Professional Documents
Culture Documents
Bthk Tlhdc Nguyễn Linh Trang 451129
Bthk Tlhdc Nguyễn Linh Trang 451129
Hà Nội, 2021
ĐẶT VẤN ĐỀ
Cuộc sống bộn bề với những áp lực dồn nén có dễ làm cho con người nổi giận. Khi
tức giận, con người sẽ khó kiểm soát được những lời nói và hành vi bằng lí trí
khách quan, vì vậy mà ta dễ làm cho mọi chuyện trở nên nghiêm trọng, thậm chí là
gây rạn nứt những mối quan hệ. Tức giận là trạng thái tâm lí thông thường mà bất
cứ ai cũng có nhưng hãy học cách kiểm soát những cơn tức giận để những cảm xúc
cực không phá hỏng những cố gắng và cả những mối quan hệ của chúng ta. Có
người đã từng nói rằng “Trong cuộc sống, con người cần biết kiềm chế sự tức
giận”. Vì vậy, để nghiên cứu và đem lại những hiểu biết sâu sắc về vấn đề này, em
đã lựa chọn đề số 13: “Xúc cảm tức giận: khái niệm, ưu điểm, và cách kiểm
soát”
Tức giận là một dạng phản ứng tự nhiên của con người về mặt cảm xúc mà ai
cũng đều sẽ trải qua nhiều lần trong đời. Chúng bắt nguồn từ việc con người bị tấn
công, xúc phạm, phản bội hay thất bại. Ngoài ra, sự tức giận còn có thể là triệu
chứng của các vấn đề về sức khỏe hoặc tâm lý.1
Theo nhà tâm lý học chuyên nghiên cứu về sự giận dữ, tiến sĩ Charles
Spielberger, tức giận là “một trạng thái cảm xúc biến đổi theo cường độ từ việc hơi
khó chịu cho đến cảm giác điên tiết, phẫn nộ”. Giống như các xúc cảm khác, tức
giận cũng đi kèm với các thay đổi về sinh lý học; cụ thể, khi bạn nóng giận, nhịp
tim, huyết áp, hormone, adrenaline và noradrenaline đều tăng lên rất nhanh chóng.
1
https://voh.com.vn/song-dep/tuc-gian-la-gi-lam-sao-de-ban-than-khong-roi-vao-tinh-trang-gian-qua-mat-khon-
338899.html
Theo Medicinenet, tức giận hay giận dữ (anger có nguồn gốc từ ngôn ngữ cổ
Bắc Âu) là một phản ứng cảm xúc liên quan đến việc tâm lý con người khi đang bị
đe dọa. Một số người có xu hướng phản ứng với sự tức giận bằng cách trả thù
nhưng có người ôn hòa hơn là thoát lui khỏi tình huống nguy hiểm nhưng nói
chung tức giận là một cảm xúc liên quan đến một phản ứng khó chịu và cảm xúc
mạnh đối với một sự kiện khiêu khích
Như vậy, có thể nói rằng, tức giận là một cảm xúc tự nhiên mà tất cả các sinh
vật sống trải qua trong những tình huống khác nhau vì những lý do khác nhau2.
Tuy nhiên, lý do chính đằng sau sự tức giận là phản ứng ngược lại với điều gì đó
đã làm sai với bạn. Vì vậy, nó thường được kích hoạt bởi một tổn thương cảm xúc.
Do đó, tức giận xảy ra như một phản ứng đối với những lời chỉ trích, đe dọa hoặc
thất vọng. Hơn nữa, nó được mô tả như là một phản ứng thứ hai để cảm thấy buồn,
cô đơn hoặc sợ hãi.
2
Differences HoldA, What is the differencs between anger and anger.
người Mỹ và người Nga cho thấy 1/3 những người trút cơn giận dữ cho biết điều
đó giúp họ nhìn thấu những sai lầm hay sơ suất của bản thân.
3. Tức giận có thể giúp chúng ta dễ dàng đạt được những thứ mình mong
muốn:
Sự giận dữ là một trong những loại lực truyền động có thể thúc đẩy chúng
đạt được điều ta muốn hoặc thúc đẩy những người khác đạt được điều gì đó. Nếu
chúng ta nổi giận vì đã không đạt được điều gì, sự giận dữ có thể là cú hích để tiến
tới. Tương tự, chúng có thể “nổi đóa” với ai đó và ép họ thực hiện điều mà ta muốn
họ làm. Tuy nhiên, trong những tình huống như thế này, sự giận dữ nên được sử
dụng một cách tích cực và không mang tính vị kỷ.
Ví dụ: Trong quá trình làm việc nhóm, nếu có thành viên chưa có ý thức
làm việc hay có kết quả chưa tốt thì khi chúng ta bày tỏ sự tức giận với sự thiếu
trách nhiệm của thành viên ấy, họ sẽ chú ý để hoàn thành công việc một cách tốt
hơn và như vậy ta sẽ có được kết quả của quá trình làm việc nhóm như mong
muốn.
4. Tức giận giúp ngăn ngừa bạo lực, loại bỏ hận thù:
Mặc dù sự giận dữ và bạo lực có liên quan với nhau, nhưng nếu sự giận dữ
được "bày tỏ" đúng lúc, nó có thể ngăn chặn bạo lực xảy ra. Bạo lực là kiểu giận
dữ cực đoan hơn hoặc bị kìm nén không được “xả cảng”. Khi chúng ta "bày tỏ" sự
giận dữ, tình huống có cơ may được kiểm soát tốt do sẽ có người giúp xoa dịu cơn
giận.
Khi "bày tỏ" sự giận dữ, chúng ta phóng thích nỗi thất vọng chất chứa bên
trong mình. Nếu không được trút ra ngoài, nó có thể phát triển thành nỗi oán hận
sau một thời gian, ta có thể trở nên gay gắt, khắt khe với người đã chọc giận ta
nhưng chúng không bao giờ nói ra điều đó.
5. Tức giận củng cố, thắt chặt các mối quan hệ:
Hãy quên đi những chân lý như tình yêu là phải tha thứ và quên đi lỗi lầm.
Theo các nhà nghiên cứu tại trường ĐH bang Florida, tức giận đôi khi lại là liều
thuốc tốt nhất.
Trong sức khỏe tâm thần tồn tại một cách tiếp cận có tên gọi “tâm lý tích
cực”. Theo đó, một mối quan hệ tốt nên có các yếu tố “tha thứ, lạc quan, tốt bụng,
suy nghĩ tích cực”, tuy nhiên, điều này trong thực tế lại gây ra những rắc rối
nghiêm trọng. Đôi khi việc tha thứ không thể chữa lành nỗi đau mà chỉ khiến sự
việc trở nên tồi tệ hơn. Các nhà nghiên cứu cho biết nếu chúng ta vô tư ban phát sự
tha thứ của mình cho mọi người thì dù muốn hay không, một trong số đó sẽ lợi
dụng điều này và tiếp tục đối xử tệ với ta.
Ví dụ: Trong tất cả các mối quan hệ mật thiết như: cha mẹ, vợ chồng, con
cái, bạn thân,.. nếu chúng ta che giấu đi sự tức giận thì đối phương sẽ không biết
họ mắc sai lầm gì khiến bạn thất vọng, không vừa ý nên họ vẫn sẽ tiếp tục phạm lại
lỗi sai ấy dù không cố ý. Việc không bày tỏ sự tức giận cũng sẽ làm cho những suy
nghĩ tiêu cực của mình không có hướng giải quyết và dần ta sẽ tạo ra khoảng cách
với đối phương.
4. Tức giận luôn tạo cảm xúc tiêu cực cho ngày mới:
Các nhà nghiên cứu khẳng định rằng khả năng ức chế cảm xúc tiêu cực của
chúng ta sẽ càng giảm đi sau khi ngủ so với trước đó.
Giấc ngủ phóng đại mọi cảm xúc, suy nghĩ và vấn đề. Khi chúng ta ngủ, bộ
não của chúng ta xử lý thông tin mới và lưu trữ nó vào bộ nhớ ngắn hạn và dài hạn
của chúng ta.
Trong khi ngủ, sự tức giận đi vào trí nhớ dài hạn của chúng ta và có thể gây
ảnh hưởng tiêu cực cho ngày mới cũng như về lâu dài.
Những cảm xúc tiêu cực sẽ giảm đi đáng kể nếu chúng ta đang thức, còn
giấc ngủ lại "bảo lưu" cảm xúc tiêu cực. Khi cảm xúc tồi tệ đã được củng cố trong
trí nhớ sẽ khó có thể kìm nén chúng trong tương lai.
Hãy dành cho bản thân một sự nghỉ ngơi. Bạn có thể lên kế hoạch cho
những thời điểm trong ngày mà bạn biết là đặc biệt căng thẳng. Một ví dụ là nhiều
chị em phụ nữ đi làm luôn có một quy tắc đó là khi trở về nhà từ văn phòng thì
trong 15 phút đầu tiên “không ai được nói chuyện với mẹ trừ khi cháy nhà.” Sau
khi thời gian yên lặng ngắn này kết thúc, họ sẽ cảm thấy tốt hơn để sẵn sàng đáp
ứng những yêu cầu từ con cái mà không quát tháo chúng.
Việc kiểm soát tốt sự nóng giận sẽ giúp con người có thể duy trì hài hòa các mối
quan hệ trong cuộc sống cũng như cảm thấy được hạnh phúc trong đời. Nóng giận
là điều khó tránh khỏi khi con người bị một yếu tố ngoại cảnh không hài lòng nào
đó tác động nhưng nếu phản ứng thái quá sự tức giận không thể kiểm soát bằng
một loạt thái độ tức giận, những lời lẽ không sáng suốt chính là cách xử trí không
sáng suốt trong cuộc sống chẳng thể giúp ta xử lý được công việc tốt hơn. Tóm lại,
việc kiểm soát tức giận chính là nghệ thuật mà bất cứ ai cũng cần có trong đời để
có thể có được cuộc sống hạnh phúc và ổn định hơn nữa.
1.Tập thể tác giả, chủ biên: Đặng Thanh Nga (2020), Giáo trình Tâm lí học đại
cương, Trường đại học Luật Hà Nội,Nxb. Công an nhân dân.
2.Cộng Đồng Tác Giả Chuyên Sâu Authority , Tâm lí học hiểu về sự tức giận. Link:
https://ybox.vn/authority/tam-li-hoc-hieu-ve-su-gian-du-5cb8a3f6e6deff11de7c2710?
fbclid=IwAR2UzP4txf5ZkVKsdXV3JlYAQfEv2aaxcDv7zdDXcRtdTBKuZSESZlRetN4, truy
cập ngày 16/7/2021.
3. MASK online, Lợi ích không ngờ khi con người tức giận
Link: https://genk.vn/kham-pha/loi-ich-khong-ngo-khi-con-nguoi-tuc-gian-
20141023232134123.chn?
fbclid=IwAR0U_GLcicst7ZglxUDjh_NE1E_6G4O1hgP559bOUiYOyhcjM7WwRj45F34 , truy
cập ngày 15/7/2021.
4. Thùy Linh, Cái giá của sự tức giận, Báo Vnexpress . Link: https://vnexpress.net/cai-gia-cua-
su-tuc-gian-4168566.html, truy cập ngày 15/7/2021
5. Hạ Linh, 5 tác hại không ngờ với cơ thể khi tức giận, Báo Lao Động
Link: https://laodong.vn/suc-khoe/5-tac-hai-khong-ngo-voi-co-the-khi-tuc-gian-847509.ldo?
fbclid=IwAR2nzjqvw-W8ctBoSHA1sW-xGhWPQsGAsGByBZASJhSc2kbfscw_b0t8jNM, truy
cập ngày 16/7/2021
6. https://vi.strephonsays.com/what-is-the-difference-between-anger-and-rage
7. http://vungtri.com/cam-xuc-gian-du-la-gi-1245/
8. https://suckhoedoisong.vn/su-tuc-gian-cua-con-nguoi-duoi-goc-nhin-y-hoc-
n159133.html