Συνέντευξη Μεγάλα ποσά Τεχνητή

∆ημήτρης Ζερβουδάκης στο κεφάλαιο, Νοημοσύνη,

Ενεργοί δημιουργοί, όχι
χι 40 λεπτά τη μέρα αλγόριθμοι και
συστημικοί χλεχλέδες στον μισθό συμφέροντα
> σελ. 4, 15 > σελ. 12-13
> σελ. 11

‣ Εφημερίδα της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής Αριστεράς ‣ www.prin.gr €2

‣ ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021

ΕΤΟΣ 31ο ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 1.534

Μέτρα για
Σε μια καυτή εποχή, τον καύσωνα
τώρα!

με τους αγώνες μας «Με ποια καιρικά φαινόμενα θα

κηρύσσονται αργίες; Μόνο με
καύσωνα ή και με χιόνι ή με χαλά-
ζι;», αναρωτιούνταν ειρωνικά την
Πέμπτη «πηγές» της Νέας Δημο-

η ελπίδα
κρατίας. Τέτοιος κυνισμός προς
εργαζόμενους που καλούνται να
δουλέψουν σε θερμοκρασίες άνω
των 40 βαθμών, στα εργοτάξια,
στους δρόμους ως ντελιβεράδες,
μέσα στα τσιμέντα ή εκτεθειμένοι

θα ανθίσει
στα χωράφια, φορώντας μάσκα
σε πολλές περιπτώσεις. Ας κό-
ψουν την πλάκα οι «Λουδοβίκοι»
του Μαξίμου. Μέτρα προστα-
σίας για τους εργαζόμενους και
τους κατοίκους των πόλεων εδώ
και τώρα!

Ανάλυση

Των Γιώργου Κρεασίδη,

Αιμιλίας Τσαγκαράτου

Σχολείο
της αγοράς και
Μην αμελήσετε. της απόρριψης
Βαθιά αντιδραστική τομή
Πάρτε μαζί σας νερό. αποτελεί ο νόμος Κεραμέως-
Μητσοτάκη. Με την αξιολόγηση
Το μέλλον μας θα έχει πολλή ξηρασία. των εκπαιδευτικών, επιδιώκουν
πλήρη υποταγή τους. Στόχος είναι
Μιχάλης Κατσαρός το πέταγμα πολλών νέων εκτός
εκπαίδευσης. > >> σελ. 8-9
2 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Η δεύτερη ματιά

editorial Αιμιλία Καραλή

Τι θέλετε τα ΑΕΙ, Όταν τα πάντα προσανατολίζονται για την αγορά εργασίας,

δεν μπορεί να υπάρξει καμιά λέξη που να σχετίζεται με τον άνθρωπο,
γραφτείτε στα ΙΕΚ! την ανθρωπιά, την κοινωνία, τα δικαιώματα. Επιστημονικά και σχολικά
ιδρύματα προορίζονται πλέον να στεγάζουν και να παράγουν εμπορεύματα.
Στην πλήρη απαξίωση της δημόσιας

Χαρούμενος σαρωτής
πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και στην
ωμή παραδοχή ότι δεν θέλουν «υψηλό
αριθμό εισακτέων στα ΑΕΙ» προχώρησε
η κυβέρνηση, η οποία μάλιστα, δια
στόματος του ίδιου του πρωθυπουργού
στη βουλή την Τρίτη, διαμήνυσε ότι
επιδίωξή της είναι να διαμορφώσει μια
δυστυχισμένος άνθρωπος
νέα γενιά εργαζομένων με «δεξιότητες»
και κατακερματισμένες «γνώσεις». Ο
ΣΕΒ και ο «επιχειρηματικός κόσμος»
αυτό ζητάνε, άλλωστε, και όχι οι νέες
και οι νέοι «να φτάνουν 24-25 ετών

και να έχουν κάνει τι τελικά στη ζωή
τους;», όπως κυνικά διερωτήθηκε
ο Κ. Μητσοτάκης! Σχολιάζοντας το
φαινόμενο της ανεργίας αποφοίτων
πανεπιστημίων και μεταπτυχιακών,
άφησε να εννοηθεί πως κάνουν
άχρηστες σπουδές, και γι’ αυτό
τρέχουν να γραφούν σε ΙΕΚ να πάρουν
μια ειδικότητα. Τέτοια απαξίωση
της μόρφωσης και τέτοια εξύμνηση
της πάμφθηνης εργασίας με στενή
ειδίκευση δύσκολα ακούς…
Η κυβέρνηση θέλει να πετάξει
χιλιάδες παιδιά έξω από τα δημόσια
πανεπιστήμια, να κλείσουν πολλά από
αυτά, και να τα σπρώξουν… πελατάκια
στα κάθε λογής ιδιωτικά ΙΕΚ και
κολέγια, έναντι αδρών διδάκτρων. Για
να έχουν μετά στο χέρι τους, όχι πτυχία,
αλλά «ειδικεύσεις» μιας χρήσης και να
μπορούν εύκολα να «κουμπώσουν»
σε περιστασιακές θέσεις εργασίας και
ειδικότητες που θέλει κάθε φορά το
κεφάλαιο. Όταν σήμερα οι πτυχιούχοι
ΑΕΙ εργάζονται με μισθούς πολύ
κατώτερους για τη μόρφωση που
έχουν κατακτήσει, μπορεί κανείς
εύκολα να φανταστεί τι μεροκάματα
πείνας περιμένουν τους αναλώσιμους
αποφοίτους των ΙΕΚ.
Γι‘ αυτό η κυβέρνηση βάλλει κατά
των «στερεότυπων» υπέρ της
πανεπιστημιακής μόρφωσης και
εκθειάζει την κατάρτιση, που θα
συμπληρώνεται με μαθητείες-τσάμπα-
δουλειά στις επιχειρήσεις και με
υποταγή των ειδικοτήτων στις εκάστοτε
ορέξεις του ιδιωτικού τομέα.
«Ξ
έρεις γιατί είμαι ο πρώτος παρόλο
που με μισούν όλοι; Είμαι ο πρώ-
τος γιατί κρατώ αυτόν τον σαρω-
τή χαρούμενο. Σε όλα τα σπίτια που πας, σε
όλους τους ανθρώπους που μιλάς, σε έχει
ρωτήσει ποτέ κάποιος πώς είσαι; ∆εν δίνουν
δεκάρα, αν κοιμηθείς στο τιμόνι και πέσεις
πάνω σ’ ένα λεωφορείο. Το μόνο που τους
νοιάζει είναι η τιμή, η διαδρομή, η παράδοση,
το δέμα. Και όλα αυτά μπαίνουν σ’ αυτό το
κουτί που ανταγωνίζεται όλα τα άλλα παρό-
μοια μικρά κουτιά σε όλη τη χώρα. Και αυτό
είναι που αποφασίζει για τα συμβόλαια, για
το ποιος θα ζήσει ή θα πεθάνει. Αν τον χά-
σεις, τον πληρώνεις. Αν δεν τον χρησιμοποι-
ήσεις μια μέρα, πάλι πληρώνεις.»
Με αυτά τα λόγια απαντά ο ιδιοκτήτης
μιας εταιρείας ταχυμεταφορών στο αίτημα
για άδεια ενός οδηγού της αποθήκης του
προκειμένου να αντιμετωπίσει σοβαρά οι-
κογενειακά προβλήματα, στην τελευταία
ταινία του Κεν Λόουτς ∆υστυχώς απουσιά-
ζατε (2019).
Ο σαρωτής γίνεται ο αξιολογητής της ερ-
γασίας των μεταφορέων. Στο λογισμικό του
περιλαμβάνει όλα εκείνα που με βάση τις
ανάγκες της εταιρείας και του πελάτη της θα
κρίνουν την ποιότητα και την αποτελεσμα-
τικότητα της εργασίας τους. Στο πρόγραμμά
του, όποια καθυστέρηση, ανεξάρτητα από
την αιτιολογία της –ατύχημα, αρρώστια, βι-
αιοπραγία εις βάρος του εργαζόμενου– θεω-
ρείται αποτυχία, υπονόμευση της εταιρείας
και των στόχων της. Γι’ αυτό υπάρχει και η
αντίστοιχη ποινή. Ο σαρωτής «ευχαριστιέ-
ται» μόνο με την εξουθένωση των ανθρώ-
πων που τον κουβαλούν πάνω τους. Όσο πε-
ρισσότερο χάνουν την εργασιακή τους αξιο-
πρέπεια και την ανθρώπινή τους υπόσταση,
τόσο καλύτερα τους αξιολογεί, έστω και αν
το αντίτιμο της αξιολόγησης είναι ψίχουλα
Ο εργαζόμενος
γίνεται πλέον
αντικείμενο, «υλικό»,
«παραγωγικός
συντελεστής».
«Διαχειρίσιμοι
ανθρώπινοι πόροι»
είναι ο όρος που
χρησιμοποιείται
για την επιβίωση μιας εξαθλιωμένης ζωής.
Η καταστροφή του ανθρώπου μέσω
της εργασίας του συντελείται εδώ και χρό-
νια σε σημείο που να θεωρείται μια φυσική
και αναπόδραστη κατάσταση, ένα είδος μοί-
ρας δηλαδή. Ο εργαζόμενος γίνεται πλέον
αντικείμενο, «υλικό», «παραγωγικός συντε-
λεστής». «∆ιαχειρίσιμοι ανθρώπινοι πόροι»,
είναι ο όρος που έχει αντικαταστήσει το πά-
λαι ποτέ (εργατικό) «προσωπικό», ίσως γιατί
παραπέμπει περισσότερο στην «προσωπικό-
τητα», που μπορεί να την χειριστεί αλλά όχι
να την διαχειριστεί κάποιος.
Αν παρατηρήσουμε και τους νόμους για
την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ιδρυ-
μάτων, θα δούμε την ίδια ορολογία: ανθρώ-
πινοι πόροι, πιστωτικές μονάδες, αποτελε-
σματικότητα, τυποποίηση των συστημάτων
αξιολόγησης και μέτρησης της απόδοσης,
κίνητρα, δείκτες μέτρησης, πιστοποίηση
προγραμμάτων σπουδών, δομημένα ερω-
τηματολόγια, αναζήτηση πηγών χρηματο-
δότησης και βεβαίως –λείπει η αλεπού από
το παζάρι;– αγορά εργασίας.
Όταν, βέβαια, προσανατολίζονται τα πά-
ντα για την αγορά εργασίας, δεν μπορεί να
υπάρξει καμιά λέξη που να σχετίζεται με τον
άνθρωπο, την ανθρωπιά, την κοινωνία, τα
δικαιώματα. Επιστημονικά και σχολικά ιδρύ-
ματα προορίζονται πλέον να στεγάζουν και
να παράγουν εμπορεύματα, τα οποία θα πι-
στοποιούν την αξία τους με σαρωτές ανάλο-
γους με εκείνον του ιδιοκτήτη της αποθήκης
στην ταινία του Λόουτς.
Κάθε εποχή, βέβαια, έχει και τους δικούς
της «σαρωτές» που «αξιολογούσαν» ανάλογα
με το δικό τους «λογισμικό». Ας θυμηθούμε
συνδικαλιστές και απεργούς που απολύθη-
καν, ακτιβιστές που δολοφονήθηκαν, εθνο-
καθάρσεις και εκτελέσεις αγωνιστών. Όσο για
την εκπαίδευση, η χώρα μας έχει πλούσια
παράδοση σε τέτοιου είδους αξιολογήσεις.
Τι να πρωτοθυμηθούμε! Την απόλυση
του Κ. Παλαμά από το Υπουργείο Παιδεί-
ας γιατί υπερασπίστηκε τη δημοτική; Τις
απολύσεις των ιδρυτών του Εκπαιδευτικού
ομίλου, του Α. ∆ελμούζου, του Κ. Βάρναλη,
του ∆. Γληνού, του Μ. Κουντουρά, του Μ.
Παπαμαύρου, του Γ. και της Ρ. Ιμβριώτη, του
Κ. Σωτηρίου; Να θυμηθούμε ότι απολύθηκε
από τη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας το
1942 ο Ι.Θ. Κακριδής γιατί χρησιμοποιούσε
το μονοτονικό και «αλλοίωνε το εθνικό φρό-
νημα», όπως έγραφε η απόφαση του δωσι-
λογικού υπουργείου Παιδείας; Ότι με τον
Εμφύλιο απολύθηκαν χιλιάδες εκπαιδευτικοί
με βάση το Θ΄ ψήφισμα, ανάμεσά τους και ο
Ευ. Παπανούτσος;
Ποιοι τους αξιολόγησαν τώρα όλους τους
προηγούμενους; Τα ονόματά τους βρίσκονται
σε κάτι υποσημειώσεις αρχείων της Ιστορίας,
υπομνήσεις αθλιότητας και επιστημονικής
αναξιότητας. Σαρώθηκαν από τους αξιόλο-
γους ανθρώπους που αγάπησαν και τίμησαν
το έργο τους. Κάτι παρόμοιο θα συμβεί και με
τους σύγχρονους επίδοξους «αξιολογητές».

‣ Ιδιοκτησία: «Eκδόσεις-Μελέτες- Έρευνες» Aστική Mη Kερδοσκοπική Eταιρεία

Εφημερίδα της
Kωδικός 2806, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Tηλ.: 210-82.27.949, prin@otenet.gr | http://www.prin.gr
αντικαπιταλιστικής
κομμουνιστικής ‣ Tραπεζικός Λογαριασμός Συνδρομών και Eνισχύσεων: ALPHA BANK 260002002006023 • IBAN: GR1801402600260002002006023
Αριστεράς
‣ Εκδότης: Δημήτρης Δεσύλλας ‣ Eκτύπωση: ΚΛΕΝΙΚ ΕΕ ‣ Layout: Χριστίνα Λουλούδα
 Το θέμα ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 3

Μ
έσα στην καρδιά του

Προς ακραία
δεύτερου φετινού καύ-
σωνα ακούμε συχνά
για τα ακραία καιρικά
φαινόμενα· όχι άδικα.

Η κλιματική κρίση είναι εδώ, όπως και
η συνολική κρίση του περιβάλλοντος,
μέσα στην οποία επωάστηκε η πανδη-
μία της Covid-19. Μαζί με αυτά, όμως,
γίνεται όλο και πιο έκδηλο πως πάμε για
ακραία κοινωνικά φαινόμενα, που θα αρχί-
σουν να εκδηλώνονται αμέσως μετά ή
και μέσα στις πάλαι ποτέ «ήσυχες μέρες
του Αυγούστου».
Ενώ η κοινωνική δυσαρέσκεια αυ-
ξάνεται, η κυβέρνηση κλιμακώνει την
επίθεση. Χωρίς ανάσα πέρασε τον βα-
θιά αντιδραστικό νόμο για την εκπαί-
δευση, κατέβασε το νομοσχέδιο για
τις επικουρικές, προωθεί την υλοποί-
ηση του εργασιακού και προχωρά στην
έγκριση του Σχεδίου Ανάκαμψης με όλο
το πακέτο των επερχόμενων αντιλαϊ-
κών αναδιαρθρώσεων. Είναι υποχρε-
ωμένη να το κάνει. Μέσα στο σαθρό
έδαφος της κρίσης, το σύστημα και
το κεφάλαιο απαιτούν μια φυγή προς τα
μπρος, στη διαμόρφωση των νέων όρων
για τη βαθύτερη εκμετάλλευση της ερ-
γασίας, για να ρίξουν ξανά τα βάρη
στον λαό και τη νεολαία.
Τα βάρη στον κόσμο δεν ρίχνει άλ-
λωστε η κυβέρνηση με τον εμβολια-
σμό; Η τιμωρητική λογική που υλοποιεί
έχει να κάνει με την αλλαγή σελίδας από
Σεπτέμβρη. Το σύστημα πρέπει να
δουλέψει, τέρμα οι αποζημιώσεις για
αναστολή εργασίας, τέρμα τα κλειστά
μαγαζιά για υγειονομικούς λόγους,
τώρα θα κλείνουν λόγω χρεών. Τέρμα στις
κάθε είδους χορηγήσεις και «προκα-
ταβολές», τώρα θα έχει μόνο βολές
κι όποιος αντέξει. Το κρατικό και ευ-
ρωπαϊκό χρήμα θα είναι από εδώ και
πέρα μόνο για τις μεγάλες επιχειρή-
σεις. Για τους υπόλοιπους δεκάωρα στη
δουλειά για 663 ευρώ, απολύσεις, ανερ-
γία, μειώσεις μισθών, ακρίβεια, πλει-
στηριασμοί, επιθεωρητές και αστυνο-
μία στην εκπαίδευση…
Σε αυτές τις συνθήκες μια νέα έξαρση
της πανδημίας δημιουργεί μεγάλα προ-
βλήματα στον λαό αλλά και στην κυ-
βέρνηση, η οποία έχει όλη την ευθύνη
γι’ αυτό, αφενός με το άνοιγμα του
τουρισμού ξανά χωρίς ή με υποτυπώ-
δεις ελέγχους και μέτρα, αφετέρου με
την καταδίκη του δημόσιου συστήμα-
τος υγείας στη μιζέρια. Με την αυταρ-
χική τακτική της στο θέμα των εμβο-
λιασμών δεν μπορεί να πείσει μαζικά
αλλά πετυχαίνει άλλους σκοπούς: Πρώ-
το, ρίχνει ξανά το λάθος στον κόσμο,
αναπτύσσοντας τη λογική της ατομικής
ευθύνης. Δεύτερο, διχάζει τους εργαζό-
μενους και καλλιεργεί τον «κοινωνικό
αυτοματισμό». Τρίτο, προσπαθεί να εμ-
φανιστεί ως εκφραστής της επιστήμης
(αυτοί που διατράνωναν πως με τη
θεία κοινωνία δεν κολλάει!), του ορθο-
λογισμού, ακόμα και της προόδου, πλα-
σάροντας τον Μητσοτάκη ως ηγέτη της
κεντροδεξιάς και κυρίαρχο στο κέντρο,
πιέζοντας ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ, αλλά
και βάζοντας διλήμματα στο κίνημα
και την Αριστερά. Παράπλευρη συνέπεια,
κοινωνικά φαινόμενα
Νέα σελίδα
Γιάννης Ελαφρός
▸ Κυβέρνηση και
σύστημα
κλιμακώνουν
την αντιλαϊκή
επίθεση, ενώ
η δυσαρέσκεια
αναπτύσσεται
που δημιουργεί δυσκολίες στη ΝΔ αλλά
δυνατότητες για το σύστημα συνολικά,
είναι η αναζωογόνηση της ακροδεξιάς
και των φασιστικών ταγμάτων εφόδου
για να ξαναβγούν στον δρόμο.
Η κυβέρνηση, βεβαίως, δεν είναι
παντοδύναμη, τα σημάδια της φθοράς εί-
ναι πολύ έντονα μάλιστα, παρά το καθη-
μερινό μέικ-απ από τα συστημικά ΜΜΕ.
Εξάλλου, η αδυναμία της φάνηκε,
όταν εκφράστηκε η δύναμη του κι-
νήματος, όπως με τους φοιτητικούς
αγώνες που άφησαν μετέωρη την
πανεπιστημιακή αστυνομία ή το ξέ-
σπασμα για ελευθερία και κατά της
αστυνομοκρατίας. Η δύναμη της κυ-
βέρνησης οφείλεται στην αδυναμία
του πιο δεξιού και κομφορμιστικού ΣΥΡΙΖΑ
όλων των εποχών και του δικομματικού
δεκανικιού του ΚΙΝΑΛ. Αλλά και της
τη γραμμή των αγώνων αλλά θα τους
συνενώνει σε ένα πολιτικό κίνημα
«υπεύθυνης» κι «έξυπνης» διαπραγ- ανατροπής, ανοίγοντας μια συνολική
μάτευσης (ξανά;) του Βαρουφάκη αντικαπιταλιστική πολιτική εναλλα-
εντός ΕΕ και συστήματος, όπως και κτική. Έρχεται επιτακτικά η ανάγκη
της περιορισμένης διαμαρτυρίας του για μια άλλη Αριστερά, μετωπική
ΚΚΕ, που στις κρίσιμες στροφές δεν αντικαπιταλιστική και ανατρεπτική,
κλιμακώνει για νικηφόρους αγώνες, που δεν θα εγκλωβίζεται στα διλήμ-
αλλά περιμένει να βγάλει ο κόσμος ματα του αντιπάλου, όπως για παρά-
συμπεράσματα. δειγμα στο θέμα του εμβολιασμού,
Στις νέες συνθήκες, ανεβαίνει ο πή-
χης για τη μαχόμενη, αντικαπιταλιστική και
είτε σαν οπαδοί ενός απολίτικου και
αταξικού «ορθολογισμού» είτε πλα-
σύγχρονα κομμουνιστική Αριστερά. Είναι
αλήθεια πως τον προηγούμενο ενάμι-
τσουρίζοντας στα θολά νερά της αντι-
εμβολιαστικής διαμαρτυρίας.
ση χρόνο έδωσε μεγάλες μάχες σε Μια Αριστερά που πάει για
συνθήκες πανδημίας και μεγάλες συγκρούσεις δεν
απειλής για την υγεία,
Ο πήχης
θα μένει στα ρηχά μιας
ακόμα και σε καθε- ενότητας στον ελάχιστο
στώς «ημιπαρανομίας» ανεβαίνει για κοινό παρανομαστή,
για να σπάσουν οι τη μαχόμενη χωρίς τις αναγκαίες
απαγορεύσεις και
να κλονιστεί η εικό-
Αριστερά, ζητούμενο ριζοσπαστικές απα-
ντήσεις, με εκλογικό
να μιας κυβέρνησης το αντικαπιταλιστικό άγχος και αναζήτηση
με… πατερούλη όλων πολιτικό ρεύμα (ξανά!) μιας κάποιου
μας τον Κ. Μητσοτά- τύπου «ανάπτυξης» όχι
κη. Υπήρξαν επιτυχίες, του κινήματος αλλά της οι-
επιβλήθηκαν ρωγμές, συ- κονομίας. Μια Αριστερά που
χνά η αντικαπιταλιστική Αριστε- ξεκινά για να νικήσει στον νέο γύρο
ρά «έσωσε την τιμή» του κινήματος, οφείλει να έχει ανοσία στη διαχείριση και
αλλά και κρίσιμες κυβερνητικές επι- στον κυβερνητισμό (στο παλιό σχέδιο ΣΥΡΙ-
λογές πέρασαν (π.χ. εργασιακό) χωρίς ΖΑ και τις νέες παραλλαγές), ταυτόχρο-
την αντίσταση που απαιτούνταν. να με ισχυρά αντισώματα στον σεχταρισμό και
Στη νέα εποχή των άκρων που στην αυτοαναφορικότητα.
διαμορφώνεται, είναι μεγάλο ζη- Σε αυτήν την υπόθεση μπορούν να
τούμενο, μαζί με την ανασυγκρότηση συμβάλουν ουσιαστικά η νεοσυγκροτη-
του κινήματος για την απόκρουση και μένη Πρωτοβουλία για Σύγχρονο Κομμουνι-
ανατροπή της βάρβαρης επίθεσης στικό Πρόγραμμα και Κόμμα, το ΝΑΡ και η
κυβέρνησης, κεφαλαίου και ΕΕ, η δι- πολιτική του πρόταση για αντικαπιταλι-
αμόρφωση ενός πολιτικού ρεύματος της στικό μέτωπο, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ειδικά
ανατρεπτικής αντικαπιταλιστικής Αριστε- ο κόσμος της εργασίας και της νεολαίας
ράς, που όχι μόνο θα είναι στην πρώ- που έδωσε πρωτοπόρα τις μάχες.
4 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Πολιτική

Από Ταμείο Ανάκαμψης Δημήτρης Τζιαντζής

σπόντα
*** Τα «Πόθεν Έσχες» μας ήρ-
θαν μαζί με τον καύσωνα * Κι
Μεγάλο φαγοπότι
εκεί στα ύψη δεν είναι το θερμό-
μετρο αλλά τα εκατομμύρια —
είτε αυτά είναι εισοδήματα, είτε
για λίγους κι εκλεκτούς
μερίσματα, είτε μετοχες, είτε
ακίνητα * Για μια ακόμη φορά
μάθαμε ότι ένα σώμα που αποτε-
▸ Ψήφιση φαστ-τρακ της δανειακής σύμβασης εν μέσω καύσωνα
λείται στην πλειοψηφία του από
φραγκάτους έχει αποφασίσει να

είναι ο κατώτερος μισθός 650 —
α, ναι, και με αύξηση 13, 2 ευρώ.
*** Η Νέα Δημοκρατία θέτει
ερωτήματα σχετικά με το γιατί ο
Νίκος Παππάς έστησε εταιρεία
συμβούλων το 2019 * Ο ΣΥΡΙ-
ΖΑ αναρωτιέται γιατί δεν είναι
δηλωμένη μια εταιρεία της Μα-
ρέβας Γκραμπόφσκυ * Οι μεν
«καρφώνουν» τους πιο πλού-
σιους των δε * Και δεν δυσκο-
λεύονται καθόλου να βρουν
παραδείγματα * Βλέπετε έχει
ρεύσει χρήμα πολύ στο πολιτικό
προσωπικό * Φαίνεται για τους
περισσότερους τα μνημόνια δεν
ήταν και τόσο μνημόνια.
*** Φυσικά όλοι μαζί ομνύουν
στην ευρωπαϊκή προοπτική
της χώρας — κι ας σημαίνει
αυτό ότι είναι νόμιμες όλες οι
off-shore * Πως είναι ζήτημα
ανταγωνιστικότητας η μη ονο-
μαστικοποίηση των μετοχών
* Ότι είναι θέμα διεθνών ισορ-
ροπιών η διατήρηση των φορο-
λογικων παραδείσων * Εφόσον
αποδέχονται όλους τους θεσμο-
θετημένα κρυφούς δρόμους
του χρήματος, ας μην μας
δουλεύουν με κορώνες περί δι-
αφάνειας.
*** Α, να μην το ξεχάσουμε:
Πολλοί βουλευτές από τα περισ-
σότερα κόμματα επενδύουν σε
εταιρίες διαχείρισης κεφαλαίων
* Είναι η πιο δημοφιλής τοπο-
θέτηση χρημάτων * Ιδίως μετά
το τέλος Αυγούστου, που θα
ψηφιστεί το ασφαλιστικό νομο-
σχέδιο * Σε αυτές τις εταιρίες
θα πάνε πάνε 60 με 70 δισ. των
εισφορών * Οι μέτοχοί τους θα
κάνουν πάρτι.
*** Πόσο πιο ευθέως να το πει
Λ
ίγο πριν τις καλοκαι-
ρινές διακοπές της
βουλής, σε νωχελικό
κλίμα μεταξύ τυριού
και αχλαδιού, ξεκίνησε την Τε-
τάρτη η κοινή συνεδρίαση τεσ-
σάρων επιτροπών της Βουλής
για το νομοσχέδιο κύρωσης της
πολυδιαφημισμένης δανειακής
σύμβασης χρηματοδότησης με-
ταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτρο-
πής, της Ελληνικής Δημοκρατί-
ας και των παραρτημάτων τους.
Παρά το γεγονός ότι το «Ταμείο
Ανάκαμψης» εμφανίζεται από
τα κυβερνητικά παπαγαλάκια
ως το νέο σχέδιο… Μάρσαλ, που
θα βγάλει την ελληνική οικονο-
μία από τη μαύρη τρύπα της
ύφεσης, η συζήτηση στη βουλή
προγραμματίστηκε να είναι τυ-
πική με διαδικασίες εξπρές και
συζήτηση-ψήφιση στην Ολομέ-
λεια την Παρασκευή. Ο ΣΥΡΙΖΑ
επεσήμανε πως η Βουλή ενη-
μερώθηκε για το περιεχόμενο
της δανειακής σύμβασης μόλις
τα μεσάνυχτα της περασμένης
Δευτέρας και ότι σε αυτή περι-
λαμβάνεται το Σχέδιο «Ελλάδα
2.0», το οποίο η Βουλή δεν έχει
λάβει επισήμως. Ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει
έμφαση ωστόσο στο «πώς θα δι-
ατεθούν οι ευρωπαϊκοί πόροι»
και όχι στους όρους και τις ρή-
τρες για προαπαιτούμενα και
μεταρρυθμίσεις μνημονιακού
τύπου που τους συνοδεύουν.
ΑΝΟΙΓΜΑ ΒΑΡΩΣΙΩΝ
Φραστική καταδίκη της Τουρκίας από ΕΕ
Μην ξεχνάμε ότι τα καλά λόγια
των ευρωπαίων αξιωματούχων
συνοδεύονται με νουθεσίες για
πιο γρήγορη εφαρμογή νέων δι-
αρθρωτικών μεταρρυθμίσεων,
ενώ από το 2023 επιστρέφει η
συνταγή της αυστηρής δημο-
σιονομικής πειθαρχίας και των
«ματωμένων» πρωτογενών πλε-
ονασμάτων.
Άλλωστε τη συναίνεση στα
βασικά δείχνει και η από κοι-
νού ψήφιση από ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ
και ΚΙΝΑΛ στην Ολομέλεια της
Βουλής της «αναμόρφωσης των
ελεγκτικών αρμοδιοτήτων» του
Ελεγκτικού Συνεδρίου, ώστε να
προετοιμαστεί για την αποτελε-
σματική διευκόλυνση και επιτή-
ρηση της κατανομής αυτών των
πόρων στους επιχειρηματικούς
ομίλους. Το «πώς θα γίνει η μοι-
ρασιά» δεν είναι φυσικά από
μόνο του καθόλου ασήμαντο
ζήτημα, ειδικά όταν η μερίδα
του λέοντος προορίζεται για το
μεγάλο κεφάλαιο.
Αποκαλυπτική είναι μελέτη
της Εθνικής Τράπεζας, σύμ-
φωνα με την οποία μόλις το
14% των Μικρομεσαίων Επιχει-
ρήσεων (ΜμΕ) δηλώνει πλήρη
γνώση των επιμέρους δράσεων
του ελληνικού σχεδίου ανάκαμ-
ψης, ενώ το 1/3 δηλώνει ότι δεν
γνωρίζει τη χρήση του. Σημειώ-
νεται ότι ο βαθμός εξοικείωσης
με το Ταμείο Ανάκαμψης είναι
χαμηλότερος στις πολύ μικρές
και μικρές επιχειρήσεις (με
σχεδόν 40% να δηλώνει ότι δεν
γνωρίζει τη χρήση του, έναντι
25% των μεσαίων).  Αντίθετα,
με την «κουτάλα» ήδη στο τρα-
πέζι βρίσκονται οι λεγόμενες
στρατηγικά δυναμικές επιχει-
ρήσεις «ηγέτες», που έχουν ήδη
ενημερωθεί για τη διαδικασία
εκταμίευσης πόρων από το Τα-
μείο Ανάκαμψης και δηλώνουν
πανέτοιμοι να το αξιοποιήσουν.
Ήδη έχουμε στρατηγικές συ-
νεργασίες και είσοδο μεγάλων
επιχειρήσεων σε κλάδους που
βρίσκονται στον πυρήνα του
επενδυτικού προγράμματος
Ελλάδα 2.0 όπως πληροφορι-
κή, φαρμακευτική βιομηχανία,
logistics και ενέργεια.
Εκτός νυμφώνος για άλλη
μια φορά μένουν οι νέοι και οι
εργαζόμενοι που βρίσκονται
στη «ζώνη του λυκόφωτος» και
χάνουν το «επίδομα covid», οι
άνεργοι, τα νοικοκυριά που δεν
μπορούν να πληρώσουν υπο-
χρεώσεις. Σύμφωνα με μελέτη
της Societe Generale, η Ελλάδα
διαθέτει τα λιγότερα κονδύλια
(σχεδόν 17%) για κοινωνικές πο-
λιτικές. Αντίθετα, η κυβέρνηση,
στο πρότυπο της Βουλγαρίας,
προσπαθεί να δελεάσει εταιρεί-
ες τεχνολογίας να έρθουν στην
Ελλάδα με κίνητρο μεγάλες φο-
ρολογικές ελαφρύνσεις και το
νέο «ελαστικό» εργασιακό πλαί-
σιο του νόμου Χατζηδάκη.

ο Μητσοτάκης και η Κεραμέως;
* Δεν θέλανε φοιτητές στα ΑΕΙ,
θέλανε σπουδαστές στα ΙΕΚ
* Ποιο ήταν το αντεπιχείρημα
του ΣΥΡΙΖΑ για όλα αυτά; Πώς
ο Μητσοτάκης δεν είναι ευρω-
παϊστής * Γιατί (όπως είπαν)
η Ευρώπη θέλει καταρτισμένη
τη νεολαία και με πτυχία –είναι
καλή η Ευρώπη μας– μόνο που
αυτά που εφαρμόζει εδώ ο Μη-
τσοτάκης στις Συνόδους Κορυ-
φής τα ‘χει συμφωνήσει * Γιατί
αυτή είναι η ΕΕ που τόσο εκτιμά
ο ΣΥΡΙΖΑ.
Τ
ην «έντονη καταδίκη» της Ευρω-
παϊκής Ένωσης για τα «μονομερή
βήματα της Τουρκίας και τις απα-
ράδεκτες ανακοινώσεις», εκφράζει με
ανακοίνωσή του ο ύπατος εκπρόσωπος
της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ. Παράλληλα, επα-
ναλαμβάνει ότι οι αρμόδιοι υπουργοί θα
αξιολογήσουν ξανά την κατάσταση στην
επόμενη συνάντησή τους το φθινόπω-
ρο, εφόσον δεν υπάρξει αντιστροφή των
ενεργειών της Άγκυρας.
Ελλάδα και Κύπρος εκφράζουν ικα-
νοποίηση για τη δήλωση, η οποία απο-
τελεί προϊόν συμβιβασμού μεταξύ των
«27», ενώ δεν έγινε αποδεκτή η πρότα-
ση για σύγκληση μιας έκτακτης τηλεδι-
άσκεψης μεταξύ των υπουργών Εξωτε-
ρικών της ΕΕ. Ο Νίκος Δένδιας σημεί-
ωσε ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η
Κίνα, η Γαλλία, η Ινδία και η Ιρλανδία
καταδίκασαν απερίφραστα τις τουρκι-
κές εξαγγελίες, αφήνοντας σαφείς αιχ-
μές για άλλες χώρες, όπως η Βρετανία
και η Γερμανία, που φαίνεται ότι είχαν
ενδοιασμούς για καθαρή καταδίκη της
Τουρκίας.
Πάντως, της Άγκυρας δεν «ιδρώνει
το αυτί της» από τις φραστικές κατα-
δίκες. Η προεδρία του κατεχόμενου
τμήματος της Κύπρου, σε δήλωσή της,
επιμένει ότι το κλειστό Βαρώσι εί-
ναι έδαφος της «ΤΔΒΚ» και πως «δεν
υπάρχει θέμα να μεταβιβαστεί σε
οποιαδήποτε άλλη διοίκηση». Μάλι-
στα, σημειώνει ότι το Βαρώσι, που ήταν
για χρόνια «αιχμάλωτο του κυπριακού
προβλήματος», τώρα «απαλλάσσεται»
από αυτό!
Το σίγουρο είναι ότι η προσπάθεια
για δημιουργία αρνητικών τετελεσμέ-
νων δεν έχει ακυρωθεί και η διπλωματι-
κή διαμάχη θα συνεχιστεί, ενώ δεν απο-
κλείεται ο ανταγωνισμός των αστικών
τάξεων να λάβει ξανά νέες επικίνδυνες
μορφές το επόμενο διάστημα.
 Πολιτική ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 5

Α
νακατατάξεις, διερ-
γασίες και ζυμώσεις
έχει πυροδοτήσει
Αντιεμβολιαστές Γιώργος Μουρμούρης
στον ευρύτερο ακρο-

δεξιό χώρο η μετεξέλιξη και
στην Ελλάδα του αντιεμβολια-
στικού ρεύματος σε «κίνημα»
με παρουσία στον δρόμο. Πρό-
κειται για ένα πολιτικό φάσμα
που ξεκινά από επιφανειακώς
«απολίτικες», στην ουσία τους
βαθιά πολιτικές-εθνικιστικές
τοποθετήσεις κατά του (υποχρε-
ωτικού) εμβολιασμού και φτάνει
μέχρι τα ποικιλόμορφα «ορφα-
νά» της Χρυσής Αυγής. Εκμεταλ-
λευόμενο την απέχθεια που προ-
καλεί ο αυταρχικός θετικισμός
από κυβέρνηση, «ειδικούς» και
άλλους πόλους του συστήματος
όπως αποτυπώνεται στις διατά-
ξεις περί υποχρεωτικότητας των
εμβολιασμών, το συνονθύλευμα
αυτό απειλεί να αναγεννήσει
τη (φασιστική) ακροδεξιά, πριν
ακόμη συμπληρωθεί χρόνος από
την καταδίκη της Χρυσής Αυγής.
Μια «κατάδυση» στα ρεύμα-
τα, που από κοινού συγκλίνουν
στο ετερόδοξο ποτάμι της νέας(;)
ακροδεξιάς, αποκαλύπτει δύο
διακριτούς πόλους: Ο πρώτος
περιλαμβάνει μια «δεξαμενή»
ατόμων που είτε ειλικρινώς αντι-
τίθενται στην υποχρεωτικότητα
των εμβολιασμών είτε αποτε-
λούν αρνητές του ιού, των εμβο-
λίων και της επιστήμης, ασπα-
ζόμενοι διάφορες θεωρίες συνω-
μοσίας που αναπαράγονται στις
λεγόμενες «φούσκες» των social
media και προωθούνται (και)
από παρεκκλησιαστικές οργα-
νώσεις. Το ρεύμα αυτό, ανα-
ζητώντας πολιτική έκφραση,
ενσωματώνει και προσαρμόζει
στις απαιτήσεις της συγκυρίας
σύμβολα, σημαίες και εκφρα-
στικά σχήματα που προσφέρει η
επίσημη πατριωτική-εθνικιστική
ρητορεία. Θυμίζοντας τη συνω-
μοσιολογική-ακροδεξιά πτέρυγα
του «αντιμνημονιακού» κινήμα-
Ανησυχητικές διεργασίες
στους κόλπους της ακροδεξιάς
▸ Φασιστικές και ναζιστικές ομάδες επιχειρούν να παρέμβουν
τος, ερμηνεύει τον αυταρχικό
θετικισμό ως επίθεση της «Νέας
Τάξης Πραγμάτων» στον «Ελλη-
νισμό» και ευρύτερα στην «ιδέα»
του έθνους-κράτους. Καλεί τους
Έλληνες να «ξυπνήσουν» και να
υπερασπιστούν «ελευθερία-δι-
καιοσύνη-ισονομία».
Σε ηγετική μορφή αυτού του
ρεύματος φαίνεται να αναδει-
κνύεται ο γιατρός Φαίδων Βόβο-
λης. Ο ίδιος, με αναρτήσεις στον
προσωπικό του λογαριασμό στο
facebook, που συγκεντρώνουν
χιλιάδες σχόλια και κοινοποιή-
σεις, υποστηρίζει ότι δεν τάσ-
σεται κατά των εμβολίων αλλά
κατά της υποχρεωτικότητας.
Σε βίντεο που τράβηξε ζωντανά
κατά τη διαδήλωση του Σαββά-
του 24 Ιουλίου, επιτίθεται στα
συστημικά ΜΜΕ κατηγορώντας
τα ότι αποκρύβουν το μέγεθος Η μήτρα που γεννά ση εγκληματικής οργάνωσης όπως «ΕΛΛΑΣ, ή ταν ή επί
της διαδήλωσης, το οποίο ο ίδιος Γιάννη Λαγού και Ηλία Κα- τας», «η Ελλάδα ανήκει στους
εκτιμά σε «45.000» και λίγο αρ- το βδέλυγμα σιδιάρη αντίστοιχα, συμμε- Έλληνες» και «αναρχικοί και
γότερα σε «50.000 άτομα» (sic). τείχαν με διακριτά «μπλοκ», μπολσεβίκοι αυτή η γη δεν
Πίσω του οι συγκεντρωμένοι του φασισμού πανό, τρικάκια και συνθή- σας ανήκει». Η ιστορία, έγρα-
ματα στις συγκεντρώσεις. Οι φε ο Μαρξ, επαναλαμβάνε-
ψάλλουν τον εθνικό ύμνο. «Η
Ελλάδα αντιστέκεται, τεράστιο
παραμένει ενεργή οπαδοί του κόμματος Κασι- ται πρώτα σαν τραγωδία και
το πάθος, ευχαριστώ πολύ Ελλά- και ξεπροβάλλουν διάρη μάλιστα έφεραν πανό μετά σαν φάρσα. Ο εφιάλτης
δα», κλείνει ο ίδιος τη μετάδοση. με το σύνθημα «η Ελλάς υπε- της απόπειρας αναβίωσης της
Τον έτερο πόλο συγκροτεί νέα «ερπετά» ράνω όλων» («Griechenland φασιστικής ακροδεξιάς επα-
η αμιγώς φασιστική-ναζιστική über alles», θα έλεγε κανείς). ναλήφθηκε μετά το 2012-2013
ακροδεξιά, αποτελούμενη κυρί- Στην πλατεία Συντάγμα- στους «Μακεδονομάχους» του
ως από παραφυάδες της Χρυσής τος βρέθηκε και η ναζιστική 2018-2019. Επαναλαμβάνεται
Αυγής. Μέλη των «ΕΛΑΣΥΝ» και «propatria», με παράταξη και σήμερα. Χρειάζεται επα-
«ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΤΠ», των φυλακι- που θύμιζε χρυσαυγίτικα Τάγ- γρύπνηση για να καταλήξει
σμένων για ένταξη και διεύθυν- ματα Εφόδου και συνθήματα φάρσα και όχι τραγωδία.

ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΠΑΡΑΣΗΜΟΦΟΡΗΣΗΣ
Με τους φράχτες και όχι τους διασώστες η Πρόεδρος
Α
λλη μια σελίδα ντροπής για την
κυβέρνηση και την Πρόεδρο της
Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελ-
λαροπούλου γράφτηκε με την ανάκλη-
ση της βράβευσης του 37χρονου δια-
σώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου, ενώ
αυτή είχε ήδη ανακοινωθεί μέσω του
Αθηναϊκού Πρακτορείου.
Η Μάγδα Φύσσα επέλεξε στη συ-
νέχεια για τους δικούς της λόγους να
απέχει από τη δεξίωση το Σάββατο το
βράδυ στο Προεδρικό Μέγαρο για την
47η επέτειο από την αποκατάσταση
της δημοκρατίας, η οποία έγινε υπό τη
σκιά αυτών των αντιδημοκρατικών με-
θοδεύσεων. Το περιστατικό μεταξύ άλ-
λων αναδεικνύει πόσο διακοσμητικός
είναι ο ρόλος της Προέδρου της Δημο-
κρατίας και πόσο κούφια τα λόγια της
περί δημοκρατίας και ελευθερίας.
Όπως σημειώνει ο Ιάσονας Απο-
στολόπουλος, «σε μια περίοδο που η
διάσωση προσφύγων έχει καταστεί
ποινικοποιημένη πράξη με βαριές συ-
νέπειες, είναι απόλυτα λογικό ένας
διασώστης να αντιμετωπίζεται ως πο-
λιτικός αντίπαλος».
Ο ίδιος ο Ιάσονας, άλλωστε, ποτέ
δεν μάσησε ή στρογγυλοποίησε τα λό-
για του για να γίνει αρεστός. Μιλώ-
ντας την περασμένη βδομάδα σε τηλεοπτική
εκπομπή στο Contra Channel ήταν καταπέλτης
ενάντια στις βιομηχανοποιημένες καθημε-
ρινές επιχειρήσεις απαγωγής και εξαφά-
νισης προσφύγων στο Αιγαίο και στον
Έβρο και για τις επαναπροωθήσεις τους
στην Τουρκία, που παραβιάζουν κατά-
φωρα τα δικαιώματα και θέτουν ζωές
σε κίνδυνο.
Όσο για τον ίδιο και τους άλλους δια-
σώστες, ο Ιάσων επισημαίνει ότι: «Η
μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι τα χαμόγε-
λα και οι αγκαλιές στο κατάστρωμα, όταν
η ζωή νικάει τον θάνατο, όταν η αλληλεγγύη
νικάει τη βαρβαρότητα».
6 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Πρινηδόν

Σχόλια στο ημίφως Βασίλης

Παπαγεωργίου

Η κυβέρνηση σε Όχι στην παράδοση

μαύρο μέτωπο
κατά Κούβας
Επιστροφή στις μαύρες
μέρες του ψυχρού πολέ-
μου φέρνει η απαράδεκτη
κοινή δήλωση 21 υπουρ-
γών Εξωτερικών κατά
της Κούβας. Το ψήφισμα
μνημείο-υποκρισίας των
ΗΠΑ συνυπογράφεται
από τις πλέον αμερικα-
νόδουλες και αντικομ-
μουνιστικές κυβερνήσεις,
μεταξύ άλλων της Αυ-
στρίας, της Βραζιλίας, της
Κολομβίας, της Εσθονίας,
της Γουατεμάλας, της Ον-
δούρας, του Ισραήλ, της
Λετονίας, της Λιθουανί-
ας, του Κοσσυφοπεδίου,
του Μαυροβουνίου, της
Βόρειας Μακεδονίας, της
Πολωνίας, της Νότιας
Κορέας, της Ουκρανίας
και δυστυχώς και της
Ελλάδας. Με περίσσια
υποκρισία και πρόσχη-
μα την υπεράσπιση των
δημοκρατικών δικαιω-
μάτων η «συμμαχία των
προθύμων» προλειαίνει
το έδαφος για να σφίξει
ο κλοιός των κυρώσεων
και των ιμπεριαλιστικών
επεμβάσεων ενάντια στο
«νησί της επανάστασης».
Τούρκου αγωνιστή
Μετά τη θηριώδη ποινή που επέβαλε
το ελληνικό δικαστήριο σε 11 Τούρ-
κους και Κούρδους αγωνιστές (πάνω
από 500 χρόνια!), οι τουρκικές αρχές
ζητούν την έκδοση ενός από αυτούς:
του 44χρονου Χαλίλ Ντεμίρ που
ζει εδώ και 22 χρόνια στην Ελλάδα.
Ο ίδιος και η οικογένειά του έχουν
υποστεί τα πάνδεινα από την τουρ-
κική αστυνομία. Η δίκη του, που είχε
οριστεί για την περασμένη Δευτέρα,
αναβλήθηκε με απόφαση του Πρω-
τοδικείου Πειραιά καθώς το αίτημα
της τουρκικής κυβέρνησης χαρακτη-
ρίστηκε «έωλο», καθώς δεν προσκο-
μίστηκαν στοιχεία για την «εγκλημα-
τική δράση» του κατηγορούμενου. Η
διαδικασία ήταν επεισοδιακή, με πά-
μπολλους ένοπλους αστυνομικούς και
(αρχική) απαγόρευση της παρουσίας
ακροατηρίου! Γι’ αυτό χρειάζεται
επαγρύπνηση του κινήματος. μειώνει ότι στη Σούδα και στον Άρα- των συνελεύσεων […] τις στοχοποι- τηση για τα απαραίτητα υγειονομικά
ξο υπάρχει ήδη η σχετική υποδομή. ήσεις φοιτητών και καθηγητών», τις μέτρα προστασίας φοιτητών και εκ-
Πυρηνικά σε Σούδα Στην ανησυχία για αυξημένο ρίσκο ύβρεις, τους προπηλακισμούς, τη δι- παιδευτικού προσωπικού για ασφαλές
πυρηνικού ολοκαυτώματος απα- άνοιγμα το Σεπτέμβρη ήδη, αντιδρα-
και Άραξο; ντούν πως οι σύμμαχοί μας θα έχουν
απόμπευση με αφίσες και μέσω των
στικά ΜΜΕ όπως Το Πρώτο Θέμα σε
δικτύων. Η ΕΑΑΚ, πάντα σύμφωνα
Όχι ευχαριστώ έναν επιπλέον λόγο να ενισχύσουν με τον Κ. Γούναρη, ούτε διάλογο ρόλο «λαγού» προεξοφλούν ότι οι σχο-
περαιτέρω την ελληνική αεράμυνα! θέλει, ούτε την εξεύρεση λύσεων λές θα ανοίξουν με… αστυνομία και
Τσέρνομπιλ της Δύσης θέλουν να επιθυμεί. Μόνο η «διεξαγωγή ενός υποχρεωτικό σύστημα ελεγχόμενης
κάνουν την Ελλάδα τα παπαγαλά- εισόδου σε όλα τα ΑΕΙ. Συγκεκριμένα
κια των αμερικανικών συμφερό-
Μετά το ποινικό παρατεταμένου πολέμου» την εν-
αναφέρεται ότι θα λειτουργήσουν οι
διαφέρει. Ενοχλεί η αντίσταση στην
ντων. Συγκεκριμένα να μεταφερ- έγκλημα… η ΕΑΑΚ! πολιτική της κυβέρνησης... Ομάδες Προστασίας Πανεπιστημια-
θούν στην Ελλάδα τα αμερικανικά κού Ιδρύματος (ΟΠΠΙ), οι οποίες θα
πυρηνικά όπλα που βρίσκονται στη Ποιο είναι σήμερα «το δεύτερο στελεχώνονται από  κατώτερους αξι-
βάση του Ιντσιρλίκ ζητούν με αρ- μεγαλύτερο πρόβλημα λειτουργί- Σχέδια για άνοιγμα ωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας
θρογραφία τους Έλληνες μέλη ευρω- ας των ΑΕΙ, μετά το κοινό ποινικό ΑΕΙ με αστυνομία και ειδικούς φρουρούς και σε συνερ-
παϊκών «θινκ-τανκ». Μάλιστα βα- έγκλημα»; Ο καθηγητής του ΑΠΘ γασία με τον Πρύτανη θα αντιμετωπί-
πτίζουν τη μεταφορά του πυρηνικού και πρόεδρος του Τμήματος Ιστο- και σύστημα ελέγχου ζουν την παραβατικότητα «εντός και
ολέθρου στην Ελλάδα «πυρηνική ρίας Βασίλης Κ. Γούναρης έχει την εκτός» των χώρων των ΑΕΙ. Σε κάθε
Η επίθεση στην ΕΑΑΚ συνδέεται άμε-
αποτροπή»! Άρθρο στην Καθημερι- απάντηση: η ΕΑΑΚ. Σε άρθρο του περίπτωση καλά κάνουν και φοβού-
νή ζητάει από την Ελλάδα να παίξει στην Καθημερινή η ΕΑΑΚ εμφα- σα με τους αντιδραστικούς σχεδια- νται το μαχόμενο φοιτητικό κίνημα
πρωταγωνιστικό ρόλο σε νέο πυρηνι- νίζονται ως δύναμη καταστροφής με σμούς της κυβέρνησης για τα πανεπι- που θα φροντίσει και αυτές οι μεθο-
κό εξοπλισμό της Ευρώπης και ση- όπλα τη «συστηματική διάλυση όλων στήμια. Ενώ δεν έχει γίνει καμία συζή- δεύσεις να μείνουν στα χαρτιά.

Αγγελική Βάσιλα* Σχέδιο εμπορευματοποίησης του ΟΑΚΑ

Το νέο master plan «ανάπλασης» του
ΟΑΚΑ παρουσίασαν στις 20/7 ο πρω-
θυπουργός με τον υφυπουργό Αθλη-
τισμού, Λ. Αυγενάκη. Η φιέστα ήταν
σχεδόν μυστική, αφού τα πρώτα δη-
μοσιεύματα που την ανέφεραν, εμφα-
νίστηκαν λίγες ώρες προτού ξεκινήσει.
Μέσα στον χώρο του ΟΑΚΑ υπήρχαν
περιπολικά, κλούβα και αστυνομικοί,
οι οποίοι καθώς πλησίαζε η ώρα της
φιέστας άρχισαν να μην επιτρέπουν
στον κόσμο να μπαίνει στους ανοιχτούς
χώρους.
Το master plan, σύμφωνα με τα κυ-
βερνητικά σχέδια, θα «συμβάλλει στην
ανάπτυξη της περιοχής και θα αναβαθ-
μίσει τις εγκαταλελειμμένες ολυμπιακές
ζητώ
τον λόγο
εγκαταστάσεις». Αυτές, που έχει χρυσο-
πληρώσει ο λαός μας, που αποτελούσαν
προμετωπίδα της εκστρατείας των Ολυ-
μπιακών Αγώνων του 2004 και που στο
όνομα –πάλι– της «ανάπτυξης» έφεραν
την απογείωση των κερδών των εργολά-
βων και την υπερδιόγκωση του Δημόσι-
ου Χρέους που ακόμη πληρώνουμε.
Η εγκατάλειψή τους έχει γίνει πολύ
βολική, πράγματι. Όπως και οι ισχυ-
ρισμοί ότι το Δημόσιο δεν έχει την οι-
κονομική δυνατότητα να τις συντηρεί,
γι’ αυτό η μόνη λύση είναι να περάσει
το ΟΑΚΑ σε ιδιώτη — με το αζημίωτο
φυσικά.
Με το σχέδιο αυτό, θα ενοποιηθεί η
ζώνη υπερτοπικών χρήσεων που απλώ-
νεται από το Mall ως τη Λ. Κηφισίας, την
Κύμης και το ΟΑΚΑ (ξενοδοχεία, εμπορι-
κά κέντρα, επαγγελματικοί χώροι, χώροι
γραφείων κ.α.), αυξάνοντας την εμπο-
ρευματική δραστηριότητα της περιοχής,
ενώ σε αυτό το πλάνο εντάσσεται και η
μεταφορά του Καζίνο από την Πάρνηθα.
Μια τέτοια εξέλιξη θα μεταβάλει ση-
μαντικά και συνολικά τον χαρακτήρα
των περιοχών, προκαλώντας νέες αυ-
ξήσεις στις αντικειμενικές αξίες και θα
πιέσει τις κοντινές περιοχές κατοικίας,
ιδιαίτερα τις πιο λαϊκές περιοχές όπως η
Ν. Ιωνία.
Μια πρώτη ενημέρωση/κινητοποίη-
ση έγινε την ώρα της παρουσίασης του
master plan από τις αντικαπιταλιστικές
κινήσεις Εκτός των Τειχών (Μαρούσι),
Εκτός Σχεδίου (Ν Ιωνία) και Κόκκινη
Ρωγμή (Ηράκλειο). Οι τρεις κινήσεις συ-
ντονίζονται και προγραμματίζουν εκδη-
λώσεις ενημέρωσης και πρωτοβουλίες
κινητοποίησης των κατοίκων το επόμενο
διάστημα.
* Δημοτική σύμβουλος «Εκτός Σχεδί-
ου» Ν. Ιωνίας

Πρόταση ΝΑΡ
Ε
δώ και καιρό είναι προφανές
ότι η αστική τάξη βλέπει την
υγειονομική κρίση ως ευκαι-
ρία για μια καθοριστική αντι-
δραστική ανασυγκρότηση του
ελληνικού καπιταλισμού σε όλα τα πεδία,
της εκμετάλλευσης πρώτα απ’ όλα, της
παιδείας, των λαϊκών ελευθεριών και της
ιδεολογίας. Ο καταιγισμός νομοσχεδίων
και μέτρων ακόμα και μέσα στο καλοκαί-
ρι (ασφαλιστικό/επικουρικές) δείχνουν
την αποφασιστικότητα και το βάθος της
επίθεσης. Απέναντί της μόνο μια ανά-
λογου στρατηγικού βάθους και έντασης
απάντηση μπορεί να την κλονίσει και να
την ανατρέψει. Όπως τονίζεται στην πο-
λιτική πρόταση του ΝΑΡ (Απρίλιος 2021):
«Το πολιτικό δίλημμα της περιόδου τίθε-
ται επομένως ως εξής: Είτε οι δυνάμεις
του κεφαλαίου θα καταφέρουν να επιβά-
λουν νέες ιστορικού χαρακτήρα αντεργα-
τικές τομές για να ξεπεράσουν την κρίση
τους είτε οι δυνάμεις της εργατικής τάξης
και του λαού θα τις αναχαιτίσουν θέτο-
ντας επί τάπητος την ανάγκη αυτή η κρί-
ση να μετατραπεί σε πολιτική κρίση του
συστήματος, δηλαδή θέτοντας το ζήτημα
της συνολικής ανατροπής της κυρίαρχης
πολιτικής, του κλονισμού των πυλώνων
του κεφαλαίου. Με επιδίωξη την επανα-
στατική ανατροπή του καπιταλισμού και
την εργατική εξουσία-δημοκρατία».
Σ’ αυτό το δίλημμα δεν μπορεί ν’ απα-
ντήσει η δοκιμασμένη εδώ και δεκαετίες
αδιέξοδη και καταστροφική λογική του
μικρότερου κακού (που φέρνει πάντα το
μεγαλύτερο στο τέλος) και των αντιδεξιών
μετώπων. Η λύση δεν μπορεί να είναι επί-
σης η κομματική συντήρηση δυνάμεων
και η ιδεολογική προπαγάνδα για τις επα-
ναστατικές μάχες «που μέλλονται για να
‘ρθουν». Ούτε η επιμονή σε ένα κινηματι-
κό αντάρτικο ανά θέμα και ανά μέτωπο,
τις περισσότερες φορές ασύνδετων μετα-
ξύ τους. Μια κινηματική μαχητική αντι-
παράθεση χωρίς πρόγραμμα και προοπτι-
κή δεν αρκεί να ανατρέψει μια συνολική
επίθεση του κεφαλαίου σαν κι αυτή που
αντιμετωπίζουμε. Αναγκαία στοιχεία της
απάντησης στην αστική επίθεση είναι:
- Η ταξική ανασυγκρότηση του εργα-
τικού και λαϊκού κινήματος, με ιδιαίτερη
ανάγκη τη συσπείρωση πρωτοπόρου δυ-
ναμικού σε μια κίνηση εργατικής χειρα-
φέτησης, που θα φέρει στο προσκήνιο τη
συνολική τάση απελευθέρωσης των παρα-
γωγών του πλούτου.
- Η συγκέντρωση δυνάμεων σε ένα
αντικαπιταλιστικό πολιτικό μέτωπο με το
αντίστοιχο πρόγραμμα πάλης που θα συμ-
βάλλει και θα εμπνέει το αναγκαίο μαζικό
πολιτικό εργατικό και λαϊκό κίνημα. Με
στόχους την αντίσταση, τον κλονισμό και
την ανατροπή της κυβέρνησης της ΝΔ και
της πολιτικής της και συνολικά της καπι-
ταλιστικής επίθεσης. Τη σύγκρουση με τις
πολιτικές της συναίνεσης, των αστικών
εναλλακτικών λύσεων τύπου ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙ-
ΝΑΛ και της λογικής της εθνικής ενότη-
τας «για να ξεπεράσουμε την κρίση».
- Η στρατηγική στόχευση της κομμου-
νιστικής απελευθέρωσης της εποχής μας,
Πολιτική ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
Μπάμπης Συριόπουλος
Αντικαπιταλιστικό
πολιτικό μέτωπο
ανατροπής επίθεσης
και συναίνεσης
▸ Η αστική επιδρομή δεν αντιμετωπίζεται
με αντιδεξιά μέτωπα, κομματική
περιχαράκωση και κινηματικό αντάρτικο
ως συνολική προγραμματική απάντηση
στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό της εκ-
μετάλλευσης χωρίς σύνορα, της αντίδρα-
σης χωρίς όρια, της πολύπλευρης κρίσης.
Πρωταρχικής σημασίας είναι ο στόχος της
συσπείρωσης του δυναμικού που εμπνέ-
εται από την ανάγκη για ένα σύγχρονο
πρόγραμμα και κόμμα κομμουνιστικής
απελευθέρωσης.
Το αναγκαίο αντικαπιταλιστικό πρό-
γραμμα περιλαμβάνει στόχους που ξεκι-
νούν από τη μείωση της εκμετάλλευσης
και του εργοδοτικού δεσποτισμού, με στό-
χο την κατάργησή τους· που ξεκινούν από
την υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών
και την πάλη ενάντια στην κυριαρχία της
καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και τους νό-
μους της αγοράς, με στόχο τον περιορισμό
και την κατάργησή τους· για τα δημοκρα-
τικά δικαιώματα και τις λαϊκές ελευθε-
ρίες της εποχής μας, ενάντια στο κράτος
του κοινοβουλευτικού ολοκληρωτισμού,
στην προοπτική του τσακίσματός του·
7
για ανατροπή του πλαισίου της διαρκούς
μνημονιακής επιτροπείας, της ΕΕ και του
χρέους και αντικαπιταλιστική ρήξη/έξοδο
από την ΕΕ· για την ειρήνη των λαών, για
την ακύρωση των εξοπλιστικών προγραμ-
μάτων, την εναντίωση στον αντιδραστικό
κι από τις δύο πλευρές ελληνοτουρκικό
ανταγωνισμό, για να φύγουν οι βάσεις
και την έξοδο από το ΝΑΤΟ.
«Η σημερινή μάχη για το αντικαπιτα-
λιστικό πρόγραμμα πάλης δεν στοχεύει σε
κάποια αριστερή κυβέρνηση, αλλά στην
ανατροπή της καπιταλιστικής επίθεσης,
στην αμφισβήτηση του καπιταλιστικού
πλαισίου, στην απόσπαση κατακτήσεων
και στην κλιμάκωση του πολιτικού αγώ-
να ως τον κλονισμό της αστικής κυριαρ-
χίας, την ωρίμανση της επαναστατικής
κατάστασης, με στόχο την επαναστατική
κοινωνική αλλαγή» (Πολιτική Πρόταση του
ΝΑΡ, Απρίλιος 2021). Δεν ισχύει καθόλου
ότι πίσω από μια τέτοια πρόταση «βρίσκε-
ται η θέση και η λογική συμμετοχής σε μια
κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού
ως η άμεση πολιτική λύση» (τελική ομι-
λία Δ. Κουτσούμπα στο 21ο Συνέδριο του
ΚΚΕ). Είναι μια πολιτική πρόταση αγώνα
για το σήμερα που ανοίγει το δρόμο για
το επαναστατικό αύριο και η μόνη που
μπορεί να σταθεί αντίβαρο στον κυβερ-
νητισμό που αλλιώς θα προβάλλει ως ο
μόνος ρεαλιστικός δρόμος. Ταυτόχρονα
είναι μια πραγματική πρόταση διαλόγου
και κοινής δράσης των δυνάμεων της μα-
χόμενης αριστεράς και του εργατικού κι-
νήματος μετά την δεκαετή δοκιμασία της
κατάληξης των προτάσεων ενότητας στο
«μίνιμουμ».
«Σήμερα υπάρχουν κοινωνικές και
πολιτικές δυνάμεις, ρεύματα, αγωνιστές
και αγωνίστριες, δυνάμεις του αναδυό-
μενου κοινωνικού ριζοσπαστισμού, ο κό-
σμος της μαχόμενης Αριστεράς και δυνα-
μικά τμήματα της νεολαίας που μπαίνουν
με ορμητικό τρόπο στην πάλη, που ανα-
ζητούν και πάλι ριζοσπαστική-ανατρεπτι-
κή διέξοδο.
Αυτός ο κόσμος μπορεί και πρέπει να
συσπειρωθεί πάνω στην ανάγκη του αγώ-
να για την ανατροπή της κυρίαρχης πολι-
τικής και του καπιταλιστικού πλαισίου,
με βάση το αναγκαίο αντικαπιταλιστικό
πρόγραμμα, χωρίς νέες διαχειριστικές
και κυβερνητικές αυταπάτες. Μπορούμε
Ανασυγκρότηση της να συναντηθούμε τώρα σε αντικαπιταλι-
στικές κινήσεις-σχήματα-συσπειρώσεις
αντικαπιταλιστικής στο εργατικό και νεολαιίστικο κίνημα σε
Αριστεράς, πόλεις και περιφέρειες. Σε συλλογικότη-
τες αγώνα σε χώρους δουλειάς και κατοι-
με πρωταγωνιστική κίας. Σε πρωτοβουλίες παρέμβασης με
ανατρεπτικό πολιτικό περιεχόμενο στα
παρέμβαση κρίσιμα πεδία αντιπαράθεσης, για την
των μαχόμενων εργασία, την υγεία, τις ελευθερίες, την
αντιπολεμική πάλη, το περιβάλλον. Στην
αγωνιστών ανασυγκρότηση της αντικαπιταλιστικής
Αριστεράς, με πρωταγωνιστικό ρόλο των
και πρωτοβουλίες μαχόμενων αγωνιστών, με πρωτοβουλίες
στη βάση βάσης και συνελεύσεις σε γειτονιές και
κλάδους. Έτσι ώστε να έρθει στο προσκή-
νιο το φρέσκο δημιουργικό πνεύμα, υπερ-
βαίνοντας τα βαρίδια μιας προηγούμενης
φάσης», υπογραμμίζει το ΝΑΡ.
8 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Εικονοκλάστες

Σχολείο για
μια ελαστική
αγορά
εργασίας

Η κυβέρνηση ψήφισε
την Τετάρτη ακόμα ένα
αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο με
κλειστά σχολεία προκειμένου να
περάσει μέτρα που προκαλούν
αντιδράσεις, όπως έδειξαν οι
εκπαιδευτικές κινητοποιήσεις
σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Με
το νομοσχέδιο για την ατομική
αξιολόγηση των εκπαιδευτικών
και τη λεγόμενη αυτονομία των
σχολικών μονάδων έρχεται
ένα πισωγύρισμα δεκαετιών,
με επιδίωξη την αυταρχική
θωράκιση της αντιδραστικής
εκπαιδευτικής πολιτικής. Έχουμε χορτάσει από αντιδραστικές τομές στην εκπαίδευση, που βεβαίως όλες ψηφίζονται στο βαθύ
Στο ερώτημα τι σχολείο θέλει καλοκαίρι. Κινδυνεύουμε από έναν μιθριδατισμό, από τη συνήθεια στο αντιεκπαιδευτικό «δηλητήριο».
η ΝΔ, η απάντηση βρίσκεται Ο νόμος που πέρασε η κυβέρνηση την Τετάρτη συμπυκνώνει βασικές επιδιώξεις του συστήματος
σε μια άλλη ερώτηση: τι
για το σχολείο και χαράζει δρόμους υλοποίησης. Στο χέρι του κινήματος είναι να τον τινάξει στον αέρα.
είδους εργαζόμενο θέλει. Η
τηλεργασία και οι ελαστικές
εργασιακές σχέσεις απαιτούν
εργαζόμενο χωρίς μόρφωση και
γνώση αλλά με ληξιπρόθεσμη
Αντιδραστική τομή Κεραμέως-Μητσοτάκη
Σχολείο διαρκούς
κατάρτιση και δεξιότητες
της αγοράς. Μαζί με τον
αποκλεισμό των παιδιών
της εργατικής τάξης και των
λαϊκών στρωμάτων από το
πανεπιστήμιο, πάει πακέτο και
η αλλαγή του περιεχομένου της
εκπαιδευτικής διαδικασίας σε
όλες τις βαθμίδες.
ελέγχου και απόρριψης
Αυτή η στρατηγική που έχει τη
ακόμα πιο αντιδραστικές το- απονομής επιπλέον ανταμοι- λουν να παίξει η εκπαίδευση
σφραγίδα της ΕΕ και του ΟΟΣΑ
επιβάλλει την τράπεζα θεμάτων Ανάλυση μές από αυτές του αρχικού νο-
μοσχεδίου. Κύριος στόχος να
βής ως κίνητρο απόδοσης σε
περίπτωση επίτευξης καθορι-
καθοριστικό ρόλο στη διαμόρ-
φωση από τη μια εκείνου του
και το εξεταστικοκεντρικό
λύκειο, την Ελάχιστη Βάση Γιώργος Κρεασίδης στείλει το μήνυμα στην κοι- σμένων στόχων από τους Συμ- εργατικού δυναμικού που θα
Εισαγωγής (ΕΒΕ) που Αιμιλία Τσαγκαράτου νωνία και όσους εμπλέκονται βούλους του ΙΕΠ, στο πλαίσιο είναι ευέλικτο, αναλώσιμο,
με την εκπαίδευση ότι η κυ- των επιστημονικών τους κα- μιας χρήσης και από την άλλη,
προκάλεσε τη δίκαιη οργή με
βέρνηση είναι αποφασισμένη θηκόντων»! Περικοπή μισθού η νεολαία και οι εκπαιδευτικοί
τον μαζικό αποκλεισμό από το
να υλοποιήσει όλα όσα το εκ- λοιπόν για τους μάχιμους εκ- να εμπεδώσουν όλα τα ιδεολο-
πανεπιστήμιο αλλά και τους
παιδευτικό κίνημα κατάφερε παιδευτικούς της τάξης, μπό- γήματα του συστήματος προ-
ταξικούς φραγμούς σε αυτό με
να εμποδίσει τα προηγούμενα νους στους συμβούλους του κειμένου η νέα γενιά να γίνει

εντατικοποίηση των σπουδών
και πριμοδότηση των κολεγίων,
όπου ελάχιστη βάση εισαγωγής
είναι το πορτοφόλι.
Από την ψήφιση στην εφαρμογή
υπάρχει απόσταση. Εκρηκτικό
τοπίο διαμορφώνουν η οργή
των εκπαιδευτικών για τα
τετελεσμένα, ο θυμός της
νεολαίας και των οικογενειών
της για τον κόφτη της ΕΒΕ, η
αγωνιστική αυτοπεποίθηση του
φοιτητικού κινήματος απέναντι
στην πανεπιστημιακή αστυνομία
που η εισβολή της πήγε για το
φθινόπωρο. Ο αυταρχισμός
της Κεραμέως και της ΝΔ έχει
αντίπαλο.
Ο
νόμος για την παι-
δεία που ψηφί-
στηκε την Τετάρτη
αποτελεί βαθιά
αντιδραστική τομή-επίθεση
στο δημόσιο σχολείο, στους
μαθητές και τους εκπαιδευ-
τικούς. Συμπυκνώνει και εμ-
βαθύνει τις καπιταλιστικές
αναδιαρθρώσεις από τη Δια-
μαντοπούλου και το πόρισμα
Λιάκου, μέχρι την αξιολόγηση
του Αρβανιτόπουλου και του
Γαβρόγλου. Κινείται σύμφω-
να με τις οδηγίες και τις εκθέ-
σεις του ΟΟΣΑ, της ΕΕ και του
ΣΕΒ, που όλες οι κυβερνήσεις
ακολουθούν με ευλάβεια.
Ο ψηφισμένος νόμος έχει
χρόνια. Γιατί τι άλλο από προ-
σπάθεια εμπέδωσης κλίματος
φόβου και αυταρχισμού έχει η
πρωτοφανής διάταξη (άρθρο
56, παρ. 4 και 5) που προβλέ-
πει ότι η μη συμμετοχή στις
διαδικασίες της αξιολόγησης
συνιστά «ειδικό πειθαρχι-
κό παράπτωμα, το οποίο τι-
μωρείται με τις πειθαρχικές
ποινές του άρθρου 109 του
Κώδικα Κατάστασης Δημο-
σίων Πολιτικών Διοικητικών
Υπαλλήλων όχι κατώτερη του
προστίμου ίσου με τις αποδο-
χές ενός μηνός»! Ταυτόχρονα,
άλλη διάταξη που προστέθη-
κε στο αρχικό σχέδιο νόμου
προβλέπει «τη δυνατότητα
ΙΕΠ για να έχουν κίνητρο ακό-
μα μεγαλύτερης πίεσης στην
υλοποίηση της κυβερνητικής
πολιτικής.
Ο νόμος είναι ανάγκη για
το σύστημα. Όπως τονίζει χα-
ρακτηριστικά το ΝΑΡ εκπαι-
δευτικών σε ανακοίνωσή του,
«[…] ο ολοκληρωτικός καπιτα-
λισμός για να επιβιώσει έχει
ανάγκη την ακόμα βαθύτερη
εκμετάλλευση των εργαζομέ-
νων και της νεολαίας, σε ένα
ακόμα σκληρότερο καθεστώς
ανελευθερίας και καταστο-
λής. Η εκπαίδευση αποτελεί
κομβικό πεδίο για την υλο-
ποίηση αυτής της πολιτικής.
Κυβέρνηση και κεφάλαιο θέ-
βορά στην κερδοφορία τους με
τους εκπαιδευτικούς να πρέ-
πει να βάζουν πλάτη σε αυτό.
Γι’ αυτό ακριβώς οι εκπαιδευ-
τικοί πρέπει να εμπεδώσουν
ότι ο μόνος τρόπος επιβίωσής
τους στον άκρατο ανταγωνι-
σμό είναι η αποτελεσματική
επιβολή της αντιεκπαιδευτι-
κής πολιτικής στους μαθητές
τους και η συνεχής λογοδοσία
τους στην εξουσία. Η δημιουρ-
γία ενός πανοπτικού συστή-
ματος συνεχούς ελέγχου και
αξιολόγησης δεν είναι απλά
μια ιδεολογική εμμονή. Είναι
προϋπόθεση για την επίτευξη
όλης της αντιεκπαιδευτικής
και αντεργατικής πολιτικής

στο σύνολό της. Οι μαθητές
και η νεολαία πρέπει να εμπε-
δώσουν ότι ο μόνος τρόπος
επιβίωσης στην καπιταλιστική
αρένα είναι το αέναο κυνηγη-
τό δεξιοτήτων και προσόντων
μιας χρήσης, μέσα από μια
απέραντη διαδικασία εξετά-
σεων και πιστοποιήσεων».
Για να υλοποιηθούν αυτά,
δημιουργείται ένας πολυπρό-
σωπος, ιεραρχικός μηχανι-
σμός ελέγχου και αξιολόγη-
σης, επιβάλλεται η αξιολόγη-
ση εκπαιδευτικών και μαθη-
τών ως εργαλείο υπακοής και
πειθάρχησης και νομοθετεί-
ται η «αυτονομία» της σχολι-
κής μονάδας.
Οι στελεχικές δομές που
θεσπίζονται αποτελούν ένα
σκληρό ιεραρχικό μοντέλο,
που θα «πνίγει» τον εκπαι-
δευτικό της τάξης, ο οποίος
θα είναι ο τελευταίος που θα
έχει λόγο για την εκπαιδευτι-
κή διαδικασία. Οι «επόπτες
ποιότητας της εκπαίδευσης»
παραπέμπουν σε ορολογία
επιχείρησης, όχι τυχαία, κα-
θώς το σχολείο-επιχείρηση
πρέπει να ελέγχει αν το «προ-
ϊόν» του είναι «αποτελεσματι-
κό». Σε αυτήν τη λογική «κου-
μπώνουν» και οι διατάξεις για
την αξιολόγηση των μαθητών
και την ελληνική PISA, αφού
δεν υπάρχει πουθενά σύστη-
μα αξιολόγησης των εκπαι-
δευτικών, που να μην έχει
άμεση σχέση με την αξιολόγη-
ση των μαθητών. Η μόρφωση
ως προνόμιο μόνο των λίγων
και των «αρίστων» χρειάζεται
σαφέστατα μηχανισμούς δια-
χωρισμού και απόρριψης, τη
μετατροπή της εκπαιδευτικής
διαδικασίας σε μια ατέρμονη
αξιολόγηση.
Σε αυτά τα πλαίσια, η πολύ
σοβαρή τομή της «ελληνικής
PISA», με εξετάσεις για την Γ΄
Εικονοκλάστες
Γυμνασίου και την ΣΤ΄ Δημοτι-
κού, θα μετατρέψει την εκπαι-
δευτική διαδικασία σε «προ-
γύμναση» για την επιτυχία
στις εξετάσεις κοπής ΟΟΣΑ.
Η «ελληνική PISA» θα είναι
το όχημα μέσω του οποίου θα
«αποδεικνύεται» ότι το ελλη-
νικό εκπαιδευτικό σύστημα
και οι εκπαιδευτικοί του «δεν
Οι στελεχικές δομές που θεσπίζονται αποτελούν
ένα σκληρό ιεραρχικό μοντέλο, που θα «πνίγει»
τον εκπαιδευτικό της τάξης· θα είναι
ο τελευταίος που θα έχει λόγο για το σχολείο
είναι επαρκείς», συνεπώς θα
απαιτείται μεγαλύτερη εντα-
τικοποίηση στην εκπαιδευτι-
κή διαδικασία και πιο σκληρή
αξιολόγηση για εκπαιδευτι-
κούς και μαθητές. Παράλλη-
λα, θα κατηγοριοποιεί ταξικά
τα σχολεία με βάση τα αποτε-
λέσματα, αφού τα σχολεία των
λαϊκών, εργατικών γειτονιών,
όπως δείχνουν και τα αποτε-
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
λέσματα του διεθνούς διαγω-
νισμού, είναι εκείνα που συ-
νήθως αποτυγχάνουν να πιά-
σουν «τους δείκτες».
Η αξιολόγηση στελεχών
και εκπαιδευτικών αποτελεί
βασικό πυλώνα του νόμου.
Οι τομείς της αξιολόγησης σε
κάθε πλευρά της παιδαγω-
γικής και υπηρεσιακής δρα-
στηριότητας πολύ εύκολα γί-
νονται ρουμπρίκες και «κου-
τάκια», κατά τα πρότυπα του
ΠΔ 152 του Αρβανιτόπουλου
και της κυβέρνησης Σαμαρά
για την ατομική αξιολόγη-
ση. Άλλωστε, προβλέπεται
η ψηφιακή καταγραφή κάθε
δραστηριότητας. Ο εκπαι-
δευτικός ισοπεδώνεται από
τον οδοστρωτήρα οδηγιών,
καταρτίσεων και αξιολογήσε-
ων, συνθλίβεται μέσα σε μια
ατελείωτη αλληλοδιαπλοκή
του παιδαγωγικού και υπηρε-
σιακού ελέγχου. Με διάταξη
που προστέθηκε και αυτή στο
αρχικό σχέδιο νόμου, δίνονται
ακόμα μεγαλύτερες αρμοδιό-
τητες στον διευθυντή της σχο-
λικής μονάδας, αφού θα έχει
«υπαλλακτικό» τρόπο άσκη-
σης των καθηκόντων του/της,
σε απλά ελληνικά ό,τι δεν κά-
νει ο σύλλογος διδασκόντων
για οποιονδήποτε λόγο, θα το
κάνει ο διευθυντής σε συνερ-
γασία με τον σχολικό σύμβου-
λο (άρθρο 97). Η διάταξη αυτή
κύριο στόχο έχει να πατάξει
κάθε φωνή αντίστασης στην
εκπαιδευτική πολιτική και
στην αξιολόγηση.
Όσο για την «αυτονομία»
της σχολικής μονάδας, μπο-
ρεί ο Μητσοτάκης στη Βουλή
να δηλώνει ότι «απελευθερώ-
νονται οι εκπαιδευτικοί από
τον έλεγχο του Υπουργείου με
περισσότερη ελευθερία στους
εκπαιδευτικούς» (!), όμως ξέ-
ρουμε ότι η «αυτονομία» αυτή
ουσιαστικά σημαίνει «διαζύ-
γιο» του δημόσιου σχολείου
από τις πραγματικές μορφωτι-
κές ανάγκες των μαθητών/τρι-
ών, «αυτονομία» από την υπο-
χρέωση του κράτους να χρημα-
τοδοτεί τη σχολική μονάδα με
βάση τις ανάγκες της, αφού ο
σχολικός χώρος θα μπορεί να
χρησιμοποιηθεί από τρίτους
με εισιτήριο και το σχολείο θα
πρέπει να αναζητά χορηγούς.
Σοβαρή πλευρά των διατάξεων
αυτών αποτελεί και η εμπέδω-
ση της απλήρωτης δουλειάς,
αφού δραστηριότητες που
εισάγονται εκτός διδακτικού
ωραρίου (όπως οι εκπαιδευτι-
κοί όμιλοι) θα «αμείβονται» με
μόρια στη διαδικασία της αξι-
ολόγησης.
9
Για μια δημόσια
δωρεάν παιδεία
των αναγκών
και δικαιωμάτων
Το εκπαιδευτικό και λαϊκό κίνη-
μα θα παλέψει για το δικαίωμα
στη μόρφωση και την εργασία
μέσα από την υπεράσπιση της
δημόσιας και δωρεάν εκπαί-
δευσης. Απαιτεί να μην εφαρ-
μοστούν και να καταργηθούν οι
νόμοι Κεραμέως και Χρυσοχο-
ΐδη που δένουν σαν θηλιά την
παιδεία. Απαιτεί και ένα πλαίσιο
διεκδικήσεων που θα δικαιώνει
την πάλη για τις ανάγκες και
τα δικαιώματα της νέας γενιάς,
χωρίς να καθηλώνεται στην
υπεράσπιση του σημερινού
σχολείου της κρίσης.
Κρίσιμο αίτημα είναι η διεκ-
δίκηση της πρόσβασης στην
εκπαίδευση. Δημόσια δωρεάν
δίχρονη προσχολική αγωγή και
ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο για
όλα τα παιδιά, προσβάσιμο στη
γειτονιά, στο χωριό, στο νησί.
Με γενναία αύξηση της κρα-
τικής χρηματοδότησης, ώστε
να διασφαλίζεται η υποδομή,
ο εξοπλισμός, το βιβλίο. Με
μαζικές μόνιμες προσλήψεις
εκπαιδευτικών στη βάση των
πραγματικών αναγκών.
Με διασφάλιση της δημο-
κρατικής λειτουργίας, των
εργασιακών δικαιωμάτων, της
παιδαγωγικής ελευθερίας και
της συνδικαλιστικής δράσης
εκπαιδευτικών και μαθητών.
Με νέα προσέγγιση του περιεχο-
μένου από την σκοπιά των κοι-
νωνικών αναγκών και της χειρα-
φέτησης από την άγνοια και τον

ΣΥΡΙΖΑ: Στο απυρόβλητο η μείωση των φοιτητών
▸ «Κατάργηση της ΕΒΕ», όταν γίνει κυβέρνηση, αντί για κίνημα σήμερα
ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΕ ΑΡΚΕΤΑ η εξαγγελία Τσί-
πρα ότι θα καταργήσει την ελάχιστη βάση
εισαγωγής, η κατάθεση σχετικής τροπο-
λογίας αλλά και η δέσμευση ότι αν έρθει ο
ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, οι μαθητές που
αποκλείονται, θα μπορούν να κάνουν εκ
νέου βιογραφικό. Καταρχήν δείχνει την
απονομιμοποίηση της ΕΒΕ σαν αντιεκ-
παιδευτικό μέτρο.
Δείχνει όμως και το είδος και της
αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ, που επεν-
δύει στην κοινοβουλευτική εναλλαγή και
την… υπομονή. Στον ορίζοντα του ΣΥΡΙ-
ΖΑ δεν υπάρχει η προοπτική του εκπαι-
δευτικού κινήματος που θα ανατρέψει
πολιτική της ΝΔ. Δύσκολα θα περιμέ-
νουν οι μαθητές την αλλαγή κυβέρνησης,
πιθανά σε δύο χρόνια που είναι προγραμ-
ματισμένες οι εκλογές. Όμως η ζωή δεί-
χνει ότι τα μέτρα της ΝΔ σκοντάφτουν
μόνο στη δυναμική του κινήματος, όπως
με την πανεπιστημιακή αστυνομία, ενώ
δυσπιστία για τις δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ
προκαλεί η ανάμνηση από τις κωλοτού-
μπες της κυβέρνησης Τσίπρα.
Υπάρχει όμως και μια άλλη κρίσι-
μη πλευρά. Η ΕΒΕ, μαζί με την ένταξη
των ΙΕΚ στο μηχανογραφικό με τις σχο-
λές που επιλέγουν οι μαθητές, είναι ένα
ακραίο μέτρο για να υλοποιηθούν συγκε-
κριμένοι στόχοι. Αυτοί των εκθέσεων και
οδηγιών της ΕΕ, του ΟΟΣΑ και του ΣΕΒ,
που ζητούν μείωση των φοιτητών, κατη-
γοριοποίηση ή και κλείσιμο σχολών «χα-
μηλής ζήτησης» και ώθηση των νέων στο
κύκλωμα κατάρτισης.
Αυτό τον στόχο υπηρέτησε και η κυ-
βέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με το εξεταστικοκε-
ντρικό «νέο λύκειο», τον μηχανισμό κα-
τάργησης τμημάτων σε γενικά και επαγ-
γελματικά λύκεια σαν «ολιγομελών», τη
διάκριση σε «πράσινες» και «κόκκινες»
σχολές και τους υποβαθμισμένους διε-
τείς κύκλους σπουδών «για όσους δεν τα
καταφέρνουν», την ενίσχυση των κολεγί-
ων. Γι’ αυτό δεν κάνει λόγο για συνολική
κατάργηση των φραγμών στην τριτοβάθ-
μια εκπαίδευση.
σκοταδισμό. Σχολείο που δεν θα
είναι ξεκομμένο από τη ζωή, με
ύλη χωρίς εντατικοποίηση και
ασυνέχειες. Με αποκατάσταση
της γνώσης και της κριτικής
σκέψης αντί της αποσπασματι-
κότητας, της τυποποίησης, της
παπαγαλίας, των δεξιοτήτων της
αγοράς. Για να μπορούν οι νέοι
να γνωρίζουν τον κόσμο, ώστε
να μπορούν να τον αλλάζουν, να
αποκτούν δημοκρατική συνείδη-
ση και αλληλεγγύη.
Με ελεύθερη πρόσβαση στην
πανεπιστημιακή εκπαίδευση,
απελευθερωμένη από την ψυ-
χοφθόρα και αντιπαιδαγωγική
λογική των εξετάσεων αλλά και
την εμπορευματοποίηση της
λαχτάρας για σπουδές.
10 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Επικαιρότητα

Ματαίωση
του κάμπινγκ
ΣΕ ΜΑΤΑΙΩΣΗ του camping «Αναι-
ρέσεις», που επρόκειτο να λάβει
χώρα στο Βαρικό Πιερίας από τις
Ακροβασίες | Βασίλης Παπαγεωργίου
«Αναιρέσεις» 30 Ιουλίου έως τις 9 Αυγούστου,
αναγκάστηκε να προχωρήσει η ορ-
γανωτική επιτροπή, λόγω του εντο-
πισμού κρουσμάτων κορονοϊού στο
camping, με αποτέλεσμα η δομή να
τεθεί σε καραντίνα από τον ΕΟΔΥ.
Αρχικά η οργανωτική επιτροπή του
camping «Αναιρέσεις» αναπρο-
σάρμοσε τις ημερομηνίες, όμως ο
εντοπισμός και νέων κρουσμάτων
που οδήγησε στην παράταση των
μέτρων του ΕΟΔΥ, είχε ως αποτέ-
λεσμα αναγκαστικά την οριστική
ματαίωση του camping. Οι «Αναι-
ρέσεις» δίνουν ραντεβού με φίλους
και φίλες τον Σεπτέμβριο στην Κρή-
τη, στο ομώνυμο φεστιβάλ σε μεγά-
λες πόλεις του νησιού.

Energean Oil: ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ την έγκριση από

Απολύσεις μετά την ΕΕ της χρηματοδότησής της –με
την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσί-
την κρατική ου– με το ποσό των 100 εκατομμυρί-
ενίσχυση ων ευρώ(!), η εταιρεία ENERGEAN
OIL & GAS S.A. έσπευσε να ανακοι-
νώσει απολύσεις μέσω «προγράμ-
ματος αναδιάρθρωσης», μειώσεις
μισθών και μετατροπή συμβάσεων
εργαζομένων! Πρόκειται για την
εταιρεία που διαχειρίζεται τις κρα-
τικές εγκαταστάσεις (εξέδρα και
χερσαίο εργοστάσιο) και εκμεταλ-
λεύεται το μοναδικό πεδίο εξόρυξης
πετρελαίου στην Ελλάδα, βάσει σύμ-
βασης παραχώρησης. Η… κρατικοδί-
αιτη ιδιωτική εταιρεία που εξορύσσει
πετρέλαιο στην Καβάλα, αφού πήρε
το «ζεστό» χρήμα, αμέσως μετά πετά
το… έρμα (τους εργαζόμενους) στη
θάλασσα. Την εξέλιξη κατήγγειλε η
Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενέργειας,
η οποία, ωστόσο, έχει σοβαρές ευ-
θύνες για τη στάση που κράτησε το
προηγούμενο διάστημα, βάζοντας
πλάτη στις εργοδοτικές απαιτήσεις,
με «προϋπόθεση» μεταξύ άλλων «τον
σεβασμό των εργασιακών δικαιωμά-
των των εργαζομένων».
Με ένα ...κλικ
ΟΓ∆ΟΗ Μετά από μια χρονιά απουσίας, η Συνάντηση
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΝΕΩΝ Νέων Αρχιτεκτόνων επιστρέφει δυναμικά! Τη
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ συνάντηση διοργανώνουν η Αριστερή Κίνη-
ΣΤΟ ΠΗΛΙΟ ση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων και σχήματα
ΕΑΑΚ σε αρχιτεκτονικές σχολές στον ξενώνα
Στάμου Στούρνα, στην Άλλη Μεριά Πηλίου το
τριήμερο 20-22 Αυγούστου. Αποτελεί πλέον
ετήσιο καλοκαιρινό θεσμό που ξεκίνησε με
πρωτοβουλία της ΑΚΕΑ με στόχο την αλ-
ληλεπίδραση μεταξύ εργαζομένων αρχιτε-
κτόνων, φοιτητών αρχιτεκτονικής αλλά και
ευρύτερου κόσμου. Έχει καταφέρει μέσα στα
χρόνια να καθιερωθεί ως μια εναλλακτική
επιλογή καλοκαιρινής ψυχαγωγίας, με μη-ε-
μπορευματικό και συλλογικό χαρακτήρα. Οι
ενδιαφερόμενοι –αρχιτέκτονες και μη– μπο-
ρούν να δηλώσουν συμμετοχή στο mail της
Αριστερής Κίνησης Εργαζόμενων Αρχιτεκτό-
νων (info@akea2011.com) ή με μήνυμα στη
σελίδα της στο facebook.
Ραντεβού
το Σαββατοκύριακο
4-5 Σεπτέμβρη
Το Πριν θα είναι και πάλι μαζί σας το
Σαββατοκύριακο 4-5 Σεπτεμβρίου.
Τον Αύγουστο δεν θα κυκλοφορήσει
η εφημερίδα, έτσι ώστε να πάρου-
με κάποιες ανάσες για να γυρίσουμε
πιο δυνατοί το φθινόπωρο. Βεβαί-
ως, έχει από καιρό διαψευστεί η ρή-
ση «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ει-
δήσεις», διανύοντας πια το δεύτερο
καλοκαίρι πανδημίας, μέτρων, κυ-
βερνητικής αναλγησίας και αποποί-
ησης ευθυνών. Για ό,τι χρειαστεί, η
ιστοσελίδα μας prin.gr θα παραμείνει
μάχιμη. Καλό (υπόλοιπο) καλοκαίρι
σε όλες και σε όλους.

ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ: Δυο βραδιές με συζητήσεις, ταινίες, μου-

«Τιμωρούν» ΠΟΛΥΣ ΝΤΟΡΟΣ έχει γίνει από
την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ για
τους 18ρηδες το βάουτσερ των 150 ευρώ και τα
χωρίς ΑΦΜ freedom pass για τους νέους 18-25
ετών, ως κίνητρο εμβολιασμού.
Ωστόσο 18χρονοι που δεν έχουν εκ-
δώσει ΑΦΜ, ακόμη και αν έχουν
κάνει το εμβόλιο, πρέπει να πλη-
ρώσουν ράπιντ τεστ για να μπουν
σε πλοίο, αφού δεν μπορούν ούτε
καν να «κατεβάσουν» το πιστοποι-
ητικό εμβολιασμού! Τα ΚΕΠ, όπως
ισχυρίζονται στην κυβέρνηση, δεν
εμπλέκονται στη διαδικασία, ενώ
η έκδοση ΑΦΜ αυτή την περίοδο
είναι πρακτικά αδύνατη, με τα
ραντεβού να κλείνονται ακόμα και
μετά από έναν μήνα. Σύμφωνα δε
με καταγγελίες, λογιστικά γραφεία
εκδίδουν άμεσα ΑΦΜ έναντι αμοι-
βής 25 ευρώ!
∆ΥΟ ΘΕΡΜΕΣ σική και πολιτισμό δίπλα στη θάλασσα
ΒΡΑ∆ΙΕΣ
έζησαν δεκάδες αγωνιστές και κάτοικοι
ΣΤΟ 4Ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ της Ηγουμενίτσας που συμμετείχαν στο 4ο
ΑΝΤΑΡΣΥΑ Φεστιβάλ της Τοπικής Επιτροπής Θεσπρω-
τίας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Το βράδυ της Πέμπτης
προβλήθηκε η ταινία «ακόμα και η βροχή»
ενώ ακολούθησε DJ set. Την Παρασκευή
πραγματοποιήθηκε συζήτηση για την ιδιω-
τικοποίηση του λιμανιού και της παράκτιας
ζώνης της Ηγουμενίτσας, που προωθείται
με ταχείς ρυθμούς εν μέσω πανδημίας.
Ακολούθησε μουσική λαϊκή βραδιά, με
τήρηση βέβαια των μέτρων προστασίας.
Και τις δύο ημέρες στον χώρο λειτουργού-
σαν θεματικά περίπτερα, βιβλιοπωλείο και
μπαρ. «Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας και τα
παράλια της Θεσπρωτίας πωλούνται σε τι-
μή ευκαιρίας. Το 4ο φεστιβάλ μας εν μέσω
οικονομικής κρίσης ευελπιστεί να συμβάλει
στην ανατροπή των σχεδίων του κεφαλαίου
και στη διεύρυνση των κατακτήσεων μας»,
ανέφεραν μεταξύ άλλων οι διοργανωτές.
Θερινό σινεμά στην
ταράτσα της ΕΛΝΣ
Συνεχίζονται μέχρι και το πρώτο
δεκαήμερο του Αυγούστου οι θε-
ρινές προβολές στην ταράτσα της
Εργατικής Λέσχης Νέας Σμύρνης.
Την Κυριακή, 1η Αυγούστου,
προβάλλεται το «Νοσταλγώντας
Φως» του Πατρίσιο Γκουσμάν. Τη
Δευτέρα 2 Αυγούστου, «οι Γεν-
ναίοι του Μπρανκαλεόνε» του
Μάριο Μονιτσέλι. Την Πέμπτη 5
Αυγούστου το «Μέλι» του Σεμίχ
Καπλάνογλου, ενώ την Κυριακή
8 Αυγούστου οι «Σκοτεινοί Δολο-
φόνοι». Οι προβολές ξεκινούν στις
21:00 στην ταράτσα της Εργατικής
Λέσχης Νέας Σμύρνης, Ελευθερίου
Βενιζέλου 12 & Αιγαίου.

▶ Υπάρχει κάποια αλλαγή
που βλέπετε το τελευταίο
διάστημα και ιδιαίτερα με
την πανδημία ως προς τη
στάση των καλλιτεχνών
αλλά και την αντίληψη του
κόσμου για αυτούς;
Σε αντίθεση με ό,τι προσπα-
θούν να μας περάσουν σαν
αίσθηση, σαν άποψη, σαν
πραγματικότητα, υπάρχει
μια πάρα πολύ ζοφερή κατά-
σταση σε όσους εργάζονται
στο χώρο του θεάματος και
του ακροάματος. Πρέπει να
το γενικεύουμε, εξάλλου,
διότι οι άνθρωποι που είναι
πίσω από τα φώτα ή τις κον-
σόλες του ήχου είναι και αυ-
τοί εμπλεκόμενοι με τη τέχνη
μας και με τη δουλειά μας.
Υπάρχει, λοιπόν, μια διττή
κατάσταση: Οι μεγάλες εκ-
δηλώσεις, οι χρηματοδοτού-
μενες δηλαδή από το κράτος,
ακμάζουν και ακμάζουν με
τρόπο κατ’ εμέ σκανδαλώδη.
Γιατί πόσοι πια θα παίξουν
στο Φεστιβάλ Αθηνών; Πό-
σους καλλιτέχνες αφορά το
Φεστιβάλ Επιδαύρου; Εκεί
που σπαράσσει η δημιουργι-
κότητα, εκεί που ουσιαστικά
υπάρχει ο ζωντανός πολιτι-
σμός και η ζωντανή παράδο-
ση, τα πράγματα είναι πάρα
πολύ άγρια. Υπάρχει ανθρω-
πιστική κρίση. Φέτος, ως
Σύλλογος Μουσικών Βορείου
Ελλάδος, μοιράσαμε ανθρω-
πιστική βοήθεια. Στην εκατο-
ντάχρονη διαδρομή του, αυτό
το σωματείο –γιατί εργατικό
σωματείο είναι κατά βάση–
δύο φορές το έκανε αυτό.
Η μία τώρα και η άλλη
στη γερμανική κατοχή.
▶ Και σε ό,τι αφορά
στη δημιουργία;
Παράγεται πολιτι-
σμός και υπάρχει
δημιουργικό έργο,
σε όλες τις μορ-
φές της τέχνης.
Υπάρχουν δώρα τα οποία μά-
λιστα θα μείνουν και θα χα-
ρακτηρίσουν την εποχή μας.
Αυτά τα δύο χρόνια υπάρχουν
άνθρωποι που παραμένουν
δημιουργικοί μέσα σε αυτή τη
σκοτεινιά. Το γεγονός ότι δεν
τα μαθαίνουμε έχει να κάνει
με τη δικτατορία που έχει επι-
βληθεί από τα ΜΜΕ, με έναν
«ωραίο» άκρατο χρηματισμό,
οπότε πρέπει να αναζητήσου-
με άλλου τύπου διαδρομές
–συχνά και υπόγειες– προ-
κειμένου να συνδυαστεί το
καλλιτεχνικό σκίρτημα με την
ανάγκη και το ζόρι της κοι-
νωνίας, έτσι ώστε όλο αυτό
να μπορέσει να αναδείξει τα
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
Δημήτρης Ζερβουδάκης
Τραγουδοποιός
Οι καλλιτέχνες
είμαστε εχθροί
του συστήματος!
Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης είναι «ποταμός»— όπως
και πολλά από τα τραγούδια του. Βλέπει ότι
η καλλιτεχνική δημιουργία όχι απλώς δεν σταμάτησε
στην κρίση αλλά θα αφήσει «δώρα» που
θα σφραγίσουν την εποχή μας. Πιστεύει στους νέους
και καλεί τους «ομότεχνους» να μην χαϊδεύουν
αυτιά, να τολμούν και να καινοτομούν, να επιλέγουν
τον δύσκολο
ανηφορικό δρόμο.
Ολόκληρη η
ενδιαφέρουσα
συνέντευξη
στο prin.gr.
καινούργια ταλέντα. Τους πι-
ς,
στεύω πάρα πολύ τους νέους,
αι
τους ζω, τους χαίρομαι και
καταλαβαίνω τις δυσκολίες
τους. Δεν θα το αφήσουμε
να χαθεί.
▶ Υπάρχει συγκεκριμένος
ανθρωπιστική βοήθεια —
λόγος που οι καλλιτέχνες
μπήκαν στο «στόχαστρο»
της κυβέρνησης;
Φυσικά! Είναι ότι η τέχνη νη
αμφισβητεί! Το βασικό συ- υ-
στατικό της είναι το «για να
το ξαναδούμε το θέμα… Εσύ
μου το λες έτσι αλλά εγώ θα
ήθελα να το ξαναδώ». Ένα
Συνέντευξη
στη
ΘΕΟΠΙΣΤΗ
ΚΑΠΕΤΑ
άλλο στοιχείο εντελώς αντι-
συστημικό είναι ο έρωτας.
Γιατί έρωτας δεν είναι μόνο η
σχέση με το άλλο φύλο. Έρω-
τας είναι κάθε σχέση με τα
πράγματα γύρω σου. Η ίδια
η ζωή τελικά. Επομένως, ό,τι
βγαίνει στην πρώτη γραμμή
και διεκδικεί τη ζωή στοχο-
ποιείται από το σύστημα. Το
σύστημα επιχειρεί να δημι-
ουργήσει ένα ατελείωτο ισά-
δι χωρίς κορυφές, να κάνει
τη δουλειά του χωρίς πολλές
ερωτήσεις. Αλλά εμάς αυτό
που μας πάει μπροστά είναι
οι κορυφές μας — το λέει ο
Καζαντζάκης, όχι εγώ. Οι
πιο ωραίες διαδρομές είναι
οι ανηφορικές γιατί μας οδη-
γούν στις κορυφές… Επιπρό-
σθετα, επειδή οι καλλιτέχνες
ανήκουν στην πλειοψηφία
τους σε αυτό που αντιλαμβά-
νομαι ως αμεσοδημοκρατικό
χώρο και, τολμώ να πω, σε
μια ριζοσπαστική αριστερή
αντίληψη για τη ζωή και τα
πράγματα, έχουν μια κο-
σμοθεώρηση πιο ανα-
τρεπτική.
▶ Υπήρχε κάποιος
συγκεκριμένος
στόχος που
θέλατε και
φανταζόσασταν
να πετύχετε μέσα από τα
τραγούδια σας; Και αν ναι,
επιτεύχθηκε;
Ανήκω σε αυτό που λέμε γενιά
της μεταπολίτευσης. Είμα-
στε πολύ ανώδυνη σαν γενιά.
Δεν κάναμε τις υπερβάσεις
μας, δεν ασχοληθήκαμε ούτε
καν με τις ήττες μας, πόσο
δε μάλλον με τις νίκες μας οι
οποίες μάλλον είναι και ανύ-
πα
παρκτες. Φάγαμε φόλα γιατί
βγ
βγήκαμε σε μια κοινωνία της
οπ
οποίας το ζητούμενο ήταν η
δη
δημοκρατία, το όνειρο για μια
κα
καλύτερη ζωή σε έναν τόπο
Φέτος, ο Σύλλογος π
που είχε κακοπάθει από την
Μουσικών Βορείου εξάρτηση, από τις συνεχείς
Ελλάδος μοίρασε δικτατορίες, από έναν εμ-
φύλιο που είχε τελειώσει
πρόσφατα. Στην προσπά-
για δεύτερη φορά μετά θεια να κοινωνικοποιηθού-
τη γερμανική κατοχή με αγγίξαμε την πολιτική.
Μ
Μετά άρχισαν να έρχονται οι
φά
φάπες, οπότε συνειδητοποι-
ήσ
ήσαμε ότι πολιτική σημαίνει
κά άλλο, που δεν μπορούσα-
κάτι
με να καταλάβουμε.
Όταν τα παιδιά γαλουχού-
νται με το «κάτσε τώρα που
θα ασχοληθείς, άσε κανέναν
11
άλλο να βγάλει το φίδι από
τη τρύπα», περιμένουμε να
έχουμε ενεργούς πολίτες; Θα
έχουμε συστημικούς χλεχλέ-
δες οι οποίοι δυστυχώς θα
παράγουν και την αντίστοι-
χη αισθητική. Γιατί, κακά τα
ψέματα, βάση της ιδεολογίας
είναι η αισθητική. Εγώ βρήκα
αποκούμπι, να σου πω την
αλήθεια από την απογοήτευ-
ση μου, στη κοινωνική δράση
και κυρίως στην τέχνη. Εκεί
έκανα ό,τι ήθελα και δεν με
έλεγχε κανείς. Από την αρχή
ήθελα να κάνω δικά μου
πράγματα, να αφηγηθώ αυτό
που ζω, να καταθέσω το βί-
ωμα μου. Ακόμη και σήμερα
ανήκω στο χώρο της βιωματι-
κής τραγουδοποιίας και αντι-
λαμβάνομαι τον εαυτό μου
σαν έναν λαϊκό παραδοσιακό
μουσικό ο οποίος έζησε κά-
ποια πράγματα, τα τραγού-
δησε για την εποχή του και,
όταν ήρθε η ώρα του, πήγε
εκεί που ήταν να πάει.
▶ Τα πολιτικά και κοινωνικά
μηνύματα στα τραγούδια
που γράφετε ή ερμηνεύετε
αγγίζουν ζητήματα που
ταλανίζουν τη κοινωνία. Η
τέχνη μπορεί να παρακινήσει
κάποιον να προβληματιστεί
γενικότερα;
Αν μας διαβάσει κανένας
ομότεχνος, καλό είναι να μην
υποκύψει στη λεγόμενη λα-
ολαγνεία, να μην μπει στη
λογική να χαϊδεύει αφτιά. Να
μπει σε μια λογική αντιπαρά-
θεσης με τον κακό μας εαυτό.
Είναι και αυτή δουλειά του
καλλιτέχνη. Βέβαια, αυτό θα
φέρει πρόβλημα στο ταμείο
αλλά πρέπει και αυτό με κά-
ποιο τρόπο να το αντιμετωπί-
σεις, γινόμενος καλύτερος σε
αυτό που κάνεις. Να καινο-
τομείς, να πρωτοτυπείς, να
μη τσιγκουνεύεσαι τον κόπο,
να προσπαθείς πάντα να δι-
αφοροποιηθείς από την προ-
ηγούμενή σου πρόταση έστω
και στο κάτι τις. Τα στεγα-
νά στη τέχνη κάνουν μεγάλη
ζημιά. Αυτοί που θέλουν να
κατατάξουν τους ανθρώπους
σε κατηγορίες, σε ράφια και
κουτάκια έχουν τους λόγους
τους — μια καλή αγοραία
χρήση αυτών των δεδομένων.
Εσύ σαν καλλιτέχνης μπορείς
να τσαλαβουτάς όπου αγα-
πάς και να χρησιμοποιείς τα
εκφραστικά μέσα με τον πιο
αυθαίρετο και φαντασιακό
τρόπο. Το τι θα κάνει το κοινό
είναι θέμα τύχης και ιστορι-
κής συγκυρίας, είναι πολλά
πράγματα. Είναι δύσκολη
σαν μετάβαση, αλλά για μένα
είναι μονόδρομος.
12 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Η άλλη όψη

Πρόδρομοι Ορφέας Μπούσουλας

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν κατείχε

πάντοτε την περίοπτη θέση που κα-
τέχει σήμερα, αν και είναι ένα ζήτη-
μα που απασχολεί την ανθρωπότητα
Ανθρώπινο
δημιούργημα
για χιλιάδες χρόνια. Συγκεκριμένα,
από αρκετά νωρίς στην ανθρώπινη
ιστορία οι αρχαίοι λαοί, όπως οι αρ-
χαίοι Ελληνικοί λαοί, οι Κινέζοι και οι
Αιγύπτιοι φαντασιώνονταν μορφές

η τεχνητή
τεχνητής νοημοσύνης, κυρίως ως
ρομπότ, ενώ έκαναν απόπειρες να
σχεδιάσουν ή να κατασκευάσουν τέ-
τοιες μηχανές, χωρίς ωστόσο αυτό να
είναι εφικτό με τα μέσα της εποχής.

νοημοσύνη
Η πραγματική ιστορία της τεχνητής
νοημοσύνης, όπως ορίζεται σήμερα,
ξεκινά περί τα μέσα του 20ου αιώνα
με την εμφάνιση των ηλεκτρονικών
υπολογιστών. Οι επιστήμονες του
κλάδου, κυρίως μαθηματικοί, όπως

Η
ο Άλαν Τούρινγκ, ο Μάρβιν Μίνσκι,
τεχνητή νοημοσύνη νατεί να επιλύσει ένας άνθρωπος σε τεχνολογίες που υπάρχουν. Όμως, το
ο Τζον Μακάρθι, έβλεπαν στους υπο- αποτελεί ένα σύνολο εύλογο χρονικό διάστημα. Για το λόγο όραμα της δημιουργίας μιας νοήμονος
λογιστές τη δυνατότητα της πραγ- τεχνολογιών που πλέον αυτό η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί μορφής ζωής παραμένει ακόμα ένα
μάτωσης του ονείρου της ανθρωπό- έχουν εδραιωθεί στην μία μάγευση στους ανθρώπους, που σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
τητας, για τη δημιουργία μίας νέας καθημερινή ζωή. Η 4η ενθουσιάζονται από το αποτέλεσμα Οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύ-
μορφής νοήμονος ζωής. Ιδιαίτερο βιομηχανική επανάσταση έχει έρθει που μοιάζει εξωπραγματικό και ακού- νης στην ουσία τους είναι προγράμμα-
ενδιαφέρον έχει η ξεχασμένη ιστορία για να μείνει, με την τεχνητή νοημο- γεται έως και ισάξιο ή ανώτερο της αν- τα που λειτουργούν σε έναν υπολογι-
σύνη να μπαίνει πλέον στην παραγω- θρώπινης νόησης. στή, όπως και κάθε άλλο πρόγραμμα
της τεχνητής νοημοσύνης στη Σοβι-
γή, αντικαθιστώντας εργαζόμενους σε Ωστόσο πίσω από αυτό το βαρύ- που χρησιμοποιεί ο κάθε άνθρωπος
ετική Ένωση, όπου μαθηματικοί της πνευματικά επαγγέλματα. Οι αλγό- γδουπο όνομα, η τεχνητή νοημοσύνη στην καθημερινότητα του. Οι αλγόριθ-
εποχής διεξήγαγαν, ήδη από το 1954, ριθμοι τεχνητής νοημοσύνης σε συν- δεν είναι παρά ένα ανθρώπινο δημι- μοι βασίζονται σε δεδομένα τα οποία
πρωτοπόρα έρευνα που οδήγησε σε δυασμό με την επεξεργαστική ικανό- ούργημα, που βασίζεται σε πολύπλο- τα επεξεργάζονται με διάφορους τρό-
σημαντικές ανακαλύψεις που αξιο- τητα των ηλεκτρονικών υπολογιστών κα μαθηματικά, στατιστικά και άλλα πους και μέσω μαθηματικών και στα-
ποιούνται ακόμα και σήμερα στην μπορούν να επιλύουν πολύπλοκα προ- επιστημονικά μοντέλα. Η τεχνητή τιστικών μοντέλων, παράγουν τα απο-
πληροφορική. Μερικοί από τους βλήματα σε πολύ γρήγορο χρόνο. Προ- νοημοσύνη αποτελεί ένα έργο δεκαε- τελέσματα τους. Όμως, πίσω από αυτή
γνωστούς σοβιετικούς επιστήμονες βλήματα όπως η αυτόματη μετάφραση τιών από χιλιάδες ακαδημαϊκούς και τη διαδικασία που γίνεται αυτόματα,
ολόκληρων βιβλίων σε μερικά δευτερό- άλλους επιστήμονες σε όλο τον κό- οι εργαζόμενοι άνθρωποι είναι αυτοί
ήταν ο Βλάντιμιρ Αρλαζάροφ, ο Λεο-
λεπτα, η αναγνώριση ενός προσώπου σμο, που έχουν επενδύσει αμέτρητες που δημιουργούν τους αλγόριθμους,
νίντ Χατσιγιάν, ο Αλεξάντρ Κρόνροντ. μέσα σε βάσεις δεδομένων με εκατομ- εργατοώρες αξιοποιώντας τη γνώση ορίζουν τα ερωτήματα, επιλέγουν τα
Όμως, η υλοποίηση μίας τεχνητής μύρια εγγραφές, η στατιστική μελέτη που έχει συσσωρεύσει η ανθρωπό- δεδομένα και ερμηνεύουν τα αποτελέ-
για την εξέλιξη μιας πανδημίας και τητα κατά τους αιώνες για να δημι- σματα. Οι αλγόριθμοι είναι μία έξυπνη
νοημοσύνης δεν ήταν απλή υπόθε-
πολλά άλλα, είναι ζητήματα που αδυ- ουργήσουν μία από τις πιο φιλόδοξες μηχανή σάλτσας, όπου ο άνθρωπος βά-
ση. Η αρνητική κριτική που υπήρχε
αρχικά κατά της τεχνητής νοημο-
σύνης σε συνδυασμό με τις περιο-
ρισμένες δυνατότητες των πρώτων
υπολογιστών, δημιούργησε αρκετά
σκαμπανεβάσματα. Μάλιστα, τις πε-
ριόδους 1974-1980 και 1987-1993, το
ερευνητικό ενδιαφέρον και η χρη-
ματοδότηση ήταν τόσο χαμηλά που
οι εξαετίες αυτές ονομάστηκαν «χει-
μώνες της τεχνητής νοημοσύνης».
Μόλις το 1997 άρχισε να ξαναγίνεται
δημοφιλής ο κλάδος έπειτα από την
ήττα του σκακιστή και παγκόσμιου
πρωταθλητή Γκάρι Κασπάροφ από
έναν σκακιστικό αλγόριθμο. Με τη
νέα χιλιετία, έγινε αντιληπτή η δυνα-
τότητα της εισόδου της τεχνητής νο-
ημοσύνης στην παραγωγή με αποτέ-
λεσμα σήμερα να γίνεται λόγος για
την 4η βιομηχανική επανάσταση,
αυτή της τεχνητής νοημοσύνης.

Η ηθική
του επιστήμονα
αποτυπώνεται
άμεσα στην «ηθική»
του αλγορίθμου
ζει τις ντομάτες, γυρνάει το μοχλό και η μηχα-
νή βγάζει τη σάλτσα. Η διαφορά της τεχνητής
νοημοσύνης με τη μηχανή σάλτσας, είναι πως
η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εκπαιδευτεί
ώστε να πολτοποιεί τη σάλτσα με καλύτερο
τρόπο, αλλάζοντας την εσωτερική λειτουργία
εντός κάποιων ορίων. Μάλιστα κάποιοι αλγό-
ριθμοι που εμπίπτουν στον όρο της μηχανικής
μάθησης, έχουν τη δυνατότητα να εξελίσσο-
νται και να προσαρμόζονται μέσω της εκπαί-
δευσης τους με αρκετά σύνθετους τρόπους.
Η εκπαίδευση ενός αλγόριθμου είναι πολύ
διαφορετική από την εκπαίδευση ενός αν-
θρώπου. Για παράδειγμα μία από τις πολλές
περιπτώσεις αλγορίθμου αφορά εκείνον που
αναλύει φωτογραφίες οχημάτων και ξεχωρί-
ζει ποια οχήματα είναι λεωφορεία και ποια
ΙΧ. Για την εκπαίδευση του αλγορίθμου, ο
προγραμματιστής του θα χρειαστεί να βρει
αρχικά μερικές χιλιάδες φωτογραφίες οχημά-
των για να δημιουργήσει ένα σετ δεδομένων
εκπαίδευσης. Η επιλογή των φωτογραφιών
μπορεί να γίνει είτε με τυχαίες φωτογραφίες
είτε με επιλεγμένες. Ουσιαστικά, ο προγραμ-
ματιστής καλείται να επιλέξει ποιες ντομάτες
θα βάλει στη μηχανή της σάλτσας. Έπειτα στο
στάδιο της εκπαίδευσης κάθε φωτογραφία
από τα δεδομένα εκπαίδευσης δίνεται στον
αλγόριθμο για ανάλυση μαζί με το αποτέλε-
σμα, δηλαδή εάν περιέχει ένα ΙΧ ή ένα λεω-
φορείο. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης ο
αλγόριθμος δημιουργεί μία μαθηματική συ-
νάρτηση –μία καμπύλη για το στατιστικό του
μοντέλο, για παράδειγμα μία καμπύλη λογι-
Η άλλη όψη ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 13
στικής παλινδρόμησης, με βάση τα δεδο-
μένα εκπαίδευσης. Αφού τελειώσει
η εκπαίδευση του αλγορίθμου, ο
Αυτόνομη οδήγηση,
αλγόριθμος χρησιμοποιεί την κα-
μπύλη που έχει δημιουργήσει
για να κατατάξει τα οχήματα
σε κάθε νέα φωτογραφία
κοινωνικές ανάγκες
που του δίνεται. Δηλαδή,
ο αλγόριθμος δημιουργεί
τον μηχανισμό άλεσης
και ιδιωτικές
της ντομάτας, με βάση
τις ντομάτες εκπαίδευ-
σης, και έπειτα μπορεί
απαντήσεις
να αλέσει κάθε νέα ντο-
μάτα σε πολτό.
Η αποτελεσματικό-
τητα του αλγορίθμου
προκύπτει μέσα από
τη διαδικασία της εκ-
παίδευσης και συνδέεται
άμεσα με την ποιότητα των
δεδομένων εκπαίδευσης. Αν
στην μηχανή σάλτσα ο χειρι-
στής βάλει σάπιες και καλές ντο-
μάτες μαζί, τότε η σάλτσα που θα
βγει θα αποτελεί μείγμα από καλή και σά-
πια σάλτσα. Για παράδειγμα ένας αλγόριθ-
μος αναγνώρισης ανθρώπινων προσώπων,
που εκπαιδευτεί μόνο σε πρόσωπα λευκών,
πιθανά θα εμφανίσει πρόβλημα στην ανα-
γνώριση ανθρώπων με διαφορετικό χρώμα
δέρματος, και κατ’ επέκταση θα είναι ένας
ρατσιστικός αλγόριθμος. Για το λόγο αυτό η
Η
τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μία τεχνολογία οδήγηση είναι μία ιδιαίτε- σε ένα περιορισμένο κοινό λόγω
πλήρως αντικειμενική και αμερόληπτη. ρα δύσκολη διαδικασία. Οι της υψηλής τιμής τους. Υπάρχουν
Η ηθική του επιστήμονα αποτυπώνεται κακοσχεδιασμένες πόλεις βέβαια και πιο οικονομικές λύσεις,
άμεσα στην «ηθική» του αλγορίθμου. Ένας αλ- και δρόμοι, καθώς και ο τεράστιος από κινέζικες κυρίως εταιρίες, αλλά
γόριθμος τεχνητής νοημοσύνης είναι «κενός», αριθμός αυτοκινήτων παγκοσμίως αυτές θα αργήσουν να εμφανι-
tabula rasa, και δεν ούτε συναισθήματα ούτε απαιτούν τη συνεχή εγρήγορση των στούν στη Δύση εξαιτίας του συ-
συνείδηση. Αυτά τα στοιχεία του ανθρώπου, οδηγών σε βαθμό τέτοιο που διευ- νεχούς οικονομικού πολέμου κατά
οδηγούν σε προβλήματα μεροληψίας στην κρί- κολύνεται το ανθρώπινο λάθος, της Κίνας. Επιπλέον ο τρόπος ανά-
ση του αλγορίθμου. Μάλιστα μία βασική κα- οδηγώντας σε αμέτρητα ατυχήμα- πτυξης τους γίνεται με όρους μείω-
τεύθυνση για την καταπολέμηση του προβλή- τα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο σης του κόστους και όχι προστασί-
ματος αποτελεί η διεύρυνση των κοινωνικών Οργανισμό Υγείας, 1,3 εκατομμύ- ας του ανθρώπου. Χαρακτηριστικό
χαρακτηριστικών που χαρακτηρίζουν τους ρια άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως ζήτημα των ημερών είναι η απόφα-
ανθρώπους που συμμετέχουν στην ανάπτυξη σε τροχαία δυστυχήματα, ενώ οι ση της Τέσλα, να διαθέτει στους πε-
μίας τεχνητής νοημοσύνης. Για την απόδειξη συνολικές ζημιές από τα ατυχήματα λάτες δοκιμαστικές εκδόσεις (Beta)
της σημασίας που έχουν τα δεδομένα και η αγγίζουν έως και το 3% του ΑΕΠ του αυτόματου πιλότου οι οποίες
ηθική του επιστήμονα στην εκπαίδευση του για τις περισσότερες χώρες. σίγουρα θα εμφανίσουν σφάλμα-
αλγορίθμου, μία ερευνητική ομάδα του MIT Η πιο ελπιδοφόρα πρόταση για τα κατά την οδήγηση, πράγμα που
των ΗΠΑ δημιούργησε τον Νόρμαν, μία ψυχο- τη μείωση των ατυχημάτων είναι σημαίνει πως θα υπάρξουν ατυχή-
παθή τεχνητή νοημοσύνη. η αυτόνομη οδήγηση μέσω τεχνη- ματα που θα μπορούσαν να είχαν
Ο Νόρμαν είναι ένας αλγόριθμος που ανα- τής νοημοσύνης, που έχει αρχίσει αποφευχθεί εάν η εταιρία πλήρωνε
λύει φωτογραφίες και προσπαθεί να περιγρά- να εμφανίζεται στους δρόμους περισσότερα για την δοκιμή των
ψει το περιεχόμενο τους. Οι ερευνητές εκπαί- βγαίνοντας σταδιακά από το πει- οχημάτων της.
δευσαν τον Νόρμαν δίνοντας του φωτογρα- ραματικό στάδιο που βρισκόταν Εξίσου σημαντικό έλλειμμα
φίες που αναπαριστούσαν βίαιες σκηνές από την τελευταία δεκαετία. Εταιρίες είναι πως η μέθοδος που ακολου-
θανάτους ανθρώπων. Μετά την εκπαίδευση, από όλο τον κόσμο με πρώτη την θείται για την ανάπτυξη των αυτό-
έδωσαν στο Νόρμαν να αναλύσει τις γνωστές αμερικανική Τέσλα αναπτύσσουν ματων πιλότων, αντιμετωπίζει το
αφηρημένες εικόνες που χρησιμοποιούνται οχήματα με αυτόματους πιλότους κάθε αυτοκίνητο ως μία μονάδα
από ψυχολόγους για να κρίνουν την ψυχική που στοχεύουν στην πλήρη αυτό- και μόνο, που με βάση τα δικά του
κατάσταση ενός ασθενή. Στο αφηρημένο σχέ- νομη οδήγηση, χωρίς την ανάγκη όργανα (κάμερες και ραντάρ) προ-
διο, που μία συνηθισμένη τεχνητή νοημοσύνη παρέμβασης από τον οδηγό. Η σπαθεί να αναγνωρίσει το περι-
έβλεπε μια πεταλούδα με ανοιχτά φτερά, ο μείωση του ανθρώπινου παράγο- βάλλον γύρω του και να αποφύγει
Νόρμαν έβλεπε έναν άνδρα που τον πυροβο- ντα θα συμβάλει στη μείωση των τα ατυχήματα. Μία πιο συλλογική
λούν μπροστά στη γυναίκα του. Ο Νόρμαν με- ατυχημάτων, καθώς η τεχνητή νο- πρόταση, θα ήταν η ανάπτυξη συ-
ροληπτεί υπέρ του θανάτου και της καταστρο- ημοσύνη έχει εξαιρετική ικανότητα στημάτων αυτόνομης οδήγησης
φής, αφού αυτό είναι το μόνο που γνωρίζει. στην πρόληψη ατυχημάτων, χωρίς που να βασίζονται στη συνεργασία
Αυτό που έχει ουσιαστικά σημασία είναι αυτό να σημαίνει πως δεν γίνονται και την ανταλλαγή πληροφοριών
πως ακόμα και μία πολλά υποσχόμενη τεχνο- θανατηφόρα λάθη. μεταξύ των οχημάτων για την πρό-
λογία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, που προ- Όμως, αυτή η τόσο αναγκαία ληψη ατυχημάτων. Ωστόσο αυτό
βάλλεται ως η μαγική λύση για ένα σωρό ζη- τεχνολογία θα αργήσει να διαδοθεί θα απαιτούσε αρκετούς πόρους
τήματα δεν είναι υπεράνω κριτικής. Κάθε τε- ευρέως, καθώς το κέρδος έρχεται που καμία καπιταλιστική οικονο-
χνολογική εφεύρεση φέρει τα προβλήματα του πάνω από τις ανθρώπινες ζωές. Τα μία δεν διατίθεται να προσφέρει,
δημιουργού της και είναι κοινωνική ευθύνη η προϊόντα που παρέχουν οι εταιρεί- για την συντονισμένη αντικατάστα-
κρίση της και η εφαρμογή της. ες, όπως η Τέσλα, απευθύνονται ση όλων των οχημάτων.
14 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 ΕΠΙ • κοινωνία

πίσω
από τις
κάμερες
ΜΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ για να
«παίζει» το Μέγαρο Μαξίμου. Σε
αυτό έχει εξελιχθεί η θεωρητικά
δημόσια ραδιοτηλεόραση της ΕΡΤ,
όπως έδειξε το πρόσφατο φιάσκο
στην κάλυψη των Ολυμπιακών
Αγώνων του Τόκιο. Το επιχείρημα
ότι δεν κατέβαλε δικαιώματα στα
διεθνή κυκλώματα μετάδοσης για
όλους τους Έλληνες αθλητές που
παίρνουν μέρος στα ολυμπιακά
αθλήματα προκαλεί μεγαλύτερη
οργή για τον πλουσιότερο οργανι-
σμό της τηλεοπτικής αγοράς.
Ματίνα Παπαχριστούδη
Κρατικοδίαιτα μίντια,
με τη βούλα και της Κομισιόν
Ο χαρακτηρισμός «κρα- κών Μέσων και ραδιοφωνικών σταθμών σύνολο του μέσων ενημέρωσης και
τικά μίντια», που αναφέ- ύψους 20 εκατ. ευρώ, από τις υπηρεσίες στην υπόλοιπη Ελλάδα, εκτός Αθη-
ρεται σε όσα λειτουργούν των περίφημων θεσμών της ΕΕ, ανα- νών. Εννοείται πως η ανάληψη των
μόνο χάριν της διαρκούς χρη- μένεται η έκδοση των σχετικών αποφά- χρεών για τις περιφερειακές επιχει-
ματικής ενίσχυσης από το κρά- σεων από το αρμόδιο υφυπουργείο του ρήσεις ΜΜΕ γίνεται χωρίς κριτήρια
τος, ισχύει πλέον για το σύνολο των μεγάρου Μαξίμου για τη διανομή των και έλεγχο για θέσεις εργασίας και
ΜΜΕ στη χώρα μας. Μετά και την έγκριση του «ελλη- ποσών ανά κατηγορία και ανά Μέσο. τις εργασιακές συνθήκες.
νικού προγράμματος» στήριξης εντύπων, περιφερεια- Το «πακέτο» περιλαμβάνει και την Στο «ελληνικό πακέτο» των 20
πληρωμή από κονδύλια του εκατ. ευρώ συγκαταλέγονται και
κρατικού προϋπολογισμού οι ενισχύσεις για τα έντυπα Μέσα,
των χρεών περιφερειακών με τα κριτήρια να μην έχουν ακό-
μίντια από το 2017 ως και μη δημοσιοποιηθεί. Ισχύει μόνο η
ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ η ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ Η ΕΡΤ καταγράφει το 2020 για την εργοδοτική γενική διατύπωση πως το ύψος της
ΕΡΤ έχει προσλάβει εκατοντάδες για το 2020 καθαρά κέρδη 43,7 εισφορά του 2% υπέρ του ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει
ασφαλιστικού ταμείου των το 1,8 εκατ. ανά εταιρεία. Πρόκει-
εξωτερικούς συνεργάτες, πολλοί εκ εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 14,2
ΜΜΕ, τον ΕΔΟΕΑΠ. Ως το ται για τη δεύτερη έμμεση κρατική
των οποίων ανέλαβαν διευθυντικές εκατ. θα δοθούν πίσω στον κρατικό
2019, βεβαίως, δεν υπήρχε ενίσχυση εφημερίδων και περιο-
θέσεις με υψηλές αποδοχές. Εγκρίνει προϋπολογισμό, εμφανίζεται να κορονοϊός, αλλά αυτό είναι δικών εντός του 2021, καθώς πριν
εξωτερικές παραγωγές εκατ. ευρώ, κάνει οικονομία στην κάλυψη των μια μικρή… λεπτομέρεια λίγο διάστημα πέρασε η άμεση επι-
μοιράζει κονδύλια ανάλογα με τις Ελλήνων αθλητών στο Τόκιο. Όχι στις σχέσεις διαπλοκής της χορήγηση εφημερίδων πανελλήνιας
γνωριμίες στελεχών. Για ελληνικές φυσικά όλων. Όπως ήδη σωστά επι- κυβέρνησης με εκδότες και εμβέλειας, μέσω της διανομής τους
σειρές προβλέπει δαπάνη σχεδόν 10 σημάνθηκε, η ΕΡΤ προγραμμάτισε καναλάρχες. Για να μην στα σημεία πώλησης. Η συνολική
εκατ. ευρώ ως το 2023, μια καθη- την ολυμπιακή κάλυψη, όπως κάνει αμφισβητηθεί δε η πληρω- δαπάνη δεν έχει προσδιοριστεί στο
μερινή σειρά έχει κόστος 4 εκατ. στο τηλεοπτικό πρόγραμμα και την μή των χρεών ασφαλιστι- υπουργείο Οικονομικών.
ευρώ, για το «Μαραβέγιας ΕΡΤ» θα ενημέρωση, ανάλογα με τους φίλα κής εισφοράς ως «κρατική Το παραπάνω ποσό έρχεται δε
ενίσχυση», η κυβέρνηση να συμπληρώσει τα «πακέτα διά-
πληρώσει ένα εκατ. και άλλες 900 προσκείμενους στην κυβέρνηση του
έβαλε την ταμπέλα της σωσης» της ιδιωτικής τηλεόρασης,
χιλιάδες για το «Μουσικό Κουτί». Κυριάκου Μητσοτάκη…
πανδημικής κρίσης και η η οποία τον τελευταίο χρόνο ενισχύ-
δωρεά εγκρίθηκε. Εξάλ- εται σταθερά με ενέσεις αρκετών
λου, εκλογές έρχονται (κάποια στιγμή) εκατ. ευρώ, με άμεση απευθείας
και για το Μαξίμου είναι κρίσιμο να χρηματοδότηση ή με έμμεση, μέσω
μπορεί να ελέγξει χωρίς παράπονα το διαφημιστικών κονδυλίων.

ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΟΙ
∆ίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος»

Τα τελευταία χρόνια οι εργαζόμενοι, η κατεύθυνση συνεργαστήκαμε, δράσα-

νεολαία, τα λαϊκά στρώματα στην Ελ-
λάδα, στην περιοχή μας και ευρύτερα,
βλέπουν να εξελίσσονται πολεμικές συ-
γκρούσεις, να αναπτύσσεται η πολεμική
προετοιμασία και ρητορική, να πυκνώ-
νουν επικίνδυνα τα σύννεφα της πολε-
μικής απειλής. Στο πλαίσιο αυτό έχει
αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός των αστι-
κών τάξεων της Ελλάδας και της Τουρ-
κίας, ο οποίος είναι άδικος, αντιδραστι-
κός, επιθετικός και επικίνδυνος και από
τις δύο πλευρές, ανεξάρτητα από τον
τρόπο που το κάθε κράτος προωθεί τα
συμφέροντα της δικής του ολιγαρχίας.
Η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί
μια πολύ επικίνδυνη πολιτική. Παίζο-
ντας το ρόλο του «καλού στρατιώτη» του
ΝΑΤΟ και της ΕΕ επιδιώκει να πάρει ένα
κομμάτι από την λεία και να αναβαθμί-
σει τη θέση του ελληνικού καπιταλισμού
στην εκμετάλλευση των λαών και των
φυσικών πόρων της περιοχής. Η πολιτι-
κή αυτή που προωθεί με συνέπεια η κυ-
βέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει τη
Αντιπολεμικός συντονισμός
▸ Κάλεσμα του ∆ικτύου Σπάρτακος για δημιουργία
σταθερής μορφής κοινής παρέμβασης
συναίνεση του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΙΝΑΛ και
των εθνικιστών της Ελληνικής Λύσης.
Τίποτα δεν έχει να κερδίσει ο ελλη-
νικός λαός (όπως και οι άλλοι λαοί) από
την κούρσα των ανταγωνισμών. Τα κέρ-
δη θα πάνε στις πολυεθνικές, το αίμα,
το δάκρυ, ο ιδρώτας και η μόλυνση
στους λαούς. Το συμφέρον των εργαζο-
μένων είναι η οικοδόμηση σχέσεων φιλί-
ας και συνεργασίας με τους γειτονικούς
λαούς, χωρίς πολέμους, ιμπεριαλιστική
και αιματηρή επαναχάραξη των χερ-
σαίων και θαλάσσιων συνόρων. Γι’ αυτό
σήμερα απαιτείται να αναπτυχθεί ένα
πλατύ αντιπολεμικό αντιιμπεριαλιστικό
κίνημα, με ενεργητική συμμετοχή σω-
ματείων και συλλογικοτήτων λαού και
νεολαίας, το οποίο θα αγωνίζεται για
την ειρήνη των λαών, ενάντια σε ελληνι-
κή ολιγαρχία, ιμπεριαλισμό, εθνικισμό.
Σε αυτή την υπόθεση θεωρούμε πως
μπορεί να συμβάλει ένας μόνιμος αντι-
πολεμικός διεθνιστικός συντονισμός
κινήσεων, συσπειρώσεων, σχημάτων,
συλλογικοτήτων και αγωνιστών του
αντιπολεμικού, αντιρατσιστικού, ερ-
γατικού, λαϊκού και νεολαιίστικου κι-
νήματος. Ήδη τα προηγούμενα χρόνια
κινήσεις και δυνάμεις με ταξική, αντι-
καπιταλιστική, αριστερή, διεθνιστική
με και διαδηλώσαμε μαζί ενάντια στις
πολεμικές επιχειρήσεις στον Έβρο κατά
προσφύγων-μεταναστών, στα επικίν-
δυνα πολεμικά σχέδια στην ανατολική
Μεσόγειο πέρσι το καλοκαίρι, στις πα-
νελλαδικές μέρες αντιπολεμικής δράσης
τον Οκτώβρη του 2020 και στις 17 Απρίλη
του 2021. Συσπειρώθηκαν χιλιάδες αγω-
νιστές πανελλαδικά, ενώ συμμετείχαν
εργατικά σωματεία, φοιτητικοί σύλλο-
γοι, συλλογικότητες γειτονιάς. Τώρα θε-
ωρούμε πως είναι αναγκαίο να κάνουμε
ένα αναγκαίο βήμα μπροστά.
Να περάσουμε από τον έκτακτη κοι-
νή δράση σε ένα σταθερό συντονισμό
πάλης, στη βάση κοινά καταληγμένων
θέσεων, αφού εκτιμάμε πως το πεδίο
της αντιπολεμικής, αντιμιλιταριστικής,
αντιιμπεριαλιστικής πάλης θα είναι κρί-
σιμο τα επόμενα χρόνια.
Το Δίκτυο Σπάρτακος καλεί σε συ-
ζήτηση επί της πρότασης, στη βάση και
του κειμένου που βρίσκεται αναρτημένο
στο diktiospartakos.blogspot.com.

Δημήτρης Σταμούλης
«Ε
ως και 195 ευρώ
θα αυξηθεί το
2022», έγραψε
γνωστή συστη-
μική ιστοσελίδα για τον κατώ-
τατο μισθό, ενώ το υπουργείο
Εργασίας διανέμει πίνακες
και Non paper όπου επιχειρεί
να πείσει πώς η αγοραστική
ισχύς για ένα… κομμάτι κου-
λουριού είναι πολλαπλάσια!
Πέρα από τα φαιδρά της κυ-
βέρνησης και των μιντιακών
παπαγάλων της, η ουσία είναι
ότι η «αύξηση» 2%, δηλαδή 13
ευρώ (μεικτά) στον κατώτατο
μισθό (από 650 σε 663 ευρώ
μεικτά), μόνο σαν εμπαιγμός
μπορεί να χαρακτηριστεί. Το
2% είναι και υποκριτικό και
εξευτελιστικό για τους εργα-
ζόμενους που βιώνουν ακόμα
χειρότερες ημέρες και από
την περίοδο των μνημονίων.
Μόνο στην περίοδο της παν-
δημίας, τα νοικοκυριά έχα-
σαν εισόδημα 3,9 δισ. ευρώ
(ΕΛΣΤΑΤ), που αντιστοιχεί
σε μείωση κατά 11,8% μέσα
σε ένα έτος. Αλλά η κυβέρ-
νηση κοροϊδεύει τους εργα-
ζόμενους ακόμα και σε σχέση
με τις δικές της εξαγγελίες,
καθώς υποσχόταν προεκλο-
γικά αύξηση του κατώτατου
μισθού σε ποσοστό διπλάσιο
από το ποσοστό ανάπτυξης
του ΑΕΠ και έταζε «730 ευρώ
μέχρι το 2022»! Παρά το ότι
το 2021 προβλέπεται ανάπτυ-
ξη 4%, και το 2022 6%, αυτοί
ανακοίνωσαν αύξηση-ψίχου-
λο 2%, τηρώντας τελικά μόνο
τις δεσμεύσεις που έχουν
απέναντι στο κεφάλαιο!
Υποκριτική είναι η στάση
και του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος αρ-
κείται στο να επαναλαμβά-
νει ότι αύξησε τον κατώτατο
κατά 11% και κατάργησε τον
υποκατώτατο για τους νέ-
ους. Όμως τα «δικά του» 586
ευρώ καθαρά, πόσο αρκούν
για μια αξιοπρεπή διαβίωση;
Γιατί τάζει σήμερα «αύξη-
ση στα 800 ευρώ» και δεν το
έπραξε ως κυβέρνηση; Και
τότε μήπως δεν ακούγαμε τα
ίδια επιχειρήματα, ότι «δεν
αντέχει η οικονομία»; Γιατί
δεν επανέφερε τις συλλογικές
διαπραγματεύσεις; Γιατί δεν
εξίσωσε το επίδομα ανεργίας
με τον κατώτατο μισθό; Γιατί
δεν κατάργησε την ελαστική
εργασία σε όλες τις μορφές
Κοινωνία ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
Υπέρτατη κοροϊδία ο κατώτατος
μισθός με «αύξηση» 13 ευρώ
Μόνο στην περίοδο της πανδημίας, τα νοικοκυριά έχασαν 3,9 δισ.
ευρώ. Ενώ στην περίοδο 2010-2018, στον ιδιωτικό τομέα, οι μειώσεις
στους μισθούς ξεπέρασαν το 28%. Η ανατροπή της πολιτικής της
λιτότητας υπέρ του κεφαλαίου είναι υπόθεση των εργατικών αγώνων!
της, που ουσιαστικά ψαλλιδίζουν το εργατικό
εισόδημα και αυξάνουν την εκμετάλλευση;
Το εργατικό εισόδημα έχει λεηλατηθεί επα-
νειλημμένως όλα τα τελευταία χρόνια. Με τα
αλλεπάλληλα μνημόνια
που στήριξε όλο το συ-
στημικό πολιτικό φάσμα,
οι εργατικοί μισθοί κατα- «Ψίχουλα»
βαραθρώθηκαν χάνοντας
έως και 32%! Μόνο στο
στους εργαζόμενους,
επιδοτήσεις
και φοροελαφρύνσεις
στο κεφάλαιο
Αγώνας για 900 ευρώ κατώτατο μισθό
Οι εργαζόμενοι/ες δεν έχουν να περιμέ-
νουν τίποτα από την κυβέρνηση της ΝΔ
ούτε από κάθε κυβέρνηση, η οποία κινείται
στο πλαίσιο των ευρω-μνημονίων και
της εξυπηρέτησης του κεφαλαίου, όπως
αναφέρει και το ΝΑΡ σε ανακοίνωσή του,
καλώντας τους με τον αγώνα τους να
διεκδικήσουν και να πάρουν ουσιαστικές
αυξήσεις στους μισθούς (και στον κατώτα-
το και στους άλλους), για κατώτατο μισθό
στα 900 ευρώ καθαρά, για Συλλογικές
Συμβάσεις Εργασίας με όλα τα δικαιώμα-
τα, παλεύοντας για την κατάργηση των
αντεργατικών νόμων Βρούτση, Αχτσιόγλου,
για την ανατροπή συνολικά της επίθεσης
κυβερνήσεων-κεφαλαίου.
πρώτο μνημόνιο η συρρίκνωση των μισθών
οδήγησε σε μισθολογικές απώλειες που κυ-
μαίνονται από 15% έως και 60%. Στο πρώτο
τρίμηνο του 2012 οι μειώσεις μέσω επιχειρησι-
ακών συλλογικών συμβά-
σεων και ατομικών συμ-
βάσεων εργασίας που κα-
ταργήθηκαν ανήλθαν σε
22% και 24% αντίστοιχα.
Την περίοδο 2009-2014,
Με απεργίες και κινητοποιήσεις, ταξικά
σωματεία ήδη διεκδικούν και την επεκτα-
σιμότητα των ΣΣΕ, ώστε κανένας να μη
δουλεύει χωρίς συλλογική σύμβαση αλλά
και την εναντίωση στην αύξηση του χρό-
νου δουλειάς, την κατάργηση του 8ωρου
που προωθεί ο νέος νόμος Χατζηδάκη, της
«ευέλικτης απασχόλησης» και της ζω-
ής-λάστιχο! Χωρίς εργασία τα Σαββατοκύ-
ριακα για όλους τους κλάδους, για ριζική
μείωση του χρόνου εργασίας (5ημερο,
6ωρο, 30ωρο) και σταθερή δουλειά με
ασφάλιση για όλους. Για επίδομα ανεργίας
χωρίς προϋποθέσεις ίσο με τον βασικό μι-
σθό και πλήρη κάλυψη των απωλειών της
πανδημίας για όλους τους εργαζόμενους.
15
το ισοδύναμο εισόδημα μει-
ώθηκε πολύ περισσότερο από
όσο αυξήθηκε προηγουμένως,
κατά 42% (Διανεοσις). Σε από-
λυτα μεγέθη, η μέση μηνιαία
απώλεια του φτωχότερου 10%
υπήρξε διπλάσια της απώλει-
ας του πλουσιότερου 10% (404
έναντι 205 ευρώ).
Στον ιδιωτικό τομέα, στην
περίοδο 2010-2018, οι μειώ-
σεις στους μισθούς ξεπέρα-
σαν το 28% (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ). Κατά
το 2018 το 50% των εργαζομέ-
νων (1.127.233 άτομα) λαμβά-
νει μισθό κάτω των 793 ευρώ,
ενώ το 2010 ο διάμεσος μι-
σθός ανερχόταν σε 1.140,02,
δηλαδή σε μια οκταετία οι
εργαζόμενοι έχασαν 30% των
εισοδημάτων τους.
Αλλά και στην περίοδο της
πανδημίας τα στοιχεία είναι
καταλυτικά για τη δεινή θέση
στην οποία έχει περιέλθει η
εργατική τάξη. Από 7 έως και
12% κυμαίνονται οι απώλειες
στα εισοδήματα στην Ελλά-
δα (Eurostat), με τις μεγα-
λύτερες μειώσεις (12%) να τις
έχουν υποστεί οι χαμηλόμι-
σθοι. Στην ΕΕ-27, η Ελλάδα
κατατάσσεται στη δεύτερη
θέση με τις μεγαλύτερες ει-
σοδηματικές απώλειες πίσω
μόνο από την Κροατία! Επι-
πλέον, ο μέσος ακαθάριστος
μισθός μειώθηκε κατά 2,5%
σε σχέση με το 2019 αποτε-
λώντας τη 14η χειρότερη επί-
δοση στην Ευρωζώνη εν μέσω
πανδημίας.
Η κυβέρνηση επιστρατεύει
και ένα άλλο λογιστικό τέχνα-
σμα, ότι η  αγοραστική δύνα-
μη του κατώτατου μισθού έχει
αυξηθεί, λόγω του αρνητικού
πληθωρισμού (-1,3% το 2020).
Βέβαια «ξεχνούν» ότι από τον
Ιούνιο ο πληθωρισμός «τρέ-
χει» με 1%, η τιμή του πετρε-
λαίου έχει εκτιναχθεί κατά
45% στο πρώτο εξάμηνο του
2021, ενώ η χονδρική πώλη-
ση ρεύματος αυξήθηκε κατά
32%. Αυτά ποιος θα τα «πλη-
ρώσει»; Επιπλέον, «ξεχνούν»
ότι η αγοραστική δύναμη του
κατώτατου μισθού στην Ελ-
λάδα είναι η 5η χαμηλότερη
σε όλη την ΕΕ, ότι η Ελλάδα
είναι το μόνο κράτος-μέλος το
οποίο υπέστη απώλεια αγο-
ραστικής δύναμης του κατώ-
τατου μισθού σε σχέση με το
επίπεδο του 2010 (-9,45%).
16
Αλέξανδρος Λιανός
ΚΑΤΩ ΠΑΤΗΣΙΑ
Παράγκες για
παιδιά σε πάρκο
Ούτε τα προσχήματα δεν κρατάει πλέον η
δημοτική αρχή στην Αθήνα, αντιμετωπί-
ζοντας τους κατοίκους των φτωχών γει-
τονιών πότε με τα αστυνομικά γκλοπ και
πότε με κατάπτυστα ψέματα. Ο λόγος φυ-
σικά για τα ζητήματα που έχουν προκύψει
με την δίχρονη προσχολική αγωγή η
οποία μετά την αναστολή της, προωθείται
στο παραπέντε της νέας σχολικής χρονιάς
και μάλιστα με τους χειρότερους όρους.
Σε αυτά τα πλαίσια το τελευταίο
διάστημα έχουν ξεσπάσει αρκετές αντι-
δράσεις σε διάφορες γειτονιές με τους
κατοίκους να αντιδρούν τόσο στην
εγκληματική αξιοποίηση των κοντέινερ
για την εκπαίδευση των παιδιών όσο και
με τις επιλογές των χώρων όπου αυτά θα
στεγαστούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
είναι τα Κάτω Πατήσια και συγκεκριμένα
το πάρκο στην οδό Ιακωβάτων όπου ο
Δήμος καταστρέφει έναν από τους πιο
ζωτικούς χώρους πρασίνου της γειτονιάς,
τον οποίο χαρακτηρίζει «αδόμητο»!
Απέναντι στις δυναμικές αντιδρά-
σεις των κατοίκων δεν δίστασαν να
επιστρατεύσουν τα ΜΑΤ, όπου σαν πραγ-
ματικός στρατός κατοχής είχαν κάνει
κανονική κατάληψη τις πρώτες μέρες
απαγορεύοντας την είσοδο στον χώρο.
Ο κατήφορος τους όμως δεν σταματάει
εκεί, αφού όλο το τελευταίο διάστημα,
αξιοποιώντας τα κυβερνητικά ΜΜΕ,
έχουν επιδοθεί σε μια εκστρατεία συκο-
φάντησης του αγώνα των κατοίκων και
παραποίησης της πραγματικότητας.
Συγκεκριμένα, την ίδια στιγμή που
διαβεβαιώνει ο Δήμαρχος και τα διάφο-
ρα φερέφωνα οτι δεν έχει κοπεί και δεν
θα κοπεί κανένα δέντρο από το πάρκο,
για μια ακόμη φορά το πρωί της 27ης
Ιούλη τα μηχανήματά τους ξερίζωσαν
ακόμη δυο μέχρι να τα μπλοκάρουν
με τα σώματα τους όσοι κάτοικοι ήταν
εκεί. Παρά τον εμπαιγμό και την κατα-
στολή, λοιπόν, οι κάτοικοι δεν δείχνουν
διατεθειμένοι να το βάλουν κάτω, κάτι
που φάνηκε και από την πολύ μαζική
ανοιχτή συνέλευση της Επιτροπής
Πολιτών Γειτονιών Πατησίων που πραγ-
ματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα.
Άλλωστε, απέναντι στην εκπαίδευση των
κοντέινερ αλλά και απέναντι στη συνει-
δητή υποβάθμιση των γειτονιών μας και
στη μετατροπή τους σε «πίσω αυλή»
του τουριστικού κέντρου και της κερδο-
φορίας του κεφαλαίου, ο αγώνας και η
αντίσταση είναι μονόδρομος.
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΟΡΦΕΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ
Στις «γαλέρες»
του ερασιτεχνικού αθλητισμού
Κανόνας η εργασιακή εκμετάλλευση
Ο
χώρος του ποδοσφαίρου
δεν είναι πάντα όπως τον
φανταζόμασταν μικροί.
Αρκετά συχνά, πίσω από
τα τερέν, στους χώρους
των αποδυτηρίων ή στα γραφεία των
διοικήσεων, λαμβάνουν χώρα κατα-
στάσεις εκ διαμέτρου αντίθετες με τις
αγνές παιδικές αναμνήσεις που μας χά-
ρισε το αγαπημένο μας άθλημα. Αυτή
τη θλιβερή διαπίστωση ήρθε να μας
υπενθυμίσει η πρόσφατη καταγγελία
του Ορφέα Παρασκευόπουλου.
Ο νεαρός ποδοσφαιριστής του Χα-
ραυγαικού Ηλιούπολης, με δημόσια
ανακοίνωσή του, ανέδειξε πως πίσω
από τις καμουφλαρισμένες «βιτρίνες» τα
πραγματικά προβλήματα των ερασιτε-
χνών ή ημιεπαγγελματιών αθλητών/τρι-
ών είναι τεράστια. Σύμφωνα με τον ίδιο,
παρότι εκείνος και άλλοι συμπαίκτες του
τέθηκαν επισήμως εκτός ομάδας μετά
από εξω-αγωνιστική διαμάχη με τον προ-
πονητή, η διοίκηση εμμονικά και εκδικη-
τικά αρνείται να τους παραχωρήσει τόσο
τα δεδουλευμένα τους όσο και το δελτίο
τους. Παρότι ο Ορφέας διαμήνυσε ξανά
και ξανά πως το μόνο που επιδιώκει είναι
να αποχωρήσει από την ομάδα χωρίς πε-
ραιτέρω προβλήματα και να του δοθεί η
δυνατότητα να προσχωρήσει σε άλλο σω-
ματείο (απαραίτητη προϋπόθεση να κα-
τέχει το δελτίο του), η διοίκηση δεν έχει
ακόμα τοποθετηθεί δημόσια πάνω στο
θέμα. Ο αντιεπαγγελματικός τρόπος που
οι διοικούντες φέρθηκαν στους νεαρούς
ποδοσφαιριστές – παρά τις πολύχρονες
υπηρεσίες και επιτυχίες που πρόσφεραν
στην ομάδα – φανερώνει πως ο δρόμος
προς την κορυφή δεν είναι στρωμένος
Κοινωνία
με ροδοπέταλα αλλά με προεξέχοντα τα
«αγκάθια» της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.
Τα παραπάνω δυστυχώς δεν αποτε-
λούν ειδική εξαίρεση αλλά γενικό κα-
νόνα στο χώρο του ερασιτεχνικού ποδο-
σφαίρου. Αν προσέξουμε, θα ακούσου-
με αμέτρητες ιστορίες που συζητιούνται
σε νεανικές παρέες, οι οποίες δυστυχώς
σπάνια φτάνουν σε επίπεδα δημόσιας ή
νομικής καταγγελίας. Στην πλειονότητα
αυτών, η εργοδοτική αυθαιρεσία παίρ-
νει τη μορφή της στυγνής οικονομικής
εκμετάλλευσής.
Πιο συγκεκριμένα, άνθρωποι που
πέρασαν από ερασιτεχνικές ή ημιεπαγ-
γελματίες ομάδες έζησαν από πρώτο χέρι
το τι σημαίνει μαύρη και απλήρωτη εργα-
σία. Το σαθρό νομικό πλαίσιο που χαρα-
κτηρίζει τον χώρο του ερασιτεχνικού πο-
δοσφαίρου, δίνει τη δικαιοδοσία στις δι-
οικήσεις να παζαρεύουν κατά το δοκούν
και σε ατομικό επίπεδο την ανταμοιβή
κάθε παίχτη, ενώ την ίδια ώρα δεν παρέ-
χεται καμία επίσημη διαβεβαίωση ότι τα
δεδουλευμένα θα καταβάλλονται. Πάνω
σε αυτό το εκμεταλλευτικό υπόστρωμα
χτίζεται μια σειρά παραβιαστικών συμπε-
ριφορών. Μεταξύ άλλων, φαινόμενα άρ-
νησης καταβολής μισθών, μεταγραφικά
παζάρια μεταξύ παραγόντων εν αγνοία
του παίκτη και αθέτηση συμφωνιών
λόγω «ανεπαρκούς επίδοσης» δίνουν και
παίρνουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα,
αποτελεί η εξαναγκαστική εξαγορά του
δελτίου για παίκτες που αποχωρούν από
την ομάδα. Συγκεκριμένα, βάσει νόμου
το δελτίο κάθε παίκτη που εγγράφεται
στο μητρώο της ομάδας ανήκει αποκλει-
στικά και για μια πενταετία στη διοίκη-
ση. Συνεπώς, σε περίπτωση αποχώρησης
Χρήστος Κρανάκης
ενός παίχτη εντός της 5ετίας αυτής, αφή-
νεται το περιθώριο στους διοικούντες να
απαιτήσουν από εκείνον υπέρογκα ποσά
για την παράδοση του δελτίου του. Ενδει-
κτικά, τα προηγούμενα χρόνια η «ρήτρα»
αποδέσμευσης ενός παίκτη στις μεγαλύ-
τερες κατηγορίες τοπικών πρωταθλημά-
των μπορεί να έφτανε μέχρι και τις 5 χιλ.
ευρώ. Τα παραπάνω φαντάζουν ακόμα
χειρότερα όταν κανείς αναλογιστεί τις
θυσίες νέων ποδοσφαιριστών/τριων, κυ-
ρίαρχα σε ηλικίες κάτω των 18. Οι περι-
πτώσεις όπου πιτσιρικάδες επιλέγουν να
μετεγκατασταθούν σε άλλες πόλεις με
στόχο να «πιάσουν την καλή» ή δέχονται
να πληρώνουν μόνοι τους τα μεταφορικά
έξοδα και τον εξοπλισμό τους, είναι πολ-
λές και ενδεικτικές.
Ένα τέτοιο κύκλωμα δεν θα μπορού-
σε να μην έλξει και τον αντίστοιχο κύκλο
ανθρώπων. Άλλωστε δεν αποτελεί απο-
κάλυψη πως αρκετοί παλαίμαχοι επαγ-
γελματίες ποδοσφαιριστές και πρώην
διοικητικά ή διαιτητικά στελέχη με….
ιστορία στο χώρο συχνά – πυκνά εμπλέ-
κονται οργανικά στα τοπικά πρωταθλή-
ματα. Σε αυτό το σκοτεινό φόντο, δεν
είναι υπερβολή να ειπωθεί πως εάν η
Α’ εθνική πρέπει να «εξυγιανθεί» μία
φορά, οι τοπικές κατηγορίες πρέπει να
εξυγιανθούν…. δέκα, καθώς επίσημες
κατηγορίες ή ανεπίσημες φήμες για
χρηματισμό παικτών και «στήσιμο» παι-
χνιδιών ξετυλίγονται σε κάθε κωμόπολη
και χωριό της Ελλάδας.
Παρότι πρέπει να θεωρείται δεδομέ-
νο πως οι αρμόδιοι φορείς του ποδοσφαί-
ρου δεν θέλουν να αλλάξει η παραπάνω
κατάσταση, όπως και ότι τα ελάχιστα
υπάρχοντα σωματεία ποδοσφαιριστών
αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις απαι-
τήσεις, ο αγώνας για την υπεράσπιση του
πλέον λαοφιλούς παιχνιδιού δεν έχει λή-
ξει. Αρκετοί νέοι και νέες αθλητές δημο-
σιοποιούν θαρρετά τα προβλήματα που
αντιμετωπίζουν και αρνούνται να ενσω-
ματωθούν στη ζοφερή πραγματικότητα.
Η αριστερά και το κίνημα οφείλει να δει
τους ερασιτέχνες και ημι-επαγγελματί-
ες αθλητές σαν κομμάτι της εργατικής
τάξης, παρότι δεν υπάγονται ακριβώς
στο μοντέλο του «παραδοσιακού εργα-
ζομένου». Τέλος, η ίδρυση νέων αυτό-
οργανωμένων σωματείων, παρά το γε-
γονός πως ενέχει θετικά χαρακτηριστικά
που αντιτίθενται στην εμπορευματοποί-
ηση του αθλητισμού, δεν πρέπει και δεν
μπορεί να υποκαταστήσει τον μαζικό
κοινωνικό αγώνα που απαιτείται τόσο
για την προάσπιση των εργαζομένων στο
χώρο όσο και την προαγωγή του λαϊκού
αθλητισμού που έχει ανάγκη ο λαός και
η νεολαία.

Γιώργος Μουρμούρης
Στάχτη σχεδόν 110.000
στρέμματα σε λίγες εβδομάδες
Εγκατάλειψη και εκμετάλλευση βάζουν φωτιά στα δάση
Τ
ην Τρίτη 27 Ιουλίου
μια φωτιά που ξέ-
σπασε στον οικισμό
της Σταμάτας, στα
βόρεια-βορειονατο-
λικά του νομού Αττικής, μέσα
σε λίγες ώρες άφησε πίσω της
τέσσερα ολοσχερώς καμένα
σπίτια, άλλα επτά ή οκτώ με σο-
βαρές ζημιές και 15 κατεστραμ-
μένα αυτοκίνητα. Λίγες ώρες
αργότερα, ένα γεγονός που
άλλοτε θα προκαλούσε θύελ-
λα αντιδράσεων και πολιτικές
αντιπαραθέσεις, καθώς η κατα-
στροφή «χτύπησε» σε απόσταση
μόλις 30 χιλιομέτρων από το κέ-
ντρο της Αθήνας, είχε υποβαθ-
μιστεί σε ένα συνηθισμένο θέμα
«ροής» στα περισσότερα διαδι-
κτυακά ΜΜΕ.
Η φιλοκυβερνητική στάση
μεγάλου μέρους των συστημικών
ΜΜΕ αποτελεί, βεβαίως, μια
εξήγηση για αυτή τη «βουβαμά-
ρα» μπροστά στην αστραπιαία
καταστροφή, όχι όμως τη μονα-
δική. Το τραύμα που προξένη-
σαν οι πάνω από 100 νεκροί στο
Μάτι, πριν τρία χρόνια, πρώτα
από όλους στους οικείους των θα-
νόντων και σε όσους βίωσαν την
καταστροφή αλλά και στην κοι-
Κοινωνία
νωνία συνολικά, έχει πλέον υπο-
βιβάσει τις καταστροφές δασικού
πλούτου αλλά και περιουσιών
από πυρκαγιές σε κάτι που περι-
λαμβάνει η θερινή «ατζέντα».
Και όμως, τρία χρόνια μετά
τη μεγάλη καταστροφή, λίγα
πράγματα έχουν αλλάξει στην
αντιμετώπιση των δασικών
πυρκαγιών, που –ειδικά στην
περίπτωση της Ελλάδας με τις
εκτεταμένες ζώνες αυθαίρετης
δόμησης οι οποίες τακτικά νο-
μιμοποιούνται από τις εκάστοτε
κυβερνήσεις– συχνά μετατρέ-
πονται σε «εύφλεκτες» μικτές
περιοχές δασικού και δομημέ-
νου περιβάλλοντος. Πέραν της
δημιουργίας του συστήματος
έγκαιρης ειδοποίησης μέσω του
112, ενός εργαλείου εξαιρετικά
χρήσιμου που όμως δεν αποτε-
λεί πανάκεια, και της ενοικία-
σης πανάκριβων μέσων αερο-
πυρόσβεσης (σε 50.000.000
ευρώ εκτιμάται το κόστος τους
για φέτος), η διαχείριση των δα-
σικών πυρκαγιών ακολουθεί το
μοντέλο των τελευταίων 23 χρό-
νων, από το έτος-σταθμό 1998,
όταν η ευθύνη της δασοπυρό-
σβεσης πέρασε στην Πυροσβε-
στική από τη Δασική Υπηρεσία.
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
Δάση παρατημένα στην τύχη
τους, ασυντήρητα καλώδια της
ΔΕΗ, χορταριασμένες αντιπυρι-
κές ζώνες, πανάκριβα συστήμα-
τα πυρόσβεσης, όπως στο πευκο-
δάσος του Σχοινιά, που σαπίζουν
και, βεβαίως, ο παράγοντας του
κέρδους δια της παντοειδούς
επιχειρηματικής εκμετάλλευ-
σης της (δασικής) γης, απο-
τελούν ένα διαρκές εύφλεκτο
υπόστρωμα που θα απειλεί από
στιγμή σε στιγμή να τυλίξει στις
φλόγες τα δάση. Από κοντά και
οι κόντρες στα ανώτερα κλιμά-
κια της ιεραρχίας του Πυροσβε-
στικού Σώματος, η έλλειψη ενός
ενιαίο κέντρου οργάνωσης και
διαχείρισης των συμβάντων αλλά
και πρόληψης, με απομάκρυνση
κλαδιών, μπάζων και χόρτων και
συντήρηση του δικτύου μεταφο-
ράς ενέργειας.
Έτσι, στο πρώτο μισό της
αντιπυρικής περιόδου του 2021
(μέχρι τις 12/7) 109.830 στρέμ-
ματα είχαν ήδη μετατραπεί
σε στάχτη, με τις γκρίζες πια
βόρειες-βορειοανατολικές πλα-
γιές των Γερανείων να «συνει-
σφέρουν» στον εφιαλτικό αριθ-
μό των 71.000 καμένων στρεμ-
μάτων.
Καύσωνας, κλιματική αλλαγή
και «στρατηγός άνεμος»
Οι εκτεταμένες καταστροφές
από δασικές πυρκαγιές, παρά
τις (πολλές) ιδιαιτερότητες, δεν
αποτελούν βεβαίως ελληνικό
φαινόμενο. Χιλιάδες στρέμ-
ματα σε Ιταλία (Σαρδηνία),
Τουρκία και νότια Γαλλία έχουν
ήδη στις αρχές του Αυγούστου
μετατραπεί σε στάχτη, ενώ
θηριώδεις πυρκαγιές μαί-
νονται στη Σιβηρία και στην
Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Κοινή
συνισταμένη, η κλιματική
αλλαγή, που δεν αποτελεί
κάποιο δυστοπικό σενάριο για
το μακρινό μέλλον, αλλά ένα
εφιαλτικό παρόν. Παρατετα-
μένες περίοδοι ξηρασίας (των
οποίων η άλλη όψη είναι οι
φονικές πλημμύρες), υψηλές
θερμοκρασίες και πρώιμοι
καύσωνες θέτουν σε κίνδυνο
τα δάση, ενώ μετατρέπουν τις
πόλεις σε κολαστήρια.
Το τρέχον καλοκαίρι,
την Ελλάδα έχει πλήξει ήδη
ένας ισχυρός (και πρώιμος)
καύσωνας, τον Ιούνιο. Μετά
από μια ανάπαυλα ανεκτών
θερμοκρασιών λόγω και των
ανέμων που έπνεαν τις τελευ-
ταίες εβδομάδες, ο Ιούλιος μας
«αποχαιρετά» και ο Αύγουστος
μας «υποδέχεται» με ένα
σαρωτικό, σύμφωνα με τις
προγνώσεις, κύμα καύσωνα
που αναμένεται να εκτινάξει
τον υδράργυρο για αρκετές
ημέρες πάνω από τους 40
βαθμούς Κελσίου.
Οι καύσωνες βεβαίως δεν
αποτελούν ένα ασυνήθιστο
φαινόμενο για τη λεκάνη της
Μεσογείου και συγκεκριμένα
για την Ελλάδα. Η διάρκεια
και η ολοένα και πιο πρώιμη
εμφάνισή τους όμως αλλάζουν
τους «κανόνες του παιχνι-
διού». Σύμφωνα με πρόσφατη
ανάλυση των επιστημόνων
του Ινστιτούτου Ερευνών
Περιβάλλοντος και Βιώσι-
μης Ανάπτυξης του Εθνικού
17
Αστεροσκοπείου Αθηνών στο
περιοδικό «Κόσμος» του
αστεροσκοπείου, την οποία
προσφάτως παρουσίασε
το Αθηναϊκό – Μακεδονικό
Πρακτορείο Ειδήσεων, από το
2007 μέχρι σήμερα οι καύσω-
νες του Ιουνίου στην Ελλάδα
επαναλαμβάνονται συχνότερα
και τείνουν να γίνουν «κανο-
νικότητα». Επιδημιολογικές
έρευνες δείχνουν ότι οι πρόω-
ροι καύσωνες συσχετίζονται με
μεγαλύτερα ποσοστά θνησι-
μότητας/νοσηρότητας, κυρίως
λόγω της έλλειψης εγκλιματι-
σμού του πληθυσμού
Οι μελλοντικές εκτιμήσεις
από τα κλιματικά μοντέλα
δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνες,
σύμφωνα με την ίδια έκθεση,
καθώς προβλέπουν περαιτέρω
αύξηση στη συχνότητα, στη
διάρκεια και στην ένταση των
καυσώνων στο πλαίσιο της
παγκόσμιας θέρμανσης, με
την περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου (συμπεριλαμ-
βανομένης της Ελλάδας) να
συγκαταλέγεται ανάμεσα στις
πλέον ευαίσθητες περιοχές του
πλανήτη.
Βεβαίως, τα τελευταία
χρόνια η κλιματική αλλαγή έχει
μετατραπεί, για τις κυβερνή-
σεις, στον σύγχρονο «στρα-
τηγό άνεμο» του Βύρωνα
Πολύδωρα, σε μια αόρατη
απειλή η οποία δικαιολογεί
κάθε ανεπάρκεια ή εγκλη-
ματική αμέλεια στον τομέα
της δασοπυρόσβεσης και της
πολιτικής προστασίας. Ισχύει
ακριβώς το αντίθετο: Η γνώση
των νέων κλιματολογικών
δεδομένων αυξάνει την ευθύνη
κυβερνήσεων και κρατικού
μηχανισμού, όπως βεβαίως,
σε ένα άλλο επίπεδο, και την
ανάγκη επαγρύπνησης από
κατοίκους πόλεων και χωριών,
για την προστασία ζωών, πανί-
δας και δασικού πλούτου.
18
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ
Ανοικτή
πρόσκληση
για τις ομάδες
εργασίας
Επεξεργασία θέσεων
για το κομμουνιστικό
πρόγραμμα
Δημόσιο κάλεσμα για τη συμμετοχή στις
ομάδες εργασίας που θα συγκροτηθούν για
την επεξεργασία θέσεων σε βασικές θεμα-
τικές για την επεξεργασία προγραμματικών
θέσεων για το σύγχρονο κομμουνιστικό
πρόγραμμα και κόμμα απευθύνει η Γραμ-
ματεία που αναδείχθηκε στην πανελλαδική
συνάντηση στις 10-11 Ιούλη στην Καισαρια-
νή. Οι θεματικές και οι αντίστοιχες ομάδες
(ανοιχτές-εργαζόμενες επιτροπές) είναι:
1. Σύγχρονος καπιταλισμός και πιο ει-
δικά οι νέες αντιδραστικές τάσεις διαμόρ-
φωσης του καθεστώτος βαθύτερης εκμε-
τάλλευσης καθώς και των εξελίξεων του
ελληνικού καπιταλισμού.
2. Ταξική διάρθρωση και διαμόρφωση
της εργατικής τάξης.
3. Η επανάσταση στην εποχή μας και
το κοινωνικό και πολιτικό υποκείμενο της.
Επαναστατική τακτική και στρατηγική.
4. Η πορεία προς την κομμουνιστική
απελευθέρωση, μετεπαναστατική περίοδος
και εργατική δημοκρατία.
5. Αρχές και τρόποι λειτουργίας μιας
σύγχρονης κομμουνιστικής οργάνωσης. Η
φυσιογνωμία και ζωή της.
Η Γραμματεία της Πρωτοβουλίας καλεί
όλους τους ενδιαφερόμενους/ες να δη-
λώσουν συμμετοχή στις ομάδες, ανάλογα
με το θέμα που θεωρούν πως μπορούν να
συμβάλλουν. Τα κείμενα των ομάδων δου-
λειάς θα συζητηθούν συλλογικά και ανοιχτά
στο δυναμικό της Πρωτοβουλίας στην πο-
ρεία για τη συγκρότηση της νέας οργάνω-
σης και το ιδρυτικό συνέδριο.
Συμμετοχές μπορούν να δηλω-
θούν στο email της Πρωτοβουλίας
neoprogrammakomma@gmail.com (με
όνομα, περιοχή, τηλέφωνο επικοινωνίας).
Η διαδικασία εκφράζει την τάση για ουσια-
στική και ανοικτή συζήτηση κι επεξεργασία.
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Πολιτική
Παύλος Μουρουζίδης | μέλος της Γραμματείας της Πρωτοβουλίας για Σύγχρονο Κομμουνιστικό Πρόγραμμα και Κόμμα
Ο φόβος της αστικής τάξης και
η κομμουνιστική νιότη του κόσμου
Η αστική τάξη και οι κυβερνήσεις της, με προεξάρχοντα ρόλο της ΕΕ, στοχοποιούν την κομμουνιστική απειλή,
παρότι αυτή δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Γιατί συμβαίνει αυτό και τι σημαίνει για τους επαναστάτες; Πώς
ανταποκρίνεται η Πρωτοβουλία για Σύγχρονο Κομμουνιστικό Πρόγραμμα και Κόμμα και τι καινούργιο φέρνει;
Μ
ερικές φορές, συχνά
ίσως, πρέπει να διδα-
σκόμαστε από τον ίδιο
μας τον ταξικό εχθρό. Η
αστική τάξη δεν μασάει τα λόγια της,
για την ακρίβεια δεν τα μάσησε ποτέ.
Ούτε την επομένη του δημοψηφί-
σματος και του εκκωφαντικού «Όχι»
τον Ιούλιο του 2015 ούτε και στη συ-
νέχεια φυσικά, όταν για παράδειγμα
δια στόματος Βορίδη, το φθινόπωρο
του ’19 σε μισαλλόδοξη εκδήλωση της
νομαρχιακής Καστοριάς για Γράμμο-
Βίτσι, διατράνωνε με σθένος, εμείς το
λέμε καθαρά, για μας ένας είναι ο εχθρός, ο
κομμουνισμός!
Χωρίς να φαίνεται πουθενά κά-
ποιος ορατός κίνδυνος για το σύστη-
μα, χρόνια τώρα –και ειδικά εν μέσω
κρίσης– από παντού ακούγονται φω-
νές και συστήνονται σχέδια (made στιες, αντικειμενικά, δυσκολίες. Στην πουθενά παρά μόνο στην ούγια του
in EU κυρίως) «αντιμετώπισης» του πρώτη Πανελλαδική συνάντηση που brand name τους. Και αυτό, αργά ή
κομμουνιστικού «κινδύνου»! Επίσης έγινε στις 10-11 Ιουλίου, το βάρος της γρήγορα, θα καθορίσει και τη μακρο-
στις προτεινόμενες δράσεις περι- επίγνωσης αυτών των δυσκολιών και βιότητα και τα όρια (εκλογικά ή μη)
λαμβάνεται «καλύτερη ανάλυση και του καταθλιπτικού συσχετισμού, έδω- εγχειρημάτων όπως η νεοσύστατη Αρι-
έκθεση» του προβλήματος της «βί- σε βαθμηδόν τη θέση του στο χαμόγελο στερή Πρωτοβουλία Διαλόγου και Δράσης.
αιης αριστερής δραστηριότητας» με αισιοδοξίας και στα χειροκροτήματα Γιατί, όπως έχει ειπωθεί συχνά
συγκεκριμένη αναφορά στην ανάγκη που ζέσταναν αποφασιστικά τη συνε- προ δεκαετίας (και από συντρόφους
«κατανόησης» των ατόμων που δρα- δρίαση, όσο οι ομιλίες των συνέδρων οι οποίοι τότε κάποτε τοποθετούνταν
στηριοποιούνται στο πλαίσιό της κλπ. πλησιάζανε προς το τέλος. Η αναγνω- κριτικά απέναντι στο ομογάλακτο,
Εκθέσεις από την Ιταλία, την Ελλάδα ριστική κουβέντα δεν θα μπορούσε πάλαι ποτέ Αριστερό Βήμα Διαλόγου),
και τη Γερμανία και άλλα θεσμικά όρ- να δώσει πολλά, εκ των πραγμάτων. στο όνομα της σύμπλευσης με το ρεύμα της
γανα της ΕΕ αποστέλλονται σε ομά- Ζητήματα κι ερωτηματικά έχουν τεθεί κίνησης των μαζών, μπορεί να κερδίσεις τη
δες εργασίας της ΕΕ για την «αντι- καιρό τώρα και περιμένουν τις θεωρη- στιγμή ή την περίοδο αλλά χωρίς τα γυαλιά
μετώπιση της αναρχο-αριστερής τρο- τικές τους διερευνήσεις και τις ιστορι- του στρατηγικού σκοπού και του κόμμα-
μοκρατίας» και την υπεράσπιση της κές ενδεχομένως απαντήσεις. τος που τον υπηρετεί, χάνεις οπωσδήποτε
Η Πρωτοβουλία για κομ- την εποχή. Αυτό είναι που εν τέλει θα
μουνιστικό πρόγραμμα και κρίνει και τις πολιτικά άνευρες, φύρ-
κόμμα έρχεται να δώσει έμ- δην-μίγδην συγκολλήσεις και στοχεύ-
Η Πρωτοβουλία έρχεται φαση ακριβώς στον ανα- σεις της Αριστερής Πρωτοβουλίας.
να δώσει έμφαση ακριβώς ντικατάστατο ρόλο του Αντίθετα, η Πρωτοβουλία για κομμου-
κομμουνιστικού κόμμα- νιστικό πρόγραμμα και κόμμα, είναι μια
στον αναντικατάστατο ρόλο τος και στην παραγνώρισή έμπρακτη αυτοκριτική δυνάμεων και
του κομμουνιστικού κόμματος και του επί μακρόν, παρά τις συντρόφων που κάποτε μπορεί να
στην παραγνώρισή του επί μακρόν περί του αντιθέτου δια- πλειοδότησαν σε κινηματισμό, πλην
κηρύξεις στο χώρο «επα- όμως έχουν την εντιμότητα να πα-
ναστατικών» δυνάμεων, ραδεχθούν έμπρακτα, με τη σύστα-
που ομνύονταν στην τρι- ση της Πρωτοβουλίας για κομμουνιστικό
«ιουδαιο-χριστιανικής κληρονομιάς»! πλέτα του υποκειμένου, κόμμα, μέ- πρόγραμμα και κόμμα, πως τα όρια του
Η αστική τάξη οπωσδήποτε δεν κοι- τωπο και κίνημα άρα και στην ανάγκη μετώπου και του κινήματος, είναι τα
μάται, ξέρει να διακρίνει τους δυνά- σύστασης σύγχρονου κομμουνιστικού όρια του πολιτικού τους πυρήνα. Εξ’
μει εχθρούς της και αναλόγως να δρα κόμματος. ου και η ανάγκη σύστασης σύγχρονου
αποφασιστικά. Διδασκόμαστε κάτι Σε αυτό τον μικρό τόπο όλοι γνωρι- κομμουνιστικού προγράμματος και
από την αποφασιστικότητά της; ζόμαστε. Πολλές φορές, σημαντικό- του κόμματος που θα το υπηρετεί, θα
Η απόπειρα σύστασης κομμουνι- τερο δεν είναι αυτό που διακηρύσσει διευρύνει, θα τροφοδοτηθεί και θα
στικού προγράμματος και κόμματος κανείς αλλά αυτό που υποκρύπτει, τροφοδοτήσει το μέτωπο και το κίνη-
για την επανεξόρμηση των κομμουνι- που δεν λέει. Όσο και να ψάξει κα- μα που αναλογεί στις σύγχρονες ανά-
στικών ιδεών και για την ανασύνταξη νείς σε πολιτικές διακηρύξεις κομ- γκες των εργαζόμενων. Πολλά πρέ-
του εργατικού κινήματος, είναι μια μουνιστικών, κατά τα άλλα, δυνάμε- πει να γίνουν σ’ αυτή την κατεύθυν-
πολύ φιλόδοξη προσπάθεια με τερά- ων, ο κομμουνισμός τους δεν τίθεται ση· αποφασιστικά όμως, προχωράμε.

Χρήστος Πρεκατές | οφθαλμίατρος, Τρίκαλα, μέλος της Γραμματείας
της Πρωτοβουλίας για Σύγχρονο Κομμουνιστικό Πρόγραμμα και Κόμμα
Απευθύνουμε κάλεσμα
σε όσους/ες βαδίσαμε μαζί
Με τη συσσωρευμένη εμπειρία του κινήματος,
επιχειρούμε ένα βήμα προς τα εμπρός
Σ
την εποχή των απίστευτων πα-
ραγωγικών, τεχνολογικών κι
επιστημονικών δυνατοτήτων,
στην εποχή που οι κατακτήσεις της
ανθρώπινης διάνοιας και του πολι-
τισμού δημιουργούν αναντίρρητα
τις συνθήκες εκείνες που θα επέ-
τρεπαν σε όλη την ανθρωπότητα,
όχι μόνο να ανέβει μερικά σκαλοπά-
τια αλλά να κάνει ένα μεγάλο άλμα
προς έναν κόσμο ισότητας και δικαι-
οσύνης, ατομικής και συλλογικής
χειραφέτησης από τα δεσμά του κε-
φαλαίου και απαλλαγής από όλα τα
«τοξικά απόβλητα» που απορρέουν
από αυτόν, όπως τους πολέμους,
την πείνα, τη φτώχεια και την εκμε-
τάλλευση, παρατηρούμε να επιχει-
ρείται η επιστροφή σε καιρούς σκο-
τεινούς, όπου η εκμετάλλευση του
ανθρώπου και της φύσης παίρνει
πλέον ολοκληρωτικές διαστάσεις.
Κι όμως, τη στιγμή που ο σύγ-
χρονος ολοκληρωτικός καπιταλι-
σμός επιχειρεί να γυρίσει το ρολόι
της ιστορίας αιώνες πίσω, ακριβώς
αυτή είναι η στιγμή που ένα σύγχρο-
νο απελευθερωτικό πρόταγμα οφεί-
λει να δημιουργηθεί και να εμπνεύ-
σει τους κολασμένους του σήμερα.
Κι αυτοί είναι δισεκατομμύρια σε
όλον τον πλανήτη: είναι η πιο μορ-
φωμένη και πολυπληθής εργατική
τάξη που υπήρξε ποτέ από τη γέν-
νηση αυτού του κόσμου, οι αποκλει-
σμένοι/ες και οι κοινωνικά αόρατοι/
ες, οι πρόσφυγες, οι φτωχοδιάβολοι
στις δυτικές μητροπόλεις και στις
«τίγρεις» της Ασίας, όλοι οι άνθρω-
ποι που υπόκεινται απίστευτους
διαχωρισμούς, αποκλεισμούς και
διακρίσεις, για λόγους ρατσισμού
κάθε μορφής (φυλετικού, κοινωνι-
κού, σεξουαλικού κ.α.). Είναι όλες
κι όλοι αυτοί κι αυτές που κρατούν
όρθια την κοινωνία μας, αυτοί που
την κράτησαν και τώρα στον καιρό
της πανδημίας, οι άνθρωποι του
μόχθου και της επιστήμης, οι εργα-
ζόμενοι/ες σε όλους τους τομείς της
κοινωνικής δραστηριότητας.
Οι αγώνες, οι αντιστάσεις και τα
εξεγερτικά σκιρτήματα βρίσκονται
παντού γύρω μας, η διάχυτη αμ-
φισβήτηση στα «ιερά και τα όσια»
του καπιταλισμού και η άρνηση της
νεολαίας να δει το μέλλον της στον
κόσμο αυτό, αντικειμενικά δημι-
ουργούν το έδαφος εκείνο πάνω
Πολιτική
στο οποίο οφείλουν να σπαρθούν οι
ιδέες μιας σύγχρονης απελευθερω-
τικής απάντησης στα αδιέξοδα του
σήμερα, ώστε να ανθίσουν οι νέες
κομμουνιστικές απαντήσεις για
έναν καλύτερο κόσμο, στον οποίον
θα κατέχουν τον πλούτο εκείνοι που
τον παράγουν.
Είναι ολοφάνερη, όμως, η έλλει-
ψη ενός σύγχρονου συνολικού σχε-
δίου, προγράμματος και του φορέα
που θα μπορέσει να αντιπαρατεθεί
και να σταθεί ως αντίπαλο δέος σε
έναν πανίσχυρο αντίπαλο, ο οποίος
προφανώς ποτέ δεν θα παραδώσει
την εξουσία του. Στην προσπάθεια
αυτή, επιχειρούμε να συμβάλου-
με κι εμείς, με τις όποιες δυνάμεις
μας, με βασικό στοιχείο την ακλό-
νητη πίστη μας πως αυτός ο κόσμος
μπορεί να αλλάξει, πως ο καπιταλι-
σμός μπορεί να ανατραπεί, πως η
ανθρωπότητα πρέπει και μπορεί να
κάνει το «μεγάλο άλμα» προς μια
κοινωνία ελευθερίας και χειραφέ-
τησης.
Όπως έγραψε κάποτε ο Charles
Dickens: «Έχω υποφέρει, και αυτό με
έχει κάνει πιο δυνατό από κάθε άλλο μάθη-
μα. Έχω λυγίσει και έχω σπάσει παίρνοντας
–ελπίζω– ένα καλύτερο σχήμα». Κουβα-
λώντας μαζί μας τη μέχρι τώρα συσ-
σωρευμένη εμπειρία του επαναστα-
τικού και κομμουνιστικού κινήμα-
τος, προσπαθούμε να κάνουμε ένα
βήμα προς τα εμπρός. Ένα βήμα
που θα μας κάνει πιο αποφασιστι-
κούς/ές, πιο μαχητικούς/ές, πιο
ενωτικούς/ές και πιο τολμηρούς/ές
στις ιδέες μας, στις επεξεργασίες
μας, στις μορφές και στις πράξεις
μας. Το πρώτο δείγμα από την πα-
νελλαδική συνάντηση στις 10-11 Ιού-
λη, με τη συμμετοχή εκατοντάδων
–κυρίως νέων– ανθρώπων, αποτελεί
μια αισιόδοξη αρχή.
Απευθύνουμε κάλεσμα σε όλους
και όλες που μαζί βαδίσαμε και βα-
δίζουμε στους δρόμους του αγώνα,
που μπορεί να απογοητεύθηκαν, να
αποστρατεύθηκαν, να πικράθηκαν,
που όμως μοιραζόμαστε κοινούς
προβληματισμούς και εμπνεόμαστε
από κοινά οράματα, να συμμετέ-
χουμε όλες και όλοι σε αυτή τη νέα
προσπάθεια για τη δημιουργία ενός
σύγχρονου κομμουνιστικού προ-
γράμματος και κόμματος. Το έχει
ανάγκη η εποχή μας.
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
Γιώργος Πισίνας | μέλος της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση
Επιστήμη και πολιτική
στην αναζήτηση για το κόμμα
Ένα μαθηματικό θεώρημα και
η ανάγκη δημοκρατίας και διαλόγου
Ε
π’ αφορμή μιας πρόσφατης συ-
ζήτησης για το κομμουνιστικό
κόμμα θυμήθηκα μια φράση
που έχει χαραχθεί επίμονα στο μυαλό
μου. Tην είχε πει ένας φίλος του ΚΚΕ
στο περιθώριο κάποιας διαδήλωσης.
«Εσείς οι ναρίτες έχετε ένα κακό, τα
συζητάτε υπερβολικά τα πράγματα.
Η πολιτική βρε είναι επιστήμη: Όταν
τα έχουμε μετρήσει όλα (τις αντικει-
μενικές συνθήκες) πρέπει απλώς να
εκτελεστούν, δεν έχει να συζητήσουμε
πολλά». Από τη συνέχεια δεν θυμάμαι
τίποτα, μόνο αυτή τη φράση που δεί-
χνει την αντίληψη του ΚΚΕ, αυτό που
μου αρέσει να ονομάζω κλασικορθόδοξο
μαρξισμό, την αυστηρότητα, την ακαμ-
ψία και τη δυνατότητα της Κεντρικής
Επιτροπής, ως πεφωτισμένο κονκλάβιο
να διαβάζει τον κόσμο και να μοιρά-
ζει οδηγίες. Ακριβώς όπως και η κα-
θολική εκκλησία παλιότερα.
Από την άλλη προσωπικά, θα έλεγα πως
η επιστήμη είναι ιδεολογία. Γιατί όπως
έλεγε ο Γκράμσι το αντικείμενο δεν έχει
νόημα χωρίς υποκείμενο να το νοηματο-
δοτεί. Και η πιο τρανταχτή απόδειξη για
αυτό είναι ο κλάδος της οικονομικής επι-
στήμης, όπου τολμά κάποιος (νεοκλασι-
κός) να γράψει στην πρώτη σελίδα του
βιβλίου του πως αν μας νοιάζουν λίγο
οι επόμενες γενιές, τότε, εμείς έχουμε
ένα μοναδικό καθήκον: να μεγεθυνθού-
με! Λες και αυτός τα τελευταία πενή-
ντα χρόνια ζούσε σε άλλο πλανήτη, όχι
αυτόν της ανθρωπόκαινου.
Ή για να το θέσουμε πιο εμφανώς, του
επιστημονικού κλάδου όπου το κυρί-
αρχο παράδειγμα έχει επιστημονικά
καταρρεύσει από τη δεκαετία του ‘60,
αλλά συνεχίζει να διδάσκεται ως μονα-
δική ορθή επιστημονική θεωρία χωρίς να
συμβαίνει τίποτα.
Πίσω στην πολιτική λοιπόν. Θα μπο-
19
ρούσαμε να πούμε πως είναι επιστήμη·
έχει σκοπό τη συγκρότηση θεωρίας για
την κατανόηση και παρέμβαση στον
κόσμο μας. Όμως την επιστήμη δεν
την κατανοούμε όπως οι διαφωτιστές
και οι μοντερνιστές αλλά με τη σύγ-
χρονη μετα-κανονιστική διάστασή της,
κατά την οποία θα μπορούσαμε και
να πούμε η επιστήμη είναι πολιτική.
Και οι βασικές αρχές για την επιστή-
μη (και συνεπώς τη μεθοδική πολιτική
αναζήτηση της απελευθέρωσης) τότε
είναι η δημοκρατία και ο διάλογος,
η κριτική και η ελευθερία έκφρασης.
Αυτήν, ακριβώς, τη διαδικασία ξεκι-
νάμε με την πανελλαδική συνάντηση
της πρωτοβουλίας διαλόγου για ένα
σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα
και κόμμα στις 10-11 Ιουλίου.
Σε αυτό, λοιπόν, ίσως αξίζει να ξε-
κινήσουμε από το γιατί διάλογος. Και
είναι ίσως παράδοξο, αλλά μιας και
μιλάμε για επιστήμη, από ένα πρό-
σφατο ανάγνωσμα εισαγωγής στα μα-
θηματικά, συγκράτησα ως ιδιαίτερα
ενδιαφέρον το αποδεδειγμένο θεώρη-
μα μη-πληρότητας του Γκέντελ (Gödel
1931). Το θεώρημα αυτό εκφράζει τη
σχέση θεωρίας και γνώσης και λίγο
πολύ (όσο το κατάλαβα) λέει ότι ένα σύ-
νολο θεωρητικών αρχών (αξιωμάτων)
που συγκροτεί ένα θεωρητικό σύνολο
δεν μπορεί ποτέ να περιγράψει το σύ-
νολο της αληθούς γνώσης. Ο καθένας
μπορεί να ερμηνεύσει το παραπάνω
όπως θέλει, προσωπικά, όμως σ’ αυτό
βλέπω τη θεμελίωση της αναγκαιότη-
τας διαλόγου και της πολυφωνίας.
Τη θεμελίωση της αναγκαιότητας
ενός κόμματος όχι σιωπηρού νεκροτα-
φείου ιδεών, εργοστασίου αφισοκολ-
λητών αλλά ενός κόμματος ζωντανού
εργαστηρίου αναζήτησης της δυναμικής
της κομμουνιστικής απελευθέρωσης.
20
του Μιχάλη Παπαμακάριου
Άλμπουμ για
τις καλοκαιρινές μας
αποδράσεις
και όχι μόνο…..
Η μουσική αποτελεί απαραίτητη
«αποσκευή» για διακοπές, ταξίδια,
εκδρομές, άραγμα στην παραλία,
για τις ώρες της ημέρας και
της νύχτας. 12 προτάσεις
από την εγχώρια δισκογραφία
των τελευταίων μηνών,
προτάσεις για
ποικίλες αισθητικές
προτιμήσεις.
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Πολιτισμός
Παπακωνσταντίνου & Μάλαμας
Απροστάτευτος
Ο Θανάσης και ο Σωκράτης έχουν συνερ-
γαστεί πολλές φορές δισκογραφικά και
συναυλιακά. Αυτή τη φορά συνευρίσκο-
νται γράφοντας και τραγουδώντας για
τον Απροστάτευτο. Το άλμπουμ κυκλοφο-
ρεί από τον περασμένο Μάρτιο από τις
εκδόσεις Αχός σε μορφή βιβλίου-cd. Το
ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της στιχουργίας
του Θανάση Παπακωνσταντίνου, το να
πλάθει εικόνες με πλούσιο περιεχόμενο
στο μυαλό του ακροατή, συμπράττει με
τη μουσική, όπως και τη συμπυκνωμένη
ερμηνεία του Σωκράτη Μάλαμα, για να
απεικονίσει τις σκέψεις, για να δημι-
ουργήσει νέα συναισθήματα. Το κοινό
θα βρει για μια ακόμη φορά τη γνώριμη
αισθητική πρόταση και των δύο σε αρ-
μονικό συνδυασμό και καλοφτιαγμένα
τραγούδια.
Δημήτρης Ζερβουδάκης
Του Τρελού η Ανάσα
Το άλμπουμ κυκλοφόρησε τον
Οκτώβριο του 2020 και είναι ένα από τα
καλύτερα άλμπουμ της δισκογραφικής
πορείας του Ζερβουδάκη. Με
πολύ καλές συνθέσεις, αρμονικές
ενορχηστρώσεις και δουλεμένες
εκτελέσεις καταφέρνει να συνδυάζει
το λαϊκό και παραδοσιακό πλούτο με το
παγκόσμιο γίγνεσθαι. Ο Ζερβουδάκης
άλλοτε γίνεται ηλεκτρικός, άλλοτε
blues και άλλοτε fusion, γενικά τολμά
να «δανείζεται» πράγματα αλλά με
αυτογνωσία και σεβασμό. Οι στίχοι
απηχούν προβληματισμούς για την
κατάσταση της εποχής και ειδικά
της τρέχουσας περιόδου με κριτική
διάθεση σε προοδευτική κατεύθυνση,
ο Ζερβουδάκης, άλλωστε, είχε πάντα
κριτική ματιά στα πράγματα και
ανεπτυγμένη κοινωνική ευαισθησία και
αυτή φαίνεται αρκετά στο δίσκο.
Οδυσσέας Τζιρίτας
Gonzo Bliss
Δυνατό, τεχνικό, τολμηρό, εγκεφαλικό
είναι μερικές από τις λέξεις που
μπορούν να χαρακτηρίσουν το δεύτερο
άλμπουμ του δεκαεννιάχρονου
Οδυσσέα Τζιρίτα με τίτλο Gonzo
Bliss που κυκλοφόρησε τον
περασμένο Δεκέμβριο σε CD από
τη Hard Pass Records και σε ψηφιακή
διανομή από την The Hubsters.
Δυνατό γιατί η ένταση και η ενέργεια
περισσεύουν. Τεχνικό γιατί δεν
είναι δίσκος «τσίτα τα γκάζια και
πάμε» αλλά διαθέτει την κιθαριστική
τεχνοτροπία των 90ς, τολμηρό γιατί o
Τζιρίτας δοκιμάζει πράγματα και δεν
«αράζει» ούτε διεκπεραιώνει κομμάτια,
εγκεφαλικό γιατί αναπλάθει μουσικές
από τον χώρο της pop και της rock
χωρίς απλοϊκές αντιγραφές.
Sugahspank & Blend Mishkin
Paint Everything White
H Sugahspank και ο Blend Mishkin
συναντιούνται 12 χρόνια μετά την
εμβληματική τους κυκλοφορία The
Incredible, The Invisible που είναι
πλέον άλμπουμ αναφοράς για την
εγχώρια neo-soul. Το Paint Everything
White γράφτηκε την περίοδο της
πρώτης καραντίνας και κυκλοφόρησε
στις 2 Νοέμβρη του 2020 από την
Boom Selectah Records. Ένα
μίγμα roots reggae και soul που
ακούγεται πολύ ευχάριστα και
αναδύει έντονη καλοκαιρινή αύρα
χάρη στην παραγωγή του Blend
Mishkin. Η Sugahspank αναδεικνύει
ακομπλεξάριστα τη σεξουαλικότητά
της χωρίς να κολλά σε στερεότυπα
και με την ικανότητα που έχει να
συνδυάζει τη street μαγκιά με τη
soul ευαισθησία προσφέρει ανάλογες
ερμηνείες.

Hume Assine
The Sweetest Sound
Ο Βαγγέλης Ορφανίδης είναι ο Hume
Assine, με το όνομα του να συμβολίζει
τη σύνθεση του ανθρώπινου συναισθή-
ματος με τη νέα τεχνολογία του ήχου
και πραγματικά ο τρόπος που ακούγε-
ται η μουσική του είναι ένα επιτυχές
παράδειγμα αυτής της φιλοσοφίας.
Το The Sweetest Sound, ντεμπούτο του
άλμπουμ που κυκλοφόρησε στις 19
Οκτώβριου του 2020, μπορεί να απο-
τελέσει άνετα το σάουντρακ του καλο-
καιριού. Συνδυάζει την ξεγνοιασιά (όχι
ως «χαζοχαρουμενιά») με την ποιότητα
και την καλαισθησία. Με βάση την
electronica και επιρροές από τα 80's,
τα 90’ς, το ροκ, την ποπ, το lounge,
τη χορευτική και την έντεχνη μουσική
συνθέτει ένα μίγμα αρμονικό και γοη-
τευτικό, «γλυκό» αλλά όχι εύκολο.
Nalyssa Green
Ταξίδι Αστρικό
Δεύτερος ελληνόφωνος δίσκος
από τη Nalyssa Green. Το album
της (4ο συνολικά στη δισκογραφία
της) έχει τον τίτλο Ταξίδι Αστρικό
και κυκλοφορεί από το Δεκέμβριο
από την Inner Ear. Άλμπουμ
εναλλακτικής ηλεκτρονικής
ποπ αλλά με αρκετά στοιχεία
ελληνικής μουσικής και φυσικών
οργάνων. Με τον Βασίλη Ντοκάκη
στην παραγωγή, οι συντελεστές του
δίσκου καταφέρνουν να διατηρήσουν
το πρωτόλειο συναίσθημα των
τραγουδιών, δημιουργούν το μουσικό
τοπίο μέσα στο οποίο (επι)δρουν οι
στίχοι της Nalyssa Green που είναι
οι πρωταγωνιστές αυτού του δίσκου.
Ένα ταξίδι προσωπικής έκφρασης,
μια ποπ τρυφερή, γλυκιά και βαθιά
συναισθηματική. Ένας δίσκος για να
αφεθείς στις εικόνες, τα χρώματα
και τις ευωδιές του…
Πολιτισμός
Rami Winston
Polaroids
Ο Rami Winston είναι Έλληνας καλλι-
τέχνης, συριακής καταγωγής.
Το Polaroids φέρνει ση μνήμη περιπτώ-
σεις σαν των Portishead, των Massive
Attack (ιδίως του Mezzanine) και του
Tricky, γενικά του trip hop ρεύματος
στην πιο δημιουργική του φάση, όπως
και δουλειές πολλών DJ που συνδυά-
ζουν τα μπητ με την ατμοσφαιρικότη-
τα. Ωστόσο το ιδιαίτερο στοιχείο του
Polaroids είναι η αίσθηση της περι-
πλάνησης που αναδύει ως άκουσμα σε
πολλά του σημεία ο Rami Winston,
στοιχείο που «δανείζεται» από την
Americana αλλά μια περιπλάνηση
ηχητική αντανάκλαση των δρόμων της
νυχτερινής Αθήνας που σε συνδυασμό
με τη φωνή του Winston φτιάχνει ένα
ιδιαίτερο μουσικό στίγμα.
Moderator
Midnight Madness
Ο Moderator κυκλοφόρησε το νέο
του άλμπουμ τον Μάρτιο που μας
πέρασε και αυτή τη φορά με τη
Melting Records. Ως παραγωγός έχει
καταφέρει να τραβά την προσοχή
μας με κάθε του κυκλοφορία.
Το άλμπουμ βασίζεται σε ήχους και
«δάνεια» από το παρελθόν. Από
ένα παρελθόν πληθώρας στοιχείων
με αναφορές στο swamp blues,
τη Latin jazz, την pop των 50's, το
spaghetti Western, το rockabilly,
τους tribal ρυθμούς, τη Memphis
soul, το πρώιμο garage, την
ψυχεδέλεια, τη cinematic αισθητική.
Από αυτά τα διαφορετικά στοιχεία
παράγεται ένα μουσικό σύμπαν
γεμάτο εκπλήξεις. Η «μαστοριά»
του Moderator είναι αυτή που κάνει
το παρελθόν να μην ακούγεται
ξεπερασμένο αλλά φρέσκο και
υποσχόμενο.
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
Goodbye Bedouin
The Shaking People
Οι Goodbye Bedouin από την Πάτρα
παρουσίασαν ένα γκρουβάτο,
«νευρικό» όσο και σφιχτοδεμένο
psych garage άλμπουμ, το οποίο
κυκλοφόρησε τον Μαϊο του 2020
από την Inner Ear. Θυμίζοντας
τα πράγματα που δίδαξαν τους
νεότερους για χρόνια οι Last Drive
και την acid ψυχεδέλεια των 60’ς,
αυτά τα παιδιά από την Πάτρα έχουν
φτιάξει ένα ιδανικό ντεμπούτο.
Αέρινες μελωδίες και φαζαρίσματα,
πάθος και ρυθμός γίνονται ένα στη
μεθυστική τους συνταγή, που έχει
δώσει αρκετά καλά κομμάτια στο
άλμπουμ («Pink», «Stupid», «Down
to the wire»). Αγριεμένο rock n’
roll, κατάλληλο για πάρτι, live και
γενικά ταρακούνημα.
DJ Booker x MC Yinka
Night Lights
Η συνεργασία του DJ Booker με τον
MC Yinka είχε ως αποτέλεσμα το
Night Lights που κυκλοφορεί σε βινύ-
λιο από τη Mind The Wax από τον
περασμένο Φεβρουάριο. Την παρα-
γωγή την έχει αναλάβει πλήρως ο DJ
Booker, ο οποίος διαμορφώνει μια
πραγματικά «νυχτερινή» αισθητική,
εξισορροπώντας μεταξύ trippy και
μινιμαλιστικών ήχων με σκοτεινά και
abstract δείγματα, jazzy, soul και
cinematic αναφορές. Ο MC Yinka
εμπνέεται από την αστική πραγμα-
τικότητα και τις πολυπολιτισμικές
υποκουλτούρες της περιοχής μας και
με την ξεχωριστή και χαρακτηριστική
του φωνή αγγίζει διάφορα κοινωνικά
προβλήματα και πνευματικές ανησυ-
χίες. Στο άλμπουμ συμμετέχει ένας
απ’ τους κορυφαίους MCs με κοινω-
νικοπολιτική θεματολογία, ο Mr. Lif
καθώς και οι Twinsanity.
21
Σπύρος Γραμμένος
∆ισκός Σας
Ο Δισκός Σας είναι μία συλλογή τραγου-
διών που κυκλοφόρησε με την μέσω
της διαδικασίας του crowdfunding.
Η τραγουδοποιία του Γραμμένου είναι
γνωστή, προσωπική και ιδιαίτερη.
Άλλοτε σαρκαστικός και σατυρικός,
άλλοτε γλυκόπικρος και άλλοτε αιχμη-
ρά πολιτικός, συνδυάζοντας πλείστα
είδη και αισθητικές, έχει φτιάξει ένα
σύνολο τραγουδιών με αναφορές στο
ροκ, στην ποπ και στο ευρύτερο λαϊκό
στοιχείο. Στο άλμπουμ συμμετέχουν
πολλοί φίλοι, χαρακτηριστική στιγμή
το «Το Όνομά μου ειν’ το δικό σου» που
αναφέρεται σε περιστατικά κρατικής
και παρακρατικής βίας που μας έχουν
σημαδέψει τα τελευταία τριάντα χρό-
νια. Ένα τραγούδι με ονόματα που θα
μπορούσαν να είναι τα δικά μας.
Johnny Labelle
XVIII
Το XVIII είναι το δεύτερο άλμπουμ του
Αθηναίου μουσικού και κυκλοφόρησε
το περασμένο Δεκέμβριο από την
Inner Ear. Οι συνθέσεις του Labelle
ολοκληρώθηκαν με παραγωγό
τον Βασίλη Ντοκάκη. Από τη
συνεργασία αυτή προέκυψε ένα
κράμα ηλεκτρονικής pop και ambient
με dark στοιχεία, βασισμένο
σε ληθαργικά synthesizers,
κινηματογραφικά strings και τα
βαρύτονα crooning φωνητικά
του Labelle, που προσδίδουν στο
album μια γνώριμη και ταυτόχρονα
ανοίκεια αίσθηση pop standards
προηγούμενου αιώνα, μια ιδιαίτερη
ατμοσφαιρικότητα με στιγμές
βαθιά λυρικές. Εννέα κομμάτια
στοχαστικής διάστασης, μια σκοτεινή
ρομάντζα που στην περίπτωση
μας ακούγεται ατενίζοντας το
καλοκαιρινό έναστρο ουρανό.
22 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 Ρωγμές στον χρόνο

1926, 28 Μαΐου ● Εγκαθιδρύεται
στρατιωτική δικτατορία στην Πορτογαλία
1936 ● Γεννιέται στο Μομπούτο
της Μοζαμβίκης ο Οτέλο ντε Καρβάλιο.
1974, 25 Απριλίου ●
Εκδηλώνεται το Κίνημα των Ενόπλων
Δυνάμεων, ξεσπά η επανάσταση
των γαρυφάλλων.
1975, 25 Απριλίου ●
Οι πρώτες ελεύθερες εκλογές
για την ψήφιση Συντάγματος.
1976 ● Εκλογές για πρόεδρο της
Δημοκρατίας. Ο Οτέλο ντε Καρβάλιο
ηττάται από τον Ραμάλιο Εάνες.
2021, 25 Ιουλίου ● Ο στρατηγός
της Επανάστασης πεθαίνει στο
στρατιωτικό νοσοκομείο της Λισαβόνας.
Μάκης Γεωργιάδης
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 η Πορτογαλία ήταν μια Ο στρατηγός Αντόνιο ντε Εσπίνολα, με
πλούσιο φασιστικό παρελθόν, καπηλεύ-
πρώην αυτοκρατορία σε σήψη. Οι αποικίες της στην Αφρική
τηκε το Κίνημα, η Δεξιά δεν τα παράτη-
τροφοδοτούσαν με πρώτες ύλες και χρήμα τη μητρόπολη σε. Ο Καρβάλιο και η επανάσταση πολε-
αλλά το τίμημα για τον λαό ήταν βαρύ. Η Πορτογαλία ζούσε μήθηκαν και ως απέλπιδα προσπάθεια
για τη διάσωσή της, οι αριστεροί υπό τον
μια δικτατορία μισού αιώνα, ο λαός και η εργατική τάξη στέναζαν
Καρβάλιο αξιωματικοί οργάνωσαν κίνη-
και το ποτάμι της οργής φούσκωνε μέσα και έξω από τον στρατό. Είναι μα στις 25 Νοεμβρίου του 1975, το οποίο
η εποχή που θα ανατείλει η προσωπικότητα του Οτέλο ντε Καρβάλιο, απέτυχε οικτρά και αποτέλεσε την ταφό-
εμπνευστή και ενορχηστρωτή του Κινήματος των Ενόπλων Δυνάμεων πλακα της επανάστασης.
Η ιστορικός Ρακουέλ Βαρέλα υπο-
(MFA) που θα πυροδοτούσε την επανάσταση των γαρυφάλλων. στηρίζει πως η κατάληξη της επανάστα-
σης με το δημοκρατικό Σύνταγμα του
1976, το οποίο φυσικά δεν περιείχε τις
ριζοσπαστικές προτάσεις που αναφέρα-
με, ήταν ουσιαστικά η ήττα και ο συμβι-
Οτέλο ντε Καρβάλιο: Τα βασμός της επανάστασης και η είσοδος
της Πορτογαλίας στη σύγχρονη αστική
κοινοβουλευτική δημοκρατία. Εκτιμά
γαρύφαλλα της επανάστασης ότι η επανάσταση των γαρυφάλλων ήταν
η ευκαιρία ριζικού κοινωνικού μετασχη-
ματισμού που χάθηκε. Πιστός σε αυτό
είναι παντοτινά το ριζικό μετασχηματισμό παρέμεινε
μέχρι το τέλος της ζωής του ο Καρβάλιο.
Ο ίδιος ηττήθηκε δύο φορές στις εκλογές
για την προεδρία της Δημοκρατίας, αν
και έτυχε ευρείας λαϊκής αποδοχής και

Η
εποχή είναι θυελλώδης.
Τα αντιαποικιοκρατικά
κινήματα φουντώνουν
σχεδόν σε ολόκληρο τον
κόσμο, η εργατική τάξη
έχει βγει δυναμικά στο προσκήνιο, ενώ
παράλληλα συνυπάρχουν ο απόηχος
του 1968 και η βαθιά οικονομική κρίση
η οποία θα αποτελέσει καταλύτη των
εξελίξεων για πολλά χρόνια. Αυτήν την
εποχή έμελλε να σημαδέψει ο Οτέλο ντε
Καρβάλιο. Ένας εκ των πρωτεργατών
του Κινήματος των Ενόπλων Δυνάμεων
που στις 25 Απριλίου του 1974 έρχεται να
ανατρέψει μια δικτατορία μισού αιώνα
και να πυροδοτήσει την ειρηνική επανά-
σταση των γαρυφάλλων.
Ο Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο γεν-
νήθηκε στη Μοζαμβίκη το 1936. Στη νεό
τητά του ήθελε να γίνει ηθοποιός αλλά,
μετά από προτροπή του παππού του,
βρέθηκε στο στράτευμα. Μιλώντας κά-
ποτε στην ισπανική El Pais, είχε πει για τις
νεανικές φιλοδοξίες του σε συνδυασμό
με την επανάσταση: «Ήταν το καλύτερο
έργο της ζωής μου. Σε αυτό είχα γράψει
το σενάριο, έφτιαξα τα σκηνικά, ήμουν
ο σκηνοθέτης και ο πρωταγωνιστής και
μάλιστα χωρίς να χρειάζομαι υποβο-
λέα». Ο Καρβάλιο μέχρι την εκδήλωση
του Κινήματος ήταν ένας χαμηλόβαθ-
μος αξιωματικός, ο οποίος ανήκε στην
αριστερή ριζοσπαστική πτέρυγα. Δεν
ήταν κομμουνιστής με την κλασική μαρ-
ξιστική-λενινιστική αντίληψη, ήταν ρι-
ζοσπάστης αντιιμπεριαλιστής, ο οποίος
θαύμαζε τον Φιντέλ Κάστρο. Το γεγονός
αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μετέ-
πειτα γεμάτη τριβές σχέση του με το ΚΚ
Πορτογαλίας.
Όταν το μεσημέρι της 25ης Απριλίου
ο ραδιοφωνικός σταθμός της Καθολικής
Εκκλησίας Αναγέννηση έπαιξε το θρυλι-
κό συνθηματικό τραγούδι «Grandola vila
Morena» (Γκράντολα, μελαμψή πόλη)
του αντιστασιακού Πορτογάλου τραγου-
διστή Ζοζέ Ζέκα, οι στρατιώτες του Κινή- Η επανάσταση, όπως ήταν αναμενό-
ματος κινήθηκαν άμεσα και κατέλαβαν μενο, πολεμήθηκε λυσσαλέα. Όχι μόνο
στρατηγικά σημεία της Λισαβόνας και από τη φράξια των δεξιών αξιωματικών
άλλων πόλεων. Παρά την έκκληση των οι οποίοι είχαν συμμετοχή στο Κίνημα.
αξιωματικών στον λαό να μείνει στα σπί- Αλλά πρώτα και κύρια από την εγχώρια
τια του, χιλιάδες ξεχύθηκαν στους δρό- αστική τάξη και τους γαιοκτήμονες και
μους και αδελφωμένοι με τους στρατιώ- φυσικά από τις ΗΠΑ, καθώς η Πορτογα-
τες τοποθετούσαν γαρύφαλλα στις κάν- λία ήταν μέλος του ΝΑΤΟ.
ρύφαλλα
νες των τουφεκιών. Γαρύφαλλα Κα
Ο Καρβάλιο πίστεψε και εν-
ίζουν
που την άνοιξη πλημμυρίζουν θάρρ
θάρρυνε τις αμεσοδημοκρα-
την πορτογαλική ύπαιθρο, ο, Οι τικ διαδικασίες. Κατάρ-
τικές
τις αυλές, τους κήπους. τ
τισε, σε συνεργασία με
φτωχογειτονιές
Από εκεί ξεκίνησε μια τις δυνάμεις που τον
εποποιία 19 μηνών, της Πορτογαλίας στήριζαν, κυρίως δυ-
στην οποία ο Καρβά- αποχαιρέτισαν νάμεις της ριζοσπαστι-
λιο είχε πρωταγωνιστι- κής αριστεράς και των
κό ρόλο, καθώς πήρε
τη θρυλική μορφή λαϊκών οργανώσεων,
ενεργό μέρος σε όλες τις της επανάστασης ένα ριζοσπαστικό πρό-
αμεσοδημοκατικές δια-- γ
γραμμα συνταγματικών
του Απρίλη
δικασίες της επανάστασης ης με
μεταρρυθμίσεων το οποίο
που φούντωσαν. Μαζί με το προέ
προέβλεπε αναδασμό της
κίνημα, την εργατική τάξη
τάξη, τα γης και δήμευση μεγάλων κτη-
συνδικάτα και τους αγρότες έβαλε τις μάτων των φεουδαρχών της Πορτογαλί-
ράγες για μια νέα πορεία της Πορτογαλί- ας, αυξήσεις στους μισθούς και 40ωρη
ας, η οποία λόγω της υστέρησής της ονο- εβδομαδιαία εργασία, καθώς και θέσπι-
μαζόταν τότε και «Αλβανία της Δυτικής ση άδειας μετ΄ αποδοχών κ.α. Το πρό-
Ευρώπης». γραμμα πολεμήθηκε και υπονομεύθηκε.
στήριξης. Έχασε το 1976 και το 1980 από
τον Ραμάλιο Εάνες.
Το 1984 κατηγορήθηκε ως ιθύνων
νους της ένοπλης οργάνωσης –χαρα-
κτηρισμένης ως τρομοκρατικής– «Λα-
ϊκές Δυνάμεις 25 Απρίλη» («Fuerzas
Populares 25 di Abril»), η οποία από το
1980 και μετά είχε διαπράξει 17 δολοφο-
νίες. Σε μια από τις πλέον μακρόχρονες
και συζητημένες δίκες στην Πορτογα-
λία (1985-1987) καταδικάστηκε σε 15
χρόνια φυλάκιση, χωρίς ποτέ να απο-
δειχτεί η ενοχή του. Ο ίδιος παρέμεινε
πέντε χρόνια στη φυλακή αρνούμενος
την εμπλοκή του στην υπόθεση και κα-
ταδικάζοντας την ατομική βία αλλά δεν
αποκήρυξε ποτέ το μανιφέστο που είχε
ανακοινώσει το 1977 για την παγκόσμια
επανάσταση και την κοινωνική δικαιο-
σύνη, το οποίο ήταν και η βάση του κα-
τηγορητηρίου. Αποφυλακίστηκε το 1989
και τελικά πήρε οριστική χάρη το 1996,
όταν στην προεδρία της δημοκρατίας
βρισκόταν ο Μάριο Σοάρες, ο άνθρωπος
που τον είχε οδηγήσει στο εδώλιο χωρίς
κανένα αποδεικτικό στοιχείο.
Ο Οτέλο ντε Καρβάλιο είχε μείνει
ενεργός και καυστικός πολέμιος των
μνημονίων μέχρι το τέλος της ζωής
του. Αλύγιστος και ευθυτενής πάντα
κοιτάζοντας το μέλλον, όταν έκανε την
αποτίμηση της επανάστασης έλεγε:
«Πιστεύω πως ο αυτός ο λαός άξιζε κάτι
παραπάνω, άξιζε κάτι καλύτερο από τα
δύο εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν
κάτω από τα όρια της φτώχειας και
μέσα στη δυστυχία». Πίστευε σε αυτόν
τον λαό και πάντα διακήρυσσε πως εί-
ναι ο μοναδικός πλούτος της Πορτογαλί-
ας. Αυτός ο ρομαντικός και χαρισματι-
κός επαναστάτης άφησε παρακαταθή-
κη στις γενιές που έρχονται το σπουδαίο
παράδειγμα της ζωής του. Η τέφρα του
ας γίνει ο σπόρος που θα γονιμοποιήσει
κάποιες από τις επαναστάσεις της νέας
εποχής…

Τυνησία
Παναγιώτης Ξοπλίδης
Η κρίση στην Τυνησία
αποτυπώνει συνολικά
την ήττα της Άνοιξης.
Το σύνολο των αραβικών
χωρών βρίσκονται,
άλλωστε, σε ανάλογη
κατάσταση. Οι αιτίες
που προκάλεσαν
την έκρηξη πριν δέκα
χρόνια, βγαίνουν
ξανά στην επιφάνεια.
Η
Τυνησία βιώνει
τη χειρότερη
πολιτική κρίση
της 10ετούς δη-
μοκρατικής πε-
ριόδου της. Ο πρόεδρος Καΐς
Σαγέντ προχώρησε σε θεσμικό
πραξικόπημα, αξιοποιώντας
άρθρο του συντάγματος που
του δίνει έκτακτες εξουσίες σε
περίπτωση «κατάστασης εθνι-
κής ανάγκης». Η πανδημία
έχει προκαλέσει πράγματι μια
τραγική κατάσταση με 18.000
νεκρούς, κατάρρευση του συ-
στήματος υγείας, ενώ τις τε-
λευταίες μέρες υπάρχει ακόμα
και έλλειψη οξυγόνου. Το πο-
σοστό εμβολιασμού είναι ελά-
χιστο καθώς υπάρχει έλλειψη,
ενώ η κυβερνητική διαχείριση
του ζητήματος επιδείνωσε την
κατάσταση. Στο μεταξύ, δι-
αδηλώσεις είχαν ξεσπάσει με
∆ιεθνή
Αραβική Άνοιξη: «Πεθαίνει»
εκεί που γεννήθηκε
αφορμή την υγειονομική κρί-
ση, προκαλώντας αρχικά την
απομάκρυνση του υπουργού
Υγείας.
Σε αυτό το φόντο, στις 25
Ιουλίου ο Σαγέντ ανέστειλε
τη λειτουργία του κοινοβου-
λίου, αρχικά για μια περίοδο
30 ημερών, ενώ απέπεμψε
τον πρωθυπουργό και τους
υπουργούς Άμυνας και Δι-
καιοσύνης. Σημειώνεται ότι
ο πρόεδρος κέρδισε τις προε-
δρικές εκλογές ως ανεξάρτη-
τος, με ρητορική ενάντια στη
διαφθορά των κομμάτων, ενώ
εμφανίζεται ως εκφραστής
της λαϊκής θέλησης. Ο βασι-
κός αντίπαλος του είναι το
ισλαμιστικό κόμμα Ενάχντα,
το μεγαλύτερο του κοινοβου-
λίου. Με ιστορικές ρίζες στους
Αδελφούς Μουσουλμάνους,
το Ενάχντα είναι αρκετά με-
τριοπαθές, στηρίζοντας την
πλήρη ισότητα ανδρών και γυ-
ναικών. Κατά τη διάρκεια της
εξέγερσης που ανέτρεψε το
καθεστώς του Μπεν Αλί, είχε
συμμαχήσει με προοδευτικές
δυνάμεις ακόμα και με την
Αριστερά.
Το πολυκομματικό σύστη-
μα που δημιουργήθηκε μετά
την εξέγερση φαίνονταν να
λειτουργεί και η Τυνησία πα-
ρουσιάζονταν ως το πετυχη-
μένο μοντέλο δημοκρατίας
του αραβικού κόσμου. Πίσω
από τη βιτρίνα, όμως, ο πο-
λιτικός διχασμός εντείνονταν,
εκφράζοντας βαθιές κοινωνι-
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
κές διαφορές. Τα μεσαία και
ανώτερα στρώματα, η μορφω-
μένη νεολαία και οι γυναίκες
τηρούν εχθρική στάση απένα-
ντι στο Ενάχντα, αποτελώντας
και την εκλογική βάση του Σα-
γέντ. Οι οπαδοί του βγήκαν
στους δρόμους πανηγυρίζο-
ντας για τη διάλυση του κοινο-
βουλίου, ενώ σε κάποιες πό-
λεις πυρπόλησαν τα γραφεία
του Ενάχντα. Στην Τύνιδα ο
στρατός αναπτύχθηκε έξω από
το κοινοβούλιο καθώς γύρω
από αυτό συγκρούονταν υπο-
στηριχτές του κόμματος και
οπαδοί του προέδρου, μεταξύ
τους αλλά και με την αστυνο-
Κοινωνικές
ανισότητες,
απελπισία των
νέων, κατάρρευση
των προσδοκιών,
οι αιτίες
της νέας κρίσης
μία. Ο δε πρόεδρος της βουλής
και ηγέτης του Ενάχντα, Ρα-
σίντ Γκανουσί, αρχικά κάλεσε
τον λαό να συνεχίσει να διαδη-
λώνει αλλά τις αμέσως επόμε-
νες μέρες άλλαξε τη στάση του
ζητώντας ειρηνική επίλυση
της κρίσης.
Πτυχή της τελευταίας είναι
η γεωστρατηγική σύγκρουση
Κατάρ και Ηνωμένων Αρα-
βικών Εμιράτων. Καθόλου
τυχαία η αστυνομία, με εντο-
λή του προέδρου, εισέβαλε
στα γραφεία του αλ Τζαζίρα,
καθώς το κανάλι του Κατάρ
τηρεί ευνοϊκή στάση προς τα
παρακλάδια των Αδελφών
Μουσουλμάνων και μετριο-
παθή ισλαμιστικά κόμματα.
Από την πλευρά του, ο ισλα-
μιστής πρώην πρόεδρος, Μον-
σεφ Μαρζούκι, δήλωσε πως
τα ΗΑΕ κινούν τα νήματα του
πραξικοπήματος.
Η βασική όμως αιτία της
κρίσης είναι οι κοινωνικές
ανισότητες, η απελπισία της
νεολαίας, η κατάρρευση των
προσδοκιών της Αραβικής
Άνοιξης. Η πανδημία επιδεί-
νωσε την ανεργία και τη φτώ-
χεια. Ο τουριστικός κλάδος
έχει καταρρεύσει πλήρως,
πλήττοντας εργαζόμενους και
μεσαία στρώματα. Η κυβέρ-
νηση βρίσκονταν, πριν την
ανατροπή της, σε διαπραγμα-
τεύσεις με το ΔΝΤ για σύναψη
δανείου εν μέσω συγκρούσε-
ων στα πολιτικά κόμματα για
το πρόγραμμα λιτότητας και
περικοπών. Η έλλειψη δε κοι-
νοβουλίου μάλλον διευκολύ-
νει την πιθανή προσφυγή στο
Ταμείο…
Ενδιαφέρον έχει η στάση
της Εργατικής Ένωσης, της
μεγαλύτερης συνδικαλιστικής
οργάνωσης σε ολόκληρο τον
αραβικό κόσμο. Με ανακοί-
νωση της, χαιρέτησε ανοιχτά
το προεδρικό πραξικόπημα.
Στο εσωτερικό της δρουν «κο-
σμικές» πολιτικές δυνάμεις
που αντιπολιτεύονται παρα-
δοσιακά το Ενάχντα αλλά και
η τυνησιακή Αριστερά που
βρίσκεται υπό διάλυση.
Υπενθυμίζεται πως το ισχυ-
ρό Κόμμα Εργατών, αφού αρ-
χικά αφαίρεσε τον όρο «κομ-
μουνιστικό» από τον τίτλο του,
προχώρησε μετά το 2011 σε μια
μετωπική πολιτική με τη δημι-
ουργία του Λαϊκού Μετώπου.
Σημειώνοντας αρχικά σημα-
ντική εκλογική επιτυχία, βρέ-
θηκε αντιμέτωπο με τη βίαιη
καταστολή και από τις νέες
δημοκρατικές δυνάμεις, οι
οποίες ανέλαβαν την εξουσία
μετά την ανατροπή του Μπεν
Αλί. Ακολούθησαν αλλεπάλλη-
λες διασπάσεις στο Λαϊκό Μέ-
τωπο και, τελικά, η σημαντική
υποχώρηση της επιρροής του.
23
Ισραήλ
Ο Μπεν,
ο Τζέρι και
η κατοχή
Η ηθική των μεγάλων επιχειρήσε-
ων, ειδικά των πολυεθνικών, είναι
κάτι τουλάχιστον αμφισβητήσιμο
και σίγουρα είναι ένα «εργαλείο»
που οι ίδιες κρίνουν ότι αυξάνει
τις πωλήσεις τους. Στην περίπτω-
ση της αμερικανικής Ben & Jerry’s,
όμως, της πολύ γνωστής εταιρείας
παγωτών που από το 2000 ανήκει
στον όμιλο της Unilever, μάλλον
αξίζει να κάνουμε μια εξαίρεση και
ειδική αναφορά.
Όπως είναι γνωστό, η απόφα-
σή της να σταματήσει τις πωλήσεις
των προϊόντων της στα κατεχόμενα
από το Ισραήλ παλαιστινιακά εδά-
φη της Δυτικής Όχθης, καταγγέλλο-
ντας τους εβραϊκούς οικισμούς και
την επέκτασή τους, έχει προκαλέσει
έντονες αντιδράσεις — και από τον
μητρικό όμιλο. Έτσι, οι ιδρυτές της,
έστω κι αν πλέον δεν έχουν ενεργό
ρόλο, αποφάσισαν να απαντήσουν.
«Είμαστε περήφανοι Εβραίοι
[…]. Καθώς η εταιρεία μας άρχισε
να επεκτείνεται παγκοσμίως, το Ισ-
ραήλ ήταν μια από τις πρώτες αγο-
ρές μας εκτός ΗΠΑ. Ήμασταν τότε
και παραμένουμε σήμερα υποστη-
ρικτές του Κράτους του Ισραήλ.
Όμως, είναι δυνατό να στηρίζουμε
το Ισραήλ και να εναντιωνόμαστε
σε κάποιες πολιτικές του […]. Έτσι,
στηρίζουμε ανεπιφύλακτα την
απόφαση της εταιρείας να σταμα-
τήσει τη δραστηριότητά της στις
κατεχόμενες περιοχές», γράφουν.
Και συνεχίζουν: «Είμαστε περή-
φανοι γι’ αυτή την ενέργεια και πι-
στεύουμε ότι βρίσκεται στη σωστή
πλευρά της ιστορίας […]. Είναι μια
από τις πιο σημαντικές αποφάσεις
που ελήφθησαν ποτέ στην 43ετή
της πορεία [...]. Το γεγονός δε ότι
την στηρίζουμε δεν αποτελεί αντί-
φαση ούτε η απόφαση συνιστά
αντισημιτισμό».
Δεν είναι βέβαιο, φυσικά, ότι η
εταιρεία δεν θα υποκύψει στις πιέ-
σεις. Ούτε μπορεί κανείς να πάρει
όρκο πως η απόφαση που έλαβε
δεν εξυπηρετεί κάποια τακτική
μάρκετινγκ. Είναι σίγουρο, αντιθέ-
τως, ότι η κίνησή της δεν πρόκει-
ται να αλλάξει την εγκληματική πο-
λιτική του κράτους του Ισραήλ και
της ακροδεξιάς κυβέρνησής του.
Παρ’ όλα αυτά, παραμένει αξιο-
σημείωτη και χρήσιμη.
24 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021 ∆ιεθνή

περισκ πιο
Πακτωλός για
τις φαρμακοβιομηχανίες
Πακτωλός εσόδων και κερδών για
τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες
που παρασκεύασαν και διαθέτουν
εμβόλια κατά της Covid-19. Η κοι-
νοπραξία της αμερικανικής Pfizer
και της γερμανικής BioNTech ανα-
κοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι για
φέτος οι πωλήσεις του εμβολίου
θα της αποφέρουν στα ταμεία 35
δισ. δολάρια, αναθεωρώντας την
προηγούμενη πρόβλεψη που έκα-
να λόγο για 26 δισ. Η επίσης αμε-
ρικανική Moderna προσβλέπει σε
περίπου 20 δισ. από τις πωλήσεις
του δικού της εμβολίου, η Novavax
κάπου 4,5 δισ., ενώ η βρετανική
AstraZeneca –το σκεύασμα της
οποίας έχει τη χαμηλότερη τιμή και
το περιθώριο κέρδους είναι σαφώς
μικρότερο– αναμένεται να αποκο-
μίσει λιγότερα από 2 δισ. δολάρια.
Συνολικά, λοιπόν, μιλάμε για μια
νέα αγορά της τάξης των 60 δισ.
δολαρίων περίπου, μόνο για το
2021. Είναι πολλά τα λεφτά…
Ψυχολογική εξόντωση
αθλητών στο Τόκιο
Η εμμονή της κυβέρνησης της Ιαπω-
νίας, των «αθανάτων» της Διεθνούς
Ολυμπιακής Επιτροπής και των πε-
ρισσότερων χορηγών να διεξαχθούν
πάση θυσία οι Αγώνες του Τόκιο
δεν έχει μόνο τεράστιο κόστος για
την πόλη και τους κατοίκους της,
όπου τα ρεκόρ των κρουσμάτων
καταρρίπτονται καθημερινά και τα
νοσοκομεία στενάζουν. Οι χιλιάδες
αθλητές που συμμετέχουν στα αγω-
νίσματα πληρώνουν επίσης βαρύ
τίμημα, σωματικό και ψυχολογικό.
Έχοντας μετατραπεί σε μηχανές πα-
ραγωγής μεταλλίων και διακρίσεων,
έτσι ώστε να τονώνεται η «εθνική
υπερηφάνεια» των χωρών τους και
να δικαιώνονται οι διαφημιζόμενοι,
βρίσκονται εδώ και μήνες σε κατά-
σταση απόλυτης απομόνωσης, χω-
ρίς δυνατότητα φυσικής επαφής με
τα αγαπημένα τους πρόσωπα ή ακό-
μη και με συναθλητές τους. Κάποιοι
κορυφαίοι έχουν ήδη καταρρεύσει
και αποχωρήσει — όπως η Αμερικα-
νίδα πρωταθλήτρια της γυμναστικής
Σιμόν Μπάιλς. Αλλά ποιος νοιάζεται;
Ένα χρόνο μετά, ο λαός
του Λιβάνου στενάζει
Ένας χρόνος συμπληρώνεται αυτήν
την εβδομάδα, την Πέμπτη 5 Αυ-
γούστου, από την καταστροφική
έκρηξη που ισοπέδωσε μεγάλο
τμήμα του λιμανιού της Βηρυτού
και προκάλεσε τρομακτικές ζημιές
στο πάλαι ποτέ «Παρίσι της Ανα-
τολής». Ήταν, όπως αποδείχθηκε
πολύ σύντομα, η χαριστική βολή
στον Λίβανο, ο οποίος ήταν ήδη βυ-
θισμένος σε τρεις παράλληλες κρί-
σεις: οικονομική, υγειονομική και
«Πληθαίνουν οι απο-
δείξεις ότι βρισκόμαστε
κοντά ή έχουμε ήδη
ξεπεράσει κρίσιμα όρια
για σημαντικά τμήματα
του οικοσυστήματος της
γης», δήλωσε επιστήμο-
νας που συμμετείχε σε
νέα έρευνα για την κλι-
ματική κρίση. Η σχετική
έκθεση ξεκαθαρίζει ότι
ζητούμενο πλέον «δεν
είναι η ανακούφιση από
τα συμπτώματα, αλλά η
αντιμετώπιση των αιτί-
ων: της υπερεκμετάλ-
λευσης της γης».
πολιτική-κυβερνητική. Οι μήνες που
ακολούθησαν και η κατάσταση στην
οποία βρίσκεται σήμερα η χώρα
και η πλειοψηφία του λαού της
–σουνίτες και σιΐτες, μουσουλμάνοι
και χριστιανοί– αποδεικνύουν του
λόγου το αληθές. Απέναντι σε αυτήν
την κατάσταση, που βρίσκει εκατο-
ντάδες χιλιάδες νοικοκυριά να έχουν
ρεύμα μόνο λίγες ώρες καθημερινά,
την ανεργία να σαρώνει και το χρή-
μα να έχει απαξιωθεί, τα «κοράκια»
–με πρώτη τη Γαλλία– θέτουν σκλη-
ρούς όρους για να δώσουν και άλλα
δανεικά στον Λίβανο.

Α
κόσμος νάποδα Γερμανορωσικός θρίαμβος:
του Γιώργου Μιχαηλίδη
Habemus Nord Stream 2!

Κ
αι ξαφνικά έχουμε
συμφωνία! Η κα-
τασκευή του αγω-
γού φυσικού αερίου
Nord Stream 2, που
εδώ και χρόνια συγκέντρωνε τα
πυρά των ΗΠΑ, με συγκεκρι-
μένες απειλές για οικονομικές
κυρώσεις προς εταιρείες που
συμμετείχαν στην ολοκλήρωση
του έργου, πήρε την έγκριση της
Ουάσιγκτον, μετά την επίσκεψη
της Άνγκελα Μέρκελ στις ΗΠΑ
την προηγούμενη εβδομάδα. Η
συμφωνία απεγκλωβίζει τη γερ-
μανική κυβέρνηση και μία σειρά πο-
λυεθνικές εταιρείες του ενεργειακού
τομέα. Έτσι, ο αγωγός, ολοκληρωμένος
κατά 95% ήδη, αναμένεται σύντομα να αρ-
χίσει να διοχετεύει ρωσικό αέριο στη Γερμανία
αλλά και σε άλλα κράτη όπως η Δανία, το Ηνωμένο
Βασίλειο και η Γαλλία, παρακάμπτοντας δύο εχθρικά
προς τη Ρωσία κράτη: Πολωνία και Ουκρανία.
Δικαίως οι κυβερνήσεις των δύο τελευταίων κρα-
τών έχουν επιδοθεί σε ένα μπαράζ δηλώσεων επι-
χειρώντας να αμφισβητήσουν τη
συμφωνία και την ολοκλήρωση του
έργου. Το να τεθεί σε λειτουργία ο
Nord Stream 2 σημαίνει, άλλωστε,
ένα διπλό χτύπημα προς αυτές τις
χώρες: Πρώτον, χάνουν σημαντικά
κεφάλαια που αποκόμιζαν ως ενδι-
άμεσες χώρες και δεύτερον, η Ρω-
σία μπορεί τώρα να διακόπτει την
παροχή προς αυτές χωρίς να επη-
ρεάζεται η διανομή στις υπόλοιπες
ευρωπαϊκές αγορές. Συντασσόμε-
νοι με Ουκρανούς και Πολωνούς,
μία σειρά πολιτικοί αλλά και με-
γάλα μιντιακά συγκροτήματα των
ΗΠΑ κάνουν λόγο για ναυάγιο της
αμερικάνικης εξωτερικής πολιτι-
κής, για ντροπιαστική υποχώρη-
ση που θα έχει άμεσο κόστος όσον
αφορά τη ρωσική επιρροή στην ευ-
ρωπαϊκή ήπειρο συνολικότερα.
Σημειώνεται πως, αν και στη
γερμανο-αμερικανική συμφωνία
υπάρχει ρήτρα που προβλέπει ότι
σε περίπτωση που η Ρωσία χρησιμο-
ποιήσει για πολιτικούς σκοπούς τον
Nord Stream 2 θα δεχτεί οικονομικές
κυρώσεις, δεν είναι καθόλου σίγου-
ρο τι θα γίνει στην πράξη. Τα δε αντι-
σταθμιστικά οφέλη χρηματοδότησης
στην Ουκρανία, ώστε να στραφεί
στην «πράσινη ενέργεια» και να απε-
ξαρτηθεί από τη Ρωσία αφενός εί-
ναι… παρηγοριά στον άρρωστο και,
αφετέρου, κατά πάσα πιθανότητα
θα χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις
γερμανικών «πράσινων» κολοσσών.
Αντιθέτως, η Μόσχα δεν έχει
κανένα λόγο να μην είναι ευχαρι-
στημένη. Παρά τις αμερικάνικες
απειλές και τις εκκλήσεις Πολωνί-
ας, Ουκρανίας, το έργο που σκοπό
έχει να απεγκλωβίσει τη ρωσική
ενεργειακή πολιτική από τις δια-
θέσεις των εχθρικών γειτόνων της,
φαίνεται να ολοκληρώνεται και η
θέση της Ρωσίας να ισχυροποιείται.
Οι εξελίξεις στα δυτικά σύνορα της
Ρωσίας μεσοπρόθεσμα, σίγουρα θα
έχουν ενδιαφέρον.