پر مېرمنو د ټولنې جبر (زبیر افغان)

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 104

‫‪1‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪۲‬‬ ‫سریىٍ‬ ‫‪۱‬‬


‫‪۵‬‬ ‫ق ناُىم پيكايښر‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۱۱‬‬ ‫ق يانیًه او ښځيًه اولاق پيكايښر‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۱۲‬‬ ‫ونىږ په ټىلًه کې ق ناُىم دهةیه‬ ‫‪۴‬‬
‫‪۱۷‬‬ ‫نىږ او ق ناُىم ػقىيه‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۲۱‬‬ ‫ق وقکړو په اړٍ ونىږ لهًیر‬ ‫‪۶‬‬
‫‪۲۲‬‬ ‫نیهنًې او ق وقکړو ػق يې‬ ‫‪۷‬‬
‫‪۲۵‬‬ ‫پي‪٨‬لې ق نىن او پلان په کىن کې‬ ‫‪۸‬‬
‫‪۲۸‬‬ ‫ياوې ق نېړٍ‪ ،‬ؿىاښې‪ ،‬ؿىسر او يىنو دهنًځ‬ ‫‪۹‬‬
‫‪۳۴‬‬ ‫‪ٛ‬لاٮ په شری‪٤‬ر او کلذىن کې‬ ‫‪۱۱‬‬
‫‪۴۱‬‬ ‫قنې ‪ٛ‬لاٯه؛ قیًي طًته او کلذىني ًذىيىې‬ ‫‪۱۱‬‬
‫‪۴۷‬‬ ‫ق طًٌي اړیکى په اړٍ ق نېړٍ او ياوې ياؿتهي‬ ‫‪۱۲‬‬
‫‪۵۱‬‬ ‫ښځه ق ولىن په نقاةل کې‬ ‫‪۱۳‬‬
‫‪۵۷‬‬ ‫ق یىې ښځې په ةله ةكلىل‬ ‫‪۱۴‬‬
‫‪۶۱‬‬ ‫په ةكو کې ق ښځى ون کىل‬ ‫‪۱۵‬‬
‫‪۶۴‬‬ ‫ق کىوقې او واقٍ نواطىيه‬ ‫‪۱۶‬‬
‫‪۶۷‬‬ ‫یى نېړٍ او څى ښځې‬ ‫‪۱۷‬‬
‫‪۷۱‬‬ ‫ق يظلێ لپانٍ ق هلک ؿىښىل‬ ‫‪۱۸‬‬
‫‪۷۲‬‬ ‫په نېړٍ ق نیهنًې ػقىيه‬ ‫‪۱۹‬‬
‫‪۷۵‬‬ ‫نیهنٌ ق اولاق ويږولى ناُیٌ‬ ‫‪۲۱‬‬
‫‪۷۷‬‬ ‫ګډ ژويك‬ ‫‪۲۱‬‬
‫‪۸۱‬‬ ‫ونىږ ټىلًه او ق ښځى ق اواقۍ ػق‬ ‫‪۲۲‬‬
‫‪۸۲‬‬ ‫ښځه قویهه قنطه نـلىٮ‬ ‫‪۲۳‬‬
‫‪۸۵‬‬ ‫ښځه په نیهاز کې‬ ‫‪۲۴‬‬
‫‪۸۷‬‬ ‫یىٍ نیهنٌ هو نایًه او هو ونېًكان‬ ‫‪۲۵‬‬
‫‪۹۱‬‬ ‫ق ‪٧‬هىيى نواطىيه‬ ‫‪۲۶‬‬
‫‪۹۱‬‬ ‫ؿها‪٫‬اخ په ټىلًه کې‬ ‫‪۲۷‬‬

‫‪Ketabton.com‬‬
‫‪۹۴‬‬
‫‪۹۹‬‬
‫‪۱۱۲‬‬
‫ق ښځې ايؼٔان او ق يانیًه اواقي‬
‫‪٧‬یتر او ةىهذاى‬
‫نهاط‪٥‬‬
‫‪۲۸‬‬
‫‪۲۹‬‬
‫‪۳۱‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪2‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ةٌو هللا الهػهٌ الهػیو‬

‫سریىٍ‬
‫قا کذاب نې ونىږ په ټىلًه کې ق ه‪٨‬ى ػالاادى پاه اړٍ لیکلای قې ڇاې‬
‫ټاىل نااې ؿپلاه نِاااهكٍ کااړي قي یاا نااې لااه ةااوني کٌااايى پااه قې اړٍ‬
‫اونېكلي قي‪.‬‬

‫ښااځې ق یااىٍ ايٌاااى پااه دىګااه ؿااكاې اواق پيااكا کااړي‪ ،‬لکااه يانیًااه ڇااې‬
‫ػقىيه لهي‪ ،‬ښځې يې هو لهي‪ .‬هه ايٌاى په ؿپل ژويك کې اړدیا لهي او‬
‫هيڅىک ةِپړ يه قې؛ يانیًه ښځې ده او ښځه يانیًه ده اړ قي‪ .‬ناىږ داه‬
‫په کان قٍ ڇې یى ةل دکهیل کړو يه دًقیٕ؛ ق هه طًٍ ػاق‪ ،‬ق ػاق پاه‬
‫ډول وپېژيى او ق قې په ځاې ڇې ق دهوړلى هڅه يې وکړو‪ ،‬ةایك ق ػاق ون‬
‫کىيې لپانٍ يې نتانوٍ وکړو‪.‬‬

‫له ةاكٍ نه‪٧‬اه پښاذايه ق نیهنًاى ه‪٨‬اه ػقىياه ڇاې ‪٣‬قلاا او يقلاا ونداه‬
‫ساةر قي يه ون کىي‪ ،‬لکه؛ کان‪ ،‬وقکړې‪ ،‬ق پلان او کىنيێ پاه نلکیار کاې‬
‫ػق لهل‪ ،‬ق نېړٍ ايذـاب‪ ،‬ق ؿپل واقٍ په ڇانو کې ي‪٠‬ه ون کاىل‪ ،‬کىياډٍ‬
‫ؿپلې ؿىښې ده ایله کىل او‪...‬‬

‫ةل ‪ٛ‬ه‪ ٪‬ده ههكا نهًى‪ ٢‬ػقىيه يانیًه وو ده ياه یاىاوي قا ڇاې نتااغ‬
‫قي ةلکې دِىیق هو ونسرٍ وي ڇې قا هه څه داه لاًاه کاړي‪ .‬پىښاذًه‬
‫قا قٍ ڇې نىږ ولې له ةصر سرٍ ق یىٍ ةام قوې هىاوې ڇلًك کىو؟‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪3‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫په کاىن کاې ق ڇاانو پاه اړٍ لاه نیهنًاى سارٍ ياه نِاىنٍ او ق يهاياى لاه‬
‫لىني ق يهواکی کلذىن ده وقٍ ون کىل ق یىٍ ٯصر په اړٍ ؿىنا ةكې پایلې‬
‫لهي ڇې نىږ يې په ؿپلى ًیهى کې ُاهكاى یى‪.‬‬

‫ق ناُااىنايى پااه اړٍ لااه پيلااه يااه دٔااهیو او ق ناوړلااى ونوًااذه يااې ق‬
‫ػقىيى‪ ،‬دهةیې او ًاادًې پاه اړٍ یاا اناقي یاا ‪٧‬یاه اناقي سار ياه ګاهوول ق‬
‫یىې دیانٍ ًتا ویهې ناکىي ڇې نىږ له قې انله يٌ هو له نِکل سارٍ‬
‫نف یى ځکه یى يٌل نى ههكاًې لکه ةاې سرپهًاذه ناُاىناى نا لاىې‬
‫ُىې قې او ةل يٌل ههكا قې په لىیكو قې‪.‬‬

‫ق نېړٍ او نایًې دهنًځ نِکل‪ ،‬ق ؿىاښ او ياږون ًاذىيىې‪ ،‬ق پي‪٨‬لاايى‬
‫په اړٍ ‪٧‬یه نًٔ‪٬‬ايه ٯ٘اودىيه او ق یىٍ او ةال پاه ُـ اا ڇاانو کاې ق‬
‫نصرايى ګىدې وهل؛ ټاىل ه‪٨‬اه اًاتاب وو ڇاې وٍ ياې ق قې کذااة ىټي‬
‫لیکلى ده وهڅىلو‪ .‬کذااب کاې ناې ویاادهٍ پاه ًاذىيىو ةؼاص کاړې قې‪ ،‬ق‬
‫نِاااهكې لااه نـااې نااې نشالىيااه وړايااكي کااړي او دااه یااىٍ ػااكٍ نااې ق‬
‫ػللانو وړايكیى هو کړې قې‪.‬‬

‫ځيًې ه‪٨‬ه ڇانې ڇاې ق کلذاىن او شاری‪٤‬ر قواړٍ نيښاه ياې لهلاه‪ ،‬ناا‬
‫يې دقهیتا په قواړو اړؿىيى ده وًه لًډ ةؼص کاړې قې ڇاې ق لىًاذىيکى‬
‫ق ؿٌذه کېكو ًتث ةه اى ُاء هللا يه کېږي‪.‬‬

‫قا کذاب نې څه نىقٍ نـکې لیکلی وو‪ ،‬څى يىن کذاةىياه ڇاې وؿذاي‬
‫نې لیکلي وو او ځيًې يې ڇاپ ُىي وو ياىن ةیاا ياڇااپ پاداه وو؛ ‪٫‬کاه‬
‫نې وکړ که قا کذاةىيه ټىل ‪ pdf‬ؿپانٍ کړم‪ ،‬ياى ؿل اى داه ةاه ق اًاذ‪٬‬اقې‬
‫وړ شا‪ .‬له قې کذاةاه ياې نهکاٌ کهاې ةهؿاې پاه ونځپاواه یاا ویتٌااي‬
‫کې هو ڇاپ ُىې وي‪ ،‬ؿى ډېهٍ ةهؿه يې يه قٍ يصر ُىې‪ .‬ق ڇااپ پاه‬
‫قلذاه کاو قي ياى‬ ‫ځاې نې ‪ pdf‬ؿپهول ښه وةلل؛ ځکه ق ن‪ٜ‬ال‪٤‬ې ؿلا‬
‫کله ڇې کذاب ڇاپ شا يى کلىيه کلىيه په کذاةـاايى کاې پاهوخ وي‪ ،‬داه‬
‫قې قا ښه قٍ ڇې يه پیٌې په ن ر‪ ٪‬شا او هاو ق ؿل اى لااي نسا‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪4‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ونده اًايه شا‪ ،‬له قې انله يى ده ڇااپ پاي ډي ایا٭ ؿپاهول ناداه اوي‬
‫ښه ةهېښېكل‪.‬‬

‫هیله لهم ڇې ده یىٍ ػكٍ ةه په ؿپله نىٗى‪ ٢‬کې ګټاىن ساةار شاا او‬
‫په قې لړ کې ةه يىن کٌاى هو وهڅىل شا ڇې ؿپال ق ًاذهګى لیاكلي‬
‫ػالاخ ولیکي‪ ،‬ق ػللانو په اړٍ يې وړايكیىويه ولیکي یا هو له ياىنو ژةاى‬
‫ځيًې نىاق نا دهطهه کړي‪ .‬پښذى کې نىاق کو قي‪ ،‬ژةااړٍ وي کاه لیکًاه‪،‬‬
‫قلذه ػذها ؿپل اسه پهېږقي‪ ،‬وٍ ده ؿپله وًه کىښښ کاىم ڇاې لاه وي‬
‫سرٍ ًو په ؿپله ةهؿه کې کان ونده وکړم‪.‬‬

‫وةیه ا‪٨٫‬اى‬

‫‪۶/۱۱/۲۱۱۹‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪5‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ق ناُىم پيكايښر‬
‫په يىنٍ يړۍ کې نېړٍ او نیهنٌ ق ژوياك شاریکىلى نلاال لاا ق ناُاىم‬
‫په اړٍ ‪٫‬که کىي او ق ه‪٨‬ه لپانٍ ڇهذىالی يیسا‪ .‬ق ناُىم ناوړلاى وؿار‬
‫په ؿپله نِىنٍ ټاکي‪ .‬يانیًه ؿپل ځاى په لهًي‪ ،‬نالي او ق ؿاكنر پاه‬
‫لؼا‪ ٞ‬ونده ڇهذى کىي او ښاځه هاو ق ناُاىم ق هاه ؿاكنر لپاانٍ ځااى‬
‫دیااانوي‪ .‬ق ناُااىم ځيًااې کانويااه پلااان پااه ‪٧‬اااړٍ اؿلااي او يااىن ةیااا ق نااىن‬
‫نٌاااتلیر وي‪ .‬ق ه‪٨‬اااىې ق هاااه یاااىٍ ق ؿاااكنر لیٌاااذىيه ناااالىم وي‪،‬‬
‫نلالىيّ يې ټاکلی وي‪ ،‬ق ناُىم ق ویږوى وؿار ياې پاه ؿپال نًځاي‬
‫نِىنٍ د‪٤‬یٌ کړې وي او قاسا يىن لاوم کانويه او دىکي‪.‬‬

‫ډةاهٍ هاو‬ ‫ونىږ په ټىلًه کاې ؿتاهٍ ق قې ةهؿلاا‪ ٪‬قٍ‪ .‬وناىږ ق ةًٌا‬
‫ياًهه ښىقٍ کېږي‪ .‬لىنړۍ ونځ نېړٍ او نایًه ق ؿپل نادلىيکې ژويك په‬
‫اړٍ هيڅ ډول دړوى هو يه سرٍ کىي‪ .‬قلذه ڇې يکاغ وشا‪ ،‬ةیا که اییًاكٍ‬
‫ژويك ًو وي‪ ،‬کاه ياًاو‪ ،‬ةاٍ قوې قوٍ سارٍ دړلاي وي او ق هاه یاىٍ ق‬
‫ژويك ده پایه ةه ګډ ژويك سرٍ کىي‪ .‬له قې ياًو ةًیاق څـه وناىږ ق ژوياك‬
‫ټىلې ةهؿې نذااسیهٍ کېاږي او ق ژوياك پاه ډیاهې ًااػى ياې ؿپال ًایىنې‬
‫‪٧‬ىړولی قې‪.‬‬

‫نېړٍ لىنړې ق طًسا ‪٧‬ىښذًى په اړٍ ًو نالىناخ يه لهي‪ .‬ياه ق ځااى‬


‫په اړٍ ضروني هكایاخ لهي او يه ق ښځې په اړٍ‪ .‬ػذا قاسا کٌااى ناې‬
‫ليكلي ڇې وقکړې يې هو کړې ؿى ق طًسا اړیکى پاه اړٍ ياې نالىنااخ‬
‫ٓاا‪٬‬ه وو‪ .‬قاسااا کٌاااى هااو پااېښ ُااىي ڇااې ق ؿپاال واقٍ دااه ُااپږو‬
‫نیاُذى يې ق ياؿتهي له انله له ښځې سرٍ اړیکې يه قي يیىلې‪ .‬وناىږ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪6‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫نیهنًې په قې اړٍ ةیـي کو او یا هيڅ نالىناخ يه لاهي‪ .‬قاًاې کٌااى‬


‫هو ًذه ڇې په لىنړي سر کې ‪٫‬که کىي ق ښځې په ؿااْ اياكام کاې‬
‫اړیکې ون سرٍ يیىل او په وان وان له ه‪٨‬ې سارٍ نٌاذي کاىل ق اولااق ق‬
‫ویږوى ًتث يه کېږي‪ .‬نا ؿپله له يژقو نل هو اونېكلي ڇې لىنړې اولاق‬
‫نې ق ؿ‪ٜ‬ا قې‪.‬‬

‫ونىږ ق ټىلًې ډېهٍ یا که اػذیا‪ ٚ‬وکړم يیهايي ًلًه ق ښاځيًه طاًٍ‬


‫پاه اړٍ نالىنااخ یاا ياه لاهي یاا ةیـاي اةذاكايي قي‪ .‬یاى ةادظهةاه کاٍ کاه‬
‫ځىايايى ده په قې اړٍ نالىناخ ون کړي يى لىنړې ؿپلاه ځاىاى قې داه ياه‬
‫دیانېږي ڇې له یى ڇا قا نالىناخ واوني‪ .‬که په لٌاى کاې یاى کاٍ دیاان‬
‫هو شا يى ق ټاىلًې ةااي‪٬‬ىلٍ کٌااى ه‪٨‬اه کاٍ دهټاي ڇاې ځىايااى ةاې‬
‫لاني کىي او ياًو پىهاوې ون کىي‪ .‬ونىږ په کلذىن کې ق طًساا اړیکاى‬
‫په اړٍ ږ‪٧‬ېكا ؿىنا ةك کان قٍ‪ .‬وٍ نې له یاىٍ اياډیىال سارٍ ناف ُاىم‪ .‬داه‬
‫کاةى ‪ ۱۵‬کالى ونوًذه نې وليكې‪ .‬ق واقٍ يې ‪ ۷‬کاله کېكل ؿى اولااق ياې‬
‫يه وو‪ .‬نا ده يې ُکایر وکړ ڇې قاًې ًذىيىٍ لهم‪ .‬نا له ښځې سارٍ‬
‫ق طًسا اړیکى په اړٍ اةذكايي نالىناخ ون کىل ڇې ه‪٨‬ه ًـر ق شرم‬
‫اػٌاي کاوٍ او ‪٫‬که ياې کااوٍ ڇاې وٍ ياې پاه لىیاه ږیاهٍ کىييذاىب داه‬
‫هڅىم‪.‬‬

‫ونىږ ځىاياى ًلان لهايځاه داه ځاي او ةیاا لاه نٌاظكٍ ًایف ق ناىن و‬
‫پلان ؿىيې یا هو کىټې ده ق ڇاایى او ياُاذې لپاانٍ ځاي‪ .‬ه‪٨‬اه ځاىاى پاه‬
‫کااىنيێ‪ ،‬نل ااهو او ؿپلىايااى کااې ډېااه ژن پااه ةااې شاارم او ښااځه يااىکي‬
‫نِلىنٍ کېږي ڇې ًلان له ؿپلاې ښاځې سارٍ یاى ځااې ڇااې څطاا او‬
‫ؿپل کان ده ده ودلى په ؿپله ؿىيه کې له نیهنًې سرٍ پاده شاا‪ .‬ق ناىن‪،‬‬
‫پلان‪ ،‬ؿىن‪ ،‬ونون او يىنو ؿپلىايى په ُذىى کې له ښځې سرٍ ؿتهې یا ياه‬
‫کىي او یا هو ق ضرونخ ؿتهې کىي‪ .‬ونا یى اؿط قې ڇاې اوي ياې ق‬
‫لااىن اولاااق لااا ًااذه‪ .‬ن ااه کااه يااې لااه نیهنًااې ساارٍ پااه ؿپلااه ؿىيااه کااې‬
‫وؿًكل‪ ،‬یا پاه لاىړ اواو ؿتاهې وکاړې یاا هاو ق یاىې ةېکاانٍ ونځاې ویاادهٍ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪7‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ةهؿه له ه‪٨‬ې سرٍ په ؿىيه کې دېاهٍ کاړٍ‪ ،‬ياى ناىن ياې ق ښاځې نـذاه‬
‫پي‪٨‬ىنويه ون کىي او ةې شرم يې ګڼي‪.‬‬

‫پااه ق‪٧‬س اا یااى ػالاار کااې ةااه ښااځه او نېااړٍ ق ؿپاال اولاااق پااه اړٍ څااه‬
‫دٔااهیو ويیس اا؟ ونااىږ نیهنًااې ق اولاااق پااه اړٍ پااىنٍ ةېذ‪٬‬اودااه وي‪ .‬کااه‬
‫پي‪٨‬له وي یا هو واقٍ ُىې‪ ،‬ناُىم يې په يٍ وي او کًه‪ ،‬ناُاىم داه‬
‫دی ون کىي او که ؿلآه نېهنٌ وي‪ ،‬ق کىن قنايه کانويه کىي‪٧ ،‬ما يې‬
‫پااه ټىلااى ػالااادى کااې یااى ډول وي‪ ،‬ق کىنيیااايى او نېااړٍ پانلهيااه وندااه پااه‬
‫هها‪٧‬ه یىٍ ػال وي‪.‬‬

‫ځىاى پلان ؿپل ناُىم ق هيڈا پاه ناف کاې ياه شاا ښاکىلاې‪ .‬نیاهنٌ‬
‫يې ههكاًې قنواؿله‪ .‬لاه ؿپلاې نیهنًاې سارٍ ټاىکې ټکاالي وناىږ پاه‬
‫کلذىن کې ًىن ک‪٬‬ه قې‪ .‬ده ه‪٨‬ه ڇا ةې‪٨‬یهده ياه ًاذه ڇاې ق ناىن و پلاان‬
‫په نف کې له ښځې سرٍ ‪ًٛ‬ىیه ؿتهې وکړي‪ ،‬ووې نا واؿلي او نډ ياې‬
‫کړي او یا هو ق کىن په کانويى کې له نیهنًاې سارٍ نهًاذه وکاړي‪ .‬وناا‬
‫ښه په یاق قي ڇې یىٍ ونځ نې له نیهنًې سرٍ ق کڈالى په پـىلى کاې‬
‫نهًذه کىله‪ .‬ق نیهنًې پي‪٨‬له ؿىن نې نا‪٧‬لاه او یاىګړې پاه ؿًاكا ولااړٍ‬
‫وٍ‪ .‬ةیااا کااىن دااه ولاااړٍ او ټااىل کااىن يااې ونااا پااه قې کااان ؿتااه کااړې وو‪.‬‬
‫ناؿٌذٌ نې یىٍ اؿطا ناده ویل ڇې دا له نیهنًې سرٍ کڈالى پـاوٍ؟‬
‫نا ونده ویل‪ ،‬هى! ښه په کړي يې وؿًكل او ده لاي يې ويیىلو ڇټکې‬
‫يې نا کړې‪ .‬نا ونده وویل‪ :‬پاه قې کاې څاه ةاكٍ ؿتاهٍ قٍ؟ ةاٍ ياىن ياې‬
‫هسا ځاى دېه کړ‪.‬‬

‫ونىږ ناُىناى په ډېه ةك وٗ‪٤‬یر کې قې ياړۍ داه ًاذهګې پهايیاىي‪.‬‬


‫نىن يې له ګڼى ًذىيىو سرٍ نف وي‪ .‬ناُىم یا يانو‪ ٦‬و ډي ه پيكا کېاږي‬
‫یا هو ده پيكايښر څى ونځې ونوًذه قاًې وګهوي لکه ناړې‪ .‬پاه کلیاى‬
‫کې نیهنًى ده ق ػهل اولاق داه ق داي ونکىلاى نلاال هايڅ ډول ځااي ړې‬
‫‪٧‬ما يه ون کىله کېږي‪ .‬ق نیهنًې که اولاق پياكا شاا ياى پاه قنېيهاه ونځ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪8‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ةیا ق کىن کانويه کىي‪ .‬ه‪٨‬ه لىنړۍ یىٍ یا قوې اوياێ کاه لیاږ ‪٧‬ىښاه یاا‬
‫يىن ًو ؿىاړٍ ونکړل شا‪ ،‬يى ق ټىلى يیر په ةك وي ڇې وګاىنٍ قا ه‪٨‬اه‬
‫او ق‪٧‬ه ؿىاړٍ ؿىني‪ .‬ناُىم ده ده اوًه هو واکٌیٌ يه ون کىل کېاږي‪.‬‬
‫ډېهې ناُىناى نى ق ون‪٧‬ذىى په ځاې پاه کىنياى کاې پياكا کېاږي‪ .‬ویاادهٍ‬
‫نیهنًى ده ق ډاکټهې یاا يهًاې پاه ځااې وړې ؿها‪٫‬اادي ًپيًساري ښاځي‬
‫ياًااذې وي ڇااې پااه قې ډاکټااهي کااانويى پااىهېږي هااو يااه‪ .‬قوې لااىنړې‬
‫ناُىم ده قوق طىړ کړي او ًپلًي ونده قوقوي‪ .‬ژن یى لاىې دااویى ونداه‬
‫دړي او ق قم په اوةى يې لهتىي او څاښذىيه ونده په اوةاى کاې اڇاىي‪ .‬وٍ‬
‫ق داویى په اړٍ قلذه ةؼص يه کىم‪ ،‬انا ق واکٌایٌ پاه اړٍ ةایاك ووایاو ڇاې‬
‫قا ډېه ػذهې قې‪ .‬له ًـذى يانو‪٧‬یى ق ژ‪٧‬اىنيې لپاانٍ اړیًاه قٍ واکٌایٌ‬
‫ون کړل شا‪ ،‬ځکه یى لىن داه ه‪٨‬اه ‪٫‬ىیکاي کهاىونې وي‪ ،‬او ةیاا واکٌایٌ‬
‫هو ون يه کړل شا ياى ياانو‪٧‬ێ ياې ډېاه ژن لاياكي کاىي‪ .‬وناا ق ؿاىنځې‬
‫ووې ق ا‪ٔ٣‬اةى په دتهکلىو اؿذاه ُاى ڇاې لیاىيی ياې کاړ او ةیاا داه ډېاهو‬
‫نٔان‪٫‬ى ونوًذه ځًې ونړ‪ .‬ق یىٍ ٯهیث وړٍ لىن ناې وٍ‪ ،‬ه‪٨‬اه نلاا وو‬
‫او په کىن کې يې ناُىنايى ده واکٌیٌ ياه ون کااوٍ‪ ،‬یاىٍ ونځ ياې لاىن‬
‫شاري ويیىلااه‪ ،‬پااه نو‪٧‬ذاىى کااې دااه ةٌاذه کېااكا ځااى ونڅاې ونوًااذه نااړٍ‬
‫ُىٍ‪ .‬ق شري‪ ،‬دتهکلىو‪ ،‬ګىځڼ‪ًُ ،‬ې ‪٧‬اړې او دىن یا ژړ ژړي له يانو‪٧‬یى ق‬
‫ناُذىب نلال ونىږ په ًیهه کې ویاخ ناُىناى نړٍ ُىي قي او یاا‬
‫هو ده ؿپله ژويكٍ ن‪٤‬یىب ُىي قي‪.‬‬

‫یى ةل ش ڇې ةایك واٗؽ يې کړم ػهل لهويکې نیهنًې ةایك ق اولاق‬


‫پيكا کېكو نلال ده وًه ُ‪٬‬اؿايى ده ونًىل شا‪ ،‬یاى ؿاى قا ډېاه ًاـر‬
‫وؿاار وي ڇااې ق نااها او يااانو‪٧‬یى اػذهااال ونساارٍ ُااذه‪ ،‬ةاال دااه اولاااق‬
‫ونوًذه ق نیهنًې پاه نػاو کاې ځيًاې کشا‪٫‬ااخ وي ڇاې ډاکټهاياې ياې‬
‫ځيًې ایٌذه کىي انا ق کلاي ښاځې ياه پاه پاىهېږي‪ ،‬یاى ةال نلاو ټکای‬
‫شا یاا ق ویًاې‬ ‫قاقې ڇې که قا نلال ق نیهنًى پِان یا لىړ شا یا ټي‬
‫له کهښر سرٍ نف شا یا ةلاه ًاذىيىٍ ياى کاىن کاې ياې ق‪٤٫‬اه ياه شاا‬
‫کېكاې ةایك نو‪٧‬ذىى ده ونًىل شا او ق ناىن ًاـذي پاه پياكا کېاكويکي‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪9‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ناُااىم هااو ا‪٧‬ېااى کااىي ڇااې ق کهیهىيىلااىژي ق ‪٣‬لااو لااه نـااې ق ػهاال‬
‫اؿیٌذى نلال که پلان یا نىن يانو‪ ٦‬یا نٌهىم وي یا يې يِاه کاړې وي‪،‬‬
‫ةیا ق ػهل په يله نیاُذې کې کاه ښاځه ‪٧‬اما کهاىونې وؿاىني‪ ،‬قنوياك‬
‫ُاایاى واؿلااي‪ ،‬یااا پااه يااٍ ووهاال شااا یااا ق يااانو‪٧‬ێ ًااـذي ون ةايااكي‬
‫ناشا‪ ،‬ههكاُاى ق دىلاك نلاال کاه ًاـذي پاه ناشاا ة‪٤‬واا ناُاىناى‬
‫قاًې کاىي ڇاې ةیاا پاه ؿپال ژوياك کاې طهنىياى داه نـاه کاىي او قا ق‬
‫لادي اًتاةى له طهلې ةلل کېږي ڇې ةایك ډېهٍ دىطى ونده وشا‪.‬‬

‫ونىږ ق ناُىنايى پيكايښار ةاٍ کېاكٍ ياه لاهي‪ .‬داه ه‪٨‬اى ياې ویاږوي‬
‫ڇې نیهنٌ يې ق ویږوى وړدیا ولهي‪ .‬ځيًي کٌاى ده یىٍ ویادي نیهنًې‬
‫لهي‪ .‬له ټىلى يې اولاقويه کېږي او قې په ؿىُاله وي‪ .‬ق ‪٫‬قه يې قا ػال‬
‫وي ڇااې يااه يااې پااه قانو قننلااى پٌااې نًااېكاې شااا او يااه پااه طااانى و‬
‫پایىانو پٌې ‪ .‬ؿاى لاه قې هاه څاه سارٍ ُال اولاقوياه پياكا کاىي‪ .‬پاه قې‬
‫ةهؿه کې ياه ق نیهنًاې لؼاا‪ ٞ‬کاىي او ياه ق اولااق دهةیاې داه پاام کاىي‪.‬‬
‫ق ښځې طًسا ‪٧‬هیىٍ هو وژياي‪،‬‬ ‫ویاخ اولاقويه ق ګڼى يانو‪٧‬یى ده څً‬
‫قوٍ یاا ویااخ وقوياه کاىي‪ .‬قوې ياه پاىهېږي ڇاې ق‬ ‫ځکه يى وناىږ ؿلا‬
‫ؿپلې لىنړۍ نیهنًې طًسا ؿىاهِادى نې پاه لاىې لااي وژلاي‪ .‬قوٍ‬
‫قنې کاله ونوًذه يې يىې نیهنٌ هو ق پـىايێ پاه ُااى شاا‪ .‬ةیاا ياې‬
‫وړٍ څکېږي ڇې ةله نیهنٌ يې کړې واې‪ .‬ن ه ګټاه ونداه ياه کاىي‪ ،‬ځکاه‬
‫له ه‪٨‬ې هو یى یا قوٍ او ه‪٨‬ه ویاخ ةې يى قنې کاله وي ڇې ؿىياك ةاه‬
‫ځًااې اؿلااي او ه‪٨‬ااه ةااه هااو ځاااى وندااه يیس اا‪ .‬کًااه پااه قویااو کااال کااې‬
‫نیهنٌ هه وؿر له طًساا اړیکاى ‪٧‬ااړٍ ‪٧‬اړوي او ویاادهٍ وؿار نېاړٍ پاه‬
‫وون له ؿپلې نیهنًې سارٍ اړیکاه يیساا ڇاې ق کاىنيي دااودهیـىالي او‬
‫ؿِىير ًتث کېږي‪.‬‬

‫نااىږ دااه قا هااه څااه لااه ياااپىهێ نا پااېښ قي‪ .‬يااه ونااىږ يانیً اه پااه قې‬
‫پىهېږي ڇې څً ه وکىلاې شا له نیهنًې ؿىيك واؿلاي او نیاهنٌ ياې‬
‫له قٍ ؿىيك واؿلي ؿى ق اولاق نـه ويیسا؟ او ياه پاه قې پاىهېږي ڇاې‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪11‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ق طًسااا ‪٧‬هیااىې وژويکااې هااو‬ ‫ویااخ اولاقويااه ق يااىنو نهٗااىيى دهڅًا‬


‫قي‪ .‬که ونىږ نیهنًې او يانیًه په قې قوو ټکى پىٍ ُىل ياى ق ټاىلًې ق‬
‫داودهیـىالي او ؿِىير نـه هو ده یىٍ ػاكٍ يیاىل کېاږي‪٫ .‬قاه هاو داه‬
‫یىٍ ػكٍ ؿپله کهتله ون ټىلاىي‪٧ .‬لااوي‪ ،‬ؿیايذىياه‪ٟ ،‬لهىياه‪ٌ٫ ،‬ااقويه‪،‬‬
‫ولىنويااه او ځيًااې‬ ‫و ط ااړې‪ ،‬ةااكاؿلاٯێ‪ ،‬ق نیهنًااى ط ا‬ ‫‪٣‬هااىنې طً ا‬
‫يىني ةكۍ هو ون سرٍ کهېاږي‪ .‬ون سارٍ طىؿار ةاه ق نیهنًاى ژوياك هاو‬
‫ښه شا‪ ،‬نېړٍ ةه يې هو له نل هدیا ؿىيك واؿلي او یاى ق ةال پاه ػقىياى‬
‫ةه ق دیهي نـًیىې هو وشا‪.‬‬

‫ق يانیًه او ښځیًه اولاق پيكايښر‬


‫ؿىښىيکې قٍ‪ .‬له ياٌ څـاه قوې یاا قنې‬ ‫ونىږ ټىلًه يهًالانٍ او طً‬
‫لٌیىې نـذه ق پښذًى په ډېهې ًیهى کې ةه ٯتیلىي طً ىياه کېاكل‪ .‬یاا‬
‫ةه یىٍ کىنيێ له ةلې سرٍ پاه ط اړٍ اؿذاه وٍ‪ .‬ځيًاې وؿذىياه ق پټاي او‬
‫يىنو ُیايى په سر ق دهةىنويى او کلیىالى دهنًځ هو طً ىيه کېاكل ڇاې ق‬
‫ډېهو يانیًه لهويکى کىنيێ ةه پکې ةهیالێ وٍ‪.‬‬

‫ونااىږ يانیًااه ق ګټااې وټااې کانويااه کااىي‪ ،‬ةااا‪ ٦‬و پټااي دااه ووي‪ً ،‬اا‪٬‬هويه‬
‫کىي او که ق ق‪٫‬ذه کاانو وي‪ ،‬ياى يانیًاه ياې کاىي‪ .‬لاه قې انلاه ياى وناىږ‬
‫‪٣‬هااىنې لهًیاار قاًااې طااىړ ُااىې قې ڇااې دااه ښااځيًه اولاااق يانیًااه‬
‫ؿىيك نا کىي‪ .‬ځکاه لاه پيلاه ق اولااق ناوړل قلذاه یاى ةیاىيیٍ قې‪ .‬پاه قې‬
‫ةیىيیٍ کې ق يانیًه ګټه ده ښځيًه ونىږ په ټىلًه کې ویاداه قٍ‪ .‬لاه قې‬
‫انله يانیًه اولاق هه څىک ؿىښىي او ښځیًه لږ ؿىښىي‪.‬‬

‫که یىٍ ښځه ویاخ ښځيًه اولاقويه ویږوي‪ ،‬يى کىنيیاى يې ةاكٍ ګڼاي‪.‬‬
‫ػذا وهله کېږي ڇاې ولاي يانیًاه ياه ویاږوي‪ .‬ځيًاې کاىنيێ قاًاې هاو‬
‫ًذه ڇې که یىٍ ښځه نا واقٍ شا او په ه‪٨‬اه کاال ق قوې پاه کاىن کاې‬
‫ښځیًه اولاقويه وویږېكل؛ يى ه‪٨‬ه ياوي نًؼىًه ةىلي‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪11‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫نا ده يًه په پښذًى کاې ياه قي اونېاكلي ڇاې لاىن ياې پياكا وي او ڇاا‬
‫قې ق ؿىضۍ ډوې کړې وي(که څه هو ډوې په هه ػال کاې ةاك کاان قې‪،‬‬
‫انااا قا ڇااې پښااذايه يااې ق ووې پااه ؿىضااا کااې کااىي‪ ،‬ؿااى ق لااىن پااه وان‬
‫قاًې يه کىي) یا قې ق نتانکێ لپانٍ کىن کاې ڇااې ڇهذاى کاړې وي او‬
‫قې ق نتاانکێ او ڇاایى لپاانٍ ق ه‪٨‬اه کاىن داه ونځاي‪ .‬ؿاى ق يانیًاه‬ ‫ؿل‬
‫اولاق نلال ق هه ڇا په کىن کې ههكا ټىل طهیايىيه داه ًاذهګى کېاږي او‬
‫هه څىک ؿىښ و ؿىُاله وي‪.‬‬

‫که ق یىٍ کٍ لٍ يانیًه اولاقٍ پيكا شا؛ يى قوې يه ځًاې ًاذىنايه‬


‫کېږي او يه په ؿپه‪ .‬التذه که ویادې لىوې ووېږېكلې ياى ق هللا ةٌاذه ياىم‬
‫اؿیه په ږقي‪ .‬ونا یاىٍ نل اهي ناداه ویال ڇاې ‪٧‬ىياي کاې ق یاىې کاىنيێ‬
‫اووٍ لااىوې وُااىې‪ .‬انااا ق ه‪٨‬ااه کااٍ هاايڅ يانیًااه اولاااق يااه وو‪ .‬يااى پااه‬
‫ونوًذێ لىن يې ق هللا ةٌاذه ياىم ځکاه کېښاىق ڇاې ؿكایاه ياىن لاىوې‬
‫ةٍ کاړٍ او يانیًاه اولااق ناکاړٍ‪ .‬ؿاى کاه ههكاًاې پهلپٌاې يانیًاه پياكا‬
‫شا‪ ،‬يى هيڅىک ق هللا ةٍ يىم يه په ږقي او په کلاي لاىړٍ ‪٧‬ااړٍ لاا هاو‬
‫ګهوي ڇې قونهٍ يانیًه ةصري ٯىٍ لهم‪.‬‬

‫ونىږ په کلي نې پاه یااق قي ڇاې ق ډېاهو ځىاياايى لهويکاى لاه کاىنيێ‬
‫سرٍ ڇا طًظال يه کاوٍ ځکه ډانېكل ڇې ډېه قي او وهل ټکىل نا کاىي‪.‬‬
‫ةل لىن ده ةیا ق ویادى يانیًه لهويکى کىنيێ ةه ةیاا ویااخ نٌار وو او لاه‬
‫قنی‪ ٩‬يه کاوٍ‪.‬‬ ‫هه ڇا څـه يې ق ؿِىير او طً‬

‫قاًااې يانیًااه هااو ًااذه او نیهنًااې ؿااى ةیـااي ډېااهي قي ڇااې کلااه‬
‫ښااځيًه اولاقويااه ناوړي‪ ،‬يااى لااه ځاااى ساارٍ ق شاارم اػٌاااي کااىي او کااه‬
‫يانیًه اولاق پيكا کىي‪ ،‬يى یى ډول ق ‪٧‬هون اػٌاي ون سرٍ وي‪.‬‬

‫ونىږ ټىلًه ق ‪ ۲۱‬پېړۍ ژويك يه کىي‪ ،‬ةلکې لا ق پـىا په ‪ٛ‬هیقه له ژويك‬


‫کىلى سرٍ ‪٣‬اقخ قي‪ .‬ق ټاىلًې ق ةصاري ٯاىې پاه ویاادىلى کاې يانیًاه او‬
‫ښځه یى ډول ويډٍ لهي‪ .‬که يانیًه طته و ‪ٟ‬لو ويه کړي‪ ،‬يى نیهنًې هاو‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪12‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ق ګټې وټې په نیكاى کې ده يانیًه ُاده يه پادېږي‪ ،‬ن ه قا ګهنه هاو ق‬


‫يانیًه قٍ ڇې نیهنًې ده ق کاان او ویاان اطااوٍ ياه ون کاىي او پاه ‪٣‬یًاي‬
‫نًؼىي هو ةىلي‪.‬‬ ‫ػال کې يې ناد‬

‫ونىږ په ټىلًه کې ق ناُىم دهةیه‬


‫پښااذايه وايااي‪ ،‬ناُااىم لکااه يیااال ی هااهې ؿااىا دااه ڇااې يااې ‪٧‬ااىاړې‬
‫کښااېږي‪ .‬کااه نااىږ لااه قې وؿذااه ق یااىٍ ايٌاااى پااه ًااهه نووويااه ؿپاال‬
‫انکاياخ ول ى‪ ،‬يى ټىلًې کې ق یىٍ ښه ايٌاى ةًیاق ةه نى ایط وي‪.‬‬

‫ق اولاااق دااه ػهاال لااا نـکااې ق ه‪٨‬ااه ق وقې او ٓااؼر‬ ‫هىښاایان ؿل ا‬


‫لپانٍ پانلهيه کىي‪ .‬ناىن ياې ًاادي او پاه لهًاي و ‪٫‬ىیکاې لؼاا‪ ٞ‬ياې ق‬
‫ػهل لپانٍ ڇهذى کىي‪ .‬کله ڇاې ػهال واؿلاي ةیاا ښاه ؿاىناک ون کاىي‬
‫وي او قا هه وؿر ډاکټه ده ون ولي ڇې په قې‬ ‫ڇې اولاق يې نو‪ ٦‬نن‬
‫ػٌاي پړاو کې نیهنًې یا اولاق ده يې ویاى ويه نًېږي‪.‬‬

‫پىهاى وايي‪ ،‬که نىن له ځاى سرٍ ق ػهل نلال وةىږيېږي‪ ،‬ياى ناُاىم‬
‫ق نىن په يٍ کې انانېږي‪ .‬ق قوې په ویًا ڇې ناُىم له ههكې ػالذاه‬
‫دهةیه کېږي او کله ڇې پيكا شا؛ يى ق ناُىنىالي په ػالر ق نادلاىيکی‬
‫ُـٔیر طىړېږي‪ .‬له قې انله يى هىښيان نىن و پلان ه‪٨‬ه داه نیًاه ون‬
‫کىي‪ ،‬ښه ؿىاړٍ ونده ڇهذى کاىي‪ .‬ښاې ؿتاهې ياې پاه ناف کاې کاىي‪ .‬ق‬
‫لىةى ُیاى ونده ناوړي‪ .‬اطذها‪٣‬ي نىاطه يې انىؿذه کىي‪.‬‬

‫ق ؿتهو نلال ښه په نیًه ون سرٍ ؿتهې کىي‪ .‬ةله يې ق ًاديهي لپانٍ‬


‫ةاسا‪ .‬ؿپله لىةي ون سرٍ کىي‪ .‬نیلهًى ده يې ون ولي ًلام ون وقکىي‪،‬‬
‫نو‪٧‬تړ ون ښيي‪ ،‬له ؿل ى سرٍ يې اًُا کىي او په قې دىګه يې طاه دهٌ‬
‫دهةیه کىي‪.‬‬

‫لااه ُااپږ کلًااێ او اووٍ کلًااێ څـااه يااې ق وقکااړو ‪٧‬ااو ون ساارٍ وي‪.‬‬
‫ښىويځي ده يې ون ولي‪ .‬هه وؿر يې پىښاذًه کاىي‪ ،‬ق نکذاث ؿا اا‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪13‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫پيٌې ون کىي‪ .‬په کذاةىيى او کذاةڈى يې ګاهوي‪ .‬ق قني او ؿا‪٧ ٝ‬او ياې‬
‫ون سارٍ وي‪ .‬هاه نلاال ياې ق اًاذاقايى پاه اړٍ پىښاذًه ځًاې کاىي ڇاې‬
‫وهي ؿى قې يه؟ ناُاىنايى ةاه قې ياه دً اىي؟ لاان کاې ةاه وػهار ياه‬
‫وي؟ کىن يې قنًىيه ون وقکىي‪ .‬ؿ‪ ٝ‬په کااږي‪ .‬نکذاث داه ونځاي او لاه‬
‫ههٔااً‪٬‬یايى‪ ،‬نل ااهو او اًااذاقايى ساارٍ يااې ويًااي ق ؿپاال اولاااق پااه اړٍ‬
‫پىښذًه ځًې کىي‪.‬‬

‫ق ناُىم پاکې و ي‪٠‬ا‪٫‬ر ده پام کېږي‪ .‬ق ه‪٨‬ه لاًاىيه‪ ،‬ناف‪ ،‬پښاې او‬
‫يىن ةكى پاک ًادل کېاږي‪ .‬کاالي‪ ،‬کاى ‪ ،‬ةىټىياه او ياىن ُایاى ياې ٓا‪٬‬ا‬
‫ًى دهٍ وي‪ .‬ق ؿىلې او ‪٧‬اښىيى کهیو و ةهَ ون کىي ڇې هه وؿر يې‬
‫پاک وًادي‪ .‬ق کىن په اړٍ لانښىويه ونده کىي ڇې ڇټلې طىړٍ يه کړي‪.‬‬
‫ق ةاوان او کىڅې په اړٍ ونده هكایر کېږي ڇاې اٗاا‪٫‬ه ُایاى او ؿځلاې‬
‫هلذه وايه ڇىي‪.‬‬

‫ق پىښذًى يې ځىاةىيه ون کىي او هيڅکله ؿىُکه يه ونده کىي‪ .‬وهل‬


‫ټکىل يه وي‪ .‬ق ناُىم ػقىيى ده پام کېږي او ‪٧‬ىښذًې ياې پاىنٍ کېاږي‬
‫یا ياًهه ‪٧‬ىښذًه يې په ًو ډول نقېږي او ه‪٨‬ه پىهاىل کېاږي ڇاې قا‬
‫ًهه يه قٍ‪.‬‬

‫ؿى ناىږ څاه کاىو؟ اولاقوياه پياكا کاىو‪ ،‬ق دهةیاې لپاانٍ ياې کاىڅې داه‬
‫اًذىو‪ .‬ونىږ دهةیه په کىڅه کې ادىناخ کېږي‪ .‬له وړوکىالي يې نو‪٧‬ذیاا‬
‫دااه پااام يااه کااىو‪ .‬ؿیااهى ناُااىناى وي او ؿیااهى يااې کااالي و طااانې‪ .‬لااه‬
‫ؿاونو ؿځلى يې يه نا ګهووو‪ .‬له ةىلى او يىنو ګًكٍ ُیايى يې ژن يه ٓا‪٬‬ا‬
‫کىو‪ .‬پاه ناُاىنذىب کاې وهال ټکاىل‪ ،‬ؿىُاکې او ‪٧‬ىًاې ونداه کاىو‪.‬‬
‫نیلهًى ده يې يه ناولى او ق نیًې په ځاې هه وؿر ښیهاوي ونده کېږي‪.‬‬

‫ق اطذها‪٣‬يذىب په ځاې يې ګىښه کاىي‪ .‬ق ًاهى ؿتاهو پاه ځااې کًځال‬
‫ون وقٍ کىي‪ .‬ق اقب په ځاې ةې اقةي ونښيي‪ .‬ق ًلام او نو‪٧‬تړ په ځاې‬
‫يې له نیلهه ډانوي ڇاې ه‪٨‬اه ناناا قي وهاي‪٧ ،‬اىږ قن څـاه پهېکاىي‪،‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪14‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ؿاااىني قي‪ ،‬پاااه ڇااااړٍ قي ڇاااىلکی قن څـاااه ‪٧‬ىڅاااىي او قاًاااې ياااىني‬


‫ةاةىلالې‪.‬‬

‫یى پلان کىن ياًر وي‪ ،‬ووې ده وايي‪ ،‬ون ًه قنواوٍ ټکېږي ونده ووایه‬
‫ڇې پلان نې کاىن ياه ًاذه‪ .‬هلاک ق ؿپال پلاان ؿتاهٍ نًاي او ههكاًاې‬
‫کىي‪ .‬قلذه پاه لاىې لااي ناُاىم داه قنوا‪ ٦‬ښاىقل کېاږي او ناُاىم ون‬
‫سرٍ نوږقي کېږي‪ .‬والكیٌ ياې قا ‪٫‬کاه ياه کاىي ڇاې کاه ياٌ وٍ قنو‪ ٦‬ون‬
‫وقکىم‪ ،‬يى ًتا يې ناده هو وايي‪ ،‬په ن‪٤‬انلادى کې يې هو وايي‪ ،‬ق‪٫‬ذاه‬
‫او ق نل هو نًځ کې يې هاو ویلااې شاا‪ .‬ياى ق قې ةًیااق ياې لاىنړې لاه‬
‫کىن کېښىقل ُى‪.‬‬

‫ونااىږ ویااادهٍ کااىنيێ ډېااهي لااىيي وي‪ .‬ونووااه‪ ،‬اکاګاااى او ػذااا ؿىنیاااى‬
‫په‬ ‫او‪...‬هو په یىٍ کىن کې اوسا‪ .‬قا ګډ اوًېكا ق يىنو طًظالىيى دهڅً‬
‫ناُىنايى کې یى له ةل سرٍ ق کیًاې او ًایالێ ‪٫‬کاه هاو ویاږوي؛ ځکاه‬
‫ناىن‪ ،‬ؿااىن او پلااان يااې پااه وړوکااىالي کاې وندااه وايااي‪ ،‬قا کااان وکااړٍ کًااه‬
‫پلااايي دااه وايااو‪ ،‬پلااايي دااه قا ش ا ون کااىم‪ ،‬پلااايی ةیااا ناځااي ه‪٨‬ااه يااې‬
‫‪٧‬ىاړي‪ .‬قا ؿتهې ًىکه – ًىکه ق ناُىم په لهٌ کاې ځااې ويیساا او‬
‫کله ڇې لیاږ لاىييږي ياى پاه کیًاه او لاه ه‪٨‬اىې سارٍ ق ًایالێ پاه هڅاى‬
‫ةكلېږي‪ .‬ونىږ په ټىلًه کې ځيًې والكیٌ او ویادهٍ ةهؿاه لاىې هلکااى یاى‬
‫کان ق ةل ق ًیالێ له وطې کىي‪ .‬اى وقکړې هو لاه قې انلاه کاىي ڇاې‬
‫پلايی‪ ،‬ق پلايي ووې‪ ،‬ونا دهةىن‪ ،‬ونا ًایال او ه‪٨‬اه و ق‪٧‬اه نـذاه ولااړې‪،‬‬
‫قويه ًٓ‪٬‬ىيه يې لىًذي او قاًې يىن‪ .‬وقکړې که وکاړي ؿاى ةاكکان ياه‬
‫قې‪ ،‬انا قا ًیالي یىاوي ده قې نیكايه نؼكوقٍ يه پادېږي‪ .‬ةلکې ق ژويك‬
‫هه ډګه ده يې سرایر کىي ڇې لىې سرؿىږې اییًكٍ ونده طىړ کړي‪.‬‬

‫پیٌاې او ياىن ُایاى ون‬ ‫‪٣‬هىنا يې نًكې ؿپل اولاق ده لاه ياىنو پا‬
‫کىي ڇې ناُىم ق ُیايى په پټىلى او ‪٧‬لا اؿذه کىي‪ .‬ځکه ق نىن له ؿىا‬
‫څه ون کىل ه‪٨‬ه ‪٫‬که کىي ڇې نىن يې له ياىنو پاه ‪٧‬لاا ناکاىي ػذاا‬ ‫پ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪15‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫له ؿپله پلانٍ هو‪ .‬يى قا یى ةیكاني ةاىلي او اییًاكٍ ژوياك کاې ههاكې داه‬
‫په ؿپل ټىل ‪٣‬هه کې ځاې ون کىي‪ .‬قا ةك ‪٣‬اقخ په ناُاىم کاې ق ناىن‬
‫له ياًهې نلهةايێ څـه نا پيكا کېږي‪.‬‬

‫له ناُىم سرٍ ق ًاديهي وؿر ونىږ پاه نلاالىيّ کاې ياه ًاذه‪ .‬لاه‬
‫لىیه سرٍ نى ټىلًه او کىنيێ قې ده دیانٍ يه قٍ ڇې یاى څاىک قې ؿپال‬
‫ناُىم ون واؿلي‪ ،‬نډ قې کړي‪ً ،‬ادیهې قې ون سرٍ وکړي او نًاې قې‬
‫کړي‪ .‬له قې انله يى له ناُاىنه ق ؿلآاىى لپاانٍ کىڅاه ښاه ځااې قٍ‪.‬‬
‫هلک ڇې ًلان له ؿىةه نا پاڅي‪ ،‬ناوي په نف و لااي سا ې اوةاه دیاهي‬
‫کړي‪ ،‬ةٍ یى ‪٧‬ىړپ ڇاې ده ًذىيې کښاذه کاړي او پاه نًاډٍ لاه ؿیهياې‬
‫ؿىلێ‪ ،‬پهي ڇىټى‪ ،‬ڇاوقو لاًىيى و پښى او ةتهو ويښذايى سرٍ ووي‪.‬‬

‫په کىڅه کې يى یى ڇا ده کًځل کړي‪ .‬ق ةل په ناىټه‪ ،‬نکِاه یاا دهکذاىل‬


‫پٌې ټال ُىې‪ .‬ق ګاويډي کىن ده ډةهٍ اڇاىلې‪ .‬پاه لاان پاه لاانوي پٌاې‬
‫يانې وهلې‪ .‬له ؿپل ههىولي سارٍ اؿذاه ُاىې‪ .‬ياى پاه ةال پٌاې ډةاهې‬
‫‪٧‬ىنوولې او ‪٧‬هنې ده سرناخ کىنده ناًذىى شا‪.‬‬

‫قا ناُىم يى کىن څه ‪٣‬هل کىي؟ ؿىن ده پىڇې ؿتهې کړې‪ .‬ق نىن له‬
‫انه څـه سر‪٧‬ړويه کړې‪ .‬ق پلان نـذاه ًاىڼ ياه کااږي‪ ،‬ؿاى ڇاې ه‪٨‬اه داه‬
‫قنواوٍ ودلی لا يه وي‪ ،‬قٍ يې ټىلي ؿتاهې داه ‪٧‬اىږ ایٌاذلې وي‪ .‬ق ناىن‬
‫طیاث‬ ‫کړي‪ ،‬یى څى قاياې پلهېا‬ ‫له کِهِى يى څه ‪٧‬لا کړي‪ ،‬کىنخ پ‬
‫ده کړي او ناپښيٌ ةیا ههكاًاې ؿیاهى ق يىنوةاكو ق وقکاړې لپاانٍ ‪٫‬اهي‬
‫نکذث(کىڅې) ده ون ودلی‪.‬‬

‫یى ټىلًه ڇې ناُىم ده نیًه ون يه کاړي‪ ،‬ق دهةياې لپاانٍ ياې ن ار‪٪‬‬
‫ويه کړي‪ ،‬ق ه‪٨‬ه ًادیهي ده وؿر وياه لاهي‪ ،‬ق اؿلااٯي او ةاكيي نووياې‬
‫لپاانٍ يااې هاايڅ ډول ‪ٛ‬هػاه او ل ښاار پاه پااام کااې يااه وي يیااىلی؛ يااى ق‬
‫ه‪٨‬ى ټىلًى ػالر ةه وناىږ پاه ُااى وي‪ .‬وقٍ کاړې ناى ٓا‪٬‬ه قي‪ .‬اؿلااٮ‬
‫پېژيى هو يه‪٧ .‬لا و ‪ٌ٫‬اق ناده ؿپله ةیكاني او نوا ػق ناالىنېږي‪ .‬قنوا‪،٦‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪16‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪٧‬یتر‪ ،‬ةىهذاى‪ ،‬کًځل او يىن ژةًي ضرنويه هايڅ ‪٣‬یاث ياه قي‪ .‬وژياى داه‬
‫طلاق وايى او په ویًه دىیًاه ؿاكاې ؿىُااله کاىو‪ .‬ق ايٌااى پاه ٯذال کاې‬
‫طًر ویًى‪ .‬ق اؿیهخ ػىنو ده ق لاي نسا لپانٍ ق ايٌاايي سارويى څلاي‬
‫طىړوو‪.‬‬

‫نیهنًى ده ‪ٟ‬اهها کذل هو ياانوا ةىلاى‪ ،‬لاه قې انلاه ناى پاه ةىنیاى کاې‬
‫پيڈلااې او هلکاااى ةیااا یااى ق ةاال پااه ؿااان ګااهووو‪ .‬يظااىيې نکذااث دااه ق ةااې‬
‫ػیايي له انله يه ایله کىو‪ ،‬ؿاى ګاىقن داه ق اوةاى لپاانٍ ټىلاه ونځ ځاي او‬
‫ناځاي‪ .‬ق ؿپلىايااى کااهٍ ةااه يااې پااه ڇاااقني کااې ي‪٨‬ښااذې ون نًاىو‪ ،‬ؿااى ق‬
‫ویانخ نلکايى داه لاڅ ناف‪ ،‬لاڅ لاًاىى‪ ،‬لاڅ نړويكوياه‪ ،‬لڅاې پښاې او لاڅ‬
‫پاه ياىم ټکااى ق ه‪٨‬اىې ق کاىن ټاىل ناووياه‬ ‫سرويه ياًاذې وي‪ .‬ق نلًا‬
‫ځًااې اؿلااې‪ ،‬ن ااه س ا ي ق ؿپاال کااىن ق ښااځې يااىم یاااقول ق ؿلکااى پااه‬
‫نـکې شرم ةىلي‪ .‬له ځيًى ؿل ى نې په نلظاٍ کاې اونېاكلي ڇاې لاه‬
‫نـه ایا ښځې ده نې وویل‪ ،‬یا کىنوقايه نې وايي یا قاًې يىن‪.‬‬

‫په ه‪٨‬ه کٍ کې ټىل کلی ‪٧‬یتذىيه کىي ڇاې لاىن ياې نکذاث واياي‪،‬‬
‫ؿااى کااه يااې نیااهنٌ یااا لااىن ياااطىړٍ ُااىٍ ةیااا ق ښااځيًه ډاکټااهې پىښااذًه‬
‫کىي‪ .‬ه‪٨‬ه کاٍ ق شارم اػٌااي ياه کاىي ڇاې لاىن ياې پاه کىڅاه کاې‬
‫اًټاپى یا يىني لىةي کىي‪ ،‬انا ق ه‪٨‬ې يظلێ پلان‪ ،‬ونون او يىنو ؿپلىاياى‬
‫ده ةه هه وؿر پي‪٨‬ىنويه ون کىي ڇاې ه‪٨‬اه ښاه پاکاه ٓا‪٬‬ا‪ ،‬پاه ػظااب‬
‫کې پټه هه ًلان ق وقکړې لپانٍ نکذث ده ځي‪.‬‬

‫ق ق‪٧‬سا ټىلًې ‪٧‬ړي که څىک وژيي طلاق ونده ښکاني‪ ،‬انا په يظلاێ‬
‫ق نکذث ویل ‪٣‬ان ةىلي‪ .‬نلا يې نکذث ق ‪٫‬ؼاُـايې په يىم یاقوي‪ ،‬ؿى‬
‫داااویىګه او کااىډګه دااه ةیااا ق طااىاو ةااايې طااىړوي‪ .‬ځکااه يااى نااىږ يااړۍ دااه‬
‫ؿِااىير ون کااىو او يااړۍ نااىږ دااه ق ژويااك دااىکې‪ .‬نااىږ ٯلااه‪٧ ،‬ىًااه او‬
‫ا‪٫‬ها‪ٛ‬یار ون وړو‪ ،‬ؿااى قوې ًاىله‪ ،‬نیًاه او ا‪٣‬ذااكال ناوړي‪ .‬نااىږ لااىټًې‪،‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪17‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وژيې‪ ،‬او ونايىيې کاان ةىلاى او قوې نهًاذې‪ ،‬ژوياك ژو‪٧‬اىنل او اةااقويې‬
‫ؿپل کٌث او کان ګڼي‪.‬‬

‫ههكا وطه قٍ ڇې نىږ ُاده پاداه یاى او قوې وړاياكي ځاي‪ .‬ناىږ هايڅ‬
‫يه لهو او قوې هه څه‪ .‬نىږ قوې ده اړ یى او قوې نى اړدیاا پاىنٍ کاىي‪ .‬قا‬
‫ُااذه ویايىيااه لااه قې ځایااه ناپاايښ قي‪ .‬کااه ق يااىني يااړۍ پااه ُاااى ؿپاال‬
‫ناُاىناى او ةًیاقويااه ًااو کااړو ياى نااىږ ةااه هااو داه ه‪٨‬ااىې پادااه يااه یااى‪.‬‬
‫قې‪ .‬که ق ؿپلاې ټاىلًې ةًٌاټىيه ًاو ون‪٧‬اىو‪ ،‬ياى‬ ‫ناُىم ق ًتا ةًٌ‬
‫اى ُاء هللا ویاى ةه ځًې ويه ویًى‪ .‬ق ههكاًې ونځې په دهه!‬

‫نىږ او ق ناُىم ػقىيه‬


‫وناا پااه ؿپلااه کااىنيێ کااې قا ػالاار پاه یاااق قې ڇااې کلااه ةااه نااى ساارٍ‬
‫وؿًكل يى پلان ةه نى ناده ‪٧‬ىًاه کېاكٍ‪ .‬ناىږ پاه کاىن کاې قاًاې دهةیاه‬
‫کېكلى ڇې ياًذه ةه ناى ق ةال پاه ؿىښاه وٍ‪ .‬لاىي ێ داړل ةاه ق پلاان پاه‬
‫نٗا وو‪ .‬کالي ناى ق ياىنو پاه ؿىښاه طاىړول‪ .‬ؿتاهې ناى ق پلاان او نصار‬
‫ونون په اؿذیان کې وې‪ .‬ق نیلهًى له نـه ق ؿتهو هيڅ اطاوٍ ناده ياه وٍ‪.‬‬
‫یىٍ ونځ نې ق نیلهه نـذاه یاىٍ ؿتاهٍ وکاړٍ ڇاې نصار ونون ناې ناداه‬
‫ؿىُکه وکړٍ‪ .‬نیلهه ؿًكل ویل يې ڇې قې ‪٫‬که کاىي ق ؿپلاى ههىولاى‬
‫په نًځ کاې ياًار قې‪ .‬ناىږ ةاه ًالان او ناښاام ق ه‪٨‬اې کىياډې ؿاىن‬
‫ؿىيې ده په داؿذه دلى ڇې له نىږ سرٍ په کىن کې اوًېكٍ او ؿىيه ياې‬
‫ونىږ له هال ه ودلې وٍ‪ .‬ونىږ قهلېى طلا او ق ه‪٨‬ې قا طلا وو‪ .‬وٍ ق ؿپال‬
‫ڇاپيهیااال ق اسااه لااه نـااې پااه ُااپه کااې لااه ةلاااوو‪ ،‬پيهیااايى او ُاای‪ٜ‬ايايى‬
‫ډانېكم هو‪ ،‬ؿى ةیا هو په دىنٍ ُپه کې ق ه‪٨‬ىې ؿاىيې داه داه ؿاىناک‬
‫ونوًذه ون دلو‪ .‬ونىږ پلان او نىن کله هو په قې ‪٫‬که ويه کړ ڇې هلکاى‬
‫ولي داه ؿاىناک ًهكًاذي ونوًاذه لاه ؿپلاې ؿاىيې دښاذي او ق ؿاىن‬
‫ؿىيې ده ونځي؟‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪18‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫قا یىاوي ونىږ ق کىن ػال يه قې‪ .‬نىږ ده په ڇایى پٌې ًهه ؿاىږٍ لاا‬
‫يه نا کىله کېكٍ‪ .‬ونا په یاق قي ق کلي یىٍ هلک ٯكنخ هللا له نا او یىٍ‬
‫قن کىي؟ لاه قې‬ ‫ةل هلکه پىښذًه وکړٍ ڇې داًى ده ق ڇایى څى پلهی‬
‫پىښااذًې ښااکانې ڇااې ونااىږ پااه کليااى او کىنيااى کااې ق اًااذتكاق او ػااق‬
‫لىټىيې وٗ‪٤‬یر په ‪٣‬هىنې ډول ػاکو وو‪.‬‬

‫ناُىنايى ده ق لىةى ػاق ياه ون کاىل کېاږي‪ .‬ق ؿًاكا ػاق ځًاې داهوږل‬
‫کېږي‪ .‬ق طانى ‪ٛ‬هو په ؿپله يه شا ټاکلاې‪ .‬ق ؿپال سار ویښاذه ق ةال پاه‬
‫ؿىښه طىړوي‪ .‬ونىږ ق کلاي نصار ق ‪ٛ‬التاايى داه اناانخ ونوًاذه ځىاياى‬
‫هلکااايى دااه ویلااي وو ڇااې پيکااې او ؿااىلێ نااى يااه نااًو‪ ،‬يااى څااه ڇااې ق‬
‫‪ٛ‬التايى ي‪٠‬ام يه قې‪ ،‬قا کانويه ةه په کلي کې يه کىئ‪.‬‬

‫ونىږ ق ټىلًې پلان‪ ،‬نصر ونون‪ ،‬يیکه‪ ،‬نىن و ؿىن‪ ،‬ق کلي نلک‪ ،‬ق کلاي‬
‫نلا او ق کلي ةل هه کٍ ًذا په ُـ اا کاانويى کاې نكاؿلاه کاىي او‬
‫کړې‬ ‫کړې يې قٍ‪ .‬ونا په یاق قي ڇې یى کٍ له قوړوو نف په ُهله پ‬
‫وو او له ةىټىياى سارٍ ياې طهاةاي پاه پښاى کاړې وې‪ ،‬ياى یاى ځاىاى پِاالا‬
‫کًځل پٌې کىل ڇې قا څىيه په کىياه کاې قې‪ .‬ق پلاايي نٌاکیٌ ووې‬
‫کړې او طهاةي قي کړې وي! قې کٍ يه ةك کان کړې وو‬ ‫يې‪ ،‬نف قي پ‬
‫او يه يې ةل ده په قې سرٍ ویاى نًىلی‪ .‬ن ه له قې سارٍ ياىنو ق ه‪٨‬اه‬
‫په کان کې نكاؿله کىله‪ .‬ولې؟ ځکه قلذه ػكوق يه قي نالىم‪ .‬یاى څاىک‬
‫ڇې ق لىیايى په کانويى کې نكاؿله کىي‪ ،‬يى ق ناُىم ػقىٮ ؿى ةیـاي‬
‫يه پېژيي‪.‬‬

‫ُليك نىلايا له ؿپل کىن سرٍ يژقې ق ناُىنذىب نلال لىةي کىلې‪،‬‬
‫ونىږ یىٍ ههٌایه نې پلان ده ویلي وو ڇاې ًاذا ق‪٧‬اه ووې ښاه قيًاي‬
‫ًتق هو وايي‪ ،‬ؿى قا کاان ياې ةاك قې ڇاې لاه کاىن سارٍ ةیاا ق کلاي لاه‬
‫يىنو هلکايى سرٍ لىةي کىي‪ .‬ونا پلان ه‪٨‬ه له قې کانٍ ةًك کړ‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪19‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ناُااىم کااه نا نؼااكوق شااا او اواقي يااې ځًااې ودهوږلااه شااا‪ ،‬يااى ةیااا‬
‫‪٣‬قكيي کېږي‪ ،‬ونىږ په قا يًًێ ةكٍ ونځ کاې ههاكا ياًاهه نووياه ؿپال‬
‫نلو يقّ لهي ‪ .‬ونىږ ق ناُىم په سر څىک لاي ياه ون دېاهوي‪ .‬ق لىةاى‬
‫ػق يې څىک يه نًي‪ .‬ق ؿًكا اطاوٍ يه ون کىله کېږي‪ .‬ق وقکاړو لاه ػقاه‬
‫ةې ةهؿي ُىې‪ .‬ق طانى ه‪٨‬ه ‪ٛ‬هو ونده يانوا ُىې ڇې ق قٍ لوٮ وي‪.‬‬
‫په ؿپلاه ؿىښاه ق ويښاذايى لاه طىړېاكا نً‪٤‬اه ُاىې‪ .‬پيکای ق کىيیذاىب‬
‫يښه قٍ‪ٜ٣ .‬ه ل ىل ق يىنو ق يظىيى ق طمب ‪٣‬لاناه وٍ‪ .‬لاه پااک ګهوېاكا‬
‫ةااه ځکااه ډډٍ کېااكٍ ڇااې ةیااا ق کلااي ځىايااايى ق طًسااا ‪٧‬هیااىې ساا ولى‬
‫ؿىاهّ دهې کاوٍ او که يې ون سرٍ ياه نًلاه ياى اؿیاه وون هاو ون سارٍ‬
‫کېكٍ‪.‬‬

‫قلذه ق ناُىم هيڅ ػق په پام کې يه يیىل کېږي‪ .‬نىږ قاًې يى لکاه‬


‫ناُىم ڇې هايڅ ػاق ياه لاهي‪ .‬ق لاىنړې ونځاې لاه پيكايښاذه ڇاې ياىن‬
‫کٌاى ق ه‪٨‬ه په کانويى کې نكاؿله پيل کړي ده ه‪٨‬ې ونځې نواياه وي‬
‫ڇې ةیا نړ کېږي‪ .‬لىیايى نى ویادهٍ کانويه ق يىنو ق ؿىُالێ لپاانٍ کاىي‬
‫او یا ق ؿل ى له ؿتهو ځايىيه ؿلآىي‪ ،‬يى ناُىم داه ةاه پاه قې اياډوؿه‬
‫کې ق ڇا ون پام شا؟!‬

‫ونىږ ق ناُىنايى ژويك له نیِـًك پهده ةال شا ياه قې‪ .‬ناىږ ق اواقي‬
‫يانې وهى‪ ،‬ؿى ده ټىلى ډېه نؼکىم نىږ ؿپله یى‪ .‬په کىنه ټىلًه کې ڇاې‬
‫ق ناُىم ق اواقي قنياوې يه کېږي‪ ،‬ه‪٨‬ې ټاىلًې ق لىیاايى ةاه څاه اواقي‬
‫وي؟ قلذه ده اوًه هو ق اواقي ن‪٬‬لاىم ياًاو دصاریؽ کېاږي او دال ناداه‬
‫ياًو ن‪٤‬ه‪٫‬ي ُىې قې‪ .‬له قې انله نىږ ق ک‪٤‬تې په ځااې دهکٌاذاى داه‬
‫نواى یى‪.‬‬

‫لىةې‪ ،‬پاه ؿپال لوٮ طاانې طاىړول‪ ،‬ؿًاكاګايې‪ ،‬وقکاړې‪ ،‬پااک کاالي و‬
‫طانې ق ناُىنايى ػق قي او نىږ ياې ةایاك ق ػاق پاه ډول ونداه ونًاى‪.‬‬
‫ًااهه دهةیااه‪ ،‬ښااې ؿتااهې ون وقکااىل‪ ،‬لااه نصاارايى ساارٍ ياًااذه ق ه‪٨‬ااىې‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪21‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫اییًك ٍ طىړوي‪ ،‬ق قې لپانٍ ةایك قا ػق هو ون کړو‪ .‬ناُىم ځيًې کانويه‬


‫ق ناُااىنذىب نلااال ق د‪٬‬ذاایّ لپااانٍ کااىي‪ ،‬ه‪٨‬ااه لااه قې کااانويى وقکااړٍ‬
‫کىي‪ ،‬له قې انله ةایك پاةًكۍ ونةايكي ‪٣‬ایكې يه شا او ؿپلاه اواقي ياې‬
‫ًلث يه کړل شا‪.‬‬

‫ق وقکړو په اړٍ ونىږ لهًیر‬


‫ونىږ ق ًیهې يىٍ ةاىډا نلاا پاه ډکاه ‪٧‬ىياډٍ کاې وویال ڇاې ک‪٬‬اه لاه‬
‫نکذتااه نا‪٧‬لاای او اًاالام لااه نكنًااې‪ .‬نصاارايى نادااه ویلااي ڇااې ق ‪ٟ‬اااهه‬
‫ُاااٍ پااه وؿاار کااې قولذااي هی اار نا‪٧‬لاای وو ق ؿل ااى پااه نِااىنٍ يااې‬
‫ًیهه کې نکذتىيه طىړول ڇې ونىږ ؿل اى ياه ‪٧‬ىښاذل‪ ،‬ځکاه ياى ه‪٨‬اه‬
‫هو ةیهده ولاړل‪.‬‬

‫ناُىم ؿپل لىنړي وؿذىيه په کىڅه کې دیاه کاړي‪ .‬کلاه ڇاې لاږ لاىې‬
‫شا ‪ ،‬يى یا نال پيايي‪ ،‬یا ةا‪ ٦‬له نه‪٧‬یى ګىني‪ ،‬یا په پلان‪ ،‬ونون‪ ،‬اکا او ياىنو‬
‫پٌې پټي ده ؿىناک ون وړي‪ ،‬یا ق کىن يىن کانويه‪ .‬ژنای ق کلاي لاه نلاا‬
‫څـه ٯا‪٣‬كٍ ة‪٨‬كاقي وايي او پسرلی ةیا هو ه‪٨‬ه یاق کانويه‪.‬‬

‫نکذتیاى ویادهٍ په کىيیايى ن‪٤‬ه‪٫‬ي ُىي‪ .‬وناىږ ق ناُاىنايى پاه ؿىلاه‬


‫ةه یىٍ لًډۍ وٍ ڇې ق وقٍ کىيکې ٓ‪٬‬ا ػالر ةه يې ايځىناوٍ او ةیا ةاه‬
‫يې ویل ڇې ق ن‪٤‬لو يې قنكم(لکه) ونده ښىني‪ .‬له قې نالىنېږي ڇې‬
‫ونىږ ناُىنايى ده څه ډول لهًیر ون کىل ُىې؟!‬

‫ق کلي نلا ڇې ق ‪٣‬لو ؿتهٍ کىي‪ ،‬ياى یاىاوي شارو‪ ٚ‬الٔالاج او قې داه‬
‫ونده کذاةىياه ياې هاك‪ ٪‬وي‪ .‬ځکاه ق ٯاهاى او ػاكیشى لاه ‪٣‬لهاه قوې ةاې‬
‫ةهؿې قي‪ ،‬ق ‪٫‬قلې ًذه کذاةىيه یاىاوي داه يىناه ون ناالىم وي‪٫ ،‬لٌا‪٬‬ه‬
‫او يىن ‪٣‬لىم ځًې پهقي ُىي‪ .‬يى ون پاده ههكا شارو‪ ٚ‬الٔالاج قې ڇاې‬
‫ه‪٨‬ه يې هو په ًل کاله پښذى ياه کاړ ههكاًاې پاه ‪٣‬هةاي ناُاىم داه‬
‫ویل کېږي او ه‪٨‬سا ةه يې وقکىي‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪21‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫له ‪٣‬لو سرٍ قوښهًي ونىږ ق کلذىن یاىٍ نلهاه ةهؿاه قٍ‪ .‬څاىک ڇاې‬
‫ځاى ده ‪٣‬الو وايي‪ ،‬ق ‪٣‬لو په نٌاًك ځااى ػااکو ةاىلي‪ ،‬ق ‪٣‬لاو ق وقکاړې‬
‫اق‪٣‬ااا لااهي او ةیااا ‪٣‬لااو دااه قيًااي ‪٣‬لىنااى ايؼٔااانوي‪ ،‬قا يااى لااه ‪٣‬لااو ساارٍ‬
‫قوښهًي يه قٍ ڇیص قٍ؟ څاىک ڇاې پاه ووې نالىياه او نناې څاهوي‬
‫ؿى ق نکذث لېىال يې يه وي‪ ،‬له ‪٣‬لو سرٍ قوښهًي يى ډلىيه وهي؟ ق‬
‫ڇا کلذىن ڇې يظىيى ده ق وقکړو هيڅ نـیًه يه لهي‪ ،‬ق ‪٣‬الو لاه ؿاىلې ق‬
‫يظىيى ق وقکړو ق يانواوالي ‪٫‬ذىاوي ناووي‪٣ ،‬كاوخ يىن دىن وي که ةىن؟‬

‫ونا ق ناُىنذىب نلال نې په ټىله ًیهه کې ق یىې ښځې ياىم ياه‬


‫قې په یاق ڇې نکذث يې ویلی وي‪ .‬قا ؿتهې نې ق هه کاٍ لاه ؿاىلې‬
‫اونېااكلې ڇااې ‪٣‬الهاااى وايااي‪ ،‬ښااځى دااه وقکااړٍ نااه ون کااىئ‪ ،‬ځکااه ةیااا ق‬
‫ايډیىال په پيكا کىلى کې له لیک لىًر څـه کان اؿلي!‬

‫ونااىږ ګااىقن دااه يظااىيې او ښااځې ناووي ؿااى نکذااث دااه يااه‪ .‬هااكیهې او‬
‫ویااانخ دااه اطاااوٍ لااهي‪ ،‬ؿااى پىهًذااىى دااه يااه‪ .‬ق نلً ا ‪ ،‬ګااىډګه‪ ،‬قن ااه او‬
‫نوا قې‪ ،‬نـال‪٬‬ر يې وهااةيذىب قې‪،‬‬ ‫داویىګه طىي ړې او ناوێ ده وند‬
‫ؿاى ق ‪٣‬لااو لپااانٍ ناوداال ‪٫‬ؼاشااا او کىييذااىب قې‪ .‬نااىږ دااه اوًااه لااا هااو‬
‫ؿل ااى دااه پااه ایااادىيى او ػااكیشىيى ق نکذااث نواوالاای‪ ،‬ق يظىيااى ناوداال‪ ،‬ق‬
‫واکٌایٌ طااىاو‪ ،‬ق ناُااىنايى ػقىيااه او يااىن ساااةذىو‪ .‬لااا هااو لااه نلااا څـااه‬
‫‪٧‬ىاړو ڇې ق ‪٣‬لو په ؿپهولى کې ونىږ نهًاذه وکاړي‪ .‬لاا هاو ق ًال ىيى‬
‫ډاکټهايى‪ ،‬لیکىالى‪٫ ،‬ىیکپىهايى او قاًې يىنو ‪٣‬الهايى په ‪٣‬لهې ویًاوو ق‬
‫یىٍ ةې‪٤‬لهه کىډګه ةې ةًٌټه ؿته ووى لهي‪.‬‬

‫په ق‪٧‬سا یىٍ ټىلًه کاې ژوياك کاىو‪ ،‬نا لاىې ُاىي یاى او لاا هاو پکاې‬
‫پاده یى‪.‬‬

‫قا ه‪٨‬ه ػقیقذىيه قي ڇې نىږ يې هاهٍ ونځ پاه ًاذهګى ویًاى‪ .‬لاه قې‬
‫انله ةايك ًذهګې په پټې يه کړو‪ .‬که يې ياٌ هاو ق ياىنو وؿار پاه ُااى‬
‫په پهقو کې وپىښى يى نهکٌ ژويك يې يىن هو اوږق شا‪ .‬که يې يٌ يقاك‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪22‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫له پاللى نف واړوي‪ .‬که ياې ناىږ لاه قې سارٍ ڇاې‬ ‫کړو‪ً ،‬تا ةه يې ؿل‬
‫ون سرٍ نف یى‪ ،‬ن ه له قې ډانٍ ڇاې پاه قې يقاكويى ناې ُـٔایر داه‬
‫يٌ ویاى ويه نًاېږي‪ ،‬پټاه ؿىلاه ُاى‪ ،‬ياى نادلاىيکې يٌالىيه ةاه وناىږ پاه‬
‫ُاى ةه ځًې ژاړي‪ .‬قوې ةه نىږ ده ښیهاوي کىي ڇې قا نى کىم کلذاىن‬
‫نا ایله کړې‪ ،‬نىږ ةه ؿپلاى نصارايى داه ڇاې داًاى ولاې قاًاې ُایاى پاه‬
‫نیهاز نا پهې ايطا؟! له قې ػالذه ق ؿلآىى یاىاويًێ لاان ق قې يااوړٍ‬
‫کلذااىن يقااك قې او ةااٍ‪ .‬څااىک کااه ؿپ اه کېااږي‪ ،‬يااى یااىٍ پلااا قي پااه ؿپاال‬
‫ُاااوؿىا کااې وګااىني ڇااې ایااا قاًااې يااه قٍ؟ کااه وي‪ ،‬يااى ةیااا ونااىږ‬
‫نٌىولیر قې ڇې قا کانو وکړو که څه هو يٌ په هه لؼا‪ ٞ‬ناداه قنوياك‬
‫دهانېږي‪.‬‬

‫نیهنًې او ق وقکړو ػق يې‬


‫ونىږ ق ًي هې ًپيًسرو نیهنًى ةه ویل‪ ،‬ښځه یا ق کىن قٍ یاا ق ګاىن‪.‬‬
‫یايي که ژويكۍ وٍ‪ ،‬يى ق کىن ؿكنر ق ه‪٨‬ې قايهې قيكٍ قٍ او کاه لاه‬
‫ژويكٍ ؿلآه ُىٍ ةٍ ایله له له کىنٍ ووي او ګىن ياې دال پاادی ځااې‬
‫ُى‪.‬‬

‫نىږ ق نوايادى او ‪٫‬قلاې پاه کذااةىيى کاې قاًاې نوايااخ او نذاىى لاهو‬
‫ڇې ق نیهنًى وقکړې يانوا ةىلي‪ .‬وٍ ق ه‪٨‬ى نواياادى طااطىيې داه ياه ځاو‬
‫او يه هو ه‪٨‬ه ‪٫‬قلي ‪٣‬تاندىيه نا اؿلو‪ .‬ونا نصار ونون ُالیك نىلاياا پاه‬
‫ؿپل کذاب (ښځه په ا‪٨٫‬ايي ټىلًه کې) کې قا کان کړې‪ .‬له قې انله يې‬
‫قلذه اړدیا يه ویًو‪.‬‬

‫ونىږ په کىن کې ونا ُپږ ؿىيكې قي‪ .‬ونىږ پلان په یىٍ هو نکذث ياه‬
‫قې ویلی‪ .‬ونا نیهنٌ ؿپل يىم ياه شاا لیکلااې‪ ،‬قا پاه قاًاې ػاال کاې‬
‫ڇااې ونااىږ ټااىل ونووااه لىًااذي قي او ونااا ق ښااځې ونووااه هااو ټااىل‬
‫نکذتیاى قي‪ .‬ونا قوې ونيًكانګايي يىٍ هو وقکړې يه لاهي‪ ،‬ؿاى پاه کاىن‬
‫کې يې يانیًه وو وقکړې کړې‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪23‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ونا ق ن ىن څلىن ؿىيكې وې‪ .‬له قې سرٍ یىې هاو الا٭ ياه وو وقکاړې‪.‬‬
‫ونا ق ښځې قنې ؿىياكې قي‪ ،‬یاىې هاو ق نکذاث قنواوٍ ياه قٍ لیاكلې‪.‬‬
‫قې‬ ‫له قې ػالذه نې آلي هك‪ ٪‬قا قې ڇې ونىږ لا لىیاه ةهؿاه ؿلا‬
‫‪٫‬که نًلى ده يه قي ڇهذى ُىي ڇې ق يظىيى ق وقکړو ػق ونًي‪.‬‬

‫پااه وړو نقىلااى‪ ،‬پـىايااى ‪٣‬تاااندىيى‪ ،‬وړو ‪٫‬کهويااى‪ ،‬ةااې ةًیاااقٍ اق‪٣‬اااوو‪،‬‬
‫کهىونو ةايى او يىنو ؿتهو ق ښځى ق وقکړو نـًیاىې کاىو او لاه قې ػقاه‬
‫يې ښاه پاه ؿىياك ةاې ةهؿاې کاىو‪ .‬وناىږ ق پښاذًى قاًاې ځىايااى ناې‬
‫ليااكلي ڇااې لااه پىهًذىيااه ‪٫‬ااان‪ ٦‬وي‪ ،‬ؿااى ځاااى دااه ةااه قاًااې نیااهنٌ يااه‬
‫ؿىښىي ڇې وقکړې يې کړې وي‪ .‬وٍ قا ياه نا ًاپړم ڇاې ولاې؟ نهکاٌ‬
‫ةیلاةیل ‪٣‬ىانل ولهي‪ ،‬ؿى په نظهى‪ ٢‬کې قا ؿته ځًې ساةذېږي‪ ،‬ڇې ونىږ‬
‫طه‪٤‬ي لهًیر څً ه ق لىًذى ځىايايى لهًیذىيى ةايكي ا‪٧‬ېى کړې قې؟‬

‫ونىږ ټىلًه له لىیه سرٍ يه ًالانٍ قٍ‪ .‬يه په ښځه ځاى ‪٧‬ىنٍ ةىلي‪ .‬لاه‬
‫قې انله يې يى ػقىيه هو ده پښى لايكي کىي‪ .‬ونىږ يانیًاه ه‪٨‬اه ق یاىٍ‬
‫اواق ايٌاى په دىګه يه نًي‪ .‬ځکه يى ق وقکړو ػق ون کىل او ياه ون کاىل‬
‫ق ځاى اؿذیان ةىلي‪ .‬ونىږ يانیًه ق ه‪٨‬ې يىم په نظلاٍ کاې ياه یااقوي‪،‬‬
‫لاه قې انلااه يااى ق ‪٣‬لااو لپااانٍ ق ه‪٨‬ااې ةلااه وداال يااه شااا و‪٧‬هلاااې‪ .‬ونااىږ‬
‫يانیًه ‪٧‬ىاړي ڇې ښځه يې ق يړۍ په نف هیڅىک هو ويه ويًي‪ ،‬له قې‬
‫انله يې يى په ةىلکايى کې پيڈلې وي‪ ،‬په قاًې یىٍ ػالر کې ةه ه‪٨‬ه‬
‫ونداه ګاىني او‬ ‫څً ه دیان شا ڇې نکذث ده يې ولیږي؟ په لاان ةاه ؿلا‬
‫لاااونې ؿتااهٍ قٍ ڇ اې نکذااث او پىهًذااىى کااې یااىاوي نیهنًااې يااه وي‪،‬‬
‫ةلکې يانیًه ةه هو هلذه ؿپل ًٓ‪٬‬ىيه لهي؟!‬

‫يٌ په يړۍ کې يانیًه په قې شرنېږي ڇاې ق کاىن نیهنًاى ياې وقکاړې‬


‫يه قې کړې‪ ،‬کىن کې يې نیهنًې لاه ؿپلاى ػقىياى يااؿتهٍ قي او یاا ػاق‬
‫يې دهې اؿیٌذل کېږي‪ ،‬انا ونىږ ؿل ى داه ڇاې قا ؿتاهې وکاړې‪ ،‬یاا ځااى‬
‫دېه کړي یا وايي‪ ،‬ه‪٨‬ه کا‪٫‬هاى قي هه څه ڇې کاىي قا ياې قيیاا قٍ ناىږ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪24‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ده اًلام قا انه کړې قې‪ .‬په قاًې ػال کاې ڇاې شاری‪٤‬ر قاًاې څاه‬
‫يه قې ویلي‪ .‬قنوېّ په یىٍ ةیر کې ق قې وګړو په اړٍ وايي‪:‬‬

‫قا وګړي په دیانو کې قي لىې ُىي‬

‫په لیكو يې ق نوا کړې ًذهګي پټي‬

‫ق وقکااړو نـًیااىې هااو کلذااىن کااىي او هااو نواطااي لهًااه نلایاااى‪ .‬ق‬
‫يانىي ًادًې ةې ةًیاقٍ د‪٤‬هی٭ او پهې ‪٧‬یهخ ونىږ ق کلذاىن او قوقیاى‬
‫نمهتي د‪٤‬تیه ويږيكٍ قٍ ڇې په قې ةلاوو يې اؿذه کړي ياى‪ .‬لاه ًاهكم‬
‫اواق ايٌاى څـه نى ‪٫‬کهي او ‪٫‬ىیکې نیًځیايې طىړي کړې او لا ناى هاو‬
‫ون پام يه قي‪.‬‬

‫ن یهنًى ده کان او وقکړې ق یىٍ نٌلو ػاق پاه دىګاه هاو ٯاايىى نًلاې‬
‫قي او هو اًلام‪ ،‬کًاه ياى ق پي‪٨‬هتاه ‪٣‬لیاه الٌالام لاه نیهنًاې ‪٣‬ایِاې‬
‫نٖ ةه یىيیو ون(‪ )۱۵۱۱‬ق ػكیشى نوایاخ يه کېكلاې!‬

‫ق ښځى يه وقکړې او يه کان له يىنو ویادى دااوايى سارٍ یاى دااواى قا هاو‬
‫طىړ کړې ڇې ‪٫‬قه په ټىلًه کې ونسرٍ ویاخ ُىې قې‪ ،‬ځکه ق یاىٍ کاان‬
‫يانیًه ټىل نٔان‪ ٪‬پهې کىي‪ ،‬له قې سرٍ اناكى کاو او نٔاان‪ ٪‬ویااخ‬
‫وي‪ ،‬که ښځه او يانیًه قواړٍ کان وکړي يى انكى ةه ویاخ او یا ػكاٯل له‬
‫نٔان‪٫‬ى سرٍ نٌاوي شا‪ ،‬په قې ډول له ‪٫‬قه نا کو شا‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪25‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫پي‪٨‬لې ق نىن و پلان په کىن کې‬


‫نـکې نې وویل ڇې کله وړٍ وي يى په کىڅه کې ګهوي‪ .‬له ههىولاى‬
‫يظىيى سرٍ لىةي کىي‪ .‬کلاه ڇاې هاو لاږ لىیاه شاا ياى ةیاا ناىن ق ه‪٨‬اې‬
‫لپانٍ کانويه ټاکي ‪ .‬ق کىنو لاه کاانويى نايیاىلې ةیاا ق ‪٧‬ااړو او پټىګاايى داه‬
‫طىړولى نـذل٭ کانويه ون ًپاني‪.‬‬

‫ق نااىن و پلااان پااه کااىن کااې يظىيىدااه ق وقکااړو پااه ځاااې کااىنيي کانويااه‬
‫ونښىقل کېږي‪ .‬لىضا نېًځل‪ ،‬دًىن کې اون ةلاىل‪ ،‬ق ځاایىيى ڇاانو کاىل‪،‬‬
‫ق نیږو‪ ،‬ةىوو او ‪٧‬ىاو ًهتالىل او لىُل‪ ،‬ق طاانى نیًځال‪ ،‬اوداى کاىل او‬
‫ټىلىل‪ً ،‬لان وؿذي ةٌذهې ټىلىل او ناښام يې اوانول‪ ،‬ق ناُىنايى او‬
‫نیهنًااى ق طااانى ن‪٧‬ااىل‪ ،‬ډوډۍ پـااىل‪ ،‬ؿااىاړٍ دیااانول‪ ،‬ق نیلهًااى ؿااكنر‬
‫کىل او ق کىن ق يىنو ڇانو په دً‪٠‬یو کې له نیهنًاى سارٍ نهًاذه کاىل؛‬
‫که څه هو قا په ؿپل لاخ کې ةك کانويه يه قې‪ ،‬ن ه له قې سرٍ ةایك ق‬
‫وقکړو او کان ػق ونده ونًل شا‪ ،‬قا ټىل کانويه یىاوي ق ښاځې ػاق ياه‬
‫قې ڇې کىي ةاه ياې‪ ،‬ةلکاې قا ق کاىن ق ټىلاى ‪٧‬اړو نٌاىولیر قې ڇاې‬
‫ةهؿه پکې واؿلي‪.‬‬

‫له قې سرٍ ڇې ق د‪٤‬لایو و د‪٤‬لاو لاه ػقاه ةاې ةهؿاې ُاىې‪ ،‬پاه ؿپلاى‬
‫ػقىيى يه قٍ ؿتهٍ ُىې‪ ،‬ق یىٍ ناُیٌ په ُاى کان دهې اؿیٌر ُىې‪،‬‬
‫ده قې هه څه ونوًذه قا هو ونسرٍ کېږي ڇې ق وژيك نل هې ياې ق قې‬
‫په ؿىښه يه ايذـاةېږي‪ .‬قا يه ؿتاهٍ وي ياه اداهٍ‪ ،‬پلاان یاا ق کاىن ةال نصار‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪26‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫يې له یى ڇاا سارٍ ًاىقا وکاړي‪ .‬ياه ق نېاړٍ ق ايذـااب ػاق لاهي او ياه ق‬
‫ولىن او يىنو ڇانو ق پهيکړي ػق‪.‬‬

‫ق نىن و پلان په کىن کې له ه‪٨‬ې سرٍ ق هايڅ شاا نِاىنٍ ياه کېاږي‪.‬‬
‫قې ده له پيله قا ‪٫‬که ون کىل کېږي ڇې لىن او ؿىن ق ةل ق کاىن قي‪ .‬لاه‬
‫قې انله يى ه‪٨‬ه هو ق قې کىن ق نلکیر ق‪٣‬ىٍ ياه کاىي‪ .‬یاىٍ يظلاێ قا‬
‫هو يه شا کىلاې ڇې که ق ةل ق کىن يو ياى ه‪٨‬اه کاىن ؿاى ةاياك وناا پاه‬
‫ؿىښه وټاکل شا‪ .‬ځکه قا ةیا په ةې شارنې او ةاې ػیاا نِالىنٍ کېاږي‬
‫او يانیًه و ښځې ټىل ةك پاه واياي‪ .‬ق (‪ ۲۱۱۸‬ق نای پاه ‪ )۹‬داانیف ق ةصاري‬
‫ػقىيى ؿپلىاک کهېٌیىى یى ناپىن يصر کړ ڇې پکې نا‪٧‬لي وو؛ «په دېهٍ‬
‫یااىٍ کااال کااې لااه کااىنٍ ق يظىيااى ق ديښااذي ‪ ۵۱۱‬واٯ‪٤‬ااې يااې ستاار کااړې‬
‫قي‪ ».‬له قې ښکاني ڇې نىږ په څىنهٍ ةاك وٗا‪٤‬یر کاې ياى‪ .‬قا یاىاوي‬
‫ه‪٨‬ه د‪٤‬كاق قې ڇې کهېٌیىى ده اػاىال نًاېكلي او ه‪٨‬اىې ستار کاړي‬
‫قي‪ ،‬کًه په واٯ‪٤‬یر کې ةه قا ُهېه ده قې څى ڇًاكٍ اٗاا‪٫‬ه وي‪ .‬ځکاه‬
‫يظىيې ق ؿپلې کىنيێ په لاي لاه ػقىياى پهلپٌاې ةاې ةهؿاې کېاږي او‬
‫له قې انله یىٍ يظلێ ق ځاى په نٌله کاې ؿپلاه کاىنيێ ياه ون ګاډوي‪،‬‬
‫ځکه پىهېږي ڇې که ن‪٤‬انله قوې ده په لاي ون کړم‪ ،‬يى ه‪٨‬ه څاه ڇاې‬
‫وٍ يې ‪٧‬ىاړم؛ کىنيێ يې يه ناکىي‪.‬‬

‫ونىږ په نواض کې ون کړې يظلێ يه شا کىلاې ڇې له ؿپل نېړٍ سرٍ‬


‫وويًي‪ .‬ق ه‪٨‬ه ؿتاهې واوني‪ .‬ق ه‪٨‬اه اى یاى ايځاىن وويًاي‪ .‬ق کاىوقې پاه‬
‫ونځ ق يظلێ په ځاې ق ه‪٨‬ې یى وکیل ق ؿل ى په نف کې په ُىي دړوى‬
‫ق ه‪٨‬ې ق نٗایر ا‪٣‬لاى کىي او ه‪٨‬اه ةاې ڇاانٍ پاه کاىن کاې يااؿتهٍ او‬
‫ةې واکه ياًذه وي‪.‬‬

‫لًډٍ قا ڇې وناىږ ق يظىياى ټاىل سريىیِار ناىن و پلاان یاا ق کاىن ةال‬
‫نصاار ټاااکي‪ .‬ق ه‪٨‬ااىې پااه ؿىښااه لااه لااىنړې ق ػقىيااى لااه پېژيااكيې ةااې‬
‫ةهؿې شا‪ .‬ةله ده ودل يې نهًى‪ ٢‬ا‪٣‬لاى شا‪ .‬له کىنٍ پهده ةل ځااې کاان‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪27‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫يااې ق کلذااىن او شااری‪٤‬ر نـااال٭ وګڼاال شااا‪ .‬پااه وههااې او ؿها‪٫‬ااادي‬


‫ةاونويى اؿذه کړل شا او اؿیاه پاه لاىې لااي يااؿتهٍ یاى قاًاې کاٍ او‬
‫کااىن د اه پااه لاااي ون کړلااه شااا ڇااې يااه ق ه‪٨‬ااې ؿااىښ وي او يااه يااې‬
‫نادلىيکی ژويك کې ًهېكاې شا‪.‬‬

‫قا ونىږ له یىٍ ژويكي او اواق ايٌاى سارٍ ق ه‪٨‬اه ق ژوياك طىړېاكلى پاه‬
‫اړٍ ايٌايي او لاه شار‪٣‬ي ‪٫‬هناايىيى سارٍ ًاو ًالىک قې؟ پاه قې ػاال‬
‫کې هو نىږ اق‪٣‬اا کاىو ڇاې نیهنًاى داه ناى ػقىياه ون کاړي او کاه ًاو‬
‫ژويك وو يى ونىږ نیهنًې ةه يې لهي‪ .‬يىنٍ يړۍ ؿى له نیهنًى ق ‪٫‬ؼاشاا‬
‫کان اؿلي‪ ،‬څىک يې ق وًیلې په دىګه کانوي او ةلاه ټىلًاه ةیاا ‪ٟ‬لاو ون‬
‫سرٍ کىي‪.‬‬

‫قا ػالر له ډېهٍ وؿذه په ټىلًه ػااکو پاداه ُاىې قې او اوي نیهنًاى‬
‫هو ق‪٧‬ه ػالر نًلی قې‪ .‬ونا یىې ؿىن یىٍ ونځ ياىنو نیهنًاى داه ویال‪،‬‬
‫ښځه که ښه ش واې‪ ،‬يى ق ةل کىن ده ةه يه دله‪ .‬قا لايكي ټپې ياې هاو‬
‫ق لهًیر څهګًكويه کىي‪:‬‬

‫طاياى ونا وٍ ق طاياى یو‬

‫که په ةاوان نې ؿهڅىي ون سرٍ ځهه‬

‫ونون نې دىپک‪ ،‬وٍ يې ګىلێ يو‬

‫په دىنو ‪٧‬هو نې ؿېژوي‪ ،‬ون سرٍ ځهه‬

‫ونىږ نیهنًى ځايىيه ق يىنو نلکیر ده وړايكي کړي‪ ،‬له قې انله يې ق‬


‫ځاى ق ؿهڅىلى واک ةل داه ون کاړې‪ .‬کاه څاه هاو لاىنړې ټپاه ق نیًاې او‬
‫نیًذىب په اړٍ هو قٍ‪ ،‬ؿى ق ځاى واک ةل ده ون کىل هو دهې ښکاني‪.‬‬
‫َ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪28‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ياوې ق نېړٍ‪ ،‬ؿىاښې‪ ،‬ؿىسر او يىنو دهنًځ‬


‫نىنې واقٍ نې ن‪ٜ‬لث يه قې‬

‫قا ًذا لپانٍ ؿكنذ انٍ ناولهه‬

‫ونىږ ق یىٍ نل هي پلان ةه قا ؿتهٍ ډېهٍ کىله ڇې ونىږ په پښذًى کاې‬


‫ق نیهنًااې ون کااړٍ یااىٍ کااٍ دااه يااه وي؛ ةلکااې پااىنٍ ٯتیلااه يااې ځايىيااه‬
‫نېړويه ةىلي‪.‬‬

‫قا ؿتهٍ ده یىٍ ػكٍ ًهه قٍ‪ .‬نا ده پىنٍ نالىناخ ًذه ڇې وناىږ پاه‬
‫ټىلًااه کااې يااږون ق ؿىاضااا ؿااكنر کااىي‪ ،‬ؿتااهٍ يااې نًااي‪ ،‬ق ه‪٨‬ااې پااه‬
‫ؿىښه ق پلاان کاهٍ ُاپې کاىي‪ ،‬ق کاىن ټاىل ؿاكنر ق ه‪٨‬اې پاه ؿىښاه‬
‫کىي‪ ،‬له ه‪٨‬ې سرٍ ؿاياكي او ژاړي هاو‪ .‬ق ؿىسار هاه ؿاكنر داه ولااړٍ‬
‫وي‪ .‬نېړٍ ؿى يې يى ځاى ق ه‪٨‬ې نالک ةىلي‪ .‬له قې انله يې اولاه ونځ‬
‫لا انه ونده کړې وي ڇې ونا ق نىن‪ ،‬پلاان‪ ،‬ونون‪ ،‬ؿاىن او نیلهًاى ؿاكنر‬
‫ةه په ُپه او ونځ کې کىې‪.‬‬

‫ؿىن يې ةیل ‪٫‬هنایِىيه لهي‪ .‬پاه ؿاكنر کاې ياې ؿاُاې ناادىي‪ ،‬پاه‬
‫کذ‪ ٩‬کې ؿتهې ون کىي‪ ،‬په ؿتاهو ياې کاان ون لاهي‪ .‬کاه لاه نېاړٍ سارٍ پاه‬
‫ؿىيه کې لیږ ځًډ وکړي قا پي‪٨‬ىنويه ون کىي‪ .‬که نېړٍ طانې یا ةل شا‬
‫ونده ناوړل او ق ؿىن ةهؿه کې يه وٍ‪ ،‬يى ةیا اًهاى ځهکاې داه نا کښاذه‬
‫کېږي‪ .‬قا په قې ؿا‪ٛ‬ه يه ڇې ق ؿىن ػق يې ؿىړلی‪ ،‬ةلکې له يږون سرٍ‬
‫ق نقاةلې له انله‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪29‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ق ياوې له کىنٍ که یى څىک ناشا او ه‪٨‬ه ق پلاان کاهٍ پاه ُاپى ةیاايي‪،‬‬
‫يى له نېړٍ اطاوٍ اؿیٌذل اړیٌ قي‪ .‬ياوې ةه ؿىاضاا داه وانۍ کاىي ڇاې‬
‫څى ُپې وکړم؟ نا‪٧‬لی کٍ ةه له ؿىسر یاا ق کاىن لاه نصار سارٍ ؿتاهٍ‬
‫کااىي ڇااې وٍ قا يظلااێ کىندااه ةیااایو داً اى اطاااوٍ ون کااىئ؟ څااى ُااپې‬
‫وکړي؟ ه‪٨‬ه ةیا په يـهو ؿتهې کىي او یى وؿر ق ‪ُ ۱۵‬پى اطاوٍ په ډېاهو‬
‫يا‪٧‬ېړیى ون کړي‪.‬‬

‫کااىن دااه دااه نادلااى ونوًااذه ق ؿپاال نانااا کااهٍ ق دلااى اطاااوٍ يااه لااهي‪ .‬ق‬
‫ههٌایه کاهٍ ق نیلهٌاذیا ؿاىناک داه ياه شاا دلااې‪ .‬ق واقٍ ُاىې ؿاىن‬
‫کااىن دااه ةااه يااه ځااي‪ .‬پااه کلااي یااا کىڅااه کااې ةااه واقٍ‪ ،‬کااىوقې یااا ةلااې‬
‫کاه ياې نېاړٍ‪ ،‬ؿىسار یاا ؿىاښاې‬ ‫ؿىُالێ ده يه ونځي‪ .‬په قې هه دا‬
‫ؿتهٍ ُى ٍ‪ ،‬ياى لاه وندلاى سارٍ ًاو ةاه ُاـړو‪ ،‬ياانو او اى وهلاى داه ځااى‬
‫ڇهذى کىي‪.‬‬

‫ؿىاښااې لااه هااه کااان ساارٍ وندااه وايااي‪ ،‬هااا! پااه کلااي ولااې يااه ځااې؟!‬
‫ایًااكنون وندااه وايااي‪ ،‬پااه دااا ڇااې ق ونونک وام يااه وي‪ ،‬دهانااه ونځ پااه‬
‫قیانويى ګهوې! ؿىسر ونده وايي‪ ،‬نهقانې! که ةیا ؿته ُاىم ڇاې ق پلاانٍ‬
‫له کىنٍ ق ةل کهٍ دللې يې‪ ،‬يى ګیلاه قي لاه ځااى قٍ!‪ .‬نېاړٍ ؿاى ياې څاى‬
‫ونځې ځاى ؿپه اڇىلی وي ڇې دا ياى ولاې وٍ ناىن‪ ،‬پلاان‪ ،‬ؿاىن او ونوواى‬
‫ده ټيټې ًذهګې کړم؟!‬

‫ناىږ دااه قا ‪٫‬کااه نا کاىل ُااىې ڇااې کلااه نیاهنٌ ًااذا کااىن دااه نا واقٍ‬
‫ُى ٍ يى ق ه‪٨‬ې هه څه ًذا پاه اؿذیاان قي‪ .‬ه‪٨‬اه ًاذا ياانىي ُاىٍ او‬
‫ًذا له اطاوې پهده ودال ياې ق ياانىي ةاایللى پاه ناياا قي‪ .‬طالتاه ناى لاه‬
‫لیىيي او یا نٌر ‪٫‬هٖ کړي وي ڇې که ونا ښځه‬ ‫ځاى سرٍ ټىل ؿل‬
‫ةله ووده‪ ،‬يى ةٍ ونا يانىي ده ةه ؿل ى اړولي وي او وٍ ةه ةكيانېږم؟!‬

‫ونىږ ق ًیهې لاه وړو نیهنًاى اونم ڇاې داه اوًاًيى نیهنًاى ؿاى یاىٍ‬
‫ټېله پڈې لاا ښاې قي ؿىياه ؿاى ةاه پاه ګهناه کاړم‪ .‬قا ػالار ق یاىٍ اواق‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪31‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ايٌاى په اړٍ ؿىنا وونويکی او ق ا‪ٌ٫‬ىي وړ قې‪ .‬نىږ قلذه ق نیهنًاى ق‬


‫اواقي پااه اړٍ هاايڅ هااو يااه پيژيااى‪ .‬ةااكٍ قا قٍ ڇااې لااه نیهنًااى ساارٍ ق‬
‫ؿِىير قې ةلیاه کاې داه يانیًاه نیهنًاې ؿپلاه ډېاه لاىې لااي لاهي‪ .‬ق‬
‫یىې ياوې ؿىاښې قا ټىل ةك او ًـذې ونځې دظهةاه کاړې وي‪ .‬ن اه لاه‬
‫ؿپلې يږون سرٍ ةیا هو ةك ڇلًك کىي؟!‬

‫ؿپله پي‪٨‬له لىن ق يږون په سار ون کېًاې وي‪ .‬پاه قې ‪٫‬کاه ياه کاىي ڇاې‬
‫ونا ق‪٧‬سا کړٍ وړٍ ق قې ًتث کېږي ڇې له نا سرٍ‪ ،‬له لاىن سارٍ ناې‬
‫یااا هااو لااه ةلااې ؿپلااې ساارٍ نااې قاًااې وشااا؟ آاالا پااه یااىٍ ؿِاایٌ‬
‫ڇاپيهیال کې ڇې هه څىک لاىې شاا‪ ،‬ياى ةیاا ؿِاىير کاىل ق ه‪٨‬اې ق‬
‫کلذىن‪ ،‬نواض او نىاض ةهؿه ګهوي‪ .‬ونىږ نیهنًى ده اوي ةیـاي قا ‪٫‬کاه ياه‬
‫ون پيكا کېږي ڇې په ټىله کې له نیهنًاى سارٍ ق ‪ٟ‬لاو لىیاه ةهؿاه ؿپلاه‬
‫نیهنًې کىي‪ .‬ق ؿىاښې‪ ،‬ایًكنون‪ ،‬نیهې‪ ،‬ةًې او ياىنو داه ياىم لاياكي قا‬
‫نواى ‪ٟ‬لو یىٍ نیهنٌ له ةلې سرٍ کىي‪.‬‬

‫په قې ولې ‪٫‬که يه کېږي ڇې ق قې دیهي او ياًاو کلذاىن نـاه ويیىلاه‬


‫شا؟ نا وؿذي هو وویل ڇې ونىږ نیهنًې وقکاړې ياه کاىي‪ .‬لاه ‪٣‬لهاه‬
‫لیهېىالي او په طلالر کې پادېكا ق قې ؿِیٌ کلذاىن پاه لاا ‪٧‬ىړېاكا کاې‬
‫لىې لاي لهي‪ .‬په نظهاى‪ ٢‬کاې ق يانیًاه او ياىنو ټىلًاى لاه لاىني پاه قې‬
‫کلذىن يه يیىکې هو ق قې ًاتث ُاىې ڇاې قا کلذاىن پاداه شاا‪ .‬يانیًاه‬
‫نى هو له ‪٣‬لهه لیهې قي یا په ټىلًه کې له ةكيانێ ډانېږي او لاه ياىنو‬
‫ټىلًى سرٍ ونىږ اؿذلا‪ ٚ‬يه ُذه له قې انله ق ه‪٨‬ې لاه لاىني لاه پي‪٨‬اىن‬
‫سرٍ نف يه یى ڇې له قې يانوا کان څـه لاي اؿیٌذلى ده نى وهڅىي‪.‬‬

‫ق کلذىن په دىګه يې له ډېهٍ وؿذه نا پادېكا ةل لانل قې ڇې اوي يې‬


‫یى نذل کىي ڇاې واياي‪:‬‬ ‫ایله کىلى ده وړٍ يه ښه کىي‪ .‬ونىږ ؿل‬ ‫ؿل‬
‫څه قې کىل‪ ،‬ڇې پلان او يیکه قې کىل‪ .‬یاا‪ :‬ه‪٨‬اه کاىٍ ڇاې پلاان او يیکاه‬
‫اًذكلال کىي ڇاې ناىږ‬ ‫قې کىل‪ .‬له قې او قې ده ونده نذلى څـه ؿل‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪31‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ښه کىو‪ .‬له نیهنًى او يږيكو سارٍ قا ڇلًاك قوې ق ځااى ػاق ةاىلي او قا‬
‫نذلىيه يې قلایل ونده ڇهذى کىي‪.‬‬

‫که ووایو ڇې نىږ قلذه نیهنًى ده اواقي يه ون کىو‪ ،‬ةلکې که ق اواقي‬


‫په يىم ډېه لږ څه هو ولهي‪ ،‬يى ده واقٍ ونوًذه ه‪٨‬ه هو ځًې اؿیٌاذل‬
‫کېږي او ق یاىې نیًځاې پاه دىګاه ژوياك کاىي‪ .‬قا ؿتاهٍ ًاهه کاىم؛ ځکاه‬
‫څىک ڇې ق ؿپل پلان کهٍ ق دلى نادلى اطاوٍ ويه لهي‪ ،‬ػذا ق یاىٍ ياانو‪ ٦‬ق‬
‫پىښذًې لپانٍ لا هو‪ ،‬يى ایا قا اواق ايٌاى قې؟!‬

‫ونىږ په کىنيى کې ؿىسر يږون وهي او قا ق ځاى ػاق ةاىلي‪ ،‬هيڅاىک‬


‫هااو قا يااه شااا وندااه ویلاااې ڇااې قا يااانوا کااان قې ولااې وکااړ؟ ونااىږ‬
‫ؿىاښيايې ق کًځلى سرٍ يږون وهي او کله ياکله ق سزا پاه دىګاه ؿاىناک‬
‫يه ون کىي‪ .‬په قې کان يې په کىن کې څىک يیىکاه ياه کاىي او ؿىاښاې‬
‫‪٫‬که کىي ڇې څه کىم؛ ه‪٨‬ه ًو کىم‪ .‬نېړٍ ق هه کان اطاوٍ لهي‪ .‬که يې‬
‫په يیهه ُاپه ق پلاان لاه کاىنٍ پاه قاًاې ػاال کاې ؿپلاه نایًاه کاىن داه‬
‫ناوًذله ڇې هلذاه واقٍ وي‪ ،‬ق قٍ‪ ،‬پلاان او ناىن پاه اطااوٍ ياې نیاهنٌ ق‬
‫څى ونځى لپانٍ دللې وي‪ ،‬هو څىک يې نـه يه شا يیىلاې او قا ه‪٨‬اه ق‬
‫ځاى ػق ةىلي‪ .‬که يې په هسا ؿىشا ڇټي دىن نیهنٌ وهلاه او ډةىلاه‬
‫هو څىک يې ق پىښذًې کىلى يه ًذه او يه ػاق لاهي‪ .‬ؿپلاې ښاځې داه‬
‫ةه هه وؿر وايي ڇاې لاه پاهقو يانیًاه وو سارٍ اړیکاې وياه ًاادې‪ ،‬ؿاى‬
‫ؿپله ةه قې هه وؿر ق يىنو په ښاځى پٌاې ًاذهګې لاه ةیـاه نا کااږي؛‬
‫هك‪ ٪‬نې قا يه قې ڇې ؿتهٍ يې ةكٍ قٍ‪ ،‬اناا ‪٣‬هال ياې ةاك قې‪ .‬څاىک‬
‫ڇې ؿپله یى څه کىي او ٯىل يې ةل ش وي يى ق ه‪٨‬ه ؿتهٍ ةاې دااسیهٍ‬
‫وي او په قې هه کان کاه ياې نیاهنٌ ؿتاهٍ شاا‪ ،‬ياى ه‪٨‬اه ةاه لاه نېاړٍ ق‬
‫ايذقام په ؿا‪ٛ‬ه ياًو کانويه کىي او ونىږ په کلي کې ههكاًې پيښاه‬
‫ُىې قٍ او ؿىنا ةك يذایع ده ُا ایله کړل‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪32‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ق (‪ )۱۱ /۳ /۲۱۱۸‬دانیف ةي ةي سا ناښاانًێ ؿپهوياه کاې لاه نیهنًاى‬


‫سرٍ ق ؿِىير په اړٍ یى ناپىن وړايكي کړ‪ .‬ناپىن کې نا‪٧‬لاي ڇاې پاه دېاه‬
‫(‪ )۱۳۹۶‬کااال کااې دااه قوٍ ونٍ ویااادې ق ؿِااىير پيښااې ستاار ُااىې قي‬
‫ڇااې (‪ )۲۷۷‬يااې ق وژيااې او ٯذاال قي‪ .‬پااه ناپااىن کااې نا‪٧‬لااي ڇااې (‪)۸۵‬‬
‫‪٫‬یٔكٍ نیهنًى ونده ویلي ڇې په کىنيى کې له نـذل٭ الًى‪ ٢‬ؿِىير‬
‫او وونويى سرٍ نف قي‪ .‬نا پىن کې ویل ُاىي قي ڇاې ویاادهٍ ق ښاانويى‬
‫نیهنًې له قې ػالر څـه پهقٍ پىنده کىي او ق ؿپل ياوړٍ ػالر ڇی‪٨‬اه‬
‫ةاسا‪ .‬قا په قاًې ػال کاې ڇاې وناىږ لىیاه ةهؿاه وګاړي پاه کلياى کاې‬
‫اوسا او ق کلیى ق نیهنًى ػالر ةه ده ه‪٨‬اه هاو ډېاه وونويکای وي ڇاې‬
‫په ښانويى کې ژويك کىي‪ .‬ځکه ښاني کٌااى ق کلیىالاى پاه يٌاتر ‪٣‬لاو‬
‫لهي‪ ،‬اٯذٔاق يې ښه وي‪ ،‬نیهنًې يې وقکړې کاىي او داه یاىٍ ػاكٍ ياې‬
‫ػقىيى ده ٯایل وي؛ يى ڇې قلذه قا ػالر قې‪ ،‬پاه کلیاى کاې ایاا څاىک ق‬
‫نیهنًى ق ػق یاقويه هو کىي؟‬

‫په ههكې یاق دانیف ةیا ةي ةي سا په ًلانيێ ؿپهويه کې له ‪٫‬انیاةاه‬


‫یى ناپىن قن لىق ڇې یىٍ لېاىن ق ونون کىياډٍ لاىنړې ځااى داه يکااغ کاړې‬
‫قٍ‪ .‬ؿتهیال ویل ڇې قا کٍ ق ‪ٛ‬التايى ًیهه ییى ٯىنًكاى هاو قې‪ .‬ةیاا‬
‫يې له نیهنًې سرٍ ق ه‪٨‬ې ق اولاق ق نیهاز په سارٍ ُاـړٍ نا‪٧‬لاې قٍ‬
‫او نیهنٌ يې په ډوو وژلې قٍ‪ .‬قلذه ه‪٨‬ه څىک لىنړې ق نیهنًى ػقىيه‬
‫ده پښى لايكي کىي ڇې ق اًلانې ي‪٠‬ام په پان يې قا ‪ ۴۱‬کاله دىپک لاه‬
‫اوږې يه قې ايط ‪ٛ .‬الث ق ي‪٠‬ام په سر طً ېږي‪ ،‬انا په ؿپل کىن کې ق‬
‫ؿكاې انه يه ‪٣‬هلي کىي‪ ،‬ق کىيډې اواقي ياه نًاي‪ ،‬ق اولااق نیاهاز ياې‬
‫يه ون کىي‪ ،‬ق نیهنًې ق ژويك ‪٫‬یٔله هو ق ه‪٨‬ىې په لاي کې قٍ؟!‬

‫ونااىږ پااه ټىلًااه کااې ق ‪٧‬لااانێ قونٍ پاااې دااه يااه قٍ نًااېكلې‪ .‬قلذااه ق‬
‫‪٧‬لانێ او نیًځيذىب یىٍ ةله ةڼه نواض ُاىې قٍ‪ .‬وناىږ پاه کىنوياى کاې‬
‫ٯٌو قې ق یىې ياوي لپانٍ نېړٍ‪ ،‬ؿىسر‪ ،‬ؿىاښاې‪ ،‬لېاىن او ایًاكنون ټاىل‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪33‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫په نِىنٍ ةىؿر وي ڇې په کىنى ډولىيى ؿپلې نا واقٍ کاړې يااوې داه‬
‫الیر ون کړي؟!‬

‫ق ايٌايايى ق‪٧‬ه ډول ژويك ده ڇې ق ‪٧‬لانێ يىم ون يه کړم ياى ق اواقي‬


‫يىم ونده ‪٧‬ىنٍ قې؟! ایا ونىږ په ټىلًه کې له یى کٍ سرٍ قا ‪٫‬کاه ًاذه‬
‫ڇااې نیهنًااې یااى اواق نـلااىٮ قې او ق ؿپلااى کړيااى پااه اړٍ ؿپلااه دٔااهیو‬
‫قې ده ڇهذى يه وي‪ ،‬يى ‪٧‬لاانې ياىن‬ ‫يیىلاې شا؟ که یى ‪٫‬یٔك هو ؿل‬
‫ښکه لهي؟ ونىږ په ټىلًه کې ڇې لىنړي ونځ يظلێ پياكا کېاږي او ناىږ‬
‫يې ق اواقي او ػقىٯى په ًلتىلى ةىؿذېږو ةیا ده ه‪٨‬ې ونځې ڇې له قې‬
‫يړۍ کىچ کىي‪ ،‬يى ایا ق ‪٧‬لانې قونٍ ةاه هاو داه قې ډېاهٍ ةاكدهٍ او دیاانٍ‬
‫وٍ؟!‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪34‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪ٛ‬لاٮ په شری‪٤‬ر او کلذىن کې‬


‫قا ؿتهٍ ده اوًه په ايٌاايي ټىلًاه کاې نًال ُاىې ػقیقار قې ڇاې‬
‫هااهٍ ټىلًااه ق هااهې ايااډیالىژۍ نذااىى او ي‪٠‬هیااادى دااه ق ؿپاال کلذااىن او‬
‫‪٧‬ىښذًى په ‪٣‬یًکى کې ون ګىني‪ .‬د‪٤‬تیه يې ق ؿپل کلذاىن‪ ،‬ونااى و نکااى‬
‫او دقاٗاو داة‪ ٥‬وي‪.‬‬

‫ق نیهنًى په اړٍ نىږ هو ق اًلانې شری‪٤‬ر له نذىيى سرٍ ههكاًې‬


‫ن‪٤‬انله کړې‪ .‬ق ‪ٛ‬لاٮ په اړٍ پښاذًى کاې لاه وؿذاه قا دٔاىن نىطاىق وو‬
‫ڇې ښه ياې ياه ځًاې نادلال‪ .‬لاه قې انلاه قلذاه ه‪٨‬اه د‪٤‬تیاه ؿل اى ؿاىنا‬
‫ؿىښ کړ ڇې شری‪٤‬ر کې هو ‪ٛ‬لاٮ اة‪ ٙ٨‬ػلال قې‪ .‬لاکٌ په ياړۍ او‬
‫ؿآا ونىږ په ُاوؿىا قا ػالر ق ڇټاک د‪٨‬ییاه پاه ػاال کاې قې او ناىږ‬
‫هو ةایك يىن په ؿپل ووړ او ياًو کلذىن ق پادېكا ةې ځایه ټيً ان ويه کړو‪.‬‬
‫قا کلذىن ةكل کړو او له قې سرٍ ةه په شری‪٤‬ر کې هاو ق اة‪٨‬ا‪ ٙ‬ػلاال‬
‫ٯ٘یه ػل شا‪.‬‬

‫ه‪٨‬ه نواياخ ډېه ؿىله په ؿىله کېاږي ڇاې ق ‪ٛ‬لااٮ لاه نوا والاي سارٍ‬
‫اة‪ ٙ٨‬هاو ةاىلي‪ .‬ق ؿاكاې يااؿىښ ػلاال ياې ګڼاي‪ .‬پاه پښاذًى کاې لاه‬
‫نیهنًى سرٍ ق ًلىک پاه اړٍ ناپاداه نواطىياه ویاادهٍ وناىږ ق ه‪٨‬اه وؿار‬
‫کلذىن قې ڇې لا قلذه اًلام يه وو نا‪٧‬لی‪ .‬کله ڇاې اًالام نا‪٧‬ای‪ ،‬يى پاه‬
‫قې ةهؿه کې يې هو ڇًكاى ق پام وړ ةكلىى نا يه وًار‪ .‬ځکاه ق اًالام‬
‫لىنړي نتل‪٨‬یٌ طً يالي وو او ه‪٨‬ى ق قې ًيهې په ډېهې ؿل اى اًالام‬
‫په طته ونايه؛ قوې قنې اپًِه قن لىقل ڇې اًلام نًل‪ ،‬طىیه ون کاىل‬
‫وو‪ .‬له قې انله ا‪٨٫‬اياى ڇې ښه ډېه وطً ېكل او اؿیه يې له‬ ‫او یا طً‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪35‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وًه پىنٍ يه وٍ يىق طىيې ده ٓىنخ يې ق اًالام نًال ‪٧‬اىنٍ وةلال او‬
‫يىي قیٌ ده له قاؿلېكو سرٍ يې ؿپل ټىل واړٍ نواطىيه هو وًادل‪.‬‬

‫ق ‪ٛ‬لاٮ نٌله قلذه له وؿذاه ػٌاًاه وٍ‪ .‬وناىږ پاه کلذاىن کاې قا ياه‬
‫ًااذه ڇااې نېااړٍ قي پااه اًااايي نیهنًااې دااه ‪ٛ‬لاااٮ ون کااړي‪ .‬قا ؿتااهٍ ق‬
‫پښذًى په کلذىن کې ډېهٍ ةكٍ قٍ ڇې یى څىک قې نیهنًې ده ‪ٛ‬لاٮ ون‬
‫کړي او ه‪٨‬اه قې ةیاا هلذاه ةال څاىک وکاړي‪ .‬ق نیهنًاې کاىنيێ ًاهكم‬
‫ةكۍ ده ڇهذى کېږي ڇې وناىږ ښاځه ناى ولاي ‪ٛ‬لاٯاه کاړې قٍ؟ ةاك کاان‬
‫يې کړې او کًه ولي نى قا ةكني ي نا واړولاه؟ قلذاه نیهنًاې داه ‪ٛ‬لااٮ‬
‫ون کىل یىاوي په یىٍ ٓىنخ کې کېږي ڇاې ه‪٨‬اه وياا وکاړي او ياىن کاه‬
‫هه ډول ژويك وي څىک ‪ٛ‬لاٮ يه شا ون کىلاې‪.‬‬

‫ونىږ په ټىلًه کې قې نواض په نیهنًى ق ؿِىير په ویادىلى کې نلو‬


‫نول لىةىلی‪ .‬یىٍ نیهنٌ که هه څىنهٍ ةك ژويك ولهي‪ ،‬ق ‪ٛ‬لاٮ ‪٧‬ىښاذًه‬
‫يه شا کىلاې او یى نېړٍ که له ښځې هاه ډول ياناٗاه هاو وي‪ٛ ،‬لااٮ‬
‫ةاې وولاي قي‪ ،‬لاه قې انلاه‬ ‫ده يې وړٍ يه کېږي‪ .‬یى لىنده ؿى ونىږ ؿل‬
‫هو ‪ٛ‬لاٮ ده يه نایل کېږي ڇاې ق ةلاې نیهنًاې وي ویاادهٍ کٌااى ياه‬
‫لهي‪ .‬نایًه ځکه ق ‪ٛ‬لاٮ یا ؿل‪٤‬ې ‪٧‬ىښذًه يه شا کىلاې ڇاې یاى لىنداه‬
‫پي‪٨‬ىن ون کىي او ةل ده يې ولىن کاىنيێ ؿاىړلی وي‬ ‫په ټىلًه کې ؿل‬
‫او ه‪٨‬ه څه نېړٍ ده يه شا ون کىلاې ڇې ه‪٨‬ه ؿل‪ ٥‬ون سارٍ وکاړي‪ .‬ةلاه‬
‫ؿتهٍ قا هو قٍ ڇې لاه وؿذاه ق طااةه و ‪ٟ‬االو کلذاىن لاه انلاه يانیًاه ةیاا‬
‫نیهنًې په ؿپلى پاده اولاقويى وونوي‪ .‬نشلا‪ :‬نېاړٍ کلاه هاو ةیاا اطااوٍ ياه‬
‫ون کىي ڇې نىن قې له ؿپلى وانًاى سارٍ وګاىني‪ ،‬ؿپلاې لاىن داه قې ون‬
‫شا‪ ،‬یا قې اولاقويه پىښاذًه پاه وکاړي‪ .‬لاه قې انلاه هاو نیهنًاې قا ياه‬
‫ؿىښىي ڇې له نېړٍ ‪ٛ‬لاٯه شا‪.‬‬

‫یى ةل شا قا هو قې ڇې ‪ٛ‬لاٯه ُىې نیهنٌ ةیا ةل څىک په اًايي‬


‫يه په يکاغ کىي‪ .‬ځکه ‪٫‬که کېږي ڇې قا ةاكکانٍ قٍ‪ ،‬لاه قې انلاه لاىنړي‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪36‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫نېړٍ ‪ٛ‬لاٯه کړې او که ةل کٍ ون سرٍ يکاغ وکړي يى ةیاا ةاه هاو ه‪٨‬اه‬
‫ؿپل کان نـذه وړي‪ .‬وناىږ پاه ټىلًاه کاې نیهنًاې لاه اطذهاا‪٣‬ي کاانويى‬
‫ګىښه قي‪ ،‬له قې وطې يانیًه پاه طًساا ‪٫‬قاه اؿذاه قي‪ ،‬ههاكا وطاه قٍ‬
‫ڇې ق نیهنًى په اړٍ يې لاىنړې ًاىچ او ‪٫‬کاه لاه ههاكې ځایاه سارڇیًه‬
‫قا ‪٫‬که يه کاىي ڇاې پاه ژوياك کاې ق نېاړٍ او ناایًې داهنًځ‬ ‫اؿلي‪ .‬ؿل‬
‫یىاوي ق طًسا اړیکى ؿتهٍ يه وي ڇې نِکل يې سرٍ پيښ شا‪ ،‬ةلکې‬
‫ډېهې يىنې ؿتهې هو ُذه ڇې انکاى لهي په ه‪٨‬ه ق يه دىا‪٫‬اق لاه انلاه‬
‫قې یى له ةل څـه ةیل ُىي وي‪.‬‬

‫ق ‪ٛ‬لاٮ په اړٍ قا دٔاىن ةایاك ةاكل شاا‪ .‬ځکاه پاه قاًاې ٓاىنخ کاې‬
‫ڇې نېړٍ او نایًاه ًاهه ګاىوانٍ ياه شاا سارٍ کىلااې‪ ،‬ګاڼ ویايىياه هاو‬
‫ځايىيى ده نًى ي او هو ټىلًي ده‪ .‬ق کىن ًاذىيىٍ نېاړٍ او نایًاه پاه ژون‬
‫ؿپ اى اؿذه کىي‪ ،‬ق کىن ق نٔان‪٫‬ى پاه اړٍ نایًاه ‪٫‬کاه ياه کاىي ځکاه لاه‬
‫نېااړٍ يااې وړٍ ناااخ وي او ق ه‪٨‬ااه پااه ًااذىنايي يااې وړٍ يااه قنقېااږي‪،‬‬
‫اولاقويه يې ؿِیٌ او ‪٧‬یه ياننال نا لاىييږي‪ ،‬ګاوياډې ياې هاه وؿار لاه‬
‫ياانو او طًظااالىيى دً ېااږي‪ ،‬کاىنيی ڇاپيهیااال هااه وؿار لااه ؿِااىيذه ډک‬
‫وي‪ ،‬یااى پااه ةاال ةاااون ؿااذو او ځاااې يااې ُااکایذىيه او ُااکىيه ويیسااا‪،‬‬
‫نادلىيکي نیلهايه او ؿپلىاى په کىن کې ق قې ػالر په لیكو ؿپاه کېاږي‬
‫او نېړٍ لاه ناایًې او نایًاه لاه نېاړٍ هاه وؿار ُاکایذىيه کاىي‪ .‬داه قې‬
‫ونهاؿىا يىن ویايىيه يې هو ُذه‪.‬‬

‫که نىږ قا نواض ةكل کړو؛ يى یى لىن ده ةه نى یاق ویايىيه له نًځه وړي‬
‫وي او ةل ةه نى ايٌايي کهانر ده قنياوې کړې وي‪ .‬ځکاه پاه ياه ‪ٛ‬لااٮ‬
‫کې نېړٍ او نایًه هه وؿر یى ق ةل ػقىيه ده پښى لايكي کىي‪ ،‬که سرٍ‬
‫ةیل شا؛ يى ق قې کان نـًیاىې ةاه ُاىې وي‪ .‬ن اه قا پاه ه‪٨‬اه ٓاىنخ‬
‫کې ڇې ‪ٛ‬لاٯاه ُاىې نیاهنٌ پاه ټىلًاه کاې ةاكٍ وياه ګڼلاه شاا او ةال‬
‫کٍ له هه ډول وړٍ ياوړٍ دىب پهداه يکااغ ون سارٍ وکاړي‪ ،‬نېاړٍ هاو پاه‬
‫قې ‪٧‬یهخ ويه کړي ڇې ونا ښځه ةه قلذه ًیهه کې ةل کٍ ده ياًاذه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪37‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وي‪ .‬نېړٍ او نایًه ده ةیلېكا ونوًذه یى په ةل پٌې دـهیث وياه کاړي او‬
‫هه یى ؿپل ةیل ژويك ده ایله کړي ڇې انام ژوياك وکاړي او ؿپلاه ځااى داه‬
‫نًاًث نل هې پيكا کړي‪.‬‬

‫شری‪٤‬ر هاو لاه هاه ډول ڇاىى و ڇاها پهداه ق ‪ٛ‬لااٮ اطااوٍ ون کاړې او‬
‫هاايڅ ځاااې يااې يااه قي ویلااي ڇااې ‪ٛ‬لاااٮ اة‪٨‬اا‪ ٙ‬نوا قې‪ .‬ځکااه قلذااه‬
‫پاناډوکٍ نانًځذاه کېاږي ڇاې کاه یاى شا نوا وي‪ ،‬ياى ةیاا اة‪٨‬ا‪ ٙ‬ولاې‬
‫شا؟! لکه څً ه ڇې يکاغ ق ايٌايي ټاىلًې ق اړدیاا لاه نـاې نوا ُاىې‬
‫قٍ‪ ،‬قا په قاًې ػال کې ڇې پـىا ايٌايايى قا ښه ياه ةللاه ڇاې ق کاىن‬
‫نیااهنٌ يااې ق ةاال کااىن کااهٍ ولاااړٍ شااا‪ ،‬ځکااه ةااه ‪٣‬هةااى يظااىيې ژويااكۍ‬
‫ښـىلې‪ .‬یىٍ ٯىم ةل ده ق ؿپلى نیهنًى له ون کىلى ډډٍ کىلاه‪ .‬وناىږ پاه‬
‫پښذًى کې اوي هو ویادهٍ قوًذێ یىاوي ؿپله پښذايه سرٍ کىي او په‬
‫دېهٍ ةیا ه‪٨‬اه کٌااى ڇاې سارٍ ياژقې وي‪ ،‬ؿپلاىاى وي او لاه وؿذاه سارٍ‬
‫پېژيي‪ .‬ونا یىٍ ؿىنځه ةلىڅ ده وق ُىې قٍ‪ .‬پلان نې ؿىن ده ویل؛ ةلىڅ‬
‫ده ناى يظلاێ ولاې ون کىلاه؟ ه‪٨‬اې ونداه ویال‪ ،‬قا ةلاىڅ پښاذى واياي او‬
‫ونىږ ق هیىاق قې‪ .‬له قې ښاکاني ڇاې ناىږ لاا ق نًځًیاى پيړیاى ‪٫‬کاه ياه‬
‫قې ایله کړې او ده اوًه هو په قې ‪٫‬که کې یى‪.‬‬

‫لااه قې انلااه ‪ٛ‬لاااٮ هااو ق ايٌااايايى نظتىنی ار قې‪ ،‬شاار ی‪٤‬ر لااه قې‬
‫وطااې طااىاو ون کااړې‪ .‬يکاااغ ڇااې ق نظتىنیاار لااه کتلااه ق سااىاب وړ ةلاال‬
‫ُااىې‪ٛ ،‬لاااٮ هااو ةایااك لااه قې طلذااه ڇااې ايٌااايي ػقىيااه کااې ؿىيااكي‬
‫کېږي او یى کٍ(ق ه‪٨‬ه په ‪٫‬که) ق ياوړٍ نل هي لاه نل اهي ؿلآاېږي او‬
‫کىلاې شا ةل وړ کاٍ ځااى داه پياكا کاړي‪ ،‬ق ډېاه ساىاب کاان ةایاك وګڼال‬
‫شا‪ .‬قلذه ةه ه‪٨‬ه نواير هاو نا يقال کاړم ڇاې وناىږ ق لهًیار نىا‪٫‬اق‬
‫نا‪٧‬لی‪:‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪38‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫حدَّثَنَا َكثِي بن عب ي ٍد‪ ،‬حدَّثَنَا ُُم َّم ُد بن خالِ ٍد‪ ،‬ع ن مع ِ ِ ب ِن و ِ‬


‫اص ٍٍ‪َ ،‬ع ن ُُمَ ا ِر ِ‬
‫ْ‬ ‫َ ْ ُ َّ ْ َ‬ ‫َ ُْ َ‬ ‫ُ ْ ُ َُ ْ َ‬ ‫َ‬
‫اّللِ‬
‫اْلَ َا ِل إِ َل َّ‬
‫ض ْ‬ ‫صلَّى للاُ َعلَْي ِو َو َسلَّ َم قَ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِِ ٍ ِ ِ‬
‫ال‪« :‬أَبْغَ ُ‬ ‫َّب َ‬
‫بْن د ََثر‪َ ،‬عن ابْن ُع َمَ ‪َ ،‬عن الن ِّ‬
‫(ًًٌ اةي قاؤق‪ ،‬کذاب ال‪ٜ‬لاٮ‪ ،‬ةاب ‪٫‬ي کهاهیح ال‪ٜ‬لاٮ‪)۲۱۷۸ :‬‬ ‫ال الطََّا ُق»‬
‫تَ َع َ‬

‫ژةاړٍ‪ :‬اةٌ ‪٣‬هه نٖ له نًىل هللا ْ څـه يقل کړې ڇې ویل يې‪ :‬په‬
‫ػلالى کې ياؿىښ هللا د‪٤‬الی ده ‪ٛ‬لاٮ قې‪.‬‬

‫انام التايي په انواء ال‪٨‬لیل کې ده ههكې نواير لايكي لیکي‪:‬‬

‫ومجلة القول‪ :‬أن اْلديث رواه عن مع ب ن واص ٍ أربع ة م ن الثق ا ‪ ,‬وى م‪ :‬دمحم اب ن‬
‫خالد (الواىىب)‪ ,‬وأمحد بن يونس ‪ ,‬ووكيع بن اجل اح ‪ ,‬وحيىي بن بكي‪.‬وقد اختلف وا علي و ‪,‬‬
‫فاألول منهم رواه عنو ع ن ُم ار ب ن دَثر ع ن اب ن عم م فوع ا وق ال اآلخ ون‪ :‬عن و ع ن‬
‫ُمار م سا‪.‬وال يشك عامل ابْلديث أن رواي ة ى الال أرج ‪ ,‬ألهن م أكث ع ددا ‪ ,‬وأتق ن‬
‫حفظ ا ‪ ,‬ف مهنم ج مېع ا مم ن اح ت ب و الش ينان ىف " ص ييييهما " ‪ ,‬ف ا ج م أن رج‬
‫اإلرس ال اب ن أىب ح ام ع ن أبي و كم ا تق دم ‪ ,‬وك لك رجي و ال دارقطى ىف " العل ٍ "‬
‫والبيهقى كما قال اْلافظ ىف " التلن ي " (‪ )5ٓ2/3‬وق ال اخلط اىب وتبع و املن ر ىف "‬
‫خمتص الس نن " (‪ " : )25/3‬واملش هور في و امل س ٍ "‪.‬ال يق ال‪ :‬ق د رواه ع ن ُم ار ب و‬
‫موص ا عبي د للا ب ن الولي د الوص اىف ‪ ,‬فه و يق و أن اْل ديث موص ول‪.‬ألنن ا نق ول‪ :‬ق د‬
‫مض ى ع ن اب ن ع د أن الوص اىف ى ا ض عي ج دا ‪ ,‬ف ا يتق و ب و كم ا ى و مق ر ىف "‬
‫علم املصطل "‪.‬‬
‫ژةااړٍ‪ :‬لًااډٍ قا ڇااې لااه ن‪٤‬ااه‪ ٪‬ةااٌ وآاال څـااه نواياار څلاىنو ةاااوني‬
‫کٌايى کړې(دمحم ةٌ ؿالاك واهتاي‪ ،‬اػهاك ةاٌ یاىيٍ‪ ،‬وکیا‪ ٥‬ةاٌ طاهاغ او‬
‫یؼیاای ةااٌ ةکیااه) قوې ةیااا لااه قٍ پااه نواياار کااې اؿذلااا‪ ٪‬کااړې‪ .‬ق قوې‬
‫لىنړي له وآله ه‪٨‬ه له نؼانةاه او ه‪٨‬اه لاه اةاٌ ‪٣‬هاهٍ نه‪٫‬اى‪ ٢‬نوایار‬
‫کړې‪ .‬قا يىنو ةیا له قٍ او ه‪٨‬ه له نؼانةه نهًل نوایر کړې‪ .‬پاه ػاكیشى‬
‫‪٣‬الو کٍ ُک يه کىي ڇې ق قوې نواير داهې ډېاهٍ داهطیؽ لاهي‪ .‬ځکاه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪39‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫قوې ق ُهیه له نـې ویاخ قي‪ً ،‬ادًه يې ډېهٍ ةاوني قٍ او ټىل ه‪٨‬اه‬
‫قي ڇې ةـاني او نٌلو په ؿپلاى کذااةىيى کاې نوایااخ ځًاې يقال کاړي‪.‬‬
‫نـکې نى وویل ڇې په قې کاې ُاک ياه ُاذه ڇاې اةاٌ اةاي ػاادو لاه‬
‫ؿپل پلانٍ په نواير کې انًال ده دهطیؽ ون کاړې‪ .‬ههكاُااى قانٯ‪ًٜ‬اي‬
‫په (ال‪٤‬لل) کې دهطیؽ ون کړې او ةیلقي هو ویلي‪ ،‬لکه ڇې اةٌ ػظه پاه‬
‫الذلـیٕ کې یاقويه کړې‪ .‬ؿ‪ٜ‬اةي هو په نـذ ر الًٌٌ کې ویلي قي‬
‫ڇې نًمني يې داييك کړې‪ :‬په قې نواير کې نِلىن يې نهًال قې‪ .‬قا‬
‫يیىکه قې يه کېږي ڇې قا نواير ؿى له نؼانب څـه ‪٣‬تیك هللا ةاٌ ولیاك‬
‫الىٓااا‪٫‬ي نىٓااىل يقاال کااړې؛ پااه قې ساارٍ ق نىٓااىل اػذهااال ٯااىي‬
‫کېااږي؟ ځکااه نااىږ نـکااې وویاال ڇااې ه‪٨‬ااه ډېااه ٗاا‪٤‬ی٭ قې‪ ،‬ق ‪٣‬لااىم‬
‫الؼكیص له نـې ق قې قنطې په ناویايى ٯىوخ يه شا نادلاې‪.‬‬

‫له قې ښکانٍ ُىٍ ڇې نواير ق ًًك لاه نـاې کاهٍ ياه قې‪ ،‬پاه ناذٌ‬
‫کې يې هاو نِاکلاخ ُاذه‪ .‬ٯاهاى کاهیو ‪ٛ‬لااٮ داه لاه قې ٯیاكويى پهداه‬
‫طىاو ون کړې او ؿپله ق نواير ق نذٌ دهنًځ هو پاناډوکٍ نىطاىق قې‪.‬‬
‫یى لىنداه ػلاال قې او ةال لاىن داه ؿاكاې داه ةاي ډېاه ياؿىښاه او اة‪٨‬ا‪ٙ‬‬
‫قې؟!‬

‫اةٌ ‪٣‬تاي نٖ نواير کړې ڇې ق ساةر ةٌ ٯایٍ نیاهنٌ نًاىل هللا‬


‫ده نا‪٧‬له او له ه‪٨‬ه څـه يې ق ‪ٛ‬لاٮ ‪٧‬ىښذًه ونده وړايكي کاړٍ‪ .‬نًاىل‬
‫هللا ق ولىن په ةیهده ون کىلى ه‪٨‬اه داه اناه وکاړ ڇاې نیهنًاې داه قې یاى‬
‫‪ٛ‬لاٮ ون کړٍ‪( .‬ةـاني‪ ،‬کذااب ال‪ٜ‬لااٮ‪ ،‬ةااب الـلا‪ ٥‬و کیا٭ ال‪ٜ‬لااٮ ‪٫‬یاه‪:‬‬
‫‪)۵۲۷۳‬‬

‫ايٍ ةٌ ًیهیٌ له اةٌ ‪٣‬ههٍ نٖ يقل کړې ڇې قٍ ویل‪ ،‬نیهنًې داه‬


‫نې په ػی‪ ٙ‬کې ‪ٛ‬لاٮ ون کړ‪ ،‬نًىل هللا ده ؿتهېاكا ونوًاذه اناه وکاړ‬
‫ڇااې ةیهدااه نطااى‪ ٢‬وندااه وکړم‪(.‬ةـاااني‪ ،‬کذاااب ال‪ٜ‬لاااٮ ةاااب الا ‪ٛ‬لقاار‬
‫الؼائ‪ ٙ‬د‪٤‬ذك ةملک ال‪ٜ‬لاٮ‪)۵۲۵۲ :‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪41‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫له قې نوايادى ښکانٍ ُىٍ ڇې ق نًاىل هللا پاه وناياه کاې ‪ٛ‬لااٮ ةاك‬
‫کان يه وو‪ ،‬ؿى په ػی‪ ٙ‬کې ‪ٛ‬لاٮ ون کىل ياًو ‪٣‬هل قې‪ .‬ځکه ةیا ياې‬
‫ق ‪٣‬كې نىقٍ ياًهه ناځي‪ .‬ه‪٨‬ه نلال هاو نیهنًاى ق ځيًاى لاانلىيى لاه‬
‫وطې ؿل‪٤‬ه کىله او کله ةیا نېاړٍ ‪ٛ‬لااٮ ون کااوٍ‪ .‬پاه هايڅ ٓاىنخ کاې‬
‫هو قا ةك کان يه ةلل کېكٍ او ق یىٍ نظتىنیار پاه دىګاه شاری‪٤‬ر نًلای‬
‫قې‪.‬‬

‫قنې ‪ٛ‬لاٯه‪ ،‬شر‪٣‬ي طًته او کلذىني ًذىيىې‬

‫ق ‪ٛ‬لاٮ پېژيكيه‪:‬‬

‫‪ٛ‬لاٮ ق ‪ٛ‬لق نٔكن قې‪ .‬ل‪٨‬ىي نايا يې ؿىشاا کاىل قي‪٣ .‬اهب واياي‪:‬‬
‫‪ٛ‬لق الهطل ووطذه د‪ٜ‬لیقاا‪ .‬یاايي سا ي ؿپلاه نیاهنٌ ایلاه کاړٍ‪ .‬ا‪ٛ‬لقار‬
‫الاًیه‪ .‬ةًاكي ناې ؿىشاا کاړ‪ .‬ػا فتٍ ‪٫‬لااى ‪٫‬ای الٌاظٌ ‪ٛ‬لقاا‪ ،‬ناياا پاه‬
‫ويكاى کي وولًه يه قې‪)۱(.‬‬

‫ل‪٨‬ىي نايا؛ په ‪٫‬قلاي یاا شار‪٣‬ي ناياا کاي هاو نا‪٧‬لاې‪ :‬ن‪٫‬ا‪ ٥‬ٯیاك الًکااغ‬
‫ةل‪٬‬اا‪ ١‬نـٔااىْ‪ .‬یااايي پااه ؿاااْ ل‪٬‬اا‪ ١‬ق يکاااغ ٯیااك ؿذهااىل‪ ،‬ق ‪ٛ‬لاااٮ‬
‫‪٫‬قلي نايا قٍ‪)۲(.‬‬

‫ق ‪ٛ‬لاٮ شر‪٣‬ي او کلذىني اړؾ‪:‬‬

‫ٯهاى کهیو ق ال‪ٜ‬لاٮ پاه ياىم یاى ًاىنخ لاهي‪ .‬قې ًاىنخ کاې ق ‪ٛ‬لااٮ‬
‫اػکام ةیاى ُىي‪ ،‬که څه هو يىنو ًىندىيى کې هو ق ‪ٛ‬لاٮ پاه نٌالې‬
‫ةؼص ُىې قې ؿى قا ًىنخ يې لکه څً ه ڇاې پاه ياىم قې ههكاًاې‬
‫يې ځاي ړي اػکام هو لکه کړي قي‪.‬‬

‫ق ‪ٛ‬لاٮ له شر‪٣‬ي ٓت‪٨‬ې څىک ايکان يه کىي او قا ةیـاي هاه کاٍ داه‬
‫طىخ قې‪ .‬ق کلذىن ٯیك نې ځکه ون سرٍ ایط ڇې له شری‪٤‬ر څـاه پاه‬
‫د‪٤‬تیه کې ځاي ړې کلذىن ؿپل ا‪٧‬یى لهي‪ .‬ق ‪ٛ‬لاٮ نٌله هو لاه قې ا‪٧‬ياى‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪41‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫څـه ؿىيكي يه قٍ‪ .‬ونىږ په ټىلًاه کاې نیهنًاې داه ‪ٛ‬لااٮ ون کاىل ډېاه‬
‫نِکل کان قې او په ‪٣‬هةي طان‪٤‬ه کې یى ‪٣‬ام نواض قې‪ .‬له قې ښاکاني‬
‫ڇې ق ‪ٛ‬لاٮ په نٌله هه کلذىن ؿپل ا‪٧‬یى کړې قې‪.‬‬

‫‪٫‬قلاؤ ق ‪ٛ‬لاٮ په اړٍ ؿىنا ډېه ةؼشىيه کړي قي‪ .‬وٍ قلذه ق ‪ٛ‬لاٮ په ټىلى‬
‫ډولىيى‪ ،‬ة‪٤‬كويى او اړؿىيى ةؼص يه کىم‪ .‬یىاوي قنې ‪ٛ‬لاٯاه نا اؿلاو ڇاې‬
‫اوي يې نىٗى‪ ٢‬ډېهٍ نلهه قٍ‪ .‬ؿٔىٓاا وناىږ پاه ټىلًاه کاې لاه قې‬
‫څـه ځيًې نِکلاخ پېښ ُىي قي‪.‬‬

‫قنې ‪ٛ‬لاٯه‪:‬‬

‫په قې اړٍ ق آؼاةى له ونايې ةیا دهيًه اؿذلا‪٫‬اخ نىطىق قي‪ .‬ػذا ق یىٍ‬
‫کٍ په اړٍ هو نـذل٭ نوایااخ ُاذه ڇاې کلاه یاې یاىٍ ‪٫‬ذاىا ونکاړې او‬
‫کلااه ةلااه‪ .‬نشلااا‪ :‬لااه اةااٌ ‪٣‬تاًااه نٌاالو نوایاار کااړې ڇااې قنې ‪ٛ‬لاٯااه ق‬
‫نًااىل هللا‪ ،‬اةااى ةکااه او ق ‪٣‬هااه پااه لااىنړي وؿاار کااې یااى ‪ٛ‬لاااٮ ةلاال‬
‫کېااكل(ځيًي ‪ٟ‬اههیاااى او يااىن ‪٣‬لهاااء اوي هااو پااه قې ايااك قي)‪ ،‬ن ااه‬
‫ونوًذه ‪٣‬هاه(نٖ) قنې کاړل‪ .‬ق ‪٣‬هاه نٖ لاه قې ‪٣‬هال څـاه طهلاىنو‬
‫‪٣‬لهاؤ اًذكلال کړې او ق ویادهٍ ‪٣‬لهاؤ نًلع ههكاًې قې‪.‬‬

‫انام اةى ػًی‪٬‬ه‪ ،‬انام نالک‪ ،‬انام ُا‪٤٫‬ي‪ ،‬انام اػهاك ةاٌ ػًتال‪٣ ،‬لاي‪،‬‬
‫په یىٍ ٯىل کې اةٌ ‪٣‬تاي‪ ،‬اةى ههیهٍ‪ ،‬اةٌ ‪٣‬هه‪٣ ،‬تاك هللا ةاٌ ‪٣‬هاهو ةاٌ‬
‫ال‪٤‬اْ‪ ،‬اةٌ نٌ‪٤‬ىق‪ ،‬ايٍ او ویادهٍ داة‪٤‬یٌ و ائهه په ههكې اياك قي‪ .‬ق‬
‫انام ٯه‪ٛ‬تي پاه ویًاا ‪ :‬اد‪٬‬اق ائهاح ال‪٬‬ذاىې ‪٣‬لای لاىوم ایقاا‪ ٢‬الشلااز ‪٫‬ای‬
‫کلهح واػكج‪ .‬ق ‪٫‬ذىا وړ اناناى پاه قې نذ‪٬‬اق قي ڇاي پاه یاى کلهاه قنې‬
‫‪ٛ‬لاٯه واٯ‪ ٥‬کېږي‪)۳(.‬‬

‫ق طهلىنو ‪٣‬لهاؤ قلیل قاقې ڇې که ناوي له ؿپله نوایذه نـال‪٬‬اه ‪٫‬ذاىا‬


‫ون کړٍ يى ګىاکي ه‪٨‬ه ؿپله نوایر ده ا‪٣‬ذًا يه کىي ځکه يى ق ا‪٣‬ذتاان وړ‬
‫يه قې‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪42‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ههكا ُاى ‪ٛ‬ااؤوي‪ٜ٣ ،‬ااء‪ ،‬طااةه ځيًاې ياىن نذقاكنیٌ اولاه نذااؿهیًى‬
‫اةٌ دیهیه او اةٌ ٯیو په ههكې ايك قي‪)۴(.‬‬

‫قنېيو ٯىل قا قې ڇې که له نیهنًاې سارٍ طًساا اړيکاې ياه وې يیاىل‬


‫ُىې‪ ،‬په یىٍ ځاې قنې ‪ٛ‬لاٯه يې قنې ةلل کېږي او که قؿىل په ُاىې‬
‫وي ةیااا يااه واٯاا‪ ٥‬کېااږي‪ .‬پااه قې نایااه کااي ق اةااٌ ‪٣‬تاااي یااى څااه نل ااهي‪،‬‬
‫اًؼاٮ ةٌ ناهىیه‪ ،‬ػٌٌ ة ري‪ٜ٣ ،‬اء‪ ،‬طااةه ةاٌ ویاك او اةاٌ ػاىم سارٍ‬
‫نذ‪٬‬ق قي‪)۵(.‬‬

‫وٍ يه ‪٧‬ىاړم په قې اؿذلا‪٫‬ادى کي ون ګډ ُاو‪ ،‬هاه ڇاا ق ؿپال نىٯا٭ پاه‬


‫اړٍ قلایل لکه کړي او قا نقاله يې ق د‪ٔ٬‬یل‪ ،‬دصریؽ او ُاًًې ځااې ياه‬
‫قې‪ .‬وٍ یىاوي ‪٧‬ىاړم له قې ‪ٛ‬لاٮ څـه په نا پيښى ًذىيىو ؿتاهٍ وکاړم‪.‬‬
‫په قې اړٍ ق شر‪٣‬ي ئىٓى په نواا کاې ؿپال نىٯا٭ نوښاايىل ‪٧‬اىاړم‬
‫ڇې که ق اړدیا له نـې يې يٌ ‪٣‬لهاء ونًي يى په قې اړٍ ڇي ‪٣‬اىام لاه‬
‫کىنى ًذىيىو سرٍ نف قي ه‪٨‬ه ةه يې ده یىٍ ػكٍ اوان کړي وي‪.‬‬

‫وٍ ؿپله په قې ايك یو ڇي په یىٍ ځاې قنې ‪ٛ‬لاٯه ون کاىل لاه اًالانې‬
‫‪ٛ‬هیقااې ساارٍ نـااال٭ ‪٣‬هاال قې‪ ،‬لااه ناساارٍ پااه قې ؿتااهٍ کااې ونااا ق‬
‫نالىنادى له نـې هيڅ نٌلهاى هو اؿذلاا‪ ٪‬ياه لاهي‪ .‬قا نىٯا٭ ناې ق‬
‫ٯهاى ق قې ویًا له نـې ؿپل کړې‪:‬‬

‫اك ِِبَع و ٍ أَو تَس ِي ِبِِحس ٍ‬


‫ان‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّ‬
‫(التقهٍ‪)۲۲۹ :‬‬
‫الط َا ُق َمَّ ََتن فَم ْم َس ٌ ْ ُ ْ ْ ٌ ْ َ‬
‫ژةاړٍ‪ٛ :‬لاٮ قوٍ ځله قې(ده قې ونوًاذه) ياى یاا لاه نواض سارٍ ًاو ياې‬
‫نايیىل قي یا هو په ښه ډول ایله کىل‪.‬‬

‫ق اير ن‪ٜ‬لث قا قې ڇې که یى څىک نیهنًې ده یى ‪ٛ‬لاٮ ون کاړي‪ ،‬ةیاا‬


‫ةل وؿر ةل ون کړي‪ ،‬يى داه قې هاهو قوو ونوًاذه ق نطاى‪ ٢‬اؿذیاان لاهي‪،‬‬
‫ن ه قنېيو وان ؿتهٍ ‪٫‬یٔلې ده قنېږي‪ .‬یا ةه لاه نیهياې سارٍ ًاو ژوياك‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪43‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫کىي یا ةه ق قنېيو ‪ٛ‬لاٮ په ون کىلى ه‪٨‬ه ؿپلې نـې ده ؿىشاا کاىي‪.‬‬


‫اػٌاى ههكا قې ڇي نیهنًاې داه ق ه‪٨‬اې ق ځااى پاه اړٍ واک ون کاىل‬
‫شا‪ ،‬ځکه ق يکاغ په وًیله نېړٍ ده قې ځاې له نیهنًې سرٍ ق یاى ځااې‬
‫اوًېكو شر‪٣‬ي طىاو قن لىق‪ ،‬کله ڇې قنېيو ځل ‪ٛ‬لاٮ واٯ‪ ٥‬شا يى ةیاا‬
‫ه‪٨‬ه نظىو ؿذهېږي او نایًه ؿپال اؿذیاان داه پاداه ُاىٍ‪ .‬ځکاه داه ‪ٛ‬لااٮ‬
‫ونوًذه نېړٍ او نیهنٌ قواړٍ ق ځاى واک لهي او که ياې ؿىښاه شاا او‬
‫شر‪٣‬ي ناي‪ ٥‬وطىق ويه لهي‪ ،‬کىلااې شاا ڇاې ةیاا هاو واقٍ سارٍ وکاړي‪.‬‬
‫ٯهاى کهیو وايي‪:‬‬

‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫(التقهٍ‪)۲۲۸ :‬‬ ‫ص َا ًحا‬ ‫َحق بَِ ّدى َّن ِف ذَل َ‬
‫ك إِ ْن أ ََر ُادوا إِ ْ‬ ‫َوبُعُولَتُ ُه َّن أ َ‬
‫ژةاړٍ‪ :‬او ق نیهنًى ؿپل نېړويه له قوې سرٍ ق يکاغ (ده يىنو) ػقكان قي‬
‫که نېړٍ او نایًې ق ًهىى اناقٍ کړې وٍ‪.‬‬

‫لااه قې اياار څـااه نالىنااه ُااىٍ ڇااې ‪ٛ‬لاٯااه ُااىې نیااهنٌ ق نېااړٍ پااه‬
‫ايذـاب کې ػق لهي او هيڅىک يې قا ػق ق شری‪٤‬ر له نـاې ياه شاا‬
‫دهې اؿیٌاذی‪ .‬اناا کاه قنې ‪ٛ‬لاٯاه ياې ون کاړي وي‪ ،‬ةیاا پاه ٯاهاى کاهیو‬
‫وايي‪:‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬


‫فَم ْن طَلَّ َق َه ا فَ َا ََت ٍ لَ وُ م ْن بَ ْع ُد َح َّّ تَ ْنك َ َزْو ًج ا َغْي َهُ فَ م ْن طَلَّ َق َه ا فَ َا ُجنَ َ‬
‫اح‬
‫اّللِ (التقهٍ‪)۲۳۱ :‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ود َّ‬
‫يما ُح ُد َ‬ ‫َعلَْي ِه َما أَ ْن يَتَ َ َ‬
‫اج َعا إ ْن ظَنَّا أَ ْن يُق َ‬
‫ژةاړٍ‪ :‬يى که يې قنېيو ځل ‪ٛ‬لاٯه کړٍ‪ ،‬ةیا ده ه‪٨‬ى نېړٍ ده نوا يه قٍ څى‬
‫له ةل نېړٍ سرٍ يکاغ ويه کړي‪ ،‬که يې ‪ٛ‬لاٯه کړٍ ةیا ق اللي ػكوقو پاه‬
‫نه‪٣‬ادىلى يې ةیهده یى ةل ده ق نطى‪ ٢‬اناقٍ قن لىقٍ؛ يى په یىٍ هو ګًا ياه‬
‫ُذه‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪44‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫قا ه‪٨‬ه ةیاى قې ڇې که نیهنًې ده قنې ‪ٛ‬لاٯه ون کړل شا‪ ،‬انا که یاى‬
‫کٍ یى ‪ٛ‬لاٮ ون کړې وي‪ ،‬ه‪٨‬اىې کاه ‪٣‬اكٍ ياې وووي ةیهداه ياىې يکااغ‬
‫سرٍ کىلاې ش ا‪ .‬ؿى قلذه یى شار‪ ٚ‬قې ڇاي څاى ةال نېاړٍ يکااغ ون سارٍ‬
‫ويه کړي ده ه‪٨‬ى يې لىنړې نېړٍ يه شا يکاغ کىلاې‪.‬‬

‫ق قې نٌالې ق ػال لپاانٍ ػلالاه نوا کاىي‪،‬‬ ‫انا قا ‪٫‬لو ڇې ځيًې ؿلا‬
‫ةیـااي ياًااو ‪٫‬لااو قې‪ .‬ٯااهاى هيڅکلااه قا طااىاو يااه قې ون کااړې‪ ،‬ق اهاال‬
‫ًًر ‪٣‬لهاء په قې نذ‪٬‬ق قي ڇې په يکاغ کې ةه ق ټاکلې ناىقې شار‪ٚ‬‬
‫يااه وي‪ ،‬يکاااغ ق یااىٍ ًااا‪٣‬ر لپااانٍ يااه وي او يااه ق قې لپااانٍ کېااږي ڇااې‬
‫نیهنٌ ةل ده ػلاله کړي‪ .‬قا ټىل کانويه ق يکاغ لاه هاك‪ ٪‬سارٍ ټکاه قي‪.‬‬
‫ةاال لااىن دااه پااه ػلالااه کااې لااه نیهنًااې ق ه‪٨‬ااې واک ًاالتېږي‪ ،‬ق ‪٣‬ااكې‬
‫دیهولى ده يه ایله کېږي‪ ،‬نله يه ون کىل کېږي او له قویو نېړٍ داه ‪ٛ‬لااٮ‬
‫ونوًذه ةیاا ‪٣‬اكې داه ياه ایلاه کېاږي ًهكًاذي ياې ةیهداه اول نېاړٍ پاه‬
‫يکاغ کىي‪ .‬قا په هيڅ نمهث کې نوا يه قي او يه ق شری‪٤‬ر هايڅ يإ‬
‫ق قې ػهام کان طىاو ون کړې قې‪ .‬په قې ځاې کاې طاهم نیهنًاې ياه قې‬
‫کړې‪ ،‬ةلکې نېړٍ کړې قې او سازا ياې ق يهواکاې ټاىلًې قيًاي وونواکاي‬
‫نیهنًې ده ون کىي‪ .‬ق ه‪٨‬ه ‪٫‬که له نـې ڇاې قنې ‪ٛ‬لاٯاه یىځااې قنې‬
‫ُهېهي‪ ،‬يى ةیا ښځه ةايكي ػلاله کىل قاًې قي لکه څاىک ڇاې پاهقۍ‬
‫نیهنٌ ناويیسا او په وون يې ځاى ده يکاغ کړي ةیا ونسرٍ طًسا اړیکې‬
‫ويیسا؛ قلذه ةه یا قنې ‪ٛ‬لاٯه واٯ‪ ٥‬وي یا يه؛ که ياه وي واٯا‪ ٥‬ؿاى هايڅ‬
‫شا ده اړدیا يه ُاذه او یاىاوي نطاى‪٧ ٢‬اىاړي‪ ،‬کاه واٯا‪ ٥‬وي ياى ښاځه لاه‬
‫نېړٍ څـه طلا ُىٍ او پاه هايڅ ٓاىنخ ياىن ق ه‪٨‬اه واک ياه پاه ڇلېاږي‪،‬‬
‫نیااهنٌ واک لااهي ڇااې هااه څااىک پااه ؿپلااه ؿىښااه نېااړٍ کااىي ق ه‪٨‬ااې‬
‫ؿىښه قٍ څىک يې نظتىنولاې يه شا‪ ،‬انا ق ػلالې په نٌاله کاې قې‬
‫یىې ؿتهې ده هو پام يه کېږي‪.‬‬

‫آلا ‪ٛ‬لاٮ په ايٌايي ټىلًه کې ق اړدیا له نـاې نواُاىې قې‪ .‬کلاه پاه‬
‫ژويك کې قاًې وؿر ناځي ڇې ةایك نېاړٍ او نیاهنٌ سارٍ طلاا شاا‪ .‬ق‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪45‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ههكې لپانٍ يې ق ‪ٛ‬لاٮ یا ؿل‪٤‬ې قنواوٍ ؿلآه کړې قٍ‪ .‬ق قې شر‪٣‬ي‬
‫‪ٛ‬هیقه قاًې قٍ ڇې لىنړې ةه په ‪ٛ‬له کاې یاى ‪ٛ‬لااٮ ون کاىل کېاږي‪،‬‬
‫قنې ‪ٛ‬لهٍ که نېړٍ په ههاكې ‪ٛ‬لااٮ ٓاته وکاړ نېهنًاې داه ياې نطاى‪٢‬‬
‫ويه کړٍ يى ه‪٨‬ه ‪ٛ‬لاٯه ُىٍ او قویو ځل نواوالی ةه يې په ياىې يکااغ‬
‫او نٗا وي‪ .‬ق ٯهاى کهیو په لىړو ایادىيى کې ههكا ؿتاهٍ لکاه ُاىې قٍ‪.‬‬
‫نېړٍ او نیهنٌ ةایك ق قې ًذهې پهيکړې لپانٍ وؿر ولهي ڇې ‪٫‬که پکې‬
‫وکاړي‪ .‬ځکاه ‪ٛ‬لااٮ یااىٍ قنًاذه کاىنيێ سارٍ ةیلااىي‪ .‬پاه قې وؿار کااې‬
‫اړدیا قٍ ڇې نېړٍ او نیهنٌ قواړٍ ‪٫‬که وکړي‪ ،‬که یى ةال داه ياې ن‪٤‬اا‪٫‬ي‬
‫سرٍ وکړٍ او ق ًو ژويك اناقٍ يې وکړٍ يى ةه نللر لاهي ڇاې ةیهداه لاه‬
‫کىم نِکل پهده يىې ژويك شرو‪ ٢‬کړي‪.‬‬

‫ن ه که یى څىک په ‪٧‬ل‪ٜ‬ي قنې ‪ٛ‬لاٯه ونده ووايي او قا پٌې يا‪٫‬م هو‬


‫شا‪ ،‬يى ةیا ق ‪٫‬که وؿار لاه نًځاه ولااړ او پاه شاری‪٤‬ر کاې ڇاې ق کاىم‬
‫هك‪ ٪‬لپانٍ ق ‪ٛ‬لاٮ نًٌىيه ‪ٛ‬هیقه نصرو‪ُ ٢‬ىې او نا لىړٍ ةیااى کاړٍ‬
‫ق ه‪٨‬ااې هااك‪ ٪‬لااه نًځااه ځااي‪ .‬یااىٍ کااىنيێ لااه څااه ‪٫‬کااه پهدااه قړې وړې‬
‫کېږي‪ ،‬اییًكٍ ژويك کې هو ښاځه لاه نِاکل سارٍ نـېاږي او هاو نېاړٍ‪.‬‬
‫قویهه ؿتهٍ قا قٍ ڇاې ټاىل اهال ًاًر پاه قې نذ‪٬‬اق قي ڇاې قا قنې‬
‫‪ٛ‬لاٯه په یىٍ ځاې ةك ‪٣‬ر قې‪ ،‬یايي شر‪٣‬ي ٓت‪٨‬ه يه لهي؛ ن ه ةیا هاو‬
‫يا‪٫‬مېږي‪ ،‬قا يى طالته قٍ ڇې یى ش قې په قياٌ و شاری‪٤‬ر کاې نـیًاه‬
‫ويه لهي ؿى ق یىٍ شر‪٣‬ي ػکو ځاې قي ويیسا؟!‬

‫ق ٯهاى که یو ق قې لىړو ایادىيى په داییك کې نٌلو لاه اةاٌ ‪٣‬تااي(نٖ)‬


‫څـه نواياخ هو يقل کړي ڇې ٯهايکهیو ده ق يژقېکر له انلاه ياې ناىږ‬
‫ق اًذكال وړ ةىلى او ه‪٨‬ه نىٯ٭ يې يه ُى دايياكولاې ڇاې قٍ ةیهداه ق‬
‫ؿپل نوایر ؿلا‪٫ ٪‬ذىا ون کىله‪ .‬ٯاهاى کاهیو داه پاه کذاى ق اةاٌ ‪٣‬تااي ق‬
‫نٌلو نواياخ ٓؼیؽ قي او په قې اړٍ ه‪٨‬ه نوایاخ هو لاًاىيك کېاكاې‬
‫شا ڇې قنې ‪ٛ‬لاٯه یى ځاې ةك‪٣‬ر ةىلي‪ًً ،‬ر قاقې ڇې یا یاى ‪ٛ‬لااٮ‬
‫ون کړل شا قنې ػی٘ه ونده ايذ‪٠‬اان وشاا یاا هاو پاه هاه ‪ٛ‬لاه کاې یاى‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪46‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪ٛ‬لاٮ ون کړل شا انا یى ځاې يې ون کىل ةك‪٣‬ر قي‪ .‬که يې ةیهده سارٍ‬
‫ؿىښه ُىٍ يى قنې نیاُذې په واک کې لهي ڇې ؿپل ژويك سارٍ پيال‬
‫کړي او کىم نِکل ةه يې په وړايكي ؿًډ هو يه وي‪.‬‬

‫‪٧‬هیتااى قي‪ ،‬اناا ؿِاىير هاو پکاې ویااخ قې‪.‬‬ ‫ونىږ په ټىلًه کې ؿل‬
‫پاه‬ ‫لاه نـذل‪٬‬اى لاانلىيى ؿِاىير پکاې ډېاهې نيطاا و‪٧‬لاىلې قي‪ ،‬ؿلا‬
‫کىنيیى کې ژن ‪٧‬ىًه کېږي او که ق قنې ‪ٛ‬لاٮ ؿتهٍ يې داه ؿىلاه وووي‬
‫يى هو ق يانیًه ژويك دتا کېږي او هو ق نیهنًې‪ .‬ځکه ونىږ په ټىلًه کاې‬
‫قویو وان ډېهٍ په ًاـذه ق نیهنًاې پاه دىګاه‬ ‫‪ٛ‬لاٯه ُىې نیهنٌ ؿل‬
‫نًاي‪ .‬ق ههااكې لپااانٍ اړیًااه قٍ ڇااي ونااىږ ‪٣‬لهاااء ق قې وؿاار ‪٧‬ىښااذًه‬
‫قنک کړي او قا ‪٫‬یٔله ق اًلام له نوغ سرٍ ةهاةهٍ کړي‪ .‬ؿل ى ده ق ‪٫‬کاه‬
‫وؿر ون کړي‪ ،‬ق ةك‪٣‬ر په ‪ٛ‬هیقه ق ‪ٛ‬لاٮ واٯ‪ ٥‬کېكل نق کړي او قا ياې‬
‫ةااك‪٣‬ر وةااىلي او پااه نیااهنٌ و يانیًااه قواړو وړًااىې وکااړي‪ .‬ق کااىنيێ‬
‫ؿهاةي پاه ټىلًاه هاو ةاك دااسیه کاىي‪ ،‬لاه قې انلاه لااونې قٍ ڇاې ياىن ق‬
‫وؿاار ‪٧‬ىښااذًې قنک کااړل ش اا او ق ؿل ااى ًااذىيىو دااه پااه کذااى ‪٫‬قلااي‬
‫نٌلې دظكیك کړاې شا‪.‬‬

‫‪ )۱‬الهٔتاغ الهًیه‪.۵۱۴ /۲:‬‬

‫‪٫ )۲‬ذؽ القكیه ق اةٌ اللهام‪.۳۲۵ /۳ :‬‬

‫‪٫)۳‬ذؽ التاني‪.۳۶۳ /۳ :‬‬

‫‪)۴‬ال‪٬‬ذاوې الکتهې‪ ،۸ /۳۳ :‬يیل الاو‪ٛ‬ان‪.۱۶ /۷ :‬‬

‫‪٫)۵‬ذؽ القكیه‪ ،۳۴۲ /۳ :‬الهؼلی‪.۱۷۶ /۱۱ :‬‬


‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪47‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ق طًسا اړیکى په اړٍ ق ياوې او نېړٍ ياؿتهي‬


‫ونا ق نیهنًې یى ونون قې‪ .‬ناده یې ق ؿپل واقٍ کیٌاه کىلاه‪ .‬ق واقٍ‬
‫پااه ونځ يااې ق لیٌااې اونااىیًې وې‪ً .‬االان پااه ؿااړٍ ةاااوان دااه دللاای وو او‬
‫ه‪٨‬ه وؿار ةیاا کىنداه نا‪٧‬لای وو ڇاې ونا ق واقٍ لپاانٍ ق ه‪٨‬اه ق ؿىسار‬
‫کىن ده نوايېكٍ او ده ُل ګښذه يې قٍ ده ویاخ ټلی‪٬‬ىى کړې وو ڇاې ژن‬
‫ناًه ټىل داده ايذ‪٠‬ان يى‪.‬‬

‫قٍ ویل‪ ،‬له ةاوانٍ په داؿذه نا‪٧‬لو‪ ،‬ځاى نې ونیًځای او کاالي ناې پاه‬
‫‪٧‬اااړٍ کااړل او لااه پااىنٍ ًااذىنايێ ساارٍ پااه ونا کااې ون ساارٍ ولاااړم‪ .‬واقٍ‬
‫وُى او وٍ يې ق یىې ا‪٨٫‬ايێ په ؿىيك ٯٌاو قې کاه پاىٍ ُاىې یاو‪ .‬داه‬
‫قې ډېهٍ ةكٍ لا قا وٍ ڇې ویل يې‪ُ ،‬پږ نیاُذې په قې ولاکه پىهېاكم‬
‫ڇې په نیهنٌ يى یى څىک څه کىي؟!‬

‫قٍ ویال‪ ،‬یاى وؿاار ڇاې ق يانیًااه او نیهنًاې دااهنًځ پاه اړیکااى لاږ پااىٍ‬
‫ُىم ةیا نې نیهنٌ يه پهې پىهېكٍ او ق ه‪٨‬اې ناضاا کاىل یاى ةال ‪٧‬او‬
‫وو‪ .‬ؿى ده قې ټىلى ونوًذه لا هو ه‪٨‬ه يه پىهېكې ڇې له قې کان څـاه‬
‫نى اولاق پياكا کېاږي‪ ،‬ق نیهنًاې پاه ‪٧‬ىښاذًى ياه پىهېاكې‪ ،‬ق اولااق ق ياه‬
‫ناوړلى په ڇو ةیـي ؿته يه وو‪.‬‬

‫پاه قاًاې یاىٍ ػالار کاې واقٍ داه ؿىُااله وي‪ .‬وناىږ‬ ‫يى ونىږ ؿل‬
‫لىیااه ةهؿااه ووناااى ق واقٍ پااه ؿتااهو‪ ،‬کیٌاى‪ ،‬دٔااانیهى او کااانويى پااه اړٍ‬
‫شاارنېږي‪ .‬قا ؿپلااه ق قې ستااىخ قې ڇااې نااىږ دااه پىهاااوي نـکااې واقٍ‬
‫کىو‪ .‬نىږ که په قې ځايىيه لىنړې پىٍ کړو ڇې واقٍ ق ژويك یىٍ قاًې‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪48‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫اړدیا قٍ ڇې هيڅ ايٌاى هو دهې نٌاذشًا ياه قې‪ ،‬ياى ةیاا ناداه ق شارم او‬
‫‪٣‬ان ؿتهٍ يه نالىنېږي ڇې په اړٍ يې ؿپله ‪٫‬کاه وکاړو‪ ،‬دٔاهیو ويیٌاى‪،‬‬
‫لاه ؿپلىايااى ساارٍ ًاالا نِااىنې وکاړو‪ ،‬ؿپلااه نیااهنٌ ق ځيًااى ځاااي ړيى لااه‬
‫نـااې ايذـاااب کااړو او ه‪٨‬ااه لااه ؿپلااى ٯهیتااايى ساارٍ شااریک کااړو ڇااې وٍ‬
‫ق‪٧‬سااا یااىٍ نیااهنٌ ‪٧‬ااىاړم او پااه قې ٓاا‪٬‬ادى پااىنٍ یااىٍ نیااهنٌ نادااه ق‬
‫پلايي‪ ،‬لىن‪ ،‬ؿىن‪ ،‬ؿىنځه او ‪ ...‬ښکاني‪.‬‬

‫نىږ ڇې کله ووې ده کىوقٍ کىو‪ ،‬ياى ه‪٨‬اه قا نلاال ق کاىوقې پاه ياىم‬
‫شرنېږي‪ .‬په ه‪٨‬ه نظلٍ کې کله هاو ياه کېًاي ڇاې ق ه‪٨‬اه ق کاىوقې‬
‫په اړٍ ؿتهې پکې کېږي‪ .‬ناىږ قې داه ياه ګاىنو ڇاې لاىن یاا ووې ناې پاه‬
‫لهًي او ‪٫‬ىیکې لؼا‪ ٞ‬څىنهٍ قې کاان داه ڇهذاى قې؟ وناا ناالي ػالار‬
‫څااىنهٍ قا کااان ةهاقاُاار کىلاااې شااا؟ ووې نااې څااه کااان کااىي‪ ،‬څااىنهٍ‬
‫لاي ده ناوړيې لهي‪ً ،‬تا ؿپله نیهنٌ ًادلاې شا او کًه؟ لاه قې سارٍ‬
‫ټىلي دړلې پىښذًې نى یىٍ هو لهاٌ داه ياه ناځاي‪ ،‬ةاٍ یاىاوي قې داه‬
‫ؿىُاله یى ڇې ووې یا لىن ده نې کىوقٍ وکړٍ‪ .‬لاىن ؿاى یاىٍ وًایله قٍ‬
‫ڇې ق ځاى ًادلى لپانٍ يې له ولاىن څـاه اًاذ‪٬‬اقٍ کاىو‪ ،‬ؿاى ووې کاه ق‬
‫لىن په ُاى ق‪٧‬سا یىٍ وًیله يه قٍ‪ ،‬ن ه نىږ ق ؿپلې ياؿتهې له انلاه‬
‫وًیله کړې قې او له قې ًذه کان څـه نى یى نیِـًك اوي طىړ کړې‪.‬‬

‫ونىږ ډېهې کٌاى له نیهنًى سرٍ ق اړیکى په اړٍ یىاوي قونهٍ پىهېږي‬
‫ڇې له نیهنًې يانیًه طًسا ؿىيك ده لاًه کىي‪ .‬له قې پهداه ياىن هايڅ‬
‫يااه پااىهېږي‪ .‬ونااىږ قاًااې یااىٍ طانااكٍ ټىلًااه قٍ ڇااې یااى څااىک کااه ق‬
‫يې پي‪٨‬ىن ون کىي‪ .‬ونا په یاق قي‪ .‬یىٍ ونځ‬ ‫پىهاوي هڅه وکړي يى ؿل‬
‫ق کىټې په نُیكیه کذاةـايه کې له ُلیك نىلايا سرٍ ولاړم وم‪ .‬ه‪٨‬اه ق‬
‫طًٌې اړیکى په اړٍ یى کذاب نا واؿیٌر او ن‪ٜ‬الث ياې کذال‪ .‬قا نلاال‬
‫ه‪٨‬ااه واقٍ يااه وو کااړې‪ .‬قا وؿاار يااې ق نیهنًااې ونون دمحم ‪٣‬هااه طاااى‬
‫اؿىيكواقٍ نا‪٧‬ی‪ .‬ده نو‪٧‬تړ ونوًذه يې ق ه‪٨‬ه له لاًه کذاب واؿیٌر‪.‬‬
‫کله ڇې يې ق کذاب په يىم ًذهګې ول ېكې‪ ،‬ياى ًهكًاذي ياې وویال‪،‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪49‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫قا څه کىې؟ ایله که قا يى اوي ق کذاى قې؟ قا نلاال ياې ؿًاكل هاو او‬
‫وٍ و نىلايا قواړٍ يې یى ډول ؿیظل کړو‪.‬‬

‫ر‪ ٪‬ي‪٠‬اه‬ ‫له ژويك سرٍ دړلې قونهٍ یىٍ نلهه نىٗى ‪ ٢‬نىږ قا ډول‬
‫کااىو؟ اؿىيااكواقٍ ڇااې دظهةااه کااان کااٍ وو نااىږ ةايااك قې نىٗااى‪ ٢‬دااه‬
‫دِىیق کړي واې‪ .‬ن ه له ةكٍ نه‪٧‬ه ڇې ق دِىیق په ځاې يې وړٍ ياوړٍ‬
‫کړو‪.‬‬

‫ویادهٍ نېړويه ق نیهنًى په اړٍ ٓ‪٬‬ه نالىناخ لهي‪ .‬په قې ياه قي ؿتاه‬
‫ڇې نیهنٌ هاو قيانیًاه پاه ُااى لاه قې اړیکاى ؿىياك اؿلاي‪ .‬پاه قې ياه‬
‫پىهېږي ڇې نېهنًې ق يانیًه پاه ُااى ژن ياه ناپاانېږي‪ ،‬ةلکاې داه طهاا‪٢‬‬
‫نـي ةایك ُل قٯیقې یا هو يیو ًا‪٣‬ر له ه‪٨‬ه سرٍ ًاادیهي داه اړدیاا‬
‫قٍ‪ .‬يانیًه ق ځاى کًټهولىلى هايڅ ڇال ياه وقکاىي‪ .‬کلاه ڇاې نیهنًاې داه‬
‫ونيژقې شا‪ ،‬يى په ‪ ۵‬قٯیقى کې ايىال شا او نیاهنٌ ياې لاه کاانٍ ؿىياك‬
‫وايـلي او ههكاًاې لاه پيلاه ق قې کاان پاه اړٍ لاه ځااى سارٍ ةاك دٔاىن‬
‫واؿلي‪.‬‬

‫له نیهنًې نڈې اؿیٌذل‪ ،‬دیايى ده لاي ون وړل‪ ،‬په کىيااټى ګاىدې ون‬
‫وهل‪ً ،‬ىکه ًىکه ق ه‪٨‬ې کىيااټي‪ ،‬دیااى‪ ،‬نټااى‪ ،‬نلاا او ياٍ پاه ڇکاى‬
‫وهل او لاي په دېهول ةه نیهنًې ده څاىنهٍ ؿىياك ون کاىي؟ ؿاى وناىږ‬
‫نېړويه دهې ياؿتهٍ قي‪ .‬ق نیهنًې ق اياكانىيى‪ ،‬ښایٌار‪ ،‬لاه قې سارٍ ق‬
‫اړیکى يیىلى‪ ،‬ؿتهو‪ ،‬نظلٍ يې او قاني ه ق کاان او کذا‪ ٩‬و ؿاىناک ٓا‪٬‬ر‬
‫يې کىل ه‪٨‬ه لیىيێ کىي او نېړٍ پاه ګهايېاږي‪ ،‬ؿاى وناىږ ځىيااى پاه قې‬
‫کو پىهېږي‪.‬‬

‫ونىږ ق کلي یىٍ ځىاى ناده کیٌه کىله ڇې ق پلايي ووې پلايی واياي‬
‫وداړم ځکاه‬ ‫ڇې وٍ له نیهنًې سرٍ ق کاان نلاال ق ه‪٨‬اې لاًاىيه ټيًا‬
‫ه‪٨‬ه له نا سرٍ په ؿىښه کان يه کىي‪ .‬يى وٍ ه‪٨‬ه لىنړې ودړم‪ ،‬ةیاا ياې‬
‫لڅه کاړم او داه کاان ونوًاذه ياې ؿلآاه کاړم او وٍ ځًاې ةیاكٍ ًاو‪ .‬قا‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪51‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫نیهنٌ ةه يى ق طًسا اړیکى په اړٍ څه دٔىن لاهي؟ ق يانیًاه او نېاړٍ پاه‬


‫اړٍ ةه څه ‪٫‬که کىي؟ له قا ډول طًسا اړیکى ةه څه ؿىيك اؿلي؟‬

‫قن لااىق‪ .‬ق پىښااذًى او‬ ‫یااى وؿاار نااى ق ًااهىى پااه يااىم یااى ویتٌاااي‬
‫ځىاةىيى ةهؿې ده يې قوو نیهنًى لیکىيه نا لېږلي وو ڇې يىې ق اړیکاى‬
‫نلال ق ټىل ةكى ق لڅىالي په اړٍ پىښذًه کىله‪ .‬لیکلي يې وو ڇاې وناا‬
‫نېړٍ نې ق اړیکى نلال ټىله لڅه کړي‪ ،‬قا کان ؿى ةه شر‪٣‬ا ػهام يه وي؟‬
‫قې ده ‪٫‬که يه کىي ڇې نېړٍ که ًذا ؿاْ ايكانىيه لڅ يه کړي‪ ،‬يى کاان‬
‫څً ه وکاړي؟ قا هاو ياه ګاىني ڇاې لاه نېاړٍ سارٍ ق کاان نلاال ؿاى ةال‬
‫هيڅىک هو يه وي‪ ،‬يى که ق ‪٫‬اهض ښاکانول نوا وي ق ياىن ةاكى ښاکانول‬
‫ةه ولې ياًو کان وي؟ ق اړیکى نلال کاه نېاړٍ داه ټاىل ةاكى ښاکانٍ ياه‬
‫وي‪ ،‬يى نېړٍ له اړیکاى ًاو ؿىياك ياه شاا اؿیٌاذی‪ .‬قا کاان ةاياك لاىنړې‬
‫ؿپله نیهنًې کىلاې ڇې ټىل ةاكى ياې ونداه ښاکانولاې او لاه قې کاانٍ‬
‫يې ؿپله ؿىيك اؿیٌذاې‪ .‬ن ه ونىږ نیهنًې ياؿتهٍ قي‪ .‬ق طًساا اړیکاى‬
‫په اړٍ يه پىهېږي‪ .‬ډول او کی‪٬‬یر يې ون نالىم يه قې‪.‬‬

‫یىې ةلې نیهنًې لیکلي وو ڇې ده واقٍ نـکې ناې ق ناناا لاه ووې‬
‫سرٍ ياًو کان کړې‪ .‬پهقٍ نې پهېكٍ نېړٍ ده ةه څاه ځاىاب ون کاىم‪ .‬کاه‬
‫قا نیهنٌ په قې اړٍ لیږ هو پىهېاكاې ياى پىښاذًه ياې ياه کىلاه‪ .‬ځکاه ق‬
‫ةکانخ پهقٍ یىاوي په طًسا اړیکى له نًځه يه ځي‪ ،‬ډېه يىن لانلىيه هو‬
‫ق قې ًااتث کېااږي ڇااې ق ةکااانخ پااهقٍ لااه نًځااه یىس اا او ق ً اىال و‬
‫پىښذًې ځاې نېاړٍ داه ياه پياكا کېاږي ڇاې یاىاوي لاه قې انلاه پاه ؿپلاه‬
‫نیهنٌ ةكګىنايه شا‪.‬‬

‫ونا یىٍ نل هي په ‪٫‬یٌاتىک ق طًساا اړیکاى پاه اړٍ یاى پايع طاىړ کاړې‬
‫له ډېهو ‪٣‬اقي ًذىيىو کړېاكل او‬ ‫وو‪ .‬ه‪٨‬ه ٯٌو کاوٍ ڇې ًُاؿذه ؿل‬
‫له نا ةه يې ق ػل ‪٧‬ىښذًه کىله‪ .‬قٍ ویل‪ ،‬وٍ پىٍ ُىم ڇاې پاه قې اړٍ‬
‫ونىږ ټىلًه له څىنهٍ ًذىيىو سرٍ نف قٍ‪ .‬ؿى ةیا ياې ه‪٨‬اه پاواه لاه قې‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪51‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ناووياه‬ ‫انله ةًكٍ کړٍ ڇې ًُاؿذه کٌايى ه‪٨‬اه ياه پېژياكې او ؿپال پا‬
‫يې ونده نیٌع کىل او قٍ يه ‪٧‬ىښذل ڇې ق نل اهو پاه پټاى ناووياى ؿتاه‬
‫شا‪.‬‬

‫ونىږ ق ټىلًې قا شرم قي ونک شا ڇې لاه قوناهٍ ػٌاًاې نٌالې‬


‫ياؿتهٍ ًادلي قي‪ .‬له قې يااؿتهۍ وناىږ نیهنًاې او يانیًاه پاه‬ ‫يې ؿل‬
‫ؿكاې له ًلى نهٗىيى‪ً ،‬ذىيىو او نِکلادى سرٍ نف قي‪ .‬ق ویادى وقويى‬
‫یى لىې لانل ههكا ياؿتهي قٍ‪ .‬له ؿپلې نیهنًې ق ؿىيك يه اؿیٌذلى یى‬
‫لىې ‪٣‬لر ههكا ياپىهاوې قې‪ .‬نیهنًې ڇې نى په قې اړیکى کې ‪٤٫‬اله‬
‫ويډٍ يه اؿلي لانل يې ههكا طلالر قې‪ .‬ق ویاادى اولااقويى ًاذىيىٍ لاه‬
‫ههكې ځایه نا پېښاه قٍ‪ .‬قاًاې کاه ياې ُاهان کاړم ياى لیٌار ةاه ياې‬
‫ؿىنا پهاؾ شا‪ .‬وٍ په ًل ‪٫‬یٔكٍ ةاون وایو ڇې ونىږ ق کلیى لىیه ةهؿاه‬
‫کٌاى په قې اړٍ پىهاوې يه لاهي او پاه ژوياك کاې انو ناهو لاه یاى ياه ياى‬
‫ډول ًذىيىو سرٍ نـېږي ڇې که لیږ پىهه هو ولاهي ياى ػال ياې ؿپلاه‬
‫لاه ‪٣‬ااقي‬ ‫کىلاې شا‪ ،‬ن ه ق طلالر قې کىن وناى شا ڇاې وناىږ ؿلا‬
‫ًذىيىو سرٍ نف وي او قاًې يې ق ژوياك ؿىياك ځًاې دهوړلای وي لکاه‬
‫ًذهو نِکلادى ڇې نا ڇاپيه کړي وي‪.‬‬

‫ښځه ق ولىن په نقاةل کې‬


‫ونا یى اؿط قې‪ .‬نصرٍ لىن يې ډېهٍ لهیًه‪ ،‬ښایٌذه او په ؿتاهٍ پاىٍ‬
‫وٍ‪ .‬نا ده ةه يې هه وؿر ویل ڇې وٍ ق لىن ولىن يه ؿىنم‪ً .‬ذا ؿىنځاه‬
‫قٍ ڇې څىيه ښه ځاې قې ونده ؿىښ وي هلذه يې ون کړٍ‪ .‬نا ق ه‪٨‬اې‬
‫او ؿپلې ؿىن په ؿىښه یى ځاې ونده ايذـاب کړ‪ .‬ؿتهٍ ‪٫‬ایًل ده يژقې وٍ‬
‫ڇې قٍ ق ُپې په ټلی‪٬‬ىى ةايكي یىٍ کٍ ده په ةٌ ون کاړې وٍ‪ .‬ق ه‪٨‬اه‬
‫کٍ لٍ لکه کالكاني ونا په اؿطا پىن وې‪ ،‬ق هها‪٧‬اه پاىن ق ونکاړې پاه‬
‫ځاې يې لىن ون کړٍ‪ .‬ه‪٨‬ه کٍ ڇې ق لىن ولىن يې يه ‪٧‬ىښذی اؿیه يې‬
‫کاةى ‪ ۱۵‬لکه کالكاني ولىن وؿىړ‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪52‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وناا ق ؿاىن ووې پاه ؿپال کلاي کاې کاىوقٍ وکاړٍ‪ .‬داه کاىوقې ونوًاذه‬
‫ایهاى ده ولاړ ڇې ق ؿپلې ښځې اده لکه ولىن ون کاړي‪ .‬پاه قې کاې قنې‬
‫کاله دیاه ُاىل او ق ه‪٨‬اه هلاک لاًاىيه ق ةیال لاًاذي او پاهقو نىقنیاى‬
‫وؿىړل‪ .‬ق نیهنًې ولىن يې ټىل اکا واؿیٌذی او یىٍ نوپي ياې هاو ياه‬
‫يظلێ ده ون کړې او يه يې ونده ن‪٤‬ا‪ ٪‬کړې قٍ‪.‬‬

‫ونا نانا قې‪ .‬یى وؿر ڇې نې ناىن ژوياكۍ وٍ او کاىوقٍ ناې ياه وٍ‬
‫ُىې‪ .‬ونىږ کهٍ نا‪٧‬ی‪ .‬ناىن داه ياې ویال‪ ،‬ووې داه ې لاىن قن کاىم‪ .‬ناىن‬
‫نې ناده ًىکه ده ‪٧‬ىږ نادېهٍ کړٍ ڇې پلايێ وايي‪ ،‬لىن قن کىم‪ .‬نا لًاډ‬
‫ځىاب ون کړ ڇې وٍ پاه ؿپلىاياى کاې قوًاذي ياه کاىم‪ .‬ق قې ځاىاب داه‬
‫لاًه کىلى ونوًذه ق ةلې ؿىن کهٍ ولاړ او هلذه يې پاه ي‪٨‬اكو ُاپږ لکاه‬
‫کالكانو لىن ون کړٍ ڇې ق واقٍ او کىن ټىل نٔاان‪ ٪‬ياې وناا ق ؿالاه پاه‬
‫وانًى ایطا وو‪.‬‬

‫قا يې نِر يهىيه ؿهوان قې‪ .‬وناىږ ق ؿل اى قاًاې ‪٫‬کاه طاىړ ُاىې‬
‫ڇې څىنهٍ ولىن لىړ وي هىنهٍ ق نیهنًې انوښر ون سرٍ ویادېږي‪ .‬ةال‬
‫لىن ده ‪٫‬قه ځپلي يى او ق لىن و ؿىن په ولىن ځايىيه ژويكي ًادى ڇې لاه‬
‫نې لیكلي ڇې پىنويه يې ق لىن یاا ؿاىن‬ ‫لىږې نړٍ يه ُى‪ .‬قاًې ؿل‬
‫ولىن ده ًادلي وي‪ .‬کلاه ڇاې قا وهاه وٯاىم داه لاًاه کاړي ياى ق پاىنوړو‬
‫‪٧‬اړي ؿلآىي‪ .‬طلالر په ټىلًاه ػااکو قې‪ ،‬لاه قې انلاه هاو ڇاا پاه قې‬
‫‪٫‬که يه قې کړې ڇې قونهٍ ولىن اؿیٌذل ؿى ق ؿپل ووم او لىن کاىن پاه‬
‫لىې لاي ونايىل قي‪ .‬ياه قې داه ڇاا پاام کاړې کاه وٍ ياٌ لاىن پاه قوناهٍ‬
‫ډېهو نوپى ون کړم يى ًتا ونا يهتاه هاو قې‪ .‬کاه ياٌ ښاځه واقٍ کاىم ياى‬
‫ًتا نې ق ووې یاا ونون وان قې ڇاې هلذاه ةاه ناا هاو لاه ػلاالى ؿلااْ‬
‫کړي‪ .‬که په ټىلًه کې هىښیان او ق پيښى په يذایظى ‪٧‬ىن کىيکي ايٌاياى‬
‫ویاخ واې يى يٌ ةه نى ټىلًه له قاًې نٔیتذىيى څـه يه کړېكٍ‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪53‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ونااىږ لااه کلااي پااه قې لًااډ وؿاار کااې څااى يظااىيې لااه ځىايااايى ساارٍ‬
‫ودښااذېكې‪ .‬نصااراى ُااکایر کااىي ڇااې ههظًسااا ةاااوي ویادااه ُااى ېكٍ‪.‬‬
‫پلهويه ُکایر کىي ڇې وانٌ نى پاه ؿىلاه ياه کاىي او وناىږ لاه اطااوې‬
‫پهده یا ‪ٛ‬الث ده دښذي‪ ،‬یا ‪ٌ٣‬کهو ده‪ ،‬یاا ؿاانض داه ځاي یاا ياىنو ياًاهى‬
‫کانويى ده نـه کىي ڇې په لیٌر کې يې يِې هو ناځي‪.‬‬

‫ولىنوياه‬ ‫قلذه ‪٫‬که يه کېږي ڇې ق قې ټىلى ةكیى یى لىې ‪٣‬انل قا طا‬


‫قي‪ .‬یى هلک ڇې لٍ لکه کالكاني يه لهي‪ ،‬يى واقٍ پاه څاه شاا وکاړي؟‬
‫ه‪٨‬ااه وړٍ لااهي‪ ،‬ؿىاهِاااخ لااهي‪ ،‬ههىولااي ويًااي‪ ،‬يظااىيې ګااىني‪ ،‬پااه‬
‫ايٌايي ڇاپيهیاال کاې اوساا‪ ،‬لااونې قٍ ڇاې ق قې ًاذىيىې یاى ػال نا‬
‫وةاسا‪ .‬یاىٍ لاان قا قٍ ڇاې هلاک يظلاێ پاه ؿپلاه ؿىښاه ودښاذىي‪ .‬ةال‬
‫ناولاړېږي او ػللان يې قا ةىلي ڇې ههظًسا ةااوي شارو‪ ٢‬کاىي‪ .‬قنېايو‬
‫يې په ټىلًه کې په ښه يىم يه‬ ‫قا قواړٍ کانويه ًو يه ةىلي‪ .‬ځکه ؿل‬
‫یاقوي‪ .‬له قې انله يى ق ساهوخ لپاانٍ ق ‪ٛ‬الاث لیکاى داه پًاا وړي‪ .‬ةال ةیاا‬
‫‪ٌ٣‬کهو ده ځاى نًىي(که څه هو ق پىځ‪ٌ٣ ،‬اکهو او نلاي انًیار لیکاى‬
‫ده ةه ق هیىاق ځىاياى ق نلي ؿكنر پاه ‪٫‬کاه نادلال ياه ق نااقي ګټاى پاه‬
‫یاى ٗاهًی‬ ‫ؿا‪ٛ‬ه‪ ،‬التذه ناقي ګټې ةه ق ه‪٨‬ه نلي او پهاؾ ‪٫‬که ده څًا‬
‫ش واې)‪ .‬ق ًى له ییى ‪٫‬که یى ؿاويك ةیاا قا ياه ؿىښاىي‪ ،‬ؿاى ق ناىقنوۍ‬
‫لپاانٍ کىښاښ کااىي او پاه قې لااړ کاې اؿیاه نظتااىن شاا ڇااې لاه و‪ًٛ‬ااه‬
‫ط ړو ههٍ څه له نًځاه وړي او ق کاان‬ ‫ؿانض ده ولاړ شا‪ .‬ځکه قلذه طً‬
‫و ویان هيڅ يه قي پاده‪ .‬قاًې کٌاى هو کو يه قي ڇاې ياه ه‪٨‬اه کاىي‬
‫او يه ق‪٧‬اه‪ .‬لاه قی‪٨‬ار او وړٍ دً اي څـاه ةاياډانويى او نیلاى داه پًاا وړي‪.‬‬
‫قلذه له قويیا ق ياؿتهي لپاانٍ يِاې کاىي‪ .‬اؿیاه پاه يِاى نوږقياږي او پاه‬
‫قې لان کې ؿپل ژويك له ًـذى ؿ‪ٜ‬هويى سرٍ نـىي‪.‬‬

‫کااه ونااىږ پااه نصاارايى ق ؿپلااې ټااىلًې ‪٧‬ااړي ګااهاى وي‪ ،‬يااى ق ولااىن لااه‬
‫ًذىيىو قې ځىاياى ؿلاْ کړي‪ .‬ق ولاىن ټىلاه ٯ٘ایه قې نېاړٍ او ښاځه‬
‫دهؿپل نًځ ػل کړي‪ .‬هيڅ نیهنٌ ي‪٨‬ىاړي ڇې ق قې نېاړٍ ق ولاىن لپاانٍ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪54‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫په دکلی٭ شا‪ ،‬التذه که ه‪٨‬ې ‪٧‬هیتې ده واک ون کاړل شاا‪ .‬ق قې لپاانٍ‬
‫ڇې یاقې ًذىيىې ونکې یا کهې شا‪ ،‬يى یى وړاياكیى قا قې ڇاې ولاىن ق‬
‫نېړٍ او نیهنًې ؿىښې داه ایلاه کاړل شاا‪ .‬ةال قا قې ڇاې ټاىل ٯاىنې‬
‫نصراى قې یى دړوى سرٍ وکړي او ق ولىن لپانٍ قې یى قاًاې ػاك ناالىم‬
‫کااړي ڇااې ق ټااىلًې ویااادهٍ کٌاااى يااې دااه پيټااي لايااكي ق ولاړېااكو دااىاى‬
‫ولهي‪ .‬قا کان ةه ياې هاو پاه ځاايى ق ُا‪٬‬قر پاه ناياا وي او هاو پاه ياىي‬
‫يٌل‪ .‬پلهويه ةه هو له ویادى نِاکلادى ؿلااْ شاا او ځىايااى ةاه هاو ق‬
‫ولىن لپانٍ ق ؿانض ق نىقونيى‪ٛ ،‬التي لیکى ده ق پًاا وړلاى‪ٌ٣ ،‬اکهو داه ق‬
‫ځاى نًىلى‪(،‬قلذه ةایك یىٍ یاقويه وکړم ڇې ‪ٌ٣‬کهۍ ده لاىنړې ق و‪ٛ‬اٌ‬
‫ةڈی ق هیىاق او ؿل اى ق ؿاكنر پاه نىؿاه ةایاك ناساا ياه قا ڇاې ولاىن‬
‫وګټي‪ ،‬ځکه نې يى قلذه یاقوياه وکاړٍ) يِاى کىلاى او ياىنو ياًاهى کړياى‬
‫‪٫‬کهويه ایله کړي‪.‬‬

‫هااهٍ ًااذىيىٍ پااه ژويااك کااې یااى ػاال لااهي‪ً .‬ااذىيىٍ لااه اًااهايه يااه نا‬
‫ياولېږي‪ .‬ةلکې ؿپ له ايٌااياى ياې ناىاق پياكا کاىي‪ ،‬لانلىياه ياې پًځاىي‪،‬‬
‫کىيکې يې ؿپله ايٌاياى وي‪ .‬له ًذىيىو ق ودلى لان قا يه قٍ ڇې یا ةاې‬
‫د‪٬‬اوده پاده ُى یا ژويك له قې ًذىيىو سرٍ نل وةىلاى او ق ػال پاه ځااې‬
‫يې په ؿپل ژويك کې په ؿىښىي وو‪٧‬هى‪ً .‬ذىيىې وړې وي او که ‪٧‬ټاې‪،‬‬
‫ژويك ًـذىي او اؿیه په یاى لاىې يااونیٌ ةاكلېږي‪ .‬ق قې لپاانٍ ڇاې ؿپال‬
‫ژويك ده نِکلاخ طىړ يه کړو او ؿپل ههًى‪٣‬ه ايٌاى ده نى هو اًاايي‬
‫پًځااىلې وي‪ ،‬ةايااك ق هااهې ًااذىيىې ػاال هها‪٧‬ااه نلااال ولټااىو ڇااې کلااه‬
‫نانًځذه شا‪ .‬ولىن ونىږ په ټىلًه کې ًهكم پاه یاىٍ ياًاىن اوښاذی‪ .‬قا‬
‫کِاله ياىنٍ هاو پهاؿېاږي او ښاايي ياىن ايٌااياى داه ناىږ هاو ویااخ پاه‬
‫دکلی٭ کړي‪ .‬يى څاه ةایاك وکاړو؟ ق قې لپاانٍ ڇاې قا یاىٍ ټاىلًیىٍ پكياكٍ‬
‫قٍ‪ ،‬ق ػل په نىؿه يې هو ةایك ق ټىلًې ق هه ٯفصر اًذاوي سرٍ کېًاي‪.‬‬
‫یااىٍ اطهااا‪ ٢‬قې نا وةللااه شااا او ق قې ًااذىيىې ػاال قې دااهې و‪٧‬ىښااذل‬
‫شااا‪ .‬لااه قولذااي اقانو قې نهًااذه و‪٧‬ااىاړي‪ .‬ځيًااې کٌاااى قې ق ههااكې‬
‫هك‪ ٪‬لپانٍ ق يىنو ټىلًى قې ده ونده نِکلاخ او ةیاا ياې ق ه‪٨‬اىې ػال‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪55‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ن‪ٜ‬ال‪٤‬ه کړي‪ ،‬که يې قلذه ق کاپي کىلى انکاى وو او ونىږ ټىلًې ده يې‬
‫ویاى يه نًاوٍ‪ ،‬يى ه‪٨‬ه قې وړاياكيى کاړي‪ .‬ق قې ًاذهو ټاىلًیىو ًاذىيىو‬
‫ػل يه ق یىٍ لیکىال کان قې او يه ق یىٍ ٯىم و ٯتیلې‪ .‬ق ټىلاى ههٌاایه‬
‫ٯىنىيى او ٯتیلى یىٍ اطها‪ ٢‬ةايك ناو‪٧‬ښذله شا او قې داه ونداه ًاذىيىې‬
‫قې ده ون وړايكي شا ڇې ه‪٨‬ىې ياې پاه ؿپلاى ياًاذى کاې ػال وړاياكي‬
‫کړي‪.‬‬

‫‪٫‬که کىي ڇې له ولىن پهده يکاغ شار‪٣‬ا ياه قٍ نوا‪ ،‬ن اه قا‬ ‫ځيًې ؿل‬
‫ًو ‪٫‬که يه قې‪ .‬ٯهاى کهیو ق ولىن له ټاکلى پهده هو ق يکاغ یاقوياه کاړې‬
‫قٍ‪:‬‬

‫ِ‬
‫يضةً‬ ‫اح َعلَْي ُك ْم إِ ْن طَلَّ ْقتُ ُم النّ َسا َ َما َملْ تََسوُى َّن أ َْو تَ ْف ِ ُ‬
‫ضوا ََلُ َّن فَ ِ َ‬ ‫َال ُجنَ َ‬
‫(التقهٍ‪)۲۳۶ :‬‬

‫ژةاړٍ‪ :‬په داًى ګًا يه ُذه که نېهنًې ده طهاا‪ ٢‬او ولاىن ټااکلى نـکاې‬
‫‪ٛ‬لاٯې کړئ‪.‬‬

‫ده ههكې اير نـکې ق ةكای‪ ٥‬لیکىال قاًې ليکي‪:‬‬

‫ص ِم ْن َغ ِْي ِذ ْك ِ الْ َم ْه ِ َوَم َع نَ ْفيِ ِو‪.‬‬


‫َن النِّ َكاح ي ِ‬
‫ََ‬ ‫َوَال ِخ َا َ ِف أ َّ‬

‫په قې کې اؿذلا‪ ٪‬ياه ُاذه ڇاې ق نلاه لاه لکاه یاا ةیـاي ي‪٬‬اې کىلاى‬
‫پهده هو يکاغ نوا قٍ‪.‬‬

‫ق ةكای‪ ٥‬لیکىال ‪٣‬لااء الاكیٌ اةاى ةکاه ةاٌ نٌا‪٤‬ىق ةاٌ اػهاك الکاًاايي‬
‫الؼً‪٬‬ي ده قې لىړ اير ونوًذه کاږي‪:‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪56‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫اح َال تَ ْس ِميَةَ فِي ِو‪َ ،‬والطَّ َا ُق َال يَ ُك و ُن‬ ‫اح َع َّم ْن طَلَّ َق ِف نِ َك ٍ‬‫اجلُنَ َ‬‫َرفَ َع ُس ْب َيانَوُ ْ‬
‫اح بِ َا تَ ْس ِميَ ٍة‪ ،‬وقَ ْول و تَ َع َال‪َ { :‬ي أَي َه ا‬ ‫اح فَ َد َّل َعلَ ى َج َوا ِز النِّ َك ِ‬
‫َّإال بَ ْع َد النِّ َك ِ‬
‫وى َّن ِم ْن قَ ْب ٍِ أَ ْن تََش وُى َّن}‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّ ِ‬
‫ين َآمنُ وا إِ َذا نَ َك ْي تُ ُم الْ ُم ْالمنَ ا ُثَّ طَلَّ ْقتُ ُم ُ‬
‫ال َ‬
‫ِ ِِِ ِ‬ ‫[األحزا ‪َ ]92 :‬والْ ُمَ ُاد ِمْنوُ الطَّ َا ُق ِف نِ َك ٍ‬
‫اح َال تَ ْس ميَةَ في و ب َدل ِيٍ أَنَّوُ أ َْو َج َ‬
‫وى َّن} [األح زا ‪َ ، ]92 :‬والْ ُمْت َع ةُ َّإَّنَا َِت ُ ِف نِ َك ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬
‫اح َال‬ ‫الْ ُمْت َع ةَ بَِق ْول و‪{ :‬فَ َمتّعُ ُ‬
‫الش افِعِ بَِق ْولِ ِو‬
‫اح تَ َّ َّ‬ ‫ٍِ‬
‫اح م ْن َغ ِْي تَ ْس ميَة‪ْ ،‬‬
‫تَس ِميةَ فِي ِو فَ َد َّل علَ ى ج وا ِز النِّ َك ِ ِ‬
‫َ ََ‬ ‫ْ َ‬
‫اق ِ ِْنلَ ةً‪،‬‬
‫الص َد َ‬‫ص ُدقَا ِِ َّن ِ ِْنلَ ةً} [النس ا ‪ََ ]9 :‬سَّ ى َّ‬ ‫ِ‬
‫تَ َع َال‪َ { :‬وآتُ وا النّ َس ا َ َ‬
‫َن الْم ْه ِص لَةٌ َزائِ َد ٌ ِف اب ِ‬ ‫َّ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫َ‬ ‫الص لَةُ فَ َدل أ َّ َ َ‬ ‫َوالنّ ْيلَ ةُ ى َ الْ َعطيَّ ةُ‪َ ،‬والْ َعطيَّ ةُ ى َ ّ‬
‫َن اللَّ ْف َ ِ‬
‫ظ َال يُْنب ُ‬ ‫اح َع ْق ُد ْازِد َو ٍاج ِأل َّ‬ ‫س الْع ْق ِد وِأل َّ ِ‬
‫َن النّ َك َ‬
‫ِ ِ‬
‫اح فَ َا ََي ُ ب نَ ْف ِ َ َ‬ ‫النِّ َك ِ‬
‫الزْوِجيَّ ِة بَْي نَ ُه َما (ةكای‪ ٥‬الًٔای‪ ،٥‬کذاب الًکاغ‪ٔ٫ ،‬ال‬ ‫ض ثُبُو َ َّ‬ ‫َّإال عْنو فَي ْقتَ ِ‬
‫َُ َ‬
‫الهله‪)۲۷۴ /۲:‬‬

‫ژةااړٍ‪ :‬هللا د‪٤‬ااالی ه‪٨‬ااه څاىک ګًاګااان ويااه ګڼاای ڇاې نلااه يااې يااه وي‬
‫ټاکلی او يکاغ ياې کاړې وي او ةیاا ‪ٛ‬لااٮ ون کاړي‪ .‬ځکاه ‪ٛ‬لااٮ داه يکااغ‬
‫ونوًذه وي‪ ،‬يى ساةذه ُىٍ ڇې له نلاه پهداه يکااغ نوا قٍ‪ .‬ق هللا د‪٤‬االی‬
‫قا ٯىل ڇې( اې نىنًايى که نىنًايې نى ده يکاغ ونوًذه له طها‪ ٢‬پهده‬
‫‪ٛ‬لاٯې کړې) قلذه هو ده ه‪٨‬ې يکاغ ونوًذه ‪ٛ‬لاٮ قې ڇې نلاه پکاې‬
‫يه وي‪ ،‬ځکه ونوًذه ياې ق (نذ‪٤‬اې) ػکاو کاړې او نذ‪٤‬اه پاه ه‪٨‬اه يکااغ‬
‫کې وي ڇې نله پکې يه وي‪ ،‬يى ساةذه ُىٍ ڇې يکاغ له نلاه پهداه هاو‬
‫نوا قٍ‪ .‬انام ُاا‪٤٫‬ي هاو پاه قې قلیال يیاىلی ڇاې ق يٌااء پاه ًاىنخ‬
‫کااې نیهنًااى دااه ق نلااه یاقويااه پااه (يؼلااه) دااىني ُااىې قٍ‪ ،‬يؼلااه ون‬
‫کړې(‪ٜ٣‬یه) ده وايي او ونکړٍ ؿى ٓله ةلله کېږي؛ يى ساةذه ُاىٍ ڇاې ق‬
‫يکاغ په ةؼص کې ٓله(نله) یى وایك شا قې یاىاوي ق يکااغ پاه دړلاى ياه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪57‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫واطتېږي او ةل يکاغ (ل‪٠٬‬ا) ق ګډ ژوياك داړوى قې‪ ،‬ځکاه لاه ل‪٠٬‬اه یاىاوي‬
‫ههك‪٧‬ااه ن‪٬‬لااىم ناووي‪ ،‬لااه قې انلااه ق قوې دااهنًځ ق ووطیاار ق ستااىخ‬
‫‪٧‬ىښذًه کىي‪.‬‬

‫‪٣‬هةااي کااې ولااىن دااه نلااه‪ٓ ،‬ااكاٮ‪ ،‬يؼلااه‪٫ ،‬هی٘ااه‪ ،‬اطااه او ‪٣‬قااه وايااي‪.‬‬
‫لىنړي څلىن يىنىيه يې ٯهاى کهیو هو یاق کړي قي‪.‬‬

‫ق یىې ښځې په ةله ةكلىل‬


‫ونا یىٍ ؿىن قٍ هظهخ يىنېږي‪ .‬پلان نې ونىږ ق نصر ونون په کاىوقٍ‬
‫ون کړې قٍ‪ .‬یىٍ ةله ؿىن نې قٍ ن‪٤‬هاطاه ياې ياىم قې‪ .‬وناا پلاان ق ؿپال‬
‫ونانٍ په نىؿي کې ون کاړې‪ .‬ق نصارې ؿاىن ناې یاىاویًێ لاىن قٍ ڇاې‬
‫ؿىن نې ق نصر ووې په کىوقٍ کې په ةكل ون کړٍ‪ .‬ق ن‪٤‬هاطې یاىٍ لاىن‬
‫قٍ ٓكیقه نى ةلله‪ .‬اؿطا نې ق ووې په نىؿێ ون کړٍ‪ .‬ق نىن داه ټىلاى‬
‫کصرٍ ؿىن نې وٍ‪ .‬ونا نصر نانا ځاى ده واقٍ په کړې وو‪.‬‬

‫که ونىږ ق ټىلًې له هه کٍ څـه وپىښذل شا يى ق ؿپلې کاىنيێ ق‬


‫ق‪٧‬ه ډول قوًذیى لىې لیٌر ةاه قنداه طاىړ کاړي‪ .‬ناىږ ق ةاكل واقٍ داه‬
‫نىؿێ وایى‪٣ .‬هب ونده ُ‪٨‬ان وايي‪ .‬قا کان يه یىاوي قا ڇې ونىږ پښذًى‬
‫کې نواض لهي‪ ،‬ةلکې ق اًلام ق ‪ٟ‬لىن نلال یې ‪٣‬هةاى کاې هاو نواض قن‬
‫لىق‪ .‬له قې انله يى ق اًلام پي‪٨‬هتاه ‪٣‬لیاه الٌالام ویلاي‪ :‬لاا ُا‪٨‬ان ‪٫‬اي‬
‫الاًلام‪ .‬په اًلام کې نىؿێ ياه ُاذه‪ (.‬اةاٌ ناطاه‪ ،‬کذااب الًکااغ‪ ،‬ةااب‬
‫الًلي ‪ ٌ٣‬الِ‪٨‬ان غ‪)۱۸۸۵ :‬‬

‫‪٣‬هةي ګهانهي آىلى ده پاه پاام قې ػاكیص ق ناىؿێ هاه ډول نً‪٤‬اه‬
‫کاې ناشاا ياى ‪٣‬هىنیار ‪٫‬ایاكٍ‬ ‫کړې قې‪ .‬ځکه يکهٍ ڇې ق ي‪٬‬ي په څً‬
‫کىي ڇې قلذه ُ‪٨‬ان دىنې ق لا په ػیى کې نا‪٧‬لی‪ .‬ګىاکې ق نًاىل هللا‬
‫هك‪ ٪‬ق قې ق ټىلى يى‪٣‬ى نـًیىې وو‪ .‬په اةىقاؤق کاې یاى ػاكیص نا‪٧‬لای‬
‫ڇااې انیااه ن‪٤‬اویااه ق ؿپاال ؿلا‪٫‬اار نلااال ُاا‪٨‬ان نً‪٤‬ااه کاااوٍ او ق ؿل ااى‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪58‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ُىې يکاوي يې ‪ٌ٫‬ـه کىلې‪(.‬اةىقاؤق کذاب الًکاغ ةاب ‪٫‬ي الِ‪٨‬ان غ‪:‬‬
‫‪)۲۱۷۵‬‬

‫قلذه ةه ق نمهث لىن ده يه ځاو ڇاې ق اناام ٓااػث پاه نامهث کاې‬
‫څه ػکو لهي او ق ُا‪٤٫‬ي په نمهث کې څاه؟ قلذاه ةاه ياې پاه ټاىلًیىو‬
‫ویايىيى ؿتهٍ وکړم ڇاې لاه قې څـاه ياٌ څاىنهٍ و یايىياه نا پاېښ قي او‬
‫ونىږ ق ټىلًې یى لىې ٯصر دهې ځىنېږي‪.‬‬

‫ق نااىؿێ یااى ویاااى قا قې ڇااې ق نیهنًااى نوا او شاار‪٣‬ي ػااق دااه پښااى‬
‫لايكي کېږي‪ .‬ونىږ ق نواض نىا‪٫‬ق ڇې يانیًه یىې نیهنًې داه یاى څاه ون‬
‫کىي‪ ،‬قا ق ه‪٨‬ې ػق کېږي‪ ،‬ق ٯهاى ق انُاق لاه نـاې کاه نیاهنٌ ؿل‪٤‬اه‬
‫په نىؿێ‬ ‫کىي يى نېړٍ ده ةه قا ون کىل ُىي ةیهده ًپاني‪ .‬ونىږ ؿل‬
‫سرٍ ق نیهنًې ػق له نًځه یىسا او ق ؿل‪٤‬اې یاا لاه نېاړٍ ق ‪ٛ‬لااٮ داه‬
‫لاًه کىلى لپانٍ له ه‪٨‬ې سرٍ په لاي کې هيڅ هو يه وي‪.‬‬

‫په نىؿێ کې کاه لاه یاىې نیهنًاې سارٍ لاږ ةاې ائاا‪٫‬ي وُاىٍ ياى‬
‫ادىناخ له ةلې سرٍ هاو پاه کاىن کاې ق ه‪٨‬اې قوٍ ةهاةاهٍ ةاې ائاا‪٫‬ي‬
‫کېااږي‪ .‬پااه قې ډول ق ښااځى دااهنًځ ةااكةیًي ویااادېږي او قا کهکااه اؿیااه ق‬
‫کىنييى په ي‪٬‬هخ ةكلېږي ڇې اؿیه لىيي لىيي ُـړې دهې پېښېږي‪.‬‬

‫ق نىؿێ قوًذي ق نیًې په ځاې کهکه پيكا کىي‪ .‬یىٍ کىنيێ پاه ةلاه‬
‫ةكګىنايه کېږي‪ .‬ښه نواة‪ ٝ‬په ةكو اوړي او داه ةاكو ةاكده شاا‪ .‬یاى لاه ةلاه‬
‫ساارٍ ههکاااني ایلااه کااړي‪ .‬ق یااىٍ او ةاال پااه ‪٧‬ااو ڇًااكاى ‪٧‬هظااٌ يااه وي‪.‬‬
‫ايٌايي ؿىاؿىږي يې په وړٍ کې ونو‪ -‬ونو کهېږي‪ .‬اؿیاه ق یاىې کاىنيێ‬
‫‪٧‬اااړې ق ةلاااې کاااىنيێ کاااٍ داااه ًااالام هاااو ياااه واياااي او ههكاًاااې ق‬
‫قوښهًايى په ُاى یى له ةل سرٍ ګهوي نا ګهوي‪.‬‬

‫په کىنيێ کې یىٍ نیاهنٌ داه ه‪٨‬اى ڇاې اولاقوياه ياې ًاذه ُاىي ياه‬
‫وي‪ ،‬ق کىنيێ ق یىې ‪٧‬ړي اههیر يه شا ده لاًاه کىلااې‪ .‬یاىٍ کاىنيێ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪59‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ؿپلې ياوې ده قونهٍ انوښر ون کىي ڇې ق قوې ق کىن نیهنًې ده پاه‬


‫ها‪٧‬ه ةل کىن کې ون کىل کېږي‪ .‬قلذه ايٌايي انوښر‪ ،‬ةصري کهانر او‬
‫قوًذي ټىل کډ ٍ وکړي‪ .‬ق ښى او ةاكو ن‪٤‬یاان یاىاوي نذقاةال انوښار او‬
‫قنيښر ويیسا‪ .‬یىٍ نیهنٌ که هه څىنهٍ ښه اؿلاٯه وي‪ ،‬کانیًكٍ وي‪،‬‬
‫ښایٌذه وي‪ ،‬له ؿپل نېړٍ او ق ؿىسر له کىنيێ سرٍ اؿلاْ ولهي‪ ،‬ؿى‬
‫کااه ق یااىې ةااكن‪٨‬ىې‪ ،‬ةااكنـې‪ ،‬ةااكةـذې‪ ،‬کهکظًااې او لااه اؿلآااه ؿااالي‬
‫ښځې په نقاةله کې ولاړٍ‪ ،‬ةیا يې يى هيڅ هو انوښار ياه لاهي او ه‪٨‬اه‬
‫څه ةه ون سرٍ کېږي ڇې ق ه‪٨‬ې ةلې ق ؿپل ةك ‪٣‬هال يذیظاه وي‪ .‬قا ياه‬
‫له شری‪٤‬ر سرٍ یى ‪٫‬یٔك ًهىى لهي او يه له ةصري ٯىايیًى سرٍ‪.‬‬

‫نىؿێ ق قوو کىنيیى ق ‪٧‬ړیى دهنًځ ق طاًىسا او دظٌٍ ياولي کان‬


‫ده ونیًه ةهاةهوي‪ .‬ونىږ نیهنًې ڇې ویادهٍ يې وقکړې ياه لاهي‪ ،‬وؿذىياه‬
‫يې په ‪٧‬یتر او ق یىٍ کىن و ةل په ًذایًى او ‪ً٧‬اكيى دېهېاږي‪ .‬قا کاان کاه‬
‫څه هو هه وؿر ةك قې او يذایع ياې هاو ښاه ياه وي‪ .‬ؿاى ق ناىؿێ پاه‬
‫‪٧‬ااىږ‬ ‫ن‪٤‬انلاه کااې ةیااا ډېااه ةااك‪٣‬ىاٯث لااهي‪ .‬ق يانیًااه وو نظلٌاى دااه پا‬
‫په ځاى ُکهٌ کىل‪ .‬دهاناه ونځ‬ ‫يیىل‪ .‬هلذه قلذه ةې ځایه قنېكل‪ .‬ؿل‬
‫ُاکایذىيه کاىل‪ .‬ةاې ةًیااقٍ ؿتاهې نا پياكا کاىل‪ .‬ق ياىنو ػقىياه داه پښااى‬
‫لاياكي کااىل‪٧ .‬یتاار کااىل ةىهذاااى داړل او قاًااې يااىن شاار‪٣‬ي و ٯااايىيي‬
‫طهنىيه له ههكې نىؿێ څـه نا پيكا کېږي‪.‬‬

‫ده يًه نا یىٍ قاًې کىنيێ هو ياه قٍ لیاكلې ڇاې ناىؿێ ياې کاړې‬
‫وي او ةیااا يااې لااه قې قوًااذي نٗااایر ښااىقلی وي‪ .‬ػذااا کااه دااه قې‬
‫قوًذي نـذه سرٍ ٯهیتاى هو وي‪ .‬نا قوٍ ونووه لیكلي ڇې ده نىؿێ‬
‫ونوًذه یى ق ةل ویًى او ‪٧‬هىيى ده ياًار وو‪ .‬ونون او ؿاىن ناې لیاكلي‬
‫ڇې ُکایذىيه يې ونىږ ده کىنٍ نا ونًېكل‪ .‬اياډیىالاى ناې ولېاكل ڇاې‬
‫سرٍ ؿپه ُىل او اؿیه يې قواړٍ نیهنًې سرٍ ‪ٛ‬لاٯي کړې‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪61‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫هايڅ وقاياێ ياه شاا‬ ‫قا قوًذێ یى ډېه ةك پيال قې‪ .‬پاه ياًاو ةًٌا‬
‫ن‪٧‬ېكاې‪ .‬ق نىؿێ ڇې لىنړې دلكاب کهىونې‪٧ ،‬یاه اؿلااٯي‪ ،‬لاه ٯايىياه‬
‫ودلی او ق شری‪٤‬ر له آىلى نـال٭ ښىقل کېاږي‪ ،‬ځکاه ياې ياى پاایلې‬
‫هو دل سرڇپه ناودلې‪ .‬هيڅىک قې کان ده ق قوًذي پاه ياىم ياه ګاىني‪.‬‬
‫یى کىن نې په ټاىل ژوياك ياه قې لیاكلی ڇاې لاه قې قوًاذي څـاه ياې‬
‫ؿىضا ښىقلې وي‪.‬‬

‫ق نالي نٔان‪٫‬ى ًتث هو کېږي‪ .‬ونىږ ق ټاىلًې ‪٧‬اړي ڇاې لاه ؿپلاې‬
‫کهتلې سرٍ ًهې پښې يه ‪٧‬ىوي‪ ،‬دل ‪٧‬ااړٍ داه ياىنو ط اه وړي‪ .‬لاه قې‬
‫انله که یىې کىنيێ ؿپلې ښځې ده ق یى لکى ا‪٨٫‬ااييى کاىن ون کاړ ياى قا‬
‫ةل ق یى لک ُلى ونو ن ر‪ ٪‬کىي‪ .‬که یىٍ ًل کٌاى نیلهايه کړل ةال‬
‫یى ًل ُل کٌاى نا ‪٧‬ىاړي‪ .‬کاه یاىٍ هاه شا قوٍ – قوٍ اؿیٌاذي وي‬
‫قا ةل کىښښ کىي ڇې ځيًې ُیاى يې له ه‪٨‬اه نذ‪٬‬ااوخ وي څاى هاو‬
‫ؿل ااى دااه ځاااى ښااکانٍ کااړي او هااو ه‪٨‬ااه قوًاار دااه ؿااان ون کااړي ڇااې‬
‫قونهٍ دکړٍ یو؟!‬

‫یىٍ ښځه ده ډېهٍ وؿذه ق نېړٍ کىن ؿپل کىن يه ګڼي‪ .‬قې ده ق نىن او‬
‫ؿىن له لاىني ‪٫‬کاه ون کاىل کېاږي ڇاې وناىږ پاه کاىن کاې ًاذا پاه ةكلاه‬
‫نا‪٧‬لااې ياااوې قاًااې کااىي‪ ،‬ه‪٨‬ساا کااىي‪ ،‬قا ةااې ائااا‪٫‬ي يااې وکااړٍ او‬
‫ه‪٨‬ه ڇل يې کېښىق‪ .‬ده هو ق قوې په کىن کې ناًذي نه کىٍ‪ .‬قا ‪٫‬کاه‬
‫نیهنٌ لیىيێ کړي ڇې ونا له نىن سارٍ ةاك کېاږي؟ ةاٍ ق کاىن ق هايڅ‬
‫شا په کیٌه کې هو يه وي‪ .‬نٔان‪٫‬ى ده پام ياه کاىي‪ .‬وړٍ ياې ي‪٨‬اىاړي‬
‫ڇې کىن کًټهول کړي او په ناًاذي لاه ؿپال نېاړٍ سارٍ ههکااني وکاړي‬
‫ڇې ق کىن نالي ػالر يې ؿهاب يه شا‪.‬‬

‫ق نېړٍ له ؿپلې ښځې سرٍ ًو وړٍ ي‪٨‬ىاړي‪ .‬که یى نېړٍ ؿپله نیهنٌ‬
‫په ګهايه کړي‪ ،‬قًذي يې ناىن‪ ،‬ؿاىن او ق کاىن ياىن ‪٧‬اړي پي‪٨‬اىن ون کاىي‬
‫ڇې ًذا له ؿىن سرٍ قا او ه‪٨‬ه کېږي او ده قا پاه سار کېًاىې؟ نېاړٍ ةاه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪61‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫کاړي؟ یاى وؿار لااونې ق‬ ‫يى څى ق نىن او ؿىن پي‪٨‬ىنوياى داه ځااى ټيًا‬
‫ه‪٨‬ااه وړٍ نااادېږي او ق نیًااې پااه ځاااې ؿپلااې نیهنًااې دااه ق ي‪٬‬ااهخ پااه‬
‫ًذهګه ګىني‪.‬‬

‫پااه اولاااقويى يااې ةااك اسااه کااىي‪ .‬ځکااه پااه کااىن کااې داودهیـظًااه ‪٘٫‬ااا ق‬
‫ناُىنايى په لهًیر ةك ا‪٧‬یى کاىي‪ .‬ق یاى ناُاىم لاه ناىن سارٍ ڇاې پاه‬
‫کىن کې ةك ًلىک کېږي ػذها ه‪٨‬ه ق کىنيیايى په اړٍ ةك دٔىیه له ځااى‬
‫سرٍ طىړوي‪ .‬ػذا ق ؿپل پلان په اړٍ لا هو‪.‬‬

‫ق قې لپااانٍ ڇااې ق قې ټىلااى ةااكیى نـااه ډب کااړو؛ ةايااك لااه قې ډول‬


‫قوًذێ دېه ُى‪ .‬ق قې کان یى لىې لانل ق ولىنويى ویادىب هاو قې‪ .‬کاه‬
‫ق ولىن نٌله په ًاو ټاىل ػال شاا ياى ق ناىؿێ کڈاه ةاه هاو ون سارٍ‬
‫کهه شا‪ .‬په قې دىګه ةه نى په ټىلًه کاې ق ډېاهو ةاكیى‪ ،‬کهکاى‪ ،‬ي‪٬‬هدىياى‪،‬‬
‫ُـړو او طًظالىيى نـًیىې کړې وي‪.‬‬

‫په ةكو کې ق ښځى ون کىل‬


‫ق ‪٣‬الو ؿاى په يىم ونىږ یى داىؿی وو‪ .‬قې کاٍ ياه پاىهېږم څً اه یاى‬
‫ةل کٍ وژلی وو‪ .‬ه‪٨‬ه نلال ونىږ ویادهٍ ٯهیتايى پاکٌذاى ده کډې وړې‬
‫کاې قياهٍ وو‪٣ .‬االو ؿااى‬ ‫وې او نىږ و څى يىن ؿپلىاى ق ةىني په کېها‬
‫یى وؿر نا پيكا ُى او ق ةكۍ ږ‪ ٦‬ون سرٍ نا ‪٧‬تها ُى‪.‬‬

‫کلي کې اواوٍ وٍ ڇې ‪٣‬الو ؿاى ةكي کړې قٍ‪ .‬نىږ واړٍ وو په قې ياه‬
‫پىهېكو ڇې ونىږ يې ون سرٍ څه؟! ق کلي یى ٯهیث ػاطي ‪٧‬ىز الاكیٌ‬
‫له کىنٍ ق ُپې ودښېكې‪ .‬ةیاا ناې پلاان ویال ڇاې ق ه‪٨‬اه پي‪٨‬لاي لاىوې‬
‫ياًذې قي‪ ،‬ق قې لپانٍ ‪٫‬هاني ُىې ڇاې لاىوې ياې ق قٍ پاه ياه ُاذىى‬
‫کې څىک يه شا ون کىلاې‪.‬‬

‫کلیىالااى پااه نِااىنٍ ‪٣‬ااالو ؿاااى ويیااى او ق ه‪٨‬ااه قوښااهًايى دااه يااې‬
‫وًپانٍ‪ .‬ن ه ه‪٨‬ىې یىاوي ‪٣‬الو ؿاى څه کاوٍ؟ ه‪٨‬ىې ویل نىږ له ټىل‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪62‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ٯىم سرٍ ةكي لهو‪(.‬ٯىم قلذه ق ٯتیلې ق یىې پښاې پاه ناياا قې) لاه قې‬
‫اړ ُىل ڇې نو‪٧‬ه ون سرٍ وکړي‪ .‬ق ػاطي کاکړ اکا قوې‬ ‫انله ټىل ؿل‬
‫لىوې په ةكي کې ون کىل ُىې‪ .‬ونىږ څاى پٌاىيه او یاى دىپاک ق ناالي‬
‫ویاااى پااه دىګااه و نکااىل ُااىل‪ .‬ههكاني ااه هااه کااٍ ؿپلااه یااىٍ ويااډٍ‬
‫واؿیٌذه او ؿل ى ق ‪٣‬الو ؿاى له ةكي ځايىيه ؿلاْ کړل‪.‬‬

‫قا یىٍ پېښه يه قٍ‪ .‬ق پښذًى په ٯتیلى کې ونګىيه قا ډول پيطا ُاىې‬
‫قي ڇې ةكي يانیًه کړې وي او په ةكو کې يې نیهنًې ون کىلې کېاږي‪.‬‬
‫ق کىټې له ‪٣‬الهى ڇىک سرٍ ق ُاةى په يىم یى کلی وو‪ .‬نىږ (‪ )۲۱۱۲‬کاې‬
‫هلذه اوًېكو‪ .‬ق دهیًايى یىې کىنيێ له ةلې سارٍ ةاكي کاړې وٍ‪ .‬ةیاا ياې‬
‫په نو‪٧‬ه کاې قوې وړې يظاىيې ون کاړې وې‪ .‬ه‪٨‬اه ټاىل کلای ُااهك وو‬
‫ڇااې قا يظااىيې ةااه يااې پااه ًااپيًه نوااا ونځ قاًااې وهلااې ڇااې يااانې او‬
‫ڇی‪٨‬ې ةه يې ټىل کلي اونېكې‪.‬‬

‫ق‪٧‬ه ډول يظىيې او نیهنًې ویادهٍ وؿار ةیاا ياه ق پلاان کاىن داه دلااې‬
‫شا او يه يې کىم ٯهیث ونده ناځي‪ .‬ځکه قلذه قوًاذي ياه ُاذه ةلکاې‬
‫ق ةكي ق نـًیىي په ؿا‪ٛ‬ه نیهنًې ون کړل ُىې‪ .‬له قې انلاه ياى ةیاا ق‬
‫پلان کىن ده دلل يه ُذه او يه ةه يې کىم ؿپل یا ٯهیث ونده ناځي‪.‬‬

‫وٍ ڇې څىنهٍ ؿته یو پـىا ق پښذًى په ټىلى ٯتیلى کې قا کاان یاى ‪٣‬اام‬
‫نواض وو ڇې هيڈا يې نـال‪٬‬ر هو يه کااوٍ‪ .‬کاه پاه قې اړٍ پلټًاه وشاا‬
‫يى ونګىيه قاًې پيښې ةه ستر شا‪.‬‬

‫قا له ښځیًه ٯصر سرٍ ق پښذًى یاىٍ ياه هېهېاكويکې ةاې ائاا‪٫‬ي او‬
‫ًذه ‪ٟ‬لو وو‪ .‬پښذايه ڇې په ؿپلى کانيانى هه وؿر ياوېږي او ځايىياه ق‬
‫وةهځىاکىيى ق نا يړولى ادلاى ةىلي‪ ،‬ؿى په کاىن قيًاه ياې ق ژوياك ًا‪ٜ‬ؼه‬
‫ده قې ايكاوې ټيټاه وٍ‪ .‬وناىږ قا ػالار ق ‪٣‬هةاى ه‪٨‬اه ػالار داه ونداه قې‬
‫ڇې ؿپلې لىوې ةه ياې ژوياكۍ ښاـىلې‪ .‬ٯاهاى کاهیو یىځااې ق قې کاان‬
‫قاًې یاقويه کړې قٍ‪:‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪63‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ِ‬ ‫ود ُ ُسئِلَ ْ ِ‬


‫(الذکىیه‪)۹ ،۸ :‬‬ ‫َي َذنْ ٍ قُتلَ ْ‬
‫ت‬ ‫ت () ِب ِّ‬ ‫َوإِ َذا الْ َم ْو ُ َ‬
‫ژةاااړٍ‪ :‬او ڇااې لااه ژويااكۍ ښااـې ُااىې پىښااذًه وشااا‪ ،‬پااه کىنااه ګًااا‬
‫ووژل ُىٍ؟‬

‫قا له نیهنًى سرٍ ق دىپيهي ڇلًك او نېًځي کىلى ةل ستىخ قې ڇې ق‬


‫پښذًى په دانیف کې ةه دل ستر وي‪ .‬ق قې نیهنًى په لیٌر کې قاًاې‬
‫ښځې هو ُذه ڇې پاه ؿپال ټاىل ژوياك کاې ياې ةیاا ق پلاان یاا ةال کاىم‬
‫ٯهیث کىن يه قې لیكلی‪ .‬ق پلان په نیهاز کې ق ػق ؿتهٍ ؿى هسا هو‬
‫په پښذًى کې لاه لىیاه سارٍ ن‪ٜ‬اهغ ياه وٍ‪ .‬ق نېاړٍ ايذـااب ؿاى لاه پيلاه‬
‫ونىږ يانیًه وو له نیهنًى اؿیٌذی قې‪ .‬انا قلذه يې ق ةیا نادلى ػق هاو‬
‫دهې واؿیٌر‪ .‬ونىږ يظىيې ةٍ په څاى نیاُاذې کاې داه واقٍ ونوًاذه‬
‫قې ده ؿىُاله وي ڇې ق پلان‪ ،‬یا نانا یا ةل ٯهیث کهٍ ولااړٍ شاا او یاى‬
‫څى ونځې په ؿىُالي دېهې کړي‪ ،‬ن ه ق پښذًى ځيًى کىنيیى قا ػق هاو‬
‫دهې اؿیٌذی او لاونې ؿتهٍ قٍ ڇې ق قې نیهنًى په يکااغ کاې ةاه نلاا‬
‫او ق ‪٣‬الو په ٓ‪٬‬ر یى څىک ياًر هو وو او قا يکااغ ةاه ياې هاو ق قٍ‬
‫په ګىناى له يتىي ًًذى سرٍ ًهه دړلې وې!‬

‫هاې! ا‪ٌ٫‬ىي ونىږ ق پښذًي يظىيى په ػالر‪ .‬قلذه نې یاى ةال نشاال‬
‫هو لهٌ ده نا‪٧‬ی‪ .‬ونا ده ټىلى وړٍ ؿىن ڇې پاه کاىم کاىن کاې واقٍ قٍ‪.‬‬
‫ق ه‪٨‬ې ایًكنون طهیله هو په ةكي کې و نکىل ُىې‪ .‬قا کیٌه ناې ياى‬
‫ښه په یاق قٍ‪ .‬ق طهلې ق اکا په ووې ةايكي له یىې پي‪٨‬لي نیهنًې سرٍ‬
‫ق يانوا اړیکى دىن ول ېك‪ .‬په کلي کې داه قې اواوې ونوًاذه ه‪٨‬اه ځىاياه‬
‫يظلێ ق ه‪٨‬ه ځىاى کىن داه پٌاې ون‪٧‬لاه او نظتاىنا ه‪٨‬اه يکااغ ون سارٍ‬
‫وکړٍ‪ .‬قا ةلې کىنيێ اق‪٣‬ا وکړٍ ڇې نىږ ده نى ةكني ي نا اړولې‪ .‬له قې‬
‫انله نو‪٧‬ه وُىٍ او په نو‪٧‬ه کې قا طهیله او نالي داواى ون کىل ُى‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪64‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ونااا طهیلااه پااه یاااق قٍ ڇااې ه‪٨‬ااه نلااال ډېااهٍ وړٍ وٍ‪ .‬پااه قې ُاایايى‬
‫پىهېكٍ هو يه‪ .‬نىږ ةه وونوله ڇې ه‪٨‬ه قې نػهار هللا نا‪٧‬ای‪ .‬قا ةاه ق‬
‫دىخ دًې ده پټه ُىٍ‪ .‬وٍ يه پىهېږم ڇې په قې پټېكا ڇا پىٍ کړې وٍ؟‬

‫ق ‪ٛ‬التايى ق انانخ نلال نلا دمحم ‪٣‬هه انه وکړ ڇې ق نیهنًى په ةكي‬
‫کې ون کىل شار‪٣‬ا ياانوا قي او کاه هاه ڇاا قا کاان وکاړ ياى ٯاايىيي ڇاال‬
‫ڇلًك ةه ون سرٍ کېږي‪ .‬ده قې ونوًذه نلایايى هو ق قې پاه ؿلاا‪ ٪‬دتلیا‪٩‬‬
‫وکړ او ق ؿل ى ق ُا‪٤‬ىن کڈاه هاو لیاږ نا لاىړٍ ُاىٍ؛ ياى ځکاه قا کاان پاه‬
‫ډېهې ًیهى کې اوي ق ونکېكو په ػال کې قې‪.‬‬

‫ق کىوقې او واقٍ نواطىيه‬


‫ق ايٌاى ق پىهي کڈه ڇې څىنهٍ لىړېږي هىنهٍ ةاې ځایاه دکلی‪٬‬ىياه‬
‫او ویاى نًىيکي کلذىني ةًكیىويه له نًځه وړي‪ .‬ونىږ ق پښذًى په پهدله‬
‫يىني ټىلًې ڇې ده نىږ په ‪٣‬لهاې لؼاا‪ ٞ‬وړاياكې قي قوناهٍ ةاې ځایاه‬
‫نواطىيه يه لهي او يه يې ګټه ويًي له قې انله ياې ياى وؿذاي لاا ق پااې‬
‫ټکی ونده ايط ‪.‬‬

‫ونىږ پښذايه که یى لىن ده له ‪٫‬قهٍ وونېږي ةل لىنده ةې ځایه نواطىياه‬


‫او نٔاان‪ ٪‬هااو کاىي ڇااې ق ه‪٨‬اىې پااه ‪٫‬قیاه کىلااى کاې يااې نلااو نول‬
‫لىةىلی‪.‬‬

‫ق واقٍ او کىوقې په اړٍ هو ډېه قونهٍ نواطىيه نىږ لهو ڇې وناىږ پاه‬
‫ةې ووله کىلى کې ښه ‪٧‬ىښٌ نول لاهي‪ .‬وناا پاه یااق قي کىټاه کاې یاىٍ‬
‫ونځ ق ػاطي اةهاهيو په يىم ق یىٍ ُذهٌ کٍ ق لىن کىوقٍ وٍ‪ .‬ػااطي‬
‫اةهاهیو اڅکىې وو ‪ .‬یى ةال نااړٍ کاٍ داه ياې لاىن ون کاړې وٍ‪ .‬ق ووم لاه‬
‫کىنيێ کاةى ‪ ۵۱‬کٌااى ونداه نا‪٧‬لاي وو ڇاې لاىنړۍ ونځ قًاهال ځًاې‬
‫یىسا‪ .‬نا‪٧‬لى کٌاايى کاې هاه یاىٍ داه ق ونوياى کالاكانو طاانې‪ ،‬لً اىټې‪،‬‬
‫ةىټىيه‪ ،‬پټىګاى او يىن ُیاى ون کىل کېكل‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪65‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ةل لىنده ةیا ق ػاطي اةهاهیو له لىني هو ویااخ کٌااى نیلهٌاذیا داه‬
‫نا ةلل ُىي وو‪ .‬قې کىنيیايى ده ةه ةیا ه‪٨‬اه ق ووم پلاان ون – ون کالاكاني‬
‫ون کىلې‪ .‬ق ووم پلان ڇې له کىټې نا وودی ق ویادى ؿل ى په لیاكو ياې ق‬
‫نف ةڼه په ؿاكاې ةكلاه ُاىٍ‪ .‬ػااطي اةاهاهیو څاه ون سارٍ کاىل؟ ق کاىن‬
‫هلک يې ةله قنولی وو او قلانې هه لانوې يې نا ګاهواوٍ او ق ؿل اى پاه‬
‫کذان کې يې کېًىل ڇې ق ووم له پلانٍ پیٌې په وُکىي‪.‬‬

‫قا کان هاو ق ػااطي اةاهاهیو لپاانٍ ًاتا ګاهاى دهاانېږي او هاو ق ياىنو‬
‫لپانٍ‪ .‬نىږ ؿپله نواطىيه نانًځذه کىو او ةیا ځًې کړېاږو هاو‪ .‬هىښایانې‬
‫ټىلًې په قې هڅه کې وي ڇې ژويك له ًـذیى نا وةاسا او څىنهٍ ڇې‬
‫اًايېږي ه‪٨‬ىيه يې ؿىيك ډېهېږي‪ .‬له نٔان‪٫‬ى ؿلاْ وي‪ .‬لهًاي پِاان‬
‫يه لهي‪ .‬ةې ګټې نواطىيه يې ژويك يه ګىاضاا‪ .‬ق ؿل اى لاه ؿًاكا ؿلااْ‬
‫وي‪ُ .‬ل ‪٧‬هىيه يې يىن هو ؿذو کړي وي‪ .‬ونىږ نصراى که لاه نواطىياى‬
‫ټىلًه ؿلآه کړي يى هو ةه يې ځايىيى ده اًاايي طاىړٍ کاړې وي او ةاه‬
‫يې يىي يٌلىيى ده‪.‬‬

‫ق نیهنًااى طااانې‪ ،‬نیلهٌااذیاوې‪ ،‬کىدااىيي‪ 1،‬ق ووم ښااکانول‪ ،‬هااه اؿذااه‬


‫ياوې ده طانې او کىنيێ يې ون سرٍ یاقول او قاًې يىن نواطىيى ونىږ‬
‫ژويك نا دهیف کړې قې‪ .‬ونىږ ځىاياى یى لىن ده ًذه ولىنويه پاهې کاىي او‬
‫ةل ل ىن ده ق نواطىياى لاه نٔاان‪٫‬ى ځايىياه ياه شاا ؿلآاىلاې‪ُ .‬اذهًې‬
‫کااىنيێ يااې پااه کیٌااه کااې يااه قي ځکااه لااهي يااې‪ .‬انااا ق ةااې وولااى يااې‬
‫کىنويه ون ؿهاب کړل‪ .‬قوې یى لىنده ُذه يه لهي ڇې ق ُذهًى په ُاى‬
‫ار‪ ٪‬ي‪٠‬اه هاو ياه شاا کىلااې ځکاه‬ ‫نواطىيه وکړي او ةال لاىن داه ياې‬
‫پي‪٨‬ىنويه ون کىي‪.‬‬ ‫ټىلًه کې ةیا ؿل‬

‫‪1‬‬
‫د غوښې پر ځای ژوندي پسونه د نااو واور اه ار ومدک موراې ور ولا ااې د ومدک پاه مي مسا يا‬
‫وې يې له غوښو ګټه مو ‪ ،‬همد پسونو ه موږ(وو ون ) وميو‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪66‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫نا ق ؿپلې کىوقې نلاال ق ؿىسار کاىنيێ داه وویال ڇاې ياه نواطىياه‬
‫قنسرٍ کىم يه ةه يې ناڅـه ‪٧‬ىاړې‪ .‬ق ه‪٨‬ه هو ؿىښه ُىٍ او کىوقٍ و‬
‫واقٍ نى په ؿىضۍ دېه کاړل‪ .‬یاىٍ اؿښاې ناې ناداه ویال ڇاې ًاذا واقٍ‬
‫قاًې ؿىيك کاوٍ لکه ونىږ ق ؿپل کىن ق یىٍ کٍ واقٍ ڇاې وي‪ ،‬ځکاه‬
‫په هيڅ شا کې يه یى سرٍ ؿپه ُىي‪ ،‬ټىل ُیاى نى داه وي لاياكي وو‬
‫او ق یىٍ کىن ق کٌايى په ُاى نى له یىٍ ةل سارٍ ژوياك کااوٍ او اړیکاې‬
‫نى پاللې‪ ،‬ده اوًه هو يه سرٍ ؿپه یى او يه یى په ةل ةىض ُىي یى‪.‬‬

‫ونىږ ق ټىلًې لىنړې قا کان ډېه ياًو قې ڇې یىکٍ ق ةل کٍ‪ ،‬یىٍ‬


‫کااىنيێ ق ةلااې کااىنيێ او اى یااىٍ ٯتیلااه ق ةلااې ٯتیلااې پااه کااانويى کااې‬
‫نكاؿله کىي‪ .‬قا هو یى ډول نكاؿله قٍ ڇې یىٍ کٍ ق ق ه‪٨‬ه پاه لیاږو‬
‫نٔان‪٫‬ى پي‪٨‬ىن ون کاىل شاا‪ .‬کاه يااوې داه ‪ ۵۱‬طاىړٍ طاانې وايـلاي ياى‬
‫کاه واقٍ پاه هاال کاې وياه‬ ‫ههٌایه کىنيێ پي‪٨‬ىن ون کىي‪ .‬ق ښان ؿل‬
‫کړي يى ؿپلىاى یا ق ياوې کىنيێ پي‪٨‬ىن ون کىي‪.‬‬

‫قا ڇټااي نواطىيااه قي‪ .‬نواض ةايااك دااه ه‪٨‬ااى وپالاال شااا ڇااې ايٌاااى دااه‬
‫ؿىُالي ون کىي‪ .‬کله ڇې په ویاى ةكل شاا ةیاا ياې ق ایلاه کىلاى لپاانٍ‬
‫لااانې ڇااانې ةایااك ولټااىل شااا‪ .‬ونااىږ ق کاىوقو او وقويااى نواطىيااه اوي ق‬
‫ؿىضۍ په ځاې په ‪٧‬هىيى ةكل ُىي‪ .‬قاًې کٌاى نې لیاكلي قي ڇاې‬
‫څى نیاُذې يې واقٍ له قې انله ځًډېږي ڇې ق هال نٔان‪ ٪‬ياه لاهي‪.‬‬
‫ةل ق کليىالى نیلهٌاذیا داه ڇهذاىالی ياه وي يیاىلی‪ .‬قا پاه قاًاې ػاال‬
‫کې ڇې نېړٍ او نیهنٌ ‪٧‬ىاړي ژن ؿپل کىن طىړ کړي‪ ،‬ؿىاضا او ؿىسار‬
‫‪٧‬ااىاړي ق ؿپاال ووې کااىن يااې طااىړ شااا‪ ،‬لېااىن او ایًااكنون ‪٧‬ااىاړي ؿپلااه‬
‫ونيًكان وويًي او ق کىن په ‪٧‬ړو کې يې یى کٍ اٗاا‪٫‬ه شاا‪ .‬اناا ق قې‬
‫قنًااذى قوو کىنيیااى ق ؿىضااا نـااه څااه شااا يیااىلې؟ ونااىږ نواطىيااى‪ .‬قا‬
‫نواطىيه يىن په پاللى يه انوي‪ ،‬قا ةايك ونک شا او ق ةیف ایٌذلى لپانٍ يې‬
‫ق ټااىلًې ټااىل ‪٧‬ااړي او ٯصاارويه ةایااك لاااي پااه کااان شااا‪ .‬کلذااىن او قوق‬
‫ايٌ اياى ؿپله ایظاقوي‪ .‬يه دقاكي لاهي او ياه ق ٯاهاى داىنې قې ڇاې ةیاا‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪67‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫يې ةكليكل انکاى يه لهي‪ .‬ق ايٌاى پاه ؿپال لااي طاىړ ُاىې شا ةایاك‬
‫قونهٍ ق يه ةكلېكويکې شا ةڼه وايـلي ڇې اؿیه يې له وطاىقٍ ايٌااى‬
‫ؿپله ځىنېږي‪.‬‬

‫یى نېړٍ او څى ښځې‬


‫ونا ق نیهنًې نصر اکا قې‪ .‬قوې نیهنًاې لاهي‪ .‬یاىٍ ياې وړٍ او اوي‬
‫له ؿپل نصر ووې سرٍ په کىن کاې اوساا او ةلاه ياې ځىاياه قٍ ڇاې لاه‬
‫نېړٍ سرٍ په ؿپال کاىن کاې ژوياك کاىي‪ .‬قې کاٍ پاه کاال هاو ق ؿپلاې‬
‫لىنړۍ نیهنًې قنواوٍ يه قٍ ؿلآه کاړې او لاه ؿپلاې قویهاې ښاځې‬
‫سرٍ ټىل ژويك دېهوي‪ .‬یى نلال يې ق کىن په ګاويډ کې وٍ هاو اوًاېكم‪.‬‬
‫یىٍ لىن يې ونىږ کىنده نادلاه او ًالان نلاال ناا ونداه ٯاهاى کاهیو وایاه‪.‬‬
‫کله ياکله ةه نې ونده ویل‪ً ،‬کیًې! پهوى ناى ةیاا څاه سارٍ ‪٧‬اىړي داىې‬
‫کړي وو ڇې يانې نى ده اًهايه نًېكې؟ قې ةه ؿًكل او کلاه ةاه ياې ق‬
‫يانو ‪٣‬لر په ډاګه کړ او کله ةه ههكاًې ؿانىُه پاده ُىٍ‪.‬‬

‫ق ًىنًايكي په يىم نې یىٍ نصرٍ ؿىن قٍ‪ .‬ق ه‪٨‬اې نېاړٍ یاى نلاال‬
‫قویهه ښځه وکړٍ‪ .‬ه‪٨‬ه وؿر ةه يې قا ؿتهٍ ډېهٍ کىلاه ڇاې ناداه ناې‬
‫لىنړۍ کىوقٍ پلان کړې او وٍ قا ځال ؿپلاه کاىوقٍ کاىم‪ .‬پاه کهاڇاې کاې‬
‫يې یىٍ يظلێ و‪٧‬ىښذه‪ .‬ده يى څه وؿر ونوًذه يې اواوٍ ُاىٍ ڇاې قا‬
‫نې يه قٍ ؿىښه لىنړۍ نیهنٌ ناې پاه ښاه قٍ‪ .‬ؿاىن ناې ویال ةیـاي‬
‫ډېه وؿر يې ؿىيې ده يه ونځي او ق قٍ ق يه پانلهيې له انله يې ناىن‬
‫هو ډېه ةك ون سرٍ کاىي‪ .‬وٍ ةاه ڇاې ق ؿاىن کاىن داه ون‪٧‬لاو ياى ق ه‪٨‬اې‬
‫يظلێ لىوې ةه کىټې داه نا‪٧‬لاې‪ .‬ناا ةاه لاه ؿىنیاايى سارٍ یاى ځااې ه‪٨‬اى‬
‫يظىيى ده هو نوپێ ون کىلې‪ .‬ؿىن نې ویل‪ ،‬قاقا يې يىنو نیلهًى ده يه‬
‫نا ایله کىي یىاوي داًى ده ناځي‪ .‬نا ةاه ق ه‪٨‬اې نیهنًاې او قې يظىياى‬
‫په اړٍ ‪٫‬که کاوٍ ڇې په لهٌ کې ةه يې څه دېهېږي؟ ًـر ةه ناې وړٍ‬
‫په ًىځېكٍ!‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪68‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪ ۲۱۱۳‬کال وو؛ ق کىټې په ُاةى کلاي کاې ناې ق ةهيښاًا ق ًااناى یاى‬
‫قوکاى قن لىق‪ .‬ونا ق قوکاى نالک ػاطي ُایه دمحم يىنېاكٍ‪ .‬نصار ووې‬
‫ةه يې ًلان نلال له ناسرٍ ةاياډان کااوٍ‪ُ .‬ایهوناى ياې ياىم وو‪ .‬قٍ ةاه‬
‫ځيًې وؿذىيه ق ؿپل کىن کیٌې ناده کىلې‪ .‬پلان ياې څلاىن وقوياه کاړي‬
‫وو او ُایهوناى قوٍ‪ .‬ووې دااه يااې نااا ویاال‪ ،‬دااه ځااىاى او لىًااذی ايٌاااى‬
‫يې؛ ولي قې قوٍ وقويه کړي؟‬

‫قٍ ویل‪ ،‬قا لىنړې نې پلان ناده کړې‪ .‬په ؿىله نې ق ؿل ى په نـکاې‬
‫وندااه وویاال ڇااې وٍ يالىًااذې يظلااێ يااه کااىم ؿااى پلااان نااې نادااه ویاال؛‬
‫ؿهکىًه ده ونا په نـکې ؿتهې کىې‪ .‬له نظلٌه ياې وشا لو او کاىوقٍ‬
‫يې ناده وکړٍ‪ .‬وٍ هو په ٗك کې نا‪٧‬لو او ق پېښىن له یىې کىنيێ سرٍ‬
‫نې ؿپله ةله کىوقٍ وکاړٍ‪ .‬لاه قې انلاه ياى اوي قوې نیهنًاې قي‪ .‬ناا‬
‫ونده ویل‪ ،‬پلان قې ولې څلىن کړې؟ قٍ ؿًكل‪ ،‬ویل يې؛ نٌار قې! اناا‬
‫کړي وي‪.‬‬ ‫په کىن کې يې ُیاى له نیهنًى څـه کىل‬

‫ونىږ له ؿل ى که پىښذًه وشا ڇې ولاې قوٍ یاا ویااخ وقوياه کاىئ؟‬


‫ياې ق ډېاهو‬ ‫وايي‪ ،‬ؿكاې اطاوٍ نا کړې‪ .‬نا یى وؿر ه‪٨‬ه ایر ڇاې ؿلا‬
‫نیهنًى لپانٍ قلیل ګهووي‪ ،‬ښه په ‪٧‬ىن وکذی‪ .‬له ه‪٨‬ه ایر څـاه قاًاې‬
‫‪٣‬انه دانه اطاوٍ يه ده لاًه کېږي‪ .‬قلذه ةه يې نا يقل کړم‪:‬‬

‫وإِ ْن ِخ ْفتم أََّال تُ ْق ِسطُوا ِف الْي تامى فَانْ ِكيوا ما طَا لَ ُكم ِمن النِّس ا ِ‬
‫ُ َ َ ْ َ َ‬ ‫ََ َ‬ ‫ُْ‬ ‫َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ع فَِم ْن خ ْفتُ ْم أََّال تَ ْعدلُوا فَ َواح َد ً أ َْو َما َملَ َك ْ‬
‫ت أَْْيَانُ ُك ْم‬ ‫ث َوُرَاب َ‬ ‫َمثْ َى َوثَُا َ‬
‫َال تَعُولُوا (الًٌاء‪)۳ :‬‬ ‫ك أ َْد َن أَّ‬ ‫ِ‬
‫َذل َ‬
‫ژةاااړٍ‪ :‬او کااه داًاى ق یذیهااايى پااه اړٍ لااه ةااې ائااا‪٫‬ێ ډانېااكئ‪ ،‬يااى لااه‬
‫هها‪٧‬ى نیهنًى ڇې څىک قنده ؿىښې وي قوې‪ ،‬قنې یاا څلاىن پاه يکااغ‬
‫کړئ‪ .‬ؿى که پاه ياه ‪٣‬اكالر ةاې نېاكئ ياى یاىٍ نیاهنٌ وکاړئ او یاا ه‪٨‬اه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪69‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫څىک ڇاې ًذاًاى ناًاذه لاًاىيه ياې نالکااى قي‪ .‬قا قې داه ياژقې قٍ‬
‫ڇې ‪ٟ‬لو ويه کړئ‪.‬‬

‫قې اير کې ښکانٍ ویل ُىي ڇې ق یذیهايى پاه ػاق کاه ډانېاكئ؛ ياى‬
‫ه‪٨‬ه ښځې په يکاغ کړئ ڇې له یذیهاايى سارٍ اړٍ لاهي‪ ،‬پاه قې دىګاه ةاه‬
‫نى یذیهاى ق ؿپل کىن ‪٧‬ړي شا او ق ياائا‪٫‬ێ وام ةه نى ؿذو شا‪ .‬قا‬
‫یااىٍ ‪٣‬انااه اطاااوٍ يااه قٍ‪ .‬قلذااه څااى شاار‪ٛ‬ىيه ایښااىقل ُااىي‪ .‬لااىنړې ةااه‬
‫قاًااې یااى ػالاار نانًځذااه کېااږي ڇااې یذیهاااى پادااه وي ةیااا ةااه ائااا‪٪‬‬
‫ن‪٣‬ایر کېږي‪ ،‬که ائا‪ ٪‬څىک يه کىي يى یىٍ نیاهنٌ ق ؿاكاې اناه قې‬
‫او یا هو نیًځه‪ .‬يٌ ڇې نیًځه ياه ُاذه ياى یاىاوي یاىٍ نیاهنٌ ةاياك نوا‬
‫وګڼل شا او که ق ایر ةیاى ُىې ػالر نانًځذه شا يى یىاوي ق ٯاايىى‬
‫کاې قيًاه قې ه‪٨‬اه ڇاا داه اطااوٍ ون کىلاه شاا ڇاې ائاا‪٪‬‬ ‫په ڇىکا‬
‫کىلااې شااا‪ .‬کااه یااى ڇاا دااه واقٍ ونوًااذه ائااا‪ ٪‬ياه ُااىاې کىلاااې‪ ،‬يااى‬
‫نیهنٌ ػق لهي ڇې نؼکهې ده نطى‪ ٢‬وکړي او له ؿپل نېړٍ څـاه ځااى‬
‫اواق کړي‪.‬‬

‫قا کااان یااى لىندااه ق ؿااكاې لااه نقیااكې اطاااوې ةااې ٯیااكٍ ُااىې قې‪ ،‬ةاال‬
‫لىنده په ټىلًه کې ق ةې ائا‪٫‬ێ ګاها‪ ٪‬ون سارٍ لاىړېږي‪ .‬یاى ووې‪ ،‬یاىٍ‬
‫لىن‪ ،‬یىٍ يږون او قاًې ياىن کٌااى پاه نوواى ًاذهګى ویًاي ڇاې لاه ناىن‬
‫ساارٍ يااې ةااې ائااا‪٫‬ي کېااږي‪ .‬لااه قې کااانٍ ه‪٨‬ااىې ق پلااان او ةلااې نااىن‬
‫ههكاني ه ق ياًکه ونووى او ؿىيكو په اړٍ ياًو دٔىن اؿلي‪.‬‬

‫یىٍ نیهنٌ له ةلې سرٍ په کانويى او نِاذهکى ُایايى کاې ائاا‪ ٪‬ياه‬
‫ن‪٣‬ایذىي‪ .‬ههٍ یىٍ ق کىن یاى شا ق ؿپال اولااق او لاه قې سارٍ ق اړوياكو‬
‫کٌايى په ګټه کانوي‪ .‬ق اؿذه ق طانى پاه سار طًظالىياه وي‪ .‬ق ؿاىناک او‬
‫ډوډۍ په اړٍ قاوې وي‪ .‬ههٍ یىٍ ق ةلې په اړٍ نېاړٍ داه ياًاو نالىنااخ‬
‫و نکىي‪ .‬نېړٍ لاه نیهنًاى سارٍ ق قوې ق ياًاهى نالىناادى لاه انلاه اؿذاه‬
‫کېږي ڇې ق کىن ټىله ‪٘٫‬ا ون سرٍ ياانانه او ؿِیًه کېږي‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪71‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫له قې ةك وٗ‪٤‬یر څـه نادلىيکي ناُىناى ټىل ةاك ًاتق وقٍ کاىي‪.‬‬
‫کیااًکښ‪ ،‬ؿِاایٌ نىاطااه‪ ،‬طًظالياااى‪ ،‬دىيكؿىیااه‪ ،‬دااه ًااهې ؿتااهې طً ا‬
‫ؿىښااىيکې‪ ،‬ةااې ائااا‪٫‬ي دااه پااه دذااێ ون دلااىيکې‪ ،‬قنوا‪٧‬ظًاااى‪ ،‬ػیلااه‬
‫طىړويکې او قاًې ق يىنو ياًهى ؿىیىيى ًتث يې ههكا ق کىن ياًاو‬
‫ڇاپيهیال ده یىٍ ػكٍ کېږي‪ .‬قا ٓ‪٬‬ر یىاوي ده ؿىیه نؼاكوق ياه پاادېږي‪.‬‬
‫ةلکې هه ؿىې په ؿپل ؿاويك ‪٣‬هلي ګام هاو اؿلاي‪ .‬قا کاه یاىٍ ونځ پاه‬
‫کىن کې وي ةله ونځ يې په ټىلًه او طان‪٤‬ه کې هو پىنده کىي‪.‬‬

‫ونىږ ق کىن په دهةیىي ػىوٍ کې قا هو یى ًاذه ؿًاډ قې‪ .‬طاان‪٤‬ې داه‬


‫ون پېښ نِکلادى کې نى یى ًذه نِکل قا هو قې ڇې لاه نمهتاه داه‬
‫کلذاااىنٍ ژونې ياااه وڇېاااكويکې نيښاااې هاااو لاااهي‪ .‬قا کاااان کاااه وناااىږ پاااه‬
‫اٯذٔاقي وٗ‪٤‬ه ةك ا‪٧‬يى کىي‪ ،‬يى په اؿلاٯى‪ ،‬دهةیه‪٣ ،‬كالر او ‪ ...‬نى هاو‬
‫ډېه ةك اسه کىي‪.‬‬

‫له قې ًذىيىو ق ؿلآىى لپانٍ ةايك قا کان يىن ٯايىيي کړاې شاا‪ .‬هاه‬
‫څىک ڇې قویو واقٍ کىي‪ ،‬لىنړې ةايك نؼکهې ده نطى‪ ٢‬وکړي‪ .‬ٯاضاا‬
‫ده ُىاهك وړايكي کړي ڇې وٍ ق ق‪٧‬ى اړدیااو لاه نـاې قویاو واقٍ کاىم‪.‬‬
‫که يې ضروندىيه له ٯايىى سرٍ ًو او ‪٣‬من يې ق نًلى وړ وو‪ ،‬يى ٯاضا‬
‫قې اطاوٍ ون کړي او یى لیک قې په نؼکهه کې داهې واؿلاي ڇاې یاى لاړ‬
‫شرای‪ ٝ‬پکې لیکلي وي که له نیهنًې سرٍ په لیکلى شرای‪ٜ‬ى نېړٍ ژوياك‬
‫يه کاوٍ‪ ،‬نایًه قې ٯ٘ا ده ؿته ون کړي او ه‪٨‬ىې ةه يې په پىنٍ ‪٣‬كالر‬
‫کې سرٍ طلا کىي‪.‬‬ ‫او ٯايىيي ڇىکا‬

‫ق يظلێ لپانٍ ق هلک ؿىښىل‬


‫ونىږ په ټىلًه کې قا ‪٣‬یث قې ڇې څىک ق ؿپلې لاىن لپاانٍ یاى هلاک‬
‫ؿىښ کړي او ق ه‪٨‬ه کىنيێ داه ق قوًاذي وړاياكيى وکاړي‪ .‬ةلکاې وناىږ‬
‫پلهويه ق وانًى لپانٍ يظىيې ؿىښىي او کله ڇې ياې یاىٍ يظلاێ ؿىښاه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪71‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫شا ةیا ق يظلێ کاىنيێ ق هلاک ق کاىنيێ لاه لاىني ق قوًاذي وړاياكیى‬
‫کېږي‪.‬‬

‫قلذه آلا هك‪ ٪‬یى قې‪ .‬که ق هلاک کاىنيێ وړاياكيى کاىي یاا ق يظلاێ‬
‫کااىنيێ‪ ،‬نىؿااه ق قوو کىنيیااى قوًااذي او ق هلااک و يظلااێ ق ګااډ ژويااك‬
‫دړوى قې‪ .‬يى ةیا ولې یىاوي ق هلک کىنيێ وړايكیى کىي‪ .‬ونىږ هه څىک‬
‫قا ‪٧‬ىاړي ڇې لىن يې په ښه کىن کې واقٍ شاا او ښاه ووم ياې وي‪ .‬قا‬
‫ةل لىن ده هه څىک ‪٧‬ىاړي ڇې ووې ده ًهه يظلي واقٍ کړي‪.‬‬

‫يى ةیا یىاوي ق يانیًه ق کىنيێ له لىني وړايكیى ًو ةلال او ق يظلاێ ق‬


‫کىنيێ له لىني وړاياكیى ياًاو‪ ،‬ښاه کاان ياه قې‪ .‬قا نواض ةایاك ةاكل کاړو‪.‬‬
‫ؿپلې لىن ده ق ښه ژويك لپانٍ لاونه قٍ ڇې کله ښاه کاىن او هلاک پياكا‬
‫کړو ؿپله يظلێ ونده وړايكیى کړو؛ التذه که ق يظلاێ ؿاىښ وي‪ .‬ق ؿل اى‬
‫قا نً‪٬‬ااي لهًیاار ةايااك ةااكل شااا ڇااې قا کااىنيێ لااه ؿپلااې يظلااێ پااه‬
‫دکلی٭ قي‪ .‬ةلکې نشتر ‪٫‬که ةايك وکړو‪ .‬قاًاې واي یاهو ڇاې قا کاىنيێ‬
‫ؿپلې يظلێ ده ښه ژويك او ق نل هۍ یى ښه پانټًه پيكا کىي‪.‬‬

‫ولې ق يانیًه لپاانٍ قا ةاك کاان ياه قې او ق نیهنًاې لپاانٍ ياًاو قې؟!‬
‫نیهنًې هو ايٌاياى قي او ق ؿپل ژويك په اوږقو کې ه‪٨‬اه ټىلاى ُایايى‬
‫ده اړدیا لهي ڇې يانیًه يې لهي‪ .‬يى ةیا دىپيهي ڇلًاك ق څاه لپاانٍ؟ قا کاان‬
‫يه یىاوي قا ڇې شر‪٣‬ا طىاو لهي ةلکاې ق آاؼاةى پاه وناياه کاې ه‪٨‬اىې‬
‫ؿپلې يظىيې وړايكیىولې‪٣ .‬هه ‪٫‬انوٮ ق ؿپلې لىن وړايكيى ‪٣‬شهاى او اةى‬
‫ةکه نٖ ده کړې قې‪ .‬اؿلاٯا هو قا ًو کان قې‪ .‬ځکه ق یىٍ ايٌاى لپاانٍ‬
‫ق ژويك ښه نل اهې ‪٧‬اىاړو او ق ښاه ژوياك لپاانٍ ‪٧‬اىنٍ کاىنيێ ونداه پياكا‬
‫کىو‪ .‬يى قا په ټىله نايا یى ًو اؿلاٯي کان قې‪.‬‬

‫ق ‪٣‬لو او په نـذللي دهكى په قې ونايه کې ناىږ ةایاك ياىن ق پـاىا لاه‬


‫نواطىيااى ناوووو‪ .‬نواض ق ايٌااايي ټااىلًې پيااكا وان قې‪ .‬نااىږ يااې نانًځذااه‬
‫کىو او که په ویاى دهام شا يى هىښیانٍ ټىلًه ياې لاه نًځاه وړي‪ .‬نواض‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪72‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫او کلذىن يه دل پادي ُیاى قي او يه هو ټىل وؿر پادېكاې شاا‪ .‬لاه قې‬
‫انله ةایك قا کلذىن ةكل شا او لاه نیهنًاى سارٍ داىپيهي ڇلًاك ؿاذو کاړل‬
‫شا‪.‬‬

‫په نېړٍ ق نیهنًې ػقىيه‬


‫په قې ‪٫‬که قي ڇې نېړٍ په ښځه ډېاه ػقىياه لاهي؛ ًالي‬ ‫ونىږ ؿل‬
‫قٍ لهي ةه يې؛ انا ق نیهنًې په اړٍ نې له ڇا وايه ونېكل ڇې نىږ يې‬
‫ػقىيه يه قي ون کړي او نېړٍ نلانر قې‪ .‬ونىږ پلان ق نلایايى له ؿاىلې‬
‫یى ػاكیص نوايار کاىي ڇاې نًاىل هللا ویال کاه لاه ؿاكاې پهداه ڇاا داه‬
‫ًظكٍ نوا واې؛ يى نا ةه نایًه انه کړې واې ڇې نېړٍ ده ًظكٍ وکاړي‪.‬‬
‫ػكیص قاًې قې‪:‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬


‫ص لَ َ لبَ َش ٍ أَ ْن يَ ْس ُِ َد لبَ َش ٍ ‪َ ،‬أل ََم ْ ُ‬
‫ص لُ ُ لبَ َش ٍ أَ ْن يَ ْس ُِ َد لبَ َش ٍ ‪َ ،‬ولَ ْو َ‬
‫َال يَ ْ‬
‫ِ َد لَِزْوِج َها (نًٌك اػهك‪ ،‬نًٌك ايٍ ةٌ نالک غ‪)۱۲۶۱۴ :‬‬ ‫الْ َم ْأََ أَ ْن تَ ْس ُ‬
‫ژةاااړٍ‪ :‬ايٌاااى دااه نًاًااته يااه قٍ ڇااې ايٌ ااى دااه ًااظكٍ وکااړي‪ ،‬کااه‬
‫نًاًته واې ڇې ةصر‪ ،‬ةصر ده ًظكٍ وکړي؛ يى ښاځه ةاه ناې اناه کاړې‬
‫وٍ ڇې ؿپل نېړٍ ده ًظكٍ ول ىي‪.‬‬

‫قا ػااكیص لااه ايااٍ ةااٌ نالکااه ناًاایىا لااه ن‪٤‬ااال ةااٌ طتاال‪ ،‬ةهیااكٍ ةااٌ‬
‫الؼٔیث الاًلهې‪٣ ،‬تك هللا ةٌ ‪٣‬تاي‪ ،‬ساراٯه ةاٌ نالاک‪٣ ،‬تاك هللا ةاٌ‬
‫اةي او‪٫‬ی‪،‬ٯیٍ ةٌ ً‪٤‬ك ةٌ ‪٣‬تاقج‪٧ ،‬یلاى ةٌ ًلهه‪ ،‬ویك ةاٌ انٯاو‪ ،‬اةاى‬
‫ههیهٍ او ‪٣‬ائِې نض هللا ‪ً٣‬لو څـه يقل ُىې قې‪.‬‬

‫نىږ قا يه هېه وو ڇاې اًالام کاې ق نېاړٍ پاه ‪٧‬ااړٍ ق ښاځې او اولااق‬
‫ي‪٬‬قااه ون اړول ُااىې قٍ‪ ،‬نېااړٍ ق نووي پااه پيااكا کىلااى کااې نٌااىول قې‪،‬‬
‫ًهه قٍ ڇې ػق ةه ياې ویااخ وي‪ ،‬اناا قاًاې هاو ياه ڇاې ټىلاه ةاه ق‬
‫نېااړٍ ڇلېااږي‪ .‬ق نًااىل هللا ْ نیهنًااى لااه نًااىل هللا څـااه ق ویااادې‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪73‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ي‪٬‬قې ‪٧‬ىښذًه کړې قٍ او له ه‪٨‬ه سارٍ ياې پاه قې نٌاله طًظاال کاړې‬
‫قې ڇې ولې نىږ ق ‪٣‬انى ايٌايايى ق نیهنًى په ُاى ي‪٬‬قه لاهو او ویااخ‬
‫هيڅ ش يه ُذه‪ ،‬نًىل هللا له قوې په قې ‪٧‬ىښذًه ؿپه هاو ُاى ڇاې‬
‫ولااې قاًااې ةااې ائااا‪٫‬ه ‪٧‬ىښااذًه کااىئ‪ ،‬انااا لااه قې ساارٍ نًااىل هللا‬
‫ه‪٨‬ىې ده ػقىيه نًلاي وو‪ ،‬ق کاىن پاه کاان کاې ياې نهًاذه هاو ونسارٍ‬
‫کړې قٍ‪ ،‬نِىنٍ يې هو ونسرٍ کاړې قٍ او ق ه‪٨‬اىې نوا ‪٧‬ىښاذًې ياې‬
‫اونېكلې او ‪٣‬هلي کړې قي‪.‬‬

‫له قې ػكیص څـه قاًې ةهقاُر کىل ڇاې ټىلاه ةاه ق نېاړٍ ڇلېاږي‬
‫نیهنٌ ةه هيڅ يه پکې وايي‪ ،‬ياًو او ق وونواکې ټىلًې د‪٤‬تیاه قې‪ .‬کاه‬
‫قاًې واې يى نًىل هللا او آؼاةى ةه ههك‪٧‬سا کړي واې‪.‬که یى څىک‬
‫ق قې ػكیص له ةیاى څـه قا هك‪ ٪‬يه لاهي‪ ،‬ؿاى ةیاا هاو ټاىلًې اوي قا‬
‫‪٫‬که ځًې اؿیٌذی قې او ونىږ کلذىن هو پکې قؿل لهي‪ .‬ونىږ په دانیف‬
‫کې يانیًه په نیهنًى ػاکو پاداه ُاىي‪ .‬کلاه ڇاې لاه قې وٗا‪٤‬یر سارٍ‬
‫يىن نلادړي لانلىيه هو نله شا؛ يى ةیا قا ػالار ياىن هاو قوام کاىي او‬
‫ده ډېهٍ له نیهنًى سرٍ قا دىپيهي او دت‪٤‬یوا ڇلًك ژويكې پادېږي‪.‬‬

‫ق نېړٍ په ُاى ػقىيه نیهنٌ هو په ؿپل نېاړٍ لاهي‪ .‬قواړٍ ةاياك یاى ق‬
‫ةل ػقىيى ده پام وکړي او قنيښر ونده ولهي‪ .‬ونىږ یىٍ لى یه ةكةـذي قا‬
‫هااو قٍ ڇااې ػقىيااه نااى هاايڅ نااالىم ُااىي يااه قي‪ .‬یااى نېااړٍ ق ؿپلااې‬
‫نیهنًې ػقىيه يه پېژيي‪ .‬نېړٍ که ق هه شا اناه ونداه کااوٍ نیاهنٌ ةاه‬
‫يې نًي‪ .‬ق يه نًلى په ٓاىنخ کاې نیاهنٌ وهال کېاږي او طتاها قې داه‬
‫اړیٌذله کېږي ڇې ق نېړٍ ؿتهٍ ونًاي‪ .‬قا کاان کاه ق نیهنًاې پاه دااواى‬
‫هو وي؛ ه‪٨‬ه نظتىنٍ قٍ ڇې وې نًي‪.‬‬

‫ونىږ په کىنييى کې ده اوًه هو ةكوي ژويك کېږي‪ .‬یى يانیًه کان کاىي‬
‫ُل يې ون سرٍ ؿىني‪ .‬ةیا يى په کىن ػکههايي ق ه‪٨‬ه کٍ ڇلېږي‪ .‬یاىٍ‬
‫نیهنٌ کان کىي او يىني ةې‪٨‬هاه ونداه ياًاذې وي‪ .‬ه‪٨‬اه ناُاىناى هاو‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪74‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫لااهي‪ ،‬نالااكاني هااو ؿىيااكي کااىي‪ ،‬ق کااىن يااىن کانويااه هااو کااىي او قې‬
‫ياًااذى نیهنًااى دااه ةااه هااو لاااي پااه يانااه ولاااړٍ وي‪ .‬کااه لااه قې کااانٍ‬
‫سر‪٧‬ړويه وکړي ڇې ده ډېهٍ ػكٍ ؿى هيڅ انکاى ياه لاهي‪ ،‬اناا کاه ‪٫‬هٗاا‬
‫یىٍ نیهنٌ قا کان يه کىي؛ يى په کىنيێ او ټىلًه کې ًـذه ةكيانېږي‪.‬‬

‫يٌ ق ‪٣‬لو قون قې؛ ٯىايیٌ طىړ ُاىي او هاه ٯصار داه ؿپلاې قياكې او‬
‫ػقىيااه ن‪٤‬ه‪٫‬ااي ُااىي قي‪ .‬نااىږ هااو ةايااك يااىن ق نیهنًااى پااه وړايااكي قا‬
‫ةكوي قوق پهېږقو‪ .‬له اولې ونځې په دړوى کې ون سرٍ ولیکل شاا ڇاې‬
‫نیهنٌ ةه څه کىي او نېړٍ ةه کىم کانويه ده سرٍ کىي‪ .‬نیهنٌ پاه نېاړٍ‬
‫څااه ػقىيااه لااهي او نایًااه يااې ةايااك کااىم ػقىيااه ون پااه ځاااې کااړي‪ .‬ق يااه‬
‫‪٣‬هلااي کېااكا پااه ٓااىنخ کااې نیااهنٌ او نېااړٍ قواړٍ نؼکهااې یااا ق کااىن‬
‫نصااارايى داااه ق ُاااکایر ػاااق لاااهي‪ .‬نیاااهنٌ قوا داااه اړدیاااا لاااهي‪ ،‬نېاااړٍ ق‬
‫ياؿلا ا‪ ،‬نٌکًر‪ ،‬له کلیًکه لهوالی او قاًې يىني ةايې ونده کىي‪.‬‬

‫ده وړٍ کېږي‪ ،‬نېړٍ يا‪٧‬ېړۍ کىي‪.‬‬ ‫نیهنٌ ق پلان یا يىنو ؿپلىايى کهٍ د‬
‫ښځه طانې ‪٧‬ىاړي نېړٍ ياې ياه ون کاىي‪ .‬نیاهنٌ پاه ‪٫‬ىيکاې او لهًاي‬
‫لؼا‪ ٞ‬ق اولاق ناوړلى داه ڇهذاى ياه وي‪ ،‬نېاړٍ ياې طتاها پاه ناوړي‪ .‬نیاهنٌ‬
‫ټىله ونځ ق لىې کىن په کان اؿذه وي‪ .‬ناښام ده ًاذړې ًاذىنايه وي او‬
‫انام ده اړدیا لهي‪ .‬ؿى نېړٍ په قې وؿر کې ق طًسا اړیکى ‪٧‬ىښذًه دهې‬
‫کىي‪ .‬قا ةې ائا‪٫‬ێ هو ق شری‪٤‬ر له نـې يانوا قي‪ ،‬هو ق ٯاايىى لاه‬
‫نـې او هو ةصري اؿلاٮ قا يه داييكوي‪.‬‬

‫اوي قې ده اړدیا قٍ ڇې ق ؿاكنادى او ػقىياى قواړو پاىلې ةاياك د‪٤‬ایٌ‬


‫شا ‪ .‬ق کىن ټىل واکىيه يانیًه داه ون کاىل او نیاهنٌ ق یاىې نېًځاې پاه‬
‫دىګه ه‪٨‬ه ده ون ًپانل که له یىې ؿىا ‪ٟ‬لو قې يى له ةلې ؿىا ق ؿكاې‬
‫او ٯايىى څـه ة‪٨‬ااوخ قې‪ .‬لاه نیهنًاى سارٍ ق قې ‪ٟ‬لاو ق نـًیاىي یاىٍ‬
‫لااان قا قٍ ڇااې پااه لااىنړۍ ونځ ق هااه یااىٍ نٌااىولیذىيه نااالىم شااا‪.‬‬
‫دړويلیک په ٯ٘ا کې ولیکل شا او ق ‪ٌ٫‬ـې اؿذیان يې ق شرای‪ٜ‬ى ق يه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪75‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪٣‬هلي کېكا پاه ٓاىنخ کاې نؼکهاې داه ون کاړل شاا‪ .‬پاه قې دىګاه ةاه‬
‫نیهنًې ق ؿپل ږ‪ ٦‬اونېكو یىٍ نهط‪ ٥‬پيكا کاړي او ق ؿپال ػاق اؿیٌاذلى‬
‫طهاخ ةه ون سرٍ پيكا شا او يانیًه په ؿپله وونواکې لاږ نا کهاه کاړي او‬
‫ق ُکایر په ٓىنخ کې ةه ق سزا ګاللى ډان ون سرٍ پيكا شا‪.‬‬

‫قا ڇې دړوى ةايك څً ه ولیکال شاا؟ قا کاان قې ق یاىې قاًاې اطهاا‪٢‬‬


‫له نـې وشا ڇاې قياٌ پىهااى‪ ،‬ٯاايىى پىهااى‪ ،‬ټىلًپىهااى‪ ،‬لاه نیهنًاى‬
‫سرٍ ق اړيكو اقانو اًذاوي او يىن ق ي‪٠‬ه ؿاويكاى ټىل پکاې ُاذىى لاهي‪.‬‬
‫په قې دىګه ةه ه‪٨‬ه ‪ٟ‬لو او دىپيهي ڇلًك ده پاې ون کاىل شاا ڇاې هاو‬
‫يې ؿكایي ٯايىى ناداوٍ هو يې ق هیىاق اًاسا ٯايىى‪ .‬ةصاري کهانار‬
‫ياې داه پښاى لاياكي کااوٍ او ايٌاايي اؿلااٯى داه ياې ٓاكنه نًاىله‪ .‬پااه‬
‫نظهى‪ ٢‬کې ق ټىلًې يیهايي ةهؿه ده پِان لايكي وٍ ڇاې قې کاان ةیاا ق‬
‫ټىلًې په نوايي‪ ،‬اٯذٔاقي او اطذها‪٣‬ي ػالر ةك ا‪٧‬یى کاوٍ‪.‬‬

‫نیهنٌ ق اولاق ویږولى ناُیٌ‬


‫نىږ څلىن ونووه او ُپږ ؿىيكې یى‪ .‬قوې ؿىياكې او یاى ونون ناې ناړٍ‬
‫هو قي‪ .‬ونىږ یى قوًر قې ڇې نایًې يې ناده ویل وناا ادلاٍ اولااقٍ‬
‫ُىي قي‪ .‬په کىټه کې نې یى نل هې وو؛ لٍ يې یىاوي ځىايااى ونوواه‬
‫قن لىقل‪ .‬نا ةه کله ياکله ونده ؿًكل ڇې ًذا پلاان هاو ًاهه ضارةه پاه‬
‫کړېكٍ‪ .‬څى ؿىيكې يې هو وې ڇې اوي نې په یاق يه قي‪.‬‬

‫قا وٗ‪٤‬یر ونىږ ق ټىلًې لپانٍ ځاىنويکی قې‪ .‬نیهنًاې ناى پاه ؿپال‬
‫ژويك کې ق ؿىُالێ یىٍ ونځ هو يه لهي‪ .‬ق واقٍ له اوله کالاه ونوًاذه‬
‫ده ه‪٨‬ى نو‪٧‬ه ق ؿىُالێ ونځ يه لهي ڇې ًُډٍ کېږي‪.‬‬

‫ق ویادى اولاقويى لانلىيه ػالادى‪ ،‬کىنيیاى او ځاایىيى داه پاه کذاى ةاكلېږي‪.‬‬
‫ځيًې ق سىاب په يِه کې ویااخ اولاقوياه ناوړي او ق اؿاهخ دىښاه ياې‬
‫ةىلي‪ .‬ځيًې يانیًه اولاق يه لهي‪ ،‬ق قې لپانٍ ڇې يانیًاه اولااق ناوړي ياى‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪76‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ویاخ اولاقويه پيكا کىي ڇې ویاخ وانويه ق يانیًاه پاه ځااې ښاځیًه وي‬
‫او په قې دىګه يې ق اولاقويى ُهېه هو ویاخ شا‪ .‬يىن ةیاا ق دهةاىن ‪٧‬او‬
‫ٯىي کىي‪ .‬که يې په ژويك کې لاه‬ ‫اؿیٌذی وي‪ .‬ویاخ اولاقويه يې ن‬
‫ُااى‪ ،‬يااى ویاااخ‬ ‫کلیااىال‪ ،‬دهةااىن‪ ،‬ق پااىلې او پًااډل لااه شااریک ساارٍ طً ا‬
‫اولاقويه ةه يې په ُـړٍ کې پله قنياه کاړي او ؿپال نـاال٭ کٌااى ةاه‬
‫يې وهلاي وي‪ .‬قاًاې کٌااى ناې هاو لیاكلي ڇاې لاه ؿپال پلاان څـاه‬
‫قې ػالار داه ةاې کساا‬ ‫یىاوي يانیًه اولااق پاداه ُاىې وي‪ .‬وناىږ ؿلا‬
‫واياي‪ .‬قا ةاې کٌااى ؿپال دېاه ػالاار ځاىنولي وي‪ ،‬لاه قې انلاه ياې پااه‬
‫ډېهو اولاقويى وړٍ يه س ېږي‪ .‬یىٍ لىیه ډله ةیا ق اولااق ياه ناوړلاى پاه ڇاو‬
‫يه پىهېږي‪ .‬ونىږ په ًیهه کې قاًې پيښې ُىې قي ڇاې یاى کاٍ ق‬
‫ةل نیهنًې ده ون‪٧‬لی‪ .‬قا ڇې ه‪٨‬ه کٍ ةه له کىنٍ په ً‪٬‬ه دللی وو او‬
‫ق نیهنًې ةه يې ده څى نیاُذې ونوًاذه پاه ياٍ کاې اولااق نا ښاکانٍ‬
‫ُى يى لاونې و ػذهې ؿتهٍ وٍ ڇې يانوا اړیکاې ياې ًاادلې قي‪ .‬ځکاه‬
‫ةه يې يى ؿىسار او ؿىاضاا ق وياا داىن پاهې پاىني کاړ او ه‪٨‬اې ةاه هاو ق‬
‫کلي په یىٍ ځىاى لاي کېښىق ڇې ق‪٧‬ه لاه ناسارٍ اړیکاې ًاادلې قي‪.‬‬
‫له قې نشالىيى نىږ ده ساةذېږي ڇې يانیًه نى ق اولااق ةًاكولى پاه ڇاو ياه‬
‫پىهېږي‪ .‬که پىهېكاې يى ق ه‪٨‬ه اولاق نـه ؿى ةاه ياې يیاىلې وٍ ڇاې ق‬
‫ق یاىې ةلاې کاىنيێ ةاكيانې هاو‬ ‫قٍ او ټىلې کىنيێ ق ةكيانێ دهڅًا‬
‫ون سرٍ دړلې او له قې کانٍ ًذه طًظالىيه نا پيښ ُىي قي‪.‬‬

‫ویاخ اولاقويه وناىږ پاه یاىٍ ًاذهٍ ةاكنه‪٧‬ي ةاكل ُاىي‪ .‬والاكیٌ ياې‬
‫ًهه دهةیه يه شا کىلاې‪ .‬په نالي لؼا‪ ٞ‬يې ًذړي کړي‪ .‬لاونه ‪٧‬اما ياه‬
‫شا ونده ڇهذى کىلاې‪ .‬يانو‪٧‬یى او طانى ده يې ًهه پانلهيه يه کېاږي‪ .‬ق‬
‫لىةى او ًادېهي وؿر او دىکې يه شا ونداه دیانولااې‪ .‬ق ةاې ًاىاقۍ او‬
‫ةې کانۍ ګها‪ ٪‬ون سارٍ لاىړېږي‪ .‬پاه ټىلًاه کاې طهنىياى او ؿِاىير داه‬
‫نـه کىي‪ .‬قا ايٌاياى ق قې لپانٍ ڇې ةل ده ؿیه ونًاىي‪ ،‬ټىلًاه هىًاا‬
‫کړي‪ ،‬ؿپله ايهژي ًو ځاې ن ر‪ ٪‬کړي‪ ،‬ةكو لانو ده نـه کىي‪ ،‬طهنىيه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪77‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫دااه ساارٍ کااىي‪ ،‬ايٌاااياى وژيااي‪ ،‬ٯاڇاااٮ کااىي‪ ،‬لاااني وهااي‪ ،‬ؿپلااه هااو پاه‬
‫ياًهه لاني ځي او يىنو ده یې هو ڇايٌىيه ةهاةهوي‪.‬‬

‫نىږ اوي له ډېهو اولاقويى په هاه لؼاا‪ً ٞ‬اذىنايه یاى‪ .‬قولار‪ ،‬ناكيي‬
‫ټاىلًې‪ ،‬ق ‪٣‬لااو نهکىوياه‪ ،‬نىًٌااادې‪ ،‬لىًاذي ؿلا ‪ ،‬نًاًێ‪٣ ،‬لهاااء او‬
‫يىن نٌىولیر لهويکي کٌاى قيكٍ لهي ڇې ق اولاق ياه ناوړلاى او ویاادى‬
‫اولاقو ق ویايىيى په اړٍ ‪٣‬انه نلر ده پىهااوې ون کاړي‪ .‬کاه ق قې اٯاكام‬
‫هه څىنهٍ ژن کېږي‪ ،‬نىږ ةه يې ػذهې ګټې هو ژن وویًى‪.‬‬

‫ګډ ژويك‬
‫نى داه ډېاهٍ وؿذاه پاه یاىٍ کاىن‬ ‫ونىږ یى ةك کلذىن قا هو قې ڇې ؿل‬
‫کې ګډ ژويك کىي‪ .‬ګډ ژويك ده ده اوًه هاو وناىږ ویاادهٍ کٌااى پاه ښاه‬
‫ًذهګه ګاىني‪ .‬نامهتي کاړۍ واياي ڇاې قا اد‪٬‬ااٮ قې او اد‪٬‬ااٮ ق ؿاكاې‬
‫ؿىښ قې‪ .‬ٯىنې نصراى وايي ڇې په قې کان کاې ةهکار قې او ةهکار‬
‫ق يیکتـذێ يښه قٍ‪ .‬پلهويه او ق کىنييى نصراى وايي ڇې ګډ ژويك ونىږ‬
‫په ښى اؿلاٯى‪ ،‬و‪٧‬و او ویاخ ٓته قلالر کىي او قا وناىږ ق ښاې دهةیاې‬
‫يذیظه قٍ‪.‬‬

‫التذه یىاوي قا لىړ یاق ُىي اٯىال يې هو ټىل ‪٣‬ىانل يه ناي‪٨‬اړي‪ .‬لاه‬
‫قې پهدااه يااىن لانلىيااه هااو لااهي‪ .‬ق اد‪٬‬اااٮ ؿتااهٍ ياًااهه قٍ‪ .‬نااىږ ویااادهٍ‬
‫کٌاى يٌ ویًى ڇې په طلا کىنيى کې اوسا ؿاى داهنًځ ياې ق ؿىضاۍ او‬
‫‪٧‬و ؿتهٍ یىٍ وي‪ .‬یى له ةل سرٍ ههکانۍ يې کله هاو ياه قٍ ًاپهىلې‪.‬‬
‫يى ق اد‪٬‬اٮ قا د‪٤‬هی٭ يٌ ياًو قې ڇې یى ځااې اوًاېكيه ق اد‪٬‬ااٮ يښاه‬
‫قٍ‪ .‬اد‪٬‬اٮ له یىځاې اوًېكلى پهده هو نهکٌ قې که يې څىک ‪٧‬ىاړي او‬
‫ُىٮ يې ولهي‪.‬‬

‫ق ةهکر ؿتهٍ ونىږ له ةې ُ‪٤‬ىنۍ سرٍ اړیکه لهي‪ .‬نىږ ةهکار پاه ګاډ‬
‫ژويك کې ‪٧‬ىاړو او يىنې يړۍ په ویان او کان کې ‪٧‬ىښذی‪ .‬نىږ ةهیالي یى‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪78‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫او که يىن؟ ةاې ةهکذاي او ةهکار ڇاې ق کىناى ځاایىيى لپاانٍ ناىږ کاانوو‪،‬‬
‫یقیًا ةې نايا او ةې ن‪٬‬لىنه ال‪٬‬ا‪ ٞ‬قي او یىٍ نايا هاو ياه لاهي‪ .‬کاه هاه‬
‫سا ې کااان وکااړي او ؿپال کااىن دااه ق اړدیاا وړ ُاایاى ڇهذااى کاړي يااى ق ګااډ‬
‫اوًېكو او ةهکر ؿتهٍ ةه له سرٍ ن‪ٜ‬هغ يه شا‪ .‬ق کاىن ق نصارايى ؿتاهٍ‬
‫هو ًهه يه قٍ‪ .‬اؿلاٮ په ‪٣‬هلي نیكاى کې وناىږ ښاه قي کاه ق ياىنو؟‬
‫ډېااه‬ ‫هااه څااىک قلذااه یااى نشااال ةیااايىي ڇااې يااه‪ ،‬ولااا دااه نااىږ يااىن ؿل ا‬
‫اؿلاٯیاى قي‪ .‬يى ةیا ونىږ ق نصرايى ؿتهٍ ةې ةًیاقٍ قٍ‪ .‬اؿلااٮ یاىاوي قا‬
‫يه قي ڇې یى ځاې سرٍ اوًى‪ .‬ةلکې ډېهې کىنيێ نى ګډ ژويك لهي‪ ،‬ؿاى‬
‫ياه لاه ؿپلاى سارٍ ښاه اؿلااٮ کاىي او ياه لاه ياىنو سارٍ‪٣ .‬هلاا ياې ډېااهٍ‬
‫‪٫‬یٔكي ةهؿلا‪ ٪‬قٍ ؿى ونىږ نصراى ةیا هو ق کلذىن لاه وطاې ګاډ ژوياك‬
‫ښه ةىلي او ق اؿلاٯى یىٍ ةیل ه يې ګڼي‪.‬‬

‫ق ګډ ژويك یى ةل لانل له پایلى ياؿتهي هو قٍ‪ .‬نىږ قې ده ‪٫‬که ياه قې‬


‫کړې او يه ناى پاه ټىلًاه کاې د‪٤‬انال داه پاه ښاه قٯیاق ي‪٠‬اه کذلاي ڇاې‬
‫ګډاوًااېكل ونااىږ پااه ژويااك کااې نشتاار يقااّ لااهي او کااه نً‪٬‬ااي؟ ه‪٨‬ااه‬
‫کٌاى ڇې ق ګډ اوًيكلى ‪٫‬کهي ‪ٛ‬ه‪٫‬كاناى قي؛ قې ده يه قي کذلي ڇې‬
‫قلذه ګډ ژويك ق ډېهو ةكنه‪٧‬یى ًتث کېږي‪ .‬لاه قې کاانٍ ق ياًاو اػذاهام‬
‫‪٫‬که نا پيكا ُىې‪ .‬کصر کان کىي‪ ،‬نصر ده ق اػذهام له نـې ق کان څاىک‬
‫يه واياي‪ ،‬ػذاا کاه نصار کاان داه ونشاا ياى کصاراى ياې نً‪٤‬اه کاىي ځکاه‬
‫ګاهوي او ق ةال‬ ‫پي‪٨‬ىن ون کىي‪ .‬يى نصر ههكاًې لا‬ ‫ډانېږي ڇې ؿل‬
‫په دڼاکى ده لاًه ُاىي داىکي قې او ق قٍ اولاقوياه هاو ؿاىني‪ .‬لاه قې‬
‫انله اولًى ویلي ڇاې یاى ياې ګټاي او ُال ياې څټاي؟ قا ؿتاهٍ قوې داه‬
‫اد‪٬‬اٮ وٍ او نىږ ده ةې ههذي او لټي ښکاني‪.‬‬

‫ق ګډ ژويك یى ةل لانل کهىونې اٯذٔاق قې‪ .‬ونىږ هه کٍ طلا ق ؿپل‬


‫کىن نٔان‪ ٪‬يه شا پهېکىلاې‪ .‬له قې انلاه یاا لاه پلاان سارٍ اوساا او یاا‬
‫څى ونووه یى ځاې ژويك کىي ڇې ق کىن کهایه‪ ،‬ق ةهٮ او اوةى ةیل په ګډٍ‬
‫سرٍ اقا کىي‪ .‬ځيًې وؿذىيه ق کىن ټىل ل ښذىيه په ګډٍ سرٍ پهيکىي‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪79‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫طً ىيااى او دٔاااق‪٫‬ي ژويااك هااو ګااډ اوًااېكلى دااه اړ کااړي قي‪ .‬قلذااه‬
‫نهګىيااه ویاااخ قي‪ .‬ق قې لپااانٍ ڇااې ًااتا قې يااه وي او کااىنيێ يااې ةااې‬
‫سرپهًذه پاده يه شا ‪ ،‬ياى ګاډ ژوياك سارٍ کاىي او کاه یاى ونون ًاتا وژل‬
‫کېږي ښځه او ناُىناى يې ق يىنو له ‪٧‬اړي وي او ه‪٨‬ىې ياې ًاادًه ق‬
‫ځاى قيكٍ ةىلي‪.‬‬

‫له پي‪٨‬اىنٍ ځااى ًاادًه هاو ققې ًاتث ُاىې ڇاې کصاراى ونوواه لاه‬
‫پي‪٨‬اىن‬ ‫نصرايى او ووې له پلان سرٍ یى ځااې ګاىوانٍ وکاړي‪ .‬ووې داه ؿلا‬
‫ون کىي ڇې له پلانٍ طلا ُىې‪ .‬ښه کان قي يه قې کړې‪ .‬پلان ده ًاادلی‬
‫يې‪ ،‬ښه يې قن سرٍ کړي‪ ،‬نىن قې هو ًذا ًادًه کاړې‪ ،‬ياى ياٌ ةاياك داه‬
‫په ښه ون ُې‪ .‬لاکٌ ده ځًې طلاا ُاىې‪ .‬قا ياى اوي ق ناىن و پلاان ػاق‬
‫قې؟ له نلا ده نلکه ياې ټاىل نلاانذىي‪ ،‬لاه قې انلاه څاىک وړٍ ياه ښاه‬
‫کىي ڇې ةیل ژويك وکړي‪.‬‬

‫قاًې کاىنيێ هاو ُاذه ڇاې ق پلاان او ناىن لاه انلاه ګاډ ژوياك کاىي‪.‬‬
‫ونااىږ ؿپاال پلااان ق وانًااى پااه طلااىالي ویاااخ ؿپااه کېااږي‪ .‬ق نصاار ونون پااه‬
‫ةیلىالي نى نىن ةیـي ده نهګه ياطىړٍ ُىٍ او اؿیه ناړٍ ُاىٍ‪ .‬ناىن ةاه‬
‫نې ویل ڇې وناىږ قوو پاه ژوياك کاې ةاه داًاى ياه سارٍ طلاا کېاږئ‪ .‬ؿاى‬
‫نصر ونون نې ق نىن ؿتهٍ ويه نًله او طلا ُاى ڇاې قې کاان ياې وناىږ‬
‫په نىن ةك ا‪٧‬یى وکړ‪.‬‬

‫ق ګډ ژويك کلذاىن ناىږ داه ځيًاې ًاذىيىې ایظااق کاړې قي؛ قا ؿتاهٍ وٍ‬
‫دکهانا هو ویلاې ُو؛ انا ق ؿپال ناىن‪ ،‬پلاان‪ ،‬ونوواى او ؿىياكو ؿیاال هاو‬
‫ةايك وًادى‪ .‬ن ه قاًې يه ڇې ګډ ژويك سرٍ وکړو‪ ،‬ةلکې ه‪٨‬ىې ده ةايك‬
‫ٯًا‪٣‬ر ون کړو ڇې طلاوالی هيڅ ةاك کاان ياه قې او ًذاًاى هاه ؿاكنر‬
‫ونىږ ټىلى قيكٍ قٍ‪ .‬ق ګىدى په ُهان ځيًې کىنيێ قاًې هو ُذه ڇې‬
‫ق نىن و پلان په ژويك کې سرٍ طلا ُىي او ؿپل والكیٌ ياې هاو ؿاىښ‬
‫ًادلي قي‪ .‬که نىږ ق قې کلذىن ‪٣‬انىلى ده کان وکړو يى یىٍ ونځ ةه ټىل‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪81‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫یا ډېهې والكیٌ پاه قې ناضاا وي ڇاې واناٌ ياې سارٍ طلاا ؿاىښ ژوياك‬
‫وکړي‪.‬‬

‫ونىږ ټىلًه او ق ښځى ق اواقۍ ػق‬


‫اواقي ق هااه ايٌاااى ػااق قٍ؛ انااا قلذااه ق کااو پىهاااوي او ق ځیًااى ه‪٨‬ااى‬
‫کٌايى له لاىني نلار داه ‪٧‬ل‪ٜ‬اه ون ن‪٤‬ه‪٫‬اي ُاىٍ ڇاې ق اواقي ن‪٬‬لاىم‬
‫يې ونىږ له ټىلًې او انوښذىيى څـه ةله ‪٧‬ىښذی‪ .‬ق اواقي ن‪٬‬لاىم ناىږ‬
‫داه پاه ياىن ةهؿاى کاې هاو ق ياٌ لاه ‪٧‬ىښاذًى سارٍ ًاو ياه قې ناپېژياكل‬
‫ُىې‪ .‬ق و‪ ٌٛ‬اواقي قٍ کاه ق ةیااى اواقي‪ ،‬ق ښاځى اواقي قٍ کاه قاًاې‬
‫يىني اواقيايي‪ .‬نىږ ق ًهې پېژيكيې په ځاې ق ه‪٨‬ى آلي ن‪٬‬لىنىياه‬
‫هو پٌاې نهوړلاي او داه ‪٣‬اانى الهاايى ناى ياًاو نًاىلي‪ .‬لاه قې انلاه‬
‫يې ق ؿپلىلى په ځاې قوښهًي ون سرٍ کىي‪ .‬ق ښځى اواقي ده هو‬ ‫ؿل‬
‫په ياًهه ًذهګه ګىني‪ .‬قوې ‪٫‬که کىي ق ښځى اواقي قا نايا‬ ‫ونىږ ؿل‬
‫ڇې ‪٫‬ؼاشاا قې نوا وي‪ .‬قا ناياا ڇاې نیهنًاې قې لڅاې ګاهوي‪ .‬قا ناياا‬
‫ڇااې لااه ځىايااى هلکااايى ساارٍ قې ګااهوي‪ ،‬ق نیًااې کیٌااې‪٣ ،‬اُااقايې او‬
‫‪٣‬یاُیايي قې په ‪٣‬انى کىڅاى او ةااوانويى کاې سارٍ کاىي‪ .‬وٍ لاه قاًاې‬
‫کٌايى سرٍ نف ُىې يو ڇې ق اواقي په اونېكلى يې قا لاىړ ُایاى ناداه‬
‫ةیاى کړي او ةیا يې ویلي ده ؿپله نیهنٌ یا ؿىن قاًې ‪٧‬ىاړې‪.‬‬

‫که ونده واياې ڇاې یاا‪ ،‬ياى قې واياي‪ ،‬اواقي قلذاه ياه ڇلېاږي‪ ،‬کاه ونداه‬
‫وايي ڇې قاًې يه قٍ‪ ،‬قې ‪٫‬که کىي ڇې په قې لىړو ُایايى قا کٌااى‬
‫ناضا قي‪ .‬س ې په قوٍ کې ونده ػیهاى شا ڇې ق قې کٍ ًاذىيىٍ یاا‬
‫ؿپاال کااو پىهاااوې قې یااا ق ځیًااى ه‪٨‬ااى کٌااايى ق ا‪٣‬هاالى يذیظااه قٍ ڇااې‬
‫اقاندا يې له قې ن‪٬‬اهیهى ياًهه اًذ‪٬‬اقٍ وکړٍ او لا ياې هاو کاىي؛ پاه‬
‫هه ػال ق‪٧‬ه کٌاى ټىلًې ده ًذىيىې طىړٍ وي‪.‬‬

‫نیهنًى ده اواقي ق ‪٫‬ؼاشا په نايا ياه قٍ‪ .‬نیهنًاى داه اواقي قاقٍ ڇاې‬
‫ؿپل ػقىيه ده لاًه کړي‪ ،‬ق یىٍ ايٌاى ػیشیر ولهي يه ق نال‪ ،‬یا یى ةال‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪81‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫کٍ ق ‪٣‬ىق وًیله شا ڇې ه‪٨‬ه ياې څً اه کاانول و‪٧‬اىاړي ه‪٨‬ساا ةاه‬


‫کېږي‪ .‬نیهنٌ ػق لهي ڇې وقکړې وکړي‪ ،‬قا ػق ةایاك ه‪٨‬اې داه ون کاړل‬
‫شااا يااه قا ڇااې ونون او پلااان يااې ق ؿپاال ‪٧‬یااهخ پااه يااىم ځًااې واؿل اي‪.‬‬
‫نیهنًه قکان ػق لهي‪ ،‬قا ةايك ق یاى ػاق پاه ډول ونداه ونًاى؛ ياه قا ڇاې‬
‫دهې ودهوړل شاا‪ .‬نیهنًاه ق نېاړٍ ق ايذـااب ػاق لاهي‪ ،‬لاه قې کاانٍ ياې‬
‫نً‪٤‬ه کىل ق اواقي ق ًلث په نايا قې‪ .‬ق طانى په اړٍ ؿپله نایاه لاهي‪ ،‬ق‬
‫دلاى نادلااى پااه اړٍ ؿپال ي‪٠‬ااه لااهي‪ ،‬ق نل هیااى يظىياى پااه اړٍ ؿپلااه دٔااهیو‬
‫يیسا‪ .‬ق یىٍ ايٌاى او ق ټىلًې ق یىٍ ‪٧‬ړي په ػیص ه‪٨‬ه ُـ اا ژوياك‬
‫لهي او ُـ ا ڇانې لهي ڇې ةل کٍ ق ه‪٨‬ې ق ٯهیاث‪ ،‬نصار او کصار‬
‫په يىم ګىدې پکې ويه وهي‪ ،‬له ةكٍ نه‪٧‬ه ُـٔې کانويه یاقول قلذاه‬
‫ةك ن‪٬‬لىم ق ؿل ى الهايى ده نًىي‪ ،‬ؿى ػقیقر قاًاې ياه قې‪ .‬نشلاا؛ ق‬
‫ه‪٨‬ې طانې‪ ،‬قاًاې ياه قٍ ڇاې نېهنًاې لاه ؿپلاى انوښاذىيى ؿتاهې ياه‬
‫قي‪ ،‬قلذه ةه ق یىې ‪٧‬هةي ښځې په ُاى طانه ا‪٧‬ىيكي او قا ةه ق ه‪٨‬ې‬
‫ػ ق ةلل کېږي‪ ،‬ه‪٨‬ه کان ڇې ‪٣‬انه ټىلًه دهې نذورنٍ کېږي ق یىٍ کاٍ‬
‫ػق ياه شاا ةلال کېاكاې‪ ،‬اناا ق انوښاذىيى پاه نه‪٣‬اادىيې نیاهنٌ ؿپلاه ق‬
‫طانې ق ايذـاب ػق لهي‪ ،‬وقکړې‪ ،‬ده ههٍ وؿذه یا ههٍ نُاذه ڇاې واياي‬
‫ق ه‪٨‬ې ؿىښه قٍ‪ ،‬التذه ي‪٠‬ه ون کىل کاه ياې اړدیاا وٍ ةاكٍ ؿتاه ياه قٍ؛‬
‫نېړٍ ق ه‪٨‬ې ػق قې‪ ،‬قا ُـ ا ڇانې قي‪.‬‬

‫ډېهې ال‪٬‬ا‪ ٞ‬ق ټىلًې او ونايې په دېهېاكا ؿپال ن‪٬‬لاىم هاو ةاكلىي‪ .‬ق‬
‫نیهنًى اواقي هو ونىږ ټىلًې ده په کذى ؿپال ه‪٨‬اه ن‪٬‬لاىم ياه ون کاىي‬
‫ونده نًاي یاا ياې نیهنًاې ‪٧‬اىاړي‪.‬‬ ‫ڇې ق انهیکا په ټىلًه کې يې ؿل‬
‫قلذه اواقي شر‪٣‬ي ٯىايیًى‪ ،‬ټىلًیىو آاىلى او اًاساا ٯاايىى داه پاه پاام‬
‫د‪٤‬هی‪٬‬ېږي‪ .‬نىږ قلذه نیهنًاى داه ه‪٨‬اه اواقي ‪٧‬اىاړو ڇاې ؿاكاې پاه ؿپال‬
‫ٯايىى کې ون کړې او پىهايى يې په ٯايىى کې نٌلو ػاق ةللای قې‪ .‬ياه‬
‫ق ‪٧‬ااهب اواقي ‪٧‬ااىاړو‪ ،‬يااه ق انوپااا‪ .‬قلذااه ق اواقي لپااانٍ نتااانوٍ کااىيکې قا‬
‫ټىل ځهکًي شرای‪ ٝ‬په پام کې يیسا او ةیا ق نیهنًى ق اواقي ږ‪ ٦‬کىي‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪82‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ونىږ یى نِکل قا هو قې ڇې له ؿپله ځايه طىړ ُاىي د‪٤‬هی‪٬‬ىياه پاه‬


‫يىنو هو ون دؼهیلاىو پاه قاًاې ػاال کاې ڇاې ه‪٨‬اه لاه واٯ‪٤‬یار سارٍ‬
‫ًااهىى هااو يااه لااهي‪ .‬ق نیهنًااى ق اواقي لپااانٍ هااو قلذااه پااه ٯتیلااىي‪،‬‬
‫نمهتي او قوقیىو ػلقاى کاې یاى د‪٤‬هیا٭ طاىړ ُاىې او ‪٣‬اانى ؿل اى داه‬
‫ه‪٨‬ه ةیايېږي او ق قې کان په ٗك دتلی‪٨‬اخ کىي‪ .‬که وناىږ نلار لىًاذی‬
‫واې او یا نى لىیه ‪٫‬یٔكي د‪٤‬لیو قن لىقاې‪ ،‬يى قاًاې ياًاهى دتلی‪٨‬اادى‬
‫ةااه ژن ا‪٧‬یااى يااه نا ةايااكي کىلاااې‪ .‬ونااىږ ویااادهٍ کٌاااى لىًااذي يااه قي او‬
‫ځيًااې ةااك ن‪٨‬ااىٍ کٌاااى يااې پااه قې او ه‪٨‬ااى قلااایلى ياًااو اًااذ‪٤‬هالىل‬
‫‪٧‬ىاړي‪ .‬له قې کٌايى سرٍ که څه هو ‪٣‬لهې قلایال او ي‪٠‬هياې ياه ُاذه‬
‫ؿى ونىږ پـاىايي کلذاىن او ق ‪٧‬اهب ق پاهوژې پاه ياىم دتلی‪٨‬اادى ګټاه ونداه‬
‫نًىلې قٍ‪ .‬یىٍ يکذه قا هو قٍ ڇې نوًُ‪٬‬کهي یىاوي په دؼٔیل پاىني‬
‫اړٍ يه لهي‪ ،‬ګڼِهېه کٌاى ُذه ڇې وقکاړې هاو لاهي اناا ق نیهنًاى پاه‬
‫ػق نًلى کې ده يالىًذى ډېهٍ کىداهي کىي‪ .‬ځيًې ق پىهًذىى اًذاقاى‬
‫ُ اذه ڇااې لىًااذى نیهنًااى دااه ق کااان‪ ،‬ةلااه دلااى‪ ،‬و‪ٟ‬ی‪٬‬ااې او اى ق ؿپلااې‬
‫ؿىښااې کااانويى اطاااوٍ لااا يااه ون کااىي‪ .‬قا یااىٍ ًااذىيىٍ قٍ ڇااې ػاال يااې‬
‫وؿر او ویان ده اړدیا لهي‪.‬‬

‫ښځه قویهه قنطه نـلىٮ‬


‫یااى نذاال لااهي ڇااې وايااي؛ (اوي ةااه نااى يااه او ښااځه ساارٍ‬ ‫ونااىږ ؿلا‬
‫نالىم شا ) نايا که يه وې يى قا کان ةه وکړې او که قې ويه کړ‪ ،‬يى ښاځه‬
‫يې‪ .‬په ‪٧‬یهخ‪ ،‬نېړايه او دکړٍ دىب کې ق يه په ُااى ياه ياې‪.‬قا نذال ؿاى‬
‫ونىږ له ههكې لهًیر څـه سرڇیًه اؿلي‪ .‬نىږ ق نیهنًى په اړٍ ههاكا‬
‫ق قویهه قنطه ايٌاى دٔىن لهو‪ ،‬ځکه نى ياى پاه ټىلًاه کاې لاه وؿذاه قا‬
‫ني ه نذلىيه نا پاده قي‪.‬‬

‫نااىږ لااه ډېااهٍ وؿذااه پااه ؿپاال دااانیف او کلذااىن کااې ق ښااځې نقااام‬
‫ههكاًې د‪٤‬یٌ کړې قې‪ .‬ق اًلام داه نادلاى ونوًاذه قوقیاىو نلایاايى لاه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪83‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫اًاالام څـااه ق ؿااكاې او نًااىل پااه يااىم ونااىږ پااه ههااكې لهًیاار ق‬
‫ًهىالي قاًې ټااپې ول اىلې ڇاې داه پـاىا ياې پاه ډېاهٍ پيهاياه وناىږ‬
‫له نیهنًى سرٍ ههكې ڇلًك ًادلى ده وهڅىل‪.‬‬ ‫ؿل‬

‫نیهنًى ده قویو نقام ون کىل اوي هاو نامهتي نيښاې لاهي او هاو‬
‫کلذااىني‪ .‬قا ةٌااذه لااىنړې پااه کلذااىني لؼااا‪ ٞ‬اوان ُااىې وو او نلایااايى‬
‫نمهتي طًته هو پٌې ون کاړٍ‪ .‬طالتاه قا قٍ ڇاې وناىږ ق ټاىلًې ډېاهې‬
‫نیهنًااې اوي ؿپل اه هااو پااه قې نقااام ناضااا قي او کااه ق قې لهًیاار‬
‫ؿلا‪ ٪‬ؿتهې ونده وشا؛ يى لىنړې يې ؿپله نیهنًې هو يه نًي‪.‬‬

‫اًاالام ق نیهنًااى ق ػقىيااى لپااانٍ ؿااىنا ډېااهٍ نتااانوٍ کااړې او ق ‪٣‬هةااى‬


‫لهًیر يې یى نف ق نیهنًى په اړٍ ةكل کاړ‪ .‬ٯاهاى کاهیو ق يٌااء پاه ياىم‬
‫ةٌذه ًىنخ لهي او پاه ‪٣‬هةاي ټىلًاه کاې لاه نیهنًاى سارٍ ق کېاكويکې‬
‫‪ٟ‬لو په وړايكي اًلام لىنړې يانٍ اوڇذه کړٍ‪ .‬اًلام ه‪٨‬ه کٌاى و‪ً٧‬كل‬
‫ڇې ق لىن په پيكا کېكو ةه يې نف دىنٍ لهته کىله او ق ؿل ى ق پي‪٨‬ىن له‬
‫ګهوېكل ‪ .‬اًلام ق ه‪٨‬ه ڇا له طهنه هو پهده پىنداه کاړٍ ڇاې‬ ‫انله ةه پ‬
‫يظىيې ةه يې له ‪٣‬انٍ ژويكۍ پټىلې او ؿكاې يې قا کان يه هېهېاكويکی‬
‫طهم وةاله‪.‬‬

‫اًلام نیهنًاى داه ق يانیًاه وو پاه ُااى ق وقکاړو نٌااوي ػاق ون کاړ‪.‬‬
‫اًلام په ټىلى ‪٣‬تاقادى کې ق نیهنًى ويډٍ نالىنه کړٍ او له يانیًه سارٍ‬
‫ق اوږقٍ په اوږقٍ قنېكلى طىاو يې ون کړ‪ .‬اًلام نیهنًى ده ق ؿپلاه ژوياك‬
‫نل هي ټاکلى طىاو ون کړ او ه‪٨‬ه دړوى يې ل‪٨‬ىٍ ا‪٣‬لاى کړ ڇې ق نیهنًى‬
‫له اطاوې او نٗا پهده ده سرٍ ُىې وي‪.‬‬

‫اًاالام لااه ‪٣‬ااكالر او اړدیااا پهدااه ق څااى نیهنًااى طااىاو لااه يانیًااه څـااه‬
‫واؿیٌر او قا يې لاه نیهنًاى سارٍ ق يانیًاه وو ‪ٟ‬لاو وةالاه‪ .‬پاه نیاهاز‬
‫کې يې ؿپل ػق ونده نالىم کړ‪ .‬په ټىلًه کې يې نقام ون کړ او ق ‪٣‬هةى‬
‫ق لهًیر ةهؿلا‪ ٪‬يې نیهنًى ده یى نشالي نقام ون کړ‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪84‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫لاکٌ ؿتهٍ قلذه ونايه ُىٍ ڇې له ههك‪٧‬اه اًالام څـاه ځيًاى قاًاې‬
‫کٌايى ق نیهنًى ق ػقىيى د‪٤‬تیهويه نىږ ده ةیاى کاړل ڇاې ق ق ښاځى پاه‬
‫اړٍ ق ياًو کلذىن په نؼكوقٍ کې ةًك ول او ق‪٧‬ه ؿپل نِکل ياې قنک‬
‫کاوٍ هو يه ‪ .‬ق اًلام پاه ځااې ياې ق ‪٣‬الهاايى پاه ؿتاهو ؿ‪ٜ‬اا کاړو‪ .‬ق قې‬
‫له انله يې ګڼِهېه ق ه‪٨‬اه وؿار ایادىياه او اػاقیاص‬ ‫ًي هې ق ‪٫‬ههً‬
‫نًٌىؾ کړل او يا يې وویل ڇې يٌ په قې ‪٣‬هل يه شا کېكاې‪.‬‬

‫ونىږ نمهتێ کړیى کې ده اوًه هو نِلىن قٍ ڇې نیهنٌ ق يانیًاه‬


‫له ڇپه پښذێ څـه طىړٍ قٍ‪ .‬ده اوًه هو ‪٫‬که کېاږي ڇاې ‪٣‬قال ياې داه‬
‫يانیًه کو قې‪ .‬قا ‪٫‬که لا ښه پىنٍ ػاکو قې ڇاې ؿاكاې ق نیهنًاى ڇاانې‬
‫يانیًه وو ده ون لاه ‪٧‬ااړې کاړې‪ .‬يهواکاه ټىلًاى کاې يانیًاه ق ؿپال اٯذاكان‬
‫ًادلى پاه نىؿاه هاه څاه ق ؿپال ځااى پاه ګټاه دهاانىي‪ .‬قلذاه هاو وناىږ‬
‫نلایايى ڇې ټىل يې له يانیًه ٯصار سارٍ اړیکاه لاهي ق نیهنًاى ق ُاذىى‬
‫په وړايكي ههك‪٧‬سا يا‪٣‬كلايه د لانٍ کانولې‪ .‬په يىنو ټىلًى کې نیهنًاى‬
‫ق ؿپلى ػقىيى لپاانٍ لاه ډېاهٍ وؿذاه نتاانوٍ وکاړٍ او داه ډېاهٍ ػاكٍ ياې ق‬
‫يانیًه له ولکې ؿپل ػقىيه وایٌذل‪ .‬ن ه له ةكٍ نه‪٧‬ه ڇې وناىږ ټىلًاه‬
‫لا له قې لؼا‪ٟ‬ه یىٍ ډېهٍ ونوًذه پاده او ق ؿام لهًیر ؿاويكٍ قٍ‪.‬‬

‫نىږ ق نیهنًى په اړٍ ق اواقي او له يانیًه سرٍ ق ژوياك پاه ټىلاى یاا هاو‬
‫ډېهو ډګهويى کې ق ه‪٨‬ىې ‪٣‬اقلايه ػاق ياه ُاى و‪٧‬هلااې‪ .‬لاه قې انلاه ق‬
‫ه‪٨‬ه ڇا يانې او نتانوٍ ناده ُکهًه ښاکاني ڇاې ق نیهنًاى ق ػقىياى او‬
‫له يانیًه سرٍ ق نذًاًتې قنطې لپانٍ کان کاىي‪ .‬قا ځکاه ڇاې وناىږ لاه‬
‫کلذىني او نمهتي لهًیر سرٍ ةهاةه يه قې‪ .‬ياىن ةاياك لاه ؿىةاه نا ويښ‬
‫ُى ‪ .‬ق ؿپل ياًو کلذىن ق ًهىلى او قوقیى نمهتي ‪٫‬که ق ًهىى هڅاه‬
‫وکړو‪ .‬ق ؿكاې په ٯايىى کې ق ‪٣‬كالر او دًاًث له ه‪٨‬ى ئىٓى څـاه‬
‫کان واؿلى ڇې په ؿپل کذاب کې يې ق نیهنًاى پاه اړٍ نا لېږلاي‪ .‬ق ه‪٨‬اى‬
‫ياًهى د‪٤‬تیهويى نـه ويیٌى ڇې ق ؿپل وناى او نکاى ق نؼكوقیر لاه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪85‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫کتله يې اًلانې نذىى هو په ياًو لىن ةیاىلي او ق ؿل اى لهًیار ياې‬


‫په قې دىګه په ولکه کې اؿیٌذی قې‪.‬‬

‫ښځه په نیهاز کې‬


‫نیاااهنٌ ق ايٌاااايي ټاااىلًې يیهاااايي ةهؿاااه دِاااکیلىي‪ .‬ق ټاااىلًې پاااه‬
‫پهنـذ ‪٤٫ ،‬االیذىيى‪ ،‬ناكيیر‪ ،‬ویښاذيا او ػذاا طً ىياى کاې ياې لاا وياډٍ‬
‫اؿیٌذې قٍ‪.‬ق ًت‪ ٝ‬ػٌٌ په ویًا ڇې نیهنًى لىنړې ق ونا‪٣‬ار ةًٌا‬
‫ايط قې‪(.‬ناضا کې نىان) له قې انله يى ه‪٨‬اه ػقاىٮ ڇاې يانیًاه ياې‬
‫نٌذؼق ةلل کېږي ةايك نیهنًى ده هو ونًل شا التذه ځيًاې اًاذشًاوې‬
‫ةه لاونا وي‪.‬‬

‫اًلام له پيله په ؿپل کهٍ نذٌ کې ق نیهنًى قې ػق ده ځاې ون کړې‬


‫او په ؿپلى پيهوايى يې لاوناه کاړې ڇاې ق نیهنًاى ػقىياه اقا کاړي‪ .‬ٯاهاى‬
‫کهیو ق يٌاء په ًاىنخ کاې ق نیهنًاى پاه اړٍ پاه ګڼاى نٌالى پاه واٗاؽ‬
‫ډول ږ‪٧‬ېااكلی‪ .‬ق پلااان لااه کااىنٍ ػااق او ههكاني ااه ق نېااړٍ لااه کااىنٍ ػااق‬
‫راػر قې‪ .‬په هه کىن کاې ق نیهنًاى قا ػقىياه ياه‬ ‫قواړٍ ق ٯهاى کهیو‬
‫ون کىل ق ٯهاى کهیو نـال‪٬‬ار‪ ،‬ق نیهنًاى ػاق داه پښاى لاياكي کاىل‪ ،‬لاه‬
‫ايٌايي ٯىايیًى سر‪٧‬ړويه او ةصري اؿلاٮ له پانه ‪٧‬ىنوول قي‪.‬‬

‫ونىږ ټىلًه له نیهنًى سرٍ په قې ډګه کې څه ن‪٤‬انله کىي؟ ونا یاىٍ‬


‫نىن او څلىن نې ق نىن ؿىيكې قي‪ .‬له پلاانٍ ياې ښاې ډېاهي نځکاې او‬
‫طایكاقويااه پادااه ُااىي‪ .‬یااىاوي قنې ونووااه لااهي‪ .‬قا ځهکااې او طایكاقويااه‬
‫ه‪٨‬ىې سرٍ دقٌیو کړل انا ق ؿىيكو ػق يې په پام کې يه قې يیىلی‪.‬‬

‫ونىږ په ټىل کلي کې قاًې کٍ يه قې نا ناالىم ڇاې ق نیهنًاى پاه‬


‫‪ٛ‬تقه کې قې ڇا ده ػق ون کړې وي‪ .‬وناىږ ق کلاي نصار یاىاويًی کاٍ‬
‫قې ڇې ؿپلې ؿىن ده يې ق ػق وړايكیى کړې‪ .‬ه‪٨‬ې ونداه ویلاي ناا ػاع‬
‫ده ةاىوٍ او ػاق ياه کاىم‪ .‬ونون ياې پاه ؿاىن ػاع وکاړ او داه ژوياكٍ ياې ق‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪86‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ه‪٨‬ې ًاادًه هاو پاه ‪٧‬ااړٍ قٍ‪ .‬قا پاه ټاىل کلاي کاې وناا ق نالىناادى لاه‬
‫نـې یىاويًی نشال قې‪.‬‬

‫ونىږ ‪٫‬که قاًې طىړ ُىې ڇې ؿىن یاا لاىن پاه کاىن کاې قوناهٍ ػاق‬
‫لهي ڇې یى نلال ق څى ونځى لپانٍ نیلهًه ناوًذله شا‪ .‬په کاال یاا قوٍ‬
‫کااې طااىړٍ کااالي ون وکااړي او یااى اؿذااه ق ه‪٨‬ااې کىندااه ق پىښااذًې لپااانٍ‬
‫ونشااا‪٣ .‬ااام نواض اوي قا قې ڇااې ؿىيااكو یااا لىوااى دااه ػااق يااه ون کااىل‬
‫کېږي‪ .‬ونووه ؿىيكو او ػقكانٍ نیهنًى ده وايي ڇاې ػاق قي نا وةـښاه‪.‬‬
‫نیهنًې ق ‪٣‬هىنې لهًیار لاه انلاه ةاٍ ةـښاه کاىي ق ػاق ‪٧‬ىښاذًه‬
‫هو شرم ونده ښکاني او هو يې يىني نیهنًې ةیاا ون پي‪٨‬اىن کاىي ڇاې‬
‫پلايێ له ونونٍ ػق اؿیٌذی قې‪ .‬قا ةیاا ق نیهنًاى داهنًځ ًاهكم ياًاو‬
‫کان ةهيښېكلی‪ .‬ځکه له ةیـي ډېهٍ وؿذه نیهنًى ده ػق يه ون کاىل او ق‬
‫پلهګًێ یاا نېاړٍ کىنداه ةـښال ياې وناىږ کلذاىن ګهوېاكلی لاه ق ې انلاه‬
‫اوي يااه نېهنًااې ق ػااق ‪٧‬ىښااذًه کااىي او يااه يانیًااه پااه اًااايه قي دااه‬
‫ڇهذى کېږي‪.‬‬

‫ق نیهنًى ق ػقىيى لپانٍ نتانوٍ هاو ق ايٌاايي وطاكاى ‪٧‬ىښاذًه قٍ او‬


‫هو ق شری‪٤‬ر‪ .‬ق قې لپانٍ ڇې قا يانوا کلذىن ؿذو شا ةايك نیهنًاې پاه‬
‫ؿپلى ػقىيى پىٍ کړلې شا او يانیًه وو ده ٯًا‪٣‬ار ون کاىل شاا ڇاې قا‬
‫ق ه‪٨‬اااىې ػاااق قې‪ .‬قولااار‪ ،‬ناااكيي ټاااىلًې‪ ،‬قيًاااي ‪٣‬الهااااى‪ ،‬اکاډنېاااک‬
‫نهکىويه‪ ،‬نًًێ‪ ،‬لیکىال او ُا‪٣‬هاى ټىل قا قيكٍ لهي ڇې په ټىلًه کاې‬
‫ق نیهنًااى ق ػقىيااى لپااانٍ کااان وکااړي‪ .‬قولاار ةايااك ق قې لپااانٍ ځاااي ړي‬
‫ناډنى ٯىايیٌ نانًځذه کړي‪ .‬په ؿل ى کې ‪٣‬انه پىهاوې ویاخ کړل شا‪.‬‬
‫نیهنًى ده ؿپل ػقىيه ون ن‪٤‬ه‪٫‬ي شا او ق ټىلًې قا اوًاًی لهًیار ق‬
‫نیهنًى په اړٍ ةكل شا‪.‬‬

‫ق اوًًي نواض داواى قا قې ڇې ق ايٌايايى ػقىياه پکاې ؿاىړل کېاږي‬


‫او لااه ايٌااايي و ؿااكايي ٯىايیًااى څـااه قوانااكانٍ نـال‪٬‬اار کېااږي‪ .‬کااه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪87‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ايٌاياى په ‪٫‬هقي ژويك کې یى په ةال پاه دیاهې ‪٣‬ااقخ شاا ياى ةیاا لاه قې‬
‫يااىن اطذهااا‪٣‬ي ‪ٟ‬لهىيااه نا ویااږي‪ .‬څااىنهٍ ڇااې ا‪٫‬ااهاق پااه ؿپاال ژويااك کااې‬
‫‪٣‬كالر دانیًىي‪ ،‬ههكونهٍ ق ايٌايايى اطذها‪٣‬ي ژويك کاې ‪٣‬اكالر پلای‬
‫کېږي او ايٌايي ټىلًه ق ًىکالێ لىن ده ؿپل نىل لًډوي‪.‬‬

‫ق ‪٫‬ااهقي او اطذهااا‪٣‬ي ‪ٟ‬لهىيااى ق نـًیااىي پااه ؿااا‪ٛ‬ه لاونااه قٍ ڇااې ق‬


‫نیهنًى ػقىيى ده په قنيه ًذهګه وګىنو او هه وؿر ڇې يې ‪٧‬ىښذلى او‬
‫ون کىلى ده نلا ودړو‪ ،‬يى ښه ةه نى کړي وي او ق ‪٣‬كالر و ائا‪ ٪‬لىنده‬
‫ةه نى یى ګام ةل هو اؿیٌذی وي‪ .‬نیهنًې ونىږ ق ايٌايي ټىلًې ‪٧‬ړې‬
‫قي او نىږ ةایك له ه‪٨‬ىې سرٍ ق یىٍ ايٌاى په ُاى ن‪٤‬انله وکاړو‪ .‬کلاه‬
‫ڇااې يانیًااه ق ؿپاال ػااق ‪٧‬ىښااذًه کااىي‪ ،‬يااى نیهنًااې هااو ةايااك ػقىيااه‬
‫و‪٧‬ىاړي‪ .‬اى يانیًه ةایك لاه ښاځې سارٍ پاه قې ةهؿاه کاې نهًاذه وکاړي‬
‫یىٍ ةهؿه ؿپله ه‪٨‬ې ده ون وةـطا ځکه ق ځې په وړايكې قلذه ق کاان او‬
‫ؿااكنر نؼكوقیذىيااه ُااذه انااا يانیًااه لااه قې ٯیااكٍ ؿلاااْ قې؛ لااه قې‬
‫دىپيه سرٍ ونىږ ن‪٤‬انله ةه‪٣‬کٍ قٍ‪ .‬که نیهنٌ يې ‪ٛ‬لث ياه کاړي ناىږ‬
‫ةايك قا طهاخ وکړو ڇې ق ه‪٨‬ىې ػقىيه لاه ‪٧‬ىښاذًې پهداه ونداه دٌالیو‬
‫کړو‪ .‬په قې دىګه ةه نى هو ايٌاى ؿىُاله کاړې وي او هاو ؿاكاې‪ .‬هاو‬
‫ةه نى قويیا ًهه کړې وي او هو اؿهخ‪ .‬ق ؿىُااله ژوياك او ښاه اؿاهخ‬
‫لپانٍ ؿپلى نیهنًى ده ػقىيه ون کړئ!‬

‫یىٍ نیهنٌ؛ هو نایًه او هو ونېًكان‬


‫ونااا ق نصاارې ؿااىن ن‪٤‬هاطااې نصاارٍ لااىن ٓااكیقه يااىنېږي‪ .‬ق کااډوالێ‬
‫نلال يې په کڈلا‪ ٦‬کې یاىٍ کلياىال کاٍ داه واقٍ کاړې وٍ‪ .‬ق ٓاكیقې‬
‫یااىٍ لااىن او یااى ووې پيااكا ُااىل‪ .‬ووې يااې ق یااىٍ کااال وو ڇااې نېااړٍ يااې‬
‫ُکهې يانو‪٧‬ێ نړ کړ‪ .‬ق ٓكیقې لا ‪٣‬اكٍ ياه وٍ ؿلآاه ڇاې لېاىن او ق‬
‫ه‪٨‬ه ؿپلىاى ونده ُاله ُاىل ڇاې داه ةاياك ؿپال نېاړٍ ناالىم کاړې او ق‬
‫دېهٍ نېړٍ هه څه ق ه‪٨‬ه په ؿپلىايى کې یى ڇاده وًپانٍ‪ .‬کله ڇاې ناى ق‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪88‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ه‪٨‬ىې ؿتهې واونېكې يى لېىن يې ځاى ونده کايكيك کړې وو ڇاې وٍ ياې‬
‫نایًه کىم‪ .‬په قاًې ػال کې ڇې لېىنٍ يې ق ُکهې لاه ياانو‪٧‬ي سارٍ‬
‫په دانیاکى هو اؿذه وو‪ .‬ؿپله لىنړۍ نېهنٌ يې په ؿىيكي يه وٍ‪ .‬ن ه ق‬
‫ةلې ‪٧‬ىښذىيکی وو‪.‬‬

‫ق کًكهان ق پاُاهىل یاىٍ کاىنيێ ناې پېژيكلاه ڇاې یاى هلاک ياې لاه‬
‫کې ووژل ُى‪ .‬نېهنٌ يې قویو ونون وکاړٍ‪ .‬ةیاا‬ ‫انهیکایايى سرٍ په طً‬
‫ه‪٨‬ه هو ‪ٛ‬یانې وويِر‪ .‬قا نیهنٌ يې قنېيو ونون داه پاه قاًاې ػاال‬
‫کاااې کېًىلاااه ڇاااې ق ه‪٨‬اااه ةهیذىياااه هاااو نا‪٧‬لاااي ياااه وو‪ .‬قې ؿل اااى لاااه‬
‫انهیکایايى سرٍ طلاق کاوٍ ؿى په کىن کې ياې قاًاې اًالام او ‪٣‬اكالر‬
‫پلي کاوٍ؟!‬

‫نا ڇې ونىږ ټىلًه څىنهٍ ن‪ٜ‬ال‪٤‬ه کړې‪ ،‬ياى ویاادهٍ ُا‪٤‬انويه ون کاىي‬
‫ؿى ‪٣‬هال ياه پاه کاىي‪ .‬وناىږ ‪٫ ۹۹‬یٔاكٍ هیاىاقوال نٌالهاياى قي‪ ،‬اناا‬
‫لٍ ‪٫‬یٔكٍ هو قې ده دیان يه قي ڇې ؿپلې ونیًكاني ده قٯاهاى کاهیو‬
‫ون کړې ػق ون کړي‪ .‬نىږ ده ه‪٨‬ى ُ‪٤‬ان ون کىو ڇې ګټې پکې ويًاى‪ ،‬یاا‬
‫ځاى په قیًكانٍ نٌلهاى ښکانٍ کىو‪ ،‬انا که قاًې نلال نا‪٧‬ی ڇاې وٍ‬
‫ةایااك ه‪٨‬ااه ُاا‪٤‬ان ‪٣‬هلااي کااړم‪ ،‬يااى ةیااا وندااه دیااان يااه یااو‪ .‬ونااىږ ق کليااى او‬
‫لاه‬ ‫ښانويى هه اوًېكويکی قاًې ژويكي نشالىيه لهي ڇاې وناىږ ؿلا‬
‫ونېًكانې ق اواقۍ ػق اؿلي‪.‬‬

‫ٯهاى کهیو په قې اړٍ قاًې انه کړې‪:‬‬

‫ين َآمنُوا َال َِحيٍ لَ ُك ْم أَ ْن تَ ِثُوا النِّ َسا َ َك ْ ًىا‬ ‫َّ ِ‬


‫(الًٌاء‪)۱۹ :‬‬ ‫َي أَي َها ال َ‬
‫ژةاړٍ‪ :‬اې نىنًايى! ق نیهنًى په وون نیهاسي وړل قنده نوا يه قي‪.‬‬

‫په یىٍ ػكیص کې هو نا‪٧‬لي‪:‬‬


‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪89‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َِّ‬


‫ص لَّى للاُ َعلَْي و َو َس لَّ َم‪ْ « :‬األ َّيُ‬
‫اّلل َ‬ ‫اس‪ ،‬قَ َال‪ :‬قَ َال َر ُس ُ‬ ‫َع ِن ابْ ِن َعبَّ ٍ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬
‫ص َماتُ َها»‬‫َح ق بِنَ ْفس َها م ْن َوليِّ َه ا َوالْبِ ْك ُ تُ ْس تَذْذَ ُن ِف نَ ْفس َها‪َ ،‬وإِ ْذنُ َه ا ُ‬‫أَ‬
‫(نٌلو‪)۲۱۹۸ :‬‬

‫ژةاړٍ‪ :‬اةٌ ‪٣‬تاي ویل ڇې نًىل هللا وویل‪ :‬کىيډٍ ق ؿپل ځاى پاه اړٍ‬
‫ده ولي ډېهٍ ػقكانٍ قٍ او له پي‪٨‬لي ةه ق قې په اړٍ اطاوٍ ‪٧‬ىښذه کېږي‬
‫او اطاوٍ يې ؿانىشا قٍ‪.‬‬

‫ق ٯهاى کهیو اير کې نا‪٧‬لي ڇې ق ه‪٨‬ې لاه ياؿىضاۍ سارٍ نیهنًاې‬


‫پااه نیااهاز نااه وړئ‪ .‬قا ‪٣‬یًااا ق ‪٣‬هةااى ه‪٨‬ااه نواض نااادىي ڇااې ق نېااړٍ دااه‬
‫نها ونوًذه ةه يې ښځه يىنو له نله‪ ،‬ؿىضا او اواق ايذـاب پهداه وړٍ‪.‬‬
‫قا کان يٌ ونىږ پښذايه هو کىي‪ .‬يه یىاوي قا ڇې په نیهاز کې ػاق ياه‬
‫ون کىي ةلکې ق کىنيێ ةل ‪٧‬ړي ده له نله او ؿىضۍ پهده کېًىله کېږي‪.‬‬
‫نیهنٌ په یىٍ يکاغ ق یىٍ کاٍ لپاانٍ ‪٧‬ىښاذه کېاږي‪ ،‬کلاه ڇاې لاه ه‪٨‬اه‬
‫نېړٍ ؿلآه شا؛ يى ةیا له ةل کٍ سرٍ يکاغ ةه ق ه‪٨‬اې پاه ؿىښاه داه‬
‫سرٍ کېږي‪ .‬نله که ةـښال کېاكې هاو نوا قٍ‪ ،‬ؿاى ؿىضاا لااونې قٍ‪ .‬ق‬
‫نله په اړٍ ایر قې‪:‬‬

‫ِنلَةً (الًٌاء‪)۴ :‬‬‫ِ‬ ‫ص ُدقَا ِِ َّن‬ ‫ِ‬


‫ْ‬ ‫َوآتُوا النّ َسا َ َ‬
‫ژةاړٍ‪ :‬او نیهنًى ده ق ه‪٨‬ىې نلهويه په ؿىضا ون کړئ‪.‬‬

‫ونىږ په ټىلًه کې که سروې وشا يى ونګىيه قاًې نیهنًاې ةاه پياكا‬


‫شا ڇې لىنړې ق یى ڇا ونېًكان وي او ةل وؿر يې په ياؿىضا نیاهنٌ‬
‫ُااى ې وي‪ .‬یااىٍ نیااهنٌ کااه ق ؿپاال نېااړٍ دااه نااها ونوًااذه ق نېااړٍ پااه‬
‫ؿپلىايى کې له یى ڇا سرٍ په ؿىښه واقٍ کىي‪ ،‬ةك کان يه قې‪ .‬انا که پاه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪91‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وون يې وړي‪ ،‬قا کان هو شر‪٣‬ا‪ ،‬هو اؿلاٯا او هو ق ٯايىى له نـاې ياانوا‬
‫او ‪٧‬یه ايٌايي قې‪.‬‬

‫ق ‪٧‬هىيى نواطىيه‬
‫په قې ةهؿه کې هو ټىل نواطىيه يه نا اؿلى‪ .‬ةلکې لاه نیهنًاى سارٍ ق‬
‫ځيًى دړلى نواطىيى یاقويه کىم‪ .‬که ق یىې نیهنًاې نېاړٍ ناړ شاا‪ ،‬ياى قا‬
‫په نښذيا هو یى ډېاه لاىې ‪٧‬او قې‪ .‬وناىږ پاه ټىلًاه کاې ڇاې نیهنًاې ق‬
‫ؿپل ةهؿلیک پهیکړٍ په ؿپله يه شا کىلاې‪ ،‬ق نېړٍ نها ونده لاه و‪٧‬هاه‬
‫ودلی ‪٧‬و قې‪.‬‬

‫ده قې ون هاؿىا ةیا ةل ‪٧‬و قا هو قې ڇې ق کلیىالاى نیهنًاى‪ ،‬ؿپلىاياى‬


‫او د‪٤‬ىیاار دااه نادلىيکااى نیهنًااى پااه وړايااكي ةااه ځاااى ‪ٟ‬اااهها هااو ډېااه‬
‫‪٧‬هځپلی ن‪٤‬ه‪٫‬ي کىي‪ .‬ده ډېهٍ ػكٍ ونىږ په ًیهى کې نیهنًاى ځايىياه‬
‫قاًې کىل ڇې پيهیاى يې ييسا‪ .‬کىيډې نیهنًې ةاه ق نیلهًاى ق نادلاى‬
‫نلال ةٍ ههكا ڇهىيه کىل‪ .‬قا یى قاًې نواض طىړ ُىې وو ڇې ډېهو‬
‫ښځى ةه قا کان کاوٍ‪ .‬قلذه ةه يىنو نیهنًى ویل ڇې ؿىانکێ نلانذاه ياه‬
‫قٍ لىې ‪٧‬و يې لیكلی او قاًې يىن ق وړٍ ًىي ال‪٬‬ا‪ ٞ‬ةه يې ویل‪.‬‬

‫یااى ‪٣‬ااام وناض لااه ‪٧‬هااه ق ؿلآااىى لپااانٍ ق ياامنويى ايښااىقل هااو قي‪.‬‬
‫ةیـااي لىیااه ‪٫‬یٔااكٍ نېهنًااې قا کااان کااىي او ویااادهٍ وؿاار ق نوژو ياامن‬
‫نًي‪ .‬ځيًې ةیا ق ‪٧‬و نلال ویاندىيى ده ځاي‪ .‬څاىک نلً اايى داه پًاا وړي‬
‫او قاًې هو کېږي ڇې کىډګهو نلایايى او پيهايى ده سر ون ښکانٍ کاړي‪.‬‬
‫ق داویىايى ناوړل او څاښذىيه ؿىړل هو یى ‪٣‬ام نواض قې‪ .‬لاه دکلی‪٬‬ىياى او‬
‫‪٧‬هىيااى ق ؿلآااىى لپااانٍ کااىډي کااىل هااو پـااىا نواض وو‪ .‬ونااىږ نااىن او‬
‫ؿىيكې ةه ق ځيًى ښځى په اړٍ سرٍ ږ‪٧‬ېكې ڇې هلذه يې کاىډي کاړې او‬
‫ه‪٨‬ې ةیا په پلايي کىډګه نادې کړې‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪91‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ؿها‪٫‬اخ په ټىلًه کې‬


‫ونىږ ق کلي یىٍ ةىډۍ نیهنٌ وٍ ڇې ةىقنۍ يىنېكٍ‪ .‬نصرايى ؿىياكو‬
‫ةه نىږ ده ویل ڇې په ژنې کې ق ُپې نانګىونی ناځاي‪ .‬قا ډېاه ‪٧‬ا‬
‫وي او ايٌاااياى ةیااهوي‪ .‬ةیااا ةااه يااې نشااال ون کاااوٍ ڇااې ق ‪٣‬ههطاااى اکااا‬
‫نیهنًې ده نا‪٧‬لی‪ .‬ةىقنۍ اکێ ویل ڇې یىٍ ونځ ق ؿىيې قنواوې داه ق‬
‫یى ڇا ږ‪ ٦‬وو‪ .‬ناده يې ویل‪ ،‬قنواوٍ ؿلآه کړٍ ؿى نا يه ؿلآاىله‪ .‬کلاه‬
‫ڇې ًلان نا وودو يى ق لٌاذىوي ؿاىلې او ګهياىاى ياې نا داه ایلاه کاړي‬
‫وو‪ .‬قا نانګىونی وو‪.‬‬

‫قا نیهنٌ وناىږ پاه ګاوياډ کاې اوًاېكٍ‪ .‬ناىږ پاه ؿها‪٫‬اادى کاې قوناهٍ‬
‫‪٧‬هٮ وو ڇې له قې نیهنًې نى کله هو پىښذًه ويه کړٍ ڇې ایاا نښاذیا‬
‫ًذا سرٍ قاًې ُىي قي؟‬

‫ق نااىن یااىٍ ؿااىن نااې وٍ‪ .‬دااه قې کصاارٍ وٍ او يااىم يااې ویاااندى وو‪ .‬قې‬
‫ؿاله نې یىٍ ُپه ونىږ په کىن کې کیٌه ناده کىلاه ڇاې وناىږ ق کلاي‬
‫نلانانا ةه کله ياکله له ًذهګى ياقنکه کېكٍ‪ .‬نلانانا ق قوې په کلي یاى‬
‫ةىډا نلا وو ڇې په ؿل ى کې په ولي نِلىن وو‪ .‬ؿاله نې ویال‪ ،‬ٯٌاو‬
‫قنده کىم ڇې یىٍ ونځ وٍ پٌې نوايه وم او نلانانا یىې کًډوالې ده ق‬
‫يًىدى نلال ونک ُى‪.‬‬

‫نىن نې(‪ٛ‬لا) څىپلا قا کیٌه ناده کړې وٍ ڇې یاىٍ ونځ ًالان نلاال‬
‫نىږ ڇایى ده ياًاذې وو‪ .‬یاى کاٍ ڇاې دکاه ًاپيًه ږیاهٍ ياې وٍ‪ً ،‬اپيٌ‬
‫کااالي يااې ا‪٧‬ىًااذي ول او قاًااې نااىڇڼې يااې پااه پښااى کااړې وې ڇااې‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪92‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ڇ‪٨‬کاای يااې ؿذاای لااه قې قنواوې کىندااه نا‪٧‬اای او پااه ه‪٨‬ااه ةلااه قنواوٍ‬
‫وودی‪ .‬نا ونده ویل‪ ،‬يى قا ةه څىک وو؟ قې ویل‪ :‬ؿانـاا کاىم ولاي یاا ق‬
‫ؿكاې ياوونقان وو‪.‬‬

‫ق نصرې ؿىن کىن نې ق کلي په یىٍ سر کې او ناىږ ياې پاه ةلاه ؿاىا‬
‫کې اوًېكو‪ .‬کله ڇاې ةاه ناښاام ناىږ ناُاىناى لاه ‪٧‬ټاى نیهنًاى سارٍ‬
‫یىځاې ق ؿىن کهٍ دلى يى نىن ةاه ناى وڇاه ډوډۍ پاه لااي کاې ناکاړٍ او‬
‫ناده ویل ةه يې ڇې قا واؿلێ‪ ،‬ځهکې ق ُپې قنيې وي له قې سرٍ ةه‬
‫يى يه ډانېږئ‪.‬‬

‫وناىږ لاه نااىنٍ قا ناې ؿتاهٍ ةيـااي ویاداه اونېاكٍ ڇااې ویال ةاه يااې ق‬
‫ٓ‪٬‬هې نیاُذې ده يیهايي له اًهايه ةلاوي نا کښذه کېږي او داه پًځلاى‬
‫ونځى ونوًذه ةیهده پىنده کېږي‪ .‬لاه قې سارٍ ياې یاىٍ کیٌاه ناداه وکاړٍ‬
‫ڇااې ق هظااهخ نلااال یااىٍ ونځ ق ؿااىيې نـذااه پااه لهايځااه ولاااړٍ وم‪ .‬ق‬
‫قهلیى قنواوٍ ڇې ق ةله ؿىاده ځًځیه وٍ ق قهلیى ؿىاده کّ ُاىٍ‪ .‬قې‬
‫ویل‪ ،‬وٍ په لهايځه کې ًـذه وډان ُاىم‪ً .‬الان ناې قا کیٌاه ًذاًاى‬
‫پلان ده وکړٍ ڇې ق ُپې قاًې نٌاله وٍ او قا ق ٓا‪٬‬هې نیاُاذه هاو‬
‫قٍ‪ .‬ه‪٨‬ه ویل‪ ،‬نه کىٍ قاًاې ةاه ياه وي؛ ًاذا وام ةاه وي‪ .‬قا واياي ناا‬
‫ٯٌهىيه ونده کىل ڇې قونهٍ ډانيه ؿاى ياه یاو قنواوٍ څاى واني قهلیاى‬
‫ده کّ ُىٍ‪ .‬قې ویل‪ ،‬په قې وؿر کاې ُالیك نىلاياا نا ږ‪ ٦‬کاړل ڇاې‬
‫ه‪٨‬ه ؿى وٍ وم‪ .‬نا ونده وویل‪ ،‬دا يى هلذاه ڇېصاا کاىل؟ قٍ ویال‪ ،‬وٍ پاه‬
‫ونيظااى پٌااې ګهوېااكم‪ .‬ةیااا نااې قنواوٍ کااّ کااړٍ ؿااى ه‪٨‬ااه ةًااكٍ وٍ‬
‫ونوًذه ده کلکیٌ ناوودو‪.‬‬

‫ؿىيكو ةه نې ویل ڇې په کىم کىن کې نړې وشا‪ ،‬ةیا ده یاىٍ کالاه ق‬


‫ه‪٨‬ااه کااٍ نوغ هااهٍ ونځ ؿپاال کىندااه ناځااي او ویًااي ڇااې څااىک ه‪٨‬ااه‬
‫یاقوي‪ ،‬ؿیهاخ پٌې کىي او ي‪٬‬لىيه ق ه‪٨‬ه لپانٍ کىي کًه؟ قاًاې هاو‬
‫کېږي ڇې کله ه‪٨‬ه نوغ ق ه‪٨‬ه کٍ یا ةل ةىنا پاه ةڼاه نا ښاکانٍ شاا‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪93‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫له قې سرٍ ةه نىږ ق نړي په وؿر کې ًـر ډانېكو‪ .‬ق نړي کىنده ةاه‬
‫يه ُىاې وندلاې‪ .‬ػذا که ةه نى په کهويكٍ کې کىم ًپيًکالی ولیكٍ ياى‬
‫وام ةه نى وو ڇې هسا يه کىم نړې نانواى وي‪.‬‬

‫قا يې هو ناده ویلي وو ڇې نړې که یىاوي پاده شا يى ُی‪ٜ‬اياى ياې‬


‫نا کېًىي‪ .‬له قې سرٍ ةه يې یىٍ دېهٍ کیٌه کىله‪ .‬ویل يې‪ ،‬په یىٍ کلاي‬
‫کې پـىا نړې ُىې وو‪.‬ؿل ى ق ُپې طىنااخ داه وړې وو او ههكاًاې‬
‫یىاوي يې ایله کړې وو‪ .‬ق ُپې کىم نیلهه کلي ده نا‪٧‬لی وو او نٌظك‬
‫ده ق ؿىب لپانٍ دللی وو‪ .‬ه‪٨‬ه ؿته يه وو ڇې په کلاي کاې ناړې ُاىې‬
‫قې اونٌظك کې یىاوي پهوخ قې‪ .‬له قې انله ښه ةې‪٨‬هه ون‪٧‬لی قې‪.‬‬

‫کله ڇې لیږ وؿر دېاه ُاىې قې‪ ،‬ياى ق نٌاظك لاه یاىٍ کىيظاه ًاپيٌ‬
‫ايٌاى ډوله یى شا نا ولااړ ُاىې قې او ځااى ياې پاه نیلهاه ون اڇاىلی‬
‫قې‪ .‬قوې ةه ویل ڇې قا کٍ ډېه وړون وو‪ .‬نړې يې له ځايه ایٌذه کړې‬
‫او په داؿذه له طىناده ودلی وو‪.‬‬

‫ونىږ په کىن کې ڇې ةه کىنه پېښه وُىٍ‪ ،‬یا ةه ولىله وٍ یا که ةاه ق‬


‫‪٧‬و کىم ؿته نا‪٧‬ی يى نىن ةه نې له ځاى سرٍ ویل ڇې یاا پياهٍ ګړيكیاه‬
‫نا نًېږٍ‪ .‬وٍ يه پىهېكم ڇې پيه ګړيكې څىک وو؟ ؿى قا کلیهاه ناې پاه‬
‫لٌلاو وانٍ دهې اونېكلې‪ .‬یى وؿر نې ونده وویل ڇې قا کان ناه کاىٍ‪.‬‬
‫ةیا يې اؿیه وؿر کې له ؿىلې اڇىلې وٍ‪.‬‬

‫نىن نې یى وؿر کیٌه ناده کىله ڇې که هه ځاې يىې پل‪ ،‬نٌظك یا‬
‫قاًې ةل ش طىړ شا يى اول ؿور ناځاي او پاه دېهېاږي یاا ياې ګاىني‪.‬‬
‫که قا نلال ڇا له ؿور څـه قو‪٣‬اا واؿیٌاذه ياى قويیاا او اؿاهخ ةاه ياې‬
‫ًو شا‪ .‬وٍ ةه ؿپلاه ډېاه وؿار پاه قې ‪٫‬کاه وم ڇاې کااَ ناې یاى پال‬
‫يىې طىړ کړې واې او ؿور نې پيكا کاړې واې ڇاې قويیاا و اؿاهخ ناې‬
‫په ًو کړي واې‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪94‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫قا یاق ؿها‪٫‬اخ ونىږ ق ټىلًې په قې ٯصر کې یىاوي نِر يهىيه ياې‬
‫ؿهوان قي‪ .‬قا ؿتهٍ کاه هاه ڇاا کاړې قٍ ًاهه او پاه ځااې قٍ ڇاې ڇیاهي‬
‫‪٣‬لو يه وي هلذه يې ځاې ؿها‪٫‬اخ ډکىي‪ .‬ونىږ پاه ټىلًاه کاې ‪٣‬لاو کاو‬
‫قې؛ لااه قې انلااه ؿها‪٫‬ااادى پکااې ښااه پااىنٍ وقٍ کااړې قٍ‪ .‬قا ؿها‪٫‬اااخ لااه‬
‫کهىوني اٯذٔاق او پاه ټىلًاه کاې لاه ُاذه ةاې ائاا‪٫‬یى سارٍ هاو پـاه‬
‫نيښه لهي‪ .‬ګڼ يىن ‪٣‬ىانل هو لهي ڇې قلذه يې په ‪٣‬ىانلى او ػللانو يه‬
‫ږ‪٧‬ېږم‪ .‬یىاوي قونهٍ وايو ڇې ق ‪٣‬لو په نادلاى ؿها‪٫‬ااخ ؿپلاه کاډٍ کاىي‪.‬‬
‫که په ټىلًه کې ق ‪٣‬لو لپانٍ کان وکړو‪ ،‬يى نیهنًاې ناى ةیاا ق ؿها‪٫‬اادى پاه‬
‫ځاې ‪٣‬لو ده نـه کىي‪.‬‬

‫ق ښځې ايؼٔان او ق يانیًه اواقي‬


‫ونىږ په يهًالانٍ ټىلًه کاې ډېاهې قاًاې کانوياه ُاذه ڇاې نیهنًاې‬
‫ځًې ةًكې او يانیًاه وو داه پکاې اواقي قٍ‪ .‬ق ‪٣‬لاو وقکاړٍ‪ ،‬ق ژوياك ه‪٨‬اه‬
‫نلو ‪ ً٣‬ر قې ڇې په يىنٍ قويیا کې يانیًاه او نیهنًاې یاى ډول دىطاى‬
‫ونده کىي‪ .‬ن ه نىږ يانیًه داه ػاق ون کاىو او نیهنًاې پاه نـذل‪٬‬اى ةاايى‬
‫ځًې ةًكوو‪.‬‬

‫يانیًااه لااه کااىنٍ ةلااه دااه ووي‪ ،‬کااان کااىي‪ ،‬دظااانخ کااىي‪ ،‬ق‪٫‬ذااه دااه ځااي‪،‬‬
‫نیلااې دااه ووي او قاًااې يااىن‪ .‬انااا ښااځى دااه اطاااوٍ يااه ون کااىو ڇااې یاااق‬
‫کانويه وکړي‪ .‬ػذا ق اړدیا نلاال کاه نیاهنٌ ةلاه ځاي‪ ،‬قوکااى کاې ًاىقا‬
‫کىي ډاکټه ده ونځي‪ ،‬يى يىٍ پلا ؿاى يانیًاه ون سارٍ وي ةیاا ناى پاه لىیاى‬
‫ؿلذى کې پيڈلې وي‪ .‬نىږ ده يىې ‪٫‬یٌِ ؿىيك نا کىي انا کاه ق نیهنًاى‬
‫لپانٍ کىم ش وي ةیا ه‪٨‬ه يه ونده نلیا کىو‪.‬‬

‫قاًې کاىنيێ ناې لياكلې ڇاې لاىې او واړٍ يانیًاه ياې ټاىل ټلی‪٬‬اىى‬
‫لهي او انا په کىن کې يې نیهنًى ده يه ون ایله کىي‪ .‬ػذا که یىې يظلێ‬
‫ده ق پلان له کىنٍ ټلی‪٬‬اىى نا‪٧‬لای وي‪ ،‬ياى ق نېاړٍ پاه ځااې ياې لېاىن داهې‬
‫اؿیٌذی او په پهقۍ نیهنٌ يې ةًكیى ل ىلی‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪95‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫کاانويې‬ ‫ه‪٨‬ه کىنيه هو کو يه قي ڇې ؿپلى لىًذى نیهنًى ده ق يی‬


‫اطاوٍ يه ون کاىي‪ .‬قوې ‪٫‬کاه کاىي ڇاې پاه قې دىګاه نیهنًاې ةكاؿلاٯاه‬
‫‪٫‬اىى‬ ‫انىؿذه کېږي‪ .‬په قاًې ػال کې ڇې ؿپله ةه ق هاه یاىٍ ًاهان‬
‫په طیث کې وي او دهانه ونځ په اؿذه وي‪ .‬قا یىٍ لىیه ًذىيىٍ قٍ ڇې‬
‫نىږ ق نیهنًى په اړٍ ةیـي ده ډېهٍ ػكٍ ةكګىنايه یى‪.‬‬

‫له قې انله کلاه ياکلاه پاه ډېاهٍ وړٍ ؿتاهٍ طًظالىياه نا پياكا کېاږي او ق‬
‫نېااړٍ و نااایًې ًااو ژويااك ون ساارٍ ؿااهاب شااا‪ .‬وړې ةااكګىنايێ ق ځيًااى‬
‫نیهنًى ژويكويه دتا کړي‪ .‬وٍ ‪٫‬که کىم قا نذل ةه په ځاې وي ڇاې واياي‪:‬‬
‫«څه ڇې په ځاى کې ويًي ه‪٨‬ه په طلاى کې ويًي»‪ .‬ونىږ يانیًه ؿپله‬
‫په قې ةهؿه کې وږي قي‪ ،‬په ههٍ نیهنٌ پٌاې ًاذهګې وړي قوې ‪٫‬کاه‬
‫کاىي ڇااې نیهنًااې هاو ونااىږ پااه ُاااى قي‪ .‬لاه قې انلااه يااى ةااكګىنايي‬
‫نانًځذه ُىې او داواى يې نیهنًاى داه نًاېږي‪ .‬ؿتاهٍ ق يانیًاه لاه لاىني‬
‫ؿهاةه قٍ او سزا يې نیهنًې ګالي‪.‬‬

‫وٍ په قې ةاون يو که نیهنًاې لاه کاىنٍ ةلاه هاو پاه کاانويى کاې پاىنٍ‬
‫ويډٍ واؿلي يى ق يانیًه وو قا ةكګىنايي ةه ًىکه ًىکه ون سرٍ ونکاه‬
‫شاااا‪ .‬پاااه قې اړٍ قولااار‪ ،‬نًاااًێ‪ ،‬لاااه نیهنًاااى سااارٍ اړوياااكې ټاااىلًې‪،‬‬
‫نىًٌادي او ق ‪٣‬لو نهګىويه قا قيكٍ لهي ڇې ق ټىلًې قا لهًیر ةكل‬
‫کړي او نیهنًى ده کاني ‪٫‬هٓذىيه نانًځذه کړي‪.‬‬

‫یى ةل ټکی قا هو قې ڇاې کاه نېاړٍ پاه نیاهنٌ‪ ،‬پلاان پاه لاىن‪ ،‬ونون پاه‬
‫ؿىن او ةل ٯهیث په ؿپلاى نیهنًاى قوناهٍ ةااون هاو ياه لاهي ڇاې کاه لاه‬
‫کىنٍ ةله ُىٍ يى یىٍ ياُىلټه ةه کىي او یاى ‪٣‬اان ةاه ناداه ناوړي؛ ياى ةیاا‬
‫‪٣‬یًا ههكا ن‪٤‬انله ق يانیًه په اړٍ هو قٍ‪ .‬هه ل‪٨‬ړويی هلک او هه ځىاى‬
‫يانیًه ڇې ةله ده ووي له ههكې ؿ‪ٜ‬ه سرٍ نف قې یا ةه ق ةل په يظلاێ‬
‫پٌې ځي یا ةه ق ةل ههظاًٍ ةااو ښاکان کېاږي‪ ،‬ةیاا ياى یاىاوي نیهنًاې‬
‫ولې له ةًكیىويى سرٍ نف قي؟‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪96‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وٍ په ؿپل کىن کې ونا په يالىًذې نیاهنٌ قوناهٍ ةااون لاهم ڇاې کاه‬
‫ةله ده ق هه کان لپانٍ ځي‪ ،‬يى وٍ کله هو قا ‪٫‬که يه کىم ڇې ونا نیهنٌ‬
‫قې لااه ی ا ى ڇااا ساارٍ يااانوا اړیکااې وًااادي‪ .‬ځکااه کااه ق نېااړٍ او نیهنًااې‬
‫دهنًځ قونهٍ ةاون هو يه وي‪ ،‬يى ةیا یىٍ نیاهنٌ پاه ډېاهٍ اًاايي کىلااې‬
‫شا ڇاې پاه یاى ياه یاى ډول لاه ةال يانیًاه سارٍ دهااي ويیساا او ياًاو‬
‫نواة‪ ٝ‬وپالي‪ .‬وٍ ڇې ؿپلاې لاىن داه ًاهه دهةیاه ون کاړم‪ ،‬ةیاا کاه وٍ یاو‬
‫کًه‪ ،‬ؿى ه‪٨‬ه ق ؿپلې ښې نووياې لاه کتلاه ياًاهى کاانويى داه لااي ياه‬
‫اڇىي‪.‬‬

‫په قيیا کې ق ډېهو کانويى لىیه ةهؿه په ةاون ولاړٍ قٍ‪ ،‬یاى ةال شا هاه‬
‫وؿر ق هه ډول کان او کړيې انکاى هو ق ڇا په اړٍ يه نقېږي‪ .‬که ةاون ق‬
‫نیهنًااى پااه ةهؿااه کااې لااه نًځااه یىً اى او پهیکااړي یااىاوي ق اػذهااال پااه‬
‫وکاړو‪ ،‬ياى پاه قې کاان سارٍ ةاه ناى څاىنهٍ ائاا‪ ٪‬نه‪٣‬ااخ کاړې‬ ‫ةًٌ‬
‫وي؟ څىنهٍ ةه نى ق نیهنًى ژويك ده ویاى نًىلی وي؟ او څاىنهٍ لىیاه‬
‫اٯذٔاااقي ضارةه ةااه نااى ؿپاال ځاااى او هیااىاق دااه نًاىلې وي؟ ‪٫‬یٔاالې‬
‫یىاوي ق ةاون له نـې کېږي‪ ،‬اػذهال او ُک ق قې دىاى يه لهي ڇاې لاه‬
‫انله يې ق یى ڇا نٌلو ػق ځًې وګهوول شا‪ ،‬یا قې یاى ايٌااى ق ُاک‬
‫له نـې له ةًكیى سرٍ نف شا‪ .‬قا کان يه پاه شاری‪٤‬ر کاې اًااي لاهي‪،‬‬
‫يه اؿلاٯي آىل اطاوٍ ون کىي او يه ةصري ػقىٮ قا ایظاةىي‪.‬‬

‫له نیهنًى سارٍ قا ةاې ائاا‪٫‬ي یاىاوي پاه يهواکاه ټىلًاى کاې داه سارٍ‬
‫کېږي ڇې ده ډېهٍ ػكٍ يې کىيکې په ؿل ى کې هٌکه ‪٧‬اړٍ ګاهوي او ق‬
‫ًذایًې لا هو کىي‪ .‬ق يهواکاه‬ ‫‪ ٧‬یهخ و يانىي ًادًې په يىم يې ؿل‬
‫ټىلًى ةكي قا قٍ ڇې ق نیهنًاى پاه اړٍ ياې پهیکاړي یاى اړؿیاىٍ وي؛ ناىږ‬
‫ویااادهٍ وؿاار لااه نیهنًااى څـااه ق ه‪٨‬ااىې ق ػقىيااى او کااانويى پااه اړٍ ق‬
‫نِىنې ‪٧‬ىښذًه يه کىو‪ .‬نشلا‪ :‬یىٍ نیهنٌ په لهًي او ‪٫‬ىیکاې لؼاا‪ ٞ‬ق‬
‫اولاق ناوړلى ده ڇهذى يه قٍ‪ ،‬انا نېړٍ يې له نِىنې پهده اولاق په ناوړي‬
‫او ق ه‪٨‬ې هيڅ ډول ؿتهو ده ‪٧‬ىږ يه ږقي‪ .‬ونا یاىٍ ؿاىن قٍ هظاهخ ياې‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪97‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫يىم قې؛ ق پهلپٌې اولاق ناوړلى له انله ډېهٍ کهىونې ُىې قٍ‪ .‬نا ونده‬
‫نِىنٍ ون کړٍ ڇې يىنٍ په قةكيي لؼا‪ ٞ‬ق اولاق ناوړلى ده دیانٍ ياه ياې‪،‬‬
‫يى پًځه ُ پږ کاله اولاق ةٍ کړٍ‪ .‬قې ناده ویل‪ ،‬ونا وؿذاي لاا قا ‪٫‬یٔاله‬
‫وٍ ؿى قلذه يې څىک اوني او څىک ‪٣‬هل په کىي‪ .‬نېړٍ داه ڇاې ووایاو‪،‬‬
‫ه‪٨‬ه وايي که يې ناوړې يى ًهه قٍ کًاه وٍ پاه لاىن ةلاه کاىوقٍ کاىم‪ .‬ق‬
‫ةلې کىوقې يىم ڇې اوني يى نیهنٌ ق هاه کاان کىلاى داه ڇهذاى کېاږي او‬
‫ةیا ڇې په لىن يې وي‪ ،‬ؿى ؿىله هو يه ڇىله کىي‪.‬‬

‫يى ونىږ په ټىلًه کې ق نیهنًى په ڇانو کاې هاو ق ه‪٨‬اىې نِاىنٍ او‬
‫ي‪٠‬ه يه ‪٧‬ىښذل کېږي‪ .‬يانیًه ةٍ قا ‪٧‬ىاړي ڇې قٍ څه ویل‪ ،‬له ڇاىى و‬
‫ڇها پهده قې نیهنًې ‪٣‬هل په کىي‪ .‬ونا ق ؿپلىايى په ًل ىيى کىنيى کې‬
‫نې یىٍ نیهنٌ هو قاًې يه قٍ لیكلې ڇې ق نېړٍ لاه ؿاىا قې ياه وي‬
‫وهل ُىې‪ .‬ونا نىن څى ځلې وناا داه ناف وناا ؿپال پلاان وهلاې قٍ‪ .‬وناا‬
‫ټىلي ؿىيكې ق نېړٍ له وهلى سرٍ لېىن او ؿىاښیايى هاو وهلاې قي‪ .‬پاه‬
‫کىنااه ټىلًااه کااې ڇااې نیهنًااې پااه ‪٫‬ىیکااې ډول قونااهٍ کړولااې کېااږي‪،‬‬
‫ه‪٨‬ىې ةه يې نِىنې ده څً ه ‪٧‬اىږ کښاېږقي او څاىنهٍ ةاه ق ه‪٨‬اه ڇاا‬
‫نِىنٍ او ي‪٠‬ه ونده انوښر ولهي ڇې قوې يې ده ځاى نادؼر ةىلي او‬
‫ههٍ ونځ يې وهي ټکىي؟‬

‫نااىږ کااه ق نیهنًااى وطااىق دااه ق ټااىلًې ق یااىې ةِااپړويکې کذلااې پااه‬
‫ًذهګه وکذل يى ةیا ه‪٨‬ه وؿر ق ه‪٨‬ىې ي‪٠‬ه او نایه ناده انوښر لهي او‬
‫ػقىيه ةه يې هو دٌالیهىو‪ ،‬ؿاى ةاكةـذي لاه قې ځایاه نا پېښاه قٍ ڇاې‬
‫نىږ ده اوًه ق ه‪٨‬ىې وطىق ق یىٍ کانل ايٌاى په دىګاه ياه قې نًلای‪.‬‬
‫نىږ لا نیهنًى ده ق يانیًه ق ؿاقم‪ ،‬نىقون‪ ،‬یاىاوي ق کاىن ًاهتالىيکې او‬
‫ق اولاق ق ناُیٌ په ًذهګه ګىنو‪ .‬ههكا وطه قٍ ڇې نِىنٍ ون سرٍ يه‬
‫کىو‪ ،‬ځکه ؿاقم او نىقون ق نِىنې يه وي‪ ،‬ه‪٨‬ىې ده انه کېږي ڇاې قا‬
‫کان قاًې وکړٍ او ه‪٨‬ه ةیا ډول؛ ػقىيه يې ياه ون کاىو‪ ،‬ځکاه ‪٫‬کاه کاىو‬
‫ڇې یىاوي ده کىنٍ يې وطىق نؼكوق قې يى ةله يې هايڅ کاان او ػاق ياه‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪98‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫ُذه له قې انله يې هه ػق ده پښى لايكي کىو؛ ده ډېهٍ ػاكٍ ق ناُاىم‬


‫ویږويې کان ځًې اؿلى‪ ،‬ده څى ڇې يې ‪٫‬ىیکې وطاىق ق ياه ځاىاب ناکاړې‬
‫يه وي؛ ونىږ نیهنًې په پهلپٌې دىګه اولاقويه ناوړي‪.‬‬

‫پښذايه نېړٍ ده ؿاويك وايي‪ .‬وٍ ؿپله له قې يىم سرٍ طىړ يه یو؛ ځکه‬
‫ؿاويك ق یاى شاا نلکیار ‪٫‬ایاكٍ کاىي‪ ،‬یاايي ؿاوياك ق ناایًې نالاک قې‪،‬‬
‫ه‪٨‬ه يې ق طایكاق په ُاى نلکیر قٍ‪ .‬که نىږ ق‪٧‬ه ډول ‪٧‬ل‪ٜ‬ێ آلاغ‬
‫يه کړو‪ ،‬يى ‪٫‬که نى يه ون سرٍ ن‪٧‬ېږي‪ .‬ق ؿاوياك ق ياىم پاه لاه نًځاه وړلاى‬
‫کې که ُ‪٤‬ىني کان وشا‪ ،‬يى ډېهو کانويه ون سرٍ آلاغ کېږي‪.‬کله ڇاې‬
‫نىږ نیهنًې نلکیر يه ةىلى‪ ،‬يى ةیا ق نیًځې ڇلًك هو يه ون سرٍ کىو‪.‬‬

‫نىږ ةایك قې ده کان وکاړو ڇاې ق ناایًې او نېاړٍ اړیکاه یاىٍ ًاپيڅلې‬
‫اړیکاااه قٍ ڇاااې ق قوو کٌاااايى‪ ،‬قوو کىنيیاااى او قوو ٯىنىياااى قوًاااذي‬
‫نانًځذه کىي‪ .‬قوٍ يااًُا کٌاى ده ؿپل نًځ ق یىې اوږقې نل هۍ دړوى‬
‫سرٍ کىي؛ له ههكې دړوى څـه ځيًې ق يىنو په وړايكي نٌىول کېاږي‪،‬‬
‫یى په ةل ػقىٮ سرٍ لهي او ق ژويك ق ً‪٬‬ه کښذێ يې یىٍ کېاږي ڇاې ق‬
‫ژويك ده ًاػله ةه ویادهٍ وؿر یى ځاې ً‪٬‬ه پکې کىي‪ .‬کاه ناىږ ق يکااغ‬
‫اړیکه ق‪٧‬ه ډول وپېژيكله؛ ياى لاه قې دیاانٍ قون څـاه نا ووو او کاه ناى ق‬
‫اوًًێ اړیکې په ُاى ق ًادلى داوٍ هىډ کاوٍ؛ يى ‪٫‬که يه کاىم ڇاې پاه‬
‫قې ناډنى قون کاې قي ناىږ ًال کالاه ياىن هاو ق ‪٬٧‬لار لاه قې اوږقٍ‬
‫ؿىةه ناويښ ُى‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪99‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪٧‬یتر او ةىهذاى‬
‫ونىږ ویادهٍ نیهنًې په قې قواړو يانو‪٧‬یى اؿذاه قي‪ .‬ډېاهې نیهنًاې ق‬
‫ةل ‪٧‬یتر کىي او ق ځاى ًذایًه‪ .‬ونىږ په ټىلًه کې اوي ةیـاي قا ‪٫‬کاه‬
‫پيكا ُىې قې ڇې ق ةل په ‪٧‬یتر کاې ق ځااى ًاذایًه ‪٧‬اىاړي‪ .‬ةال کهاه‬
‫کړٍ ڇې قوې ادىناخ ځايىيه ون سرٍ لىړوي‪.‬‬

‫قا یى ډېه نً‪٬‬ي ‪٫‬که قې‪ ،‬يذاایع ياې هاو هاه وؿار ةىږياىيکي وي‪ .‬لاه‬
‫ؿكایه ة‪٨‬اوخ قې‪ ،‬له ٯايىيه دښېذه قٍ او ق ايٌايي کهانر ژوةلىل قي‪.‬‬
‫نااا ةیـااي ډېااهې نیهنًااې لیااكلې قي ڇااې یااى ق ةاال ‪٧‬یتاار کااىي؛ ػذ اا‬
‫ةىهذاى پٌې واياي‪ .‬قا کاان ویاادهٍ ق ه‪٨‬اى نیهنًاى پاه اړٍ کاىي ڇاې یاى‬
‫ډول ق ؿپلىۍ دان ون سرٍ لهي‪ .‬ځکه نیهنًې ‪٫‬که کىي ڇې په کاىن کاې‬
‫ةايك ده نا ةهیالێ نیاهنٌ ياه وي‪ .‬کاه لاږ هاو لاه یاىې نیهنًاې قا ؿ‪ٜ‬اه‬
‫اػٌاااي کااړي؛ يااى پااه ‪٧‬یتاار او ةىهذاااى يااې ق ػیشیاار کهىلااى کىښااښ‬
‫کىي‪.‬‬

‫ده ټىلى لىې ‪٣‬انل ق نیهنًى ةې‪٤‬لهې قٍ‪ .‬که ‪٣‬لاو واې‪ ،‬ياى قې نً‪٬‬اي‬
‫‪٫‬که قونهٍ وقٍ هو يه کىله‪ .‬ق ةل ايٌاى کهىلى ق ةې هًهٍ کٌاايى کاان‬
‫قې‪ .‬څىک ڇې ق ةل ةهیالیذىب ي‪٨‬ىاړي ؿپله هاو ياه ةهیاالی کېاږي او یاا‬
‫يې يىن ةهیالی يه ةىلي‪ .‬ونىږ ةهیا په طه‪٤‬ي هڅى کې قٍ‪ .‬کاه نیهنًاې‬
‫نى په قې ؿتهٍ ق ‪٣‬لو له نـاې پاىٍ شاا؛ ياى ةیاا قا ياانوا کاان ياه کاىي‪.‬‬
‫ونااىږ ق ةې‪٤‬لهااێ لااه انلااه نااىږ ق يااىنو پااه ػیشیاار کهىلااى کااې ق ؿپاال‬
‫ػیشیر ‪٧‬ښذلي کىل ‪٧‬ىاړو په قاًې ػال کې ڇې قا کان ق هًهوياى پاه‬
‫ویادىلى او ‪ٟ‬ه‪٫‬یذىيى په لىړولى ډېه ښه کېږي‪ .‬کله ڇاې یاى ايٌااى کهاال‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪111‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وقکړي‪ ،‬يى اول ؿى يې څىک ق ػیشیر کهىلى هڅاه ياه کاىي ةیاا کاه ياې‬
‫وکااړي هااو ق ه‪٨‬ااه هًااه ق ه‪٨‬ااه نقااام ًااادي‪ .‬ق قې ةااكةـذێ یااى ‪٣‬اناال‬
‫ةې‪٤‬لهااې قٍ او پااه ػللااانو کااې يااې هااو ق ‪٣‬لااو وقٍ نلااو نول لىةىلاااې‬
‫شا‪.‬‬

‫یىځاایي‬ ‫یى ةل ‪٣‬انل ګډژويك او ‪٫‬قه هو ةللاې ُى‪ .‬ونىږ ویاادهٍ ؿلا‬
‫ژويك کىي‪ .‬کله ڇې له قې سرٍ ‪٫‬قه هو نل هې شا؛ يى ةاې ‪٣‬اكالذیى داه‬
‫لان پهاييىي او ه‪٨‬اه ةیاا پاه ؿپال وان ق ‪٧‬یتار او ةىهذااى ًاتث کېاږي‪ .‬ق‬
‫کىن یى ‪٧‬ړې که ؿپل ناُىم یا نیهنًې ده یى ش ناوړي‪ ،‬ياى ةال ياې داه‬
‫ه‪٨‬ه قوٍ ڇًكٍ ياووي‪ .‬قا کان ق ه‪٨‬ىې دهنًځ ق ةاكګىنايي ًاتث کېاږي‬
‫او نیهنًې یى ق ةل ‪٧‬یتر او ةىهذاى ده هڅىي‪ .‬که وناىږ نیهنًاې ‪٣‬لاو‬
‫ولهي او په کانويى کې ويډٍ واؿلي يى يه ق ګاډ ژوياك اړدیاا پياكا کېاږي او‬
‫يه ةه نى په ټىلًه کې ‪٫‬قه قونهٍ ویاخ وؿر ژويك وکړي‪.‬‬

‫قنېااايو ‪٣‬انااال ق ښاااځى ةېکااااني هاااو قٍ‪ .‬وناااىږ وړې قي کاااه ځاااىايې‬
‫نیهنًې ق ونځي ډېه وؿر په ةېکاني او نظلٌاىيى دېاهوي‪ .‬ياه ن‪ٜ‬ال‪٤‬اه‬
‫کىلاې شا او يه ةله کان لهي؛ کله ڇې ووګان وؿر پيكا کړي يى ق ‪٧‬یتر‬
‫و ةىهذاااى ‪٫‬هٓاار پااه لاااي ون شااا‪ .‬ق نیهنًااى کااان دااه يااه وداال ق ډېااهو‬
‫ق ‪٧‬یتر او ةىهذاى لپانٍ هو ةٌذه اوان کړې او ‪٧‬یتر و‬ ‫ةكنه‪٧‬یى دهڅً‬
‫ةىهذاى ةیا ق ټىلًې ق ًذىيىو پاه ډېهولاى کاې ښاه ‪٧‬ىښاٌ نول لىةاىلی‬
‫قې‪٣ .‬هه ‪٫‬انوٮ نٖ وايي ڇې ؿالي لهٌ ق ُی‪ٜ‬اى کىن قې‪ .‬ونىږ لاه‬
‫نیهنًى سرٍ ةل هيڅ ‪٫‬که يه وي‪ ،‬یىاوي په کاىن کاې ق نقااةلې نیهنًاې‬
‫‪٣‬یتذىيه پيكا کىي او که يې ويه نىنې يى ةىهذاى پٌاې داړي‪ .‬قا ؿاالي‬
‫لهًىيه قي‪ُ .‬ی‪ٜ‬اى پکې ځاله طىړٍ وي‪ُ .‬ی‪ٜ‬اى ونىږ ه‪٨‬اه ػاٍ قې‬
‫ڇااې ق ةاال نقاااةلې دااه نااى هڅااىي‪ .‬ق ةاال پااه کهااې کااې يااې نااىږ دااه ق‬
‫ػیشیر لىړولى ‪٫‬که نا کړې‪ .‬ق ؿپل کىن په ‪٧‬ړو کې ق کهې او ‪٣‬یث پياكا‬
‫کىلااى کىښااښ پااه نا کااىي‪ .‬کااه نااىږ کاااني ‪٫‬هٓااذىيه نانًځذااه کااړو يااى‬
‫نیهنًې ةه نى ق ‪٧‬یتار او ةىهذااى لپاانٍ وؿار وياه ناىنې‪٧ .‬یتار ؿاى‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪111‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫وؿر‪ ،‬انام او ؿالي لهٌ ‪٧‬ىاړي‪ .‬کله ڇې نیاهنٌ وؿار وياه لاهي‪٫ ،‬کاه‬
‫يااې ق ةاال ق ‪٣‬یااث پااه ځاااې پااه کااان کااې وي او ًااذىنايه وي ق ‪٧‬یتاار و‬
‫ةىهذاااى لپااانٍ يااې لهًااي ًااذړیا اطاااوٍ ونيااه کااړي‪ ،‬يااى ةیااا ق قې کااان‬
‫نـًیىې هو ده یىٍ ػكٍ ونسرٍ کېږي‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪112‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫نهاط‪٥‬‬
‫‪)۱‬ٯهاى کهیو‬

‫‪)۲‬ةـاني‪ ،‬دمحم ةٌ اًها‪٣‬یل‪ٓ ،‬ؼیؽ التـااني‪ ،‬قان ‪ٛ‬اىٮ الًظااج‪ ،‬کاال‪:‬‬


‫‪۱۴۲۲‬هق‪.‬‬

‫‪)۳‬ٯِایهي‪ ،‬اةااى الؼٌااٌ نٌاالو ةاٌ الؼظاااض‪ٓ ،‬ااؼیؽ نٌاالو‪ ،‬قان اػیاااء‬
‫الذهاز ال‪٤‬هةي‪ ،‬ةیهوخ‪.‬‬

‫‪ً)۴‬ظٌذايي‪ ،‬اةىقاؤق ًلیهاى ةٌ الاُ‪٤‬ص‪ ًًٌ ،‬اةاي قاؤق‪ ،‬الهکذتاح‬


‫ال‪ ٤‬ریح‪ٓ ،‬یكا‪-‬ةیهوخ‪.‬‬

‫‪ )۵‬اةى ‪٣‬یس ‪ ،‬دمحم ةٌ ‪٣‬یٍ ةٌ ًىنج‪ ،‬الظان‪ ٥‬الکتیه ًاًٌ الذهنامي‪،‬‬


‫قان ال‪٨‬هب الاًلانې‪-‬ةیهوخ‪.‬‬

‫‪ )۶‬اةى ‪٣‬تك هللا‪ ،‬اػهك ةٌ دمحم ةٌ ػًتل‪ ،‬نًٌك اناام اػهاك ةاٌ ػًتال‪،‬‬
‫نىًٌح الهًالح‪.۲۱۱۱ -۱۴۲۱ ،‬‬

‫‪ ) ۷‬اةٌ ناطه‪ ،‬اةى ‪٣‬تك هللا دمحم ةٌ یىیك القىویًي‪ ًًٌ ،‬اةٌ ناطه‪ ،‬قان‬
‫اػیاء الکذث ال‪٤‬هةیح‪.‬‬

‫‪ )۸‬التااايي‪ ،‬دمحم يا اار الااكیٌ‪ ،‬انواء ال‪٨‬لیاال ‪٫‬ااي دـااهیع اػاقیااص نًااان‬
‫الٌتیل‪ ،‬الهکذث الاًلانې‪-‬ةیهوخ‪۱۴۱۵ ،‬ها ‪۱۹۸۵‬م‪.‬‬

‫‪ُ)۹‬ىکايي‪ ،‬دمحم ةٌ ‪٣‬لي ةٌ دمحم‪ ،‬يیال الاو‪ٛ‬اان‪ ،‬قان الؼاكیص‪ -‬ن ار‪،‬‬
‫‪۱۴۱۳‬ها ‪۱۹۹۳‬م‪.‬‬

‫‪ٌ٣ )۱۱‬ااقلايي‪ ،‬اػهااك ةااٌ ‪٣‬لااي ةااٌ ػظااه‪٫ ،‬ااذؽ التاااني شاارغ ٓااؼیؽ‬
‫التـاني‪ ،‬قان اله‪٤‬ه‪٫‬ح‪ -‬ةیهوخ‪۱۳۷۹ ،‬ها‪.‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪113‬‬ ‫پر ميرمنو د ټولنې جبر‬

‫‪)۱۱‬اةااٌ ػااىم‪ ،‬اةااى دمحم اػهااك ةااٌ ‪٣‬لااي ةااٌ ًاا‪٤‬یك‪ ،‬الهؼلاای ةالاسااان‪ ،‬قان‬
‫ال‪٬‬که‪-‬ةیهوخ‪.‬‬

‫‪ )۱۲‬اةٌ دیهیه‪ ،‬دقي الكیٌ اةى ال‪٤‬تاي اػهاك ةاٌ ‪٣‬تاك الؼلایو‪ ،‬ال‪٬‬ذااوې‬
‫الکتهې‪ ،‬قان الکذث ال‪٤‬لهیح‪۱۴۱۸ ،‬ها ‪۱۹۸۷‬م‪.‬‬

‫‪)۱۳‬کاًايي‪٣ ،‬لاء الكیٌ اةى ةکه ةٌ نٌ‪٤‬ىق ةٌ اػهك‪ ،‬التكائ‪ ٥‬الٔاًائ‪٥‬‬


‫‪٫‬ي دهدیث الصرائ‪ ،٥‬قان الکذث ال‪٤‬لهیح‪۱۴۱۶ ،‬ها ‪۱۹۸۶‬م‪.‬‬

‫‪)۱۴‬اةٌ اللهام‪ ،‬کهال الكیٌ دمحم ةٌ ‪٣‬تك الىاػك‪٫ ،‬ذؽ القكیه‪.‬‬

‫‪ )۱۵‬اةااى ال‪٤‬تاااي‪ ،‬اػهااك ةااٌ دمحم ةااٌ ‪٣‬لااي‪ ،‬الهٔااتاغ الهًیااه‪ ،‬الهکذتااح‬
‫ال‪٤‬لهیح‪-‬ةیهوخ‪.‬‬
Get More e-books from www.ketabton.com
Ketabton.com: The Digital Library

You might also like