Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa §3,4 , 5: Khai phương một tích, một thương

§ 3;4,5: KHAI PHƯƠNG MỘT TÍCH- MỘT THƯƠNG

I. LÝ THUYẾT:

➀ ĐỊNH NGHĨA CĂN BẬC 2, CĂN BẬC 2 SỐ HỌC

• Công thức khai phương một tích: Với ta có

• Công thức nhân: Nếu thì

• Công thức khai phương một thương: Với ta có

• Công thức chia: thì

Ví dụ 1. Tính:
a) 3 2 − 4 18 + 2 32 − 50 b) 2 27 + 5 12 − 3 48

c) 2 24 − 2 54 + 3 6 − 150 1 1 21
d) 112 − 7 − 14 −
7 28 7

Ví dụ 2. Thu gọn biểu thức

a) (2 2 − 1)(3 − 3 ) − 3 (1 − 3 ) b) (3 + 5 )(6 − 2 5 ) − 12. 3

c) 3 x − 5 x ( )
x − 4 + 5x (
d) 3x − 3 x − 1 )( x +2 )

L9/2021-2022 ThS. Phạm Việt Hà Page 1

Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa §3,4 , 5: Khai phương một tích, một thương
Ví dụ 3. Phân tích thành tích:
a) 18 − 12 + 6 =

b) 2 15 − 3 5 − 10 =

c) x 2 − y2 + x − y (x  y  0 ) =
d) x y − y x (x  0, y  0) =
e) x x − y y (x  0, y  0 ) =

Ví dụ 4. Thu gọn các biểu thức sau:

10 + 15 10 + 22
a) b)
8 + 12 2 5 + 44

( )
2
3 5 −5 3 5 +2 −8 5
c)
3 − 15 d)
5 5 −8

3 + 5 + 15 + 25 2 + 3 + 6 + 8 + 16
e) f)
12 + 20 2+ 3+ 4

L9/2021-2022 ThS. Phạm Việt Hà Page 2

 Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa §3,4 , 5: Khai phương một tích, một thương
Ví dụ 4. Thu gọn các biểu thức sau:

a) 9 − 4 5. 9 + 4 5 b) 4 + 10 + 2 5 . 4 − 10 + 2 5

II. BÀI TẬP

Bài 1. Tính
1 4 1
a) 6 20 + 45 − 3 80 + 5 c) 3 32 − − 3 24 − 6
3 2 2
b) 5 48 − 2 300 + 3 75 2
d) 12 − 75 + 0, 5 48 + 300
5
Bài 2. Tính:
a) 7. ( 28 − 2 14 + 7 + 7 8 ) c) ( )
4 11 + 6 2 − 9 11 − 6 2( )
b) (15 50 + 5 200 − 3 450): 10
d) 600 + 200 5 + 54 − 18 5
Bài 3. Thu gọn các biểu thức sau:

5(382 − 172 ) 2 8 − 12 5 + 27
a) b) −
8(472 − 192 ) 18 − 48 30 + 162

( )
2
 14 − 7 15 − 5  1 5 +2 −8 5
c)  + : d)
 2 −1 3 − 1  7 − 5 2 5 −4

Bài 4. Tính

a) 8 − 3 7. 8 + 3 7 (
d) 2 2 − 6 ) 11 + 6 2
b) 2 2− 3 ( 3 +1 ) e) 2− 3 ( 6 − 2 )(2 + 3 )

1  5 
c) 27 + 10 2 : f) 14 − 6 5  + 1
 3 
( )
2
2 −5  

Bài 5. Rút gọn:

a) x + 9 − 6 x với x  9

b) x − 2 7x + 7 với 0  x  7

c) x + 5 − 2 5x − x + 6 − 2 6x với x  6 .
L9/2021-2022 ThS. Phạm Việt Hà Page 3
Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa §3,4 , 5: Khai phương một tích, một thương

d) 6 + x + 2 6x − 27 + x − 6 3x với x  27

e) x − 1 − 2 x − 2 − x + 2 + 4 x − 2 với x  3 .

f) x − 2 x − 1 với 1  x  2

Bài 6. Chứng minh các đẳng thức sau:

a) 21 − 6 6 + 9 + 2 18 − 2 6 + 3 3 = 0

b) 6 + 2 5 − 13 + 48 = 1 + 3

c) 4 + 5 3 + 5 48 − 10 7 + 4 3 = 3

d)
(5 + 2 6 )(49 − 20 6 ) 5−2 6
=1
9 3 − 11 2

e) (4 + 15 )( 10 − 6 ) 4 − 15 = 2

2 2
f) + = 28
7+4 3 7−4 3

g) 12 − 3 7 − 12 + 3 7 = − 6

Bài 7. Chứng minh:

a + a2 − b a − a2 − b
a) a+ b = +
2 2
a + a2 − b a − a2 − b
b) a− b = − (các đẳng thức được xác định)
2 2

 
( ) (1 − x )
3 3
1 + 1 − x2  1 + x − 
Bài 8. Rút gọn biểu thức P =   với −1  x  1
2 + 1 − x2

1 1
Bài 9. a) Rút gọn A = 1 + + với a  0 .
( )
2 2
a a +1

1 1 1 1 1 1 1 1
b) S = 1 + + + 1 + + + 1 + + + ... + 1 + +
12 22 22 32 32 42 992 1002

L9/2021-2022 ThS. Phạm Việt Hà Page 4