Professional Documents
Culture Documents
TCVN 10382-2014
TCVN 10382-2014
TCVN 10382:2014
Xuất bản lần 1
Hµ néi 2014
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.4 Di sản văn hoá phi vật thể và các vấn đề liên quan ................................................................... 26
3
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
TCVN 10382:2014 do Cục Di sản văn hoá biên soạn, Bộ Văn hóa,
Thể thao và Du lịch đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất
lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
4
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
1 Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này quy định thuật ngữ và định nghĩa trong lĩnh vực di sản văn hoá và các vấn đề liên quan.
2.1 Những vấn đề chung về di sản văn hoá (General issues of cultural heritage)
2.1.1
Bản sao di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia (Replica of relics, antiquities, national treasures)
Sản phẩm được làm giống như bản gốc về hình dáng, kích thước, chất liệu, màu sắc, trang trí và
những đặc điểm khác.
2.1.2
Hoạt động nhằm bảo đảm sự tồn tại lâu dài, ổn định của di sản văn hóa.
2.1.3
Tập hợp thông tin về di sản văn hóa được sắp xếp hệ thống theo một trật tự quy định và được lưu trữ
bằng các phương tiện kỹ thuật khác nhau.
2.1.4
Sản phẩm mang thông tin được hình thành từ những kí hiệu, mật mã, âm thanh hoặc hình ảnh dưới
nhiều dạng thức độc đáo, phản ánh thành tựu tiêu biểu về lịch sử, tư tưởng, văn hóa và khoa học.
5
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.1.5
Sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học được lưu truyền từ thế hệ này qua
thế hệ khác, bao gồm di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể.
2.1.6
Hoạt động nhằm nhận diện, xác định giá trị và lập danh mục di sản văn hóa.
2.1.7
Tên chương trình của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) về bảo
vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu của nhân loại chống lại sự tàn phá của thời gian, của khí hậu và sự
lãng quên hay sự phá hủy có chủ ý của con người.
2.1.8
Tập hợp các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia hoặc di sản văn hóa phi vật thể, được thu thập, gìn giữ,
sắp xếp có hệ thống theo những dấu hiệu chung về hình thức, nội dung và chất liệu để đáp ứng nhu
cầu tìm hiểu lịch sử tự nhiên và xã hội.
2.1.9
Quá trình nghiên cứu, sử dụng các loại phương tiện, thiết bị, vật liệu để thu thập, phân loại và lưu giữ
thông tin về di sản văn hóa theo một hệ thống nhất định, bằng nhiều hình thức khác nhau.
2.2 Bảo tàng và các vấn đề liên quan (Museum and relative issues)
2.2.1
2.2.1.1
Thiết chế văn hóa có chức năng sưu tầm, bảo quản, nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu di sản văn hóa,
bằng chứng vật chất về thiên nhiên, con người và môi trường sống của con người, nhằm phục vụ nhu
cầu nghiên cứu, học tập, tham quan và hưởng thụ văn hóa của công chúng.
6
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.1.2
Bảo tàng công lập của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện chức năng sưu tầm, bảo quản,
nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu di sản văn hóa, bằng chứng vật chất về thiên nhiên, con người và môi
trường sống của con người ở địa phương, nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, học tập, tham quan và
hưởng thụ văn hóa của công chúng.
2.2.1.3
Bảo tàng công lập có chức năng sưu tầm, bảo quản, nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu di sản văn hóa,
bằng chứng vật chất về thiên nhiên, con người và môi trường sống của con người theo từng lĩnh vực
tự nhiên, xã hội, khoa học kỹ thuật và công nghệ, nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, học tập, tham
quan và hưởng thụ văn hóa của công chúng.
2.2.1.4
Bảo tàng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thành lập, kinh phí hoạt động được ngân
sách nhà nước cấp.
2.2.1.5
Bảo tàng do tổ chức, cá nhân thành lập và tự chủ về kinh phí hoạt động.
2.2.1.6
Bảo tàng công lập có chức năng sưu tầm, bảo quản, nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu di sản văn hóa,
bằng chứng vật chất về thiên nhiên, con người và môi trường sống của con người trong phạm vi cả
nước, nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, học tập, tham quan và hưởng thụ văn hóa của công chúng.
2.2.1.7
Tổ hợp công trình kiến trúc và cảnh quan được quy hoạch và xây dựng đáp ứng yêu cầu tổ chức trưng
bày hiện vật, bảo quản hiện vật, đón tiếp khách tham quan và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ khác
của bảo tàng.
7
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.2
2.2.2.1
Khoa học nghiên cứu về quy luật hình thành, phát triển, chức năng xã hội, nhiệm vụ và phương pháp
thực hiện các nhiệm vụ đó của bảo tàng.
2.2.2.2
Văn bản trình bày có hệ thống một số nội dung chủ yếu về việc thành lập, phạm vi và nội dung trưng
bày, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất của bảo tàng để người có thẩm quyền xem xét phê duyệt.
2.2.2.3
Sản phẩm vật chất do con người hoặc tự nhiên tạo ra trong quá trình lịch sử, có giá trị lịch sử, văn hóa,
khoa học, thẩm mỹ, được bảo tàng sưu tầm, bảo quản và đã trải qua quá trình xử lý khoa học và pháp
lý, nhằm phục vụ cho các hoạt động của bảo tàng.
2.2.2.4
Sản phẩm vật chất do con người hoặc tự nhiên tạo ra trong quá trình lịch sử, có giá trị lịch sử, văn hóa,
khoa học, thẩm mỹ.
2.2.2.5
Hiện vật được tái tạo theo nguyên mẫu phần đã mất hoặc hư hỏng dựa trên cơ sở khoa học.
2.2.2.6
Việc dựa trên các cứ liệu khoa học và nhân chứng lịch sử phản ánh về hiện vật để tái tạo một phần
hoặc toàn bộ hiện vật đó.
2.2.2.7
Việc sử dụng các phương tiện kỹ thuật của công nghệ thông tin để lưu giữ và phản ánh thông tin về
hiện vật bảo tàng.
8
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.3
2.2.3.1
Việc sử dụng các phương thức khác nhau để thu thập hiện vật về bảo tàng, phục vụ hoạt động của
bảo tàng.
2.2.3.2
Việc bảo đảm bằng hợp đồng giữa tổ chức, cá nhân sở hữu hoặc được giao quản lý hiện vật với tổ
chức nhận trách nhiệm bảo hiểm để khi có tai nạn, rủi ro xảy ra làm hư hại hoặc phá hủy hiện vật, hoặc
mất hiện vật, tổ chức nhận trách nhiệm bảo hiểm hiện vật phải trả cho tổ chức, cá nhân sở hữu hoặc
được giao quản lý hiện vật đó một khoản tiền theo hợp đồng đã ký kết.
2.2.3.3
Việc bảo tàng cho một tổ chức, cá nhân ngoài bảo tàng được phép sử dụng có thời hạn hiện vật của
bảo tàng để nghiên cứu, trưng bày, giới thiệu phục vụ công chúng, không vì mục đích lợi nhuận.
2.2.3.4
Việc một cơ quan, đơn vị không có chức năng, nhiệm vụ hoạt động bảo tàng chuyển giao cho bảo tàng
quản lý và sử dụng vĩnh viễn những hiện vật thuộc đối tượng sưu tầm của bảo tàng do cơ quan, đơn vị
thu giữ được trong quá trình thực thi công vụ.
2.2.3.5
Văn bản thể hiện những vấn đề chủ yếu về mục đích, yêu cầu, phạm vi, đối tượng dự kiến sưu tầm,
thời gian thực hiện và những vấn đề khác có liên quan đến việc triển khai sưu tầm hiện vật cho bảo
tàng.
2.2.3.6
Việc tổ chức, cá nhân tự nguyện chuyển giao cho bảo tàng sử dụng vĩnh viễn những hiện vật thuộc
quyền sở hữu của tổ chức, cá nhân, không kèm theo điều kiện về chi phí cho việc chuyển giao đó, để
bảo tàng quản lý và phát huy giá trị hiện vật.
9
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.3.7
Tập hợp các tài liệu khoa học và pháp lý về hiện vật, được hình thành trong quá trình nghiên cứu, thu
thập và xử lý thông tin, giải quyết các thủ tục liên quan đến việc đưa hiện vật về bảo tàng.
2.2.3.8
Văn bản thể hiện chi tiết những nội dung của Đề cương sưu tầm hiện vật, sau khi Đề cương sưu tầm
hiện vật được người có thẩm quyền phê duyệt.
2.2.3.9
Việc bảo tàng chuyển quyền quản lý, sử dụng hợp pháp những hiện vật của mình cho một tổ chức, cá
nhân khác để nhận lại quyền quản lý, sử dụng hợp pháp hiện vật của tổ chức, cá nhân đó theo quy
định của pháp luật.
2.2.4
Kiểm kê (Inventory)
2.2.4.1
Việc xác lập cơ sở pháp lý, danh mục và hồ sơ về ý nghĩa, giá trị, tình trạng bảo quản của hiện vật,
nhằm phục vụ hoạt động quản lý, bảo quản và phát huy giá trị hiện vật.
2.2.4.2
Việc ghi chép các thông tin về hiện vật bảo tàng vào sổ đăng ký hiện vật bảo tàng.
2.2.4.3
Tập hợp các tài liệu khoa học và pháp lý do bảo tàng lập ra phản ánh toàn bộ quá trình sưu tầm,
nghiên cứu, bảo quản, sử dụng và giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thẩm mỹ của hiện vật bảo tàng.
2.2.4.4
Việc chuyển giao, thanh lý, hủy và đưa ra khỏi danh sách hiện vật của bảo tàng những hiện vật được
xác định không phù hợp với đối tượng, nội dung, phạm vi hoạt động của bảo tàng; hoặc bị hư hỏng
không có khả năng phục hồi, hoặc gây hại cho con người và môi trường; hoặc được xác định là thiếu
10
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
chính xác về lịch sử, văn hóa, khoa học; hoặc không phù hợp với chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp;
hoặc có nguồn gốc bất hợp pháp.
2.2.4.5
Việc sử dụng ngôn ngữ và thông tin phản ánh nội dung và hình thức biểu hiện của hiện vật phục vụ
cho việc nghiên cứu, phân loại và phát huy giá trị của hiện vật.
2.2.4.6
Việc bảo tàng chia hiện vật thành nhóm dựa trên những đặc điểm chính về chất liệu, chức năng sử
dụng, niên đại và các đặc điểm có ý nghĩa phân biệt khác theo yêu cầu quản lý, bảo quản và phát huy
giá trị hiện vật của bảo tàng.
2.2.4.7
Chương trình được sử dụng trên máy tính cho phép nhập, lưu trữ, quản lý, tìm kiếm và lập báo cáo
các dữ liệu thông tin liên quan đến hiện vật của bảo tàng.
2.2.4.8
Văn bản thể hiện những thông tin cơ bản về hiện vật theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
2.2.4.9
Tập hợp ký hiệu chữ và số được ấn định cho một hiện vật để quản lý theo quy định của bảo tàng.
2.2.4.10
Tài liệu pháp lý và khoa học của bảo tàng, ghi danh sách hiện vật theo số thứ tự, thông tin về hiện vật
thống nhất với Phiếu hiện vật, để quản lý hiện vật bảo tàng.
2.2.4.11
Tài liệu ghi theo trình tự thời gian các hiện vật mới được bảo tàng sưu tầm nhưng chưa được xử lý về
khoa học và pháp lý để trở thành hiện vật bảo tàng.
11
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.4.12
Tài liệu ghi toàn bộ hiện vật theo các nhóm hiện vật đã được phân loại dựa trên những đặc điểm chính
về chất liệu, chức năng sử dụng, niên đại và các đặc điểm có ý nghĩa phân biệt khác theo yêu cầu
quản lý, bảo quản và phát huy giá trị hiện vật của bảo tàng.
2.2.4.13
Tập hợp hiện vật trong bảo tàng được thu thập, gìn giữ, sắp xếp có hệ thống theo những dấu hiệu
chung về hình thức, nội dung và chất liệu.
2.2.4.14
Tên gọi chính thức, ngắn gọn về một hiện vật bảo tàng do Hội đồng khoa học của bảo tàng nghiên
cứu, xác định, để nhận dạng hiện vật đó và phân biệt nó với hiện vật khác.
2.2.5
2.2.5.1
Quy định của bảo tàng về việc bảo vệ, phòng ngừa sự tự hủy hoại và loại trừ những yếu tố gây hại
hiện vật do thiên nhiên hoặc con người gây ra.
2.2.5.2
Việc thực hiện theo chu kỳ thời gian biện pháp ngăn ngừa và loại trừ sự hủy hoại tự nhiên của hiện vật
và sự hủy hoại hiện vật do thiên nhiên hoặc con người gây ra.
2.2.5.3
Việc chủ động thực hiện biện pháp ngăn ngừa tối đa sự xuống cấp tự nhiên của hiện vật và sự hủy
hoại hiện vật do thiên nhiên hoặc con người gây ra.
2.2.5.4
Thực hiện biện pháp khoa học, kỹ thuật tác động vào hiện vật nhằm loại trừ nguyên nhân gây hại và
tăng cường sự ổn định tình trạng hiện vật.
12
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.5.5
Việc thực hiện biện pháp nhằm ngăn chặn nguy cơ hư hỏng, hủy hoại hoặc mất hiện vật của bảo tàng.
2.2.5.6
Công trình xây dựng đáp ứng các tiêu chuẩn chuyên dụng để lưu giữ lâu dài, đảm bảo an ninh, an toàn
và ổn định tình trạng hiện vật.
2.2.5.7
Kho bảo quản hiện vật được phép phục vụ công chúng tham quan, nghiên cứu về hiện vật bảo tàng.
2.2.5.8
Trạng thái vật lý, hóa học của hiện vật bảo tàng ở một thời điểm xác định.
2.2.5.9
Việc áp dụng các biện pháp khoa học, kỹ thuật, mỹ thuật nhằm khắc phục hư hỏng, làm ổn định tình
trạng hiện vật, để hiện vật tồn tại lâu dài, bền vững.
2.2.6
2.2.6.1
Việc giới thiệu, sắp xếp hiện vật bảo tàng và tư liệu liên quan có chủ đích, khoa học và hấp dẫn bằng
các phương tiện, giải pháp kỹ thuật, mỹ thuật để khách tham quan được tiếp cận, nghiên cứu, học tập
và trải nghiệm.
2.2.6.2
Việc điều chỉnh nội dung và hình thức nhằm nâng cao chất lượng khoa học và tính hấp dẫn của trưng
bày.
13
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.6.3
Văn bản khoa học giới thiệu ngắn gọn và đầy đủ thông tin về hiện vật.
2.2.6.4
Vấn đề chủ yếu được giới thiệu tại một khu vực trong tổng thể trưng bày của bảo tàng.
2.2.6.5
Đề cương chi tiết nội dung trưng bày (General outline of exhibition content)
Văn bản thể hiện cụ thể những vấn đề được đề cập trong Đề cương tổng quát nội dung trưng bày.
2.2.6.6
Đề cương tổng quát nội dung trưng bày (Specific outline of exhibition content)
Văn bản thể hiện những vấn đề tổng thể về mục đích, yêu cầu, phạm vi, đối tượng, nội dung và kính
phí thực hiện việc trưng bày của bảo tàng.
2.2.6.7
Khu vực dành cho việc trưng bày các sưu tập, hiện vật theo những chủ đề nhất định, bao gồm không
gian trưng bày trong nhà, không gian trưng bày ngoài trời.
2.2.6.8
Khu vực dành cho khách tham quan tự khám phá những vấn đề về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, khoa
học thông qua các hoạt động tìm hiểu, trải nghiêm, tương tác và trực tiếp thực hành.
2.2.6.9
Không gian mở đầu tuyến tham quan, nơi tổ chức đón tiếp, cung cấp các thông tin chung về bảo tàng
và các dịch vụ tiện ích cho khách tham quan.
2.2.6.10
Tài liệu do bảo tàng làm ra để hỗ trợ cho việc làm sáng rõ nội dung trưng bày của bảo tàng.
14
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.6.11
Tập hợp các bản vẽ, thuyết minh, đồ họa thể hiện phương án chi tiết về nghệ thuật trưng bày đối với
từng hiện vật bảo tàng và các tài liệu khoa học phụ kèm theo, gắn với các giải pháp về âm thanh, ánh
sáng, màu sắc, vật liệu và các phương tiện kỹ thuật khác để thực hiện việc thi công trưng bày.
2.2.6.12
Phương án tổng thể nghệ thuật trưng bày, bao gồm việc phân bố không gian trưng bày theo chủ đề
gắn với việc xác định tuyến tham quan và giải pháp sử dụng âm thanh, ánh sáng, màu sắc, vật liệu và
các phương tiện kỹ thuật khác.
2.2.6.13
Việc giới thiệu toàn bộ hoặc một phần trưng bày của bảo tàng theo hình thức định dạng số, giúp cho
công chúng có thể tham quan thông qua mạng internet và các thiết bị khác.
2.2.6.14
Trưng bày về một vấn đề lịch sử, văn hóa, khoa học chuyên biệt trong thời gian ngắn hạn, xác định.
2.2.6.15
Việc giới thiệu về một hoặc nhiều nội dung trưng bày hoặc một vấn đề lịch sử, văn hóa, khoa học
chuyên biệt được bảo tàng thực hiện tại một bảo tàng khác hoặc một địa điểm bên ngoài nhà bảo tàng.
2.2.6.16
Phần trưng bày hiện vật bảo tàng được thực hiện ở khu vực không gian ngoại thất thuộc khuôn viên
bảo tàng.
2.2.6.17
Phần trưng bày chủ đạo, ổn định lâu dài tại bảo tàng.
15
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.6.18
Lộ trình định hướng giúp khách tham quan tiếp cận nội dung trưng bày bảo tàng đầy đủ, hợp lý và
thuận tiện nhất.
2.2.7
2.2.7.1
Việc thiết lập chương trình giáo dục nhằm tạo cơ hội rộng rãi để khách tham quan học tập, trải nghiệm
thông qua việc tìm hiểu hiện vật và tham gia các hoạt động của bảo tàng, với mục đích cung cấp đầy
đủ, hấp dẫn những thông tin, kiến thức mà bảo tàng muốn truyền tải tới công chúng.
2.2.7.2
Người đến bảo tàng để nghiên cứu, học tập, trải nghiệm và hưởng thụ văn hóa thông qua trưng bày,
hoạt động của bảo tàng.
2.2.7.3
Việc truyền đạt chính xác và biểu cảm thông tin liên quan đến hiện vật và nội dung trưng bày, nhằm hỗ
trợ khách tham quan nghiên cứu, học tập, thưởng thức và trải nghiệm về trưng bày của bảo tàng.
2.2.8
2.2.8.1
Việc sử dụng nguồn lực của bảo tàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu, tham quan, hưởng thụ văn
hóa của công chúng, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ nhằm mang lại nguồn thu cho hoạt động của
bảo tàng.
2.2.8.2
Nơi bán ấn phẩm và sản phẩm lưu niệm liên quan đến hiện vật và nội dung trưng bày của bảo tàng,
nhằm mở rộng việc giới thiệu, quảng bá về bảo tàng và mang lại nguồn thu cho hoạt động của bảo
tàng.
16
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.2.8.3
Việc tổ chức hoạt động giới thiệu, quảng bá về bảo tàng nhằm thu hút khách tham quan, tổ chức, cá
nhân, đến bảo tàng và hỗ trợ cho các chương trình hoạt động của bảo tàng.
2.3 Di tích và các vấn đề liên quan (Relic and relative issues)
2.3.1
2.3.1.1
Sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hóa, danh lam
thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
2.3.1.2
Cảnh quan thiên nhiên hoặc địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc
có giá trị lịch sử, thẩm mỹ, khoa học.
2.3.1.3
Đối tượng có giá trị nổi bật toàn cầu đáp ứng từ 1 đến 4 tiêu chí của Hướng dẫn thực hiện Công ước
bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 1972 của UNESCO và được Ủy ban Di sản Thế giới
công nhận.
2.3.1.4
Đối tượng có giá trị nổi bật toàn cầu đáp ứng từ 1 đến 6 tiêu chí của Hướng dẫn thực hiện Công ước
bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 1972 của UNESCO và được Ủy ban Di sản Thế giới
công nhận.
2.3.1.5
Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới hỗn hợp (Mixed cultural and natural heritage)
Di sản đáp ứng được tiêu chí của cả di sản văn hoá thế giới và di sản thiên nhiên thế giới.
17
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.1.6
Công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó
hoặc cảnh quan thiên nhiên, địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến
trúc có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học tiêu biểu của địa phương, được xếp hạng theo quy định của
pháp luật.
2.3.1.7
Địa điểm lưu giữ những dấu tích, di vật phản ánh các giai đoạn phát triển của văn hóa khảo cổ có giá
trị lịch sử, văn hóa, khoa học, đã được xếp hạng theo quy định của pháp luật.
2.3.1.8
Di tích kiến trúc nghệ thuật (Architectural and artistic site/ monument)
Công trình kiến trúc nghệ thuật, quần thể kiến trúc, tổng thể kiến trúc đô thị và địa điểm cư trú có giá trị,
đánh dấu các giai đoạn phát triển kiến trúc, nghệ thuật, đã được xếp hạng theo quy định của pháp luật.
2.3.1.9
Công trình xây dựng, địa điểm gắn với sự kiện tiêu biểu hoặc gắn với thân thế, sự nghiệp của anh
hùng dân tộc, danh nhân, nhân vật lịch sử có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của quốc gia hoặc
địa phương trong các thời kỳ lịch sử, đã được xếp hạng theo quy định của pháp luật.
2.3.1.10
Công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có
giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, đã được xếp hạng theo quy định của pháp luật.
2.3.1.11
Công trình xây dựng, địa điểm ghi dấu các sự kiện lịch sử hoặc gắn với các nhà hoạt động chính trị,
văn hóa, nghệ thuật, khoa học có ảnh hưởng đối với tiến trình lịch sử nhằm lưu giữ những sự kiện lịch
sử hoặc công trạng của những nhà hoạt động xuất sắc trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, đã được
xếp hạng theo quy định của pháp luật.
18
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.1.12
Công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó
hoặc cảnh quan thiên nhiên, địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến
trúc có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học tiêu biểu của quốc gia, được xếp hạng theo quy định của pháp
luật.
2.3.1.13
Công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó
hoặc cảnh quan thiên nhiên, địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến
trúc có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đặc biệt tiêu biểu của quốc gia.
2.3.1.14
Vùng có các yếu tố gốc cấu thành di tích được xác định tại bản đồ và biên bản khoanh vùng các khu
vực bảo vệ di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
2.3.1.15
Vùng bao quanh hoặc tiếp giáp khu vực bảo vệ I của di tích, được xác định tại bản đồ và biên bản
khoanh vùng các khu vực bảo vệ di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
2.3.1.16
Khu vực bao quanh hoặc tiếp giáp với vùng lõi của di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới có tầm quan
trọng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của di sản.
2.3.1.17
Khu vực chứa đựng các yếu tố tạo nên giá trị nổi bật toàn cầu, tính xác thực và tính toàn vẹn của di
sản văn hóa và thiên nhiên thế giới.
2.3.1.18
Yếu tố gốc cấu thành di tích (Original elements constitute the relics)
Yếu tố có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thẩm mỹ, thể hiện đặc trưng của di tích lịch sử - văn hóa,
danh lam thắng cảnh.
19
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.2
Kiểm kê (Inventory)
2.3.2.1
Hoạt động nhận diện, xác định giá trị công trình, địa điểm, cảnh quan thiên nhiên, khu vực thiên nhiên
để lập danh mục di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
2.3.2.2
Bản thống kê các công trình xây dựng, địa điểm, cảnh quan thiên nhiên, khu vực thiên nhiên có dấu
hiệu là di tích nhưng chưa được xếp hạng do cơ quan có thẩm quyền quyết định công bố theo quy định
của pháp luật về di sản văn hóa.
2.3.2.3
Tập hợp tài liệu khoa học và pháp lý theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa phản ánh thực
trạng, giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học của di tích.
2.3.2.4
Việc chia di tích theo đặc điểm, giá trị nổi bật về lịch sử, văn hóa, khoa học, thẩm mỹ theo yêu cầu
quản lý để có biện pháp bảo vệ và phát huy giá trị di tích phù hợp.
2.3.3
2.3.3.1
Hoạt động nghiên cứu, quản lý, bảo vệ, bảo quản, tu bổ, phục hồi nhằm bảo đảm tính toàn vẹn, tính
xác thực và sự tồn tại lâu dài, ổn định của di tích để phát huy giá trị.
2.3.3.2
Hoạt động nhằm phòng ngừa và hạn chế những nguy cơ làm hư hỏng mà không làm thay đổi những
yếu tố nguyên gốc vốn có của di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.
20
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.3.3
Hoạt động phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ xâm hại di tích và xử lý hành vi xâm hại di tích theo quy
định của pháp luật.
2.3.3.4
Bảo vệ nguyên trạng mặt bằng và không gian di tích (Protection of original condition of monument
ground and space/In-situ protection)
Duy trì bố cục tổng mặt bằng, sự sắp đặt, mối liên hệ giữa các hạng mục công trình tiêu biểu của di
tích với nhau và giữa các hạng mục công trình đó với cảnh quan xung quanh đã được định hình qua
thời gian.
2.3.3.5
Tập hợp đề xuất biện pháp bảo quản, tu bổ, phục hồi yếu tố gốc của di tích, cảnh quan thiên nhiên, môi
trường sinh thái và các yếu tố khác có liên quan nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di tích.
2.3.3.6
Biện pháp làm tăng sự bền vững và ổn định của di tích hoặc các bộ phận của di tích.
2.3.3.7
Hoạt động tháo rời cấu kiện tạo thành kiến trúc của một di tích nhằm mục đích tu bổ di tích hoặc di
chuyển cấu kiện đến một nơi khác để lắp dựng lại mà vẫn giữ gìn tối đa sự nguyên vẹn các cấu kiện
đó.
2.3.3.8
Nối, vá, gắn, chắp cấu kiện di tích (Measures to connect, patch, piece the monument structure)
Việc làm liền lại hoặc bổ sung, thay thế phần cấu kiện, bộ phận di tích bị hư hỏng bằng kỹ thuật và vật
liệu tương đồng, nhằm bảo đảm sự bền vững của cấu kiện, bộ phận gốc.
2.3.3.9
Hoạt động nhằm phục dựng lại di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh đã bị hủy hoại trên cơ sở
các cứ liệu khoa học về di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh đó.
21
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.3.10
Việc xác định phạm vi và biện pháp bảo quản, tu bổ, phục hồi yếu tố gốc của di tích trong một khu vực
xác định, định hướng tổ chức không gian hạng mục công trình xây dựng mới, hệ thống công trình hạ
tầng kỹ thuật và tạo lập môi trường cảnh quan thích hợp trong khu vực di tích.
2.3.3.11
Quy hoạch toàn bộ di tích trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, bao gồm di tích quốc gia
đặc biệt, di tích quốc gia, di tích cấp tỉnh và đối tượng đã được kiểm kê di tích.
2.3.3.12
Quy hoạch đối với một di tích quốc gia đặc biệt hoặc cụm di tích quốc gia, di tích cấp tỉnh tạo thành một
quần thể phân bố trong cùng một khu vực địa lý, có mối quan hệ mật thiết về lịch sử, văn hóa, khoa
học.
2.3.3.13
Hoạt động của cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét mục tiêu, quan điểm, nguyên tắc, sự phù
hợp của nội dung dự án về biện pháp bảo quản, tu bổ, phục hồi yếu tố gốc của di tích, cảnh quan thiên
nhiên, môi trường sinh thái và các yếu tố khác có liên quan theo quy định của pháp luật về di sản văn
hóa và xây dựng.
2.3.3.14
Hoạt động của cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét sự phù hợp của quy hoạch về tính pháp lý,
quan điểm, mục tiêu, phạm vi nghiên cứu, định hướng bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích, tổ chức không
gian xây dựng công trình mới, hạ tầng kỹ thuật, môi trường cảnh quan và cơ chế, chính sách, giải pháp
thực hiện quy hoạch theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa và xây dựng.
2.3.3.15
Thẩm định Thiết kế bản vẽ thi công tu bổ di tích (Examination of design drawings for site/monument
conservation)
Hoạt động của cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét sự phù hợp của thiết kế về các phương án
bảo quản, tu bổ, phục hồi công trình di tích và cảnh quan di tích; phương án phòng chống mối mọt,
cháy nổ, xây dựng công trình mới, hạ tầng kỹ thuật; giải pháp kỹ thuật công nghệ, vật liệu và các nội
dung khác theo các quy chuẩn, tiêu chuẩn pháp luật về di sản văn hóa và xây dựng.
22
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.3.16
2.3.3.17
Sự bảo lưu đầy đủ các yếu tố cấu thành một di tích, bao gồm cảnh quan môi trường, tổng thể kiến trúc
với các đặc trưng kỹ thuật xây dựng, vật liệu sử dụng, nghệ thuật, kiểu thức trang trí và các động sản
khác.
2.3.3.18
Hoạt động nhằm tăng cường khả năng sử dụng, khai thác và phát huy giá trị di tích nhưng không làm
ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích, cảnh quan thiên nhiên và môi trường - sinh thái của di
tích.
2.3.3.19
Việc tổ chức trưng bày tại di tích những tài liệu, hiện vật trực tiếp liên quan đến di tích, được phát hiện
trong quá trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích, nhằm cung cấp thông tin đầy đủ hơn về di tích đó cho
khách tham quan.
2.3.3.20
Hoạt động nhằm tu sửa, gia cố, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.
2.3.4
2.3.4.1
Hoạt động thực hiện các phương pháp khảo cổ học nhằm nghiên cứu địa tầng, tầng văn hóa, di tích, di
vật khảo cổ để xác định nội dung, giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học của địa điểm khảo cổ.
2.3.4.2
Báo cáo khoa học khai quật khảo cổ (Archaeological excavation scientific report)
Báo cáo chi tiết kết quả nghiên cứu, thăm dò, khai quật khảo cổ được người chủ trì và tổ chức chủ trì
thăm dò, khai quật khảo cổ thực hiện sau khi kết thúc việc xử lý khoa học các tài liệu, hiện vật thu
được trong quá trình thăm dò, khai quật khảo cổ.
23
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.4.3
Báo cáo khái quát về kết quả nghiên cứu, thăm dò, khai quật khảo cổ được người chủ trì và tổ chức
chủ trì thăm dò, khai quật khảo cổ thực hiện ngay sau khi kết thúc thăm dò, khai quật khảo cổ.
2.3.4.4
Nơi lưu giữ những di tích, di vật phản ánh các giai đoạn phát triển của văn hóa khảo cổ, có giá trị lịch
sử, văn hóa, khoa học.
2.3.4.5
Hoạt động nghiên cứu khoa học được thực hiện chủ yếu bằng phương pháp điền dã nghiên cứu địa
hình, địa mạo và lấy mẫu vật ở bề mặt của địa điểm khảo cổ nhằm bước đầu xác định vị trí, phạm vi,
niên đại, tính chất của địa điểm khảo cổ.
2.3.4.6
Toàn bộ tài liệu viết, bản vẽ, bản dập, bản ảnh, tài liệu nghe nhìn và các tài liệu khác được hình thành
trong quá trình nghiên cứu, thăm dò, khai quật khảo cổ.
2.3.4.7
Hoạt động khai quật khảo cổ nhằm kịp thời nghiên cứu, xử lý, thu thập di vật khảo cổ ở địa điểm khảo
cổ đang bị hủy hoại hoặc có nguy cơ bị hủy hoại vĩnh viễn.
2.3.4.8
Người chủ trì cuộc thăm dò, khai quật khảo cổ (The executor of an archacological survey,
excavation)
Người có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa, được cấp giấy phép tổ chức
thăm dò khai quật khảo cổ, chịu trách nhiệm chính về chuyên môn trong quá trình triển khai thăm dò,
khai quật khảo cổ.
2.3.4.9
Việc thống kê các địa điểm khảo cổ đã biết, xác định các khu vực có khả năng ẩn chứa địa điểm khảo
cổ, để xây dựng kế hoạch nghiên cứu, biện pháp bảo vệ, phát huy giá trị và việc triển khai các chương
trình thăm dò, khai quật khảo cổ dài hạn trên một địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
24
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.4.10
Lớp đất chứa đựng các dấu tích, di vật phản ánh hoạt động của con người, thể hiện đặc trưng văn hóa
của cộng đồng người trong một thời kỳ lịch sử nhất định.
2.3.4.11
Việc đào có tính chất thử nghiệm địa điểm khảo cổ với diện tích nhỏ nhằm bước đầu xác định sự tồn
tại, phạm vi, niên đại và tính chất của địa điểm khảo cổ.
2.3.5
2.3.5.1
Hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị đặc biệt quý hiếm tiêu biểu của đất nước về lịch sử, văn hóa,
khoa học.
2.3.5.2
Cổ vật (Antiquity)
Hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học, có từ một trăm năm tuổi
trở lên.
2.3.5.3
Di vật (Relic)
Hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học.
2.3.5.4
Hiện vật được phát hiện qua thăm dò, khai quật khảo cổ hoặc phát hiện ngẫu nhiên, có giá trị lịch sử,
văn hóa, khoa học.
2.3.5.5
Giám định di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia (Inspection of relics, antiquities, national treasures)
Hoạt động được tổ chức có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa thực hiện nhằm
xác định niên đại, giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thẩm mỹ và những vấn đề khoa học khác liên quan
đến di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
25
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.3.5.6
Thông tin chính xác về thời gian hiện vật được chế tác, sản xuất hoặc hình thành dựa trên các căn cứ
khoa học.
2.3.5.7
Thông tin về thời điểm chế tác, sản xuất hoặc hình thành của hiện vật dựa trên sự so sánh các dấu
hiệu chung với các hiện vật đã được xác định niên đại tuyệt đối.
2.4 Di sản văn hoá phi vật thể và các vấn đề liên quan (Intangible culture heritage and relative
issues)
2.4.1
2.4.1.1
Sản phẩm tinh thần gắn với cộng đồng hoặc cá nhân, vật thể và không gian văn hóa liên quan, có giá
trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thể hiện bản sắc của cộng đồng, không ngừng được tái tạo và được lưu
truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức
khác.
2.4.1.2
Di sản văn hóa phi vật thể bị mai một (The falling into oblivion of intangible cultural heritage)
Di sản văn hóa phi vật thể dần bị thất truyền do sự suy giảm việc thực hành và truyền dạy.
2.4.1.3
Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp (Intangible cultural heritage element in need of
urgent safeguarding)
Di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của các quốc gia thành viên Công ước UNESCO về bảo vệ di sản
văn hóa phi vật thể 2003, có nguy cơ mai một, thất truyền, được Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ di
sản văn hóa phi vật thể ghi vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp theo đề nghị
của quốc gia thành viên.
26
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.4.1.4
Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Representative intangible cultural heritage
element of humanity)
Di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của các quốc gia thành viên Công ước UNESCO về bảo vệ di sản
văn hóa phi vật thể 2003, được Ủy ban Liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể ghi vào
Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại theo đề nghị của quốc gia thành viên.
2.4.1.5
Nơi di sản văn hóa phi vật thể được chủ thể văn hóa sáng tạo, thực hành và lưu truyền.
2.4.1.6
Tính bền vững của di sản văn hóa phi vật thể (Sustainability of intangible cultural heritage)
Mức độ ổn định của các yếu tố cơ bản cấu thành di sản văn hóa phi vật thể, bao gồm: chủ thể văn hóa,
hiện vật, không gian văn hóa có liên quan và điều kiện pháp lý để di sản văn hóa phi vật thể được bảo
vệ, thực hành và trao truyền.
2.4.1.7
Tính đại diện của di sản văn hóa phi vật thể (Representativeness of intangible cultural heritage)
Những giá trị nổi bật, riêng có của di sản văn hóa phi vật thể phản ánh tri thức, tư tưởng, tình cảm,
thẩm mỹ tạo nên bản sắc văn hóa của cộng đồng, được cộng đồng và xã hội thừa nhận.
2.4.2
2.4.2.1
Cộng đồng, nhóm hoặc cá nhân sáng tạo, nắm giữ, thừa kế và thực hành di sản văn hóa phi vật thể.
2.4.2.2
Một tập hợp những chủ thể văn hóa và những người cùng cư trú ở một khu vực địa lý, có những đặc
tính chung về văn hóa, xã hội, cùng thừa nhận một di sản văn hóa phi vật thể nhất định là bản sắc văn
hóa của mình.
2.4.2.3
Người có tài năng, nắm giữ và có công bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể.
27
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.4.3
Phân loại di sản văn hóa phi vật thể (Classification of the intangible cultural heritage)
2.4.3.1
Phân loại di sản văn hóa phi vật thể (Classification of the intangible cultural heritage)
Việc căn cứ vào đặc trưng và hình thức biểu hiện để phân chia di sản văn hóa phi vật thể thành các
loại hình sau:
2.4.3.2
Hình thái sinh hoạt văn hóa cộng đồng, nẩy sinh từ lịch sử, gắn với chu trình sản xuất và đời sống xã
hội của cộng đồng, được cộng đồng sáng tạo và thực hành bằng các nghi lễ và hoạt động văn hóa để
bày tỏ ước vọng về một cuộc sống tốt lành.
2.4.3.3
Hoạt động sáng tạo ra các sản phẩm vật thể mang tính đơn chiếc, bằng phương pháp thủ công, với
chất liệu, công nghệ và bí quyết, kỹ năng nghề nghiệp thể hiện sắc thái địa phương của một hoặc
nhiều nghệ nhân.
2.4.3.4
Hình thức thể hiện các sáng tác dân gian của nghệ nhân, nhóm nghệ nhân hoặc cộng đồng trong một
thời gian và không gian xác định, thông qua âm nhạc, vũ điệu, ngôn ngữ và các hình thức khác thể
hiện bản sắc văn hóa của cộng đồng.
28
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.4.3.5
Hình thức sáng tạo nghệ thuật bằng ngôn từ của cộng đồng, được lưu truyền, bổ sung bằng truyền
miệng qua các thế hệ, nhằm thể hiện tri thức về tự nhiên, xã hội, tư tưởng, tình cảm và thẩm mỹ của
cộng đồng.
2.4.3.6
Các quy tắc ứng xử chung của cộng đồng với tự nhiên, xã hội và lực lượng siêu nhiên, do cộng đồng
đặt ra, được lưu truyền qua nhiều thế hệ, trở thành chuẩn mực ứng xử và điều chỉnh các quan hệ xã
hội trong cộng đồng.
2.4.3.7
Công cụ tư duy và phương tiện giao tiếp để thể hiện, lưu giữ, truyền bá tri thức về tự nhiên, xã hội, tư
tưởng, tình cảm, thẩm mỹ của con người, phản ánh bản sắc của cá nhân và cộng đồng.
2.4.3.8
Hệ thống kiến thức về tự nhiên, xã hội, các lực lượng siêu nhiên được hình thành và bổ sung trong
thực tiễn đời sống lâu dài của cộng đồng nhằm thích ứng với môi trường tự nhiên và xã hội.
2.4.4
Bảo vệ và phát huy giá trị (Safeguarding and promoting the values)
2.4.4.1
Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể (Safeguarding and promoting the values of the
intangible cultural heritage)
Hoạt động quản lý, nghiên cứu, kiểm kê, sưu tầm, phân loại, tư liệu hóa, thực hành, trình diễn, phổ
biến, truyền dạy, phục hồi nhằm đảm bảo sự tồn tại lâu dài và ngăn ngừa nguy cơ làm mai một, thất
truyền di sản văn hóa phi vật thể, để phát huy giá trị.
2.4.4.2
Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (National List of Intangible cultural heritage)
Bản thống kê di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu, đáp ứng các tiêu chí và được công bố theo quy định
của pháp luật về di sản văn hóa.
29
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.4.4.3
Danh mục kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể (Inventory List of Intangible cultural heritage)
Bản thống kê di sản văn hóa phi vật thể đã được kiểm kê với các thông tin theo qui định của pháp luật
về di sản văn hóa.
2.4.4.4
Hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể (Scientific file of intangible cultural heritage)
Tập hợp các tài liệu khoa học và pháp lý được xây dựng theo quy định của pháp luật phản ánh thực
trạng, giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học của di sản văn hóa phi vật thể.
2.4.4.5
Kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể (Inventorying intangible cultural heritage)
Hoạt động nhận diện, xác định giá trị và lập danh mục di sản văn hóa phi vật thể.
2.4.4.6
Lý lịch di sản văn hóa phi vật thể (Resume of an intangible cultural heritage element)
Tập hợp tài liệu khoa học theo quy định của pháp luật phản ánh kết quả nghiên cứu, điền dã về thực
trạng, giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học của di sản văn hóa phi vật thể.
2.4.4.7
Nhận diện và xác định giá trị di sản văn hóa phi vật thể (Identification and definition of the values of
intangible cultural heritage)
Hoạt động nghiên cứu nhằm xác định tên gọi, loại hình, chủ thể văn hóa, không gian văn hóa, sức
sống, đặc điểm, giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học của di sản văn hóa phi vật thể và các yếu tố khác có
liên quan.
2.4.4.8
Phục hồi di sản văn hoá phi vật thể (Revitalization of intangible cultural heritage)
Việc dựa trên các tư liệu khoa học và nhân chứng lịch sử để tái tạo lại một phần hoặc toàn bộ nội dung
và hình thức thể hiện của di sản van hoá phi vật thể đã mất.
2.4.4.9
Sưu tầm di sản văn hóa phi vật thể (Collection of the intangible cultural heritage)
Quá trình điền dã, nghiên cứu, phỏng vấn, ghi chép, ghi âm, ghi hình và các hình thức khác khi di sản
văn hóa phi vật thể đang được thực hành.
30
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
2.4.4.10
Thực hành di sản văn hóa phi vật thể (Practice of intangible cultural heritage)
Hoạt động của chủ thể văn hóa thể hiện quan niệm, tri thức và kỹ năng về di sản văn hóa phi vật thể do
họ nắm giữ.
2.4.4.11
Trao truyền di sản văn hóa phi vật thể (Transmission of intangible cultural heritage)
Quá trình chuyển giao những kỹ năng, bí quyết, kinh nghiệm, thực hành di sản văn hóa phi vật thể từ
một cá nhân hoặc một nhóm người cho một cá nhân hoặc một nhóm người khác để bảo đảm sự tồn tại
lâu dài của di sản hóa phi vật thể đó.
2.4.4.12
Tư liệu hóa di sản văn hóa phi vật thể (Documentation of intangible cultural heritage)
Hoạt động ghi chép, ghi âm, ghi hình (bao gồm hình ảnh tĩnh và hình ảnh động) và các hình thức khác
nhằm lập hồ sơ lưu trữ phục vụ việc nghiên cứu và bảo tồn lâu dài di sản văn hóa phi vật thể.
31
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
1 Bản sao di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia Replica of relics, antiquities, national 2.1.1
treasures
2 Báo cáo khoa học khai quật khảo cổ Archaeological excavation scientific 2.3.4.2
report
7 Bảo quản phòng ngừa hiện vật Preventive conservation object 2.2.5.3
8 Bảo quản trị liệu hiện vật Treatment conservation object 2.2.5.4
21 Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn Safeguarding and promoting the 2.4.4.1
hóa phi vật thể values of intangible cultural heritage
32
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
34 Danh mục di sản văn hóa phi vật thể National List of Intangible cultural 2.4.4.2
quốc gia heritage
35 Danh mục kiểm kê di sản văn hóa phi Inventory of Intangible cultural 2.4.4.3
vật thể heritage
40 Di sản văn hóa phi vật thể Intangible cultural heritage 2.4.1.1
41 Di sản văn hóa phi vật thể bị mai một The falling into oblivion of intangible 2.4.1.2
cultural heritage
42 Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ Intangible cultural heritage in need of 2.4.1.3
khẩn cấp urgent safeguarding
43 Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của Representative intangible cultural 2.4.1.4
nhân loại heritage of humanity
33
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
45 Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Mixed cultural and natural heritage 2.3.1.5
hỗn hợp
54 Di tích quốc gia đặc biệt Special national - level site 2.3.1.13
62 Đề cương chi tiết nội dung trưng bày General outline of exhibition content 2.2.6.5
64 Đề cương tổng quát nội dung trưng bày Specific outline of exhibition content 2.2.6.6
68 Giám định di vật, cổ vật, bảo vật quốc Inspection of relics, antiquities, 2.3.5.5
gia national treasures
34
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
77 Hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật Scientific file of intangible cultural 2.4.4.4
thể heritage
92 Kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể Inventorying intangible cultural 2.4.4.5
heritage
35
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
98 Lý lịch di sản văn hóa phi vật thể Resume of an intangible cultural 2.4.4.6
heritage element
102 Nghệ thuật trình diễn dân gian Folk performing arts 2.4.3.4
104 Người chủ trì cuộc thăm dò, khai quật The executor of an archacological 2.3.4.8
khảo cổ survey, excavation
106 Nhận diện và xác định giá trị di sản văn Identification and definition of the 2.4.4.7
hóa phi vật thể values of intangible cultural heritage
107 Niên đại tuyệt đối của hiện vật Absolute dating 2.3.5.6
108 Niên đại tương đối của hiện vật Relative dating 2.3.5.7
109 Nối, vá, gắn, chắp cấu kiện di tích Measures to connect, patch, piece 2.3.3.8
the monument structure
110 Phân loại di sản văn hóa phi vật thể Classification of the intangible 2.4.3.1
cultural heritage
112 Phân loại hiện vật bảo tàng Museum object classification 2.2.4.6
113 Phần mềm quản lý hiện vật Object collection management 2.2.4.7
software
116 Phục hồi di sản văn hóa phi vật thể Revitalization of intangible cultural 2.4.4.8
36
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
heritage
119 Quy hoạch hệ thống di tích The planning of monuments system 2.3.3.11
121 Quy hoạch tổng thể di tích The master planning of relics 2.3.3.12
126 Sổ nhập hiện vật tạm thời Contemporary assession register 2.2.4.11
129 Sưu tầm văn hóa phi vật thể Collection of the intangible cutural 2.4.4.9
heritage
131 Sưu tập hiện vật bảo tàng Museum collection 2.2.4.13
134 Tập quán xã hội và tín ngưỡng Belief and social practices 2.4.3.6
135 Tên hiện vật bảo tàng Museum object name 2.2.4.14
139 Thẩm định Thiết kế bản vẽ thi công tu Examination of design drawings for 2.3.3.15
bổ di tích site/monument conservation
37
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
140 Thiết kế chi tiết trưng bày bảo tàng Museum exhibition design/Detailed 2.2.6.11
design
141 Thiết kế sơ bộ trưng bày bảo tàng Museum exhibition layout design 2.2.6.12
/Conceptual design
143 Thực hành di sản văn hóa phi văn thể Practice of intangible cultural 2.4.4.10
heritage
144 Tiếng nói, chữ viết Language and writing script 2.4.3.7
146 Tình trạng bảo tồn di tích Site/ monument conservation status 2.3.3.16
147 Tình trạng hiện vật bảo tàng Museum object conditions 2.2.5.8
148 Tính bền vững của di sản văn hóa phi Sustainability of intangible cultural 2.4.1.6
vật thể heritage
149 Tính đại diện của di sản văn hóa phi Representativeness of intangible 2.4.1.7
vật thể cultural heritage
153 Trao truyền di sản văn hóa phi vật thể Transmission of intangible cultural 2.4.4.11
heritage
38
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
165 Tư liệu hóa di sản văn hóa Documentation of cultural heritage 2.1.9
166 Tư liệu hóa di sản văn hóa phi vật thể Documentation of intangible cultural 2.4.4.12
heritage
169 Yếu tố gốc cấu thành di tích Original condition of monument 2.3.1.18
39
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
1 Absolute dating Niên đại tuyệt đối của hiện vật 2.3.5.6
8 Archaeological excavation scientific report Báo cáo khoa học khai quật khảo 2.3.4.2
cổ
15 Architectural and artistic site/monument Di tích kiến trúc nghệ thuật 2.3.1.8
17 Belief and social practices Tập quán xã hội và tín ngưỡng 2.4.3.6
21 Classification of the intangible cultural Phân loại di sản văn hóa phi vật 2.4.3.1
heritage thể
40
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
25 Collection of the intangible cutural heritage Sưu tầm văn hóa phi vật thể 2.4.4.9
41 Documentation of intangible cultural Tư liệu hóa di sản văn hóa phi vật 2.4.4.12
heritage thể
43 Examination of design drawings for Thẩm định Thiết kế bản vẽ thi 2.3.3.15
site/monument conservation công tu bổ di tích
41
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
52 Folk performing arts Nghệ thuật trình diễn dân gian 2.4.3.4
53 General outline of exhibition content Đề cương chi tiết nội dung trưng 2.2.6.5
bày
56 Identification and definition of the values of Nhận diện và xác định giá trị di 2.4.4.7
intangible cultural heritage sản văn hóa phi vật thể
57 Inspection of relics, antiquities, national Giám định di vật, cổ vật, bảo vật 2.3.5.5
treasures quốc gia
58 Intangible cultural heritage Di sản văn hóa phi vật thể 2.4.1.1
59 Intangible cultural heritage in need of Di sản văn hóa phi vật thể cần 2.4.1.3
urgent safeguarding bảo vệ khẩn cấp
61 Inventory of Intangible cultural heritage Danh mục kiểm kê di sản văn hóa 2.4.4.3
phi vật thể
63 Inventorying intangible cultural heritage Kiểm kê di sản văn hóa phi vật 2.4.4.5
thể
66 Measures to connect, patch, piece the Nối, vá, gắn, chắp cấu kiện di tích 2.3.3.8
monument structure
68 Mixed cultural and natural heritage Di sản văn hóa và thiên nhiên thế 2.3.1.5
giới hỗn hợp
42
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
83 Museum exhibition design/Detailed design Thiết kế chi tiết trưng bày bảo 2.2.6.11
tàng
88 Museum object classification Phân loại hiện vật bảo tàng 2.2.4.6
89 Museum object conditions Tình trạng hiện vật bảo tàng 2.2.5.8
43
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
96 National List of Intangible cultural heritage Danh mục di sản văn hóa phi vật 2.4.4.2
thể quốc gia
101 Object collection management software Phần mềm quản lý hiện vật 2.2.4.7
103 Original condition of monument Yếu tố gốc cấu thành di tích 2.3.1.18
118 Practice of intangible cultural heritage Thực hành di sản văn hóa phi văn 2.4.4.10
thể
119 Preliminary archaeological excavation Báo cáo sơ bộ khai quật khảo cổ 2.3.4.3
report
120 Preventive conservation object Bảo quản phòng ngừa hiện vật 2.2.5.3
44
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
124 Protection of original condition of Bảo vệ nguyên trạng mặt bằng và 2.3.3.4
monument ground and space/In-situ không gian di tích
protection
127 Regular conservation object Bảo quản định kỳ hiện vật 2.2.5.2
129 Relative dating Niên đại tương đối của hiện vật 2.3.5.7
132 Replica of relics, antiquities, national Bản sao di vật, cổ vật, bảo vật 2.1.1
treasures quốc gia
133 Representative intangible cultural heritage Di sản văn hóa phi vật thể đại 2.4.1.4
of humanity diện của nhân loại
134 Representativeness of intangible cultural Tính đại diện của di sản văn hóa 2.4.1.7
heritage phi vật thể
138 Resume of an intangible cultural heritage Lý lịch di sản văn hóa phi vật thể 2.4.4.6
element
139 Revitalization of intangible cultural Phục hồi di sản văn hóa phi vật 2.4.4.8
heritage thể
140 Safeguarding and promoting the values of Bảo vệ và phát huy giá trị di sản 2.4.4.1
intangible cultural heritage văn hóa phi vật thể
45
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
143 Scientific file of intangible cultural heritage Hồ sơ khoa học di sản văn hóa 2.4.4.4
phi vật thể
144 Site/monument conservation status Tình trạng bảo tồn di tích 2.3.3.16
145 Special national - level site Di tích quốc gia đặc biệt 2.3.1.13
147 Specific outline of exhibition content Đề cương tổng quát nội dung 2.2.6.6
trưng bày
152 Sustainability of intangible cultural Tính bền vững của di sản văn 2.4.1.6
heritage hóa phi vật thể
153 Tangible cultural heritage Di sản văn hóa vật thể 2.3.1.1
154 The executor of an archacological survey, Người chủ trì cuộc thăm dò, khai 2.3.4.8
excavation quật khảo cổ
155 The falling into oblivion of intangible Di sản văn hóa phi vật thể bị mai 2.4.1.2
cultural heritage một
156 The master planning of relics Quy hoạch tổng thể di tích 2.3.3.12
157 The planning of monuments system Quy hoạch hệ thống di tích 2.3.3.11
163 Transmission of intangible cultural Trao truyền di sản văn hóa phi vật 2.4.4.11
heritage thể
46
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
165 Treatment conservation object Bảo quản trị liệu hiện vật 2.2.5.4
168 World cultural heritage Di sản văn hóa thế giới 2.3.1.4
169 World natural heritage Di sản thiên nhiên thế giới 2.3.1.3
47
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
[1] Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch, Cục Di sản Văn hóa, Một con đường tiếp cận di sản, tập 1, 2,
3, 4, 5, 6. NXB Hà Nội.
[2] BURCAW, G. E.. Introduction to Museum Work, 3rd Edition. AltaMira Press, 1997.
[3] Công ước UNESCO năm 1972 về Bảo vệ Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới.
[4] Công ước UNESCO năm 1972 về Bảo vệ Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới, bản sửa đổi,
bổ sung tháng 7 năm 2011.
[5] Công ước UNESCO năm 2003 về Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể.
[6] Definition intangible cultural heritage, Turin, March 2001/ Définition patrimoine culturel
immatériel, Turin, Mars 2001.
[8] Definition intangible cultural heritage, Netherlands National Commission for UNESCO, beginning
of June 2002.
[11] Ericksen, Hilary and Unger Ingrid. The Small Museums Cataloguing Manual: A guide to
cataloguing objects and image collections. 4th edition. Museum Australia (Victoria), 2009.
[12] G.D. Lord & B. Lord (Eds.), The Manual of Museum Exhibitions. Walnut Creek, CA: AltaMira
Press, 2002.
[13] G.D. Lord & B. Lord (Eds.), The Manual of Museum Management. CA: AltaMira Press, 2008.
[14] Gary Edson &David Dean, Cẩm nang bảo tàng, Bảo tàng Cách mạng Việt Nam.
[15] Kaulen M.E, Kossova I.M; Sundieva A.A., Sự nghiệp bảo tàng của nước Nga, Cục Di sản văn
hóa, 2006.
[16] Lê Hồng Lý (chủ biên), Giáo trình quản lý di sản văn hóa với phát triển du lịch, NXB Đại học
Quốc gia Hà Nội, 2010.
[17] Lê Minh Chiến, Giáo trình Bảo tàng học, Trường Đại học Đà Lạt, 2010.
[18] Lê Thị Minh Lý, Bảo tàng Việt Nam: Thực trạng và những giải pháp chính nhằm kiện toàn hệ
thống bảo tàng trong phạm vi cả nước, Luận án Tiến sĩ năm 2006.
[20] Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật di sản văn hóa năm 2009.
[21] Michael Petzet & John Ziesemer, International Charpters for Conservation and Restoration,
ICOMOS, 2001.
48
Evaluation Only. Created with Aspose.Pdf. Copyright 2002-2011 Aspose Pty Ltd.
TCVN 10382:2014
[22] Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21 tháng 9 năm 2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi
hành một số điều của Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật di sản văn
hóa.
[23] Nghị định số 70/2012/NĐ-CP ngày 18 tháng 9 năm 2012 của Chính phủ quy định thẩm quyền,
trình tự, thủ tục lập, phê duyệt, quy hoạch, dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử - văn hóa,
danh lam thắng cảnh.
[24] Nguyễn Đình Thanh (chủ biên). Di sản văn hóa – bảo tồn và phát triển, NXB Tổng hợp thành
phố Hồ Chí Minh. 2008.
[25] Nguyễn Thị Huệ, Giáo trình Bảo tàng học, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, 2009.
[26] Nguyễn Thịnh, Giáo án Môn Thiết kế trưng bày di sản, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, 2011.
[27] Quy chế thăm dò, khai quật khảo cổ kèm theo Quyết định số 86/2008/QĐ-BVHTTDL ngày 30
tháng 12 năm 2008 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
[28] Thông tư số 04/2010/TT-BVHTTDL ngày 30 tháng 6 năm 2010 của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du
lịch quy định việc kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể và lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể
để đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
[29] Thông tư số 13/2010/TT-BVHTTDL ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ Văn hoá, Thể thao và
Du lịch quy định trình tự, thủ tục đề nghị công nhận bảo vật quốc gia.
[30] Thông tư số 18/2010/TT-BVHTTDL ngày 31 tháng 12 năm 2010 của Bộ Văn hoá, Thể thao và
Du lịch quy định về tổ chức và hoạt động của bảo tàng.
[31] Thông tư số 19/2012/TT-BVHTTDL ngày 28 tháng 11 năm 2012 của Bộ Văn hoá, Thể thao và
Du lịch quy định loại di vật, cổ vật không được mang ra nước ngoài.
[32] Thông tư số 20/2012/TT-BVHTTDL ngày 28 tháng 12 năm 2012 của Bộ Văn hoá, Thể thao và
Du lịch quy định về hồ sơ và thủ tục gửi, nhận gửi tư liệu di sản văn hóa phi vật thể, di vật, cổ vật, bảo
vật quốc gia.
[33] Thông tư số 18/2012/TT-BVHTTDL ngày 28 tháng 12 năm 2012 của Bộ Văn hoá, Thể thao và
Du lịch quy định chi tiết một số quy định về bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích.
[34] Thông tư số 11/2013/TT-BVHTTDL ngày 16 tháng 12 năm 2013 của Bộ Văn hoá, Thể thao và
Du lịch quy định về sưu tầm hiện vật của bảo tàng công lập.
[36] Trung tâm Khoa học Xã hội và nhân văn quốc gia - Viện Văn học, Tuyển tập văn học dân gian
Việt Nam, NXB Giáo dục, 2007
[37] Từ điển Bách khoa Việt Nam, tập 1 - 4, Từ điển Bách khoa, 2002.
[38] Vương Hoằng Quân, Cơ sở bảo tàng học Trung Quốc, Cục Di sản văn hóa, 2006.
49