Klimaatverandering

Klimaatverandering in België

Vrijdag 7 A

Ishak Qarmoudi r0748633

Ruslan Palischuk r0702215
Pieter Jan Vanheybeeck r0747944
Chiril Erosenco r0708158

Managementproject 1b
Docenten: G. Kerkhofs, E. Van Stee, K. Fivez

Academiejaar 2018-2019
Inhoud

1 Inleiding.................................................................................................................... 1
2 Klimaatveranderingen in ruime zin...........................................................................2
3 De plotse bezorgdheid voor klimaat.........................................................................2
4 Klimaatmars in België.............................................................................................. 3
4.1 Reacties op klimaatmars in België.................................................................3
5 Doelstellingen van de Belgische overheid................................................................4
5.1 Federaal klimaatbeleid...................................................................................4
5.2 Het protocol van Kyoto...................................................................................5
5.3 De overeenkomst van Parijs..........................................................................5
5.4 Doelstellingen 20/20/20..................................................................................5
6 Conclusie................................................................................................................. 7
7 Bronnen................................................................................................................... 8

Academiejaar 2018-2019
1 Inleiding

Volgens de wetenschappers wordt de klimaatverandering tegenwoordig steeds actueler (klimaat,

s.d.). Iedereen is bij dat probleem betrokken omdat de gevolgen voor elke bewoner van de aarde
gelijk zijn. Momenteel scoren mensen slecht op vlak van probleemoplossend denken aangezien onze
planeet met nog elk jaar met constante temperatuur blijft stijgen. In deze situatie speelt de overheid
een belangrijke rol. Daarom hebben de leiders van verschillende landen maatregelen genomen om
het klimaat te verbeteren. In 1997 werd zo Het Kyoto Protocol over de broeikasgassen gesloten. In de
jaren nadien werden er nog andere maatregelen genomen om temperatuurstijging tegen te
gaan.zoals? In dit werk wordt het probleem omtrent de menselijke onrust inzake klimaatverandering
en klimaatdoelstellingen van de Belgische overheid voorgesteld.

1 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
2 Klimaatveranderingen in ruime zin

“Klimaatverandering is de verandering van het gemiddelde weertype of klimaat over een bepaalde
periode” (Climatechallenge, s.d.). Hierdoor ligt de nadruk op het klimaat zelf. Er wordt ook vermeld
dat doorheen de geschiedenis er reeds grote veranderingen zijn geweest. Het klimaat veranderde als
gevolg van natuurlijke oorzaken en zou dit ook in de toekomst blijven doen. Met andere woorden,
klimaatverandering is een natuurlijk verschijnsel en wordt als een veranderlijke gezien. Bovendien
wordt er ook vermeld dat klimaat door natuurlijke oorzaken zelfde

! verandert, zoals vulkanische activiteiten, meteorietinslagen, lucht- en zeestromingen,

omwentelingen van de aarde.

Het klimaat was nooit stabiel, en zal dat ook nooit zijn. (Klimaat, s.d.). De experten van het
Intergovermental Panel en Climate Change (IPCC) bevestigen de wereldwijde temperatuurstijging en
het verband met de uitstoot van broeikasgassen. Er is een opvallend effect op weersomstandigheden
door menselijke activiteiten.

“Broeikasgassen zoals CO2 en waterdamp komen van nature in de atmosfeer (lucht) voor. Ze houden
de warmte van de zon gedeeltelijk vast” (Milieu Centraal, s.d.). De broeikasgassen zijn van groot
belang en maken de aarde leefbaar. De moeilijkheden komen door menselijke activiteiten. Vooral het
verbruik van fossiele brandstoffen om aan stijgende energiebehoeften te voldoen is een groot
knelpunt. Vanaf de industriële revolutie blijft de hoeveelhied van broeikasgassen die in de atmosfeer
terechtkomen stijgen (klimaat.be, s.d.). De uitstoot van CO2 versterkt het natuurlijke broeikaseffect.

“In de afgelopen 130 jaar is het wereldwijd gemiddeld 0,9°C warmer geworden” (KNMI, 2014). De
experten uit het Koninklijke Nederlandse Meteorologische Instituut (KNMI) hebben een scenario van
2019-2020 voorgelegd. Ze laten een beeld van stijgende warmte zien. Hierdoor worden de kansen op
drogere zomers, hevigere buien, snellere stijgende zeespiegel en meer natte winters verhoogd. Er
wordt een duidelijke opwarming gefixeerd. De wetenschappers verwachten een verdere stijging van
de warmte, dat als een negatief effect op het dagelijkse leven wordt gezien. Mensen beseffen dat
verdere opwarming van de aarde tot een impact op de biodiversiteit, de landbouw, de gezondheid,
de economie, het waterbeheer, het transport en de energie leidt (klimaat.be, s.d.).

3 De plotse bezorgdheid voor klimaat

Greta Thundberg, een vijftienjarig meisje, weigert naar school te gaan om de aandacht van politici aan
te trekken (Crouch, 2018). Twee weken lang kwam zij elke schooldag voor het Zweedse parlement
betogen opdat politici de klimaatvraag ernstig zouden nemen. Naar eigen zeggen ging ze dit blijven
doen tot de politici ‘Het Akkoord van Parijs’ en diens voorwaarden gaan naleven. Echter is het na de
Zweedse verkiezingen geëvolueerd naar een staking die slecht één keer per week plaatsvond.
(Wikipedia contributors, 2019).

Greta Thundberg kreeg met de School Strike for the Climate, oorspronkelijk Skolstrejk för klimatet
genoemd, wereldwijde bekendheid en inspireerde duizenden studenten, van zowel de lagere school
als het secundaire onderwijs, om op te komen voor het klimaat en mee te staken (Wikipedia
contributors, 2019). Op die manier werd ook de Anuna de Wever geïnspireerd door Greta haar acties
en stelde vervolgens in België haar eigen School Strike for the Climate op, hier werd de actie Youth
For Climate genoemd (Depecker & Wouters, 2019). De actie kreeg in België ook groot aanzien, de

2 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
eerste acties konden rekenen op een 3.000-tal studenten, enkele weken later waren de studenten al
met 35.000.

De acties kregen pas echt groot aanzien als wereldwijd bekende politici het oppikten en hun visie
wilden bediscussiëren met de Greta Thundberg en Anuna de Wever, alsook met de rest van de
wereld. (Wikipedia contributors, 2019). Zo zijn de twee recentelijk op gesprek geweest bij Frans
president Macron om er over de problematiek en eventuele oplossingen te debatteren. Greta heeft
ook al gesproken voor COP24, de 24 e editie van een conferentie voor klimaatverandering van de
Verenigde Naties, voor het WEF (voluit World Economic Forum), een wereldbekende non-profit, en
voor het EESC, (voluit European Economic and Social Committee) een sociaaleconomisch gericht
onderdeel van de EU. Ook sprak ze nog met Jean-Claud Juncker, hoofd van de Europese Commissie.
Op deze manier wordt de wereldwijde aandacht voor haar en haar standpunt alleen maar groter.

De plotse bezorgdheid komt dus van de jeugd met onder zich enkele grote sprekers zoals Anuna de
Wever en Greta Thundberg die het klimaatactivisime onder de jongeren alleen nog maar meer
aanwakkeren (Depecker & Wouters, 2019). Ergens is het logisch dat deze bezorgdheid net
voornamelijk van die leeftijdsgroep komt, aangezien zij degenen zijn die hierover vijftig of zeventig
jaar nog steeds op deze planeet zullen moeten kunnen leven, en dat is niet mogelijk met het huidige
klimaatbeleid.

4 Klimaatmars in België

De grootste klimaatmars in België telde meer dan 65 000 deelnemers (Nieuwsblad, 2018). In het
begin waren er 3 000 mensen, maar dat aantal werd steeds meer. De mensen willen "meer schone
lucht, meer hernieuwbare energie en meer politieke daadkracht". Ze blijven samen komen tot dat er
naar hun wordt geluisterd. De politici kunnen dit niet meer negeren. Mensen willen dat hun eisen in
daden worden omgezet. Overal hebben ze trefpunten opgesteld en demonstreren ze over het
klimaatbeleid. Ze vragen ook dat het politieke spel dat momenteel gaande is stop wordt gezet.

België heeft tegen de nieuwe Europese richtlijnen gestemd (Van Horenbeek, 2018). De meerderheid
van de Europese lidstaten stemden voor de nieuwe richtlijnen. Alleen België en Tsjechië waren
ertegen. De Belgische politici vinden de nieuwe doelstellingen niet kostenefficiënt.

Op zondag 27 januari 2019 trok er opnieuw een mars door Brussel, met als doel in België en Europa
maatregelen te zoeken om klimaatverandering tegen te gaan (Paxchristi, 2019). De klimaatmars
wordt gevoerd door Rise For Climate Belgium: Citizen Mobilization to save Humanity. Ze willen ervoor
zorgen dat de Belgische regering en de Europese Raad zich aansluiten bij de doelstellingen van het
IPCC. Ze streven ernaar om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 65 te verminderen. Zie
doelstellingen.

4.1 Reacties op klimaatmars in België

Ouderen zijn minder positief dan de jongeren over de klimaatmars (Dokter, 2019). Het feit dat de
ouderen het niet eens zijn dat jongeren zonder toestemming mogen protesteren, terwijl jongeren het
heel normaal vinden om te gaan spijbelen. Het is ook zo dat de ouderen tegenover
klimaatverandering en het klimaatbeleid anders denken over beide concepten waardoor ze
klimaatmars ook anders zullen bekijken. Op school wordt er ook veel aandacht besteed aan het

3 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
klimaat en hoe het klimaat zo snel aan het veranderen is. Aan de vorige generatie werd deze
informatie niet gegeven zoals bij de jongeren.

5 Doelstellingen van de Belgische overheid

De Europese Unie heeft bepaalde doelstellingen voor alle landen opgelegd die tegen 2020 gehaald
moeten worden (Verhaege, 2018). In België werden deze doelstellingen gesplitst per deelstaat. Tabel 1:
Doelstellingen omtrent klimaatverandering

Reductie Hernieuwbare Energie - efficiëntie

broeikasgassen energie

EU 2020 20% 20% 20% tegenover energievraag in

tegenover 1990 2020 bij ongewijzigd beleid

2030 Minstens 40% 32% 32,50%

tegenover 1990

België 2020 15% tegenover 2005 13% 18% tegenover energievraag in

2020
bij ongewijzigd beleid

2030 35% tegenover 2005 ? ?

Vlaanderen 2020 15,7% tegenover 2,156 Miljoen ton olie- Geen aparte doelstelling; elke
2005 equivalent. deelstaat
51% van de Belgische rapporteert zijn inspanningen
doelstelling.

2030 35% tegenover 2005 ? ?

Bron: Verhaeghe, 2018

Zo moest Vlaanderen van Europa 15,9% CO2 uitstoten tegen 2020 (Vercruysse, 2019). In 2016 zat
Vlaanderen aan -0,4%. De Vlaamse regering is van plan om in 2020 in totaal 5% minder uit te stoten
dan in 2005, maar tegen 2030 moet Vlaanderen van Europa 35% minder uitstoten.

5.1 Federaal klimaatbeleid

Het federaal klimaatbeleid in België is vooral gebaseerd op de reductiedoelstelling voor de uitstoot

van broeikasgassen (klimaat, s.d.). Deze doelstellingen zijn bepaald door de internationale

4 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
verbintenissen zoals Error: Reference source not found Error: Reference source not found en 5.3 De
overeenkomst van Parijs. De belangrijkste maatregelen die op federaal niveau genomen zijn, hebben
betrekking op de fiscaliteit, energie en transport. Deze maatregelen zullen ?? tussen 2013 en 2020
uitgebreid worden. Ze hebben als doel om reductiedoelstellingen te verwezenlijken.

Om negatieve gevolgen van klimaatverandering te beperken, voert de federale overheid ook acties
voor de aanpassing aan de klimaatverandering (klimaat, s.d.). De federale overheid heeft ook al de
langetermijndoelstellingen voor het klimaatbeleid vastgelegd. Deze visie pleit voor de overgang naar
een koolstofarme samenleving, met als doel de globale opwarming op lange termijn te beperken tot
1,5 à 2°C, en hiertoe voorziet ze in twee doelstellingen. Eerste doelstelling houdt in dat de uitstoot
van broeigassen van woningen in België zal tegen 2050 met minstens 80% tot 90% worden beperkt
ten opzichte van hun niveau in 1990. Ten tweede wil België aangepast zijn aan de directe en indirecte
gevolgen van de klimaatverandering. Hoe?

5.2 Het Protocol van Kyoto

Dit protocol werd ondertekend na jaren onderhandelingen tussen verschillende partijen van het NV-
klimaatverdrag in 1997 in Japan (klimaat, s.n.). Het protocol heeft zijn naam gekregen omdat het in
Kyoto ondertekend werd, in de stad waar de vergaderingen omtrent klimaatveradering plaatsnamen.

Alle EU-lidstaten en nog 164 andere landen beloofden in het Kyotoprotocol de uitstoot van
broeikasgassen in de periode 2008-2012 met acht procent te verminderen ten opzichte van 1990
(europa-nu, s.n.). Maar de individuele verplichtingen verschillen van land tot land (klimaat, s.n.).

Dit was de eerste overeenkomst die bindend was en naast de doelstellingen ook een
rapporteringsverplichting en concrete sancties inhield (klimaat, s.n.). Het protocol voorzag ook een
systeem voor een wereldwijde markt voor emissierechten.

5.3 De overeenkomst van Parijs

De overeenkomst werd getekend in Parijs op 12 december 2015 (marghem, 2016). Hierdoor kan de
continuïteit van het internationale stelsel voor de bestrijding van de klimaatverandering op basis van
de inspanningen die reeds in het kader van het Protocol van Kyoto ondernomen zijn, worden
verzekerd. Te lang? Deze overeenkomst gaat over hoe alle landen het klimaatbeleid moeten voeren
om de voornaamste doelstelling te bereiken, namelijk de wereldwijde temperatuurstijging tot minder
dan 2°C te beperken in vergelijking met de pre-industriële niveaus. Idem?

5.4 Doelstellingen 20/20/20

Op 23 januari 2008 heeft de Europese Commissie beslist om aan de klimaatverandering te werken en

bepaalde maatregelen in te voeren (metrotime, 2014). Dit ging over energiemaatregelen: de
20/20/20-doelstellingen. Die doelstellingen moeten de klimaatverandering en de opwarming van de
aarde tegengaan. Het uiteindelijke doel is om de opwarming van de aarde tot 2°C te beperken. De
20/20/20-doelstellingen houden concreet in dat tegen 2020, 20% van het energieverbruik uit

5 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
hernieuwbare energiebronnen moet komen en 20% minder uitstoot van broeikasgassen en dus ook
CO2 uitstoot.

België moet 23 000 GWh (gigawattuur) groene elektriciteit produceren om de eerste doelstelling te
kunnen halen (metrotime, 2014). Met alle plannen rond wind-, zonne- en warmte-energie blijft er
voor Vlaanderen voorlopig een kloof van 1 400 GWh om in 2020 de doelstellingen rond de
hernieuwbare energie te halen (Belga, 2017).

6 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
6 Conclusie

Er wordt veel aandacht besteed aan het klimaat in het algemeen. Niet alleen leden uit de Europese
Unie, maar ook andere landen hebben bepaalde maatregelen vastgesteld. Hoewel het probleem staat
duidelijk afgebeld en worden bepaalde verdragen gesloten om dat op te lossen, blijft de onrust in
België stijgen. Moeilijkheden komen voor in naleving van de doelstellingen. De Belgische overheid
slaagt er niet in aan de vastgestelde regels te voldoen. Het gevolg daarvan is klimaatmarsen, de
scholieren komen op straat en proberen de aandacht van politici aan te trekken. Momenteel hebben
ze de nodige aandacht gekregen, maar nog steeds blijft de onzekerheid over de naleving van de
maatregels van de overheid.

Conclusie schrijven als conclusie, duidelijk aangeven dat het conclusie is.

Als bij een citaat geen pagina numer is, dan mag je dat gewoon zo laten

Als wij procenttekekn gebruiken, dan moeten wij dat overal gebruiken. Als wij dat met woorden
schrijven, dan moet het overal met woorden zijn.

7 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
7 Bronnen

Belga. (2017). Nog kloof van 1.400 GWh om doelstellingen hernieuwbare energie te halen. Opgehaald
op 23 maart 2019 via www.knack.be

Climate Challenge. (s.d.). Klimaatverandering. Geraadpleegd op 22 maart 2019, van

http://www.climatechallenge.be

Crouch D. (2018). The Swedish 15-year-old who’s cutting class to fight the climate crisis. Opgehaald op
11 maart 2019 via www.theduardian.com

Depecker, K. A. T. R. I. E. N., & Wouters, A. N. K. E. (2019). Tweeling Anuna & Luka De Wever (17):
Onverschilligheid is de grootste kwaal van onze maatschappij. Geraadpleegd op 6 mei 2019, van
https://www.humo.be

Jeroen Van Horenbeek. (2018, 4 december). Alleen België en Tsjechië keuren nieuw Europees
klimaatdoel af: “Bijzonder cynisch na klimaatmars”. Geraadpleegd op 25 maart 2019 via
https://www.demorgen.be

Klimaat. (s.d.). FEDERAAL KLIMAATBELEID. Opgehaald op 23 maart via www.klimaat.be

Klimaat. (s.d.). HET PROTOCOL VAN KYOTO. Opgehaald op 23 maart via www.klimaat.be

Klimaat.(s.d.). Klimaatveranderingen: In het kort. Geraadpleegd op 22 maart 2019, van

https://www.klimaat.be

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut.(2014). Klimaatverandering. Geraadpleegd op 22

maart 2019, van https://www.knmi.nl

Marghem. (2016). De overeenkomst van Parijs voor België. Opgehaald op 23 maart 2019 via
www.marghem.be

Metrotime. (2014). Wat zijn de 20/20/20 - doelstellingen? Opgehaald op 23 maart 2019 via
www.nl.metrotime.be

Meer dan 65.000 deelnemers op grootste Belgische klimaatmars ooit (2018, 2 december). Het
nieuwsblad. Geraadpleegd op 25 maart 2019 via https://www.nieuwsblad.be

Milieu centraal. (s.d). Klimaatverandering: wat zijn de gevolgen? . Geraadpleegd op 22 maart 2019,
van https://www.milieucentraal.nl

Nieuwe klimaatmars in Brussel. ( 2019, 25 januari). Paxchristi. Geraadpleegd op 25 maart 2019 via
https://www.paxchristi.be

Teunis Dokter. (2019). LONGREAD: Ouderen minder positief over ‘Klimaatmars’ dan jongeren,
waarom?. Geraadpleegd op 25 maart 2019 via <www.dagelijksestandaard.nl>

8 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.
Vercruysse S. (2019). Hebben de jongeren gelijk, doet de politiek te weinig voor het klimaat.
Opgehaald op 23 maart 2019 via www.vrt.be

Verhaeghe N. (2018). Energie- en klimaatdoelstellingen: Europees, Belgisch, Vlaams… wie doet wat?
Opgehaald op 20 maart 2019 via www.vrt.be

Wikipedia contributors. (2019, 6 mei). Swedish climate change activist. Geraadpleegd op 6 mei 2019,
van https://en.wikipedia.org

Verhaeghe N. (2018). Energie- en klimaatdoelstellingen: Europees, Belgisch, Vlaams… wie doet wat?
Opgehaald op 20 maart 2019 via www.vrt.be

9 - FOUT! GEBRUIK HET TABBLAD START OM HEADING 1 TOE TE PASSEN OP DE TEKST DIE U HIER
WILT WEERGEVEN.