Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 29

GiỚI HẠN HÀM SỐ

http://e-learning.hcmut.edu.vn/

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khái niệm giới hạn hàm số

Hàm số y = f(x) xác định trong lân cận x0( có thể


không xác định tại x0). Nếu giá trị của f(x) rất gần với
a khi x đủ gần x0 thì a gọi là giới hạn của f tại x0.

Xem 2 VD số sau đây:


x f(x)
s in x
1 / f (x ) , khi x 0
x

f(x) không xác định tại 0,


nhƣng khi x 0 thì f(x) 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
s in x
Đồ thị của hàm số f (x ) ,
x
không bị đứt tại x 0

Lúc này coi nhƣ f(0) 1


(giới hạn của f tại x = 0 là 1)
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2 / f (x ) s in , khi x 0 x f(x)
x
1 0
f(x) không xác định tại 0, 0 .5 0
nhƣng khi x 0 thì f(x) 0 0 .1 0

SAI vì 0 .0 0 0 1 0

0 .0 0 0 0 0 1 0

2
x 2k , k Z f(x) = 1
4k 1 x 2

Có vô số giá trị x gần 0 mà f(x) = 0, hoặc f(x)=1


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
ĐỊNH NGHĨA GiỚI HẠN HÀM SỐ

lim f ( x ) a (hữu hạn)


x x0

0, 0 : x x0 f (x ) a

x D & x x0

f(x) Hạn chế của đn:


a Phải chia nhiều trƣờng hợp
tùy thuộc vào giá trị của xo
và a là vô hạn hay hữu hạn
x X
0
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
ĐỊNH NGHĨA GiỚI HẠN HÀM SỐ QUA DÃY

lim f ( x ) a xn D & xn x0,


x x0

nếu li m x n x0 thì li m f ( x n ) a
n n

Tiện ích của đn:


1. Áp dụng chung cho cả trƣờng hợp a hay xo là .
2. Các tính chất và phép toán của giới hạn dãy vẫn
còn đúng cho giới hạn hàm số.
3. Dễ dàng trong việc chứng minh hàm số không
có giới hạn.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
VÍ DỤ ÁP DỤNG
Chứng minh: x
li m
x0
f (x ) g (x ) li m f ( x )
x x0
li m g ( x )
x x0

Giả sử: li m f ( x ) a và li m g ( x ) b ( ),
x x0 x x0

Lấy dãy {xn} tùy ý (nằm trong Df và Dg) sao cho:


li m x n x0
n

Từ ( ), theo đn: li m f ( x n ) a & li m g ( x n ) b


n n

li m f ( x n ) g (xn ) a b
n

Vậy: li m f (x )
CuuDuongThanCong.com
g (x ) li m f ( x ) li m g ( x )
https://fb.com/tailieudientucntt
x x0 x x0 x x0
Giới hạn cho hàm mũ

Xét hàm số có dạng:


v (x)
f (x ) u (x )

li m u ( x ) a 0 b
x x0 li m f ( x ) a
x x0
li m v ( x ) b
x x0

Chứng minh:

v (x )
li m u (x) v ( x ) ln u ( x ) b ln a b
li m e e a
x x0
x x0

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phƣơng pháp chứng minh hàm không có giới hạn

Chọn 2 dãy {xn} và li m x n


n n
li m x n x0

{x’n} sao cho: li m f ( x n ) li m f ( x n )


n n

1
Ví dụ: 1. Chứng minh f (x ) không có gh khi x 0
x
1 n n
Chọn xn 0, f (xn ) n +
n
1 n n
xn 0, f (xn ) n
n

li m f ( x n ) li m f ( x n )
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
n n
2. Chứng minh: f (x ) s in x Không có gh khi x +

(xo = + )
n
xn n +
Chọn
xn 2n
n +
2

n
f (xn ) s in ( n ) 0 0
n
f (xn ) s in 2n 1 1
2

li m f ( x n ) li m f ( x n )
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
n n
GiỚI HẠN MỘT PHÍA
•Giới hạn trái lim f ( x ) a xn D & xn x0,
tại xo: x x0

nếu li m x n x0 thì li m f ( x n ) a

•Giới hạn phải tại xo:


li m f ( x ) a
x x0

(Xét xn>xo và xn x o)

CuuDuongThanCong.com xo https://fb.com/tailieudientucntt
GiỚI HẠN MỘT PHÍA

li m f ( x ) a
x x0
li m f ( x ) a
x x0
li m f ( x ) a
x x0

1
VD: , x 1,
1 / f (x) x Xét gh của f(x) tại xo = 1
2x 1 , x 1,

1
li m f ( x ) li m 1 li m ( 2 x 1) li m f ( x )
x 1 x 1 x x 1 x 1

li m f ( x )
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x 1
1
2 / f (x ) , Xét gh của f(x) tại xo = 0
x

1 1
li m f ( x ) li m , li m f ( x ) li m
x 0 x 0 x x 0 x 0 x

f(x) không có gh khi x 0.

x
3 / li m
x 0 x

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/ Cho f(x) và g(x) có đồ thị nhƣ hình vẽ

1. Tồn tại hay không các gh y=f(x)

A li m f ( x ) , B li m g ( x )
x 2 x 1

A=1 B không tồn tại

y=g(x)
2. Tính các gh sau nếu có

a / li m f x 5g x 4
x 2

b / li m f
x 1
x g x Không tồn tại
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
GiỚI HẠN CƠ BẢN

1. Các hàm log, mũ, lũy thừa: xem lại bài HÀM SỐ
1

2 / li m 1 x x e
x 0

1
ln (1 x)
3 / li m li m ln (1 x)x ln e 1
x 0 x x 0

x
e 1
4 / li m 1, vì với phép đặt : ex – 1 = u, ta có
x 0 x
x
e 1 u 1
li m li m lim 1
x 0 x u 0 ln ( u 1) u 0 ln (u 1)
CuuDuongThanCong.com u
https://fb.com/tailieudientucntt
GiỚI HẠN CƠ BẢN
x x ln a
a 1 e 1
5 / li m li m ln a ln a
x 0 x x 0 x ln a

ln (1 x )
(1 x) 1 e 1 ln (1 x)
6 / li m li m
x 0 x x 0 ln (1 x) x

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢNG TÓM TẮT GH CƠ BẢN
1
s in x ta n x
1 / li m 1 x x e 6 / li m 1, li m 1,
x 0 x 0 x x 0 x
1 cos x 1
ln (1 x) li m 2
2 / li m 1 x 0 x 2
x 0 x
x
a rc s in x a r c ta n x
e 1 7 / li m 1, li m 1,
3 / li m 1, x 0 x x 0 x
x 0 x
p
x ln x
a 1 8 / li m 0, 0
4 / li m ln a x x
x 0 x

x
(1 x) 1 li m x
0, a 1
5 / li m x a
x 0 x
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
LƢU Ý KHI TÍNH GiỚI HẠN

1. Nhớ kiểm tra dạng vô định trƣớc khi lấy giới hạn.
2. Tùy theo dạng vô định, chọn gh cơ bản thích hợp.
3. Nếu dạng VĐ là 0 , , chuyển về 0/0 hoặc
/
4. Nếu là dạng VĐ mũ, biến đổi theo các cách sau:
a. lấy lim của lnf(x)
v(x)
b. [u(x)] = ev(x)lnu(x)
c. Dạng 1 , dùng gh (1+x)1/x e

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1

1 / li m 1
x 0
x x e
VÍ DỤ
l n (1 x)
2 / lim 1
x 0 x
1 cos 5 x
Dạng 0/0
x
e 1
3 / li m 1, 1 / li m
x
x 0
x 01 cos 2 x
x
a 1
4 / li m ln a
x 0 x

(1 x) 1
5 / li m
x 0 x 1 cos 5 x
ta n x
s in x li m 1, 2 2
6 / li m
x 0 x
1, x 0 x (5 x ) (5 x )
li m
1 cos x 1 x 0 1 cos 2 x 2
li m 2
(2 x )
x 0 x 2
2
a rc s in x a rc ta n x (2 x )
7 / li m 1, li m 1,
x 0 x x 0 x

1/ 2 25 25
p

8 / li m
ln x
0, 0
1/ 2 4 4
x x

x
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1
cos x
1 / lim 1 x e
Dạng 0/0
x
x 0 2 / li m A
2 / lim
l n (1 x)
1
2x
x 0 x
x
e
x
1
2
3 / li m 1,
x 0 x

4 / lim
a
x
1
ln a
Đặt: u x x0 x
x 0 x 2
(1 x) 1
5 / lim
x 0 x
s in x lim
ta n x
1,
cos u
6 / lim 1,
x 0 x
x 0 x 2
A li m
lim
1 cos x
2
1 x 0 2u
x 0 x 2
a rc s in x a rc ta n x
7 / li m 1, li m 1,
x 0 x x 0 x s in u 1
li m
u 0 2u 2
p
ln x
8 / lim 0, 0
x x

x
lim x
0, a 1
x a
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1

1 / li m 1 x x e s in x
e 1
Dạng 0/0
x 0

l n (1 x) 3 / li m
2 / lim 1
x 0 x
x 0 x
x
e 1
3 / li m 1,
x 0 x

a
x
1 s in x
4 / li m ln a e 1 s in x
x 0 x li m
(1 x) 1 x 0 s in x x
5 / li m
x 0 x
ta n x
s in x li m 1,
6 / li m 1, x 0 x
x 0 x
1 1 1
1 cos x 1
li m 2
x 0 x 2
a rc s in x a rc ta n x
7 / li m 1, li m 1,
x 0 x x 0 x

p
ln x
8 / li m 0, 0
x x

x
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1

1 / li m 1 x x e 2x x
e 3
Dạng 0/0
x 0

l n (1 x) 4 / li m
2 / lim 1
x 0 x
x 0 x
x
e 1
3 / li m 1, 2x x
x 0 x e 1 (3 1)
a
x
1
li m
4 / li m ln a x 0 x
x 0 x

(1 x) 1 2x x
5 / li m
x 0 x
e 1 3 1
ta n x li m 2 2 ln 3
s in x
6 / li m 1,
li m
x 0 x
1, x 0 2x x
x 0 x

1 cos x 1
li m
x 0 x
2
2 Có thể biến đổi nhƣ sau:
a rc s in x a rc ta n x
7 / li m 1, li m 1,
x 0 x x 0 x x
2
2x x e 3 1
e 3 x
3
x x
p
ln x
8 / li m 0, 0 2
x x x 0 e
1 ln
x
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 3
https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1

1 / li m 1 x x e
ta n x s in x
Dạng 0/0
x 0

2 / lim
l n (1 x)
1
5 / li m
3
x 0 x x 0 x
x
e 1
3 / li m 1,
x 0 x

a
x
1 t1a nt ax n(1x c o1s xs )i n x
4 / li m ln a li m
x 0 x li m
2 3 2
x x 0 0x x x x x
(1 x) 1
5 / li m
x 0 x
ta n x
ta n x 1 cos x 1
s in x li m 1, li m 1
6 / li m 1, x 0 x 1x 1 2
2
x 0 x x
li m 0 x 0 SAI
2 2
1 cos x 1 x 0 x x
li m 2
x 0 x 2
a rc s in x a rc ta n x
7 / li m 1, li m 1,
x 0 x x 0 x

p
ln x
8 / li m 0, 0
x x

x
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1

1 / li m 1 x x e 4x 3
(Dạng 1 )
x 0
2x 3
l n (1 x) 6 / li m
2 / lim 1
x 0
x
x x 2x 1
e 1
3 / li m 1,
x 0 x
x 4x 3
4 / li m
a 1
ln a 4
x 0 x li m 1
(1 x) 1
x 2x 1
5 / li m
x 0 x
ta n x
s in x li m 1,
6 / li m 1, x 0 x
x 0 x
4
li m
1 cos x
2
1 0 (4 x 3)
x 0 x 2 2x 1
2x 1
a rc s in x a rc ta n x
7 / li m 1, li m 1,
x 0 x x 0 x 4 4
li m 1
x 2x 1

p
ln x
8 / li m 0, 0
x x
16 2 8
x e e
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1
5 2
1 / li m 1 x x e
x 1
x 0

l n (1 x)
7 / lim
3
A Dạng 0/0
2 / lim 1 x
x 0 x
1 x 1
x
e 1
3 / li m 1,
x 0 x

a
x
1
Đặt: u x x0 x 1
4 / li m ln a
x 0 x

(1 x) 1
5 / li m 5 2
x 0 x (u 1) 1
ta n x A lim
s in x li m 1,
6 / li m 1, x 3
x 0 x
x 0
u 0 u 1 1
1 cos x 1
li m 2 /5
x 0 x
2
2 (u 1) 1
a rc s in x a rc ta n x li m
7 / li m 1, li m 1, 1/3
x 0 x x 0 x u 0 (u 1) 1

2 /5
(u 1) 1 u
ln
p
x
li m
8 / li m 0, 0 u 1/3
x x
u 0 (u 1) 1
x
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1

1 / li m 1 x x e
x 0
2
2 / lim
l n (1 x)
1 8 / li m
ln (1 2x ) Dạng 0/0
x 0 x 2
e
x
1
x 0 s in x
3 / li m 1,
x 0 x

(Biểu thức trong ln tiến về 1)


x
a 1
4 / li m ln a
x 0 x

(1 x) 1
5 / li m
x 0 x
ta n x 2 2
s in x
6 / li m 1,
li m
x 0 x
1, l n (1 2x ) x
x 0 x lim 2
2 2
li m
1 cos x 1 x 0 2x s in x
2
x 0 x 2
a rc s in x a rc ta n x
7 / li m 1, li m 1,
x 0 x x 0 x 2 2
ln (1 2x ) x
li m 2
2 s in x
x 0 2x
p
ln x
8 / li m 0, 0
x x

x
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1

1 / li m 1 x x e

Dạng 0
x 0

l n (1 x)
9 / li m x ln x
2 / lim 1 x 0
x 0 x
x
e 1
3 / li m 1,
x 0 x

4 / li m
a
x
1
ln a
(Biểu thức trong ln tiến về 0)
x 0 x

(1 x) 1
5 / li m 1
x 0 x
ta n x
li m x ln x
s in x li m 1,
6 / li m 1, x 0 x
x 0
x 0 x
1
1 cos x 1 ln
li m
x 0 x
2
2
li m x
a rc s in x a rc ta n x 1
7 / li m 1, li m 1, x 0
x 0 x x 0 x
x
ln u
p
li m 0
8 / li m
ln x
0, 0 u u
x x

x
li m x
0, a 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
x a
1

1 / li m 1 x x e 1
x 0

Dạng 0
100 2

2 / lim
l n (1 x)
1 1 0 / li m x ex
x 0 x x 0
x
e 1
3 / li m 1,
x 0 x

a
x
1 1
4 / li m ln a
x 0 x 2
ex
(1 x) 1
5 / li m li m
x 0 x 50
ta n x
x 0 1
s in x li m 1,
6 / li m 1, x 0 x
x 0 x 2
x
1 cos x 1
li m 2
x 0 x 2
a rc s in x a rc ta n x u
7 / li m 1, li m 1, e
x 0 x x 0 x li m
50
u u

p
ln x
8 / li m 0, 0
x x

x
li m x
0, a
CuuDuongThanCong.com
1 https://fb.com/tailieudientucntt
x a
s in x
11 / li m Không có dạng vô định.
x x

1 s in x 1
, với mọi x > 0
x x x

x +

0 0
s in x
li m 0
x x

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like