MapInfo Egitim Kitabi

MapInfo Pro Eğitim Kitabı
I
Kullanıcı Görüşleri
Programın Türkçe desteği olması, ihtiyaca göre geliştirilebilmesi, kullanıcı dostu olması önemli
kolaylıklarıdır. Aynı zamanda Başarsoft ve çalışkan yetenekli ekibinin desteğinden söz etmezsem
büyük haksızlık olur. Her aşamada, günün herhangi bir saatinde telefonun ucunda, uzak masaüstü
bağlatısı ile her zaman yanımızdalar. Öğrencilerimle birlikte onların öğretime verdiği önceliği her
zaman hissediyoruz.
Prof. Dr. Semra Günay
Anadolu Üniversitesi Turizm Fakültesi Dekanı
Başarsoft ailesinin akademisyenlere verdiği takdiri hak eden desteğiyle sayesinde MapInfo
programını kullanmaya başladım. Diğer CBS programlarında var olan komut karmaşasını büyük bir
oranda ortadan kaldırmıştır.
Dr. Yüksek Mühendis Nihal Çevik
MTA
14 yıldır MapInfo programı kullanmaktayım. MapInfo’nun üzerine geliştirilen uygulamalarımızda

karşılaştığımız hata ve eksikliklerin giderilmesinde Başarsoft desteği ile kısa zamanda cevap
alabilmekteyiz.
Hüseyin Kırşan
Dicle Edaş CBS
Yöneticisi
MapInfo’nun kullanım kolaylığı ve bizlere sunduğu araçları, modülleri sayesinde her türlü çalışmamı
rahatlıkla yapabiliyorum. Çalışmalarımda herhangi bir sorun yaşadığım zaman teknik destek ve
eğitim uzmanı arkadaşlarımıza hemen ulaşabiliyor ve onların yardımları ile sorunlarımı hemen
çözebilmekteyim.
Jeolog/Veri Tabanı Yöneticisi Suzan Ulusoy
Stratex Madencilik
CBS çalışmalarım için Başarsoft ekibi bana ücretsiz MapInfo eğitim lisansı sağladı. Ayrıca her
ihtiyacım olduğunda uzman ekibi ile teknik destek sağlıyor. Bu süreçte CBS ile ilgili her işimi
MapInfo programı ile gerçekleştirme şansım oldu. Başarsoft ekibinin desteği ile programın standart
seçenekleri dışında yapmak istediğimiz işleri de gerçekleştirebildik.
Prof. Dr. Telat KOÇ

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Başarsoft, 500 bilgisayarlık bilgisayar laboratuvarımıza ücretsiz MapInfo yazılımı sağladı. Eğitime
sağladığı destek için teşekkür ediyorum.
Prof. Dr. İ.Öztuğ Bildirici
Selçuk Üniversitesi
Hem çalıştığım kurumda hem de akademik çalışmalarımda MapInfo’yu ve ürün ailesini kullanıyorum.
Kullanmış olduğum en kolay CBS yazılımlarından biri. Ayrıca her soruma cevap veren güçlü bir
destek ekibine sahip.
Maden Yüksek Mühendisi Nihat Çağıl Çınar
MİGEM
II MapInfo Pro Eğitim Kitabı

1.Baskı Haziran 2017- ANKARA
Copyright © Bu kitabın bu basımı için Türkiye’deki yayın hakları Başarsoft’a aittir. Her haklı
saklıdır. Hiçbir bölümü veya paragrafı kısmen veya özet halinde, fotokopi, faksimile ve başka
herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, dağıtılamaz. Normal ölçüyü aşan iktibaslar yapılamaz.
Normal ve kanuni iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur.
ISBN 978-605-67610-0-3
YAZARLAR
Büşra İNAN
Fatih SUCU
Kadriye TOY
Zeynep KEZER
Basım Yeri:
RENKFORM Matbaa Kağıt İnş. Ltd. Şti Tel: (0.312) 384 30 36
Turgut Özal Bulvarı No:53 İskitler/ANKARA www.renkform.com
All right reserved. MapInfo, MapInfo Professional, MapBasic and the MapInfo
logo are trademarks of MapInfo Corporation and/or its affiliates.

III
İçindekiler
GİRİŞ ................................................................................................................... 1
I. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Tanımı ................................................................... 1
II. CBS Ne İşe Yarar? ............................................................................................ 1
III. CBS in Temel Bileşenleri ve Görevleri ............................................................. 2
IV. CBS ve CAD Yazılımları Arasındaki Farklar ...................................................... 4
V. CBS Veri Tabanı ............................................................................................... 5
V.1. Vektör Veri Tabanı .................................................................................................. 5
V.2. Raster Veri Tabanı ................................................................................................... 6
V.3. Coğrafi Olmayan (Öznitelik) Veriler ........................................................................ 6
1. Verileri Görüntüleme................................................................................... 7
1.1. MapInfo Tablosu Hakkında Genel Bilgi ........................................................... 8
1.2. Verileri Görüntüleme ...................................................................................... 9
1.3. Verileri Görüntüleme: Harita Penceresi ....................................................... 10
1.3.1. Yeni Harita Penceresi Oluşturma ............................................................... 12
1.3.2. Verileri Görüntüleme: Verisayfası Penceresi ............................................. 13
1.4. Gezgin Penceresi ........................................................................................... 14
1.5. Pencere Düzeni ............................................................................................. 15
1.5.1. Pencere Sekmesi ....................................................................................... 15
1.5.2. Sabitlenebilir .............................................................................................. 16
1.5.3. Yüzen Pencere ............................................................................................ 17
1.6. Hızlı Açılış Ekranı ........................................................................................... 17
1.7. Klasör Tercihleri ............................................................................................ 18
2. Harita Penceresi .........................................................................................20
2.1. Durum Çubuğu Diyaloğu ............................................................................... 21
2.2. Görünüm Ayarları ........................................................................................ 22
2.2.1. Önceki Görünüm ........................................................................................ 22
2.2.2. Bir Katmanın Tümünü Görüntüleme .......................................................... 23
2.2.3. Yaklaş Açılır Butonu ................................................................................... 23
2.2.4. Yaklaş ve Uzaklaş Butonlarını Kullanma ..................................................... 23
IV MapInfo Pro Eğitim Kitabı

2.3. Harita Penceresi Seçeneklerini Ayarlama ..................................................... 26
2.4. Harita Penceresini Çoğaltma ........................................................................ 28
2.5. Seçim Rengini Değiştirme ............................................................................. 30
2.6. Kapama Alanı Oluşturma .............................................................................. 30
2.7. Proje Dosyası Olarak Kaydetmek .................................................................. 32
2.8. Uygulama Cevapları ...................................................................................... 33
3. Harita ve Katmanlar ...................................................................................35
3.1. Katmanlarla Çalışma ..................................................................................... 36
3.2. Katman Çizim (Z) Sıralaması.......................................................................... 37
3.3. Gezgin Penceresi ........................................................................................... 40
3.3.1. Haritalar Menüsü ....................................................................................... 40
3.3.2. Tablolar Menüsü ........................................................................................ 42
3.3.3. Araçlar Menüsü .......................................................................................... 42
3.3.4. Bağlantılar Menüsü .................................................................................... 42
3.4. Yeni Doküman Penceresi Grubu ................................................................... 42
3.5. Araç Penceresi Grubu ................................................................................... 43
3.6. Katman Kaldır................................................................................................ 45
3.7. Katman Ekle .................................................................................................. 46
3.8. Katmanın Görünümünü Değiştirme.............................................................. 47
3.9. Katman Görünüm Ayarları ............................................................................ 49
4. Seçim İşlemleri ve Bulma ............................................................................51
4.1. Seçim Araçları ............................................................................................... 52
4.1.1. Seç Butonu ................................................................................................. 53
4.1.2. Seçimi Kaldırma .......................................................................................... 55
4.1.3. Çember Seçim Butonu ............................................................................... 55
4.1.4. Dikdörtgen Seçim Butonu ......................................................................... 56
4.1.5. Çokgen Seçim Butonu ................................................................................ 57
4.1.6. Sınır Seçim Butonu .................................................................................... 57
4.1.7. Seçimi Ters Çevir Butonu ........................................................................... 58
4.1.8. İstatistik Butonu ......................................................................................... 59

V
4.2. Seçim Diyaloğu ile Seçim .............................................................................. 59
4.2.1. Sayısal Kolonlarda Sorgulama .................................................................... 60
4.2.2. Karakter Kolonlarda Sorgulama ................................................................. 61
4.3. Seçimleri ve Sorguları Saklama ..................................................................... 67
4.3.1. Sorgu Şablonu Saklama .............................................................................. 67
4.3.2. Sorgu Tablosu Oluşturma ve Hızlı Erişim Çubuğuna Ekleme ...................... 69
4.3.3. Sorguları Proje İçinde Saklamak ................................................................. 71
4.3.4. Farklı Kaydet İle Sorgu Saklama ................................................................. 72
4.4. Bulma / İşaretleme ....................................................................................... 74
4.4.1. İşaretle ....................................................................................................... 74
4.5. Uygulama Cevapları ...................................................................................... 80
5. Etiketleme..................................................................................................85
5.1. Etiket Nedir? ................................................................................................. 86
5.1.1. Otomatik Etiketleme .................................................................................. 86
5.1.2. Özel Etiketleme .......................................................................................... 87
5.2. Etiketler ve Stil Sekmesi Ayarları .................................................................. 88
5.2.1. Etiketler Sekmesi ........................................................................................ 89
5.2.2. Stil Sekmesi................................................................................................. 91
5.3. Katman Özelliklerine Göre Etiket Kuralları ................................................... 91
5.3.1. Alan Objelerinde Etiketleme ...................................................................... 91
5.3.2. Çizgi Objelerinde Etiketleme ...................................................................... 92
5.3.3. Nokta Objelerinde Etiketleme .................................................................... 94
5.4. Birden Fazla Kolondan Etiket Oluşturma ...................................................... 94
5.4.1. Yan Yana Etiketleme ................................................................................... 94
5.4.2. Alt Alta Etiketleme ..................................................................................... 96
5.5. Etiketleri Düzenleme..................................................................................... 97
5.5.1. Etiketleri Silme ........................................................................................... 98
5.5.2. Etiketleri Kaydetme .................................................................................... 98
5.6. Projeye Yazı Ekleme ...................................................................................... 99
5.7. Kozmetik Nesneleri Kaydetme .................................................................... 100
VI MapInfo Pro Eğitim Kitabı

5.8. Uygulama Cevapları .................................................................................... 101
6. İmaj (Raster) Koordinatlandırma ............................................................... 103
6.1. MapInfo ’da Pafta Koordinatlandırma ........................................................ 105
6.2. İmaj Stili Ayarlama ...................................................................................... 110
6.3. Bing Haritaları ............................................................................................ 111
7. Sayısallaştırma ve Nesne Araçları .............................................................. 112
7.1. Pafta Üzerinden Sayısallaştırma (Çizim) ..................................................... 113
7.2. Nesne Araçları ............................................................................................. 124
7.2.1. Hedef Belirle ............................................................................................. 125
7.2.2. Hedefi İptal Et ........................................................................................... 125
7.2.3. Sil .............................................................................................................. 125
7.2.4. Birleştir ..................................................................................................... 127
7.2.5. Böl............................................................................................................. 129
7.2.6. Nesnelere Ayır .......................................................................................... 130
7.2.7. Tampon Bölge .......................................................................................... 130
7.2.8. Nodlar ....................................................................................................... 131
7.2.9. Düzelt/Temizle ......................................................................................... 132
7.2.10. Değiştir ..................................................................................................... 134
7.2.11. Kırıklı Çizgiye Dönüştür............................................................................. 134
7.2.12. Kapama Alanı............................................................................................ 135
7.2.13. Harita Objelerini Temizle.......................................................................... 135
7.2.14. Alan .......................................................................................................... 135
8. İleri Seviye Sayısallaştırma ........................................................................ 139
9. Tablo Yapısı .............................................................................................. 164
9.1. Tablo İşlemleri............................................................................................. 165
9. 1. 1. Tablo Yapısını Değiştirme ......................................................................... 165
9.1.2. Tablo Sıkıştır ............................................................................................. 167
9.1.3. Tablo Sil .................................................................................................... 168
9.1.4. Tablonun Adını Değiştirme ....................................................................... 169

VII
9.2. Kolon Güncelleme ....................................................................................... 169
9.2.1. Kolondaki Bilgileri Güncelleme................................................................. 169
9.2.2. Seçili Objelerin Bilgilerini Güncelleme ..................................................... 171
9.3. Tabloya Sıra Numarası Ekleme ................................................................... 173
9.4. Bilgileri Tek Bir Kolonda Birleştirme ........................................................... 173
9.5. Farklı Tablolardaki Bilgileri Kullanarak Kolon Güncelleme ......................... 176
9.6. Coğrafi Özellikleri Kullanarak Kolonu Değiştirme ....................................... 177
9.7. Uzunluk ve Alan Hesabı .............................................................................. 181
9.8. Koordinat Değerlerini Kolona Yazdırma...................................................... 184
9.9. Tabloya Yeni Kayıtlar Ekleme ...................................................................... 187
10. MapInfo’ da Farklı Veri Formatları ............................................................ 191
10.1. MapInfo Farklı Formatları Anlama .............................................................. 192
10.2. Farklı Formatları MapInfo’da Açma ............................................................ 192
10.2.1. dBASE DBF (*.dbf) Dosyası Açma ............................................................. 193
10.2.2. Microsoft Access (*.mdb) Veri Tabanını Açma ........................................ 194
10.2.3. Tabloların Düzenlenebilir Versiyonlarının Oluşturulması ........................ 197
10.2.4. Microsoft Excel Verisayfalarını Açma ....................................................... 198
10.2.5. Delimited ASCII Yazı Dosyalarını Açma..................................................... 201
10.3. Farklı Veri Formatlarını Tab Formatına Dönüştürme .................................. 203
10.3.1. Format Dönüştürücü Aracı (Universal Translator) ................................... 203
10.3.2. Evrensel Veri Aç ........................................................................................ 209
10.3.3. Import (Dışarıdan Veri Al )........................................................................ 212
10.4. Tab Formatını Farklı Formatlara Dönüştürme ............................................ 212
10.4.1. Format Dönüştürücü Aracı (Universal Translator) ................................... 212
10.4.2. Dışa Aktar ................................................................................................. 215
10.4.3. TAB Dosyalarının Google Earth’e Gönderilmesi ....................................... 216
10.4.4. Harita Penceresini Resim Olarak Kaydetmek ........................................... 220
11. SQL Sorgulama İşlemleri ........................................................................... 228
VIII MapInfo Pro Eğitim Kitabı

11.1. SQL Seçim Diyaloğu..................................................................................... 229
11.2. Coğrafi Fonksiyonların Kullanımı ................................................................ 231
11.3. SQL Sorgularını Saklama ............................................................................. 234
11.4. Birden Çok Tablodan Sorgulama Yapma..................................................... 234
11.4.1. Contains, Intersects ve Within Operatörlerinin Kullanımı ....................... 234
11.4.2. Coğrafi İlişki Kullanılarak Tablodan Sorgulama ........................................ 241
11.4.3. Ortak Kolon ile İlişki Kurularak Tablodan Sorgulama ............................... 243
11.4.4. Alt Seçimler .............................................................................................. 245
12. Çıktı Penceresi .......................................................................................... 247
12.1. Yeni Çıktı Penceresi ..................................................................................... 248
12.1.1. Çıktıya Harita Ekleme ............................................................................... 250
12.1.2. Haritayı Ölçeklendirme ve Haritaya Ölçek Çubuğu Ekleme ..................... 253
12.1.3. Haritaya Kuzey Oku Ekleme ..................................................................... 257
12.1.4. Çıktıya Başlık / Yazı Nesnesi Ekleme ......................................................... 258
12.1.5. Çıktıya Açıklama /Lejant Ekleme .............................................................. 259
12.1.6. Çıktıya Verisayfası Ekleme ........................................................................ 263
12.1.7. Çıktıya Nesne Ekleme ............................................................................... 265
12.1.8. Çıktıya Resim Ekleme ............................................................................... 266
12.1.9. Katmanlı PDF ............................................................................................ 267
13. Koordinattan Nokta Oluşturma ................................................................. 270
13.1. Enlem ve Boylam Koordinatlarını Anlama .................................................. 271
13.2. Koordinattan Nokta Oluşturma .................................................................. 272
13.3. UTM Koordinat Sisteminde Nokta Oluşturma ............................................ 276
13.4. Tablonun Haritasını Yok Etme..................................................................... 279
13.5. Derece Dönüştürücü ................................................................................... 281
13.6. Koordinat Bilgileri Yazdırıcı ......................................................................... 284
14. Coğrafi Kodlama/Adresten Nokta Oluşturma ............................................ 289
14.1. Sözel Adres Verilerini Kullanarak Haritalandırma ....................................... 290
14.2. Haritalandırılamamış Kayıtları Seçme ......................................................... 293

IX
14.3. Sorarak Coğrafi Kodlama ............................................................................ 293
14.4. Kayıtları Tablodan Seçerek El İle Coğrafi Kodlama ..................................... 294
15. Tematik Harita Oluşturma ........................................................................ 296
15.1. Tematik Haritaları Anlama .......................................................................... 297
15.2. Aralık Tanımlı Tematik Harita Oluşturma ................................................... 298
15.3. Tematik Haritayı Düzenleme ...................................................................... 301
15.3.1. Lejant Düzenleme..................................................................................... 305
15.4. Tematik Şablonların Kullanımı .................................................................... 307
15.5. Tematik Haritaları Saklamak/Kaydetme ..................................................... 310
15.5.1. Tematiği Proje Olarak Saklama ................................................................ 310
15.5.2. Tematiği Tablo ile Eşleştirme ................................................................... 310
15.6. Bireysel Tematik Harita Oluşturma ............................................................. 311
15.7. Tematik için Başka Tablodan Veri Kullanma ............................................... 313
15.7.1. Tematik için Başka Tablodan Veri Kullanma: Kolon Eşleştirme................ 313
15.7.2. Tematik için Başka Tablodan Veri Kullanma: Coğrafi Bağlantılar ............. 318
16. İleri Seviye Tematik Haritalama ................................................................ 322
16.1. Çift Değişkenli Tematik Haritaların Oluşturulması ...................................... 323
16.2. Çubuk/Bar Grafiği Tematik Oluşturma ....................................................... 326
16.3. Pasta Grafiği Tematik Oluşturma ................................................................ 330
16.4. Nokta Yoğunluğu Tematik Oluşturma......................................................... 331
16.5. Grid Tematik Haritaların Oluşturulması ...................................................... 332
16.5.1. Yoğunluk Grid Haritalarının Oluşturulması .............................................. 333
16.5.2. Yükseklik Grid Haritalarının Oluşturulması .............................................. 335
16.6. Grid Haritasından 3 Boyutlu Haritalar Oluşturma ...................................... 338
16.7. Noktasal Obje İçeren Dosyalardan Grid Haritaları Oluşturma .................... 340
16.8. Prizmatik Haritaların Oluşturulması............................................................ 341
16.9. Harita ve Nitelik Düzeltme .......................................................................... 343
17. Sınıflandırma/ Bölümleme ........................................................................ 345
17.1. Sınıflandırma Nedir? ................................................................................... 346
X MapInfo Pro Eğitim Kitabı

17.2. Sınıflandırma İşlemi .................................................................................... 346
17.3. Seçim Diyaloğu ile Seçim Yaparak Sınıflandırma ........................................ 351
17.4. Sınıflama İşlemini Kaydetme ve Bitirme ..................................................... 356
18. Tampon Bölge Oluşturma ......................................................................... 358
18.1. Tablodan Tampon Oluştur .......................................................................... 359
18.2. Sınır Seçimi Butonunu Kullanma ................................................................. 363
18.3. Tampon Bölge Sorgusunu Kaydetme .......................................................... 365
18.4. Nesnelere Tampon Bölge Oluşturma.......................................................... 366
18.5. Alan Nesnesi Etrafında Tampon Bölge Oluşturma...................................... 366
19. MapBasic Penceresi Kullanımı................................................................... 372
19.1. MapBasic Penceresi .................................................................................... 373
19.2. Sorgulama ................................................................................................... 374
19.3. Obje işlemleri .............................................................................................. 377
19.3.1. ObjectGeography Fonksiyonu .................................................................. 379
19.4. Çizgi Oluşturma ........................................................................................... 381
19.5. Pencere Bulma Fonksiyonu......................................................................... 383
19.6. MapBasic’ de Oluşturulmuş Bir Aracın Çalıştırılması .................................. 383
20. Araçlar ..................................................................................................... 386
21. WMS ve WFS ............................................................................................ 392
22.1. Web Harita Hizmetleri (WMS – Web Map Service) .................................... 393
22.2. WMS Özellikleri........................................................................................... 395
22.3. Web Coğrafi Obje Servisi (WFS– Web Feature Service ) ............................ 395
22.4. WFS Özellikleri ............................................................................................ 397
22. Çok Kullanıcılı Mekansal Veri Kullanımı ..................................................... 399
22.1. MapInfo Easyloader ile Dosyaların Oracle Yüklenmesi .............................. 399
22.1.1. Sunucu İşlemleri ....................................................................................... 404
22.1.2. Trigger ve Sequence Oluşturma ............................................................... 404
22.2. Oracle Projesi .............................................................................................. 405

XI
22.2.1. Oracle Çalışma Alanı Oluştur .................................................................... 408
22.2.2. Oracle Çalışma Alanı Sil ........................................................................... 415
22.2.3. Oracle Tablosunu Birleştir ....................................................................... 415
22.2.4. Oracle Tablosunu Yenile .......................................................................... 416
22.2.5. Oracle Versiyonlamayı Devre Dışı Bırak .................................................. 417
23. Seçenekler ............................................................................................... 418
23.1. Sistem ......................................................................................................... 419
23.1.1. Sistem Ayarları ......................................................................................... 419
23.1.2. Stiller ........................................................................................................ 420
23.1.3. Başlangıç ................................................................................................... 421
23.1.4. Özel Renkler ............................................................................................. 421
23.1.5. Dizinler ..................................................................................................... 422
23.1.6. Adres Eşleştirme ....................................................................................... 423
23.1.7. Web Servisleri .......................................................................................... 423
23.1.8. İmaj Görüntüleme .................................................................................... 424
23.1.9. Performans ............................................................................................... 424
23.1.10. Bildirimler ................................................................................................. 425
23.1.11. Uygulama Tercihleri ................................................................................. 425
23.1.12. Proje Dosyası ............................................................................................ 426
23.2. Pencere ....................................................................................................... 426
23.2.1. Harita Penceresi ....................................................................................... 426
23.2.2. Verisayfası Penceresi ................................................................................ 429
23.2.3. Gezgin ....................................................................................................... 429
23.2.4. Lejant Penceresi ....................................................................................... 429
23.2.5. Katman Kontrolü ...................................................................................... 430
23.2.6. MapBasic .................................................................................................. 430
23.2.7. Görev Yöneticisi........................................................................................ 430
23.2.8. Pencere Listesi .......................................................................................... 431
23.3. Cihazlar ....................................................................................................... 431
23.3.1. Yazıcı ......................................................................................................... 431
XII MapInfo Pro Eğitim Kitabı

23.3.2. Çıktı Ayarları ............................................................................................. 431
23.4. MapInfo Pro Raster ..................................................................................... 432
23.4.1. Tercihler ................................................................................................... 432
23.5. MapCAD ...................................................................................................... 432
23.5.1. Seçenekler ................................................................................................ 432
24. Sıkça Sorulan Sorular ................................................................................ 433
25. MapInfo Pro Kurulumu ve Lisans İşlemleri................................................. 442
25.1. MapInfo Pro’nun Kurulumu ........................................................................ 442
25.2. Lisans İşlemleri ............................................................................................ 443
25.2.1. Node-Locked License................................................................................ 443
25.2.2. Seat License .............................................................................................. 454
25.2.3. Concurrent (Eş Zamanlı) License .............................................................. 454
26. SQL Fonksiyonları ve Örnekleri ................................................................. 455
27. Harita Projeksiyonları ve MapInfo Pro....................................................... 467
27.1. Harita Projeksiyonları.................................................................................. 467
27.1.1. Projeksiyonların Sınıflandırılması ............................................................. 467
27.2. Datum Kavramı ........................................................................................... 468
27.2.1. WGS84 (World Geodetic System 1984–Dünya Jeodezik Sistemi 1984) ... 469
27.2.2. ED50 (Eurpean Datum 1950 – Avrupa Datumu 1950) ............................. 469
27.2.3. ITRF - GRS80 (Jeodezik Referans Sistemi 1980) ............................................. 470
27.3. UTM / GK (Gauss-Krüger) Projeksiyonları................................................... 470

XIII
GİRİŞ
I. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Tanımı
Coğrafi Bilgi Sistemlerini kısa adıyla CBS’yi, yeryüzüne ait bilgileri belirli bir
amaca yönelik olarak toplama, bilgisayar ortamında depolama, güncelleştirme, kontrol
etme, analiz etme ve görüntüleme gibi işlemlere olanak sağlayan bir bilgisayar sitemi
olarak tanımlamak mümkündür. Yeryüzüne ait bilgiler genellikle coğrafi koordinatları
referans aldıklarından CBS, harita sitemi olarak da algılanmaktadır. Başka bir değişle,
Konumsal Bilgi Sistemleri içerisinde yer alan bilgiler, yalnızca konumsal olarak ifade
edilen bilgileri içermeyip, bu konumsal bilgileri veya sembolojileri açıklayan öznitelik
bilgiler de CBS olarak tanımlanır.
Veri tabanı yönetim sistemlerinin bilgi
paylaşımındaki önemi, harita destekli uygulamalarla
daha fazla ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle temel
altlığı çeşitli ölçeklerde harita olan CBS, harita destekli
uygulamalardan mümkün olan en iyi şekilde
yararlanmayı ve analiz etmeyi sağlamaktadır. Harita
üzerindeki bilgiler grafiksel olarak ifade
edilebildiğinden konuma dayalı grafik ve grafik
olmayan nitelikleri açıklayan bilgilerin bir bütün içinde
aynı sistemde toplanıp analiz edilmesi gereği CBS’nin
ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bilgilerin tek bir
sistem içerisinde toplanıp, depolanması,
modellenerek analiz edilmesi, eldeki bilgilere hızlı ve
güvenli bir ulaşımı sağlayacağından sistemin etkinliği
ve güvenilirliği daha fazla olacaktır.
II. CBS Ne İşe Yarar?

CBS, coğrafi yapıya sahip olan problemleri çözmeyi amaç edinmekte ve aşağıdaki
basit soruların yanında daha kompleks yapıdaki sorulara da çözüm arayabilmektedir:
 Herhangi bir kararı aldığımda hangi alanlar etkilenmektedir?
 X bölgesinde veya noktasında ne var?
 Belli güzergahı olan nehir taştığında hangi alanları içine almaktadır?
 Yeni yapılacak okullar, belirli yürüme mesafelerine göre nerelere yapılmalıdır?
 Herhangi bir yatırım için en uygun yer neresidir?
 Benim verilerim ne gibi bir dağılım göstermekte?
 İstanbul – Ankara otoyoluna bağlı tali yollar nelerdir?
 Ne tür alanlar İzmir – Ankara otoyolunu kesmektedir?

1
 İzmir bölgesinde A nesnesinden kaç tane vardır?
 Yağmur yağdığında hangi alanlar, hangi derecede erozyon riskini taşımaktadır?
 Yerleşime veya tarıma en elverişli alanlar nerelerdir?
 Deprem riski taşıyan bölgeler nerelerdir? Olası bir depremde tehlike altında
olacak binalar, bunların yıkılma olasılıkları ve tehlike altında olan kişiler
kimlerdir?
Bilgilerin sayısal olarak artışıyla bunları kontrol etmek ve yorumlamak da doğal
olarak zorlaşmaktadır. Buradan hareketle CBS nokta, çizgi ve alan konseptine
dayandığından, kuruluşların coğrafi tabana dayanan bilgilerinde karar vermelerine
yardımcı olmayı hedeflemektedir. Yani CBS hem güçlü bir veri tabanı yönetimi, hem
yüksek kaliteli çizim ve coğrafi analiz yeteneği hem de karar destek mekanizması
özelliklerinin tümünü içinde barındırmaktadır. Buda CBS’yi diğer tüm sistemlerden bir
adım öne taşır.
 Farklı alanlarda değişik amaçlar için kullanılmakla birlikte genelde CBS
aşağıdaki üç amaca ulaşmayı hedeflemektedir:
 Harita ve coğrafi bilgileri kullanarak üretkenliği arttırmak,
 Coğrafi veri tabanında yönetimi geliştirmek,
 Karar vermeyi destekleyen coğrafi verileri kullanacak daha iyi strateji yolları
ortaya koymak.
 Genel olarak günümüzde bütün CBS sistemlerinin yapılarında bulundurduğu
karakteristikler aşağıdaki gibi özetlenebilir:
 Konumla ilgili olan veya olmayan verilerle ilgilenir.
 Geniş veri tabanı kullanır.
 Özel CBS fonksiyonları vardır: Seçme, transfer, sorgulama, analiz ve sunma.
 Modelleme ve analitik kabiliyetleri bulunmaktadır.
 Her türlü kararları destekleme potansiyeli vardır.
 Farklı isteklere göre değişen özelliklere sahip kaliteli çıktı verme imkanına
sahiptir.
III. CBS in Temel Bileşenleri ve Görevleri

CBS genel anlamda bir sistem olarak dört ana unsuru içermektedir, bu unsurlar
CBS’nin bileşenleri olarak da ifade edilmektedir.
 Donanım ve yazılım araçları,
 Coğrafi veriler,
 Personel ve
 Belirlenmiş bir problem için amaç (hedef).
2 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

Bu dört unsur birbiriyle sıkı ilişki halindedir ve her biri CBS’nin başarısı için eşit
oranda önemlidir. Tanımlamalarda belirtildiği üzere CBS’nin bir çok unsuru ve bu
unsurların özel amaçları vardır. Sonuçta CBS’nin üç temel görevi olduğu ifade edilebilir.
1. Yeterince fazla sayıda verilerin saklanması, yönetilmesi ve entegre edilmeleri.
Konumsal olan ve olmayan veriler, sonraki konularda detaylarıyla açıklanacağı
gibi değişik şekillerde birbirleriyle ilişkilendirip analiz edilebilme imkanına
sahip olmaktadır.
2. CBS’nin ikinci amacı coğrafi tabanlı verileri analiz etmektir. Veri setleri için
istatistik hesaplamalar yapılabileceği gibi, herhangi bir yerden başka bir yere
en kısa ve en uygun bir şekilde gitmek için iki nokta (bölge) arasındaki uzunluğu
hesaplanabilmesi mümkün olmaktadır. Bütün bunların yanında çeşitli
mantıksal ve matematiksel modeller kullanılarak coğrafi analizler
yapılabilmektedir.
3. CBS’nin üçüncü önemli amacı oldukça fazla sayıda ve çeşitte olan verilerin
kullanıcılara en uygun şekilde bilgi verebilmesi için organize edilip
yönetilmesini sağlamaktadır. Doğal olarak CBS çok fonksiyonlu ve kaliteli
haritalar üretmek zorundadır ve buna göre tasarlanmıştır.

3
IV. CBS ve CAD Yazılımları Arasındaki Farklar
CBS sistemlerine temel teşkil eden bilgisayar destekli çizim ve tasarım
(CAD/CAM – Computer Aided Design/Computer Aided Manufaturing) sistemi genelde
endüstriyel ağırlıklı uygulamalar üzerine yoğunlaştığından, arazi üzerine yapılacak
analizler konusunda yetersiz kalmaktadır. Sürekli olarak tartışılan CAD/CAM ile CBS
arasındaki farklılıklar veya özellikler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
1. CAD/CAM sistemleri genellikle endüstriyel çizim ve tasarım amacıyla
oluşturulmuştur. Günümüzde bu yazılımlar çizim masalarının yerini almıştır.
Yeni gelişmeler, sayısal harita yapımı için gerekli olan birçok fonksiyonları
CAD/CAM yazılımları içerisinde bulmaya olanak sağlamıştır.
2. CBS önemli bir şekilde veri tabanı yönetim sistemine sahiptir.
3. CAD otomatik harita işlemlerini yürütebilecek bir düzeye gelmiştir, fakat CBS
bu işi daha mükemmel bir şekilde yapabilmektedir. Mimari mühendislik
tasarımlarından farklı olarak, haritacılık için koordinat dönüşümü, harita ölçeği
dönüşümü, çizgi izleme ve diğer geometrik işlemler önemlidir.
4. CBS ile CAD sistemleri arasında uygulama alanları açısından da farklılıklar
vardır.

CAD Sistemlerinin Genel Uygulama Alanları:
 İnşaat Mühendisliği
 İnşaat, yapı, çizim
 Mimarlık ve Peyzaj Mimarlığı
CBS’nin Genel Uygulama Alanlar ise:
 Trafik ve ulaşım planlaması ve işletilmesi
 Tarım planlaması
 Çevre ve doğal kaynakların yönetimi
 Eğlence yerlerinin planlanması
 Yer bulma – yer tahsis etme kararları
 Arazi planlaması
 Pazarlama
 Eğitim, hastane, polis, itfaiye gibi servis hizmetlerinin planlanması ve
geliştirilmesi
V. CBS Veri Tabanı

Coğrafi veriler, belirli bir konum ile ilişkilendirilen veriler olarak tanımlanabilir.
ÇS’de önemli olan nokta verilerin devamlı olarak bir konum ile mutlaka ilişkilendirilmek
zorunda olmasıdır. Bu süreç coğrafi kodlama (geocoding) olarak adlandırılmaktadır.
Kurulacak olan her veri tabanında, her bir veri dizini mutlaka coğrafi konumu gösteren
bir element içermelidir. Bu element genellikle harita olmakla birlikte, posta kodları ve
adresler de bu görevi görmektedir. İşte veri içerisinde coğrafi yeri veya konumu
tanımlayan bu elemente coğrafi kod (geocode) adı verilmektedir.
V.1. Vektör Veri Tabanı

Vektör veri tabanı; nokta, çizgi ve poligon özelliklerindeki nesneleri belli bir
koordinat sistemine göre bilgisayar ortamında tutan ve her bir nesneye ait öznitelik
bilgilerinin de tutulabildiği veri tabanıdır. Bu verilerin mantığı, noktalar prensibine
dayanmaktadır. Üç tip vektör verisi vardır:
 Nokta veriler. Elektrik direklerinin bulundukları yerler, şehirde bulunan
bankalar, okullar gibi tek bir olguyu belirten veriler coğrafya üzerinde bir nokta
ile ifade edilebilmektedir.
 Çizgi veriler. Elektrik hatları, telefon hatları, yollar, su ve kanalizasyon
şebekeleri, nehirler gibi birçok noktanın birleşmesi ile oluşan verilerdir.
 Poligon veya alan veriler. Her bir elektrik santralinin kapsadığı veya dağıtımını
yaptığı bölgeler, göller, ormanlar gibi noktaların tekrar birleşmesi ile ifade
edilen belirli ve bir noktadan başlayıp tekrara aynı noktada son bulan poligon
şeklindeki verilerdir.

5
V.2. Raster Veri Tabanı
Görüntülerin ufak olarak algılanması ve küçük parçalara ayrılıp Grid denen
ızgaralar şeklinde hücreler oluşturularak saklanmasını öngören raster veri tabanı,
CBS’nin ikinci veri sistemini oluşturmaktadır. Bu veri yapısında her bir hücre bölgenin
öznitelik bilgilerinin o hücreye düşen değerini göstermekte olup sadece bir değer
alabilmektedir. Raster verilerin kalitesi yani çözünürlüğü, hücrelerinin boyutlarıyla
ilişkilidir.
V.3. Coğrafi Olmayan (Öznitelik) Veriler

Öznitelik bilgiler, herhangi bir nesnenin özelliklerini ortaya koyan bilgilerdir.
CBS’de harita üzerinde yer alan verilerin özellikleri ile ilgili detayları ihtiva eden
bilgilerdir. Özellikleri belirten açıklayıcı bilgiler, ilişkili olduğu nesnenin konumunu
belirten coğrafi bir referansa sahip olması gerekir. Veri tabanlarında nesneleri grafik
olmayan nesneler ile ilişkilendirecek coğrafi koordinatlar haricinde posta kodu, adres,
şehir kodu gibi referanslar kullanılarak bilgilerin bulunduğu veri tabanında
ilişkilendirmeler yapılır. Böylelikle açıklanan bilginin konumdaki nesneye ait olduğu
belirlenebilir.
KAYNAK:
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ
Harita Tabanlı Bilgi Yönetimi
Prof. Dr. Vahap TECİM

1. Verileri Görüntüleme
Dersin Amacı
Bu derste MapInfo tablolarının ne oldukları, nasıl açılacakları ve nasıl
kullanıldıkları anlatılacaktır. MapInfo tabloları değişik formatlarda veriler
içerdiklerinden verileri görüntülemenin değişik yöntemleri de öğretilecektir. Verileri
liste halinde ve harita üzerinde mekansal olarak görüntülemenin yolları anlatılacaktır.
Bazen sadece verilerin belirli parçalarını görmeye ihtiyaç olacaktır. Bu durumda seçim
oluşturmayı ve seçimin veri sayfası ile haritasının görüntülenmesi anlatılacaktır. Aynı
zamanda verilere ulaşmanın kısa yollarından da bahsedilecektir.
Kapsanan Özellikler ve Konular
 MapInfo Tablosu Hakkında Genel Bilgi

 Harita Penceresi Kullanımı
 Verisayfası Penceresi Kullanımı
 Kayıt Seçimi
 Hızlı Başlangıç Diyaloğu Kullanımı
Pratik Kullanım
MapInfo ‘da bir verinin açılması ile oluşan dosyalara tablo denilmektedir. Bir
MapInfo tablosu satır ve sütunlardan oluşan tablosal veridir. MapInfo içerisinde bu
tablosal verilerin gösterildiği pencereye verisayfası denilmektedir. Tablo aynı zamanda
bu verisayfası ile ilişkili coğrafi bilgileri de içerebilmektedir. Coğrafi objelerin
gösterildiği pencereye ise harita denilmektedir. Böylece bir tablonun hem verisayfası
hem de harita penceresi ayrı ayrı görüntülenebilir.
Bazen verilerin sadece belirli bir kısmı görüntülenmek istenebilir. Bu durum
tabloda çok fazla kayıt olduğunda veya analizlerin verinin sadece belirli bir kısmı için
yapılacağı durumlarda gerekli olabilir. Bunun için de seçim yapılmalıdır. Seçilen veriler,
tablonun geri kalanından bağımsız bir şekilde hem coğrafi olarak harita penceresinde
hem de sözel bilgileri verisayfasında gösterilebilir.

7
1.1. MapInfo Tablosu Hakkında Genel Bilgi
Veri dosyası MapInfo ‘da açıldığında, MapInfo bir tablo oluşturur. Oluşan bu
tablonun 4 uzantısı vardır. Bu 4 uzantı verisayfası ve haritayı temsil eder. Bunlar;
*.tab: MapInfo *.tab formatını açar. Bu dosya uzantısı tablonun yapısını
tanımlar. Veriyi içeren dosyanın formatını açıklayan küçük bir yazı dosyasıdır. Bu uzantı
diğer uzantıların çalışmasını sağlar.
*.dat: Bu dosya uzantısı veritabanındaki bilgileri içerir.
*.map: Bu dosya uzantısı harita objelerini tanımlar.
*.id: Bu dosya uzantısı veri ile harita objeleri arasında bağlantı kuran, karşılıklı
bir referans dosyasıdır.
*.ind: Bu dosya uzantısı indeksleri içerir. İndeksleme yapmadan bu uzantı
oluşmaz.
Not: MapInfo, bul komutu kullanılacağı zaman kolon seçildiğinde o kolona
otomatik indeksleme yapmaktadır.
Not: Ayrıca çalışma esnasında *.tma,*.tda, *.tin, *.lma, *.lda geçici uzantıları
oluşmaktadır.
Unutmayınız: Microsoft Excel (*.xlsx, *.xls), Delimited ASCII (*.txt), Comma
delimited CSV(*.csv) uzantıları MapInfo ‘da açıldığında *.dat uzantısı oluşmaz. Tab
dosyası verileri bu uzantılardan okur. Ancak bu dosyalar açılırken MapInfo ‘da
düzenlemek için kopyasını oluştur onay kutucuğu işaretlenirse *.dat uzantısı oluşur.
Örneğin; MapInfo ‘da bir excel tablosunu açarken MapInfo ’da düzenlemek için
kopyasını oluştur onay kutucuğu işaretlenmezse MapInfo bilgileri doğrudan excelden
okur ve bu yüzden üzerinde değişiklik yapmaya izin vermez. Eğer işaretlenirse MapInfo
tabloyu bir nevi farklı kaydeder ve excel dosyası ile bağı koparır. Böylece tabloda
istenilen değişiklik yapılabilir.
Haritası Varsa
Tanım Harita Veri-Harita
Dosya Dosyası Veri Dosyası Dosyası İlişkisi İndeks
MapInfo Orijinal *.tab *.dat *.map *.id *.ind
Microsoft Excel *.tab *.xls, *.xlsx *.map *.id *.ind
ESRİ Shapefiles *.tab *.shp *.map *.id *.ind
Microsoft Access
Veritabanı *.tab *.mdb, *.accdb *.map *.aid *.ind
Ayrılmış ASCII *.tab *.txt *.map *.id *.ind
dBASE *.tab *.dbf *.map *.id *.ind
Virgülle Ayrılmış
CSV *.tab *.csv *.map *.id *.ind
*.png, *.jpg,
Raster Görüntü *.tab *.bmp, *.img… *.map - -

1.2. Verileri Görüntüleme
Öncelikle MapInfo’yu açınız. Uygulamalara başlamadan önce MapInfo

eğitim dataları setinden MIData klasörünü bilgisayarınıza kopyalayınız. Eğer data seti
elinizde yoksa www. basarsoft. com. tr adresinde bulunan Destek > İndirme Merkezi >
MapInfo Pro Eğitim Datası’nı indiriniz. Iller tablosunu MapInfo ‘da açmak için:
 GENEL sekmesinde bulunan Aç komutunun altındaki oka tıklatınız. Açılır
listeden Tablo’yu seçiniz.
Böylelikle tablo açma penceresine ulaşılacaktır. MiData klasörünü

kopyaladığınız konuma giderek Bolum_1 klasörünü seçiniz.

9
 Dosya türü: Buradaki seçim, MapInfo da hangi dosya türünü açmak istediğinize
göre değişir. Bu uygulama için MapInfo tablosu açılmak istendiğinden burada
MapInfo (*.tab)’ı seçili durumdadır. Farklı bir format açılmak istendiğinde
buradan değiştirilir.
 Açılış Şekli: Bu açılır listeden tablonun hangi penceresinin görüntülenmek
istendiği seçilmelidir.
o Otomatik: MapInfo, en uygun görüntülenme şeklini kendisi seçer. Eğer veri
haritalanabilir ise yani veri ile ilişkilendirilmiş harita objeleri varsa MapInfo
tabloyu yeni bir harita penceresinde açacaktır. MapInfo’ da açık bir harita
penceresi mevcutsa ve bu pencerenin üzerine yeni bir harita açılması
uygunsa haritayı pencerenin üzerine katman olarak ekler, değilse yeni bir
harita penceresinde açar. Eğer veri haritalanabilir değilse, MapInfo tabloyu
verisayfası penceresinde açacaktır.
o Verisayfası: MapInfo tabloyu verisayfası penceresinde açacaktır.
o Mevcut Haritada: Tablonun grafik objeleri mevcutsa MapInfo tabloyu
mevcut harita penceresine katman olarak ekleyecektir.
o Yeni Haritada Aç: MapInfo tabloyu grafik objeleri varsa yeni bir harita
penceresinde açacaktır.
o Penceresiz Aç: MapInfo tabloyu açacaktır fakat veri herhangi bir pencerede
görüntülenmeyecektir.
Unutmayınız: Bu seçenekler ile açılan pencerelerin nasıl görüntüleneceği
seçilir. Hangi seçenek seçilirse seçilsin tablonun hem verisayfası hem de grafik objeleri
(haritası) açılacaktır. Yani MapInfo ‘da sadece harita penceresini göster ama
verisayfasını gösterme gibi bir seçenek yoktur. Her iki pencerede açılır ama istenilen
pencere görüntülenir.
1.3. Verileri Görüntüleme: Harita Penceresi

Bu alıştırma için açılış şeklini Otomatik olarak seçerek Iller. tab dosyasını açınız.
Türkiye’nin iller haritası pencerede görülecektir. Bu pencereye harita penceresi denir.
Harita penceresi, tablodaki coğrafi objeleri görüntülemek için kullanılır.

Pencerenin köşesindeki "x"
sadece bu pencereyi kapatır.
Dosya hala açıktır, sadece
ekranda görüntülenmez.
Şeride bakıldığında, HARİTA sekmesinin aktif olduğu görülecektir. Harita

penceresi ile ilgili seçenekler bu sekme içerisinde bulunmaktadır.
 HARİTA sekmesi > Aç > Tablo ’ya tıklayarak Bolum_1 klasörünün içinden
Turkiye_Goller dosyasını seçiniz.
 Açılış şeklini Mevcut Haritada olarak seçtikten sonra Aç ’a tıklayınız. Açılan
katmanın aktif haritaya eklendiği görülecektir.

11
1.3.1. Yeni Harita Penceresi Oluşturma
MapInfo ‘da birden fazla katman aynı haritada açılabileceği gibi her katman
ayrı harita pencerelerinde de açılabilir. Yeni harita penceresi oluşturmanın birçok yolu
vardır.
1. Şeritte bulunan GENEL sekmesi altındaki Yeni Doküman > Harita butonu
kullanılabilir.
2. HARİTA sekmesi altındaki Harita butonu kullanılabilir.
3. Klavyedeki F3 tuşu yeni harita penceresi oluşturur.

Not: Bazı bilgisayarlarda F3 tuşu Fn tuşu ile birlikte çalışmaktadır.
F3’ e basıldığında MapInfo’ da tek bir tablo açıksa bu tabloyu otomatik olarak
yeni bir pencerede açılır. Birden fazla tablo açık ise hangi katmanın/katmanların
açılmak istendiğinin sorulduğu bir pencere açılacaktır.
Bu pencere, oluşturulacak yeni harita penceresine eklenmek istenen
katmanların seçilmesi için tasarlanmıştır. Açılmak istenen katmanlar sağa yön butonu
kullanarak sağdaki kutucuğa eklenir veya sola yön butonu ile çıkartılır. Katmanlarınızın
sıralamasını gezgin penceresinden değiştirebileceğiniz gibi aşağı ve yukarı butonları
yardımıyla bu pencereden de ayarlayabilirsiniz.

1.3.2. Verileri Görüntüleme: Verisayfası Penceresi
Veri tabanındaki bilgiler görüntülenmek istendiğinde verisayfası penceresi
kullanılır. Yeni verisayfası penceresi açmak için birçok yol izlenebilir.
1. GENEL sekmesi altındaki Yeni Doküman > Verisayfası Penceresi butonu
kullanılabilir.

13
2. TABLO sekmesi altındaki Yeni Verisayfası Penceresi butonu kullanılabilir.
3. F4 tuşu ile Yeni Verisayfası penceresine ulaşılabilir.

Not: Bazı bilgisayarlarda F4 tuşu Fn tuşu ile birlikte çalışmaktadır. 32 bit
versiyolarda bu işlem F2 tuşu ile yapılır.
MapInfo ‘da tek bir tablo açıksa bu işlem ile o tablo otomatik olarak yeni bir
verisayfası penceresinde açılır. Birden fazla tablo açık ise hangi tablonun verisayfasının
açılmak istendiğinin sorulduğu bir pencere açılacaktır.
Açılan pencereden Iller katmanı seçilerek Tamam butonuna tıklanırsa Iller
verisayfası görüntülenir.
1.4. Gezgin Penceresi

Gezgin penceresi MapInfo ‘da katmanların,
tabloların, harita pencerelerinin, verisayfası
pencerelerinin, araçların ve bağlantıların
görüntülendiği penceredir. MapInfo 32 bit
sürümünde bulunan katman kontrolü
penceresi MapInfo 64 bit sürümünde de
bulunmaktadır. Ancak gezgin penceresi
katman kontrolü özelliklerinin tamamını
kapsadığından ve içerisinde çok daha fazla
özellik bulundurması nedeniyle, katman
kontrolü yerine de kullanılabilir.

Gezgin penceresi kapatılırsa, tekrar açılması için izlenebilecek yollar aşağıda
listelenmiştir.
1) GENEL sekmesi > Araç Penceresi > Gezgin
2) HARİTA sekmesi > Harita Araçları > Gezgin
Not: Katman kontrolü GENEL sekmesi > Pencereler grubu > Araç Penceresi
grubundan açılmaktadır.
 Haritalar
Katmanların görüntülendiği ve katman kontrolü seçeneklerinin bulunduğu
kısımdır.
 Tablolar
Program içerisinde açık olan tüm tabloların listelendiği kısımdır.
 Pencereler
Programda açık olan tüm harita ve verisayfası pencerelerinin listelendiği
kısımdır.
 Araçlar
Bu kısım MapBasic penceresi, istatistik penceresi, katman kontrolü, gezgin
penceresinin kapatılıp açılabildiği ve aynı zamanda araçlar penceresine ulaşmayı
sağlayan Araçlar butonunun bulunduğu kısımdır.
 Bağlantılar
Oracle gibi DBMS bağlantılarının görüntülendiği ve listelendiği bölümdür.
Hatırlatma: Konunun detayı 3. 2. Gezgin Penceresi başlığında anlatılmıştır.
1.5. Pencere Düzeni

MapInfo ‘da veriler aynı anda hem harita penceresi hem de verisayfası
penceresinde görüntülenebilir. Her iki pencerede birbirine bağlıdır. Yani; harita
penceresinden bir obje seçildiğinde o objeye bağlı satırda verisayfasından seçilecektir
ya da veri sayfasından bir satır silindiğinde haritada da o satıra bağlı olan obje
silinecektir.
MapInfo 64 Bit arayüzüne birden çok pencereyi aynı anda görüntüleme şekli
eklenmiştir. Bu seçeneklere, sekme çubuğu üzerinden sekmelere sağ tıklayarak
ulaşılabilir. Bu seçenekler ve pencere görünümleri aşağıdaki gibidir.
1.5.1. Pencere Sekmesi

Bu görünüm, harita alanında her bir pencerenin sekme halinde
görüntülenmesini sağlar. Hangi sekmeye tıklanırsa o sekme aktif hale gelir ve o
pencerede işlem yapılabilir.

15
1.5.2. Sabitlenebilir
Sabitlenebilir görünüm seçildiğinde seçilen pencere ekranın soluna sabitlenir.

1.5.3. Yüzen Pencere
Bu görünüm seçeneği seçildiğinde pencere yüzen hale gelir ve istenilen yere
taşınabilir. Pencere boyutu ayarlanabilir.
Not: Birden fazla ekran ile çalışılırken, Yüzen Pencere görünümü sayesinde
pencereler farklı ekranlara taşınarak çalışılabilir.
1.6. Hızlı Açılış Ekranı

Hızlı açılış diyaloğu, MapInfo programı açıldığında otomatik olarak açılır ve
tablo ya da proje dosyası açmaya yarayan penceredir. MapInfo 64 bit versiyonunda,
hızlı açılış diyaloğunu aktif hale getirebilmek için izlenmesi gereken yol aşağıdaki
gibidir.
Şeritte bulunan sekmesinden Seçenekler ’e tıklanır. Sistem başlığı
altından Başlangıç’a tıklanır. Başlangıç Tercihleri penceresi açılacaktır.

17
Açılan Başlangıç Tercihleri penceresinde bulunan Hızlı Açılış Ekranını Göster
onay kutucuğu işaretlenir ve Tamam butonu ile pencere kapatılır. Bu işlemden sonra
MapInfo her başladığında otomatik olarak hızlı açılış diyaloğu açılacaktır.
1.7. Klasör Tercihleri

MapInfo tablo açarken Tablo Aç'a tıklandığında belgelerim klasörünü açar ve
eğer kullanılan tablolar burada değilse o klasör yoluna gitmek gerekir. Bu da zaman
kaybına yol açmaktadır. Eğer çalışılan tablolar ya da projeler belli bir klasörde
tutuluyorsa bu klasör yolu MapInfo ’ya kaydedilebilir. Klasör yolunu kaydetmek için
PRO > Seçenekler > Dizinler yolu izlenir. Açılan pencereden Tablolar ya da Projeler
seçeneklerinden istenilen seçilir ve Değiştir butonuna tıklanarak istenilen yol
kaydedilir. Bu işlem MapInfo açıp ilk tabloyu açarken geçerlidir. Eğer MapInfo’ da bir
tablo açıp daha sonra tekrar tablo açmak istenirse en son açılan tablonun klasörü
otomatik olarak açılacaktır.

Açık olan tüm pencereleri kapatmak için;
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat’ı seçiniz.

19
2. Harita Penceresi
Dersin Amacı
Bu derste harita penceresindeki katmanlara farklı seviyelerde yaklaşıp
uzaklaşmayı ve haritaların farklı yönlere nasıl kaydırılacağı gösterilecektir. Aynı
zamanda harita özelliklerini değiştirmek, kapama alanı oluşturmak ve harita üzerinden
yapılan seçimlerin renklerini değiştirmek gibi konular da anlatılacaktır.
Kapsanan Özellik ve Konular
 Durum Çubuğu Diyaloğu

 Görüntü Mesafesini Ayarlama
 Ölçek Ayarlama ve Değiştirme
 Harita Penceresinde Önceki Görünüme Dönme
 Bir Katmanın Tüm Objelerini Görüntüleme
 Harita Penceresi Seçeneklerini ve Projeksiyonunu Ayarlama
 Bir Tabloyu Aynı Anda İki Farklı Pencerede Görüntüleme
 Kapama Alanı Oluşturma
Pratik Kullanım
Haritalar farklı boyutlarda ve farklı ölçeklerde olabilir. Bilgisayarda haritaları
görüntülemenin yararı, bu özelliklerin istenildiği zaman değiştirilebilmesidir. MapInfo
’da sık sık harita görüntüsünü değiştirmeye gereksinim duyulacaktır. Daha yakın ve
daha ayrıntılı bir görüntü için büyütme, daha geniş bir alanı görmek için de küçültme
yapılabilir. Bu düzenlemeleri yapmak için görüntü mesafesi ayarlanmalı ya da ölçek
ayarı yapılmalıdır.
Üst üste açılan katmanlar farklı projeksiyonlara sahip olabilir. En uygun şekilde
görüntülenmesi için harita projeksiyonları anlık olarak değiştirilebilir ya da tek bir
katman farklı projeksiyonla görüntülenebilir. Örneğin; Türkiye’ de ED50 datumunda
çizilmiş iller datası ile UTM projeksiyonunda çizilmiş olan Ankara datası aynı haritada
görüntülenmek istenebilir. Harita penceresinde ED50 datumundaki Türkiye datası
açıldığında, harita penceresi projeksiyonu ED50 datumunda olacaktır. Üzerine UTM
projeksiyonunda çizilmiş olan Ankara datası açıldığında, haritanın projeksiyonu ne ise
tablonun da projeksiyonu o şekilde olacaktır. Bu nedenle Ankara datası harita
penceresinde ED50 datumunda gözükecektir. Böylece her iki katmanda aynı
projeksiyonla görüntülenmiş olur. Bu projeksiyon geçici bir gösterimdir. Bu işleme “On
the fly” projeksiyon denir.

Ayrıca bu konu içerisinde bir alanın üzerindeki açık diğer katmanları görüp, o
alanın dışındaki alanların görünümünün kapatılması da anlatılacaktır. Örneğin; Tüm
Türkiye’nin il sınırlarının, ilçe sınırlarının, mahalle sınırlarının ve yolların bulunduğu bir
harita da İstanbul seçilip sadece onun içeresindeki objeler bırakılarak diğerlerinin
kapatılması sağlanabilir. Bu kapama işlemi sonrasında oluşmuş İstanbul haritasının
çıktısını almakta mümkündür.
2.1. Durum Çubuğu Diyaloğu

Uygulamaya başlamak için;
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo komutunu seçiniz.
 Dosya uzantısını *.tab olarak ayarlayınız.
 Bolum_2 klasöründeki Dunya tablosunu seçip, Aç’a tıklayınız.
Dünya haritası, harita penceresinde açılır.
Ekranın altında bulunan durum çubuğu; düzenlenen katman, seçim yapılan

katman, projeksiyon sistemi ve mesafe gösteren bilgileri içermektedir. Mesafenin
üzerine tıkladığında açılır listede harita ölçeği, kartografik ölçek, imleç konum
koordinatı seçenekleri bulunmaktadır. Bu seçeneklerden görmek istenilen seçildiğinde
harita penceresini kapatana kadar o görüntülenecektir.
Mesafe(Pencere Genişliği): Harita penceresinin sol ve sağ kenarlarının
birbirine olan gerçek uzaklığını ifade etmektedir.
Harita Ölçeği: Harita üzerindeki 1 cm’min gerçek mesafede ne kadar
olduğunu gösterir.
Kartografik Ölçek: Haritalardaki küçültme oranının basit kesirle ifade eden
ölçek türüdür. Yani kesir ölçeği gösterir.
İmleç Konum Koordinatı: İmlecin harita üzerinde durduğu koordinatı
gösterir.
Unutmayınız: Bu koordinat tablo projeksiyonuna göre değil harita
projeksiyonuna göre gösterilir. Harita projeksiyonu, çalışma penceresi için
ayarlanmış projeksiyondur. Tablo projeksiyonu ise açılan tablonun
projeksiyonudur. Harita projeksiyonu, HARİTA sekmesi altında bulunan harita
seçenekleri kısmından kontrol edilebilir veya değiştirilebilir. Tablo projeksiyonunu
değiştirmek için GENEL sekmesi altından tablo farklı kaydedilir. Pro> Seçenekler >
Pencere başlığı > Harita Penceresi> Projeksiyon yolu izlenerek de tablo ve
haritanın projeksiyonları görüntülenebildiği gibi değiştirile de bilir.

21
2.2. Görünüm Ayarları
MapInfo da harita penceresinin görünüm ayarları, yakınlığı ve uzaklığı
birçok şekilde değiştirilebilir. Bunun en kolay yolu fare topunu ileri geri hareket
ettirmektir. Görünüm ayarı değiştirmenin diğer bir yöntemi ise HARİTA sekmesi
altında bulunan, Yaklaşım grubunun sağ köşesinde bulunan oka tıklanarak açılan
Ölçek-Mesafe-Merkez Değiştir penceresidir.
Ölçek-Mesafe-Merkez Değiştir komutu haritanın görüntülemesi istenilen
mesafenin, ölçeğin ve merkezinin girilmesine olanak tanır. Bu diyaloğa ulaşmak için;
 HARİTA sekmesi > Yaklaşım grubu yanında bulunan butona tıklayınız.
Ölçek-Mesafe-Merkez Değiştir diyaloğu görüntülenir.
Örnek uygulama için:

 Mesafe(Genişlik) kutusuna 10000 değerini giriniz.
 Tamam butonuna tıkayınız.
 Durum çubuğunun sol alt köşesini tıkayınız ve Mesafe(Pencere
Genişliği)’yi seçiniz.
Harita penceresi, sağ ve sol kenarlarının arasındaki mesafe 10. 000 km olacak
şekilde yeniden çizilecektir. Durum çubuğu mesafenin son durumunu gösterecektir.
Harita penceresinin orta nokta değerlerinin yeni koordinatlar girilmediği sürece
değişmeyeceğine dikkat ediniz.
2.2.1. Önceki Görünüm

Haritanın ekranında yapılan yaklaşmalarda, uzaklaşmalarda ve ölçek
değiştirmelerde harita bir önceki görünüme getirilmek istenebilir. Bu durumda HARİTA
sekmesi altından Önceki Görünüm komutu kullanılır.

2.2.2. Bir Katmanın Tümünü Görüntüleme
Bir harita penceresi içindeki bütün katmanlara ait tüm objeleri görüntülemek
için Tüm Katmanı Görüntüle komutu kullanılır. Tüm katmanı görüntüle komutuna aktif
haritaya sağ tıklanarak ulaşılır. Eğer haritada birden fazla katman mevcut ise Tüm
Katmanı Göster diyaloğu açılacaktır. Bu diyalogdan hangi katmanın objelerinin tamamı
görüntülenmek isteniyorsa o katman seçilir. Eğer tüm katmanlar görüntülenmek
isteniyorsa “Tüm katmanlar” seçeneği seçilir.
Unutmayınız: Tek bir katmanın objelerinin tamamı görüntülenmek isteniyorsa
Gezgin penceresinden tamamı görüntülenmek istenilen katmanın üzerinde sağ
tıklanarak Tüm Katmanı Görüntüle seçilebilir.
2.2.3. Yaklaş Açılır Butonu

Tüm katmanı görüntüle seçeneğine sekmeden erişmek için HARİTA sekmesi
altında bulunan Yaklaş açılır penceresine tıklanır ve istenilen komut seçilir. Açılan
pencerede farklı seçenekler yer almaktadır. Bunlar:
 Seçilen Katmanın Tamamı: Bir katmana ait obje seçildiğinde o katmanın
tamamını gösterir.
 Seçilen Nesnelerin Ölçekleri: Bir katmana ait birden fazla obje seçildiğinde o
objeleri harita penceresine sığdıracak şekilde haritayı düzenler. Tek bir obje
seçildiğinde o objeyi harita penceresine göre ortalar.
 Tüm Katman: Bir katmanın tamamını görüntüler. Birden fazla katman açık
olduğunda hangi katmanın objelerinin tamamı görüntülenmek isteniyorsa tüm
katmanı göster penceresinden o katman seçilir. Eğer tüm katmanlar
görüntülenmek isteniyorsa “Tüm katmanlar” seçeneği seçilir.
 Tüm Harita: Açık olan katmanların hepsini bir harita penceresinde gösterir.
 En Yakın Tile Sunucu Seviyesi: MapInfo ‘da Bing haritası açık ise görünüm
aralığında en yakın tile mesafesine yaklaşır.
2.2.4. Yaklaş ve Uzaklaş Butonlarını Kullanma

Bir harita ile analiz yaparken uygulama haritasındaki bir alanın büyütülmesi ya
da küçültülmesi gerekebilir. MapInfo bu iki işlemi gerçekleştirmek için iki araca sahiptir.
Harita alanını büyütmek için Yaklaş butonu veya harita da daha fazla alanın
görüntülenmesi için, Uzaklaş butonu kullanılır.
Unutmayınız: Yaklaş/Uzaklaş işlemleri fare topu ile yapılabilir. Bu işlemi
yapmadan önce haritanın mesafesine dikkat ediniz. Topu her hareket ettirdiğinizde
mesafe yaklaşık yarısı kadar artacak ya da azalacaktır.

23
2.2.4.1. Uzaklaş Butonu
Uzaklaş butonuna erişmek için,
 HARİTA sekmesi altından Uzaklaş’ı seçiniz.
 İmleç, harita penceresinde eksi işaretli bir büyüteç olarak görüntülenecektir.
 Uzaklaşmak istediğiniz alanın üzerine Uzaklaş butonu ile tıklayınız.
Harita objeleri küçültülerek harita görüntüsünün daha geniş bir alanı
göstermesi sağlanır.
2.2.4.2. Yaklaş Butonu

Yaklaş butonuna erişmek için:
 HARİTA sekmesi altından Yaklaş ’ı seçiniz.
 İmleç, harita penceresinde artı işaretli bir büyüteç olarak görüntülenecektir.
 Yaklaşmak istenilen alanın üzerine Yaklaş butonu ile tıklayınız.
Her tıklandığında mesafe yaklaşık yarısı kadar azalır.
Unutmayınız: Yaklaşmak ya da uzaklaşmak istenilen alan üzerine bu
butonlardan biri seçilerek fare ile sol tıklayıp bırakmadan sürüklenirse bir dikdörtgen
çizilecektir. Bu, dikdörtgen çerçeve olarak bilinir ve istenilen büyüklükte dikdörtgen
çerçeve oluşturulduktan sonra içerisinde kalan alan tüm harita penceresini dolduracak
şekilde büyüyecektir.

2.2.4.3. Kaydır Butonunu Kullanma
Çoğu kez çalışılan alan ekrana sığmadığında haritanın sağa-sola, aşağı- yukarı
kaydırılması gerekebilir. Bu işlem Kaydır butonu ile yapılır. Ya da fare topuna basılı
tutulduğunda da kaydırma yapılabilir.
 HARİTA sekmesi altından Kaydır butonuna tıklayınız.
İmleç, harita penceresi içinde hareket edildiğinde bir el olarak görüntülenecektir.
 Harita üzerinde herhangi bir yere tıklayınız ve farenin sol tuşu ile tutunuz.
 Sonra imleci haritayı kaydırmak istediğiniz yöne çekiniz. Haritanın hareketine
dikkat ediniz.
 Farenin sol tuşunu serbest bırakınız. MapInfo haritayı yeni konumunda
yeniden çizecektir.
Unutmayınız: Uzaklaş, Yaklaş ve Kaydır butonlarını kullandıktan sonra
kullanılan buton aktif kalmaktadır. Kullanılan butonlardan birini kapatmak için HARİTA
sekmesi altındaki Seç butonuna tıklayınız. Seç butonu MapInfo ’da varsayılan bir araçtır
ve harita, verisayfası ya da çıktı penceresinden seçimler yapmak için kullanılır.

25
2.3. Harita Penceresi Seçeneklerini Ayarlama
MapInfo içinde bir haritanın koordinat, mesafe ve alan birimleri değiştirilebilir.
Aktif harita penceresi için kullanılan projeksiyon ve aynı zamanda durum çubuğunda
gösterilen özellikler de değiştirebilir.
Haritanın birimlerini ve projeksiyonunu değiştirmek için:
 HARİTA sekmesi > Harita Seçenekleri’ ni açınız.
Harita seçenekleri diyaloğu görüntülenir.
Harita seçenekleri diyaloğuna aynı zamanda gezgin penceresindeki harita

başlığına sağ tıklayarak da ulaşılabilir. Haritanın koordinat birimleri, projeksiyon
sistemlerine göre derece ya da metre olarak değiştirebilir.
Not: Her projeksiyonda hem derece hem metre birimleri olmaz. Örneğin;
Longitude/Latitude projeksiyonu sadece derece cinsindedir, metrik koordinat vermez.

Harita projeksiyonunu seçmek için:
 Projeksiyon butonuna tıklayınız.
Projeksiyon Seç diyaloğu görüntülenecektir. Dünya haritasının projeksiyonunu
değiştirmek için:
 Projeksiyon Tipi açılır listesinden Projections of the World ’ü seçiniz.
Not: P harfine basıldığında Projections of the World olarak projeksiyon tipi
kısmından seçilebilir.
Projeksiyon tipi açılır listesi şu anda MapInfo ‘da kullanılan farklı projeksiyon
kategorilerini listeler.
 Projeksiyon Elemanları açılır listesinden Mollweide (Equal-Area)’yı seçiniz.
Projeksiyon elemanları açılır listesi, projeksiyon tipi açılır listesinden seçilen
projeksiyon türüne göre farklı türde projeksiyon ve koordinat sistemlerini listeler.
Projeksiyon küresel bir yüzeydeki

(yeryüzü) detayları düz bir yüzeyde
(harita) görüntülemek için kullanılan
bir yöntemdir. Objeler eğri bir
yüzeyden düz bir yüzeye
aktarıldıklarında deformasyon
meydana gelecektir. Verilen bir
alandaki deformasyon miktarını en
aza indirgemek için farklı
projeksiyonlar kullanılır.
 Projeksiyon Seç diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.

 Harita Seçenekleri diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.
Harita penceresi yeniden çizilir. Ülkelerin genel görünümlerinin değiştiğine
dikkat ediniz. Projeksiyon değiştirildikten sonra durum çubuğunda yeni projeksiyon
görülecektir.
Unutmayınız: Bu kısımdan değiştirilen projeksiyon harita penceresinin
projeksiyonudur. Tablonun asıl projeksiyonu değişmemiştir. Tablo projeksiyonunu
değiştirmek için GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet > Projeksiyon yolu
izlenmelidir.

27
MapInfo, Global (Earth) ve Lokal (Non-Earth) koordinat sistemlerinde haritaları
destekler. İstenirse kendi koordinat sisteminizi de oluşturmanız mümkündür. Türkiye
için eklenmiş olan datum sistemleri de (ED50, ITRF, WGS84 ) zonlarına göre ayrılmış
biçimde program içerisinde mevcuttur.
Not: Kendi projeksiyon sisteminizi nasıl oluşturabileceğiniz Seçenekler başlığı,
Harita Penceresi konusunda anlatılmıştır.
 Durum çubuğunun sol alt köşesine tıklayınız ve İmleç Konum Koordinatını
seçiniz.
Koordinat sistemi harita konumlarını yeryüzü

ile referanslandırmak için kullanılır.
Durum çubuğunun sol alt köşesine dikkat ediniz. Harita penceresi içinde
hareket ettiğinizde, imlecin X ve Y konumu görüntülenir. Durum çubuğunda
görüntülenen özellikler mesafe, ölçek veya koordinat seçerek değiştirilebilir.
Uygulama 1: Sizde Dünya haritasının projeksiyonunu, Projeksiyon Tipi açılır
listesinden Azimuthal Systems’i seçiniz. Projeksiyon Elemanları açılır listesinden
Lambert Azimutal Equal-Area (100W, 40N, Range180) olarak seçiniz ve değiştiriniz.
2.4. Harita Penceresini Çoğaltma

Bir harita penceresini çoğaltmak için aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılabilir.
 Klavye üzerinden F3 tuşuna basılabilir.
 GENEL sekmesi > Yeni Doküman Penceresi> Pencereyi Çoğalt komutu
izlenebilir.
 GENEL sekmesi > Kopyala > Yapıştır komutu izlenebilir.
 MEKANSAL sekmesi > Kopyala > Yapıştır komutu izlenebilir.
Not: Harita çoğaltma işleminde kopyala, yapıştır komutları kullanılacak ise
hiçbir objenin seçili olmaması gerekir. Eğer bir obje seçili olursa haritayı değil objeyi
kopyalayacaktır.
Yeni bir Dünya harita penceresi oluşturulacaktır. Bu yeni harita penceresinin
başlık çubuğuna dikkat ediniz. Bunun adı Dunya Harita:2 olacaktır ve şu anda aynı
tabloyu görüntüleyen açık iki pencerenin olduğunu göstermektedir.

Her harita penceresinin görünümü diğerinden bağımsız olarak değiştirilebilir.
Unutmayınız: Her iki haritada da aynı katman bulunmaktadır. Yeni bir tablo
açılmamış sadece mevcut tablo çoğaltılmıştır. Harita üzerinde silme ve çizme işlemleri
yapıldığında diğer haritalara da yansıyacaktır. Ancak yaklaşma, uzaklaşma, harita
projeksiyonunu değiştirme gibi işlemler sadece işlem yapılan haritada geçerlidir.
 Kopyalanmış haritaları yan yana ya da alt alta dizmek için pencere sekmesi
üzerinde sağ tıklayınız. Yeni Yatay Pencere Sekmesi (New Vertical Tab Group)
veya Yeni Dikey Pencere Sekmesi (New Horizontal Tab Group) seçeneğini
seçiniz.
Birinci pencerede dünyaya genel olarak bakabilirken, ikinci pencerede
istenilen yerin detayı görülebilir.
Unutmayınız: Dunya Harita:1 penceresinin projeksiyonu değiştirildiği için
Mollweide (Equal-Area) WGS84 olarak görüntülenmektedir. Yeni açılan pencere ise
Dunya tablosunun kendi projeksiyonuyla yani Longitude / Latitude (WGS84)(EPSG
2326) ile görüntülenir.

29
2.5. Seçim Rengini Değiştirme
Bazen seçim rengini çalışılan
alandaki renklere göre değiştirmek
gerekir. Harita üzerinde yapılan
seçimlerin renklerinde eğer değişiklik
yapılmamışsa seçim rengi başlangıçta
mor renktedir.
PRO > Seçenekler > Sistem >
Stiller > Gösterim Kontrolü
bölümünde bulunan çizgi, alan ve
çoklu nokta stilleri seçim yapılmak
istenen stile göre ayarlanır.
2.6. Kapama Alanı Oluşturma

Harita üzerindeki bir alan objesinin üzerinde bulunan tüm objeler hariç diğer
alan objelerinin görünürlüğü kapatılmak istenirse kapama alanı oluşturulabilir. Böylece
çalışmak istenilen alan dışındaki objeler silinmeden görünmez hale gelir.
Uygulamaya başlamak için öncelikle GENEL sekmesi> Kapat > Tüm Dosyaları
Kapat ’a tıklayarak açık dosyaları kapatınız.
 Bolum_2 klasöründeki Iller, Yerlesim ve Turkiye_Karayollari tablolarını seçip
Aç’a tıkayınız.
 Kapama alanı oluşturulmak istenilen alanı seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Kapama Alanı > Kapama Alanı Oluştur komutuna
tıkayınız.

Unutmayınız: Kapama alanı oluşturulan alanın dışındaki objeler silinmedi.
Sadece görünürlükleri kapandı.
Kapama alanını kapatmak için MEKANSAL sekmesi > Kapama Alanını Aç/ Kapa
komutunu izleyiniz.
Yeni bir kapama alanı oluşturulmak istenirse yeni bir alan seçilir ve HARİTA
sekmesi > Kapama Alanı > Kapama Alanı Oluştur komutu tekrar seçilir. Ekrana gelen
Kapama alanını değiştir? uyarısı ile yeni kapama alanı oluşturulur.
Unutmayınız: Aynı anda birden fazla alan için kapama alanı oluşturulamaz.
Uygulama 2: Iller, Turkiye_Karayollari, Turkiye_Goller katmanlarını tek bir
harita üzerinde açınız ve İstanbul için kapama alanı oluşturunuz. Çıkan sonucu
inceleyiniz.

31
2.7. Proje Dosyası Olarak Kaydetmek
Açılan katmanlar üzerinde yapılan bütün değişikliklerin tekrar açıldığında aynı
şekilde, aynı konum da ve aynı boyutta açılmasını sağlamak için proje dosyası olarak
kaydet işlemi kullanılır. Kaydet komutu tabloyu kaydeder, proje olarak kaydet komutu
çalışma alanını saklar.
 Çalışma penceresini proje dosyası olarak kaydetmek için GENEL sekmesi
altından Proje Dosyasını Kaydet’i seçiniz.
 Ders_2 yazıp Bolum_2 klasörünün içine kaydediniz.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat’ı seçiniz.
Kaydedilen proje dosyasını tekrar açmak için:
 GENEL sekmesi > Aç > Proje Dosyası Aç’a tıklayınız ve Ders_2’yi seçinip açınız.
Tüm katmanların ve açık olan tüm pencerelerin kapatıldıkları yerde yeniden
açıldığına dikkat ediniz. Böylece çalışmaya hiç kapatılmamış gibi devam edebilirsiniz.
Tablo Kaydet İle Proje Dosyasını Kaydet Arasındaki Farklar;
 Tablo kaydet, objelerde ve verisayfasında yapılan silme ya da ekleme gibi
değişiklikleri tabloya kaydeder. Proje kaydet ise çalışma ortamını olduğu gibi
kaydeder. Kaydedilen proje tekrar açıldığında her şey kaydedildiği yerde ve
kaydedildiği şekilde gelecektir. Örneğin; tematik haritalar, düzenlenen
etiketler, yapılan sorgular, kapama alanları, çıktı pencereleri vs. gibi işlemler
ancak proje dosyası ile saklanabilir.
 Çalışma ortamı proje dosyası olarak kaydedildiğinde MapInfo *.wor uzantılı bir
dosya oluşturur. Bu dosya sadece çalışma ortamının içeriğini taşır. Proje
içerisinde kaydedilen tablolar silinir ya da yerleri değiştirilirse proje dosyası
tekrar açılmak istendiğinde bu dosyaların yerini sorar.
Not: Proje dosyası oluşturulduktan sonra içerisinden yer alan tablolar başka
klasöre taşınırsa, adı değiştirilirse ya da silinirse proje dosyası açılırken MapInfo bu
dosyaların konumunu soracaktır. Bu durumun önüne geçmek için workspace packager
aracı kullanılır. Workspace Packager (Proje Dosyası Paketleme) aracı ile MapInfo proje
dosyalarını düzenleyip, proje içerisinde kaydedilen tablolarda silinme ya da yerleri
değiştirilme gibi işlemler olduğunda tekrar açılmak istendiğinde projeyi oluşturan
dosyaları başka yerde paketleyerek bir başka bilgisayara taşınsa bile projeyi açabilecek
formatta dosya oluşturur.

2.8. Uygulama Cevapları
Uygulama 1:
 HARİTA sekmesi > Seçenekler grubu > Harita Seçenekleri’ ni açınız.

 Projeksiyon butonuna tıklayınız.
 Projeksiyon Tipi açılır listesinden Azimuthal Systems’i seçiniz.
 Projeksiyon Elemanları açılır listesinden Lambert Azimutal Equal-Area
(100W, 40N, Range180) seçiniz.
Uygulama 2:
 İstanbul’u seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Kapama Alanı > Kapama Alanı Oluştur komutunu
izleyiniz.

33
3. Harita ve Katmanlar
Dersin Amacı
Bu derste, tek bir harita penceresi içerisinde birçok katmanın görüntülendiği
ve bu katmanların tek tek nasıl düzenlendiği öğrenilecektir. Bir harita penceresine
katmanlar eklenip, çıkartılacak ve sıralamaları düzenlenecektir. Örneğin; katmanlara
ait ayarlar, katmanların görünümü değiştirilecektir. Ana araç çubuğundaki bilgi aracının
kullanımı, son olarak da harita penceresinin kopyasını oluşturmak öğrenilecektir. Yani
özetle bu konunun amacı birden fazla katman ile haritalar oluşturup bu haritaları
düzenlemektir.
 Katmanlarla Çalışma
 Katman Çizim (Z) Sıralaması
 Gezgin Penceresi
 Doküman Penceresi Grubu
 Araç Penceresi Grubu
 Katmanın Görünümünü Değiştirme
 Katman Görünüm Ayarları
Pratik Kullanım
MapInfo‘ da birçok tabloyu aynı anda tek bir harita penceresinde
görüntüleyerek istenilen haritayı yapmak mümkündür. Örneğin; müşteri tablonuzu,
karayolları tablosunu ve il sınırlarını tek haritada görebilirsiniz veya il sınırları ve yol
katmanları ile başlayabilir, ardından müşteri tablosunu ekleyebilirsiniz. Katmanların
renkleri değiştirilebilir, görünüm ayarları değişebilir böylece istediğiniz haritayı
istediğiniz şekilde tasarlayabilirsiniz.

35
3.1. Katmanlarla Çalışma
MapInfo ‘da tablolar ile çalışılır. Tablo, bir verisayfası ve coğrafi objelerin
bulunduğu bir haritadan oluşur. Tabloların her zaman haritası olmayabilir. Eğer
tablonun haritası var ise MapInfo bir katmana hem nokta hem çizgi hem alan hem de
yazı objesi eklemeye izin verir. Eğer tablonun öz nitelik verileri kaydedilecek ise veri
tabanında karışıklığa yol açmamak için katmanların obje türlerine göre sınıflandırılması
gerekir. Katman, tabloya ait coğrafi nesneler içeren bölümdür. Katmanı açmak ve
görüntülemek için harita penceresini açmak gerekir. Bir harita penceresi bir ya da daha
fazla katmandan oluşur. Genellikle farklı amaçlar için farklı katmanlar bir araya getirilir
ve haritalar oluşturulur. Sadece yol katmanını harita penceresinde görüntülemek
analiz ve sorgulamalar için yeterli olmadığından yollarla birlikte yerleşim yerleri,
mahalle sınırları, ilçe sınırları, il sınırları vs. açıldığında harita daha anlamlı bir hale
gelecektir.
Aynı anda birden fazla harita penceresi açılabilir. Bu da birden fazla projenin
aynı anda görüntülenmesini sağlar.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’yu seçiniz.
 Bolum_3 klasöründe <CTRL> tuşu ile Iller, Turkiye_Karayollari ve
Il_Merkezleri’ni seçerek Aç’a tıklayınız.
 Harita üzerinde sağ tıklayarak Tüm Katmanı Görüntüle yi seçiniz.

Okyanus ve Dunya katmanlarını da görüntülemek için;
 <CTRL> tuşu ile Okyanus ve Dunya tablolarını seçiniz. Açılış Şekli olarak
Mevcut Haritada’yı seçiniz.
Hatırlatma: Açılış şekilleri Bölüm 1 Verileri Görüntüleme konusunda detaylı

olarak anlatılmıştır.
3.2. Katman Çizim (Z) Sıralaması

Harita penceresi oluşturulurken ya da mevcut harita penceresine yeni katman
eklenirken, tablolar mantıksal olarak yerleştirilir. Bu durum, nesnelerin Z-Sıralaması
olarak bilinir. Katmanlar açılırken barındırdıkları nesne tipine göre dizilim gösterirler.
Sırası ile en üstte yazı, nokta, çizgi ve alan olarak katmanlar alt alta sıralanır.
Aynı nesne tipinde iki tablo açıldığında ise ilk açılan tablo altta, daha sonra
açılan tablo ise bir öncekinin üzerinde olacaktır.
Harita penceresine bakıldığında haritanın Il_Merkezleri, Turkiye_Karayollari,
Okyanus, Dunya ve Iller katmanlarından oluştuğu görülür. Dunya ve Okyanus
katmanları Iller katmanının üzerinde yer aldığından dolayı il sınırları haritada
görülmemektedir. İller katmanın görülebilmesi için katmanların yeniden sıralanması
gerekmektedir.

37
Unutmayınız: Açılan katmanlara ait tüm objelerin tamamının harita üzerinde
görüntülenebilmesi için sıralamanın yukarıdan aşağıya doğru yapılması gerekmektedir.
Yani en alt katmanda en büyük alana sahip olan katman yer almalıdır. Bu sayede diğer
nokta, çizgi ve küçük alan katmanları da görünür hale gelecektir. Etiket görünürlüğü ise
alt katmandan yukarıdaki katmana doğrudur. Yani etiketler açıldığı zaman en alttaki
katmanın etiketi ilk görünecek şekilde açılır. Bu durum etiketleme önceliği kısmından
değiştirilebilir.
 Dunya katmanını seçiniz.
 Gezgin penceresinde Harita grubundan Katmanları Aşağı İndir butonuna
tıklayarak en alta indiriniz.
 Okyanus katmanını seçiniz.
 Gezgin penceresinde Harita grubundan Katmanları Aşağı İndir butonuna
tıklayarak Dunya katmanının altına indiriniz.
Katmanları tutup
sürükleyerek de
aynı işlemi
yapabilirsiniz.
Bir harita katmanındaki bütün nesneleri görmek için:

 Harita penceresine sağ tıklayınız ve Tüm Katmanı Görüntüle seçeneği
seçiniz.
Tüm Katmanı Göster diyaloğu görünecektir.
 Listede bulunan katmanlardan tamamını görüntülemek istediğiniz
katmanı seçiniz. Seçeneklerden en üstte de “Tüm Katmanlar ” olduğuna
dikkat ediniz.
 Tamam butonuna tıklayınız.

İl sınırlarının göründüğüne dikkat ediniz. Ayrıca katmanları gruplandırabilir,
grup katmanlarını beraber yönetebilirsiniz.
Gezgin penceresinde Haritalar başlığında haritaların isimlerinin yazdığı kısma
sağ tıklayınız.
 Grup Ekle’yi seçiniz.
 Oluşan klasöre grup adı veriniz ve aynı grupta olmasını istediğiniz katmanları
sürükleyip grubun içine taşıyınız.

39
3.3. Gezgin Penceresi
Gezgin penceresi katmanların görüntülendiği ve katman kontrolü
seçeneklerinden program içerisinde açık olan tablo, harita ve verisayfası pencerelerinin
listelendiği kısımdır. Ayrıca MapBasic penceresi, istatistik penceresi, katman kontrolü,
gezgin penceresinin açılıp kapatılabildiği aynı zamanda araçlar penceresine ulaşmayı
sağlayan ve Oracle gibi VTYS bağlantılarının görüntülendiği ve listelendiği kontrol
penceresidir.
Unutmayınız: Gezgin penceresi kapatılması halinde, GENEL sekmesi altından
Araç Penceresi > Gezgin komutuna tıklanarak açılır.
Not: Gezgin penceresi 32 Bit MapInfo ’da yoktur. 32 bitte katman kontrolü
kullanılır. Katman kontrolü açılmak istenirse eğer, GENEL sekmesi > Araç Penceresi >
Katman Kontrolü seçilir.
3.3.1. Haritalar Menüsü

MapInfo ‘da bir harita penceresi açıldığında en üstte kozmetik katman açılır.
Kozmetik katmanın verisayfası mevcut değildir. Kozmetik katman her harita
penceresinde mevcuttur. Haritadan çıkartılması veya en üstten alta indirilmesi
mümkün değildir. Bu yüzden kozmetik katman, diğer haritaların üstüne koyulmuş
şeffaf bir katman olarak düşünülebilir. Bu katman taslak olarak ve etiketleme ile elde
edilemeyecek yazıları (başlık gibi) oluşturmak içinde kullanılabilir. Bu katman, karalama
katmanı olarak kullanılabileceği gibi veri tabanı gerektirmeyen durumlarda çizim içinde
kullanılabilir. Kozmetik katmandaki harita objeleri (semboller hariç) ve yazılar haritanın
ölçeği ile doğru orantılıdır. Bu katmana çizilen nesneler kozmetik katmana
kaydedilemez yalnızca proje olarak saklanabilirler. Yapılan çizimler yeni katmana veya
mevcut olarak bulunan katman(lar)a kaydedilebilir. Bunun için; HARİTA sekmesi >
Kozmetik Nesneler> Kozmetik Nesneleri Kaydet komutuna tıklanarak yeni bir tabloya
ya da var olan tabloya kaydedilir.
Çizimler saklanmak istenmezse, HARİTA sekmesi > Kozmetik Nesneler>
Kozmetik Katmanı Temizle komutuna tıklanarak kozmetik nesneler temizlenir.

Bu düğmeler katman dizimini
yukarı veya aşağı doğru
değiştirmek için kullanılır.
Bu düğmeler
katman
eklemek (Ekle) Harita üzerindeki
ve çıkartmak etiketlerin
(Kaldır) için seçilebilirliğinin
kullanılır. açılıp kapatılması
için kullanılır.
Katman isminin
yanında bulunan
şekiller, katmanın
Kozmetik Katman
içerisinde ne tür
herzaman haritanın en
çizimler olduğunu
üstünde bulunur. Yerinin
gösterir. (Nokta,
değiştirilmesi veya
çizgi, alan, yazı)
çıkartılması mümkün
değildir.
Katman Ekle: Açılmış olan katmanları mevcut harita penceresine katman olarak
ekler.
Katman Kaldır: Seçili katmanı mevcut harita penceresinden kaldırır.
Katmanları Yukarı Çıkar: Seçili katmanı katman kontrolünde yukarı kaydırır.
Katmanları Aşağı İndir: Seçili katmanı katman kontrolünde aşağı kaydırır.
Görünürlük: Katmanların görünürlüklerini açıp kapatmak için kullanılır. MapInfo
‘da katmanlar ilk açıldığı sırada görünürlüğü açık olarak gelirler, eğer görünürlük
kapatılmak istenirse görünürlük işaret kutusunun tiki kaldırılır.
Düzenlenebilirlik: Katman üzerine obje ekleme, silme, kalıcı renk değiştirme gibi
işlemler de açılması gereken butondur. Bu buton açılmazsa değişiklik yapılamaz. Yani
düzenlenebilirlik açılmadığı takdirde katmandaki nesneler üzerinde herhangi bir
düzenleme, yeniden çizme, nesne ekleme ya da silme işlemi gibi işlemler yapılamaz.
Unutmayınız: MapInfo aynı anda tek bir katmanda düzenleme yaptırır.
Verisayfasında değişiklik yapmak için düzenlenebilirliğin açılmasına gerek yoktur.
Seçilebilirlik: MapInfo’da katmanlara ait nesnelerin seçilmesi için kullanılan

butondur. Bu buton pasif ise o katmandan seçim yapılamaz. Birden fazla katmanın aynı
anda seçilebilirliği açılabilir ama aynı anda sadece tek bir katmandan seçim yapılır.
Otomatik Etiket: Bu buton verisayfasındaki bilgileri katman üzerinde göstermek
için kullanılır. Katman üzerinde otomatik olarak etiket koymak için işaret kutusu
aktifleştirilmelidir.
Hatırlatma: Etiketleme konusu Bölüm 5’te detaylı olarak anlatılacaktır.

41
3.3.2. Tablolar Menüsü
Gezgin penceresinde yer alan tablo menüsünde açık olan tabloların listelendiği
menüdür. Tablonun tipine, açılış sırasına ve alfabetik sıraya göre sıralar. Bir tablonun
bu menüde görüntülenmesi için açık olması yeterlidir. Harita penceresinde ya da
verisayfasında görüntülenmesine gerek yoktur.
3.3.3. Araçlar Menüsü
Gezgin penceresinde bulunan araçlar menüsü, GENEL sekmesi > Araç
Penceresi grubunda yer alan komutların kısa yollarını bulunduran menüdür.
3.3.4. Bağlantılar Menüsü

Oracle gibi veritabanı yönetim sistemi bağlantılarının görüntülendiği ve
listelendiği bölümdür.
3.4. Yeni Doküman Penceresi Grubu

Yeni doküman penceresi grubu,
pencereler ve pencerelerle ilgili
özellikleri bir arada bulunduran gruptur.
GENEL sekmesi altından ulaşılabilir.
Harita: Daha önce MapInfo içerisinde açılmış katmanlardan istenilen

katmanı/katmanları yeni bir harita penceresinde açar. Kısayolu F3’tür.
Verisayfası Penceresi: Daha önce MapInfo içerisinde açılmış katmanlardan
istenilen katman/katmanların verisayfasını açar. Kısayolu F4’tür.
Lejant: Aktif harita penceresinde bulunan katmanlardan istenilen katmanların
lejantını gösterir.
Çıktı: Çıktı penceresini açar.
3D Harita: Tematik harita tiplerinden grid ile yapılan tematikleri 3 boyutlu
görüntülemeyi sağlar.

3D Prizmatik Harita: Alan nesnelerinden üç boyutlu prizmatik harita oluşturur.
Sınıflama Penceresi: Verisayfasındaki bilgilere göre ya da katmandan seçilen
nesnelere göre verileri sınıflandıran penceredir.
Pencereyi Çoğalt: Aktif harita penceresini kopyalayarak yeni bir pencerede açar.
Haritayı Yenile: Aktif harita penceresini yeniler.
Durum Çubuğunu Gizle: MapInfo penceresinin en alt kısmındaki durum
çubuğunun görünümünü kapatır ve açar.
3.5. Araç Penceresi Grubu
Bilgi: Bu butona tıklandığında haritanın sol tarafında bilgi penceresi açılır ve bu

pencere henüz seçim yapılmadığı için boş gelecektir. HARİTA sekmesi > Seçenekler
grubu içerisinden Bilgi butonuna tıklanır ve bilgisi alınmak istenen nesne seçilerek
verisayfasında o nesneye ait bilgiler görüntülenir. Eğer nesne seçerken tıklanan yerde
üst üste birden fazla katman mevcutsa bilgi penceresinde iki katmanda listelenir.
Hangisinin bilgisi alınmak isteniyorsa o seçilerek yine bilgiler görüntülenebilir.
Gezgin: Bu pencere katmanların ve tabloların yönetildiği penceredir. 3. 2 konu
başlığında detaylı anlatılmıştır.
MapBasic: MapInfo içinde yapılan işlemlerin kodlarının görüntülendiği ve kod
yazarak işlemler yaptıracağınız penceredir.
Hatırlatma: MapBasic penceresi Bölüm 19 MapBasic Penceresinin Kullanımı

konusunda detaylı bir şekilde anlatılacaktır.

43
Cetvel: Haritada iki nokta arasındaki mesafeyi ölçmek için kullanılan araçtır.
HARİTA sekmesi > Seçenekler grubu içerisinden Cetvel butonuna tıklanır ve iki nokta
arasındaki mesafeyi ölçülür.
Mesaj: MapInfo ‘da yapılan bazı işlemler sonucunda açılan penceredir. Yapılan
işlem ya da yapılması gereken işlem mesaj penceresinde gösterilir.
Görevler: Raster sekmesinde işlem yaparken, yapılan işlemlerin hızlarını ve
sürelerini gösterir.
İstatistik: İstatistik penceresi

MapInfo ‘da seçilen nesnelerin sayısal
kolonlarının, toplam ve ortalama
istatistiksel bilgilerin gösterildiği
penceredir.
Adrese Git: Bu araç, arama

çubuğuna yazılan adrese gitmek için
kullanılır. Aracın bul işlemini yapabilmesi
için harita penceresinin açık olması ve
internete bağlı olmak gerekir.
Not: Bu komut verisayfasındaki

bilgileri kullanmaz. Bing uydu
servisinden adres çeker. Bu komutla
çalışabilmek için internet bağlantısının
olması gerekmektedir.
Tematik Lejant: Tematik haritaların verisayfasındaki bilgilerini kullanarak yapılan

renklendirmelerin anlamları gösteren tematik harita dilidir.
Hatırlatma: 15 ve 16. Bölümde Tematik Haritalama konusu detaylı olarak
anlatılmaktadır.

Araçlar: Araç penceresi
grubunda bulunan araçlara daha kısa
yoldan ulaşmak için gezgin
penceresinde yer alan menüdür.
Çağırılmak istenen araç için aracın
solunda bulunan kutucuğun içine
tıklanır. Kaldırılmak istenen araç
içinde, aynı kutucuk içerisindeki tik
kaldırılır.
Pencereler: MapInfo ‘da açık olan harita pencerelerini ve araç menüsünde aktif
olan araçların listelendiği menüdür.
Katman Kontrolü: Gezgin penceresinin Haritalar menüsü ile aynı işlevdedir. Ayrı
bir pencere olarak gelir.
Bağlantılar: Oracle gibi VTYS bağlantılarının görüntülendiği ve listelendiği kontrol
penceresidir.
Tablolar: MapInfo içinde açık olan tabloların listelendiği menüdür.
3.6. Katman Kaldır

Tabloyu kapatarak ya da gezgin penceresindeki Katman Kaldır komutunu
kullanarak harita penceresinden istenilen katman çıkartılabilir.

45
Harita penceresinden kaldırılan bir katman, program içerisinde hala açıktır
fakat harita penceresinde görünür olmayacaktır.
Il_Merkezleri katmanını haritadan çıkartmak için;
 Il_Merkezleri katmanını seçiniz.
 Gezgin penceresinden Katman Kaldır butonuna tıklayınız.

Il_Merkezleri katmanı harita penceresinden kaldırıldı fakat hala arka tarafta
açık durumdadır ve tekrar açılmak istenirse gezgin penceresi kullanılarak tablo aç
komutu kullanılmadan Katman Ekle butonuna tıklayarak eklenebilir.
3.7. Katman Ekle

Bu uygulama için yerleşim katmanı penceresiz olarak açılacaktır ve katman ekle
butonu ile harita penceresine eklenecektir. Yerleşim katmanı açmak için;
 Açılış Şeklini açılır listeden Penceresiz Aç olarak seçiniz.
 Yerlesim’i seçiniz ve Aç’a tıklayınız.
Gezgin penceresi altında yerleşim katmanının olmadığına dikkat ediniz.
Yerleşim katmanı açık olduğu halde aktif harita penceresinde bu katmana ait bir nesne
görünmeyecektir. Çünkü yerleşim katmanı penceresiz açılmıştır. Bu da katmanı aç ama
çağırılana kadar gösterme anlamına gelir. Şimdi bu tabloyu ekleyiniz.
 Gezgin penceresinden Katman Ekle butonuna tıklayınız.

Seçilen Katmanları Ekle diyalog kutusu görünecektir.
 Yerlesim tablosunu Seçilen Katmanları Ekle listesinden seçiniz.


Harita yeni katman eklenmiş bir şekilde yeniden çizilecektir.
3.8. Katmanın Görünümünü Değiştirme

Herhangi bir katmanın görünüşünü geçici ve kalıcı olarak değiştirmek
mümkündür. Bu başlık altında geçici değişikler anlatılacaktır.
Katmanın Rengini Kalıcı Değiştirmek: Bir katmanın rengi kalıcı olarak
değiştirildiğinde o tablo kapatılıp tekrar açıldığında renk en son nasıl değiştirildiyse o
şekilde açılır. Yani sarı katman yeşil olarak değiştirilmişse tablo kapatılıp açılığında
katman yeşil olarak açılacaktır.
Bir katmanın içerisinde bulunan objelerin rengini kalıcı olarak değiştirmek için
katman düzenlenebilirliği açılıp değiştirilmek istenilen objelerin tamamı veya bir kısmı
seçildikten sonra MEKANSAL sekmesi > Stil açılır penceresinden renkler kalıcı olarak
değiştirilir ve GENEL sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet ile katman kaydedilir.
Katmanın Rengini Geçici Değiştirmek: Katmanın rengi geçici olarak
değiştirildiğinde tablo kapatılıp açıldığında ilk açıldığı hali ile gelir. Yani sarı katman yeşil
olarak değiştirilmişse tablo kapatılıp açılığında yine sarı olacaktır. Geçici renk sadece
proje dosyası ile saklanabilir. Eğer MapInfo kapatılırken çalışma sayfası proje olarak
kaydedilmezse değiştirilen renk gider. Kaydedilirse bu renk sadece o çalışma
projesinde o şekilde görünür. Aynı tablo başka projelerde açıldığında eski rengiyle
görünecektir. Geçici renk, bir katmanı birden fazla projede ayrı ayrı renklerde
göstermeye yarar.
 Gezgin penceresinden Iller katmanının üzerinde çift tıklayınız.

47
Katman Özellikleri: Iller diyaloğu görünecektir. Bu diyalogda haritadaki
katmanın kalıcı görünüş-stil ayarları geçersiz kılınabilir veya yenisini tanımlanabilir.
Burada yapılan
değişiklikler daha sonra da
bu şekilde kullanabilmek
için çalışma ortamı proje
olarak kaydedilmelidir.
 Kalıcı stili geçersiz kılmak için Aşağıdaki Şekilde Göster kutusunu

işaretleyiniz.
 Alan Stili butonuna tıklayınız.
Alan stili diyaloğu ekrana gelecektir.
 İstediğiniz desen, ön renk, geri plan, kenarlık stili rengi ve genişliği seçiniz.
 Renk seçimini onaylamak için Tamam butonuna tıklayınız.
 Görünüm seçeneklerini onaylamak için Tamam butonuna tıklayınız.
 Katman Özellikleri diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.

Bu işlem çizgi katmanı için yapıldığında aşağıdaki pencere açılmaktadır. Çizginin
stili, rengi ve kalınlığı seçilebilmektedir.
Bu işlem nokta katmanında yapılıyorsa o zamanda sembol tipi, renk ve bazı

stiller için döndürme açısı, arka plan gibi özelleştirmeler yapılabilmektedir. Nokta
sembolünde birden fazla font kütüphanesi vardır. Bu kütüphanelerden istenilen
seçilerek içindeki fontlardan yararlanılabilir. Eğer kendi fontunuzu eklemek istiyorsanız
fontlardan özel sembole gelerek Ekle butonunu kullanabilirsiniz.
Düzenleme yapılacak katman, gezgin penceresinden seçildiğinde açılan STİL
sekmesinden de yukarı da bahsedilen ayarlamalar yapılabilir. STİL sekmesi > Stil
grubundaki butonların aktif olması için öncelikle Stilleri Uygula butonuna tıklanması
gerekir. Tıklandıktan sonra objelerin geçici stil ayarları yapılabilir. Geçici stiller kaldırılıp
asıl renklere dönülmek istendiğinde Stilleri Uygula butonuna tekrar tıklanır.
3.9. Katman Görünüm Ayarları

Harita penceresi içerisinde yer alan katmanların belirli bir zoom seviyesinde
görünür hale gelmesi çalışma esnasında kolaylık sağlar. Harita penceresindeki detay
seviyesini ayarlamak için Görünüm Aralığı özelliği kullanılır. Görünüm aralığı,
katmanları görmek istediğiniz aralıkları tanımlamanıza yardımcı olur. Örneğin, Google
MAPS haritalarında da eğer çok uzaklaşılırsa iller yerleşimlerin tamamını örter.
Bu uygulamada eğer çok uzaklaşılırsa yerleşim katmanı 81 ilin üzerini
örtmektedir. Yapılması gereken işlem yerleşim katmanını sadece 1000 km ve daha
aşağı mesafelerde görünecek şekilde ayarlamaktır.
 Yerlesim katmanına çift tıklayınız.
 Katman Görünümü sekmesine tıklayınız.
 Katman Bu Aralıkta Görünsün kutusunu işaretleyiniz.
 Üst Mesafe için 1000 değerini giriniz.

49
Katmanın görüntülenmek istendiği
en düşük mesafedir.
Katmanın görüntülenmek istendiği

en yüksek mesafedir.
 Katman Özellikleri diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.

Şimdi yerleşimler sadece mesafe 1000 km veya daha az olduğunda
görünecektir.
Yaptığınız çalışmayı proje dosyası olarak kaydetmek için;
Harita katmanlarında yapılan yeni değişiklikleri bir proje dosyası içinde

saklamak için;
 GENEL sekmesi altından Proje Dosyasını Kaydet ‘i seçiniz.
 Dosya adına Ders_3 yazınız.
 Bolum_3 klasörünün içine kaydediniz.
Not: Proje dosyası kaydedildiğinde, gezgin penceresi ayarlarının da saklanmış
olduğuna dikkat ediniz.

4. Seçim İşlemleri ve Bulma
Dersin Amacı
Bu derste, MapInfo tablolarındaki kayıtları seçme pratiği yapılacaktır. Seçim
butonları ile harita penceresinden bir veya birden fazla seçim yapmak, mevcut
veritabanından belirli kritelere göre sorgulamalar ve seçme-filtreleme işlemleri
yapılacaktır. Ayrıca Bul komutu ile bir objenin adını ya da adresini yazarak harita
üzerinde işaretleme işlemleri gösterilecektir.
 Seçim Araçları
 Seçimin İsmini Değiştirme
 Seçim Diyaloğu İle Seçim
 Seçimleri ve Sorgulamaları Saklama
 Bulma / İşaretleme
 Adres Bul
 Bir Ülkeyi Bulma / İşaretleme
 Bir Şehri-İlçeyi Bulma / İşaretleme
 Adres Bilgisi ile Bir Kesişimi Bulma
Pratik Kullanım
MapInfo’ da kullanılan tablolar çok büyük olabilir ve çoğu zaman bu verilerin
seçim-filtreleme yapılarak sadece bir kısmı ile çalışılması gerekir. Örneğin; binlerce su
abonesinin kayıtlı olduğu bir veritabanınız var olduğunu varsayınız. Burada A
mahallesinde oturan kayıtlara bakılmak istenildiğinde bunu tüm tablo içerisinden
yapmak epey zor olacaktır. Bu nedenle A mahallesinde oturan aboneler sorgulanarak
yeni bir pencerede görüntülenir. Ya da aylık tüketimi 20 metreküpten fazla olan
aboneler sorgulanarak analiz edilebilir.
Bul komutu size bir kişinin, bir yerin veya başka bir objenin yerini harita
görmenizi sağlar. Örneğin, abone tablosunda abone numarasını bildiğiniz bir müşteriyi
bul komutu ile harita penceresinde yerini bulabilirsiniz.

51
Seçim ana tablo içerisinden istenilen kıstaslara göre filtrelemedir. MapInfo
seçimi birden fazla yolla yapar.
1) Seçim Araçları
2) Seçim Diyaloğu İle Sorgulama
3) SQL Seçim Diyaloğu İle Sorgulama
Hatırlatma: SQL Seçim Diyaloğu ile Sorgulama, Bölüm 11 SQL Sorgulama
İşlemleri konusunda anlatılacaktır.
4.1. Seçim Araçları
Seçim araçları ile manuel olarak, harita penceresinden veya verisayfasından
seçim yapılabilir. Seçim işlemi HARİTA sekmesi > Seçim grubunda seç butonu ile yapılır.
Bu uygulamada MapInfo’ da seçim araçları kullanılarak seçim işlemi yapılacaktır.
Not: Seç aracı HARİTA sekmesi, MEKANSAL sekmesi ve TABLO sekmesi altında
da bulunmaktır. MapInfo’yu kullanırken bu aracın en çok kullanılan araçlardan bir
olduğunu fark edeceksiniz. Bu aracı MapInfo’nun sol üst köşesinde bulunan Hızlı Erişim
Araç Çubuğuna eklemek için butonların sağında bulunan ok butonuna tıklayınız. Daha
Fazla Komut (More Commands) seçeneğini ile istediğiniz, çok kullandığınız araçları sağ
kutucuğa atarak ekleyebilirsiniz.
 GENEL sekmesi > Dosya grubu > Aç açılır listesinden Tablo’ya tıklayınız.
 Bolum_4 klasöründen Iller ve Yerlesim dosyalarını açınız.

4.1.1. Seç Butonu
Seç butonu harita üzerinden veya verisayfası üzerinden kayıt seçmek için
kullanılır.
HARİTA sekmesi > Seçim grubundan Seç butonuna tıklanır ve seçmek istenilen
objeye veya kayda tıklanarak seçim yapılır. Birden fazla kaydı harita penceresinden
seçmek için klavyeden <SHIFT> tuşuna basılır. Verisayfasından birden fazla seçim,
<CTRL> tuşunu basılı tutularak yapılabilir. Verisayfasından yapılan seçim satırın
solundaki kutuya tıklanarak yapılır.
Seçim yapıldıktan sonra seçili objeler ayrı harita penceresinde ve
verisayfasında açılabilir, üzerinde analiz yapılabilir veya MapInfo’nun birçok yeteneği
seçim kümesinde de kullanılabilir.
 Gezgin penceresinden Iller tablosunun seçilebilir olup olmadığını kontrol

ediniz.
 Klavyeden <SHIFT> tuşunu basılı tutarak ller tablosundan birden fazla kayıt
seçiniz.
 F4’e tıklayarak Iller tablosunun verisayfasını açınız.
Seçmiş olduğunuz illerin verisayfasında da seçilmiş olduğuna dikkat ediniz.
Aynı şekilde verisayfasından yapılan seçimler haritada da işaretlenecektir.
Not: Harita ve verisayfasını yan yana ekranda konumlandırmak için harita
başlığına sağ tıklayınız ve Yeni Dikey Pencere Sekmesi (New Vertical Tab Group)
seçeneğini seçiniz.

53
 Yapılan seçimleri ayrı bir harita penceresinde görüntülemek için GENEL
sekmesi > Pencereler grubu > Yeni Doküman açılır listesinden Harita butonuna
veya klavyeden F3’e tıklayınız.
 Açılan pencereden Selection seçip sağ tarafa ekleyiniz.
İşlem sonunda seçilen objeler yeni bir harita penceresinde görüntülenir.

Not: Selection, daima aktif seçim kümesinin adıdır. Daha önceden
görüntülenmiş seçim kümeleri Query# olarak adlandırılır.
 Yapılan seçimin içeriğinin görüntülenmesi için GENEL sekmesi > Pencereler
grubu > Yeni Doküman açılır listesinden Verisayfası Penceresi butonuna veya
klavyeden F4 tuşuna tıklayınız ve Query1 tablosunu seçiniz.

Bu işlem ile seçim yapılan objelere ait verisayfası görüntülenir.
Unutmayınız: Oluşturulan sorgu tabloları farklı kaydedilmediği sürece seçim
yapılan tabloya bağlıdırlar. Onlarda yapılan her değişiklik seçim yapılan ana tabloyu da
etkileyecektir.
4.1.2. Seçimi Kaldırma
Harita penceresinde ya da verisayfası üzerinde seçilmiş kayıtların seçimi
kaldırılmak istenilebilir. Seçimi iptal etmek için aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılır.
Harita penceresinde seçili kayıtlar için:
- <SHIFT> tuşuna basıp seçili kayda yeniden tıklayınız. Bu seçili kaydı bırakmak
için kullanılan yöntemdir.
Seçili olan bütün kayıtlardan seçimi kaldırmak için:
- HARİTA sekmesi > Seçim grubundan Temizle butonuna tıklayınız.

- Harita penceresinde boş bir yere tıklayınız.
Not: Temizle butonuna MEKANSAL sekmesi ve TABLO sekmesi altından da
ulaşılabilir.
4.1.3. Çember Seçim Butonu

Çember seçim butonu belli bir yarıçap içindeki objeleri seçmek için kullanılır.
İşlem sonunda MapInfo çizilen çemberi kapatıp, içindeki objeleri seçecektir. Bu
örnekte, seçim işleminin en üstteki katman olan Yerleşim katmanında gerçekleştiğine
dikkat ediniz.
 HARİTA sekmesi > Seçim grubu > Seç açılır listesinden Çember Seçim butonuna
tıklayınız.
 Farenin sol tuşunu basılı tutarak harita penceresinde bir daire oluşturunuz.

55
Çizim yapılırken, pencerenin sol alt köşesinde durum çubuğunda ekranda
çizilen dairenin yarıçapı görünecektir.
4.1.4. Dikdörtgen Seçim Butonu

Dikdörtgen seçim butonu, belirlenen bir dikdörtgen içinde kalan objeleri
seçmek için kullanılır.
 HARİTA sekmesi > Seçim grubu > Seç açılır listesinden Dikdörtgen Seçim
butonuna tıklayınız.
 Farenin sol tuşunu basılı tutarak bir dikdörtgen oluşturunuz.
İşlem sonunda MapInfo çizilen dikdörtgeni kapatıp, içindeki objeleri seçecektir.
Bu seçim işlemi, gezgin penceresinde en üstte bulunan seçilebilir katmandaki

kayıtları seçer. Bu örnekte, seçim işleminin en üstte bulunan Yerleşim katmanında
gerçekleştiğine dikkat ediniz.

4.1.5. Çokgen Seçim Butonu
Çokgen seçim butonu, harita üzerine çizilen bir alanın içinde kalan harita
objelerini seçer.
 HARİTA sekmesi > Seçim grubu > Seç açılır listesinden Çokgen Seçim butonuna
tıklayınız.
 Harita üzerinde herhangi bir yere tıklayınız. Tıklanan yer alanın başlangıç
noktası olacaktır. İstediğiniz şekilde alanın köşelerini oluşturmak üzere
tıklamaya devam ediniz ve çift tıklatıp çizimi bitiriniz.
 İşlem sonunda MapInfo alanı kapatıp, içindeki objeleri seçecektir.
Unutmayınız: Çember seçim, dikdörtgen seçim ve çokgen seçim ile seçim

yapıldığında gezgin penceresinde veya katman kontrolünde en üstte bulunan seçilebilir
katmandan seçim yapar. Alt katmanda seçim yapılmak istenildiğinde ya üstteki
katmanın görünürlüğü kapatılarak seçim yapılır ya da üstte yer alan katmanın
seçilebilirliğinin kapatılması gerekir.
4.1.6. Sınır Seçim Butonu

Sınır seçim butonu ile belirli bir alan içinde kalan objeler seçilir.
 Sınır seçimi butonunu seçiniz ve Ankara ili alan objesi içinde boş bir yere
tıklayınız.
Yapılan uygulama ile MapInfo, Yerlesim katmanındaki kayıtlardan Ankara ili
içerisinde kalan yerleşimleri seçecektir.

57
Unutmayınız: Sınır seçimi butonu ile seçim yapıldığında, alan objesi içinde
kalan en üstteki katmandan seçim yapar. Alan objesi en üstte bulunuyor ise alan
objesinin altında bulunan katmanda seçim işlemini yapar.
4.1.7. Seçimi Ters Çevir Butonu

Seçim yapıldıktan sonra Seçimi Ters Çevir butonu kullanarak ilgili katman
içinde aktif seçimin dışında kalan bütün kayıtlar seçilir.
 Sınır Seçimi butonu ile Ankara içinde kalan yerleşimleri seçiniz.
 HARİTA sekmesi > Seçimi Ters Çevir butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile Ankara dışında kalan yerleşimler seçilecektir.

4.1.8. İstatistik Butonu
HARİTA sekmesi altında, harita araçları içerisinde bulunan istatistikler butonu
istatistik penceresini açar. Herhangi bir seçme işlemi yapıldığında seçim yapılan
tablonun adı, seçilen kayıt sayısı, seçilen kayıtların verisayfasında yer alan istatistiksel
verileri, bu verilerin toplamı ve ortalama değerleri görülür. Uygulama boyunca bu
pencere açık bırakılabilir.
 Harita penceresinden bir il seçiniz ve HARİTA sekmesi > Harita Araçları >
İstatistikler butonuna tıklayınız.
Penceredeki değerler seçim kümesi değiştiği anda değişecektir.

4.2. Seçim Diyaloğu ile Seçim
Seçim diyaloğu komutu, veri tabanında bulunan bilgileri belirli kıstaslara göre
sorgulama yapıp seçme-filtreleme imkânı sağlar. Hem sayısal hem de karakter tipindeki
kolonlardan çeşitli sorgular ile seçim yapılabilir. Bu işlemler esnasında MapInfo içinde
tanımlı olan bir takım fonksiyonlar ve operatörler kullanılır.
Seçim diyaloğundan yapılan işlemler veritabanından seçileceği için öncelikle
tablonun verisayfası açılarak incelenmelidir.
 Seçim diyaloğu için HARİTA sekmesi > Seçim grubunda sağ altta bulunan ok
işaretine tıklanır.

59
Koşul kutusuna
sorgulanmak istenen ifade yazılır.
Not: Koşul kutusuna
yazılacak olan ifade klavyeden
yazılabileceği gibi Yardımcı
butonuna tıklanıp yardımcı
seçenekler kullanılarak da
istenilen ifade yazılabilir.
4.2.1. Sayısal Kolonlarda Sorgulama

Bu uygulamada Iller tablosundan 2000 yılına ait nüfus değeri 1. 000. 000 ‘dan
büyük olan iller sorgulanıp seçilecektir.
 HARİTA sekmesi > Seçim grubunda sağ altta bulunan ok işaretine tıklayınız.
 Kayıtların Seçileceği Tablo listesinden Iller tablosunu seçiniz.
 Koşul kutusundan Yardımcıya tıklayınız ve İfade diyaloğunda bulunan kolonlar
açılır penceresinden sorgunun yapılacağı NUFUS_2000 kolonu seçiniz.
 Operatörler açılır penceresinden “>” operatörü seçiniz ve klavyeden 1000000
yazınız.
 Doğrula butonuna tıklayınız ve ifadenin doğru yazıldığından emin olunuz.
İfade diyaloğunda yer alan Doğrula butonu, yazılan ifadenin doğruluğunu
kontrol eder. Doğrula butonun olumlu sonuç vermesi seçim sonucunun doğru olduğu
anlamına gelmez. Yazılan kayda ait veri olmayabilir. Bu buton yazımı kontrol eder. Yani;
kolon adları doğru yazıldı mı, operatör doğru mu seçildi vb. kontrolleri yapar.

 Sonucun Tutulacağı İsim kısmına Buyuk_Nufuslu_Iller yazınız.
 Sonuçları Göster kutucuğunu işaretleyiniz.

Unutmayınız: Sonuçları göster seçeneği, seçimi yeni bir verisayfası açarak
görüntüler. Sonucun tutulacağı isim ‘Selection’ olarak bırakılırsa seçimin adı Query1
olacaktır. Bir sonraki seçiminizde Query2, Query3 diye adlandırmaya devam eder.
MapInfo iller tablosundaki kayıtlardan nüfusu 1. 000. 000’un üzerindeki illeri
seçip Buyuk_Nufuslu_Iller adını verdiğiniz verisayfasında görüntüler. Seçim işlemi
sonunda durum çubuğuna bakılırsa seçilen obje sayısı gösterilmektedir.
Aynı kayıtlar harita da seçilmiştir. İki pencereyi yan yana görmek için
Buyuk_Nufuslu_Iller harita başlığına tıklayınız ve Yeni Dikey Pencere Sekmesi (New
Vertical Tab Group) seçeneğini seçiniz.
Uygulama 1: 2014 verilerine göre 40. 000’den fazla göç veren iller hangileridir?
4.2.2. Karakter Kolonlarda Sorgulama

Karakter tipindeki kolonlarda bulunan ifadeler sorgulanırken çift tırnak (“”)
kullanılır. Kolon adları asla tırnak içinde yazılmaz.
 GENEL sekmesi > Dosya grubu > Aç açılır listesinden Tablo ’ya tıklayınız.
 Bolum_4 klasöründen Ankara_Mah, Donati06 dosyalarını açınız.
Bu uygulamada Yenimahalle ilçesi içerisinde kalan mahalleler seçilecektir.
Gezgin penceresinden katman sırasının Donatı06, Yerlesim, Ankara Mah, Iller
olduğunu kontrol ediniz. Haritanın üzerine sağ tıklayarak Tüm Katmanı Görüntüle’yi
seçiniz ve açılan diyalogdan Ankara_Mah’ı seçiniz.
 Kayıtların seçileceği tablo olarak Ankara_Mah tablosunu seçiniz.
 Koşul kutusuna yardımcıyı kullanarak ILCE_ADI = "YENIMAHALLE" yazınız.

61
 Sonucun Tutulacağı İsim olarak Yenimahalle yazınız.
Not: Sorgu sonucunu herhangi bir kolonda bulunan karakterlere göre
sıralanmış şekilde almak için sıralama kolonu seçilebilir.
Unutmayınız: MapInfo büyük/küçük harf duyarlıklı değildir. Yani koşulun veri
tabanındaki ifade ile birebir aynı şekilde yazılmasına gerek yoktur. Ancak
Türkçe/İngilizce karakterlere dikkat etmeniz gerekmektedir. Veritabanında yazan
YENIMAHALLE’yi küçük harflerle yazarak sorgulayacaksanız “Yenımahalle” değil
“Yenimahalle” yazmanız gerekir.
Uygulama 2: Ankara_Mah dosyasında Çankaya ilçesinde kaç adet mahalle

bulunmaktadır?
4.2.3.1. Ve (And), Veya (Or) Operatörlerinin Kullanımı
Seçim işlemlerinde en sık kullanılan operatörler and ve or operatörleridir.
“And” operatörü seçilen koşulların hepsinin aynı anda sağlanması gerektiği durumlarda
kullanılır. “Or” operatörü ise seçilen koşulardan en az birinin sağlanması gereken
durumlarda kullanılır. Bu koşullar Yardımcı > Operatörler’den seçilebilir ya da
klavyeden yazılabilir.

4.2.3.1.1. And Operatörü
Bu uygulamada iller tablosunda 2014 yılına ait nüfus değeri 2. 000. 000
üzerinde ve ortalama geliri 450 altında olan illerin seçimi yapılacaktır. Öncelikle
haritanın üzerine sağ tıklayarak tüm katmanı görüntüleyiniz.
 Kayıtların seçileceği tablo olarak Iller tablosunu seçiniz.
 Koşul kutusuna NUFUS_2014 > 2000000 And ORT_GELIR_1980 < 450 yazınız.
 Sonuçları Göster kutucuğunu işaretleyiniz.

Açılan verisayfasında seçim sonucu görünmektedir ve durum çubuğunda sorgu
sonucunuzun sayısı görünür. Seçim sonucu harita penceresinde de seçili olarak
görüntülenir.
 Gezgin penceresinden Yerleşim katmanının görünürlüğünü kapatınız.

63
4.2.3.1.2. Or Operatörü
Bu uygulamada iller tablosunda 2014 yılı nüfus değeri 2. 000. 000 üzerinde
olan ya da ortalama geliri 450 den az olan iller seçilecektir.
 Seçim diyaloğunu açınız. Koşul kutusunda değişiklik yapmadan “And”
operatörü yerine “Or” operatörü kullanarak seçim işlemini tekrar yapınız.
 Her iki koşuldan birini sağlayan verileri seçeceği için seçim sonucunda artış
olduğu görülür.
4.2.3.2. Like ve Not Like Komutları ile Sorgulama

Like operatörü metin içerikli bir kolon içinden istenilen bir harfin, hecenin,
kelimenin veya cümlenin aranması için kullanılır. Örneğin; aşağıda bulunan resimdeki
gibi bir veritabanı vardır ve bu tablodan College yazanlar seçilmek isteniyor. Bu işlem
“=” operatörü kullanılarak yapılırsa sorgu da hiçbir sonuç bulunamaz. Çünkü
verisayfasında tek başına College yazan bir kayıt yoktur.

Like operatörü içinde geçen anlamındadır ve genellikle yüzde (%) işareti ile
beraber kullanılır. % işareti ‘herhangi’ anlamı taşır. Bu kelimeyi seçmek için
“%College%” ifadesi kullanılmalıdır.
Not operatörü sadece like ile birlikte kullanılır ve not operatörü seçimi tersine
çeviren bir komuttur. Yani yazılan koşulu sağlayan veriler dışındaki tüm verileri seçili
hale getirir. Aşağıda like ve not like operatörlerinin kullanımı ile ilgili örnekler yer
almaktadır.
 IL_ADI like “%A” Sonu A ile biten kayıtları bulur.

 IL_ADI not like “%A” Sonu A ile bitmeyen kayıtları bulur.
 IL_ADI like “A%” A ile başlayan kayıtları bulur.
 IL_ADI not like “A%” A ile başlamayan kayıtları bulur.
 IL_ADI like “%A%” Herhangi bir karakteri A olan kayıtları bulur.
 IL_ADI like “%A_” Sondan önceki harfi A olan kayıtları bulur. (Alt çizgi joker
karakterdir. )
 IL_ADI like “_A_” 3 harfli olup ortadaki harfi A olan kayıtları bulur.
 IL_ADI like “%A_A%” 2 A harfi arasında herhangi bir harf olan kayıtları
bulur.
 IL_ADI like “A” Bu ifadede % olmadığı için like eşittir (=) komutuna denktir.
 IL_ADI like “%A_A” Herhangi bir karakteri 2 A harfi arasında olan kayıtları
bulur.
Unutmayınız: Seçim komutlarında “_” ifadesi herhangi bir anlamı taşıdığı için
verisayfasındaki kolonlara bilgiler kydedilirken kullanılmamaısında fayda vardır.
Bu uygulamada Donati06 dosyasında üst kategori kolonunda “kurum”
olanlar seçilecektir. Öncelikle Donatı06 tablosunun verisayfasını açınız ve
USTKATEGORI kolonunu inceleyiniz.
 Seçim diyaloğunu açınız.
 Kayıtların seçileceği tablo olarak Donati06 tablosunu seçiniz.
 Koşul kutusuna USTKATEGORI Like "%kurum%" yazınız.
 Sonuçların Tutulacağı İsim kutusuna “KURUMLAR” yazınız.

65
Bu uygulama da iller tablosunda 2014 yılı nüfus değeri 500000’den büyük,

ortalama geliri 400’den büyük olan il adı “b” veya “c” harfi ile başlayan iller
seçilecektir.
Seçim diyaloğunda;
 Koşul kutusuna NUFUS_2014 > 500000 And ORT_GELIR_1980 > 400 And
(IL_ADI Like "B%" Or IL_ADI Like "C%") yazınız.
Unutmayınız: Hem or operatörünün hem de and operatörünün kullanıldığı
sorgularda or’un diğer koşulları etkilememesi adına or’lu sorgu parantez içine alınır.
 Sonuçları Göster seçeneğini işaretleyiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.

Uygulama 3: Donatılar06 tablosunda kategori kolonu içerisinde kaç adet
otobüs durağı vardır?
4.3. Seçimleri ve Sorguları Saklama

Sorgu sonuçları kaydedilmemişse MapInfo kapatıldığında sorgular kaybolur.
Ancak yapılan sorgu ve seçim sonuçları daha sonra kullanılmak üzere saklanmak
istenebilir. MapInfo ’da yapılan sorgu ve seçimler 4 şekilde saklanabilir.
4.3.1. Sorgu Şablonu Saklama
Sorgu şablonu, sorgu ifadesini saklar ve bu sorgu kolon yapısı değişmediği
sürece başka tablolarda veya aynı tabloda kullanılabilir. Eğer aynı yapıya sahip birden
fazla tablo ile çalışılıyorsa bu oldukça kullanışlı bir yöntemdir.
 TABLO sekmesi > Seçim diyaloğunu açınız ve diyaloğu aşağıdaki gibi
doldurunuz.
 Şablonu Kaydet butonuna tıklayınız.

 Şablonu kaydedileceği klasörü seçip dosya adına “Ankara” yazınız ve “Kaydet”

67
 Seçim diyaloğunu kapatınız.
Not: MapInfo sorgu şablonlarını *.qry uzantısı ile kaydeder.
Sorgu şablonunun aynı tabloda veya başka bir tabloda kullanılması için;
 TABLO sekmesi > Seçim grubuna tıklayıp seçim diyaloğunu açınız.
 Şablonu Yükle butonuna tıklayınız.
 Açılan pencereden *.qry uzantılı Ankara sorgu şablonu dosyasını seçiniz ve Aç
 Tamam butonuna tıkladığınız da sorgu işlemi yapılmış olacaktır.

Unutmayınız: Bu sorgu ifadesi sadece ILCE_ADI kolonu içeren tablolarda
çalışacaktır.
4.3.2. Sorgu Tablosu Oluşturma ve Hızlı Erişim Çubuğuna Ekleme

Bir önceki uygulamada elde edilen sorgu sonucunu kaydetmek için;
 TABLO sekmesi > Kaydet > Sorgu Kaydet butonuna tıklayınız.
 Açılan pencereden MAMAK sorgusunu seçiniz ve Farklı Kaydet butonuna
tıklayınız.
 Açılan pencereden sorgunun kaydedileceği klasöre gidiniz.

69
 Dosya Adı kutusuna “MAMAK” yazınız.
 Kaydet butonuna tıklayınız.
MAMAK isimli sorgu tablosu oluşturuldu. Tüm dosyaları GENEL sekmesi >
Kapat > Tüm Dosyaları Kapat yolunu izleyerek kapatınız. Sorgu tablosunun
kaydedildiğini kontrol etmek için GENEL sekmesi > Aç > Tablo butonuna tıklayıp
MAMAK dosyasını açınız.
Sorgu kaydet butonunu hızlı erişim çubuğuna eklemek için;
 Hızlı erişim çubuğundaki ok butonuna tıklayınız.

 Daha Fazla Komut… seçeneğine tıklayınız.
 Sol taraftaki menüden Sorgu Kaydet seçeneğini işaretleyiniz ve Ekle butonuna
tıklayınız.
 Tamam butonuna tıklayarak pencereyi kapatınız.
Hızlı erişim çubuğuna Sorgu Kaydet butonu eklenecektir.

Unutmayınız: Hızlı erişim çubuğuna eklenen butonlar MapInfo kapatıldığında
gidecektir. İlgili butonların kalıcı olarak kalmasını istiyorsanız;
o PRO’ya tıklayınız.
o Açılan pencereden Seçenekler > Sistem > Uygulama Tercihleri komutuna
tıklayınız.
o Açılan Uygulama Tercihleri diyaloğundan “Şimdiki Konumu Kaydet”
seçeneğine tıklayıp kaydediniz.
o Tamam butonuna tıklayıp diyaloğu kapatınız.

4.3.3. Sorguları Proje İçinde Saklamak
Sorgu ifadeleri proje içinde saklanabilir. Bu sorgular tekrar o proje dosyası
açıldığında görülür.
 GENEL sekmesi > Tablo Aç > iller ve Ankara_Mah tablolarını açınız.
 TABLO sekmesi > Seçim diyaloğunu açınız.
 Kayıtların Seçileceği Tablo kısmından Iller tablosunu seçiniz.
 Koşul kısmına ALDIGI_GOC_2014 > 50000 yazınız.
 Sonucun Tutulacağı İsim kısmına Goc yazınız.
 GENEL sekmesi > Dosya grubu > Proje Dosyasını Kaydet açılır listesinden Proje
Dosyasını Kaydet butonuna tıklayınız.
 Bolum_4 klasörüne Sorgu_saklama yazarak kaydediniz.

71
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat butonuna tıklayıp bütün
dosyaları kapatınız.
 GENEL sekmesi > Aç > Proje Dosyası Aç butonuna tıklayınız.
 Bolum_4 klasöründe Sorgu_saklama projesini seçip açınız.
Unutmayınız: Seçim diyaloğu veya SQL Seçimi Diyaloğu ile oluşturulan
sorgulamalar proje dosyası ile saklanır.
4.3.4. Farklı Kaydet İle Sorgu Saklama

Herhangi bir sorgu ifadesi veya seçim butonları ile oluşturulmuş sorgu
sonuçları farklı kaydet seçeneği ile kaydedilebilir. Bu kaydetme şekli sorguyu ana tablo
haline getirir ve seçim yapılan tablo ile bağlantısını tamamen kopartır.
Bu uygulamada Yenimahalle ilçesinde kalan mahalleler seçilip farklı kaydet ile
kaydedilecektir.
 TABLO sekmesi > Seçim diyaloğunu açınız.
 Diyaloğu aşağıdaki gibi doldurunuz ve Tamam butonuna tıklayınız.

 GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet butonuna tıklayınız.
 Bolum_4 klasörüne Yenimahalle yazarak kaydediniz.
Bu şekilde sadece Yenimahalle içindeki kayıtları içeren, yeni ve kalıcı bir

MapInfo dosyası oluşturuldu. Bu kayıtları oluşturan sorgu saklanmadı. Oluşturulan
Yenimahalle . tab dosyasını açmak için;
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat ile bütün dosyaları kapatınız.
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Tablo butonuna tıklayınız.
 Bolum_4 klasöründe Yenimahalle dosyasını seçip açınız.

73
Unutmayınız: Eğer sorgu tablosunda bir silme veya veri değişikliği yapılırsa,
ana tablodaki kayıtlar da değişir veya silinir. Fakat sorgu tablo olarak kaydedilirse, bu
yeni tablo ve ana tablo arasında bir bağlantı kalmaz.
4.4. Bulma / İşaretleme
Bul komutu ile kolonda yazan bilgilere göre MapInfo istenen kaydı ekrana
getirir ve bir sembol ile işaretler. MapInfo kayıtlarınızı veritabanı bilgilerinizden yola
çıkarak harita üzerinde gösterir. Çünkü harita ile veritabanı birbiri ile bağlıdır.
4.4.1. İşaretle
İşaretle komutu ile hangi tablodan arama yapılacağını, tablo içinde mevcut
bulunan verilerden neyin seçileceğini ve hangi sembol ile işaretleneceğini belirleyip
bulma işlemi yapılır. Bu uygulamada Dünya katmanında bulunan “Fransa” ülkesini
bulma işlemi yapılacaktır.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat butonuna tıklayıp bütün
dosyaları kapatınız.
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Proje Dosyası Aç komutuna tıklayınız.
 Bolum_4 klasöründeki Dunya, Iller ve Yerlesim tablolarını içeren Bulma. WOR
dosyasını seçip açınız.

 MEKANSAL sekmesi > Seçim grubu > Bul açılır listesinden İşaretle komutuna
tıklayınız.
Bul diyaloğu açılır.
 Tablo kısmında Dunya tablosunu seçiniz.
 Kolon kısmında Country kolonunu seçiniz.
Not: Dünya tablosunun ve Country kolonunun sonunda yıldız işareti yer

almaktadır. Bu işaret sahanın indeksli olduğunu gösterir. Bul komutu herhangi bir kolon
üzerinde çalıştırıldığında o sahayı otomatik olarak indeksler ve bul komutunun daha
hızlı çalışmasını sağlar.
 Belirteç Sembolü kısmından istenilen sembol seçilebilir.
 Gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra Tamam butonuna tıklayınız.

75
Açılan ikinci bul diyaloğunda;
 Country kısmına “fransa” yazınız ve Tamam butonuna tıklayınız.
MapInfo, yazılan ülke ismini bulamadığında “Tam eşleşme bulunamadı”

uyarısı verir ve alfabetik olarak yazılan ülke ismine yakın isimleri listeler. Listelenen ülke
isimlerinden France adını seçiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile MapInfo, Fransa’yı harita penceresinin merkezinde olacak şekilde
haritayı kaydırır ve seçilen belirteci üzerine koyar.

4.4.1.1. Bölgesel Adres Bulma
Bu uygulamada Zonguldak iline bağlı Ereğli ilçesi aranacaktır.
 Uygulamaya başlamak için Yerlesim tablosunu açınız.
 MEKANSAL sekmesi > Seçim grubu > Bul açılır listesinden İşaretle komutuna
tıklayınız.
 MapInfo halen bir önceki uygulamada yapılan ülke arama işleminin
yapılacağını varsayar. Bu uygulamada başka bir katmanda arama yapılacağından
arama parametrelerini yeniden tanımlamak için Tanımla komutuna tıklayınız.
 Tablo kısmında, Yerlesim tablosunu seçiniz.

 Kolon kısmında ADI kolonunu seçiniz.
İsteğe Bağlı bölümünde;

 Aramayı Bölgede Yap kısmında, Iller tablosunu seçiniz.
 Bölge Adının Olduğu Kolon kısmında IL_ADI kolonunu seçiniz.
Böylece, belli bir ildeki yani Konya’daki Ereğli ilçesini değil de Zonguldak’daki
Ereğli ilçesinin bulunmak istendiği belirtilmiş olunur.
 ADI kısmına Ereğli yazınız.
 IL_ADI kısmına Zongudak yazınız ve Tamam butonuna tıklayınız.

77
Bu işlem ile MapInfo Zonguldak – Ereğli’ye doğru kayar ve seçtiğiniz sembol ile
orayı işaretler.
Not: Eğer arama iller katmanıyla kısıtlanmamış olsaydı MapInfo, Yerleşim
katmanının ADI kolonundaki ilk Ereğli’yi bulurdu.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat ile bütün dosyaları kapatınız.
4.4.1.2. Adres ile Kesişimi Bulma
Mevcut veriler ile iki adresin kesişim yerleri bulunmak isteniyor ise, adres
bilgileri arasında çift ampersand (&&) kullanılır. Bul komutu kullanıldığında, MapInfo
kaydı gösterirken mevcut ölçek seviyesini kullanır.
Bu uygulamada harita penceresinde belirli bir alana yaklaşarak iki yolun
kesiştiği yer sorgulanacaktır.
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Proje Dosyası Aç komutuna tıklayınız.
 Bolum_4 klasöründeki Ankara_Yol ve Ankara_Mah tablolarını içeren
Adres_bulma. WOR dosyasını seçip açınız.

Bul diyaloğunu açınız.
 Tablo kısmında, Ankara_Yol tablosunu seçiniz.
 Kolon kısmında, Yol_Adı kolonunu seçiniz.
 Aramayı Bölgede Yap kısmında, Hiçbirini seçiniz ve Tamam butonuna
tıklayınız.

 YOL_ADI kısmına “Turan Güneş Bulv.
&& Simon Bolivar Cad. ” yazınız ve
Tamam komutuna tıklayınız.
 Turan Gunes Bulv. ’yi ve Simon

Bolivar Cad.’ı seçip, Tamam
Eğer caddeler kesişmiyorsa, MapInfo bunu bildiren bir mesaj verir. Eğer
caddeler kesişiyorsa, MapInfo haritayı kesişime doğru kaydırır ve kesişim noktasını
belirteç ile işaretler.

79
Unutmayınız: Bulma işlemi ile haritaya eklenen tüm belirteçler kozmetik
katmana eklenmektedir. Bu nesneleri harita penceresinden silmek için Katman
Kontrolünden veya Gezgin penceresinden kozmetik katmanın düzenlenebilirliği açılır
ve harita penceresinde belirteçler seçilip klavyeden delete tuşuyla silinir. Birden fazla
bulma işlemi yapılmışsa tümünü silmek için HARİTA sekmesi > Kozmetik Nesneler >
Kozmetik Katmanı Temizle yolu izlenmelidir.
Uygulama 4: Ankara_Yol dosyasında Giresun Cad. ve Etlik Cad. kesişim
noktasını bulunuz.
Uygulama 1:
 Koşul kutusuna VERDIGI_GOC_2014 > 40000 yazınız.
 Sonuçları göster kutucuğunu işaretleyiniz.

Bu işlem ile 15 ilin 40. 000’den fazla göç verdiği görülür.
Uygulama 2:
 Kayıtların seçileceği tablo olarak Ankara_Mah tablosunu seçiniz.
 Koşul kutusuna ILCE_ADI = "Cankaya" yazınız.

81
Bu işlem ile Çankaya ilçesinde bulunan 114 mahalle seçilir.
Uygulama 3:
 Kayıtların seçileceği tablo olarak Donati06 tablosunu seçiniz.
 İçinde durak yazısı geçenler sorgulanacağı için koşul kutusuna KATEGORI Like
"%durak%" yazınız.

Uygulama 4:
Bul diyaloğunu açınız.
MapInfo bir önceki uygulamada yapılan bulma işlemini yapacağını varsayar. Bu
nedenle arama kriterlerinin değiştirilmesi için Tanımla komutuna tıklayınız.
 Tablo kısmında, Ankara_Yol tablosunu seçiniz.
 Kolon kısmında, Yol_Adı kolonunu seçiniz.
 Aramayı Bölgede Yap kısmında, Hiçbiri’ni seçiniz ve Tamam butonuna
tıklayınız.

83
 YOL_ADI kısmına “Giresun

Cad. && Etlik Cad. ” yazınız.

5. Etiketleme
Dersin Amacı
Bu derste harita üzerinde etiketler oluşturmak için MapInfo’nun etiketleme
özelliklerinin nasıl kullanılacağı, bunun yanı sıra harita üzerine başlık ve bunun gibi
diğer açıklayıcı yazıların nasıl yazıldığı gösterilecektir.
 Otomatik Etiketleme
 Özel Etiketleme
 Etiketler ve Stil Sekmeleri Ayarları
 Katman Özelliklerine Göre Etiket Kuralları
 Birden Fazla Kolondan Etiket Oluşturma
 Etiketleri Düzenleme, Silme, Kaydetme
 Projeye Yazı Ekleme
 Kozmetik Nesneleri Kaydetme
Pratik Kullanım
Oluşturulan haritaların üzerinde çoğu zaman açıklamaya ihtiyaç duyulur.
Burası neresi, nüfusu nedir, bu tepenin yükseltisi kaç km ya da bir jeoloji haritasına
bakarken bu formasyonun kodu nedir gibi açıklamalara ihtiyaç duyulduğu durumlarda
harita üzerine etiketlemeler yapılır. Böylece haritaya bakan kişinin haritayı analiz
etmesi kolaylaşır. Etiket, verisayfasındaki bilgilerin harita üzerinde gösterilmesidir ve
bu bilgileri istenilen renk, büyüklük ve fontta yazılabilir. Etiketi açılan katmanların
etiket öncelikleri ayarlanabilir.

85
5.1. Etiket Nedir?
Haritaya bakan kişiye yardımcı olmak için harita üzerindeki sokakların,
şehirlerin, ülkelerin ya da diğer coğrafi nesnelerin isimleri gibi açıklayıcı notlar veya her
ülkedeki satış seviyeleri gibi bilgiler haritanın üzerine eklenmek istenebilir. Eğer tüm bu
bilgiler verisayfasında yazıyorsa bilgiler harita üzerinde gösterilebilir. Bu sayede,
haritayı inceleyen kişilerin harita üzerindeki bilgileri analiz etmesi kolaylaştırılır. Bu
işleme etiketleme denilmektedir. Etiketleme işlemi otomatik etiketleme ve özel
etiketleme olarak iki şekilde yapılır.
5.1.1. Otomatik Etiketleme

MapInfo’ daki etiketler, harita objeleri ile ilişkilendirilmiş verisayfası
bilgilerinden elde edilmektedir. Obje etiketleri gezgin penceresinde katman adlarının
yanında yer alan, Otomatik Etiket butonu kullanılarak açılır. Örnek dosya için;
 Bolum_5 klasöründeki Etiket proje dosyasını seçip Aç’ a tıklayınız ve İller
tablosunun otomatik etiket butonunu aktif hale getiriniz.
Otomatik Etiketleme
Otomatik etiket butonu
kullanılarak her katman için
etiketler görünür ya da
görünmez hale getirilebilir.
Açılan ilk etiketler, verisayfasındaki ilk karakter kolonunu açar. Otomatik

etiketleme açıldığında ekranın üstünde bulunan sekmelere STİL sekmesi ve ETİKETLER
sekmesi eklenecektir. Farklı bir kolon etiket olarak kullanılmak istenirse veya etiketlerin
fontu, rengi vs. değiştirilmek istenirse ETİKETLER sekmesi kullanılır.

Etiket düzenleme işlemi aynı zamanda katman adının üzerine çift tıklanarak
açılan katman özellikleri penceresinde bulunan Etiket Görünümü ve Etiketleme
Kuralları kısmından da yapılabilmektedir.
5.1.2. Özel Etiketleme
HARİTA sekmesi > Etiket grubunda bulunan Etiket butonu ile objeler üzerine
manuel etiket eklenebilir. Bu işlem için etiket butonuna tıklanıp daha sonra objeler
üzerinde istenilen yere tıklatılırsa etiket eklenir. Özel etiket eklendiğinde de ekranın
üst kısmına STİL sekmesi ve ETİKETLER sekmesi eklenir. Farklı bir kolon etiket olarak
kullanılmak istenirse veya etiketlerin fontu, rengi vs. değiştirilmek istenirse ETİKETLER
sekmesi kullanılır.
Unutmayınız: Özel etiketleme için katman adının yanında bulunan otomatik
etiket butonunun aktif olmasına gerek yoktur.
Etiket butonu ile harita üzerinde yavaşça gezinilirse, objeler ile ilgili ipuçları
ekranda görüntülenecektir.
 Etiket butonunu seçiniz.
 Harita objeleri üstünde yavaşça gezininiz.

87
Harita üzerindeki bir objeye etiket butonu ile tıklandığında, MapInfo oraya özel
etiket yerleştirecektir.
 Etiket butonunu kullanarak birkaç objenin üzerine tıklayınız.
Özel etiketleme yapıldığı zaman HARİTA sekmesi > Etiket grubunda özel
etiketlere ait ayarlar açılır.
1. Etiket: Etiket butonu, objeler üzerinde özel etiketleme yapmak için kullanılır.
2. Seçilebilirlik: Etiket seçimlerini düzenlemek için kullanılır. Etiketlerin seçilmesi
istenmiyorsa bu seçenek pasif hale getirilir.
3. Özel Etiketleri Kaldır: Özel olarak belirlenmiş olan etiketleri kaldırmak için
kullanılır.
4. Etiketleme Önceliklerini Ayarla: Farklı katmanlardan gelen etiketlerin öncelik
sırasını değiştirir.
Unutmayınız: Etiket görünürlüğü alt katmandan yukarıdaki katmana
doğrudur. Yani etiketler açıldığı zaman en alttaki katmanın etiketi ilk görünecek şekilde
açılır. Etiket önceliği bu kısımdan ayarlanır.
5.2. Etiketler ve Stil Sekmesi Ayarları

Harita üzerinde etiketlemeler yapıldıktan sonra bazı değişikliklerin yapılması
gerekebilir. Bu değişikliklerin yapılabilmesi için ETİKETLER sekmesi ve STİL sekmesi
kullanılır.

5.2.1. Etiketler Sekmesi
5.2.1.1. Etiket İçeriği Grubu

ETİKETLER sekmesi > Etiket İçeriği grubundan etiket kolonu ve kısaltılmış etiket
kolonu ayarlanır.
 Etiket Kolonu: Hangi kolondaki bilginin etiket olarak kullanılacağı belirlenir.
 Kısaltılmış Etiketlere İzin Ver: Bazı etiketler uzun olduğu için Etiket Konumu
grubundaki, Çakışan Etiketler ayarından dolayı diğer objenin etiketinin
gösterilmesine izin verilmez. Bu durumda Kısaltılmış Etiketlere İzin Ver işaret
kutucuğu işaretlenir. Daha kısa bilgiler içeren bir kolon seçilerek bu kolondaki
kısa bilgiler etiket olarak gösterilir. Örneğin; il adı etiketi sığmayan bir il için,
etiket olarak plaka numarası yazdırılabilir.
5.2.1.2. Etiket Konumu Grubu
Etiket Kuralları: Etiket kuralları nokta, çizgi ve alan katmanına göre değişir. Alan
katmanında etiketleme yapılıyorsa alana özgü seçenekler açılır. Çizgi katmanı için
etiketleme yapılıyorsa çizgiye özgü özellikler açılır.
Etiket Konumu: Etiketin harita objesinin merkezine göre pozisyonunu belirler.

 Ötele: Etiketin objenin merkezinden ne kadar öteleneceği belirlenir.
 Çakışan Etiketler: Etiketlerde çakışma olduğunda her katmanda etiketlerin
nasıl görüntüleneceği belirlenir.

89
 Üst Üste Etiket Olmasın: Birbiriyle çakışan etiketlerden birinin
gösterilmesine izin vermez.
 Üst Üste Etiket Olsun: Üst üste gelen etiketleri aynı anda gösterir.
 Üst Üste İse Başka Yer Dene: Etiketler üst üste geldiğinde, etiket için uygun
olan başka bir pozisyon seçer.
 Tekrarlamaya İzin Ver: Aynı etiketin farklı objeler için gösterilmesi isteniyorsa
işaretlenir. Örneğin; yerleşim katmanın etiketini açtığınızda ilk karakter
kolonu il adları olduğundan tekrarlamaya izin ver kutucuğu işaretlendiğinde
etiketler aşağıdaki gibi olacaktır.
 Nesnenin Görünen Kısmına: Objelere yaklaşıldığında etiketlerin harita

penceresinde objenin görünen kısmına konumlandırması isteniyorsa
işaretlenir.
5.2.1.3. Etiket Stili Grubu
 Etiket Stili: Bu kısımdan etiketin yazı fontu, boyutu ve rengi ayarlanır.
Unutmayınız: Objeler otomatik olarak etiketlenmiş durumdayken herhangi bir

etiketin üzerine çift tıklayıp adı, konumu, fontu vs. değiştirilebilir. Ancak bu durumda o
etiket artık özel bir etiket haline gelecektir. Otomatik etiket butonu pasif duruma
getirildiğinde özel etiket kaybolmayacaktır. Etiketi kaldırmak için HARİTA sekmesi
altındaki Özel Etiketleri Kaldır butonu kullanılmalıdır.
Unutmayınız: Etiketin üzerine çift tıklayarak yapmış olduğunuz isim değişikliği
sadece etiket görünümünü etkiler. Bu işlem verisayfasını etkilemeyecektir.
 Etiket Çizgisi: Etiketlerin manuel olarak yerleri değiştirildiğinde etiketin
taşındığı yer, çizgi ya da ok işareti ile gösterilir. Eklenecek çizgi stili de buradan
ayarlanabilir. Etiket çizgisi istenmez ise yok seçeneği seçilir.

5.2.1.4. Önizleme Grubu
 Önizlemeyi Etkinleştir: Yapılan değişiklikleri harita ekranına geçici olarak
yansıtır.
5.2.2. Stil Sekmesi
5.2.2.1. Stil Grubu

Stilleri Uygula: Bu kısım katman özellikleri penceresinde bulunan “Aşağıdaki
Şekilde Göster” kısmına denk gelmektedir. Katmanın geçici olarak görünümünü
değiştirmeyi sağlar.
Stil grubunda bulunan diğer stil ayarları Stilleri Uygula butonuna tıklandığında
aktif hale gelir.
5.2.2.2. Yarısaydamlık Grubu
Etiketlere ve katmanlara saydamlık kazandırır. Saydamlık STİL sekmesinin
Yarısaydamlık grubundan ayarlanır.
5.2.2.3. Görüntü Grubu
 Nodları Göster: Seçilen katman da bulunan nodları görüntülenmek için bu
komut kullanılır.
 Ağırlık Merkezini Göster: Seçilen katmanın ağırlık merkezini gösterir.
 Çizgi Yönünü Göster: Seçilen çizgi katmanının çizgi yönünü gösterir.
5.3. Katman Özelliklerine Göre Etiket Kuralları

Etiketleme seçenekleri nokta, çizgi ve alana özgü açılan pencerelerden yapılır.
Bu seçeneklere ETİKETLER sekmesi > Etiket Konumu grubu > Etiket Kuralları kısmından
ulaşılır.
5.3.1. Alan Objelerinde Etiketleme

Bir alan objesinin etiketleri düzenlenecekse, etiket kuralları kısmında alanlar ile
ilgili ayarlamalar ekrana gelir.

91
 Otomatik Boyut: Etiketleri otomatik olarak boyutlandırır.
 Belirtme Çizgisi ile Otomatik Boyutlandır: Etiketler otomatik olarak
boyutlandırılır. Taşan etiketler belirtme çizgisi ile otomatik olarak yerleştirilir.
 Daha İyi Uyum İçin Font Küçültmeye İzin Ver: Yazı boyutları otomatik olarak
en uygun boyutta seçilir ve etiketlerin komşu bölgelere taşmasına izin verilir.
 Alanın İçinde Etiketi Otomatik Yerleştir: Etiketleri otomatik konumlandırır.
 Gerekirse Dışına Yerleştir(Çizgiyle): Etiketlerin boyutu otomatik olarak
değiştirilmez. Taşan etiketler çizgi ile otomatik olarak yerleştirilir.
 Etiketleri Alanın İçiyle Sınırla: Taşırma ile etiketler otomatik olarak
konumlandırılır.
 Etiket Merkezde Olsun: Etiketler ağırlık merkezine yerleştirilir.
5.3.2. Çizgi Objelerinde Etiketleme

Bu örnek için öncelikle;
 Bolum_5 içerisinde bulunan Ankara_Yol tablosunu açınız.
 Ankara_Yol katmanının üzerine sağ tıklayarak Tüm Katmanı Görüntüle
 Ankara_Yol katmanının yanında bulunan Otomatik Etiket butonunu aktif hale
getiriniz.
 ETİKETLER sekmesinin altında bulunan Etiket Kuralları butonuna tıklayınız.
Etiket Kuralları: Herhangi bir kırıklı çizgi katmanı için; sokaklar, nehirler,
demiryolları gibi bükülmüş etiketler görüntülenebilir. Eğri etiketler haritanın
görünüşünü geliştirir. Çizginin kavisini izleyecek şekilde, kırıklı çizgi etiketlerinin
görünümü geliştirilebilir.
Bu özellikten yararlanmak için etiket kuralları penceresinden yatay,
döndürülmüş, eğri yerleştir seçeneklerinden herhangi birini seçiniz.

Ankara_Yol tablosuna döndürülmüş ve eğri yerleştir seçenekleri ayrı ayrı
uygulanarak aradaki fark görülebilir.
Döndürülmüş seçeneği ile oluşturulmuş etiket
Eğri Yerleştir seçeneği ile oluşturulmuş etiket

93
5.3.3. Nokta Objelerinde Etiketleme
Nokta sembolü için özel bir etiketleme kuralı yoktur.
 Gezgin penceresinde Yerlesim katmanının üzerine sağ tıklayarak Tüm Katmanı
Görüntüle seçeneğini seçiniz. Diğer katmanların etiketlerinin kapalı olduğunu
kontrol ediniz.
 Yerlesim katmanının yanında bulunan Otomatik Etiket butonunu aktif hale
getiriniz.
 ETİKETLER sekmesi > Etiket Kuralları butonuna tıklayınız.
5.4. Birden Fazla Kolondan Etiket Oluşturma

Etiketleme işlemi yapılırken birden fazla kolondan aynı anda etiket metni
oluşturulabilir. Tek bir etiketleme ile birden fazla bilginin bir metin eşliğinde
verilebilmesi için yan yana veya alt alta etiketleme yöntemlerinden yararlanılmaktadır.
5.4.1. Yan Yana Etiketleme

Birden fazla etiketi yan yana yazdırmak için kolonlar arasına ya da çift tırnak
içine yazılmış metin ifadelerinin arasına +” ”+ ifadesi yazılır.
Örnek için aşağıdaki adımları takip ediniz:
 Iller katmanının otomatik etiketini açınız.
 ETİKETLER sekmesi > Etiket İçeriği grubundaki ok işaretine tıklayınız.
 Açılan Katman Özellikleri penceresindeki etiket görünümü sekmesine geliniz.

Etiket kolonunun yanında bulunan İfade… ‘yi seçiniz ve IL_ADI +” ”+
PLAKA_NO ifadesini yazınız.
 Doğrula butonuna tıklayıp yazılan ifadenin doğruluğundan emin olduktan
sonra Tamam butonuna tıklayınız.

 Harita penceresindeki görüntü aşağıdaki gibi olacaktır.
Unutmayınız: Yeni bir etiket yazdırırken seçilen kolonlar arasında boşluk

koymak ya da bir ifade yazdırılmak isteniyorsa “ ” işareti kullanılır. Örneğin il adı ve
plaka no kolonları arasında kullanılan “ “ ile araya boşluk eklenerek etiket ANKARA 06
şeklinde olmuştur. Etiket IL ADI + PLAKA NO şeklinde yazıldığında etiket ANKARA06
şeklinde olacaktır ve arada boşluk olmayacaktır. İki kolon arasına bir kelime veya cümle
eklenmek isteniyorsa yine “ “ işareti kullanılır. Örneğin Ankara ilinin plaka numarası
gibi bir etiket yazdırmak için kullanılacak ifade IL_ADI +” ilinin plakası ”+ PLAKA_NO
şeklinde olacaktır.
Uygulama 1: İller tablosunda yan yana yeni bir etiket yazdırınız. Bu etiketin
görünümü IL_ADI / PLAKA_NO şeklinde olmalıdır. Örnek: Ankara / 06

95
5.4.2. Alt Alta Etiketleme
Birden fazla kolondaki bilgi etiket olarak alt alta yazdırılmak isteniyorsa metin
ya da kolonların arasına +Chr$(10)+ ifadesi yazılır. Bu fonksiyon satır anlamını taşır ve
etiketinizde de satır başı yapar.
 Etiketleri alt alta yazdırmak için Yerleşim tablosunun etiketini açınız.
 İfade…yi seçiniz ve ILCE_ADI +Chr$(10)+ NUFUS_90 ifadesini yazınız.
 Doğrula butonuna tıklayınız, yazılan ifadenin doğruluğundan emin
olduktan sonra Tamam butonuna tıklayınız.
Etiketin daha anlaşılır olması için biraz daha detaylandırınız.

 Yerleşim katmanından devam ediniz.
 İfade…yi seçiniz ve ILCE_ADI+ Chr$(10)+"Nüfus 1990 değeri"+NUFUS_90+
Chr$(10)+"Nüfus 1997 değeri "+NUFUS_97 ifadesini yazınız.

 Stiller kısmından aşağıdaki ayarlamaları yapınız.
 Aşağıdaki harita penceresi görüntülenecektir.
Hatırlatma: Bu işlem MapInfo 32 bit sürümünde katmanların üzerine çift

tıklanarak açılan katman özellikleri penceresinden yapılırken, 64 bit sürümünde ek
olarak yukarıda anlatılmış olan kısa yollar eklenmiştir.
Uygulama 2: İller tablosunda bulunan her ile aşağıdaki ildeki gibi etiketlerini
yazdırınız.
Örnek:
Ankara
Aldığı Göç Sayısı: 163, 612
Verdiği Göç Sayısı: 203, 621
5.5. Etiketleri Düzenleme

Bazen etiketleri düzenlemeye ihtiyaç duyulabilir. Örneğin, etiketlerin yeri
değiştirilmek istenebilir veya fontunu, rengini, büyüklüğünü değiştirmek gerekebilir.
Hatta etiketin yazısı bile değiştirilmek istenebilir.

97
Bir etiketi taşımak için;
 Etiket seçilebilirliğini aktif hale getiriniz.
 HARİTA sekmesi > Seç butonunu seçiniz.
 Etikete tıklayınız ve bırakmadan etiketin olmasını istediğiniz yere sürükleyiniz.
Unutmayınız: Herhangi bir etikette tüm etiketlerden farklı bir düzenleme
yaptığınızda, değişiklik yapılan etiket özel etiket olur.
Bir katmanın tüm etiketlerinde değişiklik yapmak için;
- ETİKETLER sekmesi altındaki ayarlar kullanılarak etiket konumu, ofseti, yazı
tipi, rengi, boyutu ve etiket taşındığında kullanılacak etiket çizgileri
düzenlenebilir.
Bir ya da birden fazla etiket üzerinde değişiklik yapmak için;
- Seç aracı ile etiketin üzerine çift tıklayınız. Etiket stili diyaloğu görülecektir.
Buradan etiketin yazısı da değiştirilebilir.
Unutmayınız: Bu diyalog kutusunu kullanılarak sadece tek bir etiket üzerinde
değişiklik yapılabilir.
Uygulama 3: Seç butonu ile Ankara etiketini seçiniz. Yazı tipini Harrington,
boyutunu 20 ve rengini de kırmızı ayarlayınız.
5.5.1. Etiketleri Silme

- Etiket(ler)i Seç butonu ile seçiniz.
- Klavyeden Delete tuşuna basınız. Silinen etiketlerde özel etiket olacaktır.
5.5.2. Etiketleri Kaydetme

Kaydet ya da Farklı Kaydet komutları etiketleri saklamaz. Etiketleri kaydetmek
için, çalışma ortamı Proje Dosyasını Kaydet komutu ile proje olarak kaydedilebilir.
Daha önce de belirtildiği üzere proje olarak kaydetmek ekrandaki harita, verisayfası,
çıktı pencerelerinin yerlerini ve etiketleri kaydeder.
 GENEL sekmesi > Proje Dosyasını Kaydet açılır listesinden Proje Dosyasını
Farklı Kaydet’e tıklayınız.
 Benim_etiketlerim yazınız.
 Kaydet ‘e tıklayınız.
Eğer sorgu sonuçları etiketlendiyse, bu etiketler proje içinde saklanmaz. Eğer
etiketleme yapılan tabloyu veya üzerinde etiketlerin bulunduğu harita penceresi
kapatılırsa bu işlemi proje olarak kaydedip, kaydetmemek istediğinizi soran bir diyalog
karşınıza çıkacaktır.

5.6. Projeye Yazı Ekleme
Harita penceresine yazı eklemek için öncelikle düzenlenebilir bir harita katmanı
olması gerekir. Bu katman sayesinde harita üzerine yeni objeler eklenebilir. Ayrıca bir
harita katmanı aktif olduğu zaman o katmandaki diğer mevcut harita objeleri silinebilir,
şekli veya stili değiştirilebilir.
Bu uygulama için Kozmetik Katman düzenlenebilir yapılabilir ancak kozmetik
katman kullanılmak istenmezse yeni bir katman oluşturulup, objeler o katmana
eklenebilir.
Hatırlatma: Yeni katman oluşturma Bölüm 7 Sayısallaştırma ve Nesne Araçları
konusunda anlatılacaktır.
 Gezgin penceresinden Kozmetik Katmanı ‘ı seçip, Düzenlenebilirlik butonunu
aktif hale getiriniz.
Kozmetik katman düzenlenebilir olduğu zaman üzerinde ekleme, silme veya

değiştirme işlemleri yapılabilir. Durum çubuğundan hangi katmanın düzenlenebilir
olduğu görülebilir ve istenilen katman buradan düzenlenebilir yapılabilir.
Herhangi bir katman buradan da

düzenlenebilir hale getirilebilir. Tek
yapılması gereken istenilen katmanı
buradan seçmektir.
Başlık oluşturmak için:
 MEKANSAL sekmesi altındaki Ekle açılır penceresine tıklayınız.

 Açılan pencereden Noktalar ve Yazı menüsündeki Yazı Ekle ‘yi seçiniz.
 Başlığı eklemek istediğiniz yere tıklayınız.
 MapInfo ‘ya Giriş cümlesini yazınız.

99
Hatırlatma: Eğer yazı objelerinin düzenlenmesi veya silinmesi gerekirse,
etiketler üzerinde uygulanan metotların aynıları kullanılabilir. Aktif katman
düzenlenebilir olduğu sürece bu katmana eklenen yazılar üzerinde silme, ekleme ya da
font değişiklikleri yapılabilir.
5.7. Kozmetik Nesneleri Kaydetme

Kozmetik katmanda oluşturulan objeler iki şekilde kaydedilebilir:
1. Çalışma ortamı proje olarak kaydedildiğinde kozmetik katmandaki objeler de
kaydedilir.
2. Kozmetik katmandaki objeler kalıcı bir tabloya kaydedilebilir. Bu metodun
avantajı; bu tablonun başka haritalar ile de yeniden kullanılabilir olmasıdır.
Çalışma ortamının proje olarak kaydedilmesi önceden bahsedilmişti. Şimdi
etiketleri ve yazıları başka bir tabloya kaydetme işlemi gösterilecektir.
 Harita üzerinde farenizin sağ tuşu ile tıklayınız.
 Açılan pencereden Kozmetik Nesneleri Kaydet ‘e tıklayınız.

Kozmetik Nesneleri Kaydet diyalogu görünecektir.
 Aşağıdaki Katmana Transfer Et listesinden <Yeni> ‘yi seçiniz.
 Objeleri tabloya kaydet diyaloğuna Benim_yazim yazınız.
Harita penceresinin üst kısmındaki başlık çubuğuna ya da gezgin penceresine

bakınız. Diğer katmanılara ilave olarak Benim_yazim katmanı da görünecektir.
Unutmayınız: Kozmetik Nesneleri Kaydet komutuna HARİTA sekmesi altında
bulunan içerik grubundan da ulaşılabilir. Kozmetik objeler silinmek istenirse Kozmetik
Katmanı Temizle komutu kullanılır.
Unutmayınız: Kozmetik objeler, iller gibi ana tablolara aktarılabilir ancak bu
duruma dikkat etmek gerekir. Çünkü o zaman, o objeler tablonun kalıcı birer parçası
haline gelir ve iller tablosu daha sonra ne zaman açılsa bu şekilde açılır.
Açık olan tüm pencereleri kapatmak için;

Uygulama 1:
 İllerin etiketini açınız.
 ETİKETLER sekmesi altından Etiket İçeriği grubunun yanında bulunan oka
tıklayınız ve açılan pencereden ifade…’yi seçiniz. Aşağıdaki ifadeyi yazınız.
 IL_ADI+" / "+PLAKA_NO

101
Uygulama 2:
 İller tablosunun etiketini açınız.
 ETİKETLER sekmesi altından Etiket İçeriği grubunun yanında bulunan oka
tıklayınız ve açılan pencereden ifade…’yi seçiniz. Aşağıdaki ifadeyi yazınız.
 IL_ADI +Chr$(10)+” Verdiği göç sayısı: “+ VERDIGI_GOC_2014 + Chr$(10)+”
Aldığı göç sayısı: “ + ALDIGI_GOC_2014
Uygulama 3:
 İller katmanının etiketini açınız.
 Ankara etiketini seçip üzerine çift tıklayınız ve gerekli düzenlemeleri açılan
Etiket Stili penceresinden yapınız.

6. İmaj (Raster) Koordinatlandırma
Dersin Amacı
Bu derste, raster görüntülerin projeksiyonlandırılarak ve koordinatlandırılarak
harita penceresinde dünya üzerindeki doğru konumlarında nasıl görüntüleneceği
gösterilecektir.
 MapInfo ‘da Pafta Koordinatlandırma

 İmaj Stili Ayarlama
 Bing Haritaları
Pratik Kullanım
Raster görüntüler, bilgisayar ortamına aktarılmış resimler, haritalar olarak
ifade edilebilir. MapInfo programında raster görüntüler açılıp koordinatlandırılabilir ve
bu rasterler haritalar için altlık olarak kullanılabilir. Aynı zamanda bu raster görüntüler
sayısal (akıllı) hale de getirilebilir. Bu bölümde sadece raster görüntüyü
koordinatlandırma anlatılacaktır. Sayısallaştırma, Bölüm 7 Sayısallaştırma ve Nesne
Araçları konusu ile Bölüm 8 İleri Seviye Sayısallaştırma konularında anlatılacaktır.
Not: Raster veriler hücrelere bağlı olarak (pikseller) temsil edilen mekânsal
verilerdir. Eşit ölçüdeki satır ve sütunlara sahip hücrelerden oluşurlar. Her bir hücre bir
renk değeri depolar. Hava fotoğrafları, uydu görüntüleri, farklı özellik ve formatlarda
taranmış kâğıt haritalar raster formatındadır.

103
MapInfo ’da bir raster veriyi açmak için,
 GENEL sekmesi> Aç > Tablo’ya tıklayınız.

 Açılan pencereden, dosya türünü Raster Image olarak ayarlayınız.
 Bolum_6 klasöründeki eskiulus_pafta.tif dosyasını seçiniz ve Aç butonuna
tıklayınız.
Not: MapInfo aşağıdaki raster veri formatlarını desteklemektedir.

. BIL (SPOT satellite images) . SID (MrSID format)
. GEN . NTF
. ECW . URL
. TIF (Tagged Image File Format) . GRC
. BMP (Windows bitmap) . GIF (Graphics Interchange Format)
. MAP . TGA (Targa)
. JPG (JPEG format) . PCX (ZSoft Paintbrush)
. GRD . ERS
. JP2 . J2K
. PNG (Portable Network Graphics format) . PSD (Photoshop 3. 0)
. WMF (Windows Metafile format) . EMF
. ALG . IWG
. ADF . İMG

6.1. MapInfo ’da Pafta Koordinatlandırma
Pafta seçilip Aç’a tıklanıldığında MapInfo, ‘İmajı sadece görüntülemek mi
yoksa koordinatlandırmak mı istiyorsunuz?’ diye bir soru penceresi ekrana getirir.
Koordinatla seçeneği seçilirse imaj koordinatlandırma penceresi açılır. Bu pencereden
rasterın projeksiyonu seçilir ve koordinatlandırma işlemi yapılır.
Eğer Göster butonuna tıklanırsa rasterı Non_Earth(feet) (projeksiyonsuz)

olarak yeni bir haritada açar. Bu raster gerçek koordinatlarında değildir. Daha sonra
koordinatlandırmak isterseniz TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubunda bulunan Raster
açılır listesinden raster seçeneklerine ulaşabilirsiniz.
Raster Koordinatlarını Değiştir komutuna tıklayarak, raster görüntünün

koordinatlandırılma işleminin yapılacağı İmaj Koordinatlandırma penceresine ulaşılır.
Üstteki kutuda, haritayı göstermek için Non_Earth projeksiyonla açtığı rastgele

koordinatlar görülmektedir. Koordinatlandırmaya başlamadan bunların Kaldır butonu
ile kaldırılması ya da seçilerek yeni yerlerine taşınması gerekir.

105
Koordinatla butonuna tıklanırsa, raster görüntü haritada gösterilmeden
doğrudan koordinatlandırma penceresinde gösterilecektir. Haritada açılmadığı içinde
herhangi bir referans noktası olmayacaktır ve üst kısımdaki kutu boş gelecektir.
Etiket kısmından kontrol noktasına verilen isim görünür. Başlangıç olarak Nk1,
Nk2, Nk3, şeklinde MapInfo otomatik olarak isim verir. İstenirse üzerine tıklanarak
isimler değiştirilebilir. X Koordinat ve Y Koordinat kısımlarında bu noktaların coğrafi
koordinatları görünür.
Bir imajın koordinatlandırılması için en az 3 kontrol noktasının tanımlanması
gerekir. Hata payının hesaplanabilmesi için de en az 4 nokta olması gerekir. Hata
kısmında 4. nokta eklendiğinde MapInfo hata miktarını otomatik olarak hesaplar.
Kontrol noktaları düz bir hat üzerinde atılamaz. Koordinatlandırmaya başlamadan
önce projeksiyonun seçilmesi gerekmektedir.
 Projeksiyon sistemini seçmek için Projeksiyon butonuna tıklayınız.
 Projeksiyon Tipi kısmından Turkish Coordinate Systems (GK 3 Degree k=1 –
ED50)’i, Projeksiyon Elemanları kısmından GK Central Meridian 33 (ED50)
[EPSG: 2321]’ü seçiniz.
 Birimler butonuna tıklayınız. Paftanın koordinatları metrik olduğu için birimi

de metre olarak seçiniz.
Harita penceresinin kenarındaki kaydırma çubukları kullanılarak X ve Y
koordinatının işaretleneceği yerler bulunarak noktalar atılır. Bu uygulamada açtığınız
haritayı daha kolay koordinatlandırabilmeniz için haritanın belirli yerlerine 4 tane
kırmızı artı konulmuştur. Belediyeden, HGK’dan ya da MTA’dan almış olduğunuz imar,
jeoloji ve topoğrafya gibi paftalarda koordinatlar haritanın sağ ve sol köşelerinde
yazmaktadır. Enlem ve boylamın harita üzerinde kesiştiği yere bu koordinatlar girilir.

 “+” ve “–“ butonlarına tıklanarak imaja yakınlaşıp uzaklaşabilirsiniz.
 Sol üstteki kırmızı artıyı bulunuz. Kırmızı artının kenarlarında enlem ve boylam
değerlerinin olduğunu göreceksiniz.
 Nk 1’in seçili olduğundan emin olunuz ve kırmızı artının ortasına tıklayınız. Bu

tıklanan yere kontrol noktası denmektedir. Attığınız noktalara girilen
koordinatlar ile harita yerine oturacaktır.
 Kontrol Noktası Ekle penceresi açılacaktır.
 Harita X’e 488000, Harita Y’e 4424000 koordinatlarını giriniz.
 Tamam butonuna tıklayınız. Üst kutucuğun ekran görüntüsü gibi olduğunu

kontrol ediniz.

107
 Diğer üç kontrol noktası içinde (saat yönünde ilerleyerek) aşağıdaki değerleri
giriniz.
Bu noktalar girilirken üst kutucukta hata pikseli görüntülenecektir. 4. noktayı

attığınızda hata payınız hesaplanır. Hata payı piksel değerindeki kaymayı gösterir.
Haritanızda 1 piksel 1 metreye denk geliyor ise “1 x hata payı” kadar gerçek değerden
kaymanız vardır. Hata payının kaç olması gerektiği sorusu, hangi hassasiyette çalışmak
istediğinize göre değişir. Çok hassas bir çalışma yapılıyor ise hata değeri 0 ya da 0’a
yakın olmalıdır.
4 noktanın hata payları birbiri ile orantısız ise (örneğin; 1. Nokta 0, 2. Nokta 5,
3. Nokta 88, 4. Nokta 10 gibi) noktalarda bir yanlışlık vardır. Noktaların ve koordinat
değerlerin kontrol edilmesi gerekir. Hata payını düşürmek için kontrol noktasının yeri
ile oynamak gerekebilir.

Bunun İçin;
 Yer değişikliği yapmak istediğiniz noktayı üst kısımdan seçiniz.
 Bul butonuna tıklayarak alt kısımda seçilen noktayı ekranın merkezine

getiriniz.
 Noktayı taşımak istediğiniz yere tıklayınız.
 Kontrol Noktası Düzenle diyaloğu görünecektir.
 Eğer verilerde bir değişiklik yoksa Tamam butonuna tıklayınız.
Bütün değişiklikler yapıldıktan sonra Tamam butonu ile İmaj
Koordinatlandırma diyaloğunu kapatınız.
Unutmayınız: Koordinatlama işlemi için başlangıçta Koordinatla butonuna
tıklanırsa, koordinatlar girilip Tamam denildiğinde pafta yerine oturacaktır. Eğer
Göster dedikten sonra TABLO sekmesi > Raster > Raster Koordinatları Değiştir
butonuna tıklayarak bu işlemi yapılrsa, koordinatlar girilip Tamam denildiğinde pafta
gerçek konumuna gideceği için harita penceresinde kaybolacaktır. Çünkü
eskiulus_pafta katmanındaki koordinatlar değişti ve imaj yeni koordinatlarına taşındı.
 Harita üzerine farenin sağ tuşu ile tıklayarak açılan listeden Tüm Katmanı
Görüntüle seçeneğine tıklayınız.

109
6.2. İmaj Stili Ayarlama
İmajın renklerini düzenleyebilirsiniz. Bunun için TABLO sekmesi > Raster > İmaj
Stilini Ayarla butonu ile raster görüntünün renk ve görünüm ayarları değiştirilebilir.

6.3. Bing Haritaları
MapInfo programı, altlık olarak Bing haritalarını açmaya izin vermektedir.
Bing Uydu, Bing Yollar, Bing Hibrit altlıklarına GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden
ulaşılabilir.
Unutmayınız: Bing haritalarının MapInfo ’da açılabilmesi için,

bilgisayarınızın internet bağlantısının olması ve MapInfo programının en güncel
versiyonunun kullanılıyor olması gerekmektedir. Eğer kullanılan MapInfo son
versiyon değilse ve Bing haritaları kullanılmak isteniyorsa Bing lisansı satın alınarak
eski versiyon MapInfo’larda Pro > Lisanslama > Bing Lisans Anahtarı yolu izleyerek
Bing aktif edilebilir.

111
7. Sayısallaştırma ve Nesne Araçları
Dersin Amacı
Bu derste çizim işlemleri, harita objelerinin oluşturulması, çizim araçlarının
kullanımı ve oluşturulan objelerin yeniden düzenlenmesi işlemleri anlatılacaktır. Ayrıca
objelerin birleştirilmesi ve bölünmesi, çizgi objelerinden alan oluşturma, topolojik
kontrol gibi işlemler de gösterilecektir.
 Pafta Üzerinde Nokta, Çizgi Ve Alan Objelerinin Oluşturma

 Yeni Tablo Oluşturma
 Çizim Araçlarını Kullanma
 Objeleri Alan veya Kırıklı Çizgi Yardımıyla Bölme
 Objeleri Bileştirme/Ayırma
 Objeleri Kaydırma/Değiştirme
 Nod Düzenleme, Otomatik İzleme, Otomatik Nod Ekleme, Nodları
Birleştirme
 Poligonları Kontrol Etme, Temizleme, Yakalama/Genelleştirme
Pratik Kullanım
Koordinatlandırılmış bir pafta üzerinde sayısallaştırma işlemi yapılarak coğrafi
veriler oluşturulabilir. Coğrafi verilerin oluşturulması için, mevcut tablolara yeni objeler
eklemek veya yeni bir tablo oluşturup bu tabloya yeni objeler eklemek gerekmektedir.
Ayrıca yeni oluşturulan çizimlerin bilgilerinin de veritabanına girilmesi gerekir.
Objelerin oluşturulması için; çizim araçları, var olan objeleri bölme ve
birleştirme gibi metotlar da kullanılabilir. Aynı zamanda mevcut objelerin şekli
tamamen değiştirilebilir. Mesela bir yol güzergâhı, çizgi objesinin nodları kaydırılarak
değiştirilebilir. Birbirine bitişik poligonlar oluşturulurken de aynı sınırı ikinci defa çizme
ihtiyacını ortadan kaldıran otomatik izleme yeteneği kullanılır. Topolojik kontrol ile
birbiriyle kesişen veya aralarında küçük boşluklar bulunan alan objeleri üzerinde
otomatik olarak düzenleme yapılabilir.

7.1. Pafta Üzerinden Sayısallaştırma (Çizim)
Bu uygulamada Bolum_6 klasöründeki koordinatlandırılmış olan eski ulus
paftası üzerinden vektör (nokta, çizgi ve alan) veriler oluşturularak sayısallaştırma
işlemi yapılacaktır.
Sayısallaştırma işlemi yapılırken çizim butonları kullanılır. MEKANSAL sekmesi
> Ekle açılır penceresinden çizim yapılacak katmana uygun olarak nokta, çizgi ve alan
seçimi yapılır.
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Tablo komutuna tıklayınız.

 Dosya türünü MapInfo (*.tab) seçiniz.
 Bolum_6 klasöründen koordinatlandırdığınız eskiulus_pafta’ yı açınız.
Not: Daha önceden koordinatlama yapıldığı halde dosya türünü tekrar raster
seçerek *.tif uzantılı paftayı açarsanız yaptığınız koordinatlandırma işlemi kaybolur ve
koordinatlandırma işleminin tekrar yapılması gerekir.
Bu uygulamada eskiulus_pafta üzerindeki yollar, binalar ve parklarda bulunan
ağaçlar sayısal hale getirilecektir. Yani paftanın üzerinde bulunan objeler çizilerek
bilgileri verisayfasına girilecektir. Böylece, pafta artık sadece bir resim olmaktan
çıkacaktır ve akıllı hale gelecektir. Sayısallaştırma işleminden sonra sorgu ve analizler
yapılabilir.
Öncelikle Kurtuluş Parkı’nda bulunan ağaçlardan başlanacaktır. Çizilecek her
kategori için ayrı bir katman oluşturulacaktır. Yani ağaçlar için ayrı bir katman, yollar
için ayrı bir katman ve binalar için yine ayrı bir katman oluşturulacaktır.

113
Ağaç katmanını oluşturmak için;
 TABLO sekmesi > İçerik grubu > Yeni Tablo butonuna tıklayınız.
Oluşturulacak olan katmanın yeni bir harita penceresinde açılması isteniyorsa
Yeni Harita Penceresi Aç kutucuğu işaretli bırakılır.
Bu uygulamada mevcut harita penceresine katman ekleneceği için yeni harita
penceresi aç kutucunun işaretini kaldırınız ve “Aktif Haritaya Katman Olarak Ekle”
kutucuğunu işaretleyiniz.
 Oluştur butonuna tıklayınız.
Açılan pencereden oluşturulacak olan katmanın verisayfasına kolonlar

ekleyebilir ve projeksiyon butonu ile katmana ait projeksiyonu değiştirebilirsiniz. Bir
önceki pencerede Aktif Haritaya Katman Olarak Ekle seçeneği seçildiği için burada
aktif haritanın projeksiyonu gelecektir. Bu uygulama için projeksiyon ile ilgili herhangi
bir değişiklik yapılmayacak, harita penceresinin projeksiyonu kullanılacaktır.
 Kolon eklemek için Kolon Ekle butonuna tıklayınız ve aşağıda özellikleri
belirtilen üç adet kolonu ekleyiniz.
1. Kolon Adı: Agac_tipi
Tipi: Karakter
Genişlik: 30
2. Kolon Adı: X_koordinat
Tipi: Taşan Sayı
3. Kolon Adı: Y_Koordinat
Tipi: Taşan Sayı

 Tabloya Agac ismini verip Bolum_7 klasörüne kaydediniz.
 Ağaç katmanına çizim yapmak için önce Kurtuluş Parkı’na yaklaşınız.

115
 Çizime başlamadan önce Agac katmanının düzenlenebilir olduğundan emin
olunuz.
 Eklenecek objeye uygun stili MEKANSAL sekmesi > Stil açılır listesinden
Sembol Stili butonu ile seçiniz.

 Çizim işlemine başlamak için MEKANSAL sekmesi > Ekle açılır listesinden
Sembol butonuna tıklayınız.
 Harita üzerinde ağaç bulunan yerlere birer sembol bırakınız.
Oluşturulan objeler kaydedilmediği sürece kalıcı olarak ilgili katmanda yer
almaz. Oluşturulan objeleri kaydetmek için GENEL sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet
komutuna tıklayınız.

Atılan her bir nokta objesi için verisayfasına bir satır eklenir ve her bir satıra
ilgili nokta objesine ait bilgiler girilebilir.
 Ağaç katmanına ait verisayfasını klavyeden F4 tuşu ile açınız.
 Oluşturulan ağaç objeleri için verisayfasına ağaç tiplerini giriniz ve tabloyu
tekrar kaydediniz.
Haritaya çizilen ağaç objelerinin x ve y koordinatları, objenin üzerine çift
tıklandığında açılan Nokta Nesnesi penceresinde görüntülenir. Bu koordinatlar
istenirse verisayfasına da yazdırılabilir.
Hatırlatma: Koordinatları verisayfasına yazdırmak, Bölüm 9 Tablo Yapısı
konusunun 9.8. Koordinat Değerlerini Kolona Yazdırma başlığında ve Bölüm 13
Koordinattan Nokta Oluşturma konusunun 13.6. Koordinat Bilgileri Yazdırıcı başlığında
anlatılmıştır.
Unutmayınız: Bilgi butonu ile de objelerin üzerine tıklayıp verisayfasına bilgi

girebilirsiniz.
Yol katmanını oluşturmak için;
 TABLO sekmesi > İçerik grubu > Yeni Tablo komutuna tıklayınız.
 Açılan pencereden Yeni Harita Penceresi Aç kutucunun işaretini kaldırınız ve
Aktif Haritaya Katman Olarak Ekle kutucuğunu işaretleyiniz.

117
Açılan pencereden oluşturulacak olan katmanın verisayfasına kolonlar
ekleyebilir ve projeksiyon butonu ile katmana ait projeksiyonu değiştirebilirsiniz. Bu
uygulama için projeksiyon ile ilgili herhangi bir değişiklik yapılmayacak, harita
penceresinin projeksiyonu kullanılacaktır.
belirtilen iki adet kolonu ekleyiniz.
1. Kolon Adı: Yol_adi
Tipi: Karakter
Genişlik: 30
2. Kolon Adı: Uzunluk
Tipi: Tam Sayı veya Taşan Sayı

 Tabloya Yol ismini verip Bolum_7 klasörüne kaydediniz.
 Çizime başlamadan önce yol katmanının düzenlenebilir olduğundan emin

olunuz.
 Oluşturulacak çizgi objesine uygun stili MEKANSAL sekmesi > Stil açılır
listesinden Çizgi Stili butonu ile seçiniz.
 Yol objelerini oluşturmak için MEKANSAL sekmesi > Ekle açılır listesinden
Kırıklı Çizgi butonuna tıklayınız.

 Harita üzerinde Kurtuluş Parkı etrafında bulunan yollar üzerinde tıklayarak
çizimi yapınız ve bitirmek istenilen yerde çift tıklatılarak çizimi bitiriniz.

119
almaz. Bu nedenle oluşturulan objeleri GENEL sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet
komutuna tıklayarak kaydediniz. Tablo kaydedin kısayolu CTRL+S’ dir.
Çizim işlemi ile birlikte Yol tablosunun verisayfası açılıp yollara ait bilgiler
veritabanına girilebilir. Yolların uzunluk bilgisi yol üzerine çift tıklandığında görülebilir.
Buradaki uzunluk bilgileri verisayfasına otomatik olarak yazdırılabilir.
Hatırlatma: Uzunluk bilgilerini verisayfasına yazdırmak, Bölüm 9 Tablo Yapısı
konusunun 9.7. Uzunluk ve Alan Hesabı başlığında anlatılmıştır.

Şimdi ise bina katmanı oluşturulacaktır.
 TABLO sekmesi > İçerik grubu > Yeni Tablo komutuna tıklayınız.
 Açılan pencereden Yeni Harita Penceresi Aç kutucunun işaretini kaldırınız ve
Aktif Haritaya Katman Olarak Ekle kutucuğunu işaretleyiniz.
 Oluştur seçeneğine tıklayınız.

belirtilen üç adet kolonu ekleyiniz.
1. Kolon Adı: Bina_adi
Tipi: Karakter
Genişlik: 30
2. Kolon Adı: Bina_no
Tipi: Tam Sayı veya Karakter
3. Kolon Adı: Alan
Tipi: Tam Sayı veya Taşan Sayı

121
Projeksiyon butonu ile katmana ait projeksiyonu değiştirebilirsiniz. Bu
uygulama için projeksiyon ile ilgili herhangi bir değişiklik yapılmayacak, harita
penceresinin projeksiyonu kullanılacaktır.
 Tabloya Bina ismini verip Bolum_7 klasörüne kaydediniz.
 Çizime başlamadan önce çizimi yapılacak olan alan objesine uygun stili
MEKANSAL sekmesi > Stil açılır listesinden Alan Stili butonu ile ayarlayınız.
 Bina objelerini oluşturmak için MEKANSAL sekmesi > Ekle açılır listesinden
Poligon butonuna tıklayınız.
 Harita penceresinde Kurtuluş Parkı etrafında bulunan binaların üzerine
tıklayarak çizimi yapınız. Bitirmek istenilen yerde çift tıklayarak çizimi bitiriniz.

almaz. Bu nedenle oluşturulan objeleri GENEL sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet
komutuna tıklayarak kaydediniz.
Çizim işlemi ile birlikte Bina tablosuna ait verisayfasını açıp binalara ait bilgiler
veritabanına girilebilir. Binaların alan bilgisi bina üzerine çift tıklandığında görülebilir.
Buradaki alan bilgileri verisayfasına otomatik olarak yazdırılabilir.
Hatırlatma: Alan bilgilerini verisayfasına yazdırmak, Bölüm 9 Tablo Yapısı
konusunun 9.7. Uzunluk ve Alan Hesabı başlığında anlatılmıştır.
Sayısallaştırma yapılırken Yakala, AutoTrace ve AutoNode fonksiyonları obje

oluşturma işleminde kullanıcıya kolaylıklar sağlar.
 Yakala (Snap)
Çizim yapılırken objeyi başka bir objeye tutturmak gerekebilir. Yakala özelliği
ile nokta, çizgi ve alan objelerinin herhangi bir noduna bitişik olarak çizim yapılabilir.
Bu işlem göz hizası ile yapılır ise arada boşluk kalabilir.
Yakala özelliğinin aktif edilebilmesi için;
 MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubu > Nodlar açılır listesinden Nodları Yakala
Bu özellik klavyeden “S” tuşuna basılarak da aktif edilebilir. Özellik aktif
olduğunda durum çubuğuna “YAKALA” yazısı gelmektedir. Yakala özelliği açık iken
imleç ilgili nodun üzerine getirildiğinde işareti belirir ve istenilen şekilde çizim
işlemine devam edilir.

123
 AutoTrace
Çizim yapılırken birbirine komşu olan kapalı alan (polygon) ya da kırıklı çizginin
(polyline), diğer kapalı alan ya da kırıklı çizgiler ile aralarında boşluk kalmaması için
AutoTrace özelliği kullanılır. Bir kapalı alan ya da kırıklı çizgi çizilirken klavyeden “T”
tuşuna basıldığında AutoTrace özelliği aktif olur ve durum çubuğuna “AUTOTRACE”
yazısı gelmektedir.
Yakala özelliği ile önce komşu sınır çizilecek objenin nodu yakalanır. Aynı
objede sınır olunması istenilen noda gelinir. Çizilecek sınır kalın bir çizgiyle
gösterilecektir. Alanın diğer sınırı çizilmek isteniyorsa CTRL tuşuna basılır ve sınıra
tıklanılır. Böylece istenilen objeye komşu çizgi çizilmiş olunur.
Not: Autotrace özelliği aynı anda bir objenin sınırını takip eder.
 AutoNode
Bir kırıklı çizgi ya da alan çizerken sürekli olarak farenin sol tuşuna tıklamak
yerine AutoNode özelliği aktif edilerek bu işlemin yapılması ve kırılım noktalarının
otomatik olarak atılması sağlanmış olur. Bu özellik klavyeden “N” tuşuna basılarak aktif
edilir. Durum çubuğunda “AUTONODE” nin aktif olduğu görülecektir. Herhangi bir
noktaya tıklanıp fare istenilen yönde gezdirilerek çizim işlemi yapılır ve bitirmek için
çift tıklanır.
7.2. Nesne Araçları

Yapılan çizimler üzerinde nesne araçları ile düzenleme, hesaplama vb. işlemler
yapılabilir. Bu araçlar sırası ile diğer başlıklarda anlatılmaktadır.
Uygulama için;
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat ile açık dosyaları kapatınız.
 Bolum_7 klasöründe yer alan Obje_Duzenleme proje dosyasını açınız.

7.2.1. Hedef Belirle
Hedef belirle butonu, böl ve sil komutları ile birlikte kullanılır. Buradaki amaç,
işlem yapılacak objeyi belirlemektir. Yani bir alanı, üzerine gelen başka bir alanla
bölecekseniz hangi alanın bölüneceğinin MapInfo tarafından bilinmesi için hedef olarak
gösterilmesi gerekir. Hedef belirlenen obje varsayılan olarak seçilir.
İşlem yapılacak katmanın düzenlenebilirliği açılır ve hedef belirlenmek istenen
nesneler seçilir. Daha sonra Hedef Belirle butonuna tıklanır.
 Şekerci Ormanı objesini seçiniz.
 İlgili obje alan katmanında yer aldığı için Alan katmanının düzenlenebilirliğini
açınız.
 MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubu> Hedef Belirle butonuna tıklayınız.
Şekerci Ormanı objesi ekranda hedef olarak gösterilmiş olur.
7.2.2. Hedefi İptal Et

Seçili olan hedefleri kaldırır.
 MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubu > Hedefi İptal Et butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile Şekerci Ormanı objesi hedef olmaktan çıkarılır.
7.2.3. Sil
Sil komutu, objelerin ortak alanları veya ortak alanların dışında kalan yerlerin
silinmesi için kullanılır. Sil komutuna tıklandığında açılan açılır listede Ortak Alanı Sil ve
Dışını Sil seçenekleri yer alır. Açılır listeden en son seçilen seçeneğe bağlı olarak sil
komutunun işareti değişir.

125
7.2.3.1. Ortak Alanı Sil
Hedef belirlenen objenin, başka bir obje ya da objelerin kesişim alanlarını siler.
Uygulamaya başlamadan önce Gol katmanının görünürlüğünü kapatıp açınız.
Görüldüğü üzere Derman Gölü altında Şekerci Ormanı alanı bulunmaktadır.
Bu uygulamada Şekerci Ormanı alan objesi ile Derman Gölü alan objesinin
ortak kesişim alanının, Şekerci Ormanı’ndan çıkartılması işlemi yapılacaktır.
 Şekerci Ormanı objesi alan katmanında bulunduğu için alan katmanının
düzenlenebilirliğini açınız.
 Harita üzerinden Şekerci Ormanı objesini seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubu > Hedef Belirle butonuna tıklayıp Şekerci
Ormanı objesini hedef olarak belirtiniz.
 Derman Gölü objesini seçiniz.
 Sil açılır listesinden Ortak Alanı Sil butonuna tıklayınız.
Açılan Data Ayrımı diyaloğunda Şekerci Ormanı objesine ait verisayfası ile ilgili
düzenlemeler yapılabilir.
 Tamam butonuna tıklayıp işlemi bitiriniz.

Derman Gölü objesi ile Şekerci Ormanı objesinin kesişim yerlerinin silindiğini
kontrol etmek için;
 Gol katmanının görünürlüğünü kapattığınızda ortak alanın Şekerci Ormanı
alan objesinden silindiği görülür.

Uygulama 1: Göl katmanının görünürlüğünü açınız ve Çan Gölü’nün Şekerci
Ormanı ile kesişen ortak alanını siliniz.
7.2.3.2. Dışını Sil

Ortak alanı sil komutuyla aynı şekilde çalışır. Farkı ise üst üste bulunan
objelerin kesişim yerlerinin dışında kalan kısımlarını siler.
7.2.4. Birleştir
Tek bir obje olarak hareket etmesi istenilen objeleri birleştirir. Objelerin
bilgilerini de verisayfasında birleştirir. Birleştirme yapmak için coğrafi olarak objelerin
birbirine değmesi gerekmez. Örneğin Çanakkale ve Bozcaada’yı düşününüz. Bu adalar
il katmanında Çanakkale’ye bağlı olmalıdırlar. Çanakkale ile Bozcaada seçilerek
birleştirilebilir. Böylece Çanakkale seçildiğinde Bozcaada da seçilir ve veri tabanında
her ikisi için de bir satır bulunur.
Birleştir komutuna tıklandığında açılır listede Seçilen Nesneleri Birleştir ve
Kolona Göre Nesneleri Birleştir seçenekleri yer alır. Açılır listeden en son seçilen
seçeneğe bağlı olarak birleştir komutunun işareti değişmektedir.
7.2.4.1. Seçilen Nesneleri Birleştir

Seçilen Nesneleri Birleştir komutu ile aynı katmanda bulunan birden fazla obje
birleştirilebilir. Bu komut ile yapılan birleştirme işleminde objelerin coğrafi olarak
birbirlerine yakınlık göstermeleri önemli değildir. Yan yana bulunan objeleri birleştirme
işlemi yapılabildiği gibi, birbirinden uzak objeler arasında da birleştirme işlemi
yapılabilmektedir.

127
Bu uygulamada parsel katmanında bulunan Necdet Bey parselleri
birleştirilecektir.
 Parsel katmanının düzenlenebilirliğini açınız.
 Necdet Bey parsel alanlarını klavyeden <SHIFT> tuşu yardımı ile seçiniz.
 Birleştir açılır listesinden Seçilen Nesneleri Birleştir butonuna tıklayınız.

 Açılan Data Birleştirme diyaloğundan Necdet Bey objesine ait verisayfası ile
ilgili düzenlemeler yapılabilir.
 Gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra işlemi bitirmek için Tamam butonuna

tıklayınız.

Bu işlemi yapmadan önce Necdet Bey parselleri 2 obje halindeydi ve
verisayfasında da her obje için ayrı kayıtlar bulunmaktaydı. Birleştirme işlemi
yapıldıktan sonra ise objelerin coğrafi sınırı var ise ortadan kalkar, tek bir obje haline
gelir ve veritabanında data birleştirme penceresinde girilen bilgiler gelir.
Uygulama 2: Ağaç Çayı iki ayrı objeden oluşmaktadır. Ağaç Çayı’nı tek obje
haline getiriniz.
7.2.4.2. Kolona Göre Nesneleri Birleştir

Kolona Göre Nesneleri Birleştir komutunun, seçilen nesneleri birleştir
komutundan farkı; objeler, harita penceresinden değil verisayfasında aynı veriye sahip
olan kayıtlar seçilerek birleştirilir. Örneğin Türkiye’nin tüm nehirlerini çizdiniz ama
Kızılırmak’ı parça parça çizdiniz. Her çizdiğiniz objenin satırına da Kızılırmak yazdınız.
Bunları birleştirmek istediğinizde harita üzerinden tek tek seçmek yerine kolona göre
nesneleri birleştirirsiniz ve tüm Kızılırmaklar tek obje haline gelir.
Unutmayınız: Eğer Türkiye’nin herhangi bir yerine Kızılırmak’tan bağımsız ama
Kızılırmak adında bir obje çizilmişse, obje birleştirme işlemi yapılırken o objede aynı
isimle kaydedildiği için Kızılırmak objesine birleştirilecektir. Birleştirme işlemi yapılırken
buna dikkat edilmelidir.
7.2.5. Böl
Bir objeyi alan, çizgi veya nod ile bölmeyi sağlar. Böl komutuna tıklandığında
açılır listede Alan ile Böl, Çizgi ile Böl, Çizgiyi Seçilen Noddan Böl seçenekleri yer alır.
Açılır listeden en son seçilen seçeneğe bağlı olarak böl komutunun işareti
değişmektedir.
7.2.5.1. Alan ile Böl

Alan ya da çizgi objesini, başka bir alan objesiyle bölmek için kullanılır. Bölmek
istediğiniz alanı ya da çizgi objesini seçiniz ve hedef olarak belirleyiniz. Hangi alan ile
bölünecek ise onu seçiniz. Böl açılır listesinden Alan ile Böl butonuna tıklayınız. Yeni
oluşan alana farklı değer atayabilir veya ismini değiştirebilirsiniz. Alan farklı bir poligon
kullanılarak bölünmüş olacaktır.
7.2.5.2. Çizgi ile Böl

Bu uygulamada, birleştirilen Necdet Bey parsel alanını Ağaç Çayı’nın geçtiği
yerden bölme işlemi yapılacaktır.
 Necdet Bey parsel alanını seçiniz ve hedef olarak belirleyiniz.
 Ağaç Çayı çizgi objesini seçiniz.
 Böl açılır listesinden Çizgi İle Böl butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile Necdet Bey alanı belirlenen Ağaç Çayı çizgi objesi ile bölünecektir.

129
7.2.5.3. Çizgiyi Seçilen Noddan Böl
Bu komut ile kırıklı çizgi olarak çizilmiş bir nesneyi belirlenen noddan bölme
işlemi gerçekleştirilir.
 Nehir katmanının düzenlenebilirliğini açınız.
 Ağaç Çayı çizgi objesini seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubu > Nodlar açılır listesinden Yeniden
Şekillendir butonuna tıklayınız. Bu işlem ile Ağaç Çayı objesine ait nodlar
görünecektir.
 Bölünmesi istenilen nodu seçiniz.
 Böl açılır listesinden Çizgiyi Seçilen Noddan Böl butonuna tıklayınız. Açılan
pencereden yeni oluşacak olan objeye değer atayabilirsiniz.
 Tamam butonuna tıklandığında Ağaç Çayı çizgi objesi, seçilen noddan ayrılmış
olacaktır.
7.2.6. Nesnelere Ayır
Birleştir komutu ile birleştirilmiş olan obje kümelerinin (ayrık alan, kırıklı çizgi
ya da nokta kümeleri gibi) bağımsız objelere ayrılmasını sağlar. Seçim yapıldığında
Piraye Hanım alan objesinin iki ayrı yerde bulunan alan objesinden oluştuğu görülür.
 Piraye Hanım parsel alanını seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubu > Nesnelere Ayır butonuna tıklayınız.
 Tüm Nesneler kutucuğunu işaretleyip İleri butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile Piraye Hanım parsel alanı iki ayrı obje olarak ayrılmış olacaktır.
7.2.7. Tampon Bölge
Tampon bölge, bir harita objesinin etrafına istenilen yarıçapta bir kapalı alan
oluşturmaktır. Tampon bölge komutuna tıklandığında açılan açılır listede Nesnelere
Tampon Oluştur, Tablodan Tampon Oluştur ve Dışbükey Alan Oluştur seçenekleri yer
alır. Açılır listeden en son seçilen seçeneğe bağlı olarak tampon bölge komutunun
işareti değişebilmektedir.
7.2.7.1. Nesnelere Tampon Oluştur
7.2.7.2. Tablodan Tampon Oluştur
Hatırlatma: Tampon Bölge Oluşturma konusu Bölüm 18 de detaylı şekilde
anlatılmıştır.
7.2.7.3. Dışbükey Alan Oluştur
Objelerin dışbükey köşelerinden kapatarak bir alan objesi oluşturur. Dışbükey
alan oluşturulacak olan objeler seçilir. Tampon Bölge açılır listesinden Dışbükey Alan
Oluştur butonuna tıklanır. Açılan pencereden nesnelerin tümü için tek bir dışbükey
katman oluşturabilir ya da her biri için ayrı ayrı dışbükey katman oluşturulabilir.

7.2.8. Nodlar
Bu komut ile objelere nod eklenebilir veya var olan nodlar üzerinde
değişiklikler yapılabilir. Nodlar komutuna tıklandığında açılır listede Nodları Yakala,
Yeniden Şekillendir, Nod Ekle, Hedefe Nod Ekle seçenekleri yer alır. Açılır listeden en
son seçilen seçeneğe bağlı olarak Nodlar komutunun işareti değişebilmektedir.
7.2.8.1. Nodları Yakala

Harita penceresinde bulunan objelerin nodlarının yakalanmasını sağlar. Bu
özellik daha çok sayısallaştırma yapılırken nodları seçmek için kullanılır. Nodları Yakala
butonuna tıklandığında ya da klavyeden “S” tuşuna basıldığında aktif hale gelir ve
durum çubuğuna Yakala yazısı gelmektedir.
7.2.8.2. Yeniden Şekillendir

Objelere ait nodların görüntülenmesini sağlar. İlgili katmanın düzenlenebilirliği
açılır ve nodlarının görünmesi istenilen obje seçilir. Yeniden Şekillendir butonuna
tıklanarak nodlar görünür hale gelir. İstenilen nod tutulup başka yere taşınabilir veya
nod seçilip klavyeden Delete tuşu ile silinebilir.
7.2.8.3. Nod Ekle

Nod Ekle komutu ile nodları görünür hale gelen objeye nod eklenmesini sağlar.
Nod Ekle butonuna tıklanır ve nod eklenmesi istenilen yere tıklanarak nod eklenir.
7.2.8.4. Hedefe Nod Ekle

Hedefe Nod Ekle komutu, birbiriyle kesişen çizgi veya alan objelerinin kesişim
yerlerine nod eklenmesini sağlar. İlgili katmanın düzenlenebilirliği açılır. Nodların
ekleneceği obje seçilir ve hedef olarak belirlenir. İlgili obje ile kesişen obje seçilir ve
Hedefe Nod Ekle komutuna tıklanır. Bu işlem ile kesişen yerlere nod eklenir.

131
7.2.9. Düzelt/Temizle
Bu komut ile topolojik kontrol, çizgi veya alan objelerine ait nodların
sadeleştirilmesi ve kırıklı çizgi objelerinin köşelerinin yumuşatılması işlemleri yapılır.
Düzelt/Temizle komutuna tıklandığında açılır listede Poligonları Kontrol Et, Temizle,
Yakala/Genelleştir, Kırıklı Çizgiyi Eğriye Çevir ve Normal Çizgiye Çevir seçenekleri yer
alır. Açılır listeden en son seçilen seçeneğe bağlı olarak Düzelt/Temizle komutunun
işareti değişebilmektedir.
7.2.9.1. Poligonları Kontrol Et

Bu komut kendini kesen, üst üste binmiş alanları veya belirli bir mesafeye göre
alanlar arasında bulunan boşlukları bulur. Bu alanları belirlenen renklere göre
renklendirerek gösterir. Kontrol edilmek istenilen alan objeleri seçilir. Poligonları
Kontrol Et butonuna tıklanır. Açılan pencereden kontrol edilmesi istenilen özellikler
seçilir ve göstereceği objenin stili belirlenebilir. Boşlukların bulunması isteniyorsa belli
bir mesafe girilerek boşluklar seçilir. Bu araç sadece kontrol yapıp işaretleyecektir. Eğer
bunların düzeltilmesi isteniyorsa Temizle aracı kullanılmalıdır.
7.2.9.2. Temizle
Temizle komutu, belirlenen üst üstte binmiş alanları veya boşlukları kaldırır.
Üst üste binmiş veya boşluk bulunan alan objeleri seçilir. Temizle butonuna tıklanır ve
açılan pencereden temizlenmesi istenilen özellikler seçilir. Tamam butonuna
tıklandığında üst üste kesişen veya aralarında boşluk bulunan alanlar temizlenir.
Unutmayınız: Boşluk bulunan yerlerin temizlenmesi için boşlukların etrafının
kapalı olması gerekir. Ayrıca Maksimum Alan için girdiğiniz değerden küçük alanlar
temizlenir.
7.2.9.3. Yakala/Genelleştir
Bu komut ile çizgi veya alan objesine ait nodların belirli bir mesafe dahilinde
azaltılması, komşu alan objeleri arasında belirli bir mesafe dahilinde kalan boşlukları
ortadan kaldırılması ve belirli bir alandan küçük olan alanların silinmesi işlemleri yapılır.

 Nod Yakalama İşlemi: Bu seçenek ile aralarında boşluk bulunan komşu
alanlar aynı sınır çizgisinde birleştirilir. İlgili katmanın düzenlenebilirliği
açılır ve harita penceresinden objeler seçilir. Yakala/Genelleştir komutuna
tıklanır. Açılan diyalogdan “Nod Yakalama İşlemi Yap” seçeneği
işaretlenir. Nod yakalama mesafesi, mesafe birimi seçilir ve Tamam
butonuna tıklanarak işlem tamamlanır.
Ayrıca bu araçla snap ile yakalanmamış çizgilerde birleştirilebilir.
 Nod Genelleştirme İşlemi: İlgili objenin bulunduğu katmanın

düzenlenebilirliği açılır. Nodlarının azaltılması istenilen objeler seçilir ve
Yakala/Genelleştir komutuna tıklanır. Açılan diyalogdan “Nod
Genelleştirme İşlemi Yap” seçeneği ile belirtilen değerlere göre ilgili
objeye ait nod sayısı azaltılır.

133
 Poligon Alanların Silinmesi: Belirli bir büyüklükten, küçük alanlar silinmek
istendiğinde bu araç kullanılır. Bu komut ile ilgili objeler seçilir. “Poligon
Alan Silinsin” seçeneği işaretlenir ve bir alan değeri girilir. Tamam
butonuna tıklanarak girilen değerden daha az alan değerine sahip olan
alanlar silinir.
7.2.9.4. Kırıklı Çizgiyi Eğriye Çevir

Çizgi objelerinin köşeli kısımlarını yumuşatır. Ay Nehri çizgi objesini seçiniz ve
Kırıklı Çizgiyi Eğriye Çevir butonuna tıklayınız. Bu işlem ile Ay Nehri’nin köşeli kısımları
yumuşatılır.
7.2.9.5. Normal Çizgiye Çevir

Kırıklı Çizgiyi Eğriye Çevir işlemi ile yumuşatılmış olan çizgi objesini eski haline
getirir. Eğrilterek Çiz ile yumuşatılmış olan Ay Nehri çizgi objesini seçiniz ve Normal
Çizgiye Çevir butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile Ay Nehri önceki şekline geri dönecektir.
7.2.10. Değiştir
Değiştir komutu ile objelere belli değerlerde öteleme yapılabilir veya
döndürülebilir. Değiştir komutuna tıklandığında açılır listede Nesne Ötele ve Nesneyi
Döndür seçenekleri yer alır. Açılır listeden en son seçilen seçeneğe bağlı olarak değiştir
komutunun işareti değişebilmektedir.
7.2.10.1. Nesne Ötele

Herhangi bir objeye belli bir açı, mesafe belirterek taşınmasını sağlar. Harita
penceresinde herhangi bir obje seçilir, ilgili katmanın düzenlenebilirliği açılır. Nesne
Ötele butonuna tıklanır. İstenilen açı, mesafe, mesafeye ait birim bilgileri belirtilir.
Taşınacak olan objenin kopyası çıkarılabilir veya var olan nesneyi başka bir yere
taşıyabilirsiniz.
7.2.10.2. Nesneyi Döndür
Bir objeye açı vererek ve koordinatlarını belirleyerek belli bir oranda döndürme
işlemi yapılır. Döndürülmesi istenilen obje seçilir ve ilgili katmanın düzenlenebilirliği
açılır. Nesneleri Döndür butonuna tıklanır. Açılan pencereden döndürme açısı girilir.
Döndürme merkezinin koordinat bilgileri belirtilir ya da merkezi değiştirmeden
döndürme işlemi yapılabilir.
7.2.11. Kırıklı Çizgiye Dönüştür

Kapalı alan olarak çizilmiş bir objeyi kırıklı çizgiye dönüştürür. Katmanın
düzenlenebilirliği açılır ve ilgili alan objesi seçilir. Kırıklı Çizgiye Dönüştür butonuna
tıklanır. Bu işlem ile obje kırıklı çizgiye dönüşür.

7.2.12. Kapama Alanı
Harita penceresinde seçilen bir alanın dışındaki tüm objeleri görünmez yapar.
Eğer ekranda birden fazla katman var ise o katmanlarda seçili alanın dışını kapatır.
Örneğin iller datası, yollar ve nehirlerin olduğu bir haritada çalışılıyorsa ve bu haritada
sadece Ankara görülmek isteniyorsa Ankara objesi seçilir ve MEKANSAL sekmesi >
Kapama Alanı > Kapama Alanı Oluştur seçeneği seçilir. Kapalı alan değiştirilmek
istenirse Kapama Alanı Aç/Kapat seçenekleri kullanılır.
Hatırlatma: Konunun detayı Bölüm 2 Harita Penceresi, 2.6. Kapama Alanı
Oluşturma başlığında anlatılmıştır.
Unutmayınız: Kapama alanı oluşturulduğunda seçilen objenin dışındaki objeler
silinmez. Sadece görünürlükleri kapatılır.
7.2.13. Harita Objelerini Temizle

Herhangi bir katmanda yer alan seçili harita objelerini siler. Katmanın
düzenlenebilirliği açılır. Silinmesi istenilen objeler seçilir ve Harita Objelerini Temizle
butonuna tıklanarak objeler silinir. Burada unutulmaması gereken bu işlemle silinen
objelerin verisayfası silinmeyecektir.
7.2.14. Alan
Alan komutu ile kırıklı çizgilerden veya nokta objelerinden alan oluşturma,
objeler etrafında mesafe veya zaman tabanlı buffer oluşturma işlemleri yapılır. Alan
komutuna tıklandığında açılan listede Alana Dönüştür, Kapalı Alan (Kırık Çizgilerden
Alan Oluştur), Eş Sürüş Mesafe Alanları Oluştur, Sürüş Alanları (Tablo), Eş Uzaklık
Alanları Oluştur ve Voronoi (Tablo) seçenekleri yer alır. Açılır listeden en son seçilen
seçeneğe bağlı olarak alan komutunun işareti değişebilmektedir.
7.2.14.1. Alana Dönüştür

Kırıklı çizgi olarak çizilmiş bir alanı kapalı alana dönüştürür. Katmanın
düzenlenebilirliği açılır ve ilgili obje seçilir. Alana Dönüştür butonuna tıklanır ve objenin
türü alan objesi olarak değişmiş olur.
7.2.14.2. Kapalı Alan (Kırık Çizgilerden Alan Oluştur)

Bu komut kapalı çizgi objelerinden alan oluşturma imkanı sağlar. Katmanın
düzenlenebilirliği açılır ve ilgili çizgi objeleri seçilir. Kapalı Alan komutuna tıklanır ve
alan objesi oluşturulur.

135
Unutmayınız: Bu işlem yapılırken çizgi objelerinin birleştikleri yerlerde
herhangi bir boşluk olmamasına dikkat ediniz. Aksi halde alan objesi oluşturulamaz.
7.2.14.3. Eş Sürüş Mesafe Alanları Oluştur

Bu komut, harita penceresinde seçili bulunan objeler etrafında zaman tabanlı
ve mesafe tabanlı buffer alanları oluşturmak için driving regions sunucusuna erişmenizi
sağlar.
7.2.14.4. Sürüş Alanları (Tablo)

Bu komut, verisayfası penceresinde seçili bulunan objeler etrafında zaman
tabanlı ve mesafe tabanlı buffer alanları oluşturmak için driving regions sunucusuna
erişmenizi sağlar.
7.2.14.5. Eş Uzaklık Alanları Oluştur

Harita penceresinde seçili bulunan noktaları birleştirerek nokta sayısı kadar
birleşik bir alan oluşturur. Minimum 3 nokta seçilir ve Eş Uzaklık komutuna tıklanır.
Açılan diyalogdan verisayfası bilgileri düzenlenir. Seçilen nokta kadar verisayfasına
kolon açılır ve isteğe göre kolonlara isim verilebilir ya da “verisiz” kutucuğunu
işaretleyerek tüm sütunların boş gelmesi sağlanabilir.
7.2.14.6. Voronoi (Tablo)

Verisayfası penceresinde seçili bulunan noktaları birleştirerek nokta sayısı
kadar birleşik bir alan oluşturur. İlgili noktalara ait kayıtlar verisayfasından seçilir (min.
3 nokta) ve Eş Uzaklık komutu seçilir. Açılan diyalogdan verisayfası bilgileri düzenlenir.
Seçilen nokta kadar verisayfasına kolon açılır ve isteğe göre kolonlara isim verilebilir ya
da “verisiz” kutucuğunu işaretleyerek tüm sütunların boş gelmesini sağlanabilir.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tablo Kapat ile tüm dosyaları kapatınız.

Uygulama 1:
 Şekerci Ormanı objesi alan katmanında bulunduğu için Alan katmanının
düzenlenebilirliğini açınız.
 Şekerci Ormanı alan objesini seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubu > Hedef Belirle butonuna tıklayıp Şekerci
Ormanı objesini hedef olarak belirtiniz.
 Çan Gölü objesini seçiniz.

 Sil açılır listesinden Ortak Alanı Sil butonuna tıklayınız.
Ağaç Çayı objesi ile Şekerci Ormanı objesinin kesişim yerlerinin silindiğini
kontrol etmek için;
 Gol katmanının görünürlüğünü kapatıldığında ortak alanın Şekerci Ormanı alan
objesinden silindiği görülür.

137
Uygulama 2:
 Nehir katmanının düzenlenebilirliğini açınız.
 Ağaç Çayı çizgi objeleri klavyeden <SHİFT> tuşu yardımı ile seçiniz.
 Birleştir açılır listesinden Seçilen Nesneleri Birleştir butonuna tıklayınız.

 Açılan pencereden Ağaç Çayı objesine ait verisayfası ile ilgili düzenlemeler
yapılabilir.
Bu işlem ile birbirinin devamı niteliğinde bulanan Ağaç Çayı çizgi objeleri tek
bir çizgi objesi haline gelir.

8. İleri Seviye Sayısallaştırma
( MapCAD)
Dersin Amacı
Bu derste MapInfo’ daki çizim araçlarının yanı sıra ileri seviye çizimler
yapabilmek için oluşturulan MapCAD araçları ve işlevleri detaylı incelenecektir.
 İleri Seviye Sayısallaştırma

 Obje Düzenleme
Pratik Kullanım
MapInfo’ da kullanılan çizim araçlarının dışında mühendislik ve mimarlık
alanlarında, çizim ağırlıklı projelerde sıklıkla kullanılan CAD çizim araçları mevcuttur.
MapCAD araçları, ileri seviye çizimler yapabilmek için oluşturulmuş araçlardır. Ders
içeresinde her bir komutun nereden ve nasıl aktifleştirileceği, hangi çizimler için hangi
komutun kullanılabileceği ve kullanılmak istenen komutun ne tür bir tabloya sahip
olması gerektiği gibi detaylı ve açıklayıcı şekilde örnekler üzerinde anlatılacaktır.

139
8.1. MapCAD Araçları
MapCAD araçlarının çalıştırılabilmesi için GENEL sekmesi > Araçlar açılır
penceresinden MapCAD araçlarının yanında bulunan Araç Yükle (Çalıştır)’ye tıklanır.
Böylece MEKANSAL sekmesi altına her bir araç birer komut olarak eklenecektir.
Nesneleri Hafızaya Al (Copy Object To Stamp): Nesne kopyalama komutudur.

Düzenlenebilirliği açık olan bir katmanda istenilen nesne seçilerek MEKANSAL sekmesi
altında Kopyala açılır penceresinde bulunan Nesneleri Hafızaya Al komutuna tıklanır.
Hafızadaki Nesneyi Yapıştır (Paste From Stamp): Kopyalanan nesneleri

yapıştırma komutudur. Kopyalanan nesneler MEKANSAL sekmesi altında Yapıştır açılır
penceresinde bulunan Hafızadaki Nesneyi Yapıştır komutuna tıklanarak harita
penceresinde istenilen yere tıklayıp istenilen sayıda nesne yapıştırılabilir.

Hafızadaki ile Değiştir (Replace From Stamp): Seçilen bir nesne, kopyalanan bir
diğer nesne ile değiştirilir.
Öncelikle düzenlenebilirliği açık olan bir katmandan nesne seçilir ve
MEKANSAL sekmesi > Kopyala açılır penceresi altında bulunan Nesneleri Hafızaya
Al komutuna tıklanır.
Daha sonra değiştirilmesi istenilen nesne seçilir ve MEKANSAL sekmesi >

Yapıştır açılır penceresi altında bulunan Hafızadaki ile Değiştir komutuna tıklanır.
Seçilen Nesne Merkezine Yapıştır seçilir ve nesne değiştirilmiş olur.
Unutmayınız: Bu işlem ile tablo bilgileri değişmez, yalnızca nesne değişir.

141
Eğer Hafızaya Alınan Nesne Merkezine Yapıştır seçeneği seçildiğinde hafızaya
alınan nesne, yine hafızaya alınan nesnenin merkezine kopyalanır.
Stil Kopyala (Copy Style): Bir nesnenin stilini kopyalar. Öncelikle stili kopyalanmak
istenilen nesne seçilir. MEKANSAL sekmesi > Kopyala açılır penceresi altında bulunan
Stil Kopyala komutuna tıklanır ve nesnenin stili kopyalanmak üzere hafızaya alınır.
Stil Yapıştır (Paste Style): Nesnenin stili kopyalandıktan sonra stili değiştirilmek
istenilen nesne seçilir. MEKANSAL sekmesi > Yapıştır açılır penceresi altında bulunan
Stil Yapıştır komutuna tıklanır. Bu işlem ile stil değiştirilmiş olur.
Açı Hesapla (Calculate Angle): Açı hesapla komutu ile iki çizgi arasındaki açı
hesaplanır.

Öncelikle MEKANSAL sekmesi > Hesapla açılır penceresi altında bulunan Açı
Hesapla komutu seçilir ve ardından aralarındaki açı hesaplanmak istenen nesnelerden
ilkine daha sonra ikincisine tıklanır.
Çizim seçeneği ile hesaplanan açının çizim taslağı görüntülenir.
Örnekte iki çizgi arasındaki dar açı hesaplanmıştır.
Örnekte iki çizgi arasındaki geniş açı hesaplanmıştır.

Açı Ortay seçeneğinde açıortay, açıortayı 900 ve 1800 tamamlayan açılar
görüntülenir.

143
Yön Hesapla (Calculate Direction): Bir çizgi nesnesinin yatay ekseni ile yapılan
açıyı hesaplar.
 MEKANSAL sekmesi > Hesapla açılır penceresi altında bulunan Yön Hesapla
komutu seçilir ve açısı hesaplamak istenilen çizgiye tıklanır.
Ekrana gelen pencerede çizginin yatay eksen ile yapılan açı hesaplanır. İsteğe
bağlı olarak ters yönünde +-180 dereceye tamamlayan açı da hesaplanabilir.
Not: MapInfo’da doğu yönü 00’yi gösterir ve açı saat yönünün tersine
hesaplanır.
Paralel Çiz (Create Parallel): Bu komut ile seçilen nesneye paralel oluşturulur.

İlk olarak düzenlenebilirliği açık olan katmanda paralel oluşturmak istenilen
nesne seçilir ve ardından MEKANSAL sekmesi > Tampon Bölge > Paralel Çiz komutuna
tıklanır.
Ekrana gelecek olan pencereden oluşturulacak paralelin özellikleri belirlenir.

Mesafe kısmında oluşturulacak paralellerin kaynak nesneye olan uzaklığı belirlenir.
Seçilen nesnenin sağına, soluna ya da her iki yanına paralel oluşturulabilir.
Çizgi Sonunu Kapat kutucuğu aktif hale getirildiğinde oluşturulan paralelleri

bitiş noktasından itibaren birleştirir.
Alan Oluştur kutucuğu aktif hale getirildiğinde çizginin etrafına içi kapalı alan
çizecektir.
Kaynak Nesneleri Sil kutucuğu aktifleştirilirse, seçilen nesne etrafına
belirlenen kriterlere göre paralel oluşturur ve kaynak nesneyi siler.
Çizgi Yönünü Göster kutucuğu aktifleştirildiğinde çizim yönü gösterilir.
Çizgi İle Böl (Split Region Using Polyline): Seçilen bir alan nesnesi kırıklı çizgi ile
istenilen yönde bölünebilir. Düzenlenebilirliği açık olan katmanda bölünmek istenilen
nesne seçili konuma getirilerek MEKANSAL sekmesi > Böl açılır penceresi altındaki Çizgi
İle Böl komutu seçilir.

145
 Alan nesnesi üzerine tıklayıp istenilen yön ve uzunlukta çizgi çizilir ve bitirilmesi
istenilen yerde çift tıklanır.
 Bu işlem ile seçilen nesne birbirinden bağımsız iki ayrı parçaya ayılır.
Çizgileri Kesiştir (Line Intersection): İki çizginin kesişim noktalarını düzeltir. Uçları
birleştirilmemiş iki ayrı çizgi, doğrultuları boyunca bir noktada kesiştirilebilir ya da üst
üste gelen çizgiler de bulunan kesişim noktaların artık çizgileri kırpılabilir.
 MEKANSAL sekmesi altında Düzenle açılır penceresi altında bulunan Çizgileri

Kesiştir komutu seçilir ve ilgili katmanın düzenlenebilirliği açılır.

Uçları birleştirilmemiş iki ayrı çizginin doğrultuları boyunca bir noktada
kesiştirilmesi;
Düzenlemek istenen çizgilerden birincisine tıklanır ve daha sonra ikinci çizgiye

tıklanır. Bu işlem sonunda çizgilerin kesiştiği görülür.
Üst üste çizgilerin bulunduğu kesişim noktaların kırpılması;
Birbiriyle kesişen çizgilerden silinmesi istenilen kısımları seçtikten sonra ekrana

bir pencere gelecektir.

147
Ekrana gelen diyalog penceresinde, seçilen çizgilerin kırpılıp kırpılmaması
sorulacaktır. Tercihinize göre işleme devam edilebilir.
Düzenleme yapılacak nesneler farklı katmanlarda olabilirler. Böylece iki farklı

katmanda güncelleme yapılmış olunur.
Yuvarlama/Kesme: Bu komut kullanılarak, bir yay veya iki satır uçları arasında bir
çizgi (oluk) oluşturulabilir. MEKANSAL sekmesi > Düzenle açılır penceresi altında
bulunan Yuvarlama/Kesme komutu seçilir ve ilgili katmanın düzenlenebilirliği açılır.
Yay oluşturmak istenilen köşe noktalarından önce 1. köşeye sonra 2. köşeye tıklanır.
Gelen diyalog penceresinden yayın yarıçapı, uzunluğu ya da kesişim mesafesi belirlenir.

Çizgiyi Yakala(Snaple): Nokta, çizgi ve alan nesnelerin bir sınıra yakınlaştırılmasını
sağlar. Örneğin bir parsel içinde bulunan binayı parselin sınırına birleştirme işlemi gibi
düşünülebilir. Bu işlem için ilgili katman düzenlenebilir olmalıdır. Öncelikle taşınacak
olan nesne seçilir. MEKANSAL sekmesi > Düzenle açılır penceresi altında bulunan
Çizgiyi Yakala(Snaple) komutuna tıklanır. Ekrana gelecek olan çember içerisine
taşınacak olan nesnenin nodu ve sınır çizgisi alınacak şekide tıklanır. Bu işlem ile
nesnenin nodu sınır üzerine taşınmış olur
Nokta Ekle (Segmenting): Çizginin iki nodu arasına istenilen sayı kadar nod ekler.
İlk olarak düzenlenebilirliği açık olan katmanda nod eklenmesi istenilen çizgi nesnesi
seçilir ve ardından MEKANSAL sekmesi > Nodlar açılır penceresinden Nokta Ekle
komutuna tıklanır.
Nodların daha kolay yakalanabilmesi için klavyenin “S” tuşu ile Snap (Yakala)
komutu aktifleştirilebilir. Çizginin başlangıç nodu seçilip, bitiş noduna kadar sürüklenir
ve bırakılır.

149
Ekrana gelen diyalog da seçilen nesnenin kaç segmente ayrılacağı
sorulmaktadır. Burada ayrılmak istenen segment sayısı girilmelidir. Mesafe kısmında
aralıklara mesafe verilebilir. Bunun için sabite tıklanır ve mesafe değeri girilir.
Döndürülmüş Dikdörtgen (Rotated Rectangle): Bu fonksiyon sayesinde istenilen

genişlik ve yükseklik kullanarak dikdörtgen oluşturulabilir.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Ekle > Döndürülmüş Dikdörtgen
komutuna tıklanır ve harita penceresinde farenin sol tuşu basılı tutularak istenilen yere
bir taban çizgisi oluşturulur. Ekrana gelen diyalog penceresinden yükseklik ve genişlik
değeri girilerek istenilen boyutta döndürülmüş dikdörtgen oluşturulabilir.
3 Noktadan Çember (Circle From 3 Points): Bu komut 3 noktadan bir daire (elips)
oluşturur.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Ekle > 3 Noktadan Çember komutu
seçilir. Daire çizilmek istenen zeminde 3 noktaya tıklanır ve son noktaya çift tıklanarak
daire oluşturulur.

Yan Nokta (Orthogonal Point): Koordinatları bilinen iki noktayı birleştiren doğru
üzerine belirli mesafelerde dik düşen noktaların koordinatlarının hesaplanması
yöntemidir. Yan nokta hesabını, özellikle prizmatik olarak ölçülen detay noktalarının
koordinatlarının hesaplanmasında kullanmak mümkündür.
Sağ Açı (Right Angle): Çizgi nesnesine belirlenen uzunlukta dik bir açı çıkarır.
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur > Ekle > Sağ Açı komutu seçilir. Dik açı
çıkartılmak istenen nesneye snaplenerek dik çıkma yönüne göre farenin sol tuşu basılı
tutularak çizgi oluşturulur ve bitirilmek istenilen yerde farenin sol tuşu bırakılır. Ekrana
gelen diyalog penceresinden dik açının mesafesi girilir. Nokta ekle kutusu
işaretlendiğinde çizgi nesnesinin dik açı ile birleştiği yere nod eklenir.
3 Noktadan Yay Oluştur (Arc From 3 Points): Bu komut 3 noktadan yay oluşturmayı
sağlar.
 İlk olarak MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Ekle > 3 Noktadan Yay Oluştur
komutu seçilir. iki noktaya tıklanır üçüncü noktaya çift tıklandığında yay çizilmiş
olur.
Yatay Aynala (Mirror Horizontally): Seçilen nesnelerin dikey mesafeleri korunarak

ağırlık merkezinden yansıtılmasıdır.
Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Yansıtılmak istenen nesneler seçilir, daha
sonra MEKANSAL sekmesi > Değiştir > Yatay Aynala komutuna tıklanır ve nesneler
yatay olarak döner.

151
Dikey Aynala (Mirror Vertically): Seçilen nesnelerin yatay mesafeleri korunarak
ağırlık merkezinden yansıtılmasıdır.
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Yansıtılmak istenen nesneler seçilir, daha
sonra MEKANSAL sekmesi> Değiştir > Dikey Aynala komutuna tıklanır ve
nesneler dikey olarak döner.
Taşı (Move Along): Seçilen nesnelerin bir açı ve mesafe girerek taşınmasını
sağlar.
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Taşınması istenilen nesne seçilir ve
MEKANSAL sekmesi > Değiştir > Taşı komutuna tıklanır. Harita penceresinde
seçili nesneye tıklanır ve gelen pencereden açı ve mesafe değerleri girilerek
nesne taşınır.

Nesne Döndür (Rotate Object) : Nesneleri döndürmek için kullanılan bir
komuttur. Seçilen nesneler belirlenen dönme noktası etrafında döndürülür.
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Döndürmek istenilen nesne seçilir.
MEKANSAL sekmesi > Değiştir > Nesne Döndür komutu seçilir ve harita
penceresinde seçili nesneye tıklanır.
Ardından gelen pencereden kaç derecelik bir açıyla nesnenin dönmesi

isteniyorsa, o açı değeri girilir ve nesnenin sağa ya da sola hangi yönde dönmesi
isteniliyorsa seçeneklerden istenilen yön seçilir.
Döndürülecek nesnenin istenilen yön ve açının ön izlemesini Önizleme

kutucuğu aktifleştirilerek görmek mümkündür.
Dikey Hizala (Align Horizontally): Bu komut dağınık olarak bulunan nesneleri

dikey olarak hizalar.
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Dikey hizalanmak istenen nesneler seçilir.
Ardından MEKANSAL sekmesi > Değiştir > Dikey Hizala komutu seçilir ve gelen
pencereden sağa, sola, merkezden ya da dağınık fonksiyonlarından istenilen
seçilir ve nesneler hizalanır. Nesnelerin dikey mesafeleri korunur.

153
Yatay Hizala (Align Vertically): Bu komut dağınık olarak bulunan nesneleri yatay
olarak hizalar.
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Yatay olarak hizalanmak istenilen nesneler
seçilir. Ardından MEKANSAL sekmesi > Değiştir > Yatay Hizala komutu seçilir
ve gelen pencereden referans noktasının altında olan, referans noktasının
üstünde olan, merkezinde veya dağınık seçeneklerinden istenilen seçilir ve
nesneler hizalanır. Nesnelerin yatay mesafeleri korunur.
Çizgi Ölç (Dimension Line): Bu komut ile iki nokta arasındaki mesafe hesaplanır.
Ölçüm hatları otomatik oluşturulan yeni bir katmanda saklanır, bu geçici bir katmandır.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur > Ölç > Çizgi Ölç komutu seçilir. Mesafesi
ölçülmek istenen nokta seçilir ve diğer noktaya sürükleyip bırakılır. İki nokta arasındaki
mesafe yazılı olarak ekranda gelecektir.
Not: Hesaplanan her uzunluk değeri MapCAD Dimensioning katmanına
kaydedilecektir.

Dik Ayak, Dik Boy Mesafe Çizgisi (Continuous Dimension Line): Belirli bir doğruya
göre obje oluşuturup ya da varolan obje üzerinde dik ayak ve dik boylarının
hesaplanmasını sağlar.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Ölç > Dik Ayak, Dik Boy Mesafe Çizgisi
komutu seçilir.
Yayları Kesiştir (Intersection Arcs): Bu komut seçilen iki noktanın belirlenen

yarıçapta olası yaylarının kesişim noktalarını bulur.
MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Ölç > Yayları Kesiştir komutu seçilir.
Birinci ve ikinci nesne seçilir. Ekrana gelen pencereden istenilen yarıçap mesafesi
belirlenir. Belirtilen yarıçap değeri neticesinde noktaların olası kesişim noktaları tespit
edilir.
Veritabanından Çizgi Çiz (Line From Table): Bu komut verisayfasında X ve Y

koordinatı mevcut olan noktalardan çizgi nesnesi oluşturur. Çizgi bilgilerini içeren
tablonun en az dört koordinatlı sayısal kolon içermesi ve haritalı olması gerekmektedir.

155
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Oluştur > Veritabanından Çizgi Çiz
komutu seçiniz. Aşağıdaki diyalog penceresi ekrana gelecektir.
Verisayfasından çizgi nesnelerini oluşturmak için bir tablo seçiniz. Başlangıç ve

bitiş noktalarının X ve Y koordinatları için dört kolon giriniz. Çizgi Stili’ne tıklayarak çizgi
objeleriniz için bir sitil belirleyebilirsiniz. Nesneleri olmayan satırlar seçeneğini
işaretlendiğinde hali hazırda nesneleri olan veri setlerini işleme almadan, mevcut
dataya ekleyecek şekilde diğer data setlerinin nesnelerini oluşturabilirsiniz. Tüm grafik
objelerin üzerine yazmak için ve her data seti için yeni bir çizgi nesnesi üretmek için
Tüm satırlar seçeneğini kullanınız.
Bir çizgi nesnesi tablosuna örnek olarak;
Hatırlatma: Örnek tabloyu Bolum_8 klasöründen açabilirsiniz.

Veritabanından Polyline Çiz (Polyline From Table) : Bu komut verisayfasında
bilgileri bulunan kırıklı çizgi nesnelerini haritalandırmaya yarar. Hem tüm tablo hem de
tek bir seçim için düzenlenebilir.
Kırıklı çizgi nesnesi oluşturmak için tabloda en az üç bilgiye ihtiyaç vardır
 İki kolon sayısal koordinat değerlerini içermelidir.
 Üçüncü kolon da aynı data setlerinin aynı objeye ait olduğunu gösteren bir
Anahtar (çizgi no) içermelidir.
 Dördüncü kolona ise çizgide yer alan Nod sayısı (nod_no) tanımlamalıdır.
Ayrıca, nod numaralarını kullanırken tüm kırıklı çizgiler için tanımlanmalıdır.

Eğer nod ataması uygulanmazsa, anahtar kolonu nod sayısı (cizgi_no) olarak
belirlenecektir. Bu durumda, veri setleri sıralı olarak işlenecek ve atanacaktır. Her bir
kırıklı çizgi bir veriseti içerir. Prensipte, bir çizgi oluşturmak için anahtar başına en az
iki veri setine ihtiyacınız vardır.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Veritabanından Polyline Çiz komutuna
tıklayınız. Aşağıdaki penceresi ekrana gelecektir.
 Tablo kısmından kırıklı çizgi oluşturmak istediğiniz koordinat listesini içeren

tabloyu seçiniz.
 X ve Y Koordinat kısmında X ve Y koordinat bilgilerinin mevcut olduğu kolonları
seçiniz.
 Anahtar (tek bir kırıklı çizgi için veri setlerinin atama bilgisini içerir) içeren
kolonu seçiniz. (çizgi_no)

157
 Nod sayısı kısmında veri setini nod numarasına göre sıralamak için bir kolon
tanımlayınız. (nod no)
 Hedef katman alanında, haritalanabilir bir tablo seçiniz ve Anahtar kısmına
çizgi numarasını içerebilecek bir kolon giriniz.

Merkez ve Çap/Yarıçap Girerek Daire Oluştur (Circle From Table) : Bu komut
MapInfo’nun standart <Koordinattan Nokta Oluştur> komutuna alternatif olarak
kullanılabilir. Koordinat bilgisi içeren ve harita penceresi olan bir tablodan daire
oluşturmak mümkündür.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur > Merkez ve Çap/Yarıçap Girerek Daire
Oluştur komutuna tıklayınız.

 X ve Y koordinatların haritalandırılması için koordinat bilgisi içeren iki kolon
gereklidir.
 Yarıçap/çap değerlerini belirlemek için, ilgili bilgileri içeren ilave bir kolon
kullanılabilir.
 Opsiyonel olarak, yarıçap/çap için manuel olarak standart bir değer de
belirleyebilirsiniz.
Not: Bu üç kolon da sayısal veri tipinde tanımlanmış olmalıdır.
 Tablo kısmından daire objelerini oluşturmak istediğiniz tabloyu seçiniz.
 X-koordinatı kısmından X koordinat değerlerini içeren kolonu seçiniz.
 Y-koordinatı kısmından Y koordinat değerlerini içeren kolonu seçiniz.
 Çap kısmından çap değerini giriniz. Ya da alternatif olarak Yarıçap kısmında
yarıçap değerini giriniz.
 Kolondan kısmından yarıçap/çap değerini içeren bir kolon seçiniz ya da
alternatif olarak Değer kısmında varsayılan bir değer giriniz.
 Nesneleri olmayan satırlar: Bu seçenek işaretlendiğinde hali hazırda nesnesi
olan veriler için daire oluşturmayacaktır.
 Tüm satırlar: Bu seçenek işaretlendiğinde tüm veri setleri için nesneler
oluşturulacaktır. Var olan harita objeleri kaldırılıp yeniden oluşturulacaktır.
 Yarıçap ve Değer işaretlenerek tüm veri seti için eşit yarıçapta daire çizilir.
Not: Daire objelerini oluşturmak istediğiniz tablo X ve Y koordinat değerleri
için birer kolon ve daire yarıçap/çap bilgileri için bir kolon içermelidir.
Örnek olarak, tüm nesne değerleri için eşit yarıçapta daireler çizmek için;

159
Her nesne için farklı yarıçapta daireler çizmek mümkündür. Verisayfasına
üçüncü bir kolon eklenerek her nokta için çizilmek istenen yarıçap değerleri girilebilir.
Yarıçap ve Kolondan seçenekleri işaretlerek yarıçap bilgisinin bulunduğu

kolonunu seçilir. Böylelikle her nokta için çizilmesi gereken yarıçap değeri kolondan
alınacaktır.

Ölçek (Scale): MapInfoda herhangi bir tipteki nesnenin boyutu istenilen oranda
büyütüp küçültülebilir.
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Boyutu değiştirilmek istenen nesne seçilir
ve ardıdan MEKANSAL sekmesi > Düzenle > Ölçek komutu seçilir. Harita
penceresinden seçili objeye tıklanır.
Ekrana gelen diyalog penceresinde nesnenin büyütme katsayısı girilir. Bu

değer tam sayı ya da ondalıklı olarak girilebilir.
Alan ve Çizgileri Eğrilterek Çiz (Spline): MapInfo’da keskin köşeli olarak çizilen
kırıklı çizgi ve alan nesnelerinin belirlenen yarıçap hassasiyetinde
eğriltilerek/yumuşatılarak çizilmesini sağlar.

161
 Katmanın düzenlenebilirliği açılır. Eğriltilmek istenen nesne seçilir ve ardıdan
MEKANSAL sekmesi > Düzenle > Alan ve Çizgileri Eğrilterek Çiz komutu
seçilir.
Max. tolerans, yarıçap hassasiyetini ifade eder.

Not: Eğer istenirse Kaynak nesneleri sil kutucuğu işaretlenerek kaynak nesne
silinebilir.

Kırıklı çizgi nesnesi içinde aynı işlem uygulandığında;

163
9. Tablo Yapısı
Dersin Amacı
Bu derste, MapInfo’daki tablo yönetimi yani tabloları yeniden isimlendirme,
onları kalıcı olarak silme, temizleme ve tablo yapısını değiştirme işlemleri
öğrenilecektir. Mevcut kolon adlarını ve sıralarını değiştirme, yeni kolon ekleyip
çıkarma ve indeksleme de tablo yapısını değiştirirken bakılacak konular arasında yer
almaktadır. TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir komutu ile belli bir kolondaki
değerlerin hepsini değiştirerek veritabanını anında güncelleme işlemi de anlatılacaktır.
 Tablo İşlemleri
 Tablo Yapısını Değiştirme
 Tabloyu Temizle, Sıkıştır ve Sil
 Tablonun Adını Değiştirme
 Kolon Güncelleme
 Tabloya Uzunluk, Alan ve Koordinat Değerlerini Yazdırma
 Tabloya Yeni Kayıtlar Ekleme
Pratik Kullanım
Bazen, mevcut olarak kullanılan veritabanında değişiklik yapılmak istenilebilir.
Örneğin yollara yol uzunluğu eklenebilir, binaların alanları hesaplatılabilir ve verisayfası
anında güncellenebilir. Aynı zamanda farklı tablolardaki kolonlar birleştirilebilir. Bu ve
bunun gibi diğer işlemler TABLO sekmesi altından kolayca yapılabilir.

9.1. Tablo İşlemleri
Tablo ile ilgili işlemler TABLO sekmesinin altında bulunan Düzenle ve Tablo
Yapısı gruplarından yapılır. Düzenle grubundan kolondaki bilgileri değiştirme, tabloya
başka tablodan kayıt ekleme, kolona yeni sıra ekleme ve harita objelerini temizleme
işlemleri yapılır.
Tablo Yapısı grubundan tablo yapısını izle değiştir, tablo sıkıştır, tablo sil ve
tablonun adını değiştir komutlarına ulaşılır.
9. 1. 1. Tablo Yapısını Değiştirme

Çoğu zaman oluşturulan tablolar, başlangıçta gereksinimlerin tümüne uygun
olarak oluşturulamayabilir. Bu nedenle yeni ihtiyaçlar ortaya çıktıkça Tablo Yapısını İzle
Değiştir komutu kullanılarak ilgili dosyalarının yapısı değiştirilir. Fakat değişiklikleri
yapabilmek için dosyanın salt okunur durumunda olmaması gerekir. Eğer dosya bir CD-
ROM üzerinde ise, tablo yapısı görüntülenebildiği halde üzerinde herhangi bir değişiklik
yapılamaz.
Konuyu incelemek için;
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo komutu ile Bolum_9 klasöründe yer alan
Ankara_Yol tablosunu açınız.

165
 Harita üzerinde sağ tıklayınız ve tüm katmanı görüntüleyi seçiniz.
 F4 ile verisayfasını açınız.
 TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir

1. Verisayfasında bulunan kolonlar bu kısımda yer alır. Kolonların adına, tipine ve
indexli olup olmadığına bu kısımdan bakılır. Indexli seçeneği, veriye daha
çabuk ulaşılmasını sağlar. İndexleme, çok düzenleme yapılan tablolarda
ihtiyaca göre açılıp kapatılabilir.
2. İlgili kolon seçildikten sonra aşağı veya yukarı taşınmasını sağlayıp kolon
sıralamasını değiştirir.
3. Kolon ekle butonu, verisayfasına yeni bir kolon eklenmesini sağlar.
4. Verisayfasına yeni eklenen ya da var olan kolonları silmek için kullanılır.
5. Kolon bilgisi kısmından seçilen kolonun adı, tipi ve seçilen tipe göre genişlik gibi
özellikleri değiştirilir. Aynı zamanda yeni eklenmiş olan kolonun kolon bilgileri
de bu kısımda doldurulur.
6. Eğer açılan tablonun harita üzerinde objeleri varsa, Haritalı seçeneği açılışta
işaretlidir. Bu seçenek kaldırıldığı zaman, ilgili katmana ait harita üzerindeki
bütün objeler silinir. Yalnızca verisayfası bilgileri kalır. Bu yüzden bu seçeneği
kaldırmaya karar verirken, çok dikkatli olunması gerekir.
7. Projeksiyon butonu ile mevcut katmana ait projeksiyon görüntülenir. Fakat
üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz.
Unutmayınız: Projeksiyonu kalıcı olarak değiştirmek için GENEL sekmesi >
Kaydet > Farklı Kaydet > Projeksiyon komutu kullanılır.
Unutmayınız: Tablo yapısında değişiklik yapılan katmanlar gezgin
penceresinden kaldırılır. Tekrar eklemek için gezgin penceresinden Katman Ekle
butonu ya da klavyeden F3 tuşu kullanılabilir.
9.1.2. Tablo Sıkıştır
TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu > Tablo > Tablo Sıkıştır seçeneği MapInfo’
ya özel bir komuttur. Sık kullanılan dosyalar üzerinde sürekli güncelleme, silme ve obje
düzenleme işlemleri sırasında geriye kalan kalıntılar zamanla diskte oldukça büyük yer
kaplamaya başlar. MapInfo, bu komut ile kalıntıları temizleyerek tabloların diskte daha
az yer tutmasını ve erişim hızını arttırmayı sağlar. Ankara_Yol tablosunun
düzenlenebilirliğini açınız ve klavyeden Delete tuşu ile birkaç yolu seçip siliniz.

167
Tablo üzerinde bulunan kayıtlar silindiğinde verisayfasında gri kayıtlar oluşur.
 Tabloda bulunan gri kayıtların silinmesi için TABLO sekmesi > Tablo Yapısı
grubu > Tablo > Tablo Sıkıştır seçeneği kullanılır.
Gri Kayıtları Kaldır: Verisayfasında

bulunan gri kayıtları temizler.
Haritayı Sıkıştır: Objeler silindiğinde
harita üzerinde kalıntılar kalmaktadır.
Bu seçenek ile kalıntılar temizlenir.
 İşlem sonrasında gri kayıtlar verisayfasından silinmiş olur.
Unutmayınız: GENEL sekmesi > Araçlar kısmından çalıştırılan Tablo Temizle

Sıkıştır (Advanced Pack) aracı birden fazla tabloyu temizleme sıkıştırma işlemi
yapmaktadır.
9.1.3. Tablo Sil
Bu komut ile MapInfo’ da açık olan tablo kalıcı olarak silinir. Bu yüzden işlem
için onay ister. MapInfo’ da açık olmayan tablolar için bu komut kullanılamaz.
TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu > Tablo > Tablo Sil komutuna tıklanır.
Açılan pencereden silinmesi istenilen tablo seçilir ve Sil butonuna tıklanarak silme
işlemi gerçekleştirilir.

Unutmayınız: Silme işlemi yapılırken çok dikkat edilmelidir. Çünkü silinen tablo
disk üzerinden kalıcı olarak kaldırılır ve bu işlem geri alınamaz.
9.1.4. Tablonun Adını Değiştirme

TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu > Tablo > Tablonun Adını Değiştir
komutu, programda açık olan tablolar için tabloyu yeniden adlandırma işleminin
kolayca yapılmasını sağlayacaktır. MapInfo içerisinde açık olmayan tablolar için bu
komut kullanılamamaktadır.
Unutmayınız: Proje dosyalarının içinde tablo isimleri de yer aldığından, adı

değiştirilen MapInfo tablosu bir proje dosyası içinde yer alıyorsa, proje dosyasını
açarken adı değiştirilen tabloyu açamayacaktır. Örneğin, proje dosyası içerisinde yer
alan Ankara_Mahalle tablosunun adı Ankara_Mah olarak değiştirildiğinde MapInfo o
tabloyu Ankara_Mahalle adıyla arayacaktır. Bulamadığı için açamayacak ve sizin bu
dosyanın hangi dosya olduğunu göstermenizi isteyecektir. Bu problemden kaçınmak
için;
 Tablo isimlerindeki değişiklikleri proje oluşturmadan önce yapmaya
çalışınız.
 Proje tablosunu herhangi bir yazı düzenleyicisinde (WordPad, NotePad)
açınız ve gerekli değişikliği elinizle yapınız.
9.2. Kolon Güncelleme

Bir kolondaki bilgiler verisayfası penceresinden tek tek değiştirilebilir. Ancak
kolonun hepsine ya da bir kısmına bilgiler yazılacaksa bunları tek tek yazmak çok zaman
alacağından bu işlem Kolondaki Bilgileri Değiştir seçeneğinden yapılır.
9.2.1. Kolondaki Bilgileri Güncelleme

Bu konu için Ankara_Okullar tablosu kullanılacaktır.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo komutu ile Bolum_9 klasöründeki Ankara_Okullar
tablosunu açınız.
 Klavyeden <F4> tuşu ile Ankara_Okullar tablosunun verisayfasını açınız.
Ankara_Okullar tablosunun verisayfasına bakıldığında IL_ADI adında boş bir
kolonun olduğu görülür. Bu uygulamada IL_ADI kolonuna “ANKARA” yazdırılacaktır.

169
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir komutunu seçiniz.
 Tablodan Ankara_Okullar’ı seçiniz.
 Değiştirilecek kolon kısmında IL_ADI kolonunu seçiniz.
 Değerin alınacağı tablodan Ankara_Okullar’ı seçiniz.
 Değer kısmına “ANKARA” yazınız.
 Sonuçları Göster seçeneğini işaretleyiniz.
Unutmayınız: Açılan kolona karakter tipinde bir ifade yazıldığı için “ “ içerisinde
yazılmalıdır.
Tamam butonuna tıkladıktan sonra güncellenmiş verisayfası
görüntülenecektir.

9.2.2. Seçili Objelerin Bilgilerini Güncelleme
Ankara_Okullar verisayfasına bakıldığında merkez ilçelerin dışındaki okulların
ilçe adlarının olmadığı görülmektedir. Bu okulları seçerek, seçilen okullara “Mücavir
Alan” yazdırılabilir. Bu işlemi yapabilmek için öncelikle ILCE_ADI kolonundan boş olan
kayıtların seçilmesi gerekir.
 TABLO sekmesi > Seçim grubunda sağ alt kısımda bulunan ok işaretine
tıklayınız.
 Kayıtların seçileceği tablodan Ankara_Okullar’ı seçiniz.
 Koşul kutusuna ILCE_ADI=”” ifadesini yazınız ve doğrula butonu ile ifadenin
doğruluğuna bakınız.
 Sonuçların tutulacağı isme Ilce_Adi_Olmayan yazınız.
 Sonuçları göster seçeneğini işaretleyiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.

171
Şimdi seçilen kayıtların ILCE_ADI kolonuna “Mücavir Alan” yazmak için;
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir seçeneğine tıklayınız.
Bilgileri aşağıdaki gibi doldurunuz. Böylece ilçe adı olmayan okulların hepsine
Mücavir Alan yazdırılmış olacaktır.
Not: Eğer güncellemeler bir kolonda bulunan bazı veriler için yapılacak ise,
geçici tabloların kullanılması gerekir. Ama bir kolonun tamamı değiştirilmek
isteniyorsa, güncelleme orijinal tablonun üzerinde de yapılabilir.

9.3. Tabloya Sıra Numarası Ekleme
Eğer tablodaki verilerin sıra numaralarının olması önem arz ediyorsa Kolondaki
Bilgileri Değiştir seçeneğinden basitçe sıra numarası eklenebilir. Bunun için öncelikle;
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat’ ı seçiniz.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo komutu ile Iller tablosunu açınız.
Sıra numarası eklenirken hangi kolona ekleneceğinin belirtilmesi gerekir. Eğer
eklenebilecek bir kolon yoksa yeni bir kolon açılmalıdır.
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısı İzle ve Değiştir ‘den NO adında Karakter
(5) tipinde yeni bir kolon ekleyiniz.
 Sonra TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir ‘den aşağıdaki ayarları
yapınız.
 Değer kısmına rowid ifadesini yazınız ve Tamam butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile 1 ‘den başlayan ve satır sayısı kadar devam eden bir sayı dizisi
oluşacaktır.
Not: Rowid ifadesi tabloya sıra numarası eklemeyi sağlayan komuttur. Eğer
sıra numarası 1 değil de başka bir sayıdan başlatılmak isteniyorsa; örneğin 10’dan
başlanması isteniyorsa, rowid+9 ifadesinin yazılması yeterlidir. Yani istenilen sayının
bir eksiğini rowid ifadesine eklenir.
9.4. Bilgileri Tek Bir Kolonda Birleştirme

Ayrı ayrı kolonlarda bulunan adres bilgilerini tek bir adres kolonunda toplamak
mümkündür. Bu uygulamada Ankara_Mahalle tablosundaki kolonlar tek bir adres
kolonunda toplanacaktır.
 Bolum_9 klasöründen Ankara_Mahalle tablosunu açınız ve adreslerin
yazılabileceği ADRES (Karakter-100) adında bir kolon ekleyiniz.

173
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir komutuna tıklayınız.
 Tablo kısmında Ankara_Mahalle tablosunu seçiniz.
 Değiştirilecek Kolon kısmından ADRES kolonunu seçiniz.
 Değerin Alınacağı Tablo kısmında Ankara_Mahalle tablosunu seçiniz.
 Yardımcı butonuna tıklayınız.

 İfade diyaloğunu belirtildiği gibi doldurunuz.
 Yazılan ifadeyi doğrulamak için Doğrula butonuna tıklayınız.

 İşlemi tamamlamak için Tamam butonuna tıklayınız.

Bu işlem ile Ankara_Mahalle tablosunun ADRES kolonuna seçilen tüm
kolonlara ait bilgileri içeren adres bilgileri eklenir.
Uygulama: Bolum_9 klasöründen Iller tablosunu açınız. Iller katmanında

Verdigi_goc_orani adında ondalıklı tipinde bir kolon oluşturunuz. İllerin 2014 yılı
nüfusunun yüzde kaçı göç etmiştir? Hesaplayıp Verdigi_goc_orani kolonuna yazdırınız.

175
9.5. Farklı Tablolardaki Bilgileri Kullanarak Kolon
Güncelleme
TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir özelliğinden yararlanarak farklı
kolonlardaki bilgiler birleştirebilir ya da başka bir tablodan veri aktarımı yapılabilir. Veri
aktarımı yapılırken iki tablo arasında ya ortak yapıya sahip ortak bir kolon olmalıdır ya
da tablolar arasında coğrafi bir ilişki bulunmalıdır.
Yapılacak örnekteki amaç, Ankara_Mahalle tablosunda bulunan mahalle
kodlarını Ankara_Okullar tablosunun Mah_Kodu kolonuna yazdırmaktır. Bu işlem, iki
tablo da bulunan ortak kolon sayesinde gerçekleştirilecektir. Bunun için aşağıdaki işlem
sırasını izleyiniz.
Mahalle kodlarını Ankara_Okullar tablosuna yazdırmak için;
 Ankara_Mahalle tablosunun üzerine Bolum_9 klasöründen Ankara_Okullar
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir komutu ile Mah_Kodu
adında küçük tamsayı veya tamsayı tipinde bir kolon ekleyiniz.
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir penceresini açınız.
 Tablodan Ankara_Okulları, değiştirilecek kolon olarak MAH_KODU ve değerin
alınacağı tablo olarak da Ankara_Mahalle’ yi seçiniz.
 Kolon kısmından MAH_KODU kolonunu seçiniz.
 Eşleştir butonuna tıklayınız.

Mahalle kodları, Ankara_Mahalle verisayfasından Ankara_Okullar
verisayfasına yazılacağı için iki tablo arasında ortak bir kolon ya da coğrafi ilişki olması
gerekir. Bu iki tablo arasında mahalle adları ortaktır. Bu nedenle Eşleşme Tanımla
diyaloğunun “Ankara_Okullar tablosundaki MAHALLE_ADI, Ankara_Mahalle
tablosundaki MAHALLE_ADI kolonuna eşittir” olarak ayarlanması gerekir. Eşleştirme
yapılırken ortak kolondan kasıt, kolon isimlerinin aynı olması değil; kolon içeriklerinin
aynı olmasıdır.

 Eşleşme Tanımla diyaloğunu belirtildiği gibi doldurunuz ve Tamam butonuna
tıklayınız.
Artık Ankara_Okullar tablonuzda mahalle kodu bilgileri gözükecektir.
Unutmayınız: Eğer iki tabloda ortak mahalle ismi yer almıyorsa, MapInfo
karşılığını bulamadığı mahallelerde mahalle kodu bilgisini boş bırakacaktır.
9.6. Coğrafi Özellikleri Kullanarak Kolonu Değiştirme

Bu konuda haritalanabilir iki tablo arasındaki kolonlar, coğrafi olarak
karşılaştırılarak veri aktarımının nasıl yapılacağı anlatılacaktır. Coğrafi özellikler
kullanılarak kolon değiştirme işlemi yapılırken, eşleştir butonuna tıklanır ve açılır
listede 3 seçenek bulunur. Bu seçenekler “in içindedir”, “ile kesişir” ve “i kapsar”
seçenekleridir. Objeleri coğrafi olarak ilişkilendirirken, ilişkilendirmeye uygun olacak
şekilde bu seçeneklerden birisi seçilir.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat’ ı seçiniz.

177
Bu uygulamanın amacı, Ankara_Okullar2 tablosunun MAHALLE_ADI kolonuna
onların hangi mahalle sınırı içerisinde kaldığını yazdırmaktır.
 Bolum_9 klasörü içerisindeki Cografi_Eslestirme proje dosyasını açınız.
 Klavyeden <F4> tuşu ile Ankara_Okullar2 ve Ankara_Mahalle tablosunun

verisayfalarını açınız.
Ankara_Okullar2 verisayfası incelendiğinde MAHALLE_ADI kolonunun
herhangi bir bilgi içermediği görülür.
Ankara_Mahalle verisayfası incelendiğinde MAHALLE_ADI kolonunda mahalle

adlarının yer aldığı görülür. Haritaya bakıldığında ise okulların mahallelerin içerisinde
kaldığı görülür.

Uygulamaya devam edebilmek için;
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir’ i seçiniz.
 Tablo kısmından Ankara_Okullar2 tablosunu seçiniz.
 Değiştirilecek Kolon kısmından MAHALLE_ADI kolonunu seçiniz.
 Değerin Alınacağı Tablo kısmından Ankara_Mahalle tablosunu seçiniz.
 Kolon kısmından MAHALLE_ADI kolonunu seçiniz.
Eşleştir komutu ile MapInfo’nun mahalle isimlerini Ankara_Mahalle

tablosundan nasıl alacağını ya da MapInfo’daki komut ile eşleştirmenin nasıl
tanımlanacağının belirtilmesi gerekir.
 Seçilen eşleştirme metodunu kontrol etmek için Eşleştir butonuna
tıklayınız.

179
Ankara_Mahalle tablosu alan tipinde ve Ankara_Okullar2 tablosu nokta
tipinde objeleri içerdikleri için, MapInfo ekrana “Ankara_Mahalle tablosundaki
nesneler Ankara_Okullar2 tablosundaki nesneleri kapsar” şeklinde bir öneri
getirmektedir. Bu öneri doğrudur. Eğer öneri uygun değilse açılır listeden uygun
seçenek seçilir.
Karşınıza MAHALLE_ADI kolonuna mahalle adları girilmiş Ankara_Okullar2
verisayfası gelecektir.

9.7. Uzunluk ve Alan Hesabı
Her bir mahallenin alanı ve mahalle sınırları içinde kalan yolların toplam
uzunlukları hesaplatılabilir. Yine bu işlemler için Kolondaki Bilgileri Değiştir
özelliğinden yararlanılır. Bu hesaplamalarda dikkat edilmesi gereken kısım tablo ve
haritaların sahip olduğu projeksiyonlardır. Eğer kartezyen (Cartesian) koordinat sistemi
kullanıldıysa ifade yazarken fonksiyonlar kısmında uygun seçimler yapılmalı, küresel
koordinat sistemleri kullanıldıysa yine buna uygun fonksiyonlar kullanılmalıdır. Bunun
için TABLO sekmesi > Tablo> Tablo Yapısını İzle Değiştir kısmından Projeksiyon
butonuna tıklanarak mevcut verinin sahip olduğu projeksiyon öğrenilebilir.
Yapılacak uygulamadaki projeksiyon, GK Central Meridian 33 (ED50) yani
küresel bir koordinat sistemidir. Bu nedenle küresel (Spherical) fonksiyonlar
kullanılacaktır.
Unutmayınız: Alan hesaplarken üç ayrı alan fonksiyonu vardır. Eğer non-earth
yani herhangi bir projeksiyona sahip olmayan bir veri üzerinde alan hesaplamak
isteniyorsa Area fonksiyonu kullanılabilir. Area fonksiyonu küresel koordinatları
dikkate alarak hesap yapar. Eğer Kartezyen bir harita verisi ya da tapu hesabı gibi 2
boyutlu hesabın kabul edildiği bir durum için alan hesaplanacaksa CartesianArea
fonksiyonunu kullanılabilir. Eğer küresel ve projeksiyonlu bir veri için alan
hesaplanacaksa da SphericalArea fonksiyonu kullanılabilir. Aynı ifadeler uzunluk ve
çevre hesaplamaları için de geçerlidir.
Bu uygulamada Ankara_Mahalle tablosuna yeni bir kolon açılacak ve mahalle
alanları yazdırılacaktır.
Not: Bu uygulamada kullanılacak veri küresel ve projeksiyonludur. Bu sebeple
alan hesabı için SphericalArea fonksiyonu kullanılacaktır.
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını izle Değiştir ’den MAH_ALAN adında
taşan sayı ya da tam sayı formatında bir kolon oluşturunuz.
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir’ den aşağıdaki ayarları yapınız.
 Değer kısmı için Yardımcı’ya tıklayınız ve fonksiyonlardan SphericalArea(obj,
"sq km") seçiniz.

181
 Alanlar metrekare cinsinden hesaplanacağı için SphericalArea(obj, "sq km")
kısmındaki “k” harfini siliniz.
 Sonuçları Göster seçeneğini seçiniz.

Bu işlem ile verisayfasındaki MAH_ALAN kolonuna her mahalleye ait
metrekare cinsinden yüz ölçümleri eklenir.

Bu uygulama ile Ankara_Yol tablosunda bulunan yollara ait uzunluk hesabı
yapılacaktır. Uygulamaya başlamak için:
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo kısmından Bolum_9 klasörü içerisindeki
Ankara_Yol dosyasını açınız.
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir ‘den Yol_Uzunlugu
adında taşan sayı ya da tam sayı formatında bir kolon oluşturunuz.
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir ‘den aşağıdaki ayarları yapınız.

Verisayfasındaki Yol_Uzunlugu kolonuna her yola ait metre cinsinden uzunluk
değerleri eklenmiştir.

183
9.8. Koordinat Değerlerini Kolona Yazdırma
Haritalandırılmış olan her objenin koordinat değeri mevcuttur. Bu bilgiler
verisayfasına kaydedilmemiş olabilir. Kaydedilmemiş olması koordinat bilgisinin
olmadığı anlamına gelmez.
Bu uygulamada verisayfasına koordinatların nasıl yazdırılacağı gösterilecektir.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat ’ı seçiniz.
 GENEL sekmesi > Aç > Proje Dosyası Aç ‘ı seçiniz.
 Bolum_9 klasöründeki Koordinat. wor ’u seçip açınız.
Ekrandaki harita penceresinde Türkiye’nin il haritası ve il merkezleri

görülmektedir. Eğer bir alana yaklaşıp, nokta objelerinden herhangi birinin üzerine çift
tıklanacak olursa o objenin koordinatları görülecektir. Aynı zamanda durum
çubuğundan imleç konum koordinatı seçilirse fare imleci hareket ettikçe koordinat
bilgileri durum çubuğunda gösterilir.

Bu koordinatları tabloya eklemek için, koordinatların yazılacağı kolonların
olması gerekir.
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir komutunu takip
ediniz.
 Il_Merkezleri tablosunu seçiniz.
 XKoord ve YKoord adında, taşan sayı tipinde iki kolon ekleyiniz.
 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir komutunu kullanınız.

 Tablo kısmından Il_Merkezleri’ ni seçiniz.
 Değiştirilecek Kolon kısmına XKoord kolonunu seçiniz.
 X koordinatını objeden alacağını tanımlamak için Yardımcı ’ ya tıklayınız.
 Fonksiyonlar açılır penceresine tıklayınız ve CentroidX fonksiyonunu seçiniz.
Unutmayınız: TABLO sekmesi altından kolonlara koordinat yazdırmak için 2
fonksiyon kullanılmaktadır. X koordinatını yazdırmak için kullanılan fonksiyon
CentroidX, Y koordinatını yazdırmak için kullanılan fonksiyon ise CentroidY
fonksiyonudur. Bu fonksiyonlar kullanılarak yazdırılan koordinatlar harita
projeksiyonuna göre yazdırılır. Eğer objelerin koordinatı tablonun projeksiyonuna göre
yazdırılmak isteniyorsa GENEL sekmesi> Araçlar > Koordinatları Kolona Yazdırma
Aracını (Coordinate Extractor) kullanmanız gerekir.

185
Tamam butonuna tıklandığı zaman Il_Merkezleri tablosu güncellenecek ve
verisayfasında X koordinatları görüntülenecektir. Aynı işlemi Y koordinatı içinde
tekrarlayınız.
MapInfo haritalarında, harita üzerindeki objelerin koordinatlarını etkileyen iki

özellik vardır. Bunlardan birincisi haritanın koordinat sistemi, ikincisi harita
penceresinin koordinat ayarlarıdır.
Unutmayınız: Bu işlem ile alan ve çizgi objelerinin koordinatları verisayfasına
yazdırılmak istendiğinde objelerin ağırlık merkezlerinin koordinatları verisayfasına
yazdırılır.
Hatırlatma: Koordinatları verisayfasına yazdırmanın diğer yöntemi olan
Koordinatları Kolona Yazdırma Aracı (Coordinate Extractor) Bölüm 13 Koordinattan
Nokta Oluştur konusunda anlatılacaktır.

9.9. Tabloya Yeni Kayıtlar Ekleme
Eğer aynı veritabanı yapısına sahip iki ayrı tablo var ise ve onlar tek bir tabloda
birleştirilmek isteniyor ise başka bir tablo komutu olan Tabloya Başka Tablodan Kayıt
Ekle komutu kullanılır.
Bir tablonun içeriği başka bir tabloya kopyalanmak isteniyor ise ya iki tablonun
yapıları aynı olmalı ya da tablo yapıları Tablo Yapısını İzle Değiştir komutu kullanılarak
aynı hale getirilmelidir. Bu özellik kullanılırken, birbirine eklenecek tabloların kolon
yapılarının, kolon sıralamalarının ve içeriklerinin aynı olmasına dikkat edilmelidir. Şimdi
bu konuyu bir örnekle inceleyiniz.
 Bütün dosyaları kapatmak için GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat’ı
seçiniz.
 GENEL sekmesi > Aç > Proje Dosyası Aç ’tan Tablo_Ekleme. wor proje
dosyasını açınız. Bu proje dosyası ile Direk, Mahalle ve XYDirek dosyaları
açılacaktır.
Direk tablosundaki veri sayısının 2658 ve XYDirek tablosundaki veri sayısının

198 olduğu, tablolara ait verisayfalarını birer birer aktif duruma getirdikten sonra
MapInfo penceresinin sol alt köşesinde bulunan durum çubuğundaki kayıt sayısına
bakılarak kontrol edilebilir.

187
Bu uygulamada XYDirek tablosundaki veriler Direk tablosundaki verilere
eklenecektir.
Bunun için;
 TABLO sekmesi > Tabloya Başka Tablodan Kayıt Ekle diyaloğunu açınız.
 İlk seçenekte eklemek istenilen tablonun adını, ikicisinde de eklemenin
yapılacağı tablonun adını seçiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.
İki tabloya ait verilerin birleştirildiği görülecektir. Ekleme yapılan Direk

katmanının verisayfası açıldığında veri sayısının 2856’e çıktığı görülür.
 İşlemleri tamamladıktan sonra bütün dosyaları kapatınız.

Iller tablosuna kolon eklemek için,
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir seçeneğine tıklayınız.
 Kolon Ekle butonu ile Verdigi_goc_orani adında ondalıklı tipinde kolon
ekleyiniz.
Uygulamaya devam etmek için;

 TABLO sekmesi > Kolondaki Bilgileri Değiştir komutuna tıklayınız.
 Tablo kısmından Iller tablosunu seçiniz.
 Değiştirilecek Kolon kısmından Verdigi_goc_orani kolonu seçiniz.
 Değerin Alınacağı Tablo kısmından Iller tablosunu seçiniz.
 Değer kısmına Yardımcı komutu yardımı ile VERDIGI_GOC_2014 * 100 /
NUFUS_2014 yazınız.

189
Bu işlem ile illere ait 2014 yılı nüfusunun göç etme oranları hesaplanıp
Verdigi_goc_orani kolonuna yazdırılmış olur.

10. MapInfo’ da Farklı Veri Formatları
Dersin Konusu
Bu derste, MapInfo’nun veritabanı bileşeni olarak *.DBF veri formatını, *.XLS
formatlı veri sayfalarını, ASCII yazı dosyalarını ve Access tablolarını MapInfo Pro’ da
açıp görüntüleme ve üzerinde değişiklikler yapma, Uluslararası formattaki CAD
(Bilgisayar Destekli Çizim ve Tasarım) ve GIS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) programlarında
hazırlanan çizim dosyalarını *.tab formatına dönüştürme, Google Earth’ e veri
gönderme ve harita penceresini resim olarak kaydetme işlemleri anlatılacaktır.
 MapInfo Tablolarını Anlama

 Farklı Formatları MapInfo’da Açma
 Farklı Veri Formatlarını Tab Formatına Dönüştürme
 Tab Formatını Farklı Formatlara Dönüştürme
 Format Dönüştürücü Aracı- Universal Translator
 Tab Dosyalarının Google Earth’e Gönderilmesi
 Harita Penceresini Resim Olarak Kaydetme
 GeoTIFF Formatında Dışa Aktarım
Pratik Kullanım
MapInfo tablosu aslında kompleks harita ve veritabanı dosyalarının
birleşiminden oluşmaktadır. MapInfo Pro, farklı programlardan elde edilen mevcut veri
setlerini MapInfo tablosuna dönüştürüp veya dönüştürme işlemi uygulamadan görme
ve kullanma imkânı sunar. Bu işlem ile mevcut verileri MapInfo ortamına dönüştürme
ihtiyacını da ortadan kaldırır. MapInfo’ da görüntülenen veriler *.kml formatına
dönüştürülebilir ve aynı zamanda bu veriler Google Earth’ e gönderilip
görüntülenebilir. Ayrıca harita penceresini raster formatta dünya üzerindeki konumu
ile birlikte koordinatlı olarak kaydedilip üzerinde işlemler yapılabilir.

191
10.1. MapInfo’da Farklı Formatları Anlama
Bir MapInfo tablosu 4 uzantıdan (*.tab, *.dat, *.map, *.id) oluşur. Bir
katmanın harita objeleri varsa *.map ve *.id uzantıları oluşur. Eğer katmanın haritası
yoksa sadece *.tab ve *.dat uzantıları oluşacaktır. MapInfo’da, *.tab formatında
olmayan dosyalar açıldığında oluşan dosya formatlarının durumu aşağıdaki gibidir.
Haritası Yoksa Haritası Varsa
Dosya MapInfo’ da Açıldığında Harita Veri-Harita
Asıl Veri Dosyası
Oluşan Tanım Dosyası Dosyası İlişkisi
Microsoft Excel *.xls, *.xlsx *.tab *.map . id
ESRİ Shapefiles *.shp *.tab *.map . id

Microsoft Access
*.mdb, *.accdb *.tab *.map . aid
Veritabanı
Ayrılmış ASCII *.txt *.tab *.map . id
dBASE *.dbf *.tab *.map . id

Virgülle
*.csv *.tab *.map . id
AyrılmışCSV
*.png, *.jpg, *.bmp,
Raster Görüntü *.tab - -
*.img, *.tif…
MapInfo’da farklı veri formatlarını açma ya da dönüştürme işlemi 4 şekilde

yapılır.
 Tablo Aç seçeneği ile farklı dataları açma
 Format Dönüştürücü Aracı (Universal Translator)
 Evrensel Veri Aç seçeneği
 Dışarıdan Veri Al (Import) seçeneği
Aynı zamanda MapInfo *.tab dosyaları da csv, dxf, kml, shp, pdf, png, jpg gibi
formatlara dönüştürülebilir. Tüm bu işlemler aşağıda detaylı olarak anlatılmıştır.
10.2. Farklı Formatları MapInfo’da Açma

Mapınfo, temelde *.tab uzantılı dosyaları açar. Fakat *.xls, *.mdb, *.dbf, *.txt,
*.csv vb. formatlarında bulunan veriler de MapInfo’ da açılarak görüntülenebilir ve
düzenlenebilir hale getirilebilir.
MapInfo’ nun desteklediği formatlar aşağıda belirtildiği gibidir.

10.2.1. dBASE DBF (*.dbf) Dosyası Açma
Veri üzerinde çalışan birçok yazılım paketi, . DBF (database format) formatında
veri üretebilme yeteneğine sahiptir. MapInfo’ da bu türdeki bir dosyayı açmak oldukça
kolaydır.
Bu uygulamada Washington DC. bölgesine ait farazi müşteri dosyası açılacaktır.
 Açılan pencereden Dosya Türü açılır listesinden dBASE DBF (*.dbf)’yi seçiniz.
 Bolum_10 klasöründeki Musteri. DBF dosyasını seçiniz.
 Aç butonuna tıklandığında dBASE DBF Bilgisi diyaloğu görüntülenir.
 Windows Turkish karakter setini seçip, Tamam butonuna tıklayınız.

193
Tablo penceresindeki müşteriler ile birlikte tablosal veritabanı yapısında
açılacaktır. Veri sayfasındaki her satır bir kaydı göstermektedir. MapInfo’ da açılan bu
veriler üzerinde çalışılabilir ve güncelleme yapılabilir.
Unutmayınız: Oluşturulmuş olan *.tab dosyasında yapılan değişiklikler *.dbf

dosyasına da yansır. Tab dosyası üzerinde yapılan değişikliklerin kaynak dosyaya
yansıması istenmiyor ise tablonun kopyası oluşturulması gerekir. Bu konu daha sonraki
başlıklarda anlatılacaktır.
Bir sonraki uygulamaya geçmek için bütün dosyaları kapatınız.
10.2.2. Microsoft Access (*.mdb) Veri Tabanını Açma

MapInfo’da Microsoft Access veri tabanı formatındaki tabloları, doğrudan
açılıp üzerinde değişiklikler yapılabilir.
Bu uygulamada Pro_takım. mdb dosyası MapInfo’ da açıp görüntülenecektir.
 Açılan pencereden Dosya Türü açılır listesinden Microsoft Access Database
(*.mdb, *.accdb)’yi seçiniz.
 Bolum_10 klasöründeki Pro_Takım. mdb dosyasını seçiniz.
 Aç butonuna tıklayınız.

Microsoft Access veri tabanı birden fazla tablo içeriyorsa, MapInfo size bir veya
daha fazla tablo açmak için mevcut veritabanlarının listesini gösteren aşağıdaki diyalog
kutusunu sunar.
 Listeden Basketbol_takımı seçiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.

195
Açılan dosyanın haritası olmadığı için verisayfası olarak ekrana gelir.
Unutmayınız: Oluşturulmuş olan tab dosyasında yapılan değişiklikler Access

dosyasına da yansır.
MapInfo'nun Microsoft Access Desteği Hakkında Notlar
 Eğer veritabanı salt okunur ise, MapInfo içinde açılamaz. Eğer veritabanı güvenlik
sistemi açıksa, veritabanı için şifre girmenizi isteyecektir.
 Desimal veri tipi desteklenmemektedir. Eğer MapInfo’ da MS Access tablosunun
yapısını taşan sayı tipinden desimale çevirirseniz, tip tekrar taşan sayı olarak
değişecektir.
 Veritabanını sıkıştırınız. Bir tablonun ismini değiştirdiğiniz zaman belirli bir disk
alanı kullanılır. Kullanılan bu disk alanı orjinal tablonun kapladığı alan kadar bir
disk alanıdır. MapInfo ODBC Yöneticisi veya Microsoft Access ile bir Access
veritabanını sıkıştırmak gerekebilir.
 MapInfo’ dan çağrılan Access tablosu bağlantılı bir Access tablosu olmamalıdır.
Yani tablonun başka Access tablolarının içerdiği verileri gösteren sahaları
içermemesi gerekir.
 Bir Access tablosunun Memo, OLE, Replication ID, ve Hyperlink saha türleri
MapInfo tarafından çağrılamaz.
 Yazı sahalarının uzunluğu 254 karakterden fazla olamaz. Eğer uzunluk 254
karakteri geçerse, o saha salt-okunur olarak gelecektir.

10.2.3. Tabloların Düzenlenebilir Versiyonlarının Oluşturulması
MapInfo’da GENEL sekmesi > Aç > Tablo seçeneğinden açılan dosyaların
bazıları salt okunur olarak açılır. Bu tür dosyalarda MapInfo, MapInfo da düzenlemek
için kopyasını oluştur seçeneğini sunar.
Bu seçenek işaretlendiğinde oluşan *.tab dosyasının açılan dosya ile bir

bağlantısı kalmaz ve dosya üzerinde değişiklik yapılabilir. Ayrıca bu seçenek bazı dosya
türlerini açarken de pasif olarak gelecektir. Bu dosya türlerinde ise açılan *.tab dosyası
düzenlenebilir olarak açılır ancak yapılan değişiklikler asıl dosyaya da yansımaktadır.
Açıldığında *.tab ile Bağlantısını MapInfo’ da Düzenlemek İçin
Koparmayan Dosyalar Kopyasını Oluştur Seçeneği Aktif
Gelen Dosyalar
Microsoft Access Veritabanı Microsoft Excel

dBASE DBF Delimited ASCII
SQLite Veritabanı Lotus 1-2-3
Salt okunur olarak açılan dosyaları düzenlenebilir hale getirmenin bir yolu da
tabloyu farklı kaydetmektir. Açıldığında *.tab ile bağlantısını koparmayan dosyaları da
farklı kaydederek aradaki bağlantı kopartılabilir.
Farklı kaydetme işlemi GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet seçeneğinden
yapılır. MapInfo ’da birden fazla tablo açık ise hangi tablonun farklı kaydedileceği soran
bir pencere açılır ve farklı kaydedilmek istenilen dosya seçilerek işlem gerçekleştirilir.

197
10.2.4. Microsoft Excel Verisayfalarını Açma
MapInfo hem Microsoft Excel hem de Lotus 1-2-3® verisayfası formatlarını
desteklemektedir. Bu uygulamada bir Excel verisayfası açılıp görüntülenecektir. Excel
dosyalarını MapInfo içinde açmadan önce, aşağıdaki soruların cevaplarının bilinmesi
gerekir. Aşağıdaki sorulara cevap verilebilmesi için ilgili Microsoft Excel dosyası açılıp
kontrol edilebilir.
 Microsoft Excel içinde birden fazla sayfa varsa hangi sayfa MapInfo’ya
alınacaktır ve MapInfo’ya alınacak hücre aralığı nedir?
 MapInfo’ya alınmak istenen hücre aralığının bir üzerindeki satır kolon
başlıklarını içeriyor mu?
Unutmayınız: Bu işlem Lotus 1-2-3® verisayfaları için de aynıdır.
Bu uygulamada Excel_Koordinat dosyası MapInfo’ da açıp görüntülenecektir.
MapInfo’da excel dosyasını açabilmeniz için excel dosyasının kapalı olması gerekir.
Bu excel dosyasının veri aralığı A1 ile D101 arasındadır ve veri aralığının
üzerindeki ilk satır kolon başlıklarını içermektedir.

 Açılan pencereden Dosya Türü açılır listesinden Microsoft Excel (*.xls, *.xlsx)
 Bolum_10 klasöründeki Excel_Koordinat dosyasını seçiniz.

 Excel dosyasının düzenlenebilir olması için MapInfo’da düzenlemek için
kopyasını oluştur seçeneğini işaretleyiniz.
 Aç butonuna tıklayınız.
Excel Bilgisi diyaloğu açılacaktır. Bu diyalog ile hangi hücrelerin tabloda yer
alacağı belirlenir.
Excel
sayfasından
çekilmek
istenen verilerin
bir üst satırı
kolon başlığı
olarak alınmak
isteniyorsa
kutucuk
işaretlenir.
Sayfa/Bölüm açılır listesinden Tüm Kitapçık seçeneği ile bütün verisayfası

tablo olarak alınabilir veya Diğer seçeneği ile veri aralığı tanımlanabilir.
 Bu uygulama için Sayfa/Bölüm kısmında Tüm Kitapçık Sayfa1 olarak
seçiniz.
 Bir üst satırı kolon başlığı olarak al seçeneğini işaretleyiniz.

199
Diyalog aşağıdaki gibi görünmelidir.

Bir sonraki adımda Kolon Özellikleri diyaloğu açılır. Bu diyalogdan oluşturacak
olan kolonların tipleri ve adları değiştirilebilir.
Unutmayınız: Tabloda yer alacak koordinatlar derece, dakika ve saniye

cinsinde değilse koordinat kolonları taşan sayı formatında olmalıdır.

Excel_Koordinat dosyası verisayfası olarak MapInfo’ da açılacaktır.
10.2.5. Delimited ASCII Yazı Dosyalarını Açma

MapInfo’ da ASCII (*.txt) yazı dosyaları da açılabilir. Fakat açmak istenilen yazı
dosyalarının kolonlarının ayırt edilebilmesi için boşluk(tab), virgül ya da başka bir
belirteç ile bölünmüş olması gerekmektedir. Bölünmüş ASCII yazı dosyasını MapInfo’
da açmadan önce, MapInfo aşağıdaki soruları sorar:
 Hangi ayırıcı kullanılmış?
 Yazı dosyasının ilk satırı MapInfo’ da kolon adı olarak kullanılacak mı?
Bu sorulara cevap verilmesi için bölünmüş ASCII yazı dosyası herhangi bir yazı
düzenleyicisinde (Notepad veya MS Write gibi) açılıp kontrol edilebilir.
Aşağıda, virgül ile bölünmüş bir ASCII yazı dosyasının örneği yer almaktadır. İlk
satır MapInfo’ da kolon ismi olarak kullanılabilir.

201
Bu uygulamada virgülle ayrılmış olan abone. txt dosyası açılacaktır.
 Bilgisayarınızda *.txt uzantılı dosyanız açık ise önce kapatınız.
 Açılan pencereden Dosya Türü açılır listesinden Delimited ASCII (*.txt)’yi
seçiniz.
 Bolum_10 klasöründeki abone dosyasını seçiniz.
 Delimited ASCII (*.txt) dosyasının düzenlenebilir olması için MapInfo’da
düzenlemek için kopyasını oluştur seçeneğini işaretleyiniz ve Aç butonuna
tıklayınız.
Sonlandırılmış ASCII Dosyası diyaloğu açılır.
Dosyanın ilk
satırında kolon
adları yer alıyor ise
“İlk satırı kolon
başlığı olarak al”
kutucuğu
işaretlenir.

 Sonlandırıcı kısmında Diğer seçeneğini işaretleyip, sonlandırıcının virgül
olduğunu kontrol ediniz.
 Karakter Seti açılır listesinden Windows Turkish karakter setini seçiniz.
 İlk Satırı Kolon Başlığı Olarak Al seçeneğini işaretleyiniz.
ASCII dosyası artık bir verisayfası penceresinde görüntülenecektir.

10.3. Farklı Veri Formatlarını Tab Formatına Dönüştürme

MapInfo’da farklı veri formatlarını açma; tablo aç dışında Format
Dönüştürücü, Evrensel Veri Aç ve Import (Dışarıdan Veri Al) seçenekleri olmak üzere
3 yerden daha gerçekleşmektedir. Format Dönüştürücü aracı dosyaları *.tab formatına
dönüştürerek açarken, Evrensel Veri Aç ise veriyi dönüştürmeden doğrudan
açmaktadır.
10.3.1. Format Dönüştürücü Aracı (Universal Translator)

Uluslararası formattaki CAD ( Bilgisayar Destekli Çizim ve Tasarım ) ve GIS
(Coğrafi Bilgi Sistemleri) programlarında hazırlanan çizim dosyaları MapInfo’da*.tab
formatına dönüştürülerek açılabilir. Bu araç eğer aktif edilmediyse öncelikle araç
kütüphanesinden aktif edilmesi gerekir.
 GENEL sekmesi > Araçlar komutuna tıklayınız.
 Açılır listeden Kaydedilen kısmına tıklayınız.

203
 Format Dönüştürücü aracını yüklemek için Aracı Yükle (Çalıştır) butonuna
tıklayınız.
Format Dönüştürücü aracı Çalışan kısmına eklenir. TABLO sekmesi altına da

Format Dönüştürücü olarak eklenecektir.
Format Dönüştürücü aracı ile dönüşüm yapılabilen formatlar;
 AutoCAD DWG/DXF,
 MicroStation Design,
 ESRI ArcInfo Export (E00),
 ESRI Shapefile,
 ESRI Geodatabase (Personal Geodatabase)
 MapInfo MID/MIF,
 MapInfo TAB,
 GML (Geography Markup Language)
 Google Earth KML (*.kmz, *.kml)
 Spatial Data Transfer Standart (SDTS),
 Vector Product Format (VPF)

Bu uygulamada bir AutoCAD dosyası olan ruhsat. dwg dosyası, format
dönüştürücü aracı ile dönüşüm yapılarak MapInfo Pro’ da açılıp görüntülenecektir.
 TABLO sekmesi > İçerik grubu > Format Dönüştürücü’ ye tıklayınız.
 FME Quick Translator penceresi ekrana gelecektir.
 File > Translate… komutuna ya da butonuna tıklayınız.

205
 Açılmış olan Set Translation Parameters diyaloğundan Format kutucuğunun
yanındaki aşağı okuna tıklayınız.
 Açılan pencereden More Formats’ı seçiniz.
 Autodesk AutoCAD DWG/DXF seçeneğini seçiniz ve Ok butonuna tıklayınız.
 Dataset kutucuğundan açılmak istenen dosyanın yolu seçilir.

 Bolum_10 klasöründeki ruhsat. dwg dosyasını seçiniz.
 Coord. System kısmından ilgili dosyanın projeksiyonunu belirleyiniz.

 Writer bölümünde ise oluşturulacak MapInfo dosyalarının kaydedileceği yer ve
formatlar belirlenir.
 Format kısmına MapInfo TAB( MAPINFO) seçeneğini seçiniz.
 Dataset kısmında dönüşüm sonunda yeni oluşacak *.tab dosyanın
kaydedileceği Bolum_10 klasörünü seçiniz.
 OK butonuna tıkladığınızda dönüşüm işlemi başlayacaktır. Dönüşüm işleminin

başarıyla tamamlandığını gösteren bilgi penceresi ekrana gelecektir.
Bu pencerede dönüşüm yapıldıktan sonra dönüşümü yapılan dosyanın
içerisinde bulunan katmanın ismi yer almaktadır. Bu uygulama için dönüşümü yapılan
katmanın adı desarj’dır ve içerisinde 128 obje bulunmaktadır.

207
 Bolum_10 klasöründeki desarj. tab dosyasını seçip Aç butonuna tıklayınız.

Ekrana deşarj tablosunun haritası gelecektir.
Not: MapInfo, bir katmanda tüm vektör çizim tiplerini saklayabilir. Yani bir
katmana nokta, çizgi, alan ve yazı objeleri eklenebilir. MapInfo’da CAD dosyaları
açıldığında kaynak programda oluşturulmuş objeler nokta, çizgi veya alan olarak
ayrılmadan tek bir katmana çizilmiş ise birçok programın aksine MapInfo tüm objeleri
tek bir katmanda açabilir. Böylece veri kaybı engellenmiş olur.
10.3.2. Evrensel Veri Aç

Evrensel Veri Aç komutu ile AutoCAD, Microstation Design, ESRI ArcSDE ve
ESRI Personal Geodatabase, Google Earth veri tipleri doğrudan açılabilir. Bu özellik bu
veri tiplerinin doğrudan açılmasına ve görüntü özelliklerinin ayarlanabilmesine olanak
sağlamaktadır. Bu verilerin doğrudan açılmasıyla otomatik olarak bir *.tab dosyası
üretilir.
Bu komut ile aşağıdaki verilere doğrudan erişilebilir;
 AutoCAD (*.dxf, *.dwg)
 Microstation Design (*.dgn, *.fc1, *.pos)
 ESRI ArcInfo Export (*.e00)
 ESRI ArcSDE
 ESRI File Geodb API (*.gdb)
 ESRI Personal Geodatabase (*.mbd)
 Geography Markup Language (*.gz, *.gml, *.xml)
 Google Earth KML (*.kmz, . kml)
 Spatial Data Transfer Standard (*.CATD *.DDF)
 Vector Product Format (*.ft)

209
Evrensel Veri Aç komutu ile verileri MapInfo’ da açmak için;
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Evrensel Veri Aç komutuna tıklayınız.
 Açılan Specify Data Source diyaloğundan Format kutucuğunun yanındaki aşağı

okuna tıklayınız.
 Açılan pencereden More Formats’ı seçiniz.
 Google KML veri tipini seçiniz.
 Dataset kısmından dönüştürülecek olan Binalar. KML dosyayı seçiniz.
 KML uzantılı dosyalar içerisinde projeksiyon bilgisi saklandığı için projeksiyon

seçilmemiştir. Gerekli bilgiler girildikten sonra OK butonuna tıklayınız.

Açılan Katman(ları) Seç diyaloğundan MapInfo’ da görüntülenmek istenilen
katmanlar işaretlenir.
 Bu pencereden dosya isimleri de değiştirilebilir. Bir dosyanın adını değiştirmek

isterseniz o katmanı seçiniz ve Dosya Adı kısmında dosya adını düzenleyiniz.
 Seçili Katmanlara Uygula kısmından dosyanın sahip olduğu orijinal renk
ayarlarında değişiklik yapılabilir. Bu işlem için önce stili değiştirilmek istenen
katmanın seçilmesi gerekir.
 Dizin kısmından katmanlar için ayrı ayrı oluşturulacak olan *.tab dosyalarının
otomatik olarak kaydedilebileceği klasör yolunu belirleyiniz.
Tamam butonuna tıklandığında işlem başlamış olur ve işlem tamamlandığında
katmanlar gezgin penceresine eklenir. Harita üzerinde sağ tıklayarak Tüm Katmanı
Görüntüle’yi seçiniz. Açılan katmanlar harita penceresinde de görüntülenir. Açılan
Binalar.kml dosyasındaki objeler Placemark ve Folder katmanlarındadır.

211
10.3.3. Import (Dışarıdan Veri Al )
Import (Dışarıdan Veri Al) komutu ile *.mif, *.dxf, *.mbi, *.mmi, *.img, *.gml,
*.xml veri formatları MapInfo’ da açılıp görüntülenir.
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Import (Dışarıdan Veri Al) komutuna
tıklayınız.
 Açılan Dosya Import Et penceresinden ilgili klasörü seçiniz.
 Dosya Türü açılır listesinden ilgili veri formatı belirtilir ve ilgili dosya seçilip Aç
butonuna tıklanarak dosya açılır.
10.4. Tab Formatını Farklı Formatlara Dönüştürme

Farklı formatlar, MapInfo *.tab formatına dönüştürülebildiği gibi aynı zamanda
MapInfo (*.tab) formatı da başka formatlara dönüştürülebilir. Bu işlem Format
Dönüştürücü veya Dışa Aktar seçeneklerinden yapılmaktadır.
10.4.1. Format Dönüştürücü Aracı (Universal Translator)

Format dönüştürücü ile Uluslararası formattaki CAD (Bilgisayar Destekli Çizim
ve Tasarım) ve GIS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) programlarında hazırlanan çizim dosyaları
*.tab formatına dönüştürülüp MapInfo’ da açılabildiği gibi *.tab uzantılı dosyaların da
farklı veri formatlarına dönüşümü sağlanabilmektedir.

Format Dönüştürücü aracı ile *.tab formatından dönüşümü yapılabilen
formatlar aşağıdaki gibidir.
Bu uygulamada Bolum_10 klasöründe yer alan Iller. tab dosyası AutoCAD

formatına dönüştürülecektir.
 TABLO sekmesi > İçerik grubu > Format Dönüştürücü aracına tıklayınız.
 FME Quick Translator penceresi ekrana gelecektir.
 File > Translate… komutuna ya da butonuna tıklayınız.

213
 Açılmış olan Set Translation Parameters diyaloğundan Format kutucuğunun
yanındaki aşağı okuna tıklayınız.
 Format > More Formats > MapInfo TAB (MAPINFO)’yu seçiniz ve OK butonuna
tıklayınız.
 Dataset kısmından Bolum_10 klasöründeki Iller. tab dosyasını seçiniz.

 Coord. System kısmından ilgili dosyanın projeksiyonunu belirleyebilirsiniz.
 Writer bölümünde ise oluşturacağınız dosyanın kaydedileceği yer ve formatları
belirlenir.

 Format > More Formats > Autodesk AutoCAD DWG/DXF’i seçiniz ve OK
 Dataset kısmında dönüşüm sonunda dosyanın kaydedileceği klasörü ve dosya
adını seçiniz.
 OK butonuna tıklayındığında dönüşüm işlemi gerçekleşir.
10.4.2. Dışa Aktar

MapInfo tab formatı; MapInfo Interchange (*.mif), Sonlandırılmış ASCII (*.txt),
AutoCAD DXF (*.dxf), dBASE DBF (*.dbf), Virgülle Ayrılmış CSV (*.csv) formatlarına
TABLO sekmesi > Dışa Aktar seçeneği ile dönüştürülerek dışa aktarılabilir.

215
10.4.3. TAB Dosyalarının Google Earth’e Gönderilmesi
Google Earth üzerinden kaydedilmiş objeler MapInfo içerisinde açılabildiği gibi
MapInfo *.tab formatındaki objeler de Google Earth üzerinde görüntülenebilir. Bu
işlem Google Earth’e Veri Gönder aracı ile yapılır ve işlem için 2 seçenek vardır. Objeler
seçildikten sonra Google Earth’e Veri Gönder aracı çalıştırılarak objeler raster olarak ya
da KML olarak Google Earth üzerinde görüntülenebilir.
10.4.3.1. TAB Dosyalarının Google Earth’e . KML Olarak Gönderilmesi
Objeleri Google Earth üzerinde görüntülemek için Google Earth’e Veri Gönder
aracı kullanılır. Eğer objeler KML formatında görüntülenmek isteniyorsa öncelikle
objelerin seçilmesi gerekmektedir. Objeler seçilmeden Google Earth’e Veri Gönder
aracı kullanılırsa raster formatında aktarılacaktır.
Bu uygulama da Bina. tab dosyası *.kml formatına dönüştürülerek Google
Earth üzerinde görüntülenecektir.
 Uygulamaya başlamadan önce tüm dosyaları kapatınız.
 Bolum_10 klasöründeki Bina tablosunu seçip açınız.
 Katmanda bulunan tüm objeleri seçmek için gezgin penceresinden Bina

katmanın üzerine sağ tıklayarak Tümünü Seç komutuna tıklayınız.

 GENEL sekmesi > Araçlar > Kaydedilen kısmından Google Earth’e Veri Gönder
aracını seçiniz ve Araç Yükle (Çalıştır) butonuna tıklayınız.
 GENEL sekmesi > Araçlar > Çalışan kısmından Google Earth’e Veri Gönder
aracını seçiniz ve üzerinde sağ tuşa tıklayıp Harita Görüntüsünü ya da Mevcut
Seçimleri Google Earth’e Aktar seçeneğini seçiniz.
 Açılan pencerede Seçilen nesneleri KML nesnesi olarak gönder seçeneğini

seçiniz.

217
Arazide Göster seçeneği, Google Earth’ e arazinin mevcut yükseklik değeri
üzerine objeleri gönderir.
Yükseklik Değeri seçeneği, girilen sabit bir değer ile objelerin 3 boyutlu olarak
görüntülenmesini sağlar.
Yükseklik Bilgisini Kolondan Al seçeneği, verisayfasında yükseklik değerlerini
içeren bir kolon varsa bu değerler kullanılarak objelerin 3 boyutlu olarak
görüntülenmesi sağlanır.
 Bu uygulama için Yükseklik Bilgisini Kolondan Al seçeneğini işaretleyiniz ve
yükseklik bilgisinin bulunduğu Zemindenyukseklik kolonunu seçiniz.
 KML’ye dönüştürdüğünüz objeleri Google Earth üzerinde hemen görmek için
Google Earth’ e Gönder seçeneğini işaretleyiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.
Not: Bilgisayarınızda Google Earth yüklü değil ise Google Earth’ e Gönder
seçeneği pasif olmaktadır.
Uygulama1: Bina objelerinin renkleri değiştirerek zeminden yükseklik bilgisi ile

Google Earth’ e gönderiniz.
10.4.3.2. TAB Dosyalarının Google Earth’e Resim Olarak Gönderilmesi
Objeler Google Earth üzerinde raster formatında görüntülenmek istendiğinde
bu işlem 2 şekilde yapılabilir. İlk seçenekte, aktarılmak istenilen objeler seçildikten
sonra Google Earth’e Veri Gönder aracına tıklanır ve açılan pencereden Harita
penceresini raster görüntü (jpg) olarak gönder seçeneği seçilip görüntülenebilir. İkinci
seçenek ise, objeler seçilmeden Google Earth’e Veri Gönder aracı kullanıldığında
veriler raster formatında aktarılacaktır.

Bu uygulamada ilk seçenek kullanılarak Bina tablosu raster formatta Google
Earth’ e gönderilecektir.
 Bina tablosuna ait tüm objeleri seçiniz.
aracını seçiniz ve üzerinde sağ tıklayıp Harita penceresini raster görüntü
(*.jpg) olarak gönder seçeneğini seçiniz.
 Açılan pencereden gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra Tamam butonuna

tıklayınız.

219
10.4.4. Harita Penceresini Resim Olarak Kaydetmek
MapInfo Pro’ da harita penceresinde istenilen düzenlemeler yaptıktan sonra
mevcut haliyle bir başka görüntü formatında kaydedilebilir. Bu formatlar aşağıda yer
almaktadır.
Bu uygulamada MapInfo’ da açılan bina objeleri *.png uzantılı resim olarak

kaydedilecektir.
Harita penceresi açık iken;
 GENEL sekmesi > Çıktı grubu > Resim Olarak Kaydet komutuna tıklayınız.
 Dosya adı kısmına Bina yazınız.
 Kayıt Türü kısmında Portable Network Graphics Format (*.png) seçiniz.

 Kaydet butonuna tıklayınız. Pencereyi Resim Olarak Kaydet diyaloğu açılır.
Açılan diyalogda kaydedilecek olan harita penceresi ile ilgili resim boyutu,
çözünürlük ayarları yapılabilir. Ayrıca resim kenarlarında daha gerçekçi bir görünüm
için pikseller yumuşatılabilir. Bunun için Antialias Kullan seçeneği işaretlenebilir.
Koordinatlandırılmış Tab Dosyası Oluştur seçeneği ile harita penceresi kordinatlı
olarak *.tab formatında kaydedilir.
 Gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra Kaydet butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile harita penceresi resim olarak kaydedilecektir.

221
10.4.4.1. GeoTIFF Formatında Dışarı Aktarım
Resim olarak kaydedilen harita penceresini dünya üzerindeki konumu ile
ilişkilendirmek için GeoTIFF (*.tif) formatında kaydedilebilir.
Bu uygulamada bina objeleri dünya üzerindeki konumu ile ilişkili olarak
GeoTIFF formatında kaydedilecektir.
Uygulama için öncelikle gerekli ayarların yapılması gerekir.
 Harita penceresini aktif hale getiriniz.
 HARİTA sekmesi > Seçenekler grubu > Harita Seçenekleri komutuna
tıklayınız.
 İmaj görüntüleme komutuna tıklayınız.

 Açılan pencereden Metod için Her zaman ve Örnekleme Metodu için Kübik
Metod olarak seçiniz.

 Harita seçenekleri penceresinden Projeksiyon komutuna tıklayınız ve EPSG
kodunu içeren bir projeksiyon tipi seçiniz.
Unutmayınız: GeoTIFF formatında dışa aktarım yapılabilmesi için EPSG kodu
içeren bir projeksiyon seçilmelidir. Aksi halde diğer projeksiyonlarda GeoTIFF formatı
desteklenmemektedir.
 Tamam butonuna tıklayınız ve harita seçenekleri penceresini kapatınız.

 GENEL sekmesi > Çıktı grubu > Resim Olarak Kaydet komutuna tıklayınız.
 Dosya adı kısmına Bina_geotiff yazınız.
 Kayıt Türü kısmında GeoTIFF (*.tif) seçiniz ve Kaydet butonuna tıklayınız.

223
Kaydedilmiş olan Bina_geotiff dosyasını açıp dünya üzerindeki konumunu
görüntülemek için;
 Dosya türü kısmında dosya türünü Raster Image ayarlayınız ve Bina_geotiff
dosyasını açınız.

 Bina_geotiff katmanı dünya üzerinde mevcut konumunda yer alacaktır.
İstenilirse Bing uydu altlığını açıp konumuna bakılabilir.
 Bütün dosyaları kapatınız.

Uygulama1:
 Bina katmanın düzenlenebilirliğini açınız.
 Seçim araçlarını kullanarak birkaç bina objesini seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Stil açılır listesi > Alan Stili komutuna tıklayınız ve
istediğiniz rengi seçiniz.
 Bu işlemi diğer bina objeleri için de yapınız.
 Bütün binaları renklendirdikten sonra TABLO sekmesi > İçerik grubu > Kaydet
> Tablo Kaydet komutu ile Bina tablosunu kaydediniz.
 Bina tablosunda bulunan binaların hepsini seçiniz.
aracını seçiniz ve üzerinde sağ tuşa tıklayıp Harita Görüntüsünü ya da Mevcut
Seçimleri Google Earth’e Aktar seçeneğini seçiniz.

225
seçiniz.

 Yükseklik Bilgisini Kolondan Al seçeneğini işaretleyiniz ve yükseklik bilgisinin
bulunduğu Zemindenyukseklik kolonunu seçiniz.
 Google Earth’ e Veri Gönder seçeneğini işaretleyiniz ve Tamam butonuna
tıklayınız.
 Bu işlem ile bina objeleri renkli olarak Google Earth’ e gönderilip

görüntülenecektir.

227
11. SQL Sorgulama İşlemleri
Dersin Amacı
Bu derste, SQL (Structured Query Language-Yapısal Sorgulama Dili) seçim
diyaloğunu kullanarak basit sorgulama işlemlerinden başlayıp en karmaşık coğrafi ve
ilişkisel sorgulamalar öğrenilecektir. Seçim diyaloğu ile sadece bir tabloyu
sorgulayabilirken, SQL seçim diyaloğu ile bir veya birden fazla tablo üzerinde ilişkili
sorgulama yapılabilir.
Verilerin SQL ile filtrelenmesiyle yeni veri alt kümelerinin oluşturulması,
yapılan sorgulamaların daha sonra yine kullanılmak üzere saklanması ve oluşturulan
seçim kümelerinin yeniden kullanılması öğrenilecektir. Coğrafi objelerin alan ve
uzunluk bilgilerinin elde edilmesi, coğrafi ilişkiler ile sorgulamanın yapılması
gerçekleştirilecektir.
 SQL Seçim Diyaloğu

 Coğrafi Fonksiyonların Kullanımı
 Sorguların Saklanması
 Birden Fazla Tablodan Sorgulama Yapma
Pratik Kullanım
SQL seçim diyaloğu daha karmaşık sorgulamalarda ve kolonlarda birçok
istatistik yöntemi kullanarak hesaplama yapmakta kullanılır. Bazen de kullanılan
tablolardaki bilgilerden özet bilgiler elde etmek için SQL seçim diyalogu kutusu
kullanılır. Örneğin, bu özellik sayesinde yıllara göre veya bölgelere göre toplam satış
oranlarının hesaplanması gibi büyük veri yığınlarından sadece belirli nitelikleri taşıyan
veriler seçebilir ve belirli gruplarda özet veriler oluşturabilir.
MapInfo’nun veri yapısında haritası olan her tablodaki kaydın bir de objesi
vardır. Yine SQL ile bu objelere ait coğrafi özellikleri sorgulama imkanı da vardır.
Örneğin, tablo içinde uzunluk bilgisi olmasa dahi bir SQL cümlesi ile bütün caddelerin
uzunluklarını ve bölgelerin alanlarını hesaplayabilir. Hatta bu özellikler kullanılarak
sorgulama işlemi yapılabilir.
MapInfo’nun sorgulama fonksiyonları sayesinde aynı zamanda birbiri ile
çakışan ya da bir objenin içinde bulunan diğer objelerin sorgulama işlemleri de
gerçekleştirilebilir. Örneğin ölçümle elde edilmiş noktasal verilerin hangi bölge sınırları
içinde olduğunu yine SQL seçim diyaloğu kullanarak öğrenilebilir.

11.1. SQL Seçim Diyaloğu
SQL penceresinde obje saydırılıp, toplamları, minimum-maksimum değer
hesaplamaları gibi bir sürü işlem yapılabilir. SQL fonksiyonlarıyla kolonlarda
matematiksel işlemler yapılabilir. Ayrıca iki tablo arasında ilişki kurularak sorgulamalar
ya da SQL sayesinde objeler üzerinde coğrafi hesaplamalar yapılabilir.
 Bolum_11 klasöründeki Ankara_Mah dosyasını açınız.
 Klavyeden F4 ile Ankara_Mah tablosunun verisayfasını açınız.
Ekranda Ankara’nın mahalle haritası görünecektir. Verisayfası incelendiğinde
mahalle adları ve ilçe adlarını görülür. Verisayfasına kaydedilmiş toplam mahalle sayısı
verisayfasının sağ alt köşesinde yazmaktadır. Ancak ilçelere göre mahalle sayısı
hesaplanmak istenirse SQL seçim diyaloğu penceresi kullanılmalıdır.
 MEKANSAL sekmesi > SQL Seçim Diyaloğu ’nu seçiniz.
 Tablolar açılır listesinden Ankara_Mah tablosunu seçiniz.
 Gösterilecek Kolonlar kutusuna geçiniz.
Burada “*” yazmaktadır. Başlangıçta kullanılan “*” seçim yapılan tablolardaki
bütün kolonları göstermektedir. Kolonların adını tek tek yazmak yerine “*” ifadesi ile
bütün kolonlar seçilir.
 “*” ifadesini silip Kolonlar açılır listesinden ILCE_ADI’ı seçiniz.
 Mahalleleri sayması için Toplamlar açılır listesinden Count(*)’u seçiniz.
 Toplam sayıları yazacağı kolona isim vermek için Count(*)’un yanına
"Mahalle_Sayısı" yazınız.
 Gruplama Kolonları kutusuna geçiniz. Kolonlar açılır listesinden ILCE_ADI
kolonunu seçiniz.
 Sonuç Tablo İsmi kutusuna geçiniz ve Mahalle_Listesi yazınız.
 Sonuçları Listele seçeneğinin işaretli olmasına dikkat ediniz.
 Doğrula butonuna tıklayınız ve yazım doğru bildirimini aldıktan sonra Tamam

229
Verisayfası penceresi ekrana gelecektir. Böylece Ankara_Mah tablosundan
Ankara’da hangi ilçede kaç mahalle olduğu öğrenilmiş olur.
Yukarıdaki örnekten de anlaşılacağı üzere Gösterilecek Kolonlar kutusunda,

sonuç tablosunda görmek istenilen kolonlar seçilir.
Gruplama Kolonları kutusuna yazılan ILCE_ADI ifadesi, kayıtların ILCE_ADI
kolonuna göre gruplandırılarak getirilmesini sağlamıştır. Böylece ilçe bazında analiz
yapma imkanı elde edilmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar ile harita üzerindeki objeler
arasında hiçbir ilişki yoktur. Karşınıza gelen verisayfası tamamı ile yeni bir
verisayfasıdır. Gruplama işlemi rastgele sonuç getirdiği için harita ile bağlantıyı koparır.
Ankara_Mah tablosundaki ILCE_ADI kolonuna bakıldığında ilçe isimlerinin
tekrar eden kayıtlar olduğu görülüyor. Count(*) ifadesi, gruplama yapıldığında hangi
ismin kaç defa tekrar ettiğini bize bildirir.
Tablolar, MapInfo’ da o an açık olan tabloların listesidir. Listede seçim
yaparken göstergenin tablolar kutusunun üzerinde olmasına dikkat ediniz. İki tablo
ilişkilendirilerek sorgulama yapılacaksa öncelikle üzerinde sorgulama yapılmak
istenilen tabloyu seçmek gerekir.

Kolonlar açılır listesi, tablolar kutusunda bir veya birkaç tablo ismi yazana
kadar boştur. Tablolar yazı kutusunda bulunan tabloların kolon adlarının listesidir. Eğer
birden fazla tablo seçilmiş ise listedeki isimler <tablo adı>.<kolon adı> şeklinde
olacaktır.
SQL seçim diyaloğunda, seçim diyaloğundan farklı bazı kısımlar vardır:
 SQL seçim diyaloğunda sonuç tablosunda istenilen kolonları göstermek için
kullanılan Gösterilecek Kolonlar bölümü bulunmaktadır.
 Birden çok tablo seçebilmenizi sağlayan Tablolar açılır listesi bulunmaktadır.
Böylece iki tablo arasında ilişki kurularak sorgulama yapılabilir. Örneğin,
yukarıdaki Ankara_Mah tablosunun üzerinde binalar tablosunun olduğunu ve
binaların verisayfasında da ilçelerin yazmadığını düşününüz. Böyle bir
durumda Ankara_ Mah tablosu ile binalar tablosu arasında bir coğrafi ilişki
kurularak Yenimahalle ilçesinin üzerindeki binalar seçilebilir. Sonuçta yine tek
bir tablodan seçim yapılır ancak seçim yaparken farklı tabloların bilgilerinden
yararlanılır.
 Tabloların toplam formüllerini kullanmanızı sağlayacak fonksiyonların
bulunduğu Toplamlar açılır listesi vardır. Burada bulunan fonksiyonlarla
kolonlar üzerinde bir kolonda kaç veri olduğunu saymak, kolondaki sayıları
toplamak ya da ortalamasını almak gibi işlemleri yapabilirsiniz.
 Sonuçları kolonlardaki değerlere göre gruplayabilmenizi sağlayan Gruplama
Kolonları seçimi vardır.
 Seçim diyaloğunda sadece tek bir kolona göre sıralama yapılabilmekteyken
SQL seçim diyaloğunda birden fazla kolona göre sonuçların sıralanabileceği
Sıralama Kolonları vardır.
11.2. Coğrafi Fonksiyonların Kullanımı

SQL sorgulamalarının coğrafi hesaplamalarda kullanıldığı daha önce
belirtilmişti. Örneğin, kapalı alan olarak tanımlanan objelerin alanları görüntülenebilir.
Koşul girilerek alandan objeler seçilebilir veya hangi mahalleden kaç km yol geçtiği
otomatik olarak hesaplanmak istenebilir. Bir koşul ifadesi ile 10 kilometreden daha
fazla yol geçen mahalleler seçilebilir.
Bu uygulamada mahallelerin alanı hesaplanacak ve alanı 3 km2 den büyük
mahalleler sorgulanacaktır.
 HARİTA sekmesi > SQL Seçim Diyaloğu’nu seçiniz.
 Temizle butonuna tıklayınız.
 Tablolar açılır listesinden Ankara_Mah’ı seçiniz.
 Gösterilecek kolonlar kutusundaki (*) ifadesini silerek kolonlardan
MAHALLE_ADI kolonunu seçiniz.
 Fonksiyonlardan Area(obj, "sq km")‘yi seçiniz ve alanların yazılacağı kolon
ismini belirtmek için “alan” yazınız.
231
 Sıralama Kolonları kutusuna Kolonlar açılır listesinden MAHALLE_ADI ‘nı
seçiniz.
 Sonuç tablo ismi kutusuna Mahalle_Alanlari yazınız.
Unutmayınız: Sıralama kolonu karakter ifadeler için A’dan Z’ye, sayısal ifadeler
için ise küçükten büyüğe sıralama yapmaktadır. Ancak sıralama kolonu seçildikten
sonra devamına bir boşluk bırakıp azalan manasına gelen “desc” ifadesi yazılırsa
sıralama ters yönde yaptırılabilir.
 Tamam butonuna tıklandığında ekranda alfabetik sırada mahalle isimleri ve

mahalle alanlarından oluşan Mahalle_Alanlari tablosu görünecektir.

Sıralama kolonları kutusuna MAHALLE_ADI kolonu yazılmasının sonucu olarak
mahalle isimleri alfabetik bir sıra izlemektedir. Mahalle alan bilgisi sanki bir kolonmuş
gibi elde edilebildiğinden yine Area(obj, "sq km") ifadesi sorgulama için kullanabilir.
Bu sorguda 3 km²’den daha büyük mahalleler seçilmek istendiği için koşul kutusunda
bunu belirtmek gerekir.
 MEKANSAL sekmesi > SQL Seçim Diyaloğu seçiniz.
 Diyalog, önceki bilgiler ile gelecektir. Diyaloğu temizlemeden Koşullar
kutusuna Area(obj, "sq km") > 3 yazınız ve Tamam butonuna tıklayınız.
Bu kez ekranda alanı 3 km2’den büyük olan mahallelerin listesi görünecektir.

Haritaya bakıldığında ilgili objelerinde seçildiği görülecektir. MapInfo bize area
fonksiyonu gibi daha birçok fonksiyonu Fonksiyonlar açılır listesinde sunmaktadır. Bu
fonksiyonlar kitabın sonundaki SQL Fonksiyonları ve Örnekleri konusunda
anlatılmıştır.

233
11.3. SQL Sorgularını Saklama
Bölüm 4, Seçim İşlemleri ve Bulma konusunda 4. 3. Seçimleri ve Sorguları
Saklama başlığı altında sorguların nasıl saklanacağı detaylı bir şekilde anlatılmıştır.
Orada anlatılan tüm saklama koşulları SQL sorgularını saklamada da geçerlidir.
11.4. Birden Çok Tablodan Sorgulama Yapma
SQL Seçim Diyaloğu’ nun Seçim‘ den en büyük farkı, birçok tablo arasında
bağlantı kurarak sorgulama yapılabilmesidir. Bu sorgulamalar verilerin niteliklerine
göre yapılabildiği gibi, coğrafi özelliklere göre de yapılabilir. Sorgulamalar yapılırken
konuda anlatılan Contains, Intersect ve Within operatörlerinden yararlanılır.
11.4.1. Contains, Intersects ve Within Operatörlerinin Kullanımı
SQL seçim diyaloğu penceresinden sorgulamalar yaptırırken contains (kapsar),
intersects (kesişim) ve within (içinde) gibi operatörlerden yararlanılabilir. İki ayrı
katmanda depolanmış olan poligon ve nokta verilerini düşününüz. Contains operatörü
poligon bir objenin içerdiği, nokta objeleri bulmak için kullanılırken Intersects iki
nesnenin kesiştiği her noktayı dahil eden bir seçim yapacaktır. Within operatörü ise
Contains ifadesinin tersi olarak bir nesnenin içinde olduğu başka nesneleri bulmak için
kullanılır.
Contains: B objesinin ağırlık merkezi A objesinin sınırı içinde herhangi bir
yerde ise, A objesi B objesini içerir.
Contains Entire: B objesinin sınırı A objesinin sınırının tamamen içerisindeyse,
A objesi B objesinin tamamen içerir.
Within: A objesinin ağırlık merkezi B objesinin sınırı içindeyse, A objesi
B objesinin içindedir.
Entirely Within: A objesinin sınırı B objesinin sınırının tamamen içindeyse, A
objesi B objesinin tamamen içindedir.
Intersects: A ve B objeleri en az bir noktada kesişiyorsa ise ya da biri
diğerinin tamamen içindeyse, A objesi B objesi ile kesişir.
A ve B
noktalarının
ağırlık
merkezi
 A ve B noktalarının ağırlık merkezi

Seçenek 1 için yazılabilecek ifadeler;
 A objesi B objesi ile kesişir. (A . obj
intersect B. obj)
 B objesi A objesi ile kesişir. (B . obj
intersect A. obj)

 A objesi B objesi ile kesişir. (A . obj intersect B.
obj)
 B objesi A objesi ile kesişir. (B . obj intersect A.
obj)
 A objesi B objesini kapsar. (A . obj contains B.
obj)
 B objesi A objesini kapsar. (B . obj contains A.
obj)
 A objesi B objesinin içindedir. (A . obj within B.
obj)
 B objesi A objesinin içindedir. (A . obj within B.
obj)

 A objesi B objesinin içindedir. (A . obj within
B. obj)
 A objesi B objesinin tamamen içindedir. (A.
obj entirely within B. obj)
 B objesi A objesini kapsar. (B. obj contains A.
obj)
 B objesi A objesini tamamen kapsar. (B. obj
contains entire A. obj)
 A objesi B objesi ile kesişir. (A . obj intersect
B. obj)
 B objesi A objesi ile kesişir. (B . obj intersect
A. obj)

235
obj)
obj)
 A objesi B objesini kapsar. (A . obj contains B.
obj)
 B objesi A objesinin içindedir. (A . obj within B.
obj)

intersect B. obj)
intersect A. obj)

obj)
obj)
 B objesi A objesini kapsar. (B . obj contains A.
obj)
 A objesi B objesinin içindedir. (A . obj within B.
obj)

intersect B. obj)
intersect A. obj)
 B objesi A objesini kapsar. (B . obj
contains A. obj)
 A objesi B objesinin içindedir. (A . obj
within B. obj)
 A objesi B objesinin tamamen
içindedir. (A . obj entirely within B. obj)
 B objesi A objesinin tamamen kapsar.
(B. obj contains entire A. obj)

Örneğin içinde okul bulunan mahalleler seçilmek isteniyor. Contains
operatörü ile bir SQL ifadesi yazılarak okul içeren mahalleler bulunabilir.
 Bölüm_11 klasöründeki Ankara_Okullar tablosunu açınız.
 SQL Seçim Diyaloğu’nu açınız ve temizle butonuna tıklayınız.

Birden fazla tablodan seçim yapılacak ise önce seçimin yapılacağı tablo,
tablolar kısmından seçilmelidir. Bu örnekte içinde okul olan mahalleler seçilmek
istendiği için sıralama Ankara_ Mah, Ankara_Okullar şeklinde olmalıdır.
 Tablolar kısmından Ankara_ Mah ve Ankara_Okullar tablolarını seçiniz.
Birden fazla tabloda seçildiği zaman Koşul kısmında varsayılan olarak bir ifade
gelmektedir. Varsayılan olarak gelen ifade her zaman sizin yapacağınız sorgulamaya
uygun olmayabilir. Onaylamadan önce ifadenin doğruluğunu kontrol ediniz. İfade de
tabloların sırasına dikkat ediniz ve gerekiyorsa düzeltme yapınız.
 Koşul kutusunda Ankara_Mah. Obj Contains Ankara_Okullar. Obj ifadesi
yazmaktadır.
 Bu alıştırmada Ankara_ Mah katmanının Ankara_Okullar katmanını kapsadığı
(contains) ifadesi doğrudur.
237
 Sorgu sonuçlarını haritada görebilmek için Sonuçları Aktif Haritada Göster
seçeneği işaretlemelidir. Bu şekilde bırakıp Tamam butonuna tıklayınız.

Bu sorguda seçilen yerler içinde okul barındıran mahalleler bulunur. Okul
olmayan mahalleler seçilmek istendiğinde HARİTA sekmesi altında bulunan Seçimi
Ters Çevir butonuna tıklanır.
Bir sonraki örnekte bir yüksek gerilim hattının geçtiği mahalleler seçilmek
istenmektedir. Bunun için öncelikle Ankara_ Mah katmanın üstünden geçen bir çizgi
katmanında yüksek gerilim hattının olması gerekir. SQL sorgu ile sadece hattın içinden
geçtiği mahalleler sorgulanabilmektedir. Bu örnek için yüksek gerilim hattının çizileceği
bir çizgi katmanı oluşturulacaktır.
 TABLO sekmesi > Yeni Tablo kısmından aktif harita penceresine eklenecek
Yuksek_Gerilim_Hatti adında yeni bir tablo oluşturunuz.
 Adi isimli Karakter(10) formatında bir kolon oluşturunuz ve Tamam butonuna
tıklayınız.
Hatırlatma: Yeni tablo açma işlemi Bölüm 7 Sayısallaştırma ve Nesne Araçları
konusunun 7. 1. Pafta Üzerinden Sayısallaştırma (Çizim) başlığında detaylı bir şekilde
anlatılmıştır.
 Gezgin penceresinden yeni oluşturduğunuz Yuksek_Gerilim_Hatti katmanını

en üste taşıyınız ve düzenlenebilir hale getiriniz.
 MEKANSAL sekmesi > Ekle açılır listesinden Kırıklı Çizgi butonuna
tıklayınız.
 Mahalle katmanınızın ortasından geçen bir elektrik hattı çiziniz ve veri
tabanında da YG_hat olarak isimlendiriniz.

239
Sadece elektrik hattının geçtiği mahalleler belirlenmek istendiği için bu
sorgulamada intersects (kesişim) operatörü kullanılmalıdır. Bunun için;
 SQL Seçim Diyaloğunu açınız ve temizle butonuna tıklayınız.
 Tablodan bölümüne Ankara_ Mah ve Yuksek_Gerilim_Hatti tablolarını
seçiniz.
 Koşul kutusuna Ankara_Mah.obj Intersects Yuksek_Gerilim_Hatti.obj yazınız.
 Sonuçları Aktif Haritada Göster seçeneğini işaretleyip Tamam butonuna

tıkladığınızda aşağıdaki harita penceresi ekrana gelecektir.

11.4.2. Coğrafi İlişki Kullanılarak Tablodan Sorgulama
Bu uygulama için Ankara_ Mah ve Ankara_Okullar tabloları kullanılacaktır.
Öncelikle okulların verisayfasını inceleyiniz. Ankara_Okullar tablosunda ilçeler kolonu
olmadığı için Çankaya ilçesindeki okullar seçilmek istendiğinde bu işlemi sadece bu
tablodan yapmak mümkün değildir. Ankara_ Mah tablosu incelediğinde ilçe bilgisinin
olduğu görülecektir. Buradaki bilgi kullanılarak Çankaya’daki okullar seçilebilir.
Bunun için tablolar arasında eşleştirme yapacak ortak bir kolona ya da coğrafi
ilişkiye ihtiyaç vardır. Bu uygulama için coğrafi ilişki kullanılabilir. Yani coğrafi olarak
Ankara Okullar objeleri, Ankara Mahalle objelerinin içindedir.
 MEKANSAL sekmesi > SQL Seçim Diyaloğu ‘nu seçiniz.
 Tablolar açılır listesinden Ankara_Okullar, Ankara_Mah seçiniz.
 Koşullar kutusuna otomatik olarak Ankara_Okullar.obj Within
Ankara_Mah.obj ifadesi yazılacaktır. Buradaki ilişki kurma biçimi doğrudur. Bu
ifade istenirse değiştirilebilir.
 Bağlantıyı kurduktan sonra Çankaya içerisinde bulunan okullar seçilmek
istendiğinden koşula and Ankara_Mah.ILCE_ADI = "CANKAYA" şeklinde
devam edilmelidir.
 Sonuç Tablo İsmi kutusuna Cankaya_Okullar yazınız ve Tamam butonuna
tıklayınız.

241
 Harita da sadece Çankaya ilçesinde yer alan okullar seçilecektir. Bu
sorgulamada kullanılan ifade “Çankaya ilçesi sınırlarında bulunan okulların
tamamını seç” demektir.
Unutmayınız: Veritabanında Çankaya ilçe adı CANKAYA olarak yazıldığından

koşula da bu şekilde yazılmalıdır.

11.4.3. Ortak Kolon ile İlişki Kurularak Tablodan Sorgulama
Başka bir tablonun bilgilerini kullanarak seçim yapmak için coğrafi ilişkinin
olmasının yanı sıra tablolarda eşleştirilebilecek ortak bir kolon var ise sorgulama yine
yapılabilir.
Uygulama için;
 GENEL sekmesi> Kapat > Tüm Dosyaları Kapat’ı seçiniz.
 GENEL sekmesi> Aç > Tablo’yu seçip, Iller ve Il_Merkezleri tablolarını açınız.
Bu alıştırmada Il_Merkezleri tablosunun içinde bulunan illerden hangilerinin
nüfus kaybettiğine bakılarak sorgulama yapılacaktır. İl merkezleri tablosunda nüfus
kolonu bulunmadığı için iller tablosu ile ilişkilendirilerek bu sorgulama yapılacaktır.
Iller ve Il_merkezleri tablolarının verisayfası incelendiğinde her ikisinde de il
adlarının yazıldığı görülecektir. Aralarında ilişki kurmak için bu kolonlar kullanılabilir.
 SQL seçim diyaloğunu açınız.
 Tablolar açılır listesinden Il_Merkezleri ve Iller’i seçiniz.
 Koşul kutusuna otomatik olarak gelen ifadeyi silip Il_Merkezleri. ADI = Iller.
IL_ADI ifadesini yazınız ve aradaki ilişkiyi kurduktan sonra koşula and Iller.
NUFUS_2014 < Iller. NUFUS_2000 yazarak devam ediniz.
Unutmayınız: Tablolar bölümünden hangi tablodan seçim yapılacaksa
öncelikle o tablo seçilir.
 Sonuçları Aktif Haritada Göster kutusunu işaretleyiniz ve Tamam butonuna

tıklayınız.

243
 Kayıtların verisayfası görüntülenecektir.
Unutmayınız: Gösterilecek kolonlar kısmı * olarak bırakıldığı için MapInfo

tablolar arasında birleştirme işlemi yapar ve yeni oluşturulan Query1 tablosunda her
iki tablodaki tüm kolonlar bulunur. Bu tablo, GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı kaydet
komutu ile yeni bir katman olarak saklanabilir.

11.4.4. Alt Seçimler
SQL seçim diyaloğu kullanılarak birçok değişik tablodan dâhili sorgulamalar
yapılabilir. Bu uygulamada içerisinde hiçbir yerleşim merkezi yer almayan iller
seçilecektir.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’yu seçip Yerlesim tablosunu açınız.
 Gezgin penceresinden Il_Merkezleri katmanının görünürlüğünü kapatınız.
 HARİTA sekmesi > SQL Seçim Diyaloğuna tıklayınız.
 Tablodan kısmına Iller tablosunu ekleyiniz.
 Koşullar kısmına Not IL_ADI in ( Select IL_ADI From Yerlesim) yazınız.
Burada Not operatörü ile işlemin tersi alınarak eşleştirilemeyen kayıtlar seçilir.

245
Unutmayınız: Kahramanmaraş ili, içerisinde 2 adet yerleşim yeri olmasına
rağmen seçilmiştir. Bunun nedeni Kahramanmaraş’ın yerleşim verisayfasında
Kahramanmaraş, iller verisayfasında K. Maraş olarak yazılmasıdır. Yani eşleştirmede
uyumsuzluk yaşanmasıdır.

12. Çıktı Penceresi
Dersin Amacı
Bu derste MapInfo’nun ÇIKTI sekmesi kullanılarak, profesyonel haritaların
hazırlanması ve çıktıyı en etkili hale getiren teknikler gösterilecektir.
 Çıktıya Harita Ekleme
 Haritayı Ölçeklendirme ve Haritaya Ölçek Çubuğu, Kuzey Oku Ekleme
 Çıktıya Lejant Ekleme
 Çıktıya Verisayfası Ekleme
 Çıktıya Yazı Nesnesi ve Resim Ekleme
 Katmanlı PDF Oluşturma
Veriler üzerinde analizler yapıldıktan sonra ya da mevcut verileri gösteren

harita, verisayfası ve grafikler oluşturduktan sonra bu pencerelerin çıktısı alınmak
istenebilir. Bunun için bir veya daha fazla pencereyi düzenlemeye yarayan ve sonuçları
direk yazıcıya göndermeyi veya katmanlı PDF şekline hazırlamayıp saklamanızı
sağlayan ÇIKTI sekmesi kullanılır.

247
12.1. Yeni Çıktı Penceresi
MapInfo’da hazırlanan haritalar ölçekli, yön oklu ve açıklamalı/lejantlı bir
şekilde düzenlenerek çıktı alınabilir. Uygulamaya başlamak için çıktı penceresine
taşınacak dosyaları açınız.
 GENEL sekmesi > Aç > Proje Dosyası Aç’ı seçiniz.
 Bolum_12 klasöründeki CIKTI proje dosyasını seçiniz ve Aç’a tıklayınız.
Açılan proje dosyası Okyanus, Dünya, iller, Grid15 ve Dünya Başkentleri
katmanlarını içermektedir.
Açılan proje dosyasını çıktıya hazırlamak için;

 ÇIKTI sekmesi > Sayfa grubu kısmından Yeni Çıktı Penceresi’ne
tıklayınız.
 Yeni çıktı penceresinin kısa yolu klavyeden F5 tuşudur.
Çıktı adında bir sekme açılacaktır.

Buradaki ilk işlem açılan çıktı penceresinde sayfa ayarı yapmak olacaktır.
 Sayfa üzerine sağ tıklayınız ve açılan menüde Sayfa Ayarları’na tıklayınız.
 ÇIKTI sekmesi > Sayfa grubu kısmından da sayfa ayarlarına ulaşılabilir.
Sayfalar kısmından sayfa boyutunu ve çıktı alacağınız kaynağı seçebilirsiniz.

İstenildiği takdirde kenar boşlukları kısmından gerekli ayarlamalar yapılabilir.
 Konumu Yatay olarak belirleyiniz.
Çıktı penceresinde sayfa ayarı yatay konumuna göre düzenlenir.

249
Not: Yeni bir tane çıktı sayfası daha açılmak istenirse pencerenin sol alt
tarafında yer alan durum çubuğundan istenilen sayıda çıktı penceresi ile açılabilir ya
da ile kapatılabilir.
12.1.1. Çıktıya Harita Ekleme

Haritalarınızın çıktısını almak için çıktı penceresine katmanları taşımanız
gerekir. Bunun için;
 ÇIKTI sekmesi > Ekle grubu > Harita butonuna tıklayınız.
Ekrana gelen Yeni Harita penceresindeki Uygun Katmanlar kısmında
programda açık olan mevcut katmalar yer alır. Haritaya Eklenebilecek Katmanlar
kısmına ise çıktıya taşımak istediğiniz katmanları seçerek harita penceresinde
görüntüleyebilirsiniz. Mevcut harita penceresinde bulunan katmanlar tek seferde çıktı
penceresine eklenmek isteniyorsa Harita butonun yanındaki ok işaretine tıklanır.

Seçilen katmanlar aynı harita penceresinde belirli bir zoom aralığında
görüntülenir. Harita penceresi, ekrana gelen işareti ile üzerine farenin sol tuşu ile
tıklanarak istenilen yere taşınabilir.
Harita penceresi, kenarlarında bulunan noktalar ile büyültülüp küçültülebilir.
Harita penceresi üzerine sağ tıklayarak çerçeve özelliklerinden de istenilen

genişlik ve yükseklikte bir harita penceresi oluşturulabilir.

251
 Stil kısmından çerçeve stili düzenlenebilir. Aynı zamanda çerçeve stili ÇIKTI
sekmesi > Stil grubu > Çerçeve butonu ile de ayarlanabilir.
Eklenmiş olan harita penceresinde yaklaşma, uzaklaşma gibi işlemler

yapılabilmesi için harita penceresinin aktif hale getirilmesi gerekir. Harita penceresi
pasif olduğunda çevresindeki dikdötgen gri renktedir ve harita penceresi
aktifleştirildiği zaman rengi mavi olarak değişmektedir.
Pasif olan harita penceresini aktifleştirmek için

harita penceresine sağ tıklayarak Aktifleştir
seçeneği seçilebilir.
Ayrıca harita penceresini

aktiftleştirmek için harita
penceresi üzerine çift
tıklayabilirsiniz.
Aktifleşen harita penceresi içerisinde yakınlaşma, uzaklaşma, seçim işlemleri,

bul ve bilgi aracı gibi HARİTA sekmesinde bulunan komutlar rahatlıkla kullanılabilir.

12.1.2. Haritayı Ölçeklendirme ve Haritaya Ölçek Çubuğu Ekleme
Hazırlanan çıktının belirli bir ölçek dahilinde alınması gerekiyorsa harita
penceresinin ölçeklendirilmesi ve haritaya ölçek çubuğu eklenmesi gerekmektedir.
Ölçeklendirme için öncelikle çıktı alınacak katmanların zoom ayarlarının yapılması
gerekir. Gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra harita penceresi ölçeklendirilip üzerine
ölçek çubuğu eklenir.
Çıktı penceresinde bulunan haritayı ölçeklendirmek için;
 HARİTA sekmesi > Yaklaşım grubunun sağ alt köşesindeki ok işaretine
tıklayınız.
Unutmayınız: Harita penceresi aktif olmadığında ölçek ayarlanamaz.

 Ekrana Ölçek- Mesafe- Merkez Değiştir penceresi gelecektir.
 Harita penceresinin kartografik ölçeğini 1:10 milyon ya da harita ölçek
kısmından 1 cm = 100.0 km olarak giriniz ve Tamam butonuna tıklayınız.
Unutmayınız: Çıktı penceresindeki haritanın ölçek ayarı yapıldıktan sonra ölçek

çubuğu ekleneceği için zoom seviyesini değiştirmeyiniz. Değiştirildiğinde, belirlediğiniz
ölçeği korumayacak ve eklenmiş olan ölçek çubuğu belirlediğiniz ölçeği
göstermeyecektir.

253
12.1.2.1. Standart Ölçek Çubuğu Ekleme
Ölçek ayarı yapılan harita penceresine standart ölçek çubuğu eklemek için;
 HARİTA sekmesi > İçerik grubu > Haritaya Ekle> Ölçek Çubuğu’na
tıklayınız. Ekrana gelen pencereden ölçeğin konumunu belirleyiniz.
 Devam butonuna tıklayınız.

 Ekrana gelen pencereden ölçek çubuğunun uzunluğunu ve ölçek çubuk
tipini belirleyiniz. Eğer çubuk uzunluğu otomatik olarak boyutlandırılsın
isteniyorsa Otomatik Boyutlandırma Kullan kutucuğu işaratlenir.
 Kartografik ölçek ekle kutucuğu işaretlendiğinde haritaya eklenen, ölçek
çubuğunun alt kısmında kartografik ölçek değeri yazacaktır.
 Bitir butonuna tıklayınız.

Ölçek çubuğu harita penceresine eklenmiş olacaktır. Haritanın sağ alt
köşesinde bulunan ölçek çubuğunu haritayı aktif ettikten sonra fare yardımı ile
istediğiniz yere taşıyabilirsiniz.
Haritanın yakınlaşma ayarı değiştirildiğinde ölçek üzerinde gösterilen km/m

değeri otomatik olarak değişir. Bu nedenle bu ölçek çubuğuna Dinamik Ölçek Çubuğu
da denilir.
Ölçek çubuğunu kaldırmak için harita aktif edildikten sonra ölçek çubuğu
üzerinde sağ tıklanıp açılan pencereden Sil seçilebilir.
Özellikler kısmına tıkladığınızda ölçek çubuğu özellikleri penceresi açılacaktır.

Bu pencereden değiştirilmek istenilen ayarlar yapılabilir. Aynı zamanda bu pencereye
ölçek çubuğu üzerine çift tıklanarak da ulaşılabilir.

255
12.1.2.2. Çıktı Ölçek Çubuğu Ekleme
Standart ölçek çubuğu ile ölçek çubuğu, harita penceresinin içerisine eklenir.
Harita penceresi dışına yani çıktı üzerine ölçek çubuğu eklenmek istenir ise çıktı ölçek
çubuğu kullanılır.
Ölçek çubuğunu çıktı penceresine eklemek için;
 GENEL sekmesi > Araçlar > Kaydedilen > Çıktı Ölçek Çubuğu aracını
çalışıyor durumuna getiriniz. Aracın çalıştığını Çalışan kısmından kontrol
ediniz.
 ÇIKTI sekmesi > Ölçek Çubuğu’na tıklayınız.
4
 Mesafe değerini 500,000 km, çubuk yüksekliğini 0.2 cm olarak ayarlayınız
ve Tamam butonuna tıklayınız.
Böylece ölçek çubuğu çıktı penceresine eklenmiş olur.

12.1.3. Haritaya Kuzey Oku Ekleme
Çıktı alınmadan önce haritaya, haritanın kuzeyini gösteren bir kuzey oku
eklenmelidir. Çıktıya kuzey oku eklemek için;
 GENEL sekmesi > Araçlar > Kaydedilen > Kuzey Oku’nu çalışıyor durumuna
getiriniz.

 HARİTA sekmesi > İçerik grubu > Haritaya Ekle > Kuzey Oku’na tıklayınız.
• Kuzey okunu eklemek için, harita penceresinde istenilen yere imleç ile bir
dikdörtgen çizilir ya da kuzey oku eklenmek istenilen yere farenin sol tuşu
ile tıklanır. Bir dikdörtgen çiziniz.

257
 Ekrana gelen kuzey oku penceresinden bir kuzey oku stili belirleyiniz.
 Harita üzerine kuzey okunu yerleştirin ve Çizdiğiniz dikdörtgenin en boy

oranını kullanın seçeneklerini seçerek Tamam butonuna tıklayınız.
12.1.4. Çıktıya Başlık / Yazı Nesnesi Ekleme

ÇIKTI sekmesi > Ekle grubu > komut ile çıktı penceresine yazı
nesnesi ekleyebilirsiniz. Eklenen bu yazı ile ilgi değişiklik yapılmak istenirse yazı
seçilerek ÇIKTI sekmesi altında bulunan Stil grubu kullanılır.
 Haritaya tıklayınız ve yazı ekle butonu ile Türkiye Sınır Haritası yazınız.
Not: Çıktı penceresine yazı eklemek için haritanın aktif olmasına gerek yoktur.

12.1.5. Çıktıya Açıklama /Lejant Ekleme
MapInfo’ da çıktı alınmadan önce haritaya kartografik lejant eklenir. Lejant,
haritaya bakan kişinin haritayı daha rahat anlayıp yorumlaması için oluşturulmuş
haritanın dilidir. Kartografik lejant, bütün harita katmanları için lejant çerçeveleri
oluşturur. Bu çerçeveler haritanızın üzerindeki kartografik veriyi daha iyi anlamanız için
gereken notları içerir. Aynı harita için, bu lejant çerçevelerini tek bir pencerede
sıralayabileceğiniz gibi, birçok pencerede de ayrı ayrı da gösterebilirsiniz.
Bir kartografik lejant; lejant başlığını, alt başlıkları ve harita katmanlarının
stillerini içeren çerçeveleri gösterir. Kartografik lejant, çıktı penceresinde istenilen yere
yerleştirebilir. Lejant oluşturmanın 3 yöntemi vardır.
 İlk yöntem için çıktı penceresi pasifken harita penceresine sağ tıklayınız ve
açılan pencereden Lejant Ekle’yi seçiniz.
 İkinci yöntem için harita üzerine tıklayınız.

 ÇIKTI sekmesi > Ekle grubu > Lejant butonuna tıklayınız.
 Üçüncü yöntem olarak harita penceresini aktif hale getiriniz.

 HARİTA sekmesi > İçerik grubu > Lejant butonuna tıklayınız.

259
Ekrana gelen Lejant oluştur- Katmanları Seçiniz diyaloğunu kullanarak lejantta
olmasını istediğiniz harita katmanlarını seçebilirsiniz. Başlangıç olarak MapInfo, lejant
çerçevelerini harita penceresinde görünen katmanların sırasına göre listeler. Yukarı ve
aşağı butonları ile sıralamayı değiştirebilir, gizle butonu ile herhangi bir katmanı
lejanttan çıkarabilirsiniz.
 Bu uygulama da tüm katmanlar için lejant oluşturulacaktır. Sonraki butonuna
tıklayınız.
Bu pencere lejantın gösterim
ayarlarını düzenler. Üst etiket
deseninde bulunan # sembolü katman
adını; Stil yan etiket deseninde
bulunan % sembolü ise katmanın
nesne tipini gösterir. Bu işaretler
silinirse bu bilgiler lejanta eklenmez.
Unutmayınız: Lejant oluştur- Öndeğer Lejant Özellikleri diyaloğunda görülen

Üst Etiket Deseni bölümündeki ifadeyi silip Stil Yan Etiket Deseni kısmına # işareti
yazıldığında, lejant stilinin yanına belirlediğiniz lejant başlığı yazılacaktır. Bu ayarı
sabitlemek istiyorsanız, Pro > Seçenekler > Pencere > Lejant Penceresi diyaloğundan
gerekli düzenleme işlemini yapabilirsiniz. Bu durumda yapılan ayarlama varsayılan
olarak gelecektir.
Bu pencerede sonraki butonuna tıklanarak devam edilirse çerçeve özellikleri
penceresi açılacaktır. Lejant bilgileri bu bölümde düzenlenebilir.

 Bu uygulama için hiçbir değişiklik yapılmadan Bitir’e tıklayınız. Lejant aşağıdaki
gibi olacaktır.
Lejant bir kere oluşturulduktan sonra, değişikliğe gerek duydulduğu zaman

düzenlenebilir. Bu düzenlemeler katman ekleme, seçili metni düzenleme, katman
tanımlarının değiştirilmesi ve pencere ayarlarının değiştirilmesini içerebilir.
Bir lejant çerçevesini lejant penceresinden çıkartmak için;
 Lejant çerçevesi üzerine tıklayarak seçiniz.
 Klavyeden <DELETE> tuşuna basınız.
Bir lejant çerçevesini düzenlemek için;
 Dunya_Baskentleri lejant çerçevesi üzerine çift tıklayınız.

261
Lejant Çerçeve Özellikleri diyaloğu görünecektir. Bu diyaloğu, çerçevenin
başlığını değiştirmek, çerçeveye alt başlık ve stil tanımı ile fontu değiştirmek için
kullanabilirsiniz.
Başlığı değiştirmek ve stil tanımını değiştirmek için:
 Başlık yazı kutusundan, Dunya_Baskentleri Legend başlığını siliniz.
 Seçili metni düzenle kısmından Nokta kelimesini Başkentler olarak değiştiriniz.
• Etiketler kısmından yazı stilini ve fontunu değiştirebilirsiniz.
 Etiketlerin rengini mavi yapınız. Bu işlemi diğer katmanların lejantları için de

tekrarlayınız.
Böylece lejant çerçevesinin sağ tarafında katman açıklamaları yazılmış
olacaktır. Gerekli düzenlemeler bittikten sonra çıktı penceresi aşağıdaki şekilde
görünecektir.

 Lejantları yatay konumlandırınız.
12.1.6. Çıktıya Verisayfası Ekleme

Çıktıya harita penceresinin yanı sıra gerekli görülen durumlarda önemli
öznitelik bilgilerinin de eklenmesi gerekebilir. Bir veya birden fazla katmanın verisayfası
çıktı penceresine eklenebilir.
• ÇIKTI sekmesi > Ekle grubu > Verisayfası Penceresi’ni seçiniz.

• Ekrana gelen diyalog kutusundan çıktı penceresine eklemek istediğiniz
tablonun verisayfasını seçiniz.
Bu uygulama için iller katmanının verisayfası seçilebilir.

263
Çıktı penceresine en son verisayfası penceresi eklendiği için harita
penceresinin önünde durmaktadır. Bu sıralamayı değiştirmek için;
• Harita penceresine sağ tıklayıp ekrana gelen pencereden Öne Getir’i seçiniz.
• Aynı işlemi verisayfası penceresine sağ tıklayıp Arkaya Yolla’ya seçeneği ile
yapabilirsiniz.

Pencereler büyütülüp küçültülerek de boyutlar ayarlanabilir.
12.1.7. Çıktıya Nesne Ekleme

Çıktı penceresi üzerine sembol, çizgi, alan, elips-daire, dikdörtgen,
yuvarlatılmış dikdörtgen gibi nesneler eklenebilir. Çıktı penceresine nesne eklemek
için;
 ÇIKTI sekmesi > Ekle grubu > Ekle açılır penceresine tıklayınız.
 Dikdörtgen-kare seçeneğini seçiniz.
 Çıktı penceresi üzerinde herhangi bir yere bir diktörtgen çiziniz.
 Yazı Ekle komutu ile çizmiş olduğunuz diktörtgen nesnesi içine “Türkiye
Sınır Haritası” yazınız.
Not: İstediğiniz nesneyi seçerek çıktı penceresi üzerinde istediğiniz yerde çizim
işlemi yapabilirsiniz.

265
12.1.8. Çıktıya Resim Ekleme
Çıktıyı bir takım görsellerle zenginleştirmek için çıktı penceresine resim
ekleyebilirs. Çıktı penceresine resim eklemek için;
 ÇIKTI sekmesi > Ekle grubu > Resim Ekle’ye tıklayınız.
 Açılan menüden seçmek istediğiniz görsel/görsellerin konumuna giderek
görsellerinizi seçiniz ve Aç’a tıklayınız.
Yapılan düzenlemeler sonucunda yazıcıya gönderilmeye hazır hale gelen çıktı

görüntüsü aşağıdaki gibi olacaktır.

Oluşturulan bu haritayı 4 şekilde saklayabilirsiniz. Bu saklama şekillleri;
 GENEL sekmesi > Proje Dosyasını Kaydet ile çıktı penceresini bırakılan
konum ve şekli ile daha sonra açılmak üzere saklanabilir.
 ÇIKTI sekmesi > Çıktı açılır penceresinden Yazdır komutu ile oluşturulmuş
çıktı yazıcıya gönderilebilir.
 ÇIKTI sekmesi > Çıktı açılır penceresinden PDF Oluştur komutu ile
oluşturulmuş çıktı PDF olarak kaydedilebilir.
 ÇIKTI sekmesi > Çıktı açılır penceresinden Resim Olarak Kaydet komutu ile
oluşturulmuş çıktı resim olarak kaydedilebilir.
12.1.9. Katmanlı PDF

MapInfo’nun katmanlı PDF özelliği, hazırlanan haritaların PDF ortamında
saklanmasına olanak sağlar. PDF Oluştur komutuna tıkladıktan sonra hazırlanan çıktıyı
PDF olarak kaydedebilir ve bu pdf içinde haritada bulunan katmanları ve öznitelik
bilgilerini saklayabilirsiniz. Katmanlı PDF özelliği ile istenilen katmanları MapInfo’nun
gezgin penceresinde olduğu gibi görünür yapabilir ya da istenmeyen katmanları
görünmez yapabilirsiniz. Ayrıca MapInfo’ da olduğu gibi pdf üzerinden de seçilen
objenin öznitelik bilgileri görüntülenebilir.
Hazırlamış olduğunuz çıktı için;
 ÇIKTI sekmesi > Çıktı açılır penceresinden > PDF Oluştur ‘u seçiniz.
 PDF seçeneğine tıklayınız.

267
 Katmanlı PDF ve PDF’e öznitelik bilgilerini ekle seçeneklerini işaretleyiniz.

Çıktıyı PDF dosyası olarak kaydetmek istediğiniz yeri seçiniz ve Kaydet’e
tıklayınız.
Kaydedilen pdf açıldığında aşağıdaki gibi olacaktır. Burada bulunan işaretini

açıp kapatarak istediğiniz katmanı görünür ya da görünmez yapabilirsiniz. Örnek olarak
aşağıda Dunya ve GRID12 katmanlarının görünürlüğü kapalı durumdadır.

Katmanlı görünümün altında bulunan model ağacına tıkladığınızda katmanlar
ve bu katmanlara ait verisayfası bilgileri burada yer alır.
Sol tarafta bulunan + butonuna tıklandığında açılan pencereden seçilen kayıt,

PDF penceresinden de seçilir ve aşağıda verisayfasındaki bilgiler görüntülenir.

269
13. Koordinattan Nokta Oluşturma
Dersin Amacı
Bu derste, koordinat verilerini içeren ve haritası olmayan verisayfalarının nasıl
haritalandırılacağı gösterilecektir. Verileri coğrafi olarak görebilmek için bunların harita
üzerine yerleştirilmesi gerekmektedir. Böylelikle verilerin birbirleriyle olan coğrafi
ilişkileri daha açık hale gelir ve mekânsal analizlerin yapılması sağlanır.
 Enlem ve Boylam Koordinatlarını Anlama
 Enlem ve Boylam Koordinatları ile Koordinattan Nokta Oluşturma
 UTM Koordinat Sistemi ile Nokta Oluşturma
 Tablonun Haritasını Yok Etme
 Derece Dönüştürücü
 Koordinat Bilgilerini Yazdırma
Pratik Kullanım
Nokta oluşturma, objeleri harita üzerine yerleştirmenin yollarından biridir.
Nokta oluşturabilmek için verisayfasında o noktaya ait X ve Y değerlerinin bulunması
gerekir. Bu şekilde, veritabanında yer alan X ve Y koordinatları kullanılarak kayıtlar
harita üzerine aktarılır ve bu noktalar üzerinden sorgulamalar, analizler yapılabilir.
Eğer noktalar harita üzerine işlenmezse bu sorgu ve analizler verisayfası
üzerinden yapılabilir ama size konumu hakkında bilgi vermez. Örneğin mahallelerde
bulunan elektrik direklerinin yeri belirlenip alçak gerilim hattı olan direklerin hangi
mahallelerde yer aldığı harita üzerinde görüntülenmek istenebilir. Bu yüzden objelerin
haritalandırılması gerekir.
MapInfo, matematiksel koordinat sistemindeki X-Y sistemini kullanır. Sağa
doğru X, yukarı doğru Y şeklindedir. Ülkemizde haritacılık faaliyetlerinde ise X yukarı, Y
sağa kullanılmaktadır.

13.1. Enlem ve Boylam Koordinatlarını Anlama
Bir verisayfasında her kaydın konumu için X ve Y koordinatları mevcutsa,
MapInfo Koordinattan Nokta Oluştur komutunu kullanarak bu koordinatları okuyabilir
ve işaret edilen konuma bir nokta yerleştirebilir.
Bu komut için, veritabanında yer alan X ve Y koordinatlarının MapInfo
tarafından kullanılabilecek formatta olması gerekmektedir. Mesela, bazı sistemler
koordinat pozisyonlarını derece, dakika, saniye (39 derece 24 dakika 34. 456 saniye
gibi) olarak tanımlarken, MapInfo ’da bütün enlem/boylam koordinat sistemleri
ondalıklı derece (39. 45631) formatındadır.
Ayrıca, Koordinattan Nokta Oluştur komutunu kullanırken, koordinatların
doğru ondalıklı derece formatında olmasını sağlamak için bir koordinat çarpanı
belirlenmesi gerekebilir. Mesela, verilerin Amerika veya Kanada’daki konumları için X
ve Y koordinatlarının olduğunu varsayınız. Bu bölgede X koordinatı (boylam) negatif
iken, Y koordinatı (enlem) pozitiftir. Aşağıdaki şekilde Dünya’nın nasıl dört ayrı kısma
bölündüğü gösterilmektedir.
X: BOYLAM / PARALEL
Y: ENLEM / MERİDYEN
Merkez (0, 0) noktası, Ekvator ve Greenwich Merkez Meridyeni’nden oluşur.

Örneğin ana meridyenin kuzey batısında iseniz X koordinatınız (boylam) negatif, Y
koordinatınız (enlem) pozitiftir. Ülkemiz için her iki koordinat çifti de pozitiftir.

271
13.2. Koordinattan Nokta Oluşturma
Koordinattan nokta oluştur komutunun kullanılabilmesi için verisayfasında X
ve Y değerlerini içeren kolonların olması gerekmektedir. Yapılacak örnekte Donatılar
verisayfasının bir haritası bulunmamaktadır. Haritalandırma işlemi için verisayfasında
mevcut olan ve X-Y koordinat değerlerini içeren enlem, boylam adındaki kolonlar
kullanılacaktır. Bu işlem yapılırken X ve Y koordinat değerlerini içeren kolonlar doğru
şekilde tanıtılmalı, dünya üzerindeki gerçek konumunda gösterilmesi için de doğru
projeksiyon seçilmelidir.
 Bolum_13 klasöründeki Donatılar. TAB dosyasını açınız. Bu tablonun haritası
olmadığı için verisayfasının açıldığına dikkat ediniz.
Verisayfası incelendiğinde Boylam ve Enlem kolonlarının olduğunu

görülecektir. Eğer bu koordinatların projeksiyonu biliniyorsa haritası oluşturulabilir. Bu
tablonun projeksiyonu Longitude/Latitude (WGS84)’tür.

Haritayı oluşturmak için;
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Koordinattan Nokta Oluştur’ u seçiniz.
 Koordinattan Nokta Oluştur diyaloğunda projeksiyon kısmında açılan
pencereden projeksiyon olarak Longitude/ Latitude (WGS84) ‘ü seçiniz.
Kullanılan tablo, boylam ve enlem isimli kolonlar içermektedir. BOYLAM, X
koordinatını; ENLEM, Y koordinatını göstermektedir.
Bu seçenek
aktifken
tablodaki
rakam
bulunmayan
kolonlar da
seçilebilir
hale gelir. Projeksiyon
ayarlarının
yapıldığı
bölümdür.
Bu seçenek ise daha önceden haritası oluşturulmuş kayıtların

harita objeleri silerek tekrar oluşturulmasını sağlar.
Unutmayınız: MapInfo’ nun Koordinattan Nokta Oluştur komutunda

kullanabilmesi için enlem ve boylam bilgilerinin desimal (ondalıklı) derece formatında
olması gerekir.
 Nokta sembolüne tıklayınız. Sembol Stili diyaloğu görünecektir.
 Kullanmak istediğiniz sembolü seçiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.

273
 Koordinattan Nokta Oluştur komutunu çalıştırmak için Tamam butonuna
tıklayınız.
Donatılar tablosunun haritası oluşturulmuştur. Bu haritayı görüntülemek için
klavyeden F3’e tıklayınız. Donatılar haritası ekranda açılacaktır.
Donatılar tablosundaki nokta objeleri Türkiye üzerinde yer aldığı için İller
tablosu altlık olarak kullanılabilir. Bunun için;
 Bolum_13 klasöründeki İller tablosunu seçip açınız.
 Harita üzerine sağ tıklayarak Tüm Katmanları Görüntüle seçeneğini seçip tüm
katmanları görüntüleyiniz.
İller ve Donatılar katmanları haritada görünecektir.

Donatılar tablosu daha sonra tekrar açılacak olursa tablo haritalı haliyle
açılacaktır. Oluşturulan noktalar için altlık olarak Bing haritaları da kullanılabilir.
 GENEL sekmesi > Aç > Altlık Harita kısmından Bing Hibrit’i seçiniz.
Not: Elinizde hem adres verisi hem de koordinat verisi var ise, ikisinden de
nokta oluşturabilir. Adresten nokta oluşturma işlemine Geokod denilmektedir. Geokod
konusu Bölüm 14 Coğrafi Kodlama/Adresten Nokta Oluşturma konusunda
anlatılacaktır.
Nokta oluşturmadan önce donatıların sadece *.tab ve *.dat uzantıları var iken
bu işlem sonunda, MapInfo donatılar tablosu için *.map ve *.id uzantılarını oluşturur.
*.map uzantısı tablodaki her grafik objenin koordinat değerlerini ve grafik tanımlarını
içerir. Herhangi bir noktaya ait koordinat bilgilerini görüntülemek için:

275
 Seç aracı ile istenilen bir donatının üzerine çift tıklayınız.
Noktasal bir objenin X ve Y koordinat değerlerini gösteren Nokta Nesnesi
diyaloğu ekrana gelir. Bu penceredeki koordinatlar verisayfasından çekilmez.
Verisayfasında koordinat bilgileri yazılı olmayan bir nokta objesinin üzerine
tıklanıldığında da koordinatlar gösterilirdi. Bu MapInfo’nun her zaman koordinatlı bir
haritada çalıştığının göstergesidir.
 Nokta Nesnesi diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.
13.3. UTM Koordinat Sisteminde Nokta Oluşturma

Universal Transverse Mercator (UTM) projeksiyonu ve gridinde, dünyayı 84oN
ve 80 S enlemleri arasında her biri boylamda yaklaşık 6o genişliğinde olan 60 zona
o
ayırılır. X ve Y koordinatları metre cinsinden tanımlıdır. Doğu ve kuzey koordinatları

olarak da bilinirler. Bu projeksiyon 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri ordusu
tarafından tanımlanmıştır.
Koordinattan nokta oluştur komutu kullanılırken, koordinat değerlerinin hangi

zon içerisinde yer aldığının bilinmesi gerekir. Türkiye 35. zone ile 38. zone arasındadır.
Bu uygulamada kullanılacak tablo Ankara’ya ait verileri içeren bir tablodur. Ankara
kuzey - doğu koordinatlarını içerir ve 36. zondadır.
Unutmayınız: Amerikan sisteminde “Zone”, Türkiye için “Dilim Numarası”
anlamını taşır.

 UTM_Koordinatlari dosyasını MIData > Bölüm 13 klasöründen açıp inceleyiniz.
 Dosya Türü kısmından Delimited ASCII (*.txt)’yi seçiniz.
 UTM_Koordinatlari. txt dosyasını seçiniz.
 “MapInfo da düzenlemek için kopyasını oluştur” onay kutucuğunu
işaretleyiniz ve dosyayı açınız.
 Gelen pencereden aşağıdaki ayarlamaları yapınız ve Tamam butonuna
tıklayınız.
UTM Koordinatları tablosu grafik objelere sahip olmadığı için harita penceresi
yoktur. Dolayısı ile verisayfası penceresinde görünecektir. UTM_Koordinatlari
verisayfasında X_Koordinati ve Y_Koordinati kolonlarını görülmektedir.
Koordinat değerlerini içeren verisayfası ekrana gelmiştir. Şimdi nokta

oluşturma işlemine başlanılabilir.
 MEKANSAL sekmesi > Koordinattan Nokta Oluştur’u seçiniz.
 Tablo kısmında UTM_Koordinatlari’nı seçiniz.
 X Kolonu kısmında X_Koordinati’nı seçiniz.
 Y Kolonu kısmında Y_Koordinati’nı seçiniz.

277
MapInfo projeksiyon sistemini enlem ve boylam olarak varsayar. Bir sonraki
adım da MapInfo’ya haritanın UTM koordinat sisteminde olduğu belirtilmesi gerekir.
 Projeksiyon’a tıklayınız.
 Projeksiyon Tipi kısmında Universal Transverse Mercator (ED 50)’yi seçiniz.
 Projeksiyon Elemanları listesinde UTM Zone 36 (ED 50)’yi seçiniz.
 Projeksiyon Seç diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.

 Koordinattan Nokta Oluştur diyaloğunu çalıştırmak için Tamam butonuna
tıklayınız.
UTM_Koordinatlari tablosu için harita oluşturulmuştur. Oluşturulan noktaları
harita penceresinde görüntülemek için klavye üzerinden F3 tuşuna tıklayınız.
Haritaya eklenen bu noktalar Ankara_Mah tablosu üzerine eklenebilen
okullardır ve noktaların kontrolü için altlık olarak Ankara_Mah tablosu açılabilir.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo kısmından Bolum_13 klasöründeki Ankara_ Mah
tablosunu seçiniz ve Aç butonuna tıklayınız.
Açılan mahalleler katmanı UTM_Koordinatlari haritasının altına eklenecektir.

Uygulama 1: Harita üzerine eklenmiş olan UTM_Koordinatları tablosunu
Google Earth üzerine KML olarak aktarınız.
Hatırlatma: Verileri Google Earth üzerine aktarma Bölüm 10 Farklı Veri
Formatlarını MapInfo ’da Açma konusunda anlatılmıştır.
13.4. Tablonun Haritasını Yok Etme
Tablonun haritasını yok etmek, kayıtlarla ilişkili bütün grafik objelerin silinmesi
demektir. Bu işlem, koordinattan nokta oluştur diyaloğu kullanılırken yanlış kolonlar,
yanlış pojeksiyon veya yanlış koordinat çarpanları seçildiğinde yapılmak istenebilir.
Örneğin, X ve Y koordinatları aynı kolondan alındığında aşağıdaki gibi bir harita ile
karşılaşılacaktır.

279
Tabloda bulunan verilerin koordinat değerleri değiştiğinde de tablonun haritası
yok edilmek istenebilir. Bu koordinatlar haritada güncellenmek istenildiğinde tekrar
koordinattan nokta oluştur komutu çalıştırılamaz. Bu durumda tablonun haritası
silinip, koordinattan nokta oluştur komutu yeniden çalıştırılabilir.
Unutmayınız: Harita objelerini yok etme işlemi bir kez yapıldığı zaman ilgili
tablo bir daha harita üzerinde görüntülenemez. Tablonun haritasının silineceğinden
emin olunmadan ya da yedeği alınmadan ana tablo üzerinde bu işlem yapılamamalıdır.
Tablo yeniden harita üzerinde görüntülenmek istenirse tekrar koordinattan nokta
oluşturulmalıdır. Alan katmanlarında, çizgi katmanlarında ve koordinatları
verisayfasında yazmayan nokta katmanlarında, bu işlemin geri dönüşü yoktur.
Üzerinde çalışmak için UTM_Koordinatlari tablosu kullanılacaktır. Bir hataya
yol açmamak için öncelikle bütün tabloları kapatıp UTM_Koordinatlari tablosunu
yeniden açınız.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’ yu seçiniz.
 Bolum_13 klasöründeki UTM_Koordinatlari’ni seçip, Aç’a tıklayınız.
UTM_Koordinatları tablosu haritada görünecektir. Tablonun haritasını yok
etmek için;
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir’i seçiniz.
 Haritalı işaretini kaldırınız.

Aşağıdaki uyarı görünecektir.

UTM_Koordinatlari tablosunu gösteren harita kaybolacaktır. Bu işlem ile
tablonun harita objeleri yok olduğu için HARİTA sekmesi > İçerik grubu > Harita
seçeneği pasif durumda olacaktır. Artık tekrar Koordinattan Nokta Oluştur komutu
kullanılabilir.
13.5. Derece Dönüştürücü
Koordinattan nokta oluştur komutunun çalışabilmesi için, enlem/boylam
çalışılıyorsa koordinat değerlerinin ondalıklı derece(desimal) olması gerekir. Eğer
mevcut koordinat değerleri derece, dakika, saniye formatında ise bunlar Koordinat
Dönüştürücü aracı kullanılarak dönüştürülmelidir.
Bu araç kullanılarak koordinatlar ondalıklı dereceye veya derece, dakika,
saniyeye çevrilebilir. Bu aracı kullanmaya başlamadan önce dönüştürülen koordinatları
saklayabilmek için iki yeni kolonun oluşturulması gerekmektedir.
Unutmayınız: Ondalık koordinatlar taşan sayı kolonuna, derece-dakika-saniye
cinsinden koordinatlar ise karakter kolona yazılır.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo kısmından Bolum_13 klasöründeki Derece
Bu tablo, yer_adi kolonunda belirtilen yerlerin Google Earth’den alınmış DMS
(Derece-Dakika-Saniye) cinsinden enlem ve boylam koordinatlarını içermektedir.
Tabloda daha önceden oluşturulmuş X_1 ve Y_1 kolonları olduğu için yeni kolonlar
oluşturmaya gerek yoktur.

281
 GENEL sekmesi > Araçlar > Kaydedilen kısmından Koordinat Dönüştürücü
aracını seçerek Araç Yükle (Çalıştır) ‘a tıklayınız ve Araçlar > Çalışan kısmından
Koordinat Dönüştürücü aracına çift tıklayıp çalıştırınız.
 Derece tablosundaki koordinat değerlerinin dönüşümünün yapılabilmesi için

DMS ve Ondalıklı Arasında Veri Kolonunu Dönüştürme kutucuğunu işaretleyiniz.

 Tablo adı olarak Dereceyi seçiniz.
 Format olarak açılan pencereden DMS seçiniz.
 Kaynak kısmında verinin alınacağı kolonu (x) seçiniz.
 Hedef kısmından dönüştürülen verinin aktarılacağı kolonu (X_1)seçiniz.
 Ayırıcı kısmına veride derece, dakika ve saniye virgül “,” ile ayrıldığı için virgül
yazınız.
Eğer ondalıklı derece cinsindeki veri, DMS formatına dönüştürülmek
isteniyorsa bu sefer de Format kısmından DECIMAL seçilmelidir.
Sonuçları Göster kutusu işaretlenirse yeni verisayfası açılır ve sonuçlar
görüntülenir. Aynı işlemi y kolonu için de tekrarlayınız.
 GENEL sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet ile verisayfasına eklenen koordinatları
kaydediniz.
Dönüşüm işlemi yapılan koordinatlardan nokta oluşturmak için;

 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu > Koordinattan Nokta Oluştur’ u seçiniz.
 Koordinattan Nokta Oluştur diyaloğunda projeksiyon olarak Longitude/
Latitude (WGS84) ‘ü seçiniz.
 X kolonu için X1 kolonunu, Y kolonu için Y1 kolonunu seçiniz.

 Koordinattan Nokta Oluştur komutunu çalıştırmak için Tamam butonuna
tıklayınız.
 Derece tablosunun haritasını görüntülemek için klavyeden F3’e tıklayınız.

283
Uygulama 2: Sizde Derece tablosuna X_2, Y_2 adında ve tipi karakter olan iki
tane kolon oluşturunuz. Desimal derece cinsinde oluşturulmuş X_1, Y_1 kolonlarında
bulunan koordinatları bu kolonlara DSM formatında yazdırınız.
Hatırlatma: Tabloya yeni kolon ekleme Bölüm 9 Tablo Yapısı konusunda
anlatılmıştır.
13.6. Koordinat Bilgileri Yazdırıcı
Haritalandırılmış olan her objenin koordinat değeri mevcuttur. Bu bilgiler
bazen verisayfasına yazılmamış olabilir. Koordinatları Kolona Yazdırma Aracı, objeleri
olan bir tablonun koordinatlarını verisayfasına yazdırma işlemi için kullanılan araçtır.
Harita penceresinden alınan enlem ve boylam bilgileri iki kolon halinde tablonun
sonuna eklenir.
 GENEL sekmesi> Aç > Tablo > Donati06 dosyasını açınız.
 Açılan tablonun verisayfası penceresini açarak görüntüleyiniz.

 GENEL sekmesi > Araçlar >
Kaydedilen kısmından
Koordinatları Kolona Yazdırma
Aracı’nı seçiniz ve Araç Yükle
(Çalıştır) ‘a tıklayınız.
 GENEL sekmesi > Araçlar >
Çalışan kısmından Koordinatları
Kolona Yazdırma Aracı seçiniz ve
üzerinde sağ tıklayıp
Koordinatları Kolona Yazdırma
Aracı Varsayılan Uygulama
Harita üzerinden alınacak koordinat bilgilerini saklamak için iki yeni kolona
ihtiyaç olacaktır. Bu kolonlar mevcut değil ise işleme başlamadan önce TABLO sekmesi
> Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir yolu izlenerek yeni kolonlar açılabilir. Ancak bu
araç içinde bu işlemin kısa bir yolu bulunmaktadır. Bunun için Create new columns to
hold coordinates butonuna tıklayınız.
 X ve Y kolonları için birer isim veriniz ya da varsayılan haliyle bırakınız.

285
Koordinatlar yazdırılırken mevcut projeksiyon kullanılmak isteniyorsa Use
Table’s Native Projection seçeneği işaretlenir. Projeksiyon değiştirilmek isteniyorsa
Use Non-Native Projection seçeneği işaretlenir ve Select Projection’dan istenilen
projeksiyon seçilir. Bu uygulama için mevcut projeksiyon kullanılacaktır.
 Browse Results seçeneği işaretlendiğinde üzerine koordinat verilerinin de
eklenmiş olduğu verisayfası işlem sonrasında görüntülenecektir.
Unutmayınız: Longitute / Latitude projeksiyonu derece biriminde koordinat

değeri vermektedir. Koordinatlar metrik olarak yazılmak isteniyorsa metrik biriminde
koordinat değeri veren bir projeksiyon seçilmelidir.
Uygulama 3: Sizde Koordinatları Kolona Yazdırma Aracı ile Use Non-Native
Projection seçerek, verisayfanıza Turkish Coordinate Systems (GK 3 Degree k=1 –
ED50) projeksiyon tipinde GK Central Meridian 33 (ED50) projeksiyon elemanı ile
koordinatları verisayfasına yazdırınız. Oluşturacağınız kolonlara X ve Y adını veriniz.
Bir sonraki konuya geçmeden yapılan işlemleri GENEL sekmesi > Kaydet >
Tablo Kaydet ile kaydediniz.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat diyerek açık dosyaları
kapatınız.

Uygulama 1:
 Katmana sağ tıklayarak tümünü seç ile objelerin hepsini seçiniz.
 Araçlar > Kaydedilen kısmından Google Earth’e Veri Gönder aracını seçiniz ve
Araç Yükle (Çalıştır)’ a tıklayınız.
 Araçlar > Çalışan kısmından Google Earth’e Veri Gönder aracını seçiniz ve
üzerinde sağ tuşa tıklayıp Harita Görüntüsünü ya da Mevcut Seçimleri Google
Earth’e Aktar seçeneğini seçiniz.

seçiniz.
Uygulama 2:
 X2 ve Y2 adında 2 kolon oluşturunuz.
 Araçlar > Çalışan kısmından Koordinat Dönüştürücü aracına çift tıklayıp
çalıştırınız.
 Derece tablosundaki koordinat değerlerinin dönüşümünün yapılabilmesi için
DMS ve Ondalıklı Arasında Veri Kolonunu Dönüştürme tikini atınız ve Format
olarak Decimal seçiniz.
 Tablo adı olarak Dereceyi seçiniz.
 Kaynak kısmında X_1, Hedef kısmından da X_2 kolonunu seçiniz.
 Aynı işlemi y kolonu için de tekrarlayınız.
Uygulama 3:
 Araçlar > Çalışan kısmından Koordinatları Kolona Yazdırma Aracına çift
tıklayıp çalıştırınız.
 Create new columns to hold coordinates butonuna tıklayınız.
 Yeni oluşturulacak kolonlara X ve Y adını veriniz.
 Use Non-Native Projection seçeneği işaretleyiniz ve Select Projection’dan
istenilen projeksiyonu seçiniz.
 Browse Results kutusunu işaretleyerek Ok butonuna tıklayınız.
287
Unutmayınız: Turkish Coordinate Systems (GK 3 Degree k=1 –ED50)
projeksiyon tipi GK Central Meridian 33 (ED50) projeksiyon elemanı metrik biriminde
koordinat değeri veren bir projeksiyondur.

14. Coğrafi Kodlama/Adresten Nokta
Oluşturma
Dersin Amacı
Bu derste, bir tablonun nasıl coğrafi olarak kodlanacağı gösterilecektir. Coğrafi
kodlama, verileri harita üzerine yerleştirmenin yollarından biridir. Coğrafi kodlama ile
koordinat bilgileri olmayan kayıtlar, ortak adres verisi ve haritası olan bir tablo
sayesinde haritalandırılabilir. Bu işlem ile MapInfo’da coğrafi bilgiler (adres veya posta
kodu gibi) okunur, harita üzerinde bulunur ve verileri göstermek için oraya bir nokta
konulur.
 Sözel Adres Verilerini Kullanarak Haritalandırma
 Haritalandırılamamış Kayıtları Seçme
 Sorarak Coğrafi Kodlama
 Kayıtları Tablodan Seçerek El ile Coğrafi Eşleştirme
Pratik Kullanımı
Veriler harita üzerinde gösterildikten sonra birçok analiz yapılabilecektir. Belli
noktaların koordinatlarını almak için mevcut haritaları, MapInfo’nun bulma yeteneği
ile araştırabiliriz. Aslında coğrafi kodlama, bul komutunu kullanmaya oldukça benzer.
Coğrafi kodlamada, bulmak istenilen yeri yazmak yerine MapInfo’nun bu bilgiyi
veritabanında bulunan bir kolondan okuması sağlanır. Sonra da bulunan noktalar
haritanıza coğrafi obje olarak eklenir.

289
14.1. Sözel Adres Verilerini Kullanarak Haritalandırma
Çoğu veritabanında sokak adresi, posta kodu, il ve ilçe gibi coğrafi kayıtlar yer
alır. Verisayfasında koordinat bilgileri yoksa haritalandırma işlemi Adresten Nokta
Oluştur komutu ile yapılabilir. Haritası olmayan bir veriyi adresten nokta oluştur
komutunu kullanarak haritalandırabilmek için, haritalı bir veri dosyasına ihtiyaç vardır.
İşlemin devam etmesi için bu iki tabloda da ortak adres verilerini içeren bir kolon
olmalıdır.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo ‘yu seçiniz.
 Bolum_14 klasöründeki Abone. tab dosyasını açınız.
Abone. tab dosyasının haritası olmadığı için karşınıza bir verisayfası gelecektir.
Bu tablo abonelerin bilgilerini içermektedir.
Verisayfası incelendiğinde, bu müşteriler için koordinat bilgisinin var olmadığı
görülür. Bu nedenle koordinattan nokta oluştur komutu kullanılamaz. Bu müşterilerin
bulundukları yerler için verisayfasındaki en detaylı coğrafi bilgi Apartman_No’ larıdır.
 Bolum_14 klasöründeki Bina’yı ve Sokak tablolarını açınız ve tüm katmanı
görüntüle butonuna tıklayınız.

Bina tablosu incelenecek olursa, harita objelerinin olduğu ve verisayfası
açıldığında No adında bir kolonu olduğu görülecektir. Bina verisayfasındaki No kolonu,
Abone verisayfasındaki Apartman_No kolonuna içerik olarak karşılık gelmektedir.
Abone verisayfasını adresten nokta oluştur komutu ile haritalandırmak için bu
kolonlar kullanılacaktır. MapInfo, her abonenin No’ sunu bulup, orada bir nokta
oluşturacak ve karşılık gelen veri tabanı kaydıyla ilişki kuracaktır.
Bina tablosu alan objelerini içermektedir. Her nokta ona karşılık gelen No
numarasının yaklaşık merkezini temsil etmektedir. Alan tipindeki objelerle coğrafi
kodlama yapılırken, MapInfo coğrafi olarak kodlanan kaydı alanın merkezine yerleştirir.
Noktasal objeler için, o noktanın bulunduğu yer onun merkezidir. Noktasal objelere
coğrafi kodlama yapılırken de, coğrafi olarak kodlanan kayıt, noktanın bulunduğu yere
yerleştirilir.
Coğrafi kodlama işlemine başlamak için;.
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu> Adresten Nokta Oluştur’u seçiniz.
 Açılan Geokod: Adresten Nokta Oluştur penceresini aşağıdaki gibi
doldurunuz.
Geokod
edilecek
tablonun
adı
Harita üzerine
Haritalı tablo yerleştirilecek
sembol ile ilgili
ayarlamaların
yapıldığı kısımdır.
Tablo
eşleştirme için
kullanılacak Eşleştirme de
coğrafi bilginin kullanılacak coğrafi
bulunduğu bilginin bulunduğu
kolon kolon

291
Tamam butonuna tıklandığı zaman, MapInfo Bina tablosunun No kolonunda
listelenen abonelerin numaralarını; haritası olmayan Abone tablosunun Apartman_No
kolonu için arayacaktır. Her iki tabloda da ortak kayıt bulduğunda, orada veri kaydıyla
ilişkili bir nokta oluşturulacaktır. İşlem bittikten sonra, coğrafi kodlamanın sonuçlarını
özetleyen bir diyalog ekrana gelecektir. Bu diyalog incelendiğinde 232 abonenin harita
üzerine yerleştirildiği, 12 abonenin ise yerleştirilemediği görülmektedir.
 Diyaloğu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.

Unutmayınız: MapInfo geokod işlemi yaparken iki tabloda da aynı kayıtlar
mevcutsa haritalandırma işlemi yapar. Tablolar arasında arama yaparken bir tabloda
olup diğer tabloda olmayan kayıtlarda eşleştirme yapamaz ve harita üzerinde
gösteremez. Eğer tabloda birden fazla aynı kayıt varsa hangisi olacağını sorar veya o
kayıtlar için haritalandırma yapamaz.
Abone tablosunu haritaya eklenmek için gezgin penceresinden katman ekle ya
da klavye üzerinden F3 tuşu kullanılabilir. Şimdi abone tablosunu harita penceresine
eklemek için;
 Gezgin penceresi > Katman Ekle’ye tıklayınız.
 Açılan pencereden Abone’yi seçiniz.
Harita artık hem sokak sınırlarını hem de aboneleri içermektedir.
Unutmayınız: Abonelerden birinin üzerine Bilgi butonu ile tıklanarak, o

aboneye ait verisayfasındaki bilgiler görüntülenebilir.

14.2. Haritalandırılamamış Kayıtları Seçme
MapInfo’nun haritalandırma yapamadığı kayıtlar, tekrar görüntünlemek ve
harita üzerinde işaretlenmek istenebilir. Bu durumda yapılması gereken
haritalandırılamayan bütün kayıtları seçmek olacaktır. Bunun için;
 HARİTA sekmesi > Seçim grubu butonuna tıklayınız.
 Kayıtların Seçileceği Tablo kutusundan Abone’yi seçiniz.
 Koşul kutusuna Not Obj yazınız.
Bu işlem ile bir harita objesine sahip olmayan yani harita üzerine
yerleştirilemeyen bütün kayıtlar seçilebilir.
14.3. Sorarak Coğrafi Kodlama

MapInfo otomatik eşleştirme yaparken eşleştiremediği bir kayıtla
karşılaştığında o kaydı atlar. Bu kayıt haritaya işlenmez. Sorarak coğrafi kodlama
yapıldığı zaman bulamadığı kayıt için listede benzeyen diğer kayıtları gösterir.
Eşleştirilmeyen kayıtlar olduğunda aşağıdaki iki yoldan birini izleyebilirsiniz.
 Adresi veya No numarasını değiştirerek, MapInfo’nun o kaydı yeniden
otomatik olarak coğrafi kodlaması sağlanabilir.
 Sorarak kodlama ile kayıt gerçek konumuna yakın bir adrese yerleştirilebilir.

293
 MEKANSAL sekmesi > Oluştur grubu> Adresten Nokta Oluştur’u seçiniz.
 Yöntem kısmında Sorarak’ı seçiniz.
Eğer MapInfo coğrafi olarak kodlayamadığı bir kayıtla karşılaşırsa, o kaydın

neden kodlanamadığını açıklayan Tam Eşleşme Bulunamadı veya Sınır Bulunamadı
mesajlarından birini ekrana getirecektir.
Bina tablosundaki mevcut

No kolonunda
bulunamayan numaralar
için MapInfo’nun,
önerdiği diğer kayıtlar
listelenir.
Sorarak coğrafi
kodlama yapıldığında
veriyi değiştirmeden,
MapInfo’nun coğrafi
konumunu bildiği bir
yere nokta eklenir.
Eşleşmeyen kaydın yeri, ekrana gelen diyalogdaki kayıtların yanında ya da

yakınında olduğu biliniyorsa kayıt seçilir ve Tamam butonuna tıklanır. İstenen kayıt
konumlandırılamıyorsa Geç butonuna tıklanır ve o kayıt için kodlama yapılmaz.
14.4. Kayıtları Tablodan Seçerek El İle Coğrafi Kodlama

Kolayca eşleştirilebilen kayıtlar için otomatik veya sorarak coğrafi kodlama
yapılabilir. Fakat bazı kayıtların harita üzerinde hangi noktada olması gerektiği bilindiği
halde coğrafi eşleştirme için kullanılamaz. Bu durumda el ile coğrafi kodlama yapılması
gerekir. El ile coğrafi kodlama, veri kayıtlarının harita üzerindeki yerine tıklanarak
konumlandırılmasıdır. Bu işlem için kodlanmamış olan yani objesi olmayan 234
numaralı apartman kaydı tablodan seçilip haritalandırılacaktır.

 14.2. başlığında oluşturulan Query1 verisayfasındaki 234 numaralı
apartmanı, kenarında bulunan kareye tıklayarak seçiniz.
 Harita başlığına tıklayarak seçimi iptal etmeden haritayı aktif hale getiriniz
ve üzerine kayıt eklenecek Abone tablosunun düzenlenebilirliğini açınız.
 MEKANSAL sekmesi > Ekle açılır penceresine tıklayınız ve sembol butonu
ile kaydın yerleştirileceği yere nokta atınız.
Bu işlem ile 234 numaralı apartman abonesi, Abone tablosunda 232 numaralı
binanın yanında varsayılarak harita üzerine işlenmiştir. Artık 234 numaralı apartmanın
harita üzerinde objesi vardır. Bu şekilde diğer noktalarda yerleştirilebilir.
Unutmayınız: El ile coğrafi kodlama yapılacağında verisayfasından kayıt
seçildikten sonra harita aktif hale getirilirken seçimin iptal edilmemesi gerekir. Seçim
iptal edilirse MapInfo verisayfasında yeni bir kayıt oluşturacaktır ve attığınız noktayı da
o kayda bağlayacaktır.
 GENEL sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet ile abone tablosunu kaydediniz.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat diyerek bütün dosyaları
kapatınız.

295
15. Tematik Harita Oluşturma
Dersin Amacı
Bu derste, tematik haritaların nasıl oluşturulacağı ve oluşturulan tematiklerin
nasıl düzenleneceği anlatılacaktır. Ayrıca, tematik haritaların nasıl daha anlaşılır hale
getirildiği ve analiz sonuçlarının nasıl daha iyi aktarıldığı hakkında bilgiler verilecektir.
 Tematik Haritaları Anlama
 Aralık Tanımlı Tematik Harita Oluşturma
 Tematik Haritayı Düzenleme
 Lejant Düzenleme
 Tematik Şablon Kaydetme
 Tematik Harita Kaydetme
 Bireysel Tematik Harita
 Tabloları Birleştirme: Bir Tabloyu Başka Tablo Değerlerine Göre
Renklendirme
 Coğrafi Birleştirme
Pratik Kullanım
Tematik haritalama, MapInfo’nun içinde yer alan sunum ve analiz araçlarından
biridir. Hatta tematik harita, veri gösteriminin en güçlü yollarından biri olarak
tanımlanabilir. Tematik haritalama ile aynı veri birçok değişik şekilde gösterilebilir.
Tematik harita, tabloya ait bilginin kullanılarak haritanın farklı görsellikte sunulması ve
anlamlandırılması olarak tanımlanabilir. Örneğin il haritası, her ildeki nüfus
yoğunluğuna göre renklendirebilir; koyu renklerle yoğun nüfus gösterilebilirken, açık
renklerle az yoğun yerler gösterilebilir. Başka bir örnek olarak ise türlerine göre
lokantaların farklı sembollerle gösterilmesi verilebilir. Bazen de, haritanızı
renklendirmek için kullanacağınız değerler başka bir tabloda olabilir. Bu iki tablo
eşleştirilerek farklı tablolardaki bilgilerle haritalr reklendirilebilir.

15.1. Tematik Haritaları Anlama
MapInfo’da yeni bir tematik harita oluşturulduğunda, bu tematik katman
harita penceresine ayrı bir katman olarak eklenir ve verilerinden oluştuğu ana tablonun
hemen üstünde yer alır. Tematikler oluşturuldukları katmana bağlı renk dosyalarıdır.
Bağlı oldukları tablo silindiğinde ya da kapandığında, o tematikler de silinecek ya da
kapanacaklardır.
Bir tablo için birçok tematik katman oluşturulabilir. Gezgin penceresi
kullanılarak, ilgili tematik katmanlar harita penceresinde gösterilebilir veya
görünürlüğü kapatılabilir.
MapInfo, 7 farklı türde tematik oluşturma imkânı sağlar. Her tipin kendine özgü
bir amacı ve özelliği bulunmaktadır. Tematik harita tipleri şunlardır:
 Aralık: Her renk belirli bir sayısal aralığı gösterir. Örn; 0 ile 750 arasında
değerleriniz var ise bu değerler istenilen aralığa bölünerek objeler
renklendirilebilir. (0-100, 100-250, 250-750 gibi)
 Çubuk Grafik: Her objenin üzerine renklendirilmiş bir çubuk grafiği yerleştirilir.
 Pasta Grafik: Her objenin üzerine renklendirilmiş bir pasta grafiği yerleştirilir.
 Büyüyen: Verinin büyüklüğüne göre sembolün büyüklüğü değişir. Yani büyük
semboller büyük değerleri gösterirken, küçük semboller de küçük değerleri
gösterir.
 Nokta Yoğunluk: Noktaların toplam sayısı o alanın değerini temsil edecek
şekilde noktalar sınır alan üzerinde dağıtılır.
 Bireysel: Her değer ayrı bir renk veya sembol ile gösterilir. (1 Kırmızı, 2 Sarı, A
Mavi, B Siyah gibi)
 Grid: Bir alan üzerindeki veriler enterpolasyon metodlarından TIN ve IDW’yi
kullanarak yüzeylendirilir ve bir dağılım haritası elde edilir.

297
15.2. Aralık Tanımlı Tematik Harita Oluşturma
Aralık tanımlı tematik haritalar, belirli bir aralıktaki değerleri belli bir renkte
veya stilde gösterir. Bu uygulamada Iller tablosunun NUFUS_2014 kolonuna göre
aralık tanımlı tematik haritası yapılacaktır.
 GENEL sekmesi > Aç > Proje Dosyası Aç komutuna tıkayınız ve Bolum_15
klasöründe yer alan Tematik. WOR proje dosyasını açınız.
 HARİTA sekmesi > İçerik

grubundan Tematik Ekle
Bir tematik harita üç adımda oluşturulur. Her adımın ayrı bir diyaloğu
bulunmaktadır.
Adım 1: İlk adım da oluşturulmak istenilen tematik haritanın tipi seçilir.
Tematik Harita Yap - Adım 1/3 diyaloğunda tematik tipi seçildikten sonra
kullanılacak şablon da seçilmelidir. Her tematik harita tipi için daha önceden
hazırlanmış şablonlar mevcuttur. Bu şablonlarda dikkat edilmesi gereken obje tipi ne
ise o tipin şablonu seçilmelidir. Bu örnekte Iller tablosu alan objelerinden oluştuğu için
Region şablonlarından biri seçilmelidir.
 Tip kısmından Aralık seçeneğini seçiniz.
 Şablon kısmından Region Ranges Default seçeneğini seçiniz.
 İleri komutuna tıklayınız.

Adım 2: Açılan Tematik Harita Yap - Adım 2/3 diyaloğunda kullanılacak olan
tablo ve kolon seçilir.
 Tablo listesinden Iller tablosunu seçiniz.
 Kolon listesinden NUFUS_2014 kolonu seçip İleri komutuna tıklayınız.
Not: Boşları alma seçeneği, verisayfası boş olan nesnelerin tematik haritada
görüntülenmemesini sağlar.
Adım 3: Tematik Harita Yap - Adım 3/3 diyaloğunda aralıklar, kullanılacak olan
renkler ve lejant ile ilgili ayarlamalar yapılır.

299
Aralık komutu ile oluşturulacak olan
tematiğinin aralık değerlerini ve bu değerleri bir
veya daha fazla kolona bölme işlemi yapılır.
Stiller komutu sembolün tipini, rengini
ve büyüklüğünün değiştirilmesini sağlar.
Lejant komutu ile lejanta ait
düzenlemeler yapılır.
Not: Lejant ile ilgili düzenlemeler
tematik oluşturulduktan sonra da yapılabilir.
Bu diyalogda herhangi bir düzenleme yapmadan Tamam butonuna tıklayınız.

Seçilen renklerde tematik harita oluşacaktır. Ayrıca gezgin penceresine bakıldığında
aralıklı tematiğin eklendiği görülecektir.
 Donatılar katmanın görünürlüğünü kapatınız.
Oluşturulan tematik haritada her il kendi nüfus değerine göre renklenmiş

olarak harita penceresinde görüntülenir. Tematik harita oluşturulduğunda, Lejant
Tasarım Penceresi otomatik olarak oluşur ve tematik haritanın üzerindeki renkleri,
sembolleri, stillerin anlamlarını ve bunların her birinin içerdikleri kayıt sayısını parantez
içindeki rakamlar ile gösterir.

15.3. Tematik Haritayı Düzenleme
Bir önceki uygulamada yapılan tematik harita, varsayılan ayarlarla yapılmıştır.
Tematik yapılırken Aralık, Stiller ve Lejant ayarlarından ayarlamalar yapılabilir. Bu
ayarlar tematik harita yapıldıktan sonrada değiştirilebilir. Gezgin penceresinde
oluşturulan tematik katmana tıklandığında TEMATİK sekmesi etkin hale gelecektir.
Tematik sekmesinde, aşağıda anlatılan kısımlar bulunmaktadır.

Tematik Kolonu: Ribonda yer alan Tematik Kolonu,
tematik yapılan kolonun değiştirilmesine olanak
sağlar. Tematik kolonu, aşağı açılır listeden
istenilen başka bir kolon ile değiştirebilir. Lejant ve
tematik katmanlarda, veri içeriğine göre otomatik
olarak değişecektir.
Not: Bu işlem tematik yapılırken Tematik
Harita Yap - Adım 2/3 penceresinde seçilmektedir.
Not: Aralık tipi tematik için değiştirilmek
istenen kolonlar sayısal kolonlar olmalıdır.
Metod: Bu diyalog yardımı ile aralıkları değişik

metodlarla hesaplamak ve aralık sayısını
değiştirmek mümkündür.
Aralık hesaplama metodları;
 Eşit Sayılı; Her aralığa eşit sayıda kayıt eklenir.
 Eşit Aralıklı; Her aralığı eşit büyüklükte hesaplar.
 Standart Sapma; Her aralık ortalama değeri ve
onun standart sapma aralığını içerir.
 Doğal Kırılma; Her aralıkta değerleri birbirine yakın
kayıtlar yer alır. Her aralığın ortalaması mümkün
olduğu kadar o aralıkta yer alan değerlere yakındır.
 Bölümleme; Aralıklar, verinizin başka bir kısmı
üzerinde yüzdelik olarak dağılırlar.


301
Özel; Aralık sayısı kullanıcı
tarafından tanımlanır.
Aralıkların maksimum ve
minimum değerleri kullanıcı
tarafından özel olarak
girilebilir.
Tematik haritanın Aralık kısmı ve Yuvarlama Sayısı

istenilen değerde değiştirilebilir.
Aralık: Oluşturulan tematik haritanın aralığı

değiştirilebilir. Kolondan alınan bilgiler seçilen
metod ve belirtilen aralığa göre yeniden hesaplanır.
Hem lejant penceresi hemde gezgin penceresinde
bulunan tematik katmanlar otomatik olarak
düzenlenir.
Yuvarlama Sayısı: Oluşturulan tematik haritanın

yuvarlama sayısı 10 ve katları şeklinde
değiştirilebilir. Kolondan alınan bilgilere göre
değiştirilen yuvarlama sayısı yeniden hesaplanır ve
değerler hem lejant penceresi hemde gezgin
penceresinde bulunan tematik katmanlar otomatik
olarak düzenlenir.
Tematik Aralıklarını Yeniden Hesapla: Tematik

aralıkları değiştirildikten sonra aralıkların yeniden
hesaplanması için Tematiği Aralıklarını Yeniden
Hesapla komutuna tıklanır.

Renk Paletleri: Tematik haritanın rengi, açılır
pencerede sunulan renk seçeneklerinden istenilen
dağılımda ve tonda renkler seçilerek değiştirilebilir.
Sıralı; Tek Tonlu(Hue), Çoklu-

Ton(Hue) ve Diverging
(Otomatik dağılım) renk
seçeneklerinden istenilen
tercih, tematik haritaya
uygulanılabilir.
Stiller: Düzenle grubunda bulunan Stiller

komutu kullanılarak, tematik haritada
kullanılan stiller ve renkler değiştirilebilir.
Aralık stillerini değiştir diyaloğunun sol
tarafında her aralık için bir stil butonu yer alır.
Bu butonlardan herhangi birine tıklanıp, o
aralık için tanımlı sembol değiştirilebilir.
Otomatik Dağılım bölümünde bulunan

Renk seçeneği, seçilen ilk aralık ve son aralık
rengine göre aralıkta bulunan diğer renkleri
otomatik olarak derecelendirir. Hiçbiri
seçeneği seçilir ise her aralık için birbirinden
bağımsız olarak renkler seçilebilir.

303
Uygulama için;
 Metodu Eşit Sayılı olarak bırakınız.
 Aralık değerini 8 olarak değiştiriniz.
 Renk paletlerinden aşağıda örnek olarak verilen rengi seçiniz.
Tematik haritanın aralık sayısı ve rengi değiştirildikten sonra elde edilen

tematik harita görüntüsü aşağıdaki gibi olacaktır.
Not: Değiştirilen aralık sayısının hem lejant penceresinde hemde gezgin

penceresinde otomatik olarak hesaplanıp düzenlendiğine dikkat ediniz.
Oluşturulan bu tematik haritada pembe tonları ile gösterilen iller, NUFUS_2014
bilgisinin düşük değerlerini ya da yoğunluklarını temsil ederken, yeşil tonları ile
gösterilen illerde nüfus değerlerinin yükseldiği söylenebilir.

15.3.1. Lejant Düzenleme
Oluşturulan tematik haritaya ait lejantın başlıkları, etiketleri ve fontları lejant
kutucuklarının en, boy oranı gibi düzenlenmeleri Lejant Düzenle komutundan
yapılabilir.
 Lejant penceresine tıklandığında LEJANT sekmesi eklenecektir.
 Ekrana gelen LEJANT sekmesinden Lejant Düzenle komutuna tıklayınız.

Lejant Çerçeve Özellikleri diyaloğu ekrana gelecektir. Lejant tasarımcısı
üzerinden lejanta çift tıklandığında yine bu pencere açılacaktır.
Lejantta görünmesi istenmeyen aralıkların, Lejant Çerçeve Özellikleri

penceresinden görünürlük tiki kaldırılarak görünürlüğü kapatılabilir.
Etiketler kısmında;
Etiketler için font belirlenebilir.
Etiketler artan şekilde veya azalan şekilde sıralanabilir.
Kayıt Sayısı Gösterimini Ayarla kısmında, lejantta yer alan parantez içindeki
sayılar hangi aralıkta kaç kayıt olduğunu göstermektedir.

305
 Başlık kısmına 2014 YILI NÜFUS YOĞUNLUĞU yazınız.
 Alt başlık kısmına Nüfus Yoğunluğunun İllere Göre Dağılımı yazınız.
 Kayıt sayısı gösterimini üzerine bir kez tıklayarak kapatınız.

Yapılan düzenlemeler neticesinde elde edilen lejant aşağıdaki şekilde

görünecektir.
 Lejant penceresinde lejant kutusuna sağ tıklayınız.

 Ekrana gelen pencereden Metin Çerçevesi Ekle’yi seçiniz.
 Gelen metin kutusuna HARİTA AÇIKLAMALARI metnini giriniz ve Tamam’ a

tıklayınız.
LEJANT sekmesi > İçerik grubu > Yenile açılır listeden Yenile komutu ile
lejant gösterimi, dikey veya yatay olarak değiştirilebilir. Düzenlemeler sonucu lejantın
son hali aşağıdadır.

Unutmayınız: Lejant ile ilgili düzenlemeler, lejant üzerine çift tıklayıp açılan
pencereden de yapılabilir.
Not: Oluşturulan bir tematik için lejant bilgileri eksik geliyor ise Lejant Çerçeve
Özelliklerinden görünürlüğü açılabilir.
15.4. Tematik Şablonların Kullanımı

Bütün tematik şablonlar değiştirilebilir, silinebilir veya yeni şablonlar
oluşturulabilir. Bu uygulamada Iller tablosu için oluşturulan aralık tematik haritanın
ayarları şablon olarak kaydedilecektir.
 Gezgin penceresinden Aralıklara göre NUFUS_2014 tematik katmanına
tıklayınız.
 Açılan TEMATİK sekmesinden Şablonu Farklı Kaydet komutuna tıklayınız.
 Adı kısmına Aralık Tipi - Şablon yazınız ve Tamam butonuna tıklayınız.
Bu diyalog kullanılarak yeni bir şablon

kaydedilebilir, var olan bir şablonun ismi
değiştirilebilir, üzerine yeni ayarlar
kaydedilebilir veya silinebilir.

307
Bu uygulamada oluşturulan şablonu görüntüleyip üzerinde değişiklikler
yapılacaktır. Şablonu yeni bir tematik harita üzerinde uygulamak için:
 Harita penceresine tıklayıp aktif ediniz.
 HARİTA sekmesi > Tematik Ekle komutuna tıklayınız.
 Tematik harita tipi olarak Aralık seçeneğini seçiniz. Şablon Adı listesinden,
Aralık Tipi – Şablon seçiniz.
Önizleme penceresinde kaydedilen şablon görüntülenecektir. Aynı renk ve
aralıklardan tekrar harita yapılmak istendiğinde bu şablon seçilir.
Eğer lejant yazıları daha önce oluşturulan yazılardan kullanılmak istenirse,

 Değiştirilmiş Lejant Yazısını Kullan kutusunu işaretleyiniz.
 İleri butonuna tıklayıp sonraki diyaloğa geçiniz.
 Tematik Harita Yap - Adım 2/3 diyaloğunda; Tablo listesinden Iller tablosunu,
Kolon listesinden NUFUS_2014 kolonunu seçiniz.
 İleri butonuna tıklayınız.

 Tematik Oluştur - Adım 3/3 diyaloğundaki Stiller’den her kategori için stili
değiştiriniz ve Tamam butonuna tıklayınız.
Değişiklikleri mevcut şablon üzerine kaydetmek için:

 Şablon grubundan Farklı Kaydet’e tıklayınız.
 Açılan diyalogdan Aralık Tipi – Şablon adlı şablonunu seçiniz ve Tamam
 Üzerine yazılsın mı? uyarı penceresinde Tamam butonuna tıklayınız.
 Tematik haritayı oluşturmak için Tamam butonuna tıklayınız.

Unutmayınız: Lejant başlığı ve lejant öğelerindeki fontun sürekli Türkçe olması
için Pro > Seçenekler > Pencere > Lejant Penceresi kısmından fontları Türkçe yapınız.
(Örn; Arial Tur)

309
15.5. Tematik Haritaları Saklamak/Kaydetmek
Tematik haritalar, renk dosyaları olduğundan içlerinde obje bulundurmazlar ve
bir tabloya bağlı çalışırlar. Bu sebeple tematikler normal bir katmanmış gibi
saklanamazlar. Tematik haritaların saklanması için proje dosyası olarak kaydedilmesi
gerekir. Bunun yanı sıra tematik katmanı tablo ile eşleştirilebilir. Yani tematik hangi
tabloya bağlı oluşturulduysa o tablo açıldığında tematiğinde açılması sağlanabilir.
15.5.1. Tematiği Proje Olarak Saklama

Bu uygulama mevcut bir proje dosyasından açıldığı için kaydedilirken farklı bir
proje dosyası olarak kaydedilecektir.
 GENEL sekmesi > Proje Dosyasını Kaydet açılır listesinden Proje Dosyasını
Farklı Kaydet komutuna tıklayınız.
 Bolum_15 klasörüne Tematik_Harita yazınız ve Kaydet butonuna tıklayınız.
15.5.2. Tematiği Tablo ile Eşleştirme
Tematik harita yapılırken tematiğin 3.

adımında bulunan Tematiği Tablo ile Eşleştir
bölümünde Tabloyu bu şekilde aç seçeneği
işaretlenirse, tematik oluşturulduğu tabloya
bağlanır. Yani tematik haritanın oluşturulduğu
tablo daha sonra ne zaman açılırsa tematikte
açılacaktır.
Tablodan tematiği silmek için Tablo
normal şekilde açılsın seçeneği işaretlenir.
Bir tematik katmanının kaldırılması için; gezgin penceresinden katmanın

görünürlük butonun işareti kaldırarak geçici olarak kaldırılabilir ya da tematik katman,
gezgin penceresinden katman kaldır butonu ile çıkartılarak daimi olarak kaldırılabilir.
Unutmayınız: Tematik katman, gezgin penceresinden çıkartıldığında tekrar
kullanılamaz. Tekrar kullanmak için tematiği yeniden oluşturmak gerekir.
 Uygulamayı sonlandırmak ve bir sonraki uygulamaya geçmek için Gezgin
penceresi > Harita menüsünden tematik katmanı seçiniz ve Katman Kaldır’ a
tıklayınız.

15.6. Bireysel Tematik Harita Oluşturma
Bireysel tematik haritada, kolondaki bilgiler kategorilerine göre renklendirilir.
Yani her değer ayrı bir renk veya sembol ile gösterilir. (Örn; tüm 1’ler Kırmızı, tüm 2’ler
Sarı, tüm A’lar Mavi, tüm B’ler Siyah gibi)
Bu uygulamada hangi donatının hangi grupta yer aldığını görebilmek için
Donatılar tablosu TIP kolonundan bireysel tematik harita oluşturulacaktır.
 Gezgin penceresinden Donatılar katmanının görünürlüğünü açınız.
 HARİTA sekmesi > İçerik grubu > Tematik Ekle komutuna tıklayınız.
 Tematik Harita Yap - Adım 1/3 diyaloğundan Bireysel’i seçiniz.
 Donatilar tablosu noktasal objelerden oluştuğundan Şablon Adı listesinden
Point IndValue Default’u seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.
Tematik Harita Yap - Adım 2/3

diyaloğundan;
 Tablo listesinden Donatılar
tablosunu seçiniz.
 Kolon listesinden TIPI kolonu
seçiniz.

311
 Stiller seçeneğine tıklayınız
ve her tip için farklı bir sembol ve renk
seçiniz.
Stiller seçeneğini incelediğinizde
farklı sembollerin bulunduğu sembol
kütüphanesinin olduğunu
göreceksiniz. Burada birçok ihtiyacı
karşılayacak semboller
bulunmaktadır. MapInfo’ya dışarıdan
da semboller eklenebilmektedir.
Bunun için, Font açılır penceresinden
Özel Semboller’i seçerek istediğiniz
sembolü sembol kütüphanesine
ekleyebilirsiniz.
 Satış tipinin stiline tıklayınız

ve Özel Semboller kütüphanesini
açınız. Ekle butonuna tıklayınız ve
Bolum_15 klasörü içerisindeki Türk
Lirası resmini seçip Aç’a tıklayınız.
Gelen pencerede Tamam butonuna
tıklayıp sembolleri incelediğinizde ₺
resminin eklenmiş olduğunu
göreceksiniz. Bu sembolü seçip
Tamam butonuna tıklayınız.
 Tematik haritayı oluşturmak

için Tamam butonuna tıklayınız.

Unutmayınız: Bireysel tematik ile hem sayı hem karakter tipindeki kolonlarda
yer alan verilerden tematik harita oluşturulabilir. Diğer tematik tiplerinde sadece
sayısal değerli veriler ile tematik oluşturulur.
15.7. Tematik İçin Başka Tablodan Veri Kullanma

Tematik harita oluşturulurken haritada gösterilmek istenen bilgiler bazen
başka tabloda olabilir. Bu bilgileri başka tablolardan çekmek gerektiğinde eşleştirme
işlemi yapılmalıdır. Tematik eşleştirme özelliği ile başka tablodaki bilgiler, tematik
yapılmak istenen tabloya geçici bir kolonla önce yazdırılır ve ardından tablo o bilgilerle
renklendirilir. Tabloları eşleştirme, aynı bilgileri içeren ortak kolonla ya da ortak coğrafi
bilgiye sahip olan objelerle yapılabilir.
Bu işlemin bir benzeri Tablo Yapısı bölümünde ve SQL Sorgulama İşlemleri
bölümünde de kullanılmıştır. Buradaki fark tabloya çekilen veriler geçici tabloya olarak
eklenecektir.
Hatırlatma: Başka tablodan veri kullanma konusu Tablo Yapısı bölümünde 9.
5 Farklı Tablodaki Bilgileri Kullanarak Kolon Güncelleme başlığında detaylı bir şekilde
anlatılmıştır.
15.7.1. Tematik İçin Başka Tablodan Veri Kullanma: Kolon

Eşleştirme
Bu uygulamada iller tablosu, satış bilgilerinin yer aldığı bir başka tablodaki
verilere göre renklendirilecektir. Satış tablosunun haritası olmadığı için tematik olarak
göstermek istenildiğinde haritası olan iller tablosunun ortak kolonu ile bir eşleşme
yapılacaktır.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo komutuna tıklayınız.
 Bolum_15 klasöründeki Iller ve Satıs_97 dosyalarını seçip, Aç butonuna
tıklayınız.

313
Satıs_97 dosyasına ait herhangi bir harita objesi bulunmadığından verisayfası
olarak ekrana gelecektir.
Satıs_97 tablosu bir mağazanın il bazında yapmış olduğu satışları

göstermektedir. Tematik harita oluşturulmadan önce durum çubuğuna bakıldığında,
Satıs_97 tablosunun veri tabanındaki kayıt sayısının 70 olduğunu görülür. Bu durum
bize bazi illerde satış kaydının olmadığını göstermektedir.
Iller tablosunu, Satıs_97 verisayfasında bulunan bilgilere göre renklendirmek

için öncelikle bu iki tablonun eşleştirilmesi gerekir. Tabloların kolonları incelendiğinde
her iki tabloda da aynı verileri içeren yani eşleştirilecek kolonun IL_ADI kolonu olduğu
görülecektir. Eşleştirme işlemi, IL_ADI kolonundan yapılacaktır.
Unutmayınız: Burada anlatılan eşleştirme işlemi, Tablo Yapısı konusundaki 9.5.

Farklı Tablolardaki Bilgileri Kullanarak Kolon Güncelleme ve 9.6. Coğrafi Özellikleri
Kullanarak Kolonu Değiştirme başlıklarında anlatılan işlem ile aynıdır.

 Harita penceresine tıklayıp haritayı aktif hale getiriniz.
 HARİTA sekmesi > Tematik Ekle komutuna tıklayınız.
 Tip kısmından Aralık; Şablon adı listesinden Region Ranges Default seçeneğini
seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.
 Tablo listesinde Iller tablosunu seçiniz.

 Kolon listesinden Birleştir seçeneğini
seçiniz.
Tematik için kolon değiştir diyaloğu açılacaktır. Bu diyalogdan Satis_97

tablosundan alınacak olan kolon belirlenir. Kolon ve tablo seçildikten sonra eşleştir
butonu kullanılarak ortak kolonlar tanımlanır.
 Değerin Alınacağı Tablo listesinde Satis_97 tablosunu seçiniz.

 Hesapla listesinde Değer seçeneğinin seçili olduğundan emin olunuz.
 Kolon kısmında ise TOP_MALIYET_97 kolonunu seçiniz.

315
Unutmayınız: MapInfo, tabloları otomatik olarak birleştirmeyi deneyecektir.
Fakat yine de her zaman hangi birleştirme metodunu kullandığına bakılması gerekir.
 İki tabloda da IL_ADI kolonları aynı olduğundan, IL_ADI kolonlarını seçtikten

sonra Eşleşme Tanımla diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.
 Açılan Tematik Harita Yap – Adım 2/3 diyaloğunda Kolon kısmına
TOP_MALIYET_97 kolonunun eklendiğine dikkat ediniz.
 Boşları Alma kutusunu işaretleyiniz.

Tematik haritayı oluşturduktan sonra illerin Satıs_97 tablosunun

TOP_MALIYET_97 kolonuna göre renklendirildiği görülür.
 İllerin verisayfasını klavyeden F4 tuşu ile açınız.
 Açılan pencereden Iller tablosunu seçiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.
Iller verisayfasına TOP_MALIYET_97 kolonunun eklendiği görülür.

317
Iller tablosu için bu uygulamada oluşturulan TOP_MALIYET_97 kolonuna,
sanal kolon denir. MapInfo’da oluşturulan bu sanal kolonlar geçicidir. Eğer Iller tablosu
kapatılacak olursa, bu sanal kolon da kaybolacaktır. Bu kolon geçici olduğundan,
Satis_97 tablosundaki kolona bağlıdır. Satis_97 tablosundaki kolonda değişiklik
yapıldığında sanal kolona da yansıyacaktır. İller tablosunda ise bu kolonda değişiklik
yapılmasına izin verilmez.
Sanal bir kolon iki farklı şekilde saklanabilir:
1. Tüm çalışma proje olarak saklandığında geçici kolonda saklanmış olur.
2. GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet komutu kullanılarak, İller
tablosunun bir kopyasını yeni bir tablo olarak kaydetmek mümkündür. Bu
durumda, TOP_MALIYET_97 kolonu bu yeni tablonun kalıcı bir kolonu haline
gelir ve orijinal Satis_97 tablosu ile bir bağlantısı kalmaz.
15.7.2. Tematik için Başka Tablodan Veri Kullanma: Coğrafi

Bağlantılar
MapInfo’da tabloları birleştirmenin bir başka yöntemi ise coğrafi bağlantıları
kullanarak birleştirmektir. Bunun yapılabilmesi için, her iki tablonun da harita
objelerine sahip olması ve birbirleriyle coğrafi bir ilişki (çakışma, kesişme, birbirlerini
kapsama gibi) içerisinde olmaları gerekir. Eğer bir tablodaki harita objeleri diğer
tablodaki harita objelerini kapsıyorsa veya onların içerisindeyse; MapInfo bu iki değişik
tablodaki bilgileri ilişkilendirecek şekilde, iki tablo arasında coğrafi bir bağlantı kurabilir.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo > ller ve Donatilar tablolarını açınız.
Bu uygulamada her il, içerisinde yer alan donatıların kar-zarar değerlerine
göre renklendirilecektir. Bu iki tablonun verisayfası pencereleri karşılaştırıldığında, her
iki tabloda ortak bir kolon bulunmamaktadır. Bu nedenle veritabanı bilgilerine dayanan
lişkisel bir bağlantı kurulamadığından eşleştirme işlemi için bu iki tablonun harita
objeleri üzerinden yapılacaktır.

Harita penceresinde de görüleceği üzere İller tablosuna ait nesneler, Donatılar
tablosuna ait nesneleri coğrafi olarak kapsamaktadır.
 HARİTA sekmesi > İçerik grubu > Tematik Ekle komutuna tıklayınız.
 Tematik Harita Yap - Adım 1/3 diyaloğundan Aralık seçeneğini seçiniz.
 Alan için aralık tanımlı bir şablon seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.
Tematik Harita Yap Adım 2/3 diyaloğu açılır.
 Tablo listesinde Iller tablosunu seçiniz.
 Kolon listesinden Birleştir seçeneğini seçiniz.
Tematik İçin Kolon Değiştir diyaloğu görünür.
 Değerin Alınacağı Tablo listesinde Donatilar tablosunu seçiniz.
 İl bazında toplam değer almak için Hesapla listesinde Sum seçeneğini seçiniz.
 Kolon listesinden KAR_ZARAR’ı seçiniz.
Unutmayınız: Her ilde
birden fazla donatı bulunduğu
için hesapla kısmından Sum
komutu seçilmiştir. Sum
seçilerek bir il üzerindeki donatı
kar zarar değerlerinin hepsi
toplanacaktır.

319
 Coğrafi eşleştirme için ikinci seçeneği işaretleyiniz.
 İkinci seçenekte bulunan açılır listeden “in içindedir” seçeneğini seçiniz.
MapInfo bu işlem ile Iller tablosunda yer alan objelerin içinde kalan, Donatilar
tablosunun objelerinin bilgilerini Iller tablosuna aktaracaktır.
 Eşleşme Tanımla diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.
 Tematik için kolon değiştir diyaloğunu kapatmak için Tamam butonuna
tıklayınız.
 Tematik Harita Yap – Adım 2/3 diyaloğunda Kolon kısmına,
ToplamKAR_ZARAR kolonunun eklendiğine dikkat ediniz.
 Boşları Alma kutusunu işaretleyiniz ve İleri butonuna tıklayınız.

 Tematik ile ilgili gerekli ayarlamaları yaptıktan sonra Tamam butonuna
tıklayınız.

Bir önceki eşleştirmede olduğu gibi iller tablosuna, donatıların toplam kar ve
zarar bilgilerini içeren geçici bir kolon eklenmiştir. Bu çalışma proje olarak
kaydedildiğinde, bu geçici kolonda saklamış olacaktır. Eğer Donatilar tablosuna yeni
donatılar eklenecek olursa, kaydedilen proje dosyası yeniden açıldığında tematik harita
bu değişiklikleri yansıtacaktır.

321
16. İleri Seviye Tematik Haritalama
Dersin Amacı
Bu derste, çift değişkenli tematik haritaların oluşturulması ve aynı bölgeye ait
birden fazla verinin karşılaştırılması için harita üzerinde bar grafik veya pasta
grafiklerinin oluşturulması gösterilecektir. Bunların yanı sıra tematik haritalamada
kullanılan ana araçlardan biri olan grid tematik haritalarının oluşturulması ve 3 boyutlu
görüntülenmesi de gösterilecektir. Ayrıca 3 boyutlu analizlerden biri olan prizmatik
haritalar oluşturulacaktır.
 Çift Değişkenli Tematik Haritaların Oluşturulması
 Çubuk/Bar Grafik Tematik Haritaların Oluşturulması
 Pasta Grafik Tematik Haritaların Oluşturulması
 Nokta Yoğunluk Tematik Haritaların Oluşturulması
 Grid Tematik Haritaların Oluşturulması
 3 Boyutlu Harita Pencerelerinin Oluşturulması
 Prizmatik Haritaların Oluşturulması
 Lejant Değiştirme
Pratik Kullanım
Bazı durumlarda aynı harita üzerinde birden fazla veri tipine veya çeşidine göre
tematik harita oluşturulması gerekebilir. Örnek olarak partilere verilen oy miktarlarının
harita üzerinde gösterilmesi için her partinin aldığı oy oranına veya oy sayısına göre bar
grafikleri il haritası üzerinde oluşturulabilir.
Genellikle yoğunluk verilerini harita üzerinde göstermek için renk kullanmak
yerine noktalar ile tarama yöntemi seçilebilir. Mesela nüfus yoğunluğu haritasının
oluşturulmasında her 100 insan için 1 nokta koyarak Türkiye haritası üzerinde nüfus
dağılımı gösterilebilir. Bu sayede harita üzerindeki nokta yoğunluğundan nüfus
hakkında bilgi edinilebilir.
Bazen bir sürü noktaya bağlı birçok veriyi kullanarak anlaşılır bir şekilde
haritalar görüntülenemeyebilir. Bu gibi durumlarda mesajımızı net bir şekilde
verebilmemiz için tamamıyla renklendirilmiş bir yüzeye ihtiyaç duyabiliriz. Bu teknik
tematik haritalar için kullanıldığı gibi, 3 boyutlu yükseklik modelleri için de kullanılabilir.
Net bir mesaj verilmesinde renklerinde yardımcı olmadığı durumlarda 3 boyutlu
gösterim kullanılabilir.

16.1. Çift Değişkenli Tematik Haritaların Oluşturulması
Bir önceki konuda tematik harita oluşturma konusu anlatılmıştı. Bu bölümde
ise daha gelişmiş seçenekler kullanarak tematik haritalar oluşturulacaktır. Çift
değişkenli tematik harita, bir tablo üzerinden iki tematik harita yaparak harita üzerinde
iki bilgiyi aynı anda göstermektir. Bu işlem için öncelikle bir kolona göre objeler
renklendirilecektir. Daha sonra renklendirilmiş objeler sayısal bilgiler taşıyan başka bir
kolona göre küçültülüp büyültülecek veya stilleri değiştirilecektir. Böylece, harita hem
renklere hem de büyüklüklere, küçüklüklere ve stillere göre bilgi vermiş olacaktır. Çift
değişkenli tematik harita yapmak için iki tane aralıklı tematik harita veya bir bireysel
tematik harita bir de aralıklı tematik harita kullanılabilir.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’ ya tıklayınız.
 Bolum_16 klasöründeki Iller ve Donatilar tablolarını açınız ve harita
üzerinde sağ tıklayarak Tüm Katmanı Görüntüle seçeneği seçiniz.
 Klavyeden F4 tuşuna tıklayarak Donatılar tablosunun verisayfasını açınız.
Donatilar tablosu, noktasal objelerden oluşmaktadır. Verisayfasında

donatıların iş yeri tipi ve satış bilgileri görülmektedir. Hem iş yerlerinin tipi hem de ilgili
satış bilgisi aynı harita üzerinde gösterilmek istendiğinde Çift Değişkenli Tematik
Harita kullanılabilir.
Bu uygulama için öncelikle Donatilar tablosunun TIPI kolonuna göre bireysel
tematik harita oluşturulacaktır. Daha sonra ise SATIS_2015 kolonuna göre aralıklı
tematik yapılarak, tipi kolonunda renklendirilen noktalar değerlerine göre büyütülüp
küçültülecektir.

323
 HARİTA sekmesi > İçerik grubu > Tematik Ekle butonuna tıklayınız.
 Tematik tipi olarak Bireysel, şablon olarak da Point IndValue Default’u seçiniz
ve İleri’ye tıklayınız.
 Tablo kısmından Donatılar tablosunu seçiniz.

 Kolon kısmından TIPI kolonunu seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.
 Tematik Harita Yap - Adım Adım 3/3 penceresinde bir değişiklik yapmadan
Tamam butonuna tıklayınız. Tematik harita oluşacaktır.

İkinci tematik harita için;
 Haritayı aktif hale getiriniz.
 Tematik tipi olarak Aralık seçiniz. Bu tematik türü objelerin boyutuna göre
yapılacağı için şablonlardan Point Ranges, Varying Size’ı seçiniz ve İleri’ye
tıklayınız.
 Tablo kısmından Donatılar tablosunu seçiniz.

 Kolon kısmından SATIS_2015 kolonunu seçiniz ve İleri’ye tıklayınız.
 Tematik Harita Yap - Adım 3/3 penceresinde Stiller…> Seçenekler butonuna
tıklayınız ve Uygula bölümünden Boyut’u seçiniz.
Tamam butonuna tıklandığında yeni bir tematik harita oluşturacaktır. Oluşan

bu tematik harita aslında bir önceki tematik haritadaki objelerin büyüklüklerini
değiştirecektir.
325
Not: Eğer aralıklı tematiğin, Stiller seçeneğinde Boyut yerine Tüm Değerler
seçilecek olursa, tematik haritalar iki ayrı katman olmak üzere otomatik olarak
değişecektir.
Tematik harita işlemi harita penceresinde bulunan tek katman üzerinde yani
Donatılar katmanı için yapılmıştır. Lejant penceresinde bu iki tematik için iki farklı
lejant oluşmaktadır. Gezgin penceresine de bakılacak olursa bu iki tematik için iki farklı
tematik katmanı olduğu görülmektedir. Bu tematik katmanlarının sırası
değiştirildiğinde her katman kendi tematik tipine geri dönecektir.
 GENEL sekmesi > Kapat > Tablo Kapat’ı seçiniz ve Donatılar tablosunu
kapatınız.
16.2. Çubuk/Bar Grafiği Tematik Oluşturma

Bu konuda iller tablosu ve 1991 seçimlerinin il merkezlerindeki sonuç tablosu
ile çalışılacaktır. 91_Sec_Il_Mer tablosu haritası olan bir tablo değildir ve bu tablo
açıldığında verisayfası penceresi olarak ekrana gelecektir.
 Bolum_16 klasöründeki 91_Sec_Il_Mer tablosunu açınız.

91_Sec_Il_Mer verisayfasına bakıldığında plaka numarası, seçmen sayısı, oy
sayısı, geçerli oy sayısı ve partilerin aldıkları oy sayıları görülecektir. İller haritası
üzerinde, her partinin aldığı oyları bar grafik olarak göstermek için;
 Iller harita penceresini aktif hale getiriniz.
Tematik tipi olarak Çubuk Grafik seçildiğinde şablon adı kısmında Bar Chart
Default, Bar Chart Solid ve Bar Chart, Black and White ve seçeneklerini görülecektir.
Renkli bir grafik hazırlamak için birinci ya da ikinci seçeneğinin seçilmesi gerekir. Siyah-
beyaz çıktı için Black and White seçmek daha uygun olacaktır.
 Tematik tipi olarak Çubuk Grafiği, şablon olarak da Bar Chart Default’u seçiniz
ve İleri butonuna tıklayınız.
Tematik Harita Yap - Adım 2/3 penceresi, tablo ve kolon seçiminin

gerçekleştirildiği penceredir.
Çubuk Grafiği
oluşturmak için
kullanılacak
kolonların yer
aldığı kısımdır.
Tabloda mevcut
bulunan kolonların
yer aldığı kısımdır.

327
Görüldüğü gibi Iller tablosunda sadece NUFUS_2000, NUFUS_2014, DEGISIM,
ALDIGI_GOC_2014, VERDIGI_GOC_2014 ve ORT_GELIR_1980 kolonları mevcuttur.
Tablo kısmında seçilen tablonun kolonları, tablodaki kolonlar kısmında görülecektir. Bu
uygulamadaki amaç oy oranlarını iller haritası üzerinde göstermek olduğu için başka
bir tablodan veri alarak tematik yapılması gerekmektedir. Sırası ile 91_Sec_Il_Mer
tablosunda bulunan oy oranları, iller tablosuna sanal kolon olarak eklenecektir.
 Tablodaki Kolonlar kısmından Birleştir seçeneğine tıklayınız. Tematik için
kolon değiştir diyaloğu ekrana gelecektir.
 Değerin Alınacağı Tablo kısmında 91_Sec_Il_Mer tablosunu seçiniz.

 Kolon kısmında ise DYP kolonunu seçiniz.
 Otomatik birleştirme yapılamadı uyarısında Tamam butonuna tıklayınız.
Eşleşme Tanımla diyaloğundan iki tablo arasında içerik olarak ortak olan kolon
ya da coğrafi bağlantının olduğunu ifade eden durum seçilir. Bu örnekte
_91_Sec_Il_Mer tablosunun haritası olmadığı için sadece kolon eşleşme seçeneği
ekrana gelmiştir. İller ve 91_Sec_Il_Mer tablosundaki PLAKA_NO kolonları iki tabloda
da bulunan ortak içeriklere sahip kolonlardır.
 PLAKA_NO kolonlarını seçerek Tamam butonuna tıklayınız.

 Tematik İçin Kolon Değiştir diyalog kutusunda Tamam butonuna tıklayınız.

 Tematik Harita Yap - Adım 2/3’e döndüğünüzde Pasta/Çubuk Grafik
Kolonları kısmında DYP kolonunun göründüğüne dikkat ediniz.
 Aynı işlemleri ANAP, SHP, RP, DSP, SP ve BAĞIMSIZ kolonları için
tekrarlayınız.
 Bütün kolonlar seçildikten sonra ileri butonuna tıklayınız.
Tematik Harita Yap - Adım 3/3 penceresinde oluşturulacak olan çubuk
grafiğinin görünüm ayarları yapılır. Önizleme kısmında oluşturulacak çubuk grafiğinin
renk ve grafik görünümü görülmektedir.
Gerekli görüntü değişikliklerini yapmak için Stiller butonuna tıklanır. Çubuk
Stillerini Değiştir diyalog kutusu üç bölümden oluşmaktadır.
 Kolonlar kısmında, her saha için tanımlanmış renkler görülmektedir. Dolgu

butonuna tıklanarak seçili olan sahanın renk tanımı değiştirilebilir.
 Grafik Tipi ise üst üste, çoklu çubuklar, bağımsız ölçekler ve büyüyen üst
üste seçeneklerinden oluşmaktadır.
 Grafik Boyutları, çubukların hangi değerde, hangi yükseklikte ve hangi
genişlikte olacağını belirler. Yani çubuk uzunluğunun her santiminin hangi
değere karşılık geldiği bu diyalog kutusundan ayarlanmaktadır.
Ekranda iller haritası üzerinde her iller için farklı grafiklerin oluştuğu
görülecektir. Gezgin penceresinden Iller tablosunun etiketleri açılarak hangi ilde hangi
partinin ne kadar oy aldığı görülebilir.

329
 Diğer tematiğe geçmeden önce Gezgin penceresinden çubuk grafik
tematiğinin görünürlüğünü kapatınız.
16.3. Pasta Grafiği Tematik Oluşturma

Çubuk grafiği ve pasta grafiği aynı tür analizlerde kullanılan veri gösterim
tipleridir. Her iki gösterim tekniğinde de birden fazla verinin görsel olarak
karşılaştırılması söz konusudur. Bu yüzden çubuk grafiği oluşturmadaki 3. adıma kadar
aynı adımlar izlenmektedir.
3. adımda aşağıdaki diyalog kutusunu görülecektir. Yine öncekine benzer
şekilde Stiller düğmesi tıklandığında pasta şeklinin ayarlanabildiği aşağıdaki diyalog
kutusu görülecektir.

Bu diyalog kutusunda da üç farklı kısım vardır.
 Kolonlar: Her saha için tanımlanmış renkler görülmektedir. Dolgu butonuna
tıklanarak seçili olan sahanın renk tanımı değiştirilebilir.
 Grafik Tipi: Büyüyen ve yarım pasta seçenekleri burada yer alır. Büyüyen
seçeneği işaretlendiğinde toplam oy sayısına göre pasta büyüklükleri
değişmektedir. Seçilmediğinde ise bütün pastalar aynı büyüklükte görünecektir.
Yarım pasta seçildiğinde ise pastalar yarım daire şeklinde olacaktır.
 Boyutları: Pasta grafiklerinin çapı ve hangi değerde olacağı belirlenir.
 Büyüyen seçeneğini işaretleyiniz ve Tamam butonuna tıklayınız.
 Tematik Oluştur - Adım 3/3 diyaloğundan Tamam butonuna tıklayınız.
Her ilin üzerindeki pasta grafiği, o ile ait oy dağılımını göstermektedir. Pasta
dilimlerinden her birinin büyüklüğü pasta renginin gösterdiği partinin o ilde aldığı oy
oranı ile doğru orantılıdır. Aynı zamanda pasta büyüklüğü, pasta grafik oluşturulurken
kullanılan kolonlardaki toplam büyüklük ile doğru orantılıdır.
Bu gösterim yöntemi aynı şekilde müşterilerin tüketim alışkanlıklarının

belirlenmesi amacı ile de kullanılabilir. Örneğin iller bazında kadın erkek nüfusu,
meşrubat tüketimleri, kullanılan cep telefonu markaları, beyaz eşya tüketim oranları
bunlardan sadece birkaçıdır.
16.4. Nokta Yoğunluğu Tematik Oluşturma

Bir diğer tematik oluşturma yöntemi ise sınırlar içerisinde noktaların
oluşturulmasıdır. Her nokta belirli bir rakamsal büyüklüğü ifade etmektedir. Alan
içindeki nokta sayısı ise o alan için ifade edilen toplam büyüklüğü vermektedir. Mesela
nüfus yoğunluğu bilgisi harita üzerinde gösterilmek istendiğinde nüfus bilgilerine göre
tematik harita oluşturulabilir.
 Gezgin penceresinden pasta grafik tematiğinin görünürlüğünü kapatınız.
 HARİTA sekmesi > Tematik Ekle butonuna tıklayınız.

331
 Tematik tipi olarak Nokta Yoğunluğu’nu seçiniz.
 Şablon adı kısmında Dot Density Default’u seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.
 Kolon kısmından NUFUS_2014 kolonunu seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.
3. Adım da yukardaki diyalog görünecektir. Ayarlar kullanılarak bir noktanın

hangi değeri göstereceği değiştirilebilir. Böylece, nüfus yoğunluğu harita penceresinde
görüntülenebilir.
 Ayarlar kısmına tıklayarak nokta yoğunluğunu her nokta için 50000 ayarlayınız.
16.5. Grid Tematik Haritaların Oluşturulması

MapInfo’ da yer alan bir başka tematik haritalama metodu da grid tematiğidir.
Alanlar için oluşturulan tematik haritalarda genellikle sınırlarda keskin değişiklikler
oluşur. Fakat gerçek hayatta sınırdan sınıra olan değişiklikler bu kadar kesin olmayıp
daha yumuşak geçişler içerir. Bu durumlarda grid tematikler kullanılabilir.

16.5.1. Yoğunluk Grid Haritalarının Oluşturulması
İller haritası üzerinde daha önce NUFUS_2014 kolonundan aralıklı tematik
harita oluşturulmuştu ve oluşturulan haritada renkler il sınırlarıyla kesilmişti. Yapılacak
olan grid haritası ise aynı haritanın farklı bir gösterimidir. Aşağıdaki resimlerden iki
gösterimi de inceleyebilirsiniz.
Aralık Tematik Grid Tematik
Unutmayınız: Grid tematikte yoğunluk il merkezine göre değil, obje merkezine

göre yapılır.
Grid tematiği yapmak için;
 Gezgin penceresinden nokta yoğunluğu tematiğinin görünürlüğünü kapatınız.
 HARİTA sekmesi > Tematik Ekle butonuna tıklayınız.
 Tematik tipi olarak Grid seçiniz ve Şablon Adı kısmında Grid Default’u seçiniz.
 Tematik Harita Yap – Adım 2/3 diyaloğundan aşağıdaki değişiklikleri yapınız ve
İleri butonuna tıklayınız.
Grid Seçenekleri kısmında ortaya çıkacak renk dosyasını kırpmak için bir sınır
dosyası belirlenir. Eğer bir sınır dosyası yoksa ortaya çıkacak olan renkli katman,
dikdörtgen şeklinde olacaktır.

333
Grid tematiği oluşturmak, ana katman üzerinde geçici bir değişiklik yapmak
değildir. İşlem sırasında *.MIG uzantılı bir dosya oluşturulur ve aktif harita penceresine
yeni bir katman olarak eklenir. *.MIG uzantısı MapInfo’nun grid dosyalarını belirten
özel uzantıdır.
3. Adım da bu tematik harita katmanı için renk ayarları yapılabilir.
Enterpolasyon yöntemi açılır listesinden gridin hangi enterpolasyon tekniğine göre
oluşturulacağı belirlenir.
MapInfo grid tematiği oluştururken iki enterpolasyon yöntemi sunar. Bu

yöntemler;
TIN (Triangular Irregular Network): Bir üçgensel yüzler ağı kurmak için bir
çizgiler ağıyla orijinal veri noktalarının birleştirildiği bu yönteme Düzensiz Üçgen Ağı
(Triangular Irregular Network - TIN) adı verilir. Yeni grid değerleri en yakın noktalardaki
TIN yüzeyinin eğimine göre hesaplanır.
IDW (Inverse Distance Weighting) Yeni bir grid nodunun belirlenmiş bir
yarıçapı içinde kalan orijinal veri noktaları, noddan olan uzaklıklarına bağlı olarak
ağırlıklandırılır ve sonra yeni grid hücre değerini hesaplamak için ortalamaları alınır.
 Enterpolayon yöntemi olarak IDW metodunu seçiniz.
 Stiller kısmında grid dosyası için renk şeması belirlenebilir. Ölçümlere göre
kırılma sayısı değiştirilebilir. Bu alıştırmada Kırılma Sayısını 6 olarak
değiştiriniz.
 Gölgeleme ise grid dosyasına derinlik vermek için kullanılan bir seçenektir.
Gridi gölgesiz olarak görmek için gölgelemeyi kaldırabilirsiniz.
 Lejant kısmında oluşacak olan grid haritasının lejant başlıklığı, fontu ve
etiketleri değiştirilebilir.

 Tamam butonuna tıklayınız ve grid haritasını görüntüleyebilmek için gezgin
penceresinden iller katmanının görünürlüğünü kapatınız.
.
Unutmayınız: Grid haritaları diğer tematikler gibi katmanlara bağlı renk
dosyaları değillerdir. Tablodan bağımsız kaydedilirler ve istenildiğinde katmandan
bağımsız açılabilirler.
Uygulama 1: Sınır katmanı belirlemenin farkını görmek adına bu uygulamada
yapılan işlemin aynısını sınır katmanı belirlemeden tekrarlayınız.
Aşağıda MapInfo Pro’nun desteklediği enterpolasyon tekniklerinin hangi
alanlarda hangisinin kullanılacağına dair örnek bir tablo verilmiştir.
Veri Tipi Uygun Enterpolasyon Tekniği
Triangular Irregular Network (TIN) Yükseklik
Inverse Distance Weighting (IDW) Toprak Kirliliği, Demografi vs.
16.5.2. Yükseklik Grid Haritalarının Oluşturulması

MapInfo yoğunluk analizleri dışında yükseklik verileri ve eşyükselti eğrileri
üzerinden de profesyonel düzeyde grid tematik haritalar oluşturmanızı sağlar. Bunları
3 boyutlu olarak görüntülemenizi sağlayan yetenekleri de barındırmaktadır.
Bir yükseklik grid tematik haritası oluşturmak için,
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo seçeneğinden Yukseklik. tab tablosunu açınız ve
F4 ile verisayfasını açarak inceleyiniz.
 HARİTA sekmesi> Tematik Ekle komutunu seçiniz.
 Tematik tipi olarak Grid seçeneğini seçiniz.
 Şablon adı kısmında Grid Default’u seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.

335
Tematik Harita Yap - Adım 2/3 penceresinde aşağıdaki ayarlamaları yapınız.
Bu uygulama da grid tematik haritasını kesmek için herhangi bir tablo

seçilmesine gerek yoktur. Çünkü ana verilere bağlı olarak oluşturulacak olan grid
yükseklik tematiği otomatik bir şekilde veri sınırına bağlı oluşturulur.
Yükseklik datası ile işlem yapıldığından enterpolasyon metodunun TIN olarak
ayarlaması gerekmektedir.

 Tamam butonuna tıklayarak Yükseklik Grid Tematiği oluşturunuz.
 Haritayı görebilmek için gezgin penceresinden Yükseklik katmanının
görünürlüğü kapatınız.

337
16.6. Grid Haritasından 3 Boyutlu Haritalar Oluşturma
*.MIG uzantılı dosyalar 3 boyutta görüntülenebilir. Bir önceki uygulamada
yapılan Yukseklik_AHD_RL. mig tablosundan 3 boyutlu bir görüntü oluşturmak için;
 GENEL sekmesi > Yeni Doküman grubundaki 3D Harita butonuna tıklayınız.
Unutmayınız: 3D Harita seçeneğinin aktif olması için harita penceresinin aktif
olması gerekir.
3D Harita Oluştur Diyaloğu karşınıza gelecektir. Bu diyalogda üç kısım yer alır.
Kamera kısmında, 3 boyutlu haritanın başlangıçtaki görüntü açısı belirlenir. Işık
kısmında, ışık kaynağının yeri belirlenir. Görünüm kısmında birim, çözünürlük, ölçek ve
geri plan rengi ile ilgili seçimler yapılır. 3 Boyutlu harita bir imaj olduğu için, piksel sayısı
artırıldığında ortaya çıkacak imajın kalitesi de artar. Bu yüzden çözünürlük önemlidir.
 Gerekli ayarlamalardan sonra Tamam butonuna tıklayınız

3D Harita menüsü kullanılarak, 3 boyutlu harita düzenleyebilir ve başka
şekillerde görüntülenebilir. 3D Harita menüsüne, harita penceresi aktif iken sağ
tıklanarak ulaşılabilir.
Dokuyu Yenile: MapInfo, Microsoft Windows’un video kartına uyarlanan

DirectX teknolojisini kullandığı için aktif ekran ayarlarında ekran sürücüsünden
kaynaklanan sorunlar olduğunda ekranı yeniden çizmek için yararlı bir komuttur.
Bakış Açısı Kontrolü: Görüntüyü tasarlamak için kullanılır. Kullanıcı bakış
noktası kontrolünü kullanarak görüntüye bakış açısını çevirebilir, daha yakından
bakabilir veya görüntüyü kaydırabilir. Bu işlem farenin sol tuşu ile haritaya tıklayarak
da yapılabilir.

339
Ağ Şeklinde Göster: Bu seçenek 3 boyutlu haritanın hali hazırdaki yapısını
çizgisel olarak gösterir.
Özellikler: 3 boyutlu harita penceresi oluştururken kullanılan 2. Adımı, yani 3D

Harita Özellikleri diyaloğunu ekrana getirir.
16.7. Noktasal Obje İçeren Dosyalardan Grid Haritaları

Oluşturma
Nokta objelerinde sayısal bir kolon renklendirilerek gösterilebileceği gibi
değerine göre boyutları da büyütülüp küçültülerek anlamlı haritalar yapılabilir.
Bunların yanı sıra nokta objeleri grid halinde getirilip bir yüzey şeklinde de
gösterilebilir. Bu 3 farklı gösterimi aşağıdaki haritalardan inceleyebilirsiniz.
Grid Tematik Büyüyen Tematik Aralıklı Tematik

Grid tematik yapmak için;
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’ ya tıklayınız. Bolum_16 klasöründeki Iller ve
Donatilar tablolarını açınız.
 HARİTA sekmesi > Tematik Ekle komutunu seçiniz.
 Tematik tipi olarak Grid seçiniz ve Şablon Adı kısmında Grid Default’u seçiniz.
 Tematik Harita Yap - Adım 2/3 tablo kısmında Donatılar tablosunu, kolon
kısmından SATIS_2015 kolonunu seçiniz.
 Grid sınırını kesmek için İller katmanını seçiniz. Grid sınırı seçilmediğinde
tematik en uçtaki donatı noktalarından geçen bir dikdörtgen şeklinde olacaktır.
 Tematik Harita Yap - Adım 3/3 penceresinden enterpolasyon yöntemi olarak
IDW metodunu seçiniz.
Tematik harita oluşacaktır. Tematik haritayı incelenmek için oluşan grid
tematiğini Donatılar katmanının altına taşıyınız.
16.8. Prizmatik Haritaların Oluşturulması

Prizmatik haritalar, 3 boyutlu haritaların alan tipindeki objeler için
oluşturulmasının farklı bir yoludur. Objeler, tablodan belirli bir yüksekliğe çekilir.
Böylece, üzerinde analiz yapılan değere göre her coğrafi alan diğerleriyle
karşılaştırılabilir hale gelir. Prizmatik harita diğer stilleri veya katmanları etkilemez.
Sadece üstteki katmanları iz düşüm katmanı olarak kullanır ve görünümü güçlendirir.
Bu uygulama için Bolum_16 klasöründeki Binalar tablosu kullanılacaktır. Öncelikle
binaların ZemindenYukseklik kolonunu kullanarak Bireysel tematik harita yapılacak ve
daha sonra prizmatik harita oluşturulacaktır.

341
Tematik harita oluşturmaya başlamak için;
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’ ya tıklayınız ve Bolum_16 klasöründeki Binalar
 F4 tuşu ile binalar tablosunun verisayfasını inceleyiniz.
 Binalar tablosunun Zeminden Yükseklik kolonuna göre bireysel tematik
oluşturunuz.
 GENEL sekmesi > Yeni Doküman grubundaki 3D Prizmatik Harita Oluştur
 Aşağıdaki ayarlamaları yapınız ve Tamam butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile 3D prizmatik harita oluşacaktır.

Prizmatik harita penceresinde Bilgi butonu kullanıldığında karşınıza sadece
prizmatik harita katmanının verisayfasında bulunan bilgiler gelecektir. Harita
penceresinde bulunan başka katmanlar var ise bu katmanlar görsel amaçlar için
kullanılan imajlar olarak düşünülebilir.
Prizmatik harita penceresinin üzerinde sağ tıklayınız ve menüden Özellikler’i
seçiniz. Karşınıza prizmatik harita penceresinin özelliklerinin değiştirebildiği Prizmatik
Harita Özellikleri diyaloğu gelecektir.
16.9. Harita ve Nitelik Düzeltme

Prizmatik harita katmanı üzerindeki veri tabanında bulunan değerleri
değiştirmek gibi değişiklikler yapıldığında tematik haritalarda olduğu gibi prizmatik
harita da doğrudan yansıtacaktır. Fakat aynı durum grid tematik haritaları için geçerli
değildir.
 Bilgi butonunu kullanarak herhangi bir binaya tıklayarak zeminden yükseklik
bilgisini değiştiriniz.

343
Uygulama 1:
Grid tematiği yapmak için;
 Tematik tipi olarak Grid seçiniz.
 Şablon Adı kısmında Grid Default’u seçiniz ve İleri butonuna tıklayınız.
 2. Adım da tablo açılır listesinden Iller’i, Kolon açılır listesine NUFUS_2014
kolonunu seçiniz.
 Grid sınırı için tablo seçmeyiniz. İleri butonuna tıklayınız.
 3. Adım da istediğiniz düzenlemeleri yaparak tamam butonuna tıklayınız.

17. Sınıflandırma/ Bölümleme
Dersin Konusu
Bu derste, MapInfo’nun sınıflandırma özelliği ile objelerin nasıl gruplandırıldığı
gösterilecektir. Sınıflandırma ile haritadaki objeler tematik haritada olduğu gibi değişik
renk veya stillerle gösterilir. Tematik haritadan farklı olarak sınıflandırma ile çeşitli
istatistiksel işlemler rahatlıkla yapılabilir. Sınıflanan gruplara isim verilerek bu isimlerin
verisayfasına eklenmesi de sağlanabilir.
 Sınıflandırma Nedir?
 Sınıflandırma İşlemi
 Seçim Diyaloğu ile Seçim Yaparak Sınıflandırma
 Sınıflama Tablosunu Saklama
Pratik Kullanım
Sınıflama özelliği, tematik haritalardaki bireysel tematik tipine çok benzer. Yani
sınıflama özelliği ile kolondaki bilgiler kategorize edilir. Tematikten farkı kategorize
edilen bilgilerin istatistiklerini gösterir. Bu veriler verisayfasından kategorileşebileceği
gibi verisayfasında olmayan ancak sizin bildiğiniz kategoriler haritadan el ile seçerek de
sınıflandırma yapılabilir. Örneğin; elinizde renklendirilmemiş bir arazi kullanımı haritası
var. Sınıflandırma yaparak hem bir tematik harita elde etmiş olursunuz hem de bu
bilgilerin toplamlarını hem de yüzdelerini görebilirsiniz.

345
17.1. Sınıflandırma Nedir?
Sınıflandırma işlemi, harita objelerini belirli bir gruba ya da sınıfa atama
işlemidir. Sınıflandırma işlemi ile sınıflar oluşturulurken bir veya daha fazla değişkenin
izlenmesi mümkündür. Objeler sınıf olarak gruplandırıldığında, her sınıfı oluşturan
toplam bilgiler de otomatik olarak güncellenir. Ayrıca sınıfları oluşturduktan sonra
verisayfasına kaydetmek de mümkündür. Oluşturulan sınıflar yeniden düzenlenmek
istenirse, sınıflandırma özellikleri kullanılarak sınıflar değiştirilebilir. Bu uygulama için
İller tablosu kullanılacaktır.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’ya tıklayınız.
 Bolum_17 klasöründeki Iller tablosunu seçip, Aç’a tıklayınız.
 F4 ile illerin verisayfasını görüntüleyiniz.
17.2. Sınıflandırma İşlemi

Sınıflandırma işlemi HARİTA sekmesinin altında bulunan Sınıflama Penceresi
açılır penceresinden yapılır. Bu uygulamada iller bölgelere ayrılacaktır. Bölge adları
verisayfasında bulunmadığından hangi ilin hangi bölgede olacağı el ile seçilerek
belirlenecektir. Ardından seçilen il, hangi bölgeye atanmış ise o il için o bölgenin adı
verisayfasına yazılacaktır. Bölge adlarının kaydedilmesi için öncelikle bir kolon
eklenmesi gerekmektedir.
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir’i seçiniz.
 Kolon Ekle’ye tıklayınız ve adı kutusuna Bolge_Adi yazınız.
 Tipi kısmını karakter, Genişlik kısmını da 20 olarak değiştiriniz.
Tabloda
bulunan
kolonların
listesi
 Diyaloğun doğru olduğundan emin olunuz ve Tamam butonuna tıklayınız.

Bu işlem ile açık olan harita penceresi ve verisayfası kapanacaktır. Verisayfası
açıldığında Bolge_Adi kolonunun eklendiği görülecektir.
 Verisayfasını açmak için klavye üzerinden F4 tuşuna tıklayınız.
 Bölgeleri sınıflama işlemi için F3 tuşu ile İller harita penceresini yeniden açınız.
Unutmayınız: Bir tablonun yapısında herhangi bir değişiklik yapıldığında,
MapInfo o tabloya ait bütün pencereleri kapatacaktır. Kapatılan harita ve verisayfasını
yeniden açmak için F3 ve F4 tuşları kullanılabilir.
 HARİTA sekmesi > Sınıflama Penceresi > Yeni Sınıflama Penceresi’ni seçiniz.
 Kaynak Tablo listesinden Iller tablosunu seçiniz.
 Sınıflama Kolonu listesinden Bolge_Adi kolonunu seçiniz.
Kolonlar bölümünde; sayısal kolonların toplam ve yüzdelerinin hesaplanması
için kolonlar, sınıf içerisinde kaç objenin bulunduğunu gösteren Count komutu,
renklendirilecek obje tipine göre seçilmesi gereken Dolgu (alanlar için), Sembol (nokta
objeleri için) ve Çizgi seçenekleri bulunmaktadır. Sınıflandırma için seçilen kolon, count
komutu ve katman tipine göre obje tipi seçeneklerinden biri gösterilecek kolonlar
kısmına otomatik aktarılır. Bu uygulamada bölgelerin 2000 yılı nüfusuna göre
toplamları da gösterilmek istenmektedir.
 Sum(NUFUS_2000) kolonunu gösterilecek kolonlar kısmına ekleyiniz.

347
Aşağıda Yeni Sınıflama Penceresi diyaloğu açıklanmaktadır.
Burada, sınıflar
verisayfasında yer
alacak verilerin bir
listesi yer almaktadır.
Sınıf ismi, sayı
(sınıfta yer alan
kayıtların sayısı) ve
obje stili (dolgu,
Burada, kayıtlar sembol veya çizgi)
gruplandırıldığında kolonları başlangıçta
görüntülenebilecek kolonların varsayılan kolonlar
listesi yer alır. Buradan olarak burada
seçilenler sınıflar verisayfasının listelenir. Stil, o sınıfı
bir parçası olacaktır. Dikkat görüntülemeye
edecek olursanız bütün sayısal yarayan renk, desen
kolonların toplam ve yüzde veya şekil olabilir.
değerleri burada yer almaktadır.

Sınıflar verisayfası ekrana gelecektir ve harita yeniden çizilecektir. Bu
verisayfasında Bolge_Adi kolonu boş olduğu için tüm objelerin bulunduğu sadece bir
kayıt bulunmaktadır. Buna henüz atama yapılmamış sınıf denmektedir. Atama
yapılmamış sınıf bir seri yıldız (*****) ile gösterilir. Şu anda bütün iller atama
yapılmamış sınıfın içerisinde yer almaktadır. Bu sınıfın rengi de beyaz olarak
belirlenmiştir.
Şimdi birkaç tane boş sınıf oluşturulup, illerden seçilen kayıtlar her bir sınıfa
tek tek atanacaktır.
 HARİTA sekmesi > Sınıflama Penceresi > Sınıf Ekle’yi seçiniz veya mevcut sınıf
üzerinde sağ tıklayarak Sınıf Ekle’yi seçiniz.
 MapInfo Sınıf2 adı ile sınıflar verisayfasına yeni bir kayıt ekleyecektir.
 Sınıflama Penceresi > Sınıf Ekle komutu ile iki sınıf daha ekleyiniz.

Sınıf isimleri istenildiği gibi değiştirilebilir. Sınıf isimlerini Dogu_Anadolu,
Ic_Anadolu ve Bati_Anadolu olarak değiştiriniz.
 Bolge_Adi kolonunda yer alan Sınıf2’nin üzerine çift tıklayınız.
 Sınıf2 adını silip Dogu_Anadolu yazınız.
Bu adımı Sınıf3’ü Ic_Anadolu ve Sınıf4’ü Bati_Anadolu olarak değiştirmek için
tekrarlayınız.
Bir sınıfa veri aktarımı yapabilmek için, öncelikle sınıflar verisayfasından hedef
sınıf seçilmesi gerekmektedir. Bir sınıfı hedef sınıf olarak seçmek için yanındaki
kutucuğun seçili halde siyah olması gerekir.
 İlk hedef sınıfı olarak Dogu_Anadolu sınıfının seçim kutusuna tıklayınız.
Dogu_Anadolu sınıfı, artık hedef sınıf haline getirildi. Bu sınıfı oluşturmak için,
harita penceresinde iller katmanının doğusunda yer alan iller seçilecektir. Bu işlem için
HARİTA ve MEKANSAL sekmeleri altında seç açılır penceresinde yer alan çoklu seçim
araçlarından herhangi biri kullanılabilir.
 Iller harita penceresine tıklayıp aktif hale getiriniz.
 Doğuda yer alan illerden bir doğu bölgesi oluşturunuz.

349
Iller katmanında seçim yapılmaya başlandığında, MapInfo seçilen illeri
otomatik olarak sayar ve sınıflar verisayfasındaki bütün kolonlar için değerleri yeniden
hesaplar. Seçilen iller hedef sınıfa eklenir.
Burada seçilen iller geçici olarak hedef sınıfa atanmıştır. Doğu bölgesi için illeri
seçtikten sonra, seçilen harita objeleri kalıcı olarak sınıfa atanmalıdır.
 Sınıflar verisayfasının başlık çubuğuna tıklayarak aktif hale getiriniz.
 HARİTA sekmesi> Sınıflama Penceresi > Sınıf Ata seçeneğini seçiniz veya hedef
sınıf üzerinde sağ tıklayıp Sınıf Ata seçeneğini seçiniz.

Sınıflama işlemine Ic_Anadolu bölgesine il atayarak devam edilecektir.
Öncelikle, sınıflar veri sayfasındaki Ic_Anadolu sınıfını hedef sınıf haline getiriniz.
Ic_Anadolu sınıfı artık hedef sınıf olduğuna göre, bu sınıfa veri aktarımı için
haritadaki iller katmanından iç anadolu bölgesindeki illeri seçiniz. Seçim işlemi
bittiğinde Ic_Anadolu sınıfı üzerinde sağ tıklayıp seçimi atayınız.
Unutmayınız: Sınıflama işlemi sırasında, MapInfo seçilen kolona (bu uygulama
için Bolge_Adı kolonuna) objelerin atandığı sınıfın adlarını otomatik yazmaktadır.
Uygulama 1: Sınıflama işlemini Bati_Anadolu bölgesi için yapınız.
17.3. Seçim Diyaloğu ile Seçim Yaparak Sınıflandırma

Sınıflandırma yaparken her zaman bilgiler harita üzerinden seçim araçlarıyla
seçilebilecek kadar düzenli ve kolay olmayabilir. Sınıflandırma işlemi verisayfasından
belli bir koşulu sağlayan bilgiler seçilerek de yapılabilir. Bu durumda Seçim Diyaloğu ya
da SQL Seçim Diyaloğu kullanılarak seçim yapılır ve bu şekilde objeler sınıflara atanır.
Bu örnek için sınıflar verisayfasını kapatınız. İllerin renkleri ana rengine geri
dönecektir. Bu örnekte Türkiye, NUFUS_2000 kolonuna göre büyük nüfuslu iller (750
000 ve üzeri) ve küçük nüfuslu iller (750 000’nin altı) olarak renklendirilecektir.
Uygulamaya başlamak için öncelikle il tiplerinin yazılacağı bir kolon açılacaktır.

351
 TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir seçeneğini seçiniz.
 Kolon Ekle’ye tıklayınız ve adı kutusuna Il_Tipi yazınız.
 Tipi kısmını karakter, Genişlik kısmını da 20 olarak değiştiriniz.
 HARİTA sekmesi > Sınıflama Penceresi > Yeni Sınıflama Penceresi’ni seçiniz.
 Kaynak Tablo listesinden Iller tablosunu seçiniz.
 Sınıflama Kolonu listesinden Il_Tipi kolonunu seçiniz.
 Gösterilecek Kolonlar kısmında Il_Tipi, Count ve Dolgu kolonları
bulunmaktadır. Bu kolonların yanına Sum(NUFUS_2000), Pct(NUFUS_2000)
kolonlarını da ekleyiniz.

 Sınıflama verisayfasında gri alana sağ tıklayarak 2 adet sınıf ekleyiniz.
 İlk açtığınız sınıfa Büyük Şehirler, son sınıfa ise Diğer Şehirler yazınız.
 Başlangıçta gelen dolgu rengi değiştiriniz.
 Harita penceresini aktif hale getiriniz ve HARİTA sekmesi > Seçim grubunun
sağ köşesinde bulunan oka tıklayınız.
Seçimi yapmak için:
 Koşul kısmına NUFUS_2000 > 750000 yazınız.
 Sonuçları sadece harita penceresinde görüntülemek için Sonuçları Göster

tikini kaldırıp Aktif Haritada Bul seçeneğini işaretleyiniz ve Tamam butonuna
tıklayınız.
 Koşulu sağlayan iller harita üzerinde seçilecektir.

353
 Büyük Şehirler sınıfının seçim kutusuna tıklayarak hedef sınıf olarak
belirleyiniz.
 Hedef sınıf üzerinde sağ tıklayarak Sınıf Ata’yı seçiniz. Atanan veriler harita
üzerinde kırmızı renk olacaktır. Ayrıca objelerin verisayfasına Büyük Şehirler
yazılacaktır.
 Harita penceresini aktif hale getiriniz ve seçim diyaloğunu açınız.

 Koşul kısmına NUFUS_2000 < 750000 yazınız.

 Sonuçları sadece harita penceresi görüntülemek için Sonuçları Göster tikini
kaldırıp Aktif Haritada Bul seçeneğini işaretleyiniz ve Tamam butonuna
tıklayınız.
Koşulu sağlayan iller harita penceresi üzerinde seçilecektir.
 Diğer Şehirler sınıfının seçim kutusuna tıklayarak hedef sınıf olarak belirleyiniz.
 Hedef sınıf üzerinde sağ tıklayarak Sınıf Ata’yı seçiniz. Atanan veriler hem
harita üzerinde pembe renk olacaktır hem de objelerin verisayfasına Diğer
Şehirler yazılacaktır.
Şimdi de Iller tablosundaki Il_Tipi kolonunu kontrol ediniz.

 TABLO sekmesi > Yeni Veri Sayfası Penceresi’ni seçiniz.
 Tablo Adı listesinde Iller’i seçiniz.

355
17.4. Sınıflama İşlemini Kaydetme ve Bitirme
Seçilen objeler bir sınıfa atanarak sınıf kolonuna yeni bilgiler girilmiş olduğu için
ana tablo değiştirildi. Bu nedenle yeni sınıf bilgilerini saklamak için sınıflama işleminin
sonunda ana tablo mutlaka kaydedilmelidir.
Verisayfasına eklenmiş olan yeni bilgileri kaydetmek için:
 GENEL sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet’i seçiniz.
 Kaydedilecek Tablo(lar) listesinden Iller tablosunu seçiniz ve Kaydet butonuna
tıklayınız.
Iller tablosunda yapılan bütün değişiklikler artık kalıcı olarak kaydedilmiştir.
Sonuçları görüntülemek için Iller verisayfasına bakılabilir.
Sınıflama işlemini sona erdirmek için, sınıflar verisayfasını kapatmak yeterli
olacaktır. Harita objelerinin renkleri, sınıflama işleminden önceki renklerine geri
dönecektir. Eğer herhangi bir sınıf için başlangıçta belirlenen renk değiştirilmiş ise ve
bu değişiklik ilerideki çalışmalarda da kullanılmak isteniyorsa sınıflar verisayfasını
kapatmadan önce çalışma ortamının proje olarak kaydedilmesi gerekir.
 GENEL sekmesi > Proje Dosyasını Kaydet’i seçiniz.
 Dosya Adı kısmına SINIF yazıp Kaydet’e tıklayınız.
Sınıflama proje dosyası kaydedilmiş olacaktır. İleride, bu çalışmaya yeniden
ulaşmak için kaydedilmiş olan proje dosyası açılabilir.

Uygulama 1:
 Öncelikle, sınıflar veri sayfasındaki Bati_Anadolu sınıfını, hedef sınıf haline
getiriniz.
 Bati_Anadolu sınıfı artık hedef sınıf olduğuna göre, bu sınıfa veri aktarımı için
haritadaki iller katmanının batısında olduğunu düşündüğünüz illeri seçiniz.
 Seçim işlemi bittiğinde Bati_Anadolu sınıfı üzerinde sağ tıklayıp Sınıf Ata’yı
seçiniz.

357
18. Tampon Bölge Oluşturma
Dersin Amacı
Bu derste MapInfo’nun tampon bölge oluştur komutu anlatılacaktır. Tampon
bölge, bir harita objesi etrafında istenilen yarıçapta bir kapalı alan oluşturmak
demektir. Nokta, çizgi, kırıklı çizgi ve alan objeleri etrafında tampon bölge
oluşturulabilir.
 Tablodan Tampon Oluştur
 Sınır Seçimi Butonunu Kullanma
 Nesnelere Tampon Bölge Oluşturma
 Alan Nesnesi Etrafında Tampon Bölge Oluşturma
 Oluşan Tampon Bölgeyi Kaydetme
Pratik Kullanım
Tampon bölge yakınlık analizinin güçlü bir aracıdır. Tampon bölgeler kapalı alan
oldukları için, içerisinde kalan objeler araştırılabilir. Oluşturulacak tampon bölgenin
büyüklüğü veya yarıçapı kontrol edilebilir. Örneğin; bir restoran olduğunu düşününüz.
MapInfo’yu, harita üzerine işlenmiş olan bu restoranın etrafında 500 metrelik bir
tampon bölge oluşturmak için kullanabilirsiniz. Ardından tampon bölge içerisinde kalan
rakipler, müşteri potansiyeli olan okullar, hastaneler vb. seçilebilir. Nokta, çizgi ve alan
için tampon nesnesi oluşturulabilir. Aşağıdaki örnekte objelerin çevresine 500 metrelik
tamponlar atılmıştır.

18.1. Tablodan Tampon Oluştur
Bu derste Cankaya_Okul ve Cankaya_Ogr katmanları kullanılacaktır. Örnek
olarak hangi öğrencilerin okullara 500 metreden daha yakın bir mesafede oturduğu
belirlenecektir. Her okul haritada bir sembol nesnesi olarak işlenmiştir. Bunun için
Çankaya’daki okulların etrafında belirlenen bir yarıçap değerinde tampon bölge
oluşturulacaktır ve ardından sınır seçimi butonu ile tampon bölge içerisinde kalan tüm
öğrenciler seçilecektir. Sonuçlar verisayfasında da görüntülenebilecektir.
 GENEL sekmesi > Proje Dosyası Aç’ı seçiniz.
 Bolum_18 klasöründeki Cankaya_Okul’u seçip, Aç’a tıklayınız.
Ekranınızdaki görüntü aşağıdaki gibi olacaktır. Kırmızı bayraklı nokta objeleri
Çankaya‘daki okulları, mavi yuvarlak noktalar ise öğrencileri temsil etmektedir.
Kapalı alan olan tampon bölge, bir obje için oluşturulabildiği gibi birkaç obje
içinde oluşturulabilir. Tampon bölge birden fazla obje için oluşturmak istenirse bu
objeler haritadan seçim araçları kullanarak seçilebilir.
Bir harita katmanındaki tüm objeler için tampon bölge oluşturmak istenirse,
gezgin penceresinin harita menüsünden istenilen katmana sağ tıklanır. Açılan
pencereden Tümünü Seç seçilerek o katmana ait tüm objeler seçilir ve tampon bölge
oluşturulabilir. Çankaya’daki okulların etrafında tampon oluşturulacağı için tüm
okulların seçilmesi gerekmektedir.
Tampon bölgeyi objenin bulunduğu katmana oluşturabileceğiniz gibi farklı bir
katman şeklinde de oluşturabilirsiniz. Bu örnek için tampon bölge ayrı bir katmanda
oluşturulacaktır. Bu nedenle öncelikle Tampon adında yeni bir katman açılması
gerekmektedir.

359
 MEKANSAL sekmesi > Tampon Bölge > Tablodan Tampon Oluştur seçeneği
obje etrafına yeni bir katman üzerinden tampon oluşturulacaktır.
 Tablo adı kısmına Cankaya_Okul’u seçiniz ve ardından sonuçların tutulacağı
tablo kısmından Yeni’yi seçiniz.
1. Hangi tablodaki nesneler üzerinde
tampon oluşturmak istediğinizi
seçmenizi sağlar.
2. Oluşturulacak tampon
bölgenin hangi tabloya
yazılması gerektiğini
sorar.
 İleri’ye tıklayınız. Açılan pencereyi aşağıdaki gibi3.ayarlayınız.

.
 Kolon adı Tampon_Adi olan, karakter(15) formatında tek bir kolon

oluşturunuz.

 Tabloya Tampon ismini verip kaydediniz.
5. Tamponun yarıçapı
seçilen birime uygun
olarak girilir.
6. Kolondan listesi özel
yarıçap bilgileri içeren
bir kolonun kullanılması 4. Haritadaki bütün
ya da bir başka özel nesneler için tek bir
formülün girilmesini tampon oluşturmak
sağlar. istenildiğinde seçilir.
7. Mesafe birimi belirlenir.
8. Tamponu oluşturan
kıvrımların
yuvarlaklığını,
Haritada, her nesne için ayrı bir
çözünürlüğünü belirler.
Kıvrım sayısı arttıkça, tampon bölge oluşturulmak
tamponun hassaslığı istenildiğinde seçilir.
artar.
 Değer kutusuna 500 giriniz.

 Birim olarak metreyi seçiniz.
 Daire Başına kısmını 12 olarak kabul ediniz.
 Tek bir tampon nesnesi oluştur’ u seçiniz.
 İleri’ ye tıklayınız.

361
 Data Birleştirme penceresinden atılacak tampona bilgi girişi yapılır. Bu
uygulamada oluşturulacak tampon için verisayfasında bir bilgiye ihtiyaç
olmadığı için seçeneğini işaretleyerek Tamam butonuna tıklayınız.
Harita penceresi aşağıdaki gibi görünecektir.
Okul ve öğrenci katmanları tampon katmanın altında yer aldığından ve tampon

katmanının alan stili de yukarıdaki gibi olduğu için, tamponun altında kalan okullar ve
öğrenci objeleri görünmemektedir. Okul ve öğrenci objelerinin görüntülenmesi için
tampon katmanı diğer katmanların altına alınabilir ya da tampon şeffaf hale getirilir.
Tampon objesini şeffaf yapmak için tampon seçili halde iken,
 Tampon katmanının düzenlenebilirliğini açınız.
 MEKANSAL sekmesi > Stil açılır menüsünden Alan Stili’ni seçiniz.
 Desen aşağıya açılan listesinden Yok seçeneğini seçiniz.
 Kenarlık kısmından renk olarak maviyi seçiniz ve Genişlik kısmından da
sınırların belirginleşmesi için pikseli 2 olarak ayarlayınız.

Harita tamponun altındaki katmanlara ait nesneleri gösterecek şekilde yeniden
çizilecektir.
 Tampon katmanında bulunan alan objesini kaydetmek için GENEL sekmesi >
Kaydet >Tablo Kaydet’i seçiniz.
18.2. Sınır Seçimi Butonunu Kullanma

Tampon bölge oluşturulduğuna göre, herhangi bir okula 500 metre ve daha
yakın oturan öğrenciler Sınır Seçimi butonu kullanılarak seçilebilir. Sınır seçimi butonu
ile seçim yapıldığında, alan objesi içinde kalan en üstteki katmandan seçim yapılır.
Öğrencileri seçmek için Cankaya_Ogr katmanının en üst sıra da yer alması gerekir.
Seçilen öğrencilerin kayıtları verisayfası penceresinde de görüntülenebilir.
 Cankaya_Ogr katmanını en üst katmana taşıyınız.
 HARİTA sekmesi > Seç açılır penceresinden Sınır Seçimi butonuna tıklayınız.
 Tampon bölgenin sınırları içerisinde herhangi bir yere tıklayınız.

363
Tampon bölge içinde kalan öğrenciler seçilecektir.
Seçilen öğrencilerin kayıtlarını verisayfası penceresinde görüntülemek için:

 TABLO sekmesi > Yeni Verisayfası Penceresini seçiniz.
 Veritabanını Göster penceresinden Selection tablosunu seçiniz.
 Tamam butonuna tıklandığında seçilmiş öğrencilerin kayıtları verisayfası

penceresinde görüntülenecektir.
Seçilen kayıt sayısı durum çubuğunda sol alt köşede yazmaktadır.

Uygulama 1: Bölüm 18 klasöründeki uygulama 1 proje dosyasında Çankaya
Mahallesinde örnek bir bankaya ait ATM’ler ve bankanın müşterileri bulunmaktadır.
33 numaralı ATM’nin 800 m ve daha yakınındaki müşterilerin sayısını bulunuz.

18.3. Tampon Bölge Sorgusunu Kaydetme
Tüm seçim işlemlerinde olduğu gibi, seçilen ve görüntülenen verisayfası
geçicidir. Eğer MapInfo tekrar açıldığına bu sorgu tekrar kullanılmak isteniyorsa sorgu
tablosunun kalıcı bir kopyası oluşturulmalıdır.
 GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet’ i seçiniz.
 Oluşturulan öğrenci sorgusunu (Query1) seçiniz.
 Dosya adına Ogrenciler_500 yazıp, Kaydet’e tıklayınız.
Böylelikle yapılan sorgunun kalıcı bir kopyası oluşturulmuştur. Kaydedilen

tabloda yalnızca herhangi bir okula 500 metre ve daha yakın oturan öğrencilerin listesi
bulunmaktadır.

365
18.4. Nesnelere Tampon Bölge Oluşturma
Nesnelere Tampon Oluştur işlemi ile tablodan tampon oluştur işlemi aslında
aynıdır fakat yapılış yöntemleri farklıdır. Nesnelere tampon oluştur seçeneğinde,
tampon oluşturulurken yeni bir katman oluşturma penceresi açılmaz. Tampon nesnesi
kozmetik katmana ya da düzenlenebilir bir katmana nesne olarak eklenir.
Oluşturulacak tampon nesnesini kozmetik katmana eklemek için, kozmetik
katmanın düzenlenebilirliği açıldıktan sonra etrafında tampon bölge oluşturulmak
istenilen nesneler seçilir. Ardından MEKANSAL sekmesi > Tampon Bölge > Nesnelere
Tampon Oluştur seçeneği seçilir. Devamında tampon ile ilgili mesafe ve birim için
gerekli bilgiler girilerek tampon bölge oluşturulur. Oluşturulan tampon daha sonra yeni
bir katman olarak ya da var olan bir katmana kaydedilmek istenirse HARİTA sekmesi >
Kozmetik Nesneler > Kozmetik Nesneleri Kaydet seçeneği seçilir.
18.5. Alan Nesnesi Etrafında Tampon Bölge Oluşturma

Daha önceki uygulamada nokta objelerinin etrafına tampon bölge
oluşturulması anlatılmıştır. Yol gibi çizgi objelerinin ve göl gibi alan objelerinin etrafına
da tampon bölge oluşturabilir.
 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’dan Bölüm_18 klasöründeki Binalar ve Yol_Nehir
tablolarını açınız.
Belirli bir bölge de taşıdığı malzeme miktarı fazla olan bir nehir yıl içerisinde
fazla yağış almakta ve bağlı olduğu gölde taşkına sebep olmaktadır. O yılki debisi
hesaplanan nehrin bağlandığı göl etrafında 1 km içinde bulunan bölgeler 1. derece riskli
bölge olarak belirlenmiştir ve bu binaların tahliye edilmesi istenilmektedir. Bu örnekte
tahliye edilecek bina sayısını bulunacaktır.

 İlk olarak Göl objesini seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Tampon Bölge > Tablodan Tampon Oluştur seçeneği ile
yeni bir katman üzerinde tampon oluşturunuz.
 Sonuçların tutulacağı tablo kısmından Yeni’yi seçiniz.
 Adı tampon, Karakter(10) formatında tek bir kolon oluşturunuz ve tabloya

Tampon_Gol ismini verip kaydediniz.

367
 Birim olarak km, değer olarak da 1 giriniz.
 Tek bir tampon nesnesi oluştur seçeneğini işaretleyip, tampon genişliği

mesafesini de Küresel seçiniz ve ileri butonuna tıklayınız.
Tampon objesini şeffaf yapmak için tampon seçili halde iken,
 MEKANSAL sekmesi > Stil açılır menüsünden Alan Stili’ni seçiniz.
 Desen aşağıya açılan listesinden Yok seçeneğini seçiniz ve piksel kısmını 3
olarak ayarlayınız.
Oluşturulan 1. derece riskli tampon bölge içinde kalan ve tahliye edilmesi

gereken binalar sınır seçim butonuyla seçilebilir.

Bunun için;
 MEKANSAL sekmesi > Seç > Sınır seçimi butonunu seçiniz ve tampon bölge
içinde herhangi bir alana tıklayınız.
 Klavyeden F4 tuşu ile Veritabanını Göster penceresinden Selection tablosu

seçilerek verisayfası açılabilir.

Uygulama 1:
 GENEL sekmesi > Aç > Proje Dosyası Ekle’yi seçiniz.
 Bölüm_18 klasöründeki Uygulama_1 dosyasını açınız.

369
Sadece 33 numaralı ATM’nin 800 m ve daha yakınındaki müşterinin sayısı
istenildiği için tek bir tampon nesnesi oluşturulacaktır.
 Kozmetik katmanının düzenlenebilirliğini açınız ve 33 numaralı ATM’yi seçiniz.
 MEKANSAL sekmesi > Tampon Bölge > Nesnelere Tampon Oluştur seçeneğini
seçiniz.
 Tampon nesnesi seçiniz ve MEKANSAL sekmesi > Stil > Alan Stili’ni seçiniz.
 Desen aşağıya açılan listesinden Yok’u seçiniz.
 Genişlik kısmından pikseli 3 olarak ayarlayınız.
33 numaralı ATM’ye 800 m ve daha yakındaki müşteriler tespit edilmek
istendiği için katman sıralaması aşağıdaki şekilde düzenlenmelidir.
Unutmayınız: Seçim sıralaması katman sıralaması ile doğru orantılıdır. Yani
üste olan katmanın seçim önceliği vardır.

 Sınır seçimi butonu ile 33 numaralı ATM etrafında oluşturulan tamponun
içinde herhangi bir yere tıklayınız.
 Seçilen müşteri görüntülemek için klavyeden F4 tuşuna tıklayınız.

 Selection’ a tıklayınız.
 Veri sayısı durum çubuğunda yazmaktadır.

371
19. MapBasic Penceresi Kullanımı
Dersin Amacı
Bu derste, MapBasic penceresini kullanarak bir seri komutun saklanması ve
tekrar kullanılması anlatılacaktır. Özellikle komut yazarak obje bilgilerine erişim ve obje
oluşturma işlemleri gerçekleştirilecektir. Sadece MapBasic penceresi ile kullanılan
komutların kullanımı gösterilecektir.
 MapBasic Penceresi
 Sorgulama
 Obje İşlemleri
 Çizgi Oluşturma
 Pencere Bulma Fonksiyonu
 MapBasic’ de Oluşturulan Bir Aracın Çalıştırılması
Pratik Kullanım
MapBasic programlama dili, MapInfo’nun özelleştirilmesini ve yeni uygulama
araçlarının geliştirilmesini sağlamaktadır. MapInfo’nun işlevselliğini artıran MapBasic
penceresi, bu dilin birçok imkanını bize sunmakta ve ayrıca nesne tabanlı karışık
sorgulamaların yazımını kolaylaştırmaktadır. Yapılan seçim ve güncelleme işlemlerinin
komutları satır satır bu pencerede görünmektedir. Bu komutlar defalarca
çalıştırılabilmekte ve gerektiğinde saklanarak tekrar kullanılabilmektedir. Aynı tablo
üzerinde onlarca seçim ve güncelleme işlemi yaptığımız zamanlarda bu pencere
oldukça kullanışlı hale gelmektedir.

19.1. MapBasic Penceresi
 GENEL sekmesi > Pencereler grubu > Araç Penceresi > MapBasic’ i seçiniz.
Ekrana MapBasic penceresi gelecektir.
Bu uygulamada iller haritası üzerinden çalışma yapılacaktır.

 GENEL sekmesi > Aç > Tablo’ yu seçiniz.
 Bolum_19 klasöründeki Iller tablosunu seçip açınız.
MapBasic penceresindeki yazılara dikkat edilecek olursa, MapBasic penceresi

açık olduğu müddetçe yapılan bütün işlemler bu pencerede alt alta yazılarak devam
edecektir. Bu satırlara tıklayıp parametreleri (tablo isimlerini, kolon isimlerini vs. )
değiştirerek <ENTER> tuşuna bastığınızda o komut yeniden çalışacaktır.
Bu satırlar istenildiği zaman MapBasic penceresinde sağ tıklanarak İçeriği
Temizle komutu ile ya da doğrudan <DELETE> tuşu ile silinebilir.

373
MapBasic penceresinde komutlar satır satır çalıştırılır. Yani döngü yapısı bu
pencerede kullanılamaz. Komutların belli bir kısmını seçip veya birden fazla satırı seçip
klavyeden <ENTER> tuşu ile hepsini çalıştırabilirsiniz.
Unutmayınız: Bazı bilgisayarlarda <ENTER> tuşu <CTRL> ile birlikte çalışır.
Komutları çalıştırmanın diğer yöntemi ise sağ tıklayarak açılan pencereden Komut
Çalıştır’a tıklamaktır.
19.2. Sorgulama
Seçim ve SQL seçim diyaloğu komutlarının kullanımı daha önceki bölümlerde
anlatılmıştı. Şimdi bu diyaloglar kullanılarak Iller tablosundan nüfus bilgilerine göre
seçim işlemi yapılacaktır.
 MapBasic penceresini aktif hale getiriniz.
 MapBasic penceresinde sağ tıklayınız ve İçeriği Temizle seçeneğini seçiniz.
 Seçim diyaloğunu açmak için HARİTA sekmesi > Seçim grubunun sağ altt
kısmında bulunan ok işaretine tıklayınız.
 Koşul kısmına NUFUS_2014 > 600000 yazınız.
 Sonuç Tablosu kısmına Secilenler yazınız.

MapBasic penceresinde aşağıdaki yazı görülecektir.
 Select * from Iller where NUFUS_2014 > 600000 into Secilenler
browse * from Secilenler
Üstteki satır bu işlem için gerekli olan SQL cümleciğidir. Alttaki satır ise
verisayfası penceresinin açılmasını sağlayan komuttur. Şimdi de seçim kümesini, harita
üzerinde başka bir katman olarak göstermek için aşağıdaki adımları takip ediniz.
 Gezgin penceresinde Katman Ekle komutuna tıklayınız.
 Açılan pencereden Secilenler tablosunu seçiniz.
 Tamam butonuna tıkladığınızda Gezgin penceresine eklenecektir.

 Katmanın solunda bulunan alan sembolüne tıklayarak yeni bir renk seçiniz.
 Yaptığınız bu işleminde adım adım MapBasic penceresinde yazıldığı görülür.

375
Bu işlem ile nüfusu 600.000’den büyük olan iller, haritanın üzerinde
görünmektedir. Benzer işlem 1.000.000’nun üzerindeki iller için yapılmak istendiğinde
seçim diyaloğu tekrar kullanılmak zorunda değildir.
 MapBasic penceresindeki en üst satıra tıklayınız nnj.
 600000 rakamını 1000000 olarak değiştiriniz.
 Klavye üzerinden ENTER tuşuna basınız ya da MapBasic penceresinde sağ
tıklayıp Komut Çalıştır seçeneğini seçiniz.
Bu işlem ile nüfusu 1.000.000’dan fazla olan iller seçilecektir. Sorgu işlemi
yeniden yapıldığı için gezgin penceresinden Secilenler katmanı kaldırılacaktır. Gezgin
penceresine Secilenler katmanını tekrar eklemek için;
 MapBasic penceresinde Add Map Layer Secilenler satırına gelip <ENTER>
tuşuna bastığınızda ilgili katman gezgin penceresine eklenir.

Not: Bu işlem başka rakamlar için yeniden denendiğinde, çok daha hızlı bir
şekilde sorgulama işlemlerinin yenileyebiliyor ve çıktı alınabiliyor olduğu görülecektir.
Ayrıca SQL cümleleri oluşturma konusunda da yeterli bilgi kazanılacaktır.
19.3. Obje işlemleri

MapInfo, MapBasic penceresi yardımı ile sekmelerden elde edilemeyen ama
MapBasic programında kullanılan komutları MapInfo içinde kullanma imkanı
vermektedir. Şimdi üzerinde çalışma yapmak için bir tablo oluşturulacaktır.
 TABLO sekmesi > Tablo Kapat’ ı seçiniz ve Secilenler tablosunu kapatınız.
 MapBasic penceresi üzerinde sağ tıklayıp İçeriği Temizle ile temizleyiniz.
 TABLO sekmesi > Yeni Tablo’ yu seçiniz.
 Aktif Haritaya Katman Olarak Ekle seçeneğini işaretleyiniz.

 Açılan Yeni Tablo Yapısı diyaloğundan Kolon Ekle butonu ile sırasıyla X1, Y1,
X2, Y2 adında kolonlar ekleyiniz.
 Tipini Taşan Sayı olarak ayarlayınız.

377
 Dosya adı kısmına Deneme yazınız ve Bolum_19 klasörüne kaydediniz.
Böylece deneme tablosu ile objeler üstünde istenildiği şekilde çalışabilecektir.

Deneme katmanı şu anda düzenlenebilir haldedir. Şimdi bu katmanda çizgiler
oluştulacak ve çizilen her çizgi için verisayfasına bir satır eklenecektir.
 MEKANSAL sekmesi > Ekle > Çizgi butonuna tıklayınız.
 Harita üzerinde bir üçgen çiziniz.
 Deneme tablosunun verisayfasını F4 ile açınız.

19.3.1. ObjectGeography Fonksiyonu
Objelere ait koordinat ve açı bilgilerini sorgularken ya da güncellerken
ObjectGeography fonksiyonu kullanılır. ObjectGeography (obje, özellik) olarak yazılan
fonksiyonun özellik kısmına o objenin özellik numarası girilir. Eğer bilgisayarınızda
MapBasic yüklü ise MapBasic.def dosyasından bu kodlar öğrenilebilir. Aşağıda
bunlardan bir kısmı verilmiştir.
Özellik Kodu Geri Dönen Değer
1 Objeyi sınırlayan dikdörtgenin (MBR) en küçük x koordinatı.
2 Objeyi sınırlayan dikdörtgenin (MBR) en küçük y koordinatı.
3 Objeyi sınırlayan dikdörtgenin maksimum x koordinatı.
Nokta objelerinde kullanılmaz.
4 Objeyi sınırlayan dikdörtgenin maksimum y koordinatı.
Nokta objelerinde kullanılmaz.
5 Arc objesinin başlangıç açısı.
6 Arc objesinin bitiş açısı.
1 Çizgi objesi başlangıç x koordinatı.
2 Çizgi objesi başlangıç y koordinatı.
3 Çizgi objesi bitiş x koordinatı.
4 Çizgi objesi bitiş y koordinatı.
1 Nokta x koordinatı.
2 Nokta y koordinatı.
5 Yazı objesinin bitiş x koordinatı
6 Yazı objesinin bitiş y koordinatı
7 Yazı objesinin dönme açısı
8 Nokta objesinin z-değeri
9 Nokta objesinin m-değeri
Şimdi oluşturulan çizgilerin koordinatlarının verisayfasına nasıl yazdırılacağı

anlatılacaktır.
 MapBasic penceresinde sağ tıklayıp İçeriği Temizle ile temizleyiniz.
 Aşağıdaki ifadeyi yazarak <ENTER> tuşuna basınız.
 update deneme set x1 = objectgeography(obj, 1)

379
Deneme tablosunun verisayfası penceresinde X1 kolonunun değiştiği
görülecektir. Yapılan işlem ile her çizginin başlangıç noktasının X koordinatını
veritabanına aktarılmış oldu. Daha önceden de bahsedildiği gibi MapBasic
penceresindeki komutlar tekrar kullanılabilir. Şimdi aynı satırda X1 yerine Y1 ve (obj,
1) yerine (obj, 2) yazarak ifadeyi değiştiriniz ve tekrar <ENTER> tuşuna basınız.
 update deneme set y1 = objectgeography(obj, 2)

Böylece başlangıç koordinatları veritabanına aktarılmış oldu. Şimdi aynı işlemi
X2 ve Y2 koordinatları için de yapınız. X2 için (obj, 3), Y2 için de (obj, 4) kodları
uygulanacaktır.
Bu işlem çizgi için yapılabildiği gibi nokta objelerin koordinatları için de

yapılabilir.
19.4. Çizgi Oluşturma

Tabloya kaydedilmiş durumdaki çizgilerden nokta oluşturma işlemi yine
MapBasic penceresi ile yapılabilmektedir. Çizgi çizim aracı ile oluşturulan çizgiler şimdi
de veritabanındaki koordinatlardan yararlanarak oluşturulacaktır.
 MapBasic penceresi üzerinde sağ tıklayıp İçeriği Temizle ile temizleyiniz.
Deneme tablosuna ait verisayfasında bulunan bilgileri değiştirmeden harita
penceresinde bulunan objeleri silmek için MapBasic penceresine aşağıdaki ifadeyi
yazıp <ENTER> tuşuna basınız.
 Delete object from deneme

381
Bu komut ile verisayfasıdaki bilgiler değişmeden, tabloya bağlı olan objeler
silinmiş olur. Koordinat bilgileri kullanılarak çizgileri yeniden oluşturmak için MapBasic
penceresine aşağıdaki ifadeyi yazıp <ENTER> tuşuna basınız.
 Update deneme set obj= createline(x1, y1, x2, y2)
Bu işlem ile aynı çizgilerin yeniden oluştuğu görülecektir.

19.5. Pencere Bulma Fonksiyonu
MapInfo programında harita, verisayfası, istatistik ve bilgi gibi pencereler
mevcuttur. Bu pencereler ekran dışına kayarsa pencere pozisyonunu tekrar ayarlamak
için MapBasic penceresi kullanılabilir.
 Set Map Window 3063 Zoom Entire ifadesi ile bilgi penceresinin pozisyonu
ayarlanabilir.
Unutmayınız: Büyük hacimli veriler ile (mesela yüzlerce pafta ile) çalışma
yapılıyor ise; MapBasic penceresi kullanılarak işlerinizi daha hızlı bir şekilde
gerçekleştirebilirsiniz.
19.6. MapBasic’ de Oluşturulmuş Bir Aracın Çalıştırılması

MapInfo programının içinde MapBasic’ de oluşturulmuş bir aracı çalıştırmak
için aşağıdaki adımların izlenmesi gerekmektedir.
 GENEL sekmesi > Araçlar açılır penceresine tıklayınız.
 Açılan pencereden Seçenekler açılır penceresine tıklayınız.

 Kayıt aracı seçeneğine tıklayınız.
 Kayıt Aracı diyaloğu açılır.

383
 Dosya Yolu kısmından yüklemek istediğiniz *.mbx uzantılı MapBasic
uygulamasını seçiniz.
 Başlık alanına bu uygulama için kullanılmak istenilen isim ve Tanım alanına da
istenilirse uygulama hakkında açıklamalar yazılır.
 Gerekli bilgiler belirtildikten sonra Tamam butonuna tıklanıp diyalog kapatılır.
Bu uygulama için ölçek çubuğu eklenecektir.

 Bu işlem ile Araçlar listesine Kaydedilen kısmına eklemiş olduğunuz
uygulamanın ismi görüntülenecektir.
 Olcek_cubugu isminin yanında Çalışıyor ve Otomatik Yükle diye iki kutucuk
yer almaktadır. Araç yükle (çalışıyor) butonuna tıklanıldığında ilgili araç sadece
bir seferlik kullanılabilecektir ve MapInfo’nun bir sonraki başlatılmasında bu
eklenti gelmeyecektir. Otomatik Yükle seçeneği işaretlendiğinde ise MapInfo
her başlatıldığında eklenen araç varsayılan otomatik olarak çalışmaya
başlayacaktır.
.NET programlanabilme yeteneği: MapBasic uygulamaları, Microsoft’un .Net

geliştirme platformu kullanılarak yazılan fonksiyonlar ve alt programlar olarak
çağırılabilir. Microsoft’s Visual Studio geliştirme ortamı kullanılarak, C# (C-sharp) ve
VB. Net (Visual Basic for .Net) gibi dillerde kod yazabilirsiniz. Sonrada MapBasic
programlarınızdan bu .Net programlarını çağırabilirsiniz.

385
20. Araçlar
Bu konuda GENEL sekmesi > Araçlar > Kaydedilen ile aktifleştirilip
kullanılabilen araçlar anlatılacaktır.
 Tablo Temizle ve Sıkıştır (Advanced Pack): Tablolarda silme işlemi

sonucunda oluşan gri kayıtları temizleme ve sıkıştırma işlemini birden fazla
tablo için aynı anda yapmayı sağlar.
 Katalog Tarayıcı (Catalog Browser): Katalog tarayıcı araç, MapInfo’da
mekansal ve mekansal olmayan veriler hakkında açıklayıcı bilgiler bulmak
için kullanılır. Bu bilgiler genellikle metadata olarak adlandırılır. Veri
başlığı, oluşturulma/değiştirilme tarihi, koordinat referans sistemi ve
konumu gibi bilgileri içerir. Katalog tarayıcısı mevcut herhangi bir
CSW(Catalog Service for the Web)’de arama yapar.
 Komut Editörü (Command Editor): MapInfo’ da kullanılan komutların kısa
yollarının kapsamlı bir liste halinde bulundurulduğu kısımdır. Bu kısa yollar
özelleştirilebilir.
Not: Aynı kısayol birden fazla komuta verilmemelidir.

 Koordinatları Kolona Yazdırma Aracı (Coordinate Extractor): Katmanlara
ait nesnelerin merkez x ve y koordinatları, istenilen projeksiyon
kullanılarak belirlenen kolona yazdırılır.
UTM Koordinatlar Coğrafi Koordinatlar
 Koordinat Sistem Sınır Yöneticisi (CoordSys Bounds Manager):

Haritalanabilen MapInfo tablolarının koordinat sistemi sınırlarını
düzenlemenizi sağlar. Koordinat hassasiyetini artırmak için veya tüm dosyaları
aynı projeksiyon ve sınır değerine getirmek için kullanılır.
 Koordinat Dönüştürücü (Degree Converter): DMS yani
Derece/Dakika/Saniye formatında koordinatlar içeren bir kolonu Decimal
Degree yani Ondalık Derece formatında koordinatlara dönüştürür. Aynı
zamanda ondalıklı derece koordinatları içeren bir kolonu derece/dakika/saniye
koordinatlarına çevirir. Yalnız kolon olarak değil tek bir koordinatı üzerinden
de bu dönüştürme işlemi yapılabilir.
 Çift Kayıtları Silme Aracı (Delete Dublicates): Bu araç verisayfasında aynı
bilgiye sahip, tekrarlanan kayıtları bularak siler ve tek bir kayıt bırakır.
 Mesafe Hesaplayıcı (Distance Calculator): Mesafe hesaplayıcı araç ile bir
tablodaki nesnelerin birbiri arasındaki ya da iki ayrı tablonun nesneleri
arasındaki en yakın veya en uzak mesafeler hesaplanabilir. Bu yapılan
hesaplamaların sonucu distance adında bir sonuç tablosuna yazdırılır.
Oluşturulan bu sonuç tablosu hem harita penceresi hem de verisayfasından
oluşmaktadır.

387
 Google Earth’e Veri Gönder (GELink): MapInfo’daki verileri Google Earth
üzerinde görüntülemeye yarar. Seçilen nesneler için kml dosyası oluşturur
ya da seçim işlemi yapılmadan haritanın resim olarak Google Earth
üzerinde görüntülenmesini sağlar.
 Pafta Oluşturma Aracı(Grid Marker): Haritaları belirli bir ölçeğe göre
paftalara ayırarak, harita üzerine enlem ve boylam çizgilerini gösterir.
 Çıktı Ölçek Çubuğu (Layout Scalebar): Çıktı ölçek çubuğu eklentisi, hem harita
penceresi içerisine hem de harita penceresi dışına yerleştirebilir. Bu ölçek
kozmetik katmana eklenir ve silinmek istenirse kozmetik katmanın
düzenlenebilirliğinin açılması gerekir.

 Veritabanlarına Harita Yüklemek için (MapInfo EasyLoader): MapInfo *.tab
dosyalarını remote database’lere yükler. Mesela çok kullanıcılı ortamda
çalışmak için haritalarınızı Oracle, Microsoft Server SQL, PostGreSQL /PostGIS,
Microsoft Access ’a bu program ile atıp, oradan açıp kullanabilirsiniz.
 Konum Kaydetme Aracı (Named Views): MapInfo’da Named View aracı,
çalışılan haritanın görünümünü çeşitli pozisyonda ve yaklaştırma
seviyesinde, istenilen anlık bir görünüme isim verilerek kaydetmeye yarar.
İstenildiğinde kaydedilen görünüme tıklanarak istenilen yaklaştırma
seviyesi ve pozisyonda çalışmaya devam edilir.
 Kuzey Oku (North Arrow): Kuzey oku aracı MapInfo’da oluşturulan harita
ya da çıktı penceresine kuzey oku eklemek için kullanılır. Farklı stil ve
renklerde kuzey oku seçilerek haritada konumlandırılması istenilen yere
bir dikdörtgen çizilerek kuzey oku yerleştirilir.
 Orantılı Çakıştırma (Proportional Overlap): Bu araç hedef tablodaki yeni
veya var olan bir kolona değerler atar.

389
 Sembol Döndürücü (Rotate Symbols): MapInfo’da bir harita katmanında
yer alan bütün sembolleri aynı anda döndürmek için kullanılır.
 Vektör Transformasyonu (Register Vector Utility): 3 noktadan vektör
dönüşümü yapar. Bu araç, bir vektör verinin üzerine kontrol noktaları ve bir
harita penceresine referans noktaları koyarak, onları bir Affine dönüşümü ile
gerçek yerine ulaştırmanızı sağlar.
 Seamless Yönetici (Seamless Manager): Seamless aynı tablo yapısında
bulunan ve sürekli beraber kullanılan tabloları tek bir tablo haline getirir.
Örneğin Türkiye’deki göller ve nehirler tablosu farklı katmanlarda olmasına
rağmen sürekli birlikte kullanılırlar. Bu tabloları her kullanımda ayrı ayrı açmak
yerine Seamless haline getirerek tek bir katmana dönüştürülebilir.
 Bul ve Değiştir (Search and Replace): Verisayfasında karakter tipinde veri
içeren bir kolonda değiştirilmek istenen belli bir karakter dizini için araştırır ve
bulduklarını başka bir karakter dizini ile değiştirmek için kullanılır. Örn. Tüm
“Cd” leri “Cadde” ye çevirmek için kullanılır.
 Spider Grafik (Spider Graph): MapInfo’da bir tablo içindeki nesnelerin
birbirleriyle arasındaki mesafeyi ya da ortak kolonu bulunan iki tablonun
nesneleri arasındaki mesafeyi hesaplar ve harita üzerinde bu mesafeyi çizgi
ile gösterir. Bu hesaplama sonucunda yeni bir veri sayfası oluşturarak
mesafe değerini istenilen birimde verisayfasına yazdırır ve çizgileri de
harita penceresinde gösterir.
Aşağıda örnek olarak il merkezleri ile yerleşim yerleri farklı iki tablodan
birbiriyle eşleşen verilerinin mesafe çizgileri harita penceresinde, mesafe değerleri
de veri sayfasında yazdırılarak gösterilmiştir.

 Pencere Senkronize Et (Sync Windows): Bu araç bir MapInfo Pro oturumunda
harita penceresinde yapılan kaydırma, yaklaştırma ve uzaklaştırmaları, aynı
projeksiyonda diğer tüm harita pencerelerine otomatik olarak uygulanmasını
sağlar.
 Format Dönüştürücü (Universal Translator): Farklı formata sahip verileri (DXF,
SHP, E00, VPF, SDTS), MapInfo (MIF, TAB) formatına dönüştürür ve MapInfo
(MIF, TAB) verisini de farklı formata (DGN, DWG, DXF, SHP, E00, VPF, SDTS)
dönüştürür.
 Proje Dosyası Paketleyici (Workspace Packager): MapInfo’da oluşturulan
proje dosyalarının (Workspace) silinmesi ya da başka bilgisayara
taşınması sırasında dosya yolunun değişmesi sebebiyle ortaya çıkabilecek
sorunu önlemek amacıyla geliştirilmiştir. Proje dosyalarını düzenleyerek
başka bir yerde paketleyerek projeyi oluşturan dosyalar silinse dahi proje
açılabilir bir formatta dosya oluşturur.

391
21. WMS ve WFS
Dersin Amacı
Bu derste, MapInfo’nun internet üzerinden hizmet veren harita servislerine
erişimi ve bu servislerden yararlanmanın yolları hakkında bilgi verilecektir.
 Web Harita Hizmetleri (WMS)
 WMS Penceresi Özellikleri
 Web Coğrafi Obje Servisleri (WFS)
 WFS Penceresi Özellikleri
Pratik Kullanım
Web harita hizmetlerinin kullanımı çeşitli amaçlara hizmet etmektedir.
Örneğin, kullanıcı sayısallaştırma ya da mevcut veriyi güncelleştirme işlemlerinde altlık
veri olarak WMS desteği ile raster formatta web harita hizmetlerini kullanabilirler ve
ilgili bölge hakkında bilgiye sahip olurlar.
Diğer bir yandan WFS desteği ile kullanıcılara internet ortamından direkt olarak
sayısal veri aktarımı sağlanır. Örneğin, kendi WFS sunucusunu kurmuş bir firmanın
çalışanlarına güncel sayısal haritaları aktarması ya da diğer bilgilerini sunması bir
bakıma basite indirgenmiştir.
MapInfo’ da yapılabilen bütün işlemler, WFS sunucular üzerinden alınan bütün
veriler için geçerlidir. WFS sunucusundan elde edilmiş veriler ile tematik haritalar, SQL
ile çeşitli filtrelemeler, coğrafi analizler ve benzeri işlemler yapılabilir.

22.1. Web Harita Hizmetleri (WMS – Web Map Service)
MapInfo’da verilerin hazır olarak kullanıcılara sunulduğu internet tabanlı web
harita hizmetleri bulunmaktadır. Bu hizmetlere ulaşmak için GENEL sekmesi > Aç açılır
listesinde Web Servisleri kısmından Haritalandırma (WMS) butonunu kullanarak ilgili
web hizmetlerine ulaşılabilir. Bu sunuculardan elde edilen veriler raster niteliğinde
verilerdir. Yani resim/görüntü formatında verilerdir ve kullanım alanı olarak bir proje
üretiminde altlık olarak tercih edilirler.
Bu örnekte bir WMS tablosunun nasıl oluşturulacağına ilişkin bir uygulama
yapılacaktır.
Bir WMS tablosu açmak için;
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinde Web Servisleri kısmından Haritalandırma
(WMS) komutuna tıklayınız.
 Bu işlem ile WMS Tablosu Aç penceresi açılır.
Web Servislerinin Sunucu listesinin

listelendiği bölümdür. bulunduğu kısımdır.
Seçilen Web Harita

Servisinin internet
adresi burada Harita
görünür. katmanlarını
ekleyip
çıkarabilmeye
yarayan
butonların
bulunduğu
bölümdür.
Servisin yapıldığı
sunucuda bulunan
harita katmanlarının
göründüğü kısımdır.
Bu seçenek işaretlendiğinde
aşağıda aktif hale gelen
Resim formatının Projeksiyon kısmından harita
belirlenebildiği bölümdür. için projeksiyon bilgisi
Örneğin; GIF, JPG gibi. görülebilir veya değiştirilebilir.

393
 WMS Sunucu açılır listesinden “CubeSERV” seçeneğini seçiniz.
 WMS Katmanlar kısmını aşağıdaki gibi doldurunuz.
 Tablo Dosya Adı kısmına Ders_WMS yazınız.

 Harita penceresi aktif hale gelecek ve seçtiğiniz dosyalar ilgili web harita
servisinden indirilecektir.

22.2. WMS Özellikleri
WMS Tablo Özellikleri diyaloğuna TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu > Web
Servisleri açılır listesinden ulaşılır.
 Web Servisleri açılır listesinden WMS Tablo Özellikleri komutuna tıklayınız.
Açılan WMS Tablosu Özellikleri penceresinden açılmış olan tabloda bulunan

katmanlar yer alır. Bu pencereden katmanlar üzerinde stil değişikliği, projeksiyon
değişikliği ve resim geri planı değişikliği gibi ayarlamalar yapılabilir.
Bir sonraki uygulama için GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat ile
bütün dosyaları kapatınız.
22.3. Web Coğrafi Obje Servisi (WFS– Web Feature Service )

Web üzerinden harita servisi veren sunucular raster formatında veriler
sunarken, WFS sunucuları ise Coğrafi Obje sunumu yaparlar. WFS sunuculardan elde
edilen veriler kapalı alan, çizgi, nokta gibi coğrafi objelerdir.
Bu uygulama ile WFS sunucularından veri veya veri setlerine nasıl ulaşılacağı
anlatılacaktır.
WFS tablosu açmak için;
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinde Web Servisleri kısmından Katman (WFS)
 Bu işlem ile WFS Tablosu Aç penceresi açılır.

395
WFS sunucusunun belirlendiği kısım, yeni sunucu ekleme/silme ve WFS Sunucusu hakkında
düzenleme işlemleri için sağ tarafta “Sunucu” butonu kullanılır. detay bilgisi verir.
Kayıt süzgeci
ile indirilecek
olan data için
kriter
Seçilen belirlenebilir.
katmanla
ilgili çeşitli
bilgiler
gösterildiği Nokta, çizgi ve
kısımdır. alan için stilin
belirlendiği
Koordinat Sistemi
kısımdır.
seçimi burada yapılır.
WFS Tablosu Aç penceresinde;

 WFS Sunucu kısmında “Pitney Bowes Software Global WFS Server” seçiniz.
 WFS Katmanlar kısmında “USA” seçeneğini seçiniz.
 Tablo Dosya Adı kısmında dosyanın kaydedileceği yeri belirleyiniz.

USA isimli bir harita penceresi açılacaktır.
Bu örnek veri üzerinde MapInfo altında yapılan bütün işlemler yapılabilir.

Ancak tablonun düzenlenebilir bir kopyasının yerel disk üzerinde oluşturulmalıdır.
Bunun için;
 Önce ilgili veriyi WFS sunucu üzerinden açınız.
 İlgili veri açıldıktan sonra GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet komutu ile
ilgili veri sabit diske kaydedilir.
 Sonra farklı kaydedilen veri MapInfo’da açıp görüntülenir ve üzerinde istenilen
işlemler yapılabilir.
22.4. WFS Özellikleri

WFS Tablo Özellikleri diyaloğuna TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu > Web
Servisleri açılır listesinden ulaşılır.
 Web Servisleri açılır listesinden WFS Tablo Özellikleri komutuna

tıklayınız.

397
Açılan WFS Tablosu Özellikleri penceresinden açılmış olan tabloda bulunan
katmanlar yer alır. Bu katmanlar üzerinde stil değişikliği, veriye ait kolon değişiklikleri
gibi ayarlamalar yapılabilir.
GENEL sekmesi > Kapat > Tüm Dosyaları Kapat ile bütün dosyaları kapatınız.

22. Çok Kullanıcılı Mekansal Veri
Kullanımı
MapInfo Pro yazılımı aynı anda tek kullanıcılı düzenleme, çok kullanıcıya izleme
imkanı vermektedir. MapInfo Pro’ da aynı anda birden fazla kişinin aynı veri üzerinde
değişiklik yapabilmesi için ilişkisel veritabanlarının kullanılması mümkündür. Bu
bağlamda MapInfo yazılımları Oracle veritabanına doğrudan bağlanabilmekte ve
verilerini veritabanında depolayabilmektedir. Diğer veritabanları için Spatialvare ürünü
mevcuttur (Sql Server, PostGIS gibi).
22.1. MapInfo Easyloader ile Dosyaların Oracle Yüklenmesi

EasyLoader ile çalışabilmek için öncelikle 9i veya 10g üzeri veritabanı kurulu bir
sunucu makinası olması gerekir. Veritabanına erişmek için “client” kurulumunun da
yapılmış olması gerekmektedir.
 Gerekli kurulumları aptıktan sonra MapInfo Pro programını açınız.
 GENEL sekmesi > Araçlar > Kaydedilen açılır penceresinden MapInfo
EasyLoader aracının Araç Yükle butonuna tıklayınız.
 Bu işlem ile Araçlar açılır listesinde Çalışan kısmına MapInfo EasyLoader

aracı yüklenir.

399
 Çalışan kısmından MapInfo EasyLoader aracına çift tıklayıp çalıştırınız.
 Veritabanı Bağlantısı butonuna tıklandığında sunucu adı, kullanıcı id ve

parola bilgilerinin sorulduğu pencere gelecektir.

 Gerekli bilgiler girilir ve Bağlamak butonuna tıklanır.
 Bağlantı kurulduktan sonra Tamam butonuna tıklayınız.
 Kaynak Tablo kısmında bulunan butonu açılır listesinden katman
eklemek için Tablo Ekle, klasör eklemek için Klasörden tablo ekle
seçeneği seçilir.

401
 Açılan pencereden Oracle veritabanına aktarmak istenilen dosya seçilir.
 Aç butonuna tıklanır ve MapInfo EasyLoader penceresine eklenir.
Tablo veritabanında başka isimlerle de saklanabilir. Kullanıcı bu aşamada yeni

bir tablo oluşturabilir, mevcut tabloya ilave yapabilir veya tabloyu yenisi ile
değiştirilebilir.

 Map Catalog butonu ile veritabanında bulunan dosyalar
görüntülenir. Bu diyalogdan istenilen dosyalar kopyalanabilir veya
silinebilir.
 Seçenekler açılır listesinden Seçenekler seçeneğine tıkladığında

aşağıda yer alan diyalog açılır.

403
Bu diyalogda tablo ile ilgili ayarlamalar yapılabilir. Tabloyu herkese açma, index
oluşturma, stil tanımlarının tutulacağı kolon ismi gibi seçenekler buradan ayarlanabilir.
 Yükle butonuna tıklandığında katman oracle veritabanına aktarılacaktır.
22.1.1. Sunucu İşlemleri

Bu aşamadan sonrası tablonun sunucu üzerinde yönetilmesi ile ilgilidir.
Verilerin sağlıklı şekilde çok kullanıcı tarafından güncellenebilmesi için MI_PRINX adlı
bir kolon her tabloya eklenir ve her kayıt için unique bir değer verilir. Dolayısı ile yeni
kayıt ekleme durumunda MI_PRINX kolonuna her objeye unique değerlerin verilmeye
devam edilmesi gerekmektedir. Bu işlem Trigger ve Sequence yardımı ile çözülebilir.
22.1.2. Trigger ve Sequence Oluşturma

Tablodaki unique bir kolonun güncellenebilmesi için sequence oluşturmak en
kesin çözümdür. Sequence objesi her çağrıldığında belirtilen oranda artarak bir sayı
üretir. Oracle, SQL Plus vb. bir komut ortamında sequence oluşturan komut aşağıdaki
gibidir.
CREATE SEQUENCE sira1 START WITH 1 INCREMENT BY 1
 Sira1 bu sequence adıdır. Normal olarak tablonun ismi ile birlikte bir sequence
oluşturmak en güzel çözüm olacaktır.
 Bu aşamadan sonra ise veritabanına eklenen her kayıt için sequence den bir
sayı alarak MI_PRINX kolonunu güncellememiz gerekir.
 Bu işlem için ise veritabanında bir trigger oluşturmamız gerekmektedir.
 Trigger komutu için SQL Plus içinde ed yazarak notepad açınız ve aşağıdaki
satırları kopyalayınız.

create or replace trigger <triggeradi>
before insert on <tabloadi>
for each row
declare
seq_val number;
begin
SELECT kısmından; sequence_adi. nextval
into seq_val FROM kısmından; dual;
:new. MI_PRINX:= seq_val;
end;
 Notepad ‘i kapattıktan sonra r ile çalıştırınız.
Bu işlemler tamamlandığında sunucu üzerindeki verinin güvenli şekilde
editlenmesi sağlanmış olunur.
22.2. Oracle Projesi

Oracle projesi, kullanıcıların bir veritabanı içindeki veriler üzerinde değişiklik
yaparken paylaşım yapmalarını sağlayan bir sanal ortamdır. Bir Oracle projesi
oluşturulduğu zaman, o proje içinde versiyonlaması (her bir tabloya bir değer atanarak
güncelleme sırasındaki durumun ayırt edilebilmesidir) yapılabilen tablolar
oluşturulabilir. Alt projeler oluşturabilir ve bir üst projeye birleştirene kadar orijinal veri
korunabilir. Verinin üzerindeki değişiklikler kademeli olarak bir üst projeye aktarılabilir.
Böylece en sonunda güncel veri setinizi oluştururken aynı zamanda alt projeler
sayesinde koordinasyonlu şekilde veri güncelleme işi tamamlanmış olur. Diğer bir
yandan geçerli olan projenizdeki kayıtları bir üst Oracle projesi ile birleştirebilir ya da
bir üst oracle projesinde geçerli olan Oracle projesi yenilenebilir.

405
1, 2 ve 3 numaraları ile gösterilen çalışma ortamlarını her biri kendi başına
düzenlenebilir durumdadır. Çalışma bitirildiğinde 1, 2 ve 3 numaraları ile gösterilen bu
oracle projeleri bir üstündeki alt çalışma projesine aktarılabilir. Böylece bu işlem
gerçekleşmeden önce bir üst seviyedeki veritabanı dosyaları korunmuş olacaktır.
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Veri Tabanı Tablosu komutuna
tıklayınız.
 Bu komuta tıklandıktan sonra karşınıza bağlantı tipleri gelecektir.
 Bağlantı Tipi açılır listesinde uygun bağlantı tipi seçilir. Bu uygulamada

“Oracle Spatial” seçeneğini seçilecektir.
 Yeni… komutuna tıklayınız.
MapInfo, Oracle Spatial veritabanına bağlanmak için kullanıcı adı, şifre ve
sunucu adı bilgilerinin girildiği MapInfo Oracle Bağlantısı diyaloğu açılır.
 Gerekli bilgiler girildikten sonra Tamam butonuna tıklayınız.

Bağlantı kurulduğu anda aşağıdaki diyalog ekrana gelecektir. Bu diyalogdan
başka kullanıcılar tarafından oluşturulmuş ve paylaştırılmış tablolara erişilmesi de
mümkündür. İlgili tablo bu diyalogdan seçilip açılabilir.

 Diyalogu kapatmak için İptal butonuna tıklayıp kapatınız.
Bu aşamada yapılması gereken, versiyonlama işleminin aktif edilmesidir.
Bunun için;
 TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu > Veri Tabanı açılır listesinden Oracle
Versiyonlamayı Aktifleştir komutuna tıklayınız.
 Açılan “Tablo Versiyonlamasını Aktifleştir” isimli diyalogda kullanıcıdan
tablo seçmesi istenecektir.

407
 Tablo versiyonlaması için bir tablo seçiniz ve “Yapılabilir” butonuna
tıklayınız.
 Bu uygulamada AGHAT tablosu versiyonlanacaktır.
 Seçilen tablo artık versiyonlamaya açık durumdadır ve durum çubuğunda
ilgili tablo ismi yer alır.
22.2.1. Oracle Çalışma Alanı Oluştur

Bu aşamadan sonra bir proje dosyası yaratılması gerekir. Bu işlem için;
Çalışma Alanı Oluştur komutuna tıklayınız.
Karşınıza “Proje Oluştur” isimli bir diyalog gelecektir. Bu pencerede “LIVE”
olarak yer kapama alanıüm gerçek çalışma ortamıdır ve kullanıcıdan yeni projenin bağlı
olduğu yerin seçilmesi istenecektir.
Bu uygulamada “LIVE” altında “AGHAT” isimli bir proje oluşturulacaktır. Bu

işlem için;
 LIVE’ ı seçiniz ve “Oluştur. . . ” butonuna tıklayınız.

 Karşınıza gelen “Yeni Oracle Projesi” diyaloğunda proje adı ve açıklama
girilir. Gerekli bilgiler belirtildikten sonra Tamam butonuna tıklayınız.
Bu işlem ile gerçek çalışma ortamının altında bir alt çalışma ortamı
oluşturulmuş olur.
Bir sonraki işlem ile “AGHAT” isimli çalışma ortamının altında bir proje daha
oluşturulacaktır.
 AGHAT projesi seçili iken “Oluştur... ” butonuna tıklayınız.
 Açılan diyalogda “Test” isimli bir proje oluşturulacaktır.
 Gerekli bilgiler girildikten sonra Tamam butonuna tıklanır.

Ardından sırasıyla “LIVE”  “AGHAT”  “Test” isimli projelerin oluştuğu
görülür.

409
 Kapat butonu ile pencere kapatılır.
 GENEL sekmesi > Aç açılır listesinden Veri Tabanı Tablosu komutuna

tıklayınız.
Açılan diyalogdan istenilen tablo seçilip açılabilir veya oluşturulan proje

dosyası açılabilir.
 Bu diyalogdan “Seçenekler” komutuna tıklayınız.

Açılan VTYS Tablo Açma Seçenekleri penceresinde Kolon süzgeci seçeneği ile
verilerin tamamını indirmek yerine ilgili tabloya ait verisayfasında yer alan kolonların
bir kısmı seçilip indirilebilir.
Verilerin belirli bir kısmını indirmek için Kayıt Süzgeci seçeneği de kullanılabilir.
Bu seçenekte sorgu işlemi ile kayıtlar arasında filtreleme yapıp indirilebilir. Bu sayede
ana veriden sadece bir kısmı istemciye geleceğinden veri işleme performansı ve
güvenliği daha yüksek olacaktır.

411
Uzman Mod seçeneği ile SQL sorgu diyaloğu ile daha detaylı filtreleme işlemi
yapılabilir.
Seçilen tablolar iki şekilde açılır:

1. Datayı İndir (Bağlantılı Tablo)
Tablonun bir kopyası doğrudan diske aktarılır. Yapılan değişikliklerin
kaydedilmesi ve tabloların güncellenmesi dışında veritabanı ile ilgisi olmaz. İstenildiği
takdirde tablo “unlink” yapılarak veritabanı ile bağlantısı da kesilebilir. Eğer kullanıcı
sadece kendi bölgesi ile çalışıyorsa, Network bağlantısı zayıfsa ve en önemlisi server
yeteri kadar güçlü değilse bu yöntem en güzel çözümdür.
2. Canlı Bağlantı
Tablo diske inmez, sadece tanım dosyası diskte oluşur ve yapılan her işlem
doğrudan veritabanına yansır. Yapılan her değişiklik bütün istemciler tarafından
görünebilir. Ancak her defasında server üzerinden veri çekildiği için büyük veri
yığınlarında performans daha düşük olabilir.
 Proje dosyası açmak için VTYS Tablo Açma Seçenekleri penceresinde
Oracle Projesi Seç… kutucunu işaretleyiniz.

Bir Oracle projesi seçmek için sunucu üzerinde tutulan projelerin listesi
açılacaktır.
Bu uygulamada Test projesi açılacaktır. Açılması istenilen proje dosyası seçilir

ve gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra Tamam butonuna tıklanır.
Gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra tabloyu açmak için Tamam butonuna

tıklayınız ve ilgili veri MapInfo altında açılacaktır.

413
Bu aşamada AGHAT_Test isimli katmanda obje çizimi yapılacaktır.
AGHAT_Test katmanının düzenlenebilirliği açılır ve gerekli obje çizimi veya
düzenlemesi yapılarak Tablo sekmesi > Kaydet > Tablo Kaydet butonu ile kaydedilir.

22.2.2. Oracle Çalışma Alanı Sil
İşlemleriniz bittikten sonra ilgili çalışmalar silinmek istenebilir. Bir oracle
projesini silmek için;
 TABLO sekmesi > Tablo Yapısı grubu> Veri Tabanı açılır listesinden Oracle
Çalışma Alanı Sil komutuna tıklayınız.
 Açılan Proje Sil penceresinden silinmesi istenilen proje seçilir ve Sil butonuna
tıklanır. Bu işlem ile ilgili proje silinir.
22.2.3. Oracle Tablosunu Birleştir

Tablo birleştirme işlemi, bir alt proje de yapılan değişiklikleri bir üst projeye
taşımak için kullanılır.
Bir önceki uygulamada “Test” isimli projede çizim yapılmıştı. Şimdi farkın
görülebilmesi için “Test” isimli oracle projesini kapatılıp ve bir üst proje olan “AGHAT”
isimli proje açılacaktır.

415
Dikkat edildiğinde açılan “AGHAT” isimli Oracle projesinde bir alt projede
çizilen obje bulunmamaktadır. Çünkü tablonun orijinali halen korunmaktadır.
“Test” isimli projede yapılan düzenlemeleri bir üst projeye aktarılmak
istendiğinde Oracle Tablosunu Birleştir seçeneği kullanılır.
 TABLO sekmesi> Tablo Yapısı grubu > Veri Tabanı açılır listesinden Oracle
Tablosunu Birleştir komutuna tıklayınız.
Şu anda açık olan

tablo adını
görüntüler. Birleştirme
işleminde verilerin
gönderileceği
projeyi gösterir.
Geçerli olan
oracle projesi
görüntüler.
Uyuşumsuzluk
olduğunda
MapInfo’nun ne
Herhangi bir yapması gerektiği
koşul belirtmek burada belirtilir.
istenildiğinde
koşul kısmına
Bu seçenek ile birleştirme işleminden
yazılır. Yazılan
sonra yapılan değişikliklerin ilgili
koşul, SQL yazım
tablodan kaldırılıp kaldırılmayacağı
kurallarına göre
olmalıdır. belirtilebilir.
Açılan Oracle Projesi Tablosunu Birleştir isimli bir diyalogdan gerekli

ayarlamalar yapıldıktan sonra Tamam butonuna tıklanır ve yapılan değişiklikler bir üst
projeye aktarılmış olur.
22.2.4. Oracle Tablosunu Yenile
Bu işlem Oracle Projesi’nde bulunan tablonun en son halini kullanıcıya
döndürür.
Tablosunu Yenile komutuna tıklayınız.
Açılan pencerede yenilenecek olan tablo gösterilmektedir.

 İstenilen koşul belirtildikten sonra Tamam butonuna tıklanır. Bu işlem ile
tablonun en son güncellenmiş hali görüntülenir.
22.2.5. Oracle Versiyonlamayı Devre Dışı Bırak

Buraya kadar olan bölümde versiyonlama yardımıyla işlemler gerçekleştirildi.
Son olarak yapılan çalışmalardan sonra versiyonlamayı kaldırmak için;
 TABLO sekmesi> Tablo Yapısı grubu> Veri Tabanı açılır listesinden Oracle
Versiyonlamayı Devre Dışı Bırak komutuna tıklayınız.
 Açılan pencereden ilgili tablo seçilir ve Yapılamaz butonuna tıklanır.
Not: Eğer “versiyonlama kaldırılamıyor” şeklinde bir uyarı ile karşılaşılır ise
altta yer alan Kaldırmaya Zorla kutucunu işaretleyiniz ve tekrar Yapılamaz butonuna
tıklayınız.

417
23. Seçenekler
Dersin Amacı
Bu bölümde MapInfo programının PRO sekmesi altında yer alan Seçenekler
menüsü anlatılacaktır. Harita penceresinin kullanımında istenilen değişikliklerin
yapılması, projeksiyon tanımlarının değiştirilmesi ve sistem ayarlarının değiştirilmesi
de burada anlatılacaktır.
 Sistem
 Pencere
 Cihazlar
 MapInfo Pro Raster
 MapCAD
Pratik Kullanım
MapInfo programı kurulur kurulmaz belirli varsayımlar ile yüklenir. Kullanıcılar
her açılışta veya pratik kullanımda zorluk yaşamamak için kendi istediği ayarlamaları
yapabilmektedir. Özellikle koordinat okuma sırasında derece – dakika - saniye veya
derece cinsinden veya doğrudan metre cinsinden okunmasını; çıktı alma sırasında
kullanılacak ölçü birimlerin ayarlanması; MapInfo’da sık çalışılan klasör yollarının
sabitlenmesi vb. özelliklerin varsayılan olarak ayarlanması istenilebilir. Bu derste, bu
tür ayarlamaların yapıldığı seçenekler anlatılacaktır.

MapInfo’ da sistem ayarları, stiller, dizinler, web servisleri, performans, açılan
pencereler, yazıcı, çıktı vb. seçeneklerde varsayılan ayarlar PRO sekmesi > Seçenekler
menüsünden yapılır.
23.1. Sistem
Bu kısımda varsayılan çıktı, mesafe, alan birimleri, panoya kopyalama, pencere
kaydetme çözünürlüğü, obje stili, proje dosyalarının, sorguların ve yazıcı bilgilerinin
kaydedilmesi, web servisleri, performans, çalışma alanı vb. ile ilgili tercihlerin ayarları
yapılır.
23.1.1. Sistem Ayarları

Sistem ayarları diyalogunda kağıt ve çıktı birimi ayarları, çıktı hazırlarken önem
arz etmektedir. Burada kulanılan sayfa boyutlarının hangi birim cinsinden olması
gerektiği seçilir. Burada belirlenen mesafe, alan birimi gibi özellikler harita
penceresinde varsayılan olarak gelir. İstenildiği takdirde HARİTA sekmesi > Harita
Seçenekleri’ nden değiştirilebilir.

419
Çıktı
penceresinde
ki nesnelerin Klipborda kopyalanmak
büyüklüklerini istenilen seçenekler seçilir.
n ölçülürken (MapInfo Metafile’ları .emf
kullanılacak formatında kopyalar.)
birimi seçiniz.
Geri alma
işleminin kaç
nesne için
kaydedileceğini
belirtiniz. (0-
800)
MapInfo’nun 4.
0’ dan önceki
versiyonlarda yer
alan sembollerin
nasıl çizileceğini
belirleyiniz.
İki haneli yıllar için

mevcut yüzyılı ya da
kullanılacak istenilen
yüzyılı giriniz.
23.1.2. Stiller
Bu bölümde harita objelerinin stil ve renk ayarları düzenlenir.
Başlangıç Nesne Stilleri bölümünde,

sayısallaştırma esnasında oluşturulan objelerin
varsayılan stilleri belirlenir.
Not: Objelere ait stiller kalıcı olarak
değiştirilmek istendiğinde, objeler
oluşturulmadan önce MEKANSAL sekmesi >
Oluştur grubu > Stil yolu izlenerek ya da objeler
oluşturulduktan sonra ilgili objeler seçilerek aynı
yol izlendiğinde obje stili değiştirilebilir.
Unutmayınız: Objelerin stilleri
değiştirilmeden önce objenin ait olduğu
katmanın düzenlenebilirliği açık olmalıdır.
Gösterim Kontrolü bölümünde, seçim
işlemleri esnasında objelerin seçim stilleri
belirlenir.
Nesne Bul Stili bölümünde, Bul komutu
ile bulunan ve işaretlenen konumun stili
belirlenir.

23.1.3. Başlangıç
Başlangıç menüsünde MapInfo’ nun çalışma seçenekleri düzenlenir.
Bu seçeneğin Yazıcı bilgilerini kaydet ile

işaretlenebilmesi yazıcı ismini, kâğıt yönünü
için, Hızlı Açılış ve büyüklüğünü ve kopya
Ekranını Göster sayısını yazıcı
kutusundaki ayarlarınızdan projeye
işaretin kaydedecektir.
kaldırılması
gerekmektedir.
23.1.4. Özel Renkler

Özel renkler seçeneği ile mevcut renklerin renk değerleri değiştirilip yeni bir
renk belirlenebilir. Değiştirilmek istenilen renk kutucuğu seçilip “Tanımla…” butonuna
tıklanır ya da çift tıklanır ve açılan diyalogdan gerekli bilgiler belirtildikten sonra Tamam
butonuna tıklanır. Bu işlem ile özel bir renk oluşturulur.
Tanımlanmış olan özel renk sadece MapInfo açık olduğu sürece bulunacaktır.
Eğer tanımlanan özel renk kalıcı olarak kaydedilmek isteniyorsa Renkleri Kaydet
kutucuğu işaretlenir.

421
23.1.5. Dizinler
Dizinler menüsü, MapInfo’da sık çalışılan klasör yollarını sabitlemek için
kullanılır. Klasör yolu değiştirilmek istenilen seçenek seçilir ve Değiştir butonuna
tıklanarak istenilen klasör yolu belirlenerek kaydedilir.
Dizinler kısmında ise MapInfo’ nun çalışması sırasında;

 Tablo aç denildiğinde tabloların nereden aranmaya başlayacağı,
 Proje dosyasının nereden aranacağı,
 MapBasic uygulamalarının nerede aranacağı,
 Dışarıdan veri alınacağında dosyaların nerede aranacağı,
 SQL sorgulamalarının nerede olduğu ve yenilerinin nereye oluşturulacağı,
 Tematik şablonlarının nereden alınacağı ve yenilerin nereye kaydedileceği,
 Sorgulamaların nereden alınacağı ve yenilerin nereye kaydedileceği,
 Oluşturulacak grid dosyalarının nereye kaydedileceği,
 WFS ve WMS tabloların nereye kaydedileceği,
bilgileri tanımlanmaktadır. Bu klasörler kullanıcının isteğine göre değiştirilebilir.

23.1.6. Adres Eşleştirme
Adres eşleşme tercihleri diyaloğu, adresteki kapı numaralarının yerinin
belirlenmesi için kullanılır. Varsayılan ayar olarak Bina numaraları sokak adından önce
seçeneği seçili gelir.
23.1.7. Web Servisleri

Web servislerinin kullanımına ilişkin ayarlamaların yapılacağı bölümdür.
Buradan internet üzerinden yayın yapan harita servisleri için sunucuya erişimde zaman
aşımı süresi, gönderme zaman aşımı süresi, geokod, rotalama, kütüphane servisleri vb.
gibi ayarlar yapılır.

423
23.1.8. İmaj Görüntüleme
Raster Projeksiyon Değiştir;

MapInfo imajın piksel değerlerini yeniden hesaplayabilir ve doğru bir şekilde
görüntüleyebilir.
 Hiçbir zaman – İmaj görüntülerken projeksiyonu yeniden hesaplamaz, mevcut
ayarlar kullanılır. Vektör veriler raster verilerin projeksiyonuna uyar.
 Her zaman – İmajı görüntülerken projeksiyonu yeniden hesaplar ve vektör
verilerin projeksiyonuna uydurur.
 En uygun – Projeksiyon raster piksellerine uygun formdaysa onu kullanır.
Değilse örnekleme metodunu kullanır.
Örnekleme Metodu;
 Kübik Metod – Orijinal imajdaki bir piksele merkezlenmiş 4×4 lük bir piksel
penceresine temellendirilmiş yeniden örneklenmiş bir imajdaki bir piksel için,
bir değer hesaplayan bu metodla daha doğru bir imajın yeniden örneklenmesi
sağlanır. Uydu fotoğrafları ya da hava fotoğrafları için önerilir.
 En Yakın Komşu – yeniden örneklenen imaja orijinal imajdaki en yakın

pikselden aldığı bir değerle bir piksel atar. Bu metot en hızlısıdır ve taranmış
imajların, raster gridlerin ya da diğer raster imajların yeniden
projeksiyonlanması (koordinatlandırma) sırasında önerilir.
23.1.9. Performans
Bu seçenekte indeksleme ile ilgili tercihler belirlenebilir ve Seviye açılır
listesinden MapInfo’ da yapılan işlemler için işlemci (CPU) veya işlemci çekirdeği
kullanımı yükseltilebilir. Seviye ayarı varsayılan olarak tam olarak gelir.

23.1.10. Bildirimler
Bildirimler seçeneği ile bakım yaması kontrolü, Pitney Bowes’ dan gelen haber
bildirimleri ve sunucu istek zaman aşımı süresi ile ilgili ayarlar yapılır.
23.1.11. Uygulama Tercihleri

Uygulama seçeneği ile mevcut ana pencere konumu, hızlı erişim araç kutusu,
şerit düzenlemeleri, araç pencerelerinin yerleştirildiği konumun kaydedilmesi, yüzen
pencerelerde şeridin açılıp kapatılması vb. ile ilgili ayarlar yapılır.

425
23.1.12. Proje Dosyası
Proje dosyası seçeneği ile MapInfo’ da çalışırken çalışma alanınızın belli bir
zaman dahilinde kaydedilmesi, kaydın kurtarılması, açık araçların proje dosyasına
kaydedilmesi vb. ayarlar yapılır.
23.2. Pencere
MapInfo’da açılan pencereler ile ilgili varsayılan ayarlamaların yapıldığı
kısımdır.
23.2.1. Harita Penceresi

Harita Tercihleri diyaloğunda görünüm, düzenleme, projeksiyon ve ölçekler
sekmeleri yer alır. Görünüm sekmesinde kapama alanı, ipucu gösterimi, grid görünüm
aralığı vb. gibi ayarlamalar yapılır.
Harita penceresinin büyüklüğü

değiştirildiğinde harita ölçeğinin
ya da harita görüntüsünün
korunması buradan
MapInfo’da alan belirlenebilir. Bu düzenlemeden
objelerinin nasıl halihazırda açık olan harita
kapayacağı pencereleri etkilenmeyecektir.
belirlenir.

Düzenleme sekmesinde kozmetik nesneler, etiketler ve tematik kaydetme
tercihleri, ortak nodların taşınması, snap toleransı ve oto nod toleransı vb. özellikler ile
ilgili ayarlar yapılır.
Burada kullanılan birim herhangi bir

mesafe birimi cinsinden değil piksel
bazındadır. Yani hangi ölçek
kullanılırsa kullanılsın ekran
üzerindeki piksel değerine göre
ayarlanmaktadır.
Projeksiyon sekmesinde tablo projeksiyonu, çalışma projeksiyonu, koordinat

birimi, koordinat gösterimi ayarları yapılır.

427
MapInfo’nun en büyük kolaylıklarından biri de kendi projeksiyon sisteminizi
tanımlayabilmenizdir. Şimdi Türkiye için Gaus-Krüger projeksiyonunun nasıl ekleneceği
anlatılacaktır.
MapInfo klasörü altından MapInfow. prj dosyasını bulup herhangi bir text
editöründe açınız (notepad olabilir) ve en baş kısma aşağıdaki satırları ekleyiniz.
"--- Turkish GK---“
"GK CM 27 (ED 50)", 8, 28, 7, 27, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 30 (ED 50)", 8, 28, 7, 30, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 33 (ED 50)", 8, 28, 7, 33, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 36 (ED 50)", 8, 28, 7, 36, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 39 (ED 50)", 8, 28, 7, 39, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 42 (ED 50)", 8, 28, 7, 42, 0, 1, 500000, 0
"GK CM 45 (ED 50)", 8, 28, 7, 45, 0, 1, 500000, 0
Harita Gaus-Krüger merkezi meridyen 33 için oluşturulmuştur. Eğer harita
UTM koordinatları cinsinden görüntülenmek istenirse;
 Projeksiyon Tipi kısmında Universal Transverse Mercator (ED 50)’yi seçiniz.
 Projeksiyon Elemanları kısmında UTM Zone 36 (ED50)’yi seçiniz.
Ölçekler sekmesinde ölçek ile ilgili varsayılan ayarlar yapılır.
Harita ölçeğinin
yerleştirileceği
konum belirlenir.
Ölçek çubuğunun
ölçek tipi, stili ve
boyutu belirlenir.
Hatırlatma: Harita tercihleri düzenlemelerinin yanı sıra harita penceresinde

yapılmak istenen anlık değişiklikler Bölüm 2. 3. Harita Penceresi Seçeneklerini
Ayarlama konusunda anlatılmıştır.

23.2.2. Verisayfası Penceresi
Harita penceresi ya da verisayfasından yapılan seçimleri verisayfasında
işaretleyen yani diğer satırlardan ayıran, ayırıcı renk belirlenir.
23.2.3. Gezgin
Gezgin penceresinde bulunan Haritalar, Tablolar, Pencereler, Bağlantılar gibi
menülerin görünümünü kontrol eder.
23.2.4. Lejant Penceresi

Lejant pencere tercihleri diyaloğu ile lejant etiketlerinin yazı fontları, varsayılan
başlıklar, lejant çerçeve boyutu, karelaj ve kılavuz ile ilgili tercihler belirlenebilir.
Burada “#” işareti çerçevenin oluşturulduğu katmanın ismini, “%” işareti objenin tipini
(nokta, çizgi veya alan) simgeler. “#” karakteri bütün yazı kutularında katman ismi
yerine kullanılabilir. “%” karakteri ise sadece Stil İsmi yazı kutusunda kullanılabilir.

429
23.2.5. Katman Kontrolü
Bu diyalogda katman kontrolünde gösterilecek olan katmanlar ile ilgili
ayarlamalar yapılabilir.
23.2.6. MapBasic
Bu seçenek ile MapBasic penceresinde komut çalıştırma ve sözdizilerinin
vurgulanması ile ilgili tercihler belirlenir.
Bu seçenek
işaretlenmediğinde
MapBasic penceresinde
herhangi bir komutu
çalıştırmak için Ctrl + Enter
tuşları kullanılır.
23.2.7. Görev Yöneticisi

MapInfo’ da tamamlanan görevler için bildirim gösterimi ayarlanır.

23.2.8. Pencere Listesi
Bu seçenek ile gezgin penceresinde yer alan araçların gösterilip
gösterilmeyeceği belirlenir.
23.3. Cihazlar
23.3.1. Yazıcı
Yazıcı seçeneği ile MapInfo’ da çıktı almak için kullanılacak yazıcı tanıtılır ve ilgili
yazıcı ile ilgili varsayılan ayarlar yapılır.
23.3.2. Çıktı Ayarları

MapInfo’ da ilgili pencereyi dışa aktarma, yazdırma ile ilgili ayarların yapıldığı
seçenektir. Raster verilerin renk gösterimi, çıktı metodunun belirlenmesi, haritanın
çerçeve ile yazdırılıp yazdırılmayacağı, pencereyi kaydetme vb. ayarlar bu seçenekte
yer alır.

431
23.4. MapInfo Pro Raster
MapInfo Pro Raster, MapInfo üzerine eklenen bir modüldür. Bu modülü
kullanılabilmesi için lisans alınabilir veya demo versiyon aktifleştirilip 30 gün
kullanılabilir. Tercihler seçeneğinde bu modül ile ilgili varsayılan ayarlamalar yapılır.
23.4.1. Tercihler
23.5. MapCAD
23.5.1. Seçenekler
Bu kısımda MapCAD ile ilgili ayarlamalar yapılır.

24. Sıkça Sorulan Sorular
 MapInfo 64 bit versiyonunun MapInfo 32 bit versiyonundan farkı nedir?
o MapInfo Coğrafi bilgi Sistemleri içerisinde en kolay ve kullanıcı dostu olan
yazılımdır. 2015 yılına kadar MapInfo, 32 bit versiyonla devam etmiştir.
Ancak 2014 yılında 32 bit versiyonun yanında 64 bit versiyonda çıkartmıştır.
2016 yılında ise 32 bit arayüzü kaldırılmış yoluna 64 bit arayüzle devam
etmektedir. Aralarındaki farklar ise 64 bit versiyonunda arayüz değişimine
gidilmiş ve kolay olan yazılımı daha da kolaylaştırarak çok daha fazla kullanıcı
dostu haline getirmiştir. Ayrıca yapılan işlemlerde 32 bit versiyona göre çok
daha hızlanmıştır. Bunların yanı sıra MapInfo 64 bit arayüzüne Advanced
adında bir modül daha eklemiş ve MapInfo ürün ailesi genişlemiştir. MapInfo
Advanced ürünü grid oluşturarak bu grid haritası üzerinde analizler,
hesaplamalar ve renklendirme gibi işlemler yapmaya imkan sağlayan
modüldür.
 MapInfo 32 bit ve MapInfo 64 bit versiyonu aynı bilgisayara kurulup, aynı
anda kullanılabilir mi?
o Evet, iki versiyonu aynı anda kullanmak mümkündür fakat kurulum
yapılırken öncelikle 32 bit versiyonun yüklenmesi gerekmektedir.
Yüklemeye 64 bit versiyonu ile başlanır ise hata alınabilir.
 MapInfo 64 bit lisansı farklı bir bilgisayara aktarılabilir mi?
o Evet, Pro sekmesi içerisinde yer alan lisanslama menüsünden seri
numarasını ve Access kodu not edildikten sonra Lisans Transfer Et diyerek
yapabilirsiniz. Daha sonra yeni kurulacak bilgisayara önceki bilgisayardaki
aynı versiyon MapInfo kurularak lisanslanabilir.
 MapInfo’ nun 64 bit versiyonunda Netcad verileri nasıl açılır?
o MapInfo da Netcad dosyalarını açmak için dosyaların Autocad formatına
dönüştürülüp açılması gerekir. MapInfo’nun 32 bit versiyonunda Netcad
verilerini CadConverter aracı ile açmak mümkündür.
 Sorgu kaydet ile farklı kaydet arasındaki fark nedir?
o Sorgu kaydet, katmanla sorgu arasındaki bağlantıyı koparmaz ve sorgu
tablosu tekrar açıldığında sorgu yapıldığı katmanla gelir. Farklı kaydet,
sorguyu kendi başına bir katman olarak kaydeder. Sorgu yapılan
katmandan bağımsız bir katman haline getirir.

433
 Aralarında ortak bir kolon bulunan iki tablom var. A tablomda bulunan A1
kolonumu B tablomda bulunan B2 kolonuma nasıl aktarabilirim?
o A ve B tabloları açılır. TABLO sekmesi altında bulunan Kolondaki Bilgileri
Değiştir komutuna tıklanır. Tablo kısmından B, değiştirilecek kolon
kısmından B2, değerlerin alınacağı tablo kısmından A, kolon kısmından da
A1 seçilir. Eşleştir butonuna tıklanarak ortak kolonlar tanımlanır. Tamama
tıklandığı zaman tablolar arasında bilgi aktarımı gerçekleştirilir.
 İki tablonun benzer kayıtlarını nasıl bulabilirim? (Hem A hem de B tablosunda
olan kayıtlar)
o Bu işlemi SQL sorgu diyalogu ile yapmak mümkündür. Yapılan işlem hangi
tablodan seçilmek istenirse Tablodan kısmında öncelikle o tablo seçilir.
Örneğin A tablosundan seçim yapılmak isteniyor Tablodan kısmına
sırasıyla A ve B olarak tablolar seçilir. Koşullar kısmından A. aynı verileri
içeren kolon = B. aynı verileri içeren kolon koşulu yazıldığında aynı olan
kayıtlar A tablosundan seçilecektir. Eğer B tablosundan seçim yapılmak
isteniyorsa Tablodan kısmından B ve A kolonları sırasıyla seçilerek aynı
koşul yazılır ve B tablosundaki aynı kayıtlar seçilir.
 Verisayfasında seçili olan objeyi harita üzerinde nasıl bulabilirim?
o Harita üzerinde bulunmak istenilen kaydın verisayfası açılır ve kaydın sol
tarafında bulunan kutu seçilir. Daha sonra harita penceresinin üstüne, açık
haritaların isimlerinin yazılı olduğu kısım, tıklanır ve CTRL+G tuşu ile kayıt
harita üzerine seçilir.
 Düz çizgi, kare veya daire çizerken nasıl daha düzgün çizilebilir?
o Çizgi, dikdörtgen veya elips çizerken CTRL ve/veya SHIFT tuşlarına basılı
tutarak yapılan düz çizgi, kare ve daire çizimleri daha düzgün çizilebilir.
 Katmanın rengini düzenliyorum ama kaydet butonu aktif olmuyor. Katmanı
kapatıp açınca eski renkler geri geliyor. Yapılan düzenlemeler nasıl kalıcı hale
getirilir?
o Yapılan düzenlemeler gezgin penceresinden katmanın üzerine çift
tıklanarak yapılıyorsa değişiklikler geçici olarak yapılır ve bu değişikliklerin
proje dosyası olarak kaydedilmesi gerekir. Katmanın kalıcı olarak renkleri
değiştirilmek isteniyorsa katmanın düzenlenebilirliği açılır ve katmanın
tamamı seçildikten sonra MEKANSAL sekmesi > Stil açılır penceresinden
değişiklikler yapılır.
 Bir nesnenin rengini değiştirirken, renk paletinde bulunmayan bir rengi RGB
değerleri ile tanımlayabilir miyim?
o Evet. Renk paleti açıldıktan sonra en alt kısımda bulunan “… “ kutucuğuna
tıklanarak RGB değerleri tanımlanabilir.

 Binalar tablosundan seçmiş olduğum binayı, diğer binalara göre daha
belirgin nasıl gösterebilirim?
o Seçilen binanın rengi değiştirilebilir. Bunun için bina seçildikten sonra
katmanın düzenlenebilirliği açılır ve MEKANSAL sekmesi altında bulunan
Stil kısmından alan stili seçilerek değiştirilebilir.
 Çizgi (Line) nesnelerini istediğim uzunluk değerinde nasıl parçalayabilirim?

o MapCAD aracını çalıştırınız. Çizginin bulunduğu katmanın
düzenlenebilirliğinı açınız. MEKANSAL sekmesi > Düzenle grubundaki
nodlar kısmından nokta ekleyi seçiniz ve nokta eklemek istediğiniz çizgiyi
ekrana gelen yuvarlak + imleci ile tekrar seçiniz. Açılan pencereden kaç
nokta atılması istendiği ve ne kadar aralıklarla atılacağı seçilebilir.
 Bir tablonun koordinat sistemi nasıl değiştirilir?
o Harita projeksiyonu, HARİTA sekmesi> Harita Seçenekleri kısmından
kontrol edilebilir veya değiştirilebilir. Tablo projeksiyonunu değiştirmek
için GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet > Projeksiyon komutu
kullanılmalıdır.
 Verisayfasında bulunan çift kayıtları nasıl temizleyebilirim?
o GENEL sekmesi > Araçlar > Delete Duplicates aracını çalıştırın ve çalışan
kısmına gelip üzerinde sağ tıklayarak delete duplicates varsayılan
uygulamayı seçiniz. İstenilen tablo ve kolon seçildikten sonra yeni bir
katman olarak kaydedilir ve çift olan kayıtlar silinir.
 Bul komutunu kullanırken eklenen noktalar neden silinmiyor?
o Bul komutu kullanılarak eklenen noktalar kozmetik katmana eklenir ve
silmek için kozmetik katmanın düzenlebilirliğinin aktif olması gerekir.
 2 tabloya ait verisayfaları ayrı ayrı açıldığında tablonun birinin
verisayfasındaki kayıtların arasında gri çizgiler var. Çizgilerin sebebi nedir?
o Bu çizgiler, açılan tabloya ait objelerin bazılarının silindiği anlamına gelir.
Katmandaki objeler silindiğinde bunu ifade etmek için verisayfasında gri
çizgiler oluşur. Bu çizgileri temizlemek için TABLO sekmesi > Tablo > Tablo
Yapısını İzle Değiştir> Tablo Sıkıştır(Advanced Pack) komutundan tabloyu
seçtikten sonra hem gri kayıtları temizleyip hem de haritayı sıkıştırmak için
her ikisi de seçeneğini seçiniz.

435
 Verisayfasında bulunan birden fazla koordinat için koordinattan nokta
oluştur komutunu ile atılan bütün noktalar üst üste tek bir nokta halinde
görünüyor. Bunun nedeni nedir ve bu noktaları nasıl gerçek konumuna
getirilebilir?
o Bunun nedeni koordinattan nokta oluştur komutunu kullanılırken doğru
projeksiyonun seçilmemesidir. Noktaların gerçek konumuna taşınması
için öncelikle oluşturulan haritanın TABLO sekmesi > Tablo > Tablo
Yapısını İzle Değiştir kısmında bulunan “Haritalı” işaret kutucuğunun
işareti kaldırılarak haritanın silinmesi gerekir. Daha sonra tekrar
koordinattan nokta oluştur komutu ile doğru projeksiyon seçilerek
noktalar gerçek konumuna getirilebilir.
 Verisayfasındaki bilgiler harita objeleri üzerinde nasıl gösterilebilir?
o Gezgin penceresinden, istenilen katmanın sağında bulunan etiket
butonuna tıklanarak etiket açılır. Katman üzerine çift tıklanarak açılan
etiket görünümü başlığı altından da hangi bilgi etiket olarak görünmek
isteniyorsa o kolon seçilebilir.
 Büyük dosyaların haritalandırılması nasıl hızlandırılır?
o Ekranda çizim işlemini şunlar yavaşlatabilir; çok fazla kıvrıma sahip çizgiler
ve alanlar, çok fazla yazı nesnesi ve çok farklı semboldeki noktalardır. Eğer
hızlı çizilmesini istiyorsanız, öncelikle katmana çift tıklayıp açılan katman
görünümü başlığından görünüm aralığını ayarlayarak uzak görünümde
görünmesini engelleyip hızlandırabilirsiniz.
 Alt alta veya birden fazla etiket harita objeleri üzerinde nasıl gösterilir?
o Gezgin penceresinden etiket eklenecek katman seçilir.
o Etiket butonu aktif hale getirilir ve katmana çift tıklanarak etiket görünümü
başlığı altında bulunan etiket kolonu açılır listesinden en alttaki “İfade…”
seçilir.
o Kolonlar açılır listesinden etiket olarak yazdırılmak istenen birinci kolon
seçilir, alt alta yazmak için fonksiyonlar açılır listesinden + Chr$(10) +
ifadesi eklenir ve 2. kolon seçilir. Yan yana yazmak için ise seçilen kolonlar
arasına + “ ” + ifadesi eklenir.
o Örnek 1: İl adının üstte nüfus değerinin altta olması için: IL_ADI + chr$(10)+
Nufus_1990 ifadesi yazılır.
o Örnek 2: İl adının üstte nüfus değerinin yanında olması için: IL_ADI + “ ”+
Nufus_1990 ifadesi yazılır.

 MapInfo ’da grid haritaları 3 boyutlu olarak gösterildiğinde haritayı beyaz
renklendirip gösteriyor. Sebebi nedir? Nasıl düzeltilir?
o Bu grafik işlemciden kaynaklanan bir durumdur. Bilgisayarda daha yüksek
bir grafik işlemci yüklü ise seçilerek bu sorun ortadan kaldırılabilir.
o Genellikle “NVIDIA” grafik sürücü daha yaygın kullanımdadır. Bunun
kurulu olduğu bir bilgisayar için aşağıdaki işlem basamakları
uygulanmaktadır.
 Masaüstünde sağ tıklayıp NVIDIA Denetim Masası seçeneği seçilir.
 Açılan pencereden sol taraftaki listeden “3D Ayarların Yönetilmesi”
seçeneği tıklanır.
 Program ayarları menüsünden “özelleştirilecek programı seçin” kısmına
ekle komutu ile MapInfo eklenir.
 “Bu program için tercih edilen grafik işlemciyi seçin” açılır listesinden
“Yüksek performanslı NVIDIA işlemcisi” seçilir ve “Uygula” butonuna
tıklanır.
 Üst üste bulunan iki katmanda, alttaki katmandan nasıl seçim yapılabilir?
o MapInfo, haritaya tıklatıldığı yerdeki en üst katmandan başlayarak aşağı
doğru seçim yapmaya müsaade eder. Eğer üstteki katmanda bulunan
objeyi değil de bir alttaki katmanda bulunan obje seçilmek isteniyorsa,
seçim butonu aktifken CTRL tuşuna basılı tutulup istenilen alt katmandan
seçim yapana kadar tıklanır. Yapılan ilk tıklama yine üst katmandaki objeyi
seçecektir. Örneğin seçilecek olan obje 3. alt katman ise o katmana
ulaşana kadar tıklamaya devam edilir. Daha sonra aynı katmandan başka
nesneler seçilecekse, CTRL+SHIFT tuşu ile devam edebilir.
 Harita üzerinde çizim yapmak için çizim araçları nasıl aktif hale getirilir?
o Harita açık iken herhangi bir katman düzenlenebilir değil ise çizim araçları
aktif olmaz. Gezgin penceresinden çizim yapılacak katmanının
düzenlenebilirliğinin aktif hale getirilmesi gerekir. Herhangi bir katman
için çizim yapılmayacaksa kozmetik katmanının düzenlenebilirliğinin
açılması da yeterli olacaktır.
 Hazırlanmış olan haritalar Google Earth’e nasıl gönderilir?
o GENEL sekmesi > Araçlar > Kaydedilen kısmından Google Earth’e Veri
Gönder aracını çalıştırınız. Bu aracı haritanızı Google Earth haritaları
üzerinde görüntülemek için kullanabilirsiniz. Google Earth’e göndermek
istenilen objeleri seçiniz. GENEL sekmesi > Araçlar> Çalışan kısmından
Google Earth’e Veri Gönder ’e sağ tıklayınız. Açılan pencereden seçilen
objelerin KML olarak ya da resim olarak Google Earth üzerinde
görüntülenmek istenildiği seçiniz.

437
 Çıktı alınırken harita ölçeklendirilebilir mi, ölçek çubuğu çıktıya nasıl eklenir?
Çıktı penceresine yazı eklenebilir mi?
o Harita penceresinden çıktı alırken: GENEL sekmesi > Yazdır butonuna
tıklanarak Seçenekler ’den Özel Harita Ölçeğini kısmına istenilen ölçek
yazılabilir.
o Çıktı penceresinden çıktı alırken: Harita çerçevesine çift tıklayınız, HARİTA
sekmesi > Yaklaşım grubunun yanında bulunan butona tıklanarak ölçek
ayarlanır.
o Oluşturulan çıktıya çubuk ölçek eklemek için GENEL sekmesi > Araçlar >
Kaydedilen kısmından Layout Scalebar’ı çalıştırınız. Harita penceresine
çift tıklayarak aktif hale getiriniz ve çıktı sekmesi altında bulunan ölçek
çubuğunu alarak istediğiniz bir yere tıklayarak ölçek ekleyin.
o Çıktı penceresine yazı, çıktı sekmesi altında bulunan düzenle grubundaki
yazı ekle komutu ile eklenebilir. Eklenen yazının düzenlenmesi için çıktı
sekmesi altında bulunan stil grubu kullanılır.
 Mevcut Excel dosyasını MapInfo içerisinde açtım fakat üzerinde herhangi bir
değişiklik yapamıyorum sebebi nedir?
o Excel dosyası MapInfo da doğrudan açılırsa salt okunur biçimde açılır ve
üzerinde değişiklik yapılmasına izin vermez. Bu verileri MapInfo da
açarken Aç penceresinin en alt kısmında yer alan “MapInfo da
düzenlemek için kopyasını oluştur“ tikinin atılması gerekir.
 Evrensel veri aç ile Universal Translator’un farkı nedir?
o Evrensel veri aç ile farklı formatta bir dosya açıldığında dosya da dönüşüm
yapılır ve yapılan bütün değişiklikler kaynak dosyaya yansır. Universal
Translator aracı ise kaynak dosyadan bağımsız bir dosya oluşturur ve
yapılan değişiklik asıl dosyaya yansımaz.
 Haritada bulunan objelere dosya veya resim nasıl bağlanır?
o Bir harita objesine dosya veya resim bağlamak için öncelikle verisayfasında
bu bilgilerin linklerini içeren kolonların olması gerekir. Gezgin
penceresinden katmanı seçiniz ve HARİTA sekmesi > Hotlink Seçenekleri
’ne tıklayınız. Ekle kısmına tıklayınız ve bilgileri içeren kolonları seçerek
etiket ve nesnelerde kutucuğunu seçiniz. Harita penceresine tıkladıktan
sonra HARİTA sekmesi > Seçenekler grubundaki > Harita Araçları >
Hotlink butonuna tıklayınız. Mause ile bağlantı eklenmiş olan objelerin
üzerine tıklandığında bağlantıya götürecektir.

 Yeni bir nokta eklerken koordinat girerek nokta eklenebilir mi? Yazılan bu
koordinata nasıl gidilir?
o Haritada düzenlenebilir bir katmana veya kozmetik katman düzenlenebilir
yapılıp herhangi bir yere bir nokta eklendiğinde, seç butonu ile noktaya
çift tıklandığında ekrana gelen diyaloga X ve Y koordinatları yazılarak
nokta oluşturulabilir. Oluşturulan bu nokta seçildikten sonra harita
ekranında görünmeyecek bir yerde ise CTRL+G tuşlarına basılarak o
koordinata gidilebilir.
 Çıktı penceresine eklenen haritanın çerçevesinin dış çizgisi nasıl kaldırır?
o Çıktı penceresine eklenmiş olan harita üzerinde sağ tıklayınız ve çerçeve
özelliklerini seçiniz. Stil kısmına tıklayarak kenarlık kısmında bulunan stil
açılır penceresinden baştaki N şeklini seçiniz.
 Tablodaki kayıtlara sıra numarası nasıl verilir?
o TABLO sekmesi > Tablo > Tablo Yapısını İzle Değiştir kısmından tabloya
SiraNo gibi bir tamsayı kolon ekleyiniz. TABLO sekmesi> Kolondaki
Bilgileri Değiştir komutundan tabloyu ve ilgili kolonu seçip, değer kısmına
ROWID yazılarak sıra numarası verilebilir.
 MapInfo verilerini başka klasöre taşırken hangi dosyalar kopyalanmalıdır?
o Dosya isminiz ile başlayan tüm dosyaları kopyalayınız. MapInfo’nun dört
temel uzantısı vardır. DosyaAdi. TAB, DosyaAdi. DAT, DosyaAdi. MAP,
DosyaAdi. ID normal dosya uzantılarıdır, indeks oluşturuldu ise DosyaAdi.
IND oluşur.
o TIN, TDA, TMA uzantılı dosyalar dosya kaydedilene kadar geçici dosyalardır
kaydedilince otomatikman silinir. LIN LDA LMA Oracle ile çalışırken açılan
geçici dosyalardır.
o Raster dosyalarda (resim dosyası) TAB dosyası ile beraber JPG, GIF, TIF,
PNG gibi resim dosyası da kopyalanmalıdır.
o Excel, Access, TXT, DBF vb. formatları kullanan tablolarda yine TAB ve ilgili
dosyalar( . xls, . dbf, . txt, . mdb) kopyalanmalıdır.
 Oluşturulan proje dosyasını başka bilgisayara taşıyınca açılmıyor, hata
veriyor veya tek tek dosyaların açılması isteniyor. Sebebi ve çözümü nedir?
o Proje dosyası (. wor) içinde dosyaların hangi klasörden açılacağı bilgisi
vardır. Dosyalar başka bir bilgisayara taşıdığınızda aynı sürücü ve klasörde
aynı dosya yoksa MapInfo size her dosya için dosya yeri sorar veya hata
verir. Bu, proje dosyası içerisinde kayıtlı olan dosyalar silindiğinde ya da
adı değiştirildiğinde de geçerlidir.

439
o Bunu düzeltmek için öncelikle klasörü düzeltmek gerekir veya Notepad ile
.WOR dosyanızı açın ve Open Table “c:\…. . şeklindeki satırlardaki hatalı
dizinleri düzenleyiniz.
o Bir diğer yöntem olarak GENEL sekmesi > Araçlar içerisinden Workspace
Packager aracı kullanılabilir. Bu araç proje dosyası oluşturulduktan sonra
kaydedileceği yere proje içerisinde yer alan bütün tabloları paketleme
işlemi yapacaktır.
 Çizim yaparken diğer nesneden otomatik nasıl tamamlanır?
o Otoİzleme: Çizgi veya alan çizerken Snap açılıp (Klavyeden S) ortak kenara
sahip nesnenin bir köşesine tıklanır. Sonra ortak sınırın bittiği yerdeki
köşede snap(yakala) açık halde gidilir ve CTRL veya SHIFT e basılarak
çizimin bitirileceği yere tıklanarak çizim tamamlanır.
 Verisayfası ve etiketlerde Türkçe karakter görünmüyor, nasıl düzeltilebilir?
o Geçici olarak, verisayfası için F8 tuşuna basılıp, Türkçe bir font ayarlayıp
Türkçe görünmesi sağlanabilir.
o Kalıcı olması için BaşarAraçlar > Seçenekler menüsü altında bulunan
Browserları Türkçe Yap seçeneği seçilir.
 Harita üzerinde seçilen objenin katmanı otomatik olarak düzenlenebilir
yapılabilir mi?
o BasarAraclar. mbx i çalıştırın, BasarArac 2. 5 menüsünün altında bulunan
[S] e tıklayınız. Açılan diyalogdan Katmanı Editable Yapı seçiniz. Bu özelliği
kapatmak için [S] butonuna tekrar tıklayıp kapatınız.
 Yerel koordinatlardaki bir harita, nasıl ulusal koordinata dönüştürülebilir?
o Öncelikle en az 4 tane noktanın hem yerel de hem de ulusalda
koordinatının bilinmesi gerekir.
o BasarCad. mbx’ i çalıştırınız. BASAR CAD menüsünden Helmert
Transformasyonu > Nokta Listesine tıklayınız ve bilinen koordinatları
tanımlayınız.
o Dönüştürülecek katmanları haritada açınız.
o BASAR CAD menüsünden Helmert Transformasyonu > Transformasyona
Başlayı seçiniz.
 Etiketler / Tablodaki Bilgiler *.dxf formatına nesne olarak gönderilebilir mi?
o Evet gönderilebilir. BasarAraclar ı çalıştırınız. Nesneler menüsündeki
tablodaki bilgileri DXF’e yazı olarak gönderi seçiniz.

 X1, Y1, X2, Y2 koordinatları ile çizgi çizilebilir mi?
o BasarCAD aracını çalıştırınız. ESKİ sekmesinin altında bulunan basarCAD
menüsüne tıklayınız ve buradan “X1, Y1, X2, Y2 kolonlarından line oluştur”
komutunu seçiniz.
o Çizgi oluşturulacak tablo seçildikten sonra kolonlar seçilerek çizgi
oluşturulur.
 Yazılar tabloya bilgi olarak nasıl kaydedilir?
o Basar_Araclar. mbx’ i çalıştırınız. Tablo açılır menüsünün altından “yazıları
veritabanına at” seçeneğini seçiniz.
o Diğer seçenek ise: Öncelikle tablo yapısından bilgileri kaydedebilmek için
bilgiler nümerik ise nümerik, metin ise karakter tipinde ve yeterince
genişliğe yeni bir kolon ekleyiniz. Sonra TABLO sekmesi > Kolondaki
Bilgileri Değiştir komutundan hangi tablonun hangi kolonuna bilgi
atılacağını seçiniz ve değer kısmına Objectinfo( obj, 3) yazınız.
 Aynı anda birçok kişinin tek bir tabloda çalışması sağlanabilir mi?
o Oracle, SQL Server2008 vb. Spatial formatı destekleyen Databaseleri
kurup, Araçlar menüsünün altından Easy Loader ile dosyaları yükleyip,
sonra MapInfo içinde Dosya Aç sekmesinden, DBMS bağlantısı açıp haritalı
ve haritasız dosyaları açılıp çok kullanıcılı olarak çalışabilirsiniz.

441
25. MapInfo Pro Kurulumu ve Lisans
İşlemleri
Bu bölümde MapInfo 12. 0 ve sonraki versiyonlar için kurulum, lisanslama ve
aktivasyon işlemleri anlatılmaktadır.
25.1. MapInfo Pro’nun Kurulumu

MapInfo kurulum dosyaları elinizde yok ise öncelikle aşağıdaki linkten son
versiyon MapInfo’yu indiriniz.
http://www. basarsoft. com. tr/download-tr/
MapInfoyu Setup. exe dosyasından kurunuz. MapInfo’yu kurarken ilk aşamada
Mapınfo’nun çalışması için gerekli bazı programları kurulacaktır. İlerleyen aşamada
Müşteri Bilgilerini soran aşağıdaki pencere ekrana gelecektir. Bu pencere aşağıdaki
bilgilere istinaden doldurulmalıdır ve Next butonuna tıklayarak kurulum devam ettirilir
ve tamamlanır.
Lisans satın aldıysanız lisans

bilgilerini giriniz.
30 günlük demo versiyon için
üstteki tiki işaretleyiniz.
MapInfo’nun ilk kurulduğunda dili İngilizce’dir. Eğer Türkçe bir arayüz

kullanmak isterseniz Başarsoft ’un yapmış olduğu Türkçe yamayı, MapInfo üzerine
kurabilirsiniz.

Eğitim DVD’si elinizde var ise oradan, yok ise www. basarsoft. com. tr
adresinden Destek > İndirme Merkezi > Yardımcı Programlar bölünden İlgili
versiyonunun Türkçe yamasını indirerek *.exe dosyasını çalıştırınız ve gelen bilgileri
kabul ederek kurulumu tamamlayınız.
Unutmayınız: TR Yama kurulumu yapılırken kurduğunuz sürümle kurulum
yapılan yamanın aynı sürüm olmasına dikkat ediniz. Ayrıca Yama kurulurken
MapInfo’nunda kapalı olması gerekmektedir.
25.2. Lisans İşlemleri

MapInfo Pro Node-Locked (Tek Lisans), Seat (Tek Seri Numarası ile Çoklu
Lisans) ve Concurrent (Server Lisans) olmak üzere üç ayrı lisans türünde aktif edilip
kullanılabilir.
25.2.1. Node-Locked License

Tek bir seri numarası ve erişim kodu ile bir kullanıcının bilgisayarında MapInfo
Pro’ yu aktif edip kullanmasını sağlayan lisans türüdür.
25.2.1.1. Demo Aktivasyonu
MapInfo Pro lisans kodu girilmeden kurulduğunda demo olarak başlayacaktır.
Demo süresi 30 gündür. Demo süresi içinde ya da demo bittikten sonra istenildiği
zaman MapInfo’nun lisans aktivasyonunu yapabilirsiniz. Demo süresi içerisindeyken
MapInfo her başlattığınızda deneme periyodunun ne zaman biteceğini hatırlatan bir
diyalog görüntülenir.
MapInfo da bir versiyonun demosu, bir bilgisayarda bir kez aktif olur. Demo
bittikten sonra kurulum tekrar yapılsa bile demo aktif olmayacaktır. Ayrıca Demo süresi
kurulduğu günden geriye 30 gün sayar. MapInfo’yu kaldırsanız bile demo süresi geriye
doğru saymaya devam edecektir. Demo bittiğinde, aktif edilene kadar MapInfo Pro
kullanılamayacaktır.
Not: Kesintisiz MapInfo Pro kullanımı sağlamak için, deneme periyodu
bitmeden aktivasyon işleminin yapılmasını önerilir.
MapInfoyu kurarken lisans bilgilerini girmemişseniz yani kurulumu Check here
if you are installing an Evaluation copy seçeneğini işaretleyerek yapmışsanız MapInfo
Pro’yu ilk çalıştırdığınızda, aktivasyon sihirbazı başlar. Ekranda MapInfo Pro Activation
diyaloğu görüntülenir.
30 günlük tam sürüm demoyu aktif etmek için;
 “Activate Later” seçeneğini seçiniz.

443
 Finish butonuna tıklandığında 30 günlük deneme süreniz aktif hale gelir.
25.2.1.2. Lisans Bilgisi ile Aktivasyon

Eğer MapInfo kurulumu sırasında serial number numarası girilmemişse
MapInfo açılarak içeriden lisanslanabilir. Aktivasyon işleminin gerçekleştirilmesi için
Serial Number ve Access Code bilgilerine ihtiyaç duyulur. Bu bilgileri Başarsoft
firmasından edindikten sonra;
MapInfo Pro’yu açınız ve MapInfo Pro Activation diyaloğundan “Activate
Now” seçeneğini işaretleyiniz.

 Next butonuna tıklayınız.
Select Activation Method diyaloğunda “Automatic Activation” ve “Email
Activation” seçenekleri yer alır.

445
a) Automatic Activation: İnternet bağlantısı var ise bu seçenek seçilir.
 Automatic Activation seçeneğini seçiniz.
 Activation Credentials kısmında Serial Number ve Access Code bilgilerini
giriniz.
 Finish butonuna tıklayınız.

Aktivasyon bilgilerinin Pitney Bowes’a transfer edilmesi ve aktivasyonunun
gerçekleşmesi birkaç dakika sürecektir. Aktivasyonun başarıyla tamamlandığını
söyleyen bir MapInfo aktivasyon mesajı “MapInfo Pro license was activated
successfully. ” ekranda görüntülenir.
 Tamam butonuna tıklayıp pencereyi kapatınız.

b) Email Activation: İnternet bağlantısı yok ise bu seçenek seçilir. Bu seçenek
işaretlendiğinde aktivasyon isteği dosyası (activation request file) oluşturulur
ve sonrasında sizin bu dosyayı Pitney Bowes’a email olarak göndermeniz
gerekmektedir.

 Select Activation Method diyaloğunda Email Activation seçeneğini
seçiniz.

 Açılan diyalogdan Serial Number ve Access Code bilgilerini giriniz.

 Açılan Specify location to save Activation Request file diyaloğunda
“Browse…” butonuna tıklayınız ve aktivasyon istek dosyasını kaydetmek
için konum belirleyiniz.
Not: Aktivasyon isteği seri numaranızı ve erişim kodunuzu, bilgisayarınızın aktif
olduğunu söyleyen bilgileri içerir.
447
Save this important information (bu önemli bilgileri kaydet) diyaloğu ekranda
görüntülenir.
Bu diyalog kutusu, Pitney Bowes’a aktivasyon bilgi dosyanızı göndermek için

gerekli bilgileri görüntüler. Aktivasyon istek dosyasının dosya yolu ve ismi Activation
Request File kutusunda görüntülenir.
Pitney Bowes’a aktivasyon isteğinizi email ile aşağıdaki adrese yollayınız:
natural. resources@pb. com
MapInfo’dan bir aktivasyon cevabı (Activation Response) aldığınızda email
aktivasyonunu gerekli işlemleri yapıp bitirebilirsiniz.
 Diyaloğu kapatmak için OK butonuna tıklayınız.

Unutmayınız: Lütfen aktivasyon istek dosyasında herhangi bir şekilde değişiklik
yapmayınız. Herhangi bir değişiklik yapıldığında MapInfo dosyayı işleyemeyebilir veya
aktivasyon işlemi gecikebilir.
Not: “OK” butonuna tıklandıktan sonra deneme süreniz bulunuyor ise
Activation penceresi kapanır ve deneme periyodu otomatik olarak başlatılır.
25.2.1.2.1. Email Aktivasyonunun Bitirilmesi
MapInfo’dan aktivasyon cevabı dosyasını aldığınızda, MapInfo Pro aktivasyon
işlemini tamamlamaya hazır hale gelirsiniz.
Email aktivasyonunu bitirmek için:
 MapInfo’dan aldığınız aktivasyon cevabı dosyasına bilgisayarınızdan ulaşılabilir
bir klasöre kopyalayınız ve dosya konumunu not ediniz.
 MapInfo Pro’yu açınız. Eğer MapInfo Pro zaten açık ise kapatınız ve programı
yeniden başlatınız. MapInfo Pro “aktivasyonunu bitirmek istiyor musunuz?”
diye soran bir diyalog görüntülenir.
 Yes butonuna tıklayınız.
Process Email Activation Response diyaloğu ekranda görüntülenir.
 Aktivasyon cevabı dosyasının konumunun belirtilmesi için Browse… butonuna

tıklayıp dosyayı tanıtınız.

449
Aktivasyon cevap dosyasının dosya yolu ve ismi kutuda görünür.
Aktivasyonun başarıyla tamamlandığını söyleyen bir MapInfo aktivasyon
mesajı ekranda görüntülenir.
MapInfo Professional Activation penceresi kapanır ve MapInfo Pro aktive
edilmiş ve kullanıma hazır hale gelir.
Not: Ürününüzün aktive edildiğini söyleyen kabul mesajını gördüğünüzde,
email cevap dosyasını sisteminizden silebilirsiniz.
Not: Aktivasyon durumunuzu kontrol etmek için Pro> Lisanslama diyaloğunu
kullanabilirsiniz.
25.2.1.3. Node-Locked Lisans Transferi
MapInfo Pro’ nun kurulu olduğu bir bilgisayara format atılacak veya MapInfo
Pro bir bilgisayardan diğerine aktarıp kullanılacak ise mevcut lisansın transfer edilmesi
gerekir. Bu işlem ile başka bir lisansa gerek kalmadan ilgili bilgisayara format atıldıktan
sonra veya başka bir bilgisayarda mevcut lisans bilgileri ile MapInfo Pro aktif edip
kullanılmaya devam edilebilir.
Unutmayınız: Mapınfo Pro’yu ilgili bilgisayardan kaldırmadan önce mutlaka
lisans transfer işleminin yapılması gerekir.
Bir Node-Loked lisansı transfer etmek için:
 MapInfo Pro’yu açınız.
 Pro’ya tıklayınız.

 Lisansı Transfer Et seçeneğine tıklayınız. Lisansı Şimdi Trans diyaloğu
açılır.
 Yes butonuna tıklayınız.
Açılan Select Transfer Method diyaloğunda “Automatic Transfer” ve “Email

Transfer” seçenekleri yer alır.

451
a) Automatic Transfer: İnternet bağlantısı var ise bu seçenek seçilir. Bu seçenek
ile lisans otomatik olarak Pitney Bowes’a transfer edilir. Başka bir bilgisayar da
MapInfo Pro aktif edilerek lisans yeniden kullanılabilir.
 Select Transfer Method diyaloğunda “Automatic Transfer” seçeneğini
seçiniz ve Next butonuna tıklayınız.
Lisansın Pitney Bowes’a transfer etmesi birkaç dakika sürebilir. Bu işlem
bittiğinde, transfer işleminin başarıyla tamamlandığını gösteren bir bilgi penceresi
ekranda görüntülenir.
 Bilgi penceresini kapatmak için Tamam butonuna tıklayınız.

Bu işlem sonunda MapInfo Pro kapanır ve ilgili bilgisayarda MapInfo Pro
çalışmayacaktır.
Not: Lisans transfer işlemi yapıldıktan sonra başka bilgisayarda MapInfo Pro’yu
aktif etmek için ilgili lisans bilgileri kullanılır.
b) Email Transfer: İnternet bağlantısı yok ise bu seçenek seçilir. Bu işlem ile lisans
transfer istek dosyası oluşturulur ve oluşturulan bu dosya Pitney Bowes’a
email olarak gönderilmesi gerekir.
 Select Transfer Method diyaloğunda “Email Transfer” seçeneğini seçiniz.

 Açılan Advanced MapInfo Pro License Transfer diyaloğunda “Browse…”
butonuna tıklayınız ve lisans transfer istek dosyasını kaydetmek için
konum belirleyiniz.

Açılan diyalog kutusunda Pitney Bowes’a lisans transfer bilgi dosyanızı
göndermek için gerekli bilgileri görüntüler. Lisans transfer istek dosyasının dosya yolu
ve ismi de bu diyalogda görüntülenir.
Pitney Bowes’a lisans transfer isteğinizi email ile aşağıdaki adrese yollayınız.
natural. resources@pb. com

453
MapInfo Müşteri Hizmetleri transferin başarılı olduğunu onaylayan bir cevap
maili yollayacaktır. Lisans, artık MapInfo Pro’ yu başka bir bilgisayarda aktif edilmesi
için uygun hale gelir.
Unutmayınız: Lütfen lisans transfer istek dosyasında herhangi bir şekilde
değişiklik yapmayınız. Herhangi bir değişiklik yapıldığında MapInfo dosyayı
işleyemeyebilir veya lisans transfer işlemi gecikebilir.
25.2.2. Seat License

Tek bir Seri Numarası ve Erişim Kodu bilgisi ile çok sayıda lisans barındıran
lisans türüdür. Bu lisans türünde kullanıcılara aynı seri numarası ve erişim kodu verilir.
Bu bilgilere tanımlanan lisans sayısı kadar farklı bilgisayarlarda MapInfo Pro aktif edilip
kullanılabilir. Node-Locked lisans gibi aktivasyon ve transfer işlemleri yapılıp MapInfo
Pro kullanılabilir.
25.2.3. Concurrent (Eş Zamanlı) License

Birden fazla bilgisayara MapInfo Pro’ yu yüklemek için eş zamanlı lisanlar
kullanılır. Eş zamanlı lisansın kullanılması için MapInfo Pro’ yu çalıştırmadan önce
mevcut ağda bulunan bir lisans sunucusuna bağlanılmalıdır. Lisans sunucusuna
bağlanmak için lisans sunucusu olan bilgisayarın ismine ve port numarasına ihtiyaç
duyulur. Lisans sunucu bağlantısı kurduktan sonra, MapInfo Pro kullanıma hazır olur.
Ayrıca eş zamanlı lisanslar, belirli bir zaman aralığında veya mevcut lisans
süresinin bitimine kadar ödünç verilebilir. Ödünç verilen lisans, ilgili bilgisayarda lisans
sunucusuna bağlı olmadan MapInfo Pro’ yu kullanma yetkisi verir. Örneğin, bir dizüstü
bilgisayara yüklenmiş MapInfo Pro var ve sunucu ile ağ bağlantınızı kesip ofisten uzağa
gitmeniz gerekiyor. Siz uzaktayken MapInfo Pro’ nun kullanılması için lisans ödünç
verilebilir. Eş zamanlı lisansı ödünç verme hakkını kontrol etmek için lisans sunucu
yöneticisine bakılır.

26. SQL Fonksiyonları ve Örnekleri
 Kısaltmalar: n: Tamsayı, f: ondalıklı veya tamsayı, s: metin, r: radyan açı, d:
tarih, t: zaman; dt: tarih zaman, koordinat: x1 y1 x2 y2.
 Mesafe Birimleri: “m”, “km”, “mi” , “ft”, “in”, “mm”, “cm”
 Alan Birimleri: “Sq m”, “Sq km”, “Sq mi”, “Hectare”
SQL Fonksiyonları; MapBasic, Kolondaki Bilgileri Değiştir ve SQL Seçim
Diyaloğu penceresi ile kullanılır. SQL Seçim Diyaloğu kullanılarak yapılan sorgulamalar
yeni bir verisayfası olarak açılır. Örneğin; verisayfasında kayıtlı olmayan mahalle
alanları hesaplatılarak 3 km’den büyük olan mahalleler seçilebilir. Bu sorguları
kaydetmek için GENEL sekmesi > Kaydet > Farklı Kaydet yolu izlenir. Kolondaki Bilgileri
Değiştir komutu ile de bir kolondaki bütün kayıtlar için aynı işlem tek seferde yapılarak
kolon güncellenir. Örneğin; verisayfasında kayıtlı olmayan koordinatlar verisayfasına
yazdırılabilir ya da verisayfasına kayıtlı olan koordinatlar güncellenebilir.
Bir sayısının mutlak değerini verir.
-Abs(-2. 5)= 2. 5
Abs ( f )
-Abs(2. 5) = 2. 5
-Abs(-5) = 5
Grafik objesinin alanını verir.
-Area(obj, "sq km")
Area (obj, "sq km")
-Area(obj, "sq m")
-Area(obj, "hectare")
Alanı kartezyen bir koordinat sistemi kullanarak
CartesianArea (obj, "sq km")
düzlemde hesaplar.
Kartezyen koordinatlarda iki lokasyon arasındaki
CartesianDistance (obj, "km")
mesafeyi verir.
Kartezyen koordinatlarda bir çizginin ya da kırıklı
CartesianObjectLen (obj, "km")
çizgi objesinin coğrafik uzunluğunu verir.
Kartezyen koordinatlarda bir grafik objesinin
CartesianPerimeter (obj, "km")
çevresini verir.
Objenin merkezinin X koordinatını verir.
-CentroidX(obj)
CentroidX (obj) -CentroidX(Selection. obj)
-CentroidX(TABLOADI. obj)
-CentroidX( CreateLine(x1, y1, x2, y2))
Objenin merkezinin Y koordinatını verir.
-CentroidY(obj)
CentroidY (obj)
-CentroidY(Selection. obj)
-CentroidY(TABLOADI. obj)

455
Belirli bir karakter koduna karşılık gelen bir
karakter dizisi verir.
-Chr$(13) =<Enter> -Chr$(50)= 2
Chr$ (n)
-Chr$(10) =Satır -Chr$(32)=<Boşluk>
-Chr$(9)=<Tab> -Chr$(65)= A
-Chr$(97)= a
Bir radyan açısının kosinüsünü verir.
-Cos ( 45 * 3. 14159 /180 ) : 45 derecenin kosinüsü
Cos ( r )
-Cos( 45 / 57. 29577951) veya
-Cos( 45 * 0. 01745329)
Bir tarihi YYYYMMDD (yıl ay gün) formatına çevirir.
CurDate () -CurDate() sonucunda 31/12/2008 tarihi için
20081231 şeklinde değer döner.
Geçerli tarih ve zamanı çevirir.
CurDateTime () -CurDateTime() sonucunda 20081231213034000
şeklinde değer döner.
Geçerli zamanı çevirir.
CurTime () -CurTime() sonucunda 181234000 (= 18:12:34.
000)
Bir tarih ifadesinden gün birleşenini verir.
Day ( d )
-Day(curdate()) ayın 13 ü ise 13 döndürür.
Formatdate fonksiyonunun ters işlemini yapar.
DeformatNumber$ ( s ) Binlik ayıracını kaldırır.
-DeformatNumber$ (1, 256. 44) = 1256. 44
İki lokasyon arasındaki mesafeyi verir.
-set coordsys earth projection 1, 28
Distance ( x1, y1, x2, y2, "m") Distance (39, 42 , 39 , 43 , "km") = 111. 195 km
-set coordsys nonearth units "m" bounds(0,
0)(100, 100)
Distance (39, 42 , 39 , 43 , "m") = 1 metre
Bir sayının formatlanmış karakter karşılığını verir.
Format$ ( f ) -Format$(-12345. 678, "$, #. ##;($, #. ##)") =
"($12, 345. 68)"
Kontrol panelinden özelleştirilmiş kısa tarih
stilinde formatlanmış bir tarih verir.
FormatDate$ (d)
-FormatDate$ ( 20081112) =12/11/2008 veya 12.
11. 2008

Karakter ya da sayı formatındaki bir sayıya binlik
FormatNumber$ (f) ayıracı ekler.
-FormatNumber$(1256. 4)= 1, 256. 4
İkinci kısımdaki özelleştirilmiş formatı kullanan
zaman belirten bir karakter ifade verir.
FormatTime$ ( n, "HH:mm:ss")
-FormatTime$(181234000, "HH:mm:ss") =
18:12:34 .
Bir tarih-zaman verisinin tarih birleşenini verir.
GetDate (dt)
-GetDate(Curdate() ) = 2008
Bir tarih-zaman verisinin zaman birleşenini verir.
GetTime (dt)
-GetTime(Curtime() ) = 181234000
Bir zamanın saat birleşenini verir.
Hour (t)
-Hour(181234000)=18
Verilen bir karakter ifadenin(s1) ninci
karakterinden itibaren, bir başka karakterin(s2)
yerini verir.
-Instr(1, ”Ahmet”, ”m”)=3 ( “m” karakteri 3.
InStr ( n, s1, s2)
sırada) -InStr(1, “Ahmet”, “M”) = 0 (Ahmet metni
içinde büyük “M” karakteri yok. )
-InStr(3, “Ahmet Albay”, “A”) = 7 (3 karakterden
sonraki ilk A karakteri 7 inci sırada)
Bir desimal değerin kesrinin çıkartılmasıyla elde
edilen tamsayı değeri verir.
Int (f)
-Int(2. 3) = 2
-Int(-2. 3) = -3
Bir yazının küçük-harf karşılığını verir.
LCase$ (s)
-LCase$(“MapInfo”) = “mapinfo”
Karakter ifadenin en solundan başlayarak n
Left$ (s, n) karakter kadar kısmını verir.
-Left$(“MapInfo”, 3) = “Map”
Bir karakter ifadedeki karakter sayısını verir.
-Len(“MapInfo”) = 7 (MapInfo metninin toplam
Len (s)
uzunluğu 7 karakterdir, çizgi uzunluğu için
ObjectLen fonksiyonuna bakınız)
Bir karakter ifadenin başındaki boşluk
LTrim$ (s) karakterlerini temizler ve sonuçları verir.
-LTrim$( “ MapInfo”) = “MapInfo”

457
Belirtilen tarih ve zamandan oluşturulmuş bir
Tarih-zaman verir.
MakeDateTime (d, t) -MakeDateTime(curdate(), curtime())
-MakeDateTime(20081231, 235959000) =
20081231235959000
İki sayıdan büyüğünü verir.
Maximum (f1, f2)
-Maximum(12, 34) = 34
Bir karakter ifadenin n1’ninci karakterinden
Mid$ (s, n1, n2) itibaren n2 karakterlik kısmı verir.
-Mid$(“MapInfo”, 3, 2) = “pI”
İki saydan küçüğünü verir.
Minimum (f1, f2)
-Minimum(12, 34) = 12
Bir zaman verisinin dakika birleşenini verir.
Minute (t)
-Minute( 185930000) = 59
Bir tarih değerinin ay (1-12) birleşenini verir.
Month (d)
-Month(20081231) = 12
Bir çizgi ya da kırıklı çizgi objesinin coğrafi
ObjectLen (obj, "km")
uzunluğunu verir.
Perimeter (obj, "km") Bir grafik objesinin çevresini verir.
Bir noktanın MGRS (Askeri Grid Referans Sistemi)
gösterimindeki koordinat değerini verir.
PointToMGRS$ (obj)
-PointToMGRS$( Createpoint(32. 856034, 39.
943873) ) =36SVK8770121534
Sadece her kelimenin ilk harfleri büyük olan
sonucunu verir.
Proper$ (s)
-Proper$(“Baş harfleri büyük olsun”) = “Baş
Harfleri Büyük Olsun”
Karakter ifadenin en sağından başlayarak n kadar
Right$ (s, n) karakterini verir.
-Right$(“Sağdan 6 karakter al”, 6) = “Ter al”
Bir sayının yuvarlanmasıyla elde edilen sayısı verir.
Round (f1, f2)
-Round(2123. 1323, 0. 1) = 2123. 1
Bir karakter ifadenin başından boşluk
karakterlerini temizler ve sonuçları verir.
RTrim$ (s)
-RTrim$(“Sağdaki Boşlukları At “) = “Sağdaki
Boşukları At”
Bir zaman verisinin kayan-nokta gösterimli bir sayı
Second (t) gibi saniye ve milisaniye birleşenini verir.
-Second(185930500) = 30. 5

Bir radyan açısının sinüsünü verir.
Sin (r)
-Sin( 90*3. 14159/180) = 1 Sin(3. 14159/6) = 0. 5
Küresel koordinatlarda 3-boyutlu bir algoritma
SphericalArea (obj, "sq km")
kullanarak alanı hesaplar.
SphericalDistance (obj, "km")
kullanarak iki lokasyon arasındaki mesafeyi verir.
SphericalObjectLen (obj, "km") kullanarak bir kırıklı çizgi ya da çizgi objesinin
coğrafi uzunluğunu verir.
SphericalPerimeter (obj, "km")
kullanarak bir grafik objesinin çevresini verir.
Bir ifadeyle gösterilen bir karakteri verir. (örneğin,
bir sayının çıktısı).
Str$ ( f)
-Str$(123) = “123”
-Str$(Createpoint(10, 23)) = “Point”
Bir karakterin büyük harfe dönüştürülmüş halini
UCase$ (s) verir.
-UCase$(“Tümü büyük”) = “TÜMÜ BÜYÜK”
Bir karakter tarafından ifade edilen sayısal değeri
verir.
Val (s) -Val(“123 MapInfo”) = 123
-Val(“123”) = 123
-Val(“MapInfo”) = 0
Belirlenen bir tarihten 1 den 7 ye kadar haftanın
günlerini verir. ( pazardan itibaren)
Weekday (d)
-Weekday( 20081112) =4 (12 Kasım 2008
Çarşamba haftanın 4. günü )
Bir tarih verisinin yıl birleşenini verir.
Year (d)
-Year(20081212) = 2008
N1 sayısının n2 modunda kalanını verir.
Mod( n1, n2)
-Mod(8, 7) = 1 veya 8 mod 7 = 1
Time(24) veya Time(12) Zamanı 24 veya 12 saatlik şekilde verir 23:59 gibi

459
SQL Örnekleri:
Fonksiyonların SQL İle Kullanılması
Anlatılmış olan foksiyonlar kullanılırken açılan SQL Seçim Diyaloğunda 3 bölüm
vardır. Birinci bölüm olan Gösterilecek Kolonlar (SELECT) kısmından seçilen tablodaki
hangi kolonların gösterileceği seçilir. İkinci bölüm olan Tablodan(FROM) kısmından
hangi tablodan seçim yapılacağı seçilir. Üçüncü bölüm olan Koşullar(WHERE)
kısmından yapılacak olan sorgu için koşullar eklenebilir.
Yerleşim Nüfus Değişimi Sorgulama:
 FROM kısmından; Iller, SELECT kısmından; IL_ADI, PLAKA_NO, DEGISIM,
Abs(DEGISIM) "MutlakFark"
İl Alanlarını Gösterme:
 FROM kısmından; Iller, SELECT kısmından; IL_ADI, Area(obj, "sq km") "Alan"
Yerleşim Merkez Koordinatları Gösterme:
 FROM kısmından; Yerlesim, SELECT kısmından; IL_ADI, ILCE_ADI, ADI,
CentroidX (obj) "Dogu", CentroidY (obj) "Kuzey"
33 Derece Boylamın Solunda Ve 39 Derece Enlemin Üstünde Kalan Yerleri Seçmek
İçin;
 FROM kısmından; Yerlesim, SELECT kısmından; IL_ADI, ilce_adi, adi WHERE
kısmından; CentroidX(obj) < 33 and CentroidY(obj) > 39
Farklı Karakterleri Kullanma:
 FROM kısmından; Yerlesim, SELECT kısmından; IL_ADI, ilce_adi, adi, CentroidX
(obj) + chr$(176) "DoguDerece", CentroidY (obj) + chr$(176) "KuzeyDerece"
Tarih ve Zaman Sorguları:

 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; suc_no, suc_tarihi,
(CurDate() - suc_tarihi) "Gecen Zaman", CurDate() "Bugun", FormatDate$ (
CurDate()) "Formatlı", (CurDate() + 100) "Yüz Gün Sonra", (CurDate()-45) "Kırk
Beş Gün Önce"
 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; suc_tarihi, Day(suc_tarihi)
"Gün", Month(suc_tarihi) "Ay", Year(suc_tarihi) "Yıl"
 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; suc_tarihi, suc_saati,
CurDateTime() "Bugun_Tarih_Zaman" , MakeDateTime(suc_tarihi, suc_saati)

 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; suc_no, CurTime()
"Simdiki_Zaman", FormatTime$ (CurTime(), "HH:mm:ss") "Formatlı" ,
(CurTime() + 8000) "sekiz_bin_saniye_sonra"
 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; suc_saati, hour(suc_saati)
"saati", Minute(suc_saati) "Dakika", seconds( suc_saati) "Saniyesi"
 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; GetDate(suc_tarihi),
GetTime (suc_saati)
Pazar Günü Dışında Olan Suçlar ( Pazar=1 Pztsi=2 . . Cuma=6 Cumartesi=7)
 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; suc_tarihi,
Weekday(suc_tarihi) "Suc gunu" WHERE kısmından; weekday(suc_tarihi)<> 1
Pazar, Pazartesi, Cuma Günleri Olan Suçlar
 FROM kısmından; Suc_Orani SELECT kısmından; suc_tarihi,
Weekday(suc_tarihi) "Suc gunu" WHERE kısmından; weekday(suc_tarihi)=
any(1, 2, 5)
Cumartesi Pazar Dışında Olan Suçlar
 FROM kısmından; Suc_Orani, SELECT kısmından; suc_tarihi,
Weekday(suc_tarihi) "Suc gunu" WHERE kısmından; Weekday(suc_tarihi)<>
all(7, 1)
Karakter Sorguları:
Büyük R nin Kelime İçindeki Yerini Bulalım
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, InStr(1, IL_ADI, "R")
"R_Poziyonu", Left$( IL_ADI, InStr(1, IL_ADI, "R")-1) "SoldanRyeKadar" WHERE
kısmından; IL_ADI like "%R%"
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, Right$(IL_ADI, len(IL_ADI)-
InStr(1, IL_ADI, "R"))"SagdanRyeKadar", mid$(IL_ADI, InStr(1, IL_ADI, "R"),
2) "Rdenitibaren2Harf" WHERE kısmından; IL_ADI like "%R%"
Küçük r Karakterini Sorgulayalım
 FROM kısmından; Dunya SELECT kısmından; Country, InStr(1, Country, "r")
"r_Poziyonu", Left$( Country, InStr(1, Country, "r")-1) "SoldanRyeKadar"
WHERE kısmından; Country like "%r%"
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, InStr(InStr(1, IL_ADI, "A")+1,
IL_ADI, "A") "2. A yeri"

461
Büyük, Küçük ve Cümle Harflerine Çevirme
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, LCase$(IL_ADI)
"hepsikucuk", Proper$(IL_ADI) "BasHarfBuyuk", Ucase$(IL_ADI) "hepsibuyuk"
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, Left$(IL_ADI, 3) "soldan 3
harf" , Right$(IL_ADI, 3) "sagdan 3 harf"
Metin Uzunluk Sorgusu
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, Len(IL_ADI) "il adı text
uzunlugu"
Çizgi Uzunluk Sorgusu
 FROM kısmından; Ankara_Yol SELECT kısmından; YOL_ADI, ObjectLen(obj,
"m") "Yol_uzunlugu_metre"
Boşluk Kaldırma
 FROM kısmından; Ankara_Okullar SELECT kısmından; OKUL_ADI, LTrim$(
OKUL_ADI) " Okul_adı soldaki boşlukları sil" Sıralama Kolonları col2
 FROM kısmından; Ankara_Okullar SELECT kısmından; rtrim$( OKUL_ADI)
"sağdan boşluk sil" Sıralama Kolonları col1
İki Sayının Büyüğü ve Küçüğü
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, NUFUS_2000, NUFUS_2014,
Maximum(NUFUS_2000, NUFUS_2014) "En yüksek nüfus",
Minimum(NUFUS_2000, NUFUS_2014) "en düşük nüfus"
Askeri Grid Koordinatlarını Yazdırma
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, PointToMGRS$
(Createpoint(centroidx(obj), centroidy(obj)))
Sayıyı Yuvarlama
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, DEGISIM, round(DEGISIM,
0.01), round(DEGISIM, 0.1), round(DEGISIM, 1)
Sayıyı Yazıya Çevirme
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, NUFUS_2000,
Str$(NUFUS_2000)+"100", NUFUS_2000+100, Str$(obj)
Yazıyı Sayıya Çevirme
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, PLAKA_NO, Val(PLAKA_NO)

Plakası 0 Ya Da 5 İle Biten İller
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; * WHERE kısmından;
Val(PLAKA_NO) Mod 5 = 0
Sıralamalı SQL Sorguları:

İlleri İsimlerine, Nüfuslarına, Alanlarına Göre Sıralama:
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; * Sıralama Kolonları IL_ADI
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; * Sıralama Kolonları NUFUS_2014
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; IL_ADI, Area(obj, "sq km") "Alan"
Sıralama Kolonları col2
Ülkeleri Kıta Ve İsimlere Göre Sıralama
 FROM kısmından; Dunya SELECT kısmından; * Sıralama Kolonları Country,
Continent
Gruplamalı SQL Sorguları:

Sayısı, Toplamı, Ortalaması, En Büyük, En Küçük Sorguları
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; Count(*)
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; Sum(NUFUS_2000)
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; Avg(NUFUS_2000)
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; Max(NUFUS_2000)
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; Min(NUFUS_2000)
Her Bir Bölgeye Göre Nüfuslar
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; IlCE_ADI, Count(*) Gruplama
Kolonları ILCE_ADI
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; ILCE_ADI, Sum(NUFUS_90)
Gruplama Kolonları ILCE_ADI
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; ILCE_ADI, Avg(NUFUS_90)
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; ILCE_ADI, Max(NUFUS_90)
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; ILCE_ADI, Min(NUFUS_90)

463
İllere Göre Yerleşim Sayısı
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; IL_ADI, Count(*) Gruplama
Kolonları IL_ADI
Türlerine Göre Yerleşim Sayıları
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; BELEDIYE, Count(*) Gruplama
Kolonları BELEDIYE
İl Adı ve Türlerine Göre Gruplanmış Yerleşimler
 FROM kısmından; Yerlesim SELECT kısmından; IL_ADI, BELEDIYE, Count(*)
Gruplama Kolonları IL_ADI, BELEDIYE
Çok Tablolu SQL Sorguları:

SQL Seçim Diyoloğu ile birden fazla tablo kullanılarak sorgu yapılacaksa sonuç
tablosu ilk seçilir. Çünkü önce hangi tablo seçildiyse seçim o tablo içerisinde bulunan
kayıtlardan yapılır. Örneğin illerin içerisinde yer alan il merkezleri seçilmek isteniyor.
Bu nedenle FROM kısmında tablo sıralaması İl merkezi, İller olmalıdır.
2’li Tablo Seçimleri

İlçe Adına Göre Yerleşim Nüfusları
 FROM kısmından; Iller, Yerlesim SELECT kısmından; Yerlesim. ILCE_ADI, Iller.
NUFUS_2000 WHERE kısmından; Iller. IL_ADI=Yerlesim. IL_ADI
NUFUS_2000 WHERE kısmından; Iller. obj contains Yerlesim. obj
NUFUS_2000 WHERE kısmından; Iller. obj Intersect Yerlesim. obj
NUFUS_2000 WHERE kısmından; Yerlesim. obj within Iller. obj
 FROM kısmından; Iller, Yerlesim SELECT kısmından; Iller. NUFUS_2000,
sum(Yerlesim. ILCE_ADI) WHERE kısmından; Iller. obj intersect Yerlesim. obj
3’lu Tablo Seçimleri

FROM kısmından; A, B, C SELECT kısmından; * şeklinde sorgular için, B’nin A ve
C ile ilişkisi tanımlanmalıdır.
FROM kısmından; A, B, C SELECT kısmından; * WHERE kısmından; A. obj within
B. obj and B. id = C. id şeklinde tanımlanmalıdır.

İçinde Okul Olan Mahallelerden Geçen Yolların Hesaplanması:
 FROM kısmından; Ankara_Yol, Ankara_Mahalle, Ankara_Okullar
SELECT kısmından; Ankara_Mahalle. ILCE_ADI, Ankara_Mahalle.
MAHALLE_ADI, Sum(ObjectLen(Ankara_Yol. obj, "m")) WHERE kısmından;
Ankara_Yol. obj Within Ankara_Mahalle. obj and Ankara_Mahalle. obj
Contains Ankara_Okullar. obj Gruplama Kolonları ILCE_ADI, mahalle_adi
İçinden Yol Geçen Mahallelerde Bulunan Okullar:
 FROM kısmından; Ankara_Okullar, Ankara_Mahalle, Ankara_Yol
SELECT kısmından; Ankara_Okullar. OKUL_ADI, Ankara_Mahalle.
MAHALLE_ADI WHERE kısmından; Ankara_Okullar. obj Within
Ankara_Mahalle. obj and Ankara_Mahalle. obj Intersects Ankara_Yol. obj
3 Tabloda da Olan Mahalle İsimlerinin Bulunması:
 FROM kısmından; Ankara_Okullar, Ankara_Mahalle, Cankaya_Mah
SELECT kısmından; Ankara_Okullar. MAHALLE_ADI "Ankara Okullar",
Ankara_Mahalle. MAHALLE_ADI "Ankara Mahalle",
Cankaya_Mah. MAHALLE_ADI "Çankaya Mahalle" WHERE kısmından;
Ankara_Okullar. MAHALLE_ADI = Ankara_Mahalle. MAHALLE_ADI and
Ankara_Mahalle. MAHALLE_ADI = Cankaya_Mah. MAHALLE_ADI
Alt Seçimler:
Alt seçimde sadece 1 kolon olmalıdır. Alt sorgudan 1’den fazla kayıt dönüyorsa
Any, All gibi anahtar kelimeler kullanılmalıdır.
İçinde Okul Olan Mahalleler:
 FROM kısmından; Ankara_Mahalle SELECT kısmından; * WHERE kısmından;
not (obj contains any ( select obj from Ankara_Okullar))
İçinde Yerleşim Olmayan İller:
 FROM kısmından; Iller, SELECT kısmından; * WHERE kısmından; Not IL_ADI in
(select IL_ADI from Yerlesim)
 FROM kısmından; Iller SELECT kısmından; * WHERE kısmından; not ( obj
contains any( select obj FROM Yerlesim))

465
Mahalle Adı Eşleşen ve Eşleşmeyen Okullar.
 FROM kısmından; Ankara_Mahalle, SELECT kısmından; * WHERE kısmından;
MAHALLE_ADI = any (select MAHALLE_ADI from Ankara_Okullar)
 FROM kısmından; Ankara_Mahalle, SELECT kısmından; * WHERE kısmından;

MAHALLE_ADI <> all ( select MAHALLE_ADI from Ankara_Okullar)
Maksimum Nüfuslu Ülkenin Bulunması ve Kaydının Seçilmesi
 FROM kısmından; Dunya, SELECT kısmından; * WHERE kısmından;
pop_1994=(Select max(pop_1994) FROM Dunya)
Ortalama Nüfusun Altındaki Ülkelerin Bulunması
 FROM kısmından; Dunya, SELECT kısmından; * WHERE kısmından; pop_1994
<( Select avg(pop_1994) FROM Dunya)

27. Harita Projeksiyonları ve MapInfo Pro
Bu dokümanda bulabileceğiniz bilgiler Türkiye sınırları içinde üretilen haritalar
için en çok kullanılan başlıca projeksiyon ve bunların bilgilerini sunmaktadır.
Unutmamak gerekir ki, harita projeksiyonları başlı başına araştırma yapılması gereken
bir konudur. Bu yüzden burada çok derin bilgiler ve matematiksel formüller
verilmeyecektir. Ancak, BÖHHBÜ (Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim
Yönetmeliği) kapsamında yenilenen ve üretilecek haritalardaki datum değişikliğine
yine burada yer verilecektir.
27.1. Harita Projeksiyonları

Harita projeksiyonlarının amacı, yeryüzü için tanımlanmış bir referans yüzeyi
üzerinde belli bir koordinat sistemine göre tanımlı noktaları düzlem üzerine ya da
düzleme açılabilen yüzeylere belirli matematiksel bağıntılara göre aktarmaktır (*Uçar,
D. 2004).
Yeryüzü için referans yüzey olarak küre ya da dönel elipsoit kullanılmaktadır.
Arazi ölçmelerinden temel harita üretimi yapılacaksa ya da ölçeği 1: 2 000 000’dan
daha büyük ölçekli haritalar üretilecekse referans elipsoidi kullanılır. Daha küçük
ölçeklerde yeryüzünün küre olarak kabul edilmesinden kaynaklanan hatalar,
projeksiyon deformasyonlarından ve çizim hatalarından küçük olduğundan
yeryüzünün küre olarak kabul edilmesinde kesinlikle bir sakınca yoktur (Uçar, D. 2004).
27.1.1. Projeksiyonların Sınıflandırılması
27.1.1.1. Projeksiyon Yüzeyine Göre Sınıflandırma
 Azimutal (Düzlem) Projeksiyonlar
 Silindirik Projeksiyonlar
 Konik Projeksiyonlar
27.1.1.2. Projeksiyon Yüzeyinin Konumuna Göre Sınıflandırma
 Normal Konumlu Projeksiyonlar (Kutup Konumlu)
 Transversal Konumlu Projeksiyonlar (Ekvator Konumlu)
 Eğik Konumlu Projeksiyonlar
27.1.1.3. Deformasyonlarına Göre Sınıflandırma
 Uzunluk Koruyan Projeksiyonlar
 Alan Koruyan Projeksiyonlar
 Açı Koruyan (Konform) Projeksiyonlar

467
27.2. Datum Kavramı
Projeksiyon kavramının üzerine birde datum kavramının ne olduğunu
eklememiz lazım. Jeodezi için datum, konum bilgisi hesaplanırken dünya yüzeyinin
hangi model baz alınarak konum hesaplamalarının yapıldığını anlatan bir terimdir.
Örneğin en çok karşımıza çıkacak bazı terimler; ülke koordinat sisteminde geçecek
ED50 (European Datum 1950) ve GPS koordinatları için söz konusu olacak WGS84
(World Geodetic System 1984 ) olacaktır. Ya da artık bugünlerden itibaren karşımıza
çıkmaya başlayacak GRS80 (Geodetic Reference System 1980) olacaktır (BÖHHBÜ
yönetmeliğine göre üretilen paftalar 3 derecelik dilim esası (GK) ve GRS80 datumunda
olacaktır). Bu datum farklılıkların oluşmasında en büyük etkenlerden biri teknolojideki
değişimlerdir. Nasıl mı? Cevabı basit, teknolojideki hızlı değişim jeodezi bilimine de
yersel ağlardan tüm dünyayı kapsayacak uzay sistemlerine yönlendirmiştir. Buna örnek
olarak GPS çok güzel bir örnek olacaktır. GPS sadece yapay uydu sistemlerinden bir
tanesidir. GPS haricinde, VLBI, SLR, LLR vb. birçok sistem söz konusudur. Bunları
inceleyen bir jeodezi dalı vardır ki, “Yapay uyduların jeodezide kullanımı” ya da “Uydu
jeodezisi” olarak bilinir.

27.2.1. WGS84 (World Geodetic System 1984 – Dünya Jeodezik
Sistemi 1984)
Bu sistemin kullanılma amacı, aslında sadece GPS ile sınırlı değil aynı zamanda
bir ortak dilden konuşabilmektir. GPS yani küresel konumlandırma sisteminde
yayınlanan bütün uydu yörünge bilgileri, WGS84 datumundadır. Yine aynı zamanda
GPS ile elde edilecek konum bilgisinin ister coğrafi ister kartezyen koordinatlar olsun
yine WGS84 datumundadır. Peki, ED50 ye geçiş nasıl sağlanacaktır. İşte bu 7
parametreli bir dönüşüm sayesinde gerçekleşmektedir ED50(Hayford Elipsoiti) ve
WGS84 elipsoitlerinin merkezleri ve eksenleri çakışık değildir. Yani GPS ile elde edilen
koordinatlardan ülke koordinat sistemine dönüştürülmelidir. Bu başlı başına bir
Jeodezik işlemdir. Burada bu konuyla ilgili detaya girilmeyecektir. WGS84 ün
özelliklerini vermek gerekirse;
Bu sistem Dünya jeodezik sistemi 1984 olarak da tanımlanmaktadır. Sistemin
kurucusu ABD savunma dairesi (DoD) dir. GPS uydularından yayınlanan navigasyon
mesajı içindeki uydu yörünge bilgileri WGS-84 sistemindedir. Bu sistemin orjini yerin
ağırlık merkezidir. Z ekseni, 1984 yılının başlangıcındaki kutba yönelmiştir. X ekseni,
1984 yılının başlangıcı için Greenwich ortalama astronomik merdiyeni ile Z eksenine
yerin ağırlık merkezinde dik ekvator düzleminin ara kesiti, Y ekseni ise bu iki eksene dik
ve sağ el sistemi oluşturacak doğrultuda belirlenmiştir.
27.2.2. ED50 (Eurpean Datum 1950 – Avrupa Datumu 1950)

ED50 ya da Avrupa Datumu 1950, Hayford elipsoitine bağlı uluslararası bir
ağdır. Türkiye de bu ağa bağlanmış durumdadır. Bugüne kadar üretilen haritalarda
(1:5000 ve daha büyük ölçekli) , datum bilgisi ED50 dir. Aşağıda birazdan bahsi geçicek
olan UTM ve GK projeksiyonları için ED50 bugüne kadar ki yönetmeliklerle standarttı.
Ülkemizde Ulusal Topografik Harita Takımlarının üretilmesinde kullanılan UTM ve
Gauss-Krüger projeksiyonları için Hayford Elipsoidi (International Ellipsoid) referans
elipsoidi olarak kabul edilmiştir(Uçar D. ,2004). Diğer bir ifade ile Avrupa Datumu
(ED50) kullanmaktadır. (Aşağıda Ek bölümünde bu sistemlere ait parametreler
verilmiştir).

469
27.2.3. ITRF - GRS80 (Jeodezik Referans Sistemi 1980)
GRS-80, 1979 yılında Uluslararası Jeodezi ve Jeofizik Birliği tarafından referans
elipsoidi olarak kabul edilmiş ve dünyada birçok ülkede temel refereans elipsoidi olarak
kullanılmaya başlanmıştır. Uluslararası Yerel Koordinat Sistemi (ITRF) için de referans
elipsoidi olarak seçilmiştir. Temelde WGS84, GRS80 üzerindeki birkaç ufak değişiklik ile
elde edilmiştir. Yine ek bölümünde bulabileceğiniz çeşitli dönüşüm parametrelerine
bakmanız yararlı olacaktır. Ayrıca bir hatırlatıcı not olarak ülkemizde 21.07.2005
tarihinde yürürlüğe giren “Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim
Yönetmeliği”ne göre Büyük ölçekli (1/5000 ve daha büyük) mekânsal (coğrafî) bilgilerin
ve haritaların üretiminde, GRS80 datumu kullanılarak 3 derece dilim esasına göre
Gauss-Krüger Projeksiyon düzlemine iz düşümüyle üretilecektir. Bu şu anlama
gelmektedir; artık hayatımızda GRS80 daha çok önem taşımaktadır.
27.3. UTM (Universal Transversal Mercator) / GK (Gauss-

Krüger) Projeksiyonları
“Universal Transversal Mercator” (UTM) projeksiyonu transversal konumlu, açı
koruyan (konform) silindirik projeksiyondan (Gauss-Krüger projeksiyonu) referans
yüzeyi olarak yer yuvarlağının biçimi elipsoit alınarak geliştirilmiş bir harita projeksiyon
sistemidir. UTM sistemini bağımsız bir projeksiyon olarak değil, bir standart olarak
düşünmek de mümkündür. NATO’ya (Kuzey Atlantik Parkı) üye ülkelere ait haritaların
üretiminde ortak bir harita projeksiyonunun kullanılması düşüncesi ile geliştirilmiştir.
Ülkemizde Ulusal Topografik Harita Takımlarının üretiminde (1: 25 000 – 1: 100 000
ölçek aralığında) UTM projeksiyon sistemi kullanılmaktadır. 1: 5 000 ve daha büyük
ölçekli haritalar ise dilim 3 derece genişliğinde Gauss-Krüger projeksiyonu temel
alınarak üretilmektedir. Söz konusu sistem ulusal bir standarttır (Uçar D.,2004).
Aşağıda Türkiye Pafta Bölümlemesi başlıklı bir gösterim vardır. Fikir vermesi açısından
incelemenizde fayda olacaktır.
Hazırlayan:
Mehmet HINÇ
( Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisi)

DÜNYANIN FARKLI PROJEKSİYONLARDA GÖRÜNÜMÜ
Coğrafi Konik Mesafe
Projeksiyon Projeksiyon Koruyan
Projeksiyon
Alan Alan Koruyan

Koruyan Projeksiyon
Projeksiyon
Hazırlayan: Erdinç Örsan ÜNAL
472
İLLERİN UTM ZONLARI
Türkiye UTM Zone bölgeleri ve Gauss Krüger Dilimleri (Dilim Orta Meridyenlerine göre)

MapInfo Egitim Kitabi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MapInfo Egitim Kitabi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

14 yıldır MapInfo programı kullanmaktayım. MapInfo’nun üzerine geliştirilen uygulamalarımızda

Prof. Dr. Telat KOÇ

II MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

IV MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

VI MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

VIII MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

X MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

XII MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

II. CBS Ne İşe Yarar?

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

III. CBS in Temel Bileşenleri ve Görevleri

2 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

4 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

V. CBS Veri Tabanı

V.1. Vektör Veri Tabanı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

V.3. Coğrafi Olmayan (Öznitelik) Veriler

6 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

 MapInfo Tablosu Hakkında Genel Bilgi

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

8 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

Öncelikle MapInfo’yu açınız. Uygulamalara başlamadan önce MapInfo

Böylelikle tablo açma penceresine ulaşılacaktır. MiData klasörünü

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

1.3. Verileri Görüntüleme: Harita Penceresi

10 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

Şeride bakıldığında, HARİTA sekmesinin aktif olduğu görülecektir. Harita

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

2. HARİTA sekmesi altındaki Harita butonu kullanılabilir.

3. Klavyedeki F3 tuşu yeni harita penceresi oluşturur.

12 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

3. F4 tuşu ile Yeni Verisayfası penceresine ulaşılabilir.

1.4. Gezgin Penceresi

14 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

1.5. Pencere Düzeni

1.5.1. Pencere Sekmesi

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

16 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

1.6. Hızlı Açılış Ekranı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

1.7. Klasör Tercihleri

18 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

 Durum Çubuğu Diyaloğu

20 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

2.1. Durum Çubuğu Diyaloğu

Ekranın altında bulunan durum çubuğu; düzenlenen katman, seçim yapılan

MapInfo Pro Eğitim Kitabı

Örnek uygulama için:

2.2.1. Önceki Görünüm

22 MapInfo Pro Eğitim Kitabı

2.2.3. Yaklaş Açılır Butonu

2.2.4. Yaklaş ve Uzaklaş Butonlarını Kullanma

MapInfo Pro Eğitim Kitabı