfsf] k|f/De lj= ;+= @)^) r}q % ut] b]lv ul/Psf] xf] .
zxLb u+ufnfn /fli6«o x[bo/f]u s]Gb| lj= ;+= @)%# c;f/ !% b]lv ;~rfngdf cfPsf] xf] .
v]nf8Lx?n] gzfn' cf}iflw ;]jg u/] gu/]sf] kQf nufpg ul/g] k/LIf0fnfO{ 8f]lkª 6]i6 elgG5 .
!=*=$ b}lgs hLjgdf k|of]u x'g] j:t'x? ;fa'g, Knfli6s, /];f, sfFr, dn / ls6gfzs cf}ifwL, cflb .
l;d]G6 SoflN;od l;lns]6 / SoflN;od Pn'ldg]6sf] ld>0f g} l;d]G6 xf] . r'g9'Ëf (CaCO3) / laz]if k|sf/sf] df6f] (Al2O3SiO2) sf] w'nf]sf]
ld>0fnfO{ kfgLdf n]bf] agfO{ em08} !^))ºC ;Dd ttfP/ l;d]G6 SnLGs/ agfO{ @–#% lhK;d (CaSO4.2H2O) ldnfP/ lkg]/ l;d]G6 agfO{G5 .
l;d]G6 lSnGs/ r'g9'Ëf / laz]ifk|sf/sf] df6f]sf] w'nf]sf] ld>0fnfO{ kfgLdf n]bf] agfO{ ttfP/ agfOPsf]] l9SsfnfO{ l;d]G6 lSnGs/ elgG5 .
l;d]G6 agfpFbf lhK;d nj0f l;d]G6 hDg nfUg] ;do (Setting time) a9fpgsf] nflu lhK;d nj0f /flvG5 .
s+lqm6 / uf/f l;d]G6df afn'jf, /f]8f / kfgL ld;fP/ rnfO{ agfPsf] ld>0fnfO{ s+lqm6 elgG5 . l;d]G6df afn'jf / kfgL ld;fP/ agfOPsf]
ld>0fnfO{ uf/f elgG5 .
;]/fldS; sfa{g, gfO6«f]hg, l;lnsf, clS;hgo"Qm laz]if k|sf/sf] df6f] (xfO8«]6]8 cfn'ldlgod l;lns]6 (Al203.SiO22H2O) nfO{
;]/fldS; elgG5 .
sfcf]lng z'4 ;]tf] df6f]nfO{ sfcf]lng elgG5 . of] sk, Kn]6, efF8fs'8f agfpg k|of]u ul/G5 .
;]/fldS;sf u'0fx¿
logLx¿nfO{ pRr tfkqmddf klg k|of]u ug{ ;lsG5 . logLx¿ cGo /f;folgs tTj;Fu k|lts[of ub}{gg\ .
tfk / ljB'tsf s'rfns x'G5g\ .
;]/fldS;sf pkof]lutf
pRr tfkqmddf ttfpg] e§L agfpg k|of]u ul/G5 . ljB'tsf ˆo"h tf/ /fVg], lx6/ tf/ /fVg] h:tf ;fdfg agfpg .
gSsnL bfFt , xf8hf]gL{ agfpg . sk, Kn]6, efF8fs'F8f agfpg .
;]/fldS;sf efF8f df6f]nfO{ w'nf] kf/]/ kfgLdf d'l5G5 / laleGg cfsf/df 9fn]/ 3fddf ;'sfO{ e§Ldf *))ºC eGbf a9L tfkqmddf ttP/ s8f
7f]; a:t'sf] ¿kdf ;]/fldS;sf efF8fx¿ agfOG5 . ;]/fldS;sf efF8fx¿ tfk vKg ;Sg] kfgL g;f]:g] / ;lhn} k|lts[of gug]{ ePsf]n] vfB;fdfuL|
/fVg pko"Qm x'G5g\ .
;fa'g k\mof6LcDnsf] ;f]l8od of kf]6fl;od nj0fnfO{ ;fa'g elgG5 . ag:kltsf] t]n jf jf];f]nfO{ ;f]l8od xfO8f«]cS;fO{8 ;Fu ttfP/ ;fa'g
tof/ ul/G5 .
C3H5(OOCR)3+3NaOH 3NaOOCR+C3H5(OH)3
hxfF R=C17 H35_
;fa'gsf] gfd ;f]l8od kfnld6]6 (C15H31 COONa) ;f]l8od cf]ln/]6 (C16H33 COONa) ;f]8Lod l:6/]6 (C17H35 COONa)
;fa'gsf] agfj6 / o;n] kmf]x/ x6fpg] tl/sf
;fa'gsf] d'Vo @ efu x'G5g\ . !_ xfO8f«]sfa{g @_ ;f]l8od jf kf]6fl;od nj0fsf] sfjf]{h]n]6 ;d"x xfO8f«]sfa{g efu kfgLdf 3'Nb}g t/ lrNnf]
kbfy{df 3'N5 / sfjf]{h]n]6 efu kfgLdf 3'N5 . log} tTjn] j:t'df ePsf] kmf]x/nfO{ 3'nfP/ kfgLdf NofpF5 / kmf]x/ x6fpF5 .
l86/h]G6 xfO8f«]sfj{gjf6 k|fKt x'g] 3'ngzLn ;+Zn]lift k]6f«]lnod /;fognfO{ l86/h]G6 elgG5 .
h:t}M– !_ ;f]l8od nl/n ;Nkm]6, @_ cNsfOn j]lGhg ;Nkmf]g]6 #_ ;f]l8od kfO/f]kmf]l:km6 cflb .
Knfl:6s sfa{go"Qm df]gf]d/x¿sf] kf]lnd/fOh];g k|s[ofåf/f ag]sf s[lqd kbfy{x¿nfO{ Knfli6s elgG5 . h:t}M– kf]lnyLg, j]s]nfO6 .
dgf]d/ / kf]nLd/ sfa{lgs of}lussf] ;fgf] c0f' h;af6 kf]nLd/ agfOG5, To;nfO{ dgf]d/ elgG5 . w]/} dgf]d/x¿ ttfpFbf k/:k/df
6fFl;guO nfdf] c0f' aGb5, h;nfO{ kf]nLd/ elgG5 .
kf]nLd/fOh];g sfa{gsf dgf]d/x¿ ttfP/ kf]nLd/ agfpg] k|s[ofnfO{ kf]nLd/fOh];g elgG5 .
k|fs[lts kf]nLd/ k|s[lt åf/f l;lh{t kf]nLd/nfO{ k|fs[lts kf]nLd/ elgG5 . logLx¿ laleGg hLjsf] dfWodaf6 aGb5g\ . h:t}M– /a/,
:6fr{, k|f]l6g cflb .
ydf]{Knfli6s ttfpFbf kUng] / rflxPsf] cfsf/df kl/jt{g ug{ ;lsg] g/d nrsbf/ Knfli6snfO{ ydf]]{Knfli6s elgG5 . h:t}M – kf]lnyLg,
PVC cflb .
pkof]lutfx¿M
jflN6g, kfOk, 8f]/L, emf]nf cflb agfpg . lah'nLsf] tf/sf] s'rfnssf] ¿kdf .
ydf]{;]l6+u Knfli6s o;sf u'0f
ttfpFbf gkUng], cem s8f x'Fb} hfg] Knfli6snfO{ ydf]{;]l6Ë elgG5 . h:t}M– j]s]nfO6
kmd{nl8xfO8 / sfaf]{lgs cDnsf] ld>0faf6 tof/ ul/Psf] ydf]{;]l6Ë Knfli6snfO{ a]s]nfO6 elgG5 .
pkof]lutfx¿
k|];/s's/sf] ;dfpg] 7fpFdf k|of]u ug{ . af]6nsf] lasf]{, 6fFs, s's/sf] aL8 cflbdf k|of]u ul/G5 .
ljB'tsf] ;fdfgx¿ :jLr, Knu, ;s]6, ˆo"h cflb agfpg .
Page 14 Columbia Academy, E-mail:- columbia.academy01@gmail.com
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657, 9851095070
ydf]{Knfli6s / ydf]{;]l6+u Knfli6s
ydf]{Knfli6s kf]nLlyg ydf]{;]l6Ë j]s]nfO6
! of] ttfpFbf kUnG5 . ! of] ttfpFbf kUnb}g .
@ o;nfO{ lr:ofpFbf 7f]; x'G5 . @ o;nfO{ ttfpFbf s8f x'G5 .
# o;nfO{ k'gM k|of]udf Nofpg ;lsG5 . # o;nfO{ ttfP/ k'g k|of]udf Nofpg ;lsb}Fg .
$ of] g/d, nrsbf/ / tlGsg] x'G5 . $ of] s8f / lk6\ lk6\ km'6\g] x'G5 .
/];f
alnof] / tGsg] u'0f ePsf wfuf] h:tf a:t'x¿ g} /];f x'g\ . /];f d'Vo @ k|sf/sf x'G5g\ .
!= k|fs[lts /];f M k|fs[lts ¿kdf pTkfbg x'g] /];fx¿nfO{ k|fs[lts /];f elgG5 . h:t} M skf;, h'6, pmg cflb .
@= s[lqd /];f M dflg;n] k|of]uzfnfaf6 pTkflbt /];fnO{ s[lqd /];f elgG5 . h:t} M /]og, gfOng cflb .
k|fs[lts /];fx¿ l56} ;8\5g\ / k|b'if0f ub}{gg\, To;}n] s[lqdsf] t'ngfdf /fd|f] dflgG5 .
;+Zn]lift /];fx¿
/f;folgs ljlwåf/f agfOPsf /];fx¿nfO{ ;+Zn]lift /];f elgG5 . h:t} M gfOng, kf]lni6/, Pqm]lns cflb .
k'g?Tkflbt /];f
skf;df x'g] ;]n'nf]h / sf7leqsf] kNk k|of]u u/L /f;folgs tl/sfn] pTkfbg ul/Psf] /];fnfO{ k'g?Tkflbt /];f elgG5 . h:t} M /]og .
/]og
skf;df x'g] ;]n'nf]h, sf7 leqsf] kNk / ;f]l8od xfO8«f]cS;fO8, sfj{g8fO ;NkmfO8, ;Nkm'l/s Pl;8 ldnfP/ /]og agfOG5 .
pkof]lutfx¿
;f/L, s'tf{, Aof08]h agfpg k|of]u ul/G5 . 6fo/ agfpg, cflb sfddf k|of]u ul/G5 .
sfk]{6 agfpg .
k|fs[lts ;]n'nf]h kmfOa/x¿
k|s[ltdf kfOg] kf]nLd/nfO{ ;]n'nf]h elgG5 . ag:kltsf] sf]ifsf] sf]ifleQfdf ;]n'nf]h kfOG5 . k|fs[lts ;]n'nf]h kmfOa/x¿ skf; / h'6 x'g\ .
sfFr
l;lnsf / wft'sf] of}lus aLr k|ltlqmof eO{ ag]sf] wft'sf] l;nLs]6 of}lus g} sfFr xf] .
Sjfh{ sfFr
l;nLsfnfO{ cTolws tfkdf -em08} !^))°C_ ttfpFbf aGg] lqmi6nfOg sfFrnfO{ Sjfh{ sfFr elgG5 .
pkof]lutfx¿
ljB'tLo pks/0f agfpg . /+uLg Sjfh{, ax'd"No kTy/ agfpg k|of]u ul/G5 .
/f;folgs k|of]uzfnfsf ;fdu|L agfpg .
Sjfh{ sfFrsf u'0fx¿
of] w]/} s8f x'G5 . tfksf] 36a9fpg] c;/ ub}{g .
kfgL / cDn;Fu k|ltlqmof ub}{g .
Sjfh{ sfFrdf tfksf] c;/ gkg]{ cyf{t\ tfkn] ubf{ x'g] k|;f/ Hofb} sd x'G5 To;}n] ttfP/ lr;f]kfgLdf b'afpFbf klg km'6 \b}g .
kfgL sfFr (Water Glass)
l;lnsfnfO{ ;f]l8od sfaf]{g]6 jf kf]6fl;od sfaf]{g]6;Fu sl/a *))°C ;Dd ttfpFbf qmdzM ;f]l8od l;lns]6 jf kf]6fl;od l;lns]6 aGb5 .
h;nfO{ kfgL sfFr (Water Glass) elgG5 . of] kfgLdf 3'Ng] ePsf]n] o;nfO{ kfgL sfFr elgPsf] xf] .
SiO2+Na2 CO3 Na2SiO3+CO2
SiO2 + K2 CO3 K2 SiO3 + CO2
pkof]lutfx¿
clUgk|lt/f]ws ;fdfg agfpg . l;lnsf uf8]{g agfpg .
;fwf/0f sfFr
l;lnsf;Fu ;f]l8od sfaf]{g]6 / SofN;Lod sfaf]{g]6 ld;fP/ ttfpFbf aGg] ;f]l8od l;lns]6 / SoflN;od l;lnsf]6sf] ld>0fnfO{ ;fwf/0f sfFr
elgG5 .
pkof]lutfx¿
;fwf/0f af]6n, em\ofndf k|of]u ul/g] sfFr, 6]i66\o'a cflb agfpg k|of]u ul/G5 .
n]G;, lk|Hd agfpg k|of]u ul/G5 .
%)Ü l;lnsf, !%Ü ;f]l8od sfaf]{g]6, !)Ü SoflN;od sfaf]{g]6 / @%Ü sfFrsf 6'qmfx¿ ld;fP/, ttfP/, kufn]/ ;fwf/0f sfFr agfOG5, h'g ;lhn}
kUng] ePsf]n] g/d sfFr klg elgG5 .
l;lnsf;Fu ln8 dgf]cS;fO8sf] k|ltlqmof eO{ ln8 l;lns]6 aGb5 . h;n] ubf{ o;sf] l/km\ofS6Le OG8]S; a9\5 . o; k|sf/sf] sfFraf6 n]G;, lk|Hd
cflb k|sfz ;DaGwL pks/0f agfOG5 .
s8f sfFr
l;lnsf;Fu kf]6fl;od sfaf]{g]6 / SoflN;od sfaf]{g]6sf] ld>0fnfO{ ttfpFbf aGg] kf]6fl;od l;lns]6 / SoflN;od l;lns]6sf] ld>0fnfO{ s8f sfFr
elgG5 . o;nfO{ kf]6f; nfOd sfFr klg elgG5 .
u'0f ;fwf/0f tfkqmddf kUnFb}g .
pkof]lutf xf8{Unf; 6]i66\o'j agfOG5 .
af]/f]l;lns]6 jf kfO/]S; sfFr
l;lnsf;Fu ;f]l8od sfaf]{g]6, SoflN;od sfaf]{g]6 / j]l/s cS;fO8 ld;fP/ ttfpFbf aGg] ;f]l8od l;lns]6, SoflN;od l;lns]6 / jf]/f] l;lns]6sf]
ld>0fnfO{ jf]/f]l;lns]6 jf kfO/]S; sfFr elgG5 .
u'0f tfksf] 36a9n] k|efj kfb{}g .
Page 15 Columbia Academy, E-mail:- columbia.academy01@gmail.com
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657, 9851095070
pkof]lutf k|of]uzfnfdf k|of]u ul/g] tfk vKg ;Sg] pks/0f agfOG5 .
o;df jf]/f]l;nLs]6 ePsf]n] tfksf] 36a9sf] sd k|efj kb{5 .
ln8 lqmi6n sfFr jf km\n'6 Unf;
l;lnsf;Fu kf]6fl;od sfaf]{g]6 / ln8 cS;fO8nfO{ ld;fO ttfP/ agfOPsf] kf]6fl;od l;lns]6 / ln8 l;lns]6sf] ld>0fnfO{ ln8 lqmi6n] sfFr jf
km\n'6 sfFr elgG5 .
o;sf] l/km\ofS6Le OG8]S; a9L x'G5 . n]G;, lk|Hd, lah'nLsf lrd cflb agfOG5 .
/ª\uLg sfFr
;fwf/0f sfFr agfpg] ld>0fdf ljleGg wft'sf cS;fO8x¿ ld;fO ttfP/ agfOPsf ljleGg /ªsf sfFrnfO{ /lª\ug sfFr elgG5 .
;hfj6sf ;fdu|L agfpg . ;gUnf; agfpg k|of]u ul/G5 .
6«flkms nfO6 agfpg .
/ª\uLg sfFr agfpg k|of]u ul/g] wft'sf cS;fO8x¿
sfFrsf] /ª wft'sf] cS;fO8 j}hgL DofUgLh cS;fO8
gLnf] sf]jfN6 cS;fO8 /ftf] sk/ cS;fO8
sfnf] lgs]n cS;fO8 kx]Fnf] cfO/g cS;fO8
xl/of] qmf]ldod cS;fO8 ;]tf] l6g cS;fO8
dn
lj?jfsf] a[l¢ / lasf;sf nflucfjZos tTj o'Qm of}uLs kbfy{nfO{ dn elgG5 h;nfO{ df6f]df ldnfP/ lj?jfnfO{ k|bfg ul/G5 . dn d'Vo @
k|sf/sf x'G5g\ . !_ h}ljs dn . @_ /f;folgs dn .
NPK
gfO6«f]hg, kmf]:kmf]/; / kf]6fl;od tTjo'Qm dnnfO{ NPK elgG5 .
gfO6f«]hgo'Qm dnsf] pkof]lutfM
lj?jfsf] a[l¢sf nflu cfjZos kb{5 . kft, km"n / kmnx¿ ljsl;t / 7'nf x'gsf nflu rflxG5 .
kmf]:kmf]/;o'Qm dnsf] pkof]lutfM
la?jfsf] h/fsf] a[l¢ lasf; ug{ . kft / 6';f x's{g dbb\t ub{5 .
kmn kfSg / cGgsf bfgf lasf; x'g .
kf]6fl;od o'Qm dnsf] pkof]lutfM
la?jfnfO{ vfgf agfpg dbb\t ub{5 .
/f]u lg/f]ws Ifdtf a9fpg cfjZos kb{5 .
/f;folgs dn
/f;folgs kbfy{sf] ld>0fx¿n] ag]sf] dnnfO{ /f;folgs dn elgG5 . h:t}M– Pdf]lgod gfO6«]8, o'l/of, Pdf]lgod ;Nkm]6, kf]6fl;od
;Nkm]6 cflb .
gfO6f«]hgo'Qm dn M
!_ Pdf]lgod gfO6«]6 (NH4NO3) @_ Pdf]lgod ;Nkm]6 [(NH4)2SO4]
#_ SofN;Lod Pdf]lgod gfO6«]6 (Ca (Na3)2NH.NO3) $_ o'l/of (Ca(NH2)2)
kmf]:kmf]/;o'Qm dn M
!_ Pdf]lgod km:km]6 . (NH4)3PO4 @_ SoflN;od ;'k/ km:km]6 (Ca(H2PO4)2.2CaSO4) #_ SoflN;od l6«kn ;'k/ km:km]6 . (3Ca(H2PO4)2
Kff]6fl;odo'Qm dn M
!_ kf]6fl;od Snf]/fO8, KCl @_ kf]6fl;od gfO6«]6, KNO3 #_ kf]6fl;od ;Nkm]6, K2SO4
gfO6«f]hg, km:kmf]/; / kf]6fl;odsf] cefjdf la?jfdf b]lvg] c;/x¿
gfO6«f]hgsf] cefjdf b]lvg] c;/x¿M
Kfft kx]Fnf] x'g] . km"nx¿ /fd|/L gkm'Ng] .
kmf]:kmf]/;sf] cefjdf x'g] c;/x¿M
la?jfsf] a[l¢ l9nf] x'g] . kmn kfSg l9nf] x'G5 .
kft / 6';fsf] a[l¢ x'b}Fg\ .
kf]6fl;odsf] cefjdf x'g] c;/x¿M
k|f]l6gsf] lgdf{0f / sf]if laefhg x'g df afwf x'G5 . /f]u lg/f]ws Ifdtf xf|; cfpF5 .
kft / 6';f cf]OnfpF5 .
ls6gfzs cf}ifwL
xflgsf/s ls/fx¿ Dffg{ k|of]u ul/g] /;fognfO{ sL6gfzs cf}ifwL elgG5 .
ls6gfzs cf}ifwL nfO{ sfjf]{lgs / csfjf]{lgs u/L @ efudf afF8\g ;lsG5 .
sfjf]{lgs sL6gfzs
sfa{g, xfO8f«]hg / clS;hgaf6 ag]sf ;+Zn]lift of}lusnfO{ sfa]{lgs sL6gfzs cf}ifwL elgG5 . oL d'Vo # k|sf/sf x'G5g .
!_ Snf]l/g]6]8 xfO8f«]sfa{g of}lus, eg. BHC,DDC, PN8«Lg .
@_ cuf{lgs kmf]:km]6 of}lus h:t}M– kf/flyog, dfnflyog .
#_ sfjf{d]6 h:t}M– j]ug, 6ld{s .
csfj{lgs sL6gfzs cf}ifwL
vlgh kbfy{åf/f agfOPsf ls6gfzs cf}ifwLnfO{ csfa{lgs ls6gfzs cf}ifwL elgG5 . h:t}M–SoflN;od– cf;]{g]6, n]8–cf;]{g]6,ˆnf]/fO8 cflb .
;dfKt