BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI

Bileşikleri adlandırabilmek için element sembolleri ve adları bilinmelidir.

İlk 20 element aşağıdadır.
H Hidrojen Na Sodyum
He Helyum Mg Magnezyum
Li Lityum Al Alüminyum
Be Berilyum Si Silisyum
B Bor P Fosfor
C Karbon S Kükürt
N Azot Cl Klor
O Oksijen Ar Argon
F Flor K Potasyum
Ne Neon Ca Kalsiyum

Sık kullanılan bazı elementler.

Ag Gümüş Au Altın
Zn Çinko Fe Demir
Ba Baryum Cu Bakır
I İyot Hg Civa
Br Brom Sn Kalay
Cr Krom Pb Kurşun

Sık kullanılan bazı kökler ve adları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

OH1- Hidroksit SO32- Sülfit
NO31- Nitrat MnO42- Manganat
CN1- Siyanür CrO42- Kromat
CH3COOH1- Asetat Cr2O72- Dikromat
MnO41- Permanganat C2O42- Okzalat
CO32- Karbonat PO43- Fosfat
SO42- Sülfat PO33- Fasfit
NH4+ Amonyum

A. İYONİK BİLEŞİKLERİN
M ADLANDIRILMASI
et
İyonik bileşikler adlandırılırken aşağıdaki adımlar uygulanır.
al
1. Aşağıdaki genel formüle uyulur.
Ad
ı+
A
m
NaF: Sodyum florür CaCl2: Kalsiyum klorür
KCl: Potasyum
et klorür AlBr3: Alüminyum bromür
2. Ancakalbazı ametal iyonları farklı adlandırılır.

Ad
Sembol Baştaki Adı Sondaki Adı Na3N: Sodyum nitrür
O oksijen oksit
C karbon karbür LiH: Lityum hidrür
H hidrojen hidrür
Al2N3: Alüminyum oksit
Ca2C: Kalsiyum karbür
 P fosfor fosfür
N azot nitrür
3. Bileşikte kök varsa kökün adı aynen söylenerek bileşik adlandırılır. Kök başta, sonda olabileceği
gibi hem başta hem sonda olabilir.
NH4Cl: Amonyum klörür NaOH: Sodyum hidroksit
K2SO4: Potasyum sülfat Al(NO3)3: Alüminyum nitrat
NH4NO3: Amonyum nitrat CaCO3: Kalsiyum karbonat

4. Bazı metaller birden fazla değerlik alabilir. Bu tür metallerin bileşiklerinde metalin yükü metal
adından sonra roma rakamıyla parantez içine yazılır. Değişken değerlikli metaller aşağıdaki
tabloda verilmiştir.

Sembol Değerlikleri
Fe2O3: Demir (III) oksit FeO: Demir (II) oksit
Cu 1+ ve 2+
Fe 2+ ve 3+ Hg2Cl2: Civa (I) klörür HgCl2: Civa (II) klörür
Pb 2+ ve 4+
Sn(NO3)2: Kalay (II) nitrat Sn(NO3)4: Kalay (IV) nitrat
Sn 2+ ve 4+
Cr 2+ ve 3+ PbO: Kurşun (II) oksit PbO2: Kurşun (IV) oksit
Hg 1+ ve 2+ 1.
a
m
B. KOVALENT BİLEŞİKLERİN ADLANDIRILMASI
et
Kovalent bileşikler adlandırılırken Latince sayılar kullanılır. Aşağıdaki tabloda 1’den 10’a kadar
ali
Latince sayılar verilmiştir. Bu sayılar bilinmelidir.
n
1 mono 6 hekza
sa
2 di 7 hepta
3 tri 8 okta yıs
4 tetra 9 nona ı
5 penta 10 deka (1
ha
1. Adlandırma yapılırken genel olarak aşağıdaki şema uygulanır.
riç
)+
1.
CO: Karbon monoksit a NO2: Azot dioksit
CO2: Karbon dioksit m N2O: Diazot monoksit
PCl3: Fosfor triklorür et N2O5: Diazot pentoksit
SO3: Kükürt trioksit H2O: Dihidrojen monoksit
ali
SO2: Kükürt dioksit NH3: Trihidrojen monohidrür
CCl4: Karbon tetraklorür
n OF2: Oksijen diflorür
ad
C. BAZI BİLEŞİKLERİN YAYGIN ADLARI ı+
2.
NH3 Amonyak a CH3COOH Sirke asidi
H2O Su m CaCO3 Kireç taşı
CH4 Metan et CaO Sönmemiş kireç
NaCl Sofra tuzu Ca(OH)2 Sönmüş kireç
ali
HCl Tuz ruhu NaOH Sudkostik
H2SO4 Zaç yağı KOH Potas kostik
HNO3 Kezzap NaHCO3 Yemek sodası
KNO3 Güherçile HN4Cl Amonyum klorür