Để có được ngày nay, con người đã trải qua rất nhiều giai đoạn và đa số các

nhà khoa học đều công nhận một điều thực tế rằng là tất cả các nền văn minh đều
hình thành theo 1 quá trình đó là phát triển và suy tàn. Nhưng văn minh nhân loại
là phát triển không ngừng bởi vì nó kế thừa những di sản của các nền minh suy tàn
trước đó để lại như một quy luật bất biến của lịch sử nhân loại. Từ đó ta rút ra được
rằng, các nền văn minh dù lớn hay nhỏ thì cũng là thành quả sáng tạo của con
người. người đã sáng tạo nên qua bao thế hệ, trở thành kho tàng tri thức chung của
mọi cộng đồng được tích lũy từ lịch sử và Trung Quốc là một trong bốn nền văn
minh cổ nhất thế giới. Lịch sử Trung Quốc là lịch sử của một nền văn minh vô
cùng độc đáo tuy ra đời sau các nền văn minh khác như văn minh Ai Cập, Lưỡng
Hà, Ấn Độ… nhưng tồn tại lâu nhất.Nền văn minh của Trung Quốc được bắt
nguồn từ lưu vực 2 dòng sông lớn Hoàng Hà và Trường Giang trong thời đại đồ đá
mới. 

Nền văn minh Trung Quốc trung đại đã cống hiến cho nhân loại những
thành tựu hết sức to lớn, đặc biệt là 4 phát minh lớn về kỹ thuật: giấy, kỹ thuật in,
la bàn và thuốc súng. Những phát minh này đã khẳng định được bước nhảy vọt về
khoa học kỹ thuật của văn minh Trung Quốc nói riêng và nhân loại nói chung. Bốn
phát minh lớn không những có vai trò và ý nghĩa lớn đối với thời đại xưa, mà nó
còn được nhân loại không ngừng cải tiến phục vụ cho nhu cầu của con người thời
đại ngày nay. Nhận thức được điều đó nên chúng tôi chọn đề tài “Vai trò và ảnh
hưởng của bốn phát minh lớn về kỹ thuật của Trung Quốc thời trung đại”. Để một
lần nữa khẳng định những đóng góp, vai trò to lớn của nền văn minh Trung Quốc
thời trung đại đối với nền văn hóa, văn minh nhân loại. Qua việc tìm hiểu những
phát minh đó cũng cho phép chúng tôi hiểu hơn về con người và văn hoá đất nước
Trung Quốc. Qua đó, có cái nhìn về nền văn hóa, văn minh dân tộc ta trong sự đối
sánh với nền văn minh của đất nước láng giềng.

1
 NỘI DUNG

1. Vai trò của bốn phát minh lớn về kỹ thuật đối với Trung Quốc, thế giới
và Việt Nam

La bàn ra đời ngay từ thời Chiến quốc, các đạo sĩ đã tạo ra ‘’từ nam’’ dựa trên
đặc điểm của nam châm chỉ hướng bắc và nam. Đây được coi là công cụ chỉ đường
sớm nhất, hướng một cách thuận tiện nhỏ gọn chính xác. La bàn ra đời và được sử
dụng rộng rãi trong hàng hải, thúc đẩy các cuộc phát kiến địa lý trên biển, du nhập
với các địa dương châu lục khác hoặc xem phong thuỷ. Góp phần giúp khám phá
ra châu Mỹ, thúc đẩy phát triển kinh tế thế giới. Ngoài ra la bàn còn được sử dụng
khi người ta đi vào rừng hoặc đi trong sa mạc, là công cụ quan trọng trong công
cuộc khám phá thế giới của loài người

Thuốc súng là phát minh ngẫu nhiên của người luyện đan thuộc phái Đạo, sản
xuất vào thời nhà Đường. Ban đầu được dùng làm pháo đốt, pháo bông phục vụ
cho lễ hội vui chơi ở cung đình. Cuối triều Đường, đầu triều Tống thuốc nổ bắt đầu
được dùng trong quân sự khi người ta chế ra “hỏa tiễn” mang theo thuốc nổ và sau
đó ra đời các lại “hỏa cầu”, “hỏa tật lê”, hai loại này có cả thuốc nổ bên trong và
thuốc nổ bên ngoài, sức sát thương lớn hơn rất nhiều. Điều này giúp nâng cao sứng
mạnh quân sự thời bấy giờ của Trung Quốc. góp phần vào những chiến thắng trong
các cuộc chiến của Trung Quốc. Thuốc súng được Trung Quốc bán cho nhiều
nước, đem lại lợi ích kinh tế lớn. Hơn nữa thuốc súng góp phần tạo ra súng, đóng
góp trong nhiều cuộc chiến tranh, khôi phục châu âu, phát triển kinh tế. Người
Trung Quốc còn sử dụng thuốc súng trong việc khai hoang, phá núi, làm đường,.....
Tức có thể nói thuốc súng là công cụ quan trọng trong việc mở rộng lãnh thổ cũng
như phát triển cơ sở hạ tầng ở Trung Quốc. Việc phát minh thuốc súng đã thúc đẩy

2
mạnh mẽ quá trình phát triển của lịch sử và là một trong những trụ cột quan trọng
của thời Phục hưng châu Âu

Giấy do người Trung Quốc phát minh ra vào năm 105. Trước khi phát minh ra
giấy, con người thường ghi lại các sự kiện bằng hình vẽ trên đá, trên các tấm bia
bằng đất sét và sau đó nữa là người ta dùng da để lưu trữ các tư liệu. Giấy ra đời
khiến việc ghi chép, bảo lưu tài liệu trở nên thuận tiện hơn, gọn nhẹ hơn, tiết kiệm
không gian cũng như có thể truyền thông tin đi một cách chính xác trong thời gian
nhanh hơn. Đồng thời thông tin được ghi lại và sao lưu dễ dàng hơn. Giấy ra đời
cũng giúp cho ngành in ấn phát triển mạnh mẽ, từ in trên vải chuyền dần sang in
trên giấy. Đồng thời giúp văn hóa nghệ thuật được truyền bá dễ dàng hơn. Làm
giấy giúp truyền đạt kinh nghiệm có ảnh hưởng to lớn tới sự phát triển của Trung
Quốc, tạo ra ngành nghề phổ biến. Phát minh đã đưa thế giới từ truyền miệng khắc
trên đá, sang viết giấy nhằm truyền đạt qua được nhiều thế hệ lâu đời, giúp tốc độ
phát triển của nhân loại được gia tăng. Từ đó, Việt Nam cũng có thể học tập và
phát triển kiến thức, tạo ra ngành nghề mới cho đất nước

Kỹ thuật in hiện chưa xác minh được chính xác thời điểm ra đời nhưng đến giữa
thế kỷ VII ( đầu thời Đường) kỹ thuật in đã xuất hiện. Kỹ thuật in của Trung Quốc
ra đời từ rất sớm, bắt nguồn từ việc khắc chữ trái trên các con dấu và phát triển dần
lên. Việc phát minh ra kỹ thuật in có ý nghĩ vô cùng quan trọng. Kỹ thuật in ra đời
giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực trong việc sao chép tài liệu thời bấy giờ từ đó
tăng năng suất làm việc và đạt được hiệu suất tốt hơn. Sự ra đời của kỹ thuật in
cũng góp phần thúc đẩy quá trình trao đổi, giao lưu văn hóa, nghệ thuật giữa các
nước khi mà việc sao lưu các tác phẩm được thực hiện dễ dàng hơn. Phát minh này
đã giúp Trung Quốc gia tăng tốc độ, sản xuất được nhiều sách vở, tài liệu quý, ai ai
cũng có thể đọc sách. Kỹ thuật in cung cấp một điều kiện vật chất quan trọng cho
sự phát triển nhanh chóng của khoa học.
3
 2. Ảnh hưởng của bốn phát minh lớn về kỹ thuật của Trung Quốc thời
trung đại

 Kỹ thuật in: 

Đến thời nhà Tống khoảng giữa thế kỷ 11, Tất Thăng phát minh ra kỹ thuật
in chữ rời, khiến cho việc in ấn được phổ biến rộng rãi. Cách in bằng ván từ
Trung Quốc truyền sang châu Âu vào khoảng thế kỷ 11, tới khoảng thế kỷ 12
thì bắt đầu truyền sang Ai Cập. Cùng với nghề in, giấy cũng lần lượt thay thế
loại giấy cói của Ai Cập, giấy lá của Ấn Độ và da cừu của châu Âu, tạo ra
những cải cách to lớn trong việc ghi chép tài liệu của thế giới. Khoảng thế kỷ
14, 15 châu Âu ngành in đã bắt đầu phổ biến. Bản in khắc sớm nhất ở châu Âu
với ngày chính xác là chân dung của Thánh Christopher (1423) ở miền nam
nước Đức, muộn hơn Trung Quốc khoảng 600 năm. Khoảng năm 1450, người
Đức chịu ảnh hưởng kỹ thuật in chữ rời của Trung Quốc, chế tạo ra chữ rời ký
tự bính âm châu Âu, dùng để in sách, muộn hơn Tất Thăng 400 năm. Nghề in
truyền tới châu Âu, sau đó đã làm thay đổi tình trạng chỉ có mục sư mới đọc
được sách và thụ hưởng chế độ giáo dục cao thời bấy giờ. Đã cung cấp một điều
kiện vật chất quan trọng cho sự phát triển nhanh chóng của khoa học châu Âu
sau đêm dài thời trung cổ và sự xuất hiện của cuộc vận động văn hóa Phục hưng
.

 Giấy: 

Giấy là một phát minh vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực
mà đặc biệt là kinh tế và đời sống sinh hoạt của người dân. Từ thế kỷ 6, kỹ
thuật làm giấy lan truyền sang Triều Tiên, Nhật Bản. Sau đó được truyền sang
Ai Cập, Tây Ban Nha, Hy Lạp, Ý... Tới năm 1150, Tây Ban Ban bắt đầu sản

4
 xuất giấy, xây dựng nên xưởng sản xuất giấy đầu tiên tại châu Âu. Về sau, Pháp
(1189), Ý (1276), Đức (1391), Anh (1494), Hà Lan (1586) đều xây dựng xưởng
sản xuất giấy. Tới thế kỷ 16, giấy đã phổ biển ở châu Âu. Chính việc phát minh
ra giấy đã tạo điều kiện cực kì thuận lợi cho các hoạt động giáo dục, chính trị và
thương mại đang bùng nổ ở châu Âu vào thời điểm đó.

Cùng với sự ra đời của giấy là sự ra đời và phát triển của tiền giấy thay thế
cho tiền làm bằng kim loại (Ở Trung Quốc vua Đường Cao Tông (650–683)
phát hành tiền giấy lần đầu tiên, được công nhận là tiền tệ trong thế kỷ thứ 10).
Điều này đã tác động mạnh mẽ đến đất nước Trung Quốc. Tiền giấy ra đời giúp
cho việc trao đổi buôn bán thuận tiện hơn, từ đó ngành thương nghiệp cũng phát
triển mạnh. Việc đưa tiền giấy vào sự dụng cũng giúp tiết kiệm nguyên liệu là
các kim loại quý như vàng, bạc, đồng... Sau cùng phát hành tiền giấy giúp nhà
nước dễ quản lý dân cư hơn khi đất nước có đồng tiền chung thống nhất và
được kiểm soát. Ngoài tiền giấy thì giấy vệ sinh ra đời cũng cải thiện đời sống
sinh hoạt của người dân. 

Sự ra đời của giấy đem đến rất nhiều ảnh hưởng tích cực xong không tránh
khỏi còn những mặt tiêu cực như việc chặt phá rừng để lấy nhiên liệu làm giấy
là điều không thể tránh khỏi khi mà nhu cầu sự dụng giấy là rất cao. 

 Thuốc súng: 

Thuốc súng là phát minh nổi tiếng nhất của Trung Hoa cổ đại. Trong thời
nhà Tống, thuốc súng thường được sử dụng trong chiến tranh. Người Mông Cổ
đã học cách chế tạo thuốc súng và súng trong quá trình chiến đấu và giao tranh
với nhà Tống, nhà Kim. Sau đó, người A Rập cũng bởi có giao tranh với người
Mông Cổ mà học được cách chế tạo thuốc súng. Cuối thế kỷ 13, người châu Âu

5
 từ sách của người A Rập có được cách chế tạo thuốc súng. Đến đầu thế kỷ 14,
họ đã học cách chế tạo thuốc súng và sử dụng súng trong cuộc chiến tranh với
các nước Hồi giáo.

Thuốc súng ra đời cũng đồng nghĩa với việc các cuộc chiến tranh xâm lược,
bành trướng lãnh thổ tăng mạnh, ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân
của nước bị xâm lược cũng như chính nước đi xâm lược. Đồng thời thuốc súng
cũng ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, gây ô nhiễm môi trường nghiêm
trọng. Việc khai phá núi, mở rộng lãnh thổ làm mất cân bằng hệ sinh thái. 

 La bàn:

Vào thời Bắc Tống, người ta đã phát minh ra phương pháp sử dụng kim sắt
từ tính nhân tạo để chế tạo la bàn và bắt đầu áp dụng chúng vào việc chỉ hướng.
Đến thời Nam Tống, la bàn được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực hằng hải và
lan sang các nước Ả Rập. Đầu thế kỷ 13, la bàn đã được truyền vào châu Âu.
Việc sử dụng la bàn trong việc chỉ đường đã thúc đẩy Columbo tìm ra lục địa
mới là châu Mỹ và Magellan thực hiện chuyến du hành vòng quanh thế giới.
Điều này đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình phát triển của kinh tế thế giới.

KẾT LUẬN

Đối với trung quốc bốn phát minh trên ra đời không chỉ trực tiếp giúp cải thiện
đời sống vật chất và tinh thần của con người Trung Quốc, mà đó còn là những
đóng góp không nhỏ của một nền văn minh cho toàn nhân loại.

Đối với thế giới sự ra đời của kĩ thuật làm giấy, kĩ thuật in, thuốc súng và kim
chỉ nam đã nâng cao được vị thế của loài người, đưa nhân loại tiến lên một bước

6
trong quá trình chinh phục tự nhiên và tranh đấu với tự nhiên với chính con người
để sinh tồn và phát triển.Tóm lại la bàn, thuốc súng, kĩ thuật chế tạo giấy và kĩ
thuật in ấn là những phát minh tạo tiền đề cho sự phát triển của khoa học kĩ thuật
hiện đại ngày nay.