Slide c3 Khaitrientaylor Handout

Khai triển Taylor-Maclaurin
Trắc nghiệm
Trao đổi
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA - ĐHQG
BÀI GIẢNG GIẢI TÍCH 1

CHƯƠNG 3. ĐẠO HÀM VÀ VI PHÂN
TS. NGUYỄN ĐÌNH DƯƠNG

BỘ MÔN TOÁN ỨNG DỤNG - KHOA KHOA HỌC ỨNG DỤNG
Email: duongnd@hcmut.edu.vn
Ngày 15/02/2021
TS. Nguyễn Đình Dương Ngày 15/02/2021 Bài giảng Giải tích 1 1 / 24
Trắc nghiệm
Trao đổi
Chương 3: Đạo hàm và vi phân
3.1 Định nghĩa đạo hàm

3.2 Vi phân và đạo hàm cấp cao
3.3 Khai triển Taylor - Maclaurin
3.4 Ứng dụng đạo hàm khảo sát hàm số
Trắc nghiệm
Trao đổi
Nội dung
Trắc nghiệm
Trao đổi
Trắc nghiệm
Trao đổi
Nội dung
Trắc nghiệm
Trao đổi
Trắc nghiệm
Trao đổi
1. Khai triển Taylor-Maclaurin

• Xấp xỉ tuyến tính: f ( x ) ≈ f ( x0 ) + f 0 ( x0 )( x − x0 )
• Câu hỏi: Liệu có thể xấp xỉ một hàm số không phải đa thức bởi một đa thức bậc n
tùy ý tại x0 ???
Định lý 1.1
Cho hàm f ( x ) có đạo hàm đến cấp n trên ( a, b) (n ≥ 1), x0 ∈ ( a, b). Khi đó
1 Với mỗi x ∈ ( a; b) tồn tại số c nằm giữa x và x0 sao cho
f 00 ( x0 )
f ( x ) = f ( x0 ) + f 0 ( x0 )( x − x0 ) + ( x − x0 )2 + · · ·
2!
(1)
f ( n −1) ( x 0 ) f (n) (c )
+ ( x − x 0 ) n −1 + ( x − x0 ) n
( n − 1) ! n!
2 Với mỗi x ∈ ( a; b), ta có biểu diễn
f 00 ( x0 )
f ( x ) = f ( x0 ) + f 0 ( x0 )( x − x0 ) + ( x − x0 )2 + · · ·
2!
(2)
f ( n −1) ( x 0 ) f ( n ) ( x0 )
+ ( x − x 0 ) n −1 + ( x − x0 )n + o (( x − x0 )n )
( n − 1) ! n!
Trắc nghiệm
Trao đổi
• (1) và (2) lần lượt gọi là công thức khai triển Taylor với phần dư
dạng Lagrange và phần dư dạng Peano.
• Khi x0 = 0 công thức (2) trở thành
f 00 (0) 2
f ( x ) = f (0) + f 0 (0) x + x +···
2!
(3)
f ( n −1) (0 ) n −1 f ( n ) (0) n
+ x + x + o (xn )
( n − 1) ! n!
o(xn )
• (3) được gọi là khai triển Maclaurin f ( x ), trong đó lim = 0.
x →0 x n
Trắc nghiệm
Trao đổi

Khai triển Maclaurin một số hàm sơ cấp cơ bản
x2 x3 xn
1 ex = 1 + x + + +···+ + o ( x n ), ∀ x ∈ R
2! 3! n!
x3 x5 x2n+1
− · · · + (−1)n + o x2n+2 , ∀x ∈ R

2 sin x = x − +
3! 5! (2n + 1)!
x2 x4 x2n
− · · · + (−1)n + o x2n+1 , ∀x ∈ R

3 cos x = 1 − +
2! 4! (2n)!
x2 x3 xn
4 ln(1 + x ) = x − + − · · · + (−1)n−1 + o ( x n ) , ∀ x ∈ (−1; +∞)
2 3 n
x3 x5 x2n+1
+ · · · + (−1)n + o x2n+2 , ∀ x ∈ R

5 arctan x = x − +
3 5 2n + 1
x3 x5 x2n+1
+ o x2n+2 , ∀ x ∈ R

6 sinh x = x + + +···+
3! 5! (2n + 1)!
x2 x4 x2n
+ o x2n+1 , ∀x ∈ R

7 cosh x = 1 + + +···+
2! 4! (2n)!
Trắc nghiệm
Trao đổi
Khai triển Maclaurin một số hàm sơ cấp cơ bản

α ( α − 1) 2 α ( α − 1) · · · ( α − n + 1) n
8 (1 + x )α = 1 + αx + x +···+ x + o (xn )
2! n!
9 Đặc biệt, khi α = −1, ta được

1

 = 1 − x + x2 − · · · + (−1)n x n + o ( x n )
1+x

 1 = 1 + x + x2 + · · · + x n + o ( x n )


1−x
1
10 Khi α = ,
2
√ x x2 x3
1+x = 1+ − + + o x3
2 8 16
Trắc nghiệm
Trao đổi

Ví dụ 1.1
1
Tìm khai triển Taylor của hàm f ( x ) = √
3
đến cấp 2 trong lân cận x0 = 1.
x
Giải
1 1 4 −7/3
Ta có f ( x ) = = x −1/3 ⇒ f 0 ( x ) = − x −4/3 , f 00 ( x ) = x
x1/3 3 9
1 4
Khi đó: f (1) = 1, f 0 (1) = − , f 00 (1) = Vậy
3 9
f 00 (1)
f ( x ) = f (1) + f 0 (1)( x − 1) + ( x − 1)2 + o ( x − 1)2
2!
1 2
= 1 − ( x − 1) + ( x − 1) + o ( x − 1)2
2
3 9
Cách 2: dùng khai triển sẵn có
1 1 2
= [1 + ( x − 1)]−1/3 = 1 − ( x − 1) + ( x − 1)2 + o ( x − 1)2 .

f (x) = √
3
x 3 9
Trắc nghiệm
Trao đổi
Ví dụ 1.2
x+2
Tìm khai triển Maclaurin cấp 5 của f ( x ) = .
x+1
Giải
x+2 1
• Ta có f ( x ) = = 1+ .
x+1 x+1
1
• Mà = 1 − x + x 2 − x 3 + x 4 − x 5 + o ( x 5 ).
1+x
Vậy f ( x ) = 2 − x + x2 − x3 + x4 − x5 + o ( x5 )
Trắc nghiệm
Trao đổi

Ví dụ 1.3
(GHK201-Ca1) Tìm hệ số của x10 trong khai triển Maclaurin đến cấp 11 của hàm số
f ( x ) = (3x + 2) arctan( x3 ).
Giải
x3 x5
• Ta có arctan x = x − + o x5 .

+
3 5
x 9 x15
• Suy ra arctan( x3 ) = x3 − + o x15 .

+
3 5
" #
3 x9 x15
3

f ( x ) = (3x + 2) arctan( x ) = (3x + 2) x − + + o x15
• Khi đó 3 5

= · · · − x10 + o x10
Trắc nghiệm
Trao đổi
Ví dụ 1.4
Tìm khai triển Maclaurin của f ( x ) = 3ex ln(1 + x2 ) đến cấp 5.
Giải
x 2 x 3 x 4 x 5 x4
• Ta có: ex = 1 + x + + o x5 , ln(1 + x2 ) = x2 − + o x5

+ + +
2! 3! 4! 5! 2
• Khi đó
" # " #
x2 x3 x4 x5 x4
f (x) = 3 1 + x + + + + + o x5 · x2 − + o x5
2! 3! 4! 5! 2
!
x4 x5 x4 x5
= 3 x2 − + x3 − + + + o x5
2 2 2! 3!

x 5
= 3 x2 + x3 − + o x5 = 3x2 + 3x3 − x5 + o x5
3
Trắc nghiệm
Trao đổi
Ví dụ 1.5
(GHK181-Ca1) Khi x → 0, hãy sắp xếp các VCB sau đây theo thứ tự bậc tăng dần:
p
5
α( x ) = ln cos x2 ; β( x ) = 1 + 5x2 − cos x; γ( x ) = sin x4 − ln 1 + x4
Giải
Khi x → 0, ta có
x4

α( x ) = ln cos( x2 ) = ln(1 + cos( x2 ) − 1) ∼ cos( x2 ) − 1 ∼ −





 2
x2

1 3
 p p
5 5
2
β( x ) = 1 + 5x − cos x = 1 + 5x − 1 + (1 − cos x ) ∼ (5x2 ) +
2 = x2

 5 2 2
x8 x8



4 4
γ( x ) = sin x − ln 1 + x = x + o x − x − 4 8 4 8
+o x ∼


2 2
Vậy thứ tự tăng dần là β( x ), α( x ), γ( x ).
Trắc nghiệm
Trao đổi
Nội dung
Trắc nghiệm
Trao đổi
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 1
Khai triển Taylor đến cấp 2 hàm số f ( x ) = 4x3 + 3x2 − 2x + 1 tại x0 = 1
là
A. f ( x ) = 6 + 16( x − 1) + 15( x − 1)2 + o ( x − 1)2 .

B. f ( x ) = 1 − 2x + 3x2 + o ( x2 ).
C. f ( x ) = 6 + 16( x − 1) + 15( x − 1)2 + o x2 .

D. f ( x ) = 1 − 2x + 32 + o ( x − 1)2 .
Lời giải
A
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 2
√
(GHK181-Ca1) Khai triển Taylor đến cấp 2 hàm số f ( x ) = ex−1 4x tại x0 = 1 là
1 6
A. f ( x ) = 1 + ( x − 1) + ( x − 1)2 + o ( x − 1)2 .

2 8
7
B. f ( x ) = 2 + 3( x − 1) + ( x − 1)2 + o ( x − 1)2 .

4
1 1
C. f ( x ) = 1 − ( x − 1) − ( x − 1)2 + o ( x − 1)2 .

2 8
D. f ( x ) = 1 + ( x − 1) + ( x − 1)2 + o ( x − 1)2 .

Lời giải
( x − 1)2

x −1
e

 = 1 + ( x − 1) + + o ( x − 1)2
2
Ta có √ .
1 ( x − 1)2

1
 4x = 2 [1 + ( x − 1)]1/2 = 2 1 + ( x − 1) − 2

 + o ( x − 1)
2 4 2!
Suy ra
( x − 1)2 1 ( x − 1)2

1
f ( x ) = 2 1 + ( x − 1) + + o ( x − 1)2 1 + ( x − 1) − + o ( x − 1)
2 2 4 2!
7
= 2 + 3( x − 1) + ( x − 1)2 + o ( x − 1)2
4
B
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 3
2
Tìm khai triển Taylor đến cấp 4 của hàm f ( x ) = e x +2x−1 tại x0 = −1.
( x + 1)3 ( x + 1)4

− 2 2 4

A. f ( x ) = e 1 − ( x + 1) + + + o ( x + 1) .
23 24
( x + 1)3 ( x + 1)4

B. f ( x ) = e−2 1 + ( x + 1)2 + + o ( x + 1)4 .

+
2 2
4

− 2 2 ( x + 1 ) 4

C. f ( x ) = e 1 + ( x + 1) + + o ( x + 1) .
2
D. Các câu khác sai.
Lời giải
2 2
Ta có f ( x ) = e x +2x−1 = e−2 e(x+1) =
( x + 1)4

− 2 2 4

e 1 + ( x + 1) + + o ( x + 1) . C
2
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 4
(1 + x )100
Khai triển Maclaurin hàm số f ( x ) = đến x2 .
(1 + 2x )40
A. f ( x ) = 1 − 20x − 230x2 + o ( x2 ).
B. f ( x ) = 1 + 20x + 230x2 + o ( x2 ).
C. f ( x ) = 1 − 20x + 230x2 + o ( x2 ).
D. f ( x ) = 1 + 20x − 230x2 + o ( x2 ).
Lời giải
100.99 2

(1 + x )100 = 1 + 100x +
 x + o ( x2 )
• Ta có 2 .
(1 + 2x )−40 = 1 − 80x + 40.41 x2 + o ( x2 )

2
(1 + x )100
• Khi đó f ( x ) = = 1 + 20x + 230x2 + o ( x2 ). B
(1 + 2x )40
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 5
x+1
Đa thức nào sau đây xấp xỉ hàm y = √ trong lân cận x0 = −1 với sai số
3 − 2x − x2
nhỏ nhất.
x+1 ( x + 1)3 3 x+1 ( x + 1)3 3
A. + + ( x + 1)5 . B. + − ( x + 1)5 .
2 16 256 2 16 256
( x + 1)3 x2

x+1 1 x
C. + . D. ( x + 1) 1 + + .
2 16 3 3 3
Lời giải
" #−1/2
x+1 2

x+1 1 1
• Ta có √ = ( x + 1) · = ( x + 1) 1 − .
3 − 2x − x2 4 − ( x + 1)2 2 2
" #−1/2
x+1 2

1 3
= 1 + ( x + 1)2 + ( x + 1)4 + o ( x + 1)4 .

• Mà 1 −
2 8 128
x+1 ( x + 1)3 3
( x + 1)5 + o ( x + 1)5 . A

• Khi đó y = + +
2 16 256
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 6
(GHK191-Ca1) Cho hàm số f ( x ) = (arctan x + 1) sin x. Khai triển Maclaurin cấp 4 của
f ( x ) là
x3 2x4
A. f ( x ) = x + x2 − + o x4 . B. f ( x ) = x + x2 − + o x4 .

2 3
x3 x4 2x3 x4
C. f ( x ) = x + x2 − + o x4 . D. f ( x ) = x + x2 − + o x4 .

− −
6 2 3 2
Lời giải
x3

 sin x = x − + o x4


Ta có 3!
3 .
 arctan x = x − x + o x4


3
x3 x3

f ( x ) = (arctan x + 1) sin x = 1 + x − + o x4 x− + o x4
3 3!
C
x 3 x 4
2 4
= x+x − − +o x .
6 2
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 7
(GHK201-Ca2) Tìm hệ số của x10 trong khai triển Maclaurin cấp 11 của
hàm f ( x ) = (2x − 1) sin(2x ).
29 210 210 29
A. . B. − . C. . D. − .
9! 9! 9! 9!
Lời giải
C
Trắc nghiệm
Trao đổi
Câu 8
(GHK201-Ca2) Viết khai triển Taylor cấp 3 của hàm số
f ( x ) = ( x2 − 2x + 2)ex trong lân cận x0 = 1.
3e 7e
A. e − 2e( x − 1) − ( x − 1)2 + ( x − 1)3 + R3 .
2 6
3e e
B. e + e( x − 1) − ( x − 1) + ( x − 1)3 + R3 .
2
2 6
3e 7e
C. 2e + e( x − 1) + ( x − 1) + ( x − 1)3 + R3 .
2
2 6
3e 7e
D. e + e( x − 1) + ( x − 1) + ( x − 1)3 + R3 .
2
2 6
Lời giải
D
Trắc nghiệm
Trao đổi
Nội dung
Trắc nghiệm
Trao đổi
Trắc nghiệm
Trao đổi
TRAO ĐỔI

Slide c3 Khaitrientaylor Handout

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Slide c3 Khaitrientaylor Handout

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Khai triển Taylor-Maclaurin

BÀI GIẢNG GIẢI TÍCH 1

TS. NGUYỄN ĐÌNH DƯƠNG

Chương 3: Đạo hàm và vi phân

3.1 Định nghĩa đạo hàm

Khai triển Taylor-Maclaurin

Khai triển Taylor-Maclaurin

1. Khai triển Taylor-Maclaurin

2 Với mỗi x ∈ ( a; b), ta có biểu diễn

1. Khai triển Taylor-Maclaurin

1. Khai triển Taylor-Maclaurin

1. Khai triển Taylor-Maclaurin

Khai triển Maclaurin một số hàm sơ cấp cơ bản

1. Khai triển Taylor-Maclaurin

1. Khai triển Taylor-Maclaurin

1. Khai triển Taylor-Maclaurin

Vậy thứ tự tăng dần là β( x ), α( x ), γ( x ).

Khai triển Taylor-Maclaurin

Khai triển Taylor-Maclaurin

You might also like