Fakultet inženjerskih nauka – Master studije

Predmet – Inženjerski alati 2

Parametarsko modeliranje

Primer 3_2
1. Kreirati parametarski 3D model sa slike na osnovu generativnih vrednosti iz priložene
tabele (vrednosti iz reda 1)
2. Definisati parametre dobijenog modela
3. Kreirati tabelu familije delova – izvedene instance na osnovu priložene tabele

N2 – broj otvora

N1 – broj otvora
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

L1 L2 L3 L4 L5 L6 L7 L8 L9 L10 R1 R2 R3 R4 R5 R6
N1 N2
(mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (mm)
100 115 160 40 5 18 77 30 5 5 25 28 45 35 12 5 4 5

120 135 240 50 8 20 80 32 8 8 28 30 55 45 14 6 6 7

90 105 150 30 3 30 75 40 3 3 22 25 40 30 10 3 3 3

Kreiranje 3D modela
Nakon startovanja software-a Catia klikuti na Start->MechanicalDesign->PartDesign za pristup
PartDesign radnom okruženju u kome će biti kreiran 3D model. Nakon odabira PartDesign
radnog okruženja automatski se otvara NewPart modalni dijalog u kome treba uneti naziv dela
koji se modelira – Primer 3_2. Klikom na OK potvrditi pristup radnom okruženju.

U specifikacionom stablu selektovati YZ ravan i klikom na ikonu preći u Sketcher radno

okruženje a zatim u izabranom radnom okruženju iz palete alata Profile izabrati komandu

CenteredRectangle i skicirati pravougaonik sa težištem u koordinatnom početku

(korišćenje ove komande će obezbediti da pravougaonik bude simetričan u odnosu na
vertikalnu i horizontalnu osu). Stranice pravougaonika su 100 mm x 115 mm.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Klikom na ikonu vratiti se u PartDesign radno okruženje.

Iz palete alata Sketch-BasedFeatures izabrati

ikonu Pad. Pojaviće se dijalog boks kao na sledećoj slici u kome za vrednost izvlačenja treba
upisati 80mm i čekirati opciju Mirrored extent.

Potvrditi klikom na OK.

 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Na prikazanoj površini napraviti, analogno prethodnom, novi sketch kao što je prikazano na slici
(napomena: R1=20mm, R2=28mm).

Klikom na ikonu vratiti se u PartDesign radno okruženje i iz palete alata Sketch-

BasedFeatures izabrati ikonu Pad. Pojaviće se dijalog boks kao na slici iznad u kome za vrednost
izvlačenja treba upisati 40mm.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Na krajnjoj površini prethodno dobijenog feature-a napraviti nov sketch u kome je

potrebno skicirati profil kao na sledećoj slici.
Napomena: Unutrašnji krug potrebno je dobiti projektovanjem manjeg kruga na prethodno

dobijenom Feature-u korišćenjem komande Project 3D Elements iz palete alata

Operations

.
Poluprečnik spoljašnjeg kruga je 45 mm.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Ekstrudirati profil korišćenjem komande Pad za vrednost od 5mm.

Selektovati površinu prikazanu na slici ispod i nakon toga iz palete alata Sketch-Based Features

selektovati opciju Hole. Nakon selektovanja

pomenute opcije otvara se sledeći pop-dijalog:
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

U gore prikazanom dijalog boksu klikom na ikonu Positioning Sketch vrši se pozicioniranje
otvora. Na slici je prikazan centar otvora tako da se njegovim definisanjem vrši i pozicioniranje
samog otvora, koji je u ovom slučaju koincidentan je sa horizontalom i krugom prečnika 35mm.

Krug prečnika 35mm, je konstruktivnog izgleda (opcija Construction ). Prečnik i dubina

otvora definišu se u već otvorenom dijalogu Hole Definition i za prečnik treba upisati 12 mm a
za dubinu otvora izabrati opciju iz padajućeg menija Up To Next.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Sledeće što treba uraditi je umnožavanje gore formiranog otvora. Za to se koristi opcija Circular

Pattern iz palete alata Transformation Features . Izabrati opciju

Circular Pattern.

Klikom na Circular Pattern otvara se sledeći dijalog, koji treba popuniti kao na slici ispod:

U polju Parameters izabrati Complete crown. Za polje Reference element selektovati

površinu po kojoj će se vršiti umnožavanje a za polje Object potrebno je selektovati prethodno
formirani otvor (otvor se može selektovati i iz stabla klikom na Hole.2). Potvrditi klikom na OK.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Na površini modela, prikazanom na slici koja sledi, potrebno je definisati u sketch

radnom okruženju sledeći profil:
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Klikom na ikonu vratiti se u PartDesign radno okruženje i iz palete alata Sketch-Based

Features

izabrati ikonu Pocket.Pojaviće se dijalog boks kao na slici ispod u kome za vrednost tj tip
“poketovanja” treba izabrati Up to next.

Definisanje Sketch-profila za prethodni Pocket:

Ovako formiran otvor treba umnožiti, pa za izvršavanje potrebne operacije moguće je opet se

poslužiti jednim od alata iz Transformation Features , u ovom slučaju

Rectangular Pattern.
Odabirom ove opcije otvara se sledeći dijalog box koji je potrebno popuniti na sledeći način:

Za Reference element potrebno je selektovati površinu po kojoj se vrši umnožavanje a za Object

prethodno formirani Pocket.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Nakon toga se vrši selektovanje gornje površine modela na kojoj skiciramo profil prikazan na
slici:

Klikom na ikonu vratiti se u PartDesign radno okruženje i iz palete alata Sketch-

BasedFeatures izabrati ikonu Pocket. Pojaviće se

dijalog boks kao na slici ispod, u kome za vrednost tj tip “poketovanja” treba izabrati Up to last.

Potvrditi klikom na OK i model je u potpunosti formiran!

PARAMETRIZACIJA
Najpre je potrebno definisati nove parametre.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Iz palete alata Knowledge izabrati ikonu Formula .

Pojaviće se dijalog boks prikazan na slici.

U polju Filter Type izabrati User parameters, a zatim dodavati redom jedan po jedan parametar
na sledeći način. Kliknuti na dugme New Parameter of type gde u polju pored treba
Izabrati Length kao tip parametra. U polju Edit name or value pojaviće se naziv Length.1 koji
treba promeniti u L1, a u polju pored uneti odgovarajuću vrednost, u ovom slučaju 100mm za
L1. Kliknuti na Apply. Na ovaj način uveli smo novi parametar L1 čija je vrednost 100mm. Bez
zatvaranja ovog dijalog boksa ovaj korak ponoviti i za ostale potrebne parametre L2, L3, L4, L5,
L6, L7, L8, L9, L10, L11, L12, R1, R2, R3, R4, R5. Ne zatvarati dijalog prozor.

U ovom primeru postoje i još dva „posebna“ parametra N1 i N2 koja takođe treba dodati bez
zatvaranja otvorenog dijalog box-a. Parametri N1 i N2 predstavljaju parametre tipa „Integer“ i
biramo ih iz padajućeg menija polja New Parameter of type (neposredno pre klika na polje New
Parameter of type otvorimo padajući meni i čekiramo tip „Integer“).
Parametri N1 i N2 u primeru predstavljaju broj otvora i oni su celobrojne bezdimenzijske
vrednosti.

Po unošenju svih potrebnih parametara potvrditi klikom na OK čime će se zatvoriti i prikazani

 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

dijalog boks. Stablo će se uvećati za granu Parameters.

Proveriti da li se svi parametri nalaze u stablu. Pošto su novi parametri definisani, sada ih treba
povezati sa modelom.

Povezivanje parametara skice

 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Najpre pristupiti Sketch-u 1 koji je urađen, duplim klikom u stablu. Zatim u Sketcher radnom
okruženju kliknuti desnim tasterom miša na dimenziju 100 koja treba da bude L1 i izabrati
Lenght7.objectiEdit formula (broj koji se pojavljuje posle Length, u ovom slučaju 7, može da se
razlikuje i on zavisi od redosleda unošenja dimenzija prilikom formiranja modela).

Pojaviće se dijalog boks Formula Editor u kome treba sa desne strane znaka jednakosti upisati
L1 ili umesto upisivanja odgovarajućeg parametra dovoljno je samo iz stabla selektovati
odgovarajući parametar. Isto tako povezati L2 i vrednost 115.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Potvrditi klikom na OK.

U ovoj skici na isti način se povezuju i parametar L1 i L2.
Izaći u 3D okruženje i pristupati iz stabla svim koracima redom, počevši od prikazanog Sketch-a
1 pa Pad1, zatim Sketch 2 pa Pad2 i prema vrednostima birati odgovarajuće preostale
parametre.

Povezivanje 3D parametara - Napomena za „Pad“

Pošto je poznato definisanje parametara koju su se pojavljivali u Sketcher radnom okruženju,
potrebno je definisati parametre koji se odnose na 3D okruženje (primer dužine izvlačenja
skica).
Dvostrukim klikom na Pad.1 u stablu otvoriti dijalog boks. U polju za definisanje dužine
izvlačenja (Lenght) elementa gde treba kliknuti na polje za unos funkcije prikazano na slici i sa
desne strane znaka jednakosti uneti L3/2.
Napomena: Ukoliko polje F(x) ne postoji onda je potrebno desnim klikom kliknuti na dimenziju i
izabrati Edit Formula.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

U ovom dijalog boksu se unosi L3/2 zato što je u ekstrudiranju korišćena opcija Mirrored
Extent.
Na isti način u Pad-u 2 i 3 se definišu parametri L4 i L5, za Hole 1 parametar R5. Za ostale “3D-
postupke” (poput Pocket.1, Pocket.2, CircPattern.1 i RectPattern.1) postupak ponoviti pošto
svakom od njih odgovaraju određeni parametri (vrednosti parametara) koje je potrebno uočiti
sa tehničkog crteža.

Važno je obratiti pažnju na unošenje parametara u RectPattern.1 pošto je za ovaj “3D –

postupak” potrebno vezati dva parametra (N2 i L8) u polju Instance(s) parameter N2, a u polju
Spacing parameter L8, što je i prikazano na sledećoj slici.
Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Definisanje tabele familije delova

Potrebno je na trenutak napustiti Catia-u i u Excelu i napraviti tabelu kao na slici ispod.

Nakon snimanja tabele vratiti se u Catia-u.

Sada je potrebno već napravljenu tabelu uvesti u Catia radno okruženje.

Iz palete alata Knowledge izabrati ikonu Design Table . Pojaviće se dijalog boks kao na slici.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

U ovom dijalog boksu treba čekirati opciju Create a design table from a pre-existing file, i za
orijentaciju izabrati Vertical.
Nakon toga potrebno je potvrditi ovaj korak klikom na OK, čime se otvara novi prozor u kome je
potrebno selektovati ranije napravljenu tabelu i uvesti je u Catia radno okruženje.

Pojaviće se pitanje o automatskom povezivanju parametara sa istim imenima u tabeli i na

modelu. Ovo treba potvrditi klikom na Yes.
U stablu se pojavljuje nova grana u okviru grane Relations:DesignTable.1.
 Fakultet inženjerskih nauka – Master studije
Predmet – Inženjerski alati 2

Duplim klikom iz stabla na Design Table otvara se box-dijalog u kome je moguće izabrati
odgovarajući set parametara. Kada se izabere željeni set potrebno je potvrditi klikom na Apply.
Model će se promeniti zavisno od izabrane konfiguracije iz tabele.

Potrebno je napomenuti da se klikom na polje Edit table direktno iz Catia radnog okruženja
ulazi u tabelu gde je moguće izvršiti korekcije u istoj.
Sada je moguće menjati dimenzije modela uz pomoć formiranih tabela.