Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 33

Forest Trends Report Series

opfawmqdkif&m ukefoG,fa&;ESifhb@ma&; Edk0ifbmv? 2013

jrefrmEdik fiH½Sd
opfukefoG,fa&;pD;qif;rIrsm;ESifh vkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm; -
jrefrmEdkifio
H pfukeo
f G,frI\ EdkifiHa&;qdkif&mpD;yGm;a&;

The Political Economy of Myanmar’s Timber Trade

1
2
jrefrmEdik fiH&dS opfukefoG,fa&;pD;qif;rIrsm;ESifh vkyfudkifaqmif½u
G faeolrsm;
jrefrmEdik fiHopfukefoG,frI\ Edik fiHa&;qdik f&m pD;yGm;a&;

Kevin Woods

Ed0k ifbmv 2013

3
todtrSwfjyKrIrsm;
pma&;ol Kevin Woods onf jrefrmEdik fiH\ o,HZmwxkwfvkyfrIESiyfh wfoufonfh EdkifiHa&;qdik f&m pD;yGm;a&;
tay: ¤if;ESpfaygif;rsm;pGmjyKvkyfxm;onfh &vm'fjzpfaom þavhvmrItm; Forest Trends u wifjycGifah y;
onft h wGuf aus;Zl;wifaMumif; ajymvdyk gonf/ ,cktpD&ifcHpmonf Forest Trends rS Kerstin Canby ESifh
Eve Richer wdkY &ufa&mpGmay;onfh tcsuftvufrsm;aMumifh ydkrdkaumif;rGefvmNyD;? pdwful;oabmxm;rsm;
udk Forest Trends rS Anne Thiel ESifh Eszter Szocs wdk\Y tqufrjywfpdwf½SnfpGmjzifh graphics rsm;jzifh
yHkazmfay;&mwGif rsm;pGmtusdK;jzpfapcJo
h nf/ aemufq;Hk taeESifh aemufcHtrsdK;pHrk Svmaom jrefrmvlrsdK;vkyf
azmfuidk fbufrsm;onf þEdik fiHwGif opfukefoG,fa&; trSefwu,f rnfuo Jh dkY jyKvkyfaqmif½Gufaeonfudk
ydkrdkem;vnfvmap&ef ESpfaygif;rsm;pGmumvtwGif; ¤if;wdkY\tcsdefrsm;udk &ufa&mpGmay;cJhMuygonf/ ,ck
tpD&ifcHpm\ avhvmoH;k oyfrIrsm;xJwGif r&nf½G,fonft h rSm;rsm;&Scd JhvQif pma&;olonf tjynft h 0
wm0ef,lygrnf/

4
5
rmwdum

tusOf;csKyf ................................................ ..............................8


opfwifyYdrk Irsm; ................................................ ........................ 11
w&m;0ifopfukefo,
G frI ................................................ ......... 11
wifyYdrk Itcsuftvufrsm;ESifh wifydrkY Irsm;\w&m;0ifrI ............................. 13
a&½SnfwnfwHhcidk fNrJrI? a'ocHrsm;\ ajroH;k ydkicf Girfh sm;ESifh
usif0h wf ESift
h nDZmpfjrpf ½SmazGjcif; ................... .......................... 14
opft&if;tjrpf½SmazGjcif; ...................................................... ........ 17
pufrIpu
dk fysdK;vdkufavsmrIrsm;ESifh opf½SmazGjcif;wdkY\ tcsdwftquf ....................... 22
jrefrmEdkifiH\ opfukefoG,frI\ t"duvkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm; ...................... 23
&efukefrSwqifhwifydkYaeaom Edkiif Hwumopfukefonfrsm;................. ........24
e,fpyfjzwfausmf opfukefonfrsm;....................................... ........25
jynfwGif;wGif rsm;pGmvTrf;rdk;vQuf&Sdaom vkyfief;tzGUJ rsm; (“c½dkeDukrÜPDrsm;”).......27
jrefrmEdkiif Hopfvkyfief;½Sifrsm;toif; .............................................28
ed*;Hk - FLEGT ESifh EUTR wdYktay: tusdK;oufa&mufrIrsm; .............................. 29
ud;k um;usrf;rsm; ....................................................................... 31

6 i
twdak umufpm&if;

AAC Annual Allowable Cut (ESpfpOfxkwfvkyfrI vsmxm;csuf)


CoC Chain of Custody (tqifq
h ifhxdef;odrf;apmifha½SmufrI)
CFI Community Forest Instructions (a'ocHjynfoltpktzGUJ ydi
k f opfawma&;&m
ñTefMum;csufrsm;)
EC European Commission (Oa&myaumfr½Sif)

EFI European Forestry Institute (Oa&myopfawma&;&mtzGUJ tpnf;)

EUTR European Union Timber Regulation (Oa&myor*¾opfxkwfvkyfa&;Oya')

FLEGT Forest Law Enforcement, Governance and Trade (opfawmOya'Muyfrwfjcif;?


tkyfcsKyrf IESiu
fh kefoG,frI)
ITTO International Tropical Timber Organization (tjynfjynfqi
dk f&m tylyidk f;opfawm
umuG,fa&;tzGUJ )
MOAI Ministry of Agriculture and Irrigation (v,f,mpdu
k fysdK;a&;ESiq
fh nfajrmif;0efBuD;Xme)
MOECAF Ministry of Environmental Conservation and Forestry (ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;ESifh
opfawma&;&m0efBuD;Xme )
MSS Myanmar Selection System (jrefrmha½G;cs,frIpepf)

MTE Myanmar Timber Enterprise (jrefrmhopfvkyfief;)

MTMA Myanmar Timber Merchants’ Association (jrefrmEdi


k fiHopfvkyfief;½Sifrsm;toif;)
UMFCCI Union of Myanmar Federation of Chamber of Commerce and Industry (jynfaxmifpk
jrefrmEdik fiH ukefonfrsm;ESifh pufrIvkyfief;½Sifrsm;toif;)
VLO Verification of Legal Origin (w&m;0ifrlvZmpfjrpf twnfjyKjcif;)
VPA Voluntary Partnership Agreement (oabmtavsmuf vkyfazmfuidk fbuf
oabmwlnDcsufrsm;)

7
tusOf;csKyf
jrefrmEdik fiH\opfudk a,bk,stm;jzifh Zmpfjrpf (5) rsKd ;xHrSvmonf[k trsdK;tpm;cGjJ cm;owfrSwfEdkifNyD; ¤if;
wdw
kY pfckcsif;twGuf udk,fydkifyx0Dtaetxm;ESifh vkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm; (actors) &Sdonf/ w&m;0ifrI?
a&½Snf wnfwcHh dkifNrJrIESifh a'ocHwYdk\ajroH;k ydkifcGiw
fh dEkY Siyfh wfoufNyD; ¤if;trsdK;tpm; (5) cktm; wpfck
csif;taotcsm tm½Hkpdkufoifo h nf/ ,cktcsdeftxd jrefrmhopfZmpfjrpf ½SmazGjcif;ESiyfh wfoufNyD;
aqG;aEG;rItrsm;pk? txl;ojzifh urÇmausmf jrefrmhuRe;f opfESifh ywfoufvQif vrf;aMumif;rsm;xJrS
wpfckudkom tm½Hkpdkufavh&SdNy;D ¤if;rSm tv,fydik f;ajrjyefYa'orsm;wGif&Sdaom tpd;k &upDrHtkyfcsKyo f nfh
uRef;opfawmrsm;yif jzpfonf/ jrefrmEdik fiH\ vwfwavm topf zGUJ pnf;wnfaxmifxm;onfh ywf0ef;
usifxdef;odrf;a&;ESifh opfawma&;&m 0efBuD;Xme (MOECAF) ESifh jrefrmhopfvkyfief;½Sifrsm;toif; (MTMA)
wdo
kY nf taemufwidk f;tpkd;&rsm;ESifh opfwifoGif;onfh ukrÜPDrsm;xHoYdkcsOf;uyfNyD; opfonf vuf&Sd
tajctaewGif odrkY [kwf jyKjyifrItenf;i,f jyKvkyfNyD;vQif w&m;0ifopftjzpf owfrSwfNyD; aemufcH wGif
auseyfavmufonfph epfrsm; &Sdonfqw dk mudk wifjy vQuf&So d nf/
,cktpD&ifcHpmu azmfjyonfrSm ,ckvwfwavm qGaJ c:aeonfh wdusrIr&Sad om yHk&dyftm;,SOfí jrefrm
EdkifiH\opfukefoG,frIonf rsm;pGmydrk dk½IyfaxG;onfqw dk myifjzpfonf/ opfZmpfjrpf (5) rsKd ;pvH;k ESifh ¤if;wdkYudk
vkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm;\ a½GUvsm;vIyf½Sm;yHkwd\ kY w&m;0ifrI? a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrIESifh usifh0wfwdt kY m;
ydkrdkem;vnf&efvt dk yfNyD; taMumif;rSm opftm; yHrk Seftm;jzifh jzpfEdik fonfZh mpfjrpfrsdK;pHrk S a&maxG;íwifydYkae
jcif;aMumifjh zpfonf/ wifydYkrIpnf;urf;rsm;ESifu
h dkufnDjcif;tm; tmrcHcsufvv dk m;onfh taemufwidk f;Edik fiHrsm;?
zGHUNzdK;a&;at*sifpDrsm;ESifh EdkifiHwum0,f,lolrsm;ESifh rl0g'rsm;tm; 0,f,laeonfh a&mif;csolrsm;onf ¤if;
½IyfaxG;rIrsm;tm; ydkredk m;vnf&ef vdt k yfonf/
,cktpD&ifcHpmonf opf\yx0Dqidk f&m Zmpfjrpfuadk zmfjyNyD; EdkifiHtwGif; opf\ydkaY qmifvIyf½Sm;rIESifh e,f
pyfjzwfausmfrI? opfxkwfvkyfjcif;wGif ywfoufonfh vkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm;? vkyfief;pOfESifu h kefoG,frI
ESifh jrefrmhopf w&m;0ifrItm; tqH;k tjzwfay;onfh EdkifiHa&; tcsuftcsmrsm;? a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrIESifh
usif0h wfESitfh nDZmpfjrpf&SmazGjcif;rsm;tm; azmfjyonf/ jrefrmEdik fiHtwGif; opfukefoG,frI\ EdkifiHa&;qdik f&m
pD;yGm;a&;tm; aemufaMumif;vdkufonfh þtpD&ifcHpm\ NcHKiHak wGU½Scd sufrsm;rSm atmufygtwdkif; jzpfonf –
1/ opfxkwfvkyfjcif;\ rlvZmpfjrpf – EdkifiHwGif tvm;tvm&Sdonfh opfZmpfjrpf (5) rsdK;&SNd yD; wpfckcsif;
wGif w&m;0ifrI? a&½SnfwnfwcHh kdifNrJrI? ajroH;k ydkifcGipfh epfrsm;ESifh usif0h wffESifhtnD ½SmazGjcif; wdEkY Sifh
ywfoufonfh ud, k fyidk ftqifhrsm;&So
d nf/
(u) EdkifiHawmfu pDrHtkyfcsKyo f nfh (jrefrmhopfvkyfief; odrkY [kwf MTE) opfawmrsm;? trsm;pk
rSm uRef;opfrsm;jzpfonf/
(c) obm0opfawmrsm;twGif; opfckwfvjSJ cif;vdu k favsmay;rItrsm;pkrSm wdkif;&if;om;y#dyu©
e,fajrrsm;wGif jzpfonf/
(*) obm0opfawmrsm;wGif toGifajymif;oHk;pGJonfah jrrsm; jyKvkyfjcif;onf rsm;aomtm;jzihf
pdkufysdK;a&;vkyfief;rsm;twGuf vdu k favsmjcif;rsm;rS jzpfay:vmjcif;jzpfNyD;? trsm;pkrSm
(odYak omf tNrJr[kwf) wdkif;&if;om;e,fajrrsm;wGifjzpfNyD; ¤if;tm; toGifajymif; oHk;pGJonfh
opf (conversion timber ) [kvnf; ac:a0: onf/
(C) EdkifiHa&;ESipfh D;yGm;a&; tcsufrsdK;pHak Mumifh tvGefuefo Y wfxm;onfh opfyifpdu k fysdK;jcif;/
(i) pD;yGm;jzpfopfxkwfvkyfjcif;tm; vkyfydik fcGifrh &Sdonfh a'ocHjynfoltpktzGUJ ydkifopfawmrsm;/

8
2/ obm0opfawm{&d,mrsm; – Edik fiHawmfu pDrHtkyfcsKyo f nfo h pfawmrsm;ESifh tenf;tusO;f tm;jzifh
opfyifpdu k fcif;rsm;xHrSom opfrsm;½SmazGxkwfvkyfonf[k tpd;k &u w&m;0ifajymMum;aomfvnf;
jrefrmEdik fiH\ opfwifydYkrI\ &mckid fEIef;trsm;tjym;rSm toGifajymif; oHk;pGJonfah jr (land
conversion) ESifh opfckwfvSJjcif;vdkufavsmay;rIrsm;rS wqifo h bm0opfawmrsm;rS ,lEidk fajc
tvGefrsm;jym;onf/ obm0opfawme,fy,ftopfrsm; avsmhyg;vmonfESift h rQ tdE´, d Edik fiH
ta½SUajrmufbufESifh ucsijf ynfe,fMum;&Sd ppfudkif;wdkif;a'oBuD;\ ajrmufydik f;ESifh ucsifjynfe,f
awmifydik f;a'otcsdKUonf tpd;k &xdef;csKyfxm;onfh e,fajrrsm;twGif; taemufq;Hk opfckwfvSJ
onfh e,fy,ftopfrsm; jzpfvmonf/ obm0opfawmtrsm;pkrSm vuf½Spd pfNyD;umv y#dyu©
e,fajrrsm;twGif;&Sd wdkif;&if;om;xdpyfe,fajrrsm;wGifjzpfNyD;? txl;ojzifh xdkif;e,fpyf (u&ifjynf
e,fESifh weoFm&Dwidk f;a'oBuD;) ESifh w½kwfe,fpyf (ucsijf ynfe,f) wdwkY Gifjzpfonf/ xdpyfe,fajr
rsm;wGifvIyf½Sm;aeonfh EdkifiHwGif;&Sd jynfe,frJh vuf eufuidk ftkyfpkrsm;onf vuf½St d pd;k &ESifh
typftcwf&yfpJa&;oabmwlnDcsuftopfrsm; vufrSwfa&;xdk;NyD;onfESiht f rQ y#dyu©rsm;\
trsdK;tpm;ESifh twdik f;twmwdo kY nfvnf; tajymif;tvJ&ESd dkifonf/ odYak omf xdktypftcwf
&yfpJa&; oabmwlnDcsufrsm;onf ,m,DoabmomaqmifNyD; ,ck tcsdeftxd Edik fiHa&;aqG;aEG;rI
tenf;i,frQom&Sad o;Ny;D ppfNyD;umvtcsKd Uae&mrsm;wGif ajry#dyu© vIid f;vH;k topfrsm;ESifh jrefrm
ppfwyf\yg0ifrI jrifhrm;vmjcif;wdYo k nf a'ocHrsm;twGuf ylaqG;rIrsm; xyfrHjzpfay:aponf/
3/ opfrsm;a&maESmjcif; – &efukefrSwifydYkrnfh opfpkpnf;rItwGif;odkY ZmpfjrpfrsdK;pHrk Sopfrsm;onf a&m
aESmNyD; 0ifvQuf&Sdonf/ tpdk;&onf wifydYk&ef&nf½G,fxm;onfh pD;yGm;jzpfopfrsm;\jcm;em;onfh
Zmpfjrpfrsm;tm; cGjJ cm;owfrSwfjcif;r&Syd g (obm0? pdu
k fcif;? pDrHtkyfcsKyfrIatmuf½Sd opfawmrsm;)/
¤if;onf Oa&myESifah wmiftar&du½Sd w&m;0ifopfaps;uGufrsm;twGif;odkY jrefrmEdkifiHrSopfrsm;
wifydYkEdik f&eftwGuf t"duusonfh twm;tqD;wpfcktaeESifh &Sad eNy;D udkifwG,faqmif½Guf&ef
vdktyfonf/
4/ vkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm; - opfukefoG,fa&;pD;qif;rI wpfckcsif;pDwGif oD;jcm;vkyfuidk faqmif
½Gufaeolrsm;&SNd yD; ¤if;wkw
dY pfOD;csif;pDwGif udk,fydik fEidk fiHa&;tcsdwftqufrsm;ESifh aiGaMu;axmufyHrh I
rsm; &So
d nf/
(u) jrefrmEdik fiHopfvkyfief;½Sifrsm;toif; (MTMA)? EdkifiHawmftpd;k &u ausmaxmufaemufcHjyK
onfh yk*¾vdupD;yGm;a&;tzGUJ tpnf;/
(c) BuD;rm;NyD;vTrf;rdk;rI&o
Sd nfh jynfwGif;vkyfief;&Sifrsm;tkyfpk (Oyrm – “c½dkeDukrÜPDrsm;”)/
(*) &efukefrSwqifw h ifyYdak eaom EdkifiHwumopfukefonfrsm;? txl;ojzifh tm½SaiGaMu;vnf
ywfrItay: tajccHolrsm;/
(C) jrefrm? w½kwfEidk fiHESifh xdkif;EdkifiHrS e,fpyfjzwfausmfopfukefonfrsm;/
(i) &efukefwGiftajcpdu k fonfh jynfwGif;opfukefonfrsm;? vkyfief;vnfywfapolrsm;/
5/ w&m;0ifrIESifw h ifydYkonfah e&m – ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;ESio fh pfawma&;&m0efBuD;Xme (MOECAF)
atmuf&Sd jrefrmhopfvkyfief; (MTE) \ wHqdyfygvQif opftm;vH;k onf w&m;0iftjzpfowfrSwfNyD;
&efukefqdyfurf;rsm;rSwqifh wifyYdo k nf/ vwfwavmESpfrsm;wGif jrefrmtpdk;&onf opfrsm;tm;
&efukefqdyfurf;rsm;rSom wifyYdjk cif;udk tmrcHEdik f&ef odomonfBh udK;yrf;rIrsm; jyKvkyfvQuf&SNd y;D ¤if;
onf opfrS&&So d nf0h ifaiGrsm;? EdkifiHESifhroufqidk fonfh xdpyfe,fajrrsm;&Sd wdkif;&if;om;vufeuf
udkiftkyfpkrsm;xHrS vrf;vTJ&ef&nf½G,fonfrh l0g'jzifh jyKvkyfjcif;jzpfonf/ þenf;vrf;jzifh opfrS&&Sd

9
onf0h ifaiGrsm; tpd;k &xHa&muf&v Sd maomfvnf; opfrsm;onf w½kwfEdkifiHESifhxdkif;EdkifiHe,fpyfrsm;rS
wqifh qufvufc;dk xkwfvQuf&NSd yD;? txl;ojzifh wdkif;&if;om;a'orsm;&Sd obm0opfawmrsm;t
wGif;rS opfckwfvjSJ cif;vdkufavsmrIrsm;rSjzpfum ¤if;onf jrefrmEdik fiH\Oya'wGifomrubJ e,fpyf
jzwfausmfNyD;wifoGif;aeonfh EdkifiHrsm;jzpfaom xdkif;EdkifiH1ESiwhf ½kwfEidk fiH2wdkY\ Oya'rsm;wGifvnf;
w&m;0ifrIr&Su d m xdEk dkifiHrsm;onf jrefrmESifu h kef;vrf;rS opfukefoG,frIESiyfh wfoufNyD; aMujimcsuf
rsm; xkwfjyefcJoh nf/ jrefrmEdkifiH\xdpyfe,fajrrsm;&Sd tpd;k &r[kwfonfh vufeufuidk ftzGUJ tpnf;
tcsdKUonfvnf; ¤if;wkMdY oZmtmPm&So d nfeh ,fajrrsm;wGif opfxkwfvkyfjcif;tm; wm;jrpfxm;aomf
vnf; vufawGUwGif tvGefvu dk femcJonf/ xdktm;enf;csufrsm;onf jrefrmEdik fiH\tqifjh rift h &m½Sd
BuD;rsm; ukef;vrf;rSopfwifyYdkrItm; w&m;0if>cif;csufrsm;jyKvkyfjcif;udk tcGift h cgay;ovdv k nf; jzpf
aeonf/
6/ w&m;0ifrIESifah &½SnfwnfwcHh dkifNrJrI – jrefrmEdik fiH\ opfawmxGufypönf;rsm; w&m;0ifrIonf ywf
0ef;usif\a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrIESifh tusdK;oufa&mufrIwdEkY Sifh qufEG,frIr&Syd g/ a&½SnfwnfwchH dkifNrJ
rI tvm;tvmtjrifhq;Hk &Sdonfh a'ocHjynfoltpktzGUJ ydkifopfawmrsm;onf opfrsm;tm;w&m;0if
wifydYkEdik fcGifrh &Sdao;um opfyifpdu
k fcif;rsm;rS tvGefenf;yg;onfo
h pfyrmPom aps;uGuftwGif;odYk
0ifa&mufvQuf&o Sd nf/ opfyrmPtrsm;qHk;\ZmpfjrpfrSm a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrItenf;qHk;&Sdonfh
opfawm"avhrsm;rS &&Sdjcif;jzpfonf/ ¤if;tcsufonf aumif;rGefonfh opfawmpDrHtkyfcsKyrf IESifh
opfpnf;rsOf;Oya'rsm; azmfxkwf&eftwGuf w&m;0ifrIwpfckwnf;udkom toH;k csjcif;ESiyfh wfoufNyD;
av;eufonfh pdk;&drfrIrsm;ay:aygufaponf/
7/ ajroH;k ydkifcGifhrsm; – ,cktpD&ifcHpmwGif avhvmoH;k oyfxm;aom opfawmtrsKd ;tpm; (5) rsdK;xJrS
(4) rsKd ; (opfyifpdu k fcif;rsm;? EdkifiHawmfupDrHtkyfcsKyfonfh opfawmrsm;? opfckwfvSJjcif;vdkufavsm
rIrsm;ESifh pdkufysdK;a&;-opfawmtoGifajymif;oHk;pGJrIrsm;) tm; a'ocHvt lY zGUJ tpnf;rsm;onf jrefrm
EdkifiH\ trsdK;om;Oya'rsm;ESifrh l0g'rsm;t& ajroHk;ydkifcGifhr&Syd g/ opfawmajrrsm;? txl;ojzifh opf
ckwfvcSJ Gifh vdkufavsmxm;onfh ajrtrsm;pkrSm e*dktpOftvmt& ydik fqidk fxm;onfah jrrsm;ESifh a'o
cH tzGUJ tpnf;rsm;atmuf&Sad jrrsm;wGif owfrSwfavh&o Sd nf/ jrefrmEdik fiH\ toGiful;ajymif;aeonfh
tpd;k & vwfwavm&ifqkdifae&onfh t"dutcsufrsm;xJwGif ajry#dyu©onf wpfckjzpfNyD; ¤if;
taMumif;t&monf a½SUvmrnfh Forest Trends tpD&ifcHpmrsm;xJwGif taMumif;t&mwpfcktae
ESifh yg0ifrnfjzpfonf/
EdkifiH\aysmufuG,fvQuf&aSd eonfh opfawmrsm;wGif opfckwfvSJcGifh vdu k favsmrIrsm;tm; ppfwyfESifhtpd;k &u
jrefrmc½dkeDukrÜPDrsm;xH ay;aeonfqo dk nfudk xkwjf yefxm;onfrSm Mumjrifah eNyjD zpfonf/ odYak omf vuf&Sd
toGiful;ajymif;umvtwGif;wGif EdkifiHawmfupDrHtkyfcsKyfonfh jrefrmhopfvkyfief; (MTE) ydkif uRef;opf
awmrsm;xH tm½Ht k rsm;pkrSm r[mAsL[majrmufpGmjzifah &muf&aSd eNyD; taMumif;rSm jrefrmhopfwifydYkrIonf
aumif;rGefonfh w&m;0iftajctae&So d nfudk taemufwidk f;wifoGif;olrsm;tm; ajzmif;jz&efjzpfonf/ opf

1
opfwifoGif;rIESifh jynfwGif;o,f,lydkYaqmifrIwYdEk Sifhywfoufonfh vuf&Sdxidk f;EdkifiH\pnf;rsOf;Oya'rsm;t& jrefrmEdik fiHrSopfrSm xdik f;EdkifiHtwGif;odYk w&m;0ifwifoGif;
&ef ppfrSefonfh jrefrmtpdk;&\cGifhjyKcsufrsm;jzifh &efukefrSwqifah &aMumif;rS wifyYd&k rnfjzpfonf/ xdik f;tpd;k &onf jrefrmhopfv;Hk rsm;tm; ESpfEdkifiHMum; e,f pyfrSjzwf
ausmfwifyd&kY ef txl;>cif;csufrsm;ay;Edik faomfvnf; vGefcJhaom 10 ESpfumvwGif þuJo h Ydjk yKvkyfjcif; tvGefenf;yg;onf/ opftacsmxnfrsm;? txl;ojzifh uRef;y&d
abm*rsm;tm; jrefrmEdik fiHwGif;rS&&SNd yD; tacsmxnfjyKvkyfxm;aMumif;twnfjyKonfh ppfrSefaompm½Gufpmwrf;rsm;jzifh xdik f;EdkifiHe,fpyftm;jzwfausmfNyD; wifydEkY dik f
onf/ odYak omf ydek nf;onfyh rmP&So d nfh tacsmxnfrjyKvkyf&ao;aomopfv;Hk rsm;onf xdik f;tpd;k &\cGifhjyKcsufrygbJ e,fpyftm;ukef;vrf;rSjzwfausmfvQuf&Sdonf
(Woods, K. ESifh K. Canby ? 2011)/
2
“jrefrmESifh,leefjynfe,ftMum; opfrsm;ESifhwGif;xGufypönf;rsm; pDrHtkyfcsKyf&efjyKvkyfonfh Mum;jzwfaqmif½GufrIrsm;”/ ,leefjynfe,f\ jynfot lY pd;k &u arv 11?
2006 ckESpfwGif xkwfjyefonf/ rl0g'ud;k um;csufeHygwf – rl0g'½H;k ? ,leef «2006» 91/ Xinhua 2006 wGifvnf; MunfEh idk fonf/

10
ukefoG,fa&;pepfrsm; jrefrmEdik fiHwGifazmfxkwfvQuf&Sdaom ,ckuo Jh dkY tvGefta&;BuD;onfu h mvwGif opf
ZmpfjrpftrsdK;rsdK;? vkyfudkifaqmif½Gufaeolrsm;? wdkif;jynf\ opfukefoG,frIESiyfh wfoufaeaom yx0Dtae
txm;rsm;ESiEfh dkifiHa&;wdYt k m; azmfxkwf&efvNdk y;D tpd;k &ucGijfh yKxm;onfh opfpD;qif;rIwpfckwnf;om tm½Hk
pdkufjcif;ESifh ½dk;½Sif;onfh w&m;0ifrI csOf;uyfyw Hk dtkY ay:vnf; pdwfylyefp&mrsm;jzpfay:aponf/ Edik fiHa&;qdkif
&mpD;yGm;a&;enf;jzifh csOf;uyfyrHk Smvnf; w&m;0ifrIwpfckwnf;jzifo h m t"dyÜm,fzGifo h nfh usOf;ajrmif;aom
opfukefoG,fa&;tm; ausmfvGefí EdkifiHa&;? a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrI? a'ocHrsm;\tcGifhta&;rsm;ESifh usifh0wf
ESitfh nD Zmpfjrpfudk ½SmazGjcif;tp&Sdaom ydkru dk s,fjyefo
Y nfhtcsuftvufrsm; yg0ifonf/ jrefrmEdik fiH opf
ukefoG,frI\ Edik fiHa&;qdkif&mpD;yGm;a&;ESifh EdkifiHwumaps;uGuf\ twnfjyKEidk fonfh w&m;0ifESif^h odYrk [kwf
a&½SnfwnfwcHh kdifNrJrnfh opfawmxGufypönf;rsm;taMumif;tm; awmif;qdkrIwku dY dk ydkrdkus,fjyefpY Gmod&Sjd cif;
onf ydkrdkBuD;rm;onfh yGifhvif;jrifomrI? wm0efcHrIESifah umif;aomajrqdik f&m tkyfcsKyfrIwYdt k m;jr§iw fh ifNyD;
opfawmu@udk jyefvnfjyifqifjcif;wGif taxmuftulay;rnfjzpfonf/

opfwifydrkY Irsm;

w&m;0ifopfukefoG,frI
vufcH&&So d nfEh dkifiHrsm;rS w&m;0ifopfpm&if;tif;rsm;t& ,cktcsdefwGif tdE, ´d Edik fiHonf yrmPESift h a&
twGuftm;jzifh (yHk 1 tm;Munf&h ef) jrefrmEdik fiH\opftwGuf tBuD;qHk;aps;uGufjzpfonf/ tjynfjynfqdik f
&m tylydik f;opfawm umuG,fa&;tzGUJ (ITTO) \ vpOfowif;tcsuftvuf0efaqmifrIrsm; (MIS) u tpD
&ifcHonfrSm jrefrmEdik fiHrS ork'´&mrSwqifw h ifydYkonfh uRef;opfESifhopfrmtm;vH;k \ 80% onf tdE, ´d Edik fiH
odkY oGm;onf/ w&m;0ifpm&if;tif;rsm;t& ,cktcsdefwGif xdik f;Edik fiHESifh txl;ojzihf w½kwfEdkifiHxHoYdk jrefrm
EdkifiHrSopfrsm; a&aMumif;rSwifydYkjcif;onf usqif;vQuf&So d nf/ odYak omf ¤if;onf jrefrmEdik fiH\ w½kwfEdkifiH?
xdkif;EdkifiHESifh tdE,´d Edik fiHwYdEk Sifhxdpyfe,fajrrsm;&Sd w&m;r0ife,fpyfjzwfausmfukefoG,frItm; xnfhrwGufxm;
yg/

yHk 1/ EdkifiHtvdkuf jrefrmhopfawmxGufypönf;rsm; wifydYkrI? 2000-2012 (tar&duefa':vm bDvD,Haygif;)

Zmpfjrpf – Oa&myopfawma&;&mtzGJUtpnf;? James Hewitt \pkaqmif;rI? 2013/3

3
tjcm;[kazmfjyrxm;vQif ukefoG,frIqidk f&mpm&if;tm;vH;k onf James Hewitt u Oa&myopfawma&;&mtzGUJ tpnf; (EFI) twGuf pkaqmif;ay;xm;jcif;jzpfonf/
jrefrmtpdk;&onf tjyeftvSefukefoG,frIqidk f&mpm&if;rsm;tm; xkwfjyefjcif;r&Syd g/ xdYak Mumifh jrefrmEdik fiH \wifydrkY Irsm;tm; tuJjzwf&ef wifoGif;onfEh idk fiHrsm;\ pm&if;
tif;rsm;udok m toH;k jyKonf/ ud;k um;onfh ukefoG,frIqidk f&mpm&if;tif;rsm;xJwGif yg0ifonfrSm – w½kwfjynfoo lY r®wEdik fiHrS taumifcGeftaxGaxGtkyfcsKyfa&;?

11
w&m;0ifukefoG,frItcsuftvufrsm;wGif rav;½Sm;EdkifiHxHoYdk jrefrmhopfwifydYkrI ta&;ygavmufatmif
rawGU&aomfvnf; jrefrmESifx h dkif;ukefonfrsm;tjyif tjcm;t&m½Sad [mif;rsm;ESifjh yKvkyfonfh awGUqHak r;jref;
yGJrsm;t& jrefrmhopfukefoG,frItwGuf rav;½Sm;onf t"duusonfrh @dKiftjzpf yg0ifaeonf/4 jrefrmEdik f
iH\ obm0opfyrmPtrsm;tjym;? txl;ojzifh uRef;onf rav;½Sm;EdkifiHrSxidk f;Edik fiHxHESifh tjcm;EdkifiHrsm;
xHyg jzpfEidk fajc&Su
d m xdkopfrsm;tm;vnf; rav;½Sm;EdkifiHxHrSxGufonf[kyif wHqdyfjyefvnfjyifqifNyD; wyf
qifxm;EdkifzG,f&So d nf/
,ciftcsdefujyKvkyfcJhonfh EU ESifh US opfydwfqYdt k a&;,lrIrsm;\ oufa&mufrIrsm;tm; a&mifjyef[yfum
tar&duefjynfaxmifpk (US) ESifh Oa&myor*¾ (EU) wdYkonf jrefrmEdik fiH\ opfawmxGufypönf;rsm;twGuf
ta&;ygonfh wdkuf½dkufwifoGif;olrsm; r[kwfyg/ odYak omf jzpfEdik fajctvGefrsm;onfrSm jrefrmopfrsm;tm;
w½kwfEdkifiH? rav;½Sm;EdkifiH? xkid f;Edik fiHESifh AD,uferfEdik fiHwYdw
k Gif tacsmxnfjyKvkyfNyD; US ESifh EU aps;uGufrsm;
xHoYdk jyefvnfwifydYkaeonfyifjzpfonf/ odkaY omf ¤if;tcsuftvuftm; pepfwusajc&mcH&ef cufcJonf/
US ESifh EU wdo
kY nf 2012 ckESpfwGif jrefrmEdik fiHtay:csrSwfxm;aom ydwfqYdt k a&;rIrsm;tm; ,m,D½kwfodrf;
Ny;D aemuf opfukefoG,frIpD;qif;jcif;onf ¤if;aps;uGufrsm;wGif ,SOfíajymif;vJrIrsm; jzpfay:vmrnf[k
arQmfvif&h onf/ odYak omf xkdaps;uGuftcGift h vrf;opfrsm;tay: jrefrmtpd;k &? opfukefonfrsm;ESifh aps;
uGufu rnfuo Jh dw
kY kejfY yefrnfqodk nfudk ajym&efapmao;onf/ tar&duefjynfaxmifpk? Oa&myaumfr½Sif
(EC) ESifh Mopaw;vsEkid fiHwYkdtm;vH;k onf ¤if;wkdY\aps;uGuftwGif;odkY 0ifNyD; opfrsm;\w&m;0ifrIudk jyo&ef
vdktyfonfh pnf;rsOf;Oya'opfrsm; &SdMuonf/ jrefrmEdkifiH&Sd opfawmESiyfh wfoufonfh tzGUJ tpnf;rsm;t
wGif;wGif Oa&myaumfr½Sif (EC) ESifh Oa&myopfawma&;&mtzGUJ tpnf; (EFI) wdk\ Y tm;xkwfrIaMumifh 2013
ckESpf Oa&myor*¾opfxkwfvkyfa&;Oya' (EUTR) topfESift h nD jrefrmhopfonf vdkufemEdik faMumif; jyo
&efESifh tvm;tvm&So d nfh opfawmOya'Muyfrwfjcif;? tkyfcsKyrf IESiu fh kefoG,frIqidk f&m oabmtavsmuf
vkyfazmfudkifbuf oabmwlnDcsufrsm; (FLEGT VPA) wdkYESifhywfoufNyD; EC ESijfh refrmtMum; aqG;aEG;rIrsm;jyK
vkyf&ef tm½HkpdkufvQuf&o Sd nf/ tqifjh rifh jrefrmopfawmt&m½Srd sm;ESifh opfukefonfrsm;xJwGif jrefrmhopf
rsm; EU aps;uGuftwGif;odkY w&m;0if 0ifEdik f&efvt dk yfonfh BudK;yrf;rIrsm;tm;oH;k oyf&ef vdv k m;rItrsm;tjym;
&Sdonf/
vuf½Std csdefwGif opfvHk;rsm;? txl;ojzifh uRef;opfESifh tenf;tm;jzifh jzwfxm;onfo h pfrsm;onf opf
awmxGufypönf;wifyYdrk I\ t"duopfrsm;jzpfonf/ opfawmxGufypönf;rsm;wifydYkrIESifh opfv;Hk wifydYkrIrsm;
onf yrmPtm;jzifh 2005 ckESpfwGif xdyfqHk;txda&mufcNJh yD; 2007 ckESpfwGif wifyYdrk Itm;vHk;\wefz;dk rSm
2005 ckESpfxufrsm;pGmydkrsm;NyD; taMumif;rSm tpd;k &onf jrefrmhopf? txl;ojzifh uRef;opfwYdk\aps;EIef;rsm;
tm; jri§ fhwifcJjh cif;aMumifjh zpfonf/5 wefz;dk xyfw;dk xm;onfh opfawmxGufypönf; tenf;i,fomwifyYdck JNh yD;
¤if;onf vkyfief;tm;rSefuefpGmvkyfEdkif&ef tajctaer&So d nfth wGuf (vQypf pfyHkrSefr&&Sdjcif;? vdktyfonfh
ygrpfrsm;&&S&d efcufcJjcif; tp&SdonfwYk)d jynfwGif; opftacsmxnfjyKvkyfjcif; vkyfief;usqif;vmjcif;udk
a&mifjyef[yfNyD; ¤if;ESi, fh SOfvQif opfvHk;tMurf;rsm; wifydYka&mif;csjcif;\ tjrwfyrdk dk&&Sjd cif; wdakY Mumifh

Eurostat (EU tzGUJ 0ifEdkifiHrsm;\ wifoGif;rIrsm;twGuf)? *syeftaumufcGef (*syefEdkifiHtwGuf)? ud& k D;,m;taumufcGef 0efaqmifrI (awmifu&dk D;,m;twGuf)?
Tradeline Philippines (zdvpfydkifEdkifiHtwGuf)? Directorate General of Customs (wdi k f0rfEdkifiHtwGuf)? Customs Department of the Kingdom of
Thailand (xdi
k f;EdkifiHtwGuf)? United States International Trade Commission Dataweb (USA twGuf) ESifh UN Comtrade wdYjk zpfonf/ AD,uferfEdkifiH
onf wifoGif;onf, h lepfrsm;ESifh wifydrkY Iwefzdk;rSví
GJ tjyeftvSefukefoG,frIESiyfh wfoufNyD; rxkwfjyefzdkY qH;k jzwfxm;onf/ xkYad Mumifh yrmPESifhtav;csdefwYdt
k m; cefY
rSef;íom &rnfjzpfonf/ vmtdEk idk fiHurl ukefoG,frIqdkif&mpm&if;rsm;tm; rxkwfjyef&efq;Hk jzwfxm;onf/ ¤if;\jrefrmESifhjyKvkyfonfh opftajccHaomukefypönf;rsm;
ukefoG,frIonf oknyifjzpfrnf/ xdEk Spfrsm;twGif; (Oyrm – b*Fvm;a'h½Sf? 2008-2012 ESifh AD,uferf? 2012)Edik fiHtcsdKUuwifoGif;onfh tcsuftvufrsm;
udk ,cktcsdeftxd xkwfjyefjcif;r&Sad o;yg/
4
Woods, K ESifh K. Canby ? 2011/
5
Woods, K. ESifh K. Canby? 2011/

12
jzpfonf/ pwifNyD;opfv;Hk wifyYdrk Itm; {NyDv 2014 ckESp6f wGif pwifNyD;wm;jrpfawmhrnfESift
h nD trsm;u
awG;awmaeonfrSm tajccHusonfo h pfv;Hk rsm; tacsmxnfjyKvkyfjcif;tqifhrSmyif awmif;qdkrI rsm;tm;
wkejfY yefjznfh qnf;ay;Edkifajc&Sdrnfvm; qdkwmudyk ifjzpfonf/
yHk 2/ jrefrmhopfawmxGufypönf;rsm; wifydYkrIyrmP (ukArDwm RWE rDvD,Haygif;)

Zmpfjrpf – Oa&myopfawma&;&mtzGJUtpnf;? James Hewitt \pkaqmif;rI? 2013 (Footnote 3 tm;Munf&h ef)/

wifyYdrk Itcsuftvufrsm;ESifh wifydYkrIrsm;\w&m;0ifrI


1990 ckESpfrsm;wGif xdkif;EdkifiH\ “ppfajrjyifrsm;tm; aps;uGufae&mrsm;tjzpf ajymif;vJjcif;” Ny;D aemuf
jrefrm-xdik f;e,fpyf (trsm;qHk;rSm u&ifjynfe,fwGif&Sdonf) onf xdkif;vkyfief;rsm;yg0ifonfh w&m;r0if
opfxkwfvkyfrIESifh e,fpyfjzwfausmfukefoG,frIwYd\ k tjzpftrsm;qH;k ae&m jzpfvmonf/ 1990 ckESpfrsm;
aESmif;ydkif;rSpNyD; 2000 ckESpfrsm;tv,fydik f;txd t"du ucsifvufeufuidk ftzGUJ tpnf;ESihf typftcwf&yf
pJa&;jyKvkyfNyD;aemuf EdkifiHawmfryg0ifonfh opfckwfvjSJ cif;ESifh e,fpyfjzwfausmfukefoG,frIwdo kY nf ucsif
7
jynfe,f&Sd jrefrm-w½kwfe,fpyfoYdk a½TUajymif;oGm;onf/ 2000 ckESpfrsm;tv,fydik f;rSpí opfxkwfvkyfjcif;
onf ppfwyf-tpd;k &\vrf;aMumif;rsm;ESifh vdkvm;onfhyk*¾vdupD;yGm;a&;orm;rsm; (jrefrmrsm;u “c½dek D
ukrÜPDrsm;” tjzpfodxm;aom) xHodkY ydkrdka&muf&So d Gm;NyD; xdkrSwqifh &efukefqdyfurf;rsm;rS w&m;0ifoabFm
8
rsm;jzifh wifydYkonf/
ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;ESifh opfawma&;&m0efBuD;Xme (MOECAF) atmuf&Sd EdkifiHawmfyidk fjzpfonfh jrefrmh
opfvkyfief; (MTE) trSwfwHqdyfygonfh opftm;vHk;tm; w&m;0iftjzpfowfrSwfNyD; &efukefqdyfurf;rsm;rS
wifydYkonf/ opfukefoG,fpD;qif;rItm; &efukefrSoGm;&ef tpd;k &\vdt k yfcsufonf opfrS&&Sad om0ifaiGrsm;?
EdkifiHawmfESirfh ywfoufonfh vufeufuidk ftzGUJ tpnf;rsm;tajcjyKNyD; EdkifiHawmfuxdef;uGyfrI tenf;i,fom
odrkY [kwf vHk;0r&So d nfh xdpyfe,fa'orsm;xHoYdk ra&muf&Sd &efjzpfonf/ xdaYk Mumifh &efukefrSwqifwh ifydYk
6
Eleven News? 2012/ opfawmt&m½Sr
d sm;ESifhawGUqHak r;jref;yGJ jyKvkyfjcif;? &efukefESiafh ejynfawmf? atmufwb
kd m 2012 ESifh Zlvidk f 2013/
7
Global Witness? 2005/ Woods?2011/
8
Milieu Defensie? 2009/

13
onfh opfyrmPydkrdkrsm;jym;vmNyD; opfrS&&So d nf0h ifaiGrsm;tm; &,lEdik fcaJh omfvnf; opfrsm;onf ppfwyf
xdef;csKyx f m;aome,fajrrsm;ESifh EdkifiHawmfESirfh ywfoufonfh vufeufuidk ftzGUJ tpnf;rsm;rS w&m;r0if
e,fpyfjzwfausmfNy;D wifyYdkvQuf&So d nf/ vGefcJhaom 5 ESpftwGif;wGif ,cifxdkif;EdkifiHESifh w½kwfEdkifiH
e,fpyfrsm; tm;jzwfausmfNy;D cdk;xkwfcaJh omaMumifh qHk;½HI;cJhaom opfrS&&So d nf0h ifaiGrsm;tm; xdef;csKyf
Edkifjcif;udk ydkrdk aqmif½GufEidk fco
Jh nf/
vGefcJah omESpfrsm;twGif;wGif w&m;r0ifjrefrmopfwifydYkrI? txl;ojzifh w½kwfe,fpyftm;jzwfausmfonfh
wifydYkrI\ twdik f;twmESifyh wfoufNyD; xifaMu;rsm;pGm&Sdonf/ w&m;r0ifopfxkwfvkyfjcif;ESifh ¤if;ESiyfh wf
oufonfh ukefoG,frIjyóemtay: tpdk;&\w&m;0iftodtrSwfjyKjcif;onf w½kwfEdik fiHESifhxidk f;Edik fiHwdYkuJh
odakY om ukef;vrf;e,fpyfa'orsm;wGif jzpfyGm;onfh cdk;xkwfjcif;vkyfief;rsm;tm; &nfñTef;onf/
2006 ckESpftv,fydik f;wGif EdkifiHwum&St d ½Suf&rIrsm;pGm&&SdNyD; jynfwGif;zdtm;rsm;aMumifh w½kwfESijfh refrm
tpd;k &wdYo
k nf xdktcsdefwGif cefYrSef;ajctm;jzifh ukArDwm 1 oef;cef&Y o Sd nfh9 e,fpyfjzwfausmfopfukefoG,frI
tm; ESyd fuGyfta&;,l&ef tjyeftvSefoabmwlnDcsuf jyKvkyfcJhonf/ 10 xdkta&;,lrIrsm;aemufydik f;wGif
w&m;r0if e,fpyfjzwfausmfopfukefoG,frIonf odompGmusqif;oGm;aomfvnf; ¤if;ukefoG,frIonf ,cif
avmuftxd rrsm;jym;aomfvnf; t½Sed fjyefvnfjr§ifw h ufvmonf/ e,fpyfjzwfausmfopfwifydYkrItm; a½G;
cs,fNyD; wm;jrpfrIrsm;jyKvkyfcsdefrSpNyD; rSwfwrf;rsm;t& w½kwfEdik fiHtwGif;od0kY ifonfh jrefrmopfyrmPonf
qufvufíusqif;vmNyD; tdE, ´d Edik fiHxHodo
kY Gm;onfh opfyrmPuawmh wjznf;jznf;jzifh ydkrdkrsm;jym;vm
onf/
wifoGif;onfEh dkifiH\ w&m;0ifpm&if;tif;udef;*Pef;rsm;t& jrefrmEdik fiH\ opft"duw&m;0ifwifydYkolt
jzpf tdE´,d Edik fiHonf w½kwfEdik fiHtm;tpm;xd;k cJhaomfvnf; ¤if;onf w½kwfEdik fiH (tdE, ´d Edik fiHvnf;yg0if)
twGif;odkY e,fpyfjzwfausmfonfh w&m;r0if,pdk drrfh Irsm;tm; xnfrh wGufxm;yg/ {NyDv 2013 ckESpfwGif
Forest Trends u w½kwf-jrefrme,fpyfoYdk oGm;a&mufNyD;uGif;qif;avhvmpOfu tvGefBuD;rm;onfh ouf&ifh
opfrmopfv;Hk BuD;rsm; wifaqmifxm;onfh w½kwfopfum;BuD;rsm; jrefrme,fpyfrSjzwfausmfoGm;onfudk
awGUcJ&h onf/ Forest Trends u,HMk unfonfrSm þjzpf&yfonf opfxkwfolrsm;ESifu h kefonfrsm;u ucsif
vGwfvyfa&;wyfrawmf (KIA ? ¤if;a'o&Sd t"duEdik fiHawmfESirfh ywfoufonfh vufeufudkiftzGUJ tpnf;) ESifh
jrefrmppfwyfwYdt k Mum; typftcwfavsmhyg;vmjcif;tm; rkwfokHr;dk rsm;rvmrD tcGift h a&;,ljcif;jzpfNyD; arQmf
vifxh m;onfh {NyDv 2014 ckESpfwGifjyKvkyfrnfh opfv;Hk wifydYkrIwm;jrpfjcif;tBudKwGif jyKvkyfjcif;jzpfonf/

a&½SnfwnfwHch kid fNrJrI? a'ocHrsm;\ ajroH;k ydkifcGirfh sm;ESifh usif0h wfqidk f&mZmpfjrpf ½SmazGjcif;
jrefrmEdik fiHrSopfrsm;\ t&if;tjrpf½SmazGjcif;ESiyfh wfoufonfh ta&;BuD;aomtcsufrsm;tm; twnfjyK&ef
toH;k csonfh tjcm;enf;vrf;rsm;ESifhpHEIef;rsm;vnf;&SdNyD;? txl;ojzifh a&½SnfwnfwcHh kdifNrJrIESifh a'ocHrsm;\
ajroH;k pGJydkifcGipfh epfrsm;jzpfonf/ Oyrmtm;jzifh rwlnDonfhopft&if;tjrpfrsm;wGif rwlnDonfha&½Snfwnf
wHhcdkifNrJrI twdik f;twmrsm;&Sdonf/ a'ocHjynfoltpktzGUJ ydik fopfawmESifh opfyifpdu k fcif;rsm;wGif tvm;t
vmtvGefaumif;onfh a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrI tvm;tvmrsm;&So d nf/ EdkifiHawmfupDrHtkyfcsKyfonfo h pf
awmrsm;onfvnf; todtrSwfjyKcx H m;&onfh jrefrmha½G;cs,frIpepf (MSS) ESitfh nD rSefuefpGmjyKvkyfvQif
vnf; tvm;tvmrsm;Edkifonf/ odYak omf obm0opfawmrsm;wGifjyKvkyfonfh opfckwfvJScGifv h dkufavsmrI

9
Global Witness? 2005/
10
“jrefrmESifh,leefjynfe,ftMum; opfrsm;ESifhwGif;xGufypönf;rsm; pDrHtkyfcsKyf&efjyKvkyfonfh Mum;jzwfaqmif½GufrIrsm;”/ ,leefjynfe,f\ jynfot
lY pd;k &u arv 11?
2006 ckESpfwGif xkwfjyefonf/ rl0g'ud;k um;csufeHygwf – rl0g'½H;k ? ,leef «2006» 91/ Xinhua 2006 wGifvnf; MunfEh idk fonf/

14
rsm;onf nHhzsif;onft h avhtxrsm;ESifh pDrHtkyfcsKyrf IpHEIef;rsm;aMumifh a&½SnfwnfwHhcdkifNrJrI enf;yg;Edkifajc&Sd
onf/ opfawmtoGifajymif;oHk;pGJrIrsm;onf opfawma*[epf0efaqmifrIrsm;ESifh xkwfukefrsm;twGuf a&
½SnfwnfwcHh kdifNrJrIenf;yg;EdkifNyD; taMumif;rSm ajrtm; opfawmESifrh ywfoufonfh toH;k csrItoGifodakY jymif;
oHk;jcif;aMumifjh zpfonf/ xdkrwlnDonfh a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrItwdik f;twmtrsKd ;rsdK; - tjrihfq;Hk rSv;Hk 0r&Sd
onftxd – wdYt k m; MTE ygrpfrsm;tay:rlwnfí w&m;0if odrkY [kwf w&m;r0iftjzpf owfrSwfEdkifonf/
Oyrm – a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrItvm;tvm trsm;qHk;&Sdonfh a'ocHjynfoltpktzGUJ ydkifopfawmrsm;rS opf
rsm;tm; w&m;0ifwifydYkcGifhr&Sdí opfpdu k fcif;rsm;rSopfrsm;vnf; aps;uGufxJwGif tenf;i,fom&Sdao;onf/
¤if;aMumifh w&m;0ifrIwpfckwnf;udk toH;k jyKí aumif;aomopfawmtkyfcsKyfrIESifh opfpnf;rsOf;Oya' a&;
qGJjcif;wdtkY ay: av;eufonfhpdk;&drfrIrsm; ay:aygufaponf/
a'ocHjynfolvlxkonf opfawmajrrsm;wGif ajroH;k pGJydkifcGifh tenf;i,fom&So d nf/ a'ocHjynfoltpktzGUJ
ydkifopfawmrsm;wGifom a'ocHjynfolvlxktm; ajroH;k pGJydkifcGifah y;xm;NyD; a'ocHopfawmXmeESifhtwl wGJ
vkyfoGm;&rnfjzpfonf/ ,cko;Hk oyfxm;onfh opfawmtrsdK;tpm;tm;vH;k jzpfonfh opfpdu k fcif;rsm;? Edik fiH
awmfu pDrHtkyfcsKyfonfhopfawmrsm;? opfckwfvSJcGifv h dkufavsmrIrsm;ESifh pdkufysdK;a&;-opfawmtoGif;ajymif;
oHkpGJrItm;vH;k wdw kY Gif a'ocHjynfolvlxkonf jrefrmEdik fiH\ Oya'rsm;ESirfh l0g'rsm;t& rnfonfhajrESift h &if;
tjrpfrS oH;k pGJydkifcGifhr&Syd g/
opfawme,fajrrsm;? txl;ojzifh opfckwfvcSJ Giv fh dkufavsmrIrsm;onf tpOftvmt& a'ocHjynfol
tpktzGUJ rsm;uxdef;csKyfNyD; MoZmtmPm&Sad omajrrsm;ay:wGif jyKvkyfjcif;jzpfonf/ ,cifESif, h ck vuf&Sjd zpf
yGm;aeaom ajry#dyu©rsm;onf jrefrmEdkifiH\jyKjyifajymif;vJaeonfhtpd;k & vuf&Sd&ifqdkifae&aom t"du
tcsufrsm;xJrS wpfcsufjzpfonf/11 a'ocHajr&ydik fcGifph epfrsm;\ aumif;aomtkyfcsKyfrItm; jr§ifw h if&mwGif
ta&;ygrItm;ydrk dk½Sif;jyEdik f&ef aemifwGifxkwfrnfh rl0g'½Sif;vif;csufrsm;wGif opfawmajrtrsKd ;tpm;cGrJ sm;
twGuf a'ocHajr&ydik fcGifph epfrsm;ESifyh wfoufNyD; Forest Trends u avhvmoGm;rnfjzpfonf/
OD;wnfcsufonf aumif;aomopfawmtkyfcsKyrf IESifh vkyfx;Hk rsm;&&Sd&efjzpfygu a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrItñTef;
rsm;ESifh a'ocHajroH;k ydkifcGipfh epfrsm;tm; rSDcdktm;ud;k jcif;onf w&m;0ifrIenf;vrf;wpfckwnf;udk tvGeft
uRH tm;ud;k aejcif;jyóemudk azmfjyonf/ Edik fiHwumopfawmxdef;odrf;a&; tzGUJ tpnf;rsm;ESifh oabmwl
nDcsufrsm;onf jrefrmEdik fiH\tcsKyftjcmtmPmtm; ½dkao&rnfjzpfaomaMumifh opfw&m;0ifrIwidk f;wm
&mwGif jrefrmEdik fiH\trsdK;om; opfawmOya'rsm;ESifh rl0g'rsm;tm; vdkufem&rnfjzpfonf/ odakY omf ¤if;t
csufonf ,ckwidk f;jynfwGif&Sdonfh vuf&SOd ya'pnf;rsOf;rsm;\ tajctaeESifh ckdifrmonfOh ya'pd;k rdk;rI r&Sd
jcif; ponft h csufrsm; ay:xGufvmaponf/

11
OyrmtaeESifhMunf&h ef – TNI? 2013? xdawGUcGifhrjyK – jrefrmEdik fiH&Sd ajrydik fqidk frIrsm;ESifhwidk f;&if;om;vlrsdK;pk y#dyu©/ rl0g'½Sif;vif;csuf eHygwf 11? arv/

15
ajryHk 1/ jrefrmEdik fiH&Sd opfckwfvo
SJ nfah e&mrsm;ESifh opfpD;qif;rI

þajryHo
k nf wdik f;&if;om;y#dyu©jzpfyGm;aeaomxdpyfe,fajrrsm;&Sd obm0opfawmrsm;ESifh jrefrmEdik fit H v,fykid f;&Sd trsm;
tm;jzifh Edik fiaH wmfupDrt
H kycf sKyfaom uRef;opfawmrsm;tm;EdiI f;,SOfí opfcw k fvJrS rI sm;jyKvkyaf eonfah e&mrsm;tm; jyoonfh
tjyif uke;f vrf;jzifhw&m;r0ifopfukeo f G,rf IEiS fh &efukerf Swqifh w&m;0ifopfwifyjkYd cif;wdYt
k m;vnf; ,SOí f jyxm;onf/

16
opft&if;tjrpf½SmazGjcif;
obm0opfawm{&d,mrsm;rS&&Sdaom toGifajymif;oHk;pGJonfo h pfrsm;onf jrefrmEdik fiHwGif tBuD;qHk;wpfck
wnf;aom opft&if;tjrpfjzpfEdik fajc&So d nf/ jrefrmEdkifiHtm;emrnfBuD;aponfh tqifjh rifu h Ref;opfv;Hk t
rsm;pkrSm tpd;k &upDrHuGyfuJonfo h pfawmrsm;wGif ckwfvo SJ nfjzpfaomfvnf; xkwfvkyfonfhta&twGuf?
t½G,ftpm;ESift h &nftaoG;wdo kY nf ,ckESpfrsm;twGif;wGif tvGeftuRHckwfvjSJ cif;aMumifh usqif;vQuf&Sd
onf/ tpd;k &rS&&Sad omtcsuftvufrsm; rvHak vmufrIESifh rqDavsmfrIwdakY Mumifh opfZmpfjrpfwpfckcsif;\ t
a&;BuD;rIonf r½Sif;vif;bJjzpfaeonf/ tpd;k &onf wifyYd&k ef&nf½G,fxm;onfh pD;yGm;jzpfopfrsm;\Zmpfjrpf
rsKd ;pHktm; cGJjcm;jcif;r&Syd g (obm0? pdkufcif;? pDrHtkyfcsKyfxm;onfo h pfawmrsm;)/ ¤if;tcsufonf jrefrmopf
rsm; Oa&myESifhajrmuftar&du w&m;0ifopfaps;uGufrsm;xHoYd0k if&ef twm;tqD;wpfckjzpfaeum udik f
wG,f&efvt dk yfonfjzpfonf/12
jrefrmhopf\Zmpfjrpftm; atmufazmfjyygukefpD;qif;onfh vrf;aMumif; (5) rsdK;xHrS ½SmazGEdkifonf –
1/ EdkifiHawmfupDrHtkyfcsKyfonfh (jrefrmhopfvkyfief;) opfawmrsm; - pepfwusopfxkwfvkyf&eft
wGuf ypfrSwfxm;onfh jrefrmhopfvkyfief; (MTE) atmuf&Sd tpd;k &upDrHtkyfcsKyo f nfh opfawmrsm;
13
\trsm;pkrSm Armtrsm;pkBuD;pdk;onfh ajrjyefYa'orsm;wGif wnf&So d nf/ A[kt d pd;k & (ESifh ,cif
udkvedk Dtpd;k &) wdo kY nf xdkae&mrsm;tm; umvMumjrifhpGmxdef;csKycf Jhonf/ xdkopfawmrsm;onf rl
tm;jzifh trsm;u,HMk unfpdwfcsonfh jrefrmha½G;cs,frIpepf (MSS) ESifh ¤if;\wGufcsufxm;aom ESpf
pOfxkwfvkyfrI vsmxm;csuf (AAC) jzifh pDrHtkyfcsKyo f nfqadk omfvnf; tpd;k &u0efcHonfrSm EdkifiHa&;
ESibfh @ma&;zdtm;rsm;aMumifh MSS tm; vufawGUwGif vdkufemjcif;r&So d nfrSm q,fpkESpfaygif;rsm;
pGmyif &SdcJhNyD;jzpfonf/ EUTR odrkY [kwf US Lacey Act wdt kY m; vdkufemEdik faMumif;jyoEdik fonfh EdkifiHw
um odYrk [kwf Edik fiHtwGif; todtrSwfjyKcH&aompHEIef;atmufwGif jrefrmopftm; twnfjyK
axmufcHjcif;udk &vdo k lrsm;\tm½Hpk dkufjcif;udk ¤if;EdkifiHawmfupDrHtkyfcsKyo f nfoh pfawmrsm;u &&Sd
rnf jzpfonf/
xdkpDrHtkyfcsKyfaeonfo h pfawmrsm;xJwGif yg0ifonfrSm &efukefwdkif;a'oBuD;ajrmufbufrS ajrmuf
bufydik f;&Sd A[kad jcmufaoGUonfhZkefrsm;txda&muf&NSd yD; &cdik fjynfe,f\wpfpdwfwpfyidk f;tcsdKU? tpd;k &
xdef;csKyrf IatmufwGif&Sdonfh u&ifjynfe,fESifh ppfuidk f;wdkif;a'oBuD;wGif t"duyg0ifonfh A[kd
ajcmufaoGUZkef\ajrmufyidk f;wdkY yg0ifonf/
2/ obm0opfawmrsm; - opfxkwfvkyfjcif;vdkufavsmrIrsm; (t"dutm;jzifw h dkif;&if;om;y#dyu©a'o
rsm;wGif) – jrefrmtpd;k & (MTE) onf rsm;aomtm;jzifh opfckwfvScJ Gifv h dkufavsmrIrsm;tm; Edik fiH
awmfxdef;csKyrf Iatmufr&So d nfha'orsm; (Oyrm – wdkif;&if;om;xdpyfe,fajrrsm;) &Sd obm0opf
awmrsm;wGif pDrHcsKyrf I jyKvkyfavhr&SdaomaMumifh xdkae&mrsm;rSopfxkwfvkyfrIrsm;onf MTE \
cGijfh yKcsufjzifh jyKvkyfxm;jcif;r[kwfyg (qdv k dkonfrSm “w&m;r0if”)/ xdkA[kt d pd;k &xdef;csKyfrI
atmufwGifr&So d nfh ae&mrsm;onf Edik fiHawmfESirfh ywfoufonf?h opfawmajrrsm;tm; opfxkwf
vkyfrIrS&&So d nfh 0ifaiG rsm;twGufESifh wcgw&H xdef;odrf;apmifha½Smufjcif;twGuftoH;k csonfh

12
Woods, K. ESifh K. Canby?2011/
13
Armqdok nfrSm Edik fiHwGifta&twGuftrsm;qH;k vlrsdK;pkjzpfNyD; tpd;k &ESipfh pfwyfae&mtrsm;pkudk BuD;pk;d xm;olrsm;jzpfonf/ Edik fiH \wdik f;&if;om;vlrsdK;pkrsm;rSm – ucsif?
½Srf;? u&if? u&ifeD (u,m;)? rGef? &cdik f? csif;ESifhtjcm; jrefrmEdik fiHtwGif;aexdik fonfv
h lrsdK;pkuGJ wpf&mausmfwYdyk g0ifonf/

17
vufeufuidk ftkyfpkrsm; vTrf;rdk;rIatmuf&Sad e&mrsm;wGif usa&mufonf/ 14 tpd;k &ESifh tpd;k & xdef;
csKyfrI atmufr&So d nfh wdkif;&if;om;a'orsm;wGifjyKvkyfonfh opfxkwfvkyfjcif;vdu k favsmay;rI
trsm;pktm; a'owGif;tcGifhxl;cH&&Sdolrsm;xH ay;tyfNyD; ¤if;wdx kY JwGif a'owGif;&Sd jrefrmppfwyf
ESifh tpd;k &t&m&Srd sm;tygt0if wdkif;&if;om;acgif;aqmifrsm; (rsm;aomtm;jzifh EdkifiHawmfESifh
rywfoufonfh vufeufudkiftkyfpkrsm;ESifh cdkifrmonfh qufpyfrI&o Sd lrsm;) wdykY g0ifonf/ xdrk Swqifh
¤if;opftrsm;pkrSm w&m;r0ife,fpyfjzwf ausmfíwifydYkNyD; þudpöwGif w½kwfEdkifiHESifx h dkif;EdkifiH
wkxdY Hjzpfonf/
jrefrmA[dktpd;k & ESi^fh odYrk [kwf ppfwyfonf wdkif;&if;om;e,fajrrsm;&Sd obm0opfawmrsm;t
wGif; opfckwfvjSJ cif;vdkufavsmrIrsm;udk ¤if;wdEkY Spfoufonfh “c½dkeD”ukrÜPDrsm;? txl;ojzifh xdka'o
rsm;wGifaqmif½Gufaeonfh tajccHtaqmufttHk zGHUNzdK;rIpDrHudef;rsm; (Oyrm – a&umwmrsm;? vrf;
rsm; tp&Sod nf)h ESiyfh wfoufolwYdt k m; ydkrdkw;dk ícsay;vmonf (atmufwGifMunfyh g)/ ¤if;opfrsm;
tm; e,fpyfrSjzwfausmfíwifyYdEk dik fNyD; (txuft&m½Srd sm;xHrS cGijfh yKcsuf&vQif w&m;0ifjyKvkyfEdik f
ajc&Sdonf) odYrk [kwf &efukefrSwqifah &aMumif;jzifh w&m;0ifwifydYkEdik fonf/
Z,m; 1/ jrefrmEdkifiH&Sd obm0opfawmrsm;twGif; opfxkwfvkyfrIrsm; - opfckwfvSJjcif; vdkufavsmrIESifh
ajrtoGifajymif;toH;k csrIwYdk\ uGmjcm;csufrsm;
opfckwfvSJjcif;vdu
k favsmrIrsm; ajrtoGifajymif;toH;k csrI
(“opftoGifajymif;toH;k csrI”)
yx0Dwnfae&m  trsm;pkonf wdik f;&if;om;  trsm;pkonf wdkif;&if;om;
y#dyu©e,fajrrsm;wGif&Sd y#dyu©e,fajrrsm;wGif&Sd?
okadY omf wdkif;&if;om; r[kwf
onfh wdkif;rsm; (Oyrm –
ppfudkif;wkdif; a'oBuD;ESifh
weoFm&D wdik f;a'oBuD;)/
ygrpf –  trsdK;om;ESifha'owGif; jrefrm  trsdK;om;ESifha'owGif;
(xkwfay;ol? tcGefaumufol ) ppfwyf jrefrmppfwyf
 MTE  v,f,mpdu k fysdK;a&;ESifh
 jynfoplY pfrsm; qnfajrmif;0efBuD;Xme
 EdkifiHawmfESirfh ywfoufonfh  MTE
vufeufuidk ftkyfpkrsm;  trsdK;om;Armppfwyf
 jynfoplY pfrsm;
 EdkifiHawmfESirfh ywfoufonfh
vufeufuidk f tkyfpkrsm;
xkwfvkyfjcif; + ukefoG,fjcif;  “c½dkeD”ukrÜPDrsm;  “c½dkeD”ukrÜPDrsm;
 jynfwGif;EdkifiHa&;qdik f&m  jynfwGif;EdkifiHa&;qdik f&m
pD;yGm;a&; txl;tcGift h a&;cH pD;yGm;a&; txl;tcGift h a&;cH
tkyfpkrsm; tkyfpkrsm;
 jynfoplY pfrsm;  jynfoplY pfrsm;
 EdkifiHawmfESirfh ywfoufonfh  EdkifiHawmfESirfh ywfoufonfh
vufeufuidk ftkyfpkrsm; vufeufuidk f tkyfpkrsm;

14
OyrmtaeESifh KESAN 2008 tm;Munf&h ef/

18
 e,fpyfjzwfausmfukrÜPDrsm;
(wdik f;&if;om;xdpyfe,fajrrsm;&Sd)
w&m;0ifrI  w&m;0if-MTE ygrpfrsm;&Sd  w&m;0if-MTE ygrpfrsm;&Sd
 opfrsm;e,fpyfjzwfausmfí opfrsm;e,fpyfjzwfausmfí
o,f,l jcif;onf w&m;r0ifyg o,f,ljcif;onf w&m;r0ifyg
(txl;tcGift h a&;ay;xm;onfh (txl;tcGifth a&;ay;
tcgrSví GJ ) xm;onft h cgrSví GJ )
a&½SnfwnfwcHh idk fNrJrI  wefzd;k &Sdonfo h pfrmrsm;twGuf  tjywfESifh^odYrk [kwf rD;½dIU
tjywf odrkY [kwf a½G;cs,fíopf
xkwfvkyfjcif;
 pDrHtkyfcsKyfrItpDtpOfr&Sd
odrkY [kwf jyefvnfpdu k fysdK;jcif;r&Sd
a'ocHrsm;\ajroH;k ydik fcGifrh sm;  tpOftvmt& ajroH;k pGJydkif  tpOftvmt& ajroH;k pGJydkif
cGirfh sm;tm; todtrSwfrjyK cGirfh sm;ESifh wcgw&H Oya'jyK
 EdkifiHawmfucGijfh yKxm;onfh xm;onfh ajroH;k ydkifcGirfh sm;
a'ocH jynfoltpktzGUJ wdk\ Y tm; todtrSwfrjyK
opfawmoH;k ydkifcGirfh sm;tm;  EdkifiHawmfucGijfh yKxm;onfh
rMumcPtodtrSwfrjyK a'ocH jynfoltpktzGUJ wdkY\
opfawmoH;k ydkifcGirfh sm;tm;
rMumcP todtrSwfrjyK

3/ obm0opfawmrsm; - ajrtoGifajymif;oH;k pGrJ Irsm; - pdkufysdK;a&;pdkufcif;rsm;? a&tm;vQyfppf? owåK


wGif;rsm;ESifh vrf;pDrHudef;rsm;twGuf ajrvdu k favsmay;rIrsm; raqmif½GufrDjyKvkyfonfh opfawm½Sif;
vif;jcif;rsm;onf wdik f;jynfwGiftvGefta&;ygonfh opft&if;tjrpfwpfckjzpfaomfvnf; w&m;0if
todtrSwfjyKjcif; odrkY [kwf tpd;k &\ pm&if;tif;udef;*Pef;rsm;xJwGif azmfjyjcif;rsm; ododomom
vpf[if;aeonf/ 15 opfawmajrrsm;toGifajymif;oHk;pGJjcif;onf o,HZmwayg<u,f0onfh wdkif;
&if;om;y#dyu©e,fajrrsm;wGif trsm;qH;k jyKvkyfum ,cktcsdefwGif xdak e&mrsm;onf EdkifiH\ aemuf
qHk;usef&Sod nfh rxdawGU&ao;aomopfawme,fajrrsm;jzpfum xdktcsufonf tpd;k &\ xdke,f
ajrrsm;tay:ydkrdkxdef;csKyv f dkjcif;ESifh o,HZmwrsm;tm;&,lvdkjcif;\ tydik f;wpfyidk f;jzpfonf/ xdkopf
awmajr toGifajymif;oHk;pGJonfph DrHudef;trsm;pktm; a'ocHwidk f;&if;om;tpktzGUJ rsm;ESifh a½G;cs,fcH
xm;&onfht&m½Sdrsm;tm; jrSlqG,fNyD;ajym&mwGif ¤if;wdYo k nf Nird f;csrf;a&;ESipfh D;yGm;a&;BuD;xGm;rI ay:
xGufvm&ef&nf½G,fonfh zGHUNzdK;a&;pDrHudef;rsm;[kqdkonf/ odakY omf ¤if;zGHUNzdK;a&;pDrHudef;rsm;onf
A[ktd pd;k &ESiafh 'ocHjynfe,frsm;\ zGUH NzKd ;rIOD;wnfcsufrsm;xuf tquftoG,faumif;onfh jrefrm
yk*¾vduukrÜPDrsm; opfESifhajrrsm;&&SEd dkif&ef ydkítav;omaeonf/ Oyrm – tpd;k &\ trsdK;om;
qDtkef;zGHUNzdK;rItpDtpOfonf q,f*Pef;ESicfh sDonfh vTrf;rdk;rI&aSd omjrefrmukrÜPDrsm; jrefrmEdik fiH
awmifydik f;&Sd weoFm&Dwidk f;a'oBuD;wGif BuD;rm;onfq h Dtkef;vdkufavsmrIrsm; &&Sad pcJo h nf/ xdak e
&monf xdik f;Edik fiH\e,fpyfwavQmufwGifjzpfNyD; rJacgifa'o\aemufq;Hk ajrjyefY Dipterocarp rdk;opf
awm&So d nfh ae&mvnf;jzpfonf/ ,cktcsdeftxd&vm'frSm trSefwu,f qDtkef;pdkufjcif;xuf opf
ckwfvjSJ cif;u ykrd dkrsm;jym;aeonf/16

15
Woods, K, Forthcoming/
16
Woods, K, Forthcoming/

19
Z,m; 2/ ZmpfjrpfrsdK;pHrSopfrsm;\ toGiftjyifvu©Pmrsm;

obm0opfawm{&d,mrsm;
a'ocHjynfol opfpdu
k fcif; EdkifiHawmf opfvu dk favsm ajrtoGifajymif;
tpktzGUJ ydkif pDrHtkyfcsKyo
f nfh rIrsm; oHk;pGrJ I
opfawmrsm; opfawmrsm; (“opftoGifajymif;
oHk;pGrJ I”)
qufpyfonfh tusdK; enf; tv,ftvwf rsm;jym; rsm;jym;
ckwfvjSJ cif; roufa&muf
yrmPrsm;
yx0D jrefrmEdik fiHt Armtrsm;pk jrefrmEdik fiH wdkif;&if;om; wdkif;&if;om;
taetxm; 0Srf;? ajrodrf; &Sdonfh tay:ydkif;ESifh y#dyu©e,fajr y#dyu©e,fajrrsm;
qnf;rItm; tv,fyidk f; atmufydik f;wdYk rsm;wGif wGif trsm;pk&Sd
qefu Y sif&eft ajrjyefrY sm; txd Arm trsm;pk&Sd aomfvnf;
wGuf twdkif; trsm;pk&o Sd nfh wdkif;&if;om; r
twmrsdK;pHjk zifh tv,fyidk f; [kwfonfhwidk f;rsm;
toH;k csjcif; ajrjyefrY sm; wGifvnf;&Sd (Oy
rm-ppfuidk f;ESifh
weoFm&Dwidk f;
a'oBuD;rsm; )
ygrpfrsm; opfawmXme opfawmXme MTE - tpd;k &ESifh - tpd;k &ESifh
a'ocHjrefrm a'ocHjrefrm
ppfwyf ppfwyf
- MTE - v,f,mpdu k fysdK;
- jynfop lY pfrsm; a&;ESiq fh nfajrmif;
- tpd;k &r[kwf 0efBuD;Xme
onfh vufeuf - MTE
udkiftkyfpkrsm; - Armtpd;k &ppfwyf
- jynfoplY pfrsm;
- tpd;k &r[kwf
onfh vufeuf
udkiftkyfpkrsm;
ckwfvjSJ cif;ESifh a'ocHjynfol jynfwGif; - MTE -jynfoplY pfrsm; - jynfoplY pfrsm;
ukefoG,frI tpktzGUJ ukrÜPD - “c½de
k D” - tpd;k &r[kwf - tpd;k &r[kwf
odrkY [kwf ukrÜPDrsm; onfh vufeuf onfh vufeuf
EdkifiHawmf udkiftkyfpkrsm; udkiftkyfpkrsm;
- “c½dkeD” - “c½dkeD”
ukrÜPDrsm; ukrÜPDrsm;
- e,fpyfjzwf - jynfwGif;
ausmfukrÜPDrsm; EdkifiHa&;qdkif&m
(wdik f;&if;om; pD;yGm;a&;tcGifh
xdpyfe,fajr xl;cHrsm;
rsm;twGif;)
- jynfwGif;
EdkifiHa&;qdkif&m
20
pD;yGm;a&;tcGifh
xl;cHrsm;
aps;uGuf 0rf;a&;zlvHk jynfwGif; trsm;pkrSm trsm;pkrSm wefzd;k &Sdonfo
h pf
rItwGufom trsm;pk &efukefrSwqifh &efukefrSwqifh rsm;tm; wifyYd?k
wifydYk wifydYkESifh wefzd;k enf;onfh
e,fpyfjzwfausmf opfrsm;tm;
jynfwGif;wGifo;Hk
w&m;0ifrI tusdK; tm;aumif; tm;aumif; tv,ftvwf- tv,ftvwf
roufa&muf enf;
a&½Snf jrifrh m; jrifrh m; tv,ftvwf- edrfh r&Sd
wnfwcHh dkifNrJrI edrfh
a'ocHajr tv,ft r&Sd r&Sd r&Sd r&Sd
oHk;pGyJ dkifcGirfh sm; vwf-jrifh

ajrtm;½Sif;vif;&ef MTE xHrS&&Syd gu (trsm;pkrSm us,fjyefo Y nfph dkufysdK;a&;vkyfief;rsm;)? xkadY emuf


opfonfh &efukefrSwifydYkvQif w&m;0ifjzpfonf/ tcsdKUtajctaersm;wGif vdkufavsmay;rIonf
EdkifiH\e,fpyfwGif&SdaeaomaMumifh opfrsm;tm; e,fpyfjzwfausmfí wdkuf½dkufwifydYkvQif wifydYkrnf
jzpfum xdok pfrsm;tm; txl;uif;vGwfcGifhrsm;r&&Sx
d m;ygu w&m;r0ifopfrsm;[k owfrSwfrnfjzpf
onf/ vdkufavsmrIrsm; rsm;aomtm;jzifv h kyfavh&aSd om umuG,fxm;onfo h pfawmrsm; odrkY [kwf
17
vdkufavsmrIrsm;twGif;rSmyif a'ocHrsm;onf ajroH;k pGJydkifcGirfh &Syd g/
4/ opfpdu k fcif;rsm; - opfpu dk fcif;rsm;xHrS&&So d nfoh pfrsm;onf EdkifiHawmfESifh yk*¾vduopfpdu k fcif;rsm;
tMum; vuf&S&d ifqidk fae&onfh jyóemrsm;aMumifh t"duusaomopfZmpfjrpf r[kwfao;yg/ opf
pdkufcif;rsm;wGif yk*¾vdu&if;ESD;jr§KyfESrH ItwGuf csrw S fxm;onfh A[kt d pd;k &\rl0g'onf a½SUaemuf
rnDí rwnfNidrfao;um t"dutvm;tvm&So d nfh yk*¾vdu&if;ESD;jr§KyfESoH lrsm;onf ¤if;wdkY\ &if;
ESD;jr§KyfESrH Irsm;\vHkNcHKrItwGuf pdwfrcsEkid fMuao;yg/ ,cktcsdefwGif opfpdu k fcif;u@twGuf &if;ESD;
jrK§ yfES&H ef yk*¾vdutydik f;udt k m;ay;aeaomfvnf; EdkifiHawmfu rnfonfah iGa&;aMu;a&;qGJaqmifrI
rsKd ;rS jyKvkyfay;jcif;r&Sad o;onft h jyif uRef;onf EdkifiHawmfydkifrsdK;pdwfjzpfaeoa½GUvnf; uRef;rsm;
pdkufjcif;rS&&Srd nfh tusdK;tjrwfonfvnf; ar;cGef;xkwfp&mjzpfaeonft h jyif t&nftaoG;aumif;
onfh rsdK;pdwfrsm;onfvnf; Zmpfjrpf&Sm&efcufcJvQuf&So d nf/ xdYt k jyif ajrydkifqikd fjcif;rcdkifvHkrIonf
vnf; tvm;tvm&So d nfh &if;ESD;jr§KyfErSH Irsm;twGuf tusdK;taMumif;qDavsmfonfh pdk;&drfrIjzpfum
ajrvdu k favsmrI&&Sxd m;onfh ae&mrsmwGifvnf; v,form;rsm;\ ajrodrf;qnf;jcif;udkqefu Y sifae
rIrsm;onfvnf; ¤if;wdkYtm; pdwfroufomrI jzpfaponf/ vsifjrefpGmavsmhyg;vmonfh obm0
opfawmrsm;tm; tpm;xd;k &ef opfawmXmeonf opfpdu k fcif;pDrHudef;rsm;tm; jyefvnf½Sifoefvm
&ef OD;wnfcsufrsm;csrSwfxm;onf/
5/ a'ocHjynfoltpktzGUJ ydkifopfawmrsm; - 1992 ckESpfopfawmOya'ESifh 1995 ckESpfopfawmrl0g'
wdo
kY nf aus;vufa'ocHjynfolrsm;tm; tueft Y owfwpfckjzifh w&m;0ifaxmufcHrIay;onfh
1995 ckESpf a'ocHjynfoltpktzGUJ ydkif opfawma&;&mñTefMum;csufrsm; (CFI) tm; opfawmrsm;

17
Oberndorf, R.? 2012/

21
udk opfawmXmeESift h wl rltm;jzifh yl;wGpJ DrHtkyfcsKyaf ponf/ tpd;k &\a'ocHjynfoltpktzGUJ ydkif
opfawmrsm;twGuf ESpf 30 trsKd ;om;pDrHudef;onf uefo Y wfrIrsdK;pHak Mumifh ¤if;\&nfrSef;csuf
18
a&muf&Sd&ef rsm;pGmvdkaeao;onf/ 1995 ckESpfpDrHudef;onf a'ocHvt lY zGUJ tpnf;rsm;tm; ¤if;
wdk\
Y a'ocHjynfoltpktzGUJ ydkifopfawmrsm;wGif xkwfvkyfcGifrh &Su d m aemufvmrnfh trsdK;om;opf
awmOya'topfwGif xnfhoGif;rnfh jyifqifxm;onfo h pfawmrl0g'wGifvnf; xdkenf;wljzpf
rnf/ ,cktcsdeftxd rnfonfah 'ocHjynfoltpktzGUJ ydik fopfawmrS opfrmrsdK;pdwfrsm; (uRef;opf
ESifyh sOf;uwd;k ) tm; aus;½Gm 3 ½GmtwGuf pwifckwfvjSJ cif;r&Sad o;yg/ rnfonft h pdk;&tpDtpOfxJ
wGifrS a'ocHjynfoltpktzGJUydkifopfawmrsm;tm; wdik f;jynf\opfu@twGuf opfrsm;yHyh dk;&ef
xnfo h Gif;xm;jcif;r&Syd g/ xdYktjyif a'ocHjynfoltpktzGUJ ydik fopfawmrsm;tm;&nfñTef;í rnfonfh
trsdK;om;axmufcHcsuftpDtpOfrS r&Sad o;yg/

pufrIpdkufysdK;vdu
k favsmrIrsm;ESifh opf½SmazGjcif;wdYk\ tcsdwftquf
ajrvduk favsmrIrsm;? txl;ojzifh pufrIpdu k fysdK;Zkefrsm;onf vsifjrefpGmjzifh “toGifajymif;oHk;pGJjcif;opf” \
ta&;ygaomZmpfjrpftopfrsm; jzpfvmonf/ wpfEdik fiHv;Hk t0Srf;&Sd pdkufysdK;a&;vdkufavsmrIrsm;rS 5.2 rDvD,H
{ucefjY zpfNyD; Zlvidk fv 2013 ckESpfta&mufwGifxkwfay;cJhNyD; trsm;pkrSmjrefrmukrÜPDrsm;xHoYdjk zpfNyD; ¤if;
onf ,cifESpf\ 3.5 rDvD,H{urSwufvmonfjzpfNyD; xdEk Spfrwdik frDESpfwGif 2 rDvD,H{u A[kEd Siafh 'o
qdkif&m tpd;k &rSwfwrf;rsm;uqdok nf (yHk 2)/
yHk 2/ pdkufysdK;a&;vdkufavsmrIrsm;atmuf&Sd ajr{&d,m (2011-2013)

¤if;vdkufavsmrIrsm;\ &mckid fEIef;tenf;i,frSm zufpyfvkyfief;rsm; odrkY [kwf tjynft h 0Edik fiHjcm;ydkifukrÜPD


rsm;jzpfaomfvnf; tcsdKUrSm Edik fiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESo
H lrsm;u aiGaMu;ausmaxmufaemufcHjyKxm;onfh jrefrm
ukrÜPDrsm;jzpfonf/
pkdufysdK;a&;vdkufavsmrIrsm;\ 60 &mcdik fEIef;txuf (t"dutm;jzifh ZD0avmifpmESifh &mbm) wdYo k nf a'o
ESpfckwGifomwnf&SNd yD; ¤if;wdo kY nfwidk f;jynf\ opfawma'otrsm;qH;k &Sdonfh weoFm&Dwidk f;a'oBuD;ESifh
19
ucsifjynfe,fwYdjk zpfonf/ tcsuftvufrsm;t& opfawma'orsm;wGif&o Sd nfh pdkufysdK;a&;vdkufavsmrIrsm;
xHrS&&Sdaomopfrsm;\trsm;pkrSm pdkufysdK;a&;ESio fh pfawm0efBuD;Xme 2 ckpvH;k wdx
kY HrS tpd;k &\w&m;0ifcGifjh yK
csuf&&SNd yD; &efukefrSwqifh wifydYkygonf/ vkdufavsmrIrsm;onf EdkifiH\xdpyfe,fajrrsm;wGif wnf&ySd gu t
oGifajymif;oHk;pGJonfo h pfrsm;onf e,fpyfrS w&m;r0ifausmfjzwfrIrsm;vnf;&Sdonf/
18
ausmf wif?h Springate-Baginski? ESifh Mehm udu
k Bdk uD;? 2011/
19
Woods. K.? 2013/

22
Z,m; 3/ jynfe,f^wdik f;a'oBu;D t& jrefrmEdkiif HtwGif; pdu
k fysKd ;pD;yGm;vdkuaf vsmrIrsm;? 2010^11-2012^13

jynfe,f^ csrSwfay;onfh ({uaygif;) pdkufysdK;onfh ({uaygif;)


wdkif; 2010^11 2011^12 2012^13 vdkufavsmay; Zlvdik f 2013 pdkufysdK;
a'oBuD; onfh % txd onfh %
Ä
weoFm&D 671,594 993,887 1,896,970 36.4% 395,455 19%
ucsif 596,180 1,396,575 1,381,165 26.5% 172,348 12.5%
ppfuidk f; 100,057 259,273 533,406 10.2% 19,543 3.7%
{&m0wD 193,353 285,844 335,331 6.4% 212,969 63.5%
½Srf; 117,096 160,626 323,833 6.2% 120,403 37.2%
rauG; 202,492 211,292 219,578 4.2% 95,949 43.7%
yJcl; 19,772 52,238 200,150 3.8% 91,074 45.5%
&cdik f - 7,826 131,667 2.5% 13,176 10.0%
&efukef 30,978 30,980 80,208 1.5% 76,243 95.1%
rEÅav; 10,300 6,262 56,046 1.1% 14,497 25.9%
u&if 2,161 4,011 34,946 0.7% 15,867 45.4%
aejynfawmf - 7,408 17,554 0.3% 5,217 29.7%
csif; - 1,542 1,743 0.0% 118 6.8%
u,m; - - - - - -
rGef - - - - - -
pkpkaygif; 1,943,983 3,417,762 5,212,597 1,196,859 23%
Zmpfjrpf – pdu
k fysKd ;a&;pDruH de;f Xme (DAP)? MOAI? aejynfawmf/
Ä – weoFm&Dwidk f;a'oBu;D twGuf tcsut f vufrsm;onf (2012^13) a'oqdik f&m½Hk;rS &&Sdonf/

jrefrmEdik fiH\ opfukefoG,frI\ t"duvkyfudkifaqmif½Gufaeolrsm;


a,bk,stm;jzifh jrefrmhopfukefoG,frItm; t"duvkyfuidk faqmif½Gufaeol (5) rsdK;u xdef;csKyx f m;NyD; ¤if;
wpfckcsif;pDwGif opfawmajrrsm;ESifo h pfrsm;&&SdyH?k yx0Dtaetxm;? pwif wifydYkonfhae&mrsm;? w&m;0if
rItwdik f;twm? a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrI? usi0fh wfqidk f&mZmpfjrpf½SmazGjcif; tp&So
d nfwYdEk Siyfh wfoufNyD; ud,k f
ydkifypHk Hrsm;&SdMuonf/ opfwifydYkrItm; vufawGUwGif atmufazmfjyyg t"duopfvkyfudkifaqmif½Gufolrsm;ESifh
opfpD;qif;rIrsm;taeESifh cGJjcm;owfrSwfEdkifonf –
1/ jrefrmEdkifiHopfvkyfief;½Sifrs;toif; (MTMA) – MTMA onf EdkifiHawmfuausmaxmufaemufcHjyK
onfh yk*¾vduopfvkyfief;tzGUJ tpnf;jzpfNyD; ¤if;onf MTE xHrSopfrsm;&,lum tzGJU0ifrsm;odYk t"d
utm;jzifw h ifyYd&k ef cGJa0ay;onf/ MTMA onf tpd;k &ud, k fpm; EdkifiHjcm;rSopf0,folrsm;tm; qGJ
aqmifívnf;aumif;? rMumcPqdo k vdk EdkifiHjcm;opfukefonfrsm; jrefrmopfrsm;0,f,l&ef Mum;cH
ay;onf/ tao;pm;ESifh tv,ftvwfopfukrÜPDrsm;onf MTMA xHrS opfrsm;r&&Sdum t
aMumif;rSm ¤if;wdo kY nf MTMA \tzGUJ 0ifrsm; r[kwfMuyg/
2/ BuD;rm;NyD;vTrf;rdk;rI&So
d nfh jynfwGif;vkyfief;tkyfpkrsm; (qdv
k dkonfrSm- “c½dek D” ukrÜPDrsm;) – tBuD;pm;
vlodrsm;Ny;D &efukefwGiftajcpdkufum xdyfwef;ppfwyft&m½SdBuD;rsm;ESifh &if;ESD;onfjh refrmukrÜPDrsm;
(“c½dkeD” ukrÜPDrsm;) onf MTE ucGifjh yKonfh opfckwfvSJcGiv fh dkufavsmrIrsm; (wdik f;&if;om;y#dyu©

23
e,fajrrsm;wGif ydí
k rsm;jym;vm) ESifh obm0opfawmrsm;wGif ajrtoGifajymif;oHk;pGJrIpDrHudef;rsm;
&&SdMuonf/ opfckwfvSJcGifvh dkufavsmrIrsm;ESifh ajrtoGifajymif;oHk;pGJrI zGHUNzdK;rIpDrHudef; (pdu
k fysdK;a&;?
a&tm;vQyfppf? owåKwGif;? vrf;cif;jcif; tp&So d nf)h wdkYrS&&So
d nfo
h pfrsm;onf rsm;aomtm;jzifh
&efukefrSwqifh w&m;0ifwifydYkaomfvnf; tcsdKUonf Edik fiH\xdpyfe,fajrrsm;wGif&Sdaomtcg w&m;
r0if (tcsdKUtcgwGif w&m;0ifygrpfrsm;yif&&Sdonf) e,fpyfjzwfausmfíukefoG,frIjyKvkyfonf/ ¤if;
onf toGifajymif;oHk;pGJonfo h pfrsm;\ t"duvkyfuidk faqmif½Gufaeoljzpfonf/
3/ &efukefrSwqifhwifydYkaeaom EdkifiHwumopfukefonfrsm; – Edik fiHwumvkyfief;vkyfuidk faeolrsm;?
t"dutm;jzifh tm½SaiGaMu;vnfywfrI0if½d;k rsm;jzpfoonfh puFmyl? befaumuf? rGefbdkif;ESifh
a[mifaumifwYdok nf t"dutm;jzifh wdkif;jynfpDrHtkyfcsKyfrIatmuf&Sd opfawmrsm;ESifh wdkif;&if;om;
t"due,fajrrsm;twGif;&Sd obm0opfawmrsm; 2 ckpvH;k rS MTE cGijfh yKxm;aomopfrsm;tm; rSm,l
í &efukefqdyfurf;rSwqifh w&m;0ifwifydYkonf/
4/ e,fpyfjzwfausmf opfukefonfrsm; – ¤if;xJwGif e,fpyf 2 bufpvH;k rS ukefonfrsm;yg0ifNyD;? ,ck
udpöwGif tao;pm;ESiht f v,ftvwf wdkif;&if;om;ukrÜPDrsm;? ukefonfrsm;? jrefrmbufjcrf;rS
wdkif;&if;om;Edik fiHa&;acgif;aqmifrsm;ESifh wifoGif;rnfEh dkifiHrsm; a'owGif;opfukefonfrsm; (Oyrm-
w½kwfEdkifiHESifhxidk f;Edik fiHrS) yg0ifonf/ ¤if;wko
dY nf q,fpkESpfaygif;rsm;pGm jzpfcJah omppfaemufydik f;
wGif tpd;k &topfESifhjyKvkyfonfh typftcwf&yfpJa&;oabmwlnDcsufrsm;aMumifh pwifyGifv h m
aomopfa[mif;rsm;&Sdonfh e,fpyftem;&Sd wdik f;&if;om;y#dyu©Zkefrsm;xHrS t&if;tjrpf½SmMuonf/
xdkopfrsm;onf MTE cGijfh yKcsufr&&Su d m e,fpyfrsm;rSjzwfausmfí w&m;r0ifwifyYdjk cif;jzpfonf/
5/ &efukeftajcpdkufonfh jynfwGif;opfukefonfrsm;^xkwfvkyfolrsm; – &efukeftajcpdkufonfh t
vwfpm;t½G,f jrefrmukrÜPDrsm; avvHwifonft h cgrsm;wGif pDrHtkyfcsKyfxm;onfhESifh obm0opf
awmrsm;xHrS MTE cGijfh yKxm;onfo h pfrsm;tm; avQmuf,lEdkifonf/ odYak omf trsm;pkrSma0pk&&ef Edik f
iHa&;tquftoG,frsm; &SMd uonf/ jynfwGif;oHk;aps;uGuftwGufrSmrl trsm;pkrSm arSmifcdak ps; (aps;
EIef;BuD;jrifph Gmjzifh 0,f,l&) wGif 0,fMuonf/ xkdukrÜPDrsm;onf opfawmrSt&if;tjrpfrsm; wdu k f
½dkuf&&S&d ef opfckwfvcSJ Giv fh dkufavsmrIrsm;r&BubJ ppftpd;k &ESiyfh dkrdktquftoG,faumif;onfh ukrÜ
PDrsm;ESifh MTE xHrS opfrsm;wkduf½u dk f&&Sdonfh EdkifiHyidk fopfxkwfvkyfa&;vkyfief;rsm;tm; cufcJrIBuD;
pGmjzifh ,SOfNydKifMuonf/

&efukefrSwqifw
h ifydYkaeaom Edik fiHwumopfukefonfrsm;
&efukefrSwqifw h ifyYdak eaom Edik fiHwumopfukefonfrsm;rSm a,bk,stm;jzifh &if;ESD;jr§KyfESrH I rsm;rsm;pm;pm;
&Sdonfh tv,ftvwfrStBuD;pm;ukrÜPDrsm;yg0ifNy;D tm½S\b@ma&;tcsuftcsmusaom ae&mrsm;wGif
tajcjyKxm;um jrefrmEdik fiH\ tylydik f;opfrsm;tm; a'owGif;ESiu fh rÇmhaps;uGufxH wifydYkvQuf&So d nf/
EdkifiHwum tm½SukrÜPDrsm;onf puFmylEidk fiH&Sb d Pfpm&if;ay;acsrIrsm;jzifh MTE xHrS avvHrsm;ud, k lonf/
xdkopftrsm;pkrSm ta&taoG;tvGefjrifo h nfh uRef;opfv;Hk rsm;jzpfNyD; tpd;k &xdef;csKyfNyD;pDrHuGyfuJonfh
uRef;opfawmrsm;rS trsm;qHk;,lonf/ toGifajymif;oHk;pGJrIrS&&Sad om opfrsm;uJo h dakY om tjcm;ZmpfjrpfrS
vmaomopfrsm;onfvnf; 0ifNy;D a&maESmaeEdik fonf/ MTE rScGifhjyKaomopfrsm;onf &efukefqdyfurf;rS
wqifh tdE, ´d Edik fiH? rav;½Sm;EdkifiH? w½kwfEdik fiH? puFmylEidk fiHESifh xkid f;Edik fiHwYdu
k oJh kadY om tm½Sqdyfurf;
NrKd Ursm;xHoYdk wifydYkonf/ wifoGif;onfu h krÜPD odrkY [kwf wqif0h ,folu wefz;dk jznfjh r§ifrh IjyKvkyfNyD;vQif
jrefrmEdik fiHrS jzwfom; (Sawn Wood) ESifh opfawmxGufypönf;rsm;tm; tacsmxnfjyKvkyfonfhEdkifiHrS xGuf
onf[krSwfom;NyD; urÇmtESHo Y dw kY ifyYdjk cif; odYrk [kwf jynfwGif;aps;uGufwGif a&mif;csjcif;rsm; jyKvkyfavh
24
&Sdonf/ þvrf;aMumif;onf urÇm&Sdtylydik f; opfaps;uGufrsm;twGuf t"duBuD;pdk;aeonfh jrefrmh
opfrsm;wifydYkyjHk zpfonf/

e,fpyfjzwfausmf opfukefonfrsm;
a'otwGif; e,fpyfjzwfausmfopfukefonfrsm; (trsm;pkrSm w½kwfjynfrBuD;ESix fh dkif;EdkifiHwYdrk S jzpfaomf
vnf; tdE, ´d Edik fiHta½SUajrmufbufESifh b*Fvm;a'h½SfEidk fiHwYdrk S ukefonfrsm;vnf;yg0if) onf rsm;aomtm;
jzifh tao;pm; odrkY [kwf tvwfpm;ukrÜPDrsm;jzpfNyD; ¤if;wkd\ Y pD;yGm;a&;&nf½G,fcsufrSm jrefrmESifeh ,fpyf
jzwfausmfukefoG,frI jyKvkyf&efjzpfonf/ opfZmpfjrpfrsm;rSm wdkif;&if;om;xdpyfe,fajrrsm;wGif&So d nfh ouf
&ifhopfawmrsm; (wcgw&H tpd;k &xdef;csKyfrIr&So d nfh e,fajrrsm;) jzpfMuNyD; tNrJr[kwfaomfvnf; yHkrSeftm;
jzifh tpd;k &xdef;csKyfrIr&So d nfh e,fajrrsm;tm;jzwfNyD; opfo,f,lyYdak qmifa&;rsm;jyKvkyfum rMumcPqdo k
vdk ppfNyD;y#dyu©ESift h Murf;zufrIrsm; &Sdonfah e&mrsm;wGifjzpfonf/ ukefonfrsm;onf a'ocHaphpyfñESd dIif;
a&;tmPmydik frsm;ESifh wqifv h kyfuidk fNyD; ¤if;wdrkY Sm ArmppfwyfESit fh pk;d &r[kwfonfh vufeufuidk ftkyfpkrsm;
ESifh tenf;tusO;f tm;jzifh a'ocHtpk;d &t&m&Srd sm; yg0ifonf/ a'ocHwidk f;&if;om; opfukefonfrsm;ESifh
jrefrmbufrS tpd;k &r[kwfonfh vufeufuidk ftkyfpkrsm;ESiq fh ufpyfaeonfh wdkif;&if;om;Edik fiHa&;
acgif;aqmifrsm;onf ¤if;opfxkwfvkyfrItay;t,lrsm;tm; aqmif½Gufay;onf/
¤if; MTE r[kwfonfo h pfrsm;tm; ukefwifum;BuD;rsm;rS armfawmfqdkifu,ftao;av;rsm;txdjzifh tpk;d &
cGijfh yKxm;onfh*dwfrsm;rS odYrk [kwf awmvrf;rsm;jzifh e,fpyfjzwfausmfí wku d f½u dk fukefoG,frIjyKvkyfMuonf/
uRef;ESiu fh Ref;r[kwfonfo h pfrmrsm;onf rsm;aomtm;jzifh opfv;Hk rsm;jzpfaomfvnf; tenf;pktcsKd UrSm
jzwfom; ESifh useftcsdKUrSm y&dabm*rsm;jzpfNyD; ¤if;onftxl;ojzifh xkdif;EdkifiHxHwifydYkonft h cgrsm;wGif jzpf
onf/ [muGufrsm;aMumifh tqifjh rifjh refrmt&m½Srd sm;tm; ukef;vrf;opfwifydYkrIrsm;udk w&m;0if>cif;csuf
rsm;jyKvkyfcGifh ay;xm;aomfvnf; jrefrmtrsdK;om;Oya't& opfrsm;tm; e,fpyfjzwfausmfNyD;ukefoG,fjcif;
onf rsm;aomtm;jzifh w&m;r0ifyg/ 20 jrefrmEdik fiHESifhukef;vrf;opfukefoG,frI jyKvkyfjcif;tm; qefu Y sif
21 22
onfh aMujimcsufrsm;jyKvkyfcJah om xdik f;Edik fiH \A[kt d pd;k &ESifhw½kwfEdkifiH wdo kY nf jrefrmEdik fiH\ e,fpyf
jzwfausmfopfukefoG,fa&;tm; w&m;0ifwm;jrpfcsufrsm; jyKvkyfjcif;tajctaeudk xyfrHNyD;yHhydk;ay;&ma&muf
onf/ jrefrmEdik fiH\xdpyfe,fajrrsm;&Sd tpk;d &r[kwfonfh vufeufuidk ftkyfpktcsdKUonfvnf; ¤if;wdv kY Trf;rdk;
rI&o Sd nfeh ,fajrrsm;wGif opfxkwfvkyfjcif;tm;wm;jrpfaomfvnf; ¤if;tm;vufawGUwGifjrefrmA[dt k pd;k &uJh
23
odykY if vdkufemrIenf;yg;onf/

20
&JvGif? 2006? Xinhua ? 2006? KNG? 2007/ ukef;vrf;opfukefoG,frIonf w&m;r0ifaMumif;aMujimxm;onfh pm½Gufpmwrf;rSmenf;yg;NyD; (þ footnote wGif&Sd
onfh ud;k um;csufrsm;tm;Munf&h ef)? opfawmXmeonf yHrk Seftm;jzifh ukef;vrf;rSjzwfausmfonfh opfwifydrkY Itm;w&m;r0if[kqdkonf/
21
opfwifoGif;rIESifh jynfwGif;o,f,lydkYaqmifrIwYdEk Sifhywfoufonfh vuf&Sdxidk f;EdkifiH\pnf;rsOf;Oya'rsm;t& jrefrmEdik fiHrSopfrSm xdik f;EdkifiHtwGif;odYk w&m;0ifwif
oGif;&ef ppfrSefonfh jrefrmtpdk;&\cGifhjyKcsufrsm;jzifh &efukefrSwqifah &aMumif;rS wifyd&kY rnfjzpfonf/ xdik f;tpd;k &onf jrefrmhopfv;Hk rsm;tm; ESpfEdkifiHMum;
e,fpyfrSjzwf ausmfwifyd&kY ef txl;>cif;csufrsm;ay;Edik faomfvnf; vGefcJhaom 10 ESpfumvwGif þuJo h Ydjk yKvkyfjcif; tvGefenf;yg;onf / opftacsmxnfrsm;? txl;o
jzifh uRef;y&dabm*rsm;tm; jrefrmEdik fiHwGif;rS&&SNd yD; tacsmxnfjyKvkyfxm;aMumif;twnfjyKonfh ppfrSefaompm½Gufpmwrf;rsm;jzifh xdik f;EdkifiHe,fp yftm;jzwfausmfNyD;
wifydEkY idk fonf/ odYak omf ydek nf;onfyh rmP&So
d nfh tacsmxnfrjyKvkyf&ao;aomopfv;Hk rsm;onf xdik f;tpd;k &\cGifhjyKcsufrygbJ e,fpyftm;ukef;vrf;rSjzwfausmfvQuf
&So
d nf (Woods, K. ESifh K. Canby ? 2011)/
22
“jrefrmESifh,leefjynfe,ftMum; opfrsm;ESifhwGif;xGufypönf;rsm; pDrHtkyfcsKyf&efjyKvkyfonfh Mum;jzwfaqmif½GufrIrsm;”/ ,leefjynfe,f\ jynfot lY pd;k &u arv 11?
2006 ckESpfwGif xkwfjyefonf/ rl0g'ud;k um;csufeHygwf – rl0g'½H;k ? ,leef «2006» 91/ Xinhua 2006 wGifvnf; MunfEh idk fonf/
23
Oyrmtm;jzifh ucsifjynfe,fESifh½Srf;jynfajrmufydkif;? ,leefe,fpyfwavQmufwGif vIyf½Sm;aeonfh ucsifvGwfvyfa&;tzGUJ ESifh wyfrawmf (KIO/A) onf ¤if;wkYd\ydik f
euftwGif; opfckwfvjSJ cif;onf w&m;r0if[k ¤if;wkYd\ 2002 ckESpfwiG fjyKvkyfcJhonfh aMujimcsuf (xdk KIO aMujimcsufonf pma&;q&m file oGif;xm;onf) ESifh
xyfrHí 2011 ckESpfwiG fjyKvkyfonfah Mujimcsufrsm;wGif yg0ifonf (KNG? 2011)/

25
Box 1/ w½kwf-jrefrme,fpyfjzwfausmf opfukefoG,frI
trsm;odMuaom e,fpyfjzwfausmfw&m;r0ifukefoG,frI OyrmwpfckrSm jrefrm-w½kwfukefoG,fa&;vrf;
aMumif;jzpfNyD;? ¤if;taMumif;odco Jh nfrSm MumjrifNh yjD zpfNyD; av;eufonfyh lyifrIrsm;vnf; jzpfay:apcJhonf/
2000 ckESpfrsm;tapmydik f;wGif w½kwfEdkifiHuwifoGif;onfh jrefrmopftrsm;pkrSm jrefrmEdik fiHajrmufydik f;
&Sd ,leefxdpyfe,fajrrSjzpfonf/24 owif;ydkcY sufrsm;t& ¤if;ukefoG,frIonf w&m;r0ifopfckwfvrSJ Irsm;? ajr
odrf;qnf;rIrsm;? opfawmtm;tajccHonfh vlaerIb0rsm;qHk;½HI;jcif;ESifh wdkif;&if;om;y#dyu©rsm;jzpfay:vm
&ef avmifpmjyKvkyfay;ouJo h djkY zpfaomfvnf; a'ocHvlxkrsm;twGuf tusdK;tjrwftenf;i,fom jzpfap
25
onf/ jrefrmEdik fiHajrmufyidk f;&Sd opfawmrsm;wGifjzpfyGm;aeonfh opfckwfvSJrIrsm;ESifyh wfoufNyD; w½kwfEidk fiH
\tcef;u@tay: jynfwGif;ESiEfh dkifiHwumtm½Hpk dkufrIrsm;onf 2006 ckESpftv,fydik f;wGif jrefrm-w½kwf
tjyeftvSef tpd;k &oabmwlnDcsufjzpfay:apNy;D ¤if;wdakY 0iSxm;onfhe,fpyfwavQmuf&Sd e,fpyfjzwfausmf
opfukefoG,fa&;tm; wm;qD;&efjzpfonf/ 26 xdktcsdefrSpí w½kwf-jrefrmopfukefoG,frIonf &efukef&q Sd dyf
urf;rsm;xHodkY ydí k a½TUajymif;vmNyD; opfrsm;tm; w½kwfEidk fiH\ta½SUbufqdyfurf;rsm;xHoYdk w&m;0ifwifydYk
vmMuaomfvnf; ¤if;onf w½kwfopfukefonfrsm;twGuf ukefusp&dwfydrk dkrsm;jym;aponf/ odakY omf t
qifjh rifh jrefrmpd;k &t&m&Srd sm;onf ukef;wGif;opfwifydYkrIrsm;tm; a½G;cs,fNyD;w&m;0ifjyKvkyfcGifh&ySd Hkay:um
¤if;onf Edik fiH&Sd tjcm;t&if;tjrpfxkwfvkyfonfhu@rsm;wGif udkifwG,fyEHk Siq d nf/27
fh ifvQuf&So

,aeYwGif ykdíenf;yg;vmaomfvnf; rsm;jym;ao;onfo h pfyrmPonf ,leefe,fpyfrS opftrsm;pktm; w


&m;r0ifjzwfausmfNy;D ulrif;xHoYdq k ufNyD;ydko
Y nf (xdrk Swqifh w½kwfEdkifiH\ta½SUbuf yifv,furf;½dk;wef;
xHo)Ydk ? yHk 3wGifazmfjyxm;onfhtwdik f;/ ,leef\ jynfe,fNrKd Uawmfjzpfaomulrif;onf w½kwfEdik fiHxHoYdk jref
rmopfrsm;wifydYk&mwGif tBuD;qHk;yef;wdkifjzpfonf/ 28 2006 ckESpftv,fydik f;wGif tjyeftvSefjyKvkyfcJhaom
jrefrmESifw h ½kwftMum; e,fpyfjzwfausmfukefoG,fa&;tm; ta&;,laqmif½GufrIrsm;aemufydik f;wGif wefzd;k &Sd
onfo h pfyrmPaygif;rsm;pGmonf jyefvnfw;kd jrifhvmNy;D vGefcJah omESpfrsm;twGif;wGif ydí k rsm;jym;onf/ ¤if;
onf taMumif;rsdK;pkaH Mumifjh zpfNyD; ¤if;wkx
dY JwGif EdkifiHwumtm½Hpk l;pdu
k frIenf;yg;jcif;? ucsifa'otwGif; “y
#dyu©opf” ckwfvjSJ cif;udktm;xnfjh cif;ESifh {NyDv 2014 ckESpfwGif jyKvkyfrnf[k arQmfrSef;xm;aom opfvH;k
wifydYkrIydwfyifjcif;wdkY yg0ifonf/ ulrif;xHodv kY monfh odrkY [kwf wifydYkonfh wifyYdrk Itm;vHk;onf ukef;vrf;
jzifh jrefrmEdkifiHe,fpyftm;jzwfausmfí jyKvkyfjcif;jzpfonf/ {NyDv 2013 ckESpfwGif vmrnft h pd;k &\ opf
vHk;wifyYdrk Iydwfyifjcif;tm;a½S;½IíESifh ,ckESpftapmydkif;jyefvnfjzpfay:vmonfh ucsiyf #dyu©tay: tpd;k &
\tarQmftjrifr&SdzdYkvadk Mumif; opfv;Hk yrmPrsm;pGmonf w½kwfe,fpyfNrdKUjzpfaom eefa'gif;&Sd w½kwft
aumufcGefppfaq;a&;*dwfrsm;rSwqifh ,leefjynfe,ftwGif;odkY ukef;vrf;rSjzwfausmfNyD;0ifoGm;onfudk awGU
&Sd&onf/ opfrsm;tm; ½Srf;jynftaemufajrmufbufESifh ucsifjynfe,fta½SUawmifbuf&Sd tpd;k &xdef;csKyfrI
atmuf&Sd a'orsm;wGifckwfvNSJ y;D jrefrmtpdk;&ESifhtpd;k &r[kwfonfh vufeufuidk ftkyfpk 2 ckpvH;k xdef;csKyf
xm;onfh e,fajrrsm;tm;jzwfausmfí ,leefjynfe,ftwGif;od0kY ifum vrf;aMumif;wavQmufwGifvnf; t
pdk;&r[kwfonfh vufeufuidk ftkyfpkrsm;u tcGefaumufvQuf&So d nf/29 ¤ifjzpfpOfrsm;tm; ydrk dkem;vnf&efESifh
vTrf;rdk;rIjyKvkyfEdkif&ef okawoeESiafh xmufcHtm;ay;rI ydrk dkjyKvkyf&efvt dk yfonfjzpfonf/

24
Global Witness? 2005? Woods? 2011/
25
Kahrl? Weyerhaeuser ESifh Yufang?2004? Woods? 2011/
26
“jrefrmESifh,leefjynfe,ftMum; opfrsm;ESifhwGif;xGufypönf;rsm; pDrHtkyfcsKyf&efjyKvkyfonfh Mum;jzwfaqmif½GufrIrsm;”/ ,leefjynfe,f\ jynfot lY pd;k &u arv 11?
2006 ckESpfwGif xkwfjyefonf/ rl0g'ud;k um;csufeHygwf – rl0g'½H;k ? ,leef «2006» 91/ Xinhua 2006 wGifvnf; MunfEh idk fonf/
27
Edik fiH&Sd xdyfwef;tpd;k &ESifhppfwyft&m&SBd uD;rsm;onf Oya'pd;k rd;k rItxufwGif qufvufí rsm;pGmaqmif&GufaeNyD; wdik f;jynf \Oya'opfrsm;twGif;wGif pnf;rsOf;
pmyd'k ftopfrsm;jznfph GufNyD; 0efBuD;rsm;ESifh¤if;wdYk\txufwGif&Sdonfh tmPmydik frsm;tm; ydrk t
dk mPmvTaJ y;aeonfh vuf&SdjyKjyifajymif;vJrIumvtwGif;wGif qufvuf
jzpfyGm;vQuf&o Sd nf/
28
aemufvmrnfh Forest Trends
29
Forest Trends okawoD? {NyD 2013/

26
yHk 3/ w½kwfEdkifiH\ a'otvdkuf jrefrmEdkifiHrSopfawmxGufypönf;rsm; wifydYkrI

Zmpfjrpf – w½kwt
f aumufceG fpm&if;udef;*Pef;rsm;? Forest Trends \ pkpnf;rI/

jynfwGif;wGif rsm;pGmvTrf;rd;k vQuf&aSd om vkyfief;tzGUJ rsm; (“c½dkeDukrÜPDrsm;”)


,cktrsdK;pm;onf jrefrmEdik fiH\pD;yGm;a&;wpfckv;Hk wGif tvGefta&;ygonft h cef;u@rSyg0ifNyD; opfu@
wpfckwnf;wGifr[kwfyg/ yHrk Seftm;jzifh “c½dek D” ukrÜPDrsm;[ktrnfwGifaom BuD;rm;NyD;rsm;pGmvTrf;rdk;rI&u Sd m
tquftoG,fvnf;rsm;pGm&Sdonfh ausmfMum;aom &efukefwGiftajcpdu k fonfu
h krÜPDBuD;rsm;onf jrefrmEdik fiH
\pD;yGm;a&;u@tm;vHk;eD;yg;wGif yg0ifywfoufaeonf/ ukrÜPDydik f½Sifrsm;onf wdkif;jynf\xdyfwef;ppf
wyftqifrh sm;ESifh &if;ESD;onfh pD;yGm;a&;qufqHrIrsm;&SNd yD; tpd;k &topfvufatmufwGifyif wdkif;jynf\0if
aiG&&SEd dkifrI tvm;tvmtrsm;qH;k &Sdonfh vkyfief;rsm;jzpfaom ppftpd;k &tm; aqmufvkyfa&;? [dkw,fESifch
&D;? owåKwGif;? opfESifh,ckwGif pdu d Gif ulnDaqmif½GufvQuf&Sdonf/30 ¤if;ukrÜPDrsm;
k fysdK;pD;yGm;a&;vkyfief;wkYw
\ ppfwyft&m½SdBuD;tcsdKUESifh trIaqmift&m&Scd sKyf (CEOs) tcsdKUwdo kY nf vTwfawmftrwfrsm; (MPs)tjzpf
vwfwavm ceft Y yfcHxm;Mu&olrsm;jzpfNyD; tcsKd UrSm tpd;k &topftwGif;wGif tqifjh rift h &m&SBd uD;rsm;
jzpfonf/
xdktkyfpkonf wdkif;jynf\ tBuD;pm;opfckwfvcSJ Giv fh dkufavsmrIrsm;ESifh opfukefoG,fydik fcGifrh sm;\ trsm;pktm;
MTE xHrS&&SdNyD; ¤if;txJwGif BudK;0di k f;opfawmrsm;twGif;rS pdu k fysdK;pD;yGm;vkdufavsmay;rIrsm;vnf; yg0if
onf/ tcsdKUjzpf&yfrsm;wGif tpd;k &aqmufvkyfa&;pDrHudef;rsm;wGif yg0ifvkyfaqmifrItwGuf tcaMu;tjzpf
opfckwfvcSJ Gifh vdkufavsmrIrsm;ay;onf/ xdek nf;jzifh opfckwfvcSJ Giv fh dkufavsmrIrsm;onf xdyfwef;ppfwyf
t&m&SBd uD;rsm;ESiufh krÜPDrsm;tMum; aiGaMu;pepfwpfcktjzpf&Sad eNy;D ppftpd;k &\ oD;oef, Y EÅ&m;armif;wH
wpfckjzpfaeonf/ ¤if;wdk\ Y ppfwyfESifhtpd;k &wkYEd Sifh eD;uyfpGmqufEG,faejcif;onf opfckwfvrSJ IESio fh ,f,lydYk
aqmifrIwdt kY wGuf ygrpfrsm;ESiu fh efx½du k frsm;ESifx
h dkrSwqifh MTE \ w&m;0ifopfwifyYdrk Iygrpfrsm; &&Sjd cif;wdYk
udk yHhydk;ay;onf/ ¤if;wdx kY JrSwcsdKUrSm udk,fyidk fqdyfurf;rsm;ESifh ukefaowåmoabFmrsm; ydkifqdkifMuonf/ xdk
tajctaeonf ,ckvwfwavmjyKjyifajymif;vJrI umvrwdik frDwGif usdef;ao&SdcJhNyD; trsdK;om;Edik fiHa&;qdkif
&mpD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJrIrsm;? txl;ojzifh opfawmu@wGifjzpfay:vmrnfh jyKjyifajymif;vJrIrsm;onf

30
¤if;wdYx
k JrS tcsdKUukrÜPDrsm;onf wdu
k f½dkuf odYrk [kwf oG,f0dkufNyD; tenf;ESifhtrsm; rl;,pfaq;0g;xkwfvkyfjcif;ESifh jzefjY zL;jcif;tygt0if Oya'ESifhqefu
Y sifaom
pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; aqmif½Gufaeonf[k vnf; xifjrif&onf/

27
wdkif;jynf\pD;yGm;a&;ESifh txl;ojzifh t&if;tjrpfxkwfvkyfjcif;wGif ¤if;wdkY\BuD;pdk;aeonft
h aetxm;tm;
rnfuo Jh dt
kY usdK;oufa&mufrI &Sdrnfqo
dk nfudk rodEidk fao;yg/
xdkukrÜPDrsm;tm;ay;xm;aom tcsKd UopfckwfvcSJ Giv fh dkufavsmrIrsm;onf EdkifiHtwGif;&Sd tpOftvmt& tpk;d
&u pDrHtkyfcsKyfonho f pfawme,fajrrsm; (jrefrmjynftv,fydik f;) wGif wnf&aSd omfvnf; &mckid fEIef;trsm;
tjym;rSm ArmvlrsdK;rsm;\ pDrHtkyfcsKyrf Ir&Sod nfo h pfawmrsm;ESifh ydkírsm;jym;vmonfrSm wdik f;&if;om;y#dyu©
jzpfyGm;aeaom xdpyfe,fajrrsm;wGif jzpfonf/ xkdtBuD;pm; vTrf;rdk;vQuf&aSd om vkyfief;tzGUJ rsm; toGif
ajymif;oHk;pGJonfh opfawmajrrsm;xHrS opftrsm;tjym; (odYak omf yrmPtm;jzifrh od) &&SNd y;D ¤if;wdx kY JwGif
pufrIpdkufysdK;a&;pdkufcif;rsm;? a&tm;vQyfppfESifh vrf;aqmufvkyfa&;pDrHudef;rsm; yg0ifonf/ ¤if;wdu kY dk,fwdik f
aqmufvkyfaeonfh zGHUNzdK;a&;pDrHudef;rsm;rSajrrsm;tm; MTE \ pDrHudef;e,fajrtwGif; opfckwfvcSJ Gijfh zifh
(“toGifajymif;oHk;pGJonfo h pf”) ud,
k fwdkifyif½Sif;vif;rIrsm;jyKvkyfNyD; &efukefrSwqifh MTE \cGijfh yKcsufjzifh
wifydYkrIrsm;jyKvkyfonf/
¤if;ukrÜPDrsm;jyKvkyfonfh opfckwfvjSJ cif;? o,f,lydakY qmifjcif;ESifh ukefoG,frIjyKvkyfjcif;wdYo
k nf jynfwGif;oHk;
ESifh wifydYkrItwGuf opftm;vHk;\ ukefoGif;jcif;uGif;quf (supply chain) tm; jznfq h nf;ay;NyD; ¤if;ukef
oGif;jcif;uGif;quftrsdK;rsdK;wGif rnfonfhopfukefoG,frI vkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm;u yg0ifonfuadk zmf
xkwf&ef rnfonfeh nf;vrf;rS rcsrSwfxm;yg/
vTrf;rdk;rI&o
Sd nfuh krÜPDtcsdKUxJwGif yg0ifonfrSm Htoo Trading? Max Myanmar? Yuzana? Dagon ESifh Asia
World wdjkY zpfonf/ Yuzana ukrÜPDonf {u 200,000 &SdonfZ h D0avmifpmvdu k favsmrItm; ucsijf ynfe,f
taemufydik f;&Sd [l;aumif;csdKifh0Srf;wGif vkyfuidk faqmif½Gufae&m ¤if;ae&monf urÇm\tBuD;qHk;usm;ab;rJh
awm&So d nft h jyif Edik fiH\tBuD;qHk; ajrjyefo
Y pfawmpm;usufajrvnf;&Sdonf/ Yuzana ukrÜPDESifhwidk f;jynf\
tiftm;tBuD;qHk; yk*¾vduopfukrÜPDwpfckjzpfonfh Htoo Trading wdo kY nf jrefrmEdkifiHawmifydik f;&Sd weoFm&D
wdkif;a'oBuD;wGif tajcpdkufonfh qDtkef;vkyfief;rsm;tm; aqmif½GufaeNyD; ¤if;ae&monf ta½SUawmif
tm½S\tBuD;qHk; wpkwpnf;&Sdonfh Dipterocarp opfawmrsm;&Sad omae&mjzpfonf/ Asia World ukrÜPDESifh
ppfwyfonf ucsijf ynfe,f&Sd y#dyu©jzpfyGm;aeaomae&mrsm;&Sd opfawmrsm;wGif tBuD;pm;a&umwmrsm;
ESiv
fh rf;rsm;wnfaqmuf&ef pmcsKycf sKyfqcdk JhNyD;jzpfonf/ xdkemrnfBuD;aomukrÜPDrsm;tm; ¤if;wdkY\pDrHudef;
e,fajrrsm;wGif opfxkwfvkyfydkifcGifrh sm; ay;xm;onfjzpfonf/31

jrefrmEdkifiHopfvkyfief;½Sifrsm;toif;
jrefrmEdik fiHopfvkyfief;½Sifrsm;toif; (MTMA) tm; 1993 ckESpfwGifxlaxmifcNJh yD; ¤if;xJwGif tpd;k &u cGifh
jyKxm;onfh jynfaxmifpkjrefrmEdik fiH ukefonfrsm;ESipfh ufrIvufrIvkyfief;½Sifrsm;toif;csKyf (UMFCCI) t
oif;atmuf&Sd jrefrmopfukefonf 250 ESifh jrefrmopfukrÜPDaygif; 900 ausmfjzifzh GJUpnf;xm;onf/
UMFCCI tm; ,cktcsdefwGif jrefrmpD;yGm;a&;avmuu “c½dkeD” tjzpfowfrSwfxm;onfhyk*K¾d vfwpfOD;u
OD;aqmifaeNyD; ¤if;onf ,cifppfwyftmPmydik frsm;ESifh aumif;rGefonft h quftoG,f&NSd yD; ,cktcsdefwGif
UMFCCI twGif;wGif ½kef;uefvIyf½Sm;rIrsm;jzpfay:avh&& Sd m taMumif;rSm UMFCCI twGif; c½dek Dr[kwfonfh
k &ufwpfusonfh tkyfcsKyrf IatmufwGi&f Sd&efjzpfonf/ 32 yk*¾vdu
t&if;½Sifrsm; ajcukyf&&SEd dkif&efydkrdkNyD; 'Drdu
u@rsm;twGif;wGif MTMA onf opfxkwfvkyfrI? ta&mif;jri§ fhwifjcif;? jzefjY zL;jcif;ESiw fh ifydYkjcif;wdEkY Sifh ywf
oufonfw h pfckwnf;aom tzGUJ tpnf;jzpfonf/ MTMA onf MTE ESifh yk*¾vduu@tMum; vG,fulacsm

31
Woods, K, Forthcoming/
32
Su Phyo Win? 2013/

28
armap&efyyHh dk;ay;onf/ MTMA onf tpd;k &ud, k fpm; EdkifiHjcm;rSopf0,folrsm;tm; qGJaqmifí vnf;aumif;
rMumcPqdo k vdk Edik fiHjcm;opfukefonfrsm; jrefrmopfrsm;0,f,l&ef Mum;cHay;onf/ xdt kY jyif MTMA onf
trsm;jynfolyidk fESifyh k*¾vdujynfwGif; opftajccHonfhvkyfief;rsm;tm; MTE cGijfh yKxm;onfo h pfv;Hk rsm;ESifh
Sawn Wood rsm;tm; ulnDíjzefjY zL;ay;onf/ ppfwyfESif^ h odYrk [kwf tpd;k &ESifh qufqHa&;aumif;aom ydkrdk
BuD;rm;NyD;t½Sed fMoZmyd&k Sdonfh ukrÜPDrsm;tm; vpOfaps;uGufwefzd;k atmuf aps;EIef;jzifo h pfcGw J ef;rsmtm; ay;
&mwGif OD;pm;ay;jcif;cH&aomfvnf; ao;i,fonfjh ynfwGif;ukrÜPDrsm; (txufwGifMunfyh g) onf MTE^
MTMA rSay;aom wefz;dk xufyr dk dkrsm;jym;onfh aps;EIef;rsm;jzifh arSmifcdkaps;uGufxHrS ukefMurf;rsm;tm; rMum
cPqdo k vdk rvTrJ a½Smifomjzifh0,f,lMu&onf/

ed*Hk; - FLEGT ESifh EUTR wdYt


k ay:tusdK;oufa&mufrIrsm;
jrefrmEdik fiHrSwifydYkonfoh pfrsm;onf tpd;k &pDrHtkyfcsKyfonfh opfawmrsm;xHrS&&So d nfh MTE opfrsm;omru
bJ obm0opfawmrsm;wGif&So d nfh opfckwfvcSJ Giv
fh dkufavsmrIrsm;ESifh pdkufysdK;a&;pdkufcif;rsm;? a&tm;vQypf pf?
owåKwGif;xkwfvkyfrIrsm;ESifh vrf;cif;jcif;pDrHudef;rsm; (“toGifajymif;oHk;pGJonfo h pf”) tp&Sad om trsdK;om;
zGHUNzdK;rI pDrHudef;rsm;twGufjyKvkyfonfh toGifajymif;oHk;pGJonfo h pfawmajrrsm; yg0ifonf/ opfpdu k fcif;rsm;rS
&&Sdonfhopfrsm;tm; vHak vmufonf&h if;ESD;jr§KyfESrH IESifh ajrydkifqikd fjcif;vHkavmufrIr&So d nfth wGuf t"duwpfck
taeESifph Of;pm;ír&aomfvnf; MOECAF \ ydkrdkav;eufonft h m½Hpk dkufrItm; pwif&&SdvmNyDjzpfonf/
jrefrmEdik fiH\ pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJrIrsm;ESift
h wl pD;yGm;a&;ajrvdu k favsmrIrsm;onf Edik fiHwGif ta&;
ygvmNyDjzpfNyD; txl;ojzifh pufrIpdkufysdK;a&;zGHUNzdK;rItwGufjzpfum opfawmtoGifajymif;oHk;pGJrIonf jrefrm
EdkifiHwGif obm0opf\ tBuD;qHk;Zmpfjrpfjzpfvmrnf/ ZmpfjrpfrsdK;pHt k m;½Smjcif;ESiyfh wfoufonfh tpd;k &\
tcsuftvufrsm; r&Sad omaMumifh opfZmpfjrpfwpfckcsif;\ ta&;ygrIonf r½Sif;vif;ao;yg/
jrefrmtpdk;&onf opf\ZmpfjrpfESifh a&½SnfwnfwcHh kdifNrJrIwdkt Y m;*½krjyKbJ MTE \ygrpfrsm;ygNy;D &efukefrSa&
aMumif;jzifw h ifydYkvQif ¤if;opftm; w&m;0ifonf[kowfrSwfonf/ tpd;k &w&m;0if todtrSwfjyKxm;onfh
w&m;r0ifopfxkwfjcif;ESifh ¤if;ESiyfh wfoufaom ukefoG,frI\jyóemqdo k nfrSm w½kwfEdkifiHESifhxidk f;Edik fiH
tp&So d nfEh dkifiHrsm;odYk wdkif;&if;om;xdpyfe,fajrrsm;rS ukef;vrf;rSwqifh MTE \ygrpfrygbJ opfrsm;tm;
wifydYkjcif;udk qdok nf/
opfukefoG,af &;pD;qif;rIrsm;ESifh jrefrmopfrsm;0,f,ljcif;ESiw fh ifydYkjcif;wdu
kY dk vkyfuidk faqmif½Gufaeolwdt kY m;
cGJjcm;owfrSwfjcif;onf jrefrmEdkifiHrSopfrsm;\ w&m;0ifrI? a&½SnfwnfwcHh kdifNrJrIESifh toH;k jyKrI\usi0fh wfrsm;
ESiyfh wfoufNyD; ta&;BuD;onfah r;cGef;rsm; ay:xGufvmaponf/ opf supply chain trsKd ;rsdK;wdYw k Gif yg0if
onfh rwlnDaom vkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm;aMumifh rMumcPqdo k vdq k Hkrdum opf\Zmpfjrpfu½dk IwfaxG;
apNy;D xdakY Mumifh jrefrmEdik fiH&So
d pfrsm;\w&m;0ifrI? a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrIESifh usif0h wfwYdt k m;vnf; wpfzef
½IwfaxG;aponf/ xdYak Mumifh tqifq h ifx
h def;odrf;apmifha½SmufrI (CoC) rsdK;pHw k dt
kY m; NidwG,faejcif;rS jznfcs
&ef tvGefta&;BuD;jyD; xdkrSom jrefrmhopfZmpfjrpfrsm;\ w&m;0iffrI? a&½SnfwnfwcHh dkifNrJrI? usif0h wfESift h nD
Zmpfjrpf&SmazGjcif;? ESifh ajroH;k ydik fcGifh rsm;tm; wdik f;wmEdkifrnf jzpfonf/ jrefrmhopfawmu@\ tem*ESifh
ywfoufNyD; udkifwG,f&rnfh yxrta&;MuD;qHk; tqifhrSm jrefrmEdkifiH\ tajctaeatmufwGif Zmpfjrpf
w&m;0iffrI twnfjyKjcif; (VLO) \ ½IyfaxG;rItm; tpd;k &? yk*¾vduu@ESifh tvSL&Siftodik f;t0dik f;rsm;u
yGiv fh if;pGm aqG;aEG;Mu&ef jzpfonf/ jrefrmhopfawmu@ESifh ywfoufonfh tem*wfaqG;aEG;yJGrsm;wGif
wdkif;&if;om; y#dyu© e,fajrrsm;wGifobm0opfawmrsm;\ tcef;u@tm; vpfvsL½IvdkU r&yg/

29
yHk 4/ opfpD;qif;rIESifh jrefrmEdkifiHwGif;&Sd opfukefoG,frIvkyfuidk faqmif½Gufaeolrsm;

30
ud;k um;usrf;rsm;
Buchanan, J., Kramer, T. and K. Woods. 2013. Developing Disparity: Regional investment in Burma's
borderlands. TNI and BCN, Amsterdam, February.

Eleven News, 2012. “Myanmar to ban timber exports in 2014.” 29 October.

Forest Trends, 2013 (forthcoming) China-Myanmar timber trade update. Policy Brief.

Global Witness, 2005. A Choice for China: Ending the destruction of Burma’s northern frontier forests. London,
UK.

Global Witness, 2009. A Disharmonious Trade: China and the continued destruction of Burma's northern
frontier forests. London, UK.

International Tropical Timber Organization (ITTO). 2011. Tropical Timber Market Report, Market Information
Service, Vol. 16, No. 14, July 16-31.

Kachin Network Group (KNG), 2007. "Maj-Gen Ohn Myint bans gold mining, logging in Kachin." 17 July.

Kachin Network Group (KNG), 2011. "KIA bans logging in northern Burma." 15 December.

Kahrl, F., Weyerhaeuser, H., and S. Yufang, 2004. Navigating the Border: An Analysis of the China-Myanmar
Timber Trade. World Agroforestry Center, Forest Trends.

Karen Environmental and Social Action Network (KESAN). 2008. Khoe Kay: Biodiversity in Peril. Chang Mai,
Thailand.

Karen Human Rights Group (KHRG), 2013. Losing Ground: Land conflicts and collective action in eastern
Myanmar. Thailand.

Kyaw Tint, Springate-Baginski, O. and Mehm Ko Ko Gyi. 2011. Community Forestry in Myanmar: Progress and
Potentials. Yangon: ECCDI.

Milieu Defensie 2009. Sanctioned but not Stopped: Research on timber trade between the European Union
and Burma. Amsterdam.

Oberndorf, R. 2012. Legal Review of Recently Enacted Farmland Law and Vacant, Fallow and Virgin Lands
Management Law: Improving the legal & policy frameworks relating to land management in Myanmar.

Land Core Group (LCG) of the Food Security Working Group (FSWG), Yangon, Myanmar.

Su Phyo Win, 2013. "Pressure mounts on blacklisted business leader." Myanmar Times. 4 August.

Transnational Institute (TNI) and Burma Center Netherlands (BCN), 2013. Access Denied: Land rights and
ethnic conflict in Burma. Policy Briefing no. 11, May.

Woods, K. 2011. “Conflict Timber along the China-Burma Border: Connecting the Global Timber Consumer with
Violent Extraction Sites.” In: Tagliacozzo, E. and Wen-Chin Chang (Eds.); Ethnic Chinese Merchants and Chinese
Capitalism in Southeast Asia: A History through Commodities. Duke University Press.

Woods, K. 2013. Emerging Agribusiness Trends in Myanmar: Opportunities and challenges for poverty
reduction. Yunnan University Press, Kunming, China.
Woods, K., Forthcoming. Agro-Timber Conversion in Myanmar: The next driver of deforestation. Forest Trends,
Washington D.C.

31
Woods, K. and K. Canby, 2011. Baseline Study 4 Myanmar: Overview of Forest Law Enforcement, Governance
and Trade. Forest Trends and European Forestry Institute (EFI).

Xinhua, 2006. "Yunnan Public Security Border Defense Brigade takes actions to ensure the Yunnan-Burma
timber and mineral trading cooperation." 27 March.

Ye Lwin, 2006. "Bid to end illegal timber trade." The Myanmar Times. 16-22 January.

32
Forest Trends qdi
k f&maqmif½Gufcsufrsm;

33

You might also like