Professional Documents
Culture Documents
Federate Evropiane Apo Enderr
Federate Evropiane Apo Enderr
Vetëm pak ditë më herët Bashkimi Evropian miratoi paketën e ndihmës për rekuperim
ekonomik jo më pak se 750 miliardë Euro. Një paketë e cila u përfshi nga debate të shumta
gjatë shqyrtimit të saj. Po përse?
Shumë bankierë janë të mendimit se kjo paketë ndihme e miratuar nga BE është më shumë
një paralajmërim i zhvillimeve të reja politike në Evropë sesa një vlerë e domosdoshme
shpëtimi për dëmet e shkaktuara nga kriza COVID-19 në ekonomitë e vendeve anëtare.
Sipas pretendimeve të tyre paketa është hapi i parë për të hedhur themelet e një programi
reformator në Bashkimin Evropian; është një paketë e dedikuar për realizimin e ëndrrës se
një ditë në Europë do të kemi një Federatë të tipit amerikan, me një sistem politiko-
ushtarak të unifikuar. Pandemia e prograuar nga fuqi rivale është thjesht një virus politik
për demostrimin e forcës dhe fuqisë politike përkatëse dhe si e tillë nuk ka për të patur
ndonjë befasi të jashtëzakonshme për sistemet e zhvilluara politike. E parë ë këtë
këndvështrim, ndihma ekonomike e ofruar nga BE për vendet ekonomitë e të cilave u
goditën më shumë nga pandemia është thjesht një mardhënie e re politike në kuadër të
mardhënieve të ndryshueshme të cilat e presin rendin e ri botëror, duke hedhur kështu
hapin e parë drejt një sistemi federal të Evropës; një sistem të cilin e presim me shpresë.
Si Italia ashtu edhe Spanja, Portugalia dhe Greqia janë shtete të cilat nuk i shtiu në krizë
pandemia, por kanë patur probleme të vazhdueshme politiko-financiarëe të paktën
përgjatë njëzet viteve të fundit. Si të tilla ato vazhdimisht kanë sjellë probleme brenda
përbrenda BE dhe politikave shumë dinamike të anëtarëve të saj. Prandaj, miratimi i
paketës së ndihmës për këto vende nën optikën e BQE-së dhe Institucioneve të tjera
politiko-financiare të bashkimit vlerësohet si shpresë se ndryshimi për keto shtete është i
afërt dhe ky ndryshim do të vi si domosdoshmëri e të qenit anëtarë aktiv dhe shtete me
fuqi dhe rolë të rëndësishmëm në ndarjen e re te tregjeve, ridimensionimi i të cilave si në
aspëktin gjeografik ashtu edhe atë të kapitalit ka nisur.
Raportet e fuqive perëndimore me Iranin- SHBA-së nga njëra anë dhe treshes Evropiane:
Francë, Gjermani dhe Angli nga ana tjetër, së bashku me ndryshimet e konsiderueshme në
arenën e luftës tregtare për një ribalancim të ri ekonomik ndërmjet Kinës dhe SHBA-ve, por
në arenën e të cilës nuk mbetet jashtë as Bashkimi Evropian, si dhe konfliktet dinamike në
Detin Mezdhe dhe Detin Kinez janë faktorët kryesor që e bjënë jo vetëm pjesëmarrjen në
arenën e përplasjes një domosdoshmëri por edhe forcimin e shteteve të BE-së përmes
krijimit të një federate një nevojë urgjente.
Por sa efektive kanë qenë masat inteligjente të ndërmarra deri më tani nga Amerika dhe
Evropa në pozicionimin e tyre në këtë rend të ri borëror? Sipas vlerësimeve këto masa nuk
e kaluan dot mesataren e inteligjencës, një dobësi e cila duhet të rikuperohet sa më shpejtë
që të jetë e mundur, por në rrugën e saj të perfeksionimit dhe në përballjen me inteligjencat
e zhvilluara të Kinës, Iranit dhe Rusisë duket se konfliktet e nxehta dhe të ashpra do të jenë
të pashmangshme.
Në një vështrimë të cekët duket se Kancelari Austriak dhe ai Holandez shqetësohen më
shumë për qytetarët e Bashkimit Evropian në përgjithësi dhe atyre Gjerman dhe Francez në
veçanti sesa vet Merkel dhe Macron. Për më tepër këtë shqetësim të tyre e kanë shprehur
hapur gjatë debatit të nxehtë që përfshiu për gati një javë takimin e miratimit të Paketës së
Ndihmës Ekonomike, duke arsyetuar rrezikun e kësaj pakete dhe rrezikun e hapave të
mëtejshëm të kësaj natyre. Por, e vërteta qëndronë se të gjithë e dijnë apo e marrin me
mend ekzistencën e një marrëveshje Gjermano-Franceze të lidhur pas daljes së Anglizë nga
Unioni sipas së cilës kjo pandemi do të shfrytëzohet nga këto dy shtete lidere të BE-së për
hedhjen e themeleve të një federate Evropiane. Në këto kontekst edhe miratimi i politikave
lehtësuese për vendet e prekura të unionit, pamvarësisht faktit që kostot e tyre do të
përballohen pothuajse plotësisht nga qytetarët gjerman dhe francez është një veprim logjik
i justifikuar nga QË LLIMI I LARTË POLITIKO-EKONOMIK për vet rajonin.
Bota ka hyrë në një vorbull ndryshimesh të konsiderueshme, ku të gjitha palët
bashkëpunojnë më të gjithë dhe janë kundër të gjithëve. Sulmet e amerikanëve kundër disa
kompanive gjermane nën pretendimin e ekzistencës së lidhjeve ekonomikë të këtyre të
fundit me ekonominë ruse, si dhe sulmet e amerikanëve ndaj disa kompanive franceze që
operojnë në Iran dhe shumë shtete të Afrikës Veri-perëndimore demostrojnë si mungesën
e fuqisë ushtarake të Gjermanisë dhe Francës dhe asaj evropinae në përgjithësi ashtu edhe
frikën e trazhguar të Evropës për të marrë vendime të rëndësishme siç është krijimi i nje
Federate Evropiane. Por, nga ana tjetër këto veprime kontraverse të Amerikës janë dëshmi
edhe të masave të ndryshueshme të amerikanëve, të cilët së paku në opinion nuk i kanë
definuar qëllimet e tyre.
Konflikti aktual është shumë dimensional dhe në varësi të dimensionit fuqitë e përfshira në
konfliktë herë janë aleat dhe herë janë kundërshtarë. Lufta e shpallur për një vizionim të
prodhimit të valutave virtuale ku palët kryesor në këtë konflikt duket se janë Kina dhe
Amerika; nga njëra anë Kina ka filluar prodhimin e valutës virtuale pa vendos asnjë
mardhënie me Bankën Botërore, ndërsa nga ana tjetër Amerika ka miratuar tashmë valutën
e vet LIBRA në përputhje të plotë me një marrveshje trilaterale ndërmjet LIBRA-s, Bankës
Botërore dhe FED-it, do të çojnë padyshim në konflite të përmasave të mëdha që do të
pasohen nga konflikte në fusha të tjera.
Po Evropianët? – Evropianët, të cilët historikisht kanë treguar konservatorizëm dhe luajtje
sipas rregullave të lojës kanë filluar prodhimin e Valutës Virtuale Evropiane të kuotuar
sipas vlerës së EUR dhe nën rregullimin e rregullave strikte të BQE. Kjo maturi evropiane
duhet të ndiqet dhe nga amerikanët për vendojsjen e një politike të re mbi monedhën
virtuale, e cila me hedhjen masive në treg ka për të ndryshuar rrenjësisht formën e tregtisë
dhe rregullat e jetës në përgjithësi.
Ë shtë e qartë që përfshirja e Elon Musk në prodhimin e markës së automjeteve Tesla dhe
prodhimin e një sistemi të ri të raketave për lëshimin e satelitëve në Detin e Veriut
ndryshon gjithë dijen, vizionin dhe konceptin se si do të jetë e ardhmja e një Shteti Federal
Evropian.
Prandaj, edhe pse fortë e dëshiruar dhe e ëndërruar, vënia në zbatim e platformës për
krijimin e një Federate Evropiane është tepër e vështirë dhe e diskutueshme, aq sa na
vendos në dilemë a do të mundemi ne Evropianët të krijojmë endrrën amerikane apo do të
vazhdojmë të jemi sa të bashkuar në platformë eknomike aq të ndarë dhe të pafuqishëm në
atë politike dhe ushtarake.