Professional Documents
Culture Documents
Dân CH T Do
Dân CH T Do
Dân chủ tự do là một thể chế nhà nước. Đây là một hình thức dân chủ đại nghị nơi mà
thẩm quyền của các đại diện dân chủ được bầu ra thực thi quyền ra quyết định phụ
thuộc vào nền pháp trị và thường được hiến pháp tiết chế.
1. Nguồn gốc :
Dân chủ tự do bắt nguồn và có tên gọi như trên từ phong trào Khai sáng thế kỷ 18 ở
châu Âu. Lúc đó, đại đa số các quốc gia châu Âu theo chế độ quân chủ với quyền lực
chính trị do nhà vua hay tầng lớp quý tộc nắm giữ. Triển vọng của nền dân chủ đã
không được xem xét nghiêm túc bằng lý thuyết chính trị từ thời classical antiquity, và
giữ niềm tin rằng các nền dân chủ vốn đã không bền vững và hỗn độn trong đường lối
của chúng bởi vì ý chợt nghĩ ra của người dân. Xa hơn nữa, dân chủ còn bị cho là trái
với tính tự nhiên của con người bởi vì loài người bị xem là tội lỗi, hung bạo và cần
phải có một thủ lĩnh mạnh mẽ để kiềm chế những lúc bốc đồng phá hoại. Có nhiều
quốc vương châu Âu nắm giữ quyền lực mà Thượng đế ban cho và việc thắc mắc
quyền cai trị của họ tương đương với việc báng bổ.
Khi các nền dân chủ tự do nguyên mẫu đầu tiên được dựng nên, những người theo chủ
nghĩa tự do tự xem mình như những nhóm người cực đoan và khá nguy hiểm trong
việc đe dọa sự ổn định và hòa bình quốc tế. Các nhà theo chủ nghĩa quân chủ bảo thủ
đã phản đối chủ nghĩa tự do và dân chủ, và tự xem mình là những người bảo vệ cho
những giá trị truyền thống và trật tự tự nhiên của sự vật và sự phê phán của họ về dân
chủ dường như được xác minh khi Napoléon Bonaparte nắm quyền kiểm soát nền Đệ
nhất Cộng hòa Pháp non trẻ, tổ chức lại thành Đệ nhất Đế chế Pháp và tiến hành chinh
phục hầu hết châu Âu. Napoléon cuối cùng bị đánh bại và Liên minh Thánh được
thành lập ở châu Âu để ngăn ngừa sự lan rộng của chủ nghĩa tự do và dân chủ. Tuy
nhiên, những ý tưởng dân chủ tự do nhanh chóng lan rộng trong quần chúng và qua
thế kỷ 19, nền quân chủ truyền thống bị bắt buộc trong thế phòng ngự và rút lui liên
tục. Vào cuối thế kỷ 19, dân chủ tự do không còn chỉ là ý tưởng tự do nữa, mà là một
khái niệm được nhiều hệ tư tưởng ủng hộ. Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, đặt biệt
là Chiến tranh thế giới thứ hai, dân chủ tự do đã đạt được một vị trí thống trị trong các
lý thuyết về chính quyền và được đại đa số hình thức chính trị tán thành.
Mặc dù dân chủ tự do được những người theo chủ nghĩa tự do Phong trào Khai sáng
phát triển nhưng mối quan hệ giữa dân chủ và chủ nghĩa tự do đã và đang bị tranh cãi
từ buổi ban đầu. Ý thức hệ tự do chủ nghĩa đặc biệt trong hình thức chủ nghĩa tự do cổ
điển của mình rất có tính cá nhân chủ nghĩa và tự quan tâm tới giới hạn quyền lực của
nhà nước so với cá nhân. Trái lại, dân chủ được xem như là ý tưởng tập thể, quan tâm
đến tăng quyền lực của quần chúng. Vì vậy, dân chủ có thể được xem là sự thỏa hiệp
giữa chủ nghĩa tự do cá nhân và chủ nghĩa tập thể dân chủ. Những người có quan
điểm này có khi chỉ ra sự tồn tại của nền dân chủ không tự do và chế độ chuyên quyền
tự do như là bằng chứng chủ nghĩa tự do hợp hiến và chính phủ dân chủ không nhất
thiết có liên hệ với nhau. Mặt khác, cũng có quan điểm rằng chủ nghĩa tự do hợp hiến
và chính phủ dân chủ không những tương thích nhau mà còn cần thiết cho sự tồn tại
của nhau, cả hai đều phát triển từ khái niệm cơ bản của sự bình đẳng chính trị. Tổ
chức Freedom House hiện nay chỉ đơn giản định nghĩa nền dân chủ như là nền dân
chủ trong bầu cử cũng như bảo vệ quyền tự do công dân.
Bản đồ này phản ánh điều tra của Freedom House Tự do trên Thế giới năm
2007 (Freedom in the World 2007). Freedom House cho rằng các nước có màu xanh
có nền dân chủ tự do (một số ước đoán này bị tranh cãi)
Tự do Tự do một phần Không tự do
Một nghiên cứu cho thấy các nước mới chuyển đổi sang nền dân chủ sẽ bùng nổ tình
trạng tham nhũng nhưng những nước có nền dân chủ vững chắc lại ít tham nhũng.
Những điều kiện chính trị ban đầu và thành tựu dân chủ đạt được sẽ quyết định mức
độ tham nhũng ở một quốc gia. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy dân chủ càng cao
thì càng ít tham nhũng nhưng tiềm năng chống tham nhũng của nền dân chủ phụ thuộc
nhiều điều kiện khác nhau chứ không đơn thuần là sự tồn tại của cạnh tranh chính trị
thông qua hệ thống bầu cử đã đủ để làm giảm tham nhũng
- Khủng bố
Một vài nghiên cứu cho kết luận rằng chủ nghĩa khủng bố phổ biến nhất ở những quốc
gia có tự do chính trị vừa phải. Các quốc gia dân chủ nhất thì có ít nạn khủng bố nhất.
Tuy nhiên, các nhà chỉ trích dân chủ phương Tây như Noam Chomsky cho rằng, tùy
thuộc vào định nghĩa chính thức về khủng bố, những nước dân chủ tự do đã ra nhiều
luật chống khủng bố chống lại các nước khác.
- Kinh tế
Theo thống kê, càng dân chủ thì tổng thu nhập quốc nội tính theo đầu người cũng cao
hơn.
Tuy nhiên, có bất đồng về mức độ ảnh hưởng của chính phủ dân chủ đối với vấn đề
này. Một quan sát cho thấy rằng nền dân chủ chỉ lan truyền sau cuộc Cách mạng công
nghiệp và sự xuất hiện của chủ nghĩa tư bản. Mặt khác, cách mạng công nghiệp bắt
đầu ở Anh, một trong những nước dân chủ nhất trong nước trong thời gian đó.
Một số nghiên cứu về thống kê ủng hộ thuyết cho rằng chủ nghĩa tư bản càng phát
triển sẽ tăng tăng trưởng kinh tế và điều này sẽ đến tăng sự thịnh vượng chung, giảm
nghèo đói, và tạo sự dân chủ hóa. Tuy nhiên, đây là sự hiểu nhầm, nghiên cứu cho
thấy ảnh hưởng trong tăng trưởng kinh tế và vì vậy GDP tính trên đầu người trong
tương lai sẽ cao hơn và tự do kinh tế nhiều hơn. Cũng nên chú ý rằng, theo Chỉ số Tự
do Kinh tế, Thụy Điển và Canada là những nước tư bản nhất trên thế giới vì những
yếu tố như pháp trị, quyền sở hữu tài sản mạnh và ít hạn chế về thương mại tự do. Các
nhà chỉ trích có thể tranh luận rằng chỉ số đó và những phương pháp khác được dùng
đến không đo lường mức độ chủ nghĩa tư bản.
Một số người lại cho rằng sự phát triển kinh tế vì sự trao quyền cho công dân sẽ bảo
đảm một cuộc quá độ đến dân chủ ở những nước như Trung Quốc. Ngoài ra, sự giàu
có đó cũng không dẫn theo những thay đổi về xã hội và văn hóa, những thứ có thể
thay đổi xã hội với sự phát triển kinh tế thông thường .
Những phân tích trên một lượng lớn dữ liệu gần đây cho thấy rằng dân chủ không có
ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế . Tuy nhiên nó lại có ảnh hưởng gián tiếp
như làm tăng tuổi thọ ở nước nghèo và tăng giáo dục trung học ở những nước không
nghèo . Dân chủ cũng có liên quan với việc tích lũy tiền cao hơn, lạm phát thấp hơn,
giảm bất ổn chính trị và tăng tự do kinh tế.