ใบความรู้

เรื่อง โคลงโลกนิติ
๑.ที่มาของโคลงโลกนิติ
โคลงโลกนิติ เป็นวรรณกรรมประเภทคำสอน ในลักษณะของโคลงสุภำษิต คำว่ำ โลกนิติ (อ่ำนว่ำ
โลก-กะ-นิด) แปลว่ำ ระเบียบแบบแผนแห่งโลก เนื้อหำในโคลงโลกนิติจึงมุ่งแสดงควำมจริงของโลกและสัจ
ธรรมของชีวิต เพื่อให้ผู้อ่ำนได้รู้เท่ำทันต่อโลก และเข้ำใจในควำมเป็นไปของชีวิต พร้อมเป็นแม่แบบเพื่อให้
ผู้อ่ำนได้ดำเนินชีวิตไปในทำงที่ถูกต้องดีงำมสืบไป
๒.ผู้แต่ง
ผู้สั่งรวบรวม = พระบำทสมเด็จพระนั่งเกล้ำเจ้ำอยู่หัว
ผู้รวบรวม = กรมพระยำเดชำดิศร
๓.ความหมายของบทกลอน
พระสมุทรสุดลึกล้น คณนำ
สำยดิ่งทิ้งทอดมำ หยั่งได้
เขำสูงอำจวัดวำ กำหนด
จิตมนุษย์นี้ไซร้ ยำกแท้หยั่งถึง
ถอดความ
มหำสมุทรถึงแม้จะมีควำมลึกมำกมำยแต่เรำก็สำมำรถใช้สำยดิ่งวัดได้ ภูเขำที่สูงก็สำมำรถใช้เครื่องมือ
วัดได้ แต่จิตใจของมนุษย์นั้นไม่มีเครื่องมือใดที่จะวัดได้ เป็นสิ่งที่ยำกที่จะหยั่งรู้ใจมนุษย์

ก้ำนบัวบอกลึกตื้น ชลธำร
มำรยำทส่อสันดำน ชำติเชื้อ
โฉดฉลำดเพรำะคำขำน ควรทรำบ
หย่อมหญ้ำเหี่ยวแห้งเรื้อ บอกร้ำยแสลงดิน
ถอดความ
ก้ำนบัวบอกควำมตื้นลึกของแม่น้ำ กริยำมำรยำทก็บ่งบอกถึงกำรอบรมสั่งสอนชำติตระกูล คำพูด
ของคนก็บอกให้รู้ว่ำเป็นคนโง่หรือฉลำด เปรียบเหมือนกับหญ้ำที่เหี่ยวแห้งย่อมแสดงว่ำดินไม่มีคุณภำพ
 โคควำยวำยชีพได้ เขำหนัง
เป็นสิ่งเป็นอันยัง อยู่ไซร้
คนเด็ดดับสูญสัง- ขำรร่ำง
เป็นชื่อเป็นเสียงได้ แต่ร้ำยกับดี
ถอดความ
วัวควำยที่ตำยไปแล้วยังเหลือเขำกับหนังที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น ส่วนคนเรำนั้นเมื่อตำยไปแล้วไม่
เหลือสิ่งใดเลย สิ่งที่เหลืออยู่คือชื่อเสียงควำมดีควำมชั่วที่เรำกระทำไว้

เพื่อนกิน สิ้นทรัพย์แล้ว แหนงหนี

หำง่ำย หลำยหมื่นมี มำกได้
เพื่อนตำย ถ่ำยแทนชี- วำอำตม์
หำยำก ฝำกผีไข้ ยำกแท้จักหำ
ถอดความ
เพื่อนกินนั้นเมื่อทรัพย์สินเงินทองของเรำหมดลงก็จะหำยหน้ำไป เพื่อนเช่นนี้หำได้ง่ำยมี
มำกมำย ส่วนเพื่อนตำยที่จะร่วมทุกข์ร่วมสุข หรือตำยแทนเรำได้นั้นหำยำกมำก

๔. คุณค่าที่ได้จากบทกลอน
คุณค่าด้านเนื้อหา
๑. สอนให้ยึดมั่นในความดี โคลงโลกนิติมีคำสอนให้ยึดมั่นในศีลธรรม หรือควำมดี และเชื่อใน
กฎแห่งกรรม กำรทำดีย่อมได้รับผลดี กำรทำชั่วย่อมได้รับผลชั่ว
๒. สอนให้รู้จักเลือกคบคน ให้รู้จักพิจำรณำในกำรเลือกคบคน โดยพิจำรณำจำกนิสัยใจคอเป็นหลัก