ORTAMIN ETKİLERİ

Genellikle demir üzerinde oluşan oksitlenmeye pas,

demir dışındaki diğer metallerde (çelik, çinko ve
benzeri) oluşan oksitlenmeye ise korozyon adı
verilir. Fakat gerçek anlamda korozyon; metal ve
alaşımlarının içinde bulundukları ortam etkisi
ile iyon taşınması sonucunda kimyasal aşınmaya
uğraması ve dolayısı ile fiziksel özelliklerinin
bozulması demektir.

Metal olmayan malzemeler de çevresel koşullardan etkilenmektedirler. Bu

sebeple endüstriyel ve yapı malzemesi niteliği olan tüm ürünlerin,
çevresel etkiler ile, genel bozunuma uğraması da korozyon olarak
nitelendirilmektedir. Paslanma yada pas ise korozyon olayı sonucunda
oluşan ürün anlamında kullanılmaktadır.
 MEKANİZMALARINA GÖRE KOROZYON TÜRLERİ

Fiziksel Korozyon: Organik sıvılar ve ergimiş metallerin neden

olduğu korozyon türüdür. Korozyon, doğrudan fiziksel
çözünme ve katı hal değişimi ile gerçekleşmektedir. Cıva veya
ergimiş alüminyumun metal malzeme yüzeyinde korozyona
neden olması fiziksel korozyona örnek olarak gösterilebilir.
Kimyasal Korozyon (Kuru Korozyon): Metal ve alaşımların gaz ortamında
oksitlenmesidir. Metal genellikle elektron verir ve reaksiyon oluşur. Diğer
element genellikle oksijen olduğundan, oksijen elektron alır ve yüzeyde oksit
tabaka oluşur. Bunun yanında atmosferik koşullarda en önemli korozif
maddeler O2 (oksijen gazı), H2S (hidrojen sülfür) ve halojenler
(madenlerle birleşince tuz verebilen periyodik tablonun 7A grubunda
bulunan, tepkimeye eğilimli brom, flor, klor ve iyot ametalleridir) olduğundan,
genelde metal yüzeyin de korozyon ürünü olarak oksitler ve sülfürler
oluşur. Çevremizi Saran nemli havanın neden olduğu korozyon bu tarifin
dışındadır.
Kimyasal korozyon yüksek sıcaklıklarda meydana
geldiğinden yüksek sıcaklık korozyonu olarak da
adlandırılmaktadır. Kazanların alevle ya da sıcak
gazla temas ettiği bölgelerde meydana gelen
korozyon türü kimyasal korozyona örnek teşkil
etmektedir. Oksidasyon reaksiyonu özellikle
yüksek sıcaklıklarda belirgindir ve bu durumlarda
oluşan korozyon ürününe tufal denir.
Elektro Kimyasal Korozyon (Islak Korozyon): Metal ve
alaşımların sulu ortamda bozunmasıdır. Korozyon, elektron
ve iyon akışını gerektiren bir elektrokimyasal süreçtir. Sulu
ortamda metal ve alaşımların ara yüzeylerinde karşılıklı
elektron alışverişi ile meydana gelebilmektedir. Bu
mekanizmanın gerçekleşebilmesi için; aralarında potansiyel
fark bulunan malzemelerin elektron akışına izin veren aynı
elektrolit ortamında bulunması gerekmektedir.
 Sıvı içerisinde gerçekleşen korozyon olayında korozyona uğrayan metal
bir elektrot olarak davranır ve bir elektrolit ile temas halindedir.

Elektrolitler genellikle sıvı çözeltiler

olmakla birlikte, toprakta ve tuz
eriyiklerinde de iyon iletimi mümkündür. Bu
şekilde birbirleri ile teması bulunan iki metal
parçası elektrolit içerisinde iken bir
elektrokimyasal hücre oluşur. Bu hücrede
devrenin tamamlanması ile elektrokimyasal
korozyon olayı ve/veya elektrokaplama
meydana gelir.

Bir elektrokimyasal hücrenin şematik görünümü

Tanelerarası korozyon: Tane
sınırına yakın amorf bölgelerde ve
bazı alaşım elementlerinde
farklılıklar nedeniyle (paslanmaz
çeliklerde tane sınırında krom
karbür çökelmesi) ortaya çıkar.
Seçici korozyon: Alaşımlarda belirli bir
metal veya belirli bir faz üzerinde
yoğunlaşarak öncelikle çözülmelerini
sonuçlayan korozyondur. Temel olarak,
elektrokimyasal gerilim dizisinde birbirinden
çok uzak metallerden oluşan alaşımlar seçici
korozyona uğrarlar.

Örneğin, pirinç alaşımı içinde bulunan çinkonun bakırdan önce korozyona

uğramasıdır. çinko elementi korozyon yüzünden uzaklaşırsa geriye gözenekli
yapıya sahip bakır kalır ve geriye kalan bakırın mekanik dayanımı pirince
göre oldukça düşüktür.
Oyuklaşma (Çukur)
korozyonu: Metal yüzeyinin
bazı noktalarında çukur
oluşturarak meydana gelen
korozyon türüdür.

Oyuklaşma korozyonu genellikle pasifleşebilen metaller olarak nitelenen

paslanmaz çelik, alüminyum alaşımlarında gözlenir ve degişik şekillerde
noktasal derin oyuklar halinde kendini gösterir Çoğu zaman oluşan çukurlar
gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Çukurların derinliği genellikle çapları
kadardır.
Aralık korozyonu: Metalin
yüzeyindeki yarıklar ve aralıklar
içinde yüksek korozif ortamda
oluşan şiddetli bölgesel
korozyondur. Yüzeydeki söz
konusu aralık sıvıyı içine
alabilecek kadar geniş fakat akıp
gitmesini önleyecek kadar dar
olmalıdır. Çözelti aralığın veya titanyum esaslı bir boruda aralık korozyonu
çatlağın içinde sabit kaldığından
dolayı oksijen geçişini engeller.
 Galvanik korozyon:
Metal yüzeyin metal/metal veya
metal/elektron iletkeniyle oluşan
korozyondur. Birbiriyle temas
halinde olan elektrik potansiyelleri
farklı metal ve alaşımların aynı
ortamda bulunmasıyla meydana
gelir.

Ortamdaki malzemeden daha soy olanı katot(+), diğeri ise anot(-)

olarak davranır ve anot olarak davranan malzeme korozyona uğrar.
Klorid kaynaklı
gerilme
korozyonu
çatlaması

Paslanmaz
çelik boruda
erozyon
korozyonu